Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: sIcUt Your search found 5122 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 901-1000:901. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] extendit.
dicitur-que ei:
Quomodo cecidisti de cęlo Lucifer,
qui mane oriebaris?
corruisti in terram .
hoc in Euangelio testatur Dominus dicens:
902. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] fuge, ne forte dum illis iungeris, cum ipsis simul turbine diuinę uindictę inuoluaris. Qui enim uitiosis libenter copulatur, licet moribus dissimilis sit, fauere tamen uitiis eorum uidetur. et sicut a societate malorum non abhorret, ita minime mirum erit, si poenę quoque eorum particeps efficietur. De svperborvm poena. Caput VIII Qualis autem superborum poena futura
903. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] 47
Descende sede in puluere filia Babylon,
sede in terra |
non est solium filię Caldeorum.
Idem alibi:
904. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quibus illi uitam hanc breuem |
et caducam abstulerunt,
iis Deus dedit stabilem et ęternam.
Quos illi suppliciis affecerunt,
eos Deus perennis glorię immensi-que gaudii corona insigniuit.
Igitur sicut recta honesta-que iubentis pręsidis imperium totis uiribus exequi debemus,
ita iniqua turpia-que imperantis minas intrepide contemnere.
Sed rursum Apostoli pręceptum est:
905. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Sed rursum Apostoli pręceptum est:
906. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] et synceritate cordis uestri, sicut Christo; non ad oculum seruientes, quasi hominibus placentes. id est, laudem | fauorem-ue hominum aucupantes, sed ut serui Christi, facientes uoluntatem Dei ex animo, seruientes sicut Domino et non hominibus. Dominis igitur fideliter ut Deo seruiendum est | prompte-que obtemperandum, quandiu iussa eorum cui Dei concordent uoluntate | nec ab ęquo honesto-que
907. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] luxuriam alunt,
et dignitates mundi atque honores,
quę superbię fomenta sunt.
Post hęc in eodem propheta Dominus ait ad domum Iacob:
908. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] honores,
quę superbię fomenta sunt.
Post hęc in eodem propheta Dominus ait ad domum Iacob:
909. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
910. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
in hac lachrymarum ualle diu commorari.
Illa ergo dierum longitudo quę finem non habet,
ipsis qui obediunt proponitur.
dicente ad Salomonem Domino:
Sic enim ait Dominus ad Hieroboam:
etiam ignoranter peccanti irascitur Deus,
quanto magis ei,
qui sciens prudens-que delinquit |
et pręsidum suorum contumaciter spernit imperia?
Paulus apostolus affirmat ad Corinthios dicens:
caput Christus est,
caput autem mulieris uir.
et ad Ephesios:
Porro ut omnia mala quę contumacibus proposita sunt effugiamus |
et simul bona consequamur sempiterna,
Christus Dominus ut in omnibus,
ita et hac in parte nobis imitandus est.
Ipse ad Patrem |
Porro ut omnia mala quę contumacibus proposita sunt effugiamus |
et simul bona consequamur sempiterna,
Christus Dominus ut in omnibus,
ita et hac in parte nobis imitandus est.
Ipse ad Patrem |
bona consequamur sempiterna,
Christus Dominus ut in omnibus,
ita et hac in parte nobis imitandus est.
Ipse ad Patrem |
quoque beatus eris |
et preces tuę ad aures Domini sabaoth peruenient,
si cum psalmista dicere poteris:
sabaoth peruenient,
si cum psalmista dicere poteris:
13
esset,
amisit simul facultates,
iumenta,
seruos,
liberos,
omnium in suo corpore membrorum sanitatem |
et tamen nihil interea stultum de ore eius prodiit.
sed:
Si bona inquit de manu Domini accepimus,
mala quare non toleremus? Dominus dedit,
Dominus abstulit;
sicut Domino placuit,
ita factum est |
sit nomen Domini benedictum.
nocte;
igne me examinasti,
et non est inuenta in me iniquitas;
ut magis ad probationem tribulatio incumbat |
quam ad correctionem.
In illa enim iusti gaudent dicentes:
Tua sęuitia nostra est gloria.
Cum nos interficere credas,
carcere isto corporis liberas.
unde soluti de terra tollimur ad cęlum |
et pro patientię uirtute a Domino coronamur,
non corona sicut est tua peritura,
sed nunquam deficiente,
nunquam defutura.
Libet itaque abs te interimi,
ut uiuamus cum Christo,
quem nulla ui nobis potes auferre |
neque nos ulla quęstione,
ullo tormentorum genere a charitate eius separare.
Hoc te frustra prorsus conatum scies,
|
et in ipsa patientia scelerum meorum purgationem atque ueniam.
ut qui me dignatus est facere laborum suorum participem,
faciat tandem et glorię consortem.
dicente Apostolo:
Ille pręterea qui in paruis grauiter irascitur,
magnam iniuriam quomodo feret?
nonne in rabiem tunc uertetur,
cum paulo deterius lęsus fuerit?
Quanquam eos etiam qui non lęduntur,
ineffrenata impatientia interdum in rabiem agit,
sicut et illos,
de quibus paulo ante locuti sumus,
qui neque fratribus neque liberis |
neque Dei sacerdotibus |
neque foetibus in aluo matrum adhuc latentibus pepercere.
benedixit nepotibus suis |
Manasse et Ephraim |
diuinitus-que inspiratus futuras filiorum sortes cecinit.
Benedic seruis tuis.
Christus Dominus benedixit discipulis suis.
