Your search found 2087 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1401-1500:

et denique quandocumque bonis operibus praemia promitttuntur. Secundum hanc Paulus dicit se expectare coronam gloriae ac iustitiae, et secundum hanc probabit Christus sanctos in extremo iudicio: ex ea tanquam ex veris fructibus illam priorem agnoscens et indicans, in qua proprie salus nostra consistit: Matth. 25. Haec iustitia est veluti consequens aut fructus illius prioris. Haec adeo tota innixa illi est, et supra eam fundata, ut sine ea plane nec ad momentum quidem consistere possit. Debet autem sane omnino consequi illam, iuxta Christi mandatum: Vade, et noli

petatque ab eo debitorum condonationem, is habeat apud Deum propitiatorem ac mediatorem, per quem facile condonationem consequatur. Illam perpetuam iustificationem nos per mediatorem nostrum, fidei precatione omnibus horis mendicare iussit filius Dei, dicendo: Remitte nobis debita nostra. Nefarie igitur faciunt Papistae, qui benignitate Dei abutentes, dicta Scripturae et etiam patrum, de hac posteriore iustificatione aut approbatione agentia, trahunt ad illam priorem, atque ita utramque corrumpunt, meritum Christi horribiliter obscurant, et denique innumeras

ei detrahunt corticem in cibum, quae excoriatio solet esse causa interitus arborum: quod item eius amplitudine fragilitateque foliorum, et etiam quod ferme instar dilatatorum digitorum sunt divisa, quodque dulces habet fructus, declaretur adulatio, praesertim spiritualis, cum instar Adami pudenda nostra eis obtegere, et peccata nostra non confitendo Deo, aut offenso fratri, occultare conamur: cum nec tegant recte, nec calefaciant, et sua asperitate radant cutem conscientiae, ut David de silentio peccati queritur, Psal. 32. Solebant item Iudaei aestivo et pacato

quae excoriatio solet esse causa interitus arborum: quod item eius amplitudine fragilitateque foliorum, et etiam quod ferme instar dilatatorum digitorum sunt divisa, quodque dulces habet fructus, declaretur adulatio, praesertim spiritualis, cum instar Adami pudenda nostra eis obtegere, et peccata nostra non confitendo Deo, aut offenso fratri, occultare conamur: cum nec tegant recte, nec calefaciant, et sua asperitate radant cutem conscientiae, ut David de silentio peccati queritur, Psal. 32. Solebant item Iudaei aestivo et pacato tempore multum in vinetis habitare,

conquirat, etc. DE VELAMINE MOSIS EIUSQUE DETRACTIONE. Doctrina de Velamine Mosis, multum lucis toti legi adferret, si aliquanto plenius exponeretur. Dicam ergo breviter de ea, ut praestantiores artifices vel hac ipsa nostra brevitate ac ruditate excitentur, ad praestandum aliquid plenius, perfectius et limatius. Neque enim scio, quod bona aliorum venia dixerim, quenquam aliquid integri ac explicati de hac re hactenus conscripsisse. Velamen Mosis, est quaedam obscuritas legis, ut eius primarius,

detestantur. Dicam porro de istis duobus velaminibus, facta nova subdivisione, ac primum de legis ipsius velamine, quod per se quoque duplicatum est. Lex igitur duplex velamen nostris caecis oculis obtendit. Nam primum res ipsae tales proponuntur, quarum natura facilime nostra corrupta ratio capitur, et veluti a nucleo ad putamen obducta, in longe alias cogitationes et opiniones de eis inducitur, quam quas de illis nos habere in vera religione oporteret, ut mox in singulis legis speciebus ostendetur. Deinde sermo eius multo aliter loqui ac sonare nostris carneis

quae eius ratio aut forma post mutationem existat; non propriissime ac plenissime, quid vera ac plena iustitia aut peccatum seu iniustitia sit: non denique, quae'nam sors, conditio aut status hominis sit post hanc vitam et in omnem aeternitatem futurus. Quae cum non satis plane ac crasse, ut nostra ruditas poscit, proponantur, et interea multa occurrant, quae diversa quaedam cogitandi occasionem praebeant: multiplicem obscuritatem continere, ac errandi ansam parere videntur. Sed dicam iam de singulis legis partibus. Ipsum ius iudiciale ac politia ita ordinatur ac proponitur

Iudaeos, atque adeo ipsos etiam Apostolos initio ad regnum et commoda carnalia retraxerit. Quin et nobis eadem carnis nostrae ruditas ac perversitas post tot illustres patefactiones, ipsamque vivam experientiam eodem modo imponere, et fucum facere adhuc quotidie conatur. Hoc modo dum nostra carnalis ruditas, aut etiam cupiditas, et denique carnalium somniorum aut opinionum, quasi quaedam ebrietas et confusio ad non explicatissimam legis patefactionem accedit, vere opinio veritati vim infert, et quasi conduplicatur velamen legi et nobis impositum, ut minus ac minus verum eius ac

meritis praemia sibi accersere. Sic et in Theologia religioneque esse aut fieri, certo nobis persuademus. Sic porro totius communis vitae experientia nos docet, frustra mandari semina arenae: sed oportere, ubi quid boni efficere volumus, subesse nativam quandam bonitatem, quae exculta nostra industria acceptisque seminibus bonos fructus proferat. Sic et in Theologia Christianaque pietate volumus conversionem et iustificationem ex bonis liberi arbitrii viribus et merito congrui aut praeparatione ad gratiam extrui ac educi. Haec de velamine cordis nostri tenuiter monuisse nunc

tenuiter monuisse nunc sufficiat. Progrediemur igit ad eius detractionem. Duplex eius innati velaminis detractio haberi aut censeri potest: altera externae institutionis, altera divinae illuminationis. Nam (ut de priore prius dicamus) ipsa admonitio, aut etiam plenior instructio de nostra caecitate, quid boni luminis ac virium amiserimus, quid etiam contra pessimarum virium acquisierimus in intellectu, in voluntate et in affectibus, aliquid lucis affert, et aliquo modo excitat hominem, ut sibi ab hisce caecis ducibus caveat, ne una cum eis in barathrum aeterni exitii

sanctum nobis praestiturum gravissime promisit. Peragitur autem haec detractio velaminis, aut illuminatio (teste Paulo) cum vere convertimur ad Christum: sicut et Moses sibi velamen ad Dominum rediens detrahebat. Nam cum in contritione vere agnoscimus, potenter spiritu Dei corda nostra movente, quam ingentem ac longe perfectissimam iustitiam quantaque severitate a nobis lex Dei flagitet, et insuper, quam nos prorsus corrupti et ad omne bonum opus inidonei simus: tum demum non ferendam faciem et austeritatem Mosis ac legis, amoto eius tegmine cernimus, nosque in aeternum

quem familiares Dei perciperent: sed illum, de quo retecta facie cum Deo agebat. Quare apud Deum esse veram lucem ad sententiam, finem, aut scopum legis, et verum expiatorem ac expiationem, quem non illo Mosis externo involutoque ministerio ac umbratili religione, sed solius Dei magisterio, corda nostra per semet docente, addiscere, et vere cognoscere possemus. Tam illustri ergo veritatis indicio, seriaque actione admoneri debebant pii Israelitae, ut non haererent in illa velata facie Mosis et externae speciei legis: sed illam spiritualem, caelestem, reconditamque eius lucem et vultum

