Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: ItalI.* Your search found 838 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 401-500:401. Pribojević, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section] ideo Demetrium quis uituperet, quia minora et pauciora quam hi rapiebat. Sed ad captam Pharensium urbem reuertamur. Emilius Pharo potitus, ammissa apud Illyrios, quemadmodum Petrus Marsius dicit, notabili sui exercitus portione,
402. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus cancellarius... [Paragraph | Section] etiam Sirmiensem suscepisse, imo propter cancellariatum solum, id quod Vestram Sanctitatem ex literis domini baronis, non dubito, plenius intellexisse. Is, qui Sirmiensis erat, contentandus mihi fuit cum beneficiis cuiusdam amici Itali, Regiensis 28 , viri docti, et qui alias a domino cardinale Estensi episcopatum Agriensis diu rexit. Is ipse optavit a me, et ego id ei fretus benignitate Sanctitatis Vestrae libere spopondi
403. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] ego uitam non laudabilem tantum, sed heroicam plane diuinamque semper putaui: quid enim diuinius inter mortales quam proprio periculo cędem a ceruicibus ciuium repellere, urbem deorumque templa a conflagratione, Italiam ac totum orbem a uastitate conseruare? Haec profecto (repetam enim) haud unius hominis, sed potentiae deorum similia sunt. Huiuscemodi opes ego semper (ut fatear) affectaui, ac si denuo, quod a me deprecor, reuiuiscendi
404. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] Has etiam uictorias cum C. Mario communes mihi duco: siquidem legatus in his
pręliis haud paruam operam nauauii.
405. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] mutationibus perstringitur. Porro quis tot conuersiones, tantam temporum instabilitatem non admiretur ac obstupescat? Hi Graeciam occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant. Quare superuacua mihi
406. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] occupauerunt: illi Asiam: alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant. Quare superuacua mihi uidetur haec tua de posteritate sollicitudo: quę necessitas allatura est, humano consilio repelli nequeunt aut immutari: nam et princeps
407. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] alii in Sicilia consederunt: ab aliis Hispania possessa est. Quae demum natio Italiam suę ditioni uendicare non tentauerit? Fortasse posthac eueniet ut aliquę gentes incognitę ex Scythicis nemoribus in Italiam migrent iusque Romanis ac Italicis populis ex Capitolio dicant. Quare superuacua mihi uidetur haec tua de posteritate sollicitudo: quę necessitas allatura est, humano consilio repelli nequeunt aut immutari: nam et princeps poetarum cecinit: Non potis
408. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] tuam sententiam irreuocabilem esse, tamen, ut retundam insolentem Caesaris temeritatem, breuiter respondebo. Quo tempore, Caesar, Gallia tibi prouincia decreta fuit, iam populus Romanus pollens potensque totius imperator Italię, Siciliae, Sardiniae, Corsicę, Hispaniarum expugnauerat Pęnos, domuerat Numidas, dominabatur Illyriis, Epirotis, Aetolis, Macedonibus ac uniuerso nomini Graecorum: tenebat minorem Asiam, Liciam, Pamphiliam, Ciliciam
409. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section] Aduatici, Armotici, ac Celae omnes, et
Aquitani omnesque Oceani accolę suas copias in unum agmen coegissent, quid,
Caesar, tuae cohortes potuissent sustinere tantas uires, quum olim
410. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1861 | Paragraph | Section] atrocitatem huius rei pro merito exponere possit, quaeue explicare queat, quantam ruinam omnium optimarum rerum, huius unius urbis euersio, secum trahat. Exercitus Caesaris indignitas. Quid ullo seculo accidit indignius, quam quod ille ipse exercitus, qui a Caesare in Italia ad salutem omnium bonorum, ad custodiendam urbem, Imperii arcem, collocatus erat, illi ipsi urbi nefariam uim, contra optimi Carolus 5. Principis Caroli uoluntatem, contra disciplinae militaris leges, contra auspicia, contra maiorum exempla, intulit. Est enim
411. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1861 | Paragraph | Section] gentium quae suas Respublicas sine huius urbis consilio tenere non possunt, utilitati condonassent, quamuis iratus, si licuisset ei praesenti, rem subitam minimeque expectatam regere ac gubernare. Quare Caesar nullo modo in hac oratione accusandus est, qui exercitum in Italia ad custodiam tranquillitatis publicae habuit, non ad latrocinium exercendum, non ad euertendam urbem imperii arcem, non ad prophananda templa, non ad diripiendas bibliothecas, non ad trucidandos sacerdotes, non ad uirgines, et honestas matronas rapiendas. Exercitus
412. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1862 | Paragraph | Section] apud barbaros illos fuit, qui doctrinae coelestis ignari, nomen tantum Christianorum audierant. At isti sacrilegi quas aras, quod sacellum reliquerint intactum? Et accepimus non tantum omnia fana spoliata esse, monumenta sanctorum uirorum praetiosiora, et thesauros ad publicam utilitatem totius Italiae ibi conditos, direptos esse, sed etiam caede et aliis sceleribus prophanata esse, decantatae sunt per ludibrium sacrae cantiones. Ita nulla non contumelia effecta est religio Christiana. Quid Turcae aliud faciunt expugnatis Christianorum urbibus? O ueram uocem Poetae, qui dixit.
413. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1864 | Paragraph | Section] ullus alius: Neque enim facile se ex tanta calamitate urbs recreabit. Ac uidete quantum distet ab exemplis ueterum Germanorum huius exercitus facinus. Germanorum ueterum exempla. Carolus primus, depulsis ab urbe Longobardis, a uastitate urbem atque Italiam prohibuit. Ottho primus liberauit eam Berengarii tyrannide. Et ut multa omittam, fortissimus ac sapientissimus Princeps, auus, Carole, tuus Maximilianus, quanto consilio Gallum ducentem Maximum ac fortissimum exercitum ad urbem, irritatum atque accensum odio Iulii Pontificis, inde usque a
414. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1864 | Paragraph | Section] atque accensum odio Iulii Pontificis, inde usque a Rauenna, ubi maxima pugna exercitum Pontificium uicerat, atque fugauerat, ad ultimam Galliae oram, in Belgicum retraxit, ne qua clade urbs ab irato uictore afficeretur. Nunc autem, o temporum labem, ille ipse exercitus, quem Caesar uniuersae Italiae praesidio esse uoluit, inauditam crudelitatem in urbe principe totius Italiae, imo totius orbis exercuit, non exempla ueterum Germanorum, non dignitas urbis, non ingentia beneficia collata in omnes gentes, flexerunt eos ad misericordiam. Quis non doleat adeo deformatam esse
415. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1865 | Paragraph | Section] Pontificium uicerat, atque fugauerat, ad ultimam Galliae oram, in Belgicum retraxit, ne qua clade urbs ab irato uictore afficeretur. Nunc autem, o temporum labem, ille ipse exercitus, quem Caesar uniuersae Italiae praesidio esse uoluit, inauditam crudelitatem in urbe principe totius Italiae, imo totius orbis exercuit, non exempla ueterum Germanorum, non dignitas urbis, non ingentia beneficia collata in omnes gentes, flexerunt eos ad misericordiam. Quis non doleat adeo deformatam esse eam urbem, quae olim
416. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section] enim instant mihi itinera in hanc hyemem. si missurus es mitte ad feriam sextam tardius frustra miseris. Post cladem acceptam miserat me rex ad pontificem per postas. Reperi eum Luce in Etruria cum Cesare, eodem die utrumque allocutus sum. Cesar omnino ab expeditione Africana redibit in Italiam ad primum ver. Pontifex magnis auxiliis nos iuuabit, imperaueramus duo millia et quingentos milites quos Placentie in promptu habuit, et iam peruenerant non procul a Tridento, sed iussu regis redierunt. Serio apparantur omnia ad bellum uernum, abundabimus omnibus opibus, vereor solum ne
417. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section] mea putabis, gratum et ratum habebo. Episcopum Jauriensem si tibi uidetur, postquam strenue improbus et iniustus est, citabo Romam in judicium: omnia tamen ex tua voluntate faciam.
Duo hec audiui ex quodam magno et probo viro Cesarem petiisse a Venetis ut liceret ei per Tridentum in Italiam mittere
418. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section] et alias duas domino Georgio, pistachia quoque adiunxi maluasię. Que sane omnia curauimus, nescio an perfecimus, ut essent optima. Fideli et diligenti opera sum usus Ioanis Olassi. Nusquam potuimus inueniri tecas osseas pro perspicillis; meam tibi qualecunque mitto. Is qui in confinio Italie
419. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 35 | Paragraph | Section] mea, tibique claudetur nunquam. Brassicanis magna, sed majori majore diligentia me commendes, quocum et amicitia mea major est, et consuetudo intercessit frequentior, alioqui utrumque amo singulariter et complector propter mores ac litteras, quibus pollent. Si quid habes de rebus Germanicis et Italicis, perscribas velim, aut coram relaturus advola.
420. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 15 | Paragraph | Section] Nec quisquam amicitiam nostram invalidam putet, utpote quae parvis initiis orta, et nullis adhuc officiis beneficiisque, ultro citroque tum datis tum acceptis, aucta et communita fuerit, quandoquidem tanta me humanitate, tanta animi hilaritate ac rei tuae domesticae largitate superioribus annis ex Italia redeuntem excepisti, atque in contubernio tuo honorifice pro voto et conditione mea habuisti, ut te non solum prae caeteris amicis unum potissimum, verum etiam non secus, ac meipsum amem.
utrumque prestare posse. Eam ob rem Imperator accepit Budam ad manus suas.
Poteram obicere, perfidiose fuisse actum cum Hungaris, sed nolui venire ad contentiones inutiles. Iam nulla spes erat adeundi Imperatoris, itaque petitionem V.re M.tis, quam paratam in lingua italica admonitus ad manus Basse tradidi, quam hic subscripsi, premissa consueta salutatione:
6. Molto desiderava el Re mio ser.mo mandar una solemne imbasciaria a Vostra Imperiale Alteza, ma tornando tardi el nuntio dela sua Reg. M.tà con la risposta de V.
MAGNIFICO DOMINO SEVERINO BONERO A BELICZE CASTELLANO Biecensi, Zuppario, Burgrabio, ac Magno Procuratori Cracouiensi et Osswecimensi, Rabstinensi, Ducatuum Capitaneo, Domino praestantissimo, Tranquillus Andronicus. Foelicitatem.
Proximis diebus, Illustris et Magnifice Domine, quum ex Italia venissem ad Illustrissimum et Magnificum Andream Comitem a Gorka Castellanum Posnaniensem, summumque maioris Poloniae Capitaneum: qui virtute, splendore, magnitudine animi, aliisque praeclaris dotibus nemini hac aetate clarissimorum hominum facile concesserit, iamque re perfecta, parantem
quam differat Sclauonica a Persarum lingua, qua Turcae utuntur. Scias etiam, quod omnibus hac lingua peritis tuto adire licet Croatiam, Dalmatiam, Russiam, Valachiam, Seruiam, Bohemiam, et Poloniam, quamuis propter prouinciarum distantiam in quibusdam uocabulis ac prolatione nonnihil differant, ut Itali ab Hispanis, Germani a Flandris. Nec te lateat, Ruthenos ac Seruios eadem lingua, uti in officijs diuinis. Habent enim
gentilis in nominatiuo, Csiaferun) id est, gentilis in genitiuo, quasi dicerent gentilis regis.
Memleket) significat regnum, quamuis et alia habeant diuersa vocabula ad significandum regnum, vt Istan) quia cum Italiae siue Franciae aut etiam Hispaniae regnorum mentionem faciunt, tunc dicunt Frank istan) quod significat tam Italorum, Gallorum, quam Hispanorum regna. Frank) significat hominem harum regionum vt Frank Gyaur) id Italus,
copijs totum imperium Turcarum sit expugnaturus, an propheta aliquis Christianus sua doctrina sit Mehemetanos conuersurus ad nostram religionem. quamobrem (vt dixi) vltima verba huius oraculi, viri cum gemitu, pueri cum fletu, mulierculae cum planctu et eiulatione excipiunt.
Vtinam tandem Itali sua pila, Hispani suas lanceas, Galli sua gesa, Angli suas balistas, Germani et Hungari suas frameas contra istos canes fidei, ipsis (vt ita dicam) fatis
damnatos, distringere velint, et discordia qui solummodo moratur nostras victorias, a nostris rebus auferre studeant.
futurum sit, vt Imperator Rom. non minus Constantinopolitano quam Romano imperio insignis sit futurus? Ferdinandus non minus in Hungaria quam apud Getas, Dacos, Scythas regnaturus, atque itidem rex Franciae suis ditionibus Asiam minorem ad diturus: Lusitani Aegypto potituri: Hispani tota Africa, Itali omnia littora quae cunque habet mare mediterraneum in sua potestate habituri. Angli quoque inter Turcas suum imperium amplificaturi. Nunc digladiamur
pro vno et altero oppidulo, et post acerrimas praeliorum conflictationes, post exhaustas opes, nihilo imperio auctiores
quae per du ra armorum nullam vim penetrandi habent,
cum bombardis vix vlla rupes obstiterit.
