Your search found 2551 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1901-2000:

antevertendam plebis ruinam clementiam Principis implorare coactus sit, quo pontem hunc sub cameralem administrationem recipere dignetur, id quod superiori anno a gratia Principis re ipsa etiam obtinuit. Posset quidem istud fundi publici onus ea fortasse ratione praeverti, si nobilitas generoso boni publici stimulo excitata ab immunitate sua quoad hos adminus pontes sponte recederet. Verum donec id impetretur, ne profusi jam tot sumtus incassum recidant, vix aliud medium superest, quam ut, si proprietarius talis pontis

loco frequentioris commeatus obvenit. Eandem improportionem majus etiam aut minus lignorum et materialium locale pretium inducit. Interest itaque ut onus telonii certae potius proventus quantitati quam fortuito localis situationis casui commensuretur. Fiet hac ratione ut et quotta oneris determinata evadat, sicque omnes ea de re quaestiones inter comitatus et teloniata dominia praescindantur, et justa inter ipsos teloniorum possessores proportio inducatur: ad eruendum justum proventuum diametrum deberent quidem teloniati

justum proventuum diametrum deberent quidem teloniati sexennales rationes exhibere; verum cum in casu investigationis teloniorum eos lex ad productionem plane privilegii obstringat, exhibitionem rationum eo minus difficultare possunt. Eruta hac ratione justa proventuum quantitate, defalcataque in lucrum proprietarii una tertia, pronum deinde erit e locali materialium et operarum pretio determinare, an? et si ita, quantum viae spatium titulo accessus et recessus proprietario exscindi

sed eas a Pettoviensi erga moderatam provisionem commodius obtinere possit. In Fluminensi autem via in nulla adhuc intermedia civitate, imo ne in ipso quidem Carlostadio, mercatores ejusmodi exstent. Primum in via Tergestina ea solum ratione effectum est, quod certae permutandarum vecturarum stationes defixae, in his vero coetus vectorum ita regulatus sit, ut et mercator sumtus transportus in antecessum calculare, et factor ejus, ut primum merces adveniunt, advocato tantum coetus

haec ad formandos potius eos, qui officia in re navali jam obibant, quam ad formandos pro instituto hoc alumnos deserviverit. Interest itaque ut non sola nautices, sed omnes una subsidiariae ejus cathedrae in Littorali Hungarico stabiliantur. Quod qua ratione effici possit? ad objectum Deputationis litterariae refertur. Forte tamen et hoc objectum in mixto cum Deputatione hac consessu pertractari deberet. § 114. Omnia ad

remittatur, erit hoc novus ad excitandam nationalem navigationem stimulus. Instituto huic id universim objici potest, quod cum in ejusdem speciei merce an illa domestica navi advecta? vel eadem efferenda sit? discerni non possit, facilis hac ratione praevaricationibus via aperiretur. Exoticae enim merces, dum portum liberum subeunt, seu domestica, seu extera navi advehantur, tricesimali manipulationi non subsunt; et saepe idem mercator ejusdem speciei merces et e domestica et ab extranea navi sibi

lege canonisata fuerit, nec nunc ut solo laborum hydraulicorum titulo canonisetur intersit. Possunt enim dirigentes per legalium circulorum numerum constitui, et si forte progressu temporis unus singulo circulo dirigens non sufficiat, poterit eorum numerus semper a ratione circulorum augeri. Caeterum hydraulicum institutum non potest ita organisari, ut comitatenses a dirigentibus geometris, hi vero a Departamento Hydraulico dependeant. – Si enim id constituetur, posset ipsum iterum hoc Departamentum

relegabatur. Ut tamen et res ipsa magis enucleetur, et Consilium de ipsorum etiam adjunctorum capacitate existimare possit, interest, ut illud semper per adjunctum aliquem elaboretur, per directorem vero tantum revideatur. Verum quidem est, quod hac ratione generalia plana, licet plerumque momentosiora, unicam tantum subibunt revisionem. Verum hic jam nullus secundae revisionis modus superest, nisi forte exposcente rei gravitate ipsius directoris opinio cum extero summae hac in arte

etiam, imo quandoque necessarium opus per quemcunque, saepe inquietum tantum privatum, sisti possent. Quod in revisione ejusmodi alia, quam quae in primam plani concertationem influxerunt, individua adhiberi debeant, res ipsa ostendit. Id autem proposita ratione opportune praestari posse censetur. Caeterum debet Consilium post primam statim revisionem effectuationem operis ordinare, quia raro indubie eveniet, ut quis secundam velut magis adhuc sumtuosam revisonem postulet.

pro toto Regno communicationis canales praebituri sint, an non hos per Fertöiensia, Balatoniensia, Temessiensia, Tibiscana, aliaque vasta stagna ideo praeprimis efformare intersit, ut hac ratione eodem labore et communicatio aperiatur, et ingentes, quae modo vix alicui usui sunt, plagae in fructifera terrena convertantur? si ita, ubi? et qualiter? canales hi fodi debeant? Si vero omnibus his praestitis adhuc notabilem aliquam Regni plagam

vero omnibus his praestitis adhuc notabilem aliquam Regni plagam beneficio communicationis cum aliquo navigabili fluvio destitui eveniat, an? ubi? et qualiter ejusmodi communicationis canalem per siccum effodere expediat? Denique cum hac etiam ratione aliqua emporialia loca extra canales ejusmodi casura sint, determinari debet ad quas navigationis stationes ex emporialibus ejusmodi locis vias commerciales instaurare intersit? Si omnia haec ordinate elaborentur, tum primum generale et systematicum

per quod proprietario, per cujus fundum illud procedit, realis aliqua utilitas procuratur, sumtus ab hoc requirantur, et si ille eos recusaverit, opus, si secus utile aut necessarium est, sumtibus publicis perficiatur quidem, usumfructum tamen meliorandi hac ratione terreni publicum tamdiu retineat, donec factas in opus tale expensas sibi compensaverit. Motiva. Casus hic evenire potest si collateralis aliquis navigationis canalis per loca

