Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: quoque

Your search found 5998 occurrences

More search results (batches of 100)
First 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 4720-5235:


4720. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hisce mundi corporibus praestitit. Quid autem? Num leviora illa, ac minora esse censemus, quae in tenuissimis radiorum particulis perfecit? Nam quid corpore illo, quae lux dicitur, nobis erat obscurius? Nam autem postea, quam haec quoque est ab illo pertractata naturae pars, quid nobis in ea penitus cogniscenda claritatis omnino defuit? Subtilissimum, ac tenuissimum lucis radium dividimus, ac dispertimur, singulis quibusque partibus quae ratio, quae vis


4721. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

cogniscenda claritatis omnino defuit? Subtilissimum, ac tenuissimum lucis radium dividimus, ac dispertimur, singulis quibusque partibus quae ratio, quae vis insit, novimus, e quorum admixtione quae colorum discrimina oriantur, quoque e corporum contextu qui redeat color, definimus. Quid denique est in minimis his rebus, atque a sensuum usu remotissimis, quod non optime sit nobis cognitum, atque perspectum? Quibus in omnibus illud mihi mirabilius videri solet,


4722. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in Philosophiam merita aptius? Cujusnam enim ea laus esse potest, ut eorum, quae ab illo sunt prodita, aut inveniendi laudem occuparit, aut perficiendi gloriam sibi vindicet? Nam si qui gravitatis vires, aut colorum causas ab aliis quoque saltem conjectura indicatas velint, iis ego, ut multum tribuam, hujusmodi conjiciendi operam Phaeacum carminibus comparo. Quid autem aut in rerum ordine statuendo, aut in cognoscendis viribus, aut in legibus confirmandis inchoavit


4723. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ac vestigans distantiam, unde gravitatem ejusdem in terram deducit, eamque esse in ratione reciproca duplicata distantiarum probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde progreditur distantiarum legem in caeteris quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem praemittit, fixas primo stellas definiens, tum quas errantes vocant, harumque a Sole distantias, motus, et conversionum tempore subjicit, quibus adjungit et


4724. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Terrae tribuendam. A vers. 851 descendit ad problemata quaedam motus corporum projectorum, quae ejusmodi vi solicitentur, definitque, quid corpora, ut in ellipsi ferantur, aut in parabola, determinet. Expositurus porro Cometas quoque eadem, qua Planetas, teneri gravitatis in solem vi, eas primum describit, quales observari solent, a sideribus ceteris distinguens; nihil mortalibus, ait, funesti ab iis significari, cum vulgo jampridem timori essent,


4725. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

partium constitutionem ignoratur, tantoque magis graduum dimensiones ubique tentandas, ut ad eam ipsam inaequalitatem per observationes semper magis detegendam accedatur. Pergit a vers. 1065. ad terrestrem atmosphaeram, cujus quoque exteriorem formam a gravitate pendere necesse est; aer enim, ut caetera corpora, gravis est, proinde inferior a superiore comprimitur eo usque, dum ejus elasticitas cum ipso pondere aequilibretur. Exponit porro legem,


4726. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

protendi, finirique debere ait ab ingenti Solis atmosphaera repetit, quam a vers. 1250 probat illa praesertim luce, quam zodiacalem appellant, cujus speciem describit, ortumque ab ipsa Solis atmosphaera repetit, a qua boreales quoque Auroras deducit, de quibus agit a vers. 1360 praecipua exponens earum phaenomena, phaenomenorumque rationem reddit Mairanii, rejectis aliis, inhaerens sententia ad vers. 1580: redit unde ad terrestris atmosphaerae


4727. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

debere describere, idque ad vers. 1855. Eas invenire Curvas, ac determinare veras planetarum cum primariorum, tum secundariorum orbitas humani ingenii his saltem, quae nunc habemus, praesidiis muniti vires exsuperat. Ipsum quoque trium corporum se mutuo trahentium systema inextricabile videtur, quod mitescit tamen, si unum corpus sit longe maximum, reliqua vero duo minora, et ad ingentem locata distantiam, cujusmodi esse Solem, Terram, ac Lunam,


4728. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut ejus sideri omnia hic apud nos mutationibus obnoxia tribuerent, ac animorum quoque nostrorum vitia, ac furorem, quo nostra plerumque culpa vexamur, inde deducerent; ex hoc humani generis communem insaniam fabella quadam perstringit, ac tranquillitatis animi, sapientiae, atque virtutis vim breviter in


4729. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

pro certo regionum situ indicat, tum quaeque causis attribuit suis, quae generatim in mutua Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera


4730. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et locum; quod profecto animantium vitae ducendae tuendaeque perneccesarium est. Is atmosphaerae usus in Cometis maximus est ob ipsorum recessus a Sole, ad Solemque accessus discrimen maximum. Ex hoc tanto discrimine caudarum quoque in cometis ortus deducitur, quae in Planetis, quibus parva est distantiarum a Sole mutatio, ne exoriri quidem, nedum conservari possunt. Ob diversam hujusmodi caudarum speciem, Cometae alii caudati, criniti alii, alii


4731. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

super quo diurnus motus peragitur, situm immutare: at haec ipsa metuere insipientium esse, provido siquidem sapientissimi Conditoris consilio est nobis in Mundi gubernatione acquiescendum. Posteaquam ut Terra, ita Caelo quoque vigere gravitatis vim fuse, accurateque evictum est, nunc a vers. 1696 ea dissolvit, quae contra eandem gravitatem a plerisque objici solent, praecipue, cur stellae fixae ad se invicem, atque ad Solem accedere non


4732. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


149   Quis neget hoc ipsum proin, quod mens cogitat, ejus
150  Esse facultatem de multis scilicet unam,
151  Propterea ut possit facile hoc absistere ab usu
152  Incolumis? veluti quoque corpora saepe moveri
153  Cernimus, et propriam naturam immota tueri.
154   At, vel si semper mens cogitet, exteriusne
155  Non ea vis menti queat advenisse, sed ista


4733. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


189   Nam si sint rerum primarum, victa repente
190  Mens se dedit, et assensu se flectit ad illas
191  Non cunctante, velut tum notas non sibi primum,
192  Sed quas ante diu quoque noverit, et meminisset
193  Quas nunquam didicisse: velut cum dicimus, esse
194   Majus parte, quod est totum, vel tempore eodem
195  Non itidem posse in rebus non esse, quod extat,


4734. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

signa, repente
210  Jam sit opus mentem, quod tum videt, esse fateri?
211  Sic etiam tenebras a claro lumine solis,
212  Sic imis montes a vallibus, albaque nigris,
213  Dura quoque a liquidis, et amara a dulcibus aetas
214   Infantum tenerae vix matris ab ubere rapta
215  Quit facile, et subito dignoscere; quodque videbit
216  Esse homines, esse illud equos, pecudesque


4735. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


331  Praeterea hanc animi vim nostri in corporis artus
332  Partim exerceri sponte, ingratisve necesse est,
333   Non id augi ut nequeat, quod agendum: libera partim
334  Est eadem. Internos quoque saepe extenditur ipsos
335  In motus animi vis libera; quisque quod intra
336  Percipit expertus, claraque in luce tuetur.
337  Nec mihi se contra Ratio hic, quae sufficit, ipsa


4736. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


390  Effluxisse queant, penitus sunt innumerali
391  Quae numero? Cur sic nequeas manifesta tueri,
392  Mens alio faceret quid tempore, reque, locoque,
393   Corpore proque alio, atque aliis quoque sensibus ejus,
394  Qualis morte obita, quid agat sine corpore sola?
395  Omnia quae quoniam nos ignorare fatemur,
396  Ignotam nobis etiam fateamur, oportet,
397  Multo


4737. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

fatemur,
396  Ignotam nobis etiam fateamur, oportet,
397  Multo plus mentis naturam, vimque animaï.
398   Altera praeterea in rebus quae corporis extat
399  Natura, an pariter quoque non ignota latescat,
400  Et penitus caeca sese in caligine verset?
401  Hujus notitiis per sensus nam via solos
402  In mentem patefit; prima ergo fronte videtur
403  


4738. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


509  Natura, an vires istas constare putares,
510  Tantùm respiciunt quae sensus? proinde queamus
511  Corporis officia haec cujusque, eventa vocare.
512  Altera praeterea quoque sunt, quae munera dicas
513   Conjuncta: haec etenim junguntur semper, et haerent
514  Corporibus; proin et sejungi, seque gregari
515  Materiae sine discidio non posse putantur.


4739. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


628   Mutua quae possint a se disjungi, et abire
629  Diversùm, et seriem disrumpere continuatam;
630  Proinde sui simile est, immobile, continuumque,
631  Quodcumque est, spatium: pariter quoque, corpus ut omne,
632  Extensum est, usquam at nullo se limite finit,
633   Immensumque plagas sese protendit in omnes.
634  Per se igitur spatium quadam ratione videri


4740. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


644  Et partes habeat pars quaelibet infinitas
645  Ejus, ut et spatii, semper sine fine minores.
646   Et velut immensi spatii sint, vel possint esse, videmus;
647  Temporis immensi finitas sic quoque partes
648  Haud male cunctarum dicemus nos loca quaedam,
649  Quae durant, rerum, vel queis durare daretur.
650  At quoniam hae partes, nisi tantùm mente, videri
651  


4741. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


677  Hinc facile est, quoniam mensura refertur, et haeret
678  Corporibus, spatii naturam, et corporis unam
679  Credere, et unam rem signari hoc nomine utroque:
680  Illusitque virûm hic doctis quoque mentibus error
681   Saepe, etiam qui nil tribuebant sensibus ipsis,
682  Ferre et notitias veri rebantur ab ortu;
683  Non minus ad sensus referebant se tamen ipsos,


4742. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

non praeterit anno;
709  Temporis et puncto, quo primum humentibus alis
710  Incubuit somnus, punctum illud continuatur,
711   Quo demum se mens expergefacta recepit.
712  Tum quoque qui obtutus animi re fixit in una,
713  Ac succedentum saepe adventumque, fugamque
714  Formarum intra se ut nequeat convertere eosdem,
715  Ire putat solito citiorem horamque, diemque, et


4743. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

videri
745  Esse minor queat, et breviori transvolet ictu;
746   Apparet mora nulla, et puncto sistit in uno:
747  Quamvis revera minimas has temporis infra
748  Particulas aliae quoque sint sine fine minores,
749  Atque aliae, non ut minima ulla, vel ultima constet.
750  Succedunt igitur sibi certo tempore mentis
751   Notitiae, quo non multo mora possit earum


4744. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


785  Corpus quodque loco, atque alia se parte receptat
786   Immensi spatii; has ipsas cum cernere partes,
787  Aut loca non possint oculi, quod diximus ante;
788  Est opus, ut nequeant quoque motus, hoc genus, omnes,
789  Mutatos regione situs et cernere inani.
790  Vulgò at corporibus motum perhibemus inesse,
791   Mutari inter se cum cernimus ipsa vicissim;


4745. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

in puppe magister,
797  Creditur a nautis per transtra vagantibus unâ
798  In regione loci stare, immotusque manere,
799  Qui loca cum navi permutat non minus ipsâ,
800  Vel quoque cum terra, tellus si nostra movetur,
801   Et circa solem sese, et terrestria transfert.
802  Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803  Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor


4746. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


802  Proinde sedens Tiphys puppi, aut Palinurus in alta
803  Motu corripitur gemino, et quo rapta per aequor
804  It ratis, et tellus quo sese immota volutat
805  Per spatia; at nautis quoque terius additur, illi
806   Dum peragunt jussa, et nigra per tabulata vagantur.
807  Cunctis verus ab his oritur tum denique motus
808  Motibus, atque aliis, si in summa hac forsitan


4747. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


817  Num ratione, ea revera, quae corpora confers
818  Corporibus, visisve locis, immotaque cernis,
819  Esse immota, et prorsus ab omni parte quieta?
820  Quandoquidem immoti spatii quoque tum loca possunt
821   Mutari vera; ante oculos aut illa moveri,
822  Ista quiescere cum cernis, quis spondeat auctor,
823  Accidere haec prorsus non contra, haec nempe moveri,


4748. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


845  Non igitur veros referendo noscere motus,
846   Nam non apparent, qua sunt ratione, valemus.
847  Pluribus exemplis manifestum reddere possim
848  Hoc tibi, quae constant quoque non incognita vulgo;
849  Certius at reliquis unum tamen accipe, quodque
850  Clarius ipsam rem, quam conor vincere, firmet.
851   E longo patulum vas pendeat, effice, fune,


4749. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1050   Omnis res hominum queis recte publica constat;
1051  Prae multis veterum fuit olim quale Laconum,
1052  Quale tuum seu Roma, Numa regnante, vel Anco,
1053  Expulsisve recens quoque Regibus, ante subactus
1054  Quam Dominam te servitio corruperit Orbis.
1055   Ergo si quis in has longe trans aequora, montesque
1056  Adveniat terras hospes, longùmque morari


4750. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1180   Sublatos simili, et pendentes gutture fracto
1181  Dicat idem patrâsse scelus, furesque fuisse,
1182  Fallitur interdum; letho quia plectier ipso,
1183  Si quis perjurus quoque sit, vel si quis adulter,
1184  Possit, et innocuum qui civem occiderit, et qui
1185   Prodere tentarit patriam, aut incendere templa,
1186  Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.


4751. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1194  Ergo licet multis sat causa sit unica rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara
1196  Propterea ratione alias non possumus omnes,
1197  Per quas multa geri quoque eorum posse tuemur,
1198  Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199  Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum
1200   Constat, ut in claro contra se lumine pandunt


4752. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1461  Ipsum igitur per se non ullo tempore corpus
1462  Quit mutare suos, aut prorsus tollere motus.
1463  Ergo est illud iners, et semper fungitur hac vi.
1464  Proinde globum quoque si magno jaculeris eundem
1465   Nisu per liquidum projectans aëra, vel cum
1466  Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467  Non alia regione vise deflectere cernas,


4753. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1483  Ni tantùm premere; his ergo mora certa, necesse est,
1484  Temporis ut tribuatur, uti per corpora certos
1485   Possint cudentes moderatim educere motus.
1486  Diversae, genus hoc, quoque vires tempore agentes
1487  Aequali motus progignunt non alios, quam
1488  His ipsis possint qui respondere; sed uni
1489  Tempora cuique dabis si non aequalia, motus


4754. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1509  Quanto materies minor est in corpore moto.
1510   Compositos motus at dicimus esse, recentes
1511  Scilicet adduntur cum motibus ante receptis.
1512  Metiri facile hos possis quoque; nam vel eadem
1513  A tergo pellit vis corpora, qua prius ibant,
1514  Rapta via; spatium spatiis percurritur aequum
1515   Tum geminis, quorum primis a motibus alterum,


4755. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

cupitae
1554  Denique non ripae, quo cursum obversa tenebat,
1555   Applicat, at tanto, quia rapta est, inferiori,
1556  Quanto fluctisonae pernicior impetus undae.
1557  Sic quoque dum validos Juvenis de nocte lacertos
1558  Hellespontiacis agitaret fortiter undis
1559  Luce regens notos ab Abydi littore cursus,
1560   Illa luce regens, quam summa Sextias arce


4756. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1607  Quot libeat, multis; sed enim sit ut aequa potestas
1608  Cunctarum, illius, quae nempe est una, vigori.
1609  Proin quibus est vires rerum metirier usus,
1610   De multis unam ut componunt, sic quoque multas
1611  Ex una faciunt, detexuntque, atque resolvunt,
1612  Quarum quaeque plagam in diversam tendat agendo,
1613  Ut pro re fuerit. quam tunc inquirere pergunt,


4757. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

ictus;
1646  Qua regione viae reperitur, pergat eadem
1647  Corpus continua, et directa proinde, necesse est,
1648  Quo tantùm vis raptat iners, ut diximus ante;
1649  Sic quoque continuos dum fit via curva per ictus,
1650   Extera si subito cesset vis, et sibi corpus
1651  Linquat iners, quod iter jam tum tentabat, eodem
1652  Insistet recto, neque parti flectet ab ulla.


4758. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1722  Ad lucem; velut in spinis cum lubrica serpens
1723  Deposuit vestem, ad solem nitidissima fulget.
1724  Principio geminas in partes divide tempus,
1725   Quo, per divisos quoque tractus, insita corpus
1726  Vis feret; ex illo tenta hinc producere puncto,
1727  Ad quod directae contendunt undique vires,
1728  Tres radios tres ad regiones tramitis hujus,


4759. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1732  Tres laterum costas, ternos et habentia flexus,
1733  Quae, quia communis veniunt de vertice puncti,
1734  Atque pede insistunt super aequo, aequalia debent
1735   Esse, et mensuras quoque distenduntur in aequas.
1736  In media medio corpus regione viaï
1737  Tempore cum fuerit, facito, vis extera pellat
1738  In punctum; via tunc oriens deflectet ab illa


4760. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1749  Demittit; quae cum medium se dirigat illum
1750   Per radium, radio non ipsi cogere debet
1751  Corpus ut accedat, contra nec ut inde recedat);
1752  Par quapropter erit primo quoque. Tempore corpus,
1753  Fac, nova deinde pari immotum vis urgeat illud,
1754  Ut prius, in punctum; formae par area rursus
1755   Tertia prodibit triquetrae: sic duplice duplex,


4761. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

habebunt.
1759  Sin pro temporibus momenta brevissima sumas
1760   Temporis, externasque putes crebescere vires
1761  Ictibus assiduis, ut tramite corpus agatur
1762  Incurvo; quoque tum manifestum id constet, oportet,
1763  Quod doceo, curvos quanquam est via flexa per arcus.
1764  Ambigua nec item per te ratione tueri
1765   Tutemet ipse queas, quod scilicet ordine verum,


4762. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1772  Non omni de parte simul concurrere in unum.
1773  Invenies pariter, punctum quod corpore obitur,
1774  Si motu quocumque itidem moveatur, et aequis,
1775   Queis punctum, pellatur idem quoque viribus, atque,
1776  In mundi partem directis corpus eandem;
1777  Tum fore, temporibus respondeat area quaevis,
1778  Area, quae punctum peragrante a corpore confit.


4763. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1778  Area, quae punctum peragrante a corpore confit.
1779  Hanc etiam prorsus rationem invertere possis;
1780   Nam si conveniant et tempus, et area, praeter
1781  Corporis in punctum vires, quoque inesse videbis
1782  Aequales alias illis, queis mobile punctum
1783  Corripitur, pariterque eadem loca respicientes.
1784  Contemplator item, si vis, quam tendere nuper


4764. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1846  Quae si absit, quoniam per idem removeret ab arcu
1847  Tum spatium sola impellens vis insita corpus,
1848  Corporis a curvo foret et fuga tanta meatu;
1849   Scilicet a puncto fugientem vim quoque quandam
1850  Percipimus simul esse, a vi quae prodit inerte,
1851  Quarum non eadem, neque par (licet utraque cogat
1852  Effugere) est mensura; via metimur inertem


4765. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1882  Dicatur corpus, si res ferat ipsa, metumve,
1883  Spemve inter, positum simul avertique, rapique;
1884   Nec dubitem interdum nostris in versibus ipse
1885  Aut his, aut, genus hoc, aliis quoque vocibus uti.
1886  At si his nominibus se veram exponere credant
1887  Rem, neque non propriam verborum, cum fugientem
1888  Vim dicunt, pugnas, librari, vincere, vinci,


4766. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


1980  A puncto; quam cum loca sunt intersita plura,
1981  Tanto plus, quanto foret ipse capacior orbis
1982  Clausus in hic circum spatiis, quam clausus in illis;
1983  Illam praeterea quoque concipe mobilitatem,
1984   E quocumque loco delapsum corpus (eandem
1985  At vim semper habens) quam puncto acquireret ipso
1986  In medio: nunc hac si mobilitate repente


4767. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2024   Nam quodcumque oritur vi qualibet, illud oportet,
2025  In quas vis directa, plagas servetur in illas;
2026  At cum omnes toto positus mutantur in orbe,
2027  Mutantur quoque proinde plagae; qua propter ab una
2028  Parte quod exortum est, paulatim disperit orbis
2029   Illius ex alia, redeuntque eadem omnia, ut ante,
2030  Cum primum incepit se in gyrum volvere corpus.


4768. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2050  Quae fuerat vis ante trahens, nunc facta repellens,
2051  Quamque repellentem nos ante vocavimus, ipsam
2052  Nunc contra nobis vocitare necesse trahentem est;
2053  Rectaque contingens arcus quoque semita versos
2054   Vertetur pariter, nec, ut ante, recedere corpus
2055  A puncto per eam, sed contra accedere possit,
2056  Quandoquidem a puncto tum ipse remotius arcus


4769. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2064   Tantorum; quamquam non sponte avellor opella,
2065  Verum invitus ab hac, subitoque ingrata futura est
2066  Ipsa queis, notique placent, retinentque labores.
2067  Scilicet in nostris vis est quoque mentibus illi
2068  Fors similis, qua materiam perhibemus inertem.
2069   Hinc non ipsa juvant nos tantùm expertia motus
2070  Otia, non requies semper jucunda laborum est;


4770. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]


2136  Nimirum molli cui flexa cupidine corda
2137  Jamdudum, videt interdum rem funditus omnem
2138  Labi, atque absumi vires, fanaeque parari
2139   Dedecus, aeternosque obita quoque morte dolores,
2140  Nequitiaeque suae fors poenitet, oppositoque
2141  Fors tum jurat item vitam traducere more;
2142  At post cum vultus redeunt simulacra decori,


4771. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


6  Si neque mens morbo, neque corpus langueat aegrum:
7  It varias solers porro, experiensque per artes,
8  Prodit et a longo semper prudentior usu:
9  Haud aliter sua Doctrinae quoque tempora mutant;
10   Ipsae ortus habuere suos, teneramque juventam,
11  Deinde novos auctus, majoraque robora sumunt;
12  Nam Genus humanum, sua quo producitur omnes


4772. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

per ora virorum
96  Spargier, et tanto renovarier incremento
97  Interdum, ex uno ut nascantur millia multa;
98  Longius idcirco nobis promittimus aevum,
99  Immensosque licet quoque spes extendere in annos,
100   Temporis et saevos labentis temnere morsus
101  Magnis praesertim pro rebus; nam leve queis est
102  Pondus, ferre queant aetatem haud denique multam.


4773. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

denique multam.
103  Sed quae fata manent nostros ventura labores?
104  Quantum aevi mihi fas optare? Quid augerer ausis
105   His immortali de tempore? Concitat istis
106  Me quoque promissis, et mentem numine Phoebus
107  Implet, et incessit: jam, quo feror, impetus ire est.
108  Quapropter quoniam, praeter jam cognita semper
109  Munera quae fuerant generatim corporis omnis,


4774. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


107  Implet, et incessit: jam, quo feror, impetus ire est.
108  Quapropter quoniam, praeter jam cognita semper
109  Munera quae fuerant generatim corporis omnis,
110   Omni in materie quoque inertem haerescere dixi
111  Vim, nec item certa non hanc ratione probavi;
112  Quod superest, prius ac gravitatem denique ad ipsam
113  Delabar, fieri satis uno carmine porro


4775. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

solis quaerere legem.
128  In gemino par materies cum corpore constat,
129  Mutatis aeque tum motibus, aequa, necesse est,
130   Mutatae ratio, mensuraque mobilitatis
131  Sit quoque; motus enim hìc respondet mobilitati:
132  Non ita, materies si dispar; namque videbis,
133  Aeque ut mutentur motus, debere minori
134   Tanto plus celerem


4776. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


184  Qui si jam semel inceptet, non desinat unquam
185   Tum concedendi simul impetus, inque sequendi
186  Immemorabile per spatium, aeternumque per aevum.
187  Non in res quoque cum connitimur, attrahimusque,
188  A nobisve repellimus, in conamina nostra
189  Semper et oppositis contendi, ert viribus aequis
190   A rebus, contra quas nitimur, experiemur.


4777. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

cera prementem;
192  Luctantemque manus deducens arbore ramum
193  Ducier a viridi sentit se percita ramo.
194  Nitimur inflexi sic pondere corporis ipso,
195   Et pede pellentes quoque terram vincere magnum
196  Interdum lapidem, tensoque adducere fune.
197  Sic etiam validis innixus viribus urget
198  Limitem agro positum, cum vult distendere fines


4778. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


294  Corpora, uti duras silices, ut robora, et ossa,
295   Atque adamantina saxa metallorumque rigores:
296  Ipsa tamen quae sunt oculo deprensa sagaci
297  Flecti et reflecti quosvis quoque posse per ictus.
298  Nempe pilam vitream, vel eburnam forte colore
299  Si tingas aliquo, tum vitri, eborisve rotundi
300   Alterius, sed non fucati, incurrere cogas


4779. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae sunt mediâ puncta in regione globorum,
364  Illam mota viam insistunt, quae nectit utrumque
365   Punctum ipsum medium, productave transmeat illac:
366  Tunc etenim haec eadem pariter via recta quoque illud
367  Trajiciet punctum, sese in quo corpora pulsant.
368  Ast alia quacumque via genus alterum, oportet,
369  Scilicet obliquae fieri inter corpora plagae.
370   Ergo


4780. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


381  Oscula pressa semel nunquam ut dimittere possint.
382  Jam quoniam aequalis post ictum motus utrinque
383  Exoritur, veluti jam diximus, oppositamque
384  In partem; oppositam quoque gigni mobilitates
385   In partem, sed non aequales proinde, necesse est;
386  Nam sic inter eas, et corpora vertitur ordo,
387  Corpore uti majore minor, contraque minore


4781. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

est.
398  Quare cum motum rebus constare duabus
399  Jam teneas, quarum tibi sit tum cognita rerum
400   Altera, materies nimirum in corpore utroque,
401  Cognosces totam pariter quoque mobilitatem,
402  Quae post impulsum moli communis utrique est:
403  Hujus et a primis pariter discrimina nosces,
404  Quantum et propterea mutatum in corpore utroque est.


