Your search found 2402 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 2010-2082:

nec Ordines Statuum sine magna molestia frequentius cogi in unum valeant; cum interim in provinciis comitatuum rem publicam in felicitatem populorum continuo et sine intermissione administrari nihilo minus expediat: particulares comitatuum senatus, sub nomine particularium congregationum, in defixis locis perpetuo considentes instituendi sunt. 2 In his senatibus sub praesidio vice-comitum et vicario praesidio substitutorum vice-comitum consideant assessores in restauratoriis eligendi, ordinarii, pro

suos processus comissorum exsecutione mox referre respondereque valeant. 17. 1 Iidem hi comitatuum senatus, ut illi in civitatibus liberis regiisque constitui soliti sub nomine sedium iudiciariarum diebus aliis etiam pro iudiciis considebunt iudicabuntque causas qua fora p rimae instantiae quorumcunque incattorum sub suam iurisdictionem pertinentium indiscriminatim de substrato quo- et quantocunque. 2 Ab

foro primae instantiae, suscitari oportet. 3 In singulo igitur generalium Regni districtorum una Tabula Regia forma veteri retenta in locum deinceps superfluarum districtualium tabularum erigatur. 4 Consiliarii harum tabularum, quod Aulae Regiae nomine hic feratur sententia, praeter Vice-palatinum, Vice-iudicem curiae, vice-tavernicum (ob causas huc appellatas etiam regiarum civitatum omnium sine discrimine), et vicarium primatis, assessorem unum archi-episcopalem; deinde praeter quatuor protocolarios (omnes hos per

Hungari, sicut omnes alii pastores populi, dum regnum occuparunt, nullam hereditariae nobilitatis idaeam habuerunt. 2 Cum constitutio eorum fuerit mere militaris, singulum nationis individuum erat miles eoque nomine omnes et exemptione a quibusvis aliis servitiis et praestationibus, et iure terras suas titulo proprietatis possidendi, quosvis magistratus gerendi, et suffragium in comitiis nationis edendi ex aequo gaudebant. 3 Habebant quidem illi maiores et

alibi pragmatice ostendimus. § 14 De conditione castrensium. 1 Illi qui operas cuiuscunque speciei ad castrum praestare tenebantur, quamquam perinde fuerint conditionarii, speciali tamen nomine castrensium, aut servientium castro compellabantur. 2 Horum conditio prae aliis conditionariis pro tantisper honoratiori reputabatur, quia in casu necessitatis pro defensione castri ipsi quoque arma corripere debebant, aevo autem

§ 44 ubi dicitur: castrenses castrensium censione debitores. 4 Quo loco pro intellectu veterum diplomatum observandum venit quod saepe omnes conditionariorum castro adscriptorum species generali castrensium nomine designentur, veluti in Belae IV diplomate de 1240. dum dicit: nolentes in obsequiis castrensium intervenire confusionem... placuit eorum debita subiuncta pensione designare. 5 Hic enim per castrenses intelligit omnes castro

§ 18 Qui compellabantur liberi homines? 1 Habebat praeterea Hungaria, ut § 6-o iam diximus, conditionem sic dictorum liberorum hominum, qui nullius potestatem dominicam agnoscebant, et in veteribus litteris et legibus etiam hospitum nomine designantur. 2 Conditionem hanc efficiebant partim exteri, qui sub pacto retinendi liberi sui status Regno immigrarunt, partim domestici servi a heris suis perfecte manumissi; et hi sub castris regiis se potissimum

2 Producit Kollár in Amoen. Iur. Pub. par. 2. pag. 82 rubricam litterarum Bellae IV de 1255. quibus Ladislaum Kalnoh, et Dominicum Magnum aggregat in numerum iobagionum de Thurucz, et iisdem terram ad sex aratra hoc nomine confert. 3 Profert etiam ibidem pag. 85 alias eiusdem regis de 1298. litteras quibus Paulo... 26.2 Paulo... in MS-to post Paulo duo puncta sequuntur et Ladislao iam

inductum est, dotatio coloni servitionumque et obventionum emensio a mutua inter hunc et dominum conventione pendebat, id quod tantam in Regno varietatem produxit ut tandem certa tam quoad dotationem, quam et onera colonorum principia defigi oportuerit, quam nunc technico nomine urbarialem regulationem appellamus. § 27 An iobagiones castri viritim militare debuerint? 1 Caeterum communis hactenus fuit sententia, quod rege exercitum in hostem ducente, omnes castrorum

possidere potuerint. 6 Quod eorum tantum gratia observandum existimavi qui pragmaticae Hungariae historiae operam dant quin in principiis iuris Hungarici probe versati sint. § 29 Nomine iobagionum castri etiam militares eius officiales, non tamen civiles veniebant? 1 Probe observat Kollárius toties citato opere, pag. 26 et 27, quod non tantum gregarius castri miles, sed ipsi etiam eorum militares

