Your search found 9328 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1501-1600:

irascitur. Vitio fratris irasci rationabile quidem est, fratri autem irasci rationi contrarium est. Ex odio enim proficiscitur, quicquid mali in personam tantum confertur. Disce itaque tres esse male irascendi gradus | alium alio nequiorem. Si tacitus irasceris | et linguam a contumelia coerces, reus es iudicio. quia quod iracundię motus intra te deliquit, hoc rationis iudicium, ne foras erumpat refrenauit. Grauius autem peccas,

Phinee numeri 25 Per hanc iustificatus est Phinees, cum uirum Israhelitam et Madianitidem meretricem turpiter coeuntes pugione confodit. Cayn Gen. 4 Per illam autem damnatus est Cayn | alii-que multi, qui sanguinem innocentem indignati effuderunt. In hac Deum imitamur, qui peccatis offensus irascitur. In illa diabolum, qui cum malus sit, bonis inuidet | et iratus nos

Publici quoque iudicii pręsidem ab odio atque ira procul esse oportet dum iudicat. Debet tamen meritas ab illis qui mali aliquid perpetrarunt, poenas exigere, siue ut ipsi corrigantur | siue ut alii reprimantur similis poenę metu, quam damnatos iuste perpeti uiderint. Equidem ita reor | inter iram et iustitiam Dei nihil interesse, nisi quod irę uocabulum tunc usurpet Scriptura, cum peccata

quaestio. Qua in re quidem quęri potest, Cur multi prophetę sancti-que Legis, qui pręceptis diuinis pro sua uirili semper obtemperabant, egestates, angustias, persecutiones passi sint | et post illos apostoli Christi, martyres alii-que fideles? Quia certe illa terrena bona ciuitates, prouincię, regna solent appetere, turba uidelicet in perferendis angustiis minus fortis, ne tententur supra id quod possunt. Sanctos uero atque perfectos, ut appareat quam constantes, quam firmi sint in contemnendis

concupiscit, licet non offendat, tanquam si offenderit, poenas dabit. Vnde in Lege scriptum est: exo. XXI Non solum qui percusserit, sed etiam qui maledixerit patri suo uel matri, morte moriatur. et in alio loco: Leui. 19 Non maledices inquit surdo | nec coram cęco pones offendiculum. Maledicit surdo qui de absente obloquitur. Cęcum offendit, qui opprimit incautum. Hinc

et egregie domine honorande, comendationem plurimam. Mittitur D. V. expeditio sua, per Caesaream Maiestatem et prouidetur pridem ei de viatico; ego etiam mitto priuilegium suum expeditum. Si qua alia in re possum seruire D. V., faciam libentissimo animo. Si commode potest D. V. secum defere scorpionem, uel balistam illam regie Maiestati, faciet mihi rem singulariter gratam. Quam commendando me Regie sue Clementie offeret ei; munus quidem tanto Rege

Pontificem Modrusiam translata est? Serpit hoc malum in uiciniores, et sicut Christiani principes (magno nostro malo) miseris nobis fidem non habent, ita et qui ante nos periere prioribus illis fortasse non crediderunt. Feruet bello Italia, et quando finis bellorum esse deberet, tunc aliud ex alio renascitur, ita ut nulla rei bene gerendae spes nostra aetate esse posse uideatur.

9. Interiere iamdiu optimi illi imperatores, interiere item Christianissimi Gallorum reges, duces, marchiones et principes, qui ex ultimis Europae finibus, fidei zelo accensi et sola

Marci Maruli Repertorium (n. dj. u bilj. 50), f. 108v (= I, 336). Nouius sic β; currulli β; Vacinius sic β Sunt alia scommata minus aspera, quasi edentatae beluae morsus, ut Tullius in consulem qui uno tantum die consulatum peregit: solent, inquit, esse flamines diales, modo consules diales habemus. (Macr. Sat. 7,3,10). Vatinija Marulić spominje u Repertoriju (n. dj. u bilj. 50), f.

Israhel: sub pedibus eius, quasi opus lapidis saphirini et ueluti cęlum, quando serenat. Ascendit Moyses montem fuitque ibi XL diebus et totidem noctibus. Dominus mandat fieri sanctuarium uasaque, quę talentum auri appenderentur, item alia ad cultum spectantia diuinum. Aaron cum filiis iubetur fungi sacerdotio, facere sibi uestes ad gloriam et decorem, in quibus ministrent Domino. Talium autem operum fabri fuere Beseleel, Huri filius,

Post dies XL ad Moysen reuersi in Pharan, quod est Cades, nunciarunt potentiam terrę. Populus de uictoria desperatus aduersus Moysen musitauit. Chaleb unus de explooratoribus ad spem rei potiundę hortabatur, sed alii intercessere. Turba fleuit. Moyses et Aaron proni ceciderunt coram populo. Cumque Iosue et Chaleb eos confidere iuberent, parum abfuit, quin a concione commota lapidarentur. Apparuit gloria Domini super tabernaculum, et Dominus

Posuerant enim illud in signum, quod ius haberent ad ipsos accedendi. Vocauerunt altare Testimonium nostrum, quod Dominus ipse sit Deus. Iosue iam ętate confectus beneficia a Domino collata coram populo recenset et alia insuper sperari iubet, si ea, quę in lege Moysi scripta sunt, obseruare conentur. Sin autem ad gentium ritum declinauerint eisque se iunxerint per connubia et amicicias, tunc sciant se a Domino de terra delendos pręualentibus

in quo esset eius fortitudo et quali uinculo constrictus teneri posset. Ter mulierem elusit, quarto uerum indicauit. Ligatus primo funes abrupit neruiceos, iterum canipeos, qui nunquam in opere fuerant, tertio clauum alte in terra defixum, cui per septem capillos alligatus fuerat, euulsit. Postremo, quia nazareus erat, id est consecratus Domino ab utero matris suę raso capite captus est mulieris proditione. Captum igitur oculisque orbatum

emissis uitalibus periturum. Palestini igitur et Arabes afflixerunt Iudam, domum regis desolauerunt, liberos quoque et uxores diripuerunt. Vnus ex liberis, qui minimus natu fuerat, reliquus ei fuit, nomine Ioachaz. Ipse autem alui profluuio consumptus extabuit. Non fecit ei populus, sicut aliis consueuerat, exequias nec in sepulchro regum sepeliuit. Regnauit annis VIII. Successit in regno filius eius Ochozias.

esset, suspendunt et armis muniti in hostem turmatim prodeunt. Illi duce amisso conterriti uertuntur in fugam. Hi persecuti sunt eos cędendo usque ad fines regni. Interim reliqui ciues descendunt et castra ab Assyriis derelicta spoliant. Alii autem a pręlio redeuntes exuuias uicti hostis referunt secum. Ioachin, pontifex maximus, de Hierosolymis uenit, populo gratulatur, Iudit uiduę benedicit, pudiciciam eius laudibus effert, cuius merito uictoriam ei concesserit