Motiva. Casus hic evenire potest si collateralis aliquis navigationis canalis per loca paludinosa efformetur, aut secus etiam vastioris stagni alicujus exsiccatio publicis operis suscipiatur. Evenit enim plerumque ut per procuratum hac ratione aquae effluxum inutiles antea paludes in pinguia foeneta convertantur. Tali in casu justum certe non est ut aliquot tantum privati, quorum tenuta labori tali fortuito adjacent, e sumtibus et laboratoribus totius publici fructum ferant. Possunt itaque necessarii

laboratoribus totius publici fructum ferant. Possunt itaque necessarii in tale opus sumtus ab iis jure requiri. Ut tamen libera de rebus suis disponendi facultas salva maneat, ad eos, si nolint, praestandos cogi non possunt. Opus tamen tale ex ipsa justitiae naturalis ratione, invito etiam proprietario, sumtibus publicis ita perfici potest ut publicum factas in illud expensas ex usufructu meliorandi hac ratione terreni sibi compenset. Nisi enim opus hac ratione perfectum fuisset, proprietarius per totum, quo publicum

facultas salva maneat, ad eos, si nolint, praestandos cogi non possunt. Opus tamen tale ex ipsa justitiae naturalis ratione, invito etiam proprietario, sumtibus publicis ita perfici potest ut publicum factas in illud expensas ex usufructu meliorandi hac ratione terreni sibi compenset. Nisi enim opus hac ratione perfectum fuisset, proprietarius per totum, quo publicum fundi talis fructum capiet, tempus alioquin nullam ex illo coepisset utilitatem, evoluto vel hoc tempore reale illi beneficium accedet, quia fundum

cogi non possunt. Opus tamen tale ex ipsa justitiae naturalis ratione, invito etiam proprietario, sumtibus publicis ita perfici potest ut publicum factas in illud expensas ex usufructu meliorandi hac ratione terreni sibi compenset. Nisi enim opus hac ratione perfectum fuisset, proprietarius per totum, quo publicum fundi talis fructum capiet, tempus alioquin nullam ex illo coepisset utilitatem, evoluto vel hoc tempore reale illi beneficium accedet, quia fundum fructiferum absque ullis suis impensis, etsi tardius

stabilire non potest. Nec obstat quod tales etiam emtores quandocunque ad casum fallimenti delabantur; id enim non e defectu utilitatis emti quaestus, sed vel ex inscitia rei mercantilis, vel e negligentia, rerumque suarum incuria, vel e nimis lauta vivendi ratione, vel denique e fortuito aliquo infortunio promanare solet: id autem suapte consequitur quod abolito jus quaestus vendendi abusu jus hoc in casu cridae creditoribus pro fundo assignari non possit. Caeterum quam intricatas

artefacta sua seu in loco fabricae, seu in nundinis, seu etiam domatim non tantum all ingrosso, sed etiam alla minuta distrahere possunt. Extraneis tamen fabricantibus fabricata sua in nundinis quidem nonnisi all ingrosso, domatim vero nulla ratione distrahere liceat; quoad fabricantes autem Germanicarum Provinciarum reciprocum observetur. Motiva. Hujus rei intuitu inter quaestores et fabricantes differentiae saepius occurrunt. Ac theoretica quidem

all ingrosso facere, et fabricas erigere, pro tam nobili vitae instituto declaratur, ut hoc nec nobilitaris, nec magnatum status honori, quidquam possit derogare. Motiva. Superatis praevia ratione tam extrinsecis, quam et intrinsecis commercii impedimentis, superest ut legislatio ea etiam, quae in potestate habet, commercii adminicula stabiliat. Haec ad concedendos Statui Mercantili favores, et ad

impetrare possint. Motiva. Quaestores commercium exportationis exercentes, eandem quam fabricantes Regno praestant utilitatem; justum proinde est ut paribus etiam favoribus perfruantur. Hac ratione justa etiam quoad mercatores proportio pariter stabilitur; prouti enim majus vel minus fuerit ejus commercium exportationis, ita ab eadem proportione favorum horum fructum capiet. Interest tamen ut iis, qui majores fabricas erigunt, aut

alia ratio est; cum enim haec vix utiliter suscipi possit, nisi vel all ingroso, vel adminus cum majori mercium quantitate per nundinas exerceatur, aut numerus mercatorum ejusmodi non facile increscet, aut si id eveniat, vis illa pecuniae, quam aucta hac ratione domesticarum mercium exportatio Regno invehet, per ipsam sui circulationem facile compensabit illam contributionis partem, quae per favores hos decedet. Nunc omnis officinarius, qui exteras merces saepe cum nationalis

depensionis linea exaequaret, illud in pagis, ac praesertim dispersis locis vix practicabile videtur. Quis enim in his locis protocollum emacillatorum animalium duceret? In pagis id quodammodo per tesseras; in locis tamen, quae ne contractos quidem pagos habent, nulla ratione id suppleri posset. Jam vero consumtio carnium in pagis et dispersis ejusmodi locis, si non superat, aequat certe illam, quae in civitatibus et oppidis intercedit, adeoque institutum hoc jam dimidia sui parte mancum foret. In civitatibus ipsis et oppidis, quorum

