Your search found 5998 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4005-4257:

nec Lycurgi nec Numae neque aliorum hujusmodi Philosophiae pene Parentum atque Auctorum Sapientiae laudes tantopere enituissent, nisi tam praestanter Civitati praefuissent, ut sine summo doctrinae praesidio id consequi crederentur non potuisse. Cum vero ad nostram aetatem me referrem, multa quoque exempla occurebant, nostraque memoria multos esse Reges noveram, quorum singularis in Philosophiam amor praedicaretur. Sed me movet praesertim atque excitat praestantissimum Sapientiae specimen, quod in BENEDICTI XIV Pontificis Optimi Maximi laudibus percurrendis recensendaque

praestantissimum Sapientiae specimen, quod in BENEDICTI XIV Pontificis Optimi Maximi laudibus percurrendis recensendaque vita elucet. Jam enim ipsam Veritatis arcem illo ad summae Dignitatis fastigium divinitus evecto quadam doctrinae ac scientiae luce circumfusam nobisque propositam videmus. Tua quoque eximia ac praestans excitat me Virtus, CARDINALIS AMPLISSIME, quem cum idem Pontifex optimo judicio elegerit Imperii ac Voluntatis Administrum suae, fecit, ut in hoc quasi rerum humanarum theatro uberrimos, quos a Philosophia habes, fructus palam explicare possis, et cum publica re

non tractes ita, ut tractandum a te omnes Boni expectant maxime atque exoptant. Neque enim propter incredibilem mentis vim ac celeritatem ingenii ad tot nova etiam expedienda negotia tempus tibi deesse vel occupatissimo potest. Litteris quoque inter tot tantasque, quae te diu noctuque distinent cogitationes, nescio quid, aliquid tamen concedis temporis. Vetus illa quidem nonnullorum est opinio, falsa tamen ac contemnenda, otiosorum tantum hominum esse ac vulgarium tractare litteras, quas Principibus Viris in publicarum rerum

SALUTEM PHILOSOPHIAE Sex libros tuos quam libenter legerim, BENEDICTE FRATER, facilius tibi significare possum, quam in eo, quod a me postulas, morem gerere: cum enim ita tibi sim conjunctus, ut eadem, quae ad te pertinent, mea quoque intersint, putem oportere me potius aliorum de te judicia expectare, quam affirmare quidpiam. Sed quoniam non me tanti esse novi, ut, si mea me fallat opinio, nimis sit poenitendum, praesertim cum id mea in te benevolentia fiat, malui ab aliis fortasse reprehendi, quam a te obsequendi

omnium ac manibus esse? Quae vero ex eo genere tam libenter legimus audiamus atque ediscimus, quam quae carminibus scripta sunt? Quod qui fieret, nisi Poetae potissimum ex eorum artis instituto delectationem praeseferrent? Sed ut illorum asperum atque austerum docendi genus improbamus, ita horum quoque inanes illecebras ac rerum gravitate destitutam suavitatem reprehendimus. Cum enim sit tanta artis hujus celebritas, qui eam ad voluptatem tantum detorquent, qui non ad res utiles atque graves convertunt, nonne eximiam opportunitatem juvandi negligere videntur, atque ad inanissimam

nempe in iis tantum moveri, Animum percipere. Propria vero esse Animi velle atque intelligere, amare summum Bonum necessario atque expetere, contra summum malum odio habere atque aversari; ad caetera, quae media sunt, vel expetenda vel fugienda liberum esse suoque arbitratu moveri; innatas ei quoque esse plurimarum rerum notiones; per has Deum a nobis cognosci, non comprehendi; Corpori nos deditos hebetiores ad illum cognoscendum reddi. Postremo culpa primorum Parentum nos esse corruptos corporique nimis addictos deflet, statumque eorum, ante quam a Deo descivissent, describit.

418. ad Siderum cursus explicandos venit; eorum magnitudines primo considerat; deinde intervalla atque ornidem, quo inter se locata sunt. Siderum inerrantium distantias nos metiri non posse ostendit: haec aeque ac Solem propria luce, Lunam vero caeterosque Planetas aliena fulgere: Terram quoque receptos a Sole radios reflectere. A versu 574. quo discrimine fixae ab eriantibus stellis distinguantur, pronunciat: quaeque aptior ratio fit ad harum motus explicandos proponens inquirere ad Copernicanum Systema delabitur. Docet Solem fixum immotumque esse, vi vero

distinguantur, pronunciat: quaeque aptior ratio fit ad harum motus explicandos proponens inquirere ad Copernicanum Systema delabitur. Docet Solem fixum immotumque esse, vi vero sua caeli partes, quas fluidas ait, circa se rotare; proinde innatantes hoc fluenti aethere Planetas circumagi; Terram quoque eodem impetu raptam ferri. Viciniores Soli partes celerius, remotiores vero tardius, ut in vorticibus sit, moveri; propterea, ut quique ei propior Planetarum est, citius orbes suos peragere. Saturno quoqoe Jovi ac Terrae suam vim suosque peculiares

remotiores vero tardius, ut in vorticibus sit, moveri; propterea, ut quique ei propior Planetarum est, citius orbes suos peragere. Saturno quoqoe Jovi ac Terrae suam vim suosque peculiares vortices esse; illum quinque Satellites, Jovem vero quatuor obire: medium quoque Saturnum orbe quodam suspenso circum tanquam annulo cinclum conspici: Lunam demum a Terrae vortice raptari. Reliquis item Planetis suos esse posse Satellites, imo et fixis Sideribus suos Planetas suspicatur. Postremo Terrae, praeter motum quo circa Solem agitur, inesse etiam

ad Axem Eclipticae inclinari Axem Terrae; atque hunc semper sibi parallelum esse, ubicumque loci Terra sit; inde varias anni tempestates fieri explicat. A vers. 1085. ex diurno Terrae in Ortum motu Sidera converti in Occasum nobis apparere: Martem viciniorem interdum remotiorem: Venerem quoque et Mercurium nunc citeriorem, nunc ulteriorem esse. His subjungitur directionum stationum et regressionum Planetarum ad vers. 1157. explicatio. Tum non obstare diurno Terrae motui lapsus corporum deorsum recta, ut apparet, cadentium, neque ejusdem motui annuo officere Siderum

Rotatu particularum circa se ipsas angulos atteri, easque in sphaerularum figuras reduci oportuit: quod vero vacaret inter globos, id particulas attritu excisas replere. Jam duo hinc Elementa rerum suppetunt: Primum, minutiores illae ex attritu angulorum. Partes: Alterum, ipsi Globi. Tertium quoque crassius minusque motui accommodatum debere constare ex eo deducit, quod tria corporum genera in rebus animadvertimus, lucida nempe, pellucida, et opaca. Ubi primi Elementi copia repletis Pilarum intervallis superavit, hanc redundantem in axem, cum in gyrum moveantur, majorem vim a medio

per globorum intervalla transiens in Striae figuram conformatur. Iners ea materies in polos redigitur; inde per axem in Astrum pervenit, eique maculas offundit. Hae idcirco in Sole observantur: atque ex earum Soli inhaerentium conversione Solem quoque circa se converti deductur. Hujusmodi maculas diu non permanere, sed alias absumi, alias rursus generari videmus; hinc sit, ut Solis lux interdum valde imminatur, et nonnulla fixa sidera aliquando nobis prorsus obtegnatur, aliquando et nova appareant. Striata hujusmodi materies non semper

sit maculis Astrum, ut in alio Vortice alicubi cum ejus circumfluente materia libretur, hoc Planetam esse stato circuitu permeantem asserit. Haec est Planetarum nostri Vorticis origo. Quoniam vero in Planetis et Cometis inclusum macularum crustis primum Elementum agitatur adhuc, et torquetur, hi quoque circa se agi debent, et converti: hinc diurna Terrae circa se conversio: Lunam quoque semel circa se revolvi, dum periodum peragit suam, observari ait. Terrae vero axis ad Eclipticam idcirco inclinatur, quia directionem sui eandem conservat, quae illi fuit, ante quam Tellus a Solis

hoc Planetam esse stato circuitu permeantem asserit. Haec est Planetarum nostri Vorticis origo. Quoniam vero in Planetis et Cometis inclusum macularum crustis primum Elementum agitatur adhuc, et torquetur, hi quoque circa se agi debent, et converti: hinc diurna Terrae circa se conversio: Lunam quoque semel circa se revolvi, dum periodum peragit suam, observari ait. Terrae vero axis ad Eclipticam idcirco inclinatur, quia directionem sui eandem conservat, quae illi fuit, ante quam Tellus a Solis absorberetur Vortice. Demum errorum, qui in Planetis et praesertim in Luna servantur, retionem

conniti, ut se restituat, ac dilatet. Hujusmodi Elastica vis in aliis etiam corporibus explicatur: hoc loco Sclopetum, ut vocant, Pneumaticum, et Boyli machina deferibitur, et pleraque eorum, quae in ea ad probandam vim aeris experimenta siunt, afferuntur. A vers. 919. Aëri quoque gravitatem inesse suam probat ex aqua in tubis suspensa, et ab illo extra premente sustentata; idque ad vers. 994. Mox de Ventis agit: illos ipsum Aërem fluentem esse, eumque fluere, cum vel a Solis calore, vel a vaporibus agitatur, ostendit. Ventorum nomina et plagas designat;

ac musculorum ad progrediendum apto motu disserit. A versu 345. vigilare nos ait, cum spirituum copia nervos omnes intendes sensus ad res percipiendas excitat; iisdem deficientibus delassari et somno corripi; somniare vero ob eorum incertum perturbatumque per cerebrum motum ab illis quoque capitis morbos, vertigines, virium defectum, atque insaniam saepe oriri ad vers. 450. docet. Famem deinde et sitim et ciborum in stomacho concoctionem, et, quo pacto corporis partes nutriantur, explicat; ac circuitionem sanguinis describit. Ad sensus delapsus a vers.

fractus, et sidera suos exortus anticipare, obitusque postponere; neque illa eo, quo apparent, loci revera sunt: tum convexis transmissi radii vitris colliguntur, concavis disperguntur. Per reflexionem vero res in speculo repraesentantur, in eoque tantum ultra, quantum sunt citra, videntur. Inde quoque oriuntur Colores: candida apparent enim corpora, quae omnes in omnem partem radios reflectunt; nigra contra, quae paucissimos: et cum lucis elementa a corporibus reflexa pro varia eorum superficie varie circa se rotentur, et moveantur, variis corpora perfundi Coloribus necesse est. Hic

oriuntur Colores: candida apparent enim corpora, quae omnes in omnem partem radios reflectunt; nigra contra, quae paucissimos: et cum lucis elementa a corporibus reflexa pro varia eorum superficie varie circa se rotentur, et moveantur, variis corpora perfundi Coloribus necesse est. Hic Newtoni quoque de Coloribus rationem breviter declarat. Post quaedam de Iride, nonnulla de Halonibus, et de Pareliis ad vers. 1430. habet. His explicatis de Oculi structura agit. In intima ejus membrana, quam Retinam vocant, res exteriores ait pingi, atque exprimi, velut pignuntur in obserate

127  Quos Veri indutos faciem internoscere pacto
128  Possumus haud alio, nostramque exsolvere mentem,
129  Omnia ni parier rationis ad acre vocentur
130  Judicium, atque alte quoque singula dispiciantur,
131  Constet uti, Veri species quae certa, modoque
132  Quo distet falsis, quid et haec illamque fit inter.

133   Tu, reor, haud

dispiciantur,
131  Constet uti, Veri species quae certa, modoque
132  Quo distet falsis, quid et haec illamque fit inter.

133   Tu, reor, haud aliter facias quoque, si tibi quisquam
134  Aurea multa ferat, quae se debere fatetur,
135  Multa ex argento confecta numismata, quorum
136  Si non pauca minus vel pendere, deteriori
137  Vel retegas

139  Non tamen ante tibi recipis, quam singula libres,
140  Singula quam pura teneas conflata metallo.
141  In nummis igitur si legem hanc exigis aequam;
142  Illis nonne tibi ratio quoque suadet eandem
143  Aequior in rebus, queis mens ditescere possit?
144  Cum minus intersit, flavo ne fallar in auro,
145  Quam ne quid falso mens judicet, incertumque
146  Fluctuet

colorem
176  Rebus inesse putemus, et auras esse sonantes,
177  Et gelidam glaciem, flammisque vigere calorem
178  Assimilem nostro, quem tum manus excita sentit:
179  Praedita mollitie quoque vellera, praedita multa
180  Marmora duritie: velut idem sensus inesset
181  Illis, qui nobis, ope quorum cominus ipsi
182  Talia percipimus: quia propter disposituras
183  Rerum

sensus inesset
181  Illis, qui nobis, ope quorum cominus ipsi
182  Talia percipimus: quia propter disposituras
183  Rerum multimodas motusque simul variantes
184  Exoritur varius nobis quoque multiplexque
185  Sensus, ut est variis a rebus percitus extra.

186   Adde, quod et nostros multi nil fallere sensus
187  Contendant: (quibus hoc ultro concedere

201  Fiet item, celeres cum per vada salsa phaseli
202  Decurrunt Nautis remo impellentibus undas,
203  Subter aquis tonsae ut frangantur; namque videntur
204  Subter aquis frangi: pariter quoque caetera fient,
205  Veri prima fides inest si sensibus ullis,
206  Quae fieri sensus demonstrant: cum tamen omnis
207  Posse eadem fieri ratio cujusque refutet.
208  Ergo, si

Quod quantum a vera avulsum ratione recedat,
240  Perspicuum tibi posterius faciemus, et hanc rem
241  Ipso a principio repetentes expediemus.

