Your search found 1506 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 501-600:

quantum de suo amittit. His praemissis a Vers. 418. ad Siderum cursus explicandos venit; eorum magnitudines primo considerat; deinde intervalla atque ornidem, quo inter se locata sunt. Siderum inerrantium distantias nos metiri non posse ostendit: haec aeque ac Solem propria luce, Lunam vero caeterosque Planetas aliena fulgere: Terram quoque receptos a Sole radios reflectere. A versu 574. quo discrimine fixae ab eriantibus stellis distinguantur, pronunciat: quaeque aptior ratio fit ad harum motus explicandos proponens inquirere ad Copernicanum Systema

propterea, ut quique ei propior Planetarum est, citius orbes suos peragere. Saturno quoqoe Jovi ac Terrae suam vim suosque peculiares vortices esse; illum quinque Satellites, Jovem vero quatuor obire: medium quoque Saturnum orbe quodam suspenso circum tanquam annulo cinclum conspici: Lunam demum a Terrae vortice raptari. Reliquis item Planetis suos esse posse Satellites, imo et fixis Sideribus suos Planetas suspicatur. Postremo Terrae, praeter motum quo circa Solem agitur, inesse etiam alterum, quo ipsa circa se vertitur; illo Annum, hoc Diem fieri. A vers. 783.

Reliquis item Planetis suos esse posse Satellites, imo et fixis Sideribus suos Planetas suspicatur. Postremo Terrae, praeter motum quo circa Solem agitur, inesse etiam alterum, quo ipsa circa se vertitur; illo Annum, hoc Diem fieri. A vers. 783. varias lucus et figurae mutitiones in Luna explicat. Tum ut Lunae et Solis defectus demonstret, annuum Terrae circa Solem motae cursum per duodecim Eclipticae signa describit. Orbem, quem Luna suo motu conficit, ab Eclipticae via variae hinc atque inde declinare ostendit, proinde ab hoc orbe Eclipticam intersecari in duobus punctis,

suos esse posse Satellites, imo et fixis Sideribus suos Planetas suspicatur. Postremo Terrae, praeter motum quo circa Solem agitur, inesse etiam alterum, quo ipsa circa se vertitur; illo Annum, hoc Diem fieri. A vers. 783. varias lucus et figurae mutitiones in Luna explicat. Tum ut Lunae et Solis defectus demonstret, annuum Terrae circa Solem motae cursum per duodecim Eclipticae signa describit. Orbem, quem Luna suo motu conficit, ab Eclipticae via variae hinc atque inde declinare ostendit, proinde ab hoc orbe Eclipticam intersecari in duobus punctis, qui vocantur Nodi. Fit

agitur, inesse etiam alterum, quo ipsa circa se vertitur; illo Annum, hoc Diem fieri. A vers. 783. varias lucus et figurae mutitiones in Luna explicat. Tum ut Lunae et Solis defectus demonstret, annuum Terrae circa Solem motae cursum per duodecim Eclipticae signa describit. Orbem, quem Luna suo motu conficit, ab Eclipticae via variae hinc atque inde declinare ostendit, proinde ab hoc orbe Eclipticam intersecari in duobus punctis, qui vocantur Nodi. Fit itaque Lunae defectus, cum ea e regione Solis in Nodo vel prope Nodum versatur, terra interposita umbram in eam projiciente: Sol

Solis defectus demonstret, annuum Terrae circa Solem motae cursum per duodecim Eclipticae signa describit. Orbem, quem Luna suo motu conficit, ab Eclipticae via variae hinc atque inde declinare ostendit, proinde ab hoc orbe Eclipticam intersecari in duobus punctis, qui vocantur Nodi. Fit itaque Lunae defectus, cum ea e regione Solis in Nodo vel prope Nodum versatur, terra interposita umbram in eam projiciente: Sol vero deficit, cum Luna item in Nodo radios ejus interjecta nobis intercipit. Ab ignorantia hujusmodi causarum proficisci superstitiosas et pravas de rebus opiniones, pluribus

ab Eclipticae via variae hinc atque inde declinare ostendit, proinde ab hoc orbe Eclipticam intersecari in duobus punctis, qui vocantur Nodi. Fit itaque Lunae defectus, cum ea e regione Solis in Nodo vel prope Nodum versatur, terra interposita umbram in eam projiciente: Sol vero deficit, cum Luna item in Nodo radios ejus interjecta nobis intercipit. Ab ignorantia hujusmodi causarum proficisci superstitiosas et pravas de rebus opiniones, pluribus exemplis docet. Umbram Terrae, cum minor haec sit Sole, progrediendo usque minui, neque ad Martem pervenire posse: tandem Solem interjectu

Luna item in Nodo radios ejus interjecta nobis intercipit. Ab ignorantia hujusmodi causarum proficisci superstitiosas et pravas de rebus opiniones, pluribus exemplis docet. Umbram Terrae, cum minor haec sit Sole, progrediendo usque minui, neque ad Martem pervenire posse: tandem Solem interjectu Lunae non omnibus Terrae partibus obscurari; contra Lunam omnibus aeque inconspicuam in defectu reddi ad vers. 972. disserit. Diende ad Axem Eclipticae inclinari Axem Terrae; atque hunc semper sibi parallelum esse, ubicumque loci Terra sit; inde varias anni tempestates fieri

