Your search found 2467 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 901-1000:

adhuc incolume superesse. Alij rursum doleant, si modo dolere possunt, magis ac magis suum appropinquans periculum sentire, tam tenues portiunculas Hungarici imperij olim a mari Baltheo vsque ad paludes Baeotidis exporrecti, in tantas angustias redactas esse: quanquam vt hoc obiter dicam, ipsi nos Hungari maxime nobis hanc caussam mali dedimus, dum Germanos fere ita exosos habemus vt Turcas, dum omnia in duos reges distrahimus, dum alij Turcam accersunt, alij propellunt, nec nisi sero didicimus, Omne regnum in se diuisum collabascere, et domum supra domum cadere,

et ab homine nati cadauer putridum, adeo vt in cladibus Christianorum, si natura vtriusque numinis expendatur, mortui videantur viuos armis potentia que superare. Iam cum robore corporum, dotibus animi praecellamus, quae magna praesidia afferre vi dentur ad hostes profligandos, ipsi vbique miserrime profligamur. Quid Hungaro induratius? quid Germano vastius? quid Gallo procerius? Hispano solidius? quid Italo robustius? vt de caeteris nationibus taceam, quibus dotes corporis, aut meliores, aut certe aequales. Rursus si indolem animi spectes, quid Hungaro vulnerum

saepe calliditas: tamen me miserum, inter tot victrices res a victoria excidimus. Iam si apparatum videas, armorumque genera, multis rationib. rationibus Turcis praestantiores videmur. Nostra inuenta sunt bombardae, nostra tot genera panopliae. Ipsi Persae nudi, aut seminudi ad bella prodeunt: illis arcus, nobis sloppetae. hoc est nobis fulmina, illis sagittae, quae per du ra armorum nullam vim penetrandi habent, cum bombardis vix vlla rupes obstiterit. Sunt quidem nunc etiam Muslumanis sui bombardarij, sed

vix vllum inuenias. Quid ergo mirum si vincant illi, apud quos sobrietas, parsimonia, continentia, vigilantia? vincantur illi, qui ab hostibus vel vagi ad praedas, vel inter pocula, vel in somno, vel apud meretricem, aliasque nequitias inueniantur? Sed haec culpa est plebeiorum. Principes ipsi, dum mutuis bellis se conficiunt, causam praestant, vt nunquam pares vires contra Turcas afferamus. Sed quia nunc bellum Gallicum finem accepit, sperandum quod non solum haeresis inter Ecclesiasticos sparsa, et omnis abusus ab Ecclesia tolletur, sed etiam principum discordiae cessabunt,

Antichristum adorant et summo studio in id incumbunt, ut Christum quam longissime ex Germania pellant? Hos, inquam, peruelim saltem haec Turcicae erga Christum lenitatis exempla perpendere ac, si possibile est, agnoscere, quam horribile hoc crimen sit, quod ipsi Christiani domini non tam hospitales erga Christum eiusque discipulos esse uelint, ut sunt imanissimi illi barbari, imo quod etiam uagientem Christum in stabulo, cui se alioqui ipsi toti dedicauerunt, ferre non uelint eumque inde extrudere summo studio conantur, cum crudelissimi Turcae et

erga Christum lenitatis exempla perpendere ac, si possibile est, agnoscere, quam horribile hoc crimen sit, quod ipsi Christiani domini non tam hospitales erga Christum eiusque discipulos esse uelint, ut sunt imanissimi illi barbari, imo quod etiam uagientem Christum in stabulo, cui se alioqui ipsi toti dedicauerunt, ferre non uelint eumque inde extrudere summo studio conantur, cum crudelissimi Turcae et ferunt apud se Christum et eum gladio suorum magistratuum utcunque contra furorem luporum Antichristi tueantur. Quod si impossibile est apud istos perditae malitiae homines ullis

alii regnum Papae amplectuntur et pedibus manibusque defendunt. Hic multa nobis et ardua certamina fuerunt; sed Dominus nos admirabili modo per praefectos ac magistratus Turcicos defendit, omnes enim fere magistratus Turcarum, et praecipue iurisconsulti, quos ipsi kadias uocant, nescio quomodo nobis fauent. Circa ferias Ioannis Baptistae consul Tholnensis, qui uulgo iudex uocatur Ludam Reteum, magna summa pecuniae aggressus est Caesareum quaestorem flagitans, ut ego uel interficiar uel ciuitate pellar, sed neutrum

ministrabunt, dumque addent ora colores
2.20  Floribus accessu Zephyri crescentibus almo:
2.21  Lumina stellarum in se, ut florum lumina servet.
2.22  Nam quos excelsis refferunt huc ignibus ipsi,
2.23  Et quot in terris possunt acquirere honores,
2.24  Semidei, Deus ille tuus iam continet unus:
2.25  Illos, ut dicas nutantis lampadas orbis,

fortuna quopiam loco latrocinium fuisset commissum, ejusdem loci mox incolae sub quaestionem coguntur, et nisi aut fassi fuerint, latrocinium suos homines commisisse, aut ostenderint, quinam commiserint, aeque poenis multantur, ac si ipsi revera commisissent. Quo factum est, ut alpes illae secure hoc tempore superantur etiam paucis comitibus, dum quilibet pagus, ubi antea ipse latrones emittebat, nunc metu poenae territorium suum custodit. Sed jam ad

alii Novak Novak Debeglia. Debegliae vocant, alii Marci Craligievyth Marcus Craiglevith. regulorum Graeciae, eisque, quum per tot successiones in his regionibus dominiorum ipsi quoque illa tenuerant praesidiis, coeca vetustatis barbaries originem etiam locorum ascribit. Sed fallitur; quia veterum est utrumque opus, obscurum tamen judicatu, Graecorum ne, an Thracum, an Macedonum, an Romanorum existat, quod

infestat miseram Croatiam, unde nuper defecerunt ad ipsum ad 70 domus colonorum, ut quiete vivere possint, cum nemo pro eorum defensione advigilet. Tamen cum haec scriberem, advenerunt nova, bonam manum Turcorum profligatam esse in Ungaria circa Hathwan, ita ut ter mille desiderati sint. Certe ipsi Turcae retulerunt solummodo dazdaros 70 cecidisse eo praelio, filio autem cujusdam Murathi manum esse totaliter abscissam; quae res fuit nobis auditu jucundissima, futura jucundior si ita est. Eperiesinum profecto secessum laudo, locum utcumque tutum et

constituisset, eius negocii partes Demetrio Phalereo dedit. Is itaque singulari industria ac diligentia in coemptione et descriptione librorum procuranda usus, brevi ducenta librorum millia Bibliothecae intulit. Inter alia autem, quae paucissima erant, leges Iudaeorum ipsi nulla alia de causa, quam penuria Interpretum, qui eas in linguam Graecam transferrent, deerant. Rex itaque, cui earum desiderium singulare Demetrii oratione iniectum fuisset, ad Eleazarum pontificem Iudaeorum, Andream praecipuum corporis sui satellitem, cum