Sunt quidem nunc etiam Muslumanis sui bombardarij, sed rariores et indoctiores. Nunc quaeso quas gentes secum in expeditionem trahant Scythas et Thraces, in quibus non sapientia Italica, aut Hispanica calliditas, sed inhumana quaedam feritas, barbaries, animi summa inscitia, indocta, stolida: istis se addit Graecus ignauia perditus, Asiaticus luxu corruptissimus, Aegyptius non minus animo quam corpore euiratus, Arabs excoctus, minutus, et exanguis. Quis a tali milite
omnia, et infinitis cladibus inuoluuntur: et cum vna gens Christiana contra Turcas pugnat, alia gens vel in alijs versatur bellis, vel in ocio agit: miles qui in aciem educitur, nummo inseruit, non Christo: si desit stipendium, statim vel desertor, vel transfuga futurus. Quid ergo prodest ibi Italica sapientia? aut industria Hispanica? aut robur Germanicum? aut ferocitas Gallica? aut Hungarica audacia? vbi miles nec Christum, nec gloriam cogitat? et ad bellum venit, tanquam ad ganeum, ibi nepotationes suas exerciturus.
Bonas leges habemus, sed pessimos mores: bona arma, sed
et omnis abusus ab Ecclesia tolletur, sed etiam principum discordiae cessabunt, et tandem firma auxilia contra Turcas coibunt.
Igitur facile armabit Germania quinquaginta milia peditum,
et Hispanos et alios Papistas de ista turpissima defectione et leuitate Interimistarum et Adiaphoristarum sentire? Nempe id quod mihi Hieronymus Othitz Hispanus, senex et grauis uir et aliquanto caeteris honestior, Vuitebergae dicebat – intercesserat enim mihi cum eo familiaritas, partim propter Italicae linguae cognitionem, diu enim in Italia uixerat, et habebat in Sicilia praedia, partim quia uterque se alterum conuersurum sperabat – inquiebat igitur ille mihi: Quid tu te istis leuissimis hominibus adiungis? Heri abiecta pristina religione aliam acceperunt, nunc iterum aliam
defectione et leuitate Interimistarum et Adiaphoristarum sentire? Nempe id quod mihi Hieronymus Othitz Hispanus, senex et grauis uir et aliquanto caeteris honestior, Vuitebergae dicebat – intercesserat enim mihi cum eo familiaritas, partim propter Italicae linguae cognitionem, diu enim in Italia uixerat, et habebat in Sicilia praedia, partim quia uterque se alterum conuersurum sperabat – inquiebat igitur ille mihi: Quid tu te istis leuissimis hominibus adiungis? Heri abiecta pristina religione aliam acceperunt, nunc iterum aliam accipiunt, et si quis eos cras urgeret, aliam
destitutae sunt vineae.
Apud hoc oppidum mons Almus, antiquis nostris Frusca appellatus, desinit, qui ab
ora, quae Atthyam et Uylacchum arces discriminat, incipit, vinoque singulari
notus est, cujus vitem Probus imperator primus ex Italia allatam plantasse
dicitur. Habet hic mons XII. circiter milliaria longitudinis, latitudinis tria
ubi latissimus, totusque omni ex parte per latera et radices vinetis cultus,
juga sylvis amoenis virent ac densantur citra horrorem.
qui velint, vel maiorum negligentia, vel praesentium
invidia ab aditu pulcherrimae laudis arceantur: ac aditu concesso, ni quis utatur,
in publica commoda, ac defunctorum manes graviter deliquisse, merito censeatur.
Quamobrem cum mihi praeterita hyeme, Italiam lustrandi gratia obeunti, singulari
cuiusdam eximii viri humanitate (nomini etenim certis de causis parco) Aristeae libellus
ostensus esset, quo, quae a celebratissimo Aegypti rege Ptolemaeo, cognomine
Philadelpho, in cura legis divinae transferendae suscepta
iucunditatis expertem esse cernerem, a
publicis commodis non alienam me rem facturum existimavi, si eum multos iam annos
latentem, cum conversione Latina in lucem eruerem. Etsi enim ante complures annos a
MATTHIA PALMERIO Pisano in linguam Latinam, et inde quoque in Italicam translatus esset,
tamen cum is (quod citra obtrectationem dictum sit) in plerisque locis sensum autoris
minus assecutus videretur, quod mihi in Germaniam reverso, a caeteris studiis
tempus reliquum erat, labori eius convertendi non invitus
pudicitia custodiretur: sicut et Phocylides monet, virginem usque ad nuptias custodiendam esse bene obseratis cubiculis, et non permittendum ut ante nuptias extra domum conspiciatur. Idemque et de pueris dicit, addens, difficile esse parentibus custodire liberorum castitatem. Quinetiam hodie in Italia, ut maxime aliquando in publicum prodeant, valde tegi peplis solent. Altera causa est, quare virgines dicuntur Almae, aut occultae, seu absconditae, quia contra maritatae cognosci â viro, et cognoscere virum dicuntur: item quia earum nuditas a marito detegi ac revelari, seu patefieri
vicissim ei. Sic Psal. 114. dicitur. In exitu Israel de Aegypto, et domus Iacob de populo barbaro. Tertio barbarus incultum, agrestrem et ferum hominem significat. Hac ratione primum Graeci, deinde et Romani, omnes alias gentes barbaras, id est, incultas vocarunt. Sic et hodie Itali alias gentes prae se ut barbaras, id est, minus cultas ac humanas, et minus ingeniosas contemnunt.