Ab ignorantia hujusmodi causarum proficisci superstitiosas et pravas de rebus opiniones, pluribus exemplis docet. Umbram Terrae, cum minor haec sit Sole, progrediendo usque minui, neque ad Martem pervenire posse: tandem Solem interjectu Lunae non omnibus Terrae partibus obscurari; contra Lunam omnibus aeque inconspicuam in defectu reddi ad vers. 972. disserit. Diende ad Axem Eclipticae inclinari Axem Terrae; atque hunc semper sibi parallelum esse, ubicumque loci Terra sit; inde varias anni tempestates fieri explicat. A vers. 1085. ex diurno Terrae

circumdare, quot aequales globi medium globum circumtangere possunt: his ordinem siderum secundi Honoris superaddi, atque ita deinceps ad vers. 1420. A calestium rerum contemplatione ad Terrae figuram explicandam devenit; illam rotundam esse, et ex ejus umbra in disco Lunae, cum haec deficit, observata, et ex siderum elevatione et depressione pro vario regionum situ, et ex aliis hujusmodi argumentis pronunciat. Non decernit vero, an sphaerica prorsus sit, an ad sphaeroidis potius longae vel latae figuram accedat. Tum Terrae in quinque Zonas divisionem peragit:

libretur, hoc Planetam esse stato circuitu permeantem asserit. Haec est Planetarum nostri Vorticis origo. Quoniam vero in Planetis et Cometis inclusum macularum crustis primum Elementum agitatur adhuc, et torquetur, hi quoque circa se agi debent, et converti: hinc diurna Terrae circa se conversio: Lunam quoque semel circa se revolvi, dum periodum peragit suam, observari ait. Terrae vero axis ad Eclipticam idcirco inclinatur, quia directionem sui eandem conservat, quae illi fuit, ante quam Tellus a Solis absorberetur Vortice. Demum errorum, qui in Planetis et praesertim in Luna servantur,

se conversio: Lunam quoque semel circa se revolvi, dum periodum peragit suam, observari ait. Terrae vero axis ad Eclipticam idcirco inclinatur, quia directionem sui eandem conservat, quae illi fuit, ante quam Tellus a Solis absorberetur Vortice. Demum errorum, qui in Planetis et praesertim in Luna servantur, retionem reddit. A vers. 946. de corporum Gravitate agit, cujus causam repetit a globulis secundi Elementi a centro motus, quod idem Terrae centrum est, recedere nitentibus, et caetera corpora deorsum renovato semper impulsu trudentibus: idcirco enim ea lapsus suos per

in planitiem se componere, et aeque undique librari. Porro a vers. 180. cur Maris aquae salibus corrupta sit, inquirit; et cur eadem fluat ac refluat, hanc affert explicationem: ut in fluminum alveis, ubi a pontium mole coarctantur, undae celerius effluunt; sic in Terrae Vortice, ubi Luna suo corpore iter fluenti aetheris materiae arctavit, ea materies vi connitens per impeditiorem viam subjectas Oceani aquas premit, simulque Terram paulum illa impressione repellit: hinc in oppositis Terrae partibus fluere Maria necesse est, refluere vero, cum Luna ab illo loco digreditur. Et

sic in Terrae Vortice, ubi Luna suo corpore iter fluenti aetheris materiae arctavit, ea materies vi connitens per impeditiorem viam subjectas Oceani aquas premit, simulque Terram paulum illa impressione repellit: hinc in oppositis Terrae partibus fluere Maria necesse est, refluere vero, cum Luna ab illo loco digreditur. Et quoniam Orbis Vorticis Terrae ellipticus est, cum Luna in graciliore ejus parte (quod in Oppositionibus et in Conjunctionibus fit) versatur, arctam per se viam magis obstruens solito majores Aestus efficit, praefertim in Aequinoctiis vi Solis accedente. Aestus

ea materies vi connitens per impeditiorem viam subjectas Oceani aquas premit, simulque Terram paulum illa impressione repellit: hinc in oppositis Terrae partibus fluere Maria necesse est, refluere vero, cum Luna ab illo loco digreditur. Et quoniam Orbis Vorticis Terrae ellipticus est, cum Luna in graciliore ejus parte (quod in Oppositionibus et in Conjunctionibus fit) versatur, arctam per se viam magis obstruens solito majores Aestus efficit, praefertim in Aequinoctiis vi Solis accedente. Aestus hujusmodi maxime sub proximis Aequatori locis, qua Lunae est via, contingunt; et quo

Vorticis Terrae ellipticus est, cum Luna in graciliore ejus parte (quod in Oppositionibus et in Conjunctionibus fit) versatur, arctam per se viam magis obstruens solito majores Aestus efficit, praefertim in Aequinoctiis vi Solis accedente. Aestus hujusmodi maxime sub proximis Aequatori locis, qua Lunae est via, contingunt; et quo quaeque magis ab illo distant Maria, minus agitari oportet. A vers: 298. tres affert de Fontium origine Philosophorum sententias; primam, quam refellit, eorum, qui maris aquam terrae insinuatam, ejusque purgatam meatibus in Fontes derivant; alteram

20  Sive Virûm validis cum millibus atque Elephantis
21  Fluctibus in mediis belli, seu pace vacantes.
22  Nam cum suspicimus rutilantia sidere multo
23  Templa super Solisque vias Lunamque meantem,
24  Et venit in mentem causarum atque ordinis hujus,
25  Omnia tum, vulgus plausu quaecumque secundo
26  Excipit, evictos Populos diffusa per Orbem
27  Imperia et regum

Causa. Longe quam debes posse fateri
434  Quid majus, quam nos pertingere mente queamus.

435   Quapropter ne te in promissis plura moremur,
436  Principio Solem et Terram Lunamque tuere:
437  Quae nobis quanquam tria corpora magna videntur,
438  Attamen haud aliis, quae ferri cumque tuemur
439  Per caelum, debes ideo majora

dicere mole;
448  Quanquam oculi et Pueris tibi mostrant esse minorem.
449  Quare vestiganda tibi est distantia primum,
450  Quae sit ea a nobis ad sidera; quae quia valde
451  Ad Lunam brevis est, neque caetera mole videtur
452  Luna sua tantum superare, exceditur ipsa
453  Quantum in mensuris spationarum; nonne necesse est
454  Exiguam esse inter caelestia corpora Lunam?

mostrant esse minorem.
449  Quare vestiganda tibi est distantia primum,
450  Quae sit ea a nobis ad sidera; quae quia valde
451  Ad Lunam brevis est, neque caetera mole videtur
452  Luna sua tantum superare, exceditur ipsa
453  Quantum in mensuris spationarum; nonne necesse est
454  Exiguam esse inter caelestia corpora Lunam?
455  Terraïque globum superantis corpora Lunae.