voluntate, neque ut decet et aequum est captos fuisse: sed ex militari impetu et regionem vastatam, et Iudaeorum in Aegyptum traductionem factam. Nam quod commodi contigit ex auxilio militum regionis, hoc satis magnum fuit: quia vero homines etiam ipsi sunt captivi abducti, hoc est omnino iniquum. cum ergo constitutum habeamus reddere omnibus hominibus ius suum, et multo magis illis qui sine ratione sunt sub imperio alieno: cumque ubique et in omni negocio eligamus quod rectum sit ratione et iusticiae et

fraudem usurpet, sed intra triduum post hoc edictum publicatum omnes profiteantur numerum suorum apud praefectos huic negocio, et simul statim exhibeant corpora ipsa. Nam ut haec ita fierent, in nostra considerata deliberatione invenimus et nobis et negocio ipsi conducere. Qui autem volet aliquem ex contumacibus deferre, ille in deprehensum ius et potestatem habebit plenam, bona vero talium recipientur in fiscum regium. Oblato hoc edicto, ut regi praelegeretur, cum id omnia complecteretur, hoc

peragendo, nedum si id peregisset, sciret Deum id non latere: sicque in tota lege sua Dei maiestatem et potentiam illustravit. Hoc initio ita facto, demonstravit deinde, omnes alios homines, praeter Iudaeos, stulte multos statuere Deos, et colere eos quibus ipsi sint multo praestantiores. Nam illos simulachra ex lapidibus et lignis confecta, habere pro imaginibus eorum qui ipsis aliquid ad vitam utile invenerint: atque ita adorare illa, quae manifeste videant omni sensu destituta esse. Iam ut quis concedat, ipsos

et quasi colligatur in humeris et cruribus, hoc signo monere voluit, ut omnia conaremur et perficeremus cum selectione, iuxta normam iusticiae: idque hanc etiam ob causam, quia simus magno discrimine seiuncti ab aliis hominibus, quorum plerique se ipsi mutuo commercio inquinent, cum magna iusticiae violatione. Atque de hoc etiam civitates et regiones integrae gloriantur, in quibus impune est, non solum cum masculis commercium habere, sed etiam puerperas et filias polluere: a quibus nos longe sumus

Deum semper adornare bona. Hoc approbato, ad sequentem dixit: 19 QUOMODO in somno quietus esse possit? Ille dixit: Quaeris rem explicatu difficilem. nam in illis quae in somno dormientibus eveniunt, non regimus nos ipsi, sed ducimur sensu irrationali circum illa. quae enim utcunque inciderunt, illis afficimur tanquam iis quę cernamus: idque fit sine ratione, quatenus putamus nos vel in mare ferri, vel navibus vehi, aut vendere aliquid, aut volare sublatos, aut

die, cum idem discumbentium ordo esset, Rex ubi putavit adesse tempus quaerendi aliquid ex illis, primum ex reliquis nondum interrogatis hac allocutus est interrogatione: 21 QUOD imperium esset optimum? Respondit: Sibi ipsi imperare, nec rapi ab affectibus suis. Nam hoc quidem est in natura omnium hominum, ut sint animis proni et inclinati ad aliquid prosequendum. et hinc vulgus fere putat se debere inclinari ad commessationes, potationes, et alias huius generis voluptates:

ad se excipiendum? Dixit ille: Si te erga omnes ęqualem exhibueris, aut etiam inferiorem magis quam superiorem erga illos apud quos peregrineris. Nam primum Deus ipse in universum, quod se humiliat, acceptat ex sua natura. Deinde etiam homines ipsi demissos humanitate prosequuntur. Suffragatus huic, alium interrogabat: 49 QUOMODO extruere posset, quae sint futura diuturna? Ad hoc dixit ille: Si magna et honorifica perfeceris opera, ut contemplantes ea, ob pulchritudinem

comprobatio Similiter et Demetrium prosequuti sunt sua laude, rogaruntque ut istam legem suis etiam principibus dare vellet. Ut autem perlecta sunt ista volumina legis, adstantes et sacerdotes et interpretes seniores, gubernatoresque civitatis, et ipsi principes multitudinis, ita dixerunt: Quoniam recte, sancte, et per omnia accurate perfecta est ista interpretatio, par est, ut omnia permaneant in suo habitu, nec ulla fiat immutatio. Omnibus ad haec cum approbatione acclamantibus: iussit

Quod recte fecerunt, ad hoc ut perpetuo conservarentur illa salva, et cum diuturnitate inviolata. Quae et ipsa cum essent Regi denunciata, valde est gavisus. Nam putabat ita praeclare suum institutum esse ad perpetuitatem confirmatum. Ac quidem cum ipsi omnia essent praelecta, valde admiratus est legislatoris mentem. Et ad ipsum Demetrium dixit: Quare nullus historicorum aut poetarum legis divinae mentionem fecerit Quare tanti operis nullus Historiographorum aut Poetarum

de libris Idaeorum describendis 12 Deus misericors 64. omnium inspector et creator 6. gubernator et Dominus 7. cur Ζεύς veteribus dictus ibid. Deus regi imitandus 78. semper invocandus et soli ipsi fidendum 59 Deus summe beneficus, et omnium bonorum causa 62 Deus veritatis amator 63 Deus unus tantum, eiusque potentia 42. 43 Dei aequitas et mansuetudo imitanda 57. 63. 65 Dei

32 Samuelus 19 sapientiae doctrina, et fructus quis 63.80 Satus 18 Selemias 19 Septuaginta interpretum electio 39. eorundem nomina 18. Vide Interpretes sibi ipsi imperare optimum imperium 68 Simoelus 19 Simon 18.19 Sionis arcis descriptio 34. eius custodes. ibid. somniorum ratio 65. 66 in Somno fere ea observari, quae vigilans

qui culpam omnem vitet, multis placet. Graeci, pulcherrimarum semper artium amantissimi, ideoque maiore etiam, quam ceterae gentes, sapientia praediti, Latinis illi quidem omnibus historiae componendae scientia praestiterunt: verum nec ipsi, excellenti licet ingenio clari, omnem in hoc certamine laudem tulerunt. Nam, ut alios omittam, ipsum historiae principem Thucydidem non omnes aeque celebrant. neque vero Demosthenis, eloquentissimi viri, qui eius libros octies manu sua

collocavit. cumque ad exitum belli vita processisset, non quaecumque in sermonibus audisset, sed quibus ipse affuisset, quaeque esset expertus, in sua scripta retulit: quae vero propter exsilium suum nosse minus potuit, ea sumpsit ab iis qui optime ipsi cognovissent. Ac MG: Quibus rebus superiores historicos excelluerit. Quibus rebus superiores historicos excelluerit. superiores quidem historicos duabus rebus

ad Potidaeam gesta sunt, et Peloponnensium conventum in urbem Spartam, et orationes illic habitas adversus Atheniensium civitatem, commemorat; atque haec ita producit, ut ad versuum duo milia consumat. quo demum in loco altera de caussa, quae et est, et ipsi videtur esse vera, disserit; hinc exorsus: Decreverunt autem Lacedaemonii, solutum esse foedus, atque Atheniensibus inferri bellum oportere: non tam sociorum in eam mentem adducti, quam metu ne nimium crescerent vires Atheniensium, quorum dicioni

