Bibliographic criteria: none
(All documents)
Search criteria: ea
Your search found 5166 occurrences
More search results (batches of 100) First 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
Occurrences 4830-4903:
4830. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
1 Thesaurum Regni Regium Camerae Regiae administrent,
camerarum itaque Aulicae Budae considentis, et caeterarum in districtibus et
montanis existentium praesides, consiliarios, caeterosque officiales omnes Sua Regia
Maiestas, ea plane, qua in Tabulis Regiis ratione ex Statibus omnium Ordinum constituat.
2 Camerae Regiae omnes, ac per consequens etiam
montanisticae, Camerae Regiae Aulicae Budensi subordinabuntur; haec vero
protocolla sua Excelso Regni Senatui
4831. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
iustis de causis suapte necessario
copuletur; alioquin ad insignes dignitates non nisi quibus et merita in patriam sunt,
promoventur.
21.
1 Transylvania, Gallicia, Lodomeria etc. ea qua Croatiae,
Sclavoniae etc. Regna ratione Hungariae Matri incorporentur, interesse horum Regnorum illi
Regni Hungariae commune efficiatur, eorumque Regnorum voyvodae et bani per respectiva Regna
ita, ut apud Hungaros palatinus, constituantur.
4832. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
Andreas II
7.3 Andreas: in MS-to legitur sic: Andreas?
in proferendo infra § 42 de 1217. diplomate, dum quendam Urusz ad statum
privilegiatum evehit, iam ea utitur expressione: ut inter servientes regios perpetuo
adnumerari possint. 4 Duravit deinde compellatio haec usque tempora
Stephani V; hic enim in diplomate 1265, quod § 38, et 1271, quod § 36 dabimus, adhuc
expressione servientis regii
4833. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
statum evecti, sed facta per regem coram aliquibus e proceribus suis
verbali terrae alicuius seu nova collatione, seu iam possessae a prioribus conditionariis
oneribus exemptione, eo ipso statum militum sint consecuti. 3
Movet me in hanc sententiam ea consideratio, quod nullum hactenus saeculi XI aut ineuntis
etiam XII eiusmodi diploma praeduci potuerit, et quod frequens numerosorum hominum in
militiam cooptatio natura sua breviorem, quam diplomatica est, formulam exegerit.
4 Nolim tamen inficiari quod
4834. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
fuit, ad statum iobagionum castri elevatos fuisse satis apparet.
§ 23 Exemplum suburbani ad conditionem iobagionis S. Regis elevati?
1 Cum iobagionum S. Regis ea fuerit characteristica nota quod
familia talis non ab aliquo posteriore rege, sed ab ipso S. Stephano militiae alicuius castri
adscripta fuerit, pronum esset existimare quod ad conditionem hanc nemo per privilegium
posterioris alicuius regis evehi potuerit; et tamen
4835. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
litterarum harum inde a Stephani III temporibus in Hungaria versati
non poterant ignorare beneficia singuli conditionariorum status. 5 Proinde
cum conditionem udvornicorum praeeligerint, id ea de causa fecisse videntur quia
conditio haec post iobagiones castri et iobagiones S. Regis maiori
prae aliis existimatione gaudebat. 6 Cum tamen nullum alicuius ex alia
conditionariorum specie ad udvornicorum conditionem
4836. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
pag. 84m quibus confirmat donationem
Belae III stirpi Namzalo factam, et quae sequentem clausulam habent:
Exhibuit nobis privilegium D. Belae Regis super donatione terrae Baratrorum, de terra
Andreae in comitatu de Thurucz, sub ea libertate ut singuli in exercitibus regis ad capita
sua domino regi servire tenerentur, quemadmodum caeteri filii iobagionum ipsorum
comprovinciales in armis servire regiae excellentiae consveverunt.
7 Cum litterae hae diserte non dicant quod
4837. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
S. Ladislai eőrii, in
posterioribus vero chartis spiculatores, vel etiam speculatores
appellantur. 2 Conditionem hanc efficiebant incolae limitanearum
Regni possessionum, eorumque officii nil aliud fuit quam ea, quae in adiacentibus exteris
provinciis agebantur, explorare et haec praefecto suo, qui iam comes, iam
capitaneus speculatorum scribitur, referre, per hunc deinde regi significanda.
3 E conditione hac ad statum nobilium elevationis
4838. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
baronum nostrorum Bogdán, Kissid, et per eos filios filiorum suorum, cum terris
eorum hereditariis, et constituimus inter nobiles et fideles servientes Regni nostri...
nullus deinceps eosdem et filios filiorum suorum praesumat udvornici nomine nominare,
quatenus ea libertate gaudeant, qua fideles milites et nobiles Regni nostri in nullo alio
servitio servire tenentur, nisi in nostro exercitu generali sub vexillo regio
militantes.
3 Complura sunt quae in hoc diplomate observari merentur; primum quod
4839. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
et coetum
nobilium Regni ex munificentia regia duximus transferendos, volentes ut tam ipsi quam eorum
heredes perpetua libertate gratulentur.