451  Ad Lunam brevis est, neque caetera mole videtur
452  Luna sua tantum superare, exceditur ipsa
453  Quantum in mensuris spationarum; nonne necesse est
454  Exiguam esse inter caelestia corpora Lunam?
455  Terraïque globum superantis corpora Lunae.
456  Comperies ratione pari multo esse minorem
457  Sole, minorem aliis, verum non omnibus astris.

452  Luna sua tantum superare, exceditur ipsa
453  Quantum in mensuris spationarum; nonne necesse est
454  Exiguam esse inter caelestia corpora Lunam?
455  Terraïque globum superantis corpora Lunae.
456  Comperies ratione pari multo esse minorem
457  Sole, minorem aliis, verum non omnibus astris.

458   Protinus inter se quo distent ordine nosce.

518  Qui late toto dispergunt lumina caelo.
519  Scilicet hinc clara constat ratione probatum
520  Sidera non tenui puncto majora videri.

521   At quia tantum illa Lunam fulgere tuemur,
522  Qua Solem de parte videt, fateare, necesse est,
523  Esse Nothon; propriam neque enim de corpore lucem
524  Jactat, at objecto susceptam a Sole remittit.

522  Qua Solem de parte videt, fateare, necesse est,
523  Esse Nothon; propriam neque enim de corpore lucem
524  Jactat, at objecto susceptam a Sole remittit.
525  Praeterea multae Lunaï in corpore quid sunt
526  Nigrantes maculae? nisi magnae corpus in ejus
527  Projectae hinc illinc umbrae: nam collibus illam
528  Extantem multis et montibus esse putandum est:

convestit, ad oras.
550  Hac ratione etiam Mars Mercuriusque videntur
551  Fulgere phoebeo, quod cernunt, lumine tantum.
552  Saturnique Jovisque quoque versit eodem
553  Lumine, quo Lunam, radiisque micantibus ornat
554  Sol medium; neque enim opposita de parte coruscant.
555  Corpora quandoquidem, quae circa vertier illos
556  Post referam, opposita Soli cum parte feruntur,

562  Ipsa quod et lucem revomat, semperque micantem
563  Clara sit ad Solem, suaque illi dona remittat?
564  Idque tibi ex ipsa caeli ratione valebo
565  Confirmare: prope est Soli cum Luna, suique
566  Plus quam dimidia cum caeca est parte, videbis
567  Illa parte quidem conspersam lumine tenui;
568  Quod certe a Terra super insiluisse fatendum est:
569  Namque ea

tenui;
568  Quod certe a Terra super insiluisse fatendum est:
569  Namque ea paulatim lux deficere incipit, ut se
570  Qua clara est, removet tellus: quapropter opinor,
571  Desuper a Lunae si Terram corpore spectes,
572  Tum fore, in Astrorum numerum referenda repente
573  Ut videatur, uti Lunam quoque dicimus Astrum.

574   Porro scire licet, quod sidera

ut se
570  Qua clara est, removet tellus: quapropter opinor,
571  Desuper a Lunae si Terram corpore spectes,
572  Tum fore, in Astrorum numerum referenda repente
573  Ut videatur, uti Lunam quoque dicimus Astrum.

574   Porro scire licet, quod sidera fixa vocamus
575  Propterea, quia caeli haerentia semper eadem

hic etiam levibus suspensus in auris
740  Annulus abripitur Saturni a vortice eodem,
741  Quo ferri quinos Astrorum diximus orbes.

742   Tertius est Terrae vortex, quo Luna sui se
743  Circuitus per iter convertit concita Terrae
744  Turbine terdenis prope circum rapta diebus,
745  Scilicet assequitur queis Solem abrepta

propria fulgentia luce videri
758  Tot possunt Soles] astrorum corpore multo
759  Ambiri in medio licet ipsa immota putemus?

760   Praeterea Terrae corpus, quod Luna peragrans
761  Semper habet medium, circa se turbinis hujus
762  Praecipitanter agit vis major, ut acta rotatu
763  Orbem Terra suum senis quater expleat horis.
764  Nonne vides,

782  Omni ex parte videt bis senis mensibus actis.

783   Hic age, cur Solis radiis modo plena nitere,
784  Nunc minui, penitus tunc lumine cassa videri
785  Luna queat, dicam. Fieri haec rere omnia tantum
786  In speciem; quoniam cursu cum caeca silenti
787  Progreditur, fratrique suo conjuncta videtur,
788  Illam Solem inter Terramque meare necesse est

797  Exoriensque cadentem, et nocte argentea tota
798  Fertur agens currus lucentes aemula Solis.

799   Cur tamen interdum vultum improvisa micantem
800  Umbra tegat Lunae, cur fontem luminis ipsum
801  Deficere innubi cernamus in aethere Solem,
802  Reddere quam possim rationem, pauca necesse est
803  Jam firmare prius, quae tu praenoscere possis.

tempora circum
848  Unquam Signiferi planum non deferit orbis.
849  Caetera, quae vaga sunt, deflectunt sidera paulum
850  Hinc atque hinc. Cursus simili ratione videmus
851  Lunam agere obliquos; modo ab Austro truditur errans
852  Brumales longe ad flexus, vicibusque recurrit
853  Aestiferam in partem gelidis Aquilonis ab oris.
854  Dum tamen interea citraque ultraque per orbem

recurrit
853  Aestiferam in partem gelidis Aquilonis ab oris.
854  Dum tamen interea citraque ultraque per orbem
855  It, redit, in geminis magnum oppositisque necesse est
856  Luna locis Terrae secet orbem, quo via flectit
857  Signiferi se circum, et iter bis transeat illud.
858  Haec loca bina vocant nodos hi, qui loca caeli
859  Omnia nominibus certis signisque notârunt.

