Bibliographic criteria: none
(All documents)
Search criteria: fuerit
Your search found 2195 occurrences
More search results (batches of 100) First 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
Occurrences 1902-2021:
1902. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
(casus autem hic etiam frequentior esse potest)
electio memoratorum Regni ministrorum unquam suspensa maneat taliterque modo dictas
dignitates et officialatus diutius vacare contingat: illico, cum aliqua earum
dignitatum vacantia enata fuerit, Excelsus Regni Senatus a Sua Regia Maiestate nominandos pro
vacantibus dignitatibus candidatos enixe flagitare, et nominatos intra spatium 40 dierum
Statibus et Ordinibus Regni in generales comitatuum congregationes confluxuris notificare
teneatur. 3 Ex
1903. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
praerogativa, non saltem in concreto, sed
omnibus in individuo, ex iure civitatis et iustitia concedenda est. 2 Quodsi
deinde similia etiam de diversarum in Regnum receptarum Christianarum religionum
cultoribus lex constituerit; quod si concessa fuerit colonis rusticis,
terras dominorum suorum saltem colentibus, non possidentibus, atque ideo in republica per
ipsos terrestres dominos sufficienter repraesentatis, nativa illa liberae migrationis
libertas: nae, tum in complemento vetustae suae et
1904. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
et altero appellatorio dispar obtigit sententia)
ad Senatum Regni Excelsum, comitiorum vicarium, velut sup remum
iustitiarium forum pro superrevisione deferantur. 6 Et
cum in Senatu Regni Excelso pro iure dicendo consessum fuerit, tum per quatuor Statuum
Ordinumque syndicos per ipsos singillativos ordines constituendos; cum vero pro politicorum
negotiorum tractatione conventum fuerit, tum per secretarios ordinum quatuor cancellarios,
similiter nominandos, ad plenum senatum referetur;
1905. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
pro superrevisione deferantur. 6 Et
cum in Senatu Regni Excelso pro iure dicendo consessum fuerit, tum per quatuor Statuum
Ordinumque syndicos per ipsos singillativos ordines constituendos; cum vero pro politicorum
negotiorum tractatione conventum fuerit, tum per secretarios ordinum quatuor cancellarios,
similiter nominandos, ad plenum senatum referetur; assessores quippe ipsos in senatibus non
referre, sed tantum arbitros vel iudices propositorum vel allegatorum esse et decet et
expedit rei publicae.
1906. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
§ 1 Hungari principio omnes ex aequo liberi fuerunt.
1 Hungari, sicut omnes alii pastores populi, dum regnum occuparunt, nullam
hereditariae nobilitatis idaeam habuerunt. 2 Cum
constitutio eorum fuerit mere militaris, singulum nationis
individuum erat miles eoque nomine omnes et exemptione a quibusvis aliis
servitiis et praestationibus, et iure terras suas titulo proprietatis
possidendi, quosvis magistratus gerendi, et
1907. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
nunquam a consilio ducis et honore Regni
excludantur, apparet quod hereditarium consilio ducis interveniendi honorem
stirpibus suis asseruerint, adeoque eas supra reliquam nationem evexerint.
2 Verum cum tamen exiguus fuerit stirpium harum numerus, non potuit id adhuc
perfectam hereditariae nobilitatis idaeam excitare; reliqui enim minores
militiae praefecti nullam per pactum hoc praerogativam consecuti sunt, adeoque stirpes eorum
in primitiva cum reliquis nationis individuis
1908. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
liberorum
nempe, idest militum, et conditionariorum numeravit.
8 Quoad eos, quos Hungari in societatem armorum copiosos sane adsciverant,
Slavos, cum status militum aevo illo iisdem praerogativis gavisus fuerit, quibus
postea nobiles perfruebantur, si rem ad apicem exigamus, videtur usus nobiles creandi iam tum
viguisse; verum momentanea notabilis gentis alicuius in armorum societatem adoptio a
singularium individuorum ad statum privilegiatum elevatione admodum discrepat.
1909. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
ille expressione hac constanter usus non sit, Stephanus autem eius successor in provocandis
§ 33 et 39 diplomatibus compellationem servientis regii et nobilis coniungat,
compellatio haec primum sub Ladislao IV civitate donata fuerit, tuto statui
posse videtur.
§ 9 An sub S. Stephano donationes in diploma relatae sint?
1 His dilucidatis tenuis quidem est a nomenclationibus coniectura; si tamen
eam alia adiuncta secundent, non
1910. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
tum primum originem acceperit. 2 Verum prostant
litterae Stephani III de 1165. infra § 23 exhibendae, quo certos suburbanos
Posoniensis castri ad gradum iobagionum s. regis elevat. 3 Cum
conditio haec fuerit infra statum servientis regii, uti § 16 ostendemus, et
tamen translatio ad illam per diploma facta sit, vix dubitari potest quod
elevatio etiam ad privilegiatum seu militis, seu servientis regii
1911. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [Paragraph |
Section]
sub solo militandi onere
conferendi, aut iam possessas a conditionariis servitiis eximendo soli militiae officio
obnoxias efficiendi, et per hoc impetratorem ad statum privilegiatum evehendi,
seu, ut nunc loquimur, per donationem nobilitandi, ipsi Regno coevus fuerit.
2 Deinde quod iura et libertates, quibus status privilegiatus
primum sub militis, dein sub servientis regii, denique sub
nobilis nomenclatione in Hungaria gavisus est in substantia nil aliud
1912. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
5 Clausula enim haec nil aliud
significare potest quam: praeter onera udvornicorum, quae ultro susceperunt.
6 Ipsa haec clausula genuinam causam ostendit, quare vocabula
libertas in tam improprio sensu fuerit usurpata. 7
Nimirum singulo conditionariorum statui certa tantum et determinata obligatio,
ut § 12-o iam diximus, incumbebat. 8 Quare dum quispiam ad aliquem
conditionarium statum assumptus fuit, ab omnibus aliis oneribus
1913. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
residebant, eisdem
conferre liberaliter dignaremur. 5 Cum rex Uzdam, cui ante decennium
terram Vendeghi contulerat, inter iobagiones castri de Thurucz numeret, satis
apparet quod ille iam per primam collationem ad hanc conditionem evectus fuerit, hic autem
prior illa collatio tantum confirmetur.
6 Idem recitat ibidem pag. 83 rubricam alterius eiusdem regis de 1298.
litterae, qua Benedicto et Petro, filiis Chepani lapicidae, terram Souchauch, ad quatuor
aratra, sub libertate
1914. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
ad statum iobagionum castri elevatos fuisse satis apparet.
§ 23 Exemplum suburbani ad conditionem iobagionis S. Regis elevati?
1 Cum iobagionum S. Regis ea fuerit characteristica nota quod
familia talis non ab aliquo posteriore rege, sed ab ipso S. Stephano militiae alicuius castri
adscripta fuerit, pronum esset existimare quod ad conditionem hanc nemo per privilegium
posterioris alicuius regis evehi potuerit; et tamen protulit
1915. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
§ 23 Exemplum suburbani ad conditionem iobagionis S. Regis elevati?
1 Cum iobagionum S. Regis ea fuerit characteristica nota quod
familia talis non ab aliquo posteriore rege, sed ab ipso S. Stephano militiae alicuius castri
adscripta fuerit, pronum esset existimare quod ad conditionem hanc nemo per privilegium
posterioris alicuius regis evehi potuerit; et tamen protulit Belius diploma Stephani III de
1165. ex authographo a se descriptum, quo ille quosdam suburbanos castri Posoniensis ad
1916. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
liberi
homines. 2 Hi ut servitia castri obire possint, debebat utique aliqua
terrarum castrensium portio conferri, uti id infra § 28 ostendemus. 3 Quod si
vero conditionarius inferioris classis ad gradum hunc provectus fuerit, cum is
iam antea admensam servitio prioris suae conditionis terram possidere debuerit, haec tantum a
servitio priori eximebatur et oneri militiae castri obnoxia efficiebatur. 4
Exemptio eiusmodi a servitio prioris conditionis quandoque diplomati diserte
1917. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
castri insufficiens fuit, tunc rex aliam adhuc terram adiciebat, prouti id ex iam
provocato Belae IV de 1245. privilegio apparet; cum enim impetrator
25.5 impetrator: imperator MS
eiusdem antea piscator fuerit, debuit iam habere admensam conditioni huic terram, et
tamen eidem rex terram Vendeghi per diploma istud de novo contulit.
