Your search found 2031 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1201-1300:

panes, oua, fructus, auoenam, et similia. Tenentur quoque defendere dicti praefecti hortos fructuum, circa uiam sitos, ut nec ipsi audeant unum pomum, uel huiusmodi simile, sine licentia possidentis carpere, alioquin et tales capitis poenam luerent. Cum essem in exercitu Turcae in expeditione contra Persas, uidi TSPAHIAM una cum equo et ministro decollari, quod solutus equus arua cuiusdam ingressus fuerat. DE VESTO CELEBRANdo ob uictoriam Turcae. CVm renunciatum

luerent. Cum essem in exercitu Turcae in expeditione contra Persas, uidi TSPAHIAM una cum equo et ministro decollari, quod solutus equus arua cuiusdam ingressus fuerat. DE VESTO CELEBRANdo ob uictoriam Turcae. CVm renunciatum fuerit de uictoria, in omnem laetitiam sese effundunt ciuitates. Noctu autem sub primam facem, auspicantur triumphalem istam festiuitatem, funalia, cereae tedae, faces, ubique disponuntur, stragulis, aulaeis, uestibus holosericis aedes uelantur, et uia

de uictoria, in omnem laetitiam sese effundunt ciuitates. Noctu autem sub primam facem, auspicantur triumphalem istam festiuitatem, funalia, cereae tedae, faces, ubique disponuntur, stragulis, aulaeis, uestibus holosericis aedes uelantur, et uia qua intraturus est Imperator Turcarum. Triumphum autem uerum reportat Constantinopolim, ubi continue residet, si non agit bellum in aliquas regiones. Legibus tamen tenetur tribus annis elapsis ipsemet suscipere expeditionem in regiones Christianorum, pro amplificatione regni, uel defensione.

annis elapsis ipsemet suscipere expeditionem in regiones Christianorum, pro amplificatione regni, uel defensione. DE VENATIONE eorum. NVlla natio sub sole tantum gaudet uenatione, quantum Turcica. Penetrant enim insequendo feras loca aspera et montuosa in equis, capientes diuersa animalia, et si animal extinctum a canibus suffocatum suerit, illo non uescuntur neque ipsi, sed nec Christiani inhabitantes illas regiones. Etsi occidunt suem syluestrem, dant illum

fabros similiter carpentarios, pictores, lapicidas, sed non tam subtilis et praestantis ingenij, ut in istis partibus nostris. DE IVSTITIA APVD ciues. IVdicem omnes habent eundem, tam Christiani, quam Turcae: ex MVSLVMANIS tamen unum electum, qui ex aequo omnibus ius ministrare tenetur. Si quis occidit, ipse quoque mortem subire debet. Si quis furatur, aut uiolenter rapiat, suspenditur: Vt contigit IENITZERO cuidam, qui mulierculae cuiusdam portantis in forum uenale lac ebiberat, non soluendo

habentes frumentum simile nostrarum regionum, tritici, milei, ordei, auoenae, siliginis, fabarum, et omnium generum legumina: insuper orysae in abundantia, lini, mali cotonei, plus quam hae regiones. Vineta quoque utraque gens possidet, fructu eius uarie utentes. Christiani uinum conficiunt, et Turcae mel eorum lingua PECHMEZ uocatum, uuas passas quasdam ita medicantur, ut semper et uisu, et gustu recentes appareant, has VZVM TVRSSI uocant. De fructibus in magna copia habent. Ibi peponum, melonum, cucumerum, suo tempore horti et agri repleti. Ibi nuces, poma, pyra, poma granata, nuces,

possidentes, sed pascunt camelos, mulos, equos, boues, oues, et hoedos: conficiunt caseum, butyrum: tondunt lanam, inde faciant penulas CHEPENECH appellatas, tapetia: ea uendunt, inde emunt frumentum, ad uictum suae familiae. Omnes praedicti dependunt decimas Regi Turcarum, de omnibus quolibet anno creatis animalibus-Insuper Christiani sub tributo uiuentes, coguntur dare tributum, uidelicet, de quolibet masculo unum coronatum, et quod est crudelissimum, etiam filios omnes uxores non habentes, ui abripiunt, singulis quinque annis

TRiplex illis potus: Primus ex sucaro, ab illis SECHER uocato, aut melle diluto aqua, TSERBTH appellatur is potus. Secundus ex uuis passis detractis racinis in aqua decoctis, additur deinde aqua rosacea, et ali quantulum ueri mellis, et hic potus HOSSAPH uocatur, et uenditur ubique locorum in Turcia, est. n. enim dulcis et inflat uentrem. Tertius fit ex illo defruto PECHMEZ appellato quod ex musto factum, speciem mellis prae se fert gustu et uisu, deluitur enim aqua, et datur seruis ad bibendum.

serui uero post duodecimum annum, non permittuntur domum (ubi mulieres sunt) ingredi, sed infra duodecimum annum pueri ingredientes, et egredientes deferunt maioribus necessaria, qui in alia domo segregati procul habitant. Captiuae uero non habent licentiam egrediendi foras, nisi cum mulieribus Turcarum cum uadunt in balnea lauatum, uel alio extra urbem recreationis causa in hortos et uineas (quod saepe facere solent) sed semper in domibus latitantes operantur, nec permittitur illis cum captiuis seruis conuersari. Dij boni, quis posset explicare aut describere afflictiones et calamitates

lauatum, uel alio extra urbem recreationis causa in hortos et uineas (quod saepe facere solent) sed semper in domibus latitantes operantur, nec permittitur illis cum captiuis seruis conuersari. Dij boni, quis posset explicare aut describere afflictiones et calamitates captiuorum, et sub tributo Turcarum habitantium Christianorum: aut quis posset enarrare crudelitatem, et turpissimos abusus, tam in rebus secularib. quam fidei Mehemmeticae caeremonijs, prout legentes intellexistis de lotione et munditia eorum, in qua sola sperantes

Gutsuk, paruus. Kalon, crassus. Vzun, procerus. SALVTATIO TVRcarum, Persarum, et Arabum, haec est. SellamaliechTsultanum.

Et benedictionemamice mi. DIALOGVS INTERROGATIOnum, et Responsionum Turcae cum Christiano. Et primo Turca ad Christianum hoc modo:Handagidertsenbre

DIALOGVS INTERROGATIOnum, et Responsionum Turcae cum Christiano. Et primo Turca ad Christianum hoc modo:Handagidertsenbre Giaur?

ler. Exemplum de e, ut Echmech, id est, panis, si addas ler, erit pluralis hechmechler, id est, panes. Eder, id est, facite, ederler, id est, faciunt. Hanc regulam obseruabis. Est haec Persarum lingua omnium linguarum mundi (meo iudicio) facilior, et qui illam nouerit, omnes regiones Persarum et Turcarum peragrare poterit, negociando cum Persis, Turcis, Graecis, Armenijs, et aliarum conditionum Christianis illas regiones habitantibus. NVMERVS EORVM.

addas ler, erit pluralis hechmechler, id est, panes. Eder, id est, facite, ederler, id est, faciunt. Hanc regulam obseruabis. Est haec Persarum lingua omnium linguarum mundi (meo iudicio) facilior, et qui illam nouerit, omnes regiones Persarum et Turcarum peragrare poterit, negociando cum Persis, Turcis, Graecis, Armenijs, et aliarum conditionum Christianis illas regiones habitantibus. NVMERVS EORVM. Bir, unus.