Haec loca bina vocant nodos hi, qui loca caeli
859  Omnia nominibus certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et Solis cognoscere causam.
862  Nam si tempore eo, Soli quo Luna propinquo
863  Juncta meat, nobisque illam, quae luce refulget,
864  Eripuit partem, vultuque aversa decoro est;

certis signisque notârunt.

860   Haec bene cognita si teneas, per te ipse valebis
861  Defectus Lunae et Solis cognoscere causam.
862  Nam si tempore eo, Soli quo Luna propinquo
863  Juncta meat, nobisque illam, quae luce refulget,
864  Eripuit partem, vultuque aversa decoro est;
865  Si procul a nodis, inquam, illo tempore flectat
866  Cynthia

884  A Terra caelum bigis invecta per altum;
885  Nam nequeat totum breviori corpore Solem
886  Obtegere in nodis, quin circum luceat ora.

887   Cum vero penitus se Luna a Sole removit,
888  Jamque parat totam nobis convertere lucem,
889  Longe a Signifero si qua de meatu
890  Declinet, nunquam radiis spoliata latebit.
891  Sed contingat eo si nodum

892  Vel prope versetur, tellus quam projicit, umbram
893  Indicit in longam, quae totam obnubit, ab una
894  Vel parti faciem delibat praetereuntis.
895  Nam tibi tum Solemque inter Lunamque, necesse est,
896  Terra sit; hujus item, quia opaco corpore constat,
897  Parte ex adversa Solis protensa per illam
898  Umbra cadat caeli regionem, qua meat Orbis
899  Lunae

inter Lunamque, necesse est,
896  Terra sit; hujus item, quia opaco corpore constat,
897  Parte ex adversa Solis protensa per illam
898  Umbra cadat caeli regionem, qua meat Orbis
899  Lunae tempore eo; quare perlabitur umbras.
900  Et quoniam ipsa suo non fulgit Luna nitore,
901  Sed radiis Solis, quos aspicit, interrumpi
902  Tunc opus est Solis radios lumenque profusum;

897  Parte ex adversa Solis protensa per illam
898  Umbra cadat caeli regionem, qua meat Orbis
899  Lunae tempore eo; quare perlabitur umbras.
900  Et quoniam ipsa suo non fulgit Luna nitore,
901  Sed radiis Solis, quos aspicit, interrumpi
902  Tunc opus est Solis radios lumenque profusum;
903  Ora ibit moestis ideo suffusa tenebris.

Concava propterea certatim tympana palmis
914  Pulsabant omnes, atque aeribus aera ciebant
915  Terrifico sonitu, possit qui vincere cantus,
916  Ne moveant Lunam auditi, caeloque refigant.
917  Has tamen errorum nubes jam cognita rerum
918  Causa resolvit, et ex animi ratione repellit.
919  Quod si eadem nostra quoque nos aetate lateret,

928  Per magnum Jonium collecta classe parabant,
929  Et patria mutare solum Pandionis urbe
930  Trinacrium: Nox jamque aderat, jam vellere signa,
931  Jam properare fugam; cum caelo Luna sereno
932  Protinus obducta eas tenebris, lucemque negavit.
933  Relligionem animis nova res gelidumque timorem
934  Incussit; compressa fuga est; clademque piandam,
935  Ista sibi

tenebras inducere Marti,
954  Nec; Martem supera quae sunt, fulgentibus astris
955  Saturnique Jovisque; quia huc non pervenit umbra
956  Terrae: quin etiam totum non mergere posset
957  Lunae orbem, tegeretque minus caligine lata,
958  Si non tantundem minor esset corpore Terrae
959  Luna, vel ipsa magis Terra, quam distat, abesset.

960   Praeterea cum Sol

quia huc non pervenit umbra
956  Terrae: quin etiam totum non mergere posset
957  Lunae orbem, tegeretque minus caligine lata,
958  Si non tantundem minor esset corpore Terrae
959  Luna, vel ipsa magis Terra, quam distat, abesset.

960   Praeterea cum Sol objecto corpore Lunae
961  Deficere apparet nobis, non omnibus una
962  Deficiens aeque Populis

minus caligine lata,
958  Si non tantundem minor esset corpore Terrae
959  Luna, vel ipsa magis Terra, quam distat, abesset.

960   Praeterea cum Sol objecto corpore Lunae
961  Deficere apparet nobis, non omnibus una
962  Deficiens aeque Populis videatur, oportet.
963  Nam cum Lunaï major sit corpore tellus,
964  Major item multo pila Solis constet

960   Praeterea cum Sol objecto corpore Lunae
961  Deficere apparet nobis, non omnibus una
962  Deficiens aeque Populis videatur, oportet.
963  Nam cum Lunaï major sit corpore tellus,
964  Major item multo pila Solis constet utraque,
965  Non poterit Solem Terrae subducere toti
966  Luna, licet multis lucem regionibus ejus
967  Interdum

aeque Populis videatur, oportet.
963  Nam cum Lunaï major sit corpore tellus,
964  Major item multo pila Solis constet utraque,
965  Non poterit Solem Terrae subducere toti
966  Luna, licet multis lucem regionibus ejus
967  Interdum eripiat, verum non omnibus aequam.
968  At cum Luna suis condit se caeca latebris,
969  [Olli nam lucem Terrae rapit umbra] fetendum est

multo pila Solis constet utraque,
965  Non poterit Solem Terrae subducere toti
966  Luna, licet multis lucem regionibus ejus
967  Interdum eripiat, verum non omnibus aequam.
968  At cum Luna suis condit se caeca latebris,
969  [Olli nam lucem Terrae rapit umbra] fetendum est
970  Omnibus a Populis aeque debere videri
971  Obscuram, nullumque illo dare tempore lumen.

