Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: homInem Your search found 1346 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 401-500:401. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 115 | Paragraph | SubSect | Section] maxime auidi sunt, potiri cupiens, oblata Rhodiorum principi dignitate, qua cardinales sacerdotes Romanae ecclesiae insigniti sunt, agit cum illo, ut Turcam sibi traderet. Rhodius non paruum fortunae suae additamentum existimans in collegium cardinalium cooptari, accepta conditione hominem suae fidei comissum huiuscemodi facile permutat magistratu. Itaque uidimus, si Deo placet, non pecunia modo, quod iam solemne est, sed etiam perfidia atque humano sanguine sacerdotia apud Christianos parari, si Christiani appellandi sunt qui nihil praeter nomen habent
402. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 181 | Paragraph | SubSect | Section] humanis affectibus, sectam suam munire ac tueri praecepit. Quare scito solam Christianam religionem ueram censendam, et Christum, ut ipse recte affirmat, uiam, ueritatem et uitam esse. Quod ubi Thalysmanus dixit, extemplo rex, ut erat patriae religioni deditus, hominem comprehendi, atque in foribus templi crudelissime necari iussit, denuntiauitque rem silentio tegi, graui poena proposita, si quis efferret. Verum id coelari Deus haud quaquam permisit: nam quidam Turca Illyricae nationis eiusdem gentis Christiano homini omnia, uti gesta erant,
403. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 185 | Paragraph | SubSect | Section] sui, qui apud Hispanum regem erat, perlata, ingenti ex conscientia perfidiae metu perculsi sunt. Itaque quo et ipsi alicuius Christiani regis amicitia sese munirent, omnibus tentarunt artibus Maximilianum Caesarem, Friderici filium, hominem satis notae leuitatis, in societatem pellicere, aut saltem a caeteris Christianis regibus auertere. Nihil enim Veneti et Romani etiam pontifices magis sibi timendum censent quam Christianorum regum coitionem. Metus autem utrisque hinc oritur, quia neutros
404. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 189 | Paragraph | SubSect | Section] quum carceri prępositus, caeteris solertior, conspecto homine sacerdotali ueste induto, cuius cucullus ― ita capitis tegumentum monachi appellant ― magis solito in oculos demissus esset, suspicatus, ut erat, Caesarem dolum aliquem commentum esse, iniectis manibus hominem comprehendit, agnitumque recipi in carcerem coëgit. Rex Hispaniae, percepta sceleris atrocitate, Caesarem ultimo supplicio afficiendum censuit, uerum praecibus quorundam principum sententia dimotus, ita illum, ne quid salute desperata ferox iuuenis grauius consuleret, uinculis
405. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 208 | Paragraph | SubSect | Section] de magnis rebus consultare consueuerat, quo quisque amotis arbitris suam liberius promeret sententiam; sciscitatur, quemnam ex liberis suis potiorem regno administrando censerent. Purpuratorum opulentiores, quique ocio et quieti dediti erant, Achimatem maxime probabant, utpote mitis hominem ingenii, nec ulla notum in suos asperitate. Armorum uero ac belli cupidiores Selynem imperio magis idoneum putabant: etenim uir ardentis animi et bellis gerendis natus esse uidebatur. Maximum natu regulorum regno indignum omnino censebant, eo quod ceruicosior esset, nec suorum consiliis
406. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section] probe nostis Turcaici imperii finibus Hungaros, opulentos ac eosdem ferocissimos hostes, magna ex parte circumiectos, ut taceam nouos aduersarios Sophias nobis in Asia exortos, Iuliumque Secundum, pontificem Romanum, ingentis spiritus uirum, quem ferunt Turcaici belli semina iam iecisse. Et sane hominem in ea dignitate collocatum asserunt Christiani ius habere omnes suae sectae principes in nos concitandi, ex quibus Francorum ac Hispanorum reges lumina mundi appellant, quorum alter iam multos annos aduersus nostrae religionis gentem, Aphricae
407. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 249 | Paragraph | SubSect | Section] quam uim experiatur. At ubi uident regulum deditionem auersari, ac malle mortem oppetere quam manibus hostium se ultro offerre, rati tolerabilius seruitium deditis fore quam ui subactis, paciscuntur cum Selyne, ut quos agros tenuissent, eodem modo in posterum quoque tenerent; hominem circumsistunt atque uinciunt, uiuumque ad hostem adducunt. Quem Selynes, ut erat amicis, nedum hostibus implacabilis, extemplo iugulari iussit, regionique cui ille praefuerat, praesidium imponit. Mox aestate iam exacta Constantinopolim reuersus est. Ibi cum Hungaris,
408. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section] se confugisset aeque ac ad summum Machomethanae religionis pontificem, ad cuius officium de controuersiis Machomethanorum constituere pertineret, decederet ab Armenia Minori et Cilicia, atque eas regiones praesidiis suis liberas legitimo principi restitueret; alioqui se non passurum amicum hominem et fidem suam implorantem patria per summam iniuriam pulsum in exilio senescere. Qua denuntiatione Selynem, existimantem Aegyptium suis potius rationibus seruientem quam Alaudolae fortunarum miserantem ea dixisse (tutius
409. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section] parcentes,
impii homines impetum
faciunt, putantes tum maxime se uictoria egregie usos, quum eam inhumana libidine
ac crudelitate foedarint, qui rursus, si forte in Machomethanum hominem
inciderint, foeminis molliores et animo et corpore sese ostendunt.