Cor contritum et humiliatum non despicies: Venite, accipite gratis vinum et mel: Isa. 55. 7 Meschiam non ad regnum ac temporalia bona acquirenda aut distribuenda esse missum, sed ut placet Deum, tollat iustitiam ac mortem, nosque per eum salvemur. 8 Prorsus removentur nostra opera ac iustitia ex omni causa: omnisque in universum gloriatio nobis adimitur, et Deo soli tribuitur, relicta nobis confusione faciei: quia omnes iustitiae nostrae sint sicut pannus menstruatae. Fecistu me laborare in peccatis tuis: Omnes declinaverunt: sepulchrum patens guttur eorum, non

seque fore verum pascha, non illas Leviticas hostias, quas eis nunc proponebat. Verum ut aliquanto certius huius sententiae evidens ac invicta veritas pateat, rationes hic aliquot ordine, ut in conspectu sint, adscribemus. Utile enim est in tanti misterii explicatione, pectora nostra confirmata ac corroborata esse. 1 Prima igitur ratio sit, quam diximus, quod verus Deus, ac praesertim haec divinitatis persona, de qua hic agitur, nihil maius ac praeclarius, nihil etiam

cum hac promissione plurima alia Scripturae testimonia ut quod Hieremias cap. 23 et 33 praedicit, fore ipsum Iehova iustitiam nostram: hocque nomen Messiae fore, quo vocabitur Iehova iustitia nostra, id est liberator ac Messias. Quibus dictis repetit hanc promissionem ad Mosen factam, quasi dicat: [?: Ia-- ] olim filius Dei, indicato suo nomine Iehova, dixit se fore illud benedictum semen, quod veram benedictionem. i. iustitiam ac vitam afferre secundum veteres

veram benedictionem. i. iustitiam ac vitam afferre secundum veteres promissiones debuit. In plenitudine ergo temporis vere agnoscetis, quod Iehova. i. ille Erit, sit vere futurus unica vestra iustitia, liberatio et vita. Ad hanc porro Hieremiae repetitionem de Iehova, Erit iustitia nostra, respicit Paulus 1 Cor. 1, ostendens eam iam impletam esse, inquit enim: Christus est factus nobis sapientia a Deo, iustitia, sanctificatio et redemptio, ut qui gloriatur, in Domino glorietur. Opponit ergo huic Erit Paulus Ἐγενήθη, Factus est,

esse, inquit enim: Christus est factus nobis sapientia a Deo, iustitia, sanctificatio et redemptio, ut qui gloriatur, in Domino glorietur. Opponit ergo huic Erit Paulus Ἐγενήθη, Factus est, quasi diceret: Olim filius Dei dixerat, Ero, aut Erit iustitia nostra. Ego autem iam dico, iam Factum est. Nam iam illud Erit impletum factumque est. Quod erat futurus ille dux iustitia nostra, hoc iam factus est nobis a Deo. Quare soli Domino omnis gloria integre debetur. Sic et Isaiae prophetia de Emanuele praedicto prorsus non sensu tantum, sed

glorietur. Opponit ergo huic Erit Paulus Ἐγενήθη, Factus est, quasi diceret: Olim filius Dei dixerat, Ero, aut Erit iustitia nostra. Ego autem iam dico, iam Factum est. Nam iam illud Erit impletum factumque est. Quod erat futurus ille dux iustitia nostra, hoc iam factus est nobis a Deo. Quare soli Domino omnis gloria integre debetur. Sic et Isaiae prophetia de Emanuele praedicto prorsus non sensu tantum, sed et pene ipso nomine congruit cum hac Mosis de Iehova. Nam sicut hic verus Dei filius dicit, Ego Ero illud benedictum semen:

et naturales aiunt in primo lapsu amissas esse. Unde vero istam suam novam philosophiam de 4 rationalibus potentiis, deque duplici intellectu ac duplici voluntate probant? Quas tandem vel demonstrationes vel authoritates fide dignorum proferent? Scilicet oportet fingere terram moveri, ut nostra phenomena, et eorum pathemata excusari ac concordari possint. Sic videmus non cedentes verbo Dei, etiam in suam philosophiam turpiter impingere. Si illa originalis pestis aut lerna malorum non est substantia hominis, sed tantum quoddam accidens in homine, sequetur hominis

quid sit originale peccatum: Originale peccatum est illa ipsa pessima radix aut arbor, ex qua prodeunt isti pessimi fructus peccatorum actualium, quod nemo sanae mentis Theologus negabit. At isti pestilentissimi, Deoque extreme exosi fructus non aliunde magis proveniunt, quam ex ipsamet pessima nostra ratione, aut venenatissimo thesauro scelestissimi cordis: sicut Christus testatur, et Luth. clamat, rationem esse fontem fontium omnium malorum: et Bucerus ait, naturam nostram esse feram indomitam contra Deum grassantem. Quare ille ipse, veluti pater aut mater actualium peccatorum, illaque

malum aut peccatum, non aliquod accidens in homine. Paulus Gal. 5, illis verbis clare ostendit peccatum originale, dicens: Qui sunt Christi, crucifixerunt carnem cum affectibus et concupiscentiis suis. quid quaeso ibi illa mater malorum affectuum et concupiscentiarum aliud est, quam ipsamet nostra pessima natura? Comparamur a Christo cum pessima arbore. Sicut igitur in mala arbore illa nativa malitia non est accidens quoddam, sed ipsamet eius pessima substantia: sic et nostra originalis pravitas est ipsa pessima substantia, praesertim in nobilissima parte.

