Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: praeter Your search found 1188 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 901-1000:901. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] paucis expediemus. Lex omnis ex illius quo perlata est temporis ratione debet explicari. Proinde cum lex illa anno saeculi huius 15o condita est, superest ut quaenam adhuc eotum in Hungaria superfuerint banderia pervestigemus; qua in re praeter alia publica temporis illius documenta lumen nobis sat clarum subministrat conditi sat longo postea intervallo anno 1741. articuli 63. §. 9. qui (post absolutam iam personalis, portalisque insurectionis modalitatem) nobilium
902. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section] Hungariae duo milliones, et prodibit competens aulae in sex milliones intertentio; titulo rei tormentariae, praesidiorum, et armamentarii, si ex parte Hungariae sex milliones computabuntur, prodibit annuus 18. millionum in eam rem fundus, praeter multos alios particulares, qui in hanc rem deserviunt, ut est subsidium cleri, auri lotura, et alii quidam privati fundi; titulo dicasteriorum aliorumque regiorum in politicis officialium si unus millio imputetur, resultant adhuc
903. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section] milite quae occurrere solent difficultates perpendantur. Quod primum adtinet, mihi primo sensu articuli 63. 1741. clarum videtur regnicolas stabilito iam tributo pro casu ordinarii periculi, praeter personalem Prekriženo ill insurectionem, illorumque, quae eotum superfuerant banderiorum praestationem ex articulo 8. 1715. ad amplius quid non obligari; id tamen e
904. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section] comprehensa fuisse necessitate aliqua (dicitur articulo 65. 1609.) universali et periculosa ab exteris, vel etiam domesticis ingruente; si tamen (habet articulus 21. 1622.) praeter expectationem aliquis hostilis impetus Regno ingrueret, et quispiam in hoc Regnum vicinasque provincias ingruere niteretur, in talis summae necessitatis casu malo suo (verba sunt articuli 7.
905. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section] Regnum invaderet, sive sua Maiestas ad recuperandum principale aliquod fortalicium per Turcas occupatum cum exercitu procederet. Verum nunc, quemadmodum ubi parte ex una in casu ordinario Regnicolas praeter personalem insurrectionem ad amplius nihil obligari contendimus, ita parte ex altera in casu extra ordinario, seu extremi periculi, quo cessante ordinaria legum provisione ipso naturae instinctu ad nos quaqua
906. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section] insurgere obligatarum numerum habent ut sic incumbentis sibi banderii quantitatem omnino expleant, eaedem gentis in sortem banderii ultro imputentur, caeterum vero a praestando populi subsidio sint immunes. Praeter vero haec Banderia Iaziges et Cumani, oppida Hajdonicalia, ut et alii etiam privatorum dominorum terrestrium Hajdones et libertini ad sensum articuli 46. 1681. ad militiam privilegiati, seu qui fundos, quos
907. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section]
908. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] harum tabularum, quod Aulae Regiae nomine hic feratur sententia, praeter Vice-palatinum, Vice-iudicem curiae, vice-tavernicum (ob causas huc appellatas etiam regiarum civitatum omnium sine discrimine), et vicarium primatis, assessorem unum archi-episcopalem; deinde praeter quatuor protocolarios (omnes hos per respectivos suos principales seu repraesentatos etiam in posterum denominandos) caeteri omnes ad nutum et libitum Suae Regiae Maiestatis, ex omnibus tamen quatuor Regni statuum ordinibus, ac consequenter etiam civibus,
909. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] praefectos, sed
munera haec non erant hereditaria, et ideo non tribuebant illa
distinctum a reliquis nationis individuis statum, sed
temporaneam solum officii potestatem.
910. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] 3.2 intellexerunt: intellexunt MS
se continendae in officio tantae multitudini pares non futuros, si omnes, qui in
bello non occubuerint, per totum Regnum magno adhuc numero superstites Slavos in servitutem
redigerent.
911. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] hi pro plebeiis, multiplicati autem interea septem
illorum capitaneorum descendentes pro optimatibus haberi coeperunt.
912. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph | Section] cura incessere; haec autem non secus obtinere potuerunt quam si, ut advicinantibus in Regnum exteris terras sub solo militiae onere conferant, aut domesticorum, quos iam antea in classem conditionariam receperant, terras ab omni alio praeter militiam onere eximendo eosdem ad statum militum elevent; cum hac ratione singulares familiae ad privilegiatum militum statum evectae sint, ignoto licet adhuc nobilis vocabulo usus ignobiles ad statum privilegiatum elevandi in
913. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] formam, seu modum, qualis, qua
periodo viguerit, uberius discutiamus; ut id planius intelligatur, iuvat diversas, quas
Hungaria antiquitus habuit, hominum conditiones, de quibus alibi ex instituto egimus, hic
compendio tantum recensere.
914. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] una cum terra, quam colebant,
vendere, legare, et donare; et ideo ad servorum imperfectorum categoriam rite
referuntur.
§ 13 Conditionarios primum reges invexerunt?
915. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] hoc ex ipso diplomatum
contextu facile elici, clarissime tamen id indicat recitandum infra § 24 Belae IV diploma,
ubi postquam votis hospitum de Bohemia, ut eos ad conditionem udvornicorum suscipiat,
annuisset, subiungit: ita ut nullus successorum nostrorum ipsos praeter libertatem
ultro susceptam valeat aggravare.
916. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] hospitum de Bohemia, ut eos ad conditionem udvornicorum suscipiat,
annuisset, subiungit: ita ut nullus successorum nostrorum ipsos praeter libertatem
ultro susceptam valeat aggravare.
917. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] ad naturalem hunc sensum rediret:
ut inter proceres eiusdem castri, proceres filii scilicet iobagionum S. Stephani
existant.
§ 24 Inter reliquas conditiones nulla graduatio intercessit?
918. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section] post iobagiones castri et iobagiones S. Regis maiori
prae aliis existimatione gaudebat.
919. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section] aulae, hereditarie receptus
, et quod favor hic semper ad personam restrictus fuerit.
920. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section] personam restrictus fuerit.
921. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section] iobagiones, id est milites
castri, destinebantur, et ideo pro axiomate habebatur quod nobilibus,
qui ex ipsa status sui praerogativa oneribus his subici non poterant, conferri non possint.
922. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section] tempora possederit, probabile admodum est quod illa relicto nomine Közel a
possessione, quam jam ante impetraverat, cognomen Zaverszky assumpserit, adeoque
insignia illa sibi pro majori tantum stirpis ornamento procurarit.
923. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section] Inter nobiles in aulam r. cooptatos et alios, quorum privilegia sine hac clausula emanarunt, quod discrimen omne in honoris gradu tantum constiterit vel inde apparet quod reliquae reales nobilium praerogativae, veluti exemptio ab omni alio praeter militiam servitio et praestatione, forum regium, et sub regiis tantum signis militandi honor in horum quoque diplomatibus, ut vidimus, aut diserte exprimantur, aut per generalem illam clausulam indicentur ut omnibus illis libertatibus gaudeant, quibus
924. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] discrepaverint.
925. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]
926. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] obnoxios fuisse, ex ipsa, quam commentamur, diplomatis clausula cum
Ritus Expl. Verit. § 360 combinata satis apparet.
927. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] castri idem obnoxii fuerant, non ita expeditum est.
928. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] in album nobilium
retulit.
929. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] et aliorum comitum... de gratia nostra speciali
tamquam veros et naturales servientes nostros ultra Dravum constitutos juxta libertatem
eorumdem nobilium duximus eximendos.
930. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] eam concedo sententiam quod primi
iobbagyiones castri Zagrabiensis, qui campum nunc dictum Turopolyensem
habitabant, dein aliorum etiam Sclavoniae castrorum iobbagyiones sub Bela IV e statu
conditionario emergere coeperint, sub Ladislao vero IV se jam ab omni praeter redemptionem
descensus comitum castri iurisdictione liberos effecerint sicque imperfectam licet
nobilitatem sint assecuti.
931. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] sub Bela IV e statu
conditionario emergere coeperint, sub Ladislao vero IV se jam ab omni praeter redemptionem
descensus comitum castri iurisdictione liberos effecerint sicque imperfectam licet
nobilitatem sint assecuti.
932. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]
57.20 adoptatus: adoptatos MS
fuisse.
§ 58 Donatarii, qui onerosas impetrarunt donationes, etiam imperfecta tantum nobilitate
gaudebant.
933. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] b) Caeterum ut major in judiciis aequitas vigeat, eam iniverunt rationem
ut nemo, nisi a duodecim ex eadem, cujus ipse reus est, conditionis lectis civibus iudicium
recipere; ex copiosis autem, qui illi hunc in finem proponuntur, judicibus
praeter 12 contra omnes arbitrarie excipere, sicque ipse ferme reus iudices sibi legere
possit.