IDEM PEREGRInus Opt. Lectori S. P. D. HABES candide lector, de cultu et moribus Hismahelitarum, praeterea et multa uocabula, salutationes, responsiones, gratiarum actiones, ualedictiones, una cum numero linguae Persarum (quam nostri Turcicam appellant) magis cognitu necessaria. Nec te quoque latebit lingua Persica Turcas uti, quamuis corrupta, quod quidem perfecte intelligi potest, ex usu omnium colloquiorum. Nec certe operaepretium esse duxi, latius enarrando, laicorum nimirum rusticam consuetudinem et turpissimum cultum

S. P. D. HABES candide lector, de cultu et moribus Hismahelitarum, praeterea et multa uocabula, salutationes, responsiones, gratiarum actiones, ualedictiones, una cum numero linguae Persarum (quam nostri Turcicam appellant) magis cognitu necessaria. Nec te quoque latebit lingua Persica Turcas uti, quamuis corrupta, quod quidem perfecte intelligi potest, ex usu omnium colloquiorum. Nec certe operaepretium esse duxi, latius enarrando, laicorum nimirum rusticam consuetudinem et turpissimum cultum fidei, nostram chartam contaminare. Sed ob hanc causam potissimum uisum est nobis, haec

uera Christianorum religio, a nefandissima illa Barbarorum superstitione. Quare humanissime lector, meum conatum oro boni considas, si quid ex hac (uera quidem, sed incomposita) mea foetura uoluptatis aut iucunditatis hauries. Nam sancte deierare possum, nudam ueritatem me sectatum esse, nullo Turcicarum rerum scriptore inspecto. Iudicium ueritatis committo peritis linguae et nationis, deinde illis, qui diligentius euoluerint, quae de ritu et moribus huius gentis in lucem sunt aedita. IN VETERI VANGIONVM VORMATIA EXCVDEBAT GREGORIVS COMIANDER, ANNO M. D. XLV.

(vt praenunciatum ibi fuit) euenere, ita laeta quoque euenire vellem. Quod si nostri mores corrigerentur, ac non potius in deterius omnia quotidie pessum irent, omnino sperarem in proximo esse illud tempus, in quo Christus calamitates suae gentis respiceret, quod quidem et ipsi Turcae iam adesse putant: quia multi existimant easdem vices rerum Christianis fore, quae Iudaeis olim fuerunt. Abductae sunt decem tribus Israel in captiuitatem, salua adhuc et aliquandiu postea florente Iudaea. iam plerique ex eorum fatidicis asserunt decem istas tribus Arabiam, Syriam,

asserunt decem istas tribus Arabiam, Syriam, Chaldaeam, Armeniam, Phrygiam, Thraciam, Graeciam, Hungariam, Aegyptum, Africam esse, et id quod superest in Europa, esse vnicam tribum Iudae, cum reliquijs Beniamin, atque proinde illam aliquandiu in imperio fore, et multis inuicem cladibus inter Turcas nostrosque variatum iri. Alij credunt tenorem victoriarum Turcicarum perpetuum fore, donec omnia regna Christianorum ipsis subijciantur: ac tum demum omnia in diuersum mutatum iri, efflorescentibus denuo Christianorum rebus, et veteres ditiones recuperantibus, dominante et saeuiente

Phrygiam, Thraciam, Graeciam, Hungariam, Aegyptum, Africam esse, et id quod superest in Europa, esse vnicam tribum Iudae, cum reliquijs Beniamin, atque proinde illam aliquandiu in imperio fore, et multis inuicem cladibus inter Turcas nostrosque variatum iri. Alij credunt tenorem victoriarum Turcicarum perpetuum fore, donec omnia regna Christianorum ipsis subijciantur: ac tum demum omnia in diuersum mutatum iri, efflorescentibus denuo Christianorum rebus, et veteres ditiones recuperantibus, dominante et saeuiente Christianorum gladio, quem aut prophetam, aut principem aliquem

Veza, virum robore animi et corporis, sanctitateque et pietate, eruditioneque excellentissimum, multis in Caesareis rebus foelicissime obitis legationibus. Vt interim omittam Cornelium Scepperum multarum linguarum peritum Caesareae M. non solum inter Christianos, sed etiam apud Turcarum Imperatores, legatum incomparabilem, cuius fidem an foelicitatem magis mireris in tractandis negocijs, in dubio est. Omittam quoque omnes electores Romani Imperij, Satrapas, Consiliarios, et summi Pontific. Pontificis proceres, qui omnes in te

Carolus Ro. Imperator tanti te habet, eaque veneratione et charitate amplectitur, vt te suum vicarium locumque tenentem in Comitijs ordinum Imperij in Germania fecerit. Iam igitur cum et ego deuotionem animi mei erga tuam amplitudinem declarare vellem, nihil habebam nisi istud Turcicum vaticinium quod offerrem: quod tametsi nugatius et vanius est, quam vt tuae magnitudini inscribi debeat, tuae tamen humanitatis benignitate fretus, id ausus sum facere. Cum enim coelum post tot luminaria stellarum, etiam lucernarum tenuem illam lucem non reijciat,

sis et saluus. Louanij, 16. Calend. April. Anno. 1545. CAETERVM ne vana habeantur, aut â me ficta, quae hic adfero, ipsa Turcica verba subieci, quae statim eius linguae peritus agnoscet, et ea esse quae ibi vulgo iactentur, confitebitur. Postmodum subiunxi Romanae linguae interpretationem vna cum breui commentariolo. Incipit lingua Turcica vaticinium.

CAETERVM ne vana habeantur, aut â me ficta, quae hic adfero, ipsa Turcica verba subieci, quae statim eius linguae peritus agnoscet, et ea esse quae ibi vulgo iactentur, confitebitur. Postmodum subiunxi Romanae linguae interpretationem vna cum breui commentariolo. Incipit lingua Turcica vaticinium. PAtissahomoz ghelur, Ciaferun memleketi alur, keuzul almai alur, kapzeiler, iedi yladegh Gyaur keleci csikmasse, on iki yladegh onlarum beghligheder: eufi iapar, baghi diker, bahcsai baghlar, ogli kezi olur: on iki yldenssora

vsque annum Christianorum gladius non insurrexerit, vsque ad duodecimum annum eis dominabitur: domos aedificabit, vineas plantabit, hortos sepibus emuniet, liberos procreabit: post duodecimum annum ex quo rubrum pomum in illius potestatem redactum fuerit, apparebit Christianorum gladius, qui Turcam quaquauersum in fugam aget. Sed quia prophetiae in singulis verbis magna momenta futurarum rerum claudunt, visum est mihi pro virium tenuitate in vicem commentarij singulas dictiones Turcici sermonis excutere. Sequitur

