Your search found 3651 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1701-1800:

סר Sar, in praedicto loco Samuelis, non recedere significat, ut plerunque: sed accedere. sicut Gene 19, cum angeli dicuntur accessisse ad Lotum. Non deseruit benignitatem suam vivis et mortuis, Ruth 2. id est, Booz perrexit benefacere non tantum viventi marito ac filiis meis, sed etiam mortuis, dum te ac me eorum desertas viduas iuvat, fovetque. Canis mortuus. pro re vilissima et abiectissima ponitur. ideo clamat. 1. Samuelis 24. David ad Saulem, Cur canem mortuum persequeris? se ita vocans. pro, cur vilissimum homuncionem tanto labore ac

de [?:-quo ] mirando negotio, caput motare. Ier. 18, Ut ponat terram tuam in stuporem et sibilum perpetuum, ut omnis qui transit per eam obstupescat, et moveat caput suum [?: ] veri sicut ebrium, Psal. 17, dicitur de nimia concussione hominum, in mari periclitantium. Alioqui etiam [?: inop-- ] consilii, et quasi dementiam quandam notat. Isa. 24, Ebrii sunt, et non a vino: commoti sunt, et non a sicera. [?: ] veri foedus, significat fieri irritum, et non stare fixum ac [?:-tum ] . Isaiae 54 Montes

lunam [?:-otatum ] . Sic Isaias non uno in loco Ecclesiam per mulierem pingit. Notissimus est ille celebris locus Cap. 54, laetare sterilis quae non paris, prorumpe in laudem et [?: ] quae non parturis: quia plures sunt filii desolatae, [?: ] maritatae. Mulieres militantes ad ostium tabernaculi supra in voce Militia sunt expositae. Exodi trigesimo octavo est, quod Moises fecerit labrum de speculis mulierum militantium ad ostium tabernaculi. [?: Veri- ] est, ibi latius patere hoc vocabulum, et indicare [?: ]

conscientiae, doctrinae ac religionis, ut ex tota Apocalypsi apparet. Apocalyp. 17 pingitur Antichristus per meretricem quamdam longe celeberrimam, et cum qua potentes orbis terrarum scortentur. Solet enim sacra Scriptura Ecclesiam comparare sponsae, et Christum aut Deum ipsum sponso aut marito: quare etiam falsam religionem vocat scortationem. Rationes plures sunt. Deus probat coniugium: Satan scortationem: Falsa religio est formosum scortum. Fuerunt autem olim famosissima scorta, et etiamnum sunt, praesertim Romae, Venetiis, Parisiis, et in similibus longe frequentissimis ac

infra a voce Vas aliquid dicetur. MULTITUDO Latinis plerunque magnam hominum frequentiam, sive in civitate, sive in exercitu aut alia turba notat: eodem ferme modo et apud Hebraeos. Isaiae sexagesimo, Obstupescet et dilatabit se cor tuum, quando conversa fuerit ad te multitudo maris, et robur aut opes gentium venerint ad te: tametsi ibi proprie sit המון Hamon turba aut copia, unde est mammon. Multus nonnunquam idem valet quod magnus Psal. 39, Annunciavi iustitiam tuam in Ecclesia magna nam

in intimo meo consolationes tuae oblectarunt animam meam. Psalm. 94. pro, dum multa tacitus mecum revolvo ac cogito. In multitudine dierum: Ecclesiast 11. Mitte panem tuum super facies aquarum, quia in multitudine dierum reperies eum. pro, post multum tempus percipies inde fructus. Credo de marina negotiatione dici: alii de semente in locis irriguis exponunt. Tecum habes in multitudine facientes opus: id est, quamplurimos. 1. Paralip. 22. In multitudine idolorum suorum. Ezek. 14. Ego Dominus respondebo ei, in multitudine idolorum suorum. id est, eo quod fuit maximus idololatra,

Sic in fine Iacobi: Qui converterit peccatorem ab errore viae suae, servabit animam a morte et operiet multitudinem peccatorum. id est. alienae salutis aliquo modo causa erit, et eius peccata conteget tum tolerando eum, tum ad remissionem peccatorum eum perducendo. Multi sunt filii desertae, quam maritatae: Isaiae quinquagesimoquarto. id est, plures. utuntur Hebraei positivo pro comparativo et superlativo. Vocem Multi in positivo gradu retinuerunt etiam Septuaginta, sed addiderunt adverbium μᾶλλον magis. Eos vero secutus est in citando hoc textu

extremi orbis, dicet, Ecce iste est quoque filius Abrahae. Quo respicit Christus dicens: Multi venient ab Oriente et Occidente, et recumbent cum Abraam in regno caelorum Quod in ea nati est, ex Spiritu S. est, Matth. 1 ubi natum aut genitum [?: ] pro concepto ponitur: nondum enim Maria pepererat. In nasci alias tantum solam conceptionem, veluti initium [?: quod--- ] nativitatis indicat: alias contra, etiam incrementum, ac veluti perfectionem. Per metaphoram crebro ad spiritualem ac religiosam nativitatem transfertur, praesertim in Iohannis Evangelio et

48, In spiritu vehementi conteres naves Tharsis. i. praepotentes tyrannos, aut alios adversarios veritatis. Sic et Isa. 2, minatur Deus navibus Tharsis. Descendere ad mare in navibus, Psal. 107. Descendentes ad mare navibus, et qui faciunt opus in aquis multis. i. qui in mari negociantur. Navicula Christi a S. Patribus declaratur, quod sit typus Ecclesiae perpetuo periclitantis, sed nunquam prorsus pereuntis, iuxta versum: Fluctuat, ast nunquam mergitur illa navis. Quod Papa de sua piratica myoparona Aulae Romanae exponit. Ululate navis Tharsis, Isa.

et deformat nubes ac nebula caelum, aerem ac terram, et impedit oculos hominum, et nihil videtur ea firmius. Sed uno momento Deus utramque dissolvit aut fugat, et ita prorsus abolet, ut nec tenue quidem vestigium eius usquam appareat. Sic et peccata nostra Deus condonando adeo prorsus in profundum maris abiicit, ac si nunquam admissa fuissent. Elevare dicitur Deus nebulas (ut Vulgata habet: aut nubes, ut aliae) ab extremitate terrae, Hier. 10. Quod dicitur ob illas nubes, quas aut quibus Deus ex mari aquam sursum trahit, ut in historia Heliae habetur: et Physici scribunt, et denique

eius usquam appareat. Sic et peccata nostra Deus condonando adeo prorsus in profundum maris abiicit, ac si nunquam admissa fuissent. Elevare dicitur Deus nebulas (ut Vulgata habet: aut nubes, ut aliae) ab extremitate terrae, Hier. 10. Quod dicitur ob illas nubes, quas aut quibus Deus ex mari aquam sursum trahit, ut in historia Heliae habetur: et Physici scribunt, et denique experientia nautae norunt: Vapor nebulae de incenso ascendebat, Ezech 10. Sic enim solet, cum res idoneae ad suffitum igni imponuntur, ascendere fumus. Dominus, in turbine et tempestate via eius: nubes

19. Ecce Iehova vehitur super nu+m velocem, et ingredietur Aegyptum. pro, citissime [?:-derit ] puniturus Aegyptios, sicut si nubes plena grandinis advolaret. Ascendere facit nubes ab extremo terrae, Psal. 135. supra exposui, significare extractionem vaporum ex mari aut locis humidis, quae nobis ab [?: extremi- ] aut horizonte ascendere videntur. Hoc ergo [?: indi- ] potentia Dei indicatur et celebratur. Posui nubem vestimentum maris, et caliginem faciem eius: Iob 38. id est, contexi mare nubibus. Ponit nubes currum suum Psa.