242   Nunc locus est quoque in his illud tibi dicere rebus,
243  Mentem saepe suis nimirum praecipitanter
244  Uti judiciis, metuit dum ignara videri.
245  Idcirco magnis erroribus involvuntur,
246  Qui

272  Insinuare aditus, omnesque ostendere rimas:
273  Nam me alia expectant cunctantem; forsitan et te
274  Jam piget, et quereris longum promissa morari.
275  Sed patere, adjiciam quoque pauca e pluribus, addi
276  Quae possunt, dictis penitus tua tota fides sit
277  Ut conrasa meis; tum dein ad caetera pergam
278  Laetior ingenuo concinnans omnia versu.

perdat, (non ruri prodiga vivunt
323  Pectora) sed plenas illinc visurus aristas
324  Crescentes, et messe domum impleturus opima:
325  Sic bene majori commutat foenore sortem.
326  Tu quoque cunctarum sic obliviscere rerum:
327  Neu semper sit opus dubitare, incertaque rerum
328  (Fluctibus ut mediis sine clavo pinus ) agatur
329  Huc animi mens atque illuc, metuasque dolosas

namque est mihi te comitante
423  Omnis ferre alacrem susceptae dura viaï,
424  Donec ad extremum pertingam. Conscia certe
425  Non tantum mens ipsa sibi est existere sese:
426  Scit quoque, quod variis, dum semper cogitat extans,
427  Cogitet ipsa modis: modo vult, modo velle recusat;
428  Contemplatur item meditans; incognita quaerit;
429  Tum super addubitat; vix multo pauca labore

558  Scilicet immotum non unquam elabitur illinc
559  Praesens, dum felix et tota simul fruitur se
560  Vita carens pariter fine omni principioque.

561   Hinc quoque perfacili poterit ratione patere
562  Esse infinitum, quod Summum est; non numerorum
563  More, quibus serie permagna quamlibet auctis
564  Adde unum, crescent; uno minuentur ademto.

omne quod Ipsum est,
593  Par sibi quod genuit Verbum, foecundaque semper
594  Mens generat, semper sese quia conspicit intra.
595  Hanc Prolem Pater aeternum complexus amavit,
596  Illa quoque aeterno in genitorem fertur amore:
597  Hinc ab utroque simul sed par procedit utrique
598  Dius Amor: sic se foecundam reddidit illa
599  Impare sed numero simplex natura, tribusque

et ut indice certo
793  Monstrat, et ut sonitu dat tempora scire per aures
794  Constans aut ferro aut dentato machina ligno
795  Prorsus corporea et non ullo praedita sensu;
796  Sic quoque si, humanum quod corpus nominitamus,
797  Esse putes adeo digestum dispositumque,
798  Ut per se voces, quas non intelligat ipsum,
799  Edere possit, uti digitis pulsata peritis

860  At contra Summum longe longeque remotum est
861  Rerum a non summa natura; proinde videri
862  Si queat haec pariter semperque aeterna fuisse,
863  Nonne pari ratione queat quoque summa videri?
864  Quod quoniam pugnat, pariter pugnare, creatae
865  Quae fuerint quondam, aeternas res esse, necesse est.
866  Aeternum summae quapropter totius Omne
867  Non

883  Aut aere aut ligno multam confecta per artem
884  Stare diu valet, atque aevi contemnere vires,
885  Quamvis docta manus signo procul absit ab illo
886  Artificis qui finxit opus, quoque non ita possit
887  Copia cunctarum haec rerum per temporis omnes
888  Circuitus per se constans servataque egere
889  Jam nihil Auctoris, qui primum existere fecit:
890  Namque

981  Hectoraque immani flagrantem Marte legentes,
982  Atque immixta dolis certamina Grajugenarum
983  In Trojam, Paridis quae accendit perfidus ignis?
984  Non igitur, quamvis quoque multis semina rerum
985  Ex infinito ferrentur percita plagis
986  Conciliorum infinitum genus experiundo,
987  Unquam congruerent inter sese ordine tali,
988  Qualem sortita est

1023  Concelebrant, quod opus! quanta ars elucet in illis!
1024  Inspice parvarum tam tenuia texta volantum,
1025  Si tamen has ullis quis sensibus usurpare,
1026  Vermesque innumero numero quoque lumina nostra
1027  Plane elabentes animo mirante recense:
1028  Qui, quoniam vivunt, nervos et sanguinem et ossa
1029  Fibrasque et venas debent et viscera habere,
1030  Non secus

1083  Usque adeo ignaros abducit devius error.

1084   Praeterea ignotis causis quaecumque videntur
1085  Incertisque locis fieri nec tempore certo,
1086  Quae possunt quoque diversa ratione geri res,
1087  Fortunae referunt. Quoties laudare fecundam
1088  Audi Dites, et magnam dicere Divam
1089  Marmoreis dignam templis et thure Sabaeo.
1090  Contra

ea cura, etiam si posse valescere nullo
1180  Quem videt auxilio, jactatum haud deserit Aegrum,
1181  Donec frigida mors languentes sopiat artus.
1182  Sic quoque fac reputes hominum mortalia saecla
1183  Posse a suprema curari Numinis arte,
1184  Dum vitae celeres annos hic ducimus aegri;
1185  Nam quis non animo morbis languente laborat?

1195  Nil illam, nisi rem quae cogitat, esse videbis:
1196  Nec recipit Mens posse aliud consistere Mentem;
1197  Sive sit illa sciens etenim dubitansve volensve,
1198  Oderit, optet, amet, metuat quoque, gaudeat, atque
1199  Tristetur, semper tamen est, ut cogitet: illo
1200  Tempore quapropter tantum, quo cogitat, extat
1201  Mens tibi, quandoquidem haec Mentis natura reperta.

1222  Proin nostri rerumque, in parvo corpore quas tum
1223  Gessimus insantes, nunquam meminisse valemus,
1224  Atque illis vere sine mente videmur in annis.
1225  Est etiam Mens saepe Virum quoque florida ut intus
1226  Evanescere, et extra se videatur abire:
1227  Et, cum vi concussa aliqua mox se ipsa recepit,
1228  Conscia nullarum rerum, quas volverit, illo
1229  Nil

Mens, atque Animaï
1248  Verti in naturam, et sic res quae cogitat esse.
1249  Namque quod extensum est, partes invertere, formam
1250  Et variare situm, varios quoque reddere motus,
1251  Augeri minui scindi valet, adde alias res
1252  His similes: at qua ratione et quousque secari
1253  Debet, quos unquam motus dare, seque figuras
1254  In

1335  Si vitam, neque prospicerent, quid deinde merentes
1336  Perpetuo maneat vitae immortalis in aevo?
1337  Denique nullus erit, vel in hac imponere tentet
1338  Re sibi, cui lucro est Animam quoque morte resolvi,
1339  Nullus erit, qui non Naturam vociferari
1340  Audiat intus, uti, cum avulsa a corpore fatis
1341  Mens erit, aeternum tum debeat ipsa manere.
1342  Nec

1421  Quare cum nostro fiunt in corpore motus,
1422  Ut cum oculos circum, seu crura manusve movemus,
1423  Tantum corporea a natura educier illos
1424  Est opus, ut fierent Anima quoque sponte sine ulla.
1425  Haud Animae est igitur quidquam, dum talia fiunt,
1426  Quamvis ipsa velit tum crura manusve movere
1427  Aut oculos; a se quia non haec mutua pendent,

enim tum sensum Natua doloris
1491  Illi dissimilem, proprium cum vulnere corpus
1492  Perculsum est, et sanguis aperto exundat hiatu.

1493   Praeterea quoque scire licet, quod vivida pars est
1494  Corporis, ad sensum proin et magis apta ciendum,
1495  Sive voluptatis sensus sit sive doloris,
1496  Quae fibrisque magis constat nervisque referta.

videt, et contingit, et audit;
1520  At corpus sensu caret omni, et non alia re
1521  Fungitur, in variis varie quam partibus ictum
1522  Quod moveat varie quoque Mentem, quae varianti
1523  Percipit idcirco sensu, quaecumque lacessunt.
1524  Nam si mente movens quaedam penitusque revolvens
1525  Magnopere intendas animum, nil cernere eorum,

sunt natura neque lucis tincta colore
1598  Duraque: ut hinc possis comprendere plurima mente
1599  Cognosci sensum licet haud transmissa per ullum.

1600   Notitiane Sui quoque non signaverit, illam
1601  Qui formis rerum ditavit pluribus, Auctor?
1602  Quique, sua, fecit, videantur ut omnia luce,
1603  Ipsam non dederit Mens lucem ut cernere possit?

colore;
84  Corpus adhuc remanebit, ut undae corpus et aër:
85  Dehinc sine pondere eum demta gravitate recense;
86  Corporeamne minus tum, quam levis ignis, habebit
87  Naturam? frigus quoque tolle, et tolle calorem,
88  Atque alia e genere hoc, sine queis permulta videmus
89  Mutata haudquaquam natura corpora dici.
90  Quid demum lapide ex illo remanere fatendum?

102  Intus inaniri spatio tamen intercepto;
103  Nam si, quidquid id est, inter latera intima tollas,
104  Nil tum proinde, quod intersit, superare necesse est,
105  Propterea spatio quoque, quod fuit ante, vacabit.
106  Quapropter laterum coëuntes undique costae
107  Jungentur, quoniam medium nihil esse videtur.
108  Nos tamen arbitrio vulgi persaepe vocamus

153   Nonne, quod extensum est, (ut corporis esse probavi
154  Jam tibi naturam) ratio cujusque receptat
155  Posse suas scindi in partes, quas debet habere?
156  Tum quoque eas partes, longe tenuissima quamvis
157  Corpora sint, quis posse secari in bina negabit?
158  Inde alias aliasque pari ratione videbis
159  Frangi posse; etenim mediae pars partis habebit

posse; etenim mediae pars partis habebit
160  Dimidiam partem, neque mens praefiniet ulla.

161   Utque Animus sit id ad credendum pronior, audi,
162  Subjiciat nostris quoque quam subtilia multa
163  Sensibus, et quo res tenuet, quo dividat usque
164  Ante oculos Natura, vel illius Ars imitatrix.
165  Principio flavos Bombycum fila labores
166  Inspice,

171  Cernere non valeant oculorum lumina, partes,
172  Ut vicies centum ad millenas perveniatur,
173  Nequaquam exhaustis numerandum restet et ultra.

174   Par auri quoque pondus ( erit quod proinde videnti
175  Mole perexigua) tam longum ducere possunt
176  In filum Artifices tenuando, ut denique passus
177  Plus quam centum aequet, stadio et prope congruat uni:

prece Divos.
195  Aureus in tela Leo pellucente refulget,
196  Per caelum volat extensis Avis aurea pennis,
197  Plurimus in pratis circum flos aureus exit.
198  Pingitur interdum quoque furtim languidulum cor,
199  Nimirum teneri percussum cuspide Amoris,
200  Quod Juveni mittant blanda inter verba cupito.

243  Pallida, et e manibus teneris opus effluat olli;
244  Perpetuos, inquam, quod odorum emittere fluctus
245  Sentimus, spatiisque ingentibus omnia circum
246  Replere, et multos quoque non cessare per annos,
247  Ponderis amittit minimam vix denique partem,
248  Ut vel inexhausti scateat fons sargus odoris.

249   His aliiaque tuum

ab ipso
251  Ne finem attingi in rebus non posse repugnes.
252  Non tamen hinc ausim de partibus infinitis
253  Corpora vel parvo vel magno quaelibet auctu
254  Constare, atque in eas quoque solvi posse docere.
255  Quis temere hoc, Superi, non audeat? Icariisque
256  Confisus pennis non alte corruat impar?
257  Quandoquidem Mentis longe finita potestas,

487  Metiri spatium, quo astrorum scena recessit.
488  Et quis proinde vetet, falsique redarguat, illa
489  Pene infinitis spatiis disjuncta recêsse?

490   Proin quoque quis dubitet Solem, si desuper altis
491  Longe a Sideribus spectetur, luce videndum
492  Obtusa, neque majori fore lumine forsan,
493  Sidera quam a nobis ea quo rutilare videntur.

528  Extantem multis et montibus esse putandum est:
529  Proinde illam adversa Solis de parte necesse est
530  Projicere in valles magnis de montibus umbras.
531  His accedit, uti vario quoque corpore constet,
532  Scilicet et terra et lapidum gravitate vel undis;
533  Quae partes vario pro textu dissimilique
534  Non una ratione valent non viribus aequis
535  Ad nos

Eoas,
549  Ex illa quia Sol parti convestit, ad oras.
550  Hac ratione etiam Mars Mercuriusque videntur
551  Fulgere phoebeo, quod cernunt, lumine tantum.
552  Saturnique Jovisque quoque versit eodem
553  Lumine, quo Lunam, radiisque micantibus ornat
554  Sol medium; neque enim opposita de parte coruscant.
555  Corpora quandoquidem, quae circa vertier illos

570  Qua clara est, removet tellus: quapropter opinor,
571  Desuper a Lunae si Terram corpore spectes,
572  Tum fore, in Astrorum numerum referenda repente
573  Ut videatur, uti Lunam quoque dicimus Astrum.