dominandi cupiditatem ne alieno quidem abstinuit, propterea quod auaritiae stimulis agitatus quosdam ex ditibus purpuratis, ut eorum
bona inuaderet, interfecit, obiciens eis rapacitatem, quasi ingentes opes inique congessissent.
In aliis laudare licet hominem. Praeter morem Othomanorum regum neminem ad se
adeuntem procumbere, aut genibus positis se uenerare passus est. Cibi et uini parcus fuit,
somni etiam minimi, laboris, frigoris, caloris, inediae patientissimus,
ueste habituque
uix a
proficiscatur, pro certo habete Deum nihil magis quam
superbiam auersari. Quod quidem et casus principis Dęmonis imprimis declarauit, et
Christi sententia testatur, quem nos diuino quidem spiritu concoeptum, atque e uirgine natum, sed hominem tantum sapientissimum, Deoque accaeptissimum fuisse, et
demum iudicem mortalium omnium futurum existimamus, Christiani uero ita Deo genitum, ut nunquam incoeperit putant. Qui ait, qui se ipsum depresserit, is a Deo extolletur, qui uero per arrogantiam nimium sibi attribuerit, in ima
potestatem uiuus ueniret. Itaque sumptis armis
equoque conscenso porta erupit, atque in confertos hosteis praesenti animo se immisit,
caesisque quibusdam hostium, qui sese ei obtulerant, pugnans magna omnium admiratione cecidit. Cuius animi altitudinem, modo Christianum hominem deceat malle ad
mortem et certam perniciem ruere quam in seruitutem incidere, si caeteri Hungari
imitari in animum induxissent, Sauum amnem Turcae haudquaquam traiecturi fuissent.
Coeterum, quoniam Taurunum ab omnibus partibus, praeterquam
confestim et iusti regis specimen dedit, et gloriae cupiditate nulli maiorum suorum secundus uideri uoluit. Vnde sunt, qui credant Salomonem,
dum pater uixit, consulto ignauiam simulasse, ne uirtus eius illi formidolosa et ob
id apud ferum hominem fraudi esset, quandoquidem compertum fere habebat Selynem
dominandi cupidinem cunctis humanis affectibus anteposuisse.
Porro Othomani reges, ut fere Machomethani omnes, cupidi sunt quidem uoluptatum, sed eos, utpote gloriae cupidiores, nunquam ulla uoluptas a rebus
Tertio bello Adeodatus interimit Goliam. Adeodatus Latinum nomen esse, non
Hebreum puto, et eos significare, qui per fidem ex Deo nati dicuntur. Hi Goliam
interimunt, dum superatis diaboli tentationibus Deo uiuunt.
Quarto bello Ionathas, Samę
filius, hominem XXIIII digitos habentem
interficit. Ionathas (ut dictum est) Spiritus Sancti donum significat. Et quoniam
sextus digitus in manibus et pedibus naturę
superfluitas est, ideo talem hominem
superat Ionathas. Qui enim Spiritus Sancti charismata possidet, superflua abiicit
et, tantum
diaboli tentationibus Deo uiuunt.
Quarto bello Ionathas, Samę
filius, hominem XXIIII digitos habentem
interficit. Ionathas (ut dictum est) Spiritus Sancti donum significat. Et quoniam
sextus digitus in manibus et pedibus naturę
superfluitas est, ideo talem hominem
superat Ionathas. Qui enim Spiritus Sancti charismata possidet, superflua abiicit
et, tantum necessariis contentus, Deo seruit.
XIII.
Dauid ab omnibus inimicis liber gratias agit Domino: morti proximus psalmos
Mariam Mantue principem, summum ducem, cui adeo fortuna tribuit, ut et Venetus Senatus, fulminante in eum grauissima cede Iulio pontifice Maximo et fere totius imperii eorum exitio, in eo spem totam poneret. Tanti erat in bello gerendo consilii, tanteque fortitudinis ut Turcarum Cesar, eum non hominem, sed in homine latitantem Martem diceret, et ita gloriaretur huius principis consuetudine ut sue gentis cognomine tanquam alterum Martem sibi egida portantem appellari uoluerit. Tibi, mi princeps, est genus a superis,
Vnde oritur filius ducis
defectionem hanc non solum olfecerat, sed pene manifestis argumentis
comprehenderat. Quamobrem Constantinopolim ueniens, adituque a consiliaris,
non sine pecuniis a regem Turcarum impetrato, quid Axmatus moliatur exponit.