suis. quid quaeso ibi illa mater malorum affectuum et concupiscentiarum aliud est, quam ipsamet nostra pessima natura? Comparamur a Christo cum pessima arbore. Sicut igitur in mala arbore illa nativa malitia non est accidens quoddam, sed ipsamet eius pessima substantia: sic et nostra originalis pravitas est ipsa pessima substantia, praesertim in nobilissima parte. Obiiciunt porro Synergistae contra expressum Dei verbum, asserens hominem esse mortuum: Atqui (aiunt) homo adhuc adest, non est abolita species hominis, adhuc ad est animal rationale, habens corpus

audiant. Multae igitur sunt gravissimae causae, cur haec lingua studiosis verae pietatis et religionis omnino discenda ac percipienda sit, quas ordine recensebo, sermone si non eleganti ac ornato, at certe simplici et perspicuo, bonasque ac utiles res continente, ut saltem sensa nostra (qui sermonis primarius usus est) studiosa iuventus liquido percipere possit. Neque enim me Rhetorem esse profiteor, et simplici ac perspicua oratione studiosi verae pietatis in rebus Theologicis contenti esse possunt ac debent. ἐθλὸν γὰρ τὸ

inchoata fiducia, παρρησίαν καὶ καύχημα τῆς ἐλπίδος ponere. Quae proprie ingentem aut ardentem quandam fiduciam, et veluti audaciam accedendi et aggrediendi aliquem indicat. Ex qua unius vocis expositione ingens lumen ac robur nostra doctrina de fide contra Papisticam dubitationem accipit: quae sine ipsorum fontium inspectione et linguae peritia nequaquam haberi potuisset. Sic Lucae 7. parva paricula ὅτι, quia dilexit, non recte accepta, multum auxilii iustitiae

habeamus, mox, ubi de una aliqua voce, phrasi aut etiam sententia dubitatio exoritur, similia exempla nobis incidunt, quae cum illo iam nobis dubio loco collata, facile illum illustrant, ac explicant: ut sic parata copia similium exemplorum, nobis copiosum ac eruditum quoddam Lexicon in memoria nostra ad cognoscendam hanc linguam exhibeat. diligens enim collatio exemplorum similium ac dissimilium, facile nobis explicationes ac regulas suppeditabit. Ex hisce atque aliis non paucis subsidiis magna huius linguae facilitas sese discentibus offert, praesertim in hac copia optimorum

nempe de sua gloria, nostroque tum aeterno, tum temporario exitio aut salute. Taceo nunc, quod eadem lingua olim primi nostri parentes et illi sanctissimi viri, per quos Deus veram religionem constituit, omnesque Prophetae, atque adeo ipsemet filius Dei locuti sint. Quapropter haec sit nostra summa voluptas, ipsa verba viventis, et nobiscum loquentis patris caelestis audire, considerare, ac in eis die ac nocte meditari, eis tenacissime immorari, atque adeo etiam tandem suaviter immorari. Ut vero id tanto libentius aut potius ardentius faciamus, praeter supra indicatas

ut per eorum ratiocinationem plerunque in extremam idololatriam delabantur. Sic et Act. 14 et 17 disserit, Deum quidem clare et potenter de se testari, caelitus dantem pluvias et secundas tempestates, saturantemque nos variis suavissimis et salubribus terrae fructibus, et replentem corda nostra gaudio. Quin et adeo prope eum nobis esse docet, ut pene manibus palpari contrectarique possit, utpote in quo vivamus, simus, et moveamur. Nihilominus tamen miseros mortales eum ignorantes, in suas vias errorum ac peccatorum abiisse, dilapsos esse: verumque Deum etiam sapientissimis et

metiuntur. Quod ibi non reperiunt, aut etiam aliter ac ibi est, reperiunt, id aut non necessarium, aut etiam noxium perniciosumque esse autumant, contendunt et vociferantur, quantumvis id ex sacris Literis manifeste confirmatum demonstratumque esse clare viderint. Prorsus ergo ita nostra tempestate, praesertim a morte viri Dei Lutheri, incipiunt sese studiosi ad ista compendia convertere, et diligentem sacrarum Literarum lectionem negligere, ac olim regnantibus Sophistis aut Sententiariis, praecipue M. Sententiarum, et varias Commentariorum summas, Pantheologias, Specula et

ut ex quibus omnia alia sua testimonia fidemque ac certitudinem petere cognatur. Ne vero quis minus meis verbis fidem habeat, omissis Patribus, qui in pluribus locis ac sententiis non tantum a nostris Doctoribus, sed et a Pontificiis reiiciuntur: unum tantum exemplum Scriptoris nostra aetate celeberrimi proferam. Edita sunt proximis annis Vuitebergae commentaria in priorem Timothei, quorum fini adiuncta est disputatio 85 propositionum tempore Interim scripta: in qua praeter alios errores ac impia loca, clare Pauli doctrina de iustitia et iustificatione ad inhaerentem ac

faciet. Vos eritis, teste Christo, lumina mundi, hîc quidem plurimis ad vitam praelucentia, eosque, ut Daniel dicit, iustificantia: in altera autem vita instar solis ac lunae in regno caelorum, teste Paulo, lucebitis ac praefulgebitis. Dominus Deus circumcîdat et aperiat corda nostra, ut Israelitarum et Lydae, detque nobis intellectum sacrarum Literarum, ut suis dilectissimis Apostolis: aperiat etiam os nostrum, et confirmet corda nostra, ut et vere intelligere, ac libere animoseque loqui maximo cum fructu de testimoniis Dei, coram regibus, principibus et populis

instar solis ac lunae in regno caelorum, teste Paulo, lucebitis ac praefulgebitis. Dominus Deus circumcîdat et aperiat corda nostra, ut Israelitarum et Lydae, detque nobis intellectum sacrarum Literarum, ut suis dilectissimis Apostolis: aperiat etiam os nostrum, et confirmet corda nostra, ut et vere intelligere, ac libere animoseque loqui maximo cum fructu de testimoniis Dei, coram regibus, principibus et populis possimus, et non confundi ad gloriam nominis sui, et miserae Ecclesiae suae exaedificationem, Amen. Rogatus a quibusdam amicis et

tanquam ita ex eis testimonium proferatur, ut contra sentire non liceat, sicubi forte aliter senserint quam veritas postulat, etc. Talia innumera dicta sunt in patribus, quod sola Scriptura sit certa norma veritatis. 15 Quis verô ex omnibus patribus, usque pene ad nostra tempora, diligenter totam Scripturam interpretatus est? Loquor de ipso textu, de sermone et toto scripti corpore: non de qualibuscunque sermonibus, Homiliis aut Declamationibus, quas occasione alicuius vocis, aut etiam sententiolae, in textu existentis, ad populum habuerunt aut

suam Patrum traditionum normam (quam per manus fingunt sibi inde a Patriarchis ac Prophetis traditam) iamdudum scripto in suis Thalmudicis libris comprehensam: cui nihil porro addere aut adimere licet. At nostra Cabala adhuc quotidie a Rabinis nostris scriptitatur, quotidie adhuc Spiritus aliquid sanctissimae sedi patefacit, quotidie conciliis aliquid revelat. Exempli causa: intra pauca secula spiritus Pontifici patefecit, et Ecclesiae donavit tot monachos mendicantes, quorum

et postea etiam Scholastici magis ad exercitium, aut etiam ingenii industriae ve ostentationem, quam ad veritatis inquisitionem aut illustrationem, vel ad Ecclesiae aedificationem sunt abusi: de quibus etiam Top. 8. Aristoteles praecipit, cum docet, quomodo sit occultandus scopus, aut mens nostra, quomodo adversarius incautus circumveniendus, et similia. Nam spiritus Domini, et ipsa caelestis veritas, nec vult nos furari victoriam, ut ille magnanimis heros olim dixerat: nec probat, ut magis industria actoris, aut socordia inscitiave errantis, victoria obtenta esse videatur, quam

