Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: Inter Your search found 6900 occurrences
First 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1601-1700:1601. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 607 | Paragraph | SubSect | Section] Esaias dicens: Et nos reputauimus eum quasi leprosum, et percussum a Deo, et humiliatum. Et alibi idem: A planta pedis — inquit — usque ad uerticem non est in eo sanitas. Eius futurum dolorem expressisse mihi uidetur Hieremias, cum inter lamenta Hierusalem in persona Christi diceret: O uos omnes, qui transitis per uiam, attendite et uidete, si est dolor sicut dolor meus. Qui enim omnium portabat iniquitatem, omnium etiam dolores ipse suo dolore debuit superare. Eius uero fidelium in
1602. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section] autem ista animę erant sanctorum. Cum hac preda ab inferis uictor rediit Dominus noster. Hunc eius descensum figurasse mihi uidetur ille similis Dei Filio, qui in fornace Babylonii regis quartus apparuit, cum tres tantum illuc missi essent. Quos non adusit ignis, immo, qui inter flammarum globos Deo laudes decantabant, et illęsi inde Deo protegente exierunt; Abacuch etiam propheta cum prandio ad Danielem in lacum leonum delatus. Et ille quidem* cibo refectus et inter ferocissimas bestias inoffensus de lacu eductus est incolumis. Itidem Ionas
1603. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section] quartus apparuit, cum tres tantum illuc missi essent. Quos non adusit ignis, immo, qui inter flammarum globos Deo laudes decantabant, et illęsi inde Deo protegente exierunt; Abacuch etiam propheta cum prandio ad Danielem in lacum leonum delatus. Et ille quidem* cibo refectus et inter ferocissimas bestias inoffensus de lacu eductus est incolumis. Itidem Ionas propheta missus in mare, ut alii, qui in mari erant, saluarentur et in uentrem descendens cethi nihilque passus nocumenti. Saluator *corr. ex quidam igitur in
1604. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 632 | Paragraph | SubSect | Section] ubi positum erat corpus Iesu. Nihil ista ut alię mulieres ad angelorum uisionem expauit. Eum enim, quem amabat, quęrendi cupiditate affecta nihil aliud attendere poterat, nihil curare. Duos tantum uidit, sed si multa milia talium spirituum uidisset, inter multos tamen non dubitasset eum unum quęrere, cuius amore tota flagrabat. Non ex linteis cum sudario iacentibus, non ex angelorum lęto habitu percipiebat Domini resurrectionem. Doloris enim passio mentis rationem oppresserat. Sine intermisione ergo flebat, donec uoti, quo
1605. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 638 | Paragraph | SubSect | Section] loquebantur ad inuicem de his omnibus, quę acciderant. Duo isti iuxta anagogen duo Testamenta sunt, quę de Iesu loquuntur, et quęcunque Vetus de illo euentura prędicat, ea Nouum euenisse testatur. Et quoniam Vetus in mysterio ualde obscure loquitur, isti primum mente inter spem metumque uacillante secum fabulantur. Nouum autem certissimo rerum euentu obscura manifestat et ueritatis luce ambiguitatis tenebras dissipat. Ideo deinde Christo docente, de quibus ante dubitabant, de his plene credere discunt. Tropologiam quoque horum
1606. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 638 | Paragraph | SubSect | Section] nititur, ubi beatus ęuo sempiterno perfruetur. Quid est autem, quod Amaus, id est cęlestis Quęstio Hierusalem, ab ista, in qua sumus, terrena, distet stadiis sexaginta? An quia in Euangelio sexagenarius numerus medius est inter trigenarium et centenarium. Minor autem numerus Ecclesię pręsenti congruit, maior futurę, medius uirtutibus, per quarum gradus ab imo ad summum peruenitur. An quia sex diebus mundum Deus fabricatus est, septima requieuit. Tantum distant a terrenis cęlestia, quantum a
1607. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 639 | Paragraph | SubSect | Section] quod in nobis mortale est, mutabitur in immortalitatem. Et factum est — inquit — dum fabularentur et secum quęrerent, ipse Iesus appropinquans ibat cum illis. Obserua diligenter, quia semper iis appropinquat Dominus, qui de illo inter se colloquuntur. Ait enim: Vbi sunt duo uel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Rursum obserua, quia ipse Iesus de sua diuinitate dubitantibus non se manifestat in ea forma, qua ab iis, qui credunt, agnoscitur. Sequitur enim: Oculi
1608. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 640 | Paragraph | SubSect | Section] qui Hierosolymis his diebus fuerunt, hoc tibi soli est ignotum? Putabant ergo unum esse ex peregrinis. Et tamen alio, quam illi coniiciebant, modo uere peregrinus erat, qui nondum ad cęlestem conscenderat patriam, ad quam ire maturabat. Peregrinus etiam inter eos erat, quia iam alterius naturę corpus gestabat quam illi, qui adhuc mortales et corruptibiles erant. Quęsiuit itaque ab eis, quęnam essent illa, quę ipsi nuper facta dicerent. Et ipsi dixerunt: De Iesu Nazareno, qui fuit uir propheta, potens in opere et
1609. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 640 | Paragraph | SubSect | Section] eius cessant et potentem opere atque sermone dicunt, opere, quia, quę supra uim humanę naturę sunt, faciebat, sermone, quia, quę uera et salutaria sunt, docebat; et id quidem coram Deo et omni populo, opera commendans Deo, sermonem populo. Et quoniam Dominus non solum, quid inter se loquerentur, quęsierat, sed etiam quare essent tristes, damnatum eum respondent a principibus in mortem et crucifixum. Ex eo se etiam magis dolere indicant, quod, cum maius quoddam de illo futurum sperarent, se ea spe destitutos uideant. Nos — inquiunt
1610. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 655 | Paragraph | SubSect | Section] quę intacta permanserunt. Vnde enim plus processit meriti, illic plus conferetur gratię. Martyrii ergo coronę erunt in fulgenti corpore artuum post supplicia uenustas fulgentior. Et cum ita sit, quis adeo* pusilli est animi, ut non pręoptet pro fide per tormenta occidi quam inter omnes mundi delicias omniaque sensuum suorum oblectamenta sine fide uiuere? Hoc autem, quod nunc uni Thomę dicitur, latius patet et ad omnes pertinet. Quid est enim digitum in fixuras palmarum Domini et in aperturam lateris manum inferre, nisi passionum, quas pro nobis
1611. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 668 | Paragraph | SubSect | Section] pro quo Christus mortuus est, ipse, cum oportuerit, necem subire non recusaret. Cęterum, quia dixerat Iesus: Si eum uolo manere, donec ueniam, quid ad te, cucurrit opinio Ioannem usque in aduentum Domini uicturum. Vnde dicitur: Exiit ergo sermo inter fratres, quod discipulus ille non moritur. Eos tamen non recte opinatos Euangelista docet, dum ait: Et non dixit Iesus: Non moritur, sed: Si eum uolo manere, donec ueniam, quid ad te? Concludens autem Euangelium suum Ioannes de se ipso ait:
1612. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 669 | Paragraph | SubSect | Section] pręceptorum, quę ab eo ante passionem in monte acceperant, si beati esse uellent. Nos quoque, si cupimus uidere Iesum, de terra ascendere oportet ad montem, hoc est, abiecta terrenarum rerum cura mente cęlestia contemplari, cęlestia desyderare, de cęlestibus loqui et inter se ratiocinari et cum psalmista dicere: Leuaui oculos meos in montem, unde ueniet auxilium mihi, auxilium meum* a Domino, qui fecit cęlum et terram. Discipuli igitur uisum in monte Dominum cum multa ueneratione et humilitate se inclinantes adorauerunt.