Ille hominem adseruari iubet, partim ne palam haec facta causam accelerandi
defectionem praeberent, partim si quo modo tanto malo sine strepitu, sine
armis mederi posset, moxque duos tabellarios per iumenta disposita Cayrum
somnia ludunt?
abyssus,
pater omnibus Abram
quiuit
clientes,
marirum
hos inter reges hostile fremebat
uulnere rursus
nisi fortasse Vestre Sanctitatis authoritate et
impulsu atque adeo coactione moneatur. Dignetur igitur Sanctitas Vestra per
salutem huius regni et tocius Christianitatis, eandem humilime obtestor,
omnibus, quibus fieri potest, racionibus hominem non solum hortari, sed eciam
cogere ad hoc sanctissimum onus pro salute publica subeundum. Non omnino
desperamus, si Vestra Sanctitas omnes et authoritatis et sapiencie sue vires
adhibuerit, eundem expugnari posse-sed facienda
pacto ei concedendum. Miraretur Sanctitas Vestra, si videret, quo pacto
baro hic in omnium amorem et benivolenciam penetraverit, qualem sibi apud omnes
authoritatem conciliaverit. Illi ipsi, in quorum facta aperte quottidie
invehitur, hominem non solum reverentur, sed eciam (quod quasi impossibile est)
diligunt. Si Sanctitas Vestra hoc regnum conservare vult (prout certe vult), duo
haec omnino prestet, quod utrumque in eius potestate esse videtur: thesaurarium
imperii dignitas et amplitudo populi Romani ut
posthaberemus. quod si fuissem minus splendidus imperator existimatus, non
defuissent qui me calumniis, uniuersum uero senatum probris dilacerassent,
quod imperium contulissent in hominem abiectum: et qui nesciret se gerere
principem ciuitatis, ex quo caeteris gentibus contemptui facile
haberemur.
CAES.
exemplum bonarum artium atque fęlicitatis identidem citarentur.
Credis, Caesar, quod tuis Iuliis aut Martiis, ad quos tuam refers originem,
quoniam ab ipsis turpiter desciueras, pepercisset? Erras quidem si tibi
persuasisti hominem furibundum fuisse delectum aliquem habiturum. Ad haec in
nobilitatem odio maiore fuerat inflammatus quam non dicam te, sed quemquam
alium diligere potuisset. Is demum crudelissimus tyrannus est cui facinora,
non
latrocinia uastationem ad principatum proficisci, cunctis bonis artibus,
imprimis boni et aequi, funditus euersis. Mihi autem longe mens aliena est nec
unquam haec opinio penitus insita inueterataque extorquebitur quin putem nefas
esse hominem aliquid homini detrahere, et alieno incommodo suum commodum augere,
nisi uero temere siccariis et raptoribus poenam capitis legibus irrogari
statutum sit ac in unum quodque facinus more maiorum grauiter animaduerti. Quum
igitur
lacerandi
alligantur, uel obiiciuntur Cerbero in frusta dilaniandi.
CAES.
Incassum terres hominem impauidum, qui ad nullos casus et minas fortunę
consueuerit oculis conniuere.
SyL.
Id
cum stabulo regio ac vivario ferarum servata. Inde dimissis in omnes Hungariae citerioris partes praedatoribus, quicquid inter Danubium et lacum Balatum iacet usque ad Iaurinum, omnia ferro et flamma vastavit. Strigonii tamen arx per eum, quem superius nominavimus, Andream Orbanasz deserta per hominem humillimae sortis, et qui paulo ante peditum illius capituli ductor fuerat, Mathaeum cognomento Nagh, qui illuc cum paucis confugerat, arx vero Wissegradi coronae regiae conservatorium per rusticos et monachos fuerunt servatae. Tantus terror invaserat animos nostrorum audito caesaris Budam
audiunt, ideoque Etymon scripsit in septem psalmos qui penitentiales appellantur, opus eruditum sane et Christianis auribus dignum. Quod si quis iniustior fortassis arbiter illud obiiciat: "In syluam ne ligna feras" Cf. Hor. Serm. 1,10,34 et bone mentis hominem calumnietur quod tot et sanctissimis et doctissimis uiris qui psalmos sunt interpretati inserere se se non dubitauerit, sciat illud opusculum hoc ideo composuisse ut animi sui testimonium exhiberet, ne uacuus scilicet ad aream redeat, "ne… redeat" cf. Greg. Magn.