tantum gregarius castri miles, sed ipsi etiam eorum militares praefecti, utpote varnogio, hadnagyo 29.1 varnogio, hadnagyo: warnargio, hadnargio MS et centuriones, nomine iobagionum castri in Ritu Expl. Verit. compellentur. 2 Fallitur tamen in eo quasi civiles etiam castrorum magistratus eadem compellatione designarentur. 3 Civiles enim castri officiales erant tantum comes

designarentur. 3 Civiles enim castri officiales erant tantum comes curialis, qui quandoque etiam vicarius comitis scribitur, et archipraeco; ipse castri comes et militari et civili iurisdictione iuxta pollebat. 4 Hi proprio semper officii nomine exprimuntur, neque illis nomenclatio iobagionis castri seu in Rit. Expl. Verit. seu in aliquo, quae hactenus legi, diplomate tribuitur. 5 Observatio haec ad eam nos sponte deducit quaestionem: an nihilominus comites

nostra, et consensu fidelium baronum nostrorum Bogdán, Kissid, et per eos filios filiorum suorum, cum terris eorum hereditariis, et constituimus inter nobiles et fideles servientes Regni nostri... nullus deinceps eosdem et filios filiorum suorum praesumat udvornici nomine nominare, quatenus ea libertate gaudeant, qua fideles milites et nobiles Regni nostri in nullo alio servitio servire tenentur, nisi in nostro exercitu generali sub vexillo regio militantes. 3 Complura sunt quae in hoc

remanente. 2 Et ingressus diplomatis huius et complures Rit. Expl. Verit. §§ docent quod castra regia non tantum eos, qui se circa illa illocaverant, castrenses, sed remotiores etiam villas pro servitio suo sub nomine castrensium destinatas habuerint. 3 Clausula ut numerus bellatorum augeatur confirmat depromptam § 4 sententiam, quod et duces et reges Hungariae, ut extinctarum per tot bella primitivarum familiarum iacturam

1 Provectorum ad nobilem statum iobagionum castri iam plura exempla detecta sunt; vetustissimum est de hoc argumento quod inter Hevenessiana exstat Emerici de 1197. diploma, huius tenoris: Hinc est quod quendam iobagionem de castro Posonii nomine Zerzovoy... ad eximiam extulimus libertatem statuentes quod nullus comitum aut aliorum in eo sibi ius vendicare praesumat, verum in aula regia tam ipse quam sui heredes perpetua libertate gaudeant. 2 Si diploma hoc non esset extensum ad

hoc quoque diploma obtrudat, quasi nobiles utile tantum dominium in bonis suis habuissent. 6 Verum paradoxam hanc sententiam author libelli de nobilium in bona sua iure iam nuper confutavit. 7 Mihi tota lis de nomine versari videtur, scilicet quomodo intelligi debeat vocabulum proprietas; civilistae eam ita explicant ut possessor etiam in defectu suae stirpis de re sua libere disponere possit. 8 Nos illum ita accipimus ut possessor usque ad

ignobilis fuerit. 10 Quare omnes illae donationes iam nobilibus factae fuisse videntur, domestici vero plebeii debuerint sibi statum conditionarii antea procurare, et sic demum per exemptionem impetratae eo nomine terrae ad statum nobilium eluctari. 11 Utcunque id se habeat, exteri certe plebeii per collationem liberae alicuius terrae nobilitati nullum exemplum prostat. 12 Nam ipse ille, de quo § 31 sermo fuit, Ruthenus defixo

systema invectum est, debuit ipsis rex ad hoc, ut eos nobilitet, terram de possessione sua, ut in provocato § 90 Belae IV diplomate dicitur, conferre, adeoque clausula etiam de exemptione terrae e stylo donationum emanere, has vero eo etiam nomine rariores effici opportuit, quod reges non iam castri, sed proprias terras conferre debuerint, utpote cum casus defectus rarius enascatur.