nubes ab extremo terrae, Psal. 135. supra exposui, significare extractionem vaporum ex mari aut locis humidis, quae nobis ab [?: extremi- ] aut horizonte ascendere videntur. Hoc ergo [?: indi- ] potentia Dei indicatur et celebratur. Posui nubem vestimentum maris, et caliginem faciem eius: Iob 38. id est, contexi mare nubibus. Ponit nubes currum suum Psa. 104. Huius locutionis supra indicata est ratio. Aliquid esse aut pertingere usque ad caelum, aut nubes, hyperbole est, et ponitur pro immensum esse: et in omnibus linguis usurpatur.

factis praelucere, quasi quaedam dignitas, maiestas, ac ferme veluti fulgor aut radii quidam circumfusi esse videntur, ut alii cernentes eos quasi obstupescant, et attoniti eos paveant. De Augusto scribitur, quod radios oculorum ipsius alii ferre, aut recta eum in faciem intueri nequiverint. De Mario, et Olympiade, et Perdicca, quod percussores, eorum faciei dignitate perculsi, eos attingere ausi non sint. Hoc decus videtur etiam in communi vita aliis magis quam aliis circumfusum esse. Unde est, quod pictores talem quendam quasi splendorem circa caput sanctis et aliis praestantibus

Onus Babel, etc. pro, poenae ac calamites, quibus Deus onerabit Babylonem. Aliquando Onus significat ipsam prophetiam, minatem onus ad poenas. Malach. 1. Onus verbi Iehovae ad Israelem per manus Matthiae, Sic ferme accipitur et Isaiae 21, ubi primum inquit Propheta, Onus deserti maris. ac mox se exponit, inquiens: Visio dura est ostensa mihi id est, tristes minae. Quia autem prophetae crebro usurpabant hanc vocem Onus, de minaci prophetia, et dura legis concione: ideo impoenitentes Iudaei caeperant exagitare prophetas, eorumque conciones poenitentiae [?: ]

pro, operabatur. Facere aliquid in opere suo, est vertere in suum usum aut opus. primo Samuelis octavo. Asinos vestros tollet, et faciet in opere suo. id est, illis sua opera operabitur. Facere opus in aquis. Psalmo 107. Qui faciunt opus in aquis multis: pro, negociantur, navigant in mari. Opus olivae mentietur, Habacuc tertio. pro, infeliciter provenietiam oleae. Opus multum fuit ei in urbibus Iehuda: secundo Paralip. vigesimoseptimo. pro, magno labore ac sumptu munivit urbes Iehuda. Deo praeparantur opera, 1 Sam. 2 pro a Deo fiunt, diriguntur et constabiliuntur

una cum reliquo populus Dei, quam cum impiis persecutoribus frui [?: com- ] et opibus Aegypti. ORA, est extremitas alicuius rei. inde ora [?: ] maris, regionis, vestis: quomodo David dicitur praecidisse oram vestis Saulis in spelunca, dum ventrem [?: exo-erat ] . Discooperire oram patris, est rem cum [?: nover-- ] habere. Deut. 2. Maledictus qui dormit cum uxore patris sui, quia oram patris detexit. Expandere

sed praesentiam doctrinae, quae iam sit eis tradita, et pene usque ad fastidium inculcata, ut non possint queri Dei culpa se inobedientes esse, qui sibi modum aut regulam obedientiae ac cultus non praescripserit. Ideo prius dixerat, Hoc praeceptum non est procul super caelos, aut ultra longinqua maria, ut possis queri ac dicere, O' utinam nobis aliquis veram Dei legem vel de caelo, vel ex ultramarinis locis ac quasi ex alio orbe afferret, ubi eam esse audimus, quam libenter ac prompte ei obediremus. De praesentia igitur tantum doctrinae, non de possibilitate mandatorum legis agitur, ut et

quendam caeteris praestantiorem accersivisse, qui putans se vocari ad aliquod negocium regni, obviam prodeunte ei regina, de equo desilierit, seque incuruârit, osculaturus eius manum. Cui illa subridens responderit, Non manum, sed faciem oportere eum osculari: indicans, eum non iam subditum, sed maritum regemque fore. Ab hac osculandi regum manus, aut etiam pedes, consuetudine, sumpsit Antichristus suae superbiae et tyrannidis symbolum, quod summos quoque reges ac monarchas adigit ad suorum pedum oscula: sicut illi etiam multi salutationis loco adscribunt, devota pedum oscula beatorum.

Esurire panem: pro, caritatem annonae perpeti. Ierem. 42: In qua terra non videbimus bellum, et panem non esuriemus. Venire ad panem: id est, ad mensam, ad sumendum cibum: 1. Sam. 20. Panem mittere super faciem aquarum, Eccles. 11, aliqui de largienda pauperibus eleemosyna, aliqui de maritima negociatione exponunt, quod tales negociatores victum opesque suas mari credant, veluti seminantes eas spe metendi lucri. Panis absconditus: id est, in abscondito ac iniuste paratus. Intelligo de omnibus iniuste partis. Proverb. 8. intelligitur de adulterio. inquit enim ibi adultera:

non videbimus bellum, et panem non esuriemus. Venire ad panem: id est, ad mensam, ad sumendum cibum: 1. Sam. 20. Panem mittere super faciem aquarum, Eccles. 11, aliqui de largienda pauperibus eleemosyna, aliqui de maritima negociatione exponunt, quod tales negociatores victum opesque suas mari credant, veluti seminantes eas spe metendi lucri. Panis absconditus: id est, in abscondito ac iniuste paratus. Intelligo de omnibus iniuste partis. Proverb. 8. intelligitur de adulterio. inquit enim ibi adultera: Aquae furtivae dulces sunt, et panis clandestinus. Talis est naturae nostrae

peccatorum: i. motus ad peccandum sollicitantes, quicunque tandem illi sint. Id autem fecisse videtur duab. de causis. Una est, quia [?: q- ] ἁμαρτία sit feminini generis, non satis accommode illi [?: ] bui posse videbatur mariti persona. Altera, quod explicandum etiam fuit qua ratione peccatum cum marito conferatur. Itaque affectus peccatorum sunt tanquam aculeus [?: pecca- ] , per quem s. gignit in nobis carnis opera velut partus: quorum catalogus contexitur Galat. 5. Caeterum [?: d- ]

sint. Id autem fecisse videtur duab. de causis. Una est, quia [?: q- ] ἁμαρτία sit feminini generis, non satis accommode illi [?: ] bui posse videbatur mariti persona. Altera, quod explicandum etiam fuit qua ratione peccatum cum marito conferatur. Itaque affectus peccatorum sunt tanquam aculeus [?: pecca- ] , per quem s. gignit in nobis carnis opera velut partus: quorum catalogus contexitur Galat. 5. Caeterum [?: d- ] quoque hic notanda sunt: nempe

ὁ παῖς ἀκολούθει δεῦρο. Idem in Concionantibus, φέρε σύτ' ἀνάφορον. ὁ παῖς Sic Angelus ad Iosephum ait, Iosephus filius David, ne timeas accipere Mariam uxorem tuam. pro, Iosephe fili David. De loquutione Abba pater, supra [?: ] voce ABBA dictum est. PATRIA πατριὰ, vox Graeca, reperitur Ephes. 3, [?: ] quo omnis patria in caelis et in terra nominatur. ubi vetus

