Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: Gal?lIc.* Your search found 247 occurrences
1 2 3
Occurrences 1-100:1. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 51 | Paragraph | SubSect | Section] consimilis erat epistolę paulisper iam recitate, munitę secreto regis cęreo sigillo. Vltima erat munita margarita regis et sigillo cęreo, in cuius circumferentia erant litterę ex sculptura impresse dicentes: Lodouicus Dei gratia Vngarię, Dalmatię, Croatię, Ramę, Servię, Gallicię Lodomarieque rex . Alius tenor epistolarum regalium Huius talis erat tenor: Lodouicus, Dei gratia rex Vngarię, suis Rectoribus, Consilio et Comuni ciuitatis Iadrę salutem et gratiam plenam. Grates vobis
2. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section] certe in fisco reseruatum, uti est tua fides uniuerso hodie, prout taliter tuos edocuisti tyrones, qui tam grande dedecus in tui presentia ausi sunt perpetrare, quippe rudis es, et principes tui de mane comedunt. Sic impune relaxasti illos, sic aule Gallice, ex cuius stirpe appellaris te fore indutum, tam grande fabricas opprobrium, ingens scelus in illos, qui te ut dominum colebant. Inbecilem te reputas nec camum mordibilem super tuos commisisti. Asserebas enim illos cum iuramento tanta charitate dilexisse, quod, licet dimidii tui
3. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 42 | Paragraph | SubSect | Section] Bareti dux,
in generali consilio Iadrae confirmatus fuit per unum annum in comitem Iadrae, cum salario consueto
4. Jurjević, Juraj. Doctrina rebusque gerendis... [page 34r | Paragraph | Section] salutem dicit.
Quod litteris tuis, quas
5. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Non possum linguam ferre, Sabelle, tuam!
6. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] e Pesimunte
accersitam excepit, liber VIII, caput XVI.
Publius Furius Philippus Hispaniam sortitus inimicos suos
legatos secum illuc ire coegit, confidens nihil se acturum, quod illi accusare possent. Sic
et Lucius Crassus inimicum suum in prouincia Gallica sibi
actorum suorum speculatorem admisit. Eadem sui
confidentia in Catone, in Marco Scauro, in Marco Antonio oratore liber
7. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_208 | Paragraph | SubSect | Section] Consules inuitati ad conuiuium, ne ueniant, rogabantur 80 .
8. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_197 | Paragraph | SubSect | Section] 94. Vedius Polio murenarum uiuariis damnata mancipia immersit 100. Qui coruum occiderat, mulctatus exilio, postremo interemptus 112. Aspis serpens catulo suo necem intulit quia hospitis filium, a quo alita fuerat, percusserat 116. Betulla, arbor Gallica, uirgis magistratuum terribilis 157. Mulctatio non nisi ouium boumque impendio 177. Canes in furcas fixi pendunt poenas, quoniam non ipsi, sed anseres Gallorum in Capitolium ascensum deprehenderunt 284. Quintus Coponius ambitus damnatus, quia donauerat eum, cui
9. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_11 | Paragraph | SubSect | Section] naturam esse uideatur 64 .
POMPONIVS MELLA IN GEOGRAPHIA
10. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_136 | Paragraph | SubSect | Section] Lex trium natorum 78 . Ante quartum annum filius non uenit in conspectum patris apud Persas 91 . Pariturę e Delo in Rheniam transferebantur 161 . Mira Gallicarum foeminarum foecunditas 185 . Alexander Iouis se filium esse mentitus est 215 . Quę de Scipionis genesi sunt prodita 290 . Masimissa nonagegenarius quadrimum filium
11. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_323 | Paragraph | SubSect | Section] efficit, ut quis merito laudandus sit 22 .
Turpe est sapientum uitam ex insipientium sermone pendere.
POMPONIVS MELLA IN GEOGRAPHIA
Herodes Atticus ad quendam qui se uestitu philosophum mentiebatur: Video, inquit,
barbam et palium, philosophum non uideo 50 .
Verba Castricii ad discipulos de uestitu et calciatu non decoro.
Soleę, crepidę, crepidulę, gallicę idem est, id est le zopellę ouer gallocę 79 .
Vindicta. Polyphontes rex propterea se interfecisse fratrem dicebat, quod ipse ante
consilium de nece eius cępisset. Cui Meropa, fratris uxor: Si te occisurus erat, inquit,
Gaudentius episcopus. Sub Constantino Arriano Martinus papa.
Iuliano Apostata: Priscus presbiter. Priscilianus clericus. Benedicta mulier.
Iulianus et Basilissa et alii. Pigmenius presbiter. Quiriacus episcopus. Ana et Amonius.
Gordianus. Barbarus miles. Demetrias uirgo. Gallicanus. Ioannes et Paulus. Hilarianus monachus.
Christina uirgo. Donatus episcopus. Theodoricus presbiter.
Eustochium uirgo. Theodorus. [Egeas proconsul. Andreas
apostolus.] Bibiana uirgo. Theogenes. XI milia uirginum.
Daciano,
episcopus.
Iulianus Apostata: Bibiana uirgo, Priscus presbiter. Priscilianus clericus. Benedicta mulier.
Iulianus et Basilissa et alii. Pygmenius. Quiriacus episcopus. Anna et Ammonius. Gordianus.
Barbarus miles. Demetrias uirgo. Gallicanus. Ioannes et Paulus. Hilarianus. monachus. Christina
uirgo. Romanus episcopus. XI milia uirginum. Theodoricus presbiter. Eustochium uirgo.
