Your search found 1340 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 901-1000:

obsessa, Daun et comes banus Vienna exmissi ad succurrendum Pragae. Interea regis Borussiae exercitu opportunitatem omnem non praestolante temporis, sed nostros praeveniente atque in Bohemiam excurrente, post plures vellicationes et victorias nostrorumque caedem multiplicem Pragam ipsam obsidente et persequente, cum mareschallo principe Schverinio, postquam Pragae dux Carolus Lotharingiae, frater imperatoris, qua summus imperator exercitus aliique principum, item mareschallus Braunius interclusi fuissent, banus Croatiae comes Franciscus Nadasdy Varasdino

valetudinis curandae rationem resiguante. Pro notario Joannes Paulus Plepelich, capitulorum notarius, est declaratus. Displicuere ista supremo comiti Joanni Jursich, adesse congregationi huic nec volenti, factaeque ab eodem bano atque Viennam justissimae representationes tam quoad rem ipsam, quam et promota ex affectu, nequaquam ex merito subjecta duo, Malenich et Plepelich. | Berolinum excurrunt Austriaci. Vratislavia capta. Princeps Beveranus captivus. Vratislavia amissa cum caede exercitus

habendo comitatus suae Majestati supplicatum. Infensi Jursichio damnabant in eodem, quod eos ipsos pro officiis et candidasset et eligi procurasset, quos superiori anno electos Augusto mense praesentaverat aulae incapaces atque insufficientes, adeoque contra suum factum egisset; et rem hanc ipsam aulae insinuarunt invidi, tum quod Thomam Schitaroczi pro omnibus candidavisset officiis, ab ordinarii vicecomitis munio inclusive, plane pro vicejudlium; sic nempe est, ut nequeat satisfieri invidis, nec erat actus Jursichii, qui probaretur ab iis, qui gestum antea imperium se amisisse

Mortuo comite, quadriernnio integro inventatio substantiae neglecta, pluresque promoti processus tam quoad successionem intra successores, quam et a fisco regio intuitu testamenti. Naisichius qua executor Juliannae a Moscon viduae Sermage semet conjunxit et validitatem testamenti sustinuit, ipsam enim timebat magis quam fiscum, cum illa a medico Carlegg, chirurgis aliisque praeclaris viris attestationes juratas collegisset, tum, dum testamentum scriberetur a Naisichio, defunctum comitem extra sensus fuisse, neque vel commisisse scribendum testamentum, vel sibi praelectum

in tabula regia ex parte cleri successor. Episcopus Quinque-Ecclesiensis ad locumtenentiale consilium. Joannes Patachich administrator Veroviticensis. Redeunte ergo ad consilium regium locumtenentiale atque modalitate praevia ad cancellariam ipsam domino episcopo Klimo, cum is antea atque ab anno 1756. administrator comitatus Veroviticensis fuisset, neque gratis administrationem hanc retinere vellet, ad ejusdem domini Klimo factam a me autem sibi Viennae suppeditatam propositionem dominus comes Joannes Patachich, suae Majestatis

narrabat sangvine suoque hunc debere parenti decem fl. milia. Hinc offensus Kollerius, quod Margarich ista vulgaret, Margarich contra, ut effrons et audax, ideo sibi adversari Kollerium vulgabat apud primarios etiam ministros Kaunitez, Migazzi et principem Swarczemberg, quin apud ipsam Majestatem, quod pro secretariatu debita parenti suo decem fl. milia eidem non remitterentur. Praeterea in omnes gressus actionesque Kollerii vigilans, universos vulgabat, rumores etiam, quos per Hungariam diffundi procuraret suae apud reginam omnipotentiae, ut ex fonte hoc

et sumptibus conterrerentur. Rem hanc profundius scrutatus observavi, aliud non esse, quam comitatus praetextu semet a sacra regni corona avellere novamque inducere jurisdictionem, praecipue cum de appellatione interroganti repositum fuerit, hanc nequaquam ad banalem tabulam, sed bancalitatem ipsam admitti posse. Itaque hanc dedi opinionem: Quamvis diplomate Belae IV. Hungariae regis | continuatoque longissime usu partes illas in comitatu Zagrabiensi existere sit innegabile, ad eundemque etiam hodie contribuere; quamvis nullibi unquam comitatus

quam firmatae opinionis, allatorum librorum praedicataque per eos postea talium librorum puritate, quam recepti non fuissent ab eis. Eheu, quas doctrinas plures ipsorum attulerunt taliumque faeti sunt apostoli apud rudes foeminasque, uti mortalem esse animam, res sacras omnes ac religionem ipsam commenta pura esse, aliaque nefanda. Quin plurimi se atheos jactabant, liberos murarios alii, paucissimi christianos; novumque chaos religionis tanto facilius vulgabant, quod episcopus parum de religione se tenere exemplo vitae monstraret, doctrinam ejus ipse ignoraret, canonici haec aeque

qua de causa singuli de clero ab episcopo accusabantur. Ergo et hinc desummebam conjecturam, futurum monachum episcopum, quod etiam accidit. Praetendunt papae, dum vacare contingit in curia beneficium quodpiam, ad papam pertinere non solum confirmationem sed nominationem ipsam; qua de re Vienna 1749. constitutus occasione ea, dum episcopus Klein suum resignavisset Romae episcopatum, ego quoque summa approbatione scribere jussus fueram, evictumque, legem eam extra Italiam non obligare, ac vel maxime in Hungaria. Nunc an haec iterum inter aulam Viennensem et Romam

est. Cantor in universa manum posuit, viduae nil dedit, bona Novaki fecit sibi ab Erdoediis exsolvi etc. Vidua testamento contradixit et anno sequente coram banali tabula ad ejus invalidationem processit, episcopus cum executoribus in vitam viduae inquisiverunt, praetendentes, per ipsam effectum stultum esse. Illud mirabantur omnes, quod ante mortem carnificis tormentis se subjecerit, cfuae cura praefectorum Erdoedianorum foret ordinaria, ut tertius numeraretur praefectus Erdoedianus, sub cura carnificis mortuus. Alii interpraetati sunt fatum hoc

