1.
Esne, precor, reditura, salus, quam mittere uates
Gaudet Alexandro festino pollice ductam?
An quia purpurei nuper tegumenta galeri
Sortitus gestire solet ceruice superba,
Alterna nec me dignabitur ille salute?
Sic ego nunc iubeam frustra, si dicere fas est,
Non responsuro nostras properare tabellas,
Nec mihi sperandum est per mutua scripta benignum
Officium aut nostri monimentum et pignus amoris?
Scilicet in tanto positus iam culmine coepit
Priuatos nescire uiros seseque sodalem
Dedidicit postquam nostros transcendere fines
Contigit et socios fato inferiore relictos
Fortuna surgente premit uitaeque prioris
Mutauit cum sorte fidem; nil pristina possunt
Vincula, nil studiis consors communibus aetas,
Vlla nec officii ueteris uestigia restant.
Non tamen ingratae fas est adscribere menti
Hoc uitium, Fortuna, tuum: tu foedera sanctae
Rumpis amicitiae, tu mobilis omnia mutas.
-- 105v -- Sed quid ego optatis laedor successibus amens?
Quid queror et laetis rebus succenseo, uotis
Inuidus ipse meis? Quid me felicia torquent,
Quid cruciat commune bonum? Pia fata querelis
Insimulare nefas: tanta mercede rependit
Dexter amicitiam Deus et soluuntur amoris
Detrimenta pii, per tot fastigia rerum
Contemptus faciles desideriumque leuatur.
Magna requisitum compensant praemia foedus,
Sese implorato fortuna obiecit amori,
Principis et tanti, per nostri obliuia quamuis,
Incrementa iuuant, nec me pro culmine tanti
Poeniteat precii: tanti est excellere et orbis
Summo stare loco. Veniant sic prospera semper
Adfectus per damna mei, sublimia rerum
Sceptra nec indignor precio maiore pacisci.
Sic illi uel morte mea contingere Romam
Et triplex diadema uelim; pro munere tanto,
Si liceat, uitae dispendia nulla recusem:
Tanta fides nostro est, constantia pectore tanta!
Nec dubio cursu nunc huc, nunc uoluitur illuc
Per uarias mens nostra uices aut mobilis errat:
Non illam terrae, non interualla profundi
-- 106 -- Aut saeclum mutare potest, quae stirpe perenni
Aeternoque adamante riget. Si ualle Promethei
Figar inaccessa, calidis si pascar harenis
Aethiopum conuiua Iouis, seu lumine fesso
Insignes terras seu primo sole rubentes
Aspiciam, nostri nequeat radice reuelli
Cordis Alexander, si saecula longa Sibyllae
Contigerint, nedum Priami uel Nestoris aetas
Titoniue dies: fuerat qui nuper amicus,
Dux erit ille meus. Quod si bene cognita tanti
Temperies animi cunctisque modestia regnis
Caelsior et candor tranquilla mente serenus,
Non temere humani passus contagia luxus,
Non oblitus erit nostri Farnessius unquam,
Mutua parque mihi reddetur cura uicissim;
Quin potius uincar, uel si contemnar amicus
Deuotusque cliens, in tanto culmine rerum
Suscipiar uates cui se mea laurea debet
Illa Quirinalis. Non est ea gloria Musis
Parua meis tanta rerum ditione locatum
Cernere qui nostram passus defendere laurum
Iam priuatus adhuc, sed cuius fronte nitebat
Caelsa potestatis facies et imago futuri
Principis et tenera fulgebat in indole uelox
-- 106v -- Fortunae uenientis honos. Iam copia dulcis
Eloquii, iam mella fluunt sermonis amoeni
Cecropiis potiora fauis septenaque pendent
Culmina in Orphei speciem stipata theatri,
Dicendique nouos miratur Roma lepores:
Scilicet Ausoniae laudantem numina laurus
Obstupuit, quem mox sacraria sancta tenentem
Et Vaticano uoluentem cardine mundum
Miratura diu. Caelestes nacta benignos
Et faciles diuos meruit Mauortia tellus
Sub sancta ditione regi, seu numina uoces
Audiuere meas: dum munera nostra laborat
Eloquio decorare suo, meliore corona
Dignus erat. Dum me redimis, reuerentia creuit
Frondibus atque suum laurus duplicauit honorem,
Laetior et nullo censeri iudice gaudet
Nostra corona magis. Rudibus primaeuus in annis
Me licet ornarit Romani floribus oris,
Natalem simul et magnae cunabula Romae,
Praecessit tamen ille senes annosque uolucri
Praeterit ingenio. Tantum potuere mereri
Illa rudimenta et tenerae primordia uitae,
Fortunaeque decus praeuenit gloria linguae!