5 Hic quoque comes Dominicus debuit minutiori alicui rei
regiae secundum ea, quae § 35 observavimus, praefectus fuisse, cum filii primo eius
nobilitatem sint assecuti.
§ 42
42 transposui; cf. Skerleczii " Epistulam ad M. G. Kovachich", §
19,1.
4840. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
conditionem, utpote iobagionis castri, vel liberi S.
Regis relati fuerint.
3 Apparet 2-o: Quod in prima regum periodo non alii
conditionarii quam regii nobilitatem adipisci potuerint; cum enim
id ea perfici solverit ratione ut possessa per conditionarium terra a priori seu servitio,
seu obventione eximatur, si rex privati alicuius conditionarium
nobilitasset, privasset eius dominum emolumento illo quidem quod ex
4841. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
quod Bela IV 1234. in nobilitandis fratribus de Klokoch eam adhibuerit clausulam: ut
ii et eorum descendentes de domo et familia nostra de caetero censeantur.
3 Vidimus § 37 quod idem Bela IV in diplomate de 1266, quod certo Simarth
elargitus est, ea usus sit expressione
ut tam ipsi, quam eorum haeredes, inter aulicos nostros computabiles habeantur.
4 Vidimus denique quod nec Andreas II in diplomate de 1217, quod § 42
provocavimus, nec idem Bela IV in
4842. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
ac naturales iobbagyiones a reliquis solo
existimationis gradu discrepasse tuto statuere licet. 12 Verum ex iis, qui
nobilitatem impetrabant, urgebat quosdam illa ambitio ut primitivis nobilibus in ipsa hominum
existimatione exaequntur, id autem ea ratione a effecturos arbitrabantur si clausulam
ejusmodi donationi iniseri procuraverint. 13 Quod tamen eos minime assecutos
fuisse puto; invecto enim haereditariae nobilitatis systemate ea ex ipsa rei natura publica
opinio suapte invalescit quod vetus
4843. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
primitivis nobilibus in ipsa hominum
existimatione exaequntur, id autem ea ratione a effecturos arbitrabantur si clausulam
ejusmodi donationi iniseri procuraverint. 13 Quod tamen eos minime assecutos
fuisse puto; invecto enim haereditariae nobilitatis systemate ea ex ipsa rei natura publica
opinio suapte invalescit quod vetus nobilitas prae nova majorem adferat existimationem,
publica autem opinio nullis, praesertim naturae rei contrariis clausulis se
cogi permittit. 14 Quare ego ita
4844. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
pertinuisset; sed cum in illa saeculorum, quo Europea regna condita
sunt, barbarie necdum sufficiens ad id praestandum lumen affulserit, debuere
haec per elaboratas tardius constitutiones suppleri. 14 Itaque ad
constitutionem ea solum pertinent quae ad rite dividendas summi imperii partes, ad justos
singulae limites assignandos, ad constituendos denique, ne una in alterius exercitium
irrepere possit, obices spectant, reliqua ad internam gubernii formam referuntur.
4845. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
tractatus commerciales.
24 f) Ius commerciales ineundi tractatus, quamquam hoc saeculo, quo omnem
aularum zelotypiam potissimum commercium excitat, pleraque bella producere soleant,
distinctam subit considerationem. 25 Invaluit nempe jam ea opinio quod, ut
bellum feliciter decerni, tractatus pacis iniri, et foedera concludi possint, res summo cum
secreto (quod a congregata in comitiis multitudine spectari non potest) debeat pertractari.
26 Iam vero tractatus commerciales, nisi et hi insidiose
4846. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
adeoque id tardiori
plerumque comitiorum determinationi deferri non expediat, Angli totum hoc ius in principem
transtulerunt. 32 Quod si tamen hac etiam in re quidpiam, quod in populi
detrimentum cederet, princeps ageret, velut si monetam adeo vilem procudat, ut ea commercio
officiat, vel si illam aliis quam regni insigniis signet, vel vero monetarias officinas in
locis minus aptis disponat, malis his remedium ponere ipsi etiam ad legislativam revocarunt
potestatem.
Quoad provisionales
4847. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
hac
quidem via in usum legislativae potestatis se possit collocare.
12 c) Non exiguum etiam usurpationibus potestatis executivae impedimentum
ponit publicitas, id est tutelare illud libertatis numen, loquendi scribendique libertas; cum
enim contra ea solum scripta, quae ipsam tantum rempublicam perturbare, aut secus eidem
officere possent, leges poenam decreverint, de aliis omnibus suas pandere cogitationes, imo
publicis etiam typis illas vulgare cuique liberum est. 13 Ita fit ut
sollicita de conservatione
4848. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
14 Et hoc apud Hungaros sub S. Stephano peractum esse mox videbimus.
15 Si ordinatio ejusmodi ipsam trium summi imperii partium, legislativae
videlicet, executivae et iudicialis potestatis partitionem in re ipsa contineat, etsi ignota
adhuc ea aetate vocabula haec diserte non adhibeantur, constitutio regni appellatur.
