Francisco Natali Marci Maruli in Valle surda commorantis responsio
Grata salutatrix a te mihi littera uenit
O Francisce, meę cultor amicicię!
Hęc docuit quanto est absentia nostra dolori
His quibus extiteram semper in urbe comes.
Tum quod tristitię cumulus superadditur isti
Dum pecus in prędam ferri hominesque uident.
Ferre utrumque malum mentique mederier ęgrę
Dicere conabor qua ratione decet.
Insula me retinet quę, scis, non amplius ista
Quam stadiis decies distat ab urbe decem. 10
Quod si forte uelint mecum simul esse sodales
Et nostra cupiunt rusticitate frui,
Acta ratis remo septenis ocius horis
Sistet in hoc illos quo moror ipse loco.
Excipiam lętus uenientes; brachia collo
Aduoluam, labris labra genisque genas.
Inde recumbentes oleę uiridantis in umbra,
Placati iuxta murmura blanda freti,
Alterno dulces miscebimus ore profatus
Dum pueri mensas prandiolumque parant. 20
Mox inuitati pergemus sumere non quas
Dicitur Antoni mensa uorasse dapes,
Nec patinas, Luculle, tuas pinguesue capones,
Siue papillatę sumina grata suis,
Sed cenam cui dimisso Serranus aratro
Vellet honoratas applicuisse manus,
Et qua contentus Samnitum sperneret aurum
Vir pręstans animo Curius atque fide.
Pulmento satiare famem potuque leuare
Simpliciore sitim creditur esse satis
Laudeque tam dignum quam prorsus turpe putatur
Esse suę seruum mancipiumque gulę.
Cena tamen uobis dabitur magis ampla, sodales,
Nostri ruris opes: brassica, beta, cicer,
Et de uicino capti modo gurgite pisces:
Sargus, męna, canis, sepia, salpa, lupus.
Pocula non deerunt Baccho saturata rubello
Quęque solet rigidum lympha domare merum.
Denique quę mensę donat Pomona secundę,
Vel pira uel ficos uel melimela dabo.
Ergo, si qua meos nunc cura fatigat amicos
Visendique mei si qua cupido tenet,
Dic ueniant – iter est modici, Francisce, laboris –
Cumque illis, si me diligis, ipse ueni.
Non sic aduentu quondam lętatus Ulyxis
Hortorum cultor dicitur Alcinous,
Nec tanto exceptum pastoris amore Molorchi =
Amphitrioniadem fama fuisse refert,
Ipse ego quam uobis hilari ferar obuius ore
Et toto cędam protinus hospitio!
Cunctorum, quęcunque Deus mihi donat, amicos
Consortes fieri participesque uolo.
Solari interea Martis, Francisce, maligni
Casibus afflictos hac ratione potes:
Nec frangi aduersis nec lętis fidere rebus
Egregium quiddam magnificumque putent.
Terrarum nihil orbis habet firmumue ratumue:
Omnia non stabili fertque refertque rota.
Irus ut in Croesum, sic Croesus transit in Irum,
De misero locuplex, de locuplete miser. 60
Seruitio premitur dudum qui sceptra tenebat,
Sceptra tenens regnat qui modo seruus erat.
Denique cunctarum sunt magna uolumina rerum
Atque agitat uarias sors animosa uices.
Illo igitur nostrę mentes et uota ferantur
Est ubi perpetui mansio certa boni,
Christicolas immensa beant ubi gaudia fidos,
Gaudia non ulla deperitura die.
Nil hostile timent, nec quicquam triste uerentur,
Conspectum summi qui meruere Dei.
Ipse quidem nobis cęlesti in lumine sedem
Esse iubet, non quam nunc habitamus humum.
Propterea quicunque gemit dispendia terrę,
Fallitur hęc patrię si putat esse suę.
Hic lugenda tamen prauę sunt crimina mentis, 75
Vt dolor iratum mitiget iste Iouem.
Hic culpas deflere docet, scandamus ut illo,
Illo ubi tristities non habet ulla locum;
Illo ubi lęta salus, pax candida, uita perennis,
Et sine lite quies, et sine nocte dies.
Hactenus hęc. Ipsos nunc nostra Thalia salutat
Intima quos nobis iungit amicicia:
Hieronymum cithara clarum, grauitate Marinum,
Ruris et agrorum cultibus Aluisium,
Nicoleon risu facilem; sed ut ipse, iubemus,
Ante salutetur Barbarus usque meus;
Ille licet Musis et sanguine pręstet auorum,
Non tamen inuitus carmina nostra legit.