Illorum utique de quibus alibi ait:
non dirigetur in terra.
et in Prouerbiis:
est |
quam illius correctio .
et iterum:
An non et Tininiensis, quae in Tariotarum regione consistit, intra hoc triennium deleta est? An non mea, quae Corbauiensis antea nuncupabatur, uastata ea sede a Turcis, per Pium
DE VETERIS INSTRVMENTI VIRIS ILLVSTRIBVS M. MARVLI COMMENTARIVM.
Divi Hieronymi de uiris illustribus librum nuper euoluenti mihi uenit in mentem
illius ea in re studium pro uiribus emulari uelle. ut sicut ipse de ijs, qui sub
euangelio erant, texuit historiam, ita et ego eorum qui in ueteris legis
uoluminibus continentur gesta breuis succinctaque narratione subnecterem. Vtile
ratus legentibus fore, si in his quoque proponantur tum
ad sementem faciendam quinta
parte prouentus debita regi. Ea possessionum conditio deinceps seruata.
Joseph patrem defunctum fleuit, aromatibus conditum sepeliuit. Ipse autem
uixit annos CX. Sepultus in Aegypto et postea, sicut mandauerat, ad Terram
promissionis a Moyse translatus.
IVDAS
IVDAS, filius Jacob, Sue Chananei filiam duxit uxorem. Quę peperit ei Her
uictimis et
hostiis et aliis
a Moyse et Aarone in Synai pręterquam Chaleb et Iosue. Lex a Domino dicta est
de successionibus. Iubetur Moyses ascendere montem Abarim, ut consyderet
terram, quam Dominus daturus est filiis Israhel, et cum uiderit eam, moriatur
sicut et Aaron. Quia, inquit, offendisti me in deserto Syn in
contradictione multitudinis. Moyses iussu Domini Iosue, filium Nun,
statuit in locum suum coram populo. Dominus pręcipit, quę holocausta quotidie
offere
Hierico, et ostendit ei
Dominus omnem terram Galaad. Atque ibi mortuus et sepultus est. Non cognouit
homo sepulchrum eius usque in pręsentem diem. Vixit annos CXX. Mortem eius
luxerunt per dies XXX. Non surrexit propheta in Israhel sicut Moyses.
IOSVE
IOSVE, filius Nun, repletur spiritu sapientię, dux Israhel constituitur post
Moysem. Hortatur eum Dominus, ut cum populo transeat Iordanem, ostenditque ei
diuidentibus se aquis. Iosue iubente Domino XII uiros per tribus
delectos XII tollere lapides iussit de Iordane in memoriam miraculi seruandos et
alios XII de terra in Iordane colloocare. Magnificauit eum Dominus, et
obedierunt ei sicut Moysi. Illis de alueo ascendentibus reuersę sunt aquę ad
cursum suum. Die decimo castrametati sunt in Galgalis. Ibi posuerunt lapides,
quos de Iordane tulerant. Gentes miraculo audito timuerunt. Iosue iussu Domini
circumcidit
CXX milia. Dedicauit templum, festa celebrauit pro
dedicatione templi dies VII, die VIII dimisit populum. Apparuit ei Dominus
per quietem et ait: Exaudiui orationem tuam, sanctificaui domum hanc. Si
ambulaueris coram me sicut pater tuus, ponam thronum regni tui super
Israhel in sempiternum, sicut promisi Dauidi, seruo meo. Sin autem
auersi fueritis, auferam Israhel de superfacie terrę, quam dedi eis et
templum proiiciam.
die VIII dimisit populum. Apparuit ei Dominus
per quietem et ait: Exaudiui orationem tuam, sanctificaui domum hanc. Si
ambulaueris coram me sicut pater tuus, ponam thronum regni tui super
Israhel in sempiternum, sicut promisi Dauidi, seruo meo. Sin autem
auersi fueritis, auferam Israhel de superfacie terrę, quam dedi eis et
templum proiiciam. Exactis decem annis circa templi ędificationem
dedit Salomon Tyri regi Hiram XX
Achab. Helias autem Samariam ueniens ait ad eum: Hęc dicit Dominus:
Occidisti, insuper possedisti. In loco hoc, in quo linxerunt canes
sanguinem Naboth, lambent quoque sanguinem tuum, et delebo domum tuam
sicut Hieroboami et Baasę. Canes quoque comedent Iezabel in agro
Iezrahel. Achab scidit uestimenta sua, operuit se cilicio,
ieiunauit, dormiuit in sacco. Et quia humiliauit se, distulit Dominus malum
domus eius in
Mene ergo dimisit spiritus Domini et locutus
est tibi? Achab etiam iussit Micheam trudi in carcerem, donec ipse
reuertetur. Inito certamine Achab sagittę ictu interficitur. Cadauer relatum
Samarię sepelitur et, sicut prędictum fuerat, canes sanguinem eius
linxerunt. Regnauit annis XXIII suscepitque regnum filius eius Ochozias.
OCHOZIAS
OCHOZIAS, Achabi filius, Samarię rex,
suum, ut Heliam compręhensum
adduceret. Ad inuocationem autem Helię ignis cęlo delapsus deuorauit eum et
quinquaginta qui cum illo erant. Submisit rex alterum quinquagenarium. Huic quoque accidit sicut primo. Tertium seruauit
humiliatio: adueniens flexit genua et ueniam est pręcatus. Tunc Helias
angeli monitu descendit securus et simul cum illo adiit regem atque ita
fatus est, sicut antea dixerat. Mortuus est igitur
quinquagenarium. Huic quoque accidit sicut primo. Tertium seruauit
humiliatio: adueniens flexit genua et ueniam est pręcatus. Tunc Helias
angeli monitu descendit securus et simul cum illo adiit regem atque ita
fatus est, sicut antea dixerat. Mortuus est igitur Ochozias, cum regnasset
annis II. Ioram frater successit ei in regno.
