Your search found 109468 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 36159-36232:

legatum. Anno 1542. 1. Excedens Vienna die iulii 17. viam obliquam et asperam per deserta Dalmatie arduaque montium Mesie, iussu Vestrae Sac. M.tis, magnis itineribus sum aggressus: sol preterea urebat plurimum existens in Leone: quibus difficultatibus et iter tardabatur et XI equi confecti sunt. Sed neque labore neque damno commovebar, quum sciebam, Vestram Sac. M. velle tempus extrahere. Per Thurciam euntem me libenter videbant Thurci ac

sunt. Sed neque labore neque damno commovebar, quum sciebam, Vestram Sac. M. velle tempus extrahere. Per Thurciam euntem me libenter videbant Thurci ac letabantur, quia existimabant me ad pacem conficiendam proficisci. Ecceptis enim paucis, qui degunt in confinibus rapinis assueti, omnes ceteri mirabiliter pacem exoptant: nam continuis bellis ad extremam inopiam reducti sunt, ac necesse est, ut omnino deficiant, iam nec equi nec sumptus suppetunt. Veni Constantinopolim die septembris

extremam inopiam reducti sunt, ac necesse est, ut omnino deficiant, iam nec equi nec sumptus suppetunt. Veni Constantinopolim die septembris Nuntiatus autem erat meus adventus; repente missi sunt duo caussi ad custodiam, induxeruntque in domum in ultima parte urbis, prohibitis omnibus a nostro colloquio, amoto etiam Thurco, qui nos duxerat ex Bosna. Additi sunt et alii Thurci tum ut custodirent, tum ut obirent officia domus, et nihilominus non audebant secreto nobiscum colloqui, observantibus etiam

inopiam reducti sunt, ac necesse est, ut omnino deficiant, iam nec equi nec sumptus suppetunt. Veni Constantinopolim die septembris Nuntiatus autem erat meus adventus; repente missi sunt duo caussi ad custodiam, induxeruntque in domum in ultima parte urbis, prohibitis omnibus a nostro colloquio, amoto etiam Thurco, qui nos duxerat ex Bosna. Additi sunt et alii Thurci tum ut custodirent, tum ut obirent officia domus, et nihilominus non audebant secreto nobiscum colloqui, observantibus etiam aliis

Gritti, et idcirco res eorum esse omnes mihi cognitas, quod interdum custodes mei significarunt. vel propterea quod insigniter obstupuerant nec sciebant quid agerent: tanta fama invaluerat de nostro exercitu. Nuntii quotidie afferebant, omnes christianos conspirasse in Thurcos, multos reges simul venire cum maximis copiis terra atque Danubio omni apparatu bellico instructis. Metus, ut fit, affingebat maiorem numerum: dicebantur esse ducenta millia millium, adeo quidem, ut post meum adventum expediti sunt janizari, et quum noster

cum maximis copiis terra atque Danubio omni apparatu bellico instructis. Metus, ut fit, affingebat maiorem numerum: dicebantur esse ducenta millia millium, adeo quidem, ut post meum adventum expediti sunt janizari, et quum noster exercitus consedisset ad Pesthum, in tanto tumultu voluit Imperator se aula quoque sua spoliare. mittebat eam cum Usrei Bassa. Iamque dimissus a Thurco parabat discessum, quum subito allatum fuit, nostrum exercitum obsidionem solvisse. Gaudium ingens scquutum est, ipse nuntius publice donatus est. Non

fuit, nostrum exercitum obsidionem solvisse. Gaudium ingens scquutum est, ipse nuntius publice donatus est. Non tam Budae timebatur quam ne noster exercitus, expugnato Pesto, Sirimium ac Belgradum opprimeret. Offendebantur etiam plurimum a me visos in itinere spahias eorum, egre domibus expulsos ad bellum, trepidos, inermes, prorsusque ineptos et revera omnes inferiores Thurci vel ipsorum confessione rei bellice non sunt idonei; quidquid virium habent, in finitimis consistit. Hec et alia

opprimeret. Offendebantur etiam plurimum a me visos in itinere spahias eorum, egre domibus expulsos ad bellum, trepidos, inermes, prorsusque ineptos et revera omnes inferiores Thurci vel ipsorum confessione rei bellice non sunt idonei; quidquid virium habent, in finitimis consistit. Hec et alia constripseram ad V.S.M. Sperabam unius Thurci auxilio me posse litteras mittere, beneficiis enim plurimum mihi eum devinxeram. Sed nulla pecunia potuit corrumpi, ut liieras Galatam ad fratrem Antonium

eunuchus, primus consiliarius. Redditisque ei litteris et salutem nomine V.re Sacr. M.tis primum omnium conatus sum, eum reddere benevolum V.re S.M.ti. Dicebam, serenissimum dominum meum audivisse singularem eius prudentiam ac dexteritatem in gubernanda republica et quam strenue atque feliciter Indiam domino suo quesivisset: idciro esse in summa gratia et authoritate apud suum principem. His de causis serenissimum regem meum voluisse commendare illi sua negotia, sperantem illius potissimum favore atque

primum omnium conatus sum, eum reddere benevolum V.re S.M.ti. Dicebam, serenissimum dominum meum audivisse singularem eius prudentiam ac dexteritatem in gubernanda republica et quam strenue atque feliciter Indiam domino suo quesivisset: idciro esse in summa gratia et authoritate apud suum principem. His de causis serenissimum regem meum voluisse commendare illi sua negotia, sperantem illius potissimum favore atque commendatione, quod suis postulatis Imperator annueret; quam benevolentiam