§ 26 An pro dotatione iobagionis castri certa terrae quantitas defixa
1918. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
fuerit, debuit iam habere admensam conditioni huic terram, et
tamen eidem rex terram Vendeghi per diploma istud de novo contulit.
§ 26 An pro dotatione iobagionis castri certa terrae quantitas defixa fuerit?
1 An tamen certa terrae quantitas pro singula conditionarionum specie
defixa, ac in particulari, quantum terrae pro dotatione iobagionis castri
emensum fuerit, non est in conperto. 2 Producit Kollár in Amoen. Iur.
1919. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
§ 26 An pro dotatione iobagionis castri certa terrae quantitas defixa fuerit?
1 An tamen certa terrae quantitas pro singula conditionarionum specie
defixa, ac in particulari, quantum terrae pro dotatione iobagionis castri
emensum fuerit, non est in conperto. 2 Producit Kollár in Amoen. Iur.
Pub. par. 2. pag. 82 rubricam litterarum Bellae IV de 1255. quibus Ladislaum Kalnoh,
et Dominicum Magnum aggregat in numerum iobagionum de Thurucz, et iisdem terram
ad
1920. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
regium exercitum mittere
teneantur; atque ita iobagiones castri iam unum, iam duo, iam etiam sex
aratrorum terras possedisse apparet. 4 Quare probabilius videtur quod nullus
seu pro his, seu pro aliis conditionibus iugerum numerus definitus fuerit, sed quod quantitas
terrae a mutua inter regem et conditionem iobagionis castri solicitantem
stipulatione pependerit, prouti postea, postquam colonorum systema
26.4 systema: sistema MS
inductum est, dotatio
1921. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
clausulam filii iobagionum
contineant, existimavit Kollár quod per donationem hanc stirps Namzalo tantum ad
iobagionis castri conditionem, non vero id servientis regii statum
elevata fuerit. 8 Verum cum rex non dicat terram
castri, sed de terra Andreae, videtur terra haec per defectum
Andreae ad regem devoluta, et sic stirpi Namzalo collata fuisse;
iam autem constat quod terrae per
1922. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 |
Paragraph |
Section]
12 An tamen hic rex eandem militandi mensuram pro omnibus etiam aliis
regiis castris defixerit, necdum constat; minus autem adhuc constat an norma
haec ab aliis etiam praedecessoribus et successoribus Belae Regis in prima periodo observata
fuerit; constat enim quod in ipsa prima periodo usus circa complura obiecta variaverit, et
ideo e litteris unius alteriusve regis ad usum totius periodi tuto concludi non potest.
13 Quid? quod idem rex ab ipso iam vigente usu in particulari aliquo casu,
1923. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
ut vidimus, terrae iugerum potiri potuerit.
9 Cum donatio haec nec clausulam exemptionis ab oneribus prioris
conditionis, nec aggregationis in coetum servientium regiorum contineat, videri
posset quod Ruthenus iste iam antea nobilis fuerit, et per donationem hanc novam tantum
terram impetraverit. 10 Verum retrahit me ab hac opinione clausula illa
pro suo auro hereditatem de nostra possessione dare dignaremur; aut enim me
omnia fallunt, aut e clausula hac totoque usque adeo
1924. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
donationes non nisi erga pactandam pro impetrando bono summam
conferantur, in substantia differt. 16 Quare usum bona gratis conferendi tota
prima periodo perdurasse tuto statui posse videtur. 17 Imo cum onus militandi
tota adhuc secunda periodo grave fuerit, vix fuisse videtur aliquis, qui illud aere mercari
voluerit. 18 In tertia demum periodo, postquam inducto statario
milite insurgendi obligatio levior est effecta, bona pro pecunia conferendi usus invectus
fuisse videtur. 19 Atque
1925. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
V diploma his terminis
utatur: de numero populorum speculatorum, puto ego quod non singulares tantum
aliquae personae, sed integrae possessiones finitimae conditioni huic obnoxiae fuerint.
6 Caeterum apparet ex hoc Caroli diplomate quod Nicolaus fuerit primum
simplex speculator in Nagy
Ör, quod eum postea rex in coetum nobilium retulerit, demum vero capitaneum
spiculatorum renunciaverit.
§ 33 Exempla nobilitatorum tavernicorum?
1926. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
appellabatur,
habuit. 10 Hic itaque compillator diplomatis sicut in aliis bene multis locis
se improprie expressit. 11 Nec mirum quod ex ipsis his comitibus
aliqui, prouti impetrator praesentis privilegii, ignobilis fuerit; nam hoc aevo
non tantum praefecti castrorum dicebantur comites castri, id est, ut nunc
loquimur, supremi comites, verum affectabant et reipsa obtinuerunt hunc titulum omnes
vilissimae etiam rei regiae praefecti, ita ut plane comes venatorum, bubalinorum
1927. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
2 Si diploma hoc non esset
extensum ad heredes, pronum foret existimare quod impetrator non ad
statum nobilium elevatus, sed inter aulicos, qui postmodum
familiares aulae dicti sunt, per illud receptus fuerit, praesertim cum clausula
et exemptionis terrae, et agregationis in coetum nobilium careat. 3 Nunc
constat quod nemo unquam in aulicum, seu familiarem aulae, hereditarie receptus
, et quod favor hic semper ad personam restrictus
1928. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
fuerit, praesertim cum clausula
et exemptionis terrae, et agregationis in coetum nobilium careat. 3 Nunc
constat quod nemo unquam in aulicum, seu familiarem aulae, hereditarie receptus
, et quod favor hic semper ad personam restrictus fuerit. 4
Defectus clausularum illarum id tantum denotare videtur quod cum duae fuerint praecipuae
nobilium praerogativae, nimirum immunitas ab omnibus praeter officium militandi oneribus et
exemptio a iurisdictione omnium aliorum praeter regem, quod, inquam, aevo
1929. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
pleniori adeo plane, quod de caetero de domo regia in numero servientium regalium
computabiles habeantur.
2 Observatione dignum est quod ipsi iobagiones castrorum
regiorum potuerint servitia apud privatos assumere. 3 Fuerit domus
impetratorum populosior ita quod reliqui adnexa huic conditioni servitia facile explere
potuerimt, id quod confirmat depromptam § 27 opinionem quod iobagiones castri non
viritim, uti nobiles, sed a certo domum numero ad exercitum regium
1930. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
hoc autem temporis intervallo et styrps aliqua facile perdurare et memoria eius originis
conservari potuerit, vel hinc apparet quod familia Urusz iam a S. Stephano militiae castri
Zaladiensis adscripta, id est ad conditionem iobagionis castri huius collocata
fuerit.
4 Caeterum diploma hoc vetustissimo, quod § 36 produximus, Emerici
diplomate non nisi 20 annis posterius est, et tamen clausulas servientis regii
et eliberationem non tantum impetratoris, sed et eius praediorum exprimit, quae in
1931. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
praerogativae nobilitaris capita fuerint, exemptio ab omni tributo et iurisdictione comitis,
proprium forum regium, et honor sub huius tantum vexillo militandi.
8 Patet ultro quod iam cum fine periodi primae personalis insurrectio non
ita rigide exacta fuerit, sed quod alter loco sui miles mitti potuerit. 9 Imo
in duobus a Wagner citato opere prolatis diplomatibus apparet quod ne nobiles quidem omnes
viritim insurgere debuerint; nam in diplomate Belae IV de 1246. tom. 2. fol.
102 nobilibus de
1932. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
8 3-o. Prostant quidem complura regum primae periodi diplomata quibus certa
castri terra ab huius servitio eximitur et iure nobilitari confertur.