IORAM
IORAM, Achabi filius, Ochozię frater, rex Israhel,
credenti: Videbis, inquit,
oculis tuis, et inde non comedes. Cum ergo Dominus in Syros
tonitrum excitasset, relictis omnibus diffugerunt. Egressus populus diripuit
castra Syrię et de uictus copia ita euenit, sicut prędixerat Heliseus. Atque
ille incredulus ad portam urbis turba irruente ellisus animam efflauit.
Ioram deinde cum Ochozia, rege Iuda, pugnans aduersus Azahel, regem Syrię,
in Ramoth Galad saucius rediit uenitque, ut
Iudam, domum regis desolauerunt, liberos quoque
et uxores diripuerunt. Vnus ex liberis, qui minimus natu fuerat, reliquus ei
fuit, nomine Ioachaz. Ipse autem alui profluuio consumptus extabuit. Non
fecit ei populus, sicut aliis consueuerat, exequias nec in sepulchro regum
sepeliuit. Regnauit annis VIII. Successit in regno filius eius Ochozias.
OCHOZIAS
OCHOZIAS, filius Ioram, rex
ruina. Tot calamitatum acceptis nunciis Iob scidit uestimenta sua et tonso
capite in terra prostratus adorauit dicens: Nudus egressus sum de utera
matris meę, nudus illuc reuertar; Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut
Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Iterum
Sathanas exibita sibi potestate in corpus eius, ulcere pessimo totum
uulnerauit. Iob ergo a planta pedis usque ad uerticem capitis putridus,
patitur quam pro magnitudine peccatorum, quę commisit. Et tamen:
Affligens me, inquit, dolore non parcat, nec contradicam
uoluntati Dei mei. Deinde ait: Militia est uita hominis super
terram et sicut dies mercenarii dies eius. Postremo se peccatorem
fatetur et: Peccaui, inquit, quid faciam tibi, o custos hominum,
cur non tollis peccatum meum? Post hęc innocentia sua fretus:
Indica mihi,
quia Dominus transtulerat eum cum corpore
uiuum.
HELISEVS
HELISEVS, filius Saphat, factus est Helię prophetę discipulus, cum ille
arantem (sicut dictum est) comperisset. Quando autem Helias a Domino fuit
sublatus, ipse uirtute magistri sui
repletus clarere miraculis coepit. Reuertens Helię palio percussit Iordanem
Ezechiam regem, cum Syrorum exercitus urbem obsedisset et ciuitatem magis
fames quam arma pręmerent, tum cibi copiam tum obsidionis
liberationem propediem futuram sperare iussit. Et tunc quidem Assyrii
(sicut dictum est supra) ab angelo cęsi sunt. Idem regi mortem imminere nunciauit. Et tamen Domino miserante
propagata sunt ei uitę spacia longiora, cum ipsum peccasse poenituisset.
Domini pręcursore, dicens:
Vox clamantis in deserto: Parate uiam Domino, rectas facite in
solitudine semitas Dei nostri! Quin etiam, cum ipse Dominus a
Ioanne baptizaretur, Patris uocem ad eum de cęlo lapsam, sicut in Euangelio
legimus, ita in hoc propheta audimus: Ecce, inquit, seruus meus,
suscipiam eum, electus meus, complacuit sibi in illo anima mea.
Seruum uocat eum, qui formam accepit serui, ut nos a diaboli
captiuis indulgentiam et clausis apertionem . Manifestat,
quę etiam miracula facturus erat:
Tunc , inquit, aperientur oculi cęcorum et aures surdorum patebunt.
Tunc saliet sicut ceruus claudus et aperta erit lingua mutorum.
Prophetauit pręterea de eucharistię mysterio, in quo sub panis uinique
specie Christum sumimus. Faciet, inquit, dominus exercituum
omnibus populis in
Hęc
dicit Dominis Deus, redemptor tuus, sanctus Israhel. Qui
mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus
est. Quis autem ista loquitur, nisi qui mittitur, Filius? Ergo sicut Pater
Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit Dominus
Deus. Spiritus quoque Patris nihil aliud est nisi Deus, cum in Deo
nihil accidens sit. Nec tamen tres Deos esse dicimus, sed tres
Captiuitas a forti tolletur
et, quod ablatum fuerit a robusto, saluabitur. De idolorum
interitu: Contaminabis, inquit, laminas sculptilium argenti tui et
uestimentum conflatilis auri tui et disperges ea sicut immunditiam
menstruatę. Deinde ait: Confractus est Bel, contritus est Nabo,
facta sunt simulachra earum bestiis et iumentis. Prophetauit
pręterea de iudicio in fine sęculorum futuro, de mortuorum
non percutiet eos ęstus et
sol. Et erit opus iustitię pax et cultus iustitię silentium et securitas
usque in sempiternum. Erit mensis ex mense et sabbatum ex sabbato.