uno belli adverso impetu foede corruerunt. Non solum legimus, sed etiam vidimus magnos exercitus parva manu fuisse prostratos; frustra confiditur viribus humanis, nisi Deus aspiraverit. Itaque constat, multo meliorem esse certam pacem quam speratam victoriam. Nunc in manu vestra est dari pacem, victoria de manu Dei expectanda est. An creditis, Deum leto vultu aspicere vastari terras, deserta ex cultis fieri, innocentes homines rapi, opprimi, distrahi? Deus iste quidem permittit fieri propter hominum peccata, sed pena facti

vestra est dari pacem, victoria de manu Dei expectanda est. An creditis, Deum leto vultu aspicere vastari terras, deserta ex cultis fieri, innocentes homines rapi, opprimi, distrahi? Deus iste quidem permittit fieri propter hominum peccata, sed pena facti redundabit in autorem: quippe geniti sumus non ad faciendam iniuriam, sed potius ad mutuam caritatem. Unus pater et christianos et thurcos genuit, fides discrevit; dedit homini ius in corpus, de anima iudicium sibi permisit. Vos dicitis, magnum esse crimen hominem depingere, cui

distrahi? Deus iste quidem permittit fieri propter hominum peccata, sed pena facti redundabit in autorem: quippe geniti sumus non ad faciendam iniuriam, sed potius ad mutuam caritatem. Unus pater et christianos et thurcos genuit, fides discrevit; dedit homini ius in corpus, de anima iudicium sibi permisit. Vos dicitis, magnum esse crimen hominem depingere, cui animam inspirare nequeas, quasi homo videretur per superbiam emulari divinam potestatem. Quanto sceleratius est eripere animam homini atque ipsum Dei opus

iudicium sibi permisit. Vos dicitis, magnum esse crimen hominem depingere, cui animam inspirare nequeas, quasi homo videretur per superbiam emulari divinam potestatem. Quanto sceleratius est eripere animam homini atque ipsum Dei opus dissolvere? Quum in hanc sententiam multa dixissem, [verba Solymanni] ille inquit, se quoque velle pacem, ac ut ea fiat, authorem et adiutorem esse futurum. Quid autem illud est, quod tuus dominus petit a domino meo, tandem edissere. Existimo, inquam, constare V.re M.

domino meo, primo quia multo gloriosius est regna donare quam eripere; deinde quod Regia Maiestas liberalitatem illius recognoscet annuis muneribus, et fidelitate amicitiam atque pacem eternam prestabit. Adornavi hanc petitionem pluribus verbis, ut prescriptum fuit in Instructionem. [Responsum Solymanny] Respondit Bassa: quommodo potest Imperator Budam dare, in qua munienda et conservanda infinitos sumptus fecit? Sunt et nostra templa Bude extructa, que nefas est a nobis alienare, et ad manus

annuis muneribus, et fidelitate amicitiam atque pacem eternam prestabit. Adornavi hanc petitionem pluribus verbis, ut prescriptum fuit in Instructionem. [Responsum Solymanny] Respondit Bassa: quommodo potest Imperator Budam dare, in qua munienda et conservanda infinitos sumptus fecit? Sunt et nostra templa Bude extructa, que nefas est a nobis alienare, et ad manus infidelium tradere. Si rex tuus vult habere pacem cum Imperatore, reddat illas quatuor arces, Strigonium, Vissegrad, Tattam, Albam

que nefas est a nobis alienare, et ad manus infidelium tradere. Si rex tuus vult habere pacem cum Imperatore, reddat illas quatuor arces, Strigonium, Vissegrad, Tattam, Albam Regalem, ut prius regi significatum est. Quo facto statuentur ex utraque parte fines, et sic in perpetuum pace fruemini; alioquin Imperator ad pacem non consentiet. Tamen, dixit, se de his relaturum ad Imperatorem. Adhuc enixe commendavi negocium V.re M.tis et rogavi, pararet mihi aditum ad Imperatorem, licet ille mandasset, ut ipsi basse negocium

me munire contra convicia. Nec tamen molestum mihi fuit, quod me interdum convitiis impeleret, quam quod de V.M.te impudenter blateraret, accusans eam non servate fidei et preferebat testem fratrem Georgium, vel quod ille in gratiam Thurcorum nonnihil contra V.M. locutus est, vel in ipsum fratrem Georgium adduceret in odium V.M.tis. [Verba Rustham Bassa] Venisti, inquit, ad explorandum, ac ut verba nobis dares; quam

convitiis impeleret, quam quod de V.M.te impudenter blateraret, accusans eam non servate fidei et preferebat testem fratrem Georgium, vel quod ille in gratiam Thurcorum nonnihil contra V.M. locutus est, vel in ipsum fratrem Georgium adduceret in odium V.M.tis. [Verba Rustham Bassa] Venisti, inquit, ad explorandum, ac ut verba nobis dares; quam rem nos intelleximus antequam Vienna discessisses, et idcirco