9 In nullo tamen eorum id exprimi recordor quod impetrator antea
ignobilis fuerit. 10 Quare omnes illae donationes iam nobilibus
factae fuisse videntur, domestici vero plebeii debuerint sibi
statum conditionarii antea procurare, et sic demum per exemptionem impetratae eo
nomine terrae ad statum
1933. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
principio illo quod omnis terrae alicuius
per principem ignobili facta collatio nobilitet, id in donatione non exprimatur, sed
suapte subintelligi supponatur; cuius usus ratio ut intelligatur, meminisse oportet quod olim
omnis terra Hungarica pro libera fuerit reputata, usum vero eius conditio, sub
qua illam rex contulit, determinaverit; veteres enim reges eandem terram, quam prior
possessor sub conditionalia servitute tenuerat, alteri, ut supra vidimus,
iure nobilitari conferebant,
1934. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
pro alas albas scribat blancas alas.
5 Caeterum cum ne in hoc quidem diplomate diserta de collata impetratori
per concessionem scuti hujus nobilitate clausula contineatur, dubitare licet an non hic
quoque jam antea nobilis fuerit et insignia haec tantum pro ornamento stirpis
suae impetravit, praesertim cum magister compellitur; verum quidem est quod, ut
supra ostendimus, complures, qui comites compellantur, postea primum nobilitatem adepti sunt,
adeoque sicut comitis,
1935. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
adepti sunt,
adeoque sicut comitis, ita etiam magistri compellatio potuerit cum statu
ignobili componi. 6 Illa etiam diplomatis clausula tamquam sub regio
nostro vexillo militare debentibus, quod impetrator nunc primum nobilitatus fuerit
indicare videatur; omnia tamen haec incertum satis evincunt Carolum I usus nobilitandi per
armales authorem fuisse.
7 Legi etiam Sigismundi diploma quo stirpi Közel de Zaversje
scutum gentilitium confert; nulla tamen in illo
1936. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
per eos
terrae a prioribus oneribus exemptione contineantur; nimirum Emerici de 1197, quod
§-o 36, Stephani V de 1203, quod §-o 38 laudavimus. 2 Res haec eam excitare
potest quaestionem, an impetratoribus diplomatum horum aliqua terra reipsa collata fuerit?
3 Si propter defectum clausulae de exemptione terrae nullam
ipsis collatam fuisse sustineamus, una admittere debemus quod jam in prima periodo, ignota
licet adhuc armalistarum idaea, nobiles per diplomata regum, quae nec terrae
1937. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 |
Paragraph |
Section]
classis viguerit quae deinde invehendis armalistis primam
forsitan ansam praebuerit. 4 Verum cum e sedecim, quae hanc in rem supra
protulimus, diplomatibus, clausula de exemptione terrae tantum in quatuor desideretur,
impetrator primi e provocatis diplomatibus fuerit suburbanus, id est castrensis,
reliqui vero iobagiones castri, malim ego existimare quod clausula haec, vel qua
suapte subintelligi credita ultro exmissa sit, vel vero quod compilatoris aut describentis
oscitantia emanserit; omnes enim hos
1938. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
porro quoque perduraverit, Transylvania vero et
Slavonia ad veterem tributorum formam mox redierint.
12 Cum nihilominus jam post laudatum Ludovici I art. 11 novum iterum inter
armalistas et donatarios nobiles discrimen invectum fuerit in eo quod priores
taxae comitatuum subjacuerint, operae pretium videri posset disquirere quando et per quam
occasionem armalistae onus hoc primum subiverint, et an principio eidem soli
stricte dicti armalistae impossessionati, vel vero
1939. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
regibus concesserunt. 21 Porro ipsius etiam publici aerarii
administrationem, qua sub paucorum inspectione utique melius proficit quam si a numeroso
corpore exerceatur, principi sub conditione, uti jam diximus, exigendae ab administris,
quoties nationi visum fuerit, rationis crediderunt.
22 Et hae sunt illae potestatis executivae, id est regis, in Anglia
praerogativae, quae proverbio illi quod rex Angliae tantam habeat authoritatem ut omnibus
benefacere possit, locum dederunt. 23 Quibus e
1940. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
satis apparet.
24 Nos iis, quae ad gubernii formam pertinent, in aliud tempus reservatis,
ea tantum, quae ad constitutionem ipsam referuntur, discutiemus.
§ 9 Vicissitudines constitutionis Hungaricae, et quod principio fuerit
monarchico-aristocratico-democratica.
1 Hungari, sicut aliae, quae reliqua Europae regna condidere barbarae
gentes (a) postquam in regno consedissent, monarchico-aristocratico-
democraticam imperii formam
1941. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
7 Cum enim omnis Hungarus aut receptus in armorum societatem Ruthenus,
Cumanus et Slavus miles, omnis miles nobilis, omnis nobilis a quovis servitio aut tributo
duci praestando (militare enim pro patria non servitium, sed praerogativam esse reputabant)
immunis fuerit, quoad
9.7 quoad: quod B
ius bona possidendi, magistratus capessendi, et suffragia in comitiis edendi nullum
inter optimates, et reliquos nobiles discrimen esse constituerunt.
8
1942. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
possessorii, officiorum et suffragii capacitate consistit, gaudeat; cum omnis nobilis jure
hoc usus sit; cum denique septem illorum, qui Hungaros ex Asia eduxerant, capitaneorum
posteris etiam ius eminentiores occupandi magistratus per ipsum primitivum pactum concessum
fuerit, primitivam gubernii Hungariae formam fuisse monarchico-aristocratico-democraticam
satis apparet.
11 (a) Vide introductionem Hume, Histoire d’Angleterre, et
Robertson, Histoire
1943. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
qui non tantum constitutos in
supremis regni muneribus proceres, sed eorum etiam, qui haec antea gesserunt, vastaque sibi
hoc occassione bona procuraverant, posteros, nec non praelatos complectebatur.
3 Per hanc status praelatorum accessionem mitigata tantisper fuerit sub S.
Stephano illa optimatum oligarchia. 4 Imo cum nobiles concessas sub S.
Stephano libertates continuo postea reclamaverint, videntur hi non tantum ab oppressionibus
optimatum vindicati, sed et ad primitivum suum in comitiis influxum repositi fuisse,
1944. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
10 Cum enim ad omnia haec imposterum non facienda rex se obstringat, tuto
statuere licet eadem usuvenisse. 11 Et cum in omnibus his oppressivis punctis
servientium tantum seu nobilium mentio fiat, pronum est existimare quod regum necdum tanta
potentia fuerit, ut eadem potentioribus optimatibus damna inferre sustinuerint.
§ 15 Quam primam in scriptum redactam tenemus sub Andrea II constitutionis formam, hac
monarchico-aristocratica gubernii forma
1945. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Ac haec quidem prima est, quam in scriptum redactam tenemus, regni
constitutio. 2 Cum tamen Andreas II se libertates a S. Stephano concessas
tantum renovare in praefatione profiteatur, constitutio haec jam sub S. Stephano stabilita,
nunc vero tantum renovata fuerit (a); constat enim quod tributorum objectum jam sub Colomanno
in comitiis pertractatum fuerit. (lib. III, cap. 45. 78. 79. 80. et 81). 3
Constat quod plurimae leges, quae ad securitatem proprietatis referuntur, velut circa liberam
1946. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Cum tamen Andreas II se libertates a S. Stephano concessas
tantum renovare in praefatione profiteatur, constitutio haec jam sub S. Stephano stabilita,
nunc vero tantum renovata fuerit (a); constat enim quod tributorum objectum jam sub Colomanno
in comitiis pertractatum fuerit. (lib. III, cap. 45. 78. 79. 80. et 81). 3
Constat quod plurimae leges, quae ad securitatem proprietatis referuntur, velut circa liberam
de bonis suis disponendi facultatem, circa regulas successionis, circa dotes viduarum, et
1947. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
archiepiscopi
Pontifex numerat: "praestatio quoque sacramentorum a regibus et reginis
Hungariae eorumque haeredibus." 7 Quod autem sacramentum hoc non ad
ecclesiasticas tantum immunitates, sed etiam ad jura regni directum fuerit, docuimus in nota
(a) ad §-um 15.
§ 18
1 Andreas II vix solutis anni 1222. comitiis debuit contraria eorum omnia,
quae in decreto hoc constituta sunt, egisse, cum in subsequo 1231. ejus decreto (a)
1948. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
agnoscunt (a).