BASAN, fuit et regio quae Gigantum dicta est, Deut. 3. et civitas regni Og, ibidem et denique mons pascuosus et pulcherrimis sylvis vestitus. Inde fit, ut pro potentibus ac
clare dicitur, Christum et extremum diem ante finem aut interitum illius generationis, venturum. Confirmat quoque ipsa experientia, quod tum mirabiliter conservatur gens Iudaica, ne in tot periculis vel intereat, vel degeneret in gentes, inter quas vivit, ut innumerae aliae gentes. sicut Germani Italici et Gallici degenerarunt in Italos ac ac Gallos, et Vandali passim in Germanos. Huc facit etiam, quod Deus per totum mundum dispersit istam impiam gentem, ut volens nolens testetur de Christo dum confitetur fuisse quendam hominem profitentem se esse Christum, et multorum ac magnorum
quantum in eo est, obtorto collo trahit: et iudex contra absolvens reum, non tantum eum pronunciat iustum, sed etiam eum ab omni iure ac molestatione accusatoris reipsa in posterum represso accusatore liberat: sic et homines a peccato in ipsa morte liberantur, ne amplius infestentur ab ea. Sic Itali dicunt, homo morto non faguera. Sic Anacreon dixerat, Mortuus non concupiscit. Ideo et Paulus hanc inhaerentis peccati importunitatem et tyrannidem, veluti si esset eius ven ditum mancipium, sentiens, et difficulter tolerans, ac valde prolixe de ea questus, tandem cupit ab ea liberari aut
usurpari: ut cum Rebecca ante desponsationem vocatur Alma, item Maria soror Moysis puella sex annorum. Verum etymologia huius vocis est ad inquisitionem verae eius significationis cumprimis necessaria ac utilis: venit enim ab occultatione. Solebant autem olim Graeci ac Iudaei, et adhuc solent Itali, ut et Venetiis fit, occultare summo studio suas virgines, putantes aliquid de earum castitate ac pudore decerpi, si ab aliis conspiciantur: sic he Phocylides praecipit iuventutem utriusque sexus occultari. A tali ergo sollicita virginitatis custodia ac occultatione, vocantur ab Hebraeis
sonant, magis in gutture quam in ore, lingua aut labiis eum formantes: cum contra olim, ut ex hoc loco et aliis Scripturae apparet, et etiam ex ipsa harmonia vocalium et literarum, mutationeque eorum intelligitur, fuerit elegantissimae et suavissimae prolationis, sicut Graeca, aut nunc Italica. Super labium ascendere, pro, esse in ore omnium, ponitur, sed plerunque in malam partem. Ezech. 36: Ascendisti super labium linguae, et obloquutionem populi. Germani eodem ferme modo, Den leuten auf der zungen lauffen dicunt. Deus dicitur Aperire labia nostra, cum nos suo
κόπον παρέχειν, alicui molestum esse, valde crebra est in novo Testamento. Sic et illud Apocal. 14 Quiescent a laboribus suis, pro omnibus miseriis ac molestiis accipere possis.
LABRUSCA, vitem sylvestrem aut erraticam significat: cuiusmodi in Italia etiam in sylvestrib. locis reperiuntur: faciunt botros raros, vuls minutis, et plenis ossiculis. Albi, ut in Germania, verae vites in sepibus neglectae, ad eundem ferme modum degenerant. Isaiae 5 ubi Deus facta parabola vineae ac domini, expostulae cum populo suo de ingratitudine ac
sane multiplex discrimen inter ista duo verba, in omnibus linguis. Tres. n. istae (ut ita dicam) literatae
linguae, Hebraea, Graeca et Latina (adde, si libet, et illiteratas, Germanicam, Sclavonicam et Italicam) habent differentia verba, ac istis duob. Latinis correspondentia, quib. istas res exprimant. Nam Loqui,
vocant.
M
MACELLUM, vox Graecis quoque non inusitata, sed Romana, teste Festo, Varrone et Plutarcho (licet ab Hebraea origine
est a peccato: Roman. 6. Idem ait Petrus: Qui passus est in carne, liberatus est a peccato 1. Petr. 4 id est, liber est a pravis actionibus huius vitae, neminem amplius laedit, est (sicut Psalm. 88 inquit) inter mortuos liber: aut sicut Anacreon dicit, mortuus non concupiscit: vel sicut Itali, Homo morto non faguera, Ein tode hund beisset nicht. Peccatum revixit, ego autem sum mortuus. id est, veniente lege agnovi magnitudinem peccati. contritus ac in desperationem de mea iustitia adductus lum. Et repertum est mandatum, quod erat ad vitam, cedere mihi in mortem. Rom 7. id est
mature ac ante alios perveniant: sic et Paulus non cogitabat vel de laboribus anteactis, ac tot crucibus toleratis, ut illis frangeretur: non etiam de magnitudine rerum gestarum, ut inde gloriolam suam captaret: sed in id solum erat intentus, quomodo adhuc ulterius in haec aut illa loca, in Italiam, Romam et Hispaniam Evangelium Christi proferre posset. Ignominia aeterna, cuius nulla erit oblivio: Iere. 23. [?:-ro ] , ingens et perpetua ignominia. Iustitiae eius oblivioni tradentur, Ezek. 18 id est, Deus non recordabitur anteactorum bonorum operum, eorum qui a vera
Similis prorsus res, ac locutio pene eadem est ad Colossenses 2. ubi affirmat se paratum esse dare illis non tantum Evangelion, sed et propriam animam: id est, quidvis longe preciosissimum, ac sibi gratissimum: cupere se illis in omnibus ac summis gratificari, ac vel mortem pro eis oppetere. Sic Itali de re charissima dicunt, uno oculo emitur, costa un ochio. Oculus ponitur saepe pro tota facie, sicut Latinis O S: et porro per metaphoram transfertur ad cuiusvis rei superficiem, aut externum quasi aspectum. Sic dicuntur Locustae cooperuisse oculum aut faciem, id est superficiem terrae
res divinas ex singulis quadam veneratione. Est igitur Osculum, [?: symbo- ] tum amoris, tum venerationis ac subiectionis. Apud Veteres etiam in Europa, non tantum in Asia, fuit mortum amicos, tum et regum manus, aut etiam pedes osculari: quorum posterius fuit in Asia usitatius. In Italia, et inferiori Germania, non tantum amicos, sed et hospites osculantur mulierculae: quod tamen in Belgico et Flandria multo est usitatius, quam usquam alibi. Apud Syros et idololatras Israelitas moris fuit, Baalis [?: stat-- ] osculari. 1. Reg. 19: et vitulos Samariae, Oseae
velis navigare, ortum est: ac de eis dicitur, qui toti et veluti proni in aliquid incumbunt, aut alioqui felici cursu fruuntur. Ad hanc similitudinem videtur et Cicero allusisse in oratione pro Murena, inquiens: Cum contento cursu, acerrimis ducibus, hostium classis spe atque animis inflata Italiam peteret. Est enim quaedam convenientia navium plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo
peteret. Est enim quaedam convenientia navium plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo cursu in Italiam contendebant: ita etiam hostes, opes Italiae tam firma spe diripiebant et partiebantur. Eadem porro ratio est et fidei. nam et illa verbo Dei ac Spiritu sancto, nostro spiritui testimonium perhibente, quod filii Dei simus, confirmata, sic plena fiducia ac spe misericordiam Dei, remissionem