a barone Sandor patratorum, quibus in rebus ad mensem Februarium sequentis anni occiipabatur non sine lucro suo majori. Caeterum fuit valde remissus in executione lineae interimalis et ad genium militarium permisit omnia, ipsique uncas locavêre, ubi quove voluere loco contra ipsam resolutionem regiam. cujus interpretes passus est, fuisse militares praecipue in terreno episcopali ac Raszinensi. Hi postremi cum Gielekovicensibus sese oposuêre generali Setwicz aliisque militaribus, quos inde pepulêre, interpretandi jus et extendendi militaribus.non competere,

gloriam vel ent(h)usiasmum deveniat, aut cadat; sed altero die Capucini, genus hominum simplex et rude, indusium illud accepêre, ut provincialis ipsorum pridie adveniens videre possit; abeunte provinciali domino Alexandro Jellachich cum epistola exmisserunt indusium; qui ad vota illa exsolvenda ipsam hanc foeminam Christinam cum agnato suo Matachich misit. Et primo profecti sunt ad Lansztross, ubi Cisterciensis monachus audito antea casu acceptaque eleemosyna, cum reverterentur peregrini, scriptum iis dedit testimonium, se sub oblato | sacrificio vidisse,

magistra feratur; at quam aeque, mox apparebit. Omnia sui natura, non eo quod aliorum illis adfert corruptio sunt aestimanda: visus quod fuit quibusdam exitio, non est in malis habendus; sanitatem quod quidam illa ad pessima quaeque abusi sunt, nemo contemnet; sapientiam ipsam quod praeposterus in quibusdam usus corrupit, quis refugiet? Sane sic politicam quoque quod ad fraudes dolosque quidam traduxerint, non ilico condemnare debemus. Nuper cum insolentes quidam natura iuvenes et communi iuventutis vitio, dicacitati, necdum bene

politicae, quae insuper cum quadam inventione fiunt. Excludo fraudes, volo ut res et licite et ingeniose fiat. Hoc ea qua potui brevitate contra Alonici sententiam disserui: ex quo appareat nec politicam virtuti repugnare nec eam Epicuri dogmati cohaerere et prudentiam ipsam politicam esse. Insuper suis, quas a studii inordinatione auctorumque inopia duxerat, rationibus his satisfactum est. Nam quae de Epicuro et Machiavello suavius quam verius disseruit, tanti non sunt ut reppellantur. Quae autem de aevi nostri pravitate composite quidem ad

in domestica re nostros inter modus tenendus sit; quod trifariam me optime facturum existimo, si quid in se primum, mox quid in familia, postremo quid in posessionibus inanimis faciendum ei sit, ostendero, qui prudenter nostros inter vitam agere velit. Quod ad ipsam sui personam attinet, recte quisque fecerit si, antequam aut uxorem ducat aut ulterius in republica sit versatus, nec habitu exquisito nec multis epulis nec magno velit comitatu resplendere. Inurunt enim haec, si ea ante tempus exerceas, quandam ambitionis notam quae

opinione aut, quod frequentius est, desidia muliebri; ut taceam quod nihil uspiam sit quod popularem magis illi viroque suo infamiam possit procurare. Itaque in totum ne ego quidem id suaserim; in parte non est quod impediat, nempe ubi per nimium otium licet librorum aliquid ipsam revolvere, quod tum praesertim facile potest evenire si, ut sunt apud nos nonnullae, Italicas litteras teneat. Cogor hic invitus licet in eam descendere quaestionem quae ut contrariis studiis maxime agitatur, ita plurimum invidiae apud illum, contra quem sentias,

quacunque demum patriae ruina principi assentati sint, nunquam ad intimam eius amicitiam aut amplos quosdam honores pertigerint. Desipimus, cives, profecto desipimus, si tam parvi patriam aestimamus, ut pro blando quopiam principis verbo aut levi nescio qua dignitate prodere ipsam pensi non habeamus! Id igitur si boni viri, si cives non ingrati haberi volumus, fugiendum est; id autem consulto quis fecerit si bonis artibus per optimatum, potissimum qui Viennae agunt, gratiam principis favorem mereri possit; quo tamen non tam ad proprium quam

verum etiam partim ea, quae legibus constituta sunt, in effectum non perduxerit, partim quaedam legibus etiam adversa statuerit; urbariorum certe regulationem, studiorum educationisque systema, vectigal tricesimale, pretium salis, monetae evaluationem, sanctiones poenales, ipsam usque adeo militiae, qua parte Hungariam respicit, coordinationem et sescenta eiusmodi alia ad potestatem legislativam pertinere nemo ignorat, et tamen potestas executiva omnia haec iam ante Iosephum II proprio nutu et ordinavit, et peregit. Et

Omnia haec pluraque eiusmodi alia ante Iosephi II regnum evenerunt; omnia luculenter ostendunt nos iam antea e cardine systematis nostri, genuino nempe potestatis legislativae exercitio, emotos fuisse, ut adeo rebus animisque ita comparatis huic haud ita difficile fuerit ipsam coronationem intermittere, legislativam potestatem privative usurpare et, vel modica vi adhibita, nobis eas, quas pro provinciis arbitrario gubernio de systemate suo obnoxiis scripsit, leges dictare. Sed quid nos e reali

pro ea, qua pollet, mentis acie, institutionem juventutis haud secius corrigi posse quam si ipsum studiorum systema emendetur, id vero ut perficiatur, ipsum caput studiorum seu Universitatem Viennensem in meliorem ordinem esse redigendam. Grande hoc tantisque per ipsam temporis illius complicationem difficultatibus obnoxium opus, cum per eorum aliquem, qui ipsi veteri et minus probata methodo instituti fuerant, perfici posse diffideret, ad eandem restaurandam talem ab exteris ditionibus virum evocavit, quem totius Reipublicae