17 Secundus casus, minorennis nempe filii, jam sub Andrea I se evolvit.
18 Huic enim, si primogeniturae ordo stabilitus fuisset, filius Salomon
continuo succedere debuisset, sed cum minorennis adeoque regnando adhuc incapax fuerit, rerum
potitus est Bela I, Andreae I frater. 19 Hic iterum id peculiari per Andream,
antequam adhuc filium sustulisset, cum Bela inito pacto evenisse dicunt. 20
Verum stabilito semel successionis ordine, non est amplius in regis potestate eum per
1949. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
Tandem post 100 a suscepto per S. Stephanum regimine annos primus patri
suo immediate successit Colomannus, huic vero filius ejus Stephanus II. 28
Hoc improli decedente, cum Borichium Colomanni filium ex adulterio natum fuisse nunquam jure
evictum fuerit, si fixus fuisset successionis ordo, hic, uti complures e natione
contendebant, regno admoveri debebat. 29 Visum est potius Belae II, etsi
caeco, Lamperti, S. Ladislai fratris, ex filio Almo nepoti regnum deferre.
30> Huic iterum filius Geyza
1950. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 |
Paragraph |
Section]
defixus fuisset succesionis ordo, non potuisset
Emanuel ambitiosis suis consiliis illud obtinere quasi receptum esset apud Hungaros illud
institutum, ut non filiis, sed fratribus regis successio deferatur. 36
Quamvis enim axioma hoc per Hungaros nunquam adoptatum fuerit, ex iis tamen, quae jam dicta
sunt, satis apparet quod decedente, relicto minorenni adeoque gubernii adhuc
incapace filio, rege Hungari maturum jam regis fratrem plus vice semplici in regem
adoptaverint.
37
1951. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
regiosque ejus proventus ipsi percipiebant, prouti et omnia fere jura
regalia, veluti donationes, privilegia aliaque grationalia in iis exercebant (h).
Palatini nullae adhuc fuerunt partes tempore interregni.
18 Quae fuerit tempore interregni provisio, hactenus non potuimus eruere.
19 Palatini certe nullae adhuc eo tempore hac in re partes fuere.
Minorenni haeredi regni reges ipsi tutores dabant.
20 Minorennis regis casus
1952. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
pars, id est major militiae
numerus inclinabat. 10 Si tamen minor nobilitas in diversas sententias
distracta fuit, aliquot vero dynastae minori licet hujus parti accesserunt, facile evenit ut
non id, quod potior, sed quod fortior pars nationis tuebatur, decretum fuerit.
11 De aliis, quae ad internum regni statum regulandum pertinent, parum adhuc
solliciti status fuere. 12 In id unice intendebant ne rex suam cum detrimenta
statuum potestatem extendat, neve proceres nobilitatem opprimant. 13 Id si
1953. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
statum periodo hoc illud non modice
25.1 modice: modici B
perturbavit quod nec politica a judicialibus negotia satis separata, nec potestatis
seu executivae seu judicialis exercitium debite ordinatum fuerit. 2 Civium
enim causas iudices jam majores villae, jam richtardi in veteribus litteris compellati
decretorie dirimebant, ita, ut sententias ipsorum nullas potuerint appellari, sed si quae
pars sententia hujus judicis se gravatam existimabat, ipsum judicem
1954. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
armis demum cogere debuerit (e).
9 (a) Patet id e pluribus civitatum privilegiis; speciminis causa libet
unicum civitatis Pestiensis provocare, ubi dicitur: "Si per ipsum (majorem villae) debita
iustitia alicui non fuerit exacta, ipse villicus, et non villa debeat conveniri coram nobis."
10 (b) S. Steph. lib. 2, cap. 43, dicitur: "Si quis militum judicium a
comite suo recte judicatum spernens ad regem appellaverit". 11 Verum
appellata haec
1955. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
populorum revindicationem (b). 14 Ast
perturbato toto regiminis sui cursu vix aliquid hac in re praestitisse videtur, cum
irruentibus postea sub filio ejus Bela IV Tartaris hic vix exiguum proprii militis numerum
cogere potuerit. 15 Et haec causa fuerit, quod deinde, in comitiis nempe
1262. (c), jam status ipsi, ut occupato per privatos castrorum terrae restituantur,
decreverint. 16 Et poterat certe Bela post grave illud nobilitatis excidium,
vetus terrarum populorumque castrensium institutum redintegrare,
1956. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
militarem fluctuavit.
1 Caeterum eandem, quae sub S. Stephano invecta est, constitutionis formam
tota prima regum periodo de iure perdurasse satis apparet; nimirum quod potestas legislativa
et iudicialis principi cum natione communis, executiva propria fuerit. 2
Verum usu ipso rem aliter se habuisse is facile deprehendet qui sincera gestarum hac aetate
rerum momenta attentius tantisper expenderit; nimirum dispersa per sedes suas minor nobilitas
infirma utique et cum optimatum potentiae, tum arbitrario regum
1957. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
Ast ubi seu in comitiis seu in exercitu tota coivit, cum illa ipsum
militiae regni corpus effecerit, poterat, si unita fuisset, summam rerum semper ad se
pertrahere. 4 Naturale itaque fuit ut ad id impediendum et procerum et regis
summum semper studium fuerit minorem in diversa studia distrahere nobilitatem.
5 Ut id efficiant, proceres primum pauperiores ex iis bene multos in
aulicum suum comitatum cooptare coeperunt. 6 Cum pars dignationis haeri in
ejus etiam familiares dimanat, subinde plures
1958. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
Si denique exacerbata injuriis seu regum, seu optimatum nobilitas in
unum consensit, tum res ad militarem spectare coepit democratiam.
13 Imo cum tota haec periodus frequentissimis propter non definitum regiae
successionis ordinem civilibus bellis agitata fuerit, plurimis per hoc tempus annis mera
viguit anarchia. 14 Superest ut genuinas eventuum horum causas eruamus.
§ 28 Causae per quas id effectum fuit: 1-o non definitus regiae successionis ordo.
1 Iam
1959. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
iuramento firmandi, hac adhuc epocha, ut jam ostendimus,
obtinuit.
23 Quid itaque mirum si reclamata licet semper, quae sola S. Stephano
stabilita fuit quaeve in ordinata monarchiae aristocratia temperata gubernii forma
consistebat, si re ipsa raro fuerit observata, plerumque aut arbitraria regis potestas, aut
aliquot potentiorum magnatum oligarchiae, anarchia vero saepissime viguerit.
24 (a) Vide in Vestigiis Diaetarum pag. 150-a diploma Andreae
II de 1203. e quo patet quam necessaria
1960. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
fuerit observata, plerumque aut arbitraria regis potestas, aut
aliquot potentiorum magnatum oligarchiae, anarchia vero saepissime viguerit.
24 (a) Vide in Vestigiis Diaetarum pag. 150-a diploma Andreae
II de 1203. e quo patet quam necessaria fuerit et coronatio et ipsa S. corona ad hoc ut rex
regiam potestatem legitime capessat.
§ 29 Hungariam epocha hac maxime afflixit quod reges executiva sua in potestate per
prodigam bonorum et
1961. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
Section]
eximi petierint impetrarintque;
ut vix stabilito aliquo publicorum subsidiorum, veluti collectarum, mardurinarum, lucri
camerae titulo ab his immunitatem innumeri continuo obtinuerint; ut eadem possessio ab eodem
rege saepe tribus quatuorve distinctis familiis collata fuerit; denique ut a
constitutionalium judicum jurisdictione non modo praelati, sed plerique etiam potentiores
optimates se populosque suos eximi procuraverint. 3 Ita enim turbato parte ex
una ordinariorum judiciorum cursu debuerunt spolia, violentiae, caedes,
1962. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
SubSect | Section]
nutantem jam saepius
constitutionem regni sustinuit, quandoque jam prostratam erexit. 13 Duo
tantum sunt quae hac adhuc aetate in instituto hoc desiderabantur: primum quod de eo, ne
corona potestati statuum aut subducatur aut eripiatur, non satis prospectum fuerit;
asservabatur enim in sacristia Albensi absque ulla alia securitate (e)
31.13 (e): (a) B
. 14 Deinde quod in casum protrahendae in longius tempus (quod
legitima etiam de causa quandoque
1963. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
SubSect | Section]
dignoscuntur, juxta naturalem ipsorum
libertatem, cuique et ubicunque voluerint, servire, seu propriis rebus curam impendere, sine
omni contradictione permittantur," e duobus, inquam, his textibus, quanta sub finem primae
periodi viguerit oligarchia quamve depressus fuerit nobilium status, satis apparet.