1428   Principio in speciem glomeraminis esse rotundam
1429  Est opus; haud simplex ratio quod monstrat apertum.
1430  Atque mihi vel cum primis illa esse videtur,
1431  Deficiente quod in Luna compareat Orbis
1432  Caecus propter eam, quam tellus projicit, umbram.
1433  Quod si terra foret triquetra aut quadrata, videri
1434  Deberet pariter Lunaï in corpore caeco,

1431  Deficiente quod in Luna compareat Orbis
1432  Caecus propter eam, quam tellus projicit, umbram.
1433  Quod si terra foret triquetra aut quadrata, videri
1434  Deberet pariter Lunaï in corpore caeco,
1435  Ut primum inciperet jam deficere, angulus umbrae:
1436  Scilicet haud foret in conum porrecta per auras,
1437  Pyramidi sed par in Lunam excurreret illa;

1434  Deberet pariter Lunaï in corpore caeco,
1435  Ut primum inciperet jam deficere, angulus umbrae:
1436  Scilicet haud foret in conum porrecta per auras,
1437  Pyramidi sed par in Lunam excurreret illa;
1438  Rectum proinde latus simul aspiceretur et umbrae
1439  Angulus in Lunae facie, cum deficit, atra.
1440  Quod quoniam non fit, Terram par dicere non est

umbrae:
1436  Scilicet haud foret in conum porrecta per auras,
1437  Pyramidi sed par in Lunam excurreret illa;
1438  Rectum proinde latus simul aspiceretur et umbrae
1439  Angulus in Lunae facie, cum deficit, atra.
1440  Quod quoniam non fit, Terram par dicere non est
1441  Quadratam aut triquetram aut cujusvis esse figurae,
1442  Hoc genus, alterius, tantum sed proinde globosam

Solem, et quae fixa vocavimus, Astra
167  Prima, Scobes, Elementa; at fluvida deinde Pilarum
168  Particulis constat caeli natura rotundis;
169  Denique Tellurem Lunam Stellasque vagantes
170  Tertia constituunt Elementa. His plura negamus
171  Esse opus ad rerum Naturam: namque tuamur
172  Convestire sua cum Solem et Sidera luce
173  Omnia,

569  Usque adeo, ut corpus videtur prorsus opacum.

570   Hinc tibi perfacili poterit ratione patere,
571  Constare unde queant palantia Sidera tellus
572  Lunaque et insueta fulgentes luce Cometae.
573  Sed primo, supera paulo quae dicta, revolve.
574  Nimirum quod, quae a media regione remotae
575  Vorticis, has

motus.
649  Propterea possis quoque dicere, corpora circum
650  Multa Cometarum a medio raptarier Astro,
651  Non tamen immoto, sed Solem obeunte manentem;
652  Rapte quoque ut lunam Tellus vehit: illud at ingens
653  Non posse ob spatium, quo jam procul usque recessit
654  Disjunctum, tenui dispersa luce videri.
655  Haud alio apparent ergo illi tempore nobis,

quae multa perenni
785  Saturnumque Jovemque videntur obire meatu,
786  Astra fuisse suo cum Vortice, deinde coortis
787  A maculis solidata in eorum rapta valentes
788  Turbineos motus. Lunam quoque, cum fuit Astrum
789  Terra, pari Terrae ratione rearis in aestum
790  Descendisse; velut Solis descendit in aestum
791  Dehinc Tellus pariter solido cum corpore Lunae.

788  Turbineos motus. Lunam quoque, cum fuit Astrum
789  Terra, pari Terrae ratione rearis in aestum
790  Descendisse; velut Solis descendit in aestum
791  Dehinc Tellus pariter solido cum corpore Lunae.

792   Verum alia genitum longe ratione rearis,
793  Qui medium circa suspenditur Annulus orbem
794  Saturni, genus hoc, unum et mirable Mundo

813  Et cum participent harum vaga Sidera cursum,
814  Circa, opus est, Solem ratione ferantur eadem.

815   Tum quoque scire licet, dum Lunae circuit orbis
816  Tellurem, hanc fluidae, quaecumque interjacet, aurae
817  Materiem proprii pariter vertigine motus
818  Raptari; Terramque ita circum Vorticis aestum,
819  Fac,

842  Nec non et Phoeben, dum Terram circuit ejus
843  Vortice rapta, super proprio semel axe fatendum est
844  Circumagi. Quonam fieri sed denique pacto
845  Possit, uti sese circa se Luna revolvat,
846  Et semper faciem nobis obvertat eandem,
847  (Nunquam non eadem pars ejus namque videtur)
848  Protinus exemplo manifestum id percipe tali.

regione columnam,
850  Fac, Puer, ut vultu semper conversus eandem
851  Aspiciat: toties uno semel orbe revolvi
852  Ipsum se circa [tu motum adverte] notabis.
853  Scilicet ex una si Lunam parte rearis
854  Esse magis solidam, parte hac exabit, inesse
855  Fortior ut cui vis debet, qua Vortice tentat
856  Effugere e medio; faciemque voluta, necccesse est,

remotaque rebus.
889  Quo magis inter se distant, hic mutuus esse
890  Impulsus debet minor, at violentior inter
891  Corpora, quae spatiis non sunt distantia tantis.
892  Quapropter Luna, et quae sunt errantia caelo
893  Sidera, quandoquidem a disjunctis atque propinquis
894  Corporibus varias in partes undique aguntur
895  Multimodis, non impulsu non viribus aequis,

undasque facit quae causa fluentes
208  Quod tibi ut expediam, supra reminiscere dicta:
209  Nimirum circa Tellurem Vorticis uno
210  Caeli materiem correptam volvier aestu.
211  Lunaїque globum magnum cum turbine eodem
212  Tellurem prope terdenis ambire diebus.
213  Haec superimpendens Terrae, qua transit, oportet,
214  Mole sua rapidis iter auris contrahat: alveum

coarctat
229  Id spatii: unde pari fluere hic ratione necesse est
230  Aequor, et alterno procurrere gurgite pontum.
231  Ast ubi deinde locum, quo pressa est, Terra removit
232  A Luna; et plusquam senas cirumacta per horas
233  Ejus ab orbe sui quarta jam parte recessit;
234  (Nam quoque Luna means aliquid tum temporis horis
235  Sex addit, quarta Tellus dum parte recedit)

