Your search found 1360 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 501-600:

perdere ipsum, aut certe eius potentiam: sumpta metaphora â dentibus molaribus et maxillis, in quibus vis rerum consistit. Ideo autem illi dentes molae dicuntur, quia sicut primi dentes abrum punt et concidunt, ita molares comminuunt, commoluntque. MOLLIS, ignavum significat Latinis: Hebraei verbo magis utuntur in hac significatione. ut Iob 23, Deus mollivit cor meum: id est, tregit, imbecillum aut etiam pavidum reddidit Hier. 51, Ne forte mollescat cor cor vestrum. Mollis etiam dicitur tener, qui delicate educatus, nec confirm at aut indurat membra asperiore et dura

id est, locis montosis. Iosuae 13, Omnes habitatores montis, id est, regionis montanae, Iudicum 7, Misit nuncios in omnem montem Ephraim: id est in omnia loca montana. Montes Dei. id est, maximi. Psalmo 36, Iustitia tua sicut montes Dei: id est, immensa. iuxta Regulam alibi positam, quod Hebraei volentes indicare aliquid esse eximium, addunt Dei: sicut Graeci et Latini, Divinum, adiectivum. Cacumina montium. et penetralia terrae, Dei esse dicuntur Psalmo 95. id est, omnia esse ipsius, et in [?:-ius ] potestate, summa et ima. Mons Synai saepe vocatur mons

53, Dedit sepulchrum eius cum impiis, et cum divite in mortib. eius. Locus est maximi momenti, et tamen obscurus: quem solus Lutherus recte intellexit, vertit et exposuit. De eo iam ego breviter aliquid gramatice annotabo, quandoquidem supra in verbo DARE dictum est de eo prolixius. Dare apud Hebraeos saepe idem valet quod Ponere: quod probare non est necesse. Ponere autem aliquem cum aliquo, aut partem alicuius cum aliquibus, est eum conferre cum illis, aequalem illis censere, et omnino aequaliter cum illis tractare. ut Matthaei 24, et Luc 12 legimus de infideli servo,

Hypotyposis est, aut prosopopoeia, qua indicatur subitum exitium, quod eis accidit, perinde ac si mors subito per fenestras ad eos involasset in eorum palatia, ubi suaviter victitabant: aut etiam scalis ascendisset, sicut milites expugnantes civitatem. Ante facie eius ibit mors, Habac. 3 in Hebraeo est, praecedit eum lues, et pestifer morbus egreditur de pedibus eius. id est, adsunt poenae divinae, quibus horribiliter impios punit. Incutit autem haec prosopopoeia terrorem, in sensus incurrens. Tristis est anima mea usque ad mortem, Matth. vigesimo sexto. id est, letifera quaedam

percutere, [?:-do ] autem innuere aut vocare eum significat, ut supra in voce Manus, et in Levo prolixius exposui. [?: Den--- ] alicui non moveri praesertim in senio, firmae [?: ] signum est. Sic de Moise scribitur Deuteronom. ultimo, tametsi in Hebraeo magis sit, Defecit maxilla, [?: ] vigor eius. MULIER in Sacris, sicut in prophanis sexus, [?: ] conditionis nomen est. Conditionem alioqui coniunx, uxor, sponsa et concubina notant. Significat igitur [?: ]

ut scientes decet, vasi muliebri ut [?: infirmitet ] tribuentes honorem. Sed de hac locutione infra a voce Vas aliquid dicetur. MULTITUDO Latinis plerunque magnam hominum frequentiam, sive in civitate, sive in exercitu aut alia turba notat: eodem ferme modo et apud Hebraeos. Isaiae sexagesimo, Obstupescet et dilatabit se cor tuum, quando conversa fuerit ad te multitudo maris, et robur aut opes gentium venerint ad te: tametsi ibi proprie sit המון Hamon turba aut copia, unde est mammon. Multus nonnunquam idem valet

gentium venerint ad te: tametsi ibi proprie sit המון Hamon turba aut copia, unde est mammon. Multus nonnunquam idem valet quod magnus Psal. 39, Annunciavi iustitiam tuam in Ecclesia magna nam רב rab, Hebraeis utrunque denotat. Multum [?: ] , pro satis esse, aut sufficere, vel etiam nimium esse. Exod. 9, Orate Deum, et multum abesse tonitrua Dei et grandinem: id est, sit hoc multum, sufficiat quod hactenus factum est, ne quaeso addat amplius. Sic prorsus Ezek. 25, Multum vobis

suae, servabit animam a morte et operiet multitudinem peccatorum. id est. alienae salutis aliquo modo causa erit, et eius peccata conteget tum tolerando eum, tum ad remissionem peccatorum eum perducendo. Multi sunt filii desertae, quam maritatae: Isaiae quinquagesimoquarto. id est, plures. utuntur Hebraei positivo pro comparativo et superlativo. Vocem Multi in positivo gradu retinuerunt etiam Septuaginta, sed addiderunt adverbium μᾶλλον magis. Eos vero secutus est in citando hoc textu Paulus Galat. quarto. In multiloquio non deerit mendacium aut

et superlativo. Vocem Multi in positivo gradu retinuerunt etiam Septuaginta, sed addiderunt adverbium μᾶλλον magis. Eos vero secutus est in citando hoc textu Paulus Galat. quarto. In multiloquio non deerit mendacium aut praevaricatio, ut est in Hebraeo. id est, multa loquendo fac le impingimus. An multiloquium carebit responsione? Iob undecimo. id est, tam prolixae verbositati respondendum non est? Putant Ethnici, quod in multiloquio suo exaudiantur, Matth. sexto. id est, Ethnici, Iudaei, et omnes ignorantes verum ac spiritualem

deus coleretur. Ideo dicit, unum solum Deum esse. Adversus mundi rectores, Ephes. 6. diabolum sic vocat, qui impios potenter ac pro arbitrio regit, et alioqui in mundo, atque adeo etiam in piorum actionibus multa turbat et agit, impediens bona, et promovens mala. Nohe per arcam damnavit mundum, Hebraeor. undecimo. id est, monuit et accusavit homines de suis peccatis, et exitio praesentis et futurae vitae, per illam ipsam structuram. Cum vero ipsi divinas illas monitiones contempsissent, ab incolumi et victrice arca sunt suae impoenitentis insaniae et incredulitatis convicti, et tandem

contrarium, quod praecipue Deus ab homine flagitat. Nec est quod quis dicat aut cogitet, videri duram interpretationem, dare interna cordis eleemosynam: sicut etiam dura non est, quod eorum cor ait esse plenum rapina. Expendatur quoque, quod Graeca vox Eleemosyna omnino valde crebro ponatur pro Hebraea חסד benignitas, beneficentia: quae non tantum ipsum externum donum aut beneficium, sed et internam misericordiam ac benignitatem, atque adeo totam pietatem crebro significat. Sicut et Chasid idem est quod pius et sanctus: ut recte possis vertere, Date

sed et internam misericordiam ac benignitatem, atque adeo totam pietatem crebro significat. Sicut et Chasid idem est quod pius et sanctus: ut recte possis vertere, Date interna vestra, seu cor, Benignitatem aut pietatem. Verbum quoque Dare, sicut et eius cognatum Ponere, valde crebro Hebraeis idem quod Facere notat: sicut supra in verbo Dare ostendi, et postea in verbo Ponere ostendam. Quare Dare interna aut Cor eleemosynam seu benignitatem, est prorsus idem quod facere suum cor benignum ac beneficum ex rapaci, avaro et iniusto. Omnino haec praeceptio, Date

aromatis amaritudine, afflictiones et crucem carnis. MYSTERIUM, Graeca vox, aut certe illis usitata, tametsi nec Latinis quidem plane ignota, utpote quae etiam a Cicerone sit usurpata. Posset non tantum a Graeco verbo Μύη deduci, sed etiam ab Hebraeo Satar: unde habent illi nomina, Myster, Mystor, et Master, pro re [?: se-eta ] : unde et Saturnus, id est, occultatus. Significat autem rem per se arcanam, et tamen religiosam, quae ab humana ratione, sine divina patefactione, et Spiritus sancti lumine percipi nequeat. Sic Dan.