Porro Hebraeum verbum נשא Nasa, portare peccatum, saepe simpliciter significat parcere alicui aut condonare, sive adsit nomen peccati, sive non. Sed de tota hac loquutione vide et infra in verbo Porto et Tollo. Proiicere peccata alicuius in profundum maris, dicitur Deus Micheae 7. Item, Post tergum proiicere. Isaiae trigesimooctavo. Item, Elongare a nobis sicut Occidens ab Oriente procul est, Psalmo 103. Delere sicut nubem peccata. Esaiae quadragesimo quarto. Mundare a peccatis, Psalmo 51. Avertere factem ab alicuius peccatis,

absque pecunia, Iob 31 Si fructum terrae meae comedi absque pecunia. id est non reddita mercede cultoribus. Argentum aut pecuniam nostram, id est, precium nostrum: Gen. 31, Nonne peregrinae reputatae sumus ei, quandoquidem vendidit nos, et argentum nostrum comedit: id est, precium nostrum a marito nostro longo tempore serviendo depensum, in suum commodum convertit, perinde ac si ei servas vendidisset, non filias nuptui dedisset. PECUS, non habet per se aliquam obscuram significationem, nisi quod interdum per metaphoram significat ipsos pios, de qua significatione in voce

pecuariam facere, est vacare rei pecuariae. Ezechielis trigesimo octavo: Pecoris conculcatio, id est, depastio. Isaiae septimo: Erunt agri in immissionem bovis, et conculcationem pecoris: id est, illuc propellentur pastum armenta et greges. Simile est illud Zophoniae secundo. Erit regio maritima in habitacula caularum pastorum. et septa pecudum. Pecoris viri, est idem quod pastores. Genesis quadragesimo sexto: Illi autem homines pastores ovium. nam homines pecoris sunt. Pecudes manus Dei, aut pascua eius. Psalmo nonagesimo quinto: Nos populus pascuae eius, et pecudes

subito revisere. Ponuntur ergo Pennae, pro celerrimo motu. Sic et David loquitur Psal. 54, Quis dabit mihi pennas columbae, ut avolarem, et tuto quiescerem, procul aufugiendo morarer in deserto? Et Psal. 138, Si sumpsero pennas aurorae, et consedero in novissimo mari, etiam ibi manus tua apprehendet me, etc. Ubi duplex figura est: altera a pennis sumpta: altera ab aurora, quae subito ab oriente in occidentem transuolat, totumque nostrum horizontem suo splendore complet. Simili figura videtur a Salomone dici Prover. 23, quod opes iniuste

bethom, in sinceritate cordis mei, et puritate manuum mearum feci hoc, i. volui sincere mihi eam in uxorem adiungere, non cogitans de adulterio, aut de ullo illicito facto, ut qui ignoravi eam iam alteri maritatam esse: Gen. 20. In hac sinceritatis aut integritatis significatione usurpatur haec vox etiam a Paulo ad Colloss. 3: Charitas est vinculum perfectionis. id est, compages integritatis. Mutua enim dilectio prohibet, ne facile collegae, cives, aut membra eiusdem Ecclesiae a se invicem

Pedes claudo eram, Iob vigesimonono. id est, errantium eram dux, et omnibus modis miseros promovebam ac iuvabam. Sic ait, Oculus eram caeco. Barac missus est in vallem pedibus suis: Iudicum quinto. id est, propere cucurrit cum eo ad pugnam. Sedere ad pedes alicuius, est discere. Sic Maria sedebat ad pedes Domini, Lucae decimo. et Paulus dicit se esse educatum ac edoctum in lege ad pedes Gamalielis pharisaei Hierosolymae: Actorum vigesimosecundo. Pilos pedum radere, est etiam infimae sortis homines castigare. Isaiae septimo: Radet Dominus novacula conducticia caput, et

videri queant. Plena mulier, aut alterius animalis femina, praegnantem notat: Ecclesiast. 11. Quemadmodum tu ignoras quomodo concrescant ossa in ventre plenae. Plenus, pro abundante quacunque re bona aut mala: ut Ruth 1. Plena abieram, at vacuam me reduxit Dominus. id est, dives marito et liberis, quibus nunc sum orbata. Sic Iob 32 quidam dicit, se plenum esse sermonibus, ut utres musto. id est, se habere iam eam materiam probe meditatam, et orationem paratam qua Iobum redarguat. Plenum significat aliquando id quod quasi perfectum est, aut iustae staturae, cuique

Plenus ponitur pro saturo, et quasi nauseante ad aliquarum rerum copiam. Isaiae 1, Ad quid mihi multitudo sacrificiorum vestrorum? Plenus sum, vel potius satur. Sic Plenus et satur dierum crebro coniungitur, et ponitur pro eo qui iam decrepitus est. nec cupit vivere diutius. Hiere. 6, Maritus cum uxore capientur, senex cum pleno dierum. Plenum esse ad aliquid, significat totum in eam rem ruere. pronumque ac proclivem esse. Ecclesiast. octavo: Plenum est cor filiorum homini in ipsis ad faciendum pravum. Os plenum [?: ] , item amaritudine, Psalmo nono,

tota terra est plena gloria eius, vel gloria eius replet totam terram. Tametsi et sic ad verbum eum textum recte accipere possis, quod plenitudo terrae: id est, quicquid est in orbe terrarum, glorificet suo modo Deum, testeturque eius omnipotentiam, bonitatem ac sapientiam. Rom. 1. ple nitudo maris, est, quicquid in mari agit, et ad illud quasi excolendum pertinet, sive pisces, sive littora portiis ac civitates, homines ac naves, sive denique (ut alii exponunt) ipsaemet insulae mare replentes. Isa. 42. [?: D- ] dentes in mare, et plenitudo eius: Insulae, et [?:

eius, vel gloria eius replet totam terram. Tametsi et sic ad verbum eum textum recte accipere possis, quod plenitudo terrae: id est, quicquid est in orbe terrarum, glorificet suo modo Deum, testeturque eius omnipotentiam, bonitatem ac sapientiam. Rom. 1. ple nitudo maris, est, quicquid in mari agit, et ad illud quasi excolendum pertinet, sive pisces, sive littora portiis ac civitates, homines ac naves, sive denique (ut alii exponunt) ipsaemet insulae mare replentes. Isa. 42. [?: D- ] dentes in mare, et plenitudo eius: Insulae, et [?: hab- ] res earum ubi

gestavit patrem, sed Nero perdidit matrem. ut portare peccatum, cum Deo tribuitur, sit idem quod tollere, amovere de medio, aut removere. Sicut alioqui multis similibus verbis utitur Scriptura, ut sunt: Deum delere peccata, oblivisci peccatorum, proiicere ea post suum tergum, aut in profundum maris, aut ad extremum occidentem. Neque tamen hac tantum ratione dicitur Deus portare peccatorum nostra, sed et ea quam ipsemet describit Isaiae 43: Fecistime servire in peccatis tuis, fecisti me laborare in iniquitatibus tuis. Ego ego sum qui deleo scelera tua propter me, et peccatorum tuorum

et Portare manipulos. Psalm. 126. Prius est, quasi serere, portando crucem propter Dominum: posterius est, inde uberes fructus percipere. Christus fert aut portat omnia verbo potentiae suae, Hebr. 1. pro, suo potenti nutu, voluntate, aut imperio omnia gerit et administrat: ut cum dicit mari et ventis, Obmutescite. Aliqui exponunt: Sustentat, servat ac fovet. Non potestis portare modo: Iohan. 16. pro, non potestis modo omnia quae dicenda sunt vobis, intelligere et meminisse. Hebr. 12: Non enim ferebant aut portabant quod imperabatur. id est, non poterant illam terribilem vocem

viderunt oculi tui. Contra vero Psal. 50, videtur nosse pro possidere poni: Omnes ferae sylvae meae sunt, novi omnes aves montium. id est, omnia sunt mea, vel in mea potestate: facile eis, si modo libeat, uti possum. Possessor, aliquando vertunt vocem Hebraeam baal: quae alias maritum, alias dominum notat. Ioelis 1, Plange puella super possessore adolescentiae tuae. id est, sponso aut viro, immatura morte abrepto. POSSUM יחל iachal ali quando valet idem quod volo, aut cupio: sicut Germanis verbum Moegen. Ich moechte

Suscitabo Medos, qui non curabunt aurum et argentum, sed pueros allident. Ita charam aut preciosam esse alicuius animam: alias parci ei, ac conservari eum, alias contra perdi ac interfici eum cupidissime significat. Preciositas, pro honore. Esther. 1, Ut omnes mulieres exhibeant preciositatem maritis suis. Esther. 6, Qualis facta est preciositas ipsi Mardochaeo propter hanc rem: id est, honos habitus. Ibidem: Et favebit rex facere preciosius magis quam mihi. Psalmo 49, Homo cum in preciositate esset, non pernoctavit. id est, non perseveravit in ea tam nobili conditione aut sorte.