ipsos, et quae adversus barbarum Graeci gesserunt, annis summum quinquaginta perfecta sunt, quot a discessu Xerxis ad huius belli principium numerantur: cum interim Athenienses et principatum confirmarunt, et maiores opes ipsi sibi compararunt. quod Lacedemonii cum intellegerent, non tamen, ut obsisterent, nisi ad breve spatium, adducebantur; et maiorem temporis partem quiescebant: quippe qui nec antea, nisi necessitas cogeret, facile bella susciperent; et tunc

eos societatem laederent: tunc non iam esse ultra ferendum censuerunt, sed omni studio conandum, ut eorum potentiam, sumptis armis, si fieri posset, everterent. Oportebat autem illum, cum belli caussas indagare coepisset, eam quae vera esset, quaeque ipsi probaretur, primo loco tradere: quandoquidem et natura postulabat ut priora posterioribus anteirent, vera prius quam falsa discerentur; et ipse narrationis ingressus, si eiusmodi ordine institutus esset, longe futurus erat praestantior. non enim,

fuissem, vigesimum p. anno post Amphipolitanam expeditionem vigesimo patria mea exsularem, et apud utrosque, dum res agerentur, nec minus apud Peloponnenses ob exsilium meum, versatus essem; factum est ut aliquid ego peritius, quam ipsi, potuerim in otio cognoscere. Dissensionem igitur post decem annos exortam, et foederum perturbationem, et quae deinde in bello consecuta sunt, explicabo. Praeterea et in ea parte ubi amplificationibus res persequitur, minus illum esse

regionem ipsam Plataeensibus utendum dederunt. Ac rursum: Cum in Euboeam duce Pericle pertransissent, universam subegerunt: ac reliqua quidem eius regionis parte pactionibus in deditionem recepta, Hestiaeis vero sedibus suis eiectis, eorum terram ipsi occuparunt. Aeginetas quoque eodem tempore Athenienses, una cum uxoribus ac liberis Aegina eiecerunt; incusantes, quod belli caussam potissimum praebuissent; atque existimantes, si ex suis incolas eo mitterent, propterea quod Aegina Peloponneso

est propterea, quod in magnis urbis calamitatibus, in quibus multi fortesque ex Atheniensibus viri pugnantes occubuerunt, usitatos luctus commemorare necesse fuit; sive quod eos qui cecidissent, propter magnas res feliciter gestas, ex quibus civitati ipsi et vires accesserunt, et gloria est parta, laudationibus prosequendos existimavit: haec profecto laudatio cuivis alii potius, quam huic loco convenire videatur. siquidem qui in prima Peloponnensium irruptione cecidisse in hoc libro memorantur,

rerum maxima pars propter temporis diuturnitatem in fabularum naturam abiit. sed tamen, ut in rebus vetustate obsoletis fieri potuit, satis ex clarissimis coniecturis rem sibi videtur in apertum produxisse. atque hoc quidem bellum; etsi homines, quibus ipsi bellis intersunt atque depugnant, ea omnium arbitrantur esse maxima; absoluta vero cum sunt, vetera admirantur; tamen ostendet iis qui ex rebus gestis iudicabunt, longe maximum exstitisse. ac omnia quidem, quae dicerent singuli, qui aut gesturi

erant, missilium, sagittarum, saxorum, ingentem in illos vim coniiciebant. cum vero conserebantur, milites, commissa pugna, in adversariorum naves insilire conabantur. fiebat autem locorum angustiis, ut, dum alterutri una ex parte hostes adorirentur, ipsi altera ex parte invaderentur; ac duae interdum naves cum una, alicubi etiam plures, necessario inter se complicarentur; cum gubernatores partim adoriendis aliis, partim sibi cavendo, idque non una in parte, sed undequaque, occuparentur. Magnus autem

utque, si umquam alias, nunc maiore studio ac contentione pro incolumi in patriam reditu elaborarent: Syracusanis vero ac sociis pulchrum videretur, prohibere ne sui fugam caperent, sed vincendo suam quisque patriam honestaret. Praeterea vero duces ipsi utriusque partis, si quam navem nulla necessitate coactam cedere animadvertissent, trierarchum nomine appellabant: atque Athenienses quidem ita percunctabantur, num terram inimicissimam magis hospitalem, quam mare non exiguo labore

intuerentur, siqui suos alicubi vincentes aspexissent, animos attollebant, et ad deorum opem implorandam, ne se desererent, convertebantur. qui vero suos superari videbant, ii magno cum eiulatu lugebant; adeo ut magis ex earum rerum aspectu, quam illi ipsi qui in opere versarentur, animum abicerent. Erant qui, cum anceps certamen viderent, adversariis acriter resistentibus, ipso corporum motu animi affectionem imitarentur, praeque metu modo huc, modo illuc corpore nutarent, et magna ex eo

navibus, partim ad reliquam murorum partem tuendam contendunt. alii, quorum maxima erat pars, iam qua sibi salutem parent, pro se ipsis circumspectant. Fuit autem eo tempore tantus pavor, ut maior numquam exstiterit. ac tale quiddam perpessi sunt, quale ipsi fecerant ad Pylum, ubi Lacedaemonii, amissa classe, perierunt. nam cum Lacedaemonii naves amisissent, homines etiam ipsos, qui in insulam descenderant, una perdiderunt. ac tum quidem Athenienses, nisi quid inopinatum divinitus accideret, omnem in

Quod autem in hoc perplexo ac difficili nexu intelligi vult, tale est: Multa illis est facta accessio ad cognoscendam rem aliquam novam, quae ad aggressionum artes, et ad exquisitas poenas valeret. quae vero vulgo rebus vocabula tribuebantur, ea ipsi immutantes, alia ratione res ipsas appellandas esse censebat. nam haec verba  ἡ τῶν  δ᾽ ἐπιχειρήσεων

contentionem reddantur alacriores. Nam qui in civitatibus erant principes, honesto utrique nomine, alteri statum popularem, aequalitatem civilem alteri, paucorum imperium, optimatum appellantes, praeferebant; cum populum quidem verbis pascerent, ipsi vero inter se contenderent. Et cum omni, qua posset, ratione, alter alterum superare contenderet, gravissima quaeque audebant, ac poenas atrociores irrogabant; non illas quidem ex modo iustitiae, aut ex utilitate civitatis; sed sua semper voluptate

responderunt; facere se non posse quae suaderentur, sine Atheniensibus; apud eos ipsorum liberi atque uxores essent. timere quoque se toti civitati; ne scilicet illis digressis, aut Athenienses venirent, talia non permissuri; aut Thebani, qui et ipsi iureiurando continebantur, dum utraque pars recipitur, rursus urbem occupare conarentur. Illo, bene eos sperare iubens, respondit: Vos vero urbem ac domos nobis Lacedaemoniis tradite; fines agri demonstrate; arbores, et quidquid aliud

dum utraque pars recipitur, rursus urbem occupare conarentur. Illo, bene eos sperare iubens, respondit: Vos vero urbem ac domos nobis Lacedaemoniis tradite; fines agri demonstrate; arbores, et quidquid aliud potest sub numerum cadere, numerate: ipsi, quocumque libuerit, abscedite, quoad bellum fuerit: quo confecto, reddemus vobis quaecumque acceperimus, habebimusque ea interim pro deposito; colemus, vobisque fructus, qui ad usum vitae suppetant, reddemus. Ea cum audissent legati, urbem iterum

