Your search found 1188 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 907-973:

3 In singulo igitur generalium Regni districtorum una Tabula Regia forma veteri retenta in locum deinceps superfluarum districtualium tabularum erigatur. 4 Consiliarii harum tabularum, quod Aulae Regiae nomine hic feratur sententia, praeter Vice-palatinum, Vice-iudicem curiae, vice-tavernicum (ob causas huc appellatas etiam regiarum civitatum omnium sine discrimine), et vicarium primatis, assessorem unum archi-episcopalem; deinde praeter quatuor protocolarios (omnes hos per respectivos suos principales

harum tabularum, quod Aulae Regiae nomine hic feratur sententia, praeter Vice-palatinum, Vice-iudicem curiae, vice-tavernicum (ob causas huc appellatas etiam regiarum civitatum omnium sine discrimine), et vicarium primatis, assessorem unum archi-episcopalem; deinde praeter quatuor protocolarios (omnes hos per respectivos suos principales seu repraesentatos etiam in posterum denominandos) caeteri omnes ad nutum et libitum Suae Regiae Maiestatis, ex omnibus tamen quatuor Regni statuum ordinibus, ac consequenter etiam civibus,

praefectos, sed munera haec non erant hereditaria, et ideo non tribuebant illa distinctum a reliquis nationis individuis statum, sed temporaneam solum officii potestatem. 4 Unicam illi praeter hereditarium ducem, id est imperantem, hominum conditionem, unicum regni statum agnoverunt, nempe liberos homines, ad quem statum omnia nationis individua referebantur; servos enim non ut partem nationis aut reipublicae, sed tanquam rem

3.2 intellexerunt: intellexunt MS se continendae in officio tantae multitudini pares non futuros, si omnes, qui in bello non occubuerint, per totum Regnum magno adhuc numero superstites Slavos in servitutem redigerent. 3 Itaque praeter eos, qui in proelio capti sunt, haud adeo multos e devicta natione servituti manciparunt; e reliquis aliquibus terras suas sub certi servitii aut obventionis praestatione excolendas dederunt, alios relictis iisdem sub solo militandi onere, quas iam possidebant,

hi pro plebeiis, multiplicati autem interea septem illorum capitaneorum descendentes pro optimatibus haberi coeperunt. 7 Et tunc duos iam Hungaria status, nempe optimatum et nobilium, duas, praeter servos, hominum conditiones, liberorum nempe, idest militum, et conditionariorum numeravit. 8 Quoad eos, quos Hungari in societatem armorum copiosos sane adsciverant, Slavos, cum status militum aevo illo

cura incessere; haec autem non secus obtinere potuerunt quam si, ut advicinantibus in Regnum exteris terras sub solo militiae onere conferant, aut domesticorum, quos iam antea in classem conditionariam receperant, terras ab omni alio praeter militiam onere eximendo eosdem ad statum militum elevent; cum hac ratione singulares familiae ad privilegiatum militum statum evectae sint, ignoto licet adhuc nobilis vocabulo usus ignobiles ad statum privilegiatum elevandi in

formam, seu modum, qualis, qua periodo viguerit, uberius discutiamus; ut id planius intelligatur, iuvat diversas, quas Hungaria antiquitus habuit, hominum conditiones, de quibus alibi ex instituto egimus, hic compendio tantum recensere. 2 Praeter servos perfectos 12.2 perfectos correxi: Praefectos MS et libertos habebant et Hungari et omnes reliqui, qui moderna Europaea

una cum terra, quam colebant, vendere, legare, et donare; et ideo ad servorum imperfectorum categoriam rite referuntur. § 13 Conditionarios primum reges invexerunt? 1 Cum reges Hungariae, praeter vastam, quae ducali domui ipso occupati Regni tempore titulo patrimonii excisa fuit, terrarum plagam, in singulo praeterea comitatu castrum cum admensa notabili agri quantitate possederint, ad hunc illi omnis, cuius usum habere poterant, speciei

hoc ex ipso diplomatum contextu facile elici, clarissime tamen id indicat recitandum infra § 24 Belae IV diploma, ubi postquam votis hospitum de Bohemia, ut eos ad conditionem udvornicorum suscipiat, annuisset, subiungit: ita ut nullus successorum nostrorum ipsos praeter libertatem ultro susceptam valeat aggravare. 5 Clausula enim haec nil aliud significare potest quam: praeter onera udvornicorum, quae ultro susceperunt. 6 Ipsa haec clausula genuinam causam ostendit, quare vocabula