plenis velis navigantium, et animorum plena persuasione ac spe aliquid concipientium et agentium, aut in aliquid prorsus incumbentium: sicut in hoc ipso exemplo apparet. Nam perinde ac naves illae plenis vel inflatis velis recta et celerrimo cursu in Italiam contendebant: ita etiam hostes, opes Italiae tam firma spe diripiebant et partiebantur. Eadem porro ratio est et fidei. nam et illa verbo Dei ac Spiritu sancto, nostro spiritui testimonium perhibente, quod filii Dei simus, confirmata, sic plena fiducia ac spe misericordiam Dei, remissionem peccatorum ac alia dona sibi rapit ac
modis accipitur. Primum enim, quia olim Reges, Iudices, et optimates multum in portis civitatis versari solebant, sive custodiae causa, sive quia in illis fervidis regionibus in talibus locis refrigertionem aurae captarunt, quae in angustiis loci plerunque spirat vehementius (sicut etiamnum in Italia fieri in porticibus solet) sive alia aliqua causa, aut mera etiam consuetudine: ideo ponitur vox Portae per catachresin, pro loco nobilissimo, ubi optimates versantur, et pro loco iudicii, item pro regimine, magistratu, ac potentia alicuius urbis aut regni. Amos 5, Constituite in porta
sed et spiritualibus imperiis: nec soli sacris, sed et prophanis authoribus. Suetonius: Claudius iurisdictionem quotannis magistratibus demandari solitam in perpetuum, atque etiam per provincias potestatibus demandavit. Sic et Plinius libro vigesimo nono, Capite quarto usurpat: et etiamnum in Italia in multis locis magistratus ac praetores vocantur Potestates, el signor podesta. Sed proferamus exempla Sacrarum literarum. Romanorum decimotertio: Omnia potestatibus supereminentibus sive subiecta. id est, hominibus potestate praeditis. Sic posses exponere illud Matthaei octavo. Sum
ministrent, si inculpati reperti fuerint. id est, explorentur hominum iudicia, ac testimonia Dei. Sic ille Luc. 14 dicit se emisse par boum, velle ire ut probet eos. Sic et Columella loquitur: Probate boves. Sic Ovidius, Exitus acta probat: id est, diiudicat. et Cicero: Probate amicos. Sic et Italis hoc verbum nunc est in usu, provar, provado e esperimentado. In Psalmis et Veteri testamento sic innumeris vicib. accipitur. Hebraeum est
ista vox crebro cum peccatoribus ac scortis, tanquam cognatam illis speciem denotans: ut Matthaei nono: Cum publicanis et peccatoribus comedit. Matthaei decimooctavo: Sit tibi ut Ethnicus et publicanus. Matthaei vigesimoprimo: Publicani et meretrices praevenient vos in regno caelorum. In Italia, ubi etiam sic vectigalia vendi solent, datiarii, quos illi vocant, itidem male audiunt. In Germania non perinde in vitio nomen hoc ponitur: quia vectigalia non venduntur, sed recta nomine principum exiguntur: eoque illi ministri non perinde habent vel causam vel occasionem homines expilandi
prioribus colligit. In quo genere et illud observandum est, quod in meridionalibus locis, et etiam passim ultra Alpes, cum prima vindemia fiat mense Augusto, aut sub finem eius, secundarii illi botri maturescunt primum mense Septembri: qui secundarii botri in Germania minus noti sunt, quam in Italia, ubi aliquot locis bis fruges crescunt in anno, aut etiam ter, ut Dionysius Halicarnasseus scribit. Racematio ergo est, tum illorum collectio, tum si quid forte passim in foliis palmitum in priori vindemia latens relictum est. De iis praecipitur Levit. 19, et Deut. 24: ne colligant
magnifacere: quasi dicas, considerare cum admiratione. Psalmo 144. Quid est homo, aut filius hominis. quod reputas eum? id est, quod adeo es de eo sollicitus? Isaiae quinquagesimotertio: Non erat ei decor, quare nec reputavimus eum. Danielis undecimo, Deum patrum suorum non reputabit. Unde Italis reputatio alicuius, eius existimationem ac dignitatem denotat. Reputari aliquando ponitur pro censeri, haberi, aut videri. Proverbiorum decimoseptimo: Stultus si tacuerit, sapiens reputabitur. id est, a multis ignorantibus eum pro sapiente numerabitur, aut habebitur. Vide Imputo
farinae. Est autem vox Hebraea, sive Syra, significans mensurae genus. quod (autore Hieronymo) iuxta morem provinciae Palaestinae, sesqui modium capit. Mutuatus autem est id haud dubie Hieronymus a Iosepho, qui lib. 9 Antiquitatum, cap. 4 inquit: Satum fert modium unum et semis Italicum. Alii annotant, satum continere sextarios vigintiquatuor: tria autem sata, esse [?: me---mnum ] , seu Epha, ein scheffelmels.
SATURARI, transfertur etiam ad aliam omnem commodorum, aut rerum utilium gratarumque sufficientem perfruitionem: sicut apud Latinos verbum
et miraculis tumens, ac denique nunc Scholastica Theologia. Cohahitare coniugi secundum scientiam, est, adhibita quadam moderatione, et considerando quid tum Deus tibi in eo vitae genere praecipiat, tum altera imbecillior tui pars ferre possit: quod apte Germanis dicitur, mit vernunft: et Italis, condiscretion. Non cum scientia loqui, Iob 34. id est, temere, imprudenter, imperite. Psal. 89: Beatus populus qui scit iubilationem: id est, qui novit celebrare ac praedicare Dominum scienter.
SCIRE, valde emphatice saepe ponitur in Psalmis ac Prophetis,
] sitim in eis excitantes, unde ab Hebraeis
est nae, et non est non, ut Christus inquit. Haec de ratione metaphorarum huius vocis. Sunt tamen in Hebraeo duo diversa vocabula, cum in malam, et cum in bonam partem usurpatur. Cum igitur simplex pro rudi ponitur, in Hebraeo est plerunque
in primis in tibiis videtur, statuimus illum esse idoneum ad bellum ac victoriam, delectamurque eius aspectu, sicut et equi generosi. At Deus istas humanas vires non curat, nec eis victoriam largitur: sed pro suo arbitrio, timentibus ac invocantibus eum. Sic et in vulgaribus sanguis Germanica et Italica celebrantur tibiae pro toto labore hominis, Starcke unnd schwache bein, er stehet auff [?: sc--chen ] beinen: Es muessen starcke bein sein, die da sollen gute [?: ] bogen, etc. Tibia, per metaph. instrumentum musicum [?: ] significat
in pessiman partem accipitur etiam pro prodo, cum Iudas dicitur tradidisse Dominum. ubi
et hinnulus quoque aliquando pro re eleganti ac dilecta ponuntur.
TYMPANUM, pro signo laeticiae usurpatur Ier. 31. Adhuc ornaberis tympanis tuis, et egredieris cum choro ladentium. id est, reb. laetis uteris instrumentis Musicis, quae te ornabunt: sicut etiam nunc utuntur puellae in Italia cymbalis, quae sunt semitympana, aut aperta tympana.