esse Deputatio existimabat. Verum divisio haec haud secus institui potest, quam si praevie clavis elaboretur: a qua proportione communia pascua, primum inter dominum et communitatem, dein inter communitatem ipsam dividi debeat? Relate ad posterius, quottalitas sessionis clavim paratam praebet: quoad primum praevidit Deputatio difficultates, quae in stabilienda hac clavi se objicient. Cum tamen clavim ejusmodi semel definire vel ratio conservationis silvarum, in quibus

et civitatibus via politica promiscue imponebatur. Deputatio comitatus illos, qui lignorum defectum non patiuntur, a labore hoc relevandos existimavit. Quinam hi sint, via Consilii Locumtenentialis definietur. Et cum salices in locis siccis non proficiant, Deputatio ipsam earum implantationem ad loca idonea seu humida restringendam arbitrabatur. § 29. Usum etiam tectorum habanorum, ubi necessaria ad id materialia praesto sint, inducere et propagare

Motiva. Primae ferme, quae de objecto commercii in comitiis 1715. et 1723. perlatae sunt leges; ac in specie 1723. Articuli 115. 116. 117. 118. 119. et 122. totam hanc curam non in Cameram, sed in Consilium reclinarunt. Ipsam vectigalis elaborationem, ut in Elaborato Status Actualis §-pho 11. ostensum est, non Camerae, sed primum Tabulae Regiae, postea Consilio Locumtenentiali detulerant. Evenit tamen subinde, ut negotium vectigalis totiusque usque adeo rei tricesimalis

quoad exotica colorum materialia; sicut enim harum interest, ne fabricae, quae his opus habent, in Hungaria exsurgant: ita interest Hungariae, ne concurrentia exoticae lanae pretium Hungaricae deprimat, quandoque ipsam ejus distractionem impediat. Quoad boves major adhuc ratio militat pro Hungaria, quam quoad gosypium pro Germanicis Provinciis; hi enim respectu Hungariae sunt domesticum, gosypium vero respectu

in publicum momenti, et adeo sumtuosum erit, ut si Legislatio ejus temporis perfectioni ejus per evocandum exterum aliquem famigeratum hydraulam magis consultum iri existimaverit, id eidem liberum relinqui debeat. Erunt fortasse aliqui, qui individuum ejusmodi ad ipsam jam mappationem dirigendam evocandum, deputatosque regnicolares nunc statim nominandos esse existiment. Verum jam elargita pro systematica mappatione instructio per abbatem Walcher et modernum Departamenti directorem Heppe, viros in arte hydraulica adeo peritos,

amittit. Proinde pro amittenda, quam emtores pro jure quaestus deposuerunt, summa non fuit necessaria lex anterior, quae venditionem juris hujus interdicat, sufficit principium, quod singulus civis omnium civilium beneficiorum particeps sit, per ipsam civitatum constitutionem stabilitum fuisse. Jam per id irritabatur omnis cujuscunque beneficii civilis ad pauca tantum individua restrictio. Jam prohibebatur, ne singulares cives commune ejusmodi, uti jus quaestus est, beneficium

in gremio sui peragat; magistratus tamen civitatum ad actum hunc et Electam Communitatem, et possessionatam nobilitatem convocare, et rem hanc secundum pluralitatem votorum determinare debent. Motiva. Augustus Josephus II. ipsam etiam articulorum primae necessitatis limitationem aboleverat, eo nixus argumento, quod naturalis commercii cursus ipsorum etiam horum articulorum pretia ad justum aequilibrium suapte reducat. Nimirum cum pretia rerum a proportione auctae circulantis

cives eligunt. Hic judicatum etiam in octavalibus objectis exercet, id quod comitatensi magistratui leges denegarunt. Gaudet jure gladii, jus forisationis exercet; contributionem publicam repartitur, domesticam vero ipse imponit. Ipsam denique politiam quoad omnia sui objecta in gremio sui dirigit. Nullus itaque titulus, nulla ratio, nullum motivum superest, quo limitatio a Magistratibus Civicis legitime avelli potuerit. Seu enim qua pars politiae, seu vero qua actus territorialis

nisi vel all ingroso, vel adminus cum majori mercium quantitate per nundinas exerceatur, aut numerus mercatorum ejusmodi non facile increscet, aut si id eveniat, vis illa pecuniae, quam aucta hac ratione domesticarum mercium exportatio Regno invehet, per ipsam sui circulationem facile compensabit illam contributionis partem, quae per favores hos decedet. Nunc omnis officinarius, qui exteras merces saepe cum nationalis industriae detrimento distrahit, jam se notabile publico servitium

minorem sed per plures annos continuandam summam offerre expediat, uti et summae ipsius quantitatem generoso Statuum Regni in bonum publicum zelo integram relinquat, adeoque spontanei oblati nonnisi genericam in proponendo Articulo mentionem injiciat. Deinde tamen circa ipsam etiam conflandi e spontaneo oblato fundi modalitatem expositis iterum praevie aliorum projectis suam etiam demissam depromat opinionem. § 148. Itaque, quod primam quaestionem attinet: Deputatio ejus est demissae

Statuum fidejussionem schedis his circulationem minime procurandam fore, adeoque sub hac fiducia eas excudere non tantum inutile, sed plane periculosum esse arbitratur. Cujus sententiae antequam rationem reddat Deputatio, ipsam instituti schedarum bancalium theoriam paucis exponendam esse existimavit. Institutum hoc varias quidem formas recipere potest, ejus tamen scopus is semper est, ut per has massa signorum repraesentativorum

cujuscunque speciei accisa nonnisi in locis bene clausis, et sufficienti politiae Personali provisis, opportune stabiliri possit. § 155. Et hi sunt partim per alios Deputationi propositi, partim per ipsam etiam elucubrati novi fundi, de quibus Legislatio proprio arbitrio disponere potest. Antequam Deputatio de eo arbitretur, quosnam ex his in hypothesi separandae commercialis et eventualis cassae ad unam, quos vero fundos ad