1613. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 671 | Paragraph | SubSect | Section] u el aliquid intelligere? Hos infantes dicimus in fide parentum baptizari solere et eorum, qui paruulum, ut baptizetur, tenent, quos compatres appellamus et commatres. Tunc enim a sacerdote prius interrogantur, et cum illi se credere dixerint, puer inter eorum manus errectus baptizatur. Sacramentum autem baptismi totius Trinitatis donum est. Credentes quippe et baptizatos Pater suscipit, Filius diligit, Spiritus Sanctus uiuificat. Trium tamen personarum una substantia est, concors operatio, eadem uirtus. Deus
1614. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 682 | Paragraph | SubSect | Section] discipuli, qui cognita eius resurrectione gauisi sunt, postquam etiam in cęlum ascendentem uiderunt, multo magis lętari coepere. Quem enim in terra tantum regnaturum putabant, intellexerunt et terrę et cęli dominatorem esse. Lętata est ergo terra, lętati sunt cęli. Nouum inter sydera lumen fulgere coepit, et illis, qui in umbra mortis sedebant, Sol iustitię ortus est. Quid eos, qui crucem iam sole clariorem pręferebant quique sequebantur, concinuisse putabimus, quo exultasse gaudio, quibus lętitiis affectos incessisse? Hęc est enim crux
1615. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 692 | Paragraph | SubSect | Section] persona Spiritus Sancti de tribus pręstantior uideatur, ueritatem hanc a tota Trinitate descendere significauit dicens: Non enim loquetur a semetipso, sed quęcunque audiet, loquetur. Sic ipse de se alias dixit: Quę audiui a Patre, nota feci uobis. Cuncta itaque inter se communicant. Quicquid agunt, quicquid dicunt, ad Patrem referunt, ut trium una operatio esse appareat, quorum una est substantia, una maiestas. Quęcunque audiet, loquetur — inquit — et quę uentura sunt, annunciabit uobis.
1616. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] purgatum totum reddidit quodque manibus efficere humile ac seruile erat, aquę ductu peregisse laudi fuit. (Taurus VII) Taurum, a Pasiphe, Minois coniuge, ob insignem formam adamatum, a Creta ad Peloponessum aduexit Euristeoque obtulit. Sed inter uehendum plurima immensi cuiusdam roboris animique inuicti ędidit argumenta, de quibus postea dicemus, si te iuuabit etiam illa audire. THEOLOGVS: Tametsi cuncta hęc quidem fabulosa et a priscis uatibus conficta esse rear, patienter tamen te et
1617. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] (Antheus) Antheum Gygantem ad palestrę certamen prouocatus cum deiectum humi afflixisset et ex eo fortiorem fuisset expertus, terra matre uires ei suppeditante, medium arripuit et neruosis fortibusque ulnis in sublime elatum non permisit solum contingere, donec inter brachia ui multa compressum languescente paulatim anhelitu deficere compulit. (Busyris) In Aegypto atrocissimum Busyridem tyrannum, hospites interficere solitum, cęde mulctauit, ut alios a periculo liberos redderet. (Columnę) Ad
1618. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] se defenderet, saxis molaribus ter quaterque petitum interemit. Ita et quod amiserat recuperauit et regionem illam a latrociniis rapacissimi hominis reddidit securam. In Gallia cum Labione et Bergione, (Neptunni filii) Neptunni liberis, dimicaut. Vbi autem inter pugnandum tela sibi deficere uidit, Ioue patre inuocato adiutus est. Continuo enim lapidum imber ex alto ruens descendit, quibus lapidibus strenue, acriter alacriterque dimicans uictoria est potitus. Etiamnum lapidum littus appellant, ubi hoc contigisse ferunt, uereque illic lapidibus
1619. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] magnifice gesta uirtutemque mirer. THEOLOGVS: Et nos quidem, qui theologiam profitemur, non minus quam tu, qui poeta es, quęcunque a queuis homine laudabiliter facta fuisse constat, probamus, prędicamus et dignis prosequimur pręconiis. Porro, cum inter nos conueniat Dei iudicium hominum iudicio pręferri oportere et maiorem esse uirtutem, cui maior promittitur merces, et plus diuinis quam humanis scripturis fidei habendum, restat, ut Herculis tui, quem tantopere miraris quique heroum maximus fuit, gesta diligenter excutiamus. Ea
1620. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] sapienterque expetunt. Ad supernas opes, quę non pereunt, possidendas inhiant, terrenas contemnunt. Peruigilem autem draconem, diabolum, ab ęterno bono auertentem studio uirtutis opprimere conantur et eo uicto uoti sui compotes fiunt. Sic ipsi cęlum petunt, sic inter beatos censeri festinant. Fatere igitur a nostris Herculem superatum, quem hactenus prę omnibus commendandum existimabas. Nec ideo beatum putes, quia moriturus, ut aiunt, in rogum se pręcipitauit et ab igne ad cęlum creditus sit ascendisse, in deorum numerum ascribendus. Hoc si uerum
1621. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section] uende omnia quę habes, et da pauperibus, et ueni, sequere me! Necesse est igitur, ut, qui beati et immortales effici uelunt, illa obseruent et agant, quę Deus iussit. Illud autem, quod consulit, noluit esse necessarium, sed liberum, ut, qui consumatioris uitę instituta sequi uoluerint, illis inter beatos plus pręmii accedat. Sperabat itaque Hercules uester plus se accepturum ex his, quę non inuitus agebat. Sed certe spe ista deceptus est, dum suo nititur consilio, non diuino. Nostris ergo nulli nisi Deo adherentibus posthabendus erit, sicut iussis obtemperans, ita et
1622. Posedarski,... . Oratio habita apud Leonem Decimum,... [page 105 | Paragraph | Section] nos
quadam prosequuntur, et ex amaritudine nostra sibi adipes faciunt; sed
1623. Posedarski,... . Oratio habita apud Leonem Decimum,... [page 105 | Paragraph | Section] nostra sibi adipes faciunt; sed
1624. Posedarski,... . Oratio habita apud Leonem Decimum,... [page 106 | Paragraph | Section] Waiwodas captis arcibus et Castellis praeficiunt qui sponsionibus et possessionibus Christianos subditos alliciunt ut sibi obnoxii sint. Proh dolor, Beatissime Pater, jamjam cum
1625. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] Quum enim essem Baciae aliquot ante annis apud Gregorium Fregepanem, Colociensium antistitem, et ille sese ferret a Rhacusa oriundum, sępius mecum egit ut id negotii in eius gratiam subirem. Nempe ardebat non mediocri cupiditate homo, licet inter Hungaros satis honestus, ut maiores suos etiam inter Dalmatas claros extitisse ostenderet. Malebat autem se Rhacusanum esse quam quenpiam alium eius regionis, quando illum non fugeret Rhacusanos inter ipsos Dalmatas opibus longe eminere. Quare