hospitum de Bohemia, ut eos ad conditionem udvornicorum suscipiat, annuisset, subiungit: ita ut nullus successorum nostrorum ipsos praeter libertatem ultro susceptam valeat aggravare. 5 Clausula enim haec nil aliud significare potest quam: praeter onera udvornicorum, quae ultro susceperunt. 6 Ipsa haec clausula genuinam causam ostendit, quare vocabula libertas in tam improprio sensu fuerit usurpata. 7 Nimirum singulo conditionariorum statui certa tantum

ad naturalem hunc sensum rediret: ut inter proceres eiusdem castri, proceres filii scilicet iobagionum S. Stephani existant. § 24 Inter reliquas conditiones nulla graduatio intercessit? 1 Praeter iobagionis castri et iobagionis S. Regis Gradum nullam hactenus deprehendimus conditionem, ad quam aliquis ex inferiori quapiam conditionariorum specie per diploma regis evectus fuisset; udvornicorum quidem conditionem inter

post iobagiones castri et iobagiones S. Regis maiori prae aliis existimatione gaudebat. 6 Cum tamen nullum alicuius ex alia conditionariorum specie ad udvornicorum conditionem per diploma regis elevati exemplum exstet, ego praeter iobagiones castri et iobagiones S. Regis omnes reliquas conditiones aequales reputatas fuisse tamdiu sustinebo donec elevatio eiusmodi authentico quopiam documento edoceatur. § 25 Forma inferiorem conditionarium ad

aulae, hereditarie receptus , et quod favor hic semper ad personam restrictus fuerit. 4 Defectus clausularum illarum id tantum denotare videtur quod cum duae fuerint praecipuae nobilium praerogativae, nimirum immunitas ab omnibus praeter officium militandi oneribus et exemptio a iurisdictione omnium aliorum praeter regem, quod, inquam, aevo Emerici posterior praerogativa pro principali haberi debuerit, et ideo diplomati inserta sit; postea vero maior sit habita ratio primae praerogativae, et ideo

personam restrictus fuerit. 4 Defectus clausularum illarum id tantum denotare videtur quod cum duae fuerint praecipuae nobilium praerogativae, nimirum immunitas ab omnibus praeter officium militandi oneribus et exemptio a iurisdictione omnium aliorum praeter regem, quod, inquam, aevo Emerici posterior praerogativa pro principali haberi debuerit, et ideo diplomati inserta sit; postea vero maior sit habita ratio primae praerogativae, et ideo illa in posterioribus litteris exprimi consveverit.

iobagiones, id est milites castri, destinebantur, et ideo pro axiomate habebatur quod nobilibus, qui ex ipsa status sui praerogativa oneribus his subici non poterant, conferri non possint. 26 Causa instituti huius fuit ut praeter nobiles exstet alia etiam e conditionariis castrorum horum conflanda militia, qua reges tam domesticis, quam exteris hostibus tanto facilius resistere possint. 27 Institutum hoc saeculo X et XI religiose observatum fuisse videtur, cum nullum

tempora possederit, probabile admodum est quod illa relicto nomine Közel a possessione, quam jam ante impetraverat, cognomen Zaverszky assumpserit, adeoque insignia illa sibi pro majori tantum stirpis ornamento procurarit. 8 Praeter duorum horum ego nullius e secunda periodo regis diploma legi quo scutum gentilitium alicui confertur. 9 Quare mihi rem in medio relinquere tutissimum videtur donec plura secundae periodi diplomata, quibus insignia concedetur, prolata fuerint.

Inter nobiles in aulam r. cooptatos et alios, quorum privilegia sine hac clausula emanarunt, quod discrimen omne in honoris gradu tantum constiterit vel inde apparet quod reliquae reales nobilium praerogativae, veluti exemptio ab omni alio praeter militiam servitio et praestatione, forum regium, et sub regiis tantum signis militandi honor in horum quoque diplomatibus, ut vidimus, aut diserte exprimantur, aut per generalem illam clausulam indicentur ut omnibus illis libertatibus gaudeant, quibus

discrepaverint. 8 Iam vero de naturalibus iobbagyionibus castri id vel inde conicitur, quod Rit. Expl. Verit. in octo locis, ut provocato § 16-o ostendimus, de Naturalibus iobbagyionibus castri agat quin ullam illis praeter honoris praerogativam §-ho 304-o attribuat, ubi dicitur: Cum... comes de Doboka pervideret (id est lustraret) exercitum suum, quidam Herenszt stetit in ordine iobbagyionum naturalium, qui... iobbagyiones S. Regis nuncupari solent; tunc