§-phum 4. Ut Legislatio vel aliquam designationem facere possit, Status cassae eidem notus esse debet, id quod nonnisi per adaequatam annuarum perceptionum et erogationum notitiam obtinere potest. Caeterum possunt se etiam meritoriae circa ipsam cassarum manipulationem considerationes evolvere. Has igitur discutere et id, quod e re visum fuerit, definire Legislationi semper integrum est. Ad §-phum 5. Augustus Josephus II, ut jam praemisimus, actionem

abunde suffectura 32 millionum summa conflari possit. Detracto enim, quod creditoribus dependi deberet, interusurio, et sumtibus administrationis ad 100 000 computatis juxta ejus calculum resultaret adhuc annue unus millio et 100 000 florenorum. Caeterum ipsam intrinsecam fundi hujus manipulationem non definit; insinuat tantum, quod e cassa hac capitalia erga 5 pro 100 et sufficientem securitatem elocari, sicque in interusurio 3 1/2 pro 100 lucrum fieri possit. Neque id determinat, an schedae illae bancales

200 000 florenorum, donec observatum fuerit difficiliorem jam evadere earum erogationem; tunc enim ab ulteriori earum excusione statim desistetur. Quodsi vero schedae hae facilem continuo cursum retineant, excudentur successive in eadem semper quantitate aliae, donec ipsam elocati capitalis summam, v.gr. 4 milliones attingant, et tunc ab omni ulteriori earum procusione simpliciter abstrahetur. Si schedarum harum erogatio, antequam illae summam elocati capitalis attingant,

laudem est adeptus, qui propius ab illo abfuisset. Nam si quispiam peculiares aliquas Poematis partes expolisse accuratius, ac ulterius protulisse videri potest, quis tamen aut illum in praecipuis carminis laudibus superavit, aut hanc ipsam expoliendi, ac exornandi Poematis gloriam siquis est assequutus, non ab illo repetat, atque accersat? Quid hoc similius esse potest, atque ad exprimenda Newtoni in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut

Tum agit de conjunctione mentis cum corpore, de libertate hominis, de sufficienti Leibnitii ratione, quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates, innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum notitias haurimus, ad naturam non pertingunt, et pauci sunt, et imbecilles, ad vers. 480. In corporibus esse vim quandam excitandi in nobis

descensus hujusmodi ad tempus descensus per chordam, ut est quadrans circumferentiae ad diametrum, quod de majoribus arcubus verum non est, in quibus discrimen istud minuitur, ad vers. 2041. Demum impares esse versus, imo et ipsam prope Veterum Geometriam, ad haec determinanda, et analysi infinitorum opus esse, ait, quam in calculum differentialem, et integralem dividit, eorumque rationem quam brevissime exponit, quantumque per eas profectum sit,

scilicet grave corpus per eam cadens, quantumvis arcus inaequales sint, eodem semper descendit tempore, quod ipsum tempus hic determinatur: et per eam fit corporis descensus brevissimus. Tum addit et hoc, corpus scilicet per ipsam descendens aequaliter ubique ejus arcum premit. Quae omnia vera sunt in hypothesi gravitatis constantis, et seclusa quavis resistentia. A versu 420. ad versum 454, si, ut dictum in ascensu rectilineo, corpus cum acquisita

longitudinum sunt, ad vers. 626. Inquirit porro, quo artificio pondus filo appensum oscillare possit in quavis curva proposita, ut in cycloide, quod obtinetur, per curvarum evolutiones, quos brevissime explicat. Cycloidem se ipsam in evolutione generare, docet; unde facilis constructio pendulorum in cycloide oscillationes suas, proinde aequidiuturnas, absolventium manavit, et eorumdem ad horologia applicatio ad temporis aequalitatem habendam, ad

superficiem, inaequalem aliquantulum esse, atque undantem quodammodo, eo nempe discrimine, quod a nobis ob ignotam Terrae partium constitutionem ignoratur, tantoque magis graduum dimensiones ubique tentandas, ut ad eam ipsam inaequalitatem per observationes semper magis detegendam accedatur. Pergit a vers. 1065. ad terrestrem atmosphaeram, cujus quoque exteriorem formam a gravitate pendere necesse est; aer enim, ut caetera corpora, gravis

Quae omnia ad vers. 1555 expediuntur. Refelluntur exinde nonnullae de Cometarum caudis, Cometisque ipsis falsae sententiae, repetentes scilicet antiquum illud totius orbis Terrae diluvium a cauda Cometae cujuspiam prope Terram ipsam transeuntis, contraque praesagientes ab ipso Cometa ob Solis inflammato viciniam, Terrae totius illud olim, quod credimus, exoriturum incendium. Cometarum corporibus enutriri Solem ad reparandam sui luminis juncturam non

posse; posse vero Cometam nimis prope Terram transire, nostroque tunc aeri insinuare, vel lethalia, vel vitalia potius quaedam semina, posse mutua gravitate et ipsius et suum motum varie perturbare, posse suo in Terram incursu ipsam confringere, externamque faciem, axisque, super quo diurnus motus peragitur, situm immutare: at haec ipsa metuere insipientium esse, provido siquidem sapientissimi Conditoris consilio est nobis in Mundi gubernatione

