Your search found 2551 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1201-1300:

fuit, quique omnes, praeter unum, Iohannem, supplicio sunt affecti. Eadem ratio et sequentium plurimorum doctorum fuit. 43 Mirabilis et potens verbi Dei per orbem propagatio, inprimis ea, quae per Apostolos facta est, confirmat nostram Religionem. Impossibile enim foret, teste ipsa ratione et omni rerum experientia, tam paucos et indoctos homines, tam brevi tempore, tot regiones, sola concione, absque ulla vi, absque ulla eloquentia, tot adversariis obsistentibus, ad fidem in Iesum convertere, absque divino auxilio, praesertim cum tam ridicula et absurda rationi humanae

tot regiones, sola concione, absque ulla vi, absque ulla eloquentia, tot adversariis obsistentibus, ad fidem in Iesum convertere, absque divino auxilio, praesertim cum tam ridicula et absurda rationi humanae dixerint. Sola certe miracula hoc non potuerunt. Itaque necesse est, astipulante etiam ratione, Deum illis adfuisse et dedisse successum. Unde concludimus etiam, Christum vere esse Deum, ut qui et promiserit se adfuturum illis, et sic futurum esse ante praedixerit, et postea potenter effectum dederit. Sic enim statuimus, non posse illa fortuito absque divina providentia, quae regit

et praesertim ex diabolica fraude originem habuerunt: quae ipsae tamen a tota Ecclesia damnatae, et verbo Dei valide confusae ac confutatae sunt. Optime vero perspicitur haec harmonia in eo, quod omnia praecepta ad hos duos fines tendunt, ad gloriam Dei, et hominum salutem: etiam humana ratione, si vera sanaque sit, quodammodo astipulante in plerisque articulis. 46 Summus est consensus veteris et novi Testamenti, unde non temere veritas totius Religionis colligitur: nam in aliis Religionibus omnibus contrarium apparet. Sicut enim novum veteri lumen affert, ita contra

fuit. 50 Sectatores nostrae Religionis, qui maxime et pii et synceri sunt, etiam ventura praedixerunt, ut nostra aetate Lutherus plurima vere praedixit. Oportet igitur a Deo omnia praesciente et agente regi. 51 Furor persequutorum huius Religionis, qui amota omni ratione, tanquam furibundi, absque iudiciis, contraque omnem humanitatem, crudelissimis suppliciis vexarunt Christianos, testatur illos a mala causa, hoc est, ab ipso satana regi et agitari. Non enim ille humanus furor est, ut manifeste ex immanissimis eorum factis cernitur. 52

qui Evangelium Christi Venetiis abnegavit, horrendus casus in celeberrima Patavii urbe a plurimis spectatus, et plurimorum ac fide dignorum linguis et scriptis celebratus, aeternum monumentum est omnipotentiae Christi et veritatis Evangelii. 53 Quaecunque in Scriptura sunt, quae cum ratione pugnare videntur, possunt per communia et etiam rationi nota principia demonstrari, contrariaeque obiectiones refutari, ut etiam rationi verisimilia videantur. Sunt autem haec principia. I Principium. De Dei essentia non est iudicandum ex humana

cum ratione pugnare videntur, possunt per communia et etiam rationi nota principia demonstrari, contrariaeque obiectiones refutari, ut etiam rationi verisimilia videantur. Sunt autem haec principia. I Principium. De Dei essentia non est iudicandum ex humana ratione, vel terrenae huius naturae ordine: quandoquidem ipse tum veluti figulus eius est, tum etiam eam in infinitum excellit in omnibus: sed statuendum, posse eius essentiae longe aliam esse rationem, quam

artifice homine ferre ausit: at de Deo vivente audent homines Epicurei. IIII Principium. Deum esse omnipotentem omnes fatentur. Itaque etiamsi quid in Scriptura traditur a Deo fieri praeter naturae ordinem, vel rationis nostrae opinionem, omnipotentiae eius ratione habita, pro vero etiam a gentilibus haberi solet et debet. Omnino enim statuendum est, Deo nihil impossibile esse quod velit. Quando quidem enim ipse author naturae et creator est, eamque pro suo arbitrio ita creavit: certum est, eum etiam suo arbitrio illam mutare posse: et in eius nutu ac

spirituale, longe videlicet a corporalibus et humanis rebus ac creaturis diversum, sana ratio sentit, ut et Cic. in prima Tusc. erudite ratiocinatur. Quod si igitur quaedam in nostris sacris Literis dicuntur de ea, quae a corporalibus his abhorreant, statuendum est tantum abesse, ut cum natura vel ratione pugnent, ut etiam omnino consentire rationi videantur: quae videt corporis et animae qualitates plurimas inter se contrarias esse, quod illud corruptibile, mortale, morbis obnoxium, terrenum, haec contra incorruptibilis, immortalis, divina est. Omnia igitur absurda rationi, quae

morbis obnoxium, terrenum, haec contra incorruptibilis, immortalis, divina est. Omnia igitur absurda rationi, quae in Scriptura sunt, possunt ad haec principia redigi, eisque defendi: quae cum nec ipsa ratio negare possit, falsa est atheorum calumnia, Scripturam penitus cum omni ratione pugnare. 54 Quibus addi potest etiam hoc principium, quod probat veram et rationi consentaneam esse doctrinam de extremo iudicio. Cum enim boni in hoc mundo affligantur, et contra bene habeant mali: quid prohibet quo minus malus esse mavelis, ut bene habeas: siquidem nulla alia

FINIS. ELENCHUS CAPITUM, QUAE EX ORDINE IN ALTERA PARTE CLAVIS SCRIPTURAE TRACTANTUR. De ratione cognoscendi Sacras Literas. Tractatus I. 1 Causae difficultatis Sacrarum literarum. ibidem. Remedia 4 Regulae cognoscendi Sacras literas ex ipsis desumptae 5 Praecepta de ratione legendi Sacras literas, nostro arbitrio collecta aut excogitata 13

EX ORDINE IN ALTERA PARTE CLAVIS SCRIPTURAE TRACTANTUR. De ratione cognoscendi Sacras Literas. Tractatus I. 1 Causae difficultatis Sacrarum literarum. ibidem. Remedia 4 Regulae cognoscendi Sacras literas ex ipsis desumptae 5 Praecepta de ratione legendi Sacras literas, nostro arbitrio collecta aut excogitata 13 De variis difficultatibus in verbo, phrasi, sententia, aut toto habitu orationis 16 De conciliatione pugnantium dictorum 23 De loquutionibus et vocibus, ad ingenium naturamque hominum et locorum

