Bibliographic criteria: none
(All documents)
Search criteria: ANDREA.
Your search found 369 occurrences
More search results (batches of 100) 1 2 3 4
Retrieve all occurrences Click here for a KWIC Report
Occurrences 248-335:
248. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
dulci suae PATRIAE FELICITATEM et SECURITATEM aeternam
exoptantis.
Libertas in comitiis dicendi fundata est in avita Hunnorum sanctione, Thurocz. Chron.
p. 1. c. 10, quam Div. Stephanus L. 1. C. 4. et Andreas II. anno 1222. confirmarunt.
Joann. Tomka-Szasaky in Comm. hist. et pol. de comitiis. 1790.
– – – – victorque volentes
per populos dat iura, viamque affectat Olympo.
249. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
§ 36 producendum per quod quidam Zerzovoy ad
statum privilegiatum elevatur, quin vocabulum servientis regii adhibeatur, sed
tantum dicitur: ut in aula regia tam ipse, quam sui heredes perpetua gaudeant
libertate. 3 E converso Andreas II
7.3 Andreas: in MS-to legitur sic: Andreas?
in proferendo infra § 42 de 1217. diplomate, dum quendam Urusz ad statum
privilegiatum evehit, iam ea utitur
250. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
vocabulum servientis regii adhibeatur, sed
tantum dicitur: ut in aula regia tam ipse, quam sui heredes perpetua gaudeant
libertate. 3 E converso Andreas II
7.3 Andreas: in MS-to legitur sic: Andreas?
in proferendo infra § 42 de 1217. diplomate, dum quendam Urusz ad statum
privilegiatum evehit, iam ea utitur expressione: ut inter servientes regios perpetuo
adnumerari
251. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
adhibeatur, sed
tantum dicitur: ut in aula regia tam ipse, quam sui heredes perpetua gaudeant
libertate. 3 E converso Andreas II
7.3 Andreas: in MS-to legitur sic: Andreas?
in proferendo infra § 42 de 1217. diplomate, dum quendam Urusz ad statum
privilegiatum evehit, iam ea utitur expressione: ut inter servientes regios perpetuo
adnumerari possint. 4 Duravit deinde compellatio
252. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
obsoleta servientis regii
compellatione vocabulum nobilis primum invaluisse videtur; nam in quatuor, quae
infra §-phis 31, 33, et 34 proferemus eius diplomatibus sola haec nomenclatio constanter
occurrit. 2 Ita etiam in prolixo Andreae III de 1298. decreto compellatio
servientis regii nuspiam adhibetur, ubique vocabulum nobilis
usurpatur. 3 Interea apparebit e producendis infra litteris quod iam
Bela IV vocabulum nobilis
253. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
Belae IV de 1248. ipse Kollárius ibidem pag. 84m quibus confirmat donationem
Belae III stirpi Namzalo factam, et quae sequentem clausulam habent:
Exhibuit nobis privilegium D. Belae Regis super donatione terrae Baratrorum, de terra
Andreae in comitatu de Thurucz, sub ea libertate ut singuli in exercitibus regis ad capita
sua domino regi servire tenerentur, quemadmodum caeteri filii iobagionum ipsorum
comprovinciales in armis servire regiae excellentiae consveverunt.
7 Cum
254. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
hanc stirps Namzalo tantum ad
iobagionis castri conditionem, non vero id servientis regii statum
elevata fuerit. 8 Verum cum rex non dicat terram
castri, sed de terra Andreae, videtur terra haec per defectum
Andreae ad regem devoluta, et sic stirpi Namzalo collata fuisse;
iam autem constat quod terrae per defectum aut notam nobilis alicuius ad regem devolutae non
nisi nobilibus,
255. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
castri conditionem, non vero id servientis regii statum
elevata fuerit. 8 Verum cum rex non dicat terram
castri, sed de terra Andreae, videtur terra haec per defectum
Andreae ad regem devoluta, et sic stirpi Namzalo collata fuisse;
iam autem constat quod terrae per defectum aut notam nobilis alicuius ad regem devolutae non
nisi nobilibus, conditionariis vero adeoque ipsis etiam iobagionibus
256. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
cum tantum
haec ab omnibus prioris conditionis in diplomate eximatur.
§ 35 Exemplum nobilitati castrensis.
1 Elevati ad statum nobilium castrensis unicum hactenus
exemplum deprehendi in diplomate Andreae III de 1299. inter Hevenessiana, quod ita sonat:
Quod Iaco, Martzel, castrenses castri nostri Posoniensis de villa Fel Abany in
Chaloköz... humiliter postularunt... nos igitur ipsos... ac per ipsos eorum heredes
heredumque suorum
257. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
§
19,1.
Exempla nobilitatorum iobagionum S. Regis.
1 Superest ut evectorum ad statum nobilium etiam iobagionum S.
Regis exempla proferamus. 2 Exstat in Collect. Hevenessiana diploma
Andreae II de 1217. quod ita habet: Quod nos nostri fidelis Urusz iobagionis S. Regis
de Zala servitium recolentes... ipsum cum tribus fratribus et cum universis
heredibus suis et fratrum suorum... a iobagionibus S.
258. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
compillatores per clausulas illas
exprimere voluerint.
§ 40 Nobiles non tantum utile dominium, sed etiam proprietatem collatarum sibi terrarum
habuerunt.
1 Producit Kollár iam citato opere pag. 91 diploma Andreae III de 1293.
quod sequentes clausulas continet: dictam terram castri nostri de Sepes... ab eodem
castro penitus exemptam, non in libertate filiorum iobagionum de
Scepus, sed eo iure,
259. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
rerum et naturale prudentiae lumen exigatur.
23 Caeterum primum est hoc ex iis, quae supra recitavimus, diploma e quo
apparet quod etiam terra castrorum nobilibus conferri consveverint, quamquam
prostent copiosa diplomata e quibus iam Andream II, praesertim vero Belam IV id factitasse
apparet.