iusta quae sunt, aequalium inter se esse; quae vero per vim fiant, ea potentioribus adversus imbecilles esse licita. Quibus quidem verbis cum Melii paucis respondissent, recte Athenienses facere, qui eorum quae iusta essent, curam gererent, ne, siquando ipsi quoque lapsi, in aliorum potestatem venirent, eadem quae nunc ipsi, a potentioribus pati cogerentur; his verbis Atheniensem facit respondentem ἡμεῖς δὲ τῆς ἡμετέρας ἀρχῆς, ἢν καὶ παυθῇ, οὐκ

ea potentioribus adversus imbecilles esse licita. Quibus quidem verbis cum Melii paucis respondissent, recte Athenienses facere, qui eorum quae iusta essent, curam gererent, ne, siquando ipsi quoque lapsi, in aliorum potestatem venirent, eadem quae nunc ipsi, a potentioribus pati cogerentur; his verbis Atheniensem facit respondentem ἡμεῖς δὲ τῆς ἡμετέρας ἀρχῆς, ἢν καὶ παυθῇ, οὐκ ἀθυμοῦμεν τὴν τελευτήν. Hoc est

animum. : Nos vero nostri imperii etiamsi finem conspiciamus, illius interitu animum non despondebimus . cuius rei caussam affert; etiamsi Lacedaemonii imperium ipsorum dissolvant, veniam tamen daturos esse; quippe qui et ipsi multa faciant talia. Sed ponam etiam ipsa eius verba: οὐ γὰρ οἱ ἄρχοντες ἄλλων, ὥσπερ καὶ Λακεδαιμόνιοι, οὗτοι δεινοὶ τοῖς νικηθεῖσι. Hoc est; Neque

convertetis. multos enim prospicientes quo ferantur, id quod turpe vocatur, nominis allicientis vi adduxit, ut, victi verbo, re in calamitates gravissimas sponte prolaberentur . Quod vero horum sermonum minime fuerit particeps Thucydides, cum neque ipsi conventui interfuerit, neque, quae ab Atheniensibus aut Meliis dicerentur, audiverit, ex iis quae ipse proxime superiore libro commemorat, facile possumus cognoscere. Nam, postquam in urbe Amphipoli dux fuisset, eiectus ex patria, per omne reliquum

cogerentur, ad omnia gravissima perferenda prompti fuisse videantur: Athenienses vero, qui Persico bello et civitatem et regionem omnem relinquere, quam turpi alicui Persarum mandato obtemperare malebant, Meliorum stultitiam reprehendant, qui idem, quod ipsi ante fecissent, sibi proponerent. Existimo equidem, si quis haec coram Atheniensibus, qui communem hominum vitam ad elegantiorem vitae cultum traduxerunt, dicere aggressus esset, eius orationem ipsis futuram fuisse permolestam. His sane

κακοτυχῶν δὲ ἐν εὐτυχούσῃ πολλῷ μᾶλλον διασῴζεται. Hoc est; Existimo equidem si tota civitas recte se habeat, multo cum civibus melius agi privatim, quam si contra cives ipsi singuli bene habeant, civitas vero universa male sit affecta. Nam cum patria evertitur, is, cui privatim bene est, non minus tamen et ipse una cum ea interit; qui autem fortuna non optima utitur, is in patria fortunata, multo magis incolumis

ἆθλον ἢ τὸν τὴν νίκην παρασχόντα λήψονται. Hoc est; Oramus vos, simulque protestamur, nisi persuadebimus, nos ab Ionibus quidem perpetuis nostris hostibus, insidiis appeti; a vobis autem Doriensibus, cum et ipsi Dorienses simus, prodi. qui si ab Atheniensibus superemur, propter vestra consilia superabimur: sed victoriae laus tamen penes illos tantum erit, qui nullum aliud huius certaminis praemium consequenter, quam vos ipsos, qui illis huius victoriae

ὑμῖν δ' ἐκ προρρήσεως πολεμήσειν, καὶ ταῦθ' ἕως ἂν ἑκόντες ἐξαπατᾶσθε; Hoc est; An existimatis, cum ille eos qui nihil ei nocere, fortasse autem, nequod ipsi detrimentum acciperent, cavere potuerunt, per fraudem opprimere, quam indicto bello aggredi maluerit; praedicturum vobis bellum esse, ac denuntiaturum antequam inferat? praesertim dum ad illius fraudes ita connivetis, ut voluntario decipi

iure eorum quae evenerunt, caussa referri debeat; ii sane in omnibus civitatibus, isti, non mihi, similes esse reperientur: qui, cum adhuc parvae, nec satis firmae essent Philippi vires, etsi nos, quae optima essent, et doceremus, et ad ea hortaremur, ipsi tamen, privati ac turpis lucri caussa, singulis decipiendis ac suis civibus corrumpendis, communem utilitatem perdiderunt; donec eos servos effecerunt . Possem equidem sexcenta ex iis Demosthenis orationibus, quae vel in deliberativo, vel in

non parere Deo. Revera frugi mancipia dominorum voluntatem alacriter perficiunt, servos torpentes et rebelles nequicquam ad bonam frugem excitaveris. Atque ista fex hominum, quod execrabilius est, praeclaris cuiuscunque conatibus, quae ipsi ne digito quidem attingunt, invident atque adeo infesti sunt. Ad haec omnem auctoritatem detrahere moliuntur, somniantes auctoritatem contineri dignitate personarum, nec sapientiam habitare in pannoso amictu tenuibusque

causa, sed ut communibus commodis consulant ignaviam reprehendunt et ad virtutem excitant. Alioqui criminis arguantur et Apostoli et orationis viri Dei qui desiderio nostae salutis acerbius in scelera invecti sunt. Quippe nec iidem ipsi nec quisquam mortalium expers omnis culpae fuit; solus Dominus Christus peccatum non fecit. Et sane peccare privatos homines a paucis advertitur itaque non est magni exempli; quibus autem in eminenti collocatis procuratio

ac nisi tantam pestem Deus avertat, excindere conabuntur. Utinam sim falsus vates et nostra respublica externorum hostium secura gaudeat pace sempiterna. Quod antea non fiet (ut mihi persuadeo) quam nos ipsi mutatione vitae redierimus in gratiam cum Deo. (Redditae) Posonii die 19.