Theodorus. Donatus episcopus.
Martiano imperante: Marinus puer. Iulia uirgo.
Maxentio, Herculii Maximiani filio:
ineunt, en cornipedum captivus equorum
septem
hostiis in mare Ponticum salientem Rhenique primas excussit voces,
qui tandem magnus Germanicas undas aggreditur
et eo impetus suos enervat, Rhodani deinde pater est, quem mare Gallicum
multorum fluminum receptubus tumentem excipit quaque Arctos polo firmata,
subiectis terris semper aspirat sali, populi pictique Agatirsi, Pagirite, Sauri
Boriscique, sed qua Liber pater triumphans siti laboravit, Albani Babiique,
ultro deposuit et tantas opes, quantas ea pręditus dignitate habere poterat,
pauperibus erogauit nihilque sibi quicquam reliqui fecit, tunica, cuculla
cilicioque contentus, ut lucrifaceret Christum.
Gallicanus quoque, Romani dux exercitus, postquam Scythis Dacisque et
Thracibus superatis Constantiam, Constantini Augusti filiam, coniugem sibi
pactam victor accepisset, ab ea conuersus Christianusque factus continuo
fecit. Ex quo ipsa
ut uidit se non iam ut stultam contemni, sed potius ut sanctam honorari, clam
discedens monasterium pariter honoremque dereliquit et in solitudine uitam
duxit.
Maria, natione Gallica, de uico Niuella episcopi Leodiensis, ignobilis
genere, celebris sanctitate, frequentiam hominum illuc ad se uisendam
turmatim accurrentium moleste ferens precata est ostendi sibi locum sanctę
quieti magis opportunum.
singulis eorum quatuor nummos
largitus, ita ut liberalior an humilior fuerit, non facile discerni queat.
Veruntamen serui interdum dedignantur mendicis ministrare, archiepiscopus
etiam pedes lauit.
Gallicanus quoque monachus, quem et consulem et uictorem et Constantini
Augusti generum fuisse diximus, omnibus pro Christo contemptis tam ardenter
in monasterio serui functus est officio, quam prius in castris imperatoris
ac
rerum
copia lasciuire illos et uoluptatibus diffluere ocium cogat. In desideriis
enim est (ut Salomon ait) omnis ociosus.
Ab Haymone quoque, Cantuariensi archidiacono, de Paulo traditum est, quod a
gallicinio usque ad horam quintam operi manuum et inde usque ad horam
uespertinam faciendis ad populum sermonibus uacare soli/ tus
sit, residuum uero temporis impertierit cibo, somno, precationi; ita nullam
horam
temperare non poterat. O cęlestem uirum, qui etiam inter laborandum futurę
beatitudinis dulcedinem degustabat.
Philoromus *corr. ex Phyloronius
presbyter, dum in quodam Galatię **corr. ex Gallicię
monte multa se abstinentia fatigaret, non minus manuum operatione
exercebatur. Inde illi suppetere potuerunt longinquę peregrinationis impensę
Romam Hierosolymamque ititanti. Et quoniam nunquam neque
cognita rebus,
ut vendam omnia, quae mecum habeo, habitu mutato redeam cum uno famulo ad Vestram Maiestatem incognitus cum extrema ignominia mea et damno non parvo Vestrae Maiestatis. Videt enim Vestra Maiestas totam rerum suarum summam hinc pendere. [4.] Nam quod Maiestas Vestra scribit mihi de legatione Gallica obeunda, ea, ut video, esset valde necessaria. Immo credo nihil magis necessarium ad res Maiestatis Vestrae et totius Christianitatis. Sed quomodo ego illuc irem, qui iam a tot mensibus ne hic quidem unicum obolum a Vestra Maiestate habere possum. 14
35: a add. 5 hoc: haec BCzart TN 35
5 per correxi ex: pro, pro: per BCzart TN 35
[1.] Nihil adhuc de pontifice est factum. 1 A prima huius mensis sunt in conclavi reverendissimi domini cardinales. Fama est eos exspectare exitum rerum Gallicarum in ducatu Mediolani. 2 Sunt nonnulli, qui credunt creationem hanc per multos adhuc dies vel forte menses differendam. Quidquid erit, Vestram Maiestatem curabo quamprimum facere certiorem. [2.] Accepi his diebus litteras Vestrae Maiestatis de annata
decem nominibus dei apud Hebreos.
Ad eandem de 'alleluia', 'amen' et 'maranatha'.
Ad eandem quid sit diapsalma.
Ad eandem in Rethicum
Gallicum, quibus in locis male exposuerit Cantica canticorum.
Ad eandem de collatione ęditionis Aquilę cum Hebreis.
Ad eandem de laudibus Asyllę uirginis.
Ad eandem
antiquissimus autor, qui ad mare Adriaticum spectant, ad Tergestum usque produxit, Strabo ad Polam, Plinius ad Arsiam fluuium, Ptolomeus quoque Istriam Italię finibus uidetur concedere; Pomponij libro
trepidationis, terroris et fuge et coguntur converti ad omnia Consilia desperata: Rome, Pontifex qui alias adheserat Caesari et Confederatis cogitur accipere illas leges quas sibi prescribet Christianissimus Rex, itidem Florentini et reliqua Italia, que iterum cogitur subire jugum Gallicum et Venetum,
que ulterius contingent, qualicumque erunt scribam Serenitati Vestrae cujus benignitati me humillime commendo, et quam diu faeliciter valere cupio:
mense et progredientur quocumque Caesar voluerit.