Et ideo sub Carolo I constitutio in puram monarchiam inclinavit.
4> Et vero exsolvit datam fidem Carolus. <5 Redactis enim in
ordinem Mathaeo Trenchiniensi, Ladislao
1964. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3426 |
Paragraph |
SubSect | Section]
generales ordinum conventus vetare, in quibus
regni status ex consvetudine hactenus temperari consveverit" (d). 10 Adeo
nempe mance concepta fuit constitutio regni ut praecipuum comitia agendi legesque in iisdem
ferendi jus in ea diserte expressum non fuerit, sed ejus intuitu ad tantum ad consvetudinem
debuerit provocari.
Subditos nobilium primus tributo subjici procuravit.
11 Egit tandem Carolus jam sub finem vitae suae comitia 1342, sed et in
his
1965. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
constitutionis objectum, corregentia, primum
invaluit. 2 Ornata fuit hac dignitate Elisabetha Ludovici mater; an tamen
illi corregentia testamento mariti sui Caroli, an mero Ludovici arbitrio, an
statuum voluntate delata fuerit, necdum est in comperto. 3 Si dignitati huic
nulla alia quam honoris consilii formalitatisque illius praerogativa adhaesit ut in
privilegiis clausula: "de voluntate etiam et consensu" adhibeatur, non excessit limites
potestatis suae Ludovicus si honorem
1966. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quod corregentia haec aut in honorifica
tantum nomenclatione substiterit, aut certe cum assensu statuum delata, verum id ipsum aut
in publicas tabulas, sicut multa ejusmodi alia, referre intermissum, aut illis, quae
intercidisse vidimus, Ludovici decretis insertum fuerit.
§ 39 Constitutio sub Ludovico nullo praesidio fulcita.
1 Caeterum constitutio ne sub Ludovico quidem explanata, aut novis munita
praesidiis fuit. 2 Imo illi unico, quod adhuc habemus, decreto,
1967. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
§ 41 Corregentem habuit non Sigismundum, sed matrem Elisabetham.
1 Invecto jam corregentiae usu, cum Ludovicus Sigismundum in filium
adoptaverit et successio Mariae cum sponso suo, ut jam vidimus, per status delata fuerit,
debuisset huic adminus corregentiae honor deferri. 2 Verum Elisabetha
junior, Mariae mater, exemplo Elisabethae senioris, Ludovici matris, quae perinde
corregentiae honore functa est, animata, hunc etiam prensatis indubie statuum suffragiis ad
1968. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
tantum comitatuum ad diaetas evocandi usus non duo, ut postea, sed quatuor e
singulo comitatu potiores nobiles deligi consveverint.
14 Apparet denique, quod mutatio haec non in anterioribus aliquibus
comitiis decreta, sed proprio Mariae nutu suscepta fuerit. 15 Debuit tamen
illud per subsequum statim statuum assensum comprobari, cum illi usum hunc longo postea
tempore, ut mox videbimus, retinuerint.
16 (a) "Sic videlicet (verba sunt diplomatis) ut de singulis ipsius regni
nostri
1969. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
horum comitiorum occasionem notabilis iterum in constitutione
Hungariae facta est commutatio, ideo quod non tantum civitatibus liberis (a), sed regalibus
etiam, et reginalibus (b), imo villis etiam liberis, id est oppidis privilegiatis jus
suffragii in comitiis delatum fuerit, sicque constitutio Hungariae denuo ad democratiam
tantisper inclinaverit.
2 Civitatum legatorum nulla amplius in praefationibus subsequorum
decretorum fit mentio. 3 Cum tamen civitatis Bartphensis ad anni 1457. (c),
1458. (d),
1970. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
"de consensu et beneplacito D. Elisabethae reginae"
complectitur (a). 2 Ita sub Ludovico et Maria matres, sub Sigismundo et
Alberto conjuges regum corregentiam gessisse apparet. 3 An tamen dignitas
haec tam etiam per Albertum, vel status collata fuerit, nondum satis exploratum est.
4 (a) Pray et Palma Elisabetham exaequato cum Alberto jure imperasse
credunt, inducti prolato per Prayum in Annalibus Hungariae ad annum 1440.
diplomate ubi dicitur: "Ad regiae paternae sublimitatis
1971. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
in Hungaria figendam Albertus obligatur.
3 Primus etiam Albertus ad figendam in Hungaria residentiam obstrictus
fuit. 4 Nimirum jam quidem Ludovicus praeter Hungariam etiam Poloniam
possidebat, verum cum Hungaria principalius regnum fuerit, non venit illi in mentem ut
habitationem suam in Poloniam transferat. 5 Ast Sigismundus, cum non
Bohemiam tantum possideret, sed insuper Romanorum esset imperator, frequenter longasque
moras in exteris regnis trahebat, quae internae saepe perturbationi
1972. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
12 Post ulteriorem cursus causae narrationem iterum ad annum 1388.
adeoque sub Sigismundo subjungitur: "Hoc etiam palatino ab eodem honore remoto, et Stephano
palatino per regiam Majestatem creato." 13 Quod idem etiam Stephanus
palatinatu motus fuerit, docent adjudicatoriae Leustachii palatini in processu archi-abbatis
contra civitatem Posoniensem productae, ubi postquam narratum fuisset quod Stephanus
palatinus causam ab octavis S. Georgii 1492. ad octavas S. Jacobi
1973. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
§ 55 Memorabilis forma qua decretum Alberti manipulatum est.
1 Maxima vero attentione digna est forma ipsa qua decretum hoc emanavit.
2 Iam primum apparet quod decretum hoc in dupplici exemplari editum fuerit,
quorum unum rex statibus, aliud status regi extradederunt. 3 Deinde quod
aliam rex exemplari statibus elargito, aliam status illi, quod regi tradiderunt, exemplari
praefationem et conclusionem addiderint. 4 Quod rex statibus tradidit in
1974. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quod de utraque tantum cum illegitima corona peracta
coronatione publica exstent instrumenta eo, ut e toto utriusque instrumento contextu
apparet, consilio edita ut validitas harum coronationum vindicetur, quae causa cum in
peractis legitimo diademate coronationibus non fuerit subversata, probabile est de ejusmodi
coronationibus nulla confecta fuisse instrumenta.
Primum vestigium quod objectum etiam externae securitatis in diaeta fuerit
pertractatum.
6 Caeterum regem hunc,
1975. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quae causa cum in
peractis legitimo diademate coronationibus non fuerit subversata, probabile est de ejusmodi
coronationibus nulla confecta fuisse instrumenta.
Primum vestigium quod objectum etiam externae securitatis in diaeta fuerit
pertractatum.
6 Caeterum regem hunc, licet quadriennio tantum imperarit, plura
celebrasse comitia in Vestigiis Diaetarum evictum est (c), maxime tamen
memorabilia sunt illa, quorum decretum ibidem profertur de anno 1444; in
1976. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
conferunt Joanni Hunyady sub titulo
gubernatoris.
1 Nutante sub administratione Ujlakii reipublicae statu regnicolae varios
revehendae internae pacis modos cum in Albensibus, tum in Pestanis comitiis agitarunt (a);
quid tamen in iis sancitum fuerit, non constat, cum memoria tantum comitiorum horum in
posterioribus litteris existat; id unum constat eos decrevisse ut occupata per privatos
regia castra, e quibus hi regnicolis multas injurias inferebant, demptis paucis, quorum usus
privatis relictus est,
1977. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Mahometem non in Hungariam,
sed in Serviam tendere intellexissent, nemo quidquam eorum, quae his comitiis imperata
fuere, praestitit, ita ut Hunyadius vicinum praevertere volens periculum cum solis propriis
et confinariis copiis pugnam ad Semendriam suscipere coactus fuerit; quam tamen pro eximia
sua Artis bellicae peritia et singulari prorsus animi fortitudine illustri victoria
coronavit.
§ 64 Factiones adversus Hunyadium qui solus labescentes jam res Hungariae sustentabat.