impudenter blateraret, accusans eam non servate fidei et preferebat testem fratrem Georgium, vel quod ille in gratiam Thurcorum nonnihil contra V.M. locutus est, vel in ipsum fratrem Georgium adduceret in odium V.M.tis. [Verba Rustham Bassa] Venisti, inquit, ad explorandum, ac ut verba nobis dares; quam rem nos intelleximus antequam Vienna discessisses, et idcirco providimus rebus nostris. Si sincere venisses ad

scirem, si Regia M.tas mihi non dixit? Quod si fuerunt ista significata serenissimo regi meo de reddendis quatuor civitatibus, tamen Regia M.tas adhuc sperat, se impetrare posse, tantam animi magnitudinem et liberalitatem esse, intelligit, in vestro imperatore. Nec illud debet vos offendere, quod christiani principes et status Imperii decreverint, et nunc in eo sint, ut Budam recuperent ac defendant. Nullo enim modo patientur, Hungariam, que illis pro muro fuit, avelli a reliquo corpore chrstianitatis;

quatuor civitatibus, tamen Regia M.tas adhuc sperat, se impetrare posse, tantam animi magnitudinem et liberalitatem esse, intelligit, in vestro imperatore. Nec illud debet vos offendere, quod christiani principes et status Imperii decreverint, et nunc in eo sint, ut Budam recuperent ac defendant. Nullo enim modo patientur, Hungariam, que illis pro muro fuit, avelli a reliquo corpore chrstianitatis; mallet serenissimus dominus meus Budam de manu Imperatoris accipere quam eam vi armorum assequi; scit enim, quod eo

Nullo enim modo patientur, Hungariam, que illis pro muro fuit, avelli a reliquo corpore chrstianitatis; mallet serenissimus dominus meus Budam de manu Imperatoris accipere quam eam vi armorum assequi; scit enim, quod eo pacto Regnum Hungariae cum bona vestra amicicia in pace possideret, vi adeptus gravi et periculoso bello distringeretur. Quare sincere sum misssus non solum ad petendam pacem sed etiam ad ineundam et confirmandam, habeoque ad id plenum mandatum, modo assentiat postulatis mei principis Imperator, et sic intelligetis,

ea non est necesse explorare. Tunc vertit sermonem dicens, non inquam quod explorator es, sed cur tam longo itinere venisti, quum per Hungariam breviore via poteras venire? Negavi, tutum fuisse transire per medias predones, et quod ab iis, qui manent in confiniis magnum periculum esset legatis comeantibus, quoniam pacem et eos qui illam procurant exitialiter oderint. Post multa verba promisi ei nomine V.M.tis ea que mihi mandaverat, si negocium V.re M. proficeret, rogavique plurimum, ut rebus

neutrum adire volui, alioquin et superiores offenderentur, quod omnibus negociis preesse volunt. 4. Tertio die postquam eo veneram, per fraudem ademerunt mihi unum servitorem, quem peritum itineris et lingue Thurcicae magna pecunia propter meas commoditates in Bihath conduxeram. Miserant eum in bezestan cum uno Thurco, hassas per speciem, emendi quasdam res. Ipse autem Thurcus duxit eum ad barizelum ex composito; ibi servitor vinctus est. Rediit Thurcus sine servitore, dixit servitorem se amisisse in frequentia hominum,

offenderentur, quod omnibus negociis preesse volunt. 4. Tertio die postquam eo veneram, per fraudem ademerunt mihi unum servitorem, quem peritum itineris et lingue Thurcicae magna pecunia propter meas commoditates in Bihath conduxeram. Miserant eum in bezestan cum uno Thurco, hassas per speciem, emendi quasdam res. Ipse autem Thurcus duxit eum ad barizelum ex composito; ibi servitor vinctus est. Rediit Thurcus sine servitore, dixit servitorem se amisisse in frequentia hominum, sed, inquit, statim ipse redibit.

meas commoditates in Bihath conduxeram. Miserant eum in bezestan cum uno Thurco, hassas per speciem, emendi quasdam res. Ipse autem Thurcus duxit eum ad barizelum ex composito; ibi servitor vinctus est. Rediit Thurcus sine servitore, dixit servitorem se amisisse in frequentia hominum, sed, inquit, statim ipse redibit. Quum nec ea die nec sequenti rediret, questus sum vi et fraude nobiscum agi, violari fidem Imperatoris. Venit ad me barizelus, interrogavit, quid esset actum de servitore? Quid, inquam, credis nos esse

inquam, credis nos esse cucurbitas, ut non intelligamus nobiscum fraude agi et perfidiose? Ille vero, a se factum dissimulans, iussit vinciri Thurcum et abduci, dicens ab eo se fidiculis cogniturum, quid fecerit de servitore. Sed Thurcus dum vincitur ridebat, et mox in platea dimissus est. Postea rescivi ab uno custodum, quem pecunia corrumperam, iussu bassarum servitorem fuisse captum et in secreto loco ab ipsis bassis interrogatum: cur venissem, quid haberem negocii, essem ne legatus, an explorator, et multa eiusmodi alia.