TYPUS. 1. Cor. 10. Haec autem typi nostri fuerunt. id est, exemplaria, in quib. tanquam tabellis Deus vobis delineavit, quid fugere, quid sequi debeamus. Vulg. habet. Haec autem in figura facta sunt nostri. Eras. Haec ante
tineas ac vermes fragilitas hominis et rerum humanarum describitur. Postremo, vermiculi genus fuit, unde rubram purpuram confecerunt: quare Hebraei eum colorem vocant tholaath: vermiculum, forte ipsas Conchas ex quibus idem color confieri solitus est, hoc nomine infigiunt. Sic putant aliqui nomen Italicum Scarlato, quo idem color nunc vocatur, venire a Graeco
ipsas Conchas ex quibus idem color confieri solitus est, hoc nomine infigiunt. Sic putant aliqui nomen Italicum Scarlato, quo idem color nunc vocatur, venire a Graeco
id est, qua tandem re aut laude caeteris praestabit, si non feret fructum, ut Iudaicus populus est sterilis Domino? Iob 15. Perdet sicut vitis uvam suam acerbam. id est, deiiciet ad terram liberos suos iuvenes, nempe ante maturitatem. Sic Dionysius Halicar. narrat in gravi quadam sterilitate in Italia fructus ante maturitatem decidisse. Posuit vitem meam in desolationem: i. omnia mea, Ioel. 1. Vitis per similitudinem aut metaphoram significat populum Israeliticum. Psa. 80. ubi prolixe agitur, quomodo sit ex Aegypto traducta, locus ei repurgatus, plantata creverit, et denique sit
Evangelistis saepe dicitur Una Sabbathorum: id est, prima die hebdomadae, aut festi. Genes. 2. Nomen uni phison: id est, [?: pr-- ] Sic illud Tibulli, Iamque tuum cum ausus es unus [?:-lorum ] omne aevum tribus explicare chartis. id est, [?:--mus ] ex Italicis Latinisve scriptorbus. Secundo, [?:-- ] quia in numeris est minimum, ideo per catachresis paucis ponitur Gen. 29, Visi sunt ei dies uni: id est [?:--ci ] : breve tempus visum est Iacobo esse illud septimum, quo pro Rachele servivit Labano. Gen. 27,
eius scandalo crucior. Porro primae Corinthiorum septimo: Melius est nubere quam uri, notam significationem habet. Sic etiam ardere, incendi et flagrare amore dicitur aliquis. Urens ventus Iudaeis fuit orientalis, quia ex aridis et aestuosis locis spirabat, et ad eos perveniebat: Sicut contra, Italiam Boreae penetrabile frigus adurit. Saepe huius venti mentio fit in Sacris literis. Vulgata versio aliquoties vertit verbum
Israelem. Iob decimoquinto: Perdet sicut vitis uvam suam acerbam. id est, suos liberos in prima iuventute perinde amittet, ac cum vites ante maturitatem botros suos abiiciunt, ut nihil inde commodi proveniat: sicut Dionysius Halicarnassaeus scribit, olim ante Romam conditam talem poenam in Italia grassatam esse.
VULNUS, alias significat quasvis calamitates populo alicui inflictas, sive bellum, sive caritas, sive quid aliud simile est. Isaiae primo: Non est in eo integritas, sed vulnus, livor et plaga saniosa. Sicut enim populus per hypotyposin unius hominis depingitur,
id quod his verbis indicat: Desidero enim videre vos, ut aliquod vobis impartiar donum spirituale. Roma aut ad Philippenses scripsit, ideo ait: Salutant vos omnes sancti, maxime qui sunt ex Caesaris familia. Quo ex loco, et ad Hebr. quoque scripsit, ob quod ait, eos omnes salutari ab illis, qui in Italia essent. Iam ad Timoth. epistolam ex ipsa e vinculis scriptam Roma misit. Quae quidem, iudicio meo, epistolarum omnium est postrema, id quod eius finis arguit. Ego enim ait, iam immolor, et tempus resolutionis meae instat. Quod autem inibi e vivis decesserit, undequaque liquet. Sed et ad
Iud. 5, pro, manus eius ad clavum et dextra eius ad malleum laborantium miserunt sese, pro, arripuerunt. Ad Chitin surge transeas, Iesa. 23, pro, surge et
transeas in Chitin, id est, in Graeciam vel Italiam. Quod fuit verbum Iehova ad Ieremiam, Ier. 46. Et octo gradus, gradus eius, Ezech. 40, pro, et gradus eius octo gradus erant.
Inter duo substantiva ita coniungenda, ut alterum poni debeat in genitivo, quod quasi accidentis aut possessoris locum obtinet, fit saepe commutatio,
in latina occidentalique Ecclesia docuit, versatusque est Romae et in Galliis. Est vero eius autoritas testimoniumque meritô plurimi faciendum.
Sexto, illa omnino videntur manifeste evincere esse Pauli, quod scribit se fuisse in vinculis, eosque de sua captivitate doluisse, quodque ex Italia scribit. Nemo enim Apostolus perinde in Italia versatus est, nemo ibi, praesertim diu captivus fuit. Diu autem hunc necesse est captivu fuisse, de cuius captivitate Hebraei, qui tunc potissimum in Orientalibus partibus fuerunt, audiverint, doluerint: idque ita, ut etiam ipsi captivo eorum
est Romae et in Galliis. Est vero eius autoritas testimoniumque meritô plurimi faciendum.
Sexto, illa omnino videntur manifeste evincere esse Pauli, quod scribit se fuisse in vinculis, eosque de sua captivitate doluisse, quodque ex Italia scribit. Nemo enim Apostolus perinde in Italia versatus est, nemo ibi, praesertim diu captivus fuit. Diu autem hunc necesse est captivu fuisse, de cuius captivitate Hebraei, qui tunc potissimum in Orientalibus partibus fuerunt, audiverint, doluerint: idque ita, ut etiam ipsi captivo eorum dolor innotuerit. Talem sane longam captivitatem
est, nemo ibi, praesertim diu captivus fuit. Diu autem hunc necesse est captivu fuisse, de cuius captivitate Hebraei, qui tunc potissimum in Orientalibus partibus fuerunt, audiverint, doluerint: idque ita, ut etiam ipsi captivo eorum dolor innotuerit. Talem sane longam captivitatem nemo Apost. in Italia sustinuit, nisi Paulus.
