Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: plato Your search found 201 occurrences
1 2 3
Occurrences 101-200:101. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Sapientia est diuinarum humanarumque rerum scientia 21 . Homo ad agendum et intelligendum natus. Quo a bestiis differant homines 23 . Sapientia si cerni posset etc. Plato 24 . Sapientię nos commendari ab initiis naturę 42 . Sapientia et animi magnitudinem amplectitur et iustitiam. Cognitio rerum omnibus grata 45 . Officium
102. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] qui propius sapientię sunt quam qui longe absunt 65 . Prudentia ars uiuendi 69 . Nosce te ipsum--- assignatum Deo 75 . Beatus cui contigerit etiam in senectute ut sapiat, Plato 78 . Sapienti plus adesse quod uelit quam quod nolit 85 . Somnus quare secundum naturam datus creditur 77 . Somnus Endymionis 78 .
103. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] magna portio
est nihil inique facere 52 .
104. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_257 | Paragraph | SubSect | Section] Crassum foenum in cornu habere dicebant 79 . Secretum. Deum in cuius tutela urbs est, nec quęrere nec nominare fas est. Valerius Soranus male perisse dicitur nomen huius dei efferre ausus 79 . Senex. Plato: Vbi senes imprudentes sint, adolescentes quoque turpissimos esse necesse est 77 . Suspicio. Circa Capitolium habitare nemini licet 81 . Seruus. Cur Idibus Sextilis diem festum agunt serui omnes ac seruę
105. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Superbus. Superbia Romuli ex rebus prospere gestis 9 . Demetrius neminem pręter se et Antigonum patrem appellabat regem 97 . Aspero natura discipulo Plato dicere solitus est, ut Gratiis sacra ferret 137 . Secretum. Consi ara sub terra latens 7 . In publico conuiuio Spartę ingredientibus natu maximus portas ostendens dicebat: Per hasce uerbum non
106. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Philosophiam prudentia ęstimatione antecellit, ex qua reliquę uirtutes omnes oriuntur
109 .
107. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 52 . Antisthenis dicta Platonis fastum carpentis 54 . Diogenes calcans aliquando Platonis lectum pręsentibus Dionysii amicis, quos ille inuitarat, dixit: Calco Platonis inane studium. Ad quem Plato: Quanto, inquit, o Diogenes, factu tumes, dum superbiam te calcare putas. Alii dixisee ferunt: Calco Platonis fastum, illumque respondisse: At fastu alio, Diogenes 56 . Non, si magnus fueris, bonus eris, sed si bonus, magnus
108. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Aristoteles rogatus, quid sit spes: Vigilantia, ait, insomnium 46 .
Quod futurum est, neque nostrum est neque non nostrum 109 .
109. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_273 | Paragraph | SubSect | Section]
VALERIVS MAXIMVS
110. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 180 . Solitarius Thymon Athenis 23 . Senectus non grauis iis qui omnia bona a se ipsis petunt 29 . Quinti Maximi senis laus 31 . Plato. Socrates. Gorgias. Ennius 32 . Causę, cur senectus misera uideatur 33 . Themistoclis senis memoria. Sophoclis studium 34 . Cyrus. Lucius Metellus. Nestor
111. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_305 | Paragraph | SubSect | Section] sibi quis quam de futuro debet promittere 50 .
Fugit irreparabile tempus 53 .
Non uacat aliquid ex tempore perdere 59 .
PLATO
112. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_307 | Paragraph | SubSect | Section] Pericula uitę fortunarumque hominum, quę climacteras Chaldei appellant, grauissima fieri septenariis 24 . Duo et uicesimo anno, id est uicesimo secundo 33 . Tempus medium Plato definiuit inter actiones contrarias, ut homo mori dicatur, cum nec iam uiuit nec adhuc est mortuus. Hoc appellat thnexaijihs jusin , id est repentinam naturam 41 . Quo ad uiuet et quo ad morietur, id ipsum tempus
113. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_309 | Paragraph | SubSect | Section] esset timidus: At ideo, inquit, parum pecco
78 .
Pyrro in naui reliquis tempestate perterritis ipse impauidus 95 .
114. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_309 | Paragraph | SubSect | Section] tempus. Inuenit enim omnia 6 . Pittacus percunctantibus, quidnam esset gratificum? Tempus, ait 10 . Est illa eius sententiola: Tempus nosce 11 . Plato tempus esse cęli motum et absque mundi natura non constare tempus 35 . Arcesilaus Aridelo inter pocula proponenti quiddam: At hoc ipsum, inquit, imprimis philosophię proprium est cuiusque rei tempus scire
115. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_321 | Paragraph | SubSect | Section] magna solitudo est 281 .