24 Cum isthoc iuris publici Hungariae obiectum nec per Kollárium nec per
alium quempiam satis dilucidatum sit, libet illud paucis enodare.
25 E primitivo Regni instituto
260. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
qua reges tam domesticis,
quam exteris hostibus tanto facilius resistere possint. 27 Institutum hoc
saeculo X et XI religiose observatum fuisse videtur, cum nullum hactenus collatae alicui
nobili terrae castri exemplum productum sit. 28 Andreas II
terras castrorum nobilibus primum conferre coepisse videtur. 29
Verum reflexus indubie a ministris suis quod hoc primitivo Regni instituto repugnet et quod
hac ratione sensim tota illa castrorum militia extingui sicque vires Regni
261. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
castrorum militia extingui sicque vires Regni sensibiliter
accidi possint, ad collatarum iam eiusmodi terrarum revindicationem subinde
processit, uti id e Ritus Expl. Ver. §-phis 361 et 368 luculenter apparet.
30 An Andreas II negotium hoc reipsa confecerit, non constat; quod Bela IV et
terras castrorum nobilibus conferre continuaverit, et rursus ad earum revindicationem
processerit, constat; id enim complura eius diplomata testantur. 31 An hic
quoque rex avulsas a castris
262. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
I non defecerunt,
familiae superfuerint, forte id ipsum regi huic ansam dedit ut has in praerogativis cum
reliquis nobilibus, ut infra dicemus, exaequaret. 34 Caeterum scriptores in
principiis iuris publici minus versati, cum in diplomata incidissent e quibus Andream II et
Belam IV ad Revindicationem avulsarum a castris terrarum processisse apparet, novum inde pro
sententia illa, quod reges donationes pro lubitu revocare potuerint, argumentum desumpserunt,
praesertim cum aliqua eorum diplomatum vagas contineant clausulas, uti:
263. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
terrarum procedere quin reliquas
donationes iure revocare potuerint.
§ 41 Praerogativae nobilium in prima periodo.
1 Postremum primae periodi nobilitationis exemplum continet asservatum
inter Hevenessiana Andreae III de 1299, in quo tamen prior nobilitati conditio non
exprimitur. 2 Cum in diplomate hoc libertates nobilium primum specifice
designentur, libet illud per extensum proferre: Andreas... quod per spectis meritoriis
servitiis
264. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
exemplum continet asservatum
inter Hevenessiana Andreae III de 1299, in quo tamen prior nobilitati conditio non
exprimitur. 2 Cum in diplomate hoc libertates nobilium primum specifice
designentur, libet illud per extensum proferre: Andreas... quod per spectis meritoriis
servitiis discreti viri Mark... et comitis Michaelis
fratris eiusdem, et quod sylvam densam et inhabitabilem debeat excultivare iuxta
tenorem privilegii nostri iisdem antea
265. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
vero Ladislai IV de 1278, quo Ioan et alios nobilitat,
habetur aplicamus eos libertati nobilium de Zepes... exercituantes in futurum sicut de
tanta terra exercituandi caeteris mos exstitit usuatus.
11 Porro ex ipso praesentis Andreae II diplomatis stylo apparet quod
Andreas, dum de aliis nobilium praerogativis loquitur, easdem tanquam statui huic inhaerentes
exprimat, dum vero ad operarum ad castrum Zepes praestationem descendit, iam innuit quod
exemptionem ab his e speciali tantum
266. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
nobilitat,
habetur aplicamus eos libertati nobilium de Zepes... exercituantes in futurum sicut de
tanta terra exercituandi caeteris mos exstitit usuatus.
11 Porro ex ipso praesentis Andreae II diplomatis stylo apparet quod
Andreas, dum de aliis nobilium praerogativis loquitur, easdem tanquam statui huic inhaerentes
exprimat, dum vero ad operarum ad castrum Zepes praestationem descendit, iam innuit quod
exemptionem ab his e speciali tantum gratia concedat.
267. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
§ 37 quod idem Bela IV in diplomate de 1266, quod certo Simarth
elargitus est, ea usus sit expressione
ut tam ipsi, quam eorum haeredes, inter aulicos nostros computabiles habeantur.
4 Vidimus denique quod nec Andreas II in diplomate de 1217, quod § 42
provocavimus, nec idem Bela IV in diplomate de 1244, quod § 34 recitavimus, aliqua sensus
hujus clausula utatur. 5 Debuit itaque clausula haec aliquem effectum
producere, hunc autem vix alium statuere licet quam quod
268. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
2 Vidimus etiam § 34 quod idem Ladislaus in provocato illic de 1281.
diplomate hac utatur clausula: illa gaudeant libertate, qua alii veri,
puri et naturaliter Nobiles gratulantur. 3 Vidimus denique § 35 quod
Andreas III in recitato illic de 1299. diplomate eandem ferme clausulam adhibeat, dum dicit
volentes ut illa gaudeant libertate eoque potiantur honore, quo veri et puri Regni
nostri nobiles gratulantur. 4 Quod per
269. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
huic lucem affundendam juvat onera, quibus
castrenses suberant, enucleare. 5 Proventus castrorum regi et
comiti potissimum a castrensibus obvenisse e Rit. Exp. Verit. §-his 44, 194, et
360 non obscure elicitur. 6 Inter hos Andreas II in decreto de 1222. art. 29
memorat boves, tributa, et cibriones, postea tamen universim
adjicit: et duas partes castrorum, id est proventuum castrorum, rex
obtineat, e quo conficitur alios etiam praeterea
270. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
castrenses appellat quidem ad centurionem, verum aut me omnia fallunt, aut e contextu
totius hujus orationis secundum regulas hermeneuticae tuto statuere licet quod
castrenses omnibus et hic expressis, a quibus rex vinitores suos eximit, et in
provocato Andreae II articulo designatis oneribus obnoxii fuerint, atque inde profluxerit
studium illud sibi exemptionem a castrensibus praecurandi, quod e Ritus.
Expl. Verit. §-his. 42, 174, 183, et 248 apparet.