regum Hungariae, quibuspiam de regno nostro falconem sub quivis colore vel specie pro crista contulissent, authoritate praesentium revocamus ne quisquam falconem pro crista in quavis permutatione totius cristae praescriptae, vel alicujus suae, vel aliam quamvis avem nomine falconis vulgo solyom dicti amodo pro crista portandi habeat facultatem. 3 Hic rex insignia seu scutum gentilitium cristam vocat; adeo ignara fuit

nobilitati per id impetratoris mentio continetur; imo cum possessor diplomatis hujus familia nunc Zaverszky scribatur et stirps haec sitam in comitatu Varasdinensi possessionem Zaverzje ad nostra noque tempora possederit, probabile admodum est quod illa relicto nomine Közel a possessione, quam jam ante impetraverat, cognomen Zaverszky assumpserit, adeoque insignia illa sibi pro majori tantum stirpis ornamento procurarit. 8 Praeter duorum horum ego nullius e secunda periodo regis diploma

id est castrensis, reliqui vero iobagiones castri, malim ego existimare quod clausula haec, vel qua suapte subintelligi credita ultro exmissa sit, vel vero quod compilatoris aut describentis oscitantia emanserit; omnes enim hos qua conditionarios terras eo nomine jam antea possidere debuisse supra ostendimus; jam vero nisi hae terrae a prioribus oneribus exemptae fuissent, impetratores diplomatum horum aut hoc porro etiam jam qua nobiles sustinere, aut terram dimittere debuissent. 5 Posterius inde mihi

distinctum regis privilegium debuerint impetrare. 10 De naturalibus iobbagyionibus ecclesiae Albensis id ipse Bela in laudato supra diplomate diserte definivit dum ait statuentes quod omnes illi, qui usque ad praesens tempus... nomine iobbagyionum permanserunt, eadem gaudeant per omnia libertate, qua iidem primi, veri et naturales iobbagyiones... perfruuntur. 11 Itaque sicut naturaliter nobilis compellatio eandem cum nomenclatione naturalis

profluere, et quem tunc comiti suo terrestri dant bovem, hunc eotum ad castrum praestitisse videntur. 14 Quare mihi admodum probabile efficitur quod reliquorum etiam castrorum iobbagyiones occasione certarum solemnitatum bovem ad castrum primum doni, dein tributi nomine praestare debuerint. 15 Tributi, quod Andreas II memorat, quinque erant species: tributum fori, quod omne censum forisationis, tributum pontis, quod nunc telonium, tributum aquae, quod nunc naulum, tributum

aut prohiberi per legem possit, nisi quam aut edere, aut intermittere reipublicae intersit, potestatem legislativam ipsi populo reservare debere facile perviderunt. 2 Si enim id principi concredatur, ministerium ejus, si non noxias, certe inutiles, et jam hoc nomine libertati contrarias leges, vel exercendae potestatis suae causa perferet; Ut legislatio per repraesentantes nationis exerceatur. cum tamen populi pars longe maxima necessariis ad exercendam potestatem legislativam

quae reliquas sub praetextu aequilibrii Europae unice augendis suis limitibus intentas aulas agitant, adeo non renunciarint ut ipsa potius natio ambitiosum occupandi maris imperii spiritum adoptarit, tantis tamque sumptuosis involuti fuerunt bellis ut debitorum, quae eo nomine contraxerunt, mole pene opprimarentur. Quoad ius pacis. 17 d) De iure ineundae pacis jam alia videtur esse ratio; cum enim haec omnibus, quas bellum adfert,

a) Hunc, ut major sit ejus in exequendis legibus authoritas, pro comite seu principe totius nationis renunciarunt. 7 Hunc sive sub ducis, sive regis, seu imperatoris nomenclatione pro imperanti declararunt, omnes festivos, quos caeremoniales appellamus, quive nomine totius nationis peragi debent, actus, veluti honorarios legatos mittere et audire, sancitas per potestatem legislativam leges, latas per iudices sententias publicare, quaeque ejusmodi sunt, per hunc veluti totam in complexo nationem repraesentantem peragi voluerunt.

sed promiscue alios etiam supremis regni muneribus admoverent, hi facultates suas extendendi eo faciliorem habuerunt occasionem quo major minoris nobilitatis pars seu in exteris bellis aut occidit, aut ad paupertatem redacta fuit, seu in civilibus motibus infidelitatis nomine bonis suis mulctabatur. 2 Horum posteri, etsi ad ea, quae parentes eorum gessere, eminentia officia eluctari non potuerint, cum tamen amplitudine bonorum, quae possidebant, alios longe anteirent, ad immitationem

licet contra primitivum institutum vicesimae e clericali decima partis exactione non contentus, amplius etiam exigere incoeperit; docet articulus 6-us quod inusitatum antea tributi genus, lucrum camerae induxerit; docet denique articulus 33-us quod tributi marturinarum nomine stabiliti quantitatem augere et competentem inde etiam domino terrestri tertiam partem sibi arrogare debuerit (b). 3 Decretum hoc jam nec palatinalis inspectionis nec Andreae de libera resistentia clausula praesidio fulcitur; penes solum regis filiorumque