231  Ast ubi deinde locum, quo pressa est, Terra removit
232  A Luna; et plusquam senas cirumacta per horas
233  Ejus ab orbe sui quarta jam parte recessit;
234  (Nam quoque Luna means aliquid tum temporis horis
235  Sex addit, quarta Tellus dum parte recedit)
236  In se a littoribus refluit mare: cernimus ergo
237  Uno circuitu prope

levis aura per aequum:
243  Nam qua fit Martis clypeoque hastaque minantis,
244  Et Veneris caelo propior, sese orbis utrinque
245  Parte in utraque sui nobis vicinior arctat.
246  Illis Luna locis idcirco (namque per illa
247  Bis loca mense meat; Solis cum scilicet ignes
248  Occiduos oriens contra atque adversa tuetur;
249  Cumque regit currus illi conjuncta silentes)

idcirco (namque per illa
247  Bis loca mense meat; Solis cum scilicet ignes
248  Occiduos oriens contra atque adversa tuetur;
249  Cumque regit currus illi conjuncta silentes)
250  Illis Luna locis, inquam, cum transit, iterque
251  Contractum quoque mole sui cum corporis arctat,
252  Tempore eo premit insueta vi desuper aequor:
253  Propterea moti cursus pelagi atque recursus

254  Efficit insuetos. Cum demum examina Librae
255  Aequa tenent Solem Autumno, cum Vere tepenti
256  Excipit illum Aries media inter cornua luces
257  Noctibus aequantem; si tali tempore Luna
258  Orbe micet pleno, claros sive occulat ignes;
259  Desuper incumbet Telluri fortius: ejus
260  Namque viam magis atque magis tum contrahit aura;
261  Directa siquidem Vi Sol

263  Vere vel Autumno, quam bruma horrente vel aestu.
264  Congestam in cumulum tum ponti allabier undam
265  Aspiciunt Nautae, magnoque relabier auctu.
266  Aequor Hyperboreum, quod longe a tramite Lunae
267  Disjunctum est, ullus vix unquam concitat Aestus;
268  Quandoquidem prius unda fluens quam pervenit illuc,
269  Littoribus scopulisque illiditur interjectis

282  Majoresque fluens undas in littora cogit.
283  Denique non omnes portus non perluit oras
284  Tempore eodem omnes, neque fluctibus intumet aequis
285  Namque ubi subjectum est Lunaї viribus aequor,
286  Ante fluunt undae, et majoribus incrementis
287  Moti tolluntur fluctus, quam portubus illis
288  Littoribusque, magis quae Lunae a tramite distant,

285  Namque ubi subjectum est Lunaї viribus aequor,
286  Ante fluunt undae, et majoribus incrementis
287  Moti tolluntur fluctus, quam portubus illis
288  Littoribusque, magis quae Lunae a tramite distant,
289  Quaeque movens undas obliquo ea lumine cernit.
290  Portubus in variis etiam variare videtur
291  Multimodis Aestus terrae variantia propter
292  Littora

473   le per aestatem; quoniam ad caput ejus in imbres
474  Tempore eo totus congestis solvitur aether
475  Nubibus, et magnis Lunae de montibus alte
476  Tabificis Phoebi radiis liquefacta ruit nix.
477  Flumina praeterea sunt, quae salsedine tinctas
478  Devolvuntur undas: Salium loca namque sub alta

1373  Quandoquidem radii gutta excipiente coacti
1374  Exurunt primo fructus in flore tenellos,
1375  Lactentesque ardore suo populantur aristas.
1376  Per vitrum collecta tamen densataque Lunae
1377  Lux, qui sentiri possit, no ulla caloris
1378  Unquam signa dedit; quoniam tam rara profecto
1379  Pervenit huc ad nos, ut vel conjuncta per artem
1380  Quantumvis, pars

1137  Possit, et ut paulum sublatum ostendere nummum;
1138  Quem nunquam radio potuisses cernere recto.
1139  Sic quoque, cum caeli spatium permensa revisunt
1140  Astra suos obitus, cum Sol cum Luna videtur
1141  Orbis jam primo pelagus contingere limbo,
1142  Inferiora, magis demissaque, quam videantur,
1143  Sidera, et occiduis Solem Lunamque sub undis
1144  Curribus

1140  Astra suos obitus, cum Sol cum Luna videtur
1141  Orbis jam primo pelagus contingere limbo,
1142  Inferiora, magis demissaque, quam videantur,
1143  Sidera, et occiduis Solem Lunamque sub undis
1144  Curribus emeritos credas solvisse jugales;
1145  Quandoquidem attollunt radii sua sidera fracti,
1146  Dum circumpositas terrae illabuntur in auras:
1147  Ante

vicissim
1343  Corpora per caelum, Solemque errantia niti
1344  Quaelibet in medium memorarem sidera, et unquam
1345  Haud potuisse suis ratione ex orbibus ista
1346  Elabi, et varios Lunae quae certa meatus
1347  Dirigat, et domitum Martem quae causa refraenet.
1348  Fors alii haec olim peragent, quibus altior acris
1349  Vis animi ingeniique vigor pollentior extat.

altius, ante
1407  Quam suspensa fuit, quoniam transire videtur
1408  Paulatim saliens a rubra luce per omnes
1409  Exinde at fuscos mage pallidulosque Colores.
1410  Ire coronatum Solem Lunamque videmus
1411  Interdum, et varios ambire utrumque Colores;
1412  E tenui speciem quam reddi nube necesse est;
1413  Quae quia Lunam inter Solemve, oculosque videntum
1414  Est

pallidulosque Colores.
1410  Ire coronatum Solem Lunamque videmus
1411  Interdum, et varios ambire utrumque Colores;
1412  E tenui speciem quam reddi nube necesse est;
1413  Quae quia Lunam inter Solemve, oculosque videntum
1414  Est media, illorum subter transmittere debet
1415  Refractos varie radios, mediumque nitentem
1416  Orbem proin pulchro circum redimire Colore.