aequi et honesti esse vana nomina existimant. Idcirco misericordia coelestium alumna et supremi luminis assistrix turpiter expulsa nostras sedes reliquit. Tantum autem abest, ut honestati sit relictus aliquis locus, ut illi ipsi omnis pene aditus interclusus esse videatur irrumpendi in domos illustrium. Quamobrem tota respublica mirum in modum convellitur, incubuitque in ruinam cum externis hostibus, per nostram ignaviam assidue impuneque extrema illius

potius ascriberent omnes. Non enim instituisti vitam ad imitationem eorum, qui suas facultates ad pompam et luxum prodigunt, aut suos thesauros iniuria multorum indigne conquisitos et centum obseratos clavibus recondunt; ipsi nec sibi nec cuiquam utiles, evidenti significatione mollis et abiecti animi, neque memoris suae dignitatis. Ceterum, spretis privatis commoditatibus et inani favore vulgi, omnes tuas opes, quod imprimis magnanimum virum decet,

officii. Quod integre praestare mortalem hominem, nisi Dei spiritu afflatus sit, difficilius est, quam quisquam existimat. Vix invenies, ulli unquam prospere cessisse, qui provinciam aliquam inconsulto aggressus fűit. Propterea ipsi quoque Paulo, cui omnes scientiae et sapientiae numeri Divinitus inerant, tamen iubente Sancto Spiritu adiunctus est Barnabas Apostolus socius et consultor in praedicando evangelio. Hoc documentum sit cuilibet gerenti munus publicum,

tot gravissimis bellis distringitur, Moscovitico, Persico et Arabico; tamen subtili commento persuaderi ceteris posse arbitratur, se ipsum non modo non deiici animo, sed posse etiam aliis bello maritimo negotium exhibere; satis autem ipsi futurum, si tantisper hostes suos hoc pacto in metu continuerit, ac defenderit sua litora. O nimium negligentes uostros Principes, qui in tanta oportunitate facile possent se asserere in libertatem; sed atoniti

ne cerni possit, et inde sub primis tenebris egressurus est Praetor cum suis. Similiter et plerique alii indignabundi eundem Archidiaconum eisdem verbis conveniunt, et quid opus est facto rogant. Silere eos jussit pollicitus facillime huic malo mederi si ipsi temperarent ab asperitate verborum. Forte incidit Archidiaconus in Jacobum Scapaneum vices Cancellarii gerentem ipsius praetoris fidissimum, et pernecessarium. Hunc perconctatus quid novi Marcus Parsiza Parsiza

sit. Ille eum intuens te inquit constituo constituo D: constituto Z tibi curam totius insulae demando. Inter alios ibidem congregatos aderat quidam rabula dicax et seditionum auctor ipsi quoque Praetori invisus. Hic mussitabat in angulo Praetorii, et visus est dicere Egresso Rectore Rectore Z: Praetore D plebs constituet, quem volet vicerectorem. Haec vox terruit Archidiaconum, ne

Z: altera D viduam inter comas leviter perstrinxerunt, et una glandula Andream Uscocium in gutture excepta stravit. Ex Revelino quoque glandulis archibusonum expositi hostes feriebantur. Sed sed ipsi Z: sed, et ipsi D ipsi in nostros ingentem multitudinem telorum, et glandium contorquebant. Dum sic pugnatur a terra classis se a littore in mare subtraxit, et circa muros eminus ambiendo subsistebat aliquantisper

viduam inter comas leviter perstrinxerunt, et una glandula Andream Uscocium in gutture excepta stravit. Ex Revelino quoque glandulis archibusonum expositi hostes feriebantur. Sed sed ipsi Z: sed, et ipsi D ipsi in nostros ingentem multitudinem telorum, et glandium contorquebant. Dum sic pugnatur a terra classis se a littore in mare subtraxit, et circa muros eminus ambiendo subsistebat aliquantisper

inter comas leviter perstrinxerunt, et una glandula Andream Uscocium in gutture excepta stravit. Ex Revelino quoque glandulis archibusonum expositi hostes feriebantur. Sed sed ipsi Z: sed, et ipsi D ipsi in nostros ingentem multitudinem telorum, et glandium contorquebant. Dum sic pugnatur a terra classis se a littore in mare subtraxit, et circa muros eminus ambiendo subsistebat aliquantisper aliquantisper Z:

comendaverunt D se poscentes indemnitatem, quam ille benigne promisit, et praestit tanquam Ragusinorum subditis, interrogavitque eos nunquid militum praesidium in Curzula foret *** foret *** ipsi Z: foret quodque ipsi D ipsi responderunt se ab illis civibus hostium loco haberi, neque admitti intra maenia [ad] scriba ipse delevit in urbem jam a multo tempore.

D se poscentes indemnitatem, quam ille benigne promisit, et praestit tanquam Ragusinorum subditis, interrogavitque eos nunquid militum praesidium in Curzula foret *** foret *** ipsi Z: foret quodque ipsi D ipsi responderunt se ab illis civibus hostium loco haberi, neque admitti intra maenia [ad] scriba ipse delevit in urbem jam a multo tempore. Deinde

indemnitatem, quam ille benigne promisit, et praestit tanquam Ragusinorum subditis, interrogavitque eos nunquid militum praesidium in Curzula foret *** foret *** ipsi Z: foret quodque ipsi D ipsi responderunt se ab illis civibus hostium loco haberi, neque admitti intra maenia [ad] scriba ipse delevit in urbem jam a multo tempore. Deinde quaesivit an Triremes

prepravljeno videremur, tamen postea caepta pugna adeo alacres evaseramus, ut spiritu quodam divino vires nobis auctas auctas Z: acutas D nos ipsi admiraremur. Erat videre senes etiam octogenarios discurrere, hortari tela ministrare, juveniliaque opera tanquam robustissimos exercere. Joannem Baptistam Roseneum agentem octogesimum tertium annum, et ob senium inferiori debilitata mandibula aperto

Quod sane etiam ipsemet Christus tum exemplo, tum mandato quoque suo confirmavit, una cum suis Apostolis. Sic enim Christus ipse disputans cum Satana et Pharisaeis, dicta Scripturae aut sub obscura, aut etiam male ab adversariis detorta, collatione aliorum dictorum illustrat ac explicat. Sic etiam ipsi Apostoli in synodo sua, et alias in epistolis ac concionibus, dicta Scripturae inter sese conferre sunt soliti. Mandatum quoque expressum Christi est, de illustrandis Scripturarum locis mutua collatione, Ioan. 5. cum inquit: Scrutamini Scripturas. Scrutatio enim est, non tantum

5. Si tetigerit rem immundam, et fuerit absconditum ab eo: id est, ignotum ei. Sic et votum uxoris absconditum marito, dicitur Num. 5. pro ignoto. Saepissime autem dicitur nihil esse Deo absconditum, id est ignotum. Gen. 18. Isa. 40. Ut quid dicis Iacob, abscondita est via mea a Domino? pro, ipsi ignota. Sic Psaltes orat Psalm. 119, Ne abscondas praecepta tua a me. quod idem est ac, doce me viam tuam. Sic impii Iob 24 dicunt, Quare non essent abscondita a Deo tempora? Abscondi alium ab alio, Genes. 31, pro recedere, longius removeri alium ab alio, ne eum videre, aut de eo multa

acceptumque ferendo, quod revera acceptum non est: sive ipso se erga alium pro te ad tale onus obligando, ac in se recipiendo, tuumque perinde magnum debitum alteri creditori, cui tu debeas compensando, aut saltem promittendo. ACCEPTATIO, seu Acceptilatio iuridica vocatur, ut ipsi exponunt, imaginaria solutio, cum debitor interrogat creditorem, Fers ne mihi acceptum quod debeam? Fero, acquiesco, perinde ac si praesenti pecunia persoluisses: Bist du nun mit mir zu frieden / was dise schuld belangt? Sagst mich quit und loss? Ja / etcet. Derivatur autem

pectus suum, aut inter iustos et dilectos filios recipit. Contra Imputatio de mala re, aut in malam partem accepta, idem valet quod onerare aliquem alieno debito aut culpa, atque ita eum ex animo cordeque tuo, ac veluti ex tuo favore et benevolentia eiicere: sicut olim Iudaei querebantur, quod ipsi filii aut posteri cogantur portare onus seu iniquitates et idololatrias suorum patrum: et quod, cum patres comederint vuas immaturas, filiorum dentes obstupuerunt. Correlativa, ac veluti sibi invicem obviantia sunt ista duo, primum bona imputatio, aut imputare alicui alienum benefactum aut