hoc regno et hoc tempore non deberet admitti, immo pocius cum ex
una parte habeamus Turchas ex altera Lutheranos, deberent Hungari qui dure
cervicis sunt omnibus blandimentis unacum principe eorum in officio contineri,
facilius est enim hominem preservare, ne incidat in morbum, quam cum inciderit
relevare, hec ut supplicavi iterum supplico, ut eo animo legantur, quo scripta
sunt. Preterea ego hucusque hic fui in serviciis Christi et huius regni, quibus
periculis me
ambages, fallacia nulla,
Diuersis ferri et iussit circum actibus orbes.
absumere fraudes,
conderet orbem,
principibus, cunctis et ciuibus
qui cultu appares Galilęus et ore?"
Galilęa et subdita sceptris,
et causam dudum clamore grauatis,
Dicto. . . 333 abibit]
miles: talem tunc aduocat artem,
silentia gestu.
In populo, quemcunque optat, quem tollit in altum.
carne, cruoreque
ut liberi uestri liberalibus artibus atque disciplinis bonisque moribus imbuerentur, hac de causa huiusmodi artium praeceptores honestissimis propositis praemiis, celebratissimos accersere undique consueuistis, rati illam Diogenis sententiam uerissimam esse, qui terram nihil grauius sustinere quam hominem disciplina carentem asseruit. Nemini igitur mirum uideri debet, dum his artibus atque institutis liberis uestris quasi per manus administrandam regendamque Rem publicam Vestram traditis, si eam securam a uariantis fortunae impetu insignemque perpetuis temporibus apud omnes gentes ac
existimo te non fugere. Illud tamen omnino praeteriit, quod Stephano Matychnay secretario regio, oratori ex Transalpinis in aulam redeunti, litteras ad me dederis nullas. Porro, si te tam cito aut immemorem mei effectum esse, praesertim recens inter nos revocata memoria, aut ad me scribere, hominem non solum amicum verum et fratrem pene tuum gravari putarem, equidem stentoreo clamore querer et ad Jovem conciliatorem provocarem, teque tam diu fraternis stimulis lacesserem, donec istud ipsum silentium tuum necessitudinis nostrae crassatorem dirimerem, et vocalem redderem. Nam quod ad me
Romanorum regem agebant, et te ibidem legatum invisendi, cognoscendique gratia convenissem, quem de fama dudum, de facie nondum cognoveram, tanta me humanitate ac hilaritate vultus, animoque lucidissimo, ut conjicere licuit, et excepisti et alloquutus es, ut vix notissimum et charissimum hominem majore potuisses, quod ego nullis antea nec officiis nec meritis apud te promerueram. Verum omni amore atque obsequio, si quod a me in tanti viri ac praesulis usum abire possit, statui eundem sempiterne prosequi, et jussis ejus semper praesto esse, accedente huic scintillulae devotionis
meae apto plurimum indigeo. Hanc abs te nec donari cupio, ne impudentiae perstringar, nec certo pretio deposco, ne tamquam cum mercatore videar agere, tuaeque dignitati per imprudentiam derogem. Verum si uno ex equitio tuo electiore pro munificentia vaivodali me dignaveris, eumque nunc per hominem istum meum miseris, quicquid oneris mihi imposueris, esto quod quinquaginta aureis aestimetur, nullum equidem detrectabo. Si autem id mihi ob instantis temporis iniquiorem conditionem condonabis, ego nihilominus operam dabo, ut
fecerit, vel ipso crimine gravius
accidit; quum sciam apud gentem tuam longe maioris
flagitii esse liberae mulieri amatorie commisceri, quam
e vivis hominem tollere, aut fortunas spoliare: omnia
tamen feram aequo animo, et voluntati eius morem
geram, meque illius correptioni non invitus subiiciam;
Quandoquidem non dubito, levem ac indulgentem mihi
in hoc etiam, ut in aliis
prudentiae copiosum ac sapientiae exemplar, facile tuis rationibus acquieturum credo. Quare, si praescita tua nolis falsa mihi evenire, indue partes et fratris et amici, accedas ad avunculum, aperi illi quid res ista veritatis habeat, neque amori me, qui mihi impingitur, succubuisse *) nega, hominem dein esse indicato, et nepotem; postea ingeniose adhibe omne patrocinium, et me indignationi ejus eripe. Nam quicquid felicitatis mihi astra pollicentur, in Statilii manus collocarunt. Immo Statilius ipse et fortuna et sidus meum est felicissimum, quem tu si nunc mihi reconciliatum
consulam, nec hos versiculos qualescunque luci subtraham; sed quemadmodum pro
tuo in me ardentissimo studio flagrantissimoque amore peroptasti, recognovi, et
mea manu adiecto etiam uno ad puerum epigrammate perscripsi, atque ad te ut ad
hominem doctissimum meique amantissimum mitto. Eos tui, Mauree suavissime, ubi
tua quoque littera et iudicio examinaveris gravissimo, Praesuli tuo Gamrato
velim reddito. Me vero, ut coepisti diligito.