ut ille magnanimis heros olim dixerat: nec probat, ut magis industria actoris, aut socordia inscitiave errantis, victoria obtenta esse videatur, quam ipsius rei evidenti bonitate, et gladio verbi Domini invicto, omniaque penetrante acumine, ne et gloria Deo debita ad homines transferatur, et fides nostra (ut Paulus inquit) super persuasibilia humanae sapientiae verba, non super immotam ac invictam Dei veritatem fundata esse videatur. 5 Semper initio constituantur certae et categoricae propositiones proprio ac perspicuo sermone, de quibus disputandum est, idque exprioribus actis

ipsarum rerum natura cognitioneque rectius petentur. Nunc enim tantum generalia quaedam nimisque pervulgata praecepta adscribere voluimus. 38 Denique quia plerunque et nunc etiam Ecclesiasticae disputationes ad eum finem culpa errantium tendunt, ut licet adversarii nec sua probare, nec nostra refutare queant, imo nec in lucem quidem legitimae cognitionis prodire ausint: tamen non desinant contra nos et veritatem furere, sicut et Domino salvatori ipsi accidit, qui ad suos adversarios inquit: Si interrogavero vos, non respondebitis mihi. Sin dixero vobis, non dimittetis me. Id est,

Caeterum quid sit illud quod vocamus verbum Dei, diligentius nobis venit expendendum. Nam si quis putat hoc tantum esse verbum Dei, quod scriptum in iis libris continetur, quos Canonicos vocamus, quod nostri temporis haeretici non tantum putare, sed asseverare videntur: ab eorum opinione nostra longissime dissidet ratio, nihil ut dici posse credamus, quod magis sit a veritate alienum. fol. 281. Non potes dicere Brenti, nobis ullam esse vobiscum de Scripturis controversiam. Recipimus omnes, tanquam Dei verbum veneramur et adoramus omnes. Qua de re itaque agitur inter

Scriptura, quod sicut vita aeterna respectu Christi plane est meriti praemium, ita nostri respectu sit merum ac purum Dei donum: Isa. 55. Eph. 2. Contradicunt ergo isti homines viventi Deo, in suo verbo, apertissime. Quin et sibimetipsis. nam paulo post clare ostendunt, bona opera improprie dici nostra merita. Haec enim sunt eorum verba inter alia: Dei tanta est erga homines bonitas, ut eorum velit esse merita, quae sunt ipsius dona. Denique ne singula huius sessionis propalam impia persequar, anathematizant eos qui dicunt, Christum venisse in hunc mundum ut esset redemptor, et

quis dixerit, sanctam Ecclesiam catholicam, non iustis causis et rationibus adductam fuisse, ut laicos, atque etiam clericos non conficientes, sub panis tantummodo specie communicaret, aut in eo errasse, anathema sit. Hactenus illi. Hoc anathemate totam Ecclesiam Christi usque ferme ad nostra tempora sacrilege anathematizant, quae sensit ac docuit, esse Dei mandatum, ut sub utraque specie hoc sacrosanctum Sacramentum sumatur. Quin et ipsum unigenitum viventis Dei filium blasphemo ore excommunicant. Nam ipse, sicut a patre iussus fuit, disertissime dixit, Bibite ex hoc omnes:

turbarum ac scandalorum causam dederint. Suo ergo proprio ore semetipsos infames, et omnibus suppliciis dignissimos proclamabunt, ut posthac in omnem posteritatem pro talibus a toto mundo habeantur. 11 Undecimo, cum sacrosancta Domini Coena ad hoc ipsum sumatur, ut ibi fides nostra confirmetur, nos veram Religionem profiteamur, mortem Domini pro nobis factam annunciemus et ipsum celebremus: isti tales communicatores omnia hisce ex diametro contraria patrabunt. Cogentur enim confiteri, communionem sub una specie, et damnationem sub utraque, quam illi tum sument,

dubitatio sibi invicem contraria sunt, seque mutuo destruunt. 21 Si ex operibus venit salus, irrita est promissio seu Evangelion: atque ita omnis plenior cognitio est inutilis. Nam et sine ea salvari poterimus, et conditio nostrorum operum faciet nobis promissionem incertam: quippe cui nostra opera non satisfaciunt. 22 Iustitia fidei requirit studium et cognitionem verbi Dei, propria autem iustitia non perinde. Opponuntur enim iustitia operum, et illa de qua dicit Esaias, quod Meschias noticia sui iustificabit multos.

et aliis Religionibus. Atque hinc omnis error oritur. 38 Cum religionem praescribere sit solius Dei, oportet eam doctrinam esse veram, quae Deum suum autorem profitetur. Solus enim Deus sua caelestia mysteria pernovit: solus etiam omnis veritatis, praesertim summae, fons est. At sola nostra hoc facit: reliquae ab hominibus inventae sunt, et ab hominibus inventas se esse non negant. 39 Omnia Ethnicorum sacrificia initio a Iudaica religione accepta, derivataque ac detorta sunt. Itaque cum haec sit, a qua reliquae originem duxerint, necesse est eam demum veram esse.

tandem est, praeter hanc nostram, potest saltem verisimilibus argumentis demonstrari, quod vera et divina sit: certumque est, qui illis assentiuntur, tantum temeritate motos, vel exemplo maiorum, vel consuetudinis, vel totius gentis, aut aliqua superstitione dementatos illam sequi. At haec nostra etiam humanis argumentis demonstrari potest, quod vera et divina sit: qualia sunt pleraque haec ipsa argumenta. 49. Constantia martyrum, quorum tot myriades omnibus seculis passae sunt, non humanum, sed divinum opus est. Atqui profecto aliarum Religionum homines propter suam

homines propter suam Religionem tot cruciatus passuri non essent, nec passi unquam sunt. Certe tanta constantia nostrorum martyrum gentibus omnibus miraculo admirationique fuit. 50 Sectatores nostrae Religionis, qui maxime et pii et synceri sunt, etiam ventura praedixerunt, ut nostra aetate Lutherus plurima vere praedixit. Oportet igitur a Deo omnia praesciente et agente regi. 51 Furor persequutorum huius Religionis, qui amota omni ratione, tanquam furibundi, absque iudiciis, contraque omnem humanitatem, crudelissimis suppliciis vexarunt Christianos, testatur

