Your search found 316 occurrences

Retrieve all occurrences

Click here for a KWIC Report

Occurrences 253-285:

sub ducibus et regibus olim coaluerunt, ad sui suorumque securitatem omnimode procurandam obligentur; pristino illo praeclaro in Regno Hungariae tum feliciter florente securitatis instituto non iam nisi in monumentis superstite, praesentibus vero rerum circumstantiis aliam utique nunc provisionem exigentibus, titulo redimendae legalis, nobilitati certo summe onerosae insurrectionis, ex iusta animisque Hungarorum peculiariter ingenita humanitate in levamen miserorum, communis securitatis onera unice portantium,

174-o. 10 Cum enim inde appareat quod veteres Castri Novi iobagiones quosdam Iku, Laurentium etc. pure ideo lite impetierint ut demonstrent eos antea fuisse castrenses, et conditione iobagionis castri tardius donatos, utique nil nisi praerogativam honoris prae illis consequi voluerunt; apparet enim e toto Expl. Verit. Ritu quod aevo illo ingens inter conditionarios aemulatio viguerit, et quisque aut alium, qui in honoratiori conditione versabatur, ad suam

castri non tantum conditionarii inferiorum classium recipiebantur, sed et alii seu advenientes primo in Regnum hospites, seu domestici etiam, quos § 18 explicuimus, liberi homines. 2 Hi ut servitia castri obire possint, debebat utique aliqua terrarum castrensium portio conferri, uti id infra § 28 ostendemus. 3 Quod si vero conditionarius inferioris classis ad gradum hunc provectus fuerit, cum is iam antea admensam servitio prioris suae conditionis terram possidere debuerit,

liberae collatae sint, debuit inde principium illud enasci quod omnis terrae per principem ignobili facta collatio nobilitet; hoc autem invecto, clausula de impetratoribus ad statum nobilium evectione, tamquam natura sua subintellecta, utique superflua evasit, adeoque e stylo donationalium tanto magis exmitti debuit quod inducto subinde armalium usu clausula haec totam ferme earum substantiam effecerit. 2 Usus hic tota ferme tertia periodo perduravit. 3 Tandem sub augusta

libertatem ut ipsi successoresque ipsorum in generationum eorumdem haeredes titulo iobbagyionatus castri Zagrabiensis perfruantur. 5 Quodsi enim hi jam 1224. a Bela ad inferiorem licet nobilium statum elevati fuissent, non petiissent utique post 47 annos a Ioachimo Bano ut in suo statu 53.5 statu addidi iobbagyionatus castri, quod infra statum nobilium etiam minus perfectorum fuit, confirmentur; quare hos

securitate consistat, singulo cuique civi perinde est an haec seu mero imperantis arbitrio, seu per injustas leges, aut sententias laedatur, vel penitus convellatur. 3 Iam vero si idem leges condat, interpretetur, modificet et abroget, idem eas etiam exsequatur, utique laesivas etiam securitatis personae rerumque leges perferre, easque vi potestatis suae executivae in effectum perducere potest. 4 Imo, si quis legislativa etiam careat, executivam tamen et iudicialem simul teneat potestatem, potest omnes sibi adversantes

ad summum perfectionis gradum militari arte et disciplina tumultuarie collecto milite externa securitas haud satis possit procurari, quantum statarii omnibus consuetis instrumentis et machinis bellicis provisi militis numerum intertenere expediat, definire, ad legislativam utique pertinet potestatem. 8 Angli a suo classiario milite exiguum civili libertati imminere posse periculum reputantes classem ad eum, quem necessitati reipublicae necessarium existimaverit, numerum provehendi plenum arbitrium regi detulerunt; terrestris e

nullos
ejusmodi nisi consultis praevie mercatoribus aliisque instituti hujus hominibus tractatus inire consveverint. Quoad ius monetae cudendae. 30 g) Ius monetae cudendae utique ad legislativam perinde refertur potestatem. 31 Cum tamen objectum hoc tantis nodis sit implicitum ut distinctam eamque difficilem scientiam efficiat; cum commercii, quo omnes jam Europae gentes jungantur, ratio deposcat ut aliqua in moneta omnium cultorum