9 Quod iobbagyiones
271. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
hunc eotum ad castrum praestitisse videntur. 14
Quare mihi admodum probabile efficitur quod reliquorum etiam castrorum iobbagyiones occasione
certarum solemnitatum bovem ad castrum primum doni, dein tributi nomine praestare debuerint.
15 Tributi, quod Andreas II memorat, quinque erant species: tributum
fori, quod omne censum forisationis, tributum pontis, quod nunc
telonium, tributum aquae, quod nunc naulum, tributum portus, quod
nunc fluviale telonium, et
272. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
nonnisi imperfecta nobilitate fruebantur, nimirum illi,
quos reges evexere quidem ad statum nobilium, certum tamen servitium aut
censum in donatione ipsa iisdem imposuere.
2 De servitio praebet argumentum recitata jam §-ho 41-o Andreae III de
1299. donatio; cum enim ibi dicatur: Exponentes nihilominus ex gratia nostra speciali
ut nec ad opus castri nostri de Scepes, nec ad danda victualia teneantur, rite
inferri videtur quod alii donatarii in
273. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Lamb. Schafnaburgensis verba:
"Henricus Salomonem in solium patris restituit, oblatisque omnibus, quae regi scrupulum
movere, vel regni statum labefactare poterant... remeavit."
§ 14 Ab hoc usque Andream II inter arbitrarium imperium et oligarchiam fluctuavit.
1 Sub Colomanno suisque usque Andream II successoribus, quod minori
nobilitati non jam optimates tantum, sed ipsi etiam reges graves fuerint, docet informis
licet, quae anno 1222-o stabilita
274. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
movere, vel regni statum labefactare poterant... remeavit."
§ 14 Ab hoc usque Andream II inter arbitrarium imperium et oligarchiam fluctuavit.
1 Sub Colomanno suisque usque Andream II successoribus, quod minori
nobilitati non jam optimates tantum, sed ipsi etiam reges graves fuerint, docet informis
licet, quae anno 1222-o stabilita est constitutio, quam Decretum fundamentale
appellamus. 2 Patet enim e hujus articulo 13-o
275. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
cogendi
authoritate. 12 Dein exacto a rege ejusque filiis de illa observanda
juramento (a). 13 Demum concessa primati regem, si eam infringerat,
excommunicandi potestate.
14 (a) Andream II occasione inaugurationis sacramentum nuncupasse patet ex
ipso alterius ejusdem, quippe de 1231, decreti articulo 5-o, uti id uberius explicatur in
Vestigiis Diaetarum sub nota (a) pag. 104. 15 Ne quis tamen
dubio locus supersit, eruitur id
276. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
dubio locus supersit, eruitur id diserte ex epistola Pontificis de 1235, ubi de Andrea
loquens ait: "Cum (...) in coronatione sua juraverit etiam jura regni sui et honorem coronae
illibata servare." 16 Et hinc tuto existimare licet quod antecessores etiam
Andreae II, quos pariter jurasse mox ostendemus, ad consimilem ferme formam sacramentum
nuncupaverint.
§ 16 Et Andreae II et Belae IV et Ludovici I et Mariae reginae decreta sunt verae
diaetales constitutiones.
277. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
regni sui et honorem coronae
illibata servare." 16 Et hinc tuto existimare licet quod antecessores etiam
Andreae II, quos pariter jurasse mox ostendemus, ad consimilem ferme formam sacramentum
nuncupaverint.
§ 16 Et Andreae II et Belae IV et Ludovici I et Mariae reginae decreta sunt verae
diaetales constitutiones.
1 Umbratiles homines, qui rerum usu destituti vetera ad solam verborum
superficiem diplomata exigere solent, tam hoc quam subsequum ejusdem Andreae, uti et
278. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
§ 16 Et Andreae II et Belae IV et Ludovici I et Mariae reginae decreta sunt verae
diaetales constitutiones.
1 Umbratiles homines, qui rerum usu destituti vetera ad solam verborum
superficiem diplomata exigere solent, tam hoc quam subsequum ejusdem Andreae, uti et Belae IV
decretum, ita et confirmationem Ludovici et Mariae e comitiis emanasse negant ideo, quod in
praefationibus ipsorum nec comitiorum nec regiae convocationis diserta mentio occurat, quodve
instrumenta haec formam potius diplomatis et privilegii
279. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
comitiorum nec regiae convocationis diserta mentio occurat, quodve
instrumenta haec formam potius diplomatis et privilegii praeseferre videantur.
2 Verum reputent illi improprium, qui in instrumentis aevi hujus viguit,
scribendi modum, expendant in praefationibus Andreae clausulam illam: "ipsi nobiles Nostri
(id est universi) Serenitatem Nostram instantiis multis pulsaverunt," in praefatione Belae IV
illam: "Quod nobiles Hungariae universi ad nos accedentes," in praef. Ludovici illam:
"praelatorum, baronum, nec non procerum, ac
280. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
ediderint, qua eas postea infringere solebant.
§ 17 Et haec non tum primum stabilita, sed tantum renovata fuit.
1 Ac haec quidem prima est, quam in scriptum redactam tenemus, regni
constitutio. 2 Cum tamen Andreas II se libertates a S. Stephano concessas
tantum renovare in praefatione profiteatur, constitutio haec jam sub S. Stephano stabilita,
nunc vero tantum renovata fuerit (a); constat enim quod tributorum objectum jam sub Colomanno
in comitiis pertractatum fuerit. (lib.
281. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
quartam puellarum jam sub S. Stephano, S. Ladislao, et Colomanno in diaetis perlatae fuerint.
4 Constat quod jam sub iisdem regibus numerosae circa judiciorum formam in
comitiis editae sint constitutiones; constat denique quod longe ante Emericum, qui ante
Andream II regnavit, reges inaugurale deposuerint iuramentum (b).
5 (a) Vide in Vestigiis Diaetarum ad ingressum Decreti Belae
IV notam (c) pag. 135.