Cuiusmodi est quod Nasuti pro ingeniosis aut astutis ponuntur, quasi qui facile olfaciant. Oboesae item, aut emunctae naris. naso quoque aliquem suspendere, nasum exasperare aut caperare seu corrugare, et similes. Prima autem haec difficultas est in Sacro sermone huius vocis, quod Hebraei eadem voce tum iram tum nasum significant: forte quia ira maxime in rubedine et exasperatione nasi, ut Plautus inquit, cernitur: item ex crebro ac vehementi et veluti ignito halitu, qui ex vehementer irati hominis naribus efflatur: tametsi verbum אנף

ארך אפים Aerech apaiim, quod multi vertunt longanimis: et contra קצר אפים Kezer apaiim, pro iracundo, qui vel facile commovetur, vel nimis praecipitanter suam iram exequitur. Contrarius est autem huic is, qui ab Hebraeis longus irarum aut [?:-arium ] vocatur: nempe ut vel non facile commoveatur, vel non approperet ad irae suae exequutionem. Fumare nasum aut iram alicuius contra alium, est irasci ei. Similis locutio est, inflammari alicuius iram contra alium. Ratio locutionis

Solent vero ista duo verba Esse et Vocari, nonnunquam in Sacris literis confundi. Prophetas plures alioqui exponunt, de pluribus autoribus libri Iudicum. Constat etiam, Samsonem in aliquibus typum Christi gessisse: ut aliqua de illo dicta, recte de hoc intelligantur. alii respiciunt ad vocem Hebraeam נצר Nezer surculus, quo nomine Christus Isaiae 11, et aliquoties alias vocatur. alii denique ad ipsam tantum significationem vocabuli, quod Iesus sit praedictus a Prophetis futurus sanctus, a mundo separatus, et soli Deo addictus: quod Paulus et

Nemo dicit saturitatem esse necessariam ad panem: sed contra, panem esse necessarium ad saturationem. ¶ Haec iam devoce Necessarii dixisse sufficiat: nam reliqua significata et exempla facile ex Latino sermone et iam dictis intelligentur. NEGLIGERE, ponitur aliquando pro odisse. Hebraeorum octavo: Ego neglexi eos, dicit Dominus: id est, odi eos, quando quidem non perstiterunt in foedere. In Hebr. Hieremiae trigesimo primo est, Ego dominatus sum eis: id est, duriter eos tractavi. Sic negligere sapientiam, Proverbiorum primo, pro despicere, aut etiam odisse: et

Hebraeorum octavo: Ego neglexi eos, dicit Dominus: id est, odi eos, quando quidem non perstiterunt in foedere. In Hebr. Hieremiae trigesimo primo est, Ego dominatus sum eis: id est, duriter eos tractavi. Sic negligere sapientiam, Proverbiorum primo, pro despicere, aut etiam odisse: et Hebraeorum duodecimo, Negligere disciplinam. Contra quoque verbum Odi ponitur pro negligo, ut in Synecdoche dixi, et postea in verbo ODI ostendam. ut, Qui parcit virgae, odit filium: id est: negligit eum, cum alioqui plerunque tales tenerrime ament filiolos. NEGO, aut ABNEGO verbum

aut (si mavis dicere) liberam ingenuamque professionem veritatis, et contra abnegationem aut negationem severissime damnet. Sicut ergo ostendi, rem hanc esse propriam Ecclesiae: ita phrasis quoque ac significatio haec huius verbi est illi propria. Non tamen praetermittendum est, verbum Hebraeum כחס Kiches, quod Latine Negare versum est, aliquanto significantius Latino videri. includit enim quandam separationem, et veluti apostasian a Deo. Prover. 30. Divitias et paupertatem non dederis mihi, ne forte satier, et negem ac dicam, Quis est

indulgentias, dispensationes, sacrifices sanctos ac mediatores, et merita ordinum monasticorum transferendo, negat et filium et patrem. Negat igitur utrumque reipsa potenter, cum verbotenus, et (ut indicam) specietenus eum confiteri ac celebrare videnantur NEGOCIUM vertunt aliqui vocem Hebraei [?: ] dabar, quod proprie sonat verbum. extenditur [?: ] late, sicut Res apud Latinos, aut Ein ding apud Germanos. Adiungitur vero non raro aliis vocibus perniciose, aut quasi expletive. Exodi 8, clamavit Moses ut Dominum super negocio aut re ranarum: id

fuit Domino: hoc est, fuit insigniter malus, fuit nequissimus. Sed invaluit usus, ut denotet hominem lascivum ac libidinosum et nequam. vide Annotat. Erasmi. Nequam, pro malus: 1 Reg. 16 cap. Spiritus nequam: id est, malus. Psalmo 63, Firmaverunt sibi sermonem nequam: iuxta Hebraeum, verbum malum, vel rem noxiam. Graece est [?: ] . Matthaei 6, Si oculus tuus erit nequam: id est, malignus, insidiosus. Nequam etiam pro facinoroso. Lucae 23 capite, Ducebantur et duo nequam cum eo. Graece, εἰς δύο

pro nihilo esse reputatum: id est prae copia auri fuisse parvi factum argentum. Sic Psal. 39 habetur: Ecce palmi spacium posuisti dies meos, et aevum meum quasi nihil coram te. id est, res perpusilla. Proverb. 10. Argentum electum lingua iusti, cor autem stulti tanquam nihil. In Hebraeo est, Tanquam parum: sed Vulgo vertunt, Tanquam nihil. Sic dicit Isaias cap. 40. Omnes gentes esse coram Deo, aut comparatione Dei, quasi nihil, et nihil reputari ei. id est, pro re levissima: sicut praecesserat, quod reputentur pro gutta situlae, et pro pulvisculo trutinae.

Chusan, Habac. 3. id est, castra et potentia Syrorum, quibus imperitavit rex Chusan, in nihilum redacta sunt, in fumum abierunt, interierunt. Vult autem dicere: Deus eripuit suum populum ex violentia Chusan et Syrorum, castigatis et perditis illis. NILUS. Nilum verterunt vocem Hebraeam Gihon, Gen. 2. cum alias ea nusquam in hac significatione reperiatur, et Nilum plerunque rivum Sacrae [?: ] nominent. Verum sicut nihil certi ac explicati dici potest de loco Paradisi: ita nec ostendi, quomodo [?: ] ista quatuor flumina, adeo a se invicem

contrarium cursum habentia (cum alia tria a Septentrione ad Meridiem currant, Nilus contra a Meridiem septentrionem tendat) fluere potuerint. Hoc tamen memorabile est, quod etiam Ethnici historici [?: scribo ] istorum quatuor fluminum, Gangis, Tigris, Euphratis et Nili, de quibus Hebraea nomina exponuntur, [?:--tes ] ignorari. Credo autem in loco Gen. non intellegi vel Nilum Aegyptiacum, vel Gangem Indicum. in regio Hevila, ubi Physon, (quem Gangem interpretur) esse dicitur, infra 25 cap. collocatur in via inter Aegyptum et Assyriam. Legitur

esse de aliquibus duobus fluminibus, [?: vi-- ] Tigri et Euphrati, quam de illis tam remotis, et ex contrariis mundi partibus prodeuntibus. Certe illa [?: ] est contemnenda coniectura, quod Septuaginta, [?: quae ] Nili plurimam noticiam habuerunt, Hebraeas [?: ] Gihon et Phison retinuerint, nec Gangem nec Nilum vertentes: cum alioqui proculdubio vel regi ac Aegyptiis gratificari cupientes, libentissime Nilum [?:--issent ] , eorumque dilectissimum fluvium ex Paradiso deduxissent: si id cum aliqua specie veritatis se

libentissime Nilum [?:--issent ] , eorumque dilectissimum fluvium ex Paradiso deduxissent: si id cum aliqua specie veritatis se facere posse sperassent. NISI, vel Si non, אם לא Im lo conditionalis et captiva coniunctio, saepe videtur Hebraeis simpliciter affirmare citra omnem conditionem aut exceptionem perinde ac si esset adverbium affirmandi Profecto [?: ] certe causa huius Hebrismi est, quia Hebraei sic inquunt suum iuramentum: Si non fecero, aut, si fecere [?: ] aut illud, tum mihi hoc aut illud