Non enim ille humanus furor est, ut manifeste ex immanissimis eorum factis cernitur. 52 Tristissimus exitus eorum, qui contra conscientiam vel abnegarunt agnitam huius Religionis veritatem, vel etiam persequuti sunt, satis indicat, divinam hanc esse et veram doctrinam, ut Spierae nostra aetate, ut Iuliani Apostatae, aliorumque multorum. Francisci Spierae, qui Evangelium Christi Venetiis abnegavit, horrendus casus in celeberrima Patavii urbe a plurimis spectatus, et plurimorum ac fide dignorum linguis et scriptis celebratus, aeternum monumentum est omnipotentiae Christi et

ratione, vel terrenae huius naturae ordine: quandoquidem ipse tum veluti figulus eius est, tum etiam eam in infinitum excellit in omnibus: sed statuendum, posse eius essentiae longe aliam esse rationem, quam nostra mens assequi vel cogitare possit. Quare qui contrarium sequuntur, perinde faciunt, ac si quis conspectis luteis ollis, etiam ipsum figulum luteum esse ratiocinetur. II Principium. Deus est libertimum agens aut causa. Ergo non semper eodem modo agit:

111. Confessio et magnificentia est opus eius 207 112. Dispersit et dedit pauperibus 194 114. Mare vidit et fugit, etc. 173 116. Credidi, quia locutus sum 216 Dolores inferni invenerunt me 186 118. Dominus fortitudo et cantio nostra. ibid. Deus est Dominus, et illuxit nobis 157 119. Iudicia tua adiuvabunt me 215 122. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae, etc. 276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui 203

276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui 203 132. Propter David servum tuum, ne avertas faciem Messiae tui 322 133. Dominus mandavit benedictionem. 319 137. Infantes dissipabunt ad petram. 228 141. Ossa nostra dispersa sunt iuxta sepulchrum 203 143. Fac me audire misericordiam tuam. 266 Non erit iustus coram te omnis vivens. 235 Contudit in terram vitam meam 228 144. Tange montes, et fumigabunt 194 149. Ad faciendam vindictam in nationibus,

ceremonialis lex quomodo sese velaverit. ibid. ceremonialia ubi moralibus praeferantur 24 Ceres Hebraeice Hores, quid significet 390 Cereri Rom. olim ieiunasse 306 charitas ad salutem necessaria 425. nostra erga Deum unde oriatur 325. legis consummatio 164. quomodo maxima virtutum 24 Christus agnus Dei tollens peccata mundi 428. 429. ante omnem creationem genitus 169. caput corporis ecclesiae 287. causa ut videntes caeci fiant 162. 163. cum suis Apostolis

cur sumatur 434 cogitationes hominum facile perturbari 308 cognationis nomina aliquando a vero usu abduci 139 cognitionis Dei primum initium 358 cognitionis et noticiae verba quid Hebraeis significent 184 a Cognitione nostra remota quomodo discenda 95 cognoscere aliquid quomodo Deus dicatur 199 cogo verbi significatio 192 collationis deficiens membrum unde intelligendum 203 collegia monachorum cur instituta 398 colloquia mala mores

creatura Dei a peccato quomodo distinguenda 380 nova 342 in Creaturarum operatione quot modos et differentias Scriptura S. posuerit 126 creaturis accidentia quae 128 Cretenses semper mendaces, etc. 119 crux nostra quomodo inter bona opera computetur 315 culpae nomina pro poena, et nomina meriti pro praemio qua figura ponantur 186. 187 cultus humanos cur Deus damnet 435 Cum aliquando similitudinem denotare 203 Cusanus notatus 12.

digressiones prolixiores in disputando cavendae 412. Scripturae quales 243 digressionibus aut parenthesibus multum uti Sacras literas 260. cuiusmodi Scriptura utatur 282. 283 dilectio effectus condonati debiti 324. effectus remissionis peccatorum. ib. nostra iustificationis indicium 214. proximi, legis impletio 182 dilectioni Dei salutem nostram tribui 323 dilectionem quomodo Papistae inter praeparantes causas ad iustificationem numerent 429 diligi et odi quos affectus indicent 185. 186

ne per philosophiam decipiamur, summopere cavendum 12. de bonis operibus unde maximi errores hominibus oriantur 321 dominae quales in non renatis regnent 376 Dominici de Soto epistolae ad Romanos explicatio qualis 439 Dominus quatenus spes nostra 186. 187 Domini viae planae 5 domus, pro familia 194 donec, in literis S. dupliciter intelligi 111. voculae significatio 85 dubitatio 177. ubi est, ibi scientia noxia 437
E

Christi 326 iustitia Dei qua salvamur, quid significet 323 iustitia Dei quas ob causas dicatur Christi obedientia nobis imputata 153 iustitia Dei quid Luthero 386 iustitia et iustificatio piorum duplex 326 iustitia nostra quomodo sit contectio peccatorum 325 iustitia operum et legis cur celebretur 314 iustitia primaria qua salvamur, quae sit 323 iustitia qualis a Deo flagitetur 321. etc. iustitiae aut perfectionis duo gradus 321

nostras immundas, cur Deus remuneret 323 iustificare solius Dei esse 214. etc. iustificare verbum dupliciter accipi 133 iustificari quid sit 323. quid apud D. Iacobum significet 133 iustificatio duplex 321. nostra in remissione peccatorum sita 428. quid 385. peccatoris vera quae 327 iustificationis causae 21. 22. descriptio unde petenda 320 iustificationes qua similitudine depingi possint 327 iustus quatenus ut palma floreat 340

observandum 94 narrationes Scripturae quales 282. 283 in Narrationibus apud Hebraeos quae adhibeantur figurae 230. quid observandum 230 in Natalis sui die neminem ex sanctis diem festum vel convivium magnum egisse 108 natura nostra fera, indomita, contra grassans 376 de Naturae accidentibus 127 naturae corruptio 372. 373. quid adversariis 348 naturae divinae nihil accidere 127 G. Nazianzeni contra sophisticas tentationes dictum 413. locus.

gentium sub lege modi quot 131. effectus 132. in Christo sub lege modi quot 131. in gratia factarum species quot. ib. praemii spes certa, iucunda 1 praepositionum ratio apud Hebraeos 147. 148 Pragmatographia 179 pravitas nostra originalis quae 377 praxis Theologiae quae 70 precatio 309. bona quae 92. 93 preces quatenus non sint proprie bonum opus 318 precibus cur ieiunia adiiciantur 310 Priamus mortem Hectoris quali ieiunio luxerit

422. fides ubi necessaria 132. verae fines 444. verae totius clavis et lux quae 29. 30 Religionem qua praxi Antichristus Ecclesiam Christi pessumdederit 436 Remedia, difficultatis et obscuritatis Scripturae S. medentia 4. 5 remissio nostra, fructus verae poenitentiae 213 etc. peccatorum fide accipienda 305. 306 remissionis peccatorum consequendae plures esse modos, error pestilens. ibid. remissionem peccatorum consequendi vias innumeras unde papistae sint commenti

11 Sal sapientiae symbolum 341 salis et ignis convenientia. ibid. foedus. ibid. proprietas. ibid. sterilitas. ibid. Salomonis currus bellici 337 Salus hominum in qua re sita 442. nostra in qua iustitia consistat 327 Salutis adipiscendae modus 294. consequendae media unde papistae somniarint 317. rationem semper eandem fuisse, esse et fore 345 etc. Salustius qua in re nonnihil sit utilis sacris literis 3

vetus cur imbecilliore utre possit contineri 401. cur in utres veteres positum 337 vinum saepe utrumque sexum significare 183. 184 inter Virgilii primae Eclogae et Epist. ad Rom. principium qualis similitudo 240. 241 virtutes quando sint, fiantque nostra bona opera 325. 326 virtutum nomina diversi generis Grammaticis 113 visionem et divinationem differre 117 visione pluris esse revelationem. ibid. Vita aeterna, Christi agnitio 437 etc.