Nullus quippe finis est in cęlo felicitatis,sicut nec miserię in
inferno. Omnium horum, quę breuiter attigimus, licet in Euangelio aliis
uerbis expręssa sint; idem tamen sensus est, eadem intelligentia. Nihil ergo
in Veteri Nouaque Scriptura discrepans,
aiunt: sub Manasse rege sectum fuisse in duas partes, cum ei ob scelera
diuinam denunciasset uindictam. Sepultus fuit sub quercu Rogel iuxta
torrentem aquarum, quem olim Ezechias rex terra iniecta obstruxerat. Nunc
reliqua, sicut proposuimus, prosequamur.
HIEREMIAS
HIEREMIAS, Helchię filius, fuit de sacerdotibus, qui fuerunt in Anathot, in
terra Beniamin. Anathot erat uiculus tribus milibus
cathenis obuoluto captiuitatem per Caldeos futuram
prędicaret, Ananias pseudopropheta cathenas eius confregit illis uictoriam
pollicens, qui uincendi erant. Neque ipsi ea simulatio cessit impune: illo
anno mense septimo, sicut Hieremias prędixerat, morte sublatus est. Interim
primarii ciuitatis adulationibus magis quam ueritati fauentes insultarunt
prophetę in necem eius promptum, nisi Ahicam, filius Saphan,
intercessisset. Sed
EZECHIEL, Buzi filius, cum Ioachin, rege Iuda, qui et Sedechias dicitur,
captiuus ductus est in Babylonem. Trigesimo ętatis suę anno, captiuitatis
quinto, exorsus est ad concaptiuos prophetare. Fuit de sacerdotali genere,
sicut et Hieremias. Vidit secus flumen Chobar uentum ab aquilone furentem,
id est mala ab ea orbis parte super terram uentura. Sic enim et in Hieremia
est scriptum: Ab aquilone pandetur malum super omnes habitatores terrę.
hoc est Dei filium, hominem futurum et paterna maiestate fulgentem.
Accipit librum intus et fons scriptum, quia, quę in Lege abdita erant, ea
manifestari oportebat in Euangelio. Comedit uolumen, et factum est dulce
sicut mel in ore eius. Scriptura enim diuina, quanuis horreat in cortice, dulcescit in nucleo; omnis gloria eius
abintus. Idem propheta per alias rerum uisiones aduersa denunciat Iudeis,
euertendum. In Christo autem credituris Dei misericordiam
pollicetur. Pręterea de eucharistię sacramento in salutem fidelium
instituendo uaticinatur dicens: Viuent tritico et germinabunt quasi
uinea; memoriale eius sicut uinum Lybani. Atque hęc de propheta isto
memorię prodita in prophetarum libello habentur.
IOHEL
IOHEL, filius Fatuel, denunciauit Iudeorum terram ab inimicis
noster in pręfatione libri
ait Amos prophetam ab Amasia sacerdote frequenter plagis affectum et tandem
a filio eius Ozia interremptum sepultumque fuisse cum patribus suis in
Samaria. Idem de Ecclesia per Christum ędificanda, sicut cęteri fere omnes,
prophetauit.
ABDIAS
ABDIAS pauisse fertur centum prophetas in specubus latentes persequente eos
Achab, Samarię rege, et
primordia paulo altius repetam: praeter Herodoti ac Diodori sententiam (de Mosis autem relatione alia est consideratio) constat Scytharum gentes antiquissimas ac semper populosissimas fuisse: Scythae antiquissimi et populosissimi. quippe nec aquarum inundatione / sicut caeteri / submergi potuerunt / quum eminentiorem partem terrae / quasi quandam arcem teneant / vt omnia inde orta flumina in meridiem decurrant. Scythia in aedito loco. Neque ea regio aestatis incommoda subire potest / Scythia expers
tu pedabis, ut et seges ipsa lętior
proueniat et uiuiferi palmites per ramos quaque uersum serpendo longe sese porrigant lateque
propagent. Tunc demum fructus ipse, quem Domino pręstante percipere licebit, erit utrique
nostrum communis.
Spiritus
autem Sanctus ad mysterium redemptionis nostrę uerba formabat. Porro sancti prophetę, licet
multa obscure admodum et perplexe prędicerent, nihil eos ex iis, quę dicta erant, latebat.
Diuersa ergo prophetantium merita diuersos faciunt prophetas. Mali enim sicut boni ad
intelligendum illuminari non merentur. Quid igitur malis prodest prophetare, si non datur
intelligere? Magis itaque optandum est, ut uitam habeas probram quam linguam prophetantem.
Timuerunt autem Iudei terrena amittere, et non timebant Dei aduersum se
utrunque factum refert: primum, quod
Lucas recitat in domo Symonis non leprosi, alterum, quod Mattheus et Marcus aiunt domi Symonis
leprosi. Vnde duos Symones fuisse putat, apud quos conuiuatus est Dominus. Matthei autem et
Marci narrationi ipsam Ioannis copulat, ut prius, sicut hic dixit, integro alabastro pedes
unxerit, deinde fracto perfuderit et caput. Sed hoc plane fieri non potuit, ut eadem hora
utrunque factum sit, si ante dies sex Paschę et in domo Marię et Marthę pedes peruncti sunt et
in domo Symonis caput perfusum, cum post biduum
conuenerat ad diem festum, cum audissent, quia uenit Iesus
Hierosolymam, acceperunt ramos palmarum et processerunt obuiam ei, et clamabant: Osanna,
benedictus, qui uenit in nomine Domini, rex Israhel. Et inuenit — inquit — Iesus
asellum * et sedit super eum, sicut scriptum est: Noli timere, filia Syon; ecce rex tuus
uenit sedens super pullum asinę. Plenius quidem hoc enarrant alii Euangelistę. Aiunt
enim missos fuisse a Domino duos discipulos a Monte oliueti, iussos, ut irent in castellum et
ibi inuentam asinam alligatam et
falsitatis, inconstantię,
crudelitatis in prophetas et in uiros sanctos.
