§ 44 Forma nobilitandi per donationem in secunda periodo.
1 Quod alteram attinet, Caroli I nullam hactenus factam
ignobili donationem deprehendi. 2 Prima est de hac epocha, quam Kovachich
Supplementorum ad vestigia diaetarum part. 2 pag. ** [ERROR: no reftable :]
44.2 ** spatium vacuum in MS-to relictum.
produxit, Ludovici I donatio.
3 In haec a veteri
exemptionis a
priori conditione stylo iam receditur, impetrator primum in coetum nobilium
aggregatur, dein vero in signum nobilitatis eidem terra confertur.
4
Commutatio haec suapte debuit evenire, postquam e conflato in unum
servorum et
conditionariorum statu modernum (ut in
Dissertatione de varia hominum in
Hungaria conditione ostendimus) colonorum systema cum initio secundae periodi enatum
est.
5 Cum enim colonis multa de conditione servorum adhaeserint, veluti quod
sint glebae adstricti
etc. iam minus atque antea
conditionariis via ad
nobilitatem patuit.
6 Iam reges excepto extraordinario quodam casu nullum e
colonis suis nobilitabant, alienos autem absque domini eius terrestris assensu, quem non ita
pronum fuit impetrare, alioquin nobilitare non poterant.
7 Itaque
nobilitationis beneficium ad solos
homines liberos nempe ad statarium, qui
epocha hac iam induci coepit,
militem , ad
servitores regios et
optimarum adinvectarum iam hac periodo regiarum urbium cives, quaestores, opifices, et
litteratos sensim reddit.
8 Hi plerique omnes terra carebant, adeoque non
poterant, uti antea,
conditionarii per exemptionem iam possessae terrae ad
statum nobilium elevari, verum, donec
armalistarum systema invectum est, debuit
ipsis rex ad hoc, ut eos nobilitet, terram de possessione sua, ut in provocato § 90 Belae IV
diplomate dicitur, conferre, adeoque clausula etiam
de exemptione terrae e stylo
donationum emanere, has vero eo etiam nomine
rariores effici opportuit, quod
reges non iam
castri , sed
proprias terras conferre debuerint,
utpote cum casus
defectus rarius enascatur.
3302