16 An iobaggyiones etiam castri iisdem obnoxii fuerint, e nullo, quorum copiam hactenus nactus sum, veteri instrumento confici potest. 17 Cum tamen ante exaequatas per Ludovicum I omnes nobilium classes iobbagyiones castri praeter militare castri servitium certis praestationibus obnoxios fuisse constet, mihi probabilius videtur eos tributis his omnino subjacuisse. 18 Per cibriones nil aliud quam certam vini quantitatem, quae proprietario promontorii

obnoxios fuisse, ex ipsa, quam commentamur, diplomatis clausula cum Ritus Expl. Verit. § 360 combinata satis apparet. 32 An iobbagyiones etiam castri idem obnoxii fuerant, non ita expeditum est. 33 Habebant quidem isti praeter comitem castri praefectos sibi, qui varnagio et hadnagio seu, ut nunc loquimur, varnagy et hadnagy compellabantur. 34 Verum praeter hos etiam centuriones iobbagyionum castri in pluribus Rit. Expl.

castri idem obnoxii fuerant, non ita expeditum est. 33 Habebant quidem isti praeter comitem castri praefectos sibi, qui varnagio et hadnagio seu, ut nunc loquimur, varnagy et hadnagy compellabantur. 34 Verum praeter hos etiam centuriones iobbagyionum castri in pluribus Rit. Expl. Verit. locis memorantur, atque adeo hi perinde ac castrenses per centurionatus distributi fuerunt; an tamen ab horum exemplo centurionibus etiam suis aliquid dependere

in album nobilium retulit. 3 Aliud ejusdem regis eodem §-ho provocatum diploma est de 1269. adeoque jam post cladem Tartaricam, in quo iobbagyiones etiam ecclesiae Albensis aliquem nobilitatis statum habuisse agnoscit. 4 Praeter hoc nullum hactenus alicujus regis diploma prolatum est in quo iobbagyiones seu ecclesiae seu castri alicujus in Hungaria siti pro nobilibus exprimerentur. 5 E converso e provocato § 52 Ladislai IV de 1273. diplomate apparet quod

et aliorum comitum... de gratia nostra speciali tamquam veros et naturales servientes nostros ultra Dravum constitutos juxta libertatem eorumdem nobilium duximus eximendos. 10 Iuvat hic obiter advertere quod licet utroque hoc diplomate praeter iobbagyiones etiam praediales castri nominentur, hi tamen distinctam ab illis conditionem non effecerint. 11 Quodsi enim castra distinctam a iobbagyionibus castri praedialium conditionem habuissent, hujus certe inter 380 causas, quas

eam concedo sententiam quod primi iobbagyiones castri Zagrabiensis, qui campum nunc dictum Turopolyensem habitabant, dein aliorum etiam Sclavoniae castrorum iobbagyiones sub Bela IV e statu conditionario emergere coeperint, sub Ladislao vero IV se jam ab omni praeter redemptionem descensus comitum castri iurisdictione liberos effecerint sicque imperfectam licet nobilitatem sint assecuti. 14 Vadem sententiae hujus habeo praeter jam recitata diplomata pretiosum illud iudicialis antiquitatis monumentum, diploma Mathaei,

sub Bela IV e statu conditionario emergere coeperint, sub Ladislao vero IV se jam ab omni praeter redemptionem descensus comitum castri iurisdictione liberos effecerint sicque imperfectam licet nobilitatem sint assecuti. 14 Vadem sententiae hujus habeo praeter jam recitata diplomata pretiosum illud iudicialis antiquitatis monumentum, diploma Mathaei, bani totius Sclavoniae, de 1270, ex authographo descriptum, quo usum et consvetudines, quibus nobiles Regni Sclavoniae ab immemoriali, ut illic dicitur,