16 Itaque constitutio nil aliud est quam trium summi imperii partium
partitio; quae cum admodum variare possit, ut multiplices etiam sint regnorum
4849. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Hungariam
et primitivum et quidem explicitum pactum, et propriam, sub Andrea II tantum renovatam
constitutionem, et distinctam gubernii formam habuisse, satis apparet.
24 Nos iis, quae ad gubernii formam pertinent, in aliud tempus reservatis,
ea tantum, quae ad constitutionem ipsam referuntur, discutiemus.
§ 9 Vicissitudines constitutionis Hungaricae, et quod principio fuerit
monarchico-aristocratico-democratica.
1 Hungari, sicut aliae, quae reliqua Europae
4850. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
hi facultates suas extendendi eo
faciliorem habuerunt occasionem quo major minoris nobilitatis pars seu in exteris bellis aut
occidit, aut ad paupertatem redacta fuit, seu in civilibus motibus infidelitatis nomine bonis
suis mulctabatur. 2 Horum posteri, etsi ad ea, quae parentes eorum gessere,
eminentia officia eluctari non potuerint, cum tamen amplitudine bonorum, quae
possidebant, alios longe anteirent, ad immitationem posteritatis septem illorum capitaneorum,
jam pro optimatibus haberi (a)
4851. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
15 (d) Ioann. archid. de Gverche, dum de exauctorato Petro et Samuele
electo narrat: "Duces, episcopi, comites, ad quos de regno providere pertinebat (...)
Samuelem (...) regem dicunt."
16 (e) Simon Keza: "Aba... ea, quae Petrus statuerat, in irritum revocans
Hungarorum scita jussit observari."
17 (f) Chronicon Budense, capite 31-o: "Henricus regem
Hungaris, et Hungaros regi reconciliarit, concessitque potentibus Hungaris Hungarica scita
servari
4852. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
nec nuncios mittere potuisse, nisi praevie in comitiis congregatos.
4 Ne vero seu forma diplomatis, seu id eos offendat quod in decretis istis
nulla factae per regem comitiorum convocationis memoria occurrat, legant ea, quae infra ad
decretum Alberti animadvertemus, et videbunt quod adhuc 1439. is quandoque in Hungaria
legislationis usus viguerit ut status sponte congregati leges conceperint et eas regi
praesentaverint, hi vero illas in formam diplomatis redactas, prout sibi oblatae
4853. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
matris regis nunquam eo assurgere potuisset
ut eam in primo statim successionis casu evertat. 12 Metus perdendae
religionis ad solos episcopos et aliquot fortasse optimates poterat pertinere.
13 Ipsum nationis corpus aliter sensisse ex iis, quae post ea sub Andreae I
in excidium religionis acta sunt, satis apparet.
14 Andreas I ne exauctorato quidem Petro ad avitum solium pertingere
potuit, verum admotus ei fuit Aba, qui Arpadianam domum tantum per uxorem contingebat.
15 Ut hujus
4854. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
5-o Nullus fixus comitiorum terminus.
7 Porro jure comitia indicendi regibus adtributo nullus ipsis terminus
praescriptus fuit quo illa cogere debuissent, minus adhuc remedium aliquod constitutum quo,
si comitia agere noluerunt, ad ea celebranda cogi potuissent. 8 Inde enim
factum est ut reges comitia, quam poterant longissime, different, interea vero et ipsi
arbitrarie agerent et optimates infirmam, dum per sedes suas dispersa fuit, minorem
nobilitatem facile opprimerent.
4855. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
usus.
9 Caeterum usum quidem inauguralis juramenti mature, quippe jam saeculo
XII, invaluisse constat. 10 Verum usus inauguralis diplomatis, quo
constitutio aut renovata, aut ab experientia praeteriti regni magis explanata, quo omnia ea,
quae decessor suus in ejus obversum egerat, antiquata, novus vero rex ad ea vitanda per
expressum obstrictus fuisset, tota prima periodo necdum viguit.
Infirma constitutionis praesidia.
11 Quod summum est,
4856. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
mature, quippe jam saeculo
XII, invaluisse constat. 10 Verum usus inauguralis diplomatis, quo
constitutio aut renovata, aut ab experientia praeteriti regni magis explanata, quo omnia ea,
quae decessor suus in ejus obversum egerat, antiquata, novus vero rex ad ea vitanda per
expressum obstrictus fuisset, tota prima periodo necdum viguit.
Infirma constitutionis praesidia.
11 Quod summum est, quatuor illa, quibus Hungari constitutionem suam
muniverant, praesidia admodum
4857. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
in
extremis casibus adversus reges adhiberi poterat, nuspiam postea usitatum fuisse legimus
adeoque nec hoc stabilem constitutioni procurare potuit securitatem.
c) Authoritas palatini.