Deo cultus existimatus est ingentes thesauros templum congerere, omniaque ibi efficere marmoea, [?: ] cea, aurea, aut argentea, et gemmea. PRECIUM: Genes. 31. Precium nostrum comedis, in Hebraeo est, argentum: id est, precium pro nobis suis filiabus a nostro marito exegit, et in suum usum [?: ] tionemque convertit. Deuteronomii vigesimotertio. Non inferes mercedem meretricis, aut precium cuius, in domum Domini. id est, non offeres. Argentum tempore Salomonis nullius precii putabatur, id est, [?: pre- ] mia copia non

nascebatur, sanctusque Domino esse putabatur, et certa ratione pro eo erat sacrificandum, sive nascerentur porro plures, sive non: sicut Hieronymus ad Helvidium scribit; in quiens: Primogenitus non tam is est, post quem et alii, quam ante quem nullus genitus est. Sic vocatur IESUS primogenitus Mariae, Matth. 1, et Lucae 2, ac ibi pro eo secundum legem primogenitorum sacrificia offerunt. Nunc enim abolita illa lege, nobis primogeniti vox tantum ad secundo genitum, et tertio genitum respicit. Quod est observandum, ne quis hinc argutetur, Mariam plures filios habuisse. Primogenitus

genitus est. Sic vocatur IESUS primogenitus Mariae, Matth. 1, et Lucae 2, ac ibi pro eo secundum legem primogenitorum sacrificia offerunt. Nunc enim abolita illa lege, nobis primogeniti vox tantum ad secundo genitum, et tertio genitum respicit. Quod est observandum, ne quis hinc argutetur, Mariam plures filios habuisse. Primogenitus mortuorum: Apocal. 1: et Primogenitus exmortuis, Colloss. 1, idem sunt. id est, qui primo ex mortuis ad aeternam vitam resurrexit, nempe ipsemet IESUS filius Dei. Primogenitus aliquando idem valet quod acceptissimus ac dilectissimus filius. Sic

crebro, sunt nomina officiorum aut dignitatum militarium. Collocare aliquem cum principibus, est exaltare, et potentem reddere. Psal. 113. Qui de stercore elevat pauperem, ut faciat cum sedere cum principibus, cum principibus populi sui. Princeps adolescentiarum alicuius, pro marito in adolescentia accepto. Proverb. 2, Quae deserit principem adolescentiarum aut pueritiarum suarum: id est, quae deserto olim accepto marito aufugit. Princeps Dei: Genesis 23. id est, princeps seu gubernator (ut ita dicam) spiritualis aut Ecclesiasticus tu es inter nos: Tu circumfers

113. Qui de stercore elevat pauperem, ut faciat cum sedere cum principibus, cum principibus populi sui. Princeps adolescentiarum alicuius, pro marito in adolescentia accepto. Proverb. 2, Quae deserit principem adolescentiarum aut pueritiarum suarum: id est, quae deserto olim accepto marito aufugit. Princeps Dei: Genesis 23. id est, princeps seu gubernator (ut ita dicam) spiritualis aut Ecclesiasticus tu es inter nos: Tu circumfers inter nos veram viventis Dei religionem, Chald. Tu es magnus coram Deo, quare merito tibi omnes sepulchra sua concedent. Princeps domorum: id

Id est, sapiens et eloquens vir abundat amplissimo et salutari thesauro quem hominibus communicare potest. Profunda aquarum significant alueos, aut fundum. Profunda aquarum apparuerunt. Psalm. 18. et 2. Samuel. 22. Confundentur profunditates fluminis. Zachar. 10. Transibit tribulatio in mari fluctus, et confundentur omnes profunditates, fluminis. id est, Aegypti gloria, potentia ac opulentia tolletur. Sicut sequitur: Et deponetur superbia Assur, et sceptrum Aegypti auferetur. Proiecisti me in profundum maris, inquit Ionas 2. Quod quid significet, ex eius historia notum est.

Confundentur profunditates fluminis. Zachar. 10. Transibit tribulatio in mari fluctus, et confundentur omnes profunditates, fluminis. id est, Aegypti gloria, potentia ac opulentia tolletur. Sicut sequitur: Et deponetur superbia Assur, et sceptrum Aegypti auferetur. Proiecisti me in profundum maris, inquit Ionas 2. Quod quid significet, ex eius historia notum est. Simili locutione, sed significatione longe alia, inquit Michaeas: Proiecisti in profundum maris omnia peccata nostra. id est,

auferetur. Proiecisti me in profundum maris, inquit Ionas 2. Quod quid significet, ex eius historia notum est. Simili locutione, sed significatione longe alia, inquit Michaeas: Proiecisti in profundum maris omnia peccata nostra. id est, longissim e ea a nobis removisti, et quasi prorsus abolenisti. Supra dixi, profunditatem significare etiam magnitudinem malorum ac periculorum. Sic Proverb. 22. legitur: Fovea profunda os alienae mulieris: cui iratus est Deus, incidet in illud. et 23. Fonea

Fovea profunda os alienae mulieris: cui iratus est Deus, incidet in illud. et 23. Fonea profunda est scortum, et puteus angustus aliena mulier. Sic et Prover. 9, adulterae invitati dicuntur esse in inferni profundo. Psal. 68, dixit Dominus: Reducam ex Basan, reducam ex profundis maris. id est, meos electos congregabo ex omnibus locis, aut liberabo eos ex summis malis et tyrannide hostium, sicut liberavi olim meos de servitute Og Basan, ac de furore, Pharaonis in medio maris rubri. PROFUNDO verbum, ab hoc nomine formatum, reperitur Isaiae 7. Profunda

esse in inferni profundo. Psal. 68, dixit Dominus: Reducam ex Basan, reducam ex profundis maris. id est, meos electos congregabo ex omnibus locis, aut liberabo eos ex summis malis et tyrannide hostium, sicut liberavi olim meos de servitute Og Basan, ac de furore, Pharaonis in medio maris rubri. PROFUNDO verbum, ab hoc nomine formatum, reperitur Isaiae 7. Profunda petitionem, aut extolle sursum. id est, pete aliquod signum vel miraculum a Deo in confirmationem huius promissionis liberandae Ierosolymae ac Iudaeae, vel infra in imo tartaro, vel superius in summo

a vobis. id est, non reticebo. Prohibe pedem tuum a nuditate, et guttur tuum a siti: Ieremiae secundo. id est, mane domi, seu in vera religione. Studium enim idolatris de praesidii Ethnicorum comparat Propheta discursationi brutorum, aut ferarum libidine flagrantium et discursantium, quaerendi maris gratia, ut proxime [?: pr- ] homines vero cursitantes lacerant calceos, eoque nudant pedem, et simul siti laborant. Quare nudatio pedis et sitis pro discursatione ponitur, et [?: discur- ] porea pro studio ac inquisitione idololatriae. [?: P- ] rese ab

facti sunt sacerdotes, propterea quod morte prohibebantur permanere. PROIICERE aliquid ab oculis aut facie, est, cum quadam indignatione illud a se amovere, non curare, irasci insuper ei, odisse ac detestari illud. Sic Ionas cap. 2. inquit, Proiecisti me in profundum maris: Ego dixi, Proiectus sum a conspectu oculorum tuorum, id est, removisti a cura, favore ac protectione tua, ac veluti in extremum exitium abiecisti. Sumpta vero est locutio de medio communis vitae. Sic enim solemus longissime a nobis abiicere ea quae non tantum non curamus aut amamus, sed etia

rapere potest, detinere et conservare. Proiicere a se peccata sua, est vera ac seria poenitentia discedere a peccatis, et ad Deum converti: Ezechiel. 18. Proiicite a vobis peccata vestra, et facite vobis cor novum. Micheae septimo paulo aliter accipitur haec locutio. Proiecisti in profundum maris omnia peccata eorum. id est, ex oculis tuis removisti, et quasi prorsus abolevisti. Proiicere verbum Dei post se: Psal. 50 Proiecisti verbum meum post te. id est. abiecisti omnem reverentiam verbi mei. Ratio locutionis eadem est, quam prius indicavi. Proiicietur rete in