annum ex quo rubrum pomum in illius potestatem redactum fuerit, apparebit Christianorum gladius, qui Turcam quaquauersum in fugam aget. Sed quia prophetiae in singulis verbis magna momenta futurarum rerum claudunt, visum est mihi pro virium tenuitate in vicem commentarij singulas dictiones Turcici sermonis excutere. Sequitur commentarius. PAtissahomoz) est nomen dignitatis, com positum cum pronomine pluralis nu meri, et significat rex noster, siue Imperator noster. solent enim eodem nomine

id est gladius. Csikar) id est, insurget seu apparebit. Id quoque apud illos in controuersia est, vtrum gladius ille quo Christianorum natio in libertatem vindicabitur, talionemque Mehemetanis reddet, rex aliquis Christianus magnis copijs totum imperium Turcarum sit expugnaturus, an propheta aliquis Christianus sua doctrina sit Mehemetanos conuersurus ad nostram religionem. quamobrem (vt dixi) vltima verba huius oraculi, viri cum gemitu, pueri cum fletu, mulierculae cum planctu et eiulatione excipiunt. Vtinam tandem Itali sua pila, Hispani

frameas contra istos canes fidei, ipsis (vt ita dicam) fatis damnatos, distringere velint, et discordia qui solummodo moratur nostras victorias, a nostris rebus auferre studeant. Sed redeamus ad verba vaticinij de interitu eorum. Turki) Id est, Turcam ipsum hactenus regnantem. Gheressine) id est, retrorsum vnde egressus est, adeo vt vel ad latebras Bythiniae Bithyniae vnde primum erupit, vel in Scythiam vnde originem traxit, repellatur.

vt vel ad latebras Bythiniae Bithyniae vnde primum erupit, vel in Scythiam vnde originem traxit, repellatur. Tuskure) id est, pellet, siue profligabit. Caeterum quia ille gladius vindex nesciatur vnde oriturus sit. Certe Turcae siue aliunde metu concepto non permittunt Christianis vllum vsum gladiorum aut armorum. Et quanquam iam magnopere degenerarunt a Christiana fide, in bellis tamen plerique eorum pro amuleto certissimo Euangelium Ioannis sub axillis portant, videlicet ἐν

ne sic quidem tuti sunt a Christianis seruitijs, quae nunc dominos dentali, nunc vomere, nunc ligone, aut stipite mactant. Quod si forinsecus arma Christianorum illata viderent, ilico quicquid est ibi in mancipiorum bellum consurgeret, quorum ibi tantus numerus, vt omnes cuiusque regi onis incolas Turcas in duplum imo in triplum atque adeo in quadruplum superent. Vtinam Christiani principes istis fatalibus victorijs se praepararent, et obsisterent, ne vlterius vires Mehemetanorum crescant, quae iam plus nimio inualuerunt. Amisimus Africam et Asiam, extincta est Graecia, aegrota est

istius iam Germanorum ceruicibus velint nolint incumbit, atque vniuersae Christianitati imminet, adeo vt nemo ab hoc periculo tutus videatur: qui posthac non alienam sed suam rem agent pro suis limitibus aduersus hostem depugnaturi, nisi velint pro principibus serui fieri, vel potius mactari. Nam Turcae plebeis parcunt in seruitutem, nobilibus vitam eripiunt vt plebei capite careant. Quod si singuli vnum emendarent, hoc est, quisque seipsum, ita vt plebei magistratus non minus ament quam timeant, Magistratus plebeis parentes se exhibeant, docti idiotis viam

didicerunt: miles pro victoria militet, dux pro honore, Ecclesiastici luxum omittant: mercator vsuram: caupo lenocinium. Et in commune omissis erroribus et pertinacia defendendorum errorum, in vnitatem fidei et concordiam ecclesiae conspirarent principes, omissis principibus Christianis vires in Turcas conuerterent, quis dubitat, quin vt Israhelitis ob peccata in seruitutem redactis tandem de sceleribus suis poenitentiam agentibus, seruatorem miserit, et in libertatem restituerit: ita quoque nobis breui coelitus auxilium sit mittendum. Quod si fieret, quis non speraret, quin breui futurum

Ferdinandus non minus in Hungaria quam apud Getas, Dacos, Scythas regnaturus, atque itidem rex Franciae suis ditionibus Asiam minorem ad diturus: Lusitani Aegypto potituri: Hispani tota Africa, Itali omnia littora quae cunque habet mare mediterraneum in sua potestate habituri. Angli quoque inter Turcas suum imperium amplificaturi. Nunc digladiamur pro vno et altero oppidulo, et post acerrimas praeliorum conflictationes, post exhaustas opes, nihilo imperio auctiores efficimur. Heu quantum pelagi potuit, terraeque parari, Hoc quem ciuili fuderunt sanguine dextrae.

Monarchae, et vere Cnristiani in pacem inter sese consentiunt, spes est eos occasionibus temporum, et fatorum mutationibus vti velle, neque permissuros, vt reliquiae Hungaricae ditionis quae adhuc supersunt, et adiunctis aliorum viribus plurimum possunt, in ditionem et potestatem Turcarum veniant, quorum nomina etsi non omnium infra subieci, vt qui omnia amissa putant in Hungaria, aliquid consolationis accipiant, cum videant tantum in eo regno adhuc incolume superesse. Alij rursum doleant, si modo dolere possunt, magis ac magis suum appropinquans periculum sentire,

appropinquans periculum sentire, tam tenues portiunculas Hungarici imperij olim a mari Baltheo vsque ad paludes Baeotidis exporrecti, in tantas angustias redactas esse: quanquam vt hoc obiter dicam, ipsi nos Hungari maxime nobis hanc caussam mali dedimus, dum Germanos fere ita exosos habemus vt Turcas, dum omnia in duos reges distrahimus, dum alij Turcam accersunt, alij propellunt, nec nisi sero didicimus, Omne regnum in se diuisum collabascere, et domum supra domum cadere, ac maximas res discordia comminui. Sed serae sunt querimoniae. malo epinicia, vel triumphum

Hungarici imperij olim a mari Baltheo vsque ad paludes Baeotidis exporrecti, in tantas angustias redactas esse: quanquam vt hoc obiter dicam, ipsi nos Hungari maxime nobis hanc caussam mali dedimus, dum Germanos fere ita exosos habemus vt Turcas, dum omnia in duos reges distrahimus, dum alij Turcam accersunt, alij propellunt, nec nisi sero didicimus, Omne regnum in se diuisum collabascere, et domum supra domum cadere, ac maximas res discordia comminui. Sed serae sunt querimoniae. malo epinicia, vel triumphum canere, saltem laetiora ominari volo. Quamobrem carptim

et multiplex eruditio, corporis animique robur de se promittit. Egregios item spiritus gerit Reuerendiss. Reuerendissimus D. Martinus de Kecheth Episcopus Vuesprimiensis, elegantia et belli laudibus mire insignis, et natus (vt videtur) in Turcarum perniciem, vir praedecessori suo Petro Berisso in re militari vel iam par, vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis

vir praedecessori suo Petro Berisso in re militari vel iam par, vel mox futurus. His addo Franciscum Turzonem ecclesiae Nitriensis praesulem, de quo omnes mira et laeta augurantur. Item inter Barones clarissima est domus Bathorea, qui auita indole praediti, armis animisque infestissimi sunt Turcico generi. Nec magnifici viri Thomas Nadasdi, Franciscus Batyani, Balassea domus illustrissimae dignitatis suo officio deerunt, inter quos facile pri mus Melchior Balassa. Atque adeo nuper in gratiam regis Ferdinandi recepti Barones inclyti egregiam spem de se praebent Raphael et

