AD JANUM FR. F. VOLANTIUM CIV. RH.
Jane, decor patriae quem pulcro laudis amore
Succendit, veterumque docet clarare diserta
Scripta virum, quando tibi culta Osmanaïs auras
Lucis in aetherias prodibit, et Illyris ora
Grandiloquum jactabit epos? Te vindice multis
A maculis, queis foede obduxerat atra vetustas,
Scriptorumque ignara manus, tam nobile tamque
Rarum Pieridum munus splendescere late
Incipiet tersum et purgatum? Non modo nobis
Suavius efficiet tua cura; sed et ipsa labore
Docta tuo nostras mirabitur extera pubes
Divitias, grandemque sonum, purumque nitorem,
Moenioque animos, et dignas carmine vires.
Cur latuit lux tanta diu? Cur obvia paucis
Numquam ausa est exire Epidauri e finibus, atque
Victuris insculpta typis volitare per oras
Hinc alias? Segnis nos vexat inertia laudis,
Ac famae immemores patriae; cum nec tamen absit
Vatibus a nostris bona vis, nec spiritus ausis
Delibare omnes Musaei nectaris haustus.
Proin veluti ignoti contemnimur, ipsaque lingua
Barbara, quam loquimur, nec Phoebo nata, nec ullis
Creditur illecebris Charitum sat idonea. Quid ni?
Quum jaceat passim perraris cognita libris,
Privatas et servet opes: nec si unus, et alter
Excoluit scriptor florentem, turba sequuta
Exemplum est major, dum mavult hospita haberi,
Ac latii antiqui cives numerarier inter,
Quam linguam vena patriam ditare beata.
Et tamen Adriaci maris illa a fluctibus Arctos
Usque ad hyperboreas, glacialem et frigore pontum
Tenditur immensas scythiae per inhospitis oras
In rivos diducta, at eadem ab origine, servans
Naturam et nomen. Quid quod dulcissima manat,
Et multa vi pollet, et omnem flectit ad usum
Se facilis patiensque? Inflabit Martia digne
Classica, si cantu celebrabis praelia regum,
Victoresque alto reduces aequabis Olympo:
Mollis, et ad lusus conversa imitabitur artem
Idalii pueri, teneros et dicet amores,
Myrtea si ludens nympharum tecta frequentes.
Atque utinam non ipse olim vernante juventa
Liquissem natale solum, fors robur Achillei,
Et virtus Laertiadae generosa sonaret
Cantibus Illyricis, circumque haec littora Grajum,
Trojugenumque forent procerum mage cognita facta,
Quam quae bella diu vel Scanderbeghius heros,
Hunniades vel gessit, et acris dextera Marci.
Nunc cupidum quamquam, et frustra tentare volentem
Deficiunt pariter desueta vocabula, et omnis
Gratia nativi oblitum sermonis. In ima
Numquam etenim ingressus linguae penetralia, tantum,
Edidici a nutrice olim quae paucula, servo;
Nec dictum lepide quod sit, quod Apolline dignum,
A vulgi ignarus coeno secernere novi.
Usque adeo (quod turpe reor mihi) daedala fallit
Et junctura rudem verborum, et splendida virtus,
Concinnusque lepor. Quo fit, sint aurea quamvis,
Ne studiosus ego sat nostra poemata mirer,
Quandoquidem nequeunt non intellecta placere.
Nec tamen illorum numero me dixeris esse,
Queis patriae sordent Charites. Imo acrior unus
Ante alios quidquid pulcrum est et quidquid honestum,
Ad nos et cupiam transferre, et cogere nostri
In partem census, nostraeque in commoda linguae
Nam quo dexterius fortunae possumus uti
Munere? Non magni speranda potentia regni,
Fortibus aut armis quaerenda est gloria, quam non
Invideo; magnosque odi, quos sanguine fines
Extendere suo cives. Cum dia beatos
Libertas servata fovet, cum purior aura
Irrigat, atque acuit non tardae mentis acumen,
Cur non Palladias nos exercemus ad artes,
Donaque Castalidum sequimur, properamus et altum
Ingenuis sophiae studiis extendere nomen?
Cur non imprimis, quem purum accepimus olim
A patribus, linguae fortes servamus honorem,
Conamurque novas veneres, novaque addere lucis
Ornamenta bonae? Jamajam, dum nostra juventus
Segnitie turpi atque ingrati difluit oti.
Illecebris, Scythico florens gens maxima coelo
Auspiciis excita suae et virtute potenti
Regnatricis, amat quae nata ad grandia quaeque
Una sibi cunctas cunctorum adjungere laudes,
Pacifera non arte minus quam clara triumphis,
Hoc quoque praeripiet nobis decus. Illa parentum
Miro ardore instans linguam fovet, illaque praeter
Egregios quos usque libros emittere gaudet,
Ipsum etiam, quem quaeque suo sermone loquentem
Europae gens laeta colit, perdiscere voces
Moschorum coget, versoque assuescere cultu
Moeniden, primaeque petet sibi praemia palmae,
Quae nostro restabat adhuc intacta labori.
Tu, quoniam Palmotta, et Gundula, et optimus ille
Georgius, ingenii et doctrinae plenus Achivae,
Neglexere comis hinc dignum intexere sertum,
Anteveni tu, Jane, nefas, et dedecus arce
A patria: utque operi nunc pulcro strenuus instas,
Sorgiaden hortare, aut ipse accingere, istud,
Dum licet, invadens patriis decus adde Camoenis,
Quo dici noster non dedignetur Homerus,
Valdius oblectans animos, quam millia vatum
Sueta inopes rerum versus et vendere nugas.