Your search found 44795 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 701-800:

Cadebant a dextris et a sinistris ybernalium foliorum instar, iacebant per totam uiam miserorum prostrata cadauera, fluebat sanguis more torrentis fluuii. Infelix patria filiorum infecta cruore longe lateque rubebat. Tunc miserabilis multitudo, quam nondum deuorauerat gladius Tartarorum, ad quandam paludem uenire compulsa, non est permissa diuersam ingredi uiam, sed urgentibus Tartaris in eam ingressa est. Pars maxima Hungarorum ibique ab aqua et luto pene omnes absorti sunt et extincti. Ibi ille famosissimus uir Vgrinus periit, ibi Mathias Strigonensis, ibi Gregorius Ioriensis

Infelices et miseri, qui multo melius se suumque populum piis uotis intentisque precibus iuuare poterant, in sacris edibus supplicando, quam materialibus armis accinti in castris laycalibus pernoctando. 11Factus est ergo sicut populus sic sacerdos, et quos unum agmen commisit ad pugnam, unus interitus inuoluit ad penam. Igitur si qui ex illa uoragine euadere potuerunt, nullam spem habebant diffugii a facie gladii imminentis, cum tota terra quasi locustis esset repleta hostilibus turmis, quibus nulla erat pietas parcere prostratis, misereri captiuis, preterire lassos,

se suumque populum piis uotis intentisque precibus iuuare poterant, in sacris edibus supplicando, quam materialibus armis accinti in castris laycalibus pernoctando. 11Factus est ergo sicut populus sic sacerdos, et quos unum agmen commisit ad pugnam, unus interitus inuoluit ad penam. Igitur si qui ex illa uoragine euadere potuerunt, nullam spem habebant diffugii a facie gladii imminentis, cum tota terra quasi locustis esset repleta hostilibus turmis, quibus nulla erat pietas parcere prostratis, misereri captiuis, preterire lassos, sed uelud agrestes belue nil nisi

Preterea mulieres Tartarorum uirili more armis accinte in pugnam audacter ferebantur, ut uiri, he in mulieres captiuas atrotius seuiebant. Si quas enim uenustiores uultu cernebant, ex quibus zelotypie motum possent aliquatenus formidare, statim extracto gladio perimebant uel si quas uidebant ad seruiendum habiles, preciso totaliter naso, deturpata facie seruili ministerio deputabant. Pueros quoque captiuos ad se uenire iubentes, tale de ipsis ludibrium faciebant: primo seriatim eos consedere iubebant, deinde uocatis paruulis suis, dabant eis uiridium lignorum uectes singulas et tunc

atrotius seuiebant. Si quas enim uenustiores uultu cernebant, ex quibus zelotypie motum possent aliquatenus formidare, statim extracto gladio perimebant uel si quas uidebant ad seruiendum habiles, preciso totaliter naso, deturpata facie seruili ministerio deputabant. Pueros quoque captiuos ad se uenire iubentes, tale de ipsis ludibrium faciebant: primo seriatim eos consedere iubebant, deinde uocatis paruulis suis, dabant eis uiridium lignorum uectes singulas et tunc precipiebant, ut in capita percuterent miserabilium paruulorum, ipsi uero sedentes et crudelibus oculis intuentes,

iubentes, tale de ipsis ludibrium faciebant: primo seriatim eos consedere iubebant, deinde uocatis paruulis suis, dabant eis uiridium lignorum uectes singulas et tunc precipiebant, ut in capita percuterent miserabilium paruulorum, ipsi uero sedentes et crudelibus oculis intuentes, corridebant ad inuicem collaudantes eum, qui melius ictum uibrasset et qui unica percussione cerebrum collidere poterat et corpus extinguere puerile. Quid pluribus opus est? Nulla erat reuerentia feminei sexus, nulla pietas puerilis etatis, nulla miseracio senectutis, uno cunctos impietatis genere trucidantes,

ictum uibrasset et qui unica percussione cerebrum collidere poterat et corpus extinguere puerile. Quid pluribus opus est? Nulla erat reuerentia feminei sexus, nulla pietas puerilis etatis, nulla miseracio senectutis, uno cunctos impietatis genere trucidantes, non homines, sed demones uidebantur. Ad relligiosorum habitacula cum uenirent, procedebat eis clericalis cetus, sacris stolis induti concinentes ymnos et cantica, quasi debitam honorificentiam uictoribus exhibentes et parantes munera et exenia, ut eorum circa se misericordiam prouocarent. Sed ipsi totius pietatis et humanitatis ignari

ecclesias prophanantes, dirruebant altaria, spargebant relliquias, ex sacratis uestibus concubinis et uxoribus redimicula preparabant. 13At uero Bela rex auxilio protectus diuino, tantum euadens excidium cum paucis secessit in Austriam. Rex uero Colomannus, frater eius, deuenit ad magnam uillam, que sita est super ulteriorem ripa Danubii, nomine Pestium. Ad quem locum maxima multitudo Hungarorum et aliarum nationum, que ultra citraque Danubium habitabant, audito infausto belli euentu et cognoscentes interitum totius exercitus confugerunt. Habebant enim fiduciam in

uestibus concubinis et uxoribus redimicula preparabant. 13At uero Bela rex auxilio protectus diuino, tantum euadens excidium cum paucis secessit in Austriam. Rex uero Colomannus, frater eius, deuenit ad magnam uillam, que sita est super ulteriorem ripa Danubii, nomine Pestium. Ad quem locum maxima multitudo Hungarorum et aliarum nationum, que ultra citraque Danubium habitabant, audito infausto belli euentu et cognoscentes interitum totius exercitus confugerunt. Habebant enim fiduciam in numerosa plebis multitudine, que ex aduenis et incolis ibidem fuerat congregata. Sed

interitum totius exercitus confugerunt. Habebant enim fiduciam in numerosa plebis multitudine, que ex aduenis et incolis ibidem fuerat congregata. Sed dissuadebat eis Colomannus rex temeraria ausa molientibus et celesti gladio se posse resistere arbitrantibus. Consulebat autem eis, ut potius ad alia loca diuertentes salutis sue quererent munimentum. Sed cum non acquiescerent salubri consilio, discessit ab eis Colomannus et uenit trans Drauum fluuium, ubi habitationis sue habebatur locus. 14Predicta uero popularium turba, ut talium se habet presumptio, ceperunt locum

Colomannus et uenit trans Drauum fluuium, ubi habitationis sue habebatur locus. 14Predicta uero popularium turba, ut talium se habet presumptio, ceperunt locum munire, uallum effodere, componere aggerem, uimineas crates circumplectere et inaniter omnia preparare. Sed antequam ad medium operis processisset principium, ecce repentini adsunt Tartari, timor et ebitudo mentis peruadit multitudinem Hungarorum. Tunc truculenti duces, ueluti rapaces lupi, quos rapide famis exagitat ingluuies, caulas solet ouium ad predam inyando lustrare, ita isti beluino more furentes totam

crates circumplectere et inaniter omnia preparare. Sed antequam ad medium operis processisset principium, ecce repentini adsunt Tartari, timor et ebitudo mentis peruadit multitudinem Hungarorum. Tunc truculenti duces, ueluti rapaces lupi, quos rapide famis exagitat ingluuies, caulas solet ouium ad predam inyando lustrare, ita isti beluino more furentes totam uillam trucibus oculis circumspiciunt, feroci animo pertractantes, qualiter Hungaros uel ad exteriora traherent uel ad eos ingredi per atiem gladii preualerent. Igitur Tartarorum acies suis castris circa totam uillam defixis, ceperunt

mentis peruadit multitudinem Hungarorum. Tunc truculenti duces, ueluti rapaces lupi, quos rapide famis exagitat ingluuies, caulas solet ouium ad predam inyando lustrare, ita isti beluino more furentes totam uillam trucibus oculis circumspiciunt, feroci animo pertractantes, qualiter Hungaros uel ad exteriora traherent uel ad eos ingredi per atiem gladii preualerent. Igitur Tartarorum acies suis castris circa totam uillam defixis, ceperunt eam undique impugnare sagittantes acriter et telorum ymbrem interius iacientes. E contrario uero Hungarorum infausta rebellio totis se uiribus defendere