Pontifex tenuit septimam sessionem in Concilio Lateranensi in qua approbavit indictionem Concilii factam per Julium et omnia acta in eo et dat salvum et liberum conductum omnibus venire volentibus ad Concilium etiam nationis Gallicae, exceptis scismaticis dumtaxat.
Dux Ferrarie discessit ex urbe nulla re perfecta aut conclusa cum Pontifice, sed tota causa suspensa est ad quatuor menses.
Hungari fecerant inducias cum Turcis quas Comes Seposiensis Hungarus potentior inter
meminisse Mineruae,
Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam |
et dedit seruis suis potestatem cuiusque operis |
et ianitori pręcepit ut uigilet.
Vigilate ergo |
nescitis enim quando Dominus domus ueniat,
sero |
an media nocte,
an gallicantu,
an mane,
ne, cum uenerit repente,
inueniat uos dormientes.
Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret:
Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate!
Dominus
Cymbros, Cymbri. Teuthones Teuthones. summa belli gloria extiterit / vt caeteris gentibus maxime fuerint formidabiles: sed infoelicibus postmodum succaessibus omnem famam denigrauerunt: Testis est Italia / quae saepius gallico sanguine maduit / Crebrae Gallorum in Italia strages. vt Romani plures de gallis triumphos / quam de toto terrarum orbe duxerint: testes sunt Delphii vbi vnica tempestate gallorum exercitus Brenno duce concidit: Galli apud Delphos
frigore / non virtute nostra / poene totus consumptus sit. Thurcarum interitus in Polonia. Expectabitis igitur donec tantus hostis domi vos opprimat? donec machinis quatiat muros vestris agris exercitum eius alentibus? Nunquam Roma natauerat maiori discrimine ante gallicam obsidionem / Roma a Gallis obsessa. Hanibalemque ad tertium ab vrbe lapidem progressum. Hanibal progressus ad vrbem. Numquam sic trepidatum est Carthagine / quemadmodum Marco Attilio Regulo / Scipionibusque sub ipsis vrbis oculis
inflammati sunt ad pessundandum reliquos Christianos / nedum quod parta iam dimittere velint, Quorum neque viribus / neque ingenio / neque animis deficientibus quid aliud futurum speramus / quam si toto Christianorum conatu non resistatur / quibusque proximis correptis per littora Hispanici et Gallici occeani victrices copias circumducturos. Quare compositis intestinis bellis / oblitteratis diffensionibus / reuocatis vitae preciis / quae pessum ierant / restauratis artibus liberalibus / quae in contrarium ceciderant / in sola conscientia benefactorum / ac Christo propugnatore /
diligenter excussos
subinde interficere atque in mare
eodem inclinatis, constituunt Turcarum classem e portu egredientem onerariis primum triremibus, quae, ut diximus, sexdecim erant, adoriri ― sunt autem hae
triremes sicut caeteris longis nauibus uelocitate haud comparandae, ita robore multo
superiores ― deinde Gallicas emittere in hostem naueis, quibus sane hostis (tantum his
roboris inerat) rostro suarum nauium nocere non poterat, neque etiam propter altitudinem oppugnatu faciles erant; Venetus demum imperator cum reliqua classe in perturbatum hostem ― ita enim futurum
statim in pelagus prouecti puppes hosti dederunt, nec praelium ulla ex parte committere
ausi sunt. Quos Turcae eorum formidine abusi, dum per quatuor modo stadia probra
ingerendo insecuntur, unam ex onerariis Venetam triremem, quas diximus
Turcae Venetorum classi
illudunt; quattuor triremes Turcaicae a duodecim Venetis opprimuntur.
Igitur ex his
aliae Venetam triremem inuaserunt, pars alia,
numero nauium ac hominum multo
maior, Gallicam nauim adorta est. Magna utrinque strages tormentis ac missilibus iam
aedita erat, quum quidam Turcarum ― etenim hostibus admoti rem lanceis ac gladiis
comminus gerebant ― in Venetam transiliunt nauim. Quod ubi nauis gubernator animaduertit, qui quidem
partim exturbant, non sine manifesta Dei
ope. Nam quum acerrimam treis fere horas Veneta triremis oppugnationem sustinuisset,
subito uentus e terra coortus
eam in altum abripuit, cum suisque coniunxit. Eodem
quoque uento Gallica nauis usa sese ad suos recepit, octo longis hostium nauibus tormentorum ictibus demersis, suorum uero paucis uulneratis, paucioribus interfectis. Galli
enim, ut fere et caeteri Oceani accolae, in nauali bello mira utuntur disciplina, adeoque
operibus ac tormentis instruunt naues, ut pene
in deditionem redigat, quum procul dubio nulli nationi ingenio,
opibus ac hominum multitudine illa gens cedat.
Caeterum Veneti aegre ferentes Gallos tantam Italiae partem spe celerius sua occupasse, sibique insuper timentes (uox enim regis hostilis ac mali in Venetos animi Gallica
leuitate saepius erat audita), Lodouicum Sforciam, qui iam, ut fama est, fratris filio
Mediolanensium duce ueneno sublato, inter Italiae motum Mediolanense inuaserat
imperium, ab amicitia Gallorum auertunt, atque cum eo ineunt societatem, tametsi
Lodouicus, ut
coactis parum admodum fideret. Sed quum legatis
ad arma pertinaciter uocantibus resistere nequiret, aciem qua Franci transituri erant ex
aduerso direxit. Statuerant autem Veneti uanis animis uictoriam sibi, ut diximus, pollicentes Gallos ab inuadenda Italia aut regis nece captiuitateue, aut magna Gallici exercitus strage deterrere, quo scilicet, submotis externis hostibus, fractisque Neapolitanorum
regum opibus, totius Italiae facilius potirentur. Quae quidem Venetorum cupiditas non
modo stultitiam ipsorum indicat, quoniam quum mercaturae dediti sint, alienis armis
conductisque
arbitrantur, Deus negligit
mortalia, quamquam hoc seculum seu mortalis uitae curriculum uidetur potius esse naturae quam iudicii.