173  Artubus infantes teneris, multaque venirent
174   Doctrina imbuti ad vitales aeris auras.
175  Sin nihil esse velint: has formas, notitiasque,
176  Primitus insculptas quas dicunt mente, nisi ipsam
177  Vimque, potestatemque videndi plurima rerum;
178  At cur non etiam sic omnia, scilicet omni
179   Novimus in vita quaecumque, aut nosse queamus
180  Mortales? certe est

praestoque repente
363   Esse tenebrosae subeuntibus abdita regna
364  Naturae; velut Aenean excita Sibylla
365  Taenariae duxit per opaca silentia noctis?
366  Scilicet illam ipsam vestigarunt rationem,
367  Qui causas rerum vestigavere latentes.
368   Infinita tamen causarum summa profecto est
369  Haud minus idcirco, quas ignoramus, et ullo

sit,
376  Arbitrioque suo se, quo libet, undique flectat.
377  Quod superest, quoniam, qua mens ratione receptet,
378   Notitias, quid et intus agat, quae corpus, et inter,
379  Ipsam foedera sint, quid de se conscia noscat,
380  Diximus; idcirco num te cognoscere mentem,
381  Jactes, qualis ea est? Ignotum num tibi temet
382  Proin non esse putes? paucis e viribus illis,

589  Et mage fors aliis detectis progrediemur
590  Post labente die, atque aliis ditabimur usque
591  Officiis, ejus licet in penetralia nunquam
592  Admissi; sic et generatim corporis ipsam
593   Naturam per certa sequi nos munera viresque
594  Est opus, et praesto quae sunt, subjectaque nostris
595  Sensibus, aut quae se vario discrimine produnt,

847  Pluribus exemplis manifestum reddere possim
848  Hoc tibi, quae constant quoque non incognita vulgo;
849  Certius at reliquis unum tamen accipe, quodque
850  Clarius ipsam rem, quam conor vincere, firmet.
851   E longo patulum vas pendeat, effice, fune,
852  Contortus validis qui viribus usque rigescat,
853  Quemque relaxari revolutos ante per orbes

1150   Errorum fraudes, si credimus, inde timendum.
1151  Praeterea res cum recta ratione geratur
1152  Publica Naturae, multis non ipsa redundat
1153  Legibus; at paucis, quibus ipsam et oporteat uti,
1154  Utitur, has uno servans per cuncta tenore:
1155   Publica nam res est vulgo corruptior omnis,
1156  Cum nimiae leges. Ergo quibus una gerendis

1792  Semita respiciat, quod concava respiciebat,
1793  Interiusque sinu proprio includebat oberrans.
1794  At vis sive petens punctum sit, sive recedat
1795   Aversata; locis variis metirier ipsam
1796  Corporis evaleas abrepti mobilitatem;
1797  Tanto est mobilitas major, quanto magis ipsa
1798  Semita contingens, quà corpus labitur, arcum,
1799  Puncto, unde

2048  At contra tergo, fugientem more, tumenti,
2049   Ut docui, et parti convexa videbitur illa;
2050  Quae fuerat vis ante trahens, nunc facta repellens,
2051  Quamque repellentem nos ante vocavimus, ipsam
2052  Nunc contra nobis vocitare necesse trahentem est;
2053  Rectaque contingens arcus quoque semita versos
2054   Vertetur pariter, nec, ut ante, recedere corpus
2055  A

Munera quae fuerant generatim corporis omnis,
110   Omni in materie quoque inertem haerescere dixi
111  Vim, nec item certa non hanc ratione probavi;
112  Quod superest, prius ac gravitatem denique ad ipsam
113  Delabar, fieri satis uno carmine porro
114  Cui nequeat, rerum est adeo foecunda feraxque;
115   Hic tibi non longis, at claris versibus edam,
116  Hoc etiam officium

ratione videre;
339  Nosse modum par est, quo corpora colliduntur.
340   Scilicet, et quanto conflictus tempore fiat.
341  Atque hìc, ut valeam prope rem supponere nostris
342  Ipsam oculis, sine me duo fingere mollia prorsus
343  Corpora, quae quamvis revera extare negatum est,
344  Ut neque sunt porro, vis maxima restituendi
345   In plaga amissam queis dicitur esse figuram:

aeque
394  Motus in oppositas, quantus de corpore motus
395   Demitur uno, alii tantum adjecisse necesse est;
396  Proin motus utriusque prius quae summa manebat,
397  Hanc ipsam vel post ictum perstare fatendum est.
398  Quare cum motum rebus constare duabus
399  Jam teneas, quarum tibi sit tum cognita rerum
400   Altera, materies nimirum in corpore utroque,

tueri
681  Possumus, omnigenis praesertim in corporum eandem
682  Ictibus inter se quorumviscumque, vigere,
683  Nempe agere aequali vi corpora, agique vicissim,
684  Hanc ipsam per quaeque extendere corpora legem,
685   Corporeamque sub hac naturam includere cunctam?
686  At quaedam pugnare videntur, et ordine legis
687  Non stabili, fixoque teneri: quae tamen ipsa

815   Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
816  Quae tamen hìc ad rem facientia noscere nostram
817  Par sit, cuncta suo mecum dicenda recense
818  Ordine. Principio gravitatem cernimus ipsam
819  Continuo urgentem conatu corpora deorsum,
820   Si quid et officiat lapsuris, illa prementem
821  Haud minus, aequali semper vi, sive locentur
822  Altius in summa

pondere pressam
828  Uno, eodemque manum pariter sentire necesse est?
829  Quapropter quovis in corpore cum gravitatem.
830   Quovis atque loco nos experiamur eandem,
831  hic ipsam semper nisus nos inter oportet
832  Exercere partes, paria et facere omnia in aequis
833  Temporibus, quaecumque facit; proin temporis omni
834  Par nova mobilitas, novus impetus adveniet par

aerave flecti
1106  Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107  Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108  Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109  Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110   Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111  Propterea cum vis mage longo obstantia vincet
1112  Tempore, majus erit, quod ab illa prodit in auras.

perstet,
1135   Ingemit, et longo vix tempore sustinet artus.
1136  Denique, cur ea vis haud exoriatur, ut omnes
1137  Res in natura, quarum ortus respicit unà
1138  Causam ipsam, causaeque moras, et tempus agentis?
1139  Cur sibi Natura hìc non constet, ut omnibus una
1140   Lege tenax in rebus, ut ipsa in mobilitate?
1141  Cur ita non generet vires, non destruat ipsas?