pena facti redundabit in autorem: quippe geniti sumus non ad
faciendam iniuriam, sed potius ad mutuam caritatem. Unus pater et christianos et thurcos
genuit, fides discrevit; dedit homini ius in corpus, de anima iudicium sibi permisit. Vos
dicitis, magnum esse crimen hominem depingere, cui animam inspirare nequeas, quasi homo
videretur per superbiam emulari divinam potestatem. Quanto sceleratius est eripere animam
homini atque ipsum Dei opus dissolvere?
Quum in hanc sententiam multa dixissem, [verba Solymanni] ille inquit, se
Magni Turcae Zulimani
victoriae nos abiecerunt, factus sim semisenex, et ferme totus barbarus, quod
inter hanc pervicacem, sylvestrem et alpinam gentem tam intime, tamque diu,
velut aeternum a vobis solum venissem, degam. Et quamquam me hominem ex vultu
membrisque agnoscam, quod et os fero sublime, et coelum videam, quippe qui
nondum omni ex parte destitutus sum ratione, humanitatis tamen atque urbanae
conversationis perinde ac oblitus; quum hic ubique pene paganus sim ac
delabi nudas et simplices: ac tantum abest, vt aliquod magnum opus suapte vi naturae effingant (quemadmodum narratur de Cyclopum terra, quam dicunt feracem innata bonitate citra omnem cultum et laborem per se ipsam nascentes fructus producere) vt etiam non fari,
non ingredi hominem, non quidquam omnino sine aliorum adiumentis posse haud dubium est, omnis in anima scientiae principium a sensu oritur, neque alias temere nisi per aures influit, exceptis Symetriis Geometricis, syderumque cursu et aspectu: hae siquidem artes maxime oculorum sensu percipiuntur. Dum igitur
Atqui magis credere decet eandem dici rationalem et sensitiuam in natura, sed propter diuersas operationes, nominibus etiam appellari diuersis, sicut dicimus vnum eundemque esse qui Penum gubernat: sed cum promit, aut condit, ita promum condumque variae solemus appellare: neque alium dixeris hominem dum ridet, alium dum lachrimatur: vna quidem his origo est, sed causae diuersae: siquidem vt afficimur, modo in gaudium soluimur, modo declinamus in luctum. Quod si recipimus inquam necesse est confiteri totius hominis generationem nihil discrepare a caeteris animantibus, ac vtrorumque
varietas in mortalibus appareat: si animae simplices nudaeque demittuntur in corpora: nec quicquam ex superioribus corporibus intra conuexa mundi in eas agit?
Nulla inquam hic plane difficultas est, si persuadere tibi potest, mundum et in hac parte mundi infima hominem praestantissimum animal a Deo non necessario, sed sua ipsius bonitate creatum esse. Alioqui Deus sui iuris non esset, sed satelles necessitatis, et aliena libidine circumageretur, quod impium
ac scelestum est credere. Igitur deus primus ille motor, et Architectus vniuersi
quamdiu viuimus, quippiam tale illi oppositum, vnde satiatus animus conquiesceret, vltra mundum (quatenus magnus est) extenditur semper aliquid infinitum et immensum, cuiusmodi ipse est, appetens. Accusabimus ne deum iniusticiae, quod lenierit brutorum desideria, propositis omnibus ad eorum vsum: hominem vero torqueri velit aethernum cupiditatibus immodicis aestuantem? at quia dei sumus imago, consentaneum est, maiorem illi de homine curam esse, qui brutis imperat. An requiremus in deo prudentiam, quod aliquid magnis in rebus temere fecerit, qui ne in minimis quidem quicquam
opus administris. Sin autem ab iis reguntur ex ipsius sententia, quid singularis Dei curatio necessaria sit, non intelligo. Caeterum naturae superiori, id est, homini interiori formam ipsius referenti ac ab ipso aeditae, sic afficitur, vt ab eius cura nunquam discedat. Quamuis autem relinquerit hominem in manu sui consilii tamen non caessat eum monere modis multiplicibus, vt in caelum suam propriam sedem intueatur, dignaque parente opera faciat, contumax enim filius abdicatur deiiciturque de spe adeundae haereditatis. Non dubitemus igitur, postquam cognitum habemus, Dei bonitatem et
splendorem non perferat, ac umbra delectetur: quae autem publica sunt, et in communi, vel salute, vel ornamentis versentur Reipublicae (quo in genere Illustrissima Magnificentia vestra principem locum in hoc regno, a maioribus suis, haereditate et perpetua successione traditum tenet) ea ad me hominem privatae
vitae deditum, ac litterarum studiis in umbra abditum, nihil pertinere semper iudicavi. Nunc autem ea tempora incidere video; ut institutam vitae meae rationem mutem, tuamque Illustrissimam Magnificentiam interpellem, ad tuumque; amplissimum
est nomen, quod significat gentilem siue Ethnicum. solent enim omnes Christianos hoc nomine appellare, quamuis etiam alia habeant vocabula ad interpellandos Christianos, vt sunt Gyaur et Kaur) sed Gyaur) vnum significat hominem, si non addas lar terminationem, quae apposita fit pluralis, vt Gyaur siue Kaur) id est, Christianus: Gyaular siue Kaular) id est, Christiani. Sed Csiafer) etiam sine illa
vocabula ad significandum regnum, vt Istan) quia cum Italiae siue Franciae aut etiam Hispaniae regnorum mentionem faciunt, tunc dicunt Frank istan) quod significat tam Italorum, Gallorum, quam Hispanorum regna. Frank) significat hominem harum regionum vt Frank Gyaur) id Italus, Gallus, vel Hispanus Christianus.