59 De epistolis Pauli 61 Quomodo ex iis Scripturarum locis, quos assequeris, multiplicem doctrinam atque fructum spiritualem decerpas 63 Quae, et quo ordine in tractatione Sacrarum literarum observanda sint 66 ¶ Sententiae ac Regulae Patrum, de ratione discendi Sacras literas. Tractatus II. 71 Basilii M. adhortatio ad studium sacri sermonis, et lectionem Sacrarum literarum. ibid. Patrum aliquot loca et sententiae hic mutuo se consequuntur 72. etc. De usu legis 83 Aliae

permitto, exponenda sunt 193 De speciebus similis 195 De metaphoris 196 Allegoria 200 De similitudinibus, ibid. Regulae, de integrarum sententiarum linguae sacrae ratione et natura 205 De varia perturbatione verborum, sententiarum ac rerum. ibid. De negatione et affirmatione 209 De interrogatione et responsione 211 De generalibus, indefinitis et particularibus sententiis 216 De hyperbole, miosi

typus 51. fides 357. iustificatio 353. semen quomodo servetur 24. 25. semen et circumcisionem cur tantopere iactarint Iudaei 344 Abrahamo cur data circumcisio 353. primarium foedus Israelitarum cum Deo datum. ibid. Abrahamus et Lotus qua ratione ex Aegypto ad Austrum sint profecti. 338 propter Abrahamum et patriarchas cur Deus multa facere dicatur 188 ante Abraham fuerint ne homines iusti, et Deo placentes 124 absurditas figurae 212. 213 Academia Hierosolymit. qualis

unde foederalia verba sit mutuatus 157. iustitiae sol 328. 329. maceriae interstitium quomodo sustulerit 334. offensus Iudaeorum idololatria, se prorsus ab illo populo separare conatur 358. perpetuus Ecclesiae sacerdos 441. princeps pacis 197. qua nota suos depingat 278. qua ratione verus panis dicatur 188. item vera vitis. ibid. qualibus sarcasmis a Iudaeis sit exagitatus 168. quatenus primogenitus omnis creaturae 169. quatenus primogenitus ex mortuis 170. quomodo concedat et neget, Iudaeos esse filios Abrahae 237. quomodo dicatur non

et lector quomodo differant 400. Ecclesiae sit bonus dialecticus 32. testimonia ibid. doctoris boni et prudentis officium 304. vis praecipua in quo sita 70 in Doctore Sacrarum literarum quae requirenda 264 doctores qua ratione gregi Domini attendere possint 401 doctorum varia divinitus Ecclesiae donatorum genera cur Paulus recenseat 398 doctrina Ethica et sacra in quo consentiant 9. 10. falsa cur Christus cum zizania comparet 340. falsa qualis 341. patrum ab eorum vita

templum 362. quae ńam modo sic, modo aliter expressum verbum Dei possit interpretari 417. sponsa Christi 418. sub quibus nominibus saepe notetur 29. veritatis columna 417 Ecclesiae doctor sit bonus dialecticus 32. testimonia. ibid. gubernatores qua ratione iram Dei sibi cumulent 401. historia quo compendio narretur 282 adversus Ecclesiae hostes testimoniis Scripturarum S. apertis utendum 106 ecclesiae pictura qualis in Esaia 322. potestas circa dispensationem sacramenti eucharistiae 430. status post

festinandi verbi constructio 160 ficuum bonarum et malarum corbes quid significent 274 fides altera poenitentiae pars 309. et renovatio, Dei dona 318. instrumentum quo peccator ad remissionem peccatorum pervenit 325. manus mendica 324. qua ratione efficiat bona opera 326. quatenus iustificet 318. quid 345. eius primariae partes duae. ibid. quid sophistis 342. quomodo nobis imputetur ad iustitiam 229. religionis ubi necessaria 132. sola iustificat 215. verbum et sacramentum quomodo dicantur salvare

ibid. imaginis Dei amissionem vehementissi me novum Testamentum urgere 342 imaginem incorruptam complecti intellectum, voluntatem et cor 372 impietas summa quae 72. 73 impii et securi typus 307 impium qua ratione Deus ad diem malam facere dicatur 380 impii quomodo ex patre diabolo sint 221. 222 imploratio opis divinae utiliss. 13 impossibilia cur Deus flagitet 322 imputatio vox unde veniat 330 incantationes papisticae

in 12. tribus divisa 334. regio saxosa 331 in Iudaea arbores quales 333 Iudaei a patribus quem rumorem haustum suo Thalmud inserverint 358. ab aliis gentibus separati 334. cur non in alia loca migrare sint soliti 336. genimina viperarum 197. qua ratione suam Theologiam studiosis iuvenibus proponant 399. quomodo olim contra Ieremiam ratiocinati sint 317. regni sui eversionem cui tribuerint 214. vinetorum studiosissimi 333. viperarum progenies. ibid. Iudaeorum a vera iustitia declinationis gradus

ibid. iudices synodi quales requirantur 409. 410 iudicii norma qualis in synodo esse debeat 409 iudicii significatio 137 iudicium non raro gratuitam liberationem significare 323 in Iudicio Dei qua ratione consistere possimus 326 iudiciorum et mysteriorum Dei profunditas non perquirenda 102 Iudithae ieiunium 312 Iulius Scaliger acutissimi iudicii scriptor 261 ius Caesareum cur sententiatim et concisim in quibusdam partibus

366 lectionum scholasticarum necessitas 401. 402. theologicarum in papatu neglectus 439 lector optimus 166 lectoris cura prima et summa quae 15. secundaria. ibid. leo pro Christo, et pro diabolo positus 95. qua ratione Christum significet 341. quid commune habeat cum Christo 196. quid item cum diabolo. ibid. leptologia 230 levare caput aut faciem 330 Levitarum distinctio 334. stirps unde. ibid. leviticos

infirma et egena 237 lex membrorum quid Paulo 376 lex moralis quatenus disciplinam flagitet 287 lex moralis quatenus hominis corruptionem damnet 284 lex moralis quatenus hominibus oculos perstringat 345 lex qua ratione cur condemnet 348 lex quomodo Evangelio cedat 7 lex quomodo iram operetur 215 lex quomodo non aboleverit promissiones 350. 351 lex quomodo operetur iram 319 lex quomodo paedagogus ad Christum 7

quomodo accipiendae in Sacris 220. simpliciter dictae quomodo sint intelligendae 236. 237 negativae sententiae quomodo negent 210. 211 Nero quid significet Suetonio 390 Nicolaus Hanapus, patriarcha Hierosolymitanus 104 Ninive qua ratione capi posse, Diodorus Siculus asserat 339 Ninivitae saccis se induunt 305 Ninivitarum ieiunium 307. vera conversio quomodo describatur 314 Niobes ieiunium 307 nomen Dei verum quod 104. pluralis numeri raro cum singulari

314. quatenus Deo gratissima sacrificia 238. quid proprie 317 etc. cur nonnunquam laudentur 314 opera personarum divinitatis ad extra, tribus personis communia 28 opera qua ratione in unoquoque loco urgeantur, cur videndum 315 opera remissionis effectus 323 opera spiritualia unde proficiscantur 317 opera varia cum Dei beneficiis connexa 317. 318 operum bonorum celebrationem synecdochice quid describat

delirium 304 Osiandri error 191. error de causis iustificationis 21 Osiandri impietas 364 Osiandri ingenium unde cognoscendum. ibidem Osiandri temeritas 363 Otfridi evangeliorum versio 1 ovis qua ratione pios significet 329. quas proprietates Christiani hominis depingat 341
P Παιδεία quid 64 παιδείας nomine quid indicetur 392