Vrbes sine moenibus in pace degunt 297 .
Vivendi genera tria post diluuium constituta inter homines, dixit Plato 230 .
Qui in comune possident 297 .
VALERIVS MAXIMVS
116. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
117. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Vita pręsens celebritati similis, ad quam alii certaturi, alii negociaturi, alii
spectaturi conueniunt; ita in uita diuersa esse hminum studia 81 .
118. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 2r | Paragraph | Section] atque
119. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 2v | Paragraph | Section] Diog. Laert. IX, 72. et
120. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_362 | Paragraph | SubSect | Section] nesciunt secundum quosdam ineptos homines demonum pugnantium contra se portenta confingere, ut apud imperitos et uiles homines miraculum sui faciant et exinde lucra sectentur. Qui ergo talis erit, quam hic Ecclesię nostrę Plato luculenter explicuit, huic solitudo non periculum, sed periculorum effugium erit et puppis diu in alto iactatę portus, et animi soli Deo uacanti quies, et locus myrrha, lacte, casia, omnibus sanctimonię aromatibus
121. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_614 | Paragraph | SubSect | Section] intelligendoque agnoscant. Audient arcana illa uerba, quę non licet homini loqui. Denique, quod oratorum princeps Demosthenes aut par illi in dicendo Tullius nunquam eloqui potuissent, quod gentilis philosophię antistes Plato aut ipso argutior Aristoteles nunquam inuestigare ualuissent, hoc minimus inter cęlestis patrię ciues deprehendet, intelliget, tenebit, possidebit, dicente Domino per prophetam: Dabo tibi thesauros absconditos, et
122. Niger, Toma. Divina electio ac tempestiva... [Paragraph | SubSect | Section]
123. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [Paragraph | SubSect | Section] ratio cognoscendi in omni scientia, non solum nostra, verum est etiam ratio cognoscendi ipsius intellectus divini (secundum divum Boethium), quia ea ratione, qua intelligit, eadem etiam et producit xii. Metaphysicae. Sed ratione mathematica intelligit, ergo et producit. Et hoc est quod divus Plato medio mathematico omnia et ipse speculatus est et processit a causis supra effectus, sicut et ipse Deus benedictus. Quod, si haec magis dearticulate vellem explanare, oporteret altius repetere, ubi certe non sensibus corporis, sed sola vi animae opus esset. Divus Plato imitatus et
124. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [Paragraph | SubSect | Section] Et hoc est quod divus Plato medio mathematico omnia et ipse speculatus est et processit a causis supra effectus, sicut et ipse Deus benedictus. Quod, si haec magis dearticulate vellem explanare, oporteret altius repetere, ubi certe non sensibus corporis, sed sola vi animae opus esset. Divus Plato imitatus et Pythagora, omnis veritatis et subtilitatis acutissimi indagatores, docentes nos res ipsas altius speculari, quam philosophi naturales fecere. Qui ex sensatis tantum in cognitionem procedentes, ad nullam tamen cognitionem devenientes, ad quam sensus non se extendit. Quorum
125. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [Paragraph | Section] Platonem, quod in caelis est harmonia, nihil tamen dicunt neque formaliter respondent ad rationem Philosophi. Dicunt enim, quod harmonia caelestis ob sui magnitudinem non auditur, similitudinem sumentes ab incolis apud Catadupam Nili praecipitationem, ubi sonum ob sui magnitudinem non audiunt. Plato, inquam, noluit hoc dicere, sed quod illa harmonia caelestis non cadit sub auditum sensus, sed tantum sub auditum rationis. Quae non est ex sono (ut Aristoteles sibi imposuit, magis verba quam sensum Platonis impugnando), sed est ex velocissimo et tardissimo (ut modo dictum est). Talis
126. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section] carere non potui. Itaque miser ego lecturus Tullium ieiunabam. Post noctium crebras uigilias, post lachrymas, quas mihi pręteritorum recordatio peccatorum ex intimis uisceribus elliciebat, Plato sumebatur in manibus. Siquando in memet reuersus prophetam legere coepissem, sermo horrebat incultus, et quia lumen cęcis oculis non uidebam, non oculorum culpam putabam esse, sed solis. Dum
127. Beneša, Damjan. Epistolae dedicatoriae ex opere de... [page aiv | Paragraph | Section] creantis eluceat, unaque aliorum ueluti simulacra uideantur esse, quod cuncta unum imitentur exemplar praestantque, ut germanam illam lucem, qua in ipsa origine emicuere, simplicius hauriunt. Hinc, Quorsum haec?
128. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et Domino confidenter loquitur dicens: Super omnes docentes me intellexi, quia iustitia tua meditatio mea est. Et: Super senes intellexi, quia mandata tua quęsiui. Abeat igitur cum suis dissertationibus Plato et cum argumentis Aristoteles et cum sophismatum callidis captionibus omnes ueteris Academię philosophi! Vera sapientia est Deum nosse et tam edicta quam interdicta eius tota animi sedulitate obseruare. Cęterum, nequis
129. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] defendebat. Philosophiae uero nihil conuenientius, nihil magis necessarium maiores nostri existimauerunt: in qua re quamquam multorum testimonio possumus uti: tamen abunde satis est duorum eminentissimorum Platonis Plato. et Aristotelis: Aristoteles. quorum alter uires et commoda eloquentiae in duobus dialogis, qui Gorgias Gorgias. et Phaedrus
130. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] Oratoris Isocratis. Isocrates Tunc etiam ad obeundas legationes Philosoph, Philosophi oratores. quod imbuerentur Oratoria disciplina, deligebantur. Plato Plato. enimuero cum Gorgia, Gorgias. qui Athenas orator a Siculis aduenerat, per aliquot dies spectante populo disputauit: quos Athenienses quasi festos
131. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] Isocrates Tunc etiam ad obeundas legationes Philosoph, Philosophi oratores. quod imbuerentur Oratoria disciplina, deligebantur. Plato Plato. enimuero cum Gorgia, Gorgias. qui Athenas orator a Siculis aduenerat, per aliquot dies spectante populo disputauit: quos Athenienses quasi festos celebrauerunt. Carneades
132. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] in quo non possit Orator suo quodam iure uersari, atque illud maiori copia et ornatu, ueluti quibusdam illecebris delinire? Recte quidem Gorgias Gorgias. apud Platonem Plato. de omnibus Rhetori putauit esse dicendum, ut se, teste Fabio, Fabius. in auditoriis interrogari pateretur, qua quisque de re uellet. Iseum Iseus.
133. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] interrogari pateretur, qua quisque de re uellet. Iseum Iseus. quoque testatur Plinius Plinius. in omnibus controversiis ex tempore respondisse. Nonne diuinus ille Plato Plato. uarias atque altissimas scientias tum in Timaeo Timeus. et Phaedone, Phaedon. tum in aliis dialogis
134. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] Iseus. quoque testatur Plinius Plinius. in omnibus controversiis ex tempore respondisse. Nonne diuinus ille Plato Plato. uarias atque altissimas scientias tum in Timaeo Timeus. et Phaedone, Phaedon. tum in aliis dialogis nitore ac foelicissima quadam ubertate
135. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] plena sit eloquentia oportet, soliusque oratoris propria, ut quum scientiae probitas accesserit, tunc ueri oratoris partes impleturam esse Catonis sententia conprobatur. Orator ex sententia Catonis. Nam et Plato Plato. euidentissimis in Phaedro Phaedrus. rationibus ostendit, hanc artem consumari citra iusticiae scientiam
136. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] propria, ut quum scientiae probitas accesserit, tunc ueri oratoris partes impleturam esse Catonis sententia conprobatur. Orator ex sententia Catonis. Nam et Plato Plato. euidentissimis in Phaedro Phaedrus. rationibus ostendit, hanc artem consumari citra iusticiae scientiam non posse: ubi Lysiam
137. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] Crassus. Ciceronique, Cicero. quorum auctoritas multum ualet, credatur, quam rationi et ueritati: quae, teste Platone, Plato. dux omnium bonorum esse debet. Quippe praeter ea quae pulcherrima et magnificentissima ab unoquoque iudicantur, ut defendere amicos, regere consiliis senatum et populum, sententiam inter Principes dicere, bella componere, foedus ferire, amicitias
138. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] aut sic immutata sunt, ut ne uestigia quidem prioris faciei appareant: nihil enim est tam solidum tamque forte, quod, quum sit factum manu artifici, non collabatur in cinerem. Quanto satius esset, si eos labores in conquirendis uirtutibus expenderemus: ut Plato Plato. qui nauigauerat in Aegyptum, Pythagoras Pythagoras. etiam ad Persas, et plaerique ad alias nationes, quorum diuturnius est nomen in terris,
139. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section] prioris faciei appareant: nihil enim est tam solidum tamque forte, quod, quum sit factum manu artifici, non collabatur in cinerem. Quanto satius esset, si eos labores in conquirendis uirtutibus expenderemus: ut Plato Plato. qui nauigauerat in Aegyptum, Pythagoras Pythagoras. etiam ad Persas, et plaerique ad alias nationes, quorum diuturnius est nomen in terris, quam eorum patria fuerit. Et quamuis unaquaeque
140. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] exurgerę. Quod si terra quoque suos seruat ardores, quid mirum, si etiam ipsa postremis temporibus huius flammę ui excoquenda sit? Quam pręterea uiolenta ignis natura sit Plato in Timeo declarat dicens: Quęcunque ex minutioribus componuntur, maiora detinent; quę uero ex grandioribus, minutiora cohibere non possunt . Ignis autem prę cęteris generibus minutissimis constat particulis. Ideoque
141. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section] mors , inquit, quam pertimescimus ac recusamus, intermittit uitam, non eripit; ueniet iterum dies, qui nos reponat in lucem . Hoc idem ante illum sensit Plato, qui in suo de regno libro: Post pręsentem mundi cursum , inquit, hominum animas imperante Deo atque suscitante corpora sua, quę in hoc cursu amiserunt, ideo recepturas, ut quemadmodum sub fato quondam corpora
142. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | Section] LXV.)
(Heraclytus.)
(Seneca.)
(Plato.)
(
143. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | Section] (Resurrectio necessaria.)
(Seneca.)
(Plato.)
(Theopompus.)
(Aduentus Christi.)
(
se nulla alia causa Gallis hostem fuisse, quam ut
rebus Italicis consuleret, quum neminem fugeret Italiam sine rege armis ac magnis opibus
instructo nequaquam posse foelicem esse, atque ob id maxime crebro turbari, ac plurimum tyrannide uexari, quia in multos esset principatus diuisa. Vnde recte Plato regem,
Homerico more pastorem atque curatorem nominans, totius, si fieri posset, humani
generis, quasi unius ouilis, unum esse pastorem debere designat.
Nihil enim paci ac
priuatae publicaeque utilitati magis aduersatur
varium, mutabile: quo tamen nullus mortalium adhuc potitus fuit: Sed certum, stabile, sempiternum in sola contemplatione atque adeo aspectu diuinae mentis consistens, ex qua ceu perenni fonte voluptates cumulatae omni suauitate fluunt, diisque pariter
et hominibus (ut Plato inquit) omnia bona proficiscuntur , quae nullius mortalis aut oratione exprimi, aut cogitatione complecti queant. Nam si magnopere delectamur intuenndo solem illustratorem orbis, reliquasque stellas flagrantes, ac miram vniuersi pulchritudinem, quanta iucunditas futura est,
studio ducti, in eadem se palaestra exercuerint, possum sexcentis prope
testibus comprobare. duobus tamen ero contentus, Aristotele, et Platone. atque
Aristoteles quidem non optime omnia a magistro suo Platone tradita existimat: qualia
sunt quae Plato de ideis, de ipso bono, de republica disseruit. Plato etiam ipse,
Parmenidis, Protagorae, Zenonis, atque aliorum, qui rerum natura constantium
philosophiam profiterentur, errores conatur indicatur. neque tamen est quisquam, qui
hoc illi vitio
possum sexcentis prope
testibus comprobare. duobus tamen ero contentus, Aristotele, et Platone. atque
Aristoteles quidem non optime omnia a magistro suo Platone tradita existimat: qualia
sunt quae Plato de ideis, de ipso bono, de republica disseruit. Plato etiam ipse,
Parmenidis, Protagorae, Zenonis, atque aliorum, qui rerum natura constantium
philosophiam profiterentur, errores conatur indicatur. neque tamen est quisquam, qui
hoc illi vitio vertat; cum sciat, unam veritatis cognitionem recte
Cum autem Dei bonitas celebratur, tum potissimum ea ipsius virtus praedicatur, qua erga suas creaturas est bonus aut beneficus: tametsi ipse totus, et omnes eius virtutes, ipsissima bonitas sunt. Cum autem Deus sit et perfectissime bonus, et omnis bonitatis in tota rerum natura unicus fons, ut et Plato pronunciat in suis definitionibus: alia autem omnium creaturarum bona non tantum finita et imperfecta, ac aliunde provenientia, sed etiam plurimis malis, praesertim post hominis lapsum contaminata sint, merito a Christo solus Deus bonus esse dicitur Matth. 7 et 19, ac Luc. 18. Tametsi in
ipsos pravos spiritus vel angelos, quos et Satanas et Diabolos vocamus. De hac igitur voce, vel potius re, in vocabulo Diaboli. Nunc pauca adiiciam. Credo gentiles ideo diabolos vocasse Daemonia, a sciendo: quia viderunt saepe illos spiritus futura praescire, ac praenunciare. Quod etiam Plato in Cratylo, et Lactantius lib. 2, testantur. Aliquando tamen Daemones dicti sunt gentilibus, Deorum filii: corpora quidem, sed tamen immortalia habentes, ut ipsi eos esse confinxerunt. Hoc sensu Act. 17 philosophi et alii Athenienses dicunt, Paulum annunciare novos daemonas: id est,
subiicere ac onerare, si comedissent aut bibissent prius, etc. Sic Petrus Matth. 26 seipsum devovit, affirmans sibi nihil esse negocii cum Christo.