NISI, vel Si non, אם לא Im lo conditionalis et captiva coniunctio, saepe videtur Hebraeis simpliciter affirmare citra omnem conditionem aut exceptionem perinde ac si esset adverbium affirmandi Profecto [?: ] certe causa huius Hebrismi est, quia Hebraei sic inquunt suum iuramentum: Si non fecero, aut, si fecere [?: ] aut illud, tum mihi hoc aut illud accidat. Solent [?: ] vel mali ominis, vel etiam vitandae culpae gratia [?:-tere ] illam obligatoriam aut male imprecantem, [?: se-um ] in

quae circumquaque [?: ] sunt, portaverint ignominiam suam. Aliquaando [?: ] necessitate loca vertunt Interpretes per Nisi: ut [?: ] Nisi quod populus est fortis. ubi in Hebraeo est, [?: defe- ] : subintel. dubium: aut, in summa: vel, ut breviter dicamus. Sic 1 Reg. 20, Nisi hoc tempore cras mittam servos: in Hebraeo est correctivum, Quin potius. Sic de loco Heb. 6. Nisi benedicendo benedicam, superius dixi. Aliquando non tam conditionaliter quâm

[?: ] Nisi quod populus est fortis. ubi in Hebraeo est, [?: defe- ] : subintel. dubium: aut, in summa: vel, ut breviter dicamus. Sic 1 Reg. 20, Nisi hoc tempore cras mittam servos: in Hebraeo est correctivum, Quin potius. Sic de loco Heb. 6. Nisi benedicendo benedicam, superius dixi. Aliquando non tam conditionaliter quâm explicationem ponitur. Ioan. 5. Non potest facere filius quicquam semetipso, nisi quod viderit patrem facientem. quaecunq-e enim ille facit, haec et

prophetare in nomine Dei dicuntur seductores, [?: ] 14. i. falso iactant se a Deo missos, et illa quae [?: prop- ] loqui iussos, seque Dei gloriam quaerere. Haec [?: sint- ] genere dicta de significationibus vocis Nomen, [?: ] proprietate Hebraeorum circa nomina propria: [?: ] de Phrasibus huius vocis. Phrases nominis de Deo dictae. In nomine Dei, aut in Deo, idem est aliquando, et [?: ] cat opem Dei. Psal. 44. In te hostes nostros [?: co- ] mus, in nomine tuo

dicitur redarguendi gratia Prov. 30, Quod est nomen eius, aut filii eius, si nosti. Sic non solum a philosophis, sed etiam a doctis maxima quaedam sapientia tribuitur ei, qui primum reb. nomina imposuit. Invocari nomen alicuius hominis super alium, est, hunc cognominari de illius nomine. Nam Hebraei non habebant alia cognomina, sicut nec Graeci, quae ut ad proprium nomen filii patris nomen adiicerent: ut Saul filius Cis, David filius Iesse, Iesus filius David. Sic Iacob adoptans filios Ioseph, iubet suum nomen super eos vocari: i. vocari eos, Effraim filius Iacob, Manasse filius Iacob.

filius Iacob, Manasse filius Iacob. Sic quoque septem mulieres Is. 4 petunt ut nomen alicuius viri super eas vocetur: i. dicantur eius uxores: ut, Abigail uxor David, Barsabea uxor David, etc. Malae autem translationis, Invocare pro vocare aut appellare, est causa, quod cum Hebraei careant compositis, saepe verbum קרא Cara clamavit, aut vocavit, significat etiam invocavit. inde illi Iovocare pro nominare verterunt. Impia ergo corruptela Papistarum est, quod inde invocationem mortuorum probare nitantur. ¶ Nomen interdum ponitur

ut contrariam propositionem affirment. 1 Sam. 10 An'non quod unxit te Deus in ducem super haereditatem suam? Sic 2 Sam. 13. An'non quia praecepi ego vobis? Subintell. annon est verum, an'non audistis quod praeceperim vobis, ut interficeretis Ammonem? Usitatior sane est haec formula loquendi Hebraeis in communi ac levi sermone, quam aliis: tametsi apud Latinos et Graecos etiam inter figuras oratorias recenseatur. 2 Sam. 23: Non'ne gloriosissimus erat trium? Non'ne haec scripta sunt in libro verborum dierum Iuda? 1 Reg. 14, et saepe alias repetitur. Sic 1 Reg. 16, Non'ne leve fuit

peccatum ac [?: ] Domino: nempe superbia, quae per altitudinem [?: ] lorum et latitudinem cordis indicatur, et simul [?: ] eorum cogitatio, vel etiam quaecunque motio [?: ] NOVI. Scio, Nescio, plura verba sunt in Graeca, et etiam Hebraeo, inter quae γινώσκω valde late patet, sicut et Sentio apud Graecos et Latinos. In hisce vere verbis primum illa generalis regula repetenda est. [?: Q- ] in Sacris literis verba et nomina noticiae, sine [?: fiet ]

boni vini, cupiunt quoquo modo vetus extrudere, ut satis vasorum ad novum habeant. Res nova pro mirabili et miraculosa ponitur interdum: sicut et apud Latinos, Novum aliquando aliquid magnum, mirabile, inopinatum indicat. Sed Num. [?:-6 ] , ubi rem novam habet Vulgata versio, in Hebraeo est, Si Dominus creationem creaverit, etc. Verum Hiere-iae it habetur, Creabit Dominus novum, seu rem novam, Femina circumdabit virum: mirabilem Meschiae conceptionem significans. Eadem phrasis et Isaiae 43 habetur, ac indicat rem admirandam et inauditam. Isa.

esse ad bona opera, et praestare novam obedientiam: ante omnia autem exsolius Christi merito pendêre, ac per eum iustificari. Dixi supra, quid sit novus homo, et explicabuntur hae res ac loquutiones postea in verbis RENASCI ac RENOVARI. NOVISSIMUM, pro ultimo extremoque ponitur. In Hebraeo est אחרית Acherit, quod postremum aut extremitatem notat. Deducitur autem a verbo Achar, quod differre ac tardare significat. Sicut autem variarum rerum, temporum, locorum, et hominum postremitates sunt: ita et vox ista varie accipitur. quod ex

quod est respectu stagnorum domesticarum remotissimum, et plane terminat Iudaeam. Novissimum, pro praemio, quia operis praemium est finis. Psalmo 37, Novissimum recti pax: id est, tandem Deus ei id praemii dat. Statim autem sequitur, Novissimum impiis excindetur: quod supra exposui. Credo ab hac Hebraea voce venire, quod τέλος finis etiam pro praemio aut poena usurpetur. ut 2. Corinth. 11, Quorum finis est secundum opera ipsorum. Sic et Roman. 6, [?: ] Philipp. 3, Quorum finis est mors et exitium. [?: ] novissimum, est