4782. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


437  Cum duo se in partem volventia congrediuntur?
438  Alterum at immotum si sit, vel fronte vicissim
439  Obversa hinc illinc pariter concurrat utrumque,
440   Exprimere exemplo, quid tum quoque fiat, eodem
441  Possumus, aut nullas geminis de coetibus uni
442  Prorsus divitias fingentes esse, alieno
443  Ipsum aut aere premi contra, multoque gravari
444  Foenore,


4783. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


485   Nam quoniam tanta resilit vi corpus utrumque,
486  Certat ubi laesum formae renovare decorem,
487  Quanta compressum fuerat, cum perderet illam;
488  Ipso, tantundem quoque erit, quod gignitur, ictu,
489  Incrementi; ideo lucra ingeminemus, oportet;
490   Nempe in corporibus, queis vis ea maxima constat:
491  Sin minor (ut vere est in cunctis), augmine crescent


4784. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


560   Hoc ipsum impellens, nimirum si geminetur,
561  Corpus erit, simul ad compactum corpus utrumque.
562  Hinc licet agnoscas, si corpora terna globorum
563  Sint, quorum medium media quoque mole sit inter
564  Altera bina, atque hoc si primo corpore corpus
565   Impellas medium, quod deinde subibit, iturum
566  A sociis procul esse cita mage mobilitate,


4785. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sit corpus, abisset
568  Primi incurrente in se tantùm corporis auctu:
569  Ast et adhuc fuga major erit, si certa sit inter
570   Has ternas ratio moles, et mutuus ordo;
571  Quoque magis, genus hoc, crescent discrimina, crescet
572  Hoc magis extremi pariter fuga corporis illa.
573  Denique, disponens si non tria corpora tantum,
574  Multa sed inter se conjungas ordine certo


4786. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

istic
631  Sistendum, sed adhuc opus est, ea fingere mille
632  Regna, et tam late tot per florentia regna,
633  Quotquot erunt, hominum cunctorum condere censum;
634  Vix etenim quoque tunc numerum contingere possis
635   Optatum, rebusque aequalem inducere nostris.
636  Hic quoque, jam supera quod dixi mollia secum
637  Obliqua statuens confligere corpora plaga,


4787. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

regna,
633  Quotquot erunt, hominum cunctorum condere censum;
634  Vix etenim quoque tunc numerum contingere possis
635   Optatum, rebusque aequalem inducere nostris.
636  Hic quoque, jam supera quod dixi mollia secum
637  Obliqua statuens confligere corpora plaga,
638  Est opus, ut pariter dicatur, corpora, pressae
639  Scilicet ex ictu reparant quae damna figurae,


4788. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

oras.
810   Ex hoc igniferi docuit Mavortis ad usus
811  Certius aeratis nova mittere fulmina belli
812  Longe e tormentis, et cuncta evertere missis:
813  Quin alia aggressus quoque multa est, unde venirent
814  Amplae, et praeclarae mortalibus utilitates,
815   Ubertim vitam quae ornarent, instruerentque.
816  Quae tamen hìc ad rem facientia noscere nostram


4789. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


869  Aspicies, inquam, non quattuor, ut prius, aequo
870   Tempore, at octonas cursum proferre per ulnas,
871  Majorique viae duplo contendere tractu;
872  Quandoquidem duplo quoque major mobilitas est
873  Ultima mobilitate, cadens quam corpus habebat
874  Temporis in medio momento; ut tempora nam cum
875   Crescat mobilitas, media esse in tempore debet


4790. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

alter,
903  Atque alter sese post hunc, alterque propagat
904  Alte diffusis foliis, lateque virescens;
905   A vero pariter certo sic ordine verum
906  Exit, et hinc aliud quoque, supremumque nec ullum est,
907  Ex quo non itidem produci plurima possint.
908  Censendis ergo in spatiis quam diximus esse,
909  Imparium ratio numerorum nos ea ducit


4791. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1031  Et protecta Ducis clypeo gens utraque pugnat
1032  Quaeque sui, magnisque audaces ausibus instant,
1033  Quamque struunt alii, certant evertere molem.
1034  Italia invisam non deserit hìc quoque fortem,
1035   Et sequitur sua fata, suas utrinque valentes
1036  Jungit opes divisa, alienoque excita pugnat
1037  Pro decore, hinc atque hinc nullos latura triumphos.


4792. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1051  Viribus inclamant non respondere, neque esse
1052  Propterea has vires a mobilitate putandas,
1053  Ut spatium, in sese repetita, at simplice tantum,
1054   Et simul a toto quoque tempore, corpora major
1055  Quo tum conscendunt; quoniam quo corpora major
1056  Tollet mobilitas, hoc plus erit in saliendo
1057  Temporis


4793. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1074  Unde globus cecidit, quanto fuit intervallum
1075   Altius; in sese repetita, ut diximus ante,
1076  Quam nos proin sit opus metiri mobilitate:
1077  Aequa erit idcirco causae mensura quoque ejus,
1078  Per quam, nimirum vivam vim, fossa cavata est.
1079  Praeterea volvens terram se grave pondus,
1080   Efficiunt, multa aera valenti ut verbere pulset,


4794. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1082  Flexibus; inflecti nam quattuor illa repente,
1083  Mobilitate ubi sint geminatâ impulsa, tuentur,
1084  Ut fuit inflexum prius ipsa a simplice simplex:
1085   Quapropter tum bis geminatam vim quoque rentur.
1086  Nec minus exultant, cum queis resilire potestas,
1087  Corporibus faciunt pulsari corpora; namque
1088  Si tum particulae cujusvis mobilitates
1089  In sese


4795. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1105   Unguine vel molli super imprimit, aerave flecti
1106  Cogit ob impulsum, revolutum per sola pondus;
1107  Mobilitas si vividior sit, et impetus ejus;
1108  Tempus item quoque erit productius, et mora major,
1109  Ipsam qua sit opus paulatim mobilitatem
1110   Illo ex offensu minui omnem, et proinde perire.
1111  Propterea cum vis mage longo obstantia vincet


4796. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1313  Quae fuerit facies ex illo plana reperta,
1314  Orbis erit, sed de parti productior una
1315   Tantùm, atque hinc ovi referens ab imagine nomen;
1316  Quantumvis forma paulum quoque distet ab ovi.
1317  Nam quibus excurrit laterum productior oris,
1318  Flectentes se circum aeque curvatur in arcus,
1319  Nec magis hinc crassus, magis hinc subtilis, ut ovum est.


4797. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1328  Nullaque proin velut in medio confinia restent.
1329  Propterea similis non aequi est orbis, et aequi
1330   Ortus; et hinc multis natura utriusque, necesse est,
1331  Prodeat in rebus similis quoque, multaque constent
1332  Hujus, et illius communia munera formae.
1333  Sin contra obliques ductus magis usque secantes,
1334  In geminum tergum magis usque excurret utrinque


4798. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1355   Dicetur species proscissi haec altera coni.
1356  Denique sic pergens ductus converte secantes,
1357  Ut, quod non licuit nuper, modo fiat, ut alter
1358  Jam non incolumis penetretur tum quoque conus;
1359  Protinus hinc geminos atque hinc discurrere ramos
1360   Conorum scissa in facie oppositaque videbis;
1361  Brachiaque oppositas procul utrorumque per oras


4799. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1430   Partibus in sese repetitis assimilare,
1431  Partibus illius, que tangit mempe, viaï,
1432  Puncto interceptis, et tractu quolibet illo.
1433  Quae ratio geminis constat quoque motibus, unde
1434  Obliquus confit, quo pergunt corpora jacta,
1435   Scilicet ut tibi nos jam paulo ostendimus ante.
1436  Ergo quod per iter projecta ita corpora tendunt,


4800. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1451  Quid feriat; quoniam noto via flectitur arcu
1452  Non alio, quam quo species sese altera flectit.
1453  Si tubas eructans idem sit proinde, globique
1454  Pondus idem, certusque modus quoque pulveris intus
1455   Sulphurei, dabitur cunctos praenoscere ab uno
1456  Ictus, in quascumque plagas, altamve, humilemve
1457  Aerea convertas dirum ora vomentia fulmen.


4801. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

manente,
1549  Altera vis spatium manet haud mutata per omne
1550   Aequaque, parque sibi, nec agens non ictibus aequis.
1551  Illis propterea peraguntur legibus îsdem
1552  Hic quoque cuncta, quibus vacuo grave corpus agebat
1553  Aere se, recto sursum deorsumve volatu.
1554  Hoc discrimen erit tamen unum: tempore eodem
1555   Quod minor exoritur loca per declivia tanto


4802. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

lapsum:
1600   Ne subito tanta illicantur membra ruina.
1601  Praetera quendam confingas intus inanem
1602  Mente globum; medium quem summo a vertice ad imum
1603  Mente tua quoque confictus pertranseat axis;
1604  Cujus ab extremo si ducas culmine multas
1605   Has aliquasque vias, direscto tramite quamque,
1606  Convexa illius quas ultima finat orbis


4803. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1678  Nam ratio, dicunt, qua fit, peragantur ut aequis
1679  Chordae temporibus, quas imus terminat axis,
1680   (Se variae licet inter, inaequalesque) profecto
1681  Exiguis eadem quoque debet in arcubus esse,
1682  Cum prope quique suis aequi sint denique chordis:
1683  Proinde itidem aequali procursus tempore quosque
1684  Exiguos peragi, cum scilicet itque, reditque


4804. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1709  Incipiente super, quam per declivia chordae,
1710   Aequet at in medio vires, effoetaque demum
1711  Fiat, et imbellis, neque pulsu polleat ullo.
1712  Hinc tibi mobilitas quoque primò exorta per arcum
1713  Bis superat, quae sit per chordam, mobilitatem,
1714  Perpetuòque illic oritur nova major, ad oras
1715   Dum ventum medias fuerit; propulsaque proinde


4805. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1728  Qualia sed chordas per, et arcus temporis omnis
1729  Atque fugae semper discrimina, quantaque constent,
1730   Si libet, est alio rationum a fonte petendum.
1731  Sed prius aggrediar quam rem quoque cominus ipsam,
1732  Pergam usus varios imitarier agricolarum.
1733  Foecundae prius hi mandent quam semina terrae,
1734  Exurunt tribulos, et sontes funditus herbas
1735  


4806. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illo,
1754  Altera sola infert nova in haec declivia corpus,
1755   Quae minor idcirco est totius mobilitatis
1756  Impete; discrimenque quod est, decrescere debet,
1757  Si quoque decrescat flexus, quo se aequora nectunt.
1758  Qui si infinitè tum denique decrescendo
1759  Vanescat prope, differitas oritura viarum
1760   Declinatarum, quae tempore scilicet aequo


4807. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1766  Ut parvis infinitè sit tenuior ipsa
1767  Rebus non novies, deciesve, sed infinitè,
1768  Scilicet infinitum aliud contingat ut infra.
1769  Quare, ita mutato quae perditur aequore quoque, est
1770   Tantula mobilitas, devolvier infinitè
1771  Ad parva ut si opus, rursusque ad parva, secundo
1772  Ordine proin possit sita dicier infinite
1773  Exiguorum.


4808. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1855   Conficitur quicumque ruendo, tempora pendent
1856  A spatiis arcùs, quae corpus conficit, atque a
1857  Mobilitate ipsa, proin scire licebit eorum
1858  Momentorum omnem quoque summam, et tempora tota.
1859  At facili magis hac alia ratione putabis
1860   Tempora curvatum per iter quodcumque ruendi,
1861  Si quocumque viae puncto distinguere pergas


4809. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illa,
1895   Contractisque aeque spatiis languesceret aeque.
1896  Qui tibi quo fiat jam lapsus tempore, nosce,
1897  Possis rebus ab his ut ad illas scandere notis.
1898  Sic quoque praerupti qui tendit ad ardua montis,
1899  Ascensu non ferre audet vestigia recto,
1900   Praecipiti nam saepe ruens pede devolüatur;
1901  Ast huc atque viam sinuatam molliter illuc


4810. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ipso metimur et arcu;
1976  Nam via majori pensari mobilitate
1977  Major, ut existant paria omnia tempora, debet.
1978  Ergo age, finge etiam: per fictas nempe valemus
1979  Ire quoque ad verum res; nam via sternitur illuc
1980   Sic facilis saepe, et clara, et certissima longae:
1981  Cuius vetet idcirco confingi posse quid ipsis,
1982  Quae vere existunt, simile, unde educere


4811. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pronum
1983  Plurima sit, veris aptare, et nectere deinde
1984  Quae valeas rebus, peragis quas, sive revolvis,
1985   Quaeque alio nequeant facili mitescere cultu?
1986  Sic quoque cum magnos captura palatia reges
1987  Apparat, aut populi plausum exceptura theatra
1988  Aedificare Faber, laxisve educere templa
1989  Porticibus, celsasque tholo contingere nubes,


4812. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2033  Mimirum, quoniam debetur longius illis,
2034  Majores qui sunt, tempus, quod nempe videmus
2035   Curvare majore sinu, atque recedere chordis
2036  Quos magis a propriis, ut iter quoque longius extet.
2037  Adde, quod hic non est, ut parvo constat in arcu,
2038  Incipiente duplex flexu, velut esse necesse est,
2039  Vis gravitatis, at haec usque imbecillior exit,


4813. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2085   Possumus, et veluti fluere, haec discrimina nobis
2086  Hasque vices tenues, quae parvo in tempore longe,
2087  Scilicet infinitè in parvo tempore fiunt,
2088  Est expendere opus, quoque ordine, qua ratione
2089  Mutuà sese inter referantur quaeque, videre.
2090   Primùm igitur partes, refert cognôsse, fluentes
2091  Quae, qualesque sient, inter se cum referuntur:


4814. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2091  Quae, qualesque sient, inter se cum referuntur:
2092  Tum ratione ex hac, qua sese mutuà partes
2093  Respiciunt, infra quae sunt, descenditur illa
2094  Ad discrimina; et hinc ratio quoque certa, necesse est,
2095   Quaeratur, qua se respectant ipsa vicissim:
2096  Scilicet his parvis, infiniteque minutis
2097  Respondere aliae similes res invenientur


4815. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2194  Despiciuntur? Ut in vasto gutta aequore ponti
2195   Unica, praeruptis ut in Alpibus addita saxi
2196  Pondera, quae digito moveas, et ut una per agros
2197  Flaventes stipula, ut paulum quoque bella retenta.
2198  Attamen hic opus est intentis esse, quid ingens
2199  Ne de tam parvis, contemnendisque oriatur
2200   Interdum, magna et rerum momenta sequantur;


4816. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ventis, pedibusve lapillus
2206  Incipere aërio saxosi vertice montis
2207  Labi, et majorum subito turbare quietem
2208  Impulsu lapidum, qui per declivia pendent;
2209  Hi quoque praecipitent per dorsum ut montis; eoque
2210   Impete dimotae rupes tum, vulsaque montis
2211  Fragmina dent magnos sonitus, vastamque ruinam
2212  Per nemus antiquum, et sata valle virentia


4817. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

montis
2211  Fragmina dent magnos sonitus, vastamque ruinam
2212  Per nemus antiquum, et sata valle virentia cultâ,
2213  Excidium ferant subjectis urbibus ingens,
2214  Ut quoque scintillam excipiens stipula una propagat
2215   Protinus ingentem campis flaventibus ignem;
2216  Uruntur segetes, et sparsa mapalia late
2217  Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,


4818. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum
2224  Agmina, capta vel arx longo circumsita marte:
2225   Denique cunctantem vel te quoque percutit hostis
2226  Protinus adveniens, circumventumve paratas
2227  Ducit in insidias, cogitque occumbere victum,
2228  Turpiter abiectis captivum aut dedier armis.


4819. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


16  Semperque inter se variae, et plerumque nocentes.
17  Quo mihi nunc paulum tecum discurrere aventi,
18  Summatim et multas regnandi attingere formas,
19  Perfacile est, quoniam per te quoque plura valebis
20   Sufficere ipse tibi; queis enim te certius ipso
21  Noverit haec, usu qui tractas publica longo,
22  Diversasque olim qui non privatus adisti
23  Sidere


4820. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


92  Queis libeat, rebus, proprioque ita flectere mentes
93  Arbitrio, quam tuta foret, quam magna potestas!
94  Obstant saepe tamen mores, exemplaque nota
95   Majorum, et tenerae quoque patrum tradita quaedam
96  Judicia aetati, penitusque infixa medullis,
97  Unde queant variis haerere in rebus honorem
98  Percipere, oppositis at contra dedecus


4821. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

obtunditur acer,
145   Luxus, et ambitio simul incubuere; labascunt
146  Tum priscae leges, consurgunt usque recentes,
147  Nequidquam; arbitrio versantur cuncta Potentum;
148  Quoque libet, plebem impellunt mercede redemptam.
149  Illi inter sese contendere, paulatimque
150   Cedere amor patriae cum libertate, procaxque
151  Tum demum in populo per cuncta licentia ferri.


4822. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


179  omnem in naturam, varia infinitaque prorsus!
180   Quin genera ipsa forent etiam infinita profecto:
181  Immensusque itidem quam late est usus earum!
182  Quamlibet inspicias si frondem, haec est quoque, dicas,
183  Cui sua debetur curvi natura meatus
184  Una uni; nil revera nam constat, ut ipsa est:
185   Scilicet haud alia est quam qua ratione requirit
186  Illa loci


4823. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


198  Perspicit officium rectae, clarèque tuetur
199  Ipsa viae, quo nimirum pars quaelibet ejus
200   Parti cuique super poni queat, aptarique:
201  Illud in orbe videt munus quoque, quo fit, ut arcus
202  Arcum alium ex uno possit latere integere omnem.
203  Ex his, res aptas mensuris comparat omnes
204  Inter se, et rerum mensuras percipit ipsas,


4824. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

arripiebat,
294  Gallicaque ora simul: siquidem praeclara reperta
295   Ista videbantur; quantumvis pauca fuissent
296  Cognita, nec magnos, ut nunc, traducta per usus.
297  Haec quoque Tyrrheni, suetus quo vincere multa,
298  ingenio tentata Viri; quod claudit in illo,
299  Nam cupiens, via curva sinu, cognoscere, quantum
300   Majus sit spatium spatio, qui protulit, orbis;


4825. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ollis.
377  Uno deinde globos si emittas tempore, ductu
378  Quemque suo; metam ante alios contingere cernes,
379  Qui ruet exortos revoluto ex orbe per arcus.
380   Praeterea quoque scire licet, cum decidit alte
381  Per, genus hoc, arcus grave corpus, in omnibus aeque id
382  Punctis usque viam premere hanc; vi namque prementi
383  Respondere fugam celerem reperimus; eoque,


4826. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

officiatur
394  Corporibus. Verum vigeat si legibus illa
395   Diversis, infinitos confingere quarum,
396  Si sit opus, libeatque, modos, praescriptaque possis,
397  Si quoque particulis variis loca consita, per quae
398  Trajicitur, varia ratione morentur, et obstent;
399  Experiuntur uti restantes aëris auras,
400   Vimque novam venti, suspenso corpora fune


4827. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

per florea prata,
404  Et laetos ineunt coetus, risusque, jocosque;
405   Omnia mutari varia ratione, modisque
406  Tum par est; alio descensus ordine sese
407  Inter erunt, alio quoque tempora, dissimilique
408  Natura, queis tunc erit usus, opusque, meatus.
409  Haec via difficilis tamen est, obductaque multis
410   Sentibus, illaeso vix ut pede transeat illuc


4828. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

solem
419  Audet, nocturnasque oculis inferre tenebras.
420   Deinde opus est, cum jam patefactum pluribus extet,
421  Corpora curvatos ut eant demissa per arcùs,
422  Hoc quoque nosse, ubi jam prolapsum corpus ad imum
423  Venerit aequi orbis, vel ab aequo cujus origo est,
424  Quem tibi nimirum nuper signavimus, arcùs,
425   Aut flexi alterius cujusviscumque meatus,


4829. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


502  Quilibet; hoc etenim repetitum protinus in se
503  Si foret, alterius bis duplum temporis esset,
504  Qua ratione inter se constant fila, necesse est.
505   Quandoquidem quoque si descendant recta per axes
506  Corpora; percursis respondent axibus ipsis,
507  Si repetita semel sint in se, tempora quaeque.
508  Quapropter motus breviore reciprocus ille


4830. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


526  Mobilitas quoniam est eadem, velut ante probavi,
527  Ac si se rectà corpus demitteret illinc.
528  Proin simul et fili protensi, arcùsque patentis
529  Si noscas tractum; poteris quoque noscere, quae sit
530   Maxima mobilitas, extremoque ultima fundo.
531  Proin poteris, geminis vl plumbea pondera filis
532  Si prope suspendas, vel eburnea mole rotunda,


4831. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore sese,
552  Quo nunc se vibrat, cum sic disjuncta recedunt.
553  Hoc igitur puncto confingimus esse recepta
554  Corpora, et hoc finem vibranti ponere virgae.
555   At quoque si corpus tantùm suspenditur unum,
556  Attamen ut filum grave sit, seu virga; locatae,
557  Corporis, et filif partes, virgaeve rigentis
558  In regione sitùs varia, varieque remotae


4832. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


589  Paulo majora, ut speres sentire, quod optas;
590   Tum loca deberi nimium sublimia, lapsus
591  Unde oritur, fateare, necesse est; proptereaque
592  Praecipiti lapsu magnam quoque mobilitatem,
593  Dimotis magnos obices et gignier auris,
594  Quae faciant, certum ne possis prendere tempus.
595   At contra exiguos agitur cum pondus in arcus


4833. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


609  Fili intervallum deorsum; proin quantaque rectae
610   intervalla viae casus tunc ille reposcat
611  Tempore perdurans, decies pars sexta quod extet
612  Partis item decies quoque sextae simplicis horae.
613  Quantum est id spatii, quod corripit iste volatus?
614  Esse prope agnosces, pedibus ter quinque quod aptes,
615   Non aliis, non jam quacumque a gente petitis,


4834. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


854  Servando solem, vel suda sidera nocte:
855   Proin momentorum discrimen nosceret, atque
856  Per mare labendo, quantùm provecta sub ortum,
857  Sive sub occasum puppis sua, quoque rotundae
858  Illa sit in puncto terraï, sciret aperte,
859  Atque id mole super terram referente notaret.
860   Nonne videas aequis virgae a procursibus omnem


4835. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

non haec,
875   Quando opus est, fiunt; sumptu non sunt ea nostro
876  Edita, nec nostros expectant sidera nutus.
877  Et veluti, lateat si morbi causa Medentes,
878  Ipse quoque ignotus morbus sit, non minus audent
879  A signis illi causam, morbumque latentem
880   Conjicere ambiguis, nunc hunc, nunc protinus illum,
881  Atque alium, atque alium, et remedî genera omnia


4836. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

îsdem
968  Aequales, tamen esset, ubi plus corporis extat,
969  Majus pondus adhuc, et plus intendere nervos
970   Cogeret, idque ab humo tollentem, seu retinentem
971  Plus quoque lassaret, versantemque aëre dextram.
972  Proin, quia diversis majora, minoraque constant
973  pondera corporibus, non est, ut dicere possis
974  Vim quoque inaequalem gravitatis, dissimilemque


4837. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

retinentem
971  Plus quoque lassaret, versantemque aëre dextram.
972  Proin, quia diversis majora, minoraque constant
973  pondera corporibus, non est, ut dicere possis
974  Vim quoque inaequalem gravitatis, dissimilemque
975   Aequales per materiae se fundere partes.
976  Hìc opus est igitur scrutarier, atque videre,
977  Num, quantum numerus punctorum, materiesque


4838. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1112  Destinat, atque ideo majoris munere motùs
1113  Afficiet plures, tantundem et detrahet a se
1114  Corpus agens, tantumque morae patietur eundo.
1115   Plures particulae quoque dimoveantur, oportet,
1116  Si liquor ille fluens sit densior, aurave scissa:
1117  Plus retinent labens corpus, motumque retundunt.
1118  Denique si facias illas magis esse tenaces


4839. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Omnia quae faciunt porro, ut res ardua longe
1122  Scire sit, obstandi in summa quae quantaque vis sit,
1123  Cum causis collata suis, notisque elementis.
1124  Adde, quod implexum mage redditur id quoque multo
1125   Propterea, quod stipantur prae corpore partes,
1126  Conque premuntur, ubi velut aër exsiliente
1127  Pollent vi; ast aliae a tergo tamen exsilienti
1128  Vi


4840. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quoque multo
1125   Propterea, quod stipantur prae corpore partes,
1126  Conque premuntur, ubi velut aër exsiliente
1127  Pollent vi; ast aliae a tergo tamen exsilienti
1128  Vi quoque pollentes ipsa hac propellere possunt
1129  Vi properans corpus; retrorsumque ilicet illae
1130   Conversae celeri minuant obstantia gyro.
1131  Inde novo at de fonte velut, de mobilitate


4841. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1140   Sin alia inspicias, similem auctum, causaque restans,
1141  Mobilitasque feret, nam dupla a duplice tantùm,
1142  Ternaque de terna nascetur. Denique possit
1143  Illa itidem ex aliqua constans quoque parte videri,
1144  Immutataque: vel potius tribus omnibus illam
1145   Compositam ex istis rationibus esse fatendum.
1146  Haud bene conveniunt verùm cum legibus istis,


4842. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1220   Pulveream ut possint retinere per aëra longùm,
1221  Et per aquam nubem; minor et frons, et mora saxis.
1222  Nunc alii qui sit offensus, cum grave corpus
1223  Aurarum it grave per pelagus quoque, sive liquorum,
1224  Dicendum est. cuncta hìc diverso a pondere pendent:
1225   Pondera metimur, sub eadem corpora mole
1226  Mutuà cum referuntur; et hinc graviora vocamus


4843. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

minus, illud enim gravius. Gravitasque per omnes
1230   Aeque particulas cum sit divisa, necesse est,
1231  Ut cum particulis in corpore pondera crescant;
1232  Proin, mage quod densum est, gravius quoque corpus habeto.
1233  Sic ligno plumbum est, sic plumbo densius aurum,
1234  Et gravius; proin par auri pila fortius imam
1235   Nititur ad terram ob gravitatem, quam pila plumbi;


4844. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

atque calentem.
1260   Quare, cum corpus super undas fluctuat, illud
1261  Esse minus debet grave sustentante liquore.
1262  Partim a natura tamen id pendere tenaci
1263  Undarum quoque possit, et ipsa proinde figura
1264  Corporis: argenti sic labrum extare videmus,
1265   Atque super lymphas nitidum fluitare liquentes:
1266  Sed minor hìc gravitas est; ipsum namque metallum


4845. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1282  Nonne vides igitur, tunc, corpus ut innatet undis,
1283  Corporis externam frustra non esse figuram,
1284  Nempe tenax adeo cum sit liquor, atque repugnet
1285   Disjungi a sese; quod item quoque saepe videre est
1286  In guttis, si sudantes humore cavernas
1287  Ingrederis; longùm madidis suspensa tenetur
1288  Fornicibus, nec non nisi pondere decidit aucto


4846. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1289  Guttatim, liquidis quantumvis partibus unda.
1290   Non igitur satis est, ut majus corporis extet
1291  Pondus, uti queat id mergi, quam pondus aquaï:
1292  Ast opus est, discrimen uti quoque ponderis istud
1293  Scilicet exsuperet vires, quibus unda repugnat
1294  Disjungi, findique tenax; discrimen at ipsum
1295   Si non majus erit vincendis viribus, undis


4847. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

inter se pariter sint corpora, prendes,
1357  Si sub mole pari variantia pondera quaeras;
1358  Nam tum corporibus, mage quae stipantur, oportet,
1359  Pondera concrescant pariter mage. Quin quoque pondus
1360   Aëris aurarum licet explorare liquentum,
1361  Aëra si vitreo prorsus de fornice totum
1362  Educas; quippe explorans gravitatis adempta
1363  Quae sit eo


4848. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

cuique profecto
1365   Aëriae pondus moli; de corpore quovis
1366  Quantum et proin furtim decerpat ponderis aër,
1367  Scilicet in mediis cum corpora pendimus auris.
1368  Si quoque corporeas cohibentes pondera moles
1369  Ignores, quantum sint augmina densa fluentum,
1370   Et solidarum inter se, possis prendere, rerum;
1371  Has primùm exterius, post ipso pende liquore


4849. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1378  Corpore perspicies solido: diversa sub uno
1379  Corpora proin mergens, unum quodcumque liquore
1380   Vel sub diverso corpus, variataque, semper
1381  Explorans, ut sint vario in tentamine quoque
1382  Pondera, cognosces qua corpora se ratione
1383  Quaelibet inter se respectent densa vicissim,
1384  Quilibet et densi qua sint ratione liquores:
1385   Unde


4850. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1420   Si moveatur, eritque duplex proin impetus ipsi,
1421  Nec nisi cum duplici librabit pondere sese
1422  Opposito. Alterutri si tum superaddere tentes
1423  Aut spatii, aut aliquid quoque ponderis, efficies, ut
1424  Pars haec vincat, at illa per auras victa feratur.
1425   Sic igitur quanto corpus vicinius ipsi
1426  Sit puncto, sit idem tanto quoque majus, oportet,


4851. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1423  Aut spatii, aut aliquid quoque ponderis, efficies, ut
1424  Pars haec vincat, at illa per auras victa feratur.
1425   Sic igitur quanto corpus vicinius ipsi
1426  Sit puncto, sit idem tanto quoque majus, oportet,
1427  Ut queat immotum consistere, libratumque.
1428  Et jam si plures generatim machina vires
1429  Conjungat variâ inter se regione locatas;
1430  


4852. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

crines
1467  Est latere ex utroque, rota currente, cavata.
1468  Sic avibus rostrum, curvosque rapacibus ungues
1469  Exacuit natura, quibus penetrare queant res.
1470   Hinc quoque per cochleas vi multa obstantia quaeque
1471  Comprimimus; peragit dum magnum dextera gyrum,
1472  Quippe movens circum, spira descenditur una
1473  Tantùm; quoque minus lata haec, gyrusque


4853. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1470   Hinc quoque per cochleas vi multa obstantia quaeque
1471  Comprimimus; peragit dum magnum dextera gyrum,
1472  Quippe movens circum, spira descenditur una
1473  Tantùm; quoque minus lata haec, gyrusque moventis
1474  Amplior est dextrae, magis hoc compendia crescunt
1475   Nostri, majori cum mobilitate, laboris.
1476  Nonne vides. Fabris cum summa in culmina saepe


4854. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1492  Instant: pro numero trochlearum tempora crescunt,
1493  Decrescitque labor: tolli vix pondera saepe
1494  Percipimus sensu; mora prodest scilicet ipsa.
1495   Mille aliis variata modis quoque machina nobis
1496  Plurima conficitur, dentesque adhibere rotarum
1497  Proderit, ut possint augeri mobilitates,
1498  Aut minui; quacumque voles ratione per illas


4855. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1524  Nec nimia asperitas, nimium neque parva vicissim
1525   Corporibus, motum gignendum vim, prope triplo
1526  Quae minor, esse satis, vi corpora juncta premente:
1527  Tu quoque servabis, lato super aequore ponens
1528  Marmoreo corpus, cui frons sit laevis, et unde
1529  Excurrat, summoque extantem marmore funis
1530   Trajiciat trochleam, et pondus sustentet in auris.