Septimo, illud item evidenter ostendit, non esse aliquem ignobilem authorem huius Epistolae, quandoquidem scribit doluisse Hebraeos de eius captivitate. Eodem facit quod iubet eos orare pro se, ut illis celerius restituatur, quodque pollicetur se invisurum
tutam ac firmam. Contra etiam, si quis tantum in mari versatus est, nec unquam agriculturam aut rem pecuariam vidit, multas voces ac phrases inde sumptas prorsus non intelligit.
Plurima profecto in poetis, aliisque bonis authoribus, Graecis ac Latinis, multo rectius intelligent, qui in Italia versati sunt, quam qui nunquam illa loca adierunt, variasque ibi res ac mores viderunt. Quid sit vites maritare arboribus, non facile quis ex Germanicis vinetis intelliget. Quam multas voces ac phrases veterum nunc non satis intelligimus, ob solam ignorationem multarum vetustarum rerum ac
Adcrevit quoque molestia caloris ex eo, quod in ascendendo et descendendo motus fuit hominibus et iumentis difficilior. Denique habuerunt propriam quandam calamitatem ventorum orientalium ac meridionalium siccorum, et omnia adurentium, multo magis quam Boreas frigiditate sua solet in Italia, quae ipsa Boreae malitia Germanis minus noxia notaque est. sicut poeta inquit: Boreae penetrabile frigus adurit.
Ex hoc tanto aestu, sunt variae locutiones de nimio calore: ut sunt, Cum incalesceret dies: Per diem consumpsit me aestus: Gestavimus pondus et aestum diei: Meschias
Meschiae, aut aliorum bonorum traductas, aut certe, non perinde illis adficietur. Hic idem fervor regionis fuit etiam in causa, cur ibi fruges, poma, vuae aliique fructus multo citius maturuerint, quam in hisce regionibus. Quod discrimen etiam in multis locis Europae atque adeo Germaniae atque Italiae cernitur.
Ex hoc eodem loci fervore accidit, ut omnia meteora sint illic vehementiora, ut notissimum est fulgura et fulmina, ac grandines subitosque turbines, pluvias et tempestates, esse multo violentiores in Italia, quam in Germania. Longe vero etiam importuniores ac
discrimen etiam in multis locis Europae atque adeo Germaniae atque Italiae cernitur.
Ex hoc eodem loci fervore accidit, ut omnia meteora sint illic vehementiora, ut notissimum est fulgura et fulmina, ac grandines subitosque turbines, pluvias et tempestates, esse multo violentiores in Italia, quam in Germania. Longe vero etiam importuniores ac impetuosiores sunt in Iudaea, quae ob supra dictas causas, multo est Italia fervidior.
Hinc fit, ut turbines ventorum, et tonitrua celebrentur, ac per illa metaphorice, non raro Dei aliaeque calamitates describantur. Ier. 23
ut omnia meteora sint illic vehementiora, ut notissimum est fulgura et fulmina, ac grandines subitosque turbines, pluvias et tempestates, esse multo violentiores in Italia, quam in Germania. Longe vero etiam importuniores ac impetuosiores sunt in Iudaea, quae ob supra dictas causas, multo est Italia fervidior.
Hinc fit, ut turbines ventorum, et tonitrua celebrentur, ac per illa metaphorice, non raro Dei aliaeque calamitates describantur. Ier. 23 et 30: Ecce quasi tempestas Domini egressus est furor, tempestas, inquam, permanens, quae in capite impiorum residebit. Eiusdem
sunt in Septentrionalibus partibus.
Pluvia aestate ferme per integros tres menses, teste Hieronymo, nulla ibi est: sed tantum quam vocant, matutina et serotina, id est cadens tempore sementis seu in autumno, et cum iam germinant spicae, seu vere. sic et in Cypro accidit. Quin et in Italia rariores sunt pluviae media aestate. Ratio est, quia ingens aestus absumit vapores, unde nubes creari queunt. Ideo Sam. cap. 12, lib. 1, veluti grande miraculum in testimonium suae innocentiae et peccati populi facturus, impetrat a Deo, ut media aestate tonet et pluat. Sic
Aliae fuere admodum profundae ac vastae, syluis et dumis refertae, eoque intus tetrae et horrendae. Unde illud Psal. 23, Etiamsi ambulavero per vallem umbrae mortis, non timebo malum, quia tu mecum es. Talis plane est vallis Arsiae fluminis in mea patria, qui est Plinio terminus Italiae.
Ex hac porro regionis confragositate, montositate, ac (ut ita dicam) vallositate, et praeterea tam violentibus meteoris ac subitaneis ingentibusque imbribus solitum est sequi, ut subito ingentes, terribiles et noxii satis pecoribus ac hominibus torrentes sint excitati, qui de
Deo, aut offenso fratri, occultare conamur: cum nec tegant recte, nec calefaciant, et sua asperitate radant cutem conscientiae, ut David de silentio peccati queritur, Psal. 32.
Solebant item Iudaei aestivo et pacato tempore multum in vinetis habitare, sicut et in Italia in multis locis libenter foris in vinetis aestate captandae refrigerationis et fugiendorum pulicum ac cimicum gratia, dormiunt. Quare habitare sub ficu sua, et sub vite sua, quarum amplissima umbrositas amoenissima fuit, significat sua tenere in omni pace ac securitate: Zach. 3, et alias.
Fuerunt etiam serpentes, praesertim in deserto, tum morsu, tum et flatu adurentes, Deut. 8. unde aeneus serpens exaltatus, Num. 21, qui etiam Christi typus fuit, Iohan. 3.
Asinos etiam candidos videntur habuisse, quibus magnates quoque insidere sunt soliti: Iud. 10 et 12. Sicut in Italia mulis: forte fuerunt melioris cuiusdam generis communibus, sicut et Arcadici celebrantur. Causa cur eis soliti sint uti equitando, fuit maxima confragositas et lapidositas regionis, ubi asellis commode utimur. Sicut et in Thuringia Ienae asinis ob loca montosa multum utuntur. Quare non est
similibus produnt, quam hi in frigidioribus locis siti, ubi usitatum est in funeribus lamentari mortuos: sic et laeticiam suam pluribus exultationibus et tripudiis testantur, ut in capite de Ieiunio dixi.
Quanta ac quam indomita sit eorum vel ira vel ardor libidinis, facile in Graecis, Italis, praesertim ultra Florentiam et Apenninum agentibus, quae pars est multo meridionalior, et in Hispanis licet vel experientia animadvertere.
Talis omnino ratio fuit etiam Iudaeorum, qui ob hoc etiam polygami fuerunt, sicut ferme semper Asiatici (tametsi boni polygamiam potius ob
furat, ut in seditionibus et bellis civilibus fieri adsolet, Ierem. 13. Quia similia ebrii saepe faciunt aut patiuntur.