Thurcum et abduci, dicens ab eo se fidiculis cogniturum, quid fecerit de servitore. Sed Thurcus dum vincitur ridebat, et mox in platea dimissus est. Postea rescivi ab uno custodum, quem pecunia corrumperam, iussu bassarum servitorem fuisse captum et in secreto loco ab ipsis bassis interrogatum: cur venissem, quid haberem negocii, essem ne legatus, an explorator, et multa eiusmodi alia. Ipsum dixisse, se nihil prorsus scire, esse servitorem non consiliarium. Deinde iussise bassas, ut tormentis ab eo veritas extorqueretur. Graviter

an explorator, et multa eiusmodi alia. Ipsum dixisse, se nihil prorsus scire, esse servitorem non consiliarium. Deinde iussise bassas, ut tormentis ab eo veritas extorqueretur. Graviter tortus est, et postremo capite truncatus. Quam iniuriam quum expostularem cum Rhustam Bassa, ipse in risum vertit: quid, inquit, facitis, quum apud vos multa millia occidantur, si tantopere pro uno homine cruciaris? Tunc primum invasit me timor, considerantem quam perfidiam eorum, et quod in servitore cepissent sevire, ne a meo quidem sanguine esse temperaturos. Ac

capite truncatus. Quam iniuriam quum expostularem cum Rhustam Bassa, ipse in risum vertit: quid, inquit, facitis, quum apud vos multa millia occidantur, si tantopere pro uno homine cruciaris? Tunc primum invasit me timor, considerantem quam perfidiam eorum, et quod in servitore cepissent sevire, ne a meo quidem sanguine esse temperaturos. Ac re vera dicebatur, Imperator vehementer excanduisse et etiam decrevisse me interfici, sed consilio bassarum inhibitus est, ne id faceret contra fidem publicam a se datam, sine ullo more, sine exemplo, ne violaret ius

vehementer excanduisse et etiam decrevisse me interfici, sed consilio bassarum inhibitus est, ne id faceret contra fidem publicam a se datam, sine ullo more, sine exemplo, ne violaret ius gentium; neminem posthac principem christianorum ausurum legatos ad eum mittere, nec ipsum ad christianos. Iam in Galata sparsa fuerat fama, ademptum esse mihi caput. 5. [Secundum colloquium cum Solimanno Bassa.] In prima sequente audientia missus est ad me interpres Imperatoris pro literis quas V. M. scripserat ad ipsum Imperatorem. Eodem die post

ullo more, sine exemplo, ne violaret ius gentium; neminem posthac principem christianorum ausurum legatos ad eum mittere, nec ipsum ad christianos. Iam in Galata sparsa fuerat fama, ademptum esse mihi caput. 5. [Secundum colloquium cum Solimanno Bassa.] In prima sequente audientia missus est ad me interpres Imperatoris pro literis quas V. M. scripserat ad ipsum Imperatorem. Eodem die post meridiem vocatus sum ad Solimanum Bassam. Quum consedissemus, quesivit, quo iure pertineret Regnum Hungarie ad V. M. In congressu,

Bassa.] In prima sequente audientia missus est ad me interpres Imperatoris pro literis quas V. M. scripserat ad ipsum Imperatorem. Eodem die post meridiem vocatus sum ad Solimanum Bassam. Quum consedissemus, quesivit, quo iure pertineret Regnum Hungarie ad V. M. In congressu, inquam, Maximiliani cesaris, Ladislai regis Hungarie et Sigismundi regis Polonie Vienne, quum rex Ladislaus despondisset filiam suam reginam Annam serenissimo regi meo, firmatum est inter eos, si ita accideret, ut fato prius interiret Ludovicus rex, filius Ladislai regis, absque

cum filia Ladislai regis eademque sorore Ludovici regis devolveretur ad serenissimum dominum meum. Quid, inquit, estis astrologi, ut divinare potueritis, Ludovicum regem absque filiis esse decessurum? Homines, inquam, prudentes cogitant que accidere possunt, mors et vita hominis in manu Dei est. Igitur mortuo regi Ludovico serenissimus rex meus expulit Hungariam Joannem, qui in illud regnum nullo iure irrepserat, tamdiuque tenuit integrum consensu totius gentis de more patrie coronatus, donec vires vestre non prevaluissent. Deinde

inquit, estis astrologi, ut divinare potueritis, Ludovicum regem absque filiis esse decessurum? Homines, inquam, prudentes cogitant que accidere possunt, mors et vita hominis in manu Dei est. Igitur mortuo regi Ludovico serenissimus rex meus expulit Hungariam Joannem, qui in illud regnum nullo iure irrepserat, tamdiuque tenuit integrum consensu totius gentis de more patrie coronatus, donec vires vestre non prevaluissent. Deinde interrogavit de numero gentium: quis eas mitteret, an venirent cum voluntate V.re M.tis? Ego non potui negare,

et unde mitterentur. Que omnia confessus est Jonus Beg, se Venetiis audisse. Addidi preterea, christianos principes et status Imperii constituisse, tandiu bellum alere, etiam si per decennium opus esset, donec Budam recuperent. Quid ita? inquit. Existente, inquam, Buda in manibus Christianorum nemo se commovit. Nunc vos ubi eam preter spem omnium occupastis, muniatisque quotidie mirum in modum, magnaque presidia in ea teneatis, unde Thurci terras serenissimi domini mei crebris excursionibus vastant incenduntque, ac sub meum discessum de Vienna civitatem Jaurinum

status Imperii constituisse, tandiu bellum alere, etiam si per decennium opus esset, donec Budam recuperent. Quid ita? inquit. Existente, inquam, Buda in manibus Christianorum nemo se commovit. Nunc vos ubi eam preter spem omnium occupastis, muniatisque quotidie mirum in modum, magnaque presidia in ea teneatis, unde Thurci terras serenissimi domini mei crebris excursionibus vastant incenduntque, ac sub meum discessum de Vienna civitatem Jaurinum depredati sunt ac inflamaverunt, non putant se tutos in domibus suis, si Thurci Budam tenuerint. Hic Jonus