grandinem gignere. Nebulae vox non habet ullas admodum obscuras loquutiones: sed Nubes complures. Dicam tamen de Nebula primum. Illam densitatem aeris, quae circa Deum loquentem cum Israelitis apparuit, Vulgata versio iam nubem, iam nebulam vocat, ob similitudinem istorum meteororum. sed in Hebraeo est unica vox ענן Anan, sicut et Graeca νεϕέλη aliquando utrunque significat. Circumfudit vero sibi Deus illam quasi speciem nebulae aut nubis lucidae, ut habetur Matthaei decimoseptimo, quia alioqui Deus

et inde venire posset quod beneficium pluviae ex nubibus veniat, quodque ibi tonitrua audiantur, quae possint videri signa praesentiae Dei. Nebulam sicut cinerem spargit, Psal. 147: in Hebraeo est, pruinam. Delevi sicut nubem praevaricationes tuas, et sicut nebulam peccata tua. Isaiae 44 elegans aptaque similitudo est. Nam et deformat nubes ac nebula caelum, aerem ac terram, et impedit oculos hominum, et nihil videtur ea firmius. Sed uno momento Deus utramque dissolvit aut

voce NOMINIS dictum est. Non improbo autem Irenaei interpretationem, qui numerum illum 666, per literas Graecas (quibus primum Apocalypsis scripta est) supputatum repererit esse Λατεῖνος, Latinus. Utuntur enim Graeci suis literis pro numeris, sicut et Hebraei ac Illyrici. Potest nihilominus et illa esse vera loci expositio, quod numerus ibi durationem significat. Sicut ergo omnes circumstantiae videntur congruere, quod illa imago bestiae a dracone sanatae, eiusque nomen sit ipsum INTERIM: ita et hoc congruere videtur, quod ei numerum tribuit

Psal. 18. id est, [?: ] ac prompte obedire. Sic enim gloriatur [?: Dad ] , se Dei suos adversarios prorsus in extremam [?:-itatem ] , promptissimamque obedientiam redegisse. Pecuniae omnia obediunt, vertit Vulgata versio Ecclesiast. 10. In Hebraeo est potius, Pecunia respondet omnia: id est, efficit. In hac enim vita ad omnia paranda pecunia utilis est: et ad omnia non tantum difficilia, sed etiam impia iniustaque perduci possunt homines magnitudine praemii. Sic clausum possidet arca Iovem, aut etiam Veiovem. Venti et mare obediunt

et doctrina per me fecit ad convertendos, aut ad fidem adducendos gentiles. OBFIRMARE faciem in aliquem, aut contra aliquem, significat plerunque vehementius irasci, et quasi totum in perniciem eius intentum esse. Levit. 17, Obfirmabo faciem meam contra animam illam: tametsi in Hebraeo sit, Dabo, id est dirigam, convertam meum quasi impetum. Sic et Ezech. 4, iubet Deus Prophetam obsidere sculptam in latere Hierosolymam, eamque acerrime infestare et oppugnare. et inter alia interserit, ut obfirmet faciem suam contra eam. De hac loquutione dictum est supra in voce FACIES.

id est, quas vos offerre soletis. Oblatio spontanea: Exod. 36, Porro illi afferebant ad eum adhuc oblationem spontaneam quotidie: id est, ultro, sua sponte, non peculiari quadam obligatione aut mandato coacti. Sacrificium et oblationem noluisti, dicitur Psal. 40. quod Epistola ad Hebraeos ad Christum applicat. Sensus ergo est, non solum quod Deus malit obedientiam quam sacrificia: sed etiam quod reiectis expiationibus Leviticis, solum Meschiae propitiatorium sacrificium propriae passionis exigat, et acceptum habeat, in eoque solo acquiescat. Servire in oblatione, Isaiae

voto se obstringere. Aliquoties ibi repetitur: Quicunque voverit [?: ] Iehovae, aut iuraverit iuramentum, obligando obligatione animam suam. Idem est in eodem cap. Obligare super animam suam. In obligationes declinantes, habet Vetus versio Psal. 124. sed in Hebraeo est, In [?: per- ] sitates suas. Obligatio iniustitiae: Act. 8, Video te esse [?: ] felle amaritudinis, et nexu aut vinculo iniustitiae: id est, ab iniustitia captivum et colligatum teneri. [?: q- ] est idem quod regnare in aliquo peccatum, ut Paulus

dolorem. Accidit et alio qui piis, ob varias tentationes, cruces et persecutiones, ac denique conscientiam et timorem Dei, ut tristes incedant, ac moesti. Eadem locutio, ac in eodem usu est, et Psalmo trigesimooctavo, et 42. Contra, serena facies apud Latinos pro laeta accipitur: sicut apud Hebraeos, Lumen vultus. et, Illumina vultum tuum super nos: hoc est, exhilara, de quo alibi. Obscura facies, alias, et plerunque quidem, tristiciam indicat, aliquando etiam iracundiam: de qua utraque significatione supra in voce. Faciei, Luminis et Lucis dixi. Sic vero etiam Christus dicit

inquit enim, Omnes facies versae sunt in nigredinem. In obscuro aut caligine sagittare rectos corde, Psalmo decimo, ponitur pro clam ac insidiose parare eis exitium: idque tanta arte, ut neque praevidere telum, ac sibi cavere, neque etiam autorem suae calamitatis liquido nosse possint. In Hebraeo est potius In caligine. Obscura contritio tua non est, Nahum tertio: In Hebraeo est potius, moeror. nam est Moeror, qui per obscuritatem, ut supra ostendi, significatur. Iob capite tertio imprecatur suae diei, qua natus est, ut obscuretur ac obtenebretur: imo ut evanescat etiam ex

rectos corde, Psalmo decimo, ponitur pro clam ac insidiose parare eis exitium: idque tanta arte, ut neque praevidere telum, ac sibi cavere, neque etiam autorem suae calamitatis liquido nosse possint. In Hebraeo est potius In caligine. Obscura contritio tua non est, Nahum tertio: In Hebraeo est potius, moeror. nam est Moeror, qui per obscuritatem, ut supra ostendi, significatur. Iob capite tertio imprecatur suae diei, qua natus est, ut obscuretur ac obtenebretur: imo ut evanescat etiam ex suo mense, vel aboleatur ac tollatur. Obscurentur oculi eorum, et lumbos eorum fac

nos. Tametsi possis [?: ve- ] etiam simpliciter Considerate, nempe imitandi gratia. Sic vertit Vulgata Exodi vigesimo tertio: Observa [?: e-m ] , et audi vocem eius. tam etsi in Hebraeo proprie sit, Cave tibi ab eo. Deinde observare dicimur etiam malos aut adversos, idque dupliciter: aut cavendi [?: vitandi-c ] eos studio, aut laedendi. Utrobique enim necessario quaedam accurata observatio adhibetur. De priori inimica observatione inquit Paulus Romanorum

vigesimotertio: Ut observent custodias, aut observationes tabernaculi conventionis, etc. id est, diligenter praestent ea omnia, quae ibi statis temporibus divino mandato ordinata praeceptaque sunt. Nox ista est observabilis Domino: Exod. 12, ut quidem Vulgata vertit. Sed in Hebraeo est, Nox observationum. Idem autem ferme sensus est: nempe, quod illud tempus, et certi in eo ritus observandi sint. Ibidem est, Observabitis infermentata: id est, ritum edendi panes azymos. Locus Lucae decimo septimo, Regnum Dei non venit cum observatione: maxime in hac voce dignus esset