1604  Namque illinc tunc lux Oculos mage clara lacessit.
1605  His accedit, uti multum distare putemus
1606  Res, ubi multa locis intersita corpora constent
1607  In mediis: ideo Solem lunamque cavati
1608  Ceu super haerentes in eodem fornice mundi
1609  Suspicimus, licet inter eos immania caeli
1610  Sint spatia: at, mediis quia corpora nulla videntur

1645  At quibus haud possit contra nimis arcta, necesse est,
1646  Hi mediae valeant Oculis in luce diei;
1647  Languidior porro tenebras lux inferat atras.
1648  Corpore Sol nobis majori Lunaque multo
1649  Esse videtur, ubi caeli jam finibus haerent
1650  Extremi, quo se tollunt conduntve sub undas,
1651  In medii quam cum consurgunt culmina Mundi:
1652  Nam vel ab

1710  Interjecta, nequit sensum procudere nobis;
1711  Usque adeo nihil est collatum immanibus illis,
1712  Queis distant, spatiis: ideo cessare videntur
1713  Astra per aetherias et Sol et Luna cavernas.
1714  Corpus item motum poterit cessare videri,
1715  Cum motis aeque atque ab eadem parte refertur
1716  Rebus: at hae citius si currant, ire retrorsum
1717  Apparet,

certa;
5  Quid juvet, ad vitae quid contra dona beatae
6  Officiat nobis. Felices! vel quibus unum id
7  Scire datum, quamvis ignorent caetera prorsus,
8  Quae sunt cumque; etenim Solem Lunamque meantem
9  Et numerum Astrorum varios et noscere motus,
10  Scire potestates Aurarum et mobilis Ignis
11  Undarumque liquentum, et qua ratione gerantur
12  Omnia, quae caelo

aris
715  Ingenti numero: siquidem, quodcumque videbant
716  Esse voluptati sibi, protinus illud amabant,
717  Nec non divino quoque dignabantur honore.
718  Principio Solem ac Lunam Stellasque micantes
719  Olim sunt Homines venerati: namque putabant
720  Esse Potestates praeclaras scilicet illas,
721  Unde bona effluerent in terras: deinde per omnes

consulta, nori autem praecepta, fuisset. (Commissio mixta perdurat. Novus tabulae banalis assessor.) Zagrabiae perdurante adhuc commissione intra regnum et generalatus Varasdinensem et Carolostadiensem, incoata pro more banalis tabula die Lunae post dominicam primam Epiphaniae, in qua plures incoati et terminati processus. In locum domini Stephani baronis Patachich, sponte resignantis assessoratura hujus tabulae, obtinuit et juramentum deposuit dominus baro Theodorus Ratkay, alias Ratky.

Hiems prorsus inconstans et pluviosa, hinc sine solido frigore varus infirmitatibus excrucians homines. Alatilibus in locis plerisque fatalis fuerat, ut passim crepuerint. Calendaristae hoc anno tam fallaces fuerunt, ut exspiratis 1750. Bononiensium celeberrimi olim Manfredi ephemeridibus nec lunationes attigerint debiteque scripserint, excepto unico Indovino Inglese dicto, qui tamen nec ipse errore caruit. (Episcopus ad cassam parochorum Posoniensem contribuens.) Sciendum quoque, cum curam nemo accepisset ratione cassae

parochum, ut is ad domum concubinam capellani reciperet. Rogârunt illi, parochus assensit, ergo transfertur ad curiam parochi molestata. Ut parocho iterum illudatur, finguntur molestiae etiam in curia parochi per solutum conductumque unum, qui bis irruere vi voluit, et semel portam dejecit. Ob lunae splendorem umbras facillime praesentavit, mugiendo, ut erat instructus, quaedam protulit, quaedam raucam imitaudo vocem, in capellanum invehendo, quod suam raperet animam; causa ergo securitatis, haec cum capellano concumbebat nocte singula. Posteaquam priora cum aliis multis circumstantiis

Irenaei praepositum nominatus a sua Majestate est canonicus Zagrabiensis Antonius Zlatarich. Regia liberaque Posegana civitas sigillum novum accepit, in cujus superficie corona, post hanc sol irradians, aquila volans sive alis expansis, tum ad latus dextrum stella, sinistrum luna, demum inferiore ambitu turres tres, in rotundum inscriptio sequens: Sigillum regiae liberaeque civitatis Poseganae anno 1765.†, quod in caera expressum ponimus. Annus 1766. Notanda

discit.
215  Hic eadem adstringit numeris, ac nunciat omnes
Astrorum adspectus varios, et tempora signat
Divinus Coeli vates: soror utraque fessum
Hinc atque hinc sexu major levat: aetheris ignes
Hac parte, hac varios Solis, Lunaeque labores
220  Oblongo per vitra tubo speculatur, at illa
Ante pedes Rhenusque tumens, et turbidus Idex,
Heu modo Felsineos tam dirus uterque per agros;
Imperio parent humiles: procul illius altas
Hinc Thamesis

atque in tanta rerum obscuritate delitescerent. Nam neque tuae, neque cujusquam facultatis esse existimabam, ut universam motuum doctrinam, quam Mechanicam vocant, Keplerianas leges, tam varios ac tam impeditos Lunae cursus, atque alia hujusmodi, quae a Gravitatis vi promanant, illa item quae lucis, et colorum naturam continent, enunciare, ac versibus expolire valeat. Quae cum omnia perfecta jam a te, atque absoluta esse videam, possumne illud