16 Palatini dignitatem ea adhuc aetate ad regiam adtinuisse nominationem
Andreae decreti de 1231. articulus 3-us evincit; quid itaque spei locari potuit in eo qui
suum regi munus debebat, cujus exauctoratio ab hujus nutu pendebat?
d) Libera resistendi
4858. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
contra decessorum, saepe ipsi reges contra
propria privilegia agere. 4 Auxit mala reipublicae praecipue illud quod reges
pravo privilegia tam facile et elargiendi et infringendi usui insveti id ipsum subinde in
legibus publicis factitarint easdemque sicut ea, qua per status offerebantur, forma metu
armatae multitudinis facile acceptabant, ita metu post dilapsa comitia soluti eas continuo
infringendi nil pensi duxerunt. 5 Atque inde orta fuit perpetua illa inter
status et reges diffidentia quae subsistente in parte
4859. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
SubSect | Section]
(b) Docetur id proprie Caroli I instrumento in Vestigiis
Diaetarum pag. 176-a.
17 (c) In eodem instrumento ibidem episcopi dicunt: "cui (coronae) multum
reverentiae atque authoritatis ex dicti regni incolarum opinione defertur, quasi in ea sit
jus regium constitutum."
18 (d) Carolus in jam provocato instrumento ibidem ita loquitur: "Ut
opinioni tamen gentis Hungaricae satisfieret... recuperata eadem sacra corona de novo
exstitimus coronati."
19 (e) In
4860. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
SubSect | Section]
"Regem, a quo rerum potiretur, generales ordinum conventus vetare, in quibus
regni status ex consvetudine hactenus temperari consveverit" (d). 10 Adeo
nempe mance concepta fuit constitutio regni ut praecipuum comitia agendi legesque in iisdem
ferendi jus in ea diserte expressum non fuerit, sed ejus intuitu ad tantum ad consvetudinem
debuerit provocari.
Subditos nobilium primus tributo subjici procuravit.
11 Egit tandem Carolus jam sub finem vitae suae comitia 1342, sed
4861. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
regni comitatus quandoque
pro duobus etiam tribusve simul comitatibus celebratae fuerunt (b). 6 Ubi
ergo nuncii comitatuum eligi, quomodo ad comitia deputari potuerunt?
7 Nodum difficultatis hujus ea quidem ratione facillime dissolveris si
ipsos, qui ad comitia comparare debebant, nuncios initio instituti hujus per reges nominatos
fuisse affirmas. 8 Verum obstat sententiae huic res ipsa; nemo enim alium
repraesentare potest nisi per illum, quem
4862. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quem repraesentat, exmittatur.
9 Obstant etiam verba diplomatis Mariae (c) quae hanc numerum tantum
mittendorum e singulis comitatibus deputatorum designasse, individuae vero eligendi
potestatem comitatibus reliquisse indicant. 10 Itaque mihi ea praeplacet
sententia quod usus congregationum in comitatibus aut jam antea viguerit, licet nullum
hactenus ejus rei diplomaticum prolatum sit argumentum, aut certe quod ipsa hac mutatae
celebratarum diaetarum formae occasione usus etiam hic suam originem acceperit.
4863. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
43 tit. corr. pro 53
An Sigismundus capitulationem ediderit, vel Andreanam confirmaverit, non constat.
1 Regina in carcere detenta sigismundus infrequentibus licet comitiis
Albae coronatus est. 2 An ea occasione sacramentum praestiterit, nullum
hactenus vestigium eruimus; quod tamen Sigismundus mori majorum hac in re obsecutus est,
pronum est existimare; an ante coronationem capitulationem ediderit, vel andreanam adminus
constitutionem seu ante, seu post coronationem
4864. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
lineae, quae Arpadianam domum nullo prorsus gradu
contingebat, haereditatem Hungariae captandi occasionem praebuit.
Uladislaus illegitima Corona coronatur.
5 Aucto ea ipsa de causa partium Uladislai numero, hi ejus coronationem
decreverunt, et cum legitima regni corona abesset, non ut Verböczius parte 2-a tit. 12. §
34. ait: "Reliquiis ornamentorum capitis S. Stephani" sed illa, quae cranium S. Stephani in
theca religiose
4865. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
subinde diploma inaugurale dici coepit, eum extradedisse constat (a).
3 Clausula illa: "quod semper regum coronatio a regnicolarum voluntate
dependet, ac virtus et efficacia coronae in eorum approbatione consistit" mirifice
confirmantur ea, quae supra §-o 38. de instituto coronationis commentati sumus.
Vestigium diplomaticum quod rex primo per coronationem reale potestatis regis
exercitium consequatur.
4
4866. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quibus
judicia exerceat (articulus 7-us).
4 In absentia consiliariorum dederunt illi quidem potestatem currentia
negotia et
60.4 et addidi
minores causas expediendi, ea tamen cum restrictione ut, si quid contra
consvetudinem regni decerneret, id per judices ordinarios regni valeat emendari sicque ipsas
gubernatoris sententias revisioni judicum regni ordinariorum subjecerunt (articulo 13).
Latum a
4867. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
reliquisse videntur. 9 Patet enim ex articulo 3. quod in comitiis, quibus
hic electus est, omnes regnicolae officia sua abdicare debuerint, novos vero non gubernator,
sed ipsi status creaverunt magistratus. 10 Patet ex articulo 3. quod
postquam ea etiam castra, quae prioribus Pestiensibus comitiis prae manibus privatorum
relicta fuerant, resignanda esse decretum fuit, hujus executionem non gubernatori
commiserint status, sed eorum possessores e comitiis antea non dimiserint, donec illa
effective resignarunt.
