Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: EUrop.* Your search found 455 occurrences
1 2 3 4 5
Occurrences 301-400:301. Sorkočević, Miho;... . De illustribus familiis quae hodie... [ Note] Non possum hic non indulgere genio, permotus etiam argumenti similitudine, ac recordatione potissimum hospitis mei quondam, atque amici suavissimi Alberti Fortis, cujus nomen pro perfecto elogio est: quae enim Europae pars adeo dissita, quae non in ejus laudes consentiat, quaeque illum non inter praeclara seculi ornamenta adnumeret? Italia, ac Patavium ejus patria praecipue hoc viro gloriantur, qui naturali philosophiae atque
302. Sorkočević, Miho;... . De illustribus familiis quae hodie... [ Note] dicere, saepe distractus. Desiit enim jamdudum apud nos studium hujus linguae nobilissimae, antiquissimae, et cujus Gesnero teste, usus est integris sexaginta nationibus, quaeque ideo quartam Europae, atque aliquam Asiae partem pervasit. Dum enim extera nimis curiose sectamur, nostra prave despicimus. Non in eodem pretio illam habuit Carolus IV, qui in illo diplomate, quod autem vocant, Romani Imperii Electoribus
303. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] sui semper intentae ductu arma corripere, ut primum Regnum invaserit, alioquin intermittere non potest; vis argumenti huius facile apparebit, si ad superiorum saeculorum memoriam animum advertamus, nimirum donec per reliquos etiam Europae populos bella more barbaro gerebantur, insurectionalis militis usum apud omnes Europae gentes viguisse certa monumentorum fide constat; postquam formatis subsidio potissimum litterarum ad humanitatem animis ipsa belli gerendi ratio
304. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] intermittere non potest; vis argumenti huius facile apparebit, si ad superiorum saeculorum memoriam animum advertamus, nimirum donec per reliquos etiam Europae populos bella more barbaro gerebantur, insurectionalis militis usum apud omnes Europae gentes viguisse certa monumentorum fide constat; postquam formatis subsidio potissimum litterarum ad humanitatem animis ipsa belli gerendi ratio certis iisque multum? civilibus regulis, quae deinde in ius gentium transiverunt,
305. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] mitigato iam admodum iure belli, etiamsi inimicus Princeps regionem occupet, post persoluta necessaria belli onera quemque suis vacare studiis permittit; inde fit ut alterum hoc, sive civile, incolarum genus arma amplius capere in ceteris Europae provinciis nec velit, nec obligetur; cum id apud Turcam longe aliter se habeat; ubi ille finibus imminet, nisi quis proprios everti[t] penates, coniugem liberosque in diram rapi servitutem nihil pensi habeat, arma ipse etiam
306. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] ipsum hoc regnum etiam subivit, fata satis demonstrant. Quodsi vero hic improvisae et repentinae cuiuspiam irruptionis periculum, tum nimia, quae in apparanda ut hactenus fiebat insurectione, mora urgeatur, primum constat in moderno Europae systemate, quo stabiles legatos ad vicinas aulas intertenendi usus apud ipsum etiam Turcam invaluit, improvisam non facile posse occurrere irruptionem, atque adeo superesse semper expediendis defensae consiliis tempus. Deinde id
307. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] vel per exemptionem terrae, et haec
verbo tantum, fiebat.
308. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section]
309. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] sicque rem ad anarchiam deducere, aut
denique iudicialis legislativam etiam arripere debet potestatem.
310. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] adoptarunt.
311. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] potestatem, constituerunt ut publici
aerarii administratores, quoties id natio exigit, de qualiter impensis subsidiis rationem
reddere teneantur.
Quoad imperium ad militiam.
312. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] ac eorum ministri variis saepe animi
affectibus soleant agitari, possent illi facile seu e privata vindicta seu assequendae laudis
bellicae ambitione bella ex bellis serere sicque et personarum et rerum securitatem continuo
perturbare.
313. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] B
bellum sibi reservarunt, defensivi curam soli principi tradiderunt.
314. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] sunt, quod decreverint gravissimam eum ministrum nationi rationem redditurum esse, qui nationem bello minus necessario involverit; quo tamen consilio eos propositum sibi finem non esse assecutos eventus ipse ostendit; cum enim tricis, quae reliquas sub praetextu aequilibrii Europae unice augendis suis limitibus intentas aulas agitant, adeo non renunciarint ut ipsa potius natio ambitiosum occupandi maris imperii spiritum adoptarit, tantis tamque sumptuosis involuti fuerunt bellis ut debitorum, quae eo nomine contraxerunt, mole pene
315. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] ius monetae cudendae.
316. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] ea tantum, quae ad constitutionem ipsam referuntur, discutiemus.
§ 9 Vicissitudines constitutionis Hungaricae, et quod principio fuerit
monarchico-aristocratico-democratica.
317. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] jam primogenito Bela IV regnum in nasciturum primo e
posteriori consorte filium transferre voluisse, adeoque delata tantum in abstracto domui
Arpadianae successione circa hujus ordinem nulla fixa principia viguisse satis apparet.
318. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] Secunda epocha
§ 30 Defectus hi ipso quidem redeunte ad status reges eligendi iure cum principio
secundae periodi emendati fuerunt.
319. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] Inde evenit ut Maximiliano Austriam tam facile
recipere et totam ferme Transdanubianam Hungariam nemine obsistente 1491. occupare pronum
fuerit; ut Moldavia ad Polonos, Dalmatia ad Venetos impune defecerit, imo ut pulcherrimam,
quam generalis ferme principum Europae Cameracensi foedere contra Venetos inita conspiratio
ejus recuperandae praebuit occasionem, hi aere, ut mox dicemus, redimere potuerint.
320. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]
§ 9 Primus modus Hungariae non convenit.
321. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] ut suas sibi res seorsim habeat, aerarium suum,
suam militiam, sua metalla, sua producta a communi monarchiae necessitate separet, eominus
adoptari potest, quod jus in unitam praevia ratione monarchiam non modo in regnantem modo
lineam, sed in plures etiam per totam Europam dispersas regias domus transtulerit, apud has
vero innovatio haec magnam excitare posset attentionem.
Neque secundus.
322. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] per cuniculos evertere vetus quorumpiam Hungarae genti infensorum hominum studium fuerit,
omnibus his conatibus idonea his adhuc comitiis impedimenta objicere jus est nationi, quod
tota, si fundamentale, vi cujus Domus Austriaca Hungariae regnum adivit, pactum bene novit,
Europa agnoscere debet.
Sed tertius.
323. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] pars pertulit.
324. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] sit, et habent paratam in iis, qua proposuimus, et diplomatis, et
articulorum ante coronationem materiam, quae si bona ab utrinque fide concertentur, poterit
certe tale prodire resultatum quo et diffidentia imposterum omnis inter regem et status
penitus sufferatur, et nos exspectationem, quam intenta in res nostras Europa concepit, plane
expleamus.
325. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]
326. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] relate ad rem vinariam. Dispersi magna Regni parte colles, imo ipsi plerique mediterranei montes, latere illo, qui meridiei obvertitur, idoneam serendis vitibus glebam praebent. Glebae huius ad Tokaj et Menes tanta est praestantia, ut procreatis illic vinis nullum Europaeum comparari, solum Africanum Cap cum Ménesiensi contendere possit. Caeterum sicut idoneae colendis vitibus glebae, ita producti etiam vini tanta est per totum Regnum varietas, ut plurimos et praestantiae gradus et coloris, saporis durabilitatisque species constituant.
327. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] habere solent.
Et haec est politica Hungariae relate ad commercium quoad alias regiones situatio; superest, ut internam etiam eius relate ad idem obiectum politicam situationem ea pari brevitate sub obtutum collocemus.
§ XXII.
328. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] superest, ut internam etiam eius relate ad idem obiectum politicam situationem ea pari brevitate sub obtutum collocemus.
§ XXII.
329. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] vero cupiditas per excessivas exactiones variasque quaestorum vexationes, continua potius eidem impedimenta posuerunt; reperta a Venetis per isthmum Suetz ad Indias orientales via prolatisque ea ratione commercii et finibus et obiectis, primi hi, tum aliae quoque hinc inde per Europam dispersae parvae res publicae, quarum industriam seu angustia seu sterilitas soli suapte exacuere debuit, commercium pro scopo legislationis sibi constituerunt, magnae monarchiae moli suae confisae, curam hanc sibi supervacaneam esse, adhuc arbitrabantur; verum post apertam a Lusitanis per
330. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] series, per quam
331. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] praesertim si vestes, quas ibi sibi curant aliaque mobilia et galanterie merces, quas per eam occasionem sibi comparare consueverunt et quae tabellas tricesimales non intrant, in reflexionem sumantur, 200.000 haud difficulter aequabuntur. Complures ex his per alias Germanicas, imo exteras etiam Europaeas provincias peregrinantur, quorum expensae ad 100.000 facile possunt calculari. Lotteria aliique fortunae lusus ad minus 100.000 quotannis evehunt. Summae, quas Hungari Germanis creditoribus debent ad quatuor milliones assumi possunt; adeoque harum interusuria evehunt 209.000 florenorum
332. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | Section] Quod animale regnum concernit:
DE CORNUTIS PECORIBUS
§ CXXXVIII.
333. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section] cum exteris his statibus communicationem habet, ubi tamen cum illa pauca adhuc superflua Artefacta habeat, cum iis vero, quae eidem a Domestica necessitate redundant, Naturae Productis, non possit omnes Europae Provincias providere; plurimum interesset, ut qua per Tractatus, qua etiam vectigalis favore cum iis adminus exteris Provinciis ad favorabilem Politico Commercialem Relationem ponatur, in quas superflua sua Producta
334. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section] seu eius Instrumenta, seu arandi seu fimandi componendique frumenti modum spectes, iam satis provecta est, licet necdum illum perfectionis gradum attigerit, quem sterilitas soli, aut provecta nimium apud aliquas Europae Gentes Populatio expressit. Adhuc enim et Communium Pascuorum et Vervactorum usus in his quoque partibus viget. Quod grani qualitatem attinet missus quidem per Augustum Josephum 2um ad
335. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Section] adhuc in exteris Provinciis Tabacae Hungaricae nomen fuit; hae sola Levantina et Americana utebantur. Postquam ennato Americano Bello, Tabacae e Regionibus illis importatio in Europam impedita evasit, eas, quae hac utebantur Provincias, ut Hungaricam quaerant necessitas ipsa coegit. Secunda eius Epocha, qua iam ad exteras Provincias efferri coepit.
336. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section] per quam segregata in suas classes Lana cariori divenditur. § 39 Status Actualis Culturae Cornutorum peccorum et Lacticiniorum. Paucae iam sunt in Europa Provinciae ubi magna Boum armenta, ultimae Pastoralis vitae reliquiae vigeant. Ubique ferme populatio omnes fundos ita occupavit, ut nulla iam pro horum intertentione spatia supersint. In
337. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Section] Actualis Vectigalis Tricesimalis. §.52. Origo, Primitivum Systema et vicissitudines Portorii Tricesimalis. Tributum aliquod a Mercatoribus exigendi Idaea adeo naturalis est, ut eam omnes Europae Reges principio statim Constitutorum Regnorum adoptarint. Verum certo Tributi huius Quotta tarde admodum defixa fuit. In prima temporum obscuritate, extorquebatur a Mercatoribus arbitraria aeris summa:
338. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section] Neven Jovanović
ex Germania receperunt se ad Hispanias.
suas fecerunt potestatem regibus terras
illas detectas occupandi, sibique servandi, sub onere propagandae religionis; sic Portugalli
Brasiliam, Hispani Peruviam et alia regna occuparunt; idem Angli et Belgae fecerunt.
ex
Italia per Ligam Sanctam, a capite pontifice sic dictam.
gubernator; hic cum 600 peditibus et 18 equitibus fortunam tentaturus exivit
terras quaesitum novas, deprehendit Dlapskalenses pauperes tamen homines, hi eum
versus Mexicanum regnum perduxerunt; prohibuit Motezuma imperator Mexicanus extensionem
Europeis; sed retrusi sunt usque urbem Mexicanam, in lacu Mexicano sitam, urbem sat splendidam
palatiis imperatoris et templo idolo Viczli puczli dedicato.
nomen comitum Motezuma dedit cum territorio amplo.