Itaque dum ab se pestem auertere conatur, Galliarum prius pariter et Germaniae
principibus nequicquam in nouum Francorum regem solicitatis, aduersus Gallicas copias
iam Alpes transgredientes atque in se aduentantes parat exercitum, propriis uiribus tandem sese postea quam externa deerant auxilia defensurus. Coacta igitur magna militum
ui castra in Ligustico agro ad urbem Alexandriam ducem exercitus sui locari iussit, ratus
et eo Gallos, ut
putantes se non tam auxilio perditis fore quam semet in discrimen coniecturos, si hostis insequi pergeret, Turcas
e manibus emisere.
explorato Liuiani consilio in locum aequiorem castra transfert, atque hostem ex improuiso dimicare coegit.
Instructa utraque acie Liuianus cum pedite Italico, qui sane hac tempestate imbellis est,
et leuis armaturae externis equitibus primam Gallorum aciem, cui praefectus
Mediolanensium, Gallicae uir nationis, cum Iacobo Triuultio praeerat, adoritur, atque
ita praelium ferociter iniit, ut Gallos primo congressu loco moueret. Quod ubi rex conspexit, adhortatus suos in primam aciem aduolauit, atque cum omnibus suis turmis, quod
roboris in exercitu
Gallicae uir nationis, cum Iacobo Triuultio praeerat, adoritur, atque
ita praelium ferociter iniit, ut Gallos primo congressu loco moueret. Quod ubi rex conspexit, adhortatus suos in primam aciem aduolauit, atque cum omnibus suis turmis, quod
roboris in exercitu Gallico erat,
impetu in hostem facto confestim aduersarios in
fugam coniecit, capto Liuiano caesisque ex Veneto exercitu quatuordecim millibus
hominum, paucissimis ex suis desideratis.
possit interdicere? Quae poena sane grauissima est: nempe cui ita
est interdictum, numero impiorum ac sceleratorum habetur.
Et quum demum Bernardinus cardinalis animaduertisset pontificem in pertinacia
persistere, concilium Gallicae Ecclesiae, auctore rege Lodouico Duodecimo, aduersus eum conuocauit, in quo, plaerisque Gallis ob insitam genti religionem huic concilio
aduersantibus, quippe quod non nisi pontifice Romano auctore indici potest, multa et
maxima scelera
Veneti, hac maritima infelici expeditione in inscitiam atque
ignauiam praefecti classis coniecta ― semper enim apud Venetos res bello male gesta
ducibus adscribitur ― dissimulataque consternatione, terrestres copias, licet hae admodum tenues essent, Brixiam, quae iam Gallicum iugum gentis insolentia ac libidine
excutere cupiens ad defectionem spectabat, inscientibus Gallis admoueri iubent. Itaque
Brixiani populi uoluntate urbem recipiunt, direptis eorum bonis, quos Gallicae factionis fuisse constabat. Galli, audita Brixiana defectione, Brixiam duce Castone
consternatione, terrestres copias, licet hae admodum tenues essent, Brixiam, quae iam Gallicum iugum gentis insolentia ac libidine
excutere cupiens ad defectionem spectabat, inscientibus Gallis admoueri iubent. Itaque
Brixiani populi uoluntate urbem recipiunt, direptis eorum bonis, quos Gallicae factionis fuisse constabat. Galli, audita Brixiana defectione, Brixiam duce Castone Foisio accurrunt atque per arcem, quam Gallicum praesidium adhuc tenebat, urbem ingrediuntur,
dispositis prius ad omnes urbis portas militum satis ualidis stationibus, ne quis
excutere cupiens ad defectionem spectabat, inscientibus Gallis admoueri iubent. Itaque
Brixiani populi uoluntate urbem recipiunt, direptis eorum bonis, quos Gallicae factionis fuisse constabat. Galli, audita Brixiana defectione, Brixiam duce Castone Foisio accurrunt atque per arcem, quam Gallicum praesidium adhuc tenebat, urbem ingrediuntur,
dispositis prius ad omnes urbis portas militum satis ualidis stationibus, ne quis hostium
fuga elaberetur. Venetus exercitus fraetus Brixianorum uoluntate ad arcem, ubi Galli
hostem instructa acie
uim uarii
commeatus mari Adriatico ex Apulia conuexerant: cum Gallis enim signa conferre
uehementer cupiebant. Rursus Galli aegre patiebantur Hispanum armata manu suam
prouinciam inuadere. Itaque Caston Fuxius, Francorum regis sorore ortus, cui summa
rei Gallicae in Italia permissa erat a rege, iuuenis raro animi simul et corporis robore,
lustrato ad Ferrariam exercitu pergit ad hostem. Hispani, ut sunt insita uafri calliditate,
praelium ex occasione commissuri et Gallos, ut saepe alias fecere, temporis spatio segniores ad dimicandum reddituri,
curatumque et feretro impositum,
Mediolanum ad sepulturam deuectum, ibique pro tanti ducis ac regii consanguinei dignitate omni rerum uerborumque honore a Gallis atque Italis funus eius celebratum.