574   Porro scire licet, quod sidera fixa vocamus
575  Propterea, quia caeli haerentia semper eadem

627  Vi, quaecumque furens contingit, concremat atque
628   Dissuit, aut secum volento turbine raptat,
629  Quamvis condenso restantia conciliatu.
630  Sic quoque Sol fluido atque agitato corpore constet,
631  Ut, quae circumstat se cumque, ardore furenti
632  Transferat, atque illo caeli rotet impete partes;
633  Sed tamen ipse manens una in statione quiescat,

646  Si sit inane super, queis posset viribus astra,
647  Quae vaga sunt, circa Solem obluctantia ferre?
648  Quare etiam atque etiam fluidum est caelum omne liquensque,
649  Et penitus pleno quoque corpore constet, oportet;
650  Ut, quia commotum est, et Solis circuit Astrum,
651  Vi transferre sua solidissima corpora possit
652  Secum in circuitum, raptareque turbine eodem.

668  Quam neque propellant venti, neque palmula ponto
669  Trudat in aequoreis haerentem partibus isdem;
670  Unda licet tacito secum illam deferat aestu.

671   Astra quoque errando sese quae multa volutant
672  Per caelum varie, liquidissimus aëris aestus
673  Vortice corripiat rapido, circumque revolvat,
674  Orbibus ut medium repetitis versa coronent

709  Juppiter at quatuor circumvehit, ocyus illos,
710  Quos se propter habet; tarde, qui longius absunt.

711   Haec quoque sunt solida constantia sodera mole;
712  Nec propriam jactant lucem, sed Sole receptam.
713  Hanc opus est valde tenuem jactarier ad nos;
714  Nam nudis oculis illa usurpare nequimus:

747  Fors correpta suo circumfert vortice Tellus
748  Corpora: Saturnum pariter fors plura Jovemque
749  Circumeunt, quam quae vix demum prodita constant:
750  Forsitan et Martem quoque Mercuriumque coronant
751  Et Venerem quaedam, quae nondum detegit ulla
752  Arte valens oculus; quoniam vel tenue reflectunt
753  Lumen, vel parva nequeunt pro mole videri.

ulla
752  Arte valens oculus; quoniam vel tenue reflectunt
753  Lumen, vel parva nequeunt pro mole videri.
754  Utque rapit circum medius fervore suo Sol
755  Astra movens, et fors notis quoque plura; quid obstat,
756  Sidera quin pariter, quae fixa vocavimus alte
757  [Quandoquidem propria fulgentia luce videri
758  Tot possunt Soles] astrorum corpore multo
759  Ambiri

cantus,
916  Ne moveant Lunam auditi, caeloque refigant.
917  Has tamen errorum nubes jam cognita rerum
918  Causa resolvit, et ex animi ratione repellit.
919  Quod si eadem nostra quoque nos aetate lateret,
920  Forsitan insanam [quis contra spondeat Auctor?]
921  Nos quoque stultitiam victi sequeremur eorum,
922  Illud idem, vel, quod moveat magis, esse putantes:

jam cognita rerum
918  Causa resolvit, et ex animi ratione repellit.
919  Quod si eadem nostra quoque nos aetate lateret,
920  Forsitan insanam [quis contra spondeat Auctor?]
921  Nos quoque stultitiam victi sequeremur eorum,
922  Illud idem, vel, quod moveat magis, esse putantes:
923  Saltem propterea trepido terrore repletis
924  Triste aliquod monstris portendi talibus omen

997  Dum loca commutat Terrae pila magna, polorum
998  Nunc unum obvertit Soli, nunc parte viaï
999  Alternum in opposita, mediis media ipsa necesse est
1000  Collustrata locis medio quoque Sole calescat.
1001  Ut, Puer ardentem si ludens circumit ignem
1002  Eoas vultu semper conversus in oras,
1003  Nunc opus est dextrum caleat latus illius igne,
1004  Opposita

1113  Inter utrumque sita est cum Tellus scilicet Astrum.
1114  At cum Sol Terram medius Martemque sit inter,
1115  Tum magis a Terra distat Mars Sole. Videtur
1116  Ultra saepe Venus Solem quoque Mercuriusque;
1117  Nimirum ex alia cum Solis parte feruntur,
1118  Ex alia Tellus; quapropter Sole necesse est
1119  Tempore eo a nobis sit utrumque remotius

1132  Mercurii Venerisque, opus est brevioribus usque
1133  Solem obeat spatiis, atque ocyus orbe feratur,
1134  Terraï quam corpus; item properantior ipsa est
1135  Marte rubente, Jovis quoque sidere salciferique
1136  Saturni; quoniam plus Solis ab impete distant.
1137  Quapropter sit, uti mage cursu concita Tellus
1138  Inter Solem interque ea transeat ocyus Astra

1226  Verum, quidquid id est, fieri num posse negabunt
1227  Ipsi, quae metuunt, quoniam sunt magna, fateri?
1228  Debent ante quidem, quae non comprendere possunt,
1229  Non facere haec eadem quoque posse ostendere Numen.
1230  Tenuibus, o nimium rebus longeque minutis
1231  Assuetos animos! utinam, quid summa Potestes
1232  Infinitaque sit, mens cogitet, atque revolvat;

Vates conjecit in undas:
1279  In mare praecipitem dorso Delphinus amico
1280  Excepit, supraque undas ad littora vexit.
1281  Ac tum pro meritis Caelum Delphina recepit.
1282  Hac quoque parte nitens Aquila, Antinousque refulget:
1283  Proximus est et Olor: tuque o memorande relictis
1284  Huc tandem terris sublatus es alite penna
1285  Pegase: sidereos tecum fert Hinnulus ignes.

vincula palmis
1290  Andromeda; ast ultor conspersus sidere multo,
1291  Gorgonei Perseus jam profert verticis iras:
1292  Astra Meduseo praefulgent aurea vultu.
1293  Hic Triquetrum quoque sidus habes, tergoque superbus
1294  Fulget Erichthonius; nam tergo lucida Mater
1295  Haedorum ternique coruscant ignibus Haedi.

1296   Tum duodena, tibi quae diximus

1329  Per caudam conspersa: et proxima Pica coruscat:
1330  Propterque in spiras se evolvit lucifer Hydrus.
1331  Quodque vocant parvi de nomine Chamaleontis
1332  Sidus, et australi Triquetrum quoque fulgere caelo
1333  Subjectae aspiciunt Gentes; Apis indica tandem
1334  Haud similis nostrae stellarum fulgurat igne.

1335   Haec tibi nomina sunt, queis caeli sidera

omnibus una.
1447  Contra sed fieri tuimur; namque ante propinquas
1448  Collustrat radiis Gentes Sol, deinde remotas,
1449  Post alias, quarum regio mage distat ab ortu;
1450  Quoque aliis lucem profert, in nocte relinquit
1451  Tempore eodem alios: quare non plana videri
1452  Debet in Occasum Nabathaeo a littore tellus.

1453   Consimili ratione

1606  Porrigitur; non ulla ferax magis altera Tellus
1607  Auro atque argento; fert omnigenos animantes;
1608  Oppida habet, magnisque extructas molibus urbes.
1609  Adde his Brasiliam, Chilos quoque, Peruviumque.
1610  Ingentes multique lacus, et ditibus undis
1611  Flumina opima rigant horum spatia ampla locorum.

1612   Dehinc oculos et ad hanc nostrae, quae

102  Quo primum inciperet, jam illo confecta videres,
103  (Prorsus ut intersit mora nulla) in tempore signa.
104  Hac ratione vides, primo jam tempore Mundi,
105  Omnis quod rerum quoque tum Natura repente
106  Constiterit, qualis post longos constitit annos
107  Parti perfecta ex omni, quia Mente creata est
108  Illa, cui summa est simul Ars et summa Potestas.

127  Quis neget arbitrio nobis, veramque fateri?
128  Dum tamen omne, quod ex illa deducere pergo,
129  Rebus, quas caelo fieri terraque tuemur,
130  Conveniat, neque secum in re quoque discrepet ulla.
131  Quare age jam, Mundi quae sint Primordia, dicam.

132   Totius hanc, constant unde omnia, materiaï

concita recto
245  Intro aget incursu; donec de partibus aeque
246  Oppositis veniens hinc illinc tramite motus
247  Occurret medio, offensuque rotabitur acri.
248  Est, genus hoc, falso quoque cernere in aequore motum:
249  Namque fretum angustum rapidis qua dividit undis
250  Trinacriae terraï Italis a finibus oras,
251  Vasta Charybdis ubi est, et vis Scyllaea minatur,

inde
295  Parte hac excurrat protensior, arctior illa,
296  Et sese oblongi speciem conformet in ovi.
297  Propterea haud aequum gradiuntur et astra per orbem.
298  Idcirco tellus unam quoque serius orbis
299  Absolvit magni partem, pluresque dierum
300  Actos circuitus aequatis Veris ab horis
301  Ad medium Autumnum proinde enumerabis, ab ipso
302  Quam conta Autumno

Interdum exiguum caelo demittere lumen,
464  Tergemina interdum veluti reviviscere flamma:
465  Nimirum ut maculis circumfunduntur opacis.

466   Accidit, ut maculis quoque densis saepe coortis
467  Undique velatum nigra ferrugine Sidus
468  Fulgorem condat nobis, penitusque videri
469  Desinat, aspectu subtractum scilicet omni.
470  Idcirco septem

non funera Trojugenûmque
481  Unam harum Electram memorant potuisse tueri,
482  Aversamque ideo vultus, oculisque pudicas
483  Opposuisse manus: quantus dolor iste fuisset,
484  Nunc quoque qui terris avertere cogeret ora!

485   Adde, quod illa ipsa poterit ratione repente
486  Apparere novum radiis orientibus Astrum,
487  Ante videre fuit quod nusquam:

obruta Solis
646  A radiis, nostro seu luce extantia caelo;
647  Non bene conveniunt, quae sunt servata, queamus
648  Per caelum ut certos horum deprendere motus.
649  Propterea possis quoque dicere, corpora circum
650  Multa Cometarum a medio raptarier Astro,
651  Non tamen immoto, sed Solem obeunte manentem;
652  Rapte quoque ut lunam Tellus vehit: illud at ingens

horum deprendere motus.
649  Propterea possis quoque dicere, corpora circum
650  Multa Cometarum a medio raptarier Astro,
651  Non tamen immoto, sed Solem obeunte manentem;
652  Rapte quoque ut lunam Tellus vehit: illud at ingens
653  Non posse ob spatium, quo jam procul usque recessit
654  Disjunctum, tenui dispersa luce videri.
655  Haud alio apparent ergo illi tempore nobis,

lucentes lumine sumi:
686  Sin vero partem, Sidus quo tenit, in illam
687  Directi spatio praecurrant anteriori;
688  Lucem, quae Sidus praevortit, dicere barbam
689  Suemus: saepe comas quoque circum haec fundere cernes
690  Sidera, ab opposita Soli cum parte feruntur.

691   Denique (rebus in his nec multa indicta relinquo,
692  Ut, quam Hominum varii,

ab opposita Soli cum parte feruntur.

691   Denique (rebus in his nec multa indicta relinquo,
692  Ut, quam Hominum varii, possis dignoscere, sensus)
693  Non deerunt multi quoque praesertimque repertis
694  Haerentes Veterum, quorum sententia veri
695  Instar habet normae, tam prona mente sequuntur
696  Saepe etiam errantes, velut ipsa Oracula Divûm:

perenni
785  Saturnumque Jovemque videntur obire meatu,
786  Astra fuisse suo cum Vortice, deinde coortis
787  A maculis solidata in eorum rapta valentes
788  Turbineos motus. Lunam quoque, cum fuit Astrum
789  Terra, pari Terrae ratione rearis in aestum
790  Descendisse; velut Solis descendit in aestum
791  Dehinc Tellus pariter solido cum corpore Lunae.

nucleum immani quae lapsa est denique casu;
799  Quo casu haud valuit mediam illam involvere partem;
800  Unde manet tantae monumentum haec grande ruinae.

801   Jam quoque constat, uti palantia Sidera, quae sunt
802  Mole magis solida, majoribus intervallis
803  A medio distent; vicinius illa locentur
804  Queis solidi minus est auctus. Et mole minori,

recedat:
807  Majorum libratur enim cum mole Pilarum.
808  Praeterea mage quae distant, ea segnius orbem
809  Conficiunt, quam quae Soli vicina feruntur;
810  Quandoquidem, ut supera quoque dixi, Vorticis illae,
811  Quae medio magis accedunt; citiore feruntur
812  Particulae motu, at segni, quae longius absunt:
813  Et cum participent harum

absunt:
813  Et cum participent harum vaga Sidera cursum,
814  Circa, opus est, Solem ratione ferantur eadem.

815   Tum quoque scire licet, dum Lunae circuit orbis
816  Tellurem, hanc fluidae, quaecumque interjacet, aurae
817  Materiem proprii pariter vertigine motus
818  Raptari; Terramque ita circum Vorticis aestum,

832  Esse sub hac, nihilo-minus acri concita motu
833  Quae Terrae molem ratione volutet eadem,
834  Qua quondam, fluidum dum Tellus constitit Astrum.
835  Propterea ratione pari quoque Sidera volvi
836  Caetera se circa reputes errantia caelo:
837  Adde quoque et longa fulgentes luce Cometas,
838  Quorum cauda, vapor nempe exhalatus ab illis,
839  Nigranti

ratione volutet eadem,
834  Qua quondam, fluidum dum Tellus constitit Astrum.
835  Propterea ratione pari quoque Sidera volvi
836  Caetera se circa reputes errantia caelo:
837  Adde quoque et longa fulgentes luce Cometas,
838  Quorum cauda, vapor nempe exhalatus ab illis,
839  Nigranti interdum distingui haud simplice filo
840  Cernitur, oppositam quod ab una transit ad oram;

aeque
990  Vis ea materiae; sed, quae plus densa, premuntur
991  Fortius et citius, contextus quam quibus extat
992  Rarior, intersuntque foramina multa viaeque.
993  Aëriae quanquam quoque rerum pondera iniqua
994  Mensura immutant aurae: gravitatis in illis
995  Nam plus amittunt longe, quae corpore raro
996  Sunt et contextu tenui lataque figura,
997  Quam solido

ruendo
1004  Per ter quinque pedes descendat corpus eodem
1005  Tempore, quo vibrat se pulsu arteria tantum
1006  Simplice, nimirum decies pars sena quod extet
1007  Partis item decies quoque senae simplicis horae;
1008  Multorum ut vario tandem tentamine constat.