4856. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1551  Insistat clivo, vi dirigat altera eodem,
1552  Scilicet ut partis pars triplex illa sit hujus.
1553  Non tamen haec lex sit tibi firma, immotaque; namque
1554  Diversa asperitas restantem vim quoque possit
1555   Diversam facere; et si partes aequore multùm
1556  Emineant, pariter major descendere flexus
1557  Non faciet positum devexo in marmore corpus,
1558  Multo


4857. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si se
1638  Inter, jam quid ages? punctum commune duorum
1639  Scilicet invenies, ibique illa coire putabis,
1640   Unum ut de geminis, duo fingas de tribus esse.
1641  Sic quoque si fuerint quantumvis plurima, primò
1642  Si bina inter se tentes, tum bina referre
1643  Ad bina, atque itidem tum terna ad terna, per omnia
1644  Atque ita si pergas, quotquot sunt, corpora,


4858. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1670   Nam quibus in gemino reperitur tempore, bina
1671  Per loca planitiem si ducas quamlibet, illud
1672  Ex hac non poterit partem deflectere in ullam:
1673  Quandoquidem hoc gemino quoque tempore distet, oportet,
1674  Aeque alia tum a planitie, quam fingimus extra
1675   Eductam haud aliter, quam prima est; scilicet îsdem
1676  Distantes spatiis sese inter ut undique constent.


4859. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

îsdem
1676  Distantes spatiis sese inter ut undique constent.
1677  Si modo planities eadem loca bina per illa
1678  Altera ducatur, primam secet ipsa, necesse est,
1679  Quoque secat, rectus communis trames utrique est.
1680   Et quoniam debet punctum per utramque meare
1681  Illud planitiem, hoc communi tramite semper
1682  Pergat, non alio, directo proinde, necesse est.


4860. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

utramque meare
1681  Illud planitiem, hoc communi tramite semper
1682  Pergat, non alio, directo proinde, necesse est.
1683  Ast etiam aequali motu properabit, eo quod
1684  Si quoque concipias aliam, quae recta sit illi,
1685   Planitiem quamcumque, viae, debebit id ipsi
1686  Sive propinquare aequali, aut discedere lapsu
1687  Aequis temporibus, proin usque aequaliter ire.


4861. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

captam,
1737  Gaudebit quoniam perceptis excita rebus.
1738  Principio gravitas disjunctis insita terris
1739  Non aeque inter se distantes corpora defert
1740   Per tractus, quoque hic, non ictus dirigit illic,
1741  Respectes vasti si circum moenia mundi.
1742  Quod nunc ut facili possis cognoscere pacto;
1743  Ad sola telluris, si sint aequata, natantes


4862. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1798  Omnia, jam clara, et facili ratione repertum est;
1799  Sic facile haud reperire fuit, num par sit ubique
1800   Vis gravitatis, ut hic tantundem pendat in omni
1801  Europa, opposito quantum quoque pendit in orbe
1802  Corpus idem. Tibi nil Americae ferre sub oras
1803  Proderit id corpus, nostraeque examina lancis,
1804  Et pondus, quicum libratur; namque necesse est,


4863. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1856  Huc animum adjecit, quam longum, ut quaereret, esset
1857  Filum ibi, tempore uti fieret procursus in illo,
1858  Quod partis decies sextae foret unius horae
1859  Pars decies quoque sexta. Gravi ergo pondere filum
1860   Tensum, vibratumque oculis vigilantibus usque
1861  Servabat numerans procursus, sideris alti
1862  Nempe a discessu medii de culmine caeli


4864. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1861  Servabat numerans procursus, sideris alti
1862  Nempe a discessu medii de culmine caeli
1863  Ad reditum (tempus quo non aequalius ullum est).
1864  Saepe dies solidos, pernox quoque perstitit urgens
1865   Hoc opus, et repetens, iterumque, iterumque retentans.
1866  Quae tandem deprensa fuit certissima, fili
1867  Protinus aere super mensuram incidit, ut esset,


4865. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1978  Debuerit gravitas, et qua ratione, patebat,
1979  Quasque vices varia regione subire locorum.
1980   Namque alter, super axe suo dum volvier amplam
1981  Perciperet terram, vidit quoque, consita tota
1982  Corpora quae terra circum sunt, omnia nisus
1983  Orbis de medio fugiendi, non tamen aequos,
1984  Edere; nempe locis agitur queis maximus orbis,
1985  


4866. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

queis maximus orbis,
1985   Majores aliis conatus esse calenti
1986  Scilicet in terra; breviores ducier orbes
1987  In geminos exinde polos; proin effugiendi
1988  Continuò quoque vim minui, et decrescere, donec
1989  Vis, et circuitus vanescat cardine in ipso.
1990   Vidit item queiscumque locis hanc vim fugientem
1991  Illis oppositas directam semper in oras,


4867. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2105   Prorsus et ambigua posita in ratione fatentur;
2106  Posse nec omniparente sua contendere cum vi
2107  Illa, nec indigenis inventis aequiparari;
2108  Quae tamen ipsa aliis quoque rejiciuntur in oris,
2109  Nempe ubi vorticibus locus est, ternisque elementis.
2110  Nimirum quae res eadem sit saepe probari,
2111  Mente, diuque


4868. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

extinguere possunt
2122  Mores, judicia, affectus, exemplaque, et usus;
2123  Propterea ut stulte videamur, sive doceri
2124  Nil a Natura nos, seu contraria prorsus.
2125   Nunc quoque, saeva tulit quales Germania quondam,
2126  Sunt variae, rapto quae semper vivere gentes
2127  Assuêrunt, quaeruntque decus crudelibus ausis:
2128  Hae pueris tinctas humano sanguine praedas,


4869. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

praelatamque omnibus esse,
19  Te Dominam, atque uni tibi cuncta vigere, tuoque
20   Inservire bono. Cur sit tua gratia tanti?
21  Tamne queas de Natura bene sola mereri?
22  Sic quoque formicis, qua fervent agmina nigra,
23  Area, quaque trahunt praedas, latebrisque recondunt,
24  Nobilior, potiorque fuat, quam quidquid ubique est.
25  Qui sua miratur, laudatque, ubique est.


4870. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

paulatim, et post terga relinquere rerum
105  Indomitum, ignotumque nihil, ne fallere possit,
106   Sed gradibus veluti tuto conscendere structis.
107  Sic quoque qui cupiunt metiri sidera quantis
108  Tractibus inter se sint, a nobisque remota,
109  Non subito attollunt sursum se, sideraque ipsa
110  Subdunt mensuris, ulnisque, et passibus aequant;


4871. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


189  Ex uno pila fors passus per mille, sed illa
190  Majori ex alio, et potiori pulveris icta
191   Incita sulphurei procurret longius, ad bis,
192  Aut quater, aut decies quoque passus mille, vel ultra;
193  Impulsùs donec sic semper mobilitate
194  Increscente novi perventum ad mobilitatem
195  Illam sit, pila qua transcurrere millia mille
196  


4872. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


214  Prorsus et in luna fieri? Si scilicet illud
215  Projiciatur ea, qua dixi, mobilitate,
216   Aura neque obstet, iter tum detorquebit in arcum
217  A tangente via descendes; ut quoque motu
218  Descendit luna acta suo; sin luna ferentes.
219  In diversa illos perdat sibi reddita motus,
220  Queis nunc torquetur, solis properabit ad imam
221   Tellurem


4873. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ferentes.
219  In diversa illos perdat sibi reddita motus,
220  Queis nunc torquetur, solis properabit ad imam
221   Tellurem recta delabens, acceleransque
222  Viribus, ut faxum quoque labitur, acceleratque.
223  Haec ergo paria inter se cum prorsus, et aequa
224   Sint, atque idcirco causa producier una
225  Possint; produci par


4874. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


232   A terra quantis jam tractibus illa recedat,
233  Cum notum tibi sit, cognosces, quanta sit orbis
234  Illius via circum; et cum ejus tempora noscas
235  Circuitùs pariter, quantus quoque prodeat arcus.
236   Parte horae decies in sexta, scire licebit.
237  Proinde etiam quanto pars arcùs ultima tractu
238  A tangente via distet, quae parte sit ejus


4875. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


243  Corpora per nostras regiones concita currunt,
244  Sed tamen aequali non tempore, simplicis horae
245  Nimirum decies non sexta parte, sed hujus
246   Partis item decies quoque sexta parte minuto,
247  Ut supera certo nixus tentamine vici.
248  Nunc prius a dictis deduces, cum quoque partem
249  Horaï per eam, bis quae trigesima tantum est,


4876. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


245  Nimirum decies non sexta parte, sed hujus
246   Partis item decies quoque sexta parte minuto,
247  Ut supera certo nixus tentamine vici.
248  Nunc prius a dictis deduces, cum quoque partem
249  Horaï per eam, bis quae trigesima tantum est,
250  Hic grave descendet corpus; debere cadendo
251   Id peragi spatium, quod non, ut tempore tempus,
252  Sex


4877. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


287  Quare quo tractus puncto a flammante sit ipse
288  Major, cum repetas in se se ubi scilicet, illa
289  Rarior hoc certe lux, languidiorque meabit.
290  Subjicere hanc oculis rationem sic quoque possis;
291   Lampade per noctem succensa longius adsta
292  Te retrahens, aegre dum verba inscripta papyro
293  Possis perlegere, at possis tamen; adde priori
294  Lampada


4878. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


326  Corpora, uti Sol est, per vasti concava caeli
327   Immensis dispersa locis, nimiumque remotis
328  Stant circum velut infixa, atque immota vicissim.
329  De genere hoc igitur Sol est quoque, quem loca terris
330  Non adeo disjuncta, illis longe omnibus astris
331  Majorem ostentant, lucis vitaeque parentem
332   Scilicet: hunc obeunt vario famulantia motu


4879. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


371   Prosequimurque diu fugiens, et prendimus alte
372  Abductum, et spatiis longe deducimus amplis.
373   Ne tamen haec obducta prius latuisse tenebris
374  Mireris; motus, liceat quoque scire, vagantum
375  Stellarum, atque orbes ignotos ante fuisse,
376   Quanquam conspicuae servantius usque paterent.
377  Indigum caelo, et caelestibus esse putatum est,


4880. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

orbes, assimilesque
389  Usque sibi motus, media horum de regione
390  Deducta est paulum Tellus: num proinde peracta
391   Omnia? Non caelum discors rationibus istis
392  Tum quoque erat? Structi jam protinus orbibus orbes
393  Magnis exigui, terga ut devexa voluti
394  Hi super illorum, secum unà haerentia summo
395  Margine deferrent errantia scilicet astra,


4881. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

locatur,
460  Hos geminos tractus simul axem aequare necesse est;
461   Tractuum et istorum proin esse aequalia quaeque
462  Inter se paria, et spatio protendier aequo.
463  Hinc quoque, queis labor est florentes addere villis
464  Hortos, circum et humo varias inducere formas,
465  Hanc sic inducunt sola per variata figuram.
466   Tam longum, quam longus item, voluere, sit axis,


4882. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

altera secti.
487  Tertia proveniet, si, postquam evanuit illud,
488  Post infinitos percursos denique tractus,
489  Parte ex opposita claras reddatur in oras.
490  Illae igitur quoque tres formae haec discrimina habebunt:
491   Ut, genus hoc, duo puncta gerat, quae tertia forma est,
492  Partibus oppositis tamen, unum ut nempe receptet
493  Intra se, teneatque sinu, sit id alterum at


4883. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


521   Parte, meare; magis cum contra a Sole recedunt,
522  Serius, hanc semper motùs servantia legem;
523  Nempe ut clausa arcu, quem signet tempore corpus
524  Quolibet, et rectis quoque clausa, a limite utroque
525  Arcùs ad Solem medium quos tendere fingas,
526   Tramitibus, constet par area quaelibet areae
527  Arcu alio clausae, per quem aequo tempore corpus


4884. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


525  Arcùs ad Solem medium quos tendere fingas,
526   Tramitibus, constet par area quaelibet areae
527  Arcu alio clausae, per quem aequo tempore corpus
528  Procurrat, rectisque itidem quoque ductibus; illis
529  Denique temporibus semper respondeat omnis
530  Area, queis agitur corpus quoscumque per arcus,
531   Prodeat ut duplex a duplice, ternaque terno,


4885. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magnis conatibus ante
632  Deprensum, nisi posse vias has forsitan omnes
633  Pendere a terrae positu, lunaeque vicissim
634  Ad solem; patuere aditus ad caetera nulli.
635   Jam quoque erat jungi solis, lunaeque notatum,
636  Praecipue lunae cum motibus, aequoris aestus:
637  Tum quoque conspectum, patrio cum Juppiter astro
638  Esset jam propior, simul hunc in motibus ipsis


4886. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

lunaeque vicissim
634  Ad solem; patuere aditus ad caetera nulli.
635   Jam quoque erat jungi solis, lunaeque notatum,
636  Praecipue lunae cum motibus, aequoris aestus:
637  Tum quoque conspectum, patrio cum Juppiter astro
638  Esset jam propior, simul hunc in motibus ipsis
639  Turbari, simul et Saturnum: forte Vetustas
640   Inter vivere eos odia illa antiqua putasset,


4887. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


715   Ergo ubi perspicuas rationes videris horum;
716  Aude, age, mecum animo gemina ad vaga sidera scande
717  Quaevis, Mercurii velut, et Mavortis ad astrum;
718  Jamque aliud quoque finge astrum; quod Martis in orbem
719  Raptetur, non tam diuturno at tempore, sed quo
720   It Maja Genitus: Vis, qua foret istud in orbe
721  Inflexum, raptumque suo, magis exsuperaret


4888. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


724  Mars siquidem mage tanta per intervalla recessit.
725   At Martis vis est minor illa, quae trahit astrum
726  Confictum, quanto minus in sese repetitum
727  Hujus erit tempus ( quod idem quoque diximus esse
728  Mercurii tempus ) repetito tempore Martis;
729  Nempe quater, sex et decies opus esse minorem est:
730   At toties minus est ( quod jam lex tertia praefert )


4889. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


755   Scilicet ut decrescat, et imminuatur eundo
756  Pro spatiorum, in se si tum repetantur, adauctu.
757   Ipsa huc temporibus respondens area semper,
758  Ut docui, nos jam propius quoque duxit, ut astri
759  Esse videremus vires cujuslibet ejus
760   In medium Solem directas: namque ubi curvi
761  Corpore signantur circum properante meatus,
762  Sic ut


4890. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


785   Rectos hinc illinc tractus; sic area certa
786  Certa ut tempori item respondes clausa sit intus.
787  Ex uno libeat tunc arcùs limite parvi
788  Tangens ducere iter; tractum quoque ducere rectum
789  Ex alio tunc, viae tangentis ad oras,
790   Qui distans aeque intervallo curreret illi,
791  Limite quod rectum a primo distenditur arcus
792  Ad medium


4891. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


815   His veluti gradibus si progrediaris et ultra,
816  Jam pateat, secti e ternis, quaecumque sit, unam
817  Per speciem coni si pergat corpus, eodem
818  Illic vim fieri variam quoque more; neque ullos
819  Posse alios generis cujusviscumque meatus
820   Corpore signari, quod vis ea scilicet urget,
821  Quae spatiorum in se repetito carpitur auctu.
822  


4892. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


820   Corpore signari, quod vis ea scilicet urget,
821  Quae spatiorum in se repetito carpitur auctu.
822   Proin circa Solem vis Solis in omnia late
823  Diffusa est spatia, et Saturui vis quoque circa
824  Saturnum, circaque Jovem Jovis; ut gravitas est
825   Hic Terrae circa molem. Quocumque locorum
826  Jam quodvis statuas si corpus, debet idipsum
827  Percipere


4893. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


838  Et trahere, et solam gravitatis fonte potiri,
839  Nempe ut non aliò, grave quod sit, corpus agatur,
840   Hoc decus, hanc laudem largitam cernimus esse
841  Saturno quoque Naturam, Solique, Jovique,
842  Astris fors aliis itidem, et fors omnibus, usquam
843  Quae sunt, corporibus, quod post manifesta patebit.
844  Anne ideo nostris his esse simillima rebus


4894. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


889  Ut nequeas prima praesertim in origine sensu
890   Prendere discrimen, neque, si tum vertere coeptes
891  Forte vices, primaeque secundam sufficere, erres.
892  Sic quoque quo nocti committitur excipienti
893  Alma dies, tempus, possis ad utrumque referre,
894  Scilicet aut finem lucis, noctisque ruentis
895   Principium; nam lux erepera est, et mixta tenebris:


4895. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


927  Indicium irati credebant lugubre Caeli,
928  Divorumque minas: populis immittere pestes,
929  Nec non sanguineo Martis praecurrere ludo,
930   Regnorum excidiis quoque, funeribusque Potentum.
931  Attamen aerumnas, atque infortunia nostra
932  Omnia si mundo, genus hoc, per signa liceret
933  Noscere, quando foret, non diram ut suspiceremus


4896. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

caelestia calles.
1048  Proin veluti, quicumque aliqua in ditione moratur,
1049  Cogitur illius leges, et jura subire
1050   Imperii, rituque pari cum civibus uti;
1051  Sic quoque, nonne vides, oculis mortalibus ipsi
1052  Deprensi cum sunt spatio in propiore Cometae,
1053  Scilicet in noto Solis discurrere regno
1054  Nonne vides, inquam, vaga ut astra coërcita certa


4897. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1053  Scilicet in noto Solis discurrere regno
1054  Nonne vides, inquam, vaga ut astra coërcita certa
1055   Sunt gravitate, atque invicta vi Solis aguntur
1056  In Solem, quoque vimque, potestatemque Cometas
1057  Debere illius, nisusque audire trahentis,
1058  Nec proin incerta cum libertate vagari;
1059  Intorquere suum sed inter, velut astra, per oras


4898. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

offuso Sole tenebris
1111  Objectam ob Lunam, et summum subeunte laborem,
1112  Cum stellis aliis, media quae luce diei
1113  Intempestivo furgebant tempore saepe,
1114  Interdum quoque visus erat pallere Cometes
1115   Haud a Sole procul, terrebat et anxia corda.
1116   His ita judiciis firmatis, deinde meatus,
1117  Qui sint, in veros servando inquirere coeptum est:


4899. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1168  Quam quo visus erat, diversum hunc esse putarunt.
1169  Sed via posterior demum hac expensa recenti
1170   Ut ratione fuit, molem astri nempe prioris
1171  Continuasse via quae post quoque trita, repertum est,
1172  Legibus haud aliis nimirum, quam quibus una
1173  Quaeviscumque orbis pars a palantibus astris
1174  Signatur, sive a servatis ante Cometis,


4900. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in orbem:
1204  Planitiem, caelique plagam cujusque viaï
1205   Edocet, et qua quaeque secet regione meantis
1206  Terrae iter (extremas Mundi quod finge per oras
1207  Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208  A Solis medio minimum, et qua parte locetur
1209  Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.


4901. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

per oras
1207  Distendi quoque, si sit opus), spatiumque, quod extet
1208  A Solis medio minimum, et qua parte locetur
1209  Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211  Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212  Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim
1213  Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova


4902. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Conversum, vertex transversi scilicet axis,
1210   Quoque hic trajicitur, momentum temporis ipsum.
1211  Haec elementa tibi cum monstrent puncta secundae
1212  Omnia, quae a cono est, formae, primae quoque partim
1213  Monstrant, conspicitur dum caelo lux nova labens
1214  Illa Cometarum, et quo tum directa videri
1215   Nobis debuerit quocumque in tramite, certum est.


4903. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

cominus illi
1328  Sese, dum caelum convertitur, exaudire,
1329  Inter et esse choris, vulgo admirante, Deorum;
1330   Haud nimium pugnem, rem tantum auctoribus illis
1331  Tu quoque si dones, neque tum latuisse rearis.
1332   Quidquid id est, alios usus, moremque sequuti
1333  Nos, quaecumque datum est reperire, suisque latebris
1334  Eruere intectum, claris evolvere dictis


4904. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1388  Viribus oppositis gravitatis in astra vicissim
1389  Efficit adniti consurgere, quaeque Secunda
1390   Saturnumve, Jovemque petunt, simul astra necesse est
1391  A Jove, Saturnove peti, et quoque vincere victa.
1392  Nostraque Terra etiam, dum Lunam gravis ipsa feratur,
1393  Atque gravem facit, in Lunam gravis ipsa feratur,
1394  Est opus: hoc vario tumor


4905. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in Lunam gravis ipsa feratur,
1394  Est opus: hoc vario tumor aequoris indicat aestu,
1395   Qui sequitur Lunae cursus, auditque moventem.
1396  Sena quoque inter se nituntur viribus astra;
1397  Proin turbare suos cursus vicina videntur:
1398  Quod noscas, subter proin cum Juppiter adstat
1399  Saturno, comitumque agitantur utrinque cohortes.


4906. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1413   Simplice nitatur porro cum pergere semper,
1414  Quidquid agit Natura, via, nec in omnibus unam
1415   Non spectet rebus rationem, consimilemve;
1416  Jam fateare, opus est, proprium quoque materiaï
1417  Scilicet hoc omnis munus trahere esse, trahique;
1418  Cum quae subjecta est nobis, trahat, atque trahatur,
1419  Quo possunt sensus pertingere cumque, trahentem,


4907. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

more? Videtur
1427  Quandoquidem par esse, ut, quidquid possit ab ipso
1428  Munere deduci, cum tu deduxeris, atque id
1429  Deductum porro servatis congruat apte,
1430   Res quoque, quae nequeant servarier, esse rearis
1431  Consimiles aliis, deductas utpote eadem
1432  Duntaxat ratione; super quia nulla profecto est
1433  Praeterea ratio, atque aditu praecludimur omni.