propinquus pro proximo. Numevigesimo septimo. Tunc dabis haereditatem eius propinquo eius, qui est propinquus illi de familia eius. id est, proximo consanguineo. Ruth. 3. Si propinquus tuus esse voluerit, bene est, sit propinquus. id est, si volet uti iure, quod proximus consanguineus tui mariti tenetur te ducere, utatur sane, ac fruatur hoc iure. Praecedens ponitur pro suo consequente: esse propinquus, pro uti eo iure, aut praestare quae propinquum decent. Ad propinquitatem carnis suae non accedere, Levit. 18, est incestum, non patrare. Verba alicuius esse propinqua alteri,

dies in monte Thabor sequuta est: et multo magis de gloria resurrectionis ac ascensionis: tum et de propagatione gloriosa regni Christi, dato Spiritu sancto visibiliter, patratisque tot miraculis. quod Marcus dicit, regnum Dei venire in potentia, aut potenter. De eodem regno Christi ait angelus ad Mariam: Dabit ei Deus sedem David patris sui, et regnabit super domum Iacob in aeternum, et regni eius non erit finis. id est, perpetuo gloriose praeerit Ecclesiae suae. Multo magis significat ultimam perfectissimamque glorificationem, quae fiet in extrema die. 2. Timoth. 4, Qui iudicaturus est

ac primarios viros. ubi per religiosas mulieres rectissime intellexeris, eas quae ex [?: ] cismo ad Iudaismum conversae, singulari hypocrisi et superstitione prae caeteris religionis studiosae videri volebant: quales etiam Romae fuisse Satyrici [?: que- ] , quae per maritos suos saepe turbas dabant. RELIQUIAE, alias significat paucos, quasi ex calamitate ac clade superstites: alias contra, multos. Aliquando etiam propagationem aut posteritatem amplam. Num. 24, Et perdet reliquias de civitate: id est, etiam eos qui vix in civitates confugerunt,

expendere, observare memoria, ac retinere. Sic dicitur Iacob conservasse narrationem somnii Iosephi, Genes. 37. Et David, reposuisse in cor verba Achis et au aulicorum dicentium, Non ne hic est ille David, cui cecinerunt, Percussit Saul mille, et David 10000? Et Luce secundo bis repetitur, Maria autem conservaba omnis verba haec, conferens ea in corde suo. Sic ille in [?:-olicis ] ait:
Sensibus hac imis res est non parva, reponas. Et,
— Manet alta mente repostum ubi de memoria potius dicitur. Et vulgo Germani dicunt,

Iudaeos, ignotum est. Monsterus de praesenti Iudaeorum repudio ita scribit: Porro גידוש proprie est repudium et eiectio mulieris: libellum vero repudii magistri Hebraeorum vocat גט, qui veluti testis est repudii, in quo maritus resignat omne ius quod habuit in uxorem. Utuntur autem Hebraei multis et variis ceremoniis, cum hunc parant libellum. Sed quoniam nihil in eis nisi meras superstitiones invenio, nolo hic lectoris animum illis gravare. Utuntur autem in libellis huiusmodi forma: In quarta Sabbathi, in

mox ad hanc communem vitam reviviscere. ubi non agitur de illa extrema resurrectione. Iob decimoquarto: Homo cum dormierit, non resurget. id est, non mox reviviscet. Isaiae vigesimoprimo: Mortui non vivent, et vita defuncti non resurgent. Et Isa. quadragesimotertio, de submersis Aegyptiis in mari rubro legitur: Simul dormient, et non resurgent. id est, non cito reviviscent, vere ac penitus perierunt. ¶ Quaerere quis possit, qua ratione aut sensu dicatur Christus traditus propter peccata nostra, et resurrexisse propter iustificationem nostram? Credo hunc esse simplicissimum sensum,

Sic Matthaei 28 vox haec accipi videtur, cum inquit: Sero autem, vel in extremo Sabbatorum, illucescente in primam Sabbatorum. id est, desinente iam ultima die prioris hebdomadae, et illucescente prima die sequentis hebdomadae. Marci 16. Surgens autem mane prima Sabbatorum, apparuit primum Mariae Magdalenae. id est, mane primae diei Septimanae. Sic prima dies Sabbati, hoc est nostra Solis, indicatur mox initio fuisse celebris, 1. Corinth. 16. et Actor. 20. vide in voce DIES. Sexto, Sabbatum aliquando significat ipsa sacrificia ad Sabbatum requisita. Levitici enim 23 praescribit

posse. Caeterum supra olei facta est mentio, hic salis. In altero lenitas, in altero acrimonia cernitur. Haec ut conveniat coniuncta esse, declarat proverbium vulgo iactatum: Oleum et sal oportet emere. Mare salis, est Sodomiticum mare, quod forte est salsum: cum alia stagna, quae Iudaei etiam maria vocaverunt, fuerint dulcia. Gen. 14 et 19, uxor Loth contra mandatum Dei retro respiciens, vertitur in statuam salis. Dubium est, an revera merum sal facta sit: vel mutata in eum lapidem, qui ob similitudinem quandam salis habet nomen. Christus Marci nono inquiens, Omnis homo igne

] ri aliquem sanguinem furoris ac zeli. Ezek. decimosexto: Iudicabo te iudiciis adulterarum et fundentium sanganem, daboque te sanguinem furoris et zeli, et tradante in manum illarum, etc. id est, efficiam ut interficiam subito ac crudeliter, sicut solent interficere iratissime mariti adulteros suarum uxorum. Dabo prodigia caelo superne, et in terra inferne, sanguinem et ignem et vaporem fumi. Actor. secundo. id est, efficiam ut [?: ] luna ac caelum sit sanguineum, videatur etiam ardere, cadat item ignis de caelo in terram. Christus in sacra Coena dixit,

Dei dona ac beneficia non prius intelliguntur ac expenduntur, quam cum iam amissa sunt, ut cum sa [?:-itas ] , pax, aut res familiaris amissa est. SCIENTIA saepe pro vera Dei agnitione, aut etiam doctrina ponitur. Isaiae 11, Repleta est terra scientia Domini, sicut aquae maris contegentes. Hieremiae nono, Non glorietur sapiens in sapientia sua, nec fortis in fortitudine sua, nec dives in divitiis suis: sed qui gloriatur, glorietur in intelligere ac nosse me. Sic Isaias dicit capite 53. quod Christus multos scientia sui iustificabit. Et Christus ait, illud esse

accipi posset Matthaei 26, Quotidie apud vos sedebam, docens in templo. Act. 18, Sedit annum et menses sex, docens apud eos. Inde illa locutio Historicorum de episcopis, Sedit tot [?: ann- ] pro, docuit, ac episcopali munere functus est. Quin de auditores Sedere dicuntur. Sic Maria Luc. 10, sedens iuxta pedes audit Christum. Et Paulus ait, se ad pedes Gamalielis Hierosolymae eruditum esse. Et 1. Corin. 14 habetur, quod si alii sedenti revelatum fuerit, taceat prior. Ezech. 33. Veniunt ad te, et sedent coram te, sicut populus meus, et audiunt, etc.