Ladislaus IV ex ordine successit. 43 Verum hoc improli decedente Andreae III, Andreae II e posthumo suo filio Stephano nepoti, quem ex geniturae ordine successio reipsa respiciebat, eam contravertit Carolus Martellus eo unice nomine, quod is propiore gradu, licet per foemineum tantum sexum, Arpadianam domum contingat; erat enim Mariae, Stephani V filiae, ex Carolo Siciliae rege filius. 44 E quo apparet ne id quidem satis exploratum fuisse an remotior masculus proximiorem sexum

extorqueret. 12 Andreas II secundogenito Colomanno primum Galliciae, tum Illyricarum provinciarum ducatum tribuit, et ab hoc quidem nullas perpessus est molestias. 13 Verum cum primogenito Bela IV, quem se vivo coronari fecerat quive hoc nomine junior rex appellari coeperat, continuas, quamvis ad apertum bellum non perductas, discordias habuit. 14 Bela IV Stephano primogenito Styriae recens occupatae ducatum cesserat. 15 Verum cum hunc subinde per pacis tabulas Friderico

recte judicatum spernens ad regem appellaverit". 11 Verum appellata haec propter adjectam gravem 10 auri pensarum poenam raro locum habuerit. 12 (c) E S. Ladislai l. 3, cap. 3-o apparet palatinum non proprio officii jure, sed regis nomine nobilium causas cognovisse, id quod postea judex curiae praestabat. 13 Sub Andrea II jam ipsi comites nobilium causas decimales discutiabant, articulo 5-o. 14 Reliquas omnes, praeter sententias 25.12 sententias: sententiae

adhuc reliquus fuit, consistebat. 2 Census 5 denariorum a singulo libero, non tamen nobili, jam sub S. Stephano exigebatur. 3 Colomannus ultra hos mardurinarum tributum induxit. 4 Ejus successores jam a privatorum etiam colonis collectarum nomine denarios hos colligere, novumque lucri camerae censum exigere coeperunt. 5 Et hoc quidem sub Andrea II et Bela IV antiquatum unicaque mardurinarum a liberis, non tamen nobilibus, hominibus exactio stabilita fuit.

unicaque mardurinarum a liberis, non tamen nobilibus, hominibus exactio stabilita fuit. 6 Verum non cessarunt reges subsequi etiam a nobilium colonis haec praeter omne fas exigere, donec tandem sub Carolo I institutum hoc nomine lucri camerae lege publica receptum fuit. 7 Caeterum inalienabilitas bonorum coronalium, ac praesertim terrarum, populorumque castris adscriptorum jam quidem sub S. Stephano lib. 2. cap. 6-o tamquam lex fundamentalis stabilita fuit.

quod reges executiva sua in potestate per prodigam bonorum et exemptionum largitione abusi sint. 1 Maxima rei hujus causa in eo consistebat quod populus Hungaricus falsam illam de executiva principis potestate idaeam sibi formarit, quasi is eo potissimum nomine imperaret ut singulis subditis eos, quos postulaverint, favores impertiatur: immo reges in eo reipsa praecipuum regiae potestatis exercitium situm esse existimarint. 2 Inde evenit ut, cum tabula fori, pontium et portuum, id est census fori, telonii et

Primus de successione regni cum exteris principibus pacisci Sigismundus coepit. 1 Sigismundus primus de successione regni Hungariae, tamquam de re, quam in proprietate haberet, pacisci coepit. 2 Ut contra Vladislaum Polonum, qui Hungariam nomine uxoris suae Hedvigis, Ludovici I secundogenitae filiae, repetebat, copias auxiliares possit obtinere, fratri suo Venceslao Bohemiae regi successionem in regno Hungariae 1393. addixit (a). 3 Verum tractatui huic non multo post ipse contravenit.

adeo procellosae administrationi Ujlakii vires id demum consilium statibus expresserunt ut eodem anno 13-a Iulii non jam per repraesentantes, ut antea, sed iterum viritim (d) convenirent, et examinato Ujlakio (e) vicariam regis potestatem Ioanni Hunyady gubernatoris nomine detulerint. 2 Itaque videndum tantum restat quibus limitibus auctoritatem ejus circumscripserint. 3 (a) Patet id ex ingressu decreti quo Ioannes Hunyady gubernator renunciatus est, in Vestigiis Diaetarum pag. 253-a, ubi