124 patres cur in copioso dicendi genere sint immorati 404. 405. plerique omnes linguarum cognitione destituti. ibid. quo fine scripserint 404. quomodo scripturam sint interpretati 404. 405. unde sua hauserint 404 patrum aliquot sententiae de ratione discendi literas sacras 72. 73. error 342. et sanctorum facta bona et mala cur scriptura narret 50. exempla imitanda 406 in Patrum historiis quae observanda 51 patrum

paulinae orationis virtus quae 272 paulinae epistolae quales 424 a Paulinarum epistolarum lectione quare quidam abhorreant 299 paulini sermonis natura cur observanda 289 etc. pauperes qua ratione dicantur suos benefactores in aeterna tabernacula accipere 319. spiritu 196. 197 peccatores quandiu simus 371. 372 peccatrix qua ratione sit iusta coram Deo 386 peccatum dominans 375. in genere quid in scriptura significet 381. in

abhorreant 299 paulini sermonis natura cur observanda 289 etc. pauperes qua ratione dicantur suos benefactores in aeterna tabernacula accipere 319. spiritu 196. 197 peccatores quandiu simus 371. 372 peccatrix qua ratione sit iusta coram Deo 386 peccatum dominans 375. in genere quid in scriptura significet 381. in scripturis quid 372. originale in homine quid 370. 371. 372. etc. quid Luthero 372. iniustitiae totius generis humani fons 291. unde profluxerit 348

337. in medio Rheni qualis 331 Petrus quantum encomium sacris literis praebeat 406 Petri Martyris in epistolam ad Romanos commentaria 299 Phalerei dictum 31 Pharaonis cor quomodo Deus induraverit 215 Pharisaeus qua ratione a Deo convictus 386 pharisaei impoenitentia 310 pharisaei quatenus sepulchrum dealbatum 198 pharisaeorum ieiunia 312 pharisaeorum poenitentia 305 φιλεῖν 191

positivi ratio apud Hebraeos 140 potentia dominans in homine 376 potentialis modus quomodo explicetur 193 postillae monachorum quales 439 ex Praecepto primo alia omnia dependere 316 praecepta de legendi ratione sacras literas 12. 13. 14. inde negativa qualia 209 ex Praeceptis in Papatu consilia facta 438 praedicare Evangelium omni creaturae 183. 184 praedicati in subiectum transpositio 206 praedicata debita accidenti, nonnunquam

hostis 373. fons omnium malorum 376. humana cur sit originale peccatum 374 Rationis a diabolo transformatio qualis 381. 382 Rationi absurda quae in Scriptura sunt, ad quae principia redigi possint 445 Rationem a fide mactari 373 Ratione nihil infensius Deo 380 Ratiocinatio 176 Rationalis particula non semper rationalis 216 Rationalium doctrina in hoc seculo quot modis peragatur 132 Rationales voculas aliquando vim concludentium obtinere 216

Sacramentorum mutilatio 430. numerus 429. partes quae 430 Sacramenta etiam non credentibus gratiam conferre, papistarum assertio 429 Sacrificia cur non expient peccata 352. cur vituperentur 306. Ethnicorum unde orta 443. Iudaeorum qua ratione Deus reiiciat 237 Sacrificiorum et expiationum monstratio 350. inefficacia unde colligenda ibid. Sacrificiis cur olim convivia coniuncta 308 sacrificia qualia Israelitis. Deus non mandaverit 162. 163 in

Saulis sacrificium damnatur 227 Schachar et Boker Hebraea nomina unde veniant 235 Schadai 356. cur Deus dicatur 390. nomen Abrahamo indicatum 357. nominis explicatio. ibid. Schaffer 185 Scaliger qua ratione Erasmum rideat 159 Scaligeri locus 240 scandalum quomodo in literis sacris diligenter cavendum 9 schema quid 172 schematis etymon. ibid. schematum divisio. ibid. Schin

Schin literam in medio nunquam esse accidentariam 361 schismata perniciosa unde in Ecclesia Dei exoriantur 393. 394 scholarum usus apud veteres 399 scholastica tractatio qualis 400 scholasticorum de salutis ratione error 350. de peccato sententia 396 scholasticum docendi genus quale 399 scientia et dubitatio sibi contraria 437 scientiam ethicam quid tollat 10 scientiae an prorsus inutiles aut noxiae ad cognitionem scripturarum 12.

afferre possit 399. 400 scriptores quomodo in unam brevem orationem aliquando multa infarciant 241. veteres parum sibi in multis doctrinae capitibus constare 395. 396 scriptorum asserentium aut negantium ordo naturalis 243 scriptum unumquodque qua ratione optime intelligatur 426. 427 scripti cuiusvis scopus attendendus 6. totius argumentum et summa discentibus proponenda 6 scripta eruditorum virorum cur cum quadam solicitudine legenda 395. impia, profana et impura cavenda 12 in Scriptis

Christianam in papatu in ceremoniis consistere 439 in Vita ista qui iuste et omnibus commodis digni dicantur 322 contra Vitia omnia in Scripturis S. remedia 104 pro Vivis mortui non consulendi 13 Ultra aut trans Iordanem qua ratione in Scriptura dicatur 338 Universalis apud Hebraeos quam late patêre interdum videatur 218. locutio in Scriptura quomodo crebro accipiatur 217 universales particulae quomodo interdum sint intelligendae 218 in Universalium et particularium

65  Afflatum meliore animum super aurea victor 65
66  Astra ferat, placidaeque incendat lucis amore.
67  Nam neque consilio, forti neque pectore quisquam,
68  Nec ratione animi, nec clara instructus ab arte
69  Regna adeat divina, Deus, Deus adsit, oportet.
70   Si quem iuvat iri per arces. 70
71  Iam senio gravis et voti reus arva

alumno
Auctoremque sui te comprobat illa nitoris.
Quae digna ipse tibi merito praeconia fundam
Acriter urgenti uestigia nota priorum?
15  Spectata probitate micas, grauitateque polles,
Consilioque uiges, recta ratione gubernas;
Omnia iustitiaeque nouo fulgore coruscas,
Nempe ferens aequam nullo non tempore lancem.
Quis manifesta neget? Quis non fateatur et ornet?
20  Tu, multa solidae pietatis luce refulgens,

quod reverendae dominationes vestrae meae debilitati non parcunt, minus intelligentes quod a medio anno non equitaverim et amplius, neque equitare possum, nedum ut me conferrem ad Iwanich. Ob id rogo velint hanc provinciam homini vegetiori viribusque fortiori commmendare; nam certe pro me nulla ratione fieri potest. Aquis autem illuc duci non possum. Aliud onus et libenter sufferam et laboribus meis, quantum potero, satisfaciam earundem voluntatibus. Quas et foelicissime valere cupio. Sciscii 4. Decembris 1591. Ex