Vixerunt plerunque vel ex agricultura, vel ex vinetis, quibus adiunge oliveta, ficeta et palmeta: vel denique ex re pecuaria: sicut et in mea patria et multis locis Italiae. Artifices, mercatores, metallici, nautae et aurigae, unde in aliis gentibus plurimi victitant, rari ibi fuerunt. Piscatio quoque non ita magna fuit, multo autem minor venatio: quia loca fuerunt valde culta, ut feras multas praeter aves habere non potuerint. Nec etiam fuerunt ferme ulla vel
diutius propagatio in omnium memoria haereret, dum semper nominato filio etiam parens aut avus est nominatus, aut etiam plures maiores ordine.
Hac eadem de causa aut occasione etiam familiae habuerunt propria sepulchra, quo suos mortuos recondiderunt: qui mos multum servatur etiam in Italia, et olim in Graecia: unde ditiores familiae aut singuli etiam viri, soliti sunt sibi ac suis splendida monumenta struere, quae intus quoque lapidibus constructa fuêre, ut terra mortuos non attingeret. Horum crebra fit mentio tum in veteri, tum et in novo Testamento. Hinc illae tam variae
Satis eis est, si utcumque legere ac demurmurare suam Missulam queant. Necesse vero est, in tanta ruditate ministrorum Scripturam iacere.
29 Rarissime conciones fiunt, et praesertim olim rarae factae sunt apud Papistas: quin et hodierna die multae sunt ac magnae civitates in Italia, et alibi in Papatu, quibus toto anno nullae audiuntur conciones, praeter quam in Quadragesima. Quis ergo usus Scripturae ibi, ubi de ea populus non docetur?
30 In scrinio pectoris sanctissimi sunt omnia iura: qui ea sequitur, non fit haereticus, nec exuritur. Contra, multi eorum
In quibus autem ille non habitat, ii nec curant, nec etiam intelligunt Spiritum sanctum. Nam ea profecto carnali homini non sapit: et quo spiritu conscripta est, eodem vult legi.
48 Quot iam seculis iacent Theologicae lectiones in Cathedralibus templis et scholis Papistarum? In Italia clamosi et rixosi monachi, pro verbo Dei ac Paulinis epistolis, Metaphysica Aristotelis profitentur. Sic itur ad astra. Quorsum ergo sacrosancta Evangelia?
49 Dicunt Tridentini Patres in suo decreto de Communione sub utraque specie, licere eis mutare in Sacramentis, quae
224 etc.
pleonasmorum in Hebraeo sermone varietas 222. usus 224. 225
pleonasticae inculcationes quales in Psalmis 225
pluralem numerum saepe in singularem in veteri Testamento verti 272
pluviae cur media aestate in Italia sint rariores 331. in Iudaea quales. ibid.
poenarum descriptiones in sacris quales 229
poenitentia monachorum qualis 305.
quatenus per synecdochen in scriptura notetur. ibid. vera 309
poenitentiae
dies repeterem, dici non potest, quam ea ipsa, quae initio tantopere placuerant, non modo displicere, verum etiam putere coeperint. Ut enim permulta omittam, quae an eruditas aures implere possint, dubito; abest sane dulcis illa et concinna dicendi suavitas, absunt ea orationis lumina unis tantum Italis scriptoribus meo quidem iudicio concessa. Quare non mediocris timor me incessit, ne, cui ego divo meis carminibus laudem afferre cuperem, eundem pinguesonans poeta insigni aliqua iniuria afficerem, cum praesertim praeclarum illum libertatis vestrae conditorem atque vindicem altioris tubae
si fas est dicere Athenis,
suum civem fatis obiectet Abydos.
divisa tribus sint mea membra locis.
ipsorum, ab antiquo
perstiterant, titulo novae donationis contulit, atque confirmavit. Matrem,
ex qua Te Nicolaus Pater suscepit, Margaretham Massai habuisti; Illustri
illa Massai familia ortam, cui Marchiones Massae ex Italia in Pannoniam
migrantes, originem dederunt. Avia, Petri Pázmány viri magni coniunx,
Catharina Csaki fuit, germana soror Nicolai Csaki, filia Gabrielis,
antiquissimae nempe ac clarissimae familiae surculus, ex qua ante
Iesu Religionem, et tui
percupidam, et bene praesagam praeclarorum eventuum, tanquam omnium bonorum,
quae in hac vita primos obtinent thesauros ingressus, ita illis, ante
coaequales tuos opulentatus es, ut Italiam, Germaniam, Hungariam, nec vicina
tantum nobis regna, sed alias, remotioresque nationes, in tui admirationem
excitaveris. Romae certe, eam nominis tui memoriam, atque famam adhuc
iuvenis reliquisti, sive alios
Domino Datario, cui Sanctissimus commiserat, fuisse alias Ecclesiam Zagrabiensem per uiam secretam expeditam; nunc laboramus pro gratia obtinenda de
Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1526], Stephanus Brodericus cancellarius Clementi papae VII, versio electronica (, Budim), Verborum 568, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15260326].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527], Dialogus Sylla, versio electronica. (), Verborum 15372, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfsylla].
Štafilić, Ivan; Ioannes Staphileus (1472-1528) [1528], Oratio ad Rotae auditores excidii Vrbis Romae, sub annum Christi 1527. causas continens (, Roma), 4294 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - oratio] [word count] [stafilicioratioroma].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532], Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica (, Venecija; Beč; Beč; Beč; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir), Verborum 5603 (pro tem), Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepistnadasd].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1538], Epistulae anni 1538, versio electronica (), Verborum 4332, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543], Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica (), Verborum 4922, Ed. Srećko M. Džaja Guenter Weiss [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfconst].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1544], Dialogus philosophandumne sit, versio electronica. (), Verborum 8149, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfphilos].
Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clarè exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbafflictio].
Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].
Vlačić Ilirik, Matija; Zigerius, Emerik (1520-1575) [1549], Epistola cuiusdam pii concionatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii et Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici (1549), versio electronica (, Tolna; Magdeburg), Verborum 1772, Ed. Stanko Andrić [genre: prosa oratio - epistola; poesis - epigramma] [word count] [zigeriuseepist].
Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].
Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].
Grbić Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559], Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica (), Verborum 3353, Ed. Nino Zubović [genre: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [word count] [grbicmaristea].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1583], De divo Blasio Rhacusanae reipublicae patrono carmen, versio electronica (, Dubrovnik), 326 versus, verborum 2571, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [didacuspblasio].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].
Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].
Levaković, Rafael (o. 1597 - o. 1650) [1639], Ad Benedictum Uinkouich episcopum epistulae XI, versio electronica (), Verborum 6550, Ed. Šime Demo [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [levakovrepist].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.