tandiu bellum alere, etiam si per decennium opus esset, donec Budam recuperent. Quid ita? inquit. Existente, inquam, Buda in manibus Christianorum nemo se commovit. Nunc vos ubi eam preter spem omnium occupastis, muniatisque quotidie mirum in modum, magnaque presidia in ea teneatis, unde Thurci terras serenissimi domini mei crebris excursionibus vastant incenduntque, ac sub meum discessum de Vienna civitatem Jaurinum depredati sunt ac inflamaverunt, non putant se tutos in domibus suis, si Thurci Budam tenuerint. Hic Jonus Beg summissa voce dixit:

spem omnium occupastis, muniatisque quotidie mirum in modum, magnaque presidia in ea teneatis, unde Thurci terras serenissimi domini mei crebris excursionibus vastant incenduntque, ac sub meum discessum de Vienna civitatem Jaurinum depredati sunt ac inflamaverunt, non putant se tutos in domibus suis, si Thurci Budam tenuerint. Hic Jonus Beg summissa voce dixit: Cussì, quod placeret illi, si huiusmodi rationibus induci possent, ut Budam V.re M.ti redderent. Hec omnia ad verbum iussit Bassa advocato notario perscribi. Sunt et alia

mentio facta fuerat) nec esse Regie M.ti nec Imperatori fideles, et nihil aliud agere, nisi ut ipsi dominentur, quum quesivisset, quinam isti essent, ego commemoravi illos, qui Budam tradiderant. Inquit Bassa, iniuriam illis facitis sic loquendo, nam Imperator, quum esset in Hungaria, interrogavit eos, an possent et tributum solvere et Budam contra Alemanos defendere, negaverunt utrumque prestare posse. Eam ob rem Imperator accepit Budam ad manus suas. Poteram obicere, perfidiose fuisse actum cum Hungaris, sed nolui venire ad contentiones inutiles.

negaverunt utrumque prestare posse. Eam ob rem Imperator accepit Budam ad manus suas. Poteram obicere, perfidiose fuisse actum cum Hungaris, sed nolui venire ad contentiones inutiles. Iam nulla spes erat adeundi Imperatoris, itaque petitionem V.re M.tis, quam paratam in lingua italica admonitus ad manus Basse tradidi, quam hic subscripsi, premissa consueta salutatione: 6. Molto desiderava el Re mio ser.mo mandar una solemne imbasciaria a Vostra Imperiale Alteza, ma tornando tardi el nuntio dela sua Reg. M.tà con la

ser.mo mandar una solemne imbasciaria a Vostra Imperiale Alteza, ma tornando tardi el nuntio dela sua Reg. M.tà con la risposta de V. Imperial Alteza, intanto ch'el Re mio ser.mo non sperava più de haver el salvocondutto per poter mandar imbasciatori a questa Felice Porta, e sta constretto che in soi paesi se provedesse per diffenderse, benché molto più voluntieri haria lassato tal impresa, se pur fusse stato qualche speranza de fermar la concordia con V.ra Imp. Alteza, quanto se apertiene al Ragno d'Hungaria. Niente dimeno venuto el salvocondutto, sùbito la M.tà Regia mandò me con

molto confindandosse, che V. Imp. Alteza non li negarà tal gratia, domandando una cosa con modi ragionevoli et honesti et non senza gran laude et immortal gloria di quella. Et benché li Principi christiani et li Stati d'Impero Romano, come già pol haver inteso V. Imp. Alteza, hanno concluso et in questo stanno, che lo Regno d'Hungaria come membro et bastione della christianità non abandonino, anzi lo defendino et recuperino. Ma el Re mio ser.mo per grandissimo rispetto et reverentia che porta a V. Imp. Alteza desidera più tosto de la mano et liberalità di quella che per via de'arme

pace a tutto el mondo già stracco di tante guerre, più non se spanderà el sangue humano, non se desertarano le paesi, cessarà el stratio degli homini inocenti. Qual è quel homo tanto iniquo el qual non pregarà omnipotente Dio per la sanità de V. Imp. Alteza, la qual, potendo metter el mondo in ruina, per sua infinita bontà e clementia li harà donato pace etherna. Già V. Imp. Alteza ha tanti regni et imperii conquestato che gli è difficile a contarli, pol esser senza quel Regno d'Hungaria diffatto, lo quale sempre li ha dato più spesa che guadagno. Anchora le più utile a V. Imp.

cose del mondo et lui dà victoria a chi vole. La sacra Regia M.ta piu tosto voria per la commun quiete et per gran reverentia verso V.Imp. Alteza haver pace cum tanto degno e magnanimo principe. Pero et Re mio ser.mo confindandose in tal excelso vertu di V.Imp. Alteza et in la sua laude, che andara per el mondo, sapendo anchora che quella li quali havea scazato del regno li ha ritornati in la signoria, domanda e prega, se degni de sua liberalita relaxar e cederli Buda con el Regno d'Hungaria. Et

mondo et lui dà victoria a chi vole. La sacra Regia M.ta piu tosto voria per la commun quiete et per gran reverentia verso V.Imp. Alteza haver pace cum tanto degno e magnanimo principe. Pero et Re mio ser.mo confindandose in tal excelso vertu di V.Imp. Alteza et in la sua laude, che andara per el mondo, sapendo anchora che quella li quali havea scazato del regno li ha ritornati in la signoria, domanda e prega, se degni de sua liberalita relaxar e cederli Buda con el Regno d'Hungaria. Et la sacra Reg.M. promitte in recognitione