summae si elocentur, tractu temporis notabilia capitalia producent, quemadmodum id quoad Seminaria et Xenodochia quibusdam in locis reipsa factum fuisse videmus. Quoad aperturam et publicationem testamentorum agnoscit Deputatio quod ne hac quidem ratione legatis piis et pro publico factis satis provideatur, cum haeres aut executor, si notabilia pro uno aut alio hoc titulo legata in testamento contineri videat, illud, si coram testibus factum non est, impune supprimere possit. Verum malo huic remedium proponere

societas prohibetur, et utprimum vel id evenerit, quod aliquis domesticus quaestor cum Turcico subdito quaestus societatem habeat, omnes hujus merces, quae sub objectum societatis cadunt, eadem qua supra ratione confiscentur. Imo si quod dominium quaestum ejusmodi fovere et protegere compertum fuerit, illud actore fisco comitatensi in 200 aureis pariter ad Cassam Commercialem applicandis coram Vice-Comite convincatur. § 3. Articulis puri Luxus, uti

conferre voluerit. Ut autem quo plures ad conferendam quo majorem summam excitentur, statuendum suadet, ut e hac cassa tantum iis, aut eorum haeredibus, qui pecunias cassae huic illaturi sunt, in casu necessitatis capitalia erga 4 pro 100 mutuari possint. Futurum hac ratione dicit, ut parte ex una capitalistae, non habentes amplius, quo pecunias elocent, eas cassae huic inferre obligentur; parte vero ex alia, ut particulares hae cassae publicis etiam totius Regni necessitatibus succurrere possint. Fusius deinde deducit emolumenta

158. Alter in vicem gratuiti oblati titulum perpetui mutui ita proponit, ut primum periculum fiat in specifico aliquo, v. gr. in erigendo Pestino usque Szolnokinum communicationis inter Tibiscum et Danubium canali; quodsi enim id successerit, eadem ratione successive omnes hydraulicos labores perfici posse arbitratur. Modalitatem autem in eo concentrat: 1. Calculentur necessarii ad opus hoc sumtus, quos ille idealiter in sex millionibus assumit. — 2. Summa haec dividatur inter dominos terrestres

successive omnes hydraulicos labores perfici posse arbitratur. Modalitatem autem in eo concentrat: 1. Calculentur necessarii ad opus hoc sumtus, quos ille idealiter in sex millionibus assumit. — 2. Summa haec dividatur inter dominos terrestres vel a ratione possessorii sui, vel a proportione contributionis, quam rustici sui dependunt. — 3. Obvenientem sibi quottam quisque statim in parata deponere teneatur, e converso eadem occasione correspondens summae, quam depositurus est, actiarum numerus instar

dependunt. — 3. Obvenientem sibi quottam quisque statim in parata deponere teneatur, e converso eadem occasione correspondens summae, quam depositurus est, actiarum numerus instar obligatoriae eidem consignetur. – 4. Cum conflata praevia ratione necessaria summa perficiatur canalis, sub directione celebris alicujus Hydraulae, et utprimum perfectus fuerit, devehendis per illum mercibus unus, aut medius crucifer pro singulo milliari a singulo centenario imponatur. – 5. E proventu hoc sumtus directionis et

a singulo centenario imponatur. – 5. E proventu hoc sumtus directionis et reparationis canalis quotannis praevie detrahantur; quod resultaverit, in forma interusurii, a proportione illatae in cassam hanc summae, inter actionarios dividatur. Hac ratione actionarii pro illis annis, quibus labor duraturus est, nullum quidem interusurium capient; utprimum tamen canalis terminatus et telonium stabilitum fuerit, habebunt perpetuum a ratione frequentioris vel rarioris navigationis interusurium, quod in

hanc summae, inter actionarios dividatur. Hac ratione actionarii pro illis annis, quibus labor duraturus est, nullum quidem interusurium capient; utprimum tamen canalis terminatus et telonium stabilitum fuerit, habebunt perpetuum a ratione frequentioris vel rarioris navigationis interusurium, quod in casu perducendi ad florem commercii adeo increscere potest, ut jacturam primorum etiam annorum compenset; in pessimo autem casu actionarii nonnisi aliquam interusurii partem amittent, quod exiguum

oblatum. Praemittit ille tres esse conflandi fundi commercialis modos: – 1. Si nobiles aliquam proventuum suorum urbarialium partem, v.gr. florenum domalem, in hunc finem cedant. Et hunc praeter alia argumenta ex eo etiam rejicit, quia hac ratione ad praedia, decimas, aliosque extraseriales ejusmodi proventus, qui multum important, nullum onus obveniret. – 2. Si classes privilegiatae ad aliquam pro fundo hoc quotannis praestandam summam se obligent. Et hunc quoque modum rejicit,

si solemnibus vocabulis, usitatoque loquendi more indicarentur? Nam si aliquam a Philosophia accersitam, sive ex ipsa Geometria sententiam proponere mihi velis, quae quidem usitatis verbis horridius dici solet, ut si solida similia in ratione triplicata laterum homologorum esse dicas, num idem minus intelligam, si liberalius hisce tuis versibus exponatur?
Nec tibi praeteream, similes quaecumque figurae
Si crescunt, vel si

gestas, bellique varios casus epico versu illustrare illos, ac distinguere videmus: cum autem instituere nos, ac docere velint, venustum quidem servant, at candidum, et moderatum loquendi genus; atque in hac eadem tenuiori instituendi ratione cum in faciliore argumento versantur, nonne alium sibi proponunt, quem sequantur, modum, alium, cum in obscuriore? neque enim quo pacto de rebus rusticis, ac de agrorum cultu dicunt, eodem etiam difficiliores Philosophiae partes

