Your search found 3651 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-3651:

Is anno quarto et sexagesimo ejusdem saeculi Joannes a Fulgineo in Diomedaeas insulas se recepit. cum ecclesia sub Marco Aurelio crudelem in modum exagitari rursus coepisset, patria profugus se recepit in hasce insulas, ab littore Apuliae haud ita late interjecto mari disjunctas, quas olim Veteres appellabant Diomedaeas, quod illuc Diomedes Rex Aetoliae post Trojam excisam appulerit, ibique, postquam aliquot annos regnasset, ut ferunt, diem suum obierit. Deinde vero cum tres numero essent, modico interfluente Euripo discretae, ex eo Trimitum, seu Trimitarum

nostri Jhesu Christi milesimo sexagesimo VI. Cresimiro rege regnante Chroatie, et Stephano Jadere presulante, ac Drago ibidem priorante. Ego Cicca, filia Doimi et Vekenege, neptis Madii prioris, uxor Andree, filii Pape, post interfectionem mariti cum duabus remanens filiabus in viduitate, videlicet Domnanna et Vekenega, cepi corde perpendere, qualiter istius caduce vite non perderem hereditatem, et futuram non ammitterem perpetuitatem; sicque michi salubrius estimans consilium, ut ego cum maiori filia, scilicet Domnanna, deo dicarer

in viduitate, videlicet Domnanna et Vekenega, cepi corde perpendere, qualiter istius caduce vite non perderem hereditatem, et futuram non ammitterem perpetuitatem; sicque michi salubrius estimans consilium, ut ego cum maiori filia, scilicet Domnanna, deo dicarer monacha, minorem vero Vekenegam maritali subderem iugo. Huius vero consilii fratrem germanum et consanguineos, quos habebam, propinquos feci michi conscios, Stephanum episcopum et Drago priorem et Crinam, tocius mei actus cooperatores ac prouidos ordinatores, et que

quos habebam, propinquos feci michi conscios, Stephanum episcopum et Drago priorem et Crinam, tocius mei actus cooperatores ac prouidos ordinatores, et que dictanda sunt adiutores. At postquam eis utilis est visa mea tractatio, ipsi communi cum conciuibus habito consilio ac Petrum sanctissimum abbatem sancti Chrisogoni, cum omnibus monachis huic innectentes meditationi, donauerunt michi ecclesiolam sancte Marie minoris ante portam Bellate; ut ibi monasterium

ac tocius Dalmacie stratigo, ad insulam cum suis consobrinis filii dicti episcopi, quatinus quis iam nunquam posset in aliquo seruos dei molestare, predicta territoria, sicut a suis patribus sacro cenobio donata fuerant, clarius propalauerunt confirmarunt et his terminis terminarunt: a mari uidelicet usque ad moncium summitates, et a fundo uallis, que in oriente post prefatam ecclesiam esse cernitur, in quo fossatus habetur, qui contra ipsos montes mitti uidetur usque maceriam, que ultra desertum oppidum in parte occidentali similiter habetur, quo eciam tunc ob sui facti memoriam

antiphonarium nocturnale I., psalterium I. Terras autem dedimus omnes quę in circuitu eius habentur ęcclesię. A confinio territorii prelibate ecclesię sancti Domnii usque ad locum qui dicitur Saline quicquid infra est mons siue uallis a maris ripa usque ad uineam Tilsto Cosse Omnia enim ista nostro proprio acquisiuimus pretio: ideo in domo dei dedimus 2.

hanc maligno spiritu concitatus surrexit et non modicam partem de prephato territorio a me subtrahere cepit: a territorio Pribistrii usque sursum ad Petram. Vnde nos conuocatis iterum multis Spalatinorum nobilibus, inter quos etiam Jacobum Marianorum ducem cum suis militibus ibidem interesse rogauimus, ante quorum presentiam cum prefato decertauimus Miroslauo, ubi et conuentionem hisdem monentibus nobilibus cum eis denuo fecimus. Quapropter afirmauit nobis prefatas terras quas subtraere uolebat

Brano iupano et filio eius, et prenominatus filius Mirane per manupriso. 57. Et emi seruum nomine Nycola et soror eius nomine Marina ex monacho sancti Bartholomei pro III solidis pro fine. 58.

sicut audiui ex memoratis testibus, sic scripsi. 86. Denique emi de muliere Benede et ex filiis suis uinea, quę est subtus sancta Maria, quę uocatur Nache, prope mare, pro I. modio de grano et I. staro pro fine; Girdana et omnes monachi testes. 87.

Dei famulus Benedictus. Ostroylus autem frater eius cum suo exercitu Illyriam provinciam ingressus, crudelia committendo bella, quia non erat, qui ei resistere posset, obtinuit totam Dalmatiam et maritimas regiones, donec advenit et resedit in regione Prevalitana. Tunc retentis secum aliquantis militibus misit filium suum Senulatum nomine, ut regiones transmontanas in Transmontana subiugaret. Inter haec imperator

filium, quem Syllimirum vocavit; fuerunt autem regni eius fines de Valdevino usque ad Poloniam, tammaritimas, quam transmontanas regiones, multasque iniquitates, et persecutiones faciendo Christianis, qui in civitatibus maritimis habitabant. Duodecimo anno regni sui mortuus est. IV Cui successit filius eius Syllimirus in regno, qui quamvis paganus, et gentilis tamen cum omnibus

persecutores Christianorum, longum duximus narrare eorum iniquos actus et vitam, quoniam ad meliora et delectabiliora tendere festinamus. Attamen diebus eorum multi Christianorum ex maritimis, et transmontanis regionibus, nolentes inquinare eorum pollutis moribus fugiebant quotidie, undique iungebant se illis, qui in montanis, et in locis fortioribus manebant eligentes magis cum eis sustinere

lecta coram populo fuerant, scripsit privilegia, divisit provincias, et regiones regni sui, ac terminos, et fines earum hoc modo: secundum cursum aquarum, quae a montanis fluunt, et intrant in mare contra meridianam plagam, Maritima vocavit; aquas vero que a montanis fluunt contra septentrionalem plagam, et intrant in magnum flumen Donavi, vocavit Surbia. Deinde Maritima in duas divisit provincias: a loco Dalmae, ubi rex tunc manebat, et synodus

cursum aquarum, quae a montanis fluunt, et intrant in mare contra meridianam plagam, Maritima vocavit; aquas vero que a montanis fluunt contra septentrionalem plagam, et intrant in magnum flumen Donavi, vocavit Surbia. Deinde Maritima in duas divisit provincias: a loco Dalmae, ubi rex tunc manebat, et synodus tunc facta est usque ad Valdevino vocavit Croatiam Albam, quae et Inferior Dalmatia dicitur, cui Inferiori Dalmatiae consensu domini papae

provinciam, et regionem suam. Regnavit praeterea rex sanctissimus XL annos, et menses quatuor, genuitque filios, et filias, et septima decima die intrante mense martio mortuus est, sepultusque est in ecclesia Sanctae Mariae in civitate Dioclitana honorifice, et cum magnis exequiis. Tunc congregantes se populi lamentaverunt illum flentes, et in aedem ecclesia in qua sepultus est, elevaverunt filium eius Sfetolicum, ibique consecratus et

vero Vladimirum. Regnavit XXIV annis, et mortuus est. XIV Post eum regnaverunt filii eius, diviseruntque sibi regnum, eo quod gemini essent, et Rasbivoy quidem Maritimam, Vladimirus autem Surbiam regebat; qui accepit uxorem filiam regis Ungarinorum, genuitque ex ea filios, et filias, et facta est pax firma inter Ungaros et Sclavos. Post haec Rasbivoy septimo anno regni sui mortuus

patrem suum de regno, et consilio militum coepit persequi eum. Rex denique fugiens venit in locum, qui dicitur Lasta; cernens itaque non posse se evadere manus filii sui, cum aliquantis qui eum diligebant, venit prope haec ad litus maris. Post haec, quia Ciaslavus cum suis iam prope erat, tempore percussi, cum equitibus, ut stabant natantes pervenerunt, et ascenderunt quamdam petram, quae non multum longe erat a terra, et sic evasit rex. Non multo post, voluntate Dei

et composuerunt ei nomen Bello eo quod bellum facere valde delectabatur. Eo tempore exivit stolum a Sicilia, multitudo copiosa navium Saracenorum, quod stolum vocatur miria armeni graece id est latine decem millia vella, omnes civitates maritimas destruxerunt. Latini autem fugientes montana petebant, quo Sclavi habitabant revertentes in suas civitates sed Sclavi comprehendentes illos pro servis tenuerunt. Post haec plurimi Latini dimiserunt tali pacto, ut omni tempore

revertentes in suas civitates sed Sclavi comprehendentes illos pro servis tenuerunt. Post haec plurimi Latini dimiserunt tali pacto, ut omni tempore tributa eis redderent, et servitia exercerent, sicque coeperunt reaedificare civitates maritimas a Saracenis destructas. Per idem tempus Romani parentes Belli, qui et Bellimirus, quod non possent sustinere magnatum Romanorum insidias, atque inimicitias eo quod nolent se humiliare ac pacem cum inimicis facere, exeuntes omnes

ibi. Audientes homines Epidauriae civitatis qui per silvas, et montana manebant, quod Bellus cum Romanis venissent, et castellum fecissent, congregantes se venerunt, et una cum ipsis aedificaverunt civitatem supra mare in ripis marinis, quas Epidaurii lingua sua laus dicunt, unde ea civitas Lausium vocata est, quae postea / posita, Ragusium appellata est. Sclavi vero Dubrovnich appellaverunt, id est silvester sive silvestris, quoniam quando eam

transire flumen Sava, et a loco unde surgit, et sicut currit usque quo intrat in magno flumine Donavi, neque homines regis transirent in illam partem, neque illi in istam, et placuit eis, et fecerunt pacem. Post haec reversus est rex in maritimas regiones. Quadam autem die, dum intraret in unum oppidum Tribuniae, subitanea morte defunctus est. Tunc sepelierunt illum in ecclesia Sancti Michaelis in eodem oppido cum grandi honore. Populi autem fleverunt illum multis diebus.

Baltam, orta subito tempestate, periit ipse et qui cum eo erant, cuius terram possedit frater eius et regnavit pro eo. Post haec rex Petrislavus genuit filium, quem Vladimirum vocavit, et in pace quievit. Sepultus est in ecclesia Sanctae Mariae, in loco qui dicitur Gazeni. XXXVI Puer autem Vladimirus accepto regno cresebat decoratus omni sapientia, et sanctitate. Tempore itaque eodem dum Vladimirus

destruere incendere ac depraedare totam Dalmatiam, Decatarum autem atque Lausium civitates incendit, nec non et vicos, et totam provinciam devastavit, ita ut terra videretur esse sine habitatore. Pertransivit imperator sic devastans tam maritimas, quam et montanas regiones usque Jadram postea per Bosnam, et Rassam reversus est in locum suum. Praeterea Vladimirus tenebatur in vinculis, ieiuniis, et orationibus vacans die, noctuque,

ductus, satis timuit concessitque consobrinae suae tollere corpus eius, et sepelire honorifice quocumque vellet. Tulitque denique corpus eius, et asportavit in loco, qui Craini dtcitur, ubi curia eius fuit, et in ecclesia Sanctae Mariae recondidit. Iacet corpus eius integrum, et redolet quasi pluribus conditum aromatibus, et crucem illam quam ab imperatore accepit, manu tenet; congregaturque multitudo populi in eadem ecclesia omni anno in festivitate eius, et

imperatoris Bulgariae, Basilius imperator, congregato magno exercitu et navium multitudine, coepit debellare terram, obtinuitque totam Bulgariam, Rassam, et Bosnam, totamque Dalmatiam, omnesque maritimas regiones usque in finibus Inferioris Dalmatiae. Dobroslavus praeterea, quod sapiens et ingeniosus esset, coepit se subdare Graecis, et esse quasi adiutor, et socius eorum equitabatque cum eis per provincias, et Graecis oculte

cum fratribus suis. Post haec surrexerunt quidam maligni, qui antiqui inimici fuerunt, et rebelaverunt ei, et adduxerunt Dessam filium Urossi, et dederunt ei Zentam, et Tribuniam. Radaslaus autem, et fratribus eius remansit maritima regio, et civitas Decatarum usque Scodarim, et indesinenter non desinebant dimicare, et proeliare contra filium Urossi, et contra caeteros inimicos quatenus terram quae eis rebellaverat, valerent acquirere, et eam,

Dalmatie partibus fuerit, non satis patet. Verum tamen Dalmatia dicebatur olim largius, censebatur enim cum Chrouatia una prouintia. Est enim regio quedam in superioribus partibus, que dicitur Delmina, ubi antiqua menia ostenduntur, ibi fuisse Delmis ciuitas memoratur. Nunc uero Dalmatia est regio maritima, incipiens ab Epyro, ubi est Dirachium et protenditur usque ad sinum Quarnarium, in cuius interioribus est oppidum Stridonis, quod Dalmatie Pannonieque confinium fuit. Hec fuit patria tellus beati Hieronymi, egregii doctoris. Dicta est Dalmatia etiam alio nomine Liburnia a quodam genere

sinum Quarnarium, in cuius interioribus est oppidum Stridonis, quod Dalmatie Pannonieque confinium fuit. Hec fuit patria tellus beati Hieronymi, egregii doctoris. Dicta est Dalmatia etiam alio nomine Liburnia a quodam genere nauis piratice, que in usu erat apud illos, unde Lucanus: Pugnacesque mari Graia cum classe Liburnos . Exercebant enim piraterium propter oportunitatem locorum, quia mare illud ob multitudinem insularum latebrosum et portuosum est ualde. 2Dicta est etiam hec prouintia Illiris a quadam regina Amazonum, que ibi regnauit, de cuius stirpe dicuntur

Adria dicitur ab adra, quod est lapis, quia lapidosa et montuosa est hec prouintia. Vnde Ouidius: Subdita montane brachia Dalmatie. II. De Salona 1Fuit autem metropolis ciuitas Dalmatie Salona, urbs magna et antiqua, de qua dicit Lucanus: Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas. Dicta autem est Salona a salo, hoc est a mari, quia in litore maris sita est. Longa uero idcirco dicta est, quia modicum lata, sed in longum fere sex milibus uersus occidentalem plagam protendebatur. 2Hec ciuitas tempore bellorum ciuilium

Vnde Ouidius: Subdita montane brachia Dalmatie. II. De Salona 1Fuit autem metropolis ciuitas Dalmatie Salona, urbs magna et antiqua, de qua dicit Lucanus: Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas. Dicta autem est Salona a salo, hoc est a mari, quia in litore maris sita est. Longa uero idcirco dicta est, quia modicum lata, sed in longum fere sex milibus uersus occidentalem plagam protendebatur. 2Hec ciuitas tempore bellorum ciuilium fidem inconcussam Romane rei publice obseruans dominium Cesaris respuebat. Quam

montane brachia Dalmatie. II. De Salona 1Fuit autem metropolis ciuitas Dalmatie Salona, urbs magna et antiqua, de qua dicit Lucanus: Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas. Dicta autem est Salona a salo, hoc est a mari, quia in litore maris sita est. Longa uero idcirco dicta est, quia modicum lata, sed in longum fere sex milibus uersus occidentalem plagam protendebatur. 2Hec ciuitas tempore bellorum ciuilium fidem inconcussam Romane rei publice obseruans dominium Cesaris respuebat. Quam ob rem ad subiugandum

fuerat infamatus. Hac denique beatus Gregorius promissione placatus remisit ad Maximum mandans ei, ut personaliter accederet usque Rauennam. Tunc Maximus preparato nauigio Rauennam aduenit expectans ibi pape preceptum. Misit itaque beatus Gregorius quendam notarium suum nomine Castorium precipiens Mariano archiepiscopo Rauenati, ut ambo pariter causam ipsius Maximi tali deberent fine concludere, uidelicet ut de symoniaca heresi, unde infamatus erat, suo iuramento purgationem subiret; de aliis uero excessibus ante corpus beati Apollinaris se esse innoxium uerbo simplici affirmaret; de hoc

essent et feroces, tamen christiani erant, sed rudes ualde. Ariana etiam erant tabe respersi. Gothi a pluribus dicebantur et nichilominus Sclaui, secundum proprietatem nominis eorum, qui de Polonia seu Bohemia uenerant. 5Isti, ut predictum est, impugnabant Latinos, qui regiones maritimas habitabant, maxime autem Salonam, que caput erat totius prouintie. Hec ciuitas a statu sue potentie ualde iam erat collapsa, et in facultatibus nimis atrita. Rector etiam oportunus in ciuitate non erat, quam ob rem ab inimicis facile capi potuit et uastari. 6Igitur dux

de sua familia anxius, cum rebus, quas de funere patrie subripuisse poterat, quo diuerteret, cogitabat. Hoc etiam agere consulte nequibant, quippe in tam precipiti fuga confuse et inordinate ad naues conscenderant, quia nec pater inquirebat filium, neque filius patrem, uxor non respiciebat maritum, nec maritus uxorem: unica spes miseris patrios discedere fines. Qui ante recesserant, non expectabant extremos, qui extremi fuerant, non retardare poterant properantes. Quasi ebrii uel amentes, nonnisi in sola fuga presidium exquirentes, nesciebant quam tutius arriperent uiam. Heu quam

familia anxius, cum rebus, quas de funere patrie subripuisse poterat, quo diuerteret, cogitabat. Hoc etiam agere consulte nequibant, quippe in tam precipiti fuga confuse et inordinate ad naues conscenderant, quia nec pater inquirebat filium, neque filius patrem, uxor non respiciebat maritum, nec maritus uxorem: unica spes miseris patrios discedere fines. Qui ante recesserant, non expectabant extremos, qui extremi fuerant, non retardare poterant properantes. Quasi ebrii uel amentes, nonnisi in sola fuga presidium exquirentes, nesciebant quam tutius arriperent uiam. Heu quam triste erat

Et quia situs loci propter adiacentes insulas et propter comoditatem portus multum eis placebat, non habebant iam necesse ad Salonam redire. Nichil enim eis uidebatur deesse preter fluuium Yadrum, qui ex orientali parte Salonitane urbi multum delectabiliter influebat. De quo legitur in Lucano: Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas et trepidum in molles zefiros excurrit Yader. Hoc igitur sepius nominato urbi nomen impositum est Yadria uel, ut quibusdam placet, ab Yadrio conditore Yadria nomen accepit. X. Qualiter de insulis redeuntes Spalatum intrauerunt

erectum, ab ydolorum mundauit figmentis ianuas in eo serasque constituens. Tunc solempnitate dedicationis indicta magnus undique populus coadunatus est. Fecit ergo ex phano illo ecclesiam consecrans eam in magna deuotione et tripudio omnium, qui conuenerant, ad honorem Dei et gloriose Virginis Marie. Clerum autem ibi statuit, qui diuini cultus obsequia diebus singulis exerceret. XII. De translatione sanctorum Domnii et Anastasii 1Eodem tempore Iohannes reuerendus antistes cepit tractare cum ciuibus, ut corpus beati Domnii pontificis, quod

Dalmatia dicta est, ab occidente fuit episcopus Sciscianus, ubi beatus Quirinus martir quondam extitit presul. 3Denique post Salone interitum in Spalato hos inuenimus antiquiores fuisse antistites: Iustinus archiepiscopus extitit anno incarnationis octingentesimo quadragesimo, Marinus archiepiscopus fuit tempore Caroli regis et Branimiri ducis Sclauonie, Iohannes archiepiscopus fuit anno Domini nongentesimo quartodecimo tempore Tamislaui ducis. Martinus archiepiscopus fuit anno Domini nongentesimo septuagesimo tempore Theodosii imperatoris et Dirscisclaui regis. Iste

In Stagno nichilominus fuit episcopatus suaque parochia erat in comitatu Chilmie. Voluerunt etiam Chroatorum reges quasi specialem habere pontificem petieruntque ab archiepiscopo Spalatensi et fecerunt episcopum, qui Chrouatensis appellabatur posueruntque sedem eius in campo in ecclesia sancte Marie iuxta castrum Tiniense. Hic multas optinuit parochias habuitque predia et possessiones per totum pene regnum Chroatie, quia regalis erat episcopus et regis curiam sequebatur eratque unus ex principibus aule et sua iurisditio usque ad Drauum fluuium extendebatur. Ecclesia nempe metropolis has

temporibus celebrata fuit synodus in ciuitate Nonensi sub Iohanne cardinali apostolice sedis legato. Vbi proclamationem faciente Laurentio archiepiscopo illustris uir Demetrius, cognomento Suinimir, rex Chroatorum, restituit ecclesie sancti Domnii ecclesias sancti Stephani et sancte Marie in Salona cum omnibus earum bonis. Has siquidem ecclesias edificauit et dotauit quedam Helena regina, donans eas Spalatine sedi iure perpetuo possidendas. Que ob reuerentiam regalium sepulchrorum concesse fuerant quibusdam regularibus ad tempus, qui assidue in eis officiorum ministeria

ad Alpes que dicuntur ferree nullo obice resistente. Post hec transiuit Alpes et cepit impugnare munitiones et castra multaque prelia comittere cum gentibus Chroatie. Sed cum alter alteri non ferret auxilium essentque diuisi ab inuicem, facilem uictoriam rex potuit optinere. Nec tamen usque ad maritimas regiones peruenit, sed audiens, quod quedam gens sui regni fines intrauerat, in Hungariam repedauit. Fuit autem rex iste non solum armis strenuus, sed relligione et sanctitate insignis. 5Huius temporibus gens Scithica in multitudine graui intra Hungarie fines irrumpens,

regno successit. Hic, cum esset uir ferocis animi, proposuit totam teram usque ad mare Dalmaticum suo dominio subiugare. Venit ergo cum multo armorum apparatu et optinuit ceteram partem Sclauonie, que a Vladisclauo fuerat pretermissa. 7Itaque ad mare usque peruenit, ut ciuitates maritimas occuparet. Tunc ad Spalatensem ciuitatem primo accessit, petens pacifice, ut sua se sponte dominatui eius subicerent, nec ante permitterent destrui se et sua. At uero Spalatenses obfirmatis bene portis per murorum circuitum cum armis diffusi, non acquiescebant regi, metuentes dominium

quo egritudinibus genere et quo foret tempore inuadendus quoue medele antidoto posset languoris euitare discrimen. 9Hic itaque, cum aliquot annorum curriculis Salonitane feliciter prefuisset ecclesie, profectus in Hungariam mortis debitum soluit sepultusque est in ecclesia sante Marie in Alba. Ob cuius laudabilis uite conuersationem in magna ueneratione ab incolis regionis illius eius tumulus habebatur. XX. De episcopatu Farensi 1Interea uacante ecclesia Iaderensi tres eiusdem ecclesie clerici ad pontificatus honorem

conuersationem in magna ueneratione ab incolis regionis illius eius tumulus habebatur. XX. De episcopatu Farensi 1Interea uacante ecclesia Iaderensi tres eiusdem ecclesie clerici ad pontificatus honorem certatim aspirabant, uidelicet Lampredius Marichne, Petrus Camasii et Martinus Manzauini. Comes uero ciuitatis erat eo tempore Petrana. Hic cepit fouere partem Lampredii sperans se cum eo suauius uiuere, eo quod nec ipse per se superbus nec erat de superbo sanguine procreatus. Tandem Lampredius iste Iaderensis episcopus est effectus.

sunt reuersi. 3Raynerius autem suscepto dignitatis pallio gaudens et letus cum nostris nuntiis iter arripuit ueniendi. Descenderunt ergo Rauennam. Habebat autem Raynerius archiepiscopus uasa argentea non modica, pecuniam et indumenta pontificalia pretiosa. Cum autem timerent in mari latrocinia piratarum, noluerunt predictas opes secum in naui portare, sed includens eas archiepiscopus in quodam dolio recommendauit seruandas apud sancte Marie monasterium de portu Rauennate, mandans ut nulli hominum illud depositum traderetur, nisi ad manus cuiusdam seruientis sui, quem eis

Habebat autem Raynerius archiepiscopus uasa argentea non modica, pecuniam et indumenta pontificalia pretiosa. Cum autem timerent in mari latrocinia piratarum, noluerunt predictas opes secum in naui portare, sed includens eas archiepiscopus in quodam dolio recommendauit seruandas apud sancte Marie monasterium de portu Rauennate, mandans ut nulli hominum illud depositum traderetur, nisi ad manus cuiusdam seruientis sui, quem eis presentem ostendit. Tunc conscendentes nauem profecti sunt. 4Cum autem peruenissent ad ciuitatem, cum magno tripudio cleri populique

exhibebat. Recepta etiam computatione capitum ciuitatis Spalatensis, mittebat stipendia omnibus, infantibus etiam in cuna iacentibus singulos aureos dari faciebat. Mittebat autem duces suos cum magno apparatu armorum portantes pro sumptibus pecuniam copiosam. Qui ueniebant et tenebant ciuitates maritimas et magnam Chroatie partem. 9Itaque Spalatenses rogauerunt Raynerium archiepiscopum, ut pergeret Constantinopolim ad imperialem curiam uisitandam. Qui gratanti animo acquiescens assotiatis sibi aliquot de nobilibus ciuitatis Constantinopolim profectus est. Ingressusque

regni Hungarie qui ad solempnitatem iocunditatis regie confluxerant, regis filium coronauit multisque a rege honoratus muneribus ad ecclesiam suam reuersus est. 6Eo tempore facta est dissensio inter Henricum regem et Andream ducem, fratrem eius fugatusque est bis Andreas ad maritimas regiones, cui Bernardus archiepiscopus satis bene et honeste obsecutus est. Post hec eo in Hungariam regresso maior cepit inter fratres discordiarum tumultus insurgere. Omnes enim regni proceres et uniuersa pene totius Hungarici exercitus multitudo regem deseruerant et Andree duci non

pontifice coronam regni. Direxit namque legatum a latere suo, qui ueniens coronauit eum primumque regem constituit terre sue. 6At rex Andreas ad partes Syrie transuectus, magnum metum incusserat Saracenis. Explicatis siquidem sue militie copiis, abiit satis procul a regione maritima, expugnans castra et uillas, et obstantia queque conculcans. Sed inuida fatorum series preclara principis prepediuit incepta nec bonos ipsius successus permisit ulterius progredi. Ecce etenim, nescio an suorum an extraneorum, nefaria temeritas regis machinatur in mortem, impiaque manus

mortis potuit periculum euitare. Necdum uero sanitate ad integrum recuperata, redeundi cepit habere propositum, uerens se suumque regnum in tantum precipitare discrimen credensque de suo uoto pleniter Domino satisfactum, incipit cum omni comitatu suo ad patrie regredi fines. Noluit autem ulterius marinis se comittere casibus, sed per terram iter faciens, uenit Anthiochiam, deinde transiuit in Gretiam, ubi affinitate contracta cum Lascaro rege Grecorum ultra progreditur. Accepit enim filiam eius suo filio primogenito Bele in uxorem. Exinde peragratis Gretie finibus, ascendit in Bulgariam,

Dalmatiam et Chroatiam in adiutorium suum contra hereticos et piratas, faciens indulgentias omnibus, quicumque zelo diuino succensi in personis uel expensis ad eorum interitum laborarent. Tunc congregato multo nauali exercitu et equestri, cepit eos undique impugnare. In tantum enim Almisanos in mari et terra insequendo contriuit, ut defectis uiribus desperarent ulterius se posse resistere. Venerunt ergo et corruentes ad pedes legati pacem et misericordiam humiliter implorabant, promittentes omnem emendationem et obedientiam ad eius beneplacita et mandata. Quos legatus suscipiens, fecit

ad urbem Romam uellent omnia uastando transire. 4Porro Bela rex ueritus, ne Tartari transuadato Danubio reliquam regni partem contererent, misit ad ciuitatem Albensem et suscepto corpore beati Stephani regis, susceptis etiam multarum ecclesiarum thesauris, misit omnia cum domina Maria uxore sua et cum paruo filio Stephano, adhuc bimulo, ad maritimas regiones, rogans et mandans Spalatensibus, ut hec seruanda susciperent reginamque cum filio in sue fidei tutela tenerent. Sed domina regina ueniens a quibusdam Spalatensium emulis persuasa noluit intrare Spaletum, sed composuit

Bela rex ueritus, ne Tartari transuadato Danubio reliquam regni partem contererent, misit ad ciuitatem Albensem et suscepto corpore beati Stephani regis, susceptis etiam multarum ecclesiarum thesauris, misit omnia cum domina Maria uxore sua et cum paruo filio Stephano, adhuc bimulo, ad maritimas regiones, rogans et mandans Spalatensibus, ut hec seruanda susciperent reginamque cum filio in sue fidei tutela tenerent. Sed domina regina ueniens a quibusdam Spalatensium emulis persuasa noluit intrare Spaletum, sed composuit se cum omnibus regalibus gazis et consedit in castro Clisse.

loca demoliti sunt, per que transitum habuerunt. 2Itaque antequam Draui fluminis gurgitem transmearent, rex persentiens eorum aduentum relictis stationibus Zagrabiensium partium cum omni comitatu suo ad mare descendit. Tunc diuersi diuersa querentes diffugia per omnes ciuitates maritimas, que propinquiores uidebantur ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas partes deuenit. Erant autem in comitatu regio multi ecclesiarum prelati, plures principes et barones, reliquum uero uulgus utriusque sexus et etatis pene innumerabile erat.

in siluis. Venit autem non quasi iter faciens, sed quasi per aerem uolans loca inuia et montes asperrimos supergrediens unde numquam exercitus ambulauit. Properabat enim impatienti festinatione arbitrans se regem posse inuadere, antequam descendisset ad mare. Sed postquam resciuit, quod rex iam in maritimis tutus maneret, lentius gradi cepit. Et cum totus exercitus ad quandam aquam, que dicitur Sirbium, descendisset, parumper consedit ibidem. Tunc truculentus carnifex iussit omnem captiuitatem, quam ex Hungaria duxerat, congregari in unum, multitudinem magnam uirorum et mulierum, puerorum et

commorantes, quinque aut sex uicibus ad ciuitates has descendebant et postea ad sua castra redibant. 6Igitur relinquentes Chroatie regionem transierunt per ducatum prouincie Bosenensis. Inde descendentes abierunt per regnum Seruie, que Rasia nuncupatur ueneruntque ad ciuitates maritimas superioris Dalmatie et pertranseuntes Ragusium, modicam enim illic potuerunt lesionem inferre, uenerunt ad Catariensem ciuitatem, quam ignibus concremantes processerunt ulterius hasque ciuitates aggressi: Suagium et Driuosten, depopulati sunt eas in ore gladii non reliquentes in eis

letis successibus subleuati, ceperunt animos ad insolentias retorquere et contempnentes uetera, quibus optimo statu florebant, uoluerunt noua et incerta moliri. Etenim Venetico dominatui rebellantes cupiebant se ab ipsius iugo prorsus subtrahere. Cum enim inter ceteros comprouinciales suos terra marique forent potentia et diuitiis sublimati, fastidio habere ceperunt nauticis lucris incumbere, uoluerunt militie pompas inaniter experiri. Constructis nempe uillis et oppidis gaudebant militari equitatu uolare. Quam ob rem rupto federe dominationis antique, iuramenti religione contempta,

malesana cicatrix. Nam quibusdam modicis offensionum interuenientibus causis, obtectum odium ex fictis cordibus cepit in propatulum ebullire. Natura enim feralis odii solet esse huiusmodi, ut nisi proprio pondere collidatur, nisi dampnis et doloribus atteratur, nesciat habere quietem ad instar maris procellosis fluctibus concitati, quod non prius ad tranquillitatem reducitur, nisi missis desuper imbribus quadam uiolentia comprimatur. Sed Spalatenses peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt. De seditione, que

propter peccata ciuium, quot capti, quot gladiis trucidati, quot equore submersi tunc fuerint ciues, flere magis libet, quam aliquid dicere. Etenim cum quibusdam Sclauis confederati Tragurienses nunc clam, nunc palam nostratibus offendentes, cedes et predas plurimas faciebant et quorsum se terra marique uertebant, letis successibus exultabant. E contrario Spalatensibus cuncta cedendo sinistre de die in diem ad deteriora uergebant. Nam quasi miraculose gestum est, ut recte tricesimo die, quo ecclesie iura perturbare temere presumpserunt, in illo nautico bello succumberent. Et cum die Iouis

multis diebus. A ciuibus autem nostris pluribus est honoratus delitiis, quos regratians affatim eosque cum plenitudine sue gratie relinquens ad Hungariam reuersus est. IL. De aduentu regine 1Aliquantis autem transcursis annorum curriculis domina Maria regina, Grecorum imperatorum stirpe progenita, descendit ab Hungaria per Pannonie et Chroatie partes iter faciens ex ea uidelicet causa, quia fidelitatem requirebat ab illis gentibus filio suo Bele, adhuc in puerili etate constituto, quem super illas partes ducem prefecerat. Quod dominium ei

regem nuntios idoneos destinarent, spondens se apud ipsum efficaciter intercessuram. Tunc ipsos captiuos de castro Clisie transferens ad Tininum ibidem eos artissime custodie mancipauit. Et sic ipsa ad Hungariam est regressa. 6Spalatenses uero miserunt Thomam archidiaconum et Marinum, cognomento Bonaiunctam, in Hungariam illico post reginam. Qui uenientes illuc et data copia coram domini regis presentia constituti, ibidem residente regina cum legationis seriem, ut erat congruentius, perorassent. Regina, que se spoponderat pro captiuorum liberatione apud maiestatem

nobili et honorabili ciuitate Firmana, peritum in iure canonico et ciuili, honorabilem potestatem ciuitatis Spalati sub anno domini Millesimo trecentesimo duodecimo, indictione decima; tempore sanctissimi principis domini Clementis papę quinti, ad laudem et reuerentiam omnipotentis Dei et beatę Marię semper uirginis, specialiter beati Domnij martiris et sancti Anastasij, patronorum dictę ciuitatis, quorum pręsidio et defensione Spalatina ciuitas in pacifico statu gubernatur, et aliorum omnium sanctorum et sanctarum Dei, quorum intercessionibus diuina maiestas misericorditer inclinetur

respondit, ut cum istud, quod disceptatis, audiero perfecte determinari cum gaudio pro statu rei publicę, in pace moriar et quiescam. Similiter de dicta ciuitate Salona fit mentio per Lucanum:
Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas
Et trepidum in mole Zephyros excurit Yader. Quia igitur Spalatini sunt nobiles, ideo sunt naturaliter uirtuosi.

pastor metropolis huius,
Vitalisque comes, qui dictus est Veteranus,
Plebs simul ac populus, in aede metropolitana
Cum prece, cum psalmis, cum laudis honore locarunt
Sanctae Mariae Domini genitricis in aede
1012* Anno milleno Domini simul ac duodeno.
Ipsorum meritis sanatis pluribus aegris
Plurima tunc et adhuc fiunt miracula

et Croatię sue succumbere potestati. Et accipiente dicta comitiua itinere, cum incolumitate peruenit in fines Bihach, ibi castrametatus est fere per decem et octo diebus. Omnes Slaui sublimes, mediocres et infimi aduentum regis intelligentes, timuerunt quippe, necnon ciuitates maritime, quas tunc temporis Venetorum potentia gubernabat, vehementer conceperunt formidinem, atque ad eum omnes Croati preter tantum duos, quos confestim nominabo, transmearunt debitam reueren- tiam impendentes ac claues castrorum cunctarumque suarum

aliqua istarum epistolarum commemorat, honorifice perceperunt spondentes eisdem fidem infrangibillem et deuotiorem fidelitatem gerere ac in cunctis uelle parere, quicquid Ducalis sublimitas iusserit exercendum. Et morantibus ipsis prouisoribus Iadrę tantum uno naturali die, uersus reliquas maritimas ciuitates Dalmatie transfretarunt ibidem fideles eorum hortantes, ut fidelitatem, quam ceperant, constantiorem efficerent. Epistolas quidem superius perscriptas ac prouisores ipsi Veneti ad ipsas partes destinarunt nondum ipso Ludouico rege a finibus Bihacii sequestrato.

putatur, immo nequitie Asmodeorum horrendum haberetur, perpetrarunt. Quosdam homines egenos, ciues et habitatores Iadrę, per mare nauigantes, ab eorum "! insulis et possessionibus recedentes Iadramque venientes, aliquos ictu ensis lęthaliter interfecerunt, aliquos in mari suffocauerunt et aliquos captiuatos detinuerunt ipsorumque lembulos et lintres pro ipsorum vsu et vtilitate conuerterunt et aliquos igne iusserunt cremare, nec non infantulos et insontes pueros in cunabulis eorum quiescentes, nulla moti misericordia nec intuitu pietatis, gladio

decoras per girum vrbis conficiunt et in deffensionem ipsorum et tutellam nauigiorum et galearum iuxta portum quandam cathenam mire grossitiei ex tredecim tignis adinuicem ferro connexis ac confibulatis, que pęnultimo prefati mensis Augusti in dicto maritimo portu extitit firmata et protensa. Nam a puncta S. Ioannis Euangeliste, constructa vltra portum, erat extensa vsque ad aliam partem, versus vrbem, aliquantulum a uia rectitudinis deuiando versus plagam austri. Tantę enim industrię et virtutis eadem cathena erat stabilita in ęquore, quod

et, prout rei est veritas fore mandata, est prefectus. Congregataque ipsa militia in multo cuneo nominatus dum suum iter aripuit imperio regis, cępit deambulare in tutelam Iadrę lento gressu eo quod Veneti animi (quod est naturale) impleuerunt aurea ęra. Secundum nuntium nomine fratrem Marinum Minorum ordinis Iadrensem, qui multa scientia ac sapientia incomendabili fuerat presignitus, dicti ciues Iadrę ad dictum eorum regem sagaciter destinarunt roborando sponsionem ac Iadertinorum fidelitatem ipsi regi ac humiliter ab eo postulando iuuamen, per quod inimicis

instringunt missilia et tela in eorum spatulis ac ensibus cruentatis non parcunt. Veneti fugam arripiunt, hostes eos insequuntur et inuadunt usque ad fretum ęquoris et ibi viriliter Iadertini mutilant inimicorum membra. Qui multi ex Venetorum parte in mari se disponebant, quos equor absorbebat nulla interueniente pietate. Defecitque ibi in ipso bello ex Venetorum gente tam mari suffocatos, quam framea crudeli iugulatos plusquam quingenti. Ex opposita parte nemo pręterquam tres qui ex sua becillitate morti se

et inuadunt usque ad fretum ęquoris et ibi viriliter Iadertini mutilant inimicorum membra. Qui multi ex Venetorum parte in mari se disponebant, quos equor absorbebat nulla interueniente pietate. Defecitque ibi in ipso bello ex Venetorum gente tam mari suffocatos, quam framea crudeli iugulatos plusquam quingenti. Ex opposita parte nemo pręterquam tres qui ex sua becillitate morti se disposuerunt. Itaque Veneti conflicti et debellati, Iadertini ad montem suę habitationis cum obtento triumpho alacriter redierunt. Inchoauitque

in circuitu urbis erigunt, quarum vna maior confecta ad Babas, que in maiori parte medie bastide inimicorum iactabat, reliquas vero causa prolixitatis relinquo. Quadam igitur nocte caliginosa in quatuordecimis Kalendas Nouembris mensis ille frater Marinus Minorum ordinis a Magnificentia regali cum prosperitatis augmento est reuersus et Iadram peruenit referens gratiam domini naturalis versus Iadertinos taliter donasse et tanta affectione dilexisse non ut herus, sed discretus pater filium. Et super hiis idem frater Marinus pro parte

mensis ille frater Marinus Minorum ordinis a Magnificentia regali cum prosperitatis augmento est reuersus et Iadram peruenit referens gratiam domini naturalis versus Iadertinos taliter donasse et tanta affectione dilexisse non ut herus, sed discretus pater filium. Et super hiis idem frater Marinus pro parte regis ipsis Iadertinis paginam sua secreta munitam impressione reportauit continentem in effectu, qualiter ipse rex reputat Iadertinos inter electos fideles, ac viriliter contra inimicos regis persistant, cum exercitus presidium eis prebet et in modico temporis

