SATYRA XII. SALSA CULINA
Incipe jam sapere, et salis assuesce palatum,
O juvenis, quem nec Romano semine caules
Pinguia nec bimaris delectant ostrea stagni;
Quique garum Scythico advectum indignaris ab amne,
Et vesco sale salmones, muriaque subactos;
Qui mullos horres cane pejus et angue bilibres,
Quos melle et veteri non parce incoxit aceto
Littoris Hyllaei piscator: et omnia gustus
Odisti qui sic irritamenta virilis,
Impia miscerent veluti si aconita novercae:
Contra avide nova mella voras, et cymbia lacte
Plena hauris, nimium suetus puerilibus escis.
Arabicos latices pateris frigescere linquis,
Mox lambis catuli in morem, parvaeque catellae.
Gaudet, et arridet puero matertera simplex.
Me contra monuisse decet, quae censeo, nilque
Quod prodesse queat tibi, praetermittere veri.
Absque cibo vixisse hominem natura negavit,
Indidit et gustu pollere. Comesse voluptas
Est. Heu! naturae nimium male serviet ille,
Qui esca perpetuo contentus vixerit una,
Nec mutare catus norit melioribus usque
Fercula, vescendique omnes libare lepores.
Scilicet hic vivet misere, et sensu minor uno.

-- 81 --

His ego, non tibi praecipio, statim ut helluo fias,
Aut capiti, et stomacho addas intolerabile pondus,
Praecidens spatium vitae tibi noxius. Illuc
Sed mea respiciunt praecepta, ut, si sapis, ullam
Non praetermittas parce, et ratione magistra
Vescendi in vita illecebram. Nam regua epularum
Salsamenta tenent homines inter. Viden' herbis,
Fontibus atque suis bruta ut contenta pusillum
Ligna super sapiant salis haud quidquam indiga turba!
Atque ideo, reduces prima sub nocte juvencas
Pastor ut excepit, potumque salemque ministrat;
Qui placet ille tibi, ut sapiat plus, lacteus humor?
Quare age, et usque magis consuence virilibus escis;
Sic fiet, Torquate, virilibus ut quoque factis
Assuescas. De te qui sperem grandia, donec,
Haedus uti primo depulsus ab ubere matris.
Fontes et virides per campos appetis herbas,
Intybaque, atque inulas elutis colligis hortis,
Atque novi adjungis puerilia pocula lactis?
Tempestive viris, puerorum desine nugas
Sectari. Mensis nam fercula salsa Lyaei
Excipiunt latices, majore et Bacchus honore
Salsamenta inter colitur. Proh! quanta Falerno est
Gratia Chaoniae post semina salsa Buthroti!
Incertum, illa magis nunc nobilis audiat ora,
Nobile quod mensis pretium intulit; an quia longo
Atticus hospitio quondam dignaverit urbem.
Sit quodcumque voles: magna est sapientia gustus,
Crede mihi, et salsae est sapientia magna culinae.