1626. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] Colociensium antistitem, et ille sese ferret a Rhacusa oriundum, sępius mecum egit ut id negotii in eius gratiam subirem. Nempe ardebat non mediocri cupiditate homo, licet inter Hungaros satis honestus, ut maiores suos etiam inter Dalmatas claros extitisse ostenderet. Malebat autem se Rhacusanum esse quam quenpiam alium eius regionis, quando illum non fugeret Rhacusanos inter ipsos Dalmatas opibus longe eminere. Quare quum tandem in animum induxissem ei morem gerere, nec,
1627. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] mediocri cupiditate homo, licet inter Hungaros satis honestus, ut maiores suos etiam inter Dalmatas claros extitisse ostenderet. Malebat autem se Rhacusanum esse quam quenpiam alium eius regionis, quando illum non fugeret Rhacusanos inter ipsos Dalmatas opibus longe eminere. Quare quum tandem in animum induxissem ei morem gerere, nec, Turcaicis armis per Sirmium uagantibus, scripta ad illum mittere liceret, iussi Rhacusam nostram ad te diuertere. Quam, ubi seueritate tibi insita
1628. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] Post Epidauri excidium Sarraceno multis cladibus reliquae quoque Dalmatiae illatis Hadriaticum relinquente sinum Epidaurii ciues, qui forte aut mercaturis, ut fit, rem quaerendo a domo abfuerant, aut fuga inter tumultum elapsi hostiles uitauerant manus, ad instaurandam patriam sese conuertunt. Verum a Slauinis regionum accolis, Transistrana gente, non solum id facere prohibiti, sed etiam in seruitutem pene redacti sunt, dum barbari, et per
1629. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] Igitur Polimirus posteaquam in Dalmatiam nauibus appulit, in portu, qui XIII circiter stadiis ab urbe Rhacusa abest (incolae Grauosium a regionis quae portui adiacet asperitate lingua Epidauria nuncupant) se suosque exponit. Quos inter Romanici quidam, seu Romae nati, ex Illyrico tamen oriundi fuere, apud suos satis honesti, quorum quidem maiores, una cum Rhatislauo patria extorres, Romam sese recaeperant atque studio antiquae patriae repetendae una cum liberis ac
1630. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] Dalmatae Bulgarorum uiribus ac nomine adiuti Slouinorum iugum excusserant libertate armis repetita. Quamquam sunt qui credant Bossinates et Slouinos eandem esse gentem: in quam quidem opinionem uix adducor quandoquidem lingua inter se haud parum differunt. Adeptus auitum regnum Polimirus conuocat ad se quos secum Roma in Dalmatiam uenisse demonstrauimus: sciscitatur in mediterraneisne locis an maritimis malint sedes
1631. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] nauibus, in patriam est regressus. Vbi Rhacusam uentum est, adit tyrannum gener, fingit naues Venetas legatos Constantinopolim uehere diuertisseque Rhacusam amicitiae secum iungendae causa. Orat Venetos domum hospitaliter inuitet, esse inter suos primarios uiros, amicitiam eorum honori simul et utilitati futuram. Tyrannus, nihil minus quam generi fraudem timens, libenti animo eius paruit uoluntati. Venetos in aedes suas benigne
1632. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] uenales mercede conuehere soliti erant, eoque commercio cum Rhacusano populo hospitium inierant. Hunc autem in modum Docleates Rhacusanis operam tunc nauarunt. Importauerant Docleates naui Rhacusam inter alias fruges aliquot uini amphoras, appetente festo die, quem Christiani Sacrosanctam ressurrectionem appellant, quo sane solemni lustrari solent religiosi uiri, et quicquid piaculo dignum per totum annum admiserint ritu Christiano
1633. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] bellique Slouinici finis impositus. Docleates uero hoc merito in ciuitatem recepti atque in patritios adsciti. Tradunt autem hos Malasconios et Graedeos fuisse, quorum alteri iam pene extincti sunt, alteri diuitiis et auctoritate inter suos adhuc florent. Amplificata moenibus ac tectis urbe ciuium quoque numerus in dies magis magisque augebatur. Nam multi ex proximis regionibus, Illyrico, Macedonia, Epiro, Graecia, atque
1634. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] ager Epidaurius, addita Vitalina et tota regione quae ab aquaeductu lingua Epidauria Canalis appellatur, post sexingentos circiter annos ab excidio Epidauri, pretio quibusdam accolis regulis Bossinatibus soluto recuperatus est uiritimque inter ciues magna ueterum possessorum inuidia atque contentione diuisus. Quod autem Canalensis ager territorii Epidaurii fuerit, argumento est opus mirabili structura effectum, quo a uigesimo prope
1635. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section] fuissent. Itaque confestim consilium coeperunt sese in regiam potestatem restituendi, adiutore in primis Iaxia quodam ex Naresiis principibus. Erat Iaxias et per se Rhacusanis infensus, ut est inter plerosque uicinos ex aemulatione odium. Itaque profectus in Hungariam adit Barbaram, Sigismundi uxorem, cui se cordi esse haud quaquam ignorabat. Erat enim et ipse ex aulicis Augusti, florentique aetate ac forma corporis eximia, et
1636. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] contemnet, ut lucretur Christum: omnia ęquo animo feret, ut, multa patiendo, in Domino requiescat, et cum grassabitur persecutio, non timebit eos, qui corpus occidunt, ut illi seruiat, qui corpus et animam potest mittere in gehennam. Inter sęuientes gladios confitebitur dicentem: Qui me confessus fuerit coram hominibus, confitebor et ego eum coram Patre meo, qui in cęlis est . Certum enim habet, si pro Christi nomine perimatur, in sanctorum martyrum
1637. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] Reor equidem, iam nos in hęc tempora incidisse, nisi quod pseudoprophetas palam prędicantes nondum audiuimus. Persecutiones tamen a Mahumetanis patimur, et in dies Christianorum regna infidelium armis occupantur. Et nihilominus inter tribulationes istas non minuitur malicia multorum, sed abundat. Neque solum refrixit charitas, uerum etiam odia multiplicantur. Haud satis est Christianis, quod ab infidelibus infestantur, inter se dimicant, inter se digladiantur,