Bartholomaeum Horuat, qui saepius cum victoria, multis occisis, multisque captis, ad regem Ferdinandum redierunt. Frater quoque Georgius Episcopus Varadiensis, nunc tutor regij pueri et vxoris Ioannis Vaiuodae, ducis Transyluaniae, qui si firma subsidia contra Turcas videret, descenderet facile, et prompte, vt nunc de eo certa persuasio est, cum praedictis Baronibus Hungariae, ad minus quadraginta milia equitum in re bellica expeditissimos produ cerent, quibus hactenus perpetua bella cum Turcis fuere. Itaque isti omnes, quoniam iam pertaesi sunt

Vaiuodae, ducis Transyluaniae, qui si firma subsidia contra Turcas videret, descenderet facile, et prompte, vt nunc de eo certa persuasio est, cum praedictis Baronibus Hungariae, ad minus quadraginta milia equitum in re bellica expeditissimos produ cerent, quibus hactenus perpetua bella cum Turcis fuere. Itaque isti omnes, quoniam iam pertaesi sunt Turcarum saeuiciem, potius cupient vnanimiter studere, pro patriae salute mori, quam eorum iugo tyrannico subijci: id quod constat multorum legationibus. Tantas et tam praeualidas reliquias regni Hungarici confirmabimus, si tandem

Turcas videret, descenderet facile, et prompte, vt nunc de eo certa persuasio est, cum praedictis Baronibus Hungariae, ad minus quadraginta milia equitum in re bellica expeditissimos produ cerent, quibus hactenus perpetua bella cum Turcis fuere. Itaque isti omnes, quoniam iam pertaesi sunt Turcarum saeuiciem, potius cupient vnanimiter studere, pro patriae salute mori, quam eorum iugo tyrannico subijci: id quod constat multorum legationibus. Tantas et tam praeualidas reliquias regni Hungarici confirmabimus, si tandem bellum mouerimus: aut omnino amittemus, si vt hactenus cessatores

polliceri victoriam, nunquam tamen eam inter tot annos consequan tur. Habemus Christum Deum, qui vnica nocte castra Sennacherib deleuit, qui Pharaonem submersit, qui foeminea manu puellae Iudith Holophernem extinxit, et vt breuiter dicam, a cuius numine voluntateque omnes victoriae pendent. Turcae contra, Mehemmetum habent, et in vita flagitiosum, et post vitam sepulchro sine resurrectione perpetuo inhaerentem: vt tantum inter vtrunque numen intersit, quantum inter viuum viui Dei filium, et inter hominis, et ab homine nati cadauer putridum, adeo vt in cladibus

audacia, saepe generositas animi, saepe sapientia, saepe honoris illa auida ambitiositas, saepe calliditas: tamen me miserum, inter tot victrices res a victoria excidimus. Iam si apparatum videas, armorumque genera, multis rationib. rationibus Turcis praestantiores videmur. Nostra inuenta sunt bombardae, nostra tot genera panopliae. Ipsi Persae nudi, aut seminudi ad bella prodeunt: illis arcus, nobis sloppetae. hoc est nobis fulmina, illis sagittae, quae per du ra armorum nullam vim penetrandi habent, cum bombardis

quid Iure ciuili sapientius aut aequius? cum illi contra ex Alchorano viuant, re non minus stulta quam vana: quilibet (vt nunc audio) inter Christianos euulgatur, vt scilicet mature discamus alienas leges, qui bre ui nostras amissuri videmur, vt antea animo quam ditione Turcae simus. Quid igitur in causa est, cur inter tot praerogatiuas bellandi semper in bello deuincamur? cur vexilla crucibus insignita, olim terribilia non minus infidelibus nationibus, quam infernalibus spiritibus, nunc toties se in fugam auertant? Dicam paucis, et dicam vere: Deum habemus

amicus esse nolit? Bellamus igitur sine Deo, et quod calamitosius, aduersario Deo apud nos circumferunt in vexillis cruces: sed ipse crucifixus suo fauore apud hostes versatur. Pereunt igitur omnia, et infinitis cladibus inuoluuntur: et cum vna gens Christiana contra Turcas pugnat, alia gens vel in alijs versatur bellis, vel in ocio agit: miles qui in aciem educitur, nummo inseruit, non Christo: si desit stipendium, statim vel desertor, vel transfuga futurus. Quid ergo prodest ibi Italica sapientia? aut industria Hispanica? aut robur Germanicum? aut ferocitas

quis vnquam audiuit militem vel ob fugam, vel ob abiecta arma mulctatum fuisse? cum olim poenae capitales et decimationes non singulos sed vniuersas legiones peruaserint. Trahimus igitur exiguum numerum, eumque morib. corruptum, contra tot myriades hostium optima disciplina vtentium. Nam Turca vitia sua in castris deponit: Christianus assumit. nullae in Turcarum castris delitiae, arma tantummodo et necessarius victus. In castris Christianorum luxus, et omnis luxuriae commeatus, adest grauior turba meretricum, quam virorum. Latrocinatur Hungarus, praedatur

fuisse? cum olim poenae capitales et decimationes non singulos sed vniuersas legiones peruaserint. Trahimus igitur exiguum numerum, eumque morib. corruptum, contra tot myriades hostium optima disciplina vtentium. Nam Turca vitia sua in castris deponit: Christianus assumit. nullae in Turcarum castris delitiae, arma tantummodo et necessarius victus. In castris Christianorum luxus, et omnis luxuriae commeatus, adest grauior turba meretricum, quam virorum. Latrocinatur Hungarus, praedatur Hispanus, potat Germanus, libidinatur Italus, Gallus cantat, Anglus

continentia, vigilantia? vincantur illi, qui ab hostibus vel vagi ad praedas, vel inter pocula, vel in somno, vel apud meretricem, aliasque nequitias inueniantur? Sed haec culpa est plebeiorum. Principes ipsi, dum mutuis bellis se conficiunt, causam praestant, vt nunquam pares vires contra Turcas afferamus. Sed quia nunc bellum Gallicum finem accepit, sperandum quod non solum haeresis inter Ecclesiasticos sparsa, et omnis abusus ab Ecclesia tolletur, sed etiam principum discordiae cessabunt, et tandem firma auxilia contra Turcas coibunt. Igitur facile armabit Germania

causam praestant, vt nunquam pares vires contra Turcas afferamus. Sed quia nunc bellum Gallicum finem accepit, sperandum quod non solum haeresis inter Ecclesiasticos sparsa, et omnis abusus ab Ecclesia tolletur, sed etiam principum discordiae cessabunt, et tandem firma auxilia contra Turcas coibunt. Igitur facile armabit Germania quinquaginta milia peditum, .XX. viginti milia equitum. Nec minorem numerum conficiet Italia. Idem vel aliquanto plus ex Gallia sperandum. Nec Hispania inferiores vires ad hanc expeditionem addet.