Alteza haver pace cum tanto degno e magnanimo principe. Pero et Re mio ser.mo confindandose in tal excelso vertu di V.Imp. Alteza et in la sua laude, che andara per el mondo, sapendo anchora che quella li quali havea scazato del regno li ha ritornati in la signoria, domanda e prega, se degni de sua liberalita relaxar e cederli Buda con el Regno d'Hungaria. Et la sacra Reg.M. promitte in recognitione di questa liberalita et testimonianza dela excelsa gloria et laude di quella ogni anno per un presente dar a V.tmp.

Alteza et in la sua laude, che andara per el mondo, sapendo anchora che quella li quali havea scazato del regno li ha ritornati in la signoria, domanda e prega, se degni de sua liberalita relaxar e cederli Buda con el Regno d'Hungaria. Et la sacra Reg.M. promitte in recognitione di questa liberalita et testimonianza dela excelsa gloria et laude di quella ogni anno per un presente dar a V.tmp. Alteza ducati hungaresi cinquanta millia [m/50 ducati ogn'anno]. Havera V.Imp. Alteza el Re mio ser.mo molto a se ubligato et li

lo meglio de la salute et quiete del mondo et fe'. quella se degni benignamente proceder verso el Re mio ser.mo non gravandolo con le condition troppo dure. 7. [Tertium colloquium cum Solimanno Bassa] His peractis fui multos dies in hospitio expectans responsum. Postea petii colloquium Solimani Basse. Consensit, vocatus sum. Aderat Jonus Beg et alius interpres. Diu, inquam, hic hereo, mora hec inutilis est. Serenissimus dominus meus avide meum reditum expectat, quuum videbit, sibi non

me serenissimus dominus meus misit, ut suae Reg. M.ti quamprimum responsum reportem et non hic heream inaniter. Qua fide sum admissus, eadem reditum mihi patere equum est. His dictis porrexi Basse salvum conductum Imperatoris. Bis eum legit, diuque in eo meditatus est, quum nullum scrupulum invenisset, quo mihi negocium exhiberet. Inquit: Ubi sunt altere littere, que fuerunt his annexe? Alias, inquam, non vidi. Quesivit ab interprete, an etiam alie fuissent litere. Negavit interpres. Tandem, quum

alie fuissent litere. Negavit interpres. Tandem, quum non esset inventum quicquam, quod iure mihi obesset, nec ipse auderet fidem Imperatoris reprehendere, dixit: Hec est voluntas Imperatoris, ut tantisper hic sedeas, donec te dimittat Jonus Beg mirabatur, in quem eventum tamdiu detinerer. Hinc recta profectus sum ad Rhustam Bassam. Recensui illi verba Solimani Basse de responso Imperatoris. Non est, inquit, hoc responsum, ibis cum alio responso, fortasse cum meliore (hec autem ironice loquebatur).

contenderet, melius rebus suis ex propinquiore loco consulturus, propter famam adventantis ingentis exercitus. Multa preterea vanus homo iactabat extra rem, predicabat Imperatoris magnitudinem et fidem, quod eius verbum esset perinde ac Dei. Quod ego arripiens, in me, inquam, promissa Imperatoris non servantur. Promisit serenissimo domino meo securum et liberum accessum ad se legato eius fore, similiter et redeundi facultatem liberam, nunc mihi negatur redditus. In magnis, inquit, rebus venisti, non potest ita cito

quod eius verbum esset perinde ac Dei. Quod ego arripiens, in me, inquam, promissa Imperatoris non servantur. Promisit serenissimo domino meo securum et liberum accessum ad se legato eius fore, similiter et redeundi facultatem liberam, nunc mihi negatur redditus. In magnis, inquit, rebus venisti, non potest ita cito responderi, nondum fuisti hic uno mense, expecta, ut Imperator iussit. At ego, inquam, protestor, ne postea de serenissimo domino meo aut de me queramini, fideliter enim et sincere agit

enim et sincere agit vobiscum Regia M.tas, non redeunte me nec oratores huc venient, et sacra Reg. M.tas., desperata pace, vereor ne aliquid attentet, quod potius erit belli quam pacis seminarium. Capiat, inquit, Budam, si potest. In presentia nondum excrcitus noster accesserat ad Pestam et ignorabatur, in quam partem peteret. Aut, inquam, dimittite me ex fide publica aut, si hoc non vultis facere, date mihi honestas expensas. Veni cum quatuor servitoribus, equis octo. Adhibuistis mihi multos

me nec oratores huc venient, et sacra Reg. M.tas., desperata pace, vereor ne aliquid attentet, quod potius erit belli quam pacis seminarium. Capiat, inquit, Budam, si potest. In presentia nondum excrcitus noster accesserat ad Pestam et ignorabatur, in quam partem peteret. Aut, inquam, dimittite me ex fide publica aut, si hoc non vultis facere, date mihi honestas expensas. Veni cum quatuor servitoribus, equis octo. Adhibuistis mihi multos custodes, quos oportet me alere, et non dantur per diem unum nisi aspre