1638. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] infidelium armis occupantur. Et nihilominus inter tribulationes istas non minuitur malicia multorum, sed abundat. Neque solum refrixit charitas, uerum etiam odia multiplicantur. Haud satis est Christianis, quod ab infidelibus infestantur, inter se dimicant, inter se digladiantur, gens contra gentem, regnum aduersus regnum. Nostra quippe memoria, tanta Gallorum, Hyspanorum, Italorumque strages facta est, tot fortium uirorum cędes perpetrata, ut ad effugandos ab Europa atque
1639. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] Et nihilominus inter tribulationes istas non minuitur malicia multorum, sed abundat. Neque solum refrixit charitas, uerum etiam odia multiplicantur. Haud satis est Christianis, quod ab infidelibus infestantur, inter se dimicant, inter se digladiantur, gens contra gentem, regnum aduersus regnum. Nostra quippe memoria, tanta Gallorum, Hyspanorum, Italorumque strages facta est, tot fortium uirorum cędes perpetrata, ut ad effugandos ab Europa atque Asia Mahumetanos
1640. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] passi sumus, quoties fame afflicti? Nihil reliquum est, nisi ut solem obscurari cernamus et lunam sua luce priuari et stellas ueluti cadentes mirabiliter discurrere. Cum autem hęc contigerint, superest, ut prędicetur Euangelium etiam inter infideles, nequis excusationi locus relinquatur eis, qui credere nolunt. Dicere enim potuissent, ideo se quidem non credidisse, quia, quod uerum erat, nemo docuerit. Quemadmodum igitur tempore apostolorum per omnes orbis partes
1641. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] proditio inualuit, protervitas insurrexit, tumor mentis inundavit, omne uoluptatis genus multiplicauit? Quando major in religiosis simulatio pietatis? Sacerdotium quęritur, non boni ęterni desyderio, sed spe lucri temporalis. Denique inter Ecclesię rectores major est adipiscendę rei cupiditas quam saluandarum animarum cura. Quorsum ista recensuimus, nisi ut ex Apostoli sententia dies nouissimos jam uenisse noscamus? Abundauit igitur malicia refrixitque charitas. Quid
1642. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] minante tyranno pro Christi nomine mori timeat, pro breui uita ęternam lucraturus. Prosequamur reliqua. Antichristus in Daniele est cornu inter decem cornua bestię terribilis. Quid autem terribilius diabolo? Est et rex impudens facie, post reges quatuor postremos consurgens, cum creuerint iniquitates .
1643. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] et ueritate derelicta signis mendacibus credituri sunt? Qui uero neque signis, neque minis, neque pręmio a proposito receptę ueritatis mouebitur, hic (ut Esaias ait) preciosior erit auro et mundo obrizo . Quid enim inter homines preciosius Christiano non tormenta, sed Deum timente et pro Christi confessione mori parato? Ille quidem miraculorum pręstigiis fallet, sed incautos; comminationibus terrebit, sed timidos; palpatione deliniet, sed molles et
1644. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] seruire? Quid est ei seruire soli nisi uitam quoque exponere pro asserenda ueritate et mori malle quam Christi nomen, ut uel diu superuiuas, denegare? Sanctissimi martyres olim inter horrenda supplicia constricti ad contemptum infidelis tyranni clamabant: Christiani sumus, idola tua non adoramus. Pro confessione Domini Iesu occidi cupimus, ut pro illo occisi cum illo uiuamus in ęternum. Quorsum ista dicimus,
1645. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] : Ecce , inquit, dies ueniet succensa quasi [c]aminus . Longe igitur horribilior erit ignis iste illo igne, quo Ilium arsit, uel quo Nero Vrbis partem concremauit, uel quo Alexander Persarum regiam, opus inter orbis terrę miracula numerandum, absumpsit. Etenim in diuersis regionibus talia contigere. Flamma autem, de qua loquimur, totam terram occupabit. Contremiscent reges, pauebunt populi. Sęuiturum tamen in omnes incendium nemo prorsus
1646. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] de re uel incredulis facere. Seneca sincerissimę fidei autor lib. Naturalium quęstionum primo ait: Frequenter in historiis legimus cęlum ardere uisum ita sublime, ut inter sydera esse uideatur . Nonne sunt hęc pręludia quędam siue signa postremę huius concremationis in die Iudicii futurę? Quod autem mare quoque arsurum sit, idem lib. 20. testatur et ait: Ducentorum passuum fuisse
1647. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] soli finem designat seculorum — facta est , inquit, caligo tenebrosa , id est Antichristi persecutio, tenebras offerens hominibus et non lucem. Sequitur: et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur: inter diuisiones illas , quia diuidet inter pios et impios, his noxius, illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc
1648. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] tenebras offerens hominibus et non lucem. Sequitur: et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur: inter diuisiones illas , quia diuidet inter pios et impios, his noxius, illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc idem Hieremię uisio figurauit: Ollam succensam ,
1649. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] lucem. Sequitur: et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur: inter diuisiones illas , quia diuidet inter pios et impios, his noxius, illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc idem Hieremię uisio figurauit: Ollam succensam , inquit, ego uideo, et faciem eius a facie
1650. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] succedat — id enim in supplementum fit decedentium — ideo audiunt: Erratis nescientes Scripturas neque uirtutem Dei. In resurrectione enim neque nubent neque nubentur, sed erunt sicut angeli Dei in cęlo . Igitur sicut inter angelos non intercedunt connubia, ita nec inter illos, qui resurgent incorrupti atque immortales. Membraque diuersi sexus erunt ad corporis decorem, non ad concupiscentiam. Adam et Eua in paradiso nudi erant, nec erubescebant, quia
1651. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] — ideo audiunt: Erratis nescientes Scripturas neque uirtutem Dei. In resurrectione enim neque nubent neque nubentur, sed erunt sicut angeli Dei in cęlo . Igitur sicut inter angelos non intercedunt connubia, ita nec inter illos, qui resurgent incorrupti atque immortales. Membraque diuersi sexus erunt ad corporis decorem, non ad concupiscentiam. Adam et Eua in paradiso nudi erant, nec erubescebant, quia libidinis motum nondum senserant. Tunc autem