4908. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1448  Alterum item in punctum se corporis altera moles,
1449  Ast impar, quacumque velis ratione, priori;
1450   Illa prior rapietur in hanc, rapietur in illam
1451  Haec quoque; visque, prior qua nititur, est opus aeque
1452  Alterius sit vi nitentis; nam manifestum est
1453  Aequalem vim vi, cum sese mutuà raptant.
1454  Singula sed quae vis punctum unumquodque prioris


4909. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1576  Propterea vasti palantia sidera caeli
1577  Cum sint, ut sensu deprendis, fronte rotunda,
1578  Horum hac si partes raptentur lege, vicissim
1579  Hac ipsa debere trahi quoque tota fatendum est.
1580   Hoc aliis in mille, velis quas fingere cumque,
1581  Materiae fieri non possit legibus; ergo
1582  Scrutantes quidam, quid Mundi illexerit ipsum


4910. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1779  Materiae, ut docui, raptus vanescere debent.
1780   Interior pars sola trahit, formam ipsa globosam,
1781  Vel referens primo revoluto a segmine coni
1782  Exortam, tantum proin illis, ut quoque dixi,
1783  Viribus, a medio loca quas distantia signant.
1784  Proinde minus paulo gravitatis inesse videtur
1785   Squamigeris in corporibus, dum


4911. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

debent cujuslibet harum
1823  Ad medium raptus spatio languere minuto,
1824  Quod superest, ad idem medium; pariterque fugam vis
1825   Tentans, ipsa quoque a spatio pendebit eodem;
1826  Nam peragens gyrum quaeque uno tempore circum
1827  Quo magis a medio hoc, tanto magis axe remota est.
1828  Quare, cujusvis summa in regione columnae


4912. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1832  Ordine quo debent alio in quocumque canali
1833  Respondere aliae simili regione locatae:
1834  Propterea illa extans in summo margine debet
1835   Respectare aliam extantem quoque margine in alto
1836  Particulam haud aliter, quam qua se illius, et hujus
1837  Mutuà respectant totae ratione columnae.
1838  Quare particularum extantum in culmine summo


4913. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

columnae.
1838  Quare particularum extantum in culmine summo
1839  Hujus, et illius cujusviscumque canalis
1840   Pondera sese inter paria esse videbis, ut ipsae
1841  Par quoque pondus habeat, librantur quippe, columnae,
1842  At sunt particulae majores, est ubi lymphae
1843  Longior ad terrae medium distensa columna,
1844  Materiumque in se majorem proinde receptant


4914. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1867  Illam, quae partes tellurem findit in aequas
1868  Trajiciens mediam, quaque ipsa tumentior extra est;
1869  Nam quantum hi tractus filorum in se repetiti
1870   Crescunt, excessu crescent quoque pondera tanto,
1871  Nempe ipso hoc calida positum vincentia pondus
1872  In regione: etenim tali ratione reperta
1873  Mutari a medio discrimina sunt spatiorum
1874  


4915. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1887  Illa locis aliis quam longa quibuslibet esse
1888  Debent, quin sit opus loca terrae invisere cuncta,
1889  Et certos possis numeros signare tabellis,
1890   Quarum ope mensuras vel adhuc quoque tutius ipsas
1891  Transmittas procul ad regionem quamque remotam;
1892  Mensuras quoniam referendo ad pendula fila,
1893  Quae decies sextis huc illud cursibus aequant


4916. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

finibus hoc sit
1896  Filum, alia, poterit, quam debeat in regione
1897  Esse loci longum, cognoscere, quantaque constet
1898  Quasque peregrinas ideo mensura per oras.
1899  Sic quoque, si gravitas eadem perdurat in annos
1900   Non mutata, potes servara in postera saecla
1901  Mensuras rerum, serosque docere Nepotes.
1902   Jam


4917. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1949  Thesauris, atque in vulgus diffundere dona,
1950   Postquam ipse immensam fuerit largitus opum vim.
1951  Hoc donum, Laurine, tuum est; stupuere docentem
1952  Multa Caledoniis Mortales Te quoque in oris:
1953  Inter multa tamen longe hoc praestantius unum est.
1954  Illam nempe doces formam a tellure fuisse,
1955   Gyros agglomerat dum circa se, subeundam,
1956  Si


4918. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1956  Si liquida, et molem foret aeque densa per omnem,
1957  Atque, polos inter, medias attollier oras
1958  Mensura circum, dixi qua nuper, eadem
1959  Propterea debere, atque hinc quoque crescere eodem
1960   Ordine, quo dixi, paulatim pondera rerum,
1961  Inque polos illas gravitati accedere vires.
1962   Nonne videtur ab his tibi rebus vera profecto


4919. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1987  Esse Jovem varie, sive illic densius astrum,
1988  Qua tumet, esse via est quam qua devexa polorum,
1989  Praeterea reperire queas, verumque probare
1990   Rebus in his fieri contra quoque posse, polorum
1991  Ut de parte magis Tellus excurrat utraque,
1992  Quamvis ipsa suo sese super axe revolvat,
1993  Intus si nucleum mage denso corpore claudat


4920. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2063  Terrae inter quae sint, stratique liquentis, et illam,
2064  Et simul hoc aeque densato corpore fingens.
2065   Ergo ita per numeros juventus si fuerit par
2066  Hic raptus strati servato, par quoque aquaï
2067  Naturae tellus, ut densa est, constet, oportet,
2068  Ut densa est, aeque a minimo summoque remota
2069  Scilicet; at major, quem diximus, ille, minorve
2070  


4921. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2070   Si fuerit, quam quem deducto pondere filum
2071  Significat, terram tanto mage corpore spisso
2072  Esse, minusve opu, liquidum quam corpus aquarum.
2073  Ex hoc materiem quoque quantam terra coercet
2074  Mole sua, nosces, et quanto pondere tota est;
2075   Nam ratio certe non hic erit invia ( si sis
2076  Assuetus numeris versandis ) perveniendi


4922. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

diceret illo?
2103  Soli adeant Vates, aut quos descendere solis
2104  His libeat; gressus Alcmenae ingens
2105   Inferat audaces: Veneris, ducente Sibylla,
2106  Descendant quoque cura, pius Vir; adite sepulta
2107  Vos quoque Tyndaridae Fratres loca, vosque redite
2108  Alternis; illuc cymba transmittitur una,
2109  Judicia


4923. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quos descendere solis
2104  His libeat; gressus Alcmenae ingens
2105   Inferat audaces: Veneris, ducente Sibylla,
2106  Descendant quoque cura, pius Vir; adite sepulta
2107  Vos quoque Tyndaridae Fratres loca, vosque redite
2108  Alternis; illuc cymba transmittitur una,
2109  Judicia exercet Minos, fatalia Parcae
2110   Ducunt


4924. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

prosiluissent
2154  Protinus in montes, et sustentantia flexu
2155   Se vario inter se servassent culmina magno
2156  Celsa a naufragio; quamvis altissima paulum
2157  Tum quoque inundari debebant; namque ruina
2158  Commotus vasta, expressusque cadentibus intro
2159  Molibus oceanus cumulo superabat aquarum
2160   Magnarum, et falso complebat nubila rore.


4925. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

diuque etiam post usque minores
2214  Ordine distenti, quo motis fluctibus intra
2215   Cursus erat variante aestu, ventisque coortis
2216  Post quoque, cum coepit Tellus praetendere frontem.
2217  Atque ipsi interea scopulorum culmina venti,
2218  Et Soli, et pluviae minuebant, atque ferebant
2219  In mare detractas praedas, operamque juvabant,


4926. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

principio fuit una, et deinde remoto
2253  Littore successit structis urbs altera muris,
2254  Hospitiumque recens populo dedit; altera porro
2255   Sic quoque, postremamque excepit Juppiter Ammon,
2256  Desertoque Jovi suffecit, de Jove natum
2257  Qui voluit se, deinde suam; sed et hinc modo pontus
2258  Se retrahit, magno neque portu calusus, ut olim,


4927. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2273  Et geminae fuerant adlabens ad mare Syrtes
2274  Quondiam, et navifrago terrebant aequore nautas,
2275   Nunc longo distant sejunctae a littore tractu.
2276  Quin Libyae partem quoque nunc, Nubiaeque calentis
2277  Appellant prisco servato nomine Pontum,
2278  Utque mare, inscribunt loca sic deferta tabellis.
2279  Jam quos Oceano praetendit Gallia portus,


4928. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quid grajos undique portus?
2292  Vel modo visuntur nusquam, vel ab aequore longe
2293  Disclusi. Aegaei est eductior insula ponti
2294  Omnis, et Epiri quoque latior ora, novisque
2295   Conseritur scopulis illud mare, Cyclades olim
2296  Ut genitae, et Delos Latonia. Proinde tabella
2297  Discere de veteri si nunc terraeque, marisque


4929. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

habitatur.
2308  Amplior est Batavum regio modo, quam fuit olim,
2309  Et, licet aggeribus, ne campos obruat aestu,
2310   Arceat Oceanum, semper minor advenit ille.
2311  Tu quoque littoribus distensa Britannia circum
2312  Crescis: Vos etiam Cimbri, Boreaeque nivalis
2313  Indigenae; magis usque humilis circumsonat unda.
2314   Cunctis rebus ab his qui tentat vincere semper


4930. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pingere conchae
2356  Telluris gremium sublimi in monte cavatum.
2357  His alienigenis Pyrenes viscera rebus
2358  Consita sunt; Itali montes crevistis et ipsi
2359  Sic quoque, et aequorei tumulastis monsta profundi.
2360   Totius Europeae demum quis nesciat istis
2361  Portentis foetos montes, Asiamque feracem,
2362  Et Libyam, atque alio terras sub sole repertas?


4931. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

casu,
2368  Projecta et temere, at veluti constrata manu sunt,
2369  Formae quaeque suae, gravitatis et ordine certo.
2370   Praeterea quot adhuc terram quoque signa ruendo
2371  Non maris invenias? Quandoque est anchora, ut ajunt,
2372  Quam procul a pelago, quam celsis montibus inter
2373  Duratos pisces inventa, aplustraque fracta


4932. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

inter
2373  Duratos pisces inventa, aplustraque fracta
2374  Saxea, malus item, pars et confracta carinae.
2375   Naufragii non ille fuit locus? Ergo putandum
2376  Illa quoque anteacto juga tempore mersa fuisse.
2377  Seape etiam ad fractas tabulas in monte repertas
2378  Eruta sunt huminum mulotrum saxea memba,
2379  Ossaque, et armorum, et varii vestigia amictus.


4933. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2389  Omnis ut accedat; Gallisque Britannia constet
2390   Pervia, et Aegaei scopuli maris unica fiant
2391  Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392  Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393  Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394  Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395   Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,


4934. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

constet
2390   Pervia, et Aegaei scopuli maris unica fiant
2391  Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392  Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393  Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394  Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395   Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396  Collibus et mediis tot naufraga nostra


4935. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2391  Insula; Bosphoriae fauces claudantur, ut olim
2392  Hyrcanae, Euxinusque lacus quoque nominitetur;
2393  Quoque Atlanta salum lavat imum, desinat esse;
2394  Et brevis, et nullos demum quoque transitus orbem
2395   Extet ab orbe novo ad veterem, defossaque campis,
2396  Collibus et mediis tot naufraga nostra ruantur
2397  Navigia, argentique absorpta metalla, vel auri.


4936. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

flammae
2405   Undique, dum tellus ignescat denique tota
2406  Siccato oceano, atque omni cultore perempto,
2407  Factaque Sol, astrumque novum lucescat: at iste
2408  Nec quoque perpetuus constet nitor, almaque demum
2409   Lux pallescat, et absumpta vi sulphuris omni
2410  Desinat in cinerem Tellus ingloria inertem:
2411  Ac


4937. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

poscere visa!
7  Sic vestes primum inventae, defendere membris
8  Frigus uti possimus, acutaque verbera venti;
9  Parvaque sic tepidis in vallibus edita tecta
10   Sunt, rabiem quoque detur uti vitare ferarum:
11  At nunc purpurea, aurataque in veste locamus
12  Luxum, et delicias, nunc laxa palatia surgunt
13  Effigies etiam e saxo exceptura silentes,


4938. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


75   Crevit avarities hinc, nam, quam servet, adepta est
76  Rem facile, accumuletque, diu si parcat abuti:
77  Hinc cessere in opes privatas publica terrae
78  Jugera, quae populo quoque magno sint sat alendo,
79  Et potiundi aucti, extensique per omnia fines;
80   Nempe ita servari, quodcumque dat ubere gleba
81  Tellus ipsa, potest, nihil ulla et disperit e re.


4939. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


95   Et quoniam cum nos procurrimus immoderate
96  In rebus, prima amota, nova surgere Egestas
97  Usque solet; debet nova suppeditarier usque
98  Ars etiam, multas post se tractura quoque artes.
99  Quare et praetentis finiti sepibus agri,
100   Et positus campis limes, mensuraque in arva
101  Inducta est, quod quisque habet, ut cognoscere possit,


4940. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quam fecerat ipse
186  Hospitio, mage quam moles ea vasta Colossi;
187  Submisit fasces Doctrinae Oriente subacto
188  Magnus ubi, et subiit parvos, ut templa, penates;
189  Tu quoque ab Arpino, largum cui flumen et aureum
190   Eloquii, cupidus fontem hunc virtutis adisti:
191  Ergo Rhodo ex humili summas ita radere ponti
192  Aspiciebat aquas sidus (dixere Canopum,


4941. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fallacior illa
213  Tum tentata fuit ratio. Procul urbe Syene,
214  Cujus et haec servant, excisa et marmora nomen,
215   Qui tum adventabant, velut inter mira, referre
216  Hoc quoque consuerant, illa regione sub Austrum
217  Tercentum stadia a Borea protendere sese,
218  Queis stadiis per humum quae corpora consita recta
219  Tolluntur, muri veluti, celsaeque cupressi,


4942. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


217  Tercentum stadia a Borea protendere sese,
218  Queis stadiis per humum quae corpora consita recta
219  Tolluntur, muri veluti, celsaeque cupressi,
220   Erectique situ quoque aheni proinde cylindri,
221  Ipso in Solstitio qua Sol altissimus hora est,
222  Ex ulla prorsus non ullas parte cadentes
223  Projicerent umbras;


4943. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

umbras; nam pars super imminet una,
224  Cuique aliqua, illustrans Solis, qui corpore lato est.
225   Perceptum hinc facile est, quam partem corpore lato
226  Caeli circuitùs Sol occupat, hanc quoque partem
227  Terrae circuitùs comprendi totius illis
228  Debere a stadiis. Sol jam quis nesciat, illos
229  Quam tutum non sit fines servare sine umbra,
230   Et latam


4944. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


309  Flectitur, et torquetur; et ipsum id noscere, quidnam
310   Hic faciat, semper durum est, incertaque constat
311  Quaerendi hoc ratio: ratio proin semper, oportet,
312  Haec quoque servandi fallax, incertaque constet.
313  Scilicet in mortem curvo de turre profusa
314  Tramite convexam vertente ad sidera partem,
315   Ibat lux; ideo magis apparere patentes


4945. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


315   Ibat lux; ideo magis apparere patentes
316  Hi flexus, quam par, gemini, et subtilior ille,
317  Quam par, tertius esse; gradus pars scilicet illa
318  Major ob hoc, et major item quoque Terra videri
319  Debuerat, quam sit, sedesque excrescere nostra.
320   Caetera quid memorem, primo velut artis in ortu
321  Quam variis tentata modis? Cum noscere paucis


4946. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

utrumque
456  Possis in montem excurrens a finibus illis.
457  Extrue nunc aliam speciem, velut ante, triquetram,
458  Unus ad unum illum ut pertingat nunc quoque finem,
459  Alter at hunc primum praestringat acumine montem
460   Flexus, et alter item innitatur monte secundo;
461  Jam latus agnoscis, quod ab illo limite primum


4947. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


491  Exiguum, et magnum medius, rectumque vocamus.
492  Vertice verum alii constant in utroque minores,
493  Quos valeas, quanti sint, explorare, latusque
494  Hos apices inter notum quoque, quippe repertum est.
495   Invenies igitur, via quae subtenditur imo
496  Aequore procurrens, referatur qua latus istud,
497  Obliquum veluti


4948. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

lacatum
567  Revera tunc est, locus at, quem cernimus ipsi,
568  Per caelum se circumfert in marginis oram
569  Exiguae coni primo de segmine formae.
570   Tertius his addi quoque motus denique possit,
571  Haec reperit nuper quem nostra fagacior aetas,
572  Scilicet exiguum quo se polus ipse per orbem
573  Bis denos uno decerpto volvit in annos,


4949. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


625   Mensurae graduum, formam ut deducere possis,
626  Terrai quae sit circum, compressane constet,
627  Longane, uter major nimirum, et quatenus axis.
628   Ergo ex servatis gradibus quoque, fraude retecta,
629  Compressam non parte polorum ab utraque putarunt
630   Esse; sed ex illa contra procurrere Terram:
631  Nimirum non tum stetit haec sententia primum,


4950. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Urbs confinia Zonae,
691  Unde esse incipiunt hyberno tempore noctes
692  Perpetuae magis, atque magis, dum maxima senos
693  Exaequet menses, et lux quoque maxima senos.
694  Hic calcanda jacet fluvii cognominis unda,
695   Cujus mensurae visa est aptissima primae
696  Planities; sed enim fuerat nix saepe viai
697  E medio


4951. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


698  Firma sola; algentes tractabat pellibus undas
699  Proin frustra defensa manus, nam immobilis haesit
700   Interdum; usque adeo saevit Jove frigida crudo
701  Tempestas hyberna, ut gens quoque nata sub illo
702  Aethere saepe gelu deperdat membra secante,
703  Et tanquam a bello truncatos praeferat artus.
704  Obsidione velut conclusa, arctataque parvis
705  


4952. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tantum est munita labore:
728  Ipsa gradus, graduumque dedit cognosse per arcum
729  Particulas senas decies in quolibet uno,
730   Atque harum totidem quoque fragmina particularum,
731  Quae non convexis nisi vitris cernere tantum est.
732  Nimirum, genus hoc, arcte conclusa supellex,
733  Ne quid in offensu vario, compage soluta,


4953. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ipse figuram
1055  Inducit, qualem consistere posse fine ullo
1056  Ante putet vinclo, proprioque ut pondere tantum
1057   Sciliet in sese niti putat; Arbiter, inquam,
1058  Sic quoque Telluri talem conflasse figuram
1059  Creditur, aequali qualem in se pondere partes
1060  Libratae poscunt, compressam ab utroque polorum,
1061  Ut docui, et paulum regione tumentem.


4954. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1061  Ut docui, et paulum regione tumentem.
1062   Nunc circumfusas mecum te transfer ad auras
1063  E terra, breve constat iter, superamque fluentis
1064  Inspice naturae quoque frontem, cortice quali
1065  Includat Terram, num se conformet, ut illa,
1066  Atque adstricta velut vestis se inflectat in artus?
1067   At non huc gradibus, non huc conscenditur ullis


4955. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1089  Et licet aurarum calor augeat exsiliendi
1090  Conatum; calor ast idem, et quae caetera circum,
1091  Si constent eadem, densabitur aura premente
1092   Plus aucto supera pro pondere, quoque tenetur,
1093  Decrescet spatium pro ponderis ipsius auctu.
1094   His tibi jam claris subjunctis rebus, et ipsa,
1095  Quam tu cumque velis, gravitatis lege manente


4956. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

se pro repetitis
1112   Si decrescat, uti vere decrescere certum est,
1113  Lex parvis ab ea paulo diversa vigebit
1114  In spatiis; magnum in magnis discrimen habebis:
1115  Tum quoque rarescent quatuor jam partibus aurae,
1116  Jamque novem, bisque jam rursus, ut ante,
1117   In spatiis, non ut tamen ante a fronte petitis,


4957. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

numerisque notantur
1188  Diversis paulo spatia ipsa, minusque repente
1189  Progredieris, at immensum tamen; utpote si tu
1190  Millia sublimi post octingenta volatu
1191  Tum quoque dena quater scandas, tam rarus ibi aer
1192   Fundetur, vix ut decies sub sena reduci
1193  Signa queat: numeris quae nomina reddita tantis?
1194   Verum a servato diversus cernitur ordo


4958. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

exurimur aestu.
1227   Propterea esse aer prope nos pro pondere densus
1228  Non queat aggesto, constante nec ordine tractus
1229  Sublimis minui, nec, quae servata, manere
1230  Quoque loco possint, et tempore; tempore quovis
1231  Nam regione calor varie mutatur in omni.
1232   Ast aliquo a terra tractu procul, aequa per auras
1233  Temperies est, quo nequeant hae scandere


4959. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illis
1393  Sive repercussos a densis aeris auris,
1394  Nequidquam. Quoniam nimis alta conditur ardens
1395  Terra Sol mediae brumali tempore noctis,
1396   Tempore quo septem quoque saepe arsere Triones,
1397  Ut nequeant illuc radii pertingere missi.
1398  Frustra alti accensos evulgavere vapores
1399  Ursas sub gelidas simul undique convenientes;


4960. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tumentes
1442  Auras, inque polum proin ob declivia utrumque.
1443  Dum petit ille polos, interdum concipit aer
1444  Ardorem, interdumque polis procul editus ipsis,
1445  Aut quoque post multo depressior, insinuatus
1446   Auris interius terrestribus, atque deorsum
1447  Descendentibus hoc citius, quia pondus ob auras
1448  Has alienigenas increscit convenientes.


4961. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1462  Inferioribus, et sistentibus undique visum:
1463  Tantum igitur fili apparet lucentis imago
1464  Circum oras, ubi praeter ea impedientia nigra
1465  Corpora subtiles expansae nant quoque partes.
1466   Tum varios illic fuscos, clarosque videbis
1467  Alternatim orbes, cum decidet altera major
1468  Massam massa super, guttam ut super


4962. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1532   Lumina fulserunt, modo rarave, nullave prorsus
1533  Prodibant, modo creba, suique feracia longe.
1534  Ergo si repetas e prodigialia volvens
1535  Tempora, quam docui, lucis quoque signa notabis
1536  Tunc quaedam per Solis iter conspecta, suasque
1537   Effudisse comas Phoebum magis orbe sub illo.
1538  Praeterea tria sunt, quae propter quolibet anno


4963. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1706  Tum vires varias, quae volvunt corpora in orbes,
1707   Insuper ad tractus debes expendere, sed qui
1708  Sint, semel in sese repetiti. Proinde necesse est
1709  Tum quoque corporum item circa se versa trahentum
1710  Corpora materies, quae viribus aequiparari
1711  Jam queat ad tractus collatis scilicet aequos,
1712   Materies, inquam, duplici hac ratione putetur,


4964. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

spatio a servantum, et visae molis ab auctu.
1770  Haud tamen idcirco est, nequeas ut credere, Terrae
1771   Cum nimium ad Solem sit, saturnique, Jovisque
1772  Parvula materies, Veneris, Martisque quoque esse
1773  Fors magis exiguam, multo illis quippe minorum.
1774   Hinc facile efficies, prope librae examine possis
1775  Ut Solem hinc, illinc errantia sidera cuncta


4965. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

molimine corpora, eorum
1778  A spatiis inquirentes, et pondere noto,
1779  Quo commune loco medium gravitatis inesse
1780  Debeat, et quantum de corpore quoque recedat.
1781  Ergo age, finge animo, quod fors vix accidat unquam,
1782  Cuncta tamen finge astra simul, quaecumque vagantur,
1783  Deflexisse latus phoebeae ad lampadis unum;


4966. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2034  Qua Terrae gravitas in Solem) scilicet illo
2035  Ordine, quo semel haec in se repetita locato
2036   Respondet spatio claram inter lampada Solis,
2037  Lunaique globum, in sese quoque sed repetito;
2038  Nimirum gravitatis uti natura reposcit.
2039  Hanc porro Lunae gravitatem ita nempe relatam
2040  Dissolve in geminas, quarum directa sit illuc
2041  


4967. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

A Terra retrahet Lunam; totumque per orbem
2151  Plus est, quod retrahet, quam quod trahet, et quia major
2152  Est arcus, per quem retrahens agit illa potestas,
2153  Et quia conatus retrahendi fit quoque major.
2154   Sed quid praeterea faciant hae, percipe, vires.
2155  Prima quidem vis, alterius parsque altera, cum sint
2156   Directae ad terram, vel contra, non pote quidquam


4968. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mobilitate minuta,
2199  Ulterius donec tandem fugere impediatur,
2200  Et rursum incipiat Telluri accedere Luna,
2201   Atque sub imperium Dominae fugitiva reverti:
2202  Semper quoque loco laterum qui vertitur ordo.
2203  Primo itidem accessus augentur, tum minuuntur
2204  Furtim mobilitate aucta, et gravitate minuta.
2205  Accessus proin deinde recessibus immitantur;


4969. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

queis major causa locis est,
2208  Illa magis distant a Terra; contra ubi major
2209  Causa recedendi, minor est distantia ibidem.
2210  Haec eadem quoque causa facit, cum Lunifer orbis
2211   Debeat a prima non aequus origine gigni,
2212  Sed species fieri coni de segmine princeps,
2213  Continuo ejusdem ut mutetur tempore forma,


4970. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2227  In sese; porro in numeros, ut vincla coegit
2228  In sua, quas vires addi, demive necesse est,
2229  Orbis ut immotus (sit qui aequo proximus orbi)
2230  Mobilis exoriatur; iter quoque deinde peregit
2231   Oppositum, vertitque vices, et mobilis orbis
2232  Motu ex proposito discrimen venit ad ipsum,
2233  Eduxitque animo relegens, quod corpus in orbem


4971. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2353  Non aliis, tunc imbriferas dispellere nubes,
2354  Ventorumque feros compescere posse furores,
2355  Inque aliud differt spes tempore tempus ab uno.
2356   Propterea neque nos fieri quoque tempore credunt
2357  Aegrotos alio, tantum illo solvere morbos
2358  Se, vel adaugere, atque exanguia linquere membra
2359  Expirantem animam: aetates cognoscere Lunae


4972. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2392  Errorem ex animis tantum haec prudentior aetas
2393  Dispulit, evellens fagis volitantibus alas,
2394  Concilioque sacras nocturno diruit aedes.
2395  Creditur in mentes quoque Lunae extensa potestas,
2396   Nam mentes plerumque etiam variae videmus
2397  Humanas, ipsumque animi versatile nostri
2398  Consilium, ingeniumque volubile prorsus, et exlex.


4973. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magis: ire per altum
49  Mente juvat caelum, juvat ima in viscera rerum,
50   In Superumque domos, atque insinuarier artem,
51  Fataque, Naturamque, et eo lassarier ausu.
52  Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53  Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54  Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
55   Et veluti geminum fragili mare findere puppi.