Caeterum cum Graeciam nominare volunt, mutant vocabulum, dicentes: Vrum elli) id est, Graecia, et non Vrum istan) id est, Graecum regnum.
eruditi Heremitae profecissem, susceptis sacris ordinibus sacerdoti [W: sacerdotii] non sine authoritate aliquot monasteriis praefui. Pater dum fortiter pro Patria [W: paria] dimicaret, manu Turcarum occubuit. Tres autem habebam fratres, ijsdem natos parentibus: Nicolaum, hominem in re militari non extremum, alterum Mathiam opinione omnium non infeliciter in litteris versatum; qui ambo naturali morte extincti sunt. Tertium
Jacobum hominem militarem, et qui non parvum specimen virtutis suae edidisset. Quum enim Nandor Alba ab
manu Turcarum occubuit. Tres autem habebam fratres, ijsdem natos parentibus: Nicolaum, hominem in re militari non extremum, alterum Mathiam opinione omnium non infeliciter in litteris versatum; qui ambo naturali morte extincti sunt. Tertium
Jacobum hominem militarem, et qui non parvum specimen virtutis suae edidisset. Quum enim Nandor Alba ab Imperatore Turcarum anno dni 1521 obsessa opugnaretur graviter, praecipua huic turris, Kula (Kewles) [W: Kewles] quam lingua nostra vocant, pro ejus statione cesserat; ubi cum moenia
consacrandis idoneis ministris, qui perpauci admodum sunt, ecclesiae nostrae
adeo indigeant, ut in decem pagis vix unus minister reperiatur ad
suffraganeorumque confirmationem pręter unum Bodoniensem, episcopum suffraganeum
Varadiensem, hominem et aetate et annis ita confectum, ut diu omnino vivere non
possit, habeamus in toto hoc regno neminem, Dominationem Vestram Reverendissimam
rogo, velit pro sua erga hoc regnum et religionem Christianam affectione
interposita
litteris intellexi te apud istum virum
magnanimum impraesentiarum agere, illique praecipue ob tuam virtutem acceptum
esse; quae sane res delectavit me plurimum, quod forte oblata est illi occasio
exercendae suae solitae liberalitatis in hominem conjunctione studiorum mihi
perquam charum. Nam quam amans hujusmodi hominum sit, quanta cura provehat bona
studia, nemo est ad quem fama nominis ejus pervenit, qui nesciat. Etsi ego non
sum tantae dementiae ut me inter doctos
esse, et alios ex ultima venisse
Thracia, alios ex Asia, tamquam extime ad confinia prodire consuesse,
ut captivos ex copia vilius emant, carius in patria vendituri. Horrendum
profecto et lamentabile fuit spectaculum, videre hominem venalem ut pecus et
tractari tam viliter.
E Livada pago egressi die
Unde quum in hortis ad
civitatem, eadem jam pertransita, pauxillum ut supra dictum est, praetextu
comitibus injecto constitissemus, annonae gratia comparandae, quod pagus, quem
petebamus, dicebatur laborare penuria, in Rascianum hominem incidimus, quo
interrogato, quomodo vocaretur ei genti proximus mons, quem jam antea dixi ab
Haemi vertice prodiisse, et dextra nobis Aegaeum mare petere, respondit, Rupzcam
Rupzca. vocari. Inde num
mora ab ea transmitti. Ego autem etiam rarius quam soleam, domo egredior; quid enim interrogantibus de ejus mora responderem nil habeo; certe, et pudet et taedet. Tamen si factor hic essem tantum, aequum esset ut domini mei litteras frequentiores haberem, ut tantum sciretur me suum esse hominem. Vereor ne locum det proverbio: honores mutant etc. Nam ex Constantinopoli frequentiores recepi, nondum enim equitibus et peditibus stipabatur. Nos, quia nostro gradu continemur, contemnimur. Extra jocum, mirantur omnes de ejus taciturnitate. Hic amissa Tata, quies ut antea,
aliquando ad cor.