1009   Corpora praeterea, quae deorsum pondere aguntur,
1010  Usque suos magis atque magis

1108  Terruit; inclusam vesica comprimet auram,
1109  Et sic mole minor fiet, graviorque minori
1110  Pro mole, insit idem cum pondus ut ante, parique
1111  Proin tum fiet aqua gravior quoque: decidet ergo
1112  Hac gravitate sui fundum submersus in imum.
1113  At si quae veniat supera se efferre libido,
1114  Protinus illam ipsam dilatat et explicat auram

levius; quapropter oportet
1117  Se sursum attollat: tum summis oscula lymphis
1118  Saepedat, et varios ludentum more per auras
1119  Contiguas saltus; festas quoque inire choreas
1120  Turba cum magna pariter ludente videtur.

1121   His animadversis illud quoque noscere debes,
1122  Nimirum sub aquis gravium cur pondera

1119  Contiguas saltus; festas quoque inire choreas
1120  Turba cum magna pariter ludente videtur.

1121   His animadversis illud quoque noscere debes,
1122  Nimirum sub aquis gravium cur pondera rerum
1123  Decrescant adeo, ut facili vel magna moveri
1124  Saxa labore queant; quae porro educta sub auras

1159  [Sed quae mole pari est] gravitatem: ita nempe valebis
1160  Securos fontem illimem cognoscere in haustus,
1161  Purus qui ante alios longeque levissimus extet.
1162  Tum quoque consimili solidarum pondera rerum
1163  Deprendi ratione queunt: tamen ante necesse est
1164  Hoc teneas, solidi quod major corporis auctus
1165  Majorem amittat partem gravitatis in undis,

materiaï
1215  Vim, quae tellurem circum versatur in orbem,
1216  Unde tibi exoritur Gravitas, et Pondera rerum
1217  Exoriuntur, uti docui, jam percipe porro
1218  Quod superest, aliud quoque Terrae corpora circum
1219  Materiae genus esse, polo uae transit ab uno
1220  Cardinis oppositam in regionem, atque esse retortas
1221  Hujus paticulas: ut

Pervia quandoquidem moli intervalla retortae
1254  Inveniunt, quo confugiant ex aëris auris,
1255  In quibus ingenti luctamine progrediendum est.
1256  Quoque iter est ipsis directum, protinus illuc
1257  Convertent Lapidem: cumque ipsae cardine ab uno
1258  Oppositam in terrae regionem progrediantur,
1259  Altera Magnetis Boream pars, altera contra

intervalla pilorum
1317  Illabens, facilemque viam sibi construit intus:
1318  Namque means rectos cogit deflectere ramos,
1319  Ventus ut inclinat violento flamine aristas.
1320  Id quoque fit longo si ferrum tempore perstet
1321  Auris expôstum liquidis, qua cardinem ad unum
1322  Perpetuus se fert adverso e cardine fluctus.
1323  Et

oras,
1350  Inclinare videbis acum in terramque revolvi
1351  Lilia, propterea quia, cum se partibus illis
1352  Materies demittat, uti sub viscera terrae
1353  Illabatur, acum cursu quoque deprimit isto.
1354  Denique, cur Lapidem ferri natura sequatur,
1355  Et caecis in eo compagibus haereat arcte,
1356  Percipe: cum chalybi Magneta quis admovet, ejus

jungit.
1413  Multa etiam sunt, quae simili vi praedita constant,
1414  Si caleant, ut Ebur Lapis Ossa et Marmora Conchae
1415  Et Corium et Cornu et flaventis fragmina Buxi:
1416  Quoque magis retinent conceptos ista calores,
1417  Hoc magis has servant diuturno tempore vires;
1418  Queis, si sint etiam non trita et frigida quaedam
1419  (Ut Pix ut Sulphur naturaque Cerea) pollent.

1450  Torrens non vacuas circum effundatur in auras,
1451  At per septa meet ferri cava, multiplicesque
1452  In partem vires illapsus dirigat unam.
1453  Ferrea praeterea quoque magnum exinde catena
1454  Longe extendatur producta per intervallum,
1455  Ut vel dena quarter stadia aequet; at undique ducta
1456  Tenuibus e filis vacua dependeat aura,

propiore ciebis ab illa
1486  Scintillas digito, subito prolapsa redibunt
1487  Pondere subjectam recta spectantia terram;
1488  Nam tum mira fluens ab eis avertitur aura.
1489  Tum quoque carbonum cum pulvere sulphura mixta,
1490  Et Bacchi florem si latae imponere ferri
1491  Lamellae tentes, digito das sulphura flammis
1492  Protinus admoto per flumina crebra per ictus,

ausi
1513  Poenituisse sui. Fors hinc haurire medelam
1514  Est etiam, tristesque e corpore pellere morbos:
1515  Nam quibus obstructi quadam de parte fuere
1516  Nervi, et membrorum quoque eorum perditus usus,
1517  Aut quibus articuli podagra indoluere tenaci,
1518  Admissi tum forte, novisque in corpora fusis
1519  Viribus a vitro, facile et sua membra plicabant

popello,
1575  Occultasque suas jactet temerarius artes;
1576  Verum ut Naturae vires non invidus Orbi
1577  Proferat, et doctas moveant spectacula mentes,
1578  Quaeque umbratilibus quoque sint accepta Lyceis,
1579  Ostendat, rerum desideriumque novarum
1580  Sopitis incendat, et ad tentamina ducat:
1581  Vidi equidem, Vos et mecum vidistis, et una
1582  Omnia

findit.
1784  Haec autem liquido quae corpore fluvida constant,
1785  Non tantum oblongis et laevibus exiguisque
1786  Debent principiis consistere particularum,
1787  Aetheriae verum quoque motu materiaї
1788  (Hanc constare putes e primis atque secundis
1789  Inter se mixtis Elementis) exagitari,
1790  Scilicet in proclive volubilis ut procursus
1791  Sic valeat

1851  Usque adeo exterior junctas res comprimit aura.
1852  Unde quidem fluidus vi tanta polleat aër,
1853  Posterius referam; satis est modo scire probatum
1854  Duritiem rerum repeti quoque ab aëris auris.
1855  Non tamen aëriis ut non sint dura sine auris
1856  Corpora: namque etiam dixi tibi ab aethere partes
1857  Urgeri circumque premi immotasque teneri.

multo
1947  Pondere sunt, nequeant ut proinde attollier ima
1948  Altius a terra: sed nos praestante labore
1949  Eruimus, vique in superas educimus auras
1950  Quaerentes in eis quoque dulcis commoda vitae.
1951  Commoda multa quidem plumbi ferrique potestas,
1952  Et simul argenti pondus simul aeris et auri
1953  Attulit: his partim silvas nam possumus altas

cubare
1985  Assuescunt, nulli fidentes, suspiciosi.
1986  Namque ut divitias certabant conduplicare
1987  Per fas atque nefas, ipsi et praeponere honesto,
1988  Sic Homines alios rentur quoque quaerere tantum,
1989  Ut fiant dites, nec, qua ratione, morari.
1990  Adde, quod haec inter fortunae munera saepe
1991  Ambitio exoritur, misere quae tristibus omnem

11  Mentem oculosque viaї aliam, qua restat eundum,
12  In partem; quidquam neque ab illa parte videnti
13  Objectum est, nisi caelum atque illa patentia ponti
14  Aequora, proin subiit quoque, quantum in fluctibus illis
15  Restet adhuc luctandum, et quae superanda laborum;
16  Incipit aspectu paulum languescere tali
17  Impigra vis animi, simul et taedere viarum

licet, aptis carmina verbis;
30  Jamque eluctatum veluti de syrtibus illis
31  Esse juvat: contra sed cum reminiscor earum
32  Quae superant, rerum, et quantum quoque restet agendum,
33  Et quam difficile obscuras res carmine puro
34  Clarare; exoritur tum quaedam ignavia menti,
35  Frigidus et torpor quoque et harum taedia rerum
36  Exoriuntur;

32  Quae superant, rerum, et quantum quoque restet agendum,
33  Et quam difficile obscuras res carmine puro
34  Clarare; exoritur tum quaedam ignavia menti,
35  Frigidus et torpor quoque et harum taedia rerum
36  Exoriuntur; uti Musaei arescere fontis
37  Ex Helicone fluens videatur vena, priusquam
38  Respergi sacro mea possint corda liquore.
39  At tua me Virtus,

venam;
45  Ut tibi saltem aliqua possim ratione placere.
46  Quare age multarum, quae restant, percipe rerum
47  Naturam et vires, et qua ratione gerantur
48  Plurima, quae coram fieri quoque cernimus ipsi
49  Persaepe, et prima Naturae in fronte locantur.
50  Hoc genus est Unda atque Aër et mobilis ignis
51  Caeteraque, ex illis quae pendent, conque sequuntur.

68  Tollit humo, ut crescant, et ventis adjicit alas.
69  Ignis item nobis longe utilis: utimur igne,
70  Seu crudas mollire epulas, seu dura metalla
71  Ducere, seu varios libeat quoque fundere in usus.
72  Denique res igni multas tractamus, ut illo
73  Sublato e terris artes quoque protinus omnes,
74  Commoda tot vitae, demum vita ipsa periret.
75  Propterea, ut

igne,
70  Seu crudas mollire epulas, seu dura metalla
71  Ducere, seu varios libeat quoque fundere in usus.
72  Denique res igni multas tractamus, ut illo
73  Sublato e terris artes quoque protinus omnes,
74  Commoda tot vitae, demum vita ipsa periret.
75  Propterea, ut memorant, mortalia saecla Prometheus
76  Finxit ubi e limo, vitamque animamque daturus

debet
91  Connecti, et longas effundere flexibilesque
92  Extra particulas: haec sunt primordia Aquaї.
93  Proin facile ipsa fluit, quia laevia principiorum,
94  Ut tibi jam supera quoque dixi, corpora debent
95  Aetheris a motu, dum transmeat, exagitari,
96  Praetereaque potest in crebra foramina rerum
97  Insinuarier ingressu; madefactaque reddit,
98  Quaecumque

esse globosis
100  Compositam dicas, quae non haerescere possent
101  Rebus, at excussae caderent subitoque volutae
102  In proclive. Sequetur eam quoque particularum,
103  Unde quidem vinco Lymphas constare, figuram,
104  Ut facile in tenues abeat resoluta vapores
105  Unda; quia exiguae laevesque avellier a se
106  Possunt

Unda;
144  Sive quod angustum multo tenuissimus aër
145  Insinuatus in os minus obstet; sive quod Undae
146  Particulae obrepant in rara foramina vitri,
147  Ejus et adfixae paulum quoque sustineantur
148  Parjetibus; quare consurgunt altius illinc.
149  Ex his apta fidem ducit res, saepe quod alte
150  Insiliat per se tubulis inclusus Aquae fons.
151  Nam saepe a

217  Non tamen idcirco celeris minus effluit amnis:
218  Inveniunt nam quo majora obstacula, cursus
219  Accelerant rapidos magis, et magis usque fluentes
220  Eluctantur aquae: sic tu quoque credere possis
221  Arctae damna viae citiore rependere cursu
222  Aethera, qui luctans erumpere vi premit aequor
223  Subjectum. Undarum ratio est hinc certa fluentum:

223  Subjectum. Undarum ratio est hinc certa fluentum:
224  Namque huc atque illuc partesque recedit in omnes
225  Compressum subter mare, et aufert littora Nautis.
226  Praeterea Tellus quoque ab illa parte repulsa,
227  Qua sibi rumpit iter celeri levis aura meatu,
228  Cedit in oppositum paulum latus, atque coarctat
229  Id spatii: unde pari fluere hic ratione necesse est

231  Ast ubi deinde locum, quo pressa est, Terra removit
232  A Luna; et plusquam senas cirumacta per horas
233  Ejus ab orbe sui quarta jam parte recessit;
234  (Nam quoque Luna means aliquid tum temporis horis
235  Sex addit, quarta Tellus dum parte recedit)
236  In se a littoribus refluit mare: cernimus ergo
237  Uno circuitu

scilicet ignes
248  Occiduos oriens contra atque adversa tuetur;
249  Cumque regit currus illi conjuncta silentes)
250  Illis Luna locis, inquam, cum transit, iterque
251  Contractum quoque mole sui cum corporis arctat,
252  Tempore eo premit insueta vi desuper aequor:
253  Propterea moti cursus pelagi atque recursus
254  Efficit insuetos. Cum demum examina Librae

Luna
258  Orbe micet pleno, claros sive occulat ignes;
259  Desuper incumbet Telluri fortius: ejus
260  Namque viam magis atque magis tum contrahit aura;
261  Directa siquidem Vi Sol quoque comprimit illam:
262  Majores ideo pressi parit aequoris Aestus
263  Vere vel Autumno, quam bruma horrente vel aestu.
264  Congestam in cumulum tum ponti allabier undam

