Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: domInUs

Your search found 4635 occurrences

More search results (batches of 100)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-4635:


1. Anonymus. Confirmatio Iaderensium, versio... [Paragraph | Section]

aliquod beneficium ad promerendum anime sue remedium dare tali patrono et intercessori pro nobis ad deum uoluerit utique cum magna caritate atque alacri corde deberet offerre, quia satis uituperabile esse uidetur, ille dicebat, ut in die tante festiuitatis sueque consecrationis ex hoc, quod nobis dominus contulit, munusculum aliquod non demus, quia quicquid pro amore suo et sancta eius festiuitate, quam modo nos in terris ueneramur, ei contulerit, sciat pro certo, quia magnam retributionem apud iustum iudicem promerebit in die iudicii cum sanctis et electis suis in regno celorum. Cumque


2. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

undis:
Tu Domni e portu dirige tutus iter. Allel. Capit. Laudemus viros gloriosos, et parentes nostros in generatione sua, multam gloriam fecit Dominus magnificentia sua a saeculo. Deo et c. Hymnus.

Domnium plectro canimus sonoro
Praesulem sacrum,


3. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

saevas erebi procellas.
Ne timeamus. Amen. v. Induit eum Dominus stolam gloriae. Allel. Ecc. 45. R. Et coronavit eum in vasis virtutis. Allel.


4. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

spiritu Paraclyto
In sempiterna saecula. Amen. In primo Noct. Antiph. Hilares colimus festa Patroni: Par est laetas promere voces. Domnius alta scandit ad astra. Allel. Psalm unius Martyr. v. Induit eum Dominus stolam gloriae. Allel. Ecc. 45. R. Et coronavit eum in vasis virtutis. Allel. Lect de lib. Ecclesiastici. Laudemus viros et c. Respons. ex Com. Mart. temp. Pasch. In 2. Noct.


5. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Duce Domnio
Hinc fulget tua gloria,

Supremo Domino Coelitum Patri
Sit laus, qui celebri nos decorat viro.
Huic grates hilari pectore fundimus.
Huic sit laus sine termino. Amen. v. Statuit ei Dominus testamentum aeternum. All. R. Et dedit illi Sacerdotium gentis. Allel. Ad Ben. Antiph. Quasi flos rosarum in diebus vernis, et quasi lilia in transitu aquae, et sicut thus redolens in diebus aestatis Beatus Domnius.


6. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

Ad Ben. Antiph. Quasi flos rosarum in diebus vernis, et quasi lilia in transitu aquae, et sicut thus redolens in diebus aestatis Beatus Domnius. Allel. Ad Tertiam Capitulum, Laudemus et c. R. Induit eum Dominus Stola gloriae. Allel. v. Et coronavit eum in vasis virtutis. v. De omni corde suo laudavit Dominum. Allel. R. Et dilexit Deum, qui fecit illum. Allel. Ad


7. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]

crescere illum quasi terrae cumulum. R. Directus est divinitus in paenitentiam gentis. All. Ecc. 49. v. Et tulit abominationem impietatis. Allel. v. Statuit ei Dominus testamentum aeternum. All. 45. R. Et dedit illi Sacerdotium gentis. Allel. In 2. Vesp. Antiph. et Capit. et Versic. ut in I. Vesp. Ad Magn. Antiph. Quasi vas auri solidum ornatum omni


8. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | Section]

proprio libello SS. Patronorum ecclesiae Metropolitanae Spalatensis, Venetiis excuso an. 1690. Ad Vesperas Antiphonae. Laetamini in Domino diem sacrum recolentes, in quo Beatus Domnius Pontifex et Martyr inclytus ad coelos ascendit. Alleluja. Psal. Dixit Dominus et c. O invictum virum, quem neque promissa Tyranni, neque minae moverunt, ne confiteri vellet Christum Dominum. Allel. Psalm. Confitebor et c. Poenas constanter pertulit, et in Domino consolatus est, mortem contempsit, et vitam invenit. All.Psal. Beatus vir et


9. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | Section]

Poenas constanter pertulit, et in Domino consolatus est, mortem contempsit, et vitam invenit. All.Psal. Beatus vir et c. Gratias agamus Deo, qui nobis talem dedit Patronum; et merita nos juvant, et tuentur. Allel. Psal. Laudate pueri et c. Laudetur Dominus, et honoretur Petrus Apostolus, qui per Domnium suum Discipulum, nos fecit Dei populum. Alleluja. Psal. Laudate Dominum omnes et c. Capitulum Stabunt Justi. Hymnus
Eja sancte Discipule
Apostolorum Principis
Faveto nobis hodie


10. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | SubSect | Section]


In tertio Nocturno. Evangelium. Designavit Dominus et c. Lectiones ex Homilia S. Gregorii Papae 17. in Evangelia.


11. Adam Parižanin. Tres hymni perantiqui de Laudibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et justitiae. Per te Christo credidimus. Per te in Christo salvemur. Ora pro populo, interveni pro Clero, ut nullus de tuis praeda fiat hostis. Allel. Posuisti Domine super caput ejus coronam de lapide pretioso. Alleluja. Evangelium. Designavit Dominus et c. Credo. Offertorium. Ave Beate Domni unica spes Spalati. Ave gemma fidei nostrae. Ave lumen Dalmatiae. Ora pro nobis Christum omni tempore. Allel. Secreta. Hostias tibi, quaesumus Domine, B. Domnii


12. Auctores varii. Jura sancti Petri de Gomai, versio... [Paragraph | Section]

Neven Jovanović 2012-07-12T11:37:43 JURA SANCTI PETRI DE GOMAI DOMINUS PETRUS ZERNI CUM DOMINA ANNA SUA CONIUGE IN LOCO QUI DICITUR SELLE PROPE ECCLESIAM SANCTI STEPHANI CONSTRUXIT ECCLESIAM AD ONOREM SANCTI PETRI APOSTOLORUM PRINCIPIS. TEMPORIBUS ZUONIMIRI CROATORUM REGIS ET DOMINI LAURENTII ARCHIEPISCOPI SPALATENSIS.


13. Auctores varii. Jura sancti Petri de Gomai, versio... [page 228 | Paragraph | SubSect | Section]

manasterio fuerint tradite. Cartam confirmationis demonstrauimus et in presentia omnium assistentium perlecta fuit. Auditis igitur utriusque partis allegationibus et uisa carta confirmationis pariter, et audita ratione ac iuistitia dictante dominus Rainerius uenerabilis Spalatensis archiepiscopus iudicauit: quod ego Johannes sancti Domnii sacrista et procurator cenobii sancti Petri de Gomai et iuppanus Talmazo, predictam cartam confirmationis ueram esse, iuramento firmaremus et terre sepedicte,


14. Crni, Petar. Inscriptio Petri Zerni sarcophago... [Paragraph | Section]

aduc dicam de mei corporis vitam
dum vicxit in mundo ualatus munere fundo
ingenio lucxit Petrus sua quam bene ducxit
omnia despecsit cor semper ad etera uecxit
templum fundauit cum menibus et decorauit
hic obdormivit cum spiritu astra petivit
dominus ascribit Dabrus hic me perfecit


15. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mali passa, sed a me, et a meis honorifice habetur. Accipe fidem crucis, et veni, ut videam te, quatenus honorifice cum donis revertaris in locum tuum cum uxore tua ; cui remisit rex: Scimus, quod dominus noster Jesus Christus, qui pro nobis passus est, non in aurea, vel argentea cruce suspensus est, sed in lignea; ergo, si vera est fides tua, et verba tua vera sunt, per manus religiosorum hominum crucem legneam mitte mihi, et fide,


16. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et flentibus omnibus egressus est ecclesia moxque a militibus ante ianuam ecclesiae percussus, decollatus est XXII die intrante maio. Episcopi vero tollentes corpus eius in eadem ecclesia, cum hymnis, et laudibus sepelierunt; ut autem Dominus declararet merita beati martyris Vladimiri, multi diversis languoribus vexati, intrantes ecclesiam, orantesque ad eius tumulum, sanati sunt. Nocte vero videbatur ibi ab omnibus lumen divinum et quasi plurimas ardere candelas. Uxor


17. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esset, venit cum filio suo Georgio in Scodarim causa visitandi regem, quam ut vidit rex, permovit eam a se, et iussit eam foris egredi, qua egressa, dixit astantibus: Quare sic agit rex? Quid ego mali feci? Si vult scire dominus rex, patruus Dobroslavus, qui tenetur in vinculis ipse egit, ut moreretur dominus rex . Hoc autem dixit volens perdere Dobroslavum, timens ne ipse succederet in rcgnum. Statimque inde


18. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

rex, permovit eam a se, et iussit eam foris egredi, qua egressa, dixit astantibus: Quare sic agit rex? Quid ego mali feci? Si vult scire dominus rex, patruus Dobroslavus, qui tenetur in vinculis ipse egit, ut moreretur dominus rex . Hoc autem dixit volens perdere Dobroslavum, timens ne ipse succederet in rcgnum. Statimque inde abscendens venit usque ad Garizam mortem regis attendens. Postea misit occulte


19. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

inuaserunt eum et strictis mucronibus circumdantes amputauerunt caput eius. Ipse uero martir uirtute diuina propriis manibus caput suum de terra dicitur eleuasse et ibidem quendam fluuium, qui Sytirion nominatur, firmis gressibus transuadasse ibique sepultus aliquo tempore requieuit. Cum autem dominus multa per eum miracula operaretur, ex multis prouintiis pro sanitate adipiscenda ad locum ipsum confluebant. Tunc Salonitani ciues, quia equinomius erat beato Domnio pontifici, abeuntes rapuerunt corpus beati Domnionis, et cum magna reuerentia locauerunt Salone. Qua de re, propter nominis


20. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

contradictione persisteret, archiepiscopus eum ab officio et beneficio suspendit. Tunc Honoratus ad papam Pelagium missa supplicatione postulauit, ut archiepiscopo preciperet, ne ipsum super hac re indebite molestaret. Insuper etiam prauam conuersationem archiepiscopi pape denuntiauit. Quam ob rem dominus papa zelo Dei commotus eidem Natali precepit districte, ut super promotione huiusmodi archidiaconum inquietare ammodo non presumeret, sed ad certam diem super suis excessibus responsurus apostolico se conspectui presentaret. Natalis ergo suscepto pape precepto contempsit et in sua


21. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Vlfus nomine, ad Chroatie partes accederet speciem pietatis uultu preferens, sed uenenum sue fallacie corde premens. Abiit ergo susurrando per populum simulans se a summo pontifice destinatum et, quasi eorum infirmitati compatiens, consilium se eis dare utile promittebat dicens: Scitote, quod dominus meus pontifex summus multum condoluit audiendo, quia ecclesie uobis clause sunt uestrisque sacerdotibus diuina officia interdicta. Nunc ergo ad dominum meum legationem dirigite scientes, quod quicquid uolueritis, poteritis optinere. 9Congregatis siquidem senioribus ac


22. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

me dudum ad uestram accessisse beniuolentiam. Et istis ad pedes uestre sanctitatis uenire placuit, ut genti sue, sicut omnibus, gratiam faciatis. Nimirum et iste nobilissimus Gothorum uir ad hoc uenit, ut per uos plenius instructus ueritatis normam ualeat liberius predicare . Rursus dominus papa: Quo honore fungitur? Responsum est, quod dudum in sua littera presbiter fuerit. Ad hec papa: Et cur barbam radere secundum catholice ecclesie morem renuit? Sceleratus presbiter inquit: Ideo, domine, ad uestram uenit presentiam, ut amodo uestram faciat


23. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

paucos pilos de barba illius precidit et mox astantibus, ut eum ecclesiastico more raderent, iussit. Ad presbiterum uero ait: Non ego iusseram tibi hos uiros, sed pontifices pro tanto negotio ad me uocare. Presbiter ad hec: Voluere, inquit, domine, sed minime potuerunt. Igitur dominus papa, consilio habito, taliter eis respondit: Scitote, filii, quia hec, que petere Gothi student, sepenumero audisse me recolo, sed propter Arrianos, inuentores litterature huiusmodi, dare eis licentiam in sua lingua tractare diuina, sicut predecessores mei, sic et ego nullatenus


24. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

nobis contulit domini pape adisse presentiam? Cui Vlfus respondit: Quod ardenti animo desiderasti me laborante adeptus es . Ad hec Cededa: Quid ? inquit. Vlfus dixit: Quia te papa pontificem ordinauit . Cededa ait: Quo modo? Vlfus respondit: Tante potestatis est dominus papa, ut cuicumque aliquos pilos de barba manu sua dempserit, continuo episcopus fiat . Hoc audiens fatuus senex magno repletus est gaudio. Et mox uirgam pastoralem comparauit et anulum. 12Denique ingredientibus eis fines Chroatie compatriote audito eorum aduentu leti


25. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

pateretur, secessum petiit ex consueta necessitate nature ibique subitaneo dolore correptus euulsis a corpore uisceribus omnia intestina in secessum effudit. Et sic homo impius Arrianam imitatus perfidiam, iusto Dei iudicio ignominiosa Arrii morte dampnatus est. 14His ita gestis dominus Alexander papa de hac luce migrauit. Cui substitutus est dominus Gregorius septimus. Hic ergo misit legatum ad partes Dalmatie uenerabilem uirum Gerardum archiepiscopum Sipontinum. Qui Spalatum accedens cum magno gaudio et honore a Laurentio archiepiscopo susceptus est. Misit igitur et


26. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

subitaneo dolore correptus euulsis a corpore uisceribus omnia intestina in secessum effudit. Et sic homo impius Arrianam imitatus perfidiam, iusto Dei iudicio ignominiosa Arrii morte dampnatus est. 14His ita gestis dominus Alexander papa de hac luce migrauit. Cui substitutus est dominus Gregorius septimus. Hic ergo misit legatum ad partes Dalmatie uenerabilem uirum Gerardum archiepiscopum Sipontinum. Qui Spalatum accedens cum magno gaudio et honore a Laurentio archiepiscopo susceptus est. Misit igitur et conuocauit suffraganeos Salonitane metropolis uniuersos. Qui cum


27. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Spalati positus, inuenit ibi supra memoratum Vlfum presbiterum, cui Golfancus agnomen erat, ab annis iam duodecim papali iussu grauissimis compedibus alligatum propter scismatis nefarium scelus, quod cum Cededa exercuerat in regionibus Dalmatie atque Chroatie. Hunc ergo fecit absolui dicens, quia dominus Alexander, felicis memorie, in suo decessu precepit uniuersos suo iussu incarceratos absolui. Prius tamen fecit eum super euangelium et super corpus beati Domnii subire corporaliter iuramentum, ut in abiuratam heresim numquam relabi deberet et de his partibus egrediens numquam rediret, sed


28. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

fidem pro se et pro ciuibus imperatorie celsitudini iureiurando firmaret. Sed cum nollet acquiescere propter papale mandatum ciuesque instando quasi uim facerent, uenerabilis Girardus ad Alexandrum papam se contulit, petens ab eo consilium, quid super facto huiusmodi sibi foret agendum. Dominus uero papa ipsius indebite molestationi compatiens, prefecit eum ecclesie Sypontine retenta nichilominus administratione ecclesie Spalatine. 7Fuit autem his fere temporibus quidam Chrouatorum dux, nomine Reles, uir potens et ferox nimis. Hic quia Spalatensi ciuitati


29. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

temporis magna controuersia inter clericos Callenses Tuscie ciuitatis ex una parte et Raynerium eorum episcopum ex parte altera super quibusdam iuribus ecclesie ipsorum, steterantque ambe partes diu in curia implacabiliter litigantes. Cumque non posset inter eos tumultus huius discordia mitigari, dominus papa hanc uiam inuenire uoluit fomitem tanti rancoris utiliter extinguendi. Itaque absoluit Raynerium ab administrationis uinculo, quo Callensi ecclesie fuerat alligatus et quia sciebat, eum uirum ualde habilem regimini pastorali, uocatis ecclesie Spalatine nuntiis, dedit ipsum illis in


30. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

amens effectus erat. Insulani uero eius amentiam non ferentes, expulerunt eum et accedentes ad ecclesiam Spalatensem elegerunt Lucarum, filium Duimi Cicle, archidiaconum eiusdem ecclesie. Qui presentatus Raynerio archiepiscopo consecratus est ab eodem. 6Per idem fere tempus dominus Alexander papa tempore scismatis nauigauit ab Apulia et uenit ad insulam Lissam. Statim autem, ut presensit Raynerius archiepiscopus preparatis nauibus multis cum magno comitatu cleri et nobilium ciuitatis uenit ad eum, defferens ei cibaria et exenia multa. Temptabat rogare ipsum, ut ad


31. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

illius prouintie, qui ad synodum uenerant, ordinatus est primus episcopus Corbauie Matheus Maurute, canonicus ecclesie sancti Domnii, iuuenis quidem etate, sed honeste conuersationis et sobrie uite. Denique peracto synodali conuentu quecumque ibi statuta fuerunt, apostolicis sunt auribus intimata. Dominus uero papa aprobans uniuersa, pondus auctoritatis Romane ecclesie eis imprimens, confirmauit. 2Igitur Petrus archiepiscopus modum pontificalis acrimonie paulisper excedens, cepit cum canonicis ecclesie sue contentiose agere. Volebat enim quedam iura eorum infringere


32. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

circumueniens consecrationem ab eo petiit et accepit. 5Vacante autem ecclesia Iaderensi Nicolaus iste in archiepiscopum est electus. Qui electionem temere suscipiens absque licentia apostolice sedis administrationi Iaderensi ecclesie se impudenter immersit. Quam ob rem dominus Innocentius papa eum utraque dignitate priuauit. 6Insulani uero Spalatum accedentes elegerunt in suum episcopum Micham nepotem Picii, canonicum ecclesie Spalatensis. Hic in Spalatina ecclesia consecrationem suscepit et pergens ad apostolice sedis presulem confirmationis


33. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

ei usque Diracchium duarum galearum conductum. Non potuit rex tantum habere nauigium, quod sufficeret ad passagium omnibus cruce signatis, quam ob rem necessitate compulsi alii redierunt ad propria, alii uero expectauerunt usque ad annum sequentem. 5Eodem tempore Stephanus dominus Seruie siue Rasie, qui mega iupanus appellabatur, missis apochrisariis ad Romanam sedem, impetrauit ab Honorio summo pontifice coronam regni. Direxit namque legatum a latere suo, qui ueniens coronauit eum primumque regem constituit terre sue. 6At rex Andreas ad partes


34. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

qualiter ab ipso possent euadere, cogitabant. Sicque factum est, ut qui ignotus fuerat dilectus, notus foret exosus et quem non uidentes affectuose traxerant, uidentes eicere appetebant. Sed Guncellus papali confirmatione suscepta, optinuit nichilominus in partibus Hungarie consecrari. Siquidem dominus Honorius summus pontifex missa auctoritate Roberto Vesprimiensi episcopo precepit, ut examinatis diligenter tam electi persona, quam electionis forma, si nichil obstaret de canonicis institutis, munus ei consecrationis impenderet. Robertus uero suscepto apostolico mandato, quamuis esset uir


35. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

interposito iuramento, ut a christiana iam infestatione cessarent. 10Eo tempore misit Guncellus archiepiscopus nuntium ad Romanam sedem pro pallio postulando. E uestigio uero legatus Acontius misit litteras et nuntios, excessus archiepiscopi summo pontifici nuntiando. Dominus uero papa misit pallium ad manus legati, committens sibi, ut in causa archiepiscopi, sicut uideretur, de iure procederet. Accepto siquidem papali mandato legatus pallium tradidit seruandum cuidam abbati de Rogoua, archiepiscopum uero ab omni pontificali suspendens officio, precepit ei, ut


36. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

et Petrus, nepos Murigii, diaconus. Contra ipsum uero directus est Vulcasius. Pauci de canonicis fouebant archiepiscopum, plures et maiores erant contra eum. Itaque archiepiscopus Romam ueniens proiecit se ad pedes domini Honorii pape lacrimabilem proponens querelam de infestatione legati. Sed dominus papa de omnibus excessibus archiepiscopi plene instructus, cepit eum multum dure increpare de insolentiis et temeritatibus suis. Archiepiscopus uero nitebatur excusare se, imponens Roberto consecratori suo, quasi ex ipsius mandato presumpsisset sine pallio pontificalia celebrare. Sed non


37. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

«Exuite ipsum lorica». Et cum seipsum exueret, Gregorius arrepto ense transfodit eum per media ilia dicens: «Talis misericordia fieri debet de Buyseno, qui me totiens armis hostilibus instigauit». 3Tunc Spalatenses prefecerunt sibi comitem Petrum quendam, qui erat dominus Chulmie. Erat autem idem Petrus uir potens et bellicosus, sed non sine infamia heretice feditatis. Quam ob rem non recipiebatur a clero. Sed layci, ut sunt ad temeritatem precipites, facto impetu uenerunt ad ecclesiam cum grandi tumultu et raptis clauibus a custode, introduxerunt eum in


38. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

armati, nil aliud nisi archidiaconum toto ore glutire parantes. At ipse nullam habens aliunde fidutiam nisi ex Deo, qui facit iudicium omnibus iniuriam patientibus, de sola enim innocentie sue causa confisus, bono animo rerum exitum expectabat. 7Erat autem tunc temporis dominus Gregorius papa nonus apud Perusium. Itaque Thomas archidiaconus consilio et fauore quorundam, quos numquam nouerat, intromissus est ad papam, quando solus erat in camera cum uicecancellario tantum. Et flexis genibus coram eo cepit cause sue seriem exponere diligenter. Ipse autem


39. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

est. 8Videns autem archiepiscopus cum turma sua tam facilem audientiam archidiacono fore datam et quod auditorem impetrauerat contra eos, contristati sunt ualde. Et intrantes ad papam conabantur, ut Raynerius cardinalis, de quo multum confidebant, eis daretur auditor. Sed dominus papa nullatenus acquieuit. Vocatus itaque archiepiscopus cum sua multitudine ad Otonem cardinalem accessit et iam mitior factus uolebat, ut sine iudiciario strepitu causa de plano procederet et quasi in forma compositionis totius litis negotium tractaretur. Sed noluit a principio


40. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

accusationem archiepiscopi et excusationem archidiaconi. Quod cum uidisset Guncellus, nullam ulterius sustinens moram necdum plene licentiatus recessit. Quas litteras cum cardinales uidissent, uolebant archiepiscopum reuocare ad iudicium, si archidiaconus causam uoluisset resumere contra eum. Sed dominus Otto, compositionis conficiens instrumentum, distincte expressit omnia, que secundum statuta canonum singulis ministeriis pertinere noscuntur. Expletis itaque omnibus negotiis uenerabilis cardinalis traddidit conscriptiones arbitrii, unam procuratoribus archiepiscopi, alteram archidiacono


41. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

De seditione, que facta est per laycos in processu electionis archiepiscopi 1His namque temporibus predictus Zagrabiensis episcopus missa relatione ad Romanam sedem nitebatur obtinere sue postulationis assensum cum quibusdam conditionibus, quas admittere noluit dominus Innocentius, nuper ad summe sedis apostolice apicem sublimatus. Quam ob rem dictus episcopus misit Spaletum et renunciauit postulationi de se facte dans licentiam de persona alia prouidendi. 2Aliquantis autem elapsis diebus coadunatum est capitulum et clerus ciuitatis


42. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

ad propria non inuenit uiuos Fuscum et Murgiam et quosdam alios, qui in depressionem ecclesiastici iuris nequiter et perperam plus ceteris contendebant. Rex uero apud Vranam positus circa Pascale festum susceptis a Spalatensibus quinque milibus librarum relaxari fecit cunctos captiuos. Et dominus Hugrinus archielectus cum magna familia equitum et clientum ueniens archiepiscopale domicilium habitaturus intrauit. Postea uero toto elapso triennio iste Hugrinus ex mandato apostolico consecrationem suscepit in ecclesia beati Domnii per manum istorum suffraganeorum suorum: uidelicet


43. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

1Cum autem ad prosequendum electionis negotium ad domini pape curiam nuntii quererentur, uix inuenti sunt duo, qui hoc onus assumerent: Desa Corui canonicus et Dragus nepos Sabaci, Spalatensis ciuis. Adeo uidebatur omnibus graue et periculosum usque ad Gallias pergere, quia dominus papa Innocentius Lugduni eo tempore morabatur. Propter discordiam siquidem, que inter ecclesiam et Fredericum imperatorem agitabatur acriter, grande uiarum discrimen illuc pergentibus imminebat. 2Tunc predicti nuntii iter arripientes, abierunt per Lombardiam cum multa


44. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

de rebus dumtaxat non ratione ecclesie acquisitis. Sed ciues miseratione comoti permiserunt ipsum suam facere uoluntatem. 9Istos uero episcopos, dum uiueret, consecrauit in prouincia ecclesie Spalatensis, uidelicet dominum Iohannem Scardonensem, dominum Ladislauum Tiniensem. Dominus Columbanus consecratus est in Romana curia, sed ueniens, ut moris est, metropolico iure sibi prestitit iuramentum. Consecrauit etiam dominum Dobroniam episcopum Farensem. 10Obiit autem octauo decimo Kalendis Mai, anno Domini millesimo ducentesimo sexagesimo sexto


45. Anonymus. Epitaphium Leonis Spalatensis,... [Paragraph | Section]

ex undum]
Omnibus hoc Leo dico ne se dent inimico,
Nam sic viventes facit et miseros et egentes.
Cordis in aure repone me moriente Leone
Abiectoque foris ceno carnalis amoris. Dominus Leo Cacete istum elegit locum sue quietis pro se et suo filio Stephano ac suis omnibus heredibus, in quo loco et quiescit sepultus. Anno Domini MCCXCVI, mense Decembri, die XX.


46. Perceval Ivanov iz... . Prohemium statutorum Spalati,... [Paragraph | SubSect | Section]

Spalatina traxit originem a famosa et nobili ciuitate Salona. Nam Spalatum secundum ueram ethimologiam et interpretationem nominis ipsius ciuitatis dicitur proprie Spalatum, id est Salonę palatium lętum uel Salonę palatium latum a Diocliciano imperatore mirabiliter fabricatum. Et ideo dictus dominus Perceualus fecit uersum in sigillo ciuitatis Spalati: Palatium lętum, Spalatum Salonę quietum. Post destructionem autem Salonę principes, comites, barones, milites et alij nobiles dictę ciuitatis Salonę in insulis fugientes accesserunt prudenter ad palatium Spalatinum et ibi postmodum


47. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

per quos aduenerant, penitus epistolas plumbeis apositione sigillis in membranis tenoris infrascripti mandarunt. Prima epistola Andreas Dandulo, Dei gratia Venetiarum, Dalmatię atque Croatię dux, dominus quarte partis et dimidii totius imperii Romanię, nobili et sapienti uiro Marco Cornario, de suo mandato comiti Iadrę, ac prudentibus uiris iudicibus, consilio et comuni Iadrę, fidelibus dilectis salutem et dilectionis affectum. Intelligentes de aduentu Vngarorum in partes


48. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 17 | Paragraph | SubSect | Section]

ambassatores ad maiestatem Ducalem destinare de rumore eis illato et negotio supradicto. Et obtenta ab ipso Capitaneo licentia, retulit idem legatus ea, quę a Capitaneo didicerat, Iadrensi Consilio. De quo Iadertini valde gauisi tres honoratos elegerunt viros, quorum primus dominus Nicolaus, Dei gratia Iadrensis archiepiscopus, alius Martinusius predictus et vltimus Thomas Iacobi de Petrizo vocati sunt, qui Venetias transfretare celeriter studeant, admirrantes coram Duce et Consilio Venetiarum de nouitate eisdem facta et damno Iadertinis perpetrato, spondentes


49. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

omnia bona, tam mouentia quam fixa, ac ei velle parere necnon fidelitatem laudabilem gerere benedictę coronę, prout subditus tenetur suo naturali domino, supplicando ipsi flexis genibus deuote, ut hoc exiguum exenium a charis eius subditis et fidelibus dignetur acceptare, quos olim piissimus dominus Krolus, fęlicissimus genitor Sanctę maiestatis, tanta affectione tutabat, quod non minus ipsis Iadertinis, benigniorem charitatem quam vni ex Panonis premonstrabat. Et electione inter ipsos ciues nobilesque solemniter celebrata, Franciscum quondam Pauli de Georgio, ipsorum conciuem,


50. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

18. Quomodo Iadertini erexerunt in medio foro vrbis vexillum regis in festo S. Chrysogoni, eorum patroni Septimo Kalendas decimi mensis, in quo precipue Iadertini solemnissime eorum pastoris festum, mirifici martiris Chrysogoni, celebrando non desistunt, dominus Nicolaus, venerabilis pater et archiepiscopus Iadrensis compatriota, in ecclesia beatissimi athletę Chrysogoni, in qua totus erat apparatus clerus ac populus vniuersus eiusdem ciuitatis ad solemnia audienda officia aduenerant, deuotam celebrauit missam. Et post Sancte euangelicę lectionis


51. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 33 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt ciuitatem. 19. Quomodo Delphinus imposuit vires suas ad iniendum aliquod fędus inter partes, ad quod Iadertini aquiescere non curarunt Existente sole immediate subsequentis diei in medio polo, egregius Delphinus, naturalis dominus Vienensis, qui arcta sanguinis affinitate dicto Lodouico regi fuerat alligatus, cum duabus suis galleis congruenter apparatis, cum quibus versus partes Turchenas cupiebat transfretare, eo quod iussu apostolico erat dux et capitaneus exercitus Christianę gentis, et ad sticatum Venetorum


52. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

populus, miserabiles uiduatęque femine ac orbati parentes elegicas exuunt vestes nuptialesque nimio assumunt solatio. Omnia eis prospera uidentur et nihil sinistri accidere posse arbitrantur. Soli magnates se disputantur et in tanta cordis elatione mouentur, quod supernus dominus abhorrebat, nam eis uidebatur totus orbis exultasse. Parant ornasse ciuitatem decoris sindonibus, per que ille amantissimus princeps, eorum rex, excelsa ethera posset speculari. Appetit quisquam ciuium plus sibi neccesse quam ipse suus naturalis herus patiatur. Non cessant


53. Anonymus. Inscriptio sepulcri comitis... [Paragraph | Section]


Heu gemma splendida jacet sub hac petra
Cuius valor periit nunc in fossa tetra
Mladinus magnificus qui Clissie fuit
Comes, suis sola spes, cur tam cito ruit?
Georgii comitis memorie bone
Natus atque dominus Almesi, Scardone
Probitatis titulus, morum et honoris
Vt flos vernans defuit vir tanti valoris
Croatorum clipeus fortis et ipse erat
Inter omnes fortior; volens scire querat:
Eius mortem impiam cerno pro


54. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

Clementem, et eodem die coepit (praedicare) in ecclesia Sanctae Anastasiae ante prandium, (et post) prandium in ecclesia apud praedicatores. Die 19. mensis decembris venit Iadram novus banus, videlicet dominus Henricus5), et inde die 25. dicti mensis recessit dominus Nicolaus de Zeech 6). Die (29. mensis decembris) obiit serenissima princeps domina Elizabeth,


55. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

Sanctae Anastasiae ante prandium, (et post) prandium in ecclesia apud praedicatores. Die 19. mensis decembris venit Iadram novus banus, videlicet dominus Henricus5), et inde die 25. dicti mensis recessit dominus Nicolaus de Zeech 6). Die (29. mensis decembris) obiit serenissima princeps domina Elizabeth, consors Caroli inclyti regis Ungariae.


56. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 4 | Paragraph | SubSect | Section]

domino Iacobo de Raduchis et domino Paulo de Georgiis, de confirmatione pacis inter dominum nostrum regem, Ianuenses et Venetos, quae confirmata fuit die 8. dicti mensis. Die 10. mensis septembris venit nova (Iadram, quod) dominus Carolus rex repulit et captivavit (dominum Ottonem ducem Brunsvicensem), virum dominae reginae Ioannae, et cras (die 11. dicti mensis), fuit facta magna festivitas in Iadra. Ea die de nocte, videlicet circa primum somnum, combusta fuit domus magistri Tomani pilliparii


57. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 4 | Paragraph | SubSect | Section]

certis aliis domibus, et cras hora tertiarum fuit ignis in quadam domo seu solario, quae est prope portam bechariae, iuxta palatium domini Pauli de Georgiis, ubi habitat Rigascolus vicarius. Die 15. mensis septembris recessit dominus Isnardus de Guarco, capitaneus armatae ianuensis, cum sua armata a portu Iadrae, intentione repatriandi. 1382. Die 11. mensis


58. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

coronata fuit in regem, in cuius coronatione multi milites facti sunt. Die 8. mensis octobris, Iadrae, in cancellaria mediocri, comes Butcho, olim comitis Budislavi, nomine suo, fratrum et nepotum suorum ex una parte, ex alia dominus vir Ottonellus de Discalciis, legum doctor et vicarius Iadrae, ser Crescius de Zivalellis, ser Damianus de Nassis, ser Lodovicus de Georgiis rectores, ac etiam ser Saladinus de Saladinis, ser Crescius de Nassis, ser Cosa de Begna et ego Paulus de Paulo, nomine nostro ac totius civitatis


59. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

semper in fidelitate et fidei constantia dominarum nostrarum reginarum et sacrae coronae Ungariae. 1383 Die 2. mensis februarii, dominus Nicolaus praepositus Sancti Petri de Posega et dominus Detricus Bubech, transmissi pro parte serenissimarum reginarum senioris et iunioris Ungariae, videlicet dominae Elizabeth et Mariae, in consilio generali, in quo fuerunt consiliarii septuaginta quinque, receperunt a singulis nostrum in


60. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

fidei constantia dominarum nostrarum reginarum et sacrae coronae Ungariae. 1383 Die 2. mensis februarii, dominus Nicolaus praepositus Sancti Petri de Posega et dominus Detricus Bubech, transmissi pro parte serenissimarum reginarum senioris et iunioris Ungariae, videlicet dominae Elizabeth et Mariae, in consilio generali, in quo fuerunt consiliarii septuaginta quinque, receperunt a singulis nostrum in dicto consilio existentium, iuramentum homagii et


61. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

a singulis nostrum in dicto consilio existentium, iuramentum homagii et fidelitatis antedictis dominis reginis, super sancta quattuor evangelia tacto missale. Die prima mensis augusti, applicuit Iadram novus banus, videlicet dominus Stephanus Lazchovich. Die 24. mensis octobris applicuit Iadram domina Elizabeth regina Ungariae senior, domina Maria regina iunior et domina Draga soror sua, cum certis praelatis et baronibus eorum, videlicet cum


62. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

Die 4. mensis novembris recesserunt a Iadra antedictae reginae cum praelatis et baronibus suprascriptis, euntes Vranam. Die 16. mensis novembris dominus Vladislavus, castellanus et vicarius Iadrae, praesentavit nobis pro parte dominarum reginarum antedictarum clavem arcae praedicti Sancti Simeonis, ut per regimen servaretur, et data fuit mihi Paulo de Paulo, tunc rectori, praedicta clavis, ita quod primus rector qui incoepit servare dictam


63. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 8 | Paragraph | SubSect | Section]

bladum, carnes et ceteras alias res, quas antedicti Ungari depraedati erant in villis Iadrensium; et hoc fuit in campo archiepiscopatus prope arcum. Die (15.) mensis martii dominus archiepiscopus iadrensis recessit a civitate Iadrae et ivit Romam. Die 12. mensis aprilis (accepit) dictus castellanus et vicarius salarium offitii libras quinquaginta.


64. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 8 | Paragraph | SubSect | Section]

Die 12. mensis aprilis (accepit) dictus castellanus et vicarius salarium offitii libras quinquaginta. Die 15. madii applicuit Iadram novus banus dominus comes Thomasinus de Sancto Georgio. Die 8. mensis iulii revelata fuit proditio, quam volebant facere Zaninus draperius, Dancarolus cognatus eius et Petrus Franchalanca una cum Miscolo Milesich.


65. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 9 | Paragraph | SubSect | Section]

Iadrae, cum viginti tres nobilibus de consilio dictae civitatis ac totius communitatis nostrae. 1385. Die sabbati 25. mensis februarii idem dominus archiepiscopus reversus est Iadram. Die 9. mensis aprilis, qui fuit dies dominicalis, idem dominus archiepiscopus celebravit in ecclesia Sanctae Anastasiae in Iadra missam novellam.


66. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 9 | Paragraph | SubSect | Section]

1385. Die sabbati 25. mensis februarii idem dominus archiepiscopus reversus est Iadram. Die 9. mensis aprilis, qui fuit dies dominicalis, idem dominus archiepiscopus celebravit in ecclesia Sanctae Anastasiae in Iadra missam novellam. Die martis 11. mensis aprilis ante prandium, desponsavi uxorem meam Grubulam.


67. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 9 | Paragraph | SubSect | Section]

iulii electus fui in comitem Tragurii, pro quo offitio intromittendo, applicui Tragurium die mercurii de mane, scilicet 25. eiusdem mensis. Die 18. mensis augusti idem dominus archiepiscopus ivit Pagum. Die martis 21. mensis (augusti) post vesperas, idem dominus archiepiscopus reversus est Iadram. Die sequenti (22. mensis


68. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 9 | Paragraph | SubSect | Section]

25. eiusdem mensis. Die 18. mensis augusti idem dominus archiepiscopus ivit Pagum. Die martis 21. mensis (augusti) post vesperas, idem dominus archiepiscopus reversus est Iadram. Die sequenti (22. mensis augusti) reversus est Iadram banus. Die 23. mensis


69. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

ante prandium, populus Tragurii expulit me manu armata ab offitio dicti comitatus, et immediate (recessi) a Tragurio et applicui Iadram die sabbati primo mensis decembris. Die lunae 10. mensis decembris dominus Petrus Picontius de Ianua assumptus fuit per generale consilium Iadrae in capitaneum Iadrae, et die sequenti intromisit offitium. 1387. Die 13. mensis


70. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

Die sabbati 9. mensis februarii fertur, quod corpus dominae reginae fuit portatum Iadram et repositum in monasterio Sancti Grisogoni. Die 22. mensis februarii dominus episcopus sagrabiensis et comes Thomasius, frater domini prioris et bani, iter arripuerunt versus Apuliam, cum quibus ivit dominus Paulus de Georgiis et certi alii nobiles de Iadra et cras die sequenti recessit versus Chroatiam dominus Ioannes banus.


71. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit portatum Iadram et repositum in monasterio Sancti Grisogoni. Die 22. mensis februarii dominus episcopus sagrabiensis et comes Thomasius, frater domini prioris et bani, iter arripuerunt versus Apuliam, cum quibus ivit dominus Paulus de Georgiis et certi alii nobiles de Iadra et cras die sequenti recessit versus Chroatiam dominus Ioannes banus. Die 5. mensis martii hora tertiarum, fuit in Iadra


72. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

Die 22. mensis februarii dominus episcopus sagrabiensis et comes Thomasius, frater domini prioris et bani, iter arripuerunt versus Apuliam, cum quibus ivit dominus Paulus de Georgiis et certi alii nobiles de Iadra et cras die sequenti recessit versus Chroatiam dominus Ioannes banus. Die 5. mensis martii hora tertiarum, fuit in Iadra terraemotus magnus. Die 4. mensis iunii


73. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 11 | Paragraph | SubSect | Section]

1.700, videlicet 700 boves aratorios et totidem vaccas, asinos 300, et animalia minuta tria milia, et multa alia damna hominibus de eorum territorio intulit; pro cuius exercitus timore, exercitus domini nostri regis, qui obsidebat Vranam, per triduum ante se deviavit, et dominus Albertus electus prior, ductor dicti exercitus domini regis, in civitatem nonensem se reduxit. Et die 18. praedicti mensis novembris bosnensis exercitus, ut fertur, ipsum territorium egressus est, deinde reversus est idem exercitus cum bano Ioanne et stetit


74. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

eosdem dominos nostros, per certis negotiis nostrae communitatis Iadrae, scilicet cum domino Lodovico de Georgiis, ser Damiano de Ciprianis, ser Andrea Nicolai de Grisogonis, quorum ambasciatorum unus secessit a Iadra die 8. mensis ianuarii hora vesperarum, scilicet dominus Lodovicus praedictus, et alii duo secesserunt cras die sequenti summo mane. 1388. Die 8. mensis ianuarii de nocte circa horam sccundam, apparuerunt in


75. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

per spatium unius horae et ultra, ita quod omnes custodes civitatis qui hoc viderunt, exclamabant prae timore maximo et certi nautae cum barchetis fugiebant in terram. Die sabbati 27. mensis iunii recessit a Iadra idem dominus Petrus Picontius cum galea nostra. Die mercurii 23. mensis decembrisiuravimus pacem inter nos in consilio generali Iadrae. Eodem die iam post vesperas applicuit Iadram dominus Ladislavus de Luscenz, banus Sclavoniae,


76. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

27. mensis iunii recessit a Iadra idem dominus Petrus Picontius cum galea nostra. Die mercurii 23. mensis decembrisiuravimus pacem inter nos in consilio generali Iadrae. Eodem die iam post vesperas applicuit Iadram dominus Ladislavus de Luscenz, banus Sclavoniae, gubernator Dalmatiae et Chroatiae el capitaneus excrcitus regii in Dalmatia et Chroatia. 1389.


77. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

Dalmatiae et Chroatiae el capitaneus excrcitus regii in Dalmatia et Chroatia. 1389. Die lunae 8. mensis februarii recessit idem dominus banus Ladislavus a Iadra. Die 20. mensis martii de nocte illi de Vrana concremaverunt certas domunculas Iadretinorum nostrorum, in quibus etiam aliqui pauperculi homines, pueri et aliqua animalia fuerunt concremata et


78. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

domunculas Iadretinorum nostrorum, in quibus etiam aliqui pauperculi homines, pueri et aliqua animalia fuerunt concremata et aliqui fuerunt per eosdem eadem nocte captivati. Die sabbati 28. mensis augusti applicuit Iadram dominus episcopus segniensis, vicarius generalis domini nostri regis Ungariae in Dalmatia, ac etiam vicarius comitis nostri, scilicet domini comitis palatini regni Ungariae. Idem dominus episcopus recessit die 25. augusti de sero, anno proximo sequenti.


79. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

Die sabbati 28. mensis augusti applicuit Iadram dominus episcopus segniensis, vicarius generalis domini nostri regis Ungariae in Dalmatia, ac etiam vicarius comitis nostri, scilicet domini comitis palatini regni Ungariae. Idem dominus episcopus recessit die 25. augusti de sero, anno proximo sequenti. Die ultimo mensis septembris circa mediam noctem, Ioannes de Palisna, asserens se priorem Auranae, concremavit certas domunculas Iadretinorum nostrorum


80. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

una cum domino Iacobo de Raduchis, qui eadem causa missus fuerat ad eundem comitem Anz. Die martis 16. mensis novembris prima hora noctis, applicuit Iadram exercitus praedicti comitis Anz, cuius capitaneus generalis fuit dominus Marcus de Schinellis de Vegla et fuerunt inter omnes equites circa 400 et die sabbati proximo sequenti 20. dicti mensis novembris, hora circa tertiarum, idem exercitus equitum una cum nostro exercitu peditum, qui fuit inter omnes balistarios, partisanos et


81. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

alteri et alter alteri omnes iniurias et offensas hactenus illatas, tendere omnes ad bonum commune et manutenere alter alterum ab omnibus volentibus offendere eum et illis, ad honorem domini nostri Sigismundi Ungariae regis et dominae Mariae consortis eius. Oratores autem istius pacis fuerunt: dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Ciprianis, ser Crescius de Nassis, ser Andreas de Grisogonis et ego Paulus de Paulo, et iuravimus omnes dictam pacem super unam crucem argenteam, in qua erant certae reliquiae sanctorum.


82. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

Die (23. mensis martii) obiit Ioannes de Palisna, prior Auranae. Die resurrectionis Domini nostri Iesu Christi 26. mensis martii, obiit dominus abbas Sancti Grisogoni, scilicet dominus frater Grisogonus de Soppe. Die primo mensis augusti creatus fui rector Iadrae una cum domino Raphaele de Sorba et ser Frederico de Grisogonis.


83. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

(23. mensis martii) obiit Ioannes de Palisna, prior Auranae. Die resurrectionis Domini nostri Iesu Christi 26. mensis martii, obiit dominus abbas Sancti Grisogoni, scilicet dominus frater Grisogonus de Soppe. Die primo mensis augusti creatus fui rector Iadrae una cum domino Raphaele de Sorba et ser Frederico de Grisogonis.


84. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 17 | Paragraph | SubSect | Section]

videlicet dominorum Tibaldi de Nassis et Thomasii de Petrizo, ac totius communitatis nostrae, interfui. Die 24. mensis decembris, applicuit ante portum Iadrae excelsus dux (Leucadiae) dominus Carolus cum una galea, cuius celsitudini ego locutus fui in ecclesia Sancti Iacobi ultra portum. 1393 Die primo mensis ianuarii, nocte, circa primum


85. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

procurator generalis venerabilis domini Stephani abbatis Sanctae Luciae de Besca. Instrumentum procurationis scripsit magister Bandinus senior. Die veneris 10. mensis octobris applicuit Iadram dominus Antonius Cicchi de Arimino, iudex ad civilia Iadrae deputatus. Die mercurii 12. mensis novembris applicuerunt Iadram domini Nicolaus episcopus corbaviensis et Ioannes episcopus nonensis pro tractanda pace et concordia


86. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Die primo iunii creatus fui in rectorem Iadrae una cum ser Blasio de Soppe et ser Georgio de Zadulinis. Die martis 2. iunii, dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Nassis et Marinus de Ginano, ambasciatores ad ducale dominium Venetorum, recesserunt a Iadra. Die mercurii 29. mensis iulii recessit a Iadra ser Bandinus de (Padua), olim


87. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Die mercurii 5. mensis aprilis factus fui rector Iadrae cum ser Ioanne de Soppe et cum ser Damiano de Begna. Die martis 23. mensis madii applicuit Iadram reverendissimus pater dominus Ioannes episcopus sagrabiensis, una cum domino Ioanne de Gara, fratre domini bani et comite Corbaviae. Die martis penultimo mensis madii secesserunt a Iadra euntes Nonam, causa ibi faciendi synodum, et cras die


88. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Ioannes episcopus sagrabiensis, una cum domino Ioanne de Gara, fratre domini bani et comite Corbaviae. Die martis penultimo mensis madii secesserunt a Iadra euntes Nonam, causa ibi faciendi synodum, et cras die mercurii dominus Paulus de Georgiis, ser Marinus de Ginanis et ego Paulus, ambasciatores et syndici communitatis nostrae ivimus Nonam post dominum episcopum et comitem Ioannem de Gara, pro defendendis iuribus nostrae insulae Pagi, cum multis aliis popularibus nostris sociati. Et die


89. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Spalatensium, Traguriensium, Sibenicensium et Nonensium et aliorum quamplurimorum ibi in ipsa prolatione sententiae existentium et eodem die recessimus a Nona et venimus Iadram. Die vero dominicali proxime sequenti, idem dominus episcopus et comes Ioannes de Gara, ac comes Butcho de Corbavia secesserunt de Nona in barchis Pagensium et iverunt Pagum. Die lunae sequenti 26. mensis iunii sex nobiles, videlicet dominus Paulus de Georgiis, dominus


90. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

proxime sequenti, idem dominus episcopus et comes Ioannes de Gara, ac comes Butcho de Corbavia secesserunt de Nona in barchis Pagensium et iverunt Pagum. Die lunae sequenti 26. mensis iunii sex nobiles, videlicet dominus Paulus de Georgiis, dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Nassis, ser Andreas de Grisogonis, ser Cosa de Begna, ac ego Paulus de Paulo creati fuimus provisores super facto Pagensium cum plenissima auctoritate et bailia, concessa nobis per generale consilium cuncta, scilicet in


91. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

idem dominus episcopus et comes Ioannes de Gara, ac comes Butcho de Corbavia secesserunt de Nona in barchis Pagensium et iverunt Pagum. Die lunae sequenti 26. mensis iunii sex nobiles, videlicet dominus Paulus de Georgiis, dominus Iacobus de Raduchis, ser Damianus de Nassis, ser Andreas de Grisogonis, ser Cosa de Begna, ac ego Paulus de Paulo creati fuimus provisores super facto Pagensium cum plenissima auctoritate et bailia, concessa nobis per generale consilium cuncta, scilicet in omnibus quam idem consilium


92. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

in omnibus quam idem consilium habet. Die 20. mensis iulii proxime sequenti, iam in primo crepusculo noctis, recessit galea nostra a portu, causa eundi ad partes orientales ad servitium domini nostri regis, in qua ivit dominus admiratus regius ser Philippus de Georgiis, dominus Raphael de Sorba pro ambasciatore nostro ad dictum dominum regem et ser Ioannes pro patrono dictae galeae cum commissione per nos supradictos sex eis data: quae galea fuit soluta pro tribus mensibus.


93. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Die 20. mensis iulii proxime sequenti, iam in primo crepusculo noctis, recessit galea nostra a portu, causa eundi ad partes orientales ad servitium domini nostri regis, in qua ivit dominus admiratus regius ser Philippus de Georgiis, dominus Raphael de Sorba pro ambasciatore nostro ad dictum dominum regem et ser Ioannes pro patrono dictae galeae cum commissione per nos supradictos sex eis data: quae galea fuit soluta pro tribus mensibus.


94. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 22 | Paragraph | SubSect | Section]

corpus beati Simeonis Iusti, pro reverentia ipsius corporis et in ecclesia Sanctae Anastasiae, ubi iacet eius sanctum corpus similiter, pro octo dies sequentes eo modo, quo continetur in privilegio domini papae, concesso super hoc, anno eodem; quam indulgentiam impetravit reverendissimus pater et dominus Petrus de Matafaris archiepiscopus Iadrae, ut ibi continetur expresse, et haec indulgentia incepit existentibus rectoribus Iadrae dominis Marco de Fanfognis, Simeone de Detrico et me Paulo de Paulo. Die 27. mensis


95. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

die iovis 17. pervenimus Tininium, praevenientes dominum regem. (Alii nobiles Iadrae) qui per unam horam die veneris proxime venerunt post nos, fuerunt ser Benedictus de Gallo, ser Ioannes de Victor, ser Damianus de Nassis, dominus Tibaldus de Nassis, ser Elia de Grubogna, ser Marcus de Fanfogna, ser Georgius de Rosa et ser Gabriel de Nosdrogna. Deinde die dominico venerunt ser Andreas (Nicolai), ser Maurus (Petri) et ser Doyco (quondam Ioannis), omnes de Grisogonis, praedicti. Prima


96. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

veneris 2. mensis februarii recesserunt quasi omnes praedicti nobiles, videlicet ser Benedictus, ser Ioannes, ser Marcus, ser Gabriel, ser Andreas, ser Maurus et ser Doyco et die sabbati sequenti recessi ego Paulus, et die martis 6. mensis februarii recessit dominus rex et ivit ad Comichium. Die primo mensis februarii, circa mediam noctem, deruinavit quaedam pars borealis curiae Sancti Salvatoris de Iadra. Die 9.


97. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]

de Tragurio et uxore mea Grubula, coepit primo meam, deinde statim filiae meae Michlinae manum, in nomine Spiritus Sancti, contrahendi illud matrimonium inter praedictos ser Ioseph et dominam Michlinam. Die 12. mensis aprilis dominus Ioannes de Marino miles, ser Marinus Slovi, ser Dessa Iacobi et eiusdem mensis die 22. ser Marinus de Martino, ser Duymus Andreae, omnes de Spaleto, creati fuerunt per maius et generale consilium Iadrae, de consilio civitatis Iadrae, existentibus rectoribus Iadrae ser Marino de Ginano, ser


98. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

24. mensis novembris applicuit ad portum Iadrae cum duabus galeis Venetorum a sepulcro Domini excellens dux Austriae, filius quondam domini Alberti ducis Austriae, ad quem recipiendum et convitandum ad civitatem fuerunt missi ad galeam eius per regimen civitatis dominus Philippus de Georgiis regius admiratus, dominus Crescolus de Zadulinis miles, dominus Tibaldus de Nassis legum doctor, ser Andreas quondam Nicolai de Grisogonis, Ser Simon Detrici et ego Paulus de Paulo, cui fuit commissum de receptatione et convocatione praedicti principis, qui ea


99. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

ad portum Iadrae cum duabus galeis Venetorum a sepulcro Domini excellens dux Austriae, filius quondam domini Alberti ducis Austriae, ad quem recipiendum et convitandum ad civitatem fuerunt missi ad galeam eius per regimen civitatis dominus Philippus de Georgiis regius admiratus, dominus Crescolus de Zadulinis miles, dominus Tibaldus de Nassis legum doctor, ser Andreas quondam Nicolai de Grisogonis, Ser Simon Detrici et ego Paulus de Paulo, cui fuit commissum de receptatione et convocatione praedicti principis, qui ea descendens, introivit civitatem et audita missa in


100. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

Venetorum a sepulcro Domini excellens dux Austriae, filius quondam domini Alberti ducis Austriae, ad quem recipiendum et convitandum ad civitatem fuerunt missi ad galeam eius per regimen civitatis dominus Philippus de Georgiis regius admiratus, dominus Crescolus de Zadulinis miles, dominus Tibaldus de Nassis legum doctor, ser Andreas quondam Nicolai de Grisogonis, Ser Simon Detrici et ego Paulus de Paulo, cui fuit commissum de receptatione et convocatione praedicti principis, qui ea descendens, introivit civitatem et audita missa in ecclesia Sanctae Mariac maioris super


101. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

pro duobus annis, per consilium generale. Die lunae 2. mensis iunii applicuit Iadram Paulus Nesich cursor nostri communis cum litteris domini Zoili de Nassis, regii militis, continentibus quo modo dominus noster rex Ungariae deliberavit restituere nobis insulam Pagi pro quattuor milia ducatorum auri anno quolibet usque ad decem annos, quorum prima quattuor milia voluit habere a tunc usque viginti dies proxime venturos. — Eodem die in generali consilio obtinuimus facultatem per consilium


102. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

de Nassis, ser Georgius de Rosa, ser Simon de Detrico et ser Simon de Fanfogna. Die ultimo eiusdem mensis iunii ante prandium, reversi sunt simul praedicti cursores cum deturbatione dictae restitutionis, videlicet quod dominus noster rex non aliter vult consentire ipsam restitutionem Pagi, nisi promittatur per nos et nostris expensis conservari sibi castrum in Iadra. Die dominica 27. mensis iulii in consilio generali civitatis Sibenici


103. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

et ego comes tertius, et nobiscum fuit ser Stephanus Maphei et ego in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti cum benedictione proieci primum lapidem cum fasculo sermitis. Die 5. mensis iunii audivi novum, quod dominus noster rex Sigismundus reversus est Ungariam, et locutus fuit hoc, qui propriis oculis vidit ipsum sanum et incolumen in loco vocato Vela Sobbota. Die mercurii 28. mensis iulii transmisi unam barcham cum


104. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

Die iovis 2. mensis decembris, comes Nicolaus, filius quondam domini comitis Anz, applicuit Iadram, veniens per terram bene cum centum equitibus, cum quo fuerunt plures nobiles Chroatiae, inter quos reverendissimus pater dominus episcopus corbaviensis et dominus Bernhardus vice-comes Segniae. Die eodem fecit mihi loqui per ipsum dominem vicecomitem pro factis meis, videlicet requirens me in suum consiliarium et die crastina, scilicet die veneris ante prandium secessit a Iadra.


105. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

Die iovis 2. mensis decembris, comes Nicolaus, filius quondam domini comitis Anz, applicuit Iadram, veniens per terram bene cum centum equitibus, cum quo fuerunt plures nobiles Chroatiae, inter quos reverendissimus pater dominus episcopus corbaviensis et dominus Bernhardus vice-comes Segniae. Die eodem fecit mihi loqui per ipsum dominem vicecomitem pro factis meis, videlicet requirens me in suum consiliarium et die crastina, scilicet die veneris ante prandium secessit a Iadra. Die 3.


106. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus traguriensis. Die 15. mensis februarii, videlicet die martis, obiit comes Butcho. Die dominicali scilicet 13. mensis martii, serenissimus dominus noster Sigismundus rex Ungariae retrocedens a partibus Boemiae, applicuit Budam. Die veneris 18. mensis martii, retrocessit ipsa galeotta in portum Iadrae, ducta per eosdem Tragurienses.


107. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 34 | Paragraph | SubSect | Section]

et Pauli rectorum, ut supra, in consilio Iadrae generali celebrato in ecclesia Sancti Stephani martyris de Iadra, in quo fuerunt septuaginta octo consiliarii, posito partito per ballotas et pissides, quarum non sincere fuerunt tres, de non quinque, per reliquos septuaginta captum fuit, quod dominus Aloysius vicarius illustris principis domini Ladislavi regis Hierusalem et Siciliae, ac capitaneus quinque galearum et unius brigentini eiusdem domini regis, existentium ante portum Iadrae, cum paucis suorum sociorum ingrederetur Iadram et tunc elevetur vexillum praedicti domini regis et


108. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 34 | Paragraph | SubSect | Section]

Die lunae sequentis, 28. dicti mensis augusti, in consilio sapientum deliberatum fuit, quod ipsae galeae libere intrent in portum Iadrae. Die iovis sequentis 31. mensis augusti, idem dominus capitaneus cum certa comitiva Bosnensium et cum fratre voyvodae et cum aliquibus Iadrensibus equitavit ad voyvodam in Semunich, postulante ipsum cum prandio, causa habendi inter se colloquium de factis regis. Die dominico 3.


109. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

in quo fuerunt nobiles tredecim, captum fuit per omnes quod deinceps rex Ladislavus in omnibus instrumentis Iadrae intendetur sicut rex Ungariae, Hierusalem et Siciliae. Die martis 5. mensis septembris, dominus Aloysius Aldemarisco de Neapoli, vicarius generalis in partibus Dalmatiae, Chroatiae et cetera et capitaneus generalis praedicti domini regis Ladislavi litteris suis datis Iadrae die praedicto, constituit me familiarem advocatum civilem dicti domini regis, ac procuratorem eius et omnium


110. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

me familiarem advocatum civilem dicti domini regis, ac procuratorem eius et omnium suarum camerarum trentesimae et talis in partibus Dalmatiae et Chroatiae existentium. Die mercurii 6. mensis septembris ultrascriptus dominus vicarius cum gentibus suis circa trecentis, Simon de Detrico caput gentium nostrorum numero circa quattuorcentarum, videlicet Pagensium et ceterum circa duo centum, villanorum terrae firmae circa centum et inter populares balistarios et alios de civitate et insulares circa centum, post


111. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

bona eius sint confiscata pro communi Iadrae tanquam rebellis. Die mercurii 11. mensis octobris, castrum Vranae dedit se ipsi domino Aloysio capitaneo, nomine domini regis Ladislavi praedicti recipienti illud, quo die idem dominus capitaneus cum gente sua et nostra ingressus est illud. Die dominico 15. mensis octobris idem capitaneus intromisit domum ser Philippi de Georgiis, quae est apud ecclesiam Sanctae Anastasiae et cepit habitare in


112. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

Die sabbati 21. mensis octobris Marculus et Ioannes Garbiza secesserunt de Spaleto, euntes versus Ungariam, ut dicitur. Die mercurii sequentis, scilicet 25 mensis octobris, dominus capitaneus praedictus cum tribus galeis, in quibus fuerunt circa 40 homines, scilicet Pagensium, iam de sero profectus est versus Spaletum. Die iovis 9. mensis novembris applicuit Iadram unus barcussius cum circa 30


113. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

Die iovis 9. mensis novembris applicuit Iadram unus barcussius cum circa 30 armigeris domini nostri regis Ladislavi. Die dominico 12. mensis novembris venit Iadram cum una galea dominus Anzulinus, frater domini capitanei praedicti. Die lunae 13. mensis novembris in generali consilio Iadrae, in quo fuerunt nobiles quinquaginta tres, non sincere fuerunt sex, de non unus, captum fuit per reliquos: quod


114. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

dominico 19. mensis novembris Tragurienses cum magna solemnitate erexerunt vexillum domini regis Ladislavi et die sabbati proxime sequentis, Sibenicenses fecerunt idem. Die veneris 24 mensis novembris idem dominus capitaneus reversus est Iadram cum galeis suis. Die veneris 1. mensis decembris applicuit Iadram stipendiator praedicti domini nostri regis. Die eodem dominus capitaneus ad sonum tubarum fecit proclamare in platea


115. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

Die veneris 24 mensis novembris idem dominus capitaneus reversus est Iadram cum galeis suis. Die veneris 1. mensis decembris applicuit Iadram stipendiator praedicti domini nostri regis. Die eodem dominus capitaneus ad sonum tubarum fecit proclamare in platea Iadrae, quod quilibet nobiles iadrenses tunc absentes a civitate Iadrae, qui moram traherent ubicumque in Dalmatia, Chroatia, vel etiam in Slavonia rediisse debuissent Iadram usque ad festum Nativitatis Domini nostri et qui fuisset, seu


116. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

et infidelitatis ac confiscationis omnium bonorum, et poena eadem nullus eorum qui sunt in Iadra sine scitu eius, quousque regium explicaret oraculum eis, exire deberent districtum Iadrae. Die sabbati 9. mensis decembris, dominus capitaneus praedictus intromisit domum ser Philippi de Georgiis et ipsam pro parte domini regis Ladislavi donavit Harvoye voyvodae. Die iovis 21. mensis decembris praedictus dominus capitaneus cum litteris


117. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

sabbati 9. mensis decembris, dominus capitaneus praedictus intromisit domum ser Philippi de Georgiis et ipsam pro parte domini regis Ladislavi donavit Harvoye voyvodae. Die iovis 21. mensis decembris praedictus dominus capitaneus cum litteris credentialibus praefati domini regis praecepit domino abbati Sancti Cosmae et Damiani, ser fratri Frederico de Georgiis, domino Paulo et ser Luciano de Georgiis, Damiano de Begna, ser Georgio de Zadulinis, ser Simone (Detrico), (ser) Bontiole


118. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

civitate expulsi fuerunt, scilicet duo nobiles et tres populares, et unus fuit privatus oculis. 1403 Die sabbato 27. mensis ianuarii (dominus capitaneus) transmisit galeam suam in Apuliam. Die dominico 28. mensis ianuarii idem dominus capitaneus intromisit bona ser Damiani de Nassis, praecipiens ipsa describi per scribam eius, praecipiens etiam uxori


119. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

Die sabbato 27. mensis ianuarii (dominus capitaneus) transmisit galeam suam in Apuliam. Die dominico 28. mensis ianuarii idem dominus capitaneus intromisit bona ser Damiani de Nassis, praecipiens ipsa describi per scribam eius, praecipiens etiam uxori suae et filio Petro, ut usque tertiam diem evacuaret domum. Die lunae 5. mensis februarii dominus


120. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

idem dominus capitaneus intromisit bona ser Damiani de Nassis, praecipiens ipsa describi per scribam eius, praecipiens etiam uxori suae et filio Petro, ut usque tertiam diem evacuaret domum. Die lunae 5. mensis februarii dominus Antonutius et dominus Franciscus de Contarenis cum gentibus eorum armigeris, una cum vice-bano Harvoy et ser Aloysio de Matafaris, transiverunt versus Bihachium. Eodem die dominus Paulus Bisseno, noviter creatus per Ungaros banus Chroatiae, per gentes Harvoye ductus fuit


121. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

intromisit bona ser Damiani de Nassis, praecipiens ipsa describi per scribam eius, praecipiens etiam uxori suae et filio Petro, ut usque tertiam diem evacuaret domum. Die lunae 5. mensis februarii dominus Antonutius et dominus Franciscus de Contarenis cum gentibus eorum armigeris, una cum vice-bano Harvoy et ser Aloysio de Matafaris, transiverunt versus Bihachium. Eodem die dominus Paulus Bisseno, noviter creatus per Ungaros banus Chroatiae, per gentes Harvoye ductus fuit captivus Iadram et datus


122. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

Die lunae 5. mensis februarii dominus Antonutius et dominus Franciscus de Contarenis cum gentibus eorum armigeris, una cum vice-bano Harvoy et ser Aloysio de Matafaris, transiverunt versus Bihachium. Eodem die dominus Paulus Bisseno, noviter creatus per Ungaros banus Chroatiae, per gentes Harvoye ductus fuit captivus Iadram et datus in manus domini capitanei praedicti. Venerabilis domina soror Mariza, quondam ser Crescii de Zadulinis, nobilis civis Iadrae,


123. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

nobilis civis Iadrae, die dominico 18. mensis februarii disponsata et annullata fuit in abbatissam monasterii Sanctae Mariae monialium de Iadra. Die sabbati 10. mensis martii ultrascriptus dominus abbas Rogove cum duobus nobilibus una cum domino duce Trojae, scilicet domino Perecto, et cum nostris ambasciatoribus, scilicet domino Iacobo de Raduchis et Simone Detrico, in galea praedicti domini capitanei et una cum domino Anzulino, fratre eiusdem domini capitanei, reversi sunt


124. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

cum domino Lodovico de Matafaris eunte cum brigentino in quo eodem die redierat a Cherso, recessit a portu Iadrae et die iovis eiusdem mensis februarii 21, ipsa galeotta nostra, ipso domino Lodovico adhuc remanente, reversa est Iadram et eodem die iam de sero, ipse dominus Lodovicus similiter applicuit. Die sabbati 22. mensis martii, existentibus rectoribus Iadrae dominis Guidone de Matafaris, Antonutio de Grisogonis et ser Ioanne de Victor, bannitus fuit Ioannes filius ser Andreae de


125. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

pectus eius, quoad praedicta iam cessaretur, quibus hoc concessum extitit. Die veneris 3. mensis octobris captus fuit Bellota de Pago per alios Pagenses et ductus fuit in Pagum aliquibus vulneribus vulneratus et cras de mane dominus Paulus de Georgiis, comes Pagi, fecit ipsum suspendere per ipsius famulum ad furcas. Eodem anno nulla parva avicula, prout passeres et similia, apparebat apud nos, muschae infestae ac ultra solitum modum gignitae duraverunt per totam aestatem, pulices paucissimae; et


126. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 40 | Paragraph | SubSect | Section]

mensis iunii sequentis, adhuc unus Pagensis, qui captus fuerat pridie in Scrixa, nomine Zorcus, fuerit coactus ad caudam equi usque furcas et inde suspensus ad furcas prope Iadram. Die sabbati 20. mensis iunii, dominus Andriolus quondam ser Stephani de Arbo, cum nonnullis exititiis Arbensium, per modum pacis et concordiae cum intrinsecis intraverunt Arbum hora vesperarum, et cras post celebrationem missae solemnis in ecclesia cathedrali, pacem et unionem inter utrosque sacramento solemni firmaverunt.


127. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 41 | Paragraph | SubSect | Section]

Grisogoni de Iadra. Die sabbati 25. mensis iunii, in aurora, fuit valde terribilis terraemotus. Die primo iulii intravimus electi rectores Iadrae, dominus Andreolus de Dominis, Madius de Fanfogna et ego Paulus de Paulo. Die 16. eiusdem mensis iulii dominus Ioannes de Lusignano, Bareti dux, in generali consilio Iadrae confirmatus fuit per unum annum in


128. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 41 | Paragraph | SubSect | Section]

Die primo iulii intravimus electi rectores Iadrae, dominus Andreolus de Dominis, Madius de Fanfogna et ego Paulus de Paulo. Die 16. eiusdem mensis iulii dominus Ioannes de Lusignano, Bareti dux, in generali consilio Iadrae confirmatus fuit per unum annum in comitem Iadrae, cum salario consueto ducatorum auri, ad rationem solidorum septuaginta duo pro ducato. In


129. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 42 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi consecratae fuerunt per dominum archiepiscopum cum solemnitate missarum, quo die idem Francolus magnum fecit et solemne convivium nuptiarum ad instar ipsius beatae Virginis ob reverentiam. Die lunae 25. mensis iunii dominus Lucas de Firmo, archiepiscopus iadrensis per homines Cyofi castellani Iadrae, captus in archiepiscopatu suo et ductus in castrum extitit, quo facto per omnes ecclesias siluerunt campanae et ecclesiarum aditus, clausis portis, nulli patuit.


130. Hranković, Dujam. Braciae Insulae Descriptio, versio... [Paragraph | Section]

et non excedunt sex milia. Fructus eius consistunt in animalibus supradictis, in mele et vino et ficis. Est autem parva in quibusdam terrenis. Rex noster est Uladislaus, Hungariae, Dalmatiae et Siciliae. Dux Spalati et Braciae et Phariae, generosus vir Hervoja, et comes Braciae dominus Comulus de Petrarchis de Spalato. Iudices hoc anno in mense iulio 1405. Dobretza Misich, Marcus Polovinich et Radovan Pobri. Episcopus vero Benvenutus venerabilis pater, et suus vicegerens in hac insula ego Domnus. Communitas nobilium tenet dominatum insulae in omnibus rebus, quae immediate


131. Jurjević, Juraj. Doctrina rebusque gerendis... [page 34v | Paragraph | Section]

tibi notifico me sospitem uiuere et studio rerum honestarum terere tempus quoad possum, ne effluat inutiliter, spe meliora concipiens. Laetor autem immense quod cum tuis ualeas ad optata idque quod maxime desideras tibi uenturum ualde perglisco, utque mente et corpore ualeas tuaque prudentia tuaque solerti industria stude. Moribus autem et genere uir clarus tuique amantissimus, tuas cui salutes exhibui, dominus Andre de Zaz, per has te multimode salutare non cessat.


132. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 54 | Paragraph | Section]

omnium gravamine procedere poterit opus predictum cum magna omnium laude et Dei honore. Qua parte capta, omnes alie provisiones annue civium Sibenici intelligantur et sint tunc cassate et revocate, et de libris Ecclesie cancellentur. Et hec omnia locum habeant in quantum Dominus Episcopus cum clero suo contribuerit in dictam fabricam ducatos centum omni anno ad dictos novem annos; aliter vero non. Item predicta fabrica remaneat obligata ad faciendum expensas oratoribus mittendis ad Sedem Apostolicam et Ducale Dominium pro impetranda


133. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 55 | Paragraph | Section]

Nobilium Sibenicensium posita ballotata et capta fuerit quedam pars super provisione pecuniarum pro fabrica Ecclesie Cathedralis Sancti Jacobi de Sibenico reciperandarum et exigendarum conditione quod contenta in ipsa parte locum habeant in quantum Rv:mus Dominus Episcopus Sibenicensis cum clero suo contribuerit in dictam fabricam ducatos centum omni anno ad annos novem, aliter vero non, prout in ipsa parte plenius continetur; ideo in predicto Generali Consilio capta fuit pars sive additio ipsius partis, tenoris


134. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 55 | Paragraph | Section]

in dictam fabricam ducatos centum omni anno ad annos novem, aliter vero non, prout in ipsa parte plenius continetur; ideo in predicto Generali Consilio capta fuit pars sive additio ipsius partis, tenoris infra scriptis, videlicet: Quod Rv:mus Dominus Episcopus Sibenicensis cum suo clero habeat terminum ad respondendum et deliberandum, ac respondisse et deliberasse super parte capta super predictis amodo usque per totum mensem Madij proxime futuri, quo termine elapso respondeant et deliberent dictus


135. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 55 | Paragraph | Section]

Episcopus Sibenicensis cum suo clero habeat terminum ad respondendum et deliberandum, ac respondisse et deliberasse super parte capta super predictis amodo usque per totum mensem Madij proxime futuri, quo termine elapso respondeant et deliberent dictus Rv:mus Dominus Episcopus et suus clerus quoquo modo ipsi voluerint, tamen annue promissione facte per cives Sibenici sint casse et nulle, nulliusque valoris et momenti, et ponatur ista pars in copia sub parte suprascripta capta die 23 martij instantis.


136. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

1433. die 28 mensis Julij obijt Martinus Bilicich, cuius corpus iacet None in ecclesia sancti Ambrosij, cuius anima requiescat in pace, amen. 1427. die 7 mensis decembris. Obijt dominus Nicolaus Mirchouich, abbas sibenicensis. 1445. die 12 Marcij Obijt dominus Jacobus Michitich, abbas sibenicensis. 1447. die 23 nouembris. Obijt dominus


137. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

Ambrosij, cuius anima requiescat in pace, amen. 1427. die 7 mensis decembris. Obijt dominus Nicolaus Mirchouich, abbas sibenicensis. 1445. die 12 Marcij Obijt dominus Jacobus Michitich, abbas sibenicensis. 1447. die 23 nouembris. Obijt dominus Petrus de Cresauis abbas monasterii sancti Grisogoni jadrensis, doctor decretalium.


138. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

Obijt dominus Nicolaus Mirchouich, abbas sibenicensis. 1445. die 12 Marcij Obijt dominus Jacobus Michitich, abbas sibenicensis. 1447. die 23 nouembris. Obijt dominus Petrus de Cresauis abbas monasterii sancti Grisogoni jadrensis, doctor decretalium. 1448. die 11. Marcij. Obijt presbyter Michael archidiaconus Scardonensis.


139. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

Stephani de pinis, vice et nomine reverendissimi in Christo patris domini Niceni Cardinalis 12 sanctorum apostolorum. Obijt Simon Matafarich de Jadra die 9 aprilis 1452. Obijt dominus Angelus Chauaza natione Venetus episcopus Traguriensis die 16 mensis madij 1452 hora meridia. 14VIII. mensis augusti die XXIIII in festo sancti Bartolome apostoli civitas Sibenici fuit


140. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

die 16 mensis madij 1452 hora meridia. 14VIII. mensis augusti die XXIIII in festo sancti Bartolome apostoli civitas Sibenici fuit combusta maiori parte aborea. Dominus Jacobinus Baduario natione venetus, arciepiscopus Spalatensis obijt die 18. aprilis 1452. deinde creatus est dominus Laurentius Zanni Venetus et positus fuit in corporalem possessionem die 26 Junij


141. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

apostoli civitas Sibenici fuit combusta maiori parte aborea. Dominus Jacobinus Baduario natione venetus, arciepiscopus Spalatensis obijt die 18. aprilis 1452. deinde creatus est dominus Laurentius Zanni Venetus et positus fuit in corporalem possessionem die 26 Junij 1452. Pater Andreas recepit habitum monachalem in ecclesia sancti Stephani de pinis diocesis Spalatensis sub 1453 die


142. Biličić, Stjepan. Scripta varia, versio electronica [Paragraph | Section]

Spalatensis obijt die 18. aprilis 1452. deinde creatus est dominus Laurentius Zanni Venetus et positus fuit in corporalem possessionem die 26 Junij 1452. Pater Andreas recepit habitum monachalem in ecclesia sancti Stephani de pinis diocesis Spalatensis sub 1453 die 12 marcij. Dominus Michael de Scibenico obiit nescio quando.


143. Augustin... . Epistola ad Nicolaum Ostphi,... [Paragraph | Section]

nunc eas tibi transmisimus. Scriptis litteris supervenerunt novitates de concilio Ratisponensi. Imperator ibi non adfuit, sed sua legatio: dux Burgundiae in persona illuc accesserat. Quid actum sit ibi et quae confecerint, proximis litteris tuam humanitatem certiorem faciam et orationem, quam dominus Aeneas episcopus Senarum, ac capitula ibidem confecta tibi transmittam. Hoc tantum habeas: imperator ex tota Alemania ducenta milia armatorum conficere proposuit. Fit autem electus per totam Alemaniam, ut XXX. homines duos pedites bene armatos, alii XXX. unum equitem armatum hanc ad


144. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

diuersis insidiis ac insultibus fatigari. Neque id dormiente Deo, ut quidam quidam] corr. lector A1 ex quidem rati sunt qui eius prouidentiam e rebus humanis tollere consueuerunt, uerum et uigilante et uolente, quod utique ipse Dominus per prophetam testatur: Ego, inquit, dormio et cor meum uigilat. Dormit enim et Epicuro et Heraclito Deus, qui fato omnia agi putauerunt. Π Epicurus et Democritus prouidentiam Dei tollunt et omnia casu euenire insane opinantur not. lector A2 in marg. Sed


145. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

opinantur not. lector A2 in marg. Sed Salomoni uigilat, qui a Domino egredi censet iudicium singulorum. Itidem et aliis omnibus uigilat quicumque Deum et rectorem et conditorem uniuersorum profitentur nec capillum capitis inuito ipso in terram decidere.

Sed et aliis Dominus falsa quadam aut religione aut pietate dormire uidetur, quibus Deum alicuius mali auctorem asserere summa religio est: Permittit Deus, inquiunt, malum, sed non facit. Quos tamen ipse per Isaiam arguit dicens: Π Deus est boni et mali per se auctor not. lector A2 in


146. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

aut religione aut pietate dormire uidetur, quibus Deum alicuius mali auctorem asserere summa religio est: Permittit Deus, inquiunt, malum, sed non facit. Quos tamen ipse per Isaiam arguit dicens: Π Deus est boni et mali per se auctor not. lector A2 in marg. Ego Dominus, et non est alter formans lucem et creans tenebras, faciens pacem et creans malum; ego Dominus faciens omnia. Π nota not. lector A2 in marg. Vel Iob, in tantis malis positus, cur Deo gratias agebat dicens: Si bona de manu Domini suscipimus, mala autem quare


147. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

religio est: Permittit Deus, inquiunt, malum, sed non facit. Quos tamen ipse per Isaiam arguit dicens: Π Deus est boni et mali per se auctor not. lector A2 in marg. Ego Dominus, et non est alter formans lucem et creans tenebras, faciens pacem et creans malum; ego Dominus faciens omnia. Π nota not. lector A2 in marg. Vel Iob, in tantis malis positus, cur Deo gratias agebat dicens: Si bona de manu Domini suscipimus, mala autem quare non recipiemus? Et iterum: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum


148. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

lucem et creans tenebras, faciens pacem et creans malum; ego Dominus faciens omnia. Π nota not. lector A2 in marg. Vel Iob, in tantis malis positus, cur Deo gratias agebat dicens: Si bona de manu Domini suscipimus, mala autem quare non recipiemus? Et iterum: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. – Irrisoria siquidem esset illa gratiarum actio, ut inquit Augustinus, si ex hoc gratiae aguntur Deo, quod non donauit ipse nec fecit. Aut psalmista de


149. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

creans tenebras, faciens pacem et creans malum; ego Dominus faciens omnia. Π nota not. lector A2 in marg. Vel Iob, in tantis malis positus, cur Deo gratias agebat dicens: Si bona de manu Domini suscipimus, mala autem quare non recipiemus? Et iterum: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. – Irrisoria siquidem esset illa gratiarum actio, ut inquit Augustinus, si ex hoc gratiae aguntur Deo, quod non donauit ipse nec fecit. Aut psalmista de praeuaricatoribus legis cur


150. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

per angelos malos. Et rursum: Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum, quae faciunt uerbum eius. Et in lege ueteri quare tanta mala patribus nostris Deus et minitasse et intulisse scriberentur, nisi ipse auctor fuisset? Nonne, antequam terra Chore, Datan et Abiron absorbuisset, Dominus Moysi iusserat dicens: Praecipe populo uniuerso, ut separetur a tabernaculis Chore, Dathan et Abiron, quo facto mox terra dehiscens uiuos omnes absorbuit. Similiter et sequenti die, cum Dominus propter iniustam populi murmurationem eum igne consumere decreuisset, nonne Moysi ait: Recedite


151. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

scriberentur, nisi ipse auctor fuisset? Nonne, antequam terra Chore, Datan et Abiron absorbuisset, Dominus Moysi iusserat dicens: Praecipe populo uniuerso, ut separetur a tabernaculis Chore, Dathan et Abiron, quo facto mox terra dehiscens uiuos omnes absorbuit. Similiter et sequenti die, cum Dominus propter iniustam populi murmurationem eum igne consumere decreuisset, nonne Moysi ait: Recedite de medio huius multitudinis, quia nunc etiam delebo eos, et euestigio incendium uastare coepit populum. Cui Aaron cum thure non tam maturate occurrere potuit, quin quattuordecim milia hominum et


152. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

not. lector A2 in marg. – Verum nos, ut recte ait Augustinus, uolumus gaudere cum sanctis et tribulationes mundi nolumus sustinere cum illis. Sed recusat esse in corpore, qui odium non uult sustinere cum capite. post cum deleui corpore alias Nam ipse Dominus docet: Si mundus uos odit, scitote quoniam priorem me uobis odio habuit. Et hoc est quod callidissimus hominum piscator insinuat: Π hominum piscator not. lector A2 in marg. Christus pro uobis uobis]


153. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

extollat me, datus est mihi stimulus carnis meae angelus Satanae qui me colaphizet. Et propter quod ter rogaui Dominum, ut auferat a me; et dixit mihi: Paule, Paule, sufficit tibi gratia mea; uirtus enim in infirmitate perficitur. Eodem consilio et populum in terra promissionis adductum uidens Dominus lasciuire, iugumque Dei detractare, inimicos quibus eos coerceret retinuit: Π populum Hebraeum inimicis afflixit not. lector A2 in marg. Quia, inquit, irritum fecit gens ista pactum meum quod pepigi cum patribus eorum, et uocem meam audire contempsit, et


154. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

delebo gentes quas dimisit Iosue et mortuus est, ut in ipsis /212r/ experiar Israel, utrum custodiant uiam Domini et ambulent in ea sicut custodierunt patres eorum, an non. Et subdit scriptura: Hae Hae] corr. lector A1 ex Haec sunt gentes quas Dominus dereliquit, ut erudiret in eis Israel Israel] correxi ex Ierusalem et omnes qui non nouerant bella Chananeorum, ut postea discerent filii eorum certare cum hostibus et habere consuetudinem proeliandi: quinque satrapas Philisthinorum, omnem quoque Chananeam et


155. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

cum tremore nec de se cuiquam praesumendum. Quid enim habes, ut praedicat Paulus, quod non accepisti? Π quid habes quod non accepisti not. lector A2 in marg. Humiliamini ergo sub manu potentis Dei, apprehendite disciplinam et nolite abicere eam, nequando irascatur Dominus et pereatis de uia iusta. Iratum siquidem Deum procul dubio illi cogita, cui cui] add. lector A1 inter lineas cuncta ex uoto fluxerint. fluxerint] corr. lector A1 ex fluerint Nam iuxta praeclaram illam Demetrii sententiam:


156. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

ut senseris, mox reatum recognosce et cum psalmista prostratus exclama: Miserere mei, Deus, secundum magnam misericordiam tuam, quoniam iniquitatem meam ego cognosco et peccatum meum contra me est semper. Propitio enim flagellatur Deo, qui sub uerberibus non induratur; hos enim castigans castigat Dominus, at morti non tradit. Nam ipse prior pollicitus est: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Magnae quippe misericordiae Dei est non sinere peccatores cuncta ex sententia agere, sed confestim post delictum sumere poenas; etenim in reprobis diem


157. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

sunt, uiuentes senserunt. Sic Pharao caliginosas tenebras, ardorem, uermes et alia flagella, quibus torquendus a daemonibus erat, in carne expertus est. Sic rex Asuerus uniuersas paene Tartari acerbitates in carne sustinuit, quas erat post mortem sempiternis legibus passurus, cuius peccatum narrat Dominus per Isaiam dicens: Visitabo super fructum magnifici cordis regis Assur et super gloriam altitudinis oculorum eius; dixit enim: “In fortitudine manus ego feci et in sapientia mea intellexi et abstuli terminos populorum,” et cetera. Idcirco iratus Dominus


158. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

narrat Dominus per Isaiam dicens: Visitabo super fructum magnifici cordis regis Assur et super gloriam altitudinis oculorum eius; dixit enim: “In fortitudine manus ego feci et in sapientia mea intellexi et abstuli terminos populorum,” et cetera. Idcirco iratus Dominus arguens stultitiam eius et reprobans inanitatem ait: Numquid gloriabitur securis contra eum, qui secat ea? ea] corr. lector A1 ex mea Aut exaltabitur serra contra eum a quo trahitur? Quomodo si eleuetur uirga contra eleuantem se, et exaltetur baculus qui


159. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

securis contra eum, qui secat ea? ea] corr. lector A1 ex mea Aut exaltabitur serra contra eum a quo trahitur? Quomodo si eleuetur uirga contra eleuantem se, et exaltetur baculus qui utique lignum est. Ob hoc subiungit propheta poenam dicens: Propter hoc mittet Dominus dominator exercituum in pinguibus eius tenuitatem, et subtus gloria eius succensa ardebit quasi combustio ignis; et erit lumen Israel in igne et sanctus eius in flamma et succendetur et deuorabitur eius spina et uepres in die una; et gloria saltus eius et Carmeli eius ab anima usque ad


160. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

sed cuncta potius uoluntati Dei tribuant, qui nouit multitudinem copiosam in paucorum concludere manu. Facit enim multorum amentia, et praecipue eorum qui sibi diuinos usurpant honores, iram Dei ante peractam uitam in se desaeuire, quo exemplum stultitiae suae cunctis edant. Hi sunt de quibus Dominus dicit: Ignis succensus est in furore et ardebit usque ad inferni nouissima. Contra hos et Hieremia grauem illam maledictionem imprecatur: Duplici contritione contere contere] correxi ex conterere eos, Domine; id est, ut et praesentem miseram transigant uitam,


161. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

Deus. Stabilitum enim et perpetuo sanctitum est consilio non dimitti peccata nisi paenitentibus. Nonne uides ex latronibus paenitentem ex cruce, quam ob scelera patiebatur, ad aeternas mitti delicias, non paenitenti autem ad temporalia sempiterna adiecta esse supplicia? Praedixerat siquidem Dominus etiam ad uesperum in uineam Domini Sabaoth ad opus accedentem felicem illum suscepturum denarium, et non uigilantes uirgines a talamo sponsi exclusas; nec queri poteris te bis punitum. Nam coeptis in hac uita poenis in perpetuum affligendus eris, unaque poena in praesenti incepta uita in


162. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

Simonem, Ananiam et Saffiram uxorem eius animaduersio aliena non modo non rapere, sed sua quoque auidius non retinere edocuit! Quantos castiores Sodomitarum reddidit incendium! Similiter Amorrei, Euei, Iebusei, aliorumque populorum terrae promissionis, quos ob carnalia praecipue flagitia Dominus Moysi delendos repromisit. Quantos Babylonis Nabuchodonosor et regis Asueri flagella humana potius quam diuina sapere monuerunt! Numquam tanto malo Pharao cum Aegyptiis affectus est, quin et Israelico et Christiano populo maius inde obuenerit beneficium,


163. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

humana potius quam diuina sapere monuerunt! Numquam tanto malo Pharao cum Aegyptiis affectus est, quin et Israelico et Christiano populo maius inde obuenerit beneficium, neque illud conuenientius nisi indurato Pharaonis corde fieri potuit. Propterea Moysi iussit Dominus postulare a Pharaone populum suum ut dimittat: Ego autem, inquit, indurabo cor eius, et multiplicabo signa et ostenta mea in terra Aegypti; et non audiet uos, imittamque manum meam super Aegyptum et educam exercitum et populum meum, filios Israel de terra Aegypti per iudicia maxima; et


164. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

populum suum ut dimittat: Ego autem, inquit, indurabo cor eius, et multiplicabo signa et ostenta mea in terra Aegypti; et non audiet uos, imittamque manum meam super Aegyptum et educam exercitum et populum meum, filios Israel de terra Aegypti per iudicia maxima; et scient Aegyptii, quia ego sum Dominus, qui extenderim manum meam super Aegyptum. Et infra: Ingredere, inquit, ad Pharaonem. Ego enim induraui cor eius et cor seruorum illius, ut faciam ut faciam] correxi ex ac faciam faciam signa mea haec in eo et narres in auribus filii tui et nepotum tuorum,


165. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

Pharaonem. Ego enim induraui cor eius et cor seruorum illius, ut faciam ut faciam] correxi ex ac faciam faciam signa mea haec in eo et narres in auribus filii tui et nepotum tuorum, quot quotiens contriuerim Aegyptios et signa mea fecerim in eis et sciatis quia ego Dominus. Quod si Pharao mox dominicis obtemperasset praeceptis, quomodo Dominus populis illis aut potentiam suam aut quanti humanum genus faceret quantumue amaret ostendisset?

Sed non oportuit, inquies, Deum meo malo aliis benefacere. Et quis tu


166. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

ut faciam] correxi ex ac faciam faciam signa mea haec in eo et narres in auribus filii tui et nepotum tuorum, quot quotiens contriuerim Aegyptios et signa mea fecerim in eis et sciatis quia ego Dominus. Quod si Pharao mox dominicis obtemperasset praeceptis, quomodo Dominus populis illis aut potentiam suam aut quanti humanum genus faceret quantumue amaret ostendisset?

Sed non oportuit, inquies, Deum meo malo aliis benefacere. Et quis tu es, o peccator, qui iustissimo iudici legem imponere audeas aut ipsius


167. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

aut dominatio auferatur, citheriza securus et dic mira ordinatione dispositus ac sempiternis legibus stabilitus: Arguit et compescit: emendaui quantum passa est una tumultuaria lucubratio not. lector A1 in marg. Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit ita factum est, sit nomen Domini benedictum. Hoc faciens uere poteris iustus rectusque corde appellari et illam Dauiticam audire iubilationem: Laetamini iusti in Domino et gloriamini omnes recti corde. – Nam quid quid]


168. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

aut dominatio auferatur, citheriza securus et dic mira ordinatione dispositus ac sempiternis legibus stabilitus: Arguit et compescit: emendaui quantum passa est una tumultuaria lucubratio not. lector A1 in marg. Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit ita factum est, sit nomen Domini benedictum. Hoc faciens uere poteris iustus rectusque corde appellari et illam Dauiticam audire iubilationem: Laetamini iusti in Domino et gloriamini omnes recti corde. – Nam quid quid] corr. lector


169. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

scientiam absque inuidia communicare et ex percepto talento lucrum uel fenore quaerere, nec pudori esse debere infantibus lac praebere, pro quibus Christus mori non erubuit. Praecipue cum sit ipse dominus non solos philosophos, aut eos dumtaxat qui habiti sunt sapientiores, uerum omnes omnino homines interrogaturus si se in carceribus et in tribulatione positum uisitauerint, aut consolati fuerint; unde uidere licet quanta necessitate mortales


170. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

dumtaxat qui habiti sunt sapientiores, uerum omnes omnino homines interrogaturus si se in carceribus et in tribulatione positum uisitauerint, aut consolati fuerint; unde uidere licet quanta necessitate mortales cogantur consolandi munus obire, cuius se Dominus tam seuerum exactorem comminatur. Itaque et nos uniuersis prodesse cupientes eisque uiam ostendere ad id consequendum quod diuino pariter ac humano iure ab his exquiritur praecepta


171. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tametsi non a natura sed a fortuna contingant? Aut si (ut uniuersi sapientes statuunt) cuncta tam laeta quam tristia ab altissima prouidentia distribuuntur, ipso per prophetam testante: Ego sum faciens bonum et creans malum, ego sum Dominus faciens omnia. – si, inquam, ab eo sunt omnia, quare non iure singula sint non solum non mala, sed potius bona censenda? Aut quomodo aliud quam bonum ab optimo potest


172. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Et tamen legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


173. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


174. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini


175. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod


176. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo


177. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta


178. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tametsi non a natura sed a fortuna contingant? Aut si (ut uniuersi sapientes statuunt) cuncta tam laeta quam tristia ab altissima prouidentia distribuuntur, ipso per prophetam testante: Ego sum faciens bonum et creans malum, ego sum Dominus faciens omnia. – si, inquam, ab eo sunt omnia, quare non iure singula sint non solum non mala, sed potius bona censenda? Aut quomodo aliud quam bonum ab optimo potest


179. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tametsi non a natura sed a fortuna contingant? Aut si (ut uniuersi sapientes statuunt) cuncta tam laeta quam tristia ab altissima prouidentia distribuuntur, ipso per prophetam testante: Ego sum faciens bonum et creans malum, ego sum Dominus faciens omnia. – si, inquam, ab eo sunt omnia, quare non iure singula sint non solum non mala, sed potius bona censenda? Aut quomodo aliud quam bonum ab optimo potest


180. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Et tamen legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


181. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


182. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Et tamen legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


183. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

legimus Iob pro morte filiorum et iactura uniuersae substantiae suae, quin immo et pro ulceribus grauissimis molestissimisque uermibus quibus totus laniabatur et discerpebatur gratias Deo cantantem atque dicentem: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Similiter et Paulum legimus gloriantem in tribulationibus suis et alios


184. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini


185. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod


186. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo


187. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini


188. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod


189. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo


190. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

retinet, uel quia carnem magis rebellem animo facit, quod nulli bono optandum esse debet, immo praecipue abhominandum. Sic apostolus non in sanitate, sed in infirmitatibus gloriabatur: "Cum enim", inquit, "infirmor, fortior sum." Et Dominus ad eum: "Paule, uirtus in infirmitate perficitur." Quibus rebus languores corporis boni potius comprobantur quam mali ualitudinemque magis homini


191. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod


192. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore uoluisset et, cum uellet, rursum auferret. Nihil abstulit tuum cui recipere decuit creditorem, et nihil aliud decet quam creditori gratias agere mutuantem. Sic Iob legimus quam sequamur deuotissimam uocem dicentis: "Dominus dedit, Dominus abstulit, sicut Domino placuit ita factum est. Sit nomen Domini benedictum." Parum non erat haec consolatio contra luctum quod nemo lugere debeat cum aliquid reddiderit alienum, quia fas non erat apud alium retineri quod domino suo


193. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta


194. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta


195. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Haec igitur ac talia si pagano homini et falsae religionis erroribus inuoluto sperare post mortem licebat, quanto magis Christiano et uerae religionis cultori, pro cuius salute pater et omnium Dominus filium unigenitum morti tradere non dubitauit; cui certa repromissio facta est ut, quicumque crediderit in eum, uiuet in aeternum. Ad quam uitam unicum atque solum iter mors ipsa est; quis non ergo istud iter, quod ad tanta


196. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Sic et Dauid et se et socios suos consolatus est cum in eum Semei male dicta congeretur postularetque Abisai supplicium ab eo sumere cui ait rex: Quid mihi et tibi filii Saruiae dimitte eum ut maledicat! Dominus enim praecepit ei ut malediceret Dauid. Quis est qui audeat dicere quare sic fecit? Posteriore uero ratione utebantur fratres Ioseph quando dicebant:


197. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et alio loco: Si luctum horrueris, et te obtulisse Deo pignus deputari poteris, secundum tuum uotum habes post Abraham, si non potes primum, ut, quod ille non dubitauit offerre, tu saltem uidearis de sublato gaudere; ab illo Dominus postulauit, a te tulit; ille iussioni paruit: tu uoluntati consentis; illum per obedientiam illicita lege naturae probauit sibi deuotum: te autem per licitam conditionem mortalitatis annotet gloriosum. Nam si nec uoluntate nec ratione


198. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

iussis paternis, quae aegre ferebat: "Pater est", inquit, "Pamphile," ac si diceret "non licet tibi eius spernere mandata." Hinc uulgaris illa consolatio orta est: "Patere; oportet; ita Dominus iubet." Quod nimirum ideo ad consolandum ualet quoniam principi licet quaecumque libet. Vnde Isaac,


199. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tribulationis. Nullam ergo debet generare tristitiam, qualecumque id est, quod maximam uidet significare laetitiam. Est enim ille superbus, aut inuidus, aut sui fastidiosus boni, quem eius probatio reddit tristiorem. Dicit enim in euangelio Dominus: Vos lugebitis et flebitis, mundus autem gaudebit. Vos contristabimini, sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus


200. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Vos contristabimini, sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Amplectenda est ergo tristitia quae gaudium parit et cum eius materia est consideranda quia saepe per dulcedinem fructus placet quod amarum horruit in radice. Et iterum ait Dominus: Haec locutus sum uobis ut in me pacem habeatis. In hoc autem mundo passuram habebit nisi ut tanta in nobis sit eius pollicitationis credulitas ut, cum mala mundi patiamur, futurae spei fiducia in summa pace nos esse credamus tantaque in


201. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quae patimur, sed ea potius arbitremur iam obtinere quae credimus. Siquidem dictum est Vnde totum nos in futuro habere cognoscimus spe salui facti sumus. Spes autem quae uidetur, non est spes. Ad hoc igitur tantam in nobis fidei stabilitatem Dominus esse desiderat ut et uerius esse quod credimus quam quod patimur iudicemus et uerius habeamus speranda quod sensibilia et praesentes angustias non sentiamus dum in futuram spem tota animi intentione


202. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

balneas prius asperitatem frigoris nudus patienter excipit quia eum secutura calefactio consolatur; ita certa spes rem uincit instantem, ut illud quodammodo esse incipiat quod futurum est, et desinat esse quod praesens est. "Vt in me", inquit Dominus "pacem habeatis", hoc est dicere: firmius uobis sit quod in me est, qui semper sum, quam quod in temporali geritur mundo, quia mundus transibit et malitia quaecumque agitur, in ipso finietur. Pax uero mea nulla umquam defectione temporis


203. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ad Theodoram: Aduersus mortis duritiam et crudelissimam necessitatem hoc solacio erigimur quod in breui uisuri sumus eos quos dolemus absentes. – hinc et Dominus ait per prophetam: Audite me qui nostis iudicium, populus meus in quorum corde lex mea est: nolite timere opprobrium hominum et blasphemias eorum ne metuatis; quia sicut uestimentum ista per tempus deficient et ut lanam mordet eos


204. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

remorari debuisse cui totus mundus naufragium est? Tantas ac tales tempestates uitae, tot impugnationes diaboli, tot corporis bella, tot saeculi clades euasit et lacrimas fundis? Quasi nescias quid in te ipsum cotidie patiaris, propter quod Dominus sic admonet apostolos suos dicens: "Si diligeretis me, gauderetis utique quia uado ad patrem." Plane Lazarum mortuum fleuit non dormientem, sed potius resurgentem et flebat quem cogebatur propter saluandos alios saeculo reuocare; hanc


205. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

admonet apostolos suos dicens: "Si diligeretis me, gauderetis utique quia uado ad patrem." Plane Lazarum mortuum fleuit non dormientem, sed potius resurgentem et flebat quem cogebatur propter saluandos alios saeculo reuocare; hanc uitam dans Dominus ingemiscebat, quam tu doles esse sublatam. – et ad Theodoram: Nos dolendi magis simus, qui quotidie stamus in proelio peccatorum, uitiis sordidamur, accipimus uulnera et de otioso uerbo reddituri sumus rationem.


206. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Quo sapienti responso et uanissimi regis tumorem compescuit et, quid uerissimum est, docuit nihil ad mortuos attinere quo in loco marcescant et an potius ex his cineres an uermes fiant. Nam et Dominus, quod curam mortuorum commendauit, uiuorum magis gratia fecit, quippe qui aliquod bene merendi opus haberent, atque hoc si illud pie digneque exequerentur. Nam quod ad pompam luxumque sit mundi, probat sanctorum auctoritas et uiuis


207. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Et Theodoram de morte Lucinii consolando "Habemus", ait, "consolationem quod Domini sermone mors iugulatur, per quem dicitur ad eam: Ero mors tua, o mors, ero morsus tuus, inferne. Et in consequentibus: Adducet uentum urentem Dominus de deserto ascendentem, qui secabit omnes uias eius et desolabit fortem illius." Ista omnia ad consolationem dicta sunt aduersum illos, qui


208. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

His et aliis multis nihil aliud agit quam illius, qui amico eius intulit iniuriam, et ei similium arguere perfidiam ac impietatem. Sic quoque et Dominus uidetur consolare uoluisse Ezechielem prophetam: Et tu, fili hominis, ne timueris eos neque paueas a facie eorum quoniam insanient atque conuenient aduersum te in gyro et in medio scorpionum tu habitas.


209. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

malitiasque, ac perfidias humanas intorquere ac iaculari consueuerunt. Ex quorum numero est illud Iob: Pereat dies in qua natus sum et nox in qua dictum est conceptus est homo. Dies illa uertatur in tenebras non requirat eum Dominus desuper et non sit in recordatione nec illustretur in lumine. Ceterum haec atque eiusmodi uix et raro salua Dei reuerentia ac ipsius hominis


210. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Itaque qui discipulus, qui domesticus Christi esse uult, necesse est opprobria, detractiones, derisiones, flagella, plagas sustineat ac aequo animo ferat omnia quae pro nobis pertulit magister et Dominus noster. Qui uero haec pati renuit, nec discipulum eius se depromere habet, nec filium, nec domesticum, neque seruum. Nec illam denique debet sperare gloriam, quae etiam Christo nisi passo non est data, quandoquidem oportuit


211. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

se ipsum; quam ob rem, cum homo non sibi, uerum Deo potius uiuere habet, nefas est ei procul dubio uitam suam, quam Domino debet a quo eam et acceperat, adimere. Quod si ademerit, iure ab eo Dominus pro perfidia aut temeritate meritas poterit sumere poenas; nec poteris causari te inutilem ei fuisse aut ne ipsum offenderes subtraxisse, quia non est pecudis de se ipsa iudicare ad quem usum domino sit, sed pastoris; et figulus uasa


212. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

et nimirum magno et ornamento et utilitati. Sed non est amicorum officium sua commoda ex amici spectare incommodis. Quicquid superuixisset, doloribus superuixisset et laboribus; quibus quoniam eum diuina clementia misericorditer subduxit, gratias illi agamus atque dicamus Dominus dedit, dominus abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid:


213. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

magno et ornamento et utilitati. Sed non est amicorum officium sua commoda ex amici spectare incommodis. Quicquid superuixisset, doloribus superuixisset et laboribus; quibus quoniam eum diuina clementia misericorditer subduxit, gratias illi agamus atque dicamus Dominus dedit, dominus abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid: Dominus


214. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

et laboribus; quibus quoniam eum diuina clementia misericorditer subduxit, gratias illi agamus atque dicamus Dominus dedit, dominus abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est: sit nomen Domini benedictum. Amen. ET


215. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

quibus quoniam eum diuina clementia misericorditer subduxit, gratias illi agamus atque dicamus Dominus dedit, dominus abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est: sit nomen Domini benedictum. Amen. ET SIC EST


216. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

dedit, dominus abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est: sit nomen Domini benedictum. Amen. ET SIC EST FINIS.


217. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

abstulit; sicut domino placuit, ita factum est; sit nomen domini benedictum. Cf. Iob 1, 21: Dominus dedit Dominus abstulit sit nomen Domini benedictum ; Noua Vulgata, ibid: Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est: sit nomen Domini benedictum. Amen. ET SIC EST FINIS.


218. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


20  Se male diuitias concupiisse dolent
Atque iterum temnunt. Penitentes suscipit ipse
Et monet inceptam firmius ire uiam,
Spernere terrenas res omnes, quęrere regnum
Promisit Dominus quod dare pauperibus.
25  Tunc pedibus calcauit opes uersisque priorem
Continuo rebus restituit faciem.
Balneaque ingressus nota impietate Cherintum
Protinus ut uidit, retulit inde pedem


219. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


15  Tempore quo calicem diuinaque pocula sumpsit,
Vllos esurum se negat esse cibos
Donec post dura Christum supplicia mortis
Surrexisse suo nouerit a tumulo.
Exurgens igitur Dominus se reddidit illi
Paneque porrecto: »Vescere, frater« , ait,
»Ipse ego quippe tuus deuicta morte magister


220. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_30 | Paragraph | SubSect | Section]

ego sum, quoniam Adam exemplum meum ab adolescentia mea 215 . In illa die exaudiam cęlos et illi terram; terra exaudiet triticum et uinum et oleum etc. Si non aperuero uobis catharactas cęli dicit Dominus etc. 216 . Iudei agricolare coeperunt 218 .
Amicicia. Laban hostili animo persecutus Iacob cum apprehendisset, inierunt amiciciam inter se


221. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_31 | Paragraph | SubSect | Section]

223 . Auxilium petitur contra inimicos. Psalmus LXVIIII 114 . Item Psalmus LXX 114 . Auxilium meum a Domino, Psalmus CXX. Nisi quia Dominus erat in nobis, cum exurgerent. Psalmus CXXIII 121 . Petit se protegi a periculo inimicorum. Psalmus CXLIII 124 . Frater adiuuans fratrem 130 .


222. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_35 | Paragraph | SubSect | Section]

non est qui effugiat manum tuam. Castigauit nos propter iniquitates nostras; saluabit nos propter misericordiam suam 93 . Per aduersa hominem tentari an diligat Deum 95 . Aduersa Iob alia super aliis. Dominus dedit, Dominus abstulit 101 . Eliphaz ait aduersa contingere propter peccatum 101 . Beatus homo qui corripitur a Domino. Ipse uulnerat et medetur. Auferat a me uirgam suam; loquar, et non timebo eum


223. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_35 | Paragraph | SubSect | Section]

manum tuam. Castigauit nos propter iniquitates nostras; saluabit nos propter misericordiam suam 93 . Per aduersa hominem tentari an diligat Deum 95 . Aduersa Iob alia super aliis. Dominus dedit, Dominus abstulit 101 . Eliphaz ait aduersa contingere propter peccatum 101 . Beatus homo qui corripitur a Domino. Ipse uulnerat et medetur. Auferat a me uirgam suam; loquar, et non timebo eum


224. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_37 | Paragraph | SubSect | Section]

123 . Enumerat angustias et petit liberari. Psalmus CXLIII 124 . Patiens pro peccato petit misericordiam. Psalmus CXLII 124 . Quem diligit Dominus corripit 126 . Aduersitas 128 . Regni diuisio propter peccata 131 . Sapiens in aduersis. Vniuersa ęque eueniunt bono et malo. Bene malis, male bonis aliquando


225. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_37 | Paragraph | SubSect | Section]

Sapiens in aduersis. Vniuersa ęque eueniunt bono et malo. Bene malis, male bonis aliquando 134 . Fortis in aduersis 137 . Aduersa super Ęgyptios 139 . Iuste Dominus eum quoque qui non debet puniri condemnat 139 . In die malorum memento bonorum 144 . Vasa figuli probat fornax, et homines iustos tentatio tribulationis 147 . Qui


226. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_37 | Paragraph | SubSect | Section]

Tribulatio ad correctionem 157 . Ab aquilone pandetur malum super omnes 167 . Malum uisum est ab aquilone et contritio magna super obstinatos 168 . Dominus silere nos fecit, et potum dedit nobis aquam felis; peccauimuus enim Domino 169 . Corripe me, Domine, uerum tamen in iudicio, et non in furore tuo, ne forte ad nihilum redigas me 170 . Sicut


227. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_38 | Paragraph | SubSect | Section]

aquam felis; peccauimuus enim Domino 169 . Corripe me, Domine, uerum tamen in iudicio, et non in furore tuo, ne forte ad nihilum redigas me 170 . Sicut figulus dissipatum opus rursum reficere, sic Dominus post tribulationem potest dare prospera; et sic dare promittit penitentibus 172 . Homines et bestię pestilentia morientur; qui supererunt gladio et fame, dabuntur in manu Nabuchodonosor 173 .


228. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_39 | Paragraph | SubSect | Section]

Quare prohibitę sint stillę pluuiarum, et serotinus hymber non fuit 167 . Ad uocem suam dat multitudinem aquarum in cęlo etc. 181 . Petite a Domino pluuiam etc, et Dominus faciet niues et pluuiam imbris, et dabit eis singulis herbam in agro 214 .
Audacia. Iosue et Caleb cęteris perterritis excitabant populi animos, propter quod ingressi sunt


229. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_42 | Paragraph | SubSect | Section]

columbę ad fenestras suas 165 . De apostolis mittendis ad prędictandum gentibus: Et dabo uobis pastores iuxta cor meum, et pascent uos scientia et doctrina 167 . Ecce ego mittam piscatores multos, dicit Dominus, et piscabuntur eos; et post hęc mittam eis multos uenatores, et uenabuntur eos etc. 171 . Quattuor animalia, quattuor euangelistę 184 . Hierusalem relinquetur saluator educentium filios


230. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_44 | Paragraph | SubSect | Section]

nouerant, sublatum esse dicerent XXVIII. Apostoli et discipuli. Non est discipulus super magistrum etc. Phariseis dicitur: Ideo ipsi iudices uestri erunt. Regina austri in iudicio condemabit insipientes, quia uenit a longe audire sapientiam Salomonis. Dominus extendens manum in discipulos ait: Ecce fratres mei et mater mea XII. Vestri beati oculi quia uident etc. Vobis datum est nosse mysterium Dei XIII. Iudas ex apostolo fit Domini proditor XXVI. Dat eis potestatem


231. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_45 | Paragraph | SubSect | Section]

consultant XXII. Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. Quemcunque osculatus fuero, tenete eum XXVI.
Aduersa. Dominus calicem aceipiens gratias egit, ut nos erudiret, quicquid patimur, cum gratiarum actione ferre XXVI. Habitaculum. Domino non fuisse domum neque tugurium neque discipulis eius patet quia interrogant: Vbi uis paremus tibi comedere pascam? XXVI.


232. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_46 | Paragraph | SubSect | Section]

Annuerunt socii qui erant in alia naui, ut uenirent et adiuuarent eos; uenerunt et impleuerunt ambas nauiculas V.
Adulatio. Ve cum benedixerint uobis omnes homines VI. Dominus Ioannem laudaturus expectauit donec discederent discipuli eius, ne ipsis pręsentibus adulari putaretur VII.
Auaritia. Publicanis pręcipitur, ut nihil amplius, quam quod constitutum est eis, faciant


233. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_47 | Paragraph | SubSect | Section]

Anima. Quando animę describuntur membra, cum spiritus sit non corpus, qualiter intelligi debeant XVI.
Apostoli. Quare nec sapientes nec diuites,nec nobiles in apostolos elegerit Dominus VI. Apostolicorum nominum interpretatio VI. Vobis datum est nosse mysterium Dei, cęteris autem in parabolis VIII. Dat eis potestatem super demonia et langores et prędicandi regnum Dei IX. Dabo uobis os et sapientiam, cui


234. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_47 | Paragraph | SubSect | Section]

et sapientiam, cui non poterunt resistere et contradicere aduersarii uestri XXI. Et ego dispono uobis regnum etc. ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo, et sedeatis super thronos XII iudicantes XII tribus Israel XXII. Dominus resurgens apparuit primo Symoni Petro XXIIII. Angeli non ut sunt hominibus patefiunt. Non potest homo quamuis iustus absque timore cernere angelum. In uisione boni spiritus post timorem succedit gaudium; in uisione uero mali timor permanet. Ego sum Gabriel,


235. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_52 | Paragraph | SubSect | Section]

II: Nequis uos seducat ullo modo; quoniam nisi uenerit discessio primum, et reuelatus fuerit homo peccati, filius perditionis, qui aduersatur et extollitur supra omne quod dicitur Deus aut quod colitur etc. Et tunc reuelabitur ille iniquus, quem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui, et destruet illustratione aduentus sui eum; cuius est aduentus secundum operationem Sathanę in omni uirtute, et signis, et prodigiis mendacibus etc. II. APOCALYPSIS: Et ecce draco magnus ruffus,


236. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_94 | Paragraph | SubSect | Section]

id est transiui; maxime quando a Deo dicitur, semper plagas et aduersa signat 30 . Babyloniorum exercitus contra Hierusalem 42 . Malicia pro afflictione 43.50. 65 . Dominus misit uentum magnum in mare 88 . Animę spes in aduersis 100 . De torrente in uia bibit 125 . De Iob expressum uinum et oleum 144 .


237. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ab austro bona 100 . Quare sanctis aduersa eueniant 226 . Paulus in carceribus frequenter 254 . Aduersa sanctis 258 . Quem diligit Dominus, corripit 260 . Si aduersa iustis, quanto magis iniquis 267 . Via iustorum absque offendiculo 271 . Liuor uulneris absterget mala 275 .


238. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_112 | Paragraph | SubSect | Section]

fontem ter se mergit errectis prius pennis aduersi solis calore concepto et ad iuuentutem redit 205 . BIBLIA
Beneficium. Definit Dominus terminos terrę populo Israel obtinendę et per Iosue diuidendę 30 . Termini terrę adhuc acquirendę 32 . Axa, filia Caleph, uxor Othoniel, accepit a patre agrum superius et inferius irriguum


239. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_113 | Paragraph | SubSect | Section]

Babylonis per Zorobabel. Eductio de Ęgypto et maris Rubri transitus 166 . De beneficiis Dei et populi inobedientia 176 . De beneficiis exhibitis Iacob 203 . Omnia Dominus subiecit homini 2 . In LXX animabus descenderunt patres tui in Ęgyptum et ecce nunc multiplicauit te Dominus Deus sicut astra cęli. Item reliqua Dei beneficia enumerantur 27 . Quanta eis fecit


240. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_113 | Paragraph | SubSect | Section]

176 . De beneficiis exhibitis Iacob 203 . Omnia Dominus subiecit homini 2 . In LXX animabus descenderunt patres tui in Ęgyptum et ecce nunc multiplicauit te Dominus Deus sicut astra cęli. Item reliqua Dei beneficia enumerantur 27 . Quanta eis fecit Deus in Ęgypto et in deserto 29 . Eductio populi Israel de Ęgypto. Psalmus LXXVI


241. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_113 | Paragraph | SubSect | Section]

inuenit ponere tentoria 1 . Cum Iacob uir luctatus usque mane tetigit neruum eius, et fuit claudus 6 . Quando non illicitum bellare sacerdoti. Nicolaus de Lyra, Numeri, cap. II. Iubet Dominus prędam ex ęquo diuidi, partem autem quinquagesimam dari sacerdotibus et Leuitis 25 . Quomodo se habeant pugnaturi uel ciuitatem oppugnantes 28 . Iosue simulata fuga cępit insecutos ex Hai 31.


242. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_114 | Paragraph | SubSect | Section]

Decretum ut liceat etiam sabbato pugnare incumbente necessitate 217 . Bellum inter Antiochum et Triphonem 223 .
Bonitas. Dominus Sodomam et Gomoram non subuertisset, si in eis saltem X iustos reperisset. Dominus Segor ciuitati penercit propter Loth 3 . Nemo aduersus Samuelem conquestus est, et innocentię eius testis fuit Dominus 43 .


243. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_114 | Paragraph | SubSect | Section]

217 . Bellum inter Antiochum et Triphonem 223 .
Bonitas. Dominus Sodomam et Gomoram non subuertisset, si in eis saltem X iustos reperisset. Dominus Segor ciuitati penercit propter Loth 3 . Nemo aduersus Samuelem conquestus est, et innocentię eius testis fuit Dominus 43 . Bonorum pręmia 54 . Laudatur Dauid a


244. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_114 | Paragraph | SubSect | Section]

Bonitas. Dominus Sodomam et Gomoram non subuertisset, si in eis saltem X iustos reperisset. Dominus Segor ciuitati penercit propter Loth 3 . Nemo aduersus Samuelem conquestus est, et innocentię eius testis fuit Dominus 43 . Bonorum pręmia 54 . Laudatur Dauid a Domino, cum ipsum imitari Salomon iubetur, ut regnet semper 57 . Asa, rex Iuda, iustus fuit, cum pater eius Abias malus


245. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_114 | Paragraph | SubSect | Section]

Salomon iubetur, ut regnet semper 57 . Asa, rex Iuda, iustus fuit, cum pater eius Abias malus fuerit 59 . Azarias, rex Iuda, bene operatus est, sed tamen quia excelsa non est demolitus, percussit eum Dominus lepra 66 . Ezechias fidelis Domino omnes abominationes sustulit de Iuda 67 . Salomoni regnum perpetuum promittitur, si ambulauerit sicut Dauid; sin uero neglexerit, contraria denunciantur


246. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_116 | Paragraph | SubSect | Section]

lineę, puritas mentis et corporis 196 . Vitis frondosa Israel. Seminate uobis in iustitia, et metite in ore misericordię, innouate uobis nouale 203 . Indicabo tibi, o homo, quid sit bonum, et quid Dominus requirat a te: utique facere iudicium, et diligere misericordi am, et sollicitum ambulare cum Deo tuo 209 . In quarta quadriga equi uarii, id est habentes gratiam diuersarum uirtutum


247. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_117 | Paragraph | SubSect | Section]

benedixit Iacob 5 . Benedictio Iacob super nepotes et super filios 8 . Benedixerunt populo, et apparuit gloria Domini 16 . Sic benedicetis filiis Israel: Benedicat tibi Dominus etc. 20 . Benedictio super monte Garizim 27, 29, 31 . Benedictio qua Moyses benedixit Israel in fine 30 . Rex benedixit omni ecclesię Israel


248. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_117 | Paragraph | SubSect | Section]

Item Salomon 75 . Benedictio Gabelli in nuptiis Thobię 92 . Sic benedicetur omnis qui timet Dominum. Psalmus CXXVII 122 . Benedicat tibi Dominus ex Syon, qui fecit cęlum et terram. Psalmus CXXXIII 123 . Implens omne animal benedictione. Psalmus CXLIIII 125 . Benedictio Domini 127 .


249. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_118 | Paragraph | SubSect | Section]

XI. Elegerunt bonos in uasa XIII. Quis bonus nisi solus Deus XIX. Operari in uinea est iustitiam facere XXI. Multi sunt uocati, pauci uero electi XX. Iustus cadit et resurgit; quod innuit Dominus gustans poculum felis et nolens bibere XXVII. Iustis gratia datur pro uiribus; ibunt iusti in uitam ęternam XXV. Pilatus lauit manus dicens: Innocens ego etc. XXVII.


250. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_119 | Paragraph | SubSect | Section]

Descendens de aqua uidit cęlos apertos I. Baptismus puerorum in fide parentum, sicut in fide Channaneę filię eius a demonio liberatio VII.
Beneficium. Sanato surdo et muto Dominus necui dicant iubet, sed illi tanto magis prędicant, quia beneficium qui confert tacere debet, qui accipit prędicare VII. LVCAS
Bellum.


251. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_123 | Paragraph | SubSect | Section]

VI. AD PHILIPPENSES: Pax Dei, quę exuperat omnem sensum, custodiat corda uestra et intelligentias uestra in Christo Iesu IIII. AD THESSALONICENSES I: Gratia Domini nostri Iesu Christi uobiscum. Amen V. AD THESSALONICENSES II: Dominus autem dirigat corda uestra in caritate Dei et patientia Christi III. AD THIMOTEVM II: Dominus Iesus Christus cum spiritu tuo. Gratia uobiscum. Amen. AD TITVM: Gratia Dei cum omnibus uobis. Amen


252. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_123 | Paragraph | SubSect | Section]

AD THESSALONICENSES I: Gratia Domini nostri Iesu Christi uobiscum. Amen V. AD THESSALONICENSES II: Dominus autem dirigat corda uestra in caritate Dei et patientia Christi III. AD THIMOTEVM II: Dominus Iesus Christus cum spiritu tuo. Gratia uobiscum. Amen. AD TITVM: Gratia Dei cum omnibus uobis. Amen III. AD HEBREOS: Orate pro nobis. Gratia cum omnibus uobis. Amen XIII.


253. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_145 | Paragraph | SubSect | Section]

baptismi oleum exultationis 132 . Fons de domo Dei 174 . Aqua uiua 176 . Lauamini, mundi estote 191 . Cum abluerit Dominus sordem filiarum Syon 198 . Noua creatura 199 . Occurrentes sitienti ferte aquam, qui habitatis terram austri 242 . Exultabunt deserta Iordanis


254. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Innocentes et recti adhęserunt mihi. Ego in innocentia mea ingressus sum 338 . Ossa uirtutes 342 . Letamini in Domino et exultate iusti. Cythara opera sanctorum 343 . Dominus custodit omnia ossa eorum, id est uirtutes 345 . Sed et lingua mea meditabitur iustitiam tuam. Montes Dei 347 . Nouit Deus uias immaculatorum


255. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_147 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus deorum 358 . Cęli, sancti 360 . Cęli, nubes 363 . Et iusti epulentur. Iter facite ei qui ascendit. Reges 369 . Dominus in eis. Reges 370 . Reges terrę 375 . Deus in sancto uia tua. Dii per gratiam. Rota tangens tantum terram 376 . Terra iudicatur, non cęlum


256. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_147 | Paragraph | SubSect | Section]

Rota tangens tantum terram 376 . Terra iudicatur, non cęlum 382 . Ibunt de uirtute in uirtutem 383 . Qui ambulant in innocentia. In Hebreo dicitur in perfectione. Dominus uirtutum 384 . Tui sunt cęli et tua est terra 387 . Octo beatitudines 389 . Dextera sancti. Aiot ambidexter 390 .


257. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Feci iudicium et iustitiam. Ad omnia mandata tua dirigebar 418 . Sancti turres. Virtutis profectus. Benefac, Domine, bonis et rectis corde 420 . Filii sunt opera 421 . Dominus habitans in anima sancti 422 . Palmus graduum. Serui Domini. Stant 423 . Gratias age Deo siquid benefeceris 424 . Templum Dei. Cęllum sanctus, terra peccator


258. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_148 | Paragraph | SubSect | Section]

sanctus 427 . Transiens uitia 428 . Anima unius sancti preciosior quam multitudo peccatortum 430 . Dominus diligit iustos 431 . Stellę, montes 432 . Induite Iesum Christum 434 . Hymnus omnibus sanctis eius. Gradus uirtutum. Scala Iacob


259. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_148 | Paragraph | SubSect | Section]

Diriget mites in iudicio. Docebit mansuetos uias suas 337 . Audiant mansueti et letentur 345 . Mansueti autem hęreditabunt terram 348 . Suscipiens mansuetos Dominus 432 . Exaltauit mansuetos in salutem 435 .
Baptisma. Aquę 22 . Secunda natiuitas soluit primam


260. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_148 | Paragraph | SubSect | Section]

354 . Fluminis impetus lętificat ciuitatem 356 . Dedisti metuentibus significationem 364 . Flumen Dei repletum est aquis 367 . Dominus de fontibus Israe 370 . In summis montium superextolletur 373 . Multitudo sonitus aquarum 376 . Et adaquauit eos uelut in abysso multa 378 .


261. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_148 | Paragraph | SubSect | Section]


Benedictio. Baruch benedictum sonat. B!enedictio terrena et spiritalis 218 . Vnguentum pro benedictione 422 . Benedicat te Dominus ex Syon, qui fęcit celum et terram 424. IOSEPHVS DE HISTORIA IVDEORVM
Beneficium. Beneficia Dei in Hebreos


262. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

162 . Post pugnam pax 167 . Caro aduersatur spiritui. Caro obediens spiritui uel mortificata 170 . Pugna aduersus diabolum, qui fortior est quam nos, nisi defendat Dominus 180 . Pugnę principium a baptismo 181 .
Bruta. Asini, equi 163 . Equus in malo accipitur


263. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_164 | Paragraph | SubSect | Section]

Vnusquisque se a proximo suo custodiat 169 . Non sedi in concilio ludentium 171 . Verbum Domini ad Hieremiam ne communicet Iudeis, quia abstulit ab eis Dominus pacem, / Quid paleis ad triticum, dicit Dominus 173 . Si exieris ad principes regis Babylonis, uiues; si non exieris, tradetur ciuitas et succendetur 178 . Recedite de medio Babylonis, de


264. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_164 | Paragraph | SubSect | Section]

custodiat 169 . Non sedi in concilio ludentium 171 . Verbum Domini ad Hieremiam ne communicet Iudeis, quia abstulit ab eis Dominus pacem, / Quid paleis ad triticum, dicit Dominus 173 . Si exieris ad principes regis Babylonis, uiues; si non exieris, tradetur ciuitas et succendetur 178 . Recedite de medio Babylonis, de terra Chaldeorum egredimini


265. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_165 | Paragraph | SubSect | Section]

122 . Esto firmus in uia Domini 142 . Sta in sorte propositionis, et orationis altissimi Dei 144 . Firmus in proposito 145 . Dominus spes populi sui et fortitudo Israel 204 . Ex ipso paxillus etc. de constantia fidelium 214 . Matathias et filii eius nec minis Antiochi nec promissis moti sunt, ut immolarent idolis.


266. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_165 | Paragraph | SubSect | Section]

ad gentilem ritum compelleretur, sibi ipse mortem consciuit pręcipitio 229 . Caritas in Deum. Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, et ex tota anima tua, ex tota fortitudine tua 26 . Quid Dominus Deus tuus petit a te, nisi ut timeas Dominum Deum tuum et ambules in uiis eius etc. Soli Domino seruies. Hortatur Moyses ad dilectionem Dei 27 . Diligas Dominum Deum tuum. Ipse enim uita tua et longitudo dierum tuorum. Hortatur


267. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_167 | Paragraph | SubSect | Section]

Timor Domini gloria et lętitia et longitudo dierum. Plenitudo sapientię timere Deum. Timor Domini expellit peccatum. Qui sine timore est, non poterit iustificari. Serua timorem Domini semper. Qui timent Dominum, credunt, diligunt, obediunt, sustinent. Sapientiam dat Dominus diligentibus se 141 . Qui metuunt Dominum, inuenient illum. Time Deum 142 . Time Deum, cogita, loquere. Timens Deum. Oculi Domini ad timentes eum. Melior est unus timens Deum quam mille filii impii.


268. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_171 | Paragraph | SubSect | Section]

164 . odificauerunt excelsa Tophet, quę est in ualle filii Ennon, ut incenderent filios suos et filias suas igni etc. 169 . Impios tradidi gladio, dicit Dominus 174 . Nabuchodonosor coram Sedechia, rege Iuda, fecit occidi filios suos et nobiles Iuda, ipsi autem errui oculos et duci in Babylonem 178 . Ismael LXXX uiros euntes ut offerrent Domino in


269. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_172 | Paragraph | SubSect | Section]

contra Moysen 11 . Esurientes murmurauerunt, et uenit coturnix. Comederunt man. Iterum sitientes murmurant; Moyses percutit petram Oreb, et fluunt aquę 12 . A quibus escis filii Israel abstinere debeant. Dominus ad Aaron: Vinum et quod inebriare potest non bibetis, quando tabernaculum intrabitis. Item quę de animalibus populus comedere debeat, et quę non 16 . Consecrati Domino a uino et sicera abstinebunt; item ab uuis tam recentibus quam


270. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_172 | Paragraph | SubSect | Section]

Consecrati Domino a uino et sicera abstinebunt; item ab uuis tam recentibus quam siccis 20 . Sitientes murmurauerunt; Moyses bis percussit silicem, et egressę sunt aquę. Ad Arnon apparuit puteus, super quo locutus Dominus ad Moysen dedit eis aquam 23 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet tibi quod non in solo pane uiuit homo, sed in omni uerbo etc. Perseuerauit Moyses in monte nec bibens nec comedens quadraginta diebus et totidem


271. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_173 | Paragraph | SubSect | Section]

Humiliabam in ieiunio animam meam. Psalmus XXXIII. Aquę de petra et manna de cęlo. Psalmus LXXVII 115 . Qui dat escam omni carni. Psalmus CXXXV 123 . Dominus nutritor in tempore opportuno. Psalmus CXLIIII. Dat escam esurientibus. Psalmus CXLV. Producit fenum et herbam hominibus; dat iumentis escam et pullis coruorum. Psalmus CXLVI 125 . Iustus comedit et replet


272. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_174 | Paragraph | SubSect | Section]

In anno V Ioachin prędicauerunt ieiunium omnibus qui erant in Hierusalem 177 . Hieremię in carcere torta panis data etc. 178 . Ezechiel comedit uolumen, et factum est in ore quasi mel dulce. Dominus ad eum: Sume tibi frumentum, ordeum, fabam, lentem, milium, uiciam etc.; fac tibi panem; cibus quo uesceris, erit XX stateres in die; aquam bibes sextam partem hin etc. 184 . Panem tuum in conturbatione


273. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_176 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmus LXXVIIII 115 . De conuersione gentium. Psalmus LXXVI 116 . Infidelium subiectio. Psalmus CVIIII 118 . In conuertendo Dominus captiuitatem Syon etc. Psalmus CXXV 122 . Iustus conuertit impium 130 . . Conuerte et libera euntem in uiam interitus


274. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_178 | Paragraph | SubSect | Section]

puluis panis erit 166 . Omnis laguncula implebitur uino. Ecce ego implebo omnes habitatores terrę eius ebrietate. Et dispergam eos, uirum a fratre suo, et patres et filios pariter, ait Dominus 170 . Ad te gentes uenient ab extremis terrę, et dicent: Vere mendacium possederunt patres nostri, uanitatem quę eis non profuit 171 . Reducam eos, et erunt mihi in populum, et ego ero eis


275. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_178 | Paragraph | SubSect | Section]

Adhuc erit in loco isto deserto absque homine et absque iumento etc. habitaculum pastorum et accubantium gregum. Item de multiplicatione fidelium 176 . In nouissimis diebus reuerti faciam captiuos Elam, dicit Dominus. Venient filii Israel ipsi et filii Iuda simul, apponentur ad Dominum foedere sempiterno etc. 180 . Et conuertam restituens Sodomam, Samariam et Hierusalem, id est gentiles, hereticos, fideles


276. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_179 | Paragraph | SubSect | Section]

207 . Erit mons domus Domini etc. et fluent ad eum populi 208 . At tamen timebis me, suscipies disciplinam 211 . Conuertimini ad me, et conuertar ad uos, dicit Dominus exercituum. Erunt prędę iis qui seruiebant sibi etc. 212 . Et qui procul sunt, uenient et ędificabunt in templo Domini,. Ecce ego saluabo populum de terra orientis et de terra occasus solis. Et adducam eos,


277. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_180 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritus sui 149 . Consolatio in aduersis a Domino 204 .
Cor. Omni custodia serua cor tuum, quia ex ipso procedit uita 126 . Dominus probat corda 130 . Cor fatui quasi uas confractum etc. 145 . Prauum est cor hominis et inscrutabile; quis cognoscet illud? Ego Dominus scrutans cor, et probans renes


278. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_180 | Paragraph | SubSect | Section]

procedit uita 126 . Dominus probat corda 130 . Cor fatui quasi uas confractum etc. 145 . Prauum est cor hominis et inscrutabile; quis cognoscet illud? Ego Dominus scrutans cor, et probans renes 171 . Dabo uobis cor nouum; auferam cor lapideum de carne uestra, et dabo uobis cor carneum 192 .
Contemplatio.


279. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_180 | Paragraph | SubSect | Section]

Cogitatio. Psalmus XXXVI 111 . Diuinorum operum contemplatio. Psalmus LXXVI 115 . Contemplatio Dauid Psalmus LXXXV 116 . Dominus scit cogitationes hominum. Psalmus XCIII 117 . Modus uitę contemplatiuę. Psalmus CXVIII 119 . Quomodo dilexi legem tuam; tota die meditatio mea est. Psalmo eodem


280. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_181 | Paragraph | SubSect | Section]


Circumcisio. Abraham circumciditur et reliqui 3 . Isaac genitus die VIII. circumciditur 4 . Sephora, uxor Moysi, circumcidit filium, quia Dominus eunti occurrens uolebat eum occidere 10 . Die VIII. circumcidetur infans 16 . Circumcidite prępucium cordis uestri 27 . Iosue circumcidit secundo filios


281. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_183 | Paragraph | SubSect | Section]

montem Dei Oreb 60 . Dauid diuidit singulis tortam panis et partem carnis assę bubalę, et frixam oleo similam etc. 72 . Non sanctificati comederunt phase, et iratus Dominus uix precibus Ezechię placatus est 81 . Dixit Neemias ne manducarent de sanctis sanctorum, donec staret sacerdos doctus et eruditus 86 . A fructu frumenti, uini et olei multiplicati sunt.


282. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_183 | Paragraph | SubSect | Section]

Adipe frumenti satiat te. Psalmus CXLVII 125 . De eodem sacramento 127 . Qui edunt me, adhuc esurient, et qui bibunt me, adhuc sitient 146 . Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium etc. 156 . Et dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem, et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum. Commixtum migma comedent, sicut in area uentilatum est


283. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_183 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui edunt me, adhuc esurient, et qui bibunt me, adhuc sitient 146 . Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium etc. 156 . Et dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem, et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum. Commixtum migma comedent, sicut in area uentilatum est 157 . Si dedero triticum tuum ultra cibum inimicis tuis e tc. 165 .


284. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_185 | Paragraph | SubSect | Section]

potus. Non in solo pane uiuit homo IIII. Esca Ioannis locustę et mel siluestre III. Discipuli esurientes uellunt spicas et manducant XII. Cum duodecim essent, quinque tantum panes habuerunt. Dominus in deserto pascit turbam, aspiciens in cęlum benedixit ac fregit, erudiens nos non prius tangere mensam quam gratias egerimus ei qui cibum dat nobis XIIII. Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos modicę fidei,


285. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_185 | Paragraph | SubSect | Section]

in cęlum benedixit ac fregit, erudiens nos non prius tangere mensam quam gratias egerimus ei qui cibum dat nobis XIIII. Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos modicę fidei, quia panes non habetis XVI. Dominus mane reuertens in ciuitatem, esuriit XXI. Percutiens seruos manducans et bibens cum ebriosis XXIIII. Dominus ante mensam gratias egit, post mensam hymnum dixit XXVI. Discipulos adhuc infirmos a ieiunio excusat VIIII. Iesus in


286. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_185 | Paragraph | SubSect | Section]

Euntes trans fretum obliti sunt panes accipere. Quid cogitatis inter uos modicę fidei, quia panes non habetis XVI. Dominus mane reuertens in ciuitatem, esuriit XXI. Percutiens seruos manducans et bibens cum ebriosis XXIIII. Dominus ante mensam gratias egit, post mensam hymnum dixit XXVI. Discipulos adhuc infirmos a ieiunio excusat VIIII. Iesus in deserto ieiunat IIII. Cum ieiunatis, nolite fieri tristes VI. Ieiunabunt cum auferetur ab eis sponsus


287. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_185 | Paragraph | SubSect | Section]

caput Domini ungitur XVII. Venit Ioannes neque manducans neque bibens, Filius hominis manducans et bibens XI. Ne solliciti sitis quid manducetis VI.
Communio. Iudam etiam communicat Dominus, docens neminem a societate ecclesię expellendum nisi pro aliquo manifesto et publico crimine XXVI. Iesus benedixit panem etc. Sub alia specie carnem et sanguinem suum tradidit sumendum, ut fides haberet meritum. Fides enim de


288. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_186 | Paragraph | SubSect | Section]

Cibus, potus. Ieiunabunt cum auferetur ab eis sponsus II. Iesus cibum daturus turbę intuetur in cęlum, ut nos instruat a Deo petere escam et non a diabolo, sicuti qui alienis iniuste laboribus nutriuntur VI. Miseretur Dominus super turbam esurientem et pascit eam VII. Discipuli sequentes Dominum obliti sunt panem sumere, ut scias, quanta cura sit eis corporis qui seruiunt spiritui VIII. Grauiora tentamenta ieiuniis et orationibus superantur. Ieiunium et oratio


289. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_187 | Paragraph | SubSect | Section]

altiora relinque doctioribus VIII.
Confessio. Confitentes peccata sua. Leproso mundato iussum, ut ostendat se sacerdoti et offerat munus I.
Contemplatio. Dominus uolentem sequi se non permisit, sed ut aliis prędicet abire iussit; quia prius exercendum est in opera ut postea reficiamur in contemplatione V.
Constantia. Channanea contempta repulsa canibus


290. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_188 | Paragraph | SubSect | Section]

quę occidis prophetas, et lapidas eos qui mittuntur ad te XIII.
Cibus, potus. Ioannes Baptista uinum et siceram non bibet. et Spiritu Sancto replebitur adhuc ex utero matris suę I. Ieiunabat Dominus cum tentatorem uicit, ostendens, quod ei qui se uult ad pugnas tentationum accingere, sobrietas est necessaria.. Ieiunium possibilitati proportionandum. Non in solo pane uiuit homo. Cum fames esset in terra, corui facti sunt iusto cibi ministri, qui consueuerunt


291. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_188 | Paragraph | SubSect | Section]

contemplatione fastidimus carnalia V. Discipuli confricantes manibus spicas manducant. Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. Basilius de abstinentia VI. Panem nostrum quotidianum da nobis hodie XI. Accepto calice Dominus gratias egit et item accepto pane, instruens nos exemplo XXII.
Conuersi. Et erunt praua in directa et aspera in uias planas. Potens est Deus de lapidibus istis suscitare filios Abrahę


292. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Centurio iuxta crucem: conuersi ac confitentes XXIII.
Communio. Christus tactu sanauit leprosum; ipsius enim sacra caro est purgatiua et uitam tribuens V. Puellę a morte suscitatę iubet Dominus dari cibum: ut scias etiam post mortiferas operationes penitentibus non denegrandam comunionem VIII. Beatus qui manducabit panem in regno Dei. Homo quidam fecit cęnam magnam XIIII. Adducite uitulum saginatum et occidite, id est occisum


293. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Homo quidam fecit cęnam magnam XIIII. Adducite uitulum saginatum et occidite, id est occisum prędicate ut credentes epulentur XV. Pater familias intellectus, amphora aquę id est baptismo purificatns, parat diuersorium, in quo Dominus dignatur manducare pasca cum discipulis. Accepto calice et pane gratias egit et benedixit etc. XXII. Disce autem qualiter decet edere corpus Christi, in memoriam scilicet obedientię Christi usque ad mortem. Item quid operatur in nobis


294. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_190 | Paragraph | SubSect | Section]

Decem leprosis iussit Iesus, ut ostenderent se sacerdotibus, et dum irent, mundati sunt XVII. Circumcisio in signum distinctionis, donec promissum Abrahę fuit impletum; tollitur signum et succedit baptismus I. Die octauo Dominus circumcisus. Circumcisio fuit signum futuri per Christum baptismi II.
Contemplatio. Contemplatiua uita exprimitur per Mariam, actiua per Martham X.


295. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

rex Israel XII. Petrus: Domine, tu mihi lauas pedes? Si non lauero te etc. Domine, non tantum pedes, sed et manus et caput. Iesus: Vnus ex uobis tradet me. Petrus quasi statim in traditorem irruiturus, innuit Ioanni, quis esset, de quo Dominus dicerret XIII. Petrus: Animam meam pro te ponam XIII. Si diligitis me, mandata mea seruate. Qui habet mandata mea et seruat ea, ille est qui diligit me. Qui autem diligit me, diligetur a Patre meo, et ego diligam eum, et manifestabo


296. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Qui non diligit me, sermones meos non seruat XIIII. Sicut dilexit me Pater, et ego dilexi uos; manete in dilectione mea etc. XV. Caritas Marię Magdalenę quęrentis Iesum ad monumentum XX. Vt audiuit Petrus quia Dominus est, tunica succinxit se, erat enim nudus, et misit se in mare; alii autem discipuli nauigio uenerunt XXI.
Cibus et potus. Discipuli eius abierant in ciuitatem, ut cibos emerent. Ego cibum habeo manducare,


297. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uenerunt XXI.
Cibus et potus. Discipuli eius abierant in ciuitatem, ut cibos emerent. Ego cibum habeo manducare, quem uos nescitis. Nunquid aliquis attulit ei manducare? Considerandum quod cibos ab aliis oblatos Dominus solitus erat suscipere, ut deferentes meritum consequerentur, simu nos instruens non erubescere paupertatem. Proprium est doctorum alios habere procuratores ciborum, ut ipsi uerbi ministrationi tantummodo incumbant IIII. Panes tantum ordeaceos habuerunt


298. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suscipere, ut deferentes meritum consequerentur, simu nos instruens non erubescere paupertatem. Proprium est doctorum alios habere procuratores ciborum, ut ipsi uerbi ministrationi tantummodo incumbant IIII. Panes tantum ordeaceos habuerunt apostoli, quando Dominus pascere uoluit turbam. Per hoc intelligimus, quali cibo contenti erant; quam autem modico, patet quia quinque habuerunt ipsi duodecim. Operamini non cibum qui perit, sed qui permanet VI. Siquis sitit, ueniat ad me et bibat etc. VII.


299. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_197 | Paragraph | SubSect | Section]

eius de cęlis etc. I. AD PHILEMONEM: Obsecro te pro meo filio, quem genui in uinculis, Onesimo, qui tibi aliquando inutilis fuit, nunc autem et mihi et tibi utilis etc. I. ACTVVM: Dominus autem augebat numerum eorum qui salui fiebant quotidie in id ipsum II. Conuersi ex Iudeis die una V milia IIII. Augebatur numerus credentium V. Ęthiopem Candacis reginę in uia conuersum Philippus


300. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

fuisse neque tristem neque letum 277 . Ciuitas munita columna ferrea. Murus ęneus 334 . Sancti stare dicuntur 352 . Charitas in Deum. Ab austro portantes holocaustum. Dominus ab austro ueniet 357 . Clementia Dei erga peccatores 16 . Dei dilectio erga peccatores 17 . Misericordia et ueritas 17 .


301. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

16 . Dei dilectio erga peccatores 17 . Misericordia et ueritas 17 . Misericordiam uolui et non sacrificium 22 . Misericors Dominus 33. 36 . Dominus malens penitenti am peccatorum quam mortem 43 . Zelatus est Dominus terram suam 43 . Dominus futura pręnunciat, ne cogatur inferre supplicia


302. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

erga peccatores 17 . Misericordia et ueritas 17 . Misericordiam uolui et non sacrificium 22 . Misericors Dominus 33. 36 . Dominus malens penitenti am peccatorum quam mortem 43 . Zelatus est Dominus terram suam 43 . Dominus futura pręnunciat, ne cogatur inferre supplicia 51 . Expectans


303. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

Misericordiam uolui et non sacrificium 22 . Misericors Dominus 33. 36 . Dominus malens penitenti am peccatorum quam mortem 43 . Zelatus est Dominus terram suam 43 . Dominus futura pręnunciat, ne cogatur inferre supplicia 51 . Expectans Dominus penitentiam 61 . Deus misericors 111 .


304. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

22 . Misericors Dominus 33. 36 . Dominus malens penitenti am peccatorum quam mortem 43 . Zelatus est Dominus terram suam 43 . Dominus futura pręnunciat, ne cogatur inferre supplicia 51 . Expectans Dominus penitentiam 61 . Deus misericors 111 . Misericordias et miserationes facite


305. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus malens penitenti am peccatorum quam mortem 43 . Zelatus est Dominus terram suam 43 . Dominus futura pręnunciat, ne cogatur inferre supplicia 51 . Expectans Dominus penitentiam 61 . Deus misericors 111 . Misericordias et miserationes facite 161 . Expectat Dominus, ut misereatur nostri 259 .


306. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_228 | Paragraph | SubSect | Section]

supplicia 51 . Expectans Dominus penitentiam 61 . Deus misericors 111 . Misericordias et miserationes facite 161 . Expectat Dominus, ut misereatur nostri 259 . Christi clementia in delendo peccata 279. 280 . Christus dolens Iudeorum incredulitatem 287 . Misericordia Dei


307. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Misericordia 319 . Expansę manus signant parentis clementiam suos filios in sinum recipere gestientis 322 . Dei erga nos charitas 329 . Clemens Dominus iam a Babyloniis obsessos ad penitentiam prouocat 333 . Misericordia Dei 380 . Crudelitas Medorum et Persarum 219 . Veloces ad effundendum sanguinem


308. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_230 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritus carni dominetur 273 . Dilatasti gressus meos subtus me 332 . Nam etsi ambulem in medio mortis, non timebo mala, quoniam tu mecum es 336 . Dominus uirtutem populo suo dabit 340 . Viriliter agite 343 . Adiutor meus, non mouebor amplius 365 . Non transgredientur 399 .


309. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_231 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui diligitis Dominum, odite malum 395 . In hymnis confitemini illi 397 . Cantabo Domino in uita mea, psallam Deo meo quamdiu sum 399 . Dilexi, quoniam exaudiuit Dominus uocem meam 410 . In toto corde meo exquisiui te 412 . Et custodiam illam in toto corde meo. Ecce concupiui mandata tua 415 . A lege autem tua non declinaui.


310. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_231 | Paragraph | SubSect | Section]

te. Propter fratres meos et proximos meos loquebar pacem de te 420 . Anima mea sicut terra sine aqua tibi 428 . Qui super omnia Deum diligit 430 . Custodit Dominus diligentes 430 . Charitatis feruor 434 . Sagittę potentis acutę cum carbonibus desolatoriis. Timor Dei et amor 437 .
Clemens.


311. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_232 | Paragraph | SubSect | Section]

cęlo respexit 344 . Domine, in cęlo misericordia tua. Homines et iumenta saluos facies 347 . Prętende misericordiam tuam scientibus te 348 . In die mandauit Dominus misericordiam suam 354 . Misericordia maior et minor 359 . Misericordia et ueritas 365 . Et tibi, Domine, misericordia. Melior est misericordia tua super uitas


312. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

381 . Clemens 382 . Misericordiam et ueritatem diligit Deus 384 . Misericordia, ueritas, iustitia 384 . Dominus dabit benignitatem 385 . Et tu, Domine Deus, miserator et misericors, patiens et multum misericors et uerax 385 . Misericordias Domini in ęternum cantabo 387 .


313. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

misericors, patiens et multum misericors et uerax 385 . Misericordias Domini in ęternum cantabo 387 . Oleum misericordia, mons Oliueti 391 . Quoniam non repellet Dominus plebem suam 393 . Recordatus est misericordię suę 395 . In ęternum misericordia eius. Misericordiam et iudicium cantabo tibi, Domine 397 . Quia tempus miserendi


314. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In ęternum misericordia eius. Misericordiam et iudicium cantabo tibi, Domine 397 . Quia tempus miserendi eius. Soluit compeditos 397 . Qui propiciatur omnibus iniquitatibus tuis. Misericors et miserator Dominus. Quomodo miseretur pater filiorum. Misericordia ab ęterno super timentes eum 398 . Quoniam in sęculum misericordia eius, id est in hoc sęculo 409 . Sępe liberauit eos


315. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

misericordiam tuam uiuifica me 417 . Fac cum seruo tuo secundum misericordiam tuam 418 . Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit 421 . Benignus est Dominus 424 . Misericordia et ueritas, id est iustitia 426 . Misericordia mea refugium meum 428 . Misericors et miserator. Miserationes eius


316. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ad uocem Domini suscitantur mortui 92 . Conuerso peccatore spoliatur diabolus 285 . Offeram tibi bonos cum hyrcis, Iudeos cum gentibus 368 . Dixit Dominus: Ex Basan conuertam. Venient legati ex Ęgypto, othiopia pręueniet manus eius Deo 370 . Et dominabitur a mari usque ad mare 373 . Hęc mutatio dexterę Excelsi 375 .


317. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

398 . Saciauit animam inanem 402 . Iordanis conuersus est retrorsum 409 . A facie Domini mota est terra 409 . In conuertendo Dominus captiuitatis Syon 420 . Super flumina Babylonis illic sedimus et fleuimus, dum recordaremur Syon 425 . Conuersi philosophi 427 . Conuersi uertuntur in stellas


318. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_249 | Paragraph | SubSect | Section]

Dolus. Rebecca dolis circumuenit uirum Isaac, ut benediceret Iacob filio, ratus se benedicere filio Esau 5 . Ne decipias. Vestem ex duobus contextam non indueris 17 . Dominus iubet percuti Madianitas, quia deceperunt Israel per idolum Belphegor et Zochi, filiam ducis Madian 24 . Gabaonitę dolo impetrarunt sibi salutem coram Iosue 31 . Aioth uenit cum muneribus ad regem Eglon,


319. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quasi ursi et quasi columbę meditantes gememus quia corruit in platea ueritas 164 . Consolatio lugentibus a Domino 165 . Tonde capillum tuum et proiice, et sume in directum planctum, quia proiecit Dominus et reliquit generationem furoris sui. Quis dabit capiti meo aquam, et oculis meis fontem lachrimarum, et plorabo die ac nocte interfectos filię populi mei 169 . Lamentatio Hieremię: Non sedi in concilio ludentium etc. Solus


320. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

Respha a filiis crucifixis abigebat aues per diem et bestias per noctem 54 . Bello Philistino Iesbinedob extendit manum percussurus Dauid regem; Abisai ictum eius suspendit illo statim interfecto 54 . Dominus defendet iustum ab impio. Protector. Psalmus XXXVI.III. Innocens a Domino protegitur. Psalmus LI 112 . A persecutionibus liberatio. Psalmus LXXI 114 . Dominus


321. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus defendet iustum ab impio. Protector. Psalmus XXXVI.III. Innocens a Domino protegitur. Psalmus LI 112 . A persecutionibus liberatio. Psalmus LXXI 114 . Dominus protexit Dauid ab inimicis suis. Psalmus LXXXVIII 116 . Ipse custodiet te ab impetu impiorum 126 . Custos domini sui 131 . Impii persecuntur, iusti


322. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

et flamma non ardebit in te 161 . Cibabo hostes tuos carnibus suis etc. Nunquid abbreuiata et paruula facta est manus mea, ut non possim redimere? 162 . Tu ne formides quia ego tecum sum, ait Dominus, ut liberem te 167 . Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum etc. 171 . Dominus autem mecum est tanquam bellator fortis;


323. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

Tu ne formides quia ego tecum sum, ait Dominus, ut liberem te 167 . Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum etc. 171 . Dominus autem mecum est tanquam bellator fortis; iccirco qui persecuntur me, cadent et infirmi erunt 172 . Erruite ui oppressum, liberate ui oppressum 173 . Hieremias liberatus de carcere libertate donatur per


324. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_258 | Paragraph | SubSect | Section]

facie eorum etc., ne timeas eos 184 . Murus triplex templi est triplex protectio: diuina, angelica, humana 195 . Et ego ero ei, ait Dominus, murus ignis in circuitu, et in gloria ero in medio eius. Qui enim tetigerit uos, tangit pupillam oculi mei 212 .
Desperatio. Cayn desperauit ueniam 1 .


325. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_259 | Paragraph | SubSect | Section]

in domo Dei. Leuitis data decima 87 . Thobias primitiua et decimas fideliter soluit 90 . Inferte omnem decimam in horreum meum, et sit cibus in domo mea; et probate me super hoc, dicit Dominus: si non aperuero uobis catharactas cęli etc. 216 .
Diabolus. Coluber tortuosus 105 . Behemoth foenum quasi bos comedet. An extrahere


326. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_259 | Paragraph | SubSect | Section]

105 . Behemoth foenum quasi bos comedet. An extrahere poteris Leuiathan hamo? etc.; de eius crudelitate et obstinatione et potentia et superbia 108 . Superbum pharaonem, id est diabolum, humiliauit Dominus Psalmus LXXXVIII 116 . Inuidia diaboli mors intrauit in orbem terrarum 137 . Requiescent ibi bestię, dracones, struciones, pilosi, ululę, syrenę. Quomodo cecidisti de cęlo,


327. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quid tu, mons magne, coram Zorobabel? In planum 213 . Princeps tributorum Antiochi regis simulans pacem irruit super ciuitatem 217 .
DEVS. Apparuit Dominus Abrahę in ualle Mambrę; tres uidit, et unum adorauit 3 . Iacobus locum, ubi luctatus est cum uiro, uocauit Phanuel, dicens: Vidi Dominum facie ad faciem 6 . Moysi apparuit Dominus: flamma in rubo, et


328. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Apparuit Dominus Abrahę in ualle Mambrę; tres uidit, et unum adorauit 3 . Iacobus locum, ubi luctatus est cum uiro, uocauit Phanuel, dicens: Vidi Dominum facie ad faciem 6 . Moysi apparuit Dominus: flamma in rubo, et rubus non comburebatur. Aspicere non audebat contra Deum 10 . Ego sum qui sum Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob 10 .


329. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

flamma in rubo, et rubus non comburebatur. Aspicere non audebat contra Deum 10 . Ego sum qui sum Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob 10 . Ego Dominus et nomen meum Adonay. Ad Moysen: Constitui te Deum pharaonis. Malefici de Moyse dixerunt: Digitus Dei est hic 10 . Dominus pręcessit populum per diem in columna nubis, et per noctem in columna ignis 11 .


330. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Ego sum qui sum Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob 10 . Ego Dominus et nomen meum Adonay. Ad Moysen: Constitui te Deum pharaonis. Malefici de Moyse dixerunt: Digitus Dei est hic 10 . Dominus pręcessit populum per diem in columna nubis, et per noctem in columna ignis 11 . Loquente Domino terretur populus et clamat: Non loquatur nobis Dominus, sed Moyses, ne moriamur 12 . Viderunt Deum Israel, sub cuius


331. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Malefici de Moyse dixerunt: Digitus Dei est hic 10 . Dominus pręcessit populum per diem in columna nubis, et per noctem in columna ignis 11 . Loquente Domino terretur populus et clamat: Non loquatur nobis Dominus, sed Moyses, ne moriamur 12 . Viderunt Deum Israel, sub cuius pedibus quasi opus lapidis saphirini et quasi cę1um, cum serenum est 13 . Dominus loquebatur Moysi facie ad faciem. Petiit sibi ostendi faciem


332. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Loquente Domino terretur populus et clamat: Non loquatur nobis Dominus, sed Moyses, ne moriamur 12 . Viderunt Deum Israel, sub cuius pedibus quasi opus lapidis saphirini et quasi cę1um, cum serenum est 13 . Dominus loquebatur Moysi facie ad faciem. Petiit sibi ostendi faciem Domini, sed audiuit: Non poteris uidere faciem meam. Non enim uidebit me homo, et uiuet etc. Apparuit gloria Domini omnibus etc. 16 . Moyses audiebat


333. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Moyses audiebat uocem loquentis de propiciatorio inter duos cherubim. Super tentorium quasi species ignis etc. 20 . De Moyse dicitur: Palam, et non per enygmata et figuras Deum uidet 21 . Dominus Deus tuus ignis consummens est, Deus emulator 26 . Apparuit Dominus in columna nubis 30 . Anna cantico extollit magnificentiam Dei 41 . Dominus exterruit Philistiim


334. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

species ignis etc. 20 . De Moyse dicitur: Palam, et non per enygmata et figuras Deum uidet 21 . Dominus Deus tuus ignis consummens est, Deus emulator 26 . Apparuit Dominus in columna nubis 30 . Anna cantico extollit magnificentiam Dei 41 . Dominus exterruit Philistiim tonitru et fragore, et cęsi sunt a filiis Israel 42 . Dauid miratur


335. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Deus tuus ignis consummens est, Deus emulator 26 . Apparuit Dominus in columna nubis 30 . Anna cantico extollit magnificentiam Dei 41 . Dominus exterruit Philistiim tonitru et fragore, et cęsi sunt a filiis Israel 42 . Dauid miratur potentiam et magnitudinem Dei 54 . Gloria Domini impleuit domum 57 . Helias


336. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_260 | Paragraph | SubSect | Section]

Philistiim tonitru et fragore, et cęsi sunt a filiis Israel 42 . Dauid miratur potentiam et magnitudinem Dei 54 . Gloria Domini impleuit domum 57 . Helias stetit in monte, et Dominus pertransiit in spiritu uehementi et igne 60 . Canticum Dauid de Deo et mirabilibus eius 72 . Magnus es, Domine, in ęternum 93 . Adonay Domine, magnus es tu et pręclarus


337. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

LXXVI 115 . Dei misericordia, magnificentia, gloria. Psalmus LXXXV. Laudat Deum. Psalmus LXXXVIII 116 . Item Psalmus XCI. Item Psalmus XCII. Magnus Dominus et rex super omnes etc. Psalmus XCIIII. Omnes dii gentium demonia, Dominus autem cęlos fecit. Psalmus XCV. Inuitat ad laudem Dei. Psalmus XCVIIII 117 . Item Psalmus CII, CIII, CIIII, CV


338. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

LXXXV. Laudat Deum. Psalmus LXXXVIII 116 . Item Psalmus XCI. Item Psalmus XCII. Magnus Dominus et rex super omnes etc. Psalmus XCIIII. Omnes dii gentium demonia, Dominus autem cęlos fecit. Psalmus XCV. Inuitat ad laudem Dei. Psalmus XCVIIII 117 . Item Psalmus CII, CIII, CIIII, CV 118 . Item CXII. Deos gentium detestatur. Psalmus CXIII


339. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_263 | Paragraph | SubSect | Section]

de gloria Domini 152 . Deo omnia factu facilia esse, ipsum autem incomprehensibilem. Omnipotens creator et rector omnium, sapientię infinitę, omnia quasi nihil in comparatione illius. Omnes gentes quasi non sint, sic sunt coram eo. Ego Dominus primus et nouissimus ego sum 160 . Ego primus et ego nouissimus, et absque me non est Deus. Quis similis mei? De diis gentilium 161 . Ego Dominus, et non est alter formans lucem et creans tenebras,


340. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_263 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnes gentes quasi non sint, sic sunt coram eo. Ego Dominus primus et nouissimus ego sum 160 . Ego primus et ego nouissimus, et absque me non est Deus. Quis similis mei? De diis gentilium 161 . Ego Dominus, et non est alter formans lucem et creans tenebras, faciens pacem et creans malum. Vsque ad senectam ego ipse, et usque ad canos ego portabo. Consilium meum stabit, et uoluntas mea fiet. Trinitas sancta 162 . Nunquid abbreuiata et


341. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

malum. Vsque ad senectam ego ipse, et usque ad canos ego portabo. Consilium meum stabit, et uoluntas mea fiet. Trinitas sancta 162 . Nunquid abbreuiata et paruula facta est manus mea? etc. 162 . Dominus excelsus et sublimis, habitans ęternitatem, et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans etc. 164 . Hęc dicit Dominus: Cęlum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum 166 .


342. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

abbreuiata et paruula facta est manus mea? etc. 162 . Dominus excelsus et sublimis, habitans ęternitatem, et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans etc. 164 . Hęc dicit Dominus: Cęlum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum 166 . Me ergo non timebatis, ait Dominus? etc. qui posui harenam terminum mari, pręceptum sempiternum quod non pręteribit etc. 168 .


343. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

habitans ęternitatem, et sanctum nomen eius in excelso et in sancto habitans etc. 164 . Hęc dicit Dominus: Cęlum sedes mea, terra autem scabellum pedum meorum 166 . Me ergo non timebatis, ait Dominus? etc. qui posui harenam terminum mari, pręceptum sempiternum quod non pręteribit etc. 168 . Ego sum Dominus qui facio misericordiam, et iudicium, et iustitiam in terra 169 .


344. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mea, terra autem scabellum pedum meorum 166 . Me ergo non timebatis, ait Dominus? etc. qui posui harenam terminum mari, pręceptum sempiternum quod non pręteribit etc. 168 . Ego sum Dominus qui facio misericordiam, et iudicium, et iustitiam in terra 169 . Ipse Deus uiuens et rex sempiternus. Dii qui cęlos et terram non fecerunt, pereant de terra et de his quę sub cęlo sunt. Deus qui facit terram in fortitudine sua, pręparat


345. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut lutum in menu figuli, sic uos, domus Israel, in manu mea 172 . Putas ne Deus e uicino ego sum, et non Deus de longe? etc. Nunquid non cęlum et terram ego impleo, dicit Dominus 173 . Vt facta est terra eorum in desolationem a facie irę columbę, id est Dei 174 . Ipse Dominus creauit terram et quę in ea sunt, et dat eam cui uult 174 . Ego sum


346. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus e uicino ego sum, et non Deus de longe? etc. Nunquid non cęlum et terram ego impleo, dicit Dominus 173 . Vt facta est terra eorum in desolationem a facie irę columbę, id est Dei 174 . Ipse Dominus creauit terram et quę in ea sunt, et dat eam cui uult 174 . Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 175 . O Israel, quam magna est domus Dei, et ingens locus possessionis eius. Magnus est, et non habet


347. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

Vt facta est terra eorum in desolationem a facie irę columbę, id est Dei 174 . Ipse Dominus creauit terram et quę in ea sunt, et dat eam cui uult 174 . Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 175 . O Israel, quam magna est domus Dei, et ingens locus possessionis eius. Magnus est, et non habet finem, excelsus et immensus. Adinuenit omnem uiam disciplinę 183 . De uanitate deorum gentilium. Hęc


348. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

uoluntatem suam facit etc. et non est qui resistat manui eius et dicat ei: Quare fecisti? 197 . A facie eius contremuit terra, moti sunt cęli etc. 204 . Leo rugiet, quis non timebit? Dominus Deus locutus est, quis non prophetabit? 205 . Ecce formans montes, et creans uentum, et annuncians homini eloquium suum, faciens matutinam nebulam, et gradiens super excelsa terrę; Dominus Deus exercituum nomen eius


349. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

Leo rugiet, quis non timebit? Dominus Deus locutus est, quis non prophetabit? 205 . Ecce formans montes, et creans uentum, et annuncians homini eloquium suum, faciens matutinam nebulam, et gradiens super excelsa terrę; Dominus Deus exercituum nomen eius 205 . Qui ędificat in cęlo ascensionem suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 .


350. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

faciens matutinam nebulam, et gradiens super excelsa terrę; Dominus Deus exercituum nomen eius 205 . Qui ędificat in cęlo ascensionem suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 . Quis Deus similis tui? etc. Dominus emulator et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum eius etc.


351. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

205 . Qui ędificat in cęlo ascensionem suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 . Quis Deus similis tui? etc. Dominus emulator et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum eius etc. 209 . In igne zeli eius deuorabitur omnis terra 211 .


352. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui ędificat in cęlo ascensionem suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 . Quis Deus similis tui? etc. Dominus emulator et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum eius etc. 209 . In igne zeli eius deuorabitur omnis terra 211 . Dominus est oculus


353. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

suam, et fasciculum suum super terram fundauit; qui uocat aquas maris, et effundit eas super faciem terrę; Dominus nomen eius 206 . Quis Deus similis tui? etc. Dominus emulator et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum eius etc. 209 . In igne zeli eius deuorabitur omnis terra 211 . Dominus est oculus hominis et omnium tribuum Israel


354. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

et ulciscens, Dominus patiens, et magnus fortitudine. Dominus in tempestate et in turbine uię eius, et nebule puluis pedum eius etc. 209 . In igne zeli eius deuorabitur omnis terra 211 . Dominus est oculus hominis et omnium tribuum Israel 214 . Ego enim Dominus, et non mutor 216 . Dagon deus in Azoto periit simul cum omnibus implorantibus auxilium eius 221 .


355. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_264 | Paragraph | SubSect | Section]

eius, et nebule puluis pedum eius etc. 209 . In igne zeli eius deuorabitur omnis terra 211 . Dominus est oculus hominis et omnium tribuum Israel 214 . Ego enim Dominus, et non mutor 216 . Dagon deus in Azoto periit simul cum omnibus implorantibus auxilium eius 221 .
DEVS CHRISTVS. Dominus de


356. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_265 | Paragraph | SubSect | Section]

enim Dominus, et non mutor 216 . Dagon deus in Azoto periit simul cum omnibus implorantibus auxilium eius 221 .
DEVS CHRISTVS. Dominus de Syon uenit, et de Seyr ortus est nobis etc. 30 . Dauid prophetat de Christo 54 . Cyrus, rex Persarum, captiuos liberauit, ut ędificent domum Domino. Christus genus humanum iugo peccati


357. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_265 | Paragraph | SubSect | Section]

14 . Ecce spes eius frustrabitur eum, id est diabolum; uidentibus cunctis pręcipitabitur, scilicet a Christo 108 . Christi mysteria. Psalmus II, III 108 . Dominus mirificauit sanctum suum. Psalmus IIII. De incarnatione et uictoria, Psalmus VIII. De iudicio. Psalmus VIIII. Querela de dilatione aduentus eius. Psalmus XII. Natiuitas, ascensio, charitas, Psalmus XVIII


358. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_266 | Paragraph | SubSect | Section]

eius inter angelos et homines 146 . De natiuitate Christi ex Virgine et descensu ad inferos etc. de illo 146 . In sermone eius siluit uentus, et cogitatione sua placauit abyssum, et plantauit illam Dominus Iesus. Christus purgauit peccata Dauid et exaltauit in ęternum cornu eius 150 . Nisi Dominus reliquisset nobis semen, quasi Sodoma fuissemus 151 . Et apprehendent VII mulieres uirum unum in die illa


359. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_266 | Paragraph | SubSect | Section]

de illo 146 . In sermone eius siluit uentus, et cogitatione sua placauit abyssum, et plantauit illam Dominus Iesus. Christus purgauit peccata Dauid et exaltauit in ęternum cornu eius 150 . Nisi Dominus reliquisset nobis semen, quasi Sodoma fuissemus 151 . Et apprehendent VII mulieres uirum unum in die illa 152 . In die illa erit germen Domini in


360. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_267 | Paragraph | SubSect | Section]

scandali. Item de Christo cap. IX. Computrescet iugum a facie olei 153 . De natiuitate Christi et uirtute et tempore gratię. Emitte agnum, Domine, dominatorem terrę etc. 154 . Ecce Dominus ascendet super nubem leuem, et ingredietur Ęgyptum, et mouebuntur simulachra Ęgypti. Clamabunt ad Dominum a facie tribulantis, et mittet eis saluatorem qui liberet eos. Dabo clauem Dauid super humerum eius; et aperiet, et non erit qui claudat; et claudet, et non erit


361. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

a facie tribulantis, et mittet eis saluatorem qui liberet eos. Dabo clauem Dauid super humerum eius; et aperiet, et non erit qui claudat; et claudet, et non erit qui aperiat 155 . Conculcabit eam pes pauperis, id est Christi. Ecce enim Dominus egredietur de loco suo etc. 156 . Ecce ego mittam in fundamentis Syon lapidem, lapidem probatum, angularem, preciosum etc. Expectat Dominus ut misereatur uestri, id est differt incarnationem uerbi. Lux lunę


362. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Conculcabit eam pes pauperis, id est Christi. Ecce enim Dominus egredietur de loco suo etc. 156 . Ecce ego mittam in fundamentis Syon lapidem, lapidem probatum, angularem, preciosum etc. Expectat Dominus ut misereatur uestri, id est differt incarnationem uerbi. Lux lunę sicut solis, et solis septempliciter in die qua alligauerit Dominus uulnus populi sui 157 . Ecce in iustitia regnabit rex etc. Domine, miserere nostri, te enim


363. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ecce ego mittam in fundamentis Syon lapidem, lapidem probatum, angularem, preciosum etc. Expectat Dominus ut misereatur uestri, id est differt incarnationem uerbi. Lux lunę sicut solis, et solis septempliciter in die qua alligauerit Dominus uulnus populi sui 157 . Ecce in iustitia regnabit rex etc. Domine, miserere nostri, te enim expectauimus; esto brachium nostrum in mane etc. 158 . Deus ipse ueniet et saluabit


364. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

159 . Consolamini etc. de incarnatione. Ecce Deus uester. De aduentu Christi, de mysteriis eius, de redemptione per ipsum 160 . Effundam spiritum meum super semen tuum, id est super Christum. Redemit Dominus Iacob, et Israel gloriabitur. Cyrus figura Christi. Rorate, cęli, desuper, et nubes pluant Iustum. Ego suscitaui illum ad iustitiam etc. Dabo in Syon salutem 161 . Laude mea infrenabo te, ne intereas. Manus quoque mea


365. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

desuper, et nubes pluant Iustum. Ego suscitaui illum ad iustitiam etc. Dabo in Syon salutem 161 . Laude mea infrenabo te, ne intereas. Manus quoque mea fundauit terram, et dextra mea mensa est cęlos etc., et nunc Dominus misit me. Dominus ab utero uocauit me etc. Christi potentia,, sapientia, patientia, passio. Brachium meum sustinebunt 162 . Parauit


366. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nubes pluant Iustum. Ego suscitaui illum ad iustitiam etc. Dabo in Syon salutem 161 . Laude mea infrenabo te, ne intereas. Manus quoque mea fundauit terram, et dextra mea mensa est cęlos etc., et nunc Dominus misit me. Dominus ab utero uocauit me etc. Christi potentia,, sapientia, patientia, passio. Brachium meum sustinebunt 162 . Parauit Dominus brachium sanctum


367. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

nunc Dominus misit me. Dominus ab utero uocauit me etc. Christi potentia,, sapientia, patientia, passio. Brachium meum sustinebunt 162 . Parauit Dominus brachium sanctum suum etc. Ecce intelliget seruus meus, id est Christus, et exaltabitur 163 . Ascendet sicut uirgultum, sicut radix. Erit Dominus nominatus in signum ęternum quod non auferetur


368. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

passio. Brachium meum sustinebunt 162 . Parauit Dominus brachium sanctum suum etc. Ecce intelliget seruus meus, id est Christus, et exaltabitur 163 . Ascendet sicut uirgultum, sicut radix. Erit Dominus nominatus in signum ęternum quod non auferetur 163 . Iuxta est salus mea ut ueniat, et iustitia mea ut reueletur. Expectauimus lucem, et ecce tenebrę, quia propter peccata dilatus est aduentus Saluatoris


369. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

declinans ad manendum? Quare futurus es uelut uir uagus, ut fortis qui non potest saluare? Tu autem in nobis es, Domine, etc. Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum. Ecce dies uenient, dicit Dominus, et non dicetur ultra: Viuit Dominus qui eduxit filios Israel de terra Ęgypti, sed: Viuit Dominus, qui eduxit Israel de terra aquilonis 171 . Vena aquarum uiuentium Dominus 172 . Ego congregabo reliquias


370. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

es uelut uir uagus, ut fortis qui non potest saluare? Tu autem in nobis es, Domine, etc. Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum. Ecce dies uenient, dicit Dominus, et non dicetur ultra: Viuit Dominus qui eduxit filios Israel de terra Ęgypti, sed: Viuit Dominus, qui eduxit Israel de terra aquilonis 171 . Vena aquarum uiuentium Dominus 172 . Ego congregabo reliquias gregis mei. Ecce dies ueniunt, dicit


371. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

autem in nobis es, Domine, etc. Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum. Ecce dies uenient, dicit Dominus, et non dicetur ultra: Viuit Dominus qui eduxit filios Israel de terra Ęgypti, sed: Viuit Dominus, qui eduxit Israel de terra aquilonis 171 . Vena aquarum uiuentium Dominus 172 . Ego congregabo reliquias gregis mei. Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum; et regnabit rex,


372. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum. Ecce dies uenient, dicit Dominus, et non dicetur ultra: Viuit Dominus qui eduxit filios Israel de terra Ęgypti, sed: Viuit Dominus, qui eduxit Israel de terra aquilonis 171 . Vena aquarum uiuentium Dominus 172 . Ego congregabo reliquias gregis mei. Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum; et regnabit rex, et sapiens erit, et faciet iudicium et iustitiam in terra. In diebus


373. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_268 | Paragraph | SubSect | Section]

qui eduxit filios Israel de terra Ęgypti, sed: Viuit Dominus, qui eduxit Israel de terra aquilonis 171 . Vena aquarum uiuentium Dominus 172 . Ego congregabo reliquias gregis mei. Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum; et regnabit rex, et sapiens erit, et faciet iudicium et iustitiam in terra. In diebus illis saluabitur Iuda etc. 173 . Christus est princeps Ecclesię.


374. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sublimis; signat Christum de semine Dauid 188 . Ego pascam oues meas etc. Suscitabo super eas pastorem unum, qui pascat eas, seruum meum Dauid, id est Christum 191 . Et scient, quia ego Dominus, cum contriuero cathenas iugi eorum, et erruero eos de manu imperantium sibi. Propheta de felicitate fidelium tempore Christi. Et rex unus erit omnibus imperans 192 . Mons super quem deponitur Ezechiel Christus est 195 Lapis abscissus de


375. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_270 | Paragraph | SubSect | Section]

cum uenerit qui docebit uos iustitiam, id est Christus. Ex Egypto uocaui filium meum. Et ego quasi nutricius Ephraim portabam eos in brachiis meis, et nescierunt, quod curarem eos. In propheta eduxit Dominus Israel de Ęgypto et in propheta seruatus est. De morte redimam eos. Ero mors tua, o mors; ero morsus tuus, inferne! Ipse inter fratres diuidet 203 . Israel germinabit sicut lylium, et erumpet radix eius ut Lybani, id est Christus. Filię


376. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_270 | Paragraph | SubSect | Section]

tuus, inferne! Ipse inter fratres diuidet 203 . Israel germinabit sicut lylium, et erumpet radix eius ut Lybani, id est Christus. Filię Syon exultate, et lętamini in Domino Deo uestro, quia dedit uobis doctorem iustitię etc. Dominus de Syon rugiet 204 . De tempore Christi: In die illa suscitabo tabernaculum Dauid, quod cecidit 206 . Et erit in monte Syon saluatio, et erit sanctus. Ionas, ut cęteri euadant, sustinet se in mare mitti.


377. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_270 | Paragraph | SubSect | Section]

ut cęteri euadant, sustinet se in mare mitti. Fuit in uentre ceti tribus diebus etc. 207 . Congregatione congregabo Iacob. Ascendet enim pandens iter ante eos; diuidet, et transibit portam; et transibit rex eorum coram eis; et Dominus in capite eorum. De pace in natiuitate Christi: Et concidet gladios suos in uomeres etc. Et tu, Bethlem Ephrata etc. ex te mihi egredietur qui sit dominator in Israel; egressus eius ab initio, a diebus ęternitatis. Et erit iste pax Assyriis, cum


378. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_271 | Paragraph | SubSect | Section]

adducam seruum meum Orientem, quia ecce lapis super lapidem unum VII oculi etc. 212 . Ecce uir, Oriens nomen eius, et subter eum orietur, et ędificabit templum Domino etc. Hęc dicit Dominus: Zelatus sum Syon zelo magno etc. 213 . Vadam et ego etc. Exulta satis, filia Syon; iubila, filia Hierusalem! Ecce rex tuus ueniet tibi iustus et saluator; ipse pauper, et ascendens super asinam et super pullum,


379. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lex ueritatis fuit in ore eius, et iniquitas non est inuenta in labiis eius. Ecce ego mitto angelum meum, et pręparabit uiam ante faciem meam; et statim ueniet ad templum suum Dominator, quem uos quęritis, et angelus testamenti quem uos uultis. Ecce uenit Dominus exercituum. Et quis poterit cogitare diem aduentus eius, et quis stabit ad uidendum eum? 216 . MATTHEVS
DEVS. Christi diuinitas.


380. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_272 | Paragraph | SubSect | Section]

soluendi XVIII. Vnus est bonus Deus. Omnia possibilia apud Deum XIX. Prophetat de se ascendens in Hierusalem. Sequentes et pręcedentes clamant: Osanna in excelsis etc. Vendentes et ementes eiicit de templo. Ficulneam arescere fecit XXI. Christus et filius Dauid et Dominus XXII. Prophetat de euersione Hierusalem XXIII. Prophetat de se ut supra XXVI. Hora sexta eo in cruce pendente fiunt tenebrę usque ad nonam. Clamans uoce magna emisit spiritum. Velum templi scissum, terra mota, petrę scissę, monumenta aperta, corpora sanctorum


381. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_273 | Paragraph | SubSect | Section]

XIII. Veh mundo a scandalis! Necesse est ut ueniant scandala, uerum tamen ueh homini illi, per quem scandalum uenit! XVIII. Iesu, id est paci, pręponunt Barrabam, id est seditiones XXVII.
Derisio. Deridetur Dominus suscitaturus puellam ac dicens: Non est mortua, sed dormit. Ob hoc ut indigni uidere miracula eiiciuntur. VIIII. Diuitię, Nolite thesaurizare in terra, sed in cęlo. Vbi est thesaurus tuus, ibi erit et cor tuum. Non potestis Deo seruire et mamonę VI. Nolite possidere


382. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_273 | Paragraph | SubSect | Section]

si mundum uniuersum lucretur etc. aut quam dabit commutationem pro anima sua? XVI. Cum audisset adolescens, abiit tristis. Erat enim habens multas possessiones. Difficile diues intrabit in regnum cęlorum. Facilius camellus per foramen etc. XIX. Eiecit Dominus uendentes et ementes de templo XXI. Inuitati abierunt, alius in uillam suam, alius ad negociationem suam XXII.
Docilis. Semen cecidit in terram bonam, et attulit fructum etc. XIII.


383. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_273 | Paragraph | SubSect | Section]

Demones torquentur pręsentia eius V. Mirantur eius doctrinam et uirtutes. Quinque panibus quinque milia hominum pascit. Supra mare ambulat VI. Septem panibus IIII milia pascit VIII. Hic est Filius meus charissimus; audite illum IX. Maledixit ficum, et arefacta est XI. Dixit Dominus Domino meo, id est Pater Filio XII. Trina discipulorum dormitio tres mortuos, quos Dominus suscitauit, significat: primus in domo, secundus ad sepulchrum, tertius de sepulchro. Christus clamans expirauit. Sepultus die tertia resurrexit XV. Assumptus est in cęlum, et sedet


384. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_273 | Paragraph | SubSect | Section]

quinque milia hominum pascit. Supra mare ambulat VI. Septem panibus IIII milia pascit VIII. Hic est Filius meus charissimus; audite illum IX. Maledixit ficum, et arefacta est XI. Dixit Dominus Domino meo, id est Pater Filio XII. Trina discipulorum dormitio tres mortuos, quos Dominus suscitauit, significat: primus in domo, secundus ad sepulchrum, tertius de sepulchro. Christus clamans expirauit. Sepultus die tertia resurrexit XV. Assumptus est in cęlum, et sedet a dextris Dei.


385. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_274 | Paragraph | SubSect | Section]

Azima cum lactucis agrestibus comeditur, quando lętis miscentur tristia XIIII.
Diabolus. Demones non posse nocere nisi ex permissione diuina; sic nec in porcos intrare non poterant, donec non concessit Dominus V. LVCAS
Docilis. Maria, autem conseruabat omnia uerba hęc conferens in corde suo II. Qui audit et facit pręcepta Dei, edificat domum supra petram VI. Semen


386. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_276 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum V. Omnis turba quęrebat eum tangere, quia uirtus de illo exibat et sanabat omnes VI. Suscitauit uiduę filium VII. IOANNES
Docilis. Samaritanę reuelauit Dominus, quod ipse esset Messias. Iudeis non ita manifeste, quia illa quęsiuit affectu discendi, illi occasione calumniandi. Leuate oculos uestros, et uidete regiones, quia albę sunt iam ad messem, id est Scripturę illustratę prophetarum adueniente luce uerbi Dei IIII. Est


387. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_279 | Paragraph | SubSect | Section]

DEVS CHRISTVS. Mors illi ultra non dominabitur VI. O altitudo diuitiarum sapientię et scientię Dei etc. XI. AD CORINTHIOS I: Christum, Dei uirtutem et Dei sapientiam I. Vnus Deus Pater, ex quo omnia, et nos in illum; et unus Dominus, Iesus Christus, per quem omnia, et nos per ipsum VIII. Omnis uiri caput Christus est; caput uero Christi Deus XI. AD CORINTHIOS II: Pater misericordiarum, et Deus totius consolationis, qui consolatur nos in omni tribulatione nostra I. AD


388. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_280 | Paragraph | SubSect | Section]

cęlis et in terra nominatur III. AD PHILIPPENSES: Deus exaltauit illum, et donauit illi nomen quod est super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium, terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris II. AD COLOSSENSES: Gratias agentes Deo Patri, qui dignos nos fecit in partem sanctorum in lumine, qui eripuit nos de potestate tenebrarum, et transtulit in regnum Filii dilectionis suę in quo habemus


389. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_280 | Paragraph | SubSect | Section]

Amen. I. Vnus enim Deus, unus et mediator Dei et hominum, homo Christus Iesus, qui dedit redemptionem se metipsum pro omnibus etc. II. In aduentum Domini nostri Iesu Christi, quem suis temporibus ostendet beatus et solus potens, rex regum, et Dominus dominantium, qui solus habet immortalitatem, et lucem habitat inaccessibilem; quem nullus hominum uidit, sed nec uidere potest; cui honor et et imperium sempiternum. Amen VI. AD THIMOTEVM II: Per illuminationem Saluatoris nostri, id


390. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_282 | Paragraph | SubSect | Section]

Pater, Verbum et Spiritus Sanctus; et hi tres unum sunt. Et scimus quoniam Filius Dei uenit, et dedit nobis sensum, ut cognoscamus Deum uerum, et simus in uero Filio eius. Hic est uerus Deus, et uita ęterna V. APOCALIPSIS: Ego sum a et w, principium et finis, dicit Dominus Deus, qui est, et qui erat, et qui uenturus est, Omnipotens. Ego sum primus et nouissimus, et uiuus, et fui mortuus, et ecce sum uiuens in sęcula sęculorum, et habeo claues mortis et inferni I. Sanctus et Verus, qui habet clauem Dauid III.


391. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ut sol, et pedes eius tanquam columna ignis etc. Iurauit per uiuentem in sęcula sęculorum, qui creauit cęlum et ea quę in eo sunt, et terram et ea quę in ea sunt. Ecce Agnus stabat super montem Syon XIIII. Cum Agno pugnabunt, et Agnus uincet illos, quoniam Dominus dominorum est, et Rex regum, et qui cum illo sunt, uocati, et electi, et fideles XVII. Vidi angelum descendentem de cęlo, id est Christum, habentem potestatem magnam; et terra, illuminata est a gloria eius etc. XVIII. Salus, et gloria, et uirtus Deo nostro


392. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et qui sedebat super eum uocabatur Fidelis et Verax, et cum iustitia iudicat et pugnat. Oculi autem eius sicut flamma ignis, et in capite eius diademata multa etc., de dignitate Christi XVIIII. Qualiter Christus aduentu suo ligauit diabolum et aperuit paradisum XX. Dominus Deus spirituum prophetarum. Ego sum genus et radix Dauid, stella splendida et matutina XXII.
Derisio. AD CORINTHIOS I: Spectaculum facti sumus mundo, et angelis, et hominibus. Nos stulti


393. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_285 | Paragraph | SubSect | Section]

Canis reuersus ad uomitum, et: Sus lota in uolutabro luti II. APOCALYPSIS: Et uidi stellam de cęlo cecidisse in terram IX.
Defensio. In prima mea defensione nemo mihi affuit etc. Dominus autem mihi astitit et confortauit me, ut per me prędicatio impleatur et audiant onmes gentes; et liberatus sum de ore leonis. Liberauit me Dominus ab omni opere malo, er saluum faciet in regnum suum cęleste: cui gloria in secula seculorum. Amen IIII.


394. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_285 | Paragraph | SubSect | Section]


Defensio. In prima mea defensione nemo mihi affuit etc. Dominus autem mihi astitit et confortauit me, ut per me prędicatio impleatur et audiant onmes gentes; et liberatus sum de ore leonis. Liberauit me Dominus ab omni opere malo, er saluum faciet in regnum suum cęleste: cui gloria in secula seculorum. Amen IIII.
Diabolus. APOCALYPSIS: Quattuor angeli stantes super quattuor angulos terrę, tenentes


395. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_320 | Paragraph | SubSect | Section]

221 . Peccatores lugendi 242 . Veh mihi, quia defecit anima mea propter interfectos 339 . Mos in luctu capillum tondere 344 . Dominus fleuit super Hierusalem. Quis dabit capiti meo aquam? 345 . Mos in luctu 346 .
Degener. Iusto non proderunt pristinę uirtutes, si ad malum


396. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_321 | Paragraph | SubSect | Section]

Trinitas 158 . Omnes affectus Dei non humani sermonis uitio, sed diuinę maiestatis sensu accipiamus 164 . Qui uiderit Filium, uidet et Patrem 164 . Dominus qui cęlu.m extendit ut pellem, et terram alta mole sollidauit, et spiritum hominis finxit in eo, idem animarum est creator omnium 172 . Deus amarus et dulcis, non sibi, sed patientibus 175 . Lux


397. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_321 | Paragraph | SubSect | Section]

cęlu.m extendit ut pellem, et terram alta mole sollidauit, et spiritum hominis finxit in eo, idem animarum est creator omnium 172 . Deus amarus et dulcis, non sibi, sed patientibus 175 . Lux et gloria Dominus 176 . Admirabile nomen tuum 177 . In principio erat Verbum 179 . Odisse Deus anJropopaJws dicitur, ut flere, ut irasci


398. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

345 . Deus timendus 347. Deus ubique 364 . Sancta Trinitas 365 . Deus ad inanimata locutus 371 . Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 373 . Qui est 380 .
DEVS CHRISTVS. Christi aduentus 17. 31 . Ex Ęgypto uocaui Filium meum


399. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Christus ueritas 114 . De aduentu Christi 123 . Anima Christi 126 . Resurrectio Domini 127 . Dominus ab austro ueniet. Virtus et sapientia. Splendor glorię Dei. Manus Filius. Ante faciem eius ibit mors, cum in monte tentatus est 129 . Incuruati sunt colles mundi 129 . Adueniente Domino inferi


400. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_323 | Paragraph | SubSect | Section]

tentatus 156 . Lux, lapis primarius, lapis stanneus 157 . Zorobabel Iesus 160 . Ecce uir, Oriens nomen eius 161 . Dominus super asinam 166 . Patres de inferno liberati per Christum 166 . Christus arcus, sagittarius, sagitta, frumentum, uinum, pluuia serotina 167 . Sub Hieroboam


401. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_323 | Paragraph | SubSect | Section]

arcus, sagittarius, sagitta, frumentum, uinum, pluuia serotina 167 . Sub Hieroboam diuisi, sub Christo coniunguntur 168 . Vnigenitus et primogenitus 173 . Egredietur Dominus et pręliabitur contra gentem illam 175 . Lux et gloria Dominus 176 . Lapis angularis 177 . In principio erat Verbum 179 .


402. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_323 | Paragraph | SubSect | Section]

Sub Hieroboam diuisi, sub Christo coniunguntur 168 . Vnigenitus et primogenitus 173 . Egredietur Dominus et pręliabitur contra gentem illam 175 . Lux et gloria Dominus 176 . Lapis angularis 177 . In principio erat Verbum 179 . Vita et pax Christus 182 . Ecce ego mittam angelum meum


403. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Saluator 217 . Emitte agnum, dominatorem terrę 221. 235 . Christus Ęgyptum ingressus. Veni mittere gladium in terram 223 . Ecce Dominus ascendens super nubem leuem et ingredietur Ęgyptum 238 . Magi 238 . Ascensor asini Christus 241 . Cęcidit Babylon, id est idolatria in aduentu Christi


404. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_324 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus pauper super pullum 247 . Christus faciet omnibus gentibus pingue conuiuium 247 . Dominus Deus fortis in perpetuum. Conculcabit eam pes pauperis, id est Christi 248 . Dilectus Domini 249 . Iesus Christus lapis 245 . Leo 256 .


405. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_324 | Paragraph | SubSect | Section]

278 . Christus et Ecclesia. Christus Deus 282 . Oriens 284 . De Christi aduentu. Ego ipse ego primus et ego nouissimus 285 . Redemit Dominus seruum suum Iacob. Christu s redemptor. Christus natus sagitta electa 286 . A Patre dilectus 286 . Christus funda apostolorum et prophetarum. Nunquid tolletur a forti pręda


406. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_324 | Paragraph | SubSect | Section]

Patre dilectus 286 . Christus funda apostolorum et prophetarum. Nunquid tolletur a forti pręda 288 . Ecce leuo ad gentem manum meam, et leuabo signum meum 288 . Dominus dedit mihi linguam eruditam 290 . Christus petra. Iesus Christus brachium 291 . 292 . Christus uictor. Posui uerba mea in ore tuo


407. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_325 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus Christus nobis notus non iam secundum carnem, sed secundum gloriam 356 . Pastor, princeps, rex, Dominus. Per Iesum Christum liberati 363 . Christus uenit. Christus Dauid 374 . Et erit dux eius ex eo. Via recta Christus 375 . Pastor bonus


408. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

habeat et est quasi pauper, cum in multis diuitiis sit 269 . Diues stultus 272 . Diuitię bona 273 . Diues et pauper obuiauerunt sibi, utriusque operator est Dominus 276 . Noli laborare, ut diteris 277 . Supergressus sum opibus omnes. Hęres incertus 292 . Diuitię conseruatę in malum domini sui 297 .


409. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

333 . Deus localis et illocalis 342 . Sancta Trinitas 344 . Deus intelligit opera 344 . Gustate et, uidete, quoniam suauis est Dominus 345 . Omnia ossa mea dicent: Diomine, quis similis tibi 346 . Deus uiuus, inuisibilis


410. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

tibi 346 . Deus uiuus, inuisibilis 352 . Pater et Filius. Eructauit cor meum uerbum bonum 355 . Sedes Dei 357 . Magnus Dominus et laudabilis nimis 357 . Deus deorum Dominus locutus est 358 . Deus magnus et horribilis 387 . Deus omnipotens 387 .


411. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

352 . Pater et Filius. Eructauit cor meum uerbum bonum 355 . Sedes Dei 357 . Magnus Dominus et laudabilis nimis 357 . Deus deorum Dominus locutus est 358 . Deus magnus et horribilis 387 . Deus omnipotens 387 . Iustus et misericors Dominus 388 . Deus ęternus


412. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

nimis 357 . Deus deorum Dominus locutus est 358 . Deus magnus et horribilis 387 . Deus omnipotens 387 . Iustus et misericors Dominus 388 . Deus ęternus 388 . Deus uidens omnia. Deus totus oculus, totus manus, totus pes 392 . Deus exaltatus super omnes deos 395 .


413. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

388 . Deus ęternus 388 . Deus uidens omnia. Deus totus oculus, totus manus, totus pes 392 . Deus exaltatus super omnes deos 395 . Dominus in Syon magnus 396 . Creator terrę et cęli. Tu idem ipse es 398 . In omni loco dominationes ipsius 398 . Sancta Trinitas 402 .


414. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

Creator terrę et cęli. Tu idem ipse es 398 . In omni loco dominationes ipsius 398 . Sancta Trinitas 402 . Pater et Filius. Dixit Dominus Domino meo 406 . Deus misericors et iustus 408 . Quis sicut Dominus noster suscitans a terra inopem 409 . Deus noster in cęlo omnia quęcunque uoluit, fecit


415. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsius 398 . Sancta Trinitas 402 . Pater et Filius. Dixit Dominus Domino meo 406 . Deus misericors et iustus 408 . Quis sicut Dominus noster suscitans a terra inopem 409 . Deus noster in cęlo omnia quęcunque uoluit, fecit 409 . Dominus iustus 421 . Deus noster prę omnibus diis. Deus


416. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus misericors et iustus 408 . Quis sicut Dominus noster suscitans a terra inopem 409 . Deus noster in cęlo omnia quęcunque uoluit, fecit 409 . Dominus iustus 421 . Deus noster prę omnibus diis. Deus omnipotens, Deus deorum, Pater et filius 4252 . Deus ubique totus 426 . Omnia uanitas ad comparationem Dei


417. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_329 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnia uanitas ad comparationem Dei 429 . Deus adiutor 431 . Decem Dei nomina Sabbaoth, Saddai, Eloim, Iao, Eserlaiai, Ia 432 . Magnus Dominus noster, sapientię eius non est mumerus 432 . Sancta Trinitas 433 . Laudate Dominum in cęlis. Laudate eum in excelsis 434 . DEVS CHRISTVS IESVS. Christus per auem


418. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_330 | Paragraph | SubSect | Section]

Promissus 242 . Parentibus subiectus 248 . In eos qui Christum negant Deum. Christus panis 248 . Sapientia Dei 257. 264 . Dominus possedit me in initio uiarum suarum. In principio erat Verbum 265 . Sapientia ędificauit sibi domum, assumpsit hominem 265 . Testis fidelis 270 . Ciuitatem


419. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iesus. Christus Altissimus 386 . Resurrexit. Ventis et mari imperat. Diabolum uincit. Christus electus 387 . Patris ueritas et misericordia. Dei Filius. Iustus et misericors Dominus. Christus excelsus. Testis 388 . Dextera. Tentatus a diabolo 389 . Resurrexit. Dabolum uicit 390 . Christi magnificentia


420. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

416 . Verbum. Finis et confirmatio. Adiutor et susceptor 417 . Iesus Saluator, Redemptor 418 . Salutare Dei 419. Pax 420 . Dominus iustus, Christus redemptor. Mansuetus 421 . Christi erga nos charitas. Resurrectio. Regnum: super ipsum florebit sanctificatio mea. Vnctus 422 . Lapis 424 .


421. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_334 | Paragraph | SubSect | Section]

Dauid luget filio ęgrotante, mortuo consolatur 59 . Deflet necem Absalonis 61 .
DEVS CHRISTVS. Quando natus est Dominus, descriptio facta sub Cirino 158 . De Christo ait: Fuit uir iisdem temporibus, si uirum illum licet nominare 159 . IDEM DE ANTIQVITATE


422. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

82 . De imagine summę Trinitatis 82 . Deus beatus. Summa essentia 85 . Creator in omnibus laudabilis 86 . Si Deus semper Dominus, an et creatura aliqua semper, cui dominaretut 88. 89 . Deus semper idem, nunquam aliter affectus. Infinitas 89 . Ira Dei


423. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_337 | Paragraph | SubSect | Section]

58 . De abiiciendo cultu demonum 59. 61 . Medius malus qui separat amicos 64 . Diaboli fallacia. Superbia eorum 65 . Ad quem modum Dominus uoluit demonibus innotescere 66 . Demonum diuersitas 69 . Diabolum beatitudinis angelicę participem fuisse 79 . Diabolus homicida ab initio. In ueritate non


424. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_338 | Paragraph | SubSect | Section]

qui proficit, descendit qui deficit 23 . Non minus diligennter audiendum Dei uerbum quam corpus uerbi Dei sumen dum 50 . Auditor uerbi 80. 94 . Dominus dat scientiam 115 . Discipulus docilis 131 . Viri, mulieres, infantes, proseliti 158 . Da operam studiis et in lege Domini meditare


425. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Christi uirga floruit 103 . Christi uirga nucis 104 . Christus singulis diuersus 104 . Christus tollere peccatum uenit 105 Christus rex regum et dominus dominantium. Primitiarrum primitię 108 . Christus sanctificatus 109 . Christus puteus 110 . Rex regum 111 .


426. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_339 | Paragraph | SubSect | Section]

Quare agnus 135 . Christus iustitia, pax, redemptio 137 . Christu s uirtus Israel. Natus ex Virgine 142 . Spiritus uultus nostri Christu s Dominus 144 . Iesus Naue, dux exercitus. Moysi pręfertur Iesus 147 . Iesus exaltatur 150. 152 . Abstulit peccata 153 . Christu


427. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nullus Deo similis 36 . Dii in Scripturis 40. 41 . Deus uerus 41 . Affectus in Deo propter nos 42 . Dominus spiritus est 58 . Deus ignis consumens nostra peccata. 64 . Deus pater, Ecclesia mater 82 . Pater et Filius 83 .


428. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_340 | Paragraph | SubSect | Section]

super Israel 180 . Locustis comparatur demonum multitudo 182 .
DEVS CHRISTVS. Inter Moysen et Iesum 166 . Dominus sapientia, iustitia, pax, salus 166 . Iesus distribuens hęreditates 172 . Lux mundi 174 . Opera. Dei magna et parua 175 .


429. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

LXXVII 115 . Vineę translatio de Ęgypto, dilatatio, persecutio, restauratio. Psalmus LXXVIIII 115 . Ecclesiam diligit Dominus super omnia tabernacula Iacob. Psalmus LXXXVI 116 . Ecclesia persecutionibus creuit. Psalmus XCI 117 . Quoniam placuerunt seruis tuis lapides eius. Psalmus CI 118 .


430. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et gentibus per Christum unita. Psalmus CXVI. De eius propagatione. Psalmus CXVII 119 . Vxor tua sicut uitis habundans etc. Psalmus CXXVII 122 . De electione Syon, ut Dominus habitet in ea per sanctificationem eucharistię. Psalmus CXXXI 123 . Lauda, Hierusalem, Dominum; lauda Deum tuum, Syon, quoniam etc. Psalmus CXLVII 125 .


431. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Respice super domum hanc et exaudi orantes in ea 151 . Erit in nouissimis diebus mons domus Domini etc. Apprehendent VII mulieres, id est Ecclesię, uirum unum, id est Christum 152 . Et creabit Dominus super omnem locum montis Syon nubem per diem et fumum et splendorem ignis flamnantis in nocte, id est gratiam Spiritus Sancti protegentis omnem Ecclesiam. Quid est quod ultra debui facere uineę meę, et non feci? 152 . Multę nationes


432. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_347 | Paragraph | SubSect | Section]

Lętabitur deserta et inuia 159 . De Ecclesia a partibus orbis in unitate fidei congregata 161 . Quod fidelibus ornatur Ecclesia. Consolabitur Dominus Syon etc. Audi hęc, paupercula et ebria, non a uino etc. 162 . Solue uincula colli tui, captiua fiiia Syon. Lauda, sterilis, quę non paris. Paupercula tempestate conuulsa etc., de Ecclesia a


433. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_347 | Paragraph | SubSect | Section]

uocauerunt te, Syon, et ędificabitur in excelso suo, et templum iuxta ordinem suum fundabitur, et princeps de medio eius producetur, id est Christus etc. Ecclesia deplorans martyres consolatur a Domino 175 . Benedicat tibi Dominus pulchritudo iustitię, mons sanctus, id est Ecclesia. odificabitur ciuitas Domino a turre Ananehel etc. 176 . Egressus est a filia Syon omnis decor eius etc. 181 . Terra quę


434. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Non est opus ualentibus medicus, sed male habentibus VIIII. MARCVS
Eger. Emoroissa omnia expenderat in medicos; tetigit Iesum, et curata est V. Dominus sanans surdum et mutum suspexit in cęlum, innuens nobis inde quęrenda esse remedia VII. Ecclesia. Cessauit uentus et procella Iesu ascendente in naui, id est regnante in Ecclesia VI. Septem sportę septem ecclesię sunt VIII.


435. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_353 | Paragraph | SubSect | Section]

Martion, Paulus Samosatenus hominem tantum fuisse. Matthei I. Iterum I. Photiniani solum Patrem dicunt esse Deum, Filium hominem, tertiam personam negant Spiritum Sanctum XII. Idem ex Virgine dant ei principium. Lucę I. Dominus leproso dixit: Volo curare. Hoc contra Photinum V. Photinus purum hominem dixit. Ioannis VI. Iudeorum pharisei et saducei. Matthei XVI. Iulianus tollit


436. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

a Deo. Dicunt Christum non esse natum ex Virgine, sed in phantasmate uisum XIIII. Idem XXVI. Dicunt alium Christianorum Deum, alium Deum Israel. Lucę I. Carnem phantasticam tribuunt Christo I. Contra eos II. Dominus curans leprosum tangit propter Manicheum V. Contra Manicheum et Martionem X. Animam a Deo, carnem a diabolo creatam dicunt XI. Manicheus et Martion contra Testamentum Vetus XVI. Manicheorum error de corpore phantastico


437. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_365 | Paragraph | SubSect | Section]

Vinea Sorech 137 . Niniue, Ecclesia de gentibus 141. 142 . Templi reędificatio 145 . Mons Testamenti 232 . Dominus fundauit eam, et ipse est fundamentum eius 234 . Veh fidei persecutoribus 251 . Dominus pro Ecclesia. Spe/cula 238 . Vnum altare Domini 240 .


438. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_365 | Paragraph | SubSect | Section]

reędificatio 145 . Mons Testamenti 232 . Dominus fundauit eam, et ipse est fundamentum eius 234 . Veh fidei persecutoribus 251 . Dominus pro Ecclesia. Spe/cula 238 . Vnum altare Domini 240 . Syon. 242 . Vinea 251 . Mons sanctus


439. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_366 | Paragraph | SubSect | Section]

Hierusalem instaurata in aduentu Christi 295 . Clemens post Petrum Romanam rexit Ecclesiam 295 . Ecclesię dilatatio 298 . Ecclesia de gentibus, Dominus illuminat cęcos 300 . Domus orationis 300 . Domus orationis 303 . Mons sanctus. Regnum Dei. 306 . Quę deserta erant in


440. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dei 107 . Ecclesia uirgo dicitu r, synagoga uidua et repudiata 112 . Ecclesia pręsens 113 . Ecclesię latior possessio quam olim in Iudea. Ciuitas Dei. Adonaissa, id est Dominus ibidem 122 . Supra petram fundata 143 . Fundamentum in farinę satis tribus 157 . Sagena ex omni genere piscium congregans 158 .


441. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_369 | Paragraph | SubSect | Section]

meis fortissimis, id est hereticis 332 . Et super excelsa statuit me 332 . Corpus Christi Ecclesia 335 . Vnitas Ecclesię 335 . Dominus pascit me et nihil mihi deerit 336 . Odiui ecclesiam malignantium. Dilexi decorem domus tuę 338 . Hęreditas Christi. Arca Dei 340 . Ecclesia dilatata. Ciuitas


442. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Insulę ecclesię 394 . Audiuit et lętata est Syon 395 . Adorate in monte sancto eius 396 . Ciuitas Domini. Lapides eius. Ędificabit Dominus Syon 397 . Fecit lunam in tempore 399 . Constituit eum Dominum domus suę 400 . Naues ecclesię 402 . Desertum


443. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Qui habitare facit sterilem in domo matrem filiorum lętantem 409 . Et in mandatis eius non erraui 417 . Domus Dauid 420 . Intrabimus in tabernaculum Dei. Elegit Dominus Syon in habitationem sibi. Viduam eius benedicens benedicam 422 . Domus Domini 423 . Luna et stellę, Ecclesia et doctores. Syon


444. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_382 | Paragraph | SubSect | Section]

eum Deus 1 . Iacob uidit scalam, angelos, Dominum 5 . Ioseph eductus de carcere pręficitur domui pharaonis et populo 7 . Germinauit uirga Aaron in tribu Leui. Dedit Dominus Israeli omnem terram quam patribus promiserat, et fuit pax nemine cum eis congredi auso 34 . Benedixit Dominus Obededom posita archa in domo eius 50. 72 . Pręmia bonorum


445. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_382 | Paragraph | SubSect | Section]

de carcere pręficitur domui pharaonis et populo 7 . Germinauit uirga Aaron in tribu Leui. Dedit Dominus Israeli omnem terram quam patribus promiserat, et fuit pax nemine cum eis congredi auso 34 . Benedixit Dominus Obededom posita archa in domo eius 50. 72 . Pręmia bonorum 54 . Currus igneus et equi ignei sustulerunt Heliam 62 . Decima pars eligitur ad habitandum in


446. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_382 | Paragraph | SubSect | Section]

prosperantur 104 . Videbunt iusti et lętabuntur; et innocens subsannabit eos. Saluabitur innocens 105 . Prospera Iob per quę beatificabatur ab hominibus 106 . Addidit Dominus omnia quęcunque fuerant Iob duplicia 108 . Iustorum remuneratio. Psalmus III 108 . Domine, quis habitabit in tabernaculo tuo. Psalmus XIII. Vita ęterna.


447. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

124 . Iusti confitebuntur nomini tuo, et habitabunt recti cum uultu tuo. Psalmus CXXXIX. Educ de custodia animam meam ad confitendum nomini tuo. Me expectant iusti, donec retribuas mihi. Psalmus [141] CXLI. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Psalmus CXLIII. In terram rectam se deduci orat. Psalmus CXLII 124 . Exultabunt sancti in gloria etc. Psalmus CXLVIIII. Laudate Dominum in sanctis eius.


448. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_384 | Paragraph | SubSect | Section]

sapientię salutaris potabit illum. Adimplebit eum spiritu sapientię et intellectus, et stola glorię uestiet illum 144 . Memento irę in die consummationis, paupertatis in tempore abundantię 145 . Dominus spiritu intelligentię replebit illum etc. 149 . Vniuscuiusque conseruabit bona. Et quis satiabitur uidens gloriam eius? Corpora ipsorum in pace sepulta sunt, et nomen eorum uiuet etc. Sapientiam ipsorum narrent


449. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_384 | Paragraph | SubSect | Section]

in tempore suo 151 . Post LXX annos erit Tyro quasi canticum meretricis etc. Erunt negotiationes eius sanctificatę Domino 155 . Hi leuabunt uocem suam atque laudabunt, cum glorificatus fuerit Dominus. Gratias agit pro translatione iustorum ad cęlos 156 . In die illa Hierusalem cęlestem ingredientur iusti in pace 156 . Et erit lux lunę sicut lux solis, et lux solis erit


450. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_385 | Paragraph | SubSect | Section]

Non esurient neque sitient, et non percutiet eos ęstus et sol etc. 162 . Recede procul a calumnia, quia non timebis. In lętitia egrediemini etc. Pro saliunca ascendet abies, et pro urtica crescet myrtus; et erit Dominus nominatus in signum ęternum, quod non auferetur 163 . Dabo eis in domo mea et in muris meis locum, et nomen melius a filiis et filiabus: nomen sempiternum etc. 164 . Qui habet


451. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Erit anima eorum quasi hortus irriguus, et ultra non esurient etc. 175 . Inebriaui animam lassam, et omnem animam esurientem saturaui. Adhuc possidebuntur domus et agri et uineę in terra ista. Conuertam captiuitatem eorum, ait Dominus 176 . Ioachin, rex Iuda, educitur de carcere et ponitur tronus eius super tronos regum; uictum recipit perpetuum in Babylone 181 . Vt


452. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_386 | Paragraph | SubSect | Section]

eius, et erit quasi oliua gloria eius, et odor eius ut Lybani etc. Filię Syon, exultate, et lętamini in Domino Deo uestro 204 . Stillabunt montes dulcedinem, et colles fluent lacte etc. Ecce dies uenient, dicit Dominus, et comprehendet arator messorem, et calcator uuę mittentem semen; et stillabunt montes dulcedinem, et omnes colles culti erunt 206 . Ego autem in Domino gaudebo, et exultabo in Deo Iesu meo. Deus Dominus fortitudo mea, et ponet pedes


453. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_386 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce dies uenient, dicit Dominus, et comprehendet arator messorem, et calcator uuę mittentem semen; et stillabunt montes dulcedinem, et omnes colles culti erunt 206 . Ego autem in Domino gaudebo, et exultabo in Deo Iesu meo. Deus Dominus fortitudo mea, et ponet pedes meos quasi ceruorum, et super excelsa mea deducet me uictor in psalmis canentem 210 . Auferte uestimenta sordida ab eo. Ecce abstuli iniquitatem tuam et indui te mutatoriis


454. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_388 | Paragraph | SubSect | Section]

ueritas tua, Psalmus CXVIII 121 . Hęreditate acquisiui testimonia tua, Psalmo eodem. Illuc ascenderunt tribus Domini, id est fideles. Psalmus CXXI 121 . Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Psalmus CXLIII 124 . Prope est Dominus inuocantibus eum in ueritate. Psalmus CXLIIII 124 . Non fecit taliter omni nationi, et iudicia sua non manifestauit eis. Psalmus


455. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_388 | Paragraph | SubSect | Section]

acquisiui testimonia tua, Psalmo eodem. Illuc ascenderunt tribus Domini, id est fideles. Psalmus CXXI 121 . Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Psalmus CXLIII 124 . Prope est Dominus inuocantibus eum in ueritate. Psalmus CXLIIII 124 . Non fecit taliter omni nationi, et iudicia sua non manifestauit eis. Psalmus CXLVII 125 . Fidentem ne decipias. Bibe aquam de cisterna


456. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_388 | Paragraph | SubSect | Section]

130 . Fidelis. Fideiussor pro extraneo 130 . Iterum 130 . Fidelis 132 . Assimilaui te angelis, quia fidelis es. Fideles Dominus pręfert gentibus, et ipsi illum gentium diis. Populus Dei delectatus immundis 135 . Confessio ueri Dei 136 . Arbor crucis sub qua nobilitata est Ecclesia; degenerauit synagoga. Dominus apparet eis


457. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_388 | Paragraph | SubSect | Section]

fidelis es. Fideles Dominus pręfert gentibus, et ipsi illum gentium diis. Populus Dei delectatus immundis 135 . Confessio ueri Dei 136 . Arbor crucis sub qua nobilitata est Ecclesia; degenerauit synagoga. Dominus apparet eis qui fidem habent in illum. Qui confidunt in Domino, intelligent ueritatem. Casta generatio, id est fideles 137 . Nam per sapientiam sanati sunt quicunque placuerunt tibi, Domine, a principio


458. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_389 | Paragraph | SubSect | Section]

168 . Non glorietur sapiens in sapientia sua nec fortis nec diues etc., sed in hoc glorietur scire et nosse me etc. 169 . Cum quęsieritis me in toto corde uestro, inueniar a uobis, ait Dominus 175 . Sanctum Domini non euelletur et non destruetur ultra in perpetuum 176 . Tu ne timeas, serue meus, Iacob, saluum te faciam de longinquo et semen tuum de terra captiuitatis tuę


459. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_389 | Paragraph | SubSect | Section]

Tu ne timeas, serue meus, Iacob, saluum te faciam de longinquo et semen tuum de terra captiuitatis tuę 179 . Fides latronis in cruce: Noui diluculo, multa est fides tua 182 . Dominus Deus noster adinuenit omnem uiam discipline, et tradidit illam, Iacob, puero suo, et Israel, dilecto suo 183 . Fidelium signum thau, id est crux. Super quem uideritis thau, ne interficiatis 186 .


460. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui incredulus est, non erit recta anima eius in se metipso; iustus autem in fide sua uiuet 210 . Tunc reddam populis labium electum, ut inuocent omnes nomen Domini et seruiant ei humero uno 211 . Dominus est oculus hominis et omnium tribuum Israel. Ex illo arcus pręlii, scilicet errores prosternens. Confortabo eos in Domino, et in nomine eius ambulabunt. Iuda et Israel, id est fideles et increduli 214 . Et erunt Domino offerentes


461. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_391 | Paragraph | SubSect | Section]

in Israel. Thamar, filia eius, formę elegantissimę 52 . Ęgyptius cuius statura cubitorum V, lancea ut liciatorium texentium 71 . Iudith pulchra, diues, nobilis 95 . Dominus auxit decorem eius proficiscentis ad Holophernem 95 . In specie faciei suę dissoluit eum etc. 97 . Tres filię Iob, quarum nomina Dies, Cassia, Cornu stibii; omnium pulcherrimę et fratrum


462. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_394 | Paragraph | SubSect | Section]

sed qui facit uoluntatem Patris mei. Dicam eis: Nunquam noui uos; discedite a me omnes qui operamini iniquitatem. Qui audit et facit, assimilabitur ędificanti supra petram, qui non facit, supra harenam VII. Ficulneam tantum folia habentem maledixit Dominus, et arefacta est. Auferetur a uobis regnum Dei, et dabitur genti facienti fructus eius XXI. Conuiua non habens uestem nuptialem XXII. Dicunt et non faciunt XXIII. Virgines fatuę non sumpserunt oleum, sed tantum


463. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

regnum cęlorum ponenti rationem cum seruis XVIII. Simile patrisfamilias conducenti operarios in uineam. Multi sunt uocati, pauci electi XX. Simile decem uirginibus XXV. Oues a dextris. Venite benedicti Patris mei. Ibunt iusti in uitam ęternam XXV. Fama. Quęrit Dominus: Quem dicunt homines esse Filium hominis, ut et nos scrutemur, quid alii opinentur de nobis; si malum, ut emendemus, si bonum, ut augeamus XVI. MARCVS
Fides recta.


464. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Amen dico uobis, nec in Israel tantam fidem inueni. Beatus est qui non fuerit scandalizatus in me. Ad peccatricem: Fides tua te saluam fecit; uade in pace VII. Turbę comprimunt Iesum, nemo tangit nisi cui dicitur: Filia, fides tua saluam te fecit. Vade in pace. Quare Dominus fidem exigit a supplicantibus sibi VIII. Tres electi ante quos Dominus transfiguratus est, signant quod nemo potest uidere resurrectionis gloriam nisi qui mysterium Trinitatis incorrupta fidei sinceritate seruauerit IX. Quicunque me confessus fuerit etc.


465. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui non fuerit scandalizatus in me. Ad peccatricem: Fides tua te saluam fecit; uade in pace VII. Turbę comprimunt Iesum, nemo tangit nisi cui dicitur: Filia, fides tua saluam te fecit. Vade in pace. Quare Dominus fidem exigit a supplicantibus sibi VIII. Tres electi ante quos Dominus transfiguratus est, signant quod nemo potest uidere resurrectionis gloriam nisi qui mysterium Trinitatis incorrupta fidei sinceritate seruauerit IX. Quicunque me confessus fuerit etc. Qui autem negauerit XII. Fides granum synapis XIII. Date annulum in manum


466. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_399 | Paragraph | SubSect | Section]

unum sint etc. Ego autem te cognoui; et hi cognouerunt quia tu me misisti. Et notum feci eis nomen tuum, et notum faciam: ut dilectio, qua dilexisti me, in ipsis sit, et ego in ipsis XVII. Omnis qui est ex ueritate, audit uocem meam XVIII. Thomas: Dominus et Deus meus. Dicit ei Iesus: Quia uidisti me, Thoma, credidisti; beati qui non uiderunt, et crediderunt XX. Fides dubia. Cum Nicodemo nocte ueniunt ad Iesum--- qui nondum perfecte credunt. Nox enim pro ignorantia ponitur III. Nisi


467. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_400 | Paragraph | SubSect | Section]

qui biberit ex aqua hac, sitiet iterum; qui autem biberit ex aqua quam ego dabo ei, non sitiet in ęternum; sed aqua, quam ego dabo ei, fiet in eo fons aquę salientis in uitam ęternam IIII. Sabbatum pręceptum in figura quietis futurę, si hic bene operati fuerimus; sicut Dominus sabbato requieuit in sepulchro V. Est et aliquis alius mundus pręter hunc sensibilem mundum, in quo sunt inuisibilia. Cuius uisum et decorem uidebunt hi qui mundo sunt corde VIII. In domo Patris mei mansiones multę sunt etc. Vado parare


468. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_401 | Paragraph | SubSect | Section]

AD COLOSSENSES: Cum autem Christus apparuerit, uita nostra, tunc et uos apparebitis cum ipso in gloria III. AD THIMOTEVM II: Bonum certamen certaui etc. In reliquo reposita est mihi corona iustitię, quam reddet mihi Dominus in illa die iustus iudex; non solum autem mihi, sed et his qui diligunt aduentum eius IIII. AD HEBREOS: Accessistis ad Syon montem et ciuitatem Dei uiuentis, Hierusalem cęlestem, et multorum milium angelorum frequentiam,


469. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_403 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum XIX. Ecce tabernaculum Dei cum hominibus, et habitabit cum eis; et ipsi populus eius erunt, et ipse Deus cum eis erit eorum Deus; et absterget Deus omnem lachrimam ab oculis eorum, et mors ultra non erit etc. Et templum non uidi in ea; Dominus enim Deus omnipotens templum illius est, et Agnus. Et ciuitas non eget sole neque luna, ut luceant in ea etc., de sanctorum gloria. Non intrabit in ea aliquid coinquinatum etc. nisi qui scripti sunt in libro uitę Agni XXI. Et ostendit mihi


470. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_403 | Paragraph | SubSect | Section]

afferens fructus etc. Et omne maledictum non erit amplius, sed sedes Dei et Agni in illa erunt, et serui eius seruient illi. Et uidebunt faciem eius et nomen eius in frontibus eorum. Et nox ultra non erit, et non egebunt lumine lucernę neque lumine solis, quoniam Dominus Deus illuminabit illos, et regnabunt in sęcula sęculorum. Amen XXII.
Fides. AD ROMANOS: Gratias agit Deo, quod fides eorum diuulgatur I. Probabilior bonus in pręputio quam malus


471. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_404 | Paragraph | SubSect | Section]

per fidem; et hoc non ex uobis, Dei enim donum est; non ex operibus, ut nequis glorietur. Nunc autem in Christo Iesu, uos qui aliquando eratis longe, facti estis prope in sanguine Christi. Ergo iam non estis hospites et aduenę, sed ciues sanctorum et domestici Dei II. Vnus Dominus, una fides, unum baptisma, unus Deus et Pater omnium, qui super omnes et per omnia et in omnibus nobis IIII. AD THESSALONICENSES I: Induti loricam fidei et caritatis V. AD THIMOTEVM I: Certa bonum certamen fidei,


472. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_423 | Paragraph | SubSect | Section]

Prima beatitudo in primo numero, secunda in decade, tertia in hecatombe 69 . Donat hominibus angelorum similitudinem 70 . Dominus ascendit cum sanctis 78 . Plantabunt uineas cum Noe 79 . Cornu tuum ponam ferreum et ungulas tuas ęneas 103 . Mons umbrosus atque condensus


473. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_423 | Paragraph | SubSect | Section]

Securi 177 . Beati qui habitant in domo tua 178 . Impiorum prosperitas 184 . Quomodo sanctus uestimentum Dei est 133 . Ecce Dominus noster, expectauimus eum. Vrbs fortitudinis nostrę 247 . Aperite portas, et ingrediatur gens iusta 248 . Fulgebunt sicut sol 260 . Habitat in excelsis


474. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_423 | Paragraph | SubSect | Section]

repromissa. Vita sempiterna 301 . Mons sanctus 303 . Terra uiuentium 306. 310 . Non erit amplius sol ad lucendum 315 . Pars mea Dominus 316 . Vinum. Triticum 317. 318 . Cęlum 320 . Non erit ultra fletus 325 . Domus beatorum 328 .


475. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_424 | Paragraph | SubSect | Section]

Christiani 317 . Quorum laudatur fides 322 . Israel Dei fideles. Christianus 325 . Fidei miracula 327 . Nemo dicit Dominus Iesus nisi in Spiritu Sancto 328 . Fidei constantia 334. 342 . Patrem uocabis me et post me ingredi non cessabis 337 . Fides et intelligentia sine operibus uana sunt


476. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_426 | Paragraph | SubSect | Section]

Prosperitas mundana 306 . Mane astabo tibi et uidebo 322 . In ęternum exultabunt 322 . Et habitabis in eis 323 . Dominus regnabit in ęternum sine fine 326 . Nec dabis sanctum tuum uidere corruptionem. Adimplebis me lętitia cum uultu tuo 329 . Satiabor, cum apparuerit gloria tua 330 .


477. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Faciem tuam illumina super seruum tuum 418 . Lętatus sum in his quę dicta sunt mihi: In domum Domini ibimus 419 . Mons Syon, qui habitat in Hierusalem. Montes in circuitu eius et Dominus in circuitu populi sui ex hoc nunc et usque in sęculum 420 . Ecce hęreditas Domini, filii; merces fructus uentris. Non confundetur, cum loquetur inimicis suis in


478. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_428 | Paragraph | SubSect | Section]

Fides 386 . Vsque in ęternum pręparabo semen tuum. Veritas tua in circuitu tuo. In nomine tuo exultabunt 387 . Semen eius in ęternum manebit 388 . Dominus regnauit, exultet terra per ipsum redempta 394 . Vidit, et commota est terra 395 . Viderunt omnes fines terrę salutare Dei 395 . Oculi mei super fideles terrę, ut


479. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

lumbos 285 . Non timebo milia populi circumdantis me 321 . Qui docet manus meas ad pręlium 332 . Cadent subtus pedes meos 332 . Dominus illumintio mea et salus mea. Quem timebo? Si consistant aduersum me castra, non timebit cor meum 338 . Dominus fortitudo plebis suę 340 . Non saluabitur rex per multam uirtutem


480. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

332 . Cadent subtus pedes meos 332 . Dominus illumintio mea et salus mea. Quem timebo? Si consistant aduersum me castra, non timebit cor meum 338 . Dominus fortitudo plebis suę 340 . Non saluabitur rex per multam uirtutem 344 . Quoniam brachia peccatorum conterentur 348 . Forma. Mulier pulchra et fatua


481. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

habent 279 . Vana pulchritudo 267 . Fortis. Quia tu es, Deus, fortitudo mea. Et brachium eorum non saluabit eos. In te inimicos nostros uentilabimus cornu 354 . Dominus uirtutum nobiscum 356 . Fortitudinem meam ad te custodiam 364 . In Deo faciemus uirtutem. Et non egredieris, Deus, in uirtutibus nostris 365 . Ipse dabit uirtutem et


482. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quia firmamentum meum et refugium es tu 372 . Quęrite Dominum et confirmamini 399 . In Deo faciemus uirtutem 404 . Fortitudo et laus mea Dominus 412 . Furtum. Non id quod furto sublatum est, sed mens furantis attenditur 248 . Onesimus furtum fecerat 253 . Finis melior principio 298 .


483. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_7 | Paragraph | SubSect | Section]

Sanguis comedi prohibetur, quia anima carnis in sanguine est 17. Murmurantibus Moyses promittit cras se daturum carnis copiam usque ad nauseam. Fastiditi man recordati sunt saginę Ęgyptiorum, et ignis deuorauit partem extremam castrorum. Adhuc carnes erant in dentibus eorum, et Dominus percussit eos plaga magna. Locus dictus Sepulchra concupiscentię 21. Sanguinem edi uetat, quia anima carnis est. Ne comedatis quę immunda sunt 27. Postquam saturati fuerint, abibunt post deos alienos 30. Comederunt de frugibus terrę, et manna defecit 31.


484. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_8 | Paragraph | SubSect | Section]

insaturabilia. Stultus saturatus. Ne dederis substantiam in libidinem et ebrietatem 132. Saturitas diuitis non sinit eum dormire 133. Melius est ire ad domum luctus quam ad domum conuiuii. Ve principes mane comedentes 134. Populo concupiscenti escam in deserto dedit Dominus orthogometram . Propterea morsu colubrorum exterminabantur ad correptionem, et sanauit eos 140. De concupiscentia carnium in deserto 141. Operarius ebriosus non locupletabitur 145. Aufer a me uentris concupiscentias. Gulosus. Mulierebriosa 146.


485. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_11 | Paragraph | SubSect | Section]

uenerit ad me, non uidebo eum, si abierit, non intelligam 102. Deus custodiebat me, quando splendebat lucerna eius super caput meum et ad lumen eius ambulabam in tenebris 106. In manibus abscondit lucem et pręcipit ei, ut rursum ueniat. Annunciat de ea amico suo 107. Dominus illuminatio mea 110. Accedite ad eum et illuminamini. Psalmus XXXIII 111. Per lucem gratię et fidem ad uitam peruenitur. Psalmus XLII. Gratiam ablatam sibi per peccatum, per penitentiam petit restitui. Psalmus L 112. Spiritus Sanctus missio. Psalmus LXVII. Communio


486. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_11 | Paragraph | SubSect | Section]

LXXI 114 . In lumine uultus tui ambulabunt. Psalmus LXXXVIII 116. Vt dirigamur in uiam salutis per gratiam tuam. Psalmus LXXXIX 117. Iustificationes tuas custodiam. Non me derelinquas usquequaque. Psalmus CXVIII. Reuela oculos meos. Psalmo eodem 120. Nisi Dominus ędificauerit ciuitatem, in uanum laborauerunt qui ędificant eam. Psalmus CXXVI 122. Gratia 128. A quibus inuenitur Dominus et quibus apparet 137. Gratia sicut paradisus in benedictionibus et misericordia in sęcula permanet 149. Venite, emite absque argento


487. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_11 | Paragraph | SubSect | Section]

LXXXIX 117. Iustificationes tuas custodiam. Non me derelinquas usquequaque. Psalmus CXVIII. Reuela oculos meos. Psalmo eodem 120. Nisi Dominus ędificauerit ciuitatem, in uanum laborauerunt qui ędificant eam. Psalmus CXXVI 122. Gratia 128. A quibus inuenitur Dominus et quibus apparet 137. Gratia sicut paradisus in benedictionibus et misericordia in sęcula permanet 149. Venite, emite absque argento et absque ulla commutatione uinum et lac 163. Scio, Domine, quia non est hominis uia eius, nec uiri est, ut ambulet et dirigat


488. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_12 | Paragraph | SubSect | Section]

datur, alii quinque talenta, alii duo, alii unum: lucrantes remunerantur XXV. Petrus mori uolebat cum Domino. Sed non sufficit habere desiderium, nisi diuino aliquis potiatur auxilio XXVI. MARCVS Gloria. Dominus, cum suscitasset puellam, pręcepit, ut nemo id sciat V. Surdum et mutum seorsum a turba sanat, instruens nos uanam gloriam eiicere. Et iis qui uiderant miraculum iniunxit, necui dicerent VII. Cęco quoque sanato "uade", inquit, "in domum tuam, et si in uicum


489. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_13 | Paragraph | SubSect | Section]

sequentibus signis XVI. LVCAS Gloria. Statuit eum supra pinnaculum templi et ait: Mitte te hinc deorsum. Vox hęc diaboli est. Tentat hominem, ut alta ambiat, ut, cum elatus fuerit, in ima corruat per lapsum iactantię IIII. Leproso mundato Dominus pręcepit, necui diceret V. Gloria inanis iuxta Chrysostomum VI. Suscitat Dominus puellam et miraculum taceri iubet, ostendens quod largitor bonorum est, non autem cupidus glorię VIII. Gula. Dic lapidi huic, ut panis fiat. Vt aspexit Deus ex saturitate


490. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_13 | Paragraph | SubSect | Section]

eum supra pinnaculum templi et ait: Mitte te hinc deorsum. Vox hęc diaboli est. Tentat hominem, ut alta ambiat, ut, cum elatus fuerit, in ima corruat per lapsum iactantię IIII. Leproso mundato Dominus pręcepit, necui diceret V. Gloria inanis iuxta Chrysostomum VI. Suscitat Dominus puellam et miraculum taceri iubet, ostendens quod largitor bonorum est, non autem cupidus glorię VIII. Gula. Dic lapidi huic, ut panis fiat. Vt aspexit Deus ex saturitate non modicum generari obprobrium, per famem illis ieiunium attulit, quo culpam, quę in immensum


491. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_13 | Paragraph | SubSect | Section]

VIII. Gula. Dic lapidi huic, ut panis fiat. Vt aspexit Deus ex saturitate non modicum generari obprobrium, per famem illis ieiunium attulit, quo culpam, quę in immensum crescebat, cohibuit IIII. Ve uobis qui saturati estis, quoniam esurietis VI. Si dixerit seruus: moram facit Dominus uenire, et coeperit percutere pueros et ancillas et edere et bibere et inebriari, ueniet Dominus et diuidet eum partemque eius cum infidelibus ponet XII. Qui epulabatur quotidie splendide, gutta aquę indiget, ut in igne ardens linguam refrigeret XVI. Attendite autem uobis, ne forte


492. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_13 | Paragraph | SubSect | Section]

modicum generari obprobrium, per famem illis ieiunium attulit, quo culpam, quę in immensum crescebat, cohibuit IIII. Ve uobis qui saturati estis, quoniam esurietis VI. Si dixerit seruus: moram facit Dominus uenire, et coeperit percutere pueros et ancillas et edere et bibere et inebriari, ueniet Dominus et diuidet eum partemque eius cum infidelibus ponet XII. Qui epulabatur quotidie splendide, gutta aquę indiget, ut in igne ardens linguam refrigeret XVI. Attendite autem uobis, ne forte grauentur corda uestra in crapula et ebrietate et curis huius uitę et superueniat in uos repentina dies


493. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_16 | Paragraph | SubSect | Section]

pro bona uoluntate II. AD THESSALONICENSES I: Spiritum nolite extinguere V. AD HEBREOS: Optimum est enim gratia stabilire cor XIII. IOANNIS I: Tenebrę transierunt, et uerum lumen iam lucet II. Gentiles. ACTVVM: Petro reuelatum etiam gentes mundari a Deo X. Paulo dixit Dominus: Exi longe ad nationes XXII. PETRI I: Prophetę de futura in uobis gratia prophetauerunt etc. I. METHAMORPHOSES
Gula.


494. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_29 | Paragraph | SubSect | Section]

Gentiles conuersi 14. Allophili, id est alienigenę 61. Gentium uocatio 80,297. Gentes crediderunt 91. Ionas dolet, non quod gentes saluentur, sed quod Israel pereat 92. Nox pręcessit, dies appropinquauit 93. Mulier inclinata, quam Dominus erexit 97. De thiopia mihi uictimę deferentur 143. Electa de gentibus Ecclesia 148. Et confugient gentes multę ad Dominum in die illa 155. Ociosi in uineam conducti 160. Gentium conuersio 165. Pullus: super ipsum


495. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_30 | Paragraph | SubSect | Section]

te 247. Lybanus refertur ad gentiles 257. Confugient gentes multę ad Dominum. Desertum 272. A Christo mansuefacti. Populus pauper et tenuis 275. Suscitantur ab aquilone, ut credant in eum qui uenit ab ortu 276. Insulę 277. Deus non solum Iudeorum Dominus, sed etiam gentium 283. Persecutio 289. Nos sumus et gens et tribus Domini 291. Conuertimini ad me ab extremis terrę, et salui eritis. Beati qui non uiderunt et crediderunt 295. Dabit impios pro sepultura 296. In ipso gentes sperabunt 297. Et


496. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_31 | Paragraph | SubSect | Section]

generaliter pro communibus beneficiis Dei, specialiter pro speciali nobis collato 236. Gratias agit ab inimicis liberatus 325. Gratiarum actio 342. Deo de omnibus agendę sunt gratię 345. Noli obliuisci omnes retributiones eius 398. Gratia. Nisi Dominus ędificauerit domum 48. Non ex operibus nostris, sed ex Dei gratia saluati sumus 51. Auster, aquilo 97. Perfectos etiam indigere misericordia Dei 116. Magnitudo gratiarum in Paulo et in cęteris sanctis 220. Gratia sumus magis quam opere saluati 223.


497. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

342. Inebriabuntur 348. Misericordia eius pręueniet me 364. Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea 366. Deus adiuuat et cooperatur nobis 370. Confirma hoc, Deus 370. Beatus uir cuius est auxilium abs te 383. Gratiam et gloriam dabit Dominus 384. Oleum 391. Gratia adiuuat 393. Tu parasti directiones in populis. Ipse fecit nos et non ipsi nos 396. Eloquium Domini inflammauit eum 400. Vtinam dirigantur uię meę ad custodiendas 412. Reuela oculos meos. Cum dilatares


498. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

non ipsi nos 396. Eloquium Domini inflammauit eum 400. Vtinam dirigantur uię meę ad custodiendas 412. Reuela oculos meos. Cum dilatares cor meum 415. Anima mea in manibus tuis 417. Adiuua me, et saluus ero. Gressus meos dirige 418. Dominus protectio tua super manum dexterę tuę 419. Nisi quia Dominus erat in nobis. Nisi Dominus ędificauerit domum 420. Dominus illuminat cęcos 431. Gentiles. Impii ad pietatem conuersi 56. Magnum est nomen meum in gentibus 62. Deserta


499. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

dirigantur uię meę ad custodiendas 412. Reuela oculos meos. Cum dilatares cor meum 415. Anima mea in manibus tuis 417. Adiuua me, et saluus ero. Gressus meos dirige 418. Dominus protectio tua super manum dexterę tuę 419. Nisi quia Dominus erat in nobis. Nisi Dominus ędificauerit domum 420. Dominus illuminat cęcos 431. Gentiles. Impii ad pietatem conuersi 56. Magnum est nomen meum in gentibus 62. Deserta et inaquosa* Populus congregatus ex gentibus 94. Gentiles 116.


500. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

ad custodiendas 412. Reuela oculos meos. Cum dilatares cor meum 415. Anima mea in manibus tuis 417. Adiuua me, et saluus ero. Gressus meos dirige 418. Dominus protectio tua super manum dexterę tuę 419. Nisi quia Dominus erat in nobis. Nisi Dominus ędificauerit domum 420. Dominus illuminat cęcos 431. Gentiles. Impii ad pietatem conuersi 56. Magnum est nomen meum in gentibus 62. Deserta et inaquosa* Populus congregatus ex gentibus 94. Gentiles 116. Aquę mortuę quę


501. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

Cum dilatares cor meum 415. Anima mea in manibus tuis 417. Adiuua me, et saluus ero. Gressus meos dirige 418. Dominus protectio tua super manum dexterę tuę 419. Nisi quia Dominus erat in nobis. Nisi Dominus ędificauerit domum 420. Dominus illuminat cęcos 431. Gentiles. Impii ad pietatem conuersi 56. Magnum est nomen meum in gentibus 62. Deserta et inaquosa* Populus congregatus ex gentibus 94. Gentiles 116. Aquę mortuę quę aquis templi uiuificantur. Mare mortuum 119.


502. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

169. Gentilium populus non erat in uiis, sed in exitibus uiarum 170. Emerunt agrum figuli in sepulturam peregrinorum 179. Symon portans crucem 180. Galilea 181. Populus gentilis pessimus. Emoroissa 185. Sydon 186. Demoniacus ab infantia, quem Dominus sanauit 186. Pullus ligatus 187. Vinea aufertur Iudeis et datur gentibus 187. Centurio confitetur 190. Vocatio gentium. Gentes cohęredes Christo. Hęreditas nostra Dominus 225. Chanaan immutatus 286. Familia 291. Tempus spargendi


503. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_32 | Paragraph | SubSect | Section]

gentilis pessimus. Emoroissa 185. Sydon 186. Demoniacus ab infantia, quem Dominus sanauit 186. Pullus ligatus 187. Vinea aufertur Iudeis et datur gentibus 187. Centurio confitetur 190. Vocatio gentium. Gentes cohęredes Christo. Hęreditas nostra Dominus 225. Chanaan immutatus 286. Familia 291. Tempus spargendi lapides et tempus colligendi 293. Melior est canis uiuus super leonem mortuum 302. Hęreditas Christi 321. Gentium conuersio 325. Omnes declinauerunt simul 328. Conuersio


504. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_33 | Paragraph | SubSect | Section]

Linguam, quam non nouerat, audiuit 380. Hęreditas Domini 382. Venient et adorabunt coram / coram te 385. Vocatio. Populus Ęthiopum 386. Afferte Domino, patrię gentium 394. Dominus regnauit, exultet terra, id est gentiles credentes 396. Timebunt gentes nomen tuum. Dominus soluit compeditos. Populus qui creabitur, laudabit Dominum 397. Annunciate inter gentes opera eius. Et pertransierunt de gente in gentem 399. Quos redemit de manu


505. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_33 | Paragraph | SubSect | Section]

Venient et adorabunt coram / coram te 385. Vocatio. Populus Ęthiopum 386. Afferte Domino, patrię gentium 394. Dominus regnauit, exultet terra, id est gentiles credentes 396. Timebunt gentes nomen tuum. Dominus soluit compeditos. Populus qui creabitur, laudabit Dominum 397. Annunciate inter gentes opera eius. Et pertransierunt de gente in gentem 399. Quos redemit de manu inimici. Errauerunt in solitudine, in inaquoso. Emoroissa 402. Et collocauit illic esurientes.


506. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_42 | Paragraph | SubSect | Section]

aduentus Domini 214. Prodigia Antichristi 215. Iustitia: singularum rerum et personarum ęquissima distributio 22. Stateram ne transilias, id est ne prętergradiare iustitiam 151. Ignoratio. Quare tot gentes perire passus est Dominus, dum differt incarnationem 69. Inimicos aliquando nobis utiles esse 231. Ira carere omnino non possumus 80. Apostoli saluis inter se amiciciis dissenserunt 144. Inuidia. Frater inuidens fratri, quod apud patrem


507. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_44 | Paragraph | SubSect | Section]

Dauid, secundum Hieronymum. Septuaginta pręteritum ponunt, ubi apud Hebreos futurum est 3. Super Psalmum: Eructauit cor meum 4. Idida nomen Salomonis. Super Psalmum: Sicut ceruus desiderat ad fontes 8. Super Psalmum: Confitemini Domino, quoniambonus. Super Psalmum: Nisi Dominus ędificauerit domum 9. Super Cantica canticorum Origenes 10, 16. Cantica quid sint 19. Super Psalmum: Dominus regit me 30. De natiuitate Domini die solenni 49. De epiphania super Psalmum: Afferte domino 50. De quadragesimaet exitu de Ęgypto.


508. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_44 | Paragraph | SubSect | Section]

4. Idida nomen Salomonis. Super Psalmum: Sicut ceruus desiderat ad fontes 8. Super Psalmum: Confitemini Domino, quoniambonus. Super Psalmum: Nisi Dominus ędificauerit domum 9. Super Cantica canticorum Origenes 10, 16. Cantica quid sint 19. Super Psalmum: Dominus regit me 30. De natiuitate Domini die solenni 49. De epiphania super Psalmum: Afferte domino 50. De quadragesimaet exitu de Ęgypto. In uigilia paschę de esu agni mystico. De die Dominico paschę. Sabbatum in dominicum mutatum 51. De resurrectione Dominica.


509. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_45 | Paragraph | SubSect | Section]

Plurimę utilitatis esse scrutari Scripturas 295. Parabola de duobus filiis, frugi et luxurioso. Super Epistola Pauli ad Romanos secundum Originem 294. Hierusalem et Bethlem et locorum sanctorum laudes 74. Vtrum dicenda ciuitas sancta, postquam crucifixus Dominus 75. Presepe Domini 77. Sepulchrum Domini 75. Commendat loca sancta 205. Non Hierosolimis esse, sed Hierosolimis bene esse laudandum est 211. / Loca sancta, quę peragrauit beata Paula 270.


510. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_45 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut et ciui ęquum iudicium sit 18. Non accipies personam nec munera, quia munera excęcant oculos sapientum et mutant uerba iustorum 27. Iudices Iohel et Abias peruerterunt iudicium pro muneribus 42. Quia Dauid partem bonorum Miphiboseth concessit Sibę, seruo eius, Dominus diuisit regnum illius inter Roboam et Hieroboam 54. Populus timuit regem Salomonem uidens sapientiam Dei esse in eo ad faciendum iudicium 56. Achab, quia pepercit homini morte digno, dicitur ei: Erit anima tua pro anima illius 61. Iosaphat


511. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_50 | Paragraph | SubSect | Section]

Sicut parturiens loquar: dissipabo et absorbebo simul 160. Iratus Hieremias maledixit diei in qua natus est 172. Ioachim rex iratus scidit uolumen prophetę 177. Ionas iratus non euenisse quod prophetauerat petiit tolli a se animam suam, et Dominus ad eum: Putas ne, quam bene irasceris tu? etc. 207. Ira magna ego irascor super gentes opulentas 212. Zelatus sum Syon zelo magno 213. Iniuria. Ioseph fratribus beneficium reddidit pro iniuria 7. Qui percusserit hominem uolens


512. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_51 | Paragraph | SubSect | Section]

neruum. Cras eductus prophetat contra eum 172. Hieremias apprehensus a populo ad mortem poscitur 174. Vriam prophetantem rex Ioachim interfecit gladio 174. Sedechias rex posuit Hieremiam in carcere 176. Baruch et Hieremias iubentur comprehendi, abscondit autem eos Dominus. Deinde Hieremias in carcerem missus sedit ibi diebus multis 177. Hieremiam proiecerunt in lacum luti. Liberatur ab Ethiope eunucho; mansit tamen in uestibulo carceris usque quo capta est Hierusalem 178. Patrem et matrem contumeliis affecerunt 189. Facientes


513. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_52 | Paragraph | SubSect | Section]

103. Semper enim quasi tumentes super me fluctus timui Deum, et pondus eius ferre non potui 106. Deus enim opus hominis reddet ei, et iuxta uias singulorum restituet eis. Iustus est: non accipitpersonas principum nec cognouit tyrannum, cum disceptaret contra pauperem 107. Dominus ad Iob: Nunquid irritum facies iudicium meum et condemnabis me, ut iustificeris? 108. Iustitia Dei aduersum peccatores. Psalmus X 109. Iustus improbis, clemens bonis. Psalmus C 117. Iustus es, Domine, et rectum iudicium tuum. Psalmus CXVIII 120. Diligit


514. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_53 | Paragraph | SubSect | Section]

facite. Statera iusta reliquaque pondera et mensurę erunt uobis 194. Diuisio terrę signat iustitiam suam unicuique tribuentem 196. Balthasar Danielem donauit muneribus, cum ille aduersa prędiceret 198. Sicut fecisti, ita fiet tibi etc. 207. Quid Dominus requirit a te, facere iudicium et diligere misericordiam etc. 209. Iudicium uerum iudicate 213. Matathias sacerdos Iudeum ad idola conuersum occidit simul et suasorem eius, nihil Antiochi potentiam ueritus, dum satis iustitię faceret 217.


515. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_54 | Paragraph | SubSect | Section]

indignationis egredietur, et tempestas erumpens super caput impiorum ueniet 173. Dabo te in animas odientium te filiarum Palestinarum 187. Porro cum dedero gloriam in terra uiuentium, in nihilum redigam te, et non eris, et requisita non inuenieris ultra in sempiternum diem, dicit Dominus Deus 190. Descenderunt ad terram ultimam; uidit eos pharao, et consolatus est 191. Ignem et sulphur pluam super eum 193. Surgent alii in uitam ęternam, alii in opprobrium, ut uideant semper 200. Ero morsus tuus, inferne 203. Emisisti uinctos tuos


516. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_54 | Paragraph | SubSect | Section]

ultimam; uidit eos pharao, et consolatus est 191. Ignem et sulphur pluam super eum 193. Surgent alii in uitam ęternam, alii in opprobrium, ut uideant semper 200. Ero morsus tuus, inferne 203. Emisisti uinctos tuos de lacu 214. Interpres. Dominus ad Moysen: Aaron erit propheta tuus, et loqueris ei et ille loquetur ad pharaonem 10. Siquis fuerit inter uos propheta Domini, in uisione apparebo ei uel per somnium etc. Moysi ore ad os loquar, palam et non per enygmata et figuras Deum uidet 21. Docebo iniquos


517. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_55 | Paragraph | SubSect | Section]

acceperat, ille uero ipsum regno spoliare conatus est 52. Ioas Ioiadę sacerdotis opera rex factus, Zachariam, eius filium, prophetantem lapidari iussit 79. / Populus Israel ingratus erga Deum. Psalmus LXXVII 115. Habitatores Ceilę, quos Dominus ab inimicis protexerat et Ziphei, a quibus trahebat originem, uoluerunt eum tradere in manu Saul. Psalmus CXXXVIII 124. Reddens mala pro bonis 125. Liberator ab ingratis contemnitur 134. Nesciui beneficia Dei; ideo abductus fui in Babylonem 136. Ingrati spes


518. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_58 | Paragraph | SubSect | Section]

26. Qui noluerit obedire sacerdoti, ex decreto iudicis morietur 28. Inobediens filius lapidabitur 28. Si audire nolueris uocem Domini Dei tui, maledicetur tibi 29. Israel quosdam de gentibus noluit delere contra pręceptum Domini, et ipsi fuerunt eis in ruinam. Dominus suscitauit iudices, qui liberarent eos, sed nec ipsi obedierunt 35. Ionathas inscius interdicti regii gustauit parum mellis. Propterea Dominus de euentu belli consultus responsum non dedit. Saul iussus funditus perdere Amalechitas non obediuit. Scinditur ab eo regnum dicente Domino:


519. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_58 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini Dei tui, maledicetur tibi 29. Israel quosdam de gentibus noluit delere contra pręceptum Domini, et ipsi fuerunt eis in ruinam. Dominus suscitauit iudices, qui liberarent eos, sed nec ipsi obedierunt 35. Ionathas inscius interdicti regii gustauit parum mellis. Propterea Dominus de euentu belli consultus responsum non dedit. Saul iussus funditus perdere Amalechitas non obediuit. Scinditur ab eo regnum dicente Domino: Obedientiam uolo, et non sacrificium 44. Viro Dei a Domino interdicitur aliquid gustare in Bethel. Gustauit, et a leone occisus est 59.


520. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_60 | Paragraph | SubSect | Section]

a Nabuchodonosor contra insiurandum 83. Periurantes in idolo duplici pena punientur 140. Iurationi non assuescas os tuum. Multi enim casus in illa. Vir multum iurans implebitur iniquitate etc. Periurium. Iurans in uacuum 146. Iurans multum 147. Dicit Dominus: Iuraui in nomine meo magno etc. 179. De Sedechia ut supra 181. Viuo ego, dicit Dominus 188. Contra Sedechiam 188. Contra periurium. Item: Iuramentum mendax ne diligatis 213. Contra periuros 216. Eupator iurauit pacem obsessis in


521. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_60 | Paragraph | SubSect | Section]

non assuescas os tuum. Multi enim casus in illa. Vir multum iurans implebitur iniquitate etc. Periurium. Iurans in uacuum 146. Iurans multum 147. Dicit Dominus: Iuraui in nomine meo magno etc. 179. De Sedechia ut supra 181. Viuo ego, dicit Dominus 188. Contra Sedechiam 188. Contra periurium. Item: Iuramentum mendax ne diligatis 213. Contra periuros 216. Eupator iurauit pacem obsessis in munitione Syon. Postquam receptus est, iussit eam destrui 219. Alchimas similiter iurauit


522. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_61 | Paragraph | SubSect | Section]

XXXV 111. De ultione Iudeorum. Psalmus XLVIII 112. De iudiciaria potestate Christi. Psalmus LXXI 114. De aduentu Christi ad iudicium. Psalmus XCV, XCVI 117 . Mutabis eos et mutabuntur. Psalmus CI. De iudicio finali per Christum. Psalmus CVIIII 118. Dominus iudicabit et exorabitur. Psalmus CXXXIIII 123. In die Iudicii nec preci nec precio erit locus 127. Iudicia Dei 128. Iustum et impium iudicabit Dominus, et tempus omnis rei tunc erit 133. Cuncta quę fiunt, adducet Deus in iudicium 135. Ego dormio,


523. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_61 | Paragraph | SubSect | Section]

117 . Mutabis eos et mutabuntur. Psalmus CI. De iudicio finali per Christum. Psalmus CVIIII 118. Dominus iudicabit et exorabitur. Psalmus CXXXIIII 123. In die Iudicii nec preci nec precio erit locus 127. Iudicia Dei 128. Iustum et impium iudicabit Dominus, et tempus omnis rei tunc erit 133. Cuncta quę fiunt, adducet Deus in iudicium 135. Ego dormio, scilicet differendo poenam. Et cor meum uigilat, scilicet pręparando ultionem 136. Dominus puniet cogitata, dicta, facta 137. Tunc iusti stabunt in magna


524. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_61 | Paragraph | SubSect | Section]

precio erit locus 127. Iudicia Dei 128. Iustum et impium iudicabit Dominus, et tempus omnis rei tunc erit 133. Cuncta quę fiunt, adducet Deus in iudicium 135. Ego dormio, scilicet differendo poenam. Et cor meum uigilat, scilicet pręparando ultionem 136. Dominus puniet cogitata, dicta, facta 137. Tunc iusti stabunt in magna constantia aduersus eos qui se angustiauerunt etę. Ira et iustitia contra impios, quando pugnabit contra eos omnis creatura. Iudicium durissimum in eos qui pręsunt, fiet 138. Tuam manum effugere, Domine,


525. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum in consummatione est. In iudicio Dei opera ipsius ab initio. Vię illorum coram illo sunt semper etc. 144. Benedictio illius quasi fluuius inundabit, et quomodo cathaclysmus ira ipsius 149. Stellę species cęli stabunt in die Iudicii 150. Dominus ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui et principibus eius 152. Iudicabit, arguet, docebit, interficiet impium etc. De his qui tunc conuertentur. Vlulate, quia, prope est dies Domini crudelis et indignationis plenus etc. De defectu stellarum, solis et


526. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

prope est dies Domini crudelis et indignationis plenus etc. De defectu stellarum, solis et lunę etc. 154. Iuidicans et quęrens iudicium, et uelociter reddens, quod iustum est. Excutientur et relinquentur simul auibus montium et bestiis terrę 155. Ecce Dominus dissipabit terram etc. Dicent in die illa: Ecce Deus noster iste. Ecce enim Dominus egredietur de loco suo, ut uisitet iniquitatem habitatoris terrę contra eum et reuelabit terra sanguinem suum etc. Visitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super


527. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

solis et lunę etc. 154. Iuidicans et quęrens iudicium, et uelociter reddens, quod iustum est. Excutientur et relinquentur simul auibus montium et bestiis terrę 155. Ecce Dominus dissipabit terram etc. Dicent in die illa: Ecce Deus noster iste. Ecce enim Dominus egredietur de loco suo, ut uisitet iniquitatem habitatoris terrę contra eum et reuelabit terra sanguinem suum etc. Visitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiatan. In die illa clangetur in tuba magna etc. 156. Erit lux lunę sicut


528. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

auibus montium et bestiis terrę 155. Ecce Dominus dissipabit terram etc. Dicent in die illa: Ecce Deus noster iste. Ecce enim Dominus egredietur de loco suo, ut uisitet iniquitatem habitatoris terrę contra eum et reuelabit terra sanguinem suum etc. Visitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiatan. In die illa clangetur in tuba magna etc. 156. Erit lux lunę sicut solis, sol septempliciter etc. In die illa, qua alligauerit Dominus uulnus populi sui etc. Tunc terror erit iniquis et


529. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

contra eum et reuelabit terra sanguinem suum etc. Visitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiatan. In die illa clangetur in tuba magna etc. 156. Erit lux lunę sicut solis, sol septempliciter etc. In die illa, qua alligauerit Dominus uulnus populi sui etc. Tunc terror erit iniquis et iustis lętitia. A uoce Domini pauebit Assur. Pręparata est enim ab heri / Tophet etc. 157. A uoce angeli fugerunt populi, congregabuntur spolia uestra. Comminatio


530. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_62 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. 159. Brachia mea populos iudicabunt. Brachium meum sustinebunt. Item de Iudicio et Antichristo 162. De aduentu Domini ad Iudicium. De eodem aduentu a sanctis desiderato 166. De damnandis in Iudicio. Veniet omnis caro, ut adoret coram facie mea, dicit Dominus. Iusti uidebunt damnatos 167. Egressus est de loco suo, ut ponat terram tuam in solitudinem. Et dixi: Heu, heu, heu, Domine Deus etc. Ecce uenit gladius usque ad animam meam 168. Ipse Deus et rex sempiternus, ab indignatione eius commouebitur terra, et non


531. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_63 | Paragraph | SubSect | Section]

Ipse Deus et rex sempiternus, ab indignatione eius commouebitur terra, et non sustinebunt gentes comminationem eius. Tu autem, Domine Sabaot, qui iudicas iuste et probas renes et corda, uideam ultionem tuam ex eis 170. Faciet iudicium et iustitiam in terra 173. Dominus de excelso rugiet et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam 174. Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 175. Vocem terroris audiuimus; formido, et non est pax etc. Conuersę sunt uniuersę facies in auruginem. Ve quia magna dies illa etc.


532. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_63 | Paragraph | SubSect | Section]

eius. Tu autem, Domine Sabaot, qui iudicas iuste et probas renes et corda, uideam ultionem tuam ex eis 170. Faciet iudicium et iustitiam in terra 173. Dominus de excelso rugiet et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam 174. Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 175. Vocem terroris audiuimus; formido, et non est pax etc. Conuersę sunt uniuersę facies in auruginem. Ve quia magna dies illa etc. Antichristi deiectio. Ecce turbo Domini etc. 175. Faciet iudicium et iustitiam in terra. In diebus


533. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_63 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicium et iustitiam in terra. In diebus illis saluabitur Iuda etc. 176. Dies autem illa Domini Dei exercituum, dies ultionis 179. Finis uenit, uenit finis, et iudicabo te iuxta uias tuas etc. 185. Vnumquenque iuxta uias suas iudicabo ait Dominus Deus 188. Item 191. Item: Ecce ego iudicabo inter pecus et pecus arietum et hyrcorum 191. De Antichristo et sequacibus eius 192. In die illa erit commotio magna super terram Israel. Et commouebuntur a facie mea pisces maris et uolucres cęli et bestię agri


534. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_63 | Paragraph | SubSect | Section]

uir a facie leonis etc. Reuelabitur quasi aqua iudicium, et iustitia quasi torrens fortis 205. Vidi uocantem iudicium ad ignem etc. 206. Iuxta est dies Domini super omnes gentes. Sicut fecisti, fiet tibi. Retributionem tuam conuertam in caput tuum. Ecce Dominus egredietur de loco suo. Et descendet et calcabit super excelsa terrę, et consummentur montes subtus eum, et ualles scindentur sicut cera etc. 207. Contremuit terra a facie eius, et orbis, et omnes habitantes in eo. Ante faciem indignationis


535. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_64 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. 209. Reuelabo pudenda tua in facie tua etc. Ponam te in / exemplum. Et erit: qui uiderit te, resiliet a te et dicet: Vastata est Niniue 209. Congregans congregabo omnia a facię terrę dicit Dominus et ruinę impiorum erunt etc. 210. Dies irę dies illa, dies tribulationis etc. Mane, mane iudicium suum dabit in luce. Effundam super eos indignationem meam. In igne enim zeli mei deuorabitur omnis terra 211. Et transibit in maris freto, et


536. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_64 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsi uero spreuerunt me. Terra uestra deserta desolabitur etc. Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Argentum tuum uersum est in scoriam etc. Qui dereliquerunt Dominum, consummentur 151. Propter quid captiuata domus Iacob. Persecuti sunt eos Chaldei. Dominus auferet ab Hierusalem ualidum et fortem, et effeminati, id est idolatrę Romani dominabuntur eis. Viri gladio cadent, et Hierusalem desolata in terra sedebit. Expectaui, ut faceret uuas etc. Ideo auferam sepem eius, et erit in dirreptionem. Arguit eos auaritię, ebrietatis,


537. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_64 | Paragraph | SubSect | Section]

ut faceret uuas etc. Ideo auferam sepem eius, et erit in dirreptionem. Arguit eos auaritię, ebrietatis, luxurię etc. ob quę abducti sunt in Babylonem 152. Audite audientes, et nolite intelligere etc. Cęci erunt, donec desolentur ciuitates. Dominus exercituum erit uobis in sanctificationem, in lapidem autem offensionis et petram scandali duabus domibus Israel, et in laqueum et in ruinam habitantibus in Hierusalem 153. Ve filii desertores etc. 157. Non uocabitur ultra is qui insipiens est princeps, quia,


538. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_65 | Paragraph | SubSect | Section]

Populus Israel mulier adultera et fornicaria 167. Quia contempsistis me, euertent uos Romani. Filii insipientes sunt et uecordes. Vere mendaces erant colles et multitudo montium, id est scribę et pharisei. De eorum obstinatione. Argentum reprobum uocate eos, quia Dominus proiecit illos 168. Hęc est gens quę non audiuit uocem Domini Dei sui, nec recępit disciplinam. Periit fides et ablata est de ore eorum. Vere mendacium opeeratus est stilus mendax scribarum. Propterea dabo mulieres eorum exteris etc. 169. Vltio pro cęde


539. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_67 | Paragraph | SubSect | Section]

execrantur, quod precium sanguinis sit, se uero sanguinis effusores esse non agnoscunt XXVII. Ingratus. Iudas Scarioth in apostolum eligitur, accipit potestatem expellendi dęmonia et curandi infirmos X. Suum cophinum fragmentorum tulit XIIII. Seruo debitum Dominus dimisit; ille non dimisit conseruo; dat poenas XVIII. Inuitati ad nuptias seruos inuitantis occiderunt XXII. Tollite ab eo talentum et date ei qui decem habet talenta XXV. Iudas Dominum suum tradit XXVI. Inconstantia. Harundo uento agitata XI. Semen cadens super petrosa


540. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_68 | Paragraph | SubSect | Section]

Cęsari XXII. Iniuria. Si peccauerit in te frater tuus etc. Si te audierit, lucratus es fratrem tuum XVIII. Conuerte gladium tuum in locum suum. Omnis enim etc. XXVI. Calumniantibus non respondendum, si nihil proficimus. Sicut Dominus tacebat contra falsos testes XXVI. Inobedientia. Qui non audierit te, duos, tres, Ecclesiam, sit tibi sicut ethnicus et publicanus XVIII. Filius malus ait: Eo, Domine. Et non iuit XXI. Cui similem existimabo generationem istam? Similis est pueris clamantibus coęqualibus:


541. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_69 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudicii. Multi uenient in nomine meo et multos seducent. Exurget gens contra gentem. Erunt terremotus per loca et fames. Initium dolorum hęc. In omnes gentes prędicabitur Euangelium. Erunt enim dies illi tribulationis tales, quales non fuerunt ab initio creaturę neque fient. Et nisi breuiasset Dominus dies, non fuisset salua omnis caro, sed propter ellectos etc. Exurgent pseudoprophetę et pseudochristi. Sol contenebrabitur, et luna non dabit splendorem suum. Stellę cęli erunt decidentes. Virtutes cęli mouebuntur. Filius hominis ueniet in nubibus


542. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_70 | Paragraph | SubSect | Section]

cęli XIIII. Hypocrita. Qui deuorant domos uiduarum sub obtentu prolixę orationis, hi accipient prolixius iudicium XII. Dat Iudas osculum cum ueneno doli. Sic Chayn obtulit sacrificium subdolum et reprobatum XIIII. Iustitia neminem inhibet ab opere bono. Ideo Dominus pręcipit, ne prohibeant illum qui nomine ipsius inuocato eiiciebat demonia, licet non sequeretur ipsum IX. Date quę sunt Cęsaris Cęsari et quę Dei, Deo XII. Inuidia diaboli mors intrauit in orbem terrarum contra ipsum I. Tradito Ioanne recessit Iesus in Galilea. Docet


543. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_70 | Paragraph | SubSect | Section]

uapulabitis, eritis odio omnibus propter nomen meum XIII. Infernus. Gehenna, ignis inextinguibilis, ubi uermis eorum non moritur et ignis non extinguitur IX. Ignorantia. Non debemus ignorantibus grauiter irasci, sed eorum ignorantię compati. Sicut non irascitur Dominus discipulis quęrentibus, quis poterit turbam satiare, cum paulo ante ab eodem satiatam uidissent, sed adhuc rudes erant VIII. Inualidis et infirmis non est imponendum onus graue, sicut assumentum panni rudis uestimento ueteri aut uinum nouum utribus uetustis II. Spiritus


544. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_71 | Paragraph | SubSect | Section]

est, caro uero infirma XIIII. Iudei. Ficus arida a radicibus. Synagoga a Chayn et a cęteris, a quibus omnis sanguis iustus ab Abel usque ad Zachariam requiritur XI. Agricolę, quibus locata erat uinea, seruos Domini sui ceciderunt, filium occiderunt. Sed ueniet Dominus et perdet colonos, et uineam locabit aliis. Mulier sterilis non relinquens semen ex septem fratribus, nouissime moriens, est synagoga relicta a Spiritu septiformi XII. Recedente Domino de templo non remanet lapis super lapidem, id est negantibus Christum nihil proderunt Lex et prophetę


545. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_71 | Paragraph | SubSect | Section]

sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech XIIII. LVCAS Iudicium Dei. Et uidebit omnis caro salutare Dei III. / Sicut Ioannes baptizat alios, alios repellit, sic stabit in igneo flumine Dominus Iesus iuxta flammeam rumpheam etc, ut qui purgatione indiget, eum igne baptizet et ad paradisum transmittat III. Cuius uentilabrum in manu eius, et purgabit aream suam, et congregabit triticum in horreum suum, paleas autem comburet igni inextinguibili


546. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_72 | Paragraph | SubSect | Section]

homines, et uos facite illis similiter VI. Quid autem et a uobis ipsis non iudicatis quod iustum est. Origenes: Nisi autem esset nobis natura insitum id quod iustum est iudicare, nunquam Saluator hoc diceret XII. Inimicus. Diligite inimicos odientes, maledicentes, calumniantes VI. Dominus persequentium se uulnera sanat. Malcho auriculam restituit et Petrum de percussione increpat XXII. Dominus orat pro crucifixoribus suis: Pater, dimitte illis: non enim sciunt quid faciunt XXIII. / Ignorantia. Qui non


547. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_72 | Paragraph | SubSect | Section]

Nisi autem esset nobis natura insitum id quod iustum est iudicare, nunquam Saluator hoc diceret XII. Inimicus. Diligite inimicos odientes, maledicentes, calumniantes VI. Dominus persequentium se uulnera sanat. Malcho auriculam restituit et Petrum de percussione increpat XXII. Dominus orat pro crucifixoribus suis: Pater, dimitte illis: non enim sciunt quid faciunt XXIII. / Ignorantia. Qui non cognouit uoluntatem Domini, et fecit digna plagis, uapulabit paucis. XII. Is qui quinque paria boum emit, est


548. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_73 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt in lege Moysi et prophetis et psalmis de me. Tunc aperuit illis sensum, ut intelligerent Scripturas XXIIII. Ingratus. Ex decem leprosis mundatis unus tantum et hic Samaritanus magnificans Deum cecidit in faciem ante pedes eius gratias agens XVII. Hierusalem. Dominus flens super Hierusalem euersionem eius futuram enunciat, eo quod non cognouerit tempus uisitationis suę XIX. Hierusalem calcabitur a gentibus, donec impleantur tempora nationum XXI. Filię Hierusalem, nolite flere super me, sed super uos ipsas XXIII. Iuramentum.


549. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_75 | Paragraph | SubSect | Section]

meum nondum aduenit, tempus autem uestrum semper est paratum. Non potest mundus odisse uos; me autem odit, quia ego testimonium perhibeo de illo, quia opera eius mala sunt VII. Pharisei quęrentes occasionem accusandi Iesum adducunt ad eum deprensam in adulterio etc. VIII. Illuminauit Dominus cęcum a natiuitate et dicunt: Non est hic homo a Deo, qui sabbatum non custodit. Conspirauerant Iudei, ut siquis eum confiteretur esse Christum, extra synagogam fieret. In peccatis natus es totus et tu doces nos. Et eiecerunt eum foras IX. Iesus iam non palam ambulabat apud Iudeos


550. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_77 | Paragraph | SubSect | Section]

subiectus erit illi qui subiecit sibi omnia, ut sit Deus omnia in omnibus. In momento, in ictu oculi, in nouissima tuba. Canet enim tuba, et mortui resurgent incorrupti, et nos immutabimur XV. II: Omnes nos manifestari oportet ante tribunal Christi etc. V. AD THESSALONICENSES I: Ipse Dominus in iussu et in uoce archangeli et in tuba Dei descendet de cęlo. Et mortui qui in Christo sunt resurgent primi. Deinde nos qui uiuimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus obuiam Christo in aera; et sic semper cum Domino erimus IIII. Dies Domini sicut fur in nocte ita


551. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_77 | Paragraph | SubSect | Section]

uindictam his qui non nouerunt Deum et qui non obediunt Euangelio etc. Cum uenerit glorificari in sanctis suis et admirabilis fieri in omnibus qui crediderunt L AD THIMOTEVM I: Vsque in aduentum Domini Iesu Christi, quem suis temporibus ostendet beatus et solus potens rex regum et Dominus dominantium, qui solus habet immortalitatem, et lucem habitat inacceesibilem etc. VI. II: In nouissimis diebus instabunt tempora periculosa. Et erunt homines se ipsos amantes, cupidi, elati etc. III. AD HEBREOS: Terribilis autem quędam


552. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_78 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce uenio sicut fur. Beatus qui uigilat etc. XVI. De ore eius procedit gladius ex utraque parte acutus, ut in ipso percutiat gentes. Et ipse reget eas in uirga ferrea; et calcat torcular uini furoris irę Dei omnipotentis. Et habet in uestimento et in femore scriptum: Rex regum et Dominus dominantium XIX. Et uidi thronum magnum candidum et sedentem super eum, a cuius conspectu fugit terra et cęlum etc. Et uidi mortuos, magnos et pusillos, stantes in conspectu throni; et libri aperti sunt; et alius liber apertus est, qui est uitę. Et iudicati sunt mortui


553. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_78 | Paragraph | SubSect | Section]

abundet XIIII. AD CORINTHIOS I: Spiritalis iudicat omnia, et ipse a nemine iudicatur. Nos autem sensum Christi habemus II. Mihi autem pro minimo est, ut a uobis iudicer etc. Sed neque me ipsum iudico. Nihil enim mihi conscius sum, sed non in hoc iustificatus sum; qui autem iudicat me, Dominus est. Itaque nolite ante tempus iudicare etc. IIII. Qui se existimat stare, uideat ne cadat X. IACOBI: Qui iudicat fratrem, detrahit Legi etc. Tu autem quis es qui iudicas etc. IIII. Inuidia. AD ROMANOS: Deus


554. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_106 | Paragraph | SubSect | Section]

93. Ira procul absit 105. Iniuria a metu proficiscens 76. Interest, utrum repente an pręmeditate fiat iniuria 77. Vi aut fraude fit iniuria 81. Neminem uioles commodi tui gratia 142. An sapiens eripiat tabulam stulto in naufragio? An dominus nauis? An sapiens sapienti? An filius patrem aecuset, si ęrarium expilantem uiderit ? Si patriam prodentem 158. / Hypocrita 81. Ficta omnia celeriter tanquam flosculi decidunt nec simulatum quicquam potest


555. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_109 | Paragraph | SubSect | Section]

141. Tolluntur nomina dignitatum 143. Enoch et Helias 158. Iudicium pacis. Locus iudicii in portis 164. Veni mittere gladium 171. Dies nota Domino 176. Dies Iudicii 187. Nec omnes increduli pari sententia condemnandi 193. Exaltabitur Dominus solus in die illa 194. Stat ad iudicandum Dominus 197. Occultum reuelabitur 197. Nolite iudicare. Diuisit Deus inter lucem et tenebras 201. Stellę, sol, luna obscurabitur 218. Mille anni 228. Angeli cum Domino ueniunt ad iudicium 229, 230.


556. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_109 | Paragraph | SubSect | Section]

et Helias 158. Iudicium pacis. Locus iudicii in portis 164. Veni mittere gladium 171. Dies nota Domino 176. Dies Iudicii 187. Nec omnes increduli pari sententia condemnandi 193. Exaltabitur Dominus solus in die illa 194. Stat ad iudicandum Dominus 197. Occultum reuelabitur 197. Nolite iudicare. Diuisit Deus inter lucem et tenebras 201. Stellę, sol, luna obscurabitur 218. Mille anni 228. Angeli cum Domino ueniunt ad iudicium 229, 230. Debiti exactio 231. Hierusalem erit Iebus, id


557. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_109 | Paragraph | SubSect | Section]

197. Nolite iudicare. Diuisit Deus inter lucem et tenebras 201. Stellę, sol, luna obscurabitur 218. Mille anni 228. Angeli cum Domino ueniunt ad iudicium 229, 230. Debiti exactio 231. Hierusalem erit Iebus, id est conculcatio 242. Ecce Dominus dissipauit terram. Lugebit uinum et uindemia 245. Domus auratę remanebunt uacuę. Pauci electi Deum laudabunt. / Fenestrę cęli apertę sunt. Concussa sunt fundamenta terrę. Visitabit super militiam cęli 246. Sol obscurabitur 247.


558. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_109 | Paragraph | SubSect | Section]

cęli apertę sunt. Concussa sunt fundamenta terrę. Visitabit super militiam cęli 246. Sol obscurabitur 247. Cum feceris iudicia tua in terra 248. Gladius Domini uerbum Dei 250. In die illa clangetur in tuba magna 252. Quando uisitauerit in maiestate Dominus, omnes diuitię impiorum puncto temporis comparentur 256. Nihil occultum 256. Erit lumen lunę sicut lumen solis. Nemo abibit impunitus 260. Mille anni 260. Ardens furor eius uenit cum gloria, quasi ignis deuorans. Vox Domini 261.


559. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_110 | Paragraph | SubSect | Section]

Reges uidebunt et consurgent principes 287. Apostolorum iudicium 290. Cęli in melius mutandi 291. Iustitia reueletur 302. Mille anni 310, 322. Vtrum cęli et terra interibunt 325. Peccator C annorum maledictus erit. Mille anni 326. Ecce Dominus in igne ueniet 329. Mille anni 331. In die illa peribit cor regis et cor principum 338. Hierusalem aurea 359. Consurget gens aduersus gentem 368. Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 373. Inuidia. Qui lętantur de casu aliorum 81.


560. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_110 | Paragraph | SubSect | Section]

Peccator C annorum maledictus erit. Mille anni 326. Ecce Dominus in igne ueniet 329. Mille anni 331. In die illa peribit cor regis et cor principum 338. Hierusalem aurea 359. Consurget gens aduersus gentem 368. Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 373. Inuidia. Qui lętantur de casu aliorum 81. Lernea bestia 94. De inuidis conqueritur 102. Bonis mali aduersantur 108. Philistei lętati de morte regis Israel 220. Tyri de euersione Hierusalem 228. In inuidos 252,260.


561. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_116 | Paragraph | SubSect | Section]

66. Dies Domini. Gladius 80. Gladius Christi 85, 87. Ecce uenit, et factum est. Dicitur de iudicio Christi 95. Iudices dii 112. Capilli tanquam lana mundissima purum sincerumque iudicium est. Christus iudex 131. Quod interfecto Antichristo die XL Dominus cum maiestate ueniet 141. Nolite iudicare. Non iudicare prohibuit, sed docuit 148. Sinite crescere usque ad messem, id est nolite ante tempus iudicare. Elegerunt bonos in uasa, malos autem foras miserunt 158. Filius hominis uenturus est in gloria Patris sui cum


562. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_117 | Paragraph | SubSect | Section]

occultum 262. Quia zelus et furor uiri non parcet in die uindictę 263. De fenestra domus meę per cancellos prospexi 264. Statera dolosa 266. Iacebunt mali ante bonos 270. Omnes uię hominum patent oculis eius. Spirituum ponderator est Dominus. In iudicio non errabit os eius. Pondus et statera iudicia Domini 271. In hilaritate uultus regis uita 272. Rex intuitu suo dissipat malum 214. Alios iudicans et se non considerans 274. Dissipat impios rex sapiens 275. Corda hominum manifesta sunt


563. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_119 | Paragraph | SubSect | Section]

de nido suo transmigrans 281. Inconstans 283. Vię eorum tenebrę et lubricum 346. Infirmati sunt, nec fuit qui adiuuaret 402. Iustitia. Princeps iustus 273. Cognoscere personam in iudicio non est bonum 278. Iustus nimium 299. Iustus Dominus iustitiam dilexit 327. Iustitia maior cęteris 328. Iustitia plena est dextra tua 357. Reddes unicuique secundum opera sua 366. Iustitia. Veritas 385. Iniustitia. Calumnia opprimens innocentes 295. Ignorantia tenebrę,


564. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_119 | Paragraph | SubSect | Section]

scientia lux 124. Inter notionem et agnitionem 221. Ignis. Napta genus fomenti apud Persas, quo uel maxime nutriantur incendia 126. Exorto caumate arefiunt 175. Ignis aliis lucet, alios urit 378,400. Infernus. Dedit me Dominus in manu, de qua non potero fugere 10. Quam sint infesti demones animę damnatę 13. In terra nouissima. Qui non sunt 70. Ignis 76. Terra ultima 82. Tenebrę exteriores 149. Supplicia diuersa 152. Gehenna. Duplex gehenna, ignis et


565. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_123 | Paragraph | SubSect | Section]

119. Possessio communis Israelitis et aduenis 120. Iudeorum perfidia 151. Cum immundus spiritus exierit ab homine 156. Cęci 167. Asina synagoga, pullus gentiles 168. Ficus tantum folia habens 169. Iudeorum commentum super illud Psalmi: Dixit Dominus Domino meo 171. Serpentes, genimina uiperarum 173. Malchus populus Iudeorum 178. Princeps sacerdotum scidit uestimenta, ut ostendat Iudeos sacerdotii gloriam perdidisse 179. Blasfemabant mouentes capita. Duo latrones: Iudei et gentiles 180. Perfidię


566. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_124 | Paragraph | SubSect | Section]

et mendicent. Quando Iudea deleta 405. Iudei radix, nos rami 406. Lapidem reprobauerunt 412. Longe est a peccatoribus salus. Quia iustitias tuas non exquisierunt 418. Inimicos eius induam confusione. Noe maior filius irrisit patrem 422. Quia iudicabit Dominus populum suum non credentem et in seruis suis consolabitur, gentilibus credentibus 425. IOSEPHVS DE HISTORIA IVDEORVM Inuidia regis in Dauid 49. Ioab in Amasam 62. Aman in Mardocheum 96. Hircanus fratribus


567. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_139 | Paragraph | SubSect | Section]

subueniebat concaptiuis suis uictu et uestitu, preceptis et sepultura 90. Raguel Thobię dedit partem alteram bonorum, alterius uero instituit eum hęredem 91. Elemosina et oratio 92. Holocausta et uota obtulerunt. Iudith obtulit uasa bellica et conopeum 97. Addidit Dominus omnia quęcunque fuerant Iob duplicia 108. Honora Deum de tua substantia. De primitiis omnium frugum da pauperibus 126. Liberalis 128. Donum. Elemosina bis 130. Elemosina 131. Liberalis. Qui dat pauperi etc. 132. Manum suam aperuit


568. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_140 | Paragraph | SubSect | Section]

In omni dato hilarem fac uultum tuum. Da Altissimo secundum donatum eius. Noli offerre munera parua 148. Quod dederis, ne improperes 150. De donis ecclesię offerendis. Fortitudo gentium, inundatio camellorum operiet te. Dromedarii, Madian et Effa 165. Dominus odio habens rapinam in holocaustum 165. Vt quid mihi thus de Saba affertis; holocausta uestra non sunt accepta etc, scilicet propter iniquitatem uestram 168. Si obtulerint holocaustomata et uictimas, non suscipiam ea propter iniquitates eorum


569. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_140 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudei de Babylone miserunt pecuniam ad sacerdotes in Hierusalem, ut offerrent holocausta et orarent pro eis 183. Principis donum filio hęreditarium, aliis nequaquam 195. Peccata tua elemosynis redime et iniquitates tuas misericordiis pauperum 197. Iniustis dicit Dominus: Si obtuleritis mihi holocausta et munera uestra, non suscipiam 205. Oblatio hominis poluti poluta erit 212. Symon clypeum aureum mnarum mille dono Romanis misit 223. ludei duce Iuda superato Nicanore spolia diuiserunt egenis.


570. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_143 | Paragraph | SubSect | Section]

150. Mulierum superbia deiicietur lasciuientium et luxuriantium in ornamentis 152. Saturaui eos, et mechati sunt, et in domo meretricis luxuriabantur. Equi amatores in foeminas et emissarii facti sunt. Vnusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat. Nunquid super his non uisitabo, ait Dominus? 168. Quosdam rex Babylonis frixit in igne pro eo quod mechati sunt in uxores amicorum et prophetarunt mendaciter 175. Contra mulierem fornicariam 187. Oolla et Ooliba, sorores adulterę 189. Iudices duo senes exarserunt


571. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_146 | Paragraph | SubSect | Section]

et Symone ulciscentibus fratrem suum, quem illi tenebant captiuum 221. Liberum arbitrium. Hodie proposui in conspectu tuo uitam et bonum, mortem et malum etc. 29. Anima mea in manibus meis semper. Psalmus CXVIII 121. Nisi Dominus ędificauerit domum. Psalmus CXXVI 122. Deus ab initio constituit hominem, et reliquit illum in manu consilii sui etc. Apposuit tibi aquam et ignem. Ad quod uolueris, porrige manum tuam. Ante hominem uita et mors, bonum et malum; quod placuerit ei, dabitur illi 144.


572. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_147 | Paragraph | SubSect | Section]

XXIIII. Liberalitas. Qui petit a te, da ei et uolenti mutuare a te ne auertaris. Sit elemosyna tua in abscondito V. Quicunque potum dederit uni ex minimis istis calicem aquę frigidę tantum in nomine discipuli, amen dico uobis, non perdet mercedem suam X. Manum aridam sanauit. Dominus iubens extendere, id est elemosynam porrigere XII. Vende omnia quę habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in cęlo XIX. Dilationem petenti et debitum dimisit Dominus. Vendentes oleum sunt pauperes qui accepta elemosyna largienti retributionem impetrant a Domino XXV. Quamdiu fecistis


573. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_147 | Paragraph | SubSect | Section]

istis calicem aquę frigidę tantum in nomine discipuli, amen dico uobis, non perdet mercedem suam X. Manum aridam sanauit. Dominus iubens extendere, id est elemosynam porrigere XII. Vende omnia quę habes et da pauperibus, et habebis thesaurum in cęlo XIX. Dilationem petenti et debitum dimisit Dominus. Vendentes oleum sunt pauperes qui accepta elemosyna largienti retributionem impetrant a Domino XXV. Quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis, mihi fecistis XXV. Esuriui, et dedistis mihi manducare etc. XXV. Labor. Venite ad me omnes qui laboratis


574. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_148 | Paragraph | SubSect | Section]

unguentum super caput Domini XIIII. Mulieres sequentes Dominum et ministrantes ei de sua substantia XV. Labor. Renuntiant apostoli Domino quę egerant et docuerant, et ipse iubet eos requiescere pusillum et non continuo laborare. Laborantibus in remigando contra uentum affuit Dominus. Confortauit eos, et uentus cessauit V. Simon iste qui portat crucem in anguria, is est qui laborat pro laude humana. Cogunt enim homines hunc laborare, quem non cogit timor et dilectio Dei XV./ Libido. Herodias reliquit uirum, adhęsit


575. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_149 | Paragraph | SubSect | Section]

Lex et prophetę usque ad Ioannem. Facilius est cęlum et terram pręterire quam de lege unum apicem cadere XVI. Morus eradicata et in mare translata est Euangelium translatum ad gentes XVII. In Lege non esse perfectionem patet ex eo quod cum adolescens se Legis mandata implesse diceret, subiunxit Dominus: Si uis perfectus esse etc, quod ad Euangelium pertinet XVIII. Domine, ecce duo gladii hic. At ille dixit eis: Satis est. Satis enim sunt duo Testamenta ad muniendum se contra spiritus nequitię XXII. Iussu quidem Legis Pasca cum amaricantibus edebatur,


576. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_152 | Paragraph | SubSect | Section]

deditpauperibus etc. Facientibus elemosynam dicitur, quod abundabunt pane et in iustitia proficient et in simplicitate fidei IX. AD PHILIPPENSES: Repletus sum acceptis quę misistis, in odorem suauitatis hostiam acceptam, placentem Deo IIII. AD THIMOTEVM II: Det misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, cathenam meam non erubuit, sollicite me quęsiuit et inuenit I. AD PHILEMONEM: Philemoni gratias agit, quod per eum uiscera sanctorum requieuerint I. ACTVVM: Petrus claudo petenti elemosynam dedit sanitatem III. Tabita, quę


577. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_152 | Paragraph | SubSect | Section]

I. ACTVVM: Petrus claudo petenti elemosynam dedit sanitatem III. Tabita, quę et Dorca, elemosinis meruit a morte suscitari pauperibus pro ea Petrum deprecantibus IX. Cornelius centurio ob largitionem elemosinarum suscepit fidei reuelationem et a Petro baptizatus est X. Dominus dixit beatius esse magis dare quam accipere XX. IACOBI: Religio munda uisitare pupillos et uiduas in tribulationibus eorum I. Si indigentibus et nudis quis dixerit: Calefacimini et saturamini; non dederit autem, quid proderit? II. IOANNIS I: Qui necessitatem patienti non subuenit, cum


578. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_189 | Paragraph | SubSect | Section]

abyssum inuocat 354. Protegar in uelamento alarum tuarum 365. Semel locutus est Deus duo 366. Vnus autor utriusque Legis. Inter medios cleros 369. Tuus est dies et tua est nox 374. Aperiam in parabolis os meum 376. Dominus narrauit in Scripturis populorum et principum qui fuerunt in ea sic! 386. Tabor et Hermon, Nouum et Vetus Testamentum 387. Duo dies, Vetus et Nouum Testamentum 393. Cantate Domino canticum nouum 395. Legis amaritudo per crucem dulcoratur 395. Moueatur


579. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_211 | Paragraph | SubSect | Section]

De morte Blesillę consolatoria 260. Mors nequaquam dolenda quia comunis . Qui luxerunt suorum mortem in Scripturis 261. Sacerdos ad mortuos prohibetur accedere. Qui patienter tulerunt suorum mortes. Ad Tyrasium de obitu filię, consolatoria 262. Quare Dominus fleuit Lazarum 262. Ad Iulianum de uxore et filiis defunctis, consolatoria 263. Ad Pamachium de morte uxoris consolatoria 264. Ad Oceanum de obitu uxoris, consolatoria 266. Exequię exhibitę Fabiollę 268. Mors dura quę carissimos diuidit. Ad


580. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_212 | Paragraph | SubSect | Section]

assumptione, annunciatione, incarnatione, uirginitate 59. De partu Virginis attestantes prophetę et Euangelium 116. Exiet uirga de radice Iesse. Expositio 164. Mors per Euam, uita per Mariam 165. De salutatione angeli ad Virginem 168. Adducet urentem uentum Dominus de deserto etc. 268. Musica. De organo, tuba, fistula, cythara, sambuca, buccina , psalterio, tympano, choro 80. Miseria huius sęculi et uitę pręsentis 302. BIBLIA Mundus.


581. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_215 | Paragraph | SubSect | Section]

flos agri etc. 160. Mores. Ex studiis suis intelligitur puer 130. Ex uisu cognoscitur uir, et ab occursu faciei cognoscitur sensatus. Amictus corporis et risus dentium et ingressus hominis enunciant de illo 145. Nunquid uię meę uię uestrę, dicit Dominus 163. Magnanimus. Abimelech in obsidione Thebes in cerebro lapide ictus a muliere, ne a muliere occisus diceretur, ab armigero suo se percuti iussit 37. Saul uulneratus, cum effugere non posset, irruit super gladium suum, itidem et armiger suus, ne


582. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_216 | Paragraph | SubSect | Section]

accipere; Gezi accepit simul et lepram 63. Cum omnes dederent se regi Nabuchodonosor, soli filii Israel pręparauerunt se pugnę 94. Iudei in regno Assueri, cum occidissent inimicos suos, ad spolia eorum non extenderunt manum 99. Si putaui aurum robur meum 106. Dominus mihi adiutor, et ego despiciam inimicos. Psalmus CXVII 119 . Munerumm contemptor 128. Magnanimus 130. Cor interpidum 146. Qui timet Dominum, nihil trepidabit 148. Samuel, propheta,Domini, pecunias et usue ad calciamenta ab omni carne non


583. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_217 | Paragraph | SubSect | Section]

detractores. Psalmus LVI, item Psalmus LVII 113. Obstrictum est os loquentium iniqua Psalmus LXII. Linguas suas acuerunt ut gladium. Psalmus LXII 114. Detractores. Psalmus C 118. Domine, libera animam meam a labiis iniquis et a lingua dolosa. Psalmus CXVII. Benedictus Dominus qui non dedit nos in captione dentibus eorum. Psalmus CXXIII 121 . Cupiens liberari a detractoiibus. Psalmus CXXXIX 124. Maledicos et detractores fuge 126. Detractor 128. Contumelię 130. Detractores 131. Detractor.


584. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_219 | Paragraph | SubSect | Section]

in uita sua post hęc ad inferos deducentur 134. Impii punientur 137. Iudicium durissimum in eos qui pręsunt fiet. Potentes potenter tormenta patientur. Fortioribus fortior instat cruciatio 138. Per quę peccat quis, per hęc et torquetur. Cum inimicos Dominus non semel perdit, sed multipliciter flagellat, docet, ut, cum nos corripuerit, speremus misericordiam 139. Impiis usque ad nouissimum sine misericordia ira sup=$erueniet l 40. Datan, Abiron et Chore 150. Assur uirga furoris mei et baculus ipse est 153.


585. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_219 | Paragraph | SubSect | Section]

qui uiolauerit sabbatum. Si feceritis malum, poenitentiam agam super bono quod promiseram uobis. Sicut uentus urens dispergam eos coram inimico etc. 172. Contriuit Hieremias lagunculam dicens: Sic conteram populum istum et ciuitatem istam etc. Dominus contra Phassur, qui Hieremiam percussit 172. Dabimini in manu Nabuchodonosor. Dabo te in manu quęrentium animam tuam. Ecce ego cibabo eos absinthio et potabo eos felle etc. 173. Sume calicem furoris huius de manu mea et propinabis de illo


586. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_219 | Paragraph | SubSect | Section]

te 174. Ponam eos quasi ficus malas, quę comedi non possunt, eo quod pessimę sint 175. Mulcta in Sedechiam et populum propter pręuaricationem. Item in Ioachin, qui scidit uolumen prophetę 177. Vsque quo concideris, o mucro Domini etc. quomodo quiescet, cum Dominus pręceperit ei. Qui fugerit a facie pauoris, cadet in foueam, et qui conscenderit de fouea, capietur laqueo. Ve tibi, Moab 180. Contra Babylonios. Quomodo obtexit caligine in furore suo Dominus filiam Syon etc. 181. Persequeris in furore


587. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_219 | Paragraph | SubSect | Section]

177. Vsque quo concideris, o mucro Domini etc. quomodo quiescet, cum Dominus pręceperit ei. Qui fugerit a facie pauoris, cadet in foueam, et qui conscenderit de fouea, capietur laqueo. Ve tibi, Moab 180. Contra Babylonios. Quomodo obtexit caligine in furore suo Dominus filiam Syon etc. 181. Persequeris in furore et conteres eos [Domine] sub cęlis, Domine 182. Extendam manum meam super eos etc. 185. Non parcet oculus meus nec miserebor. Et cum clamauerint


588. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_220 | Paragraph | SubSect | Section]

205. Separati estis in diem malum. Percutient domum maiorem ruinis, et domum minorem scissionibus. Punitio bis contra Israel. Conuertam festiuitates uestras in luctum. Mulcta contra superbos 206. Sicut fecisti, fiet tibi. Retributionem tuam conuertam in caput tuum. Preparauit Dominus piscem qui deglutiuit Ionam. Sol percussit super caput Ionę, et dum ęstuaret, petiit mortem. Comminatio contra Israel et Iudam 207. Coepi percutere te perditione super peccatis tuis. Tu comedes, et non saturaberis 209. Angelus contra eos qui Israel in


589. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_224 | Paragraph | SubSect | Section]

mendacio, ut pro illo loquimini dolos? 103. Suscitatur falsiloquus aduersus faciem meam 104. Non loquentur labia mea iniquitatem nec lingua mea meditabitur mendacium 105. Omnis homo mendax a se ipso, uerax a Spiritu Sancto. Psalmus CXV 119. Linguam mendacem odit Dominus proferentem mendacia. Testem fallacem. Mendacium 127. Mendax. Mendacium bis. Mendax 128. Mendacium bis. Lucrum mendacii bis 130. Lingua fallax. Os lubricum 131. Audiens uerba mendacii. Cupiens non incidere in mendacium 132. Noli amare mendacium.


590. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_225 | Paragraph | SubSect | Section]

uiis Domini 55. Ioas, rex Iuda, fecit rectum coram Domino quamdiu docuit eum Ioiada sacerdos 65. Iosias legit coram omnibus uerba libri foederis et acquiescente populo pepigit pro eis cum Domino 69. Anani propheta Asam regem arguit peccati. Ille iratus misit eum in neruum. Dominus percussit populum, ipse mortuus est 77. Iosaphat misit Leuitas et sacerdotes, ut peragrantes urbes Iuda docerent populum Legem 78. Esdras parauit cor suum, ut inuestigaret Legem Domini et doceret Israel 84. Thobias filium docuit Deum timere et a peccato abstinere 90.


591. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_225 | Paragraph | SubSect | Section]

84. Thobias filium docuit Deum timere et a peccato abstinere 90. Thobias mortem sibi imminere ratus filio dat pręcepta uiuendi 91. Docebo iniquos, et impii conuertentur. Psalmus L 112. Euangelizantium uirtus. Psalmus LXVII 114 . Beatus homo quem Dominus erudierit. Psalmus XCIII 117. Loquebar de testimoniis tuis in conspectu regum, et non confundebar. Psalmus CXVIII 120. Emittit eloquium suum per prędicatores. Psalmus CXLVII 125. Prędicans obstinatis 126. Scientiam assecutus communicet


592. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_226 | Paragraph | SubSect | Section]

147. Sapiens erudit 149. Helias propheta quasi ignis et uerbum ipsius quasi facula ardebat. In Helyseo completus est spiritus illius 151. Ve mihi quia tacui, scilicet non corripiendo Oziam 153. Repleta est terra scientia Domini per prędicatores 154. Pius Dominus genus humanum arat uomere prędicationis, proscindit uerbere tribulationis 157. Beati qui seminatis super omnes aquas immittentes pedem bouis et asini, id est Iudeos et gentiles conuertitis 158. Super montem excelsum ascende, tu qui euangelizas Syon. Noli timere 160.


593. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_228 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui lętantur, cum malefecerint, et exultant in rebus pessimis 126. Impii auferentur de terra. Impii egebunt. Non dormiunt, nisi cum malefecerint. Comedunt panem impietatis, bibunt uinum iniquitatis 126. Via impiorum tenebrosa 126. Viam prauam detestor, ait Dominus. Memoria iniusti. Maliciosus. Fructus impii. Impii finis. Malicia. Iniquitas. Opus impii. Prauitas 127. Impius. Via stulti recta in oculis eius. Malus. Iter deuium. Impius. Impium ad diemmalum operatus est Dominus 128. Impius. Iniquus 130. Iniquitas


594. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_228 | Paragraph | SubSect | Section]

126. Via impiorum tenebrosa 126. Viam prauam detestor, ait Dominus. Memoria iniusti. Maliciosus. Fructus impii. Impii finis. Malicia. Iniquitas. Opus impii. Prauitas 127. Impius. Via stulti recta in oculis eius. Malus. Iter deuium. Impius. Impium ad diemmalum operatus est Dominus 128. Impius. Iniquus 130. Iniquitas et potentia. Iniquus 131. Malus. Impiorum dominatus. Iniquus 132. Iniustus iumento similis 133. Iustus perit, impius uiuit. Impius. Non est bonum impio etc. Vnde corda hominum


595. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_230 | Paragraph | SubSect | Section]

Mandata Dei. Non habebis deos alienos etc. 12. Duę tabulę Testimonii scriptę digito Dei 14. Illis fractis Moyses excidit alteras duas etc. Dat deinde mandata cerimonialia 14. Precepit Dominus, ut faciant fimbrias in recordatione mandatorum suorum 22. Pręcepta Decalogi. Bis 26. Mandata Legalia 27. Errectis lapidibus scribant uerba Legis etc. Mandatum, quod ego precipio, non est procul, sed in corde tuo, ut facias illud 29. Salomon


596. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_230 | Paragraph | SubSect | Section]

sed in corde tuo, ut facias illud 29. Salomon hortatur, ut seruet mandata Dei 57. Doctrinam sacram laudat. Psalmus I 108. Eloquia Domini. Psalmus XI. Mandata Domini. Psalmus XVIII 109. De doctrina Christi et sanctorum eius. Psalmus LXXXVI 116. Quęrendus Dominus per uiam mandatorum eius. Psalmus CIIII 118 . In corde abscondi eloquia tua, in labiis pronunciaui. Psalmus CXVIII. Bonum mihi lex oris tui super milia auri et argenti. Quam dulcia faucibus meis eloquia tua, super mel ori meo. Dilexi mandata tua super aurum et topazion.


597. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_231 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus 154. Aperiatur terra et germinet Saluatorem 161. Radix de terra sitienti, Christus de Virgine 163. Antequam parturiret, peperit, antequam ueniret, partus eius peperit masculum. Quis audiuit unquam tale et quis uidit huic simile etc. 166. Creauit Dominus nouum super terram. Femina circumdabit uirum 176. Porta hęc clausa erit et non aperietur, et uir non tranibit per eam, quoniam Dominus Deus Israel ingressus est per eam etc. 194. Ecce ego celabo sculpturam eius, id est formationem in utero Virginis 212.


598. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_231 | Paragraph | SubSect | Section]

peperit, antequam ueniret, partus eius peperit masculum. Quis audiuit unquam tale et quis uidit huic simile etc. 166. Creauit Dominus nouum super terram. Femina circumdabit uirum 176. Porta hęc clausa erit et non aperietur, et uir non tranibit per eam, quoniam Dominus Deus Israel ingressus est per eam etc. 194. Ecce ego celabo sculpturam eius, id est formationem in utero Virginis 212. Mors. Ezechiel uxorem defunctam uetatur palam flere, sed tacitus ingemiscere 189. Sacerdotes ad mortuum non ingredientur, nisi


599. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_231 | Paragraph | SubSect | Section]

separet XIX. Moyses ad duritiam cordis eorum permisit dimittere uxores. Ab initio autem non fuit sic XIX. Fratris defuncti uxor fratri eius superstiti nubit, iuxta legem Moysi. Quando neque nubent neque nubentur XXII. / Mors. Dominus coepit contristari et moestus esse, quia hominis proprium est dolere in se unita diuidi per mortem, nisi alterius rei affectus superet pręsentis uite affectum XXVI. Crucis mortem elegit, ut nos pro gloria ipsius nullum mortis genus nobis indignum deputemus


600. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_232 | Paragraph | SubSect | Section]

Semina ceciderunt secus uiam, in petrosa in spinis, in terram bonam. Scriba doctus in regno cęlorum similis patrifamilias, qui profert de thesauro suo noua et uetera XIII. Ioannes Baptista arguebat Herodem regem XIIII. Vnde nobis in deserto panes, ut saturemus turbam? Quos tamen habemus, iubet Dominus dare ipse facturus incrementa frugum, ut sufficiat multitudini XV. Operarii in uinea Domini XX. Ite in castellum, quod contra uos est, asinam soluite etc. Discipuli superponunt uestimenta sua et Dominum sedere desuper fecerunt XXI. Ramos arborum sternunt in uia qua ibat Dominus


601. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_232 | Paragraph | SubSect | Section]

iubet Dominus dare ipse facturus incrementa frugum, ut sufficiat multitudini XV. Operarii in uinea Domini XX. Ite in castellum, quod contra uos est, asinam soluite etc. Discipuli superponunt uestimenta sua et Dominum sedere desuper fecerunt XXI. Ramos arborum sternunt in uia qua ibat Dominus XXI. Colonus uineę Domini qui reddit fructum temporibus suis XXI. Serui missi uocare inuitatos ad nuptias. Quę dicunt, facite; secundum opera eorum nolite facere etc. XXII. Ve uobis etc. male interpretantes Scripturas. Ve uobis qui proselitos facitis filios


602. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_232 | Paragraph | SubSect | Section]

uobis etc. male interpretantes Scripturas. Ve uobis qui proselitos facitis filios gehennę duplo quam uos. Ve uobis duces cęci. Stulti et cęci XXIII. Mittet angelos suos cum tuba et uoce magna et congregabunt electos eius etc. Fidelis seruus et prudens quem constituit dominus super familiam suam, ut det illis cibum in tempore. Super omnia bona sua constituet eum. Vendentes oleum quo lampades illuminantur. De quinque talentis lucratus alia quinque, de duobus duo, intrat in gaudium domini; nihil lucratus damnatur XXV. Qui docet bene male


603. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_235 | Paragraph | SubSect | Section]

ponit VIII. Messis quidem multa, operarii autem pauci. In eadem domo manete edentes et bibentes, quę apud illos sunt. Dignus enim est operarius mercede sua. Nolite transire de domo in domum. Manducate quę apponuntur uobis etc. X. Nemo lucernam accendit et in abscondito ponit. Quare Dominus phariseum increpauit qui se inuitarat? Vt emendato postea parceret et non damnaret eum. Veh uobis Legis peritis qui oneratis homines oneribus quę portare non possunt, et ipsi uno digito uestro non tangitis sarcinas. Ve uobis Legis peritis qui tulistis clauem scientię etc. XI.


604. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_235 | Paragraph | SubSect | Section]

Vt emendato postea parceret et non damnaret eum. Veh uobis Legis peritis qui oneratis homines oneribus quę portare non possunt, et ipsi uno digito uestro non tangitis sarcinas. Ve uobis Legis peritis qui tulistis clauem scientię etc. XI. Fidelis seruus et prudens, quem constituit dominus supra familiam suam, ut det illi in tempore tritici mensuram etc. XII. Qui uanam gloriam iuitat, uocat ad sipiritale conuiuium pauperes, id est imperitos etc. XIIII. Per seruum qui a patrefamilias ad inuitandum mittitur, prędicatorum


605. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_236 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil superaddentes damnat. Et erat docens quotidie in templo XIX. Erat autem diebus docens in templo, noctibus uero exiens morabatur in monte qui uocatur Oliueti XXI. Non esse discendum a fratrum admonitione, quamuis nihil propter nostra uerba eueniat etc. XXII. Interroganti Herodi Dominus nihil respondit, docens nihil respondendum quęrentibus sermonem nostrum laudare, non se corrigere etc. XXIII. Vos autem sedete in ciuitate, quoad usque induamini uirtute ex alto. Non enim oportet nisi instructos exire ad aliis prędicandum XXIIIL Malus.


606. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_240 | Paragraph | SubSect | Section]

Legis puniti sunt, quanto magis punientur Euangelii etc. II. Si legis Moysi transgressor morte punitur, quanto magis legis Christi? Horrendum est incidere in manus Dei uiuentis X. Fili mi, noli negligere disciplinam Domini neque fatigeris, dum ab eo argueris. Quem enim diligit Dominus, castigat. Flagellat autem omnemfilium quem recipit. Omnis autem disciplina in pręsenti quidem uidetur non esse gaudii, sed moeroris, postea autem fructum pacatissimum exercitatis per eam reddet iustitię XII. PETRI II: Si enim Deus angelis peccantibus non pepercit etc. Si


607. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_240 | Paragraph | SubSect | Section]

irę Dei, quod mixtum est mero in calice irę ipsius, et cruciabitur igne et sulphurę in conspectu angelorum sanctorum / et ante conspectum Agni etc. XIIII. Quoniam peruenerunt peccata eius usque ad cęlum, et recordatus est Dominus iniquitatum eius etc. Quantum glorificauit se et in deliciis fuit, tantum date illi tormentum et luctum XVIII. Mors. AD CORINTHIOS II: Scimus enim, quoniam si terrestris domus nostra huius habitationis dissoluatur, quod ędificationem ex Deo habemus,


608. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_242 | Paragraph | SubSect | Section]

ex hominibus per se dissolui, ex Deo uero durare semper V. Petro prędicante cecidit Spiritus Sanctus super eos qui audiebant uerbum X. Paulus et Barnabas eiecti, excusso pedurn puluere ueniunt Iconium XIII. Paulus et Thimoteus uetantur a Spiritu Sancto loqui in Asia XVI. Dominus nocte apparens confortauit Paulum, ne loqui timeret XVIII. IACOBI: Nolite plures magistri fieri, quoniam maius iudicium sumitis III. Qui conuerterit peccatorem, saluabit animam eius a morte et operit multitudinem peccatorum V. APOCALYPSIS: Accepi libram de manu angeli


609. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_273 | Paragraph | SubSect | Section]

ut supra 103. Scipio Africanus in adolescentia 103. Marcus Seruilius uigesies tricies singulari certamine uictor 104. Sparta sine moenibus 119. Cum Argiui de agri finibus cum Lacedemoniis disceptarent , Lysander ense elato: Qui huius est, inquit, dominus, optione de agri finibus disserit 120. Pyrrhus ducum optimus 128. Cineę dictum de Romanis 130. Pyrrhum a ueneno cauere iusserunt, ut esset, quem armis uincerent 130. Homericum dictum: Fortitudinem solam inter cęteras uirtutes sępe furentes quosdam impetus


610. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_296 | Paragraph | SubSect | Section]

II, caput IIII. De quęstionibus, liber VIII, caput IIII. Seruus tortus seruum occidisse confitetur, capite punitur. Qui occisus putabatur, rediit. Alius septies tortus pernegauit; in crucem tamen actus poenas dedit. Item Fuluii Flacci seruus octies tortus nullum uerbum, quo dominus perstringeretur, emisit. Eodem. Mollis. Teatrales ludi ne fierent in urbe. Standi mos in theatro. Circenses. Consualia. Ludius. Histrio. Ludi Atelani. Ludi sęculares. Mimmis aditus a Massiliensibus interdictus, liber II, caput I. Militaris uirtus.


611. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_302 | Paragraph | SubSect | Section]

369. Vrias propheta ad mortem tractus in sententia perseuerauit 370. Mulcta. Odit Deus quos non castigat 19. Inter iudicis et patris castigationem 32. Visitatio, id est flagella 34,64,340. Quęstionarii atque tortores 44. Pertransire dicitur Dominus quos punit 54. Ruinis feritur Israel, Iuda scissionibus 74. Malicia pro suppliciis 92. Aliorum poena alios corrigit 107. Diligit Deus quem corripit 111. Non uindicabit Deus bis in id ipsum 113. Poenę mensura 127.


612. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_303 | Paragraph | SubSect | Section]

punit 54. Ruinis feritur Israel, Iuda scissionibus 74. Malicia pro suppliciis 92. Aliorum poena alios corrigit 107. Diligit Deus quem corripit 111. Non uindicabit Deus bis in id ipsum 113. Poenę mensura 127. Surgere dicitur Dominus, quando consurgit in uindictam populi sui 155. Gladius. Falx. Securis 158. Dominus percutit, ut sanet 189,307. In Iudeis Romanorum formido 194. Manus Domini tetigit me 202. Virga Domini 233. Poena ignis 290. Gladius 324. Virga


613. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_303 | Paragraph | SubSect | Section]

Aliorum poena alios corrigit 107. Diligit Deus quem corripit 111. Non uindicabit Deus bis in id ipsum 113. Poenę mensura 127. Surgere dicitur Dominus, quando consurgit in uindictam populi sui 155. Gladius. Falx. Securis 158. Dominus percutit, ut sanet 189,307. In Iudeis Romanorum formido 194. Manus Domini tetigit me 202. Virga Domini 233. Poena ignis 290. Gladius 324. Virga uigilans 334. Supplicia inferuntur, ut uitia corrigantur 339. Deus castigat, ut


614. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_305 | Paragraph | SubSect | Section]

Maria. Halma non dicitur nisi de uirgine 6. Betula. Alma uirgo secreta 206. Spiritus sanctus ueniet super te 208. Egredietur uirga de radice Iesse 215. Nubes leuis 238. Veh qui dicit: quid generas, et mulieri: quid parturis 282. Creabit Dominus nouum super terram. Foemina circumdabit uirum 377. Mensura. Gomer XXX modii 17. Mille passus dicunt Latini, Galli leucas, Persę parasangas, Germania rastas 47. Siclus. Obolus 101. Laguncula. Batus. Modius. Chorus. Gomer. Archaba. Ephi 200.


615. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_307 | Paragraph | SubSect | Section]

blasfemare 249. Imprecatio 301. Regi ne maledicas 305. Imprecatio sanctorum non uindicta est, sed futuri denunciatio 327, 340. Prohibe linguam tuam a malo, et labia tua ne loquantur dolum 345. Mulcta. Pestis, fames, bella, captiuitas 29. Dominus quasi medicus percutit, ut sanet 31. Visitatio 36. Fames et sitis, gladius, bestię, pestilentia- tropologice 44. Visita, manum extende, expande, mitte 49. Maioribus poenis dignus qui maioris est dignitatis 51. Poenę dilatio


616. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_307 | Paragraph | SubSect | Section]

bestię, pestilentia- tropologice 44. Visita, manum extende, expande, mitte 49. Maioribus poenis dignus qui maioris est dignitatis 51. Poenę dilatio miserantis est 53. Calix pro poena 65. Gladius Domini 78. Quando corripimur, Dominus uigilat; quando deserimur, dormit 133. Mola asinaria in collo 164. Punire decet noxios 280. Virga et correptio tribuent sapientiam 282. Non continuo ulciscitur Deus, sed expectat penitentiam 324. Disciplina tua correxit me infinem


617. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_309 | Paragraph | SubSect | Section]

quos uideris libenter audire 305. Nubes imbrem super terram effundentes. Sine timore doceat. Mane semina semen tuum 306. Magistri ociosi 306. Hostium doctrinarum claudetur frigente charitate 307. Annunciate inter gentes studia eius 325. Dominus in cęlo sedes eius, id est in sancto prędicatore 326. Pecunia Domini est prędicatio 329. Oculi prędicatores. Pupilla sensus spiritalis 330. Intonuit de cęlo Dominus 331. Annunciabunt cęli iustitiam eius 336. Vox Domini in


618. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_309 | Paragraph | SubSect | Section]

doctrinarum claudetur frigente charitate 307. Annunciate inter gentes studia eius 325. Dominus in cęlo sedes eius, id est in sancto prędicatore 326. Pecunia Domini est prędicatio 329. Oculi prędicatores. Pupilla sensus spiritalis 330. Intonuit de cęlo Dominus 331. Annunciabunt cęli iustitiam eius 336. Vox Domini in uirtute. Vox Domini pręparantis ceruos 340. Nubes. Veritas tua usque ad nubes 347. Sagittę tuę infixę sunt mihi, id est uerba 349.


619. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_310 | Paragraph | SubSect | Section]

labia mea non prohibebo 351. Ora uestimenti. Sagittę tuę acutę 355. Virga directionis 356. Vt enarretis, quoniam hic est Deus 357. Audite hęc omnes gentes 358. Docens et non faciens 359. Pluuiam uoluntariam segrega, Deus, hęreditati tuę. Dominus dabit uerbum euangelizantibus uirtute multa 369. Laboraui clamans, raucę factę sunt fauces meę 371. Pascitur in meridie 390. Hortatur ad Deum 393. Annunciauerunt cęli iustitiam eius 395. Ascendunt montes et


620. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_311 | Paragraph | SubSect | Section]

Virgo porta clausa 109. Ecce mater eius et fratres. Non iuxta Martyonem et Manicheum matrem negauit, ut natus de phantasmate putaretur 156. Maria, Mater Domini 333. Sanctum est templum tuum 367. Terra dedit fructum suum 368. Venit Dominus in Ęgyptum super nubem leuem- Virginem 377, 394. Elegit tribum Iuda 379. Terra nostra dedit fructum suum 384. Veritas de terra orta est 385. Mandata Dei auro preciosiora 264. Obseruanda, non arguenda 300. Obseruans pręcepta 301, 303.


621. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_315 | Paragraph | SubSect | Section]

ablata mors propter redemptionem peccati 92. Bene utuntur morte boni, quamuis ipsa mala sit. De generalis mortis malo. Mors cathecuminorum. Mors peccatorum. Tempus mortis, utrum in mortuis an in morientibus 93. Viuens mortuus 94. Quam mortem primis hominibus comminatus est Dominus 94. Philosophi qui animę a corpore separationem non putant poenalem 95. Qui moritur in Adam 97. Mendacium dici potest omne peccatum 100. Malus. Mala uoluntas non est a Deo 34. Mala uoluntas efficiens operis mali. Causam


622. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_316 | Paragraph | SubSect | Section]

Signum repudii 100. Coniugati non possunt offerre sacrificium iuge uel indesinens 133. Magnanimus. Iustus intrepidus 91. Maledicus a regno Dei excluditur 87. Maledictio 117. Qui maledicit Christo 124. Mulcta. Dominus castigat, ut prosit 31. Plagę Ęgypti 32. Obstinatos deus non castigat 42. Gratias age, si castigaris a Domino 43. Medicus Christus 72. Medicina a Deo est 115. Musica a Deo est 125. Musicę concordia suauem


623. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_322 | Paragraph | SubSect | Section]

XII nomina filiorum Israel 13. Panes similę super mensam XII 18. Exploratores XII missi ad terram Chanaan. Post dies XL reuersi 21. Virgę XII cum nominibus tribuum 22. Tribus uicibus singulo anno, id est tribus festis apparebit omne masculum in loco quem elegerit Dominus 27. Plagę flagellati XL numerum non excedant 29. Iosue die III transit Iordanem. Electi XII sustulerunt XII lapides de Iordane, alios autem posuerunt in Iordane 30. Reges a Moyse et a Iosue superati XXXI 32. Dauid fugiens ante faciem


624. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_322 | Paragraph | SubSect | Section]

faciem Absalonis reliquit domi XII concubinas 52. Vir de genere Gygantum VI digitos in singulis manibus ac pedibus habens a Ionatha interficitur 54. Annis VII ędificata domus Domini 56. Heliseus arat XII iugis boum 60. Triduo quęsitus Helias, cum sustulisset eum Dominus 62. Ioas ter percussit terram sagitta. Si quinqnies aut sexies percussisset, Syriam uastationibus consumpsisset 66. Familię sacerdotum XXIIII. Totidem doctores de Leuitis 73. Conchę X in quibus offerenda in holocaustum


625. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_324 | Paragraph | SubSect | Section]

ad requiem X. Septenario numero uniuersitas perfectorum designatur XII. LVCAS Nobilitas. Et ne coeperitis dicere patrem habemus Abraham III. Numerus. Dominus XII annorum incipit disputare; totidem / apostolos emissurus ad prędicandum mundo. Die tertio reperitur in templo. Die tertio resurrexit II. Triginta annorum baptizatus est III, Diebus XL ieiunauit. Totidem aqua diluuii pluit. Totidem annis populus Israel in heremo


626. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_324 | Paragraph | SubSect | Section]

Nobilis. Si filii Abrahę estis, opera Abrahę facite VIII. Numerus. Sex hydrię sex ętates. XL et VII annis ędificatum est templum hoc, et tu in tribus diebus excitabis illud II. Hora autem erat quasi sexta: signat sextam ętatem, qua Dominus incarnari uoluit. Rogatus Dominus mansit apud Samaritanos duos dies. Filium reguli hora septima deseruit febris. Nam septenarius numerus est quietis, uel quia per septiformem spiritum est omnis remissio peccatorum IIII. Annos XLVIII habens in


627. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_324 | Paragraph | SubSect | Section]

filii Abrahę estis, opera Abrahę facite VIII. Numerus. Sex hydrię sex ętates. XL et VII annis ędificatum est templum hoc, et tu in tribus diebus excitabis illud II. Hora autem erat quasi sexta: signat sextam ętatem, qua Dominus incarnari uoluit. Rogatus Dominus mansit apud Samaritanos duos dies. Filium reguli hora septima deseruit febris. Nam septenarius numerus est quietis, uel quia per septiformem spiritum est omnis remissio peccatorum IIII. Annos XLVIII habens in infirmitate audit: Tolle grabatumtuum et


628. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_325 | Paragraph | SubSect | Section]

eius XI. Cubitis fere CC discipuli aberant a terra trahentes rhete ad littus plenum magnis piscibus CLIIIXXI. PAVLVS AD ROMANOS Nobilis. Non est acceptio personarum apud Deum II. Non est distinctio Iudei et Gręci. Nam idem Dominus omnium X. Tu autem, cum oleaster esses, insertus es in illis, et socius radicis et pinguedinis oliuę factus es XI. Nauta. ACTVVM: Paulus prędicit nauigationem periculosam, et eam passi sunt prope Cretam. Eidem nocte reuelatum est omnes fracta naui euasuros in terram


629. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_342 | Paragraph | SubSect | Section]

fit dignitas, quando ab indignis possidetur 265. Sedulitas et officium filię erga matrem 275. Qui sunt magis honorandi 303. Ornatus corporis dedecet anciilam Christi 128. Clericus ornatum et sordes pariter fugiat 132. Quales ornatus requirit Dominus? Virtutum. Ornatus mundanus contemnendus 159. De ornatu in epistola beati Petri apostoli 160. Ornatus sęcularium foeminarum 171. Ornatus muliebris 189. Ornatus uiduarum impudentium 199. Hilarion capillum semel in anno, in die


630. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_343 | Paragraph | SubSect | Section]

Quę uita hominis interioris. Naturę humanę bonum et dignitas hominis 174. Homo anima et corpus 208. Absque notitia sui creatoris omnis homo pecus est 257. BIBLIA Oratio. Dominus confudit linguas ędificantium turrim Babel, et cessarunt ab incepto 2. Iussi dicere seboleth dicebant chebolet, et si deprehensi esse de tribu Ephraim, iugulabantur 37. Iob: Non inuenietis in lingua mea iniquitatem 102. Cum uix paruam scintillam


631. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_344 | Paragraph | SubSect | Section]

mihi iniqui fabulationes, sed non ut lex tua. Voluntaria oris mei beneplacita fac. Psalmo eodem 120. Peccans per lapsum linguę. Moyses et Aaron perlinguę lapsum peccauerunt. Psalmus XL 124. Loquens iusta, non praua neque peruersa. Os bilinguę detestatur Dominus. Mors et uita in manibus linguę. Prouerbia XVIII. Sermo. Tempus tacendi, tempus loquendi. Sermo iterum 127. Sermo iterum. Effutiens intemperanter. Sermo bis. Responsio mollis. Sermo durus. Sermo sapientis et stulti. Sermo sexies 128. Sermo bis. Verbosus. Sermo bis.


632. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_345 | Paragraph | SubSect | Section]

auditus non es, non effundas sermonem. In medio magnatorum loqui non pręsumas, et ubi sunt senes, non multum loquaris. Adolescens loquere in tua causa uix cum necesse fuerit 148. Verbum nequam immutabit cor. Qui sophistice loquitur, odibilis est. Lingua suauis 149. Dedit mihi Dominus linguam mercedem meam, et in ipsa laudabo eum 151. Vir pollutus labiis ego sum. Calculo tetigit os meum et a peccato mundauit 153. Cor stultorum loquetur scientiam, et lingua balborum uelociter loquetur. Apostoli 158. A, a, a, Domine Deus, ecce nescio loqui quia puer


633. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_345 | Paragraph | SubSect | Section]

mercedem meam, et in ipsa laudabo eum 151. Vir pollutus labiis ego sum. Calculo tetigit os meum et a peccato mundauit 153. Cor stultorum loquetur scientiam, et lingua balborum uelociter loquetur. Apostoli 158. A, a, a, Domine Deus, ecce nescio loqui quia puer ego sum, et Dominus tetigit os meum etc. 167. Tu scis quod egressum est de labiis meis, rectum in conspectu tuo fuit 172. Audiui uocem post me commotionis magnę etc. Ecce ligabunt te, et eris mutus. Deinde aperiam os tuum, et loqueris ad eos 184. Vox sermonum


634. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_347 | Paragraph | SubSect | Section]

a rege cathedram honoris. Honora patrem tuum, et gemitus matris tuę ne obliuiscaris 142. Ne in uestitu uel honore extollaris; sępe insuspicabilis portauit diadema 144. Hora surgendi non te tristes 148. Dominus ad Hieremiam prophetam inquit: In gentitibus dedi te. Respondit: Nescio loqui- ne, si statim ad officium accederet, pręsumere uideretur. Accessit tandem a Domino confortatus, cum tetigisset os eius ac dixisset: Ecce dedi uerba mea in ore tuo 167. lonathas honoratus apud Alexandrum


635. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_347 | Paragraph | SubSect | Section]

ut nubat Booz 40. Absalon fugiens hęsit implicatis arbori capillis. Ornamento quidem formę erat coma, sed uitę finem accelerauit pendentemque dominum lanceis obiecit inimicorum 53. ludith exuit se uestimentis uiduitatis, lauit corpus et unxit. Compsitque se omnibus ornamentis, Dominus quoque decorem illius auxit, quandoquidem ea res non libidini, ser uirtuti parabatur 95. Mulierum uestrarum superbia deiicietur lasciuientium et luxuriantium in superfluis ornamentis 152. Cum uestieris te coccino, cum ornata fueris monili aureo et pinxeris stibio oculos


636. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_347 | Paragraph | SubSect | Section]

se paratos obedire losue sicut ante Moysi 30. Iosue commemorat populo beneficia Dei et insuper alia sperare iubet, si custodierint legem; sin uero contrafecerint, funditus delendos denunciat 34. Saul sine sacerdote obtulit holocaustum, et ait Samuel: Si Domini pręcepta seruasses, Dominus confirmasset regnum tuum in sempiternum etc. 44. Melior obedientia quam uictimę. Ex primo XV. Samuel, ut impleret pręceptum Domini, Agag, regem Amalech, in frusta concidit 44. Samuel apparens Sauli mala quę illum consecutura erant,


637. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_348 | Paragraph | SubSect | Section]

prędixit, quoniam non obediuit uoci Domini parcendo Amalech 48. Longeuitatem Salomoni promisit Deus, si sibi obediens fuerit. Iterum pollicetur habitare in medio populi et non derelinquere eos 56. Si in pręceptis meis ambulaueris, ero tecum et tradam tibi Israel 58. Dixit Dominus Iehu regi Israel: Quia omnia, quę erant in corde meo fecisti contra domum Achab, filii tui usque ad quartam generationem sedebunt super thronum Israel 65. Dominus per prophetam ad Iosiam minatur se deleturum populum propter perfidiam et inobedientiam, ipsum autem, quoniam audierit


638. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_348 | Paragraph | SubSect | Section]

et non derelinquere eos 56. Si in pręceptis meis ambulaueris, ero tecum et tradam tibi Israel 58. Dixit Dominus Iehu regi Israel: Quia omnia, quę erant in corde meo fecisti contra domum Achab, filii tui usque ad quartam generationem sedebunt super thronum Israel 65. Dominus per prophetam ad Iosiam minatur se deleturum populum propter perfidiam et inobedientiam, ipsum autem, quoniam audierit uerba Legis et perterritum sit cor eius et fleuit, collecturum ad patres suos in pace, ne uideat mala uentura super Hierusalem 68. Amasias obediens uerbis uiri Dei


639. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_348 | Paragraph | SubSect | Section]

eos Obeded propheta, et restituerunt eos 80. Viri Iuda et Beniamin penitentes de peccato et obedientes Esdrę et [Sodochie] Sechenię repudiarunt uxores et natos earum, quia alienigenę erant 85, 90. Suscipite disciplinam, nequando irascatur Dominus. Psalmus II 108. loseph, obedientię exemplum, mori maluit quam inquinari. Obediens replebitur bonis , inobediens corruet in malum. Psalmus LXXX 115. Ipsi obediendum, ne iratus deneget nobis terram uiuentium. Psalmus XCIIII 117.


640. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_348 | Paragraph | SubSect | Section]

mori maluit quam inquinari. Obediens replebitur bonis , inobediens corruet in malum. Psalmus LXXX 115. Ipsi obediendum, ne iratus deneget nobis terram uiuentium. Psalmus XCIIII 117. Moysi et Aaron locutus est Dominus, eo quod obedierint preceptis eius. Psalmus XCVIII 117. Deus multa beneficia contulit populo Israel, uolens ut custodiant iustificationes eius et legem requirant. Psalmus CIIII 118. Da, ut custodiam legem tuam. Psalmus CXVIII 120. Leuaui manus meas


641. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmus CIIII 118. Da, ut custodiam legem tuam. Psalmus CXVIII 120. Leuaui manus meas ad mandata tua. Mandata tua quęsiui. Inclinaui cor meum ad faciendas iustificationes tuas propter retributionem. Dilexi mandata tua etc. Psalmo eodem 120. Petit, ut Dominus se doceat obedientiam. Psalmus CXLII 124 . Gladii ancipites, quibus compellimur obedire Ecclesię. Psalmus CXLIX 125. Audi disciplinam patris et legem matris, id est Dei et Ecclesię. Qui me audierit, absque terrore requiescet etc.


642. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_349 | Paragraph | SubSect | Section]

obedire Ecclesię. Psalmus CXLIX 125. Audi disciplinam patris et legem matris, id est Dei et Ecclesię. Qui me audierit, absque terrore requiescet etc. Ne obliuiscaris Legis: precepta custodi 126. Beati qui custodiunt uias meas, dicit Dominus. Obediens 127. Obediens. Obedientia 128. Obediens in malo. Obediens mandatis 130. Obediens patri et matri 131. Legem seruans. Qui custodit legem, beatus est. Principi obsequentes 132. Melior obedientia quam uictimę 133. Qui custodit


643. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_350 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut indigenę inter filios Israel 195. Obstinatio. Ego indurabo cor pharaonis, et ipse non audiet uos. Pharao patitur ranas, cyniphes, muscas, ulcera, grandinem, locustas, tenebras, mortes primogenitorum, nec tamen mollitur, donec submersus simul cum suis periit 10. Dominus ad Moysen: Ascende ad terram quam promisi patribus. Ego non ascendam tecum, quia populus durę ceruicis est etc. 14. Si me non audieritis, uisitabo uos in egestate etc. Si nec sic audieritis, septuplum addam etc. 19. Hieroboam a uia sua


644. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_351 | Paragraph | SubSect | Section]

erit in dirreptionem 152. Audite et nolite intelligere, ne conuertantur et sanem eos 153. Puer centum annorum morietur, et peccator centum annorum maledictus erit 166. Excidium Iudę et Hierusalem propter obstinationem. Ęs et ferrum uniuersi corrupti sunt etc. Dominus proiecit illos 168. Vetatur Hieremias orare pro populo in malicia obstinato. Quare auersus est populus iste auersione contentiosa etc. 169. Iterum uetatur orare. Si mutare potest Ęthiops pellem suam etc. 170. Interfeci et perdidi


645. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_351 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt horrea etc. 204. Qui nec flagellati uolunt conuerti ad Dominum. Domus Israel cecidit et non adiiciet ut resurgat 205. In tempore illo scrutabor Hierusalem in lucernis, et uisitabo super uiros defixos in fecibus suis, qui dicunt in cordibus suis: Non faciet bene Dominus et non faciet male 211. Percussi uos uento urente et aurugine et grandine omnia opera manuum uestrarum. Et non fuit in uobis qui reuerteretur ad me, dicit Dominus 212.


646. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_351 | Paragraph | SubSect | Section]

in fecibus suis, qui dicunt in cordibus suis: Non faciet bene Dominus et non faciet male 211. Percussi uos uento urente et aurugine et grandine omnia opera manuum uestrarum. Et non fuit in uobis qui reuerteretur ad me, dicit Dominus 212. MATTHEVS Obedientia. Discipuli iussi dare panes turbę, nihil sibi reliqui fecerunt magis Dominum quam famem timentes XIIII. Iussus operari in uinea dixit se ire nolle, mox tamen iuuit XXI.


647. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_356 | Paragraph | SubSect | Section]

PAVLVS AD CORINTHIOS I Oratio. Veni non in sublimitate sermonis aut sapientię etc. I. Non enim in sermone regnum Dei est, sed in uirtute IIII. AD EPHESIOS: Bonum loquimini IIII. AD COLOSSENSES: Orate pro nobis ut Dominus aperiat nobis ostium sermonis ad loquendum mysterium Christi. Sermo uester semper in gratia sale sit conditus, ut sciatis, quomodo oporteat uos unicuique respondere III. AD THIMOTEVM II: Prophana et inaniloquia deuita. Multum enim proficiunt ad impietatem, et sermo


648. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_357 | Paragraph | SubSect | Section]

operaris in fratres, et hoc in peregrinos etc. Nos ergo debemus suscipere huiusmodi , ut cooperatores simus ueritatis I. Ordo. AD CORINTHIOS I: Omnia autem honeste et secundum ordinem fiant in uobis. Obstinatus. AD ROMANOS: Expectat Dominus penitentiam, tu autem in malo perseuerans thesaurizas tibi iram in die irę. Qui se emendant, beati. Obdurati damnabuntur II. AD EPHESIOS: Nolite contristare Spiritum Sanctum Dei IIIL ACTVVM: Asserit per Isaiam prophetatum de obstinatione Iudeorum capite sexto XXVIII.


649. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_379 | Paragraph | SubSect | Section]

nullam habentes distantiam bonorum malorumque operum 341. Hęc est gens quę non audiuit uocem Domini 344. Auersus auersione contentiosa. Omnes conuersi sunt ad cursum suum, quasi equus impetu uadens ad pręlium 344. De malo in malum ingressi sunt, et non cognouerunt, dicit Dominus 345. Reuelabuntur pudenda tua 351. Nullus miseretur Hierusalem, quia flagitiis in dies abundat 353. Peccatum Iudę indelebile scriptum stilo ferreo in ungue adamantino 355. Verterunt ad me terga et non facies 381.


650. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_18 | Paragraph | SubSect | Section]

De misericordia Dei. De clementia Domini erga penitentes 246 . Pietas Fabiollę erga infirmos et debiles 267 . Caritas Aaron et Moysi erga populum 285 . Benignus Dominus et misericors 304 . Estote misericordes. Pauperibus subuenire quam templa extruere et auro ornare acceptius est Deo 305 . Aliis errepta sibi offerri odit Dominus.


651. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_18 | Paragraph | SubSect | Section]

Benignus Dominus et misericors 304 . Estote misericordes. Pauperibus subuenire quam templa extruere et auro ornare acceptius est Deo 305 . Aliis errepta sibi offerri odit Dominus. BIBLIA
Pax. Isaac fodit puteum, et quia nemo obstitit, uocauit eum Latitudo 4 . Victima pacificorum


652. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

152 . Et erit opus iustitię pax 158 . Non recusat plagam pro delicto, sed differri petit dicens: Fiat tantum pax et ueritas in diebus meis 160 . Non est pax impiis, dicit Dominus 162 . Iterum 164 . Abstulit ab eis pacem et miserationes propter peccata patrum et ipsorum 171 . Reuelabo eis abundantiam pacis et ueritatis


653. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_20 | Paragraph | SubSect | Section]

cognouit 54 . Abisac puella dormiebat cum Dauid calefaciens senectutem eius et ministrabat ei. Ipse autem non cognouit eam 55 . Iudith uidua, pulchra, diues, nobilis, pudicicię merito electa, per quam Dominus terram, Israel ab inimicis liberaret 95 . Da Holoferni, ut me concupiscat, mihi, ut illum contemnam et euertam. Dominus per angelum suum custodiuit me et non permisit coinquinari 95 . Ioachin,


654. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eam 55 . Iudith uidua, pulchra, diues, nobilis, pudicicię merito electa, per quam Dominus terram, Israel ab inimicis liberaret 95 . Da Holoferni, ut me concupiscat, mihi, ut illum contemnam et euertam. Dominus per angelum suum custodiuit me et non permisit coinquinari 95 . Ioachin, pontifex dixit Iudith: Eo quod castitatem amaueris et post uirum tuum alterum nescieris, manus Domini confortauit te 96 .


655. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_22 | Paragraph | SubSect | Section]

acti fuerant posuit in sepulchro Cis, patris Saul. Et Deus propitiatus est terrę 54 . Cum plebs peste consummeretur, ait ad angelum: Ego sum qui peccaui; uertatur manus tua contra me et domum patris mei. Et placatus est Dominus 55, 73 . Pepercit Adonię Salomon sibi insidianti semel, sed non secundo 55 . Pietas indicauit, cuius filius esset, quem altera diuidi poscebat, altera uiuum cędebat ne occideretur


656. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_23 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus erga timentes se. Psalmus XXX 110 . Misericordia Domini. Psalmus XXXV, XXXVI. Beatus qui intelligit super egenum. Psalmus XL 111 . Permisit Dominus, ut prius fideles discederent ab Hierusalem quam obsideretur a Romanis. Psalmus LXVII 114 . Miseratio Domini super fragilitate delinquentium. Psalmus LXXVII 115 . Misericordias


657. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_23 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmus LXXVII 115 . Misericordias Domini in ęternum cantabo. Psalmu s LXXXVIII 116 . Misericors timentibus se. Psalmus CII 118 . Bonus et misericors Dominus. Psalmus CXVII 119 . Defectio tenuit me pro peccatoribus. Psalmus CXVIII. Misericordia tua, Domine, plena eat terra. Psalmo eodem 120 . Tabescere me fecit zelus meus, quia


658. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_23 | Paragraph | SubSect | Section]

121 . Si iniquitates obseruaueris, quis sustinebit? Apud te propitiatio est. Psalmus CXXIX. Vt ego peccaui, ita et retributio in anima mea, non in aliis. Psalmus CXXX 122 . Dominus exorabitur. Psalmus CXXXIIII. Quoniam in sęculum misericordia eius. Psalmus CXXXV 123 . Dominus alleuans corruentes, errigens elisos, nutritor in tempore etc. Psalmus CXLIIII. Dat


659. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_23 | Paragraph | SubSect | Section]

ita et retributio in anima mea, non in aliis. Psalmus CXXX 122 . Dominus exorabitur. Psalmus CXXXIIII. Quoniam in sęculum misericordia eius. Psalmus CXXXV 123 . Dominus alleuans corruentes, errigens elisos, nutritor in tempore etc. Psalmus CXLIIII. Dat escam esurientibus, soluit compeditos etc. Psalmus CXLV. Benignitas Dei erga populum. Psalmus CXLVI. Non fecit taliter omni


660. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_23 | Paragraph | SubSect | Section]

bona. Per misericordiam et fidem purgantur peccata. Et iterum 128 . Foeneratur Domino qui miseretur pauperis etc. Parentes ama. Misericors nimium. Misericordia et iudicium. Qui obturat aurem ad clamorem pauperis etc. Dominus salutem tribuit 130 . Diues adiuuans pauperem. Inimicis succurre, si eguerint 131 . Creditor compatiens pauperi 132 . Oleum de capite tuo non deficiat


661. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_24 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicate pupillo, defendite uiduam 151 . Quid ultra debui facere uineę meę et non feci? Expectaui, ut faceret uuas, et fecit labruscas 152 . Domine, conuersus est furor tuus et consolatus es me. Miserebitur Dominus Iacob, et requiescere eos faciet super humum suam. Pręparabitur in misericordia solium etc. 154 . Misereamur impio et non discet iustitiam 156 . Qui obturat aures suas, ne audiat sanguinem


662. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_24 | Paragraph | SubSect | Section]

tua misertus sum tui 165 . Expandi manus meas tota die ad populum. Ad quem autem respiciam nisi ad pauperculum etc. 166 . Tu autem fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus 167 . Liberabo te de manu pessimorum 171 . Aduenam, pupillum, uiduam nolite contristari. Sicut ficus hę bonę, sic cognoscam transmigrationem Iuda et reducam eos 173 .


663. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_24 | Paragraph | SubSect | Section]

manu pessimorum 171 . Aduenam, pupillum, uiduam nolite contristari. Sicut ficus hę bonę, sic cognoscam transmigrationem Iuda et reducam eos 173 . Obducam cicatricem tibi et a uulneribus tuis sanabo te, dicit Dominus. Inuenit gratiam in deserto populus qui remanserat gladio. Vadet ad requiem suam Israel. In caritate perpetua dilexi te. Ideo attraxi te miserans rursumque reędificabo te, et ędificaberis, uirgo Israel 175 .


664. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_25 | Paragraph | SubSect | Section]

in Domino 178 . Reducam Israel 180 . Defecerunt prę lachrimis oculi mei etc. super contritionem populi mei etc. 181 . Non repellet in sempiternum Dominus, quia, si abiecit, et miserebitur etc. 182 . Reuocabo eos in terram, quam iuraui pat ribus eorum 183 . Omnibus qui dispersi sunt, ero in sanctificationem etc.


665. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_25 | Paragraph | SubSect | Section]

182 . Reuocabo eos in terram, quam iuraui pat ribus eorum 183 . Omnibus qui dispersi sunt, ero in sanctificationem etc. 186 . Nolo mortem morientis, dicit Dominus Deus. Reuertimini, et uiuite. Propheta miserans mala Hierusalem minante Domino ait: A, a, a, Domine Deus 188 . Congregabo domum Israel de populis in quibus dispersi sunt, et scient, quia ego Dominus. In die illa pululabit cornu domus


666. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_25 | Paragraph | SubSect | Section]

Nolo mortem morientis, dicit Dominus Deus. Reuertimini, et uiuite. Propheta miserans mala Hierusalem minante Domino ait: A, a, a, Domine Deus 188 . Congregabo domum Israel de populis in quibus dispersi sunt, et scient, quia ego Dominus. In die illa pululabit cornu domus Israel 190 . Ego pascam oues meas, et ego eas accubare faciam, dicit Dominus. Quod perierat, requiram, et quod abiectum erat, reducam, et quod confractum fuerat, consolidabo, et quod pingue et forte,


667. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_25 | Paragraph | SubSect | Section]

Domine Deus 188 . Congregabo domum Israel de populis in quibus dispersi sunt, et scient, quia ego Dominus. In die illa pululabit cornu domus Israel 190 . Ego pascam oues meas, et ego eas accubare faciam, dicit Dominus. Quod perierat, requiram, et quod abiectum erat, reducam, et quod confractum fuerat, consolidabo, et quod pingue et forte, custodiam et pascam illas in iudicio 191 . Nunc reducam captiuitatem Iacob et miserebor omnis domus Israel


668. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quoniam Deus ego et non homo. De manu mortis liberabo eos etc. Misericordiam et iudicium custodi, et spera in Domino, Deo tuo 203 . Sanabo contritiones eorum, diligam eos spontaneę, quia auersus est furor meus ab eis. Zelatus est Dominus terram suam et pepercit populo suo 204 . Deus annuncians homini eloquium suum 205 . Dominus placatus orationibus prophetę misertus est etc. 206 . Ionas


669. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sanabo contritiones eorum, diligam eos spontaneę, quia auersus est furor meus ab eis. Zelatus est Dominus terram suam et pepercit populo suo 204 . Deus annuncians homini eloquium suum 205 . Dominus placatus orationibus prophetę misertus est etc. 206 . Ionas iubet se in mare iactari, ut cęteri euadant. Misertus est Dominus super Niniuen. Scio quia tu Deus


670. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_26 | Paragraph | SubSect | Section]

205 . Dominus placatus orationibus prophetę misertus est etc. 206 . Ionas iubet se in mare iactari, ut cęteri euadant. Misertus est Dominus super Niniuen. Scio quia tu Deus clemens et misericors es, patiens et multę miserationis et ignoscens super malicia. Dolente Iona super hederam, ait Dominus: Tu doles super hederam, quę sub una nocte nata est et sub una nocte periit, et ego non parcam Niniuę?


671. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_26 | Paragraph | SubSect | Section]

iubet se in mare iactari, ut cęteri euadant. Misertus est Dominus super Niniuen. Scio quia tu Deus clemens et misericors es, patiens et multę miserationis et ignoscens super malicia. Dolente Iona super hederam, ait Dominus: Tu doles super hederam, quę sub una nocte nata est et sub una nocte periit, et ego non parcam Niniuę? etc. 207 . Nonne uerba mea bona sunt cum eo qui recte graditur 208 . Nunquid offeram


672. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_26 | Paragraph | SubSect | Section]

una nocte nata est et sub una nocte periit, et ego non parcam Niniuę? etc. 207 . Nonne uerba mea bona sunt cum eo qui recte graditur 208 . Nunquid offeram ei holocautomata? etc. Quid Dominus requirit a te, o homo. Vtique facere iudicium et diligere misericordiam, sollicitum ambulare cum Deo tuo. Quis, Deus, similis tui? Qui aufers iniquitatem et transis peccatum reliquiarum hereditatis tuę 209 . Cum iratus fueris,


673. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_26 | Paragraph | SubSect | Section]

fueris, misericordię recordaberis 210 . Reuertar ad Hierusalem in misericordiis etc. Auferte uestimenta sordida ab eo 212 . Misericordias et miserationes facite unusquisque cum fratre suo. Hęc dicit Dominus: Zelatus sum Syon zelo magno etc. Reuersus sum ad Syon, et hab itabo in medio Hierusalem 213 . Super domum Iuda aperiam oculos, id est miserebor 215 . Dilexi Iacob, Esau autem odio habui.


674. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_26 | Paragraph | SubSect | Section]

itabo in medio Hierusalem 213 . Super domum Iuda aperiam oculos, id est miserebor 215 . Dilexi Iacob, Esau autem odio habui. Multos auertit ab iniquitate. Decimas offerentibus, id est pie uiuentibus promittit Dominus se aperturum catharactas cęli etc., id est daturum gratiam, ut magis proficiant. Erunt mihi in peculium, et parcam eis, sicut parcit uir seruo suo seruienti sibi 216 . Onias sacerdos obtulit hostiam pro Heliodoro et sanauit


675. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

annis XVIII, clamauerunt ad Dominum, et non exaudiuit eos. Iterum confitentes peccata proiecerunt idola de finibus placaueruntque Dominum, et a Iepte liberati sunt 37 . Fecerunt malum et seruierunt Philistiim XL annis. Liberauit eos Dominus per Sanson 37 . Filii Israel obsidentes Gabaa offenderant Dominum, et ceciderunt die una XXII milia, altera die XVIII milia. Fletu, ieiunio, sacrificiis placauerunt Deum, et uictoria potiti sunt 39 .


676. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Trium malorum optione data, ut peccatum purgaret, pestilentiam elegit, et mortes in populo passus est 55 . Achab, cum aduerssa prędiceret propheta propter peccatum, scidit uestimenta sua, operuit se cilicio, dormiuit in sacco, et Dominus distulit malum in diebus filii eius 61 . Ioram, rex Ierael, oppressa ciuitate fame scidit uestimenta sua, et apparuit cilicium ad carnem. Mox prop hetante Heliseo bonis abundarunt et obsidione liberati sunt


677. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_28 | Paragraph | SubSect | Section]

uidit Dauid et qui cum ipso erant angelum cum gladio. Ceciderunt proni in terram uestiti ciliciis 73 . Iudas afflictus seruitute Sisac, regis Ęgypti, cum se humiliassent, ait Dominus: Non disperdam eos, quia humiliati sunt 77 . Irato Domino, in Ezechiam et Iudam, cum se humiliassent, non uenit super eos ira in diebus Ezechię 81 . Manasses captiuus ductus in Babylonem egit


678. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_28 | Paragraph | SubSect | Section]

eos, quia humiliati sunt 77 . Irato Domino, in Ezechiam et Iudam, cum se humiliassent, non uenit super eos ira in diebus Ezechię 81 . Manasses captiuus ductus in Babylonem egit penitentiam, et reduxit eum Dominus in regnum suum 82 . Oratio Manassę penitentis et implorantis ueniam 83 . Esdrę penitentia et oratio lugentis alienum peccatum ut suum 85 . Populus penitet, quod


679. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Saccum consui super cutem meam et operui cinere carnem meam. Facies mea contumuit a fletu et palpebrę meę caligauerunt 104 . Si reuersus fueris ad Omnipotentem, prosperaberis. Qui enim humiliatus fuerit, erit in gloria. Dedit ei Dominus locum penitentię, et ille abutitur eo in superbia 105 . Cutis mea denigrata est super me et ossa mea arruerunt super caumate. Versa est in luctum cithara mea, et organum meum in uocem flentium 106 . Per


680. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_29 | Paragraph | SubSect | Section]

De ecclesia fornicante et per flagella ad penitentiam reuocata 136 . Reuertere, reuertere, Sunamitis 136 . Misereris omnium, penitenti dimittis. Obstinatos etiam non penitus delet Dominus, sed leniter castigat dans locum penitentię. Iterum 139 . Si peccauerimus, tui sumus. Et si non peccauerimus, scimus, quonia m apud te sumus computati 140 . Si penitentiam non egerimus, incidemus


681. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_30 | Paragraph | SubSect | Section]

indignationis meę; non adiicies, ut bibas illum ultra 162 . Confusionis adolescentię tuę et opprobrii uiduitatis tuę non recordaberis amplius. Derelinquat impius uiam suam etc. 163 . Dominus habitans cum contrito et humili spiritu. Vias eius uidi et sanaui eum et reduxi eum. Ieiunium electum: Dissolue c onligationes impietatis, solue fasciculos deprimentes etc. 164 . Dominus promittit consolationem, et gaudium


682. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_30 | Paragraph | SubSect | Section]

163 . Dominus habitans cum contrito et humili spiritu. Vias eius uidi et sanaui eum et reduxi eum. Ieiunium electum: Dissolue c onligationes impietatis, solue fasciculos deprimentes etc. 164 . Dominus promittit consolationem, et gaudium lugentibus 165 . Ad quem respiciam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos 166 . Reuertere, auersatrix Israel, et non auertam faciem meam a


683. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

168 . Bonas facite uias uestras et studia uestra, et habitabo uobiscum in loco isto. Nunquid qui cadit non resurget? Et qui auersus est non reuertetur? Ab idolatria reuocat ad penitentiam 169 . Penitentibus Dominus promittit prospera 172 . Si conuertantur a uia sua mala, et Dominus auertet iram suam ab eis. Michea prophetante penituerunt, et non uenit malum 174 . In fletu uenient et in misericordia reducam eos


684. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in loco isto. Nunquid qui cadit non resurget? Et qui auersus est non reuertetur? Ab idolatria reuocat ad penitentiam 169 . Penitentibus Dominus promittit prospera 172 . Si conuertantur a uia sua mala, et Dominus auertet iram suam ab eis. Michea prophetante penituerunt, et non uenit malum 174 . In fletu uenient et in misericordia reducam eos 175 . Castigasti me, Domine, et eruditus sum etc. Postquam


685. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et in misericordia reducam eos 175 . Castigasti me, Domine, et eruditus sum etc. Postquam enim conuertisti me, egi penitentiam etc. Quiescat uox tua a ploratu et oculi tui a lachrimis, quia est merces operi tuo, ait Dominus. Quos percussi in furore meo etc. curabo eos 176 . Dominus, cum describi iussisset mala uentura super Iudam, ait: Si forte his auditis reuertantur a uia sua pessima, et propicius ero iniquitati et peccato eorum


686. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sum etc. Postquam enim conuertisti me, egi penitentiam etc. Quiescat uox tua a ploratu et oculi tui a lachrimis, quia est merces operi tuo, ait Dominus. Quos percussi in furore meo etc. curabo eos 176 . Dominus, cum describi iussisset mala uentura super Iudam, ait: Si forte his auditis reuertantur a uia sua pessima, et propicius ero iniquitati et peccato eorum 177 . Ve misero mihi! Laboraui in gemitu meo et requiem non inueni


687. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_31 | Paragraph | SubSect | Section]

Pręparare in occursum uel tui, Israel, quia ecce formans montes 205 . Ionas orta tempestate agnouit culpam: peccasse se fatetur seque in mare pręcipitari iubet, ut cęteri salui fiant. Niniuitę penitentiam egerunt et Dominus misertus est, et non fecit quod locutus fuerat 207 . Conuenite, congregamini, gens non amabilis, antequam ueniat super uos ira furoris Domini 211 . Sathan increpatur a Domino eo quod aduersabatur


688. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Patientia. Moyses pro Maria, quę contra ipsum oblocuta fuerat, orauit et mundam a lepra reddidit 21 . Insurrexerunt contra eum filii Leui uolentes et ipsi fungi sacerdotio. Eos uoluit Dominus disperdere, sed ipse et Aaron ceciderunt proni et orauerunt pro eis. Item Moyses et Aaron illos, a quibus uix effugerant, ab incendio liberarunt 22 . Saulem regem despexerunt filii Belial. Ille se audire dissimulabat et populum uolentem


689. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_33 | Paragraph | SubSect | Section]

quasi ipsa per emisset uiros suos, ieiunauit et orauit pariterque infamia ac morte deinde coniugatorum sibi liberata est 91 . Thobias: Benedico te, Domine, quia tu castigasti me, et tu saluasti me 92 . Iob: Dominus dedit, Dominus abstulit etc. Si bona suscipimus de manu Domini etc. 101 . Affligens me dolore non parcat, nec contradicam sermonibus Sancti 102 . Constantia contra aduersarios


690. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_33 | Paragraph | SubSect | Section]

per emisset uiros suos, ieiunauit et orauit pariterque infamia ac morte deinde coniugatorum sibi liberata est 91 . Thobias: Benedico te, Domine, quia tu castigasti me, et tu saluasti me 92 . Iob: Dominus dedit, Dominus abstulit etc. Si bona suscipimus de manu Domini etc. 101 . Affligens me dolore non parcat, nec contradicam sermonibus Sancti 102 . Constantia contra aduersarios


691. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

126. Patiens. Patientia 128 . Patiens melior forti. Patientia 130 . Patientia et lingua mollis 131 . Patiens 134 . Dominus Ecclesiam a persecutionum procellis liberandam amplexatur. Etsi coram hominibus tormenta passi sunt, spes illorum immortalitate plena est. Deus tentauit eos et inuenit dignos se 137 . Vsque in tempus sustinebit patiens, et postea


692. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_34 | Paragraph | SubSect | Section]

quadriga prima equi ruffi, id est martyres 213 . Et ducam tertiam partem per ignem, et uram eos sicut uritur argentum, et probabo eos sicut probatur aurum. Ipse uocabit nomen meum, et ego exaudiam eum et dicam: Populus meus es tu. Et ipse dicet: Dominus meus es 215 . Obseruantes legem Dei trucidabantur, pueros circumcisos deprehendentes suspendebant 217 . Iudei nolentes libare diis necantur. Duę mulieres, quoniam filios circumciderant, appensis ad


693. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_34 | Paragraph | SubSect | Section]

porcinam manducare. Ductus ad supplicium libenter se penam sustinere dixit propter Deum et legem eius. Eandem ob causam VII filii simul cum matre diuersis poenis necati 226 .
Pauper. Dominus ad Aaron: In terra eorum nihil possidebitis nec habebitis partem inter eos. Ego pars et hęreditas tua in medio filiorum Israel 22 . Mulier uidua urgente creditore supplicat Heliseo prophetę, abundat oleo, satisfacit et de reliquo uixit


694. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_35 | Paragraph | SubSect | Section]

Inopia Dauid Saule persequente. Psalmus LXXXV 116 . Inopes et pauperes a terra errigit et cum angelis collocat. Psalmus CXII 119 . Faciet Dominus iudicium inopis et uindictam pauperum. Psalmus CXXXIX 124 . Pauper 127 . Pauper humilis. Pauper gloriosus. Egestas. Pauper quater 128 . Pauper contempor.


695. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iudicium uerum iudicate etc. et noluerunt attendere, et facta est indignatio magna a Domino exercituum 213 . Filius honorat patrem et seruus dominum suum. Si ergo pater ego sum, ubi est honor meus? Et si Dominus ego sum, ubi est timor meus 216 .
Partus. In dolore paries 1 . Rachel partiendo mortua est 6 . Thamar peperit


696. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

de sanctificatis. Sacerdos uxorem repudiatam non recipiat. Pontifex uirginem uxorem ducet 18 . Non facietis uobis idolum et sculptile. Externus qui ad ministrandum accesserit, morietur 20 . Increpans Dominus incredulitatem populi minatur pestilentiam 21 . Increduli accedentes ad tabernaculum moriuntur 22 . Initiati sunt Belphegor, et occisa sunt XXIIII milia hominum 24 . Ne


697. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_38 | Paragraph | SubSect | Section]

Ne adorent sculptile neque cęlestes creaturas, quas creauit Deus in ministerium hominum 26 . Caue, ne offeras holocausta tua in omni loco quem uideris, sed in eo quem elegerit Dominus. Si prophetes dixerit, ut seruias diis alienis, interficietur. Poena contra perfidos et idolatras 27, 28 . Pręcepta dat in Prouerbiis, ne diuersum dogma misceas legi catholicę 28 . Fornicantes in idolis


698. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quidam Heliseo nuncianti in magna fame mox affuturam frugum copiam non credidit. Ob hoc euentum quidem rei uidit, sed non comedit repente mortuus 63 . Ioachan, rex Israel, cum populo sequitur peccata Hieroboam, et Dominus tradidit eos in manu Azahel, regis Syrię, et Benadab, filii eius 65 . Achaz, rex Iuda, prophanus in omni abomintione gentium. Israel gentium prophanationibus polutus transfertur in Assyrios. Senacherib, rex Assyriorum, pactus ut


699. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

a Iuda, accepit ab Ezechia CCCC talenta auri nec tamen, ut promiserat, recessit. Cęso autem diuinitus exercitu abiit in Niniuen, et cum adoraret in templo, a suis occisus est. Manasse omni perfidia poluto Dominus minatur delere Hierusalem. Fecerunt phase. Non est tamen auersus furor Domini propter Manassen. Ioakim factus seruus Nabuchodonosor regis rebellauit ei. Immisit Dominus latrunculos, ut disperderet Iudam, propter peccata Manassę 69 .


700. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

exercitu abiit in Niniuen, et cum adoraret in templo, a suis occisus est. Manasse omni perfidia poluto Dominus minatur delere Hierusalem. Fecerunt phase. Non est tamen auersus furor Domini propter Manassen. Ioakim factus seruus Nabuchodonosor regis rebellauit ei. Immisit Dominus latrunculos, ut disperderet Iudam, propter peccata Manassę 69 . Roboam dereliquit legem Domini et omnis Israel cum eo. Venit Sesac, rex Ęgypti, et cępit ciuitates Iuda 76 . Seruierunt idolis et a


701. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_40 | Paragraph | SubSect | Section]

neque mercedem sperauerunt iustitię nec iudicauerunt honorem animarum sanctarum 137 . Ęgyptiis ea quę pro diis colebant, fuerunt infesta: ranę, cyniphes, locustę 139 . Chananeos idolatras perdere uoluit Dominus per manum populi tui. Qui creaturas pro diis colunt 139 . Idolum quod factum est cum illo qui fecit tormenta patietur. Qui de terra fingunt deos. Ęgyptii exterminati propter idolatriam Ęgyptii erroribus obscurati


702. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_40 | Paragraph | SubSect | Section]

Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Qui dereliquerunt Dominum, consumentur 151. Vos depasti estis uineam meam. Blasfemia in Deum 152 . Incredulis proponit poenam 153 . Desolabit Dominus linguam maris Ęgypti, percutiet flumen in VII riuis etc. 154 . Puniti prouocantes alios ad idolatriam 155 . Cecidit, cecidit Babylon et omnia sculptilia deorum eius contrita sunt in terram.


703. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_41 | Paragraph | SubSect | Section]

est de ore eorum. Edificauerunt excelsa Tophet etc. Iuxta uias gentium nolite discedere 169 . A signis cęli nolite metuere, quę timent gentes etc. 170 . Tu reliquisti me, dicit Dominus. Retrorsum abisti, et extendam manum meam super te et interficiam te 171 . Domine, omnes qui te derelinquunt, confundentur. Recedentes a te in terra scribentur, quoniam dereliquerunt uenam aquarum uiuentium, Dominum. Predicit


704. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_42 | Paragraph | SubSect | Section]

uia errorum eorum erit quasi lubricum in tenebris. Impellentur enim et corruent in ea etc. 173 . Pręuaricatio Sedechię et populi. Iudei angustiati uouerunt manumittere seruos. Liberati a periculo irritarunt uota. Ob id Dominus reuocauit Chaldeos, et capta est ciuitas incensaque igni 177 . Ismael et X optimates ut amici uenerunt ad Godoliam in Masphat. Accepti conuiuio occiderunt eum et multos alios 178 . Omnes uiri qui


705. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

185 . Quorum autem cor post offendicula et abominationes suas ambulat, horum uiam in capite suo ponam 186 . Destruam parietem quem linistis absque temperamento, et adęquabo eum terrę etc. Dominus non fecit responsum tentantibus eum, sed puniuit eos 187 . De idolatria Israel et Iudę. Preuaricatio sacerdotum. Falsi prophetę. Peccata idolorum uestrorum portabitis 189 . Omnis alienigena


706. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_43 | Paragraph | SubSect | Section]

Desuper tunicam pallium sustulistis et eos qui transibant simpliciter, conuertistis in bellum 208 . Belial uniuersus interiit. Propter multitudinem fornicationum meretricis speciosę et gratę et habentis maleficia, ecce ego ad te, dicit Dominus exercituum. Et reuelabo pudenda tua in facie tua 209 . Quid prodest sculptile? Ve qui dicit ligno expergiscere, surge lapidi tacenti. Visitabo super omnes qui induti sunt ueste peregrina 210 .


707. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Rogabit pro eo sacerdos, et dimittetur ei 15 . Laudauerunt Dominum ruentes in facies suas 16 . Oratio Moysi: Surge, Domine, et dissipentur inimici tui. Oratione Moysi Maria mundatur a lepra. Dominus placatur, cum minaretur pestilentiam populo 21 . Rogabit sacerdos pro peccato populi, et dimittetur eis. Dominus ad Moysen et Aaron: Separamini ab eis, ut disperdam illos. Illi ceciderunt


708. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

16 . Oratio Moysi: Surge, Domine, et dissipentur inimici tui. Oratione Moysi Maria mundatur a lepra. Dominus placatur, cum minaretur pestilentiam populo 21 . Rogabit sacerdos pro peccato populi, et dimittetur eis. Dominus ad Moysen et Aaron: Separamini ab eis, ut disperdam illos. Illi ceciderunt proni et orauerunt pro eis. Aaron offerens thymiama et stans inter mortuos et uiuentes deprecatus est, et cessauit plaga


709. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_45 | Paragraph | SubSect | Section]

et genuit Samuelem 41 . Filii Israel petierunt supra se regem constitui, nescientes malum sibi petere 42 . Salomon supplicauit fixis in terra genibus et manibus ad cęlum tensis. Apparens ei in somnis Dominus ait: Exaudiui orationem tuam 57 . Ad inuocationem Helię ignis de celo descendit et eos qui ipsum comprehendere uenerant, deuorauit 62 . Orante Heliseo inimici cęcitate percussi sunt, et ciuitas


710. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_45 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominum, et territus Hieroboam fugit percussitque Iudas Israelem. Asa, rex Iuda, inuocans Dominum fudit fugauitque Ęthiopes 77 . Iosaphat circumdatus multitudine inimicorum clamauit ad Dominum, et liberatus est. Idem indicto ieiunio orauit, et Dominus pugnauit pro eis contra inimicos eorum 78 . Ezechias orauit pro eis qui non sanctificati comederant phase, et placatus est Dominus. Surrexerunt sacerdotes et Leuitę benedicentes populo, et exaudita est uox eorum peruenitque oratio in


711. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_45 | Paragraph | SubSect | Section]

Iosaphat circumdatus multitudine inimicorum clamauit ad Dominum, et liberatus est. Idem indicto ieiunio orauit, et Dominus pugnauit pro eis contra inimicos eorum 78 . Ezechias orauit pro eis qui non sanctificati comederant phase, et placatus est Dominus. Surrexerunt sacerdotes et Leuitę benedicentes populo, et exaudita est uox eorum peruenitque oratio in habitaculum sanctum cęli. Orante Ezechia et Isaia ut supra angelus Domini percussit Assyrios 81 . Esdras: Sedi moerens usque


712. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_46 | Paragraph | SubSect | Section]

Si diluculo consurrexeris ad Deum et Omnipotentem fueris de precatus etc. 102 . Clamo ad te, et non exaudis me, sto, et non respicis me. Mutatus es mihi in crudelem 106 . Dominus corripiens Eliphaz et reliquos non recte locutos iubet offerre sacrificium et Iob orare pro eis 108 . Cum inuocarem, exaudiuit me. Psalmus IIII 109 . Se pene cum desperasset, dicit


713. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_47 | Paragraph | SubSect | Section]

Voce mea ad Dominum clamaui. Psalmus CXLI. Domine, exaudi orationem meam, auribus percipe. Psalmu s CXLII. Implorat prosperitatem populo in prole, in frumento, ouibus, bobus et securitate. Psalmus CXLIII 124 . Prope est Dominus omnibus inuocantibus eum in ueritate. Psalmu s CXLIIII 125 . Oratio 128 . Custodi pedem tuum ingrediens domum Dei et appropinqua, ut audias. Pauca et considerate loquere de Deo


714. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_47 | Paragraph | SubSect | Section]

cito super montem Bethel, id est domum Dei. In tabernaculo oraui etc, 135 . Ecclesia supplicat iustis, ut pro se deprecentur. Illi ab ea exigunt confessionem ueri Dei 136 . Amplexatur eam Dominus, et tamen illa se adhuc ab eo defendi postulat. Orat, ut transferatur ad cęlos 137 . Inuocaui, et uenit in me spiritus sapientię 138 . Adii Dominum, et deprecatus sum illum, et dixi ex totis


715. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_49 | Paragraph | SubSect | Section]

testes puniuntur 200 . Clamate ad Dominum. Ad te, Domine, clamabo. Omnes simul orate. Omnis qui inuocauerit nomen Domini, saluus erit 204 . Propheta uidit Domi num paratum emittere locustas. Orauit, et Dominus misertus est. Vidit uocantem iudicium ad ignem. Orauit, et Dominus misertus est 206 . Ionas clamauit ad Dominum de uentre cethi, et piscis euomuit eum in aridam 207 . Curuabo genu Deo excelso


716. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_49 | Paragraph | SubSect | Section]

Clamate ad Dominum. Ad te, Domine, clamabo. Omnes simul orate. Omnis qui inuocauerit nomen Domini, saluus erit 204 . Propheta uidit Domi num paratum emittere locustas. Orauit, et Dominus misertus est. Vidit uocantem iudicium ad ignem. Orauit, et Dominus misertus est 206 . Ionas clamauit ad Dominum de uentre cethi, et piscis euomuit eum in aridam 207 . Curuabo genu Deo excelso 209 . Vsque quo, Domine, clamabo, et


717. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_50 | Paragraph | SubSect | Section]

31 . Spiritus Domini recessit a Saule. Exagitatus a spiritu nequam refocillatur Dauid citharam percutiente 45 . Oza peccauit supponens manum archę, et mortuus est 50 . Dominus ad Hieroboam: Quia male operatus es, inducam mala super domum tuam 58 . Naaman leprosus mundatur in Iordane 63 . Ioachaz fecit malum, abducitur uinctus in Ęgyptum, ne regnet in


718. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_51 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudę in Babylonem 69 . Heliu iratus contra Iob, quod iustum se diceret coram Deo 107 . Peccauit Dauid numerando populum et patitur suorum pestilentiam 75 . Dominus per prophetam: Vos reliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac 76 . Peccatum damnat 92 . Dirreptiones et captiuitates propter peccatum 94 . In angelis quoque Deus


719. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_52 | Paragraph | SubSect | Section]

iniustum iudicium, confidentia uana 164 . Puer C annorum morietur et peccator C annorum maledictus erit 166 . Si laueris te nitro et multiplicaueris herbam berith, maculata es in iniquitate tua coram me, dicit Dominus 167 . Abstulit ab eis Dominus pacem et miserationes propter peccata patrum eorum et ipsorum. Peccatum Iuda scriptum est stilo ferreo in ungue adamantino, exaratum super latitudinem cordis eorum et in cornibus ararum eorum


720. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_52 | Paragraph | SubSect | Section]

Puer C annorum morietur et peccator C annorum maledictus erit 166 . Si laueris te nitro et multiplicaueris herbam berith, maculata es in iniquitate tua coram me, dicit Dominus 167 . Abstulit ab eis Dominus pacem et miserationes propter peccata patrum eorum et ipsorum. Peccatum Iuda scriptum est stilo ferreo in ungue adamantino, exaratum super latitudinem cordis eorum et in cornibus ararum eorum 171 . Reddis iniquitatem patrum in sinum


721. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

Confusio duplex, bona et mala 142 . Quibus de rebus erubescere oportet 149 .
Perseuerantia. Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus et proteget ab inimicis 94 . Perseuerantia in bonis operibus. Psalmuss XXVI. Perseuerantia per illuminationem intellectus. Psalmus XXXI 110 . A custodia matutina usque ad noctem


722. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

Quę creauit, hęc et gubernat. Psalmus CIII 118 . Omnia cognoscit, formauit hominem et sustentat, ubique pręsens est. Psalmus CXXXVIII 123 . Prouidentia Dei. Dominus omnia considerat 128 . Prouidentiam confitere 133 . Diligis omnia quę fecisti, in uoluntate tua permanent, in uocatione tua conseuantur 139 . Dixerunt: Dereliqiuit


723. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus omnia considerat 128 . Prouidentiam confitere 133 . Diligis omnia quę fecisti, in uoluntate tua permanent, in uocatione tua conseuantur 139 . Dixerunt: Dereliqiuit Dominus terram, et: Dominus non uidet 186 . Iuxta uoluntatem suam facit tam in uirtutibus cęli quam in habitatoribus terrę 197 . Contra eos qui dicunt: Non faciet bene Dominus, et non faciet male


724. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

128 . Prouidentiam confitere 133 . Diligis omnia quę fecisti, in uoluntate tua permanent, in uocatione tua conseuantur 139 . Dixerunt: Dereliqiuit Dominus terram, et: Dominus non uidet 186 . Iuxta uoluntatem suam facit tam in uirtutibus cęli quam in habitatoribus terrę 197 . Contra eos qui dicunt: Non faciet bene Dominus, et non faciet male


725. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_55 | Paragraph | SubSect | Section]

Dixerunt: Dereliqiuit Dominus terram, et: Dominus non uidet 186 . Iuxta uoluntatem suam facit tam in uirtutibus cęli quam in habitatoribus terrę 197 . Contra eos qui dicunt: Non faciet bene Dominus, et non faciet male 211 . Negantes in Deo iustitiam uel prouidentiam 216 .
Predestinatio. Nescit homo, utrum amore an odio dignus sit


726. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_56 | Paragraph | SubSect | Section]

XCIII 117 . Angustię quas passus est. Psalmus CVIII. De torrente in uia bibit. Psalmus CIX 118 . Redemptionem misit Dominus. Psalmu s CX 119 . De Christo et Iudeorum persecutione. Psalmus CXVIIII 121 . Hęreditas Domini, filii merces, fructus uentris. Psalmus CIIVI 122 .


727. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

derisum tota die, omnes subsannant me, quia iam olim loquor uociferans etc. 172 . O uos omnes qui transitis per uiam etc. 181 . De passionibus Christi. Spiritus oris nostri, Christus Dominus, captus est in peccatis nostris, cui diximus: In umbra tui uiuemus in gentibus 182 . Ingredere domum. Ecce ligabunt te, et eris mutus. Deinde aperiam os tuum, et loqueris ad


728. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_57 | Paragraph | SubSect | Section]

regionis, quia germinauerunt speciosa deserti, quia lignum attulit fructum suum 204 . Super Israel: Pro eo quod uendiderit pro argento iustum et pauperem pro calciamentis 205 . Et erit in die illa, dicit Dominus: occidet sol meridie, et tenebrescere faciam terram in die luminis 206 . Cornua in manibus eius, id est crux. Ibi abscondita est fortitudo eius. Ante faciem eius ibit mors etc. 210 .


729. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_57 | Paragraph | SubSect | Section]

sedebat secus mare, id est de cęlo ad terram uenit mitigare fluctus errorum XIII. Non sum missus nisi ad oues quę perierunt domus Israel XV. Venit Filius hominis saluare quod perierat. Non est uoluntas ante Patrem uest rum qui in cęlis est, ut pereat unus de pusillis istis. Dominus plus gaudet super oue inuenta quę aberrauerat quam super XCIX in monte relictis. Dimitti penitenti iubet usque septuagesiessepties. Dilationem petenti et debitum dimittit XVIII. Filius hominis uenit dare animam suam, redemptionem pro multis XX. Quotiens uolui congregare


730. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_59 | Paragraph | SubSect | Section]

qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur V. Intrate per angustam portam VII. Leprosus adorabat Dominum dicens: Domine, si uis, potes me mundare. Et mundatus est. Multi ab oriente et occidente uenient, id est conuertentur alii in iuuenta, alii in senecta VIII. Dominus socrum Petri tactu fimbrię febri liberauit. Pccator concupiscentię igne ęstuans tactus manu misericordię conuertitur et Domino incipit ministrare VIII. Paraliticus iacet in lecto, id est peccator marcet ocio. Sanatus lectum tollit. Penitens incipit operari


731. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_60 | Paragraph | SubSect | Section]

animam suam propter me, inueniet eam XVI. Piscis hamo Petri captus, est penitens qui de mari sęcularium turbinum ascendit ad religionis quietem, ferens in ore staterem, id est imaginem Dei et eloquia eius XVII. Si manus, pes, oculus scandalizat te, abscide ea. Magis gaudet Dominus super una oue inuenta XVIII. Ecce reliquimus omnia. Multi erunt primi nouissimi et e contra XIX. Nouissimis datur denarius sicut et primis. Tetigit oculos eorum et confestim uiderunt. Et secuti sunt eum XX. Sternunt uestimenta sua sub pedibus Domini. Iussus operari in


732. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

foras de consortio impiorum XXVI. Penituit et Iudas, sed ueniam desperauit, et proiectis argenteis laqueo se suspendit. Symon Cyreneus angariatur ferre crucem Domini. Latro pendens ad dexteram. De monumentis surgentes uenerunt in sanctam ciuitatem XXVII. In Galilea uidendus Dominus, id est in transmigratione de uitiis ad uirtutem XXVIII. Patientia iniurię. Deus tentatoris improbitatem tollerauit, ut autem se adorandum dixit: Vade, inquit, Sathana. Scriptum est enim: Dominum Deum adorabis etc. Et nos igitur nostras


733. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_61 | Paragraph | SubSect | Section]

perseuerat XV. Seruus, quia conseruo dimittere noluit, et ipse debitum rursum reddere domino cogitur, quod dudum sibi fuerat dimissum; insuper tortoribus traditur XVIII. Calicem quidem meum bibetis XX. Tunc tradent uos in tribulationem XXIIII. Accipiens calicem Dominus gratias egit, ut nos erudiret, quicquid patimur, cum gratiarum actione ferre XXVI. Conuerte gladium tuum in locum suum. Omnes enim qui acceperint gladium etc. Contra falsos testes Iesus tacebat docens nos nihil respo ndere calumniantibus, quando scimus


734. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_61 | Paragraph | SubSect | Section]

Non habuit Domi nus, unde didracmam solueret XVII. Quamdiu fecistis uni de his fratribus meis minimis. Fratres suos uocat pauperes XXV. Domino non fuisse domum neque tugurium, neque discipulis patet, quia interrogant: Vbi uis paremus tibi comedere pasca? XXVI. Dominus in alieno monumento sepelitur, nec tamen composito ad superbiam diuitum, sed simplici ad modestiam pauperum, nec sericis, sed syndone inuoluitur XXVII. Perfidia hereticorum. Cum dormirent homines, inimicus superseminauit zizania in medio tritici. Cum


735. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non plene uidens. Sed rursum compunctus tangente eum Domino clare uidet, id est perfecte penitet VIII. Sequitur inferius. Patientia Channaneę VII. Qui patiens est, ipse abnegat se ipsum et Christum sequitur. Qui perdiderit animam suam propter me et Euangelium VIII. Predicit Dominus apostolis martyrium eorum. Nolite pręcogitare, quid loquamini etc. Qui autem sustinuerit in finem, hic saluus erit XIII.
Perfidia. Sanato demoniaco, id est credente gentium populo demones intrant


736. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

montem orare VI. Isaias: Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Channanea exemplu m est perseuerandi in oratione VII. Omnia quęcunque orantes petitis, credite quia accipietis et euenient uobis. Et cum stabitis ad orandum, dimittite etc. XI. Dominus seorsum procedens procidit super terram et orabat XIIII. Trina Domini uigilia docet nos orando de pręteritis, de pręsentibus, de futuris ueniam rogare XIIII.
Peruersus. Qui non receperint uos neque


737. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Peruersus. Qui non receperint uos neque audierint VI. Surdus et mutus est qui nec audire uerba Dei uult nec proloqui VII. Surdus et mutus qui nec discere nec docere uult IX.
Perseuerantia. Dominus miseretur super turbam, ieiunos satiat; infirmos curant, qui expectantes perseuerant VIII. Cęco clamanti comminabantur, ut taceret. Ille magis clamabat: Iesu, fili Dei, miserere mei X.
Peccatum. Iudas


738. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

excitamur ad amarissimos post lapsum fletus, qui male cogitauimus de Deo, male locuti sumus ad proximos, male fecimus ad nos metipsos. Hieronymus XIIII. Petrus coepit flere et meruit ueniam. Contra Nouatianos qui dicunt post baptismum delinquentibus non esee locum uenię XIIII. Dominus post resurrectionem uidendus in Galilea dicitur, id est in transmigratione de uitiis ad uirtutem, de morte ad uitam XVI. LVCAS


739. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

X. Hinc patet nullum excipi, cui denegatur misericordię officium X. Iubente Domino succidi ficum cultor ait: Domine, dimitte illam et hoc anno, usque dum fodiam circa illam et mittam stercora etc. XIII. Dominus ouem, quę perierat, inuentam reportat in humeris et gaudet XV. Pater filium, qui abierat et substantiam turpiter consumauerat, reuersum suscipit, immo reuertenti, cum adhuc longe esset, occurrit et osculatus est eum XV. Venit enim Filius hominis quęrere et saluum facere


740. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

penitentia X. Ignem ueni mittere in terram, id est compunctionem cordis, et quid uolo, nisi ut [ardeat]3 accendatur XII. Nisi penitentiam egeritis, omnes similiter per ibitis sicut Galilei a Pilato cęsi et illi super quos cecidit turris in Siloa. Inclinatam mulierem uocauit Dominus ad se et imponens ei manus errexit. Errecta glorificat Deum XIII. Sequitur inferius.
Patientia. Qui te percutit in maxillam, qui aufert tibi uestimentum, qui aufert quę tua sunt. Domus ędificata supra


741. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_71 | Paragraph | SubSect | Section]

Vir plenus lepra uiso Iesu procidit in faciem et rogauit eum, et mundatus est. Paraliticus propter fidem illorum, a quibus illatus est ante Iesum, tum ab infirmitate, tum a peccatis liberatus est. Sic tu adhibe tibi precatores, quorum merito gratiam consequi ualeas V. Dominus exiit in montem orare, et orat pernoctans in oratione Dei. Oratio nocturna quam sit efficax VI. Ascendit in montem, ut oraret, docens nos solitarios et ascendentes orare ad nihil terrenorum declinantes IX. Duo modi orationis, alter laudis, alter petitionis. Quis uestrum


742. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_73 | Paragraph | SubSect | Section]

faciem dicentes: Prophetiza, quis te percussit XXII. Hunc inuenimus subuertentem gentem nostram. Commouit populum docens per uniuersam Iudeam. Quid signat crucis latitudo, altitudo et profundum XXIII. Nonne hęc oportuit pati Christum et ita intrare in gloriam suam. Quare Dominus reseruauit cicatrices uulnerum. Obtulerunt ei partem piscis assi et fauum mellis. In pisce assato exprimitur passionis Dominicę afflictio, in melle resurrectionis consolatio XXIIII.
Penitentia.


743. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_74 | Paragraph | SubSect | Section]

XV. Decem leprosi clamant: Iesu pręceptor, miserere nostri XVII. Cęcus secus uiam mendicans clemat: Iesu, fili Dauid, miserere mei. Iussus tacere intentius clamabat XVIII. Conuersus Dominus respexit Petrum, et egressus foras Petrus fleuit amare XXII. IOANNES
Pax. Pacem relinquo uobis, pacem meam do uobis. Non quomodo mundus dat ego do uobis.


744. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_74 | Paragraph | SubSect | Section]

inter electos Dei, sed concordiam perpetuam XXI.
Prouerbium. Alii laborauerunt, et uos in labores eorum introistis IIII.
Pudicicia. Loquitur Dominus cum Samaritana, discipuli mirantur. Nemo tamen dixit: Quid loqueris cum ea. Non enim sinistrum quid de magistro cogitabant, sed illam eius affatu indignam iudicant, quę quinque uiros habuit et sextum adulterum IIII. Circumcisio in uirili membro suscipiebatur, ut


745. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_75 | Paragraph | SubSect | Section]

ut omnis qui uidet Filium et credit in eum, habeat uitam ęternam, et ego resuscitabo eum in nouissimo die VI. Nemo te condemnauit? Nemo, Domine. Nec ego te condemnabo. Vade, et iam amplius noli peccare VIII. Cęcus a natiuitate fuit genus humanum. Spuit Dominus in terram, de saliua sua lutum fecit, quia Verbum caro factum est. Inunxit oculos cęci, id est cathetizauit. Misit ad Syloe, ubi baptizatus in Christo uenit uidens. Syloa interpretatur: Missus. Nisi enim ille fuisset missus, nemo nostrum esset ab iniquitate dimissus IX.


746. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_75 | Paragraph | SubSect | Section]

feci eis nomen tuum et notum faciam, ut dilectio, qua dilexisti me, in ipssis sit et ego in ipsis XVII. Si ergo me quęritis, sinite hos abire ut impleretur sermo quem dixit, quia quos dedisti mihi, non perdidi ex eis quenquam. Pietas erga Matrem Domini pendentis in cruce XVIII. Dominus etiam pro anima unius Thomę ostendit se ipsum uulnera habentem, et accedit, ut saluet unum etc. XX.
Penitentia. Regulus rogat Iesum, ut descenderet et sanaret filium suum febri laborantem.


747. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_76 | Paragraph | SubSect | Section]

ab aliquibus falsa obiiciuntur conuitia, patienter toleremus, et uera, quę possumus, non obiiciamus, sed salutaria monita prędicemus. Sic Iesus, cum dixissent ei: Demonium habes etc., docet, cum in sabbato fit circumcisio, non solui Legem VII. Attendendum quod Dominus in corrigenda Iudeorum superbia asper erat, mansuetus uero in contumelia sibi illata, erudiens nos errata in Deum uindicare, in nos uero despicere. Iram furentium etiam, cum resistere possumus, declinare Dominus docet. Iudeis enim lapidare parantibus abscondit se et exiuit


748. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_76 | Paragraph | SubSect | Section]

sabbato fit circumcisio, non solui Legem VII. Attendendum quod Dominus in corrigenda Iudeorum superbia asper erat, mansuetus uero in contumelia sibi illata, erudiens nos errata in Deum uindicare, in nos uero despicere. Iram furentium etiam, cum resistere possumus, declinare Dominus docet. Iudeis enim lapidare parantibus abscondit se et exiuit de templo VIII. Cęcus illuminatus confitens be nefactorem suum ab inuidis eiicitur foras, sed inuenitur a Iesu et in fide Filii Dei solidatur IX. Si mundus uos odit etc. Sed hęc omnia facient uobis


749. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_77 | Paragraph | SubSect | Section]

Augustinus: Si nulla esset mortis uel parua molestia, non esset tam magna martyrii gloria XXI.
Pauper. Putabant Dominum dixisse Iudę: Eme ea quę opus sunt nobis etc. Ergo Dominus loculos habebat a fidelibus oblata conser uans suorum necessitatibus et aliis indigentibus. Hinc primum ecclesiaeticę pecunię forma est instituta XIII. Iesus domum in uita non habuit; post mortem alieno sepulchro reconditur et nudus existens a Ioseph operitur


750. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_88 | Paragraph | SubSect | Section]

XX. Paratus est non solum alligari, sed etiam mori pro nomine Iesu XXI. Flagellis cęditur XXII. Iussu Ananię sacerdotis in ore percutitur, et conuersus ad illum ait: Percutiet te Deus, paries dealbate. Deinde dictum excusauit etc. XXIII. Nocte confortans eum Dominus sit: Constans esto. Sic et Romę oportet de me testificeris XXIII. IACOBI: Omne gaudium existimate, fratres, cum in tentationes uarias incideritis etc. hortatur ad patientiam I. Patientes igitur estote, fratres, usque in aduentum Domini. Sicut agricola


751. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_93 | Paragraph | SubSect | Section]

roget quis. Scimus quoniam omnis qui natus est ex Deo, non peccat, sed generatio Dei conseruat eum, et malignus non tanget eum. Mundus totus in maligno positus est V.
Promissum. PETRI II: Non tardat Dominus promissionem suam, sed patienter agit propter uos etc. III. [Io. II.] Passio Domini. AD ROMANOS: Christus pro impiis mortuus est etc. V. Si autem mortui sumus cum Christo, credimus quia


752. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fore 141 . Nigra sum, sed formosa 141 . Datur locus penitentię 148 . Fletus et ieiunium sanctificatio est 161 . Ad penitentem reuertitur Dominus 162 . Penitentię locus est etiam blasphemis 164 . Christi gladio uulnerati 167 . Asinus prius immundus, deinde ferens Dominum 178 .


753. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_147 | Paragraph | SubSect | Section]

Quomodo per gradus penitentię de Moabitis Israelitę fiant 235 . Beati lugentes 236 . Omnem gemitum cessare feci 241 . Et uocabit Deus Dominus exercituum in die illa ad fletum 243 . Exite de Tyro et Sydone 244 . Carmen meretricum uertens in laudem Dei. Septenarius et septuagesimus numerus signat perfectam penitentiam 248 .


754. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_150 | Paragraph | SubSect | Section]

Mane orandum 343 . Orationis uirtus 343 . Oratio sine operibus 345 . Oratio in aduersis 348 . Etiamsi Dominus non exaudierit, non est cessandum. Frustra aliquis rogat pro eo qui non meretur accipere 348 . Oratio in tempore tribulationis. Nolite orare pro populo isto 352 . Dicunt prophani posse Domino precibus


755. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_152 | Paragraph | SubSect | Section]

per momenta singula, quot nascantur culices etc. 122 . Deus uarie genus dispensat humanum 255 . Negauerunt Dominum et dixerunt: Non est ipse 340 . Ego sum Dominus 346 . Nihil esse quod fugiat prouidentiam et scientiam Dei 380 . SECVNDA COMMENTARIORVM HIERONYMI


756. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_154 | Paragraph | SubSect | Section]

Penitenti a Salomonis 290 . Non possumus ędificare bona, nisi prius destruxerimus mala 293 . Semel peccasse sufficiat 299 . Ne permaneas in malo. Penitentiam expectat Dominus 301 . Beatus uir qui in uia peccatorum non stetit 320 . Compungimini 321 . Domine, ne in furore tuo. Anima mea turbata est. Lachrymę


757. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_154 | Paragraph | SubSect | Section]

Lauabo inter innocentes manus meas 338 . Vox Domini concutientis desertum 340 . Conscidisti saccum meum. Cilicium 341 . Diuerte a malo et fac bonum. Iuxta est Dominus his qui tribulato sunt corde 345 . Ego autem, cum mihi molesti essent, induebar cilicio 346 . Cum ceciderit iustus, non collidetur 349 . Domine, ne in furore tuo


758. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_154 | Paragraph | SubSect | Section]

Terra mota est 369 . Posui uestimentum meum cilicium 371 . Exultent et lętentur qui quęrunt te 372 . Excitatus est tanquam dormiens Dominus. Cibabis nos pane lachymarum 379 . Nisi caro mortua fuerit, spiritus uiuificari non potest 383 . Qui conuertntur ad cor 384 . Faciamus in corde nostro uiam Domino,


759. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_158 | Paragraph | SubSect | Section]

religione discrepantes 400 . Sciniphes in omnibus finibus eorum, id est stimulus artis dialeticę 400 . Narrauerunt mihi iniqui fabulationes 417 . Nisi Dominus ędificauerit domum etc. 420 . Pictor. Per imaginem et picturam et scemata corporea 40 . Perfidia. Fornicatio fidei 49 . Idolum Baal siue Be Assyriorum


760. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

crediderunt in Deum, et electos Israel impediuit 378 . Effunde iram tuam in gentes, quę te non nouerunt 379 . Quibus iuraui in ira mea, si introibunt in requiem meam 393 . Dominus regnauit; irascantur populi 396 . Impius. Et non crediderunt uerbis eius 401 . Simulachra gentium 409 . Spreuisti omnes discedentes


761. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_159 | Paragraph | SubSect | Section]

uocem meam qua clamaui ad te. Dum extollo manus meas ad templum sanctum tuum 339 . Bene psallite ei in uociferatione 344 . Oculi Domini super iustos et aures eius in preces eorum. Clamauerunt iusti, et Dominus exaudiuit eos 345 . Delectare in Domino, et dabit tibi petitiones cordis tui 348 . Auribus percipe lachrimas meas 351 . Exurge! Quare dormis, Domine


762. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_159 | Paragraph | SubSect | Section]

Clamor cordis 365 . In orati one tentamenta 366 . Incensum. Prima deprecatio pro misericordi a, secunda pro benedictione. Clamor cordis 368 . Benedictus Dominus quotidie 370 . In me psalebant etc. Ego uero orationem meam ad te, Domine 371 . Inclina ad me aurem tuam et salua me 372 . Anticipent nos misericordię


763. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_160 | Paragraph | SubSect | Section]

Oratio cum lachrymis. Incensum 427 . Eleuatio manuum, extensio manuum 427 . Qui docet manus meas ad pręlium et digitos meos ad bellum 428 . Prope est Dominus omnibus inuocantibus eum in ueritate 430 . Sine causa orat, qui inimicicias habet contra fratrem 437 . Potentia. Nabuchodonosor aquila grandis. Pharao aquila altera 52 .


764. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est in lacum uita mea; posuerunt lapidem super me 17 . Inundauerunt aquę super caput meum. Descendit ad inferos. Omnes cogitationes eorum aduersum me. Ego sum psalmus eorum 17 . Spiritus oris nostri Chistus Dominus captus est in peccatis nostris 20 . Sanguis Christi.Vulneratus propter peccata nostra 119 . Ioseph non XXX argennteis uenditus, sed XX. Percute pastorem, et dispergentur oues


765. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

secutus est eum 60 . Asa edixit: Siquis non quęsierit Dominum Deum Israel, moriatur. Tunc iurauerunt Domino, et ipse pręstitit eis requiem 77 . Confortauit eos, ne timerent, quia Dominus pugnabit pro eis 78 . Congregata multitudine in area quę est ab oriente portę sacrę etc. 90 . Thobię posteritas omnis in conuersatione sancta permansit 93 .


766. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

114 . Elegi abiectus esse in domo Domini etc. Psalmus LXXXIII 116 . Plantati in domo Domini multiplicabuntur. Psalmus XCI 117 . Custodit Dominus animas sanctorum suorum. Psalmus XCVII 117 . Dirupisti uincula mea etc. quibus tenebar alligatus sęculo. Tibi sacrificabo, iam fungens officio sacerdotis. Psalmus CXV. Exaltauit me. Viuam et


767. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_181 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei uestri etc. 204 . Et derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, id est fideles renunciantes diuitiis sęculi, et sperabunt in nomine Domini. Increpat Dominus populum de negligentia templi reędificandi, propter quod eos pati rerum penuria asserit 211 . Circumdabo domum meam ex his qui militant mihi 214 .
Rex.


768. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

104 . In tempore illo eiicient ossa regum et cęterorum de sepulchris. Et eligent magis mortem quam uitam qui ressidui erunt 169 . Propheta educitur in campum ossibus plenum etc. Hęc dicit Dominus: Ecce ego aperiam tumulos uestros et educam uos de sepulchris uestris etc. 192 . Multi de terrę puluere euigilabunt, alii in uitam ęternam, alii in opprobrium, ut uideant semper 200 .


769. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

me sequatur, et ubi ego sum, illic et minister meus erit. Siquis mihi ministrauerit, honorificabit eum Pater meus XII. In hoc clarificatus est Pater meus, ut fructum plurimum afferatis et efficiamini mei discipuli. Iam non dicam uos seruos, quia seruus nescit, quid faciat dominus eius. Vos autem dixi amicos, quia omnia quęcunque audiui a Patre meo, nota feci uobis. Non uos me elegistis, sed ego elegi uos et posui uos, ut eatis et fructum afferatis, et fructus uester manat XV.
Rex.


770. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

VI. IACOBI: Religio munda uisitare pupillos etc. et immaculatum se custodire ab hoc sęculo I. PETRI I: Sicut modo geniti infantes rationabiles et sine dolo lac concupiscite, ut in eo crescatis in salutem, si tamen gustastis, quoniam dulcis est Dominus. Ad quem accedentes lapidem uiuum etc. et ipsi tanquam lapides uiui super ędificamini domos spiritales etc. Vos autem genus electum, regale sacerdotium, gens sancta, populus acquisitionis etc. II. II: Crescite in


771. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iacob et exultet Israel 328 . Non congregabo conuenticula eorum de sanguinibus 329 . Qui perfecit pedes meos tanquam ceruorum 332 . Pater meus et mater mea dereliquerunt me. Dominus autem assumpsit me 339 . Dominus diluuium inhabitare facit 340 . Imitator Christi 349 . Introibo ad altare Dei 354 .


772. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

congregabo conuenticula eorum de sanguinibus 329 . Qui perfecit pedes meos tanquam ceruorum 332 . Pater meus et mater mea dereliquerunt me. Dominus autem assumpsit me 339 . Dominus diluuium inhabitare facit 340 . Imitator Christi 349 . Introibo ad altare Dei 354 . Obliuiscere populum tuum et domum patris tui 356 .


773. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

intulit finitimis 25 . An congruit bonis latius uelle regnare 27 . Regnum dat Deus 31 . Quid differant cupiditas glorię et cupiditas dominationis. Malos regnare facit Dominus propter peruersitatem populi. Romanorum regnum a Deo dispositum 38 . Christianorum imperatorum uera felicitas. Constantinus. Theodosius 39 . De tribus excellentioribus gentium regnis


774. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_211 | Paragraph | SubSect | Section]

mortuorum 170 . Qui resurrectionem non credunt. Qui putant terrenum corpus in cęlo stare non posse 186, 191 . Contra calumniantes. De abortiuis 191 . Infantes. Dominus. Confirmatio. Sexus. Vir perfectus. Forma 192 . Integratio. Corpus uiuum spiritale 193 . Contra calumniantes. In Porphyrium. In Platonem. Plato. Labeo. Varro 196 .


775. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_221 | Paragraph | SubSect | Section]

est spes. Quod enim uidet quis, quid sperat? Apostolus 288 . Seruus. Seruorum genus querulum natura 185 . BIBLIA
Sapiens. Dominus iubet Moysen et Aaron ascendere montem, cęteros uero non tranire terminum, ne moriantur 12 . Moyses misit XII uiros, ut explorarent terram Chanaan 21 . Vtinam saperent et intelligerent ac nouissima


776. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

121 . Anima mea cognoscet nimis. Psalmus CXXXIX 124 . Sapientię principium timor Domini. Audi sapientiam, cognosce prudentiam, si quęsieris eam, intelliges timorem Domini etc. Dominus dat sapientiam, et ex ore eius prudentia et scientia etc. Ne innitaris prudentię tuę. Sapientię acquisitio melior quam auri et argenti. Sapientia creauit mundum, sapientibus dabitur gloria. Principium sapientię, posside sapientiam. Aquam intelligi pro


777. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_223 | Paragraph | SubSect | Section]

est orbis terrarum. Optaui, et datus est mihi sensus. Et inuocaui, et uenit in me spiritus sapientię. Et pręposui illam regni etc. Sapientia bonorum omnium mater. Deus sapientię dux est et sapientum emendator etc. Item quarum rerum scientiam dedit Dominus Salomoni. Hanc amaui et exquisiui etc. de excellentia sapientię. Siquis erit consummatus inter filios hominum, si aufugerit ab illo sapientia tua, in nihilum computabitur. Neminem diligit Deus nisi eum qui cum sapientia inhabitat


778. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

etc. Sapientiam omnium antiquorum exquiret sapiens etc. de operibus eius. Sapientię dilectio. Sapientia abscondita et thesaurus inuisus, quę utilitas in utrisque? 149 . Omnia autem Dominus fecit, et pie agentibus dedit sapientiam. Salomon impletus quasi flumen sapientia 150 . Adhuc iunior quęsiui sapientiem in oratione mea. Danti mihi sapientiam dabo gloriam 151 . Ve qui


779. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sapientum mundi 161 . Sapientia est scire et nosse Deum 169 . Seminabo domum Israel et domum Iuda semine hominum et iumentorum, id est sapientum et simplicium 176 . Dominus Deus noster adinuenit omnem animam disciplinę etc. 183 . Ezechiel comedit uolumen, et factum est in ore eius quasi mel dulce 184 . Vinum non bibere signat sobrium esse in uerbo et opere.


780. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esse in uerbo et opere. Daniel, Ananias, Missael, Azarias; iidem Balthasar, Sidrac, Misac, Abdenago. His dedit Deus scientiam et disciplinam, Danieli, autem intelligentiam uisiorum et somniorum 196 . Scientiam Dei plusquam holocaustum uult Dominus 202 . Nunquid non in die illa perdam sapientes de Idumea et prudentiam de monte Esau? 207 . Peccatoribus nihil proderit sapientia. Petite a Domino pluuiam 214 .


781. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Peccatoribus nihil proderit sapientia. Petite a Domino pluuiam 214 . Labia sacerdotis custodiunt scientiam et legem requirent ex ore eius 216 . Superbus. Ędificabant turrim usque ad cęlum, et Dominus confudit linguas eorum 2 . Non ascendes per gradus ad altare meum, ne reueletur turpitudo tua 12 . Qui per superbiam aliquid commiserit, peribit de populo suo. Insurrexerunt in Moysen filii Leui


782. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dominum, et orta est lepra in fronte eius 60 . Senacherib minatus est se euersurum Hierusalem et scripsit blasfemias in Dominu Deum Israel 81 . Eleuatum est cor Ezechię, et iratus est Dominus etc. 81 . Sedechias Hieremiam prophetantem contempsit. Populus Iuda illuserunt prophetis 83 . Sanabalath etc. subsannauerunt nos reparare cupientes Hierusalem


783. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Psalmus LXXIII. Superborum deiectio. Psalmus LXXIIII. In superbos. Psalmus C 118 . Despectio sumus superbis. Psalmus CXXII 121 . Dominus alta a longe cognoscit. Psalmus CXXXVII 123 . Oculos sublimes odit Dominus; arrogantiam et superbiam detestatur. Superbia 127 . Suorum contemptor. Arrogans. Superbi. Contemnens. Superbus. Arrogans


784. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In superbos. Psalmus C 118 . Despectio sumus superbis. Psalmus CXXII 121 . Dominus alta a longe cognoscit. Psalmus CXXXVII 123 . Oculos sublimes odit Dominus; arrogantiam et superbiam detestatur. Superbia 127 . Suorum contemptor. Arrogans. Superbi. Contemnens. Superbus. Arrogans 128 . Superbia bis. Confidens in sua iustitia. Superbia


785. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Abscisum est cornu Moab et brachium eius contritum est. Audiuimus superbiam Moab, superbus est ualde etc. Quonia m exultastis et magna loquimini dirripientes hereditatem meam, ecce ego uisitabo etc. Ecce ego ad te, superbe, dicit Dominus Deus exercituum, quia ueniet dies tuus, tempus uisitationis tuę etc. Ecce ego uisitabo super Babylonem et super habitatores eius, qui cor suum leuauerunt contra me 180 . Constituit enim Deus humiliare omem montem excelsum et


786. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Prophetabis ad montes Israel. Inducam super uos gladium, disperdam excelsa uestra etc. 185 . Ecce hęc fuit iniquitas Sodomę, sororis tuę, superbia etc. 187 . Ego Dominus humiliaui lignum sublime, et exaltaui lignum humile 188 . Vidit altitudinem suam in multitudine palmitum suorum, et euulsa est ira etc. 188 . Eo quod eleuatum est cor tuum et dixisti: Deus, ego


787. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_229 | Paragraph | SubSect | Section]

Secreta manifestans 147 . Deo nihil occultum 149 . Secretum non reueles 150 . Dabo tibi thesauros absconditos et archana secretorum, ut scias quia ego Dominus 161 . Si occultabitur uir in absconditis, et ego non uidebo eum? dicit Dominus 173 . Violabunt archanum meum, et introibunt illud emissarii, et contaminabunt illud 185 .


788. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_229 | Paragraph | SubSect | Section]

Secretum non reueles 150 . Dabo tibi thesauros absconditos et archana secretorum, ut scias quia ego Dominus 161 . Si occultabitur uir in absconditis, et ego non uidebo eum? dicit Dominus 173 . Violabunt archanum meum, et introibunt illud emissarii, et contaminabunt illud 185 . Ezechiel traducitur per aquam usque ad talos, ad genua, ad renes. Sed cum uenisset ad torrentem non potuit


789. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_229 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsum persequebatur 47 . Vrias dorimiuit ante portam domus regię, nollens tunc manere sub tecto, cum archa Domini et Israel et Iuda essent sub papilionibus et Ioab cum seruis super faciem terrę 51 . Dominus apparuit Salomoni per somnium 56, 57 . Somnium Mardochei: fons mutatus in ę fluuium, duo dracones, gens ad cędem parata, gens clamans ad Dominum, uoces, tonitrua, terremotus 99 . Deus per somnium


790. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

135 . Seni humilia animam tuam 141 . Ne spernas senem 142 . Senex fatuus. Senex sapiens 146 . Caleph, filio Iephone, dedit Dominus fortitudinem, et usque in senectutem permansit illi uirtus 150 . Sensus quinque. Aurem et oculum fecit Dominus 130 . Non saciatur oculus uisu nec auris auditu impletur


791. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Senex fatuus. Senex sapiens 146 . Caleph, filio Iephone, dedit Dominus fortitudinem, et usque in senectutem permansit illi uirtus 150 . Sensus quinque. Aurem et oculum fecit Dominus 130 . Non saciatur oculus uisu nec auris auditu impletur 132 . Ascendit mors per fenestras nostras, ingressa est domos nostras 169 . Sol exurens et refulgens


792. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_231 | Paragraph | SubSect | Section]

[128] 182 . Saluabuntur qui fugerint ex eis, et erunt in montibus quasi columbę conuallium 185 . Simplex bis 127 . Simplex 132 . Dominus laudat simplicitatem eorum, et ipsi mirantur maiestatem illius 135 . Seminabo domum Israel et domum Iuda semine hominum et iumentorum, id est sapientum et simplicium 176 . Securus. Secura mens quasi


793. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_233 | Paragraph | SubSect | Section]

post correctionem perfectionem. Psalmus CXXXVII 123 . Sperans et desiderans beatitudinem. Psalmus CXXXVIII 124 . Dominus spes omnium. Psalmu s CXLIIII. Sperantes in misericordia eius placent ei. Psalmus CXLVI. Beatus qui confidit in Domino, non in homine. Psalmus CXLV 125 . Habe fiduciam in Domino


794. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_233 | Paragraph | SubSect | Section]

Maledictus homo qui confidit in homine, et ponit carnem brachium suum, et a Domi no recedit cor eius. Benedictus uir qui confidit in Domino etc. 171 . Erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus 178 . Pars mea Dominus; propterea expectabo eum 182 . Bonus est Dominus sperantibus in eum, animę quęrenti illum. Bonum est pręstolari cum silentio salutare Domini


795. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_233 | Paragraph | SubSect | Section]

carnem brachium suum, et a Domi no recedit cor eius. Benedictus uir qui confidit in Domino etc. 171 . Erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus 178 . Pars mea Dominus; propterea expectabo eum 182 . Bonus est Dominus sperantibus in eum, animę quęrenti illum. Bonum est pręstolari cum silentio salutare Domini 182 . Perditio tua, Israel; tantummodo in me auxilium


796. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_233 | Paragraph | SubSect | Section]

in Domino etc. 171 . Erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus 178 . Pars mea Dominus; propterea expectabo eum 182 . Bonus est Dominus sperantibus in eum, animę quęrenti illum. Bonum est pręstolari cum silentio salutare Domini 182 . Perditio tua, Israel; tantummodo in me auxilium tuum. Spera in Deo tuo semper 203 . Dominus spes


797. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_233 | Paragraph | SubSect | Section]

Bonus est Dominus sperantibus in eum, animę quęrenti illum. Bonum est pręstolari cum silentio salutare Domini 182 . Perditio tua, Israel; tantummodo in me auxilium tuum. Spera in Deo tuo semper 203 . Dominus spes populi sui et fortitudo Israel 204 . Conuertimini ad munitionem uincti spei 214 . Sperate in Domino et a uerbis uiri peccatoris ne timueritis 217 . Seruus


798. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_235 | Paragraph | SubSect | Section]

Sacerdotes et Leuitę non habeant hereditatem cum reliquis Israel etc. 28 . Lex scripta data sacerdotibus, ut legant eam coram Israel 29 . Iosue tribui Leui non dedit possessionem, quoniam Dominus Deus Ierael est possessio eius 32 . Leuitę tantum urbes acceperunt ad habitandum et suburbana ad pabulum iumentorum 33 . Saulis serui iubente etiam rege noluerunt extendere manum in sacerdotes, sed


799. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

transmigrationis obtulerunt holocaustomata 84 . Oblata in dedicatione templi sub Zorobabel 89 . Sacrificium Deo, spiritus contribulatus. Psalmus L 112 . Dominus iustus concidet ceruices peccatorum. Psalmus CXXVII 122 . Victimę impiorum abominabiles etc. 128 . Hostię impiorum 130 .


800. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Vt et nos scrutemur, quid alii opinentur de nobis: si malum, ut emundemus, si bonum, ut augeamus XVI. Contra tentantes docuit nec tacendum nec simplicite r respondendum, dicens: Reddite Cęsaris Cęsari, Dei Deo XXII. Vigilate ergo, quia nescitis, qua hora Dominus uester uenturus sit. Si sciret paterfamilias, qua hora fur ueniret etc. XXIIII. Quę paratę erant intrauerunt cum eo ad nuptias. Vigilate, quia nescitis diem neque horam XXV. Somnus. Ioseph in somnis admonitus fugit in Ęgyptum; rursum


801. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

lucidum erit VI. Estote simplices sicut columbę X. Sacerdos. Vos estis sal terrę. Si sal euanuerit. Vos estis lux mundi, ciuitas supra montem posita, lucerna super candelabrum. Sic luceat lux uestra etc. V. Fidelis seruus et prudens, quem constituit dominus super familiam suam, ut det illis cibum in tempore. Beatus ille seruus, super omnia constituet eum XXIIII. Caiphas scindens uestimenta sua est sacerdos qui Legem pręuaricatur uel deposito sacerdotio redit ad sęculum XXVI. Qui collata Ecclesię ad usus conuertunt


802. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_239 | Paragraph | SubSect | Section]

sererauit, quę in litterę monumento latebant occulta XXVIII. Solitudo. Principis filia turba eiecta suscitatur, quia non resurgit peccator nisi auersus a turba et seclusus a consortio uulgi VIIII. Sepultura. Dominus in alieno monumento sepelitur nec tamen composito ad superbiam diuitum, sed simplici ad modestiam pauperum; nec sericis, sed syndone inuoluitur XXVII. Superbus. Et tu, Capharnaum, nunquam usque in cęlum exaltaberis; usque in infernum descendes XI. Amant


803. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

lapidis a monumento reserationem sacramentorum Christi, quę uelamine litterę Legalis tenebantur, insinuat. Lex enim lapide scripta est XVI. Solitudo. Venite seorsum in desertum locum et requiescite. Abiit in montem orare VI. In monte excelso transfiguratus Dominus ostendit gloriam resurrectionis. Faciamus hic tria tabernacula IX. Superbus. Qui uolunt salutari in foro et in primis cathedris sedere etc. XII. Spes. Apparuit Dominus primo Marię Magdalenę, de qua eiecerat septem demonia, id est


804. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Abiit in montem orare VI. In monte excelso transfiguratus Dominus ostendit gloriam resurrectionis. Faciamus hic tria tabernacula IX. Superbus. Qui uolunt salutari in foro et in primis cathedris sedere etc. XII. Spes. Apparuit Dominus primo Marię Magdalenę, de qua eiecerat septem demonia, id est uitia septem capitalia, uel uniuersa uel septem donis Spiritus Sancti opposita, ut, ubi abundauit peccatum, superabundaret gratia XVI. Spiritus Sanctus. Petrus sine Spiritu uoci ancillę cessit,


805. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non ualet, quia incarnationis mysterium nec ipse inuestigare sufficit, qui hanc per prophetę spiritum agnouit III. Iesus, cum legisset librum, ministro plicatum reddidit, quia non omnia omnibus dicenda, sed pro captu audientium IIII. Dum turbis loquitur Dominus, pusillum a terra reducere nauim iubet. Mox ad apostolos conuersus in altum ducere iussit quia perfectioribus datum est nosse mysterium Dei V. Non est occultum quod non manifestetur, nec absconditum quod non cognoscatur et in palam ueniat. Fimbriam Iesu tangere


806. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

desertum et orabat V. Inter deserta quęrentibus Christum datur alimentum, et super abundat. Zacheus prę turba non poterat uidere Iesum. Ascendens supra turbam uidit et in domo sua excepit XIX. Tunc qui in Iudea sunt, fugiant in montes, et qui in medio eius sunt, discedant. Dominus die docebat in templo, noctibus exiens morabatur in monte Oliueti XXI. Et egressus ibat secundum consuetudinem in montem Oliuarum XXII. Spes. Mattheus de publicano apostolus V. Mulieri peccatrici dimissa sunt peccata multa, quia dilexit multum VII. Mulier


807. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in montem Oliuarum XXII. Spes. Mattheus de publicano apostolus V. Mulieri peccatrici dimissa sunt peccata multa, quia dilexit multum VII. Mulier inclinata XVIII annis Domini manu erigitur XIII. Zacheus, princeps publicanorum et ipse diues, apud quem dignatus est Dominus hospitari XIX. Latro de cruce transit ad paradisum XXIII. Simplex. Columbę natura simplex, sine fele, mitis, hospita unius domus, conuersatione utens, osculum pacis amans III. Si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus tuum


808. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uenire ad me XVIII. Sollicitus. Pastores, quia festinantes uenerunt, inuenerunt Mariam cum Iesu. Nemo enim cum desidia Christum inuenit II. Neminem per uiam salutaueritis. Martha satagebat circa frequens ministerium X. Similes expectantibus Dominum suum. Beati quos Dominus inuenerit uigilantes. Estote parati, quia, qua hora non putatis, Filius hominis ueniet XII. Sacerdos. Quia olim sacerdotalis ex stirpe Aaron successio quęrebatur, necessario tempus substituendę soboli procurabatur. At quia nunc non carnalis successio, sed


809. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_243 | Paragraph | SubSect | Section]

claritas Dei circumfulget illos etc. II. Quod ante XXX ętatis annum prędicationis et pręlaturę officium concedi non debeat III. Fidelis dispensator et prudens, quem constituit Dominus supra familiam suam. De malis uero dispensatoribus dicitur: Si dixerit: Moram facit Dominus meus uenire, et coeperit percutere, edere, bibere et inebriari. Cui commendauerunt multum, plus petent ab eo XII. Spiritus Sanctus in columbę specie


810. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_243 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. II. Quod ante XXX ętatis annum prędicationis et pręlaturę officium concedi non debeat III. Fidelis dispensator et prudens, quem constituit Dominus supra familiam suam. De malis uero dispensatoribus dicitur: Si dixerit: Moram facit Dominus meus uenire, et coeperit percutere, edere, bibere et inebriari. Cui commendauerunt multum, plus petent ab eo XII. Spiritus Sanctus in columbę specie III. Iesus autem plenus Spiritu Sancto. De aliquibus etiam sanctis legitur, quod pleni


811. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_243 | Paragraph | SubSect | Section]

hortulanus esset XX. Sepultura. Corpus Iesu ligauerunt linteis cum aromatibus, sicut mos est Iudeis sepelire. Admonuit ergo Euangelista morem cuiusque gentis in sepeliendo esse seruandum XVIII. Spes. Mulierem in aduterio deprehensam non condemnauit Dominus, sed imponens ei, ne amplius peccaret VIII. Seruus. Seruitutes duę: timoris et amoris XV. Sollicitus. Martha, ut audiuit, quia Iesus uenit, occurrit illi; Maria autem domi sedebat. Maria, ut audiuit, surrexit cito et uenit ad eum, cum


812. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

I: Spiritus omnia scrutatur, etiam profunda Dei. Quę Dei sunt, nemo cognouit nisi Spiritus Dei. Spiritalia homo iudicat omnia et ipse a nemine iudicatur. Nos autem sensum Christi habemus II. Nemo in Spiritu Dei loquens dicit anathema Iesu. Et nemo potest dicere: Dominus Iesus nisi in Spiritu Sancto. Diuisiones gratiarum sunt idem autem Spiritus etc. XII. AD GALATAS: Quoniam autem estis filii Dei, misit Deus Spiritum filii sui in corda uestra clamantem: Abba, Pater IIII. AD THIMOTEVM II: Bonum


813. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_253 | Paragraph | SubSect | Section]

Si in clientellam felicis hominis potentisque perueneris, aut ueritas aut amicicia perdenda est 87 . De familiaritate habenda cum seruis. Qui nobiles seruierunt. Seruorum dies festus. Calixtus seruus, postea domini sui dominus. Securitatis magna portio est nihil inique facere 52 .
Salutatio. Reges Parthos non potest quisquam salutare sine munere 7 .


814. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_269 | Paragraph | SubSect | Section]

Cato Ptolomeo non assurexit 368 . Cęsari inuidia orta, quod senatui ad se uenienti non assurexerit 389 . Caligula se adorandum prębuit 414 . Domitianus deus et dominus appellari uoluit 426 . Sapor rex Valeriani tergo pro scabello usus equum ascensurus 445 . Secretum. Labrynthus 24 . Sanson reserato uxori secreto proditur


815. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

HIERONYMI
Sapiens. Philosopho difficile credunt 92 . Fatuum Dei sapientius est hominibus 99 . Desiderasti sapientiam. Serua mandata, et Dominus tribuet tibi eam 191 . Canities sapientia 195 . Sapientia est diuinarum humanarumque rerum notitia. Inter sapientiam et prudentiam 201 . Cauda torris


816. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Si nostra consideremus merita, desperandum est, si tuam autem clementiam qui flagellas omnem filium quem recipis, audemus preces fundere 321 . Seminauerunt triticum, et spinas messuerunt 350 . Dominus fortitudo nostra 355 . Spes in Domino 360 . Simplicitas absque prudentia 311 . Paruuli lacte alendi 329 . Securitas


817. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_279 | Paragraph | SubSect | Section]

350 . Propheta et sacerdos abierunt in terram, quam ignorabant 353 . Prępositorum scelere populos deleri 352 . Quare mala patimur? Quia dereliquerunt me patres uestri, dicit Dominus 355 . Episcopus qui non facit iudicium et iustitiam. Item de eorum superbia 361 . Pastores mali 363 . Episcopi mali 364 .


818. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In omni opere faciendo prius considerandum, quid uelit Deus 236 . Scientia pietatis 242 . Nemo tam sapiens, ut sapientior esse non possit 256 . Dominus dat sapientiam 258 . Ne sis sapiens apud te metipsum 259 . Sapientia preciosior auro 260 . Dic sapientię: soror mea es, et prudentiam uoca amicam tuam


819. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Super omnes docentes me intellexi. Lucerna pedibus meis uerbum tuum 417 . Da mihi intellectum, ut sciam testimonia tua 418 . Sapientia uxor 421 . Dominus sapere facit cęcos 431 . Superbus. Disperdam excelsa uestra 30 . Quiescere faciam superbiam potentium 34 .


820. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_283 | Paragraph | SubSect | Section]

348 . Non uidi iustum derelictum 349 . Expecta Dominum et custodi uias eius. Saluos faciet eos, quoniam sperauerunt in eum 349 . Et nunc quę est expectatio mea? Non ne Dominus? Expectans expectaui Dominum, et intendit mihi. Beatus uir cuius est nomen Domini spes eius 351 . Spera in Domino, quoniam adhuc confitebor illi. Non enim in arcu meo sperabo, et gladius meus non saluabit me 354 .


821. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_283 | Paragraph | SubSect | Section]

me 354 . Deus nostrum refugium et uirtus 356 . Exultabunt ossa humiliata 359 . Speraui in misericordia Dei in ęternum 360 . Dominus susceptor est animę meę. Quis dabit mihi pennas sicut columbę 361 . Iacta in Dominum curam tuam. Ego autem sperabo in te. In Deo sperabo. Non timebo quid faciat mihi homo 362 . Et in umbra alarum


822. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

potest malus 424 . Clamaui ad te, Domine; dixi: Tu es spes mea 428 . Oculi omnium in te sperant, Domine 430 . Spes in homine. Spes in Deo. Spes eius in Domi no, Deo ipsius. Dominus soluet compeditos, Dominus erigit elisos 431 . Et in eis qui sperant in misericordia eius 433 . Laudate Dominum, dracones et abyssi 435 . Seruus. Puer


823. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Clamaui ad te, Domine; dixi: Tu es spes mea 428 . Oculi omnium in te sperant, Domine 430 . Spes in homine. Spes in Deo. Spes eius in Domi no, Deo ipsius. Dominus soluet compeditos, Dominus erigit elisos 431 . Et in eis qui sperant in misericordia eius 433 . Laudate Dominum, dracones et abyssi 435 . Seruus. Puer 242 .


824. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_289 | Paragraph | SubSect | Section]

De uero perfectoque sacrificio 68, 72 . Spiritus Sanctus Patris et Filii bonum 82 . Qualiter accipienda illa sufflatio, qua homo factus est in animam uiuentem et illa quando Dominus dixit: Accipite Spititum Sanctum. Spirit us Patris et Filii est. Pneuma 98 . Spiritus Sanctus operatur intrinsecus 109 . ORIGENES


825. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Hilarionem 237 . Malchus desiderio patrię tentatus abiit inuito abbate et multa aduersa perpessus est 242 . Prepara animam tuam ad tentationem 251 . Tentat uos Dominus Deus uester etc. Deuteronomium 273 . Quomodo resistatur diabolo 305 . Pugna demonum hora mortis


826. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

testimonium nullus condemnabitur 25 . In ore duorum aut trium testium peribit reus. Non stabit testis unus contra aliquem in quouis peccato. Falsus testis eiusdem criminis reus erit 28 . Testem fallacem odit Dominus 127 . Testis bis. Testis fidelis 128 . Testis falsus bis 130 . Testis iniquus. Testis mendax 130 . Testis uanus


827. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Testis iniquus. Testis mendax 130 . Testis uanus 131 . Euersio Hierusalem propter falsum testimonium contra Christum 156 . Ego sum iudex et testis, dicit Dominus 175 . Senes duo testes in Susannam conuicti mendacii lapidantur 200 . Tentatio. Tentatione uicti Eua et Adam transgrediuntur mandatum Dei, et subditi sunt passionibus 1 .


828. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_297 | Paragraph | SubSect | Section]

Funes peccatorum circumplexi sunt me. Peccatores expectauerunt, ut perderet me. Posuerunt peccatores laqueum mihi. Psalmus CXVIII 120, 121 . Non det in commotionem pedem tuum neque dormiet qui custodit te. Psalmus CXX. Benedictus Dominus qui non dedit nos in captionem dentibus eorum. Anima nostra sicut passer errepta est etc. Psalmus CXXIII 121 . Virga peccatorum, id est potestas demonum. Psalmus CXXIIII


829. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uinces 134 . Nigra sum, sed formosa. Ideo dilexit me rex 135 . Lectum Salomonis fortes ambiunt propter timores nocturnos 135 . Dominus inuenitur ab iis qui non tentant illum 137 . Prepara animam tuam ad tentationem 141 . Insidię diaboli 147 . Inuocat Dominum contra aduersarium


830. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_299 | Paragraph | SubSect | Section]

leuauerunt cornua, amicos Iude persecuti sunt, facta est tribulatio magna in Israel 220 . Tubis sacris insonuerunt, et aduersarii conuersi sunt in fugam 224 . Tempus. Principium mensium, anni constituit Dominus 11 . Annus septimus annus remissionis Domini 27 . Ab Omnipotente non sunt abscondita tempora 105 . Omnia tempus habent, et suis spaciis transeunt uniuersa sub cęlo.


831. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

demones qui nos tentant immittentes menti argumenta fidei contraria, ut negemus Christum XVIII. PAVLVS AD PHILIPPENSES
Temperantia. Modestia uestra nota sit omnibus hominibus. Dominus enim prope est IIII. Timor. AD PHILIPPENSES: Cum metu et tremore uestram salutem operamini II. PETRI II: Perfecta caritas foras mittit timorem, quonia m timor poenam habet IIII. APOCALYPSIS: Timidis pars erit in stagno


832. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_315 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Dominum si conuertitur, liberatur 126 . Deus meus misit angelum suum et conclusit ora [ora] leonum, et non nocuerunt mihi 130 . Tentatus Dominus, cum ieiunasset 146 . Membra scandalizantia 146 . Diabolus adiutor et incentor malarum cogitationum potest esse, autor esse non potest 161 . Impossibile est


833. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_315 | Paragraph | SubSect | Section]

illic habeatur corona 383 . Da imperium tuum puero tuo 385 . Laqueus uenantium 389 . Quis fortiter resistet diabolo 392 . Custodit Dominus animas sanctorum 395 . In matutino interficiebam omnes peccatores terrę 397 . Catuli leonum rugiunt, ut rapiant. Illic naues pertransibunt 399 . Et intrauit Israel


834. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_325 | Paragraph | SubSect | Section]

171 . De falsis prop hetis 173 . Nolite credere pseudoprophetis, ne pereatis. Ananias pseudopropheta tulit cathenam de collo Hieremię atque confregit, et dicitur ei: Quia prophetasti et non misit te Dominus, hoc anno morieris. Et mortuus est 174 . Achab et Sedechiam, qui mendaciter prophetant, dabo in manu Nabuchodonosor. Semeiam uisitabo etc, eo quod prophetauit et non misi eum. Et fecit uos confidere in mendacio


835. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Achior, dux Ammon, quia ueram protulit sententiam de filiis Israel, ab iniquo rege morti addicitur, sed diuinitus liberatur 94 . Ne auferas de ore meo uerbum ueritatis. Psalmus CXVIII 120 . Dominus custodit ueritatem in seculum 3 . Psalmus CXLV 125 . Custodi ueritatem 126 . Sapientia et prudentia ueritatem meditatur 127 .


836. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Relinque proximo tuo nocenti te, et tunc deprecanti tibi peccata soluentur 147 . De Dauide dicitur: Christu s purgauit peccata ipsius et exaltauit in ęternum cornu eius etc. 152 . Si abluerit Dominus sordem filiarum Syon etc. 152 . Hieremias maledixit natali suo et scribendum curauit, ne de uenia desper emus, siquid eiusmodi protulerimus ex subita mentis perturbatione 172 . Vestis.


837. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iacob 5 . Obuiam sibi factum adorauit pronus in terram septies, et ille placatus amplexus est eum 6 . Cum ingredieris, ut possideas terram, ne dicas in corde tuo: Propter iustitiam meam introduxit me Dominus 26 . Superbos quinquagenarios ignis de cęlo consumpsit. Humiliauit se postremus, et seruatus est 62 . Humiliatur Dauid de omnibus gratias agens Domino 72 .


838. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Superbos quinquagenarios ignis de cęlo consumpsit. Humiliauit se postremus, et seruatus est 62 . Humiliatur Dauid de omnibus gratias agens Domino 72 . Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet nos Dominus et auxiliabitur nobis. Visa multitudine prostrauerunt se super terram mittentes cinerem super capita sua et orantes 94 . Humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio


839. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Visa multitudine prostrauerunt se super terram mittentes cinerem super capita sua et orantes 94 . Humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio 95 . Dominus humiles ponit in sublime. Quantus sum ego, ut respondeam Deo; qui, etiam si habuero quippiam iustum, non respondebo, sed meum iudicem deprecabor 102 . Contra folium, quod uento rapitur, ostendis potentiam tuam, et stipulam siccam


840. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

119 . Adhęsit pauimento anima mea. Psalmus CXVIII 120 . Domine, non est exaltatum cor meum etc. Psalmus CXXX 122 . Excelsus Dominus humilia respicit et alta a longe cognoscit. Psalmus CXXXVII 123 . Qui suscipit mansuetos et humiliat peccatores. Psalmus CXLVI. Exaltauit mansuetos in salutem. Psalmus CXLVI


841. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_331 | Paragraph | SubSect | Section]

dedit confessionem Sancto et Excelso in uerbo glorię 150 . Chermel in saltum reputabitur. Et addent mites in Domino lętitiam 157 . Dominus habitans cum contrito et humili spiritu etc. 164 . Domine, pater noster es tu. Nos uero lutum, et factor noster tu etc. Ad quem respiciam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos


842. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_331 | Paragraph | SubSect | Section]

164 . Domine, pater noster es tu. Nos uero lutum, et factor noster tu etc. Ad quem respiciam nisi ad pauperculum et contritum spiritu et trementem sermones meos 166 . Iustus est Dominus, quia os eius ad iracundiam prouocaui 181 . Amos: Non sum propheta nec prophetę filius, sed armentarius uellicans sycomoros 206 . Quęrite Dominum omnes mansueti terrę, quia iudicium eius estis operati


843. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_331 | Paragraph | SubSect | Section]

MATTHEVS
Vigilia. Vigilate et orate. Pusillum progresso ab ab eis Iesu nec una hora eo absente poterant uigilare XXVI. Vespere autem sabbati mulieres ueniunt uidere sepulchrum XXVIII. Vigilate, quia nescitis, qua hora Dominus uester uenturus sit. Si sciret paterfamilias, uigilaret etc. XXIIII. Vigilate, quia nescitis diem neque horam XXV. Vestis. Ioannes Baptista habebat uestimentum de pilis camellorum et zonam pelliceam IIII. Ne solliciti sitis, quid manducetis aut


844. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_331 | Paragraph | SubSect | Section]

de pilis camellorum et zonam pelliceam IIII. Ne solliciti sitis, quid manducetis aut quid induamini VI. Ecce qui mollibus uestiuntur, in domibus regum sunt XI. Venia. Dimitte nobis debita nostra. Si dimiseritis, dimittetur uobis VI. Seruus, cui dominus dimisit debitum, nolens ipse dimittere conseruo, plectitur XVIII. Petrus iubetur dimittere usque septuagies septies XVIII. Visus. Qui uiderit mulierem ad concupiscendum V. Lucerna corporis tui est oculus tuus. Si fuerit simplex, totum corpus


845. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

interpretatur deorsum--- quod humilitatem uidetur denotare III. Apostolos elegit de plebe pauperes, indoctos, piscatores IIII. Beati pauperes spiritu, id est humiles. Beati mites V. Centurionis seruum curat. Ille se indignum dicit, sub cuius tectum Dominus intraret VIII. Filius hominis non habet, ubi caput suum reclinet VIII. Abscondisti hęc a sapientibus et prudentibus, et reuelasti ea paruulis. Discite a me, quia mitis sum et humilis corde XI. Chananea se humilians canibus et catellis comparat XV.


846. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus intraret VIII. Filius hominis non habet, ubi caput suum reclinet VIII. Abscondisti hęc a sapientibus et prudentibus, et reuelasti ea paruulis. Discite a me, quia mitis sum et humilis corde XI. Chananea se humilians canibus et catellis comparat XV. Dominus soluit didracmam, non quia debebat, sed ne exigentes scandalizaret XVII. Aduocans paruulum statuit in medio etc. Angeli eorum semper uident faciem Patris mei, qui in cęlis est XVIII. Sinite paruulos ad me uenire, talium enim etc. XIX.


847. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_333 | Paragraph | SubSect | Section]

Principes gentium dominantur eorum etc. Non ita inter uos. Sed qui uoluerit inter uos maior fieri, sit uester minister, et primus sit uester seruus. Sicut Filius hominis non uenit ministrari, sed ministrare et dare animam suam redemptionem pro multis XX. Dominus super asinam sedens. Sternunt uestimenta sub pedibus eius. Ex ore et lactentium perfecisti laudem. Pueri laudant, principes indignantur XXI. Nolite uocari rabbi: unus est magister uester. Qui autem se exaltat, humiliabitur, et qui se humiliauerit, exaltabitur XXIII.


848. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_333 | Paragraph | SubSect | Section]

et qui se humiliauerit, exaltabitur XXIII. Quam diu uni de his fratribus minimis fecistis, mihi fecistis XXV. MARCVS
Vigilia. Videte, uigilate et orate. Nescitis, quando dominus domus ueniat, sero, an media nocte, an galli cantu, an mane. Quod uobis dico, omnibus dico: Vigilate XIII. Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem XIIII. Vestis. Pręcepit, ne induerentur duabus tunicis, sed calciati sandaliis. Mattheus uero


849. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

animam suam redemptionem pro multis X. LVCAS
Vigilia. Pastores uigilias noctis custodiebant, quando angelus Domini stetit iuxta illos et Saluatoris natiuitatem nunciauit II. Dominus noctes transigebat in monte [Libani] Oliueti XXI. Quid dormitis? Surgite et orate, ne intretis in tentationem XXII. Venia. Dimittite et dimittemini VI. Et dimitte nobis debita nostra, siquidem et nos dimittimus debenti nobis XI. Si peccauerit in te


850. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

si ope tua indigent I. Discipuli mirantur humilitatem et mansuetudinem Domini, quod dignaretur loqui mulieri inopi et Samaritanę, tam humaniter. Iesus ad filium reguli ire noluit, ad seruum centurionis pergere uolebat, quia humilia respicit et alta a longe cognoscit IIII. Dominus noster magnum nobis exemplu m prębuit humilitatis, dum habitu inuentus ut homo quęrit gloriam Patris, non suam etc. VII. Surgit a cęna et ponit uestimenta sua, et cum accepisset linteum pręcinxit se; deinde misit aquam in peluim et coepit lauare pedes


851. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quęrit gloriam Patris, non suam etc. VII. Surgit a cęna et ponit uestimenta sua, et cum accepisset linteum pręcinxit se; deinde misit aquam in peluim et coepit lauare pedes discipulorm et extergere linteo, quo erat pręcinctus. Si ergo ego laui pedes uestros Dominus et Magister, et uos debetis alter alterius lauare pedes. Exemplum enim dedi uobis etc. Non est seruus maior domino suo neque apostolus maior est eo qui misit illum XIII. Vsus. Lazarus quadriduanus iam foetens in monumento est ex longo terrenis


852. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Exemplum enim dedi uobis etc. Non est seruus maior domino suo neque apostolus maior est eo qui misit illum XIII. Vsus. Lazarus quadriduanus iam foetens in monumento est ex longo terrenis assuetus peccator et malę famę emittens odorem. Fremuit Dominus et fleuit et uoce magna clamauit, quia difficile surgit quem moles consuetudinis premit XI. Visus. Eorum quę in nobis sunt membrorum honorabilior est oculus. Hoc enim corpus gubernat, hoc ornat uisum, et quod sol est in orbe terrarum, hoc est oculus in


853. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_341 | Paragraph | SubSect | Section]

Veritas est naturę cuiusque pura integritas et integra puritas 393 . Res uere cognoscere nequimus, nisi formemur ideis 395 . Vigilia. Pater familias non totam noctem dormiat: dominus excitetur ante seruos, domina ante ancillas. Somnus enim multus nec corporibus nec animis nec rebus gerendis natura conducit 297 . Olympiadorus Platonicus scribit Aristotelem uidisse hominem qui dormiret nunquam soloque aere


854. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Pamphilus sacerdos, Marcellinus presbiter et Petrus exorcista. Erasmus episcopus. Quirinus episcopus. Primus et Felicianus. Basilides. Cyrinus. Nabor. Nazarius. Ruffinus et Valerius. Vitus et Modestus. Crescentius. Marcus et Marcellinus fratres. Albanus. Luceia uirgo et Ancias, eius dominus. Lucina mater. Tranquillinus. Nicostratus. Claudius. Casterius. Victorinus. Symphorianus. Seuerus. Seuerianus. Simplicius. Carpophorus. Victor cum sociis Alexandro, Longino, Feliciano. Hermolaus presbiter. Pantaleon. Simplicius. Faustinus et Beatrix.


855. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 8v | Paragraph | SubSect | Section]

Tuo fęlix utero florebit Iesus,
1.1.34  Dicetur summi filius ille Dei.
1.1.35  Hic, hic magnus erit, Dauid genitoris habendam
1.1.36  Cui Dominus sedem, regna paterna, dabit;
1.1.37  Aeternumque domus Iacob famulabitur illi,
1.1.38  Imperium finem cuius habere nequit.«


856. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

penetrabile ferrum
2.2.246  Continuat uulnus: mundique immensa tenentem
2.2.247  Pondera transuersi librant duo brachia mali,
2.2.248  Et Dominus rerum duplici super arbore pendet.
2.2.249  Scilicet ille suo uoluit purgare nocentes
2.2.250  Sanguine: sic scelus excusat ueniamque precatur,


857. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]


3.16.23  Altilium et quodcunque sagina domestica pascit,
3.16.24   Et quascunque feras sylua ministrat aues,
3.16.25  Egregium et quicquid dominus finxisse culinae
3.16.26   Artificisque manus ingeniosa potest.
3.16.27  Aethiopes nigro tales perhibentur in aestu


858. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 205 | Paragraph | SubSect | Section]

asse, sub ipso
7.24.10   Vidit muricipem poste sedere catum.
7.24.11  Quem lactis precio coepit pepigisse, nec illum
7.24.12   Mutari dominus respuit ipse domus,
7.24.13  Emeritum pridem et mergi de ponte paratum,
7.24.14   Vt mos est uetulos praecipitare catos.


859. Šižgorić, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [page 472 | Paragraph | Section]

Plurimi veniebant, et dicebant cum lacrymis Crucifixum in praefata S. Mariae ecclesia guttas sudare sanguineas, quod audiens clerus, et populus Sibenicensis cum gemitu, et magni devotionis stupore commovebant ad dictam ecclesiam, quo tempore magnificus Dominus Petrus de Canali Comes Sibenici, et ejus filius Dominus Angelus cum magna nobilium multitudine, et nos Praefati Vicarius cum quibusdam de Capitulo, et clero personaliter accedentes ad dictam ecclesiam, ibi assistente venerabile viro Domino Joanne


860. Šižgorić, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [page 472 | Paragraph | Section]

S. Mariae ecclesia guttas sudare sanguineas, quod audiens clerus, et populus Sibenicensis cum gemitu, et magni devotionis stupore commovebant ad dictam ecclesiam, quo tempore magnificus Dominus Petrus de Canali Comes Sibenici, et ejus filius Dominus Angelus cum magna nobilium multitudine, et nos Praefati Vicarius cum quibusdam de Capitulo, et clero personaliter accedentes ad dictam ecclesiam, ibi assistente venerabile viro Domino Joanne Dorzcia capellano dictae ecclesiae, et Frattagliae, et eodem


861. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 202 | Paragraph | Section]


25  Motus Aegeas rabie canina
Vera clamantem Superumque caelo
Digna virtutis truculentus hostls
Perdere iussit.
Hic salutabat crucis apparatum,
30  Emicans in qua dominus pependit,
Denique Andreas roseo triumpho
Scandit Olympum. DE IACOBO MAIORE
Iacobus maior, Zebedea proles,


862. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 209 | Paragraph | Section]

DE THADAEO APOSTOLO
Iacobi fratrem colimus Thadaeum
Corculum vitae, specimen salutis,
Totius nostrae fidei perenne
Robur in orbe.
5  Ut salus rerum, dominus Redemptor
Dexteram patris tenuit potentem
Imperans orbi, meruit Thadaeum
Abgarus aeger.
Abgarus regno dominans Edessae
10  Scripserat Iesu, validis micanti


863. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 209 | Paragraph | Section]

Thadaeum
Abgarus aeger.
Abgarus regno dominans Edessae
10  Scripserat Iesu, validis micanti
Usque miraclis tribuerat altam
Porro salutem:
"Christe, tu rerum dominus, Tonantis
Filius signo vario coruscans,
15  Namque Iudaei tibi sed minantur
Mortis acerba.
Est mibi regnum tenuis peculi,
Quippe virtutum


864. Gundulić, Fran... . Baptistinus, versio electronica [Paragraph | Section]

eisque notiora ante aliqua interogando calidae tentatis: quis esset: resque suas patefacere in oculto uelle simulans suis quasi ciuibus confidens: dixit se Baptistinum perini illius campi fregosi principis clarissimi esse filium: qui dominus olim patri succedens ianuae quattuor annis praefuisset. Aduentusque sui eandem causam quam petro dudum exposuerat pretexens cuncta que dux idem gessisset iactabundus enarrauit: quae ipsi quoque haud obliti patriae pleraque scirent:


865. Divnić, Juraj. Epistula ad Alexandrum VI Georgii... [Paragraph | Section]

pręsentem intentant mortem, cunctique iam desperata salute, quia res ipsorum summo in discrimine sit, non nisi de deditione cogitant, nesciunt quippe quid in rem suam bene conducat consulere, hostes namque ad postes sunt. Męnia custodibus egent, victualia desunt, oppida propugnatore carent, nisi Dominus custodierit civitates, reliquię et ipsarum prosternentur actumque erit de provinciis. Idcirco, qualiter potero, quędam seriatim dicere conabor, quandoquidem omnia impossibile esset enarrare. Miseros meliora sequentur, cum Sanctitas Vestra calamitates oppressorum intellexerit: nam non


866. Divnić, Juraj. Epistula ad Alexandrum VI Georgii... [Paragraph | Section]

et periculo et detrimento rei publicę christianę poterit esse. Insperata enim accidunt magis sępe quam quę speres: ac etiam ipsę reliquię peribunt oppido, ita eis ad malum malę res plurimę se agglutinant, ut et per nuntios ab his dominis missos plane intelliget Sanctitas Vestra, nisi Dominus in cęlis et Sanctitas vestra in terris, cuius vices benemerito gerit, optatam miseris poscentibus prestiterit opem. Ex Lika V Kal. Octobris MCCCLXXXXIII. Eiusdem Sanctitatis Vestrę pedibus Georgius Dalmata, episcopus


867. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 5r | Paragraph | Section]

Indignum a uicino: indignius a domestico. Luctuosum a conciue: luctuosius a conuiua. Horribile a socio: horribilius a discipulo: et erat tibi ille quem perdidisti notissimus o Juda, erat proximus, erat amicus, domesticus, conuiua, magister. Quid? quod parens, quod saluator, quod dominus, quod creator, quod deus? Cohors ergo et tribunus et ministri Judeorum comprehenderunt Jesum et ligauerunt eum. Atque ibi primum se ille non modo ab inimicis circundatum: uerum etiam ab amicis: et proximis omnibus misere destitutum conspexit. Quocunque oculos


868. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 7r | Paragraph | Section]

conspiciant. Docebo enim idipsum quod a religione nostra abhorrent quod in tenebris uersantur. quod Christum ueram lucem ignorant multo antea tempore a maioribus suis predictum fuisse. Vbi es sancte uates Hieremias? quid dicis? quid clamas? Preuaricatio inquit est in medio domus Juda ait dominus: negauerunt me et dixerunt non est ipse. Et que sit preuaricatio et que domus Juda et quem negauerunt neque ambiguum neque obscurum est. Quid tu autem Isaias? Audite celi et auribus percipe terra quia dominus locutus est: filios enutriui et exaltaui: ipsi autem spreuerunt me:


869. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 7r | Paragraph | Section]

quid dicis? quid clamas? Preuaricatio inquit est in medio domus Juda ait dominus: negauerunt me et dixerunt non est ipse. Et que sit preuaricatio et que domus Juda et quem negauerunt neque ambiguum neque obscurum est. Quid tu autem Isaias? Audite celi et auribus percipe terra quia dominus locutus est: filios enutriui et exaltaui: ipsi autem spreuerunt me: Cognouit bos possessorem suum: et asinus presepe domini: Israel autem me non cognouit: et populus meus non me intellexit. Et postea addit: Auditionem audietis et non intelligetis: et cernetis uidebitis et non scietis:


870. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 8r | Paragraph | Section]

tantumque scelus. tam inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur. Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest Christum Saluatorem nostrum et pro eo uel lachrymas emittamus qui sanguinem suum pro nobis non dubitauit effunder. Tu uero miserrime peccator quid heres? quid dubitas? quid cunctaris? Ecce


871. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_290 | Paragraph | Section]

ex Polemus potentissimus Indorum rex, Bartholomei apostoli prędicationibus ad fidem conuersus atque baptizatus, relicto imperio eidem constanter adhęsit discipulusque maluit esse apostoli quam Indię dominus. Iosaphat quoque, Indię rex, Auenir regis filius, Barlaam eremitę salubri persuasu fidem amplexus Christi, postquam omnes, qui suę ditionis erant, baptismatis gratia renouandos diligenter curasset, coędificatis


872. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_299 | Paragraph | SubSect | Section]

subtrahere nesciret. Et iam tertio pari astu uso, cum patriarcha duplicatam pecuniam numerari pręcepisset, succlamare dispensator in maliciam hominis coepit. Conuersus uere loannes: Tace, inquit, fili! Nam fortasse hic Dominus noster Iesus Christus periculum nostri faciens, an tandem offensi crebris repetitionibus cessabimus misereri. Hic, quia maxime in dando propensi animi erat, cognomento Elemosinarius dictus fuit.


873. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_301 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed priusquam ea demitterret, amicta apparuere tegumento ornatus supra modum mirabilis oppidoque stupendi; ut scilicet miraculo admoniti crederemus cum, qui indigentes uestierit, uestiendum cęlestis glorię lumine, cum Dominus Iesus Christus transformabit corpus humilitatis nostrę, configuratum corpori claritatis suę. Sed quid de Paulino, Nolanę urbis episcopo, dicam? Qui depopulata Campania Vandalorum excursionibus, cum in redimendis


874. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_304 | Paragraph | SubSect | Section]

et omnes earum pastu refocillati essent, usque adeo multiplicatum inde collegit fructum, ut uinea, quę integra centum lagenas ęstimata fuerat, depasta trecentas redderet. Olim huiusce rei exempla pręmiserat Dominus noster Iesus iubens Discipulos, ut turbis in deserto epulum darent. Quinque panes et duos pisces, cum nihil aliud pręterea haberent, discumbentibus apposuerunt. Atque ubi omnes pransi ac saturati essent, pro quinque


875. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_307 | Paragraph | SubSect | Section]

farinę in hydria et paululum olei in lecytho, totum id, quod habuit, petenti Helię prophetę concedere non dubitauit. Et ex illa die hydria ei farinę non defecit nec lecythus olei fuit imminutus, donec pluuiam dedit Dominus super terram. Denique paruulum filium, quem mors abstulerat, pietas uiuum in sinu matris restituit annuente Domino precibus prophetę, quem illa et cibo pauerat et fouerat hospitio. Pro Tabita


876. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_311 | Paragraph | SubSect | Section]

discipulos Christi suscipere solitus, sic ab apostolo Paulo benedicitur, ut dubitandum non sit, quin hospitalitatis officiis ęternę uitę pręmia sibi compararit. Det, inquit, misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, et catenam meam non erubuit. Sed cum Romam uenisset, solicite me qu ę siuit, et inuenit. Det illi Dominus inuenire misericordiam a Deo in illa die. Et quanta


877. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_311 | Paragraph | SubSect | Section]

sibi compararit. Det, inquit, misericordiam Dominus Onesiphori domui, quia sępe me refrigerauit, et catenam meam non erubuit. Sed cum Romam uenisset, solicite me qu ę siuit, et inuenit. Det illi Dominus inuenire misericordiam a Deo in illa die. Et quanta Ephesi ministrauit mihi! O felix igitur Onesiphorus, qui aliquando auditurus est optatissimam uocem illam uocantis Domini ac dicentis: Veni, benedicte


878. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_311 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquando conuiuam habere Christum. Semel enim inter ministrandum, dum se paulisper auertisset, conuersus deprehendit unum ex conuescentibus non apparuisse. Quam rem uehementer secum admiranti nocte proxima affuit in uisu Dominus dicens: eo quod cęteris quidem diebus membra sua hospitio mensaque acceperit, dignum fuisse, qui hesterno acciperet et caput. Palam quippe fieri uoluit Saluator noster, qui est caput nostrum, seipsum in peregrinis


879. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_313 | Paragraph | SubSect | Section]

uidere ualeamus. Iccirco Paulus apostolus Hebreis pręcipiens ait: Charitas fraternitatis maneat in uobis, et hospitalitatem nolite obliuisci! Per hanc enim placuerunt quidam angelis hospitio receptis. Et Dominus ad Discipulos: Qui recipit uos, me recipit; et qui me recipit, recipit eum, qui me misit. Qui recipit prophetam in nomine prophetę, mercedem prophetę accipiet. Et quicunque potum dederit uni


880. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_314 | Paragraph | SubSect | Section]

attribuere, ne se existimantes stare, in pręcipitium elationis ruerent et gloriam quęrentes hominum, gloriam, quę a Deo est, amitterent. Huiusce rei documenta exibere nobis uolens Magister ac Dominus noster Iesus Christus, leprosos mundat, cęcos illuminat, infirmos curat, surdo et muto aurium linguęque officium instaurat, et tamen singulis, ne nemini quicquam dicant, iniungit. Archisynagogi quoque filiam


881. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_317 | Paragraph | SubSect | Section]

consuasor ei autor fieret salutis multorum. Hinc eundem haud parum sępe monachis pręcipere solitum tradunt, nequis propterea se ante alios esse existimaret; quod aliquo miraculi ostento insignitus esset, quando quidem et Dominus discipulos suos non ideo gaudere iusserit, quia demonibus imperarent, sec quia in libro uitę ęternę scripti censique essent. Iterum admonebat, si quam aliquis ex illis uel secretę uisionis uel


882. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_322 | Paragraph | SubSect | Section]

exempla percurrere non intempestiuum duco. Monachis Nitryę morem fuisse constat, pręter cętera in peregrinos beneficia, pedes eorum lauare linteolisque abstergere, illum imitari uolentibus, qui Magister et Dominus discipulorum pedes lauit: Exemplum, inquiens, dedi uobis, ut, quemadmodum ego feci, ita et uos faciatis. Hinc Apollonius abbas ad se magis quam ad eos, quibus pręerat,


883. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_323 | Paragraph | SubSect | Section]

et qui pręcessor est, sicut ministrator. Antonius abbas, non minus mansueti ingenii uir, episcopis et presbyteris solitus est submittere ceruicem captans ab eis benedictionem. Iccirco benedixit ei Dominus et custodiuit illum, ostendit ei faciem suam et misertus est ipsius, conuertit uultum suum ad illum et dedit ei pacem. Eundem tradunt spiritu raptum uidisse orbem terrarum quaque uersum laqueis oppletum. Et cum


884. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_323 | Paragraph | SubSect | Section]

laqueis oppletum. Et cum mirabundus, quis illos euadere posset, quęsisset, responsum fuisse: humilitas. Beati igitur humiles, quibus a periculo errutis competere poterit illa Prophetę gratiarum actio dicentis: Benedictus Dominus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum. Anima nostra sicut passer errepta est de laqueo uenantium. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini.


885. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_335 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi apostoli, ut magis confundantur, qui ne ueterum quidem sanctorum parsimoniam imitari student, luxurię potius cupiditatibusque dediti, nomen atque professionem clericorum habentes, non uitam. Quos per Malachiam arguit Dominus dicens: Quis est in uobis, qui claudat ostia, et incendat altare meum gratuito? Non est mihi uoluntas in uobis, dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra. Sed iam audiant, quam


886. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_335 | Paragraph | SubSect | Section]

nomen atque professionem clericorum habentes, non uitam. Quos per Malachiam arguit Dominus dicens: Quis est in uobis, qui claudat ostia, et incendat altare meum gratuito? Non est mihi uoluntas in uobis, dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra. Sed iam audiant, quam moribus eorum diuersa gesserint illi, quorum sectę se esse autumant. Petrus et Ioannes missi in Samariam baptizatis imponebant manus,


887. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_336 | Paragraph | SubSect | Section]

Christum credentibus uiam adipiscendę salutis mostraret. Hęc res profecto non minus quam miraculum sanatę filię impulit regem, ut baptisma susciperet et postremo relicto regno discipulus apostoli fieret, qui fuerat Indię dominus. Iudas etiam Thaddeus, cum Abagarum, gentis ultra Euphratem positę regem, graui ualitudine laborantem solo tactu sanitati restituisset, magnam uim argenti atque auri pro eo sibi oblatam constanter recusauit. Si


888. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_339 | Paragraph | SubSect | Section]

Aurum enim suum, sicut Osee testatur, et argentum suum fecerunt sibi idola, ut interirent. Auaritia nanque, si Apostolo credimus, simulachrorum seruitus est radixque malorum omnium cupiditas. Propterea quidem et Dominus in Exodo pręcipit dicens: Non accipies munera, quę etiam ** add. excęcant prudentes, et subuertunt uerba iustorum. Idem in Euangelio: Videte, inquit, et cauete ab omni auaritia, quia


889. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_341 | Paragraph | SubSect | Section]

rerum copia interdicitur, iis nosse mysterium Dei datur, iis curandi, ligandi, soluendi potestas conceditur et, ut demoniis imperent, hominibus euangelizent, angelis exęquentur, cum Christo regnent, impartitur. Vere ergo Dominus esurientes impleuit bonis et diuites dimisit inanes, quos eligere contempsit. Quod de iis dicimus, idem de reliquis apostolis dicendum, quando quidem eadem lex omnibus pariter dicta sit et


890. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_341 | Paragraph | SubSect | Section]

dicendum, quando quidem eadem lex omnibus pariter dicta sit et omnes Dominicis mandatis ęque obnoxii fuerint neque alicui plus alio quicquam habere possidereue aut aliquo frui utiue licuerit. Vnde etiam interrogat illos Dominus dicens: Quando misi uos sine sacculo et pera et calciamentis, nunquid aliquid defuit uobis? Et respondent: Nihil! Vt ex hoc etiam intelligas quantumuis inopi homini nihil unquam defuturum, cui affuerit


891. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_342 | Paragraph | SubSect | Section]

lędere formidant, hominis auaritia, quod inuideret, inuenit! Et quod inuiderat, rapuisset, nisi in operibus manuum suarum comprehensus peccator prius poenas dedisset quam coeptum peregisset scelus. Non est autem passus Dominus eam paupertatem ludibrio esse malis, qua boni mercantur sibi diuitias regni cęlorum. Eadem sane benignitate Hilarionem quoque abbatem a latronum iniuria tutatus est. Hunc adolescentulum in solitudine habitantem tota


892. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_345 | Paragraph | SubSect | Section]

Quibus indutus mendicantium turbę se coniunxit et cum ipsis die illo consedit, cum ipsis manducauit; ipsis sese exęquari concupiuit. Tam tum tacitum gloriari uidebatur ac si diceret: Ego mendicus sum et pauper; Dominus solicitus est mei. Cum autem haberet fortasse non parum pecuniarum, ut qui antehac mercaturę operam dederat, et egenis distribueret idque percrebuisset, a patre, cuius pietatem in furorem


893. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_346 | Paragraph | SubSect | Section]

mentionem fecisse audiuit et continuo consurgens, humi resedit atque ait: Nunquid ego peccator, ego nequam et inutilis seruus, ad mensam sedere debeo, cum Dei Genitrici in diuersorio locus non fuerit, cum mundi Opifex ac Dominus natus sit in stabulo reclinatus in pręsepio? Sic dicens panem suum prouolutus in terra cum gemitu comedit. Denique, quemadmodum ipse seruandę paupertatis imprimis maximeque studiosus erat,


894. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_347 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi uitam imitari non debeas, qui Christi in terra uicem tenes. Non est, inquit, discipulus super magistrum, nec seruus super dominum suum. Sufficit discipulo, ut sit sicut magister eius, et seruo, sicut dominus eius. Attende itaque, cuius magistri discipulus es, cuius domini seruus. Nempe illius, quem etiam prophetę non nisi pauperem uenturum prędixerunt, ut est illud Zacharię dicentis: Exulta satis, filia Syon,


895. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Rursus idem: Pauperes homines in Sancto Israhel exultabunt... Sanctificabunt Sanctum Iacob, et Deum Israhel prędicabunt. Item Hieremias: Ecce ego mittam piscatores multos, dicit Dominus, et piscabuntur eos. Sophonias quoque ait: Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini – dicit Dominus. Quę quidem omnia de ipsis Domini apostolis fuisse


896. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce ego mittam piscatores multos, dicit Dominus, et piscabuntur eos. Sophonias quoque ait: Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini – dicit Dominus. Quę quidem omnia de ipsis Domini apostolis fuisse significata, expositorum nostrorum assertio consentit. Igitur, si Ecclesię Christianę fundatores atque ędificatores iam ab initio pauperes et egeni a Deo optimo


897. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

pręter Christum. Neque enim quicquam aliud suum esse aiebat, asserens ideo sacerdotibus neque possessionem neque partem neque hęreditatem inter reliquas tribus datam, quoniam pars et hęreditas et possessio eorum esset Dominus. Vę ergo uobis (ut Amos propheta ait) qui opulenti estis in Syon, et confiditis in monte Samarię, optimates, capita populorum, ingredientes pompatice domum Israhel! Talibus et per Ezechielem


898. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Vę ergo uobis (ut Amos propheta ait) qui opulenti estis in Syon, et confiditis in monte Samarię, optimates, capita populorum, ingredientes pompatice domum Israhel! Talibus et per Ezechielem comminatur Dominus dicens: Vę pastoribus Israhel, qui pascebant semetipsos! Nonne greges a pastoribus pascuntur? Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et, quod crassum erat, occidebatis, gregem autem meum


899. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_349 | Paragraph | SubSect | Section]

animo affectabat. Interdum domi sola cum ancillis manens uilissimum sumebat amictum totamque sese ad paupercularum morem componebat, dicens haud alio ornatus genere usuram, siquando tandem dignatus fuerit pius et misericors Dominus expeditius uiuendi copiam sibi concedere. Ad hęc; quoties ad ecclesiam audiendę euangelicę prędicationis gratia accedebat, non nisi inter infimas foeminarum sibi deligebat considendi locum, ut iam aperte


900. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_350 | Paragraph | SubSect | Section]

a Domino dicitur: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum! Vę autem diuitibus, qui habent consolationem suam. Argentum eorum et aurum eorum non ualebit liberare eos in die furoris Domini, dicit Dominus. Caput IX / DE VITA SOLITARIA Diximus de obseruatione paupertatis. Nunc de his dicemus, qui, ut liberius cęlestium contemplationi uacarent


901. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_354 | Paragraph | SubSect | Section]

erat, suppeditatum ferunt. Pafnutius abbas, qui uitam eius Gręco sermone scriptam edidit, dum desertum illud peragraret, eodem die, quo in cum incidit, cum uiuo collocutus est et defunctum sepeliuit. Non est enim passus Dominus serui sui, tantę sanctitudinis uiri, neque corpusculum dimitti inhumatum neque conuersationem posteros latere. Illi prouidit tumulum, nobis uirtutis exemplum. Ioannes Aegyptius, anachoreta, cuius responsis


902. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_358 | Paragraph | SubSect | Section]

fulgorem. Paupertatem times? Sed beatos pauperes Christus appellat. Labore terreris? Nemo athleta sine sudore coronatur. De cibo cogitas? Sed fides famem non timet. Supra nudam metuis humum exesa ieiuniis membra collidere? Sed Dominus tecum iacet. Squalida capitis horret inculta cęsaries? Sed caput tuum Christus est. Infinita eremi uastitas terret? Sed tu paradisum mente deambula! Quotiescunque illuc mente conscenderis, toties in eremo non eris.


903. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_358 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt condignę, inquit, passiones huius seculi ad superuenturam gloriam, quę reuelabitur in nobis. Delicatus es, frater, si et hic uis gaudere cum seculo et postea regnare cum Christo. Beatus seruus, quem Dominus inuenerit uigilantem! Ipse uero Hieronymus in illa, in qua hęc scripsit, eremo, in illa, inquam (ut ipse ait) uasta solitudine, quę solis exusta ardoribus horridum monachis pręstabat


904. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_362 | Paragraph | SubSect | Section]

ea, quę religiose obeunda sunt, segniter exurgens ignaua cunctatione obtorpescat, qua cura, quo studio sacras uigilias obseruarint, qualibus etiam stratis usi sint ac quam minimum sopori indulserint hi, quos ueniens Dominus inuenit uigilantes, hinc iam perscrutemur. Traditum est in ea eremo, cui Euagrius abba: pręfuit, fuisse monachos, qui sedendo somnum caperent non iacendo, magis repugnantes sopori quam dormientes. Hi


905. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_364 | Paragraph | SubSect | Section]

Probasti cor meum, Domine, et uisitasti nocte. Igne me examinasti, et non est inuenta in me iniquitas. Potuit quidem illi quiescenti turbare somnum repentinus ardor, nocere non potuit, quoniam, qui sic dormiunt, Dominus pro eis uigilat. Bernardus abbas et ipse pręcipuus uigiliarum obseruator, dum ad eas capessendas alios hortatur, dicere solebat dormientem monachum Deo mortuum esse nec sibi nec ulli utilem. Huic sententię, si


906. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_366 | Paragraph | SubSect | Section]

pręcelluit, etiam uigilantissimum fuisse nemo dubitat. Quod ergo noctu didicerat uigilando, hoc die alios docuit prędicando multosque, qui peccatorum oppressi ueterno in morte dormiebant, excitauit in salutem. Dederat enim Dominus uerbum euangelizanti, dederat uoci illius uocem uirtutis. Nisi somni semper parcissimus fuisset, nunquam tantum in Dei seruitio profecisset. Proponamus et foeminis, quę sequantur, exempla, quibus attendentes


907. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_368 | Paragraph | SubSect | Section]

nundinis iam nemo esset, qui uenderet. Extinctis iam lampadibus in tenebris remanentes, aditu beatitudinis indignę, somnolentię suę poenas dederunt. Vigilate itaque, ait Saluator noster, quia nescitis, quando dominus domus ueniet: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Pręcipue autem noctibus uigilandum esse etiam Prophetę exemplo admonemur, qui in Psalmis ait:


908. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_371 | Paragraph | Section]

dignum sit quodque Dei aures delectet audire. Delectat autem illum, quicquid de Scripturarum fontibus haustum orando effundimus, quod prophetę, quod apostoli nobis tradiderunt, sed pręcipue quod Dominus noster Iesus Christus. Ipse enim est Patris uerbum, ipse Filius suus dilectus, in quo sibi bene complacuit, ipsum audiamus! Sic, inquit, orabitis: Pater noster, qui es in cęlis. Si Pater in cęlis, filii,


909. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_372 | Paragraph | Section]

nos a malo. Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen. Veruntamen idem Saluator noster ac Dominus, sicuti nos orare docuit, ita etiam ante orationem ut pie nos pręparemus, iubet fidem, spem, charitatem exigens a nobis. Fidem ibi: Omnia, quęcunque petieritis in oratione credentes, accipietis. Spem ibi:


910. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_379 | Paragraph | Section]

uilitatem se submisit. Quamobrem audire meruit: O mulier, magna est fides tua; fiat tibi sicut uis! Sic et tu, quanuis multum aliquid diuque petitum nondum acceperis, petere tamen adhuc ne cesses. Ideo dare differt Dominus, ut perseueranter instanti cumulatius tribuat. Martham *corr. ex Martha centies per diem et centies per noctem submittere genua solitam


911. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_388 | Paragraph | SubSect | Section]

commoratus morbo affectos Euangelio Matthei manu scripto tangens curauit, eum precatus, cuius religionem astruebat curando. Hęc quidem et alia huiuscemodi multa operandi facultatem discipulis suis concesserat Dominus. Sed ne miraculorum autor ignoraretur, a Deo ea petere credentes uoluit. Quodcunque petieritis, inquit, Patrem in nomine meo, hoc faciam, ut glorificetur Pater in Filio. Et iterum: Quodcunque


912. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_389 | Paragraph | SubSect | Section]

Rhegium usque delatus est. Idem Tabritanam, Calabrię ciuitatem, accedens, cum Balzanio, diuiti quidem uiro, sed gentili, pro seruo se locasset, ut haberet, quo aliorum inopię subueniret, et superbus dominus equos, quos illi pascendos commiserat, strigosiores cernens, furore concitatus ipsum persequi coepisset nec ei usque ad fugam iter pateret, Deum rogauit et Motabrum flumen, quo includebatur, uirga percutiens diuisit


913. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_394 | Paragraph | SubSect | Section]

a se repulit procul et spe predę frustratus est. Vana est ergo sententia dicentium: Non uotis neque suppliciis muliebribus auxilia Deorum parantur; uigilando, agendo, bene consulendo prospere omnia cedunt. Nisi enim Dominus custodierit ciuitatem, frustra uigilant, qui custodiunt eam. Quod etiam Aniani, Aurelianensis ** corr. ex Aureliensis episcopi, exemplo probari potest. Hic enim Gothis


914. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_395 | Paragraph | SubSect | Section]

His dictis corruit exanimus nec ultra quicquam est prolocutus. Post hęc barbaris oppidum inuadentibus tanta uis aquę de cęlo cecidit, ut coacti sint dimissa oppugnatione in castra se recipere. Sic misericors et iustus Dominus simul et orantibus affuit et orationum uirtuti detrahentis ultus est scelus. Siquis igitur, quo facilius Dei gratiam conciliet, de sanctorum coetu deligere sibi patronos optauerit, utatur, quibus uolet, id est, siue


915. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_397 | Paragraph | SubSect | Section]

una Iudit liberauit. Nunquam tantum facinus perpetrare potuisset, nisi prius perpetrandi facultatem a Domino precibus obtinuisset. Quid de Susanna dicam? Quę iudicum sententia morti iam addicta exclamauit ad Dominum, et Dominus exaudiuit uocem ipsius. Spiritum quippe Danielis pueri suscitauit, qui malignos accusatores falsitatis conuictos talionem subire compulit, plebe illos iisdem ipsis lapidibus obruente, quos in Susannam apprehenderat. Duo


916. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_398 | Paragraph | SubSect | Section]

suscepto uoto ordinem Fratrum Minorum subiit. Et ingenue confessus est se illa orante ita intimis flagrasse pręcordiis, ut ardori remedium nullum inuenerit, donec uitam mutare decreuit. Ad eius ergo orationem Dominus ignem misit in terram, et quid uoluit, nisi ut accendatur? Theodora Romana, Sisinii coniux, a Clemente pontifice conuersa et ob hoc a uiro infideli odio habita, pro conuersione eius orauit et exaudita est.


917. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_400 | Paragraph | SubSect | Section]

si te lactauerint peccatores, ne acquiescas eis! Launomaro, abbati Carnotensi, noctu oranti lucernam ter a demonio extinctam fuisse ferunt et ter ab angelo rursum accensam. Non enim passus est Dominus illum deridiculi gratia in tenebris derelinqui, qui orando seruiebat luci. Quoniam Deus lux est, et tenebrę in eo non sunt ullę. Quid tunc solacii, quid gaudii cepisse Launomarum dixerim, cum pro se contra nequitię


918. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_406 | Paragraph | SubSect | Section]

gaudensque cantabam: Post te in odorem unguentorum tuorum curremus. Et ad uirgines Deo dicatas scribens ait: Experto itaque seni deuote consulenti credite, filię: si semel gustastis, quam dulcis est Dominus, ad quem accedentes lapidem uiuum, ab hominibus quidem reprobatum, a Deo autem electum; poteritis ab eo illud audire: Venite, et ostendam uobis omne bonum. Et tunc ostendet uobis talia, qualia non nisi mentes


919. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_408 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus... Mihi autem absit gloriari, nisi in cruce Domini nostri Iesu Christi, per quem mihi mundus crucifixus est, et ego mundo... Ego enim stigmata Domini Iesu in corpore meo porto. O felicem seruum, cui Dominus quinque tradidit talenta, ut, quibus ille perditum redemit mundum, hic labentem repararet Ecclesiam! Nunc, quę foeminis in meditando miracula contigere, ut instituti nostri ordo seruetur, referamus.


920. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_411 | Paragraph | SubSect | Section]

sinum Filiumque suum unigenitum nobis misit, qui non uitulorum aut hircorum, sed proprio sanguine nos redemit et filios fecit lucis, qui fuimus tenebrarum. Erat enim Deus in Christo mundum reconcilians sibi; pro nobis Christus Dominus formam assumpsit serui, Discipulorum pedes lauit, paupertatem inopiamque sustinuit, persecutiones tulit, labores suscepit, omnia aduersa atque aspera tolerauit, ieiunauit, esuriuit, sitiuit, peruigilauit, fleuit, a suis


921. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_411 | Paragraph | SubSect | Section]

conspuitur, irridetur, flagellis uerberatur, spinis coronatur, arundine percutitur, manibus pedibusque cruci affigitur, felle aceto diluto sitiens potatur, lancea uulneratur. Denique occiditur ac sepelitur, Deus pro hominibus, Dominus pro seruis, iustus pro peccatoribus. Quę quidem omnia tam patienter excepit, ut et accusatus taceret et pendens pro crucifixoribus suis oraret. Nos quoque ista tam grauia tamque acerba quotidie secum recensentes, quę


922. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_412 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicandum mundum uenerit, ipsi nulla prę nobis ferentes uitę eius insignia audiamus: Amen dico uobis, nescio uos. Discedite a me omnes, qui operamini iniquitatem! Denique, ut breuiter concludam: Dominus noster pro nobis mortuus est et resurrexit. Commori Domino nostro nos oportet in humilitate, si cum illo cupimus consurgere in gloria. Caput V / DE SCRIPTVRARVM


923. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_417 | Paragraph | SubSect | Section]

archiepiscopus, dum Bibliam legit, soporatur. Candela ardens super paginas delapsa ipsa consumitur, sed librum inoffensum relinquit. Flamma ceras deuorauit, chartam non adussit, uerita litteras delere, quas Dominus extare, ut perlegerentur, uoluit. Idem, cum aliquando inter legendum obdormisset, mox expergiscens lucernam extinctam reperit, et legendi sibi occasionem sublatam dolens, sanctam Virginem inuocauit lucernaque repente


924. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_421 | Paragraph | SubSect | Section]

idolorum cultum aliis persuaserant, impietatis crimen morte luerent. Et quoniam propter illorum flagitium atque scelus diutina siccitate (annos enim tres et menses sex non pluerat) omnia in agris exaruerant, orante Helia Dominus dedit pluuiam et terra protulit fructum. Fides restaurauit, quod uastauerat perfidia. Caput VII / DE FIDE CHRISTI CONTRA IVDEOS


925. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_426 | Paragraph | SubSect | Section]

nequibat. Aristodemus uero, templi antistes, adhuc incredulus aliud etiam experimenti genus perquisiuit. Venenum propinat, quo dudum capitis reos necauerat. Id acceptum apostolus hausit inoffense. Et impletum est, quod Dominus noster de credentibus prędixerat: Et si mortiferum quid biberint, non eis nocebit. Ipsos insuper, qui necati fuerant, ad uitam reuocauit. Tunc demum Aristodemus et, qui spectaculo aderat, consul reliquumque


926. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_428 | Paragraph | SubSect | Section]

ultro susceperunt. Neque illis rubori fuit fidem Christi palam profiteri, quam palam oppugnantes expugnare nunquam potuerunt. Reliquum est, ut tanto triumpho lęti ac gestientes concinamus: Omnes dii gentium demonia, Dominus autem cęlos fecit. Caput IX / DE FIDE CHRISTI CONTRA MAGOS At quoniam non defuerunt, qui Christicolarum


927. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_435 | Paragraph | SubSect | Section]

percussum conflagrasse. Recte quidem tot ictibus scelestus ille interiit, quot in Deo personas offenderat, quarum Trinitatem unius esse substantię unus percussor iuxta fidei nostrę confessionem declarauit. Verum Dominus noster, ut fidei ueritatem ostenderet, sicuti sępe ab impiis hereticis prauitatis poenas exegit, ita ab eorundem insidiis tutatus est seruos suos. Ioannes Chrysostomus, episcopus Byzantinus, quoniam Gainę, militię


928. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_440 | Paragraph | SubSect | Section]

damnant quam damnantur. Qui pręsumunt, iustitię seueritatem obliuiscuntur, et, dum nihil timent, licentius peccant. Neque hi pręsumerent neque illi desperarent, si meminisse uoluissent, quod iustus pariter et misericors sit Dominus, quod simul et sontes puniat et poenitentibus ignoscat. Impius Cayn, inuidia stimulante, fraternę cędis cruore sceleratas polluit manus. Credimus tamen eum maledictionis poenam uitare potuisse, si poenitens


929. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_441 | Paragraph | SubSect | Section]

amitterent. Et quod sperarunt, Deo indulgente adepti sunt Dauid adulterii homicidiique crimine nequiter corruerat, sed per Nathan prophetam reprehensus: Peccaui, inquit, Domino. Dixitque Nathan: Dominus quoque transtulit peccatum tuum; non morieris. Peccatum confitendo doluit et de misericordia Dei non diffidit. Iccirco non est spe deceptus: tunc ueniam impetrauit, cum commissa ingemuit. Sed si Dauid sic cecidit,


930. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_441 | Paragraph | SubSect | Section]

adorauit, aras Baalim errexit, in templo Dei idolum posuit, somnia obseruauit, auguria sectatus est, super hęc sanguinem innoxium fudit, interficiens prophetas, Esaiam serra medium secans. Cumque ob hęc flagitia Dominus tradidisset eum in manus principum Assyriorum ferroque uinctus ductus esset in Babylonem, angustiis compellentibus agnouit peccatum, egit poenitentiam, orauit, exauditus est Deoque propicio rediit Hierusalem et


931. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_443 | Paragraph | SubSect | Section]

Deum negauit. At quoniam post negationem amare fleuit, non solum quod peccando amiserat, poenitendo iterum est assecutus, sed etiam omnium princeps factus claues Regni Ecclesięque gubernandę potestatem accepit. Benignissimus Dominus plus contulit eius poenitentię quam contulerat innocentię, pristinis beneficiis cumulum faciens tam excellentis prępositurę honorem. At contra Iudas de culmine ipso apostolatus in baratrum inferni infeliciter


932. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_445 | Paragraph | SubSect | Section]

et neque anni ad finem uitę uergentes finem turpitudini facere possent, Andreę apostolo supplicauit, uti pro se Deum obsecraret; se enim sceleris conscientia ne orare quidem satis audere. Precibus ergo apostoli placatus Dominus ueniam indulsit. Et ille correctus, peracta semestri poenitentia, hinc decedens misericorditer in fine saluatus est. Exemplum nobis reliquit, ut, siquando spes uitę emendandę uenięue impetrandę ob peccandi usum


933. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_447 | Paragraph | SubSect | Section]

transiens super aquas ambularet. Ad Dominum migratura a sanctissimo uiro Zozima sacrosanctam communionem accepit, a leonibus sepulturam, cum scrobem in terra carptim unguibus excauassent, sanctę corpusculi capacem. Vsque adeo Dominus conuersam exaltauit, quam peccantem ne in templum quidem intrare permiserat, tam erga poenitentem misericors, quam erga delinquentem iustus. Maria, Abraham eremitę ex fratre neptis, uirginitatis


934. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui propiciatur omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes infirmitates tuas, qui redimit de interitu uitam tuam, qui coronat te in misericordia et miserationibus. Et paulo post: Misericors et miserator Dominus, longanimis et multum misericors. Non in perpetuum irascetur neque in ęternum comminabitur. Non secundum peccata nostra fecit nobis neque secundum iniquitates nostras retribuit nobis. Quoniam secundum


935. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

secundum altitudinem cęli a terra, corroborauit misericordiam suam super timentes se. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum:


936. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

se. Quantum distat ortus ab occidente, longe fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te


937. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

fecit a nobis iniquitates nostras. Quomodo miseretur pater filiorum, misertus est Dominus super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore


938. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

super timentibus se. Et rursum in alio Psalmo: Miserator et misericors Dominus, patiens et multum misericors. Suauis Dominus uniuersis et miserationes eius super omnia opera eius. Et iterum: Alleuat Dominus omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem


939. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

omnes, qui corruunt, et errigit omnes ellisos. Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te


940. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

Oculi omnium in te sperant, Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te propiciatio est, et propter legem tuam sustinui te,


941. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_449 | Paragraph | SubSect | Section]

Domine, et tu das escam illorum in tempore opportuno. Aperis tu manum tuam et imples omne animal benedictione. Et rursum idem alibi: Dominus, inquit, soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos. Et item alibi: Si iniquitates obseruaueris, Domine, Domine, quis sustinebit? Quia apud te propiciatio est, et propter legem tuam sustinui te, Domine. Sustinuit anima in


942. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_450 | Paragraph | SubSect | Section]

peccata hominum propter poenitentiam. Diligis enim omnia, quę sunt, et nihil eorum odisti, quę fecisti. Et paulo post: Parcis autem omnibus, quoniam tua sunt, Domine, qui amas animas. Et per Esaiam Dominus ipse ad populum fidelem ait: Nunquid obliuisci potest mulier infantem suum, ut non misereatur filio uteri sui? Et si illa oblita fuerit, ego non obliuiscar tui. Ecce in manibus meis descripsi te. Muri tui


943. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_450 | Paragraph | SubSect | Section]

ut non misereatur filio uteri sui? Et si illa oblita fuerit, ego non obliuiscar tui. Ecce in manibus meis descripsi te. Muri tui coram oculis meis semper. Et per Ezechielem: Nolo mortem morientis, dicit Dominus Deus. Reuertimini et uiuite! Item in Euangelio: Non ueni, inquit, uocare iustos, sed peccatores ad poenitentiam. Et item: Non est uoluntas ante Patrem uestrum, qui in cęlis est, ut pereat


944. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_375 | Paragraph | Section]

diuinę Scripturę monumenta retulissent. Sed mirentur alii opus, nos animi Deo deuoti affectum pensemus, qui mea quidem sententia maior in Dauid quam in Salomone fuit. Multa quippe postea populo populique principibus indulsit Dominus, et propter seruum suum Dauid ea se indulsisse protestatus est, ut, quia ipse Deum plus cęteris dilexerat, plus etiam a Deo dilectus nosceretur. Quod autem Salomon potius quam ille, ut templum Domino construere electus


945. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_377 | Paragraph | Section]

poenis acerbioribus gestiebat. O dignam talibus filiis parentem! O dignos tali parente filios! Vtrique pari animi constantia ostenderunt, quam omni morte fortior esset sola Dei dilectio. Hic est ignis ille, quem Dominus noster Iesus uenit mittere in terram et, quid uolo, inquit, nisi ut ardeat? Videamus ergo, qualiter in illis arserit, qui ipsum Iesum Dei Filium esse certa atque indubitata fide credidere. Simon Petrus


946. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_379 | Paragraph | Section]

concidendi laniandique, si cognouisset? Quando quidem nec armatorum cohortem timuit, unum ex illis gladio feriens, dum pro Domino, cui iam manus iniecerant, furibundus contempto uitę periculo decertat, plures inuasurus, nisi Dominus inhibuisset. Tunc gladium uaginę reddidit cum is, cui etiam ligato parendum erat, iussit. Illud etiam obiter consyderemus, quantę pietatis quantęque teneritudinis fuit, cum Dominum audisset dicentem: Quo ego


947. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_380 | Paragraph | Section]

sed amore aliquanto feruentior. Ita et, cum piscationem facerent, Dominum ipsos de littore alloquentem prior agnouit Ioannes, sed ad eum prior uenit Petrus. Sic quippe traditum est : Simon Petrus, cum audisset, quia Dominus est, tunica succinxit se (erat nudus) et misit se in mare. Alii autem Discipuli nauigio uenerunt. Non enim longe erant a terra. Non patitur moras charitas. Tametsi prope littus erant, haud quaquam distulit


948. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_380 | Paragraph | Section]

essent, inquit, non est scissum rete. Non enim rumpi nexus possunt, quos uerus innodauit amor, neque uirtutum aceruus dissipari poterit, si in sinum congestus fuerit charitatis. Illum ergo Dominus, cui plus inesse erga se pietatis nouerat, dignum iudicauit, quem ad Ecclesię gubernacula sedere faceret. Ter interrogato et ter respondenti; quod ipsum amaret, oues suas ultro committit. Quod autem


949. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_382 | Paragraph | Section]

bonum, iis, qui secundum propositum uocati sunt sancti. Et de iis, qui negligunt, ad Corinthios: Siquis non amat Dominum nostrum Iesum Christum, sit anathema, maran atha, quod Syrum esse aiunt et sonare: Dominus uenit, ut sit sensus: eum in aduentu Iudicis a fidelium consortio separandum, qui a Christi charitate inuentus fuerat alienus. Charitatem autem Dei habet, quisquis ea, quę ab illo pręcepta sunt, ante


950. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_382 | Paragraph | Section]

Dei, inquit, ut mandata eius custodiamus. Ac nequid excuses, subiungit: Et mandata eius grauia non sunt. Idem alibi: Et hęc est charitas, ut ambulemus secundum mandata eius. Ipse quoque Dominus in Euangelio: Si diligitis me, inquit, mandata mea seruate! Et iterum: Qui habet mandata mea et seruat ea, ille est, qui diligit me. Qui autem diligit me, diligetur a Patre meo et ego


951. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_387 | Paragraph | SubSect | Section]

eduxit. Inde, qui prophetam male habuerant, in hostium potestatem deuenerunt. E quibus alii interfecti, alii in Babylonem captiui ducti sunt. Ad ipsum autem Abdemelech per prophetam dicitur: Liberabo te in die illa, ait Dominus, et non traderis in manus uirorum, quos tu formidas. Sed erruens liberabo te, et gladio non cades, sed erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus. O grande


952. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_387 | Paragraph | SubSect | Section]

Liberabo te in die illa, ait Dominus, et non traderis in manus uirorum, quos tu formidas. Sed erruens liberabo te, et gladio non cades, sed erit tibi anima tua in salutem, quia in me habuisti fiduciam, ait Dominus. O grande charitatis meritum! Capitur, quatitur, uastatur, funditus euertitur Hierusalem, et inter tot gladios furentium inimicorum is, qui proximum ab iniuria liberauerat, diuina uirtute protectus


953. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_406 | Paragraph | SubSect | Section]

uideris asinum odientis te iacere sub onere, non pertransibis, sed subleuabis cum eo. Et in Prouerbiis legimus: Cum ceciderit inimicus tuus, ne gaudeas et in ruina eius ne exultet cor tuum, ne forte uideat Dominus et displiceat ei, et auferat * corr. ex auferet ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim


954. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_407 | Paragraph | SubSect | Section]

corr. ex auferet ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi. In Euangelio quoque ipse Dominus ait: Diligite inimicos uestros, benefacite iis, qui oderunt uos. Benedicite maledicentibus uobis et orate pro calumniantibus uos. Iterum: Diligite,


955. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_407 | Paragraph | SubSect | Section]

ab eo iram suam. Et iterum: Si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, da ei aquam bibere. Prunas enim congregabis super caput eius, et Dominus reddet tibi. In Euangelio quoque ipse Dominus ait: Diligite inimicos uestros, benefacite iis, qui oderunt uos. Benedicite maledicentibus uobis et orate pro calumniantibus uos. Iterum: Diligite, inquit, inimicos uestros, benefacite et


956. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_407 | Paragraph | SubSect | Section]

sacramentum obtulit, pedes lauit, osculum non negauit. Illis etiam, a quibus cruci affigebatur, ueniam dari petiit: Pater, inquit, ignosce eis, quia nesciunt, quid faciunt. Si tam clemens erga tantam sęuitiam Dominus, quomodo seruus eius erit, qui uindictam expetierit? Aut quomodo Christiano nomine censeri merebitur, qui in diligendis inimicis Christum imitari contempserit? Omnibus mandatum est benefacere omnibus, si fieri potest,


957. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_408 | Paragraph | SubSect | Section]

iugiter excitare, ut, quam beatitudinem animo contemplati fuerint, pietatis iustitięque operibus parare sibi nitantur. Esaias propheta, cum se ab angelo carbonis de altari sumpti tactu purgatum animaduertisset et Dominus diceret: Quem mittam, et quis ibit nobis? — ultro se obtulit dicens: Ego sum, mitte me! Quod usurpare nequaquam ausus fuisset, nisi se prius a delictorum inquinatione prorsus expiatum excoctumque


958. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_409 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus clemens et misericors est, patiens et multę miserationis, et ignoscens super malicia. Hieremias immaturam ętatem excusans clamat: A, a, a, Domine Deus, ecce nescio loqui, quia puer ego sum. Noli, inquit Dominus, dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ne timeas a facie eorum, quia ego tecum sum, ut erruam te. Denique: Misit,


959. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_409 | Paragraph | SubSect | Section]

dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ne timeas a facie eorum, quia ego tecum sum, ut erruam te. Denique: Misit, inquit, Dominus manum suam et tetigit os meum et dixit: Ecce dedi uerba mea in ore tuo, ecce constitui te hodie super gentes et regna, ut euellas et destruas et disperdas et dissipes et ędifices et plantes. Siquis


960. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_409 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil trepidet; omnia aderunt, cui aderit Deus. Disce tamen omne doctoris studium eo spectare debere, ut euellat et destruat hominum uitia, plantet autem et ędificet uirtutes. Ezechieli etiam Dominus libere uaticinandi pręstitit audaciam dicens: Tu ergo, fili hominis, ne timeas eos neque sermones eorum metuas. Et rursum: Verba eorum ne timeas et uultus eorum ne formides. Ad hęc datum illi pro


961. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_410 | Paragraph | SubSect | Section]

satius sibi existimans quam illicitum illius coniugium adulatione obtegere et pręceptorum Dei immemorem se prębere. Post Ioannem autem coepit prędicare ipse olim prędicatus semperque prędicandus, mundi Saluator ac Dominus. Lex enim et prophetę usque ad Ioannem, exinde Euangelium Christi, et hactenus quidem terrenorum pręmium bonorum, nunc iam cęlestis regni ęterna promittitur poenitentibus beatitudo.


962. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_412 | Paragraph | SubSect | Section]

quibus seminant spiritalia, ab iis sibi corporalia metant, non plura tamen quam pręsens necessitas poposcerit, ne prędicationem, quę gratuita esse debet, uenalem faciant. Pręcipit quoque Dominus ac monet, ut huiusce professionis uiri, ciuitatem ingressi apud dignos maneant, ne scilicet integritati autoritatique eorum quicquam deroget turpis hospitii nota et in suspicionem incidant, qua linguam honestiorem quam


963. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_412 | Paragraph | SubSect | Section]

Neque enim inuitantium gratia perire debet, si ad conuiuium inuitati uenire fasstidierint. Qui autem usque adeo inueterata animi peruicacia obdurant, ut piis hortatibus mollescere prorsus nequeant, eos Dominus anathemate uidetur execrari dicens: Quicunque non receperit uos neque audierit sermones uestros, exeuntes foras de domo uel ciuitate excutite puluerem de pedibus uestris! Minis quoque horrendis exterret


964. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_418 | Paragraph | SubSect | Section]

uocisque contentione in monendo usus fuerat, ob incorrigibilem tamen plebis peruersitatem locum tenere pontificis dubitarit, quanto magis timere debet lucerna sub modico posita, sal fatuum, canis mutus non ualens latrare, cui Dominus per prophetam comminatur dicens: Speculatorem te dedi domui Israhel. Si dicente me ad impium: Morte morieris, non annunciaueris ei neque locutus fueris, ut auertatur a uia sua impia et uivat, ipse impius


965. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_419 | Paragraph | SubSect | Section]

At multo secus quam cogitarat euenit. Repente enim quadam lymphatę mentis insania correptus, cuspide in se uersa, ipse sibi iugulum ferit et ad pedes eius, quem inuaserat, exanimis corruit. Sic tutatus est Dominus pii doctoris disertum guttur, ut hic, qui illud per uim polluere attentauerat, suum confoderet et sua sibimet manu mortem conscisceret. Eo cadente reliqui omnes, qui in pari infidelitate diu iacuerant, per fidem sese


966. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_423 | Paragraph | SubSect | Section]

cancer serpit. Et iterum ait: Stultas et sine disciplina quęstiones deuita, sciens, quia generant lites. Ad Titum etiam: Loquere , inquit, quę decent sanam doctrinam . Sic et Dominus noster Iesus Discipulis suis, ut Euangelium regni Dei prędicarent, mandauit, non inanes poetarum fabellas, non rerum nihil ad institutionem uitę pertinentium inutiles uestigationes, non captiosa sophismatum argumenta,


967. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_433 | Paragraph | SubSect | Section]

Ineffabile Verbum, incircumscripta Deitas, incomprehensibilis Maiestas sub uisibili ista palpabilique specie ad te e cęlo dignatur descendere, o sacerdos. Cogita, perpende, examina, quem te exibere debeas, ne talis ac tantus Dominus a te inuitatus, ad te ueniens in te inueniat, quod ipsum offendat. Caput VI / DE PACE COLENDA Diximus de sacerdotali dignitate honoranda, nunc


968. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_435 | Paragraph | SubSect | Section]

supplicat, ut, sicut ipse cum Patre unum sunt, ita et hi in ipsis unum sint. Non possunt unum esse in Christo, qui non unanimiter adherent uni Christo, ut unius capitis membra esse mereantur. Non est pax impiis , ait Dominus. Et in Euangelio legimus non alio erga Discipulos salutationis genere eum fuisse usum quam ut diceret: Pax uobis! Tunc quoque, cum post resurrectionem insufflaret eis: Pax uobis , inquit.


969. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_435 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritus Sancti charismata uellet promereri, prius cum proximis suis concordem ęquanimemque esse oportere. Vnde Apostolus: Idem sapite, inquit, pacem habete, et Deus pacis et dilectionis erit uobiscum. Et Dominus ipse ait: Si duo ex uobis consenserint super terram, de omni re quamcunque petierint, fiet illis a Patre meo, qui in cęlis est. Vbi enim sunt duo uel tres congregati in nomine meo,


970. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_438 | Paragraph | SubSect | Section]

meminisse debemus nos non habere indignationis causam, sed patientię. Ita fiet, ut pacem etiam cum inimicis habeamus. Non est enim, cur illis irascamur, quos diligere et pro quibus orare iubemur. Diligite, inquit Dominus, inimicos uestros et benefacite iis qui oderunt uos, et orate pro persequentibus uos! Cuius quidem pręcepti Beonem, * corr. ex Benonem deserti Thebaidis abbatem,


971. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_445 | Paragraph | SubSect | Section]

quem paulo ante Dei uiuentis filium confessus fuerat. Corrumpunt itaque, ut Paulus ait, bonos mores confabulationes pessimę . Et, qui tangit picem, inquinabitur ab ea. Iccirco Dominus noster petenti Discipulo, ut abiens parentaret patri, non permisit, ne infidelium cognatorum, quos affore funeri necesse erat, consortio macularetur. Sine, inquit, mortui sepeliant mortuos suos, tu me


972. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_449 | Paragraph | SubSect | Section]

Apostolo dicente: Nolite iugum ducere cum iniquitate. Aut quę societas luci ad tenebras? Quę conuentio Christi ad Belial? Aut quę pars fideli cum infideli? Quis consensus templo Dei cum idolis? Et Dominus in Euangelio: In uiam gentium, inquit, ne abieritis . Eadem quidem ratione neque iis, qui heresi aliqua deprauati sunt, familiater utendum erit. Nam hoc quoque Paulus apostolus admonet et hortatur


973. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_451 | Paragraph | SubSect | Section]

Tunicis denique pelliceis contenti uixerunt. Ioannes Baptista, quo non surrexit maior inter natos mulierum, de pilis camellorum uestem contextam et pelliceam zonam circa lumbos habuisse dicitur. Et de illo ad turbam Dominus: Quid existis, ait, in desertum, uidere? Hominem mollibus uestitum? Ecce, qui mollibus uestiuntur, in domibus regum sunt . Aspera utique uestis et cilicina continentioris uitę indicium est, mollis


974. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_454 | Paragraph | SubSect | Section]

texit. Et qua ille ueste necessitate usus est, hanc ipsam Antonius, cum defunctum sepelisset, habuit in deliciis, non nisi festis solennibus eam induens. Quam etiam diuus Hieronymus plurimi faciens: Si mihi , inquit, Dominus optionem daret, multo magis eligerem tunicam Pauli cum meritis eius quam regum purpuram cum regnis suis. Palmeis quidem tegminibus et illi quatuor in uastissima Aegypti eremo a


975. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

ne incomptior displiceat uiro, quanto minus ornari debet uirgo, quę sese totam dedicauit soli illi, de quo dictum est: Erit iustitia cingulum lumborum eius et fides cinctorium eius . Et in psalmo: Indutus est Dominus fortitudinem, et pręcinxit se uirtute . Qualis ergo Sponsi ornamenta, talia sint et sponsę: iustitia, fides, fortitudo cęteręque uirtutes, non aurum, non gemmę, non sericum, non purpura. Nam et Petrus apostolus:


976. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

uestimentorumque cultus, sed qui absconditus est cordis homo in incorruptibilitate quieti et modesti spiritus, qui est in conspectu Dei locuples . Alium ergo quam spiritalem cultum atque ornatum quęrentibus, quid Dominus per prophetam minetur, operęprecium est audire. Dixit Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et


977. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

in incorruptibilitate quieti et modesti spiritus, qui est in conspectu Dei locuples . Alium ergo quam spiritalem cultum atque ornatum quęrentibus, quid Dominus per prophetam minetur, operęprecium est audire. Dixit Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit


978. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Deus, inquit: Pro eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et


979. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

eo, quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et discriminalia, et periscelidas, et murenulas,


980. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_457 | Paragraph | SubSect | Section]

extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant, et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, te Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum calciamentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et, mytras, et discriminalia, et periscelidas, et murenulas, et olfactoriola, et inaures, et anulos, et gemmas


981. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_460 | Paragraph | SubSect | Section]

iugiter uersetur. Petrum et Thomam et Iacobum et Ioannem post susceptum etiam apostolatus officium piscatione se exercuisse, quin immo iubente Domino laxasse rete in Euangelio legimus. Quis tale opus reprehendere audeat, si Dominus iubendo approbauit? Iam de elemosinis eorum, quos docebant, uiuere licebat, iam dignus erat operarius mercede sua, et tamen crebrius ad tendenda retia quam ad accipienda munera manum porrigebant, ut non auaritiae, sed


982. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_478 | Paragraph | Section]

celebrem habentes ieiunio affligant animas suas usque ad uesperum, pro satisfactione utique peccati, quod uitulum adorando commiserant, unde dies expiationum dicitur, et in memoriam, quia Moysi ieiunio ac precibus exoratus Dominus ueniam illis indulserat, unde etiam dies, dies propiciationis nuncupatur. Ieiunio igitur et Dei uindicta reprimitur et commissa purgantur. Helias propheta post subcineritii panis esum et aquę potum, cum dies


983. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_478 | Paragraph | Section]

deprecationes ac simul populi ieiunium respiciens Deus, Philistinorum in Masphat exercitum in ipsos iam irruentem repenti fragore tonitruque perterruit et in fugam conuertit. Si sic stat pro ieiunantibus et orantibus Dominus, quia a tentationibus superatur, nisi qui neutrum diligenter exequitur? Saulis item regis edictum obseruans populus Israhel, quo die nihil comedit, ingentes Philistinorum copias, quas paulo ante metu perculsus


984. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_479 | Paragraph | Section]

Et qui in Iezrahel de domo eius erant, omnes Iehu regnante interempti et omne prorsus genus Achab internitione sublatum. Tantam suorum ruinam, tam miserabile spectaculum uidisset ipse (sicuti per prophetam interminatus fuerat Dominus) nisi ieiunasset. Ieiunauit, et usque ad tertium regni successorem ea familię dilata est clades. Peccauerat Dauid, et peccatum confitens a Nathan propheta audierat: Transtulit a te


985. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_480 | Paragraph | Section]

ad uincendum, sed magis imbecillitate, ne in illo diabolus fomitem inueniat, quem concupiscentię igne succendat. Hic est enim faber sufflans in igne prunas et proferens uas in opus suum. Atque idem Dominus noster, cum in monte transformatus totus Diuinitatis suę luce resplenduisset, Moysen et Heliam iuxta se apparere fecit, quia et ipsi aliquando quandragenarii ieiunii obseruatores extiterant, ut ex hoc nobis


986. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_481 | Paragraph | Section]

in absconso, reddet tibi . Phariseorum *corr. ex Palestinorum ista mollities erat, cum festum agerent, caput unguentis delibutum et lotam pręferre faciem. Non ista facienda, dum ieiunatur, pręcipit Dominus, sed metaphora utitur, per quam lętari et gaudere iubet, ut hypocritarum simulatę sanctitatis tristitiam arguat. Vis igitur omnia prorsus, quę hic mandantur, implere? Hoc, quod ieiunas, quod abstines, totum Deo,


987. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_482 | Paragraph | Section]

uirginitatis coronam adeptus est: lasciuiam carnis domans ieiuniis. Feria sexta sicco pane tantum et aqua frigida semper est usus. Nunquam illi curę fuit, ut pasceret corpus, sed ut sustentaret. Propterea quidem cibauit illum Dominus pane uitę et intellectus, et aqua sapientię salutaris potauit illum. Fuit enim doctor egregius, disciplinis diuinis apprime eruditus, multis pręterea miraculis clarus. Bonifacio martyri,


988. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_490 | Paragraph | Section]

incestum commisit, Esau primogeniturę ius uendidit, populus Israheliticus in deserto periit, Heli sacerdotis filii hostili gladio cęsi sunt. Sodomę quoque euersio, ut ait Scriptura, superbia et saturitas panis fuit. Ideo Dominus in Euangelio: Attendite, inquit, uobis, ne forte grauentur corda uestra in crapula et ebrietate et curis huius uitę, et superueniat in nos repentina dies illa. Et: Vę uobis, qui saturati


989. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_491 | Paragraph | Section]

est, inquit Apostolus, regnum, Dei esca et potus, sed iustitia et pax et gaudium in Spiritu Sancto . Pietatis igitur et iustitię cura curam superet ieiunandi. Hoc est enim ieiunium, quod elegit Dominus et propter quod per Esaiam ait: Sustollam te super altitudines terrę, et cibabo te hęreditate Iacob, patris tui. Ad hęc, nequid simulate, nequid iactanter fiat: Nolite


990. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_491 | Paragraph | Section]

Tales quippe phariseum imitantur, qui ait: Non sum sicut cęteri homines: ieiuno bis in sabbato. Sed dum insipienter gloriatur, publicano, quem despexerat, factus est deterior. Hos et per Zachariam arguit Dominus dicens: Cum ieiunaretis et plangeretis, nunquid ieiunium ieiunastis mihi? Non enim Deo et iustitię, sed uanitati ieiunant, qui ieiunando hominum rumusculos et inanes gloriolas aucupantur et dici, quam esse


991. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_493 | Paragraph | SubSect | Section]

appellata, ut posteros locus ipse admoneat non concupiscere illud, ob quod alii morte multati sunt. Viginti panibus ordeaceis centum homines pauit Heliseus, quinque panibus ordeaceis turbam quinque milium Dominus satiauit. Utrunque miraculum, sicuti cętera omnia, soli Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id


992. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_493 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo tribuendum. Sed quod ad propositum nostrum pertinet, attendamus ordeacei panis esum nec in Veteri nec in Novo Instrumento fuisse despectum. Pudeat nos id panis genus respuere, quo prophetę et apostoli et cum apostolis Dominus usi sunt. Ad Aaron reliquosque sacerdotalis ordinis uiros in Leuitico pręcipitur: Vinum et omne, quod inebriare potest, non bibetis tu et filii tui, quando intrabitis in Tabernaculum testimonii, ne


993. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_495 | Paragraph | SubSect | Section]

Apostoli ipsi spicas segetum manibus confricant et hoc tam simplici cibo esuriem, quo modo possunt, leuant. Cumque numero duodecim essent, nihil aliud quam quinque panes ordeaceos duosque pisces habuerunt in deserto, quando Dominus turbam quinque milium pauit. Iterum nihil omnino pręterquam septem panes et pauculos pisciculos, quando quatuor milia virorum satiata sunt. Rursum transfretantes obliti sunt panes secum ferre; usque adeo cibariorum


994. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_498 | Paragraph | SubSect | Section]

Paschę die Pacomium, contubernalem suum, rogauit, ut solito largius obsonaret. Coxit ille holus oleoque et sale condiuit. Sed posita mensa Palęmon suspensus parumper stetit, ingemuit, lachrymas effudit et: Dominus meus — inquit — crucifixus felle et aceto potatus est, et ego oleum addam? Auertentem se ac lugentem Pacomius hortabatur, ut sumeret et illam olei lautitiam non tam sibi quam festi solennitati concederet. Tantum


995. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_502 | Paragraph | SubSect | Section]

procumbens Dominum deprecatus est moxque humus fonticulum emisit, cuius haustu rusticus, qui iam moribundus sicco ore anhelabat, recreatus uixit. Ac ne plura eiusmodi enumerem, nudos ad prędicandum apostolos miserat Dominus, et interrogati, an missis sine sacculo et pera et calciamentis aliquid defuisset, responderunt: Nihil! Quid enim deesse potest iis, quibus adest ille, per quem facta sunt omnia? Sed ne


996. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_508 | Paragraph | SubSect | Section]

tam difficilia patris pręcepta impense coluerunt, quam iniquus est, qui multo faciliora leuioraque Dei mandata seruare contemnit? Hinc proposita eorum obedientia, Iudeorum inobedientiam per prophetam increpans Dominus alteros captiuitatis iugo affligendos minatur, alteros autem semper suo fruituros conspectu repromittit. Et, si sic remunerantur, qui obtemperant patri, quanto magis qui parent Deo?


997. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_508 | Paragraph | SubSect | Section]

et statim, ut uocauit eos, relictis omnibus ipsum secuti sunt atque ita eidem adheserunt, ut nulla deinde aduersitate, nullis persecutionum tempestatibus auelli separarique potuerint. Qui enim semel gustauerit, quam suauis est Dominus, omnes alias suauitates facile contemnet. Sed neque tunc paruum obedientię specimen dedere, cum in deserto turbę discumbenti iussi cibos apponere quinque panes et duos pisces, id est, totum,


998. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_509 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt? In omnem terram exiuit sonus eorum, et in fines orbis terrę uerba eorum. Et cum uerberibus minisque agitarentur, ut tacerent, responderunt: Obedire oportet Deo magis quam hominibus. Ipse quoque Dominus, ut nobis obedientię suopte exemplo pręberet documentum, parentum obsequio subdi uoluit. Et erat — inquit Euangelista — subiectus illis et hoc quidem, cum iam sapientia et ętate et gratia:


999. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_509 | Paragraph | SubSect | Section]

pręsunt, iussa mandataque sine cunctatione capessenda sint, etiam cum nobis minus rationis habere uidebuntur, Petri apostoli exemplo patet. Non lauabis mihi pedes in ęternum , inquit, indecens et indignum ratus, ut Dominus fungatur officio serui et seruorum quasi dominorum suorum lauet pedes. Sed quod indecens esse non poterat, quicquid illi iuberet, mox intellexit, cum audiuit se non habiturum partem cum ipso, nisi lauari permitteret.


1000. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_511 | Paragraph | SubSect | Section]

audissent eum ab abbate missum iter facere, miraculum obedientię merito imputarunt. O pręgrandis uirtus, quam inanimatum elementum ita reueritum est, ut attingere non auderet! Guilelmus, Aquitanię quondam et Prouincię dominus, postea uero ita humilis monachus, ut nihil tam paruum neque tam infimum esset, quod se indignum iudicaret, dum id sibi faciendum abbatis autoritas iniunxisset. Iussus ergo aliquando panes coquere, cum iam coenę tempus


1001. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_517 | Paragraph | SubSect | Section]

Idem alibi: Obedite prępositis uestris et subiacete eis! Apostolorum quoque princeps Petrus: Adolescentes — inquit — subditi estote senioribus; omnes inuicem humilitatem insinuate, quid Dominus superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Nequis pręterea impatientiam suam excusare possit prępositi duritia asperitateque, idem alibi sit: Serui, subditi estote in omni timore dominis, non


1002. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_517 | Paragraph | SubSect | Section]

Hęc est enim gratia, si propter Dei conscientiam sustinet quis tristitias, patiens iniuste. Prępositis uero Ecclesię recte religioseque pręcipientibus ita obsequi debemus ut Deo. Ad illos enim locutus est Dominus dicens: Qui uos audit, me audit; et qui uos spernit, me spernit. Qui autem me spernit, spernit eum, qui misit me. Vetus etiam Lex (ut in Deuteronomio legimus) nolentes obedire sacerdotis imperio morte


1003. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_519 | Paragraph | SubSect | Section]

recepit. Quoniam uero os, quod mentitur, occidit animam, iccirco Ananias, Azur Gabaonitę filius, mendaciter prophetans per Hieremiam arguitur deuoueturque. Quia prophetasti — inquit — et non misit te Dominus, hoc anno morieris. Et eo ipso anno mendacium morte diluit. At etiam Hieremiam in Aegypto lapidatum dicit aliquis, licet uera annunciaret. Cui breuiter respondebimus: Preciosa in conspectu Domini


1004. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_519 | Paragraph | SubSect | Section]

At etiam Hieremiam in Aegypto lapidatum dicit aliquis, licet uera annunciaret. Cui breuiter respondebimus: Preciosa in conspectu Domini mors sanctorum, mors autem peccatorum pessima . Ideo iustos occidi permittit Dominus, ut beatificet; ideo malos, ut damnet. Multi pręterea ex prophetis extrema pati quam uera reticere pręoptarunt, cum ob hoc a Deo dirigerenter , ut regum populorumque uitia corriperent et


1005. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_524 | Paragraph | SubSect | Section]

seruari debuerit, ex secundo Regum uolumine apparet, ubi dicitur ideo iam trium annorum fame laborare populum. Israhel, qui rex Saul Gabaonitas contra fidem, quam a Iosue acceperant, interfecisset. Sed si pręceperat iampridem Dominus omnes gentes illas internitione deleri, cur solis deinde mendacibus parci uoluit? Quod scilicet nulli obesse, sed tantum sibi prodesse mendacio quęsierant. Ac ne omnino impune mentitos crederes, mancipiorum more


1006. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_525 | Paragraph | SubSect | Section]

Chusi simulata amicicia Absalonem fallendo peccarit, cum aliter piissimum regem seruare non posset, Scriptura testatur dicens: Domini nutu dissipatum est consilium Achitophelis utile, ut induceret Dominus super Absalonem malum. Quis igutur Chusi factum accuset, si Dominus non reprehendit? Quid mulier illa, quę extento super os putei uelamine finxit se ptisanas siccare et nuncios David ibi latentes


1007. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_525 | Paragraph | SubSect | Section]

piissimum regem seruare non posset, Scriptura testatur dicens: Domini nutu dissipatum est consilium Achitophelis utile, ut induceret Dominus super Absalonem malum. Quis igutur Chusi factum accuset, si Dominus non reprehendit? Quid mulier illa, quę extento super os putei uelamine finxit se ptisanas siccare et nuncios David ibi latentes Absalonis seruis insequentibus non indicauit, sed gustata aqua illos festinanter


1008. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_525 | Paragraph | SubSect | Section]

non ita et decipiendi. Quis tamen Iudit uiduę sutelas dolosque et mera mendacia audet accusare, quibus patriam obsidione, Iudeam omnem, hoc est, Dei populum seruitutis periculo liberauit? Omnibus se ornamentis comit, et Dominus auget illi formę decorem orisque uenustatem, ut trahere possit Leuiathan hamo. Egressa ergo occurrit exploratoribus. Et: Filia sum Hebreorum — inquit — ideo ego


1009. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_532 | Paragraph | SubSect | Section]

Triphonis in Ionatham et in Antiochum, Ismahelis in Godoliam, Andronici in Oniam, Iudę in Dominum. De talibus dicitur: Simulatores et callidi prouocant iram Dei. His et Propheta imprecatur dicens: Disperdat Dominus uniuersa labia dolosa! Et iterum: Qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum, da illis secundum opera eorum et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum! In Exodo quoque


1010. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_532 | Paragraph | SubSect | Section]

uniuersa labia dolosa! Et iterum: Qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum, da illis secundum opera eorum et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum! In Exodo quoque pręcipit Dominus: Non suscipies uocem mendacii nec iunges manum tuam, ut pro impio dicas falsum testimonium! Et in Leuitico: Non mentiemini nec decipiat unusquisque proximum suum! In Deuteronomio: Testis


1011. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_533 | Paragraph | SubSect | Section]

suam loqui mendacium, ut inique agerent, laborauerunt. Sagitta uulnerans lingua eorum, dolum locuta est. In ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Vis scire, quomodo ulciscatur uel qualiter uisitet, Apocalypsim lege: Et omnibus mendacibus — inquit — pars eorum erit in stagno ardenti igne


1012. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_534 | Paragraph | SubSect | Section]

Obseruarunt enim pręceptum illud: Irascimini, et nolite peccare! Mansueti igitur iracundique exempla primi ab homine geniti Abel et Cayn nobis exibuerunt. Respexit — inquit — Dominus ad Abel et ad munera eius, ad Cayn autem et ad munera eius non respexit . Humilia enim respicit et alta a longe cognoscit. Hinc ergo Cayn inuidię stimulis actus et furore fremens, fratrem, cuius mansuetudinem


1013. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_541 | Paragraph | SubSect | Section]

eradicabitur. Tantum infortunium auerti posse sperauit precibus mansuetorum. Hinc et Eliachim sacerdos, cum excidium ab Olopherne timerent, ad populum dixisse fertur: Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus. Hinc et sancta Iudit Dominum obtestata ait: Nec superbi ab initio placuerunt tibi, sed humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio. Ipse etiam Dauid: Suscipiens — inquit


1014. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_541 | Paragraph | SubSect | Section]

Hinc et sancta Iudit Dominum obtestata ait: Nec superbi ab initio placuerunt tibi, sed humilium et mansuetorum semper tibi placuit deprecatio. Ipse etiam Dauid: Suscipiens — inquit - mansuetos Dominus, humilians autem peccatores usque ad terram. Et in alio Psalmo: Exaltauit mansuetos in salutem. Et in Euangelio Veritas ait: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Non igitur temere in


1015. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_543 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus, ecce nescio loqui, quia puer ego sum. Quomodo ergo illi lingua non delinquant, qui irrequisiti garriunt, si peccare loquendo timuit, quem loqui Deus inuitabat? Qui tunc demum ad prophetandum populo se accinxit, cum Dominus non iam inuitaret, sed imperaret dicens: Noli dicere, quia puer sum, quoniam ad omnia, quę mittam te, ibis et uniuersa, quęcunque mandauero tibi, loqueris. Ad hęc, nequid dubitaret, mittit manum suam,


1016. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_546 | Paragraph | SubSect | Section]

Hieronymus libro, quem de institutione sanctarum uirginum ad Eustochium scripsit, plerosque se in eremo reperisse testatur, qui per septennium nullum prorsus uerbum homini alteri emiserant, scientes, quod non in multiloquio Dominus potent haberi. Puto, qui sic se ab humanis colloquiis sequestrauerunt, diuinis familiarius perfruebantur, non interpellata meditatione illa, quę hominis animum terrenarum rerum cura excussum cęlestibus inserere


1017. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_546 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam abbas, ordiriis Camaldulensis autor, dum montem solitarius incoleret, septenni silentio spirltalem Psalmorum intelligentiam meruit percipere. Quos cum argute eleganterque exponeret, dicere uidebatur: Dedit mihi Dominus linguam mercedem meam, et in ipsa laudabo eum. Post hęc etiam miraculis nobilitatus est, ut, qui propter Deum tandiu tacuerat, propter eum signa loquerentur. Thomam Aquinatem, dum inter scholasticos uersaretur


1018. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_547 | Paragraph | SubSect | Section]

collegio et ad uomitum est reuersus. Primum irrationabile erat tam obnixo obstinatoque animo tacere, ut confiteri nollet, quasi qui nihil unquam deliquisset; deinde arrogans et superbum, maiorum uoluntati suam pręponere, cum Dominus dicat: Obedientiam uolo, et non sacrificium. Profecto, qui obedire negligit, subiici dedignatur; et qui subiici dedignatur, superbit; et qui superbit, nunquam proficiet. Igitur ipsum quoque oris silentium


1019. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_548 | Paragraph | SubSect | Section]

magis speranda est quam illius correctio. In Ecclesiaste quoque: Stultus uerba multiplicat. Et rursum in Prouerbiis: Mors et uita in manibus linguę. Postremo ipse ueritatis Magister et uitę Dominus in Euangelio ait: De omni uerbo ocioso, quod locuti fuerint homines, reddent rationem in die Iudicii. Ideo diuitem quoque in inferno positum, quoniam loquacitatis petulantia maxime deliquerat, linguę ardorem


1020. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_550 | Paragraph | SubSect | Section]

prorsus deesse putet, docebimus olim quoque non nisi castos ad Deum accedere et iratum placare debuisse. Populo Israbelitico Dominum de monte Synai loquentem audituro Moyses, immo per Moysen ipse Dominus pręcipit dicens: Estote parati in diem tertium, et ne appropinquetis uxoribus uestris! Et quisnam matrimonium audet ęquare castitati, si coniugatos alloqui noluit Deus, nisi per triduum sere


1021. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_550 | Paragraph | SubSect | Section]

et ne appropinquetis uxoribus uestris! Et quisnam matrimonium audet ęquare castitati, si coniugatos alloqui noluit Deus, nisi per triduum sere continuissent? Antehac Moysi in monte Oreb de rubo loquens Dominus dixisse scribitur: Non appropies huc; solue calciamentum de pedibus tuis! Locus enim, in quo stas, terra sancta est. Itidem dictum est ad Iosue, cum transmisso Iordane in agrum urbis Hierico peruenisset.


1022. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_552 | Paragraph | SubSect | Section]

se fuisse ostendit et, quam graue crimen adulterium sit, explicauit. Hęc de Vetere libauimus Instrumento, plura de Nouo hausturi, utpote cuius initium ipsa uirginali castitate consecratum est. Dominus noster Iesus Christus ita de Virgine nasci uoluit, ut perpetuam illi, de qua nascebatur, uirginitatem conseruaret, per portam clausam in mundum hunc ueniens, per quam uir non transiuit. Et ipse in


1023. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_553 | Paragraph | SubSect | Section]

quocunque ierit. Sine macula enim sunt ante thronum Dei, et cum mulieribus non fuerunt coinquinati. Ioannem Baptistam, ut illum baptizaret, uirginitate meruisse credimus, cum maxime decuerit, ut baptizari uolens castus Dominus, casta editus matre, casti serui opera ministerioque uteretur. Itaque Ioannes plus quam propheta est, quoniam plus est uirginem esse quam futura prędicere. Ipse est Helias, id est, robustus dominator, qui carnis


1024. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_569 | Paragraph | SubSect | Section]

Impietatis furiis ardens, puellam duci ad lupanar iussit. Sed illam uis nulla, nulli prorsus conatus mouere potuerunt. Funibus circumligatam mille uiri, mille boum iuga trahere nitebantur. Sed eodem loco, quo eam fixerat Dominus, ueluti montis rupes immota stetit atque ibidem uri, cędi, iugulari potuit; abduci, ut prostitueretur, non potuit, quoniam Deo uouerat castitatem. In Catharina uirgine uicti philosophi scientiam,


1025. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_571 | Paragraph | SubSect | Section]

Agnes uirgo. Pręfecti urbis filium nuptias tuas petentem despexisti, diuitias, quę illi affatim suppetebant, offerentem neglexisti, patrem quoque eius ut minantem, ita iniuria afficientem risisti. Ob quam constantiam Dominus, dum te impii expoliant, capillorum uestiuit incremento. Dum ad prostibulum trahunt, sua tutatus est luce. Infamem locum micantis fulgoris decore honestauit. Perculit horrore corruptores et in fugam conuertit. Procum


1026. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_585 | Paragraph | SubSect | Section]

regi, annos octo seruierunt. Tandem errorem suum incusantes et ad poenitentiam conuersi, Dei, quem abiecerant, opem implorarunt, et Othoniele duce uictis hostibus recuperauere libertatem rerumque potiti sunt. Percutit ergo Dominus, ut sanet occidit, ut uiuificet. Sed neque sanat neque uiuificat nisi poenitentes. Othoniele uero mortuo, cum iterum iisdem flagitiis se polluissent, Eglon, Moabitarum regi, decem et octo annos tributa pensitauere.


1027. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_586 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed Gedeone quoque uita defuncto auersi sunt post gentilium ritum colentes Baalim et Astaroth. Et cum Philistinorum inuasionibus per sedecim annos attriti essent, poenitentiam quidem egerunt, sed non exaudiuit eos Dominus. At cum etiam idola de finibus eiecissent, per Iepte ducem tutatus est eos, ulciscens aduersarios, a quibus assidue uexabantur. Ex quo patet poenitentiam non uerbo tantum, sed etiam facto agendam esse, ut ueniam


1028. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_587 | Paragraph | SubSect | Section]

poenitentiam inclinantur. Ipsoque pro eis deprecante hostiasque offerente fleuerunt ieiunaruntque palam confitentes, quod Baalim et Astaroth idola coluissent, Dei sui cultu derelicto. Hac poenitentium afflictione placatus Dominus Philistinorum multitudinem in illos irruere paratam tonitru ac fragore exterruit, ut repente auersi terga darent. Filii uero Israhel eos fugientes persecuti ad internitionem conciderunt, urbes, quas amiserant,


1029. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_587 | Paragraph | SubSect | Section]

nisi pristinę uirtutis meritum, quod peccando deperditum fuerat, instaurare? Peccaui — inquit Dauid — Domino , cum adulterio, homicidium iunxisset, et statim meretur audire: Dominus quoque transtulit peccatum tuum; non morieris. Magnum peccatum magna remissum est misericordia. Haud dubium, quin et magnus poenitentis dolor extiterit, qui tam repente uenia dignus fuit. Quomodo enim minante


1030. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_588 | Paragraph | SubSect | Section]

sequitur confessionem uenia, cum pręsertim illud quam hoc peccatum grauius fuerit? Quin licet deinde quis leuius peccet, magis tamen efficitur ingratus, dum post remissam culpam in culpam relabi negligit. Proinde Dominus, cui prius facile pepercerat, nunc eundem de tribus eximiis malis unius optione onerat, hoc est, uel famis uel cladis uel pestilentię, nequis uenia pro licentia utendum putet. Roboam, rex Iuda,* et illi, quibus


1031. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_588 | Paragraph | SubSect | Section]

loci natura et armis munita expugnauit illosque, qui aduersum se in campum descenderant, in urbem fugere compulit. Porro, cum per Semeiam prophetam audissent: Vos reliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac, dicit Dominus, ab errore conuersi poenitentiam egerunt. Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni


1032. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_588 | Paragraph | SubSect | Section]

in campum descenderant, in urbem fugere compulit. Porro, cum per Semeiam prophetam audissent: Vos reliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac, dicit Dominus, ab errore conuersi poenitentiam egerunt. Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni terrarum. Ergo etiam per poenitentiam placatus Dominus non


1033. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_588 | Paragraph | SubSect | Section]

Inde rursum Dominus ad Semeiam ait: Quia humiliati sunt, non disperdam eos. Veruntamen seruient Sesac, ut sciant distantiam seruitutis meę et seruitutis regni terrarum. Ergo etiam per poenitentiam placatus Dominus non semper omnem angustiam aufert, cum scilicet hoc profuturum nouit, cui placatus est. Nam uirtus in infirmitate perficitur. Achab, Samarię regum pessimus, qui uineam Naboth Iezrahelitę per ipsius cędem


1034. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_588 | Paragraph | SubSect | Section]

per ipsius cędem ita occupauerat, ut, crudelior tunc an auarior fuerit, non facile dignosci possit, minante sibi Domino per Heliam prophetam pertimuit et scissis uestibus texit se cilicio, ieiunauit, in sacco iacuit. Iccirco Dominus malum, quod illi interminatus fuerat, distulit post eum in diebus Ochozię et Ioram, filiorum eius. Hinc per Ezechielem prophetam ait: Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate


1035. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_590 | Paragraph | SubSect | Section]

tua misertus sum tui. Iosię regi Iuda, quoniam, cum Legis librum perlegisset, patrum populique transgressione uehementer tristatus est, Olda prophetis respondit: Hęc dicit Dominus: Ecce ego adducam mala super locum istum et habitatores eius, quia dereliquerunt me, et sacrificauerunt diis alienis. Te autem, quoniam audisti uerba Voluminis et perterritum est cor tuum et fleuisti coram


1036. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_592 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed interim et reliquorum in poenitendo solicitudinem persequamur, ut et ipse de mea tepiditate magis erubescam et alii de peccato suo dolore plenus instruantur. Olopherne Iudeos inuadente tutatus est eos Dominus, quoniam inuocauerunt nomen ipsius et ieiunauerunt et sacerdotes induti sunt ciliciis cinereque capita conspersi et infantes prostrati ante faciem templi et altare opertum cilicio. Illa quoque, quę interfecit inimicum,


1037. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_593 | Paragraph | SubSect | Section]

propicio, cędes, quę in ipsos grassatura erat, uersa est in autorem Aman. Quodque ipse Mardocheo ac cęteris Israhelitis facere intenderat, hoc cum asseclis atque assentatoribus suis passus est. Tam cito misericors et iustus Dominus et eos liberat, qui in conspectu suo se humiliant, et illos punit, qui impie superbiunt. Mardocheus uero ipse tam pręsenti periculo errutus, primum apud regem obtinuit dignitatis locum et, quantum poenitentię


1038. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_596 | Paragraph | SubSect | Section]

spe nolunt, poenę terrore, quę manet obduratos, dicente Scriptura: Cor durum habebit male in nouissimo. Aut, si uerbis non credunt, crederent saltem exemplo. Ecce enim, serue peccator, innocens Dominus in deserto solus manere non dedignatur, quadraginta dierum inedia ieiunium protrahere non recusat et, ut hominis in Deo naturam agnoscas, postea esuriit. Denique omnia illa, quę passus est, ut te redimeret, non inuitus


1039. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_600 | Paragraph | SubSect | Section]

sub diuo permanserit nec prius tectum subierit quam se satis pro delicto fecisse censuisset. Recte igitur per Prophetam dicitur: Iustus, cum ceci‑ derit, non collidetur, quia Dominus supponit manum suam, ut scilicet poenitendo resurgat et resurgendo, iusti nomen non amittat. Maurilius, Andegauensis* episcopus, dum expectaret, donec missale sacrificium peragat, interim puerum, quem


1040. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_605 | Paragraph | SubSect | Section]

lętus gaudensque cantabam: Post te in odorem unguentorum tuorum curremus. Cassius, Narniensis episcopus, quotidie missam celebrans, eucharistiam sumpturus, crebrio in fletum prorumpebat. Et Dominus cuidam presbytero per uisum apparens: I — ait — nuncia Cassio, uti operi solito constanter incumbat, natali Petri et Pauli apostolorum die accepturus laboris mercedem. Perseuerauit Cassius, et anno demum septimo


1041. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_607 | Paragraph | SubSect | Section]

ei peccata multa, quia dilexit multum. Aduenerat peccatrix, et poenitudinis humiliatione abiit sancta. Denique dimittitur in pace, quam turbauerat dolor uitę nequioris. Ploranti ad monumentum Marię Dominus ante quam apostolis apparuisse dicitur, quia illa prior consolari meruit, quę lachrymas huberius fudit. Cum fleret (ut Ioannes inquit) inclinauit se et prospexit in monumentum, et uidit duos angelos, unum ad caput et


1042. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_608 | Paragraph | SubSect | Section]

boni percepit pro poenitentia, quantum perceptura erat mali pro obstinatione, si poenitere noluisset. In ea impletum est illud per Hieremiam dictum: Tu fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Pelagia etiam illa, quę cunctas Antiochię foeminas diuitiis, luxuria, libidine superauerat, Noni,* Heliopoleos episcopi,


1043. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_611 | Paragraph | SubSect | Section]

et reuertatur ad Dominum, et miserebitur eius; et ad Deum nostrum, quoniam multus est ad ignoscendum. Hieremias: Reuertere — inquit — auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut


1044. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_611 | Paragraph | SubSect | Section]

quoniam multus est ad ignoscendum. Hieremias: Reuertere — inquit — auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsque quo morabuntur in te cogitationes noxię? Hęc dicit


1045. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_611 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus, et non irascar in perpetuum. Conuertimini, filii, reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Laua a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsque quo morabuntur in te cogitationes noxię? Hęc dicit Dominus exercituum, Deus Israhel: Bonas facite uias uestras et studia uestra, et habitabo uobiscum in loco isto. Nunquid, qui cadit, non resurget, et qui auersus est, non conuertatur? Per eundem prophetam ait: Si


1046. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_611 | Paragraph | SubSect | Section]

et fecerit iudicium et iustitiam, uita uiuet et non morietur. Omnium iniquitatum eius, quas operatus est, non recordabor. In iustitia sua, quam operatus est, uiuet. Nunquid uoluntatis meę est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut conuertatur a uiis suis et uiuat? Et iterum: Conuertimini — inquit — et agite poenitentiam ab omnibus iniquitatibus uestris, et non erit uobis in ruinam iniquitas. Et


1047. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_611 | Paragraph | SubSect | Section]

omnibus iniquitatibus uestris, et non erit uobis in ruinam iniquitas. Et rursum: Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate sua. In Iohele quoque propheta legimus: Dicit Dominus: Conuertimini ad me in toto corde uestro, in ieiunio, et fletu, et planctu, et scindite corda uestra, et non uestimenta uestra, et conuertimini ad Dominum Deum uestrum, quia benignus et misericors est,


1048. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_613 | Paragraph | SubSect | Section]

aure hos monitus hasque exhortationes, quibus saluti nostrę consulitur, pertransierimus, quid reliquum erit, nisi ut irę et ultionis in obstinatos effundendę poenas cogamur sustinere? Talibus quippe in Leuitico Dominus comminatur dicens: Si ambulaueritis ex aduerso mihi nec uolueritis audire me, addam plagas uestras usque in septuplum propter peccata uestra emittamque in uos bestias agri, quę consumant uos et pecora


1049. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_614 | Paragraph | SubSect | Section]

facies suas super petram, et noluerunt reuerti. Iccirco — inquit — percussit eos leo de sylua, lupus ad uesperam uastauit eos; pardus uigilans super ciuitates eorum. Rursum per eundem prophetam alibi Dominus minatur et ait: Ecce ego adducam mala super populum istum, fructum cogitationum eius, quia uerba mea non audierunt, et legem meam proiecerunt. Et iterum: Locutus sum ad uos — inquit —


1050. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_615 | Paragraph | SubSect | Section]

in uiam iustitię redire uellent, exprobrat illis per Aggeum prophetam dicens: Percussi uos uenio urente et aurigine et grandine omnia opera manuum uestrarum, et non fuit in uobis, qui reuerteretur ad me, dicit Dominus . Huiuscemodi hominum consuetudinem familiaritatemque fugiendam etiam in Euangelio discimus. De illo enim, qui correptus neque te neque alterum neque Ecclesiam audierit, dicitur: Sit tibi sicut ethnicus et


1051. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_615 | Paragraph | SubSect | Section]

Hi sunt terra illa petrosa, super qua uerbi Dei semen sparsum non habet, quo radicem agat illicoque arescit. Et cum pręceptis minime moueantur, miraculis quoque non adhibent fidem. Vnde in ipsos exclamat Dominus dicens: Vę tibi Corozain, vę tibi Bethsaida, quia, si in Tyro et Sydone factę fuissent uirtutes, quę factę sunt in uobis, olim in cilicio et cinere sedentes poeniterent. Veruntamen Tyro et Sydoni


1052. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_616 | Paragraph | SubSect | Section]

te adducit. Secundum autem duritiam tuam et impoenitens cor thesaurizas tibi iram in die irę et reuelationis iusti iudicii Dei, qui reddit unicuique secundum opera eius . Dominus quoque in Apocalypsi: Memor esto — inquit — unde excideris, et age poenitentiam, et prima opera fac. Sin autem, uenio tibi, et mouebo candelabrum tuum de loco suo, nisi poenitentiam egeris.


1053. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_619 | Paragraph | SubSect | Section]

salutis. Quid ipse Dauid? Nonne statim post confessionem translatum a se adulterii simul et homicidii crimen agnouit? Peccaui — inquit — Domino . Et continuo responsum accepit a propheta: Dominus quoque transtulit * corr. ex aliquid peccatum tuum. Sed et rursum in Psalmis clamat: Iniquitatem meam ego cognosco, et peccatum


1054. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_621 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo reconciliari et de peccati iugo ad innocentię libertatem reuocari. Confitebantur igitur fideles Israhelitę soli Deo, quoniam nullus adhuc inter Deum et homines medius erat. Postquam autem mediator uenit Dominus noster Iesus Christus, non nisi per ipsum nobis ad Deum accessus est. Sicut autem ipse est sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech, ita, cum cęlum conscenderet, uicarios nobis in terra reliquit sacerdotes.


1055. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_621 | Paragraph | SubSect | Section]

non ad alios quam ad sacerdotes nos mittit dicens: Infirmatur quis in uobis? Inducat presbyteros Ecclesię et orent super eum, ungentes eum oleo in nomine Domini. Et oratio fidei saluabit infirmum, et alleuabit eum Dominus. Ac ne tantum de infirmitate corporis curanda dictum putemus, adiungit: Et si in peccatis sit, remittentur ei . Statimque infert: Confitemini ergo alterutrum peccata uestra et orate pro inuicem, ut


1056. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_627 | Paragraph | SubSect | Section]

erit, autoritateque Scripturarum, ne cui forte incredibile uideatur, quod supra omnem naturę uim fieri audierit, et ibi magis eius uacillet fides, ubi credentibus certior beatitudo promittitur. Dominus ergo noster Iesus Christus acceptum panem et uinum benedixit dicens: Hoc est corpus meum, et: Hic est sanguis meus. Non fallit ipse, qui ueritas est. Et si multa hominibus credimus, cum scriptum sit:


1057. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_628 | Paragraph | SubSect | Section]

et uini, sicut oculis ita et naribus et palato et tactui? Non uis plus Deum posse quam hominem, et cunctorum autorem quam creaturam? Quod si ille artifex efficere potuit, ut aliud cernas quam quod est, non poterit artificis Dominus et Plasmator omnium efficere, ut aliud etiam gustes, odoreris, tangas quam quod est? Si unum ex sensibus homini subdis, subde et reliquos Deo aut confitere inter Deum et hominem nihil differre. Quod prorsus Deum esse


1058. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_631 | Paragraph | SubSect | Section]

scriptum est) multa dicimus et deficimus, nequaquam ualentes explicare sermone, quod fide tenemus. Igitur, quoniam ibidem pręcipitur: Ne laboretis, non enim comprehendetis, imitemur turbam illam, quam pauit Dominus, ut, quod capere possumus, capiamus, reliquias dimittentes in cophinos eorum recondendas, quibus datum est nosse mysterium Dei, sed tamen cum illis pariter credentes, ut pariter cum illis saluemur. Quam quidem fidem ut


1059. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_631 | Paragraph | SubSect | Section]

reliquias dimittentes in cophinos eorum recondendas, quibus datum est nosse mysterium Dei, sed tamen cum illis pariter credentes, ut pariter cum illis saluemur. Quam quidem fidem ut nobis magis certam probatamque redderet, Dominus noster signis manifestissimis interdum dignatus est roborare, ne credere dubitemus etiam illud, quod intellectu non percipimus. Viterbii (quod oppidum Piceni est) sacerdos quidam, dum missam celebraret, hostiam


1060. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_634 | Paragraph | SubSect | Section]

ueritas, non typus, et indulta in Euangelio gratię plenitudo, non in omnibus Legis cerimoniis suspensa futuri expectatio. Hoc enim est illud conuiuium, de quo Esaias prophetans ait: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę. Hęc est illa oblatio, de qua Dominus ipse per Malachiam gloriatur dicens: In


1061. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_634 | Paragraph | SubSect | Section]

de quo Esaias prophetans ait: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę. Hęc est illa oblatio, de qua Dominus ipse per Malachiam gloriatur dicens: In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda, quia magnum est nomen meum in gentibus. Hanc Zacharias quoque in spiritu cernens et admirans, bonum et


1062. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_371 | Paragraph | Section]

fortasse licet, credere non licet. Et Veteri quidem Lege mulieris suspectę causam per sacrificium zelotypię uiro discutere permissum erat. Nunc nefas est accusare nisi deprehensam. Sed si deprehensam etiam lapidari uetuit Dominus, nisi ab eo, qui sine peccato esset, cum nemo sine peccato sit, uix dici potest, quam grauiter delinquant, qui suspectam ueluti deprehensam lapidant ictibus detractionis et infamię dentibus lacerant fortasse


1063. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_372 | Paragraph | Section]

de ambiguis coniectari. Quod cum quidam terrę Hus habitatores minus obseruarent, simplicem illum et rectum Deoque probatum uirum Iob, eo quod calamitatibus opertus fuerat, iudicarunt iniustum. Ipsi Dominus inter aduersa patientię meritum exaggerat, sed falsi rerum existimatores non habentes, in quo eum manifesto arguant, occulti criminis reum putant, quia in miseriis uident, digni illi talia ob culpam


1064. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_375 | Paragraph | Section]

consuluissent illeque Deo reuelante ibi tuto mansuros dixisset et, si ad Aegyptum, ut parabant, transfugerent, perituros, male de propheta suspicati sunt. Et: Mendacium loqueris - inquiunt- non misit te Dominus, sed Baruch, Nerię filius, ut tradat nos in manus Caldeorum. Transeuntes ergo in Aegyptum, ubi se putabant tutiores, ibi citius a Caldeis oppressi sunt, et qui mendacem prophetam iudicauerant, sibi magis quam


1065. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_375 | Paragraph | Section]

et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in nouissimis tuis! Nunc Euangelicę institutionis exempla, quę ad propositum quicquam spectare uidebuntur, colligemus. Dominus noster Iesus Christus Iudeorum in iudicando maliciam arguens: Venit -inquit- Ioannes Baptista neque manducans panem neque bibens uinum, et dicitis: Demonium habet. Venit Filius hominis manducans


1066. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_375 | Paragraph | Section]

et abusione! Simonem quoque phariseum Saluator, apud quem discubuerat, falsę ęstimationis conuincit. Putauerat ille non esse prophetam, qui se a peccatrice muliere tangi permitteret. At misericors Dominus hospitem suum ab errore uolens reuocare et secretas eius cogitationes arguendo in medium protulit et mulieri peccata palam dimisit, ut se non solum prophetam, sed etiam deum probaret. Peccatricem denique


1067. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_376 | Paragraph | Section]

peccatricis huius more humilior, ut, dum ipse ab aliis reprehenditur, a Domino defendi mereatur. Sed quorundam iudicium sub honestatis uelamento malignitate plenum est. Iudas Iscariotes unguentum, quo perfunditur Dominus, perditionem uocat, ut Quid perditio hęc facta est, inquit. Poterat unguentum istud uenundari plus quam trecentis denariis et dari pauperibus. Officiosę erga Iesum uenerationi callide obtrectat


1068. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_383 | Paragraph | Section]

error iis fere contingit, qui paupertatis et humilitatis uitam professi putant, si quis inter ipsos paulo cultiorem, qua utatur, rem habuerit, propositi pręuaricatorem esse, quasi non eos tantum beatos uocet Dominus, qui spiritu pauperes sunt, aut etiam glorię cupiditas sub sordido et squalenti amictu latere non possit. Hinc ergo Cartusiensis coenobii prępositus Bernardo abbati, cum ille ad ipsum uisendum equo uectus


1069. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_386 | Paragraph | Section]

Nullius conscius culpę, non audet se iustum dicere. At nos, qui quotidie aliquid delinquimus, saltem aliis uelle pręponi erubescamus. Et cum ipse subsequenter dicat: Qui autem iudicat me, Dominus est - desinamus nosipsos ita iudicare, ut proximos putemus contemnendos, quando quidem et illorum et noster et omnium Iudex et Conditor unus Deus, unus et Redemptor Iesus Christus. Nolite - inquit- ante


1070. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_386 | Paragraph | Section]

iudicare, ut proximos putemus contemnendos, quando quidem et illorum et noster et omnium Iudex et Conditor unus Deus, unus et Redemptor Iesus Christus. Nolite - inquit- ante tempus iudicare, quoad usque ueniat Dominus, qui et illuminabit abscondita tenebrarum et manifestabit consilia cordium; et tunc laus erit unicuique a Deo. Interim uero, qui se existimat stare, uideat, ne cadat. Perspicuum autem est eum labi et ruere, qui


1071. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_386 | Paragraph | Section]

itaque audax est et plus quam dici potest temerarius, qui suo iudicio ęternum Iudicem pręuenire non formidat. Christus uenturus est, ut iudicet mundum. Qui pręuenit, non Christus, sed Antichristus est. Antichristum autem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui. Ergo et illos, qui de incertis confidenter, de occultis asseueranter, de ambiguis indiscusse, de nihil ad se pertinentibus arroganter, de omnibus denique praue impieque iudicauerint,


1072. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_389 | Paragraph | SubSect | Section]

multa in illum congerens tam petulanter quam temere. Qui cum rege erant, ad ulciscendam iniuriam concitantur, sed ab ipso, cui irrogabatur, inhibiti sunt. Et: Dimittite eum - inquit- ut maledicat. Dominus enim pręcepit ei, ut malediceret Dauid. Et quis est, qui audeat dicere, quare sic fecit. Ecce filius meus, qui egressus est de utero meo, quęrit animam meam; quanto magis hic filius Gemini maledicet mihi?


1073. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_389 | Paragraph | SubSect | Section]

meus, qui egressus est de utero meo, quęrit animam meam; quanto magis hic filius Gemini maledicet mihi? Dimittite eum, ut maledicat iuxta pręceptum Domini, si forte aspiciat Deus afflictionem meam et reddat mihi Dominus bonum pro maledictione hac hodierna. Quid hac patientia humilius, quid humilitate patientius? Rex erat, et quidem fortissimorum uirorum grandi agmine stipatus, et tamen unius priuati hominis tantas coram


1074. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_389 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed quibus tandem uerbis, quo ore Domini nostri Iesu Christi patientiam explicabimus? Profecto maior est, quam ut pro dignitate exprimi queat. Dei Filius ab hominibus probris, flagellis, morte afficitur, iustus ab impiis, dominus a seruis, et ab iis quidem, quos saluare uenerat ac de maledictione, cui addicti ab initio erant, in benedictionem gratiamque uindicare. Poterat in uno oculi ictu simul perdere omnes, nequid mali ab eis pateretur, sed


1075. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_390 | Paragraph | SubSect | Section]

sumus. Feramus ergo ęquo animo, quicquid in nos committunt homines, quia nos ante peccauimus Deo. Quicquid patimur, non est offensa, sed uindicta. Idem omnis patientię et exemplar et magister et remunerator Iesus Dominus, cum a Samaritanis non fuisset in urbem receptus, tam leniter tulit, ut Iacobum et Ioannem ulcisci iniuriam uolentes increpuerit. Vis — inquiunt — dicimus, ut ignis descendat de cęlo et consumat illos?


1076. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_391 | Paragraph | SubSect | Section]

potest, quia plurimi inter illos, qui martyrum cruore manus foedauerant, mox credentes, et ipsi martyrio coronati sunt. Quam gratiam nequaquam assecuti fuissent, si in eos aliter uindicandum sancti postulassent. Vnde Dominus in Psalmo: Vltus sum in eos. Quod exponens Augustinus: Vindicaui me, inquit, de inimicis meis. Quomodo me uindicaui? Occidendo in eis errorem, suscitando fidem. Atque inde nos admonens ait: Quando


1077. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_401 | Paragraph | SubSect | Section]

tuam, et non est illis scandalum. Ac se demum talem ostendens: Cum iis — inquit — qui oderunt pacem, eram pacificus; cum loquebar illis, impugnabant me gratis. In Euangelio quoque clamat Dominus: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum


1078. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_403 | Paragraph | SubSect | Section]

seculis memorandum uirum, cum die uno tot opibus, tot seruis, tot liberis orbatum se cognouisset, corruens in terram Deum adorauit. Et: Nudus egressus sum - inquit- de utero matris meę; nudus illuc reuertar. Dominus dedit, Dominus abstulit. Sicut Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Domini benedictum! In omnibus his non peccauit Iob labiis suis neque stultum quid contra Deum locutus est. Quia certe uel labiis


1079. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_403 | Paragraph | SubSect | Section]

uirum, cum die uno tot opibus, tot seruis, tot liberis orbatum se cognouisset, corruens in terram Deum adorauit. Et: Nudus egressus sum - inquit- de utero matris meę; nudus illuc reuertar. Dominus dedit, Dominus abstulit. Sicut Domino placuit, ita factum est. Sit nomen Domini benedictum! In omnibus his non peccauit Iob labiis suis neque stultum quid contra Deum locutus est. Quia certe uel labiis peccare Deo maius damnum


1080. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_404 | Paragraph | SubSect | Section]

aptiores? Ad quem quisquis conuertitur, fragilium bonorum amissionibus non mouetur, dicente Scriptura: Non contristabit iustum, quicquid ei acciderit. Porro ipse etiam Dominus ad seruandam huiusmodi patientiam nos compellit dicens: Ab eo, qui aufert tibi uestimentum, etiam tunicam noli prohibere, et qui aufert, quę tua sunt, ne repetas. Noli prohibere, inquit, ne scilicet


1081. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_405 | Paragraph | SubSect | Section]

prohibendo magis irrites raptorem et illum ad necem tui accendas, cui, ne rem auferat, obsistis, atque idem et tibi ingentioris damni et illi grauioris peccati causa fias. Iccirco etiam ablata postea repeti Dominus uetat, ut potius patientia sustinendi uiolentum usurpatorem ad miserandum prouoces quam ulla repetendi molestia ad iram. Talis pręcepti ratio magis elucebit additis eorum exemplis, qui illud, cum casus tulit,


1082. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_411 | Paragraph | SubSect | Section]

Ipse - inquit- castigauit nos propter iniquitates nostras, et ipse saluabit nos propter misericordiam suam. Qui sic castigatus sic se humiliauerit, et ipse uisum recipiet, non quo mundus, sed quo mundi Dominus conspicitur, uisum utique mentis et spiritus. Aliam pręterea ipsius Iacob imbecillitatem hoc loco commemorabimus, ut simul et patientiam ostendamus. Cum angelo luctatus et ab eo in femore tactus,


1083. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_413 | Paragraph | SubSect | Section]

illas ad alienos quoque transferendas audiuit. Nobis ergo, si meminerimus, quanto ad peccandum propensiores existant, qui corpore sano sunt, minus molesta erit infirmitas. Orandum autem esse pro infirmo et Dominus docuit, suspiciens in cęlum, cum surdum ac mutum hominem curare uellet. Nec solum suspexit, sed etiam ingemuit, ut precaturi mentem simul cum oculis ad Deum dirigere discant. Paralytico, priusquam sanitatem concederet,


1084. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_413 | Paragraph | SubSect | Section]

tibi aliquid contingat. Aequum quippe est, ut, qui accepto sanitatis beneficio rursum delinquit, grauius puniatur. Paulus post triduanam cęcitatem ita se correxit, ut de persecutore apostolus fieret. Percusserat eum Dominus, ut sanaret. Et ille sanatus tantum profecit uirtute, ut omnia ardua, dura, acerba, contumelię, uerberationis uitęque periculi plena non inuitus subiret pro Christo, frigus, famem, gladium iuxta contemnens. Et:


1085. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_417 | Paragraph | SubSect | Section]

resolutis (ut Cassianus tradit) paralysi membris in lectulo decumbens, cęteris, qui ęgrotabant, sanitati erat. Oleo enim, cui ipse benedictionem imposuisset, peruncti curabantur. Qua quidem in re ostendere nobis uoluit Dominus, quantum ille et fortis esset in patiendo et pius in miserendo. Idem enim, qui pro sua ualitudine nihil solicitus uidebatur, pro aliena anxius erat et pręsentaneum omnibus remedium conferebat.


1086. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_425 | Paragraph | SubSect | Section]

inter natos mulierum, Herodis Antipę iussu in gratiam adulterę carceri mancipatur obtruncaturque ac medius inter Legem et Euangelium, huius initium, illius finem sanguine suo consecrat. Post illum primitię mortuorum, Dominus noster Iesus Christus ludibria, maledicta, conuitia, multa horrendaque supplicia et ignominiosissimam crucis mortem sustinuit, ut, pro quibus ipse uolens ac libens talia patiebatur, eosdem ad patiendas martyrii poenas


1087. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_426 | Paragraph | SubSect | Section]

cruciandus. Rursum Petrus Romę, cum nec ipsius Neronis immanitate terreri potuisset, ne Christum prędicaret, morti addicitur crucis uersoque ad terram capite crucifigitur, quoniam errecto suspendi, sicut Dominus suus, indignum se dixerat. Primus igitur crucem ascendere meruit pro Domino, quam pro omnibus ascenderat Dominus. Vicem reddidit et pręmium accepit, eos quandoque cum Domino iudicaturus, a quibus talia passus est.


1088. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_426 | Paragraph | SubSect | Section]

morti addicitur crucis uersoque ad terram capite crucifigitur, quoniam errecto suspendi, sicut Dominus suus, indignum se dixerat. Primus igitur crucem ascendere meruit pro Domino, quam pro omnibus ascenderat Dominus. Vicem reddidit et pręmium accepit, eos quandoque cum Domino iudicaturus, a quibus talia passus est. Ipse quoque uas electum Paulus a Lystris lapidibus eiicitur, Philippis cum Syla discipulo uirgis cęsus et


1089. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_428 | Paragraph | SubSect | Section]

in puero rabiem impune ferret, putrescentibus membris et toto corpore uermibus scaturiente infelici morte infeliciorem uitam ad ęternos ignes deputatus inchoauit. Nobis operęprecium erit hinc pensare, quam suauis est Dominus, cuius amore tam horrenda subire supplicia ne pueri quidem timuerunt. Conon cum paruulo filio apud Isauriam sub Aureliano imperatore passi sunt. Hi iubente Domitiano pręfecto primum in craticula extenti oleoque


1090. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_432 | Paragraph | SubSect | Section]

Tunc iudex plumbo liquefacto nudum perfundi iussit. Sed cum neque hoc supplicii genere perimi ille potuisset, capitis tandem abscisione finitur. Poterat nec sic mori, sed iam omnes poenas passo beatitatis pręmia differre Dominus noluit, et breuem uiri patientiam ęterna felicitate remunerauit. Hinc ęst, quod Ignatius, Antiochenę ecclesię tertius post Petrum apostolum episcopus, Traiani persecutione damnatus ad bestias, cum Romam uinctus


1091. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_448 | Paragraph | SubSect | Section]

dimittitur. Inde ab Iconio, ubi talia passa est, Seleuciam deueniens, multis doctrina sua Christo ascitis, uitam hanc cum ęterna commutauit, parata quidem pro ueritatis assertione omnia perpeti supplicia, nisi ab iis illam Dominus protexisset, multorum consulens saluti, dum uni parcit, ipsam tamen sic pręmiis afficiens martyrii, ac si poenis martyrii esset consumpta. O felicem uirginem, quę non sentit tormentorum cruciatus et recipere meruit


1092. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_451 | Paragraph | SubSect | Section]

tuę consentiat, facere non potes. Hinc rotis alligatur et subdito igne uritur in lacumque deiicitur. Mox defuncto patre a Dione, eius successore, in oleo, resina et pice coquitur. Et cum ab hac quoque pernicie liberasset eam Dominus, ad Apollinem adorandum ducta statuam precatione subuertit. Et ipse uates Apollo, quod futurum de se non pręuiderat, redactus est in puluerem. Tum Dione quoque morte repentina subtracto subrogatur Iulianus. Qui


1093. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_452 | Paragraph | SubSect | Section]

dedicassent, persecutione Galieni principis in Aphrica passę sunt. Felle primum et aceto Anolini pręsidis iussu potatę gaudebant, quod dignę habitę essent eam iam bibere pro Domino amaritudinem, quam ante pro ipsis Dominus biberat in cruce. Inde uerberibus diruptę calceque confricatę, ut plagarum dolor duplicaretur, ad hęc etiam in equuleo extentę, compelli non potuere, ut idolo immolarent. In quod cum expuissent, super craticula


1094. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_453 | Paragraph | SubSect | Section]

omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti urgentes ad poenarum contemptum stimulos adhibere. Tu igitur, qui persecutionibus premeris impiorum, noli animo concidere: tecum est Dominus. Noli timere: ille te de hac breui calamitate mox ad ęternam euehet felicitatem. Ait enim: Cum ipso sum in tribulatione; erripiam eum, et glorificabo eum. Longitudine dierum replebo eum, et ostendam illi


1095. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_453 | Paragraph | SubSect | Section]

dierum replebo eum, et ostendam illi salutare meum. Hoc idem et in Euangelio affirmauit dicens: Mundus gaudebit, uos uero contristabimini. Sed tristitia uestra conuertetur in gaudium. Iccirco, sicuti Dominus, ita et serui eius hac spei expectatione patientiam nostram stabilire monendo exhortandoque studuerunt. Iacobus, qui primus inter apostolos lauream meruit martyrii: Patientes — inquit — estote fratres


1096. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_454 | Paragraph | SubSect | Section]

magnitudine lętus: Ego iam delibor — inquit — et tempus resolutionis meę instat. Bonum certamen certaui, cursum consummaui fidem seruaui. In reliquo reposita est mihi corona iustitię, quam reddet mihi Dominus, in illa die iustus iudex; non solum autem mihi, sed et iis, qui diligunt aduentum eius. Quod siquis adhuc sanctos martyres emulari ignaua timiditate uictus hęsitauerit, discat, quia ii sunt equi illi Zacharia


1097. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_470_ | Paragraph | SubSect | Section]

sustinere posset, clamauit ad Dominum, Iesum Christum. Et superauit inimicum, ita ut oranti apparens demon diceret: Vicisti me, Sarra, uicisti. At illa nihil sibi ex hoc laudis uendicans: Non ego — inquit — uici te, sed Dominus meus Iesus. Hinc discamus, siquando uehementior tentatio ingruerit, orare solicitius et, quoties uicerimus, uictorię gloriam Deo, non nobis tribuere. Theodora Alexandrina


1098. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_474 | Paragraph | SubSect | Section]

ad decipiendum fraudes atque fabricę, hęc pręterea illius terrificatio, furor, sęuitudo, immanitas, ita ut nemo tam prudens ac tam fortis sit, quin uel malicia eius caperetur uel ui superaretur, nisi utrunque compesceret Dominus alligans fortem et uasa eius diripiens, tentari quidem nos uolens, non cogi, et probari, non uinci. Ille duntaxat uincitur, qui dedere se mauult quam repugnare. Nos uero, nequando ad deditionem istam, cuius comes est


1099. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

puniendus mulctę denunciationem submisse tulit, mulcta ad posteros dilata, ipse pacem habuit, quam optauit. Vsque adeo expedit repente corrigere sese et uitium uirtute mutare. In Euangelio quoque Dominus noster piis actionibus nos continenter inherere monet, dum ipse turbis prędicare non cessat, dum uariis langoribus affectos curare non desinit, dum dies quadraginta neque comedit neque bibit, dum in tentationibus


1100. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

pauca fidelis fuerit, super multa constituetur et intrabit in gaudium Domini sui cęlestique beatitudine perpetuo perfruetur. Illi quidem fideles serui sunt, qui in seruitio perseuerant. Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua


1101. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua pascit, ut deficere non sinat, immo, ut abundare faciat. Nam et comederunt — inquit — et omnes saturati sunt. Ac nequis ad uitę perfectionem sibi nihil deesse existimet,


1102. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_483 | Paragraph | SubSect | Section]

mundi Saluatorem palam confiteretur. Perseuerando igitur aditus ad Iesum comparatur, ut, ubi ipse est, ibi sit minister eius. Ad quem etiam Cananea mulier in Euangelio clamat dicens: Miserere mei, Domine. Et Dominus tacet. Et rursum illa: Adiuua me! R espondet ipse: Non est bonum sumere panem filiorum et dare canibus. Illa tamen instat et urget nec dedignatur canibus comparari. Sed et catelli edunt —


1103. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_486 | Paragraph | SubSect | Section]

obliuiscens et ad ea, quę priora sunt, se extendens, ad destinatum persequitur brauium supernę uocationis Dei in Christo Iesu. Beati enim, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur, ait Dominus. Quo autem pabulo uel qualibus epulis hi saturandi sint, in Apocalypsi declarat dicens: Vincenti dabo edere de ligno uitę, quod est in paradiso Dei mei. Vincenti dabo manna absconditum, et dabo illi calculum


1104. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_488 | Paragraph | SubSect | Section]

in imagine pertransit homo, sed et frustra conturbatur: thesaurizat, et ignorat, cui congregabit ea. Sub hęc omnem spem suam in Deo collocans ac firmans, continuo ait: Et nunc quę est expectatio mea? Nonne Dominus? Et substantia mea apud te est. Itaque ista mente reuoluens, ne inimicorum quidem iniuriis ad iniustitiam potuit concitari. Dum eadem consyderat sapientię antistes Salomon, uociferatur et ait: Vanitas


1105. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_488 | Paragraph | SubSect | Section]

turpeue mortis genus expauescimus, Domini Iesu crucem cogitemus. Sin uero id nos terret, quod nescimus, quando mors uentura sit, occurrere illi semper parati simus. Vigilate — inquit — quia nescitis, qua hora Dominus uester uenturus sit. Si sciret paterfamilias, qua hora fur uenturus esset, uigilaret utique et non sineret perfodi domum suam. Ideoque et uos estote parati, quia, qua nescitis hora, Filius


1106. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_490 | Paragraph | SubSect | Section]

hora fur uenturus esset, uigilaret utique et non sineret perfodi domum suam. Ideoque et uos estote parati, quia, qua nescitis hora, Filius hominis uenturus est. Beatus ille seruus, quem, cum uenerit dominus eius, inuenerit sic facientem. Amen dico uobis, quoniam super omnia bona sua constituet eum. Vigilate ergo, nescitis enim, quando dominus domus ueniat: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum


1107. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_490 | Paragraph | SubSect | Section]

hora, Filius hominis uenturus est. Beatus ille seruus, quem, cum uenerit dominus eius, inuenerit sic facientem. Amen dico uobis, quoniam super omnia bona sua constituet eum. Vigilate ergo, nescitis enim, quando dominus domus ueniat: sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Quod autem uobis dico, omnibus dico: Vigilate! Id breuius in Mattheo scriptum est: Vigilate,


1108. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_497 | Paragraph | SubSect | Section]

reuerenter esse habendas, quando quidem tanta uis eis inest, ut tactu ipsorum interdum etiam mortui ad uitam suscitentur. Satis hęc de Veteri Instrumento. Noui quoque exempla inspiciamus! Omnis uirtutis fons atque origo Dominus noster Iesus Christus, uti uiuendo, quomodo uiuere, ita moriendo, quomodo mori debeamus, nos erudiuit. Mortuus est pro salute nostra, ut nec nos pro salute proximorum mori recusemus. Pro inimicis orauit, ut et nos


1109. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_497 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc contingit. Omnibus tamen ea mens esse debet, ut, si fors ita ferret, libenter et ipsi sustinerent. Cui is animus uel tunc, cum e uita egreditur, fuerit, procul dubio martyrum coronę particeps erit. Corda enim perpendit Dominus magis quam facta. Dic ergo cum Paulo: Non solum alligari, sed et mori in Hierusalem paratus sum propter nomen Domini Iesu. Certe talis in moriente charitas eleuabit doloris angustięque sensum et hominem


1110. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_502 | Paragraph | SubSect | Section]

animam excepere, cum eorum aduentum illi etiam, qui non uiderant, sustinere nequiuerint. Antonio monacho, qui Romę in Gregoriano monasterio uitam pie sancteque degebat, die quodam dictum est: Paratus esto et, quia Dominus iubet, migra! Qui cum sibi uiatica ad migrandum deesse respondisset, audiuit, si de peccatis ambigeret, iam dimissa esse sciret. Multum tamen ille hac de re dubitare coepit, et sequenti nocte, cum se sopori dedisset,


1111. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_504 | Paragraph | SubSect | Section]

charissimum habebat, indicauit. Et ille ne in morte quidem amicum deserere cupiens, obsecrare coepit, uti se quoque ea in re comitem assumeret. Tunc episcopus Deum aliquandiu precatus: Herberte — inquit — Dominus noster te uoti tui compotem facit. Proinde prępara te, mecum una discessurus. Itaque anno post, quanuis locorum interuallo diuersi manerent, cum die, qua prędictum erat, decessissent, iunctis tamen spiritibus cęlum


1112. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_508 | Paragraph | SubSect | Section]

Dormienti quoque zona, qua cingebatur, soluta nec usquam comparens ipsam a corpore soluendam portendit. Nam et uox audita est, quę diceret die tandem centesima hoc euenturum. Dehinc sancta et prudens foemina, ut ueniens Dominus uigilantem inueniret, psalmos legere non cessauit, nisi cum etiam uiuere cessaret, ea quidem uisione confidentior facta, sed non et segnior. Neque enim tale quid apparet, ut certiore pręmii expectatione pię


1113. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_509 | Paragraph | SubSect | Section]

— te enim hęc sedes manet. Postero die Trasilla febri implicita ęgrotauit. Iamque in ipsius morbi accessione uehementer anxiabatur, cum Christum uidit, atque ad eos, qui aderant: Facessite hinc — ait — abite! Ecce Dominus Iesus uenit. Itaque ad eum, quem uidebat, toto animi affectu anhellans expirauit. Odoris insecuta suauitas fidem fecit uere ibi affuisse Iesum et illam una cum ipso abiisse. Sed neque mortem timere potuit, quę ante


1114. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_512 | Paragraph | SubSect | Section]

Domino loquens ait: Ipse enim quasi ignis conflans, et quasi herba fullonum; et sedebit conflans et emundans argentum; et purgabit filios Leui, et colabit eos quasi aurum et quasi argentum. De hoc et ipse Dominus in Euangelio: Omnis — inquit — igne salietur, et omnis uictima sale salietur. Quasi diceret: Sicuti caro salitur, ut corruptibili humore exiccato dierum multorum usui apta sit, ita, qui purgatorio


1115. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_523 | Paragraph | Section]

et quę multi ex parte iam euenisse affirmant, horroris et irę plena sunt. Et, si talia signa, quale, quęso, illud et quam terribile, quod per ea fuerit significatum? Audituri estis — inquit Dominus — pręlia et opiniones pręliorum. Videte, ne turbemini! Oportet enim hęc fieri, sed nondum statim finis. Magnum quippe rerum apparatum multo ante Fama nunciare solet, quam ipse se prodat. Prius itaque


1116. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_525 | Paragraph | Section]

capti, cęlestia contempsere. Porro propter iustos non solum dies breuiabuntur, sed etiam, ne interim uel hominum improbitate uel diaboli supplantationibus euertantur, Enoch et Heliam mittet eis clemens et misericors Dominus. Et illi quidem alios iam lapsos piis exhortationibus errigent, alios, ne labantur, confirmabunt. Sic quippe de ipsis in Apocalypsi scriptum est: Et dabo duobus testibus meis, et prophetabunt diebus mille


1117. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_525 | Paragraph | Section]

dicente Domino: Et prędicabitur hoc Euangelium regni in uniuerso orbe in testimonium omnibus gentibus. Et tunc ueniet consummatio, id est, seculi finis. Quod autem Helias uenturus sit, etiam in Mattheo testatur Dominus dicens: Helias quidem uenturus est, et restituet omnia. Quid est restituet omnia, nisi quia tunc et ipsi conuertendi sunt, qui occidentem Legis litteram adhuc sequuntur? Si enim in


1118. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_527 | Paragraph | SubSect | Section]

Helias), bestia, quę ascendit de abysso, faciet aduersus eos bellum, et uincet illos, et occidet eos. Et corpora eorum iacebunt in plateis ciuitatis magnę, quę uocatur spiritaliter Sodoma et Aegyptus, ubi et Dominus eorum crucifixus est. Iacebunt quippe catholicorum fidelium corpora in plateis, quoniam pro ueritatis religione mori pręoptabunt quam in infidelitate uiuere. O, gloriosa martyria! Iacebitis quidem in plateis,


1119. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_528 | Paragraph | SubSect | Section]

in medio sedens Deum se et Christum impudenter improbeque mentietur. Mittet malignitatis suę satellites per prouincias et loca, qui dicant: Ecce iam uenit Christus. Venite ad adorandum illum! Quam futuram fallaciam pręsciens Dominus, cauere nos iubet, dum ait: Siquis uobis dixerit: Ecce hic est Christus aut illic, nolite credere! Si dixerint uobis: Ecce in deserto est, nolite exire; ecce in penetralibus, nolite credere! Cur ita?