Praepara ad imminentem obsidionem: id est, brevi obsideberis. Obsidere portas civitatis, aut populum intra portas, id est. Tauri pingues obsederunt me. item, Coetus malignantium obsedit me, Psalmo vigesimosecundo, per metaphoram ad omnem infestationem adversariorum transfertur, tametsi in Hebraeo proprie sit Circumdederunt. Relictus et obsessus, aut relictus et clausus, עצור ועצוב Azur veazub, Deuteronomii trigesimosecundo, Ezek. sexto, et saepe alias reperitur. Indicantur autem miserae reliquiae populi. Veniente enim primum hoste,

ad Achabum: Non'ne occidisti et possedisti? quasi dicat, An poteris negare, iam te in cade iniusta et rapina manifesta deprehensum esse? [?: V- ] earum sint occisi morte, Ierem. 18. Id est, prorsus ac omnes occisi: sicut diximus et Latinos hanc vocem [?: ] me more Hebraeo repetere, Occisione occidere. Ad [?: ] nem descendere, Ierem. 50, Occidite universos [?: vitul- ] ius, descendant ad occisionem: pro, omnes [?: penitus ] interimantur. Sic eiusdem Prophetae quadragesimooctavo: Iuvenes eius descendant in

] , et furor contra omnem exercitum earum. Vasta [?: ] anathematizavit eas, et dedit eas in occisionem. OCCULTUS, vide supra in Abscondo. OCCURRO verbum varie in Sacris accipitur, et mali et in bonam, et in mediam partem. Nec mirum, cum [?: ] pro variis Hebraeis ponatur: usitatissime tamen verterunt hac voce Hebraeum קרה. De loco Genes. 24 dubitant aliqui quomodo vertendum sit, cum orat servus Abraham, et dicit, Fac occurrere. Verum ex sequentibus, ubi exponit, qualem occursum a Deo petat, facile

[?: ] anathematizavit eas, et dedit eas in occisionem. OCCULTUS, vide supra in Abscondo. OCCURRO verbum varie in Sacris accipitur, et mali et in bonam, et in mediam partem. Nec mirum, cum [?: ] pro variis Hebraeis ponatur: usitatissime tamen verterunt hac voce Hebraeum קרה. De loco Genes. 24 dubitant aliqui quomodo vertendum sit, cum orat servus Abraham, et dicit, Fac occurrere. Verum ex sequentibus, ubi exponit, qualem occursum a Deo petat, facile apparet, significare idem quod rege eventum aut dirige Deus

Ego vado, si forte Dominus occurrat in occursum mei. forte idem est quod, si forte appareat, et responsum det mihi ad consulta per aliquod visum, et quasi spectrum. Occurrere Deum alicui, interdum significat idem quod apparere. Sic Moyses iubetur Exodi 3 dicere ad Pharaonem: Dominus Deus Hebraeorum occurrit nobis: nunc quaeso ibimus iter trium dierum, et sacrificabimus ei: id est, apparuit, et simul mandata tradidit. Idem plenius repetit initio 5 capitis, inquiens. Deus Hebraeorum occurrit nobis, Ibimus quaeso iter trium dierum, et sacrificabimus Domino Deo nostro, ne forte

alicui, interdum significat idem quod apparere. Sic Moyses iubetur Exodi 3 dicere ad Pharaonem: Dominus Deus Hebraeorum occurrit nobis: nunc quaeso ibimus iter trium dierum, et sacrificabimus ei: id est, apparuit, et simul mandata tradidit. Idem plenius repetit initio 5 capitis, inquiens. Deus Hebraeorum occurrit nobis, Ibimus quaeso iter trium dierum, et sacrificabimus Domino Deo nostro, ne forte occurrat nobis peste aut gladio. Prius occurrere significat apparere, et mandata tradere: posterius, irruere, castigare. Sed in Hebraeo est clarum discrimen. nam prius est verbum

Idem plenius repetit initio 5 capitis, inquiens. Deus Hebraeorum occurrit nobis, Ibimus quaeso iter trium dierum, et sacrificabimus Domino Deo nostro, ne forte occurrat nobis peste aut gladio. Prius occurrere significat apparere, et mandata tradere: posterius, irruere, castigare. Sed in Hebraeo est clarum discrimen. nam prius est verbum קרה kara: posterius פגע paga, quod plerunque hostile quid notat, licet non semper. Occurrere dicitur etiam Deus alicui, cum ei bene facit. ut Isa. 64, Occurristi

prompre exhibere, tum de bona, tum de mala re dicitur, sive ea facto ipso aut opere, sive etiam solis verbis Deo vel homini superiori aut inferiori exhibeatur. Sed in Theologia et Sacris literis valde crebro usurpatur de oblatione sactificiorum, et aliorum munerum erga Deum. Inde Oblatio, verbum Hebraeum est הקריב hikrib et corbam, Graecum προσϕέρα, et προφορὰ. tametsi sint etiam alia verba Hebraea, quae per verbum Offero interpretes exprimere solent. Reperitur

sactificiorum, et aliorum munerum erga Deum. Inde Oblatio, verbum Hebraeum est הקריב hikrib et corbam, Graecum προσϕέρα, et προφορὰ. tametsi sint etiam alia verba Hebraea, quae per verbum Offero interpretes exprimere solent. Reperitur tamen etiam in Sacris non raro in ista, quam diximus, Latina significatione. Hac ambiguitate verbi Offerendi, abusi quidam Scriptores, audacissime conati sunt asserere, Melchisedech obtulisse panem et vinum Deo, atque ita

interpretes exprimere solent. Reperitur tamen etiam in Sacris non raro in ista, quam diximus, Latina significatione. Hac ambiguitate verbi Offerendi, abusi quidam Scriptores, audacissime conati sunt asserere, Melchisedech obtulisse panem et vinum Deo, atque ita Missam praefigurasse: cum non tantum Hebraeus textus, sed etiam Vulgata versio habeat verbum Proferendi aut depromendi, quod fesso et esurienti exercitui Abrahami cibum sacerdos ille protulerit, exhibueritque. Malachias cap. 1 dicit, ubique per orbem terrarum offerendam esse oblationem mundam. in Hebraeo est Mincha,

cum non tantum Hebraeus textus, sed etiam Vulgata versio habeat verbum Proferendi aut depromendi, quod fesso et esurienti exercitui Abrahami cibum sacerdos ille protulerit, exhibueritque. Malachias cap. 1 dicit, ubique per orbem terrarum offerendam esse oblationem mundam. in Hebraeo est Mincha, munus: de quo loco supra in voce MUNERIS dixi, estque is ab innumeris hoc tempore contra seductores, Missaeque patronos assertus. In eodem prorsus sensu docet et Petrus 1. cap. 2, Omnes pios esse sanctos, et sacerdotes ad offerendas spirituales hostias, acceptas

supra in voce MUNERIS dixi, estque is ab innumeris hoc tempore contra seductores, Missaeque patronos assertus. In eodem prorsus sensu docet et Petrus 1. cap. 2, Omnes pios esse sanctos, et sacerdotes ad offerendas spirituales hostias, acceptas Deo per Christum Iesum. Item Paulus ad Hebraeos ultimo hortatur pios, ut offerant Deo sacrificium laudis, fructum labiorum suorum. id est, gratiarumactionem, et celebrationem nominis divini. Porro in hoc verbo observandum est, quod cum Christus dicitur oblatus esse, aut oblatio, non tantum significat quod se addixerit aut

sint mundae ac licitae terra nascentibus, progressa est illa superstitio et dogma daemoniorum, ut nominat Apostolus, de vitandis certo tempore carnibus et lacticiniis tanquam ex immundo progredientibus. OMNIS, כול Col, plura significata habet apud Hebraeos, ut aliqua ex parte antea indicatum est. Accipitur enim collective et distributive, item de quantitate continua et discreta, valetque idem quod omnis, totus universus, singuli quilibet, quicunque, nemo non, nullus non. Significat etiam aliquando non simpliciter Omnes, sed solum maiorem

perfectum ac cumulatum, solidum, sincerum et integrum. 1. Cor. 13 Si habeam omnem fidem, ita ut etiam montes transferam: pro, totam plenam ac integram, illam miraculosam fidem, non si omnis generis fides. Sio alibi Abundatis omni fide. pro, plena, aut tota. Non omnis, aut omnis non, apud Hebraeos est universale negativum signum, non particulare: ut Latinis, et etiam aliis linguis. ut, Nisi abbreviarentur illi dies, non salvaretur omnis caro pro, nulla caro, nullus homo. Non iustificabitur in conspectu tuo omnis vivens: pro, nullus vivens. id est, homo. Tale est illud: Non facies in