Dammes dicitur, seu
Tractatus personarum illustrium sexus foeminaei; munere etiam legatorum utebantur foeminae in
hac pace; ex una parte erat Margareta amita Caroli, ex alia persona mater Francisci Ludovica,
1529-i anno.
inquisitioni tradiderit,
ubi etiam peremptus est, et eodem anno etiam Isabella mortua est, non sine suspitione veneni.
pactus est, nempe cum Mathia et Ferdinando 2‑o eius successore, quo foedere duae hae aulae mutua
auxilia sibi promiserunt; quo maxime linea Germanica indiguit, quae per bellum religionis
mire fracta fuit; hanc unionem graviter tulerunt aulae Europeae, praesertim
Galli, perpetui aemuli utriusque lineae Austriacae; vi hujus pacti ergo Phylippus suppetias
misit Ferdinando contra rebelles Bohemos et Germanos sub duce celebri Ambrosio Spinola, qui
subjecto palatinatu inferiori multa fecit pro Ferdinando; praeter haec nil
improlis quidem, et hinc iterum
reciderunt ceterae provinciae ad Hispanos, sub quorum potestate permanserunt usque initium huius
saeculi; ceterae vero 7 provinciae nunc nomine Belgii foederati venerunt.
ejecto principe
Vilhelmo 3‑o restituit; bellum hoc initio horrende afflicti sunt; Galli enim ad viscera
Hispaniae jam devenerunt, 1689. sub duce Noely Parcellonem expugnarunt, et jam Madrito
approximarunt, et sic usque 1697. sustinuit hoc bellum contra potentissimas potentias Europae;
hoc anno pax coaluit Risvicensis, vi cuius cuncta Ludovicus restituere debuit Hispanis; in
Anglia vero Vilhelmum 3‑um invitus recognoscere debuit regem Angliae.
consensit in pacem, quae Utrajecti in Hollandia anno 13 huius saeculi coaluit; non
tamen omni ex parte renunciatum est in hac pace juri praetendentiarum; praecipua capita huius
pacis consistit in divisione et sumptuum satisfactione; nempe Phylippus 5. sit verus rex
Hispaniae Europae; ut tamen duae monarchiae aliquando non conjungantur, Phylippus 5‑us pro se et
suis successoribus debuit renunciare successioni in Francia.
Borussum juvabat Angli; hinc Galli cum Anglis in America et in
mari concurrerunt; hinc etiam Carolus deposita neutralitate hostes esse debuerunt
seu Bonnoniae, quae est provincia in Picardia Franciae; uxor eius erat Mathildis; hic
territorium suum auxit accessione regni Algardiae anno 1281.
tardius insulas Asores; bellum
Africanum continuatum est; in urbe Coimbria residebant ad haec tempora reges Portugalliae,
Iohannes tamen hic Ullissiponam (Lisabon) transtulit, ubi et hodie est sedes regum; in hac ergo
urbe contraxit morbum pestilentiae, qui tunc grassabatur per Europam occidentalem, et in hoc
exstinctus est post laudabile regnum, anno '433; habuit 4 legitimos filios, et unum naturalem;
successit ipsi Eduardus coronae princeps; memorari meretur etiam Iohannes, et
Henricus Navigator, filius Iohannis Nothi;
dein per Aegyptum, Persiam etc; cum ergo commercium valde molestum fuisset
hinc mercatores non ibant ipsi ad orientales Indias, sed promovebantur aromata per nationes
barbaras usque ad Aegyptios, hi dein vendebant Venetis, qui monopolium exercebant per totam
Europam cum aromatis; detecta vero per Portugallos via commodissima ad orientales Indias, merces
aliam viam susceperunt, Portugalli enim leniori sumptui
nationes
barbaras usque ad Aegyptios, hi dein vendebant Venetis, qui monopolium exercebant per totam
Europam cum aromatis; detecta vero per Portugallos via commodissima ad orientales Indias, merces
aliam viam susceperunt, Portugalli enim leniori sumptui
hoc ergo ultimo adhucdum est dubium, an vere fuerit
necne Sebastianus; quicumque enim eum viderunt ipsum pro vero Sebastiano servarunt.