1652. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] absumpturus est, quasi qui postremi in uiuis erunt. Vtcunque sit, iudicium tamen erit, quo discernantur boni a malis, credentes ab incredulis. Ecce , inquit , ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum . Vel iuxta Euangelium: inter agnos, et hędos . Nam in Mattheo legimus: Cum autem uenerit Filius hominis in
1653. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] erit, quo discernantur boni a malis, credentes ab incredulis. Ecce , inquit , ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum . Vel iuxta Euangelium: inter agnos, et hędos . Nam in Mattheo legimus: Cum autem uenerit Filius hominis in maiestate sua, et omnes angeli eius cum eo, tunc sedebit super sedem
1654. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] extremis mundi partibus remotissimum esse. Quemadmodum igitur damnatorum ab electis maxima distantia est, ita et locorum distantiam summam esse oportet, dicente Abraham ad diuitem in inferno sepultum: Magnum chaos interpositum est inter uos et nos . Damnatorum ergo locum in centro terrę esse dicimus tanquam ab eo remotissimum, in quo beatorum mansiones esse memorantur, qui supra cęlum est. Et cum terra omnium elementorum infima sit, magis infimum centro terrę
1655. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] fidei haberent et ficta fabulosaque putarentur. Relinquamus ergo illis Ixiona perpetuo uolubili rotę alligatum, Tityum renascente iecore uolucres pascentem, Sysiphum toto pectore saxa iterum ruitura in altum impellentem, Tantalum quoque inter aquas et poma siti fameque laborantem atque alia id genus multa. Nos non de poeticis figmentis, sed de ueritatis fonte, de sacrę Scripturę fidelibus testimoniis colligimus, quę in medium proferamus, ut nemo dubitet, quin uera
1656. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] lethi sopor et mala mentis
1657. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] Hęc est illud regnum, de quo dixit Daniel propheta: Regnum, et potestas, et magnitudo regni, quę est supra omne cęlum, detur populo sanctorum Altissimi, cuies regnum, regnum sempiternum est . In hoc regno inter sanctos perpetua erit pax, semper ardens charitas, inenarrabilis lętitia, quies perennis. De pace ista loquitur per Esaiam Dominus: Erit opus iustitię pax, et
1658. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] requie opulenta . De charitate psalmista ait: Inebriabuntur ab hubertate domus tuę . Quid est inebriabuntur nisi, quod sicut ebrii incalescunt uino, ita beati mutuę inter se charitatis ardore flagrabunt? De lętitia in psalmo dicitur: Exultabunt sancti in gloria, lętabuntur in cubilibus suis. Et Salomon in Prouerbiis
1659. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 2 | Paragraph | SubSect | Section] SVIS
1660. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 5 | Paragraph | SubSect | Section] scriptorum quidem monimentis illam mea sententia haud supra ueri fidem illustratam, caeterum iamdiu uetustate obsoletam, militiaeque extinctam fere desuetudine. Qui posteaquam rex creatus est, ante omnia ad diadema recuperandum, utpote quod Hungari inter sacra religione haud postremum habent, animum adiecit, eo magis quia illum, dum diademate careret, legitimum regem ferme haud arbitrabantur. Tanta inest ignorantiae uitio humanis mentibus superstitionis, rei ad impellendos uulgi animos efficacissimae, auctoritas,
1661. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 7 | Paragraph | SubSect | Section] euasit. Nam quum esset natura incruentus (mallebat enim delinquentes bonis mulctare quam capite de iis inquirere) satis sibi esse arbitrabatur cognitis inimicorum insidiis periculum euitare. Itaque facile in odio gratiam fingere solebat, latente tamen dolo concordantes committere, atque inter amicos, quod quidem flagitiosum est, odia instruere, quo scilicet inter se inuicem dissidentes et priuatis negotiis occupati nihil noui aduersus regem molirentur. Postea uero quam his artibus regnum sibi iam confirmauit, gloria, ut fit, splendore suo inuidiam superante, statim in
1662. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 7 | Paragraph | SubSect | Section] bonis mulctare quam capite de iis inquirere) satis sibi esse arbitrabatur cognitis inimicorum insidiis periculum euitare. Itaque facile in odio gratiam fingere solebat, latente tamen dolo concordantes committere, atque inter amicos, quod quidem flagitiosum est, odia instruere, quo scilicet inter se inuicem dissidentes et priuatis negotiis occupati nihil noui aduersus regem molirentur. Postea uero quam his artibus regnum sibi iam confirmauit, gloria, ut fit, splendore suo inuidiam superante, statim in animum induxit cum omnibus aetatis suae principibus magnificentia
1663. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 7 | Paragraph | SubSect | Section] abierit. Hoc insuper famae huius principis multum conferebat, quod Italis, genti et lingua promptae, et suapte natura adulatrici ac quęstui deditae, largiri solebat, quo externos in suas laudes et scriptis et sermone celebrandas excitaret. Hanc enim uocem crebro etiam inter pocula usurpabat, principem nihil magis decere quam famam et gloriam. Haec satis de eo dicta sint, ne institutum opus a cursu suo nimium declinet, quum praesertim hic princeps longe etiam supra ueri fidem, cum uulgo, tum clarorum scriptorum monimentis, sit celebratus. Extincto Matthia
1664. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 7 | Paragraph | SubSect | Section] hic
princeps longe etiam supra ueri fidem, cum uulgo, tum clarorum scriptorum monimentis, sit celebratus.
Extincto Matthia proceres Hungarorum, qui tunc Viannae aderant, bellum, quod ab
Alemanis illatum secutum est, mentibus augurantes confestim in arcem conueniunt, de
retinenda Austria inter se consultant, utpote quae parta fuerat magno impendio ac sanguine Hungarorum. Stephano igitur Sepusiensium principi, qui tunc Viannensibus
praeerat, magistratum prorogant, pecuniam in stipendium militum decernunt, atque
quamprimum mili
1665. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 9 | Paragraph | SubSect | Section] regis officium Rhacusa quoque (ea est Dalmatiae
ciuitas) imitata funus Matthiae singulari pompa omnibus congestis honoribus aedidit.