Nec pia fata diu uotum commune morari
-- 107 -- Passa precesque meas, sanctorum et praemia morum:
Verum illi sese iuuenilibus obtulit annis
Publica maiestas, pariter gauisa uicissim
Augeri uirtute noua et geminare decoris
Ornamenta sui. Quod si manet inclyta uirtus,
Non temere illa sinet sensu effluxisse tenaci
Me nomenque meum, summisque exire medullis
Ingenium et fidi uatis monimenta uetabit,
Quem concors studium et socii commercia fontis
Alliciunt, cum quo salibus lusisse proteruis
Dignatus totiens grauioraque ponere tristis
Verba supercilii et morosam soluere frontem.
Adfectus quod si proles Farnessia nostros
Fastidire potest, Pyladem contempsit Orestes,
Thesea Pyrithous, Patroclum exosus Achilles,
Fratrem Atrida suum, nec amauit Castora Pollux;
Vsque adeo nihil est uixisse diutius una
Et tantum triuisse salis studioque perenni
Illustrem dominum coluisse et carmine nostro.
Sed si forte refert factis ut nomine claro
Pellaeum iuuenem, blandis dignatus ut ille
Alloquiis Cinicum, sic me sermone leuabit
Alterno, scriptis et compellabit amicis.
-- 107v -- Sic ego non omni contemni ex parte uidebor,
Immo instar mihi laudis erit si crebra recurret
Littera doctrinae nec amoris nomine nostri.
Si minus adfectu tanti responsa meremur
Principis, at saltem Musarum et carminis ergo
Scribat Alexander; uel si mea fistula uilis
Exigua uatis nec delectatur hauena,
Fas sibi deuoto saltem scripsisse clienti
Si quid opus mandasse sat est, nec iussa morabor;
Vel si forte minus grauiora negocia poscunt,
Necdum opportunum est nobis committere quicquam,
Me tamen interea sola donare salute
Litterulisque tribus liceat, quo credar amari,
Nec mihi desidiam aut animum culpare superbum
Causa sit et iustis illum incusare querelis,
Fortuna elatus si se patietur abuti,
Deditus usque adeo solique addictus honori
Oblitusque sui. Sic illum caelsa potestas
Vendicat et penitus totum sibi possidet, uni
Vt tantum uacet et ueteres fidosque sodales
Excludat procul et nullos admittat in usus,
Nec sinat esse locum fidei imperiosa uel ausit
Me breuibus fraudare notis. Tantumne licebit,
-- 108 -- Aula, tibi? Tantum sceleris patrabis iniqui,
Vt dedignetur nobis rescribere princeps
Et neget alternam per mutua scripta salutem?
Parce tamen, parce, o, fastu temerare profano
Virtutum exemplar, specimen probitatis, amusim
Iustitiae et normam, fidei senioris asyllum.
Tu quoque torpentes, Ignauia, parce per arctus
Serpere, Desidiaeque nefas: cui publica cura est
Credita, non illum senio marcescere fas est.
Quod nisi, Segnities, tumidoue Superbia uultu,
Obstiteris, responsa uiam cursumque uorabunt
Allatura nouum absentis solamen amici,
Et uicibus crebris uia puluerulenta teretur
Flamminiae et nostri documentum ostendet amoris
Littera longinquum non fraudatura clientem,
Sed blando affatu semper reditura uicissim.
Quaeque suo sese sermone reciproca pensat,
Semper inexpletos iterabit epistola cursus,
Scribendi officio nec me certasse pigebit.