Vestigiis Diaetarum pag. 261, ubi dicitur: "Item super singulos quatuor nobiles iobagionem non habentes unus florenus dicetur." § 61 Ladislaus Posthumus regno admovetur; ejus capitulatio, quae corpori juris sub nomine decreti inserta est. 1 Fridericus mortua interea Ladislai Posthumi matre Elisabetha cognati sui tutelam eo pertinacius retinebat, quod sibi successionem in adtinentes ad jus ejus provincias et regna, tamquam praematurum ejus obitum jam tum

demum restituit, coronam autem non dimisit. 3 Quare Hungari coronationi illi, quam Ladislaus adhuc in cunis subiverat, acquiescentes eum Posonium deductum 1453. regem salutarunt. 4 Obtento nihilominus quod in Corpore Juris sub nomine decreti insertum est inaugurali diplomate, seu capitulatione, quod enim id pro tali habendum sit, apparet ex articulis 1-o et 2-o cum finali ejus clausula combinatis e quibus patet quod et rex statibus de observanda regni constitutione, et status regi de praestanda

3 (a) Vide horum publicatorias in Vestigiis Diaetarum pag. 290; patet ex iis quod in interregno non status, non palatinus, sed praelati tantum et barones comitia indixerint. 4 Patet quod nomine baronum non tantum ii, qui palatinum aliquod officium reipsa gesserunt, sed alii etiam potentiores optimates, veluti Ioannes Marczal, et Simon Czudar venerint. 5 Patet denique quod ad haec comitia iterum nuncii tantum vocati, horum tamen numerus non

sibi efficiant potestatis legislativae communionem, novo hactenus exemplo comitia quotannis celebranda defigunt (articulo 13). 5 Receptum inde a Carolo I, et sub Ludovico I et Alberto jam in legem publicam relatum usum ut rex tributum etiam a nobilium colonis nomine lucri camerae exigere possit, abolent (articulo 5-o); nobiles, sacerdotes et studiosos a depensione telonii eximunt (articulo 10). 6 Et tamen renovant perlatam, ut jam vidimus, primum sub Sigismundo legem ut rex regnum propriis proventibus defendere

Posthumum cum S. Regni corona in suam accepit potestatem, de asserenda suae quoque lineae in regnum Hungariae haereditate consilium suscepit. 7 Hoc fine repetitum toties ab Hungaris Ladislaum Posthumum tamdiu restituere detrectavit donec eum Hunyadi armis et nomine lacessivit. 8 Cum Turcas eodem tempore Hungariae imminere intelligeret Fridericus, Ladislaum restituit quidem, coronam tamen ne tum quidem dimisit. 9 Scivit nempe ille Hungaros nullum alium, nisi qui ipsa hac regni corona insignitur, pro

statibus Regni Sclavoniae missum, in ejusdem archivo prostat. 10 Si decreta haec Regno Sclavoniae, si civitatibus missa fuere, quis dubitabit eadem comitatibus etiam transmissa fuisse? 11 Verum intercideret fortasse tantisper hic usus eoque nomine per laudatum articulum renovabatur. 12 (a) Patet id ex dato expeditionis decreti hujus in Vestigiis Diaetarum pag. 330. 13 (b) Vide animadversiones in Grossingerum.

6 Cum enim ibi dicatur: "quidquid domini status pro libertate (...) atque conservatione regni usque tempus coronationis (...) concluserint (...) quod regni decretum appellatur," patet evidenter id, quod posterior aetas capitulationis aut inauguralis diplomatis nomine expressit, temporibus his nomine decreti regni compellatum fuisse, reliqua decreta regis illius sub quo condita sunt dicebantur. 7 Itaque articulo 31:1471 71.7 1471: 1741 B et in

"quidquid domini status pro libertate (...) atque conservatione regni usque tempus coronationis (...) concluserint (...) quod regni decretum appellatur," patet evidenter id, quod posterior aetas capitulationis aut inauguralis diplomatis nomine expressit, temporibus his nomine decreti regni compellatum fuisse, reliqua decreta regis illius sub quo condita sunt dicebantur. 7 Itaque articulo 31:1471 71.7 1471: 1741 B et in conclusione ejus decreti id

71.7 1471: 1741 B et in conclusione ejus decreti id perferebatur ut articuli horum comitiorum tantam vim habeant ac si per status ipsos ante coronationem conditi fuissent. 8 Et vero in capitulatione, cui Szilághium nomine Mathiae subscripsisse vidimus, pauca tantum capita continebantur. 9 Inaugurale 1464. Mathiae decretum circa juridica potissimum versatur. 10 Praeterquam enim quod cursus monetae reguletur articulo 22, status nullam aliam securitatem decreto

seu in diplomatibus deprehendimus. 3 Imo vidimus quod Ladislao Posthumo adhuc minorenni primum Ujlakius, tum Hunyadius, eodem vero adulto, sed e regno absente Ulricus Cileae comes, Mathia vero adhuc adolescente Szilághius non palatini, sed gubernatoris nomine vicariam regis gesserint potestatem; palatini vero gubernatoris imperio obnoxii fuerint. 4 Sane, cum e coaevis scriptoribus constet (a) quod Mathias primo statim aditi regni tempore Ladislaum Gara exauctoraverit eidemque Michaelem Guth de Országh