1226  Quaeratur mensura, neque ortis litibus ulla
1227  Finis adhuc; nonne ambiguis stant omnia verbis,
1228  Nil veri quibus est, certique subesse fatendum,
1229  Posse nec ipsam rem tantas dissolvere lites,
1230   Quae neque sit rerum in numero, nullamque subire
1231  Mensuram valeat, neque jam, nisi ficta, cluere?
1232  Et quoniam docui, quo temporis, atque fugaï,

sed chordas per, et arcus temporis omnis
1729  Atque fugae semper discrimina, quantaque constent,
1730   Si libet, est alio rationum a fonte petendum.
1731  Sed prius aggrediar quam rem quoque cominus ipsam,
1732  Pergam usus varios imitarier agricolarum.
1733  Foecundae prius hi mandent quam semina terrae,
1734  Exurunt tribulos, et sontes funditus herbas
1735   Evellunt,

Ars, haec Ratio, qua nostri educitur ingens
2135   Vis animi: simili primùm ordine magna figurat
2136  In parvis, rebusque refert pertenuibus amplas;
2137  Deinde retro res integras inquirit, et ipsam
2138  Summam a aprticulis tenuatis omnibus omnem
2139  Colligit, atque unà junctis metitur eandem:
2140   Denique contemnit semper, tenuissima longe
2141  Quae remanent

Est sua; quisque illo, quo par est, perstat in actu.
2156  Ingens quàm nobis tellus est nostra, profundo
2157  Quàm late distenta mari, quantùmque patentes
2158  Et campi, et nemora, et montes tenuere! Sed ipsam
2159  Scimus in exiguo magnam nos orbe referre,
2160   Cernereque aspectu sic omnem possumus uno.
2161  Noscimus hinc fines ditionum, regnaque quantùm
2162  Cuncta

unâ
1303  Esse potest, aliâque minus, quae nempe resistens
1304  Vis undae, ne scindatur; proin saepe figuram
1305   Unam aliquam corpus si praeferat, innatet undis:
1306  Sin ipsam invertat, fundum mergatur ad imum.
1307  Omnis ab his igitur, quas diximus ante, duabus
1308  Obstans vis oritur causis, dum corpus in auris
1309  Aëris est, deorsumque cadit, terraeque propinquat:

nautis?
1479  Nempe trabem certant mediam convertere, ut axem,
1480   Innixi trabibus procul excurrentibus illâ
1481  A trabe praelongis: tum gyro advolvitur omni
1482  Circum ipsam pendens magno cum pondere funis.
1483  Paulatim id trahitur, celeres dum turba moventum
1484  Interea glomerat sua per vestigia cursus.
1485   Denique non trochleas memorem, queis magna movemus,

1529  Excurrat, summoque extantem marmore funis
1530   Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.
1531  Omni si marmor prorsum asperitate careret,
1532  Quamlibet exiguum suspensum pondus ad ipsam
1533  Pertraheret corpus trochleam, et percurrere marmor
1534  Cogeret; at nulla est non partibus aspera parvis
1535   Saltem planities; videas proin saepe moveri
1536  Id

et puncti spatia haud mutata manebunt.
1699  Nam si animo fingas, de punctis omnibus illis,
1700   Quae sunt, materiae, duo sese puncta vicissim
1701  Sola lacessere; erit, quantum unum accedat ut ipsam
1702  Tunc ad planitiem, tantum simul alterum abire
1703  Debeat: idcirco si succedentia fumas
1704  Tempora tot, genus hoc, nimirum sunt quot ibidem
1705   Punctorum paria,

centum, et decies prope quinque necesse est.
1850   Proin virgae pondus tum paulum sustulit, atque
1851  Contraxit virgam; ut, quantum est opus, ocyor iret.
1852  Hac novitate animum perculsus, protinus ipsam
1853  Esse ibi conjecit gravitatem forte minorem,
1854  Urgerique minori ideo vi corpora deorsum.
1855   Quod tamen ut posset deprendere certius, idem
1856  Huc animum

2035   Conveniat, vim non unam satis esse putavit,
2036  Quae cogat fugere; hanc etenim minus edere duplo
2037  Discrimen nobis gravitatis; proinde sagacis
2038  Obtutus animi gravitatem fixit in ipsam;
2039  Cui nil detractum sit nisibus effugiendi,
2040   Plenam, atque illaesam, qualisque est, denique totam.
2041  Hanc ut inaequalem, neque punctum prorsus in unum

(ut ipsi
1590   Materia simili, non aequa mole sed extent),
1591  Quantum distabit media a regione pilaï
1592  Quodque suae, tanta vi connitetur in ipsam:
1593  Et quamvis tum forte globo includatur in uno
1594  Tantum materiae, quanta constare minores
1595   Hos alios octo posses; non major ibidem
1596  Tanto vis erit ipsa,

pondus
1872  In regione: etenim tali ratione reperta
1873  Mutari a medio discrimina sunt spatiorum
1874   Terrae in mole, globi paulum quae distat ab orbe
1875   Formam ipsam referens coni de segmine primam.
1876  Cunctus cuncta locis gravitatis scire profecto
1877  Hoc valeas pacto discrimina, si loca quaeque
1878  Quam distent orbe a noctes aequante, diesque,

1904  Inter fronte super, paulum quae distet ab orbe
1905   Exorta a primo revoluto segmine coni,
1906  Circum et librata ob fugientes undique vires,
1907  Quam formaque data, notisque ex axibus ipsam
1908  Prendere, qualis sit, gravitatem, quantaque tota,
1909  Servet quemque ad sua quaelibet incrementa.
1910   Hic magnus certe labor est; at non ita porro
1911  Durus, et