Quum tristes tandem lacrymę et lamenta quierunt,
3.71  Asparagis, duro educantur membra cubili,
3.72  Per totum lacera et multis livoribus atra
3.73  Et pia funebri lavit ratione cadaver
3.74  Fonte manus pulcrisque ornavit vestibus illud.
3.75  75 Confestim Pariam Ioannes fertur in ędem.
3.76  Quem feretro impositum sacri venerantur

consiliis imposito, lacrymis discedentem prosequerentur. Magna equidem haec sunt tua facta, quibus de fide Catholica es meritus optime. Quid vero, si vel paria, vel etiam maiora in fidem sacrosanctam beneficia conferre queas in perpetuum, non voles? Absit a tua pietate tanta impietas. Ratione hominum genus ducitur magis quam re alia ulla. Cum enim omnes homines, rationales se esse credant, rationi adhaerent eamque sectantur et adamant. Et si veram falsa, aut apparente, discernere nesciant, etiam falsa trahuntur, et apparenti. Ratio autem, philosophia studiis, maxime, et acuitur,

quoniam Margiana, et Bactriana post diluvium a patre obtigerint, a secunda hac Magiam ortam esse, affirmatque inde a Zoroastre, Oromazi filio, idest a Iapeto Nochi filio charissimo ad Persas venisse. In qua re, multiplex patet Goropii error. Nam si Zoroaster nemo unquam sua sententia fuit, qua ratione Iapetum, Zoroastrum esse facit? Deinde apud Iosephum, Bactra non Iapeto conditori tribuitur, se Geteni, uni ex Arami filiis. Hic autem Semi filius fuit. Persae autem conditi sunt, non a Iapeto, aut quopiam e suis, sed ab Elimo, Semi filio alio; sicuti a fratre eius Arphaxedo Chaldaei. Inter

tradunt. E quibus, et Abramus prodierit, et Iacob nepos eius, ut sapientia imbueretur ad eas est profectus. Non est autem dubium Semum a Nocho patre institutum fuisse. Quem omnes ab Adamo doctrinas per manus traditas calluisse, a multis est memoriae commendatum. Quod verum cum sit, et non sit a ratione alienum eis contemporaneum Azonacem, in eorum scholis institutum iisdem de Deo sermonibus Zoroastren imbuisse. Inde forte, non immerito Proclus Chaldaicam theologiam, theodolon non semel appellavit, et Chaldaeos illos a Diis edoctos fuisse asseruit. Scripta autem

nomine ridet, ridendus ipse maxime et execrandus. Alia magiae pars est cognitio coelestium motuum atque virium exacta. Per quam, et influctus coelorum in haec inferiora percipiuntur et ad humanae usum vitae, in seminationibus, plantationibus et in universum in omni agricolendi ratione fructus capiuntur. Quod in Cassio Uticense maxime apparet. Recta itaque ratione, non solum Zoroaster, sed etiam Abramus itidem Chaldaeus Astronomiae habiti sunt periti. Quem Abramum, Philo Iudeus probat, per Astronomiae scientiam in veri Dei notitiam pervenisse, eique ob id

cognitio coelestium motuum atque virium exacta. Per quam, et influctus coelorum in haec inferiora percipiuntur et ad humanae usum vitae, in seminationibus, plantationibus et in universum in omni agricolendi ratione fructus capiuntur. Quod in Cassio Uticense maxime apparet. Recta itaque ratione, non solum Zoroaster, sed etiam Abramus itidem Chaldaeus Astronomiae habiti sunt periti. Quem Abramum, Philo Iudeus probat, per Astronomiae scientiam in veri Dei notitiam pervenisse, eique ob id sacrificia instituisse. Tertiam magiae partem Plinius fuisse recenset

1.8.43.2  Talis in austero Mitio fratre fuit.
1.8.44.1  Fortuna inconstans, et laetis invida rebus.
1.8.44.2  Nec ratione movet, nec sapienter agit.
1.8.45.1  Quae mihi nec dono, grandi neque veniit aere,
1.8.45.2  Ecce tamen studiis fida lucerna

funere vili
1.10.3.2   Fortis Iber, nec vult crebra pericla pati. Temperantia.
1.10.4.1  Quae ratione animi surgentes temperat iras,
1.10.4.2   Illa mihi ante alias virgo colenda venit.

copiis, regni munimentis, non nisi ultimum sequebatur excidii periculum: At ex tantis periculorum fluctibus, multum adiuuante Colapi, plurimum Dei immortalis super suos fideles uigilantis, et pro illi pugnantis benignitate, qui cum omnibus belli casibus intersit, tum praecipue eis, quibus nihil ratione potuit administrari, erepti sumus. Nam dum nostri obsidionem illam ociosi ac oscitantes inspectarent et neque quicquam obsessis auxilii, praeter uerba speciosa (quae etiam mox hostes excitato in castris fremitu, ita ut neque audiri nedum intelligi possent, intercipiebant)

rerum nouarum molem conamur imponere, nos quoque experiri nostras vires, exercere industriam, remque sapientiae publicam amplificare possimus. Quo in genere magnorum ego virorum studium potius, quam gloriam aemulatus super unum ex Archimedeis fundamentis, de ratione, qua varia corporum genera inter se grauitate et magnitudine comparantur, fabricatus nonnulla sum: quae nunc omnium oculis expositurus, ut eam sustineam, personam, quam semper recusaui, patrocinium huiusmodi quaerendum mihi existimaui, quod et imbecillitatem meam

Romae VII. Kal. Maij. MDCIII. BENEVOLO LECTORI. Diversa. corporum genera duplici ratione comparari inter se a Mathematicis possunt mole ac pondere. Pondere comparatio fit, cum inter corpora diuersi generis mole aequalia, quaeritur, quae sit ratio ponderis: quanto videlicet, unum altero grauius, aut

C, D, in partes aequales ipsi F, erit ut corporis A, pars una, ad corpus E, ita pars una grauitatis C, ad grauitatem F, aequale videlicet ad aequale, et aeque multiplicatis antecedentibus erit ut A, ad E, ita C, ad F, sunt enim antecedentium, hoc est, illarum partium aeque multiplicia A, C, eadem ratione, ut B, ad E, ita erit D, ad F, et conuertendo ut E, ad B, ita F, ad D. quoniam igitur ut A, ad E, ita est C, ad F, et ut E, ad B, ita F, ad D, * erit ex aequali ut A, ad B, ita C, ad D. corpora igitur commensurabilia eiusdem generis eandem in grauitate rationem habent, quam in magnitudine,

A, 2200. Neque necesse est, ut illud corpus solidum magni ponderis reipsa proponatur, sufficit enim ut eius grauitas notificetur numero tantum. Si autem propositum fuerit inuenire quanta erit grauitas argenti viui magnitudine aequalis proposito corpori solido A; ratione qua supra, non inuenietur ipsa grauitas, quoniam nullum corpus demissum in argentum viuum fertur deorsum, nisi aurum, aurum vero in ipso argento viuo perrumpitur, sed qua ratione inuenienda sit ipsa argenti viui grauitas, dicemus ad finem exempli propositionis decimae quartae.