DEUS, nomen appellativum summae maiestatis est, quae est spiritualis essentia, et causa ac fons omnis boni, ut Plato eum definit, creator et gubernator omnium. Tota definitio ex Christiana doctrina omnibus nota est. De etymologia huius vocis varie divinant scriptores. Hebraeum
] factus est similis. Quare et Lutherus inculcat, [?: ] nem natura non plus de Deo scire quam brutum, [?: ] nulla habet principia de Deo. Proferant ergo testimonia Scripturae, qui tantas res asserere in [?: Theologia ] [?: ] lunt. Decimoquinto: Plato in Phaedone et [?: Menone ] sensit, primas noticias communium doctrinarum [?: ] [?: ] in nobis innatas, licet adeo obscuras aut [?: oblivio- ] pultas, ut discere sit quoddam reminisci. Contra Aristoteles in fine Analyticorum, et libro tertio de
instrumenta poenarum.
PHILAUTIA, vitium etiam apud Ethnicos reprehensum, 2. Timoth. 3 notatur: est, cum quis nimium sibimet placet, tantum quae sua sunt quaerit, alios prae se contemnit, superbus est. Et (ut Isaias eum suo colore depingit) qui sibimet sapiens videtur in oculis suis. Plato ponunciat, esse omnium vitiorum ac malorum fontem.
PHILOSOPHIA reprehenditur a Paulo Colos. 2, tanquam quae abducat imperitos ac pusillos Christi a veritate Evangelii: quod sane non proprie ac per se vere Philosophiae vitio fit, sed vel salse vel eorum qui eam intra suas metas
pro
afferat: Ephes. quarto ad Colossenses quarto. Simus denique semper parati ad reddendam rationem fidei nostrae: primae Petr. tertio. Hic sane profectus cumprimis ex hoc studio quaerendus, hauriendusque est.
52 Veritas ubique, praesertim autem in Theologia, est fons boni: ut et Plato docet. Contra, error ac mendacium est fons mali. Quare Christus dicitur rex veritatis: et ad hoc venisse, ut veritatem propaget. Contra Satan est pater mendacii. Non sine causa igitur Christus flagitat tam solicite ac severiter ab Apostolis et omnibus piis, ut eius sermonem sedulo servent: et
scientias, certo decentique ordine constare. Cernent et ipsum rerum omnium creatorem Dominum, hic quoque sicut ubique, non confusionis, sed ordinis autorem effectoremque esse, qui omnia in numero, pondere ac mensura fecit, et
personis et etiam locis, quae vel aliquem singularem ipsorum casum, aut statum rerum, qui circa eorum nativitatem accidit, vel aliquam eorum proprietatem simul notent: vel salutarem admonitionem vitae agendae contineant: vel denique eventum ipsorum vitae actionumve divinent, quod genus nominum Plato et Aristot. 4. Metaphys. probant. Latini contra nihili nomina, rustica scilicet, ut initio indocti, imposuerunt, sumpta a fabis, cicere, pisis, lente, caesarie, et similibus rebus.
Exempla porro eorum quae dixi haec sint: A statu conditioneque rerum praesentium nominantur quidam
ad similitudinem attemperatur, ut mox hac sequenti Regula exponam.
12 In Parabolis multa dicuntur non ob rei primariae seu illustrandae veritatem, sed ob personarum aut rerum parabolicarum naturam, aut etiam decorum ac verisimile. Id enim ratio styli in omnibus linguis flagitat, sicut Plato dicit in fabulis et figmentis verisimiliter fingendum esse. Quare eorum, quae ita ratione Similis dicuntur, in expositione aut intellectu locorum ratio habenda non est: ut, Patientiam habe in me, reddam tibi omnia. Sic verisimile est homines erga homines loqui, neque enim audent simpliciter
priscorum Thalmudistarum.