Maximilianus imperator copias suas a Gallis
reuocat; hinc Galli ex Italia migrare coguntur; Hispanorum praesidia eis ubique succedunt; Helueti, auxiliares Venetorum, tumultuantur et gressum referunt.
coniurarat, regibus Christianis, ut dictum est, in diuersa studia diductis. Rex Hispanus
audita suorum aduersa pugna, reque, ut gesta erat, cognita, et ob id parum admodum
perturbatus, magnam Hispanorum partem ad arma concitat, confestimque ingenti
exercitu confecto Vasconum fines Gallicae ditionis, qua illa gens Pompelonenses
attingit, ingredi iubet, ad Pompellonemque urbem, quae tunc in societate Galli regis erat,
sedem belli constituit, eo consilio, ut inde Aquitaniae imminens Francos ab Italia auerteret. Maximilianus quoque, qui et
sui,
pontificisque rogatu inuitos domum pro auctoritate sua reuocat, ut erat homo nouandis
rebus quam gerendis aptior.
Quod autem hi Germani, Gallorum mercenarii, legionem
suam inuiti abduxerint, id argumento est, quia e castris Gallicis abeuntes sua sponte neque enim ad id cogi poterant ― iurarunt se in Gallorum regem arma nequaquam uersuros, sed confestim domum repetituros, nefas existimantes aduersus eum dimicare,
cuius paulo ante milites extitissent. Quorum mentes si Maximilianus, eorum princeps, ut
facta est repente magna rerum commutatio: nam Gallus,
retentis solummodo arcibus urbium Circumpadanae Italiae, exercitum ex Italia in
Galliam neccessario reuocauit, atque ita arma, quacunque hostis spem belli gerendi praebebat, circumtulit, ut nullam occasionem illi dederit ullam Gallico regno iniuriam inferendi. Rhaimundus Hispanus dux, cuius culpa paucis ante diebus in agro Rauennate ab
Hispanis male pugnatum erat, simul ac Gallos Italia excessisse audiuit, easque regiones,
ex quibus illi digressi erant, sociis Germanorum armis obtineri,
mundi appellant, quorum alter iam multos
annos aduersus nostrae religionis gentem, Aphricae incolam, felici incoepto bellum gerit,
alter nihil aliud meditatur quam deuicta Italia, cuius iam maiorem partem habet in potestate, Venetisque sub iugum missis, nobis arma inferre. Et affirmant Gallicae nationis periti Francos, qui sane ab ultima origine Sarmatae sunt, eos esse bellatores, qui nostrae
genti facile conferri possint, nec multum Hungaris, grauibus
accolis nostris, uel animi
magnitudine, uel caedis
Nunc Seminarium Leoninum. aetherei Regis, quem penna columbae
quo me in novas indignationes avunculi nostri, Joannis Statilii, immergat. Non ignoras, arbitror, me anno elapso ea de causa Hungariam reliquisse, ut locum huic fortunae adversae darem, et quum gratiam acquirere non potuissem, odium saltem evitare pro lucro duxeram. Quum velut ex insidiis iter Gallicum mihi objicitur, mel pro veneno, album pro nigro. Parui. Quid, negassemne? Profectus nihil illorum reperi, quae mihi large fuerant promissa, neque quod ad profectum nostrum futurum fuerat. Quare elegi, satius esse eo reverti, unde discesseram, quam in aula regis tam magni mendicati vivere.
oppressionem, quod facile probabunt ij, qui eorum captiuitatem et tributi exactionem experti sunt, quemadmodum sunt Graeci, Armenij, Thraces, prout facile poterunt intelligere hi, qui legerunt nostrum libellum de
Turcas pugnat, alia gens vel in alijs versatur bellis, vel in ocio agit: miles qui in aciem educitur, nummo inseruit, non Christo: si desit stipendium, statim vel desertor, vel transfuga futurus. Quid ergo prodest ibi Italica sapientia? aut industria Hispanica? aut robur Germanicum? aut ferocitas Gallica? aut Hungarica audacia? vbi miles nec Christum, nec gloriam cogitat? et ad bellum venit, tanquam ad ganeum, ibi nepotationes suas exerciturus.
Bonas leges habemus, sed pessimos mores: bona arma, sed pessimos animos: laus est si inter se acriter dimicent: in hostem si non acriter
qui ab hostibus vel vagi ad praedas, vel inter pocula, vel in somno, vel apud meretricem, aliasque nequitias inueniantur? Sed haec culpa est plebeiorum. Principes ipsi, dum mutuis bellis se conficiunt, causam praestant, vt nunquam pares vires contra Turcas afferamus.
Sed quia nunc bellum Gallicum finem accepit, sperandum quod non solum haeresis inter Ecclesiasticos sparsa, et omnis abusus ab Ecclesia tolletur, sed etiam principum discordiae cessabunt, et tandem firma auxilia contra Turcas coibunt.