Sed viri inde in terram descendentes versus lembos se disponunt conantes ipsos abstrahere et ex oppido ipsi Iadertini eosdem tuentes. Sic isti, sic illi grauissimos tollerant iactus. Denique Iadertini lassati ipsos lembos reliquerunt, quos aduersarii in mari adduxerunt, tres in sui vsum conuerterunt, vnam et vltimam igni tradiderunt, cum maxima ammissione gentis suę. Ex parte reliqua plurimi plaga percussi, sed nemo morti derelictus. 17. Quomodo Iadertini pręstolantur

de tanto et horribili scelere per ipsos homicidas perpetrato, sed etiam rei veritate res predatas in publico foro consenserunt venumdari. Sed iustissimus Iudex digna vltione in ipsos homicidas presignauit, quod aliqui morte carceris, aliqui ictu mucronis, aliqui suffocatione maris et aliqui iniqua et pestilentiali nece interierunt. Et ex quo homo a via rectitudinis sic recedit, tanto diuinum ab eo prolongatur presidium. Quot ergo incomoda propter ipsum facinus Iadra diuino permittente iudicio supportauit, quod ipsum

tactu accedere dubitabat. Sed iam gallea et crapuli Iadrę ad classem marani se adheserant et neminem nautarum ibidem comperisse testificatur eo quod omnes equori se disposuerant, quos mare crudeliter conglutinasse dicimus. Et mane facto diluculo Veneti ipsos a mari haurierunt absque spiritu rationabili. Quod nauigium ablatum pariter et cum eius machina, in quo etiam multa carbassa, amplustras et perticas nec non alia oportuna et superabundantia instrumenta reperierunt ipsi hostes insultando in sui portum conduxerunt. Lucescente vero

Assummunt audatiam, vilescunt Iadertinorum probitates de tam grandi obtento triumpho. In maximo tumultu per portum remigant. Denique quędam ex eis ad quandam classem se vertunt et relique ad duas inimicorum galleas, quas Iadertini in mari submergere conabantur, ut tutiores ibidem permanerent, sed illę galleę, quę ad dictam classem se disposuerunt, celeriter cupiunt ipsam cremari. Sed hostes imponunt vires, terribiliter inimicos impellunt. Multorum saxorum et telorum impressione multi ex Venetorum populo

ęquore vsque ad vmbilicum sic ponderosi se disponebant debellando viriliter ipsum carabum, at illi hostiliter tuebantur. Denique copiosa turba ciuitatis suis fauorem impendere est egressa. Et quamdiu sic mutuo partes certantes, visa est quedam mulier, armata vsque ad fęmora, in mari sita et in potentia duorum lacertorum remum gubernatoris violenter eripuisse. Deinde remigatores videntes spiritu deficere videbantur. Siquis melius poterat, in magna pressura in mare saliebat. Quinque ex ipsis transnatarunt ad

qui postulans, ne interimeretur, sed Iadertini nulla versi compassione, letaliter fuit interfectus. Sed dum hic agon inter inimicos altercabatur, nullus angromagus Venetorum, forsan pauore perterriti, presidium aliquod prębere curabatur, sic quod omnes reliqui in dicto carabo existentes mari sunt conglutinati, qui erant numero vltra duouiceni, viri omnes natione Venetiarum. Ipsumque carabum cum dicta turri ipsi ciuitatem et iuxta męnia vrbis deduxerunt, vociferantibus quibusdam super męniis ciuitatis aliquibus de inimicis ad

mensis quidam decorus trabuchus fabricatus in cymitherio S. Chrysogoni Iadrę propter ineptitudinem magistrorum pertica cum brachiis in terram deuenit et ruptus, sed aliquibus modo retroactis diebus extitit reparatus. Et die penultimo Februarii Marinus Faletro Venetus aduenit in obsessum Iadre. Capitaneus nouem gallearum nihilominus Petrus Cifrano erat generalis capitaneus maris. Explicit liber primus. Incipit liber secundus

magistrorum pertica cum brachiis in terram deuenit et ruptus, sed aliquibus modo retroactis diebus extitit reparatus. Et die penultimo Februarii Marinus Faletro Venetus aduenit in obsessum Iadre. Capitaneus nouem gallearum nihilominus Petrus Cifrano erat generalis capitaneus maris. Explicit liber primus. Incipit liber secundus 1. Induite vos armatura Dei, ut possitis stare aduersus insidias diaboli! vas Electionis Paulus ad

pacifice possideret, quin frustratim artus tam magnatum quam infimatum canibus ventilando iactarent. Sed illa pretiosa Diuina prescientia, quę populum Israeliticum manu forti et robusta a tyrrhanica regis pharaonis seruitute nube prelucida per siccitatem Maris rubri mirabiliter eduxit, sic ipsa Iadertinis suę melifluę misericordie infundit vberiorem gratiam. Sed, ut breuiter expediamus id quod cępimus, memoratus Petrus Capithaneus acies maris ordinauit, scilicet monos ex prefatis quattuor maioribus classibus cum pontibus a parte magni

manu forti et robusta a tyrrhanica regis pharaonis seruitute nube prelucida per siccitatem Maris rubri mirabiliter eduxit, sic ipsa Iadertinis suę melifluę misericordie infundit vberiorem gratiam. Sed, ut breuiter expediamus id quod cępimus, memoratus Petrus Capithaneus acies maris ordinauit, scilicet monos ex prefatis quattuor maioribus classibus cum pontibus a parte magni castri imperauit statuere, aliam ex boreali plaga ianuę S. Demetrii iuxta portum, tertiam penes ianuam portus S. Marię et vltimam in arsanam. Cęterum vnum ex prenominatis plathis cum ponte

Sed, ut breuiter expediamus id quod cępimus, memoratus Petrus Capithaneus acies maris ordinauit, scilicet monos ex prefatis quattuor maioribus classibus cum pontibus a parte magni castri imperauit statuere, aliam ex boreali plaga ianuę S. Demetrii iuxta portum, tertiam penes ianuam portus S. Marię et vltimam in arsanam. Cęterum vnum ex prenominatis plathis cum ponte ad portunculam ex parte boreali vrbis sitam iussit pugnare, alium versus ianuam Campi vocatam et medium ipsum iuxta angulum boreale ciuitatis prope monasterium dominarum S. Nicolai mandauit altercari. Reliqui vero

qui cunctis erat eminentior, prorsus nimia excedebat longitudine inimicorum propugnacula, sic nunc nimia deficiebat breuitate ibique aleuiatum extitit illud certamen. Sed in reliquis partibus magis continue augmentabatur, pręcipue supra ianuam S. Marię sic nominatam. Illic pars parti ictus non breuiabat, plurimi ex Venetis sauciati tam sagittarum, quam lapidum adhesione deficiebant. Mutantur illic in naui commodiores ad certamen et plurimi accedentes spiritus defectum patiuntur. Tunc aduersarii maiores suscipiunt uires

eorum vrbem derelinquerent quam ad tales deuenire conditiones, sicut in sequentibus, Saluatoris gratia oppitulante, sumus dispositi si non integraliter, adminus particulam pertractare. Idem Iadertini pro rei veritate inuestiganda XIII Kalendas Iunii illum fratrem Marinum minorum ordinis, qui iam primitus pro legato ad Lodouicum regem fuerat transmissus, nunc sero ad eundem festinanter est delegatus et missus, qui regi humiliter exponeret pro parte fidelium, studeat de bello durissimo moto per Venetos, inimicos regii diadematis, et de eorum arcta

nos et domus nostra habuit spem, habet et habebit. Semper homines et mulieres totaliter et numquam a mandatis vestrę paternitatis recessimus neque deuiauimus. Vnum, domine mi, multa uobis narrarem mirrabilia de factis domus nostrę, de tribulationibus et infestationibus, quas habuimus cum Marino, fratre nostro, ab inimicis nostris et de aliis nouitatibus Iadrę, si essemus penes vos, et quando placebit dominationi vestre, venimus ad uos tamquam ad patrem. Multa scripsissem vobis, sed non presummo, verumtamen mittimus vobis fratrem

patriam aliquali recreationis esu suffulcire, fabricarunt paronem monos transtrorum viginti et trium, quem die prescripti mensis decima e terra in mare natare student, et iam fere medius in equore pulsus. Veneti cernunt, in nimia cordis angustia mouentur. Ornat octo galleas capitaneus maris tectas laneis armis lausis, ne offensionem balistę spiculorum paterentur, cum quibus audacter se mouit festinanter erga illum paronem, sed more femineo abscessit nihil probitatis ostensus et cum penes ipsum accesisset, indistans ab eo fere trium passuum, se stabiliuit,

sub quorum dominio vniuersus exercitus Venetorum habebatur, in custodia. Ipsi Iadertini sexto Idus Decembris solemnes sex conciues eligunt insignes in missos, quorum nomina sunt hęc: Paulus Stani de Varicassis, Petrus de Matafaris, Bartholus Petri de Sloradis, Nicolaus de Gallelis, Marinus de Calcina et Michael de Cedulinis, ad excelentiam Ducalis imperii flexis vtrisque genibus, pronis et detectis accephalis verboque lachrymabili veniam de commissis exposcendum, quatenus dignetur eorum mellifluam impendere gratiam, cum homini naturale sit deuitare errores, nam pignus

vniuerse value, quę erant in ciuitate Iadre clausę cementoque fundatę, reserantur et vtrosque capitaneos et cunctam eorum comitiuam per ipsos electam Iadertini locant in possessione, turres fortiliciasque ciuitatis eorum manibus consignant descenduntque a littore tam terrestris quam maritimus capitaneus innumerabili comitiua hominum cum simphoniis, tubis ac timpanis et cęteris musicorum instrumentis per valuas arsanę ciuitatem ingrediuntur suosque gressus ad basilicam pastoris urbis protrahunt et ibi senior ac plurima vigens sapientia

ac indulgentiam de comissis. De quibus ciues hortati, vniuersa turba in spaciori peruenit foro effigiemque illius regis, que in trunco fuerat erecta, remouent, effigiem S. Marci in vexillo depictam in ipso cum laudis iubilatione erigunt. Tandem iunior capitaneus maris, scilicet Andreas Maureceno in logia maiori imposito silentio amonuit vniuersos ciues, ut fidelitatem, quam spoponderant, in perpetuum obtineant et quod per eos ac comune et Ducem Venetiarum stabilitum et ratificatum fuerat cum sindicis comunis Iadrę effectualiter

multis decretis investigatis per sapientes, similiter de dicta Civitate Salonae fit mentio per Lucanum Poetam in lib. IIII. in Arenga Vulteij ubi dicit:
Qua maris Adriaci longas ferit unda Salonas
Et tepidum in molles Zephiros excurrit Iader. Et iste Iader, ut habetur in Chronicis antiquis, et in libro Poetarum vocabatur flumen Salonae,

in aurora obiit serenissimus princeps Lodovicus rex Ungariae et hoc in Ternovia. Unde translatum fuit corpus eius in Albam Regalem, ubi 16. dicti mensis fuit sepultum. Deinde cras hora tertiarum, videlicet 17. mensis praedicti, domina Maria filia senior antedicti regis in civitate praedicta coronata fuit in regem, in cuius coronatione multi milites facti sunt. Die 8. mensis octobris, Iadrae, in cancellaria mediocri, comes Butcho, olim comitis Budislavi,

Die 2. mensis februarii, dominus Nicolaus praepositus Sancti Petri de Posega et dominus Detricus Bubech, transmissi pro parte serenissimarum reginarum senioris et iunioris Ungariae, videlicet dominae Elizabeth et Mariae, in consilio generali, in quo fuerunt consiliarii septuaginta quinque, receperunt a singulis nostrum in dicto consilio existentium, iuramentum homagii et fidelitatis antedictis dominis reginis, super sancta quattuor evangelia tacto missale.

Die prima mensis augusti, applicuit Iadram novus banus, videlicet dominus Stephanus Lazchovich. Die 24. mensis octobris applicuit Iadram domina Elizabeth regina Ungariae senior, domina Maria regina iunior et domina Draga soror sua, cum certis praelatis et baronibus eorum, videlicet cum cardinale episcopo Valentino ecclesiae (quinqueecclesiensis, Stephano de Lindua, regni Sclavoniae bano et Stephano) Lazchovich bano nostro et multis aliis.

creditoribus. — Die 18. mensis iulii contracta fuit unitas inter dominum Thomam de Sancto Georgio, Dalmatiae et Chroatiae banum, et commune civitatis Iadrae, semper ad fidelitatem sacrae coronae regni Ungariae et dominarum nostrarum reginarum, scilicet dominae Mariae reginae Ungariae, dominae Edvigae sororis eius, ac dominae Elizabeth matris earum, quae unio fuit firmata sacramento praestito eodem die super brachio Sancti Grisogoni martyris et alias res super altari in ecclesia Sanctae Barbarae, per ipsum dominum banum corporaliter, et per

Die 5. mensis martii hora tertiarum, fuit in Iadra terraemotus magnus. Die 4. mensis iunii de mane serenissima princeps et domina nostra naturalis, domina Maria regina Ungariae, liberata fuit a captivitate et exivit de castro Novigradi, in quo detinebatur; et die veneris sequentis ivi ad (civitatem) Nonam, et die crastino, die sabbati, locutus fui maiestati suae, et die lunae immediate recessi a Nona, licentiatus ab ea. Inde postea

scilicet 16. mensis ianuarii, nostri regiminis praedicti, exportatum fuit corpus dominae reginae Elizabeth, facto obsequio in ecclesia Sancti Grisogoni, in uno brigentino per mare usque in Obrovaz, et cum societate eius corporis fuerunt tres nobiles, scilicet ser Benedictus de Gallo, ser Marinus de Matafaris et ser Gregorius de Nassis. Die iovis 10. mensis februarii creatus fui procurator conventus minorum Sancti Francisci de Iadra, exeunte guardiano religioso, venerando domino fratre Benedicto, quondam Lucae

religioso, venerando domino fratre Benedicto, quondam Lucae de Iadra. Die martis 24. mensis madii, in generali consilio Iadrae in sala communitatis, exeuntibus rectoribus dominis Paulo de Georgiis, Petro de Nassis et Marino de Ginanis, in quo consilio fuerunt nobiles centum et undecim, iuravimus pacem inter nos super insertis punctis, videlicet remittere unus alteri et alter alteri omnes iniurias et offensas hactenus illatas, tendere omnes ad bonum commune et manutenere alter alterum ab omnibus volentibus

inter nos super insertis punctis, videlicet remittere unus alteri et alter alteri omnes iniurias et offensas hactenus illatas, tendere omnes ad bonum commune et manutenere alter alterum ab omnibus volentibus offendere eum et illis, ad honorem domini nostri Sigismundi Ungariae regis et dominae Mariae consortis eius. Oratores autem istius pacis fuerunt: dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Ciprianis, ser Crescius de Nassis, ser Andreas de Grisogonis et ego Paulus de Paulo, et iuravimus omnes dictam pacem super unam crucem argenteam, in qua erant certae reliquiae

die veneris immediate sequenti, remanente ibi ipso domino Paulo, inde recessi et Iadram applicui die lunae 19. mensis septembris. Die primo mensis decembris factus fui rector Iadrae una cum ser Marino de Matafaris et ser Antonio Barthulazi. Die 5. mensis decembris circa mediam noctem, fuit terraemotus magnus. 1391.

inter praedictos dominum banum et comitem, nominibus quibus supra, et nos, scilicet dominos: Gregorium de Nassis, Andream de Grisogonis et Georgium de Rosa tunc rectores, cum sex nobilibus ad haec fienda deputatis. videlicet dominis Iacobo de Raduchis, Cressole de Nassis, Simeone de Cuzilla, Marino Ginano, Cosa de Begna et me Paulo de Paulo. Die mercurii 11. mensis martii rebellaverunt nobis Pagenses et eodem die eligerunt inter se tres rectores pro regimine eorum, videlicet Dissicium, Rastigna dictum Palaz et

Die primo iunii creatus fui in rectorem Iadrae una cum ser Blasio de Soppe et ser Georgio de Zadulinis. Die martis 2. iunii, dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Nassis et Marinus de Ginano, ambasciatores ad ducale dominium Venetorum, recesserunt a Iadra. Die mercurii 29. mensis iulii recessit a Iadra ser Bandinus de (Padua), olim cancellarius Iadrae.

exeuntibus rectoribus Iadrae, ser Georgio de Zadulinis. ser Thomasio de Petrizo et me Paulo de Paulo, nos habendum (facultatem) rectorum cum quattuor adiunctis nobis per consilium secretum Iadrae, videlicet ser Crescio de Nassis, ser Andrea de Cirisogonis, ser Cosa de Begna et ser Marino de Ginano, liberavimus a carceribus domini archiepiscopi iadrensis et de eius conspectu presbyterum Bartuzium et Bartum, quos dedimus domino Paulo Michalivich vicebano. Die crastina 16. mensis iunii nos praedicti rectores et antedicti quattuor adiuncti, una cum

de Iadra depositavit, praesente comite Ioanne praedicto. 1396 Die martis 21. (28.) mensis martii, ivi pro ambasciatore communis una cum ser Marino de Ginanis Sibenicum, pro tractanda unione cum Spaleto, Tragurio et Sibenico. Die mercurii 5. mensis aprilis factus fui rector Iadrae cum ser Ioanne de Soppe et cum ser Damiano de

una cum domino Ioanne de Gara, fratre domini bani et comite Corbaviae. Die martis penultimo mensis madii secesserunt a Iadra euntes Nonam, causa ibi faciendi synodum, et cras die mercurii dominus Paulus de Georgiis, ser Marinus de Ginanis et ego Paulus, ambasciatores et syndici communitatis nostrae ivimus Nonam post dominum episcopum et comitem Ioannem de Gara, pro defendendis iuribus nostrae insulae Pagi, cum multis aliis popularibus nostris sociati. Et die sabbati in festo Sancti Ioannis

Fanfogna et cum ser Simeone de Detrico in offitium rectoratus electus. Die 8. mensis octobris incepit indulgentia de poena et culpa, prout est in ecclesia Sancti Marci Venetiis in die Ascensionis Domini, in ecclesia Sanctae Mariae presbyterorum Iadrae, ubi requiescit sanctum corpus beati Simeonis Iusti, pro reverentia ipsius corporis et in ecclesia Sanctae Anastasiae, ubi iacet eius sanctum corpus similiter, pro octo dies sequentes eo modo, quo continetur in privilegio domini papae, concesso super hoc, anno eodem;

de Paulo. Die 27. mensis novembris, exeuntibus praedictis dominis rectoribus, reposita fuerunt privilegia nostra et certa alia iura, in capsa trium clavium quae erant in volta sub campanilo monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra, quarum trium clavium iuxta partem captam in secreto consilio Iadrae unam servare debet domina abbatissa dicti monasterii, aliam unus dominorum rectorum et tertiam unus procurator communis Iadrae, ne unus sine altero et sine ipsa domina abbatissa ipsam capsam aperire

olim ser Damiani de Zadulinis, quae est in contrata Sancti Michaelis. 1398. Die primo mensis martii factus sum rector Iadrae ego Paulus de Paulo, una cum ser Marino de Ginanis et cum ser Ioanne de Fumatis. Die sabbati 9. mensis martii, regimini nostro, intromisimus abbatem Sancti Grisogoni in palatio communis, pro excessu quem fecerat eodem die contra homines regios

mea Grubula, coepit primo meam, deinde statim filiae meae Michlinae manum, in nomine Spiritus Sancti, contrahendi illud matrimonium inter praedictos ser Ioseph et dominam Michlinam. Die 12. mensis aprilis dominus Ioannes de Marino miles, ser Marinus Slovi, ser Dessa Iacobi et eiusdem mensis die 22. ser Marinus de Martino, ser Duymus Andreae, omnes de Spaleto, creati fuerunt per maius et generale consilium Iadrae, de consilio civitatis Iadrae, existentibus rectoribus Iadrae ser Marino de Ginano, ser Ioanne de Fumatis

primo meam, deinde statim filiae meae Michlinae manum, in nomine Spiritus Sancti, contrahendi illud matrimonium inter praedictos ser Ioseph et dominam Michlinam. Die 12. mensis aprilis dominus Ioannes de Marino miles, ser Marinus Slovi, ser Dessa Iacobi et eiusdem mensis die 22. ser Marinus de Martino, ser Duymus Andreae, omnes de Spaleto, creati fuerunt per maius et generale consilium Iadrae, de consilio civitatis Iadrae, existentibus rectoribus Iadrae ser Marino de Ginano, ser Ioanne de Fumatis et me Paulo de

nomine Spiritus Sancti, contrahendi illud matrimonium inter praedictos ser Ioseph et dominam Michlinam. Die 12. mensis aprilis dominus Ioannes de Marino miles, ser Marinus Slovi, ser Dessa Iacobi et eiusdem mensis die 22. ser Marinus de Martino, ser Duymus Andreae, omnes de Spaleto, creati fuerunt per maius et generale consilium Iadrae, de consilio civitatis Iadrae, existentibus rectoribus Iadrae ser Marino de Ginano, ser Ioanne de Fumatis et me Paulo de Paulo, licet supradictus ser eodem regimine nostro, de

mensis aprilis dominus Ioannes de Marino miles, ser Marinus Slovi, ser Dessa Iacobi et eiusdem mensis die 22. ser Marinus de Martino, ser Duymus Andreae, omnes de Spaleto, creati fuerunt per maius et generale consilium Iadrae, de consilio civitatis Iadrae, existentibus rectoribus Iadrae ser Marino de Ginano, ser Ioanne de Fumatis et me Paulo de Paulo, licet supradictus ser eodem regimine nostro, de eodem consilio, aliquibus diebus per consilium sapientum ceatus fuerit . Die martis 7. mensis

eadem nocte fuerunt interfecti quattuor de familia Communis et hoc fuit 26. mensis iunii, nocte, ut praedicitur. Sequenti die hora, quasi matutina, tunc etiam fuit vulneratus letaliter unus nobilium qui vocatur Marcus filius ser Petri dicti Pecira et alius nomine Marinus Gavazulich similiter vulneratus extitit cum sagitta ab arcu; ceteri autem nobilium quidam absconderunt se et quidam etiam extra fugierunt Tragurium per moenia civitatis efumsantes se. Cras vero die iovis 27. dicti mensis iunii, quadraginta octo de

praedicti Thomae, causa interficiendi eos statim; et die veneris 28. iunii exeunte, et nocte quasi media iam elapsa, ad auroram sabbati, in quadam parte praedictum Thomam Dobruli invenientes, mox interfecerunt ipsum, nec suum scelus confiteri permittentes, quem Marinus vocatus Casciota ense proprio primus sauciavit, postmodum quidam familiares domini archiepiscopi et similiter omnes qui ibi venerant; quo interfecto, sustulerunt pecuniam quae erat apud eum, ut fertur ducatorum duo milia trecentum, et suum cadaver ad maius dedecus suum et suorum ad forum

cum lutamine illud cooperientes, quodque iam quarta die permiserunt suis inde extractum sepeliri in monumento eius. Consiliarii vero facti per eos sunt hi: Bernardus Clerius Perusinus, filius eius, Bartholomaeus etiam nepos eius, Marcus Crisani, Crisan filius dicti Marci Crisani, Nicolaus et Marinus filii Bercich, Ioannes Ioannis de Bononia, Mladinus recevo de Tragurio, Dominicus Mlinich, Daniel Barbanus et filius eiusdem Danielis, Petrulus Satnich, Franciscus et Nicolaus eiusdem Petruli nepotes, duo Natalichi, Dominicus Prodanicus Bergomensis, Dominicus filius Marci

Barbanus et filius eiusdem Danielis, Petrulus Satnich, Franciscus et Nicolaus eiusdem Petruli nepotes, duo Natalichi, Dominicus Prodanicus Bergomensis, Dominicus filius Marci Barberii, Laurentius Cyma, Bosichius de Saxis, Bernardus et Stephanus Barcich, Blasius Radoscevich, Antonius Stanich, Marinus Radosunich, Nicolaus et Georgius Derchevich, Franciscus et Nicolaus Pocoavancich, Georgius Prodassich, Nicolaus Gavranich et Nicolaus Supernich: Duymus Zaneri, qui huius sceleris primus auctor erat, poenitens eum tot malorum fuisset causa, fugit Sibenicum et ibi mortuus est. Principales

de Zadulinis miles, dominus Tibaldus de Nassis legum doctor, ser Andreas quondam Nicolai de Grisogonis, Ser Simon Detrici et ego Paulus de Paulo, cui fuit commissum de receptatione et convocatione praedicti principis, qui ea descendens, introivit civitatem et audita missa in ecclesia Sanctae Mariac maioris super altare Sancti Simeonis, ascendes galeam, recessit a portu. Die dominico 22. mensis decembris applicuit ad portum Iadrae una chocha et introivit illum de licentia regiminis.

Dragani et ser Paulum Petrovich. Die iovis penultimo mensis aprilis, ser Ioannes Naplavich iudex et ego comes ivimus ad protomagistrum Sibenici, ad locum ubi debet esse iactus ultra scriptus, et misimus signaculos in mari, inter quos iactari debent lapides et proiectus. Die veneris 7. mensis madii, applicuerunt Sibenicum cum una galeotta iadrensi, in qua erat patronus ser Marcus de Pomo, ser Damianus de Nassis et ser Andreas Nicolai de

eum Iadram, ne deterius contigeret dicta occasione, cui dedi de pecunia mea, quando recessit, libras solidos octo. Die lunae 23. mensis augusti recessi a Sibenico et ivi Tragurium et venit in societate mea ser Daniel Marini, ser Ioannes Naplavich et ser Nicolaus Dissote. Die iovis 26. praedicti mensis augusti, pervenimus in Tragurium. Die sabbati 2. mensis octobris,

quondam ser Petri de Zegis dicti Scilociach, ser Iacobus Sciobote, Thomas Zore filius Marmaz, Vitus Mazardich et Paparocich; et Augustinus quondam ser Nicolae Avelini, per Spalatenses a manu salva in civitate Spaleti fuit trucidatus et deinde pro maiori contemptu submersus in mari prope civitatem. Die iovis 2. mensis decembris, comes Nicolaus, filius quondam domini comitis Anz, applicuit Iadram, veniens per terram bene cum centum equitibus, cum quo fuerunt plures nobiles Chroatiae, inter quos

mihi loqui per ipsum dominem vicecomitem pro factis meis, videlicet requirens me in suum consiliarium et die crastina, scilicet die veneris ante prandium secessit a Iadra. Die 3. mensis decembris ser Andreas Mazoy, ser Nicola Maricich et Iusca Petracchis, nobiles cives spalatenses, ac ser Stipe Petri Zegis, nobilis civis traguriensis, qui eodem die intraverunt cum multis equitibus Chroatorum, videlicet Cetinae, Clissii et aliis Dalmatis, videlicet Sibenicensibus, inter quos fuerunt ser Ioannes Miscich, ser Georgius

vice-bano Harvoy et ser Aloysio de Matafaris, transiverunt versus Bihachium. Eodem die dominus Paulus Bisseno, noviter creatus per Ungaros banus Chroatiae, per gentes Harvoye ductus fuit captivus Iadram et datus in manus domini capitanei praedicti. Venerabilis domina soror Mariza, quondam ser Crescii de Zadulinis, nobilis civis Iadrae, die dominico 18. mensis februarii disponsata et annullata fuit in abbatissam monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra. Die sabbati 10.

Iadram et datus in manus domini capitanei praedicti. Venerabilis domina soror Mariza, quondam ser Crescii de Zadulinis, nobilis civis Iadrae, die dominico 18. mensis februarii disponsata et annullata fuit in abbatissam monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra. Die sabbati 10. mensis martii ultrascriptus dominus abbas Rogove cum duobus nobilibus una cum domino duce Trojae, scilicet domino Perecto, et cum nostris ambasciatoribus, scilicet domino Iacobo de

Arbi, in quo introitu interfecti fuerunt ser Damianus et ser Stephanus de Dominis, ser Nicolaus de Zaro, eius filius adhuc puer mortaliter fuit vulneratus; interfectus etiam fuit quidam presbyter Lucas de Tragurio, et quidam popularis, propter metum credens natando aufugere, submersus est in mari. Die dominica immediate sequenti, turris magna quae tenebatur pro domino nostro rege a gente sua, eisdem intrantibus reddidit se et die veneris de sero galeotta nostra, quae fuit Pagensium, sub patronatu domini Francisci

hyeme fuerunt maxime siccitates, ita quod de aqua in puteis vix poterat reperiri, venti septentrionales a festo Sanctae Luciae de mense decembris quasi per dies centum cum asperrimis frigoribus et insuetis continuo viguerunt profundissimae nives, glacies grossissimae et latae in montibus et apud maritima, ita ut multi portus et littora satis large congelata fuerunt per insulas nostras et iuxta civitatem, propter quod multi parvulorum piscium in mari natantes mortui inveniebantur a piscatoribus, aucupes etiam capiebant ranunculas paucas cum digitis sive pedibus desiccatis frigore et gelu

per dies centum cum asperrimis frigoribus et insuetis continuo viguerunt profundissimae nives, glacies grossissimae et latae in montibus et apud maritima, ita ut multi portus et littora satis large congelata fuerunt per insulas nostras et iuxta civitatem, propter quod multi parvulorum piscium in mari natantes mortui inveniebantur a piscatoribus, aucupes etiam capiebant ranunculas paucas cum digitis sive pedibus desiccatis frigore et gelu maximo, et inde circa finem mensis martii proxime sequentis, cecidit quaedam caligo in partibus istis, et tunc immediate et quasi eodem die apud nos multi

Petrus vir Milize servitialis meae, de sera, per quosdam Vlacorum, dum solus pergeret ad molendina, mortaliter super caput vulneratus et multis vulneribus per totam personam peremptus fuit ut die veneris eiusdem mensis 25. sepultus fuit apud ecclesiam Sanctae Mariae presbyterorum. Die martis 21. mensis iunii consecrata fuit ecclesia Sancti Grisogoni de Iadra. Die sabbati 25. mensis iunii, in aurora, fuit valde

iulii proxime sequentis, filius ser Budoli de Rusco vulneravit cum gladio sub barba Ioannem de Casol cancellarium Iadrae. Die martis mensis augusti, electus et constitutus fui procurator monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra. Notarius (extitit) Theodorus de Prandino. 1408. Die 8. mensis aprilis Sibenico fuit magnus ignis, ita quod multae domus

gloriosae Virginis, cum imagine Gabrielis archangeli fuerunt portatae in ecclesia fratrum minorum cum maxima solemnitate et comitata domino archiepiscopo, omni clero, rectoribus, militibus et nobilibus multis civibus et forensibus ac popularibus dominabus et foeminis puellis, virginibus et maritatis, cum magnis cautionibus ecclesiasticis et musicis instrumentis et cum multa effusione lachrymarum pro devotione, ubi consecratae fuerunt per dominum archiepiscopum cum solemnitate missarum, quo die idem Francolus magnum fecit et solemne convivium nuptiarum ad instar ipsius beatae Virginis

extant reliquiae moenium, turrium ris inscriptiones et alia signa eius magnificentiae. Usque ad haec tempora hi nobiles eam deplorant et ob id et alia damna Narentanos freguenter latrones et maledictos vocant. At illi nobiles cives post destructionem civitatis convenerunt ad oram maritimam, vulgo Splagiam, versus insulam Pharam, et ibi ob defensionem sui construxerunt quoddam oppidum et castellum, ubi nunc est S. Maria de Bolo. Sed et illic non fuerunt securi, quia de repente fuerunt aggressi a quibusdam barbaris piratis ex partibus orientalibus. Perterriti cives ad montes

eam deplorant et ob id et alia damna Narentanos freguenter latrones et maledictos vocant. At illi nobiles cives post destructionem civitatis convenerunt ad oram maritimam, vulgo Splagiam, versus insulam Pharam, et ibi ob defensionem sui construxerunt quoddam oppidum et castellum, ubi nunc est S. Maria de Bolo. Sed et illic non fuerunt securi, quia de repente fuerunt aggressi a quibusdam barbaris piratis ex partibus orientalibus. Perterriti cives ad montes profugerunt, et barbari ingressi in oppidum domos spoliaverunt et destruentes moenia, igne etiam omnia consumaverunt. Tunc cives

diuae recordationis uiri prestantissimi Raymundi et de insula Maioricarum caelitus infusae scientiae documenta seminare desiderat; dumque hanc artem multis praelatis, religiosis uiris, doctoribus et scientificis in celebri studio Paduano limpidissime legisset, ad hunc maris Adriaci sinum pervenit gloriosum, ubi per tres quasi menses multos viros religione scientia ac nobilitate claros habuit auditores. Nempe, mi dilectissime Baptista, cum perspicacissimae artis praecepta et methodos, cum huius uiri acumina perspiciens admiransque magnopere

1.92.6  Sirius Arcturo si coeunte micet. 93. OPTAT COITUM PUELLAE
1.93.1  Agnes, da mihi, quod tuo marito;
1.93.2  Quodsi des, tamen inde nil peribit.
1.93.3  Ambos quod pariter datum iuvabit,
1.93.4  Ad quod vos opifex Deus creavit,

sumo togam nucibus. 107. DE PORCIA
1.107.1  Sic ait, ardentes haurit dum Porcia prunas:
1.107.2  Vos, venerande parens, care marite, sequor. 108. IN BLASIUM POMILIONEM
1.108.1  Pomilio Blasi, cum te mirantia spectant
1.108.2  Lumina, succendit protinus ira

1.113.3  Lascivam aestiva nactus qui nocte puellam,
1.113.4  Nil putat esse vices continuare novem.
1.113.5  Idem septenos discidit ut inguine culos,
1.113.6  Quae fecit maribus, sustinet ipse libens.
1.113.7  Ergo, vera licet nobis si dicere: non est,
1.113.8  Non est hic Ursus, Rufe; quid ergo? lepus.

nunc, Carole, culpo;
1.131.6  Non ego, sed tempus dixerat illa tibi. 132. IN PRISCAM
1.132.1  Quid tibi cum claudo, dicebam, Prisca, marito?
1.132.2  Optimus est claudus, Prisca, fututor, ait. 133. DE AMORE SUO IN LEDAM PUELLAM
1.133.1  Flava Cupidineis laesit me

medium praecidis opus? quid inepta repugnas?
1.255.10  Expecta, nondum, Lucia, defutui. 256. AD ANTONIUM MARIAM
1.256.1  Sensimus, Antoni, Romanam pergis ad urbem,
1.256.2  Felices, dextro sidere carpe, vias.
1.256.3  Sed quoniam Romae pollet tua plurima virtus,

illi visas, toties hic contudit Alpes,
1.297.6  Vecta illi caesis, nulla carina, iugis.
1.297.7  Illum unus Sicula, superatum depulit unda,
1.297.8  Parvus adhuc toto luserat iste mari.
1.297.9  Ille Syracusas trinis vix cepit in annis,
1.297.10  Verona huic trinos ante recepta dies.
1.297.11  Ille egit vetitos Albano in monte triumphos,

1.318.7   Extinctum cuncti flerunt; nam comis in omnes,
1.318.8  Iustitiae salva sed gravitate, fuit. 319. EPITAPHIUM IN ANDREAM MARIONUM SOPHISTAM
1.319.1  Quisquis ad hoc rigidum, flectis tua lumina, saxum,
1.319.2  Perlege flebilibus, carmina scripta,
1.319.3   notis. Andreas parva, iacet hac Marionus, in urna,

EPITAPHIUM IN ANDREAM MARIONUM SOPHISTAM
1.319.1  Quisquis ad hoc rigidum, flectis tua lumina, saxum,
1.319.2  Perlege flebilibus, carmina scripta,
1.319.3   notis. Andreas parva, iacet hac Marionus, in urna,
1.319.4  Qui doctor Logicae maximus artis erat.
1.319.5   Vincere sed duram, nequiere sophismata, mortem,
1.319.6  Quis fertur reliquos exsuperasse viros.

375. CONQUERITUR DE MORA REGIS MATTHIAE IN MOLDAVIA
2.14.1  Sarmatici montes, et vos septemplicis Istri
2.14.2  Caerulea Euxino cornua mixta mari,
2.14.3  Ac tu Romanis olim possessa colonis,
2.14.4  Sed iam corrupto, barbara terra, sono;
2.14.5  Quid dominum lentis longe retinetis in armis?

2.79.3  Rettulit hoc domino, fusis, sua turma, Valachis,
2.79.4  Devota templis obtulit ille manu. 441. DE SIGNIS, QUAE MOLDAVIS EREPTA IN TEMPLO BEATAE MARIAE VIRGINIS BUDAE SUSPENDEBANTUR
2.80.1  Rex, tibi, Matthias, haec signa, puerpera Virgo,
2.80.2  Moldavis forti, nuper ademta, manu.
2.80.3   Quae modo barbaricas duxere in bella

fuit mortis Deianira malae.
3.3.57  At non esse tuam tam prava mente puellam,
3.3.58  Et bene te mores nosse, loquere, probos.
3.3.59  Non erat Aeolidae coniux suspecta marito,
3.3.60  Induit arma tamen proditione sua.
3.3.61  Nec te securum tanto in discrimine praesta,
3.3.62  Nec nimium dominae credulus esse velis.