DE TROPIS ET SCHEMATIBUS S. SERMO SECUNDUM SPECIEM
AUT HOMINUM OPINIONEM, NON SECUNDUM
REI EXISTENTIAM.
Testatur Plato in Cratylo, et Aristoteles in Metaphysicis, et Cicero in finibus, fuisse Philosophos, qui dicerent nihil rerum per sese suave natura esse, sed prout homini videantur, tale etiam existere. Hominem enim esse mensuram omnium rerum: inter quos illi potissimum nominant ac redarguunt Protagoram.
excogitata sunt, minus autem necessaria postea. In omnibus enim artibus primum utilitas necessitasque spectari solet, postea de num commoditas. Unde et apud Graecos, et apud Latinos quaedam minus necessariae literae longo tempore postea additae esse commemorantur.
Hoc ordine etiam Plato in Philebo literas inventas affirmat, sive ille serio id dicat, ut ab aliis historiam per manus accepit, sive ratione ipsa cogitationeque hunc ordinem maxime naturae convenientem verisimilemque animadvertit. Quem locum et propter autoris nomen, et sententiae elegantiam adscribam:
ἑκάστου, καὶ τὰ ϕωνήεντα τὸ τὰ μέσα, κατὰ τὸν αὐτὸν τρόπον, ἕως αὐτῶν ἀριθμὸν λαβὼν ἐνί τε ἑκάστῳ καὶ ξύμπασι, στοιχεῖον ἐπωνόμασε. Atque haec quidem Plato, cui tantum Cicero tribuit, ut
leve nequaquam est, quod cum omnes aliae linguae multa inutilia, multa etiam iniusta ac denique foeda, turpia contineant ac doceant: sola haec tantum veram ac sacrosanctam, Deo placentem, omnibusque hominibus salutarem pietatem proponit.
Denique et hoc expendamus, quod cum Pythagoras, Plato et Cicero dicant, eum qui rebus nomina imposuit
tractatio qualis 31
literis S. contraria si qua in Gentilium libris inveniantur, falsissima 105. non credentes, nullam posse invenire rationem, unde falsas esse convincant 105. potius quam angelis aut mortuis credendum. ibid
literas quo ordine Plato inventas esse affirmet 365. sacras cognoscendi regulae 5. 6. 7. in qua veneratione homo pius habere debeat 14. non solum mores, sed et parentes praedicabilium solere laudare 102. quomodo Curtisani Romani tractent 431. sibimet constare 395
in Literis S.
sunt revera, licet, et tertium addere de quo Clemens Alexandrinus lib. V. Strom. Ita scribit: Erus iste, Zoroaster est, qui de se ipso hoc scripsit. Conscripsi
iste, Zoroaster est, qui de se ipso hoc scripsit. Conscripsi
inter se esse diversas. Quod cum Plinius forte ignoraret, imperite Magiam derisit universam. Sed nihil est id in eo viro mirandum qui etiam Deum rerum authorem vel ignoravit penitus vel irrisit cognitum. Itaque ad hanc rem dignoscendam, authoribus, Plinio potioribus utamur. Inter quos summus Plato, Magiam Deorum cultum esse affirmat, cum scribit,
animae. Anima vero naturae sympathiam dicunt esse superis cum inferioribus et maxime quae sub luna sunt. Restituunt vero in pristinum animas, secundum mensuram propriarum purgationum, in totis mundi regionibus. Quasdam etiam supra mundum reducunt. Horum autem dogmatum plurima et Aristoteles et Plato susceperunt. Plotinus vero et Porphyrius, et Iamblichus, et Proclus, omnia sunt secuti et tamquam divinas voces, ea susceperunt.
super inferis et praesertim sublunaria. Reducunt vero animas post obitum, secundum mensuram propriarum purgationum in cunctis mundi regionibus. Quasdam etiam supra mundum attollunt et media ipsas constituunt, impartibilium et partibilium naturarum. Horum vero dogmatum pleraque et Aristoteles, et Plato susceperunt. Plotinus vero, et Porphyrius, et Iamblichus, et Proclus omnia sunt secuti, ut divina voces ea sunt amplexati.
Iudicis, ut Iudex intranti faveat, sub poena centum aureorum. Petr.