1120. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_529 | Paragraph | SubSect | Section]

argento et lapide precioso rebusque preciosis. Vide hominis dementiam! Demonio supplicat, demonium ueneratur, et se ab hominibus pro Deo uult coli haberique. Quasi uero non seruus diaboli sit, qui ei ancillatur, sed dominus et Deus! Rursum idem propheta impietatem eius audaciamque designans, etiam quandiu regnaturus sit, declarat. Sermones — inquit — contra Excelsum loquetur, et sanctos Altissimi conteret, et putabit,


1121. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_530 | Paragraph | SubSect | Section]

luna non dabit lumen suum, stellę cadent, terra quassabitur, commotis mare fluctibus rugiet. Et, proh scelus, tam trepida rerum facies non commouebit impios, ut ab impietate sua desistant. Erunt signa — inquit Dominus — in sole et luna et stellis, et in terris pressura gentium prę confusione sonitus maris et fluctuum, arescentibus hominibus prę timore et expectatione, quę superuenient uniuerso orbi. Putabunt


1122. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_531 | Paragraph | SubSect | Section]

deperiens contabescet. Etenim post sanctorum cędem super omnes repentinus irruet pauor et ante illos flagitiorum suorum torquebit conscientia, quam ultio consumet diuina. Ac sicut Hieremias ait: Erit in die illa, dicit Dominus, peribit cor regis et cor principum. Et obstupescent sacerdotes et prophetę consternabuntur. Post hęc Helias et Enoch ab Antichristo interempti, ex diuina uirtute


1123. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_532 | Paragraph | SubSect | Section]

ad ponendam terram in solitudine, et peccatores eius conterendos de ea. Et Hieremias ait: Ecce turbo Domini, furor egrediens et procella ruens in capite impiorum conquiscet. Non auertet iram indignationis Dominus, donec faciat et compleat cogitationem cordis sui. In nouissimo dierum intelligetis ea. Eadem illis obnuncians Iohel propheta ait: A, a, a, diei! Quia prope est dies Domini, et quasi uastitas a potente


1124. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_533 | Paragraph | SubSect | Section]

qui autem in tenebris, in uitia impingunt, et mentis oculis capti, furem uenientem uidere nequeunt. His igitur tanquam fur ueniet ipse tremendi Iudicii dies, quoniam imparatos offendet. Quamobrem diluuio illum comparans Dominus: Sicut in diebus Noe — inquit — ita erit aduentus Filii hominis. Sicut eium (erant *add. ) in diebus ante diluuium comedentes et bibentes, nubentes et


1125. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_534 | Paragraph | SubSect | Section]

uiuant, tempus, quo iudicandi sint, nescientes, fortasse cras aut perendie futurum, quanto nequius uiuerent, si ad multorum annorum spacium id prorogatum scirent? Vtiliter ergo diem hunc, de quo loquimur, occultum nobis esse Dominus uoluit. Diceret enim quispiam: Hinc ad annos quinquaginta iudicandus sum; cur non interim ocio deliciisque me oblectem iocis risibusque, lusibus uacem, gaudiis pręsentibus non fruar, si tantum temporis ad poenitendum


1126. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_534 | Paragraph | SubSect | Section]

cito, et merces mea mecum, reddere unicuique secundum opera sua. Et ante Apocalypsim Esaias: Vlulate — inquit — quia prope est dies Domini, quia uastitas a Domino ueniet. Et iterum: Hęc dicit Dominus: Custodite iudicium et facite iustitiam, quia iuxta est salus mea, ut ueniat, et iustitia mea, ut reueletur. Iohel quoque prophea ait: Conturbentur omnes habitatores terrę, quia


1127. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_535 | Paragraph | SubSect | Section]

est, cum obimus. Alioquin non ad eos pertineret, quibus iam ante mille quadringentos sexaginta sex annos dictum est: Videte, uigilate et orate! Nescitis enim, quando tempus sit. Et rursum: Nescitis, quando dominus domus ueniat; sero, an media nocte, an galli cantu, an mane, ne, cum uenerit *corr. ex ueniat repente, inueniat uos dormientes. Et, ne ad illos tantum dictum suspicaremur, adiunxit:


1128. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_536 | Paragraph | SubSect | Section]

ętatem ocio conterimus, tanquam ea ignauiter transacta repuerascere liceat et non eo concedere necesse sit, ubi et omnis labor irritus est et omnis dolor perennis? Ecce uenio sicut fur — inquit Dominus. Beatus, qui uigilat et custodit uestimenta sua, ne nudus ambulet et uideant turpitudinem eius. Vestimenta sua custodit, qui gratiam in baptismo acceptam integram illibatamque conseruat. Qui uero eam uitiis


1129. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_538 | Paragraph | SubSect | Section]

conscii peccatores? Apparebit signum Filii hominis, de quo Esaias ait: Cum eleuatum fuerit signum in montibus, uidebitis et clangorem tubę audietis. Et iterum: Eleuate signum ad populos. Ecce Dominus auditum fecit in extremis terrę . Hoc illud signum est, quo fideles ipsi signari iubentur, loquente ad angelum Domino, sicut Ezechiel propheta testatus est: Transi per mediam ciuitatem, in medio Hierusalem,


1130. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_539 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritu oris eius percussi crudeles animas cum diris gemitibus ingentique cruciatu exalabunt. Siquidem dici non potest, quam horrendus tunc erit impiis uel solus conspectus Iudicis irati. Egredietur enim Dominus — ut Esaias ait — de loco suo, ut uisitet iniquitatem habitatoris terrę contra eum. Et reuelabit terra sanguinem suum, et non operiet ultra interfectos suos. Et rursum idem: Ecce —


1131. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_539 | Paragraph | SubSect | Section]

interemptorem Antichristum et impietatis ministros conuersus clamabit et dicet: Dies ultionis meę in corde meo, annus retributionis meę uenit. Hunc clamorem pręuidens Iohel propheta admiratur et ait: Dominus dedit uocem suam ante faciem exercitus sui, quia multa sunt nimis castra eius, quia fortia et facientia uerbum eius. Magnus enim dies Domini et terribilis ualde, et quis sustinebit eum? Vox ista gladius ille


1132. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_539 | Paragraph | SubSect | Section]

de ore fidelis et ueracis, ut in ipso percutiat gentes, et de quo Iob ait: Fugite a facie gladii, quoniam ultor iniquitatum est gladius, et scitote esse iudicium. Hoc ergo gladio, id est, hoc spiritu oris sui, Dominus Iesus transuerberabit impiissimum tyrannum et eos, qui illum secuti fuerint, simul delebit, dicente Esaia propheta: In die illa uisitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiathan, serpentem


1133. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_539 | Paragraph | SubSect | Section]

et scitote esse iudicium. Hoc ergo gladio, id est, hoc spiritu oris sui, Dominus Iesus transuerberabit impiissimum tyrannum et eos, qui illum secuti fuerint, simul delebit, dicente Esaia propheta: In die illa uisitabit Dominus in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiathan, serpentem veterem, et super Leuiathan, serpentem tortuosum, et occidet cetum, qui in mari est. Hoc neque Hieremias tacuit, dum ait: Dies autem ille


1134. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_540 | Paragraph | SubSect | Section]

oris sui, et spiritu labiorum suorum interficiet impium. Et erit iustitia cingulum lumborum eius, et fides cinctorium renum eius. Hoc et Apostolus affirmat, cum ait: Et tunc reuelabitur ille iniquus, quem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui et destruet illustratione aduentus sui. Non ergo armis, non uirium ui, non ueneno perimetur ille nequissimus, sed solo spiritu oris Domini. Et hoc est illud, quod Daniel de


1135. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_540 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut humus, et corpora eorum sicut stercora. Sed et argentum eorum (et aurum eorum) *add. non poterit liberare eos in die irę Domini. Quibus ita per Ezechielem minatus est Dominus dicens: Ecce ego super te, Gog, principem capitis Mosoch et Thubal. Et circumagam te et educam te, et ascendere te faciam de lateribus aquilonis, et adducam te super montes Israhel. Et percutiam arcum


1136. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_541 | Paragraph | SubSect | Section]

Iapheth, et hoc loco designant illas gentes, quę ab ipsis originem trahentes cum Antichristo contra Ecclesiam uenturę sunt. Sed de earum plaga Zacharias quoque uaticinatur dicens: Et hęc erit plaga, qua percutiet Dominus omnes gentes, quę pugnauerunt aduersus Hierusalem. Tabescet caro uniuscuiusque stantis super pedes suo s, et oculi eius contabescent in foraminibus suis, et lingua eorum contabescet in ore suo. De


1137. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_542 | Paragraph | SubSect | Section]

commota est terra. Montes sicut cera fluxerunt a facie Domini; a facie Domini omnis terra. Ignis ergo sęviet, terra tremet, montes liquescent. Et quis hominum inter tot terribilia subsistere poterit, nisi cui Dominus manum suam supponet, ne cadat? Et si iustus uix saluabitur, impius et peccator ubi apparebunt? In Sapientię libro scriptum est: Et accipiet armaturam zelus illius et armabit creaturam ad ultionem inimicorum.


1138. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_546 | Paragraph | SubSect | Section]

consecuturum sperat. Et tamen non sustinebimus inquit, ut ostendat eo die ne sanctos quidem sine pauore futuros. Et quis non formidabit uidens furere ignem, montes conteri, ualles diuidi, dicente Michea: Ecce Dominus egredietur de loco suo et descendet et calcabit super excelsa terrę. Et consumentur montes subtus eum et ualles scindentur sicut cera a facie ignis, sicut aquę, quę decurrunt in pręceps. Quis non


1139. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_547 | Paragraph | SubSect | Section]

aliis erit in salutem, aliis ad poenam, dicente Malachia propheta: Ecce enim dies ueniet succensa quasi caminus. Et erunt omnes superbi et omnes facientes impietatem stipula. Et inflammabit eos dies ueniens dicit Dominus exercituum, quę non derelinquet eis radicem et germen. Et orietur uobis timentibus nomen meum Sol iustitię et sanitas in pennis eius. Id sane ita erit, quemadmodum etiam nunc uidemus aurum in igne purius


1140. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_548 | Paragraph | SubSect | Section]

homo, non iumentum, non pecus, non fera, non in mari piscis, non in aere uolucris, non saltem sub terra uermis, nullum postremo animal tanto incendio superesse poterit. Quod quidem per Sophoniam significauit Dominus dicens: Congregans congregabo omnia a facie terrę, congregans hominem et pecus, congregans uolatilia cęli et pisces maris; et ruinę impiorum erunt, et disperdam homines a facie terrę. Quam rem et


1141. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_548 | Paragraph | SubSect | Section]

mortuos ab Adam usque ad nouissimum hominem omnes ueluti e somno excitans. Omnes repente resurgent uiui, suis quisque artubus incorporabitur et capillus de capite eorum non deficiet. Sic quippe per os Zacharię loquitur Dominus et ait: Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos. Hoc significauit Hieremias, cum prophetaret, dicens: Dominus de excelso rugiet, et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam; rugiens rugiet


1142. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_548 | Paragraph | SubSect | Section]

incorporabitur et capillus de capite eorum non deficiet. Sic quippe per os Zacharię loquitur Dominus et ait: Sibilabo eis, et congregabo illos, quia redemi eos. Hoc significauit Hieremias, cum prophetaret, dicens: Dominus de excelso rugiet, et de habitaculo sancto suo dabit uocem suam; rugiens rugiet super decorem suum; celeuma quasi calcantium concinetur aduersus omnes habitatores terrę, quia iudicium Domini


1143. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_549 | Paragraph | SubSect | Section]

gentibus. Dicens super decorem suum et aduersus habitatores terrę iustos et iniustos complexus est. Quia omnes quidem resurgemus, sed non omnes immutabimur. Sic et Iohel propheta: Dominus — inquit — de Syon rugiet, et de Hierusalem dabit uocem suam, et mouebuntur cęli et terra, hoc est, boni et mali simul resurgent. Longe tamen diuersa erit horum illorumque conditio teste Apostolo sic


1144. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_549 | Paragraph | SubSect | Section]

rugiet, et de Hierusalem dabit uocem suam, et mouebuntur cęli et terra, hoc est, boni et mali simul resurgent. Longe tamen diuersa erit horum illorumque conditio teste Apostolo sic inter utrosque discernente: Ipse Dominus — inquit — in iussu (tubę) *om. et in uoce archangeli et in tuba Dei descendet de cęlo. Et mortui, qui in Christo sunt, resurgent primi. Deinde nos, qui uiuimus, qui relinquimur,


1145. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_550 | Paragraph | SubSect | Section]

utique per Ezechielem, sed non ab Ezechiele dictum: Ecce ego aperiam tumulos uestros, et educam uos de sepulchris uestris, popule meus, et inducam uos in terram Israhel. Et scietis, quia ego Dominus, cum aperuero sepulchra uestra et eduxero uos de tumulis uestris, popule meus, et dedero spiritum meum in uobis, et uixeritis. Nosses et in Daniele scriptum esse: Multi de iis, qui dormiunt in terrę


1146. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_550 | Paragraph | SubSect | Section]

uidebo Deum meum. Quem uisurus sum ego ipse, et oculi mei conspecturi sunt, et non alius. Reposita est hęc spes mea in sinu meo. Et ne ueterum tantum autoritate hoc nobis persuasum putes, audi recentiora. Dominus in Euangelio: Amen, amen dico uobis — inquit — quia uenit hora, et nunc est, quando mortui audient uocem Filii Dei. Et, qui audierint, uiuent. Et paulo post iterum ait: Venit hora, in qua


1147. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_551 | Paragraph | SubSect | Section]

de limo terrę sese ad sonitum tubę cęlestis errigentes atque in altum sublati obuiam ibunt Christo et in parte dextera, hoc est, in beatitudine, in qua nihil est sinistrum, collocabuntur. Scriptum quippe est: Et mittet Dominus angelos suos cum tuba et uoce magna, et congregabunt electos eius a quatuor uentis, a summis cęlorum usque ad terminos eorum; hoc est, omnes, qui ubicunque erunt, ad se conuocari iubebit. Quod Propheta


1148. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_551 | Paragraph | SubSect | Section]

magna, et congregabunt electos eius a quatuor uentis, a summis cęlorum usque ad terminos eorum; hoc est, omnes, qui ubicunque erunt, ad se conuocari iubebit. Quod Propheta etiam pręuidens ait: Deus deorum, Dominus, locutus est, et uocauit terram a solis ortu usque ad occasum. Ex Syon species decoris eius. Deus manifeste ueniet, Deus noster, et non silebit. Postea infert: Et annunciabunt cęli iustitiam eius,


1149. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_552 | Paragraph | SubSect | Section]

quoniam Deus iudex est. Caput VII / DE DOMINI DESCENSV AD IVDICANDVM VIVOS ET MORTVOS Descendens igitur Maiestatis dominus cum angelis suis et cum omnibus sanctis suis, conspicuus in aera stabit supra Hierusalem, ut inde homines iudicet, ubi pro hominibus pati uoluit. Sed supra illam partem imminebit, unde, postquam a mortuis resurrexit,


1150. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_553 | Paragraph | SubSect | Section]

quo magis terreat scissus, quam teruisset consumptus. Quid autem innuet scissura tam horribilis et uehemens nisi discretionem illorum statim futuram, qui iudicandi erunt. Et ueniet — inquit — Dominus, Deus meus omnesque sancti cum eo. Et erit in die illa: non lux, sed frigus et gelu. Non enim erit illis lux, quos iam ęternę noctis timor occupabit, in quibus charitatis flamma refrixit et amoris diuini ardor


1151. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_553 | Paragraph | SubSect | Section]

egrediebatur a facie eius. Milia milium ministrabant ei, et decies centena milia assistebant ei. Iudicium sedit, et libri aperti sunt. Explicabuntur igitur libri prędestinationis pręscientięque diuinę, et Dominus iudicabit orbem terrę in ęquitate et populos in ueritate sua. Iustum et impium iudicabit Dominus, ipso per Ezechielem dicente: Ecce ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum. Quemadmodum enim


1152. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_553 | Paragraph | SubSect | Section]

ei. Iudicium sedit, et libri aperti sunt. Explicabuntur igitur libri prędestinationis pręscientięque diuinę, et Dominus iudicabit orbem terrę in ęquitate et populos in ueritate sua. Iustum et impium iudicabit Dominus, ipso per Ezechielem dicente: Ecce ego iudico inter pecus et pecus, arietum et hircorum. Quemadmodum enim pastor — ut in Euangelio dicitur — segregat oues ab hędis, ita separabuntur


1153. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_554 | Paragraph | SubSect | Section]

nunc ridetis, quoniam flebitis! Vę ergo illis, quibus nunc ueritatis uerba pro ludibrio sunt, quoniam tunc, quam uera fuerint, damno irrecuperabili experientur. Visitabo super orbis mala — inquit per prophetam Dominus — et contra impios iniquitatem eorum... Super hoc cęlum turbabo, et mouebitur terra de loco suo propter indignationem Domini exercituum et propter diem irę furoris eius. Et erit quasi damula fugiens,


1154. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

proprium aut peculiare erit? Meditabuntur fugam, sed idem ubique occurret pauor nec fugiendo effugere poterunt nec latendo latere. Vnde in Hieremia scriptum est: Terror undique, ait Dominus. Non fugiat* uelox nec saluari se putet fortis. Denique temporis huius calamitatem designans Sophonias propheta: Iuxta est — inquit — dies Domini magnus, iuxta est et uelox nimis. Vox diei


1155. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

cęci, quia Domino peccauerunt. Neque enim nisi cęci sunt, qui Domino peccant, quoniam, dum peccant, nec quantum boni amittant, uident nec, quantum mali comparent, perspiciunt. Talibus per Malachiam comminatur Dominus dicens: Ecce accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt


1156. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget


1157. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis


1158. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Igitur, cum iam — ut in Psalmo dicitur — aduocabit Dominus cęlum desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis olim ad negociandum tradita, cum etiam de omni uerbo ocioso ratio reddi iubebitur,


1159. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_555 | Paragraph | SubSect | Section]

desursum et terram discernere populum suum, cum paterfamilias peregre rediens exiget rationem a seruis de pecunia ipsis olim ad negociandum tradita, cum etiam de omni uerbo ocioso ratio reddi iubebitur, cum denique Dominus mittet angelos suos, et secernent malos de medio iustorum, illos, qui a sinistris erunt, incredibilis, ut dictum est, timor ac moeror exagitabit. Sed et eos, qui ad dexteram deducentur, spes metusque inuicem


1160. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_558 | Paragraph | SubSect | Section]

opem tulerint, licet ipsi in popinis ganeisque uersati sint atque etiam contra unum elemosinę bonum, quod quandoque exercuerunt, plurima perpetrarint mala. At longe aliter illis, quam putabunt, eueniet. Postquam enim pius Dominus eos, qui uiscera pietatis non habuerunt, condemnauerit, continuo reliquorum criminum cognitionem suis committet assessoribus, ut illud, quod per Esaiam prędictum est, impleatur: Brachia mea populos iudicabunt.


1161. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_563 | Paragraph | SubSect | Section]

tuo? Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus tuas, ut dormias. Et ueniet tibi quasi uiator egestas et pauperies quasi uir armatus. Et ad improbos conuersus inquiet: Sex sunt, quę odit Dominus, et septimum detestatur anima eius: oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem, cor machinans cogitationes pessimas, pedes ueloces ad currendum in malum, proferentem mendacia


1162. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_564 | Paragraph | SubSect | Section]

pluris quam iustitiam faciunt, dicet: Principes tui infideles, socii furum; omnes diligunt munera, sequuntur retributiones, pupillo non iudicant, et causa uiduę non ingreditur ad illos. Propter hoc, ait Dominus, Deus exercituum, fortis Israhel: En ego consolabor super hostibus meis, et uindicabor de inimicis meis. Deinde aduersus mulieres, quę plus operę ponunt in corporis decore quam in pudicicię cultu,


1163. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_565 | Paragraph | SubSect | Section]

ibant, et plaudebant, et ambulabant *corr. ex suffodiant **corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et


1164. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_565 | Paragraph | SubSect | Section]

et ambulabant *corr. ex suffodiant **corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et periscelidas, * et murenulas, et olfactoriola,


1165. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_565 | Paragraph | SubSect | Section]

**corr. ex in pedibus suis, et composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uerticem filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit. In die illa auferet Dominus ornamentum cal cia mentorum, et lunulas, et torques, et monilia, et armillas, et mytras, et discriminalia, et periscelidas, * et murenulas, et olfactoriola, et inaures, et anulos, et gemmas in fronte


1166. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_565 | Paragraph | SubSect | Section]

in die uisitationis et calamitatis de longe uenientis? Ad cuius confugietis auxilium? Et ubi relinquetis gloriam uestram, ne incuruemini sub uinculo et cum interfectis cadatis? De superbis dicet: Dominus exercituum cogitauit hoc, ut detraheret superbiam omnis glorię et ad ignominiam deduceret uniuersos inclytos terrę. Notabit etiam illos, qui aliena ui occupant et contemptui proximos habent. Vę — inquiet


1167. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_566 | Paragraph | SubSect | Section]

et dicet: Saturaui eos, et mechati sunt, et in domo meretricis luxuriabantur. Equi amatores in foeminas et emissarii facti sunt; unusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, et in gente tali non ulciscetur anima mea? Et aduersus iniquos iudices respiciens uociferabitur: Causam uiduę non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt et iudicium pauperum non iudicauerunt.


1168. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_566 | Paragraph | SubSect | Section]

anima mea? Et aduersus iniquos iudices respiciens uociferabitur: Causam uiduę non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt et iudicium pauperum non iudicauerunt. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut super gentem huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Et incredulos Iudeos manu ostentans: Hęc est gens — inquiet — quę non audiuit uocem Domini, Dei sui, nec recepit disciplinam. Periit


1169. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_566 | Paragraph | SubSect | Section]

ore eorum. De adulantium uero malignitate dicet: Sagitta uulnerans lingua eorum, dolum locuta est. In ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. Nunquid super his non uisitabo, dicit Dominus, aut in gente huiuscemodi non ulciscetur anima mea? Illos quoque deuouebit, qui contempta Dei ope totam spem in hominum auxilio collocant: Maledictus homo, qui confidit in homine, et ponit carnem brachium


1170. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_567 | Paragraph | SubSect | Section]

mihi domum latam et coenacula spaciosa; qui aperit sibi fenestras et facit laquearia cedrina pingitque synopside. De prępositis autem Ecclesię, qui minus gnauiter suo funguntur officio, dicet: Hęc dicit Dominus, Deus Israhel, ad pastores, qui pascunt populum meum: Vos dispersistis gregem meum, et eiecistis eos, et non uisitastis eos. Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et


1171. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_567 | Paragraph | SubSect | Section]

Hęc dicit Dominus, Deus Israhel, ad pastores, qui pascunt populum meum: Vos dispersistis gregem meum, et eiecistis eos, et non uisitastis eos. Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et hypocritas execrabitur dicens: Maledictus, qui facit opus Domini fraudulenter! Ad superbos inquiet: Ecce ego ad te, superbe! Dicit Dominus, Deus exercituum, quia uenit dies tuus, tempus


1172. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_567 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce ego uisitabo super uos maliciam studiorum uestrorum, ait Dominus. Et hypocritas execrabitur dicens: Maledictus, qui facit opus Domini fraudulenter! Ad superbos inquiet: Ecce ego ad te, superbe! Dicit Dominus, Deus exercituum, quia uenit dies tuus, tempus uisitationis tuę. Et cadet superbus, et corruet, et non erit, qui suscitet eum. Et succendam ignem in urbibus eius, et deuorabit omnia in circuitu eius.


1173. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_567 | Paragraph | SubSect | Section]

foris proiicietur, et aurum eo rum in sterquilinium erit; argentum eorum et aurum eorum non ualebit liberare eos in die furoris Domini. Idem aduersus diuinos et ariolos loquetur dicens: Hęc dicit Dominus Deus: Vę prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil uident! Quia locuti estis uana et uidistis mendacium. Ideo ecce ego ad uos, ait Dominus Deus. Et erit manus mea super


1174. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_567 | Paragraph | SubSect | Section]

diuinos et ariolos loquetur dicens: Hęc dicit Dominus Deus: Vę prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil uident! Quia locuti estis uana et uidistis mendacium. Ideo ecce ego ad uos, ait Dominus Deus. Et erit manus mea super prophetas, qui uident uana et diuinant mendacium. In concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus Israhel non scribentur, nec in terram Israhel


1175. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_568 | Paragraph | SubSect | Section]

Et erit manus mea super prophetas, qui uident uana et diuinant mendacium. In concilio populi mei non erunt, et in scriptura domus Israhel non scribentur, nec in terram Israhel ingredientur. Et scietis, quia ego Dominus Deus. Tum quoque ad pontifices episcoposque conuersus, qui relicta Ecclesię gubernandę cura in uoluptatibus et deliciis contabuerunt, dicet: Hęc dicit Dominus (Deus) *add. :


1176. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_568 | Paragraph | SubSect | Section]

in terram Israhel ingredientur. Et scietis, quia ego Dominus Deus. Tum quoque ad pontifices episcoposque conuersus, qui relicta Ecclesię gubernandę cura in uoluptatibus et deliciis contabuerunt, dicet: Hęc dicit Dominus (Deus) *add. : Vę pastoribus Israhel, qui pascebant semetipsos! Nonne greges a pastoribus pascuntur? Lac comedebatis, et lanis operiebamini, et quod crassum erat,


1177. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_569 | Paragraph | SubSect | Section]

suo. In eosdem et Amos propheta clamabit dicens: Audite uerbum hoc, uaccę pingues... quę calumniam facitis egenis et confringitis pauperes, quę dicitis dominis uestris: Afferte, et bibemus. Iurauit Dominus in sancto suo, quia ecce dies uenient super uos, et leuabunt uos in contis, et reliquias uestras in ollis feruentibus. Deinde pręsides Ecclesię qui luxuriosę uitę exemplo etiam eos perdunt, quibus pręsunt,


1178. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_569 | Paragraph | SubSect | Section]

faciunt illud, quoniam contra Dominum est manus eorum. Et concupierunt agros, et uiolenter tulerunt; et rapuerunt domos; et calumniabantur uirum et domum eius, uirum et hęreditatem eius. Iccirco hęc dicit Dominus: Ecce ego cogito super familiam istam malum, unde non auferetis* corda uestra et non ambulabitis superbi, quoniam tempus pessimum est. Tunc etiam Abacuch propheta in raptores, in auaros, in sanguinolentos


1179. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_570 | Paragraph | SubSect | Section]

Et accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis, et adulteris, et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Ac fortasse ridebit aliquis hanc nostram de sanctorum iudicio assertionem. Et: »Qui scis — dicet — quod sancti ita die illo iudicaturi


1180. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_570 | Paragraph | SubSect | Section]

ero testis uelox maleficis, et adulteris, et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et opprimunt peregrinum nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Ego enim Dominus, et non mutor. Ac fortasse ridebit aliquis hanc nostram de sanctorum iudicio assertionem. Et: »Qui scis — dicet — quod sancti ita die illo iudicaturi sunt?« Cui respondebimus: Cum


1181. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_571 | Paragraph | SubSect | Section]

si populus Israhel, qui ad montem Synai, ut pręcepta Dei audiret, sanctificatus accesserat, eo loquente adeo exterritus sit, ut statim inde pedem referentes Moysi dicerent: Loquere tu nobis, et audiemus, non loquatur nobis Dominus, ne forte moriamur, — quomodo ii, qui nihil in se sanctitudinis habebunt, sed e diuerso multorum criminum conscii erunt, ferre poterunt, non iam pręcipientis Dei uocem, sed iracundi clamantis


1182. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_572 | Paragraph | SubSect | Section]

omnium creaturarum accusationes, omnium sanctorum execrationes, non quod sancti pietatem tunc relinquent, sed quod Dei iustitię conformes erunt, hominibus quidem miserantes, sed Deo obsequentes, quoniam misericors et iustus Dominus. Adde etiam demoniorum insultantium et singula cuiusque facinora exprobrantium, diros rugitus ingentesque minas. Quomodo deinde non etiam ob hoc supramodum confundentur, quia iam nihil absconditum erit, quod non


1183. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_572 | Paragraph | SubSect | Section]

siue malum. Et in Veteri instrumento de scelesto homine scriptum est: Reuelabunt cęli iniquitatem eius, et terra consurget aduersus eum. Et ad eundem per Naum prophetam dicitur: Ecce ego ad te, dicit Dominus, Deus exercituum! Et reuelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam (in) *om. gentibus nuditatem tuam et regnis ignominiam tuam. Quot ergo furta, quot adulteria, quot ueneficia,


1184. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_576 | Paragraph | SubSect | Section]

magnitudo regni, quę est super omne cęlum, detur populo sanctorum Altissimi; cuius regnum, regnum sempiternum est, et omnes reges seruient ei et obedient. Et erit — ut Zacharias inquit — in die illa Dominus unus, et erit nomen eius unum. Omnes enim unum erant in Deo, ideo et unus rex omnium erit Christus; et in Christo Pater, et Christus in Patre, et cum utroque Spiritus sanctus. Humanitas diuinitasque pariter in illo


1185. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_576 | Paragraph | SubSect | Section]

regnabunt in secula seculorum. Amen. Et iterum ait: Et audiui quasi uocem turbę magnę, et sicut uocem aquarum multarum, et sicut uocem tonitruorum magnorum dicentium: Alleluya; quoniam regnauit Dominus, Deus noster omnipotens. Gaudeamus, et exultemus, et demus gloriam ei, quia uenerunt nuptię Agni, et uxor eius pręparauit se, id est Ecclesia. Et datum est illi, ut cooperiat se byssino


1186. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_577 | Paragraph | SubSect | Section]

admirabuntur. Fortasse quęrent, quibus operibus, quo labore, qua exercitatione tantam percipere meruerint mercedem. Sed audient: »Non ex operibus iustitię, quę fecistis uos, sed secundum suam misericordiam piissimus Dominus saluos uos fecit. Neque enim condignę erant passiones seculi tanta ac tali gloria, sed omnium bonorum largitor Deus, diues in omnibus, nouit dare magna pro modicis, pro breuibus sempiterna. Modica sane imperata


1187. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_582 | Paragraph | SubSect | Section]

ista leguntur, ubi nefas est credere quicquam inesse fabulosum aut mendaciter confictum, sed uel mysterio adumbratum uel ita, ut res habet, positum. Videbunt ergo et fabrum illum, de quo per Esaiam ait Dominus: Ecce ego creaui fabrum sufflantem in igne prunas et pro ferentem uas in opus suum, et ego creaui interfectorem ad disperdendum. De quibus Naum propheta loquitur dicens: Clypeus fortium eius ignitus,


1188. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_598 | Paragraph | SubSect | Section]

euitemus. Nimis animę suę infensus est, qui tam diri serpentis uenena non perhorrescit, cum etiam in Hieremia scriptum est: Ecce ego mittam uobis serpentes pessimos, quibus non est incantatio. Et mordebunt uos, ait Dominus. Chrisarium Romanum, opulentum quidem, sed scelestum hominem fuisse constat, ita ut diuitiis, an uitiis magis abundarit, incertum sit. Cum autem graui ualitudine quateretur et


1189. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_603 | Paragraph | SubSect | Section]

luxerunt ei cum iocunditate, qui fecit illas. Hic est Deus noster. Et Daniel: Fulgebunt — inquit — quasi splendor firmamenti, et quasi stellę in perpetuas ęternitates. Hoc idem testatus est ipse Dominus, et ait: Tunc iusti fulgebunt sicut sol in regno Patris eorum. Solem autem septempliciter lucidiorem futurum prophetica nobis uox attestatur. Hoc ergo sole, in quem prospicere uisus noster non


1190. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_604 | Paragraph | SubSect | Section]

septempliciter lucidiorem futurum prophetica nobis uox attestatur. Hoc ergo sole, in quem prospicere uisus noster non sufficit, multo clarius coruscabunt corpora iustorum. Quod ut indubitanter crederetur, idem Dominus in seipso manifestum facere uoluit, quando in monte et sole lucidior et niue candidior apparuit. Nec splendor ille fuit, qui tedium oculis afferret, sed qui tanta mentem apostolorum dulcedine perfunderet, ut Petrus ibi


1191. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_605 | Paragraph | SubSect | Section]

est enim: Sicut sagittę in manu potentis, ita filii excussorum. Cuius quidem doni spe atque expectatione exhilaratus Abacuch propheta ait: Ego autem in Domino gaudebo, et exultabo in Deo, Iesu meo. Deus Dominus fortitudo mea. Et ponet pedes meos quasi ceruorum. Et super excelsa mea deducet me uictor in psalmis canentem. Hoc idem Esaias prophetando promittit dicens: Qui sperant in Domino, mutabunt fortitudinem:


1192. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_611 | Paragraph | SubSect | Section]

Ipsum genuit, per quem ipsa facta fuit, immo, per quem facta sunt omnia. Hęc est uirga de radice Iesse, de qua flos ascendit Christus. Hęc terra, quę germinauit mundi Saluatorem. Hęc porta clausa, per quam non apertam Dominus, Deus Israhel, ingressus est. Huius uirtus, huius gloria talis est in cęlo, ut ordinatę castrorum aciei comparatur. Quod sane partim ad ipsam, partim ad comitatum ipsius apte accomodateque referre possumus. Ad ipsam,


1193. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_611 | Paragraph | SubSect | Section]

suum omnibus pręsidet, prę omnibus conspicitur sublimis, quoniam sublimissimus est, qui de ipsa nasci dignatus est. Eleuata est enim magnificentia eius super cęlos, ut sit sanctę Ecclesię caput, et sacerdos, et Dominus. Per ipsum accessus patet ad Patrem, qui Dei et hominum mediator est, et Dei Filius, et imago, et uirtus, et sapientia, et lux, sedens a dextris maiestatis eius. Ipsi omne genu flectitur, cęlestium, terrestrium et


1194. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_613 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei sumus. Et nondum apparuit, quid erimus. Scimus, quoniam, cum apparuerit, similes ei erimus, quoniam uidebimus eum, sicuti est. Et iterum: Serui eius seruient illi, et uidebunt faciem eius. Et ipse Dominus in Euangelio: Beati mundo corde, quoniam ipsi Deum uidebunt! Discipulis quoque rogantibus ostendi sibi Patrem respondit primo id, quod credere debeant: Ego in Patre, et Pater in me est; deinde, quod


1195. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_613 | Paragraph | SubSect | Section]

manere dignabitur, ut ab hominibus cognoscatur, cognitus uideatur, uisus beatos efficiat. Vnde sequitur: Qui diligit me, diligetur a Patre meo. Et ego diligam eum, et manifestabo ei meipsum. Diligit nunc nos Dominus, ut credamus, postea diliget, ut, quod credidimus, manifeste uideamus, qua scilicet uisione et angeli semper uident faciem Patris, qui in cęlis est. Dabit ergo nobis credentibus paracletum spiritum, ut maneat nobiscum


1196. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_614 | Paragraph | SubSect | Section]

inuestigare ualuissent, hoc minimus inter cęlestis patrię ciues deprehendet, intelliget, tenebit, possidebit, dicente Domino per prophetam: Dabo tibi thesauros absconditos, et arcana secretorum, ut scias, quia ego Dominus. Oculus non uidit, nec auris audiuit, nec in cor hominis ascendit, quantum aut quale sit bonum illud, quod pręparatum est iustis, quod fidelibus repositum est in thesauris ęternitatis. Cui apostolicę


1197. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_615 | Paragraph | SubSect | Section]

manifestisque argumentis ostendunt. Iacob in quiete scalam uidit de terra ad cęlum usque extensam angelosque per eam ascendentes ac descendentes. Vidit Dominum scalę innixum sibique benedicentem et euigilans ait: Vere Dominus est in loco isto, et ego nesciebam! Simulque obstupefactus: Quam terribilis est — inquit — locus iste! Non est hic aliud nisi domus Dei et porta cęli! Somnians ergo imagines menti oblatas


1198. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_616 | Paragraph | SubSect | Section]

iterum: Ostende mihi gloriam tuam! Quibus uerbis indicauit, tametsi figuram ignis aut nubis cerneret et inde uocem emissam audiret, non tamen se faciem illam uidere, quam in paradiso beati uident. Unde respondit Dominus: Non poteris uidere faciem meam. Non enim uidebit me homo, et uiuet. Post hęc Moyses de monte Synai descendens, cum ad populum uerba faceret, apparuit (sicut scriptum est) facie


1199. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_617 | Paragraph | SubSect | Section]

Ex quo coniectare libet, quanto illi fortiores sint, qui gloriam ipsam uidentes exultant, si hic similitudinem tantummodo eius uidens tam uehementer timuit. Porro, ut iam perfectioris gratię utamur documentis, ipse Dominus noster Iesus Christus coram Petro et Iacobo et Ioanne in monte transfiguratus refulsit, ita ut splendorem illius cernentes futurę beatitudinis dulcedinem degustarent et bonum est nobis hic esse dicerent. Nondum


1200. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_619 | Paragraph | SubSect | Section]

lignum uitę reddens fructum et folia ad sanitatem eorum, qui seruient Deo et faciem eius intuebuntur et nomen eius frontibus incriptum gerent. Non egebunt — inquit — lumine lucernę neque lumine solis, quoniam Dominus Deus illuminabit illos, et regnabunt in secula seculorum. Quam pręclare apostolus reuelatam sibi supernę glorię descripsit dignitatem! Audimus quidem uerba consyderamusque mysteria et miramur. Sed ubi sunt,


1201. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_626 | Paragraph | SubSect | Section]

ęgritudini efficax habetur. Pari miraculo Rhemensi Galliarum urbe secundum sepulchrum Baudelii martyris laurus fuit, cuius foliis contacti infirmi curabantur et ab immundo spiritu uexati liberi fiebant. Quid per ista Dominus significare uoluit nisi animas eorum apud se habitare, de quorum sepulturis tanta procederet virtus? Monachus quidam, cum mortem obiisset, a Mutio abbate interrogatus, uelletne ad uitam, quam reliquerat, redire, se


1202. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_634 | Paragraph | SubSect | Section]

et cum tripudio ad cęlum perferrent atque in illo ęterni Sponsi thalamo feliciter collocarent. Hanc angeli comitati sunt, Trasillę uero uirginis, beati pontificis Gregorii amitę, animam ipse angelorum rex et Dominus Iesus Christus. Huic primum in uisu apparuit Felix pontifex et perpetuę lucis illi sedem ostendens: »Veni — inquit — et fruere consessu hoc beatorum!« Mox ipsa febris morbo affecta et iam animam agens uidit ad se


1203. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_634 | Paragraph | SubSect | Section]

lucis illi sedem ostendens: »Veni — inquit — et fruere consessu hoc beatorum!« Mox ipsa febris morbo affecta et iam animam agens uidit ad se uenientem Iesum et eis, qui aderant, ut assurgerent, iussit, eo quod aduenisset Dominus. Tum ad uisionem, quam sola cernebat, mentem oculosque dirigens expirauit atque illico odor suauissimus nares omnium occupans nemini dubium reliquit, quin uere ibi Dominus ipse affuerit. Sed quis dicere potest, quanta


1204. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_634 | Paragraph | SubSect | Section]

aderant, ut assurgerent, iussit, eo quod aduenisset Dominus. Tum ad uisionem, quam sola cernebat, mentem oculosque dirigens expirauit atque illico odor suauissimus nares omnium occupans nemini dubium reliquit, quin uere ibi Dominus ipse affuerit. Sed quis dicere potest, quanta is Trasillam felicitate beatificarit in cęlo, qui ad consolandum descendere dignatus est in terram? De Musa puellula idem autor Gregorius tradit ei per uisionem


1205. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_635 | Paragraph | SubSect | Section]

Erimus ineffabilis beatitatis perpetui possessores, modo breuis uitę huius cursum post illum, qui Via est, dirigamus, post illum, qui Lux est pietatis iustitięque, passibus ambulemus! Hic magister noster, hic dux, hic Dominus, hic omnium sequentium se Saluator est. Quomodo autem eum sequi oporteat, et ipse docuit et sanctorum suorum egregia pręclaraque exempla, quibus totum opus istud contextum est, satis nos abunde instruxerunt. Horum


1206. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


20.20  Felix o populus, superbiore
20.21  Vultu qui tetrici cares tyranni.
20.22  Clemens est dominus deusque noster,
20.23  Excellens, humilis, pius, benignus.
20.24  Aspectum cupiunt uidere cuius


1207. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


39.56  Pollicita est, meritis haud agitata meis.
39.57  Ast ego quid merui? Qualis mihi munera confert
39.58  Heu dominus? Quae sunt haec benefacta rogo?
39.59  Militis en princeps, dominus tu munera serui
39.60  Exigis at mores hoc meruere tui.


1208. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]

Ast ego quid merui? Qualis mihi munera confert
39.58  Heu dominus? Quae sunt haec benefacta rogo?
39.59  Militis en princeps, dominus tu munera serui
39.60  Exigis at mores hoc meruere tui.
39.61  Hoc genus e celsa demissum postulat aula,


1209. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 97r | Paragraph | SubSect | Section]


74.2  Neglecta est ueneris libidinosae;
74.3  Viuens qui uitium cauebat omne
74.4  Et quicquid dominus deus uetauit:
74.5  Antistes eremi remotioris,
74.6  Marinus iacet hac sepultus urna.


1210. Bunić, Jakov;... . Carmina minora ex libro De vita et... [Paragraph | Section]

Quod autem laudes opus nostrum cum gaudio suscipimus, et cum reliquis ad illud applicamus, non perinde, quia nomen nostrum quod nihil est, quam quod Christus laudibus et testimonio tuo celebretur, quibus me famulantem sibi Christus Dominus et in agro suo laborantem fieri Participem dignatus est. Bene Vale.


1211. Bunić, Jakov;... . Carmina minora ex libro De vita et... [Paragraph | Section]

At postquam opus illud meum a Theatino recoepimus intactum, si quid deinceps in eo per me limari potuit, aut rectius examussim dici, ad unguem discussimus, et ueluti ultimam meo quidem iudicio perpolitionem imposuimus. Ni forsan aliqua Dominus me latere uoluerit, Argoo illi celsitudinis tuae capiti lynceique reseruans oculis indicandum. Vale beatissime Domine.


1212. Marulić, Marko. Reuerendo in Christo pręsbitero... [Paragraph | Section]

uerę sinceręque in Deum pietatis cultus conciliat. Facile ex litteris Tuis, quantum diuinarum Te rerum delectet contemplatio, depręhendo. Quandiu noster ex ea pependerit amor, erit perpetuus. Etenim semper amant, qui sempiterna iugiter meditantur. Hoc est pręceptum meum, inquit Dominus, ut diligatis inuicem. Et ne uulgarem dilectionem, qua inter se sęculi homines amant, sufficere putaremus, adiecit: sicuti dilexi uos. Non carnis dilectionem nobis insinuat, sed spiritus, non corporum, sed animarum. Ex huiusmodi enim dilectione oritur sanctus ac salutaris


1213. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 20 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ingenuus) Liberto Aug. uindicia manumisso: inter libertum et ingenuum hoc differt quod libertus is est qui seruitute liberatus est, ingenuus qui liber natus est. Vindicia manumissus: id est manus correptione liberatus. Mos enim erat ut dominus tenens manu seruum diceret: "Hunc hominem liberum esse uolo" statimque de manu emitteret, Cf. Per. 4,136,7-19? atque ita seruus uindicabatur in libertatem dicebaturque uindicia manumissus.


1214. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 40 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quum ipse soluat fallacibus diis. Et piis quidem, non impiis, lex pręcipit diuina: (Deuteronomium XXIII) Quum uotum uoueris Domino Deo tuo, non tardabis reddere, quia requiret illud Dominus Deus tuus, et si moratus fueris, reputabitur tibi in peccatum. Dt 23,21, ubi uoueris uotum Et in Ecclesiaste est scriptum:


1215. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 45 | Paragraph | Section]

divulgata: illustrissimum, immo serenissimum dominum Lodovicum (quod faustum felix totique reipublicae Christianae salutiferum sit) Dominica proxima post Ascensionem Domini, 3 bonis avibus et melioribus auspiciis coronavimus. Ea ipsa coronatio, ut paucis multa perstringam, sic acta fuit: dominus Patriarcha 4 divina celebravit officia. Dominus Quinqueecclesiensis 5 et Varadiensis 6 astiterunt pontificalibus induti, et alii episcopi minores. Inter initia missae, infans regius flens et vagiens et ob multitudinem territus primo inungitur, post ensem


1216. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 45 | Paragraph | Section]

(quod faustum felix totique reipublicae Christianae salutiferum sit) Dominica proxima post Ascensionem Domini, 3 bonis avibus et melioribus auspiciis coronavimus. Ea ipsa coronatio, ut paucis multa perstringam, sic acta fuit: dominus Patriarcha 4 divina celebravit officia. Dominus Quinqueecclesiensis 5 et Varadiensis 6 astiterunt pontificalibus induti, et alii episcopi minores. Inter initia missae, infans regius flens et vagiens et ob multitudinem territus primo inungitur, post ensem strictum ac deinde pomum aureum et sceptrum regale accipit. Post


1217. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 45 | Paragraph | Section]

astiterunt pontificalibus induti, et alii episcopi minores. Inter initia missae, infans regius flens et vagiens et ob multitudinem territus primo inungitur, post ensem strictum ac deinde pomum aureum et sceptrum regale accipit. Post evangelium vero, antequam corona ei imponeretur, dominus palatinus 7 ex more ter quaesivit a dominis et regnicolis alta, ut ab omnibus, qui in templo aderant, exaudiri posset, voce, si vellent Lodovicum regem coronari. Qui quidem omnes unanimi consensu, uno ore acclamarunt se velle. Inter quos populi et nobilitatis clamores


1218. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 52 | Paragraph | Section]

vehementissime rogo, velint mei etiam ob respectum et meorum servitiorum praeposituram ipsam Petro litterato, 3 nunc domini mei 4 servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus, scientia, aliisque virtutibus satis decoratus, conferre. Sicut egregius etiam dominus Christophorus Darhoczy, 5 cubicularius domini reverendissimi Dominationibus Vestris super hac re latius scripsit. 6 [2.] Nos cum ipso domino Christoforo Darhoocz, si pro ea praepositura ipsi domino Petro litterato obtinenda laborare et intercedere apud dominum


1219. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 57 | Paragraph | Section]

to France mentioned by King Louis quite useful, but he cannot travel there without money. Sacra Regia Maiestas, Domine, Domine mihi Gratiosissime. Post humillimam servitutis meae commendationem. [1.] XXVIII huius mensis Augusti venit Sanctissimus Dominus Noster 2 ad sanctum Paulum monasterium non longe a moenibus Urbis distans. Sequenti die ingressus Urbem, postea die Dominica 3 fuit coronatus. Adhuc nihil potuit agi de negotiis Maiestatis Vestrae apud Suam Sanctitatem. Credo nos cras aut perendie habituros audientiam


1220. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 58 | Paragraph | Section]

Vestram solum, sed totam Christianitatem in huius re et nomine sanctissimi viri bonitate, prudentia et sollertia conquieturam. Plura et de hoc et de aliis in proximis litteris. 8 Haec enim scripsi subitissime nuntio properante. Brevi faciam de rebus omnibus Vestram Maiestatem certiorem. Dominus Marsupinus 9 et ipse 4  Cardinal Giulio de Medici was the cousin of the previous Medici pope, Leo X. After the early death of Hadrian VI he is elected Pope in the autumn of 1523 by the name of Clement VII (1523–1534). 5  There were two imperial


1221. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 59 | Paragraph | Section]

igitur opera et consilio omnia aguntur et agentur. [3.] Expensas ego nullas penitus habeo. Deus immortalis scit, quod non solum vehementissime angor, sed et supra modum admiror, quod Vestra Maiestas ita me sine expensa reliquerit. Maiestas Vestra scribit 11 et item reverendissimus dominus cancellarius 12 ex voluntate Maiestatis Vestrae Fukaros 13 mihi satis expensarum daturos, ab eis ne obolum quidem habere possum. Immo derideor ab eis, qui orator Maiestatis Vestrae existens ab eis sumptus mendicem. Iam si Vestra Maiestas ad tot meas supplicationes nihil


1222. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 66 | Paragraph | Section]

cognovimus, alteris item litteras reverendissimi domini cardinalis protectoris nostri, quas non habuimus, allegas, unde in dies magis in ipso negotio incerti reddimur. Quae res molestior est nobis, quam dici possit, nihilque nobis magis praeter spem accidere potuit, quam cum nos et serenissimus dominus nepos noster unum simus, et illius maiestatis negotia non secus istic Romae, quam nostra propria per oratores nostros curabantur. Nunc istud negotium nostrum talibus involucris et ambagibus tractari. [2.] Et proinde postulamus a te, ut nobis tandem aperte


1223. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 67 | Paragraph | Section]

illi immensas gratias, verum mallem, ut aliquando quieti meae, cuius sum amantissimus, praesertim in tantis rerum publicarum turbis ac discriminibus gratulari possit. Nescio autem, quo meo fato sit, ut quo magis me in portum refero, hoc magis aestus me in altum repellit. Nam ipse clementissimus dominus meus me non vulgaribus sacerdotiis auxisset, et ego iam mihi et litterulis meis vivere destinassem, ecce me adeo non ambientem, ut ne cogitantem quidem haec unquam ad Premisliensem pontificatum 4 evexit, tanquam e sinu quodam, ubi lenior fluctuatio, ad pelagus fluctuosissimum.


1224. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 71 | Paragraph | Section]

non dicamus superare, sed si totus incumbat, finibus suis arcere saltem et repellere possit. [5.] Taxam decimarum scribis a reverendissimis dominis cardinalibus et officialibus exigi, recte id et coeptum et institutum et ordinatum iudicamus, immo totis viribus contendas, ne Sanctissimus Dominus Noster hanc taxam in alios usus, quam in huius regni et Christianorum adversus Turcarum defensionem abire patiatur. 19 István Brodarics to Sigismund I Rome, 10 June 1523 Manuscript used: BN T. 5. fol. 4r–5r. Published:


1225. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 79 | Paragraph | Section]

religione defendenda instituta fuere, illuc potius converterentur. Sed de his satis, scio enim veritatem scribere quam sit periculosum. Sed nunc sede vacante plura quam alias licent. [3.] Galli adhuc circa Mediolanum haerent, plura damna patientes quam inferentes. Nuntiavit mihi nunc dominus orator Mediolani, 5 accepisse se litteras ex Mediolano die 18. huius mensis, in quibus scribebatur eos revocari, regem Galliae undique ab Hispanis, Anglis, Germanis coniuratione illa Barboniana 6 vehementissime premi. Me et meam servitutem in gratiam Vestrae


1226. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 81 | Paragraph | Section]

litem extingui pontificis auctoritate sperabat contra voluntatem executorum, mihi non modo difficile, verum etiam impossibile videtur, alioqui iniustum [...] De ducentis quoque florenis et nuper scripsi et nunc idem scribo. De illis [...] dominus Ioannes archidiaconus piae memoriae testamento Dominationem Tuam Reverendissimam [...] debere scripsit. Etiam si ego (qui minimus sum inter ceteros huius testamenti executores) subticere vellem, tamen alii nullo modo tacebunt, neque cessabunt, quousque illa summa reddatur. Proinde de illis


1227. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 84 | Paragraph | Section]

aliquam causam minus accepit, id annatae priori duorum milium non debere praeiudicare. Ab hac sententia, credo, deduci vix poterunt. Feci ego de hoc et privatim et publice et apud pontificem et apud cardinales omnem diligentiam, haec tamen magis tangunt collegium quam pontificem. Non defuit et dominus Stanislaus, 3 diligentissimus certe servitor Vestrae Maiestatis. Neque tamen adhuc desistemus, sed parum, ut dixi, spero. Ecclesia Cracoviensis pro reverendissimo domino meo, domino Posnaniensi 4 in hesterno consistorio fuit expedita. [2.] De pace inter principes


1228. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 85 | Paragraph | Section]

Biographies count his bishopric from this date. 2  Alexander 1  De rebus nostris Hungaricis, quae a rebus Vestrae Maiestatis disiunctae esse non possunt, ac de subsidio istuc mittendo, si quod impetrari poterit, nihil adhuc actum. Dominus Scardonensis 5 his diebus in Urbem venit pericula utriusque regni et omnium regnorum Vestrarum Maiestatum coram pontifice et patribus cumulatissime exposuit, Maiestatem Vestram non cessat pro merito ubique laudare et extollere. Galli ex ducatu Mediolani nondum excesserunt.


1229. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 86 | Paragraph | Section]

Vide, ne illi usquam desis, agitur commune utriusque nostrum negotium. Hostis instat, tempus breve est. Vos ita provinciam vestram administretis, ut, quod ab ista Sede Apostolica flagitamus, auxilium adsit in tempore. [3.] Nam in his quinquaginta milibus ducatorum, quod reverendissimus dominus legatus 8 habet in potestate, adversus hostem potentissimum leve admodum et per exiguum habebimus praesidium. Mandet nihilominus Sanctitas Domini Nostri eidem domino legato, ut hanc pecuniam, quoad maius auxilium miserit, aut in arcium nostrarum instaurationem, sicuti antea


1230. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 89 | Paragraph | Section]

2010, 423. 1  The text of the letter is on the Internet, in a somewhat different variant, transcribed by Péter Tóth. http://ephemeris.alcuinus.net/exempla.php 2  We do not know Ferdinand’s letter. servulum Vestrae Serenitatis. Illustris dominus meus, dominus comes de Corduba 3 omnia alia ex ordine referre poterit. Exiguntur quidem istae decimae, sicut Vestra Serenitas ab ipso intelliget, sed in his quoque parva est spes ponenda, si Deus pacem aut indutias inter principes non posuerit, tota salutis communis ratio in hac


1231. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 89 | Paragraph | Section]

1  The text of the letter is on the Internet, in a somewhat different variant, transcribed by Péter Tóth. http://ephemeris.alcuinus.net/exempla.php 2  We do not know Ferdinand’s letter. servulum Vestrae Serenitatis. Illustris dominus meus, dominus comes de Corduba 3 omnia alia ex ordine referre poterit. Exiguntur quidem istae decimae, sicut Vestra Serenitas ab ipso intelliget, sed in his quoque parva est spes ponenda, si Deus pacem aut indutias inter principes non posuerit, tota salutis communis ratio in hac una re posita


1232. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 89 | Paragraph | Section]

non parum peditum numerum ad obsidendum Clyzium 5 subsecuturum ipsum quoque brevi cum valido equitatu. Habuerunt Veneti et ex Constantinopoli litteras VIII. Ianuarii datas Turcum facere ingentes apparatus et terra et mari, aggressurum omnino Hungariam primo quoque tempore. Sanctissimus Dominus Noster 6 mittit ad succursum Clyzii commeatum, si intromitti poterit, et alia ad defensionem necessaria. Sed vereor, ne tarde veniant. 7 Cetera idem dominus comes. Me et meam servitutem rursus in gratiam Vestrae Serenitatis humillime commendo. Quam Deus felicissimam et


1233. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 89 | Paragraph | Section]

datas Turcum facere ingentes apparatus et terra et mari, aggressurum omnino Hungariam primo quoque tempore. Sanctissimus Dominus Noster 6 mittit ad succursum Clyzii commeatum, si intromitti poterit, et alia ad defensionem necessaria. Sed vereor, ne tarde veniant. 7 Cetera idem dominus comes. Me et meam servitutem rursus in gratiam Vestrae Serenitatis humillime commendo. Quam Deus felicissimam et incolumem conservet. Ex Urbe XXIX. Februarii 1524. Eiusdem Vestrae Serenitatis servitor et capellanus humillimus Stephanus Brodericus


1234. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 92 | Paragraph | Section]

necessariis consultandi atque etiam decernendi. [6.] Vix aliquid molestius hoc tempore audire possemus, quam pertinax et acerrimum adhuc bellum inter caesaream maiestatem et Christianissimum Gallorum regem durare et ad Mediolanum geri. Missus est per serenissimum fratrem nostrum archiducem dominus Andreas Burgo, 8 vir prudens et ingeniosus multarumque rerum peritissimus, ut caesari suadeat concordiam, per quem nos quoque agemus diligentissime, si quo modo ad pacem amplectendam posset adduci. [7.] Quod baro Siculus 9 ad nos revertitur, libenter audimus,


1235. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 98 | Paragraph | Section]

at the cost of his life. Beatissime Pater ac Domine, Domine mihi semper Clementissime. Post oscula pedum Sanctitatis Vestrae beatorum et meae perpetuae servitutis in gratiam eiusdem humillimam commendationem. [1.] Miserat me his diebus 1 serenissimus dominus meus, rex Hungariae huc ad reverendissimum dominum cardinalem Campeium 2 Vestrae Sanctitatis legatum, tum officii ac visitationis gratia, tum ut eum de rebus omnibus, quae tam in Hungaria quam in Bohemia agerentur, faceret certiorem. Cum igitur nihil penitus sit, quod cum eius


1236. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 98 | Paragraph | Section]

Quinqueecclesiensem, secretarium nostrum Serenitati Vestrae nomine nostro nonnulla dicturum. Quam rogamus, velit praefato secretario nostro in dicendis de nobis plenam fidem adhibere.) One day later, on 15 August, Queen Mary also wrote to her brother about Brodarics’ mission in Vienna (Rex dominus et maritus noster carissimus misit ad Serenitatem Vestram hunc fidelem suum et nostrum, venerabilem Stephanum Brodaricum [...] cui nos quoque commisimus nonnulla Vestrae Serenitati nostro nomine referenda.”) See MTAKK, Ms 4939, Simancas, bundle 1, and Kujáni Gábor, Brodarics István


1237. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 99 | Paragraph | Section]

minorisque momenti, quanto me minorem istic mea Romana absentia esse voluit. Sum tamen is, qui cum vidua illa et ipse in gazophylacium minuta quanquam aera proicio, 5 et cum omni mentis sinceritate Vestrae Sanctitati ac Sanctae Sedi Apostolicae pro mea exilitate servio. [3.] Dominus baro 6 ita a nostris omnibus amatur, ut eum non in illa Sicilia, quae pars Italiae esse censetur, sed in hac, quae pars Hungariae est, quam et ipsam eodem nomine appellamus, natum esse reputemus et pro vero ac puro Hungaro habeamus. Qui ita, ut mei mihi retulerunt, causam meam


1238. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 102 | Paragraph | Section]

Ubi cum reverendissimo domino legato praesente etiam domino Strigoniense fuero, statim ad Vestram Sanctitatem advolabo et plura ac certiora de rebus omnibus referam. 4 Ne vero nunc longioribus litteris sim Vestrae Sanctitati taedio, referet nonnulla Vestrae Sanctitati nomine meo dominus Emericus archidiaconus, 5 frater meus. Illud tamen unum neque ego possum tacere. Me licet ab initio fuerim Vestrae Sanctitati ita addictus, ut addi nihil posse videretur, nunc tamen ob diligentissimas intercessiones immo contentiones quoque acerrimas domini baronis pro mea


1239. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 103 | Paragraph | Section]

tumque esse perpetuis vinculis in perpetuam Sanctitatis Vestrae et inclytae eius domus servitutem. 6 Non minus certe, quam si omnia amplissima eius intercessione fuissem consecutus. Cetera, ut praemisi, dicet Vestrae Sanctitati dominus archidiaconus. Quem supplex oro dignetur benigne audire. Me ac meam perpetuam servitutem in gratiam Vestrae Sanctitatis rursus supplex commendo. Quam Deus felicissimam et sospitem conservet. Budae, 22. Novembris 1524. Eiusdem Vestrae Sanctitatis humillimus servulus


1240. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 103 | Paragraph | Section]

himself can set out for Rome. He would regret if he didn’t find Salviati in Rome. Reverendissime Domine, Domine Colendissime. Servitutis humillimam commendationem. [1.] De pecuniis meis, supplico, Vestra Reverendissima Dominatio iubeat dari ei, cui dominus Ioannes Antonius baro nuntius Apostolicus commisit, vel qui eas nomine ipsius petierit, ducatos in auro Hungaricales centum et decem. [2.] Alia nunc non sunt. Exspectamus reverendissimum dominum cardinalem Campeium 2 ad diem Nativitatis huc venturum. Ego post festa credo me


1241. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 109 | Paragraph | Section]

conabor Vestram Maiestatem, quod in me conferet, in gratum ac fidelissimum servitorem collaturam, et quicquid mihi accessionis contigerit, id soli Vestrae Maiestati libens debebo. 3 [3.] Verum ut ad ea redeam, de quibus Vestra Maiestas scribit, ea partim sunt expedita, sicut mihi dominus Joannes Rudniczki rettulit, partim cras, unacum reverendissimo domino cardinale Sanctorum Quattuor, 4 sicut Vestra Maiestas iubet (de praelatorum huc missione loquor) Sanctissimo Domino Nostro referentur. De cuius voluntate faciam Vestram Maiestatem ilico certiorem. [4.]


1242. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 112 | Paragraph | Section]

de persona mea cum Vestra Reverendissima Dominatione mittenda. 8 Quamvis iter sit et longum et laboriosum praesertim hoc anni tempore, tamen non poterit esse nisi iucundum cum Vestra Dominatione Reverendissima. Exspecto litteras a serenissimo rege. 9 [3.] Est hic in Urbe dominus Petrus Antonius Berrus Parmensis 10 secretarius serenissimi regis Hungariae, domini mei gratiosissimi Dominationi Vestrae Reverendissimae per maiestatem eius commendatus. Maiestas sua mihi commisit discedenti, ut ei uti servitori ac secretario suo ubique, ubi esset opus, adessem


1243. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 118 | Paragraph | Section]

litterae adhuc expediri non potuerunt, mittentur per primam mittendi occasionem. Sed quicquid pontifex ex sacri fortasse collegii inductione, nam cum eis est rem communicaturus, scripserit, illam esse sciat Vestra Maiestas pontificis mentem, quam perscripsi et nullam aliam. Utinam clementissimus dominus meus factum Vestrae Maiestatis in foedere cum Turca ineundo sequeretur. Quod si non fiat, timeo, ne omnino actum sit de nobis. Qua de re neque praesens destiti assidue apud eos, ubi id faciendum videbatur, loqui et clamare, neque hinc scribere. Deus det suae maiestati et dominis meis suae


1244. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 118 | Paragraph | Section]

adortos deinde locum, in quo thesaurus imperatoris servatur, eum locum expugnare non potuisse, imperatorem aegre tandem seditione oppressa coactum id facere, quod milites postulaverant. Haec pro re vera et certa huc scripta fuerunt. 10 50 Reverendissimus dominus Premisliensis habet has notas in marg. eadam manu add. 17  multa tamen... gravissime deliquisse – this is written in cipher in the original. (I am indebted for decoding the cipher to Hanna Vámos and István Vadai.) 18  Albrecht von


1245. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

solus deserta penetrabam. Sicubi concaua uallium, aspera montium, rupium pręrupta cernebam, ibi meę orationis locus, ibi illud miserrimę carnis ergastulum collocabam. Et ut mihi testis est Dominus, post multas lachrymas, post cęlo inhęrentes oculos, nonnunquam uidebar mihi agminibus interesse Angelorum et lętus gaudensque cantabam: 'Post te in odorem unguentorum tuorum curremus'.


1246. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

Quo impetrato post horam expirauit uictisque tentationibus beatitudinis pręmia recępit. Duo nobiles ac diuites uiri Alexandrini, licet gentiles, audita miraculorum fama quę Dominus per sanctum Hieronymum operabatur, pergunt Bethleem uisendi reliquias eius gratia. Incidunt in latronum insidias. Qui dum illos taciti persequerentur, ecce non paruam cum ijsdem armatorum manum incedere


1247. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

pulcherrimum ad beatum Hieronymum accurrisse, uotumque Petri patricij eius deuotissimi retulisse, ut uidelicet a Domino sibi filium impetraret generandum; diu enim cum uxore uixerat a patris nomine alienus. Dominus igitur Petri desyderio et sancti precibus annuens prolis futurę gratiam fecit. Et monachus Helias discusso sopore quę uiderat memoriter tenuit fideliterque enarrauit. Denique nato filio Petrus gratias


1248. Marulić, Marko. Reuerendo in Christo Domino Iacobo... [Paragraph | Section]

labor, Deum oro, Tecum mihi commune sit. De hoc autem, quod nunc in manu est, ut perficere possim, Tu me pręcibus Tuis adiuua! Quando quidem non modicę speculationis est de imitatione Christi uelle scribere et uitę perfectioris disciplinam tractare. Si mihi Dominus, in cuius laudem talia euoluuntur, adiutor fautorque fuerit, spero infra anni spacium de illo, sicuti postulasti, me Tibi satisfacturum; et iam satis (ut puto) fecissem, nisi me domesticę rei cura fratre absente impedisset. Nunc in eius aduentu hac molestia


1249. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Vt decuplo maior Dauidi gloria surgat,
Nostris auspiciis, nostro qui militat ęre,
2.55   Quam mihi, qui regno pręsum, quem maximus unum
Spectat honos. Ergo conuerso cardine rerum
Mancipio dominus famulabitur? Ille sedebit
In regni solio et sceptri potietur honore?"
His ardens odiis, illi, quem semper amauit,
2.60   Insidiari animo iam tandem coepit acerbo,
Non culpa ipsius, sed uulgi errore pusilli,


1250. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Conuenit atque animus deposta labe pudicus,
Sacratis propius quoties acceditis aris
Mystica pransuri conuiuia? Sumitur istic
3.270   Non simplex panis, non pręssi pocula musti,
Sed Christus dominus specie uelatus utraque,
Christus homo Christusque deus, lux, gloria, uerbum
Ętheriique simul uirtus et imago parentis,
Vnicus amborum quos spiritus efficit unum,
3.275   Vt nihil hoc maius possit uel lingua


1251. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Sustulit amplexus labrisque admouit et ore
Exhaustum cupido totum consumpsit hiatum.
Et tunc illa quidem deprendit tam magis ipsum
5.25   Incaluisse aliis quanto maiore bibendi
Libertate solet dominus quam seruulus uti.
Potus Nabal erat, perplexo uerba palato
Dimidiata refert non blesę crimine linguę,
Sed uini uitio uenas inflante madentes.
5.30   Ipse idem nescitque loqui nescitque tacere.


1252. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | Section]

Oza labentem arcam tetigit et mortuus est. Deduci iussit eam Dauid in domum Obededom. Postea reduxit in urbem. Michol ludenti regi ante arcam exprobrans damnatur sterilitate. VII. Paranti Dauidi templum construere dominus per Nathan prophetam dixit, quod non ipse, sed filius eius positurus sibi esset templum. VIII. Dauid concidit Palestinos. A Moabitis exegit tributum. Fregit Adadeserum, Sobę regem. Equos eius subneruauit.


1253. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | Section]

Ioabus uastat fines Amonitarum. Obsidet Rabbam. Dauid Bersaba, Vrię coniuge abutitur. Vriam interimi fecit. Bersaben uiduam accepit et ex ea suscepit filium. XII. Nathan arguit Dauidem de peccato. Illum penitet et dominus ignoscit. Dauid puero egrotante dolet, mortuo consolatur. Post quem Bersabe genuit ei Salomonem. Ioab expugnaturus Rabbam uocauit Dauidem, et ille ueniens capit Rabbam. Regis diadema tollit, populum trucidat, Hierosolymam


1254. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Est nostri Ionathę, cui seruis, Miphibosetus?"
Ille ex composito meditatas ante loquellas Siba in dominum suum
11.25   Tempore captato multa cum fraude ferebat:
"Absit, ut hic dominus mihi sit, qui mente fideli
Non tibi deseruit! Quem quęris, mansit in urbe
Spe uana exultans ac dicens: 'Tempore in isto
Sceptra mihi regni tandem reddentur auiti.
11.30  Pro me bella gerit nunc Absalon'. Ista


1255. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Quę fuerant, iubeo tua sint!" Proh semper iniquum
Mentis iudicium! Delato crimine quenquam
Vnius damnare fide nullamque tuendi
Sese uelle reo penitus concedere partem.
11.40  Ecce insons dominus fundis exire paternis
Cogitur, ut seruo tradantur. Scilicet istam
Mercedem meruere doli fraudesque nefandę
Fallacis famuli. Scelerati pręmia facti
Siba ferens, lętus sanctam remeauit ad urbem.


1256. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

asellum.
12.70   Ast hic iumento fugit malefidus abacto
Et falsi factus delator criminis, idem
Exuit ecce bonis me tali fraude paternis.
Hoc si fas iustumque putas, sit Siba peculi
Totius dominus, tantum mea mensque fidesque
12.75   Ne fiat suspecta tibi. Te semper amaui,
Te colui semper. Tibi me, dum uita superstes
Sustinet hos artus, nunquam seruire pigebit.
Deleri meruit Saulis genus omne nefandis


1257. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Ad quem ille: Si ob hoc ipsas relecissem, respondit, nunquid ista suaueolentiae iocunditate perfrui possem? Has itaque aequo animo feram, a quibus plus uoluptatis quam iniuriae capio. Haec parabola docet juxta Euangelium et inimicos diligere. Diligite, inquit Dominus, inimicos uestros, benefacite his qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in caelis est. Cum ergo incomparabiliter plus boni in hoc existat, ut simus filii Dei, quam mali in quauis


1258. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

indigeat. Quis enim ignorat Deum Patrem nobis in filios adoptatis et multa bona contulisse et plura promisisse, nos uero erga eum non solum esse ingratos sed etiam iniurios, dum neque, quae iubentur, facimus, neque, quae prohibentur, cauemus? Et tamen ille pientissimus Dominus non continuo delinquentes punit, sed, ut corrigantur, expectat. Si poenitentiam agimus, ueniam indulget et aeternae beatitudinis efficit participes. Obstinatos autem caelesti haereditate indignos iustus iudex in infernum deiicit cruciandos. Et cum hoc ita sit, quis tam


1259. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

caelesti haereditate indignos iustus iudex in infernum deiicit cruciandos. Et cum hoc ita sit, quis tam sibiipsi infensus est, ut nunquam eum deliquisse poeniteat nec iam, quantum potest, maturet per uitae emendationem uitare supplicia, beatitudinem promereri? Nolo, inquit Dominus, mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. DE POENITENTIA ET CONFESSIONE Parabola XXII Imperator quidam singulari pietate insignis, cum plurimos in ciuitate conspiceret, qui leges,


1260. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quid enim rubor est ea homini reuelare, quae Deo spectante non puduit facere, ea uni nunc confiteri, quae, nisi confiteare, omnibus postea nota erunt in die iudicii, dicente Naum propheta: Ecce ego ad te, dicit Dominus Deus exercituum, et reuelabo pudenda tua in facie tua, et ostendam in gentibus nuditatem tuam, et regnis ignominiam tuam. Quanto igitur melius est, quanto optabilius nunc uni sacerdoti commissa dicere hisque expiatis caelo se dignum praestare quam tunc uniuersis non


1261. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quoties uel gentilium uel nostrorum euoluerint libros. Quae inutilia sunt, respuant, quae uero bene uiuendi institutionem iuuare quent, excerpant. Non est uitium omnia legere, sed sine delectu omnibus delectari uitium est. Omnia probate, inquit Apostolus, quod bonum est, tenete! Et Dominus in Euangelio zizania cum tritico colligere iubet, sed hoc usui seruare, illa igni urenda tradere. DE INSTANTIA ORATIONIS Parabola XXV Quidam paupertate compulsus mendicare coepit. Et primo hostiatim panem petens abunde sibi


1262. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quem comederat, uiuum euomuit. O ridiculum et plus quam rusticanae fatuitatis hominem! Quis unquam audiuit iumentum aliquod ouino ore uel uoratum uel editum? Caeterum hec parabola eo spectat, ut credamus non minus desipere eos, qui dubiis in rebus certam proferunt sententiam, cum Dominus clamet et dicat: Nolite iudicare, et non iudicabimini. Nolite condemnare, et non condemnabimini. In quo enim iudicio iudicaueritis, iudicabimini; et in qua mensura mensi fueritis, remetietur uobis. Non quod et ipsi peruerso iudicabuntur iudicio-


1263. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et dicat: Nolite iudicare, et non iudicabimini. Nolite condemnare, et non condemnabimini. In quo enim iudicio iudicaueritis, iudicabimini; et in qua mensura mensi fueritis, remetietur uobis. Non quod et ipsi peruerso iudicabuntur iudicio- iustus est enim Dominus et rectum iudicium eius- sed quia merito damnandi sunt, qui aliis immerito detrahere non uerentur. DE VICTVS MODERATIONE Parabola XXXII Duo rustici suum quisque iumentum onerauerant frumento ac uino iter habentes urbem uersus,


1264. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quisque iumentum onerauerant frumento ac uino iter habentes urbem uersus, ut his ibi diuenditis pecuniam secum referrent. Sed unius iumentum plus iusto pondere pressum prae lassitudine uix incedere poterat gradatimque in uia corruendo remoratum nequiuit eo peruenire, quo dominus uolebat. Hic ergo nihil emolumenti adeptus tristis ac moerens in uia resedit. Quem etiam latrones inuadentes despoliatum trucidarunt. Alter uero, cuius iumento tantum oneris impositum erat, quantum ferre poterat, ad nundinas in tempus occurrens plurimum lucri fecit laetusque et incolumis


1265. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

muros illos scandunt, in quibus aduersariorum superbiam stare uideant, ne pari cum illis uitio notentur. Sed uerae humilitatis cuniculos prudenter subeundo uictores euadunt et dominari incipiunt. Laeti deinde iam ad caelestem prouecti gloriam illum de Euangelio uersiculum decantant: Deposuit Dominus potentes de sede et exaltauit humiles. His oritur sol iustitiae, illis occidit, quia Deus et superbis resistit et humilibus dat gratiam. Ideo alteri orientem uersus stare dicuntur, alteri occidentem. In lumine igitur ueritatis manent, qui humiliantur, et in tenebris erroris


1266. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

imperator die, qua non putabant, in forum improuisus affuisset, donauit omnes, quos offendit armatos, quos autem inermes reperit, mulctauit. Haec ad omnes pertinet parabola. Omnibus enim ab imperatore caelesti praedictum est: Estote parati, quia, qua hora non putatis, Dominus uester uenturus est. Tunc uenit Dominus, cum morte sublatos suo nos tribunali sisti iubet. Si pietatis iustitiaeque armis instructos conspexerit, continuo beatitudinis praemiis donandos laetus excipiet. Sin autem animi bonis exutos uiderit, supplicio afficiendos iratus deputabit.


1267. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

improuisus affuisset, donauit omnes, quos offendit armatos, quos autem inermes reperit, mulctauit. Haec ad omnes pertinet parabola. Omnibus enim ab imperatore caelesti praedictum est: Estote parati, quia, qua hora non putatis, Dominus uester uenturus est. Tunc uenit Dominus, cum morte sublatos suo nos tribunali sisti iubet. Si pietatis iustitiaeque armis instructos conspexerit, continuo beatitudinis praemiis donandos laetus excipiet. Sin autem animi bonis exutos uiderit, supplicio afficiendos iratus deputabit. Igitur, quoniam diem uitae nostrae ultimum nosse


1268. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

a uia sua impia et uiuat, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de manu tua requiram. DE INANI GLORIA ET AVARITIA DOCTORI CAVENDA Parabola XLIII Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere oues herbisque optimis pastas ad caulam reducere diligenterque custodire. Et ille, ut bene pastae essent, curauit quidem, sed aliis earum lac, aliis lanam surripere non erubuit. Cunque dominus partim emulsas, partim deglabratas esse uidisset, in pastorem iratus


1269. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ET AVARITIA DOCTORI CAVENDA Parabola XLIII Pastori mandauerat gregis dominus ad pascua laeta agere oues herbisque optimis pastas ad caulam reducere diligenterque custodire. Et ille, ut bene pastae essent, curauit quidem, sed aliis earum lac, aliis lanam surripere non erubuit. Cunque dominus partim emulsas, partim deglabratas esse uidisset, in pastorem iratus intantum illi pactam pro labore mercedem soluere noluit, ut etiam male pro temeritatis crimine mulctatum dimitteret. Terreat haec parabola Ecclesiae doctores, ut, cum diuini uerbi pabulo


1270. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

causa plebi praecipere, quod ipsi non faciunt. Quoniam autem acerrime uitia reprehendunt, quae ipsi committere non uerentur, nonne semetipsos propria uoce damnant? Quid igitur obstat, ne a iusto Iudice damnentur, quando quidem suo se praeiudicio iam condemnarunt? Auditorum tamen saluti consulens Dominus: Omnia , inquit, quaecunque dixerint uobis, facite, secundum uero opera eorum nolite facere. Dicunt enim, et non faciunt . DE DOCTORE QVI, QVEMADMODVM DOCET, ITA VIVIT Parabola XLV Vir quidam imprimis diues


1271. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

nec solum uerbis instruat, sed etiam exemplo. Ille denique arguat alios, qui ipse redargui non possit. Coepit nempe Iesus facere et docere; sic apostoli, sic euangelistae, sic omnes nuncii Christi fideles. Qui autem fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur in regno caelorum, ait Dominus. DE PASSIONE DOMINI PRO SERVIS SVSCEPTA Parabola XLVI In ciuitate omnium praecipua rex erat prae caeteris praestantissimus. Huic serui prope innumerabiles et quidem egregii summa cum ueneratione atque fide obsequebantur ac


1272. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

obliti, Christi mandata suis concupiscentiis postponunt, et dum corporis uoluptatibus indulgent, corporis atque animae redemptorem offendere non uerentur. Hos ille, cui peccant, ante uitae finem poenitentiam agentes clementer suscipit, non agentes iuste damnat, quia et misericors et iustus est Dominus. DE PVRGATORIO Parabola XLVII Rex inter potentissimos primus mensam habet decore egregiam et electissimorum ferculorum semper plenam. Quam uasa auri purissimi mirabilique fulgore radiantia


1273. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

si tamen, priusquam decederet, dolendo supplicandoque impetrauit, ne poena aeterna dignus sit. Cum autem omni penitus animi labe ablata omni auro purior euaserit, ad regis regum mensam uitae aeternae nectare alendus feliciter transferetur. Et cum gustare coeperit, quam suauis est Dominus, ineffabili gaudio perfusus pro tantae beatitudinis beneficio gratias aget gestiensque et exultans cum sanctis decantabit: Transiuimus per ignem et aquam, et eduxisti nos, Domine, in refrigerium. Quanuis autem purgatorii poena omnium catholicorum iudicio grauissima sit, cum tamen


1274. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

congregatione unius fascis in lacum et claudentur ibi in carcere, partim a Ioanne in Apocalypsi dicente: Quaerent mortem, et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab eis. Quod postremo ibi serpentes bestiaeque habitent, id est infensi humano generi spiritus, Dominus in Euangelio de aeterno inferni igne loquens omnibus manifestum fecit, cum dixit: Qui paratus est diabolo et angelis eius. Sexcenta talia in libris diuinis conscripta et multi legunt et plurimi, dum leguntur, audiunt. Nec tamen uitam corrigere curant, quasi qui ea uera esse negent.


1275. Marulić, Marko. Regum Delmatiae atque Croatiae... [Paragraph | Section]

publice recitari; quę in hęc fere uerba scriptę erant: Romanus pontifex et Cęsar Augustus Zuonimero regi populoque eius salutem. Rem certe indignam et Christianorum principum ignauię adscribendam existimamus ut Hierosolymę sanctaque loca, in quibus Christus Dominus pro nobis nasci, pro nobis mori uoluit, ab infidelibus tam diu possideantur, possessa polluantur prophanenturque, et ab iisdem illa sacra, illa Domini mysteria, quę nobis uenerationi sunt, probro derisionique habeantur. Iccirco uos, sicut et reliquos per orbem fideles,


1276. Baničević, Jakov. Epistula ad Alouisium Brengier... [page 202 | Paragraph | Section]

de illis Officiis quae vacarunt per obitum bonae memoriae Domini de Vaudre: respondit mihi Caesarea Majestas quod jam pridem admonita est Serenissima Domina, nec indigere alia responsione. Ex Italia Reverendus Dominus Gurcensis est cum Pontifice Bononiae in tractatibus, sed usque ad diem Pasce quum fuerunt date littere nihil actum fuerat, ob aliqualem egritudinem Pontificis, laboravit podagra cum profluvio et aliquali febricula, in die tamen


1277. Baničević, Jakov. Epistula ad Alouisium Brengier... [page 203 | Paragraph | Section]

Veneti infestabant omnem illam Regionem, usque ad agrum Mantuanum: Galli eum destruxerunt, et complures stradiotos interfecerunt et ceperunt: Pontifex intendebat redire Ravennam. Infra triduum scribit Dominus Gurcencis quod erat clare perspecturus si erat futura Pax vel bellum: scribunt omnes Pontificem valde obstinatum in quibusdam suis fantasiis. Terremotus fecit notabile damnum Venetiis, et plus terruit eos quia id habuerunt


1278. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 45 | Paragraph | Section]

Serenissima Madama. Humillima comendatio: superioribus diebus scripsi Serenitati Vestrae proxime preteritis diebus, quae tunc occurrebant: in presentiarum nil aliud scribendum occurrit nisi quod Reverendissimus Dominus Gurcensis scripsit Caesareae Majestati quod de consilio et suasu Reverendissimi Domini Cardinalis Sedunensis Legati, Ducis Mediolani, Vice Regis, Oratoris Urreae, Dom Pedro de Urrea Ambassadeur du


1279. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 151 | Paragraph | Section]

iam esset perdita, et quod Veneti qui non erant remote ab ea, potiti fuissent civitate: Mediolani fuit tumultuatum, et Civitas fecit indutias cum Arce ad x. dies et quod pro illis x. diebus darentur victualia Arci ex Civitate, et eadem die fuerunt data, ut arbitror, plus quam pro x. mensibus. Dominus Andreas de Burgo Orator Caesareus Mediolani, parabat fugam et scriptum fuerat Duci qui erat versus Alexandriam contra Gallos, quod consuleret persone sue: cito venerunt deinde alie littere de xxvij. quibus scribunt advenisse litteras ex Urbe *


1280. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 152 | Paragraph | Section]

Vice Comes, et Bastardus Triultii cum circiter D. C. equitibus et iij. M. Rusticorum Monteferrato erant inclusi in Alexandria. Duo milia Peditum cum parte artellarie desenderant versus Ast et erant prope Ast, dicebatur quod descenderent societates Triultii et Ruberti de la Marcia: Dominus de la Tremugla erat adhuc Lugduni: Dux Mediolani erat non remote ab Alexandria cum Helvetiis et suis: Prosper de Columna cum C. lanceis et mile Peditibus erat in Cremona et cum eo Comes Alexander Sfortia cum D. Equis Mediolanensibus et non exiverunt omnes 26 quoniam Vicerex noluit


1281. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 113 | Paragraph | Section]

sint vere, Deo tamen auxiliante non ex eis exorientur tot mala quod verebamur: earum autem sive articulos ipsarum indutiarum, qui fuerunt transmisi Caesari, mitto cum hiis ad Serenitatem Vestram ex quibus videbit quales sint: ipsis tamen non obstantibus Catholicus Rex vult quod Illustrissimus Dominus Vice Rex cum exercitu suo remaneat ad defensionem status Mediolani, et prohibeatur Gallis ingressus et reditus ad Italiam: ulterius jam descenderunt in Italiam iiij. M. peditum Helvetiorum cum vexillis Cantonum sive confaederatorum, venturi etiam plures et ad hanc diem debent esse conjuncti


1282. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 114 | Paragraph | Section]

cum sufficienti numero equitum, ad impediendos Venetos ne transeant in Lombardiam, vel quod rumpat in Burgundia, quo igitur ad statum Italie iste videtur bonus ordo si servabitur et facile obsistet Gallis et prohibebitur eis ingressus et Veneti cito humiliarentur: scripsit etiam Sanctissimus Dominus noster unum Breve Caesaree Majestati ratificando et approbando foedus initum inter suam Caesaream Majestatem et faelicis recordationis Julium predecessorem suum, praeterea dicit se omnia se omnia facturum pro Caesarea Majestate et rebus suis omnibus quantum poterit.


1283. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 215 | Paragraph | Section]

hoc ut Veneti eximantur extra necessitatem. Idem Pontifex practicat ut fiat liga inter eum, Ducem Mediolani, Florentinos et Helvetios, et policetur Helvetiis pensionem ad aliquod tempus per Florentinos solvendam. Scriptum est mihi ab aliquo quod idem sanctissimus Dominus noster destinat Legatum suum, ad Franciam et Angliam etiam. Reverendissimum Dominum Archiepiscopum Gnesnensem Polonum, qui est Rome Orator ejusdem Regis Polonie. Preparabatur Romae Julianus frater Pontificis ad eundum ad Regnum Neapolitanum ad capiendam


1284. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 51 | Paragraph | Section]

ad Zurich, in qua intervenient etiam Oratores Caesaris: volebant Oratores Gallorum ante tempus Diete ad locum venire ad faciendum practicas suas, fuerunt omnino repulsi et nescio si ad Dietam admittentur. Scripsit Reverendissimus Dominus Cardinalis de Lucemburg ad sanctissimum Dominum nostrum multum deprecatorias, rogans et obsecrans reconciliationem Regis Francorum cum Sanctitate sua rejiciens omnem culpam preteritorum in Consilium, et multis


1285. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 58 | Paragraph | Section]

cum sua febri lenta et non magna, postea habuimus ista nova quae volui confestim significare Serenitati Vestrae; cujus bonae gratiae me humillime commendo, et quam diu faeliciter valere cupio. Reverendissimus Dominus Gurcensis pridie venit ad Caesaream Majestatem, veniunt et isti duo Oratores cum magna festinatione postquam intellexerunt obitum Pontificis et veniunt solum cum quatuor equis inter ambos: ex Hinstat die 2.


1286. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 144 | Paragraph | Section]

Serenitas Vestra qualles motus et tumultus fecerit fama retrocessus Illustrissimi Domini Vice Regis et exercitus sui ex quo aliqui faventes partibus Gallorum, arreptis armis, volebant subvenire arci Mediolani, et jam undequaque exciebantur partes Gallorum, et nisi subito ipse Illustrissimus Dominus Vicerex mutasset consilium et deliberasset permanere in defensione Ducatus Mediolani, et venissent nova a Caesare quibus declarabat se et Regem Anglie, nolle servare indutias factas inter Regem Arragonum et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status


1287. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 32 | Paragraph | Section]

privatae et in illa eum manu teneat donec Caesar melius fuerit informatus: postea melius disponet, et litteras hujusmodi misi ad Dominum de Rogendorf, et quicquid ulterius in ea re facere potero, faciam libentissime pro satisfactione Serenitatis Vestrae. Illustrissimus Dominus Dux Mediolani die xxviiij. * * Il a été ditcy devant p. 25. qu'il y estoit entréle 28. mais il est seur qu'il n'y est entre que le 29. Decembre 1512. Decembris intravit faeliciter Mediolanum, quo ordine et qua pompa videbit Serenitas


1288. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 33 | Paragraph | Section]

Helvetii sunt valde bene satisfacti de eo: dederunt salvum conductum Oratoribus Gallorum, quem vendiderunt eis xxx. M. scutuorum. xx. M. fuerunt data pro litteris, et x. M. distributa inter aliquos qui faverunt eis pro habendo dicto salvo conductu, et apud Helvetios sunt Oratores Dominus de la Tremugla, Episcopus Masiliensis * *Il se nomoit Claude d' Aix ou d' Aest. et nonnulli alii, nondum tamen sunt auditi, nec volunt eos audire nisi prius consignent ad manus eorum duas arces Logarni et Lucarni quas tenent Galli in


1289. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 34 | Paragraph | Section]

ego ob illos respectus quos scribit Serenitas Vestra semper suadebam ut susciperetur: Majestas Caesarea semper renuit dubitans in eo offendere Catholicum Regem, unde (credo) ipsa videns hanc adversitatem fortune, dedit secundo genitum Regi Franciae et est in Francia, postea Caesar consensit quod Dominus Gurcensis daret sibi salvum conductum ut iret ad manendum in Burgundia, quod tamen non credo ipsam facturam; rogabam ego Caesarem tunc quod illos filios posuisset cum Serenissimo Principe et filias cum Serenitate Vestra vel Serenissimis Dominabus, propter quod erat maximum pignus certe


1290. Andreis, Franjo... . Epistolae III, versio electronica [Paragraph | Section]

ab adolescentia non in ultima fortuna versatus sum, optimum esse reor, si apud aliquem dominum possem habere locum. Sed circumspicienti mihi nullus hic talis occurrit praeter reverendissimum dominum episcopum Viennensem, apud quem tua Dominatio et pręstantissimus dominus Collimitius magnę estis aestimationis. Quare, si quid tua Dominatio in re huiusmodi possit efficere (efficiet autem, quantum voluerit), vehementer oro, velit animum intendere, ne suum Tranquillum in extrema caiamitate deserat. Iam diu scripsissem aliquid


1291. Marulić, Marko. Iacobo Grassolario, iuris... [Paragraph | Section]

nactus patronum, non continuo se uoti sui compotem fore? Quanquam ego non hoc futurum opto, ueluti glorię alicuius ab hominibus captandę cupidus, quod quęrere arrogantię uitium est, sed tanquam plurimis prodesse studiosus, quod proprium christiani est. Christus enim, dux et dominus noster, quicquid dixit, quicquid egit, totum ad salutem contulit aliorum. Et quoniam eundem in isto, quod recepisti, opere proposui omnibus religionis nostrę professoribus imitandum, capessendę uirtutis gratia perennisque beatitatis consequendę, non dubita, quin multi


1292. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

Ut iacto rectę fidei fundamento | cęteras quibus beata uita comparatur, uirtutes superędificare possimus | et de nobis dici queat: Jo. 20. Beati qui non uiderunt, et crediderunt! Vnde etiam sacramentum corporis et sanguinis sui Dominus sub panis uini-que specie instituit, ut non quod cernimus | neque quod tangimus, sed quod credimus in terra adorantes, hoc ipsum uidere in cęlo mereamur exultantes. Et quoniam unus fidei nostrę finis est,


1293. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

in deorum vix numeranda multitudine delyrant . neque Iudeis qui Trinitatem denegant | non intelligentes in una simplici-que substantia personarum pluralitatem, quam et ipse sanctus propheta Dauid uidit dicens: ps. 109 Dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis. et alibi: ps. 41 verbo Dei cęli firmati sunt | et spiritu oris eius omnis uirtus eorum. Quod si recte acciperent, etiam in ueteribus


1294. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

latebras excesserint, . hoc est, qui habet fidem, merebitur gratiam | et fructibus exuberabit uirtutum.


1295. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

quoque dictum putemus. gen. 15. Credidit Abraham Deo, et reputatum est ei ad iustitiam . Fides sola nunquam ei ad iustitiam reputaretur, nisi congruis fidei uirtutum ornamentis sese excoluisset. Et hoc est quidem quod alibi ait Dominus: Jo. 14. Qui credit in me, opera quę ego facio, et ipse faciet, et maiora horum faciet. Maius enim est | pie iuste-que uiuere | quam miracula facere, quę etiam per impios quandoque fiunt. Sed


1296. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

supra firmam petram posuerant. atque ideo domus illa nec fluminis illisione | nec ualidis uentorum flatibus potuit moueri. Sed hanc quoque in credendo constantiam a Deo petendam esse docet Dominus, dum ad Petrum conuersus ait: Luc. 22. Ego rogaui pro te, ut non deficiat fides tua. Stabilitę autem in Deo fidei quanta uis uirtus-que sit, quis explicet? Matth. 15. Chananea


1297. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| ideo nec montes transtulisse feruntur, non quia nequiuerint, sed quia non expedierit. Non minus autem mirabile fuit | mortuos suscitasse, quod quidem fecerunt, quam montes transtulisse; quod fecissent, si utile fore censuissent. Vnde alibi etiam Dominus ait: Mar. 9. Si potes credere, omnia possibilia sunt credenti. Sed uideamus quę-nam sunt ista omnia quę factu possibilia dicat. Centurionis fides seruum suum paraliticum sanat,


1298. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Talis fides | iuxta Iacobi apostoli sententiam mortua est. Mortui sunt ergo illi, qui quod uerbis credere se aiunt, factis non probant. de quibus Dominus ait: Matth13 Dicunt, et non faciunt. Illis utique comparandi, qui Christum spinis coronatum genuflexi adorabant, non ut eum uenerarentur, sed


1299. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et ueneficis et idolatris et omnibus mendacibus | pars illorum erit in stagno ardenti igne et sulphure, quod est mors secunda. Qui ergo in peccato incredulitatis moriuntur, inferni ardoribus traditi sunt. Hoc ut magis manifestum faceret Dominus ait: Io15 Siquis in me non manserit, mittetur foras sicut palmes; et arescet, et colligent eum, et in ignem mittent, et ardet. Tritici pręterea et zizaniorum parabola distantiam fidelis et infidelis


1300. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dicere possis: Vos ex patre diabolo estis. aut prorsus in errore ita obdurati, ut nec ratione | nec autoritate | nec miraculis moueantur, facti lapides, in quibus semen uerbi Dei arescit, et spinę in quibus pręfocatur, et uia in qua conculcatur. quibus Dominus ait: Io3 Quod scimus loquimur, et quod uidimus testamur, et testamentum nostrum non accipitis. Hi sunt qui lapides cordis sui tollunt, ut his obstinationis telis Christum repellant | et ipse abscondit se, nequando


1301. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eos ipsa animi malignitas, cum etiam ab aliquo fideli doctore quę uera sunt audierint, non satis intelligunt, et tenebris repleti lucis disciplinam suscipere nequeunt. In tenebris ergo et in umbra mortis sedent | et diligunt magis tenebras quam lucem. quibus ait Dominus: Io 13 quęritis me, et non inuenietis. Quęrentes quippe eum in Scripturis, dum sanę intelligentię sensum peruertunt, minime ipsum inueniunt | terrenarum-que rerum impediti curis cęlestia capere


1302. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mundum-que magis quam mundi dominum diligentes | non iam mundani, sed mundus appellantur . Domino ita de illis ad Patrem dicente: Pater iuste mundus te non cognouit. Huius mundi dominus diabolus est. Apostolus enim cum de diabolo loqueretur, Princeps mundi huius inquit. et ne incertum esset de quo mundo diceret, addidit: Eph6 Mundi tenebrarum harum. Ille itaque qui pertinaciter errat,


1303. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et mei me non receperunt. Qua fronte, qua fiducia tunc rogabis, ut ipse te recipiat, quem omnino negare non poteris | abs te receptum non fuisse? Quid de illorum incredulitate dicam, qui ne miraculis quidem mouentur. quos tamen admonens Dominus ait: Jo. 10 Si mihi non uultis credere, operibus credite. quę si ab homine fieri nullo modo possunt, cur non creditis in me aliquid esse supra hominem? Cęci uident, claudi ambulant, leprosi mundantur, mortui


1304. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sunt qui signa illa quidem facta fuisse legunt, sed an uere facta fuerint, animo suspensi sunt | ac simile aliquid suis ipsi oculis | intueri spectare-que affectant. quibus respondens Dominus ait: Matth. 12 Generatio praua et adultera signum quęrit. et quoniam qui dubitant, indigni sunt ut tale aliquid cernant: Signum inquit non dabitur ei nisi signum Ionę prophetę. Quęri potest, cur dictum sit:


1305. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dubitant. Matth. 16 phariseis quoque et Saduceis infidis comparandi qui de cęlo signum sibi ostendi petierunt | non satis habentes ea, quę facta coram se in terra uiderant. Iure igitur et merito talibus exprobrauit Dominus dicens: Nisi signa et prodigia uideritis, non creditis. Et, si non credideritis inquit, quia ego sum, moriemini in peccato uestro. mori autem in peccato (ut supra ostendimus) omni alia morte peius est. Qui dubitat, Christi aduersarius esse conuincitur


1306. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non poteris euitare demonum dolos | nec loqui ea quę tibi saluti esse possent, nec iam emergere de abysso inferni si modo cum corde isto dubio tibi decedere contigerit. Quod si cum Thoma hactenus dubitasti, iam et cum eodem credens Christum confitere dicens: Dominus meus et Deus meus! Alioquin ne illa quidem quę bene egeris, prodesse tibi poterunt ad salutem. Nisi enim firma petra, quę est Christus fundamentum tui ędificii fuerit, quicquid operis extructum erit corruet. Vt autem operis tui labor non


1307. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| venite occidamus eum. occiderunt et ejecerunt extra uineam id est extra Hierusalem. extra ciuitatem enim crucifixerunt Dominum Iesum. uel extra uineam, extra Iudeorum ecclesiam. ut ab ipsis eiectus exciperetur colendus a nobis. Sequitur enim: Quid ergo faciet dominus uineę? malos male perdet, et uineam locabit aliis. hoc est, omnibus in Christum credentibus, tam gentilibus quam Iudeis | ueteribus noua copulans Christus lapis angularis, illa implens et ista incohans


1308. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Luc10 Vetus igitur Noua-que Lex duo denarii sunt stabulario dati, id est ecclesię pręsidi, ut his peccatorum nostrorum uulnera curentur. Luc12 Sunt etiam duo gladiii, quos in medium proferentibus apostolis | satis esse dixit Dominus, cum utriusque Testamenti doctrina satis super-que sit aduersus quasque repellendas diaboli insidias | ac prauas ab animo abscindendas cupidines. Vetus tamen Testamentum fuit Agar ancilla in seruitute generans, et Nouum Sarra


1309. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ab animo abscindendas cupidines. Vetus tamen Testamentum fuit Agar ancilla in seruitute generans, et Nouum Sarra liberę prolis mater, qua libertate donauit nos Christus. Ad Gala. 4 Ideo-que Dominus quinque panes ordeaceos turbę dedit seruili, ueluti quinque libros Moysi. Nos autem pane qui de cęlo descendit uescimur, ut cum eodem qui nos liberauit, ascendamus in cęlum. Denique Legis Pascha cum lactucis agrestibus quę amarissimę


1310. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ea exequi aspernantur. alii uero magis temerario ausu ita audiunt, ut ea econtrario arguere pręsumant, et ueritatis uerba quę non intelligunt, peruertere aliquo modo conantur. De primis conqueritur Dominus ad eosdem dicens: Io. 8 Quare loquelam meam non cognoscitis? quia non potestis audire sermonem meum. Et ut ostenderet eos, qui audire diuina dedignantur, ex parte diaboli esse: Mar. 7


1311. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Domino manum ei imponente curatur | et cęlum aspicere incipit, quę tanto tempore pecudum more terram tantum spectauerat. Io5 Plus dicam: octo et triginta annorum languorem sustinuit ille quem ad probaticam piscinam sanum surgere iussit Dominus. ita ut qui tam diu fracto debilitato-que corpore immobilis in lectulo decubuerat, illum ipsum lectulum, quo ferebatur, ipse humeris suis referret | domum-que rediret, non solum sanitati, uerum etiam uigori uiribus-que restitutus. His autem curationibus tam diutina tabe


1312. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

debilitato-que corpore immobilis in lectulo decubuerat, illum ipsum lectulum, quo ferebatur, ipse humeris suis referret | domum-que rediret, non solum sanitati, uerum etiam uigori uiribus-que restitutus. His autem curationibus tam diutina tabe marcescentium corporum significauit tibi Dominus, quod ipse medicus animorum sit, quanuis ad multam ętatem in peccatis uersati fuerint, tantum ut curari cupiant et rogent. Non enim sanat ille nisi uolentem. Nam et hunc prius interrogasse dicitur, an uellet sanus fieri,


1313. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eo qui saluare potest, procul sunt. Mar18 Io1 Ficum illam quę foliorum tantum luxuria exuberans fructu carebat, maledicendo Dominus ariditate damnauit. Sub qua cum lateret Nathanael Israhelita licet dolo carens, non poterat loqui cum Iesu. egressus autem et magis alacris animi affectu Saluatoris quęrens conspectum, eum ipsum quem scribę et pharisei cognoscere nequiuerunt, confiteri coepit dicens:


1314. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sermo, corrugant nares, contrahunt frontem, os distorquent, uultum auertunt, et taciti etiam dicere uidentur: Io6 Durus est hic sermo | quis potest eum audire? Tales erant pharisei illi ac Legis periti, quorum scelera cum argueret Dominus, coeperunt (ut Lucas ait) Luc11 grauiter insistere et os eius opprimere. De quibus in Ioanne conquęritur Saluator et ait: Io8 Non potestis audire sermonem meum. Dextera


1315. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est diabolum sibi dimitti gaudent, | ut eundem Christo Domino, qui pro ipsis crucifixus est, anteferre non dubitent. Attendant tamen, si nondum penitus obsurduerunt, et cognoscant | ad se quidem omnia illa pertinere, quę salutarem doctrinam nolentibus admittere | minatus est Christus Dominus. Ad illos enim quos iustitię suę doctores constituit | et ad prędicandum gentibus destinauit dixit: Matth10 Quicunque non receperint uos | neque audierint sermones uestros, exeuntes foras de domo uel ciuitate | excutite


1316. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

abigendi | nisi uitia ipsa, quę salutaribus uitę monitis reluctantur atque obsistunt | et quicquid probe laudabiliter-que ędificatum fuerit, destruere festinant. Ab his quidem quicunque se illęsum incontaminatum-que custodierit, hic uere Christi discipulus erit. cui idem Dominus iure ac merito dicere poterit: Matth16 Tu es Petrus et super hanc petram ędificabo Ecclesiam meam. Ille enim uere petra est supra petram, qui dum Christi uestigiis innititur, in his in finem usque fixus


1317. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iuxta illud Saluatoris dictum: Matth19 Si uis perfectus esse, uade et uende omnia quę habes, et da pauperibus, et habebis thesaurum in cęlo, et ueni sequere me! Non erat perfectio contemnere diuitias, nisi addidisset Dominus: Veni sequere me! Omnibus abundare uirtutibus quęrit, qui Christum imitari decernit. Christi enim imitator quamprimum ueterem exuit hominem et induit nouum, superbiam mutat humilitate, iracundiam lenitate,


1318. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In his deinde confirmatus omnes pręsentium tribulationum ictus excipit clypeo patientię, de omnibus Deo gratias agens | minus-que se pati confitens quam peccata sua mereantur. Hoc est ilud quod precipit Dominus et ait: Matth. 17 Qui uult uenire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me! Ac ne quis crucis nomine, quod dura aspera-que significat turbetur, discipulos


1319. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

regum pompam et principum luxuriam pro nihilo ducere | atque in omnibus cum Christo humiliari. Quid enim esse potest maius Christo? qui ejuscemodi humilitatem sic in se commendauit, ut Dei filius non dedignaretur esse hominis filius | et formam serui assumere, cum esset omnium dominus. Io6 denique fugisse dicitur in Euangelio, cum eum regem facere uellent. et Io.18 non est regnum meum de hoc mundo inquit. ut suo


1320. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Imbecillus quoque es, si committis ut te sibi subiiciat superbia | te-que arroganter incedere cogat. Ea superatus aliis pręferri concupisces | et plus honoris quam quod mereris tibi exhiberi postulabis. Quam rem scribis et phariseis exprobrans Dominus ait: Matth. 23. Omnia opera sua faciunt, ut uideantur ab hominibus. dilatant enim philateria sua | et magnificant fimbrias. amant autem primos recubitus in coenis | et primas cathedras in synagogis | et


1321. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

casu eo difficilius exurgunt ambitiosi, quo magis adulantium sibi palpatione delectantur. Ideo in Euangelio dictum est: Luc6 Veh uobis cum benedixerint uobis omnes homines! et per prophetam Dominus: Ese3 Popule meus, qui te beatum dicunt, ipsi te decipiunt, et uiam gressuum tuorum dissipant. Veh ergo illis,


1322. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

comparando ponit. Vt autem cognoscas quam perniciosa gulę seruitus sit, de manducante et bibente cum ebriosis in Euangelio est scriptum, Matth24 quod diuidet eum dominus | partem-que eius ponet cum hypocritis. ut uidelicet ibi ficta crucietur abstinentia, ubi simulata torquetur sanctitas. Illic inquit erit fletus et stridor dentium. ut miserabiliter lugeant


1323. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et cui earum adhęrendum sit, incertus fluctuat. Cum nulla uerior credibilior-que religio sit | quam quę Deo autore tradita est hominibus. Istos uero qui adhuc in ambiguo uersantes nihil affirmare audent, pusilli animi esse declarat ipse Dominus, qui discipulis tempestatem formidantibus: Mar4 Quid inquit timidi estis | necdum habetis fidem? de talibus alibi ait: Ad tempus credunt, et in tempore tentationis recedunt.