Omnes montes qui sarculo fodiuntur. pro, Quicunque montes nunc sarculo sarriuntur. Omnis vir qui rebellaverit ori tuo, pro, quicunque. Omnis qui iudicas: pro, quicunque iudicas. Omnis Scriptura est divinitus inspirata, 2. Timoth. 3 pro, tota Scriptura sacra est divinitus inspirata. Utuntur enim Hebraei suo col, pro quantitate discreta seu pro Omnis: et pro quantitate continua, seu Totus: sicut et Graeci suo πᾶς, aut ἅπας. Omnia peccata. pro, tot et tam grandia peccata. Numer. 16, Ne pereatis in

varii sunt ordines, et varia genera ac conditiones hominum, cuius diversitatis ipsemet Deus autor est, non ea temere aut forte fortuna accidit. Sunt mihi omnia, Genes. 33. pro, omnia affatim suppetunt, nulla re necessaria destituor: omnia, pro omnigena bona. Ab hoc signo Omni habent verbum Hebraei, quod quasi totari aut omnitari sonat. 1. Regum 17. Recensiti sunt, et omnitati sunt. pro, omnes adfuerunt, omnes reperti sunt, nemo defuit, nemo desideratus est. OMNIPOTENS: Exod. 6, Apparui Abrahamo in Deo omnipotente. Aliqui exponunt, Omnipotentem me esse declaravi Sed

placandi Deum, et consequendae iustificationis, quam credendo in me, eius legatum et mediatorem, ac servatorem mundi. Eadem significatio videtur esse et Phil 2, Cum tremore et timore salutem vestram operemini. id est, quaerite, promovete, urgete. Non significat, merito operum acquirite. Sic et Hebraeum עשח asa fecit, operatus est, saepe significat quaerere et acquirere. Gen. 12. Tulit Abraam omnia quae acquisierant, et animas quas fecerant in Charan. pro, [?: con-erarant ] , consecuti erant. Sic filii Laban dicunt Iacobum fecisse,

facis quod operaris in fratres et peregrinos. Operari iustitiam, est deditum esse operibus iustitiae, aut iustis actionibus. Psalmo decimoquinto: Qui ambulat sincere, operatur iustitiam, et loquitur veritatem ex corde: pro, sincerus est animo, lingua et operibus, serio iustitiae vacans. Hebraeorum undecimo: Quidam fide operati sunt iustitiam: id est, iusta, ardua et praeclara, Deoque grata et hominibus salutaria facta peregerunt. Contra, Operari iniquitatem, et operarii iniquitatatis, sunt homines plane dediti peccatis. Psalmo quinto: Odisti omnes operantes iniquitatem.

Sacris literis, videtur idem sonare quod obiectio probri. Probrum vero est quodvis tetrius flagitium: ut in muliere [?: stu- ] , scortatio, adulterium: in viro autem, quodvis [?: ] factum. Aliquando tamen Latinis etiam ipsam obiectionem facti, seu convicium sonat. Verbum Hebraeum est הרפה Herpa et Harap. Graecis ὄνειδος. In sacris [?: ] ris porro Opprobrium notat tum ignominiam, tuum convicium. ut Psal. 15. Qui non levavit opprobrium contra proximum: id

est, ut saepe fit: ut id minus principali causae tribuatur, quod primariae est, ut in Generalibus exposui. ORDO vox etiam nonnihil expositione indiges, praesertim in dicto Psalmo 110, Tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedec. Sed [?: exp--- ] Epistola ad Hebraeos, saepius eum locum citans, et prolixe tractans, per vocem ὁμοιότης similitudo. Inquit enim capite tertio: Idque etiam magis est apertum [?: ex- ] quod ad instar aut similitudinem Melchisedec [?: ] tur sacerdos alius.

Deus. qui dicitur per viscera misericordiae dare salutem, qua sua misericordia aut beneficio nos inviserit. Quod si id verbum eo referas, tum Oriens ἀνατολὴ nomen substantivum, erit vel pro adiectivo, vel pro participio accipiendum: quorum utrunque est Hebraeis usitatissimum, ut dicatur Deus per misericordiam suam veniens aut progressus ex alto nos respexisse: veluti si sol exoriatur, ac homines sua laeta salutarique facie revisat et iuvet. Illa quoque cogitatio non omnino abiicienda videtur, quod Kedem קרם

Hebraeis usitatissimum, ut dicatur Deus per misericordiam suam veniens aut progressus ex alto nos respexisse: veluti si sol exoriatur, ac homines sua laeta salutarique facie revisat et iuvet. Illa quoque cogitatio non omnino abiicienda videtur, quod Kedem קרם Hebraeis valde crebro tum Orientem seu orientalem plagam significat (unde et Cadmus orientalis nominatur) quam Graeci ἀνατολὴν vocant: tum etiam antiquum, aut vetustum. Vocat vero Daniel cap. 7 aliquoties Antiquum dierum: tametsi alio

est Deus tuus? Psal. 42. pro, perinde acerbum dolorem mihi attulit. Eadem ratione dicit Symeon ad D. Virginem: Tuam ipsius animam per transibit gladius. OSTENDERE, pro, re ipsa alicui aliquid boni aut mali dare, aut efficere: quod et Augustinus in lib. de Locutionibus Hebraeis monet. Sicut solent apud Hebraeos, praesertim verba noticiae crebro, pro verbis rerum ipsarum poni tale est, Videre bona aut mala, aut mortem: item gustare. ut alibi de hac re prolixe dissertum est. Psal. 71. Ostendisti mihi angustias multas et malas: pro, experiri ac

42. pro, perinde acerbum dolorem mihi attulit. Eadem ratione dicit Symeon ad D. Virginem: Tuam ipsius animam per transibit gladius. OSTENDERE, pro, re ipsa alicui aliquid boni aut mali dare, aut efficere: quod et Augustinus in lib. de Locutionibus Hebraeis monet. Sicut solent apud Hebraeos, praesertim verba noticiae crebro, pro verbis rerum ipsarum poni tale est, Videre bona aut mala, aut mortem: item gustare. ut alibi de hac re prolixe dissertum est. Psal. 71. Ostendisti mihi angustias multas et malas: pro, experiri ac perpeti me fecisti eas. Sic

id est, feram illi opem. Psalmo 91. Sic et Rom. 3, Ad ostensionem iustitiae suae: significat realem exhibitionem. Eodem modo et manifestatio Spiritus accipitur 1. Corinth. 12, pro exhibitione ipsius Spiritus, qui tamen ex externis donis cognoscitur. OSTIUM, per metaphoram apud Hebraeos perinde occasionem et commoditatem agendae alicuius rei significat, sicut apud Latinos fenestra. 1. Cor. 16. Nam ostium est mihi apertum magnum et efficax, et adversarii multi. Sic et Coloss. 4 usurpatur: Orantes simul et pro nobis, ut Deus aperiat nobis ostium sermonis, ut loquamur

scilicet ovem. Lupos in ovillis pella vocat Christus seductores, foris vitae honestae simulatione et specie sanae doctrinae oves Christi lacerantes Dicit eos foris quidem prae se ferre ovillam probitatem, et professionem vocis caelestis, cum sint intus lupi [?: ] paces. Epistola ad Hebraeos ait, pios olim oberrasse in solitudinibus, in pellibus ovillis et caprinis, male [?:-ctatos ] et destitutos omnibus commodis: nimirum qui ob furorem et persequutionem tyrannorum in solitudines aufugerunt, et ibi sese qualicunque victu ac vestitu misere sustentarunt: quos

iustiticiae id est, commoda ingentia percipiunt honestae ac piae vitae, aliorumque bonorum. PACIFICUS, post vocem Pacis exponetur. PACTUM vox maxima ex parte exposita est in suo synonymo, voce Foederis. dicetur aliquid de ea etiam infra in voce Testamenti. nam in Hebraeo est plerunque [?: ] et eadem vox, nempe ברית Berith: quod Interpretes varie verterunt: LXX crebro διαθήκην, quod Vulgata