3.11.121  Assentando quidem nam cur ego vener amorem,
3.11.122  Si me plus oculis, diligit ipse, suis? 12. AD ANTONIUM MARIAM, DE CONIUGE DUCENDA
3.12.1  En novus ad nostras perfertur nuntius aures,
3.12.2  Te studium sacris applicuisse toris.
3.12.3   Gaudeo, et hoc coeptum ne mens tua deserat, hortor,

turba verenda, chori;
3.15.3   Huc potius roseo redimitus tempora vinclo,
3.15.4  Legitimas dextra concutiente faces,
3.15.5  Huc ades, et taedis faveas, Hymenaee, maritis,
3.15.6  Haec est tutelae, subdita cura, tuae.
3.15.7  Tu mea plectra move, dignis ut versibus aequem,
3.15.8  Sponsorum laudes, tu mea plectra move.

Superos merito proxime, postque duces.
3.17.7   Quem si consilio mortales ante putabam
3.17.8  Vincere; nunc ipsis praefero iure Deis,
3.17.9  Quod talem natae delegeris ipse maritum,
3.17.10  Quo te non poterat dignior esse gener.
3.17.11  Ipse est en Salomon, quem praesto hic stare videtis,
3.17.12  Cui semper cordi est intemerata fides.

scopuli, non si currentem forte carinam
3.18.18  In media teneat parva echeneis aqua;
3.18.19  Vel meus optatas uncus mordebit arenas,
3.18.20  Vel moriar vasto piscibus esca mari.
3.18.21  At tu, quae populos populis, humana supernis
3.18.22  Concilias, cuius vis elementa fovet,
3.18.23  Sive Cleonaeos ne tentet Scorpius ungues,

manent alio praemia si qua pios.
4.5.155  Vixisti innocue, coluisti labe remota,
4.5.156  Officiis homines, religione Deum.
4.5.157  Incolumi sane fueris quam fida marito,
4.5.158  Declarat viduae non repetitus Hymen.
4.5.159  Mansisti caelebs dum vertens saecula Titan,
4.5.160  Iungeret autumnis, lustra quaterna, tribus.

perhibent te sumere vultus?
4.6.106  Fallor, an idcirco trina figura tua est?
4.6.107  Nunc Styga Persephone celebras, et foedere certo
4.6.108  Tempora maternis aequa maritus habet.
4.6.109  Nec (vatum ut fingunt mendacia) rapta fuisti,
4.6.110  Sponte rapi voluit si qua redire negat.
4.6.111  Nunc specie Phoebes tacitum metiris Olympum,

Genuae discordis, alumni,
4.7.138  Oppida sunt Tuscis, libera multa, plagis.
4.7.139  Sunt Veneti, dominos gens aequatura Quirites,
4.7.140  Unde volant toto, rostra Liburna, mari.
4.7.141  Est illic, veteris retinet qui frena Tarenti,
4.7.142  Est magni Alfonsi regia progenies.
4.7.143  Est pater ille Pius, rerum cui summa potestas,

cuiquam studium varios contundere succos,
4.8.18  Ulcus et artifici persecuisse manu.
4.8.19  Necdum etiam pressae redolenti merce carinae,
4.8.20  Portabant rubri, quod creat ora, maris.
4.8.21  Vita rudis, sed sospes erat, nec tabida pestis,
4.8.22  Angustum fati praecipitabat iter.
4.8.23  Sera sed annosae, cum venerat hora, senectae,

4.10.81  Fraude nec audaci magnum sopire Tonantem,
4.10.82  Iunonis toties quod meruere preces.
4.10.83  Vel cum decepto Tirynthia vela vela: tela Basel marito,
4.10.84  Egit ab Iliacis litora Coa vadis;
4.10.85  Vel cum cedentes Phrygibus miserata Pelasgos,
4.10.86  Callida in Idaeis rupibus accubuit.

et, hoc, inquit, vertice tutus ero.
4.12.53  Parva mora est, et parte omni surgentibus undis,
4.12.54  Nec, stet ubi, nec, quo progrediatur, habet.
4.12.55  Iam Savus et Marisus, iam Dravus et ipse Tibiscus,
4.12.56  Inter et Arctoas, maximus Hister, aquas;
4.12.57  Terrarum quamvis longo discrimine distent,
4.12.58  Confusis, inter se coïere,

Ogygio est aliud nec Graecia regno,
4.12.64  Inachiae si quid credimus historiae.
4.12.65  Tale fuit Latium tunc, cum superantibus Umbris,
4.12.66  Ausoniam gemini, condidit unda, maris.
4.12.67  Nimirum natura suas praepostera leges
4.12.68  Vertit, et autumnus veris ademit opus.
4.12.69  Vere tument amnes, et per montana voluti,

DE PERDENDO HOMINUM GENERE; QUOS TANDEM BEATA VIRGO EXORAT
4.15.1  Sederat omnipotens, medio sublimis Olympo,
4.15.2  Subdideratque oculis, condita cuncta, suis.
4.15.3   Lustrabat tractusque maris, terrasque patentes,
4.15.4  Quicquid et astriferi clauditur axe poli.
4.15.5   Paulatimque hominum defixit lumina rebus,
4.15.6  Ut studia humani cerneret ingenii;

duximus. Satis ne igitur iusti doloris occurit? Quandoquidem nullum adversum nos praetermissum est crudelitatis genus, et nullum est satis, sive vincamus, sive victi simus: hostis semper instat, utpote, qui maioribus prope adversus nos odiis certat, quam viribus. Nunc quoque hostis ipse, terra, marique magno exercitu, magna mercede coemto, magis supplicium de nobis quam victoriam quaerit, cuius vicinis insultibus citati ad bellum, ne tot malis adderetur culpa, exspectatum hostem adire magis, quam morando adiri statuimus; inferre, ut non patiamur, bella rati. Satis habeamus, vidisse tot

Jovanović 2013-01-06 Prva TEI XML verzija. Non admiretur celsitudo tua, Illustrissime Princeps, 48 nos, qui longis et maritimis navigationibus ab huiusmodi officio et munere legationis excusamur, huc in praesentia accesserimus de tua felici creatione 49 facturos. Juvat enim nos, sicut et multa alia, ita et nos munus, haud omnino debitum, libere et gratis

tum nostra 48 49 Fortasse quod Fortasse orationem vel gratulationem singularis observantia in Senatum Venetum, quo gratius offitium suum redderet, discrimina maris et minas hiemis penitus contempsit. Impulit nos insuper eadem causa, que et omnes alios qui huc accessere, gratificandi sed munus nec deterrere potuit quod alios forte impedire potuisset; nam ut est in quodam trito veteri proverbio: Quis laudabit patrem

et omnes alios qui huc accessere, gratificandi sed munus nec deterrere potuit quod alios forte impedire potuisset; nam ut est in quodam trito veteri proverbio: Quis laudabit patrem nisi probi liberi? Accedit huc pecculiare vinculum quo astricti sumus Maripetrorum vi familie, ob insignem memoriam generosi illius viri Nicolai Maripetri quondam pretoris nostri, immo parentis optime meriti ac protectoris beneficii. Quippe tibique, 50 ob praecipuam existimationem que de illo viro habebatur in vita, hos

potuit quod alios forte impedire potuisset; nam ut est in quodam trito veteri proverbio: Quis laudabit patrem nisi probi liberi? Accedit huc pecculiare vinculum quo astricti sumus Maripetrorum vi familie, ob insignem memoriam generosi illius viri Nicolai Maripetri quondam pretoris nostri, immo parentis optime meriti ac protectoris beneficii. Quippe tibique, 50 ob praecipuam existimationem que de illo viro habebatur in vita, hos ipsos honores deferri oportere sperabamus. At tum volente Deo spes de illo prius

justiciam, integritatem, equitatem, a qua boni viri et sunt et nominantur, patefecere et patefactam iam extullere, ut nichil supra. Gloriosum quidem est tantum principem decorum 58 nomen Pascalem sortitum esse, et agnomen quod imperium maris protendit et insigne quod alam imperii, et genus praeclarum et formam maiestate dignam que virtutem gratiorem reddit, ut nil penitus a tanto ac felicissimo principatu videatur discrepare. Multa quidem et alia que ad tumulum felicitatis tue potuissent pertinere, et que

Iusticiam se contulisse. O divinam urbem, que sicuti deos alienos ita et servitutem penitus ignoravit nec non 66 sola inter alias libera censetur! Que non parere, sed imperare, non accipere leges, sed aliis imponere et decreta dare didicit! Regina maris in mari sedens longe lateque diffusa, ad imperium et ad Christiane professionis propugnaculum divinitus destinata! Justicie unicum exemplum et virtutum specimen singulare, cuius nedum iusticiam potentiamque timent universi sed etiam admodum ius 67 tremunt

se contulisse. O divinam urbem, que sicuti deos alienos ita et servitutem penitus ignoravit nec non 66 sola inter alias libera censetur! Que non parere, sed imperare, non accipere leges, sed aliis imponere et decreta dare didicit! Regina maris in mari sedens longe lateque diffusa, ad imperium et ad Christiane professionis propugnaculum divinitus destinata! Justicie unicum exemplum et virtutum specimen singulare, cuius nedum iusticiam potentiamque timent universi sed etiam admodum ius 67 tremunt transcendens

viris amplissimi magistratus. Letetur igitur hic praeclarissimus senatus, qui praestantissimum et dignissimum principem fecit, letentur omnes huic imperio subiecti quibus obtigit a justissimo integerimoque principe moderari. Letentur omnes Cristicole, qui terra marique sub umbra ac spe tanti protectoris secure quiescunt. Letetur et ipse princeps, magis atque magis qui tanta potitus gloria suorum praeclarissimorum facinorum iam premium tulit et fruitur dignitate sua, quam non ambiendo quesivit sed vigilando, laborando et bene beateque vivendo.

quam auctoritatis virum, denique maiores civitatis, postremo universos alios ordines eius qui semper in fide et offitio huius imperii permansere. Eos oro, Illustrissime Princeps, suscipias more maiorum et iura eorum deffendas, serves et amplifices, qui sepius pro nomine Veneto terra marique strenue 72 73 74 75 76 77 Soli insignia: sola insigna Fortasse unius est Grecia (in margine): gratia (gra) Ulti: utiti Tum demum: eum temum(?) Marcum: Marcus pugnantes sanguinem suum effudere.

amplitudine huius imperii facultates fortunasque nostras exponentes, quandoquidem beneficencia vestra et solum imperio vestro aucta, 79 ampliata et exornata sunt. Generosi artium doctoris domini Ambroxii Michete Dalmate legati Sibinicensis ad Pasqualem Maripetrum illustrissimum Venetum ducem oratio congratulatoria. Dicta in Ducali palatio die Mercurii primo Februarii MCCCCLVIII, indicione VI. 78 79

fac praetereas. Illud iam nunc tecum paciscor, ut reduci tibi, post aliquantam domi morulam, Pannonia sit Corcyra, ego Alcinous. Eritne unquam ille dies, quo nos omnes ab ore tuo pendebimus, et mirabimur narrantem,
Oceani monstra, et iuvenes vidisse marinos?
ac longe Calpe relicta,
Audisse Herculeo stridentem gurgite Solem?
Quanto Delphinis Balaena Britannica maior? Tu loqueris quicquid voles, nos omnia credemus. Vnum te rogamus, ut si quid nobis dignum usquam

lector A2 in marg. quam quam] corr. lector A1 ex quod usitato uocabulo ecclesiam appellamus. Soli quippe Simoni dictum est: Tu es es] correxi ex est. Petrus, et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam, quam Matthaeus in medio maris positam uariis exagitari fluctibus iure describit, quoniam diuinae iustitiae sectatores in periculosissimo huius mundi pelago sitos necesse est, et uitiorum aestibus et domesticorum externorumque hostium diuersis insidiis ac insultibus fatigari. Neque id dormiente Deo, ut quidam

“Deus non punit bis in id ipsum”, quomodo ergo hoc stabit, si tamen ob unam noxam peccatores et praesentibus et futuris affligerentur flagris? Cuius contrarium et Hieronymus sensisse uidetur, qui illam Hieremiae tractans imprecationem ait: Quod genus humanum diluuio, Sodomitas igne, Aegyptios mari, Israelitas in eremo perdidit, scitote igitur ideo temporaliter pro peccatis punisse, ne in aeternum puniret, quia non iudicabit iudicabit] corr. lector A1 ex iudicabat Deus bis in id ipsum. Qui ergo puniti sunt postea non punientur; alioquin mentiretur

malum fuit, quin ex ipso multo maius eliciatur bonum. Callet enim oppido sapientissimus artifex etiam ex spinis rosas colligere. Quantos enim grauia exempla in Anthiochum, Herodem, Neronemque diuinitus edita a crudelitate sanguinis humani prohibuerunt! Quantos plaga Adam, Chore, Dathan, Abiron, Mariae sororis Moysi ab inuidia temperauit! Quantos in regem Naboth Hiezrahelitam, Hiezrahelitam] correxi ex Iezi Simonem, Ananiam et Saffiram uxorem eius animaduersio aliena non modo non rapere, sed sua quoque auidius non retinere edocuit! Quantos castiores

posse et nobis quod legentes intelligimus et quo perlegentes docti eruditique dicimur. O munus deorum, o beneficium inmortale fęlicissimique sudores, quibus nihil incassum umquam fuit. Ipsi nanque solis et lunę cursum, rationem planetarum, signorum ordinem, stellarum numerum, latitudinem terrę, maris profunditatem, revolutionem cęlorum, inclinationes hominum, herbarum virtutes, egritudinum curas, scientiarum omnium dignitates, hystorias bene gestarum rerum, magnatum ac principum vitas, mores hominum et servandę sanitatis ac religionis ritus diligentissime

apud senatum et rem publicam vestram floruerunt et ipsę leges et earum magistratus, ut tandem vos in hoc omnium regionum populos antecesisse- vera celerque fama est- non ambigo. Quam ob rem, cum semel inter tot tantas variasque ętatis nostrę navigationes assiduosque tranandi maris transitus in violentas quorundam navigantium manus incidissem, quam fragili consuetudine rusticitati deperditorum hominum facile confidimus, agnovi, quibus adeo caram vitam tam temerarie inconsultoque committimus, qui non solum in rerum agnoscendarum, que tabachis etiam, ut nautarum terminis

eventus, cumque cernerem eam disciplinam admodum necessariam et ad negociationes et rerum publicarum statum ac vitam oportunissimam, quę nullę essent si navigatio de medio tolleretur, ut in primis ętatibus sua quisque , ut ait trogicus, norat maria 1 1 Sen. Phaedr. 531 et in propriis littoribus sepelliebantur. Magnorum siquidem animorum est multas vidisse terras et diversos homminum mores, multos domasse populos diversisque provinciis leges

vidisse terras et diversos homminum mores, multos domasse populos diversisque provinciis leges dedisse et ab eis annua tributa reperisse. Committendam litteris eiusdem navigationis disciplinam instituimus vobisque eam destinare curavimus, serenissime dux et inclite senatus, vobis, inquam, quibus maritimarum rerum cura omnis et dominium est, ita ut Veneti maris domini merito nuncupemini mareque undique vestrum est. Quę enim civitas unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui

populos diversisque provinciis leges dedisse et ab eis annua tributa reperisse. Committendam litteris eiusdem navigationis disciplinam instituimus vobisque eam destinare curavimus, serenissime dux et inclite senatus, vobis, inquam, quibus maritimarum rerum cura omnis et dominium est, ita ut Veneti maris domini merito nuncupemini mareque undique vestrum est. Quę enim civitas unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut

rerum cura omnis et dominium est, ita ut Veneti maris domini merito nuncupemini mareque undique vestrum est. Quę enim civitas unquam antea fuit post inclinatam, ne iam dicam extinctamque Atheniensium urbem, quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut Ethodorum, quorum usque ad Romanos disciplina navalis et gloria remansit, aut Romanorum- quę gloriose nomen invictum ita uti vestra gloriosissima civitas in mari triumphando servavit. Adeo non solum infestos et contra quos arma classesque instituistis

quę satis late quondam mare tenuisse dicitur- aut Carthaginensium, qui permultum classe maritimisque rebus valuerunt, aut Ethodorum, quorum usque ad Romanos disciplina navalis et gloria remansit, aut Romanorum- quę gloriose nomen invictum ita uti vestra gloriosissima civitas in mari triumphando servavit. Adeo non solum infestos et contra quos arma classesque instituistis ruinę dedistis, verum etiam nomen vestrum a prędonibus ita timetur, ut non solum Italię oram imo totum fere Occeanum tute navigatis. Recte enim ad eos unamquamque disciplinam ac leges edi oportere

timetur, ut non solum Italię oram imo totum fere Occeanum tute navigatis. Recte enim ad eos unamquamque disciplinam ac leges edi oportere existimavimus, qui eiusmodi studiorum oblectari solent. Vobis itaque id operis dedicandum inprimis censeo, non tanquam rerum maritimarum ignaris sed ad viros qui rerum terra marique bene gestarum instituti sunt navigationisque scientia pręditi, ut, quę alii bene honesteque gesserunt, probe cognoscere et eque iudicare possitis. Quo fit, ut ea, quę conscribere institui, iam multo ante vobis excogitata et penitus cognita

Occeanum tute navigatis. Recte enim ad eos unamquamque disciplinam ac leges edi oportere existimavimus, qui eiusmodi studiorum oblectari solent. Vobis itaque id operis dedicandum inprimis censeo, non tanquam rerum maritimarum ignaris sed ad viros qui rerum terra marique bene gestarum instituti sunt navigationisque scientia pręditi, ut, quę alii bene honesteque gesserunt, probe cognoscere et eque iudicare possitis. Quo fit, ut ea, quę conscribere institui, iam multo ante vobis excogitata et penitus cognita esse non dubito. Non tamen ob id ipsum terrear,

idoneus ipse existimer qui oratione amplectar. Quis est, inquam, tam ebetis ingenii et immemor, qui delirans dignitatem gloriamque nominis vestri existimare non debeat virtutumque ac morum quin immo legum vestrarum non magni faciat ordines. Quare, ducum inclite gloriosissimeque senatus, hanc maritimam institutionem vobis caram accipite oro, vulgari tamen idiomate conscriptam, ut ob dignitatem ac gloriam nominis vestri illi etiam discant, quibus est solum materna lingua communis, quorum potior est numerus. Sed iam ipsam navigationem seriosius audiamus.

quidem
an sum percupidus te. Longo tempore uixi
a te, luce mea, dissociatus enim.
An dolor et morbi grauuiter quos passa fuisti
te reddunt quod sis carior inde mihi,
Ac uelut alba dies in noctem uertitur atram,
cum uenit ex alto sceua procella mari,
insurgunt tenebrae, uentorum magna furit uis,
mixtaque cum crebro fulgure grando ruit,
at postquam boreas incumbit pulsu ab antro
Aeolio, tum nox atra repente fugit
Sol redit et radiis armatis undique terram
illustrans subito cuncta serena

mea dulcis alumna,
cara prius fueras, at modo immo magis
En semel atque iterum flectis mea lumina tectis
nec possis oculos persatiare meos.
Est opere pretium sic te spectare locatam
et modo mirari, qualiter ipsa mones.
Te uaga percurrens circumfluit unda marina,
ne prope te veniat barbarus hostis equo.
Te pons a dextra levi de marmore ductus
te quoque planities lata decorat ibi.
Illic circumstans ortorum copia magna
herbarum uario semper odore uirent,
desuper est campus famosus nectare

his uerbis: An ego sola meum ius exercere prohibeor? Licet caelo proferre lucidos dies eosdemque tenebrosis condere noctibus: licet anno uultum terrae nunc floribus frugibusque redimere, nunc imbribus frigoribusque confundere: ius est mari nunc strato aequore blandiri, nunc procellis ac fluctibus inhorrescere. Num nos ad constantiam nostris moribus alienam inexpleta cupiditas hominum alligabit? Haec nostra uis est, hunc continuum ludimus ludum: rotam uolubili rota uersamus,

et alia similia, quae superius adduximus, ex conditione humana sumpta. Huc et illud spectat Hieronymi ad Heliodorum episcopum: Xerxes ille rex potentissimus qui subuertit montes, maria constrauit, cum de sublimi loco infinitam hominum multitudinem et innumerabilem uidisset exercitum flesse dicitur quod post centum annos nullus eorum, quos tunc cernebat, superfuturus esset. O si possemus in talem ascendere speculam de qua

Quo carmine uide quaeso quam prudenter uxoris aerumnas leuat atque ad alias etiam grauiores fortiter ferendos scite armat, declarando ex his ipsius calamitatibus amplissimam dari materiam, in qua uirtus eius cognoscatur eluceatque si casibus mariti non frangatur; quin immo ipsi in tantis necessitatibus constituto operam suam uiriliter nauare non cessauerit. Sic et nos mulieri uiro suo orbatae aut filio, cui parens ademptus est, dicere consueuimus: "Venit tempus in quo

per tolerantiam malorum potissimam uirtutum fortitudinem acquirat. Quam procul dubio nemo umquam nisi multis grauioribus perpessis malis assequi potuit. Vnde Seneca recte aegrotum est consolatus dicens: Non in mari tantum aut in proelio uir fortis apparet; exhibetur et in lectulo uirtus. Nec te moueat quod uirtus tua in obscuro degit nec per ora populi uolitet;

est etiam, quamuis sit amarum, quod lucrum parit et cum laetitia maiore sumendum quicquid ampliorem potest generare mercedem. Nec congestio laboris euitanda est quae est augumentatio commodorum. Sic namque negotiator amplioris quaestus cura nec maria pertimescit nec terrena discrimina, quae interdum etiam causae solent esse damnorum, et propter maioris lucri spem nauigationis et peregrinationis incommoda libenter assumit. Quia quamuis magnus, facile contemnitur labor ubi non tam

quem dudum ut hominem persequebatur. Denique nullum est calamitatis genus quod diuina maiestas summa ratione non distribuat atque alios uerberibus emendat, ut sororem Moysi Mariam; alios exercet, ut Iob; alios cohibet, ne uirtutem eorum per lasciuiam efflui sinat, ut Paulum, cui datus est stimulus carnis ad colaphizandum, ne multitudo reuelationum ipsum extolleret. Plerosque etiam

sis? Quotidie morimur, quotidie commutamur et tamen aeternos nos esse credimus. Hoc ipsum quod dico, quod scribo, quod relego, quod de uita mea trahitur; quot puncta notaui, tot meorum damna sunt temporum. Scribimus atque rescribimus, transeunt maria epistulae et findente sulco carina per singulos fluctus aetatis nostrae momenta minuuntur. Solum habemus lucri quod Christi amore sociamur. Hic locus

Quod se Herodotus scribit in urbe Sai uidisse. Amor quoque singularis et Artemisiae, uxoris Mausoli, in causa fuit ut illud sepulchrum mirae magnitudinis pulchritudinisque marito exstrueret, quod est ab omnibus nobilibus poetis aliisque scriptoribus totiens celebratum atque per excellentiam pretiosis sepulchris Mausoli nomen inclutum. Apud Aegyptios uero maiores eorum omnes, qui clari praecipue uiri

meam amoris mei illum habeto epithaphium et quicquid posse me scieris in opere spirituali, audacter impera, ut sciant saecula post futura eum, qui dicit in Isaia Posuit me ut sagittam electam in pharetra sua abscondit me, duos uiros tanti maris atque terrarum inter se spatiis seperatos suo acumine uulnerasse. Hae pollicitationes perinde atque munera, quanto a nobilioribus praestantioribusque

et post adiecit:
Dabit in laqueum uestigia noster
perfidus et nigri patietur carceris uncum
aut maris Aegei rupem scopulosque frequentes
exulibus magnis. Pena gaudebis amara
nominis inuisi tandemque fatebere laetus
nec surdum nec Tiresiam quemquam esse deorum.

ut omnibus perfectis artibus omnique doctrina hominum uita erudiretur. Similes sunt et ille indignationes aut exclamationes quas homines contra fortunam, contra imbres, maria, tempestates, proditiones, iniustitias malitiasque, ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum numero est illud Iob: Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies

uel per sentes, spinas, flumina, ignes, per medios gladios nihilominus transibo. Nullus mihi propositum praemium praeripere poterit, nullus adimere. Video negotiatores per tot et maris et terrae, fluminum, tempestatum, latronum, piratarum, aestuum, imbrium pericula ad caducas tam diuitias properantes; et ego per minora aut etiam longe grauiora, si esse possunt, ad illas sempiternas uerasque diuitias pergere non

Apud... uero ] Sed apud Egyptios V1 | flagrantia ] fragrantia perpetuo V1 | quot diebus sic III.24.16 cadauer... refluit ] cadauer cum maris V1 III.24.17 Êthiopes uero ] autem Ethiopes V1 | uitro secundum V1 ] utro aut uero V2 | uasis ex uenis

arctum gemino mare littore clausum,
Aspicies rigidos undique rupe locos,
Aspicies nati non parua foramina montis:
Sunt hic ignicremo facta sacella deo.
Pręterea turres quas separat unda uidebis,
Vnda profunda maris saepe tenentis iter.
A tergo postquam decedent lumine turres,
Ante oculos crescent moenia littorea.
Prospicies factam lętis in collibus arcem:
Non simili iactant se loca Dalmatię.
Post arcem Agniferi cernes in uertice templum
Quod tetigit celsi

Dalmatae Petri Mocenici imperatoris gestorum liber primus. Quom Venetiis nuntiatum esset Othomanum, Turcorum principem, ingentibus copiis terra marique Euboiam inuasisse Chalcidemque, eiusdem insulae urbem, intra paucos dies expugnasse omnesque insulas atque ciuitates Graeciae copiarum magnitudine Othomani perterritas, iam non in uirtute sed in fuga spem habere (nam classis

Aegeas insulas mittere, ad confirmandos sociorum animos, operam dabat. Dum haec in Graecia aguntur, designantur Venetiis duo legati, uiri aetate graues, maritimique belli haud ignari: Marinus Malipetrus et Ludouicus Bembus, quorum consilio imperator in bello administrando uteretur. Qui, armatis triremibus, appetente uere ad imperatorem mature se conferunt, cum eo simul quid aestate noua agendum, quidue esset potissimum, et

Aegeas insulas mittere, ad confirmandos sociorum animos, operam dabat. Dum haec in Graecia aguntur, designantur Venetiis duo legati, uiri aetate graues, maritimique belli haud ignari: Marinus Malipetrus et Ludouicus Bembus, quorum consilio imperator in bello administrando uteretur. Qui, armatis triremibus, appetente uere ad imperatorem mature se conferunt, cum eo simul quid aestate noua agendum, quidue esset potissimum, et ad opprimendum hostem et rei

et se et suorum maiorum gloria dignum, dissuadentibus tamen legatis nihil actum est. Verebantur enim ne barbarus hostis, bello lacessitus, oratoribus, uiris nobilibus atque innoxiis, manus inferret. Igitur, iam instante hieme, dux regiae classis Neapolim ad regem se recepit. Marinus quoque Malipetrus cum Ludouico Bembo legati domum reuocantur. Veneti, de compositione rerum cum Turco spe reiecta, in sequentem annum bello se praeparare statuunt.

inhabitant: ciuitas est Peloponnesi in Argiuorum agro sita. Igitur imperator et legati simul cum tota classe Neapolim se conferunt, equites nauibus imponunt, inde ad excurrendas ac depraedandas Asiae maritimas prouincias totis uiribus contendunt. Graecas autem prouincias atque insulas Othomano subditas imperator nunquam uel minimo damno afficere uoluit, quoniam, praeter praesidia atque magistratus ab Othomano impositos, populi omnes christiani sunt.

atque ad orientale promontorium insulae, quoniam ea pars habitatoribus uacua erat, habens portum tutissimum, cum tota classe se contulit. Ex opposito est Aeolia, regio opulentissima, habens oppidum maritimum Castri appellatum, situm in agro Pergameno. Pergamus fuit olim ciuitas in tota Asia celebrata, in qua primum usus chartae ex pellibus caprinis inuentus est: quamobrem et pergamenae dictae sunt. Huius urbis reges maiori

numero; hostes uiui in proelio capti quam plurimi. Ex nostris desideratus nemo, sagittis uulnerati ad quinquaginta sunt. Quarta deinde die ad quendam locum Cariae, qui nunc Tabia dicitur, summo diluculo uenit. Ibi coeuntia ex utroque latere maria magnam partem Cariae peninsulam efficiunt. Ager Alicarnasseorum olim erat, quae ciuitas fuit regia principum Cariae, in qua Artemisia regina Mausolo uiro suo monumentum mirae magnitudinis ac opere insigne construxit, quod et ex

urbem, quae ab Attalo Philadelpho condita est, subitario apparatu oppugnare statuunt, sperantes, si de repente improuisam aggrederentur, absque bombardis et murorum deiectione urbe potiri. Attalia urbs est litoralis, omnium maritimarum Asiae prouinciae maxima, habens portum multis turribus ab utroque latere munitum et catena clausum: propterea Aegyptiis ac Syriis mercatoribus celebrata. Quamobrem toti prouinciae commune emporium est. Igitur imperator

importuosa est, unicum urbis portum habens, uix quindecim nauium capacem, sinusque Pamphyliae apertus ac expositus, maxime quoque uulturno et austro, qui uenti praecipue Pamphylio mari saeuire solent), igitur, ex communi sententia, decernunt in crastinum obsidionem soluere et deuastatis omnibus, quae extra urbem sunt, inde recedere. Erant autem suburbana magnificis tectis aedificata et quae frequentibus uillis speciosae

monumentum, quasi uiuum ad auxilium uocabat, subindeque dicebat: En, quos nunquam uiuos ulla uis separare potuit, nunc barbarus hostis diuidet . Et cum nullo modo inde abstrahi posset, miles stricto gladio sponte praebenti ac distendenti collum caput abscidit, inquiens: I nunc, et marito tuo te consocia . Multi, mancipia spernentes, ornamenta mulierum pretiosa, uestes pictas cuiusque generis, uasa aenea Damasceno opere egregie caelata, auro argentoque distincta, ac aliam pretiosam supellectilem diripiunt ac distrahunt. Ubique gemitus, ubique luctus

actuariae dicendae sunt. Habent enim Veneti huius generis naues multas, quas mercaturae exercendae gratia ad omnes prouincias quotannis mittere solent. Quibus paratis, orator Venetiis soluit, ac Cyprum uenit, ut inde commode, cum Usunasanus ad maritima Ciliciae aut Syriae uenisset, dona ei offerret. Fama enim erat aestate noua regem ad ea loca uenturum esse. Deinde ex Senatus decreto imperatori mandatum est, ut ad omnia Usunasani mandata semper paratus sit, quaeque maxime cordi regis

munitionem faucium Hellesponti superasset, expugnata urbe potiretur. Imperator noster, quoniam acceperat Caramanos, regis Persarum socios atque amicos, quos Othomanus paterno regno spoliauerat, Ciliciae maritima oppida obsidere (audierat etiam maiorem fratrem ex Caramanis inter raros amicos Usunasi esse), regi placere cupiens, fratribus regnum Ciliciae recuperare statuit. Itaque omissis caeteris, ubi forsitan res melius geri potuisset Venetisque

gratia, castra habebat, in portumque Sancti Theodori nunc appellatum cum sua classe se contulit. In hoc loco olim Veneris oppidum fuit, propter opportunitatem loci frequens piratarum habitatio; nunc etiam fanum Veneris extra oppidi ruinas in litore maris extat, mirae magnitudinis, quadrato lapide egregie aedificatum. Hic Cassambeg, minor ex Caramanis fratribus (Piramet autem, alter Cilicum regulus, in exercitu regis Persarum erat), oratores ad imperatorem mittit, qui uenientes

Coriolanum Cepionem Traguritanum, triremis praefectum, ad perspiciendum oppidi situm ac munitiones mittit, ut exploratis omnibus sibi cuncta referat. Itaque Coriolanus, omnibus perspectis, ad imperatorem redit, narratque oppidum a mari duo milia passuum distare, situm in monte arduo et excelso, a parte etiam orientis praerupto, caeterum tenui muro nec pinnis distincto circundatum, oppidanorum quoque turbam imbellem: oppidum ergo situ munitum, opere et defensoribus inualidum

uel expugnatione oppido potiri, uel ad deditionem hostem adduci posse affirmat. Quibus acceptis imperator Lodouicum Lombardum Venetum nauis praefectum, Coricum cum decem nauibus misit, cui mandat, dum ipse oppugnationi Sichini instaret, ille obseruet, ne quis maritimo aditu cibaria oppidanis afferat: nam a continenti Caramani milites Coricum obsidebant. Deinde imperator cum reliqua classe ad Sichinum se recepit, copias omnes exponit, ac magistro classis mandat, uti tumultuario apparatu oppidum aggrediatur,

receptui signo dato ab oppugnatione destitit. Nam et muri praealti et aditus ad muros, per praerupta saxa ac decliuas semitas, oppugnationem difficilem praebebant. Oppidani, tametsi multi ex eis ceciderant, quasi uictores elato animo iactabant: Ite, Veneti, mari et piscibus dominamini, imperium continentis et urbium Othomano relinquite . Magister ergo imperatori refert nihil se absque bombardis proficere posse: si oppido potiri uult, bombardarum ministerio opus esse affirmat. Imperator sequenti die caduceatorem ad Mustapham mittit, ut

qui aderat, tradidit. Quibus peractis, cum omnibus copiis Coricum uersus nauigat. Inter nauigandum autem Zancius, a rege Ferdinando classis dux constitutus, cum decem triremibus uenit. Coricus a duabus partibus mari alluitur, tertia a continenti profundissima fossa munitur, duplici ac ualido muro undique circundatur. Portum habet a parte fauonii, quem intraturis non procul a muris oppidi transeundum est. Ex aduerso, a parte

et comites ex pacto a nostris nauibus in Syriam deuehi iubet. Ipse deinde ad litora Seleuciae proxima se contulit. Seleucia urbs antiqua fuit, a Seleuco, uno ex successoribus Alexandri, aedificata, quinque milia passuum a mari recedens. Fuit autem ciuitas ampla, egregiis uicis ac aliis multis monumentis olim clara, quam praeterfluebat Calicadnus amnis, subiectos campos, qui lati sunt, irrigans. Extant adhuc multa uestigia aedificiorum, praecipue iuxta ripam fluminis. Hic uidimus, praeter ruinas

Cilicia aguntur, de regis Persarum exercitu ac Othomani expeditionibus propter locorum distantiam nihil ueri praeter uanos rumores afferebatur. Imperator ergo, cum in Cilicia Trachea nihil quod agi posset reliquum esset (nam omnis Cilicia maritima usque ad Taurum montem in Caramani ditionem uenerat) ne tempus amitteret, Lyciam, quoniam ea regio adhuc intacta erat, petere statuit. Caeterum, quia regem

ad insulas Lyciae adiacentes cum tota classe uenit. Cum autem accepisset in ea regione esse oppidum opulentissimum, Mycra appellatum, non multum a mari recedens, ad id oppugnandum animum intendit. Oppidum situm est in monte arduo et excelso, qui in medio conuallis mari adiacentis et undique montibus circundatae assurgit. Extra conuallem sunt campi feracissimi ac Lorymo flumine irrigui, propterea frequentibus uicis habitati.

cum tota classe uenit. Cum autem accepisset in ea regione esse oppidum opulentissimum, Mycra appellatum, non multum a mari recedens, ad id oppugnandum animum intendit. Oppidum situm est in monte arduo et excelso, qui in medio conuallis mari adiacentis et undique montibus circundatae assurgit. Extra conuallem sunt campi feracissimi ac Lorymo flumine irrigui, propterea frequentibus uicis habitati. Igitur imperator summo mane cum classe ad litus extra conuallem applicuit. Equites et classiariam turbam exposuit, qui

et situ et muris et defensoribus inexpugnabilem fore, oppidumque suae fidei creditum nulli quam principi suo, a quo illud acceperat, tradere uelle affirmat. Imperator, accepto praefecti responso, oppugnationi se praeparat, et, quoniam unicus aditus equiti, et hic quoque perangustus, iuxta litus maris ad conuallem erat, (nam caetera omnia perpetuus mons in theatri formam claudebat) uallo locum ac fossa munire iubet, praesidium ad obseruandum aditum imponit, ne, si potens hostis aduenisset, nostros ab oppugnatione

et praesenti multa bene et prospere gessi, quae, etsi, pro magnitudine animi eius, legato forsitan parua uidentur, hosti tamen grauia et christianis principibus magnifica atque egregia uisa sunt. Et nisi omnibus nota essent, possem referre quae ab Hellesponto ad Syriam mari adiacentia nostris armis nostraque uirtute prostrata ac deuicta sunt; nunc quoque non ad minora toto animo incumbimus. Legati autem aduentus in manu ipsius est; tamen, si uenerit, et ob reuerentiam Pontificis, quem ego summe ueneror, et propter ipsius legati personam, qui in

diui Nicolai, ante regiam, ipsa regina cum omnibus Cypriorum principibus inspectante, exercitum lustrauit, omnesque copias in conspectum dedit. Regina et principes uiso ingenti apparatu obstupuere, admirantes imperatoris nostri studium ac diligentiam, qui media hieme saeuiente mari foedaque tempestate nonnunquam interpellante, tantas copias ex diuersis locis tam breui tempore contraxerat. Imperator, inito numero copiarum, naues mercatorias caeterasque

In circuitu regionis montes sunt praealti atque asperi; humiliora colles aprici tenent, uinetis oliuetisque optime consiti. Maritima huius regionis propter paludes siluae caeduae occupant, quae ad naues fabricandas multam materiam praebent. Quamobrem Othomanus, qui spe orbis imperium amplecti uidetur, hanc regionem et ad alendos exercitus et ad fabricandas naues conseruandamque classem propter duo flumina

Deinde quinque triremes, ut Drinonem intrantes praesidio Lissi sint, mittunt, quoniam Lissi oppidum in plano situm ac male munitum est. Insula non parua Lisso adiacet, quam Drino, diuisus bino ostio mari influens, efficit. In hac se paene ex omnibus uicis Albaniae incolae cum rebus suis receperant. Igitur praeter triremes multa nauigia bene armata, ut insulam tuerentur, mittunt. Dyrrachium quoque

cuius ciues etiam nunc, nescio quid feritatis conditorum suorum retinentes, hospitibus duri atque infesti sunt. Imperatores cum reliqua classe iuxta templum Sergii martyris in conspectu oppidanorum manent. Templum a mari quattuordecim milia passuum distat; a templo ad Scodram quinque milia passuum sunt. Ultra aedem fluuius, pluribus in locis uadosus, triremes aliasque grandiores naues transire non patitur. Ex hoc loco imperatores oppidanis et oppidani imperatoribus quotidie mane ac uesperi accenso