autem propositum fuerit inuenire quanta erit grauitas argenti viui magnitudine aequalis proposito corpori solido A; ratione qua supra, non inuenietur ipsa grauitas, quoniam nullum corpus demissum in argentum viuum fertur deorsum, nisi aurum, aurum vero in ipso argento viuo perrumpitur, sed qua ratione inuenienda sit ipsa argenti viui grauitas, dicemus ad finem exempli propositionis decimae quartae. Quomodo ponderanda sint corpora solida in aqua. Corpus quod ponderandum proponitur seta equina ex altera librae lance appendatur, in altera lance ponantur

fuerit inuenire quanta erit grauitas cerae, aut ligni, aut cuiuscunque solidi leuioris quam aqua, nihil diuersi in opere accidet, nisi quod ratio inueniendi grauitatem aquae magnitudinem habentis aequalem corpori solido leuiori, quam aqua, differt in aliquo a ratione, qua inuenitur grauitas aquae magnitudinem habentis aequalem solido corpori grauiori, quam aqua, sed utramque rationem exemplo antecedentis Problematis illustrauimus, in eo enim satis explicatum est de utraque. Sed ne exemplorum inopia laborare videamur, sit inuenienda

ut diximus, aliquo corpore solido D, eiusdem generis cum sphaera A, et inuenta grauitate liquidi E, ut supra, fiat ut grauitas H, ad grauitatem G, ita cubus ex C, ad alium cubum, cuius latus sit F, dico ipsum latus F, aequale esse diametro sphaerae B. Quoniam enim eadem ratione qua supra demonstrabitur, ut grauitas H, ad grauitatem G, ita esse magnitudinem sphaerae A, ad sphaerae B, magnitudinem, sed magnitudo sphaerae A, ad magnitudinem sphaerae B,* triplicatam rationem habet eius, quam C, diameter sphaerae A, ad diametrum sphaerae B, similiter et cubus ex C, ad

sphaerae ex aqua grauitatem habentis aequalem propositae sphaerae A, quare eius latus cubicum, quod est 22 57/100. proximum vero indicabit ipsam diametrum. Similiter si propositum corpus plumbeum A, fuerit cubicum, vel alicuius alterius formae regularis, eadem ratione inueniemus latus cubi ex aqua grauitatem habentis aequalem proposito cubo A, nam si cubi A, datum sit latus 10, erit numerus 11500, cubus ex aqua aequalis grauitate proposito cubo A, quare latus cubicum numeri 11500, quod est 22 17/100. proximum vero indicabit

aequalem proposito cubo A, nam si cubi A, datum sit latus 10, erit numerus 11500, cubus ex aqua aequalis grauitate proposito cubo A, quare latus cubicum numeri 11500, quod est 22 17/100. proximum vero indicabit quaesitum latus cubi ex aqua. Neque dissimili ratione inuenietur magnitudo olei, aut argenti viui, aut cuiuscumque generis liquidi grauitatem habetis proposito corpori solido aequalem, sed quomodo inuenienda sit grauitas argenti viui magnitudinem habentis aequalem corpori solido, docebimus post exemplum propositionis decimae quartae.

F, et oporteat inuenire quanta erit diameter solidae sphaerae A, ita faciendum erit. Accepto ut supra corpore solido D, et liquidi E, inuenta grauitate, ut dictum est, fiat ut grauitas G, ad prauitatem H, ita cubus ex F, ad alium cubum, cuius latus sit C, Quoniam igitur eadem ratione qua supra ostendetur, ut grauitas G, ad grauitatem H, ita esse magnitudinem sphaerae B, ad sphaerae A, magnitudinem, sed magnitudo sphaerae B, ad magnitudinem sphaerae A, *triplicatam rationem habet eius, quam F, diameter sphaerae B, ad diametrum sphaerae A, similiter, et cubus ex F, ad

diametris sphaerae ex plumbo, grauitatem aequalem habentis proposite ex aqua sphaerae B, quare eius latus cubicum, quod est 4 41/10031 fere, indicabit ipsam diametrum. Similiter si propositum corpus aqueum B, fuerit cubicum, vel alicuius alterius formae regularis, eadem ratione utemur ad inueniendum latus cubi ex plumbo, grauitatem habentis aequalem proposito ex aqua tubo B, nam si ex aqua cubi B, datum sit latus 10, erit numerus 86 22/231 cubus ex plumbo aequalis grauitate proposito ex aqua cubo B, quare latus cubicum numeri 86

aqua cubi B, datum sit latus 10, erit numerus 86 22/231 cubus ex plumbo aequalis grauitate proposito ex aqua cubo B, quare latus cubicum numeri 86 22/231 quod est 4 41/10031 fere, indicabit quaesitum latus cubi ex plumbo. Neque dissimili ratione inuenienda erit magnitudo auri, argenti, cerae, aut cuiuscunque solidi, grauitatem habentis proposito corpori liquido aequalem. PROBLEMA V. PROPOS. XII. Propositis duobus solidis corporibus magnitudine

quanta etiam inueniebatur et supra. Quod si propositum sit cereum corpus aliquod, aut cuiuscunque generis solidi, siue leuioris quam aqua, siue grauioris, et oporteat inuenire grauitatem alicuius solidi alterius generis, magnitudine aequalis proposito corpori solido. Eadem ratione qua supra inuenietur quaesita solidi grauitas, sed hoc solum animaduertendum est, quod non eadem ratione inuenitur grauitas aquae, magnitudinem habentis aequalem proposito cuiuscunque generis solido, alia enim tenenda est ratio ad inueniendam grauitatem praedictae aquae, quando propositum

generis solidi, siue leuioris quam aqua, siue grauioris, et oporteat inuenire grauitatem alicuius solidi alterius generis, magnitudine aequalis proposito corpori solido. Eadem ratione qua supra inuenietur quaesita solidi grauitas, sed hoc solum animaduertendum est, quod non eadem ratione inuenitur grauitas aquae, magnitudinem habentis aequalem proposito cuiuscunque generis solido, alia enim tenenda est ratio ad inueniendam grauitatem praedictae aquae, quando propositum solidum sit grauius quam aqua, alia vero quando leuius, sed siue sit leuius, siue grauius, de inuentione

et oporteat inuenire, quanta erit diameter sphaerae B, ita faciendum erit. Accepto corpore solido D, et inuenta solidi corporis E, grauitate, ut supra dictum est, fiat ut grauitas H, ad grauitatem G, ita cubus ex C, ad alium cubum, cuius latus sit F. Quoniam igitur eadem ratione, qua supra, demonstrabitur, ut grauitas H, ad grauitatem G, ita esse magnitudinem sphaerae A, ad sphaerae B, magnitudinem, sed magnitudo sphaerae A, ad sphaerae B, magnitudinem * triplicatam rationem habet eius, quam C, diameter sphaerae A, ad diametrum sphaerae B. Similiter et