Igitur facile armabit Germania quinquaginta milia peditum,
lustrabisque diu, atque obstantia claris
Musis gratoque labori.
animo, et acceptare. Sic igitur nos denuo acceptati, aut in gratiam recepti, habitamus in aula, domo et tabernaculo Dei patris, et in monte sancto eius, facti domestici eius, cives sanctorum, ac denique membra ac cohaeredes filii ipsius unigeniti. Vicinum acceptilationi est verbum vulgare, Gallicum potius quam Germanicum, einen quitieren / einen quit und loss sprechen: quod venit a Latino Quietare aliquem, id est, facere eum quietum, liberare eum ab omni cura ac molestatione, nomine illius aeris alieni perferenda: quod idem est loss sprechen. Testimonium quoque talis
phrasis accipitur Psalm. 93, pro in exitium rapere. Sic et Paulus dicit 2. Tim. 3, Captivantes mulierculas. Sic quoque 2. Corint. 10, Captivam ducimus omnem cogitationem ad obediendum Christo: ubi iterum in bonam partem accipitur. Hanc sermonis captivitatem exprimit illa celebris pictura Gallici Herculis. Capi aliquem in consiliis suis. Psalm. 10. Prae superbia persequitur impius pauperes, capiantur in cogitationibus quas cogitant: id est, laquei et fraudes quas struunt piis, sint ipsismet exitio. Hoc dictum etiam Paulus citat, inquiens: Qui capit sapientem in consiliis. Est
Horae dicetur. Prima ergo vigilia aut custodia, durabat primis tribus horis, aut primo quadrante noctis, facto initio mox ab occasu usque ad canticinium. Secunda vigilia, custodia aut quadrans, durabat sequentibus tribus horis, usque ad mediam aut intempestam noctem. Tertia, inde usque ad primum gallicinium. Quarta, usque ad ortum solis, quae vocabatur custodia matutina. Fiebat vero ea divisio noctis ob militiae usum, quo singulis partibus diversi manipuli aut cohortes excubarent, ne una tota nocte vigilando vel enecaretur insomnia ac frigore, vel dormitando male custodiret. Ex re militari
Christum et extremum diem ante finem aut interitum illius generationis, venturum. Confirmat quoque ipsa experientia, quod tum mirabiliter conservatur gens Iudaica, ne in tot periculis vel intereat, vel degeneret in gentes, inter quas vivit, ut innumerae aliae gentes. sicut Germani Italici et Gallici degenerarunt in Italos ac ac Gallos, et Vandali passim in Germanos. Huc facit etiam, quod Deus per totum mundum dispersit istam impiam gentem, ut volens nolens testetur de Christo dum confitetur fuisse quendam hominem profitentem se esse Christum, et multorum ac magnorum miraculorum
hos gradus. Siclus, quem ipsi schaekel vocant, continet grana hordeacea 384. Mina vero, quam et litra vocant, id est libram, habet 60 siclos: hoc est, grana hordeacea 23040. At Kikar, quod nostri talentum vertunt, habet 60 libras, grana scilicet 1382400. Ego autem haec pondera exigens ad pondus Gallici coronati, inveni, uni scutato Gallico respondere grana hordeacea 75. atque in hunc modum siclum continere coronatos quinque, et praeterea grana hordeacea 9. Quod pondus per 60 multiplicatum, consurgit ad 307 coronatos, atque 15 grana hordeacea. Tantum valuit libra aurea apud Hebraeos, si
vocant, continet grana hordeacea 384. Mina vero, quam et litra vocant, id est libram, habet 60 siclos: hoc est, grana hordeacea 23040. At Kikar, quod nostri talentum vertunt, habet 60 libras, grana scilicet 1382400. Ego autem haec pondera exigens ad pondus Gallici coronati, inveni, uni scutato Gallico respondere grana hordeacea 75. atque in hunc modum siclum continere coronatos quinque, et praeterea grana hordeacea 9. Quod pondus per 60 multiplicatum, consurgit ad 307 coronatos, atque 15 grana hordeacea. Tantum valuit libra aurea apud Hebraeos, si non est error in positione fundamenti,
est, quae epitriti portionem habet ad [?: min- ] rem seu veterem Minam: quemadmodum et Tales tum maius, ad Talentum minus. Continet itaque [?: Mina- ] si de pondere intelligas, uncias 12, et semissem. Quod [?: ] de re numaria fit sermo, Mina ad monetae Gallicae aestimationem reducta, valebit circiter libras Turonensis 17, et semissem. tantum enim conficiunt 100 drachmae singulae tribus solidis Turonensibus et semisse aestimatae. Budaeus aestimat Minam aureis coronatis 10: [?: quo- ] in idem recidit, modo sane intelligas singulos
agro aut iure vicini. Abstuli terminos populorum, Isa. 10. id est omnia occupans, ac in meam potestatem redigens, confudi veteres distinctiones possessionum, aut imperiorum.
TERNARIUM numerum putant aliqui etiam in Hebraea lingua pro multitudine accipi: sicut Graece, Latine, et etiam Gallice amplificat. ut, Terque quaterque beatus:
qui incoepit a crepusculo vespertino, usque ad concubiam noctem, seu usque ad dimidium eius temporis quod est a crepusculo usque ad mediam noctem. Secunda vigilia aut quadrans, fuit a fine praecedentis usque ad medium noctis. Tertia vigilia aut quadrans, fuit a medio noctis usque ad primum gallicinium. Quarta vigilia, quae et matutina in Sacris literis dicitur, fuit a primo gallicinio usque ad illucescentem solem. 1. Sam. 11, Invaserunt medium castrorum in vigilia matutina. idest, in quarta vigilia.
VINCTUS, pro captivo interdum ponitur, aut inexcerato. Isaiae 14,
dimidium eius temporis quod est a crepusculo usque ad mediam noctem. Secunda vigilia aut quadrans, fuit a fine praecedentis usque ad medium noctis. Tertia vigilia aut quadrans, fuit a medio noctis usque ad primum gallicinium. Quarta vigilia, quae et matutina in Sacris literis dicitur, fuit a primo gallicinio usque ad illucescentem solem. 1. Sam. 11, Invaserunt medium castrorum in vigilia matutina. idest, in quarta vigilia.