ad vers. 250. Nos a singularum rerum ideis universales efformare; illas vero acquiri vel per sensus, vel per reflexionem ad vers. 318. Tum agit de conjunctione mentis cum corpore, de libertate hominis, de sufficienti Leibnitii ratione, quam refellit. A vers. 379 nos animae, praeter paucas proprietates, innumerabiles alias, naturamque ipsam, cui innitantur, nescire affirmat, item et corporis; sensus enim, quibus corporum

et molis oritur densitatis idea. A vers. 952. nos vero motus corporis per massam multiplicatam in spatium, seu in velocitatem, et tempus, vel demum, posito eodem, vel aequali tempore, in solam velocitatem ad vers. 972. Qua ratione, et quibus regulis proprietates corporum, et naturae leges, sint inquirendae, quidque ab aliis Philosophis veccatum sit in causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non possunt, ab

sit in causis rerum investigandis: quia a nobis primae rerum causae cognosci non possunt, ab effectibus et phaenomenis naturae ejus leges esse inquirendas: tum quonam pacto ex phaenomenis illae cognoscantur, et qua ratione inductio adhibenda, quantoque haec hujusmodi rebus usui sit: praecipue tamen tres in naturae investigatione regulas prae oculis habendas: primam esse; eas qualitates corporum universales esse, quas omnibus convenire

tempore percurrunt, est dimidium spatii, quod conficerent cum velocitate constanti in fine descensus acquisita. A vers. 879, spatia labendo aequalibus temporibus percursa crescunt, ut numeri impares, unde deducit, ea esse in ratione duplicata temporum, vel velocitatum, quibus percurruntur ad v. 981. Si corpus sursum projiciatur, ejus motus continuo retardari debet, et spatia percursa usque ad finem sunt item,ut quadrata temporum, vel celeritatum.

diversis terrae locis; earum directionem non esse ubique parallelam ait; ubi terrae figuram ad globi formam accedere demonstrat, et cur difficile invenire, an gravitas inaequalis constet in diversis terrae locis. Qua id ratione per pendulorum vibrationes observatum sit, quaeque porro difficultates objectae, et quomodo sublatae ad versum 1962. Inaequalitatem gravitatis Hugenius et Newtonus non ex observationibus, sed ex theoria ipsa

LIBRI QUARTI. De caelestium corporum gravitate acturus Caeli prae Terra magnitudinem considerat, Naturaeque in eo majestatem admiratur; omnesque, qui ratione utuntur, tanquam Mundi Cives, leges ejusdem ait tantummodo observare debere, mutare vero non posse. Tum ad Newtoni laudes delabitur, in iisque ad vers. 100. insistit. Ordinem, quem sibi proponit servandum, exemplo

Ordinem, quem sibi proponit servandum, exemplo astronomicarum dimensionum explicat, atque a vers. 134. Lunam aggreditur attingens ejus motus, ac vestigans distantiam, unde gravitatem ejusdem in terram deducit, eamque esse in ratione reciproca duplicata distantiarum probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde progreditur distantiarum legem in caeteris quoque Planetis stabiliendam; quod ut praestet, Caeli descriptionem praemittit, fixas

praecessio in hoc apparatu non desunt. Quorum omnium causas redditurus a vers. 687 ex tertia Kepleri lege deducit Planetas omnes primarios in Solem, omnesque secundarios in suos primarios illa gravitatis vi tendere, quae in ratione sit reciproca duplicata distantiarum, ea videlicet ipsa, quae inventa est in gravitate Lunae cum gravitate nostrorum corporum comparata. Qua in ratione explicanda, et confirmanda ad vers. 822 immoratur. Ex quibus infert

omnesque secundarios in suos primarios illa gravitatis vi tendere, quae in ratione sit reciproca duplicata distantiarum, ea videlicet ipsa, quae inventa est in gravitate Lunae cum gravitate nostrorum corporum comparata. Qua in ratione explicanda, et confirmanda ad vers. 822 immoratur. Ex quibus infert gravitatem nostrorum corporum in Terram ejusdem esse, ac eam generis, quae primarios Planetas in Solem, secundarios in primarios trahit; propterea

ratioque eas deviationes investigandi indicatur ad vers. 1768. Superioribus hoc elegantissimum Newtoni inventum additur, descendendo in sphaera, vel in sphaeroide elliptica a superficie ad centrum gravitatem decrescere in ratione directa simplici distantiarum; hinc determinatur et ratio, qua gravitas decrescit aequatorem pergentibus a polo, quae res cum Telluris figura connexa est, multoque expeditius invenitur, quam datis Ellipsoidis axibus

Tunc quaedam a Newtono inventa theoremata innuit ad hoc argumentum spectantia, quem tamen non demonstrasse ait figuram sphaeroidis Ellipticae indui debere a fluido homogeneo circa proprium axem gyrante, cujus particulae se in ratione reciproca duplicata trahunt, idque primum a Mac. Laurino ostensum accuratissime, ut absoluta jam videri possit investigatio Telluris figurae ex aequilibrio, nisi obstet aliquid ipsius partium inaequalis textus, et fors

celeritatemque propagationis ejus investigat. Tum a vers. 1602 ab atmosphaera terrestri tanquam gradu facto Caelum conscendit ipsa ducente gravitate, agitque de massis et densitatibus quorundam Planetarum, gravitatisque ratione in singularum superficiebus. Transit deinde ad commune gravitatis Planetarum omnium, Cometarumque centrum, unde infert nullum totius Solaris Systematis corpus unquam quiescere posse, neque revera in Ellipsi circa Solem

variis exemplis probat usque ad vers. 69. Laudato Newtono, qui luminis et colorum naturam primus detexit, expositaque partitione totius operis a vers. 93. lumen recta propagari via affirmat, probatque cum observationibus, tum ratione; unde consequitur propagata lucis densitatem progrediendo minui eo nimirum modo, quo crescunt quadrata distantiarum: Ad vers. 173. Consequitur item ab illapsis per exiguum foramen radiis in opposito clausi cubiculi

attingere. Tum a v. 1033. paucis legibus indigere naturam probat ad ea omnia peragenda, quae tantam varietatem praeseferunt, easque posse ad vim nempe gravitatis, fermentationis, et cohaesionis reduci, sed hae postremae, qua ratione vigeant, nequaquam satis deprehensum, praesertim, in quo consistat partium cohaesio, cum dubitari jure possit, quod vulgo de illa existimatur, a praejudicatis opinionibus proficisci. Innuit hic, quantum hae, ab infantia