57.20 adoptatus: adoptatos MS fuisse. § 58 Donatarii, qui onerosas impetrarunt donationes, etiam imperfecta tantum nobilitate gaudebant. 1 Praeter iobbagyiones castri et ecclesiae erant ex ipsis etiam donatariis aliqui, qui nonnisi imperfecta nobilitate fruebantur, nimirum illi, quos reges evexere quidem ad statum nobilium, certum tamen servitium aut censum

b) Caeterum ut major in judiciis aequitas vigeat, eam iniverunt rationem ut nemo, nisi a duodecim ex eadem, cujus ipse reus est, conditionis lectis civibus iudicium recipere; ex copiosis autem, qui illi hunc in finem proponuntur, judicibus praeter 12 contra omnes arbitrarie excipere, sicque ipse ferme reus iudices sibi legere possit. § 7 Praesidia quibus Angli constitutionem suam communiverunt. 1 Et hi sunt limites quos Angli singulae summi imperii parti

libertati periculosus esse non 6.19 non conieci posset, numerum restringere deque numero hoc augendo vel minuendo quotannis decernere soleant. Per subjectam praeter stricte militaria in aliis omnibus civili iurisdictioni militiam. 20 g) Porro, quod tempore pacis militia omnis praeter objecta pure militaria in omnibus realibus et personalibus politicae subjaceat jurisdictioni, adeoque privilegio distincti fori

restringere deque numero hoc augendo vel minuendo quotannis decernere soleant. Per subjectam praeter stricte militaria in aliis omnibus civili iurisdictioni militiam. 20 g) Porro, quod tempore pacis militia omnis praeter objecta pure militaria in omnibus realibus et personalibus politicae subjaceat jurisdictioni, adeoque privilegio distincti fori non gaudeat. 21 Denique quod subsidia nonnisi de anno in annum offerantur, adeo quo utprimum rex ejusmodi aliquid moliri vellet,

nobiles habent". Epocha prima. § 12 Sub S. Stephano ad monarchico-aristocraticum systema reducta est. 1 Post suscepta Christiana sacra accesserunt episcopi et abbates, quibus praeter ius spiritualia curandi, partim de recepto eotum religionis hujus systemate, partim quia necessarius pro agendis publicis negotiis literarum usus, penes hos solos fuit, praecipuae etiam in administratione reipublicae partes concredi debuerint. 2 Atque ita

De posterioribus usque S. Ladislaum regibus pauca ad nos usque pertigerunt monumenta. 2 Reducta tamen per S. Stephanum ad priorem monarchico-aristocraticum statum gubernii forma usque Colomannum perstitisse videtur. 3 Nam et coronationis omnium regum praeter Petrum, et celebratorum sub iis comitiorum luculenta jam vestigia tenemus (a), et libri S. Ladislai, et Colomanni testantur quod in comitiis populus, id est minor nobilitas, aequam cum optimatibus partem habuerit (b). 4 Si

Quam primam in scriptum redactam tenemus sub Andrea II constitutionis formam, hac monarchico-aristocratica gubernii forma restauratur. 1 Quid itaque mirum si nobiles constituendae alicujus firmae constitutionis desiderium incessit? 2 Et vero praeter inhibita omnia recensita aggravia, decreto hoc legislativae principis potestati limites quoad ius tributa imperandi positi, constitutumque fuit primum ne rex imposterum subditis nobilium ullum tributum, ullas collectas imponere possit, articulo 3-o. 3

ullam Andreani decreti vel mentionem injecerit. 5 Cum Bela decreto hoc non omnia, quae in decreto Andreae II continentur, constitutionis capita recenseat, probabili indicio est quod ille iis tantum contravenerit, quae hic renovantur. 6 In particulari, praeter sublata per Andreanum decretum aggravia, sub Bela IV haec de novo emersisse apparet quod regii homines multas nobilium, et hi vicissim populorum regiorum terras occupaverint, quae reciproce restituendae ordinantur articulo 2-o et 5-o. 7 Quod rex seu domi,

ejus praedecessores inauguralia diplomata edidisse, sicut vicissim, cum aliquot ejus praedecessores inaugurale nuncupasse sacramentum superius ostensum sit, hos etiam postremos tres primae periodi reges id praestitisse vix dubio locus videtur. 3 Comitia certe eos praeter Stephanum V, qui biennio tantum regnavit, identidem celebrasse, adeoque avitam constitutionem haud mutasse, jam in Vestigiis Diaetarum ostensum est. § 21 Primus constitutionis naevus: ordo regiae successionis nuspiam

judicem coram rege convenire debuerit (a). 3 Comites castrorum eadem ferme potestate adscriptis castro populis imperabant (b). 4 Nobiles usque Andream II sicut sub nullius alterius, quam regis vexillo militare, ita nullius praeter regem judicium agnoscere inter praecipuas status sui praerogativas reputabant (c). 5 Voluit quidem mederi defectui huic Colomannus per institutum in singula dioecesi judicium primae instantiae quod universas cujuscunque status nobilium causas cognoscat