Hungarorum. Tunc truculenti duces, ueluti rapaces lupi, quos rapide famis exagitat ingluuies, caulas solet ouium ad predam inyando lustrare, ita isti beluino more furentes totam uillam trucibus oculis circumspiciunt, feroci animo pertractantes, qualiter Hungaros uel ad exteriora traherent uel ad eos ingredi per atiem gladii preualerent. Igitur Tartarorum acies suis castris circa totam uillam defixis, ceperunt eam undique impugnare sagittantes acriter et telorum ymbrem interius iacientes. E contrario uero Hungarorum infausta rebellio totis se uiribus defendere conabatur intendentes

consilii, nisi complicare brachia, ponere genua, flectere sub mucrone ceruices? At uero cruenta barbaries non satiabatur inundatione sanguinis copiosa, non deficiebat cedis instantia indefessa. Tantus audiebatur fragor cedentium, ac si ingentium siluarum robora securium multitudine detruncarentur ad terram. Tollebatur ad celum rugitus et ululatus plangentium mulierum, uociferantium puerorum, qui tam acerbe mortis furiam coram oculis discurrere sine cassatione cernebant. Non uacabat tunc funereas agere pompas, non flere super caris extinctis, non sepulchrales exequias celebrare. Generalis

brachia, ponere genua, flectere sub mucrone ceruices? At uero cruenta barbaries non satiabatur inundatione sanguinis copiosa, non deficiebat cedis instantia indefessa. Tantus audiebatur fragor cedentium, ac si ingentium siluarum robora securium multitudine detruncarentur ad terram. Tollebatur ad celum rugitus et ululatus plangentium mulierum, uociferantium puerorum, qui tam acerbe mortis furiam coram oculis discurrere sine cassatione cernebant. Non uacabat tunc funereas agere pompas, non flere super caris extinctis, non sepulchrales exequias celebrare. Generalis interitus omnibus

corda pagane gentis, que sine ullo pietatis affectu totas Danubii aquas humano sanguine rubere cernebat! 16Postquam patrate cedis atrocitas sufficere uisa est, exeuntes de uilla ignem undique posuerunt, quam totaliter in conspectu hostium absque ulla mora uorax flama consumpsit. Ad locum predicatorum pars quedam miserande plebis cum uxoribus et filiis confugerant putantes se murorum ambitu interclusos summum frustrari discrimen. Sed nil profuit loci munitio, quibus non aderat diuina protectio. Nam uenientibus Tartaris et locum fortiter impugnantibus communi exitio traditi

pars quedam miserande plebis cum uxoribus et filiis confugerant putantes se murorum ambitu interclusos summum frustrari discrimen. Sed nil profuit loci munitio, quibus non aderat diuina protectio. Nam uenientibus Tartaris et locum fortiter impugnantibus communi exitio traditi sunt appositoque igni ad decem milia ferme hominum cum loco et rebus miserabiliter conflagrarunt. Huius tam grandis et orribilis cedis testis est multitudo inhumatorum ossium, que in magnos coadunata tumultos, magnum spectaculum cernentibus prestant. 17Interea Tartarorum exercitus depopulata omni

lingue sue Mangoli appellantur. Ferunt tamen, quod terra illorum confinis sit ulterioris Indie nomenque regis eorum Cecarcanus uocatur. Hic ergo cum habuisset bellum cum quodam rege sibi contermino, qui quandam ipsius sororem stupratam occiderat, deuicit eum et extinxit. Filium autem eius ad regem alium fugientem insecutus est et facto conflictu contriuit eum et ipsum, qui ei tutelam auxilii preparauerat in regno suo. Ad tertium quoque regnum cum armatus accederet, comisit prelia multa cum eo et uictor existens ad propria repedauit. Et uidens, quod tam prospera sibi in omnibus

uocatur. Hic ergo cum habuisset bellum cum quodam rege sibi contermino, qui quandam ipsius sororem stupratam occiderat, deuicit eum et extinxit. Filium autem eius ad regem alium fugientem insecutus est et facto conflictu contriuit eum et ipsum, qui ei tutelam auxilii preparauerat in regno suo. Ad tertium quoque regnum cum armatus accederet, comisit prelia multa cum eo et uictor existens ad propria repedauit. Et uidens, quod tam prospera sibi in omnibus bellis fata successerant, cepit cor eius uehementer intumescere et ad superbiam eleuari. Ratus autem, quod non esset in toto orbe gens

sororem stupratam occiderat, deuicit eum et extinxit. Filium autem eius ad regem alium fugientem insecutus est et facto conflictu contriuit eum et ipsum, qui ei tutelam auxilii preparauerat in regno suo. Ad tertium quoque regnum cum armatus accederet, comisit prelia multa cum eo et uictor existens ad propria repedauit. Et uidens, quod tam prospera sibi in omnibus bellis fata successerant, cepit cor eius uehementer intumescere et ad superbiam eleuari. Ratus autem, quod non esset in toto orbe gens aut regnum, quod eius potentie resistere posset, proposuit ex cunctis nationibus tropheum glorie

eum et ipsum, qui ei tutelam auxilii preparauerat in regno suo. Ad tertium quoque regnum cum armatus accederet, comisit prelia multa cum eo et uictor existens ad propria repedauit. Et uidens, quod tam prospera sibi in omnibus bellis fata successerant, cepit cor eius uehementer intumescere et ad superbiam eleuari. Ratus autem, quod non esset in toto orbe gens aut regnum, quod eius potentie resistere posset, proposuit ex cunctis nationibus tropheum glorie reportare. Voluit ergo potentatus sui magnitudinem toto stentare mundo demonum fretus auspiciis, quibus uacare solebat. Itaque uocatis

potentie resistere posset, proposuit ex cunctis nationibus tropheum glorie reportare. Voluit ergo potentatus sui magnitudinem toto stentare mundo demonum fretus auspiciis, quibus uacare solebat. Itaque uocatis duobus filiis suis Batho et Caydano tradidit eis robur exercitus sui precipiens eis, ut ad debellandas totius mundi prouincias exire deberent. Exierunt ergo et triginta fere annis perambulauerunt omnia regna orientalium et aquilonarium regionum, donec uenirent ad terram Rutenorum et demum ad Hungariam descenderunt. 2Hoc autem nomen Tartari non nomen est gentis

quibus uacare solebat. Itaque uocatis duobus filiis suis Batho et Caydano tradidit eis robur exercitus sui precipiens eis, ut ad debellandas totius mundi prouincias exire deberent. Exierunt ergo et triginta fere annis perambulauerunt omnia regna orientalium et aquilonarium regionum, donec uenirent ad terram Rutenorum et demum ad Hungariam descenderunt. 2Hoc autem nomen Tartari non nomen est gentis proprium, sed a quadam aqua, que illorum preterfluit regionem, sic appellati sunt uel secundum quosdam tatar idem sonat quod multitudo. Licet autem maxima esset multitudo eorum,

uocatis duobus filiis suis Batho et Caydano tradidit eis robur exercitus sui precipiens eis, ut ad debellandas totius mundi prouincias exire deberent. Exierunt ergo et triginta fere annis perambulauerunt omnia regna orientalium et aquilonarium regionum, donec uenirent ad terram Rutenorum et demum ad Hungariam descenderunt. 2Hoc autem nomen Tartari non nomen est gentis proprium, sed a quadam aqua, que illorum preterfluit regionem, sic appellati sunt uel secundum quosdam tatar idem sonat quod multitudo. Licet autem maxima esset multitudo eorum, maior tamen in illo