Ecclesiam nitebantur aduersus fideles sęuiendo, ad Christum tandem conuersi Ecclesiam eius oblatis donariis ditauere. Et hoc est, quod eidem Ecclesię propheta ait: Suges lac gentium et mamilla regum lactaberis. Alia pręterea multa de Ecclesia uaticinatus Esaias nec de ipsa Iudeorum tacuit perfidia, qui Christum sibi promissum, cum uenisset, non recęperunt. Dominus, inquit, locutus est:

Et quoniam ingrati erga eum, a quo ueniam acceperant, extiterunt, merito euersi sunt. Is ergo magis Deum ad uindictam prouocat, qui post remissum crimen iterum offendere non ueretur. Porro in annalibus ueterum legimus Niniuen (alii Ninum appellant) ab Arbace Medo dirutam ac solo ęquatam et Assyriorum imperium in Medos fuisse translatum Hieroboam, Ioas filio, Samarię regnante et Hierasolymis Ozia, Amasię filio. Post hęc propheta

dicentem: Hęc est impietas. Proiecit ergo eam angelus tanquam puritati suę contrariam et massam plumbi, peccatorum grauitatem, infudit in os eius, ut pascatur mala, quod commisit. Vidit egredi duas mulieres habentes alas quasi milui, quę amphoram hanc transtulerunt in terram Senaar, quę est terra Babylonis. Mulieres hę mihi quidem uidentur esse heresis et idolatria, quę mensuram et pondus scelerum suorum transtulerunt in infernum, in

dimisso Ionatha mouit exercitum per uiam, quę ducit Ador, Symeone cum suis uestigia eius subsequente. Et accessit proxime Hierosolymam uolensque illis, qui in arce Syon erant, Symonis aduersariis, prębere annonam, sed niue alta impeditus diuertit item Baschamam uersus. Quo cum peruenisset, Ionatham, quem simulata amicicia deceperat, simulque liberos eius morte sustulit et Ptolomaidem rediit. Eorum corpora Symon in Modin patrio sepulchro

uires frustra aliquid conari ipso aduersante. Etenim Heliodoro cum armatis satellitibus circa ęrarium iussa regis exequente, ecce, apparuit equus cum irato minacique sessore, qui se conuertens calcibus illum afflixit. Mox alii duo equites uisi sunt, qui eundem flagellis cędendo semiuiuum de loco eiecerunt. Prostratus iacebat ille, populus uero gratias agens Deo consolabatur. Porro Onias duram hominis sortem miseratus pro illo hostiam obtulit

vniuerso Christianorum nomini infensiorem perniciosioremque fuisse / neque rempublicam Christianam tantopere labefactatam in maioribus instantis ruinae discriminibus extitisse. Namque vt ipsa Thurcarum primordia paulo altius repetam: praeter Herodoti ac Diodori sententiam (de Mosis autem relatione alia est consideratio) constat Scytharum gentes antiquissimas ac semper populosissimas fuisse: Scythae antiquissimi et populosissimi. quippe nec aquarum inundatione / sicut caeteri / submergi potuerunt / quum eminentiorem partem terrae / quasi quandam arcem teneant / vt

reuiuiscerent / sic dei ministros alloquerentur. O ingratum genus ac impia propago quae rabies eo vos compulit / vt quod a nobis magnis laboribus / ieiuniis / plagis / sparso proprio sanguine / ac demum vita per exquisitos cruciatus extorta paratum est: id vos in delitiis defluendo / scortando / alea ludendo perdere decreueritis? Nos per summam paupertatem ecclesias aedificauimus: vos in auleis / tapetis / conchilyatis stragulis / et argenteis lancibus Scurras / equos / et canes alendo consumitis ac eueritis. A nobis iacta sunt in plaebem et firmata semina fidei et

Ruina Christianorum. Dii immortales quanta prophanorum sacrorumque direptio? quantus efferentium praedas repetentiumque discursus? Interea nihil audiri praeter gemitus eiulatusque / ac impios hostes aut gladium vibrantes, aut fores effringentes, aut aedes dirruentes. Alia tunc forma ciuitatis saeuiente igne ac profluentibus riuis sanguinis, vt ipsam quoque diceres lamentari suam suorumque ruinam. Demum quanto cum horrore illa vox excipitur, quum iis, qui pauci ferrum atque incendium euaseint / vnoquoque ante suum

plaerosque uideamus, qui nunquam alicui disciplinae addicti fuerunt, et sententiam dicere in senatu, et legationibus fungi: in quibus modo pax deprecanda est, nonunquam bellum indicendum: interdum res repetuntur: refelluntur obiecta, et multa alia quae solo usu et natura duce tractari conuenit. Equidem non nego multos hodie imperitos, Multi hodie imperiti legationibus funguntur. apud sui similes disserere, atque ad alias nationes

Diogenes. Stoicus, et Critolaus Critolaus. Peripateticus, Atheniensium legati maxima cum admiratione a Senatu Romano auditi sunt. Quanta temporum ingeniorumque facta est commutatio? Iam alii mores successerunt: utinam non perditi ac detestabiles. Esset sane tolerabilius, si a multis bonae artes non attingerentur, quo inertia et luxu marcescerent, quam quod insectantur eloquentiae studiosos, quibus summus honor habendus esset,

et status uariandi, praeparandi auditorum animi pro causarum qualitate, Diuersae causae diuersam etiam exigunt dispositionem. Nonnunquam aduersariorum dicta neganda, modo infirmanda, aliquando etiam eludenda: et alio tempore fateri crimen expedit, alio transferre, alio deprecari, et multa, quae prorsus maximam artem expostulant. Ex quo manifeste apparet quosdam pueriliter errasse, qui nullam certam materiam eloquentiae subiectam esse putauerunt.

animi pro causarum qualitate, Diuersae causae diuersam etiam exigunt dispositionem. Nonnunquam aduersariorum dicta neganda, modo infirmanda, aliquando etiam eludenda: et alio tempore fateri crimen expedit, alio transferre, alio deprecari, et multa, quae prorsus maximam artem expostulant. Ex quo manifeste apparet quosdam pueriliter errasse, qui nullam certam materiam eloquentiae subiectam esse putauerunt. Error negantium

qualitate, Diuersae causae diuersam etiam exigunt dispositionem. Nonnunquam aduersariorum dicta neganda, modo infirmanda, aliquando etiam eludenda: et alio tempore fateri crimen expedit, alio transferre, alio deprecari, et multa, quae prorsus maximam artem expostulant. Ex quo manifeste apparet quosdam pueriliter errasse, qui nullam certam materiam eloquentiae subiectam esse putauerunt. Error negantium materiam

descendamus, nonne cuiusque clausulae fere certa compositio similis est dimensionibus poeticis? Praeterea non nisi praestantissimi existimatur ingenii, tantum ab aliquo temperamentum seruari posse, ut iucunda fluere, aspera ferri, grauia incedere uideantur. Alia leni uoce efferenda, alia concitata, alia circumflexa, quaedam etiam miserabili, ut subiectae materiae et compositio, et actio correspondeant. Quis igitur tantum a rationis semita deuiauit? Quis tanta erroris caligine demersus est? Quis tam inops consilii et