4868. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
ut adeo oportuerit status redigendo in ordinem aerario regio aliquot e
singulo statu viros deligere. 3 Et hoc est primum statuum in aerarium regium
influxus vestigium, una evidens ejus rei argumentum quod, quae aliqui barones regni servare
cogebantur banderia, ea non propriis impendiis, sed depensa e regis aerario certa pecuniae
summa alere debuerint.
4> Verum vigentem <hac
63.4 hac conieci
tempestate anarchiam ipse, quem in gravissimo
4869. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
comitiis 1454. generalis regni capitanei
dignitas per articulum 1-um limitibus unius anni circumscripta fuerit, Ladislaus Gara
palatinus, praecipuus Hunyadii aemulus, absente in aliis provinciis rege, necdum elapso anno
in particulari aliquo conventu (alia enim praeter ea, quorum decretum in Corpore
Juris exstat, nulla publica regni comitia ad annum 1454. memorantur) pervicit ut
novum e sex de singulo statu deligendis viris consilium constituatur quod publica
oeconomica, et militaria summa cum potestate administret.
4870. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Hunyadiana pro Mathia, gubernatoris minori natu filio, regnum captabat; praevaluit Szilághii
viduaeque gubernatoris Hunyadii potentia; postquam enim vacante regno praelati et barones
comitia pro eligendo novo rege praefixissent (a), Szilághius cum 40 armatorum millibus ad ea
comparuit, hocque armorum terrore Garaianas partes ita prostravit ut antequam eligendo regi
manus admoveretur, se in quinquennium, dum nempe Mathias adolescat, gubernatorem eligi
procuraverit. 2 Electionem hanc extortam fuisse vel inde apparet quod
4871. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
conservatione sollicitudo incessit, sed et
tunc totam hanc curam regi per articulum 2 detulerunt.
23 (a) Vide com. Coronini Genealogia domus Austriacae.
24 (b) Vide confectum super ea re instrumentum in Vestigiis
Diaetarum pag. 348, ubi dicitur: "quod (regnum) absque coronato rege tamquam
acephalum fuit." 25 Inter motiva autem delati eidem regni dicitur: "quod
domino nostro Ladislao regi sanguine juncta fuit (...) et S.
4872. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Andreae II, ne quis nisi via juris in persona aut rebus puniri possit, praecipuum tam
civilis quam politicae libertatis palladium, articulo 2-o. 12 Et ideo
vetatur ne rex bona alicujus erga simplicem delationem occupare possit articulo 10.
13 Imo ea, quae citra
71.13 citra: circa B
iuris viam seu rex, seu potentiores optimates occuparunt, ut statim restituantur,
constituitur articulo 23. et 27-o. 14 Regulantur
4873. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
gaudebant, adimitur articulo 20.
19 Excessibus regii stipendiarii militis poena dictatur articulo 21-o.
20 Denique judicialis regis potestas ei restringitur ut ordinarium juris
cursum nullis mandatis impedire et judices, si tale ad eos pertigit, ea tuto seponere
possint, articulo 12-o.
21 Quid proin mirum quod status decretum hoc pro capitulatione haberi
eandemque, quam inaugurale diploma habet, vim eidem inesse voluerint?
22 (a) Id enim exprimunt confusa articuli hujus
4874. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
pag. 373 prostant, id ipsum quoad tricesimam remonstrant; dicitur enim: "Cum nuper,
videlicet in praesenti quadragesima, praelatos, barones et nobiles regni Nostri undique ad
Nos in hanc civitatem Nostram Budensem convocassemus, inter caetera vero id erat dispositum
ut ea, quae hactenus tricesima vocabatur... penitus in posterum aboleretur... sed loco ejus
alia quaedam exactio institueretur, vectigali coronae perpetuo... applicanda... nec quisquam
regnicolarum Nostrorum immunitate aliqua solvendi gaudere valeat, salva tantummodo libertate
4875. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
apud Pray ad hunc annum ita loquitur:
"Cum S. coronae negotium et tantarum turbarum compositio... totius regni statum concernat...
nec satis esse putavimus cum his duntaxat praelatis, baronibus, et nobilibus, qui pro nunc
apud maiestatem Nostram sunt... definire; quin ea, quae ad publicam pertinent utilitatem,
merito communi omnium consilio discutienda sunt". 18 In eundem plane sensum
loquitur in epistola ad Albertum archiducem Austriae scripta, in Vestigiis
Diaetarum pag. 366 et 367.