perceptione curantes sola crudelitate pascuntur. Usum panis aborrent, mundorum et imundorum carnibus indifferenter utuntur. Et lac concretum cum sanguine potant equino. Habent autem ex diuersis nationibus, quas bellis edomuerunt, multitudinem maximam pugnatorum et precipue Cumanorum, quos ad pugnandum subigunt uiolenter. Si quem uero ex his paululum trepidare conspiciunt nec in mortem sese tota mentis insania precipitare absque ulla cunctatione eius amputant caput. Ipsi Tartari non se libenter morti exponunt, sed si quem eorum in bello mori contingat, statim rapiunt et efferentes in

et ex coriis factis. Equos ita bene habent edomitos, ut quotcumque unus habeat homo, omnes ipsum tamquam canes secuntur. Cum autem tanta sit hominum multitudo, quasi muti nullam fere uocem emittunt, sed taciti ambulant et taciti pugnant. 3His ergo breuiter prelibatis, nunc ad materiam redeamus. Patrata denique ex Hungarica gente uictoria, cum fama mali tanti celeri ubique percurrisset uolatu, totus pene mundus intremuit tantusque metus in omnes prouincias incubuit, ut nulli uideretur eorum se posse impias effugere manus. Ipse etiam Fredericus Romanorum imperator non

imperator non de resistentia sed de latibulo dicitur cogitasse. Tunc plerique litterati uiri ueteres scrutantes scripturas, coniciebant maxime ex dictis Methodii martiris, has fore illas gentes, que precedere debent Antichristi aduentum. Ceperunt autem munire ciuitates et castra suspicantes quod ad urbem Romam uellent omnia uastando transire. 4Porro Bela rex ueritus, ne Tartari transuadato Danubio reliquam regni partem contererent, misit ad ciuitatem Albensem et suscepto corpore beati Stephani regis, susceptis etiam multarum ecclesiarum thesauris, misit omnia cum domina

martiris, has fore illas gentes, que precedere debent Antichristi aduentum. Ceperunt autem munire ciuitates et castra suspicantes quod ad urbem Romam uellent omnia uastando transire. 4Porro Bela rex ueritus, ne Tartari transuadato Danubio reliquam regni partem contererent, misit ad ciuitatem Albensem et suscepto corpore beati Stephani regis, susceptis etiam multarum ecclesiarum thesauris, misit omnia cum domina Maria uxore sua et cum paruo filio Stephano, adhuc bimulo, ad maritimas regiones, rogans et mandans Spalatensibus, ut hec seruanda susciperent reginamque cum filio

Bela rex ueritus, ne Tartari transuadato Danubio reliquam regni partem contererent, misit ad ciuitatem Albensem et suscepto corpore beati Stephani regis, susceptis etiam multarum ecclesiarum thesauris, misit omnia cum domina Maria uxore sua et cum paruo filio Stephano, adhuc bimulo, ad maritimas regiones, rogans et mandans Spalatensibus, ut hec seruanda susciperent reginamque cum filio in sue fidei tutela tenerent. Sed domina regina ueniens a quibusdam Spalatensium emulis persuasa noluit intrare Spaletum, sed composuit se cum omnibus regalibus gazis et consedit in castro

regina ueniens a quibusdam Spalatensium emulis persuasa noluit intrare Spaletum, sed composuit se cum omnibus regalibus gazis et consedit in castro Clisse. Venerunt autem et multe nobiles mulieres cum ea, que suis erant uiris per Tataros uiduate. Garganus uero potestas et nobiles Spalatenses ad dominam accedentes multa precum instantia exorabant eam, ut mansionem ciuitatis aspernari minime dignaretur sed non acquieuit regina. Spalatenses tamen multis eam afficientes honoribus crebris exeniis et donariis eius curiam frequentabant. 5Eo tempore Colomannus rex ad Dominum

ad dominam accedentes multa precum instantia exorabant eam, ut mansionem ciuitatis aspernari minime dignaretur sed non acquieuit regina. Spalatenses tamen multis eam afficientes honoribus crebris exeniis et donariis eius curiam frequentabant. 5Eo tempore Colomannus rex ad Dominum feliciter de hac luce migrauit. Fuit enim uir pietate magis ac relligione preditus quam in administrandis publicis rebus intentus. Sepultus est autem in loco fratrum predicatorum apud Cesmam, latenti mausoleo infossus. Etenim gens nefandissima Tatarorum sepulchra christianorum et maxime

concremata Budalia, Strigonium accessit, cepitque uillam totis uiribus impugnare, quam non satis difficulter capiens succendit omnesque in ea peremit in ore gladii paucasque manubias asportauit, quoniam in munitionem editam res suas Hungari subuexerant uniuersas. Inde discedens recto cursu deuenit ad urbem Albensem et continuo cuncta suburbane habitationis domicilia concremauit, ciuitatem uero aliquot diebus obsessam factis insultibus inuadere satagebat. Sed quia locus circumfusa palustrium aquarum copia satis erat munitus, quem optima Latinorum presidia erectis undique machinis tuebantur,

transcurrendo facere poterat, sed adinstar estiue grandinis ea dumtaxat loca demoliti sunt, per que transitum habuerunt. 2Itaque antequam Draui fluminis gurgitem transmearent, rex persentiens eorum aduentum relictis stationibus Zagrabiensium partium cum omni comitatu suo ad mare descendit. Tunc diuersi diuersa querentes diffugia per omnes ciuitates maritimas, que propinquiores uidebantur ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas partes deuenit. Erant autem in comitatu regio multi ecclesiarum prelati, plures principes et

2Itaque antequam Draui fluminis gurgitem transmearent, rex persentiens eorum aduentum relictis stationibus Zagrabiensium partium cum omni comitatu suo ad mare descendit. Tunc diuersi diuersa querentes diffugia per omnes ciuitates maritimas, que propinquiores uidebantur ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas partes deuenit. Erant autem in comitatu regio multi ecclesiarum prelati, plures principes et barones, reliquum uero uulgus utriusque sexus et etatis pene innumerabile erat. Appropinquante autem domino rege ad

transmearent, rex persentiens eorum aduentum relictis stationibus Zagrabiensium partium cum omni comitatu suo ad mare descendit. Tunc diuersi diuersa querentes diffugia per omnes ciuitates maritimas, que propinquiores uidebantur ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas partes deuenit. Erant autem in comitatu regio multi ecclesiarum prelati, plures principes et barones, reliquum uero uulgus utriusque sexus et etatis pene innumerabile erat. Appropinquante autem domino rege ad introitum ciuitatis, uniuersus clerus et populus processionaliter exeuntes

ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas partes deuenit. Erant autem in comitatu regio multi ecclesiarum prelati, plures principes et barones, reliquum uero uulgus utriusque sexus et etatis pene innumerabile erat. Appropinquante autem domino rege ad introitum ciuitatis, uniuersus clerus et populus processionaliter exeuntes debito uenerationis obsequio susceperunt eum, dantes ei hospitia infra muros, quotquot uoluit ipse. Venerunt etiam isti magnates cum eo: Stephanus episcopus Zagrabiensis et alter Stephanus Vacciensis et idem in

obsequio susceperunt eum, dantes ei hospitia infra muros, quotquot uoluit ipse. Venerunt etiam isti magnates cum eo: Stephanus episcopus Zagrabiensis et alter Stephanus Vacciensis et idem in Strigoniensem archiepiscopum postulatus, Benedictus Albensisprepositus, aule regie cancelarius et idem ad Colocensem sedem electus, Bartholomeus Quinqueecclesiensis episcopus et quidam alii episcopi. Affuerunt nichilominus Hugrinus prepositus Cesmensis, Achilles prepositus, Vincentius prepositus, Thomas prepositus et alii quam plures prelati, quos enumerare superuacaneum duximus. Proceres quoque

et familiis suis. Garganus autem potestas circa regium obsequium ualde sedulus et deuotus, curabat sollicite, ut et ciues in executione mandatorum regalium prompti existerent et regalis clementia uniuersitatem ciuium affectu dilectionis et gratie confoueret. Fecerunt autem Spalatenses omnia ad regis placitum hoc excepto, quod ei quandam galeam minime potuere tam celeriter preparare, quantum rex declinans Tatarorum rabiem expetebat. Quod factum non satis equanimiter tulit regius animus. Noluit autem rex residere Spaleti, sed abiens cum uxore et cum omnibus gazis suis demoratus est

potuit, quia latuerant homines in montibus et in siluis. Venit autem non quasi iter faciens, sed quasi per aerem uolans loca inuia et montes asperrimos supergrediens unde numquam exercitus ambulauit. Properabat enim impatienti festinatione arbitrans se regem posse inuadere, antequam descendisset ad mare. Sed postquam resciuit, quod rex iam in maritimis tutus maneret, lentius gradi cepit. Et cum totus exercitus ad quandam aquam, que dicitur Sirbium, descendisset, parumper consedit ibidem. Tunc truculentus carnifex iussit omnem captiuitatem, quam ex Hungaria duxerat, congregari in unum,

loca inuia et montes asperrimos supergrediens unde numquam exercitus ambulauit. Properabat enim impatienti festinatione arbitrans se regem posse inuadere, antequam descendisset ad mare. Sed postquam resciuit, quod rex iam in maritimis tutus maneret, lentius gradi cepit. Et cum totus exercitus ad quandam aquam, que dicitur Sirbium, descendisset, parumper consedit ibidem. Tunc truculentus carnifex iussit omnem captiuitatem, quam ex Hungaria duxerat, congregari in unum, multitudinem magnam uirorum et mulierum, puerorum et puellarum fecitque omnes in quandam planitiem duci. Et cum omnes

cum pars aliqua descendisset de monte, ecce subito apparuerunt pauci sub menibus ciuitatis. Spalatenses autem non eos a principio cognoscentes et credentes eos esse Chroatas uolebant armati contra eos exire. Sed Hungari uisis eorum signis diriguerunt animis tantusque pauor eos corripuit, ut omnes ad ecclesiam confugerent, cum tremore magno percipiebant eucharistie sacramentum non sperantes lucem huius uite ulterius intueri. Flebant alii in uxorum et filiorum ruentes amplexus diris eiulatibus complangentes dicebant: Ve miseris, quid profuit tanto fugiendi labore quassari? Quid contulit

in uxorum et filiorum ruentes amplexus diris eiulatibus complangentes dicebant: Ve miseris, quid profuit tanto fugiendi labore quassari? Quid contulit tanta terrarum spatia percurrisse, si persecutorum gladios effugere nequiuimus, si hic expectauimus iugulari? Tunc oppressio magna facta est ad omnes ianuas ciuitatis fugientium intra muros. Relinquebant equos et animalia, uestes et utensilia, ipsos etiam filios non prestolantes mortis urgente stimulo ad tutiora currebant. At uero Spalatenses magnam eis humanitatis gratiam exhibentes recipiebant hospitio et eorum inopiam, quantum

spatia percurrisse, si persecutorum gladios effugere nequiuimus, si hic expectauimus iugulari? Tunc oppressio magna facta est ad omnes ianuas ciuitatis fugientium intra muros. Relinquebant equos et animalia, uestes et utensilia, ipsos etiam filios non prestolantes mortis urgente stimulo ad tutiora currebant. At uero Spalatenses magnam eis humanitatis gratiam exhibentes recipiebant hospitio et eorum inopiam, quantum poterant, releuabant. Sed tanta erat fugitantium multitudo, ut domorum eos non caperent diuerticula, sed manebant in uicis et in uiis. Nobiles etiam matrone circa septa

frigoribus inhorrescens. Credentes autem Tatari, quod rex in Clisse presidio consideret, ceperunt undique oppugnare castrum iacientes sagittas et iacula intorquentes. Sed quia locus erat natura munitus, modicam poterant inferre iacturam. Tunc descendentes de equis ceperunt reptantes manibus ad superiora conscendere. Castrenses uero ingentes lapides reuoluentes in ipsos aliquot ex eis neci dederunt. Ipsi uero ex casu ferociores effecti usque sub magnas rupes manu ad manum pugnando uenerunt diripientes domos predasque non modicas asportantes. Sed cum cognouissent regem ibi non esse,

quia locus erat natura munitus, modicam poterant inferre iacturam. Tunc descendentes de equis ceperunt reptantes manibus ad superiora conscendere. Castrenses uero ingentes lapides reuoluentes in ipsos aliquot ex eis neci dederunt. Ipsi uero ex casu ferociores effecti usque sub magnas rupes manu ad manum pugnando uenerunt diripientes domos predasque non modicas asportantes. Sed cum cognouissent regem ibi non esse, dimiserunt oppugnare castrum et ascensis equis uersus Tragurium equitarunt. At Spaletum autem non multi diuerterunt ex eis. 4Tunc uero ciues non tantum proprio

et ascensis equis uersus Tragurium equitarunt. At Spaletum autem non multi diuerterunt ex eis. 4Tunc uero ciues non tantum proprio titubantes pauore, quantum ex eo, quod uidebant Hungaros desperabili metu constringi, cogitabant aliqui ciuitatem deserere et cum rebus et familiis ad insularum presidia se conferre. Ceperunt autem uanos agitare rumores, confingentes opiniones uarias et inanes. Dicebant alii, quod ingentes machinas et plurima instrumenta bellica Tatari fabricarent, quibus ciuitates has deicere conabuntur. Asserebant alii, quod ad montis instar terre ac lapidum

et cum rebus et familiis ad insularum presidia se conferre. Ceperunt autem uanos agitare rumores, confingentes opiniones uarias et inanes. Dicebant alii, quod ingentes machinas et plurima instrumenta bellica Tatari fabricarent, quibus ciuitates has deicere conabuntur. Asserebant alii, quod ad montis instar terre ac lapidum congeriem aceruabant et sic ciuitatibus supereminentes facile eos esse capturos. 5Sed Tatarorum agmina cum duce impio in Traguriensi litore consederunt. Porro rex uidens Tatarorum exercitus ante asilum sui diffugii descendisse, non satis tutum

5Sed Tatarorum agmina cum duce impio in Traguriensi litore consederunt. Porro rex uidens Tatarorum exercitus ante asilum sui diffugii descendisse, non satis tutum sibi fore arbitrans in insulis prope positis comorari transposuit dominam cum sua prole et cum omnibus thesauris ad naues, quas conduxerat, ipse uero in quodam residens ligno aduehebatur remigibus, inspectans aduersarias aties et rei euentum expectans. Ceterum dux Caydanus omnibus loci illius circumstantiis perlustratis temptabat, si posset sub menibus equitando transire. Sed cum cognouisset, quod aqua illa,

aties et rei euentum expectans. Ceterum dux Caydanus omnibus loci illius circumstantiis perlustratis temptabat, si posset sub menibus equitando transire. Sed cum cognouisset, quod aqua illa, per quam ciuitas a terra dirimitur, propter limi profunditatem inuadibilis erat, retraxit se inde et ad suos reuersus misit quendam nuntium ad ciuitatem mandans, que uerba effari deberet. Qui ueniens prope pontem, exclamauit uoce magna Sclauonice dicens: Hec dicit uobis diuinus Caydanus, inuicte militie princeps. Nolite reatum alieni sanguinis uobis apropriare, sed tradite aduersarios ad manus