Iacobus Aurelianen. in practica libellorum, Rubr. 110. Quantumve
fidei tribuendum sit, huiusmodi acceptis rebus, ibidem uberius videre licet.
Plato lib. 11. de legibus, capite sanciendum existimavit, si
aliquis Iudex, quacunque de causa, pecuniam aut munus acceperit, teste
Osorio lib. 7. de Regis Institutione. Et Ioannes
posset TE in eloquentia Romana docilem habuisse Auditorem;
cum ego persuasissima haberem, cumque in illustrium Poetarum lectitandis carminibus, si quis fortè de moribus locus splendidè, actuosèque tractatus occurreret, non secus a Phalereus ille Apollodorus [1]
ausi
Nam utrumque genus macularum
nomine denotatur.
Hae maculae aliis nominibus appellatae sunt ab Hevelio, aliis a Riciolio. Sed
hujus nomina jam passim ab astronomis adhibentur. Quae fere omnia desumpta
sunt ab hominibus, qui doctrinae fama innotuerunt vel apud veteres, ut Plato,
Aristoteles, Aristarchus, vel apud recentiores, ut Copernicus, Tycho, Galileus.
Ampliores maculas ipse appellavit maria, ut Mare serenitatis, Mare crisium. Et
insulas quoque habet ut Insulam sinus medii; ad quae hic nomina alluditur.
de mendaciis non omnino veris, secl de poeticis fictionibus, uti sunt
apologi, metaphorae, allegoriae et cetera huiusmodi, quae si tollantur, maxima
poeseos venustas evanescat necesse est? Vetet haec interdicto in sua Rep. Plato, dummodo maiora ac graviora his
non permittat vitia.
32 Me lauri iussere virens etc. Mitto quae
vetus Scholiastes parum 'ad rem hoc loco dicit, quaeque itidem multis docet
arae templorum laneis vittis cingebantur; unde illud etiam
Propertii:
» Costum molle date et blandi mihi
thuris honores, » Terque focum circa laneus orbis eat. Quin et Plato
Homerum caput unguento delibutum lanaque coronatum e sua Rep. in aliam civitatem dimittendum putat,
ut nimirum simul et illi deorum honor adhibeatur, quod Platoni sacer ac
divinus^ fuerit
mutatus fertur, verisimile est
fuisse conditorem Atlantiarum gentium, quae ultimam Africam incolebant. De his
Herodotus lib. vl inquit: Hisce nomen est Adantibus, qui sine nomine ( scilicet
singulorum proprio ) sunt soli hominum. Plato vero in Tim. narrat, auditum a sacerdotibus templi
Heliop., exstitisse quondam et insulam maximam Atlantidarum dictam, cuius
incolae astronomiae erant peritissimi, lateque ac longe dominabantur. Horum
Dies
(1) , quod ego carmen latinis heic tibi versibus a me expressum iterum
exhibeo, humanissime lector, commentati sunt, velim enumerare, dies profecto me
deficeret. Nam quum et Aristoteles et Xenophon et Plato, et qui eorum voce
loquitur Socrates, omnisque fere antiquitas Hesiodum semper habuerit tamquam
optimum moralis philosophiae praeceptorem; mirum sane non est, plurimos deinceps
scriptores in eo tempus operamque collocasse, ut poetae tanti
cum iustitia, quae ad vitam requiruntur, sibi comparat. Postquam
enim mentis, ut Poeta loquitur, vaferrimae (1)
Prometheus, Iovi ignem, hoc est, vitae abundantiam (sicut huc alludens ait
alibi divinus Plato) furtim surripuisset, Iupiter hominibus quos industrios
vocat ac solertes,
(i) Quae heic Heinsius de Promethei, Iovis, ac potissimum Pandorae
allegorica interpretatione habet, fusius explicat in Introductione
litigantibus avidius accipiebant. Iustitiae
maxime contraria auri sacra fames, a qua longissime tota forensis nauo abesse
debet, ne mala fama laboret.
50 quanto magis utile etc. Plato lib. v
De Rep. hoc
praeceptum avidioribus magistratibus ingessit, ut eos coerceret, et lib. iv
De Leg. idem agens de regibus
incipitque a statuenda idonea ad matrimonium aetate, quam annorum triginta
in homine requirit, annorum quindecim in muliere. Pollux rero^ illud in textu graeco
quatuordecim exponit. Plato vero et Aristoteles constituunt puellae decimum
octavum nubendi annum.