Quo quidem in funere oratores quidam et poetae luculentis scriptis, ut est ea urbs literis
dedita, apud cenotaphium eius magnifice extructum eloquentia inter se certarunt.
1666. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 10 | Paragraph | SubSect | Section] magisque in
parte quam in ditione Hungarorum sunt. Itaque regiones Hungarico imperio subiectas
multae incolunt nationes, quae inter se
linguis differunt. Alia enim lingua Sclaueni, quos Hungari Gothos uocant,
licet primam literam huius uocis per
1667. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 11 | Paragraph | SubSect | Section] sibi parere coegerunt, terręque ab se occupate de gentis appellatione nomen indidere. Quapropter Hungari perinde ac alienae terrae inuasores a finitimis odio habentur, praesertim a Boëmis Polonisque, qui quantum terrarum inter se et Dalmatas interiacet, id totum sibi ab Hungaris per iniuriam ereptum putant. Se enim non modo a Dalmatis oriundos esse predicant, sed etiam aliquando coniunctas terras, nulla externa gente eos dirimente, habitasse,
1668. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 11 | Paragraph | SubSect | Section] Transistranas regiones, quas postea illis Hungari eripuerunt, sed totum etiam Illyricum occupasse, suumque nomen regioni indidisse. Magna enim Illyrici pars nunc quoque Raxia appellatur, quandoquidem ab illis nationibus, quae inter Danubium et Rhipheos montes colunt, Romanum etiam imperium una cum ipsa Vrbe olim fuit deletum. Nec obstat huic opinioni eo quod Rhoxani nunc imbelles admodum sunt: quondam primi bellatores extitere et cum
1669. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section] euenit, suspicabatur, Hungaros, si forte eis posset persuadere, ut regnum ad indigenam defferrent, oratione tentandos censuit, neminem unum sigillatim designans, non ausus plane quemquam nominare, prius quam principum animos exploraret. Tametsi quidam existiment Stephanum seorsum, inter amicos et quibus rem tuto committi credebat, fratris filio Georgio regnum obliqua petiisse oratione - ad id maxime tentandum prouocatus Michaelis Selagii exemplo, qui itidem Transiluanam praefecturam gerens Matthiam Chugniadem Coruinum sororis filium, ut supra dictum est, regem
1670. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section] ac arbitratu regantur, non indigere; propterea quod hi solent, siue id ad animum, siue ad corpus referas, externam opem quaerere, atque alienae sese ditioni subicere, qui propriis tum animi, tum corporis dotibus expertes se ne libertate quidem, nedum imperio dignos putant. Inter nos igitur nobis rex querendus est, qui in eadem terra nobiscum natus, iisdemque moribus institutus atque eadem lingua utens, quicquid dignum laude siue bello, siue pace gesserit, cum eo, utique ciue nostro, nobis sit commune. Rege e contrario alienigena sumpto, uel si is uirtute
1671. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 15 | Paragraph | SubSect | Section] Alberthum, regis Polonorum filium, conuertit, eumque literis suis, uti cum trecentis ad summum equitibus in Hungariam ueniret, hortatus est, ratus id neque comitiorum libertati obfuturum, et Hungaris pergratum fore, utpote quum probe nosset, uir moris antiqui haud imperitus, ueterem inter Polonos et Hungaros reges intercedere necessitudinem, Hungarosque in Polonia itemque Polonos in Hungaria uicissim regnasse. Nec prudentem uirum fefellisset opinio, ni in comitiis de rege Boemorum Vuladislauo, Alberti fratre germano, uiro magna moderati regis
1672. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 17 | Paragraph | SubSect | Section] dubium est ― accedit quod uel solum ad sumendum hunc regem uos deberet impellere. Id autem est utilitas, quae huic regno ex adiectione Boëmiae nascitur, qua quidem terra uiris ad militiam idoneis nulla est feracior, atque ex societate regni patris eius Casimiri, quum certum sit inter Sarmatas et gentes Transistranas Polonos armis plurimum posse. Quid plura? Hoc rege assumpto quiquid terrarum inter Sarmaticum oceanum et Adriaticum mare iacet, aut sub ditione uestri nominis erit, aut amicitia ac societate iunctum habebitis.
1673. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 17 | Paragraph | SubSect | Section] ex adiectione Boëmiae nascitur, qua quidem terra uiris ad militiam
idoneis nulla est feracior, atque ex societate regni patris eius Casimiri, quum certum sit
inter Sarmatas et gentes Transistranas Polonos armis plurimum posse.
Quid plura? Hoc rege assumpto quiquid terrarum inter Sarmaticum oceanum et
Adriaticum mare iacet, aut sub ditione uestri nominis erit, aut amicitia ac societate iunctum habebitis.
quo uoluntas eius, tum
demum, quum expleta fuerit, denuntiata fuisse cognoscatur.
domi priuatim continuit,
nec in senatorum concionem inferri ausus est, eo quod inimicos timeret, qui ei, si publicis rebus se ingessisset,
malum minabantur, quodque praesulatu nondum omnino recuperato nullam ferme inter
proceres auctoritatem erat consecutus. Quum uel ex eo comitiis nequaquam fuisset
adhibitus, eo quod amotae mentis esset habitus, quamuis illum, ut ego arbitror ― etenim
usus sum eius familiaritate ― magis insita superbia quam mens insana furere aliquando
re
satis compertum est.
uidebatur, opibus suis praesertim
nondum aduersa fortuna fractis, patrio regno, quod iuuenili ardore ac singulari
temeritate fere inuaserat, fraudari ― statuunt eum, ne ad priuatam fortunam detrahi
uideretur, honoribus ac titulis augere.
Est regio Illyrici inter Valdanum, quem fluuium
peracta, in posterum quoque suffragiis ferendis priuati atque
procerum senatu amoti, sese ad partes reguli, imprudenti sane consilio, aggregarunt,
propterea quod quidam eorum eundem cum regulo, alii grauiorem etiam casum subiere.