Ceterum dux Caydanus omnibus loci illius circumstantiis perlustratis temptabat, si posset sub menibus equitando transire. Sed cum cognouisset, quod aqua illa, per quam ciuitas a terra dirimitur, propter limi profunditatem inuadibilis erat, retraxit se inde et ad suos reuersus misit quendam nuntium ad ciuitatem mandans, que uerba effari deberet. Qui ueniens prope pontem, exclamauit uoce magna Sclauonice dicens: Hec dicit uobis diuinus Caydanus, inuicte militie princeps. Nolite reatum alieni sanguinis uobis apropriare, sed tradite aduersarios ad manus nostras, ne forte inuoluamini uindicte

inde et ad suos reuersus misit quendam nuntium ad ciuitatem mandans, que uerba effari deberet. Qui ueniens prope pontem, exclamauit uoce magna Sclauonice dicens: Hec dicit uobis diuinus Caydanus, inuicte militie princeps. Nolite reatum alieni sanguinis uobis apropriare, sed tradite aduersarios ad manus nostras, ne forte inuoluamini uindicte eorum et pereatis frustra. Sed murorum custodes nil ad eorum uerba respondere sunt ausi. Mandauerat enim rex, ut nullum eis redderent uerbum. Tunc uniuersa multitudo eorum inde consurgens uia, qua uenerat, reuersa recessit. Sic ergo per totum fere

prope pontem, exclamauit uoce magna Sclauonice dicens: Hec dicit uobis diuinus Caydanus, inuicte militie princeps. Nolite reatum alieni sanguinis uobis apropriare, sed tradite aduersarios ad manus nostras, ne forte inuoluamini uindicte eorum et pereatis frustra. Sed murorum custodes nil ad eorum uerba respondere sunt ausi. Mandauerat enim rex, ut nullum eis redderent uerbum. Tunc uniuersa multitudo eorum inde consurgens uia, qua uenerat, reuersa recessit. Sic ergo per totum fere Martium in Chroatie ac Dalmatie partibus commorantes, quinque aut sex uicibus ad ciuitates has

Sed murorum custodes nil ad eorum uerba respondere sunt ausi. Mandauerat enim rex, ut nullum eis redderent uerbum. Tunc uniuersa multitudo eorum inde consurgens uia, qua uenerat, reuersa recessit. Sic ergo per totum fere Martium in Chroatie ac Dalmatie partibus commorantes, quinque aut sex uicibus ad ciuitates has descendebant et postea ad sua castra redibant. 6Igitur relinquentes Chroatie regionem transierunt per ducatum prouincie Bosenensis. Inde descendentes abierunt per regnum Seruie, que Rasia nuncupatur ueneruntque ad ciuitates maritimas superioris Dalmatie et

respondere sunt ausi. Mandauerat enim rex, ut nullum eis redderent uerbum. Tunc uniuersa multitudo eorum inde consurgens uia, qua uenerat, reuersa recessit. Sic ergo per totum fere Martium in Chroatie ac Dalmatie partibus commorantes, quinque aut sex uicibus ad ciuitates has descendebant et postea ad sua castra redibant. 6Igitur relinquentes Chroatie regionem transierunt per ducatum prouincie Bosenensis. Inde descendentes abierunt per regnum Seruie, que Rasia nuncupatur ueneruntque ad ciuitates maritimas superioris Dalmatie et pertranseuntes Ragusium, modicam enim illic

partibus commorantes, quinque aut sex uicibus ad ciuitates has descendebant et postea ad sua castra redibant. 6Igitur relinquentes Chroatie regionem transierunt per ducatum prouincie Bosenensis. Inde descendentes abierunt per regnum Seruie, que Rasia nuncupatur ueneruntque ad ciuitates maritimas superioris Dalmatie et pertranseuntes Ragusium, modicam enim illic potuerunt lesionem inferre, uenerunt ad Catariensem ciuitatem, quam ignibus concremantes processerunt ulterius hasque ciuitates aggressi: Suagium et Driuosten, depopulati sunt eas in ore gladii non reliquentes

relinquentes Chroatie regionem transierunt per ducatum prouincie Bosenensis. Inde descendentes abierunt per regnum Seruie, que Rasia nuncupatur ueneruntque ad ciuitates maritimas superioris Dalmatie et pertranseuntes Ragusium, modicam enim illic potuerunt lesionem inferre, uenerunt ad Catariensem ciuitatem, quam ignibus concremantes processerunt ulterius hasque ciuitates aggressi: Suagium et Driuosten, depopulati sunt eas in ore gladii non reliquentes in eis mingentem ad parietem. Iterum autem totam Seruiam percurrentes in Bulgariam deuenerunt. Ibi enim uterque dux Bathus et

superioris Dalmatie et pertranseuntes Ragusium, modicam enim illic potuerunt lesionem inferre, uenerunt ad Catariensem ciuitatem, quam ignibus concremantes processerunt ulterius hasque ciuitates aggressi: Suagium et Driuosten, depopulati sunt eas in ore gladii non reliquentes in eis mingentem ad parietem. Iterum autem totam Seruiam percurrentes in Bulgariam deuenerunt. Ibi enim uterque dux Bathus et Caydanus condixerant suarum turmarum copias recensere. Illi ergo ibidem coadunati curiam celebrarunt et simulantes gratiam exhibere captiuis fecerunt per totum exercitum preconis uoce

detruncantes in ipsa planitie prostrauerunt. 7At uero Bela rex missis exploratoribus cum cognouisset certius, quod impia gens ex toto iam regno recesserat absque omni cunctatione in Hungariam est profectus. Regina autem cum regio puero in Clisse castro remansit fuitque ibi usque ad mensem Septembrem. Mortue autem sunt due filie ipsius puelle uirgines, et in ecclesia beati Domnii honorifice tumulate. 8Licet autem barbarica rabies totum regnum Hungaricum immoderato gladio attriuisset, e uestigio tamen famis subsecuta pernities miserabilem plebem tabo

Spalati morabatur. Erat autem episcopus ipse in auro et argento locuplex ualde, aliis etiam diuitiis opulentus. Mundana pompositate largus et curialis benignum se omnibus et affabilem exhibebat. Totus enim extolli fauoribus et efferri hauris popularibus cupiebat. Regressus autem Zagrabiam misit ad Romanam sedem pro sue postulationis expetendo assensu. Sed tunc temporis mortuo bene memorie Gregorio papa, facta est dissensio inter cardinales ita, ut subrogatio summi pontificis foret ferme biennio protellata. Sic ergo causa electionis ipsius episcopi toto illo tempore indeterminata

ita, ut subrogatio summi pontificis foret ferme biennio protellata. Sic ergo causa electionis ipsius episcopi toto illo tempore indeterminata permansit. XLI. De seditione apud S. Stephanum 1Interim autem Garganus completo regiminis sui triennio ad propria repedauit. Spalatenses uero fecerunt potestatem quendam iuuenem de domo Vegliensium comitum, nomine Iohannem. Hic, quantum sibi dabatur scire, per Gargani uestigia gradiens rem publicam gubernabat, sed etatis fluide mobilitate lasciuus facile ad inscitiam flectebatur.