officia gravitatis accessionem fieri oportere minime dubitavit, ejusdem legibus, tanquam vinculis teneri omnia, et coalescere. Quantus vero hic subito rerum omnium consensus, confirmatioque extitit, cum tot ignoti antea caeli motus, Lunae, et Cometarum incerti omnino, ac varii cursus clarissime patuissent, cumque easdem, quas ipse praescripsisset, germanas esse Naturae leges declararent! Atque hoc quidem ille in conversionibus siderum, atque ingentibus hisce mundi

ait tantummodo observare debere, mutare vero non posse. Tum ad Newtoni laudes delabitur, in iisque ad vers. 100. insistit. Ordinem, quem sibi proponit servandum, exemplo astronomicarum dimensionum explicat, atque a vers. 134. Lunam aggreditur attingens ejus motus, ac vestigans distantiam, unde gravitatem ejusdem in terram deducit, eamque esse in ratione reciproca duplicata distantiarum probat, exemploque confirmat ad vers. 308. Ad hanc deinde

lex quadrata temporum periodicorum facit esse, ut mediarum distantiarum cubos. Hae leges, ut in Planetis primariis circa Solem, ita et in secundariis, seu Satellitibus circa primarios suos servantur; iis tamen Luna aliquantulum repugnare videtur ob varias ejusdem inaequalitates. Haec ad vers. 635. Maris deinde aestus cum Sole et Luna conjunctus, aberrationes Jovis, et Saturni, eorumque Satellitum, cum illi propius inter se

primariis circa Solem, ita et in secundariis, seu Satellitibus circa primarios suos servantur; iis tamen Luna aliquantulum repugnare videtur ob varias ejusdem inaequalitates. Haec ad vers. 635. Maris deinde aestus cum Sole et Luna conjunctus, aberrationes Jovis, et Saturni, eorumque Satellitum, cum illi propius inter se distant, astronomicarum tabularum post aliquod tempus corrigendarum necessitas, forma Planetarum globosa, nonnullorumque circa

Kepleri lege deducit Planetas omnes primarios in Solem, omnesque secundarios in suos primarios illa gravitatis vi tendere, quae in ratione sit reciproca duplicata distantiarum, ea videlicet ipsa, quae inventa est in gravitate Lunae cum gravitate nostrorum corporum comparata. Qua in ratione explicanda, et confirmanda ad vers. 822 immoratur. Ex quibus infert gravitatem nostrorum corporum in Terram ejusdem esse, ac eam generis, quae primarios Planetas

Ipsum quoque trium corporum se mutuo trahentium systema inextricabile videtur, quod mitescit tamen, si unum corpus sit longe maximum, reliqua vero duo minora, et ad ingentem locata distantiam, cujusmodi esse Solem, Terram, ac Lunam, cum inter se comparantur, scimus. Hinc a vers. 1920 ad motuum Luna theoriam delabitur, a gravitate mutua in Terram ac Solem repetitum, omniumque ejus mutationum, praesertim celeritatis, distantiae, orbitae

videtur, quod mitescit tamen, si unum corpus sit longe maximum, reliqua vero duo minora, et ad ingentem locata distantiam, cujusmodi esse Solem, Terram, ac Lunam, cum inter se comparantur, scimus. Hinc a vers. 1920 ad motuum Luna theoriam delabitur, a gravitate mutua in Terram ac Solem repetitum, omniumque ejus mutationum, praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc

Luna theoriam delabitur, a gravitate mutua in Terram ac Solem repetitum, omniumque ejus mutationum, praesertim celeritatis, distantiae, orbitae inclinationis, apsidum lineae, nodorumque rationem reddit ad versum 2341. Hanc Lunae in suis motibus varietatem, atque inconstantiam hominibus ait causam fuisse, ut ejus sideri omnia hic apud nos mutationibus obnoxia tribuerent, ac animorum quoque nostrorum vitia, ac furorem, quo nostra plerumque culpa

quibusdam de quietis ac laborum vicissitudine in hominum vitae a Natura instituta, quam et ipse in studiis experitur suis, primo sexti libri argumentum proponit, tum a vers. 93 ad vers. 264 in librarionis Lunae causam inquirit, eandemque exinde librationem ad Jovis et Saturni Satellites per conjecturam transfert, carentibus eadem Planetis primariis. Ea porro, qua dicta sunt de nodis lunaris orbitae, transfert ad Saturni annulum,

93 ad vers. 264 in librarionis Lunae causam inquirit, eandemque exinde librationem ad Jovis et Saturni Satellites per conjecturam transfert, carentibus eadem Planetis primariis. Ea porro, qua dicta sunt de nodis lunaris orbitae, transfert ad Saturni annulum, atque ad aequinoctiorum praecessionem explicandam, quam a vers. 376 ad vers. 449 pertractat. Tum locum ait esse ad evolvendos maris aestus delabi, quorum primo phaenomena omnia,

quorum primo phaenomena omnia, quae in diurna, menstrua, atque annua dividuntur, describit, praeterea et singularia, quaedam pro certo regionum situ indicat, tum quaeque causis attribuit suis, quae generatim in mutua Terrae in Lunam ac Solem gravitate continentur; qua occasione post fluminum quorumdam ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et fluminibus, atque

posse, quod quidam suspicati sunt, negat; neque a causa aestus gignente ullam ait in barometris, quam percipiamus, mutationem effici. Eos porro aestus, qui in Jove, ac Saturno, illo quatuor, hoc quinque circumferente Lunas, fieri debent, considerat, ubi et de Jovis fasciis agit, quae possunt et a nubibus circa Jovem ipsum exortis nostrarum similibus provenire. Ex hoc ad caelestium corporum atmosphaeras gradum facit, quarum quoddam est in

Bibliographia locorum inventorum

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1753], Ecloga recitata in publico Arcadum consessu, versio electronica (), 325 versus, verborum 3023 [genre: poesis - ecloga] [word count] [boskovicrecl].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report