4974. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ima in viscera rerum,
50   In Superumque domos, atque insinuarier artem,
51  Fataque, Naturamque, et eo lassarier ausu.
52  Me quoque causarum lassat labor, et juvat idem,
53  Me quoque Musarum, studia haec sociare vicissim
54  Durum et dulce simul, curisque adjengere curas,
55   Et veluti geminum fragili mare findere puppi.
56  Jamque opere assiduo vexatus nocte, dieque


4975. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


81   Ergo age, quod superest, mecum hic delabere motus
82  Ad tenues Lunae, queis sese corpore paulum
83  Nutant huc illuc librat: lustrabimus inde
84  Deductae paulum pariter quoque pondera Terrae,
85  Dum fit, uti luces aequantia noctibus omni
86   Tempora praecedat anno; veniemus ad aestus
87  Protinus aequores: et caudas esse Cometis,
88  Et qua,


4976. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

caelo.
156   Haec illis monstrabit iter fax maxima in undis
157  Aequoreis, plusquam nobis Cynosura, Heliceque;
158  Fixa manens etenim, qua sint regione, docebit,
159  Quoque loco positae volitantes per mare puppes.
160   Hoc igitur, Lunae facies quod versa videtur
161   Usque eadem ad Terram, tentant deducere multi
162  Illius a gemino motu, qui tempore eodem


4977. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


165  Et certe hic geminus si Lunae corpora volvens
166   Motus, quisque sibi semper pede curreret aequo,
167  Non celerans, tardansque vicissim, et Lunifer axis
168  Effert Luniferum quoque semper rectus ad orbem;
169  Tum Terrae puncto a medio quae tramite recto
170  Ad Lunae medium duci via fingitur, ipsa
171   Usque locum Lunae in facie tranaret eundem;


4978. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Aspicias binis gradibus comprendier omnem;
182  Ille gradus nequeat binos excedere nutus,
183  Qui siet. Quin in Boream nutabit ab Austro
184  Tum quoque Luna, vel a Borea dum migrat in Austrum.
185  Sed quoniam Lunae mediam non motus ubique
186   Est sibi par circa Tellurem, ut par sibi constat
187  Alter, Luna suo quo circumvolvitur axe;


4979. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

minorve.
256   Quapropter faciem semper convertit eandem
257  Ad Terram, nisi se quantum in latera utraque vibrat,
258  Paulum nempe, suo tenues dans corpore nutus.
259  Sic quoque cum lapidem non omni a parte rotundum,
260  Aut ferrum aequoreis projectum mergimius undis,
261   Volvitur in fundum haud libratis partibus, et se


4980. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


303  Astri in materia, sive in variante figura.
304  Quare nonne vides, rerum ut Natura reposcat
305  Ipsa, ut Luna sua facie se vertat eadem
306   Perpetuo ad Terram? Proin ut quoque credere possis
307  Perfacile, assimili circum vertigine volvi
308  Saturni, atque Jovis Comites, id lumina quamquam
309  Nostra sibi nequeant supponere, ni Comes unus


4981. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


335  Esse velis densa, variantibus haud male circum
336   Id referas maculis; velut in Jovis ore videtur
337  Multiplex, variosque situs formasque receptans
338  Fascia, quae varia lucem quoque parte retundit.
339   Jam veluti ratio, qua Cynthia vertit eandem
340  Ad Terram faciem, comites quoque possit ad omnes
341   Perfacile induci; cur


4982. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

formasque receptans
338  Fascia, quae varia lucem quoque parte retundit.
339   Jam veluti ratio, qua Cynthia vertit eandem
340  Ad Terram faciem, comites quoque possit ad omnes
341   Perfacile induci; cur non et caetera multa
342  His tribuas pariter, fieri quae diximus ante
343  In Luna, positus dum mutat, tempora, motus?


4983. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut Lunifer orbis.
372  At si Lunarum distensior annulus ille
373  Introrsum sit, uti corpus tum denique ad ipsum
374  Pertingat, circumque infixus adhaereat arcte;
375  Tunc quoque mutantur nodi, sed lentius; omnis
376   In toto namque hic partit se corpore motus.
377   Nunc, ades, ad Terram in media regione tumentem
378  Verte animum, inscriptumque puta, quantum potes,


4984. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


453  Neve fluentibus, et refluentibus avehar undis,
454  Vestris me audentem manibus sustollite Musae,
455  Naturae quae jam mores didicistis, et artem.
456   Aequoris aestus item causis quoque pendet ab isdem,
457  Luna quibus turbatur.Uti non aequa moventem
458  In Solem gravitas Terrae, Lunaeque meantum,
459  Collatam Terrae Lunam turbare


4985. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


460  Sic et inaequalis gravitas, quam Terra recepit
461   Partibus in varis non aeque a Sole remotis
462  Adducere, statum perturbat partium earum
463  Inter se. Lunae vires quoque viribus adde
464  Phoebeis similes, sed plus turbare valentes,
465  Utpote quae Terram spectat vicina, facitque
466   Intervallorum discrimina partibus ejus
467  Majora.


4986. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in illis
528  Temporibus, luces queis fiunt noctibus aequae,
529  Cynthia si fratri conjucta, oppostave flectat,
530  Quam cum Sol tetigit caeli vertentia signa.
531   Tum quoque concussum convexius insilit aequor
532  Terra a Sole minus discedente, atque remota,
533  Quam cum se in spatis errando dimoverit alta.
534   Scilicet haec servata diu, longosque per annos


4987. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magni exquirere nuper
537  Oceani voluere, atque ejus noscere mores
538  Instabiles; varios proin portus, multaque ponti
539  Littora lustratum fluctus adiere sonoros.
540   Jam quoque praecipua his communibus adjice quaedam:
541   Nullis de genere hoc agitari scilicet aequor
542  Fluctibus, exiguum quod sit, quod et undique clausum,
543  Nullis atque lacus omnes quantumlibet


4988. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


557  Fluctus quaque die, sine lege et tempore certo:
558  Praeterea ventos, tempestatesque fluentis
559  Perturbare vices ponti; nam saepe retardant,
560  Saepe moras adimunt, minuunt quoque saepe, vel augent.
561   Haec sunt, quae Veteres Naturae arcana putarunt
562  Invia, quae propter, si vera est fama, fluenti
563  Mersit se Sapiens ponto, dum littora maestus


4989. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


618  Lunave, Solve, unum si fulgeat, ipsaque constet
619  Circum tota liquens Tellus, et tempore puncto
620  Possit ea fingi forma, quam postulat ipsum
621   Libramen, possitque aliam quoque tempore puncto
622  Induere, ut motus nil turbent ante recepti;
623  Tunc adjuncto alio quid in istis accidat astro,
624  Quid Terra partim solida constare, quid ipsis


4990. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

depressior ora
638  Illinc Telluris circum usque recedet utrinque.
639  Illa aliis humilis mage erit quapropter, eoo
640  Quae videt, occiduoque lavantem gurgite Lunam:
641   Sic quoque, si Sol est, qui pertrahat, illa necesse est
642  Longa sit in Solem simili constata figura.
643  Sed quia vis Solis longe longeque remoti
644  Vi Lunae minor est proprios, sit licer ipsa


4991. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

omnes,
667  Exinde immoto phoebeius axis ab axe
668  Disjungi, et procul occiduas se ferre sub oras
669  Continuo, donec recta ad latera ipsa secentur:
670  Axis ad occasum quoque Terrae avulsus abire
671   Principio; sed cum discesserit intervallo
672  Aegre aliquo, verum haud longo (cum scilicet a e
673  Multo phoebejus properans velocius axis


4992. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et Lunai jungitur axi
677  Tum, cum transversi media phoebeius ille
678  Se posuit regione loci; qua deinde relicta
679  Pergit ad oppositam quia Solis protinus axis,
680  Ipse quoque a Luna rursum divulsus in ortum
681   Progreditur; multum non longo at tramite; rursus
682  Namque gradus relegit; cumque oram venerit ille
683  Prorsus ad oppositam, Lunae hic componitur axi.


4993. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


681   Progreditur; multum non longo at tramite; rursus
682  Namque gradus relegit; cumque oram venerit ille
683  Prorsus ad oppositam, Lunae hic componitur axi.
684  Hae redeunt quoque deinde vices, phoebejus in orbem
685  Axis dum procedit, et altera dum loca visit
686   E latere, atque ex his Lunae dum transit ad axem.
687  Adversa idcirco summi duo puncta tumoris


4994. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


749  Fluctus ad occasum, sed contra fluctus ad ortum
750  Serior; illud, ubi laterum ora enaverit; ast hoc,
751   Postquam delituit, vel Cynthia tota refulsit.750
752  Non causis quoque cernis ab his, cur debeat esse
753  Aestuum inaequalis geminorum mortus, ab orbis
754  Finibus aequantis cum distat Luna? diurno
755  Tunc motu non Luna orbem contundit eundem,


4995. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


876   Quam cum per Cancrum, perque Aegocerota vagatur;
877  Tempore namque illo saltem vicina vagatur
878  Luna tibi aequanti (ciet unde valentius) orbi;
879  Ast alio procul excurrit quoque, signaque lustrat
880  Hyberna, aut aestiva; ideo minus incitat unas.
881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,
882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,


4996. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


881   Attamen haud subito summi, vim propter inertem,
882  Adveniunt aestus, minimive, ut diximus ante,
883  Summus erit minimusque sed alter deinde, vel alter.
884   Denique cognosces quoque fluctibus augmina reddi
885  Illis temporibus multo majora, quibus Sol
886   Aspicit oppositam sibi, conjunctamve sororem,
887  Ipsi si Soli proprior


4997. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aequor
928  Per Terrae spatia ampla, et rauco advolvit arenas
929  Murmure; post labens per jugera multa resorbet
930  Laevia saxa: novis albescunt littora spumis.
931   Tum quoque si scopulos circumflectatur oberrans
932  Hic atque hinc aestus, procurrunt frontibus undae
933  Adversis ccursantes, et murmura magna
934  Edunt impulsu valido, ingeminantque tumores,


4998. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


978  Multos Luna dies semper; semel itque, reditque
979  Proin mare quaque die: communi caetera deduc
980  A causa, et supra positis rationibus apta.
981   Ast illo magni fiunt quoque in aequore motus
982  Propterea; quoniam sive acta sit aestibus unda,
983  Seu ventis, leviterque polo propulsa propinquet,
984  Continuo admota ad partes sese applicat illas,


4999. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


991   Ire sub occasum comparent. Insula monte
992  A glaciali avulsa illic dum saepe per undas
993  Innatat, ad Zephyri sedem, seu flectit ad Euros.
994   Aequoreis in aquis pariter quoque cernere saepe est
995  Cursus huc illuc diversos, flumina vel quod
996   A terra impellunt; vel ab imo orientia fundo;
997  Concitus aut aer in ventos desuper ortos,


5000. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

acta procelis,
1002  Externo quas non agitari flamine cernas.
1003   Nunc liquidas undis mecum te transfer ad auras
1004  A liquidis, aestumque hujus quoque nosce elementi
1005  Instabilis, quique a causa gigantur eadem
1006   Aerio tumor in pelago circum undique fuso.
1007   Aer cum fluidus sit, ut unda, quis, aera, pugnet,


5001. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1148  Servatae, lucisque vices, non causa valebit
1149  Eduxisse alia, ut Telluris protinus aer
1150  Mutatus circum, ut fallentia saepe tuborum
1151   Vitrea septa? Aer Solis quoque nonne nitentem
1152  Concinnet, cum Sol obtecta luce laborat,
1153  Annulum, ut amissae parva in solatia formae?
1154  Et tamen (a vero quantum deducere possunt
1155  Jam


5002. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tanusque paratus,
1199  Et longo par est per cuncta excurrere versu.
1200   Permultis suus hic Terrae datus usibus aer
1201  Scilicet est, aliisque suus quoque proficit astris
1202   Aer, si quis is est, errantibus: haec sed ab illo
1203  Commoda percipimus nostrae non ultima vitae,
1204  Nobis distribuit quod lucem, quodque calorem


5003. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1454  Impulsus nequent ullos sentire, neque ullos,
1455  Quos videas, ire in motus; perniciter ire
1456  Cur poterunt illic, praesertim ubi vincere debent
1457   Oppositam quoque vim gravitatis abire vetantem?
1458  Praeterea cur non caudas errantibus astris
1459  Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores
1460  Cum queat illorum quoque lux jactare superne,


5004. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1457   Oppositam quoque vim gravitatis abire vetantem?
1458  Praeterea cur non caudas errantibus astris
1459  Tunc adnectendum foret omnibus, ipsa vapores
1460  Cum queat illorum quoque lux jactare superne,
1461  Et secum abripere, et distendere per regiones
1462   Illas, quas caude visus majore Cometa
1463  Trajicere insignis, praelongo et verrere tractu.


5005. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

corporis umbram
1474  Si credas, quoniam non tam queat illa videri
1475  Longa, sed a spatio semper subtilior esse,
1476  Et demum in puncti extremum finire cacumen:
1477   Tum quoque lucis eo fractae vis atque reflexae
1478  Aere, quae sparso collustret lumine fumos,
1479  Omnes impediat prorsus, dispellat et umbras:
1480  Praeterea vel si non dispellatur, et ejus


5006. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1487   Interdum; tractus medio neque semper in axe
1488  Ille oritur: varia vidi regione locorum
1489  Quaque die positus mutantem; tempore parvo
1490  Post etiam gemini conspecti, qui quoque lata
1491  Multavere situs in cauda: denique Soli
1492   Cum jam vicinum caudam protenderet astrum
1493  Praelongam, quini supera nigrescere visi,
1494  Hoc genus, et multo


5007. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1518  Exhalans circumpositis nam rarior auris
1519  Est sumus, proprio proin quem cum sidere motum
1520  Percepit, sejunctus ab illo amittere debet
1521  Protinus: ipse foret quin si quoque densus, ut aura est,
1522   Perderet extemplo; clara ratione repertum
1523  Est siquidem, si forte globus moveatur in aeque
1524  Densatis auris, alio aut quocumque liquore,


5008. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

motus?
1566  Vel parva apparent trans magnam sidera caudam;
1567   Est opus, ut constet tenuissima proinde, nec ingens
1568  Possit diluviun, fuit illud quale, creare.
1569  Sic quoque ne credas, ingens cum machina Mundi
1570  Debeat extremo flammas perferre furentes
1571  Exitio, ex aliquo id propius veniente Cometa,
1572   Qualis ab igne rubens Solis redit, exoriturum;


5009. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1581  Tam lautis epulis, quid tanto denique sumptu?
1582   Vastus praeterea suus aer undique lucem
1583  Colligit a stellis jactantibus aethere in omni,
1584  Abraditque vagis idem quoque plurima ab astris,
1585  Ipsum quae recidunt in Solem, non secus ac quae
1586  Sunt in eo maculae, forbentur ab illus aestu.
1587   Hac ratione tibi rerum stat summa perennis


5010. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1591  Ut solet in multis, quae nos componimus, esse
1592   Molibus, atque ideo quae poscunt saepe refingi.
1593   Transitus at propior nobis cum forte Cometae
1594  Accidere interdum possit, quoque multa venire
1595  Inde mala in Terras inerdum posse videntur.
1596  Fumantis caudae pars ejus in area nostrum
1597   Insinuata, venenifero nos laedere possit


5011. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

usque
1842   Nitatur, sed non ingratis, vique coactum;
1843  Ut faceret, si vel sunes, vel sentiat ictus;
1844  At veluti sponte, atque illectum ut amore, volensque;
1845  Sponte quoque extendi veluti vult, nec penetrari,
1846  Motibus et nullis, nulli pugnare figurae.
1847   Sin gravitatem et adhuc tamen ipse hoc ordine perstas
1848  Velle movere, locoque jubes decedere primo,


5012. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1908  Trans et utrumque polum: in regiones saepe vagantum
1909  Astrorum veniunt, transcurrunt saepe vel infra.
1910  Proin si turbineis vaga motibus astra ferantur,
1911  Hi quoque turbineo motu raptentur, oportet.
1912   Non igitur posunt concepto perge cursu;
1913  Raptatosque illos cogi, quo turbinis urget
1914  Vis ea, deducique suo de tramite cernas;


5013. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1958  Ergo aut sistuntur, vel quo non convenit ire,
1959  Concitae eunt, aliasque suo immiscere tumultu
1960  Gaudent, et varia pellunt regione, feruntque.
1961  Sic in fluminibus quoque reddi his parva secundis
1962   Tempora vorticibus, praesertim ubi flectitur alveus,
1963  Cernimus; intereunt vix orti, impletque cavatos
1964  Protinus unda sinus, quos fecerat ante retorta.


5014. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2022  Sentiri aetherius ne impulsus possit, et ingens
2023   Plaga, nec avelli quidquam, raptumque moveri.
2024  Verum quae projecta cadunt, deorsumque revertunt,
2025  Cur ea non penetret quoque tunc, adeatque sine ictu?
2026  Cur latere hoc tantum, cur hac regione resistat
2027  Materies? Mireris aquam, quae pondera ligni
2028   Vi depressa vomit sursum, levioraque rerum


5015. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2026  Cur latere hoc tantum, cur hac regione resistat
2027  Materies? Mireris aquam, quae pondera ligni
2028   Vi depressa vomit sursum, levioraque rerum
2029  Caetera, ni videas prono quoque flumine ferre,
2030  Verum ea, praecipiti quanquam amne, immota natare.
2031  Utque haec materies cogit deflectere Lunam
2032  Circum, cur etiam non circum haec corpora pellat?


5016. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aestus,
2035  In quo versatur medius Sol, et vaga circum
2036  Sidera, converti super uno debeat axe
2037  Illo ipso, Solem qui trajicit; omnia certe
2038   Sex vaga debebunt quoque circa hunc sidera volvi;
2039  Cur igitur vario declinant omnia flexu?
2040  De mediique abeunt, quo vis properantior, orbis
2041  Aequore, et huc illuc tentant diversa meatus?


5017. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2104  Obstet parte ratis, aut exeat ordine certo?
2105  Nonne vides, quantas fingendo cudere leges
2106  Mens debet, varie queis densae sint celeresque
2107   Pro spatiis partes, astro et pro quoque novatae
2108  Diverso? varie commutat quodlibet astrum
2109  Nam spatia, a Solis quibus imo limite distat.
2110   Astrorum inter se varios jam confer et orbes;


5018. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2215  Tu ne te Mundo longe meliore regendo
2216  Immiscere velis; mentes contingere nostras
2217   Interius nequeas; animi tua jussa recusant.
2218   Attamen est aliquis quoque mentibus impetus, et vis
2219  Indita, non qualis late per corpora fusua est,
2220  At quadam tamen inflectens ratione, agitansque
2221  Interius nostros animos, ut protinus inde


5019. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

gyro
2302   Incipiunt; quaque ora feruntur, succus in auris
2303  Fila in tenuia flavescens deducitur; ultro
2304  Paulatim in tereti concluditur ille sepulchro,
2305  Et clausus quoque pergit opus, dum scilicet omnem
2306  Evomuit succum, atque exanguia membra reliquit,
2307   Acceptura novam porro rediviva figuram.
2308  Quae facitis ceras, et mella liquentia, parvae,


5020. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2315  Haec fuit agricolis; Reginae nomine verum
2316  Dignanda est mater, regnum hoc muliebre feratur.
2317   Nullum fervet opus sine matre, aut publica tangunt
2318  Commoda; projiciunt ingratam tum quoque vitam:
2319  Ipsa movet, regit ipsa, et pacis et arbitra belli.
2320  Mel de flore legunt, scrutari florea norunt
2321  Septa, ubi congesti succi, dulcemque liquorem
2322  


5021. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

dextra,
2336  Appositis tamen et flexus novere, modosque
2337   Senorum laterum; spatia implent cuncta, caventque,
2338  Nusquam ne constet cerae parcissimus usus.
2339  Tum quoque pro vario cunabula semine condunt;
2340  Plurima, parva tamen, queis sexus nescia partu
2341  Immittatur apes; magis ampla et rara virili
2342   Pro stirpe; augusta surgunt rarissima mole,


5022. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2377   Sentimus vires; inde esse, et vivere quemque
2378  Allicit; et miseram quanquam, duramque trahamus
2379  In luctu vitam, tamen esse, et vivere dulce est.
2380  Notitiis trahimur rerum quoque, veraque nostri
2381  Exoptant animi, et dulcedine tangimur horum
2382   Mira, nescio qua; de veris exoriuntur
2383  Vera alia, et cupido se nexu in pectore jungunt.


5023. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

recessus?
2403  Unde tot in populos, tantasque coivimus urbes?
2404  Unica non homines junxerunt mutua vitae
2405  Subsidia inter se, neque magni commoda coetus;
2406  At quoque posse loqui, atque aliis expromere sensa,
2407   Atque aliorum etiam cognoscere, et inde moveri.
2408  Finge aliquem solam placidi inter veris honores,


5024. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2428   Naturas tam dissimiles; id praestet utrinque
2429  Inditus, hinc animis in consona corpora quidam,
2430  Illinc corporibus quidam conatus in illas,
2431  Ut vita, atque omnis quoque vitae hinc prodeat usus.
2432   Jam quid opus tam distantes contingere sese
2433  Naturas? Per vim sine tactu mutua possunt
2434  Officia exercere suam, et communia quaeque


5025. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

leges
2437   Non opis est nostrae forsan, praesentia quamvia
2438  Omnia sint, atque intra nos peragantur, et ipsum
2439  Afficiant sensum; neque jam deprendere motus,
2440  Id quoque u liceat, sat erit, qui scilicet omnes
2441  Interius varia in nobis ratione geruntur,
2442   Cum volumus, cupimus, gaudemus, percipimusque;
2443  Compositi nimirum motus sunt; proinde necesse


5026. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2444  Hos foret in motus alios iterumque, iterumque,
2445  Inque alios motus dissolvere, donec ad ipsa
2446  Prima retexendo sit ventum elementa; vicissim
2447   Tum conferre elementa iner se, quoque geratur
2448  Ordine quid rerum, qua quid quoque lege, videre
2449  Nec tamen interea nostrae, quae libera, mentis
2450  Vim secludere ab his,


5027. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

donec ad ipsa
2446  Prima retexendo sit ventum elementa; vicissim
2447   Tum conferre elementa iner se, quoque geratur
2448  Ordine quid rerum, qua quid quoque lege, videre
2449  Nec tamen interea nostrae, quae libera, mentis
2450  Vim secludere ab his, dominam ast adsciscere talem,
2451  Arbitrio mens ipsa suo ut quascumque movere


5028. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


63  Rerum ita ne pariter mirere in viribus esse
64  Quiddam, ut nec possint a magis parva referri,
65   Magna nec a parvis contra, quaecumque geruntur.65
66  Parva quidem tenuisque suis quoque viribus acta est
67  Lux, ut corpora magna suis; ast ordine longe
68  Diverso, atque aliis consistunt legibus illae.
69  Omnia quae pariter nobis


5029. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quoque viribus acta est
67  Lux, ut corpora magna suis; ast ordine longe
68  Diverso, atque aliis consistunt legibus illae.
69  Omnia quae pariter nobis quoque dia Viri mens
70   Extudit exquirens, e magnis addidit ingens
71  Inventum inventis, quin inter caetera summum,
72  Quaecumque anteactis jamdudum aetatibus


5030. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

murus
101  Obstruit, atque sita e latere hoc tegit omnia, et illo.
102  Cum sequitur recta lumen, quod nocte Viator
103  Dum graditur gelida, prospexit, pervenit illuc,
104  Quoque tremens caleat, considit laetus ad ignem.
105   Cum radium Solis clausum in penetrale receptas,
106  Aspicis aerio volitante in pulvere rectos
107  Signari longo lucente in tramite tractus.


5031. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

se flectere quoquam
136  Per sese sinit, et cursus mutare tenorem
137  Primi posse, nisi adveniat vis extera mutans,
138  Causaque de coepto decedere tramite cogens.
139  Proin quoque per sese diffundi lumen oportet,
140   Si nihil obsistat pergenti, per loca longe
141  Immensa, et spatii tractus sine fine vorare.
142  Propterea a nobis spactari sidera possunt


5032. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sine fine vorare.
142  Propterea a nobis spactari sidera possunt
143  Fixa, licet nostras superent distantia cunctas
144  Mensuras, loca nam lumen media omnia tranat.
145   Hinc quoque sit, vigor ut lucis minuatur eundo
146  Pro spatiis in se repetitis; lucidus ingens
147  Namque globus, circa medium qui funditur ignem,
148  Si


5033. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


155   Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans
159   Deduxi loquerer, circum spatiis quae funditur amplis:
160  Nunc quantum est opus, ut possis reminiscier, edam.
161  Nocturnae a flamma remove candente lucernae


5034. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Densa magis lux est, quo sit minor ipsa, vel ejus
156  Quo minor est, mediam qui findit, maximus orbis,
157  Quo minus aut spatium a medio est in se repetitum.
158  Quam tibi rem supera quoque dixi, quam quoque tentans
159   Deduxi loquerer, circum spatiis quae funditur amplis:
160  Nunc quantum est opus, ut possis reminiscier, edam.
161  Nocturnae a flamma remove candente lucernae


5035. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

cuncta volare
302  Per loca: prima prius sed adire, sequentia porro,
303  Dicendum est; quo vis rationem praeter inertis
304   Ducent servatae te res quoque (namque valemus
305  Subjicere id sensu, et diuturnum lucis euntis
306  Nosse iter): ars operae multae tamen, ingeniique
307  Haec praestantis erat: ratio illuc altera defert


5036. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


316  Scrutari pigeat, quae sunt opus, atque ita multis
317  Multa quidem, quae sunt noscenda, evolvere dictis,
318  Tenuia praesertim rerum; nam certior omnis
319   Est ratio, tenues quoque solveres undique nodos.
320   Primo dum Comites illi Jovis orbibus astrum,
321  Quisque suis, obeunt, Soli cum parte feruntur
322  Aversa, densam saepe illabuntur in umbram,


5037. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


389   Cassine, edomuit; leges ea fixit eunti
390  Huic Comiti, tabulisque novis inscripsit, ut inde
391  Praedici possint medii ipsi pene labores.
392  Attamen et suberant discrimina tum quoque quaedam
393  Temporis, ut numeris semper quid fraudis in illis
394   Saepe retentatis esset tamen: illius usque
395  Prodibat praecox labor, aut cunctantior omnis.


5038. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

turbet.
421  Lucis quippe viam (via si majorve minorve
422  Efficit id lucis) Telluris non variari
423  Solum ob mutatum positum debere, sed ipsum
424   Ad Solem Jovis ob positum quoque; namque recedit
425  Plus etiam a Terra, cum plus a Sole recedit
426  Juppiter; unde trium demive addive necesse
427  Tum foret, aut quatuor discrimina particularum,:


5039. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


436  Tunc equidem, dum carpit iter lux aurea, legi,
437  Quam doceo, subici lucem debere negarem:
438  At quia neglecta hac saepe illic lege, fit, horae
439   Dimidiae qui sit par, error, et hic quoque raro
440  Incisae rebus bene consensere tabellae,
441  In quibus est lucis magnum, non omne, viarum
442  Discrimen; Comitum certe debere aliorum
443  Motibus in propriis


5040. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


444   Majus uti multo sit eo discrimine, quod lux
445  Efficeret properans per tot diversa locorum;
446  Motibus inque ipsis primi, interiusque locati
447  Impar esse aliquod quoque, quod discrimina lucis
448  Illa aequet saltem, loca quae mutata sequentur
449   Ad Solem Jovis: haec propriis in motibus ergo
450  Utrisque imparia, ut dico, turbare meantis


5041. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

si copia constet
472  Tramite neglecto lucis, non esse profecto
473  Hunc bene neglectum noscas, non tempore puncto
474   Per loca multa ad nos proin lumina lucis adire.
475  Sic quoque si, quae habeant congesti pondera nummi,
476  Explorare juvet, non privum examine quemque
477  Tentes; invenias siquidem discrimina saepe
478  Esse aliqua: at cumulo simul omnes exige in uno,


5042. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


476  Explorare juvet, non privum examine quemque
477  Tentes; invenias siquidem discrimina saepe
478  Esse aliqua: at cumulo simul omnes exige in uno,
479   Ponderis ut quantum pretiique in quoque receptum,
480  Constituas, nummo; licet aurum dextera saepe
481  Praecidens paulum, quod ferro percutit, erret.
482  Jamque aliquis longa haec tentavit sedulus arte,


5043. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


498  Illa Jovem, ut totidem Lunarum corpora, cingunt,
499   Impulsusque a Sole alios aliosque receptant
500  Atque alios inter turbantes mutua sese:
501  Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502  Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.