Quoniam autem praecipua cura habenda est rectae valetudinis et nullus thesaurus est pretiosior sanitate corporis, mihi esset consultum, ut mecum adducerem dominationi vestrae reverendissimae unum physicum bonum, qui semper et sano et aegroto adesset, hominem juvenem et peregrinationis cupidum. Reperi Venetiis unum satis aptum huic negotio, nostrae gentis, natione Pharensem, nomine dominum Gabrielem Leporinum, virum doctum, expertum, comem, facundum; laetum congerronem, praesentiae virilis et gravis; eo magis, quod marchionis Sfortiae medicus
et pinguedine excellant. Ad quietem autem habent locum certum, ubi quiescentes
recumbunt: atque inde usi quiete, alacres et prompti excitantur, nemine ipsis ministerii
officia imperante. Tantumque ubique est silentium, ut putes in loco illo nullum prorsus
esse hominem: cum interim et sacerdotum ministrantium sint circiter septuaginta, et
eorum qui hostias adducant valde magnus numerus. ita omnia cum reverentia, et ut
convenit magnae divinitati, peraguntur.
Summi sacerdotis descriptio
Suffragatus et huic sententiae, ex sequente percontabatur: 9 QUOMODO
quosvis eventus moderate ferat? Ille inquit: Si tibi persuaseris, homines ita creatos a
Deo, ut et malorum et bonorum maximorum in vita fiant participes: nec inveniri hominem,
qui sit huius vicissitudinis expers: Deum vero contribuere animum aequum, pro quo ille
sit orandus.
Hoc etiam benigne et cum approbatione audito, dixit, Omnes praeclare respondere:
sed interrogato adhuc uno tantum, velle in
intelligentes, qui ex tempore ad huiusmodi quaestiones ita apte
respondent, omnes a Deo sermonis sui initium capientes.
Tum Menedemus philosophus Eretriensis: Recte sane, inquit, Rex. Nam cum a Deo omnia
gubernentur, et recte hoc statuamus, hominem esse Dei creaturam: consentaneum est,
ut ii omnes sui sermonis vim et rectitudinem a Deo principaliter petant. Hic cum rex
innuisset, ipse desiit de his verba facere: ac deinde conversi sunt ad hilaritatem
convivii, quod ad vesperam demum est
servare homines, quam cupiditate victoriae
per confidentiam perdere eorum vitam. Nam ut Deus beneficus est in omnes, ita tu
imitatione eius omnia beneficentia prosequeris.
Fassus eum bene respondisse, alium interrogabat: 67 QUEM hominem
conveniat prosequi admiratione? Ille dixit: Eum qui cum gloria, opibus et potentia
abunde sit exornatus, interim tamen animo aequali sit erga omnes. quemadmodum tu Rex,
dignus es admiratione, qui dignitate, opibus et potentia excellens, hoc facis, Deo
Musis ingratus uiuit Etruscis.
adnitendum tibi magnis
viribus putamus, cogitandum etiam die ac nocte, ut vocationem tuam fideliter
impleas, respondeasque hominum expectationi, iam pridem de te conceptae, nulla
culpa praetermissi officii. Quod integre praestare mortalem hominem, nisi Dei
spiritu afflatus sit, difficilius est, quam quisquam existimat. Vix invenies,
ulli unquam prospere cessisse, qui provinciam aliquam inconsulto aggressus fűit.
Propterea ipsi quoque Paulo, cui omnes scientiae et
ibique violenter
circumcisus, neque inde unquam exisse nisi hoc vere nisi cum Scripho
plenam cognitionem et ardentissimum zelum caelestis veritatis Evangelii IESU CHRISTI.