1324. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quidem, quę autem recepimus prędicare. ut in altero ostentatio, in altero uitetur ingratitudo. Iccirco cęci isti post acceptam sanitatem | ne iussi quidem silentium tenere potuerunt. neque tamen ob hoc reprehenduntur. quia et Dominus ideo iussit ut doceret humilitatem, et illi ideo non obedierunt, ne magis ingratitudine offenderent. Matth12 Iterum gloriam hominum minime appetendam esse ostendens, cum multos aduersa


1325. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deo, qui ea fieri pręcipit | ad suam non ad hominum gloriam, ut eam mercedem, quam nemo alius pręstare potest, ab ipso recipere mereamur. Nullo modo cęlari potest illius uita, quem mortuum fuisse omnibus manifestum est, Mar5 et tamen Dominus filia archisynagogi suscitata non solum pręcepisse dicitur, sed uehementer pręcepisse, ut nemo id sciret. Quorsum ergo spectat, quod ita pręcipiat, nisi ne per bonum quod agimus, uulgi uoculas requiramus? qui enim id captant, mercedem a Domino promissam non


1326. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

scire, et non potuit latere. Sed hoc apud gentiles in finibus Tyri et Sydonis gestum esse meminisse debemus, quibus non antequam Iudeis prędicandum erat Euangelium. quia ergo uulgandi gentibus Euangelii nondum tempus erat, Dominus Iesus noluit tunc illis nunciari per apostolos, sed tantum agnosci per miracula, his duntaxat qui ultro ad fidem uenturi erant. Non ergo uoluit aliquid quod non potuit, sed et quomodo uoluit latuit, et quomodo noluit, latere non


1327. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iactantię crimen imputet | uel doctor committat. Quod quoniam frequenter contingit, semper tutius existima | nihil de te prędicare, nihil quod Deo teste agis, ab aliis inspici uelle. Glorię quippe mundanę cupiditate duci omnino nefas esse etiam tunc monstrauit Dominus cum diceret: Io8 Ego non quęro gloriam meam. Qui illum uere imitari desyderat, non quęrat gloriam suam, sed gloriam Dei, monente Apostolo ac dicente: Cor1.10 Siue manducatis


1328. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

errore lapsus uitium amplectatur pro uirtute | et dum honorari ab hominibus appetit, a Deo reprobari mereatur. De glorię appetitione. Caput XVII Scribas et phariseos inanis glorię arguebat Dominus, cum de illis diceret: Matth. 23. Omnia opera sua faciunt, ut uideantur ab hominibus. dilatant enim philateria sua et magnificant fimbrias. Amant autem primos recubitus in coenis | et primas cathedras in


1329. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in cęlis est, unde et Saluatorem expectamus Dominum nostrum Iesum Christum, qui reformabit corpus humilitatis nostrę conformatum corpori claritatis suę . Nos hac tanta spe confirmati, non solum mortem non timere, sed etiam nullum mortis genus debemus exhorrescere. Ideo Dominus noster cum asperrimam tum ignominiosissimam elegit crucis mortem. Quem secuti sancti martyres omnes tyrannorum minas contempsere, omnia uicere tormenta, magis timentes Deum offendere | quam quęque extrema perpeti. Quid quod etiam multi ante


1330. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ut requiescant a laboribus suis. Vnde non immerito felicem talium obitum Scriptura sępenumero dormitionem appellat, ut quiete eos et uita simul frui significet. Puellam suscitaturus Dominus: Luc8 Non est mortua inquit, sed dormit. et de Lazaro: Io11 Lazarus amicus noster dormit, sed uado ut a somno excitem eum. Paulus quoque cum de mortuis loqueretur:


1331. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et mente illęsa sint, hoc donum Dei est | cęlestis-que gratię fauor, non longęuę ętatis, quę cuncta corrumpere consueuit, beneficium. Quod Ecclesiasticus testatur dicens: Eccl46 Dedit Dominus ipsi Caleph fortitudinem | e t usque in senectutem permansit illi uirtus. In Iob etiam legimus: Iob32 Sperabam quod ętas prolixior loqueretur et annorum multitudo doceret sapientiam | sed ut uideo spiritus est in hominibus,


1332. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In Iob etiam legimus: Iob32 Sperabam quod ętas prolixior loqueretur et annorum multitudo doceret sapientiam | sed ut uideo spiritus est in hominibus, et inspiratio Omnipotentis dat intelligentiam. Denique in Euangelio Dominus: Luc12 Dabo uobis inquit os et sapientiam. Hanc uero sapientiam et iuuenes expetere et senes debent. Quam si adepti fuerint, dabunt certe operam, non ut diu, sed ut bene


1333. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

consulta perficere, opportune nunc occurrit | de perfectę religionis professione facere sermonem. De perfectione vitę. Caput XX Perfectioris uitę conuiuium est, ad quod inuitat nos Dominus. multos quidem uocat, sed non omnes qui uocati sunt ueniunt. alium retinet corporis uoluptas, alium cumulandarum opum cupiditas impedit. de quibus dicitur: Matth22 Illi autem


1334. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fiat in Deum. Contemnendi quippe sunt, quoties a Dei seruitio auertere nos moliuntur, et quasi odio habendi, ne nos odio simus Deo, si uocationes eius atque inuitamenta crebro cordibus nostris infusa neglexerimus. Cum pręsertim ipse Dominus noster dicat: Luc14 Siquis uenit ad me | et non odit patrem suum et matrem et uxorem et filios et fratres et sorores, adhuc autem et animam suam, non potest meus esse discipulus. denique ait:


1335. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

carni paret sed spiritui, non jam mundo sed mundi Domino seruit. ut longe alius sit | quam qui hactenus fuerit . Tollit autem crucem suam, qui pro ueritate asserenda nec supplicia deuitat | nec mortem horret, atque ita Christum sequitur. Ille enim cum Dominus esset, formam serui accepit | et qui in se impassibilis erat, in homine assumpto crucem passus est. ne id nos pro nomine eius subire timeremus, quod ille pro amore nostro proferre uoluit. Ne autem


1336. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iure suo dixit, cum ad sui seruitium fideles inuitaret: Matth11 Iugum meum suaue est et onus meum leue. Hoc diuinus psalmista | sensit dicens: Ps33 Gustate et uidete, quoniam suauis est Dominus. Hac certe dulcedine affecti erant apostoli, cum inter flagella gauderent, quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati. Et cum sęuissimi tyranni tormenta proponerent, necem minarentur, ne Iesum


1337. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Multa quidem ubique pugna, sed tamen in deserto requies aliqua quanuis pusilla. Certior autem ibi uincendi spes est, ubi post laborem ad uires refocillandas nonnula quietis conceditur mora. Quod nobis innuere uolens Dominus, in deserto tentatus a diabolo collatis signis uictoria potitur. fuso denique fugato-que hoste triumphans angelorum utitur ministerio. Scriptum est enim: Matth4 Tunc reliquit eum diabolus, et ecce angeli accesserunt, et


1338. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iuberis, ut sicut montium fastigia cęlo proximant, ita tu ad cęlestia contemplanda animo subleueris. Hoc ipsum Marcus quoque testatus est dicens: Mar6 Et cum dimisisset eos, quos uidelicet docuerat, abiit in montem orare. Dominus ergo noster, quod uerbis docuit, hoc exemplo monstrauit, in ipso orationis tempore secedendum esse a turba | et in loco secretiore orandum. Vnde iterum Lucas: Luc5 Ipse autem secedebat inquit in desertum et orabat.


1339. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

illo prophetare | et ab illo testimonium accipere dicente: Luc7 Inter natos mulierum non surrexit maior Ioanne Baptista. atque hunc eundem, quem homines ut prophetam honorabant, ipse plus quam prophetam esse asseruit. Postremo ipse Dominus Petro Iacobo Ioanni diuinitatis suę claritatem ostensurus, non solum in montem, sed in montem excelsum duxisse eos dicitur. Tanta uisione non poterant esse digni, nisi a turba secederent | et humana transgressi sublimitate


1340. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

diceret: Luc21 Attendite ne forte grauentur corda uestra in ebrietate et crapula et in curis huius sęculi. Castum quoque oportere esse sacerdotem et carnalis copulę abstinentem idem Dominus docuit | apostolis imperans ut pręcingant lumbos suos | et lucernas ardentes in manibus habeant. Lucernę in manibus opera iustitię sunt, quorum fundamentum castitatem esse uoluit, dum lumbos prius, in quibus generandi uis est, restringi iubet baltheo castitatis.


1341. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aut aliqua alia uirtus ei prodesse poterit, siqua orthodoxę fidei pars in illo labascere coeperit? Fide igitur opus est, ut reliqua recte prospere-que succedant. Matth24 Quis est, inquit, fidelis seruus et prudens, quem constituit Dominus super familiam suam, ut det illis cibum in tempore? Familię Dei sacerdotes prępositi sunt, ut uerbi exempli-que cibo eam pascant. Qui si fideles ac prudentes fuerint, beatitudinis quoque magnitudine cęteris pręferentur. Sequitur enim:


1342. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Familię Dei sacerdotes prępositi sunt, ut uerbi exempli-que cibo eam pascant. Qui si fideles ac prudentes fuerint, beatitudinis quoque magnitudine cęteris pręferentur. Sequitur enim: Matth24 Quem sic agentem inuenerit Dominus, super omnia bona sua constituet eum; ut qui multos fideliter docuit prudenter-que rexit, multis inter sanctos honorabilior magnificentior-que habeatur. charitatem etiam pręcipue amplecti debet sacerdos, ut cui uni commissa cura animarum est, pro earum salute, si ita


1343. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suam pro ouibus suis. Idem pręterea justitiam omnem, quam alios docet, prior impleat, ne quod uerbis ędificat, si aliter ac pręcipit uixerit, exemplo destruat atque dissipet. Matth5 Nisi abundauerit iustitia uestra, inquit Dominus, plus quam scribarum et phariseorum, non intrabitis in regnum cęlorum. Prudentia quoque opus est sacerdoti | ad noxia quęque cauenda dolos-que diaboli declinandos. Insidiis facile patebit, nisi perquam caute incesserit.


1344. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| neque alios uitę doctrinis recte instruere | aut ad uirtutem apte exhortari. In Aggeo scriptum est: Agg2 Interroga sacerdotes Legem et in Ezechiele de sacerdotibus loquens Dominus: Ez44 Populum meum docebunt inquit, quid sit inter sanctum et pollutum inter mundum et immundum ostendent eis. et cum fuerit controuersia, stabunt in iudiciis meis | et iudicabunt. Exigitur ergo a


1345. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suum, neque didrachmam, qua pro se et discipulo solueret portorium? Domini inquam in stabulo geniti, in pręsepio positi, in cruce nudi, in sepulchro conditi alieno, nihil denique in hoc seculo quasi suum possidentis. non quia non liceret ei frui omnibus si uellet, cum esset dominus omnium, sed ut doceret non esse ei opus terrenis diuitiis qui ad cęlestes thesauros aspiraret, difficile-que esse duobus dominis seruire Deo et mammonę, difficillimum uero ut quis auri argenti-que pondere grauatus ad ętheria regna possit conscendere. Ex


1346. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cum igitur de bono sacerdote satis dictum sit, operęprecium est, quemadmodum proposuimus, ut aliquid etiam de malo dicamus. Malus est sacerdos, qui non potest dicere cum Propheta: ps. 118 Portio mea Dominus, cum terrenis opibus inhiet | et non solum his quę possidet non renunciet, sed etiam ea quę nondum adeptus est, cupide affectet. Sunt quos negociari in domo Dei non pudet, immo nec foenerari | ecclesiasticas-que dignitates


1347. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

comparare. quas cum acquisierint, cuncta Ecclesię bona, quę pauperibus distribuenda erant, in suos usus conuertunt. Hi sunt quos uendentes et ementes de templo suo eiicit Dominus dicens: Matth. 21. Domus mea domus orationis est, uos autem fecistis eam speluncam latronum . Merito igitur talium cathedras euertit | et cum principibus populi sui in cęlestibus considere prohibet, utpote quibus non cęlestis


1348. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad eum, sed qua sic agat, tanquam si nihil omnino ad eum pertineat. quandoquidem non animarum lucrum sed pecunię quęritet | terrenam-que mercedem cęlestibus pręferat diuitiis. Talium auaritiam per Malachiam prophetam redarguit Dominus dicens: Mlch1 Quis est in uobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito? Et quoniam qui eiuscemodi uitio laborant, a Deo reprobati sunt, sequitur: Mlch1 Non est mihi


1349. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Mlch1 Quis est in uobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito? Et quoniam qui eiuscemodi uitio laborant, a Deo reprobati sunt, sequitur: Mlch1 Non est mihi uoluntas in uobis dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra. Per Ezechielem uero etiam comminatur eis dum ait: Ez4 Vę pastoribus Israel , qui pascebant semetipsos!


1350. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

onus | quod imbecillę uires ferre nequeunt. In eos ergo, qui doctoris ecclesiastici sibi munus uendicant | et nequaquam docent, siue ignoratione confusi, siue negligentia corrupti, per Esaiam exclamat Dominus et ait: Es6 Speculatores eius cęci omnes, nescierunt uniuersi: canes muti non ualentes latrare. et iterum: Es6 Ipsi pastores, inquit, ignorauerunt


1351. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

corruptus extra iustitię limites aberrat | et per abrupta delabitur uitiorum, quam damnabiles existant | Hieremias testatur dicens: Hie23 Veh pastoribus, qui dispergunt | et dilacerant gregem pascuę meę, dicit Dominus. Quę-nam uel dispersio perniciosior | uel crudelior dilaceratio quam eos qui tibi commissi sunt, pereuntes uidere et negligere? a diabolo superari et succurrere nolle? immo etiam tergiuersari et fugere? dum uereris ne quis


1352. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eos qui tibi commissi sunt, pereuntes uidere et negligere? a diabolo superari et succurrere nolle? immo etiam tergiuersari et fugere? dum uereris ne quis tuis increpationibus offensus tibi aduersetur, tibi detrahat, tibi aliquo detrimento sit. Sed meminisse debes, quemadmodum Dominus miserit apostolos inter gentes sicut agnos inter lupos | et illi profecti cum fiducia euangelizabant Dei uerbum | nec supplicia nec mortem expauescentes, dum obsequium pręstarent Deo. Nihil ita metuere debemus | ut Dei iudicium. temporale est, quod ab hominibus times,


1353. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uel ad Ecclesię nouitatem uel ad animę utilitatem transtuleris, adhuc altius tibi erit insurgendum, ut etiam cęlestia perscruteris | et de uisibilibus gradum ad inuisibilia facias. Matth17 In montem excelsum ascendentibus discipulis apparuit Dominus Iesus, non qua solebat specie, sed longe elegantiori. Resplenduit enim facies eius ut sol, uestimenta eius alba facta sunt ut nix. Hunc montem ipse si mente conscenderis, uidebis primum cum Christo loquentes Moysen et Heliam


1354. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lege multa, et si solido cibo nondum uesci potes, lactis poculum ne spernas. denique sume quod potes fragmenta uero quę supersunt, in doctiorum cophinos colligenda dimitte. Homines et iumenta pascit Dominus, doctos et indoctos admittit, neminem repellit. In monte apostolos docuit , de monte uero descendens prędicauit plebi. Habes in Euangelio et uias planas, per quas incedere cum simplicibus iuuat. habes et montes excelsos,


1355. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

oblitus est qualis fuerit. qui autem perspexerit in lege perfectę libertatis | et permanserit in ea, non auditor obliuiosus factus, sed factor operis, hic beatus in facto suo erit . Ideo quidem et Dominus in Euangelio: Luc11 Beati, inquit, qui audiunt uerbum Dei et custodiunt illud. Hanc itaque beatitudinem opere magis quam auditione constare ostendit | dum subiungit | et custodiunt illud .


1356. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sinat? alius nullo amoris affectu illa suscipit, alius tametsi donec audit aliquantulum compungitur, mox tamen inde discedens ad consuetas nequitię sordes reuertitur, tanto nequitior factus, quanto inexcusabilior. Talibus dicit Dominus: Io8 Qui ex Deo est uerba Dei audit. propterea uos non auditis, quia ex Deo non estis. Non ergo omnes qui in auditorio sunt, audiunt uerbum Dei, sed is qui illud quod audit, opere perficere contendit. et hic quidem ex


1357. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deo uidisset Trinitatem | ac per hebdomadam uel plurium dierum spacium de corporeis nihil curaret. sibi-que tandem redditus | eorum quę uiderat desyderio recordatione-que afficeretur et fleret. Nouit ergo Dominus eis quos elegit, etiam ante mortem suę dulcedinis mella delibanda porrigere. quę tunc plenis poculis propinaturus est, cum illos omni prorsus terrenę labis fece detersa ad se sursum iusserit uenire | et sanctorum ciues ac suos domesticos fieri beatos in ęternum futuros.


1358. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Primorum parentum pręuaricatio de paradisi deliciis omnem ipsorum expulerat posteritatem | eadem-que damnationis lege simul omnes premebamur. Misertus autem Deus filium suum misit unigenitum. qui ut pro nobis satisfaceret carnem suscepit serui, cum esset omnium dominus, uiam ueritatis monstrauit , cum totus terrarum orbis pręter Iudeam | impię religionis erroribus plenus foret. Morti ęternę obnoxii eramus, ille ultro se morti crucis obtulit, ut nos a morte liberatos ad felicia uitę promissa reuocaret.


1359. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

omnis nostra beatitudo consistat? Quamobrem totis uiribus est cauendum, ne cum tanto animę nostrę dispendio illicitę cogitationis laqueis irretiamur | et dominus, cui nihil est absconditum, sicut olim Iudeis, ita etiam nobis exprobret dicens: matth9 Vt quid cogitatis mala in cordibus uestris? Primo suggestioni lasciuientium cogitationum erit resistendum, ne


1360. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sumus, non satis recordari. cum pręsertim hoc haberi non possit, nisi illa contemnantur | neque libere et expedite de hoc aliquid consyderari, nisi illa ferme obliuiscantur. Quandoquidem omnia relinquere et se solum sequi iubet eos Dominus, qui inter ipsius discipulos censeri desyderant. Sola itaque de Deo cogitatio uana esse non potest. Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait: pver3 In omnibus uiis tuis cogita Dominum, et ipse diriget gressus tuos.


1361. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ideo Salomonis te sapientia hortatur et ait: pver3 In omnibus uiis tuis cogita Dominum, et ipse diriget gressus tuos. Aliud uero cogitantes uanitatis arguimur, dicente Propheta: ps. 93 Dominus scit cogitationes hominum quoniam uanę sunt. Confecta est prima propositi operis pars, quam titulo Fidei applicandam censuimus. nunc de spe, et quę illi magis arbitrabimur conuenire Spiritu Sancto instruente


1362. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

miserebitur nostri Deus noster. Matth. 4. Poenitentiam inquit agite, et appropinquabit regnum cęlorum. Sed de poenitentia postea suo loco tractabitur | modo autem quam misericors est Dominus, quam facile iis quos delicti poenitet, ignoscat uideamus. ut et ipsi nobis remissurum delicta confidentius speremus, cum aliis quoque multis eum remisisse ex Euangelio didicerimus.


1363. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

esse discipulus Christi, cum desieris esse mammonę seruus. Porro, si Venereę uoluptatis obscoenitatibus es pollutus | et tua te accusat conscientia, ingemisce compunctus, ora ut munderis. mundata autem conscientia per confessionis poenitentię-que sacramentum | dicet tibi Dominus, quod ante dixit adulterę: Io. 8. Vbi sunt qui te accusabant? Nemo te condemnauit nec ego te condemnabo. vade, et noli amplius peccare! Pręterea si forte odio habes fratrem tuum, si rapuisti, si


1364. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

qui te accusabant? Nemo te condemnauit nec ego te condemnabo. vade, et noli amplius peccare! Pręterea si forte odio habes fratrem tuum, si rapuisti, si percussisti, si occidisti, confitere crimen, dic te dignum supplicio, sed tamen ut misereatur tui Dominus instanter postula. Lu. 23. Vis nosse quantum hoc tibi profuturum sit? ille qui sic peccauerat, sic poenituerat, de cruce ascendit ad paradisum | angelorum-que fit socius, qui fuerat


1365. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

fuerat, purgatam designat. Et ipsa igitur perpetua diaboli serua fuit, sed cum finem iniquitatibus fecisset, meruit fieri discipula Christi. Luc. 13. Remissorem autem ut magnorum ita multorum peccaminum se esse ostendere uolens Dominus, mulierem duodeuiginti annos inclinatam errexit | Io. 11. Lazarum post quadridui sepulturam iam foetentem ad uitam reuocauit. Quanuis ergo diu te Sathanas alligatum tenuerit, quanuis longo peccandi usu iam obdurueris | et toto tempore


1366. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| auaritiam simulacrorum seruitutem appellat. Neque tamen per hoc mandatum ars reprobata est sculptorum uel pictorum. Non pingere aut fingere simulacra uetantur, sed adorare. Ideo sequitur: Non adorabis ea neque coles. Ego enim sum Dominus Deus tuus. Quod autem nos quoque Christi sanctorun-que imagines adoremus, non ad ipsas imagines, ne idolatrię arguamur, sed ad eos quorum ipsę imagines apparent, adorationem dirigimus. Iccirco autem eiusmodi simulacra publice


1367. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Et hęc sane pręcepta sunt, quę ad Dei duntaxat cultum spectant. reliqua uero circa charitatem, quam proximis debemus uersantur. Quartum. Honora inquit patrem tuum et matrem tuam, ut sis longęuus super terram, quam Dominus Deus tuus dabit tibi. Natura ipsa nos prouocat | gratis parentes nostros colere et amare | quanto magis hoc facere debemus, cum etiam pręmium proponatur longęuitatis?


1368. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est, quam uirtutem, qua beatitudo comparatur ęterna? Beatitudinem autem decalogi obseruatoribus promissam quis ambiget, cum Veritas in Euangelio, ut supra retulimus, dicat: Si uis ad uitam ingredi, serua mandata. Idem Dominus alibi quoque, cum de Deo Patre loqueretur: Scio, inquit, quia mandatum eius uita ęterna est. Si ergo tantę mercedis compotes esse cupimus, Dei mandata ne deseramus. Quę sicut perfectę uirtutes sunt, ita perfectionis numero, id est, decade censentur.


1369. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

26. Eadem enumerantur in Leuitico, et pręcipue fames, pestilentia, gladius. multis-que in locis Scripturę idipsum non siletur. ut quod toties repeti audis, euenturum peccatis exigentibus minime dubites. Nam in Esaia quoque loquens ipse terrę cęli-que Conditor ac Dominus ait: Si uolueritis et audieritis me, bona terrę comedetis. Quod si nolueritis et me ad iracundiam prouocaueritis, gladius deuorabit uos . Multa huiuscemodi in Hieremia,


1370. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

domus urbis igni consumptę, turres ac moenia solo ęquata, populus captiuus, pręter eos qui ceciderant, Babylonem translatus. Hier. 35 Quę fere omnia per Hieremiam prophetam comminatus fuerat Dominus tam regi ipsi quam populo, eo quod filios Rechab patri magis obedientes fuisse comperisset quam illos sibi. Iusiurandum enim uiolauerant, rebelles facti Caldeorum regi Nabuchodonosoro, templum Dei sui gentilium ritum secuti


1371. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| et uirtutibus proficias magis. Vigilando autem utrunque effici posse facile nobis persuadebimus, si Noui Veteris-que Instrumenti fidelia testimonia audire uoluerimus. Clamat in Euangelio Dominus: Matth. 26 Vigilate et orate, ne intretis in tentationem! Periculum ergo imminet illis, qui ultra naturę necessitatem dormiunt, ne carnis diaboli-ue tentationibus superati delinquant.


1372. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

enim nequitię suggestionibus | restat ut ad bonorum operationem conuertamur. Ad hęc autem perficienda non sufficit nostra fragilitas. Ps. 126 Nisi enim Dominus ędificauerit domum, in uanum laborant, qui ędificant eam. Ope igitur indigemus diuina, quę precibus impetratur. dicente Domino: Petite et dabitur uobis. Precationibus uero


1373. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mulieribus uirtutum aromata, ut illis ungamus Iesum. Si cum sanctimonię odore ad se uenientes conspexerit, qua pietate est, iocunde gratanter-que suscipiet. In nobis implebitur dictum illud: Beati sunt serui illi, quos cum uenerit Dominus, inuenerit uigilantes. Pręterea quemadmodum ętas uitę nostrę breuis est, ita et incerta. Plurimos frustratur speratę senectutis expectatio. denique quis est qui unum diem, immo, unam horam a mortis periculo alienam possit


1374. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nescitis enim quando tempus sit. Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam | et dedit seruis suis potestatem cuiusque operis | et ianitori pręcepit ut uigilet. Vigilate ergo | nescitis enim quando Dominus domus ueniat, sero | an media nocte, an gallicantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret: Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate!


1375. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

an gallicantu, an mane, ne, cum uenerit repente, inueniat uos dormientes. Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret: Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate! Dominus domus huius, id est, corporis humani est Christus. Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet


1376. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

omnibus dico: Vigilate! Dominus domus huius, id est, corporis humani est Christus. Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet inueniet. Tametsi Dominus noster in fine seculorum uenturus sit, ut simul omnes iudicet, cuiusque tamen merita in exitu uitę discutit | et singulorum facta diiudicat.


1377. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Serui sunt quinque sensus, ianitor anima. hęc si bene uigilauerit, sensus ipsi ad bene operandum recte disponentur. Isto autem modo expectatus Dominus cum uenerit, neque in seruis neque in ianitore quod condemnet inueniet. Tametsi Dominus noster in fine seculorum uenturus sit, ut simul omnes iudicet, cuiusque tamen merita in exitu uitę discutit | et singulorum facta diiudicat. Qualis ergo quisque nunc decesserit, talis etiam in illo ultimo iudicio cum corpore apparebit.


1378. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uigilię tam fugiendę sunt quam hę, de quibus loquimur, expetendę. His aduersus mortiferę uoluptatis illecebras armamur, his diaboli uires frangimus | et in dies efficimur fortiores. In his orando, legendo, meditando, quam suauis est Dominus gustamus. Per has mundatur animus, acuitur intellectus, mens ad cęlestia contemplanda errigitur | et gaudia illa quę eloqui nescit, se interdum sensisse miratur. Hę sunt sanctarum uigiliarum dotes,


1379. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

lacertis ac prolato pectore distentant | et nisi totam noctem dormierint, somnum a se fugisse lamentantur. Tunc remedia quibus reuocetur disquirunt: iam papauer, iam lactucę parantur, iam titillatio circa digitos uolas-que pedum discurrit, seruis ibi pruritum excitantibus, ut dominus qui usque mane soporem suum continuare nequiuit, eo iam non interrupto ad meridiem duret. atque istos tam effoeminato ocio assidue torpentes de improuiso mors occupat. Neque enim diu uiuere queunt, qui multo somno


1380. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Respice et exaudi me Domine Deus meus | illumina oculos meos, ne unquam obdormiam in morte, ne quando dicat inimicus meus: pręualui aduersus eum. Profecto nisi inimicus pręualeret, id est nisi periculum esset dormientibus, ne inimici huius dolis capiantur, sine causa Dominus Discipulos increpuisset, cum dixit: Matth. 26 Sic non potuistis una hora uigilare mecum? Quare autem illos uigilare uellet, continuo palam fecit dicens: Vigilate et orate, ut non intretis in tentationem!


1381. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qua Herodes ipsum solum quęritans aduersus insontem multorum infantiam erat sęuiturus. Ad hęc non pauca in sanctorum uitis relata legimus, quibus credere compellimur | per quietem sępenumero quę uera sunt reuelari. cum pręsertim ipse Dominus (ut in Numeris scriptum est) dicat: Nume. 12 Siquis fuerit inter uos propheta Domini, in uisione apparebo ei | uel per somnium loquar ad illum. Sunt tamen quędam, quę per demonum illusiones accidunt, uana


1382. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ostio qui sensibus a rerum fragilium cura sequestratis et mente et corpore in illum dirigitur cui supplicat. Qui sic se habent, etiam cum in conuentu multorum orauerint, in abscondito orare putandi sunt. Priuatę tamen orationi semper magis apta est solitudo. Nam et Dominus noster, ut se nobis imitandum proponeret, Matth. 14 dimissa turba (sicut euangelista ait) ascendit in montem solus orare. Hac profecto de causa a suis etiam discipulis quandoque se submouit. ut cum diceret:


1383. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

petendi improbitate, ut ipsam de aduersarii iniuria uindicaret, compulit, et illa alia parabola de homine, qui nocte intempesta pulsando amici ianuam et clamitando dormientem excitauit, excitatum surgere coegit | et panes quotquot uolebat, sibi commodare. Dominus pręterea cum futuri iudicii terrores prędicendo explicuisset, adiecit: Vigilate itaque omni tempore orantes, ut digni habeamini fugere ista omnia et stare ante Filium hominis. Denique, quod uerbis docuit, opere confirmauit. Ter enim easdem


1384. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus, pro regibus et omnibus qui in sublimitate constituti sunt, ut quietam et tranquillam uitam agamus in omni pietate et castitate. Denique Dominus noster etiam pro persecutoribus nos orare iussit, et ipsemet pro illis, a quibus probra, maledicta, uerbera et in crucem actus mortiferas plagas patiebatur, orauit Patrem ignosci-que eis postulauit. Quanti autem id meriti sit, primus martyr Stephanus ostendit, qui iis,


1385. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ita fecisse gentiles quasdam in Euangelio Ioannis legimus. Cupiditate enim affecti uidendi Iesum rogauerunt Philippum, Philippus Andream, ambo Dominum. Quid secutum sit, euangelista non explicat. Non tamen dubito, quin ipse Dominus per apostolos exoratus hoc concesserit, quod fortasse iis tacentibus uel non concessisset uel concedere distulisset. Sanctos ergo in auxilium nobis inuocemus, quia in psalmo est scriptum: Oculi Domini super


1386. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

tantum autem obstinatorum non acceptat orationem, ut etiam pro eis orare uetet, pręsertim si incorrecti inpoenitentes-que decesserint, quod Ioannes apostolus in epistola testatur dicens: Est peccatum ad mortem. Non pro illo dico, ut roget quis . Ipse quoque Dominus Iudeorum pertinacię iratus, ad Hieremiam prophetam loquens ait: Tu ergo noli orare pro populo hoc, nec assumas pro eis laudem et orationem. Et non obsistas mihi, quia non exaudiam te. Timeant itaque horum uerborum sententiam,


1387. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et inutilis erit deprecatio, qui lingua quidem mansuetudinem atque humilitatem pręferunt, dum Deo supplicant, et in corde aduersus proximum odii facibus ardent. A Deo diligi uolunt, et homini ad imaginem Dei facto, Christi sanguine redempto, infensi sunt. Audi, quid pręcipiat Dominus: Si offers, inquit, munus tuum ad altare et ibi recordatus fueris, quia frater tuus habet aliquid aduersum te, relinque ibi munus tuum et uade prius reconciliari fratri tuo, et tunc ueniens offeres munus tuum. Quamobrem, nisi remiseris omnem offensam, nisi


1388. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

scribę et pharisei, hypocritę, qui comeditis domos uiduarum, orationes longas orantes! Propter hoc amplius accipietis iudicium. Non enim solum pro auaritię crimine punientur, sed et pro sanctimonię simulatione. Secundos imitari Dominus prohibet dicens: Cum oratis, non eritis sicut hypocrite , qui amant in synagogis et in angulis platearum stantes orare, ut uideantur ab hominibus. Amen dico uobis, receperunt mercedem suam. Non ergo recepturi sunt


1389. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suam. Non ergo recepturi sunt Dei gloriam, quam orando non expetunt, cum iam receperint gloriam hominum, quam concupierant. Vtuntur et hi quidem Dominica oratione, sanctorum psalmis precibus-que ab Ecclesia constitutis | Dominus tamen non attendit uerba, sed animum intentionem-que orantis, et magis irritatur quam placatur, cum id, quod bonum est, proposito usurpatur non bono. Tale quippe facinus et Hieremias deuouet dicens: Maledictus, qui facit opus


1390. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

probe-que factis copulata? Sunt, qui nimis negligenter orant. summis labiis uerba murmurant | nec satis quid dicant attendunt, non dissimiles illis, qui per quietem somniantes loquuntur, quos per Esaiam arguens Dominus ait: Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Tales certe si exaudiret, non reprehenderet. Et quoniam inter orandum semetipsos non intelligunt, faciunt ut nec a Deo intelligantur. Qualem igitur affectum orandi habent,


1391. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ab omnibus peccatis suis quę operatus est et custodierit omnia pręcepta mea et fecerit iudicium et iustitiam, uita uiuet et non morietur. omnium iniquitatum eius, quas operatus est, non recordabor. in iustitia sua quam operatus est uiuet. nunquid uoluntatis meę est mors impii, dicit Dominus Deus, et non ut conuertatur a uiis suis et uiuat? Et iterum: 33 Impietas impii non nocebit ei, in quacunque die conuersus fuerit ab impietate sua.


1392. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

incedentium, deinde plena fide Christum suscipiens iterum-que ab illo contactus clare uidere coepit omnia. Ita nunquam perfecte illuminari poterit, cuius non erit ex omni parte poenitentia perfecta. de qua perfectione inferius, quantum Dominus nostras quoque tenebras illustrare dignabitur, dicemus. Interim reliqua poenitentię bona cursim prosequamur! Post mentis illuminationem poenitentia animi robur uires-que suppeditat | ad insultus demonum reprimendos


1393. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

rediit iustificatus, cęli ciuis futurus, qui peccati seruus fuerat. Sed si ne iustus quidem, nisi se humiliauerit exaudietur , quanto minus peccator ueniam impetrare poterit, nisi simul et poeniteat et humilietur? Hoc ipsum Dominus a nobis exigens clamat: Iohel. 2 Conuertimini ad me in toto corde uestro, in ieiunio et fletu et planctu, et scindite corda uestra, et non uestimenta uestra! Cor autem humiliatum | et intus poenitentię dolore scissum |


1394. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ne leuitatis esse uideantur, uitę austerioris obseruatio comitari debet, ut quod per uoluptatum illecebras peccatum est, per corporis afflictionem purgetur. Matth. 7 Intrate inquit Dominus per angustam portam, quia angusta porta et arcta uia est, quę ducit ad uitam. Quod si per uiam istam sanctos ac pios homines cęlum ascendisse credimus, quomodo qui peccarunt id assequi posse


1395. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dirige | et ad salutis portum, dum euadendi naufragii spes est, uela conuerte. Vel si usque adeo inualidus et eneruis es, ut ratem corporis tui regere nequeas, ora ut queas. Petite inquit Dominus, et dabitur uobis. non potes excusare imbecillitatem, ubi auxilium tibi promittitur si petieris. Quid igitur | mollescis-ne iam ad poenitentiam? an adhuc in proposito inolitę peruersitatis obduras?


1396. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Miserere mei Deus secundum magnam misericordiam tuam | et secundum multitudinem miserationum tuarum dele iniquitatem meam! Magna misericordia magnum delet crimen, et miserationum multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non


1397. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

magnum delet crimen, et miserationum multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non curas errigi? de medico qui omnes in se confidentes in unico uerbo sanat diffidis?


1398. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

multitudo multitudinem remittit peccatorum. Dominus clamat: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Et tu mori mauis quam conuerti? et ueniam desperare quam poscere? Dominus soluit compeditos, Dominus errigit ellisos. Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui? tam graui casu ellisus non curas errigi? de medico qui omnes in se confidentes in unico uerbo sanat diffidis?


1399. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

5 Sed cum reuerti noluissent | aggrauassent-que scelus mentis obstinatione, eorum impietatem plumbi massa onerari uidit Zacharias propheta | Domino-que ulciscente urbs passa est excidium, et illi captiui ducti in Caldeam. Internicione quidem deleri merebantur, sed Dominus temperauit iram, ut postea ostenderet etiam in obstinatos clementiam. Postquam enim eos poenitere coepit | peccata confitendo misericordiam-que Dei implorando, ipso fauente de seruitutis iugo liberati atque ad patrium solum postliminio reuersi, instaurata ciuitate templo-que


1400. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cum illa in parte manca sit, hęc per omnia integra et perfecta. Illa simul multorum, hęc singulorum. illa Deo audiente tantum, hęc etiam Dei sacerdote examinante et ab omnibus absoluente. Nondum enim illis mediator uenerat Christus Dominus, per quem reseratus est aditus ad cęlestia | et cuius cruore a corruptę originis culpa expiati in sancta coepimus introire | et hęredes fieri non terreni et temporalis regni, ut illi, sed cęlestis et ęterni. Ne igitur tanti erga humanum genus beneficii memoriam ulla


1401. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aptior uidebitur, imposita | mundos puros-que restituat, Ecclesię Deo-que reconciliet. Epistula Ioannis 1 Si enim confiteamur peccata nostra (ut Ioannes apostolus inquit) fidelis est et iustus Dominus, ut remittat nobis peccata nostra | et emundet nos ab omni iniquitate. Remissio minuit culpam, emundatio tollit poenam et confert beatitudinem, dicente Domino: Beati mundo corde,


1402. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| et figurę significarunt, ut in eo credendo, quod et uetustas promitteret | et nouitas exiberet, fides nostra stabiliretur atque firmaretur magis. Ab Esaia prędictum audimus: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum, uindemię defecatę . Et ab Hieremia: Omnis laguncula implebitur uino . Et ab Ezechiele: Vocabo frumentum et multiplicabo illud, et non ponam uobis famem.


1403. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Et a Zacharia: Quid enim bonum eius est | et quid pulchrum eius, nisi frumentum electorum et uinum germinans uirgines? Et a Malachia: In omni loco sacrificatur et offertur nomini meo oblatio munda, quia magnum nomen meum in gentibus, dicit Dominus exercituum. Figurę autem atque signa fuere: sacrificium Melchisedech sacerdotis, manna in deserto, agnus paschalis, hostia sanctorum oblata pro peccato, hostia pacificorum oblata Domino, subcinericius panis Elię in itinere,


1404. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dulcius inuenit, cuius nomine illam exprimeret. Cibauit illos, inquit, ex adipe frumenti, et de petra melle saturauit eos. Idem alibi: Gustate et uidete, quoniam suauis est Dominus. Tu tua suauitate, isto melle | in cęlo reficis angelos | animas-que sanctas | et mortales pascis in terra. Vnde dicitur: Panem cęli dedit eis, panem angelorum manducauit homo.


1405. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

tam nequiter delinquenti denegatur locus poenitentię. Habetur enim in Paralipomenon libro, quod magna populi pars non sanctificata comedere Phase ausa fuerit | sed cum se peccasse dolerent | et Ezechias pro eis orasset, placatus fuisse Dominus dicitur. Tibi quoque cui nunc iratus est, procul dubio placabitur, si te peccati poenituerit | ueniam-que fueris precatus. Omnibus patet ad Dominum reditus, et reuertenti


1406. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

superatus maturauit scelerate perficere, quod impie cogitarat. et qui Dominicam coenam ore sacrilego delibare pręsumpsit, factus est Domini proditor. Hunc si imitari in gustando sacramento perges, nonne etiam tibi dicere poterit Dominus: Ecce manus tradentis me, mecum est in mensa. et vę homini illi per quem Filius hominis tradetur ? Tradidit illum Iudas impiis Iudeis, tu eundem tradis tibi impuro.


1407. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Anima polluta, quę ederit de carnibus hostię pacificorum, quę oblata est Domino, peribit de populis suis. Periit et Oza infelix, qui prophanam manum arcę sanctę, licet labenti supponere fuit ausus. percussit eum Dominus (ut ait Scriptura) super temeritate et mortuus est. Atque ut apertius intelligas distantiam digne et indigne ad sacrosanctum libamen accedentium, disce quid in Esaia scriptum sit: Hęc dicit Dominus Deus inquit: ecce serui


1408. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fuit ausus. percussit eum Dominus (ut ait Scriptura) super temeritate et mortuus est. Atque ut apertius intelligas distantiam digne et indigne ad sacrosanctum libamen accedentium, disce quid in Esaia scriptum sit: Hęc dicit Dominus Deus inquit: ecce serui mei comedent, et uos esurietis; ecce serui mei bibent, et uos sitietis; ecce serui mei laudabunt prę exultatione cordis, et uos clamabitis prę dolore cordis | et prę contritione spiritus ululabitis .


1409. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui flagitii alicuius conscii sacramentum sumere perhorrescunt, damnabiles habentur, quid de illis dicemus | qui omnino contemnunt? et infidelitate quadam lapsi illo sibi non opus esse asseuerant? De iis quidem per Osee prophetam ait Dominus: 7 Super uinum et triticum ruminabant, et recesserunt a me. Illi ruminant super uinum et triticum, qui Christi sacramentum plena fide non suscipiunt | et dum dubitant | a Christo quoque alienantur.


1410. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dubitant | a Christo quoque alienantur. Quomodo enim Christianus est, qui uerbis Christi non pręstat fidem? 62 His in Esaia etiam iurat Dominus in dextera sua | et in brachio fortitudinis suę | se non daturum ultra triticum neque uinum. Non enim possunt mereri gratiam fructum-que sacramenti, qui uel dubii sumunt illud | uel increduli despiciunt | acrius tandem puniendi quam qui olim Legalibus sacrificiis detraxissent,


1411. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed modico et aqua diluto ad languidi corporis iuuamentum. Nemo tamen nefas putet | uel carnibus uesci extra ieiunium, nisi uotum obstet, ne in Hebionitarum incidat heresim. uel etiam ieiunando uini usum damnet, ne ipse cum Taciano Encratidarum autore damnandus iudicetur. Nam Dominus et Saluator noster his usus est, ut euangelistę testantur, et in Chana Galileę ad nuptias | et in Hierosolymis quando Pascha cum discipulis celebrauit. In quo ostendere uoluit | nullum crimen esse siquis his utatur, nisi cum Ecclesię interdictum | uel


1412. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nos ieiunia nostra, si sanctorum parsimoniam cogitabimus, ut saltem imitari eos non pigeat, quos ęquiparare nequimus. Apostoli quoque Domini spicas manibus conterentes esuriem sedant | neque ab ordeaceis abhorrent, quos etiam aliis apponere iubentur, cum turbam saturauit Dominus. Et tunc quidem quinque tantum panes habuerunt, quod nec ipsis qui duodecim erant, sufficere potuisset. vt-que apertius quanta illis cura sibi esset intelligas, cum conscensa naui trans fretum irent, obliti sunt (ut in Mattheo legitur) secum panes


1413. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

obliti sunt (ut in Mattheo legitur) secum panes deferre. Qui enim diuinę contemplationis dulcedine quotidie satiantur, uix uentri suo tunc prouident, cum esurire coguntur. Parandi autem uictus nimiam solicitudinem Dominus quoque extenuat cum ait: Nolite soliciti esse dicentes: Quid manducabimus, aut, quid bibemus, aut quo operiemur, sed quęrite inquit primum regnum Dei et iustitiam eius, et hęc omnia apponentur uobis.


1414. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et oratione superauit inimicos. Iudit uidua eisdem armis munita Olophernem Assyriorum ducem interfecit. Et Iudas Machabeus ingentes gentilium exercitus post triduanum ieiunium parua manu aggressus profligauit. Pręterea Christus Dominus per dies quadraginta nihil gustando diaboli tentamenta uicit. Et cum demoniacum surdum ac mutum curasset: Hoc demonium inquit non eiicitur, nisi in ieiunio et oratione. Prodigus filius, qui bona scortando luxuriando-que


1415. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

diceret: Satiabor cum apparuerit gloria tua. Sancti enim qui se quondam ieiuniis afflixerunt, non esurient amplius (ut Esaias ait) neque sitient, et non percutiet eos ęstus et sol, quia miserator eorum reget eos | et ad fontes aquarum potabit eos. et in Apocalypsi Dominus: Ego inquit sitienti dabo de fonte aquę uiuę gratis. Igitur tu es ille Domine qui esurientes et sitientes tuo solo aspectu satias, tu panis indeficiens, tu fons uiuus. Tu da, ut tibi placeant ieiunia nostra, ut cum placuerint, a te tandem tua dulcedine


1416. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dicam, quos ieiunii grauat obseruatio, qui uel male ieiunant | uel omnino non ieiunant. De vitio male ieivnantivm. Caput XXIII Male ieiunantes arguit Dominus dicens: Zacharia 7 Cum ieiunaretis et plangeretis, nunquid ieiunium ieiunastis mihi? Non enim Domino ieiunant, qui exquisitis dapibus poculis-que mensam opimant | et non corpus


1417. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et percutitis pugno impie. Sicut ergo aurum luto sordidatum non splendet, ita nec ieiunium efficax est ad Deum placandum, si uitia non cessant. Ob hoc sane ad Hieremiam clamat Dominus: Hiere. 14 Noli orare pro populo isto in bonum. cum ieiunauerint, non exaudiam preces eorum, et si obtulerint holocausta et uictimas, non suscipiam ea. Reg. 1 14


1418. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nam hi soli sunt quibus nulla exeundi de carcere spes est. Iccirco alibi idem hortatur dicens: Nolite inebriari uino in quo est luxuria, hoc est, uino quod gulę blanditur | et impudenter lasciuire compellit. Quamobrem etiam Dominus ita affectos ad poenitentiam reuocat per Iohelem prophetam et ait: Expergiscimini ebrii et flete et ululate omnes | qui bibitis uinum in dulcedine! Poenitere autem nolentibus per Hieremiam minatur dicens: Bibite et inebriamini et uomite et cadite


1419. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

inebriamini et uomite et cadite | neque surgatis a facie gladii, quem ego mittam inter uos. Gladius hic iustitia Dei est, quę breuissimam uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum


1420. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

inter uos. Gladius hic iustitia Dei est, quę breuissimam uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem


1421. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uitę huius uoluptatem uno ictu mutat in perennem amaritudinem. Hoc ipsum idem Dominus etiam in Euangelio testatus ait: Si dixerit malus seruus in corde suo: Moram facit dominus meus uenire, et coeperit percutere conseruos suos, manducet autem et bibat cum ebriosis, ueniet dominus serui illius in die qua non sperat, et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem rati licentius peccant? Non poenam peccatorum remittit iustus


1422. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et diuidet eum | partem-que eius ponet cum hypocritis | illic erit fletus et stridor dentium. ubi sunt qui poenę dilationem impunitatem rati licentius peccant? Non poenam peccatorum remittit iustus Iudex, sed conuersionem expectat misericors Dominus. Quo diutius sustinet, eo acerbius in obduratos animaduertet, fletum irrogabit pro risu, pro gulę oblectamento dentium stridorem. Quę supplicia tunc demum futura quidam dicunt, cum in fine seculi hominum animę suis iunctę corporibus fuerint. Ego uero etiam ea


1423. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Plurimi quippe ideo clericatum profitentur | et ecclesiasticas ambiunt dignitates, ut ditentur. et cum ditati fuerint, ut deliciis uoluptatibus-que fruantur. quibus in Euangelio respondet Dominus: Ioan. 6 Amen amen dico uobis, quęritis me non quia uidistis signa, sed quia manducastis ex panibus et saturati estis. Et quoniam uoluptariam uitam ęterni supplicii dolor sequitur, iisdem dicitur:


1424. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mercede non fraudentur, ęterna tamen remuneratione priuantur. Fidei autem perseuerantiam Ioannes apostolus nobis commendat dicens: Quod audistis ab initio, in uobis permaneat. | quia si in uobis permanserit, quod audistis ab initio, et uos in Filio et Patre permanebitis. Dominus etiam in Apocalypsi: Esto fidelis inquit usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Deinde in spe quoque perseuerandum est, ut sicut per fidem ita et per spem habitet in nobis Christus. Habemus enim Apostoli testimonium affirmantis


1425. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dauid miserere mei. ab hac precatione non cessauit, donec uisum recepit. Testes sunt et apostoli, de quibus est scriptum: Omnes erant perseuerantes unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius. Denique, testis est ipse Saluator noster et Dominus, qui ut precibus instare suo nos doceret exemplo, et pernoctasse in oratione dicitur | et factus in agonia prolixius orasse. Quantum pręterea erumnas labores-que et cuncta seculi huius incommoda ęquo animo semper tolerare


1426. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

conscientia tua reprehenderit, toties contremiscas | et ad omnem febriculę uel alterius cuiuscunque morbi accessum formides, ad omnes imminentis periculi minas magis animum demittas ac pauites, non tam mortis metu quam tormentorum. Plantauerat te Dominus uineam electam, semen uerum | quomodo conuersus es in prauum? uinea-que factus aliena, non Domino fructificans sed demoniis? Ciuitas eras plena populo spiritalium bonorum | quomodo mutatus es in solitudinem? Anima tua gentium erat domina, sensibus imperans | et omnes


1427. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

es, si tunc etiam cum irrideris, cum contumelia afficeris, cum iniuriis oneraris, patienter toleres, non irascaris, non turberis | et quasi qui nihil mali passus fueris, uultum non mutes | atque intra te animi quietem conserues, Illorum puerorum more, quos Dominus ad se uenire iussit | et: Mar. 10. Quisquis inquit non receperit regnum Dei ueluti paruulus, non intrabit in illud. Sicut ergo paruulus irę odii-que passionibus caret ex natura, ita


1428. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

quod sentiunt, non dissimulant | nec bonum negant esse bonum | nec malum malum, ut non simplices modo, uerum etiam recti sint | et assequantur, quod in Prouerbiis Salomon pollicetur dicens: Prouer. ii. Custodiet rectorum salutem Dominus | et proteget gradientes simpliciter. Ipsius Dei ore laudari meruit Iob, quod simplex et rectus esset | et timens Deum | et a malo recedens. Prudentis postremo officio fungeris, si postquam cuncta consideraueris, quę


1429. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cui tam potentes inimici | non iam inuiti sed uolentes colla submisere? De scientia divinitvs tradita et sapientis officio Caput IV Hęc est scientia, quam a nobis exigit Dominus dicens: Misericordiam uolui et non sacrificium, et scientiam Dei plus quam holocaustum. . Hanc ipsam autem Dei scientiam a se peti iubet, cum ait: Siquis sitit, ueniat ad me et bibat. . et: Ego sum ostium, inquit, per me siquis introierit


1430. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sapientia Christvm imitari. Caput V Porro talia scire atque ita sese gerere, nequis industrię suę arroget, sed donum Dei esse agnoscat, scriptum est: Prouer. II Dominus dat sapientiam, et ex ore eius prudentia et scientia . Et iterum: Eccl. I Omnis sapientia a Domino Deo est, et cum illo fuit semper, et est ante ęuum. Ipse omnium conditor Deus, cum


1431. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

unde dicitur: Eccl. I Fili concupiscens sapientiam conserua iustitiam, et Deus prębebit illam tibi. Item: Eccl. 43 Omnia inquit Dominus fecit, et pie agentibus dedit sapientiam. Quomodo enim illic potest infundi celeste donum, unde eiecti prius et exterminati non fuerint terreni affectus? Duo contraria simul


1432. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

de Deo salutaris sapientię autore dicta ait: Siquis uidetur inter uos sapiens esse in hoc seculo, stultus fiat, ut sit sapiens. Sapientia enim huius mundi stulticia est apud Deum. Scriptum est enim: Comprehendam sapientes in astutia eorum. Et iterum: Dominus nouit cogitationes sapientium, quoniam uanę sunt. Vani quippe sunt, qui sanctę Trinitatis mysterium non admittunt, qui uerę beatitudinis bonum non percipiunt, quia sibi magis quam Deo credunt.


1433. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui se digne exercuerint, illos ut a Domino remunerentur, de terreno habitaculo ad cęleste regnum feliciter transmittit. Sapientis erit igitur | omni loco, omni tempore, omnibus in rebus diligenter dispicere quid uelit Dominus, et secundum eius uoluntatem, quę iussa sunt facere, quę uetita declinare. Qui sic egerit, et mandatis Dei satisfaciet | et ipse suę consulet saluti. Quicquid enim Deo obedimus, quicquid obsequimur, quicquid seruimus, totum in nostram uertitur utilitatem.


1434. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cętera ne noceant respuere. aut enim superflua sunt | aut fini nostro aduersantia. quod autem superfluum est contemni debet, quod aduersarium repelli. de his enim psalmista ait: Nouit Dominus cogitationes sapientium | quoniam uanę sunt. et Apostolus: Nolite, inquit, iugum ducere cum infidelibus! Quę enim participatio iustitię cum iniquitate? aut quę societas luci ad tenebras? quę autem conuentio Christi


1435. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Tantum abest igitur ut sapiens sit, qui ethnicorum sapientes pręter modum emulatur, ut etiam iniquus et infidelis esse possit conuinci. Et quoniam sola Dei sapientia, quę in Sacris litteris continetur, uera est sapientia, ideo ipse Dominus per prophetam exclamat dicens: Non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur diues in diuitiis suis, sed in hoc glorietur qui gloriatur, scire et nosse me, quia ego sum


1436. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ipse Dominus per prophetam exclamat dicens: Non glorietur sapiens in sapientia sua, et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur diues in diuitiis suis, sed in hoc glorietur qui gloriatur, scire et nosse me, quia ego sum Dominus, qui facio misericordiam et iudicium et iustitiam in terra; misericordiam utique erga sapientes in bono, iudicium et iustitiam aduersus sapientes in malo. de quibus Hieremias ait: Sapientes sunt ut faciant mala, bene autem facere nescierunt.


1437. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uel scripseris | uel dixeris aliquid | uel proprio ostenderis exemplo, unde alii meliores effici queant. Qui enim fecerit et docuerit sic, hic magnus uocabitur in regno cęlorum. Ipse Dominus noster Christus docuit | nec apostolos suos passus est desidia ocio-que torpere, sed Spiritu Sancto repletos per diuersas orbis partes dimisit, ut errantes docendo in uiam ueritatis reuocarent. atque illos quidem non itineris labor, non persecutionis immanitas ab officio deterruit


1438. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

creatus, ut eius foeditate offensi magis affectaremus inseri consortio angelorum. Ad Coloss. ii. At etiam quęri potest: quomodo diabolus adhuc pugnat, cum Paulus dicat, quod Christus Dominus exuerit Principatus et Potestates triumphans eas in ligno crucis? Potestas quidem diaboli per crucem Christi ita fracta et triumphata est, ut eos ille dimittere liberos fuerit coactus, quos ei primorum parentum


1439. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fidem impugnant | atque ab iis qui pro ueritate resistunt damnandi, ut et uicti poenas | et uictores gloriam sortiantur. Sequitur enim: Hęc Ad hęc ut plenius demonum deprauata natura nobis nota sit, scrutemur in Scripturis, quam uarie


1440. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

34. Ne tradas bestiis animas confitentes tibi! Et idem alibi: Increpa, inquit, bestias calami! Fragilis est enim ut calamus, qui se ab his uinci patitur, et non potius ad auxilium Dei recurrit ut uincat. In Ezechiele quoque promittit Dominus facturum se, ut cessent bestię pessimę de terra. quod partim in primo Christi aduentu impletum, partim in secundo implendum credimus, cum omnes bestię istę in barathrum inferni detrudentur.


1441. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Extorres enim a cęlesti patria facit, qui suę consentiunt tentationi. Quis unquam tam terribilium bestiarum, tam malignorum spirituum | uel sęuitias uel dolos posset euadere, nisi periclitantibus Dominus opem afferret, nisi furorem eorum uis diuina cohiberet astum-que reprimeret? De nominibvs demonvm pvblicae dignitatis. Caput XIII Et hęc quidem a


1442. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Primogenita Aegypti sunt demones inter omnes nequitia primi, dicente Domino: Meum est omne primogenitum. ex quo percussi primogenitos in terra Aegypti, sanctificaui mihi quicquid primum nascitur in Israhel. Certe nisi Dominus noster Iesus Christus primogenitos Aegypti percussisset, principatus (ut Apostolus ait) et potestates aduersas traducens et triumphans in cruce, sanctificatio eius, qui est primogenitus omnis creaturę, ad nos peruenire minime potuisset. Qui ergo non uult cum


1443. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uenatio. Ille tamen ex homine in pecudem uertitur, qui peccat, dicente Propheta: Homo cum in honore esset, non intellexit. comparatus est iumentis insipientibus et similis factus est illis. Hi etiam Caldei nuncupantur. quos in Abbacuch propheta se suscitaturum minatur Dominus aduersus iustorum contemptores | Ecce inquit ego suscitabo Caldeos, gentem amaram et uelocem, ambulantem super latitudinem terrę, ut possideat tabernacula non sua . Caldei quasi demones | uel quasi feroces interpretantur.


1444. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nomina etiam a rebus inanimatis sortitus est. Nam et gladium et clypeum appellatum in Sacris litteris apparet | In Ezechiele: Gladius exacutus et limatus ut cędat uictimas. Et paulo post: Veniat, inquit, gladius regis Babylonis. Hoc gladio impios concidendos minatur Dominus, nisi corrigantur. In Naum propheta dicitur: Clypeus fortium eius ignitus . Iste ignitus clypeus homines urget in libidinem, ut per stupra adulteria-que traductos mactet gladius exacutus. Turpis enim uoluptatis finis est interitus.


1445. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

homines urget in libidinem, ut per stupra adulteria-que traductos mactet gladius exacutus. Turpis enim uoluptatis finis est interitus. breuissimum est quidem quod delectat, quod autem torquet et excruciat, ęternum est. Rursum in Ezechiele mons Seyr nuncupatur: Hęc dicit Dominus Deus: Ecce ego ad te, mons Seyr! Et extendam manum meam super te, et dabo te desolatum atque desertum. Seyr interpretatur hispidus | et pilosus. Diabolus quippe Esau pilosi partes secutus aduersus populum Iudę, id est, confessionis, illos uidelicet qui Christum


1446. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Euangelio dicitur: Si habueritis fidem ut granum sinapis, dicetis monti huic: Transi hinc , et transibit. Non itaque montes per fidem transferendos dixit Dominus | quid enim id iuuaret? sed diabolum repellendum. Reor hunc ipsum ab Apostolo profundum dici, ubi ad Ephesios scribens ait: Vt possitis comprehendere quę sit latitudo et longitudo et profundum et altitudo, hoc est, ut


1447. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aut uoto castitatis contrarium | neque ut susceptum pro amore Dei uitę perfectioris propositum uanis inimici terroribus agitatus derelinquas. Nihil tibi diabolus nocere poterit, quamdiu tu cum Deo tuo constanter ambulaueris dicens: Dominus mihi adiutor, et ego despiciam inimicos meos. Fortior cunctis demonibus est, qui innocentiam seruat et in Deo confidit. li. 15 notandum Quod si etiam uerus tibi de cęlo angelus uel sanctus aliquis


1448. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ipse cuius iussu pellebatur, quanto minus offendere poterit hominem nisi Deus uoluerit. Bono igitur animo simus | et certissima uincendi spe ad pugnam accingamur. Dominus noster non sinet nos tentari supra id quod ferre possumus, sed faciet (ut Apostolus ait) cum tentatione prouentum, ut possimus resistere. Iob Permisit sane etiam patientissimum uirum Iob tentari et calamitatibus affici, non ut diabolo


1449. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

maioris glorię adipiscendę prębuit occasionem. ut inter erumnas beatior fieret | quam cum prosperitatibus abundaret. Quis enim antehac patientiam eius laudauit, quam postea omnes admirati sunt? Hęc est igitur causa quare nobis Dominus dederit aduersarium, quare ab eo nos tentari uoluerit. ut uidelicet cum uicerimus, milites suos imperator benignissimus tanto magis remuneret quanto magis prompte ac strenue certauerimus. ad pugnam quippe non ad quietem in hoc terrę theatro missi sumus, ut neque fortes nisi


1450. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

parentum amiseramus, reuocati. Gaudebat inuidus ille sanctissimos etiam uiros in infernum descendere | et quasi uictor, quia primos uicerat, de omnibus triumphare. Sed gaudium istud uersum est in luctum. Ligauit fortem fortior Dominus | et domum eius intrauit | et uasa eius diripuit, suo aduentu absoluens illos qui in carcere uincti tenebantur, de tenebris transferens in lucem. Quin etiam uulgata Euangelii ueritate regnum mundi erripuit diabolo, quo magis ille


1451. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

itaque molestior difficilior-que sese ingesserit tentatio | et cordis intima lacessere coeperit, tunc ieiunium nobis pro scuto sit, pro gladio oratio, dicente Domino: Hoc demonium non eiicitur nisi in ieiunio et oratione. Nam et ipse Dominus tunc ieiunabat, cum tentatorem uicit. Et idem: Vigilate, inquit, et orate, ne intretis in tentationem! Apostoli quoque, cum naufragium timerent, dormientem illum clamoribus excitant. Adiuua nos, inquiunt, Domine, perimus. tunc ipso uentis fluctibus-que


1452. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

assidue-que contra improbę uoluptatis illecebras luctantibus tuta sunt omnia. Neque enim superseminantur zizania in medio tritici, nisi cum ocio dediti dormimus | et a custodia bonę frugis cessamus. Atque ideo sane uigilare et orare nos iubet Dominus | ne tentationibus succumbamus. hoc est, diligentes esse et intentos | et solicitos, ne per desidiam spiritus caro, quę ancilla esse debet, dominari incipiat | et pręualere permittatur Madian aduersus Israhel. is uidelicet qui se cultui dedicauit diuino, subuerti sinatur


1453. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

arescunt. Pręterea et locum illum et hominem quantum potes declina, in quo uel delinquendi periculum | uel exercendę uirtutis impedimentum times. Zach. II O o o fugite, inquit Dominus, de terra Aquilonis; de terra utique in qua charitas friget et abundat malicia. de terra in qua nihil agitur, nihil dicitur, nisi quod ad corporis pertinet uoluptatem | et pręsentis luxurię irritamentum | et multorum scelerum


1454. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sed quoniam quocunque fugerimus, carnis nostrę lucta carere nequimus, in omni carnalium tentationum discrimine | ad orationum subsidia confugere tutissimum erit. Ad Dominum igitur supplices confugiamus. quia Dominus fortitudo plebis suę | et protector saluationum Christi sui est. Vim patiens loquatur spiritus et dicat: ps. 141 Erripe me de inimicis meis, Domine, ad te confugi. doce me facere uoluntatem tuam, quia Deus meus es tu. Ab


1455. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

operando in profundum demergi mereamur. Si sic oraueris, non frigide sed ardenter, non proterue sed humiliter, tentationum constrictus angustiis, exaudiet te Dominus | et non dabit in commotionem pedem tuum | neque dormitabit qui custodit te. Petite inquit et accipietis | Quid tu poscere pigritabis, cum idem Dominus et rogari uelit | et quod pie rogatur, prompte se daturum promitat? Si sicut decet supplicaueris,


1456. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

constrictus angustiis, exaudiet te Dominus | et non dabit in commotionem pedem tuum | neque dormitabit qui custodit te. Petite inquit et accipietis | Quid tu poscere pigritabis, cum idem Dominus et rogari uelit | et quod pie rogatur, prompte se daturum promitat? Si sicut decet supplicaueris, circumdabit te scuto ueritas eius. non timebis a timore nocturno, a sagitta uolante in die, a negocio perambulante in tenebris, ab incursu et demonio meridiano


1457. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Si sicut decet supplicaueris, circumdabit te scuto ueritas eius. non timebis a timore nocturno, a sagitta uolante in die, a negocio perambulante in tenebris, ab incursu et demonio meridiano . Ipse enim Dominus de illo qui fideliter orat | et constanter sperat, respondens ait: ps. XC Quoniam in me sperauit, liberabo eum. protegam eum, quoniam cognouit nomen meum. clamauit ad me, et ego


1458. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Tunc tu naufragio imminenti liberatus | gratias age liberatori, cuius opera factus es teipso fortior | atque aduersus lasciuientes malarum cupidinum titillationes inuictus. Ad ipsum igitur mente conuersus dicas: Benedictus Dominus Deus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum; hoc est, in predam uoluptatum illecebris delinimentis-que uitiorum. Quibus tu impugnabare, ut Domino tuo peccares | et cęli terrę-que conditoris maiestatem offenderes.


1459. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ad hęc, quoniam diuinis quoque disciplinis instructus uincere didicisti, ne ingratitudinis arguaris, illud quandoque tecum repetas: ps. 143 Benedictus Dominus Deus meus, qui docet manus meas ad pręlium | et digitos meos ad bellum. misericordia mea et refugium meum, susceptor meus et liberator meus | in ipso speraui; qui subdit populum meum sub me; id est, qui carnem meam meo seruire spiritui


1460. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

oppidulo nasci uoluit, et quidem non in hominum habitaculo, sed in pecudum stabulo, non in cunis colore diuerso picturatis auro-que linitis, sed in pręsepio ad prębenda iumentis pabula lentis uiminibus contexto. Cum-que esset Dominus omnium a seruo uoluit baptizari | ac de se ipso dixit: Filius hominis uenit, non ut ministraretur ei, sed ut ministraret. Apostolos non de stirpe nobilium, sed de piscatorum genere sibi adsciuit | et eisdem pedes lauit. Hierosolymam intraturus ueterinum animal


1461. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in terra uixissent. de quibus est dictum: Matth. XXII Neque nubent neque nubentur, sed erunt sicut angeli Dei in cęlis. Luc. 12 In eo quoque Dominus continentiam seruis suis uidetur imperasse, quod apostolis pręcepit, ut lumbos precinctos haberent. In lumbis quippe generandi semina sunt. qui autem in carne seminat, de carne et metet corruptionem. sed qui seminat in spiritu, de spiritu et metet benedictionem.


1462. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

semina sunt. qui autem in carne seminat, de carne et metet corruptionem. sed qui seminat in spiritu, de spiritu et metet benedictionem. Oratio Preces etiam qualiter Deo sint offerendę nobis documento est Dominus noster. Orandi enim rationem, quam uerbis monstrauit, opere perfecit. Matth. VI Orare iubet in abscondito | et ab illis quę impedire possent separato loco,


1463. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quippe trahitur uitium si conuersaris cum uitioso. ac ueluti pestilentię morbus afflatu tactu-que ęgrotantis inficere solet sanos, ita infidelium familiaritas plerunque fideli uiro perniciem parit. Iccirco per os Hieremię clamat nobis Dominus: Fugite de medio Babylonis, ut saluet unusquisque animam suam. et per os Oseę: Nolite ingredi in Galgala, et non ascenderitis in Bethauen; loca uidelicet prophana idolorum-que polluta culturis


1464. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

saluet unusquisque animam suam. et per os Oseę: Nolite ingredi in Galgala, et non ascenderitis in Bethauen; loca uidelicet prophana idolorum-que polluta culturis atque immunda. Saluator etiam noster et Dominus: In uiam gentium inquit ne abieritis | et: Cauete a fermento phariseorum. Hoc idem admonet et hortatur Paulus apostolus dicens: Nolite iugum ducere cum infidelibus! quę


1465. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fauere illorum errori uideantur. Non minus declinandi sunt, qui in flagitiis obduruerunt. Matth. 18 Peccantem, inquit Dominus, corripe inter te et ipsum. si te non audierit adhibe alium. si neque illum audierit, dic Ecclesię. si neque Ecclesiam audierit, sit tibi sicut ethnicus et publicanus! Pro infideli ergo habeatur, quem peccasse omnino non poenitet | qui-que nulla correptione ad


1466. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In illis enim cernendo non dissimilia iis quę de aliis legimus, cum firmius quę a scriptoribus tradita sunt credemus, tum ardentius quę a nobis uisa cognita-que fuere, imitabimur. considerantes, quam munificus, quam benignus Dominus noster sit, qui mira quęque operandi confert gratiam credentibus in se ac sperantibus. Nisi enim ille bona cuncta suppeditaret, ad tantam sanctitatis perfectionem hominis imbecillitas nunquam


1467. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

simus | et ipsos imitandi donetur nobis facultas, uictu tantum necessario contenti Christo seruiamus. Magni animi est caduca contemnere | et ea quę stabilia ęterna-que sunt sectari. Si Christi discipuli fieri cupimus, meminerimus quod non de diuitum turba sibi discipulos elegit Dominus, sed de pauperum grege et egenorum. Petrus, Andreas, Ioannes, Iacobus | piscatione uictum sibi quęrebant. relictis retibus et naui secuti sunt Christum. Ex his postea Petrus cum Ioanne cuidam claudo elemosinam petenti


1468. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| In Esaia legitur: XXXIX Pauperes homines in sancto Israhel exultabunt, sanctificabunt sanctum Iacob | et Deum Israhel prędicabunt. In Sophonia ad Hierusalem loquitur Dominus: III Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini. Indecens enim ac ualde


1469. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

III Derelinquam in medio tui populum pauperem et egenum, et sperabunt in nomine Domini. Indecens enim ac ualde incongruum foret, ut diuitias possiderent serui, et dominus e diuerso paupertatis angustiis gauderet. Qui propterea quidem in terra paupertatem coluit, ut suo exemplo doceret | terrena contemnenda esse | et cęlestium tantummodo curam habendam, nec fragilibus delectari oportere, sed eternis. Nihil enim in terra


1470. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Poterat lapides in gemmas, in aurum ligna conuertere, qui de ore piscis fecit staterem repente adesse. Et tamen semper alieno usus est hospitio, semper oblata ab aliis stipe sustentatus est. nudus iacuit in pręsepio, nudus pependit in cruce | atque is qui cęli terrę-que erat dominus, nec sindonem suam habuit, qua uelaretur mortuus, nec suum quo conderetur sepulchrum. Quod si omnium Dominus in tanta rerum egestate in hoc seculo uiuere uoluit, pudeant sacerdotes, erubescant episcopi | amplas sibi ędes


1471. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

oblata ab aliis stipe sustentatus est. nudus iacuit in pręsepio, nudus pependit in cruce | atque is qui cęli terrę-que erat dominus, nec sindonem suam habuit, qua uelaretur mortuus, nec suum quo conderetur sepulchrum. Quod si omnium Dominus in tanta rerum egestate in hoc seculo uiuere uoluit, pudeant sacerdotes, erubescant episcopi | amplas sibi ędes construere, cumulandis pecuniis operam impendere, uestibus preciosis renidere , omnibus denique mundi deliciis diffluere


1472. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

potest, protegente ac tuente . Si uobis curę erit | continentius uiuere, mandata Dei perficere, Ecclesię opes non in uestrum usum conuertere, sed indigentibus distribuere, aut defendet uos Dominus ab infidelium uiolentia | aut non defendet. si defendet, tuti eritis. si non defendet, per patientiam martyrii a Domino coronabimini. et Ecclesia Dei gloriosius ędificabitur in cęlo | quam permanet in terris . Neque enim


1473. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

periculi in diuitiis esset, et precatus est Deum dicens: Prover XXX Mendicitatem et diuitias ne dederis mihi | tribue tantum uictui meo necessaria, ne forte satiatus illiciar ad negandum et dicam: quis est Dominus? aut egestate compulsus furer et periurem nomen domini mei. Sed quoniam supra modum locupletatus fuit, in id quod timebat incidit. Diuitiarum copia delinitus


1474. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

etiam inter hostes quandoque manere illęsam | nec frustra esse dictum: Pauperes fiducialiter requiescent. Idem submissius supplicant et efficacius exaudiuntur. iuxta illud: Deprecatio pauperis usque ad aures perueniet. et illud in psalmo: Exaudiuit pauperes Dominus, et uinctos suos non despexit . Quorum autem exauditur oratio, iis pro breui inopia ęterna tribuitur beatitudo, dicente Domino: Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. et: Beati qui nunc esuritis, quoniam saturabimini. de diuitibus


1475. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

112 Quoniam Deus suscitat a terra inopem | et de stercore errigit pauperem, ut collocet eum cum principibus, cum principibus populi sui. hoc Propheta in psalmo ait, quod in alio affirmat dicens: ps. 71 Iudicabit Dominus pauperes populi | et saluos faciet filios pauperum | parcet inquit pauperi et inopi, et animas pauperum saluas faciet. et iterum alio loco: ps. 73 Pauper et inops laudabunt nomen tuum.


1476. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Daniel Daniel morti addictus, et in lacu leonum conclusus allato mirabiliter prandio reficitur | et inter ferocissimas bestias manet securus. Matth. 14 Dominus noster Iesus Christus, sine quo factum est nihil, quinque panibus et duobus pisciculis in deserto quinque milia uirorum exceptis mulieribus ac paruulis reddidit saturata, et reliquię collectę duodecim cophinos impleuerunt. Iterum pari


1477. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

secuti sunt Dominum, magis eligentes in paupertate cum Christo uiuere | quam in diuitiis cum hoc mundo | et persecutiones et uerbera et necem cum illo sustinere | quam cum terrę regibus honorari, cum semel gustassent, quam suauis | quam dulcis est Dominus animę quęrenti eum. Sanctę mulieres. Sed nec mulierum illarum modica charitas fuit, quę cum animo tum corpore eum secutę de propriis facultatibus (ut euangelista ait) ministrabant ei.


1478. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

resurgentis Domini gloriam uidere meruit | et quia proposuerat, nisi inuento dilecti corpore inde non recedere, digna fuit cum reuiuiscente prius quam cęteri colloqui | et tam admirandę eius resurrectionis nuncia fieri. Hanc charitatis continuationem ipse etiam Dominus pręcipit Discipulis dicens: Io. xv. Manete in dilectione mea . et qua ratione in illa permanere queant docet subiungens: Si pręcepta mea seruaueritis, manebitis in dilectione


1479. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

sit. Quanto autem usui nobis existat ista charitas, testis est peccatrix illa, de qua dictum est: Luc. 7 Remittuntur ei peccata multa quia dilexit multum. testes sunt Discipuli, quibus Dominus dixit: Io. xvi Ipse Pater amat uos, quia uos me amastis. Amando igitur et a peccatis absoluimur | et Deo chari efficimur. non ea charitate qua etiam improbos diligere dicitur ut


1480. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qua nihil est salutare, nihil sanctum | nunc in proximos amoris officia pensemus. De charitate erga proximum. Caput II Secundum charitatis mandatum superiori simile esse dixit Dominus: Matth. XXII Dilige proximum tuum sicut teipsum. Homo ad imaginem et similitudinem Dei factus est, non ad ęqualitatem. Ideo simili charitate et non pari est prosequendus. Fieri


1481. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

finem esse bonum, quo dirigatur charitas. qui si malus fuerit, quicquid uel sibi uel amico blanditus egeris, non charitas est, sed sub charitatis persona latens exitiale odium. A quo quidem discipulos suos cauere uolens Dominus ait: Io. XIII Mandatum nouum do uobis, ut diligatis inuicem, sicut dilexi uos. Igitur sicut Christus Dominus nos diligit, ita et nos diligamus nosipsos proximos-que nostros, non


1482. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

A quo quidem discipulos suos cauere uolens Dominus ait: Io. XIII Mandatum nouum do uobis, ut diligatis inuicem, sicut dilexi uos. Igitur sicut Christus Dominus nos diligit, ita et nos diligamus nosipsos proximos-que nostros, non ad pompam, non ad honores, non ad delicias | neque ad opes cumulandas, sed ad earum rerum exercitationem atque cultum, quibus eternum cęleste-que bonum comparatur.


1483. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fidem | neque bona pauperibus erogare | neque postremo corpus tradere ut ardeat, discipulum Christi probant, sed sola ista talis, qualem debere esse diximus, dilectio. Quam ut auidius capiamus, iterum idem Dominus superiorem sententiam repetit dicens: Io. XV Hoc est pręceptum meum, ut diligatis inuicem sicut dilexi uos. et sequitur: Maiorem hac dilectionem nemo habet, quam ut animam suam quis ponat pro amicis


1484. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

erga proximum tuum fueris, pręceptum (ut ego reor) non implesti charitatis. Quomodo enim alterum diligis sicut teipsum, si tibi parcis | et illum perire permittis? cum pręsertim patiendo pro Domino et te et illum saluare possis | et una cum illo ad martyrii coronam peruenire? Dominus pro seruis passus est, et tu pro fratre tuo pati recusas? apostoli-que sententię resistis dicentis: Petri epistula I ca. II Christus pro uobis passus est, nobis relinquens exemplum,


1485. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ordo tenendus est indigentibus subueniendi. In rerum pari inopia | propinquioribus prius opem feras | quam minus propinquis | et domesticis quam extraneis | et fidelibus quam infidelibus | et bonis denique quam malis. Iesus enim Dominus noster ante se a pastoribus qui in Iudea erant, quam ab alienigenis adorari uoluit. et ante in Nazareth ubi nutritus et educatus fuerat, Esaię prophetiam recitando se manifestum fecit quam Hierosolymis, et ante Iudeos ea quę fidei sunt, docere studuit | quam alienigenas


1486. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pro illis a quibus lapidabatur orauit. Paulus et Paulus de iis qui ipsi infesti erant: Cupio inquit anathema fieri a Domino pro fratribus meis. ICXC Ante istos Dominus noster Iesus Christus eis a quibus ut interimeretur comprehensus fuerat, usque adeo beneficum se pręstitit, ut uni eorum abscissam auriculam statim restituerit sanam-que reddiderit | et discipulum suum, qui eam absciderat increparit. denique pro


1487. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

seruo conueniunt, quę conueniunt domino. Domini interest imperare, serui obedire. ad dominum pertinet pro scelere punire, ad seruum pati uerbera, non inferre. Odiui ecclesiam malignantium, inquit Dominus. Malignitatem hominum odio se habere his uerbis testatur, non homines ipsos. Iniquos quoque ęterno igni deputandos ait, ut illi pro reatu puniantur, non ut ipse opus suum damnet, quasi poeniteat eum fecisse quod fecerit. Odio ergo habet Deus hominis peccatum non


1488. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ita animaduertas, ut crimen detestari, illos autem diligere uideare. Ob hoc scelestus plectitur ab illo qui pręsit, ut a scelere desistat | et alii poena eius territi tale aliquid committere uereantur. Quod si dominus seruum etiam puniendo diligere debet, quomodo tibi fas erit | in conseruum tuum debacchari uel sęuire uelle? Quem certe nisi corde odisse desinis, quanuis re atque opere non offenderis, tanti criminis reus


1489. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

alteri se pręferens dissidium concitet, XII In uno spiritu omnes nos inquit, in unum corpus baptizati sumus, siue Iudei siue gentiles, siue serui siue liberi | et omnes in uno spiritu potati sumus. Intantum autem Dominus fidelium suorum pace delectatur, ut in salutationibus quoque pacem offerri iubeat dicens: Matth. X Intrantes domum salutate eam dicentes: Pax huic domui. Et ipsemet post resurrectionem suam apparens


1490. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Rogate quę ad pacem sunt Hierusalem. Fiat pax in uirtute tua, et abundantia in turribus tuis. In pace quippe affluere solet rerum copia, quam bello sęuiente minui ac deficere necesse est. Quamobrem ad populum quoque de Hierusalem in Caldeam translatum ait Dominus: Hie. 29 Quęrite pacem ciuitati, ad quam transmigrare uos feci, et orate pro ea, quia in pace illius erit pax uobis. Alibi etiam est dictum: Baruch I Orate pro uita


1491. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Gustus Gulę etiam impera. et si cibos ganeacos uina-que preciosa tibi concupiscenda proposuerit, tu illi e contrario recole | Ioannis locustas et mel siluestre et sicerę uini-que abstinentiam | et panes ordeaceos apostolorum, quibus Dominus turbam satiauit in deserto. Obiice et multorum qui in solitudine Christo seruierunt, crudas herbas atque radices | uel siluestrium arborum fructus et frigidę aquę pocula. Tactus Si demum ad turpem tactum libidinosa cogitatio te solicitat,


1492. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Postremo singula quęque uitia oppositę uirtutis rememoratione exclude | et in carnis rebellantis periculo ad illas cogitationes quę spiritus sunt confuge. Quoties et inanis glorię lacesserit appetitio, responde illi: Ad Cori. prima VII Dominus resistit superbis, humilibus autem dat gratiam. Quoties cor iracundia incalescere coeperit, dic ei: Qui irascitur fratri suo reus erit iudicio. et: Ira uiri iustitiam Dei non operatur. Quoties diuitiarum cupido animum


1493. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quo cum peruentum fuerit, tunc demum (ut in Esaia legimus) erit opus iustitię: pax | et cultus iustitię silentium, et securitas usque in sempiternum | et sedebit populus meus in pulchritudine pacis, et in tabernaculis fiducię, et in requie opulenta, inquit Dominus. Per quotidiana igitur certamina | et ipsam certaminum uictoriam, qua malarum cupidinum uires conterimus, ad sempiternę tandem quietis triumphum peruenitur. Restat nunc,


1494. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pax istorum omni fuit detestabilior bello? omni aperta simultate deterior? Iudas Superata est tamen (ut ad nostra ueniamus) Iudę Scariothi scelere: Dominum suum, qui est omnium Dominus, omnium credentium Redemptor, omnium Saluator, a quo in apostolatum ascitus fuerat, quem sibi pedes lauisse sciebat, cum quo pascha comederat, cuius corpori et sanguini communicauerat, quem tot miracula fecisse iam uiderat, quem iustum, quem pium, quem semper innocentem


1495. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

illud in Hieremia scriptum, quo nihil planius apertius-que dici queat: Hier. 9 Sagitta uulnerans lingua eorum dolum locuta est. in ore suo pacem cum amico suo loquitur, et occulte ponit ei insidias. nunquid super his non uisitabo dicit Dominus, aut in gente huiusmodi non ulciscetur anima mea? Sunt pręterea qui amice admodum ac beneuole loquuntur cum altero, et statim eidem absenti detrahunt. Vbi audit commendant et extollunt. ubi autem non


1496. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

tuum intuetur. Quod si forte a pace, quam proximo tuo debes, alienatum uiderit, ipse suam pacem quę omnem sensum exuperat, iratus tibi denegabit. Esa. XLVIII Non est pax impiis ait Dominus | Si non est, haud dubium quin neque erit. Ideo enim non est, quia neque dum cogitant malum | neque dum operantur conquiescunt | et post commissum ipso conscientię morsu torquentur. Ideo autem non erit, quia uita


1497. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

inferni supplicia subire cogentur. hi sunt enim quibus Propheta in psalmo per Spiritum Sanctum stimulatus imprecatur dicens: ps. XI Labia dolosa in corde et corde locuti sunt | disperdat Dominus uniuersa labia dolosa. et iterum in alio psalmo: ps. 27 Qui loquuntur pacem cum proximo suo, mala autem in cordibus eorum, da illis secundum opera eorum | et secundum nequitiam adinuentionum ipsorum. et paulo post infert:


1498. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Diuinis ergo pręceptis institutis-que niti | et eorum autoritate de omnibus decernere tutissimum erit. Mich. VI Indicabo tibi o homo | inquit Micheas propheta | quid sit bonum | et quid Dominus requirat a te: utique facere iudicium et diligere misericordiam, et solicitum ambulare cum Deo tuo. Bonam esse ait iustitiam, bonam misericordiam, sed bonorum omnium quę agimus, finem in Deo constituendum esse docet. Nam cum


1499. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

se deiicere. quia et ipse cum eum regem uellent facere, recusauit dicens | non esse regnum suum de hoc mundo. Mar. X Et non ueni inquit ministrari, sed ministrare. et cum dominus esset, seruum se fecit. Pręterea semetipsum abnegare | et aliorum subdi imperio, consummatę uirtutis est. quia et ipse obediens fuit Patri usque ad mortem crucis. Ad hęc non solum amicos sed etiam inimicos diligere, quia et


1500. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quod iussum est impleuerimus, accipere illud quod promissum est mereamur. tametsi hoc quoque ut iussa perficere ualeamus, eius muneris sit, cuius benignitatis est perficientibus promissa tribuere. Quicquid igitur a nobis exigit Dominus, nihil ex eo ipsi accedit cum pręstatur, sed nobis duntaxat prodest, qui pro modico bono quod pręstamus, bonum illud quod omnem superat taxationem, ab ipso recipimus. Quanto igitur benignior atque


1501. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nihil ex eo ipsi accedit cum pręstatur, sed nobis duntaxat prodest, qui pro modico bono quod pręstamus, bonum illud quod omnem superat taxationem, ab ipso recipimus. Quanto igitur benignior atque indulgentior Dominus, tanto nos ei promptius perfectius-que seruiamus. Quanquam penitus perfecti esse non possumus, donec corporis huius onere premimur. Vnde dictum est: Sap. IX Corpus quod corrumpitur,


1502. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Porro in exercendis colendis-que uirtutibus ita nos gerere oportet, ut neque ad dextram neque ad sinistram declinemus, quoniam extrema uitiosa sunt, in medio autem est uirtus. Esa. XXVIII Ponam inquit Dominus in pondere iudicium et iustitiam in mensura. Tu qui te ita institutum compositum-que senseris, caue nequa inanis glorię appetitio animum tuum attollat | et quod humilitate congestum est, arrogantia dissipet.


1503. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

senseris, caue nequa inanis glorię appetitio animum tuum attollat | et quod humilitate congestum est, arrogantia dissipet. Ad exemplum aliorum uirtus tua sit exposita semper, non ad iactantiam neque ostentationem. ut tua iustitia (sicut pręcipit Dominus) in occulto sit conscientię tuę, et tamen ad laudem largitori uirtutum, Deo, pręstandum, qui te uiderint concitentur. Ad Ro. XII Prouidemus enim bona (ut Apostolus ait) non solum coram Deo, sed etiam coram


1504. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

preces exaudiri | et eorum merito in impios quoque uindictam differri sacrę historię ueritas fidem facit. Gen. 18 Oranti Abrahę ne pereat iustus cum impio in euersione futura Sodomorum respondit Dominus | parsurum se urbi, si in ea decem tantummodo iusti fuissent inuenti. Bene itaque cum illa ciuitate agitur, in qua sanctorum conuentus aliquis habetur. Quando quidem ita illis fauet Deus, ut in ipsorum gratiam peccatoribus quoque et


1505. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

autem genus electum, regale sacerdotium, gens sancta. Vere enim rex est, qui imperat passionibus, et uere deus est, per quem summus Deus ea quę supra naturam sunt operatur. Exo. 7 Vnde ad Moysen dixit Dominus: Ecce constitui te deum pharaonis. utpote superaturum magos pharaonis prodigiorum operatione | et fideles de seruitutis iugo liberaturum in manu forti et robusta | de Aegypto-que educturum. Et quoniam in


1506. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et moribus ostendunt | et sermonibus declarant, modo cęli, modo nubes, modo stellę in Scripturis nominantur. De illis nanque dictum intelligimus: ps. XXI Annunciauerunt cęli iustitiam eius, populo qui nascetur, quem fecit Dominus. Ad illos pertinere sentimus quod legitur: ps. 35 Veritas tua usque ad nubes. Illis conuenire non ambigimus quod Apostolus ait: Ad Cori. I XV Stella a


1507. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

: ps. 86 Fundamenta eius in montibus sanctis. ps. 124 Qui enim confidit in Domino, sicut mons Syon non mouebitur in ęternum. montes in circuitu eius | et dominus in circuitu populi sui. Lapides etiam sunt quibus Dei ciuitas construitur. dicente apostolo Petro: prima II Si gustastis quoniam dulcis est Dominus,


1508. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eius | et dominus in circuitu populi sui. Lapides etiam sunt quibus Dei ciuitas construitur. dicente apostolo Petro: prima II Si gustastis quoniam dulcis est Dominus, ad quem accedentes lapidem uiuum ab hominibus quidem reprobatum, a Deo autem electum et honorificatum, et ipsi tanquam lapides uiui superędificamini domos spiritales in sacerdotium sanctum, offerentes spiritales hostias acceptabiles Deo per Iesum


1509. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

corpore, ea uero ignorare, quę extra Ecclesiam sunt | et per peccatum ab ipsa sese alienarunt. Hoc Amos propheta testatur cum ait: Amos III Audite uerbum quod locutus est Dominus super uos, filii Israhel, et super omnem cognationem, quam eduxit de terra Aegypti dicens: tantummodo uos cognoui ex omnibus cognationibus terrę. Notus enim Deus tantum in Iudea erat, cętera impietas nequitia-que possederat. His in Euangelio ait:


1510. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

terrę. Notus enim Deus tantum in Iudea erat, cętera impietas nequitia-que possederat. His in Euangelio ait: Recedite a me, operarii iniquitatis | nescio uos. de iustis autem in psalmo est dictum: ps. 36 Nouit Dominus uias immaculatorum. et hęreditas eorum in ęternum erit. Porro immaculati sunt qui cupiditatibus repugnant, ne Domino peccent. de quibus in Delborę cantico dicitur: Iud. V Iusti confortati sunt in Israhel, ut uidelicet


1511. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

malum, iste habitat in excelsis. Igitur qui in his non ambulat, non est iustus, et qui non est iustus, habitare in excelsis non poterit. Iustum autem per eundem prophetam consolatur Dominus | et promissis remunerationis allicit dicens: Esa. III Dicite iusto quoniam bene, quoniam fructum adinuentionum suarum comedet. Porro iustorum remuneratio quid


1512. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad Timo. I. V Vidua quę in deliciis est, uiua mortua est . et in Apocalypsi angelo, id est, presidi ecclesię Sardis dicitur: Apo. 2 Nomen habes quod uiuas et mortuus es. Et Dominus in Euangelio: Sinite mortuos inquit sepelire mortuos suos. Ad hęc ne principes quidem sperent | diu posse regno suo frui, si ipsum Regem regum et Dominum dominantium offendere non uerentur. testis est bis euersa Hierusalem, primo a Caldeis propheta dicente:


1513. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est bis euersa Hierusalem, primo a Caldeis propheta dicente: Baruch 6 Propter peccata quę peccauistis, abducemini in Babyloniam captiui a Nabuchodonosor, rege Babyloniorum. deinde a Romanis. quod futurum illis prędixit Christus Dominus, quem ob inuidiam persecuti sunt. Hoc autem peccatis exigentibus euenire etiam in Ecclesiastico discimus, ubi dicitur: Eccl. IX Regnum a gente in gentem transfertur | propter iniustitias et iniurias et contumelias et diuersos


1514. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dan. IIII Ipse quoque Nabuchodonosor rex cum esset omnium potentissmus | Deo-que se ęquaret, regno exturbatus uixit cum bestiis. donec ad mentem rediens efferre sese desiit | se-que hominem agnouit | et confiteri coepit, quod solus Deus mundi sit dominus, ius habens in regna hominum | et cuicunque uoluerit illa distribuens. Quin etiam imperio pręstare, diuitiis opibus-que pollere quid iuuat, si quicunque mortalium peccat, miser esse probatur?


1515. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

III Nescis quia tu es miser et miserabilis et pauper et cęcus, et nudus. Non est enim felicitas diuitiis abundare sed uirtutibus. neque infelicitas inopia grauari sed flagitiis. Famem quoque et mortes delinquentibus minatur Dominus dicens: Ezech. XIIII Terra cum peccauerit mihi, ut pręuaricetur pręuaricans, extendam manum meam super eam et conteram uirgam panis eius, et immittam in eam famem, et interficiam de ea hominem et iumentum. quod si


1516. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

benefacta proderunt ei, qui uel semel aliquid morte dignum commiserit. Quid ad hęc? Peccatum sapientię donum corrumpit | et eum qui ante sapiens erat desipere compellit. Tales erant de quibus in Hieremia conquęritur Dominus et ait: Hier. 6 Stultus populus meus me non cognouit | filii insipientes sunt et uecordes; sapientes sunt ut faciant mala, bene autem facere nescierunt. Versuti quippe et callidi homines,


1517. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quę sunt autem uel qualia crimina, quibus grauati homines in profundum inferni demergantur, psalmista explicat ad Deum dicens: ps. 118 Maledicti qui declinant a mandatis tuis . et Dominus in Euangelio eos asserit extremę damnationis reos fore, qui erga pauperes et egenos et afflictos claudunt uiscera pietatis. Ac pręter hos illi qui non spiritui sed carni seruiunt, dicente Apostolo: Ad Galat. V Manifesta sunt opera


1518. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

existat? multo-que copiosior turba sit | mundo seruientium | quam mundi Domino | et cęli terrę-que Conditori? ita ut cum Propheta cogamur exclamare: ps. LII Non est qui faciat bonum, non est usque ad unum. Iam enim quod futurum Dominus prędixerat, abundauit iniquitas et refrixit charitas, ut propinquum testetur ultimi iudicii diem. Multa quippe cernimus, plurima audimus, a quibus abhorret animus, et ne illa sentire posset, sępe nobis optauit cum cęcos oculos | tum aures surdas.


1519. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

arguentur pręterita. Breuis nanque momentanea-que uoluptas facile contemnetur, si ęterna cogitabimus. Vt autem et terrenarum dignitatum ambitio in te non habeat locum, recordare quod ob hoc ipsum phariseos damnauerit Dominus noster dicens: Luc. xi Vę uobis pharisei qui diligitis primas cathedras in synagogis et salutationes in foro. Recordare pręterea quam graui onere premuntur qui in dignitate constituti sunt. primo quod multo magis illis imputatur


1520. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suo erit. Bonum ergo auditorem | non audiendi attentio, sed agendi probat solicitudo, postquam quę agenda sibi sint ut Deo placeat, didicerit. Huic enim dicere licebit: Esa. 50 Dominus mihi aperuit aurem, ego autem non contradico, retrorsum non abii. Interioris hominis ista auris est, quam Dominus aperit, ut uerba uitę in cor eius infundat, quem diligit. Sunt


1521. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sint ut Deo placeat, didicerit. Huic enim dicere licebit: Esa. 50 Dominus mihi aperuit aurem, ego autem non contradico, retrorsum non abii. Interioris hominis ista auris est, quam Dominus aperit, ut uerba uitę in cor eius infundat, quem diligit. Sunt tamen nonnulli usque adeo peruersi, ut ne exteriorem quidem corporis aurem pręceptis diuinis prębere uolunt , sed seculi uanitatibus dediti |


1522. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

obiecit. Gula Holophernem, Assyriorum ducem, unius mulierculę manu perire fecit. Gula Sodomitas et Gomorreos prius in nefandos egit concubitus, deinde igne et sulphure de cęlo pluente extinxit. gulę uitio id illis accidisse Dominus testatur in Ezechiele dicens: XXI Hęc fuit iniquitas Sodomę: superbia, saturitas panis | et abundantia, et ocium ipsius et filiarum eius. Eodem sensu in


1523. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

contumax atque temulentus diuidi iubetur, hoc est a sanctis separari | et illic hypocritarum partem occupare, ubi est fletus | et ex dolore irrequietus dentium stridor. Qua in re quoniam tantum est periculi, ut amplius esse nequeat, salutis nostrę solicitus Dominus de Euangelio clamat: Matth. 24 Attendite uobis ne grauentur corda uestra in crapula et ebrietate et curis huius uitę, et superueniat in uos repentina dies illa. Sed de gulę uitio


1524. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

perfectio (si modo perfectio dici debeat, ubi multa deficiunt) suo fraudabitur fructu, nisi mandatorum obseruatione foueatur. Matth. XIX Si uis ad uitam ingredi, serua mandata, inquit Dominus. Nisi ergo illa seruaueris, licet castus, licet integer sis | et mente atque corpore impollutus, uitam habere non poteris. Castitatem uouisti, diuitias contempsisti, cętera religionis


1525. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

capere capiat. Vt autem ad capiendum quod proposuit enitamur, pręmiorum magnitudine nos prouocat per Esaiam dicens: Esa. 56 Ne dicat eunuchus, quoniam sum lignum aridum. hęc enim dicit Dominus eunuchis: qui custodierint sabhata mea, et elegerint quę uolui, et tenuerint foedus meum, dabo eis in domo mea et in muro meo locum nominatum, et nomen melius filiis et filiabus; nomen sempiternum dabo eis, quod non deficiet.


1526. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

minus integrę mentis erit. reuerentiam tamen exhibeat ut maiori | et sic omnia faciat, quasi ille imperarit. Susanna Sit pudica ut Susanna, quę coniugii fide seruata malebat mori | quam amissa uiuere. sed tam sanctum foeminę propositum cum nosset Dominus, et ab accusatorum infamia purgatam | et a mortis periculo liberam reddidit. Anna Sit patiens et humilis ut Anna Helcanę coniunx | quę cum sterilitatis exprobrationem ęquo animo tulisset, mater esse meruit Samuelis, qui et iudex populi extitit


1527. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Zambri Israhelitę cędes et Madianitidis meretricis, cui ille se coniunxerat, Deo populo iratum placauit. Adulteri Lex quoque adulterii conuictos lapidibus obrui iubebat. Io. 8 Et licet postea clementissimus Dominus Legis rigorem Euangelii gratia temperarit, indemnatam dimittendo adulteram, ne poenitentibus adimere spem uideretur salutis, uade tamen inquit et noli amplius peccare, nequid grauius tibi contingat. Grauius est enim in abyssum


1528. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed hominum gloria quęritur, quę scilicet non in occulto conscientię fit, ut ei placeat qui uidet in occulto, sed in publicum profertur, ut uulgi potius captet plausum | ac fauorem sibi conciliet spectatorum. Ait autem Dominus: Mat. 6 Attendite ne iustitiam uestram faciatis coram hominibus, ut uideamini ab eis. alioquin mercedem non habebitis apud Patrem uestrum qui in cęlis est. Pulchre additum est: ut uideamini ab eis. Quo docemur |


1529. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Porro quia uirtus est, non delinquentes adiuuat, sed poenitentes emundat. In Ecclesiastico est scriptum: 34 Dona iniquorum non probat Altissimus . Ipse etiam Dominus in Amos propheta obstinatis et in crimine perseuerantibus ait: Amos 5 Holocautomata et munera uestra non suscipiam; et uota pinguium uestrorum non respiciam.


1530. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Mat. 19 Si uis esse perfectus uende omnia quę habes | et da pauperibus et sequere me! Et qui habet duas tunicas, det alteram non habenti. Luc. 14 Illos-que ad coenam Dominus pręcipit inuitandos, quibus deest referendę gratię copia. ut non ab iis remunerationem, sed a Deo expectes. Parum uel nihil facit lucri qui tribuit diuiti. et licet multo plura receperit quam dederit, nihil tamen ad illud, quod a Domino


1531. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ad Ro. 15 Nunc proficiscar in Hierusalem ministrare sanctis. Iccirco alibi hortatur dicens: Ad Gal. 6 Dum tempus habemus, operemur bonum ad omnes, maxime autem ad domesticos fidei. De quibus ipse Dominus ait: Mat. 25 Quod uni ex his minimis, qui in me credunt fecistis, mihi fecistis. secunda 16 His ęra conferri siue res quibus indigent iubet Apostolus, ita ad


1532. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Et certe non humanus sed ferinus est, qui multos perire patitur, cum multos potest sua ope liberare. In peregrinos etiam seruanda est humanitas | et cum enim mortalium una origo sit, unus Autor et Dominus omnium, nemo nobis extraneus habeatur, nemo alienus. Abraham. Loth In suscipiendis ergo peregrinis imitemur patris Abrahę atque Loth liberalitatem, qui sedentes in foribus ciuitatis aduenas ut ad se


1533. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Captiuos quoque et in uinculis coniectos redimere, debitoribus ęs alienum condonare, iniuste oppressos tueri ac defendere pii atque liberalis hominis officium est. Esa. 58 Hoc per Esaiam pręcipit Dominus cum ait: Subuenite oppresso, indicate pupillo, defendite uiduam. et alibi per eundem prophetam: 18 Dissolue colligationes impietatis, solve fasciculos deprimentes, dimitte eos qui


1534. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quod si opulentior es quam necesse sit | et luxurię deditus cuncta in tuos usus consumis, iniquus dispensator es. Pauperum est enim non tuum, quicquid modeste frugaliter-que uiuenti superesse potuit. Aliena usurpas, quoties tibi plus quam oportet indulges. Non es dominus omnium quę habes | quicquid supra necessitatem possides, eius tibi dispensatio credita est non abusus. Si bene dispensaueris audies a Domino: Mat. 25 Quia super pauca fuisti


1535. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed totum quod habuit olei atque farinę protulit in medium, ut prophetam pasceret, ipsa cum unico filio fame peritura, si elemosina non plus meteret quam seminaret. Porro tantum hac liberalitate profecit, ut non deficeret ei oleum in lecytho nec in hydria farina, donec pluuiam Dominus daret super terram. Fiduciam habuit in Domino, et spe non est frustrata. Parum dedit et recepit multum | et cum etiam diuites penuriam paterentur, torrentibus ipsis ob pluuię defectum siccatis, illa pauper Dei beneficio uictu necessario


1536. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Eccl. 29 Conclude elemosinam in corde pauperis et hęc pro te exorabit ab omni malo. unde et in psalmo dicitur: ps. 40 Beatus qui intelligit super egenum et pauperem; in die malo liberabit eum Dominus; quando uidelicet dicturus est: Esuriui et dedistis mihi manducare. Audi et aliam Scripturę sententiam: Eccl. 3 Ignem ardentem extinguit aqua et elemosina resistit peccatis. et in Euangelio:


1537. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

alteri porrigas stipem | da si habes aquę frigidę poculum, et non perdes mercedem tuam. Duo minuta ęra inopis uiduę in gazophylacio oblata diuitum pręferuntur donariis. Non pensat Dominus quantum das, sed de quanto et quam libenter. Ille plus offert, cui minus quod offerat restat. Illius magis accepta sunt dona, a quo magis prompto exhibentur animo. Hinc est pręceptum illud


1538. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Prouerbio 11 Rapiunt non sua, et semper in egestate sunt . Semper quippe restat, quod sibi uendicare affectent. Eiuscemodi iniustitiam damnat Dominus in Esaia dicens: Vę qui prędaris, nonne et ipse prędaberis? et qui spernis, nonne et ipse sperneris? cum consummaueris deprędationem deprędaberis, cum fatigatus desieris contemnere, contemneris.


1539. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pecunia, quasi qui maiestatem lęserit. denique mille causę habentur despoliandi inopem, nulla miserendi. Et miramur si illorum qui sic agunt, non miseretur Deus? si liberis orbantur, si ab inimicis infestantur, si et ipsi a potentioribus despoliantur? quasi uero iustus Dominus iustitię suę oblitus tam iniquas actiones impune abire passurus sit, et non pro merito uindicaturus? Nunquid uanum est quod Salomon pręcepit dicens: Prouerb. 22 Non facias uiolentiam


1540. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

impune abire passurus sit, et non pro merito uindicaturus? Nunquid uanum est quod Salomon pręcepit dicens: Prouerb. 22 Non facias uiolentiam pauperi | neque conteras egenum in porta, quia Dominus iudicabit causam eius. Sed enim tam fatua est cupiditas, ut ne flagellata quidem resipiscat. Aduersitatibus interdum affliguntur auari, et tamen mala quę sustinent, non solo uitio imputant sed fortunę.


1541. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

3 Et accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis et adulteris et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii, et humiliant uiduas et pupillos, et opprimunt peregrinum, nec timuerunt me, dicit Dominus exercituum. Audiat et illud quod in Amos propheta legitur: 5 Pro eo quod diripiebatis pauperem, et prędam electam tollebatis ab eo, domos quadro lapide ędificabitis, et non habitabitis in eis; uineas


1542. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Talium auaritiam et per os Malachię prophetę arguit dicens: Malachię 1 Quis est in uobis qui claudat ostia et incendat altare meum gratuito? non est mihi uoluntas in uobis dicit Dominus exercituum, et munus non suscipiam de manu uestra . Licet autem in Euangelio dicat: Dignus est operarius mercede sua . necessaria permittit, non superflua imperat. Si superfluis


1543. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

auaritia, qui nec foenore abstinent | nec merces adulterare timent. pondere quoque et mensuris fallunt, alia statera uendentes, alia ementes. neque eos poenitet aut pudet dolo ac fraudibus niti ut lucrentur. Aduersus istos iratus Dominus per Micheam prophetam uociferatur et ait: 6 Adhuc ignis in domo impii, thesauri iniquitatis | et mensura minor irę plena. nunquid iustificabo stateram impiam et saccelli pondera dolosa?


1544. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Qui uult ergo in Deum diues esse, non sibi thesaurizet, sed inopię aliorum. In Deum diues est, qui charitatis operibus abundat, non qui rebus opulentus incedit. Esurientes et sitientes iustitiam Dominus implet bonis, diuites autem auaros dimittit inanes. Quid prosunt auaro diuitię, si custos illarum est, non dominus? Prouerb. 17 Quid denique prosunt diuitię


1545. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

opulentus incedit. Esurientes et sitientes iustitiam Dominus implet bonis, diuites autem auaros dimittit inanes. Quid prosunt auaro diuitię, si custos illarum est, non dominus? Prouerb. 17 Quid denique prosunt diuitię stulto, cum sapientiam emere non possit? Multę opes nunquam aut raro admodum queunt suiquam nisi scelere constare.


1546. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

enim illo miserius, qui inops uirtutis est? qui cum diues sit meritis caret liberalitatis, quę beatos efficiunt. et auaritię uel luxurię grauatur uitiis, quę mergunt in profundum. Talium infelicitatem dolenter ingemiscit in Euangelio Dominus dicens: Luc. 6 Vę uobis diuites, qui habetis consolationem uestram. Consolantur enim, quoties quęstum faciunt uel cum quęsitis ad uoluptatem abutuntur.


1547. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

4 Vnus est et secundum non habet, non filium, non fratrem, et tamen laborare non cessat, nec satiantur oculi eius diuitiis | nec cogitat dicens: Cui laboro? et fraudo animam meam bonis? Sed qui eiusmodi sunt, iis per Esaiam minatur Dominus et ait: 5 Vę qui coniungitis domum ad domum, et agrum agro copulatis usque ad extremum loci. nunquid habitabitis soli uos in medio terre? Quid enim nisi solus


1548. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

9 Non glorietur sapiens in sapientia | et non glorietur fortis in fortitudine sua, et non glorietur diues in diuitiis suis, sed in hoc glorietur, qui gloriatur, scire et nosse me, quia ego sum Dominus, qui facio misericordiam et iudicium et iustitiam in terra. Ingrati Ingratos etiam facit habendi auiditas: non attendunt quantum acceperint, sed quantum ipsi appetierint. et quoniam nullum


1549. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in pauperes benignitatis pennis tollaris in cęlum | et ab illis in superna tabernacula recipiaris, quibus hic benefeceris. et tandem ad Dominum conuersus dicas: Ps. 38 Quę est expectatio mea? nonne Dominus? et substantia mea apud te est. De beneficiis conferendis vt deo similes simvs. Caput XXI Post elemosinarum dissertationem de aliis etiam beneficiis restat


1550. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quis neget dare elemosinam pietatis esse munus? et tamen offerre in templum non licet, quod partum est inique. Sic enim in Esaia legimus: 61 Ego Dominus diligens iudicium | et odio habens rapinam in holocausto . Ergo inquies, si beneficium non est quod accepi, nihil debeo illi a quo accepi? Nihil plane ei a quo accepisti,


1551. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Porro nullum maius beneficium homini ab homine pręstari potest | quam siquis pro aliorum salute suam uitam periculis obiecerit, cum inter pręsentia bona nihil uita charius habeatur. Io. 15 Maiorem inquit Dominus | charitatem nemo habet | quam ut animam suam ponat quis pro amicis suis. Hanc profecto charitatem ipse nobis primus exhibuit, qui nobis sua morte aditum uitę ęternę reserauit. Hunc imitati sanctissimi martyres, contra


1552. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

| et uel uenundabitur uel perimetur? Inique talia passum diceremus malum seruum nisi offendisset, sicut bonum non iure remuneratum, nisi aliquid pręstitisset. Cum igitur omnium hominum unus dominus Deus sit | et omnia quę possidemus ab ipso acceperimus, beneficium tamen ei pręstamus, uel uerius reddimus, quoties mandatis eius paremus, quoties consulta suscipimus, monita implemus | et in omnibus ipsi soli obsequi nitimur. Offendimus autem si his contraria agimus.


1553. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

quoties peccamus, a quo cuncta bona, quę homini dari queunt accepimus, accepturi adhuc meliora, si non ingrati decesserimus. Operęprecium erit huiusce rei proponere aliquot exempla. et primo eorum, quos Dominus gratiam sibi referentes amplexatus est. deinde illorum quibus pro ingratitudine intulit mala. ut cum pręsentia consyderauerimus , de futuris non ambigamus. beatos uidelicet et in cęlo fore, qui sic a Domino diliguntur in terra. e contrario autem


1554. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

gratus erga Deum fuit Abel, qui primogenita et pinguiora quęque gregis sui offerebat Domino. quod autem propterea a Domino dilectus fuerit, Scriptura testatur. ait enim: Respexit Deus ad sacrificia Abel, ad Cayn autem sacrificia non respexit. Maledixit quoque Cayno Dominus, quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens, quod sibi pręferretur, ad se euocatum interfecerat. Enos Gen. 5 Gratus fuit Enos. primus quippe cantica quędam hymnos-que composuit, quibus nomen Domini inuocaret. pro quo dedit ei


1555. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus, quia ille ob hoc ipsum fratri inuidens, quod sibi pręferretur, ad se euocatum interfecerat. Enos Gen. 5 Gratus fuit Enos. primus quippe cantica quędam hymnos-que composuit, quibus nomen Domini inuocaret. pro quo dedit ei Dominus, ut filios gigneret | et nongentos quinque uitę annos absque offensa impleret. Enoch Gen. 5 Gratus fuit Enoch. neque enim diceretur ambulasse cum Deo, nisi ei semper


1556. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ad hanc transeunti Iordanis refrenato aquarum cursu in sicco alueo uiam cessit. Hiericuntem obsidente muri corruerunt. Inimicos persequente sol et luna steterunt, ne noctis interuentu qui fugiebant elaberentur. Tot igitur miraculis testatum est, quantum ei Dominus faueret. quia erga se in omnibus gratum fidum-que sciebat. Patriarchę Sed ne cathalogum sacrorum texere uidear, grati erga Deum fuere omnes illi patriarchę, illi


1557. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

texere uidear, grati erga Deum fuere omnes illi patriarchę, illi duces, illi sacerdotes, illi iudices, illi reges, illi prophetę, qui in mandatis Dei, in Lege, in omnibus cerimoniis constanter pie-que permansere. Tales autem eligere solitus est Dominus, per quos populum erudiret, a seruitute liberaret, a periculis errueret, uictoria donaret | et de illis quę futura erant admoneret. Quod si benignissimus Dominus fideliter sibi seruientes | beneficiorum-que suorum


1558. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pie-que permansere. Tales autem eligere solitus est Dominus, per quos populum erudiret, a seruitute liberaret, a periculis errueret, uictoria donaret | et de illis quę futura erant admoneret. Quod si benignissimus Dominus fideliter sibi seruientes | beneficiorum-que suorum non oblitos | ita ut dictum est fouet, ita amplexatur in terris adhuc uiuentes, quanto magis ad cęlestis beatitudinis domicilia mansiones-que angelorum translatos? Hęc de


1559. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cayn Gen. 4 Et quoniam nihil ab homine nequiter agitur, quod ingratitudini in Deum non sit ascribendum, ingratus fuit etiam Cayn Adę filius, qui inuidię furore percitus interimit fratrem suum Abel. Ob hoc illum Dominus execratus est dicens: Maledictus eris super terram, quę aperuit os suum | et suscepit sanguinem fratris tui de manu tua. cum operatus fueris eam, non dabit tibi fructus suos; uagus et profugus eris super terram omnibus diebus uitę tuę. Postremo et ipse interfectus


1560. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

immoratur, donec tabulas digito Dei conscriptas acciperet, illi ad idolatriam conuersi uitulum ęneum adorauerunt. et: Exodi 32 Hi sunt inquiunt dii tui Israhel, qui te eduxerunt de terra Aegypti. Ob hoc iratus Dominus delere eos uoluit, sed Moysi pro ipsis instanter supplicanti gratiam fecit. Moyses tamen indignos tabularum beneficio testatus, de monte descendens ipsas confregit | uitulum-que contriuit. deinde Deo iubente Leuitę sumptis armis die illo uiginti tria milia fere ex iis qui


1561. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Leuitę sumptis armis die illo uiginti tria milia fere ex iis qui uitulum adorauerant occiderunt. ut eum morte dignum esse noueris, qui in Deum ingratus est. Post hęc contempto cęlesti cibo cum Aegyptias dapes concupissent, aduersus Deum et Moysen mussitantes, prouocatus in iram Dominus multa coturnicum ui castra operuit, ut cupidini eorum satisfaceret. Cęterum dum adhuc carnes dentibus manderent, animas efflabant | plurimi-que desyderati sunt. locus in huiusce ultionis memoriam | Sepulchra concupiscentię appellatus.