VINCTUS, pro captivo interdum ponitur, aut inexcerato. Isaiae 14, Vinctis suis non apernit carcerem. [?: D- ] vinctorum vocatur carcer,
haec addidici. Erum Plato lib. X. de Rep. XII. die postquam mortuus fuerat, super pyram positum revixisse affirmat. Sed Plato idem Zoroastrem Oromazi, non Armenii filium in Alcib. I. facit. Aut tres ergo, aut quatuor, et non unus videntur fuisse Zoroastres. Ioannes autem Goropius, in Gallicis, Zoroastrem neminem unquam fuisse autumat. Sicuti neque Hermetem Trismegistum, neque Orpheum. Nominum horum etymis, nescio a qua Cimeria lingua, qua et Adamum, et reliquos patres ad Nochum et Iapetum usque locutos, et ipse credit, et aliis credi vult, derivatis. Quorum nominum etymos,
FOXAEI EULOGIUM.
Gasto Foxaeius homo Lusitanus ab Aquitanis Regulis oriundus, omnium sui temporis
Theologorum facile princeps habitus est. Linguarum praeterea multarum cognitione
claruisse traditur. Nam praeter maternam Lusitanam, et avitam Gallicam, Hebraicam,
Latinam, et Arabicam exacte calluit. librum in septem particulas distinctum (ita enim
inscripsit) composuit. et ut plerique existimant, Arabice. Mauris enim ea tempestate
maiorem Hispaniae partem occupantibus ea lingua omnium fere Hispanorum
Lusitani a latronibus interfecti ossa hic
quiescunt. vixit anos
non ego caussa feror.
Mittit dono parpaiolam Gallicam.
regis, et ossa tegam.
vorticibus.
vel nulla fides: hinc discite reges,
XIV. Galliae Rex.
populisque caput, spes ultima quondam
fratri dilectissimo, et dehinc quin sim futurus, non dubitet.
Regis Hyspaniae nuper exercitus huc venerat, sed miles totus erat lacer et omni paupere
pauperior. Hodie quoque quatuor millia militum venerunt huc Bononiam missa a rege Hyspaniae in supetias Gallico exercitui, quorum pars Mutinam versus, pars Quastallam
post dies aliquod abit. Conflictum speramus futurum, faxit DEUS bonum et faustum imperatori nostro. Nostri quoque Croatae omnes Finali Quastallam abierint. Num reversuri? Noverint superi.
Tempora
authores ab Ardelio Dellabella Societatis Iesu in suo Lexico Illyrico numeratur. Florebat initio seculi XVI.
ipsi confessus est.
(Casus singularis.) Specialis autem casus fuerat cujusdam presbytheri ex Stiria advenientis, qui patri societatis Jesu Petro Pertold accidit, et per 10 dies continuo confitebatur. Iste fassus est, se praeter morbum... Gallicum ex variis immunditiis carnalibus... situm etiam esse ex congregatione liberorum murariorum, et praeterea pactum habere cum daemone explicitum,..... signum quoque monstrabit.... magiae deditum, haresi infectum, pro despectu eucharistiae materiam ali... aptam cum intentione debita in
et epistolam semet apportaturum ipse pollicetur. His habitis Jursich illico ad me revertitur, 200 fl. mutuat, pro vectoribus procurandis orat, quos etiam ad horam noctis decimam habuit, interea sese Viennam disponens. Locumtenens facto crepusculo ipse ad eum defert litteras ad banum gallice scriptas, submittit portandam per camerarium pecuniam, et una ferme hora semet detinet bonas dans instructiones. Jursich ergo cum fratre suo nocte eadem Viennam abiit. Quo cum appulisset, benigne tam a comite cancellario quam et bano acceptus est, tertioque die in supremum comitem comitatus
firmaretur pro Hispanis Lusitania et dotis instar cum sponsa fratri Hispaniae regis obveniret. Consilia haec projectum fuere Jesuiticum, ab Hispania Galliaque susceptum, ut sic Anglorum successive minueretur potentia, et mundus intra familias quasdam divideretur, atque in effectu Borbonicus sive Gallicus evaderet, quia actuales Hispaniae regnantes aeque Borbonici essent, imperator quoque Franciscus I. ex domo Lotharingica Borbonicae conjuncta haberetur, adeoque hos inter divideretur monarchia orbis, destructo ruinatoque imperio. Quo stabilito et Moscovia facile superaretur, praecipue cum
priora et haec, posteriora.
(Bellum Galliae cum Anglis. Minorica occupata a Gallis. Populi responsum.)
est principum cura religionis, ut pro hac bellum gererent, cum in suis ditionibus tolerent protegantque haereticos dicantque, se nullius imperare conscientiis, nec orthodoxa religio armis promoveri petit, vel in humanis situaretur mediis. Et si hoc esset, quis credat, Moscoviam foederi Austriaco-Gallico potius subscripsisse quam Anglico.