Garganus completo regiminis sui triennio ad propria repedauit. Spalatenses uero fecerunt potestatem quendam iuuenem de domo Vegliensium comitum, nomine Iohannem. Hic, quantum sibi dabatur scire, per Gargani uestigia gradiens rem publicam gubernabat, sed etatis fluide mobilitate lasciuus facile ad inscitiam flectebatur. 2Eo tempore uacante monasterio sancti Stephani rogatus est Thomas archidiaconus et capitulum, quatenus illuc accedentes de subrogatione abbatis cum eiusdem loci fratribus prouiderent. Archidiaconus ergo, associatus capitulo uniuerso, ad monasterium

lasciuus facile ad inscitiam flectebatur. 2Eo tempore uacante monasterio sancti Stephani rogatus est Thomas archidiaconus et capitulum, quatenus illuc accedentes de subrogatione abbatis cum eiusdem loci fratribus prouiderent. Archidiaconus ergo, associatus capitulo uniuerso, ad monasterium perrexit. Et cum bono zelo et sollicitudine debita de abbatis subrogatione tractarent, monachi secedentes seorsum et inter se aliquandiu conferentes omnes in quendam confratrem suum, nomine Leonardum, conuenerunt, ipsum in abbatem unanimiter eligendo ipsumque archidiacono et capitulo

archidiacono et capitulo presentantes petierunt eundem uice archiepiscopi confirmari. Videns autem archidiaconus cum capitulo, quod omnia rite procederent, habito consilio approbatam electionem confirmauerunt. 3Statim ergo, ut in ciuitate auditum est, irruerunt a maiore usque ad minorem ad potestatem clamantes: Succurre, domine potestas, quia archidiaconus cum quibusdam clericis in uestrum oprobrium et totius ciuitatis detrimentum abbatem ordinare presumit. Et ecce, concursus factus est omnium confusa uociferatione perstrepentium. Alii etiam seditionis ignorantes

et capitulo presentantes petierunt eundem uice archiepiscopi confirmari. Videns autem archidiaconus cum capitulo, quod omnia rite procederent, habito consilio approbatam electionem confirmauerunt. 3Statim ergo, ut in ciuitate auditum est, irruerunt a maiore usque ad minorem ad potestatem clamantes: Succurre, domine potestas, quia archidiaconus cum quibusdam clericis in uestrum oprobrium et totius ciuitatis detrimentum abbatem ordinare presumit. Et ecce, concursus factus est omnium confusa uociferatione perstrepentium. Alii etiam seditionis ignorantes causam,

et eam coniuentibus oculis supportare. 5Reuersi tandem de claustro, quasi deuictis hostibus gloriantes, coadunati sunt in palatio publico et facta contione sapiens potestas proloquens iactabat se dicens: Viri prudentes, hodie opus ualde laudabile a nobis patratum est, quod ad statum ciuitatis et honoris nostri cumulum non est dubium prouenire. Sed quia rectore puero puerili consilio ciuitas agebatur, non erat, qui condoleret prostrate iustitie, qui murum se pro domo Israhel opponeret ascendentibus ex aduerso, cum, pro pudor, ipsi etiam clerici odio archidiaconi

tantum maleficium excusare malitiose nitentes presumptionem peruersorum ciuium uanis assentationibus demulcebant. 6Porro quesitus Leonardus per multa latibula demum inuentus est et quia furoris calor aliquantulum iam tepuerat, non enormiter manus in eum miserunt, sed tractus ad palatium multisque minarum iaculis impetitus uiolenter coactus est resignare. At uero capitulum, quia pastorali carebat presidio, iniuriarum suarum dissimulauit opprobria tum, quia iure cautum reperitur detrahendum esse seueritati, quando multitudo excedit, tum quia tale tempus instare

est, ut quando layci gaudebant, quod quasi superiores effecti, optinuerant contra ecclesiam suum placitum expleri, diuina ultio manifestata est. Etenim eodem die et eadem hora, qua dictus abbas de nauigio egressus pedem in monasterio posuit, castellanus, qui presidebat castro Clisie, cum suis ad Salonam descendens duos iuuenes nobiles Spalatenses sagittis traiectos in flumine suffocauit. Quod scelus seminarium extitit grauissime discordie inter Hungaros et Spalatinos bellumque acerimum exortum est, per quod ciuitas amissione personarum et rerum grauiter est punita. Quadam namque die

grauissime discordie inter Hungaros et Spalatinos bellumque acerimum exortum est, per quod ciuitas amissione personarum et rerum grauiter est punita. Quadam namque die Hungari confederati cum Chrouatis, qui erant de Tiniensi castro, armatis cuneis descenderunt et nullo rumore preambulo fere usque ad muros predaturi cucurrerunt. Spalatenses uero improuisis ac repentinis turbationibus excitati exierunt ad arma congressum cum eis facturi. Stetit autem eminus Hungarorum et Chroatorum acies constipata, ex aduerso autem potestas cum sua cohorte stans et deliberans expectabat, donec ex ciuitate

personarum et rerum grauiter est punita. Quadam namque die Hungari confederati cum Chrouatis, qui erant de Tiniensi castro, armatis cuneis descenderunt et nullo rumore preambulo fere usque ad muros predaturi cucurrerunt. Spalatenses uero improuisis ac repentinis turbationibus excitati exierunt ad arma congressum cum eis facturi. Stetit autem eminus Hungarorum et Chroatorum acies constipata, ex aduerso autem potestas cum sua cohorte stans et deliberans expectabat, donec ex ciuitate maior accurreret copia armatorum. Sed potestatis miles, qui secundus erat ab ipso, uir plus quam decebat

tandem flamma huius discordie restincta est et finita. 9Transacto autem sui regiminis anno Iohannes potestas recessit, cui successit Bernardus Tergestinus, uir etate maturus, sed quem assuetudo bellandi asperum effecerat et inquietum. Erat enim homo magnanimus et glorie cupidus, ad arma promptus, ad ciuile regimen tardus. XLII. De secunda captione Iadre 1Hoc tempore Iaderenses ciues, letis successibus subleuati, ceperunt animos ad insolentias retorquere et contempnentes uetera, quibus optimo statu florebant, uoluerunt noua et

discordie restincta est et finita. 9Transacto autem sui regiminis anno Iohannes potestas recessit, cui successit Bernardus Tergestinus, uir etate maturus, sed quem assuetudo bellandi asperum effecerat et inquietum. Erat enim homo magnanimus et glorie cupidus, ad arma promptus, ad ciuile regimen tardus. XLII. De secunda captione Iadre 1Hoc tempore Iaderenses ciues, letis successibus subleuati, ceperunt animos ad insolentias retorquere et contempnentes uetera, quibus optimo statu florebant, uoluerunt noua et incerta moliri.

assuetudo bellandi asperum effecerat et inquietum. Erat enim homo magnanimus et glorie cupidus, ad arma promptus, ad ciuile regimen tardus. XLII. De secunda captione Iadre 1Hoc tempore Iaderenses ciues, letis successibus subleuati, ceperunt animos ad insolentias retorquere et contempnentes uetera, quibus optimo statu florebant, uoluerunt noua et incerta moliri. Etenim Venetico dominatui rebellantes cupiebant se ab ipsius iugo prorsus subtrahere. Cum enim inter ceteros comprouinciales suos terra marique forent potentia et diuitiis sublimati,