De Alberto citharedo
Albertus cithara sonabat ista
Quando illum roseis Diana labris,
Dum fratrem putat, ipsa basiauit. De Marino in cęna dulciter canente
Dulcior ambrosia est cęna hęc et nectare sacro;
Dulcius est cęna carmen cantante Marino. In Hieronymum Papalem, psalocitharistam omnium

Dum fratrem putat, ipsa basiauit. De Marino in cęna dulciter canente
Dulcior ambrosia est cęna hęc et nectare sacro;
Dulcius est cęna carmen cantante Marino. In Hieronymum Papalem, psalocitharistam omnium pręstantissimum
Cantibus Orphei Rhodope lętetur et Hemus,
Thebe Amphioniam laudet ametque lyram;

5  Libertas auro, gemmis quoque charior Indis
Et uitę cunctis anteferenda bonis.
Hanc tibi dum rursum conatur ut auferat hostis,
Obsedit portus undique classe tuos.
Introclusa maris fuerat uia; coeperat ęgra
10   Heu miseros ciues solicitare fames.
At Manlipetri bello ducis inclyta uirtus
Affuit et tantos iussit abire metus.
Irrumpens celsas humili myoparone puppes

o modo sępe qui rogabas
Tot numos tibi quot gerit capillos
Vnus non male Bartholus comatus,
Sed qui uertice tot gerit capillos
5  Quot tostus numerat dies aristas
Et quot sunt Lybici maris lapilli
Et quot syderibus refulget ęther.
Ridebunt faciles dabuntque diui —
Sed caluum facient prius comatum. Ad Bartholum lusorem

dicere Crassus
Atque »O, Nestoreos uiuito, Marce, dies!«
Vt ualeam longum, tria da mihi sęcula, Crasse,
Aurum, ęs, argentum: sic ego Nestor ero! In Marinellium uesanum equitem
Ibat uectus equo solus Marinellius uno.
Vnus equus, uerum est: bruta fuere duo. Ad Helyam Babalum implagatum
Est plaga

Vt ualeam longum, tria da mihi sęcula, Crasse,
Aurum, ęs, argentum: sic ego Nestor ero! In Marinellium uesanum equitem
Ibat uectus equo solus Marinellius uno.
Vnus equus, uerum est: bruta fuere duo. Ad Helyam Babalum implagatum
Est plaga multa tibi diffusi, Babale, campi,
Sed tua, dic,

cur coniunx, quę te dilexerat olim,
Nunc fugit et duris litibus exagitat?
Verius haud quicquam possum tibi dicere, Marce:
Dilexit iuuenem, nunc fugit illa senem.
Omnibus hoc uitium est: miseros odere maritos 5
Ętas longa quibus languida membra facit.
Vis tu pace frui, cum sit tibi candida barba,
I procul atque alio uiuere disce loco! In Thomam

Epitaphium Georgii et Perinę
Ausus confertos incurrere Georgius hostes
Ipse suo cęsus sanguine sparsit humum.
Non potuit lęthum perferre Perina mariti:
Hic demum nimio victa dolore iacet.
5  Hęc quicunque legis, sęuę maledicito dextrę
Una quę fecit cęde perire duos. Epitaphium

equorum,
Qui potuit currum, Phoebe, decere tuum.
Ocior hic uentis, Euro, Zephiroque Notoque
Non potuit mortem pręteriisse feram. De morte accipitris Marini
Accipitrem reuocas dum tu, Marine, uolantem,
Ille redire suum noluit ad dominum.
Ceruorum rapido poenas dedit ungue petitus:
I nunc et dominum despice, stulte, tuum!

decere tuum.
Ocior hic uentis, Euro, Zephiroque Notoque
Non potuit mortem pręteriisse feram. De morte accipitris Marini
Accipitrem reuocas dum tu, Marine, uolantem,
Ille redire suum noluit ad dominum.
Ceruorum rapido poenas dedit ungue petitus:
I nunc et dominum despice, stulte, tuum!

lęta salus, pax candida, uita perennis,
80   Et sine lite quies, et sine nocte dies.
Hactenus hęc. Ipsos nunc nostra Thalia salutat
Intima quos nobis iungit amicicia:
Hieronymum cithara clarum, grauitate Marinum,
Ruris et agrorum cultibus Aluisium,
85  Nicoleon risu facilem; sed ut ipse, iubemus,
Ante salutetur Barbarus usque meus;
Ille licet Musis et sanguine pręstet auorum,
Non

ego Endimion, cui quondam colle sub alto
Blanda quiescenti basia Luna dabat?
I, potius segnes animos et corpora nulli
20   Apta operi totos stertere coge dies.
I, preme siluestres ursos uitulosque marinos
Vel quos flagitiis inuigilare iuuat.
Innocua est nobis, simplex sine crimine uita
Et morum rectas tradere cura uias.
25  Insomnes mihi cęde dies, sub nocte licebit
Me

animam multo perfusus lumine spirans
Tradidit hanc Domino protinus ipse suo.
Exanimes artus Egeę pręsidis uxor
20  Maximilla tegens contumulauit humo.
O male dissimili mulier coniuncta marito,
Te docuit pietas, impius ille fuit!
Impietas poenam, pietas solatia carpet:
Quam quis habere uolet, pręmia consideret.
25  Iste necem tandem Patrarum passus in urbe

extremos postquam transiuit ad Indos,
Lauit, qui Christo dona tulere, magos,
Atque oculis captam Synticem cernere fecit,
10  Reginęque simul sacra lauacra dedit.
Illa minus fidi thalamos uitare mariti
Coepit et immundum, foemina munda, thorum.
Causa patet: nimia tunc rex excanduit ira,
Suppliciis Thomam uexat et excruciat.
15  Carcere concludit cęlibem, super igne micante

Paulo proconsule Cypri
Credentis Pauli nomina Saulus habet.
15  Difficile est dictu fuerit quam sedulus idem,
Quam fugiens oci, quamque laboris amans,
Quot loca quotque urbes peragrans terraque marique
Officio fuerit functus apostolico,
Quotque homines idem puro baptismate lauit,
20  Vel quam scribendi solicitauit opus.
Dicitur illius monitis Dionysius olim

uertere nequitia.
Magna animi uirtute tulit conuitia, rixas,
40  Fraudes, insidias, uerbera, uincla, minas,
Totque ictus lapidum, toties iterata flagella,
Multa etiam terrę, multa pericla maris.
Denique sanguinei corda indignata Neronis
Pertulit abscissis ceruicibus gladio.
45  Corporeis igitur uinclis hac cęde solutus
Felix ętherios gaudet adisse lares.

Ad Virginem beatam M. Marulus Hieronymo Papali salutem. Nuper petenti tibi ut Francisci Petrarchę, inter Thuscos poetas facundissimi, de beata Maria matre semper uirgine cantilenam suo uernaculo sermone compositam Latinam facerem, negare non potui, licet enim partim ingenii eruditionisque meę paruitas, partim ipsa uertendi difficultas ab eo me non parum dehortarentur. Sunt quippe

amore miser.
Immo ex quo genitum ripis tulit Arnus Ethruscis,
Nulla fuit nobis absque labore dies.
Nunc has, nunc illas partes peragrauimus orbis
Per terras, per aquas perque pericla maris.
Deinde decus formę mortalis, dulcia uerba
Et motus casti signa pudoris habens
Inuasere meum feruenti pectus amore
Subiectumque suo detinuere iugo.
Iam,

»Macte uir ingenio, flores uer spiret ad urnam,
Dent pacem cineri numina. Da precium!«
»Do precium: fuge iura thori, fuge iura mariti,
Non tibi erunt lites iurgiaue ulla domi.«
»Quid faciam? Ducta est. Misero succurre marito!«
»Ducta est Parthenope si tibi, uiue Senis!«

»Do precium: fuge iura thori, fuge iura mariti,
Non tibi erunt lites iurgiaue ulla domi.«
»Quid faciam? Ducta est. Misero succurre marito!«
»Ducta est Parthenope si tibi, uiue Senis!« PRILOZI

»Salutat« q>
Interogat, »num me Marulus anne meus«?
Huic ubi pro certo missam uidet esse salutem
Labuntur lachrymę męsta per ora pię.
Moribus excultis Aloysius atque Marinus
Heu ueluti amissum te sibi uterque dolent;
Hi prece sollicita sacratum numen adorant
Vt possint tecum uiuere siue mori.
Nicoleos sine te Petrarcha nec incubat aris

meo miram thalamo Lacenam,
2.12.8   Alma Dione!
2.12.9   Tu faue nostro, precor, ipsa uoto,
2.12.10   Rustici lectum rapiam mariti,
2.12.11   Sanguinem pro quo patriamque perdam,
2.12.12   Testor amorem.

2.30.11   Pene puer teneram tu cantas, Naso, Corinnam,
2.30.12   Pace tua non tu, Cinthyus illa canit.
2.30.13   Nomine nuptarum mittuntur scripta maritis,
2.30.14   Vt redeant, ut sit salua marita fides.
2.30.15   Scribere perdidicit numeros Ledea tenellos,
2.30.16  

2.30.12   Pace tua non tu, Cinthyus illa canit.
2.30.13   Nomine nuptarum mittuntur scripta maritis,
2.30.14   Vt redeant, ut sit salua marita fides.
2.30.15   Scribere perdidicit numeros Ledea tenellos,
2.30.16   Tindaridis pulchrae, Naso, magister eras.

3.6.65   Ipse relegatum Nasonem saepe beaui
3.6.66   Inter Sauromatas barbaricosque Getas.
3.6.67   Filia Pasiphaes scopulis neglecta marinis
3.6.68   Visa fuit foelix saepius ipsa mihi.
3.6.69   Conqueror, inuidi miseris miserabilis ipse,
3.6.70  

3.11.73   Legeque nature quamuis damnata uoluptas
3.11.74   Est concessa tamen lege, Cupido, tua.
3.11.75   Lex tua deformis, Veneris quoque digna marito,
3.11.76   A pereant leges, magne Cupido, tue.
3.11.77   Ille erit infoelix, tua qui uexilla sequetur,
3.11.78  

Musica, musicus Mors Mendacium, mendax Magister Mutatio rerum Mora Malus Minę Mathematicus Memoria Maria Virgo Maledictum Mutuum Mensura Mulier Magus Mandatum, mandata Dei Medicina Memoriale
N

Adulatores sicut apes mel portantes in ore, aculeum in tergo XII. Aduersa euenire quinque de causis: propter merita augenda ut Iob; propter humilitatem conseruandam ut Paulo, quem collafizat angelus Sathanę; propter peccata intelligenda et corrigenda ut Marię, sorori Moysi; propter gloriam Dei ut cęco nato et Lazaro; quinto ad initium damnationis sicut Herodi III. Amisso porcorum grege ueniunt ad Iesum V.
Accusator.

II. APOCALYPSIS: Et ecce draco magnus ruffus, habens capita VII, et cornua X, et in capitibus suis VII diademata; et cauda eius trahebat tertiam partem stellarum cęli, et misit eas in terram etc. XII. Et uidi de mari bestiam ascendentem etc. de Antichristo XIII. Et uidi bestiam, et reges terrę, et exercitus eorum congregatos etc. de Antichristi et suorum profligatione XIX. Soluetur Sathanas de carcere suo, et exibit, et seducet gentes

eorum congregatos etc. de Antichristi et suorum profligatione XIX. Soluetur Sathanas de carcere suo, et exibit, et seducet gentes quę sunt super IIII angulos terrę Gog et Magog; et congregabit eos in pręlium, quorum numerus est sicut arena maris etc. XX.
Angeli. Non ne omnes sunt administratorii spiritus in ministerium missi propter eos qui hęreditatem capiunt salutis? I. APOCALYPSIS: Michael et

Antigonus in petentem Cynicum sic cauillatus, ut nec parum nec multum daret 27 . Testamentorum captandorum artem professi Aruncius et Aterius 43 . Alexandro, quando in littore maris Rubri steterat, plus deerat quam acquisierat. Tantum illi deest, quantum cupit 43 . Imperator Romanus ait: Non est opus nobis eo ciue, cui plus opus sit quam uni ciui. In auaritiam 44 . Auaritia

Quę lacessunt sapientem, etsi non peruertunt 27 . Crudelis in re aduersa obiurgatio 85 . Grauius nocet quodcunque inexpertum accidit 86 . Marius iacens super crepidinem 116 . Liberi parentes alant aut uinciantur. Quidam, cum haberet uxorem et ex ea filium, peregre profectus et a piratis captus scripsit pro redemptione uxori et filio. Vxor flendo oculos amisit, filium euntem ad

98 . Quare aquis sapor uarius? 98 . Quę indurat in saxum. Oceanus. Quare quędam aqua caleat, quędam est mortifera, ut Stix in Arcadia etc. Quę flumina ęstate augentur. Vnde diluuium. Danubius. Maria paria esse terrę celsitudine 99 . Diluuium 100 . Cur Nilus ęstate abundet 100 . Grando. Quare hieme ningat, non grandinet 101 .

quippe athlios infelix dicitur: "Athlias ", inquit, "per Athlium ad Athliam" 57 . Ei qui sibi exilium exprobrabat, "at huius", inquit, "miserię causa philosophatus sum" 58 . Zeno, quoniam amissis in mari rebus ad philosophiam se contulit, "tunc ", inquit, "secundis uentis nauigaui, cum naufragium feci 63 . Hecaton Chrysippum uenisse ad philosophiam dixit, cum illius patrimonium in regium usum inuectum esset

Caspium mare dulcius cęteris 29 . Polymetus fluuius 42 . Mare rubrum a Erithro 61 .
Habitaculum. Indi maritimi tuguria conchis et cęteris purgamentis maris instruunt 61 . POLIBIVS
Amicorum etiam errores licet reprehendere historię scriptoribus

cęteris 29 . Polymetus fluuius 42 . Mare rubrum a Erithro 61 .
Habitaculum. Indi maritimi tuguria conchis et cęteris purgamentis maris instruunt 61 . POLIBIVS
Amicorum etiam errores licet reprehendere historię scriptoribus 4 . Acheorum et Peloponensium

227 . Ariaractis regis sors 236 . Abderitę ranarum muriumque multitudine patrium solum relinquere coacti 238 . Aduersa Demetrio 244 . Marii errores 352 . Ciceronis exilium 368 . Quot malis humillima infestentur 421 . Galenus in sua mala cauillatus 446 .

De auaritia, liber IX, caput IIII. Quintus Fabius Labeo, finium arbiter inter Nolanos et Neapolitanos, utrosque decepit, liber VII, cap. III. Faniam infamem duxit Caius Ticinus, ut postea deprehensam dote priuaret, sed Marius illum summa totius dotis damnauit, liber VIII, caput II.
Aduersa. De repulsis, liber VII, caput V. De necessitate, caput VI. Rutilius nec accusatus uultum mutauit nec exul

et hodie uersentur et sequentibus sęculis erunt habitaturi". Idem aiebat, si in unum locum cuncti mala sua contulissent, futurum ut propria reportare domum quam ex communi miseriarum aceruo portionem suam ferre mallent, liber VII, caput II. Apium Claudium maritima tempestas reum fecerat, cęlestis absoluit, liber VIII, caput I.
Ars. Quam magni effectus artium sunt, liber VIII, caput XI. Casu factum quod ars facere nequibat in equo pingendo, eodem.

Aduersa. Nulla tam detestabilis pestis est, quę non homini ab homine nascatur 115 . Marcus Regulus nequaquam miser etiam cum cruciaretur. Item Caius Marius. Exilium. Bonus miser esse non potest 176 .
Ars. De artificiis et quęstibus, qui liberales qui ue sordidi sint 108 .

uel ad probationem uel ad poenam 325 . Virga tua et baculus tuus ipsa me consolata sunt 336 . Miserere mei, Domine, quoniam tribulor 343 . Congregans sicut in utre aquas maris 344 . Propter iniquitatem corripuisti hominem 351 . Propter te mortificamur tota die 355 . Deus inuocandus 359 . Ostendisti

98 . Cetos DC pedum longitudinis, CCCLX latitudinis in Arabia 302 . STRABO
Bonitas. Mediterraneos maritimis accolis meliores Plato arbitratus est 121 .
Beneficium. Mortales tunc maxime deos imitari, cum benefici sunt 187 .

Ante mortem benefac amico tuo 144 . Beneficium eductionis Israel de Ęgypto 160 . Beneficium liberationis de seruitute Babylonis per Zorobabel. Eductio de Ęgypto et maris Rubri transitus 166 . De beneficiis Dei et populi inobedientia 176 . De beneficiis exhibitis Iacob 203 . Omnia Dominus subiecit homini

Benedictio Domini quasi fluuius inundabit 149 .
Baptisma. Noe cum suis in aquis saluatur 1 . Populus Israel in mari saluatur, Egyptii pereunt 11 . Filii Israel, ut loquentem Dominum audirent, lauerunt uestimenta et ab uxoribus se abstinuerunt 12 . Lauuerunt manus et pedes Moyses et Aaron cum filiis accessuri ad

exultare in luce eius V. Sancti homines dii appellati in Scripturis X. Siquis ambulauerit in die, non offendit, quia lucem huius mundi uidet; si autem ambulauerit in nocte, offendit, quia lux non est in eo XI. Vnguentum quo Maria unxit pedes Iesu, iustitia est, ideo libra est. Quęris operari iustitiam; unge pedes Iesu, beneuiuendo Dominica sectare uestigia XII. In hoc clarificatus est pater meus, ut fructum plurimum afferatis, et efficiamini mei discipuli XV.

pili nascantur, non ut fieri solet, albi 5 . De eodem 10 . PROBLEMATA ARISTOTELIS
Bruta. Cur maris animalia maiora uegetioraque sunt quam terrę 42 . PROBLEMATA PLVTARCHI
Bruta. Canis molestus Herculi

bellicosi 12 . Non licebat inscribi in sepulchrum nisi eius qui fortiter in bello occubuisset 14 . Ante pugnam et pericula subeunda, deos consulere mos erat 47 . Marius ad temere dimicandum cogi non poterat 137 . Ingenium plus posse quam uires. Sertorius ingenio confecit, quod armis non potuit 144 . Noctu pugnare apud Parthos religiosum 24 .

AVGVSTINVS DE CIVITATE DEI
Belli Punici clades 21. 22 . Clades Cannensis pugnę. Saguntini 22 . Ciuile bellum. Bellum Marianum. Bellum Syllanum 23 . Gothi. Sertorius. Catilina. Lepidus. Catulus. Pompeius. Cęsar. Marcus Antonius 24 . Tempora exitusque bellorum ex Dei pendere iudicio 38 .

Baptismi figura 99 . Renunciat diabolo 112 . Transitus Iordanis 140 . A baptismo exaltatur Iesus 150 . In Mari rubro et in Iordane 151. Secunda circumcisio 152 . Baptisma peccata aufert 164 . Martyrium pro baptismo 180 . Qui ad aquam probanur

213 .
Constantia. Socrates eodem semper uultu 78 . Apathes Gręci uocant eos qui sine affectibus sunt. Dyogenes Cynicus et alii apathes. Sęuitiam maris pręsagiunt echinni, et mobilitatem superposito lapillorum pondere stabiliunt 101 . Vina maris nauigio, cuius iactatus iis quę durauerint, tantum uetustatis adiicere sentitur, quantum habuerint 147 .

78 . Apathes Gręci uocant eos qui sine affectibus sunt. Dyogenes Cynicus et alii apathes. Sęuitiam maris pręsagiunt echinni, et mobilitatem superposito lapillorum pondere stabiliunt 101 . Vina maris nauigio, cuius iactatus iis quę durauerint, tantum uetustatis adiicere sentitur, quantum habuerint 147 . Esculus, quantum corpore eminet, tantum radice descendit, si Virgilio credimus 159 . Caritas

homini utilissimus simplex etc. 129 . Vinum potaturus rex, memento te bibere sanguinem terrę 144 . Romę foeminis uinum bibere nefas fuit 145 . Vxor a marito perempta, quod uinum bibisset. Matrona inedia mori coacta. Propinquos foeminis osculum dare mos fuit, ut scirent, an temetum olerent. Dote mulctauit mulierem, quę plus uini bibisset quam ualitudinis causa. Lucius Papirius imperator uotum uouit Ioui pocillum uini.

othiopiam uelociores equis 75 . Phlippides, Canistius, Pbilonides 78 . Tygrin Hyrcani et Indi ferunt animal uelocissimum 88 . Velocissimus omnium animalium non solum marinorum delphinus 97 . VALERIVS MAXIMVS
Concordia. Caudę equi Romanorum uires comparauit Sertorius 67 .

TVLLIVS IN TVSCVLANIS
Constantia. Socrates semper eodem uultu 121 .
Crudelitas. Caius Marius de Catulo, amico suo, respondit: Moriatur 150 . Dionysii crudelitas in amicos. Alexander Clitum interemit 141 .
Cibi potusque parcitas. Darius aquam turbidam

Crudelis. Despiciens pauperem. Impiorum dominatus 132 . Homicida 137 . Egyptii cogitauerunt occidere iustorum infantes, et perdidisti eos in mari Rubro. Moysen exposuerunt, et seruasti eum 140 . De immanitate Ęgyptiorum 141 . Sanguis 146 . Nolo uictimas etc. Non exaudiam orationes uestras,

uobiscum uerba, et conuertimini ad Dominum 203 . Conuertentur sedentes in umbra eius. Conuertimini ad me, et scindite corda uestra, et non uestimenta 204 . Iona merso in mari timuerunt uiri Dominum; hostias immolauerunt, et uouerunt uota 207 . Erit mons domus Domini etc. et fluent ad eum populi 208 . At tamen timebis me, suscipies disciplinam

Panis in carnem Domini et uinum mutatur in sanguinem non mutata specie panis nec uini propter sumentium infirmitatem. Sanguis et aqua de latere Christi, ut alio purgemur a culpis, alio redimamur a penis. Sanguine nanque agni seruantur domus a percussione angeli, et aqua maris Rubri extinguntur inimici; quę sunt mysteria ecclesię Christi XIIII.
Conuersi. Demoniacus sanatus iam cupit esse cum Iesu. Mulier sanguine fluens V. Surdus et mutus accipit

fuit impletum; tollitur signum et succedit baptismus I. Die octauo Dominus circumcisus. Circumcisio fuit signum futuri per Christum baptismi II.
Contemplatio. Contemplatiua uita exprimitur per Mariam, actiua per Martham X. IOANNES
Caritas. Petrus: Domine, ad quem ibimus? Verba uitę ęternę habes VI. Siquis sitit, ueniat ad me, itemet bibat

Caritas. Petrus: Domine, ad quem ibimus? Verba uitę ęternę habes VI. Siquis sitit, ueniat ad me, itemet bibat etc. VII. Dixit Thomas Didymus ad condiscipulos: Eamus et nos, et moriamur cum eo. Maria autem, cum uenisset ubi erat Iesus,uidens eum cecidit ad pedes eius XI. Maria accepit libram unguenti nardi pistici preciosi, et unxit pedes Iesu, et extersit pedes eius capillis suis, et domuus impleta est ex odore unguenti. Appropinquante Iesu

habes VI. Siquis sitit, ueniat ad me, itemet bibat etc. VII. Dixit Thomas Didymus ad condiscipulos: Eamus et nos, et moriamur cum eo. Maria autem, cum uenisset ubi erat Iesus,uidens eum cecidit ad pedes eius XI. Maria accepit libram unguenti nardi pistici preciosi, et unxit pedes Iesu, et extersit pedes eius capillis suis, et domuus impleta est ex odore unguenti. Appropinquante Iesu Hierusalem, procedunt obuiam clamantes: Osanna, benedictus qui uenit in nomine Domini, rex

seruabit, et Pater meus diliget eum, et ad eum ueniemus, et mansionem apud eum faciemus. Qui non diligit me, sermones meos non seruat XIIII. Sicut dilexit me Pater, et ego dilexi uos; manete in dilectione mea etc. XV. Caritas Marię Magdalenę quęrentis Iesum ad monumentum XX. Vt audiuit Petrus quia Dominus est, tunica succinxit se, erat enim nudus, et misit se in mare; alii autem discipuli nauigio uenerunt XXI.
Cibus et potus.

et ipse uiuet propter me etc. VI. Post bucellam introiuit in Iudam Sathanas. Qui enim indigne manducat et bibit, iudicium sibi manducat et bibit, non diiudicans corpus Domini XIII. Consolatio, Multi autem ex Iudeis uenerant ad Martham et Mariam, ut consolarentur eas de fratre suo XI. Circumcisio propter tres causas data etc. Moyses dedit uobis circumcisionem, non quia ex Moyse est, sed ex patribus, et in sabbato circumciditis hominem etc. VII.

Crudelitatis diffinitio. Busiris, Proclus, pyratę, Phalaris 23 . Hannibal spectaculo sanguinis delectatus. Volesus CCC una die securi percussit 49 . Sęuitia Darii, Xerxis, Alexandri, Lysimachi, Syllę, Marii, Cęsaris 55 . Nedius Polio seruum, qui crystallinum fregerat, murenis proiici misit, sed Cęsar inhibuit 57 . Athenis sęuientes tyranni 73 . In

pericidii 133 . Flaminius proconsul a meretrice rogatus in coena occidit hominem 138 . Quidam mortua uxore, ex qua filium habebat, duxit aliam et ex ea filiam sustulit. Decessit adolescens, accusauit maritus nouercam ueneficii. Damnata cum torqueretur, dixit sibi consciam filiam esse; petitur ad supplicium puella, pater defendit 142 . Filia amisso marito ad patrem rediit, non recipitur, iussa mori suspendit se. Ob hoc pater a filio

qua filium habebat, duxit aliam et ex ea filiam sustulit. Decessit adolescens, accusauit maritus nouercam ueneficii. Damnata cum torqueretur, dixit sibi consciam filiam esse; petitur ad supplicium puella, pater defendit 142 . Filia amisso marito ad patrem rediit, non recipitur, iussa mori suspendit se. Ob hoc pater a filio accusatur dementię 145 . Quidam expositos debilitabat 145 . Parrhasius Olynthium senem torsit, ut ad exemplar eius

64 . Hannibal uiuos matrem cum liberis combussit 79 . Lucius Flaminius in gratiam Puelli quendam ex damnatis in conuiuio adductum obtruncari iussit 85 . Sylla, Marius, Sulpicius 122 . Sylla 126 . Marius omnes necari iusserat, quos obuios non salutasset 138 . Marius iunior 139 . Cinna et

Lucius Flaminius in gratiam Puelli quendam ex damnatis in conuiuio adductum obtruncari iussit 85 . Sylla, Marius, Sulpicius 122 . Sylla 126 . Marius omnes necari iusserat, quos obuios non salutasset 138 . Marius iunior 139 . Cinna et Marius 142 . Bessum Alexander curuatis arboribus alligatum diffindi iussit

iussit 85 . Sylla, Marius, Sulpicius 122 . Sylla 126 . Marius omnes necari iusserat, quos obuios non salutasset 138 . Marius iunior 139 . Cinna et Marius 142 . Bessum Alexander curuatis arboribus alligatum diffindi iussit 46 . Cassius eodem, quo in Cęsarem usus fuerat pugione, se ipsum

Marius, Sulpicius 122 . Sylla 126 . Marius omnes necari iusserat, quos obuios non salutasset 138 . Marius iunior 139 . Cinna et Marius 142 . Bessum Alexander curuatis arboribus alligatum diffindi iussit 46 . Cassius eodem, quo in Cęsarem usus fuerat pugione, se ipsum interemit. Brutus quoque propria manu in se usus

quique aquam simplicem biberent: hinc etiam sanitatem corporis et ingenii acumen acquiri 82 . Solo pleruumque fauo aut pane contentum uixisse quidam autumant, uinum raro gustasse; obsonium illi fuisse ut plurimum cruda uel elixa olera; marinis raro utebatur. Aristoxenus tamen ait cuncta illum animata in cibum permisisse, boue aratore et ariete exceptis 82 . Fabarum interdicebat usum, quod uento essent plenę atque animato maxime conuenirent. Ad hęc, nisi sumantur,

uasque impletum porrigerent: Nec solus, inquit, bibere sustineo nec tam exiguum diuidere omnibus possum 39 . Qui intemperantius hauserant aquam, intercluso spiritu extincti sunt. Indi maritimi piscibus sole duratis et maiorum quoque belluarum, quae fluctus eiicit, carne uescuntur 61 .
Celeritas. Dromades camelli uelocitatis eximię 23 .

Hannibal congressus nauali pręlio uasa fictilia serpentibus plena iactauit sicque uictoriam est adeptus 320 . Stratagemma 322 . Metelli 344 . Marii 345. 348 . Marius cum Cymbris conflicturus fecit, ut sui a tergo haberent solem 348 . Pompedii fraus pro filiis seruos deponentis et massas auri

fictilia serpentibus plena iactauit sicque uictoriam est adeptus 320 . Stratagemma 322 . Metelli 344 . Marii 345. 348 . Marius cum Cymbris conflicturus fecit, ut sui a tergo haberent solem 348 . Pompedii fraus pro filiis seruos deponentis et massas auri plumbo plenas

Abel 1 . Melancleni humana carne uescuntur 3 . Scythę gaudent humana cęde 4 . Nini atrocia facta 6 . Lemniades occiderunt maritos 28 . Perses, Oetas, Hecate, Circe, Medea 29 . Medea filios obtruncat 30 . Procustes 33 . Minotaurus homines uorans

Lapidibus obruti 351 . Aristo in Athenienses 352 . Mitridates CL milia Romanorum cum liberis et uxoribus uno die interficit 353 . Crudele Marii imperium, ut, quem non salutasset ipse aut cui salutanti non responderet, statim occideretur 353 . Fimbria in Ilienses 354 . Sylla Romę 356 . Captos in

Marii imperium, ut, quem non salutasset ipse aut cui salutanti non responderet, statim occideretur 353 . Fimbria in Ilienses 354 . Sylla Romę 356 . Captos in mari pręcipitabant pyratę Cilices 357 . Scordisci,omnium sęuissimi, captiuos in saccis mactabant, humanis capitibus potabant 358 . Tygranes in liberos sęuiens 363 .

Offeram tibi bonos cum hyrcis, Iudeos cum gentibus 368 . Dixit Dominus: Ex Basan conuertam. Venient legati ex Ęgypto, othiopia pręueniet manus eius Deo 370 . Et dominabitur a mari usque ad mare 373 . Hęc mutatio dexterę Excelsi 375 . Commota est et contremuit terra 376 . Et in eos qui conuertuntur ad cor 384 .

Corporis quę cura habenda 46 .
Consortium demonstrat uitam 52 .
Ciuitas ne proxima mari sit 84 .
Consolatio. Potio quę facit obliuisci calamitatis 65 .
Contemplatio.

Medi, Germani 39 . AVGVSTINVS DE CIVITATE DEI
Constantia, Grecę eupathia 101 .
Crudelis Marius, Sylla 15 . Fimbria Ilium excidit 17 . Brutus filios peremit 20 . Mithridatis edictum, quo omnes Romanos in Asia, iussit occidi 22 .

margaritis 68 . Persis etiam in luxum diues. Tylos insula plurima margaritis 70 . Hammeum littus, ubi auri metalla. Cauranani, quod signat ditissimos armento. Arabum gentes ditissimę. Cytis insula in mari Rubro topazium ferens 71 . Quomodo inueniantur margaritę 102 . Lolia Paulina smaragdis margaritisque operta. Cleopatrę uniones omnium maximi. Clodius, Esopi tragedi filius, uniones in coena absorbuit.

quod ablatum fuerit a robusto saluabitur 162 . Ecce ego creaui fabrum sufflantem in igne prunas 163 . Superbia et casus diaboli 190 . Leo gentium, draco qui est in mari. Faciam cum eis pactum pacis, et cessare faciam bestias pessimas de terra, id est demones 191 . Soluetur Sathanas de carcere suo, et exibit seducere gentes etc. 192 . Belial uniuersus interiit.

et in sancto habitans etc. 164 . Hęc dicit Dominus: Cęlum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum 166 . Me ergo non timebatis, ait Dominus? etc. qui posui harenam terminum mari, pręceptum sempiternum quod non pręteribit etc. 168 . Ego sum Dominus qui facio misericordiam, et iudicium, et iustitiam in terra 169 . Ipse Deus uiuens et rex sempiternus. Dii qui cęlos et

uentum, et annuncians homini eloquium suum, faciens matutinam nebulam, et gradiens super excelsa terrę; Dominus Deus exercituum nomen eius 205 . Qui ędificat in cęlo ascensionem suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 . Quis Deus similis tui? etc. Dominus emulator et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum

Ciuitas obsidetur a rege magno, a paupere sapiente liberatur. Liberator ab ingratis contemnitur 134 . De amore Sponsi Christi et Sponsę Ecclesię 135 . Hortus conclusus et fructificans Maria, uirgo et mater. Ego dormio in sepultura, et cor meum uigilat in Deo. Ecclesia Christum uocat fratrem, Mariam matrem 136 . Sapientia Dei, cum sit una, omnia potest, et in se permanens omnia innouat, et per nationes in animas sanctas se

contemnitur 134 . De amore Sponsi Christi et Sponsę Ecclesię 135 . Hortus conclusus et fructificans Maria, uirgo et mater. Ego dormio in sepultura, et cor meum uigilat in Deo. Ecclesia Christum uocat fratrem, Mariam matrem 136 . Sapientia Dei, cum sit una, omnia potest, et in se permanens omnia innouat, et per nationes in animas sanctas se transfert 138 . Cum quietum silentium continerent omnia, et nox in suo cursu

Demones non posse nocere nisi ex permissione diuina; sic nec in porcos intrare non poterant, donec non concessit Dominus V. LVCAS
Docilis. Maria, autem conseruabat omnia uerba hęc conferens in corde suo II. Qui audit et facit pręcepta Dei, edificat domum supra petram VI. Semen est uerbum Dei quod cadens in terram bonam etc. hi sunt qui audientes retinent et fructum afferunt in patientia VIII. Maria sedens

Maria, autem conseruabat omnia uerba hęc conferens in corde suo II. Qui audit et facit pręcepta Dei, edificat domum supra petram VI. Semen est uerbum Dei quod cadens in terram bonam etc. hi sunt qui audientes retinent et fructum afferunt in patientia VIII. Maria sedens secus pedes Domini audiebat uerbum illius X. Beati qui audiunt uerbum Dei, et custodiunt illud XI.
Dolus. Vulpes foueas habent IX. Ite et dicite uulpi illi id est Herodi XIII.

queritur se torqueri iussus exire ab homine. Demones intrant in porcos et pręcipitant eos suffocantes in stagnum VIII. Nullius fidem a diabolo nisi Domino permittente tentari XXII.
DEVS. Christus. Ventis et mari imperat et obediunt ei. Psalmus: Tu dominaris potestati maris, motum autem fluctuum eius tu mitigas VIII. At Iesus uidens cogitationes cordis eorum IX. Omnia mihi tradita sunt a Patre meo X. Vt uidit cogitationes eorum, dixit eis XI. Christus granum synapis, fermentum

intrant in porcos et pręcipitant eos suffocantes in stagnum VIII. Nullius fidem a diabolo nisi Domino permittente tentari XXII.
DEVS. Christus. Ventis et mari imperat et obediunt ei. Psalmus: Tu dominaris potestati maris, motum autem fluctuum eius tu mitigas VIII. At Iesus uidens cogitationes cordis eorum IX. Omnia mihi tradita sunt a Patre meo X. Vt uidit cogitationes eorum, dixit eis XI. Christus granum synapis, fermentum etc. XIII. Homo quidam nobilis abiit in regionem

perhibeam ueritati; onmis qui est ex ueritate, audit uocem meam XVIII.
Dolor. Infremuit spiritu et turbauit se ipsum etc. et lachrimatus est Iesus XI. Qui gemunt spiritaliter et qui non Augustinus. Maria autem stabat ad monumentum foris plorans. Dum fleret, inclinauit se, et prospexit in monumentum, et uidit duos angelos etc. XX.
Diabolus.