4876. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
per articulum 5-um
capitulationis, cui Szilághius nomine Mathiae subscripsit, antiquare voluerint (a); constat
e 7-o 1-ae, quam Mathias ab adito regno 1458. circa festum Pentecostes Pestini celebravit,
diaetae articulo legem hanc revocatam utve lucrum camerae ea, quae sub Ludovico I
consveverat, ratione exigatur, decretum fuisse (b). 2 Ex ejusdem diaetae
articulo 55-o constat etiam jurasse Mathiam quod praeter lucrum camerae unius, vel medii
floreni tributum nec a statibus petere nec propria authoritate imponere
4877. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
utpote 1477. pacto quaesito
in successionem regni Hungariae juri ultro renunciaverit (a), status libero suo electionis
jure usi Uladislaum 15-a Julii regem proclamarunt. 4 Iisdem comitiis
elaborata fuit prolixior quam ulli antecessorum suorum capitulatio, quam ea tempestate
decretum regni compellatum fuisse jam supra observavimus. 5 In ejus
praefatione jus electionis statuum diserte agnoscitur (b). 6 Cum omnes
statuum praerogativae universim confirmentur, et gravissima negotia, uti est occupatarum sub
4878. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Styriae et Carinthiae
civitates imperatori absque statuum consensu reddi vetuerint, videntur eo respexisse.
9 De jure tributa imponendi e finali §-i 2-i clausula non satis liquet an
jus nova subsidia imponendi comitiis reservatum, vel vero rex, ne ea in comitiis vel petere
possit, simpliciter inhibitus fuerit; cum jam Mathiam a novis subsidiis in comitiis petendis
inhibitum fuisse viderimus, probabilior est posterior sententia. 10 Et haec
inconstitutionalis lex, e qua Uladislaus se nonnisi tardius
4879. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
30 (i) Protulit Kollár ibidem ipsas has pacis 1506. initae tabulas in
quibus omnes illae durae 1491. conditiones exmittuntur et tantum successio Maximiliani in
genere confirmatur. 31 Ferunt oratores Hungaros ad amplectendam hanc
conditionem ea potissimum consideratione permotos fuisse quod interea
Uladislao jam natus fuerit filius Ludovicus adeoque successionem hanc sero admodum ad casum
venturam esse existimaverint. 34 Verum eventus opinionem hanc fefellit.
4880. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
iis
individua custodiatur, identidem quidem decretum fuit; videntur tamen status a cautela illa
recessisse, quam sibi 4-o capitulationis §-o pepigerant, nimirum ut ipsa arx Visegrad, in
qua corona asservabatur, potestati coronae custodum consignetur; nulla enim amplius ea de re
seu in 1492. 3-o seu in 1498. 23-o articulo memoria occurrit.
3 Comitiorum celebratio in Szilághiana seu Mathiae I capitulatione
articulo 13-o et 1471. articulo 1-o annua locusque comitiorum Pestinum;
4881. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
§ 90 Memorabiliores politicae leges sub illo perlatae.
1 Reliqua politica objecta, circa quae legislationem jam sub aliis regibus
versatam fuisse vidimus, e decretis Uladislai repetere supervacaneum videtur.
2 Libet ea tantum, circa quae aut primum sub Uladislao constitutum fuit, aut
quae secus memorabilia sunt, recensere.
De palatini electione.
3 Stabilitum licet jam sub Alberto statuum
4882. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
hujus ipsarum judicialium taxarum medietatem tantum persolvisse e hujus diplomate,
quod in archivo Regni asservatur, apparet (d). 5 Qua occasione observari
velim Mosoczium his Sclavoniae articulis perperam distinctum a reliquo decreti corpore
titulum dedisse; ea enim re multos in eam erroneam induxit opinionem, quasi hi non in
comitiis anni 1492. perlati, sed in distincto Sclavoniae conventu conditi, et in diaeta
1492. tantum praesentati approbatique, sicque decreto illi subnexi fuissent, ubi tamen
articuli illi reipsa in
4883. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Et cum Uladislaus penuria aeris pressus complures jam proventus regios
sub longe minimi, ac fructus eorum efferebant, summa pignori locasset, sustinebat status
nobilium pignoratarios investitam his bonis summam e fructibus eorum sibi jam conpensasse,
utve ea gratuito statim remittantur, contendebant. 12 Verum cum proventus
hujusmodi potissimum Bakacs episcopus et cancellarius, tum Zápolyius palatinus tenerent,
obstante horum potentia id in praesens evinci non potuit. 13 Ita
proventibus, qui jam usque
4884. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quos in oratorem ejusmodi impenderet, sibi
sarcire potuerit (h). 26 Usus hic cum multas inter ipsos comitatus
produxerit collisiones, status eundem 1504. articulo 1-o nec immerito vetuerunt.
27 Optandum tamen fuisset ut regi adeo indigo jam tunc aut ea, quam paulo
antea diximus, aut alia meliori ratione prospectum fuisset.
28 (a) In litteris Uladislai ad comitatum de Sáros 1500. in festo S.
Magdalenae datis, quae in Vestigiis Diaetarum pag. 437-a producuntur, dicitur:
4885. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
tenebantur, non sunt ausi continuo abrogare, verum, postquam a rege redemptae fuerint (quod
nunquam eventurum esse pronum erat existimare), ut aboleantur, decrevere 1498. articulo 29.
§ 2-o.