haec officio suo rite defungi possit, major ipsi, quam qua non ditissimus tantum quisque, sed ne plures quidem in unum consentientes et legibus refractarii cives pollere possunt, potentia attribui debet. 4 Si haec conflato e pluribus corpori deferatur, actio ejus utique lentior plerumque esse solet ac reipublicae felicitas exposcit. 5 Et ideo omnes, quae systemata temperatae gubernii formae adoptarunt gentes, potestatem executivam uni tradiderunt. Extrinsecus apparatus quo regia dignitas

honoris titulos concedendi, utpote ex inferiori ad superiorem civium classem provehendi et stabilitorum equestrium ordinum insigniis exornandi facultatem regibus concesserunt. 21 Porro ipsius etiam publici aerarii administrationem, qua sub paucorum inspectione utique melius proficit quam si a numeroso corpore exerceatur, principi sub conditione, uti jam diximus, exigendae ab administris, quoties nationi visum fuerit, rationis crediderunt. 22 Et hae sunt illae potestatis executivae, id est regis, in Anglia

parare possit, per illimitatum illud cum senatus superioris, tum regis ipsius interdicendi ius in parte praecautum est. 4 Cum enim nihil sanctionem legis possit obtinere nisi quod conformi horum etiam sensu roboretur, si quid ejusmodi inferior senatus constituat, utique non tantum rex ipse, sed superior etiam senatus, cujus praerogativae cum regis juribus intime nexae sunt, intercedet. 5 Ne vero inferior senatus vi et potentia aliquid ejusmodi moliri possit, per ius comitia instantanee dimittendi, quod regi constitutio

dispositionem controversum factum cadat, enunciare; si iudex seu ad interpraetationem legis se immittat 6.22 immittat: immitere A , seu de facto, de quo adhuc nulla lex decreverit, arbitrarie pronunciet, utique legislativam sibi arrogat potestatem; id ne evenire possit, Angli: In stricta observandarum formularum et litteralis legis sensus obligatione. 23 a) Primum certas singulae actioni

non multo post occupatum regnum tempore, in Germaniae, Galliae, et Italiae provincias susceperant, procursiones, praesertim vero per internecinam Augustanam cladem admodum accisus fuit. 2 Frequentibus etiam tota prima regum periodo civilibus bellis magna utique semper pars nobilitatis, praesertim minoris, atterebatur. 3 Successit demum tristis sub Bela IV Tartarica clades, quae nobilitatem ad exiguum plane numerum redegit. 4 Parte ex alia jam prima Hungarorum eruptio magnam indigenae Populi, qui

admoveri coeperant, ab eo quoque prohibitus fuit articulo 24. 6 Deinde in cameralibus hic positus fuit limes ut rex depositoria, a quibus salem venderet, tantum in confiniis erigere, in ipso vero regno nonnisi in Regécz et Szaboch tenere possit articulo 25, quod utique liberam in ipso regno salis distractionem eotum fuisse ostendit. 7 Porro ne rex monetam alterius, quam, quae sub Bela III viguit, ligae cudere possit, articulo 23-o. 8 Denique in militaribus quod, cum nobiles propriis

constat. 25 Nisi hi intra hoc biennium obiverunt, ad horum natu maximum juxta primogeniturae ordinem regnum devolvi debuisset. 26 Regnavit tamen frater Geyzae S. Ladislaus, et quidem, ut patriae chronica diserte habent, a statibus electus; quod utique stabilito semel successionis ordine locum habere non potest (d). 27 Tandem post 100 a suscepto per S. Stephanum regimine annos primus patri suo immediate successit Colomannus, huic vero filius ejus Stephanus II. 28 Hoc improli

1 Usum comitiorum inde a S. Stephano per totam hanc periodum viguisse in Vestigiis Diaetarum luculenter ostensum est, quamvis pauca eorum decreta ad nos sint transmissa. 2 Id dum dico, status jura suffragii in iis gavisos fuisse utique una adfirmo. 3 Armatae enim, ut tunc erant Hungari, gentis comitia unice ad audienda principis jussa cogi non solent. 4 Verum longe alia atque nunc eo aevo agendorum negotiorum ratio fuit. 5 Simplici adhuc gubernii forma non erant