vexantur, oppugnaturi: quae res sola victoriam vel dare, vel maturare potest. Vbi autem semel victoria potiti fuerimus, patebit nobis vniuersa Hungaria, et per Danubium secundo flumine facilius licebit nobis omnes machinas et reliquos apparatus belli Constantinopolim deuehere, quam Turcae aduerso flumine Viennam. Quod vbi apud Persas inauditum fuerit, ex altera parte vsque ad Constantinopolim excurrent. Nec cessabunt praepotentes Reges Russiae, et Georgianorum, quibus non minor vis, quam odium in Turcas. Nec Imperator Indiae Ioannes presbyter otium aget, sed omni

machinas et reliquos apparatus belli Constantinopolim deuehere, quam Turcae aduerso flumine Viennam. Quod vbi apud Persas inauditum fuerit, ex altera parte vsque ad Constantinopolim excurrent. Nec cessabunt praepotentes Reges Russiae, et Georgianorum, quibus non minor vis, quam odium in Turcas. Nec Imperator Indiae Ioannes presbyter otium aget, sed omni conspiratione contendet, ad communem hostem opprimendum. HAEC ad te scribere libuit Maximiliane Augustiss. Augustissime Caesarum inclyta proles: tum quia

conspiratione contendet, ad communem hostem opprimendum. HAEC ad te scribere libuit Maximiliane Augustiss. Augustissime Caesarum inclyta proles: tum quia miserias Christianorum, et illas intolerandas calamitates sub imperio Turcarum et inspexi, et expertus sum: tum quia omnes de te eam spem, ominaque concipiunt, quod existimant te et Maximiliani proaui tui mores, patris item Ferdinandi, et Caroli Caesaris patrui tui relaturum: quae expectatio hominum maxime confirmatur, dum quotidie virtutes tuae istius

qui sine litteris erant vixi. Posteaquam vero in litteris opera cujusdam pij et eruditi Heremitae profecissem, susceptis sacris ordinibus sacerdoti [W: sacerdotii] non sine authoritate aliquot monasteriis praefui. Pater dum fortiter pro Patria [W: paria] dimicaret, manu Turcarum occubuit. Tres autem habebam fratres, ijsdem natos parentibus: Nicolaum, hominem in re militari non extremum, alterum Mathiam opinione omnium non infeliciter in litteris versatum; qui ambo naturali morte extincti sunt. Tertium Jacobum hominem

militari non extremum, alterum Mathiam opinione omnium non infeliciter in litteris versatum; qui ambo naturali morte extincti sunt. Tertium Jacobum hominem militarem, et qui non parvum specimen virtutis suae edidisset. Quum enim Nandor Alba ab Imperatore Turcarum anno dni 1521 obsessa opugnaretur graviter, praecipua huic turris, Kula (Kewles) [W: Kewles] quam lingua nostra vocant, pro ejus statione cesserat; ubi cum moenia pulveribus bombardarum eversa essent, asseribus tantum levissimis, unde medius ipse exstaret, ruinae locum

incidisset et regia quoque illa Budensi amissa has tantum reliquias regni tenere cogeremur redditusque regni ita essent in angustum redacti, ut non modo ad solutionem tributi, quod singulis annis imperatori Turcarum pendimus, sed ne ad sustentationem quidem Reginalis Maiestatis eiusque illustrissimi filii pro dignitate istarum Maiestatum satis esse viderentur – pro illa fidei constantia, quam subditi etiam posteris principium prestare

Neven Jovanović 2011-12-27T22:18:21 EPISTOLA CVIVSDAM PII CONCIonatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii, & Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici. Matth. 2. Ideo dico uobis, auferetur a uobis regnum caelorum, et dabitur genti

2011-12-27T22:18:21 EPISTOLA CVIVSDAM PII CONCIonatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii, & Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici. Matth. 2. Ideo dico uobis, auferetur a uobis regnum caelorum, et dabitur genti facienti fructus eius.

auferetur a uobis regnum caelorum, et dabitur genti facienti fructus eius. Accepi hanc epistolam 12. Iulii e Turcia a quodam pio Euangelii Iesu Christi concionatore. Venerat is ante sex annos ex eodem loco, unde mihi iam scribit (fuerat enim ibi prius ludimagister), Vuitebergam studiorum gratia. Ibi mihi magna cum eo familiaritas intercessit, partim quia quaedam a me discere uolebat et partim quia etiam

damna, uel ob augendos honores, opes etc. parati sunt nihil non etiam in religione facere. Haec igitur prima fuit causa cur hanc epistolam aederem, ut scilicet indicarem, quod, quemadmodum Deus prorsus mirabiliter etiam in illo Turcico deserto et barbarie populum suum conseruat, ita nos quoque sit contra omne inferorum portas conseruaturus, si modo ad istud Rubrum mare constanter steterimus et gloriam Domini firma fide expectauerimus. Altera causa est, ut, si possibile esset, aliquo saltem pudore suffunderentur

si modo ad istud Rubrum mare constanter steterimus et gloriam Domini firma fide expectauerimus. Altera causa est, ut, si possibile esset, aliquo saltem pudore suffunderentur nostri (ut uocantur) Christiani domini, ob suam turpissimam defectionem et persecutionem, cum audiunt gubernatores Turcicos defendere ministros Euangelii Iesu Christi, et Christum annunciari in suis regionibus pati posse. Non queror hic de Hispanicis aut Hussernicis Iunckeris aliisque Papisticis, sed de iis qui antea Euangelium Iesu Christi agnouerunt, susceperunt, confessi sunt, et puriorem se religionem