OMNIPOTENS ille, sapientissimusque rerum omnium architectus ac Creator, condidit tum amplissimum augustissimumque hoc domicilium: tum et omnes in eo contentas creaturas, ac praesertim hominem, suam imaginem: in eum potissimum finem, ut ipse eiusque immensa sapientia, potentia, iustitia et benignitas ab homine et angelis agnosceretur, celebraretur, et glorificaretur. Cui divino consilio et altera causa, priore non inferior, accessit: quod scilicet illa infinita bonitas omnino
authorem, infinita sapientia, potentia et bonitate praeditum. Hinc est illa prolixissima disputatio Ciceronis in libris de Natura deorum, in qua ex accurata consideratione ac ponderatione caeli ac terrae, omniumque quae in eis continentur, probat, tum esse Deum: tum ab eo omnia, et praesertim hominem, regi ac foveri. Consimilem tractatum etiam Xenophon habet in Apomnemoneumatis, et Galenus in Usu partium, ac etiam Aristoteles in libro de Mundo et Metaphysicis: ubi tandem illo celeberrimo Homeri versiculo concludit,
ac etiam moveamur.
Verum Deus non contentus hac sua tam gloriosa beneficaque patefactione: insuper etiam pro ingenti sua philanthropia, studioque humani generis, ex illa sua arcana infinitae maiestatis sede prodiens, ac veluti de solio suo descendens, et sese demittens, accessit hominem, eumque coram humanissime allo cutus est: suaque eum voce, qualis sit, et quomodo agnosci, coli ac invocari velit, coram edocuit, dans legem et promissiones. Atque id ille saepius fecit, multifariam multisque modis cum humano genere loquens, per se, patriarchas, prophetas, proprium filium,
Marulić, Marko (1450-1524) [1522], Tropologica Dauidiadis expositio, versio electronica (), Verborum 5871, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - expositio] [word count] [marulmartrop].
Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1522], Feretreidos libri tres, versio electronica (), 807 versus, verborum 8510, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [severitanipferetr].
Bučinjelić, Miho (1479 - c. 1550) [1524], Epistula ad Gerardum Planiam, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 2445, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [bucinjelicmepist].
Bunić, Jakov; Cortonus de Vtino Minorita, Bernardinus; Petrus Galatinus; Colonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526], De vita et gestis Christi, versio electronica (), 10155 versus; verborum 68245, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjvgc].
Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1526], Stephanus Brodericus electus episcopus Sirmiensis, cancellarius Clementi papae VII, versio electronica (, Budim), Verborum 653, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15260317].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527], Dialogus Sylla, versio electronica. (), Verborum 15372, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfsylla].
Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1527], De conflictu Hungarorum cum Solymano Turcarum imperatore ad Mohach historia verissima, versio electronica. (), Verborum 959, Ed. Arnold Ipolyi [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - historia] [word count] [brodaricsmohach].
Kožičić Benja, Šimun (c. 1460 - 1536.) [1528], Elogium... in Etymon reuerendissimi patris magistri Dominici Buchiae, versio electronica (, Zadar), Verborum 293, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - ad lectorem] [word count] [begniusselogium].
Frankapan, Franjo (m. 1543) [1533], Franciscus de Frangepanibus Clementi papae VII, versio electronica (, Budim), Verborum 805, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [frankapanfepist15330705].
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].
Petrović, Nikola (1486-01-15 – 1568-04-16) [1538], Oratio salutatoria ad Rhagusinum senatum cum primum se ad illorum Vrbem contulit, versio electronica (), 984 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - oratio] [word count] [petrovnorrhag].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1538], Epistulae anni 1538, versio electronica (), Verborum 4332, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1540], Epistulae anni 1540, versio electronica (), Verborum 996, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1542], Petro Royzio Maureae, versio electronica (, Kraków), Verborum 186, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15420110].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543], Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica (), Verborum 4922, Ed. Srećko M. Džaja Guenter Weiss [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfconst].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1543], Magdalenae Millaversiae, versio electronica (, Alba Iulia), Verborum 523, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15430720].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1544], Dialogus philosophandumne sit, versio electronica. (), Verborum 8149, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfphilos].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545], Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica (, Cracovia; Polonia), Verborum 8436, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfpolonos].
Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].
Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1545], Epistola ad Antonium Verantium, versio electronica. (), Verborum 599, Ed. Utiešenović, Ognjeslav M. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15450228].
Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1547], Frater Georgius episcopus Varadiensis cardinali Alessandro Farnese, versio electronica (, Varadin), Verborum 897, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15470207].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1550], Antonio Verantio Tranquillus Andronicus, versio electronica (, Tragurii), Verborum 210, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15500225].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].
Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1558], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Vienna), verborum 282, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15580525].
Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1558], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Šibenik), verborum 1499, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15581227].
Grbić Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559], Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica (), Verborum 3353, Ed. Nino Zubović [genre: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [word count] [grbicmaristea].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1563], Ad Paulum, versio electronica (, Ferrara), Verborum 3486, versus 526, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula; poesis - epigramma] [word count] [didacusppaul].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1570], Reverendissimo et observandissimo d. Domino meo Antonio Verantio Archiepiscopo Strigoniensi etc. in Hungaria, versio electronica (, Tragurii), Verborum 1755, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15700202].
Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.