Ciparissus ceruam suam, quam habebat in deliciis, in siluis repertam sagitta confixit, ut agnouit non siluestrem, sed suam esse, prę dolore defecit. Iacinti flos AI litteris inscriptus dolorem attestantibus X . Alcyone lugens Ceicis mariti mortem XI . Hecuba, dum Polixenę filię uulnera secus ripam lauat, Polidori corpus a Polymestore occisi in aquis natare uidit, ex dolore in rabiem uersa, dissimulato odio et colloquio cum Polymestore impetrato nares eius dentibus

flentis uersę sunt in rorem matutinum. Memnonides aues ad eius tumulum quotannis dimicantes ei sanguine suo parentant XIII . Cannens uirum suum Picum lugens, iuxta Tyberim tabuit. Locus dictus Cannens. Hersilia flens Romulum maritum a Iunone mutatur in deam Horam XIIII . Ęgeria Numę mortem lugens in ualle Aricina uersa est in fontem sui nominis XV .
Degener. Anigris

Degener. Anigris fluuius aliquando potantibus iocundam aquam prębuit, deinde in amarissimam conuersus est, quia Centauri ab Hercule uulnerati suum ibi cruorem abluerunt. Hyppanis, Sicilię fluuius, ab initio dulcissimus, deinde marini liquoris XV .
Diabolus. Phiton serpens ab Apolline interemptus I , a Cadmo draco III ,

qui sitientem Latonam a lacu arcebant, in ranas conuertit. Tantalum, qui ei inuitato Pelopem filium epulandum apposuerat, damnauit, ut apud inferos inter poma et aquas positus fame sitique conficeretur VI . Thelechinam et Iailium mari subiecit. Ex Alcumena genuit Herculem, ex Ęgina Ęacum, cui concessit, ut formicę, quas in arbore uiderat, in homines uerterentur VII . Ex Europa genuit Mynoem, Cretę regem. Cum Mercurio in homines uersi in Phrygia a Philemone

Iasonem iuuit cum Minerua in raptu pellis aureę VII . Alcumenam ob adulterium difficili partu damnauit IX . Alcyonę, Ceicis coniugi, exorata Morpheum, Somni filium, misit, qui ei mariti naufragium in quiete repręsentauit XI . Hersiliam, Romuli coniugem, deam fecit, quam Horam Quirini nuncuparunt XIIII . Neptunnus, Iouis frater, Cornici, Coronei filię, uim intulisset, nisi

XIIII . Neptunnus, Iouis frater, Cornici, Coronei filię, uim intulisset, nisi prius a Pallade ob uirginitatem tenaciter custoditam in auem sui nominis mutata cessisset. Inoem et Melicertam Veneris rogatu in Leucothoen et Palemonem, deos marinos, recepit. Cum Medusa in templo Mineruę concubuit IIII . Peliam ex Tyro nympha genuit. Chironem filium a Theseo ob latrocinia peremptum in scopulos Schironidas conuertit VII . Protheum ex

senem conuertens seruitute liberauit VIII . Laomedonti in construenda Ilio cum Apolline operam locauit, sed mercedem negante agros eius undis oppleuit et Hesionen filiam belluę marinę prostituit. Peleo a Thetide sępe eluso per Proteum consuluit, ut in meridiano calore quiescenti uincula iniiceret. Sic ipse illa potitus Achillem genuit XI . Cygnum filium, qui nullo telo interimi poterat, ab Achille eliso gutture

Apollinem exorauit, ut Paridis sagittam in talum Achillis dirigeret, quod ipse Cignum, filium suum, occidisset XII . Galateam, Nerei et Doridis filiam, uim Cyclopis effugientem in mare recepit. Glaucum quoque piscatorem inter marinos deos admisit XIII . Glaucus autem Scyllam amabat, sed Circe inuidens eam pubetenus in speciem canum uersam deformauit XIIII . Thetis, Cęli siue Titani et Vestę filia, Oceani coniunx, ex Peleo genuit

filio, sine quibus Troia capi non potuit. Exustus pyra, quam ei Philotetes struxerat, deificatus est. Hebben, Iunonis filiam, sibi copulauit; ex qua Iolaum genuit; genitus pręuenit ętatem adultu IX . Hesionen, Laomedontis filiam, belluę marinę expositam liberauit. Equos pro mercede pollicitos cum dare Laomedon diferret, Ilium expugnauit et Hesionen abreptam Thelamoni, militię socio, tradidit XI . Citillum, Alcmonis filium, Argis procreatum in somnis monuit, ut patriam

nigri calculi in candidos uersi fauori fuere. Ille ergo profectus oppidum condidit uocauitque Taliareum XV . Eolus, uentorum deus, dies septem uentos cohibet alcyonibus auibus nidum super mare ponentibus, eo quod Alcyone et Ceix, eius maritus, Luciferi filius, suus nepos, in eas auiculas uersi sunt XI . Priapus, hortorum numen, fuit ex Lampsaco, urbe Hellesponti. Huic erat asellus uictima. Lothidę nymphę

Zanclen insulam prius continenti Italię iunctam secreuit, quod ibi Latonę matri sedes denegata fuerat. Hyppolitum uitę restitutum ab Esculapio in adultam formam protinus extulit et Virbium dictum in ualle Aricina collocauit. Egeriam Pompilii mariti mortem lugentem in fontem sui nominis mutauit XV . Aurora Cephalum, Procris maritum, adamauit. Diana Procri canem cursu inuictum et iaculum sine errore dedit, illa Cephalo VII . Aurora Memnoni

denegata fuerat. Hyppolitum uitę restitutum ab Esculapio in adultam formam protinus extulit et Virbium dictum in ualle Aricina collocauit. Egeriam Pompilii mariti mortem lugentem in fontem sui nominis mutauit XV . Aurora Cephalum, Procris maritum, adamauit. Diana Procri canem cursu inuictum et iaculum sine errore dedit, illa Cephalo VII . Aurora Memnoni filio ab Achille occiso ab Ioue impetrauit, ut ipse et sorores in uolucres Memnonides uerterentur. Ipsius autem Aurorę

Venus, Iouis et Dionę filia, Narcysum ob duritiam, qua in nympham Echo usus fuerat, in amorem proprię formę impulit, ita ut defecerit III . Pro Inone et Melicerta Neptunnum precata, ut in marinos deos reciperentur, impetrauit. Marti genuit Hermionen, Cadmi coniugem IIII . Indignata, quod Diona et Proserpina numen suum coniugiaque spernerent, Ditem impulit in amorem Proserpinę ita ut raperet eam. Bello Gygantum Typhonem

Dyndimena, Idea mater. Eius antistes Athis uersus est in pinum. Hyppomanem et Athalantam, quod lucum ei ab Echione, terrę filio, sacratum concubitu uiolauerant, in leones subiecit X . Naues Ęneę, ne illas Turnus cremaret, in nymphas marinas conuertit et alias naues leuauit XIIII . Isis, Ęgyptiorum dea, Theletusę fuit auxilio, eo quod iubente Lygdo marito prolem feminei sexus perdere, Iphim filiam pro masculo nutrierit. Quam cum Ianthis Thelesci filia ei nupta

uiolauerant, in leones subiecit X . Naues Ęneę, ne illas Turnus cremaret, in nymphas marinas conuertit et alias naues leuauit XIIII . Isis, Ęgyptiorum dea, Theletusę fuit auxilio, eo quod iubente Lygdo marito prolem feminei sexus perdere, Iphim filiam pro masculo nutrierit. Quam cum Ianthis Thelesci filia ei nupta esset, uertit in marem IX . Musę a Pyreneo hospitio susceptę uim inferentem in uolucres uersę euaserunt. Ipse sequi

In Sophitis regno genitos liberos non parentum arbitrio tollunt aluntque, sed eorum quibus spectandi infantum habitum cura mandata est. Siquos segnes aut aliqua membrorum parte inutiles notauerunt, necari iubent 54 . Indis maritimis prominent ungues nunquam recisę, comę hirsutę et intonsę sunt 61 .
Diuitię. Aurei torques. Vestis auro distincta, tunicę gemmis adornatę 2 .

Deformis. Gygantes monstrosę staturę 2 . Monstra Aphricę 31 . Pericles capite enormi, ob id opifices galeatum figurabant 150 . Indi maritimi 231 . Sempronia. deformis et stolida 338 . Marius ad deformitatem euitandam uarices ex altero crure sibi extrahi pssus 344 . Firmus Seleucius, cui fuerant duo

31 . Pericles capite enormi, ob id opifices galeatum figurabant 150 . Indi maritimi 231 . Sempronia. deformis et stolida 338 . Marius ad deformitatem euitandam uarices ex altero crure sibi extrahi pssus 344 . Firmus Seleucius, cui fuerant duo elephantini dentes 448 . Blemię capitibus carent, ora et oculos pectoribus affixos habent

Fratrum, Cyri et Artaxerxis 183 . Discordia ciuilis 202 . Romanus in sinu pacem et bellum portans 265 . Ciuilis discordia inter Syllam et Marium 351 . Inter Cęsarem et Pompeium 380 . Seueri filii inter se discordes 436 . VALERIVS MAXIMVS

arbiter Nolanis et Neapolitanis datus utrisque imposuit 79 . Fraus odio digna maiore quam uis 81 . Fraus non committenda etiam si nemo resciturus sit 154 . Caius Marius in Quintum Metellum 155 . Si uir sapiens nummos adulterinos acceperit imprudens pro bonis, cum id rescierit, soluturus ne sit eos, sicui debeat, pro bonis? 158 .

357 . Sapientia. Loquens in parabolis. Redemptor 358 . Salutare Dei 359 . Iesus. Christus Altissimus 386 . Resurrexit. Ventis et mari imperat. Diabolum uincit. Christus electus 387 . Patris ueritas et misericordia. Dei Filius. Iustus et misericors Dominus. Christus excelsus. Testis 388 . Dextera. Tentatus a diabolo

Christi aduentus petitur: memento nostri, Domine, in beneplacito populi tui. Redemptor. 401. 402 . Redemptor. Legis uincula confregit. Christus sanat 402 . Imperat uentis et mari. Paratum cor meum, Deus Christus liberator. Veritas usque ad nubes, id est apostolos et sanctos 403 . Descendit ad inferos. Deus, laudem meam ne tacueris 404 . Omnia quę hominis erant suscepit pręter

Adolescentia et uoluptas uana sunt 135 . Omnis caro sicut foenum ueterascet, et sicut folium fructificans in arbore uiridi 144 . Numerus dierum hominum ut multum C anni, quasi gutta aquę maris deputati sunt, et sicut calculus harenę, sic exigui anni in die ęui 144 . Enygma. Sansonis: De comedente exiuit cibus, et de forti egressa est dulcedo 38 . Audite audientes, et nolite intelligere

et synagogam IIII. Stabulum ad quod implagatus ducitur alligatis plagis infusoque oleo et uino, est Ecclesia quam intrant sanguine Christi redempti et inuncti chrysmate. Iumento imponitur, ut carnalem appetitum supponat rationi X. Martha et Maria est Ecclesia primum sollicita, deinde beatitudinis fruitione quieta, quę non auferetur ab ea X. Domus mea domus orationis est XIX. Perdet colonos istos, et dabit uineam aliis XX. In templo non extendistis manus in me

eius figurauit Ecclesiam, quattuor scilicet partibus in orbem diffusam, et in eisdem ęqualiter, id est concorditer distributam. Tunica uero illa sortita omnium partium signauit unitatem, quę caritatis uinculo continetur etc. XIX. Maria Magdalena Ecclesiam signauit. Magdalon Gręce, Latine turris. Dicitur autem in Psalmo: Factus es mihi turris fortitudinis LX. PAVLVS AD CORINTHIOS II
Ęger. Licet is qui

apperuisse cernentium. Matthei I. Item dixit ante incarnationem duas in Christo fuisse naturas, post incarnationem unam. Sic et Heluidius I. Vnam naturam esse in Christo XV. Idem Marci VIII. Idem quod Iesus et Maria unius naturę sint. Lucę I. Euticius corpus nostrum post resurrectionem impalpabile futurum dixit. Ioannis XX. Heluidius de uiri coitu natum dixit. Item Hebion. Matthei I. Item habuisse fratres XII. Contra

Dixit, quod Iesus in uirtutibus crescebat et proficiebat III. Dixit Christum prius fuisse hominem, postea assumpsisse diuinitatem VI. Quod in simplici homine Dei Filius habitabat VIII. Dixit alium Dei, alium Virginis Marię filium VIII. Nouatiani dixerunt non dimitti peccata post baptismum VI.XII. Nouatianus his qui martyrio lapsi sunt, ueuiam denegat III. Contra illos XIIII. Origenes dixit etiam

et alium Veteris, alium Noui Testameniti Deum esse dicunt XI. Contra eos qui Christum magicis artibus usum dicunt XXIIII. Qui dicunt phantasma fuisse omnia quę incarnationis sunt. Ioannis I. Quidam quod Iesus non fuerit natus de Maria Virgine II. Quidam de cęlo corpus attulisse et per Virginem transisse III. Quidam dicunt Deum annunciatum in Veteri Testamento non esse Patrem Christi, sed nescio quem principem malorum angelorum. Qui dicunt uoluntate, non

Iterum et tertio VIII.XIII. Contra Sabellianos de pluritate personarum XVII. Tatianus et Martion nuptiis detrahunt. Ioannis II. Valentinus Christum a Patre missum dixit spiritale uel cęleste corpus attulisse, nihil de Maria Virgine sumpsisse I. Item transisse per Virginem quasi per aquę ductum. Lucę I. Contra II. Valentinus, Basilides et Martion respuunt Legem et prophetas X. Verbum fuisse creatori causam creationis.

Tollendum est ex rebus contrahendis omne mendacium 150 . Lex in uendendo, ut uitia etiam dicantur 151 . Titus Claudius Centimalus, Caius Calpurnius Lanarius 151 . Caius Marius Gratidianus, Caius Sergius Orata 152 . Fides bona 153 . Venditorem imprudentem ne defraudes 159 . Hereticus. Mala et impia consuetudo est contra deos disputare siue ex

Contra Arrianos qui sapientiam Dei factam contendunt 226 . Valentini parabolę atque coniugia 227 . Contra Sabelium, qui eundem Deum Patrem putat et Filium. Contra eos qui Christum non ante Mariam fuisse aiunt et alium Filium Dei, alium Filium hominis autu mant 229 . Contra dubitantes 230 . Heretici fures 232 . Qui diuersas naturas

PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS
Foelix. Quintus Metellus a quattuor filiis elatus, ex quibus tres consulares, unum etiam triumphantem uidit 24 . Cornelius Sylla in fortuna felix dictus Mario Pręnestę interfecto felicem se edicto appellari iussit 30 . Fides. Marcus Attilius Regulus, ut fidem hosti datam seruaret, supplicia mortemque contempsit 17 . Quintus Fabius Cunctator de

Zeno dicebat eum esse beatum qui pręsentibus uoluptatibus frueretur speraretque futuros 122 . Beatus est qui animi ęgritudine caret, cum miser sit ei subiectus 144 . Beatus eiusmodi tranquillitati maris comparatur 144 . Beatus etiam dicitur qui ex maiore parte beatus est 145 . Semper beati omnes boni 146 . Qui dicendi sunt beati. Omen beatum est cui nihil deest

Daniel exiuit illesus de lacu leonum, quia credidit Deo suo 198 . In tempore illo saluabitur populus tuus omnis qui inuentus fuerit scriptus in libro 200 . Et erit numerus filiorum Israel quasi harena maris, et dicetur eis: Filii Dei uiuentis 201 . Iezrael, id est fideles 202 . Ephraim uitula docta diligere trituram, et ego transiui super pulchritudinem colli eius. De fide Iudę

modicum lumen in uobis est. Ambulate, dum lucem habetis, ut non uos tenebrę comprehendant; et qui ambulat in tenebris, nescit quo uadat. Dum lucem habetis, credite in lucem, ut filii lucis sitis XII. Quęritis me etc. Quo ego uado, uos non potestis uenire XIII. Marię de resurrectione Iesu dubitanti dicitur: Noli me tangere, nondum enim ascendi ad Patrem meum. Thomas Didymus: Nisi uidero, inquit, etc., non credam XX. Felicitas. Omnis qui biberit ex aqua hac, sitiet iterum; qui

Filii Sceuę, Iudei increduli, tentant in nomine Iesu demonem expellere, sed demoniacus inualuit contra eos, et nudi uulneratique aufugerunt XIX. IACOBI: Hęsitans in fide similis est fluctui maris I. APOCALYPSIS: Atrium autem, quod est foris templum, eiice foras, et ne metiaris illud, quoniam datum est gentibus XI. Murus ciuitatis--- fides Christi. Fur. AD CORINTHIOS I: Fures regnum Dei non possidebunt VI. Fames

Publius ait: Cuiuis potest accidere, quod cuiquam potest 73 . De uarietate fortunę 74 . Omne quod fortuito uenit, instabile est 80 . Fortuna mari comparatur 82 . Fortuna crudelis 83 . Fortuna, cum blanditur, captatum uenit 86 . Fortunam citius reperies quam retineas. Fortuna nemini plusquam consilium ualet.

Ebuciam, quę contra testamentum eius, quo pręterita erat, agere erubuit, liber VII, caput VIII. Quę matrem interemerat, mansit indemnata, quod constaret filiorum necem ab illa ueneno sublatorum ultam. Alia uirum et filium impune peremit, quod hi prius filium eius prioris mariti peremerant, liber VIII, caput I. Fames. Octacilius Siciliam et Sardiniam hosti dimisit fame compulsus. Casilinates insolitis cibis, dum obsiderentur usi, fidem seruarunt. Ex Prenestinis quidam murem captum ducentis denariis uendidit, ipse inedia

continet quam fides 134 . Fides bona 153 . Marcus Regulus 161 . Quando fides non seruanda 163 . Animus sine fide locus in mari sine portu. Summa amentia est in illorum fide spem habere quorum perfidia toties sis deceptus 185 . Fortis. Milo Crotoniata uiribus iam per ętatem destitutus fleuit 36 . Formę decorem comparat decore

dedere nomen 149. Polio perungi dignationis gratia glorięque auidos polium tractare 220. Lucius Accius poeta maxima forma statuam sibi posuit, cum breuis admodum fuisset 318. Nulli plures statuę dicatę quam Phalerio Demetrio Athenis: CCCLX 319. Caio Mario Cratidiano omnibus uicis statuas posuerunt easdemque subuerterunt Syllę introitu. Alieno plerique ingenio magis quam suo commendantur 320. Imaginum amore flagrarunt Romani 327. Clipei in templo cum imaginibus. Qui suas uictorias pinxerunt. Nero colossum pingi

omnia mandentes 72. Catuli, quo largiore aluntur lacte, eo tardiorem uisum accipiunt 93. Caprę pinguedine sterilescunt 95. Qui cibi ex sue coenis interdicti 96. Mulus piscis octo milibus nummum mercatus; ea comedonum prodigalitas 100. De diuitiis marinis. Gulam notat pisces condientium 101. Cleopatra absorbuit uniones 102. Item. Clodius, Esopi tragedi filius. Hortensius orator murenam exanimatam fleuit 105. Antonia Drusi murenę inaures addidit. Orator Hortensius primus Romę pauonem occidit cibi gratia 108.

intestino transeunt cibi. De pipere, garyophilo et gingibere 130. Alexandri milites palmis uiridibus strangulati sunt in Gedrosis; id factum est pomi genere. Musteis finis mandendi non nisi periculo fit; tanta suauitas pomi est. Pyrrhi legatus austeritate uini offensus, marito matrem eius pendere in tam alta cruce dixit 142. Inerticula uitis sola non facit temulentum 144. Alexander in temulentia amicos interemit. Gloriam bibendo Parthi quęrunt. Famam apud Gręcos Alcybiades meruit, apud nos cognomen etiam Tricungius Mediolanensis tribus congiis

251. Plurimum negocii aluus exhibet 256. Ebrietatem arcet pecudum assus pulmo pręsumptus 295. Vinum tedio uenire ex Clitorio amne potantibus. Parthorum reges ex Coapse et Euleo amnibus tantum bibunt 297. Fons aquę iucunde olentis Cabille in Messopia. Anguilla marina in uino putrefactra tedium uini facit 308. Poculo aureo puluino subdito Philippus rex dormire solitus 312. Vitellius in principatu suo CC sestertiis condidit patinam 334. Amethysti ebrietati resistunt. Vinum aqua

rem male gessit 53. Gula. Galli gulę dediti et intemperantes 26. MARCVS ANTONIVS SABELLICVS Gloria. Crotoniatum extremum cęterorum esse Gręcorum optimum 75. Xerxes mari colaphos infligens et Hellespontum pedibus transiens 126. Epaminundas nec glorię nec pecunię cupidus 196. Herostratus incendit Dianę templum 205. Alexander glorię, non auri cupidus 217. Alexander de uirtute se contendere, non de

glorię, non auri cupidus 217. Alexander de uirtute se contendere, non de uita aut diuitiis dixit 224. Alexander uni glorię deuotus 231. Quanta animo complexus 232. Apelles in Antigono figurando oculi uitium abscondit 233. Dissidium inter Syllam et Marium, dum quisque sibi gloriam uindicat Iugurtę capti 346. In conspectu necessariorum Germani pugnare solebant, ut ipsi testes glorię essent aut honeste morientium aut fortiter uincentium 347. Nascentem laudem comitat fauor, contemptus senescentem 356. Gemitus Cęsaris

ebrietas 243. Pyrrho et Prusię filio pro dentibus os unum 246. Xencetas Molonis artibus captus, cum illi castra diripienda reliquisset 278. Cato: difficile eam ciuitatem diu incolumem fore, ubi pluris piscis quam bos ueniret 320. Marius senatu motus, cum aquam in publico bibisset 344. Diem noctemque potando conuiuari Germanorum fuit 347. Sylla epulum sumptuosissimeinstructum deditpopulo 356. Cibietpotus intemperie Sylla in morbum incidens periit 357. Conuiuia Luculli 363. Sueui uinum

325. Omnes declinauerunt simul 328. Conuersio 329,331,332. Constitues me in caput gentium 332. Conuersi 336. Vox populi conuersi ad Christum 351,354. Populi sub te cadent 356. Transferentur 2 montes in cor maris. Mota est terra. Exaltabor in gentibus 356. Subiecit populos 357. Superstitio gentilis 358. Christus orat pro gentibus 364. Gentium uocatio. Allophili 365. Oculi eius super gentes respiciunt 367. Benedicite, gentes, Dominum Deum nostrum 367.

364. Gentium uocatio. Allophili 365. Oculi eius super gentes respiciunt 367. Benedicite, gentes, Dominum Deum nostrum 367. Et gentes in terra dirigis 368. Non credentes inhabitare Dominum Deum 370. Omnes gentes magnificabunt eum 373. In mari uia tua 376. Precium Christi expensum in sepulturam peregrinorum 377. De Egypto liberati 377. Prore tabernaculo repulso elegit nouum 379. Linguam, quam non nouerat, audiuit 380. Hęreditas Domini 382.

Deum presentatur 316. / Inuidia semper persequens bonos 117. Inuidia torquet inuidentem 178. Inuidia persequitur iustitiam 231. O, inuidia, primum mordax tui 246. Inuidi contra amicos Dei 250. Semper uirtutes sequitur inuidia 272. Maria, soror Aaron, lepra percussa ob inuidiam 283. Ira. Qui odit fratrem suum homicida est 127. Vindicta Dei eo grauior quo taridor. Contentiones fuge 160. Odium et iracundia molestat primum auctorem 178. Nunquam in iram exardescat

est 80. Multi ex Israel subsannauerunt nuncios Ezechię, cum uocarentur ad faciendum phase Domino in Hierusalem 81. Loquente Domino per prophetam ad populum et Manassen noluerunt audire; a Babyloniis humiliati sunt 82. Vasthi regina uocata a marito non uenit; repudiatur 97. Maledicti qui declinant a mandatis tuis. Psalmus CXVIII 120. Inobediens 127. Erubescite dc pręuaricatione mandatorum 149. Exeęcati derogantes mandatis Dei. Mattheus, caput

iuxta uias suas iudicabo ait Dominus Deus 188. Item 191. Item: Ecce ego iudicabo inter pecus et pecus arietum et hyrcorum 191. De Antichristo et sequacibus eius 192. In die illa erit commotio magna super terram Israel. Et commouebuntur a facie mea pisces maris et uolucres cęli et bestię agri etc. Item de perditione Antichristi et suorum 193. Troni positi sunt, antiquus dierum sedit etc. Millia millium ministrabant ei, et decies millies centena milia assistebant ei etc. 198. De Antichristi in

dicit Dominus et ruinę impiorum erunt etc. 210. Dies irę dies illa, dies tribulationis etc. Mane, mane iudicium suum dabit in luce. Effundam super eos indignationem meam. In igne enim zeli mei deuorabitur omnis terra 211. Et transibit in maris freto, et percutiet in mari fluctus, et confundentur omnia profunda fluminis 214. Deiectio persecutorum et Antichristi. Ecce dies Domini ueniunt etc. De Antichristo et conuersione omnium in fine et aduentu Domini secundo 215. Ipse enim quasi ignis conflans et

et ruinę impiorum erunt etc. 210. Dies irę dies illa, dies tribulationis etc. Mane, mane iudicium suum dabit in luce. Effundam super eos indignationem meam. In igne enim zeli mei deuorabitur omnis terra 211. Et transibit in maris freto, et percutiet in mari fluctus, et confundentur omnia profunda fluminis 214. Deiectio persecutorum et Antichristi. Ecce dies Domini ueniunt etc. De Antichristo et conuersione omnium in fine et aduentu Domini secundo 215. Ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fulonum. Et

Stipes Meleagri fatalis, quo consumpto et ipse defecit VIII . Pyra qua arsit Hercules VIIII .
Iniustus Hercules famulum Lycam innocentem in Euboico mari iactauit et mersit IX .
Impatientia. Aracne uicta suspendio se affecit VI . Aiax, quod armis Achillis potiri non potuit, in furorem uersus suas sibi intulit

uicta suspendio se affecit VI . Aiax, quod armis Achillis potiri non potuit, in furorem uersus suas sibi intulit manus $0
Inobediens. Icarus patri Dedalo lapsus in pelagus mari nomen dedit VIII . Adon non obediens Veneri, in uenatione ab apro interemptus est X . SENECA

Irę remedium dilatio. Plato in seruum iratus quomodo iram compescuerit. In Socrate irę signum erat uocem suhmittere, loqui partius 54. Omnis indignatio in tormentum suum proficit. Rex iracundus: Darius, Xerxes, Alexander in Clytum, Lysimacum, Lucius Sylla, Marcus Marius, Caius Cęsar. Ira regis Persarum, Cambyses, Cyrus in fluuium iratus, Cęsar in uillam, Alexander 55. Friuolis turbamur et inanibus: taurum color rubicundus excitat, ad umbram aspis exurgit, ursos leonesque mappa proritat etc. 56. Quomodo leniamus iram alienam.

loci mutandi 51. Viuendi inconstantia: nunc malus, nunc bonus, nunc paupertatem laudans, nunc opes 60. Ignorantia ueri 59. Ignis. De ignibus cęlestibus et eorum causa 88, 91. Quomodo apud nos fieri soleat ignis, eadem ratione et supra. Ignis de mari erumpens 94. Ęthna 95. Conflagratio futura 100. Ęthna. Ephestion 31. Incendium 41. Infernus. Inferi nulli 67. Inferi nulli iuxta Epicurum 10. Carcer infernus et perpetua nocte oppressa regio. In qua ingens ianitor Orci ossa

odium 30. Ingratus est qui metu gratus est 34. Philippi miles erga hospitem ingratus et ob id notatus ignominia a rege 36. Quod nemo ingratus secundum Stoicos 37. Peripatetici aliter 38. Aliter Cleantes. Ingrati: Coriolanus, Catelina , Caius Marius, Lucius Sylla, Quintus Pompeius, Cęsar, Antonius, urbs Roma 38. Segnes in referenda gratia. Admonitus Cęsar retulit gratiam. At Tiberius: Non memini, inquit, quid fuerim 39. Penitet accepti beneficii, quem nondum redditi piget 43. Torta a tyrannis uxor, nunquid de

Antonius, urbs Roma 38. Segnes in referenda gratia. Admonitus Cęsar retulit gratiam. At Tiberius: Non memini, inquit, quid fuerim 39. Penitet accepti beneficii, quem nondum redditi piget 43. Torta a tyrannis uxor, nunquid de tyrannicidio sciret, perseuerauit negare. Postea maritus eius tyrannum occidit. Illam sterilitatis nomine dimisit, intra quinquennium non parientem; ingrati actio est 127. Ingrati actio. Diues sordide natus ei quem de carcere redimerat, filiam collocauit. Is in adulterio deprehensam patre deprecante occidit; ingrati reus est 137.

est illud: Ita inuidum consumi inuidia ut ferrum rubigine 192. Nequid preciosum ad hostem perueniret, Astapenses omnia sua in ignem coniiciunt 298. Qui foris gloriosi, domi inuidiam passi 299. Cęcam esse inuidiam 318. Inuidia Metelli de consulatu Marii 345. Sylla aliis inuidens honorem, sibi ambiens 356. Caligulę inuidia in summos uiros 414. Ira. Tauri igniuomi 29. Cambysis ira in Damasis cadauer 98. Captus Mamercus pro se apud Timoleonem dicere exorsus, militesque illi

iudicium et erruite ui oppressum 361. Iosias rex iustus 362. Iustitia mixta misericordia 380. Ignis natura duplex. Lumen habet credentibus, tenebras incredulis 45. Ignis tribulationis 175. Ignis 203. Infernus. Mors 37. Cor maris 90, Lacus non habens aquas 166. Infernus et mors dilatauit os suum 200. Profundum laci. Tenebrę exteriores 219. Infernus sub terra 220. Lacus suppliciorum atque cruciatuum 231. Profundum laci, fundamenta laci 232. Poenarum differentia 236.

in manifesto, ludeus in occulto 61. Residuus Israel sanguis quo cornua altaris tinguntur. Iudei figuram amplexi ueritatem respuerunt 82. Non luxit eis sol 85. Tribuum stationes 94. Filii Caath, Gerson, Aaron, Leuitę, filii Merari 95. Maria synagoga 98, 99. Primus Iudeorum status 100. Balaam, scribę et pharisei 116. Scribę contra Christum 116. In fine saluandi 122. Hebrei 127. Iudei reprobantur, et introducuntur gentiles 130. Primogeniti priorem populum signant 140.

ęris alieni atque litis esse miseriam. Chilonis sententia est. Elephanti fessi a uenantibus dentes arbori impactos frangunt prędaque se redimunt 85. Fibri Pontici se eastrant urgente periculo ob hoc se peti gnari. Castoreum id uocant medici 91. Vitulus marinus euomit fel et coagulum, ob ea se peti prudens. Libertas. Regem deliquentem morte mulctari in Taprobane insula 67. Spurium Cassium regnum affectantem pater ipsius interemit 318. Liberalitas. Rapam serere nudum uolunt precantem sibi et uicinis serere

et cruribus gruis habeant 295. Apelles nunquam tam occupatus, ut non lineam duceret 330. Negociorum acerui a contemplatione operum et pictarum imaginum abducunt 337. Gens Caucorum in septentrione uastis locis degit, pisces uenatur, aquas bibit, in tumulis habitat propter maris accessus 154. Pyramides factitarunt reges Ęgypti, ne plebs esset ociosa 340. STRABO Lex. Legum ęquitate pręstant Massilienses 70. Legum latores optimi 105.

tamen 25. Laborum pręteritorum suauis memoria 34. Herculis erumnę 36. Philosophi orbem peragrantes 84. BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA Libido. Samaritana arguitur sextum habere maritum non suum 30. Lamech primus iniit digamiam. Digamus eligi in clericum non potest. Filii impudici patrem episcopum indignum faciunt 34. Amor formę 41. Scotorum natio pecudum lasciuiens 45. Voluptas et concupiscentia in iecore 187. Libidinis remedium

uoluptas neque uehementior neque furiosior 201. Vnde sperma? Vnde auiditas libidinis 263. Coitus uehemens appetitio 293. Amator formę nullum animo amati prębet honorem. Propter Venerem mortem sibi consciuerunt Thyeste, Edippodes , Machareus. Abstinendum a maribus 302. Libido. Oblectationem Veneream seruilem certe atque ingratam et absurdam nec uerę uoluptatis nomine dignam etc. 334. Labor. Motus optimus ille est, qui in se met ex se ipso fit, ut exercitatio gymnastica 262. Motus prodest

Adonidis mundana uoluptas 323. In angustiis constituti nequaquam uoluptatibus pristinis iuxta errorem Epicuri, animo perfruimur 325. Habitatores terrę 341. Ambulant in plateis 341. Terra 347. Scriptus in terra 356. Libido. Mulier quę a marito accusatur adulterio 17. Libido ex homine bestiam faciens 18. Galli effeminantur in honorem Martis 19. Libido dulcis in fine amara 37. Ignis 68. Vnusquisque in uxores proximi inhiebat 74. Adamas solo hircino

278. Luxuria sanguisuga 283. Qui diuitias dat ad delendos reges 284. Delicię, diuitię, gaudium omnia uanitas. Voluptas 291, 302. Princeps luxuriosus. Luxuria 305. In risu faciunt panem 305. Adolescentia et uoluptas uana sunt 306. Pisces maris 324. Oculos suos statuerunt declinare in terram 336. Hi in curribus et hi in equis 334. Cadent qui descendunt in terram 336. Odisti omnes obseruantes uanitatem superuacue 342. In uita benedicetur 358. Sepultus in diuitiis sęculi 387.

rosisse. Coturnices in uella incidentes mersere nauigia 109. Mures a Troade fugauere accolas 115. Miracula. Aquę in quibus uirgulta mersa lapidescunt etc. de aquis 35. Ebusi terra serpentes fugat, Colubrarię parit 41. In Mari Rubro arbores uisę 141. Fons aquę dulcis, qua pota dentes cadunt 247. Matrimonium. Nubentes uirgines comitatur colus compta et fusus cum stamine 95. Nauem stetisse plenam uentis portantem nuncios, ut castrarentur mares pueri 100. Nox

notas tollebat 140. Diuus Augustus lactuca conseruatus in ęgritudine Musę medici 198. Sextus Pompeius in aceruum tritici se coniecit et podagra liberatus est 228. Marcus Agrippa in graui morbo pedum demersis in acetum calidum cruribus euasit 232. Medicina a Rubro mari imputatur, cum remedia uera pauperimus quisque coenet 238. In eos qui occultant medicinam nec alios docere uolunt 246. De medicinę professoribus et aduersum malos medicos. Cynorhodon, id est rosę siluestris radicem, somnus docuit contra morsum rabidi canis

Mundum creatum esse et corruptibilem et ex quattuor constare elementis, sed ex quinta quadam natura cęlum et astra 272. Miracula nature: Lateres fluitare 238. Aquam durari in tophum 243. Gangetis lapis fugat serpentes 284. Arbores in profundo Rubri maris 291. A colosso lapideo per diem crepitum ędi 308. Matrimonium. Apud Cantabros uxoribus dotes dant uiri 69. Qui sine liberis sunt contemnuntur 75. Nubendi lex apud Samnites 101. Vxores proprias aliis concedunt Tapyri 203. Fortissimus quam uult

finguntur 80. Non habent incredibilia uocem 85. Malus. Foeminę ad malum proniores 8. Peruersi nullo placantur obsequio 78. TVLLIVS IN TVSCVLANIS Matrimonium. Indorum mulieres uiuę se iaciunt in rogum mariti unaque ultro comburuntur 153. Mores. Socrates diserere solitus: Qualis cuiusque animi affectus esset , talem esse hominem; qualis autem ipse homo esset, talem eius esse orationem; orationi autem facta simillima, factis uitam 149. /

solertię, qui est unus suauissimus pastus animorum 152. Mathematici describit officium. TVLLIVS DE FINIBVS Matrimonium. Vxorem adiungere uelle et ex ea liberos procreare naturę obedientis est 51. Miser. Caius Marius expulsus egens in palude demersus post trophea 34. / Mores . Vitę degendę ratio maxima in contemplatione rerum placuit Peripatheticis 68. Magnanimus semper inuictus 22. Mollis. Epicuri argumenta

mortem consciunt 48. Indi mortis contemptores 53. Matrimonium. Vxores uiuę uiris consepultę 25. Mores gentis Affricę 8. BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA MARIA uirgo et mater. Prędixit Ezechiel propheta 3. Quomodo probatur possibilis uirginis partus. Euę ad Mariam comparatio 13. Virtus Altissimi obumbrabit tibi 18. De Marię uirginitate contra Heluidium 54. Quare nonprius concępit quam

25. Mores gentis Affricę 8. BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA MARIA uirgo et mater. Prędixit Ezechiel propheta 3. Quomodo probatur possibilis uirginis partus. Euę ad Mariam comparatio 13. Virtus Altissimi obumbrabit tibi 18. De Marię uirginitate contra Heluidium 54. Quare nonprius concępit quam desponsaretur 54. Solus Christus natus de uirgine 79. Libellus de conceptu Virginis Marię 218.

BEATVS HIERONYMVS IN PARTE PRIMA MARIA uirgo et mater. Prędixit Ezechiel propheta 3. Quomodo probatur possibilis uirginis partus. Euę ad Mariam comparatio 13. Virtus Altissimi obumbrabit tibi 18. De Marię uirginitate contra Heluidium 54. Quare nonprius concępit quam desponsaretur 54. Solus Christus natus de uirgine 79. Libellus de conceptu Virginis Marię 218. Matrimonium. Primas et secundas nuptias licitas esse

uirginis partus. Euę ad Mariam comparatio 13. Virtus Altissimi obumbrabit tibi 18. De Marię uirginitate contra Heluidium 54. Quare nonprius concępit quam desponsaretur 54. Solus Christus natus de uirgine 79. Libellus de conceptu Virginis Marię 218. Matrimonium. Primas et secundas nuptias licitas esse 10. Vir cum uxore qualiter uiuat 20. Institutio viri et uxoris 21. Iouinianistę matrimonium ęquant uirginitati 27. Non esse

angustię 191. Parentum gloria boni liberi 194. Heli sacerdos offendit Deum ob uitia liberorum. Lamech primus inuexit digamiam 195. Lex uetus pro monogamis et contra digamiam 196. Idem affirmat exemplis gentilium. Quidam XX habuit uxores et quędam XXXII maritos 196. Monogamiam approbat exemplis Scripturarum 197. Quantum molestiarum inest nuptiis. Marcella Careali seni se in uxorem petenti suasque pollicenti diuitias: Si nubere, inquit, uellem, maritum quęrerem, non hereditatem etc. 198.

affirmat exemplis gentilium. Quidam XX habuit uxores et quędam XXXII maritos 196. Monogamiam approbat exemplis Scripturarum 197. Quantum molestiarum inest nuptiis. Marcella Careali seni se in uxorem petenti suasque pollicenti diuitias: Si nubere, inquit, uellem, maritum quęrerem, non hereditatem etc. 198. Coniugatorum tedia et modestię 207. Excusatur quę cum uiro scortatore repudium fecit 266. Valerius ad Ruffinum , ne ducat uxorem. Dissuasoria 286. /

nec dicas nec audias 172. Vidua in deliciis uiuens mortua est 191. Delicię et epularum uarietas formenta libidinis 226. Impossibile esse de deliciis transire ad delicias 264. Miracula. Contra eos qui detrahunt miraculis mortuorumin Domino 118. MARIA. De assiumptione Virginis sermo 53. Marię uirginitas foecunda 54. De salutatione angeli ad eam. De assumptione, annunciatione, incarnatione, uirginitate 59. De partu Virginis attestantes prophetę et Euangelium 116.

et epularum uarietas formenta libidinis 226. Impossibile esse de deliciis transire ad delicias 264. Miracula. Contra eos qui detrahunt miraculis mortuorumin Domino 118. MARIA. De assiumptione Virginis sermo 53. Marię uirginitas foecunda 54. De salutatione angeli ad eam. De assumptione, annunciatione, incarnatione, uirginitate 59. De partu Virginis attestantes prophetę et Euangelium 116. Exiet uirga de radice Iesse. Expositio 164. Mors per Euam, uita per Mariam 165.

sermo 53. Marię uirginitas foecunda 54. De salutatione angeli ad eam. De assumptione, annunciatione, incarnatione, uirginitate 59. De partu Virginis attestantes prophetę et Euangelium 116. Exiet uirga de radice Iesse. Expositio 164. Mors per Euam, uita per Mariam 165. De salutatione angeli ad Virginem 168. Adducet urentem uentum Dominus de deserto etc. 268. Musica. De organo, tuba, fistula, cythara, sambuca, buccina , psalterio, tympano, choro 80. Miseria huius sęculi et

Ruth cessit eam in uxorem Booz, soluens calciamentum suum et dans ei in signum cessionis 40. Dauid accepit filiam Saulis Michol pro CC prępuciis Philistinorum 45. Michol fidelis non est obsecuta patri, ut proderet uirum suum Dauid neque tam regem timuit quam dilexit maritum 46. Abigail prudens et speciosa placauit Dauid iratum marito suo Nabal meruitque uiro uxor fieri Dauid 47. Peccauerunt filii Israel miscentes connubia cum gentibus 85. Maledixi coniugatos alienigenis. Vxores enim alienigenę Salomonem peccare fecerunt 87.

et dans ei in signum cessionis 40. Dauid accepit filiam Saulis Michol pro CC prępuciis Philistinorum 45. Michol fidelis non est obsecuta patri, ut proderet uirum suum Dauid neque tam regem timuit quam dilexit maritum 46. Abigail prudens et speciosa placauit Dauid iratum marito suo Nabal meruitque uiro uxor fieri Dauid 47. Peccauerunt filii Israel miscentes connubia cum gentibus 85. Maledixi coniugatos alienigenis. Vxores enim alienigenę Salomonem peccare fecerunt 87. Mulierum fortitudo 88. Dubitante Thobia accipere Saram, quoniam

accipies eam, per dies tres orationibus uacabis etc. 91. Thobias in conuiuio non prius manducauit quam accepit Saram uxorem 92. Benedictio in nuptiis. Cum timore Dei conuiuium nuptiarum peregerunt. Parentes dant pręcepta sponsę discedenti ad maritum 92. Vasti regina repudiata propter inobedientiam. Iussit rex diuulgari, ut cunctę mulieres deferant maritis suis honorem 97. Bibe aquam de cisteraa tua 126. Vxor prudens 130. Vxor odiosa. Mulier fortis et optima 132. Quorum male se habent mulieres,

quam accepit Saram uxorem 92. Benedictio in nuptiis. Cum timore Dei conuiuium nuptiarum peregerunt. Parentes dant pręcepta sponsę discedenti ad maritum 92. Vasti regina repudiata propter inobedientiam. Iussit rex diuulgari, ut cunctę mulieres deferant maritis suis honorem 97. Bibe aquam de cisteraa tua 126. Vxor prudens 130. Vxor odiosa. Mulier fortis et optima 132. Quorum male se habent mulieres, filii, discipuli. Mulier bona licet sterilis, tamen felix 137. Dilige uxorem bonam 142. Non zeles

moriatur 12. Principi non maledices 13. Absenti ne maledicas 17. Non eris criminator nec susurro 17. Qui maledixerit parentibus, moriatur. Qui blasfemauit nomen Domini, extra castra lapidatus est 18. Maria et Aaron oblocuti sunt de Moyse propter uxorem Ethiopissam. Maria perfusa lepra eiicitur extra castra. Die septima sana reuertitur orante pro ea Moyse. Qui detraxerunt Moysi, non uiderunt Terram promissionis. Cadauera eorum iacebunt in solitudine, filii uagabuntur XL annis in deserto 21.