Fecerunt etiam Iaderenses machinas contra machinas Venetorum habebantque magnas oppugnantium copias Sclauorum et Hungarorum cum quibus, quantum poterant, hostili uiolentie resistebant. Octo autem siue decem diebus elapsis contigit banum Dyonisium saggitte ictu paululum uulnerari. Hunc rex ad auxilium Iaderensibus miserat, ut esset dux et signifer exercitus militaris. Quo uulnere pauefactus fecit se extra ciuitatem a militibus deportari. Quo uiso Iaderenses timor et ebetudo mentis cecidit super eos putantes banum esse mortuum nec sperabant absque Hungarorum adminiculo posse resistere

a militibus deportari. Quo uiso Iaderenses timor et ebetudo mentis cecidit super eos putantes banum esse mortuum nec sperabant absque Hungarorum adminiculo posse resistere uiolentie Venetorum. Qua de re statim relinquentes pugnam terga uertunt et quicquid poterant de domibus rapientes cucurrerunt ad portam et infringentes ianuas exierunt. Et quia magna erat oppresio multitudinis fugientium, ceperunt alii murum scandere et religatis ad propugnacula funibus dimittebant se certatim ex menibus et abibant. At uero Veneti uidentes suos hostes in fugam uersos continuo armati de ratibus descendunt

adminiculo posse resistere uiolentie Venetorum. Qua de re statim relinquentes pugnam terga uertunt et quicquid poterant de domibus rapientes cucurrerunt ad portam et infringentes ianuas exierunt. Et quia magna erat oppresio multitudinis fugientium, ceperunt alii murum scandere et religatis ad propugnacula funibus dimittebant se certatim ex menibus et abibant. At uero Veneti uidentes suos hostes in fugam uersos continuo armati de ratibus descendunt et incedentes pedetentim nullamque cedem facientes ex eis permiserunt omnes abire. Et sic tota ciuitas capta est ferme absque ulla strage

et abibant. At uero Veneti uidentes suos hostes in fugam uersos continuo armati de ratibus descendunt et incedentes pedetentim nullamque cedem facientes ex eis permiserunt omnes abire. Et sic tota ciuitas capta est ferme absque ulla strage alterutrius partis. His breuiter prelibatis ad materiam redeamus. XLIII. De bello quod emersit inter Spalatenses et Tragurienses 1Itaque temporibus istis inter Spalatenses et Tragurienses bellum ex ea causa emersit quod Tragurienses occasione cuiusdam priuilegii, quod Bela Tragurii positus

inter Spalatenses et Tragurienses 1Itaque temporibus istis inter Spalatenses et Tragurienses bellum ex ea causa emersit quod Tragurienses occasione cuiusdam priuilegii, quod Bela Tragurii positus super quibusdam regalibus terris eis concessit, uolebant manus extendere ad quasdam patrimoniales terras Spalatensium, que includebantur intra metas eodem priuilegio comprehensas. Itaque Bernardus potestas armatis lignis a Spalato exiuit cepitque ex Traguriensibus quasi homines quinquaginta, quos Spaletum adductos ergastulis mancipauit. 2His diebus

iam miracula ostendisse. Hic uidens inter has ciuitates crudele odium agitari ualde condoluit. Et uerens, ne forte instigatione dyabolica intestini et nefarii belli succrescens incendium, inter consanguineos et uicinos sanguinis effusionem induceret, cepit benigna partes allocutione demulcens eas ad concordiam multifarie inuitare. Unde factum est, ut ob tanti uiri reuerentiam utraque ciuitas de facili ad concordiam declinaret. Resignantes itaque Tragurienses quicquid ex bonis Spalatensium iure priuilegii uendicabant suos recepere captiuos. 3Sed antequam relaxatio ad

ne forte instigatione dyabolica intestini et nefarii belli succrescens incendium, inter consanguineos et uicinos sanguinis effusionem induceret, cepit benigna partes allocutione demulcens eas ad concordiam multifarie inuitare. Unde factum est, ut ob tanti uiri reuerentiam utraque ciuitas de facili ad concordiam declinaret. Resignantes itaque Tragurienses quicquid ex bonis Spalatensium iure priuilegii uendicabant suos recepere captiuos. 3Sed antequam relaxatio ad integrum fieret captiuorum, ceperunt Spalatenses penitere crebris mussitationibus ad inuicem sussurrantes, quod

eas ad concordiam multifarie inuitare. Unde factum est, ut ob tanti uiri reuerentiam utraque ciuitas de facili ad concordiam declinaret. Resignantes itaque Tragurienses quicquid ex bonis Spalatensium iure priuilegii uendicabant suos recepere captiuos. 3Sed antequam relaxatio ad integrum fieret captiuorum, ceperunt Spalatenses penitere crebris mussitationibus ad inuicem sussurrantes, quod huiusmodi compositio in derogationem honoris et iuris urgeret ciuitatis. Quod cum audiret Gyrardus, multum moleste ferebat, nec tamen cessabat obsecrando et monendo eorum animos

utraque ciuitas de facili ad concordiam declinaret. Resignantes itaque Tragurienses quicquid ex bonis Spalatensium iure priuilegii uendicabant suos recepere captiuos. 3Sed antequam relaxatio ad integrum fieret captiuorum, ceperunt Spalatenses penitere crebris mussitationibus ad inuicem sussurrantes, quod huiusmodi compositio in derogationem honoris et iuris urgeret ciuitatis. Quod cum audiret Gyrardus, multum moleste ferebat, nec tamen cessabat obsecrando et monendo eorum animos allicere ad amorem dicens, quod per quam partem pacis huius uiolabitur bonum, non erit

integrum fieret captiuorum, ceperunt Spalatenses penitere crebris mussitationibus ad inuicem sussurrantes, quod huiusmodi compositio in derogationem honoris et iuris urgeret ciuitatis. Quod cum audiret Gyrardus, multum moleste ferebat, nec tamen cessabat obsecrando et monendo eorum animos allicere ad amorem dicens, quod per quam partem pacis huius uiolabitur bonum, non erit super sed subter. Verum quia iuramenti relligione interueniente compositio extitit celebrata, omnes captiui relaxati sunt et discordie procella parum perquieuit. 4Sed non quiescebat soccordia popularis,

rediit malesana cicatrix. Nam quibusdam modicis offensionum interuenientibus causis, obtectum odium ex fictis cordibus cepit in propatulum ebullire. Natura enim feralis odii solet esse huiusmodi, ut nisi proprio pondere collidatur, nisi dampnis et doloribus atteratur, nesciat habere quietem ad instar maris procellosis fluctibus concitati, quod non prius ad tranquillitatem reducitur, nisi missis desuper imbribus quadam uiolentia comprimatur. Sed Spalatenses peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt. De

interuenientibus causis, obtectum odium ex fictis cordibus cepit in propatulum ebullire. Natura enim feralis odii solet esse huiusmodi, ut nisi proprio pondere collidatur, nisi dampnis et doloribus atteratur, nesciat habere quietem ad instar maris procellosis fluctibus concitati, quod non prius ad tranquillitatem reducitur, nisi missis desuper imbribus quadam uiolentia comprimatur. Sed Spalatenses peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt. De seditione, que facta est per laycos in processu electionis

peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt. De seditione, que facta est per laycos in processu electionis archiepiscopi 1His namque temporibus predictus Zagrabiensis episcopus missa relatione ad Romanam sedem nitebatur obtinere sue postulationis assensum cum quibusdam conditionibus, quas admittere noluit dominus Innocentius, nuper ad summe sedis apostolice apicem sublimatus. Quam ob rem dictus episcopus misit Spaletum et renunciauit postulationi de se facte dans licentiam de persona

que facta est per laycos in processu electionis archiepiscopi 1His namque temporibus predictus Zagrabiensis episcopus missa relatione ad Romanam sedem nitebatur obtinere sue postulationis assensum cum quibusdam conditionibus, quas admittere noluit dominus Innocentius, nuper ad summe sedis apostolice apicem sublimatus. Quam ob rem dictus episcopus misit Spaletum et renunciauit postulationi de se facte dans licentiam de persona alia prouidendi. 2Aliquantis autem elapsis diebus coadunatum est capitulum et clerus ciuitatis apud palatium episcopii et

modica fieret perturbatio, surgens Prodanus, qui erat inter presbyteros primus, benigno cepit concilium sermone alloqui monens, quatenus auxilio Sancti Spiritus implorato, uniuersorum in hoc resideret assensus, ut non diuersarum sequentes discidia uoluntatum, sed sacrorum canonum preuio documento ad electionem iuste et canonice celebrandam unanimiter et concorditer procedatur. Et ymno solempni uoce ac deuoto corde cantato consenserunt omnes, ut electio canonica fieret. Tunc electi sunt tres de senioribus capituli fide digni, quibus dato sacramento commissum est, ut perscrutatis uoluntatibus