448  Scilicet et vera semper ratione repertum est
449  Imbrem et Fluminibus latices dare posse perennes,
450  Posse et abundantem silvis atque omnibus herbis
451  Sufficere humorem, vis ut quoque magna supersit.
452  Invia nec ratio est, cum se de partibus orbis
453  Omnibus exonerent immensis fluctibus Amnes
454  In mare, cur nunquam crescat, tectisque redundet

nix.
477  Flumina praeterea sunt, quae salsedine tinctas
478  Devolvuntur undas: Salium loca namque sub alta
479  Praetereunt terra latices, virusque receptant.
480  Sulphuris idcirco quoque plurimus halat odorem
481  Fons, et naturam ferri sortitur et auri:
482  Rerum quandoquidem lymphis permiscet earum
483  Particulas, per quas sub terra labitur alta.
484  Sunt

undam.
543  Denique, quod restat quaerendum, percipe porro;
544  Scilicet ut pluvio concrescant Nubila caelo
545  Et nebulae; tum qua ratione oriantur et Imbres
546  Et tenuis quoque Nix et durae Grandinis ictus.
547  Nubila concrescunt, ubi corpora multa vaporum
548  Hoc supera caput in spatio coiere patenti;
549  Hi porro ex undis tolluntur ab igne vapores:

ipsi hac possunt motus ratione vapores
574  Progigni; siquidem divulsas aequore partes,
575  Aequore vel terris ita magnus concitat aestus,
576  Aëris subito quoque fiant mobiliores
577  Particulis, ipsisque leves magis: inde necesse est
578  Impulsae a terris sensim in sublime ferantur.
579  Adde quod et junctae rapidi subtilibus ignis

densare vaporem
612  Frigidus, humentes et aquarum astringere bullas
613  Incipit, et subito nativas solvere in undas,
614  Jamque graves cadere ut possint volvique deorsum.
615  Fit quoque, uti ventus saepe inter nubila vehemens
616  Exortus tenues impulsu jactet aquarum
617  Inter se bullas; has illo proinde necesse est
618  Rumpi ex conflictu, inque graves quoque solvier undas

615  Fit quoque, uti ventus saepe inter nubila vehemens
616  Exortus tenues impulsu jactet aquarum
617  Inter se bullas; has illo proinde necesse est
618  Rumpi ex conflictu, inque graves quoque solvier undas
619  Guttarum; quas tum facit aëris aura rotundas
620  Parte premens omni; non aequo hae tempore deorsum
621  Dum labuntur, ab alta aeque nec nube solutae,

ubi et acribus idem
686  Constat particulis, teneram quibus urit inhaerens
687  Lactentem segetem, et nigra rubigine messes
688  Inficit, et tristi florentia quaeque veneno.
689  Est quoque plantarum ut foliis haerescere guttas
690  Cernamus multo illarum ex sudore coortas,
691  Perpetuo liquidas qui fluctu expirat in auras
692  E venis, ubi hiant patulae: nec luce videntur;

propterea natura et rara liquensque
745  Aëris est; facili quoniam ratione moventi
746  Cedit materiae, quae primis atque secundis
747  Constat, uti supera quoque diximus, ex Elementis,
748  Omnibus atque locis rebusque intersita vulgo est.
749  Sunt porro oblongae partes, ut fila pilique:
750  Nam secus haud valeas rationem reddere dictis;

intra
803  Demum aperire novos possit sibi multa meatus
804  Materies, facile haec quibus egrediatur apertis;
805  Amplius haud arcus poterit resilire, sed usque
806  Curva tibi abscisso quoque nervo ea virga manebit.
807  His tibi firmatis rebus, cognoscere causam
808  Tutemet inde potes, quam propter polleat Aër
809  Compressus nisu se protinus evolvendi:
810  Nimirum

814  Aetheriae a magno, quae permeat undique, nisu.
815  Et quoniam aetheriae magis exagitantur ab igne
816  Particulae, intendi vis Aëris illa calore
817  Debet, et inde Aër fieri quoque rarior aestu:
818  Proin vesica levis distenditur inque tumescit,
819  Ut crepitu magno tandem rumpatur, ad ignem.
820  Utque magis quoque pervalidas cognoscere vires
821  Aëris

illa calore
817  Debet, et inde Aër fieri quoque rarior aestu:
818  Proin vesica levis distenditur inque tumescit,
819  Ut crepitu magno tandem rumpatur, ad ignem.
820  Utque magis quoque pervalidas cognoscere vires
821  Aëris esse queas, tali rem funditus omnem
822  Percipe ab exemplo: licet ignorare profecto
823  Id nequeas: nam saepe reor vidisse, vel illud

841  Impete; uti nequeas oculis vigilantibus usquam
842  Prendere percelerem: si quae sunt obvia, frangit,
843  Parjete seu duri colliditur incita saxi.
844  Propterea claro Boyli quoque Machina versu
845  Scribenda est, quantae nobis hoc fonte repente
846  Notitiae rerum et fluxerunt utilitates?
847  In primis tripodem super altum impone rotundi

est et durius istis.
889  Non tamen hac possunt Animantum vivere saecla:
890  Si namque exhausto quaevis Animalia vitro
891  Sint inclusa, simul cum deficientibus auris
892  Deficiet quoque vita: cita nam morte repente
893  Exhalare animam, vitamque efflare videbis.
894  Invento sed ab hoc ut possis noscere quanta
895  Sese expandendi vi constet praeditus Aër;

parva lateret
904  Aëris aura; tamen, cum non extrinsecus Aër
905  Exhausto premeret vesicam vase receptam,
906  Sponte sua molem se dilatavit in amplam
907  Quantulacumque. Sed his quoque rem superadjice miram;
908  Pondera magna quater denas pendentia libras
909  Imposita attollentur, ubi vesicula parva
910  Incipiet sese evolvente tumescere vento.
911  Ergo

majusque vapores addere pondus
969  Novimus eductos; qui contra saepe soluti
970  In pluvias faciunt paulum descendat aquaї
971  Alte in producto vitro suspensa columna:
972  Tum quoque descendit sursum spirantibus auris,
973  Aut illinc abit in ventum si plurimus Aër,
974  Aestifer interdum vel cum furit Auster, et omnem
975  Africus involvens nigrantibus aethera nimbis;

1048  Ut magis inspicias fieri quod posse, rubentem
1049  Igne pilam ferri super undas volve, videbis,
1050  Pertenui ut vento tum protinus aura moveri
1051  Incipiat; nec non pariter quoque parte ab eadem
1052  Unda sequi ferri motum, quam desuper urit.
1053  Proptereaque pari motu se concitat aequor:
1054  Currentesque vocant undas, quas Nauta

marive propinquo;
1132  Qui certas, poscente loci ratione situque,
1133  Protinus in partes aestu impellente ferantur.
1134  De genere hoc, Ventos extructae montibus altis
1135  Emittunt quoque saepe nives, nam frigidus aër
1136  Densatur circum, qui pondere scilicet illo
1137  Nititur in partes, queis multo rarior aura est.
1138  Magnaque item magnos genuere incendia Ventos

1170  Subjectum radiis dilatans aëra crebris,
1171  Per totam aestatem Zephyrum strepit inter et Austrum
1172  Spiritus exoriens aurarum, atque aequora miscet.
1173  Sic pariter redeunt quoque Etesia flabra quotannis
1174  Aestivum post Solstitium, Grajûmque secundis
1175  Demulcent animis regiones; Ioniumque
1176  Per lucem crispant pelagus: nam condita tota

prementem
1296  Aëra vi; quare in coni tenuatur acumen.
1297  Utque a contactu gemina undae gutta liquentis
1298  Jungitur, inque unam pariter coit; ipsa, necesse est,
1299  Sic quoque flamma duplex, cum mutua tangitur, unum
1300  Efficiat conum: medio nam pulsus utramque
1301  Ad latera hinc illinc componens comprimit aër.
1302  Saepe aliquo videas dissolvi certa liquore

1326  Cernentumque oculos claro splendore lacessunt.
1327  Idque vel in terris, animantumque ossibus, atque
1328  Plantarum cinere, et gemmis tentare licebit
1329  Atque videre, vel in verio quoque saepe liquore.
1330  Scilicet epotum Solis flammaeque nitorem
1331  Multa diu servant: virtus vel in omnibus haeret
1332  Fors ea corporibus; nam latior experiendo,
1333  Inque

transgrediendo
1361  Infringitur, ut inclinent sese inter; et uno
1362  Post coëunt puncto pariter, magnasque caloris
1363  Multiplicant in eo congressu denique vires;
1364  Dura quoque et solida ut solventes Igne potenti
1365  Corpora conficiant, quae sunt ibi cumque locata.
1366  Quo pacto, quamvis Igni contrarius humor,
1367  Accendi valet Ignis aqua, si frigore constet

cava desuper ictu
1450  Percutiat porro manus altera: namque repente
1451  Cum crepitu folium subter scindetur ob auras
1452  Compressas, quae vi pugnant erumpere multa.
1453  Sic quoque consimili motus ratione fatendum est,
1454  Quod perterricrepum nubes det scissa fragorem.
1455  Praeterea illapsus quoque nitri et sulphuris intro
1456  Halitus, et rupta luctans de nube repente,

1452  Compressas, quae vi pugnant erumpere multa.
1453  Sic quoque consimili motus ratione fatendum est,
1454  Quod perterricrepum nubes det scissa fragorem.
1455  Praeterea illapsus quoque nitri et sulphuris intro
1456  Halitus, et rupta luctans de nube repente,
1457  Qua via secta, per angustos exire meatus,
1458  Concitus hoc debet violento

1474  Conditur: interdum tamen, ut globus igneus, errans
1475  Cursitat huc illuc vel venti a turbine raptum,
1476  Comburenda trahunt vel quo sua pabula tractu;
1477  Propterea e terris quoque in altum surgere visum,
1478  In geminosque etiam hinc atque hinc diffindier ignes
1479  Foecundum; neque enim semper supera fit in altis
1480  Nubibus; e terris quae nos inferna vocamus

illis
1543  Halitus; ut Manes agrestia corda Virorum
1544  Per noctem e tumulis credant exire sepultos,
1545  Funeraque accensum praeferre errantia lumen.
1546  Fit decurrentes quoque stellas nocte quieta
1547  Longos per caelum ut videamus ducere crines:
1548  Quandoquidem placidas noctu succensa per auras
1549  Flamma sua insequitur per caelum pabula labens.

nocte quieta
1547  Longos per caelum ut videamus ducere crines:
1548  Quandoquidem placidas noctu succensa per auras
1549  Flamma sua insequitur per caelum pabula labens.
1550  Est quoque, quem Veteres Pollucem et Castora dicunt,
1551  Ignis, qui magna pelagus turbante procella
1552  Vela per et funes maloque infixus in alto
1553  Apparere solet nautis; qui corda pavore

credunt ex aethere Divos:
1556  Propterea elatis conspecta in lumina palmis
1557  Pacem orant votis certantes addere vota,
1558  Vota tamen positis obliviscenda procellis.
1559  Saepe quoque et flavos Puerorum lambere crines
1560  Ignis perque jubas transcurrere visus equorum,
1561  Perque Virûm varios fluitare innoxius artus.
1562  Halitus

1624  Ignis et est, multi sursum quem vertice aperto
1625  Eructant montes, fumosque in nubila volvunt:
1626  Ut flammas nigris de faucibus ejicit Aetna
1627  Trinacrius mons; montis uti quoque magna Vesevi
1628  Ora recludit apex, rapidos quibus egerit igne.
1629  Est etiam Arctois in partibus insula Thule,
1630  Hecla ubi mons patulo facit e

favilla
1647  Involvat flammae tempestas, inque remotas
1648  Dispergat cinerem terras, manifesta furoris
1649  Signa, et finitimas horrendo murmure Gentes
1650  Terreat: ejectae nimbos quoque tollit arenae,
1651  Ardentumque etiam carbonum corpora jactat,
1652  Raptaque mirando contorquet pondere saxa
1653  In caelum; et pavida cernentum pectora cura
1654  Complet, ne

cura
1654  Complet, ne moles dehinc caelo flammea labens
1655  Urbibus excidium magnis ferat, atque Colonos
1656  Enecet, et silvas lapso convestiat igne.
1657  Hinc ratio tibi terraї quoque Motibus extat.
1658  Terra tremit, clausis cum subter magna cavernis
1659  Vis oritur flammae succensa sulphuris atque
1660  Nitri materia: nam protinus igne necesse est

sulphuris undas
1681  In puteis: namque huc atque illuc halitus imis
1682  Discurrens specubus se in rara foramina terrae
1683  Insinuat, lymphisque suos commiscet odores;
1684  Si quoque terra graves gemitus et murmura reddat.
1685  Haec tamen, et, genus hoc, quae sunt permulta Tremoris
1686  Indicia haud constant nobis manifesta, queamus
1687  Ut vitare: etenim perraro contigit ullus