In quo quidem ostendit nihil se timere uim insidiasque illorum, quando, quod illi inique
moliebantur, hoc ultro ipse passurus aduenerat, ut pro peccatis omnium satisfaceret. Vnde et
clamabat (sicut in Ioanne est scriptum): Nunc princeps huius mundi eiicietur
foras. Mundi princeps erat diabolus, cum late in omnes idolatras regnaret.
Qui tunc de eiusmodi regno est eiectus, cum gentes conuersę unum uerum Deum colere coepere.
et eidem occulta inspiratione persuasit, ut ipsos domi
suę conuiuio excipiat. Cumque talia non nisi diuina fiant uirtute, per hoc quoque ostendit
potuisse se uim cauere aduersariorum, si uellet.
Et fecerunt — inquit Euangelista — discipuli, sicut constituit illis Iesus,
et parauerunt Pascha. Non inquisierunt, quinam ille esset aut quomodo uocaretur, ad
quem mittebantur. Taciti imperata faciunt. Et tu, monache, istos imitatus, si obedientię
officio rite defungi cupis, maiorum tuorum iussa exequi matura,
Nunc illo nostra redeat oratio, ubi dicitur: Et cum recubuisset. Ex quo satis
constat, quia post pedum lotionem ad mensam resedit, ut peracto Veteris Legis sacrificio
*corr. ex iustificat
Nouę sacramentum institueret, sicut ab aliis Euangelistis est relatum. Nam in
Luca Dominum ad discipulos sic dicentem audimus: Desyderio desyderaui hoc Pascha
manducare uobiscum, antequam patiar. Signanter hoc Pascha inquit, quod ad
salutem omnium credentium instituitur;
sane Lucas ait factam esse inter eos contentionem, quis eorum uideretur
esse maior. Sed humilis Magister humilitatem docuit dicens: Reges gentium dominantur
eorum. Et qui potestatem habent super eos, benefici uocantur. Vos autem non sic, sed qui
maior est in uobis, fiat sicut minor, et qui pręcessor, sicut ministrator. Male
superbi homines ambitionis suę arrogantiam apostolorum ista contentione se excusare sibi
uidentur. Si enim id liceret, nequaquam a Domino reprehensi fuissent. Vos non
sic, inquit. Vos, qui in me creditis,
eos contentionem, quis eorum uideretur
esse maior. Sed humilis Magister humilitatem docuit dicens: Reges gentium dominantur
eorum. Et qui potestatem habent super eos, benefici uocantur. Vos autem non sic, sed qui
maior est in uobis, fiat sicut minor, et qui pręcessor, sicut ministrator. Male
superbi homines ambitionis suę arrogantiam apostolorum ista contentione se excusare sibi
uidentur. Si enim id liceret, nequaquam a Domino reprehensi fuissent. Vos non
sic, inquit. Vos, qui in me creditis, qui me sequimini, qui mei
Domino reprehensi fuissent. Vos non
sic, inquit. Vos, qui in me creditis, qui me sequimini, qui mei discipuli estis — non
sic. Nam, quis maior est — inquit — qui recumbit, an qui ministrat? Nonne
qui recumbit? Ego autem in medio uestrum sum, sicut qui ministrat. Discite,
pontifices, dignitate accepta non intumescere, sed Domini uestri exemplo gregi uobis credito
ministrare: doctrinam ignaris, panem pauperibus, consolationem miseris. Alioquin non eritis
eius discipuli, qui non solum his, quibus pręerat, talia
ministrare: doctrinam ignaris, panem pauperibus, consolationem miseris. Alioquin non eritis
eius discipuli, qui non solum his, quibus pręerat, talia ministrauit, sed etiam, cum esset
omnium Dominus, pedes seruorum suorum lauit. Qui maiores estis in ecclesia Christi, estote
sicut minores, non ut delinquentes castigare negligatis, sed ut ope uestra indigentes
adiuuetis. Tanquam pręsides peccatores corripite, tanquam ministri bona omnibus, qui fidei
uestrę commendati sunt, prouidete. Si hoc ita non feceritis, reprobabit uos Dominus,
humilitatis suę
sunt, prouidete. Si hoc ita non feceritis, reprobabit uos Dominus,
humilitatis suę signa non inueniens in uobis. Sin uero* feceritis, uobis quoque dicturus est,
quod tunc discipulis suis dixit: Vos estis, qui permansistis mecum in tentationibus
meis. Et ego dispono uobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut edatis et *corr.
ex sinuero
bibatis super mensam meam in regno meo, et sedeatis super thronos
(duodecim) *om. iudicantes duodecim tribus Israhel. Qui ergo
tale propositum est pręmium? Et quoniam
super duodecim thronos sessuros eos ait, dicet aliquis: Ergo Iudas, qui in numero duodecim
fuit, cum illis sedebit et iudicabit? Sed ad eos dirigitur sermo, qui perseuerarunt in
tentationibus cum Christo, non ad eos, qui pręuaricati sunt sicut Iudas, cuius locum obtinuit
Barnabas, ut apostolorum duodenus numerus plenus esset et alii apostolici uiri singulis eorum
adherere possent, quorum uirtutem ante fuissent imitati.