13  Conamur rerum, et toto discurrimus Orbe?
14  Quidve magis sacro Vatum sermone feratur
15   Per gentes hominum varias, memoresque per annos,
16  Ingens quam quod opus dia ratione peractum est?
17  O qui stelliferi flammas succendis Olympi,
18  Qui mare substratum caelo diffundis, et auras
19  Mobilitas,

121  Perlustrare datum est, et ab omni parte tueri?
122  An penitus, mentis quae sit natura, videmus?
123  Inde potestates etiam, viresque quot extent,
124  Quaque suos solers ratione feratur ad actus,
125   Qua moveat corpus, quo foedere juncta ligetur?
126  Non res ulla quidem praesentior, et tamen ulla
127  Nota minus non est: oculo licet omnia late

videtur;
141  Namque ea si res est, quae cogitat, usque necesse est
142  Naturam servare suam; proin cogitat omni
143  Tempore, quo perstat revera in rebus: at istud
144   Quis ratione queat nobis ostendere certa?
145  Cum lassata virûm sopor altus membra resolvit,
146  Atque papavereo conspersit lumina rore,
147  Dulcia non etiam captare oblivia mentem,

199   Talia uti subito noscant, docuere parentes.
200  Verùm, quandoquidem nos claro in lumine quaedam
201  Aspicimus, subitoque eadem percepta probamus,
202  Cur erit, ut nulla fieri id ratione reamur
203  Posse, nisi illa eadem nobiscum nata feramus,
204   Atque inscripta animo sint, atque insculpta potenti
205  Naturae artificis digito, velut aerea constet,

217  Atque hominum in nostro sunt, et cum luce tenebrae,
218   Montesque, vallesque, et dulcia, duraque rerum,
219  Insinuant, quae per se nostros omnia sensus.
220  Caetera sit itidem simili ratione putandum
221  Sciri, atque a nobis pernosci posse sine ullis
222  Rerum notitiis, quae praecessisse ferantur,
223   Et latuisse diu: ratio satis una profecto
224  Si

230  Fulgurat illud enim, et perfundit lumine claro
231  Quaedam, cum primum nostrae sunt obvia menti,
232  Ut rata sint subito, et prorsus constante probentur
233   Judicio, ut nequeant ulla ratione refelli.
234  Praeterea ingenitum si quid siet, illud, oportet,
235  Clarius aspiciant pecora inter inertia vitam
236  Silvestres homines herbis et glande trahentes,

244  Principia, illa diu pariter, noctuque revolvit,
245  Percensetque videns, longùmque moratur in illis.
246  Talia qui fieri vere putat, ille profecto
247  Desipit, atque omni procul a ratione recedit.
248   Haud equidem ante animis genera ipsa, et nomina
249  Pluribus aptari quae possint rebus, habemus, (quaedam,
250  Quàm singillatim multas res, unde necesse est,

268   Atque alia e genere hoc, quorum sunt nomina mille,
269  Non tamen ut possint pene infinita notari
270  Vocibus, et verbis totidem discrimina quaeque.
271  Propterea, simili queis nos ratione ciemur,
272  Sunt eadem fortita vocabula; cogimus illa
273   Nam quasdam in species, et sub communia signa.
274  Haud secus ac sumptis miles Romanus in armis,

288   Protinus errorum seges unde uberrima manat.
289  Ac mens dum rerum formas a sensibus ortas
290  Intra se recipit, variaque a parte revolvit
291  Contemplans, et se varia ratione figurans,
292  Ipsa sibi occurrit saepe, in se versaque motus
293   Percipit ipsa suos; atque hac ab origine mille
294  Exsurgunt etiam species et nomina mille,

intus.
303   Tertia nulla via est, qua possint insinuari
304  In nostros animos, nec ab ulla parte meare.
305  At quae sic duplici fiunt ope, semper eadem
306  Non perstant ratione, suis nec finibus haerent.
307  Mens formarum opifex nectit, disjungit, et auget,
308   Extendit, minuit, transformat, et undique versat
309  Omnimodis certo, certo sine fine, sine ordine certo,

374  Mens animi; ratio neque sufficit ulla profecto,
375  Qualem nos intus sentimus, libera ne sit,
376  Arbitrioque suo se, quo libet, undique flectat.
377  Quod superest, quoniam, qua mens ratione receptet,
378   Notitias, quid et intus agat, quae corpus, et inter,
379  Ipsam foedera sint, quid de se conscia noscat,
380  Diximus; idcirco num te cognoscere mentem,

384  Naturam interius, quaenam sit, quidve sit illud,
385  Quod facit in nobis, quod nostros sustinet actus,
386  Eductisque ex se veluti substernitur orsis?
387  Quod tibi si clara possit ratione patere,
388   Cur omnes etiam vires, cur munera cuncta,
389  Ignores, quaecumque illo de fonte capaci
390  Effluxisse queant, penitus sunt innumerali
391  Quae numero? Cur