Crucis gratia, aut spe adipiscendi alicuius munusculi, canonicatus, praepositurae, episcopatus, regiunculae, tituli aut honoris, Antichristum adorant et summo studio in id incumbunt, ut Christum quam longissime ex Germania pellant? Hos, inquam, peruelim saltem haec Turcicae erga Christum lenitatis exempla perpendere ac, si possibile est, agnoscere, quam horribile hoc crimen sit, quod ipsi Christiani domini non tam hospitales erga Christum eiusque discipulos esse uelint, ut sunt imanissimi illi barbari, imo quod etiam uagientem Christum in stabulo, cui se

sit, quod ipsi Christiani domini non tam hospitales erga Christum eiusque discipulos esse uelint, ut sunt imanissimi illi barbari, imo quod etiam uagientem Christum in stabulo, cui se alioqui ipsi toti dedicauerunt, ferre non uelint eumque inde extrudere summo studio conantur, cum crudelissimi Turcae et ferunt apud se Christum et eum gladio suorum magistratuum utcunque contra furorem luporum Antichristi tueantur. Quod si impossibile est apud istos perditae malitiae homines ullis uerbis aut exemplis impetrare, ut desinant tam furiose contra Christum et agnitam ueritatem insanire,

rei indignitate moueri cupio, ut scilicet postea aliquanto ardentius contra istos Pharaones, Absalones, Achitophelos et Iudas ad Dominum gemant, tandem misericordiam et auxilium imp[e]trent. Hic protinus nobis Achitopheles et alii impii obgannient, nos scilicet seditionem excitare uelle et Turcicum prae Christiano imperio exoptare. Nam quae est nunc illorum hominum peruersitas? Tyranni, cum aut importabilia et non necessaria onera tributorum aliarumque politicarum molestiarum subditis imponant, aut cum eos etiam Christo priuare et Antichristo

modis omnibus retinendam retinendam : resinendam. esse, is protinus istorum iudicio est ille inquietus et seditiosus nebulo, qui primo quoque tempore, ne tota gens pereat, de medio tollendus esset. Quibus respondeo me satis probe Turcicae tyrannidis asperitatem nosse, sed tamen iam multos Christianos gubernatores ita se male gerere ut sint ipsis Turcis longe deteriores. Sua habet Deus consilia et iudicia, et nos homines nostra a diuinis illis plurimum diuersa. Ego hodierna die cum aliis hominibus dicerem, quod longe satius

istorum iudicio est ille inquietus et seditiosus nebulo, qui primo quoque tempore, ne tota gens pereat, de medio tollendus esset. Quibus respondeo me satis probe Turcicae tyrannidis asperitatem nosse, sed tamen iam multos Christianos gubernatores ita se male gerere ut sint ipsis Turcis longe deteriores. Sua habet Deus consilia et iudicia, et nos homines nostra a diuinis illis plurimum diuersa. Ego hodierna die cum aliis hominibus dicerem, quod longe satius esset Christianos monarchas habere Budam, quam Turcum, et tamen ibi iam regnante Turco praedicatur Euangelium Iesu

ita se male gerere ut sint ipsis Turcis longe deteriores. Sua habet Deus consilia et iudicia, et nos homines nostra a diuinis illis plurimum diuersa. Ego hodierna die cum aliis hominibus dicerem, quod longe satius esset Christianos monarchas habere Budam, quam Turcum, et tamen ibi iam regnante Turco praedicatur Euangelium Iesu Christi; si Christiani eam urbem tenerent, non praedicaretur, sed pro Christo Antichristus coleretur. Sic dicerem contra Hieremiam longe satius esse populum Dei Hierosolymis manere, quam in capti- // uitatem abduci, et tamen teste

remanserant, erant sicut ficus pessimae. Non igitur hoc ago per hoc scriptum ut ullam seditionem moueam, sed ut tum pios exemplo isto diuinae praesentiae in conseruanda religione ad spem, patientiam et inuocationem excitem, tum ut Christianos istos, ut sane adhuc uocantur, dominos hisce Turcicae erga Christum lenitatis et hospitalitatis exemplis nonnihil moueam, ut aliquanto mitius et lenius deinceps contra Christum eiusque ministros furant, quam hactenus fecerunt. PIO AC DOCTO

tui intimo cordi meo impressa non sinit me tui obliuisci, non tamen mihi licuit quod uolui praestare, partim propter longinquitatem, partim propter difficultatem ministerii aerumnasque et afflictiones, quas ab impiis Papistis assidue patimur. Nunc igitur conditionem Ecclesiaeque statum sub imperio Turcico breuibus accipe. Quae ut clarius intelligas, a gemino, ut dicitur, ouo exordiar. Cum olim Vuiteberga soluissem, quamprimum festinaui uenire Tolnam, quod oppidum tum summa impietate oppressum erat. Vbi cum duas hebdomadas mansissem, inter tot milia hominum tres aut ad summum quatuor homines

atque in extremo ciuitatis dominico collocatus. Hic uulgus scissum est, alii adhaerent Christo, alii regnum Papae amplectuntur et pedibus manibusque defendunt. Hic multa nobis et ardua certamina fuerunt; sed Dominus nos admirabili modo per praefectos ac magistratus Turcicos defendit, omnes enim fere magistratus Turcarum, et praecipue iurisconsulti, quos ipsi kadias uocant, nescio quomodo nobis fauent. Circa ferias Ioannis Baptistae consul Tholnensis, qui uulgo iudex uocatur Ludam Reteum, magna summa pecuniae aggressus est

Hic uulgus scissum est, alii adhaerent Christo, alii regnum Papae amplectuntur et pedibus manibusque defendunt. Hic multa nobis et ardua certamina fuerunt; sed Dominus nos admirabili modo per praefectos ac magistratus Turcicos defendit, omnes enim fere magistratus Turcarum, et praecipue iurisconsulti, quos ipsi kadias uocant, nescio quomodo nobis fauent. Circa ferias Ioannis Baptistae consul Tholnensis, qui uulgo iudex uocatur Ludam Reteum, magna summa pecuniae aggressus est Caesareum quaestorem flagitans, ut ego uel

et omnes Vngari simul et Sclaui qui uolunt sine metu periculi hoc uerbum audiant et recipiant. Haec enim (inquit) est uera Christianorum fides et religio, ac permisit etiam Budae Euangelion Christianis annunciari, sed perfidi Rhagusei, tui sympatriotae, resistunt Euangelio, ii enim in castris Turcarum mercaturam exercent. Hic iam Tholnae septem menses mansi, scholam aedificaui, nam Papistae ueterem possident. Auditores literarum studiosos habemus fere sexaginta, plebeios plus quingentos. Reliqua multitudo sacerdotum ac laicorum nugas Papae amplectitur ac

ac fouet. Cooperariis caremus. Quapropter, si qui Vngarorum sunt isthic, recta eos ad nos mitte. Nam in his regionibus magna messis est, operarii pauci. Multa oppida, pagi et uillae, pulsis Papae satellitibus, omnino ministris uerbi carent. Nam qui studiosi istinc ueniunt, loco sibi cauent, Turcicum imperium fugiunt. Hic est status Ecclesiae in Pannonia inferiore. Rogate ab Ecclesia orationem ut Deus magis indies ferociam nostrorum principum frenet ac mitiget, ut ubique nobis liceat libere annunciare Euangelium, et repugnantes ueritati conuertantur. Si quando tibi ocium fuerit, rogo

Orcum,
Tempestiua paras uirtute alimenta senectae,
Postea ne frustra doleas seroue queraris
25  Illisus scopulis desperataque salute? Millos Pariseuich pugnat ex prouocatione cum Bachota Turco, Tranquillus
Dum spectant armatae acies insigne duellum,
Quo fuit haud ullum toto praestantius aeuo,
Noster ab Helisiis et Bachota Turcus ab Orco,
Inuictis iuuenes animis, duo fulmina Martis,
5  Concurrunt saeuisque ruunt in uulnera telis,