clausulae fere certa compositio similis est dimensionibus poeticis? Praeterea non nisi praestantissimi existimatur ingenii, tantum ab aliquo temperamentum seruari posse, ut iucunda fluere, aspera ferri, grauia incedere uideantur. Alia leni uoce efferenda, alia concitata, alia circumflexa, quaedam etiam miserabili, ut subiectae materiae et compositio, et actio correspondeant. Quis igitur tantum a rationis semita deuiauit? Quis tanta erroris caligine demersus est? Quis tam inops consilii et iuditii

fere certa compositio similis est dimensionibus poeticis? Praeterea non nisi praestantissimi existimatur ingenii, tantum ab aliquo temperamentum seruari posse, ut iucunda fluere, aspera ferri, grauia incedere uideantur. Alia leni uoce efferenda, alia concitata, alia circumflexa, quaedam etiam miserabili, ut subiectae materiae et compositio, et actio correspondeant. Quis igitur tantum a rationis semita deuiauit? Quis tanta erroris caligine demersus est? Quis tam inops consilii et iuditii habetur, ut putet

saeculi abominandum: qui hodie uiri tantum facinus aggredi auderent? At uero (si diis placet) nihil non appetunt, nihil non tentant facere, quod abiectum et uilem animum repraesentet. Videbis quosdam inerti ocio deditos, perpetuum uirtutibus bellum indixisse: alii alia sectantur uitia: maximae quidem parti hominum insatiabilis cupiditatis sitis inhaesit. Hinc scaturiunt illa scelera inter mortales, Origo scelerum. periuria, mendacia, praeuaricatio, doli, perfidia,

abominandum: qui hodie uiri tantum facinus aggredi auderent? At uero (si diis placet) nihil non appetunt, nihil non tentant facere, quod abiectum et uilem animum repraesentet. Videbis quosdam inerti ocio deditos, perpetuum uirtutibus bellum indixisse: alii alia sectantur uitia: maximae quidem parti hominum insatiabilis cupiditatis sitis inhaesit. Hinc scaturiunt illa scelera inter mortales, Origo scelerum. periuria, mendacia, praeuaricatio, doli, perfidia,

unquam mortalium contigit, ut in pace mereretur triumphum, et in toga dignus laurea censeretur omnibus triumphis praestantiore. Sed ne nimis prisca referendo parum fidei praestetur, his quidem temporibus, quibus negliguntur et pessundantur uirtutes, quae res alia Bilibaldum Pirchaimerum Bilibaldus Pirchaimerus. et in Aristocratia Norumbergensi Aristocratia Norumbergensis. primas habere partes effecit, et Consiliis

Item Epigramma Viti Verleri: Dauid Rotmund buchornensis: et Theoderici Spett Prepositi Stuchardiensis. Vitus Verlerus
1  Sunt quibus alta placet / turritaque tecta domorum
2  Erigere: et Triuiae marmora celsa Deae
3  Pyramidum moles: vasti rhodos aurea Phoebi
4  Laudantur Solymi templaque sacra iugi.
5  Nec non belligeris Babylon pulsata quadrigis:

81  Imperio adiecere suo / ditissimaque arua:
82  Paphlagonasque vagos / buxo vndantemque Cythoron.
83  Faelicemque Gygis patriam: cui Maesia cultu
84  Laeta superiaceant: propriae quoque causa ruinae
85  Alta diuturno collapsaque pergama bello.
86  Deinde premit lyciam / primis notosque volucrum
87  Auspiciis Caras: Cilicum transgressus et vndas /
88  Inuisas tunc Cydne tuas / quum tabida regis
89  Corpora reddideras: Armenis

oliuae
107  Praemiaque: et doctas aetherno nomine Athenas?
108  Chaoniae gentemque trucem: querensque loquentes?
109  Dardanios / Tribalosque simul iuga ferre coaegit:
110  Misia dehinc capta est: vastatur et Illyris alma:
111  Martigenamque lupi saeuo de more Lycei
112  Dalmatiam populatur amens: castella Curetum
113  Disiicit in tumulis: nec vos vaga flumina multum
114  Pannoniae tutantur aquae: vel semper in armis

quondam melioribus annis
220  Dilectam sobolem / cuius vestigia iustis
221  Passibus insequimur / tibi longo foedere iunctam /
222  Adiectaque fide firmasti tempus in omne.
223  Non haec interpres diuum Cillenius Ales /
224  Nuncia non tulerat Iunonia discolor Iris:
225  A facie ad faciem manibus mandata sacratis
226  In tabulis descripta tuis / et amore paterno
227  Cum ductore loquens Hebraeae gentis ad unguem

si piis Sanctitatis Vestre admonicionibus obtemperatum fuerit, daturum se operam, ut imprimis miseris his regnis succurratur, sin ad eiusmodi Sanctitatis Vestre pias et sanctissimas admonitiones cohortacionesque animum non apposuerint, alia sese cogitaturum via ut ipsis regnis subvenire opemque fere queat. Interim autem hortatur me, ut solita diligencia curaque et sedulitate ipsa regna tuear defendamque et populos in fide regia et devocione Christiana contineam. Qua in

O cęca inuidentium iudicia impudensque arbitrium! Non uident sic sentiendo, quod Deum offendant. Iniustum enim fateantur necesse est, qui legis suę pręuaricatori tantam concesserit potestatem, ut et cęcis possit dare lumen et quouis morbo oppressis sanitatem. Vnde alii dicebant: Quomodo potest homo peccator hęc signa facere? Cum pręterea die sabbati per sata pergentes discipuli esurirent spicisque manu confricatis excussa grana comederent, ecce — aiunt — discipuli tui faciunt, quod non

pati potius iniuriam quam referre. Pręterea, cum multa uera salutiferaque admonuisset, dissensio — ut Ioannes ait — facta est inter Iudeos propter sermones hos. Dicebant autem multi ex ipsis: Demonium habet et insanit. Quid eum auditis? Alii dicebant: Hęc uerba non sunt demonium habentis; nunquid demonium potest cęcorum oculos aperire? Nihil hic respondit Saluator noster, ut discamus, quoties alii pro nobis recte respondeant, *add. falsas aliorum calumnias paruipendere et

inter Iudeos propter sermones hos. Dicebant autem multi ex ipsis: Demonium habet et insanit. Quid eum auditis? Alii dicebant: Hęc uerba non sunt demonium habentis; nunquid demonium potest cęcorum oculos aperire? Nihil hic respondit Saluator noster, ut discamus, quoties alii pro nobis recte respondeant, *add. falsas aliorum calumnias paruipendere et tacere potius quam aliquid dicere, contenti contra cauillantes fauore ac beniuolentia bonorum. Porro Iudeorum immanitas non satis habuit uerbis lacessere Dei filium:

solis ad decimam usque umbrę lineam horologii Achaz. Sed nemo istorum se Christum esse professus est, et talia miracula non sibi, sed Deo tribuebant. Iesus uero palam se Filium Dei esse dixit, missum ad oues Israhel, quę perierunt, et Filium hominis, pro hominibus homo factus. Alia itaque faciebat Deum orando, ut se hominem indicaret, et alia iubendo, ut se Deum probaret. Sed isti increduli non meruerunt uidere, quod petierant, quia fraudulenter petebant, non ut credant, sed ut cauillentur. Omitto, quod iidem isti tentando et non pura animi intentione

istorum se Christum esse professus est, et talia miracula non sibi, sed Deo tribuebant. Iesus uero palam se Filium Dei esse dixit, missum ad oues Israhel, quę perierunt, et Filium hominis, pro hominibus homo factus. Alia itaque faciebat Deum orando, ut se hominem indicaret, et alia iubendo, ut se Deum probaret. Sed isti increduli non meruerunt uidere, quod petierant, quia fraudulenter petebant, non ut credant, sed ut cauillentur. Omitto, quod iidem isti tentando et non pura animi intentione interrogarint: si liceat uxorem dimittere, et cum in templo

potestatis. Vnus autem ex ipsis, Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: Vos nescitis quicquam nec cogitatis, quia expedit uobis *corr. ex nos , ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. Alio Caiphas animum intendebat regno metuens terreno, alio uerba spiritaliter intellecta dirigebantur. Vnde sequitur: Hęc autem Caiphas a semetipso non dixit, sed cum esset pontifex anni illius, prophetauit, quia Iesus moriturus erat pro gente; et non tantum pro gente,

Caiphas nomine, cum esset pontifex anni illius, dixit eis: Vos nescitis quicquam nec cogitatis, quia expedit uobis *corr. ex nos , ut unus moriatur homo pro populo, et non tota gens pereat. Alio Caiphas animum intendebat regno metuens terreno, alio uerba spiritaliter intellecta dirigebantur. Vnde sequitur: Hęc autem Caiphas a semetipso non dixit, sed cum esset pontifex anni illius, prophetauit, quia Iesus moriturus erat pro gente; et non tantum pro gente, sed ut filios Dei, qui erant dispersi, congregaret in

ei peccata multa, quia dilexit multum; iterum, quod Ioannes tradit ante sex dies Paschę; tertio, de quo Mattheus et Marcus pariter scribunt. Et hi quidem unguenti dispendium quosdam ex discipulis indigne tulisse aiunt. Ioannes autem in solum Iudam id reiecit. Et fortasse alii discipuli a Iuda persuasi bono erga pauperes animo hoc egerunt, sed ipse Iudas malo, ut rei docuit euentus. Maria ergo, cum se peccatricem agnosceret, tunc lachrymis lauit pedes Domini et capillis extersit et unguento perunxit et ore est exosculata. Deinde impetrata

et clamabant: Osanna, benedictus, qui uenit in nomine Domini, rex Israhel. Et inuenit — inquit — Iesus asellum * et sedit super eum, sicut scriptum est: Noli timere, filia Syon; ecce rex tuus uenit sedens super pullum asinę. Plenius quidem hoc enarrant alii Euangelistę. Aiunt enim missos fuisse a Domino duos discipulos a Monte oliueti, iussos, ut irent in castellum et ibi inuentam asinam alligatam et pullum cum ea soluerent et ad se adducerent; et, siquis aliquid dixerit, responderent, quod Domino his opus esset, illo statim

prędicentis ac pręsentia exterrentis in ipsum crediderunt, nec in qua potestate hoc faceret, meruerunt audire. Odii autem furiis agitati (ut quidem Euangelistę testantur) principes sacerdotum et scribę et principes plebis quęrebant illum perdere. Nulla quidem alia re commoti, nisi quia honorabilior ipsis gloriosiorque apparebat, plurimis eum *corr. ex quadam sequentibus, quos pertimuisse feruntur neque tunc aliquid in illum moliri ausi. Cęterum, si ista, quę dicta sunt, iuxta tropologiam

in qua necesse erat occidi Pascha. Prima autem dies azimorum quartadecima dies mensis primi est (ut Hieronymus ait), quando agnus immolatur et luna plenissima est et fermentum abiicitur. Intelligendum ergo, quod Ioannes iuxta uulgarem locutionem diem uocauit solis ortum. Alii uero Euangelistę secundum Iudeorum ritum a uespera ad uesperam diem dixerunt. Licet igitur diuersum aliquid sonent uerba, idem tamen tempus designant. In uespera itaque quintę ferię coena hęc facta est, et in eadem hora Christus captus. In uespera uero sextę ferię

instituisse; in secunda semet in sacrificium Deo Patri obtulisse. Quam computationem idem autor late explicat in Additionibus commentariorum Nicolai Lyrę super Bibliam. Non ergo inter se differunt Euangelistę, sed cum duplex Pascha tunc contigisset, Ioannes alterius, alterius alii mentionem fecerunt. Sed iam, quod instituimus, prosequamur! Per idem ergo tempus, cum discipuli rogarent Dominum, ubi uellet parari sibi, ut comedat Pascha (magis enim opipare* tunc conuiuari mos erat): Ite in ciuitatem — respondit — ad

Ergo Iudas, qui in numero duodecim fuit, cum illis sedebit et iudicabit? Sed ad eos dirigitur sermo, qui perseuerarunt in tentationibus cum Christo, non ad eos, qui pręuaricati sunt sicut Iudas, cuius locum obtinuit Barnabas, ut apostolorum duodenus numerus plenus esset et alii apostolici uiri singulis eorum adherere possent, quorum uirtutem ante fuissent imitati. Deinde in Mattheo et in Marco ad eos dicentem audimus: Postquam resurrexero, pręcedam uos in Galileam. Sed in Luca ad Petrum Symonem: Ecce

antequam gallus cantet, ter me negabis. Itidem in Ioanne: Non cantabit gallus, donec ter me neges. In Marco autem aliter habetur: In nocte hac, priusquam gallus uocem bis dederit, ter me es negaturus. Quęstionem ita equidem soluendam reor, quod alii Quęstio tres Euangelistę attenderunt trinę negationis initium tantum, Marcus autem expressit et finem. Ante primum enim galli cantum coepta est trina negatio, ante secundum peracta. Discreuit ergo Marcus ipsas negationes.