145  Progenies victam bello divisit Idumen. 145
146  Me Pelusiaci vidit domus ardua regis
147  Exhalantem animam et linquentem luminis auras;
148  Ossaque nostra diu, superum sic alta voluntas,
149  Niliacis iacuere vadis: hinc flumina et undas,
150  Hinc fontes amnesque colo. Te Dalmatis ora, 150
151  Te manet Adriaci latus aequoris:

280  Invenit. Heu, quando dabitur finire querelas, 280
281  Quando graves gemitus atque hos sedare labores?
282  Tu divum miserere, Pater, si forte probantur
283  Nostra tibi, moresque adeo non despicis ipsos;
284  Illa quidem tua sunt, cur non tua dona reposcas?
285  Sin minus, ultrices insurgant numinis irae 285
286  Et peccare veta,

10  Nunc ubi perplacide patria in tellure quiescit.
At modo Ioannes ueterum sine more parentum
Respondens decori, rara probitate refulgens,
Ductor, clarus eques, nec non moderator equestris
Militiae ante diem nostra tumulatur in ora.
15  Sic superi uoluere polos et saecla regentes,
Sic disiuncta iacent summorum corpora fratrum,
Quos genus ac multi sociarant Martis honores:
Verum animae pariter diuina luce fruuntur.

villas supra granicze adiacentes, Bosnyaki vocatas, sunt depopulati, quadraginta duo mancipia interceperunt, quorum vendicio per auctionem luce crastina est futura. Haec dominationibus vestris reverendis hoc tempore significanda esse duximus, quibus nos et officia nostra commendamus. Datae Sciscii, 27. Februarii anno Domini 1590. Dominationum vestrarum reverendarum servitores deditissimi, spani Sciscienses. A tergo: Reverendis dominis capitulo ecclesiae

commendationem. Pixidarii, quos commiseratione dictae reverendae dominationes vestrae dimittere iubent, horum media pars expedita est hactenus iuxta prius mandatum ad nos datum, media autem hucusque mansit; quae si omnino avocabitur, erunt omnia Colapis vada desolata, quae nostra opinione tam cito excubiis non deberent privari, cum provinciales nostri non sufficiant. Viderint tamen reverendae dominationes vestrae, quibus modum praescribere non possumus, at sine dolore omnem avocationem non fecimus. Conducti quinque milites pedetentim dilabentur messuri quae

KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/12. Izvornik Reverendi domini et patres colendissimi, praemissa salute, officiorum nostrorum deditissimam commendationem. Bombardarii nuper assumpti sollicitant, ut quid velimus quaeve mens nostra esset de illis aut retinendis ulterius, aut vero aliorsum hiematum dimittendis; qua de re certiores cupimus fieri. Augusti mensis salarium perceperunt, labentis Septembris restat soluendum. Mittemus itaque illos ad reverendas dominationes vestras proximo die Lunae pro stipendio

150. 1591. listopad 16. Sisak KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/16. Izvornik Reverendi domini et patres colendissimi, praemissa salute, officiorum nostrorum commendationem. Quotquot numero levari poterint ex provincia nostra milites, curabimus fieri ut ad praefixum diem et locum, prout iubent reverendae dominationes vestrae, sint parati cum sufficienti commeatu. Veremus tamen ne omnes compellere possimus qui arma capere possunt: nam usque hunc diem nocte dieque natantia milia educi et exportari ex aquis

Excubiae nullae sunt in Wryvt: nam Czetin cum suis dispersus hinc inde discurrit neque aliquos ex suis plagis minisve ad excubias tenendas adigere potest. Omnes Zagrabienses ad Inferiorem Drenchinam locavimus et Rakovo, partem vero hic cum omnibus aliis custodio positus obprobrio plebi. Per bona nostra miser decanus cum castellano defendens vagatur, sed nihil efficit precibus, vi autem resistere non est tutum, prout domini sciunt. Qui apud nos fuerunt, referre copiosius poterunt. Cum his reverendae dominationes vestrae foelicissime valeant orantes Deum in cilicio, cinere

immitis paucos vindemia botros
2.38  Vixque cadi medium vulgo quę thena vocatur
2.39  Omnibus ex decumis Tragurini implevimus agri."
2.40  40 Iste "Liquate acinos, ac dolia nostra parate;
2.41  Musta fluent virtute Dei exundantia," dixit.
2.42   Herentes animis famuli pręcepta capessunt.
2.43  

aiunt, "nulli pietate secundus,
2.102  Pugnavit virtute patris quę tartara vincit."
2.103  Ille accersitum rogat: "Unde repente furorem
2.104  Hausisti, lapide et funda quod nostra domare
2.105  105 Arma potes? vel non tibi regia sceptra timenda?" 40
2.106  Olli respondit tranquilla mente sacerdos,
2.107  "Christi me iucundus

2.126  Quid tibi Iadrenses pugnam referemus ob istam?
2.127  Compensare auro et linguis merita alta nequimus
2.128  Alluet undisonus donec nostrum Adria litus.
2.129  Nostra tuos validos celebrabit lingua lacertos
2.130  130 Victricisque erimus memores per secula fundę.
2.131  At quando Indigetes fueris translatus ad altos,
2.132  Hostia multa

IN DIVUM IOANNEM EPISCOPUM TRAGURIENSEM Exastichon. Sebastianus Mladineus
b1.1  Dalmaticas Latio venit Romanus ad Oras;
b1.2  Et mirus nostra Pręsul in Urbe fuit.
b1.3  Undis Neptunum: Bacchum vite: ense Quirinum,
b1.4  Vincit: id et Sicum, nos et Iadra videt.
b1.5  Vates: Aegrorumque Pater: tetrique fugator

b2.3  Namque fides superant nostras, miracula vivi:
b2.4  Et qua fecisti vivus, ea ossa probant.
b2.5  Ergo tuas taceo laudes; et viscera pronus
b2.6  Offero: sint dono viscera nostra tibi. IN EUNDEM Idem
b3.1  Urbe satus Graia, celebri de stirpe Quiritum,