Si rex cum injuria tertii bonum aliquod contulerit, regnicolae ad querelam non regi, sed palatino deponendam adstringuntur articulo 8-o; rege absente jus comitia indicendi, totaque usque adeo vicaria regis potestas (demtis solis grationalibus) in palatinum sub nomine locumtenentis regis transfertur articulo 4. et 10-o. 10 Ille mediator non solum in mutuis regnicolarum discordiis, sed inter regem ipsum et regnum declaratur articulo 5-o et 6-o. 11 Ille denique minorenni regi tutor constituitur, in illum

articulo 5-o et 6-o. 11 Ille denique minorenni regi tutor constituitur, in illum tota, dum rex adolescat, pars legislativae, executivae, et judicialis potestatis, quae regem respicit, transfertur articulo 2-o (d). 12 Defertur etiam eidem suprema sub nomine generalis regni capitanei militaris potestas articulo 4-o; 13 defertur denique suprema iudicialis potestas articulo 9-o. 14 Atque ita impositus fuit finis usitato sub duobus antea regibus gubernatores officio. 15 Ita palatinale

regni sui anno celebravit, diaeta deponi et Országhium eligi procurasset. 27 Jam vero vero tenemus decretum utriusque hujus diaetae in quo nulla fit mentio electionis palatini. 28 (c) Regem enim absentem fuisse constat; quod autem cancellarii nomine praesentiae regiae judicaverint, vide in Vestigiis Diaetarum pag. 315 notam (b). 29 (d) Dicitur ibi: "Palatino, donec haeres rex in adultam pervenit aetatem, universe illius subditi et regnicolae perinde ac vero domino et

tres grossi, quorum singulum quinque modernos etulisse probabile est, exigantur, recessum fuerit, non constat. 3 Id constat quod jam ante Mathiam non a singula, sed a quinque portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4 Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat. 5 Et hoc fuerit causa quod aliqui

est, exigantur, recessum fuerit, non constat. 3 Id constat quod jam ante Mathiam non a singula, sed a quinque portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4 Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat. 5 Et hoc fuerit causa quod aliqui decessorum Mathiae, ut ad defixam sub Carolo I tributi

portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4 Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat. 5 Et hoc fuerit causa quod aliqui decessorum Mathiae, ut ad defixam sub Carolo I tributi quantitatem aut propius accedere, aut prorsus redire possint, novum taxae nomen invexerint hocque titulo in gravioribus reipublicae

adhuc comitiis, ne haec tributi species in posterum decernatur, articulo 13-o vetuerunt. 10 (a) In Vestigiis Diaetarum pag. 302. 11 (b) Quod jam sub initium regiminis Mathiae lucri camerae nomine non a singula, sed a quinque portis unus florenus exactus fuerit, plures ejus litterae testantur, libet unicas de 1467, quae in Vestigiis Diaetarum pag. 376 prostant, excitare. 12 Dicitur in illis: "loco ejus" (lucri camerae) "alia quaedam

ullo unquam tempore exemptionis privilegio frui possit." 14 Cum mos iste jam principio regni Mathiae viguerit, certe non sub hoc, qui jura fisci acerrime tuebatur, sed sub aliquo a decessoribus suis enasci debuit. 15 (c) Quod portae nomine non fumus, id est domus, sed sessio populosa intellecta fuerit, docet 1474. art. 4, ubi dicitur: "Ita ut portae connumerentur, et non fumus neque sessiones desertae." 16 (d) In Vestigiis Diaetarum pag. 328 dicitur hoc articulo:

arbitratus est; impetravit itaque a statibus in diaeta 1467. ut tricesima simpliciter aboleatur ejusque loco vectigal coronae introducatur; ita etiam, ut abrogato lucro camerae tributum fisci regalis substituatur; nihilominus, ut nec vectigalis coronae, nec tributi regii nomine plus quam antea tricesimae et lucri camerae titulo exigatur, verum impetratae per quemcunque et quandocunque seu a tricesima, seu a lucro camerae exemptiones ad vectigal coronae, aut tributum fisci regalis nulla ratione extendi possint (a). 6 Ita Mathias