alii Quęstio tres Euangelistę attenderunt trinę negationis initium tantum, Marcus autem expressit et finem. Ante primum enim galli cantum coepta est trina negatio, ante secundum peracta. Discreuit ergo Marcus ipsas negationes. Alii non diuidendo tres totas in prima incluserunt, ueluti unum corpus efficientes trinę ipsius negationis. Vnde tunc quoque, cum facta est, totam explicant ante galli cantum, licet et post *corr. ex ante primam gallus cantauerit et iterum

in credendo sanum infundit auditum. Pręterea, cum dictum sit: Qui gladio Quęstio percutit, gladio peribit, quęritur, quomodo hoc uerum sit, si multi gladio percutientes aut morbo aut naufragio aut aliquo alio casu pereant. Non de gladio temporali intelligendum est, sed ęterno, quem Ioannes in Apocalypsi uidit procedere de ore Dei, ex utraque parte acutum. Potens est enim corpus et animam mittere in gehennam et totum hominem perdere perditione sempiterna. De hoc satis; cętera

patiendam euntes cerneretis? Totis, ut equidem reor, uiribus adnixi, ne id facerent, inhiberetis, obliti tantorum in uos beneficiorum, cuius unius dono et ipsi geniti estis et filios suscepistis. Cunque sub maledicto Legis essetis, per Euangelii gratiam uos liberauit, liberatos alit, tuetur, sustentat, ad cęleste regnum possidendum large liberaliterque inuitat. Quisquis igitur filium suum a proposito monachalis professionis auerterit, ipse se Deo, terrę cęlique Domino, a quo omnia bona accepit, aduersarium constituisse ac simul filium suum, supra quam

a longe tamen timore prępeditus.* Vrgebat amor, obstabat timor; quid ageret, nesciebat. Nihilominus sequebatur, et quiescere non poterat, donec rei finem uideret. Et quidem, quia timebat, negauit, sed quia sequebatur, poenitentiam egit ac ueniam meruit. Foris substitit, illo alio discipulo atrium ingresso, quo iubente et ipse introductus atque ab ancilla hostiaria rogatus, an et ipse esset discipulus hominis illius, respondit: Non sum. Hoc ita Ioannes. Mattheus uero et alii de falsis testibus narrationem pręmittunt. **corr.

egit ac ueniam meruit. Foris substitit, illo alio discipulo atrium ingresso, quo iubente et ipse introductus atque ab ancilla hostiaria rogatus, an et ipse esset discipulus hominis illius, respondit: Non sum. Hoc ita Ioannes. Mattheus uero et alii de falsis testibus narrationem pręmittunt. **corr. ex premittunt Principes — inquit — sacerdotum et omne concilium quęrebant falsum testimonium contra Iesum, ut eum morti traderent: et non inuenerunt, cum multi falsi

iustorum modestia. Quales itaque ministri, talis et pręses. Atque ideo quidem hunc, quem minister tam indigne percusserat, ille mortis reum iudicabat. Hunc pontificem ego fuisse Caipham puto. Licet enim ad Annam prius ductus fuerit Iesus, tam parumper tamen ibi moratur, ut alii Euangelistę de Anna tacuerint et de Caipha tantum locuti sint. Quidam uero totum hoc de Christi contumeliis et Petri negatione coram Anna gestum arbitrantur. Sed hęc opinio repugnaret omnino aliorum autoritati Euangelistarum. Sensus autem superior ęque congruit cunctis

quod in se c onfidendo promittit, pręstare* per se non potest; in Deo confidendo ipso adiuuante potest. Potuit quippe tunc et Petrus, cum Spiritus Sancti ope adiutus Neronis contempsit sęuitiam et intrepidus, ut crucifigeretur, sustinuit. Tunc (ut alii Euangelistę narrant) recordatus uerbi Domini de sua negatione et galli cantu prędicentis,** exiit foras et fleuit amare. Flendo ergo Petrus culpam deleuit, quam timendo contraxerat. O felices lachrymę, per quas negatori reddita est gratia, meretrici uenia,

Deo Patri reconciliet ad gratiam, quam amisimus, recuperandam. Herodes autem incredulus eorum, quę de Iesu audierat, et simul accusantium stimulis incitatus, spreuit eum cum suo exercitu. Tales enim serui, qualis dominus. Et ludibrii probrique causa ueste alba induit illum atque ita indutum remisit ad Pilatum. Et facti sunt — inquit — amici Herodes et Pilatus in ipsa die. Nam antea inimici erant ad inuicem. Ex inimicis amici fiunt, ut Christo simul aduersentur et alter, superbia elatus, eum irrideat,

Pilatus, quid sibi agendum esset, incertus. Introiuit ergo (ut Ioannes ait) iterum in prętorium, et uocauit Iesum et dixit ei: Tu es rex Iudeorum? Iesus autem, qui prius tacuerat, tunc respondit dicens: A temetipso hoc dicis, an alii dixerunt tibi de me? Quare, quem nihil latere potest, quasi rerum ignarus interrogat? Quęstio Certe, non ut ipse discat, sed ut pręsentes et posteri sciant ipsius Pilati aduersum Iudeos contestationem. Respondit

quomodo dicere poterant, quod se regem faceret? Nisi quia maligni homines et in perniciem optimi cuiusque promptissimi, quem conuenienti criminatione conuincere non poterant, etiam creditu indigna obiiciendo perdere moliebantur. Nunc Pilati animum excutiamus! Nulla re alia nisi timore subuersus prudens ac sciens a recto recessit. Ascendit ergo iniquitatis tribunal et eum, quem innoxium nouerat, tanquam nocentem damnauit. : corr. ex licostratos Quisquis itaque non ex animi sententia, sed ex aliqua mentis

laborum finem cum Christo resurrecturos speremus in gloria. Quęstio Porro de hora nascitur quęstio, quomodo Ioannes hic horam sextam memoret, cum Marcus dicat: Erat hora tertia, quando crucifixerunt eum. Alii respondent, quod Marcus attenderit horam, quando Iudei petierunt, ut crucifigatur, Ioannes, quando crucifixerunt eum milites Romani. Marcus ergo, ut Iudeis autoribus factam crucifixionem ostenderet, illud tempus designauit, quando instare coeperunt Pilato, ut eam fieri

quod Marcus attenderit horam, quando Iudei petierunt, ut crucifigatur, Ioannes, quando crucifixerunt eum milites Romani. Marcus ergo, ut Iudeis autoribus factam crucifixionem ostenderet, illud tempus designauit, quando instare coeperunt Pilato, ut eam fieri permitteret. Alii uero ita soluunt, ut dicant scriptorum culpa id contigisse apud Gręcos. Nam gamma Gręcum tria denotat, ipsilon sex. Et quoniam hę litterę similitudinem quandam in se habent, alteram positam fuisse pro altera atque ita, ubi scriptum est hora sexta, scribendum