3-o apparet palatinum non proprio officii jure, sed regis nomine nobilium causas cognovisse, id quod postea judex curiae praestabat. 13 Sub Andrea II jam ipsi comites nobilium causas decimales discutiabant, articulo 5-o. 14 Reliquas omnes, praeter sententias 25.12 sententias: sententiae B capitales et ad amissionem bonorum palatinus judicabat; hae enim soli regi reservantur, art. 8-o. 15 (d) Combina Colomanni libri 1.

coeperunt. 5 Et hoc quidem sub Andrea II et Bela IV antiquatum unicaque mardurinarum a liberis, non tamen nobilibus, hominibus exactio stabilita fuit. 6 Verum non cessarunt reges subsequi etiam a nobilium colonis haec praeter omne fas exigere, donec tandem sub Carolo I institutum hoc nomine lucri camerae lege publica receptum fuit. 7 Caeterum inalienabilitas bonorum coronalium, ac praesertim terrarum, populorumque castris adscriptorum jam quidem sub S. Stephano lib. 2.

§ 45 Sigismundi calamitates ab intermisso principio regni sui comitiorum usu ortum habuerant. 1 Sigismundus aetatis indubie fervore abreptus primis 15 annis imperiosius egit ac regni constitutio admittebat. 2 Nam praeter habitum 1395. regni Sclavoniae conventum (a) nulla in Hungaria comitia usque 1403. egisse memoratur. 3 Prima enim, quam 1401. dedit amnistiam (b) in forma tantum diplomatis emanavit, et ideo, ut effectum producat, debuit 1403. (c) diaetaliter iterari;

cum statibus consensu legum se etiam obstringi agnovit; jam vero qui solus leges condit princeps, cum eas pro arbitrio etiam abrogare possit, ad earum observationem utique non obstringitur. Praeter objectum externae securitatis 4 Unicum est objectum securitatis externae seu jus belli et pacis, foedera aliique cum vicinis principibus tractatus, de quibus sub nullo hactenus rege in comitiis actum fuisse seu e legibus, seu e diplomatibus

et 31. his comitiis perlati sint. Primus ad residentiam in Hungaria figendam Albertus obligatur. 3 Primus etiam Albertus ad figendam in Hungaria residentiam obstrictus fuit. 4 Nimirum jam quidem Ludovicus praeter Hungariam etiam Poloniam possidebat, verum cum Hungaria principalius regnum fuerit, non venit illi in mentem ut habitationem suam in Poloniam transferat. 5 Ast Sigismundus, cum non Bohemiam tantum possideret, sed insuper Romanorum esset imperator,

Sigismundus, cum non Bohemiam tantum possideret, sed insuper Romanorum esset imperator, frequenter longasque moras in exteris regnis trahebat, quae internae saepe perturbationi ansam dederunt. 6 Ad has proinde praecavendas status respexerunt dum Albertum, qui praeter Bohemiam Austriacas etiam provincias possidebat, ad figendam in Hungaria residentiam strinxerunt. Objectum externae securitatis adhuc videtur regi fuisse reservatum. 7 Objectum externae securitatis,

accepit restrictionem. 3> Palatinos <enim antea 54.3 enim antea conieci; in B lectu difficillime. per reges nominatos, et pro arbitrio dignitate motos fuisse, praeter Andreae II decreti 1231. art. 5-um copiosissimis asseri potest instrumentis (a); nunc vero constituitur ut hunc rex "ex consilio statuum pari voluntate eligat" quod eum sensum facere videtur ut status individua proponant, rex eligat. 4 Dicitur quidem

parte respondendi facultatem habentes promittimus Alberto regi et dominae reginae fidelitatem illibatam in omnibus beneplacitis irrefragabilem observare." 13 (e) "Promittimus ullo unquam tempore dominum nostrum regem, et dominam reginam... leges praeter praemissas illo modo, quo supra per dominum regem concessas inquietare." § 56 Status immemores delatae Elisabethae haereditatis Uladislaum Polonum, Arpadianae domui nullo gradu nexum, eligunt. 1