§ 78 Nec tributa arbitrarie imperabat. 1 Vidimus quod status stabilitam jam inde a Carolo I lucri camerae a singula colonorum, etiam ad nobiles pertinentium, porta executionem per articulum 5-um capitulationis, cui Szilághius nomine Mathiae subscripsit, antiquare voluerint (a); constat e 7-o 1-ae, quam Mathias ab adito regno 1458. circa festum Pentecostes Pestini celebravit, diaetae articulo legem hanc revocatam utve lucrum camerae ea, quae sub Ludovico I consveverat, ratione exigatur,

coronationem suam, quae 1464. peracta est, nullum praeter lucrum camerae subsidium exegisse admodum credibile videtur. 9 Imo nullum hactenus prolatum est instrumentum e quo pateat eum ante annum 1468. subsidium aliquod exegisse; constat e converso quod 1467. nomine lucri camerae non a singula porta, uti tempore Ludovici, sed a quinque portis unum florenum, et hunc non propria authoritate, sed erga factam per status in comitiis Budensibus determinationem exegerit (e). 10 Tandem 1468. susceptum

florenus semel in anno ubique exigatur." 25 (f) In assecuratoriis de eodem anno in Vestigiis Diaetarum pag. 378 dicitur: "certum pecuniae subsidium ultronee obtulerint." 26 Ab eo tempore oblatae in vicem lucri camerae pecuniae nomine subsidii venire coeperunt. 27 (g) Vide fidejussionem ibidem pag. 380. 28 (h) Vide praefationem decreti hujus in Vestigiis Diaetarum pag. 383, ubi dicitur: "Obtulerunt ultro de singulis portis per totum regnum singulos

pertractasse constat. 2 Objectum enim concludendi cum Friderico imperatore tractatus in continuo 1462. et 1463. comitiis pertractatum, ac ipsae demum pacis tabulae in diaeta 1464. ratificatae fuere (a). 3 Imo id etiam passus est ut status privative nomine regni oratorem ad imperatorem miserint (b). 4 Ut adeo Mathiam adversus competentem statibus regni legislativae potestatis communionem nihil prorsus egisse luculenter appareat. 5 (a) In Comitiis 1462. de pace cum imperatore

Mathiae ad Albertum arhiducem Austriae scripta, ubi ait: "D. Joannes episcopus in Sclavoniam per nos pro certis negotiis missus inde non quidem ex Nostro mandato, ut ipse dixit, sed ex nonnullorum praelatorum et baronum regni consilio ad imperatorem divertens, non Nostro nomine, sed eorum ex parte ibi multa egit. 7 Illinc reversus certos articulos adtulit, quibus respondere et eos firmare vel infirmare non est Nostrum, cum non personam Nostram, ut dicunt, sed totius regni universitatem concernant."

lex sub eo perlata est, cum sub omnibus ejus decessoribus id frequentissime prohibitum fuerit. 5 Debuit tamen ille ignobiles muneri supremorum comitum admovere, cum id art. 15:1471. prohibentur (a). Itaque arbitrarii imperii nomine unice ideo notabatur quia competentem sibi executivam potestatem mascule exercuit. 6 De remissione in exigendis legibus adeo accusari non potest Mathias ut potius tota arbitrarii ejus imperii invidia potissimum exinde promanarit quod ad

(dicitur ibi) "regnicolarum in consilio regiae majestatis contra libertatem et commune bonum atque statuta hujus regni palam, publice et manifeste agere attentaret, talem D. D. assessores teneantur in generali diaeta proxime ventura ex nomine manifestare. 27 Quem ibidem tamquam reipublicae libertatisque regni proditorem et turbatorem in rebus et persona juxta sua demerita iidem puniendi habeant facultatem. § 85 Nulli ante-coronationales articuli eidem

1-o; status tamen eum ratificasse nec ex lege nec ex ullo diplomate apparet. 23 Quas enim Kollár in Auctuario Diplomatico pag. 260-a profert litteras, his septem tantum episcopi, totidem praelati, paucique nobiles et civitates privato tantum suo nomine subscripserunt. 24 Statuum nomen, prouti id in prolatis per eundem Kollár ibidem anni 1464. tabulis factum fuit, nullibi subscriptum est. 25 (e) Plerique scriptores comitia haec per palatinum Perény indicta fuisse indigitant

adhuc infans, coronetur, agere coepit perfecitque ut 1508. in comitiis Budae habitis Ludovicus pro haerede regni declaretur, Albae vero Regali, licet primo bimulus, coronetur (b). 2 Uladislaus pro infante filio ipse sacramentum dixit, insuper solennem nomine ejusdem filii extradedit capitulationem, qua in persona ejus promittit quod, ut primum ad adultem pervenerit aetatem, novam de observandis legibus, statuum praerogativis, et constitutione regni elargiturus sit assecurationem consentitque ne eidem exercitium regiae