5044. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


520  Tractibus his septem reddentur tempora tantum,
521  Hoc genus; a medio radii proin Sole fluentes
522  In Terram debere suos deferre necesse est
523  Ictus hoc ipso quoque tempre, simplicis horae
524   Scilicet octava est quae pars prope: scindere perges
525  Ut loca, sic lucis tempus quoque scinde meantis,
526  Sed jam multa locis exposcere tempora multis


5045. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


522  In Terram debere suos deferre necesse est
523  Ictus hoc ipso quoque tempre, simplicis horae
524   Scilicet octava est quae pars prope: scindere perges
525  Ut loca, sic lucis tempus quoque scinde meantis,
526  Sed jam multa locis exposcere tempora multis
527  Tranandis lucem, ex alia regione petendum est,
528  Nempe a Sideribus, quae fixa vocavimus, altis,


5046. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


701  Finat in medio, magis incipientibus illis
702  Mensibus, aut contra vicino abeuntibus; harum
703   Major ut alterutra est nimirum causa, minorve.
704   Nunc age, si noscas ex his quoque mobilitatem
705  Luminis esse illam, Jovis e famulantibus Astris
706  Quae nuper detecta: reposcere tempora multis
707  Multa locis dubites tranandis denique lucem,
708  


5047. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


754  Res in eas directus item, ut paulo ante probavi,
755  Unde fluunt radii. Conjungi saepe necesse
756  Hunc foret errorem primo, atque excrescere tali
757  Foedere, saepe quoque aut partim adversarier ipsi,
758   Aut prorsus proin aut minui, aut vanescere prorsus.
759  Aequo cum motu, pariterque cientur eandem
760  Res, oculusque plagam spectantes, error uterque


5048. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


763   Ire, oculus parili circum namque impete fertur.
764  Quos at habent oculi proprios, aut corpora motus,
765  Usque adeo ad lucem lenti sunt, error ut ullus
766  Non cadere in sensum possit; cum vix quoque tractum
767  Tam tenuem ipse animus prendat, quo emissa sagitta
768   Evolet, aut praeceps per caelum fulmen agatur
769  Tempore, quo celerat radius


5049. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


788   Convertit glebas habitator, crescere talem
789  Cerneret errorem, quantum impetus ipse propinquum
790  In Solem augetur, si praeter lampada Solis
791  Densatas posset quoque sidera cernere ob auras.
792  Rere itidem tenuem, quem primum diximus esse,
793   Errorem. A luna momento temporis ad nos
794  Lux volat; ex aliis cunctantior accidit astris;


5050. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

decidit alveum,
899  Extemplo madefit lympha, quae non salit alte
900  Tum de fonte procul, sed quae jam eruperat ante
901  Illinc, spumosoque ruit propter pede lapsa.
902  Hoc quoque, cum Solem in rubicundo cernimus ortu,
903   Accidit; in sese Tellus dum volvitur, ejus
904  Dimidium nunc hoc, nunc illud luce rigatur
905  Solis perpetua, radiorumque istud inundans


5051. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


946  Nam numero quocumque immenso vasta locorum
947  Si spatia ipse seces animo, pars ultima nostros
948   Infra ut sit sensus; possis hoc findere parvam
949  Quamvis materiem numero quoque, particulasque
950  Has intus vacuas tumida distendere fronte,
951  Unam dum secti partem circumtegat, una
952  Quaeque suam, spatii, locaque omnes omnia demum.
953   Sic


5052. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

suaque undis, causa profecto est,
1041  Sed suspensa prius, tacitae tum longa quietis
1042  Otia disrumpens, tenui quanquam excita motu.
1043   Sic fieri quoque, cum radios vi cernimus in res
1044  Iruere ingenti, motusque exsurgere miros,
1045  Multa elementa tibi demonstrant notitiarum,
1046  Hoc genus; et primo, ut memini, jam diximus ante,


5053. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

meatus.
1120  Verum quam tenuis lux sit, plus prendimus illinc,
1121  Immanique modo tenuatam findimus ultra.
1122  Crescit in immensum sed adhuc quoque nostra profecto
1123   Vis rationis, eum si plumae, sive papyri
1124  Imminuas motum, decima quam parte cieri
1125  Fingebas digiti, donec non posse videri
1126  Id spatium


5054. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1123   Vis rationis, eum si plumae, sive papyri
1124  Imminuas motum, decima quam parte cieri
1125  Fingebas digiti, donec non posse videri
1126  Id spatium incipiat nobis; quoque crescere quantum
1127  Efficies, si pro pluma, tenuique papyro
1128   Res capias tenues multo, nubila, sumos,
1129  Sithoniae aut unde Aurorae deduximus ortus,
1130  


5055. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1160  Utque oculis subito res intueamur apertis,
1161  Atque ut ne fibrae laedantur, et exurantur,
1162  Ne discindantur fata laeta, at alantur in arvis.
1163   Jam nunc officium hoc geminu quoque percipe lucis,
1164  Quod nos reflecti, et refringi dicimus, esse.
1165  Nempe fit, ut radius tunc reflectatur, eatque
1166  Retrorsum, ad fines geminorum ubi corporum, ut undae,


5056. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1176  Quodque petit radius, non parti tramitem ab ulla
1177  Prorsum inclinatum ad faciem, quae corpora nectit,
1178   Ast alte, interiusque meantem in corpus utrumque.
1179  Duc quoque planitiem, quae tramite constet in isto,
1180  Atque etiam in radii venientis recta meatu.
1181  Altera tum radii reflexave, fractave semper
1182  Hac in planitie jaceat via, opoetet: ab illo


5057. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1200  Ejus pars semper, reflexa, repulsaque retro
1201  Una salit radii, pars altera corpus adibit
1202  Mersa novum: jam si tum venerit ille per axem,
1203  Pars saliens axem releget quoque, mersaque coeptum
1204  Ante sequetur iter, neque ab axe recedet eundo.
1205  At, si cum radius venit, inclinetur ad illum,
1206  Aeque itidem rediens pars inclinabitur, at non


5058. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1315  Interdum numeros, et fines esse colorum;
1316  Rara sed ut constent violatae haec crimina legis.
1317  Fac radius varie nunc inclinetur ad axem
1318  Ingrediens, quoque iter filis mutabitur ipsum
1319  Ingressis varie; quanto inclinatur et ille
1320  Jam magis, hoc etiam mage fila infracta feruntur,
1321  A veterique recens plus distat semita ductu;


5059. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent
1330  Plus radios; quin densa minus quoque saepe videbis
1331  Filorum seriem plus detorquere meantem.
1332  Si radius fugiens de corpore tentet inane
1333  Elabi in spatium; tunc ejus flexibus aequis
1334  Pars


5060. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1386  Obliquum nimis a dextra jaculante recepit.
1387  Protinus idem etenim liquido sorbetur hiatu,
1388  Si venit ex alto, et graviores imprimit ictus:
1389  Ut varius plagae obliquatae hic sit quoque limes,
1390  Pondere pro vario, forma, impulsuque lapilli;
1391  Hic etenim majora viae declivia poscet,
1392  Ille minora, levi ut se possit tollere saltu,


5061. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1393  Protinus et fundum non devolvatur in imum.
1394  Cum petet at radius jam non, ut nuper, inane,
1395  Ast alio immigrans aliud de corpore corpus,
1396  Semper erit quoque, pars una ut reflexa revertat;
1397  Et, si non omnis reflectitur ille, profecto
1398  Altera semper erit confringi debeat ut pars.
1399  Si veniat minus a frangente, ut ab aere in undas,


5062. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Hoc reflexa etiam pars cum discrimine crescit,
1415  Et contra minor est, quae transit, pauperiorque;
1416  Quanquam itidem ratio crescens obliqua meandi
1417  Efficit hoc ipsum, certusque est hic quoque flexus,
1418  A quo nil radii coeptet transire, sed omnis
1419  A facie exsiliat retro, prorsusque remigret.
1420  At si non duo jam diversa, at plurima constent


5063. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1452  Circum et si vertas illud, mutarier ambos
1453  Advertes flexus, pariter perstare sed aequos.
1454  Pro speculo opponeus undam, resilire videbis
1455  Ex undae prima facie quoque flexibus aequis
1456  Partem haud exiguam lucis; vel si ipse metalli
1457  Pro speculo capias vitreum, obvertasque, remitti
1458  Solis ab hoc binam speciem miraberis, alteram


5064. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1481  Sorbeturque ab eo tum corpore parcius intro.
1482  Si vitri argentum subter detergere vivum
1483  Collibeat, magis ipsa et adhuc minuetur imago
1484  Altera, proin prorsus quoque desinet, asperiorem
1485  Si vitro reddas faciem, unde emittitur, illam;
1486  Nam tum sparguntur radii sine lege remissi,
1487  Solaque proin remanet, tum primae frontis imago.


5065. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1519  In latus, atque plaga quacumque inferre cupita.
1520   Hac ope tu radios facili plus flectere pacto
1521  Quoviscumque queas, praedictaque cuncta tueri,
1522  Nec non et facili quoque pacto expendere fractos,
1523  Praecipueque videre, tenorem semper eundem
1524  Servari a radiis accessus inter ad axem,
1525  Illi cum migrant liquidas ex aere in undas,


5066. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1529  Atque ad opus, neu te procul a ratione querare
1530  Divelli: fecere fidem rationibus ipsis
1531  Sensus, mensque horum vario sinc claudicat usu.
1532  Ergo par melicos quoque ad haec inferre lepores,
1533  Versarique diu, neque longo absistere versu.
1534  Hic age, proin mecum vas effice, concava constet
1535  Cui sursum facies, formaque excide pilai


5067. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1575  Ingressus trajecit, et ipsis redditur auris,
1576  Deprendes spatium, quo detorquetur ab axe.
1577  Atque inter fracti spatia, incolumisque meatus
1578  Hic perstare pares positus, quoque, ut ante, videre est,
1579  Inversa ratione tamen, quia vertitur ordo;
1580  Tunc etenim lux de raris ad densa meabat,
1581  At contra nunc de densis, in rara revertit.


5068. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

descenderit illinc
1647  Qui limbo ejaculatus, itemque aliis aliorum
1648  Missorum e medio mediis tingetur ibidem
1649  Filis, ut nequeant dignosci proinde colores.
1650  Adde quoque, ipse suos si puncto mitteret uno
1651  Tantum Sol radios, quia plures inde veniret,
1652  Haud fore, ut excepit vitro, frons utraque cui sit
1653   Inter se distans aeque, non fila colorum


5069. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1653   Inter se distans aeque, non fila colorum
1654  Confundant, aliisque alia involvantur in uno
1655  Juncta loco; siquidem radius, qui fronte priore
1656  Vitri dividitur, quoque frangi a fronte secunda
1657  Egrediens debet, partemque revolvere fila
1658   Rursus in oppositam, quae proinde per aera ductu
1659  Debebunt aeque inter se distante meare;


5070. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

revolvunt
1710  Se tantum egressu; varie inclinata priori,
1711  Qua venere, plagae proin egrediuntur in auras.
1712  Si, quam sunt primo in partem detorta, in eandem
1713   Post quoque franguntur, multum discedere fila
1714  Tum poterunt a se, et seorsum monstrare colores.
1715  Quare tum quodvis cum filum debeat oras
1716  Diversas petere egrediens, quam quo prius ibat


5071. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illinc,
1763  Nimirum quo venissent, nisi fracta fuissent:
1764   Haec igitur regione suum se flectere in orbem
1765  Debent diversa, quam qua sunt rubra locata:
1766  Sic quoque cuncta suo viridantia fila maniplo
1767  In media statione suo sese orbe coercent:
1768  Filorumque aliis implentur ab orbibus omnes
1769   Qui superant tractus a summo margine ad imum:


5072. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1806  Discendunt spatio diversi, abeuntque vicissim.
1807  Ne nimium, nimiumque tamen tenuare foramen
1808  Proinde velis, rara advenient nam fila colorum.
1809   Neu nimium longo tractu quoque distet imago,
1810  Debile plus aequo nam prodit denique lumen.
1811  Porro proficies, aloque a fonte tumultus
1812  Vitabis, vitrum si citra ultrave triforme,


5073. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1849   Nunc rubicundus eat, viridis nunc, caeruleusve
1850  Trans vitrum splendor; viridi munus attamen ille,
1851  Caeruleo viridis refringitur; et rubicundus
1852  Qui fuit ante, rubet quoque tum, viridisque virescit,
1853  Caeruleus, qui caeruleus jam venerat, exit.
1854   Ergo prius vitrum, radium dum frangeret, illi
1855  Si varium induxisse modum, et tinxisse colore


5074. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1853  Caeruleus, qui caeruleus jam venerat, exit.
1854   Ergo prius vitrum, radium dum frangeret, illi
1855  Si varium induxisse modum, et tinxisse colore
1856  Diverso potuit; potuisset nunc quoque vitrum
1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut


5075. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1857  Hoc aliud viridi de luce effingere rubram,
1858  Flavam, et caeruleam, quae sunt et cumque colorum
1859   Caetera; vel contra de rubra, caeruleave,
1860  Aut alia quacumque, alias quoque, in ordine quot sunt
1861  Septeno, formare, modove invertere demum
1862  Quocumque, et mutare. Colorum vel simul omnem
1863  Si recipis speciem,


5076. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1918  Flava, et caerulea. At si sint purissima vitri
1919   Corpora, qualia habet, terrasque Britannia in omnes
1920  Cocta suis mittit fornacibus, omnia cernes,
1921  Quae docui, atque rudi facies quoque cognita vulgo,
1922  Et pueris pariter mirantibus, atque puellis,
1923  Ut ludum ostendes facilem, et spectacula grata.
1924   Omnibus a filis candorem existere junctis


5077. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1924   Omnibus a filis candorem existere junctis
1925  Inter se, nitidumque jubar jam noscere possis,
1926  Si dicenda velis tentare, itidemque colorum
1927  Immutabile ab his munus quoque discere rebus.
1928  Cum triquetro e vitro speciem septemplice fuco
1929   Finxeris, objecta tum collige lente receptem,
1930  Ut distracta prius coeant modo fila, brevique


5078. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2083  Qui geminas aures insedit, proinde nec aequas
2084   Exposcit causas, animum percellat ut aeque.
2085   Quis quibus a silis porro color exoriatur
2086  Commixtis, ratio quaedam est quoque pervia nobis
2087  Scrutandi: in partes septem proin unius orbis
2088  Divide iter flexum in gyrum, respondeat harum
2089   Quaelibet ut puri spatio cuiusque coloris.


5079. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2207  Fracta minus quae sunt, alio haud confusa colore.
2208  Sic fucata illos signabit simbria fines
2209   Alba et nigra inter loca; sic ubicumque minorem est
2210  Transitus ad lucem, duci quoque simbria debet,
2211  Non tam clara tamen, neque vivo tincta colore;
2212  Nam quae fila locis a splendidioribus adsunt
2213  Fracta magis, cum


5080. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2225  At vitrum si tu triquetrum sic deinde revolvas,
2226  Ut rem fila magis depressam ostendere possint;
2227  Quae viola est, minio depressior apparebit.
2228  Quapropter videas rufis magis hic quoque filis
2229   Infringi, violae faciunt quae fila colorem.
2230   Hoc discrimen idem cernas quoque, si penetrali
2231  Clausus in obscuro figas in parjete eandem
2232  Partim


5081. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2227  Quae viola est, minio depressior apparebit.
2228  Quapropter videas rufis magis hic quoque filis
2229   Infringi, violae faciunt quae fila colorem.
2230   Hoc discrimen idem cernas quoque, si penetrali
2231  Clausus in obscuro figas in parjete eandem
2232  Partim puniceam chartam, partimque rubentem,
2233  Quam tamen obvolvas transverso stamine nigro
2234  


5082. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

luce uberiore locare,
2259   Excerptae quam si varia res parte, modoque
2260  Multiplici inter se collatae mutua, easdem
2261  Nos ad notitias non uno tramite ducant;
2262  Haec quoque, quae rerum, genus hoc, dicenda videntur,
2263  Percipere aequo animo, mentemque advertere debes.
2264   Nimirum, veluti quoque lucis diximus ante,
2265  Rerum itidem mixtos septenos percipe sucos


5083. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2261  Nos ad notitias non uno tramite ducant;
2262  Haec quoque, quae rerum, genus hoc, dicenda videntur,
2263  Percipere aequo animo, mentemque advertere debes.
2264   Nimirum, veluti quoque lucis diximus ante,
2265  Rerum itidem mixtos septenos percipe sucos
2266  Candorem efficere; at permixti non simul omnes
2267  Si sint, verum aliqui, quendam formare colorem,


5084. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2356  Pulchra sub specie, vultuque latere decoro.
2357  Ostendit quidam aspectu, quia deficit ipsi
2358  Et color, et pulchro veniens de corpore virtus.
2359   Propterea in nostris quoque vestibus addimus auro
2360  Argentum, clarosque alios, rutilosque colores,
2361  Ingredimur cum conventus, spectacula, pomas,
2362  Atque ideo a sociis plausum, et speramus honores.


5085. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2380  Hinc est pulchra dies, nostris velamine dempto,
2381  Quandoquidem ante oculos terram, mare, nubila profert
2382  Tot mutata modis, radiisque tot illita lucis:
2383   Nox quoque pulchra, aperit quia caelum et lucida signa:
2384  Nocte dies tamen est multo jucundior ipsa,
2385  Quod longe varios praemonstrat amica colores.
2386  Praeferimus ver autumno, brumaeque nivali, et


5086. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


5  Nota sequi cupidus vestigia. Nympha sed amens
6  Interea durae riguit moerore repulsae,
7  Saxum facta, loquax tamen, atque audita remittens
8  Ultima verborum: nec tum quoque sortis iniquae
9  Hujus cum miserebat; erant sibi spicula cordi,
10  Solaque montanis in saltibus excita praeda.
11  Illimem tame nad fontem lassatus ab aestu
12  Ut


5087. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

eandem
344  Seu quo conspicias obliquior, accidit inde
345  Hoc lucis minus ad sensum, et mage languida vis est.
346  Sic mediam cum luce pilam Sol irrigat, illa
347  Quam quoque tu spectes Solis regione nitentem,
348  Comparet discus veluti, qui lucidus aeque est
349  Undique; quandoquidem quas partes augmine cernes
350  Aequali, aequa etiam conspergi luce videbis.


5088. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mittente a corpore distas,
370  Imminui plus quam tanto vim luminis ejus,
371  Nimirum spatiis in sese pro repetitis:
372  Nec non et reflexa, velut quoque diximus ante,
373  Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum
374  Sint paria) abductum quibus est, quod lumina mittit
375  Ex sese corpus diffundens, Solis uti fax,


5089. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


584  Omnis aërio tractu, circumque tumescit,
585  Ut pila, quandoquidem liquidis est partibus undae
586  Mutua vis quaedam, qua se conjungere tentant,
587  Conque ligare; ideo foliis quoque juncta tenetur
588  Gutta, suo compressa licet sit pondere paulum.
589  Dimidia est igitur pars guttae desilientis
590  Exposita ad solis radios, latet altera contra.


5090. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


590  Exposita ad solis radios, latet altera contra.
591  Hi partim redeunt post ictum, ubicumque rotundam
592  In guttam incurrant, septenaque fila reportant;
593  Partim intro subeunt compti quoque, compositique
594  Omnigenis filis: filum intro quodque receptum
595  Recto calle meat, pertingat donec ad oram
596  Adversam, qua tum pars libera prodit in auras,


5091. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Flectitur iugrediens, paulum tamen, atque revertit
660  Paulum diverso reflexum calle, meatus
661  Quam prior est; regioque viae, discurrit in auras
662  Qua porro elapsum, paulum inclinata quoque extat
663  Ad regionem illam, qua discurrebat id ante.
664  Has geminas tu deinde vias, quarum altera lumen
665  Sistit ad ingressam, post egressum altera defert,


5092. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


668  Paulatim medio fac ab axe recedat ad oram
669  Intrans alterutram sursum, deorsumve; sit isto
670  Tunc iter obliquum pacto magis intorquetur, et intrat
671  In guttam deducta magis via, quoque reflecti
672  Debet lux, punctum mutatur, quoque revertit
673  Tractus, quoque situ post exit, quaque recedit
674  Deinde plaga: his rebus mutatis omnibus, illum


5093. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


669  Intrans alterutram sursum, deorsumve; sit isto
670  Tunc iter obliquum pacto magis intorquetur, et intrat
671  In guttam deducta magis via, quoque reflecti
672  Debet lux, punctum mutatur, quoque revertit
673  Tractus, quoque situ post exit, quaque recedit
674  Deinde plaga: his rebus mutatis omnibus, illum
675  Mutari pariter flexum fateare, necesse est.


5094. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

isto
670  Tunc iter obliquum pacto magis intorquetur, et intrat
671  In guttam deducta magis via, quoque reflecti
672  Debet lux, punctum mutatur, quoque revertit
673  Tractus, quoque situ post exit, quaque recedit
674  Deinde plaga: his rebus mutatis omnibus, illum
675  Mutari pariter flexum fateare, necesse est.
676  Certe illum agnosces, solerti singula mente


5095. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

altoque volatu
941  Longe abeunt fretae volucres pernicibus alis,
942  Interdum totum videant de nubibus orbem
943  Pingier, atque Irim sua jungere cornua plenam.
944  Tu quoque conscenso ramorum culmine summo
945  Arboris, est ad rorantem quae consita fontem,
946  In guttis vacuas dispersis subter in auras,
947  Sole novo integrum despectes Iridis orbem,


5096. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


979  Denique qua violae funduntur, fundier illa,
980  Parte minore sui tamen, omnes est opus ora.
981  Languescunt violae proin, pallescuntque per auras;
982  Praeterquam quod lux quoque per se pallida earum est;
983  Quapropter debent cum fuscis aëris auris,
984  Nimbosoque die confundi, atque imbribus atris.
985  Omnia quae potis es, magno, minimoque docemus


5097. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1038  Interdum videre; ut sparsas rore per herbas
1039  In pratis, cum Sol caput effert mane recenti,
1040  Roscidus humor enim radios infringit, ut imber;
1041  Et cum transpicitur quoque parvae pulvis arenae
1042  Ad solem vitro convexo; ut caetera multa
1043  Praeterea, postquam radios hausere, nitescunt.
1044  Interdum quoque Luna sua curvarier Irim


5098. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

imber;
1041  Et cum transpicitur quoque parvae pulvis arenae
1042  Ad solem vitro convexo; ut caetera multa
1043  Praeterea, postquam radios hausere, nitescunt.
1044  Interdum quoque Luna sua curvarier Irim
1045  Luce facit; sed rara quidem spectacula caelo
1046  Haec tuimur, quoniam reflexaque, fractaque saepe
1047  In guttis nimium tenuantur languida per se


5099. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1073  Lucentem ducent circum, claramque coronam
1074  Undique, non vero flexam tamen orbe, sed ovi
1075  Ad speciem accedente, ut terrae obliqua manebit.
1076  Hac quoque nocturnos ornabit Cynthia vultus
1077  Crebrius; haec caeli nimirum nostra carebit
1078  Cum pars luce alia, lucentem ubi cernimus orbem.
1079  Nunc age, cur radiis oculorum ambage refractis


5100. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1137  Quam coëant, radii; confusa apparet imago
1138  Propterea, nisi quae longe distantia rerum
1139  Monstret; namque minor radiorum hinc angulus exit;
1140  Proin cito convenient: vitris quoque fessa juvetur
1141  Convexis oculorum acies, ut muneris unam
1142  Tunc obeant, quam lens debet crystallina, partem.
1143  At quibus et turgescit, uti turgere necesse est,


5101. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

debet pro re, quae cernitur; ipse
1150  Proin ut funiculis oculi suspenditur arce
1151  In media, possunt qui tendi plusve minusve,
1152  Aut paulum adduci quoque, deducique vicissim.
1153  Distantum rerum, vicinarumque fluentes
1154  Per radios igitur fieri tum debet imago,
1155  Parvarumque itidem, ut puncti nigrantis in alba


5102. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1189   Crustarum sola labuntur, confracta meabunt
1190  Ipsa minus, quam cuncta aeque densissima si sint,
1191  Proptereaque ipsi paulo quoque serius axi
1192  Occurrent, quo nempe occurrunt caetera fila,
1193  Quae minus a latere adveniunt, medioque propinquant.
1194  Natura in nostro crystalli humore videtur


5103. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1194  Natura in nostro crystalli humore videtur
1195  Hanc artem tenuisse; etenim compingitur idem
1196  Crustis, quae densae ad mediam mage sunt regionem.
1197  Attamen haec quoque sunt, quae filis de genere uno
1198  Prosint, ast aliis contra obsint; praetereaque
1199  Prosint tantum uni rerum spatioque plagaeque,
1200  Mutatis contra rerum spatiisque, plagisque


5104. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1233  Majorique minor spatio est vigor, atque potestas:
1234  Quin infinite minor est; proin unica possit
1235  Sentiri, medio tantum quae plaga fit orbe.
1236  Et licet ad medium hoc veniant quoque non sua fila,
1237  Ex aliisque cadant diversa fluentia punctis,
1238  Non tamen illa prior turbari possit imago. 1245
1239  At si trans tenebras prospectes undique densas


5105. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

unde videntur
1329  Directi effugere, ex alia jam parte receptus:
1330  Certe fictus is est, dicique vicarius idem
1331  Possit propterea, seu forte precarius, ipsis
1332  Ut quoque de speculis non multo diximus ante.
1333  Ast ea si fuerit lens aeque concava utrinque,
1334  Luminaque inter se parili distantia tractu
1335  Excipiat, faciet porro mage lata meare


5106. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

meabunt
1347  Inter se spatio, et focus ille vicarius ibit
1348  Tractu infinito, ut non usquam appareat esse.
1349  Se densantia adhuc magis illa venire putato,
1350  Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura


5107. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1432  Proinde suo sic ipsa situ remanebit imago,
1433  Ut si tantum oculis spectasses, recta stabit.
1434  Intra sic oculum cum rerum crescat imago,
1435  Pallidior fieri debebit, ni quoque crescat
1436  Lux oculum ingrediens a rebus; copia nam par
1437  Lucis debilitatur, ubi loca per magis ampla
1438  It diffusa; sed huic facile est occurrere damno;


5108. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1436  Lux oculum ingrediens a rebus; copia nam par
1437  Lucis debilitatur, ubi loca per magis ampla
1438  It diffusa; sed huic facile est occurrere damno;
1439  Namque tubo fit, cum spatiis ut lux quoque solis,
1440  Uno tot radii de puncto quolibet intrant,
1441  Orbem quot possunt pupillae trajicere arctum:
1442  At cum vitra tubis inclusa adjungimus; illi
1443  Jam tot


5109. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1513  Qui coëant alia, et possint confundere fines.
1514  Quapropter certo, et claro fit limite imago,
1515  Nec pallescenti paulatim desinit ora.
1516  At tubus, e genere hoc quoque, quod reprendere possis,
1517  Quiddam habet, atque novum vitium prodire videtur
1518  E vetere, abscisso velut hydrae e vertice vertex.
1519  Usque tamen leviora manent incommoda, quippe


5110. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

altera vitri
1528  Emittitque a se lens, omnes mutua flectunt
1529  Introrsum; proin qui demissior ibat, in altum
1530  Insilit, et contra delabitur altus ad imum.
1531  Hoc quoque devites tamen, interponere lentes
1532  Tum tibi si libeat geminas, armare quaternis
1533  Arte hac proinde tubum, geminus bene congruat omnis
1534  Ut vicinarum focus una, conveniatque;


5111. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

omnia vero.
1546  Tunc in ea coëuntum oculus regione locatus
1547  Omnes hos fasces simul excipit, effigiemque
1548  Auctam, et finitam haud incerto limite cernit.
1549  Hic quoque jam fasces coëuntes denique in ipsa
1550  Pupilla, flexu sese inclinare vicissim
1551  Majori tanto debent, quam quem sine vitris
1552  Conficerent radii, quanto vicinior extat.