1978. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
perturbandum.
Tentamen introducendi in absentia regis supremi senatus.
2 Itaque cum collata Hunyadio in comitiis 1454. generalis regni capitanei
dignitas per articulum 1-um limitibus unius anni circumscripta fuerit, Ladislaus Gara
palatinus, praecipuus Hunyadii aemulus, absente in aliis provinciis rege, necdum elapso anno
in particulari aliquo conventu (alia enim praeter ea, quorum decretum in Corpore
Juris exstat, nulla publica regni comitia ad annum 1454.
1979. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
dum nempe Mathias adolescat, gubernatorem eligi
procuraverit. 2 Electionem hanc extortam fuisse vel inde apparet quod
dignitas haec nullis, ut in Hunyadio factum est, limitibus circumscripta, immo ipsa electio
ne in decretum quidem comitiorum horum relata fuerit, sed accessorie tantum in articulo 14
gubernatoris mentio injecta sit; eo nempe jam tum oligarchia processit, eo statuum animi
deflexerant ut antiquata, quae sub principium epochae hujus vigebat, reginarum corregentia
hunc jam tertium ex ordine gubernatorem tempore
1980. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
nomine baronum non tantum ii, qui
palatinum aliquod officium reipsa gesserunt, sed alii etiam potentiores optimates, veluti
Ioannes Marczal, et Simon Czudar venerint. 5 Patet denique quod ad haec
comitia iterum nuncii tantum vocati, horum tamen numerus non fuerit determinatus.
§ 67 Ut Hunyadii filius, suus vero ex sorore nepos, Mathias rex eligatur, efficit.
1 Hac dignitate suffulto et tanto armatorum numero stipato Szilághio
pronum jam fuit suum ex sorore nepotem
1981. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
sub
solo Mathia in substantiali hac legislationis forma usus vigebat.
7 Iam ante Mathiae tempora in eos, qui vocati ad comitia non venerunt,
poenam fuisse constitutam a regalibus ejus pro diaeta 1462. editis constat.
8 Quae tamen illa fuerit, hactenus eruere non potuimus (g).
9 (a) Primum patet e decreti Pestiensis 1458. conditi articulo 55-o,
alterum e diplomate Mathiae in Vestigiis Diaetarum pag. 352.
10 (b) Constat id e publicatoriis ejus in
1982. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
nobilium intercessit.
23 (b) Vide ejus articulum 5 in Vestigiis Diaetarum pag. 337.
§ 72 Absente rege an palatinus regnum hucusque moderatus sit, non constat.
1 Quae fuerit sub Mathia provisio negotia regni absente rege moderandi,
necdum satis licuit comperire. 2 Palatini authoritatem primo 1485.
adeoque sub finem vitae Mathiae eo provectam fuisse mox demonstrabimus, ut absente rege
1983. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Palatini authoritatem primo 1485.
adeoque sub finem vitae Mathiae eo provectam fuisse mox demonstrabimus, ut absente rege
vicaria regis potestate praeesset. 3 Senatus alicujus, cui authoritas haec
delata fuerit, nulla adhuc sub hoc rege memoria occurrit (a). 4 Et tamen bis
absente rege comitia celebrata fuisse constat utraque Mathias ipse indixit.
Mathias absens ad comitia oratores mittit.
5 Sed ad illa,
1984. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
camerae in Hungaria, mardurinae in Sclavonia, quinquagesimae
in Transylvania persolvantur (a). 2 Verum an jam sub Ludovico ab illo Caroli
instituto ut a singula domo tres grossi, quorum singulum quinque modernos etulisse probabile
est, exigantur, recessum fuerit, non constat. 3 Id constat quod jam ante
Mathiam non a singula, sed a quinque portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus
auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae
nomine non fumus, seu domus populosa,
1985. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
quinque modernos etulisse probabile
est, exigantur, recessum fuerit, non constat. 3 Id constat quod jam ante
Mathiam non a singula, sed a quinque portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus
auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae
nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4
Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat.
5 Et hoc fuerit causa quod aliqui decessorum Mathiae, ut ad defixam sub
1986. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
constat. 3 Id constat quod jam ante
Mathiam non a singula, sed a quinque portis non 3 grossi, seu 75 denarii, sed 1 florenus
auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae
nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4
Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat.
5 Et hoc fuerit causa quod aliqui decessorum Mathiae, ut ad defixam sub
Carolo I tributi quantitatem aut propius accedere, aut prorsus redire
1987. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
auri a 100 denariis computatus nomine lucri camerae depensus fuerit (b) et quod portae
nomine non fumus, seu domus populosa, sed sessio fuerit intellecta (c). 4
Minus itaque jam tum regi quam sub Carolo I nomine lucri camerae obveniebat.
5 Et hoc fuerit causa quod aliqui decessorum Mathiae, ut ad defixam sub
Carolo I tributi quantitatem aut propius accedere, aut prorsus redire possint, novum taxae
nomen invexerint hocque titulo in gravioribus reipublicae necessitatibus in vicem lucri
camerae jam medium, jam
1988. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
13-o vetuerunt.
10 (a) In Vestigiis Diaetarum pag. 302.
11 (b) Quod jam sub initium regiminis Mathiae lucri camerae nomine non a
singula, sed a quinque portis unus florenus exactus fuerit, plures ejus litterae testantur,
libet unicas de 1467, quae in Vestigiis Diaetarum pag. 376 prostant, excitare.
12 Dicitur in illis: "loco ejus" (lucri camerae) "alia quaedam exactio est
unanimiter instituta, tributum fisci regalis in
1989. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Cum mos iste jam principio regni
Mathiae viguerit, certe non sub hoc, qui jura fisci acerrime tuebatur, sed sub aliquo a
decessoribus suis enasci debuit.
15 (c) Quod portae nomine non fumus, id est domus, sed sessio populosa
intellecta fuerit, docet 1474. art. 4, ubi dicitur: "Ita ut portae connumerentur, et non
fumus neque sessiones desertae."
16 (d) In Vestigiis Diaetarum pag. 328 dicitur hoc articulo:
"quod, prout dominus rex praestitit juramentum quod nullo tempore
1990. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 |
Paragraph |
SubSect | Section]
factam per status in comitiis Budensibus
determinationem exegerit (e).
10 Tandem 1468. susceptum sinistro sane consilio bellum Bohemicum in eam
illum impulit necessitatem ut praeter lucrum camerae aliquam pecuniae summam (nescitur enim
quanta fuerit) a statibus postulare debuerit (f). 11 Sed et nunc 20
optimates statibus vades dedit quod subsidium ejusmodi imposterum nolit postulare (g).
12 Et exsolvit datam fidem Mathias per subsequum biennium.
13 Nam anno 1470. cum bellum
1991. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3578 |
Paragraph |
SubSect | Section]
si eadem aut abutatur, aut vero eandem remissius exerceat.
3 Mathias potestate executiva in officiis extraneis conferendis non est
abusus. 4 Nulla enim hac de re lex sub eo perlata est, cum sub omnibus ejus
decessoribus id frequentissime prohibitum fuerit. 5 Debuit tamen ille
ignobiles muneri supremorum comitum admovere, cum id art. 15:1471. prohibentur (a).
Itaque arbitrarii imperii nomine unice ideo notabatur quia competentem sibi executivam
potestatem mascule
1992. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
statuum consensu reddi vetuerint, videntur eo respexisse.
9 De jure tributa imponendi e finali §-i 2-i clausula non satis liquet an
jus nova subsidia imponendi comitiis reservatum, vel vero rex, ne ea in comitiis vel petere
possit, simpliciter inhibitus fuerit; cum jam Mathiam a novis subsidiis in comitiis petendis
inhibitum fuisse viderimus, probabilior est posterior sententia. 10 Et haec
inconstitutionalis lex, e qua Uladislaus se nonnisi tardius emancipavit, non exiguam, ut mox
videbimus, subsecutis regni
1993. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
post defectum Ludovici II inter Ferdinandum et Zápolium regni,
cum hic confoederationi, quam pragmaticam regni sanctionem appellabat, ille inito 1506.
tractatui inhaereret. 14 Verum licet ne hic quidem tractatus in subsequis
regni comitiis uspiam ratificatus fuerit, cum tamen status generalem, quidquid e republica
visum fuerit, concludendi potestatem legatis suis dederint neque sibi jus ratificationis per
expressum reservarint, tractatus ille utique status debuit obligare.