recuperavit,
et cum Hollandis '609‑o inducias inire coactus est; Phylippo 3‑o successit 4‑tus anno '621.;
terminabantur hic induciae cum Hollandis, recruduit ergo bellum, quod rursus ex sententia gestum
est ex parte Hollandorum; Phylippus enim 4. distractus bellis per totam Europam non potuit
jacturam Portugalliae reparare, hinc
inceperunt et actu tantum
Belgis patet territorium Japonense ex omnibus Christianis; 1640. etiam in Africa exturbarunt
Portugallos suis ditionibus; sed etiam domi diversis malis vexati sunt Portugalli, praemebantur
enim diversis exactionibus ob perpetua Hispanorum bella per totam Europam, et ultimatim
considerabantur ut populus armorum jure oppressus; expectarunt ergo ultro occasionem jugum hoc
intolerabile dejiciendi; hinc jam '638. anno coeperunt quaedam civitates se in libertatem
adserere, sed suppressi sunt a Hispanis cum non adfuerit adhuc
Nothi; Alfonsus hic habuit filium Ferdinandum 1‑um, hic 2‑um Ferdinandum, hic
Iacobum, hic Theodosium, hic Iohannem, hic Theodosium 2, et huius filius fuit Iohannes 4‑tus).
et ordinibus proponere; alii dicunt matrem unum
intellexisse cum monachis, qui eam etiam suffoverunt; ordines tamen his non moti urserunt regis
institutionem, et hinc '662. rex proclamatus est, quo etiam mater mortua est; bella cum exteris
feliciter gesta sunt ad ea usque tempora in Europa, sed infeliciter in Indiis orientalibus cum
Belgis, hi enim sensim Portugallos ex una civitate ad aliam repraesserunt, et jam urbem
residentiam Goam conati sunt iis eripere; Portugalli ergo ad Anglos se converterunt, qui dein
pacem confecerunt inter Belgas et Portugallos; pax
res
composita est etiam per Anglos inter Hispanos et Portugallos, 1668. anno; hac ergo pace
Portugalli in integrum restituti sunt, Hispani agnoverunt majestatem Portugalliae, et ex Septa
(Ceuta) in Africa nil sibi reservarunt, omnes etiam aulae Europeae recognoverunt
majestatem Portugalliae.
est, primi Hispani in
limitibus Portugalliae et Brasiliae hostilitates exercuerunt; Portugalli ergo refugerunt ad
Anglos, qui etiam negotiatione et belli apparatu pacem Hispanis extorserunt.
tradita est; Iesuitae
scilicet 4 laqueo suffocati, proceres vero gladio percussi sunt, bona omnia harum familiarum in
fiscum redacta, et nobilitatis omniumque privilegiorum privati sunt descendentes; et in totum
ordinem Jesuitarum relegatio decisa fuit; omnes enim colligati tam in Europa, quam America,
navibus in Italiam delati sunt; et bona ipsorum in fiscum et pias causas conversa sunt; in
scholis ipsis substituti sunt oratores S. Phylippi Neri; dicunt quidam totum hoc ex odio
marchionis Bombal, primarii ministri Iosephi, adversus Jesuitas evenisse; Bombal
transmissum ad Italiam; haec sponsalia etiam erant contra jus
canonicum; offensus Josephus legatum Romanum misit domum, idem fecit Pontifex; Iosephus rursus
fere in belli contentionem devolutus fuisset, si Angli ei opitulati non fuissent; scimus enim
his temporibus bellum arsisse in Europa tota, ob successionem Mariae Theresiae; Angli enim pro
parte Austriacorum erant, Galli cum Hispanis conati sunt Portugallos in foedus suum, et contra
Anglos excitare, sed Josephus observata stricta neutralitate elusit ipsos; hinc '62. Hispani
coeperunt lacessere Portugallos,
hunc titulum, nempe Othoni 1-o jure
exclusivo).
pax coaluit; puncta controversiae erant loca in
Belgio Hispanico occupata, et hereditas throni Anglicani.