Absenti ne maledicas 17. Non eris criminator nec susurro 17. Qui maledixerit parentibus, moriatur. Qui blasfemauit nomen Domini, extra castra lapidatus est 18. Maria et Aaron oblocuti sunt de Moyse propter uxorem Ethiopissam. Maria perfusa lepra eiicitur extra castra. Die septima sana reuertitur orante pro ea Moyse. Qui detraxerunt Moysi, non uiderunt Terram promissionis. Cadauera eorum iacebunt in solitudine, filii uagabuntur XL annis in deserto 21. Balaam ariolus pro mala dictione inuitus

148. Audi, Israel, mandata uitę; auribus percipe, ut scias prudentiam etc. 183. Pręcepta mea et iudicia mea ostendi eis 188. Gazophilatia terdena sunt pręcepta Decalogi, ter necessaria: tempore naturę, legis, gratię 195. MARIA. Accessi ad prophetissam et concepit filium etc. 153. Egredietur uirga de radice Iesse, id est Maria, et flos de radice eius ascendet, id est Christus 154. Aperiatur terra et germinet Saluatorem 161. Radix de terra sitienti, Christus de Virgine

Pręcepta mea et iudicia mea ostendi eis 188. Gazophilatia terdena sunt pręcepta Decalogi, ter necessaria: tempore naturę, legis, gratię 195. MARIA. Accessi ad prophetissam et concepit filium etc. 153. Egredietur uirga de radice Iesse, id est Maria, et flos de radice eius ascendet, id est Christus 154. Aperiatur terra et germinet Saluatorem 161. Radix de terra sitienti, Christus de Virgine 163. Antequam parturiret, peperit, antequam ueniret, partus eius peperit masculum. Quis audiuit unquam tale et quis uidit huic

exire ad aliis prędicandum XXIIIL Malus. Non est arbor bona quę facit fructus malos. Neque enim de spinis colligunt ficus neque de rubo uindemiant uuam. Malus homo de malo thesauro profert malum VI. Discedite a me omnes operarii iniquitatis XIII. Maria, mater Domini. Beatus uenter qui te portauit et ubera quę suxisti XI. IOANNES Mundus. Spiritum ueritatis quem mundus non potest accipere, id est mundi dilectores. Non enim habet inuisibiles oculos humana dilectio, per quos uideri

sub aqua herba est, extractum lapidescit XV .
Matrimonium. Daphnis, Ideus pastor, quia fidem coniugii non pręstitit, uersus est in saxum. Perseus pactus Andromedę matrimonium eam a bellua marina liberauit IIII . In eorum nuptiis pugnam mouit Phineus, quod sibi prius illam desponsatam diceret V . Procris cum Cephalo rediit in gratiam, cum suspecta prius in siluas effugisset. Diu

Iphis uertitur in marem IX . Orpheus Euridices desiderio ad inferos descendit. Permissus eam educere, modo sequentem ne respiceret, iam fini proximus respexit et iterum amisit X . Alcyone Ceicem maritum flendo in auem sui nominis cescit XI . Esacus Epyriphen nympham persequens, dum illa inter fugiendum serpentis ictu corruisset, prę dolore de rupe in pelagus se pręcipitauit et uersus est in mergum

Gygantes bellantes cum diis. Apollo Phytonem serpentem interfecit sagittis I . Cadmus ad fontem Martis occidit draconem III . Perseus Medusam, Athlantem, belluam marinam IIII . In nuptiis Phineum cum suis; item Polydecten V . Apollo et Diana XIIII Niobes et Amphionis filios. Apollo Marsiam VI . Iason tauros ignem spirantes et

Cyclops scopulum auulsum proiecit et obruit Athim propter Galatheam XIII . Ęneas occidit Turnum XIIII . / Taurus e mari apud Troezena repente proruens terruit iugales Hyppoliti, qui curru excussus membratim distractus est. Romulus in aprum hastam iaculatus in monte Palatino tam alte humi defixit, ut radices fecerit et in arborem cornum diffusis patentibusque ramis excreuerit

canem. Memnonis cineres in uolucres. Aurorę lachrimę in rorem matutinum. Anii filię in columbas. Filiarum Orionis cineres in iuuenes Coronidas dictos. Athis , Fauni filius, in Athim fluuium. Glaucus piscator in deum marinum XIII . Scylla pubetenus in canes, deinde in saxum. Cecropes in simias. Vlixis socii in uaria. Picus in auem picum. Pici socii in diuersa. Vxor eius Cannens in locum sic appellatum. Diomedis socii in aues similes cignis. Apulus in

uirginem seruauit. Occiso tyranno reuersi sunt principes, in crucem seruos sustulerunt. Ille manumisit et ei fìliam collocauit; accusatur dementię 135. Marcus Cato ut supra 135. Raptor negauit se rapuisse, iudicio uictus uult ducere, rapta optionem petit 137. Vxorum erga maritos pietas. Quod uxoris erga ipsum charitas effecerit, ut ipse sibi charior sit et propter ipsam diligentior in ualitudine curanda 51. Miseria hominis. Homo uas quassum, animal imbecillum 65. Quanta in uita sustinenda 53. Optima quęque dies miseris mortalibus

limen transcendere non permittunt. Quid est quod sponsam inducentes iubent dicere: Vbi tu Caius, ego Caia. Cur in nuptiis Talasii nomen crebro iactatur 76. Quare nec uxorem repudiare ante licebat nec nunc licet, quamquam nostris temporibus permisit Domitianus 78. Maritus primo sponsę non in luce, sed in tenebris iungitur, quod etiam ad propriam uerecunde accedere deceat 79. Vxores nec molere nec coquere permittebant 80. Mense Maio uxores non ducunt. Eorum qui uxores ducunt comam hastę cuspide discriminant 81. Cur publicis festis

uxoris iurgiis exercitus patientiam didicit. Varro in satyra: Vitium, inquit, uxoris aut ferendum aut tollendum est 8. Matronę petierunt, ne plures uxores unus uir haberet, sed potius plures uiros una uxor 10. Vxorem et liberos habens in honore pręlatus senioribus 14. Mariti senis super uxore diuite atque deformi querela, quod coactus ab ea ancillam suspectam uenum dederit 17. Quam infelix est, qui in egestate quęrit liberos 18. Quod nullę fuerint rei uxorię actiones in urbe ante Carbilianum diuortium. Spurius Carbilius

Sepulchrum illi posuit memoratissimum. Agonem in laudibus eius dicundis certantium statuit propositis pręmiis. Certauit Theopompus, Theodectes, Naucrites , Isocrates. Vicit Theopompus 59. In adulterio uxores deprehensas ius fuisse maritis necare 62. Spurius Carbilius Ruga primus Romę diuortium cum uxore fecit, quod sterilis esset 107. Mores. Polytropia, id est multiplices ac uarii mores 67. Magnanimus. Fabricius aurum contempsit pauper et nihil sibi defuturum

Cineę dictum de Romanis 130. Pyrrhum a ueneno cauere iusserunt, ut esset, quem armis uincerent 130. Homericum dictum: Fortitudinem solam inter cęteras uirtutes sępe furentes quosdam impetus habere. Pyrrhus hostis caput percutiens uno ictu totum ad ima diuisit 131. Marius de suis uulneribus gloriabundus 133. Eumenis pugna cum Neoptolemo 140. Sertorius amisso equo et uulnere accepto Rhodanum armatus natando traiecit 142. Sertorii uirtus. Sertorius cum paucis contra multos 143. Tigranem cum ingentibus copiis superbientem Lucullus

perfectum esse oporteat 92. Pręstantissimum esse homines ad ueritatem et iustitiam erudire 124. Malus. Prauitatis causa ignoratio sui 2. Quod impietas sub Ioue coeperit, quę aureum sęculum exclusit 103. Quod mali omnes malos esse putant 106. MARIA. De conceptu et partu Virginis prędicto a philosophis 81. Mulieres uirorum officiis fungi non decere, contra Platonem 68. Themiste sola philosophiam didicisse dicitur 70. Mandata Dei. Quam efficax sit lex Dei et Ecclesię sacramenta 71.

LAERTIVS
Mundus. Duo principia malum et bonum demonem 3 . Mundum genitum mortalemque 4 . Anaximander primus terrę ac maris circuitus descripsit et spheram construxit 16 . Anaxagoras: Omnia simul erant; accessit mens eaque composuit. Mundus ex atomis 16 . Cęlum dixit ex lapidibus compositum

uiros pariunt. Nubendi mos apud Laconas 63. Apud Medos minus septem uxores habere non licet 65. Lex uiri et uxoris 70. Nullum amplius patri ius in filium est, ubi illius iussu duxerit uxorem 70. Sabinarum raptus. Thalassius 70. Licebat Atticis mulieribus ex mariti propinquis aliquem admittere, cum maritus ad rem non esset idoneus 86. Dotes pecuniarię sublatę apud Athenienses 86. Pręmia capiunt, qui uno anno plures procrearint filios 91. Nubendi modus apud Assyrios 92. Massagetę singuli uxorem

63. Apud Medos minus septem uxores habere non licet 65. Lex uiri et uxoris 70. Nullum amplius patri ius in filium est, ubi illius iussu duxerit uxorem 70. Sabinarum raptus. Thalassius 70. Licebat Atticis mulieribus ex mariti propinquis aliquem admittere, cum maritus ad rem non esset idoneus 86. Dotes pecuniarię sublatę apud Athenienses 86. Pręmia capiunt, qui uno anno plures procrearint filios 91. Nubendi modus apud Assyrios 92. Massagetę singuli uxorem ducunt eaque communiter

duxit Sylla urbanitate eius delectatus. Lepidus nuncio de adultero uxoris accepto moerore confectus periit 357. Quod uxor non solum crimine, sed etiam suspicione debet carere 367. Portia Bruti morte audita ardentis prunę haustu extinguitur 395. Ante decimum mensem a mariti interitu nubere non licebat 397. Octauię obseruantia in Antonium, quamuis ab eo contemneretur 403. Qui primus Romę uxorem repudiauit 409. Nerua lege prohibuit fratris sororisue filiam uxorem haberi 421. Vxor dignitatis nomen est, non

Catonis indoles 323. Eleazarus 326. Scipionis Emiliani indoles 327. Numantinorum ex desperatione pugna 336. Cymbrorum ferocia 344. Germani testes pugnę adhibent. Turpe ducunt suo duci, nisi uictori, superstitem esse 347. Marius necessitatem pugnandi militibus imposuit, procul a flumine castris positis, ut inde potum sanguine peterent 347. Marcus Aquilius Ostensis cicatricibus absoluitur 349. Maurisius statura breuis prouocatorem occidit 350.

338. Gracchus a seruo uolens cęsus. Qui deinde se ipsum peremit, ne hero superstes esset 339. Germani lamentis abstinentes in funere 347. Iudacilii mors uoluntaria, cum patriam tueri non posset 350. Fimbria sibi manum infert 354. Item Norbanus. Item Marius. Norbani quidam interficiendus ad exonerandam aluumspacium petiit uitę cupidus 355. Mitridates sorores et uxores occidi iussit 361. Iudei plerique sibi manum intulerunt Pompeio templum obsidente 364. Mitridates, cum uellet ueneno extingui,

turpe aut iustum aut honestum esse, sed lege et consuetudine 192. Cęsar: Haud, inquit, crinitos et pingues pertimesco, sed pallidos et macilentos 389. Calligula et Domitius Nero, duę humani generis faces dicti 414. Mathematicos Vitellius capite puniuit 421. MARIE Virginis obitus 414. Epistola Egnatii ad Virginem, Christi matrem 427. / Mensura. Octo stadia conficiunt unum miliarium. Memoria. Gorgias Leontinus extemporali quacunque de re usus est disertatione 150.

liber I, caput VI. Matrimonium. De amore coniugali liber IIII, caput VI. De fide uxorum liber VI, caput VII. Auspex nuptiarum liber I, caput I. Qui primus fecit cum uxore repudium. Dea Viriplaca. Indorum foeínOKn^ 1 : quę dilectior marito fuerit, ultro cum mortuo uiua sepeliur, eodem. Socrates, an uxor esset ducenda consultus: Vtrum uis feceris, inquit, penitentiam ages. Themistocles consultus: Malo, inquit, uirum pecunia quam pecuniam uiro indigentem, liber VII, caput II. Miseria hominis. Egesias Cyrenaicus

28. Minatur ignauo. Item detractori 40, 41. Minatur non esse sibi datos homines quos petierat 47. Minatur Sthesicoro , quod in se exercitum paret 49, 51. Magnanimus. Exploratorem captum dimisit 12. Fęminis coniurationis maritorum consciis, earum animum miratus, pepercit 61. Mutuum. Ad eum qui adhuc non reddit mutuum 15. Mutuum sibi solui petit 23. Mutuum dat et ingrati naturam describit. 25. Militaris uirtus. Optat bellando mori 15. Se nec uerbis nec re

Magorum phantasmata 9. Matrimonium. Qui uxores suas amicis communicauerunt 13. VERGILIVS Musica. Pan primus calamos 3. Cithara crinitus Iopas personat aurata 68. Matrimonium. Sparge, marite, nuces 11. Amata sollicita de connubio Lauinię filię 143. Magus. Carmina uel cęlo possunt deducere lunam. Carminibus Cyrce etc. 12. Medicus Iapis 217. Venus Eneę medetur 217. Mors. Funus Polidori 83.

134. Mulieres doctę 134. Romanum regnum Cleopatrę morte destructum 217. Pharao non uult interficere sexum foemineum, quia per se fragilis est 249. Mulieres docentes populum 252. Maria. Halma non dicitur nisi de uirgine 6. Betula. Alma uirgo secreta 206. Spiritus sanctus ueniet super te 208. Egredietur uirga de radice Iesse 215. Nubes leuis 238. Veh qui dicit: quid generas, et mulieri: quid parturis 282. Creabit

Obolus 379. Magi. Simon et Elimas. EX SECVNDA COMMENTARIORVM Mundus. Quattuor clymata 23. Ęgyptus. Saltus 60. Mundi angustię 71. Fluuius Chobar 107. Occidens semper in mari 120. Mundum non esse ęternum 125. Mare 130,185. Bethsaida, id est domus uallis 186. Elementa mundi. Mundus pro his qui sunt in mundo 203. Omnia ex nihilo 219. Mundus quot modis intelligitur. Cęlum pro aere 222. Creare et condere quid

domus uallis 186. Elementa mundi. Mundus pro his qui sunt in mundo 203. Omnia ex nihilo 219. Mundus quot modis intelligitur. Cęlum pro aere 222. Creare et condere quid differant 232. Cęlum pro aere. Nubes ex quibus pluuię 240. Ager 291. Maria, fluctuationes sęculi, fiumina potentes 336. Vallis lachrimarum 383. Hierico 386. Quattuor climata. Mare, sęculum 402. Via sęculum pręsens 407. Nox sęculum pręsens, dies futurum 424. Babylon 425. Cedar. Habitaui cum habitantibus

in carne seminare / [seminare] dixit et ita matrimonii quoque copulationem immundam esse asseruit 216. In uiro et muliere sancta sit copula. Sarra. Abraham 236. Vxor Hasdrubalis capto uiro in incendium se iecit 237. Maritus et uxor una caro 273. Bonę mulieres malos maritos utrum regere debeant an timere? 238. Quod digamus aliquando pręferri possit monogamo 243. Contra hereticos 243. Ament uiros et eis subditę sint 247. Matrimonium 262. Mulier diligens corona

dixit et ita matrimonii quoque copulationem immundam esse asseruit 216. In uiro et muliere sancta sit copula. Sarra. Abraham 236. Vxor Hasdrubalis capto uiro in incendium se iecit 237. Maritus et uxor una caro 273. Bonę mulieres malos maritos utrum regere debeant an timere? 238. Quod digamus aliquando pręferri possit monogamo 243. Contra hereticos 243. Ament uiros et eis subditę sint 247. Matrimonium 262. Mulier diligens corona uiro suo 268. Tempus amplexandi et tempus abstinendi

363. Filii hominum 389. Non mortui laudabunt te, Domine 410. Pericula inferni opera mala 410. Filii Edom. Filia Babylonis 416. Peccatores equi, demones equites 433. Mensura. Siclus, stater, dracma, hin, chorus, sextarius 28. Cor maris, cor terrę, id est medium 71. Palmus. Granum. Palestes. Sexta pars cuibiti. Calamus. Funiculus geometricus et coementariorum 98. Cubitum et cubita. Cubitus et cubiti 98. Calami. Cubiti 106. Statera. Efa. Batus. Chorus. Modius. Efa. Siclus. Stater. Mina. Obolus

Efa. Siclus. Stater. Mina. Obolus 114. Quadrans facit duo minuta 146. Satum genus mensurę 157. Stater habet duo didracma 164. Memoria. Nihil enim prodest uidisse et audisse, nisi ea quę uideris et audieris, in memorię reposueris thesauro 97. Maria Virgo porta clausa 109. Ecce mater eius et fratres. Non iuxta Martyonem et Manicheum matrem negauit, ut natus de phantasmate putaretur 156. Maria, Mater Domini 333. Sanctum est templum tuum 367. Terra dedit fructum suum 368. Venit

prodest uidisse et audisse, nisi ea quę uideris et audieris, in memorię reposueris thesauro 97. Maria Virgo porta clausa 109. Ecce mater eius et fratres. Non iuxta Martyonem et Manicheum matrem negauit, ut natus de phantasmate putaretur 156. Maria, Mater Domini 333. Sanctum est templum tuum 367. Terra dedit fructum suum 368. Venit Dominus in Ęgyptum super nubem leuem- Virginem 377, 394. Elegit tribum Iuda 379. Terra nostra dedit fructum suum 384. Veritas de terra orta est 385.

Tharbis uxor Moysi 15. Nobiles ne ducant uxores ancillas 32. Nabal durus et stupidus. Abigail, uxor eius, optima et sagacissima 52. Leuitę alienas ducendo transgrediuntur 95. Vxor non obediens abdicatur 96. Herodis desiderium erga Marianen, uxorem defunctam 136. Anuleus ab uxore gentili ad idolatriam compulsus 167. Magnanimitas Gazeorum: domos suas incenderunt, ne hostis preda potiretur. Quidam liberos et uxores interemere, ut seruituti subtraherent 119.

120. Hominum transmutatio 141, 142. Mira naturę 176. In miraculis omnipotentia Dei 177,178. Matrimonium. Proletarii, quod proli gignendę operam darent, militia uacabant 21. Quia foemina ex latere uiri educta est, cara esse debet uxoris et mariti coniunctio 92. Concubitus coniugalis. Copula a Deo instituta 105. An etiam in paradiso generandum fuisset. Generandi officium in paradiso sine ruboris appetito się! 107. Qui diligit uxorem suam, se ipsum diligit 109. De iure coniugiorum 113.

Iebuseus 169. Chananeus 170. Dies mali 174. Opus Za Zabuli 175. In quibus Iesus defunctus est 175. Dupliciter homo traditur Sathanę in interitum carnis, ut spiritus saluus fìat 175. Traduntur in manus Madian 180. Maria Virgo, Mater Domini 72. Memoriale offert Domino qui memoriter tenet Scripturas 60. Magus. Plus posse uerba quam uires corporis 113. Ars magica 114. Balaam 116. Magi adorantes Iesum 118. Diuinatio prohibetur 120.

Miseria hominis. Apud Trausos nascentes fletu prosequuntur et morientes lętitia 68 .
Matrimonium. Vxorum contentio, quęnam earum cum marito mortuo debeat sepeliri 28 .
Mors. Xerxes exercitum contemplatus lachrymas fudit, quod de tot milibus hominum nullus ad centesimum annum esset superfuturus 95 .
Musica.

337. Eiusdem Cupido, propter quem Thespię uisebantur. Nauta. Inuehitur in eos qui uela addiderunt nauibus 129. Nauigia ire tardius testudinis pedem dextrum uehentia 304. Cynodię lapilli in cerebro piscis eiusdem nominis pręsagiunt habitum maris coloris mutatione. Echeneis paruus pisciculus 353. Hęrens carinis tardius ire cogit 100. EMILIVS PROBVS Nobilitatis gratia plus se matri debere quam patri affirmauit 24. Alienigenam sibi pręponi indigne ferebant

pudet nominari seruiliter 92. PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS Nobilis. Marcus Emilius Scaurus ex infimo nobilis euasit 28. FABIVS QVINTILIANVS IN DECLAMATIONIBVS Nauta. Tempestas maris 8. TVLLIVS IN TVSCVLANIS Nobilis. Conuiuę apud Romanos canere soliti de clarorum hominum uirtutibus 89. Idem 129. Nobilitas et fama popularis non habenda in bonis 149. Socrates, cuias esset, interrogatus:

rex Iuda, fecit classes, quę naufragauerunt, quia in partem earum acceperat Ochoziam 61. Pericula nauigationis. Psalmus CXII 118. In sermone Dei siluit uentus et cogitatione sua placauit abyssum. Qui nauigant mare, enarrant pericula eius. Animalia marina 150. Natura. De naturis ibicum, onagri, rhynocerotis, strutionis, equi, accipitris, aquilę 108. Numerus. In archa Noé septena ex mundis, bina ex immundis 1. Pluit diebus XL, totidem noctibus. Cubitis XV aqua altior fuit montibus.

sunt prope Cretam. Eidem nocte reuelatum est omnes fracta naui euasuros in terram XXVII. METHAMORPHOSES
Nauta. Melicerta uel Palemon. Ino uel Leucothoe, dii marini IIII . Dies Alcyonii septem mare tranquillum Eolo uentos cohibente in nepotis Ceicis precatione XI . Glaucus piscator inter deos marinos recęptus XIII .

Melicerta uel Palemon. Ino uel Leucothoe, dii marini IIII . Dies Alcyonii septem mare tranquillum Eolo uentos cohibente in nepotis Ceicis precatione XI . Glaucus piscator inter deos marinos recęptus XIII . Naues Ęneę, ne a Turno comburerentur, a Cybelle in nymphas marinas uersę. Vlixis nauis fracta XIIII .

Alcyonii septem mare tranquillum Eolo uentos cohibente in nepotis Ceicis precatione XI . Glaucus piscator inter deos marinos recęptus XIII . Naues Ęneę, ne a Turno comburerentur, a Cybelle in nymphas marinas uersę. Vlixis nauis fracta XIIII . SENECA Nobilis. Patres clari uirtute filiorum. Exemplum Xenophontis, Platonis, Socratis, Marci Agrippę, Octauii. Ex

fracta XIIII . SENECA Nobilis. Patres clari uirtute filiorum. Exemplum Xenophontis, Platonis, Socratis, Marci Agrippę, Octauii. Ex ignobili familia nobiles: Marius, Pompeius, Seruius rex 121. Habet enim hoc optimum in se generosus animus, quod concitatur ad honesta etc. 13. De uera nobilitate. Patricius Socrates non fuit. Cleantes aquam traxit et rigando horto locauit manus. Platonem non accepit

Nauta. Primus nauali pręlio Tullus uicit. Primus suasit nauem conscendere Claudius Caudes . Ob hoc ipsum sic cognominatus 80. Quantis procellę uiribus ruant 94. Nauigantium audaciam notat et pugnam 104. Maris pericula 111. Tempestatis descriptio 130,131. De tempestate, quam passus est in mari 17. Nauis bona quę sit 29. Solis Alexandrinis nauibus licet sipparum intendere, quod in alto habent 30. Sylla et Carybdis 31.

Claudius Caudes . Ob hoc ipsum sic cognominatus 80. Quantis procellę uiribus ruant 94. Nauigantium audaciam notat et pugnam 104. Maris pericula 111. Tempestatis descriptio 130,131. De tempestate, quam passus est in mari 17. Nauis bona quę sit 29. Solis Alexandrinis nauibus licet sipparum intendere, quod in alto habent 30. Sylla et Carybdis 31. Naturam ducem sequuntur Stoici 60. Idem est beate uiuere et secundum naturam 60. Summum

PROBLEMATA ALEXANDRI APHRODISEI Numerus. Octo, septem, decem 21. PROBLEMATA ARISTOTELIS Nauta. Cur interdum nauigia, dum cursum agunt in mari quieto, repente absorbentur totaque ita pereunt, ut ne naufragium quidem fluitans usquam appareat 59. Cur mare Ponti candidius quam Ęgei est. Cur mersi in mare diutius uiuant quam in fluuio. Cur aqua minus candeat mota. Homerus: Et flatis nigrescit pontus, eodem 59. Qua de

repente absorbentur totaque ita pereunt, ut ne naufragium quidem fluitans usquam appareat 59. Cur mare Ponti candidius quam Ęgei est. Cur mersi in mare diutius uiuant quam in fluuio. Cur aqua minus candeat mota. Homerus: Et flatis nigrescit pontus, eodem 59. Qua de causa qui mari natant uentre salubriter euacuantur 60. Cur urinantes spongias alligare auribus solent 71. Cur aures urinantibus minus rumpuntur, si illis oleum instilauerint 71. Numerus denarius perfectus 49.

Quid est quod qui nobilitate pręstare uidentur, lunulas in calceis ferunt 80. Numerus. Par, impar, quinarius 74. Pythagorici parem numerum foeminam uocant, marem imparem. Octonarius numerus, nouenarius 82. Nomen. Quid est quod maribus nono anno, foeminis octauo nomina imponere consueuerunt 82. AVLVS GELIVS Nobilis. Qui ex seruis nobilissimi philosophi euaserunt 15. Cecilius poeta fuit seruus 32. Prothagoras, acerrimus sophista, prius uecturas

Ephraim Leuitam cum uxore suscepit hospitio in Gabaa; inferentibus impiis hospiti uim, filiam uirginem offerens eum liberare cupiebat, simul ut illi leuius peccarent 39. Mulier Sunamitis Heliseum prophetam solita erat suscipere domi suę. Ob id precibus eius a Deo impetrauit prolem iariì marito sene. Idem puerum illi mortuum suscitauit 62. Foris non mansit peregrinus, hostium meum uiatori patuit 106. Ęgypti hospites in seruitutem redigebant 141. Vita nequam hospitandi de domo in domum 147. Aduenam calumniati sunt 189.

Honori ędes a Marcello locatur 294. Ciuium prędicatio de Claudio Nerone 297. Aemilii triumphus 324. Scipio ante legitimos annos fit consul 331. Statua Cornelię ob filiorum uirtutem 339. Honorum cupiditas Mario fuit exitio 353. Pompeius, cum sibi ętatem obstare, ne triumpharet, Sylla diceret: Plures, inquit, mortalium orientem uenerantur solem quam occidentem 357. Sylla dictaturam deposuit 357. Marcus Cato in petitione consulatus passus repulsam 380.

ostendere dictamnum, eo pastę decidentibus telis 250 . Dictamnus pota sagittas pellit et alia tela extrahit illita 261 . Leontopodii semen tritum in aqua cum polenta illitum spicula sagittariorum extrahit. Marina aqua argilla percollata dulcescit 299 .
Patientia. Leęna meretrix torta non indicauit tyrannicidas 78 . Anaxarchides linguam mordicus pręcisam in

Martino uisitari passa ab eodem commendatur 134 . Ad uirgines Deo dicatas uitę institutio 147 . Virgo fugiat uirorum consortium exemplo Dauid et Dinę 152 . De consortio marium fugiendo ancillis Christi 153 . De laudibus uirginitatis opusculum 157 . De eodem opusculum ad Eustochium 161 . Nuptias ob hoc laudat, quia uirgines

219 . Hilarion libidinis tentamenta ieiuniis uicit 237 . Malchus monachus captiuam sibi inuito in uxorem traditam pro sorore habuit etc. 242 . Paula post mortem mariti nunquam cum uiro comedit 272 . Susanna infamiam mortemque pati maluit quam corruptoribus consentire. Diuinitus liberatur 278 . Beatum Hieronymum fuisse uirginem Eusebius attestatur

Deo immortali subiectus sit; proinde pollicebatur se eis benefacturum, ad quos modo perdendos pergebat. Vtique, cum iam nec sibi ipsi benefacere poterat 227 .
Patientia. Moyses pro Maria, quę contra ipsum oblocuta fuerat, orauit et mundam a lepra reddidit 21 . Insurrexerunt contra eum filii Leui uolentes et ipsi fungi sacerdotio. Eos uoluit Dominus disperdere, sed ipse et Aaron ceciderunt proni et orauerunt pro eis. Item Moyses

Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Qui dereliquerunt Dominum, consumentur 151. Vos depasti estis uineam meam. Blasfemia in Deum 152 . Incredulis proponit poenam 153 . Desolabit Dominus linguam maris Ęgypti, percutiet flumen in VII riuis etc. 154 . Puniti prouocantes alios ad idolatriam 155 . Cecidit, cecidit Babylon et omnia sculptilia deorum eius contrita sunt in terram. Hierusalem

14 . Rogabit pro eo sacerdos, et dimittetur ei 15 . Laudauerunt Dominum ruentes in facies suas 16 . Oratio Moysi: Surge, Domine, et dissipentur inimici tui. Oratione Moysi Maria mundatur a lepra. Dominus placatur, cum minaretur pestilentiam populo 21 . Rogabit sacerdos pro peccato populi, et dimittetur eis. Dominus ad Moysen et Aaron: Separamini ab eis, ut disperdam illos. Illi ceciderunt

et condemnabunt eam, quia penitentiam egerunt XII. Chananea clamans post Dominum misericordiam inuenit XV. Abneget se metipsum et tollat crucem suam. Qui perdiderit animam suam propter me, inueniet eam XVI. Piscis hamo Petri captus, est penitens qui de mari sęcularium turbinum ascendit ad religionis quietem, ferens in ore staterem, id est imaginem Dei et eloquia eius XVII. Si manus, pes, oculus scandalizat te, abscide ea. Magis gaudet Dominus super una oue inuenta XVIII. Ecce reliquimus omnia. Multi erunt primi nouissimi et e

et columbam offerunt Domino, qui pudiciciam seruant ut turtur, simplicitatem ut columba II. Sint lumbi uestri pręcincti XII. Duę erunt molentes in unum:1 una assumetur, et altera relinquetur XVII.
Pietas. Maria abiit in montana et uisitauit Helizabet. Misericordia eius a progenie in progenies timentibus eum. Benedictus Domi nus Israel, quia uisitauit et fecit redemptionem plebis suę. In remissione peccatorum per uiscera misericordię in quibus uisitauit nos oriens ex alto,

Volo ergo uiros orare in omni loco leuantes puras manus sine ira et disceptatione II. AD HEBREOS: Christus in passione sua orauit pro nobis cum clamore et lachrimis V. ACTVVM: Apostoli in oratione perseuerant simul cum mulieribus et Maria, matre Iesu I. Petrus et Ioannes ascendebant in templum ad horam orationis nonam III. Orante ecclesia Petrus ab angelo de carcere liberatur XII. Paulus positis genibus simul cum cęteris orauit XX. Positis in littore genibus

XV .
Pietas. Mestra, ut patrem Eristonem alere posset, in seruitutem se redigebat et in uarias formas mutata eludebat dominos VIII . Theletusa Lygdo marito iubente, si puellam peperisset, necaret, Iphim filiam pro filio nutriuit. Propterea, ne fallax in uirum argueretur, Isis dea illam in puerum mutauit et Ianthis nuptiis copulauit IX . Dedalion in Chiones filię rogo se iacere non

prodere uoluit Sabinis XIIII .
Promissum. Laomedon Ilio condita Apollini et Neptunno conditoribus aurum promissum denegauit. Ob hoc Neptunnus agros eius undis obruit, Hesionen filiam marinę belluę obiicere coegit. Ipse autem liberatori filię Herculi equos pollicitos dare noluit, sed ille expugnata Ilio raptam Hesionen Thelamoni socio tradidit XI .
Peregrinatio. Io in

Fratres missi quęsitum sororem Europam diuersas regiones peragrant III . Item Ceres quęrens Proserpinam. Eandem Syrenes, cum in terra non inuenissent, impetrarunt, ut in aues uersę quęrerent eam et in mari V . Latonam errantem nulla recepit regio. In Lydia sitienti aqua fuit interdictum VI . Biblis fratrem fugientem sequens Venere illicita ardens multa peragrauit IX .

paupertatem, dolorem, fortunam 59 . Fortis et patiens omnem temporum difficultatem sciet legem esse naturę 61 . Fortis animi 62 . Conuitiorum patiens. Patiens rupi in mari comparatur 63 . Patientia Marcelli in exilio 96 . De aduersitate ferenda. De patientia uel fortitudine. Nunciato naufragio Zeno noster, cum omnia sua audiret submersa: Iubet, inquit, me fortuna expeditius

cum lumine deducere, quo ipse uellet 51 . Dionysius Sicilia eiectus, cum interrogaretur, quid ex philosophia Platonis cępisset: Fortunę, inquit, mutationem ęquo animo tolerare 98 . Patientia doloris in Mario 133 . In remittenda iniuria facilis Agesilaus 30 . Regium est, inquit Alexander, a quibus male audias, eis magis benefacere 46 . Phocion filio mandat, ne illatę sibi ab

percussus, admirantibus illius tolerantiam dixit: Quid enim, si me asinus calce impetisset, num illi diem dixissem 18 . Aristippus consputus a Dionysio modice tulit eam iniuriam, cum quidam ęgre ferret. Piscatores, inquit, ut gobium capiant, mari patiuntur aspergi, et ego, ut balenum accipiam, non patiar excreatione aspergi 22 . Polemon a cane lacessitus, dum ille suram discerperet, ne expalluit quidem 40 . Diogenes ęstate se in feruida

48, 49 . Dauidis in Absalonem 52 . Cleobys et Bythonis fratrum inter se pietas et amborum pręcipua erga matrem. Ob hoc feliciores Croeso 86 . Pietas mulierum erga maritos 107 . Coriolani pietas in matrem 120 . Cymonis in patrem 136 . Alcybiadis in sacerdotes 176 . Artoxerxes Cyrum fratrem

nudi agunt in feruida arena iacentes aut cautibus sedentes 232 . Anaxarcus sibi linguam pręcidit 233 . In Cornelia generositas animi ad dolorem moderate perferendum 339 . Marius uarices sibi extrahi passus 344 . Sylla patienter tulit adolescentis conuitium 357 . Offensarum obliuio 389 . Octauius ad oblitterandas [ophen]2 offensarum memoriam

Phidię Olympius Iuppiter. Minerua altera ex ebore, altera ex ęre 150 . Zeuzis et Parrhasii certamen 192 . Prothogenis tabula 243 . Perfidia mulierum in maritos 28 . Vxoris in Sansonem 38 . In Amphiaraum 39 . Serui dominos opprimunt 54 . Perfidia erga regem

Darium transfugit 213 . Nabarzanis perfidia in Darium 220 . In Alexandrum domestici coniurant 222 . Mimacenorum perfidia 223 . Mulier maritum obtruncat 227 . Lucerinorum defectio 234 . Vincitur a suis Eumenes 237 . Timochares, Pyrrhi medicus 247 . Ptolomei fraus in

Domini 195 . Alienati sunt a uulua 196 . Aquilo uentus durus 234 . Quadrupedes 258 . Partus. Defensa est quę Ęthiopem peperit, cui maritus non erat Ęthiops 8 . In dolore paries 103 . Non primogeniti accipiunt hęreditatem, sed secundi 189 . Salicum semina qui biberit, liberis carebit

217 . Passio Christi ad penitentiam prouocans 227 . Super montem caliginosum siue campestrem leuate signum 229 . Signum crucis 240 . Maria Magdalena et alię 252 . Iudas 252, 253 . Christus. Iudas. Aposto li. Scribę et pharisei 253 . Captiuus populus passione Domini liberatus est 259 .

et scemata corporea 40 . Perfidia. Fornicatio fidei 49 . Idolum Baal siue Be Assyriorum est 64 . Theodotio incredulus 123 . Laodice maritum ueneno sustulit 137 . Dimitte mortuos sepelire mortuos 149 . In uiam gentium ne abieritis 151 . Iudę 177, 178 . Aceto et

quod dedit mihi non perdam ex eo, sed resuscitem illud in nouissino die etc. VI. Ego sum resurrectio et uita. Qui credit in me, etiam si mortuus fuerit, uiuet XI. Quia ego uiuo, et uos, uiuetis etc. XIIII. Iesus resurgens stat in littore, id est in maris extremo--- signat resurrectionem futram in fine mundi. Corpora iustorum nec sitient nec esurient etc. XXI. PAVLVS AD ROMANOS
Religio.

satis esse consilium 96 . Regum rabies 16 . Nulli erga magistratus gratiores quam qui philosophię student 27 . Cupido dominandi ut in Alexandro, Pompeio, Cęsare, Mario 45 .
Risus 2 . Risum reprehendit 23 . Democritus ridens, Heraclitus lugens

283 . Scipio uetuit appellari se regem 293 . Quantum malum sit regni cupiditas 297 . Nicomedis scelus in patrem 330 . Syllę uox in Marium: oportere iuuenem prius remo quam gubernaculo admoueri. Cęsar: Mallem, inquit, hic primus esse quam Romę secundus 367 . Is salutabatur imperator cuius ductu X milia hostium cęsa essent 382 .

