§ 12 De collegiis diversis
1.1 Eminentissimum collegium est Consilium status; in hoc tam interna, quam
externa negotia regni in praesentia regis pertractantur, hic etiam omnia majoris nominis
collegia publica conferuntur. 2 Numerus consiliariorum determinatus non est,
sunt omnes ex classe procerum; eminet secretarius status, qui in praesentia etiam regis
dirigit negotia huius consilii, voto tamen decisivo non gaudet. 3 Ioannes
4--tus mutationem facit in hoc consilio, auxit numerum secretariorum ad 3; Iosephus rex
bifariam divisit hoc consilium, uni externa, alteri interna detulit negotia.
2.1 Secundum collegium est Consilium bellicum; in hoc omnes militares res et
negotia expediuntur, in hoc conferuntur eminentiores dignitates miliares.
3.1 Tertio: Consilium aulicum; hic omnia interna negotia discutiuntur, et
tribunalia judiciaria huic subsunt, definiuntur lites inter potestatem sacram et civilem,
discutiuntur bullae, brevia et leges ecclesiasticae; huc negotia gratiae omnia referuntur.
4.1 Quarto est Consilium finantiae, hoc reditibus omnibus publicis
invigilat; est in 3 partes divisa, cuique parti incubunt alia negotia, quaevis pars habet suum
inspectorem, subinde tamen unicus est; cum hoc collegio habetur connexum consilium
commerciale, quod prius diversum fuit.
5.1 In urbibus et oppidis magistratus domestici praesunt; in provinciis per
gubernatores reguntur provinciae; unus eorum Goae residet, qui etiam pro-regis titulo gaudet,
hic dependet a consilio status; pro America duo sunt, gubernator alter in Sant Salvador, alter
vero in Rio Dianeiro residet.
2-266