non dantur per diem unum nisi aspre triginta. Non sufficiunt autem centum, si vel modice vivam. Aut si neque hoc licet impetrare, permittite, mittam unum servitorem pro pecunia. Inquit: Brevi venies cum Imperatore, foris erunt leviores impense. 8. Aut in contemptum id fecerunt, aut quod fiscus Imperatoris exhaustus est. Aliis finitimis arcibus etiam per bienium non est solutum, flagitantibus stipendia respondetur, omnem insummi pecuniam in tuenda Buda. Expeditis omnibus que videbantur ad me

cum Imperatore, foris erunt leviores impense. 8. Aut in contemptum id fecerunt, aut quod fiscus Imperatoris exhaustus est. Aliis finitimis arcibus etiam per bienium non est solutum, flagitantibus stipendia respondetur, omnem insummi pecuniam in tuenda Buda. Expeditis omnibus que videbantur ad me pertinere, ocium decrevi agere, nam et interpres dixit, nequicquam expectes dimitti antequam succedat aliquod in Hungaria vel secundi vel adversi. Interim exercitus successit Pestho. Magnus

bienium non est solutum, flagitantibus stipendia respondetur, omnem insummi pecuniam in tuenda Buda. Expeditis omnibus que videbantur ad me pertinere, ocium decrevi agere, nam et interpres dixit, nequicquam expectes dimitti antequam succedat aliquod in Hungaria vel secundi vel adversi. Interim exercitus successit Pestho. Magnus metus ortus est Constantinopoli. Imperator decrevit aulam suam ultimam spem cum Usrei Bassa presidio Belgradi et Sirmii mittere, quippe non erat dubium, quin noster exercitus

malum noscere; venit a beglerbeg chiechaia nuntians, Alemanos discessisse a Peste, timuisse, quod audissent, jantizaros venire subsidio nostris, sed nondum locutus sum cum eo. Recta ivit ad Imperatorem ad Bechusi. Est autem hortus Imperatoris eo nomine in littore in Asia prope Constantinopolim, ubi redierit. Omnia significabo tibi; credidit rex tuus, nos esse faciliores femina. Non potuit Budam recipere ab una femina, et ea quidem Polona qui vilissimi hominum sunt, et putavit, ab imperatore nostro se recepturum.

venit a beglerbeg chiechaia nuntians, Alemanos discessisse a Peste, timuisse, quod audissent, jantizaros venire subsidio nostris, sed nondum locutus sum cum eo. Recta ivit ad Imperatorem ad Bechusi. Est autem hortus Imperatoris eo nomine in littore in Asia prope Constantinopolim, ubi redierit. Omnia significabo tibi; credidit rex tuus, nos esse faciliores femina. Non potuit Budam recipere ab una femina, et ea quidem Polona qui vilissimi hominum sunt, et putavit, ab imperatore nostro se recepturum.

et vos pax constare poterit, si vel a vobis vel a nobis non castigabitur. Perfidiam eius accusabat. [Verba Rustan Bassa] Dixit etiam: Nonne melius est regi tuo dare illas quatuor civitates et habere pacem ethernam, quam et alia que habet in periculum adducere? Melius, inquam, si defendere illas non valet. Possetne, inquam, de pace transigi equis conditionibus? Hic diu cogitavit, et omnino nihil respondit. Sic finito colloquio ego discessi, nec amplius ad eum redii, nisi postquam fui dimissus.

ego discessi, nec amplius ad eum redii, nisi postquam fui dimissus. 9. [Quartum colloquium cum Solymanno Bassa] Postremo exactis duobus mensibus Solimanus Bassa me vocavit ac primo ingressu statim quesivit: Quidnum in causa est, quod Reg. M.tas nihil respondit ad ea que iam ter ei nuntiaverat Imperator de reddendis 4 civitatibus? Dixi, me penitus nescire. Non credebat, donec iureiurando affirmavi, quod nescirem. Dixit: Tamen ea, que contra vos sunt, ais, te ignorare,

te revelaturum nisi ipsi Regi. Iuravi. Hec que dicturus sum, ex memetipso dicam, non ex Imperatoris voluntate. Consulo igitur, ut Rex mittat oratores, spero, non autem promitto, quod optinebit pacem, si quatuor illas civitates dederit unacum iis machinis, que nunc in illis sunt. Ego me interponam apud Imperatorem sicuti feci pro Venetis. Nolebat videre nec audire legatos Venetos Imperator. Effeci tamen, ut ad ipsum Imperatorem venirent. Postea toium negocium composui; quare suadeo regi tuo, ut quamprimum, si vult oratores

Venetos Imperator. Effeci tamen, ut ad ipsum Imperatorem venirent. Postea toium negocium composui; quare suadeo regi tuo, ut quamprimum, si vult oratores mittere, mittat pro salvoconductu per beglerbegum qui est Bude, vel per Mechmet Begum, sanzacum in Pesth; alioquin videat, ne illi accidat, quod accidit sultano Aegipti: Selim imperator vicerat bello et occiderat quendam principcm (Anadoli vocabatur), eratque medius inter Thurcos et Aegiptios. Sultanus Aegipti bis petiit per legatos a Selimo, ut ei regnum Anadoli