Lucere fac faciem tuam, et servabimur: seu, illu [?:-na ] vultum tuum super nos. id est, sis nobis propitius [?:-- ] favens, tunc res nostrae ac nos bene habebimus. Prohibuit te Dominus, ne servaret te dextera tua. 1. Sam. 25. id est, ne tua manu te ulciscerere de meo marito [?: Na-alo ] , aut etiam ipso Saule. Iud. 12. Vidi quod tu servator non esses. id est, non opem ferres nobis contra hotes. Servati in Iehova id est, per Iehovam Oseae 1, Serva [?:-o ] eos in Iehova Deo eorum. id est, per Meschiam, qui erit verus Iehova.

est sicca buccella cum tranquillitate, quam domus plena sacrificiis rixae. Sensus est perspicuus, ut declaratione non indigeat. Ecce per increpationem meam exicco mare, et pono flumina in desertum ut putrescant pisces eorum absque aqua, et moriantur siti: Isaiae 50. Alludit ad exiccationem maris rubri, et Iordanis: declarat autem hac sententia Deus suam omnipotentiam. SICERA: Levit. 10, Vinum et siceram non bibes tu et filii tui tecum, quando intrabitis in tabernaculum conventionis. Hieronymus annotat, comprehendi hac voce quicquid inebriare potest. quod tametsi verum

staterem. Tales ergo triginta dederunt sacerdotes Iudae pro proditione Christi, et faciunt circiter 12 Ungaricos aureos, aut certe coronatos. Porro si quis ocii aut animi gratia ludere ac supputare vellet. posset verisimiliter dicere, Iudam iratum ob interpellatum sibi furtivum lucrum de unguento Mariae, voluisse illud quasi fugitivum (ut ille loquitur) argentum recipere. Nam 300 denarii faciunt circiter octuaginta argenteos, siclos, stateras, aut tetradrachmos. Iam igitur ut de illis insumpsisset Iudas maiorem partem in usus Domini et Apostolorum, nempe circiter 50: nihilominus ad 30

sanctum sanctorum. Hic verbum Obsignare primum significat occludere, removere, et abscondere, seu (sicut Psalmus et Paulus dicit) tegere peccata. Nam sicut quae obsignantur, concluduntur, ac ab hominum conspectu removentur: sic Deus peccata nostra post suum tergum, atque adeo in profundum maris abiicit, ut perinde non cernantur, sicut illae literae aut liber sigillatus legi non potest, nec debet, ut est Apoc. 5 et 6. Dicitur itidem et visio et prophetia obsignari: quod aliqui eadem reclusionis et quasi abolitionis metaphora exponunt, iuxta illud Christi dictum: Lex et prophetae

vocem aut praedicationem sanae doctrinae, quam Christus libere et clare in plateis sonuit, sed tantum iniustas rixas ac crudeles contentiones denotat. Vide vocem CLAMOR. Silentium, saepe secretum indicat. Ios. secundo: Miserat exploratores silentio: id est, secrete. Ioann. 11, Vocaverat Mariam sororem suam silentio. id est, secrete, tacite, non audientib. aliis. Dicitur et oculus Silere aut tacere, cum definit lachrymari. Threnor. 3, Oculus meus defluit, nec tacet, eo quod non sint intermissiones. Threnorum 2. Ne des requiem tibi, nec tace at pupilla oculi tui.

et aliqui alii, qui illos sequuntur, formant a של Sil, quod synecdochice foetum significare asserunt et literam he esse pronomen generis feminini, quod referat foetum seu filium illum non ex patre Iehuda carnali, sed ex filia Iehudae, scilicet virgine Maria nasciturum sine semine virili. Et haec quidem expositio cum ex Grammatica contra Hebreos defendi non possit, eo quod he suprascripto holem non sit feminini generis, neque insigniat aut nobilitet Christum: illis relinquo, qui pie ea delectantur. Porro ego, si primam non amplecterer, mallem

sinu parentum, quia eos parentes complecti, in ulnis gestare, ac denique matres parvulos infantes in genibus et ulnis, atque ita veluti sinu tenere, fovere, ac curare solent. Multa sunt huius locutionis exempla. Sic ob complexum, et quasi paternam curam amoremque, uxor quoque dicitur esse in sinu mariti, ut mox dicetur. Hinc porro ab isto more fovendi et gestandi liberos in sinu, veniunt quaedam metaphoricae locutiones. ut Ioann. 1, Unigenitus qui est in sinu patris, ipse enarravit nobis. Quae locutio ibi triplicem potissimum, arctissimamque coniunctionem filii cum patre indicat: primum,

proculdubio certissima retulit. Lucae 16 est, Lazarum esse portatum ab angelis in sinum Abrahae. Id intelligit de copia bonorum, quae ibi piis reposita est: non male sane. Sed vocis rationem hanc putant esse, quod primum vocabulum istud per metaphoram a sinu humano transfertur ad receptacula maris intra terram, quae ob tranquillitatem solent etiam esse portus ac tuta statio navibus. Hinc porro secunda metaphora putant illam caelestem felicitatem, [?: num ] aut portum vocari, quod pii eô confugientes, ac per mortem commigrantes, sint iam a periculis [?: ve--rum ]

solent etiam esse portus ac tuta statio navibus. Hinc porro secunda metaphora putant illam caelestem felicitatem, [?: num ] aut portum vocari, quod pii eô confugientes, ac per mortem commigrantes, sint iam a periculis [?: ve--rum ] , piratarum et tempestuosi huius maris liberi. Verum ego opinor non sine causa addi nomen Abrahae ac ideo illum locum vocari Sinum Abrahae, quia Abrahamus dicitur pater omnium credentium, iustificatori et salvandorum. ideo nunc ex hac mundi miseria et vexatione diaboli ac impiorum, dicitur colligere ad se, ac veluti in sinum

aut nutricibus gestatorum. Sed solent etiam pastores aliquando parvos ac imbecillos agnos ita anterius in pectore aut sinu molliter gestare. nam ipsas oves, ut graviores et omnis gestationis patientiores, in cervice aut [?:-g- ] gestant multo durius. Dicitur quoque uxor in sinu mariti cubare, sicut Gen. decimo sexto Sara dicit ad maritum: Ego dedi ancillam meam in sinum tuum Michaeae septimo: Ab ea quae dormit in sinu tuo, [?: c-di ] exitum oris tui. et 2 Samuelis duodecimo: Ego dedi uxores domini tui in sinum tuum. id est, tibi David [?:-- ]

aliquando parvos ac imbecillos agnos ita anterius in pectore aut sinu molliter gestare. nam ipsas oves, ut graviores et omnis gestationis patientiores, in cervice aut [?:-g- ] gestant multo durius. Dicitur quoque uxor in sinu mariti cubare, sicut Gen. decimo sexto Sara dicit ad maritum: Ego dedi ancillam meam in sinum tuum Michaeae septimo: Ab ea quae dormit in sinu tuo, [?: c-di ] exitum oris tui. et 2 Samuelis duodecimo: Ego dedi uxores domini tui in sinum tuum. id est, tibi David [?:-- ] didi concubinas Saulis. Dicitur igitur et

ea quae dormit in sinu tuo, [?: c-di ] exitum oris tui. et 2 Samuelis duodecimo: Ego dedi uxores domini tui in sinum tuum. id est, tibi David [?:-- ] didi concubinas Saulis. Dicitur igitur et [?: M-r ] [?:---- ] pro uxore, et Vir sinus pro marito. Sic Deuteronomii vigesimooctavo scribitur, quod maritus invidebit uxor sinus sui, et uxor marito sinus sui carnes propriorum [?:- ] berorum. et Deut. 13, quod maritus non debeat parare uxori sinus sui idololatricae. i. quae cubat in ulnis ipsis Solemus etiam in sinu

oris tui. et 2 Samuelis duodecimo: Ego dedi uxores domini tui in sinum tuum. id est, tibi David [?:-- ] didi concubinas Saulis. Dicitur igitur et [?: M-r ] [?:---- ] pro uxore, et Vir sinus pro marito. Sic Deuteronomii vigesimooctavo scribitur, quod maritus invidebit uxor sinus sui, et uxor marito sinus sui carnes propriorum [?:- ] berorum. et Deut. 13, quod maritus non debeat parare uxori sinus sui idololatricae. i. quae cubat in ulnis ipsis Solemus etiam in sinu portare ea quae valde sunt grata, [?: qu- ] ex

dedi uxores domini tui in sinum tuum. id est, tibi David [?:-- ] didi concubinas Saulis. Dicitur igitur et [?: M-r ] [?:---- ] pro uxore, et Vir sinus pro marito. Sic Deuteronomii vigesimooctavo scribitur, quod maritus invidebit uxor sinus sui, et uxor marito sinus sui carnes propriorum [?:- ] berorum. et Deut. 13, quod maritus non debeat parare uxori sinus sui idololatricae. i. quae cubat in ulnis ipsis Solemus etiam in sinu portare ea quae valde sunt grata, [?: qu- ] ex animo servare cupimus: quare cum singulari

concubinas Saulis. Dicitur igitur et [?: M-r ] [?:---- ] pro uxore, et Vir sinus pro marito. Sic Deuteronomii vigesimooctavo scribitur, quod maritus invidebit uxor sinus sui, et uxor marito sinus sui carnes propriorum [?:- ] berorum. et Deut. 13, quod maritus non debeat parare uxori sinus sui idololatricae. i. quae cubat in ulnis ipsis Solemus etiam in sinu portare ea quae valde sunt grata, [?: qu- ] ex animo servare cupimus: quare cum singulari [?: emp- ] si dicitur aliquid alicui in sinum dari, sive bonum sive