8 Inoleverat etiam inde a Ludovici I temporibus ea consvetudo ne ab
animalibus tricesima exigatur (c), quae sub ipso adhuc Uladislao 1492. art. 27. jam in legem
publicam relata fuit. 9 Verum adverterunt demum status 1498. objectum hoc
natura sua tricesimae censui subjacere, et ideo articulo 29. § 5-o
4886. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
9 Itaque mihi probabile admodum videtur quod Uladislaus paulo
post ac bellum cum Maximiliano in autumno confecit, et Legionem Nigram et omnem reliquam,
praeter mille equitum banderium, stipendiatam militiam dimiserit (c). 10 In
sententiam hanc ea me perduxit consideratio, quod jam in comitiis 1492. alta licet pace
rigidior, quam Sigismundea fuerit, insurrectionis norma, unius nimirum equitis a 20 portis
articulo 20. defixa fuerit, quodve licet post annum 1492. toto reliquo Uladislai regno
nullum bellum gestum
4887. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
ordinatur.
35 (a) Vide Bonfinium et Tuberonem.
36 (b) Indicta in 14-am Septembris pro coronatione diaeta videtur mero
caeremonialis fuisse. 37> Acta ejus nulla supersunt. <38 Sed
nec ullus scriptorum meminit in ea insurrectionem dercretam fuisse, licet id litteris omnino
consignarint tantam tamque ordinatam militiam ad coronationem hanc confluxisse, ut
debellando et Alberto et Maximiliano par fuisse visa sit. 39 Comitia vero,
quae Uladislaus prima egit, 1492. pro
4888. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
(g) Quod praelati admensa sibi banderia continuo intertenere debuerint,
alioquin constat. 50 Neque tamen id ita recipiendum est quasi statarium,
qualis nunc in more est, militem adere debuissent. 51 Verum habebant illi
suos praediales, qui ea lege sessiones suas possidebant ut tempore pacis aut decimam, aut
exiguos quosdam census praestare, tempore belli vero contra hostem propriis armis, sumptibus
tamen dominii sui prodire debuerint. 52 Et tales hodiedum habet episcopus
Zagrabiensis.
4889. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
§ 5.
17 Utve senatus perceptores harum pecuniarum unum e baronibus, alium e
nobilibus constituat § 6, hi vero stipendia assessoribus rite dependant, in subsequis vero
comitiis rationes reddant, decreverunt § 7.
18 Iam vero quod ea mens statuum fuerit ut senatus hic non tantum in
octavis et brevibus judiciis assideat, sed ut rex eorum consilia etiam in politicis utatur,
articulus 1-us 1498. reddit manifestum. 19 Hoc enim statuitur: "Ut rex e
sedecim illis nobilibus (nempe qui
4890. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
conferre possit,
immemores indubie quod illimitata regis quoad bona nationis conferendi potestas praecipuum
primitivae regni constitutionis cardinem effecerit. 4 Verum fluxam alioquin
hanc legem 1504:10-o iidem ipsi revocarunt. 5 Revocationis hujus ea articulo
hoc causa redditur quod omnes ferme constitutiones regni hactenus factae inter se
discrepent. 6 Verum nullius vel in decretis alicujus regis, vel in prolatis
hactenus litteris, legis vestigium exstet qua regis in conferendis bonis potestas ad
4891. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
pertractatione excludatur. 10 Atque haec saecularium cum clero
dissidia primis statim, quae sub Uladislao 1492. pro festo Purificationis acta sunt,
comitiis eruperunt. 11 Verum cum summa ab utrinque ageretur contentione,
nihil in hac diaeta ea de re potuit determinari. 12 Debuit tamen alia eodem
adhuc anno pro festo S. Michaelis ad definienda haec objecta diaeta praefigi (d).
13 Ac haec quidem diaeta seu clero impediente seu de alia quapiam ignota
causa celebrata non fuit (e).
4892. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
(g) Nullum enim celebratorum hoc anno comitiorum vestigium exstat.
43 (h) Nec celebratorum hoc anno comitiorum ulla memoria superest.
44 (i) Patet id e praefatione decreti 1498. § 6. ubi dicitur: "Cum nos...
ad perficiendum ea omnia, quae a Nobis maximo cum suspiramine exspectabant, congregationem
generalem pro festo B. Martini in anno proxime transacto indixissemus et celebrassemus,
inter delecta grana frumenti zizaniam imponendo omnia subvertissent, et sic ipsi barones et
regnicolae Nostri
4893. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
vicecomites hactenus pro arbitrio nominare potuerint (c), tales saepe nominabant, qui
nobilitatem variis injuriis affecerunt, et gravibus saepe oneribus oppresserunt.
6 Ut in comitiis nil nisi optimatum arbitrio definiri possit, hi quaesito
studio tardius ad ea comparere (d) et, cum advenissent, privatis negotiis et inutilibus
disceptationibus tempus terere solebant, tantum ut nobiles, qui cum viritim comparuerint,
proprio aere vivere cogebantur, tolerandis longioris morae sumptibus impares dilabantur; his
vero dilapsis
4894. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
justo, ne ab hac sensim opprimatur, metu
perculsi continuo anhelabant. 6 Verum res haec non tam unionem
in commune totius in complexu monarchiae bonum, quam
confoederationem duorum populorum sapit, quam potentior populus ea de causa
plerumque aspernabatur quod hac ratione plus illa in defensionem minoris populi, quam hic in
suam conferre deberet.