15 (a) Vide illas in Annalibus
1994. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
cum hic confoederationi, quam pragmaticam regni sanctionem appellabat, ille inito 1506.
tractatui inhaereret. 14 Verum licet ne hic quidem tractatus in subsequis
regni comitiis uspiam ratificatus fuerit, cum tamen status generalem, quidquid e republica
visum fuerit, concludendi potestatem legatis suis dederint neque sibi jus ratificationis per
expressum reservarint, tractatus ille utique status debuit obligare.
15 (a) Vide illas in Annalibus Hungariae ad hunc annum.
16 (b) Vide
1995. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
mutuum intentarunt et hodierna die in Alba
Regali nituntur.
29 (h) Protulit Kollár in eodem Diplomatico Auctuario has
mandatarias litteras pag. 268, quibus status legatis suis generalem, quidquid pro bono
publico expedire visum fuerit, potestatem concesserunt.
30 (i) Protulit Kollár ibidem ipsas has pacis 1506. initae tabulas in
quibus omnes illae durae 1491. conditiones exmittuntur et tantum successio Maximiliani in
genere confirmatur. 31 Ferunt oratores Hungaros
1996. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
1491. conditiones exmittuntur et tantum successio Maximiliani in
genere confirmatur. 31 Ferunt oratores Hungaros ad amplectendam hanc
conditionem ea potissimum consideratione permotos fuisse quod interea
Uladislao jam natus fuerit filius Ludovicus adeoque successionem hanc sero admodum ad casum
venturam esse existimaverint. 34 Verum eventus opinionem hanc fefellit.
§ 87 Uladislaus curat coronari infantem filium Ludovicum II et pro illo capitulationem
1997. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
persona ejus promittit quod, ut
primum ad adultem pervenerit aetatem, novam de observandis legibus, statuum praerogativis,
et constitutione regni elargiturus sit assecurationem consentitque ne eidem exercitium
regiae potestatis tamdiu admittatur donec assecurationem hanc fuerit elargitus (c).
3 Debuit Uladislaus proximiorem mortem suam jam tunc praesagire, debuit
Maximilianus eandem, quam Fridericus imperator cum Ladislao Posthumo luserat, scenam de
Ludovico, si minorennis a patre relinquatur, meditari, debuerunt denique status
1998. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
§-o 2. quod ad haec
comitia tantum per repraesentantes comparuerint. 10 Verum ipsis his comitiis
jam articulo 26-o perlatum fuit ut ad diaetam non comitatus per electos nuncios, sed nobiles
viritim convocantur; an tamen hoc etiam constanter postea observatum fuerit, subsequi statim
1498. decreti praefatio dubium movet. 11 Dicitur enim §-o 4-o "tandem iidem
barones regnique Nostri nobiles universi de singulis comitatibus regni Nostri in praesente
congregatione generali... constituti." 12 Interea, cum nec
1999. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
potestatis perstitisse facile
apparebit illi qui decreta regis hujus vel obiter pervolverit.
2 Pepigerit Mathias inita cum Friderico Olomucz pace (a) quod Moraviam,
Silesiam, et Lusatiam, juris Austriaci provincias, ubi sibi depacta summa depensa fuerit,
eidem restituere velit. 3 Maximilianus Austriam tantum armis recepit, sex
tamen Austriacae civitates in dominio Uladislai permanserunt. 4 Styriae,
Carinthiae et Carnioliae loca, quae idem Mathias in suam redegerat potestatem, per tractatum
2000. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
ejus iterum urgebant. 9 Postea nulla amplius ejus rei
memoria occurrit, seu quia Uladislaus commissum sibi hoc negotium forte perfecerit, publicis
tamen tabulis inseri non procuraverat, seu quod res haec, ut multae aliae, oblivione sepulta
fuerit.
10 Ab incolis Moraviae, Silesiae et Lusatiae Uladislaus iuramentum
fidelitatis nuper exceperat; cum idem una etiam Bohemiae rex fuerit, status 1498. per
articulum 24. ab eodem exegerunt ut recognitionales de se det litteras, quod juramentum hoc
2001. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
publicis
tamen tabulis inseri non procuraverat, seu quod res haec, ut multae aliae, oblivione sepulta
fuerit.
10 Ab incolis Moraviae, Silesiae et Lusatiae Uladislaus iuramentum
fidelitatis nuper exceperat; cum idem una etiam Bohemiae rex fuerit, status 1498. per
articulum 24. ab eodem exegerunt ut recognitionales de se det litteras, quod juramentum hoc
non qua Bohemiae, sed qua Hungariae rex ab iisdem, non qua regno Bohemiae subjectis, sed qua
regni Hungariae feudatariis exegerit. 11 Cui
2002. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
an rex
satisfecerit, 1504. articulo 21-o relationem ab eo deposcebant. 12 Sed nec
hujus rei ulterius quodpiam vestigium apparet. 13 Et cum Moravia, Silesia et
Lusatia Mathiae tantum sub certa inscriptionali summa per pacem Olomucensem relicta fuerit,
metuebant status ne Uladislaus prouti de Styriae, Carinthiae et Carnioliae locis contra
capitulationis §-um 6. fecit, easdem sine lytro remittat, aut vero dependendam pro iis
summam in usus suos convertat. 14 Quare utrumque 1492. articulo 4.
2003. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
pecunia conformiter etiam ad §-um
capitulationis 5-um aerario regis inferatur.
15 Tractatum pacis et 1491. et 1506. in diaeta fuisse agitatum supra
vidimus. 16 Quod 1500. bellum contra Turcas etsi nullo cum effectu in diaeta
decretum fuerit, mox videbimus. 17 E quibus omnibus satis apparet sub
Uladislao externa etiam negotia in diaetis pertractata fuisse.
18 (a) Patet id ex articulo 4-o 1492.
§ 90 Memorabiliores politicae leges sub illo
2004. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
declarantur. 10 Constat tamen e sententionalibus
Uladislai de 1493. in Vestigiis Diaetarum pag. 419. prolatis eam temporibus his
consvetudinariam legem viguisse ut beneficium salvi conductus etiam ad bona eorum, qui
comitiis intererant, extensum fuerit.
Ut avulsae ab aliquo comitatu possessiones eidem reincorporentur.
11 Solebant quandoque reges possessionem alicui comitatui ab olim
adscriptam, si earum proprietarius exposuit commodius sibi fore ut
2005. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
sub mardurinarum, in Transylvania sub quinquagesimae nomine etiam sub Uladislao
depensa fuisse art. 26:1492. reddit manifestum; an tamen ultra lucrum camerae deductum jam
ferme in consvetudinem sub Mathia I unius floreni subsidium Uladislao etiam et quoties
oblatum fuerit, non ita est expeditum. 2 In decretis ejus, quae exstant,
nulla oblati subsidii mentio occurrit; et cum praeter illud, quod cum stipendiario a Mathia
sibi relicto milite primo statim regni anno confecit, nullum bellum gessisset, videtur
postulandi
2006. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 |
Paragraph |
SubSect | Section]
18 Pignoratariis, quidquid ultra justam investitae
summae usuram percoeperunt, in computum capitalis imputetur (g), pro residuae nefors summae
depuratione medietas impignorati proventus iisdem ita assignetur ut rex interea, dum debitum
hoc exstinctum fuerit, dimidium tantum ejusmodi proventus percipiat. 19
Tanta tamen fuit Joannis Zapolya, Transylvaniae vajvodae et Stephani palatini jam fatis
functi filii, potentia, ut hunc a justa sane hac lege exemerint et, quo is totam investitam
summam recipere possit,
2007. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Verum cum alienatos proventus regios potissimum potentiores praelati et proceres tenerent, forti regem animo esse oportuisset ut ingratas has tot potentibus
civibus leges effectui dare potuisset. 22 Quo robore cum Uladislaus
praeditus non fuerit, hae quoque leges in effectum non iverunt. 23
Praestitisset sane in tempore adhuc unius floreni subsidium decernere, conflandam ex illo
summam non quaestoribus regiis, sed fidis manibus concredere, pecunia hac alienatos
proventus redimere, editum in
2008. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
1. pag. *** provocat ad librum
rationum Sigismundi Quinqueecclesiensis episcopi et thesaurarii de 1495, e quo patet quod in
comitatibus Hungaricis lucrum camerae (nullum enim eotum subsidium regi oblatum fuit) ab una
dica unus florenus, in Sclavonia vero medius, exactus fuerit.