20  Exultans magnis nostrorum plausibus heros
Accipitur decorisque sui nunc fama refulget. Conquestio ad caesarem et alios principes, Tranquillus Andronicus
Cur audes, caesar, tantum confidere Turcis,
Prima quibus praedura silex et quercus origo est,
Quos rabies agitat, quibus implacabile pectus
Pascitur in lachrymis miserorum et sanguine gaudet?
5  Nulli hominum seruare fidem execranda propago,
Verum abiuratis consueuit fallere diuis.

proxima regna.
Altera Picenos clades Apulosque sequetur.
Non uictrix olim populorum Roma nec Arnus,
Gallia nec pugnax, Morini gelidusque Bootes,
55  Hesperus et quicquid terrarum amplectitur altus
Oceanus patria non a ceruice repellent
Terribiles ausus Turcorum horrentiaque arma.
Ergo agite, o proceres, et tandem incumbite toto
Pectore solliciti in propriam cuiusque salutem,
60  Optatum dum tempus adest, dum barbarus hostis
Distrahitur uario per multa pericula bello.
Sin minus, ignaui longinquas quaerite

EIUSDEM SYLVA AD GALLIAE / REGEM RELIQUOSQUE / PRINCIPES CHRISTIANOS Sylua prima eiusdem Ludouici Paschalis Catharensis ad Regem Gallorum, reliquosque christianos Principes contra Turcas exortatio
4.1.1  O qui terrarum magnas moderaris habenas,
4.1.2  Quas hinc aereae celsis amfractibus Alpes,
4.1.3  Inde Pyrenaei

enavigato duorum millium spatio arces inibi existentes Boroh et Valco videre per noctem non potuimus. Die vero insequenti XXVIIII. cum ortu solis 29 apparuit nobis arx Zatha nomine, quam Turcae haud ita pridem solo tenus diruerant. Inde jam penes amoeniora loca, et ubique justo Danubii alveo tenentes cursum, apparuit nobis arx Atthya, ipsa etiam disturbata, ultimus Valcó comitatus limes et primus Syrmii. Atthiae proxima

nobis arx Atthya, ipsa etiam disturbata, ultimus Valcó comitatus limes et primus Syrmii. Atthiae proxima Uylacchum est, quam Rasciani Illok vocant, multum olim memorabilis, ac ne nunc quoque obscura, curaque diligenti custoditur a Turcis. Erat autem olim ducis Laurentii et ejus cognomine utebatur, quod habebat haereditariam. Habuit Uylacchum proventus maximos. Caeterum unum ultimae conditionis habitum non praetermittam referre, qui appellatus est obolarius, ab unius

et decenti ordine positas, ne luteas easque numerosas reliquae plebis casas enumerem, in eo videre erat. Nunc omnino vix cernuntur XV. stramineae. Ferunt loci incolae VII. millia vini doliorum effusa fuisse in oppido, quum initio a Turcis eversum est, et instar non exigui rivi aream fori, quae oppidum modica concavitate dirimebat, fluxisse genu tenus. A Kamonz Varadinum Petri cum occasu solis pervenimus, ibique totam noctem exegimus, non ausi per

numero per eum tractum Danubii collocatae, impediebant cursum rectiorem. Die post XXX. ingressi navigationem, prodeunte 30 aurora Karom oppidum primum vidimus, ubi etiam arx olim fuerat, sed a Turcis jam disjecta est. Huic oppido etsi pristinus decor ademptus sit, et diminuta domorum, habitatorumque frequentia, nullum tamen a Tolna visum est nobis esse hoc Karonte magis incolume, magis frequens, et agrorum vinearumque culturis

iter inivimus, semperque ad Sarnow arcem summo in monte dextrorsum sitam respicientes, ad Grockam pagum, ubi et Grocka castellum est, quod jam paulo prius quam a triennio contra excursiones Temesvarinorum Turcae extruxerant, pervenimus, atque ibidem nocte exacta, secundo 2. Zmiderovium primis diei horis applicuimus, locum sane et arce et urbe ac suburbio dignum memoratu. Jugum enim quod adjacet

alter Er-Somlio nuncupatus, hoc totum Varadino Petri et Zmiderovio velut sub oculis aut sub specula quapiam situm est, facileque ad occurrendum omni hosti habet facultatem. Unde quandocumque etiam in ditiones sinistri lateris Danubii Turcae excurrere solent, semper ad Varadinum Petri vadum habent, ut nullo alio loco commodius. Verum hic prorsus nos III. die Augusti digressi 3. a Danubio, idem recta in orientem

situs. Quem locum dum peragramus Lomniza. et inambulamus adverso torrente, didicimus domum Pauli Bakyth Venziaz nominatam haud longe Venziaz fuisse, in qua olim, antequam a Turcis ad nos transierat, habitabat. Qui Paulus homo erat, ut scis, e Rascianis oriundus, et quum ob virtutes bellicas, quibus insigniter pollebat, tum ob fidem in regem nostrum non vulgarem, dignus certe est ut ejus vivat memoria. Ut enim

certe est ut ejus vivat memoria. Ut enim non obscure vixit, meritoque inter ductores belli relatus fuerat, ubi etiam obiit clara et memorabili morte, clade Joannis Cocianeri in Comitatu Valco apud arcem Ivancam, quae erat ante, quam a Turcis capta est, Francisci Zay collegae mei, dum fugientis nostri exercitus qua frontem, qua latera, et demum omnes partes unus inter duces magno animo et periculo suo protegendo, identidem in hostium insultantium procurrit cuneos.

mei, dum fugientis nostri exercitus qua frontem, qua latera, et demum omnes partes unus inter duces magno animo et periculo suo protegendo, identidem in hostium insultantium procurrit cuneos. Hoc pergentes tractu, Turcas quosdam assequimur, qui equos ac mulos plenis hominum corbibus pellebant oneratos, parsque eorum, qui gestabantur in hunc modum, persona linei panni habebant tectas facies, pars vero apertas. Quae res etiam mihi praebuit causam

ad vadum amnis Moravae, Derventh a monte cui subjacet, vocatum, quo et vicinus pagus nomine nuncupatur, eaque sylva etsi brevis et non adeo densa sit, latronum tamen insidiis infamis est. Ubi autem fluvium coepissemus trajicere, alii Turcae occurrunt, inter quos unus erat caeteris habitu, vestituque amplior, et eos quinque Aegyptii, quos nunc Ciganos sive Cinganos appellamus, una eadem catena collo vincti et ordine tracti sequebantur, lamentabiles voces edentes et

vel amandant alio, donec ea lues praeterierit. Qua inclementia non utuntur victoriarum initiis, sed post ubi longius protulerint finium pomeria, et jam adepta bene constituerint. Expendant haec, qui Turcarum sceptra expetunt, et iis clementiam erga genus nostrum inesse credunt. Ducti autem sunt hoc fuco et Graeci, et Mysi, et Thraces, et reliqui quique prius subacti. Nunc jam ad nos quoque translata eorum potentia, reliquos omnes