Zoroastrem magiae inventorem fuisse, satis apud authores convenire scribit Plinius. Sed unus ne hic fuerit Zoroaster, an et alius, non satis constare ait. Sane is qui nostra aetate "Sacram bibliothecam" compilavit, Sixtus Senensis, duos fuisse Zoroastres tradit: Alterum ex Diogene Laertio, Persem Magorum principem qui verae magiae fuerit inventor primus. Alterum Bactrianorum regem, qui sit a Nino in bello victus. Et qui primus verae magiae fuerit

pueritiam (delicias, et amores parentum) publice, privatimque erudiendam susceperitis, iuvabit (opinor) huius carminis lectio pia studia, et ad maiora promovebit. Porro non sum nescius, permultos magna, et excellenti doctrina viros in hoc scribendi genere et Graece, et Latine desudasse. At nostra haec apis (quod sine invidia dictum sit) amoeniora pascua ingressa, e thymo coelesti rore insperso favos suos concinnavit, unde odoris suavitas teneris animis infusa, et in Deum Opti. Max. pietatem, et in patriam amorem, et in Regem Philippum singularem benevolentiam, et

Stulte quis e sicco pumice quaerat aquam.
1.4.105.1  Eventum rerum cuivis sperare secundum
1.4.105.2  Fas sit, at in nostra non situs ille manu.
1.4.106.1  Nupsit Laura seni formosa, et casta puella,
1.4.106.2  Ah male pupillos Laura

his vinclis inopem me strinxit iniquis.
1.11.16  Vincla levat Nicon, et iubet ire domum.
1.11.17  Coecus iter monstrat, cum quis quam nesciat artem,
1.11.18  Ut fit in hac nostra crebrius urbe, docet.
1.11.19  Cur inhonesta gerit decisis naribus ora
1.11.20  Sergiolus? damno libera lingua fuit.
1.11.21  Gloria maiorum fertur par esse lucernae.

olebat? Si nondum priscis cognitus ambar erat. Sirupus Arabice xerbet hoc est medicata potio.
3.51.1  Inventum est nostrum, vox est quoque nostra sirupus,
3.51.2  Nil habet hic mendax Graeculus, inquit Arabs. Iulepus, Persice Iulaph.
3.52.1  Credere vix

ilia dura voces. Nux Moscata.
3.57.1  Da pueris alias. nam quas mercator ab Indis
3.57.2   Attulit, has poscit nostra culina nuces. Macar.
3.58.1  Ridet ager, quoties flavescit in arbore macer.

ollas haec aconita meas. Cucurbita.
3.78.1  Sive cucurbitulam, seu me colocynthida dicas,
3.78.2   Febrilis nostra frangitur ardor ope. Corna.
3.79.1  Grata sumus pueris, et mollem sistimus alvum,
3.79.2  Graius Achaemenides

meis oculis capto, et eam animi molestiam non insuavi meditatione lenire cupio. Tu vero qui inter Etrusca subsellia non infimum locum occupasti, dedicatae tibi vigiliolae favebis, et si forsan luce digna videbitur, ut in meo nomine appareat, pro veteri nostra necessitudine curabis. B. V. Domi. De

6.7.8  Imperat et lectos semper adesse viros.
6.7.9  Lectos mille viros. Inter quos eminet unus.
6.7.10  Rhamnia Dalmaticae gloria Rhagusiae.
6.7.11  Qui si nostra sequi velit ocia, nullius aeque.
6.7.12  Emicet ingenuis artibus ingenium. De magni Prussiae magistri insignibus.

et longum regnet in urbe sua.
11.12.9  Et si quid dirum, si quid crudele minantur
11.12.10  Sidera, ab Illyria sit procul illa lues.
11.12.11  Virgine nate Dea, si nos, et nostra benigne
11.12.12  Respicis, et cordis stat pia turba tuo.
11.12.13  Nunc iuvenem servare velis. Servatur in illo,
11.12.14  Quidquid id est, in quo ducimus esse bonum.

11.21.7  Immunis tanti belli, secura procellae,
11.21.8  Si qua sub alterno Marte venire solet.
11.21.9  Nimirum non metuantur maenia verum
11.21.10  Moenia se nostra stare fatentur ope. Quae potissimum regna tutentur ad Stephanum Poloniae regem. *
11.22.1  Non currus, nec aequi, florentesve aere catervae,

Laudatur Petrus Vellia. *
11.27.7.1  Vir recti, iustique tenax par omnibus unus,
11.27.7.2  Quos sublime volans fama iacere vetat.
11.27.7.3  Et licet rarus nostra spectetur in urbe,
11.27.7.4  Unus, et hic rarus Vellia Petrus erit.
11.27.7.5  Vellia clarus avis, et regis cura Philippi.

Ad Franciscum Sagrium praeclarum iuvenem Et amicum singularem. Precatur Divum Blasium
13.1.1  Dive senex, dixi, qui stas sublimis in arce.
13.1.2  Si tibi sunt cordi carmina nostra, fave.
13.1.3  Audiit, et caeli vexillum e parte Serena.
13.1.4  Extulit, et coeptum currere iussit opus.

Ad Matthaeum Benessum Rhacusanum Rectorem.
13.84.1  Ergo sextiles frustra venere Kalendae,
13.84.2  Et tot nostra ferent irrita vota Noti.
13.84.3  Ingratae Musae si nunc Rectore Benesso
13.84.4  Deseritis vatem, quando feretis opem?

In Tyrrhenum.
13.90.1  Cum praecursoris laevam Tyrrhene petisti,
13.90.2  Ferrea frons, et mens tunc tibi laeva fuit.
13.90.3  Nam cur nostra petas? Aut cur donabimus illam
13.90.4  Laevam, quae nobis dextera semper erit?
13.90.5  Quod vero argentum promittis, et aurum
13.90.6  Tu tibi

16.2.23.1  Dum cineres pueri Labeonis conderet urna,
16.2.23.2  Sic ait in lachrymas fusus uterque parens.
16.2.23.3  Si tam certus eras abeundi, et nostra placebant
16.2.23.4  Tecta parum, quare gaudia vana dabas? Andreae Franci summae spei

16.2.65.7  Scota Clytemnestre, sceleris sed vindice ferro
16.2.65.8  Hinc iacet infaelix truncus, et inde caput. Stuarda gens, quae aetate nostra extincta est; quinque ordine Iacobos Scotiae reges habuit, qui omnes ferro interiere, praeter ultimum, quem post acceptam ab hoste cladem, animi aegritudine periisse constat. Maria vero huius filia haeres, rarum, et Boccatio scriptore dignum,

16.2.70.6  Frater et in lachrymis Vellia Petrus agit. Sex magnorum regum, quorum stirps aetate nostra extincta est Epitaphium
16.2.71.1  Rex Scotus iacet hic Anglis oppressus ab armis,
16.2.71.2  Et cum rege iacet tota Stuarda domus.