Gen. 47. Et posuit Ioseph in decretum ad quintam:.i. ut quinta pars solveretur Pharaoni. Iuxta aut secundum vocem: Psal. 42, Ad vocem fistularum tuarum. Ad aliquem pracipere: id est, ut ipsi illa praecepta proponantur. Levit. 27, Quae praecepit Dominus Moysi ad filios Israel. Sic et Latini dicunt, Dare mandata alicui ad aliquem, aut etiam literas, id est, ut ille secundum mandata primi, alicui tertio exponat. Super, vel de. Ad decretum disserere, Psal. 2. Ego

id est, Moabitae, Ammontiae et Edomitae, qui conspiraverant contra Iudaeos, sese invicem contrucidarunt. Adiuvare cum aliquo, 1. Par. 12. Adiuverunt cum Davide contra turmam illam: id est, una cum Davide praeliati sunt contra turmam. Adiuverunt in malum, Zach. 1. Iratus eram parum, Ipsi vero adiuverunt me in malum: pro, Ego paululum volui castigare Iudaeos, sed impii nullum modum in perdendis eis servarunt. Adiutor superbiae. pro superbus, aut etiam ad superbum, iniustum et contumeliosum conatum Iob 9. Sub Deo incurvantur adiutores superbiae. Adiutorium ponere super

1. Aspicite haec, et miramini contemptores, quoniam opus ego operor in diebus vestris. Quod dictum etiam Actor 13. repetitur. Aliquando denique indicat admirationem aut stuporem ex nimio metu ortum. sicut Psal. 48 inquit: Quoniam ecce reges congregati sunt, transierunt simul: ipsi viderunt, sic admirati sunt, conterriti sunt, et in praeceps abacti, id est, divinis terroribus ac poenis sunt ab obsidione Ierosolyma et infestatione Iudaeae abacti et fugati. ADOLESCENTIAE vocabulo plerunque vertunt Hebraeum נעורים

digitis ac cordi, Proverb 6 et 7, est diligenter ea ediscere et custodire. Sic et Isaiae 8, Colliga testimonium, et obsigna legem. Sic et Moyses saepe praecipit alligari legem aut eius memorialia ad frontem et brachia. Christus dicit Pharisaeos alligare onera importabilia super alios, quae ipsi digito attingere nolint. Metaphora est ab externis oneribus. ALIQUID esse, non simpliciter significat aliquam rem esse: sed aliquid eximium, praestans, preciosum aut celebre esse. Sic et Latini interdum utuntur, ut Iuvenalis Satyra prima:
Aude aliquid brevibus Gyaris et

accidit, sicut Scriptura de peccatis Manassae pronunciat. Quare, tales putaverunt quamprimum esse tollendos, quo ira Dei averteretur. Sic erat Achan in Iosua, sic Ionas in navi. Saepe etiam innocentes homines in magnis publicisque calamitatibus ab sumebant, in eosque sua scelera et poenas, ut ipsi somniabant, congerebant, ac diis manib, devovebant et mactabant. Tales farme fuerunt duo Decii et Curtius, quorum apud Livium fit mentio. ANCILLA, alias conditionem, alias humilitatem ac promptitudinem in serviendo significat: et quidem nonnunquam iunctim ponuntur. Ruth. 2,

In ferrum venit anima eius: pro ferrum intravit in corpus, aut vim vitalem semienecarunt catenae et captivitas. Quarto ponitur saepe pro ipsa vita: ut Gen. 8, Requiram animam de manu fratris. sic et Exodi 4. Et Matt. 2. Mortui sunt, qui quaerebant animam pueri. Iere. 36, Erit anima sua ipsi loco praedae. Sic 1 Sam. 26. Anima mea fuit preciosa in tuis oculis: id est, pepercisti mihi. Iohannis 10, Ponere animam pro ovibus. Et, Habeo potestatem ponendi et resumendi animam. Sic et Matt. 20, tametsi ibi quoque de rationali anima accipi queat. sic et in eo, Dabit animam suam

Sic et Psal. 111, Fortitudinem operum suorum annunciavit populo suo, dando eis haereditatem gentium: pro, parefecit, ostendit potentem suam virtutem, cum Israelitas in terram promissionis induxit. Sic Psal. 142, Angustiam meam coram Domino annuncio: pro, ipsi expono. Isaiae 3, Peccatum suum sicut Sodoma annunciant: id est, ultro indicant, non occultant. Ieremiae 10, et saepe alibi, accipitur pro illa celebri praedicatione, laudatione et gratiarumactione. Sic Annunciatrix accipitur Psal. 68. ANNUS, notae

utque sese invicem ferre, et in se invicem facilime mutari possint. Terra plurimum habet affinitatis cum aqua: illa porro cum aere: qui cum igne, et ignis cum aethere. Quod si hunc situm ac ordinem rerum mutare velles, perderent sese invicem, non foverent, elementares partes. XII. Quia et illi ipsi qui tuentur sententiam de aquis extra omnes caelos, fatentur, hanc sententiam de aquis in media regione aeris, esse multo probabiliorem, et rerum naturae concinniorem, quam alteram de aquis supra ac extra omnes caelos: sed queruntur, se solummodo voce Firmamenti in aliam sententiam rapi: cuius

Ascendere in librum. 2 Par. 20. Ascendere in numerum verborum. 1. Par. 26: pro, referri, conscribi in acta aut libros. Ascendere lucernas, Exod. 25. pro superiore loco collocari. Ascendere medicinam super aliquid: pro, sanare illud. 2. Par. 23. Sic Ierem. 33, Ascendere faciam ipsi Hierusalem medicinam. Ascendere novaeculam super alicuius caput, Iudic. 13. pro radi eum. Ascendere facere pulverem super caput, Isaiae 7. pro conspergere caput pulvere. Ascendere saepe accipitur pro invadere aliquem. ut, Spiritus zelotypiae ascendit super aliquem, Num. 5.

