Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
Sub Uladislao primum oligarchia, tum anarchia viguit.
8 Status nobilium aristocratiae optimatum inde a primis septem ducibus
insvetus praelatorum potissimum olygarchiae adversabatur. 9 Cum regem
ignavum hanc impedire aut nolle aut non posse cerneret, ipse quoque in anarchiam est
prolapsus. 10 Ita et olygarchia intra se ipsam, et anarchia cum olygarchia
colluctabatur. 11 Ita distractis in tot partes regnicolarum animis toto
regno nil nisi spolia et rapinae viguerunt. 12 Ita propagato divitum nimium
aliquot optimatum in reliquas etiam civium conditiones luxus exemplo, publicos proventus
depeculandi studium, quodve adhuc deterius est, venalitas ministrium invaluit.
13 Ita perturbata publica administratione illae etiam, quae adhuc nationi
supererant vires, nunquam in unum cogi potuerunt quo hostibus regni communibus viribus
resisti potuisset. 14 Inde evenit ut Maximiliano Austriam tam facile
recipere et totam ferme Transdanubianam Hungariam nemine obsistente 1491. occupare pronum
fuerit; ut Moldavia ad Polonos, Dalmatia ad Venetos impune defecerit, imo ut pulcherrimam,
quam generalis ferme principum Europae Cameracensi foedere contra Venetos inita conspiratio
ejus recuperandae praebuit occasionem, hi aere, ut mox dicemus, redimere potuerint.
15 Ita denique tam profundae internarum dissensionum radices jactae sunt ut
hae nonnisi post 220 annos sub Caroli VI regimine plene evelli potuerint. 16
Cum omnium horum calamitatum causa fuerit primum indolentia Uladislai, dein secularium cum
clero, et optimatum cum nobilibus dissidia, tum luxus ministrorumque venalitas, libet
singula haec paucis enucleare.
3656
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
|