1933  Nec non propterea septenis millibus esse,
1934  Atque decem superextantem aestiferam regionem,
1935   Exiguum certe discrimen, quodque relatum
1936  Magnam ad terraï molem vanescat, et ipsam
1937  Non nisi, ut ante, globum penitus sinat esse videri;
1938  Ac fore tunc etiam, alterutra ut regione polorum est
1939  Quae gravitas, superet gravitatem aequante sub orbe

2091  Ut memoro, Terrae Mortales, attamen ejus
2092  Dicendum est nescire sinus, qualisque sub altis
2093  Constet visceribus, latebrosisque invia regnis:
2094  Scrutamur propiora, cutemque invertimus ipsam,
2095   Cum fodimus venas argenti, aurique sequentes;
2096  Proinde specus persaepe cavos, constructaque stratis
2097  Strata, atque ingenti sese

rationis,
122  Visurus Lunae indociles motusque, vicesque:
123  Ire, redire vias sublimes saepe necesse est.
124   Quaerebant olim qui terrae totius augmen,
125   Esse rotundam ipsam prius omnes arripiebant:
126  Proin facile ex aliqua dimensa parte rotundae
127  Delabi fuit ad totam, et cognoscere, quanto
128  Orbe sit, et notis circumdare millibus amplam.

variis possit rationibus aeque
651  Aptari, at nequeat, quae jam servata, refingi
652  Forma, et non species ea, quae deprenditur, esse.
653   Certius ipsam igitur servandi exorta cupido est
654  Formam animis, curasque laboribus adjiciendi
655   Exhaustis alias; siquidem minus apta videri
656  Debuit umbra, jacit quam denso corpore Tellus

qua densa, aliquo super edita tractu
1104  A nobis, opus esse, ut partibus ipsa quaternis
1105  Decrescat duplici in spatio, bis deinde quaternis,
1106  Deinde bis octonis, sese si scilicet ipsam
1107   Terno attollentem, spatioque sequare quaterno.
1108  Ordine quo possis invento pergere tutus,
1109  Innitique auris levibus, sursumque volare.
1110  Haec lex est,

Si tum signiferi nostrum minus extet ad aequor
1277   Obliqua, ante suos quam jungere quadrijugos Sol
1278  Incipiat, vel post quam solverit imus anhelos.
1279  Signifer orbis enim diversos efficit ipsam
1280  Terrae ad planitiem flexus; nobisque, borea
1281  Qui regione sumus Mundi, aequantemque videmus
1282   Tempora non paucis distantem tractibus orbem,
1283  Signa

1418  Assimilis, subtili imbellis corpore, inersque?
1419  At fors possit, ubi introrsum quid desuper haurit,
1420  Foecundoque sinu caelestem percepit auram,
1421   Scilicet illam ipsam, phoebeo funditur astro
1422  Quae circum, ut docui, atque apparet saepe sub orbe
1423  Signifero, cujus formam, loca, tempora dixi.
1424  Illius ut pars densa solet protendier ipsam

Scilicet illam ipsam, phoebeo funditur astro
1422  Quae circum, ut docui, atque apparet saepe sub orbe
1423  Signifero, cujus formam, loca, tempora dixi.
1424  Illius ut pars densa solet protendier ipsam
1425  Ad Terram interdum, procurrere forte vel ultra,
1426   Fiet, uti fines ea transmeet aetheris illos,
1427  Terram in vicinam gravitas quibus incipit esse
1428  Major

4  Attamen ignavae diuturna per otia vitae
5   Haud cessare homines juvat, et languescere semper:
6  Quoddam pondus inest animo, cum torpet, inerti,
7  Quod deponere quaerit, et ipsam taedia vitam
8  Lassant nil rerum peragentem; proinde teneri
9  Optat, et usque aliquo contendere vires.
10   Nil dare, quo possint exerceri, est sinere illas
11  Diffluere,

100  Terrae Luna; licet quid in hoc appareat exlex.
101   Cum tuimur Lunae faciem, nos semper easdem
102  Conspicimus maculas fundi super, exiguoque
103  Vibrari tantum motu deprendimus ipsam,
104  In latus occiduum, vel eoum scilicet, oras
105  Atque in hyperboreas Ursarum, Austrive calentes.
106   Namque aliquo maculae quae tempore

731   Denique Terra liquens quamvis, ut finximus ante,
732  Undique jam non sit; dubitesne, ea fluvida partim
733  Cum sit, quin poscat librari, et proinde figuram
734  Induere hanc ipsam, quam circum tota subiret,
735  Si nihil officeret solidum restansque superne?
736   Perfacile evolves jam tutemet, exque plicabis
737  Omnia rebus in his memorata effecta, diurna,

cum ciet aestus,
1745  Attolli debere magis, mais usque, trahenti
1746  Accedunt quoniam Lunae sublata, suasque
1747   Percipiunt vires majores, donec in ipsam
1748  Demum abeant: id fiat item, nisi Terra trahendi
1749  Praedita majori sit vi, quam Luna, nec unquam
1750  Attolli possint maria, a gravitate nisi illa
1751  In Terram

Cum quis nosse cupit, quae sese ob pondere versat
1829  Suspensa, aut chalybem contortum, ubi noverit intus
1830  Volventum gyros numerumque, modumque rotarum,
1831  Si non praeterea naturam ponderis ipsam
1832   Aut evolventis se vires exque plicantis
1833  Pertingat chalybis, se caetera scire, movetur
1834  Daedala queis moles, aut inficiabitur artem?
1835  Etsi non videas

1864  Tandem pervenient, ut non penetrabile corpus
1865  Dicant esse, unoque simul non posse teneri
1866  Bina loco: sed et hujus item si exordia quaeras
1867   Officii, quo confugient? ad corporis ipsam
1868  Naturam nempe, ad Domini vel jussa potentis.
1869   At cur astra, obeunt quae caelo errantia Solem,
1870  Perpetuos glomerent sua per vestigia gyros,
1871  Nec