nemini, sed quoscunque captiuos habere poterat, statim crudelissime enecabat, asserens Mahometanae religionis, ac peruetustae consuetudinis turcicae esse, ut dum eorum caesar foris iam in bello esset, nemini parci neque etiam fidem seruari debere. Cumque iam diem dies truderet, frustraque obsessi, nostra se expectare auxilia cernerent, de exitu suarum fortunarum consultare sunt coacti. Nam praeterquam, quod ab hoste praemerentur uehementer, ob penuriam aquae siti etiam intollerabili admodum conficiebantur, a qua tamen pluuiae beneficio sunt aliquantulum alleuiati. Variis ultro

et Petrinae, tum etiam de hostium statu ac conatibus edoceant, simulque (ni amissam uelint Petriniam et socios perditos) cita implorent auxilia. Horum alter ab hostibus fato suo est interceptus, ac graui supplicio interfectus, alter uero comite fortuna incolumis nostra euasit in castra. Hic data sibi facultate et copia loquendi, quos in ipsa obsidione reliquerat socios, non solum uehementissime oppugnari et maxima ui praemi, uerum etiam extrema iam siti perimi, rem summo esse in periculo nec iam uires sufficere, nec ferre defensionis laborem ulterius

Admodum illustri ac reverendissimo domino domino Fausto Verantio, episcopo Chanadiensi, sacrae caesareae regiaeque maiestatis consiliario, cognato et domino meo obsservandissimo. Cum aliquot ab hinc annis mihi ab hac nostra Sicensi urbe, praeter meam opinionem abesse meoque ab ea non exiguo incommodo exulare contigisset, ut huic intestino dolori medelam aliquam afferrem, variarum historiarum lectione operam nauare coepi, a qua magna ex parte sum ea molestia levatus, quę solet eos exercere, qui

quasi iure deberes. Cum enim tu me ad emittendum id opus hortatu tuo compuleris, videbatur quodam iure ad tuam fidem eius tutela pertinere. Tuque is es, quem non modo rudes, sed etiam docti suspiciunt. Habet nostra haec aetas, quos admittetur; habet quos extollat praeclaros viros, sed quos tibi anteponat, non facile inueniet. Degis ea in Vrbe, quae laudis mediocritatem vel nunquam agnouit, vel semper contempsit: neque in tanta maiestate, tua deficit virtus, sed

tibi sexcentis eximiae beneuolentiae argumentis obligatum volusti, perexiguum hunc ingenij mei partum expositurus, unum te nominis et existimationis meae patronum non suscipiam equidem in amplissimi Theatri lucem sapientissimorum 32 hominum conspectum, quibus abundat haec nostra aetas inferre me non magnopere cogitabam: Tu hortatus es dubitantem impulisti vel reluctantem: tuere igitur obsequentem. iam nunc mihi videor in exigua vel nulla spe laudis ex ingenio meo; sempiternam nominis immortalitatem ex tuo patrocinio consecutus.

pede Romano antiquo, cuius mensuram in margine apposuimus, eaque respondet ad Romani palmi, quo hodie utimur, mensuram ut 4, ad 3, huiusmodi pedem diuidimus in duodecim partes aequales, seu uncias, quas inuenies in prima Columna sub titulo magnitudinis. Ponderibus autem utimur hac nostra tempestate usitatis, libram enim diuidimus in 12, uncias unciam vero in 24, scrupula, et scrupulum in 24, grana. Ad inueniendas igitur sphaerarum grauitates ex data diametrorum magnitudine, haec erit ratio. Quaeris grauitatem sphaerae plumbeae, diametrum habentis 3,

Et quoniam non prodiret tale prorsus quale facere intendunt, sed paulo perfectius; propterea quod auri quidem partes in mixtione maneant, ex argenta vero et are aliquid deperdatur, solent Aurifices tanto plus miscere argenti et aris quantum perdi posse deprehenderunt. Verum nostra intentio non est omnia quae ad eiusmodi mixtione pertinent hoc loco exponere; sed illud tantum ut receptum apud omnes ad ferre voluimus, ex quo manifeste constat, qua metallorum mixtio in singulis qualitatum generibus statuatur: qua quidem est illa quam adduximus, nempe in auro 23, partium,

(quod sciam) quem authorem sequi possem, cuius praecepta de illyrico sermone litteris consignata prodierint. Neque vero ut opus hoc primus aggrederer inducere animum potuissem, nisi eorum accessisset authoritas, quorum voluntati nefas est repugnare. Quo autem ipsi consilio id fecerint, ut et nostra e Societate delecti nonnulli in hac lingua perdiscenda studium suum atque operam collocarent et, quo iis discendi labor minueretur, eiusdem linguae Institutiones aliquae conscriberentur, facile is, ut opinor, intelliget, cui sit exploratum, quo in loco apud Illyricos hoc tempore res

clare
52  Vrbs alias quae inter laude canenda nites.
53  Cordibus a nostris non te ulla obliuia tollent
54   Marti, dulce etenim pectora nostra foues.
55  Mitto quamplures quos pigra obliuia tollunt
56  Quorum (dii faciant) carmina laeta canam.
57  Nobilitas bene culta

Bibliographia locorum inventorum

Pir, Didak (1517 – 1599) [1583], De divo Blasio Rhacusanae reipublicae patrono carmen, versio electronica (, Dubrovnik), 326 versus, verborum 2571, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [didacuspblasio].

Mužić, Frano [1586], Carmina VI e codice Variorum Dalmaticorum, versio electronica (), 113 versus, verborum 764, Ed. Teo Radić [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma] [word count] [muzicfvd].

Auctores varii (1590) [1590], Epistolae Siscienses, versio electronica (), Verborum 11.224 (pro tem), Ed. Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvsisakepist].

Mladinić, Sebastijan (c. 1561 - c. 1621) [1590], Vita beati Ioannis episcopi Traguriensis, versio electronica (), Verborum 4659, versus 746, Ed. Mladen Ivanišević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - ode; prosa - epistula - praefatio] [word count] [mladinicsvita].

Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].

Stepanić Selnički, Nikola; Stjepan Medak (1553-1602; c. 1596.) [1596], Historia obsidionis Petriniae et cladis Szerdarianae, versio electronica (), Verborum 3031, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [stepnobsid].

Zavorović, Dinko; Suričević, Toma (1540-1608; floruit 1602) [1602], Praefatio et epistulae in libris de rebus Dalmaticis, versio electronica (), Verborum 876, Ed. Iva Kurelac [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvpraefepistrebusdalm].

Getaldić, Marin (1566-1626) [1603], Promotus Archimedes seu De variis corporum generibus gravitate et magnitudine comparatis, versio electronica (), Verborum 19625, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus] [word count] [getaldimpromo].

Kašić, Bartol (1575. — 1650.) [1604], Ad illyricae linguae studiosos, versio electronica (), 77 verborum, versus 16, Ed. Elisabeth von Erdmann-Pandžić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [kasicbinstitepist].

Pridojević, Ivan (c. 1600) [1604], Ad Nobiles Viros Tragurienses de Tragurii praeclarae Dalmatiae urbis laudibus carmen, versio electronica (), 521 verborum, versus 80, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - elegia] [word count] [pridojevispalat].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report