1. Alexandro Pharnessio Cardinali suo principi
Dum conspirato flagrant aestiua sereno
Vrbsque indagandis aegra laborat aquis,
Futilis et ductus culpatur inutilis undae
Et sitis antiquos publica damnat auos,
Ocia me portu iocunda morantur amoeno
Cultaque uinetis littora nobilibus,
Qua prope contiguis Media est utrinque duabus
Insula et a medio nomen adepta situ.
Cuius arenosum per littus aquamur, amicum
Vsque adeo indulget dulcibus aequor aquis,
Proxima corrumpunt nec amari pocula fluctus:
Seruat inoffensam mollis arena fidem.
Quam uero faciles haustus impune uidemus –
Vnguibus effossae saepe bibuntur aquae! –
Tam, reor, incertum est liquidi claementia maior
Aetheris an placidae gratia maior aquae.
Mira fides! Hic poma manu florentia gestat
Frondibus et uernis tempora cingit hyems;
Horrida nec glacie aut niuibus consputa senescit
Bruma, sed autumnum uerque fidelis agit.
-- 53 -- Non tamen Oleniae foedamur ab imbre capellae,
Sordet ab immundo semita nulla luto,
Sed nitet et sese pluuio Ioue terra uenustat,
Pulcrescit nimbis lota decenter humus.
Ergo uolutabres hic nulla sorde lutescunt;
Quo mage mersatur, pulcrior exit aper.
Nullius hic luteam labis uereare lituram,
Candidior Scythica, blande sciure, niue.
Sed neque ieiuno sterilis sabulone laborat,
Sed mage luxuriat uite solutus ager.
Qua cadit in tutos deuexior insula portus,
Pandit et optatos mollis arena sinus,
Haec loca foecundat Boreas, sed collis et Auster
Nobilitat Bromium per iuga caelsa suum:
Summa nec inuideat campestribus uua, superne
Nobilis et tumulis regnat opima suis;
Sicubi non salebris scatet horrida et obice duro
Circum latrantes obuia frangit aquas.
Hinc indignantes fluctus audire uoluptas,
Tristis et horrorem dulce uidere maris,
Nunc uicibus summi prope culmina lambere caeli,
Nunc pessum tumidas aequoris ire minas.
Nec praedae pigeat, seu forte latentibus hamis,
Siue tridentifera est illa petenda manu,
Seu subter pelagus nassam posuisse capacem,
-- 53v -- Seu iuuat extensis littus obire plagis.
Aestimat haec longe uenientia carbasa rupes,
Illa expiscandis commoda seruit aquis;
Haec paruos frutices et idonea pascua praebet:
Ingenium dicas cuilibet esse loco.
Quid mirum caelo fruimur si sospite: nusquam
Noxia pestiferum uirus Auerna uomunt,
Nec caelum nec aquas contaminat ulla Mephytis,
Exhalat nebulas nulla lacuna graues.
Sic mea cyaneo micat aethere uilla salubris
Et longae augurium dulce salutis habet,
Vitalisque placet Zephyri genitalibus auris
Temperiemque unam uerque perenne tenet,
Qua sinuant arcum atque utrinque reflexa uicissim
Exarmant uastum brachia bina fretum.
Hic ubi miramur fida statione morantes
Inque uicem innumeras ire redire rates,
Aedibus urbanis decorantur praedia, quaeuis
Tecta uoluptatem ruris et urbis habent.
Nanque peregrinas apportat sedula merces,
Gaudet et aduectis insula laeta bonis,
Et desiderium naturae industria supplet
Cunctaque, terrarum quae parit orbis, habet:
Annonam et facilem uictum Trinacria, uestes
-- 54 -- Occeanus fęlix, cinnama mittit Arabs.
Ergo laborandis multum est operosa carinis,
Remigio atque alis docta uolare suis,
Seu cariem emendat ueterem et subducta reponit
Naufragia et solitas cogit inire uias,
Siue rudes pinus cessare in montibus altis
Dedocet et nymphas aequoris esse iubet.
Hic Cybeles lucum et Dodonae animata loquacis
Robora uenturae puppis in astra putes,
Argoasque manus ipsamque impune Mineruam
Sudantem et Typhin saepe uidere licet:
Nunc Athamantaeo meliorem uellere lanam,
Nunc Cererem aut Bromium nauis onusta uehit.
Hic labor egregius, Cyclopum hic tecta; nec arma
Nautica nec cessat Mulciber ipse deus.
Quid referam Dryadumque choros lususque procaces,
Caeruleas mauis siue uidere deas?
Aut pede suspenso Satyros ad furta uolantes
Dulcia, nocturnis surripienda dolis?
His ego deliciis, Princeps uenerande, relaxor,
Quae mihi curarum millia multa leuant.
Hic mea respirat grauibus iactata procellis
Et tandem placidis cymba quiescit aquis.
Te quoque, sed fatis melioribus, astra tuentur
Blandaque secessus sospitat aura tuos,
-- 54v -- Protendique suum uentura in saecula regem
Certa futurorum dant elementa notas.
Scilicet auspiciis conspirant cuncta secundis
Caelestisque fouet publica uota fides
Syderibusque tuis caelum sanescit et aestus
Icariique fremit mitius ira canis.
Certa nec ignarum fallunt praesagia caelum
Et passim incolumes esse iubentur aquae,
Florescitque tuis incessibus obuia tellus,
Cunctaque recturo principe uernat humus.
Idalii nec si detur noua copia luci,
Antiquum Veneris praestat habere nemus,
Poma nec Alcinoi desideret altaque Tempe,
Cui tuus aspectus tempora uerna facit.
Hinc tibi nec priscis ingloria laudibus Ancon
Torua Cleonaeę temperat ora iubae,
Aestiuisque tuis indicit amabile frigus,
Donat et intactas Vmbria cana niues,
Transmittitque tuos glaciem Appeninus in usus,
Verticibus si qua est irresoluta suis,
Et tibi, quo placidus pacatum indulgeat aequor,
Lasciuire suis Adria gaudet aquis.