capituli fide digni, quibus dato sacramento commissum est, ut perscrutatis uoluntatibus singulorum in scriptis eas redigerent et post hec in conuentu omnium publicarent. Sic et factum est. Nam predicti tres cameram ingresi conuocauerunt singilatim canonicos, qui erant numero uiginti et dantes eis ad sancta Dei euangelia iuramentum iusserunt, ut postponentes eas affectiones, quibus ad ueritatem dicendam sepe humanus animus prepeditur, et sine amore et odio uel inuidia seu temporali comodo exprimerent, quem magis scirent ydoneum in archiepiscopum assumi et eundem eligerent nominantes. Quod

singulorum in scriptis eas redigerent et post hec in conuentu omnium publicarent. Sic et factum est. Nam predicti tres cameram ingresi conuocauerunt singilatim canonicos, qui erant numero uiginti et dantes eis ad sancta Dei euangelia iuramentum iusserunt, ut postponentes eas affectiones, quibus ad ueritatem dicendam sepe humanus animus prepeditur, et sine amore et odio uel inuidia seu temporali comodo exprimerent, quem magis scirent ydoneum in archiepiscopum assumi et eundem eligerent nominantes. Quod cum factum fuisset, exierunt tres iurati de camera scriptum scrutinii deferentes. Et cum

aperientes scriptum legerunt in auditu omnium et inuentum est, quod omnes pari uoto et concordi uoce Thomam archidiaconum eligebant exceptis quatuor, quorum unus cum eodem archidiacono Traguriensem episcopum nominauit, reliqui tres neminem eligere uoluerunt. Quo facto iterum residentes et ad inuicem conferentes omnes sedecim in eundem archidiaconum consenserunt. Sed archidiaconus ipse miratus, quod preter opinonem suam tanti a fratribus habitus erat, ut ipsum tanta dignitate crederent dignum, eis gratias retulit. Nullum tamen suscipiendi oneris gerens propositum dixit se electioni

sedecim in eundem archidiaconum consenserunt. Sed archidiaconus ipse miratus, quod preter opinonem suam tanti a fratribus habitus erat, ut ipsum tanta dignitate crederent dignum, eis gratias retulit. Nullum tamen suscipiendi oneris gerens propositum dixit se electioni nec consentire nec dissentire ad presens. 3Tunc quidam layci, quos inuidie liuor et odii exagitabat insania, hoc audientes exarserunt in iracundiam magnam. Et adeuntes potestatem plurimis eum uerborum aculeis stimulantes incitauerunt dicentes, quod si hoc fieret, tota ciuitas in seditionem comota grande foret

multitudine populari edictum proposuit, ut nisi clerus a sua intentione desisteret, uel si archidiaconus electioni insisteret, nullus eis auderet in emptione et uenditione participare nec amicitiis et familiaritatibus adherere. Sed archidiaconus natura lenis et quietus et quem ambitionis aura ad dignitatum desideria modicum inflectebant, non de sue uexationis tristabatur molestia, cum se non gereret pro electo, sed de illorum peruersitate dolebat, qui ueneno inuidie tabescentes decorem matris ecclesie iniurarum neuis inficere satagebant. Ibant per uicos et plateas iracundie facibus

facerent, tractus in medium furentis multitudinis archidiaconus yronice resignare se dixit. Quamuis enim uideret quosdam clericos timoris pondere uacillantes, non tamen desistebat archidiaconus, quominus uigorem ecclesiasticum manutenens, aperte et intrepide protestaretur nichil de electionibus ad laycos pertinere. Volebat autem electionem aliam per clericos dumtaxat fieri, ut sanctorum precipiunt instituta. 4Erant autem in presbyteris seniors: astutus primicerius Prodanus, nepos quondam Gruptii archidiaconi et Nicolaus sacrista. In leuitis uero erat Martinus, Vitus,

contendebat. At uero impie factionis dux et signifer erat quidam presbyter, nomine Fuscus, qui uere moribus niger totius modestie uirtute carebat. Hic quibusdam fatuis complicibus sotiatus, qui rebus erant hostes honestis, non cessabat circuendo per ciuitatem subuertere hominum mentes sussurando ad aures, conuenticula de sanguinibus congregando. Plus morte timebant, ne is, qui eadem erat patria oriundus cum eis se yma tenentibus, ad tante conscenderet fastigium dignitatis. Postquam ergo furor cecus sue uesanie optinuisse arbitrabatur effectum, ne qua prioris electionis archidiacono

carebat. Hic quibusdam fatuis complicibus sotiatus, qui rebus erant hostes honestis, non cessabat circuendo per ciuitatem subuertere hominum mentes sussurando ad aures, conuenticula de sanguinibus congregando. Plus morte timebant, ne is, qui eadem erat patria oriundus cum eis se yma tenentibus, ad tante conscenderet fastigium dignitatis. Postquam ergo furor cecus sue uesanie optinuisse arbitrabatur effectum, ne qua prioris electionis archidiacono restaret fiducia, conuenerunt omnes ad ecclesiam et capitulum importunis clamoribus infestantes, non sinebant celebrari diuina nec sumi corporis

congregando. Plus morte timebant, ne is, qui eadem erat patria oriundus cum eis se yma tenentibus, ad tante conscenderet fastigium dignitatis. Postquam ergo furor cecus sue uesanie optinuisse arbitrabatur effectum, ne qua prioris electionis archidiacono restaret fiducia, conuenerunt omnes ad ecclesiam et capitulum importunis clamoribus infestantes, non sinebant celebrari diuina nec sumi corporis alimenta, instantes et garrientes, ut incontinenti secum electionem de altero celebrarent. Veritus autem archidiaconus, ne odiorum proterua temeritas eorum stultitie relaxarent habenas, ut

sinebant celebrari diuina nec sumi corporis alimenta, instantes et garrientes, ut incontinenti secum electionem de altero celebrarent. Veritus autem archidiaconus, ne odiorum proterua temeritas eorum stultitie relaxarent habenas, ut obstinate mentis homines in desperationis baratrum precipitatos, ad aliquod seuum facinus impelleret perpetrandum, dimisit ergo eos secundum desideria cordis eorum et abierunt in uoluntatibus suis. Unde factum est, ut denominationi de Treguano Traguriensi episcopo facte preberent assensum, non quod eum optarent in archiepiscopum prefici, cum ipsum et omnes

magno pauore dissolui. Tunc legationem mittentes uerbis ualde lenibus et submissis pacem postulabant, satisfactionem omnimodam pollicentes. Sed potestas, ut erat ferocis animi, auditis humilitatis sermonibus in tumorem superbie maxime leuabatur et consiliis quorundam iuuenum usus nolebat declinare ad mitia, sed ingentia minabatur. 2Unde factum est, ut Spalatenses, preparata expeditione, exirent in multitudine classium, quas habebant, et uenerunt adnauigantes insule uersus Tragurium, non quidem pugnandi proposito, sed facta ostentatione animos hostium deterrere uolebant.

sed facta ostentatione animos hostium deterrere uolebant. Sed Tragurini uisa parte Spalatini exercitus, metu, quem habebant, paulatim exsufflato, ceperunt animis incalescere arbitrantes pulcrius mori per uulnera quam uite ignominiam sustinere. Et nullo premisso deliberationis tractatu subito ad mare concurrunt, ligna remigibus complent, armis exornant. Erat autem ibi quedam trieris magna et excelsa, quam rex Bela discedens eis reliquerat conseruandam, quam pubes selecta stipendiariorum ac ciuium conscendens in mare procedunt. Armarunt et duas liburnas cum aliquot paucis et breuibus

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report