accidit; hinc se conjunxerunt cum hoc foedere quadruplici, et post aliquot
annos, cum scilicet sanctionem suam pragmaticam urgeret Carolus, exstinxit societatem hanc
mercatoriam anno '730. ut devinciret sibi Belgas.
tempore permanserunt numero 7-o, sed sensim partim per
nuptias, per hereditates, et bella coaluerunt in unam monarchiam, sub Egberto Vest- et Sussexiae
rege, anno 828.; mutavit dein titulum suum seque primus regem Angliae dixit; Egberto hoc
regnante Dani (populus septemtrionalis Europae) littora Angliae infestare coeperunt; tandem ad
interiora ausi grandes molestias causarunt Anglis, qui eos exturbare non potuerunt e suo regno;
hoc 877. anno accidit; fixerunt ergo in Nordhumbria sedes Dani ibique tolerari debuerunt, pace
cum ipsis inita; Egberto anno 836.
se coronari sivit, ut specie libertatis tam religionis, quam civilis
obcecet populum.
contentus divisione Hispanicarum provinciarum
bellum parabat.
Pitt in Anglia et Florida Blanca in Hispania coaluit pax partesque
excontentatae sunt.
gentes quam calidarum provinciarum
incolae.
est.
sunt quattuor: ethnica,
Judaica, Christiana et Mahomedana; ex his quattuor procedentibus temporibus diversissimae sectae
enatae sunt.
Generatim ratio status
omnibus gentibus suadet praecavere ne aliae gentes laedantur, imo amicitiam cum omnibus
quaerere, ne ultionis causa nos bellis exponamus, quae civitati plerumque noxia esse solent.
rei rusticae sunt etiam speciosa; animalium fere omnium
fetura habetur in Anglia, tam cornuta pecora, quam alia, praecipue oves, equos; pascua ovium
copiosissima sunt, lanam enim post Hispanicam optimam producat; equi eorum tam ob velocitatem
quam durabilitatem suam omnibus Europeis praeferuntur, et in maximo pretio sunt in ipsa
Anglia, 200 000 et 800 000 fl. venduntur; ex feris deprehenduntur lepores, cervi, dammae;
animalia rapacia, uti lupi, ursi, vulpes in tota Anglia non dantur.
2 Canes
Anglici (Englische Doggen) in maximo pretio sunt; alatilia omnis generis habentur in Anglia;
galli et gallinae admodum laudantur; pisces copiosi habentur in omnibus fluviis et maribus,
praecipue trutae salmonatae (Lachs) et halecas laudantur et in tota Europa disvehuntur.
Volvich, Portus Magnus vel Portus optimum, seu Pocmuthum, Plimut; praeter hos dantur et alii
minores portus; in majoribus his portibus classis conservantur, reparatur, et armatur; in
singulis portibus habentur domus armamentariae, magazina; generatim naves Anglicae in tota
Europa sunt optimae et fortissimae, et etiam velocissimae.
§ 6 De legibus municipalibus etc.
quae fundo amplissimo
et locupletissimo gaudet, ex quo praemia et incitamenta pro re rustica distribuebantur; et
etiam pro evectione frumenti ponuntur praemia ut sic industria excitetur.
occupationes fecerunt.
per evectionem fabricarum et manufacturarum;
neque ultima ratio deficientis commercii Anglicani est nimium pretium mercium Anglicanarum,
quae ab aliis nationibus non quidem ea bonitate, sed multo leviori pretio haberi possunt.
musea,
instrumenta, stipendia tam publica quam privata quibus industria excitatur et fovetur.
reputant Galli inter magnos architectos; modernus rex Georgius 3. novam fundavit accademiam
artium liberalium anno 1769. ad excolendos juvenes in his.