Chorę 286 . Ędificaui mihi domos 291 . Custodi pedem tuum, ingrediens domum Dei 296 . Melius exire de sęculo 298 . Pisces maris, id est mundani 324 . Lętetur Iacob et exultet Israel 328 . Non congregabo conuenticula eorum de sanguinibus 329 . Qui perfecit pedes meos tanquam ceruorum

Leena regnum Babylonium 130 . Alexander 136 . Darius XIIII post Cyrum ab Alexandro superatus 136 . Alexandri regnum diuisum. Reges Ęgypti. Laodice regnandi cupiditate maritum ueneno sustulit 137 . Princeps impius. Rex iustus 282 . Regna terrę, cantate Deo 370 . Principatus incerta possessio 186 .

accepimus silentium sibi imperauisse 272 . Somnus. Vrsi tam graui interdum somno pręmuntur, ut ne uulneribus quidem excitari queunt 92 . Nullum animal grauiore somno premitur uitulis marinis 98 . Dextra penna eius capiti subdita soporem allicit 99 . Galli nostri uigiles nocturni, quos excitandis in opera mortalibus rumpendoque somno natura genuit 108 .

Quasi de somno suscitatus sum et uidi. Et somnus meus dulcis mihi 176 . Somnium Nabuchodonosor de statua 196 . Item de arbore 197 . Somnium Danielis de IIII uentis in mari pugnantibus et IIII bestiis de mari ascendentibus. Item uisio de ariete ab hyrco superato etc. 198 . Intelligentia est opus in uisione. De uiro uestito lineis 199 . Ve uobis qui dormitis in

et uidi. Et somnus meus dulcis mihi 176 . Somnium Nabuchodonosor de statua 196 . Item de arbore 197 . Somnium Danielis de IIII uentis in mari pugnantibus et IIII bestiis de mari ascendentibus. Item uisio de ariete ab hyrco superato etc. 198 . Intelligentia est opus in uisione. De uiro uestito lineis 199 . Ve uobis qui dormitis in lectis eburneis et lasciuitis in

Ioseph in somnis admonitus fugit in Ęgyptum; rursum admonitus reuertitur. Magi responsum accipiunt in somnis II. Vxor Pilati multa per somnium patitur propter Iesum XXVII. Suspicio. Ioseph nolebat traducere Mariam, sed occulte dimittere. Ęquum existimauit suspectam repudiare, pium uero non diffamare I. Iesus uenit ad discipulos ambulans supra mare. Ipsi dixerunt, quia fantasma est XIIII. Simplex. Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum uidebunt V. Si oculus tuus fuerit

in montem orare VI. In monte excelso transfiguratus Dominus ostendit gloriam resurrectionis. Faciamus hic tria tabernacula IX. Superbus. Qui uolunt salutari in foro et in primis cathedris sedere etc. XII. Spes. Apparuit Dominus primo Marię Magdalenę, de qua eiecerat septem demonia, id est uitia septem capitalia, uel uniuersa uel septem donis Spiritus Sancti opposita, ut, ubi abundauit peccatum, superabundaret gratia XVI. Spiritus Sanctus. Petrus sine Spiritu uoci ancillę cessit, cum Spiritu

amans III. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum lucidum erit XI. Quicunque non acceperit regnum Dei sicut puer, non intrabit in illud. Sinite paruulos uenire ad me XVIII. Sollicitus. Pastores, quia festinantes uenerunt, inuenerunt Mariam cum Iesu. Nemo enim cum desidia Christum inuenit II. Neminem per uiam salutaueritis. Martha satagebat circa frequens ministerium X. Similes expectantibus Dominum suum. Beati quos Dominus inuenerit uigilantes. Estote parati, quia, qua hora non putatis, Filius hominis

uitam auferuntur ualamina, ut facie ad faciem uideamus Dominum XI. Discipulus recumbit in sinu Iesu, cui reuelantur archana sapientię Dei XIII. Ioseph discipulus Iesu occultus propter metum Iudeorum. Nicodemus quoque, qui uenit ad eum nocte XVIII. Suspitio. Maria Iesum existimauit quod hortulanus esset XX. Sepultura. Corpus Iesu ligauerunt linteis cum aromatibus, sicut mos est Iudeis sepelire. Admonuit ergo Euangelista morem cuiusque gentis in sepeliendo esse seruandum XVIII. Spes. Mulierem in aduterio

XVIII. Spes. Mulierem in aduterio deprehensam non condemnauit Dominus, sed imponens ei, ne amplius peccaret VIII. Seruus. Seruitutes duę: timoris et amoris XV. Sollicitus. Martha, ut audiuit, quia Iesus uenit, occurrit illi; Maria autem domi sedebat. Maria, ut audiuit, surrexit cito et uenit ad eum, cum adhuc esset, ubi occurrerat ei Martha XI. Sacrilegium. Qui aliquid de ecclesia furatur, Iudę perdito comparatur. Quare Iesus fures admisit, nisi ut eius Ęcclesia fures, dum

Mulierem in aduterio deprehensam non condemnauit Dominus, sed imponens ei, ne amplius peccaret VIII. Seruus. Seruitutes duę: timoris et amoris XV. Sollicitus. Martha, ut audiuit, quia Iesus uenit, occurrit illi; Maria autem domi sedebat. Maria, ut audiuit, surrexit cito et uenit ad eum, cum adhuc esset, ubi occurrerat ei Martha XI. Sacrilegium. Qui aliquid de ecclesia furatur, Iudę perdito comparatur. Quare Iesus fures admisit, nisi ut eius Ęcclesia fures, dum patitur, toleraret etc.

facta scrobe os inferens immurmurauit, uitium domini cęlandum esse, arenaque rursum operuit. Sed inde harundines natę collisionis sono secretum uulgarunt XI .
Somni filius Morpheus Alcyonę maritum Ceicem absentem sollicite de eius salute naufragio periisse ostendit XI .
Senex. Medea Esonem senem herbis reduxit ad iuuentam VII . Mestra speciosa in

deuoratam et prę dolore mortem sibi consciuit. Athamas in siluis Learcum filium feram ratus occidit IIII . Egeus Theseum filium, dum ut hosti aconitum propinat, agnouit et excusso poculo a mortis aditu retraxit. Procris zelotippa maritum Cephalum in siluis uenantem obseruans pro fera iaculo interimitur. VII . Cyparissus ceruum suum mansuefactum in siluis nactus sagitta confixit. Quo agnito dolens defecit X .

Olbio, filiorum Nicogenis pedagogo, numine afflato audiuit: Nocti uocem, nocti consilia, nocti omnia dato 44 . Trium rerum se penituisse Cato dixit, primo quod mulieri quicquam archanum credidit 92 . Marii latebra 137 . Philippus amisit oculum, quo concumbentem Deum Olympiadi per ianuę rimam aspexerat 41 . Philippides a Lisimaco rogatus, num aliquid suarum rerum expeteret, respondisse fertur:

specus in montibus fodiunt, in quos se ac coniuges et liberos condunt; pecorum aut ferarum carne uescuntur 24 . Nos deserta et humano cultu uacua magis quam urbes et opulentos agros sequimur 42 . Maritimi Indi desertam uastamque regionem late tenent ac ne finitimis quidem ullo commertii iure miscentur 61 .
Spes Sordent prima, quando maiora quęque sperantur 66 .

Spes mea in Deo est. Sperate in eo omnis congregatio populi. Nolite sperare in iniquitate. Laudabuntur omnes qui sperant in eum. Lętabitur iustus in Domino et sperabit in eo 366 . Spes omnium finium terrę et in mari longe 367 . Non erubescant in me qui expectant te, Domine 371 . In te, Domine, speraui; non confundar in ęternum 372 . Spes mea a iuuentute mea

Tentatio. Iesus in deserto tentatur a diabolo IIII. Superatis tentationibus reliquit eum diabolus, et accesserunt angeli IIII. Et ne nos inducas in tentationem, id est induci permittas, ut consentiamus ei, sed libera nos a malo VI. Motus magnus factus est in mari; excitant Dominum; imperat uentis et mari. Et fit tranquillitas magna VIII. Regnum cęlorum uim patitur. Quomodo quis potest intrare in domum fortis et uasa eius diripere, nisi alligauerit fortem? XII. Inimicus homo superseminauit zizania in medio tritici XIII. Nauicula

tentatur a diabolo IIII. Superatis tentationibus reliquit eum diabolus, et accesserunt angeli IIII. Et ne nos inducas in tentationem, id est induci permittas, ut consentiamus ei, sed libera nos a malo VI. Motus magnus factus est in mari; excitant Dominum; imperat uentis et mari. Et fit tranquillitas magna VIII. Regnum cęlorum uim patitur. Quomodo quis potest intrare in domum fortis et uasa eius diripere, nisi alligauerit fortem? XII. Inimicus homo superseminauit zizania in medio tritici XIII. Nauicula iactabatur fluctibus absente Domino.

torpore mentis pressus quęrit Iesum et prę turba cogitationum propius accedere non ualet. Per tectum autem infertur, id est ablato litterę uelamine ad notitiam peruenit Saluatoris inferentibus eum sacris doctoribus V. Orta tempestate excitandus est Domi nus, qui uentis et mari imperat VIII. Dedi uobis potestatem calcandi supra serpentes et scorpiones et super omnem uirtutem inimici, et nihil uobis nocebit. Verum tamen in hoc nolite gaudere, quia spiritus uobis subiiciuntur. Gaudete autem, quia nomina uestra scripta sunt in celis X. Et ne nos

probatio uestrę fidei multo preciosior sit auro etc. I. APOCALYPSIS: Draco abiit facere pręlium cum reliquis de semine eius, scilicet ecclesię qui custodiunt mandata Dei et habent testimonium Iesu Christi. Et stetit super arenam maris, id est super infructuosos moram fecit XX. Tempus. AD CORINTHIOS II: Tempore accepto exaudiuit te. Ecce nunc tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis etc. VI. PETRI II: Vnus dies apud Dominum sicut mille anni, et mille

Temperantia Cleomenis in uictu gestuque, cum tamen rex esset 109 . Timor. Alcibiades uitę discrimen ne matri quidem se crediturum dixit, ne per imprudentiam nigrum pro albo lapillum ferat 32 . Crassus Marium timens menses octo in spelunca latuit 20 . Tentatio. Lepidus tubas clangere iussit, ne Antotonii uox audiretur, milites eius sibi conciliantis 105 . Tempus. Menses. Annus. Regnante Numa

uenantium. Quia non derelinquet uirgam peccatorum super sortem iustorum 420 . Supra dorsum meum fabricauerunt peccatores; prolongauerunt iniquitatem suam 421 . Excussit pharaonem et exercitum eius in mari Rubro 425 . Illic interrogauerunt nos, qui captiuos duxerunt nos, uerba canticorum 3 . Non tradas me in desiderio meo peccatori 426 . Custodi me a laqueo, quem statuerunt mihi.

eum et sinite abire etc. XI. Humilitas. Ioannes interrogatus, negat se esse Christum uel Heliam uel prophetam, sed uocem clamantis in deserto. Cuius ego non sum dignus, ut soluam corigiam calciamenti. Maria uenit ad Helizabeth, Iesus ad Ioannem, ut tu digneris accedere ad minores, si ope tua indigent I. Discipuli mirantur humilitatem et mansuetudinem Domini, quod dignaretur loqui mulieri inopi et Samaritanę, tam humaniter. Iesus ad filium reguli ire noluit, ad seruum

interfecerant, imposuit, ut quotannis unum ex liberis in Cretam Minotauro deuorandum mitterent. Achelous Naiades, dum sacra diis redderent illo pręterito, in Echinnadas insulas conuertit VIII . Nessi uindicta in Herculem. Calyroe, ut necem mariti uindicaret, a diis impetrauit, ut filii paruuli repente crescerent in ętatem adultam IX . Hecuba Polydori filii necem uindicauit auulsis mordicus Polynestoris naribus. Mox uersa est in canem XIII .

Quinque genera rerumpublicarum: regium, honorifici imperii studiosum, paucorum potentię cupidum, populare atque tyrannicum 231 . Quattuor figurę ciuilitatis 275 . Sit ergo urbs procul a mari atque portu, non mercaturę pręsertim cauponarię dedita, non luxuriosa, non diues. Sit temperata ciuitas et sobria et pudica, prę cęteris uere pia 280, 281 . Coloni qualiter eligendi et disponendi 284 .

est, id est le zopellę ouer gallocę 79 . Vindicta. Polyphontes rex propterea se interfecisse fratrem dicebat, quod ipse ante consilium de nece eius cępisset. Cui Meropa, fratris uxor: Si te occisurus erat, inquit, ut tu ais maritus, te quoque occisurum esse oportuit 44 . Ventorum uocabula 16 . Caput et collum chameleontis, si uratur ligno quod appellatur robur, himbres et tonitrua derepente fieri

122 . Fatum Pyrrhi lupus pugnans cum tauro 132 . Marta uates 134 . Asinus signa sperandę salutis dedit Mario 137 . Caius Cornelius augur Cęsari uictoriam prędixit 56 . Cęsaris nex 57 . Victoria. Lacedemonii uictos fugientesque persequi indignum censebant

et procellosum tantos ciet fluctus, quantos multitudo motus habet 65 .
Vestis regum Indorum 50 . Regis uestis 55 . Indi maritimi ferarum pellibus tecti 61 .
Venatio. Magnis nemoribus atque saltibus nobilium ferarum greges clausi etc. 44 .

Veri efficatia 102 . Darius Caudemum ad supplicium rapi iussit, cum uera monuisset 211 . Vulgus in utramque partem paruo momento huc illuc impellitur 279 . Vulgus mari simile, quod nunc huc nunc illuc uentis impellitur 298 . Veniam Philippus precantibus dedit, a quibus sibi excussus fuerat sagitta oculus 205 . Adrianus, quos priuatus oderat, princeps incolumes seruauit

patrię capillos sibi ad intendendos arcus ademerunt 443 . Visus. Strabonis uisus acutissimus 254 . Vestis Persarum 91 . Qui marinorum uitulorum pellibus amiciuntur 13 . Ferarum pellibus uestiti 231 . Menedemus furiali habitu usus: pulla tunica, puniceo balteo, Archadico pileo, tragicis cothurnis, prolixa barba, uirga fraxinea

Venti. Omnia uentorum concurrere pręlia uidi 21 . Ventorum uis. Ac uenti uelut agmine facto 57 . Aduersi rapto ceu quondam turbine uenti confligunt 76 . Tempestas maris 86 . Himber quo extinctum est incendium nauium 118 . Virago. Penthesilea furens 64 . Camilla 151 . Camilla

Mammes, mater Alexandri. Decius: Saturninus episcopus. Agaton. Macharius Leoneius et Tyrsus et Calonicus. Apollonia. Polichronius episcopus. Nestor episcopus. Alexander episcopus. Olympias et Maximus. Parmenas. Elimas et Chrysotelus, presbiteri. Lucas et Mutius, diaconi. Marianus et Iacobus. Isidorus, Petrus. Paulus. Andreas. Dionysia. Venantius. Calocerius et Parthemius. Peregrinus et Laurentinus, fratres. Iulianus, XII annorum puer. Anatolia uirgo et Audax. Abdon et Senen. Iustinus presbiter. Sixtus Secundus papa. Felicissimus et Agapitus. Romanus.

episcopus. Philippus, imperator primus Christianus et Philippus, eius filius, Cęsar. Falnanus papa. Valerianus et Gallienus: Eugenia uirgo. XL martyres. Patroclus. Fructuosus episcopus. Augurius et Eulogius, diaconi. Perpetua, Felicitas et alii. Iouinus et Basileus, Marinus et Asterius. Lucius papa. Pontius diaconus. Priscus. Malchus. Alexander. Agabus et Secundus, episcop i. Pangratius. Pontius episcopus. Babilla uirgo. Rosina et Secunda, sorores, uirgines. Nenesius et Lucilla filia uirgo. Symphronius. Olympius. Theodolus. Exuperia.

et Iustina uirgo. Cyrilla uirgo. Cetarius et Iulianus. Felix presbiter. Eusebius monachus [Aureliano: Eutitianus papa. Columba uirgo. Reuerianus episcopus. Paulus presbiter. Alii X. Priscus cum sociis. Conon cum filio. CLXV milites.] Numeriano: Diodorus et Marianus cum aliis multis. Claudius et Hilaria cum filiis Iasone et Mauro et aliis LXX. Babilas episcopus Antiochenus cum tribus pueris. Hilarius episcopus et Tatianus diaconus. Seruulus. Pelagius. Chrysantus et Daria uirgo. Maurus. Diocletiano et Maximiano: Ansanus et Maxima

Daciano, pręside Barchinę: Eulalia et Iulia, uirgines. Egea proconsule apud Patras: Andreas apostolus. Pascasio, pręside Alexandrię: Lucia uirgo. Vuandali et Gotthi: Thomas apostolus. Iudei: Stephanus protomartyr. Martiano: Marinus puer. Ioannes apostolus. Lotario, Lodouico, Carolo: Sabinianus et [Paternianus] Potentianus et Alanus, episcopi. De LXX discipulis. Licinio: Argeus et Marcessus et Marcellinus fratres. Theogenes. Hernia, eius filia, uirgo. XL martyres. Ianuarius et Pelagia.

Longobardorum rege: Ioannes papa. Symacus. Boetius. Archadio: Innocentius papa. ROMANI IMPERATORES QVI PERSECVTI SVNT ECCLESIAM QVIQVE SVB SINGVLIS MARTYRES FACTI Claudio imperante martyres: Dionysius papa. Prisca uirgo. Marius et Martha cum filiis Audifax et Abacuch. Valentinus presbiter. Ducenti sexaginta duo martyres. Quirinus. [Felix Primus papa.] Cyprianus episcopus. Iustina uirgo. XLVI milites. Cyrilla uirgo. Cęsarius et Iulianus. Felix presbiter. Eusebius monachus.

Demetrius. Fidentius episcopus. Romanus et Esichius. Maximus presbiter. [Germanus]. Valeriano et Gallieno: Eugenia uirgo. XL martyres Romani. Patroclus. Fructuosus episcopus. Augurius et Eulogius, diaconi. Iouinus et Basileus. Marinus et Asterius. Lucius papa. Perpetua et Felicitas et alii. Pontius diaconus. Fontius episcopus. Felix presbiter. Rosina et Secunda, sorores uirgines. Nemesius et Lucilla filia, uirgo. Symphronius. Olympius. Theodolus. Exuperia, Maxima, Donatilla, Secunda uirgines. Bonus

Hero. Arsenius. Isidorus et Dioscorus. Leontius. Tyrsus et Cleonicus. Fabianus papa. Agata uirgo. Apollonia uirgo. Policronius episcopus. Nestor episcopus. Alexander episcopus. Olympias et Maximus. Parmenas. Elymas et Chrysotellus presbiteri. Lucas et Mutius diaconi. Marianus et Iacobus. [Parmenas. Elymas et Chrysotellus presbiteri. Lucas et Mutius diaconi. Marianus et Iacobus.] Isidorus. Petrus. Paulus. Andreas. Dionysia. Venantius. Calocerus et Parthemius. Peregrinus et Laurentinus fratres. Iulianus, puer XII annorum. Anatolia uirgo et Audax.

Agata uirgo. Apollonia uirgo. Policronius episcopus. Nestor episcopus. Alexander episcopus. Olympias et Maximus. Parmenas. Elymas et Chrysotellus presbiteri. Lucas et Mutius diaconi. Marianus et Iacobus. [Parmenas. Elymas et Chrysotellus presbiteri. Lucas et Mutius diaconi. Marianus et Iacobus.] Isidorus. Petrus. Paulus. Andreas. Dionysia. Venantius. Calocerus et Parthemius. Peregrinus et Laurentinus fratres. Iulianus, puer XII annorum. Anatolia uirgo et Audax. Abibon et Senen. Iustinus presbiter. Sixtus Secundus papa. Felicissimus et Agapitus. Romanus.

Rogatianus et Felicissimus. Germanus. Theopolus. Cęsarius et Vitalis. Amarantus. Triphon. Respicius et Nympha uirgo. Faustus. Syrus. Cheramon episcopus. Philippus, imperator primus Christianus, et Philippus, eius filius Cęsar. Carus cum filiis Carino et Numeriano: Diodorus et Marianus cum aliis multis. Claudius et Hilaria cum liberis Iasone et Mauro et aliis LXX. Babilas episcopus Antiochenus cum tribus pueris. Hilarus episcopus et Tatianus diaconus. Seruulus. Pelagius. Chrysantus et Daria uirgo. Maurus.

episcopus. Anna et Ammonius. Gordianus. Barbarus miles. Demetrias uirgo. Gallicanus. Ioannes et Paulus. Hilarianus. monachus. Christina uirgo. Romanus episcopus. XI milia uirginum. Theodoricus presbiter. Eustochium uirgo. Theodorus. Donatus episcopus. Martiano imperante: Marinus puer. Iulia uirgo. Maxentio, Herculii Maximiani filio: Dorothea uirgo. XL philosophi. Faustina regina. Porphirius cum CC militibus. Catherina uirgo. Marcellus papa. Maximiano, Diocletiani filio: Arthemia uirgo. Alexander. Crescentianus. Petrus, Alexandrinus

uiso,
1.1.6  Protinus et sponso es nobilitata Deo.
1.1.7  Sed Tibi connubium fęlix, sine labe uirili,
1.1.8  Contigit, o Virgo, Voxque marita fuit:
1.1.9  Pusio fit Verbum Christus, genitabile numen
1.1.10  Et Verbum matris connubiale suae.
1.1.11  Sponsus idem, matrisque

1.1.38  Imperium finem cuius habere nequit.«
1.1.39  Tu uero simplex qui sis paritura requiris,
1.1.40  Indocilis partus, inscia uirgo maris.
1.1.41  Ille autem: »Haud dubita: Tua uiscera casta manebunt,
1.1.42  Partus et augendae uirginitatis erit.
1.1.43  Diuini nouitas

1.1.47   Vtque tribus pueris innoxia flamma pepercit,
1.1.48  Sic Tibi diuina temperat ardor ope;
1.1.49  Vt claementer humum penetrabilis aura maritat
1.1.50   Voxque leuis tenui corpore tecta subit,
1.1.51  Tranat ut in uellus taciturnum proximus humor,
1.1.52  Solis et occultus

iugali
1.1.66   Flamine materiam uiuificante nouam,
1.1.67  Ignescitque Tuus tacito spiramine uenter,
1.1.68   Seruat et illaesum flamma marita decus,
1.1.69  Vtque antiqua rubus flammis inadusta coruscas,
1.1.70   Fertilis et nullo semine terra uires.
1.1.71  O qualem,

atque simillimus Austro:
1.3.70   Instar et alato Bellerophontis equo,
1.3.71  Rursus et in Solymo tentoria puluere figet
1.3.72   Per maria et terras Francia uecta suas,
1.3.73  Victricemque piam palmis ornabit Idume,
1.3.74   Adsuetam gesis monstra fugare suis.

1.4.9  Illius in roseo florescit purpura uultu,
1.4.10   Qualem mane suo Lucifer efflat equo;
1.4.11  Illa rubet, ceu sponsa nouo spectante marito,
1.4.12   Quale micat uesper connubiale iubar.
1.4.13  Vtraque siderei dea sanguinis, utraque rores
1.4.14   Pascitur aequoreos,

1.4.12   Quale micat uesper connubiale iubar.
1.4.13  Vtraque siderei dea sanguinis, utraque rores
1.4.14   Pascitur aequoreos, utraque nata mari.
1.4.15  Nec genere absimiles, siue hanc uxorius amnis
1.4.16   Tybris et Hetruscis Ilia mater aquis,

iuxta
1.4.44   Regnat in aequoreos imperiosa deos;
1.4.45  Haec dea iucundum ridet quacunque serenat
1.4.46   Aera, floriferam uere maritat humum,
1.4.47  Lasciuit pelagus, prurit mare. Caelibe nutu
1.4.48   Indicit mores sanctior illa pios,
1.4.49  Temperat et lusu

numina lapsa plagis.
1.4.57  Huic triplex, illi millessima Gratia ludit,
1.4.58   Et properat celeri gratior esse pede.
1.4.59  Haec maria et terras elementaque cuncta propagat;
1.4.60   Illa salutari numine cuncta tegit.
1.4.61  Haec agit innuptae ritus imitata Mineruae;

1.4.74  Inque uicem alternum fersque refersque decus.
1.4.75  Naualis belli testis fuga uersaque retro
1.4.76   Turpiter Ionio lintea mille mari.
1.4.77  Nam uelut accipiter pennis fugientibus instat
1.4.78   Atque auium multas impetuosus agit,
1.4.79  Sic tua per medias

1.20.5  Sed ne, interiectis tot molibus, Adria clausus
1.20.6   Bella per infestas horrida portet aquas.
1.20.7  Promeruit terras omnes, maria omnia murus,
1.20.8   Quem mihi Rhagusae publica cura dedit. 21. De eodem

decenter audis,
2.1.5  Foecundissima uox piae salutis,
2.1.6  Iucundissima uox parentis instar,
2.1.7  Instar coniugis et Tui mariti,
2.1.8  Consueta illa salus quotidiana,
2.1.9  Vox sponsalitia, heu repente facta est
2.1.10   Ve

2.2.50  Verba cadant largoque natet mea pagina fletu.
2.2.51  Nam neque nunc thalamos nec connubialia uerba,
2.2.52  Nec Summi mandata Patris Vocemque maritam
2.2.53  Nuncio, sed tristes perago pro tempore luctus.
2.2.54  Quis Sinis, aut Scyron, uel torua mente Procustes,
2.2.55  Quis,

2.2.360  Omnibus est noxis. Fodienti cuspide pectus
2.2.361  Lumina restituit, caesamque satellitis aurem
2.2.362  Sanauit Malchi, et Mariae loca foeda colenti
2.2.363  Perque lupanaris spatianti lustra pepercit,
2.2.364  Orantemque pius traduxit in astra latronem: 2,364 v. adscriptus in

2.6.50  Totque alii uates Superum responsa canoris
2.6.51  Spirauere modis per amica poemata caelo.
2.6.52   Ipsa etiam Genitrix, maris inscia, Voce marita
2.6.53   Viscera casta grauis, Verbo desponsa iugali,
2.6.54  Laetitiam prodit per carmina, quae sibi subter

2.6.50  Totque alii uates Superum responsa canoris
2.6.51  Spirauere modis per amica poemata caelo.
2.6.52   Ipsa etiam Genitrix, maris inscia, Voce marita
2.6.53   Viscera casta grauis, Verbo desponsa iugali,
2.6.54  Laetitiam prodit per carmina, quae sibi subter
2.6.55  Pusio concaeptus

grata recuset
2.6.116  Propter apes mella? Aut pomaria stultus ob inter
2.6.117  Currentem spinam Pestique rosaria damnet?
2.6.118  Nonne maritari cernis cum compare dulci
2.6.119  Tristia et alternare uices per mutua? Verum,
2.6.120  Lydius ut lapis, hoc ratio discernit ab illo,

2.6.123  In Chaos antiquum rursus confusa reuerti,
2.6.124  Si non delectus melioris et optio fiat? 7. Ad Marianum de musica
2.7.1   Quę tibi torpentes ignauia fluxit in arctus?
2.7.2  Quae te paulatim uictrix lasciuia totum

2.7.14  Quando aliter tetras, Acheloia monstra, uolucres
2.7.15  Infęlix Siculique latus transire profundi
2.7.16  Haud impune potes? Quod ni, Mariane, dolosae
2.7.17  Hoc lenocinium uocis pestemque canoram
2.7.18  Effugis, Aethnaeis scopulis saxoque Sicano
2.7.19  Surdior,

Francisso Pedemontano de concaeptione Virginis
2.8.1  Infestare suos contagia prisca nepotes
2.8.2   Constat et a primo serpere uirus auo.
2.8.3  Attamen ambigitur Mariam, decus orbis, an idem
2.8.4   Polluerit tanti fons et origo mali.
2.8.5  Hic interponit purae noua semina massae
2.8.6   Humanique

2.9.8   Nanque exarmatus uiscera nostra colit. 10. De naufrago reduce
2.10.1  Foemina summerso dum creditur orba marito,
2.10.2   Funereis dapibus mensa parata fuit.
2.10.3  Dum moestam interea solantur, uenit ad aures
2.10.4   Vox insperati nuncia fida

2.10.3  Dum moestam interea solantur, uenit ad aures
2.10.4   Vox insperati nuncia fida uiri:
2.10.5  Vxor et attonita est reducem complexa maritum:
2.10.6   Peneque complexu est exanimata suo.
2.10.7  Funebri ex mensa fit connubialis; ita auget
2.10.8   Gaudia praemissus saepe

3.1.38   Circum latrantes obuia frangit aquas.
3.1.39  Hinc indignantes fluctus audire uoluptas,
3.1.40   Tristis et horrorem dulce uidere maris,
3.1.41  Nunc uicibus summi prope culmina lambere caeli,
3.1.42   Nunc pessum tumidas aequoris ire minas.
3.1.43  Nec praedae pigeat,

3.2.28   Quos docuit mores sanctior unda pios,
3.2.29  Inque nouam rabiem gaudes et sponte propinqui
3.2.30   In tempestates degenerare maris?
3.2.31  Hinc, uelut Aeolio Boreas animosus ab antro,
3.2.32   Dilaceras nostrae carbasa tenta ratis;
3.2.33  Nominis usque adeo

3.7.13  Extinctae superest mihi plurima matris imago;
3.7.14   Pignore tu nullo tristia damna leuas.
3.7.15  Est iactura tamen leuior tua: nupta marito,
3.7.16   Et mater natis occidit illa suis.
3.7.17  Tu noua nascentis deploras semina flammae
3.7.18   Ante maritales consenuisse

leuior tua: nupta marito,
3.7.16   Et mater natis occidit illa suis.
3.7.17  Tu noua nascentis deploras semina flammae
3.7.18   Ante maritales consenuisse faces;
3.7.19  Nos desiderium tam longi flemus amoris,
3.7.20   Irritant luctus pignora parua meos,
3.7.21  Imbellis

tui,
3.9.33  Vectigal censusque tuus fortunaque feelix,
3.9.34   Olim expiscandis obuia semper aquis.
3.9.35  Tu tamen, o proles nostri maris inclyta, delphin,
3.9.36   Nec nisi Rhacusiae mitis alumnus aquae,
3.9.37  Quod te clara mei decorant monimenta Ioannis

Marcica signa cruci
3.13.5  Toruaque deposuit fului simulacra Leonis
3.13.6   Conspicuęque gerit sola trophaea crucis;
3.13.7  Qua maria et terrę sola custode tuetur
3.13.8   Grimanus, patriae gloria magna togae.
3.13.9  Hinc pius admonuit gentes melioribus armis

3.18.2   Sunt quorum extremus uela Canopus agit,
3.18.3  Sunt etiam implorant placidos qui saepe Laconas
3.18.4   Naufraga cum tumidi fluctuat unda maris.
3.18.5  Ast ego nunc grauibus uexatus, Marce, procellis
3.18.6   Alma mei supplex principis astra uoco.
3.18.7  Tu mihi tu,

3.21.14   Tempestas, pestis, dira procella fuit.
3.21.15  Ergo tot elapsam scopulos uentosque furentes
3.21.16   Poenitet et longi littora curua maris,
3.21.17  Nec te, Sylla ferox, nec te uitasse, Caribdis,
3.21.18   Profuit: interius Sylla, Caribdis eras!
3.21.19  Visceribus mediis

3.21.30   Regnat et in tuto dira procella uado?
3.21.31  O mihi claementes frustra uentosque fideles,
3.21.32   O mihi suspecti fida pericla maris!
3.21.33  Et quicquid cassa formidine triste timebam,
3.21.34   Pondera mendaces uana habuere metus.
3.21.35  Sunt portus, sunt tuta

3.25.3  Nam quamuis uiridi mors maturauerit aeuo,
3.25.4   Dulcius haud alias interitura fui:
3.25.5  Et partu et regno saluis et rege marito
3.25.6   Totque superstitibus mittor in astra meis. 26. In maledicum poetam pro Venetis

28a.
3.28.1.1  O munuscula nectaris beati!
3.28.1.2  O dignum Ioue poculum! Quid ergo
3.28.1.3  Certatim Mario meo redonem?
3.28.1.4  Paucos endechasyllabos, ut inter
3.28.1.5  Regales cyathos melos beatum
3.28.1.6  Mente interbibat

interbibat auribusque captis. 28b.
3.28.2.1  Cum nos corporeo, Mari, baratro
3.28.2.2  Tardant noxia membra plus amare
3.28.2.3  Quam cognosse uel eloqui ualemus,
3.28.2.4  Et plus expedit et

pares amici
3.28.2.23  Ambo spiritus unus, una uita,
3.28.2.24  Quos per mutua uinculo perenni
3.28.2.25  Mens confoederat et maritat una
3.28.2.26  Et promiscua temperat uoluntas.
3.28.2.27   Ergo deditus alteri, fit alter,

capessas.
3.28.2.44  Qua fretus face nec moratus ultra
3.28.2.45  Vllis obicibus, uidebis in te
3.28.2.46  Haec mysteria quae, Mari, requiris. 29.
3.29.1  Martinalia nunc hyems reuexit:

expers opis est inauspicatus
3.29.12  Conuiua, et Ceres, et pater Lyaeus:
3.29.13  Vobis primus honos habendus; inde
3.29.14  Conuiuae Mario, meo sodali,
3.29.15  Hanc libo Cererem, hoc merum propino,
3.29.16  Pro ritu patriae peculiari,
3.29.17  Nos solemniter ut pares

Iuppiter, hoc colore Luna est.
3.29.26  Sed sol aureus innitescit auro
3.29.27  Quod cuncti cupimus. Quis ergo munus
3.29.28  Sortitur? Marius. Sapit, nec ultra
3.29.29  Amens, caeca, uolubilis putanda est,
3.29.30  Sed Sors prouida Lynceis ocellis:
3.29.31  Fallax alea

beatiorem. LIBER IIII Titulus: Aelii Lampridii Ceruini Poetae Laureati Liber IIII ad Marium Bonam 1.
4.1.1  Nullo pumice munus expolitum,
4.1.2  Nec uenalitio colore

scribere quam Vitellianis
4.1.45  Auctor debuit et notare chartis,
4.1.46  Lusus deposita seueritate
4.1.47  Qualescunque, Mari, genus Bonorum,
4.1.48   Boni consule et ocium legendis
4.1.49  Impartitus amoribus pusillum

fastigia nulla grauabunt,
4.4.90   Nulla meos laedent auia saxa pedes.
4.4.91  Ensifero nec si quatietur Orione caelum
4.4.92   Et maris Ionii saeuiat ira minax,
4.4.93  Non ego terrebor, me corda Typhoia quamuis
4.4.94   Ore uel afflarit saeua Chimaera suo.

4.10.80   Vlterius crimen praemia digna ferat. 11.
4.11.1  O mihi iucundos tecum, Mariane, recessus,
4.11.2   Nec nisi sedandis ocia nata malis!
4.11.3  Vt mihi curaram subeunt obliuia cum nos
4.11.4   Ombula frigidulo

4.11.7  Nanque reluctetur licet obuius Adria, mollem
4.11.8   Fluminis occursum littoris instar habet,
4.11.9  Nec potis est potus dulces uiolare marinis
4.11.10   Fluctibus et cursum lene fluentis aquae,
4.11.11  Verum occurrenti resupinus ab amne recurrit
4.11.12   Inque uicem

nobis blanda, sodales,
4.12.60   Gaudia per senos continuanda dies.
4.12.61  Vincula sic taedae celebrentur festa iugalis
4.12.62   Atque maritali debita sacra deo. 13.
4.13.1  »Qui rapere hanc nuptam gaudes, Hymenaee?

maritali debita sacra deo. 13.
4.13.1  »Qui rapere hanc nuptam gaudes, Hymenaee? Marito
4.13.2   Cur flentem ducis?« »Gaudia prima timet.«
4.13.3  »Cur secum irasci patitur?« »Defendere florem
4.13.4   Virgineum

4.13.15  Ergo ne cessa defendere, uirgo, pudorem:
4.13.16   Pugna, pugnando es nam placitura magis!
4.13.17  Sic poteris cupido preciosior esse marito:
4.13.18   O quantum castae uirginis arma iuuant!« 14.
4.14.1  Da mi

16.
4.16.1  Alter Erythraeas pergat mercator ad undas
4.16.2   Vecturus Rubri ditia dona maris;
4.16.3  Alter et extremo scrutetur in orbe Britannos
4.16.4   Vlteriusque feram nauiget Antiliam.
4.16.5  Non mihi nunc curae est

4.19.66   Foemina cur tanti criminis una rea est?
4.19.67  Scilicet hinc molles uestis peregrina puellas,
4.19.68   Hinc uocat Eoi concha uenusta maris,
4.19.69  Siue armilla iuuat niueis gestanda lacertis,
4.19.70   Seu premit ornatas aurea uitta comas,
4.19.71  Seu collo aut

4.21.10   Ingenii ut uires experiare tui. 22.
4.22.1  Cur non degener, o Marine, cur non
4.22.2  Exhaeres fuit Aelius paterni
4.22.3  Morbi, consimili tenore cuius
4.22.4  Vexatur: neque enim Venus scyphique

Mutinae decus perenne. 24. Aelius Lampridius Ceruinus suo Mario Bonae salutem Pollicitus sum mea persica locutura, quae muta ad te uenerunt. En, loquuntur ultro, et quod admonent, cupiunt persuadere ut exemplo suo tuis ignibus consulas.

et inquilina
4.24.2.3  Sunt suauissima poma; diminuta
4.24.2.4  Delectant capite exulisque succi,
4.24.2.5  Nec postliminio, Mari, recaepto
4.24.2.6  Vescentem indigena sapore laedunt.
4.24.2.7  Ergo his utere tutus: irrigatum
4.24.2.8  Dices ambrosia

palam per omnes
4.24.2.42  Et lasciuior ore liberali
4.24.2.43  Nunquam temperat illices ocellos.
4.24.2.44  Quorum tu facibus, Mari, gemellis
4.24.2.45  Flagras usque adeo nec inuidendum
4.24.2.46  Forsan floribus abnuas quod illis
4.24.2.47  Cultrix

5.2.111  Componit Gallosque Caledoniosque Britannos,
5.2.112  Germanosque ciet nec praemia fortibus Hunnis
5.2.113  Denegat, Hispanumque mouet terraque marique
5.2.114  Arctoasque manus, ripasque binominis Istri
5.2.115  Munit ouans Italisque auertit ab arcibus hostem.
5.2.116  Nec

5.7.54  Simplicitas dos est naturaque pulchrior arte,
5.7.55  Qualis Apellaeis genialiter insita caeris
5.7.56   Extitit orta mari Venus atque exerta superne
5.7.57  Pube tenus strinxit rorantes uda capillos,
5.7.58  Vincit adoptiuos facies natiua colores.