§ 7 Praesidia quibus Angli constitutionem suam communiverunt.
934. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] libertati periculosus esse
935. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] restringere deque numero hoc augendo vel minuendo quotannis decernere
soleant.
Per subjectam praeter stricte militaria in aliis omnibus civili iurisdictioni militiam.
936. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] nobiles habent".
Epocha prima. § 12 Sub S. Stephano ad monarchico-aristocraticum systema reducta est.
937. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] De posterioribus usque S. Ladislaum regibus pauca ad nos usque
pertigerunt monumenta.
938. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] Quam primam in scriptum redactam tenemus sub Andrea II constitutionis formam, hac
monarchico-aristocratica gubernii forma restauratur.
939. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] ullam Andreani decreti vel mentionem injecerit.
940. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section] ejus praedecessores inauguralia diplomata edidisse, sicut vicissim, cum aliquot ejus
praedecessores inaugurale nuncupasse sacramentum superius ostensum sit, hos etiam postremos
tres primae periodi reges id praestitisse vix dubio locus videtur.
941. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] judicem coram rege convenire
debuerit (a).
942. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] 3-o apparet palatinum non proprio officii
jure, sed regis nomine nobilium causas cognovisse, id quod postea judex curiae praestabat.
943. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 | Paragraph | Section] coeperunt.
944. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section]
§ 45 Sigismundi calamitates ab intermisso principio regni sui comitiorum usu ortum
habuerant.
945. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] cum statibus consensu legum se etiam obstringi
agnovit; jam vero qui solus leges condit princeps, cum eas pro arbitrio etiam abrogare
possit, ad earum observationem utique non obstringitur.
Praeter objectum externae securitatis
946. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] et 31. his comitiis perlati sint.
Primus ad residentiam in Hungaria figendam Albertus obligatur.
947. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] Sigismundus, cum non
Bohemiam tantum possideret, sed insuper Romanorum esset imperator, frequenter longasque
moras in exteris regnis trahebat, quae internae saepe perturbationi ansam dederunt.
948. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] accepit
restrictionem.
949. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section] parte respondendi facultatem habentes promittimus Alberto
regi et dominae reginae fidelitatem illibatam in omnibus beneplacitis irrefragabilem
observare."
950. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]
§ 60 Authoritas quam muneri huic adhibuerunt.
951. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] in comitiis 1454. generalis regni capitanei dignitas per articulum 1-um limitibus unius anni circumscripta fuerit, Ladislaus Gara palatinus, praecipuus Hunyadii aemulus, absente in aliis provinciis rege, necdum elapso anno in particulari aliquo conventu (alia enim praeter ea, quorum decretum in Corpore Juris exstat, nulla publica regni comitia ad annum 1454. memorantur) pervicit ut novum e sex de singulo statu deligendis viris consilium constituatur quod publica oeconomica, et militaria summa cum potestate administret.
952. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]
953. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] 66.8 Cum primus: cumprimis B
hic post exstinctam in masculo Arpadianam domum e nativis Hungaris rex creatus sit,
ne cognati ejus hoc titulo praepotentiam exercere possint, diserte praecaverunt articulo
11-o.
954. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] modus restituitur ad normam sub Sigismundo stabilitam articulo
7-o, nempe ut a 32 sessionibus unus portalis miles praestetur.
955. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]
956. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] pag. 328 dicitur hoc articulo:
"quod, prout dominus rex praestitit juramentum quod nullo tempore super regnicolas et
jobbaggiones regnicolarum taxa unius vel medii floreni ex quacunque ardua ratione per
dominum regem aut ad eum pertinentem petantur vel imponantur praeter lucrum camerae."
957. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] nonnisi sex regis hujus decreta quidem exstant; verum tria praeterea jam
hactenus per extensum prolata sunt, duo nempe 1458, et 1470. unum.
958. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] regno 1458. circa festum Pentecostes Pestini celebravit,
diaetae articulo legem hanc revocatam utve lucrum camerae ea, quae sub Ludovico I
consveverat, ratione exigatur, decretum fuisse (b).
959. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] aut petere, aut
exigere velit (d
960. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] portis unum florenum, et
hunc non propria authoritate, sed erga factam per status in comitiis Budensibus
determinationem exegerit (e).
961. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section] adhuc perduraret, novum iterum unius
floreni a singula porta subsidium impetravit rursusque et ipse status assecuravit (h) et
septemdecim optimates vades statuit quod porro ejusmodi subsidium nolit postulare (i).
962. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3574 | Paragraph | SubSect | Section] tempore condam D.
Ludovici regis observatum."
963. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section] 1-um constituebatur.
964. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section] manifestum; an tamen ultra lucrum camerae deductum jam
ferme in consvetudinem sub Mathia I unius floreni subsidium Uladislao etiam et quoties
oblatum fuerit, non ita est expeditum.
965. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] debebat, intelligatur, e combinatione reliquarum sub rege hoc perlatarum legum redditur
manifestum.
966. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] banderii intertenere educereque possint.
967. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] propriis armis, sumptibus
tamen dominii sui prodire debuerint.
968. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] dissidia, tum luxus ministrorumque venalitas, libet
singula haec paucis enucleare.
§ 98 Ejus causa non restricta nimium regis potestas, sed regis ignavia fuit.
969. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] veluti
praeposituras et abbatias, ad se pertraxerint.
970. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] impetrare partim a prodigis, seu alias ad incitas redactis proprietariis emere, seu per
legata etiam obtinere, ita ut praeter ampla alioquin fundationalia bona clerus jam magnam
saecularium etiam bonorum partem ad se pertraxerit.
971. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section] (b) Omnes hi abusus patent et e coaevis scriptoribus et e subjiciendis
mox legibus quibus abrogantur.
972. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] consistat.
973. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section] nominandis consistat.
974. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] Hungaria cum Adnexis Partibus intra quadragesimum quintum et quadragesimum nonum latitudinis gradum, adeoque sub zona temperata situatur, per octo longitudinis gradus porrigitur, adeoque in tota sui extensione circiter 4.499 quadrata milliaria complectitur. Animas 7,116.789 praeter Confinia anno 1787. numeravit. A septemtrione propriis, ab occidente Styriacis, si exiguam, qua Austriae adiacet, particulam excipias, montibus clauditur, a meridie mox post Vunam et Savum Turcicis, in reliquo Croaticis alpibus concluditur, ab oriente rursus
975. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] Savus et Colapis, non tantum factitiis, velut illapsis in alveum truncis, verum naturalibus etiam impedimentis, syrtibus nempe, scopulis et gyris sinuosis laborant.
§ VII.
976. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] milliaria in longitudine aestimatur. Paludes, quas prior efficit, usque Iaurinum, stagna, quae alter efformat, ad Fonyed, Magyaród et Hidvégh, cum aliis iterum stagnis, quae fluvius Szala efficit coniunguntur.
§ IX.
977. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section] Carolostadio nempe et Kosztanicza connexuit. Caeterum Hungaria, licet hac parte omnibus exteris regionibus per mare adsita, nullam aliam cum iis commercialem relationem habet; quam eam, quae per stabilitos in Mediterraneo ipsoque usque adeo Oceano caesareos consules procurari potest. Nullus praeter Moscovitas et Turcas cum ulla alia gente commercialis tractatus existit; relictum sibi ipsi hac parte commercium unice ab industria mercatorum eorumque saepe timidis quandoque etiam male directis speculationibus pendet.
§ XXI.
aegerrime possint instaurari.
Quod Tibiscanae paludes, cum irregulari et huius et aliorum, qui in eum influunt, cursu intimum nexum habeant. Et haec relate ad internam communicationem. Quoad commercium externum apparet.
Quod cum Hungaria praeter exiguam, quae Austriam contingit, plagam, altissimis undique et longo spatio porrectis montibus concludatur, per axem commodum tantum cum Austria commercium possit exercere.
Quod Hungaria unicum Mare Adriaticum immediate contingat; sed ab hoc etiam
diametrum dederunt in 91.316 florenis; daturi indubie maiorem, si eorum eductio versus Litorale continua libertate gauderet. Nunc id solet usu venire, ut quamprimum pretium eorum magis atque fabricantium Germanicorum interest, ascendit, evectio continuo soleat prohiberi. Donec haec admissa est, praeter Litorale in omnes Germanicas provincias, sed potissimum in Styriam, educi solet.
§ LXXV.