6 (b) Iam anno 1204. Pontifex ad Strigoniensem scribens ita loquitur:
282. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
reginis
Hungariae eorumque haeredibus." 7 Quod autem sacramentum hoc non ad
ecclesiasticas tantum immunitates, sed etiam ad jura regni directum fuerit, docuimus in nota
(a) ad §-um 15.
§ 18
1 Andreas II vix solutis anni 1222. comitiis debuit contraria eorum omnia,
quae in decreto hoc constituta sunt, egisse, cum in subsequo 1231. ejus decreto (a) omnia
haec totidem ferme verbis denuo prohibeantur. 2 Immo nova eum insuper
cumulasse aggravia docet
283. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
genus, lucrum
camerae induxerit; docet denique articulus 33-us quod tributi marturinarum nomine stabiliti
quantitatem augere et competentem inde etiam domino terrestri tertiam partem sibi arrogare
debuerit (b). 3 Decretum hoc jam nec palatinalis inspectionis nec Andreae de
libera resistentia clausula praesidio fulcitur; penes solum regis filiorumque suorum
juramentum et intentatam excommunicationis poenam subsistit.
4 (a) Vide decretum hoc in Vestigiis Diaetalium Actorum pag.
134. et
284. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
contulerit, reliquas duas tertias ad jus regium spectantes sibi reservaverit.
6 Cum Colomannus liberis denariis marturinarum tributum substituerit, harum
depensio quod idem jus subiverit, docet ipse, de quo sermo est, articulus 33-us; verum debuit
Andreas partitionem hanc excedere. 7 Vide in Vestigiis Diaetarum
ad hunc articulum notam (c) pag. 120.
§ 19 Sub Bela IV eadem conservatur.
1 Quod Bela IV decretum Andreae de 1222. adhuc qua
285. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
33-us; verum debuit
Andreas partitionem hanc excedere. 7 Vide in Vestigiis Diaetarum
ad hunc articulum notam (c) pag. 120.
§ 19 Sub Bela IV eadem conservatur.
1 Quod Bela IV decretum Andreae de 1222. adhuc qua junior rex
confirmaverit, constat. 2 Quod inaugurale insuper occasione coronationis
sacramentum dixerit, admodum probabile est. 3 Attamen quod eadem occasione
inaugurale etiam ediderit diploma, non constat. 4
286. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
1222. adhuc qua junior rex
confirmaverit, constat. 2 Quod inaugurale insuper occasione coronationis
sacramentum dixerit, admodum probabile est. 3 Attamen quod eadem occasione
inaugurale etiam ediderit diploma, non constat. 4 Decretum certe Andreae II
eum occasione coronationis iuramento non firmasse inde apparet, quod primo post 31 annum
consimile illi ediderit, et ne huic quidem ullam Andreani decreti vel mentionem injecerit.
5 Cum Bela decreto hoc non omnia, quae in decreto Andreae II
287. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Decretum certe Andreae II
eum occasione coronationis iuramento non firmasse inde apparet, quod primo post 31 annum
consimile illi ediderit, et ne huic quidem ullam Andreani decreti vel mentionem injecerit.
5 Cum Bela decreto hoc non omnia, quae in decreto Andreae II continentur,
constitutionis capita recenseat, probabili indicio est quod ille iis tantum contravenerit,
quae hic renovantur. 6 In particulari, praeter sublata per Andreanum decretum
aggravia, sub Bela IV haec de novo emersisse apparet quod regii homines
288. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
alio quam regis filiorumque suorum juramenti, tum intentatae
anathematis poenae praesidio fulcitum fuit. 9 Vel ex ipso tamen decreti hujus
tenore, tum quod Belam comitia saepius celebrasse in Vestigiis Diaetarum evictum
sit, sub hoc eandem, quam sub Andreae II explicuimus, constitutionem viguisse satis apparet.
10> (a) Ex articulo 5-o decreti de 1231. <11 Vide in
Vestigiis Diaetarum notam (a) ad hunc articulum pag. 104.
289. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Diaetarum notam (a) ad hunc articulum pag. 104.
§ 20 Uti et sub Stephano V, Ladislao Chuno, et Andrea III.
1 Stephanum V, Ladislaum Chunum, et Andream III inaugurale dixisse
sacramentum nullum quidem hactenus diplomaticum vestigium eruimus; quod tamen Andreas III
inaugurale diploma ediderit, e recens protracto Vladislai I diplomate satis apparet, quo
hujus de 1298. decretum
290. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
§ 20 Uti et sub Stephano V, Ladislao Chuno, et Andrea III.
1 Stephanum V, Ladislaum Chunum, et Andream III inaugurale dixisse
sacramentum nullum quidem hactenus diplomaticum vestigium eruimus; quod tamen Andreas III
inaugurale diploma ediderit, e recens protracto Vladislai I diplomate satis apparet, quo
hujus de 1298. decretum per extensum transumit et confirmat. 2 Cum Hungari
retinendi prisci moris
20.2 moris:
291. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
rex, aut nullam, aut minorennem, aut plures etiam adultas
masculas proles reliquit.
7 Primus casus, dum nempe rex nullum reliquit filium, statim post funus S.
Stephani se evolvit. 8 Si primogeniturae ordo jam stabilitus fuisset, huic
Andreas I succedere debuisset. 9 Regnavit vero Petrus, qui ex Arpadiana
styrpe per masculum ne descendebat quidem. 10 Ut vim exempli hujus elevent,
alii id matris suae Giselae artibus perfectum fuisse, alii id inde evenisse dicunt, quod
metuerunt
292. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
regis nunquam eo assurgere potuisset
ut eam in primo statim successionis casu evertat. 12 Metus perdendae
religionis ad solos episcopos et aliquot fortasse optimates poterat pertinere.
13 Ipsum nationis corpus aliter sensisse ex iis, quae post ea sub Andreae I
in excidium religionis acta sunt, satis apparet.
