§ 58 Donatarii, qui onerosas impetrarunt donationes, etiam imperfecta tantum nobilitate
gaudebant.
1 Praeter iobbagyiones castri et ecclesiae erant
ex ipsis etiam donatariis aliqui, qui nonnisi imperfecta nobilitate fruebantur, nimirum illi,
quos reges evexere quidem ad statum nobilium, certum tamen servitium aut
censum in donatione ipsa iisdem imposuere.
2 De servitio praebet argumentum recitata jam §-ho 41-o Andreae III de
1299. donatio; cum enim ibi dicatur: Exponentes nihilominus ex gratia nostra speciali
ut nec ad opus castri nostri de Scepes, nec ad danda victualia teneantur, rite
inferri videtur quod alii donatarii in Scepusio, qui specialem hanc exemptionem
non obtinuerunt, seu ad operas castro locandas, seu ad praestanda victualia, seu ad utrumque
adstricti fuerint.
3 De censu vadem habeo diploma Belae IV de 1258. a Wagnero prolatum, quod
ita habet: Terram 4 aratrorum... fidelibus Geubulino et Germano ejus fratri, ac per
ipsos suis haeredibus... duximus conferendam, ita quod pro eadem fertonem auri singulis
annis pro censu nobis solvere teneantur.
4 Huc etiam pertinere videtur paradoxa illa Belae IV de 1248. donatio in
processu Iakoviensi producta quae ita sonat: quaedam loca
3338
donationis nostrae... non ut donationes a regia benignitate... concessas, sed ut
descensum haereditarium praedicto Detrico et haeredibus suis, haeredumque successoribus
contulimus, jure haereditario et irrevocabiliter possidendas. 5 Cum
rex has terras perennaliter contulerit, Detricus hic certe donatarius effectus
est; cum tamen diserte declaret quod collationem hanc nolit pro donatione regia
considerari, innuere videtur quod non omnia perfecta nobilitatis iura impetratori conferre
voluerit. 6 Indubie reservaverit sibi rex porro etiam venationem et forte pro
tempore illo gratuitum hospitium et intertentionem, id quod iuribus perfectae nobilitatis
adversabatur. 7 Itaque per haereditarium descensum compilator
diplomatis hujus id exprimere voluisse videtur quod civilistae emphiteusim, nos
perpetuam arendam , quam imperator Iosephus II in venditione bonorum fundi
litterarii et religionis inducere voluit, appellamus, id est haereditarium sine
proprietate possessorium .