2391  Contendunt; exin fiunt constantia quaedam
2392   Rerum judicia, et fluxerunt protinus usus,
2393  Et varii mores: ea si quis vellere tentat
2394  Ex animis, vitam prorsum ipsam evertere ab imo,
2395  Naturamque alio convertere velle videtur.
2396  Ordinis hinc animis, Pulchrique, Bonique cupido est
2397   Indita, justitiae vel corda injusta leporem

282  Sectanturque herbas, dispersaque semina campis.
283   Hac itidem a ratione suos Ars protulit ortus,
284   Quae facie in quavis una sic corpora pingit
285  Omnigena, ut faciem trans ipsam nempe videntur,
286  Quaeque locis variisque suisque, ut postulat ordo.
287  Concipitur siquidem series permulta viarum
288  Rectarum, ex oculo quae tendunt ad loca rerum,

286  Quaeque locis variisque suisque, ut postulat ordo.
287  Concipitur siquidem series permulta viarum
288  Rectarum, ex oculo quae tendunt ad loca rerum,
289   Quas faciem ipsam ultra fingis constare; notantur
290  Puncta hac in facie trajecta a quaque viarum:
291  Esse ea pictarum loca rerum puncta necesse est.
292   Te directa etiam lucis via pertrahet illuc,

328  Conficit ille orbem geminae prope tempore lucis
329   Quemque suum, multoque Jovi vicinor ipsi
330  Cum sit, non adeo cursum obliquare valebit,
331  Ut latescentem nimis umbram vitet; in ipsam
332  Propterea gyro semper devolvitur omni.
333  Ex quo detecti Comites sunt aethere in alto,
334   Servatum est, omnes subeant qua lege labores;
335  Ast in iis neqe lex

964  Esse videtur; eo nam corpore plurima rerum
965  Efficit, et quid non validis impulsibus urget?
966  Concutit illa oculi fibras, motumque propagat
967  In cerebrum, et mentem simulacris excitat ipsam:
968   Illa fovet plantas, et laetis frondibus ornat
969  Educto sylvas succo, produxit clara cana
970  Cessit hyems glacie, et produxit clara dierum
971  Tempora ver,

illinc
436  Haud aliter lucem, quam nos de lumine lunae
437  Percipimus, cum plena micat; quin latior extet
438  Mensura cum terra quater distenta quaterna,
439  Quam luna, hanc ipsam majori lumine tellus,
440  Quam contra terram conspergit luna, quaterno
441  Lumine nempe quater. Sunt mutua munera utrinque,
442  At quanto donat potiori foenore Luna,

561  Exterius rubeus splendescit vividus ille
562  Limes; at interior, violae qui luce refulget,
563  Haud, ubi desinat, agnosces, nam rarior usque
564  Attenuatur, et in nubem dispergitur ipsam.
565  Si pluvia uber erit, phoebeosque omnis ad ictus
566  Exposita, aspicies alia simul Iride caelum
567  Pingier, exterior cui sit, proin amplior

1271  Panditur illa ingens caeli domus, altaque nobis
1272  Cominus apparet; discedunt moenia mundi;
1273  Inde novi patefacti ignes, novus ignibus ordo:
1274  Inde etiam sensus infra deteximus ipsam
1275  Naturam, neque parvarum spectacula rerum
1276  Miramur minus, atque animantum tenuia structa.
1277  Quare ades; evolvam miram tibi protinus artem,
1278  Naturae fines

namque
1447  Pupillam toties debet comprendere, vitri
1448  Trans septa haec quoties conspecta augetur imago:
1449  Atque haec tum fiet sic lucida, claraque prorsus,
1450  Ipsam si vitris sine perciperemus, ut esset.
1451  At si non ea lens spatio, quo debet, aperta est,
1452  Arctior at paulo; poterit sat clara videri
1453  Haud minus, imbuerit rem si lux plurima, imago.

1980  Nostros quae sensus rerum tenuissima constant;
1981  Lentium in his, vitrique sed est communior usus.
1982  Hinc longe nobis jucundus et utilis extat
1983  Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984  Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est

nimiumque coactum
2014  Rem super immittas, vel solis lumina densa
2015  Projectes in rem speculo, vel ad aëris auras
2016  Candentes spectes, pulsataque moenia sole
2017  Ipsam convertens rem, si pellucida constet.
2018  Semper et ut species permagno possit adauctu
2019  Crescere, convexam lentem nimis esse necesse est,
2020  Quae prior, exteriorque, focumque adstare

2026  Res faciat, speculum siquidem tegat, et sinat ullos
2027  Non oculum radios impellere posse reflexos,
2028  Vel longe paucos, nec quos sentire queamus;
2029  Nec facile ipsam rem luci, quam debet habere,
2030  (Obstet idem speculum nam partim) exponere possis.
2031  Saepe tamen speculis nihilo minus utier ipsis
2032  Hic opus est, verum planis, varieque locatis,

203  Irruat aequatam recta regione cadendo
204  Crystalli in faciem; medium si tum prope punctum
205  Inciderit, qua subtilis gracilisque fit aura
206  Aëris intercepta, videbitur ire per ipsam
207  Lamellam, nitidae transmissum in turgida lentis.
208  Inciderit sed si medium non tam prope punctum,
209  Scilicet internus paulo est ubi crassior aër,
210  Non

380  Aut bene non animo perlustrans volvit inerti:
381  Scilicet in rerum numero non corpus habebis
382  tam densum implexumque, suis quod partibus ausit
383  Luci obstare levi, hanc ipsam transire vetando.
384  Omnes usque adeo, quae texunt corpora, partes
385  Sunt tenues, semperque foramina pervia multa
386  Undique habent, per eas aditus sit apertus ut omnis,

Bibliographia locorum inventorum

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report