14 Andreas I ne exauctorato quidem Petro ad avitum solium pertingere
potuit, verum admotus ei fuit Aba, qui Arpadianam domum tantum per uxorem contingebat.
15 Ut hujus exempli vim
293. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
12 Metus perdendae
religionis ad solos episcopos et aliquot fortasse optimates poterat pertinere.
13 Ipsum nationis corpus aliter sensisse ex iis, quae post ea sub Andreae I
in excidium religionis acta sunt, satis apparet.
14 Andreas I ne exauctorato quidem Petro ad avitum solium pertingere
potuit, verum admotus ei fuit Aba, qui Arpadianam domum tantum per uxorem contingebat.
15 Ut hujus exempli vim effugiant, adversarii Abam tantum exercitus ducem
contra Petrum creatum, regiam
294. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Secundus casus, minorennis nempe filii, jam sub Andrea I se evolvit.
18 Huic enim, si primogeniturae ordo stabilitus fuisset, filius Salomon
continuo succedere debuisset, sed cum minorennis adeoque regnando adhuc incapax fuerit, rerum
potitus est Bela I, Andreae I frater. 19 Hic iterum id peculiari per Andream,
antequam adhuc filium sustulisset, cum Bela inito pacto evenisse dicunt. 20
Verum stabilito semel successionis ordine, non est amplius in regis potestate eum per privata
pacta cum fraude tertii
295. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
I se evolvit.
18 Huic enim, si primogeniturae ordo stabilitus fuisset, filius Salomon
continuo succedere debuisset, sed cum minorennis adeoque regnando adhuc incapax fuerit, rerum
potitus est Bela I, Andreae I frater. 19 Hic iterum id peculiari per Andream,
antequam adhuc filium sustulisset, cum Bela inito pacto evenisse dicunt. 20
Verum stabilito semel successionis ordine, non est amplius in regis potestate eum per privata
pacta cum fraude tertii immutare, et Andream ipsum pactum hoc postea armis, sed
296. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
19 Hic iterum id peculiari per Andream,
antequam adhuc filium sustulisset, cum Bela inito pacto evenisse dicunt. 20
Verum stabilito semel successionis ordine, non est amplius in regis potestate eum per privata
pacta cum fraude tertii immutare, et Andream ipsum pactum hoc postea armis, sed necquidquam
rescindere voluisse constat, nulla certe alia de causa quam quod Hungari maluerint a rege jam
maturo gubernari (b).
21 Delato semel Belae I regno, juxta
297. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
maluerint a rege jam
maturo gubernari (b).
21 Delato semel Belae I regno, juxta primogeniturae ordinem eidem filius
Geyza I succedere debuisset, sed quis interea Salomon adoleverat, placuit ad hunc, adeoque
Andreae lineam redire. 22 Dicunt hic iterum Geyzam Salomoni regnum sponte
cessisse. 23 Verum quod cessionem hanc praesens cum valido exercitu, qui a
partibus Salomonis stabat, Henricus IV imperator expresserit, et aevi ejus monumenta et, quae
postea
298. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
primogenitus Emericus pacate quidem successit, sed hic, ut
securum se efficiat de primogeniti sui Ladislai successione, veterem se adhuc vivo filium
coronandi artem resumpsit.
39 Ladislao in infantia sublato successit quidem ex ordine primogeniturae
Andreas II, Emerici frater. 40 Verum et hic ad firmandam primogeniti sui
Belae IV successionem eum se vivo fecit coronari. 41 Et tamen ne hoc quidem
obstante cum subinde alienum erga hunc animum contraxisset, de nascituro e posteriori sua
conjuge filio
299. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
mors oppressit,
adeo principia successionis regiae fluctuabant.
42 Bela IV primogenitum Stephanum V perinde se vivo corona redimiri
procuravit, huic vero primogenitus Ladislaus IV ex ordine successit.
43 Verum hoc improli decedente Andreae III, Andreae II e posthumo suo filio
Stephano nepoti, quem ex geniturae ordine successio reipsa respiciebat, eam contravertit
Carolus Martellus eo unice nomine, quod is propiore gradu, licet per foemineum tantum sexum,
Arpadianam domum contingat;
300. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
successionis regiae fluctuabant.
42 Bela IV primogenitum Stephanum V perinde se vivo corona redimiri
procuravit, huic vero primogenitus Ladislaus IV ex ordine successit.
43 Verum hoc improli decedente Andreae III, Andreae II e posthumo suo filio
Stephano nepoti, quem ex geniturae ordine successio reipsa respiciebat, eam contravertit
Carolus Martellus eo unice nomine, quod is propiore gradu, licet per foemineum tantum sexum,
Arpadianam domum contingat; erat enim Mariae, Stephani V
301. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
tertio et ultimo periodi hujus
rege vel id in quaestionem vocatum fuisse, an masculo prae foemineo sexu ius competat
successionis; ostendunt post 100 ab aditu per S. Stephanum regimine annos primum patri suo
immediate successisse Colomannum; ostendunt neglecto minorenni Andreae I filio Salomone
fratres ejus primum Geyzam I, tum S. Ladislaum paene invitos electos fuisse; ostendunt Belae
I non filium ejus Geyzam I, sed Salomonem fraternalem suffectum fuisse; ostendunt juniorem
licet fratrem Guitardum Belae III regnum
302. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
suffectum fuisse; ostendunt juniorem
licet fratrem Guitardum Belae III regnum eripere voluisse; Stephanum vero IV aeque minorennem
natu primogenito Stephano III reipsa etiam eripuisse. 48 Ostendunt denique
ipsum Andream II coronato licet jam primogenito Bela IV regnum in nasciturum primo e
posteriori consorte filium transferre voluisse, adeoque delata tantum in abstracto domui
Arpadianae successione circa hujus ordinem nulla fixa principia viguisse satis apparet.
49 Id
303. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
solet impedire veritatem... vicit filialis amor in Andrea, et rupto
foedere... filium suum Salomonem infantulum adhuc V annorum super totam Hungariam in regem
fecit inungi et coronari." 52 En veram causam quare non multo post potior
nationis pars Belae I contra Andream adhaesit!