6.1.59  Tu quoque sanescis frustra, Minoia proles,
6.1.60   Cui serpens uitam, mella tulere necem;
6.1.61  Et tibi, quae cari pensasti fata mariti,
6.1.62   Exiguum munus uita recaepta fuit.
6.1.63  Huic uero aeternos manus officiosa labores
6.1.64   Municipis recipit, docte

merces portare uidebit
6.5.16   Et crebras ad nos ire redire rates.
6.5.17  Ergo reportandis facilis tibi copia scriptis
6.5.18   Et maris et terrae prompta nec una uia est.
6.5.19  Quod nisi pertesum studii sanctique laboris
6.5.20   Scribendique pium dextra recusat opus,

6.22.2   Noli mirari, quod Thomyris Venus est! 23.
6.23.1  Hunc age saepe breuem relegas, Mariane, libellum,
6.23.2   Nec pigeat medicos edidicisse sonos.
6.23.3  Non legimur gratis, studio placitura salutis
6.23.4   Haec capient

6.23.84   Nec nisi praestantes qualibet arte uiros.
6.23.85  Tu sospes foelixque diu qui uiuere dignus,
6.23.86   Qui nunquam debes, o Mariane, mori,
6.23.87   Alterius moneo caueas noua monstra furoris,
6.23.88   Ingenium cuius bilis adusta quatit,

poscere possum
6.24.2   Quod non sit iuris tempus in omne tui.
6.24.3  Ergo tuum est quodcunque dabis mihi; sic tua praestas
6.24.4   Dum, Mariane, tuo deperit inde nihil. 25.
6.25.1  Deposui nummos, reddis, Mariane, podagram;

6.24.4   Dum, Mariane, tuo deperit inde nihil. 25.
6.25.1  Deposui nummos, reddis, Mariane, podagram;
6.25.2   Depositum nobis hoc, Mariane, nega. 26.
6.26.1  Quod mihi

25.
6.25.1  Deposui nummos, reddis, Mariane, podagram;
6.25.2   Depositum nobis hoc, Mariane, nega. 26.
6.26.1  Quod mihi pollicitus fueras donare ducentos,

6.29.27  Hinc foelix, hinc tu censeris ouantior, haec te
6.29.28   Praeterit atque tuos gloria uincit auos.
6.29.29  Hoc opibus geminoque mari titulisque Quiritum,
6.29.30   Hoc pluris facias nobilitate tua. 30.
6.30.1  Non leo

38.
6.38.1  Commendo unanimem meum sodalem,
6.38.2  Commendo tibi, Farnesi, Marinum;
6.38.3  Nanque est dignus in intimis haberi
6.38.4  Cultu, moribus, elegante lingua,
6.38.5  Non ignobilis, et decenter

atque perfidorum
6.38.23  Thracum immania regna peruetustas
6.38.24  Gaudebis pius exolesse fraudes.
6.38.25  Ergo pars animi mei Marinus
6.38.26  Nulla incommoda nec pericla sentit,
6.38.27  Intractabile non gelu, niualem
6.38.28  Non brumam aut rabiem Adriae

1.
7.1.1  Ocelle mi, Ragusa, ocelle mi, patria,
7.1.2  Soli marisque, quod solum omne circuit,
7.1.3  Propago uera, uerior colonia
7.1.4   Bis prolesque Quiritium:

5. Ad Sanctum Blasium pro Rhacusa
7.5.1  Rhacusae pater, o Blasi, clientem
7.5.2  Defendas populum arduosque montes
7.5.3  Et fluctus maris hostibus profanis
7.5.4  Occlude insuperabilisque ualli
7.5.5  Nos munimine munias tuisque
7.5.6  Armis,

dissipa retroque
7.5.8  Conuertas proprium in caput cruentam
7.5.9  Praedonum rabiem, dolos inanes!
7.5.10  Rhacusam, Genitor, solo marique
7.5.11  Deuotam tibi sospitem tuere,
7.5.12  Agros, oppida, rura, templa, classem,
7.5.13  Vectigalia nostra, lucra, merces

7.8.3  Cuius aspectum stupuit micare
7.8.4   Fulguris instar,
7.8.5  Virginem castam genialis auspex
7.8.6  Dum maritali sociat pudenter
7.8.7  Voce caelestemque hymenaea cantat
7.8.8   Pronuba lingua,
7.8.9  Mox ubi uenter tumuit pudicus,

licet absentem caeloque profectam,
7.11.10   Me tamen ut cassam lumine flere nefas. 12. Epitaphium Mariae
7.12.1  Mellifluis cantu Syrenibus aemula, doctis
7.12.2   Parque lyra Musis, parque pudicitia,
7.12.3  Par Veneri forma, Maria hic iacet: immo profecta

12. Epitaphium Mariae
7.12.1  Mellifluis cantu Syrenibus aemula, doctis
7.12.2   Parque lyra Musis, parque pudicitia,
7.12.3  Par Veneri forma, Maria hic iacet: immo profecta est
7.12.4   Ad caelum: decus hoc astra decenter habent.

Post folium 179 sequitur folium 200 14. Ad Marium Sorgium
7.14.1  Hactenus una fides te cum Michaele reuinxit,
7.14.2   Nunc etiam aequalis parque podagra ligat.
7.14.3  Sed tu priuatus degis Michaelque

7.14.4   Altaque riuali te sine rostra tenet,
7.14.5  Quo tibi collega mallem quam compare morbo
7.14.6   Dulcis amicitiae crescere uincla, Mari! 15. Epitaphium Ludouici regis Francorum
7.15.1  Arma inter dux, miles eram Ludouicus: Alpes

pios ornabit ouantior axis
7.20.138   Cum caelum aetherea uoce: »Triumphe!« canet. 21. In Marium caelibem
7.21.1  Si miserae matri ploratur mortua proles
7.21.2   Vnica, sublimis cuius honore fuit,
7.21.3  Quo tibi nunc magis est plorandum in caelibe

7.21.20   Caelitibus magnis innuba uita placet,
7.21.21  Seu magis uxoris delectus et optio fiat,
7.21.22   Quo mala, quo uites tanta pericla, Mari! 22. Andreae Tifernati responsum
7.22.1  Est arbor, quae serpit humi, quae uertice lambit

7.28.2   Dat nobis gratas saeua procella moras.
7.28.3  Vt tua Rhacusam doceat facundia, uellem
7.28.4   Nunquam impacati poneret ira maris,
7.28.5  Sed tibi deberet cuperem prouincia nostra, haec
7.28.6   Gratia nubiferis ne sit habenda nothis.
7.28.7  Ergo mane, necdum

de ipsius clementissima majestate sperantium tunc potissimo prosequitur favore, cum devota ipsorum humilitas Christi passionis memoria, ac meritis adjuvatur. Cupientes itaque notificare, ad excitandam fidelium devotionem rem miram, quae divina permissione acciderat in ecclesia Sanctae Mariae in Burgo civitatis Sibenici, in qua devotissima Frattalia reducta est, et congregata sub titulo S. Marci Evangelistae, cujus insignia processionaliter in vexillo crucis portat, et in pectore.

Occurrente tunc Caena Domini dum Vesperi clerus plurimus et populus esset in offitio lamentationum in ecclesia cathedrali: hoc modo etc. Plurimi veniebant, et dicebant cum lacrymis Crucifixum in praefata S. Mariae ecclesia guttas sudare sanguineas, quod audiens clerus, et populus Sibenicensis cum gemitu, et magni devotionis stupore commovebant ad dictam ecclesiam, quo tempore magnificus Dominus Petrus de Canali Comes Sibenici, et ejus filius Dominus

Scaevior scaevo canis ipse morsu,
Durior duro scilicis lapillo,
15  Nigrior nigro pariterque corvo
Est tibi bilis.
Alter infelix rabie Iugurtha,
Alter effuso Marius cruore,
Alter occultis Cathilina curis
20  Natus in aevo.
Quid taces nostro minitans theatro?
Quid tonas nostram lacerans Camoenam?
Quid furis nostras capiens volucres

Suetonius in vita Tiberii, li° III. Toto, inquit, Illyrico perdomito, quod inter c) c) corr. ex: intra Italiam regnumque Noricum et Traciam et Macedoniam interque Danubium flumen et sinum Hadriatici maris patet . Et Strabo Strabo testatur Noricos tenere Hadriaticum sinum et Aquilegiam, quam Attila, rex Hunorum, evertit. Graeci vero teste Appiano Appianus existimant Illyrios supra Macedoniam et Traciam, qui ad

latum vero mille et ducentorum numero contineri putant. Cuius amplitudo ex Macedonia et montibus Traciae usque ad Peones protenditur. Haec Appianus. Illyria praeterea teste Plinio Plinius mille amplius insulis frequentatur natura vadosi maris. Sed, ut ego impraesentiarum compertum habeo, Illyria a septentrionali plaga habet Hungariam, ab occasu Foroiulium, ab ortu littus Euxinum, a meridie Macedoniam.

Antigona ut scribit Plutarchus. Plutarchus A meridie quidem habet Hadriam, Hadria Apuliae civitatem, genere feminino. Et cum suis derivatis Hadrianus, Hadriensis recipit aspirationem. Hadria vero pro sinu maris genere masculino, Horatius Horatius li. III. car. (9)
Dux e) corr. ex: Duxi inquieti turbidus Hadriae. Unde Hadriaticum mare sinus longissimus et a

quem phanum extat antiquum in honorem diei dominicae fabricatum eo quidem tempore, quo Illyrii ex sua regione Graeculos protervos profligarunt. Magnus item portus Portus est XII milliariis in longum protensus, undique clausus, sed ab Hadriaci maris proluvie angustissimis faucibus apertus, in quarum ore duo hinc et inde templa et in urbis conspectu duae turres oppositae. Canale quoddam f) corr. ex: quodam videtur uno milliario latum et plerisque in locis angustius, sed apud Prochytam latius. In hoc cadit Tyrus

quarum ore duo hinc et inde templa et in urbis conspectu duae turres oppositae. Canale quoddam f) corr. ex: quodam videtur uno milliario latum et plerisque in locis angustius, sed apud Prochytam latius. In hoc cadit Tyrus fluvius, in quo sunt molendina nostra, et miscetur mari per fauces intranti. Hic thynni mirae magnitudinis reperiuntur pisces et delphines aspiciuntur ludentes, hic vituli marini saepissime apparent. Dentrices cristatae capiuntur sole existente in Cancro, in Leone et in Virgine, quae quidem magnis in deliciis habentur et

uno milliario latum et plerisque in locis angustius, sed apud Prochytam latius. In hoc cadit Tyrus fluvius, in quo sunt molendina nostra, et miscetur mari per fauces intranti. Hic thynni mirae magnitudinis reperiuntur pisces et delphines aspiciuntur ludentes, hic vituli marini saepissime apparent. Dentrices cristatae capiuntur sole existente in Cancro, in Leone et in Virgine, quae quidem magnis in deliciis habentur et huiusmodi, ut aiunt, non capiuntur nisi in Hellesponto. Et ostrea Dalmatico nimium saturata liquore, capiuntur praeterea capitones, salpae,

in deliciis habentur et huiusmodi, ut aiunt, non capiuntur nisi in Hellesponto. Et ostrea Dalmatico nimium saturata liquore, capiuntur praeterea capitones, salpae, scorpenae, muli, lupi, gobiones, auratae, pargi, loligines et scombri. Et sole ingrediente Taurum copia menarum et sparulorum hamo ex maris fundo trahitur. Ostenduntur interdum et mira piscium monstra prius numquam visa. C. XIIII. DE LOCIS

nostro spes uel postrema dolori
1.268  Vlla datur, sed dira agit inclaementia tetros
1.269  Daemonas inque meos iactant incendia manes.
1.270  Scilicet hoc pulchras prodest uidisse Napaeas
1.271  Nereidumque choros et Doridos antra marinae,
1.272  Hoc currum Nerei, infidi iniusti infidi hoc miracula ponti,
1.273  Quin et caelicolas omnes omnesque tenentem
1.274  Oceanum terras magnis discumbere mensis

laeti.
2.11  Namque supinatum curru dum uerrimus aequor
2.12  Flumine delati rapido, procul ecce tumentes
2.13  Voluuntur Consurgunt magno compulsi turbine fluctus
2.14  Versaque arenosum secum maria omnia fundum
2.15  Corripiunt et late irato in marmore miscent.
2.16  Diuersi fugiunt pisces, ingentia cete
2.17  Phocarumque greges magnarum et monstra rotarum
2.18  Arboribusque ferae similes similesque columnis
2.19  Dilluuiem tetris

columnis
2.19  Dilluuiem tetris ructantes faucibus atram.
2.20  Monstraque quadrupedum secum mare uoluit ab imo
2.21  Orbe trahens, causa et tantae uenit ecce procellae:
2.22  Balaenae saeuis infestabantur ab orcis
2.23  Oceanoque fuga pulsae maria alta petebant,
2.24  Quo sese hostili defendere ab agmine possent,
2.25  Et uasto profugae turbabant aequora motu,
2.26  Ac si conuulsis radicibus urgeat altas
2.27  Orcadas et magnos rapiat fuga in aequora montes.
2.28  Occurrunt orcae

fraudis historiam tituli Baptistinus Nebulonis cuiusdam: qui sub fregosi illustrissimi Baptistini nomine non nullis ellusis imposuit. Francischus Lucianus Gondola Claro uiro Marino Iu. Gradeo. S. CVM Ex recenti iam dolore me curae acrius urgerent: Quo me conferem potius: ubi delinimenta merori salubria meo quaererem: quam ad haec litterarum studia

nec ad eadem negocia transire ac insperato eum uidere simulantes: agnitum extemplo maxima ueneratione prosequuti sunt: et nacta occasione litteras ei commenticias illustribus cum titulis redidere: interrogati quoque de eius terestri maritimoque apparatu multa uerbis ipsius consentanea retulere. Cum igitur urbis preses ipsum una cum senatoribus suis: quis esset quoue pergeret accersitum percunctasset: audacter ea omnia quae amicis secreto prius dixerat eis perfessus

credant sive extrema pati. Erant fere XV milia pugnatorum, cum quibus omnibus infoelix bannus operiebatur hostem letabundus, quasi certus de victoria nescius fati sortisque futurę. Turchia vero pręsentiens insidias, timens exercitum christianorum, tam viris tam armis valatum, ad Europę montes maritimos, qui Dalmatię supereminent, declinavit cupiens nostrorum manus effugere vel potius finxit fugam, dolis et fraudibus, ut solet, pugnatura. Sed quid plura moror, Pater Sanctissime, iam iam renovabo dolores et fari cogor, quę tacere suadebat dolor. Et quis tam facundus et tam rerum

patrem, veneremur uti regem et dominumsuspiciamus velut arcem salutis nostre tutissimam. Ac veluti Ledei quidem iuvenes, geminum celorum sydus, naufragis carinis et trepidis nautis asperimoque maris celique turbine ac tempestate iactatis leti felicesque fulsisse solent, ita et tu nobis hoc tempore vehementer laborantibus, fulgentissime princeps, totus serenus salutem eciam afferens tamquam e celo missus apparuisti. Cuius eterno

in terris natum suspicentur. Iulii profecto Cesaris et industriam in rebus conficiendis adequasti et celeritatem et in armis demum prestanciam, fortunam vero longe quidem superasti. Nam cum ille a Dirachio piscatorium navigium in littore maris nactus Brundusium versus ad accersendas militum copias, que ibi cessabant, transvehi maturasset, adversa procella reiectus infecto eciam voto rediit in Epirum. Tu vero et superata itinerum tempestate et traducto in

clarissime gestis et victor frueris et triumphator. Sed est, est, inquam, ac recedat Quinti Fabii Maximi et ob Hannibalem mora fractum Cunctatoris appellati, summus de Liguribus triumphus! Excidat a memoratu C. ille Marius, quod Iugurtham, Numidie regem captum ante currum egerit deque Cimbris Teuthonibusque gloriosam victoriam retulerit! Pretereatur eciam P. Scipionis Affricani de victa Carthagine triumphalis in urbem ingressus incredibili omnium

tumentem excipit quaque Arctos polo firmata, subiectis terris semper aspirat sali, populi pictique Agatirsi, Pagirite, Sauri Boriscique, sed qua Liber pater triumphans siti laboravit, Albani Babiique, moncium et tocius Adriatici maris incole. Et non solum hii populi, sed quos externus calor abegit aut continuum frigus separavit aut interfusa equora a nostro disterminarunt comercio. Non Indos latum Oceani mare et tumidi fluctus securos, non Bosphoranos

apud deum hominesque consequitur gloriam. Quod quidem, Beatissime Pater, cum aliis plerisque, tum maxime illi, cui primo Christus claues et sedem istam tuam commisit, accidisse legimus. Petrus siquidem (ut euangelica tradit historia), cum ex naui quondam preceptorem suum in medio mari conspexisset, non periculi, non suiipsius memor statim sese in undas proiecit quo celerius ad illum, cuius incredibili amore tenebatur, perueniret. Reputans igitur ipse mecum penas Redemptoris nostri et crucem illam sanctissimam tota mentis contemplatione percurrens

per mare illud rubrum inter mortiferas tempestates trophea salutifere passionis sue gestantem eiusque fretus bonitate his fluctibus et huic pelago committere me non dubitaui. Neque enim diffido, que ipsius in omnes est benignitas, quin mihi hodie sicut quondam Apostolo suo opem in medio mari sit allaturus. Quanquam non parum profecto me recreat mansuetudo tua, Sanctissime Pontifex Alexander, cuius aspectus mihi multo iucundissimus securitatem et quasi certum quoddam presidium polliceri uidetur; Vestra item humanitas, Reuerendissimi atque amplissimi

hac sine dubio preclara et speciosissima rerum quas cernimus mole non potuerint adduci uel ad suspitionem aliquam eorum, que de deo ac parente suo et tenentur ab omnibus et aliter esse non possunt, sed credo eos sicut mentis, ita et oculorum usu caruisse et hanc ingentem terram, hec latissima maria, hunc immensum aerem, et celum supra hec continuo sese uoluentem, stellas, solem, lunam, ceteraque pulcherrima huius machine (que mundus appellatur) ornamenta uidere non potuisse, que tanta ratione constant, tanto ordine reguntur ut nulla harmonia concinnior, nulla concinnitas suauior,

mortali corpore indutus ad crucem ducitur. Deus Optimus Maximus seruili ac turpissima morte condemnatur. Generatio praua et peruersa, hecine reddis domino, popule stulte et insipiens? Nunquid non ipse pater tuus, qui possedit et fecit et creauit te, nonne ipse deus tuus est qui tibi mari in medio siccum iter aperuit, in quo tibi salus, inimicis fuit interitus? qui te annis quadraginta in deserto cibauit manna, qui te in argento et auro eduxit et non erat in tribubus tuis infirmus; qui te umbra nubis per diem desuper tegebat; qui tibi aquarum fluuios de petra, qui auium

status: que conditio: qui erat tunc animus miserrime matri. Ego certe uidere uideor perennes lachrymas: mestissimos eiulatus: dispersos crines: manus sanctissimas modo faciem: modo caput plangentes. Sed age omittamus hec omnia: cum eadem sacri etiam euangeliste consulto fortassis omiserint et Mariam uirginem nihil aliud nisi uerba illa notissima orbitatis clamantem nobis ante oculos proponamus: Mi Jesu dulcissimum quondam: nunc uero amarissimum mihi nomen: sic tu obsecro sponsam tuam deseris? Sic matrem miseram destituis fili? Quomodo factus es mihi amaritudo et dolor? quid

manibus omnes transeuntes per uiam. sibilauerunt et mouerunt capita sua super filiam hierusalem plorans plorauit in nocte et lachryme eius in maxillis eius. O si alicui ex nobis atque utinam mihi tante huic rei, tanto huic spectaculo adesse contigisset, cum deus mulieri, cum Rex ancille, cum maritus sponse, cum pater filie, cum natus parenti, cum Jesus Christus Marie uirgini in cruce pendens Joannem filium pro se retinendum tradebat. Taceat iam prisca etas et pia orbis totius facta sileant. Hoc omnes miseri cogitent: omnes orbati meditentur. omnes afflicti considerent. hoc

super filiam hierusalem plorans plorauit in nocte et lachryme eius in maxillis eius. O si alicui ex nobis atque utinam mihi tante huic rei, tanto huic spectaculo adesse contigisset, cum deus mulieri, cum Rex ancille, cum maritus sponse, cum pater filie, cum natus parenti, cum Jesus Christus Marie uirgini in cruce pendens Joannem filium pro se retinendum tradebat. Taceat iam prisca etas et pia orbis totius facta sileant. Hoc omnes miseri cogitent: omnes orbati meditentur. omnes afflicti considerent. hoc denique et parentes uniuersi in filiorum morte: et filii in parentum funere

aut sorores, aut patrem, aut matrem, aut uxorem, aut filios, aut agros propter nomen meum, centuplum accipiet, et uitam ęternam possidebit. Cuius quidem pollicitationis tum fide certi, tum magnitudine accensi, Maria, Martha et Lazarus, cum inter se partiti essent hęreditatem Marięque Magdalum oppidum, Marthę Bethania, Lazaro pars urbis Hierusalem sorte obuenisset, omnibus post ascensum Domini distractis ac diuenditis pecuniam ad

propter nomen meum, centuplum accipiet, et uitam ęternam possidebit. Cuius quidem pollicitationis tum fide certi, tum magnitudine accensi, Maria, Martha et Lazarus, cum inter se partiti essent hęreditatem Marięque Magdalum oppidum, Marthę Bethania, Lazaro pars urbis Hierusalem sorte obuenisset, omnibus post ascensum Domini distractis ac diuenditis pecuniam ad pedes apostolorum proiecere in terram, ut corda errigere possent in

et tanto uirtutum suarum prqęcone dignam, quantus fuit ipse Hieronymus! Paris propositi nec minoris constantię fuisse creditur Elizabeth, Pannonum regis filia. Quę lantgrauio, Thuringię regulo, nuptui data, deinde marito Hierosolymis peregre defuncto ab iis, qui eius tetrarchiam hęreditario acceperant, nequiter eiecta maleque habita, quasi rem uiri sui dissipasset, quoniam in dandis elemosinis minus parcam fuisse dolori erat auaris

naufragium fecisse diceret; et cum sex nummos ab eo accepisset, mox reuersum totidem pari facilitate (tanta erat largitoris benignitas) impetrasse; perendie deinde rursum accessisse lamentantem minimum quid prę iis, quę in mari amiserat, sibi fuisse emendicatum, proinde ad opem eius implorandam iterum atque iterum necesse se habere confugere; tunc murmurante multum dispensatore ac dicente iam aliud nihil, quod dari possit, pręter argenteam

requiretur? Nulla itaque in pauperes liberalitate satiata, ad egestatem pene ultimam peruenit. Sed quanto tunc se fecerat pauperiorem, tanto postea amplioribus locupletata est diuitiis in regno cęlorum. Elizabeth nondum marito lantgrauio uiduata, ob assiduam in pauperes benignitatem, mater eorum cognominabatur. Sanis uitę subsidia mittebat, afflictos consolabatur, ęgrotos uisitabat, mortuis funus sua procurabat impensa. Quos in plebe magis

Et cum ursis ferocissimis obiiceretur lacerandus atque inter illos illęsus uersaretur, uerecundia regem cepit nolle ei parcere, cui ferę beluę pepercissent, ac protinus hominem dimitti iussit. Ad Marinum monachum paruulo sub tugurio in solitudine habitantem, aprum aliquando a uenatoriis canibus actum confugisse legimus. Quem ille apud se tam diu latere permisit, donec ei sine periculo ad sua lustra redeundi facultas

restitutum receperunt. His iungatur Marthę mira sedulitas. Postquam excepit Iesum in domum suam, ministerio intenta parandique conuiuii solicitudine ardens nequit facere animo suo satis. Proinde Mariam sororem, uti se adiuuet secumque collaboraret, citat. Itaque, quali cura quantoque affectu hospes honorandus sit, documento nobis est. Nec ideo nos negligentiores esse debemus aduenam aliquem suscipientes, quia seruum,

non Dominum suscipimus, cum ipse protestetur ac dicat: Qui susceperit unum paruulum talem in nomine meo, me suscipit. Et iterum: Quod uni ex minimis meis fecistis, mihi fecistis. Nec quenquam moueat, quod Maria sedens secus pedes Iesu et uerbum illius audiens optimam partem dicitur elegisse. Non enim propterea hospitalitatem Marthę improbatam credimus, sed bono melius pręlatum, actioni contemplationem. Ad quam tamen non potest

acceperat, palam fecit. Ex quo ipsa ut uidit se non iam ut stultam contemni, sed potius ut sanctam honorari, clam discedens monasterium pariter honoremque dereliquit et in solitudine uitam duxit. Maria, natione Gallica, de uico Niuella episcopi Leodiensis, ignobilis genere, celebris sanctitate, frequentiam hominum illuc ad se uisendam turmatim accurrentium moleste ferens precata est ostendi sibi locum sanctę quieti

Subiiciamus aliquot etiam infirmioris sexus exempla, ut appareat foeminas quoque habere de sanctarum collegio duces, quas ad eremum sequi secundum diuinę gratię donum aut optent tantum aut simul et possint. Maria Magdalena omnia peccata sibi dimissa esse iam pridem audierat, optimam partem, quę non auferetur ab ea, Domino attestante se elegisse cognouerat, resurgentem Dominum prima uidere meruerat, pro amore illius omnia

de manu Maximini episcopi accepit, ne sine illo ad cęlum ascenderet, cui in terra toto corde, totis uiribus seruierat, fidem ipsius in urbibus prędicando, gloriam in solitudine meditando. Maria Aegyptiaca, cum corpus suum uulgaret, uiuens mortua erat. Sed qui uenit quęrere, quod perierat, et non iustos, sed peccatores uocare ad poenitentiam, ipse tandem cordis eius domum ingressus ait: Puella, tibi dico,

et apostoli, postquam ille deuicta morte ad cęlos, unde uenerat, rediit, in Hierusalem reuersi cum coenaculum ascendissent (ut Lucas in Actis eorum testatur) perseuerantes erant unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria, matre Iesu, et fratribus eius. Inde refert Spiritum Sanctum aduenisse, domum, ubi erant sedentes, repleuisse, supra singulos eorum linguas tanquam ignis apparuisse, ut intelligas perseueranti ac iugi oratione Spiritus

iam corporis indicio, quanta illi adhuc uiuenti sanctarum precum cura studiumque fuerit. Sic conseruatur uirginitas, sic ad cęlestis thalamum Sponsi peruenitur. Sed neque coniugatis, quo minus orationi animum intendant, maritalem thorum impedimento esse Elizabeth, lantgrauii, Thuringię principis, uxor, suo ostendit exemplo. Impetrata enim a uiro noctis continentia ad orationem secedebat, super pauimentum distento tapetulo cubitans, ne mollius

uincas. Nam et ipse deinde non lassatis manibus usque ad occubitum solis orans, suorum gladiis terga prębuit hostium. Ad hęc Dei iram, quoties ille populi flagitiis ac scelere prouocatus excandescebat, deprecando placauit. Mariam sororem lepra perfusam mundauit, pestilentiam in diffidentes grassaturam inhibuit. In seditionem uersos omnes pariter cum Datan et Abiron repentinus terrę hiatus absorbuisset, nisi ipse reliquę multitudini ueniam

cum a Parentio, Liburnię oppido, soluens nauigaret et nauis magnis fluctibus iactaretur omnesque, qui cum eo erant, de salute desperarent, pelagi uentorumque sęuitiam oratione placauit, illum utique deprecatus, qui uentis et mari imperat, et obediunt ei. Germanus quoque, Antisiodorensis episcopus, Britanniam uersus ad hereses extirpandas contendens, una cum Lupo, episcopo Trecasino, dum nauis, qua uehebantur, undis impetu

Deum orasset, ab imo fundo in summas aquas enatare fecit, saluis omnibus, qui in ea erant. Tale quid et Apostolo euenisse credimus, qui ad Corinthios scribens ait: Ter naufragium feci, nocte et die in profundo maris fui. Sed neque de illis nunc silendum, qui orando bonarum artium scientias, quibus operam nunquam impenderant, perceperunt. Hor, montis Nitryę abbas, litteras non didicerat, et oblato sibi

cęlo, quę sic honorata est in terris. Sed profecto inter sanctos sanctasque omnes, ut primum apud Deum locum obtinet, ita prior inuocari debet Regina cęli, gratia plena, benedicta in mulieribus, Maria Virgo, Maria simul et Mater, cuius immaculatus et intactus uenter Spiritu Sancto repletus edidit Saluatorem mundi. Nihil certius speratur, largius tribuitur, tutius conseruatur quam quod ipsa pro nobis poposcerit Filium.

sic honorata est in terris. Sed profecto inter sanctos sanctasque omnes, ut primum apud Deum locum obtinet, ita prior inuocari debet Regina cęli, gratia plena, benedicta in mulieribus, Maria Virgo, Maria simul et Mater, cuius immaculatus et intactus uenter Spiritu Sancto repletus edidit Saluatorem mundi. Nihil certius speratur, largius tribuitur, tutius conseruatur quam quod ipsa pro nobis poposcerit Filium. An quicquam

Qui Sulpitium terrere uolebant, iidem Maximum monachum (qui postea Rhegiensis episcopus fuit) seducere conati sunt. Nam cum noctu ad littus processisset, ut oraret (monasterium enim non procul a mari erat) uidit nauem applicuisse, a qua descendentes nautę ipsum reuerenter adierunt atque laudibus attollere coeperunt, quod scilicet fama eius usque ad Syrię fines peruenisset quodque multi eum uidere desyderarent, quod

Frustra iacitur rete ante oculos pennatorum. Bonitius, Aruernensis episcopus, dum noctu in ecclesia meditationibus inuigilat diuinis, ecce pulchram ut luna, electam ut sol, Beatam Virginem Mariam uirgineis choris comitatam ad se uenire uidet, iussus missam celebrat, indumentum miri candoris ab ipsa Dei Genitrice sibi oblatum accipit. Visio abiit. Ille ad se reuersus, insomnium fuisse putabat, donec idipsum

tradidit talenta, ut, quibus ille perditum redemit mundum, hic labentem repararet Ecclesiam! Nunc, quę foeminis in meditando miracula contigere, ut instituti nostri ordo seruetur, referamus. Mariam Magdalenam, cum in solitudine ętatem ageret, statutis diei horis supra cęlum ab angelis uectatam tradunt. Quod si (ut aiunt) in corpore, cum Apostolus de se dubitet, quanti illam meriti fuisse dixerim? Mirarer post

poterat mortali. Interim ergo, etiam corpori proxima, illi inherebat, quem mente atque animo nunquam dimittebat. Adeo assidua Dei meditatio prius carnem ipsius cęlo dignam fecerat quam terrena labe liberam. Et, si tantum fuit Marię in deserto contemplantis fructus, quanta est nunc in paradiso cum Christo regnantis gloria? Iam ibi perpetuo habitat, ubi quondam uel unius horę momento mansisse felicitatis fuit. Mariam quoque Aegyptiacam, quę

tantum fuit Marię in deserto contemplantis fructus, quanta est nunc in paradiso cum Christo regnantis gloria? Iam ibi perpetuo habitat, ubi quondam uel unius horę momento mansisse felicitatis fuit. Mariam quoque Aegyptiacam, quę urbanę luxurię mollitiem eremi asperitate fregit, Zosimas abbas orantem corpore supra terram suspenso altitudine ferme cubitali uidit. Itaque quantum olim per corporis turpitudinem in profundum

iis, qui sacris lucubrationibus libenter inuigilant. Sed ne foeminas quidem ab hoc studii genere alienas fuisse monstrabimus. Traditum est hanc ipsam (cuius modo mentionem fecimus) sanctam Dei Genitricem Virginemque Mariam ab hora diei nona usque ad occubitum solis lectionibus Veteris Instrumenti sese exercuisse; ut scias huic rei tempus certum decerni oportere, sicuti et orationi cęterisque huiusmodi negociis. Nam ut arborum fructus, qui

est hic. Pharao, qui credere noluit, periit. Fidelibus uero mare ipsum discussis aquis, ut illęsi euaderent, siccum prębuit iter fideique uirtutem etiam insensibilia senserunt, Pharaonis duritia non admisit. In aquis maris Pharao, in aquis baptismi diabolus interiit, credentes uero saluati sunt. Helias quoque propheta cum prophetis idoli Baal contendens coram Achab rege in monte Carmeli, ut eos, qui auersi erant, reuocaret, ita conuenit,

Christi domus sumus, si fiduciam et gloriam spei usque ad finem firmam retineamus. Quandiu ergo speramus in Christo, habitat in nobis Christus. Procul est ab iis, qui desperant. Mariam Magdalenam ob impudentis lasciuię crimen cęterorumque uitiorum infamiam cognomento Peccatricem dixere. Et tamen, cum sese poenitendo Domino submisisset, dimittuntur ei peccata multa, quoniam dilexit multum. Et quę diu

Et tamen, cum sese poenitendo Domino submisisset, dimittuntur ei peccata multa, quoniam dilexit multum. Et quę diu serua fuerat peccati, meruit effici discipula Christi eiusque resurrectionem uidere prima atque audire: Maria optimam pariem elegit, quę non auferetur ab ea. Sic, ubi abundauerat peccatum, superabundauit misericordia et in poenitente omni spe maior spei merces fuit. Maria Aegyptiaca meretricio

prima atque audire: Maria optimam pariem elegit, quę non auferetur ab ea. Sic, ubi abundauerat peccatum, superabundauit misericordia et in poenitente omni spe maior spei merces fuit. Maria Aegyptiaca meretricio quęstu diu infamis, cum aditu etiam ecclesię indignam se diuinitus eo prohibita cognouisset, post lachrymas eremique labores ad tantam uitę perfectionem deuenit, ut orans in terra terram non

unguibus excauassent, sanctę corpusculi capacem. Vsque adeo Dominus conuersam exaltauit, quam peccantem ne in templum quidem intrare permiserat, tam erga poenitentem misericors, quam erga delinquentem iustus. Maria, Abraham eremitę ex fratre neptis, uirginitatis seruandę uoto ipsum ad desertum secuta, eodem cum illo contubernio annos septem usa pie sancteque uixerat, clausis semper ianuis nusquam inde discedens. Sed quid tam

illum, non miracula facere cupiens. Nauis uelo remoque satis propere obuiam agebatur, sed amantis cupiditate tardior erat. Annuente Domino succinctus prosiluit, super aquas cucurrit, mox crebrescentibus uentis commotoque mari pauefactus dubitauit et, cum ob hanc animi hęsitationem mergi coepisset, clamasse dicitur: Domine, saluum me fac! Arguitur itaque, quia timuit, sed saluatur, quia eius ope etiam saluari posse credidit, cuius

in ipsos debacchantis. Sed, ne foeminarum in Deum pietatem omnino pręteriisse uideamur, unius exemplo contenti erimus, pietatem deinceps proximis debitam prosecutri. Maria Magdalena mundi dilectione in dilectionem Domini commutata, soli illi placere cupiens, uenit in domum pharisei, ubi ipse recubuerat, humique prostrata pedes eius osculari coepit, lachrymis rigare, capillo tergere,

tuguriolum sibi constituit. Neque prius ad solitudinis locum rediit, quam illos edocuisset Deum honorare, Christo credere, pie atque innocenter uiuere. Fugerat frequentiam, sed fugientem reuocauit charitas- ueluti qui maris periculum euadens iam in portu atque in tuto se recepit, tum, siquos naufragari respexerit, rursum committit se fluctibus, ut in alto laborantibus opem ferat, suę ipse quieti salutem pręponens aliorum. Vitalis etiam

humilitatem. Quippe uilibus induta, ne agnosceretur, martyrum carceres inuisebat, uincula exosculabatur, ad patientiam exhortationibus animabat. His officiis digna euasit, quę et ipsa coronam referret martyrii. Maria Decegnies conomento dicta, de pago Niuella episcopatus Leodii, ipsa uitę sanctitate maritum pellexerat, ut castitatem seruaret. Ambo ergo Christo, non mundo seruientes leprę morbo affectis ministerium impendisse

uincula exosculabatur, ad patientiam exhortationibus animabat. His officiis digna euasit, quę et ipsa coronam referret martyrii. Maria Decegnies conomento dicta, de pago Niuella episcopatus Leodii, ipsa uitę sanctitate maritum pellexerat, ut castitatem seruaret. Ambo ergo Christo, non mundo seruientes leprę morbo affectis ministerium impendisse dicuntur. Non langoris deformitas, non tabes, non sanies foeculenta, non morbi euitanda contagio

regis terram, in qua commode habitarent, dedit. Quid multa? Qui sibi innocenti necem seruitutemque intentauerant, eos, cum uictus penuria laborarent, benigne suscepit, opipare aluit, large beneficiis affecit. Moyses pro Maria sorore Deum orauit et a lepra curatam reddidit, quam petulanter in se oblocutam nouerat et ob hoc quidem lepra perfusam. Dimittere illam Dei iudicio uoluntatique licebat, sed ipse pietate uictus, ut morbo eo liberaretur,