§ 6.
1 Interea attigerat iam aetatem viri Zapolius moxque sive praeteritarum
iniuriarum memor, sive ambitione occupandaeque totius Ungariae consilio,
2538
sive etiam quod Austriacis machinationibus ad id ultro compulsus fuerit, bellum
Maximiliano, qui Ferdinando successerat, indixit; quod vario eventu gestum talismodi demum
pax est consecuta ut Zapolius Ungaria regisque nomine abstineret, Transylvaniam septemque,
quos possidebat, superiores comitatus retineret, Maximilianus Turcae triginta milia
ducatorum, Zapolio suam praestaret sororem. 2 Negavit id postremum consueta
Austriacis perfidia Maximilianus; quod ut ulcisceretur, Zapolius ad Martem
[ERROR: no reftable :]
6,1 Martem divino pro Ma*tem, cum littera singula legi non
possit
regum iudicem confugit.
3 Perduellionem exclamant his Austriaci et
ruptum foedus, consueti sua scelera in aliorum culpam conferre; at eos ipsos causam funesto
sane illi bello dedisse quis non videt?
4 Adfuit rursus cum tercentis
armatorum milibus pro Zapolio Solimmannus stetissetque caro Austriacis una muliercula ni plus
quam stupenda universo orbi Nicolai Zrinii virtute tam diu ad Szigethum fuisset detentus
donec fato suo secutam Zrinii mortem abunde compensavit.
5 Tum vero facile
fuit Maximiliano a Selymo, qui Solimanno successerat, homine minime bellicoso et alioquin vel
invito in Venetos tendenti pacem impetrare, qua relictis Zapolio, quas hactenus possederat,
dicionibus, cum tradendae sibi Maximiliani sorori insisteret, repente eum "seu fato" (ut
inquit Florus Polonicus) "seu veneno properata mors abstulit."
6 Quod mirum
minime fuisset ab iis qui nuper Martinusium antistitem et cardinalem, quod suis fraudibus,
quibus Isabellam e Transylvania eiecerunt, obstare voluisset, non curata purpurae sanctitate,
spreta religione, contempto humano divinoque iure gladio perimi curaverunt.