94. Dominus locutus est, et advocavit homines ab ortu solis usque ad occasum eius. Psal. 113, Ab ortu solis usque ad occasum eius laudetur nomen Domini. Porro Psa. 107 etiam duae polorum extremitates nominantur: De terris congregavit eos, ab ortu et occasu, a septentrio ne et a mari. Denique idem valet quod Psal. 103, Deus dicitur elongasse a nobis peccata nostra, sicut elongatus est oriens ab occidente. id est, longissime. CUM et CORAM sole ac coram luna, significat, donec sol et luna stant: id est, in perpetuum. Psal. 72, Timebunt te cum

sunt aquae. Exodi 15, Flavit spiritus tuus, et operuit eos mare. Psal. 107. Dixit, et extat spiritus procellae. Iohan. 3, Spiritus ubi vult spirat. SPLENDOR, vide LUMEN, suo loco. SPOLIORUM voce aliquando quaestus indicatur: sicut Proverb. 31 dicitur, maritum strenuae mulieris non cariturum esse spoliis: id est, uberi lucro. Psal. 68, Decus domus dividet spolia: id est, ingens lucrum ex illo spirituali bello consequetur. Prov. 1, Implebimus domos nostras spoliis. Aliquando laeticiam. Psal. 119, Gaudeo super

habet suas quasdam faciles metaphoras aut similitudines, tum in veteri, tum et in novo Testamento.Cessare faciam de urbibus Iehuda vocem gaudii et vocem laeticiae, vocem sponsi et sponsae, Hierem. 7. 16 et 25. id est, tristissima castigatione abolebo omne gaudium. Sponsus aliquando pro marito ponitur. Exodi 4, Sponsus sanguinum tu mihi es. id est, sanguinolentus, causa ut cogar fundere sanguinem meorum propriorum liberorum, circumcidendo eos. Sponsus et Sponsa alias conferri solet cum Christo et Ecclesia: Psal. 19, Ipse tanquam sponsus procedens de thalamo

ac usurpant. Ezek. 17, [?: ] ne cum tetigerit vitem ventus Orientalis, marcescet? Non levem aliquem tactum significat, sed cum eam suo flatu diu multumque agitaverit, tunc ei omnem nativum vigorem adimi. Sic de ampliori quadam contrectatione, et pedum complexu ac detentione, quo Maria ex nimia sanctaque dilectione Christum subito agnitum detinebat, potest illud Ioan. 20 intelligi, cum Christus inquit ad eam: Noli me tangere. q. d. Dominus: Quid agis inepta? Satis adhuc temporis restat, ut tecum et cum fratribus meis verser et colloquar. non enim tam statim a vobis ad

ac familiam, sicut ille Ecclesiam. contra [?: m--- ] eris tectum caput indicare, eam esse subiectam [?:--i-- ] atque ita eum honorare, superioritatem ipsius tegmine capitis ostentando. Sic et nunc in Germania tectum caput mulierum ostendit, eas sub aliena potestate, seu maritatas iam esse: contrâ detectum, esse [?: ] nes ac liberas. TELA. Isaiae quinquagesimonono, omnia [?: stud- ] conatus impiorum, comparantur ovis aspidum, et telis [?: ] nearum: quia quicquid agunt et moliuntur, aut [?: pl- ]

quarumvis bonarum rerum copiam. Deut. 28, Aperiet tibi Dominus thesaurum suum bonum: nempe caelum, ut tribuat pluviam terrae in tempore suo, et ut benedicat universo operi manus tuae. Deut. 33, Nam abundantiam aquarum sugent, et thesauros absconditos harenae. i. varia maximaque commoda ex mari percipient. Sic Christus dicit: Nolite vobis parare thesauros in terris, sed in caelo. Et, Ubi est thesaurus tuus, ibi et cor tuum. Isa. 33. Timor Domini ipse erit thesaurus eius:.i. causa ingentis felicitatis. Unde liquet, thesurum saepe in genere indicare quicquid eximium, praeclarum aut

] in seculum, iudicia eius vera et iusta sunt. Sic etiam [?:-9 ] . Timor prototo cultu Dei ponitur. inquit. n. Timuerunt [?: ] mandatis hominum. Quod Christus vertit: Frustra me colunt mandatis hominum. Sic Ionas ad nautas inquit: Ego timeo Deum creatorem caeli et maris. 2 Reg. 17, Docebatisque eos, quomodo timerent Iehovam: i. colerent. Contra etiam de caltu deorum dicitur 2 Reg. 17, Cum peccassent, et tiuerunt deos alienos. pro, venerati sunt. Iob 4, Nonne timor tuus spes tua fuit, et perfectio uvarum tuarum expectatio tua? i. Nonne secundum tuum

tollit peccata mundi: quam ambiguitatem putant docti hic admodum utilem esse explicandae rei ac sensui. Nam Christus ita demum tollit aut abolet peccatum, ut illud prius accipiat a nobis: deinde ipsemet in humeris ac corpore suo usque in crucem gestare cogatur, ac demum superet, et in profundum maris abiiciat. Sic dicit Isa. 53, Deum fecisse concurrere aut irruere in eum totius mundi peccata: ipsumque propterea percussum esse, ut nos illa eius percussura aut plaga sanaremur. Et Paulus ait: Eum qui non novit peccatum, fecit peccatum, ut nos fieremus iustitia Dei in ipso. In Sacris

fieremus iustitia Dei in ipso. In Sacris literis dicuntur alii quoque portare suas iniquitates, sed illi ita eas portant, non ut aboleant eas: sed potius pereant ac succumbant sub eis. At Christus ita portat, ut etiam tandem hoc triste onus de suo omniumque credentium tergo excussum, in profundum maris abiiciat. Isa. cap. 53 utitur duobus diversis verbis נשא Nasa, et סבל Sabal, in describenda hac portatione et ablatione peccati, eaque repetens inculcat. Significat vero Sabal, idem quod serviliter

potentissimo mandato cito aquas terrae innatantes, in creatione ab arida separasti. Psal. 81, In tribulatione invocasti me, et liberavi te: In abscondito tonitru exaudivi te. i. ex mea abscondita sede aut latibulo in densa nube existens, tonitru et fulmine conturbans Aegyptios in mari rubro, exaudivi te. Sic terribili specie depingitur Deus perdens Assyrios obsidentes Hierosolymam, Isa. 29, A Domino exercituum visitaberis, in tonitru et commotione ac voce magna, in turbine ac tempestate ac flamma ignis devorantis. Vide totum locum. Et 1 Sam. 2, A Domino conterentur

quos ad interitum dirigit, ac in quos suam iram effundit. Sic et 2. Tim. 2 dicit, Deum in sua domo habere vasa ad honorem, et etiam ad ignominiam destinata. id est, varios homines, pios et impios electos et reprobos. Sic Petrus 1 cap. 3. mulierem vocat imbecillius vas, cui etiam a marito suum honorem tribui vult. Sic Paulus vocatur vas electionis Act. 9. id est instrumentum Dei selectissimum ac praestantissimum, quoad convertendas gentes uti volebat. Vasa irae superius fuerunt homines, quib. Deus iratus est. et quasi passive ea loquutio accipitur. At Isa. 13 active