Deinde in Mattheo et in Marco ad eos dicentem audimus:
Postquam
adherere possent, quorum uirtutem ante fuissent imitati.
Deinde in Mattheo et in Marco ad eos dicentem audimus:
Postquam resurrexero, pręcedam uos in Galileam. Sed in Luca ad Petrum Symonem:
Ecce Sathanas expetiuit uos, ut cribraret sicut triticum. Ego autem rogaui pro te, ut
non deficiat fides tua. Vtrunque igitur dictum accipimus, prius ad omnes, deinde ad
Petrum. Et quia iam dixerat: Omnes uos scandalum patiemini in me in ista nocte,
ne propterea desperarent, consolatur eos de sua mox
ueluti unum corpus efficientes trinę ipsius negationis. Vnde tunc quoque, cum facta est, totam
explicant ante galli cantum, licet et post *corr. ex ante primam
gallus cantauerit et iterum post **corr. ex ante secundam et tertiam,
sicut Marcus affirmat.
Et cum Petrus dixisset ne in mortem quidem eunti se defuturum, similiter omnes dixisse
Mattheus et Marcus aiunt. Veruntamen et hi fugerunt et ille negauit, ut noscamus nostram
fragilitatem in tentationibus non sufficere, nisi diuino
mea
usque ad mortem. Sustinete hic et uigilate mecum. Et progressus pusillum, procidens in faciem
suam orauit dicens: Pater mi **add. , si possibile *corr. ex
trasmisso
est, transeat a me calix iste; ueruntamen non sicut ego uolo, sed sicut
tu.
Tres assumpsit, ut redemptionem nostram, quam ipse in se perficiebat, opus totius Trinitatis
esse ostenderet. Ad mortem autem iturus mortalis hominis conditionem seruat. Tristatur enim et
orat. Et quoniam separatur ab eis, instruit
ad mortem. Sustinete hic et uigilate mecum. Et progressus pusillum, procidens in faciem
suam orauit dicens: Pater mi **add. , si possibile *corr. ex
trasmisso
est, transeat a me calix iste; ueruntamen non sicut ego uolo, sed sicut
tu.
Tres assumpsit, ut redemptionem nostram, quam ipse in se perficiebat, opus totius Trinitatis
esse ostenderet. Ad mortem autem iturus mortalis hominis conditionem seruat. Tristatur enim et
orat. Et quoniam separatur ab eis, instruit nos, quoties oratum
enim mentis in Deum nobis opus est, quoties **corr. ex quotiens precamur, et humilitate cordis, ut, quod
precamur, impetremus. Ob hoc sane ille in faciem procidens orasse dicitur.
Vt autem inter orandum uoluntati nostrę pręferamus diuinam, non sicut ego uolo
— inquit — sed sicut tu. Si enim liberari ab aduersis, quę patimur, poscimus,
utrum nobis, si liberemur, profuturum sit, ignoramus; et bonum aliquod temporale petendo,
utrum expediat ad animę salutem, nescimus. Talia ergo, si nobis
ex quotiens precamur, et humilitate cordis, ut, quod
precamur, impetremus. Ob hoc sane ille in faciem procidens orasse dicitur.
Vt autem inter orandum uoluntati nostrę pręferamus diuinam, non sicut ego uolo
— inquit — sed sicut tu. Si enim liberari ab aduersis, quę patimur, poscimus,
utrum nobis, si liberemur, profuturum sit, ignoramus; et bonum aliquod temporale petendo,
utrum expediat ad animę salutem, nescimus. Talia ergo, si nobis conducibile futurum sit,
uoluntati eius, qui solus
uobis.
Hoc quoque Dominus noster suo nos uolens instruere exemplo (ut Euangelista ait) iterum
secundo abiit et orauit: Pater mi, si non potest hic calix transire, nisi bibam illum, fiat
uoluntas tua! Et nos orando dicimus: Fiat uoluntas tua, sicut in cęlo et in
terra! Vt ubique eius uoluntas fiat, qui ubique bonus est et malum uelle omnino non
potest. Et uenit iterum — inquit — et inuenit eos dormientes. Erant enim
eorum oculi grauati. Et relictis illis iterum abiit, et orauit tertio
per ipsum, quem
profitendo morimur, saluamur.
Oranti apparuisse angelum Lucas testatur: Apparuit illi angelus — inquit —
de cęlo confortans eum. Et factus in agonia prolixius orabat. Et factus est sudor eius
sicut guttę sanguinis decurrentis in terram. Hic angelus apparens, dum moestum
consolatur, humanam in Domino Iesu naturam ostendit. Alias accedentes et eidem ministrantes
angeli diuinam in eo naturam testati sunt. Dei enim Verbum nostra assumpsit et sua non
dereliquit, ut
in alios quoque irruere parantem inhibuit. Conuerte — inquit — gladium
tuum in locum suum. Omnes enim, qui acceperint gladium, peribunt. An putas, quia non possum
rogare Patrem meum, et exibebit mihi modo plus quam duodecim legiones angelorum? Vel
sicut Ioannes ait: Calicem, quem dat mihi Pater, non uis, ut bibam illum? Quibus
uerbis aperte monstrauit sponte se pati uelle, quod impii per uim inferre decreuerant. Igitur
ne iniuriam quidem sustinens a benignitatis suę officio abstinuit. Adductoque ad se Malcho
respondes pontifici? O facinus indignum, o scelus non ferendum! Alapam dedit iniquus
iusto, seruus Domino, suo Creatori creatura, homo Deo. Sed inspiciamus percussi mansuetudinem
tolerantiamque iniuria affecti incredibilem! Poterat igni imperare, ut exurat percussorem,
sicut exussit*** quinquagenarios regis Achab, qui comprehendere uenerant Heliam prophetam; uel
terrę mandare, ut repenti illum hiatu absorbeat, sicut absorbuit Datan et Abiron, cum Moysi
procaciter insultassent. Poterat denique qualicunque sacrilegi huius nece iniuriam uindicare.