448   Aut aliis longe, quam nosmet, sensibus, ipsis
449  Pluribus aut multo, diversoque ordine nexis:
450  atque hi non rerum, quae nos, simulacra receptant
451  Corporearum animo, sed nulla fors ratione
452  Conveniant nostris quae prorsus, at undique distent,
453   Debeat ut, diversa, eadem natura videri,.
454  Adde, quod hi, queis non pollemus sensibus, aucti
455  Si

531  Motibus omnigenis etiam esse, atque apta figuris:
532  Inquires porro quae tutemet omnia mecum.
533   Adde his praeterea gravia esse, et inertia cuncta
534  Corpora: quod nuper certa ratione repertum est,
535  Et quod perspicuum tibi post faciemus, ubi ante
536  Constiterit, quae vis hoc nomine subsit utroque.
537  Nec jam ultra prodire datum est: quis prendere possit

604  Structaque Thessalico veluti stant omnia cantu.
605  Jam praeter, supera quae corporis enumeravi
606  Conjuncta (huic siquidem junguntur semper, et haerent)
607  Munera, sunt itidem, simili ratione vocare
608   Quae conjuncta queas, natura ut Temporis, atque
609  Est Spatii; quoniam corpus constare profecto
610  Non queat ullius spatii, vel temporis expers.

613   Atque ea quisque sibi quamquam manifesta reatur
614  Esse; at si verbis aliis rem pendere tentet,
615  Haeret in ambiguo, et fraudum videt omnia plena;
616  Temporis, et spatii donec ratione resolvat
617  Notitiam gemina, et distinguat nomina rerum:
618   Censeri siquidem natura haec utraque partim
619  a nobis poterit, velut in se est, veraque, rebus

631  Quodcumque est, spatium: pariter quoque, corpus ut omne,
632  Extensum est, usquam at nullo se limite finit,
633   Immensumque plagas sese protendit in omnes.
634  Per se igitur spatium quadam ratione videri
635  Esse queat nobis, nam vel sine corpore constat.
636  Tempus item per se quadam ratione videri
637  Cur non esse queat? non velox, atque remissum est,
638   Sed

633   Immensumque plagas sese protendit in omnes.
634  Per se igitur spatium quadam ratione videri
635  Esse queat nobis, nam vel sine corpore constat.
636  Tempus item per se quadam ratione videri
637  Cur non esse queat? non velox, atque remissum est,
638   Sed sibi par semper, semper pede labitur aequo.
639  Propterea nullis unquam est variabile rebus.

immobile quod sit.
814  Fallitur idcirco, si solo talia sensu
815  Aestimat, et motus ab eo mens colligit omnes.
816   Propterea valeas certa contendere contra
817  Num ratione, ea revera, quae corpora confers
818  Corporibus, visisve locis, immotaque cernis,
819  Esse immota, et prorsus ab omni parte quieta?
820  Quandoquidem immoti spatii quoque tum loca possunt

moveri.
834  At veri qui sunt motus, existere primùm
835  Unde queant, porro mutarier unde, nisi ipsas
836   Per vires, quae tum praesentes corpora turbant,
837  Deque sui ratione status decedere cogunt?
838  Ergo qui motus nullis sunt viribus orti,
839  Apparent tantùm, nec re, sed nomine constant.
840  Scilicet impressae vires in corpora multa

843  Stet licet, ut nautis montesque, urbesque recedunt,
844  Aut tardove, citove magis transire meatu.
845  Non igitur veros referendo noscere motus,
846   Nam non apparent, qua sunt ratione, valemus.
847  Pluribus exemplis manifestum reddere possim
848  Hoc tibi, quae constant quoque non incognita vulgo;
849  Certius at reliquis unum tamen accipe, quodque

circuitu sed porro continuato
862  Paulatim incipient in gyrum vertier undae;
863  Donec conversis cum labri deproperare
864  Parjetibus possint haerentes semper ibidem.
865  Tum ratione sitùs aeris latera omnia eâdem
866   Respectant circum, motu omni proinde videri
867  Expertes possint, ea si referantur ad aera:
868  Et tamen e medio fugientes undique lymphae

880  At diversa sitùs ratio extat corpora semper
881   Ad varia, et varii proin uno in corpore motus
882  apparent, tamen effoeti et sine viribus ullis.
883  Quare quae varia possunt ratione referri,
884  Non ipsae, quarum praemonstrant nomina, res sunt,
885  At quaedam, sensu quae percipiuntur, earum
886   Mensurae rerum, verae, errantesve, sed víum
887  Ob

fictis
1025   Addebant nova, cum pugnantia prima viderent
1026  Rebus, quae caeli sunt, terraeque per oras,
1027  Nequidquam, quoniam veris conficta valebant
1028  Aptari nulla ratione, ut cuncta necesse
1029  Tum fuerit cadere, et subverti victa ruinâ,
1030   Tantaque dissolvi facili molimina casu.
1031  Non fortuna potest, ut dites, sic sapientes

1118  Restitue adjungens, qua deficit, excidensque,
1119  Qua nimia est, et multa notans exempla reforma.
1120   Scilicet exemplis a pluribus undique lectis
1121  Mens similes facili ratione inducitur ad res:
1122  At quia per flexus sic pergimus, atque coacti
1123  Conjicere interdum sumus, haec tutissima non est
1124  Ad verum via semper, et omni a fraude remota.