gaudet optimi soli et pulcherrimis situs conditionibus, et amne Morava, cui in dextra parte adjacet. Hoc in oppido domus erant Balybeghi cognomento Kuciuk, qui Stephanum Mailadum, fraude Petri Moldavorum vaivodae interceptum, in Turciam captivum abduxerat. In quibus domibus, quae jam satis collapsae et desolatae fuerant, ea nocte hospitati sumus. Augusti 5. movimus Jagodna, usique ea die 5. facili via, sed aestu perquam

milliario a Jagodna, sub colle nemoroso, dictusque incolis Rasgni, hoc est, veruta: quod eo loci propter duorum montium arctiorem invicem concursum postremi Rascianorum principes, dum incursionibus Turcarum intime et jam pro foribus Zmiderovii ultimae suae ditionis perfugii validius premerentur, quod Lazari temporibus fuisse memoratur, quem ab Amurate magno Turca constat esse occisum una die cum Milosso Kobilyth, obicem desecatarum

invicem concursum postremi Rascianorum principes, dum incursionibus Turcarum intime et jam pro foribus Zmiderovii ultimae suae ditionis perfugii validius premerentur, quod Lazari temporibus fuisse memoratur, quem ab Amurate magno Turca constat esse occisum una die cum Milosso Kobilyth, obicem desecatarum arborum, ramis earundem mucronatis, mutuoque nexu implicitis, ac veluti veruta in adversos hostium incursus versis, cervos appellavere veteres, objecerant, isque

incursus versis, cervos appellavere veteres, objecerant, isque pagus, tametsi antea alio nomine fuisset praeditus, postea tamen crebris hostium irruptionibus vastatus ac deletus est. Successu inde temporis, quo jam subjugata ea regione Turcis parebant omnia, idem per veteres colonos restitutus, quemadmodum mutarat dominum, ita mutavit et nomen, dictusque est ab his cervis, in verutorum formam fastigiatis, Rasgni, quod vocabulum Illyricum est.

nuncupata, qui locus et vilis et egenus est. Caeterum hic primum quo ornatu decorant sese Bulgaricae mulieres vidimus, isque nobis mire ut simplex ita levis et sane deridiculus visus est. Nisi si hac ipsa simplicitate oppressam gentem a Turcis, et imprimis agrestem, vixque se homines esse agnoscentes excusabimus. Nec de veste eorum loquendum est, quae est omnino villosa, aspera et vilis, qualem fortasse gausapinam veteres habuere tantumque manicae et pectoralia

majori ex parte saxeis, calvis et nudis sylvis, agros nec gratos admodum praebent, nec frequentes incolarum pagos. Esto quod illic mortales solo pecore et satis vitam traducunt, hi tamen miserrime premuntur et expilantur a viatoribus Turcis. Unde longius etiam a via publica sedes habent. Quo factum est, ut illa die egregie jejunavimus, donec ad pagum Bellizam perducti Belliza. sumus. Hinc vero die XI. Zophiam, ubi nonnisi

est insignia, nulla ferme lapidea. Omnes humiles et humo tenus tectae et ligneae. Et si quae sunt nobiliore structura, ex formato quidem latere factae sunt, sed incocto, et cuppis tantum coctilibus operatae. Templis dumtaxat ornata est turcicis, et eminentibus eorum columnis cocleis, quae in campanilium nostrorum morem evectae eminentius, praebent speciem urbibus non indecorem. Ex quibus sacerdotes eorum horas diei et orandi tempora clamoribus denunciant validissimis tam

dum conferti concursu inter sese stiparentur, et praeterea ut esset locus innitendi iis, qui amnem caeteraque subjecta circum oculis prospectarent. In eo nulla visitur inscriptio. Caeterum opus turcicum est. Fluvius cui est impositus, Topolniza vocatur, Topolniza. fluitque ex his Haemi montibus, quos a sinistra in Pontum directos esse dixeram, moxque a ponte vix duobus millibus passuum lapsus, condit

temporis eandem urbem perspicere potuimus, quod praetextu annonae vespertinae comparandae extorsimus, et pauxillum in altera ejus parte, qua exieramus, moram traximus, pulcherrimo iu loco, in latissimis campis et fertilissimis sita est. Turcis vocatur Philibé, Thacibus, Bulgaris et Рhilibé. reliquis linguae illyricae hominibus, quibus est possessa potissimum, dicitur Ploudin. Romani etiam Trimontium

aliis. Urbs autem ipsa magnum occupat spatium, nec disjectas habet domos ut pleraeque aliae, quamquam hortis immixtas, et latiores quam altiores pro gentis suae moribus. Si quid insigniorum habeat aedificiorum, quod de omnibus civitatibus turcis dicendum est, id templa, balinea, sacerdotum habitacula et publica hospitia, quae Kervenzaray nominantur, vendicant sibi. Caetera omnia humilia, lutea et ligno commodata, non tamen conspicua. Eo vero etiam obscuriora, ne inhabitanda

stipati utrinque asseritiis parietibus, ipsarum domorum tecta exaequantibus. Quo fit ut quum per vicos ambulas, solitudinem diceres, nisi quis tibi occurreret, adeo ex fenestris nemo exspiciet. Accolunt Philippopolim praeter Turcas Bulgari et Rasciani, sed ut servitia habentur. Non tamen a religione christiana prohibentur. Unde quum in hortis ad civitatem, eadem jam pertransita, pauxillum ut supra dictum est, praetextu comitibus injecto constitissemus, annonae

nunquam fuisse idoneum Strymonem ad potandum. Nec nunc esse posse, si tunc non fuerit. Retulit post, quum de religione quaereretur, nihil eis de hac decessisse, nisi quod qui eam sustentare et propagare deberent, paulatim in turcicam degenerant, deficientibus senibus, et pubertate liberioris status illecebris pellecta; et simul ostensis digito tribus monticulis, et quartum, sedem civitatis, quo loco Philippus arcem collocaverat, cujus adhuc apparent vestigia,

Bibliographia locorum inventorum

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1545], Epistola ad Antonium Verantium, versio electronica. (), Verborum 599, Ed. Utiešenović, Ognjeslav M. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15450228].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1547], Frater Georgius episcopus Varadiensis cardinali Alessandro Farnese, versio electronica (, Varadin), Verborum 897, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15470207].

Vlačić Ilirik, Matija; Zigerius, Emerik (1520-1575) [1549], Epistola cuiusdam pii concionatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii et Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici (1549), versio electronica (, Tolna; Magdeburg), Verborum 1772, Ed. Stanko Andrić [genre: prosa oratio - epistola; poesis - epigramma] [word count] [zigeriuseepist].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1550], Carmina in manuscripto Budapestensi H46, versio electronica (), 462 versus, verborum 3075, Ed. Bratislav Lučin [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma] [word count] [andreisfcarminavd].

Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report