In queis fuere Laurentius Huuilacenus, inter profanos proceres fortunis ac familiae dignitate nulli secundus; Sigismundus Chanzeres, Quinque ecclesiarum antistes;
Bartholomeus Berislauus, Varanensis prior, eiusque collegii sacerdos, quod Rhodum
Lyciae insulam imperio obtinet; Iacobus Scytha, et ipse ex regiis praefectis
iubet, quo furiosa
iam incensos oratione uino etiam, cui gentes in septemtrionem uersae
deditissimae sunt,
magis efferaret. Itaque monachus, ad quem maxime liberalitas, patientiae uirtus, atque
iniuriarum spectabat obliuio, ab epulis, inter quas de hac re consultauerat, consurgens
arma capit, sacerdotiique immemor ad certamen, non minus uictori quam uicto
futurum infelix, proficiscitur. Atque dum uino simul et insanae mentis furiis exagitatus
stricto ense uicum cursu perlustrat, ex
credulitatemque, consuetum amoris malum, ei adiungeret; demumque, ad profundendam pecuniam, cui Hungari
admodum dediti sunt, eam facilius pelliceret. Non desunt tamen, qui affirment priorem
contra ius gentium fuisse captum, utpote qui cum paucis equitibus progressus a suis, uti,
prius quam manus inter se consererent, publice aliqua de pace cum aduersariis ageret,
oppressus fuit ac pene mortiferis affectus uulneribus. Quod sane propius uero esse uel
ex eo conici potest, quia in uincula quoque coniectus id inimicis propalam obicere non
dubitauit.
promerearis artibus, noui te satis esse instructum. Nemo enim innocentia, mansuetudine, clęmentia et caeteris id genus uirtutibus tibi
aequari potest. Sed ni hanc singularem humanitatem tuam ferro et armis imperiosaque
munieris seueritate, profecto non modo apud Hungaros contemptui eris, sed ne inter eos
tuto quidem uersabere. Enimuero gens illa Scythicam adhuc redolens barbariem nondum
ingenitam exuit feritatem. Atque iccirco omnia, prae uiribus ac diuitiis, caeterisque externis bonis, humana contemnit, nec prorsus quemquam uenerandum putat, cuius maiestas
nocere nequit. Quin etiam, non
illum regem designarat, diadema, quo
reges Hungarorum solere insigniri demonstrauimus, Albam Regiam delatum est. In hac
enim urbe Hungarorum regibus fortunae suae decus auspicari mos est. Rex quoque,
nulla interim matrimonii mentione habita, decreto optimatum eodem profectus est. Ibi
inter sacrificandum, ut Christianis mos est, quum regibus sceptra tribuunt, eius capiti ab
Hosualdo Zagabriensium praesule regia insignia imposita. Strigoniensis enim pontifex, quod propter aetatem sacris nondum erat initiatus, id exequi haud quaquam potuit. Nam
induitur, sceptroque aureo accepto in sede regia collocatur. Ad eum
Strigoniensium pontifex et ipse sacerdotali ueste indutus moxque rem diuinam incoepturus accedit diadema ferens. Atque postea quam rex iurauerit se iuste ac secundum leges
Hungarorum regnum gubernaturum, eius caput inter sacrificandum diademate circundat. Deinde iam sacrificio peracto singuli procerum suo ordine iusiurandum praestant,
promittuntque regiam se potestatem legitime conseruaturos.
Sed forte quispiam querit, cur hic mos omni ex parte in rege Vuladislauo creando
haud
interpretabantur.
Atqui uel ex hoc maxime patuit, quam magnum malum sit principatus cupiditas. Ni
enim hi duo fratres ut regni competitores in Hungariam uenissent, Danubii intercapedo
eorum mutuo complexui haud quaquam obstitisset, quum praesertim longa absentia
desiderium inter necessarios augere soleat. Vbi igitur Albertho innotuit regnum
Hungariae ad Vuladislauum delatum esse, seseque elusum, ira inflammatus iubet suos
Pestanis portis obequitare, in praesidiumque Boemicum, quod oppidanis additum erat,
probra ingerere, atque ad leuia
quem forte conscientia fraterni certaminis perfuderat, siue mutua
pietate attoniti, aemulationis subito obliti paululum conticuere. Deinde post cibum satis
hilari habitu oris, si animus uultu estimari posset, eodem lecto captum, submotis arbitris
colloquuntur.
Quae autem tunc inter se agitauere mihi haud pro comperto est. Verum ut ex ipsius
rei facie apparuit ― iam enim ille affectus, qui eis lachrymas commouerat, pietate, ut fit,
ambitioni cedente, utriusque animo resedisse uidebatur ― pace quidem aut infecta, aut
dubia, licet operto odio, digressi
beneuolentia inducimur, diuturnior sit ea, quam ui et armis occupamus.
Quandoquidem benefitiorum gratia perpetua est. Pone igitur hostiles animos: licitum est
tibi Hungarorum in te studia sine cede et sanguine experiri. Nam praeterquam quod
inhonestum atque impium est fratres inter se bello decernere, multo etiam tutius esse
arbitror uerbis potius ac iure disceptare quam ad aleam sceleratissimi omnium certaminis
descendere, ubi plerumque qui rebus ac copiis instructior quam cuius causa iustior est uictor euadit. Tute autem probe nosti,
paratis, urbem oppugnare agreditur, ratus si
coepta successissent, Hungarorum animos non parum ea re motum iri, atque in sui
fauorem conuerti posse. Ciuitati militiae insuetae (omnes enim mercatores sunt) tantus
terror hostium aduentu incidit, ut ni Boëmus quidam longe inter regios purpuratos
clarus (Peutam Seuichouium populares appellabant) adfuisset, nullo ferme repugnante
portis immissus esset hostis, propterea quod oppidanis, ex re scilicet insolita pauore
torpentibus, nec portas claudere, nec muros ascendere,
desperata urbis expugnatione motis castris incepto destitit. Ne
tamen fugientis modo uertisse agmen uideretur, parte exercitus in spetiem obsidionis
relicta, per regiones maxime defensoribus uacuas, duce Blasio Magere, uiro inter
Hungaros haud obscuro, qui partes Polonorum secutus ei se coniunxerat, hostiliter
uagari incipit, oppida multa pagosque, atque uillas magna Blasii infamia diripuit
atque incendit, aedes quoque Stephani Batheri in
Maximilianus Friderici
Augusti filius ratus, ut erat, recuperandae Austriae tempus aduenisse, eo quod et
Alberthus regnum Hungariae non mediocriter turbauerat, bonamque suarum uirium
partem eo conuertere Hungaros cogebat, et quod ipsi Hungari maximis inter se seditionibus agitati extra regnum posita tueri non poterant. Ad haec ex regni petitione ac repulsae ignominia odio incensus de bello Hungaris inferendo coepit cogitare. Communicato
igitur cum amicis consilio,
ad quos de magnis
quum ne caeteri Alemani, ab Hungaris uinci assueti, militiam metu detrectarent, tum ne maxime, qui Austriam Hungariae conterminam incolunt, in eius fidem
redire dubitarent. Tametsi Alemani et uetere in Hungaros odio arderent, utpote cum
quibus inimicitias, ueluti inter plerosque finitimos fieri solet, fere semper habuere, et
uehementer cuperent detrimenta, Alemanico nomini proximo bello a Matthia
Chugniade illata, aliqua ex parte per occasionem resarcire.