Non habemus regem nisi Cęsarem. Hic quoque pertimuisse Pilatum reor, ne contraire Cęsari uideretur, si Cęsarem pro rege se habere clamantium postulationi non cessisset. Vnde sequitur: Tunc ergo tradidit eis illum, ut crucifigeretur. Barrabam autem (ut alii Euangelistę tradunt) qui propter homicidium et seditionem missus fuerat in carcerem, dimisit liberum. Hunc Iudei absolui petierunt, ut eo etiam damnabiliorem ostenderent esse Iesum. Quicquid ergo ubique (aliquid)** odii et indignationis erat, totum aduersus Christum

alios duos hinc inde, medium autem Iesum. Pro maiori ludibrio ipsius, qui crucifigendus erat, humeris crucem portandam imponunt. Gestauit igitur primo sibi crucem Iesus. Sed quoniam tota nocte illa afflictus fuerat, lassitudine superatus perferre nequiuit. Fit itaque, quod alii Euangelistę narrant: Angariatur Symon Cyreneus de uilla ueniens et crucem post Iesum ferre cogitur. Iam, quod Iudei abhorrebant, alienigenę suscipiunt. De uilla ueniens: de siluestri feritate recedens. Symon, hoc est

affectum, ego unigenitum, ego totum meum non lugebo ab impiis iniquissime damnatum, sęuissime excruciatum et iam in morte anhellantem? Ego te, nate, non de homine, sed Spiritu Sancto concepi, sine doloribus peperi teque inuiolata uirginitate in lucem ęditum meis huberibus alui. Hoc mihi futurum angelus de cęlo missus nunciarat, plenam gratia dixerat et Elizabeth, cognata mea, cum prophetaret, benedictam inter mulieribus cecinerat. At nunc plena sum moerore, plena angustiis. Versa est in contrarium benedictio et gratia mutata est in tribulationem.

ostendit. Quam igitur grauiter delinquunt, qui, cum rei domesticę commodis satis abundent, parentum tamen inopiam sua copia adiuuare negligunt et in illos se inhumaniter gerunt, a quibus se genitos et educatos fuisse non ignorant. A sexta autem hora (ut alii Euangelistę tradunt) tenebrę factę sunt super uniuersam terram usque ad horam nonam. Necesse enim fuit, ut deficiente sole iustitię Christo tenebrę orirentur in cordibus multorum, qui de illo dubitare coeperant, an ipse esset redempturus Israhel. Pręterea,

stantes et audientes dicebant: Heliam uocat iste; cum tamen Heli Hebreum uocabulum sit et Deum signet, sicut etiam Euangelista interpretatur. Vbi discimus proprium inuidorum esse omnia dicta atque facta eorum, quos odere, ad deteriorem partem trahere et, quod alii laude dignum putant, praua uerborum fuligine denigrare. Non est hoc loco prętereunda Ioannis quoque narratio. Ait enim: Postea sciens Iesus, quod omnia consummata sunt, ut consummaretur Scriptura dixit*: Sitio. Sciens Iesus omnia sibi contigisse,

ciuitatem, et apparuerunt multis. Congruum sane fuit, ut omnia commouerentur elementa in morte sui autoris et, quomodo poterant, tunc se tristari ostenderent. Velum templi scinditur, terra tremit*, petrę dissiliunt, monumenta aperiuntur, mortui resurgunt. Et cuncta alia diuinitatem eius, qui in cruce mortuus pendebat, testantur. Talia quęque** cernens centurio et qui cum illo aderant, conuertuntur. Sic enim in Mattheo legimus: Centurio, et qui cum eo erant, custodientes Iesum, uiso terrę*** motu et his, quę fiebant, timuerunt

*corr. ex tremuit **corr. ex quoque ***corr. ex terre d ubitant suspensoque animo, quę de illo ab Euangelistis conscripta sunt, admittere solent. Nec solus id quidem centurio, sed alii etiam, qui aderant simul, fatebantur et (ut Lucas ait) percutientes pectora sua reuertebantur. Pectoris nempe percussione poenitentiam prę se ferebant eorum, quę aduersus illum uel dixerant uel fecerant. Non potest autem ea de re ulla esse dubitatio, quam

numera stellas, si potes. Sic erit nomen tuum. Credidit Abraham, et reputatum est illi ad iustitiam. Stellas numerare iubetur, quia nunquam certe fuit tam magnus sub unius Dei cultura credentium numerus quam post Domini nostri Iesu Christi in terram aduentum. Ex his autem alii pulueri, alii stellis comparantur, eo quod inter fideles etiam alii imperfecti quasi terreni, alii perfecti ueluti cęlestes et stellarum instar uirtutibus fulgentes habentur. Illi enim matrimonio iuncti liberis operam impendunt et terrę opibus inhiant. Hi talibus contemptis

si potes. Sic erit nomen tuum. Credidit Abraham, et reputatum est illi ad iustitiam. Stellas numerare iubetur, quia nunquam certe fuit tam magnus sub unius Dei cultura credentium numerus quam post Domini nostri Iesu Christi in terram aduentum. Ex his autem alii pulueri, alii stellis comparantur, eo quod inter fideles etiam alii imperfecti quasi terreni, alii perfecti ueluti cęlestes et stellarum instar uirtutibus fulgentes habentur. Illi enim matrimonio iuncti liberis operam impendunt et terrę opibus inhiant. Hi talibus contemptis soli Deo

reputatum est illi ad iustitiam. Stellas numerare iubetur, quia nunquam certe fuit tam magnus sub unius Dei cultura credentium numerus quam post Domini nostri Iesu Christi in terram aduentum. Ex his autem alii pulueri, alii stellis comparantur, eo quod inter fideles etiam alii imperfecti quasi terreni, alii perfecti ueluti cęlestes et stellarum instar uirtutibus fulgentes habentur. Illi enim matrimonio iuncti liberis operam impendunt et terrę opibus inhiant. Hi talibus contemptis soli Deo seruiunt et castitatis paupertatisque suscepto uoto soli

Stellas numerare iubetur, quia nunquam certe fuit tam magnus sub unius Dei cultura credentium numerus quam post Domini nostri Iesu Christi in terram aduentum. Ex his autem alii pulueri, alii stellis comparantur, eo quod inter fideles etiam alii imperfecti quasi terreni, alii perfecti ueluti cęlestes et stellarum instar uirtutibus fulgentes habentur. Illi enim matrimonio iuncti liberis operam impendunt et terrę opibus inhiant. Hi talibus contemptis soli Deo seruiunt et castitatis paupertatisque suscepto uoto soli ei placere desyderant.