Apollo hac satus etc. Diogenes
Laert. in Vita Pla
tonis ait: nascitur Plato
Thargelionis septimo, quo Delii natum Apollinem dicunt etc. Idcirco omnium
mensium septimus dies Apollini sacer.
954. namque aere pendens etc.
313 ... spoliisque relictis etc. Cur
igitur supra Pallas dixit, nefas esse Martem spoliare? In Pylo fortasse licuit,
hac in pugna non licet. Vide quid Plato dicat in lib. II De Rep. de non recte mentientibus, ubi
invehitur in Homerum et Hesiodum.
censeo: nomen Getarum
proprie ad hos pertinuisse, qui ab Istro inde usque ad Tÿram vel Danastrin
habitarunt. Ab his Getis Graecos et litteras, et religionem, et reliqua
accepisse omnia, testis est locupletissimus, ut alia omnia taceam, Plato in
Cratÿlo. Victorias quas Lucullus ac Pompejus postea, contra
Mitridatem reportavere, jusserunt Odino, patriam suam terra, alio
calente sole, mutare, hinc septentrionem tendens, Scaviam venit, quae
33. Civitates pessumdari copia, atque egestate.
bona sit divesque eadem gens, Postume, nisu
doctis nunc omnibus, omnes
moneo, jam incendia gliscunt
illuc)
Ut credas unum, quod latet innumeros?
ut oraclum ceu fundens pectore ab alto,
conviviis leges, conviva nec ullus,
nec enim debes, at moribus, agna
Longa queat duxisse pudicae gaudia vitae
Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1494], Sermo de passione Domini, versio electronica (), Verborum 7331, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [nimiramsermo].
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Niger, Toma [1502], Divina electio ac tempestiva creatio serenissimi principis Veneti Leonardi Lauretani cum pronostico sui invictissimi principatus, versio electronica (), 429 versus, verborum 2723, Ed. Giuseppe Praga Neven Jovanović [genre: poesis - elegia; poesis - panegyris; poesis - epigramma] [word count] [nigertdivin].
Grisogono, Federik (1472-1538) [1507], Speculum astronomicum, versio electronica (), Versus 100, verborum 18852, Ed. Mihaela Girardi-Karšulin Olga Perić Tomislav Ćepulić [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [grisogonofspeculum].
Marulić, Marko (1450-1524) [1507], Vita diui Hieronymi, versio electronica (), Verborum 10681, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvita].
Beneša, Damjan (1476-1539) [1514], Epistolae dedicatoriae ex opere de secundo bello Punico, versio electronica (, Lyon), verborum 1502, Ed. Rezar, Vladimir [genre: prosa - epistula dedicatoria] [word count] [benesadepistolaededic].
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].
Marulić, Marko (1450-1524) [1520], De ultimo Christi iudicio sermo, versio electronica (), Verborum 16879, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [marulmarultiudic].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Kabalin, Grgur; Tolimerić, Ilija (m. 1537?) [1536], Epigrammata in codice Natalis, versio electronica (), 93 versus, verborum 644, Ed. Miroslav Marcovich [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [aavvepigrnatal].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1544], Dialogus philosophandumne sit, versio electronica. (), Verborum 8149, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfphilos].
Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clarè exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbafflictio].
Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].
Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].
Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].
Palmotić, Junije (1607.-1657.) [1645], Carmina Latina, versio electronica (), 6731 verborum, versus 1094, Ed. Milivoj Šrepel [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - epicedion] [word count] [palmoticjcarm].
Belostenec, Ivan; Glavinić, Sebastijan; Anonymus (1593./1594. - 1675) [1675], Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica (), 3558 verborum, 12 versus, Ed. Damir Boras [genre: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [word count] [belostenecigazophylaciumded].
Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].
Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1700], Jesseidos libri XII, editio electronica (), 13523 versus, verborum 84448, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [viciccjess].
Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].
Hesiodus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1785], Hesiodi Ascraei opera, versio electronica (), 2747 versus, verborum 58425 [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [word count] [zamagnabhesiod].
Baričević, Adam Alojzije (1756-1806) [1793], Epistulae XVI invicem scriptae, versio electronica (), Verborum 7902, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [baricevaaepistpenzel].
Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Epigrammata, versio electronica (), 20870 versus, verborum 170058, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epigramma] [word count] [kunicrepigr].
Rastić, Džono; Appendini, Franjo Marija; Zamanja, Marija; Zamanja, Bernard; Ferić, Đuro; Appendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816], Carmina, versio electronica (), Versus 6583, verborum 46647, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [word count] [rasticdzc].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.