5112. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1634  Praeterea augeri quia primae lentis hiatus
1635  Rerum ipsa debet cum mole, extendere forsan
1636  Si nimis hanc libeat, tantus debebit hiatus
1637  Esse, globum ut superet lentis quoque, nec fatis orbis
1638  Integer esse queat. Quantum at dispergier inde
1639  Esset opus radios! quod ne contingere possit,
1640  Nunc lens prima globi parvo de segmine confit.


5113. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1675  Aut novies etiam, ter eam si increscere cordi est.
1676  Ipse tubum sed jam producas, atque secundam
1677  Non mutes lentem; quod molis, imaginis illud
1678  Augmen erit; nec non quoque tunc excrescere primae
1679  Tantundem pariter debebit lentis hiatus,
1680  Constet imago eadem ut tunc aeque clara; sed orbes
1681  Dilatantur ab hoc auctu, queis fila colorum


5114. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1713  Si libet, antistes, Pindi ipse ad culmina primus
1714  Deferam, et aonii suspendam parjete templi.
1715  Hanc teneris manibus noctu versate diuque
1716  Gaudentes, et ad hanc doctum quoque dicite carmen;
1717  Praecipue laudate Senem, immortalia post tot
1718  Munera, divino qui nos hoc munere ditat.
1719  Lentes hic vitreas, refractam jungere lucem


5115. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1877  Et puncti fit imago, loces tu scilicet orbem,
1878  Interius qui sit vacuus; quod cernitur intus,
1879  Ut bene distingui haud confuso limite possit;
1880  Praeterea quoque fila loces subtilia, ut ante
1881  Diximus, ut valeas mensuras prendere certas.
1882  At tubus hic alios superat, longeque relinquit
1883  Omnes post sese, nequeant in multa retexi


5116. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

prodere mores.
1886  Proin queat augeri multo magis, et simul ipsa
1887  Effigies non confundi, distincta sed esse.
1888  Attamen hic aliquid culpes quoque, nempe nitorem
1889  Non specula ipsa diu purum servare valebunt;
1890  Quandoquidem salibus, quadam et rubigine fusca
1891  Turpantur, clarumque jubar texere metalla,


5117. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

metalla,
1892  Impediuntque, aciem species ne clara lacessat.
1893  Praeterea quamvis non jam specula ista retexant
1894  Pulsantes radios, at lens geminata retexit.
1895  Adde quoque errores, speculorum ex orbe cavata
1896  Huc infert quos forma, rotundaque segmina, lentes;
1897  Ut puncto ex uno digressi corporis unum
1898  Non bene conjungi radii, et concurrere possint


5118. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1908  Et valido ventorum agitatas verbere quercus;
1909  Mercuriique itidem, Veneris, Martisque tuamur
1910  Haec super ore eadem, diversa aut multa notemus
1911  Nostris a rebus; nec tu quoque magne latescas
1912  Juppiter, aut Saturne, tuusque ille annulus ingens,
1913  Vestraque, quotquot sunt, famulantia sidera circum;
1914  Atque ita distantum longe sit nuncia rerum


5119. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1965  In lunae facie quaedam mutarier annis:
1966  Nempe novas urbes condi, veteresque perire,
1967  Commutare suos, diverso et labier alveo,
1968  Inductasque mari quoque terras, et mare terris.
1969  Quae cum contingerint, uni referenda profecto
1970  Cuncta Repertori fuerint, qui protulit artem,
1971  Cernereque edocuit reflexos per radios res


5120. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1981  Lentium in his, vitrique sed est communior usus.
1982  Hinc longe nobis jucundus et utilis extat
1983  Naturam parte hac alia prospectus in ipsam.
1984  Juverit idcirco, genus hoc, quoque nosse tuborum
1985  Quam variae partes, qui sit modus. Est tubus, una
1986  Cui tantum vel lens, vel vitri parva rotundi
1987  Est inserta pila; est itidem cui vitrea septa


5121. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2006  Lens, quae prima, ad rem quaeque est conversa propinquam;
2007  Altera lens propior non tam tumet, ut neque porro
2008  Altera, quae media interdum in regione locatur.
2009  Hic quoque perfacile est cognoscere, quidquid oportet,
2010  Ut distincta simul rerum sit, et aucta figura,
2011  Scilicet ut supera jam dictum est; clara sed esse
2012  Non poterit, limen nisi de flammante


5122. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

luce
2034  Tenuia detortâ, vel quae convertere possint
2035  Quo radios vis cumque eruptos lentibus, atque
2036  Projicere, et quovis rerum deferre figuras.
2037  Sic quoque in obscuro thalamo si adjungere rimae
2038  Exili tentes tubulum hunc, extraque fenestrae
2039  Adfixum speculum sic vertere, solis ut ictus
2040  Exceptos intro rimâ transmittat aperta


5123. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

longam
2125  Corpora, praeterea brevia ipsa, rotundaque prorsus.
2126  Non aliis in rebus item pertingimus in tam
2127  Tenuia? viventum corpuscula nonne reperta
2128  Sunt quoque, queis acies ferri vel summa sit ingens
2129  Atque patens campus, quo possint exspatiari
2130  Effusa, et faciles huc illuc edere saltus?
2131  Jamque quot in foliis, in truncis, inque medullis,


5124. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et generis distentum est undique nostri
27  str. 493
28  Imperium res in varias, quas flectere nostro
29  Exin arbitrio datur, atque inducere flexas,
30  Quo libet, et nostras quoque vertere in utilitates.
31  Nempe hoc Naturae dominari est, scire, quid ipsa
32  Moliri queat, et languenti adjungere vires,
33  Et multis aptare modis, facilemque movere,


5125. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


137  Ut quo te inducam prorepens, quo licet, illic
138   Insistas. Flexus radii quo adstrictior illam
139  Ad faciem fuerit, majora exurgere contra
140  Intervalla opus est, quoque amplior ille, minora.
141  Jam si illa resilit radius de fronte, reditque,
142  Exoriuntur eo tunc intervalla repulsu
143  Non alia, in corpus, quam quae intra exorta fuissent,


5126. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


210  Non transisse, retro verum exsiluisse videbis;
211  Crassior ast et adhuc paulo si lamina constat,
212  Trajiciet rursum in lentem, contraque revertet
213  Rursum, si vel adhuc quoque paulo crassior illa est.
214  Et sic deinde vices mutabit pro ratione
215  Aërio tractus, qui sit tranandus, ut illac
216  Transeat, ast istac nequeat transire, iterumque


5127. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

aqua ut insinuetur,
233  Humens non eadem dabit intervalla videri
234  Lamina, quae prius, inter se licet ordine eodem
235  Constent, at primis tantum distantia filo
236  Uno in quoque, velis ut si tres reddere partes
237  Illis, haec partes sit habere necesse quaternas;
238  Est etenim tanto lucis subeuntis in undam
239  Accessus rectam ad regionem major ab auris.


5128. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ambire foramen
283  Aspicies medium diversis orbibus, atque
284  Prodere se varie, suaque intervalla docere.
285  Concipe jam reddi partem, quae recta revertit,
286  Qua venit quoque recta, via; hanc, dum trajicit intrans
287  In primam speculi faciem, constare necesse est
288  In vice trajectus facilis, constare secunda
289  Post facie facilis regressus in vice contra,


5129. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

una. Varias inducere pergas
351  Si porro formas speculo, distendier illos
352  Aspicies tantum, quantum lex ista reposcit.
353  Tot bene clarata rebus jam lege videbis
354  Hoc quoque firmatum: cum discessere meantes
355  A facie radii semel, atque abiere remota,
356  Ut libet, in spatia, haud mutari prorsus eundo,
357  Ante vices quae jam fuerant, manet una viaï


5130. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


426  Cera velut, pinguisque animantum e corpore succus,
427  Aëriis quoniam implentur frigentia bullis,
428  Intra quo glaciem dispersus clauditur, hic fit
429  Clara minus glacies; proin nix quoque prorsus opaca est;
430  Nubila quina junctis exorta vaporibus undae,
431  quantumvis levia, et vacuis pendentia in auris,
432  Solem ipsum, caelumque tegunt caligine caeca;


5131. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et naturam ludere scena.
485  Proinde uno textu quae paulo crassior extet,
486  concipe lamellam, cujus fila omnia primam
487  In faciem incurrant parte advenientia quavis.
488  Quoque in filorum genere uno, haud omnibus una
489  Cum vicium tum sit ratio, verum altera perstent
490  In vicibus facilis transmissus, altera contra
491  Regressus facilis; trans debent mittere sese


5132. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


528  Illud idem queat, atque ex uno surgere bina?
529  Jam quid fiet? erit, filis sors omnibus una
530  Ut sit purpureis, mutata nam vice cuncta
531  Retrorsum redeunt, vicinis fors quoque filis
532  Unum intervallum est istud; proin illa reverti
533  Tum cernes etiam; at fors accidet, aurea fila,
534  Rubraque non unum numerent sibi,


5133. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


578  Et claro fulgore rubentem, coccineumque:
579  Tertia purpureum dat, eoa et gente remissum,
580  Caeruleumque etiam, viridem, flavumque, rubrumque,
581  Mixtum et caeruleo rubrum quoque: quarta colorum
582  Agmen agit, prope caeruleo perfusa virore,
583  Simplex inde viror, flavescens inde subibat,
584  Lux rubra postrema est: paulum viridantia profert


5134. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in eadem parte colorem.
687  Auris insinues sed si pro tenuibus undas
688  In medium, natura quibus mage densa, potensque est,
689  Quamvis instabiles quoque tum, tamen esse colores
690  Instabiles minus aspicies; contraque manebit
691  Una horum species prope non mutata, liquenti
692  Aëre si distenta natet lamella, vel undae,


5135. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


706  Densior, et tenui praecingitur aëris aura,
707  Aut res siqua alia est subtilis, raraque circum,
708  Aut spatio, quo languidius nihil extat, inani.
709  Praeterea quoque scire licet, quam crassa sit omnis
710  Pars ea multiplex, quaevis qua corpora constant,
711  Corpora diversos a se mittentia fucos:
712  Hoc facile ex ipsis annellis nosse colorum


5136. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

quapropter corpora eodem
728  Tinguntur, quo tincta foret lamella, colore.
729  Praeterea his aliis in rebus fragmina possis
730  Lamellae multis quoque partibus assimilare
731  Corporum, uti pictis per caudam, aut colla volucrum
732  Pennis, quae varios varie conspecta colores
733  Praebent, ut varios varie quoque lamina visa.


5137. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


730  Lamellae multis quoque partibus assimilare
731  Corporum, uti pictis per caudam, aut colla volucrum
732  Pennis, quae varios varie conspecta colores
733  Praebent, ut varios varie quoque lamina visa.
734  Ergo subtilem lamellam imitata pilis est
735  Pluma suis: qui per teretes excrescere fibras
736  Debent, per graciles folia ut tenuissima ramos.


5138. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


734  Ergo subtilem lamellam imitata pilis est
735  Pluma suis: qui per teretes excrescere fibras
736  Debent, per graciles folia ut tenuissima ramos.
737  Lamellam hanc itidem quoque tela imitatur Arachnes,
738  Nec non et mutant cum serica fila colores.
739  Adde, quod in lanae, vel ferum splendida texta
740  Si facias olei, vel aquae penetrare liquores,


5139. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


780  Ullâ aliâ tot se nunc his circundare fucis,
781  Nunc illis, quam quae molis diversa globorum est?
782  Nunc ut, quam crassas habeant quaecumque minores
783  Corpora particulas, itidem quoque scire per illos
784  Annellos possis, partiti quos sumus ante
785  Multas in series, harum reminiscere; nosces
786  Unum quandoquidem non saepe redire colorem;
787  Cumque


5140. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

colorem
808  Multarum, aut rubeum; quin lumine lumen in alterum
809  Itur ab uno, ut succus ab illis evolat humens,
810  Particulaeque coloratae stipantur, et una
811  Fors quoque concrescunt constrictae glutine denso.
812  Jam viridis color ille uno ordine stare colores
813  Indicat, in quos paulatim immutatur abitque;
814  Qui quamvis non sint saturi plerumque, tamen sunt


5141. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


905  Haec alio, ut partes alia sint mole, locoque.
906  Sic color attritis albentum, conque minutis
907  Partibus in nigram prorsus convertitur umbram
908  Degener; in serie quoque prima ut nempe videmus
909  Nigra loca albenti subito contermina luci.
910  Ut tamen invenias, quam crassis partibus extent
911  Alba metalla suis, frangentes id pete solers


5142. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


950  Corpora propterea Phoebi magis igne calescunt
951  Nigra, atque ardescunt citius; quod possit oriri
952  Partim a multiplici spatia intra angusta refracta
953  Luce, atque admissa; partim quoque particularum
954  Tenuium ab attritu facili magis, atque tremore.
955  Denique scire licet, cur accidat, atra propinquet
956  Saepe ut caeruleae species, et caerulea atrae;


5143. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


995  Non exinde queant etenim reflectier ulli
996  In nostras acies radii, non ulla venire
997  Lumina, rerum ita nec parvarum sensus oriri
998  Ullus, notities animo quoque surgere nulla;
999  Pellucent siquidem haec corpuscula inepta colori
1000  Nunc opus est causas tantarum inquirere rerum,
1001  Et cur se radii


5144. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

auris,
1014  Multa opera, et filis perquam subtilibus apta.
1015  Non ita nos certe finxit natura: ministrat
1016  Sed dum intra, quodcumque opus est rationis ad usus,
1017  Res quoque nos voluit multas extrinsecus ire
1018  Quaesitum, ratio subigat quas deinde receptas,
1019  Vertat et in varios cultus, formasque, modosque,
1020  Seque exerceat intus, eoque nitescat ab usu.


5145. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tympana murum,
1048  Aerave, percipias sonitum cis ipse locatus;
1049  Inflectuntur enim fluitantes ad latera aurae,
1050  Et retro positas aures sensumque lacessunt.
1051  Cur quoque non itidem lucentes aetheris undae
1052  Si quid obest, inflectantur, neque tympana possis
1053  Trans murum pariter pulsata, nec aera videre?
1054  Materies an pressa fluens non undique debet


5146. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

viribus extra?
1079  Quod fit enim, radiis cum accenditur ignis in unum
1080  Collectis, horum naturam deliquat esse
1081  Igneam; id ex aliis pateat quoque rebus eundo
1082  Per varias ita res, et protinus evolüendo.
1083  Cum sunt jacta semel corpuscula parva vaporum,
1084  Hoc genus, in vacuum, recta regione meabunt,


5147. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1086  Nec minus et debent coepto procedere cursu,
1087  Corpora vel per iter veniant obiecta, neque ullas
1088  Ferre moras, quoniam tam tenuis, tamque minutus
1089  Est vapor, et tam sunt quoque pervia corpora, tamque
1090  Plena foraminibus quavis de parte viisque,
1091  Nil plerumque moram ut facere, aut inflectere possit.
1092  Quod tamen inflectit coepti de tramite cursus,


5148. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1094  Vis quam particulae, queis obvia corpora constant,
1095  In lucem exercent pellentes, sive trahentes;
1096  atque ut par uno est in corpore particularum
1097  Natura, uno in quoque pares sunt corpore vires.
1098  Viribus exstimulata aequalibus oppositisque
1099  Proin lux cum fuerit,nusquam intorquere meatum
1100  Cogitur, aut ullos obices tolerare morasque.


5149. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

morasque.
1101  Corporis interni vel septa foramina si sint
1102  Undis materiae fluidis queiscumque, vapori
1103  Lucis uti sit iter rumpendum, non plaga cursus
1104  Tum quoque mutari poterit: mutabitur una
1105  Mobilitas propter restantem undam, atque morantem.
1106  Sed super a dictis in eodem corpore non est
1107  Mobilitas lucis mutarier ut videatur;


5150. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1180  Multiplex variusque colorum? nonne videtur
1181  Undique frons similis? cur haec jacit, illa colores
1182  Aut hos, aut illos sorbet, vel denique nullos?
1183  Pro crassa varie lamella num quoque constet
1184  Partibus in facie varius situs, atque figura?
1185  Deferat et radios fors tam bene, ut omnibus, uno
1186  Qui sunt in genere, aut rimis transmittere apertis


5151. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

intersita rimis.
1244  Undai latices auro tibi sunt leviores,
1245  Partibus ut denis decedant atque novenis
1246  Ponderis; idcirco tantundem sunt mage rarae.
1247  Ast itidem quoque tam rarum deprendimus aurum,
1248  Ut facile argentum admittat sub viscera vivum,
1249  Elabi trans se tacitam et non deneget undam:
1250  Namque cavo includunt undam auro, deinde prementes


5152. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1279  Mole suus rebus color advenit: inter easdem
1280  Jam si particulas recipi intervalla viarum
1281  Tanta putes, vacua ut constent spatia aequa repletis,
1282  Deinde has particulas aliis quoque partibus esse
1283  Compositas, spatio ut medio exaequentur inani,
1284  Porro alias aliis contextas semper, ut aequum
1285  Pleno sit spatio spatium, quod inane relictum est,


5153. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1432  Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433  Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
1434  Quamvis clivosa, scruposaque, inque pedita:
1435  Scilicet haud facili possis quoque tendere gressu
1436  Sublimis properans ad summa cacumina montis,
1437  Qui superet nebulas, fuscantesque aethera nubes,
1438  Prospicere unde queas circum, longeque videre


5154. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1458  Utrorumque parem collatam; proinde necesse est
1459  Aequales cum sint in cunctis mobilitates
1460  Particulis, quibus est eadem natura, sub oras
1461  Quasviscumque ierint ingressae, ut par quoque constet
1462  Intervallorum ratio, quae diximus, illis
1463  Isdem in particulis, sintque ordine semper eodem,
1464  Nec varia inter se variis pro flexibus extent.


5155. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

magis, ut libet, illa
1469  Denique ut egressus medio distabit ab axe,
1470  Sic debere etiam, si primo a corpore ad imum
1471  Transierit subito, parili quoque ab axe recessu
1472  Distare, accessuve; quod a regione fit una
1473  Quandoquidem in corpus radio ingrediente secundum,
1474  Id fit ab opposita radio egrediente, peritque


5156. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

sic caetera nullum
1478  Discrimen faciunt radii in regione meantis.
1479  Haud aliter quam forte talento ditior unum
1480  Si fiam ob jactum, et tantundem ditior ipse
1481  Tu quoque, detineat sed te tamen alea pernox
1482  Praeterea paribus variantem impendia lucris;
1483  Par utriusque fuat, quantumvis empta labore
1484  Impare, mi parvo victoria, sed tibi magno.


5157. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a Sole profugit.
1512  Jamne coloratas septenae percipis ire
1513  Lucis particulas, diverso ut quamque meatu,
1514  Cum nova diviso transmittunt corpora tractu,
1515  Sic quoque diversa fugiendi mobilitate?
1516  Utque nitens violae mutari plus via debet
1517  Trans mage confringens corpus; debere fatendum est
1518  Sic celerare magis, cunctosque anteire colores;


5158. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1525  Sideribus constet, qui in luce est, annuus error,
1526  Atque hoc diversis in septem quaerere filis
1527  Scilicet a triquetri discretis corpore vitri;
1528  Error debet enim citiori in lumine quoque
1529  Esse minor; sed et hinc discrimina mobilitatum
1530  Tenuia sunt adeo, ut nulla ratione videri
1531  Possint, et vigiles nostros impellere sensus.
1532  Hoc statui


5159. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illius, in auras
1551  Quod se diffundit varie, et volat undique nullis
1552  Legibus adstrictum, seu frangi, sive reflecti
1553  Cogatur radius, nempe ut possimus ab uno
1554  Quoque loco circum salientem cernere lucem
1555  E speculo, aut nitidas subeuntem desuper undas.
1556  Quaesitis quoque plura datur reperire, sagaci
1557  Si quaeras animo: sic et venator in alto


5160. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

reflecti
1553  Cogatur radius, nempe ut possimus ab uno
1554  Quoque loco circum salientem cernere lucem
1555  E speculo, aut nitidas subeuntem desuper undas.
1556  Quaesitis quoque plura datur reperire, sagaci
1557  Si quaeras animo: sic et venator in alto
1558  Dum nemore inquirit leporum vestigia nota,
1559  Saepe fugat capreasque leves, damasque paventes,


5161. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1621  Sic ubi stillicidi lapsu percussa frequenti
1622  Aequora strata lacus, turbantur motibus undae
1623  Incertis, numerus quanquam haud immensus earum est;
1624  Sic sonus incertus vocum quoque, si simul aures
1625  Percellent nostras, subeantque uno ordine sensum.
1626  Quare, quod superest, sunt ipsae denique lucis
1627  Particulae, per


5162. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1657  Multarum vicium discrimina multa ferebant
1658  Durum, atque implexum, cunctosque abscindere lucis
1659  Dispersae nodos, varieque per aëra fusae.
1660  Demum quod superest, aliud quoque percipe munus,
1661  Servantes luci quod inesse agnovimus almae,
1662  Ejus et ad causam, quartum licet, aggrediamur,
1663  More quidem certi non unquam abscedere nostro;


5163. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1686  Fallebant oculos, quam quaelibet altera, cui tum
1687  Addere tentarat summum extremumque cacumen
1688  Pictorum nimia in parvis industria rebus.
1689  Quare diffringi lucem quoque quid sit, et istud
1690  Dehinc, causa qua fiat, habe: cognoscere vera
1691  Jam poteris supera dictarum consequa rerum.
1692  Particula ut lucis nimium vicina trahenti


5164. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

consequa rerum.
1692  Particula ut lucis nimium vicina trahenti
1693  Materiae vires ejus praesentit, et intro
1694  Aut flectit cursus, aut retro diffugit acta;
1695  Sic quoque cum radius vicini corporis oras
1696  Extremas volucer prope radit, sive capillum
1697  Propter, sive aciem labens decurrit acutam,
1698  Debebit vires illinc sentire propinquas,


5165. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

tum lumine claro:
1734  In medio subeunt virides, flavique nitores,
1735  Exterior demum rubro exornatur amictu.
1736  Altera contiguo tunc excipit ordine primam:
1737  Hanc quoque contiguo sic ordine tertia porro:
1738  Ambae caeruleae introrsum, exteriusque rubentes,
1739  Pallidulae tamen, et fessos monstrare colores
1740  Vix possunt; sed languidior, quae tertia, multo


5166. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1744  Cunctorum ductus distinctos prima colorum.
1745  Ast aliis ductus mage lati mutua sese
1746  Confundunt super impositi, tantumque videri
1747  Extremis licet; ut fieri quoque diximus ante,
1748  Post triquetrum vitrum prope si sistatur imago
1749  Discretis nondum, abductisque coloribus a se.
1750  Praeterea (servans haec nosces) magna capilli,


5167. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

possit:
1781  Cultri acies peracuta tamen conjuncta superne
1782  Integat hoc partim parvum, occludatque foramen
1783  Parte patens alia, radii qua pars quoque tantum
1784  Transmissa, atque alia candente excepta papyro
1785  Efficiet geminos lucis procurrere tractus
1786  Utrinque a medio distentos, atque imitari
1787  Protentis


5168. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

lucentes nocte Cometas.
1788  Et quia directi lux illaesique nitoris
1789  Vivida candentem illustrans puramque papyrum
1790  Caudarum premit hoc potiori lumine lumen;
1791  Hac quoque fac rimam in charta, qua transitus extet
1792  Directae radii parti, quam denique vestis
1793  Excipiat pulla, atque obtundat luminis ictus:
1794  Caudarum tractus remanent tum denique clari.