53 (c) Lege illa in Prayo, Palma et aliis.
54 (d) Chronicon Thuroczii parte 2, cap. 56-o: "convenit
universa multitudo nobilium Hungariae ad (...)
304. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
ad suscipienda regni gubernacula concorditer elegerunt.”
§ 22 Alter constitutionis defectus: usus partiendi cum fratribus et primogenitis regum
regni.
1 Maximam tamen internae regni perturbationi ansam dedit infelix Andreae I
partiendi cum fratre suo regni exemplum. 2 Id enim ipsum statim Andream
civili cum fratre suo bello involvit.
3 Hoc exemplo permotus Geyza I a fratruele suo Salomone rege tertiam regni
partem perinde extorsit, perindeque in
305. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
§ 22 Alter constitutionis defectus: usus partiendi cum fratribus et primogenitis regum
regni.
1 Maximam tamen internae regni perturbationi ansam dedit infelix Andreae I
partiendi cum fratre suo regni exemplum. 2 Id enim ipsum statim Andream
civili cum fratre suo bello involvit.
3 Hoc exemplo permotus Geyza I a fratruele suo Salomone rege tertiam regni
partem perinde extorsit, perindeque in civile cum eodem bellum prolapsus est.
4 Unicus cum S. Ladislao regnum
306. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
fratri suo Ladislao Bosniae, Stephano Syrmii
ducatum concessit. 8 Sed et hic Geyzam frequenti civili bello impetiit.
9 Bela III, ut paria inter filios suos dissidia antevertat, Emericum filium
ex asse haeredem scripsit, Andreae postea II dynastias tantum aliquot ultimis tabulis
reliquit. 10> Ast incassum. <11 Andreas enim tamdiu fratrem
armis impetiit, dum demum provincias Illyrici ab eo extorqueret.
12 Andreas II secundogenito Colomanno primum Galliciae,
307. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
civili bello impetiit.
9 Bela III, ut paria inter filios suos dissidia antevertat, Emericum filium
ex asse haeredem scripsit, Andreae postea II dynastias tantum aliquot ultimis tabulis
reliquit. 10> Ast incassum. <11 Andreas enim tamdiu fratrem
armis impetiit, dum demum provincias Illyrici ab eo extorqueret.
12 Andreas II secundogenito Colomanno primum Galliciae, tum Illyricarum
provinciarum ducatum tribuit, et ab hoc quidem nullas perpessus est molestias.
308. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Emericum filium
ex asse haeredem scripsit, Andreae postea II dynastias tantum aliquot ultimis tabulis
reliquit. 10> Ast incassum. <11 Andreas enim tamdiu fratrem
armis impetiit, dum demum provincias Illyrici ab eo extorqueret.
12 Andreas II secundogenito Colomanno primum Galliciae, tum Illyricarum
provinciarum ducatum tribuit, et ab hoc quidem nullas perpessus est molestias.
13 Verum cum primogenito Bela IV, quem se vivo coronari fecerat quive hoc
nomine junior rex appellari coeperat,
309. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
9 Adminus ante Emericum id in usu fuisse jam superius
docuimus.
Vestigium capitulationis hactenus primum de Andrea III erutum est.
10 E contra capitulationem, seu inaugurale diploma, usque Andream III non
viguisse jam e decursu operis apparuit.
Exempla coronatarum et in consortium imperii adscitarum reginarum.
11 Coronatae reginae duo tantum tota hac epocha exempla prostarit.
310. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
III in infantia, et sub Stephano V, qui
Ladislao IV in pueritia relicto decesserunt. 22 In utroque casu de tutore et
vicaria minorennis regis administratione non status, sed patres ipsi providerunt.
23 Nam et Emericus filio suo tutorem Andream II, fratrem suum, ultimis
tabulis dedit, vicariamque eidem, dum Ladislaus adolesceret, tradidit potestatem (i), et
Stephanus V curam reipublicae viduae suae Elisabethae cum delectis aliquot primoribus suprema
voluntate interea mandavit.
24
311. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
potestatis, id est
constitutionem regni, in se complectant. 15 Has regi pro confirmatione
praesentarunt; qui unanimi nationis consensui refragari cautum esse ratus, easdem totidem
verbis in forma diplomatis expedire solebat.
16 Ita Andreae II bis, Belae IV semel oblatos confirmatosque articulos
vidimus. 17 Ita pluribus etiam regibus oblatae ab iisdem confirmatae fuerint
ejusmodi leges, quae tamen ad nos usque non pervenerunt. 18 Si quae seu
decernendorum contra vigentia crimina
312. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
sed si quae
pars sententia hujus judicis se gravatam existimabat, ipsum judicem coram rege convenire
debuerit (a).
3 Comites castrorum eadem ferme potestate adscriptis castro populis
imperabant (b).
4 Nobiles usque Andream II sicut sub nullius alterius, quam regis vexillo
militare, ita nullius praeter regem judicium agnoscere inter praecipuas status sui
praerogativas reputabant (c). 5 Voluit quidem mederi defectui huic Colomannus
per institutum in singula dioecesi judicium
313. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
reputabant (c). 5 Voluit quidem mederi defectui huic Colomannus
per institutum in singula dioecesi judicium primae instantiae quod universas cujuscunque
status nobilium causas cognoscat (d). 6 Verum judicium hoc vel jam antea, vel
certe per primum Andreae II decretum debuit aboleri, cum nulla amplius ejus sive in hoc, sive
in posterioribus decretis memoria occurrat majoresque nobilium causae iterum ad tribunal
regium revocentur, sola minorum causarum cognitione palatino delata.
7 Nullum etiam inter
314. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
copiis minora, quin nobilitatem armare continuo debebant, bella saepe confecerunt.