nostra. Nos peccauimus, et ipse pro peccatis nostris sua morte satisfecit. Cęterum huic ad Dauid factę sponsioni illud in psalmis dictum congruit: Disposui testamentum electis meis; iuraui Dauid, seruo meo: usque in ęternum pręparabo semen tuum. Et in alio psalmo *corr. ex ea d icitur: Iurauit Dominus Dauid ueritatem, et non frustrabitur eam *: De fructu uentris tui ponam super sedem tuam. De Christo hoc promitti clarum nobis facit Hieremias propheta dicens: Ecce

preciosum, et quod Aggeus ait: Veniet Desyderatus cunctis gentibus, et quod Zacharias: Ecce ego adducam seruum meum Orientem, et quod Malachias: Orietur uobis timentibus nomen meum Sol iustitię. Vt ista, inquam, prętermittam et alia huiusmodi multa, conueniamus Iudeos incredulos et dicamus eis: Si genealogia, si tempus, si locus, si denique cuncta in Scripturis de Messię aduentu prędicta cum aduentu Domini nostri Saluatoris conueniunt, quę stultitia est alium quęrere *corr. ex

uenio, et habitabo in medio tui, ait Dominus. Idem astruit Sophonias dicens: Rex Israhel Dominus in medio tui... ipse saluabit. Et Dauid: Suscepimus, Deus, misericordiam *add. tuam in medio templi tui. Et iterum in alio psalmo: Dominus — inquit — in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes eius. In cęlo enim sedebat ad dexteram Patris, excelsus et sublimis, et in terra erat in humanitate nostra submissus et humilis. A Virgine Matre oblatus est in templo. Ne

omnes deos terrę. Reditum etiam Domini ab Aegypto inuenimus in prophetis pręuisum antequam factum in Euangelio. In Osee propheta Deum Patrem audio loquentem: Ex Aegypto uocaui filium meum. Hoc in Domino nostro Saluatore impletum Mattheus testatur. Et si de alio quam de Messia hoc prędictum foret, etiam tum ab Hebreis eius assertio argueretur. Hebrea enim lingua scripsit Euangelium. Recte igitur prophetę dictum usurpauit ad narrationis suę confirmationem, ut, *corr. ex Naon quod ipse

aperitur. Vnde in psalmis canitur: Fluminis impetus lętificat ciuitatem Dei. Lętificat utique Ecclesiam spe futuri boni. Quod frustra quidem ab illis speratur, qui extra Ecclesiam sunt. Porro sacramentum hoc per illud quoque significari certum est, quod in alio psalmo dicitur: Super montes stabunt aquę. Non dicit stant, sed stabunt. Futurum enim erat, ut omnem seculi altitudinem baptismi superaret altitudo, per quem fideles animę de terra ad cęleste regnum transferuntur. De quibus dicere

tenuit typum Christi, sub eius persona loquens in psalmis: Operui in ieiunio animam meam, et factum est in opprobrium mihi; hoc* est in tentationem Sathanę experimentum quęrentis, cum diceret: Si Filius Dei es, dic, ut lapides isti panes fiant. Et in alio psalmo: Genua mea — inquit — infirmata sunt a ieiunio, et caro mea immutata est propter oleum. Non propter oleum, quod cum cibo sumitur — nihil enim gustauerat — sed quo prudentes uirgines aptauerant lampades suas ad sponsi nuptias

Neque enim peccata hominum delere aut ea delendi aliis potestatem tribuere ualuisset, si non esset Deus, neque supplicia et mortem pati, si non esset homo. Falluntur itaque Iudei, qui Messiam sibi promissum purum hominem fore putant, et non etiam Deum, quando quidem alii quoque prophetę diuinitatem eius humanitatemque testantur. Esaias ait: Paruulus natus est nobis, et filius datus est nobis. Hoc ad humanitatem spectat, reliqua ad diuinitatem. Sequitur enim: Et factus est principatus super humerum eius, et

Dominus Domino meo: Sede a dextris meis? Quibus profecto uerbis aperte probauit Christum, id est seipsum, non solum filium esse Dauid secundum carnem, sed etiam Dominum secundum diuinitatem. Hoc uero ita esse operibus affirmauit. Ex iis enim, quę ab illo fiebant, alia Dei, alia hominis erant. Cęcis uisum dare, leprosos curare, mortuos uitę restituere, demonia de corporibus obsessis pellere, diuinę uirtutis fuit. Sitire autem et esurire, pauere, tedere, dolorem mortemque pati, fragilitatis humanę conditionem indicabat. Quod

Domino meo: Sede a dextris meis? Quibus profecto uerbis aperte probauit Christum, id est seipsum, non solum filium esse Dauid secundum carnem, sed etiam Dominum secundum diuinitatem. Hoc uero ita esse operibus affirmauit. Ex iis enim, quę ab illo fiebant, alia Dei, alia hominis erant. Cęcis uisum dare, leprosos curare, mortuos uitę restituere, demonia de corporibus obsessis pellere, diuinę uirtutis fuit. Sitire autem et esurire, pauere, tedere, dolorem mortemque pati, fragilitatis humanę conditionem indicabat. Quod autem et

exiuit sonus eorum et in** fines orbis terrę uerba eorum. Vbique enim *corr. ex. annis **add. u ulgatum est Euangelium per apostolos apostolicosque uiros. Quorum ilii ruffi fuere martyrio, alii nigri obscura quęque Scripturarum interpretantes, alii albi munditiem profitentes castitatis, alii uarii diuersitate spiritalium bonorum pręditi. Et hi quidem fortissimi, quia primi a Domino ad apostolatum electi, ut audacter et intrepide aduersus errores certent pro

uerba eorum. Vbique enim *corr. ex. annis **add. u ulgatum est Euangelium per apostolos apostolicosque uiros. Quorum ilii ruffi fuere martyrio, alii nigri obscura quęque Scripturarum interpretantes, alii albi munditiem profitentes castitatis, alii uarii diuersitate spiritalium bonorum pręditi. Et hi quidem fortissimi, quia primi a Domino ad apostolatum electi, ut audacter et intrepide aduersus errores certent pro ueritate nec persecutorum timeant gladios, pro morte uitę

Vbique enim *corr. ex. annis **add. u ulgatum est Euangelium per apostolos apostolicosque uiros. Quorum ilii ruffi fuere martyrio, alii nigri obscura quęque Scripturarum interpretantes, alii albi munditiem profitentes castitatis, alii uarii diuersitate spiritalium bonorum pręditi. Et hi quidem fortissimi, quia primi a Domino ad apostolatum electi, ut audacter et intrepide aduersus errores certent pro ueritate nec persecutorum timeant gladios, pro morte uitę

annis **add. u ulgatum est Euangelium per apostolos apostolicosque uiros. Quorum ilii ruffi fuere martyrio, alii nigri obscura quęque Scripturarum interpretantes, alii albi munditiem profitentes castitatis, alii uarii diuersitate spiritalium bonorum pręditi. Et hi quidem fortissimi, quia primi a Domino ad apostolatum electi, ut audacter et intrepide aduersus errores certent pro ueritate nec persecutorum timeant gladios, pro morte uitę immortalitatisque pręmia relaturi.

autem fundamentum Christus est. Hi fuerunt principes illi, quos pręuidens Dauid dixit: Principes Iuda, duces eorum, principes Zabulon et principes Neptalim. Ab istis enim tribubus orituri erant principes isti Ecclesię, apostoli Christi. De quibus in alio psalmo *corr. ex. corruscationis **corr. ex. ęqui Deus Pater allocutus est eum dicens: Pro patribus tuis nati sunt tibi filii; constitues eos principes super omnem terram.