Credo vero phrasin esse sumptam ab illo ritu, qui Gen. 15, et Ier. 34 describitur, ubi sancientes foedus pertransibant inter dissecta animalia. Sic Macedon. reges, teste Livio et Curtio, obligabant sibi suos exercitus. Alias huius vocis phrases vide in Foedere. cum enim una eademque sit vox Hebraea, nihil huc refert, sive per pactum, sive per foedus exponatur. Dicetur vero de hac voce et re, etiam in vocibus Sacramenti et Testamenti. PAEDAGOGI metaphora Gal. 3 non est obscura, ubi dicitur Lex fuisse paedagogus in Christum: quia tum ceremoniae ac sacrificia, totusque

Ierem. 36: quod cum coram rege essent lectae tres aut quatuor pagellae in volumine Ieremiae, concerpserit et exusserit illud rex. Putant ergo ibi poni pagellas quasi potentialiter pro tanta quantitate textus, quanta contineri queat in tribus aut quatuor pagellis: quia in volumine, ut fuerunt illa Hebraea, tantum una perpetuo cohaerens membrana tereti ligno superinvoluta, non sunt paginae. Posses tamen deletas tabellas metaphorice accipere, de columnis, quae in tali volumine esse solent, ut lectio sit facilior, nec sit infinita linearum longitudo. PALATUM, sicut et os, labia

multis interfectis, etc. PANIS, לחם lechem, a comedendo aut consumendo dictus, per synecdochen significat omnem cibum. Cui aliquando additur nomen Aquae, aut etiam vini, quemvis potum denotans. Gen. 43. Non poterunt Aegyptii cum Hebraeis comedere panem. id est, cum eis comedere. Sic forte posset de omni cibo intelligi Psalmus 104. Panis fortificat cor hominis. Qui comedebat mecum panem, sustulit contra me calcaneum suum: Io hannis 13. Sic 2. Regum 6. Pone panem et aquam coram eis, ut comedant. id est, cibum et potum.

huic vitae, cum petimus nobis dari panem quotidianum: id est, res omnes quotidianae vitae necessarias. Caeterum vox Quotidianus panis, mox suo loco exponetur. Gen. 3. In sudore vultus tui comedes panem. id est, victitabis. Ratio locutionis huius est in synecdoche exposita, quod videlicet Hebraei soleant unum aliquod vel maxime principale, vel etiam caeteris magis conspicuum, pro tota specie, aut alioqui pro omnibus partibus ponere. Sed ad eam illud quoque adiice, quod etiam nunc in multis locis ac regionibus plus utantur pane in victu, quam in Germania, ubi simul plura fercula

ac significat eis illas Christi similitudines, ubi sub sermone qui alias res pingere ac exprimere videtur, alia significantur ac docentur. Ab arbore fici discite parabolam, Matth. 24. id est, sumite picturam aut similitudinem spiritualis doctrinae de adventu iudicii et extremae diei. Hebrae. 11: Unde eum etiam in parabola recepit. id est, ex quibus mortuis, veluti specie ac similitudine quadam resurrectionis, eum recepit. Quasi dicat: Speciem quandam mortis Isaacus repraesentavit, cum fuit colligatus, et [?:----m ] mactandus. Sic etiam speciem resurrectionis

nosque regenerat. Sic 1. Iohan. 2, Habemus advocatum apud patrem. Ob eadem ista beneficia dicitur advocatus: praesertim autem, quod perpetuo apud patrem pro nobis intercedit. PARADISUS, Graecis quemvis hortum cultiorem et amoeniorem significat. Xenophon dicit esse vocem Persicam. In Hebraeo valde rara est. Ideo cum Gen. 2 et 3 fiat mentio horti in Eden a Deo plantati, ut hominis sedes habitatioque esset: Septuaginta hortum illum voce Paradisi expresserunt, quia ille locus et vocatus est hortus, et fuit perinde reliqua terra cultior, sicut [?: am- ] nissimi

cultiores sunt. Sic et postea Gen. 13 dicitur vallis Sodomae fuisse amoena et irrigua, sicut hortus Dei, aut paradisus Dei. Eodem vocabulo hortum Dei verterunt etiam Ezech. 28, et 31. Usus est hoc vocabulo Paradisi etiam liber qui vocatur Ecclesiasticus. Reperitur nihilominus haec vox etiam in Hebraeo textu. nam Eccles. cap. 2 inquit: Feci mihi hortos et paradisos, et plantavi in eis arbores omnigeni fructus. Ubi simul indicatur, paradisum esse locum consitum amoenissimis herbis, et arboribus fructiferis. Porro in Novo testamento translata est haec vox a Luca et Paulo ad

post. Hierem. 3. Daboque vobis pastores iuxta cor meum, qui vos pascant scientia et intelligentia. Pascere etiam castigare significat. Psa. 2, Pasces eos virga ferrea. i. punies, perdes. Pascere non raro perdere ac consumere indicat, quia pecora pascentia herbam, absumunt eam. Nam et Hebraei, sicut et Latini, dicunt, Animal pascit herbam. i. comedit. Mich. 5, Excitabimus contra Assur septem pastores, qui pascent terram eius gladio et terram Nembrotensibus. Sic Psal. 49. Sicut oves ad infernum seu exitium tendunt, mors pascet eos. i. perdet, absumet, sicut bruta

de tota illa humiliatione ac exinanitione, quam nostri caussa sustinuit, ex gloriosissima forma Dei, in ignominiosissimam servi, atque adeo peccatoris omnium maximi descendens. Haec passio saepe etiam mors et sanguis Christi vocatur, quia in hac passione sanguinem fundendo mortuus est. Est vero Hebraeis perusitatum, sanguinem pro violenta, et praesertim iniusta morte ponere, ut in voce SANGUINIS dicetur. Porro, qua ratione passione, morte ac sanguine Christi iustificari, salvari, redimi, mundari ac salvari dicamur, et quomodo passio eius nostra iustitia esse dicive queat, non est huius

vos: 1 Pet. 5. i. paululum afflictos aut cruciatos. Siquidem. n. crux ista cum futura gloria aut Christi passione conferatur, modica sane est. Non patietur vos tentari supra quam ferre possitis. 1 Corinthiorum decimo. pro, non permittet. nota phrasis est. PATER, catachrestice Hebraei saepe usurpant pro avo, proavo, et omnib. maiorib per rectam lineam. Sic Laban vocatur filius Nahor, cum esset nepos eius ex Batuele filio. Sic et Abraham dicitur esse pater Levi, Hebr. 7. Sic Iacobus Gen. 31, vocat Abrahamum patrem suum: Nisi Deus patris mei Abraham. Sic Dan. 5.

