Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: HEbrE.*

Your search found 1357 occurrences

More search results (batches of 100)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 801-900:


801. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

et ambulare, ad describendam eius Maiestatem, et incutiendum terrorem hominibus. TEMPLUM Dei alias significat illud splendidum et admirabile aedificium Ierosolymae, a Salamone in cultum Dei extructum, quod per aliquot capita, praesertim 6 initio primi Regum describitur. Vox alioqui Hebraea est plerunque Heichal היכל, quae [?: signifi- ] palatium aut arcem quamvis, nempe amplam ac regalem domum. Id nomen etiam tabernaculo [?: ] buitur primo Samuelis primo et tertio. Porro [?: qu- ] DEUS


802. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit interfectus est: quem, quis nam fuerit, in altera vita videbimus. TEMPUS, alias communem istam significationem obtinet, quam vocant mensuram motus aut durationis, secundum prius et posterius, Gen. 5. Fuit omne tempus quo vixit Adam: id est, quantitas aut duratio vitae. In Hebraeo est, Omnes dies. quam vocem dierum saepe Vulgata versio per tempus reddit Proverb. quinto: Ubera eius inebriant te omni tempore. Sic Prover. decimoseptimo: Omni tempore diligit amicus, et frater ad tribulationem nascitur. id est, ut in tribulatione succurrat. Secundo, tempus significat


803. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

considerant, et deliciis omnibus facile vel lucellum aliquod anteponunt. ostenditque Paulus, quare diligentes et avidos quasi emptores nos esse oporteat: Quoniam, dies mali sunt, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἴσιν. Dies malos vocant Hebraei, tempora difficultatum et asperitatis plena, cuiusmodi tum inciderant: veluti cum fames vel penuria ingruit, vel quando cum callidis et astutis hominibus est agendum, vel mercatura dubiae et ancipitis fortunae videtur: tum solent mercatores circumspecte agere omnia, in quamvis


804. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

eorumque iumentis esset necessaria. Fuerunt omnino variae, ac pene innumerae tentationes, quibus tentaverunt Deum in deserto: sed omnium in fuit scopus, ut Deo sese opponendo, ac cum eo contendendo, illum contra se exacerbarent ac irritarent. Quare Psalmus nonagesimusquintus, et Epist. ad Hebraeos inquit: Ne obduretis corda, sicut in exacerbatione, in die tentationis illius in deserto,ubi tentaverunt me patres vestri: probarunt me, et viderunt opera mea quadraginta annis in deserto. Actorum decimoquinto, Petrus vocat tentationem Dei: quod pseudoapostoli adiungentes Christo bona


805. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: te- ] set Deum, si secundum Satanae instigationem sese deorsum praecipitasset. Sed si habuisset expressum mandatum Dei, non fuisset tentatio Dei. Christus [?: dic- ] tentatus per omnia nobis similiter, ut affici posset [?:-su ] infirmitatum nostrarum: Hebraeorum quarto. et [?: ] sus 2 inquit: Nam ex eo quod passus est tentatus [?: p- ] iis qui tentantur succurrere. ubi tentatio non [?: tan- ] illas diaboli tentationes, aut ad malum sollicitationes significat: sed etiam omnis generis afflictiones, quaestiam


806. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

ac malitia dicit, se non velle Deum [?:-tare ] . Septimo, Tentare effectus nonnunquam pro [?: ] causa ponitur, nempe pro afflictionibus ac cruce, per quas Deus tentat, probat ac experitur suos, eorumque mentem, sinceritatem ac constantiam. Sic dicta Epistolae ad Hebraeos, de Christi tentationibus, quae [?:-do ] citavi, intelligi possunt. Deuteronom. 8: Ut in [?: d- ] to affligeret et tentaret te Deus. Sed quia [?: add- ] , Ut sciret an velis obedire ipsi, significat omnino [?: ] rationem. Iac. 1.


807. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

Post et [?: ] , de quibus suprâ suo loco. ut Isa. 50, Non fui rebellis, nec retrorsum actus sum. id est, perrexi sequi ac obedire Deo, non fui illi inobediens. Vulgata versio habet, Non verti tergum. Sic et saepe alias talibus loquutionibus interserit Tergum, ubi nihil tale est in Hebraeo. TERMINUS. Non apprehendes terminum proxime tui, quem terminaverunt priores: Deut. 19. id est, nihil occupes de agro aut iure vicini. Abstuli terminos populorum, Isa. 10. id est omnia occupans, ac in meam potestatem redigens, confudi veteres distinctiones possessionum, aut


808. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

tui, quem terminaverunt priores: Deut. 19. id est, nihil occupes de agro aut iure vicini. Abstuli terminos populorum, Isa. 10. id est omnia occupans, ac in meam potestatem redigens, confudi veteres distinctiones possessionum, aut imperiorum. TERNARIUM numerum putant aliqui etiam in Hebraea lingua pro multitudine accipi: sicut Graece, Latine, et etiam Gallice amplificat. ut, Terque quaterque beatus: τὸς μέγιστος, ter maximus: et triplex unda apud Graecos. Sic putant aliqui Paulum dicere, se raptum fuisse [?: ]


809. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

Allusio est ad apparitionem Dei in monte Synai, ubi terra tremuit, et montes fumarunt ac arserunt, praesertim ipse Synai. Quomodo Petrus dicat terram consistere ex aqua, et per aquam, 2. Pet. 3, supra in voce AQUAE dictum est. TERRIBILIS Deus crebro in Sacris literis dicitur, vox Hebraea est נורא nora. Malach. 1. Nomen meum est terribile in gentibus: Septuaginta habent, Illustre. Exod. 15, Est terribilis laudibus: id est, cuius landes, cum narrantur et audiuntur, merito omnibus terrorem incutiunt. Quis ut tu in diis Domine? Quis


810. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

dignum est, quod Suetonius in vita Neronis, et A. Gellius lib. 12. cap. 21 docent, nomen Nero (quod proculdubio idem est cum Nora, terribilis) esse Sabinum, unde Claudiorum familia venerat et significare lingua Sabina fortem, ac virtute [?: pr-- ] tum. Omnino enim multa Hebraea nomina fuerunt [?: ] in Latio usitata: ut est etiam Roma, aut Rama, in [?: ] bus sita: Numa, id est, dormitator. sic enim ille [?: be- ] populus sacrificulum, et


811. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

mundi. Christus dicit Ioh. 5. Si ego de me testor, testimonium meum non est verum. Et contra 8 cap. ait etiam: Si ego de me testor, testimonium meum est verum. ubi intelligendum est non de ipsa nativa testimonii veritate, sed de externa receptione aut approbatione: sicut ferme Hebraeum נאמן Neeman verum pro fideli, approbato aut recepto intelligitur. Posset etiam videri illud prius dictum esse, quasi per quandam concessionem. quasi dicas: Vobis hoc largiar, quod si solus de me testarer, non necesse esset mihi credi, meritoque


812. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut in multis aliis locis, non significat simpliciter testari de aliquo, ut solent testes a iudice rogati: sed publica professione quidpiam ita testari, ut non modo assentiaris, sed etiam laudes ac comprobes. Itaque mihi quidem videtur respondere verbo Hebraeo ידה iada. pro quo saepe sacri scriptores usurpant verbum ὁμολογεῖν: unde תודה id est, μαρτυρία καὶ ὁμολογία


813. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

confirmatum est in vobis: id est, doctrina de Christo, vel etiam ea quae doctrinae coniuncta sunt, ut miracula, dona Spiritus, vitae honestas, confessio, persequutio, et similia. Vulgata versio semper מועד Moed tabernaculum testimonii vertit, cum in Hebraeo sit proprie conventionis aut condictionis, aut denique contestationis, ubi scilicet Deus contrahit aut agit cum populo suo: seu ubi condixit se habitaturum, quaerendumque esse, et homines exauditurum. ¶ Testamenti vox multum in Sacris literis celebrata, maximique momenti est,


814. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

maximique momenti est, quam operae precium esset quam diligentissime exponi. Ego dicam quod Dominus suggesserit: alius, aut etiam ego, si Dominus benedixerit, alias meliora, tametsi iam et supra in voce FOEDERIS et PACTIONIS dicta sint quaedam. [?: V- ] haec in Veteri testamento Hebraeorum est ברית Berit, quod proprie pactum aut foedus significat. Quae quidem vox non paulo clarius nobis rem ipsam exprimeret, tametsi et ista usitata Testamenti sua commoda habeat.. Vertit vero eam Aquila, teste Hieronymo,


815. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

merum foedus, nec etiam merum testamentum, sed quiddam mixtum, ut merito testamento foedus composita voce dici appellarique posset: ut mox ostendam. Alias sunt etiam in ipsa Scriptura tractatur ut foedus, alias ut testamentum: hac quidem ratione magis in novo Testamento, praesertim in Galatis et Hebraeis. ¶ Scriptura Veteris ac Novi testamenti plerunque tantum duo testamenta expresse additoque numero nominat, ac inter sese confert: Ezech. 31. 2. Corinth. 3. Gal. 3. 4. et Hebr. 7. 8. 9. 10. Verum diligenter attendenti Scripturas aliquomodo, tria comparebunt: nempe Abrahami, aut etiam


816. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 618 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi simul voce Testamenti totam doctrinam ad illud foedus pertinentem, complectitur. Quomodo autem ei doctrinae simul, et carnali cordi non credentium aut renatorum, superiniectum sit velamen, in Libello de Velamine Moysis, cum Libro de Fide ac iustitia impresso, prolixe disserui. In Epistola ad Hebraeos multa de duobus testamentis dicuntur, dum ita inter se conferuntur, ut longissime novum veteri abolitoque praeponatur. Christus etiam dicitur esse mediator et sponsor huius testamenti aut foederis, quia ipse etiam conciliavit ac sanxit hoc foedus inter Deum ac nos, veluti quidam communis


817. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 618 | Paragraph | SubSect | Section]

tractationem, quam alio qui in hac Grammatica vocum expositione fieri forte deberet. DE SACRAMENTO, FOEDERE, et Testamento. Plurimum omnino faceret ad perspiciendam et illustrandam naturam Sacramentorum et Testamentori Veteris ac Novi, si considerarentur ut foedera: quod et sunt, et ab Hebraeis in Sacris literis (praesertim Veteris instrumenti) perpetuo vocitantur. hoc enim vere istorum genus, ac genuina natura est. Quod non anima dvertentes quidam, partim male Sacramenta definiunt, quid sint signa externa, aut quippiam simile, affirmantes: partim ea longissime a testamentis


818. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 618 | Paragraph | SubSect | Section]

tantum unum vetus, ac unum novum Testamentum esse dicitur. Etsi enim tum olim, tum et post Christum in [?: ] no ritu aut caeremonia nonnihil variarunt: tamen in summa, fine ac scopo, unum quoddam Sacramentam illi diversi ritus actiones'ue fuerunt. Non solum autem ex nomine Hebraeo Berith, foedus, quae Sacramenta in Sacris literis notantur, ista foederum sacramentorumque convenientia, cognosci confirmatique [?: ] sed ex eo quoque, quod tum Moses Gen. 17 Sacramentam circumcisionis nominat foedus, circumscribitque [?: ] dus, quod a duabus


819. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 619 | Paragraph | SubSect | Section]

offertur. Sic et in veteri Testamento, in instaurando foedere, de eadem victima carnibus ac sanguine eius, et Deo offerebatur, et hominibus dabatur: qui carnes comedebant, sanguine vero aspergebantur. Quinetiam ipsa verba veteris foederis prorsus cum Sacra coena aut novi foederis conveniunt: Hebraeorum 9. et Exodi 24: Hic est sanguis Testamenti, quod praecepit aut instituit Deus erga vos. Verûm adscribamus verba foederis ex Exodo plenius. Et accepit Moses dimidium sanguinis, et posuit in crateris, et dimidium sanguinis sparsit super altare. Et accipiens librum foederis, legit in


820. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 619 | Paragraph | SubSect | Section]

foedus: tametsi διαθήκη in singulari, ut peritissimi Graecae linguae testantur, significet usitatissime pactum: in plurali autem testamentum, ut supra in voce foederis citatis scriptorum testimoniis prolixius ostendi. Caeterum Epistola ad Hebraeos cap. 9 istud novum foedus omnino facit testamentum, et mortem testatotoris requirit ad eius confirmationem: quare omnino est quiddam ex utroque mixtum, quod merito Testamentofoedus dici posset. Consideremus igitur primum differentiam inter foedus ac testamentum: deinde,


821. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 623 | Paragraph | SubSect | Section]

cumulum lapidum in memoriam transactionis cum Labano. Sic et Exodi 24 fabricat Moises tum altare Domino, tum 12 statuas, veluti repraesentantes duodecim tribus, ut illae duodecim statuae cum illo uno altari repraesentante Deum, esset memoriale initi inter Deum et duodecim trib. foederis. In Hebraeo מצבה mazeba proprie statuae dicuntur, sed Vulgata versio in omnibus illis locis vertit titulum. Sic Absolon dicitur sibi erexisse statuam: vel. ut Vulgata habet, titulum: 1 Sam. 18, Levit. 26 videtur probibere Deus, ne Israelitae sibi erigant


822. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 625 | Paragraph | SubSect | Section]

eruent oculos subsannantis patrem: Prov. 30. id est, punietur tristi supplicio, et insepultus abiicietur, aut in patibulo suspendetur. Solent enim magni corui in torrentibus, et praeruptis rupibus ac ruinis aedificiorum versari. TOTUS aliquando idem est quod Omnis: quia collo Hebraeum utrunque perinde notat, nempe et continuam et discretam quantitatem. Sic, Propter te morti tra ditur tota die, habet Vulgata in Ps. 44. et Rom. 8. Rectius forte, Omni die, aut omnib. dieb. vel semper. Sic saepe, haec locutio posset corrigi in Psalterio Vulgatae versionis. 2. Cor. 1.


823. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 626 | Paragraph | SubSect | Section]

est, et ab ipsomet propheta exponitur, quod sit magna vi ac veluti violenter cumulare sibimet peccata, iram Dei et poenas: quod fit potissimum, cum praeter impoenitentiam, etiam derident atque exagitant minas Dei peccatores. De quo loco supra in voce FUNIS et INIQUITAS. TRANSEO verbum Hebraeum est עבר abar, quod saepe etiam pro praetereo ac transgredior Vulgata vertit. Aliquot igitur, eaque primaria eius significata haberi possunt ex verbo Praetereo, supra exposito. Ibi. n. dixi, quod alias significet perire aut interire: ut, Caelum et


824. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 626 | Paragraph | SubSect | Section]

in transitum Michmas. Sic 1. Sam. 14, Et inter transitus, per quos quaerebat Ionathan transire. TRANSFERO verbum est perspicuum. [?: Vulg- ] habet 2 Sam. 24: Sed precor Domine ut transferas peccatum meum. id est, condones aut aboleas, aut etiam amoveas a me. In Hebraeo est ad verbum, Ut facius transire. Sic in Esther cap. 8, Flens et orans eum, ut [?: tr- ] faceret, aut transferret a se ac populo suo malitiam Aman. id est, amoveret ac depelleret sceleratam eius machinationem. Hic prorsus Hebraismus est in [?: prec- ]


825. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 626 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebraismus est in [?: prec- ] ne Christi post coenam, cum petit se liberari a [?: ] supplicio. Nam Matth. 26 habet: Pater si possibile est, transeat hoc poculum â me. At Marcus et Lucas [?: ] : Transfer hoc poculum. qui expresserunt hiphil, sententiam Hebraeorum coniugationem העביר heeber, [?: ] transire: id est, amove a me. hoc est, libera me hoc [?: ] tristi malo. Nam si maxime prima coniugatione [?: ] [?:-ter ] precandum usus fuisset, tamen eadem esset


826. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

est discriminis, quod in Latina lingua ista particula intendendi, negationi postposita, destruitur a negatione, et relinquit gradum remissum: ut, non prorsus, non omnino, non valde, non adeo. At praeposita auget negationem, ut universaliter neget: ut prorsus non. omnino non, valde non. Contra Hebraeis interdum, sive praeponatur, sive postponatur negatio adverbio intendendi augetur, aut intenditur ab ea negatio, ut in praecedentib. exemplis auditum est. VALLIS, aliquando significat homines habitantes in valle. Psal. 65, Valles clamant et canunt. Vallis saepê


827. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 631 | Paragraph | SubSect | Section]

Lutherus, der [?: ] [?: ] hat zu der losen lehr, qui non delectatur falsa doctrina. Nunquam construitur Vanitas cum mendacio. Psal. 31, Odi observantes vanitates mendacii: ego autem in Domino consisus sum. id est, vanas idololatrias. VAS Hebraeis quodvis instrumentum, et quamvis omnino supellectilem significat: inde in Scriptura vasa belli, vasa musica, vasa pastoris, vasa peregrinationis vasa ornamentorum muliebrium, vasa venationis, vasa pellicea, pro instrumentis aut supellectile tali. Vas [?: ] , id est testaceum:


828. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 632 | Paragraph | SubSect | Section]

apparet, tunc fuisse usitatum, ut munus esset testimonium iuris aut innocentiae alicuius apud alios homines. Sicut enim Abimelech accipiens munus 7 ovium, testabatur puteum esse Abraami: ita idem dans munus mille argenteorum, testabatur Saram esse inviolatam. VENAM vertunt aliqui vocem Hebraeam מקור Macor, quae magis proprie scaturiginem sonat: utuntur sane Latini hac metaphora pro scaturigine. Prov. 25, Fons conculcatus et vena fontis corrupta, iustus nutans coram impio, aut iudicio impii: ille enim damnat eum tanquam aquam immundam ac


829. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 633 | Paragraph | SubSect | Section]

draconum vinum eorum, et [?:-el ] aspidum crudele. Per venenatum vinum intelligit [?:-quorem ] , quem ex malo thesauro cordis depromunt. Psalmo 58, Venenum est illis instar veneni serpentis. Item Psalmo 13, et Roman. 3, Venenum aspidum sub labiis eorum. Vocem Hebraeam Rosch Deut. 29, et Osee 10, vertunt aliqui venenum, sed videtur potius sed significare. VENIO verbum plurifariam accipitur. primum aliquando est adverbium hortandi, sicut et de Vado supra dixi, idem valens quod Age, Agite. 1. Sam. 9, Veni revertamur. 1. Sam. 20. Veni


830. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 633 | Paragraph | SubSect | Section]

τῶν νόμων, ἀλλ' ὕστερος πολιτεύου. [?:--em ] Actor. 12. lsti omnes ἀπέναντι, coram: id est, contra decreta Caesaris agunt. Sic et Hebraeum Ante, significat fine. Monet Erasmus in Annotationibus, has duas voculas πρό ἰμοῦ, non extare in vetusta versione: ac sane [?:-um ] est, pleraque eius exemplaria non habere. Vidi [?:-en ] ego unum circiter ante 200


831. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

pater eum cogitatione gignat: quod commentum Irenaeus veterib. haereticis tribuit. Quare in proprio Libello recitavi Patrum testimonia, omnem scrutationem, illius imperscrutabilis nativitatis damnantium. Tertio, Verbum videtur divinam quandam vim aut efficaciam denotare: quandoquidem Paulas dicit Hebraeorum 1, Christum ferre aut sustentare omnia verbo potentiae suae: et Psalmus soli eius mandito iussionique tribuit, quôd solum dixerit, et mox omnia facta sint: praeceperit, et omnia coram constiterint sicut et Centurio dicit, Dic tantum verbum: id est adhibetuam vim, aut efficaciam. Sic


832. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebraeorum 1, Christum ferre aut sustentare omnia verbo potentiae suae: et Psalmus soli eius mandito iussionique tribuit, quôd solum dixerit, et mox omnia facta sint: praeceperit, et omnia coram constiterint sicut et Centurio dicit, Dic tantum verbum: id est adhibetuam vim, aut efficaciam. Sic Hebraeorum 11, Fide intelligimus aptata esse secula verbo Dei, et 2. Petr. 3. Illud volentes nesciunt, quod caeli iam olim fuerint ex aqua et per aquam consistentes verbo Dei. At qui nunc sunt caeli et terra, eiusdem sermone repositi sunt, et custodiuntur in diem iudicii et perditionis impiorum.


833. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

Commoratusque est illic annum et menses sex, docens verbum Dei: id est, doctrinam caelum. Idem significat verbum veritatis, Coloss. 1. Verbum [?: ] 1. Ioan. 1. et Philipp. 2. Item Verbum crucis, 1. Corint. 1. Verbum salutis, Act. 13. Verbum gratiae, Act. 14: Verbum solatii. Hebraeos. 13. Verbum Evangelii, Act. 15. Significat igitur [?: ] totam doctrinam Dei, tum et singulas species eius. Hag 2. Verbum quod pepigi vobiscum, cum egrederemini de terra Aegypti: id est, pactum aut foedus. Praecepta Dei etiam verbum Dei vocantur: Num. 9. per verbum Dei


834. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 639 | Paragraph | SubSect | Section]

gubernatoris aut doctoris dicuntur. Primo Regum undecimo: Reliqua autem verba regis Salamonis, etc. sunt scripta in libris Salomonis. Sic saepissime de aliis regibus indicatur, ubi nam eorum historiae plenius contineantur. Hinc libri quos vocamus Paralipomena vocantur in suo Hebraeo titulo, Verba dierum regum Iuda aut Israel: id est, acta ac gesta singulorum temporum vel vitae alicuius illorum regum. Sic illi vocant Annales aut Chronica sua. Aliquando verba simpliciter ac sine additamento historiam significant. secundo Paralipomenon vigesimo: Scripta sunt in verbis


835. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

Nolite timere opprobrium hominum. Nam veluti vestimentum, sic devorabit eos tinea: et veluti [?: la- ] devorabit eos vermis. Sic saepe alias per tineas ac vermes fragilitas hominis et rerum humanarum describitur. Postremo, vermiculi genus fuit, unde rubram purpuram confecerunt: quare Hebraei eum colorem vocant tholaath: vermiculum, forte ipsas Conchas ex quibus idem color confieri solitus est, hoc nomine infigiunt. Sic putant aliqui nomen Italicum Scarlato, quo idem color nunc vocatur, venire a Graeco σκώληξ, quasi dicas


836. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

Italicum Scarlato, quo idem color nunc vocatur, venire a Graeco σκώληξ, quasi dicas σκολήκοτον. Sic et Itali eundem colorem a verme dicunt Vermiglio. Iam ille profundissimus et sanguineus rubedinis color fuit Hebraeis symbolum spiritualis maculae, id est peccati forte ob caedes, quia homicidae sanguine rubent: sicut contra albedo et candor, tum illis tum aliis gentibus innocentiae indicium fuit. Ideo dicit Deus Isaiae cap. 1. Si fuerint peccata vestra ut vermiculus, sicut nix albescent:


837. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

et viam pacis non cognoverunt. quod citat Paulus ex versione LXX, Psalm. 13: vel potius ex Isaiae 50, quam etiam Vulgata secuta est. Sensus autem est, quod omnes impiorum conatus ac consilia sint tantum eo directi, quomodo laedant alios, et non quomodo iuvent, aut tranquille cum eis agant. In Hebraeo, verba ista non sunt in eo Psalmo, sed Isaiae 50. Via Domini aliquando doctrinam eius significat, ut supra plenius dixi. Sic dicit Oseae cap. 14: Planae sunt viae Domini, et iusti ambulabunt in eis, impii autem corruent in eis. id est, timentes Deum facile doctrinam eius


838. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

et litera Pythagorae, et Cebetis: quarum alteram virtutis, alteram voluptatis esse voluerunt. Adhuc per excellentiam viam vobis monstro, 1. Corinth. 12 id est, Hanc doctrinam de quaerendis potioribus donis, ad huc multo illustrioribus rationibus aut confirmatione vobis proponam. In Epistola ad Hebraeos 9 et [?: ] agitur de viae in sacrarium Dei patefactione: et postea mox dicitur, eandem per Christum, eiusque passionem esse apertam. Verba prioris loci haec sunt: Hoc declarante Spiritu sancto, nondum patefactam esse viam ad sacrarium priore tabernaculo adhuc consistente.


839. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 647 | Paragraph | SubSect | Section]

tristes poenas. Videntes dicti sunt vetustiore vocabulo, prophetae: ut est 1. Sam. 9. Sic et 2. Sam. 24: Factum est verbum Iehovae ad Gad prophetam videntem Davidis. 2. Reg. 17: Per manus omnium prophetarum et omnis videntis. Verbum est הזה haza Hebraeum. Videns, aliquando significat sapientem: Exod. 23. Munus excaecatuidentes. id est, sapientes. Sic et Latini interdum dicunt Oculatum. Angeli pusillorum Christi dicuntur semper spectare faciem Dei: Matth. 18. id est, frui eius conspectu, vel etiam quasi causam pusillorum Christi


840. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

quia non noverunt patrem, neque me. Videri aliquid alicui, pro existimare, opinari et arbitrari eum. 1. Corinth. 7: Videor autem et ego spiritum Dei habere. id est, existimo me habere. Exod. 20 ponitur Videre pro audire: Omnis populus videbat tonitrua Dei. pro, audiebat. VIDE verbum apud Hebraeos saepe ponitur pro adverbio demonstrandi, sicut et apud Germanos Sich. Vide etiam oram pallii tui: 1. Sam. 24. id est, En, cum eam abscidi, facile potui te interficere. Sic 2. Sam. 24. Vide boves pro holocausto: pro, en, vel ecce. Tametsi in talibus locis illud Vide non tantum


841. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 649 | Paragraph | SubSect | Section]

pax, multo vero magis dilectio, colligat omnia membra inter se, ut totum corpus integrum in disruptumque permaneat. Papistae hinc volunt probare, nostram charitatem nos efficere perfectos coram Deo: quod solius Christi est, qui id per suum passionis sacrificium efficit, teste epistola ad Hebraeos. At metaphora Vinculi, cuius proprium est partes coniungere, et vox τελειότης integritas, eos manifeste refutant. Verum de hoc loco supra in vocabulo Integritatis dixi. VINDEMIA, per metaphoram aliquando significat bellum et


842. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 650 | Paragraph | SubSect | Section]

nos. Virtutem: Confortamini et estote viri, 1. Sam. 4 1 Reg. 2. i. estote virili animo praediti. 1. Samuel. 26, Nonne vir tues? i. virtute militari praestas. Solet alioqui interdum distingui vir ab homine in Sacris literis, sicut et in prophanis Latinae ac Graecae linguae autoribus: de cuius Hebraeis nominibus supra dixi. Secundo, crebro sonat vir idem quod Aliquis Prov 6. Nunquid accipiet vir ignem in sinum suum, et non [?: ] retur? pro, num aliquis. Exod. 2. Vir de domo Levi accepit uxorem: i. quidam de tribu Levi. 1. Sam. 14. Respondit vire populo: i. quispiam.


843. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 652 | Paragraph | SubSect | Section]

erumpit, ac feliciter germinat et crescit in maximam et speciosissimi arborem. Virga Dei, ille Mosaicus baculus dicebatur quia Deus per eum miracula fecit. VIRGO vox, quatenus ad Isaiae septimum caput [?: ] net (ubi inquit Propheta, Ecce virgo concipiet) quoniam ibi est Hebraea vox Alma, supra in ALMA est exposita. Nunc de aliis eius acceptionibus dicemus. Psal. 78: Virgines eius non fuerunt laudatae, aut honorarae sub nuptiis: omnes intelligunt agi de nuptiis virginis quae non fuerunt factae ob paucitatem iuvenum, qui eas ducerent. Illud porro


844. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

Non caligavit oculus eius, nec aufugit viror eius. Proverbium Christi, Si haec fiunt in viridi, quid fiet in arido? supra in voce ARIDUS expositum est. VIRTUS, varie accipitur: plerunque tamen de militari fortitudine. In Hebraeo est plerunque Chail, licet et aliae quaedam vicinae voces hac Latina appellatione interdum reddantur. Iudic. 18, Miserunt Danitae e suo numero quinque filios virtutis, id est, strenuos ac bellicosos. 2. Sam. 17, Et ipse etiam filius virtutis, cuius cor sit sicut cor leonis, liquescendo


845. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

et beneficentiam erga proximum. VISCERA, sunt maiora vitaliaque membra: ut cor, pulmo, epar, lien, et forte etiam renes. In Novo testamento est Graecum σπλάγχνα, quod citra controversiam praedictas partes notat. At in Veteri testamento et Hebraea lingua est רחם rechem, quod proprie tum ipsam vulvam ac uterum, tum etiam secundinam (cui foetus in utero matris involutus est) significat. Rechem enim, matrix, aliâs etiam pia mater dicta est. Nam ut panniculus ille tenuior firmans ac tegens


846. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

significat. Rechem enim, matrix, aliâs etiam pia mater dicta est. Nam ut panniculus ille tenuior firmans ac tegens cerebrum, maternam custodiam cerebro impendit, ne laedatur, ideo piae matris nomen adeptus est: ita panniculus matricis, quia illi alteri et materia et officio est similis, etiam Hebraeis isto nomine רחם pia mater dicitur. Iudico autem, ipsum verbum, ac caetera quoque nomina ab isto nomine רחם esse derivata. Gen. 20, Concludendo conclusit Iehova omnem matricem domus Abimelech. Exod. 34, Omnis


847. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

non potuerit. Quinetiam interdum clare Viscera videntur significare cor et adiuncta vitalia membra. Iob 38: Quis posuit in visceribus sapientiam? Hierem. 31, et Ezech. 11, promittit Deus, se daturum esse spiritum ac legem suam in viscera nostra: ubi cor intelligi necesse est. Sed est ibi in Hebraeo alia vox, nempe קרב Kereu, quod significat interiora. Porro ab hoc nomine materni uteri aut viscerum, fit verbum רחם richem, quod significat ex animo misereri alicuius: et nomen racham, ac in plurali rachmaiim,


848. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

viscerae 1. Iohan. 3: Si quis clauserit viscera sua a fratre egentei non vero amore eum complexus fuerit, nec beneficeatiam suam ex dilectione in eum effuderit. VISIO. Videre verbum supra exposui: nunc sequitur nomen Visio, quod plerunque de prophetica visione accipitur. In Hebraeo est חצן chazon. Solebat enim Deus prophetis suam voluntatem revelans, simul etia quasdam externas species spectandas vel carneis vel saltem animi ac spiritus oculis exhibere. Inde factum est ut ali quando tum illae species visae, tum doctrina adiuncta,


849. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

Zabulon et terra Nephtali ad viam maris trans aut ultra Iordanem Galilaea gentium, etc. est obscurus. Qua enim ratione illa dicantur esse ultra Iordanem, cum respectu Isaiae, ex cuius nono capite ista citantur. Omnia illa loca sunt citra Iordanem Aliqui ergo respondent, quod vocula Hebraea eber simpliciter latus aut transitum significet: eoque respectu eiusdem hominis utrumque latus indicare ac denotare queat, ut docent et exemplis comprobant Hebraei vocabularii. Alii putant, esse congeriem vicinorum locorum terrae Zabulon, terrae Nephtalim Galilaeae, et terrae quae est ultra


850. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

cum respectu Isaiae, ex cuius nono capite ista citantur. Omnia illa loca sunt citra Iordanem Aliqui ergo respondent, quod vocula Hebraea eber simpliciter latus aut transitum significet: eoque respectu eiusdem hominis utrumque latus indicare ac denotare queat, ut docent et exemplis comprobant Hebraei vocabularii. Alii putant, esse congeriem vicinorum locorum terrae Zabulon, terrae Nephtalim Galilaeae, et terrae quae est ultra Iordanem, et non esse coniungendam illam praepositionem aut loci indicationem cum Galilaea: quasi dicat, illam esse ultra Iordanem. Mea vero opinione, illa est


851. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

perinde illa adumbrant, ac utcunque delineant, sicut umbrae sua corpora. Colossens. 2, Quae sunt umbrae rerum futurarum, at corpus est Christi: ubi opponuntur illi [?: ] pi aut picturae, caeremoniae, sequenti vero cultui religionis, ac beneficiis Christi, ut corpori umbra. Hebraeorum 8, Qui exemplari et umbrae deserviunt rerum caelestium. Umbra mortis, praedicta ratione delineationis rerum dicitur: quia umbra corpus suum nonnihil exprimit ac depingit. Significat autem summa pericula, plena mortis ac terroris, sive ea sint temporaria, sive spiritualia ac aeterna.


852. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 659 | Paragraph | SubSect | Section]

vos. Similia ergo sunt ista vocabula, et de eadem re in praedictis locis agunt: Spiritus sanctus aut Virtus Dei superveniet super vos, obumbrabit, ut umbra se extendet super aliquem superhabitabit et superinduet aliquem. UMBRACULUM vox eandem vim in figurata significatione habet, quin et in Hebraeo textu plerunque idem nomen צל zel est. UNGERE verbum, per synecdochen aut metonymiam significat interdum, aliquem constituere in regem, aut etiam pontificatui inaugurare: quia tum sacerdotes, praesertim summi, tum etiam reges ungebantur


853. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 659 | Paragraph | SubSect | Section]

oleo aut unguento: ut de sacerdotibus prolixe legitur Exodi vigesimonono, et Levitici septimo: De regum porro unctione in libro primo Samuelis, et primo Regum saepe legitur, Quare etiam filius Dei ac redemptor humani generis, cum sit rex et sacerdos noster, vocatur unctus: hoc enim sonat tum Hebraea vox Meschias, tum et Graeca Christus. De cuius inunctione dicit pater caelestis Psalmo secundo: Ego autem unxi regem meum super Sion montem sanctum meum. et Psalmo octuagesimonono: Inveni David servum meum, oleo sancto unxi eum. Dicitur autem IESUS unctus in regem ac summum sacerdotem,


854. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 659 | Paragraph | SubSect | Section]

unxit te Deus oleo laeticiae prae consortibus tuis: ubi oleum laeticiae est ipsemet Spiritus sanctus, exhilarans unctum: sicut passim Scriptura gaudium Spiritus sancti praedicat ac celebrat, ac in eo etiam ipsum regnum caelorum collocat. Eo igitur laetificante oleo, teste Psalmo et Epistola ad Hebraeos, unctus est Christus prae omnibus consortibus suis, quicunque unquam uncti fuerunt, sive sacerdotes, sive prophetae, sive reges: utpote cui Deus spiritum non dat ad mensuram sed in plenitudine, ex qua omnes alii hauriant et accipiant. Posset autem ibi recte exponi etiam, Propter


855. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 660 | Paragraph | SubSect | Section]

et affectibus, denuo in unum collige ac congrega, ut totum tantum ad timorem tui feratur, teque solum respiciat ac colat. UNIVERSITAS iniquitatis, Iacobi 3 habet Vulgata: ubi Graeca dicit, Mundus est iniquitatis, id est, iniquus, aut iniquitati deditus. Universitas formae, in Hebraeo michlol, quod rectius perfectionem redderes: Psalmo 50 Ex Sion universitate formae Deus resplenduit: id est, perfectissima, pulcherrima et absolutissima forma. UNUS, vox numeri cardinalis, saepe pro ordinali ponitur, idemque significat quod primus. Sic Genesis 1 dicitur,


856. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 661 | Paragraph | SubSect | Section]

] illis verbis: Donec evadamus omnes in unitatem [?: ] , et agnitionis filii Dei in virum perfectum in men [?:-am ] staturae adulti Christi. Unum esse cum aliquo, signi [?: ] interdum parem esse, aut aequali conditione. Gala 3. Omnes vos, sive Graeci, Hebraei aut barbari, sive [?:-ri ] sive servi, sive masculi sive feminae, unum estis [?: ] Christo. id est, eadem aut perinde bona conditione. Corinthiorum tertio: Qui rigat, et qui plantat, unum [?: ] . D. Iohannes in quinto dicit, Tres testes in caelo,


857. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

vigesimoprimo: Et amaritudine affectus est Esau usque valde. Primo Samuelis undecimo: Et laetatus est ibi Saul, et omnes Israelitae usque valde. id est, vehementer et supra modum laeti fuerunt. Non usque valde: significat penitus non, prorsus non: Latinis esset particularis negativa, sed Hebraeis est universalis, ac prorsus eandem rationem obtinet haec formula, sicut et illa Non omnis. Psalmo centesimodecimonono: Ne eripias verbum veritatis de ore meo usque valde, id est, prorsus ne eripueris. Ibidem: Ne derelinquas me usque valde. De qua locutione supra [?: ] Valde


858. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

] : Admeod, sicut omnino, prorsus, penitus: non autem gradus actionis aut verbi definit aut describit. Numer. 14. Certe expelletur Cain, usquequo Assur captivum ducat te. pro, expelleris, quousque captivus abducaris: seu ita expelleris, ut etiam captivus abducaris. UT lemaan Hebraeis interdum significat consequens non proprie (ut ita dicam) causatum ex praecedenti, sed ultro ac sponte illud comitans. Ioan. 12. Non credebant in Christum, ut sermo Isaiae impleretur: Domine, quis credidit auditui nostro? Non quidem ad eum finem accidit [?:-lorum ]


859. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 666 | Paragraph | SubSect | Section]

7, et Apocalyps. 3. Alter vero, qui non est secundum scientiam, et caecus potius impetus ac furor dici debet. Romanorum decimo. Philippens. 3. Actorum secundo. Galat. 1. Hinc demum sexta significatio orta est, cum ζῆλος ad ignis ardorem transfertur. Hebraeorum decimo. Zelotypia amatorum per metaphoram zelum Pseudapostolorum notat. Galat. 4 inquit Apostolus: Zelantur vos non bene: sed [?:--dere ] vos volunt, ut se depereatis. Est autem ibi metaphora sumpta a procis zelotypis, quam etiam sequentibus versiculis duobus


860. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

audita est in terra nostra. Sed tunc columba Spiritus sanctus dicitur, quando scripturae Sacrae manifesta dissertio est: tunc vero turtur Spiritus sanctus intelligitur, cum Scripturae altis atque obscuris mysteriis elevantur. Milvus, significat (ut puto) rapacem, vel elatum. in Iob, secundum Hebraeos: Milvi abies domus est. Accipiter, interdum sanctus. ut puto, rapiens regnum Dei. In Iob: Nunquid in sapientia tua plumescit accipiter? Nycticorax, Christus, vel vir sanctus infidelibus despicabilis. In Psal. Factus sum sicut nycticorax in domicilio. Passer, nonnunquam


861. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

aquarum. Lupus, diabolus, vel haereticus. In Evang. Intrinsecus autem sunt lupi rapaces. Item in bonam partem: Beniamin lupus rapax. apostolum Paulum significans. Aper, diabolus. In Psal. Exterminabit eam aper de sylva. Tigris feminea interdum arrogantia. In lib. Iob, secundum Hebraeum: Tigris pereunt, eo quod non habuerit praedam. Monoceron, hoc est unicornis. In Psal. Et dilectus quemadmodum filius unicornium. id est singularis potentiae, vel sanctorum qui teneant unicum Dei verbum. Et in aliam partem: Et [?: ] cornibus unicornium humilitatem


862. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

id est singularis potentiae, vel sanctorum qui teneant unicum Dei verbum. Et in aliam partem: Et [?: ] cornibus unicornium humilitatem meam. Unicornes hic superbos, vel unum testamentum tenentes. Rhinoceron, fortis quique, vel in bonam vel in malam partem In lib. Iob, secundum Hebraeum: Nunquid volet rhinoceros servire tibi? Onager, eremita. In Iob: Quis dimittet onagrum liberum? Potest et populus ille Iudaeorum onager dici, quia sequitur in eodem libro: Ex vincula eius quis solvit? Vincula utique praecepto-rum. Hinulus, Christus, aut sancti, pro gratiarum varietate. In


863. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

XII. In Evang. Duodecim autem nomina haec sunt. XIIII. Ad sacramentum Dominicae generationis. In Evang. Abraham usque ad David generationes sunt quartuordecim. XV. Ad quindecim gradus templi. XVI. Ad numerum prophetarum. XXII. Ad sacramentum divinorum voluminum, secundum literas Hebraeorum. XXIIII. Ad mysterium numeri seniorum in Apoc. Et super thronos viginti et quatuor seniores. XXX. Ad fructus fidelium coiugiorum. In Evang. Et dabunt fructum aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliud tricesimum. XXXIII. Ad mysterium aetatis, qua Dominus in carne versatus est. In Apost.


864. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

crebra responsio: et vereor ne assiduae interrogationes, ut fit plerunque, legenti generent ex satietate fastidium: meo nunc nomine ea quae spoponderam, opus variaturus, adnectum: singula quaeque, ut ordine ipso magis clareant, perspecies suas dividens, ac titulis suis subdens. Et primo veniam ad Hebraeorum nominum interpretationem, de quibus certa quaeque et celebriora brevitatis causa ponam.
CAPITA LIBRI SECUNDI. 1 Hebraeorum nominum interpretatio. 2 De variis vocabulis. 3 De expositione diversarum rerum.


865. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

adnectum: singula quaeque, ut ordine ipso magis clareant, perspecies suas dividens, ac titulis suis subdens. Et primo veniam ad Hebraeorum nominum interpretationem, de quibus certa quaeque et celebriora brevitatis causa ponam.
CAPITA LIBRI SECUNDI. 1 Hebraeorum nominum interpretatio. 2 De variis vocabulis. 3 De expositione diversarum rerum. 4 De gentibus. 5 De locis. 6 De fluminibus. 7 De mensibus. 8 De solennitatibus.


866. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

De veste sacerdotali. 11 De avibus vel volatilibus. 12 De bestiis et serpentibus. 13 De ponderibus. 14 De mensuris. 15 De Graecis nominibus. HEBRAEORUM NOMINUM INterpretatio. 1. Adonai, in Latinum sonat Dominus. Sabaoth, exercituum, sive virtutum: aut, ut aliqui volunt, omnipotens. IESUS, Salvator. Nazarenus, sanctus, sive mundus. Messias, unctus. id est, Christus. Michael, quis sicut Deus. Gabriel, fortitudo Dei. Raphael,


867. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

exercituum, sive virtutum: aut, ut aliqui volunt, omnipotens. IESUS, Salvator. Nazarenus, sanctus, sive mundus. Messias, unctus. id est, Christus. Michael, quis sicut Deus. Gabriel, fortitudo Dei. Raphael, medicina Dei. Adam, homo, sive terrigena. Eva, vita, sive calamitas. Miror unde apud Hebraeos interpretatio huius nominis tam diversa sit; nisi forte ideo, quod eadem et edendo homini vitam attulerit, et transgrediendo calamitatem: aut quod mulier aliis interdum vita, aliis est calamitas. Abel, luctus, vel miserabilis. Cain, possessio, vel lamentatio. Enoch, dedicatio. Mathusalem,


868. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

latitudo. Loth, declinans, sive unctus, Melchisedech, rex iustus. Abram, pater excelsus. Abraham, pater videns populum, vel pater multarum scilgentium. Sarai, princeps mea. Sara, princeps. Notandum, quod utriusque nominib. scil. Abrahae et Sarae tantum a literam Dominus addiderit, quae tamen apud Hebraeos per e legitur. Agar, advena, vel conversa. Ismael, auditio Dei. Isaac, risus: non tamen, ut quidam putant, ideo sic appellatus, quia Sara riserit: sed quôd Abraham, qui tunc utique prior risisse indicatur. Rebecca, patientia, sive quae multum acceperit. Iacob, supplantator. Israel, vir


869. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Domini. Hieremias, excelsus Domini. Ezechiel, fortitudo Domini. Daniel, iudicium Domini. Iudith, laudans, aut Iudaea. Ioseph, auctus. Maria, illuminata, sive stella maris: sed sermone Syro, domina. Simon, pone moerorem, vel obediens. Petrus, agnoscens. Bariona, filius columbae: Syrum pariter, et Hebraeum. Cephas, petrus: Syrum est. Paulus, mirabilis. Saulus, tentatio respicientis, vel tentationis securitas. Andreas, virilis: Graecum est. Iacobus, supplantator. Iohannes, Domini gratia. Philippus, os lampadarum. Bartholomaeus, filius suspendentis aquas. Thomas, abyssus, vel geminus: unde et


870. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sive transitio. Aethiopia, tenebrae. Aegyptus, tribulatio, sive tenebrae. Tyrus, angustia. Romani, sublimes, vel tonantes. Sinai, mensura, sive mandatum. sive tentatio, vel amphora mea. Gehenna, vallis gratuita. Quidam aestimant appellatam hanc a valle Gehennon, quae est iuxta murum Hierusalem. Hebraei, transitores. Sadducaei, iustificati. Pharisaei, divisi. Galilaei, volubiles. Samaritae, custodes, eo quod â Babyloniis illic ad custodiam collocati sint Iudaeorum. ¶ Cum in caeteris, tum et in hoc abundanter liquet, scriptura omnis sacra quam vere divina sit, ac plena


871. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nomina, sicut res edocent, prophetiam sonant? Sediam de variis vocabulis interpretationem ponamus. De variis vocabulis. II. Alleluia, Latine est, laudate Dominum. Ia. n. unum est de [?: ] nominib. Dei, quae apud Hebraeos habentur. Amen, [?: ] re, sive fideliter. Diapsalma, semper: eo quod illa quibus hoc annectitur, sempiterna esse cofirmet a Deo. non commutationem metri significat, ut quidam existimant: vel [?: ] ritus prophetici refectionem. Sunt etiam, qui Diapsalmas


872. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

cor o efficitur. Cinari, ut quidam putant, acetabula, quae [?:-c- ] in modulos concitantur. Thyna, ligna. de his Solomon gradus fecit in domo Domini, incognita, ligna ent pentiorib. Iudaeorum. Sethim, spinarum in eremo genus est, e quae+. bus lignum imputribile. Sabeth, virgulti apud Hebraeos nomen est, in Gen. Ecce, inquit, aries post tergum eius tenebatur in virgulto Sabeth. Lebetae, aenei minores, in usa coquendi paratae. In Paral. Pacificas vero hostias coxerunt in lebetis, et cacabis, et ollis. Cophinus, corbis. Hadria, vas aquarum. Condi, in Gen. poculum, vel scyphus.


873. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 679 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Assyrii, ab Assur filio Sem. Hi urbem Ninum exnomine Nini regis condiderunt, quae nunc Ninive vocatur. Syros appellatos quidam asserunt ab Asurim, filio Abrahae ex Cethura. Us, quae et Auxitidis regio, circa Caelesyriam: ita ab Us, Sem pronepote appellata. Elamitae, Persae, ab Elam filio Sem. Hebraei cognominati sunt ab Heber, qui pronepos fuit Sem. Casdei, nunc Chaldaei vocantur: et Casdei, a Cased filio Nachor, fratris Abrahae. Hi omnes de Sem posteritate procedunt. De Locis. V. Iebus, ipsa est Hierusalem, ipsa


874. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 679 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

qui apud nos mensis Sextus appellatur. Casleu, in Zacharia propheta, November: qui est Nonus. Thebeth, in libro Hester, December: qui est decimus. Sabath, in Zacharia propheta, Ianuarius, qui apud nos undecimus. Adar, in libro Esdrae, Februarius: qui apud nos duodecimus. Quod sic etiam reliqua Hebraea mensium vocabula, quae in Canone non reperi, scire voles: Iar, vocatur mensis secundus: Sivan, tertius: Thamus, quartus: Alo, quintus: Tisri, sextus: Mareson, septimus.


875. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Mareson, septimus. De Solennitatibus. VIII. Annus Iubilaeus, annus quinquagesimus, qui erat annus remissionis, quo in Israel unusquisque rei suae venditor, ad ius eius, etiam absque precio revertebatur. Pascha, transcensus: Hebraeum est, non Graecum. Transcensus vero idcirco dictus est, quod Hebraei ab Aegypto in terram repromissionis transcenderunt. Certe Pascha nostrum est, quod Salvator ab inferis resurgens, caelorum regna transcenderit. Phase, itidem Pascha est, transcensus, vel transitus. sunt qui magis


876. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

De Solennitatibus. VIII. Annus Iubilaeus, annus quinquagesimus, qui erat annus remissionis, quo in Israel unusquisque rei suae venditor, ad ius eius, etiam absque precio revertebatur. Pascha, transcensus: Hebraeum est, non Graecum. Transcensus vero idcirco dictus est, quod Hebraei ab Aegypto in terram repromissionis transcenderunt. Certe Pascha nostrum est, quod Salvator ab inferis resurgens, caelorum regna transcenderit. Phase, itidem Pascha est, transcensus, vel transitus. sunt qui magis transcensum, vel transitum ex hoc appellatum affirmant, quod eadem nocte


877. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Graecum est, quod significat apparitio, vel ostensio: sive quod eâdem die Dominus et salvator noster in baptismo suo populis fuerit ostensus: sive quod stella Magis, sive quod primo signo Domini aqua in vinum versa tunc apparuerit. Neomenia, hoc est quod apud nos Calendae. Sed quia apud Hebraeos secundum lunae cursus menses supputantur, et μηνοῦ Graece Luna appellatur, idcirco Neomenia nova luna accipi potest. Parasceve, praeparatio: Graecum est. Parasceve enim, sexta sabbati appellatur. Hinc vero praeparatio dicitur, quod a Iudaeis eâdem


878. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Graece Luna appellatur, idcirco Neomenia nova luna accipi potest. Parasceve, praeparatio: Graecum est. Parasceve enim, sexta sabbati appellatur. Hinc vero praeparatio dicitur, quod a Iudaeis eâdem die, quae in Sabbato sunt necessaria, praeparentur. Sabbatum, requies, Hebraeum est. Idcirco autem requies, quod in eadem die Dominus ab opere, perfectis omnibus, absolutisque, requieverit. De Idolis. IX. Idola, simulachra: Graecum est. Beelphegor, quod interpretatur simulachrum ignominiae:


879. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

interpretatur vir muscarum. Diabolus, deorsum fluens, Graece vero criminator dicitur. Satan, in Latinum sonat adversarius, sive transgressor. Syrenae, in Esaia, daemones, aut dracones magni, cristati pariter ac volantes, ut â quibusdam putatur. Ululae, in Esaia, ab omni translatione nomine ipso Hebraeo Iim appellantur. Septuaginta tantum interpretes pro his Onocentauros in translatione posuerunt. Sunt qui ululas putent aves esse nocturnas, ab ululatu vocis, quem efferunt, quas vulgo cavannos dicunt. Lamia, genus monstri, ut quidam adfirmant. Pilosi, in Esaia, genera daemonum. Hos nonnulli


880. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ex gemmis, auro, coloribusque variis, qui superhumerali contra pectus pontificis adnectebatur. Cidaris, pileus sacerdotalis ex bysso. Hunc Graeci et nostri tiaram, quidam etiam mitram vocant. Petalum, aurea lamina in fronte Pontificis quae Dei nomen illud ineffabile Tetragrammaton, quatuor literis Hebraeis gerebat scriptum. Penula, in Apostolo, Latinum est, est autem quasi lacerna, descendentibus clavis. Baddim, in Daniele, vestes lineae, quibus feminalia, ut arbitror, significantur. Bad enim apud Hebbraeos linum dicitur. unde et in quibusdam locis legitur, Ephod bad, hoc est, Ephod lineum:


881. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 681 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

est, habet urnostres. Ephi, sine opha, modii tres. Ephi idem mensurae habet in aridis, quod in liquidis Batus. Metreta una, ut quidam dicunt, habet sextarios centum. Mensura autem Graece μέτρον dicitur unde Metreta appellatur Notandum vero quod mensura Hebraeum nomen est Artabe, in Esaia, Aegyptiorum mensurae, quae tres faciunt modios, X. Sata, idem sunt quod Ephi: id est, modii tres. Gomor, mensura est Attica, habens (ut quidam opinantur) Choenices tres: id est, sextarios XII. Alii. Gomor dicunt paulo minus a sextariis quinque: quod etiam ipse


882. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 733 | Paragraph | Section]

mundanas cupiditates 6. 15 [?: ] suo iudicio damnatus 854. 42. 43
AD PHILEMONEM. Aliquid iniuste egit, aut debet, mihi imputa, etc. 425. 14 etc.
AD HEBRAEOS. 1 Qui est splendor gloriae, et character seu expressa imago hypostaseos, etc. 399. 36 Christus fert seu portat omnia, verbo potentiae suae [?: ] . 10. 11 2 Dicit Paulus, diabolum mortis imperium habere [?: ]


883. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 735 | Paragraph | Section]

cur Scriptura tam multa disserat 840. 61. 62 agnus Paschalis typus Christi 27. 48 agnus Dei cur Christus appelletur ibid. 45. 46 Alciatus de usu praepositionis a vel ab, ex Neratio Prisco iurisconsulto 3. 34 Almam, vocem Hebraeam, a Matthaeo Evangelista, et LXX interpretibus, rectissime Virginem versam 29. 60 Amalasuinta Longobardorum regina 809. 35 amicitia veterum qualis, et quanta 147. 33 etc. amicis quomodo utendum Ciceronis regula 1198. 70


884. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 736 | Paragraph | Section]

567. 36. 37 Carthaginenses legati 778. 60 etc. καταβραβεύειν 91. 37 catechismus quid sit 108. 69 Catharinus de iustitia Christi 430. 19 etc. Cavad Hebraea vox quid significet 378. 28 cauponatores qui dicantur 110. 69 cervae Christus confertur 112. 64 chirographum nobis contrarium Christus quomodo sustulerit 114. 44 Chore, Datan et Abyron, quomodo vivi descenderint in infernum 210. 37


885. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 737 | Paragraph | Section]

[?: ] quomodo Paulus suadeat, aut cur 713 39 etc. [?: ] Domini, sicut et baptismus, ut [?: ] considerari debet 339. 70 et 340. 1 [?: ] quomodo Deo tribuatur [?:-4- ] . 22 cognomina Hebraei nulla habent 727. 48 etc. collecti ad patres cur mortui veteris Testamenti dicantur 143. 8 collectae unde dictae ib. 25. 26 Colonienses theologi refutati 1019. 46 etc. compunguntur nonnunquam et mali,


886. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 737 | Paragraph | Section]

hominum quare dicatur vocatio 261. 2. 3 etc. contractuum qualis olim fuerit ratio 527. 66 etc. conversatio nostra quomodo sit in caelo 136. 58 κόπος 512. 20 cordi humano Hebraei quid tribuant: praeterea quoque Graeci, praesertim Poetae, necnon Philosophi 176. 23 etc. Corinthiorum prostibulum 687. 59. 60 Corinthum adire non omnibus contingit, Proverbium ib. 65 corporis sui crucifixionem quare Christus in


887. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 737 | Paragraph | Section]

Dei hodie ad nullum certum locum alligatus ib. 22 etc. cultum externum pii praestantes, Deo in spiritu quoque serviunt ib. 30 etc. Cyclops apud Euripidem 1063. 57 et alibi.
D Dabar Hebraeum nomen 586. 64 et reliquis. David, exemplum fidei et cordis credentis, solumque Deum respicientis, et ex eo pendentis 5. 50 David vir secundum cor Dei 77. 56 Davidis cor quomodo fuerit perfectius erga Deum 878. 54. 55 David cum


888. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 738 | Paragraph | Section]

62 etc. ex Rabbi Salomone 217. 60 etc. ex Syntagmate veteris Testamenti 220. 17 etc. Dei nomen cur Paulus patri, Domini vero Christo seu filio Dei tribuat 218. 31 etc. Deus quare Hebraeis Schadai dicatur 214. 67 Deus quomodo dicatur arx, petra, munitio, etc. 699. 69 Deus quomodo iubeatur expergisci 291. 25 Deus quando dormire et evigilare dicatur 254. 56 Deus quomodo homines honoret 393. 29


889. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 738 | Paragraph | Section]

eleemosynae vox quid significet [?: 65- ] 50 etc. Eli quomodo filios suos plus quam Deum honorarit 394. 14. 15 et [?: ] Elias, cur dictus currus et eques Israel [?: 19- ] [?: 4- ] Elohim Hebraea vox indicium pluralitatis personarum 216. [?: ] Elymas a Paulo filius diaboli vocatus 229. [?: 6- ] Enakim unde dicti [?: 36- ] . [?: ] de Encaeniis, olim solenni Iudaeorum festo 270 [?: ]


890. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 739 | Paragraph | Section]

de Gloria Dei 364. 56 gloria inanis 441. 16 γνῶθε σεαυτοὺ, occulta et interna sapientia, quam solus Deus revelat 10. 19
GRATIA. Gratiae vocabulum quomodo apud Latinos et Hebraeos accipiatur 369. 56 gratias plures Sententiarii faciunt 370. 4 etc. gratia quid Scholasticis significet, et quomodo a Thoma describatur ib. 11 gratiae vox duas primarias significationes habet ib. 30 gratia a quo


891. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 739 | Paragraph | Section]

accipiatur 369. 56 gratias plures Sententiarii faciunt 370. 4 etc. gratia quid Scholasticis significet, et quomodo a Thoma describatur ib. 11 gratiae vox duas primarias significationes habet ib. 30 gratia a quo verbo Hebraeo veniat ibid. 69 gratia nos iustificari quid sit 371. 15 etc. gratia Dei saepe idem significat quod dilectio et misericordia Dei 373. 5 gratiam operantem aut praevenientem: item gratiam cooperantem et subsequentem,


892. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 741 | Paragraph | Section]

5 etc. iurare quid sit 486. 48 iurare quo ritu veteres soliti sint 487. 19. 20 etc. iuramenti finis et usus ibid. 22 iurantium quis olim gestus fuerit ibid. 43 iurantes Hebraei ibid. 37 iuramenti formula Iudaeis usitata 20. 20 iuramenti forma priscis usitata 303 51 etc. iuris sive liciti sex gradus 573. 30 Iustitia 487. 50 iustitiae etymon 488. 21


893. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 741 | Paragraph | Section]

iuventus quid Latinis 507. 34
L Laboris definitio ex Aristotele sumpta 511. 12 lac quid Paulus vocet 124. 57 laetari in Deo quid 516. 8 laganum quid ibid. 44 lamed Hebraea litera, crebro articulus est genitivi casus 19. 28 lapis scandali quare Christus dicatur 520. 45. 46 etc. latria et dulia in idem recidunt 24 54. 55 etc. latronis nomine sacerdotes Iudaici appellati 524. 25


894. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 742 | Paragraph | Section]

liberi arbitrii appellationem, cur quidam prorsus ex Theologia explodi velint 571. 39. 40 etc. liberi arbitrii doctrina refutatur 551 47 etc. liber viventium, aut vitae 567. 61 etc. libra aurea apud Hebraeos 663. 50 lignum scientiae boni et mali 576 45 etc. litera et Spiritus, quot modis in Scriptura sibi invicem opponantur 1161. 28 etc. liturgia 652. 14 Λογίζεσθαι


895. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 743 | Paragraph | Section]

toties ponatur pro ipso Deo 723. 14. 15 nominativus seu rectus saepius in Sacris pro vocat. positus 689. 5 noctis vocabulum quare pro inscitia aut absentia verae doctrinae ponatur 740. 26 cur pro rebus adversis ibid. 41 noticiae verba quid Hebraeis ut plurimum significent 405. 50 noticiae verba et nomina in Sacris literis quid significent 732. 64 de Noticiae verbis ac nominibus regula 326. 52 noticiae naturales 558. 67 noticia suiipsius Dei donum est 10. 18


896. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

Paulus vas electionis 1238. 38 Paulus gentium, et Petrus circumcisionis apostolus cur dictus, etc. 48. 27 Paulus cur barbam radat, et tondeat comam 69. 31 pauperes per metaphoram qui dicantur 840. 7 pax unde Hebraeis veniat 841. 17 etc. pax spiritualis ibid. 39 pax mundo incognita 846. 7 pax cum Deo quae vel quid sit 841 23 etc.
PECCATUM. Peccati vocis metaphora 847. 62 63


897. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

901. 5 plerophoria quid 903. 18 etymologia et primaria huius vocis significatio ibid. 44
POENITENTIA. poenitentia quid 906. 68 poenitentiae synonyma 909. 56 etc. poenitentia quare Hebraeis Thesuba, hoc est conversio dicatur 905 28 etc. poenitentiae vox quare in Ecclesia retinenda 1028. 26 poenitentia duplex 908. 15 poenitentiae partes ibid. 25 poenitentia quomodo Deo tribuatur


898. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 745 | Paragraph | Section]

38 rationale summi sacerdotis, in populo Israelitico, vestimentum 1011 70 rationalis pars quoque corrupta, contra quosdam philosophotheologos 106. 53 et 153. 51 Raza 81. 31 recedere a Deo qui dicantur 1013 13. 14 rechem Hebraea vox 1282. 34 etc. recordari alicuius, vel aliquorum Deus quomodo dicatur 1014 3 etc. recta, iusta aut aequa, varia ac multiplicia ibid. 49 rectus aut aequus homo quis 1015 17. 18 etc.


899. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 746 | Paragraph | Section]

et oppugnarunt aliquam civitatem 163. 9 Romanus legatus in secundo Carthaginensium bello 1140. 20 rotae similitudine cur vel quomodo impiorum incerta instabilisque sors sive conditio in Scripturis declaretur 1051. 30 etc. rubedinis color Hebraeis quale symbolum 1261. 20 rupes aut petra, Deus cur toties in Scripturis dicatur 1053. 19. 20
S Sabbatum cur Deus sibi consecrarit et sanctificarit 1054. 23 sabbatum, quomodo Deus sanctificari velit


900. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 746 | Paragraph | Section]

12. 13 sapientiae et intelligentiae vocabula, quomodo a quibusdam theologis discernantur ibid. 15 sapientiae et stulticiae appellationem qua ratione Paulus Christo et Evangelio tribuat 1091. 19 Sardius lapis 1093. 1 satan cur Hebraeis ita dictus 228. 66 satan quomodo de caelo ceciderit 136. 52 Saturnia 1205. 2 scandalum quid 1094. 46 scandalum duplex 1095. 51 scandali dati appellationes 1096. 4 scandala quomodo necessaria 712 8 et


Bibliographia locorum inventorum

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].


More search results (batches of 100)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.