Summam ergo naturae penuriam
incredibili industria et fatigiis suis superant, et ditissimas reddiderunt provincias suas per
unicum commercium et fabricas.
provincias suas per
unicum commercium et fabricas.
ad Belgas; primaria ex his est Ambuina,
quae 3 adnexas habet insulas, quae communi nomine Uliasse veniunt; altera est insula Bandai,
quae etiam 4 minoribus constat insulis, in his insulis cariofili, nuces et flos miristicus
unice crescit, proin soli Belgae suppeditant toti Europae haec aromata; nunquam autem plus
invehunt in Europam quam sciunt consumendum, cetera comburunt, ne aut vilescant pretium, aut
nimis extollatur; Termata, Tido, Timo et Bastian sunt etiam insulae in quibus tantum supremum
dominium habent Belgae.
habet insulas, quae communi nomine Uliasse veniunt; altera est insula Bandai,
quae etiam 4 minoribus constat insulis, in his insulis cariofili, nuces et flos miristicus
unice crescit, proin soli Belgae suppeditant toti Europae haec aromata; nunquam autem plus
invehunt in Europam quam sciunt consumendum, cetera comburunt, ne aut vilescant pretium, aut
nimis extollatur; Termata, Tido, Timo et Bastian sunt etiam insulae in quibus tantum supremum
dominium habent Belgae.
aularum exterarum.
§ 5 Externae securitatis remedia
§ 5 Externae securitatis remedia
etiam cum coloniis aliarum gentium, in quo exercitatissimi sunt.-
mercaturae gaudet; praeter hunc habentur directores commercii
particulares, qui in partibus dirigunt et referre debent ad generalem directorum.
Bellgicum facilitat Banco Amsterodamense quod '609.
erectum est; communiter pecuniae in hac mensa argentaria existentes ad 400 milliones
existimantur; hic ergo pecuniae privatorum sub cura publica existunt pro commercii
facilitatione; apochae seu chartae huius banco per totam Europam circulant, et quidem sub
maxima fide, quia quaevis charta habet suam pecuniam repraesentatam in banco.
summa est in Belgio; pannus, tela, aromata et pisces
sunt praecipuae rubricae commercii Belgici; quaevis natio libenter commercium exercet cum
Belgis, quia Belga nunquam ad credit accipit, sed potius anticipat pecunias; magnam etiam
facilitatem in eo habent, quod omnes Europeae aulae sint debitores Belgarum ob ingentem vim
pecuniarum praesentium.
dividuntur, nempe Mexicanum,
Peruvianum et Granada nova, in quibus gubernator residet, sunt independentes inter se; vivunt
autem homines hi in statu strictissimo subjectionis.
§ 2 De incolis.
negotiis cum exteris se
subscribit cum nomine baptismali, domi se subscribit Ego Rex. Primogenitus dicitur Princeps
Asturiae, qui tamen non nascitur, sed creatur per regem, ceteri regis filii et filiae Infant
Von Spanien compellantur; Hispani regi suo primum locum tribuunt in Europa.
6. Romanus imperator posuerunt se ad jus huius ordinis;
insigne huius ordinis sunt exuviae agni, geruntur ex catena aurea, hac catena calibem et
silicem alternatim repraesentat in suis articulis; extra solemnitatem ex rubra vel aurea
ligula geritur; hic ordo est prius in Europa et honorificentissimus.
provincia; urbs Madrittensis
etiam solvit peculiarem accisam pro invectis rebus.
sunt diversae accisae, decimae,
sic omnes decimae ex auro, argento effosso, decimae omnium terrae productarum, contributio
capitibus imposita, subsidium status ecclesiastici, lucrum rei monetariae, venditio quoque
bullae cruciatae, nec non diversi tituli monopoliorum, uti in Europa, titulo teloniorum;
provinciales praestationes erogatae habentur; generales vero reditus per inspectores
cameratricos percipiuntur.
nullas habent; exteri enim non solum
opificia sed et commercium exercent minitum
habentur et desolatae,
canales paucissimi, fluvii non purgati, telonia fere in omni provinciola adgravat commercium
et consumptionem; omne commercium externum eandem habet sortem quam internum;
habent quidem Hispani cum omni fere gente Europea commercium, sed non lucrosum, sed
perniciosum; parato enim aere omnes necessitates suas ab exteris gentibus emere coguntur; imo
nec ipsi sibi adferunt necessitates suas, sed etiam vecturarum utilitatem cedunt exteris;
paucae comparent naves Hispanicae in Gallia, Italia,
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Discursus in secundum membrum propositionum regiarum seu opinio de insurectione in Regno Hungariae, versio electronica (), Verborum 10693, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendisc].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].
Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.