diametri sphaerae ex stanno, grauitatem habentis aequalem propositae ex plumbo sphaerae A, quare eius latus cubicum, quod est 11 52/100, vero proximum, indicabit ipsam diametrum. Similiter si propositum corpus plumbeum A, fuerit cubicum, vel alicuius alterius formae regularis, eadem ratione inuenietur latus cubi ex stanno, grauitatem habentis aequalem proposito plumbeo cubo A, si enim ipsius cubi plumbei A, datum sit latus 10, erit numerus 1554 2/1731 cubus ex stanno aequalis grauitate proposito plumbeo Cubo A, quare latus cubitum numeri 1554 2/1731 quod

ipsius cubi plumbei A, datum sit latus 10, erit numerus 1554 2/1731 cubus ex stanno aequalis grauitate proposito plumbeo Cubo A, quare latus cubitum numeri 1554 2/1731 quod est 11 52/10031 proximum vero; indicabit quae situm latus. Neque dissimili ratione inuenienda erit magnitudo auri, argenti, caerae, aut cuiuscumque solidi, grauitatem habentis proposito corpori solido aequalem. PROBLEMA VII. PROPOS. XIV. Propositis duobus liquidis corporibus

cerea tunica, ut supra, et inuentis grauitatibus 7, et 95, aquae nimirum, et argenti viui, magnitudine aequalium praedicto aureo corpori, fiat ut 7, ad 95, ita 430, ad 5700 grauitas igitur argenti viui, magnitudine aequalis proposito corpori aqueo A, erit 5700. Qua ratione inuenienda sit grauitas argenti viui, magnitudinem habentis proposito cuicunque corpori solido aequalem. Sit propositum aliquod corpus solidum, utpote plumbeum A, cuius grauitas 161, et oporteat inuenire quanta erit grauitas argenti viui magnitudine aequalis proposito plumbo

quanta erit diameter sphaerae B, ita faciendum erit. ACCEPTO aliquo cor pore solido C, et inuentis grauitatibus D, E, liquidorum H, I, ut supra, fiat ut grauitas E, ad grauitatem D, ita cubus ex G, ad alium cubum, cuius latus sit F. Quoniam igitur eadem ratione, qua supra ostendetur, ut grauitas E, ad grauitatem D, ita esse magnitudinem sphaerae A, ad sphaerae B, magnitudinem, sed magnitudo sphaerae A, ad sphaerae B, magnitudinem; * triplicatam rationem habet eius, quam G, diameter sphaerae A, ad diametrum sphaerae B, similiter et

sphaerae ex argento viuo, grauitatem habentis aequalem propositae ex aqua sphaerae A: quare latus cubicum numeri 73 11/19, quod est 4 19/100 proxime indicabit ipsam diametrum. Similiter si propositum corpus aqueum A, fuerit cubicum, aut alicuius alterius formae regularis, eadem ratione, qua supra inuenitur latus cubi ex argento viuo, grauitate aequalis proposito ex aqua cubo A, nam si ipsius cabi A, datum sit latus 10, erit numerus 73 11/19, cubus ex argento viuo aequalis grauitate proposito ex aqua cubo A; quare latus cubicum numeri 73 11/19,

si ipsius cabi A, datum sit latus 10, erit numerus 73 11/19, cubus ex argento viuo aequalis grauitate proposito ex aqua cubo A; quare latus cubicum numeri 73 11/19, quod est 4 19/100 proxime indicabit quaesitum latus cubi, ex argento viuo. Neque dissimili ratione inuenietur magnitudo reliquorum omnium liquidorum, grauitate proposito corpori cuiuscumque generis liquidi, aequalium, quare dicta sufficiant. Dvm adhuc Opusculum sub praelo esset, dubitandi ansam, ex eo vir doctissimus, cui percurrendum illud tradideram, arripuit, quod ex

superficie FG, quam ea quae est sub superficie GH; quare expellet partem minus pressam, (aequaliter enim et continuatae iacent inter sese) et non manebit aqua, quod est absurdum, ponebatur enim manens. non igitur corpus A, leuius est in aqua corpore B. eadem ratione ostendetur neque corpus B, leuius esse in aqua corpore A, quare constat propositum. ALITER. Sint duo eiusdem generis, et grauitatis corpora A, B, grauiora quam aqua, et sint dissimilia. ostendendum est ipsa corpora

ferentur, quia corpus B, grauius quam aqua fertur deorsum tanta vi, quanta a corpore L, sursum retrahitur. Rursus accipiatur alterum corpus solidum M, eiusdem generis cum corpore L, ipsique simile, et aequale, et corpore A, appenso ipsi M, et demissis ambobus in aquam, eadem ratione qua supra ostendetur, corpora A, M, simul, esse aeque grauia atque aqua, et corpus A, tanta vi deorsum ferri, quanta retrahitur sursum a corpore M, sed corpora M, L, aequalem vim habent retrahendi sursum, cum sint eiusdem generis, et aequalia, et similia, ergo aequali vi retrahentur corpora

linea unius pedis, seu 12, unciarum, sub titulo grauitatis sphaerae stanneae, datur quaesita sphaerae grauitas lib. 304, ad unguem. Atque ita reliquarum sphaerarum in tabula nominatarum, ex data diametrorum magnitudine, grauitates inuenies. Qua ratione hanc Tabulam composuimus. Primum inueniendam curauimus grauitatem alicuius sphaerae, datem habentis diametrum, et ad hoc faciendum, oportebat aliquam sphaeram efficere, sed quoniam ad illam efficiendam, exactam humana diligentia non sufficit, fieri curauimus

inuenientur grauitates. Inuenta grauitate sphaerae, diametrum habentis 1/4, unciae, multiplicetur ipsa grauitas, per 8, hoc est per cubum ex 2, numerus pro ductus dabit grauitatem sphaerae, diametrum habentis 2/4, unciae, hoc est 1/2, sphaerae {*} enim inter se in triplicata sunt ratione suarum dimetrorum. deinde si multiplicetur eadem grauitas per 27, hoc est per cubum ex 3, numerus productus dabit grauitatem sphaerae, habentis diametrum 3/4, unciae, et si multiplicetur per 64, hoc est per cubum ex 4, numerus productus dabit grauitatem sphaerae, cuius

quadruplum erit cubus centupli diametri sphaerae stanneae, grauitatem habentis quadruplam primae, et sic deinceps. itaque si ex eius multiplicibus, neglectis fractis, eruantur radices, tanquam ex accuratis numeris cubis, ipsae indicabunt diametrorum magnitudines in ratione centupla. Sed ut etiam euitetur labor multiplicandi praedictum numerum 5684210 10/19, hac ratione inuenientur eius multiplicia. Praedicto numero 5684210 10/19, addatur eius duplum, id est,11368421 1/19, summa 17052631 11/19, dabit eius triplum, si vero ei addatur

et sic deinceps. itaque si ex eius multiplicibus, neglectis fractis, eruantur radices, tanquam ex accuratis numeris cubis, ipsae indicabunt diametrorum magnitudines in ratione centupla. Sed ut etiam euitetur labor multiplicandi praedictum numerum 5684210 10/19, hac ratione inuenientur eius multiplicia. Praedicto numero 5684210 10/19, addatur eius duplum, id est,11368421 1/19, summa 17052631 11/19, dabit eius triplum, si vero ei addatur eius triplum, id est, 17052631 11/19, summa 22736842 2/19, dabit eius quadruplum, et si eius quadruplum ei