1760  Involvit, noctemque refert. Quae in turbine tanto
1761  Mens animusque fuit, rerum in vertigine tanta
1762  Deprensis? iterum tellus concussa videtur
1763  Jam trepidare, (animum quoque nunc ita concutit horror)
1764  Sub pedibusque labare solum, ruere ardua tecta
1765  In caput: illa fuit quae mens, cum saxa domorum
1766  Alta solutarum

tantas tam parvo in tempore caedes?
1796  Praecipites Dominos tota cum gente penates
1797  Contexere, suos eversaque Curia Patres
1798  Incubuit super, et Gentem quoque templa Virorum
1799  Sacrificam subita tumulârunt versa ruina;
1800  Obtritumque viis circum omnibus undique vulgus
1801  Emoriebatur; nullo discrimine lethi
1802  Corporaque

disjunxit denique moestos
1830  Corporibus, sanctoque ingratîs, pro fera fata!
1831  Vulsit ab officio. Nostris hoc denique deerat
1832  Aerumnis, Urbis quoque conficeretur ut ipsum
1833  Triste cadaver, et in miseras quoque dira ruinas
1834  Saeviret Fortuna: cremantur corpora passim
1835  Exanimum et pariter Viventum: namque sub ipsis

pro fera fata!
1831  Vulsit ab officio. Nostris hoc denique deerat
1832  Aerumnis, Urbis quoque conficeretur ut ipsum
1833  Triste cadaver, et in miseras quoque dira ruinas
1834  Saeviret Fortuna: cremantur corpora passim
1835  Exanimum et pariter Viventum: namque sub ipsis
1836  Lapsi qui domibus vitârant funera lethi,
1837  Sub tignis

11  Undarum, aut speculi cum primum ponitur aequor
12  Sub divo; siquidem radians fulgore corusco
13  Redditur extemplo spectantibus ejus imago;
14  Quamvis haec oculos feriat quoque perstringatque.
15  Non aliter (si fas conferre haec tenuia magnis)
16  Ingens dum summi longe Natura recessit
17  Numinis a nobis, et Majestate sua se
18  Involvit, lucemque

37  Edita jam tandem patuere, inventaque constant.
38  Quapropter, quoniam caeli peragravimus oras
39  Et maris et terrae; post longos denique cursus
40  Ardet ut in Patriam laetus quoque Nauta reverti;
41  Rebus ab externis itidem nos visere nostra, et
42  In nosmet rediise juvat, nostrumque minorem
43  Mole, tamen longe praestantem caetera, Mundum
44  Undique

cita turba, ministri
140  Efficiunt, de rebus uti bene conscia constet
141  Mens alienigenis, et quali comta figura
142  Corpora circumstent et quali praedita motu.
143  Quoque tibi magis haec pateant, manifestaque constent;
144  Una de parti nervorum extrema, necesse est,
145  Concipias nostris finire in sensibus extra
146  Auribus atque oculis et lingua et naribus ipsis,

151  Undique, qua cutis est, et sensus vividus extat.
152  Utque vides, tensum cum parte adducimus una
153  Funem per trochleas per tympana celsa volutum
154  Quantumvis, aliam quoque puncto tempore partem
155  Consentire vides, inquam, motuque cieri;
156  Consimili ratione cutem cum tangimus ipsam
157  Corporis humani nervorum extremaque fila,
158  Protinus

193  Quae poterit nostri naturam causa cruoris
194  Afficere, ut cibus est atque aër frigus et aestus
195  Atque alia e genere hoc; simili ratione valebit
196  Hoc agere in nostros eadem quoque causa vapores.
197  Subtiles aliis mage sunt et mobiliores
198  Propterea, ast aliis crassa torpedine pigri.
199  Quapropter Gentes opus est distare remotas
200  Tam spatiis

210  Et facit, usque magis raraeque levesque ferantur
211  Ast hinc a varia ne quis regione locique
212  Natura atque ipsis elementis denique tantum
213  Aestimet ingenia; o quoties quoque Principis artes
214  Et studia et leges, armorum et Martius usus
215  Consilia ipsa solent mutare et vertere mentes.
216  Fertilis Aegyptus praeclaris Grajaque quondam
217  Floruit

omnes? at Mens alio conversa vagatur.
270  Scilicet aura fluens intus motique vapores
271  Impellunt digitos certo cum tempore, certa
272  Cum ratione, velut quoque fuerant ante; sequuntur
273  Impulsum digiti, chordisque loquentibus errant.
274  Intermissa diu tamen et desueta per annos
275  Sint opera, ut sensim non excurrentibus auris

e regione cerebri:
310  Non secus ac magnam ventosa per aequora tensis
311  Funibus et clavo stans celsa in puppe Magister
312  Contorquet, facilique regit molimine navim.
313  Id quoque item facili potes hoc comprendere pacto:
314  Nempe Animus ferit extemplo, quae in corpore nostro
315  Didita vis animae est, patefacta foramina pernix
316  Protinus illa subit membrorum, et commovet

394  Aurae animam, excurrens varios quin concitet artus.
395  Propterea multi per Somnum brachia tendunt,
396  Et jactant cum voce manus; tum saepe loquuntur
397  Magnis de rebus; proprii quoque saepe dedere
398  Criminis indicium, celataque facta tulere
399  In medium: multi de molli membra cubili
400  Corripiunt subito, atque amentes tecta pererrant;
401  Donec turbato

ipsa videtur
417  Ire domus circum et circum atria versa moveri:
418  Stare quidem immoti tanta in vertigine rerum
419  Non possunt, terraeque petunt sola proinde cadentes.
420  Tum quoque pallenti multos languore videmus
421  Deficere, exangui cum corpore collabefiunt
422  Omnia membra, velut mortis prope limen ad ipsum:
423  Aurarum retinetur enim vis, ejiciturque

542  Ergo ut dissimiles sumus, inquam, extrinsecus ipsi,
543  Quare dissimiles pariter non sumus et intra?
544  Non sit dissimile in nobis ut multa, palatum?
545  Transfer id ad Sensus alios quoque, transfer ad ipsos,
546  Quos reliquis praefers, Oculos: distare fatendum est
547  Ipsa etiam inter se textura lumina; multi
548  Quandoquidem aspiciunt res longius, inque tuentur

multi
548  Quandoquidem aspiciunt res longius, inque tuentur
549  Clarius ac alii: simili ratione colores,
550  Quos uno pariter vocitamus nomine, ut atros
551  Aut ferrugineos virides quoque caeruleosque,
552  Si dicam similes, quos tu te percipis intra
553  Aspiciens, non esse meis; falsine repente
554  Arguar, atque errans veluti ignoransque refellar?
555  Nimirum

673  In digitis tamen atque manu sentire dolorem
674  Truncatus, parti velut ac foret integer illa
675  Credere, si nescis rationem, forte recuses;
676  Crede tamen, quoniam id ratio quoque vincere debet:
677  Per fibras etenim cerebri e regione fluentes,
678  Queis et trunca manus constabat, fertur ab illo
679  Vulnere supremas Animaї

696  Inter utrumque etenim corpusque Animumque vicissim
697  Foederis haec lex est sancita, ut diximus ante.
698  Cur ita non igitur, cum Mens sine corpore constat,
699  Numinis ultricem quoque disposuisse putemus
700  Justitiam, ut nigris Erebi damnata cavernis
701  Mens tristes agitet curas, perquamque molesto
702  Tartareae ad motum flammaї conficiatur
703  Infandi

damnata cavernis
701  Mens tristes agitet curas, perquamque molesto
702  Tartareae ad motum flammaї conficiatur
703  Infandi sensu veluti combusta doloris?
704  Gustus item a tactu quoque gignitur, inque palato
705  Isque fit in lingua, multis quae tota videtur
706  Composita e fibris contextis inque plicatis
707  Inter se varie: facili ratione movetur

longa,
776  Nil ut limatum de corpore constet odoro
777  Propterea ad speciem, et vix desit ponderis hilum;
778  Jam super ostensum est quoniam tibi corpora quaevis
779  In non finitas quoque partes posse secari.
780  Sin tibi adhuc ratio quae posse obstare videtur,
781  Parvula ne fluere ex ipsis corpuscula rebus
782  Credas; hanc alio rem, si

aër.
809  Propterea magna concurrere corpora plaga
810  Si videas sub aqua vel clausi fornice vitri
811  Omnibus exhausto, quantum licet, aëris auris;
812  Nullum exaudiri propius quoque posse videbis
813  Murmur; namque carent auris loca: proinde fateri
814  Est opus omnino Sonitus et vocis inesse
815  Naturam, ut vinco, in commotis aëris

Murmur; namque carent auris loca: proinde fateri
814  Est opus omnino Sonitus et vocis inesse
815  Naturam, ut vinco, in commotis aëris auris.
816  Adde quoque his, circum quod si reboantia diris
817  Aera tonent bombis, ut cum ferus assidet urbi
818  Hostis, et ingenti belli quatit alta paratu
819  Moenia, commotam frangantur septa per urbem

ictu,
826  Et facere aëriae pariter vibrentur ut aurae:
827  Mollia quapropter vix opportuna tremori
828  Sunt, et vix Sonitus, ut plumbum lanaque, reddunt.
829  Et quae densa magis quoque sunt, magis esse sonora
830  (Si tamen interea constent paria omnia) debent;
831  Plures quandoquidem partes quatiuntur ab ictu.
832   Aic quoque vividior defert et densior

829  Et quae densa magis quoque sunt, magis esse sonora
830  (Si tamen interea constent paria omnia) debent;
831  Plures quandoquidem partes quatiuntur ab ictu.
832   Aic quoque vividior defert et densior aër
833  Majorem Sonitum fremitu majore tremiscens.
834  Hinc minus auditur vox atque obtusior aestu est,
835  Quam cum frigida hiems crudescit, et aëra densat;

solent pelagi glomeratis orbibus undae
854  Saepe repulsari objectis a littoris oris,
855  Et non confusos alia de parte recurvi
856  Circuitus orbes sinuare retroque referri;
857  Sic quoque non aliam rationem reddere possis,
858  Quo pacto formas verborum saxa remittant,
859  Palantes Socios cum per loca sola vocamus,
860  Seu resonat fundens silvestrem fistula Musam,

verbere pulset,
930  Conflatur Sonus inde tuis gratissimus omnes
931  Auribus ante alios, sibi nam permixtus uterque
932  Tempore respondet breviore, et percutit una.
933  Gratus erit quoque, si geminos det chorda tremores,
934  Altera dum peragit ternos; aut deinde quaternis
935  Ictibus undarum ternus si consonet ictus.
936  Jungere si varios numerorum hoc ordine perges

vis, inde priori
1009  Motum adversari fateare necesse secundum est
1010  Atque obstare recurrenti: vel deteret ergo
1011  Partem aliquam illius, vel prorsus sistet eundem
1012  Sic quoque si gemini prope distendantur, eodem
1013  Non apti tamen ad vibrandum tempore, nervi,
1014  Alter pulsato nunquam tibi consonat uno;
1015  Namque cito illius motum, quem scilicet ictus

1023  Hinc facilis veram ad rationem se via pandit;
1024  Quare, cum quaedam resonant prope corpora, nostri,
1025  Nec mora, inhorrescant artus, atque ossa tremiscant:
1026  Vitra quoque, immittunt quae clausas lumen in aedes
1027  Saepe agitentur, ubi Sonitus quid fundere certos
1028  Auditum: sed non opus haec monstrare videnti est,
1029  Nam modo dicta, tibi cum sint bene cognita,

notatum est:
1067  Nimirum his aeque crescunt crescentibus aeque:
1068  Propterea Sonitus geminato tempore duplex
1069  Excurrit pariter spatium; sed dimidiato
1070  Illo dimidium spatii quoque transmeat idem.
1071  Hinc si, quod stadiis tempus respondeat octo,
1072  Constet (tot stadiis jam respondere notatum est,
1073  Quino quo vibrat se pulsu arteria, tempus),

multo demissior, ante
1136  Quam fuit, obversos oculorum tangere visus
1137  Possit, et ut paulum sublatum ostendere nummum;
1138  Quem nunquam radio potuisses cernere recto.
1139  Sic quoque, cum caeli spatium permensa revisunt
1140  Astra suos obitus, cum Sol cum Luna videtur
1141  Orbis jam primo pelagus contingere limbo,
1142  Inferiora, magis demissaque, quam videantur,

1183  Naturae, majora suae quae denique nusquam,
1184  Rebus quam in minimis, spectacula praebuit artis.
1185  Jam Speculi non posse vias penetrarier intro
1186  A radiis, supera quoque dixi, lucis; at illo
1187  Omnes reflecti offensu, subitoque repelli.
1188  Propterea rerum variarum apparet imago
1189  In Speculo; quoniam simulacrum lucis

rebus, ab ejus
1191  Planitie redit haud confusa lege situque,
1192  Sed certa ratione sed ordine partium eodem,
1193  Ad Speculum offendit veniens quo lucis imago.
1194  At super his quoque scire licet, quod, rectus in aequor
1195  Si Speculi radius super incidat, exilit idem
1196  A Speculi laevore via quoque rectus eadem;
1197  Sin cadat obliqua veniens regione viaї,

1193  Ad Speculum offendit veniens quo lucis imago.
1194  At super his quoque scire licet, quod, rectus in aequor
1195  Si Speculi radius super incidat, exilit idem
1196  A Speculi laevore via quoque rectus eadem;
1197  Sin cadat obliqua veniens regione viaї,
1198  Ex alia obliquus pariter se parte reflectet:
1199  Haud secus, ex aliqua quam si pila parte superne
1200  Jacta

Colores,
1260  Exilit in varios vario ut de corpore motus
1261  Lumen ab offensu: quod uti cognoscere possis,
1262  Percipe nil aliud radiorum luminis esse
1263  Naturam (liceat supera quoque dicta referre),
1264  Quam nisum medio fugiendi a Sole pilarum,
1265  Alterius, memini, quas diximus esse Elementi.
1266  Ergo percussum faciat si corpus (ut illud
1267  Constat