1148  Vel cum sideribus per magnum consita caelum)
1149  Credere nil obstat semper debere, neque ullas
1150   Errorum fraudes, si credimus, inde timendum.
1151  Praeterea res cum recta ratione geratur
1152  Publica Naturae, multis non ipsa redundat
1153  Legibus; at paucis, quibus ipsam et oporteat uti,
1154  Utitur, has uno servans per cuncta tenore:
1155  

1186  Contemptor Superûm, justique eversor, et aequi.
1187  Diversae diversa queunt nam crimina leges
1188  Supplicio ulcisci, nocuamque extinguere vitam.
1189  Sic in natura simili ratione videmus
1190   Quae peragi, valeant non causa existere ab una;
1191  Idem possit enim varia vi motus oriri
1192  Corporis, aut parti nimirum corpus ab una
1193  Quae

1193  Quae trahat, opposita vel idem quae parte repellat.
1194  Ergo licet multis sat causa sit unica rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara
1196  Propterea ratione alias non possumus omnes,
1197  Per quas multa geri quoque eorum posse tuemur,
1198  Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199  Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum

rebus
1195   Saepe, tamen quoniam nos inde excludere clara
1196  Propterea ratione alias non possumus omnes,
1197  Per quas multa geri quoque eorum posse tuemur,
1198  Non clara ratione illa unica certa videtur.
1199  Non ita nam quidquam naturae in rebus apertum
1200   Constat, ut in claro contra se lumine pandunt
1201  Mensurae, et numeri, verum sine nube ubi fulget:

1301  Cernere, quae supra nubes, super astra locantur,
1302  Ultra anni, solisque vias, stellasque minores,
1303  Scilicet, ut nunquam penetrari mutuà possint.
1304  Praeterea ratione pari quia corpora constant
1305   Omnia, quae circum nos tangimus, atque videmus,
1306  Extensa; extendi, quae sunt, opus esse fatendum est,
1307  Cuncta alia in rebus, spatiisque excurrere

1357  Atque ita discedunt a sese, disque trahuntur
1358  Mutuà, ut hinc proprias revera corpora findi
1359  Scire sit in partes, atque omnia posse retexi.
1360   Et licet hae facili semper ratione revelli
1361  Non possint, sic interdum stipata cohaeret
1362  Materies; tamen haud, manibus quod prendere possis,
1363  Quidquam erit, ut nulla valeat vi, aut arte resolvi,

1412  Atque dolis, coguntque pedem haud sine caede referre.
1413  Maxima tum laus est, alieno abscedere si quà
1414  Possint armati regno, et non omnia perdant.
1415   Et quoniam, clara ratione, patentia quae sint
1416  Munera materiae, et nullis non cognita saeclis,
1417  Jam docui; nunc, quod superest, tu caetera mecum
1418  Contemplare, virûm praestantibus edita nuper

1426  Haud mutata quiescere, et haud mutata moveri,
1427  Si moveantur: et aequali lapsusque, viaeque
1428  Ire tenore, nisi adveniat vis extera turbans,
1429  Quae mutet quacumque statum ratione receptum
1430   Corporis invertens, ut mota exinde quiescant,
1431  Quaeque quieta manent, moveantur; motibus illis
1432  Vel demat motus, alios addatve recentes,

aëra, vel cum
1466  Tormentis lapides a grandibus excutiuntur,
1467  Non alia regione vise deflectere cernas,
1468  Quàm deorsum, sua quo gravitas, et pondera cogunt:
1469  Nec ratione alia servant per saecula longa
1470   Astra suos circa solem labentia motus;
1471  Quae, si praeterea vic nulla alicunde veniret,
1472  Perpetuò vim propter inertem deproperarent

1689  Corporis, illo, opus est, sit in aequore, planitiemque
1690   Immotam servet, positu et prospectet easdem
1691  Aequo oras semper, neque partes nutet in ullas.
1692  Nunc ratione tibi qua tentem efferre, quod instat?
1693  Et quibus effari verbis, quo claudere versu
1694  possim, quae signis, quàm verbis, plus agitur, rem?
1695   Scribuntur cana variis ea signa papyro

latum,
1713  Quo latum sit cumque, sui vestigia linquat;
1714  Area temporibus respondeat ista, necesse est,
1715   Exeat ut duplex in duplice, ternaque terno,
1716  Cumque illo ratione pari paria augmina sumat.
1717  Certaque nec ratio non horum, claraque constat,
1718  Praesertim quibus est mensurâ exercita rerum
1719  Mens, artisque patent templa ad sublimia diae

urgeat illud,
1754  Ut prius, in punctum; formae par area rursus
1755   Tertia prodibit triquetrae: sic duplice duplex,
1756  Ternaque sic terno nascetur tempore; eadem
1757  Sic ratione aliae, crescunt ut tempora, crescent,
1758  Progressusque pares spatia ista, et tempora habebunt.
1759  Sin pro temporibus momenta brevissima sumas
1760   Temporis, externasque putes crebescere

1761  Ictibus assiduis, ut tramite corpus agatur
1762  Incurvo; quoque tum manifestum id constet, oportet,
1763  Quod doceo, curvos quanquam est via flexa per arcus.
1764  Ambigua nec item per te ratione tueri
1765   Tutemet ipse queas, quod scilicet ordine verum,
1766  Hoc genus, inverso patefit, si dicta retexas;
1767  Invenies siquidem, curvo si tramite pergat

1877  Ut docui, spatioque pari metimur utramque.
1878  Sin aliena novis aptant haec nomina rebus,
1879   Ut melius, quod fit, nota sub imagine monstrent,
1880  Non ego pugnârim; per me licet, hac ratione
1881  Puncti nunc odio ferri, nunc illud amore
1882  Dicatur corpus, si res ferat ipsa, metumve,
1883  Spemve inter, positum simul avertique, rapique;
1884   Nec dubitem