(Anadoli vocabatur), eratque medius inter Thurcos et Aegiptios. Sultanus Aegipti bis petiit per legatos a Selimo, ut ei regnum Anadoli redderet, quum iure ad ipsum pertineret, alioquin se armis repetiturum, dixit. Selimus non solum non restituit, sed exercitum in Siriam contra Aegiptium adduxit, eumque bello vicit ac interfecit; etiam alterum Memphi sultanum suffectum superavit ac vita privavit, eorumque dominio potitus est. Nisi Reg. M.tas sequatur consilium meum, sine dubio Imperator ineunte vere maximis

profectus sum ad Rhustan Bassam. Multa locutus est contra dignitatem V.re M.tis, fidem eius elevando, quod ego graviter et constanter defendi. Dixit: Rex tuus mittat exploratum Samandriam, inveniet 300 maiores bombardas ibi fundi, tribus in locis pontes struemus: unum in Ezek, alterum ad Varadinum Petri, tertium Varasdini. Ibraim Bassa Vienne oppugnationem digito attigit, ego utraque manu apprehendam. Rex tuus non solum immisit in nos Hispanos et Italos, sed etiam nostros subditos literis et nuntiis

Bassam. Multa locutus est contra dignitatem V.re M.tis, fidem eius elevando, quod ego graviter et constanter defendi. Dixit: Rex tuus mittat exploratum Samandriam, inveniet 300 maiores bombardas ibi fundi, tribus in locis pontes struemus: unum in Ezek, alterum ad Varadinum Petri, tertium Varasdini. Ibraim Bassa Vienne oppugnationem digito attigit, ego utraque manu apprehendam. Rex tuus non solum immisit in nos Hispanos et Italos, sed etiam nostros subditos literis et nuntiis contra nos sollicitat: regem

exploratum Samandriam, inveniet 300 maiores bombardas ibi fundi, tribus in locis pontes struemus: unum in Ezek, alterum ad Varadinum Petri, tertium Varasdini. Ibraim Bassa Vienne oppugnationem digito attigit, ego utraque manu apprehendam. Rex tuus non solum immisit in nos Hispanos et Italos, sed etiam nostros subditos literis et nuntiis contra nos sollicitat: regem videlicet Polonie, Moldavum, fratrem Georgium, Petrovich, Urbanum Bathiani. Hi autem omnes literas regias ad nos miserunt et volunt esse nobiscum. Iam More Laslo

10. Discessi Constantinopoli biduo ante festum Martini. Adrianopolim 6. die veni. Ibi Agapetus Fulcro me convenit, dixitque, legatum Polonum, quem ego sciebam, expeditum et donatum esse, fuisse Constantinopoli detentum propter quasdam controversias in confinibus Polonie cum Thurcis secutas. Ante Nicolai quatriduo in Novo Pazar inveni tabellarium Ragusinorum ferentem literas ad Thurcum de clade regis Francie ad Parpininum facta-, unus ipsius regis nuntius precesserat uno die, quatuor magnis

die veni. Ibi Agapetus Fulcro me convenit, dixitque, legatum Polonum, quem ego sciebam, expeditum et donatum esse, fuisse Constantinopoli detentum propter quasdam controversias in confinibus Polonie cum Thurcis secutas. Ante Nicolai quatriduo in Novo Pazar inveni tabellarium Ragusinorum ferentem literas ad Thurcum de clade regis Francie ad Parpininum facta-, unus ipsius regis nuntius precesserat uno die, quatuor magnis itineribus eum sequebantur, dicebant, missos esse petitum auxilium a Thurco. Nam et per

ne Apuliam classe invadant, quod sperant sibi ex sententia successurum opera exulum. Nam et Murat Beg ex Posega mittitur Valonam, cum quo (compertum habeo) tractaverunt exules ea de re, ut anno superiore V.re M.ti declaravi Prage. Vehementer timebam, ne in Bosna me tollerent, in qua multi nuntii perierunt. Sed preter spem Dei benignitate servatus sum. Ulama Beg sanzacum reperi in Thesna, tunc commode Buda redierat. Nuntiavit V.re M.ti frustra mitti oratores ad Imperatorem; precidat V.ra M.tas

quod sperant sibi ex sententia successurum opera exulum. Nam et Murat Beg ex Posega mittitur Valonam, cum quo (compertum habeo) tractaverunt exules ea de re, ut anno superiore V.re M.ti declaravi Prage. Vehementer timebam, ne in Bosna me tollerent, in qua multi nuntii perierunt. Sed preter spem Dei benignitate servatus sum. Ulama Beg sanzacum reperi in Thesna, tunc commode Buda redierat. Nuntiavit V.re M.ti frustra mitti oratores ad Imperatorem; precidat V.ra M.tas et quid optet ab

Valonam, cum quo (compertum habeo) tractaverunt exules ea de re, ut anno superiore V.re M.ti declaravi Prage. Vehementer timebam, ne in Bosna me tollerent, in qua multi nuntii perierunt. Sed preter spem Dei benignitate servatus sum. Ulama Beg sanzacum reperi in Thesna, tunc commode Buda redierat. Nuntiavit V.re M.ti frustra mitti oratores ad Imperatorem; precidat V.ra M.tas et quid optet ab Imperatore, nuntiet illi: se, inquit, sperare rem perfecturum, habere enim gratiam et authoritatem apud

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report