1/19, summa 17052631 11/19, dabit eius triplum, si vero ei addatur eius triplum, id est, 17052631 11/19, summa 22736842 2/19, dabit eius quadruplum, et si eius quadruplum ei addatur, summa dabit eius quintuplum, et sic sola additione inuenientur eius quotcunque multiplicia. Eadem ratione inuenientur diametri sphaerarum ex quacunque alia materia, si enim quaeratur de magnitudine diametri verbi gratia sphaerae ferreae, grauitatem habentis 1, lib. fiat ut grana 1314 22/37, id est ut grauitas sphaerae ferreae, cuius diameter est unius unciae, ad grauitatem unius

diameter igitur sphaerae ferreae, grauitatem habentis 1, lib. et sic reliquarum sphaerarum in infinitum inuenientur diametri. multiplicia autem numeri 5257894 14/19, sola additione inuenientur, ut dictum est supra de inuentione multiplicium numeri 5684210 10/19. Atque hac ratione praedictam tabulam composuimus.

17: huius. Qvomodo Archimedes argenti mixtionem deprehendit in auro. Hiero (referente Vitruvio lib. 9. Cap. 3.) Siracusis auctus regia

redemptori. is ad tempus opus manufactum subtiliter, regi approbauit, et ad sacoma pondus coronae visus est praestitisse. Postea quam indicium est factum, dempto auro, tantundem argenti in id coronarium opus admixtum esse: indignatus Hiero se contemptum, neque inueniens, qua ratione id furtum deprehenderet, rogauit Archimedem, uti in se sumeret de eo cogitationem. tunc is cum haberet eius rei curam, casu venit in balneum, ibique cum in solium descenderet, animaduertit quantum corporis sui in eo insideret, tantum aquae extra solium effluere.

factum fuerat refudit, sextario mensus, ut eodem modo, quo prius fuerat, ad labra aequaretur. ita ex eo inuenit, quantum ad certum pondus argenti certa aquae mensura responderet. Cum id expertus esset tum auream massam similiter pleno vase demisit, et ea exempta, eadem ratione mensura addita, inuenit ex aqua non tantum defluxisse, sed tantum minus, quantum minus magno corpore eodem pondere auri massa esset quam argenti. Postea vero repleto vase, in eadem aqua ipsa corona demissa, inuenit plus aqua defluxisse in coronam, quam

requiritur, fiue sit corpus illud paruum, siue magnum nihil interest, et praeterea facillima est operatio, nec adinueniendae sunt auri, et argenti massae aeque graues, ac corona, sed quaelibet particulae, grauitate quacunque, etiam differentes inter se, sufficiunt. De ratione autem, qua Archimedes, cognitis grauitatibus trium corporum ex aqua, magnitudine aequalium, coronae scilicet unum, alterum massae aureae, tertium argenteae, potuerit furtum aurificis in regia corona deprehendere, atque argentum quod erat in ea permixtum ab auro discernere, plurimi

methodo, atque difficili usi sunt, et quod maximam confusionem, et obscuritatem parit, nullum operationis tradunt praeceptum firmum, ac stabile. ego autem unica tantum proportionis ratiocinatione, seu regula trium (ut vulgo dicitur) breuiter, et expedite idem consequor, eamque geometrica ratione demonstro. Problema igitur ad hoc faciendum ita concipio et absoluo. PROBLEMA IX. PROPOS. XVIII. Portionem metalli, alteri metallo mistam, ponderis ratiocinatione discernere.

G, ad H, minus FV, ita G, ad F, sed ut EK, ad E, ita est G, ad F, ut est demonstratum, ergo ut H, minus G, ad H, minus FV, ita erit EK, ad E, quare permutando, erit ut H, minus G, ad EK, ita H, minus FV, ad E, quod erat secundo loco demonstrandum. Svperest igitur ut dicamus, qua ratione ex grauitate auri cognosci possit eius qualitas; id quod ex ijs, quae dicta sunt facile colligitur; si videlicet nota fiat cuiusuis massae auri grauitas, quam habet tum in aere, tum in aqua. Sed ante omnia, duo nobis sunt praemittenda, et explicanda. nimirum quid sit aurum

24. caratti, quidue pauciorum, hoc est penes quid attendatur diuersa auri qualitas. Deinde quomodo aurum alligent Aurifices, vel alij ad quos alligandi officium spectat. His enim cognitis, non erit difficile, id quod proponitur, certa aliqua ratione, assequi. Aurum igitur 24. partium appellatur aurum purum, pauciorum vero dicitur non purum, sed aliquo alio metallo, vel pluribus affectum. et quia haec affectio multiplex est, ideo etiam auri qualitas, qua ex varia mixtione nascitur, varia sit est necesse:

est necesse: quamuis una tantum sit qualitas auri puri. Qualitas enim auri in quouis corpore proposito, exprimitur partibus auri puri, qua sunt in ipso corpore, non in magnitudine, sed in grauitate sumptis, qualibus totum corpus constat 24: vel quod idem est, auri qualitas exprimitur in ratione quam habent illae partes in grauitate ad totum corpus: quod exemplo clarius explicabitur in hunc modum. Sit aliquod corpus aureum, exempli gratia 24. unciarum, quod expurgatum et ad aurum purum reductum, amiserit ex pristina grauitate nempe ex 24, uncys, quatuor uncias, ita

minorem; et similiter partem argenti minorem parte aris; propterea quod aurum omnia reliqua metalla superet grauitate quemadmodum et argentum ipsum as, ut constat experienties atque hinc constat quam apte ac conuenienter Aurifices utantur vocabulo partium. hac enim ratione eodem numero exprimunt unam quamque qualitatem auri cuiuslibet massae propositae. Sed nunc ad secundum veniamus et modum alligationis. quem idem obseruant breuiter adnotemus. Inter varias autem et multiplices auri compositiones quibus cum alijs

ac in praecedenti exemplo factitatum est. hoc est primo fiat ut 19, ad 1, ita 5301, ad 279, hic enim numerus erit grauitas aquae magnitudinem habentis aequalem auro puro, cuius grauitas est 5301. Deinde fiat ut 279, ad 29, ita rursum grauitas 5301, ad aliam, hac enim ratione producetur numerus 551, debitus grauitati aquae, magnitudine aqualis corpori misto ex argento et aere grauitatem habenti eandem cum eadem massa proposita. Atque hae tres grauitates aquae scribantur eo ordine quo supra; inuentisque differentijs inter primam et

is liquido intelliget hic nihil aliud accessisse, nisi quod loco argenti, assumptum sit corpus ex argento et aere mistum, eo quod haec duo metalla tantum in alligationibus auri soleant adhiberi, ut diximus. Quod si constaret plura alia assumpta esse, etiam in quauis alia ratione, facile erit cuiuis ad similitudinem huius, formare alium modum, sed nos, ne longiores simus, ad usum sequentis tabulae nos conferamus, qua illis consultum volumus qui minus in praeceptis Arithmeticis sunt exercitati, vel illis, qui alias ob causas tabulis uti malunt, quam