5169. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1835  Prodibat fucis; nimis ipse patere foramen
1836  Nam si forte velis, tam lato fimbria tractu
1837  Haec sit, et illa, queat super ut distendier unam
1838  Altera, confusisque simul quoque tertia constet
1839  Limitibus, nec jam possint nisi continuatum
1840  Quantumvis variae inter se dimittere lumen.
1841  At contra thalami perventum est imminuendo


5170. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1897  Quod magis a cultris, minus atque infringitur intro,
1898  In spatioque minore, minus quod distat ab illis,
1899  Et magis introrsum diffractum excurrit, abitque.
1900  Tunc quoque latescens, aliaque abducta secante
1901  Alterutra ex ipso concursu fimbria, ductu
1902  Tali flectit iter, de secto tertia cono
1903  Qualem conficeret species, quae accederet istic


5171. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1980  Rerum in natura servamus saepe, ratasque
1981  Has ideo leges generatim dicimus esse.
1982  Attamen esse aliqua inventum dein corpora, legem
1983  Praeter communem frangendi, quae quoque quandam
1984  Legem aliam norunt diversam, dissimilemque,
1985  Difficilemque, queat ratio ut tibi protinus edi,
1986  Constantem tamen usque sibi certamque, ratamque:


5172. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2265  Panesque, et Satyri, et Nympharum mille figurae.
2266  Porro erit, efficiat lux ut plerum calorem, et,
2267  Si violentior est, ignem, flammasque voraces.
2268  Hoc quoque principiis, quae dixi, confit ab îsdem.
2269  Lux in corpus agens refracta reflexaque crebris
2270  Ictibus interius minimas huc dimovet atque
2271  Illuc particulas urgens, celeremque tremorem


5173. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2301  Fors ferrum a fornace rubens, quod forcipe prensum
2302  Ingenti nigrans Cyclopum dextera versat,
2303  Non aliud jam sit, scintillans massa nisi ignis.
2304  Fors ideo quoque Sol, et caelo ardentia summo
2305  Sidera sunt solido constantia corpore, nostra
2306  Ut tellus, aut praeterea vaga caetera quae sunt
2307  Astra; sed illa suis agitata in partibus intus


5174. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

horrentia claustra.
2459  Testes Peruvii cultores, Japoniique;
2460  Testes Trinacriae populi, qui cernitis igne
2461  Aetnam exundantem, et minitantem incendia mundo;
2462  Tu quoque Parthenope nimium vicina Vesevo
2463  Testis es, ah quoties densa conspersa favilla
2464  Horrificos inter sonitus, terraeque fragores,
2465  Dum sursum projecta alto e cratere videres


5175. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2527  Quanto vos fastu vestram imperioque per urbem
2528  Ire videremus, quantos canere inde triumphos,
2529  Prisces in prisca ritus quam velle novare
2530  Sede, et adhuc non visa tamen quoque fingere rerum
2531  Multa, et inauditos ut veros prodere mores:
2532  Cuncta palam extarent, nisi quae corruperit ardor;
2533  Et labefactarit largo olim flumine inundans,


5176. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

instar ab aere,
134  Grajo deductum quod nomine compellamus
135  Chalcanthum; inde solet subjecto educier igne,
136  Quod vocitant, oleum: liquor est acerque tenaxque.
137  Hic quoque contacto fluidam trahit aëre lympham.
138  Sat sibi sed postquam detractam junxerit illinc,
139  Desinit; at retinet junctam, nec surgere posthac
140  Ni validis raptam flammis permittit in


5177. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


184  Horribili crepitu cum nitro sulphur et illo
185  Cum sale commixtum, quo crustas dolia ducunt?
186  Sulphur enim in nitrum, nitrumque in sulphur, in acrem
187  Immittens se utrumque salem quoque, sal in utrumque,
188  Impete praecipiti sic impelluntur, ut una
189  Protinus omnia eant in flammas, inque vapores,
190  Protinus atque abeant resoluta efflataque in auras.


5178. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

atque vacillant
248  Concussi montes, vacuisque innixa cavernis
249  Culmina, saxaque trans aperit quassata viam vis.
250  Interdum vasto diducta patescit hiatu
251  Tum quoque, nigrantesque videtur mittere ab imo
252  Terra orco fumos, tenebrisque offundere caelum.
253  Hi tamen explosis saepe exhalare vapores
254  Possunt trans rarae permulta foramina terrae,


5179. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


260  Cum sonitu horrifico; depugnant frontibus omnes
261  Adversis, velut Aeolio diffugerit antro
262  Turba ferox, longum impatiensque fremensque retenta.
263  Tum quoque turbinibus convolvier aëra diris
264  Aspicias; nam qua consumens aëra figensque
265  Ille vapor pergit, circum reparare ruinas
266  Aurae deproperant subitae, et loca inania replere;


5180. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fulgere maligne,
278  Sulphureumque gravem circum demittere odorem.
279  Clamorem tollunt tremefactae ad sidera gentes,
280  Et votis diram avertunt lucemque luemque.
281  Fit quoque, sulphurei ut volitantes saepe vapores
282  Tempore praesertim, quo siccaque fissaque terra est,
283  Impingant acida in nitri corpuscula, et una
284  Commixti fervore novo magnoque calescant,


5181. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


288  Tela trisulca Jovis fiunt, et missile fulmen,
289  (Proin etiam a terra perhibent quod saepe coortum)
290  Et quidquid liquidis succendi cernimus auris.
291  Nempe acidis itidem quoque foeta vaporibus aura
292  Aëris est, variis fervorem inducere rebus
293  Qui possint, ignemque; ideo est, ignescat ut auris
294  Aes facile in mediis ferrumque, ut flamma creetur


5182. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

recepta.
315  Nonne hoc est acidas undas magis esse valentes
316  Hoc sale quam ferro in raptando, proin veniente
317  Post sale, dimisso huc convertat vincula ferro;
318  Sic quoque dimittat ferrum, et magneta resolvat,
319  Aeraque prae ferro pariter contemnat habendo,
320  Praeque aere argentum (pretiosa ut Glaucus ahenis
321  Cum Diomedeis commutans spreverat arma


5183. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


381  His aliisque modis miscendo plurima rerum,
382  Hoc genus, atque aliud, torquendoque igne ministro,
383  Jam nihil invenies esse, ut facile evolet auris
384  Sublatum, quin id fixis quoque partibus extet,
385  Queis quocumque volat, sibi junctis adjicit alas;
386  At dimittit eas partes, jungatur amica
387  Si mage re, rapitur dum per sublimia: flammis


5184. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


403  Si tentes, ignem et circumdare, ut efferat alte,
404  Invenies sulphur constare bitumine crasso
405  Quodam, quod totum flammae facile imbuat ardor,
406  Atque acidis salibus quoque, terrae et pondere crassae.
407  Et quia telluris foecunda hoc viscera foetu
408  Sunt acido, possit rebus communis origo
409  Hinc repeti multis, quaecumque exordia ducunt


5185. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


444  Solvier, haud valeat sensum ullum inferre saporis.
445  Utque facit gravitas, pelagus fundatur ut omne
446  Tellurem circum, magis est quae densa gravisque;
447  Sic facere hic raptus quoque possit, aquosa superne
448  Particulis ut fundantur terrestribus (ut quae
449  Sunt mage compactae), salis et corpuscula fiant;
450  Nam secus haud


5186. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


453  Corpora tam facile, in queis nant resoluta metalla.
454  Utque globo in magno terrae graviora feruntur
455  Ad medium, fundumque magis volvuntur in imum
456  Pondera; sic salis in parvo quoque corpore possit
457  Materies magis in medium, quae densior, ire
458  Conniti, salis et, tellus ut parva, sit una
459  Particula in medium, siccis durisque coactis,
460  Et


5187. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

regione plagaque,
513  Credibile est molli cum semine formarentur,
514  Partes non solum dispôstas lege fuisse
515  Certa, ut sic certae concrescat forma figurae,
516  Sed quoque consimili, quo magnes tendit ad ursam,
517  More, latus certum certam obvertisse sub oram,
518  Esset cui lateri vis indita certa, plagaeque.
519  Ex his nonne vides certas inducere formas


5188. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

semperque figuras
607  Illis serviscens lustris natura reformat,
608  Exustasque novis terorribus implet arenas.
609  Ut lymphâ trahitur sal, et sale lympha vicissim,
610  Sic quoque multa trahunt lympham, plusquam ipsa trahatur
611  A sese, veluti vitrum est: si vitrea duplex
612  Lamina namque a se paulum disjuncta, sed aeque,
613  Insistat labro, quod repleat unda; videbis


5189. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

crassior exin,
628  Et fiet minus alta minusque, abeuntibus illis
629  A sese, certoque sinum curvamine flectet,
630  Tertia quod referat proscissi segmina coni.
631  Sic quoque conscendet gemina inter marmora lympha,
632  Proin et vi simili vitreae vis marmora pollent.
633  Ima tubi vitrei, cui nomen fecimus a re,
634  Nempe capillari, quoniam de more capilli


5190. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


679  Concurrunt, spatia et celerans magis arcta subibit,
680  Scilicet unde magis compulsa trahetur, et a qua
681  Illam parte magis vis inclinata propellet,
682  Dum properat, fac vitra quoque illa parte recedant
683  Paulatim, cursus paulatim lentior exit,
684  Sistetur demum vitris distantibus aeque.
685  Haec ergo in spatiis brevibus viget, hisque minutis


5191. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hisque minutis
686  Elicitur vis usque potentior, in minimisque est
687  Maxima, ut ipsam vim gravitatis vincere possit,
688  Ut docui multis exemplis, fornice scabro
689  Ut quoque gutta docet speluncae e fornice pendens,
690  Utque, tubos intra, circum oras celsior unda,
691  Concavaque in medio. Ast argenti pondera vivi
692  Sunt depressa oras circum, medioque tumescunt:


5192. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


701  Quod tibi ne mirum possit fortasse videri,
702  Rerum multa potes jam decrescentia nosse
703  Paulatim, donec nihilum veniatur ad ipsum;
704  Nec non a nihilo si tum quoque progrediaris
705  Excerpens animo, quiddam, quod dicere possis
706  Esse minus nihilo, exoritur, velut extet id ipsum
707  Opposita prorsus ratione, et crescat ab ista


5193. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


716  Et stadio prima obluctantem devehat hora
717  Uno tum duplici, triplici post, alterâ et alterâ,
718  Imminuatur uti progressus qui fuit ante,
719  Proinde novem primum, dein octo, post quoque septem
720  Percurret stadia acta ratis sudante lacerto.
721  Unda decem stadiis sed cum hora devehet una
722  Praecipitans, prorsus ripam spectabit eandem
723  Jam non


5194. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


738  Ultra progressis coeptat tunc esse repulsus,
739  Contractisque magis spatiis magis imprimit ictus.
740  At contra in multis queat hoc contingere rebus,
741  Ut vice conversa spatiis quoque crescat ab arctis
742  Nimirum raptus, dilatatisque repulsus.
743  Mille tibi, genus hoc, odia enarrare vicissim
744  In rebus valeam, sed erit proponere sat nunc


5195. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


765  Quam fuerit, starent junctae cum corpore in uno.
766  Particulae fluido quae sunt in corpore, cum sint
767  Non adeo forti inter se compage ligatae,
768  Et nimium exiguae cum sint quoque, quippe agitari
769  Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770  Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771  Et rarefieri, parvoque volare vapores


5196. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


767  Non adeo forti inter se compage ligatae,
768  Et nimium exiguae cum sint quoque, quippe agitari
769  Quae possint facile, et fluidum componere corpus,
770  Disjungi facile hae possunt quoque, disque sipari,
771  Et rarefieri, parvoque volare vapores
772  In tenues motu; nec non et frigore contra
773  Constringi rursus parvo, et densarier una.
774  Sed quae


5197. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


810  Humectos sibi habere pedes, nec rore retentos;
811  Propterea et latae vitrorum tangere sese
812  Non possint geminae facies, resupina supinae
813  Quamlibet incumbat; proin et quoque pulveris una
814  Particulae aggestae, ut coalescant corpus in unum,
815  Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816  Exhalans porro quae vero glutine jungat,


5198. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

in unum,
815  Difficile est, nisi conflentur, lymphave madescant,
816  Exhalans porro quae vero glutine jungat,
817  Vitra unde, et solidi lateres consistere possint:
818  Vim quoque propter eam duo concurrentia lata
819  Marmora vix valeant nimium nimiumque propinquo
820  Accessuque premi inter se, amplexuque teneri;
821  Nec non et liquefacta super vix incidit aera


5199. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

imber;
829  Ipsa volans ramove sedens contunditur ales
830  Guttis; at guttae se tergo obstante rotundae
831  Devolvunt; manet et super ipsas sic quoque frondes
832  Gutta rotunda; nequit diffundi quippe repulsa.
833  Audent propterea volitantes littore mergo
834  Quaesitum praedam spumantes ire sub undas.
835  Cunctis


5200. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


846  Exsiliendi, aliquid de motu perdere debent;
847  Nec quod perditur, affusas id transit in auras
848  Mutatum, vere in nihilum sed abire necesse est,
849  Nam pariter spatio id quoque perditur ipsum in inani.
850  Ergo cum in mundo concurrant corpora semper
851  Corporibus, motus concursibus esse minores
852  Isti continuo deberent, denique nulli.


5201. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

addit
859  Fervorem minimis, et motum, et saepe calorem:
860  Unde salit cor, atque animantum sanguine venae
861  Exsultant calidae, et ducuntur stamina vitae;
862  Unde quoque interior communis mater et altrix
863  Terra calet passim, unde ardescere corpora multa
864  Cernimus, et circum claram diffundere lucem,
865  Unde et Sol almum mittit cum luce calorem.


5202. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


902  Praeterea et constat spatiis se plurima in îsdem
903  Adduci raptu valido corpuscula, nullo
904  Plurima, vel contra opposita se avertere fronte.
905  Postremo notum claratumque hoc quoque constat,
906  Mutatis spatiis vires mutarier ipsas,
907  Sic nempe a raptu transiri saepe repulsus
908  Ad regionem, ex hac vel contra illius ad


5203. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1042  Sese particulas, rarum ob, crebrum ve putatum est
1043  Contactum; primas certe minimasque creatas
1044  Particulas solida constantes simplicitate,
1045  Quo numero visum est, quoque auctu, quaque figura
1046  Naturae summo Artifici, rerumque Parenti,
1047  Aptanti rebus primordia quaeque cupitis:
1048  Scilicet has aliis compostas partibus esse,


5204. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1079  Sed quia sit motu fervor, mediisque tenetur
1080  Rerum in particulis, magnas inter minimasque
1081  Scilicet, et gravium quae rerum, et quae coëuntum,
1082  Ut docui, fines stant intra, proin quoque visum
1083  In mediis queisdam spatiis agnoscere certas
1084  Esse repellentes vires, atque esse trahentes;
1085  Inde queant motu partes turbante agitari,
1086  Qui secus


5205. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1119  Arreptum est igitur, duris composta videri
1120  Corpora particulis, etiam quae fluvida constant,
1121  Nam secus in glaciem non possent ista coire;
1122  Quin etiam lucis duras debere quoque esse
1123  Particulas, ut diversis diversa videri
1124  Munera jam laterum regionibus indita possint;
1125  Proinde, fuit nunquam penetrari ut corpore visum
1126  Corpus;


5206. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

a ratione,
1192  Seclusis aliis unam qui comprobat, erret.
1193  Errat sit, sua qui quod tecta immota tuetur,
1194  Immotas urbes, immota cacumina montium,
1195  Immotum pariter quoque terrae existimat orbem;
1196  Esset enim, terra vel mota, immota domorum
1197  Haud jam tecta minus, montesque, urbesque, videre.
1198  In minimis nunc si spatiis sit forte repulsus


5207. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

non copia rerum,
1309  Mentis opes; audax obstanti quaeque viarum
1310  Disjecit; patuere aditus ad templa latentis
1311  Intima Naturae, inductique per abdita gressus.
1312  Tu quoque tolle caput felix Epidauria Cive
1313  Terra tuo, primis teque urbibus insere, clarum
1314  Propterea late posthac memorabere nomen.
1315  Jamque agite, extremum hunc Musae perferte laborem,


5208. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1317  Ejus ab ore hausta, et mihi pectore credita amico
1318  Laetae ad Parnassi supremum attollite culmen,
1319  Et facite, ut tacitum pertentent gaudia pectus,
1320  Cum leget ipse sua, et quoque tum probet, et mihi plaudat.
1321  Principio cum quid molitur daedala rerum
1322  Natura, ire gradus assueta est usque per omnes;
1323  Nec queat extemplo se magno immittere saltu,


5209. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et odores:
1338  Paulatimque ingens sonitus vanescit in auris:
1339  Atque gravis lapidis paulatim mobilitas se
1340  Auget, vel carpit, dum desilit ille, salitve.
1341  Sic quoque quid possit loca commutare remota,
1342  Quin loca progressa convisat continuato
1343  Intercepta?quid et distantia saecula jungat
1344  Durando, mediis fuerit quin omnibus annis?


5210. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

linea, rectum
1356  Interrumpere iter per se queat infinitum;
1357  Nunquam, quae curva est, non ibit sive per orbes
1358  Circum infinitos sua per vestigia semper,
1359  Seu quoque per spiras accedens semper ad unum
1360  Punctum aliquod, semperque una a regione recedens,
1361  Sive per infinita extendens se loca ramis
1362  Productis, ex infinito et saepe reductis


5211. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1366  Quin eat, aut redeat vel ab ista parte, vel illa.
1367  Eductae quodcumque viae est tum munus, et ipsi
1368  Quae res cumque fuat conjunctaque nexaque, debet
1369  Sic quoque vel minui vel crescere, nec dare saltus;
1370  Quod genus est quoddam circa punctum revolutus
1371  Et curvas tractus recta distentus ad oras,
1372  Curvataeque viae flexus sinus, et plaga, motus


5212. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1435  Sentiri ut parvae moles, sic tempora parva
1436  A nobis nequeunt, quantumvis partibus infra
1437  Sint infinitis, neque sint ea parva profecto
1438  In sese, nostris sed sensibus, ut quoque parva
1439  Corpora plurima sunt, pedibus collata, vel ulnis;
1440  Metiri nostro nam corpore corpora suemus
1441  Cuncta, et res nostro quoque


5213. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut quoque parva
1439  Corpora plurima sunt, pedibus collata, vel ulnis;
1440  Metiri nostro nam corpore corpora suemus
1441  Cuncta, et res nostro quoque cunctas ducere sensu.
1442  Propterea immensum Mundi est hoc Omne, quod omnes
1443  Mensuras superat nostras, longeque recedit
1444  Omni a notitia mentis quoque, forsan at ipsum


5214. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1441  Cuncta, et res nostro quoque cunctas ducere sensu.
1442  Propterea immensum Mundi est hoc Omne, quod omnes
1443  Mensuras superat nostras, longeque recedit
1444  Omni a notitia mentis quoque, forsan at ipsum
1445  Collatum extra alii mundo fuat instar arenae
1446  Pertenuis, quo quae vivant animantia, prendant
1447  Vix orbem hunc sensu: quaevis fera parva, tumenti


5215. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1453  Fors et adhuc constant genera infra multa animantum,
1454  Quae neque ab his valeant tam parvis parvula cerni,
1455  Quaeque sibi, ut nobis nos, possint magna videri.
1456  Hac ratione potes quoque longum dicere quodvis,
1457  Vel breve tempus; idem longum facit esse videri
1458  A nostra numerus mente ingens notitiarum,
1459  Quae sibi succedant, perceptus; at una rapaci


5216. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

rearis,
1467  Crescere vel minui pedetentim, cernimus usquam
1468  Quae nos in rebus, capere incrementa, revolvi
1469  Porro et per damna; et pedetentim mobilitatem
1470  Proin quoque vel minui vel crescere, posse neque omne
1471  Protinus extingui, quin cuncta impendia, quae sunt
1472  In medio, subeat paulatim, posse neque omnem
1473  Protinus enasci, quin per compendia


5217. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1510  Paulatim nam sic impulsus excipiantur,
1511  Et dum contactae pergunt concedere frontes,
1512  Fiat, mobilitas pedetentim ut corpore toto,
1513  Omnes perque gradus mutetur: sic quoque sese
1514  Jam facili rentur ratione hoc prendere, quare
1515  Impulsus cum vi major sine fine premente
1516  Debeat esse, tamen non omne, quod efficit ille,
1517  Esse


5218. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1599  Particulas, post disjungi pellente vicissim;
1600  Terno opus est saltem mutari limite vires,
1601  Et quo particulas sit transitus a gravitate
1602  Sese ad pellentes aurarum, quoque tenacem
1603  Transitus ad nexum sit ab auris, quoque tenaci
1604  A nexu ad summum hunc infinitumque repulsum.
1605  Multa expendendo quin mollia corpora, multos


5219. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1600  Terno opus est saltem mutari limite vires,
1601  Et quo particulas sit transitus a gravitate
1602  Sese ad pellentes aurarum, quoque tenacem
1603  Transitus ad nexum sit ab auris, quoque tenaci
1604  A nexu ad summum hunc infinitumque repulsum.
1605  Multa expendendo quin mollia corpora, multos
1606  Transgressus, genus hoc, reperire licebit, et ipsa


5220. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1617  Omnem in materiam gravitas; unoque tenore
1618  In spatiis itidem minimis est, quippe minutis
1619  His infinite crescens sine fine per omnem
1620  Materiem; cur non similes quoque conjiciendum est
1621  Hinc alias mediis spatiis per corpora cuncta
1622  Vires? cum quae sunt in eis discrimina, possint
1623  Diverso a positu punctorum cuncta venire.


5221. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1661  Et capite ipsa suo, dum nunc longissima currit,
1662  Nunc brevior, curvas designet tramitis oras;
1663  Aequata haud aliter quam si volvatur arena.
1664  Ut varie inter se fuerint res, sic quoque curvum
1665  Hoc iter efficiunt varium, ut mutarier omnes
1666  In formas valeat, recto et quandoque meatu
1667  Extendi, raro tamen; ut ratione pari sunt
1668  Collatae,


5222. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1675  ,Invenies curvum facile ipse deinde meatum,
1676  Illam qui referat rationem, ubicumque loci sit.
1677  Atque ea si ratio simplex sit, nec varietur
1678  Ullo per sese saltu, quoque simplicis ille
1679  Curvus ductus erit naturae, reddere saltus
1680  Ut nequeat subitos, aut interrumpere cursum.
1681  Et contra si fors detur cognoscere curvi


5223. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut raperentur.
1861  Sic tantum si sit pila pernix aerea, murum
1862  Non jam percutiat, non diruat, at sine noxa
1863  Trajiciat; tanto si ferri nos quoque cursu
1864  Interdum natura dedisset, ahena frustra
1865  Ostia portarum starent, valvaeque, feraeque;
1866  Obsisterit quid enim? vacua atque adaperta fuissent


5224. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

haud ipse profecto
1899  Transcurret, tenui dum mobilitate meabit,
1900  Perque suum depulsus iter deflectetur, et illa
1901  Exagitabit item pulsans, quoque ocyus ibit,
1902  Concutiet magis; at transcurret denique, cursus
1903  Si nimium pernix, longeque citissimus extet,
1904  Ut neque turbetur propior, neque mutua turbet.


5225. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1940  In medio interdum multi; quae nempe potestas
1941  Est spatium, minui quod possit, et usque minora
1942  Corpora, at usque tamen puncta infinita receptet;
1943  Et contra augeri possit quoque semper, et intra
1944  Se capere immani numero crescentia vasta
1945  Corpora, uti nunquam non et sit pluribus aptum.
1946  Decrescens haec, aut crescens sin fine potestas


5226. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2081  Queis modo constiterant. Arcui at si clausa sequenti
2082  Area forte minor constet, neque tollere puncti
2083  Jam totam possit tardantis mobilitatem,
2084  Transcurretur item limes quoque tertius, ac tum
2085  Incipiet celerans ad quarti limitis oras
2086  Cursus; sic et itus reditusque fit amplior omnis.
2087  Quin etiam primi statione in limitis extent


5227. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2109  Proinde videbuntur vinciri haud glutine duro:
2110  Ast hic cum sita sunt, contra compage tenentur
2111  Dura; atque excursus quia curvi tramitis ille
2112  Esse potest longus, quantum libet, haec quoque quantum
2113  Forte velis, crescet vis punctis dura tenaxque.
2114  Et quia multiplici via curva excurrere pacto
2115  Possit ab axe, et se varios deferre per arcus,


5228. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2113  Forte velis, crescet vis punctis dura tenaxque.
2114  Et quia multiplici via curva excurrere pacto
2115  Possit ab axe, et se varios deferre per arcus,
2116  Multiplex quoque vis durae genus est, variumque.
2117  Sic primum genus est ubi limitis, esse repellens
2118  Excursu poterit nimio procul editus arcus,
2119  At non tam magno, qui raptum continet, arcus,


5229. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2121  Tertius, ipse etiam, veluti prior ille, repellens.
2122  Illo igitur summa vi limite puncta resistent,
2123  Ne compressa ad se accedant, itidemque resistent,
2124  Ne quoque discedant, dilatenturque vicissim,
2125  Non tanta sed vi, quae si vincatur, ut ultra
2126  Transvectum punctum contingat limitis oras,
2127  Tertius unde arcus distenditur in loca vasta;


5230. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2129  Sic tibi congeries filorum pressa negabit
2130  Sese in se trahere, et spatium conducere in arctum;
2131  Restabunt distenta itidem, tantumque resistens
2132  Crescet vis, quantum distendens vis quoque crescet,
2133  Donec ad extremum veniatur, filaque demum
2134  Rumpantur, pereatque omnis vis ante resistens.
2135  Sic aqua cum nequeat spatia in


5231. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

distat
2383  Alterutra a regione foci, quam limite limes
2384  Ille a vicino) vis ut se dirigat illac
2385  Qua flexum signatur iter, tergumque recurvum est;
2386  Quandoquidem quoque tum major distantia tanto
2387  Altera erit, quanto minor altera; proinde repulsus
2388  Aequales opus est, existant raptibus; ergo
2389  Compositae hae vires raptantes e latere uno


5232. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

secundae.
2413  Dumque gradu pergit curvum celerante per orbem,
2414  Per quem vis raptat, curvo tamen exit ab orbe
2415  Protinus, exoritur de curvo nam fuga motu.
2416  Hic quoque pro vario discrimina limite fiunt;
2417  Nam si limes erat generis tunc ille secundi,
2418  Illo in discessu crescet vis usque repellens,
2419  Usque trahens minuetur, erit quapropter, ut usque


5233. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2420  Abscedat punctum, et spatia in majora feratur.
2421  At si non extra, nec eo super orbe, sed intra
2422  Id statuas punctum; adducens vis fortior exit,
2423  Languidior contra abducens, proin tum quoque punctum
2424  Abscedit procul ora introrsum, ad punctaque tendit:
2425  Sed fient, limes si sit prior, omnia contra;
2426  Dimotum extrorsum punctum introrsumque revertit


5234. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

vi gravitatis.
2448  Caeruleum leni sic per mare flumine pulsae
2449  Discurrunt puppes, at non tolluntur in auras,
2450  Ni fera contorto tempestas vortice raptet.
2451  Sic quoque parva globis si laevibus atque minutis
2452  Constaret moles, illi per lubrica possent
2453  Convolvi tenui vi, non discedere juncti;
2454  Namque trahens forti retinet compage potestas.


5235. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

longe removeri vides. Ob ipsam tam multiplicem ac variam rerum inter se plerumque disjunctissimarum tractationem quo pacto possunt adipisci illud unum et simplex, de quo nobis est sermo? Aut si id quoque modo consequentur, isthaec iners materiae conjunctio, quam unam assequi illi possunt, num satis pellet animos, et cum illa actionis consensione, quam Epici sequuntur, conferri poterit? Tum B., At, inquit, si opifices


Bibliographia locorum inventorum

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].


More search results (batches of 100)
First 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.