per quę uir fidelis meretur ęterni refrigerii mercedem! Et rursum alibi aiunt: Cibabis nos pane lachrymarum, et potum dabis nobis in lachrymis in mensura. Posuisti nos in contradictionem uicinis nostris, et inimici nostri subsannauerunt nos. Et iterum in alio psalmo: Posuisti nos — inquiunt — opprobrium uicinis nostris, subsannationem et derisum his, qui sunt in circuitu nostro. Vicinis et qui in circuitu sunt, hoc est Iudeis et gentibus; ab utrisque enim passi sunt persecutiones. Et quoniam

— opprobrium uicinis nostris, subsannationem et derisum his, qui sunt in circuitu nostro. Vicinis et qui in circuitu sunt, hoc est Iudeis et gentibus; ab utrisque enim passi sunt persecutiones. Et quoniam eiuscemodi labores ęterna sequitur remuneratio, in alio psalmo dicitur: Euntes ibant et flebant, mittentes semina sua. Venientes autem uenient cum exultatione, portantes manipulos suos. Hoc idem in Euangelio prędixit discipulis Saluator noster: Mundus gaudebit — inquit — uos uero

Ecclesia est; sepes, qua munitur, custodia est angelorum; torcular doctores sancti sunt, qui uino scientię inundarunt ad potum salutis; turris mysteriorum in Ecclesia sublimitas est. Quam sublimitatem intellexerunt primum illi, quibus datum fuit nosse mysterium Dei, deinde alii per illos in Christo credentes. Quorum fidei commissa est hęc uinea, ut eam excolant ligonibus bonorum operum et afferant fructum, alii centesimum, alii sexagesimum, alii trigesimum. Vel turris ipse Christus est, cui dicimus: Esto nobis, Domine, turris

turris mysteriorum in Ecclesia sublimitas est. Quam sublimitatem intellexerunt primum illi, quibus datum fuit nosse mysterium Dei, deinde alii per illos in Christo credentes. Quorum fidei commissa est hęc uinea, ut eam excolant ligonibus bonorum operum et afferant fructum, alii centesimum, alii sexagesimum, alii trigesimum. Vel turris ipse Christus est, cui dicimus: Esto nobis, Domine, turris fortitudinis a facie inimici. De amplitudine pręterea et dilatatione huius uineę in psalmis canitur: Vineam de

in Ecclesia sublimitas est. Quam sublimitatem intellexerunt primum illi, quibus datum fuit nosse mysterium Dei, deinde alii per illos in Christo credentes. Quorum fidei commissa est hęc uinea, ut eam excolant ligonibus bonorum operum et afferant fructum, alii centesimum, alii sexagesimum, alii trigesimum. Vel turris ipse Christus est, cui dicimus: Esto nobis, Domine, turris fortitudinis a facie inimici. De amplitudine pręterea et dilatatione huius uineę in psalmis canitur: Vineam de Aegypto

sublimitas est. Quam sublimitatem intellexerunt primum illi, quibus datum fuit nosse mysterium Dei, deinde alii per illos in Christo credentes. Quorum fidei commissa est hęc uinea, ut eam excolant ligonibus bonorum operum et afferant fructum, alii centesimum, alii sexagesimum, alii trigesimum. Vel turris ipse Christus est, cui dicimus: Esto nobis, Domine, turris fortitudinis a facie inimici. De amplitudine pręterea et dilatatione huius uineę in psalmis canitur: Vineam de Aegypto transtulisti, id

Fundatur exultatione uniuersę terrę mons Syon; latera aquilonis, ciuitas regis magni. Mons Syon Iudei credentes sunt, latera aquilonis gentiles. Vtrunque parietem iunxit Dominus, ut construeretur ciuitas ista regis magni. De qua et in alio psalmo dicitur: Speciosa dicta sunt de te, ciuitas Dei. Deinde: Homo — inquit — natus est in ea, et ipse fundauit eam Altissimus. Ipse ergo Christus fundauit eam antequam nasceretur in ea. Quod quidem factum impossibile foret, nisi

Luca legitur, quod Iesus assumpsit Petrum et Iacobum et Ioannem duxitque illos in montem excelsum seorsum, et transfiguratus est ante eos. Quomodo transfiguratus? Resplenduit — inquit — facies eius sicut sol, uestimenta autem eius facta sunt alba sicut nix. Apparuit circa eum Moyses et Helias... Apostolos uero lucida operuit* nubes. Audierunt uocem Patris de nube dicentis: Hic est Filius meus dilectus, in quo mihi bene complacui.** Ipsum audite.

mysterium credunt, eos a Deo electos esse significet et secum habitaturos in monte excelso regni cęlorum. Ideo autem seorsum, quia fideles ab infidelibus separabuntur, iusti ab iniustis. Porro, sicut ibi Christus resplenduit, ita et omnes iusti in resurrectione fulgebunt, alii magis, alii minus, secundum merita singulorum. Stella enim a stella differt in claritate. Ita et resurrectio mortuorum. Iesus autem inter Moysen et Heliam medius apparuit, ut ostendat se et Legis esse autorem et prophetarum Dominum, Legem quoque et

credunt, eos a Deo electos esse significet et secum habitaturos in monte excelso regni cęlorum. Ideo autem seorsum, quia fideles ab infidelibus separabuntur, iusti ab iniustis. Porro, sicut ibi Christus resplenduit, ita et omnes iusti in resurrectione fulgebunt, alii magis, alii minus, secundum merita singulorum. Stella enim a stella differt in claritate. Ita et resurrectio mortuorum. Iesus autem inter Moysen et Heliam medius apparuit, ut ostendat se et Legis esse autorem et prophetarum Dominum, Legem quoque et prophetas

cum uelamen interponeretur. Et hoc illi ex colloquio Dei in monte habito contigisse scribitur, ne Deus crederetur, si hoc ei proprium fuisse sicut Christo aliquis putasset. Huc accedit, quod nemo coram Moyse prę timore in faciem collapsus dicitur, sicut apostoli coram Christo. Alia enim lux solis, alia stellarum. *corr. ex opperuit **corr. ex complacuit Post hęc in Euangelio dicitur: Venit Filius hominis saluare, quod perierat. Ob hoc enim Iesus

Bibliographia locorum inventorum

Baničević, Jakov (1466-1532) [1516], Spectabili et egregio Domino Ioanni de Curijs Dantisco, versio electronica. (, Augsburg), Verborum 189, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [banicjepistdantisc15160106].

Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].

Marulić, Marko (1450-1524) [1517], Catulli carminis epitomae, versio electronica (), Verborum 1474, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - epitome] [word count] [marulmarcatull].

Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Ad Deum Contra Thurcas Oratio Carmine Heroico, versio electronica (, Nürnberg; Ingoldstadt), 326 versus, verborum 2269, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - silva] [word count] [andreisfthurcher].

Berislavić, Petar (1475–1520) [1518], Petrus Berislavus episcopus Vespriminensis Leoni papae X, versio electronica (, Zlobochyna), Verborum 746, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [berislavicpepist15180410].

Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report