prouti de Styriae, Carinthiae et Carnioliae locis contra capitulationis §-um 6. fecit, easdem sine lytro remittat, aut vero dependendam pro iis summam in usus suos convertat. 14 Quare utrumque 1492. articulo 4. praecaverunt statueruntque ut recipienda hoc nomine pecunia conformiter etiam ad §-um capitulationis 5-um aerario regis inferatur. 15 Tractatum pacis et 1491. et 1506. in diaeta fuisse agitatum supra vidimus. 16 Quod 1500. bellum contra Turcas etsi nullo cum effectu in diaeta

priori comitatui. § 91 Forma tributorum et status aerarii sub Uladislao. 1 Quod oeconomica adtinet, tributa in Hungaria sub lucri camerae, in Croatia sub mardurinarum, in Transylvania sub quinquagesimae nomine etiam sub Uladislao depensa fuisse art. 26:1492. reddit manifestum; an tamen ultra lucrum camerae deductum jam ferme in consvetudinem sub Mathia I unius floreni subsidium Uladislao etiam et quoties oblatum fuerit, non ita est expeditum. 2 In decretis

Cum rex de bellicis instrumentis providere, suas vero quisque gentes armare alereque debuerit, quomodo pecuniae hae titulo conservationis gentium exigi, cur banderiati ex identitate rationis perinde atque non banderiati iisdem obnoxii non fuerint, quantumve hoc nomine a porta desumptum fuerit, defectu monumentorum hactenus eruere non potui. 4 Constat tantum e laudato diplomate eas et a lucro camerae et a subsidio distinctas (c); constat eas etiam tempore pacis persolutas (d); constat dicatores exactores

Constat tantum e laudato diplomate eas et a lucro camerae et a subsidio distinctas (c); constat eas etiam tempore pacis persolutas (d); constat dicatores exactores a comitatibus nominatos rationes expensi in comitiis reddere debuisse (e); constat denique eo nomine ultra 10 denarios a porta exactos fuisse (g). 5 (a) "Nec satis est (dicitur eodem diplomate) vos (status Sclavoniae) nunc pecunias vestras exercituales allegare, siquidem et in hoc regno Nostro (Hungariae) exigantur." 6

de subsidio, separatim denique de his pecuniis exercitualibus tractatur. 8 Ex alio ejusdem anni feria 6-a proxima post festum B. Mathiae dato, apparet Sclavoniam titulo lucri camerae 20, titulo dimidii subsidii Hungarici denarios 25 persolvisse, adeoque nomine subsidii Hungariam eo anno denarios 50 dependisse apparet. 9 (d) Constat enim inde ab anno 1492. sub toto Uladislaiano regimine altam pacem viguisse. 10 (e) "Volumus (dicitur in

huc ad Nos ad dandas superinde rationes mittere debeatis." 12 (f) Cum e provocato in nota (b) art. 1:1514. ad manus vajvodae pro reluendis, quas impignoratas tenebat, tricesimis tantum 10 denarii deponendi disponantur, videtur amplius aliquid a porta eo nomine fuisse imperatum. § 96 Conatus inducendi ad latus regis stabilis consilii. 1 Vidimus jam et sub Hunyadio, et sub Ladislao, et sub Mathia, quod status stabilem introducere senatum conati sint, cujus consilio

hac quidem via senatoribus stipendia procurari potuerunt. 14 Itaque 1507. art. 3-o magis adhuc efficax medium arripuerunt. 15 Defixerunt nempe stipendium senatoris, si praelatus aut baro sit in 700, si nobilis in 300 florenos § 4. 16 Hoc nomine singulae colonicali sessioni, imo nobilibus etiam unius sessionis tres denarios imposuerunt § 5. 17 Utve senatus perceptores harum pecuniarum unum e baronibus, alium e nobilibus constituat § 6, hi vero stipendia assessoribus rite dependant, in

judex curiae, cancellarius et vicecancellarius, quosve praeterea e forte praesentibus regi convocare collibuit praelatos, barones, et quandoque nobiles. 23 Caeterum nullus horum qua commembrorum consilii aliquo stipendio provisus fuit, nullus ad fixam eo nomine ad aulam residentiam obligabatur. 24 Quaerebant primo status fixum talem senatum stabilire cujus opera rex et in politicis et in judicialibus uti possit. 25 Verum consilium hoc vidimus hactenus non successisse (a). 26 Post

potestate, innumerae fere leges innuunt. 26 Ne id etiam alicui imposterum dubio locum relinquere possit, id quoque clare censeo exprimendum. 27 o) Ut in dicasteriis omnia publice agantur, nihil eorum, quae ad ejus agenda pertinent, nisi ejus nomine expediatur, et natura rei et ipsa eorum instructio deposcit. 28 Quid itaque vetat illum praesidialis misterii abusum, qui in ipsam sensim constitutionem agere potest, diserte abrogare? 29 p) Liberi populi libera constitutio

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report