Eadem fere gallarum-quercinarum, quibus cerdones et pellium leporinarum, quibus pileatores utuntur, ratio, et ideo
debent, uti et pecuniae, quas intervenientes et transeuntes exteri in Hungaria consumunt, tantum ad 467.566 florenos assumantur, facile apparebit: quod deducta, quam Hungaria pro suis necessitatibus via commercii exportat, pecuniae eidem adhuc annue influant sex milliones. Verum sicut in Hungariam praeter commercium aliis etiam viis pecuniae influunt, ita eaedem vicissim aliis etiam, et quidem longe pluribus modis educuntur. Iam primum soli camerales proventus ultra omnes erogationes circiter quatuor milliones efficiunt qui omnes e Regno exportantur; taxatoratus Cancellariae Hungaricae
in tali loco detexerit, qui sylvis alioquin abundat et unde ad partes, his destitutas, transportus nimis sumptuosus foret, numismate seu praemio primae inventionis fraudari posse non videtur. E contra, qui illas species in partibus lignis destitutis detexerit usumque eorum continue propagaverit, praeter numisma pecuniaria etiam remuneratione dignus censetur.
Cum utilium productorum usum quantocyus propagari intersit quoad novorum productorum distractionem nulli exclusivi ad certos annos favores concedantur, nisi forte ea sit producti alicuius natura, ut ipse inventor
Relate enim ad primum, si montanos frigidos comitatus excipias, in aliis omnibus sericum, modo recte manipuletur, tam bonae qualitatis atque Italicum est, produci posse iam usus ipse ostendit. Constat autem, quod Germanicarum provinciarum clima producto huic prorsus non faveat. Itaque praeter tabaccam, solum est hoc productum, quod extra omnem cum illis concurrentiam versatur, quod ut quam copiosissimum in Hungaria producatur, ipsarum etiam illarum interest; denique e quo fabricae in Hungaria facillime exsurgere possint.
Quoad secundum, seu tempus seu necessariae ad
e Regno vero nonnisi residuum educi possit.
DE CULTURA TABACCAE
§ CXXV.
quin sperare possint, quod maius etiam ab eadem proportione producti sui pretium sint recepturi. Pauci tantum Quinque-Ecclesienses, Szegedinenses et Insulani in Muraköz, quibus positio sua faciliorem praebet versus Flumen eductionem, industriam hanc tantisper exercuerunt; sed nec apud hos, praeter minutiora, alia summa duo seu culturae vitia seu distractionis impedimenta adhuc sufferri potuerunt. Nimirum viget adhuc apud hos etiam foliorum in aëre siccationis usus, quae cum omne tabaccae aroma extrahat praetereaque folia fragilia, id est in transportu facile comminuibilia reddat et
tantum huius speciebus occupentur, e re publici videtur, ut iis, qui nova hactenus utilia tamen producta, veluti est
DE PRODUCENDIS VILIORIS SPECIEI OLEIS
§ CXXXVI.
quod continet, est omnino thesaurus statisticae Hungariae
antiquitatis, quo pretiosiorem aetas nostra non eruit. Admovi manum: tuam
paragraphorum divisionem ferme ubique retinui, et iuxta hanc prodiverunt
leges 77. praeter conclusionem. Signavi paragraphos sua serie cursualibus
numeris. Tum singulo rubricam praefixi quam non e littera, sed e spiritu
singuli paragraphi desumpsi. Dolebat mihi quod momentosae in se leges adeo
ad invicem
caput illud revolvissem, vidi me memoria
lapsum.
Quae de combinandis diaetarium
diaetarium sic
diariis
scribis, recte iudicasti. Vereor tamen ut praeter recentiorum unius diaetae
vel trina diaria deprehendere possis. Ut ut sit, non est hoc uni homini
datum ut omnia exhauriat. Relinquendum est aliquod etiam posteritati.
Sufficit si materialia eidem praeparemus.
ut olim celebrabantur, uti et congregationum palatinalium,
qua iudicialium et qua politicarum, notionem
necdum habeamus. Hanc notam quaeso exmitte; nam relate ad primam
propositionem certum est praeter palatinales illas nullas alias comitatuum
congregationes tota prima periodo celebratas fuisse.
Relate ad 2-dum: statim in subsequa, ad art. 21. eiusdem decreti nota,
ostenditur ex articulo 35. Vlad. decr. 1-mi quod
art. 7. sublatus, et statutum est ut subsidia tantum in diaeta
offerri possint. Quare cuperem ut paragraphum hunc modifices.