1278  Hos extant alii, non multum in origine distant;
1279  Quandoquidem motu gignuntur particularum
1280  Circa se mage vel celeri, vel languidiori.
1281  Forsitan et varia distant quoque mole, nec aequo
1282  Pondere particulae lucis nec viribus extant:
1283  Quare dissimili motu impulsuque cieri
1284  Quamque sua pro natura debere fatendum;
1285  Corpora proin

tincta lepore.
1286  Haec veris propiora, tamen non vera fateri
1287  Esse potes; quoniam non clarant de genere horum,
1288  Quid fiat, verum fieri quid possit: at ipsum
1289  Jam quoque, quid fiat, quid verum denique constet
1290  De genere hoc, multo evictum tentamine nuper
1291  Prodiit, atque mihi est exempla retexere longum

receptant
1397  Circum dispositae guttae, et ratione reflectunt
1398  Ad nos deinde pari, paribusque Coloribus arcus
1399  Propterea ductus circum pingatur oportet.
1400  Irim praeterea quoque saepe videre secundam
1401  Contigit, exterius quae sese inflectit; at ejus
1402  Languidior multo lux est, versoque Colorum
1403  Ordine per caeli regionem extenditur amplam.

radii per tenue foramen,
1476  Errantesque greges et arantes jugera Tauros
1477  Silvasque collesque et pictos floribus hortos,
1478  Omnia parva, tamen vivo distincta colore.
1479  Sic quoque Pupillae medium lux missa foramen
1480  Ingreditur; lens humoris Crystallina porro
1481  Excipit, et fractam membrana jungit in ima,
1482  Et parva rerum depingit imagine formas.

porro
1481  Excipit, et fractam membrana jungit in ima,
1482  Et parva rerum depingit imagine formas.
1483  Utque inversa situ picta simulacra videmus
1484  In charta, inversas pariter quoque rere figuras
1485  Pingier extremis Oculorum in finibus intus:
1486  Quandoquidem radii venientes ante secabunt
1487  Se, quam membrana juncti sistantur in ima.
1488  Dextram

radios a sese mutua, ut illi
1560  Membrana possint illapsi jungier ima.
1561  Queis convexa nimis lens est Crystallina, possunt
1562  Corpora, si prope sint, quoque valde parva tueri
1563  Clarius, ac facerent, si contra planior esset;
1564  Scripturamque legunt Oculo properante minutam.
1565  Proptereaque Oculis Animantum, tenuia longe

1570  Est opus, haec niteant, et multa luce diei
1571  Collustrata: minus sed lucis egere fatendum est
1572  Contra, qui possunt tantum propiora tueri:
1573  Illi proinde vident quoque coeca nocte vagantes,
1574  Queis praesertim amplum pandit Pupilla foramen.
1575  Tum debere putes Oculos variare figuram
1576  Pro variis rebus, quas cernunt: cominus illae

1582  Propterea, quae sint vicina remotaque, novit
1583  Mens; quia dissimili prorsus ratione videri,
1584  Quae sunt imparibus spatiis sita cumque, necesse est.
1585  Hoc alio fieri pacto quoque posse putandum est.
1586  Ex Oculis radios recta prodire duobus
1587  Finge duos, una coëant qui corpore in ipso
1588  Producti: multo tum fiet acutior horum
1589  Angulus inter

1589  Angulus inter se coëuntum, longius ipsum
1590  Si distet, quam si propius sit corpus: ob hanc rem,
1591  Quid prope quid longe positum, Mens aequa tuendo
1592  Judicat. Apparent quoque res distare remotae,
1593  Languida cum tenui radiorum illabitur ictu
1594  Vis Oculos, et fusca ferit lux: namque videmus
1595  Fusca magis fieri, mage quae

1678  Et quoniam arctatur spatio majore locorum
1679  Angulus hic; possunt adeo distare remota
1680  Corpora, uti spatiis vanescat denique magnis
1681  Angulus omnis, et omnis item quoque corporis auctus;
1682  Illud ut exiguo tantum par esse videri
1683  Puncto possit: uti sunt caelo fixa micanti
1684  Sidera, quae spatiis immanibus edita distant.
1685  Tum quoque

item quoque corporis auctus;
1682  Illud ut exiguo tantum par esse videri
1683  Puncto possit: uti sunt caelo fixa micanti
1684  Sidera, quae spatiis immanibus edita distant.
1685  Tum quoque si longe multangula corpora spectes,
1686  Quadratasque procul turres, fit, ut esse rotundas
1687  Dicas, si qua fides oculis est: namque videbis
1688  Tornatae in morem molis constare rotundas:

celat pudibunda sub orbe.
1694  Hinc conspecta procul vultus plerumque decoros
1695  Et virides annos ostentat Faemina turpis
1696  Jamque anus, ut Juvenum tenros quoque suscitet ignes
1697  Praesertim gemmis si incedat fulgida et auro,
1698  Quales nocturnis collucent saepe theatris:
1699  In vultu siquidem quidquid deforme videres,

1756  In cerebrum; rerum, fit, ut omnia bina tuamur,
1757  Bina coruscantis florentia lumina flammae
1758  Oraque bina Virûm duplicataque corpora vulgo.
1759  Possumus hoc alio fieri quoque dicere pacto.
1760  Cum quid conspicimus nimirum, vertimus ambas
1761  Sic acies illuc, ut, ab his prodire repente
1762  Si qua putes recta radiorum lumina fingens,
1763  Non

1803  Saepe etiam contra; sic motibus afficiuntur
1804  Diversis, res ipsa quidem quos postulat, artus.
1805  Atque ita tum motu, qui jam per membra rigatur,
1806  Pro vario varii quoque sensus exoriuntur:
1807  Cum quid enim insuetum nobis sese objicit, intus
1808  In cerebro insuetas quoque protinus aura vaporum
1809  Procudit formas; quas excita percipiens Mens

1805  Atque ita tum motu, qui jam per membra rigatur,
1806  Pro vario varii quoque sensus exoriuntur:
1807  Cum quid enim insuetum nobis sese objicit, intus
1808  In cerebro insuetas quoque protinus aura vaporum
1809  Procudit formas; quas excita percipiens Mens
1810  Tantum suspensa a mira novitate tenetur:
1811  Hoc Admirari nos dicimus: inde necesse est,

1835  Hinc Stupor exoritur, qui sensus membraque vincit,
1836  Praetereaque nihil rerum, quaecumque lacessunt,
1837  Percipere ullarum Mentem sinit; usque adeo re,
1838  Immemor ipsa sui quoque, fixa moratur in una.
1839  Noxius hic Stupor est. ast a novitate teneri
1840  Defixum, atque diu miris haerescere rebus
1841  Juverit; hinc quoniam rerum natura novarum

1868  Ast Odii contra sensus fit, turpia, longe
1869  Cum fugimus, quae sunt, ingrata et noxia nobis.
1870  Tum vapor aurarum misceri alimenta cruore
1871  Vix sinit, et motum tardat quoque sanguinis obstans,
1872  Reddit inaequales et pulsus cordis, et ipsum
1873  Efficit ut pectus frigescat: denique sensus
1874  In nobis Odium tristes et concit amaros,
1875  Tristis

1876  Praeterea Desiderio percellimur acri,
1877  Cum quae conveniunt nobis bona, et abesse videmus,
1878  Quaerimus, atque avidis ardemus poscere votis,
1879  Perpetuoque ut adepta semel quoque tempore constent,
1880  Cum volumus, semperque etiam ut contraria distent.
1881  Si mala, quae impendent, vitare, bonisque potiri
1882  Posse videmur, et id facili quoque posse labore,

1879  Perpetuoque ut adepta semel quoque tempore constent,
1880  Cum volumus, semperque etiam ut contraria distent.
1881  Si mala, quae impendent, vitare, bonisque potiri
1882  Posse videmur, et id facili quoque posse labore,
1883  Spes erit: exoritur Metus arduum utrumque videnti.
1884  Cum Desiderio flagrat Mens, irrequietis
1885  Acriter impulsum cor motibus exagitatur;

late fusa per artus
1888  Mobilitat corpus, viresque educat ut omnes,
1889  Efficit, et validis audax conatibus instet,
1890  Rebus uti victor tandem potiatur amatis.
1891  Magna facit quoque Spes, inhiat dum saepe cupitis
1892  Ardenter, vapor ut vi multa pectus inundet:
1893  Proinde cruor cursu properantior usque citato
1894  Circuit, et pulsus crebros ciet: ergo ubi magna

facile aurarum est et sanguinis ire secundis
1933  Motibus; at contra pugnando obsistere velle,
1934  Sistere velle agiles nimirum protinus auras,
1935  Velle quoque incoeptos subito variare cruoris
1936  Motus, velle statum demum mutare receptum
1937  Corporis, haud aliud, quam vim cumulare dolorum, est,
1938  Reddere difficiles luctus, conscindere vulnus.

posset,
1957  Protinus Invidia misere marcescimus aegri:
1958  Qua monstrum in nobis non extat saevius ullum;
1959  Nam facit alterius re tabescamus opima.
1960  Hinc Dolor infestat quoque mentem, scilicet alter
1961  Quod rem posîdat, qua nos gaudere velimus,
1962  Omnibus expulsis, soli, totaque potiri.
1963  Praeterea insontem cum cernimus inque merentem

corpusque ciere.
1974  Tum gelido nobis in pectore contrahitur cor,
1975  Sanguinis et motus languescit tardior, ora
1976  Propterea pallent, solvuntur membra, tremit vox.
1977  Fit quoque Tristitiae vim propter sanguinis omnis
1978  Motus ut interdum penitus sistatur, eoque
1979  Tempore deficiat quoque letho vita recepto.
1980  Saepe etiam Tristes suffundere lumina flammis

ora
1976  Propterea pallent, solvuntur membra, tremit vox.
1977  Fit quoque Tristitiae vim propter sanguinis omnis
1978  Motus ut interdum penitus sistatur, eoque
1979  Tempore deficiat quoque letho vita recepto.
1980  Saepe etiam Tristes suffundere lumina flammis
1981  Insuetis, artus tremere, ora rubere videbis:
1982  Scilicet irati cum sunt, hos Ira colores

tum porro expellier inde:
1997  Proin respirandi subito interclusa facultas
1998  Vitam improviso solvit de corpore letho.
1999  Pro Superûm sedes! Mors non est unde timenda,
2000  Si quoque Laetitiae perimunt, et Gaudia mactant?
2001  Utque feras caedes bellorum incendia flammas
2002  Fulmina tectorum casus malasque ferarum

2021  Principiis Homines, varios ut flectere sese
2022  Possint in motus, ut sensibus omnituentes
2023  Utantur multis, ut alantur, saecla propagent
2024  Ut sua, de genere hoc facere ut quoque plurima possint,
2025  Quae facimus, fieri vitae quae postulat usus.
2026  Quare seu nimius cibus ingravet, ipse nocenti
2027  Exedat aut succo, vitium sive aëris intus,

motibus orbes
109  Intus, et excurrant varia regione, rotarum:
110  Et tamen una movet major rota primaque cunctas
111  Mobilis, hinc motus cum tempore profluit omnis.
112  Sic quoque multa gerunt Homines, variisque moventur
113  Rebus, at ex una tamen omnia origine pendent,
114  Quod sibi quisque Bonum summum velit, appetat unum.
115  Summum deinde Bonum nil novimus esse, nisi illud,

et omnia vertat
193  Turpi in pauperie mergens, vacuosque relinquens.
194  Quare iterum atque iterum ratio manifesta refutat
195  Summa in Divitiis quod sint Bona vitaque felix.
196  At quoque non Tituli Fasces Insignia, quidquid
197  Attonito vulgus crepat ore, atque evehit astris,
198  Efficiunt dignos hoc, quo funguntur, Honore,
199  Ut poscit natura Boni, nec proinde beatos.

gentibus illis
213  Fasces atque alii, quibus hic fulgebat, Honores?
214  Namque ut flamma calet terrarum ubicumque, nec usquam
215  Candida nix non est, non caeli lucida signa;
216  Sic quoque praeclari venerandum reddit Honoris
217  Si natura Virum, talis sit ubique necesse est.
218  Quod quia non fieri manifestum est, nullus Honoris
219  Est decor, instabili referuntur at omnia Vulgo.