Deo. Sed inspiciamus percussi mansuetudinem
tolerantiamque iniuria affecti incredibilem! Poterat igni imperare, ut exurat percussorem,
sicut exussit*** quinquagenarios regis Achab, qui comprehendere uenerant Heliam prophetam; uel
terrę mandare, ut repenti illum hiatu absorbeat, sicut absorbuit Datan et Abiron, cum Moysi
procaciter insultassent. Poterat denique qualicunque sacrilegi huius nece iniuriam uindicare.
Sed quia pro nostra omniumque salute perferre grauiora uenerat, et hoc non indignanter tulit.
Ne enim**** fecisse aliter ac docuerat uideretur
O felices lachrymę, per quas negatori reddita est gratia, meretrici
uenia, latroni apertus paradisus! Nullum est tam graue crimen, quod ad misericordię fontem
recurrentibus non ignoscitur. Illi duntaxat pereunt, qui, postquam peccauerint, de Dei
misericordia desperant; sicut periit Cayn, sicut*** Iudas, dum se grauius deliquisse putant,
quam ut ueniam mereri possint. Christus autem non uenit uocare iustos ad poenitentiam, sed
peccatores. Neminem ergo repellit pius et misericors Dominus, qui cum spe impetrandę uenię ad
eum supplex accedit.
lachrymę, per quas negatori reddita est gratia, meretrici
uenia, latroni apertus paradisus! Nullum est tam graue crimen, quod ad misericordię fontem
recurrentibus non ignoscitur. Illi duntaxat pereunt, qui, postquam peccauerint, de Dei
misericordia desperant; sicut periit Cayn, sicut*** Iudas, dum se grauius deliquisse putant,
quam ut ueniam mereri possint. Christus autem non uenit uocare iustos ad poenitentiam, sed
peccatores. Neminem ergo repellit pius et misericors Dominus, qui cum spe impetrandę uenię ad
eum supplex accedit.
Exacta
interrogat?
Quęstio
Certe, non ut ipse discat, sed ut pręsentes et posteri sciant ipsius Pilati aduersum
Iudeos contestationem. Respondit enim Pilatus: Nunquid ego Iudeus sum? Vt
uidelicet ad te accusandum mouear sicut illi. Gens tua et ponitifices tui
tradiderunt te mihi. Quid fecisti? Respondit ergo Iesus ad ea, quę sibi de regno
affectato obiecta erant: Regnum meum non est de hoc mundo. Si ex hoc mundo esset regnum
meum, ministri mei utique
in quo poena est ęterna et perennis.
Si ex hoc mundo — inquit Iesus — esset regnum meum, ministri mei utique
decertarent, ut non traderer Iudeis. Nunc autem regnum meum non est hinc.** Scriptura
ista ita quoque potest exponi, ut, sicut alibi dixit: Non ueni iudicare, sed
iudicari, ita et hic: Non ueni regnare in hoc mundo, sed pati pro mundo. Si regnare
uenissem in mundo, ministri mei, angelici spiritus, pugnarent, ne traderer Iudeis. Nunc
autem non est regnum meum hinc.***
in Christum habere ex Cęsaris autoritate, a quo pręses constitutus fuerat, sed
audit nihil se in illum habere potuisse, nisi hoc ipsum et Deus uellet et Filius recusaret.
Non ergo homini ab homine data fuit in Christum potestas, sed a Deo, qui sic dilexit
mundum (sicut apostolus ait) ut Filium suum unigenitum daret, ut per eum
illos, qui per peccatum perierant, a perditione redimeret et credentes per fidem repararet.
Subiungit Dominus et ait: Propterea, qui me tradidit tibi, maius peccatum habet.
Vos sententia
interim Saluator, quoniam et inimicos, ut diligamus,
iusserat, pendens in cruce (ut Lucas tradit) pro suis crucifixoribus deprecatus est Patrem:
Pater, dimitte illis — inquit — non enim sciunt, quid faciunt.
Poterat quidem et ipse illis dimittere, sicut dimisit mulieri peccatrici, sed docere uoluit
pro persequentibus debere nos orare et illis, qui nos odio habent, bene optare nec malum pro
malo, sed, quod bonum est, reddere. Quod autem ait: Non enim sciunt, quid
faciunt, ostendit dignum esse uenia ignorantię
discipulis
etiam tuis non semel dixisti, sed mora omnis mihi nimio plus est molesta. Citius ergo exurge,
amor meus, citius ad nos redi, dulcedo mea, ut tuos omnes tua morte moestos tua consoletur
suscitatio et tuam miseram matrem tantis liberet animi angustiis. Donec saltem, sicut
prędixisti*, eueniat, interim inquietum erit cor meum, pectus ęstuabit desyderio, oculi
lachrymas effundere non cessabunt, somnum non capient, nihil, quod sibi uisu lętum sit,
spectare poterunt. Solus tuus iterum uiuentis exhilarare poterit conspectus, sola tui corporis
decem lineis per gradus, per quos descenderat, in
signum protelatę uitę regis Ezechię, cum orasset, — quid mirum, quod idem sol Creatoris sui
passionem senserit et quasi in luctu positus lucem retraxerit radiosque absconderit et
tenebris dederit locum, ut terram contegerent, sicut olim Aegyptum contexerant? Tenebrę illę
mentem pharaonis in obstinatione cęcam indicabant, hę Iudeorum cęcitatem testatę sunt,
ignorantium aduentum sui Saluatoris et ipsum, qui eos a peccatis soluere uenerat, ueluti
peccatorem condemnantium. De his tenebris prophetauit
in tertiam horam tenebrę — usque in diem tertium
Christi corpus in sepulchro. Christo in cruce deficere incipiente sol in cęlo eclypsim
patitur, et id quidem plena luna contra naturam, ut ipsi Christo obsequium pręstasse uideatur,
qui erat Dominus naturę et cęlestium, sicut et terrestrium, Opifex atque Moderator.