Audire ergo verbum Dei, est, non tantum utcunque auribus percipere: sed et intelligere, et credere, eo delectari, et ei obedire conari. Intelligere significat. Gens, cuius ingnorabis linguam, nec audies quid loquatur: Ieremiae 5. id est, non intelliges. Gen. 42, Et ipsi nescierunt, quod Ioseph audiret, id est, intelligeret Hebraeam linguam. Isaiae 36, Nos audimus syriace, id est, intelligimus, dicunt ministri Ezechiae quare petunt, ne hebraice, sed syriace secum loquatur. Quare mox dicunt, Ne populus qui in muris est audiat, id est, intelligat sermonem

aurorae, sicut ros iuventus tua: subintellige, tibi nascetur. Agitur omnino hic de subditis Meschiae, quo tempore et quomodo sint nascituri, et quam prompte et ornare ei servituri: non de eius divinitate, de qua supra mox initio dixerat. Sensus ergo est, quod post victoriam Meschiae nascetur ipsi nova iuventus aut populus, sicut ipse dicit: Cum exaltatus fuero, omnia traham ad me Docet quoque, quomodo nascetur: nempe mirabiliter, ut nemo cernat unde veniat: sicut ortus roris non perinde cernitur ut pluviae, cuius veluti mater nubes est omnibus conspicua. Denique quod is populus sponte

Licet autem non possint pro ferri plura exempla, ubi vox Hebraea ילדות Ialdut puericia, significet pueros ipsos, sed tantum aetatem uniuscuiusque: tamen videmus istas voces, Iuventus aut Puericia in Latino sermone facile utrique tribui, et aetati unius, et ipsi coetui eius aetatis. Praeterea Hebraeis valde usitatum est, ut abstractum pro concreto, et eius subiecto ponant: ut senecta pro sene homine, aut senibus. Sic igitur et Iuventus aut puericia, pro pueris aut iuvenibus accipitur. AZYMON. Vide in voce FERMENTUM.

sed Apostoli postea in passum, suscitatum, et ad dexteram patris regnantem. Reliqua omnia fuêre eadem, idemque effectus aut efficacia. OCTAVO, baptismus 1. Cor. 10, de illa miraculosa transitione per mare rubrum intelligitur, qua et confirmati fuerunt in doctrina et eductione Moysis: et ipsi eo magis Moysi, vel Deo potius, eiusque doctrinae obligabantur. Eam dicit Paulus veluti quendam typum nostri baptismi fuisse. Vocetur ergo, ac sit typicus baptismus, sicut et omnes illae veteres lotiones

1. Par. 28. Et tu Salomo fili cognosce Deum patris tui, et cole eum corde perfecto; et anima volente, seu prona ac prompta, vel etiam desiderante. Inde nomen חפץ Cephez placitum, beneplacitum, conplacentia. 1 Sam. 15, Et dixit Samuel, An beneplacitum ipsi Iehova in holocaustis? Et capit. 18, Non est beneplacitum regi in dote. Iob 22, An beneplacitum omnipotenti, si te iustifices? Ecclesiast. 12; Non est mihi in eis beneplacitum: id est, non delector eis. Et mox iterum: Quaesivit Ecclesiastes, ut inveniret verba beneplaciti. Isa. 54. Et

Exod. 28, Et erit super fronte eius iugiter ad acceptationem illis coram Iehova: id est, ut propter illum typicum sacerdotem, aut sanctum Iehova, in suum verum sanctum seu Meschiam respiciens, illis faveat. Levitic. 19. Et sacrificabitis sacrificium retributionum ipsi Iehovae, ad acceptationem vestri offeretis. Et cap 22. In quocunque est macula, illud non offeretis, quoniam non ad acceptationem erit vobis: id est, Deus per tale insyncerum sacrificium non placabitur vobis, nec cedet id vobis in gratiam. Proverb. 10. Labia iusti agnoscunt

acceptationem erit vobis: id est, Deus per tale insyncerum sacrificium non placabitur vobis, nec cedet id vobis in gratiam. Proverb. 10. Labia iusti agnoscunt bonam voluntatem, sed os improborum perversa. 2. Para. 15, Et cum omni bona voluntate quaesivit eum. Esdrae 10. Facite confessionem ipsi Iehova, Deo patrum vestrorum, et facite bonam voluntatem eius. Esther 1, Ut facerent iuxta bonam voluntatem viri et viri: id est, uniuscuiusque. Psalm. 5, In modum scuti bona voluntate coronabis cum. Psalm. 40, Facere bonam voluntatem tuam Deus meus cupivi. pro quo autor epistolae ad

vestri captivi. Captivitatis indumentum. Deuter. 21, Deponatque captivitatis indumentum: id est, mulier capta nuptura suo hero exuat vestes, in quibus capta est primum. Captivitas perfecta, id est, qua omnes capti sunt, nullo evadente. Amos 1, Eo quod tradiderunt captivitatem perfectam ipsi Edom: id est, neminem passi sunt evadere hostes, non permiserunt ut tuto profugerent in suam regionem, eoque repulsi omnes capti sunt. CAPERE, χωρεῖν, Matth. 19, et 1. Cor. 2. simili metaphora a capacitate loci aut vasis, significat

eos esse sine omni exceptione audiendos: atque ita illorum toties damnatos errores confirmasset. Quod Dominus nequaquam vult, ut ex aliis locis cernere est. Sic et Hilarius hanc vocem super Psalm. 138 explicat, inquiens: Cum igitur doctrina Pharisaeorum ob id probabilis esse docetur, quia ipsi in Moysi cathedra sederunt, doctrina necessario significatur in Cathedra. Ex hoc more est, quod Episcopis postea in Ecclesia cathedrae sunt attributae: et quod tempus functionis, sessionis spacium dictum sit: ut, Hic aut ille Episcopus sedit tot annis. De hac voce etiam in verbo SEDENDI, et

seu vere officii nomen attributum: ut tantundem illis significaverit, quantum nobis Rex aut Pontifex, ut postea dicetur. Sicut recte Tertullianus adversus Praxeam dicit, Christum non esse nomen, sed appellationem. Nam nomen proprium ac genuinum Domini ac servatoris nostri fuit IESUS, quod ipsi a Deo per angelum et parentes impositum est, quod esset salvum facturus populum suum a peccatis eorum: de quo suo loco. Nomen porro hoc ideo fuit olim tributum regibus et sacerdotibus, quia illi in sui inauguratione inungebantur: ut de Aarone summo sacerdote et filiis eius habetur Exodi 29.

doctores. quin et Spiritu sancto tum doctores, tum et auditores intus erudiendo, aut θεοδιδάκτους faciendo. Oravit item pro Ecclesia sua Iohan. 17. orat et nunc apud caelestem patrem, pro ea perpetuo intercedendo, et nostras preces votaque ipsi proponendo. Denique et sacrificavit sua passione, obedientia ac exinanitione perfecte, hic in terris existendo: et nunc illud idem sacrificium patri offerens, aut veluti in memoriam revocans, omnis generis bona, praesertim spiritualia, nobis quotidie ab eo impetrat. Habes hîc summam aut

competunt, sunt istae. Filius Det. Psalm. 2. Ego hodie genui te. Daniel 3. Quartus similis erat filio Dei. Esd. lib. 4. cap. 2 Ipse est filius Dei יהוה Iehova. Es. 2. Et elevabitur Iehova solus in die illo. Cap. 25. Ipsi videbunt gloriam Domini, decorem Dei nostri. Cap. 40. Parate viam Iehovae. Cap. 45. Israel salvatus est in Iehova. Hier. 23. Et hoc est nomen quo vocabunt eum, Dominus iustitia nostra. Ioel. 3. Dominus de Zion rugiet. Item. Dominus spes populo suo. Zachariae

homine cogitatione gignitur, estque imago rei cogitatae. Verum in cogitationem non transfundimus essentiam, sed sunt evanescentes mentis actiones, pingentes res cogitatas sane mirabili modo. At qui tanquam in re in explorata, et omnium hominum sapientiam excedente, parcius de ea locuti sunt illi ipsi patres: ac subinde studiose inculcarunt, rem tantam humana sagacitate pervestigari non posse: ac maluerunt illam alteram interpretationem, quae nobis consolationem gratissimam suppeditat, retinere, ac suis auditoribus notam esse. Sint igitur ac maneant humanae duntaxat cogitationes de

notum est. saepe autem Psaltes iterat, laudandum esse Deum in cithara. Intelligit autem de omni modo ac ratione. Iob 30 accipitur pro omni genere laeticiae. inquit enim, Versa est in luctum cithara mea. CIVITAS, est frequentia diversorum hominum, una certis legibus habitantium, sibi ipsi ad commode vivendum sufficiens. In Sacris literis autem hoc nomen generale, etiam pro arcibus et omni robore regiminis ponitur. ut Psalm. 127. Nisi Dominus custodierit civitatem, frustra vigilant qui custodiunt eam. Et Psalm. 9. Civitates eorum destruxisti. Esa. 26 per civitatem munitam,