254  Suppeditare tibi (scis namque) exempla probandis;
255  Donec luce palam constet non esse Potentes,
256  Quos penes imperium populorum est. Parte revolve,
257  Si vacat, ex alia quoque rem, et sic inspice mecum.
258  Dicere Felicem nequeas summeque Potentem,
259  Si quid deficiat, quod haberi possit: at ipsos,
260  Qui populis vario late sub sidere caeli

Nunc regnis fide, Potentem
288  Quae te jam faciant, et reddant proinde beatum.
289  Nunc et Amicitiam Regum pete; scilicet illa
290  Una saepe suos evertit lapsa ruina,
291  Saepe quoque incolumis (res est male tuta) Potestas.
292  Praeterea clarum quae tollit Gloria nomen
293  Non levis et fallax non futilis ipsa? putabis
294  Scilicet hoc pulchrum, volitet quod multa per aures

inania rerum!
310  Ac si jam quidquam vitaї munere functos
311  Ad nos pertineat, nostri num Fama supersit,
312  Nostraque num vivant aeternis nomina fastis,
313  Nomina cum sonitu quoque praetereuntia vano.
314  Sed fac pertineat tandem; num Gloria summa
315  Illa erit in paucas nomen diffundere Gentes,
316  Claudere et angusto regionum limite Famam;
317  Cum

diffundere Gentes,
316  Claudere et angusto regionum limite Famam;
317  Cum nequeas tota late innotescere terra,
318  Quantulacumque fuat, sed semper pluribus ipse
319  Sis ignotus? edax quoque multis efficit annis
320  Tempus, ut omne tui pereat nomenque decusque.
321  Inclita facta Virûm toties cecidere tenebris
322  Obsita, nequidquam monumentis tradita Famae.

atque revolvit
393  Huc calidos artus atque illuc, et loca quaerit
394  Nequidquam; siquidem fastidit cuncta; nec usquam
395  Mollibus in stratis requies datur ulla cubanti:
396  Sic quoque de votis transimus in altera vota.
397  Dum, quod avemus, abest, longe id superare videtur
398  Caetera; post aliud, cum contigit illud, avemus;
399  Et sitis in vita semper nos torret hiantes.

est
421  Esse Deum nobis summum Finemque Bonumque.
422  Praeterea quidquid finitum est, quamlibet amplum,
423  Nostra explere potest haud unquam corda: valemus
424  Ulterius quoniam quoque vota extendere semper.
425  Quidquid inexhaustum est quapropter et infinitum,
426  Id nostram satiat naturam Animumque capacem;
427  Quandoquidem nihil est, quod quaerat et appetat ultra.

clamat, si quando Navita coecam
456  Per noctem nimbis purgatam suspicit Arcton,
457  Quae longum nigra sub tempestate latebat;
458  Illo jamque regit certos sub sidere cursus.
459  Sic quoque laetitiis, age, nostra attollere magnis
460  Mens, omnia cui summa Boni jam cognita Finis.
461  Inspice, quo tendas, et recto siste viaï
462  Tramite te, certumque in caelum luce sub illa

463  Perge iter, ut simmae tandem felicia pacis
464  Littora contingas. Auras, age, posce faventes.
465  Nunc tibi cum summi jam meta novissima Finis
466  Constet, ad hanc omnes cum mens quoque debeat actus
467  Dirigere, illorum naturam ostendere par est,
468  Qui sint; quae porro sit eorum regula, summum
469  Dirigat in Finem quae certa lege, videndum.
470  Principio,

sine consilio mentis vigilante, necesse est
474  Id non humano fatearis more peractum.
475  Plurima praeterea sunt, quae Mens intima tantum
476  Intra se peragit; quoque sunt, quae extrinsecus edit.
477  De genere illorum primo felicis amorem
478  Intus habet vitae; rationes quaerere porro
479  Instat, queis teneat, quae sunt bona, noxia vitet;

vitet;
480  Atque ita consultans deliberat; eligit unam
481  Prae multis tum deinde viam; cum sine potita est
482  Denique, jam suavi fruitur dulcedine victrix.
483  Motibus externis quoque dat, sua cuique, Voluntas
484  Principium, et multi motus per membra rigantur,
485  Ut Mens ipsa tulit. Non est tamen ista potestas,
486  Cui pugnare quidem contra atque obsistere quidquam

502  Reginae, nisi cum victam se dedidit ultro.
503  Praeterea per se faciet nihil ipsa Voluntas,
504  Rem nisi, quam facit, et finem Mens noscat agendi,
505  Et quae circumstant, et in id quoque sponte feratur.
506  Quapropter Vis est atque ipsa Inscitia rerum,
507  Qua saepe a nobis nolentibus invitisque
508  Multa geruntur: uti nigras in carceris

religataque curru
533  Ducier, atque suo pompas augere latinas
534  Dedecore: hinc mortem jam non invita subivit,
535  Barbaraque est Mulier Romanum imitata Catonem.
536  Quas ignoramus, quoque res non sponte geruntur.
537  Dum nemora et montes venatu agitaret apricos,
538  Contectam Cephalus foliis et cespite denso
539  Vidit post dumos latitantem arbustaque Procrin

628  Vires, atque alia in nobis quae est cumque potestas;
629  Quandoquidem quae sunt ea nostra, recepimus ipsi
630  Propterea a summo cunctorum Auctore bonorum.
631  Protinus aeternae summus quoque postulat Ordo
632  Legis, uti simili nobis quos esse videmus
633  Mortales alios natura, propter eundem
634  Tum pariter Finem atque ab eodem Auctore creatos;
635  Hos uno, quo

et divitiis et honoribus illecebrisque,
644  Nec non et caris praeferre Parentibus, ipsis
645  Et Natis, usquam vel si quid dulcius extat,
646  Praeferre et vitae quoque et ipsis denique nobis;
647  Nec tantum praeferre, sed ipsum in rebus amare,
648  Res omnes per quem subsistunt, omnibus Unum.
649  Namque has, quo Numen, si prosequeremur amore,

fasque piumque
705  Conculcant Homines; hinc nobis dulcia famae
706  Praemia sunt avidis; pulchrosque sitimus honores
707  Inflati tumidae vento velut ambitionis;
708  Hinc oritur turpis quoque corporis illecebrarum
709  Ordinis oblita Rectique in mente cupido.
710  Omnem sic igitur nostrum nos cordis Amorem
711  Pro pudor! in miseras res vertimus inque creatas,

jam stulta Vetustas
714  Numina thuricremis olim sacraverat aris
715  Ingenti numero: siquidem, quodcumque videbant
716  Esse voluptati sibi, protinus illud amabant,
717  Nec non divino quoque dignabantur honore.
718  Principio Solem ac Lunam Stellasque micantes
719  Olim sunt Homines venerati: namque putabant
720  Esse Potestates praeclaras scilicet illas,
721  Unde

882  Num putet idcirco sibi plus peccare licere,
883  Quam si non habeat? Nimirum semper honesta,
884  Non occulta sibi quaerit; clam solus id audet
885  Tantum, quod fieri coram quoque Judice possit.
886  Nunc age, tam varii in nobis jam deinde quid ipsos
887  Ad mores faciant Affectus, inspiciendum est.
888  Hi tibi sunt animae Motus, ut diximus ante,

896  Quam male quod videat plerumque Affectibus uti
897  Commotis Homines, et diram mentibus inde
898  Perniciem inferri: quod jam ratione recedit
899  Tam procul a vera, quam si quoque crura manusque
900  Esse malas, oculosque et linguam evellite, clamet:
901  Namque Homines persaepe mali convertere in usus
902  Crura manusque solent et linguam et lumina pravos.

funditus ipsam
945  Rem, novitate sua quae perculit, inspiciendi.
946  Inde tibi multae manârunt utilitates,
947  Queis vita certe expertes essemus in omni
948  Nil admirando: tamen hic quoque saepe cavendum,
949  Ne desiderium Ratio non temperet: illa
950  Nam sine saepe solet supera se tollier audax
951  Mens, et inaccessae scrutari aeterna

se tollier audax
951  Mens, et inaccessae scrutari aeterna Pronoeae
952  Consilia, omnipotens voluit quae Diva latere.
953  Si Ratio comitetur, et omnia dirigat adstans,
954  Ira suam quoque, semper erit, ferat excita laudem;
955  Quis vetet irasci nam sanctum propter amorem
956  Justitiae? Quin materiem virtutibus amplam
957  Isti suppeditant Affectus: nam cohibere

1177  Purum atque integrum divinos servat ad ignes:
1178  Ipsa qouque haec Fortis, dium quae propter Amorem
1179  Aspera magnanimo fert pectore duraque rerum.
1180  Quin et Justitiae quoque eodem e stipite Virtus
1181  Tollitur: hanc idem quoniam rigat ardor Amoris,
1182  Quo summo servire Bono contendit, et ipsi
1183  Omnia propterea, cui scilicet omnia debet,

1240  Consilia in dubiis vellent si exposcere rebus,
1241  Et dociles semper praebere Monentibus aures.
1242  Nam neque saepe Viros aliorum inquirere mentem
1243  Rebus in ambiguis puduit quoque. Saepe quod uno
1244  Lumine non videas oculorum, utroque videtur
1245  Recluso. Quantum Sapientum proinde petitum
1246  Consilium multis saepe attulit emolumenti!
1247  Praeterea

1289  Votorum, nimiaque bonis pertenuibus atque
1290  Infra nos longe positis longeque pusillis
1291  Soliciti cura cum haeremus, et irretimur.
1292  Hac quoque parte nimis medio a Virtutis aberrat
1293  Astus, perversa quo quis regione viaї
1294  Nititur in finem quemvis, fraudesque dolique,
1295  Fallere queis alios hominum gens improba gaudet.

1298  Nimirum aggreditur cum res, neque cogitat ante,
1299  Quid sit opus facto; proinde et mutatur in horas
1300  Sive levem ob causam seu nullam, nec sibi constat;
1301  Nec non et rebus quoque cum pigratur agendis:
1302  Nempe prius quam res ipse aggrediaris agendas,
1303  Consultes, opus est; at, postquam coeperis, illud,
1304  Quodcumque est, properans mature perfice factum.

nomine constat.
1408  Sic cum mente pia supremum Numen adoras,
1409  Et Majestatem, qua pollet, ob infinitam
1410  Testaris cultu Dominum rerumque Potentem,
1411  Auctorique tuo totum quoque reddis amorem,
1412  Relligio est: hinc sunt arae delubra precesque
1413  Votaque, sunt multo quoque sacra halantia thure.
1414  Illa erit et Pietas, Patriae cum debita carae

1410  Testaris cultu Dominum rerumque Potentem,
1411  Auctorique tuo totum quoque reddis amorem,
1412  Relligio est: hinc sunt arae delubra precesque
1413  Votaque, sunt multo quoque sacra halantia thure.
1414  Illa erit et Pietas, Patriae cum debita carae
1415  Solvimus officia; ut cum armis defendimus ipsam,
1416  Olli et praesidium virtute decusque paramus.

1427  Vexat et aeterna glacie tegit, atque ubi caelo
1428  Sub calido fervent late loca, Solque perurit
1429  Saecla Virûm, ut voluit Natura, ea quaeque coluntur.
1430  Praestat item Pietas, quoque ne Genitoribus ipsis
1431  Sit Proles injusta, quibus vitamque referre
1432  Et bona, cum vita quae sunt ea cumque recepta,
1433  Omnia debemus: quoniam non lumina clari
1434  Alma

illi
1471  Natis, ut par est, atque ut meruere, colantur;
1472  Incolumesque superstitibus gaudere piisque
1473  Possint in longam pariter placidamque senectam.
1474  Poscit Justitiae quoque Virtus, esse colendos,
1475  Doctrina qui sunt aetate et honore priores,
1476  Propterea, quoniam debet reverentia dignos
1477  Usque sequi. Nunquam velle et pugnantia veris

in re,
1531  Quam prope divino celebrarier illius ore,
1532  Cujus Fama Viri per magnas inclita Gentes
1533  Fertur, et aeterno laudum praefulget honore?
1534  Justus is est quoque, qui pluris non aestimat aurum,
1535  Quam par sit: rectos proinde elargitur in usus,
1536  Munificaque manu, quantum licet, haud sinit ullos
1537  Dura in pauperie tristem producere vitam.

1543  Namque Homines, constant queis prodiga corda, necesse est:
1544  Cum vitanda prius (Ratio sic suadet) egestas
1545  Sit propria, alterius quam sit tibi vita levanda.
1546  Et quoniam exhaurit fontem quoque Prodigus ipsum,
1547  Et facit, ulterius ne possit; saepe liberet
1548  Quod facere; idcirco sese praestare benignum
1549  Plus juvat oficiis, quam deficientibus auri

Toti vitam producere possit;
1562  Extincto intereat quo protinus omne, necesse est.
1563  Auri nec tantum facilem te in munera praesta;
1564  Verum in convictu quoque moribus effice suavem
1565  Jucundis, placeas caris ut carus Amicis.
1566  Nam neque sanctius est porro neque firmius ullum
1567  Foedus Amicitia; cum vitae scilicet aequis

vitaeque perîcla
1669  Fortiter invasit: petitur nam deinde superbe
1670  Gloria gestarum merces ut debita rerum:
1671  Fortis et hanc Animus debet contemnere victor.
1672  Hujus item quoque materies Virtutis opusque est,
1673  Adversis nunquam rebus succumbere, nullisque
1674  Expugnato animo violentis cedere plagis;
1675  Oppositas verum tolerando obtundere vires.

et immoderate.
1691  Tum neque praeclaris capitur fulgoribus auri;
1692  Angusti siquidem est animi longeque minuti
1693  Divitias (adeo sibi Mens vilescat?) amare:
1694  Est quoque Magnanimus; recti nil linquit, honores
1695  Quod pariat pulchros; non propter at angitur illos,
1696  Aestu non illis nimio suspirat habendis.
1697  Tum quoque fac habeat; nihilo jactantior ibit

amare:
1694  Est quoque Magnanimus; recti nil linquit, honores
1695  Quod pariat pulchros; non propter at angitur illos,
1696  Aestu non illis nimio suspirat habendis.
1697  Tum quoque fac habeat; nihilo jactantior ibit
1698  Propterea, et vulgo non sese attollet ab imo.
1699  Quin et majori multo ratione vocabis
1700  Magnanimum, Finem qui

sobria potus;
1760  Quandoquidem tantum Ratio concedit utrosque,
1761  Corporis ut vires reparentur; at opprimit illas,
1762  Ingerit immodicam madidus qui scilicet escam.
1763  Casta quoque haec Virtus; quia re declinat ab omni,
1764  Qua valeat turpis cor exagitare voluptas:
1765  Ore Pudicitiam praefert; turbatur ad omne
1766  Quandoquidem

1772  Utitur his etenim, postquam gravioribus ipsis
1773  Jam satis est factum studiis: ast esse facetum
1774  Debet et ingenuum, quoniam vetat ipsa profusum,
1775  Ludendi genus omne; facit quoque corporis omnes
1776  Componi motus, et verba decentia poscit:
1777  Munda sit ut vestis, pariter sit munda supellex,
1778  Ipsa jubet, rebusque modum dat convenientem.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report