3tia. Silesiae ab Austria recuperandae passim est credita. Sed neque ista esse potuit, quia pactis publicis Austria Silesiam Borusso cessit sub evictione Moscoviae. Igitur Moscovia tueri Borussiae regem debuisset. Audivique ipse Viennae a viro
jam 1748. sollicita fuit pro augendo perficiendoque milite suo Austria, neque unquam tantum habuit, ut his annis, exercitum. Utve res tegeretur, regimen singulum 2200 continebat milites. Accommodandis rebus suis omne adhibuit studium, uti et cum vicinis Venetis aliisque. Immo foedus praecessit Gallicum, Moscoviae item ad tale accessio, biniqui exercitus, in Bohemiam nempe et Moraviam collocati sunt antea, quam in Saxoniam irruisset Borussus, neque irrupturus vel praevidebatur; qua ergo ratione, praemissis tribus, Borussi in Saxoniam irruptio causam dedisset? Sed et episcopi
universalis monarchiae cupida, postquam observasset, se crevisse potentia, litteratura, cultu, artibus, ac praecipue navali potentia, ut non jam navim unam collocare in mari valeat, at classes integras, nationum quoque aliarum affectum se habere cum videret, quod lingvam moresque Gallicos ubique vel imitarentur vel sequerentur, in ea se rerum intentionumque suarum felicitate consideravit, quod ad suarum idearum effectum impedimentum vix supersit aliud quam Anglia, protestantis religionis caput, quae cum sibi adhaerentibus maris mediterranei teneret imperium, hocve medio
Lotharingiae olim duce, in una uxoris suae Mariae Theresiae, Hungariae Bohemiaeque reginae, potentia fixum, non solum ad speciem rem totam gessisse, at eundem pro imperatore illico agnovisse. At tum statim perspicacioribus apparuit, observavisse Galliam, rivali suo Habsburghico exstincto sangvine Gallicum successisse, et in instanti fere regiminum anteriorum systemata immutari observata.
Sane sub ipso Aquisgranensi anno 1748. tractatu plenipotentiario ministro Austriae comiti a Kaunitcz uti
Pavlović, Pavao (1347-1416) [1371], Memoriale, versio electronica (), Verborum 12550, Ed. Ferdo Šišić [genre: prosa oratio - chronica] [word count] [paulopmemoriale].
Jurjević, Juraj (fl. 1400) [1418], Doctrina rebusque gerendis ornatissimo uiro Baptistae Bauiloquae Georgius de Georgiis plurimam salutem dicit, versio electronica. (, Venecija), Verborum 755, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [jurjevicjepist14180601].
Marulić, Marko (1450-1524) [1477], Carmina Latina, versio electronica (, Split), 2206 versus, verborum 14802, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma; poesis - epistula; poesis - hymnus; poesis - elegia] [word count] [marulmarcarmina].
Marulić, Marko (1450-1524) [1480], Repertorium, versio electronica (), Verborum 315700, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - loci communes] [word count] [marulmarrepert].
Cipiko, Alviz (1456-1504) [1482], Panegyricus in senatum Venetiarum, versio electronica (), 263 versus, verborum 2026, Ed. Giuseppe Praga [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [cipikoapaneg].
Gučetić, Ivan (1451-1502) [1493], Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta, versio electronica (), Verborum 743, Ed. Fialová, Andelă Hejnic, Josef [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gotiusipanegyris].
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Andreis, Matej (c. 1500) [1502], Epithalamium in nuptias Vladislai Pannoniarum ac Boemiae regis et Annae Candaliae reginae, versio electronica (), 451 versus, verborum 3143, Ed. Ladislaus Juhász [genre: poesis - epithalamium] [word count] [andreismepith].
Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1505], Epistulae, versio electronica. (), Verborum 166, Ed. Petrus Kasza [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepistulae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1507], Vita diui Hieronymi, versio electronica (), Verborum 10681, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvita].
Baničević, Jakov (1466-1532) [1513], Epistulae anni 1513, versio electronica. (), Verborum 5324, Ed. G. Amboise [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [banicjepist1513].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1515], Quattuor epigrammata in libris, versio electronica (), Verborum 600, 105 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen] [word count] [andreisfepigr].
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1530], Carmina, versio electronica (), 90 versus, verborum 500, Ed. Bratislav Lučin [genre: poesis - carmen] [word count] [vrancicacvd].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532], Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica (, Venecija; Beč; Beč; Beč; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir), Verborum 5603 (pro tem), Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepistnadasd].
Bolica, Ivan (c. 1520 – 1572) [1538], Descriptio Ascriviensis urbis, versio electronica (), 2842 verborum, 331 versus [genre: poesis - epica; poesis - descriptio] [word count] [bolicaidesc].
Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1540], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Buda), verborum 288, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15400301].
Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].
Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1563], Ad Paulum, versio electronica (, Ferrara), Verborum 3486, versus 526, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula; poesis - epigramma] [word count] [didacusppaul].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].
Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].
Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], Poetici lusus varii, versio electronica (), versus 5453, verborum 35062, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [word count] [djurdjevipoe].
Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1728], Magdalidos liber primus, versio electronica (), versus 426, verborum 2792, Ed. Matea Mrgan [genre: poesis - epica; poesis - versio; prosa - epistula] [word count] [djurdjevimagdalidos].
Bošković, Ruđer (1711-1787) [1734], Elegiae II et carmen, versio electronica (), 456 versus, verborum 3103, Ed. Tomislav Đurić [genre: poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [boskovicrel2carm].
Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1735], Epistolae ad amicum Matthiam Nicolaum Mesich (1735-1737), versio electronica (, San Vitale apud Bononiam; Bononia), Verborum 3852, Ed. Teodora Shek [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [krcelicbepist1735].
Crijević, Serafin Marija (1686-1759) [1740], Bibliotheca Ragusina, loci selecti, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 6633, Ed. Stjepan Krasić [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - lexicon; prosa oratio - prosopographia; prosa oratio - commentarius] [word count] [crijevicsbiblioth].
Stay, Benedikt (1714-1801) [1747], Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica (), 11229 versus, verborum 82047, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - didactica] [word count] [staybphilos].
Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.