ex argento et aere, ut unico intuitu appareat quot partes auri puri, et quot partes misti ex argento et aere contineantur in singulis qualitatibus. Porro in area tabulae sub titulo grauitatis auri in aqua posita est grauitas auri cuiuslibet qualitatis quam obtinet in aqua, quae qua ratione inueniatur, dicetur inferius vbi agetur de compositione eiusdem tabulae. Vsus eius sunt duo, quorum alterum titulus indicat, nimirum ut tabulae beneficio reperiatur ex grauitate auri quam habet in aere et aqua, eius qualitas. Alter vero est ut cognoscatur grauitas in

est calculus, fractiones granorum omittantur quando minus valent quam 1/2, et quando valent plus, eorum loco, addatur unum granum reliquis granis, et si quando accidat hinc procreari grana 24. tunc etiam grana omittantur addita prius unitate ad scrupula in tabula inuenta. hac enim ratione calculus erit expeditior et error qui hinc oborietur erit insensibilis. Compositio eiusdem tabulae. Si ea quae hactenus sunt dicta recte intelligantur liquido apparebit compositionem tabulae in

alia de iure, de lege, de moribus, de consuetudine, de iustitia, de fisco, et de pauperibus, quorum magna in iudiciis ratio habenda est, omnia qua potui dicendi brevitate et facilitate sum complexus; ea consilii mei ratione, a Canonico, et Iure Caesareo quaedam mutuatus, quod cum ex illo utroque iuris nostri municipalis originem habeamus, magnam illa huic lucem, quin etiam in iis rebus, quae in hoc iure nostro desiderantur, supplementum

sed et admirandum reddiderunt Hungariae: quae sive libros tuos legat, sive te concionantem, consulentem, aut consultantem audiat, attonitis in te, tuaque doctrina, atque summorum experimentorum facillima lucidissimaque ratione, explicatrice eloquentia, cogitationibus defigitur, et sicut longi temporis inopiam, quo tibi similem non habuit, tui iam copia compensatam gaudet, ita te ad ultimam usque posteritatem, in libris tuis, factorumque

nec datur eidem ulterior processus. Ideo dicta a perimendo, quod omnia Iuridica remedia, per eam perimuntur, et mortificantur. Et huius generis sunt omnes causae, super comissionibus fundatae. Sic et Peremptoria Citatio, ratione temerariae bonorum occupatorum detentionis, vel productionis Iurium, quibus bona ipsa, sive per notam infidelitatis, sive per defectum seminis, sive alio quocunque; titulo, ad se praetenderent pertinere, absque

mandatorum, et non observatio eorum: art. 78. anni 1563. Personalis admonitio: 2. tit. 20. Causae Dotum, et Rerum Paraphernalium, 4. Vlad. art. 16. Et art. 2. anni 1555. Causae ratione bonorum ex Regia donatione, causae in facto honoris, recuperatio bonorum statutorum, occupationes factae sub diaeta, vel tunc alia quaecunque illata damna: art. 30. anni 1567. Causae evictionum, novi

honoris, recuperatio bonorum statutorum, occupationes factae sub diaeta, vel tunc alia quaecunque illata damna: art. 30. anni 1567. Causae evictionum, novi iudicii, simulati concambii in fraudem fratrum, causae ratione bonorum, in quibus statutio praecessit, sed propter loci distantiam, contradictio non fuit facta: art. 46. anni 1563. Et alia his similia. Seriales sunt, quarum numerus non potest comprehendi, sed per

illius, quoad scilicet praecepta mystica, quae sunt Sacramentalia, vel Caeremonialia: et non Moralia: Marantha, par. 3. de orig. Iudicii, num. 47. ut patet Actorum 5. et Gal. 4. 5. Et quia Nova haec Lex, super ratione naturali, sicuti et Leges Civiles ab Ethnicis, ante natum Christum 300. annis, ut idem Marantha ibidem, num. 28. conditae, fundata est: ideo magis his, tanquam propius naturae convenientibus, quam

consuetae et saepius iteratae. Vel, mos est longa consuetudo, a moribus tantum tracta. Et vice versa. Consuetudo est ius quoddam moribus institutum, quod pro lege suscipitur, cum deficit lex. Nec differt, an scripto, an ratione consistat, quando et legem ratio commendat. Ubi nota primo, ex praemissa consuetudinis definitione, ipsam tunc militare debere, quando nos lex deficit. Ideoque bene VVerböczi, part. 2. tit. 6.

in lib. Offic. de Iure naturali silentium egit: licet in 2. de Inventione, idem statuerit, quatenus scilicet in homines tantummodo cadit. Ius Gentium dicitur, quod ratione publici boni, ad communem usum introductum est: ut rerum separationes, dominiorum divisiones, sedium occupationes, domorum aedificationes, munitiones, bella, captivitates, servitutes, mancipia, postliminia, foedera,

Plinius, et alii naturales historici consulantur. QUAESTIO DUODECIMA. / Ad quod praemissorum trium Iurium, Ius nostrum spectare videtur? Quanquam ratione occupationis, dum scilicet primi Hungari, sive aborigines eorum, in primisque Atila, ab anno Christi 401. regnans

II., Matthias I. et II. nec non VVladislaus, Ferdinandus, Maximilianus, et Rudolphus, suis quisque temporibus, et subditorum moribus accommodavit; quae praecipue ad praedictum postremum Ius Civile referendae esse videntur: tum ratione originis, quia ex eo magna ex parte ortum habent, 2. tit. 6. Tum ratione Constitutionis. Quia quemadmodum illud per Imperatoriam Maiestatem

Bibliographia locorum inventorum

Pir, Didak (1517 – 1599) [1583], De divo Blasio Rhacusanae reipublicae patrono carmen, versio electronica (, Dubrovnik), 326 versus, verborum 2571, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [didacuspblasio].

Mužić, Frano [1586], Carmina VI e codice Variorum Dalmaticorum, versio electronica (), 113 versus, verborum 764, Ed. Teo Radić [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma] [word count] [muzicfvd].

Auctores varii (1590) [1590], Epistolae Siscienses, versio electronica (), Verborum 11.224 (pro tem), Ed. Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvsisakepist].

Mladinić, Sebastijan (c. 1561 - c. 1621) [1590], Vita beati Ioannis episcopi Traguriensis, versio electronica (), Verborum 4659, versus 746, Ed. Mladen Ivanišević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - ode; prosa - epistula - praefatio] [word count] [mladinicsvita].

Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].

Stepanić Selnički, Nikola; Stjepan Medak (1553-1602; c. 1596.) [1596], Historia obsidionis Petriniae et cladis Szerdarianae, versio electronica (), Verborum 3031, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [stepnobsid].

Getaldić, Marin (1566-1626) [1603], Promotus Archimedes seu De variis corporum generibus gravitate et magnitudine comparatis, versio electronica (), Verborum 19625, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus] [word count] [getaldimpromo].

Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report