iudicialis principi cum natione communis, executiva propria fuerit. 2 Verum usu ipso rem aliter se habuisse is facile deprehendet qui sincera gestarum hac aetate rerum momenta attentius tantisper expenderit; nimirum dispersa per sedes suas minor nobilitas infirma utique et cum optimatum potentiae, tum arbitrario regum imperio obnoxia fuit. 3 Ast ubi seu in comitiis seu in exercitu tota coivit, cum illa ipsum militiae regni corpus effecerit, poterat, si unita fuisset, summam rerum semper ad se pertrahere. 4

honoris causa assectabantur. 7 Alios terrarum largitione, alios oblato adversus injurias aliorum potiorum patrocinio optimates in partes suas perduxerunt. 8 Ita, cum magna minoris nobilitatis pars variis proceribus se obnoxiam fecisset, valuit jam utique etiam in comitiis optimatum contra reliquam nullis adhuc partibus addictam nobilitatem authoritas. 9 Quodsi enim aliquot numerosae nobilitatis clientela suffulti proceres consenserunt, non erat iis difficile aliquam insuper nobilitatis nullis adhuc partibus

§ 28 Causae per quas id effectum fuit: 1-o non definitus regiae successionis ordo. 1 Iam primum non definitus regiae successionis ordo, tum institutum partiendi regni (a) frequentissima civilia bella excitavit, quae utique omnem internum ordinem debent perturbare. 2 Dum itaque haec perduraverit soluta omni constitutionis vi anarchia sponte enasci debuit. 2-o Communicata regi judicialis

suffragiorum norma constituta seu, quod idem est, libertas suffragiorum numquam stabilita fuit, ut adeo inter inconditas tantae multitudinis vociferationes 28.6 vociferationes: vociferationis B nihil utique, nisi aut solius, veluti copiosoris, minoris nobilitatis voto, aut certe per combinatam, ut supra explicuimus, seu regis seu optimatum praepotentiam determinari potuerit. 5-o Nullus fixus comitiorum terminus.

regios curent observari, adeoque sicut Ludovicus I, ita etiam Sigismundus ad observationem latarum mutuo cum statibus consensu legum se etiam obstringi agnovit; jam vero qui solus leges condit princeps, cum eas pro arbitrio etiam abrogare possit, ad earum observationem utique non obstringitur. Praeter objectum externae securitatis 4 Unicum est objectum securitatis externae seu jus belli et pacis, foedera aliique cum vicinis principibus

affirmat (b). 2 Huic certe articulus 20-us decreti hujus collimat, quo se rex obstringit quod filias suas absque consensu statuum nolit maritare. 3 Cum enim in Alberto jam alterum admoti ad solium regis generi exemplum editum sit, intererat utique statuum in casum, quo rex nullum haberet filium, cognoscere quem regis filiae maritum dare expediat. 4 (a) In Vestigiis Diaetarum pag. 229. "Dominae reginae... quam principaliter jure geniturae hoc regnum concernere dignoscitur."

pag. 253-a, ubi dicitur: "eas res modosque quibus... tot diebus, totque annorum curriculis alternis insidiis, persecutionibus acerrime contra sese fine dato pacem reformare et charitative sibi invicem commorari possent, avidissime exquirere coepissent." 4 Quod utique veram indicat anarchiam. 5 (b) Albensium ingressus laudati decreti, Pestiensium articulus ejusdem 2-us memoriam continet; ita tria eodem anno celebrata fuisse comitia apparet. 6 Certum perturbati interim regni status

ac aliorum singulorum possessionatorum hominum hujus regni." 9 (e) Cum Verböczius P. 2. T. 14. § 38. Ujlakium inde ab obitu Uladislai usque electionem Hunyadis vicariam regni potestatem gessisse tradat, debuit ille utique his comitiis exauctorari. § 60 Authoritas quam muneri huic adhibuerunt. 1 Articulo quidem 6-o in abstracto decernunt "ut gubernator tantam habeat authoritatem quantam haberet regia Majestas."

hactenus ignota circumstantia intervenire, ob quam Mathias ad indicta per se comitia (b) nec oratores misit, nec editum in illis decretum sanctione sua roboravit, passusque est ut status ipsi leges has et confirmarent et effectum eorum se procuraturos pollicerentur; quod utique ad executivam pertinet potestatem (c). 9 (a) Vide litteras regis ad comitatum de Kraszna Viennae 1485. Sabbatho Corporis Christi datas, in Vestigiis Diaetarum pag. 401, ubi dicitur: "cum his diebus praelati ac barones caeterique regni