§ 60 Authoritas quam muneri huic adhibuerunt. 1 Articulo quidem 6-o in abstracto decernunt "ut gubernator tantam habeat authoritatem quantam haberet regia Majestas." 2 Verum id postea adeo restringunt ut praeter competentem regibus judicialis potestatis partem, authoritatem militarem, et proventuum regiorum administrationem nihil ferme ei reliquum manserit. 3 Adjunxerunt nempe illi unius praelati, unius baronis et duorum nobilium consilium, ad quos omnia

in comitiis 1454. generalis regni capitanei dignitas per articulum 1-um limitibus unius anni circumscripta fuerit, Ladislaus Gara palatinus, praecipuus Hunyadii aemulus, absente in aliis provinciis rege, necdum elapso anno in particulari aliquo conventu (alia enim praeter ea, quorum decretum in Corpore Juris exstat, nulla publica regni comitia ad annum 1454. memorantur) pervicit ut novum e sex de singulo statu deligendis viris consilium constituatur quod publica oeconomica, et militaria summa cum potestate administret.

5 Ast incassum; obsistente aemula Garaii factione solutaque per vigentem tanto tempore jam anarchiam vi imperii, e banderiali, portali, et insurrectionali militia, quae numerum 100,000 longe superare debuisset, vix 5000 potuit extorquere, ita ut sola haec praeter propriam 10,000 cohortam inconditamque, quam Joannes Capistranus adduxerat, cruciatorum turbam tam copioso hosti, tamque bellicoso, ut Mahometes fuit, dux objicere salutemque regni tanto discrimini exponere debuerit. 6 Sane nisi propitia

66.8 Cum primus: cumprimis B hic post exstinctam in masculo Arpadianam domum e nativis Hungaris rex creatus sit, ne cognati ejus hoc titulo praepotentiam exercere possint, diserte praecaverunt articulo 11-o. 9 Sunt quidem praeter constitutionalia haec particulares etiam aliquot leges decreto huic insertae, verum morem hunc in posterioribus etiam capitulationibus viguisse infra videbimus. 10 (a) Vide ejus argumentum pag. 291. §

modus restituitur ad normam sub Sigismundo stabilitam articulo 7-o, nempe ut a 32 sessionibus unus portalis miles praestetur. 15 Mathias enim in Szegediensibus 1458. comitiis unum a 20 sessionibus militem extorserit (b). 16 Rex prohibetur ne ullum praeter lucri camerae tributum sine consensu statuum imponat articulo 11-o. 17 Ne rex officium supremi comitis ulli alio quam nobili conferre possit, ordinatur articulo 15-o; nempe adeo jam eviluisse debuit Sigismundaei decreti ii articulus 15-us, quo officium

17 Sed et haec praerogativa tardius, ut postea videbimus, eidem accessit. 18 Cum institutum hoc sub tenaci adeo authoritatis suae rege invectum sit, juvat genuinam ejus rei causam in medium proferre. 19 Nimirum cum nullus praeter Ioannem 74.18 Ioannem Mathiam B Corvinum nothum Mathiae esset filius, hunc ille sibi successorem dari viis omnibus contendebat. 20 Dudum ille Emerico Zápolio praecipuo

pag. 328 dicitur hoc articulo: "quod, prout dominus rex praestitit juramentum quod nullo tempore super regnicolas et jobbaggiones regnicolarum taxa unius vel medii floreni ex quacunque ardua ratione per dominum regem aut ad eum pertinentem petantur vel imponantur praeter lucrum camerae." 17 Cum decretum hoc quarto aditi a Mathia regni mense editum sit, debuit itaque exactio haec sub decessoribus Mathiae viguisse. § 76 1 Operae pretium videtur singulare,

nonnisi sex regis hujus decreta quidem exstant; verum tria praeterea jam hactenus per extensum prolata sunt, duo nempe 1458, et 1470. unum. 6 Decreta annorum 1472. et 1475. aeque per extensum exstare Kovachich in Vestigiis Diaetarum indicavit, ac praeter haec omnia aliarum insuper octo vestigia detexit, quorum nonulla fortasse adhuc e latebris, in quibus recondita sunt, subinde protrahentur. 7 Itaque sub Mathia 32, quibus regnavit, annorum curriculo novemdecim consilia, et quidem ab anno 1470. usque