Igitur ubi quo diximus modo rumor totam Austriam peruasit
expectat, quum antiqui
atque legitimi imperii desiderio, tum quia Scythicum iugum, ferum ac insociabile genus
hominum, quod sane inuita et accepit, et pertulit, fraeta iam nostris auxiliis magna ac
aperta fastidit indignatione. Turpe enim uidetur Alemanorum genti, qua quidem nulla est
inter Christianos rerum gestarum claritate nobilior, Hungaris seruire, qui plane, uel ipso
habitu oris ac moribus, seruis potius quam liberis sunt annumerandi.
Caeterum ab ipsis Hungaris nihil est timendum. Rex ibi paucorum consilio absque
ullo exercitu accersitus de imperio,
potius quam liberis sunt annumerandi.
Caeterum ab ipsis Hungaris nihil est timendum. Rex ibi paucorum consilio absque
ullo exercitu accersitus de imperio, ad quod nos quoque haud ab exigua Hungarorum
parte uocamur, cum fratre inimicissimo certat animo. Hungari ipsi inter se ita dissident,
ut ne ipsum quidem regnum queant deffendere, nedum extra posita tueri. Sine certamine
igitur uictoriam consequemur. Atque si Deus coeptis annuerit, maiora quam animis concipitis agrediemur, unde praeter meritas pęnas, quas ab hostibus expetemus, qui tantis
uilis, sine probabili causa emolumentoque eius, ad quem transfugerat,
uideretur, quasi ac non partium studio, sed iniusta damnatione ad publicum parricidium
esset impulsus, data dicendi potestate,
Si mihi, inquit, inimicorum acerbitate in patria
esse licuisset, inter praecipuos, Maximiliane Caesar, propugnatores me regnum Hungariae
nunc haberet. Neque enim mihi mors Matthiae regis patriam ademit caritatem, sed domo
profugum patriam relinquere coegit. Ac nescio an ulli maius hosti negotium quam tibi hoc
tempore, quo cum Hungaris tua repetens iustum
Vesprimium uenit. Caeterum
Vuladislauum regem, animaduertentem hinc fratrem, inde Alemanos instare, ingens desperatio incessit. Non tamen animum curis obrui permisit: nam licet esset desidiae usque
ad reprehensionem deditus, nec ulla gloriae cupidine tangeretur, tamen urgente rerum
discrimine inter ipsa pericula satis audaciae ostendebat.
Itaque pontifices ciuitatum, caeterosque proceres, qui tunc Budae aderant, in regiam
conuocat, hortatur regnum una secum defendant, delectum militum habeant, pecuniam
in stipendium, quo exercitus hosti opponendus comparetur, conferant. Quod ubi
sepulto,
gente, ueluti sibi bello impares,
contemptui haberi. Permissu regis equum sumptis armis conscendit, atque in medium
prouectus ex Tatharis potiorem, quorum circiter quingentos Alberthus secum habebat,
ad pugnam prouocat, hostiumque signis identidem obequitans, conspicatus quendam
inter Tatharos cultu insignem, ratus, ut erat, ducem esse: Quin otius , inquit, diiudicetur
nostro duorum euentu, utra gens bello sit anteferenda?
Est autem gens Tatharorum
Scythica, quos quidam antiquitatis studiosiores
Quae quidem gens uastatis multis Asiae regionibus tandem partim in Asiam non procul a patriis sedibus consedit, partim transmisso Tanaide in Sauromatas Europeos, qua hi Maeotidem paludem attingunt,
peruenit, atque concedentibus accolis in Cheronesso Taurica et caeteris maritimis oris,
quae inter Tyram et Tanaim late patent, sedes posuit,
atque cum finitimis agros
Christianorum incursando continenter bellum gerit, natiuae haud oblita feritatis.
Dux igitur Tatharorum Caucuthes, hac pugna nulli suorum
Nam Tathari, licet sint omnes equites, non tamen hastis, sed gladio duntaxat et arcu, utpote praedatoria manus, non iusti bellatores, in expeditionibus utuntur.
Raro alias tantis animis singulare certamen initum est. Itaque effuso ad spectaculum
utroque exercitu, in campi medio, qui inter aduersas acies pari spatio utrinque submotas uacuus relictus erat, aduersos concitant equos. Cuspidis ictum artifici corporis declinatione patriaque disciplina uterque euitat: Sarmatae enim, et his finitimi Gotae,
Thracesque atque Illyrici, quoniam corpora munimento ferreo tegere
muris propugnatore conspecto, qui eos missilibus arceret, cuius rei dubitatio statim exempta est, ubi quorundam captiuorum affirmatione id ita esse compertum est.
Laeti igitur, utpote occasione praeter spem oblata, ad portas oppidi clamore sublato
succedunt. Oppidani metu attoniti inter stuporem festinationemque, quae semper
improuida est,
male obserant portas: nam fores liminibus admotas haud ualido firmant
obice. Itaque his nullo ferme resistente effractis, in oppidum Alemani irrumpunt.
Nicolaum, ut
praedatum egrediuntur, gerendae, missa una
equitum turma monachum inopinantem oppressit, adductumque in conspectum statim
uiuum cremari iussit. Subiit tamen monachi animo, Dei clementia id suggerente ― castus
enim fuisse, ut plaerique sunt Hungari, ac benignus in egentes perhibetur ― inter cruciatus admissorum scelerum recordatio. Itaque dum subdito ureretur igni, ne gemitu quidem edito praesenti animo affirmauit se merito afflictum supplicio, atque inter supplicandum animam expirauit.
Caeterum Alemani populandi, ut dictum est, dulcedine illecti, quum omnia
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica (), Verborum 8236, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [marulmardial].
Posedarski, Stjepan; Stephanus Possidarski (floruit 1520.) [1519], Oratio habita apud Leonem Decimum, Pontificem Maximum, pro Domino Joanne Torquato Comite Corbaviae defensore Crovaciae (1519), versio electronica (, Rim), 6 versus, verborum 766, Ed. William Roscoe Thomas Roscoe [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma] [word count] [posedarskisoratio].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520], Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica (), Verborum 5404, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio – historia] [word count] [tuberocommrhac].
Marulić, Marko (1450-1524) [1520], De ultimo Christi iudicio sermo, versio electronica (), Verborum 16879, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [marulmarultiudic].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.