6 Cum omnes statuum praerogativae universim confirmentur, et gravissima negotia, uti est occupatarum sub Mathia provinciarum erga pactatam in tractatu Olomuciensi summam cessio § 5, 6, et 7-o ad consensum statuum restringatur, legislativa statuum potestas utique stabilitur. 7 Objectum externae securitatis, jus nempe belli, pacis, ineundorumque cum exteris principibus tractatuum, status ne hac quidem capitulatione diserte ad comitia revocarunt. 8 Cum

Verum licet ne hic quidem tractatus in subsequis regni comitiis uspiam ratificatus fuerit, cum tamen status generalem, quidquid e republica visum fuerit, concludendi potestatem legatis suis dederint neque sibi jus ratificationis per expressum reservarint, tractatus ille utique status debuit obligare. 15 (a) Vide illas in Annalibus Hungariae ad hunc annum. 16 (b) Vide has tabulas apud Kollár in Auctuario Diplomatico . 17 (c) Ioannes Zápolyius post

existebant. 17 Proceres attamen a nobilibus ne tum quidem per diversa conclavia segregatos fuisse satis apparet. 18 Cum enim §-o 5-o dicatur: "ut, si sententiae discrepent, magister janitorum regalium vota viritim colligat", debuerunt utique omnes status in eodem loco considere, secus provincia vota colligendi magistro janitorum regalium tantum relate ad tabulam procerum delata, aut certe id expressum fuisset ut collectis procerum votis eodem fine ad conclave statuum transeat. 19 Quid?

fuerunt. 17 Videntur tamen praestationes hae non tam in poenam quam ad adimendam in posterum ejusmodi tumultui ansam defixae certisque constrictae limitibus fuisse; antea enim colonorum praestationes a mero dominorum arbitrio pependisse videntur, quod utique frequentem oppressioni rusticorum praebere debuit occasionem. Lex ambigui sensus. 18 Denique explicatio articuli 54:1514. Aedipum adhuc praestolatur. 19 Postquam enim priori et hujus articuli initio

(...) in compluribus suis articulis diminutas (...) confirmari renovareque (...) promiserimus, forent tamen plerique privatum potius quam commune bonum sectantes, per quorum impedimenta hactenus nunquam assequi potuissent." 20 Cum rex loquatur, per id utique nonnisi potentiores dynastas designare potest qui minores nobiles in suis libertatibus turbabant. 21 (c) Habebant jus hoc comites adhuc sub Mathia cujus decreto 6-o articulo 60-o dicitur: "Et ille (comes) teneatur ex illo comitatu et non aliunde

unione populus potentior continuo assectatur, minor pari contentione refugit. 11 Cum enim res ipsa loquatur quod in ejusmodi casu non potentior populus minoris, sed hic illius instituta debeat adoptare, sententia haec utique potentiori arridere, minori vero populo tanto magis displicere debet, si illum e libera in absolutam imperii formam transire oporteat. 12 Consideratio enim haec apud Scotos non subversabatur cum uterque

de rebus, quae totam monarchiam concernunt, deliberatur, ministri, et respective consiliarii Hungari adhibeantur, et ipse unionis finis et commune totius monarchiae bonum exposcit. 2 Cum interesse Hungariae jam innexum sit communi totius monarchiae bono, utique ea parte, qua hoc Hungariam respicit, nemo meliora quam Hungarus consilia depromere potest. 3 Nisi id fiat, facile reliquarum provinciarum ministri a genuino totius monarchiae bono aberrabunt, et privata tantum illarum provinciarum commoda pro totius

regni consiliarii in interna alterius negotia nullam influxum habeant. 6 Cum enim adversis utrumque regnum legibus diversa gubernii forma gaudeat, naturale est ut singuli regni consiliarii interna etiam alterius regni negotia ad sua principia ament revocare, quod utique in utriusque regni negotiis perturbationem adferre debet. 7 Quare ne interna Regni Hungariae negotia ad consilium status amplius deferantur, sed ut princeps erga factas sibi eatenus per cancellariam Hungaricam

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences

Click here for a KWIC Report