repagula, quibus fores portarum civitatis aut domus confirmantur: per metaphoram significant omnem munitionem ac robur alicuius rei. Iob 38, Et decrevi super mare decretum meum, apposuique illi vectem et ostia: seu fores, et vectem quo confirmarentur fores: id est, quando statui certos terminos mari, veluti carcere aut repagulis quibusdam reprimens furores eius, ne longius excurreret. Sic Ezek. 30, Dum contrivero ibi vectes Aegypti: id est, munitiones et robur. Psalm. 147, Lauda Ierusalem Dominum, lauda Deum tuum Sion: quoniam confortavit vectes portarum tuarum, et benedixit filiis

ut pro se ac familia sua oret, tandem dicit ad Saram: Ecce dedi fratri tuo mille argenteos: ecce illud est tibi velamen oculorum, coram omnibus et erga omnes qui tecum sunt, et cum omni iurgante muliere. id est: Ecce illo dono testor, me divinitus monitum et coactum esse te intactam reddere marito: quod etiam donum tibi erit vice testimonii ac excusationis erga omnes homines cum quib, versabere, et contra quamvis mulierculam tecum iurgantem, tibique adulterium mecum patratum exprobrantem. Quod autem Tegmen

scaturiginem sonat: utuntur sane Latini hac metaphora pro scaturigine. Prov. 25, Fons conculcatus et vena fontis corrupta, iustus nutans coram impio, aut iudicio impii: ille enim damnat eum tanquam aquam immundam ac turbidam cum sit sua natura aqua limpida, et facile restitui queat. Vena maris: Ier. 51. Ego siccabo mare Babylonis, et siccabo venam aut scaturiginem eius. id est, opulentiam ac potentiam Babylonis, ut arida ac sicca, paupercula et tenuis sit. Vena vitae, favor Dei ac timor eius vocatur, eo quod inde scaturiant omnia bona huius et futurae vitae. Psalm. 36,

Sic saepe dicitur benedictus aut maledictus fructus ventris: Deut. 28, Benedictus fructus ventris tui. Ibidem etiam est, Maledictus fructus ventris: id est, abundabis liberis aut contra. Idem Deuter. 17 habetur. Aliquando significat, bene succedet tuis liberis. Denique cum Angelus dicit ad Mariam, Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui: significat prolem eius esse [?: ] ve benedictam, nempe esse illud semen, in quo, [?: ob- ] aut per quod omnes gentes beabuntur. Sic ex plenitudine benedictionis ipsius nos omnes [?: ha- ] .

Eadem loquutio est Ezech. 5, 12 et 17. Sic et Zach. 2 est, In quatuor ventos caeli dispersit vos: id est, in quatuor plagas mundi, Orientem, Occidentem, Meridiem et Septentrionem, unde quatuor principales venti spirant. Sic Daniel dicit cap. 7 quatuor ventos pugnasse in magno mari: id est, quatuor plagas aut populos quatuor diversarum plagarum mundi: ex quibus quatuor Monarchiae ortae sunt. Sic et Christus Matth. vigesimoquarto dicit, electos a quatuor ventis colligendos: id est, ex omnibus partibus mundi. Ventus solet Deo addi, sicut supra in Turbine et Procella

Psalmo 148. Ventus turbinis faciens ventum eius: id est, ventus procellosus, cuius ministerio utitur Deus. Agitari aut circumferri quovis vento doctrinae, est, temere iam huic, iam illi doctrinae assentiri, nec in ulla firmiter persistere. Sic et Iacobus in stabiles et dubii animi comparat mari quovis vento mobili: et Christus in constantes ac leves doctores arundini quovis vento agitatae. Contra solida veraque pietate praeditum Christianum confert domui super firmum ac solidum fundamentum

quia in domo mea non est panis aut vestis. id est, tu potes nos alere, et sustinere sumptus belli, tu sume principatum. Quod ille negat se posse et velle praestare. Sic mox sequenti capite dicunt septem mulieres ad virum unum: Panem nostrum comedemus, et vestimento nostro induemur, sis tu maritus noster. Vestis violentiae contegit eos: Psal. 73: potius puto significare, quod sint armati et onerati violentia, quam quod dicantur vestiri et ali partis violentia. Vestis dicitur ascendere super aliquem, qua quis induitur. Levit. 19, Vestis diversarum specierum non

sed ite tantum quaesitum perditas oves de Israele. Psa. 19. Sol oriens gaudet ut fortis currere viam suam. id est, suum curriculum aut spacium conficere gestit. Ierem. 20: Quid tibi vis in via Aegypti? id est, cur eo cursitas? Sic terra aut spacium Nephtalim et Zabulon dicitur esse ad viam maris. id est, versus mare Genezareth. Per viam bonam dimittere aliquem, est, eum amice et pacifice a se ablegare. 1. Sam. 24, Nun quid inveniet quispiam inimicum, et dimittet eum per viam bonam. id est, sinet eum abire salvum. Longior est a te, aut prae te via: 1. Reg. 19. id est, iter est

est a plantatione vineae, eiusque proventibus. VIPERA. Aliquoties legitur in Evangeliis [?: ] viperarum: de qua loquutione vide Progentes. et [?: ] VIR varie accipitur. Primum enim significat vi sexum masculinum, aetatem, conditionem. seu maritam functionem, et virtutem virilem. Sexum: ut Exod. 36. Vir et mulier non faciant amplius opus. Aetatem: Iud 8. Sicut vir est fortitudo eius. i. pro ratione aetatis. 1. Cor. 11 Cum factus sum vir, renunciavi iis quae erant parvuli. Sic ibidem: Ut adolescatis in virum perfectum.

functionem, et virtutem virilem. Sexum: ut Exod. 36. Vir et mulier non faciant amplius opus. Aetatem: Iud 8. Sicut vir est fortitudo eius. i. pro ratione aetatis. 1. Cor. 11 Cum factus sum vir, renunciavi iis quae erant parvuli. Sic ibidem: Ut adolescatis in virum perfectum. Conditionem seu maritum: ut Gen. 3, Heva dicitur dedisse pomum viro fuo: i. marito. Iohan. 4, Vade voca virum tuum. i. maritum. Functionem denotat, cum doctor syncerus aut propheta vocatur Vir Dei, ut Moyses aut Helias: quod sonat quasi magistratum, aut ministrum Dei. Sic Exod. 2 dicunt ad Moysen: Quis te

mulier non faciant amplius opus. Aetatem: Iud 8. Sicut vir est fortitudo eius. i. pro ratione aetatis. 1. Cor. 11 Cum factus sum vir, renunciavi iis quae erant parvuli. Sic ibidem: Ut adolescatis in virum perfectum. Conditionem seu maritum: ut Gen. 3, Heva dicitur dedisse pomum viro fuo: i. marito. Iohan. 4, Vade voca virum tuum. i. maritum. Functionem denotat, cum doctor syncerus aut propheta vocatur Vir Dei, ut Moyses aut Helias: quod sonat quasi magistratum, aut ministrum Dei. Sic Exod. 2 dicunt ad Moysen: Quis te posuit in virum principem, et iudicem super nos. Virtutem:

8. Sicut vir est fortitudo eius. i. pro ratione aetatis. 1. Cor. 11 Cum factus sum vir, renunciavi iis quae erant parvuli. Sic ibidem: Ut adolescatis in virum perfectum. Conditionem seu maritum: ut Gen. 3, Heva dicitur dedisse pomum viro fuo: i. marito. Iohan. 4, Vade voca virum tuum. i. maritum. Functionem denotat, cum doctor syncerus aut propheta vocatur Vir Dei, ut Moyses aut Helias: quod sonat quasi magistratum, aut ministrum Dei. Sic Exod. 2 dicunt ad Moysen: Quis te posuit in virum principem, et iudicem super nos. Virtutem: Confortamini et estote viri, 1. Sam. 4 1 Reg.

Bibliographia locorum inventorum

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report