dona, et renovationem. Deus varie dicitur pater: alias, cum intelligimus de tota essentia Deitatis, est pater vel naturae, quia condidit omnes homines: vel gratiae, quia nos sibi adoptavit: alias de unica illa prima persona, quae est consubstantialis filii et Spiritus sancti accipitur. Epistola ad Hebraeos dicit Melchisedecum fuisse sine patre ac sine matre: id est, parentes eius non esse indicatos, ut et in eo repraesentaret Christum in aeternum viventem. Christus dicitur Isa. 9, pater futuri seculi: vel, ut est in Hebraeo, pater aeternitatis. id est acquisitor ac largitor aeternae vitae,

quae est consubstantialis filii et Spiritus sancti accipitur. Epistola ad Hebraeos dicit Melchisedecum fuisse sine patre ac sine matre: id est, parentes eius non esse indicatos, ut et in eo repraesentaret Christum in aeternum viventem. Christus dicitur Isa. 9, pater futuri seculi: vel, ut est in Hebraeo, pater aeternitatis. id est acquisitor ac largitor aeternae vitae, iustitiae ac Ecclesiae, perpetuo secum apud patrem caelestem regnaturae, quique non proprie huius vitae fugacia, sed alterius aeterna largitur. Christus Matth. 23, vetat nos quemquam vocare patrem in terra: unum enim esse

placuit tibi. ubi pater vocandi casu accipiendum est. ὁ θεός μου, Deus meus: Marc. 15. quo modo etiam a Paulo usurpatur Rom. 8, et Galat. 4. Sic et Marc. 10 legitur Iesus filius David: pro, Iesu fili David miserere mei. Fortassis autem hic est Hebraeorum idiotismus qui suo illo ה utuntur partim pro nominativo articulo, partim pro vocandi adverbio. Sed et Atticos ita loqui observavimus. Sic enim Aristoph. in Ranis, ὁ παῖς ἀκολούθει δεῦρο. Idem

[?: Cas- ] lio, cognatio. Omnino autem sensui ac reliquo contemtui nihil aptius esset, quâm si intelligeres, omnis pater-nus favor et beneficium. Vox ipsa perinde in [?: ad- ] vo Graecis significat, quicquid paternum est: ac Latinis patrius, a, um. Videtur ergo more Hebraeo nomen adiectivum pro substantivo positum. Sensus ergo est, quod dicat Paulus, se ideo invocare patrem Domini nostri Iesu Christi pro eis, quia omnis paternus favor ac beneficentia ab eo solo profluat, quaerendaque sit non ex ullo alio principio aut fonte. Huc omnino etiam Germanica versio

patitur mala, nihil agens contra verbum Dei, aut ullam honestatis partem. Hanc Graecus novi Testamenti textus plerumque vocat ὑπομονὴν, aliquando dicit etiam ὑποφέρειν. Quomodo autem vetus Testamentum et Hebraei hanc patientiam vocent, ignoro: nec etiam locum novi ubi describatur, quantumvis beatus Iob pro exemplo huius patientiae propositus sit: nisi velimus dicere vocari eam silentium. ut cum dicit Deus Isa. 30, In silentio et spe erit fortitudo vestra. i. si patienter ferendo crucem vestra, in

est. Sic et Isaiae 53, haec eadem virtus in Christo crucifigendo per ovem silente, cum tondetur, describitur: qui locus in Actis et a Petro citatur. Sic eadem Christi virtus pingitur Isa. 42. Non clamabit, nec levabit vocem suam, nec faciet au diri in platea vocem suam. Habent igitur et Hebraei et Graeci diversa vocabula, quib. hasce duas diversissimas, aliquid tamen commune habentes patientias, nominant. Sed Latini, et eos sequuti Germani, in Sacris uno vocabulo Patientiae, [?: Ge- ] , exprimunt. Tribuunt vero Latini vocem Patientiae etiam corpori, atque adeo

fidem et patientiam haereditasse promissiones. ubi patientia manifeste pro perseverantia ponitur: quod tum ex fine praecedentis versiculi apparet, ubi inquit, Ad plenam fiduciam fidei usque ad finem: tum ex sequentib. ubi in exemplo Abrahami ait, eum constanter expectando accepisse promissa bona. Hebraeorum 10: Patientia vobis est opus, ut facientes voluntatem Dei recipiatis promissionem, seu promissa bona. Adhuc enim modicum est, et qui differt veniet. ubi ex sequenti promissione brevi venturi Domini, praecedens adhortatio ad perseverantiam intelligitur. Heb. 12. Per patientiam curramus

aut ipsis quoque expectatis bonis, ut plane spei aequivaleat. Psalm. 9, Patientia pauperum non peribit in aeternum. Psal. 62. A'Deo est patientia mea. id est, ab eo expecto auxilium et beneficium. Tu es patientia mea Domine id est, te expecto solum. In quibus locis est in Hebraeo תקוה ticquah spes aut expectatio. verum hoc posset vitio interpreti verti. Caeterum in novo quoque Testamento aliquando patientia, tum voce ὑπομονῇ, tum et

nec praemii nec liberationis ullam spem habet, utpote non respiciens in Deum. PAUCUM, parum, pusillum, sicut pusillum adhuc, paululum, pariunt varias obscuritates. veniunt autem a voce Hebraea מעט Meat, quae licet adverbium quantitatis sit, et proprie parum aut pusillum significare videatur: tamen accipitur etiam adiective pro parvus aut paucus, a, um, in utroque numero, per omnes casus. Includit aliquando etiam in se deficientem aliquam

adiective pro parvus aut paucus, a, um, in utroque numero, per omnes casus. Includit aliquando etiam in se deficientem aliquam vocem vel rei, vel personae, vel temporis, vel actionis: quos Hebraismos, qui in versionibus intelligere volent, aut ex contextu necessario iudicabunt, aut naturam illius Hebreae voculae penitius cognoscere cogentur. PAVOR et METUS. vide TIMOR et TERROR. PAUPER, Hebraice עני ani, aliquando etiam ענו anau quod magis mansuetum notat: sed non raro haec vocabula in

Hebreae voculae penitius cognoscere cogentur. PAVOR et METUS. vide TIMOR et TERROR. PAUPER, Hebraice עני ani, aliquando etiam ענו anau quod magis mansuetum notat: sed non raro haec vocabula in Hebraeo textu et Latina versione confunduntur. Pauperem a mendico distinguunt, quod pauper is sit, qui non quidem abundet, sed egeat potius: at interea suo aut proventu aut industria, arte vel labore se alit: verum mendicum eum esse volunt, qui adeo nihil habeat, ut alienam opem supplexpetere ac

ponitur, Et factus est Dominus refugium Dach: hoc est, pauperi. דל Dal, et רש Rasch, et Mischen: quorum omnium differentias dare, forte non est opus, nec huius loci. Hebraei autem pulchre id possunt, observata etymologia. Dach, a contritione et confractione: Dal, ab attenuatione et exiccatione: Aeni, ab afflictione et moerore cordis: Aebion, a volendo seu desiderando, ut cui desit quod cupit: Mischen, ab apothecis et promptuariis, seu tabernaculis, quod sine

robustum facit: potius autem ab obambulando seu oberrando, quod sedib. careat, deducas. PAX, Latinis proprie, sicut et aliis linguis, communiter tantum istam externam tranquillam hominum, sive multorum sive paucorum cohabitationem significat. Memorabile autem valde est, quod Hebraeis vox pacis שלום Schalom, ab integritate venit: quia res, loca ac homines servet in suo statu. Contra autem bellum Milchama לחם, a comestione, quia omnia absumat aut consumat ac perdat. Sed in Sacris literis habet

etiam conscientia multipliciter infestare: sed in isto contra nos excitato bello, confugientes ad patrem caelestem, et sub Christi umbraculum, promptum remedium ac refrigerium reperiemus, statuentes ipsum esse maiorem omnibus hisce et nostro proprio corde. Tertio, significat saepe vox haec Hebraeis omnia vitae bona, commoda, et totam felicitatem, posita praecipua specie aut parte pro toto genere: quandoquidem pax est optima rerum, quas homini nosse datum est. Sic accipitur, cum communiter salutantes se invicem dixerunt, Pax tibi: item cum quaesierunt de alicuius pace, ut Ioseph

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report