Mich. 4. Soph 3. Est autem locutio sumpta ab ovibus: nam ex illis solent multae aestate, praesertim in calidioribus illis regionibus, claudicare. Soph. 3, etiam ipsa vox ovis apponitur. Sensus est autem, quod Dominus pios afflictos iterum refocillabit ac sanabit. Sic Psalm. 35 dicitur, Sed ipsi in claudicatione mea laetati sunt. Quod alii de adversitate valetudinis, alii de aliis difficultatibus intelligunt. Sic quoque Psalm. 38 dicitur: Ego ad claudicationem inclinatus sum: id est, ad ruinam.

et adhortatione Davidis fortiter loco potitos, ac invertisse proverbium, Quod vel nemo ex illis propugnatoribus ac Iebusaeis sit amplius eo intraturus: vel certe (quod rectius dixissent Iebusaei) neminem caecum et claudum, id est, ignavum et imbellem, eo penetraturum: sed viros fortes, quales ipsi essent, etiam tales difficultates ac munitiones pro sua virtute facile expugnaturos. CLARUS, nomen etiam Latinis notum, pro eo qui est de meliore nota cognitus, ac celebratus: sicut contra Latini dicunt Obscurum Inde Iohan. 17. Pater clarifica me: id est, fac ut agnoscar pro

aperiat. Simili prorsus phrasi ac sensu dicitur Matth. 16, Tibi dabo claves regni caelorum: quodcunque ligaveris in terris, ligatum erit in caelo, etc. Clavis scientiae, ius docendi significat Lucae 11, cum Dominus dicit: Vaevobis legisperitis, qui tulistis clavem scientiae: ipsi non introistis, et eos qui introibant prohibuistis. id est, vobis solis rapuistis ius docendi veram viam ad vitam aeternam: et tamen nec ipsi eam ingredimini, nec auditoribus eam monstratis: imo etiam volentibus eam in gredi, vestris persequutionibus ac erroribus eis resistitis.

in caelo, etc. Clavis scientiae, ius docendi significat Lucae 11, cum Dominus dicit: Vaevobis legisperitis, qui tulistis clavem scientiae: ipsi non introistis, et eos qui introibant prohibuistis. id est, vobis solis rapuistis ius docendi veram viam ad vitam aeternam: et tamen nec ipsi eam ingredimini, nec auditoribus eam monstratis: imo etiam volentibus eam in gredi, vestris persequutionibus ac erroribus eis resistitis. CLAUDERE REGNUM CAELORUM dicuntur pii doctores, cum impoenitentibus hominibus iram Dei denunciant, aut etiam aliquos excommunicant. Dicuntur

eos Spiritus sanctus illis praefecit. inquit enim: Non dominantes in clero, sed forma facti gregis. Postea tamen haec vox accepta est potissimum de coetu doctorum ac sacerdotum: qua voce se usque in hodiernam diem pontificii sacrificuli ac rasi vocitant. Dicuntur autem doctores Clerus, quia ipsi sunt peculiaris sors Dei, segregati ad cultum ipsius: tum vicissim dicitur Deus Clerus aut sors doctorum, crebro in Levitico ac Numeris, quia ipse potissimum est eorum sors et merces copiosa valde. A mundo enim non nisi ingratitudinem extremam expectare coguntur. Si iacueritis inter medios

hominis ardeant et flagrent, hominemque incendant, ut pro libidinositate, Oseae 7. Omnes committunt adulteria, ut clibanus accensus a coquente. Paulo post ibidem dicit: Aestuant veluti clibanus. Ibidem etiam pro iracundia et fervore nocendi: Certe, inquit, applicans cor suum instar clibani, cum ipsi insidiantur. Pelles nostrae tanquam clibanus denigratae sunt, propter exustiones fumi, Thren. 5, perspicua phrasis aut similitudo est. In Hebraeo est Thamur, quod alii vertunt furnum, alii fornacem. Nihil vero refert, quam harum vocum acceperis ad hoc nostrum institutum: nihilominus enim

significat proprie totam aetheream regionem. ut cum dicit Abrahamo Deus, quôd perinde non poterit numerari semen, ut stellae caeli: quae comparatio et Hierem. 33 habetur. Sic et Esa. 14 dicit rex Assyrius, se suum solium super astra caeli collocaturum tametsi ibi per astra caeli metaphoricos ipsi sancti Ecclesiae aut Ierosolymae intelligi possint. Christus Mar. 13 praedicit, quod astra caeli decident. Hac significatione astra caeli vocantur exercitus caelorum. Sic forte accipitur in oratione Dominica, Fiat voluntas tua sicut in caelo et in terra: quia in regione aetherea omnia

inde tonitrua (quae vox eius esse existimantur et dicuntur) audiantur. Deuteron. 33. Psalm. 68. Super caelos Deum exaltari, Psalm. 67. de glorificatione et declaratione potentiae Dei, in praeclaris operibus accipitur. Caelum exaudiri a Deo, et terram a caelo: Oseae 2, Exaudiam caelos, et ipsi exaudient terram: est quasi prosopopoeia quaedam, quasi terra petat pluviam a caelo (sicut et olim Anaxagoras dixerat terram amore pluviae detineri) et coeum porro vim pluendi a Deo flagitet. Quare Deus dicit se caelo id est, aeri daturum facultatem pluendi, et illum irrigaturum sitientem

Bibliographia locorum inventorum

Vlačić Ilirik, Matija; Zigerius, Emerik (1520-1575) [1549], Epistola cuiusdam pii concionatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii et Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici (1549), versio electronica (, Tolna; Magdeburg), Verborum 1772, Ed. Stanko Andrić [genre: prosa oratio - epistola; poesis - epigramma] [word count] [zigeriuseepist].

Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].

Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1558], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Šibenik), verborum 1499, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15581227].

Grbić Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559], Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica (), Verborum 3353, Ed. Nino Zubović [genre: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [word count] [grbicmaristea].

Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1569], Ad Reverendissimum dominum Antonium Verantium Archiepiscopum Strigoniensem, versio electronica (, Posonii), Verborum 1794, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15691019].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1570], Reverendissimo et observandissimo d. Domino meo Antonio Verantio Archiepiscopo Strigoniensi etc. in Hungaria, versio electronica (, Tragurii), Verborum 1755, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15700202].

Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report