34 (d) "Demum vero" (sunt verba diplomatis) "pro litteris eorum mediam
partem illius, quod regnicolae Nostri in curia Nostra solvere consveverunt, dare valeant."
35 (e) Bonfinius decade 5-a cui qua testi coaevo hac in re fides
2009. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
in autumno confecit, et Legionem Nigram et omnem reliquam,
praeter mille equitum banderium, stipendiatam militiam dimiserit (c). 10 In
sententiam hanc ea me perduxit consideratio, quod jam in comitiis 1492. alta licet pace
rigidior, quam Sigismundea fuerit, insurrectionis norma, unius nimirum equitis a 20 portis
articulo 20. defixa fuerit, quodve licet post annum 1492. toto reliquo Uladislai regno
nullum bellum gestum sit, sub nullo tamen rege tanta fuerit circa ordinandum insurrectionis
modum sollicitudo.
2010. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
equitum banderium, stipendiatam militiam dimiserit (c). 10 In
sententiam hanc ea me perduxit consideratio, quod jam in comitiis 1492. alta licet pace
rigidior, quam Sigismundea fuerit, insurrectionis norma, unius nimirum equitis a 20 portis
articulo 20. defixa fuerit, quodve licet post annum 1492. toto reliquo Uladislai regno
nullum bellum gestum sit, sub nullo tamen rege tanta fuerit circa ordinandum insurrectionis
modum sollicitudo. 11 Plurimae enim comitiorum 1492, 1498, 1500, et 1504.
leges circa objectum hoc
2011. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
jam in comitiis 1492. alta licet pace
rigidior, quam Sigismundea fuerit, insurrectionis norma, unius nimirum equitis a 20 portis
articulo 20. defixa fuerit, quodve licet post annum 1492. toto reliquo Uladislai regno
nullum bellum gestum sit, sub nullo tamen rege tanta fuerit circa ordinandum insurrectionis
modum sollicitudo. 11 Plurimae enim comitiorum 1492, 1498, 1500, et 1504.
leges circa objectum hoc versantur. 12 Videntur nempe status defectum
stipendiariae per nationalem militiam compensare voluisse.
2012. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
instrumentis providere, suas vero quisque gentes
armare alereque debuerit, quomodo pecuniae hae titulo conservationis gentium exigi, cur
banderiati ex identitate rationis perinde atque non banderiati iisdem obnoxii non fuerint,
quantumve hoc nomine a porta desumptum fuerit, defectu monumentorum hactenus eruere non
potui.
4 Constat tantum e laudato diplomate eas et a lucro camerae et a subsidio
distinctas (c); constat eas etiam tempore pacis persolutas (d); constat dicatores exactores
a comitatibus nominatos
2013. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
17 Utve senatus perceptores harum pecuniarum unum e baronibus, alium e
nobilibus constituat § 6, hi vero stipendia assessoribus rite dependant, in subsequis vero
comitiis rationes reddant, decreverunt § 7.
18 Iam vero quod ea mens statuum fuerit ut senatus hic non tantum in
octavis et brevibus judiciis assideat, sed ut rex eorum consilia etiam in politicis utatur,
articulus 1-us 1498. reddit manifestum. 19 Hoc enim statuitur: "Ut rex e
sedecim illis nobilibus (nempe qui praecedenti articulo 3.
2014. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
superioribus appareat, per consiliarios aut ordinarii regni
judices, quos regem ex officio ad consilium adhibere debuisse constat, aut jam tum aliqui
puro honoris hujus titulo gloriabantur.
§ 97 Cur Uladislaus Ioanni Corvino praelatus fuerit.
1 Caeterum electionem Uladislai Beatricis reginae viduae, quae spem
ineundi cum eo matrimonii conceperat, artibus procuratam fuisse concors ferme est scriptorum
sententia. 2 Si causam ex eventu conjicere licet, ego non exiguum in
2015. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
supererant vires, nunquam in unum cogi potuerunt quo hostibus regni communibus viribus
resisti potuisset. 14 Inde evenit ut Maximiliano Austriam tam facile
recipere et totam ferme Transdanubianam Hungariam nemine obsistente 1491. occupare pronum
fuerit; ut Moldavia ad Polonos, Dalmatia ad Venetos impune defecerit, imo ut pulcherrimam,
quam generalis ferme principum Europae Cameracensi foedere contra Venetos inita conspiratio
ejus recuperandae praebuit occasionem, hi aere, ut mox dicemus, redimere potuerint.
2016. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
occasionem, hi aere, ut mox dicemus, redimere potuerint.
15 Ita denique tam profundae internarum dissensionum radices jactae sunt ut
hae nonnisi post 220 annos sub Caroli VI regimine plene evelli potuerint. 16
Cum omnium horum calamitatum causa fuerit primum indolentia Uladislai, dein secularium cum
clero, et optimatum cum nobilibus dissidia, tum luxus ministrorumque venalitas, libet
singula haec paucis enucleare.
§ 98 Ejus causa non
2017. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
Uladislai potestatem executivam malis his ansam praebuisse arbitrentur. 2
Verum quamquam prolixiorem ille, quam ullus antecessorum suorum ediderit capitulationem,
vidimus tamen quod per illam authoritas ejus nihilo magis quam priorum regum restricta
fuerit. 3 Decreverant quidem status articulo 2-o ut rex proprio arbitrio
nonnisi 100 colonos, si quid ultra sit, nonnisi cum consensu statuum conferre possit,
immemores indubie quod illimitata regis quoad bona nationis conferendi potestas praecipuum
primitivae
2018. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
SubSect | Section]
10 Verum stabili illo consilio nunquam, ut
vidimus, in effectum perducto lex etiam haec suapte evanuit. 11 Apparet
itaque non constrictam nimium regis executivam potestatem, sed id regnum sub Uladislao tot
calamitatibus involuisse quod ille animo fuerit tam pusillo ut neque ministros suos in
officio continere, neque gliscentes dissensiones authoritate sua in herba statim suffocare,
neque excessuosos cives legalibus poenis coercere, neque ullam e tot
saluberrimus sub se latis
2019. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
tanto magis
displicere debet, si illum e libera in absolutam imperii formam transire
oporteat. 12 Consideratio enim haec apud Scotos non
subversabatur cum uterque populus temperata jam antea gubernii forma gavisus
fuerit, adeoque dum se hi in unam cum Anglis gentem transformarent, eandem
adminus et civilem et politicam libertatem retinuerunt. 13 Haec
distincta gubernii forma tantum posteriori huic instituto adfert impedimentum ut ipse ille
2020. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
indolem
non novit, aut totam perdi mavult nationem quam illam penes gentilia relinquere instituta.
7 Imo cum haec non aperta, ut imperator Iosephus II tentavit, vi, sed sensim
et per cuniculos evertere vetus quorumpiam Hungarae genti infensorum hominum studium fuerit,
omnibus his conatibus idonea his adhuc comitiis impedimenta objicere jus est nationi, quod
tota, si fundamentale, vi cujus Domus Austriaca Hungariae regnum adivit, pactum bene novit,
Europa agnoscere debet.
Sed
2021. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 |
Paragraph |
Section]
simul iudicialem habeat jurisdictionem. 42 Perlata est haec sanctio
temporibus illis quibus genuina temperatae gubernii formae principia ignota fuerunt.
43 Nos in hac saeculi luce in tam luculento Angliae exemplo non, quid olim
sancitum fuerit, sed quid reipublicae expediat, reputare decet. 44 Sit itaque
distinctus regni capitaneus, sed hic senatui illi, cui palatinus praeerit, quoad omnia
provincialia subjiciatur. 45 In iudicialibus vero illi, penes quem summa
rerum civilium est,
Bibliographia locorum inventorum
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
More search results (batches of 100) First 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Retrieve all occurrences (This may take some time to download) Click here for a KWIC Report
|