12 Verum successores S. Stephani in terris populisque castrorum donandis
adeo nimii fuere ut jam sub Andrea II parum de iis superesset. 13 Processerat
quidem jam Andreas ipse ad castrensium populorum revindicationem (b). 14 Ast
perturbato toto regiminis sui cursu vix aliquid hac in re praestitisse videtur, cum
irruentibus postea sub filio ejus Bela IV Tartaris hic vix exiguum proprii militis numerum
cogere potuerit.
315. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
nuspiam postea usitatum fuisse legimus
adeoque nec hoc stabilem constitutioni procurare potuit securitatem.
c) Authoritas palatini.
16 Palatini dignitatem ea adhuc aetate ad regiam adtinuisse nominationem
Andreae decreti de 1231. articulus 3-us evincit; quid itaque spei locari potuit in eo qui
suum regi munus debebat, cujus exauctoratio ab hujus nutu pendebat?
d) Libera resistendi facultas.
17 Ut regi constitutionem
316. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
gubernii forma
consistebat, si re ipsa raro fuerit observata, plerumque aut arbitraria regis potestas, aut
aliquot potentiorum magnatum oligarchiae, anarchia vero saepissime viguerit.
24 (a) Vide in Vestigiis Diaetarum pag. 150-a diploma Andreae
II de 1203. e quo patet quam necessaria fuerit et coronatio et ipsa S. corona ad hoc ut rex
regiam potestatem legitime capessat.
§ 29 Hungariam epocha hac maxime afflixit quod reges
317. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
produxit effectum
ut exstincto Arpadiano masculo sexus foemineus successionem, status ius electionis, Pontifex
ius dirimendae litis hujus ad se pertinere praetenderint. 5 Et sane si
successio sexus foeminei et primogeniturae ordo pragmatice stabilitus fuisset, Andreae III
filia sua Elisabetha, quam ex Clara Euphemia, comitis Goritiensis filia, suscepit, et hac
demum sine haeredum solatio sublata, Carolus I succedere debuisset. 6 Status
ut jus electionis sibi vendicent, alii in Venceslaum, alii in
318. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 |
Paragraph |
SubSect | Section]
ut ostendimus, tempore consvetudinis hujus officium praestiterit.
3 Diploma inaugurale ne hunc quidem edidisse admodum probabile est,
siquidem ipsam constitutionem Andreanam octavo primum regni sui anno, id est 1351, et quidem
primus e successoribus Andreae confirmavit; observatio certe illa quod prima, quae ad nos
pertigit, regni constitutio 17-o vel 18-o regni Andreae II anno edita sit; quod renovatio
constitutionis hujus 30-o vel 31-o regni Belae IV anno emanaverit; quod denique confirmatio
Andreanae
319. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quidem edidisse admodum probabile est,
siquidem ipsam constitutionem Andreanam octavo primum regni sui anno, id est 1351, et quidem
primus e successoribus Andreae confirmavit; observatio certe illa quod prima, quae ad nos
pertigit, regni constitutio 17-o vel 18-o regni Andreae II anno edita sit; quod renovatio
constitutionis hujus 30-o vel 31-o regni Belae IV anno emanaverit; quod denique confirmatio
Andreanae constitutionis undecimo regni Ludovici II anno intercesserit, extra dubium omne
collocare videtur illud quod his temporibus
320. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 |
Paragraph |
SubSect | Section]
nullus adhuc inauguralium diplomatum usus
viguerit. 4 Et cum a nullo ante Ludovicum I regem Andreanam constitutionem
confirmatam fuisse hactenus compertum sit, justum certe de illa Verböczii sententia part.
2-a tit. 14-o § 12-o dubium surgit quod omnes Andreae II successores decretum hoc in ipsa
inauguratione debuerint confirmare.
5 (a) Testatur id etiam synchronum Chronicon Budense dum ait:
"Magnatum, procerum, militum, ac communitatis nobilium regni Hungariae voluntate unanimi et
321. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
loquitur: "quod ipsi de rebus, ac bonis, ac mercibus ipsorum propriis ad solutionem
tricesimae et tributi per totum ambitum regni nostri ubique non teneantur".
13 Quid? quod Vagner in Anal. Saaros. produxerit pag. 511-a
donationem Andreae II super terra Frigidi fontis appellata FF. Sepulchri Hyerosolimitani
elargitam, ubi dicit: "Et a iobbagionibus eorum nullum tributum aliquis tributariorum in
foris et pontibus deposcat."
§ 38 Corregentia primum
322. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
res ejus continuo afflictas fuisse.
4 (a) Vide ejus conclusionem.
§ 40 Maria
40. tit Maria: Mariae B
et Andreae et omnium praedecessorum regum constitutiones confirmavit, sed non
tempore coronationis, ast serius.
1 Maria virtute comitialis, quod memoravimus, 1378. decreti post obitum
patris absque omni impedimento solium conscendit. 2 Quod
323. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
constitutionis Andreanae et Ludovicaei decreti primum 1384. ad preces statuum ediderit (a).
4 Exortis propter Caroli parvi caedem turbis Maria sequenti statim anno
1385. 8-a Novembris comitia Budae celebravit (b) quibus, cum status non jam Ludovici tantum
et Andreae II decretorum, sed omnium a quibusvis regibus Hungariae concessarum libertatum
confirmationem peterent, hanc generalibus terminis 15-a Novembris elargita est.
5 (a) "Praelatorum (sunt verba Diplomatis) baronum, nec non procerum, et
nobilium regni
324. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
notabilis in constitutione Hungariae commutatio per id
intercessit quod status non jam viritim, sed per nuncios, seu repraesentantes ad comitia tum
primum evocari coperint. 2 Adhuc enim Ludovicus I §-o 4-o, adhuc Maria ipsa
in edita superiore anno decreti Andreae II confirmatione §-o 3-o "praelatorum, baronum,
nobilium coetum et universitatis identitatem" nominat. 3 In diplomate 1385.
jam de "quatuor potioribus nobilibus de singulis regni comitatibus ad comitia revocatis"
loquitur (a).
325. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
accepit
restrictionem. 3> Palatinos <enim antea
54.3 enim antea conieci; in B lectu difficillime.
per reges nominatos, et pro arbitrio dignitate motos fuisse, praeter Andreae II
decreti 1231. art. 5-um copiosissimis asseri potest instrumentis (a); nunc vero constituitur
ut hunc rex "ex consilio statuum pari voluntate eligat" quod eum sensum facere videtur ut
status individua proponant, rex eligat. 4 Dicitur quidem eodem
326. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
et manifesta omnium illarum caeremoniarum, quae ad eandem
(coronationem) et ejus efficacium concurrere debuerunt" Uladislaum illud, velut jam vidimus,
usu receptum nuncupasse non obscure apparet.
Primus, quoad hactenus constat, post Andream II formali capitulationi subscripsit.
2 Capitulationem tamen, a quo
57.2 a quo sic
subinde diploma inaugurale dici coepit, eum extradedisse constat (a).
3 Clausula
327. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
nuncupant.
5 Qua in re dignum est attentione quod rex non ad omnium praedecessorum
suorum, sed tantum ad Sigismundi avi et Alberti patris sui leges sacramentum nuncupaverit.
6 Ut adeo et hinc iterum errasse Verböczium appareat dum omnes Andreae II
successores decreta ejus in aditu regiminis juramento confirmasse affirmat.
§ 62 Decreta comitiorum jam tum comitatibus submitti consveverunt.
1 In inaugurali 1453. decreto status per articulum 10 (a)
328. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
corona Mathias, postquam jam sex annis
imperasset, tandem 1464. Alba Regali coronatus est. 2 Et his primo comitiis,
licet interea quatuor jam diaetas eum celebrasse in Vestigiis Diaetarum
ostentum sit, Hungari confirmationem decretorum non Andreae tantum et
Ludovici, sed et sexti Sigismundi decreti procurarunt; sicque alter hactenus regum ab Andrea
III est Mathias qui decretum Andreae II occasione coronationis confirmavit; alii omnes
pluribus post
329. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Diaetarum
ostentum sit, Hungari confirmationem decretorum non Andreae tantum et
Ludovici, sed et sexti Sigismundi decreti procurarunt; sicque alter hactenus regum ab Andrea
III est Mathias qui decretum Andreae II occasione coronationis confirmavit; alii omnes
pluribus post coronationem annis id praestiterunt. 3 Nimirum noluerunt
Hungari fundamentalia jura sua nisi a legitime coronato rege confirmari, et vero
constitutionale illud axioma "quod nullus pro
330. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
1. statuitur quidem ut praeterea singulum
singulo comitatui exemplar decreti submittatur. 4 Nolim tamen propterea
existimes quasi institutum hoc primam sub his comitiis originem accepisset.
5 Coepit illud jam sub Ludovico, qui primus decretum Andreae II additis 31
novarum legum capitibus confirmavit. 6 Decretum enim hoc hodiedum exstat in
aliquot comitatuum, uti et Regni Croatiae archivo, nec non apud familiam Görgeianam (b) ad
quam indubie ex archivo comitatus Scepusiensis devenerit. 7
331. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
reguletur
articulo 22, status nullam aliam securitatem decreto hoc sibi constituerunt.
11 E contra in decreto 1471. renovatur annua celebrandorum comitiorum
obligatio, primum legislativae statuum potestatis praesidium articulo 1-o; renovatur sanctio
Andreae II, ne quis nisi via juris in persona aut rebus puniri possit, praecipuum tam
civilis quam politicae libertatis palladium, articulo 2-o. 12 Et ideo
vetatur ne rex bona alicujus erga simplicem delationem occupare possit articulo 10.
13 Imo ea,
332. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
arbitrarii imperii non accusantur. 7 Prima duo vitia impotenti potius ejus
animo quam labefactandae constitutionis studio adscribi debent.
8 (a) Descensus, procurationes, vecturarum extorsiones jam ante Andream
II, sub illo, et sub Bela IV viguisse supra ostendimus. 9 In capitulatione
Alberti articulo 18 eaedem denuo prohibentur. 10 Debuerunt itaque etiam sub
Sigismundo in usu fuisse. 11 In prima sub Mathia 1458. Pestini celebrata
333. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Coeperunt nimirum
potentiores aliqui proceres contra constitutionalem sub Andrea II art. 30. stabilitam, et
capitulationis Albertinae articulo 8. renovatam legem plura simul officia ad se pertrahere;
aliqui supremi comitis officium contra alium iterum constitutionalem Andreae II articulum
16. styrpi suae haereditarium conferri procurarunt. 4 Exemerant se pleraeque
potentiores familiae a jurisdictione ordinariorum tribunalium et magistratuum; supremi
comites, ut securius grassari possint, juramentum officii praestare
334. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
perinde atque illae, quae contra clerum proponebantur, in
subsequa 1498. diaeta sublatae sunt. 13 Unicus ille
cumulandorum in unam personam plurium officiorum abusus per articulum 70. abrogatur resque
haec ad constitutionalem Andreae II legem revocatur. 14 Nimirum tanta fuit
optimatum potentia ut reliquae nonnisi sensim in subsequis comitiis potuerint abrogari.
15 Ita anno primum 1504. articulo 2-o supremi comites ad nuncupandum officii
sacramentum adstringebantur,
335. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
in subsequis comitiis potuerint abrogari.
15 Ita anno primum 1504. articulo 2-o supremi comites ad nuncupandum officii
sacramentum adstringebantur, articulo 3-o supremi comitis officium in haereditatem conferri
vetabatur sicque altera etiam constitutionalis Andreae II lex renovabatur; §-o vero 4-o
adimebatur comitibus potestas vicecomites pro arbitrio nominandi.
16 Verum ne his quidem legibus factis adhuc constrictam fuisse potentiorum
audaciam inde liquet quod subinde eo temeritatis sint prolapsi ut latis
Bibliographia locorum inventorum
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
More search results (batches of 100) 1 2 3 4
Retrieve all occurrences Click here for a KWIC Report
|