regno 1458. circa festum Pentecostes Pestini celebravit, diaetae articulo legem hanc revocatam utve lucrum camerae ea, quae sub Ludovico I consveverat, ratione exigatur, decretum fuisse (b). 2 Ex ejusdem diaetae articulo 55-o constat etiam jurasse Mathiam quod praeter lucrum camerae unius, vel medii floreni tributum nec a statibus petere nec propria authoritate imponere velit (c). 3 Cum Mathias regnum nonnisi cum fine Martii adiverit, diaeta vero haec in Junio adeoque post tres statim menses eodem anno celebrata sit,

aut petere, aut exigere velit (d1 78.7 d1 nota iterum scripta in B. ). 8 Post solennem adeo sponsionem Mathiam usque coronationem suam, quae 1464. peracta est, nullum praeter lucrum camerae subsidium exegisse admodum credibile videtur. 9 Imo nullum hactenus prolatum est instrumentum e quo pateat eum ante annum 1468. subsidium aliquod exegisse; constat e converso quod 1467. nomine lucri camerae non a singula porta, uti

portis unum florenum, et hunc non propria authoritate, sed erga factam per status in comitiis Budensibus determinationem exegerit (e). 10 Tandem 1468. susceptum sinistro sane consilio bellum Bohemicum in eam illum impulit necessitatem ut praeter lucrum camerae aliquam pecuniae summam (nescitur enim quanta fuerit) a statibus postulare debuerit (f). 11 Sed et nunc 20 optimates statibus vades dedit quod subsidium ejusmodi imposterum nolit postulare (g). 12 Et exsolvit datam fidem

adhuc perduraret, novum iterum unius floreni a singula porta subsidium impetravit rursusque et ipse status assecuravit (h) et septemdecim optimates vades statuit quod porro ejusmodi subsidium nolit postulare (i). 14 Subsequo quadriennio eum aliquod praeter lucrum camerae subsidium exegisse nullum vestigium exstat. 15 Anno tamen 1474, 1475, et 1476. pro bello Turcico iterum unius floreni subsidium impetravit (k); constat etiam eum et in comitiis Vacii 1485. et in comitiis Budae 1486. celebratis unius

tempore condam D. Ludovici regis observatum." 22 (c) "Item quod (dicitur hoc articulo), prout D. rex praestitit juramentum quod nullo tempore super regnicolas et jobbagiones regnicolarum taxae unius vel medii floreni... petantur, vel imponantur, praeter lucrum camerae." 23 (d) Assecuratio regis prolata est in Vestigiis Diaetarum pag. 365; fidejussionales 16 optimatorum pro rege exstant in archivo Regni Croatiae. 24 (e) In Vestigiis Diaetarum pag. 375-a

1-um constituebatur. 5 Et implevit hoc statuum votum Uladislaus; licet enim intra hoc quadriennium decretum tantum 1500. exstet, vestigia tamen comitiorum 1499, 1501, et 1502. jam tenemus. 6 Cum elapso etiam hoc quadriennio, id est post 1502, (praeter annum 1503.) annuarum diaetarum vestigia usque 1508. prostent (a), crediderim ego ab hoc primum anno triennium fuisse observatum, cum intra hunc et 1511, uti et intra hunc et 1514, nullum vel decretum exstet, vel vestigium aliquorum comitiorum hactenus prolatum

manifestum; an tamen ultra lucrum camerae deductum jam ferme in consvetudinem sub Mathia I unius floreni subsidium Uladislao etiam et quoties oblatum fuerit, non ita est expeditum. 2 In decretis ejus, quae exstant, nulla oblati subsidii mentio occurrit; et cum praeter illud, quod cum stipendiario a Mathia sibi relicto milite primo statim regni anno confecit, nullum bellum gessisset, videtur postulandi subsidii nullam vel causam habuisse. 3 Bis tamen intra 24, quibus regnavit, annos subsidium hoc eidem decretum fuisse

debebat, intelligatur, e combinatione reliquarum sub rege hoc perlatarum legum redditur manifestum. 9 Itaque mihi probabile admodum videtur quod Uladislaus paulo post ac bellum cum Maximiliano in autumno confecit, et Legionem Nigram et omnem reliquam, praeter mille equitum banderium, stipendiatam militiam dimiserit (c). 10 In sententiam hanc ea me perduxit consideratio, quod jam in comitiis 1492. alta licet pace rigidior, quam Sigismundea fuerit, insurrectionis norma, unius nimirum equitis a 20 portis