Circa horam nonam — inquit — clamauit Iesus uoce magna dicens: Heli, Heli,
lamazabatani? Hoc est: Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? Hoc quoque supra
naturam est, ut quis moriendo
non Deum ab eo inuocari dixerunt, sed
Heliam, ut imbecillitatis eum arguant, qui Helię indigeat auxilio. Quidam —
inquit — illic stantes et audientes dicebant: Heliam uocat iste; cum tamen
Heli Hebreum uocabulum sit et Deum signet, sicut etiam Euangelista
interpretatur. Vbi discimus proprium inuidorum esse omnia dicta atque facta eorum, quos odere,
ad deteriorem partem trahere et, quod alii laude dignum putant, praua uerborum fuligine
denigrare.
Non est hoc loco prętereunda Ioannis quoque
colaphorum percussu, sputorum foeditate, clauorum confixione.
Cum igitur iam in mortem anhellaret, iuxta Lucę Euangelium clamans uoce magna ait:
Pater, in manus tuas commendo spiritum meum. Et hęc dicens expirauit. Ideo uoce
magna clamat, ut, sicut uerbis prędixerat, se potestatem habere ponendi animam suam et iterum
sumendi eam, re atque opere ostendat. Qui enim moriendo clamare potuit, poterat non mori, si
uellet. Clamor iste testatur non uiolentam esse mortem, sed uoluntariam. Volens ergo mortuus
est, uolens
clausis oculis ueluti cęci, quę mox futura sunt, pertransitis, pręsentia tantum
curantes. Corpora mortuorum surrexerunt, et uos de morte peccati surgere negligitis. Et
quoniam in scelerum sepulchro iacere uos iuuat, in sanctam ciuitatem, cęlestem Hierusalem, non
intrabitis, sicut isti introierunt. De hoc satis. Nunc Ioannis narrationem subiungamus!
Iudei — inquit — quoniam Parasceue erat, ut non remanerent in cruce corpora
sabbato (erat enim magnus dies ille sabbati), rogauerunt Pilatum, ut frangerentur
Dominum tuum in
patibulo pendentem, pro te supplicia, pro te mortem sua sponte patientem, et cogita, quid
unquam tanta ac tali Saluatoris tui erga te charitate dignum fecisti. Ille caput suum spinarum
aculeis subiecit, tu rigida ceruice elatisque superciliis proximum tuum, quem sicut teipsum
diligere iussus fueras, quandoque despexisti. Ille in suo dorso flagella pertulit, tu tuum
spiritali labori subtractum mollibusque indutum in deliciis foues. Ille manibus pedibusque
uulneratis pectoreque lancea perfosso sanguinem effundere et pro tua salute mori
ad uictum necessaria suppeditabant, ad supplicium euntem comitatę sunt et, cum discipuli
metu perculsi diffugissent, ipsę non recessere. Vis tu harum sanctitatem imitari mulierum?
Humilis humilem Iesum sequere, pręceptis eius parere stude, pauperum inopię tua ope succurre
et, sicut hę, quem flebant mortuum, meruerunt mox uidere resurgentem, tu uidebis
in cęlo regnantem et post breuem laborem ęternę beatitudinis felici quiete perfrueris.
Et ecce uir (ut Lucas inquit) nomine Ioseph, qui erat decurio, uir bonus
et
depositum inuoluit syndone. Venit autem et Nicodemus (ut Ioannes
testatur) qui uenerat ad Iesum nocte primum, ferens mixturam myrrhę et aloes quasi
libras centum. Acceperunt ergo corpus Iesu et ligauerunt linteis cum aromatibus,
sicut mos est Iudeis sepelire. Et prosequitur Ioannes dicens: Erat autem in
loco, ubi crucifixus est, hortus et in horto monumentum nouum, in quo nondum quisquam positus
erat. Ibi ergo propter Parasceuen Iudeorum, quia iuxta erat monumentum, posuerunt
Iesum.
uiuens: Post tres dies resurgam. Iube ergo
custodiri sepulchrum usque in diem tertium, ne forte ueniant discipuli eius et furentur eum
et dicant plebi: Surrexit a mortuis. Et erit nouissimus error peior priore. Ait
illis Pilatus: Habetis custodiam, ite, custodite, sicut scitis. Illi autem abeuntes munierunt
sepulchrum, signantes lapidem, cum custodibus. Quem quidem lapidem Marcus a Iosepho ad
ostium monumenti aduolutum dixit. Lucas etiam addit mulieres, quę eum secutę fuerant,
reuertentes parasse aromata et unguenta et sabbato
Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.