In charta paginae 321 sub * adnexa non recte arguis e producto ibi diplomate
quod Uladislaus praeter sedem iudiciariam distinctum consilium politicum
habuerit. Ipse enim pag. praecedenti 320. docuisti quod in octavis etiam
politica negotia pertractata fuerint, et vides quod in ipso diplomate,
consiliares et
ab eo, quo Hungaricas ditiones
subeunt puncto, iam nunc navigationi patent, ex aliis quidam maiori, quidam
minori sui parte, partim rates, partim etiam naves alicubi maiores, alicubi
minores sustinentur. Nullus tamen est, praeter Danubium et Savum, in quo
adversa etiam aqua per totum eius defluxum adhuc navigari possit. Sed et hoc
beneficium per artem in plerisque magna ex parte posset procurari.
passivum effici debet.
Libera constitutio commercio adeo non adversatur, ut illud potius in liberis
statibus et primam originem acceperit, et hodiedum vel maxime floreat.
Feudale tamen systema, quod praeter principem
dominorum tantum et subditorum conditionem
agnoscit, omnem commercii progressum natura sua morari debet.
Hungaria nunquam habuit strictam feudalis regiminis formam, nunquam in
movebantur. Verum progressu temporis ipsa etiam illa
mediae Tricesimae auctio tam in Hungaria, quam etiam in Germanicis
Provinciis aerario Regio influxit: neque tamen propterea Legislatio
Hungarica seu merces distinctas praeter elevatum iam hac ratione ad 5 pro
100. Regium Vectigal Impositionem gravavit, neque Germanicarum mercium
Inductionem in Hungariam unquam prohibuit. Status e contra Germanicarum
Provinciarum cum formali adhuc Comitiorum
suapte propendent. Valachi ad ignaviam
quaeque eam commitari solent scelera proiecti, ipsam agriculturam
oscitanter et quasi inviti exercent, reliquos industriae ramos
aspernantur. Zingari his adhuc segniores praeter minutos fabriles
labores nullam industriam exercent.
Si res universim spectetur, industriam incolarum Hungariae haud magnum
adhuc gradum attigisse vel inde apparet, quod institutum rei sericeae,
inducendae maiori inter
Consummentes et Producentes proportioni
Curam impendat. Quod partim per reserandos et multiplicandos eductionis
Canales, partim per dirigendam ad colenda, praeter Frumentum, Vinum et
Peccora, alia etiam Naturae Producta Incolarum Industriam: partim
denique per inducendam maiorem inter Civitates et Pagos proportionem
praestari potest.
omnem movebat Lapidem, ut Tabacae Hungaricae ad exteras
Provincias evectio adminus per Littorale pedem figere possit.
Repraesentabat specificos Officialium Depositorii Pesthiensis excessus,
prohibitionem evehendae praeter Littorale per alios etiam passus tabacae
Hungaricae subinde relaxari procurabat: ut Directio Tabacaria Viennensis
tantum ad provisionem Monarchiae restringatur, externum vero cum Tabaca
Hungarica Commercium
excessus necdum castigati sunt. Apaldo Viennense ab externo
cum Tabaca Hungarica commercio necdum inhibitum est, adeoque reserata
licet evectionis prohibitione nullus adhuc privatus Quaestor in educenda
per alios, praeter Littorale passus, Tabaca Hungarica eius Concurrentiam
sustinere, sicque Apaldo pretium Producti huius pro arbitrio porro etiam
defigere potest. Semen americanum aut Levantinum quotannis sibi
procurare, vires
procedatur, et an non haec emendari
possit? An non eaedem Plantae, quae nunc in naturali suo Statu usuantur, si
transplantatae Industriosam Culturam acciperent, melioris etiam qualitatis
Colores proferrent? Denique an non praeter iam notas coloriferas plantas,
aliae etiam adsint, quae si non melioris eiusdem adminus Sortis Colores dare
possunt? Cum praestantia Coloris pretium artefacti notabiliter augeat,
Publici plurimum interesse videtur, ut
Arvensi Liptoviensive defixit.
§.37. Culturae Maialium et Caprarum
Maialium diversae qualitatis eum numerum Hungaria profert, ut
praeter domesticum usum aliquam insuper quantitatem ad vicinas Provincias
divendat.
Pars tamen longe maxima eorum, qui venduntur, non in Regno educantur, sed e
Turcicis Provinciis coemitur. Olim Sylvosi tantum
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.