7 Itaque si quae hoc etiam pacto coiverunt gentes, consensio earum minime
fuit
4895. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
denique
suum cum populo majori ita conjungat ut illud tanquam
indivisibile et inseparabile consideretur; parte vero ex alia communis utriusque populi rex
tantum ministris minoris etiam populi hujus in omnia ea, quae totam in
complexu monarchiam respiciunt, influxum admittat, quantum portio illa
monarchiae efficit, quam minor hic populus constituit; parte denique ex tertia omnia ea, quae
totam monarchiam nullatenus respiciunt, sed ad municipales tantum leges,
4896. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
utriusque populi rex
tantum ministris minoris etiam populi hujus in omnia ea, quae totam in
complexu monarchiam respiciunt, influxum admittat, quantum portio illa
monarchiae efficit, quam minor hic populus constituit; parte denique ex tertia omnia ea, quae
totam monarchiam nullatenus respiciunt, sed ad municipales tantum leges, instituta, et
magistratus referuntur, in comitiis minoris hujus populi ordinari admittat.
§ 9 Primus modus Hungariae non convenit.
4897. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
debet.
Sed tertius.
8 Itaque nulla jam alia quam tertia illa, quam supra explicui, modalitas
superest. 9 Nimirum 1-o ut Hungaria communes porro etiam cum reliquis
provinciis res habeat, 2-o ut ad omnia ea, quae totam in communi monarchiam concernunt, tot
ex Hungaris ministri adhibeantur quantam monarchiae partem Hungaria efficit; 3-o ut
municipalis constitutio, quae ad totam in complexu monarchiam nihil attinet, modo illa
viribus Hungariae ad salutem dignitatemque suam uti
4898. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
tam firmis his adhuc comitiis praesidiis communiatur ut nullis amplius cuniculis
subverti possit; quomodo omnia haec praestari possint, meam paucis sententiam explicabo.
10 Et quidem:
§ 10 Quomodo is applicari possit quoad ea, quae totam in communi monarchiam respiciunt,
in specie quoad residentiam regiam.
1 Relate ad 1-um: a) ut Hungaria communes porro etiam cum reliquis
haereditariis provinciis res retineat. 2 Rex ut in centro resideat,
4899. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
contributionem.
25 f) Ut contributio ab iis, qui eidem de lege obnoxii sunt, regi etiam in
Hungaria dependatur, commune totius monarchiae Bonum deposcit. 26 Verum ut
contributio tantum de una ad aliam diaetam duret, ut in singulis comitiis de ea vel augenda,
vel minuenda determinari debeat; denique ut principe aut latas in diaeta leges non
effectuante, aut plane contra positivas leges aliquid potentiose agente haec per status eidem
etiam negari possit, pertinet ad ipsam
4900. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
quae
totam monarchiam concernunt, deliberatur, ministri, et respective consiliarii Hungari
adhibeantur, et ipse unionis finis et commune totius monarchiae bonum exposcit.
2 Cum interesse Hungariae jam innexum sit communi totius monarchiae bono,
utique ea parte, qua hoc Hungariam respicit, nemo meliora quam Hungarus consilia depromere
potest. 3 Nisi id fiat, facile reliquarum provinciarum ministri a genuino
totius monarchiae bono aberrabunt, et privata tantum illarum provinciarum commoda pro totius
monarchiae
4901. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
conferentia vocetur, ut Hungari a proportione adhibeantur, est necesse.
Quoad negotia soli Regno Hungariae propria.
5 b) E converso ipsa unionis inter tam disparata regna natura
secum fert ut ea, quae nullam ad commune totius monarchiae bonum habent relationem, sed
internam tantum singuli regni administrationem concernunt, per separatum singuli regni
dicasterium seu cancellariam ita pertractentur ut unius regni consiliarii in interna alterius
negotia nullam
4902. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
Hungariae negotia ad consilium status amplius deferantur, sed ut princeps erga factas sibi
eatenus per cancellariam Hungaricam propositiones illa decidat, constituendum puto.
8 Consilium status, ut nomini suo respondeat, nonnisi ea, quae totam in
communi monarchiam respiciunt, pertractare debet; si ad alia se imittat, intermedium tantum
et inutile inter cancellaria et principem dicasterium efficit.
Quoad directionem rei militaris.
9 c) Ut
4903. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
defixit. 9 Omnia itaque
delegata seu per executivam, seu per ipsam etiam legislativam potestatem iudicia
pro incompetentibus et illegitimis haberi debent. 10 Pertinet quidem ad
potestatem legislativam criminalia iudicia constituere, sed ea, quae defixit, non ad
singulares casus restricta, sed communia esse debent. 11 Posset enim ipsa
quandoque legislativa potestas ita in transversum agi ut oppressivum respectu singularis
alicujus civis iudicium constituat. 12 Itaque decernendum puto ut
Bibliographia locorum inventorum
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
More search results (batches of 100) First 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
|