banderii intertenere educereque possint. 18 Solius despotae Rasciae banderium in mille equitibus defixum; Balumsevichio autem, ut cum omnibus suis huszaris, quorum tamen numerus non definitur, exercituare teneatur, impositum fuit. 19 Si praeter despotum reliquos hos 43 dynastas vel per 50 equites supputemus, prodeunt iterum 3150 qui superioribus adjecti efficiunt 10,200 equitatum. 20 Praerogativa haec proprium aducendi banderium procerum aetatis illius animos ita occupavit ut anno 1500.

propriis armis, sumptibus tamen dominii sui prodire debuerint. 52 Et tales hodiedum habet episcopus Zagrabiensis. 53 Capitula, conventus, praepositi, abbates, piique viri ecclesiastici decimas habentes non tam banderia servare, sed praeter obvenientem a numero colonorum suorum numerum, certum insuper a proportione decimalium proventuum militem praestare debebant, proportio autem haec aequanimi comitatuum determinationi defertur 1495. art. 15. § 2. 3. 5. et 6. 54 Caeterum

dissidia, tum luxus ministrorumque venalitas, libet singula haec paucis enucleare. § 98 Ejus causa non restricta nimium regis potestas, sed regis ignavia fuit. 1 Sunt qui praeter eas, quas jam insinuavimus, causas restrictam nimium Uladislai potestatem executivam malis his ansam praebuisse arbitrentur. 2 Verum quamquam prolixiorem ille, quam ullus antecessorum suorum ediderit capitulationem, vidimus tamen quod per illam

veluti praeposituras et abbatias, ad se pertraxerint. 6 Tot reditibus aucti coeperunt copiosa saecularia bona partim a rege impetrare partim a prodigis, seu alias ad incitas redactis proprietariis emere, seu per legata etiam obtinere, ita ut praeter ampla alioquin fundationalia bona clerus jam magnam saecularium etiam bonorum partem ad se pertraxerit. 7 Quod summum fuit, praeter cancellarii et personalis praesentiae munus, quae jam quasi ex instituto tenebat, alia etiam aliis saecularibus propria

impetrare partim a prodigis, seu alias ad incitas redactis proprietariis emere, seu per legata etiam obtinere, ita ut praeter ampla alioquin fundationalia bona clerus jam magnam saecularium etiam bonorum partem ad se pertraxerit. 7 Quod summum fuit, praeter cancellarii et personalis praesentiae munus, quae jam quasi ex instituto tenebat, alia etiam aliis saecularibus propria veluti thesaurarii, coronae custodis et supremi comitis officia in pluribus jam comitatibus occupaverat (b).

(b) Omnes hi abusus patent et e coaevis scriptoribus et e subjiciendis mox legibus quibus abrogantur. 34 (c) Causam eorum vide in Bonfinio et Tuberone. 35 (d) Patet id e conclusione decreti 1492. § 4. et 5. ubi dicitur: "Praeter praedictos (nempe in decreto hoc contentos) articulos DD. praelati, barones, nobiles plures articulos tam ratione decimarum, quam ecclesiasticorum beneficiorum ac collationis comitatuum praesentarunt praesenti decreto inserendos, sed quia iidem super hujusmodi

consistat. 19 Armorum praefectus si quid contra leges, contra constitutionem regni admiserit, ad reddendam coram comitiis rationem cogi possit. 20 Iurisdictio militaris ab omni in civilia objecta influxu arceatur. 21 Cessent omnia praeter in stricte militaribus militaria iudicia. 22 Cesset six dicta oeconomiae commisio. 23 Miles in personalibus et realibus politicis foris subjiciatur, suppellex vero bellica per politicos

nominandis consistat. 3 Hic autem senatus sub gravi perinde responsionis onere nullum illegale mandatum consilio locumtenentiali exsequendum admittere possit. Quoad collationem officiorum. 4 k) Executiva praeter municipalium in comitatibus et civitatibus magistratuum, palatini, et coronae conservatorum electionem relate ad bonorum, officiorum, honorumque largitionem, vi ipsius constitutionis principi integra competit, et ut ultro quoque eidem integra relinquatur, salus

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report