1889   Esse potestatem, longe illi errare videntur.
1890  Nam quid erit fugiens vis haec, nisi rebus in ipsis,
1891  Quae tum contingunt nimirum, istius inertis
1892  Vis ratio quaedam? hac ipsa ratione referre
1893  Quippe illam ad vires, quas non perhibemus agentes,
1894   Collibuit; verùm non per se pugnat, et obstat
1895  Viribus insita vis aliis venientibus extra,

1973  Viribus oppositas, quae contra proinde trahentes
1974   Ad sese celeremque fugam, lapsumque retardent
1975  Paulatim, ast omnem non unquam extinguere possint?
1976  Id magis apposita valeam ratione probare
1977  Sed tibi; proin pellens in quoddam corpora punctum
1978  Vis tali constet naturae praedita more,
1979   Multo plus ut agat brevioribus intervallis
1980  A

2173  Impelluntque, leves ut jactant per mare venti
2174   Aut puppim, aut vacuo pendentia nubila caelo.
2175  Hinc nobis adeo divisis, disque sipatis
2176  Undique multiplici votorum tot ratione,
2177  Magnarum, quaeque aeterno sunt pondere, rerum
2178  Et minor, et nulla est interdum cura, quietis
2179   Hic tantùm, intentis ad caetera, sollicitisque.

108  Quapropter quoniam, praeter jam cognita semper
109  Munera quae fuerant generatim corporis omnis,
110   Omni in materie quoque inertem haerescere dixi
111  Vim, nec item certa non hanc ratione probavi;
112  Quod superest, prius ac gravitatem denique ad ipsam
113  Delabar, fieri satis uno carmine porro
114  Cui nequeat, rerum est adeo foecunda feraxque;
115   Hic

Ipse suo, atque humeris, pedibusque obstantia pellit:
202  Propterea lapis hinc, et tota movebitur aeque
203  Terra illinc; terram sed dispertius in omnem
204  Motus hic haud ulla poterit ratione videri,
205   Nec tenui sensus impellere mobilitate;
206  Accidet ad nostros sensus tamen alter, agetur
207  Quo lapis exiguo prae vasta corpore terra.
208  Sed nil hanc

286  Inter conatus, quibus ipsum obsistere, frontem
287  Ne mutet, vel eam, cum versa, resumere certat.
288  Verum adeo hic pollens in corpore nisus uterque
289  Est aliquo, ut subita penitus ratione geratur
290   Ille vel introrsum motus, vel deinde retrorsum,
291  Et nequeat sensu, sed sola mente videri.
292  At quoniam sensu tantùm res aestimat uno,
293  

318  Mensuras, genus hoc, tum certior ibis in omnes.
319  Principio duo cum confligunt corpora plaga,
320   Quantum ex incursu motùs lucratur in unam
321  Alterutrum partem, facili ratione videre est
322  Alterum in oppositam tantundem acquirere motùs.
323  Ergo istud motus cum motibus incrementum
324  Si jungatur, in hoc, et corpore nuper in illo
325   Qui

si nempe priore
332  Hic extet minor; aequali certamina nisu
333  Sic ineat, penitus corpus sistetur ibidem:
334  Denique si novus hic mage polleat, illus abibit
335   Conversae ratione viae, retroque feretur.
336  Motus at hic, duo quem lucrantur corpora in oras
337  Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,
338  Quantus sit, certa ut possis ratione videre;

335   Conversae ratione viae, retroque feretur.
336  Motus at hic, duo quem lucrantur corpora in oras
337  Aequalem oppositas post saevae verbera plagae,
338  Quantus sit, certa ut possis ratione videre;
339  Nosse modum par est, quo corpora colliduntur.
340   Scilicet, et quanto conflictus tempore fiat.
341  Atque hìc, ut valeam prope rem supponere nostris

410   Denique si adversus incurrant frontibus ambo
411  Obvia, detracto motu a majore minori
412  Discrimen cape pro summa, quam diximus ante;
413  Caeteraque, ut supera, simili ratione gerantur.
414  Haec numeris pro re si certis omnia signes
415   (Num nequeant numeris supponier omnia veris,
416  Hoc genus, intendi quae possunt, quaeque remitti,

489  Incrementi; ideo lucra ingeminemus, oportet;
490   Nempe in corporibus, queis vis ea maxima constat:
491  Sin minor (ut vere est in cunctis), augmine crescent
492  Non duplici, verum, pro vis ratione, minori:
493  Ut chalybem chalybi, et pressae se impingere lanae
494  Si facias pariter pressae glomeramina lanae;
495   Quod reparans formam vis efficit immutando,

abesse:
502  Lucrum id propterea prope tunc erit ingeminandum.
503  Ex his per numeros deducere plurima possis,
504  Quae placeant animo novitatis imagine quadam,
505   Et ratione trahant, cum primùm est cognita, mira.
506  Hoc genus est, si corpus in aequum corpus agatur
507  Directa regione viae, tamen exsiliendi
508  Ut vi sit, major qua nulla est, praeditum utrumque;

661  Exsiliens recta pariter regione viaï
662  Mobilitate pari redit illinc, ante ferebat
663  Qua veniens se: projectu jaculeris at ipsum
664  Si contra obliquo; pariter ratione meandi
665   Exsilit obliqua, redeundoque efficit aequum
666  Flexum illi, nuper quem fecit in objice duro:
667  Quod si non ea vis, quam dixi, maxima constet,
668  Sed

665   Exsilit obliqua, redeundoque efficit aequum
666  Flexum illi, nuper quem fecit in objice duro:
667  Quod si non ea vis, quam dixi, maxima constet,
668  Sed quacumque minor mensurae sit ratione;
669  Hac ratione magis reditus languescat ab ictu
670   Exsilientis, et ipse minor sit flexus, oportet:
671  Inde globis, socios certantes inter, eburnis
672  Ludere qui

Bibliographia locorum inventorum

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report