1562. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

scortum, dum simul coiissent, Phinees Eleazari sacerdotis filius pugione in genitalibus confodit. Vt pręterea pateret, non minori animaduersione dignos esse criminis impulsores quam autores, Madianitas quoque percuti iussit Dominus, qui eos callide per mulierum blandimenta traxerunt ad cultum idoli sui Belphegor. Multo tamen grauius deliquerunt, qui ad deos alienos conuersi fuerant Deo suo derelicto | nec mirabilium eius memores | nec erga beneficia grati.


1563. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nunc ad Hierosolymitarum immunditias gradus faciendus restat. Sub Roboam rege legem Domini reliquerant, cum Sesac rex Aegypti ciuitates eorum munitissimas debellauit. dixit-que eis per prophetam Dominus: Vos dereliquistis me, et ego reliqui uos in manu Sesac. Hic captam Hierosolymam subdidit seruituti. Templi thesauros regiam-que gazam omnem sustulit et asportauit. Sub Ioram rege, quia gentilium ritus secuti


1564. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Caueat quoque ne lucri gratia prędicet | siue glorię ab hominibus captandę. Non terrenum lucrum spiritalibus quęrendum est disciplinis sed cęleste. Mat. X Gratis accepistis inquit Dominus | gratis date. Eos autem qui in templo uendunt columbas, hoc est dona Spiritus Sancti, eiicit flagello | ut fidelium consortio indignos. et, Io. 2 non est domus Dei inquit domus


1565. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et ad altiora nitentium. his mysteriorum ardua explananda erunt, ut ad concupiscenda cęlestia magis inardescant, dum diuini eloquii arcana mirantur. Mat. 5 / Mat. 8 Sic Dominus noster montem ascendens docuit Discipulos, tanquam sublimioris disciplinę iam capaces. descendisse autem de monte dicitur, quando cum turba fuit loquendum. Hoc illud est quod in psalmo legimus: Ascendunt montes et descendunt campi in locum quem


1566. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Apostoli Iudeorum obstinatione offensi dixerunt: Act. 1 31 Vobis oportebat primum loqui uerbum Dei, sed quoniam repellitis illud | et indignos uos iudicatis ęternę uitę, ecce conuertimur ad gentes. sic enim nobis pręcepit Dominus . Ac ne aliter illum pręcepisse credas quam egisse, nullum omnino Pilato dedit responsum, cum ab eo quid esset ueritas interrogaretur . quia Veritatis inimicus de ueritate sermonem audire indignus erat.


1567. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

affectant, nolle docere cum didiceris impium est. Cur talentum tibi a Domino ad negociandum creditum abscondis in terra, serue nequam? cur ocio deditus nihil facis lucri? quam rationem reddes, cum ad illum uacuus redieris? Pastorem te Dominus gregi suo pręfecit, uides lupum uenientem et fugis | uides diaboli fraudibus ac dolo multorum corda subuerti, et negligis. ciuium tuorum suffodi spiritales domos intueris et taces, canis mutus non ualens, immo nolens latrare.


1568. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fraudibus ac dolo multorum corda subuerti, et negligis. ciuium tuorum suffodi spiritales domos intueris et taces, canis mutus non ualens, immo nolens latrare. Ezechiel 33 Speculatorem dedi te domui Israhel inquit Dominus | audiens ergo ex ore meo sermonem annunciabis eis ex me. Si me dicente ad impium: Impie morte morieris, non fueris locutus, ut se custodiat impius a uia sua, ipse impius in iniquitate sua morietur, sanguinem autem eius de manu tua requiram.


1569. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Tempus etiam prędicandi congruum quęratur. non semper seculi hominibus prędicationes uacat audire. Luc. 12 Oportet igitur ut fidelis seruus et prudens, quem constituit Dominus super familiam suam, det illi in tempore tritici mensuram. Vbi obseruandum est, quod non solum tempore apto opus sit, ut data prosint, sed etiam mensura, ut neque plus neque minus dicatur | quam necesse fuerit.


1570. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

didicisset, cum diceret: Ad Cor. secunda 13 An experimentum eius quęritis, qui in me loquitur Christus? Excusabat immaturam ętatem Hieremias ad populum loqui iussus | imparem-que se huic rei asseuerabat quando tetigit os eius Dominus dicens: Hier. 1 Ecce ego dedi uerba mea in ore tuo; ecce ego constitui te hodie super gentes et super regna ut euellas et destruas et disperdas et dissipes | et ędifices et plantes.


1571. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est; arrogantes destituit | et in Deo tantum confidentibus se commodat. Ita ut interdum qui minus eruditus est, plus efficacię in dicendo habeat | magis-que satisfaciat prudenti auditori. Sic enim per Prophetam dicitur: Ps. 67 Dominus dabit uerbum euangelizantibus uirtute multa. Igitur quemadmodum uirtus ista (ut in Euangelio est dictum) de Saluatore nostro exibat | et ęgros per tactum uestimentorum eius curabat, ita peccator fidelis ac


1572. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ps. 74 Ad hęc etiam montes estis, quos nulla uentorum uis concutit, nullus procellarum turbo commouet. de quibus in psalmo dicitur: ps. 124 Montes in circuitu eius, hoc est Ecclesię, et Dominus in circuitu populi sui. Quid ultra dicam? Vos plenę illę nubes estis, de quibus Ecclesiastes ait: 11 Si repletę fuerint nubes, imbrem super terram effundent. Sapientia enim repleti diuina, non


1573. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

imbrem super terram effundent. Sapientia enim repleti diuina, non cessatis pręceptis pluere doctrinarum. Vos estis cęlum late resonans tonitru fidelium eloquiorum. de quo in psalmo prędictum fuit: ps. 17 Intonuit de cęlo Dominus. et in alio psalmo: ps. 21 Annunciabunt cęli iustitiam eius. et rursum in alio: ps. 18 Cęli enarrant gloriam Dei. Vos denique non solum montes uel nubes uel cęli,


1574. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uos animas Domino lucramini, quibus nihil est preciosius, nihil in natura humana excellentius. uos ergo melius, qui muros Hierusalem ędificatis, qui ad cęlestem patriam exules reuocatis, ut cum illis, immo et super illos regnetis. Vos enim constituet Dominus super familiam suam | et super omnia bona sua. tunc perpetui reges ęterni-que domini eritis omnium illorum, quos uestris prędicationibus uestra-que doctrina conuersos de terra ad cęlum transmigrare contigerit. Et tunc demum Christus uester rex regum et dominus dominantium erit


1575. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Vos enim constituet Dominus super familiam suam | et super omnia bona sua. tunc perpetui reges ęterni-que domini eritis omnium illorum, quos uestris prędicationibus uestra-que doctrina conuersos de terra ad cęlum transmigrare contigerit. Et tunc demum Christus uester rex regum et dominus dominantium erit cum vos aliis pręesse iusserit, tribunos uel chiliarchas animarum, quas ei lucrati estis, constituens. De praedicantivm beatitvdine. Caput XVI Sumite


1576. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

magnus uocabitur in regno cęlorum. Io. 41 Et qui metit, mercedem accipit | et congregat fructum in uitam ęternam. Et qui talentis domini totidem alia lucratus fuerat, dixit dominus; Mat. 25 Euge serue bone et fidelis, quia super pauca fuisti fidelis, super multa te constituam. intra in gaudium domini tui. Talenta quę ad negociandum dantur, scientia spiritalis


1577. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Talenta quę ad negociandum dantur, scientia spiritalis est. talenta uero quę superlucrantur, opera sunt | tum nostra secundum scientię donum facta, tum eorum quos docendo et exhortando ut eadem facerent alleximus. In Esaia etiam beatos uocat Dominus doctrinę sanctę dispensatores. 32 Beati inquit | qui seminatis super omnes aquas, immittentes pedem bouis et asini. hoc est Iudei et gentilis. quod quidem ad Euangelii tempora pertinet.


1578. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Beati inquit | qui seminatis super omnes aquas, immittentes pedem bouis et asini. hoc est Iudei et gentilis. quod quidem ad Euangelii tempora pertinet. Deut. 22 Antehac enim Lex uetabat arare in boue et asino simul. Dominus quoque apostolis pręceperat: Ma. 10 In uiam gentium ne abieritis! Nunc autem seminatur super omnes aquas | et pes bouis et asini simul immittitur, postquam ipse Dominus asinam solui iussit | et asina


1579. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Antehac enim Lex uetabat arare in boue et asino simul. Dominus quoque apostolis pręceperat: Ma. 10 In uiam gentium ne abieritis! Nunc autem seminatur super omnes aquas | et pes bouis et asini simul immittitur, postquam ipse Dominus asinam solui iussit | et asina insidens ingressus est ciuitatem | mandauit-que Euangelium omnibus ubique gentibus prędicari. Beati igitur erunt, qui uerbi Dei semen, ubicunque fructus aliquis


1580. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

peccatorem (ut Iacobus apostolus ait) saluabit animam eius a morte | et operiet multitudinem peccatorum. Quanti autem meriti sit | peccatorem ad poenitentiam inducere | et a uitio ad uirtutem reuocare, ostendit Dominus ad Hieremiam dicens: 16 Si conuerteris, conuertam te, et ante faciem meam stabis. Quę sane beatitudo par uidetur angelicę felicitati, qui et stare dicuntur in conspectu Dei Patris | et faciem eius perpetuo


1581. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mors, quę semper propinquior est quam creditur. Cęlestis uero beatitudinis pręmium | perpetuum est et perenne. Nullius minas metuet, qui illud consecutus fuerit, nullos casus formidabit semper-que felix ac beatus erit, quem semel Dominus in suum receperit regnum. Et si ad tantum ac tale bonum per sanctorum doctrinam peruenitur, nulli dubium est , quin super omnia conducibile sit | sanctas in ecclesia auscultare prędicationes | et earum


1582. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad palatum eius in siti | Paruuli petierunt panem, et non erat qui frangeret eis. Hi certe miseratione digni, quia dum bonis exaturari cupiunt, malis quomodo sciunt abstinent. Ne quem autem scrupulum patiantur erroris orandum est, ut mittat Dominus operarios in messem suam. Quicquid interim patiuntur, pastorum culpa fit, qui pręsunt ecclesiis, et dum seipsos pascunt, gregis esurientis periculum negligunt. Quod si eorum incuria ouis aliqua perierit, sanguinis eius rei erunt.


1583. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

operarios in messem suam. Quicquid interim patiuntur, pastorum culpa fit, qui pręsunt ecclesiis, et dum seipsos pascunt, gregis esurientis periculum negligunt. Quod si eorum incuria ouis aliqua perierit, sanguinis eius rei erunt. Dominus Iesus Redemptor noster aluit turbam in deserto, ne deficiant in uia. ut ostenderet | eos in uia uitę deficere, qui non habent ducem, a quo perduci possint ad uitam. Nulla autem maior homini contingere


1584. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uarius cibus appetentiam edendi prouocat | et coena placet in qua apponuntur alię dapes diuersę-que ab illis, quę in prandio fuerunt, ita et orationem gratiorem faciet magis-que delectabilem alterius operis uicissitudo. Quod autem ait Dominus: Luc. 12 Nolite soliciti esse animę uestrę quid manducetis, neque corpori uestro quid induamini, solicitudinem metuendi ne uitę necessaria desint tollit, non laborem adimit, ut simul quod in te est


1585. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

imitatus futurorum memor pręsentia bene dispone | et callem angustum ingredere, qui ducit ad uitam, non latum qui ducit ad perditionem. suppone humeros labori, ut aliorum quoque desidiam somniculosam tuo excites exemplo. Nullam interim lassitudinem timeas; laborantem adiuuabit Dominus et adiuuando consolabitur. Mar. 8 Laborabant contra uentum remigando apostoli, quando Saluatore in nauiculam ascendente cessauit turbo et fluctus quieuere. Vocat quoque eos Dominus qui


1586. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

adiuuabit Dominus et adiuuando consolabitur. Mar. 8 Laborabant contra uentum remigando apostoli, quando Saluatore in nauiculam ascendente cessauit turbo et fluctus quieuere. Vocat quoque eos Dominus qui laborant dicens: Mar. 14 Venite ad me omnes qui laboratis | et onerati estis, et ego reficiam uos . Hanc tu refectionem intra te senties, quoties quicquid agis, ad eum finem


1587. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cui uidelicet satis uidetur, si peccata cauerit, quanuis boni nihil operetur. Sed dum in isto tepiditatis proposito insipienter perseuerat, nauseam facit Domino dicenti: Incipiam te euomere de ore meo. Pręcepit enim Dominus non solum discedere a malo, sed etiam facere bonum. Quod si bonum non feceris, licet a malis abstineas, non es executus quod iuberis. Nolle autem obedire Deo malum est. tempus etiam ad bene agendum datum sine fructu elabi sinere malum est. Non potest igitur fieri, ut


1588. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Omnis enim arbor quę non facit fructum bonum, excidetur et in ignem mittetur. Mar. 11 Ficus etiam habens folia, sed non et fructum, a Domino maledicitur et arescit. Luc. 13 Illam quoque ficum dominus uineę succidi iubebat, ne terram occuparet, in qua iam per triennium fructum non uiderat. sed ad preces cultoris uineę uolentis arborem ipsam circumfodere stercora-que apponere, quarto etiam anno expectauit, ut fructum faciat. Expectat


1589. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iubebat, ne terram occuparet, in qua iam per triennium fructum non uiderat. sed ad preces cultoris uineę uolentis arborem ipsam circumfodere stercora-que apponere, quarto etiam anno expectauit, ut fructum faciat. Expectat utique clementissimus Dominus ab ocioso boni operis fructum in pueritia, expectat in iuuentute, expectat in ętate uirili, denique ecclesię prępositi alicuius uerbis exoratus expectat usque in senectam, ut ille tandem eiusdem prępositi uel increpatione impulsus | uel pręceptis eruditus | ab ignauia


1590. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Porro quoniam ad acquirendam diuinę benignitatis gratiam opus est humilitatis uirtute, tempestiuum uidetur, ut nunc de ipsa disseramus. ps. 112 Dominus enim qui in altis habitat (ut in psalmo dicitur) humilia respicit in cęlo et in terra Superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Et in alio psalmo: ps. 137 Excelsus inquit Dominus humilia respicit, alta autem a longe


1591. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ps. 112 Dominus enim qui in altis habitat (ut in psalmo dicitur) humilia respicit in cęlo et in terra Superbis resistit, humilibus autem dat gratiam. Et in alio psalmo: ps. 137 Excelsus inquit Dominus humilia respicit, alta autem a longe cognoscit. Longe est enim ab eo qui inflatur, qui fastum fouet | se-que super alios errigit | et quanto magis insolescit, tanto longius a Deo recedit, ad quem non est nobis accessus


1592. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fouet | se-que super alios errigit | et quanto magis insolescit, tanto longius a Deo recedit, ad quem non est nobis accessus nisi per humilitatem. iuxta illud: ps. 46 Suscipiens mansuetos Dominus, humilians autem peccatores usque ad terram. Quod et Salomon in Prouerbiis confirmat dicens: Prouerb. 3 Ipse deludet illusores, et mansuetis dabit gratiam . Et Esaias propheta:


1593. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

docere inciperet. Hinc est illud quod Paulus apostolus ait: Ad Cor. I ca. 1 Stulta mundi elegit Deus, ut confunderet sapientes, et infirma mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Idem Dominus humilium precibus facilem se prębet, arrogantes uero non exaudit. Ideo Sophonias propheta hortatur et ait: Soph. 2 Quęrite Dominum, omnes mansueti terrę, qui iudicium eius estis operati; quęrite iustum, quęrite


1594. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uero non exaudit. Ideo Sophonias propheta hortatur et ait: Soph. 2 Quęrite Dominum, omnes mansueti terrę, qui iudicium eius estis operati; quęrite iustum, quęrite mansuetum. Sciebat enim | ut iustus et mansuetus Dominus exoretur, ad seruos iustos mansuetos-que spectare. Seruum quippe qui gratus charus-que domino suo fieri desyderat, mores eius imitari oportet. Nam quemadmodum dissimiles inter se dissident ac disseparantur, ita similium summa


1595. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Samarię mala futura | et prophetis meruit annumerari. At etiam prophetali dignitate pręditus non insolescit, sed magis humiliatur. Amos 7 Non sum propheta inquit | nec prophetę filius, sed armentarius uellicans sycomoros, et Dominus misit me prophetare ad Israhel. Dum exaggerat Domini beneficium, suę conditionis confitetur obscuritatem, de armentario factus propheta. si dissimulasset, et ingratus quidem haberetur | et humilis parum.


1596. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

humilitatis fuit, secunda charitatis. A quo nolebat lauari | ab eo separari pertimuit. Mat. 16 Porro quoniam et humiliabatur plurimum | et uehementius quam cęteri diligebat, dedit ei Dominus claues regni | et principem constituit apostolorum. Paulus de uase irę uas factus est electionis | quantum antea furore aduersus Christum intumuerat, tantum deinde propter Christum humilitate se deiecit.


1597. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Qui eius glorię consors esse desyderas, eius humilitatis prius te socium ac participem exhibeas oportet. Non est discipulus supra magistrum | neque seruus domino suo maior, ut exaltari uelit sicut dominus | et humiliari nolit sicut seruus. Hunc autem omnium autorem, omnium saluandorum doctorem ac redemptorem Paulus Philippensibus in exemplum proponens ait: Ad Philip. cap. 2 Hoc sentite in uobis quod et in Christo Iesu


1598. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

attende gloriam. Propter quod inquit et Deus exaltauit illum | et donauit illi nomen, quod est super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus Iesus Christus in gloria est Dei Patris . Neque humilius diuinitas inclinare se potuit, quam ut hominem assumeret, se-que hominum potestati submittere ad flagella et mortem per ludibria sustinendam. neque sublimius attolli


1599. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

angelicis omnium-que sanctorum coetu uenerandus, mortuos et uiuos iudicaturus in eadem humanitate, in qua uoluit ab homine iudicari. tunc humilis quidem nunc gloriosus, tunc mortalis nunc immortalis et impassibilis, tunc seruus nunc dominus, tunc infirmus nunc ponens inimicos scabellum pedum suorum in uirga uirtutis suę. Tunc non erat ei species neque decor, nunc dicitur: ps. 44 Specie tua et pulchritudine tua intende, prospere procede et regna propter ueritatem et


1600. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed nequitię malignitatis-que erit humilitas, cum quis ea de causa prę se feret humilitatem, siue ut inter sanctos ponendus uideatur, siue ut facilius elemosinam elliciat et lucretur. Tales erant, quos in Euangelio taxauit Dominus dicens: Mat. 23 Vę uobis scribę et pharisei hypocritę, qui mundatis quod foris est calicis et paropsidis, intus autem pleni estis rapina et immunditia. Exterius quippe cilicio se


1601. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

teneritudinem-ue animi omiseris, non mitis | neque mansuetus | neque humilis, sed e contrario inhumanus et a charitate alienus fuisse argueris | crediti-que tibi gregi non pastor sed desertor. Quęris fortasse cur ergo pręcipiat Dominus: Mat. 20 Qui maior est uestrum fiat sicut minor, et qui pręcessor est sicut ministrator? Non hoc dicit ut peccantes non arguas, quos et ipse flagello de tempo expulit, sed ut in


1602. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

(!) Quicunque ita se humiliauerit, exaltabitur | et una cum illis, quos in exemplum proposuimus, gaudebit in ęternum gloriosus. In psalmo enim dicitur: ps. 33 Iuxta est Dominus his qui tribulato sunt corde, et humiles spiritu saluabit. Et in Euangelio: Mat. 5 Beati pauperes spiritu, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. beati mites, quoniam ipsi


1603. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

Quare scriptum est: Eccli. 10. Initium omnis peccati est superbia, nisi quia omne peccatum | a uoluntate diuina nostrę uoluntatis auersio est. ut faciat seruus quod uetat dominus | uel facere nolit quod ille iussit. Hoc autem proprium superborum esse negari non potest. Quanuis igitur uarię sint peccati species, una tamen omnium mater est superbia. ita ut cum ipsis peccatis quę genuit, simul uiuat,


1604. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

Veruntamen quo magis arroganter coram hominibus sese composuerint superbi, eo minoris existimationis apud Deum erunt. dicente Esaia propheta: 3. Dixit Dominus Deus: Pro eo quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uertices filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit | et pro ornatu erit


1605. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

3. Dixit Dominus Deus: Pro eo quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uertices filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit | et pro ornatu erit ignominia. Nihil enim secum feret superbus, cum hinc decesserit | omni pomparum suarum ornatu fastu-que decaluabitur | nudus ad inferos descendet,


1606. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

3. Dixit Dominus Deus: Pro eo quod eleuatę sunt filię Syon, et ambulauerunt extento collo, et nutibus oculorum ibant, et plaudebant et ambulabant, et pedibus suis composito gradu incedebant, decaluabit Dominus uertices filiarum Syon, et Dominus crinem earum nudabit | et pro ornatu erit ignominia. Nihil enim secum feret superbus, cum hinc decesserit | omni pomparum suarum ornatu fastu-que decaluabitur | nudus ad inferos descendet, ingloriosus


1607. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

pomparum suarum ornatu fastu-que decaluabitur | nudus ad inferos descendet, ingloriosus , contemptibilis, despectus, tanto aliis magis infimus, quanto sibi uidebatur sublimior. Hoc etiam per Sophoniam minatur Dominus dicens: 1. Visitabo omnem qui arroganter ingreditur super limen, hoc est, siue priuatas ędes | siue Dei templum cum superbia ingredientem uisitabo iusta ultione atque uindicta.


1608. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

longus peccandi usus pręstat | qui retuso iam conscientię aculeo delictorum assiduitate | neque hominum pudore | neque ullo Dei metu cohibentur. Idumeus In Abdia propheta Idumeam increpat Dominus | et ait: 1 Valde superbia cordis tui extulit te habitantem in scissuris petrę, exaltantem solium tuum, qui dicis in corde tuo: Quis detrahet me in terram? Et quoniam supra quam decuit efferebatur Idumeus,


1609. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

exaltantem solium tuum, qui dicis in corde tuo: Quis detrahet me in terram? Et quoniam supra quam decuit efferebatur Idumeus, consequenter dicitur ei: Si exaltatus fueris ut aquila | et si inter sydera posueris nidum tuum, inde te detraham dicit Dominus. Vt qui se omnium fortissimum credidit, omnium imbecillimus euadat. et de illo quoque dicatur: Arcus fortium superatus est, et infirmi accincti sunt robore .


1610. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Israhelitarum parua manus centum milia Syrorum in pręlio conciderunt, reliquos fuga elapsos in oppido Aphec murus ruina oppressit | Benadab captus, qui sibi insuperabilis uidebatur, pro uita supplicauit. Niniue Niniuen etiam Assyriorum metropolim, cui Dominus poenitenti et humiliatę pepercit, postremo tamen insolenter elatam repenti ruina concidere permisit. Ideo illi per Sophoniam superbię crimen obiicitur dicentem: Hęc est ciuitas gloriosa habitans in confidentia, quę dicebat in corde suo: Ego


1611. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

alios carpvnt. Caput III Sunt qui de morum sanctitate sibi plaudentes aliorum uitam carpunt, ut illis quos improbant, meliores uideantur. Talibus in Esaia minatur Dominus dicens: 65 Qui dicunt Recede a me, ne appropinques mihi, quia immundus es , isti fumus erunt in furore meo, ignis ardens tota die | ecce scriptum est coram me. Qui se igitur


1612. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

totam corrumpit massam uirtutum | et siquid boni superędificatur corruit. Quid est enim quod Salomon in Prouerbiis ait: Prouerb. 15 Domos superborum demolietur Dominus, nisi quia superbi licet opere interdum non peccent, animo tamen delinquunt, donum Dei non Dei laudi sed suę tribuendo. Vnde idem: Prouerb. 15 Abominatio est Domini inquit omnis arrogans | etiamsi manus ad manum fuerit,


1613. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ascendas, dummodo scias iustissimum simul et potentissimum esse illum, quem offendis. Quod si pręsentium honorum cupidine duceris, quis erit finis concupiscendi? regnum adeptus aliud desyderabis, terrę maris-que imperio potitus quęres siquis ultra alius lateat orbis, cuius nondum dominus factus sis | et quo maior fueris, magis exaltari affectabis. ut de te quoque Propheta ad Dominum conuersus conqueratur et dicat: ps. Superbia eorum qui te oderunt, ascendit semper.


1614. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

se in ea ueluti Deum adorari iubens. Et quoniam se supra hominem extulerat, regno depositus cum bestiis uixit. princeps Tyri Ad principem Tyri in Ezechiele dicitur: Hęc dicit Dominus Deus: eo quod eleuatum est cor tuum | et dixisti Deus ego sum | et in cathedra Dei sedi in corde maris, cum sis homo et non Deus. Hinc demum post commemoratas tantę elationis causas infertur, quod tradendus alienigenis esset |


1615. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

milia uirorum, qui eius ditionis erant, morte consumpta sunt. Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data. cessauit-que internicio ac uastitas plebis. Hinc ille gratias agens dixit: ps. 29 Audiuit Dominus et misertus est mei; Dominus factus est adiutor meus. Quoties igitur nos aliquo rerum successu quicquam efferri contigerit, toties ad nos reuersi humiliemur ueniam-que precemur poenitendo. ne forte totam iram effundat Deus in


1616. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui eius ditionis erant, morte consumpta sunt. Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data. cessauit-que internicio ac uastitas plebis. Hinc ille gratias agens dixit: ps. 29 Audiuit Dominus et misertus est mei; Dominus factus est adiutor meus. Quoties igitur nos aliquo rerum successu quicquam efferri contigerit, toties ad nos reuersi humiliemur ueniam-que precemur poenitendo. ne forte totam iram effundat Deus in obstinatos, qui uindictam


1617. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dei seruis conculcandus et conterendus est in die Iudicii. dicente Michea propheta: 4. Calcabitis impios, cum fuerint cinis sub planta pedum uestrorum in die quam ego facio dicit Dominus exercituum; ut uidelicet tanto despicabilior appareat malignus hic spiritus, quanto arrogantius contra Deum creatorem suum et dominum insurexit. Dixit enim, ut in Esaia est scriptum:


1618. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ascendere. Quamobrem ne ibi quidem ubi erat quiuit permanere . Ad ima terrę corruit, dum se ad fastigia usque cęlorum extendit. dicitur-que ei: Quomodo cecidisti de cęlo Lucifer, qui mane oriebaris? corruisti in terram . hoc in Euangelio testatur Dominus dicens: Luc. 10 Videbam Sathanam sicut fulgur de cęlo cadentem . et Ioannes in Apocalypsi: apoc. 9. Vidi stellam de cęlo cecidisse


1619. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 129r | Paragraph | SubSect | Section]

superbe egit . Superborum igitur foetor ascendit, quia dereliquerunt odorem humilitatis fragrantiam-que uirtutis | et elato incedentes supercilio Aduersarii sequuntur uestigia, ut cum eo damnentur in die illa, esa. 27. quando uisitabit Dominus (ut Esaias inquit) in gladio suo duro et grandi et forti super Leuiathan serpentem ueterem, et super Leuiathan serpentem tortuosum, et occidet cętum qui in mari est . Qui enim nunc


1620. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Id quanquam ex his quę diximus perspicue apparet, addamus tamen et alia quędam de Scripturis, ut quo plures aduersus uitium istud sententias didicerimus, in euitando efficiamur diligentiores. Per Esaiam superbis minatur Dominus dicens: Esa. 13 Quiescere faciam superbiam infidelium, et arrogantiam fortium humiliabo. et per Ezechielem: Ezechielis 7 Adducam inquit pessimos de gentium, et possidebunt domos


1621. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

multo horribiliorem erumnam effugiet, quam futuram Malachias denunciat dicens: 4 Ecce dies ueniet succensa quasi caminus; et erunt omnes superbi et omnes facientes impietatem stipula; et inflammabit eos dies ueniens dicit Dominus exercituum, quę non relinquet eis radicem et germen id est ullam conuersationis pristinę spem. dicetur enim eis: Ite maledicti in ignem ęternum, qui paratus est diabolo et angelis eius . Vt uidelicet superbi homines cum


1622. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Hierosolyma Quem superbum tunc non terruit Hierosolyma, uel cum olim a Caldeis euersa est | uel cum postea a Romanis? de qua Esaias prophetauit dicens: 26 notandum Dominus Deus fortis incuruabit habitantes in excelso, ciuitatem sublimem humiliabit, humiliabit eam usque ad terram, detrahet eam usque ad puluerem. Postremo a Saluatore coarguta quod occideret prophetas | et ad se corripiendam missos lapidaret, audit:


1623. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Babylon (!) Quem arrogantem non pauefecit Babylon a Medis Persis-que destructa? quod quidem immanitate eius atque superbia offensus Dominus futurum prędixit, cum ait: Hier. 25 Visitabo super regem Babylonis | et super gentem illam iniquitatem eorum, et super terram Caldeorum, et ponam illam in solitudines sempiternas. Hanc et Esaias lugere uidetur dicens:


1624. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Descende sede in puluere filia Babylon, sede in terra | non est solium filię Caldeorum. Idem alibi: Esa. 13 Et erit Babylon inquit illa ciuitas gloriosa, in regnis inclyta, in superbia Caldeorum subuersa, sicut subuertit Dominus Sodomam et Gomorram | non habitabitur usque in finem, et non fundabitur usque in generationes et generationes. Babylon Caldeorum hęc metropolis erat, inter septem mundi spectacula a


1625. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

De ista Niniuę uastatione prophetauerat Zacharias dicens: 10 Humiliabitur superbia Assur . et Sophonias: 2 Extendet Dominus manum suam super aquilonem et perdet Assur, et ponet speciosam in solitudinem | et in inuium | et quasi desertum. paulo post: 2 Hęc est inquit ciuitas gloriosa | habitans in confidentia, quę dicebat in


1626. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

adolere incensum uellet, quod officium sacerdotum erat, continuo lepra perfunditur | redditur-que ineptus curę et gubernaculo regni. In eius locum suffecto filio, uitam morte acerbiorem duxit. Sic igitur oculos superborum humiliat Dominus; sic superbi ascendunt usque ad cęlos et descendunt usque ad abyssos ; sic humiliat Dominus peccatores usque ad terram. Esa. 10 Excelsi ergo statura (ut Esaias ait)


1627. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et gubernaculo regni. In eius locum suffecto filio, uitam morte acerbiorem duxit. Sic igitur oculos superborum humiliat Dominus; sic superbi ascendunt usque ad cęlos et descendunt usque ad abyssos ; sic humiliat Dominus peccatores usque ad terram. Esa. 10 Excelsi ergo statura (ut Esaias ait) succidentur, et sublimes humiliabuntur. Iterum ait: 23


1628. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

peccatores usque ad terram. Esa. 10 Excelsi ergo statura (ut Esaias ait) succidentur, et sublimes humiliabuntur. Iterum ait: 23 Dominus exercituum cogitauit hoc, ut detraheret superbiam omnis glorię | et ad ignominiam deduceret uniuersos inclytos terrę. et rursum: 28 Vę inquit coronę superbię | ebriis Ephraim et flori decidenti glorię


1629. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hominum superbia dum caput attollere nititur, dum se stare putat, corruit. Hiere. 13 Hoc est illud Hieremię lumbare, quo cum se pręcingere uellet nequiuit. computruerat enim, et nulli iam usui aptum erat. atque hinc captata occasione Dominus: Sic inquit putrescere faciam superbiam Iuda | et superbiam Hierusalem multam. Nemo igitur superbiat, quia omnipotens est qui aduersatur superbos. Vnusquisque humilietur, quia Deus est qui humilibus dat gratiam.


1630. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Baruch 5 Constituit Deus humiliare omnem montem excelsum et rupes perennes, et conualles replere in ęqualitatem terrę. dicente etiam Deo ipso in Ezechiele propheta: Ezechielis 17 Ego Dominus humiliaui lignum sublime | et exaltaui lignum humile, et siccaui lignum uiride, et frondere feci lignum aridum. hoc idem aliis uerbis expressum est in Euangelio, ubi dicitur: Luc. 3 Omnis mons et collis humiliabitur, et


1631. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uiride, et frondere feci lignum aridum. hoc idem aliis uerbis expressum est in Euangelio, ubi dicitur: Luc. 3 Omnis mons et collis humiliabitur, et omnis uallis implebitur. et iterum: Dispersit superbos Dominus mente cordis sui, deposuit potentes de sede et exaltauit humiles. esurientes impleuit bonis et diuites dimisit inanes. Cęterum ibi quoque terribiliter minatur superbis Dominus, ubi ait: Mat. 11 Et tu Capharnaum nunquid usque in


1632. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

humiliabitur, et omnis uallis implebitur. et iterum: Dispersit superbos Dominus mente cordis sui, deposuit potentes de sede et exaltauit humiles. esurientes impleuit bonis et diuites dimisit inanes. Cęterum ibi quoque terribiliter minatur superbis Dominus, ubi ait: Mat. 11 Et tu Capharnaum nunquid usque in cęlum exaltaberis? usque in infernum descendes; ut uidelicet poena delicto respondeat | et, quanto quis altius errigitur, tanto


1633. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

epistula 2 Fides si non habeat opera, mortua est in semetipsa. De obedientivm pręmio. Caput XI Videamus nunc quęnam bona pollicetur obedientibus Dominus. Obediens inter aduersa securus est. dicente Dei sapientia: Prouerb. 1 Qui me audierit, absque terrore quiescet, et abundantia perfruetur, malorum timore sublato. In


1634. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dicitur: Ecclesiastes 8 Qui custodit pręceptum, non experietur quicquam mali. Iustis enim et aduersa bene cędunt, dum ea ferendo superant. Huic simile est quod in Esaia loquitur Dominus et ait: Esa. 1 Si me audieritis, bona terrę comedetis. At uero Apostoli et sancti martyres quos obedientes fuisse negare non possumus, angustias, persecutiones et supplicia


1635. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Multa autem uulgo bona putantur, quę potius mala sunt, quia peccandi occasionem licentiam-que suppeditant. ut sunt diuitię quę luxuriam alunt, et dignitates mundi atque honores, quę superbię fomenta sunt. Post hęc in eodem propheta Dominus ait ad domum Iacob: Esa. 48 Vtinam attendisses mandata mea | facta fuisset sicut flumen pax tua | et iustitia tua sicut gurgites maris. Sed quę pax erat discipulis Christi, quibus ipse dixit:


1636. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

muniti fuerimus. (!) Discant nunc reges terrę, cui et ipsi parere debeant. Regni stabilimentum est obseruatio mandatorum Dei. Sic enim ait Dominus ad Hieroboam: reg. 3 11 Si audieris omnia quę pręcepero tibi | et ambulaueris in uiis meis | et feceris quod rectum est coram me, custodiens mandata mea et pręcepta mea, sicut fecit Dauid seruus meus, ero tecum et ędificabo


1637. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

leonum feritas grassabatur, quia Deum Israhel contempserant. Iccirco in Esaia dicitur: Esa. 45 Vę qui contradicit factori suo! Et in Euangelio ipse Factor noster ac Dominus: Io. 12 Qui spernit me inquit | et non recipit uerba mea, habet qui iudicet eum, hoc est condemnet. iuxta illud : Linguis suis dolose agebant, iudica illos Deus!


1638. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esset (sal enim sapientiam designat) sed quod aliis ad cauendum inobedientię uitium sapientiam ministraret, suo casu omnes deterrendo. numeri 16 Pontifici autem et principi dicto audientes non fuere illi, quos ulcisci uolens Dominus ait: Separetur omnis multitudo a tabernaculis Chorę Dathan et Abiron; quoniam uocati a Moyse et Aaron responderunt: Non uenimus. tunc illi uiui terrę hiatu absorpti sunt. deut. 17 In Lege quoque qui noluerit exequi


1639. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

deut. 17 In Lege quoque qui noluerit exequi sacerdotis imperium | morte affici iubetur. Mat. 18 Et in Euangelio non acquiescens iussis Ecclesię pro ethnico habendus est et publicano. Apostolis item pręcipit Dominus dicens: Matth. 10 Quicunque non receperit uos | neque audierit sermones uestros, exeuntes foras de domo uel ciuitate, excutite puluerem de pedibus uestris. Amen dico uobis, tolerabilius erit terrę Sodomorum


1640. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

peremptum legimus. quod futurum ipse propheta docuerat dicens: Quia noluisti audire uocem Domini, ecce recedes, et percutiet te leo. parali. 2 24 Ad Ioam regem et populum Iuda, quia post gentilium ritum conuersi fuerant, mittebat Dominus prophetas ut reuerterentur. tantum autem abfuit ut obedirent, ut etiam ad se missis necem inferrent. Etenim Zachariam Ioiadę sacerdotis filium, prophetantem lapidibus in atrio templi obruerunt, rege ipso iubente. Sed non multo post maxima pars illorum in pręlio a Syris


1641. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est. reg. primo 14 Saulis regis filius Ionatas nescius regii edicti, quo cautum erat, nequis prius aliquid gustaret | quam cum inimicis confligeretur, de fauo mellis casu reperto comedit. et cum ob hoc regi de euentu belli consulenti Dominus non daret responsum, Ionatas morti addicitur, Sed quoniam ignoratione excusabatur, populo intercedente liberatus est. Quod si etiam ignoranter peccanti


1642. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

exodi 1 Spernenda tamen sunt, si impia fuerint, sicut fuere pharaonis regis, cum obstetricibus imponeret, ut Hebrearum mulierum masculos foetus inter obstetricandum pręfocarent. quibus (ut ait Scriptura) quoniam regi non paruerunt, benefecit Dominus. Cum enim illicita iubentur | tunc Deo non hominibus erit obediendum. Parentibus quoque non inhonesta imperantibus obsequium obedientiam-que denegare | mortiferum habetur. deut. 21 iubente Lege | filium contumacem, proteruum,


1643. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et ait: ps. 119 Maledicti qui declinant a mandatis tuis , nisi quia a mandato declinantes cum illis futuri sint, quibus dicetur: Ite maledicti in ignem ęternum, qui paratus est diabolo et angelis eius. Cum-que dicat Dominus: Obedientiam uolo et non sacrificium, quid quęso prodest hostias orationes-que offerre, et ei quem laudas, quem deprecaris, cui supplicas, obedire nolle?


1644. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Non solum igitur poenis ęternis, uerum etiam amarissimis afficientur | illi qui cognouerunt, et non obedierunt. Porro ut omnia mala quę contumacibus proposita sunt effugiamus | et simul bona consequamur sempiterna, Christus Dominus ut in omnibus, ita et hac in parte nobis imitandus est. Ipse ad Patrem | Mat. 26 Non sicut ego uolo inquit sed sicut tu. et alibi: Io. 14 Sicut mandatum dedit mihi Pater, sic


1645. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Patrem | Mat. 26 Non sicut ego uolo inquit sed sicut tu. et alibi: Io. 14 Sicut mandatum dedit mihi Pater, sic facio. Christus itaque Dominus noster factus est obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. propter quod et Deus exaltauit illum. Si ergo cum Christo exaltari cupimus in gloria, cum Christo prius prosternamur in humilitate | Deo ante omnia obediendo, deinde


1646. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

copiosa est in cęlis . moyses numeri. 12. In perferendis igitur calumniis imitemur Moysi mansuetudinem. pro illis a quibus procaciter iactatus fuerat, solicitus orauit. precibus-que eius annuens Dominus Mariam quę de illo immodestius oblocuta fuerat, lepra exhulceratam sanitati restituit. reg. primo 10.11. Saul Imitemur Saulis ęquanimitatem, qui iam rex creatus cum ab inuidis probro afficeretur, dissimulauit se audire | et stipatores


1647. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

reg 2. 16 dauid. Imitemur et Dauidis humilitatem, qui Semeim non modo maledictis, uerum etiam lapidum ictu se prouocantem lędi uetuit | atque inoffensum dimisit. Cum enim filii Absalonis premeretur seditione: Forte inquit respiciet Dominus afflictionem meam, et reddet mihi bonum pro maledictione hac . tobię. 3 sarra. Imitemur et Saram Raguelis filiam, quę quoniam antequam ducta esset, septem maritos amiserat, ab ancillis interfectrix uirorum


1648. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

3. Omnes qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Quid ergo de aliorum inuidia querimur, si ea ipsa testis est nostrę in Deum pietatis ac religionis? Dominus noster Iesu Christus malorum inuidiam passus est. Cum ab hominibus expelleret immundos spiritus, dixerunt: mat. 12 In Belzebub eiicit demonia . Idem sola uerbi uirtute morbos curat, mortuos suscitat, et aiunt:


1649. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sola uerbi uirtute morbos curat, mortuos suscitat, et aiunt: ioan. 9. Non est hic homo a Deo qui sabbatum non custodit . Si ergo pro benefactis male audit iustus et innocens Dominus, quare cum detractiones accipit, irascitur peccator seruus? Ille apostolis suis dicebat: ioan. 15. Si mundus uos odit, scitote quia me priorem uobis odio habuit. si de mundo fuissetis,


1650. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uel illos qui Spiritu Sancto repleti erant, et tamen infestationibus impiorum hominum carere non poterant. Quod certe fateri nemo, nisi stultissimus fuerit potest. Dominus igitur omnium innocentissimus, omnium optimus, falsis criminationibus circumuenitur et tacet, accusatur et nihil respondet | ab hominibus diiudicatur hominum angelorum-que conditor atque dominator, et sustinet. Nos uero in peccatis geniti, in uanitatibus enutriti, nos inquam


1651. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

illis inquies, quibus imprimis obsecutus sum, in quos beneficia plurima contuli patior iniuriam, et quos mihi semper amicissimos fore sperabam, eorum odia sustineo | magis-que me angit ipsorum ingratitudo quam offensa. At etiam Christus Dominus tuus quos uenerat saluare, ab iis passus est necem. Christi quoque apostoli, quibus uiam ueritatis monstrabant, ut credendo beatitudinem consequerentur, ab illis ludibria, uerbera, mortem sustinuere. Vis tu non amittere bonum


1652. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

feras et ingratos. magis-que tibi proderit patientia tua | quam nocebit illorum perfidia. Ad hęc si etiam uerberibus afficeris, si opibus exueris, si torqueris et ad mortem posceris, talia sancti martyres perpessi sunt, talia pro nobis Dominus et Saluator noster non inuitus tolerauit. Denique nullus unquam sanctorum uindictam appetiit, sed omnes pro malo bonum reddere semper conati sunt. pha


1653. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Bethel manum Hieroboami regis aduersum se indigne extentam | atque ideo statim arefactam | fusis pro illo precibus restituit sanitati. Stephanus act. 6, 7 ICXC Stephanus pro illis a quibus lapidabatur orauit, sicut et pro suis crucifixoribus Dominus, ne illis imputaretur ad peccatum, quod ignoranter commisissent. Luc. 23 Io. 18 Iubemur pręterea maxillam nostram alapa percutientibus et alteram offerre, ut semper parati simus


1654. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non est animo turbatus | nec tristitia deiectus, sed uoluntati Domini nihil refragatus: Bonus inquit sermo Domini | sit tantum pax et ueritas in diebus meis. Quid tu tandem quereris opes tibi erreptas, quas Christus Dominus apostolis suis interdixit? quas plurimi ut liberius expeditius-que Deo seruirent, sponte abiecerunt? Lętare potius oblatam tibi occasionem uitę perfectioris ineundę. dicente Domino: Mat. 19


1655. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ditissimus inter municipes suos fortunatissimus-que esset, amisit simul facultates, iumenta, seruos, liberos, omnium in suo corpore membrorum sanitatem | et tamen nihil interea stultum de ore eius prodiit. sed: Si bona inquit de manu Domini accepimus, mala quare non toleremus? Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est | sit nomen Domini benedictum. Tob. 2 Tobias Tobias inter omnes, qui de Samaria in Assyriam translati fuerant, pietate notus, casu cęcus efficitur | sed qui


1656. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

municipes suos fortunatissimus-que esset, amisit simul facultates, iumenta, seruos, liberos, omnium in suo corpore membrorum sanitatem | et tamen nihil interea stultum de ore eius prodiit. sed: Si bona inquit de manu Domini accepimus, mala quare non toleremus? Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est | sit nomen Domini benedictum. Tob. 2 Tobias Tobias inter omnes, qui de Samaria in Assyriam translati fuerant, pietate notus, casu cęcus efficitur | sed qui melius animo quam


1657. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deinde per patientiam aduersitatum pro delictis facimus satis. quoniam quę per uoluptatum blandimenta perpetrantur, per contrarii doloris tolerationem purgari debent. Et cum hoc contigerit, tunc est nobis Dominus | 3 ignis conflans (ut Malachias ait) et quasi herba fullonum , excoquens et emundans quicquid in nobis feculentię sordis-que restabat. Ad hęc in tribulationibus ardentius


1658. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Manasses Manasses dum feliciter regnaret, pessimus erat, amisso regno et in seruitutem redactus optimus euasit. Vnde ait Scriptura: paral. 2. 33. Et cognouit Manasses, quod Dominus ipse esset Deus. Non ergo antea nouerat | quam malis compellentibus uires illius consyderasset, quem in prosperitate contempserat. Hoc est quod in Hieremia dicitur: hier. 31 Castigasti


1659. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui paulo ante in christianos grassati fuerant, cum christianis necari optabant. Atque ita auctis ampliatis-que rebus christianitas pręualere coepit, infidelitas dissolui et euanescere. crux sancta adorari, idola uana euerti. Christus Dominus excoli, diaboli potestas calcari. Ipso denique martyrum sanguine creuit Ecclesia | et effuso cruore pinguior facta perquam huberem emisit segetem fidelium filiorum. O


1660. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 140r | Paragraph | SubSect | Section]

Caput XXII. Veruntamen in persecutionibus ultro se offerre impiis non debemus. Quoniam temerarium est obiicere se periculis nulla cogente necessitate. Vnde pręcipit Dominus dicens: Matth. 14. Cum uos persecuti fuerint in ista ciuitate, fugite ad aliam. Et ipse secessisse in desertum dicitur, cum Ioannem Herodis gladio peremptum audisset. Quando


1661. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

corporis | commodissimum erit | Domini Saluatoris labores atque dolores pro nobis ultro susceptos ad memoriam reuocare | secum-que ratiocinari ac dicere: Quis ego sum, ut aduersis pręsentium infelicitatum casibus grauari non debeam, cum Dominus meus, quandiu in terris uersatus est, non ocio delectatus sit sed fatigatione, non uoluptatem ullam corporis appetierit, sed tribulationes et angustias et cruciatus et conuitia et probra ab impiis illata | et acerbissimam atque despicatissimam


1662. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uulnerat et medetur; percutit et manus eius sanabunt. act. 16 Paulus et Sylas in Macedonia uirgis cęsi, carceri traditi, in uincula coniecti | Deo laudes decantant. Et ipse Dominus noster accepto calice gratias egit, ut nobis documento esset | ad persoluendas gratias Deo, quoties aduersitate aliqua grauati fuerimus atque afflicti. per calicem enim tribulationes mundi huius intelligimus. iuxta illud: Transeat a me


1663. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

exo. 16 Exodi 17 Per impatientiam murmurauerunt Israhelitę agressi de Aegypto cum esurirent in deserto Syn. et iterum in Raphadin cum sitirent. saturauit-que illos Dominus manna de cęlo pluente | et aquis fluentibus de petra. Vide quam mitis, quam misericors est Deus. non continuo impatientiam nostram punit, sed interdum uotis murmurantium facit satis, ut beneficio prouocet ad poenitentiam. At uero si


1664. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

repente mortui conciderunt. numeri 20 numeri 21 Pari aduersus Deum proteruitate usi sunt ad Aquas contradictionis, cum sitim paterentur. postremo ad Mare rubrum itineris labore offensi, quando iratus Dominus misit ignitos serpentes, quorum ueneno morsibus-que disperibant. Quid ergo aliud agit, qui aduersitate oppressus in Deum indignatur, nisi ut ab eo prorsus destitutus faucibus incidat serpentis antiqui


1665. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

super quatuor non conuertam eum, eo quod incenderit ossa regis Idumeę usque ad cinerem. Et mittam inquit ignem in Moab, et deuorabit ędes Carioth; et morietur in sonitu Moab, in clangore tubę | et disperdam iudicem de medio eius | et omnes principes eius interficiam cum eo dicit Dominus. Quod si ita infidelium impatientiam punit interdum Dominus, quanto magis credentium, quibus leges dedit et pręcepta et notitiam sui? Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet


1666. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in Moab, et deuorabit ędes Carioth; et morietur in sonitu Moab, in clangore tubę | et disperdam iudicem de medio eius | et omnes principes eius interficiam cum eo dicit Dominus. Quod si ita infidelium impatientiam punit interdum Dominus, quanto magis credentium, quibus leges dedit et pręcepta et notitiam sui? Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet impatientis furentem iracundiam: Prouerb. 27 Graue est saxum


1667. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Iudeę regi fuit impune | Hieremię uolumen per manum Baruch scriptum, in quo mala super regno suo uentura prędicebantur, manibus discerpsisse tradidisse-que igni | ipsos-que uoluminis autores comprehendi iussisse. quęsitos ad necem (ut Scriptura ait) Dominus abscondit ac de rege pro culpa puniendo dixit: Non erit ex eo qui sedeat super solium Dauid; et cadauer eius proiicietur ad ęstum per diem | et ad gelu per noctem. insuper mala quę in uolumine descripta fuerant, se adducturum affirmauit.


1668. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

custodiet | seruata autem innocentia inter beatos computabitur. Super omnia uero proderit | mente reuoluere | tum quę patientibus proposita sint pręmia, tum qualia impatientibus tormenta. Cogitare quoque quanta pro nobis pertulerit Dominus, quanta omnes, qui nunc cum illo sunt sancti, ut tali Domino digni inuenirentur. De benedicendi stvdio. Caput XXVIII


1669. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

successerunt. ge. 49. Ipse etiam Iacob uita decedens benedixit nepotibus suis | Manasse et Ephraim | diuinitus-que inspiratus futuras filiorum sortes cecinit. Benedic seruis tuis. Christus Dominus benedixit discipulis suis. Luc. vltimo. Etenim sicut Lucas ait, ab eis in cęlum recessurus eleuatis manibus benedixit eis. ostendens, quod quicunque sua benedictione se dignum exhibuerit,


1670. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

omnibus qui aderant | ut ait scriptura . Vt ergo benedicentium merita testaretur, miram manifestam-que sui splendoris uisionem oculis humanis obiecit Dominus | et quantum sibi benedicta seruorum suorum placeant aperte significauit. Atque ut benedicendi magis studiosos redderet, ipse quomodo benedicant docere uoluit. numeri 6. Sic


1671. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

significauit. Atque ut benedicendi magis studiosos redderet, ipse quomodo benedicant docere uoluit. numeri 6. Sic inquit benedicetis filiis Israhel | et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus | et custodiat te. ostendat Dominus faciem suam tibi | et misereatur tui. conuertat Dominus uultum suum ad te | et det tibi pacem. Vt-que sciamus omnibus benedicendum esse, idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta


1672. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Atque ut benedicendi magis studiosos redderet, ipse quomodo benedicant docere uoluit. numeri 6. Sic inquit benedicetis filiis Israhel | et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus | et custodiat te. ostendat Dominus faciem suam tibi | et misereatur tui. conuertat Dominus uultum suum ad te | et det tibi pacem. Vt-que sciamus omnibus benedicendum esse, idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta dicens: luc.


1673. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ipse quomodo benedicant docere uoluit. numeri 6. Sic inquit benedicetis filiis Israhel | et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus | et custodiat te. ostendat Dominus faciem suam tibi | et misereatur tui. conuertat Dominus uultum suum ad te | et det tibi pacem. Vt-que sciamus omnibus benedicendum esse, idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta dicens: luc. 6. Benedicite maledicentibus uos


1674. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

benedicetis filiis Israhel | et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus | et custodiat te. ostendat Dominus faciem suam tibi | et misereatur tui. conuertat Dominus uultum suum ad te | et det tibi pacem. Vt-que sciamus omnibus benedicendum esse, idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta dicens: luc. 6. Benedicite maledicentibus uos : Intelligite nunc hęc qui obliuiscimini Deum, nequando rapiat et non sit qui erripiat. et paulo post: Deus conteret inquit dentes eorum in ore eorum; molas leonum confringet Dominus. Quorum dentes? quorum leonum molas? Illorum utique de quibus alibi ait: Ps. LVI Filii hominum dentes eorum arma et sagittę,


1679. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et ubi quietis ac pacis triticum satum est, superseminent zizania tumultus et dissensionis. et hi quidem prophetico ore condemnantur, cum dicitur: ps. 11. Labia dolosa in corde et corde locuti sunt | disperdat Dominus uniuersa labia dolosa. In corde et corde loquitur delator, quia duplex est. simulat se amicum illius, ad quem crimen defert | cui tamen auferre nititur quod amabat, eum cui ipse amicus erat accusando. disperdet autem huiusmodi


1680. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uniuersa labia dolosa. In corde et corde loquitur delator, quia duplex est. simulat se amicum illius, ad quem crimen defert | cui tamen auferre nititur quod amabat, eum cui ipse amicus erat accusando. disperdet autem huiusmodi accusatorem Dominus, quia siue falsum | siue uerum dixerit non uoto corrigendi proximum suum, sed in inuidiam mittendi uerba profert. Cui iterum Propheta poenam denunciat increpando ac dicendo: ps. 51.


1681. Baničević, Jakov. Magnifico domino Ioanni de Curiis... [Paragraph | Section]

reverendissimis et magnificis dominis, de quibus prioribus meis scripsi et si aliquando ad me scripserit Dominatio Vestra, semper ei rescribam et si poterit sumptibus meis mihi mittere Cosmographiam Partium Septentrionalium et commendo me Dominationi Vestrae, quae diu feliciter valeat et incolumem Dominus conducat. Augustae, die X Ianuarii anno Domini MDXVI.. Eiusdem Dominationis Vestrae semper ad vota Iacobus de Bannissis.


1682. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

ubi posuerat altare. Illic rebus auctis rixaque inter Abraę et Loth pastores orta diuisi sunt. Loth circa Iordanem sibi regionem elegit habitauitque Sodomis, Abram autem consedit in terra Chanaan. Pollicitus est ei Dominus daturum se terram omnem multiplicaturumque semen eius. III. Abram deinde uenit secus uallem Mambre, quę est in Hebron. Bello inter reges orto


1683. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

stellarum numero exęquandum. Credidit Deo, et reputatum est ei ad iustitiam. Victimas mactat, dormienti prędicitur suorum seruitus. Per uisum uidit clibanum fumantem et lampadem ignis transeuntem. Pollicetur ei Dominus terrę possesionem a Nilo usque ad Euphratem. Ipsa autem Sarai, cum sterilis esset, persuadet uiro, ut ex ancilla Aegyptia Agar sobolem suscipiat. Ea uero grauida facta exprobrauit Sarai, dominę suę, ignominiam


1684. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

semen stellarum numero exęquandum. Credidit Deo, et reputatum est ei ad justitiam. Victimas mactat, dormienti prędicitur suorum seruitus. Per uisum uidit clibanum fumantem et lampadem ignis transeuntem. Pollicetur ei Dominus terre possessionem a Nilo usque ad Euphratem. Ipsa autem Sarai, cum sterilis esset, persuadet uiro, ut ex ancilla Aegyptia Agar sobolem


1685. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Sarai, dominę sue, ignominiam sterilitatis. Hanc ob rem uerberibus affecta fugit. Ab angelo admonita reuertitur paritque Hismahelem; gratias egit Deo. Porro, cum Abram Deo loquente pronus cecidisset in faciem, ait ei Dominus: Deinceps uocaberis Abraham, quia pater multarum gentium. In signum promissi huius accipit Abraham circumcisionem. Sarai quoque, post hęc dicta Sara, peperit filium Isaac. Benedicitur Hismaheli et ipsi Isaac


1686. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

In signum promissi huius accipit Abraham circumcisionem. Sarai quoque, post hęc dicta Sara, peperit filium Isaac. Benedicitur Hismaheli et ipsi Isaac dieque illo Abraham cum suis est circumcisus. Haud multo post apparuit ei Dominus in ualle Mambre. Deus trinus et unus. Tres uidit et unum adorauit. Sarra, cum audiret, quod filium esset paritura, risit post ostium tabernaculi quasi incredula. Iam enim et uir et ipsa


1687. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Iam enim et uir et ipsa senuerant. A Domino repręhensa risisse se negauit. Abraham per angelum admonitus de futura Sodomorum euersione et Gomorreorum: Ne perdas, inquit, Domine, justum simul cum impio! Respondit Dominus, si decem ibi inuenirentur justi, quod parceret ciuitati. Abraham abiit et peregrinatus est Gerraris. Dixit Saram sibi esse sororem, et rex Gerrarę Abimelech eam sibi uendicauit. Mox ab angelo monitus intactam


1688. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

pacis. Locus uocatus Bersabe, et ibidem puteus iuramenti, quibus in locis diu habitauit Abraham. Vt Deo obediret, immolare uoluit filium suum unigenitum Isaac. Inhibitus a Domino mactat arietem. Locum appellat Dominus uidet. Benedicitur a Domino, et in Bersabe reuertitur. Sarra, cum uixisset annos CXXVII, uita decessit in ciuitate Arbee. Veniens Abraham luxit illam. Filii Heth rogati sepulturę ius ei cęssere. Ille uero,


1689. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Pergens Aram, cum in uia obdormisset, uidit scalam usque in cęlum extensam, angelos quoque VI. ascendentes et descendentes. Cui scale Dominus innixus promittit ei se daturum terram illam, in qua dormiebat, regnumque eius per orbem propagandum prędixit. Iacob a somno excitus locique religione commotus: Quam terribilis, inquit, locus iste!


1690. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Rachelis pater, eum amplexatus domum perduxit. Factis sponsionibus Iacob pro Rachele sibi promissa seruiuit annos septem, et data est ei Lya lippa, Rachelis soror. Alios ergo septem annos, ut Rachelem acciperet, seruiuit. Dominus conclusit Rachelis uentrem. Lya uero peperit ei Ruben, Symeon, Leui et Iudam desiitque parere. Rachel autem loco sui supposuit uiro Balam, famulam suam, quę peperit ei Dan et Neptalim. Lya quoque, cum generare


1691. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

locum appellat Domum Dei. Deus enim ibi fratrem fugienti apparuit. Illic Debbora, Rebechę nutrix, mortua sepelitur sub quercu. Arbor dicta Quercus fletus. Iterum apparens Dominus benedixit ei. Cum uenissent in terra Effrata, Rachel extincta est pariendo. Nomen filio inditum Benoni, id est Fiius doloris mei. Pater ipsum uocauit Beniamin, id est Filium


1692. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

et Eliezer. Moritur rex Aegypti, et ad filios Israhel uociferantes respexit Deus, quos rex iste multo labore exercitos diu afflixerat. Moyses oues Ietro, soceri sui, pascebat, quando apparuit ei Dominus in flamma rubi in monte Dei Oreb. Rubus ardebat, et non comburebatur. Iussus est soluere calciamentum. Abscondit faciem non ausus aduersus Deum aspicere. Iubetur adire pharaonem (sic Aegyptii reges suos uocabant) ut peteret


1693. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

sunt Moyse Deum depręcante. Aarone autem percutiente puluerem uirga facti cyniphes homines iumentaque infestabant. Malefici, cum hoc efficere nequiuissent, dixerunt: Digitus Dei est hic. In domum regis et super Aegyptum Dominus misit muscas, pręter terram Iessen, ubi populus Israhel erat. Volebat rex, ut coram se sacrificarent. Moyses uero detrectauit, ne immolando ea, quę Aegyptii adorant, animos eorum magis irritarent. Petiit ergo trium dierum in


1694. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Volebat rex, ut coram se sacrificarent. Moyses uero detrectauit, ne immolando ea, quę Aegyptii adorant, animos eorum magis irritarent. Petiit ergo trium dierum in solitudinen secessum. Promisit rex id se permissurum, et orante Moyse Dominus depulit nuscas. Sed pharao promissis non stetit. Mortuaque sunt Aegyptiorum animalia saluis gregibus populi Israhel. Aarone et Moyse cinerem spargentibus orta ulcera homines et iumenta et


1695. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

exortę tenebrę horribiles triduum durauerunt. In loco autem filiorum Israhel lux erat. Pharaoni eos dimittere absque armentis uolenti Moyses non assensit. Ille indignatus ei post hęc accessum ad se interdixit. Moysi uero Dominus pręcepit, ut a uicinis et amicis accepta mutuo supellectile discederent. Et: Adhuc, inquit, una plaga tangam pharaonem, et dimittet uos. Igitur onne primogenitum morte sublatum est, dimisitque populum pharao. Illi


1696. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

pręter famulos ac mulieres. Habitauerant in Aegypto annos CCCCXXX. Noctu inde educti sunt. Ea nox ipsis obseruabilis fuit. Phase appellata, id est Transitus. Ex eo primogenita Deo sanctificata. Dominus populum Moyse duce per uiam deserti secus Mare rubrum circumduxit. Profecti de Sochot castrametati sunt in Ethan. Pręcessit eos Deus in columna nubis per diem, per noctem in columna ignis. Reuersi castra fixerunt e regione


1697. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Lauarunt uestimenta sua paratique in die tertio loquentem audire Dominum uxoribus abstinuerunt. Die tertio coepere tonitrua audiri, micare fulgura ceteraque tetra fieri. Populus ad radices montis substitit. Mons fumabat. Mandat Dominus, ut Moyses et Aaron ascendant, reliqui maneant, ne moriantur. Dat pręterea pręcepta populo, quę decalogo continentur. Populus territus retro cęssit et ad Moysen: Loquere, inquiunt, nobis tu, non Dominus, ne forte


1698. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

fumabat. Mandat Dominus, ut Moyses et Aaron ascendant, reliqui maneant, ne moriantur. Dat pręterea pręcepta populo, quę decalogo continentur. Populus territus retro cęssit et ad Moysen: Loquere, inquiunt, nobis tu, non Dominus, ne forte moriamur. Dominus autem datis pręceptis, quę obseruent, Moysi pollicetur se subiecturum eis Eueum, Cananeum et Etheum posuitque terminos a Mari rubro ad Palestinam et a deserto ad flumen. Scripsit Moyses Domini


1699. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

et Aaron ascendant, reliqui maneant, ne moriantur. Dat pręterea pręcepta populo, quę decalogo continentur. Populus territus retro cęssit et ad Moysen: Loquere, inquiunt, nobis tu, non Dominus, ne forte moriamur. Dominus autem datis pręceptis, quę obseruent, Moysi pollicetur se subiecturum eis Eueum, Cananeum et Etheum posuitque terminos a Mari rubro ad Palestinam et a deserto ad flumen. Scripsit Moyses Domini sermones, posuit altare, duodecim


1700. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Abiu et septuaginta seniores Israhel, cum in montem ascendissent, uiderunt Deum Israhel: sub pedibus eius, quasi opus lapidis saphirini et ueluti cęlum, quando serenat. Ascendit Moyses montem fuitque ibi XL diebus et totidem noctibus. Dominus mandat fieri sanctuarium uasaque, quę talentum auri appenderentur, item alia ad cultum spectantia diuinum. Aaron cum filiis iubetur fungi sacerdotio, facere sibi uestes ad gloriam et decorem, in


1701. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

quam patribus promisi. Ego non ascendam tecum, quia populus durę ceruicis es, ne forte disperdam te in uia. Hoc audito populus fleuit. Ingrediente Moyse tabernaculum columna nubis descendebat et ad ostium stabat. Loquebatur Dominus Moysi facie ad faciem. Iosue non recedebat de tabernaculo. Moyses petiit ostendi sibi faciem Domini, qui respondit: Ostendam omne bonum tibi et miserebor cui uoluero et clemens ero in quem mihi libuerit. Non poteris


1702. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Domini impleuit illud. Nec poterat Moyses ingredi tectum. Nubes per diem incubabat tabernaculo et ignis per noctem. LEVITICVS Moysi de tabernaculo loquens disponit Dominus de sacrificiis faciendis et oblationibus et primitiis et uictimis et hostiis et aliis huiusmodi. Ipse Moyses deinde Domino iubente congregauit coetum ad ostium tabernaculi obtulitque


1703. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

hostiis et aliis huiusmodi. Ipse Moyses deinde Domino iubente congregauit coetum ad ostium tabernaculi obtulitque Aaronem et filios eius. Lauit illos pontificalibusque indutos unxit et consecrauit, sicut pręceperat Dominus. Die septimo peracta est consecratio. Die autem octauo dixit Moyses ad Aaronem: Iube populum offerre sacrificium, hodie Dominus apparebit eis. Consummato sacrificio Leuitę populo benedixerunt, et apparuit gloria Domini.


1704. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Aaronem et filios eius. Lauit illos pontificalibusque indutos unxit et consecrauit, sicut pręceperat Dominus. Die septimo peracta est consecratio. Die autem octauo dixit Moyses ad Aaronem: Iube populum offerre sacrificium, hodie Dominus apparebit eis. Consummato sacrificio Leuitę populo benedixerunt, et apparuit gloria Domini. Ignis inde egressus holocaustum adipesque deuorauit super altare. Turbę in faciem ruentes laudauerunt Dominium. Nadab


1705. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

a Domino prosiliens peremit. Moyses pręcipit Aaroni et filiis eius, capita ne nudent, uestimenta ne scindant, ne forte moriantur, ad plangendum ne egrediantur de tabernaculo, eo quod oleum unctionis esset super illos. Moysi pręterea Dominus dat leges de mundis animalibus et immundis, de muliere pariente, de generibus leprę, de mundatis ab ea, de uiro patiente seminis fluxum, de muliere sanguine fluente, ne Aaron sancta sanctorum ingrediatur quotidie et huiusmodi


1706. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

de dolo malo aliisque multis; deinde de sabbati obseruatione et ut blasfemans nomen Domini lapidetur, de possessionibus uendundis uel emundis, de uotis soluendis, de decimis offerendis. Pręcepta seruantibus cuncta prospera pollicetur Dominus, contraria minatur non seruantibus. NVMERI Moyses Domino iubente censum agit populi. Numero compręhendit familias tribuum singularum pręter tribum Leui, quam


1707. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

consecrandis et quomodo illi benedicere debeant filiis Israhel. Ingressus tabernaculum captabat responsum, quando audiuit uocem loquentis de propiciatorio, quod erat super arcam inter duo Cherub. Fecerunt Phase in monte Synai. Dominus ad Moysen: Tubis duabus argenteis, inquit, conuocabis principes et mouebis castra. Profecti de deserto Synai peruenerunt in solitudinem Pharan. Pręcedebat arca, quę cum eleuaretur, dicebat Moyses:


1708. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

sub dentibus eorum erant, et percussi sunt plaga magna. Locus dictus Sepulchra concupiscentię. Inde egressi uenerunt in Asseroth. Maria et Aaron de Moyse oblocuti exprobrando ei uxorem Aethiopissam. Quam ob rem Dominus iratus ait: Siquis fuerit inter uos propheta Domini, in uisione apparebo ei uel per somnium loquar ad illum. At Moysi, seruo meo, ore ad os loquar; palam et non per enygmata et figuras Deum uidet. Quare ergo non


1709. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

sed alii intercessere. Turba fleuit. Moyses et Aaron proni ceciderunt coram populo. Cumque Iosue et Chaleb eos confidere iuberent, parum abfuit, quin a concione commota lapidarentur. Apparuit gloria Domini super tabernaculum, et Dominus per Moysen increpuit incredulitatem eorum. Minabatur eis pestilentiam, quando Moyse supplicante pepercit. Dixit tamen illos, qui Moysen petulanter lacessierunt, terram patribus promissam non uisuros, quodque tantum seruum suum


1710. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

cadauera in solitudine iacebunt. Sed et filii eorum uagi erunt annos XL per solitudinem errantes. Mane primo uerticem montis ascenderunt Moyse castrisque relictis. Amalechitę et Chananei persecuti sunt eos cędendo usque Horma. Dominus pręcepit, ut ingressi terram oblationem offerant et pro peccato sacrificium. Quendam sabbato ligna colligentem lapidibus Domino iubente obruerunt. Pręcepit Dominus, ut faciant fimbrias in memoriam


1711. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Amalechitę et Chananei persecuti sunt eos cędendo usque Horma. Dominus pręcepit, ut ingressi terram oblationem offerant et pro peccato sacrificium. Quendam sabbato ligna colligentem lapidibus Domino iubente obruerunt. Pręcepit Dominus, ut faciant fimbrias in memoriam mandatorum suorum. Insurrexerunt aduersus Moysen filii Leui uolentes et ipsi fungi sacerdotio. Propterea quidem Chore, Datan et Abiron terrę hiatu repente


1712. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

uastabat incendium, quando pro illis Aaron iussu Moysi offerens thimiama depręcatus est cessauitque uastatio. Desyderata sunt eo die, pręter eos qui in seditione Chorę periere, tredecim uirorum milia et septingenti. Pręcepit Dominus, ut acceptis XII uirgis in singulis singula tribuum nomina inscribant et ait: Quem ex his elegero, germinabit uirga illius. Germinauit uirga Aronis in tribu Leui et relata est in tabernaculum in signum rebellium


1713. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

germinabit uirga illius. Germinauit uirga Aronis in tribu Leui et relata est in tabernaculum in signum rebellium filiorum Israhel. Questi sunt, quod, quicunque accedit ad tabernaculum Domini, moriatur. Aaronem et filios eius Dominus pręfecit sacrario, Leuitas ministerio, pręcipiens, ne accedant ad uasa sanctuarii neque ad altare. Dixitque ad Aaronem: In terra eorum nihil possidebitis: ego pars et hereditas tua in medio filiorum Israhel.


1714. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

suscepto inuadens illum interfecit urbesque eius euertit. Locum uocauerunt Horma, id est Anathema. Profecti de Hor per uiam, quę ducit ad Mare rubrum, itineris laborem pertesi murmurauerunt. Ob hoc Dominus immisit ignitos serpentes. Moyses pro illis orauit serpentemque ęneum Domino iubente suspendit in ligno. Quem cum aspicerent percussi, sanabantur. Inde profecti castrametati sunt in Oboth,


1715. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Domino iubente suspendit in ligno. Quem cum aspicerent percussi, sanabantur. Inde profecti castrametati sunt in Oboth, inde in Ieabarim, inde ad torrentem Zareth, inde contra Arnon. Ibi uisus est puteus, super quo ad Moysen locutus Dominus aquam eis ministrauit. Inde perrexerunt in solitudinem Mathana, inde in Nahalihel, inde in Bamoth. Miserunt nuncios ad Seon, regem Ammoreorum. Ille transitu negato pugnauit in Iassa et superatus est. Israhel possedit terram


1716. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Phinees, Eleazari filius, uidit Israhelitam palam intrantem ad scortum Madianitidem, et inuadens ambos pugione confodit in genitalibus cessauitque plaga a filiis Israhel. Occisa sunt autem uigintiquatuor milia hominum. Iussit quoque Dominus, ut in Madianitas cęde grassentur, quia in idolo Belphegor deceperant eos et in Zochi, filia ducis Madian. Imperat Dominus Moysi et Eleazaro, ut numerent filios Israhel a XXX annis supra et per tribus diuidant


1717. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

genitalibus cessauitque plaga a filiis Israhel. Occisa sunt autem uigintiquatuor milia hominum. Iussit quoque Dominus, ut in Madianitas cęde grassentur, quia in idolo Belphegor deceperant eos et in Zochi, filia ducis Madian. Imperat Dominus Moysi et Eleazaro, ut numerent filios Israhel a XXX annis supra et per tribus diuidant terram. Filii Leui in his non sunt censi. Nullus in isto censu inuentus est ex illis, qui olim numerati erant a Moyse et Aarone


1718. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Nullus in isto censu inuentus est ex illis, qui olim numerati erant a Moyse et Aarone in Synai pręterquam Chaleb et Iosue. Lex a Domino dicta est de successionibus. Iubetur Moyses ascendere montem Abarim, ut consyderet terram, quam Dominus daturus est filiis Israhel, et cum uiderit eam, moriatur sicut et Aaron. Quia, inquit, offendisti me in deserto Syn in contradictione multitudinis. Moyses iussu Domini Iosue, filium Nun, statuit in locum suum


1719. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

est filiis Israhel, et cum uiderit eam, moriatur sicut et Aaron. Quia, inquit, offendisti me in deserto Syn in contradictione multitudinis. Moyses iussu Domini Iosue, filium Nun, statuit in locum suum coram populo. Dominus pręcipit, quę holocausta quotidie offere debeant filii Israhel, quę die sabbati, quę in Kalendis mensium. Phase Domini solemnis, azima, dies septimus sanctus, dies primitiarum, dies clangoris et tubarum, dies expiationis, lex


1720. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Moleste tulit Moyses, quod mulieribus pepercisset, iussitque omnes interimi pręter puellas et foeminas uirgines. Eleazar legem tulit, ut, quę per flammam transire queant, flamma expientur, cętera aqua purgationis diluantur. Mandat Dominus prędam ex ęquo diuidi, quinquagesimam dari sacerdoti ac Leuitis. Pugnatorum ne unus quidem defuit. Aurum Domino obtulerunt. Moyses tribui Gad, Ruben et Manasse possessionem dedit citra Iordanem. Iubet per Moysen Dominus, ut


1721. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Mandat Dominus prędam ex ęquo diuidi, quinquagesimam dari sacerdoti ac Leuitis. Pugnatorum ne unus quidem defuit. Aurum Domino obtulerunt. Moyses tribui Gad, Ruben et Manasse possessionem dedit citra Iordanem. Iubet per Moysen Dominus, ut in terra Chanaan trans Iordanem ad internicionem disperdant habitatores. Siquos, inquit, reliqueritis, infesti uobis erunt. Et quicquid illis cogitaueram facere, aduersum uos conuertam. Diuiditur per


1722. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

sunt, cum non nisi in LXX animabus descenderint in Aegyptum. Proponit eis bona, si obedierint, mala, si non obedierint. Benedictio dicta in monte Garizim, maledictio in monte Hebal. Iubet euerti idola gentium et in loco, quem elegerit Dominus, holocausta offerri, sanguinem cum carnibus ne comedant. Iubet et eum, qui idola colenda suaserit, lapident et reliqua. Sacerdotes, inquit Dominus, et Leuitę non habeant


1723. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

euerti idola gentium et in loco, quem elegerit Dominus, holocausta offerri, sanguinem cum carnibus ne comedant. Iubet et eum, qui idola colenda suaserit, lapident et reliqua. Sacerdotes, inquit Dominus, et Leuitę non habeant hęreditatem cum aliis; ego hęreditas eorum. Moyses pręterea ait: CXX annorum sum hodie; non possum ultra ingredi. Prędicit de uictoria Iosue duce consequenda terraque possidenda.


1724. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

ego hęreditas eorum. Moyses pręterea ait: CXX annorum sum hodie; non possum ultra ingredi. Prędicit de uictoria Iosue duce consequenda terraque possidenda. In tabernaculo ei et ipsi Iosue in columna nubis apparens Dominus futura reuelauit. Cantauit Moyses canticum: Audite, cęli, quę, loquor ... et cętera quę sequuntur. De Christi aduentu prophetauit, tribubus benedixit. Ipse Domini iussu de campestribus Moab ascendit super montem


1725. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Audite, cęli, quę, loquor ... et cętera quę sequuntur. De Christi aduentu prophetauit, tribubus benedixit. Ipse Domini iussu de campestribus Moab ascendit super montem Nebo in uerticem Phasga contra Hierico, et ostendit ei Dominus omnem terram Galaad. Atque ibi mortuus et sepultus est. Non cognouit homo sepulchrum eius usque in pręsentem diem. Vixit annos CXX. Mortem eius luxerunt per dies XXX. Non surrexit propheta in Israhel sicut Moyses.


1726. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

luxerunt per dies XXX. Non surrexit propheta in Israhel sicut Moyses. IOSVE IOSVE, filius Nun, repletur spiritu sapientię, dux Israhel constituitur post Moysem. Hortatur eum Dominus, ut cum populo transeat Iordanem, ostenditque ei terminos terrę per eum obtinendę. Mittit ille duos exploratores in urbem Hierico, quos domi exceptos Raab meretrix quęrentibus non prodidit. Et hi quidem periculo liberati post


1727. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

transierunt Iordanem per siccum diuidentibus se aquis. Iosue iubente Domino XII uiros per tribus delectos XII tollere lapides iussit de Iordane in memoriam miraculi seruandos et alios XII de terra in Iordane colloocare. Magnificauit eum Dominus, et obedierunt ei sicut Moysi. Illis de alueo ascendentibus reuersę sunt aquę ad cursum suum. Die decimo castrametati sunt in Galgalis. Ibi posuerunt lapides, quos de Iordane tulerant. Gentes miraculo audito timuerunt. Iosue


1728. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

amissis. Iosue per responsum didicit rei male gestę causam fuisse peccatum Achan. Hunc lapidauerunt et cuncta quę illius erant, filii, pecudes, tabernaculum, supellex igni exusta. Tunc lapidum aceruo super Achan congesto placatus est Dominus. Vallis, in qua iacuit, uocata Hachor. Vrbem Hay captam incenderunt, uiros interfecerunt, prędam inter se diuiserunt, regem suspenderunt, super depositum lapides congesserunt. Iosue de illis Iordanis duodecim lapidibus


1729. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

eos idolatriam commisisse, parabant se ad pugnam. Cęterum comperta condendi altaris causa desierunt. Posuerant enim illud in signum, quod ius haberent ad ipsos accedendi. Vocauerunt altare Testimonium nostrum, quod Dominus ipse sit Deus. Iosue iam ętate confectus beneficia a Domino collata coram populo recenset et alia insuper sperari iubet, si ea, quę in lege Moysi scripta sunt, obseruare conentur. Sin autem ad gentium ritum declinauerint eisque


1730. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

dicens in ruinam ipsorum reseruatos. Fleuit populus et Locus flentium appellatus. Post obitum Iosue fornicati sunt in Baal et Astaroth; ideoque passi direptiones nec resistere aduersariis ualebant. Dominus autem suscitauit iudices, qui illos de angustiis liberarent. Sed ne his quidem paruerunt. Itaque seruatę sunt gentes, a quibus uexarentur traditusque est Israhel Cusanrasathaim, Mesopotamię regi, in seruitutem per


1731. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

GEDEONI, Ioas filio, de tribu Manasse, cum ob idolatrię peccatum filii Israhel a Madianitis per annos VII oppręssi fuissent et poenitentes clamassent ad Dominum, apparuit angelus sub quercu in Ephra dicens, quod per ipsum Dominus liberaturus esset Israhel et Madianitas oppręssurus. Petiit Gedeon signum et, dum sacrificium offert sub quercu, tetigit illud angelus uirga, et igne de petra micante consumptum est. Angelus


1732. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

et a Domino traditi sunt sub Palestinorum potestate seruieruntque eis annis duodeuiginti. Clamauerunt ad Dominum, et non exaudiuit eos. Deinde confitentes peccata sua idola de finibus suis proiecerunt, et placatus est Dominus. Igitur Ammonitę tentoria sua fixere in Galad. Israhelitę autem castrametati sunt in Masphat proponentes, ut, qui primus dimicare coeperit aduersus hostem, ille dux sit populi Galad. Iepte itaque dux creatus positis


1733. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

postulatus interprętatur), genitum et ablactatum immolato uitulo obtulit Heli sacerdoti in Sylo. Ille ergo adultus ministrabat ante faciem Domini, quando Heli Helchanę et Annę, parentibus eius, benedixit. Postea Dominus peccante Heli transtulit sacerdotium ad Samuelem. Cessauerat uisio manifesta. Heli in lectulo cubabat oculis iam caligantibus; Samuel somnum capiebat sub tabernaculo, in quo erat arca, quando ter a Domino uocatus


1734. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

capiebat sub tabernaculo, in quo erat arca, quando ter a Domino uocatus putabat se ab Heli uocari. Quo negante, cum quarto uocaretur, respondit: Loquere, Domine! Dominus prędixit mala Heli futura et domui eius. Quę cum euenissent, sanctificatus est Samuel et factus est propheta fidelis in Israhel. Iterum et apparuit Dominus in Sylo. Idem conuertit populum ab idolis Baalim et Astaroth


1735. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

quarto uocaretur, respondit: Loquere, Domine! Dominus prędixit mala Heli futura et domui eius. Quę cum euenissent, sanctificatus est Samuel et factus est propheta fidelis in Israhel. Iterum et apparuit Dominus in Sylo. Idem conuertit populum ab idolis Baalim et Astaroth ad dei ueri cultum. Congregauit Israhelitas in Masphat. Orauit pro eis, et ipsi fleuerunt et ieiunauerunt peccata sua Domino confitentes. Palestini irruerunt


1736. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

in Masphat. Orauit pro eis, et ipsi fleuerunt et ieiunauerunt peccata sua Domino confitentes. Palestini irruerunt aduersus Israhel. Samuel obtulit holocaustum clamauitque ad Dominum pro populo. Commisso pręlio exterruit Dominus inimicos tonitru ac fragore cęsique sunt a filiis Israhel. Samuel erexit lapidem inter Masphat et inter Sen. Loco nomen inpositum Lapis adiutorii. Recepit urbes a Palestinis olim captas.


1737. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

altare in Ramatha. Cum senuisset, filios suos iudices constituit In Helem et Abiam. His iudicium peruertentibus populus petiit sibi regem. Moleste id tulit Samuel. Quęsiuit a Domino, quid facto opus esset. Iussit Dominus, ut obsequeretur eis in ipsorum perniciem, eo quod spreuerant Deum spernendo a Deo electum Samuelem. Samuel igitur prędixit eis, quali seruitutis iugo opprimendi erant sub rege. In proposito


1738. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

lapides dolauerunt in fundamentum templi. Biblii parauerunt ligna et lapides reliquos. Anno CCCCLXXX egressionis filiorum Israhel de Aegypto, anno autem III regni Salomonis ędificari coepta domus Domini. Tunc ad eum Dominus: Si, inquit, in pręceptis meis ambulaueris, firmabo sermonem meum, quem locutus sum ad Dauidem, patrem tuum. Habitabo in medio uestri et non derelinquam populum meum Israhel. Anno


1739. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

depręcatus est. Deinde cunctos ad seruanda Dei mandata exhortatus mactauit uictimas boum XXII milia, ouium CXX milia. Dedicauit templum, festa celebrauit pro dedicatione templi dies VII, die VIII dimisit populum. Apparuit ei Dominus per quietem et ait: Exaudiui orationem tuam, sanctificaui domum hanc. Si ambulaueris coram me sicut pater tuus, ponam thronum regni tui super Israhel in sempiternum, sicut promisi Dauidi, seruo meo. Sin


1740. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Aegypto et de Choa. Mulieres adamauit alienigenas fueruntque illi uxores DCC, concubinę CCC. Hę quidem subuerterunt cor eius, ut gentium deos coleret, quibus et phana in monte posuit. Quamobrem iratus Dominus: Scindam, inquit, regnum tuum de manu filii tui et dabo illud Hieroboam, seruo tuo, non tamen totum propter Dauidem, seruum meum. Suscitauitque illi aduersarios Adad Idumeum et Razon, filium


1741. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

in Hierusalem. Post hęc Israhel accersitum Hieroboam super se regem constituit. Tunc Roboam congregata tribu Iuda et Beniamin adsciuit sibi CLXXX milia bellatorum pugnaturus cum Israhel. Cęterum ipse Dominus id inhibuit per prophetam Semeiam loquens ei. Peccauit Iuda impietate gentium, et quinto anno regni Roboam Sesac, rex Aegypti, thesauros Ierosolymarum despoliauit. Regnauit Roboam Ierosolymis annis XVII.


1742. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

HIEROBOAM, filium Nabath, Ephrateum, Salomon constituerat super tributa domus Ioseph. Huic obuiam factus Ahias Sylonites, propheta, palium nouum, quo indutus erat, scidit in partes decem et ait: Dominus locutus est: scindam regnum de manu filii Salomonis et dabo tibi X tribus, illi autem unam propter seruum meum Dauid. Una tribus dicitur Iuda et Beniamin propter eos qui Hierosolymis


1743. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

uenit in Bethel et stans contra altare prophetauit mala domui Hieroboam. Ille extendit manum iubens eum appręhendi. Cunque manus illa aruisset, pręcante uiro Dei restituta est. Cęterum ipso a uia sua pessima non recedente Dominus domum eius delere decreuit. Hieroboam Abia, filio suo, egrotante suggessit uxori, ut mutato habitu abiens in Sylo Ahiam prophetam consulat super puero. Venit mulier, Ahias autem pręmonitus a Domino ait: Vxor


1744. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

suo, egrotante suggessit uxori, ut mutato habitu abiens in Sylo Ahiam prophetam consulat super puero. Venit mulier, Ahias autem pręmonitus a Domino ait: Vxor Hieroboam, quare aliam te simulas? Dic uiro, hęc dixit Dominus: Quia male operatus es, inducam mala super domum tuam. Te uero in urbem introeunte morietur puer. Israhel quoque percutiet Dominus, eo quod irritauerint eum in diis alienis. Illa uenit


1745. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

a Domino ait: Vxor Hieroboam, quare aliam te simulas? Dic uiro, hęc dixit Dominus: Quia male operatus es, inducam mala super domum tuam. Te uero in urbem introeunte morietur puer. Israhel quoque percutiet Dominus, eo quod irritauerint eum in diis alienis. Illa uenit in Thersa, et puer moritur, Hieroboam autem regnauit annis XXII. Successit in regno filius eius Nadab.


1746. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Occidit Nadab regem, ut modo dictum est, et regnum occupauit deleuitque domum Hieroboam. Regnauit in Thersa annis XXIIII. Ambulauit in uiis impietatis Hieroboam. Hanc ob rem illius quoque domum delendam prędixit Dominus per prophetam Iehu, Anani filium, quem ipse Baasa interimi fecit. Post hęc moritur Baasa et regnum suscipit filius eius Hela. HELA HELA, Baasę filius, regnauit


1747. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

ergo nomine regis scripsit ad Iezrahelitas, ut insimulantes illum, quod maledixerit Deo et regi, lapidibus interficerent. Quo extincto uineam possedit Achab. Helias autem Samariam ueniens ait ad eum: Hęc dicit Dominus: Occidisti, insuper possedisti. In loco hoc, in quo linxerunt canes sanguinem Naboth, lambent quoque sanguinem tuum, et delebo domum tuam sicut Hieroboami et Baasę. Canes quoque comedent Iezabel in agro


1748. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

tuum, et delebo domum tuam sicut Hieroboami et Baasę. Canes quoque comedent Iezabel in agro Iezrahel. Achab scidit uestimenta sua, operuit se cilicio, ieiunauit, dormiuit in sacco. Et quia humiliauit se, distulit Dominus malum domus eius in diebus filii eius. Iosaphat, rege Iuda, et Achab, rege Israhel, parantibus recuperare Ramoth Galad de manu regis Syrię prophetę Baal illis prospera concinebant, quando


1749. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

misit satellites, qui Heliseum interficerent. Ille in spiritu rem intelligens clauso domus ostio necem euasit. Poenituit Ioramum propositi sui in Heliseum et ab eodem prophetante audiuit Hęc dicit Dominus: In tempore hoc cras modius simile uno statere erit et duo modii hordei statere uno in porta Samarię. Cuidam de principibus non credenti: Videbis, inquit, oculis tuis, et inde non comedes.


1750. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore hoc cras modius simile uno statere erit et duo modii hordei statere uno in porta Samarię. Cuidam de principibus non credenti: Videbis, inquit, oculis tuis, et inde non comedes. Cum ergo Dominus in Syros tonitrum excitasset, relictis omnibus diffugerunt. Egressus populus diripuit castra Syrię et de uictus copia ita euenit, sicut prędixerat Heliseus. Atque ille incredulus ad portam urbis turba irruente ellisus


1751. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

annis XII. Successit Iehu. IEHV IEHV per unum de filiis prophetarum ab Heliseo missum in Ramoth Galad ungitur, ut in Samaria regnet, diciturque ei: Hęc dicit Dominus: Vnxi te regem super Israhel. Percuties domum Achab, domini tui. Iezabel autem comedent canes in agro Iezrahel nec erit, qui sepeliat eam. Tunc serui Ioram posuerunt palia sub pedibus Iehu, cecinerunt tuba


1752. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

in templo, misit milites, qui illos occiderunt. Statuam Baal combusserunt et eodem in loco fecerunt latrinas. Iehu igitur deleuit quidem Baal de Israhel, sed tamen nequaquam dereliquit uitulos ęneos Hieroboam. Dixitque illi Dominus: Quia omnia, quę erant in corde meo, fecisti contra domum Achab, filii tui usque ad quartam g[e]nerationem sedebunt super thronum Israhel. Cęterum, cum non recederet a peccato Hieroboam, Dominum


1753. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

in Samaria annis XXVIII. Successit ei filius Ioachan. IOACHAN IOACHAN, Iehu filius, Samarię rex, fecit malum secutus impietatem Hieroboam, et Dominus tradidit Israhel in potestatem Azahel, regis Syrię, et Benadabi, filii eius. Deinde ad pręces Ioachan dedit Dominus saluatorem Israheli et liberatus est. Nec adhuc tamen


1754. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

rex, fecit malum secutus impietatem Hieroboam, et Dominus tradidit Israhel in potestatem Azahel, regis Syrię, et Benadabi, filii eius. Deinde ad pręces Ioachan dedit Dominus saluatorem Israheli et liberatus est. Nec adhuc tamen recesserunt ab errore Hieroboam lucusque permansit in Samaria. Non erant reliqui Ioachan regi nisi L equites, X currus et X milia peditum. Vsque adeo attriuerat eos


1755. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

eius Hieroboam. HIEROBOAM HIEROBOAM, filius Ioas, Samarię rex, male operatus est, sed terminos Israhel restituit, quod futurum prędixerat dominus per bonam prophetam. Regnauit annis XLI. Eo defuncto regnauit filius eius Zacharias. ZACHARIAS ZACHARIAS, filius Hieroboam, Samarię rex, fecit malum,


1756. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

idolo Baal, consecrabant filios et filias per ignem, diuinationi operam dabant et auguriis nec audire curarunt Dominum per prophetas dicentem: Reuertimini a uiis uestris pessimis! Repulitergo illos Dominus a conspectu suo, et non remansit nisi tribus Iuda. Rex autem adduxit uiros de populis suis eosque in ciuitatibus Samarię pro filiis Israhel collocauit. In istos, quia Dei uultum contempserant, leones de siluis


1757. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

lapides de Rama et ligna ędificauitque Gabaa Beniamin et Maspha. Anani prophetam sibi exprobrantem, quod in rege Syrię magis quam in Domino fiduciam haberet, mitti iussit in neruum. Ob hoc quidem Dominus plurimos de populo morte mulctauit. Ille autem anno XXXVIIII regni sui pedum dolore decessit. Cum aromatis sepelierunt eum et Iosaphat, filius eius, successit in regno.


1758. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

decessit. Cum aromatis sepelierunt eum et Iosaphat, filius eius, successit in regno. IOSAPHAT IOSAPHAT, Asę filius, rex Iuda, urbes muniuit, pręsidia disposuit. Dominus fuit cum eo, quia in uiis Dauidis ambulauit. Munera sibi ultro oblata a populo accepit; diuitiis pręstitit et gloria. Misit Leuitas et sacerdotes, ut peragrando urbes Iuda docerent populum leges Domini: Nemo eum bello


1759. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

lacessiuit. Palestini uectigal argenti deferebant, Arabes arietum septemmilia et septingentos ac totidem hircos. Cum Achab, rege Israhel, ascendit aduersus Syros. Circumdatus ab inimicis clamauit ad Dominum, et Dominus uim hostium ab eo auertit. Hinc reuertenti occurrit Iehu propheta et increpans illum ait: Impia prębes auxilium; iram Domini merebaris, sed intercesserunt opera tua bona, eo quod abstuleris lucos de terra Iuda et


1760. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

eo Edom et Lobna. Dereliquerat enim Deum patrum suorum, excelsa fabricauerat, Iudam fornicari fecerat. Quamobrem denunciauit ei per litteras Helias propheta, quod eum populumque eius percussurus esset Dominus plaga magna, liberos insuper et uxores et substantiam eius, ipsum uero uteri langore affectum emissis uitalibus periturum. Palestini igitur et Arabes afflixerunt Iudam, domum regis desolauerunt, liberos quoque et uxores


1761. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

et sacco coopertus templum ingressus est. Mox per nuncium suas angustias Rapsacisque in Deum blasphemias exposuit Esaię prophetę rogans eum, ut oret Dominum pro reliquiis popuhi Iuda. Respondit Esaias: Hęc dicit Dominus: Noli timere. Ego immittam spiritum regi Assyriorum et reuertetur in terram suam et deiiciam eum gladio in terra sua. Audiuit Senacherib, quod


1762. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Senacherib, quod Aethiopum rex Tharaca incurreret Assyrios moxque recessurus scripsit ad Ezechiam, ne fiduciam haberet in Deo suo. Ezechias orauit pro populo ad Dominum et a propheta audiuit dicente: Hęc dicit Dominus: Exaudiui te super Senacherib superbum. Reducam eum in uiam, per quam uenit. Tibi autem erit signum: hoc anno comede, quę repereris, secundo, quę sponte nascuntur, tertio seminate et metite. Reliquię


1763. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Adramelech et Sarasar occiditur. Isti fugerunt in Armeniam, et in regno successit filius eius Asaraddon. Ezechias morbo affectus a Domino per Esaiam audiuit, quod moreretur. Sed dum ad parietem conuersus pręcatur et luget, Dominus misertus protendit uitam illius annos XV pollicens insuper ipsum ciuitatemque eius liberaturum se de manu regis Assyriorum. Esaias posuit massam ficorum super ulcus eius et pristinę sanitati illum restituit. Promissi


1764. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

rex Iuda, impiissimus in Deum fuit: ędificauit excelsa, errexit aras Baal, plantauit lucos, cęli sydera adorauit et coluit, filium traduxit per ignem, auguria obseruauit, idolum luci posuit in templo Domini. Propterea quidem Dominus minatus est inducturum se mala super Hierusalem eamque deleturum. Cęterum ille multum sanguinis innoxii effudit in Hierusalem. Post hęc captus ab Assyriis poenitentiam egit coram deo patrum suorum, et restituit eum


1765. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus minatus est inducturum se mala super Hierusalem eamque deleturum. Cęterum ille multum sanguinis innoxii effudit in Hierusalem. Post hęc captus ab Assyriis poenitentiam egit coram deo patrum suorum, et restituit eum Dominus in regnum. Correctus igitur omnem impietatem abiecit, fit ex pessimo optimus. Altare Domini, quod olim destruxerat, instaurauit immolauitque super illud, simulque populo Iudę pręcepit, ut seruiant Domino,


1766. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

rex Iosias uestimenta sua scidit dicens: Magna ira Domini in nos est accensa, quia non audierunt patres nostri pręcepta libri huius. Et continuo misit consultum Oldam propheten, quę respondit: Hęc dicit Dominus: Ecce ego adducam mala super locum istum et habitatores eius, quia dereliquerunt me et litauerunt diis alienis. Te autem, quoniam audisti uerba Voluminis et perterritum est cor tuum et


1767. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

mensura. Ego Artaxerxes rex statui atque decreui. Sacerdotibus et earum ministris non imponatur uectigal nec tributum. Esdras autem constituat iudices et pręsides populo. Tunc Esdras: Benedictus, inquit, Dominus deus patrum nostrarum, qui dedit hoc in corde regis. Congregatis igitur qui redire cupiebant de Babylone, prędicauit ieiunium, ut Dominus dirigat uiam eorum. Auxilium autem a rege poscere supersedit, ne Dei sui


1768. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

iudices et pręsides populo. Tunc Esdras: Benedictus, inquit, Dominus deus patrum nostrarum, qui dedit hoc in corde regis. Congregatis igitur qui redire cupiebant de Babylone, prędicauit ieiunium, ut Dominus dirigat uiam eorum. Auxilium autem a rege poscere supersedit, ne Dei sui potentię minus confidere uideretur apud regem. Delectis XII sacerdotibus appendit argentum, talenta DCL, uasa argentea C, auri talenta C,


1769. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

redeuntes exuuias uicti hostis referunt secum. Ioachin, pontifex maximus, de Hierosolymis uenit, populo gratulatur, Iudit uiduę benedicit, pudiciciam eius laudibus effert, cuius merito uictoriam ei concesserit Dominus de tam graui aduersario, qui omnia terrore compleuerat. Tunc quęcunque Olophernis fuerant, nemine refragante tradita sunt ipsi Iudit. Exultauit ciuitas, canticum cecinit Iudit Domino non ad se, sed ad illum referens uictorię


1770. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

in qua conuiuabantur, oppręssit ruina. Tot calamitatum acceptis nunciis Iob scidit uestimenta sua et tonso capite in terra prostratus adorauit dicens: Nudus egressus sum de utera matris meę, nudus illuc reuertar; Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Iterum Sathanas exibita sibi potestate in corpus eius, ulcere pessimo totum uulnerauit. Iob ergo a planta pedis usque


1771. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

oppręssit ruina. Tot calamitatum acceptis nunciis Iob scidit uestimenta sua et tonso capite in terra prostratus adorauit dicens: Nudus egressus sum de utera matris meę, nudus illuc reuertar; Dominus dedit, Dominus abstulit; sicut Domino placuit, ita factum est; sit nomen Domini benedictum. Iterum Sathanas exibita sibi potestate in corpus eius, ulcere pessimo totum uulnerauit. Iob ergo a planta pedis usque ad uerticem


1772. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

quod inquisient, cur ipsum ita afflixerit. Hinc ille se in hoc peccasse fatetur: Insipienter, inquit, locutus sum. Ipse me repręhendo et ago poenitentiam in fauilla et cinere. Post hęc omnia laudauit Dominus seruum suum Iob reddiditque illi, quęcunque olim amissa fuerant, duplicia. Contigerunt enim ei quatuordecim milia ouium, sex milia camellorum, mille iuga b[ou]m, mille asinę, sed tamen ut olim septem filii et tres


1773. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

HELIAS HELIAS Thesbites, habitator Galaad, prophetię et miraculorum uirtute nobilis, Achab, regi Israhel, famem propter scelera eius futuram ausus est prędicare. Hęc dicit Dominus, inquit, si erit annis his ros et pluuia, nisi iuxta oris mei uerba. Vt autem euitaret iniquissimi regis persecutionem, a Domino monitus recessit et abscondit se in torrente Charith.


1774. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

paupercula suscipitur, et quę in necessitate Elemosina prophetam pauit, pro pugillo farinulę et modico oleo non defuit illi farina in hydria nec oleum in lecyto, donec pluuiam daret Dominus super terram. Eiusdem mulieris filius paruulus cum fuisset mortuus, ad orationem Helię reuixit. Erat fames in Samaria. Rex Achab in pascuis occurens Helię: Tune es Helias, inquit, qui conturbas


1775. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

bibisset, in fortitudine cibi huius ambulauit XL diebus et XL noctibus usque ad montem Dei Oreb mansitque in spelunca. Conquestus est coram Domino de idolorum cultu, prophetarum cęde et sui persecutione. Stetit in monte, et Dominus transiens in spiritu uehementi et igne imperauit ei, ut maturaret ire Damascum et ungeret Azahel regem super Syriam et Iehu, filium Namsi, super Israhel et Heliseum, filium Saphat, prophetam pro se, in desolationem


1776. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

esset a Domino, percussit palio Iordanem et diuidentibus se aquis per siccum transiuit. Heliseo discipulo contulit duplicis spiritus sui uirtutem et igneo curru sublatus abiit. Toto triduo quęsitus inueniri nequiuit, quia Dominus transtulerat eum cum corpore uiuum. HELISEVS HELISEVS, filius Saphat, factus est Helię prophetę discipulus, cum ille arantem (sicut dictum


1777. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

quos Aegyptus colebat, corruisse. Vaticinatur etiam de Ioanne, Domini pręcursore, dicens: Vox clamantis in deserto: Parate uiam Domino, rectas facite in solitudine semitas Dei nostri! Quin etiam, cum ipse Dominus a Ioanne baptizaretur, Patris uocem ad eum de cęlo lapsam, sicut in Euangelio legimus, ita in hoc propheta audimus: Ecce, inquit, seruus meus, suscipiam eum, electus meus, complacuit sibi in illo anima


1778. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

et aures surdorum patebunt. Tunc saliet sicut ceruus claudus et aperta erit lingua mutorum. Prophetauit pręterea de eucharistię mysterio, in quo sub panis uinique specie Christum sumimus. Faciet, inquit, dominus exercituum omnibus populis in monte hoc (id est in ecclesia) conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medulatorum, uindemię defecatę. Et alibi: Dabit tibi Dominus panem arctum et aquam


1779. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Faciet, inquit, dominus exercituum omnibus populis in monte hoc (id est in ecclesia) conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medulatorum, uindemię defecatę. Et alibi: Dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum. Quippe qui in Euangelio ait: Et ego uobiscum sum usque ad consumationem sęculi. Passionem quoque pro nobis susceptam ita


1780. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Quis est iste, qui uenit de Edom, tinctis uestibus de Bosra, iste formosus in stola sua, gradiens in multitudine fortitudinis suę? Edom rubeus interprętatur, Bosra angustia siue tribulatio. Veniebat autem Dominus de rubedine sanguinis, quem in cruce fudit, tinctis uestibus non colore coccini uel purpurę, sed patientia angustiarum et tribulationum, quas pro nostra sustinuit salute. Formosus uero erat in stola corporis,


1781. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

uiror calami et iunci (hoc est Scripturę in credendo et compunctionis in poenitendo. Calamus enim usui est scribentibus et iuncus aculeum, quo pungat, habet). Ad idem pertinet, quod Dominus ait: Educam cęcos in uiam, quam nesciunt, et in semitis, quas ignorant, ambulare eos faciam. Ponam tenebras coram eis in lucem et praua in recta. Ac nequis adhuc putet ad solos Iudeos missum


1782. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

et mamilla regum lactaberis. Alia pręterea multa de Ecclesia uaticinatus Esaias nec de ipsa Iudeorum tacuit perfidia, qui Christum sibi promissum, cum uenisset, non recęperunt. Dominus, inquit, locutus est: Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Et iterum ait: Dixit Dominus: Vade et dices populo huic: Audite audientes et nolite intellegere. Et rursum


1783. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

nec de ipsa Iudeorum tacuit perfidia, qui Christum sibi promissum, cum uenisset, non recęperunt. Dominus, inquit, locutus est: Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Et iterum ait: Dixit Dominus: Vade et dices populo huic: Audite audientes et nolite intellegere. Et rursum quęritur Dominus dicens: Quis cęcus nisi seruus meus et surdus nisi ad quem nuncios misi? Vnde nuncii isti ad ipsos


1784. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

inquit, locutus est: Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Et iterum ait: Dixit Dominus: Vade et dices populo huic: Audite audientes et nolite intellegere. Et rursum quęritur Dominus dicens: Quis cęcus nisi seruus meus et surdus nisi ad quem nuncios misi? Vnde nuncii isti ad ipsos Iudeos in Euangelio aiunt: Vobis oportuit primum prędicari uerbum Dei, sed quia repellitis illud,


1785. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

et derelinquetur filia Syon. Et iterum: Ruit Hierusalem, quia lingua eorum et adinuentiones eorum contra Dominum. Et rursum: Auferam sepem eius et erit in direptionem. Demum ait: Hęc dicit Dominus: Ecce in iniquitatibus uestris uenditi estis et in sceleribus uestris dimisi matrem uestram. A Romanis talia passi sunt et adhuc per orbem dispersi in peruicacia impietatis suę perseuerant.


1786. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Negant quoque in Deo trinitatem, et tamen idipsum apud hunc prophetam habent: Manus mea fundauit terram et dextera mea mensa est cęlos. Ex tempore antequam fierent, ibi eram; et nunc Dominus Deus misit me et spiritus eius. Hęc dicit Dominis Deus, redemptor tuus, sanctus Israhel. Qui mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus est. Quis autem ista


1787. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Qui mittitur Filius est, qui mittit Pater est et spiritus eius Spiritus Sanctus est. Quis autem ista loquitur, nisi qui mittitur, Filius? Ergo sicut Pater Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit Dominus Deus. Spiritus quoque Patris nihil aliud est nisi Deus, cum in Deo nihil accidens sit. Nec tamen tres Deos esse dicimus, sed tres personas in uno Deo, tres proprietates in una diuinitatis substantia.


1788. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

hoc istos impletum testari. Iam reliqua prophetę huius uaticinia prosequamur. In his legimus Domini nostri aduersus diabolum uictoriam et idolorum cultum in eius aduentu periturum. De Diabolo ait: Hęc dicit Dominus: Captiuitas a forti tolletur et, quod ablatum fuerit a robusto, saluabitur. De idolorum interitu: Contaminabis, inquit, laminas sculptilium argenti tui et uestimentum conflatilis auri tui et


1789. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

est Bel, contritus est Nabo, facta sunt simulachra earum bestiis et iumentis. Prophetauit pręterea de iudicio in fine sęculorum futuro, de mortuorum resurrectione, de damnatorum supplicio, de beatorum gloria. Dominus, inquit, ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui et principibus eius. Ecce Dominus in igne ueniet, et quasi turbo quadriga eius, reddere in indignatione furorem suum et increpationem suam in


1790. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

pręterea de iudicio in fine sęculorum futuro, de mortuorum resurrectione, de damnatorum supplicio, de beatorum gloria. Dominus, inquit, ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui et principibus eius. Ecce Dominus in igne ueniet, et quasi turbo quadriga eius, reddere in indignatione furorem suum et increpationem suam in flamma ignis, quia in igne Dominus diiudicabit et in gladio suo ad omnem carnem. Percutiet terram


1791. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

iudicandum ueniet cum senibus populi sui et principibus eius. Ecce Dominus in igne ueniet, et quasi turbo quadriga eius, reddere in indignatione furorem suum et increpationem suam in flamma ignis, quia in igne Dominus diiudicabit et in gladio suo ad omnem carnem. Percutiet terram uirga oris sui et spiritu labiorum suarum interficiet impium, hoc est Antichristum. Stellę, inquit,


1792. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Ionas, Osee, Esaias. Prędixit aduersa decem tribubus in Samaria. Illis quoque aduersa cecinit, qui crudeliter se habuere in filios Israhel, hoc est Gazę, Palestinę, Tyro, Idumeę. Christi aduentum prędicauit dicens: Dominus de Syon rugiet et de Hierusalem dedit uocem suam. Christum pro argento uenditum quęritur. Vaccas pingues Samarię carpens futuras in Ecclesia hereses designat. Peccantes ad poenitentiam prouocat et pręcibus


1793. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Infestum sibi habuit Amasiam, sacerdotem Bethel. Hic eum a rege Hieroboam desciuisse detulit atque eidem, pro ista in prophetam inuidia, decreta est poena dicente Amos: Hęc dicit Dominus: Vxor tua fornicabitur, filii cadent in gladio, domus diuidetur, in terra polluta morieris. Timeant igitur Dei uindictam, qui seruis eius inferunt iniuriam. Hoc, quod de Amasia dicimus, in uolumine, quod


1794. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

in mortem dati figuram gerens. A cęto deglutitur et, ut resurrectionis quoque Dominicę typum pręferat, tertia die uiuus in siccum euomitur. Iterum iussus adiit Niniuen; prędixit eius euersionem, sed poenitentiam agentibus Dominus pepercit. Qua quidem in re significat nationes in prędicatione apostolorum relictis idolis Christum suscepturas et Iudeos inuisuros. Quod in se figurauit Ionas egre ferens non euenisse illa, quę prędixerat.


1795. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

a uico Galileę Helcheseus dictus, aduersus Niniuen acerbe admodum declamat et Deo grauiter irascente funditus euertendam nunciat. Prędicauerat hoc idem Ionas, sed Niniuitę poenitentiam agendo ueniam impetrauerant et Dominus excidium, quod per prophetam minatus fuerat, inferre noluit. Illi uero, cum a periculo liberati essent, audaciores facti iterum pristinis uitiis sese immersere. Et quoniam ingrati erga eum, a quo ueniam acceperant,


1796. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

patuit pollutos uixisse, incusat obstinationem earum et criminatur, cum ait: Percussi uos uento urente et arugine et grandine omnia opera manuum uestrarum, et non fuit in uobis, qui reuerteretur ad me, dicit Dominus. Vaticinatur postremo de gentilium ad Christum futura conuersione, de potestate demonum reprimenda et Saluatoris regno in Deum assumendo, ut, qui in humilitate nostrę humanitatis apparuit, in suę diuinitatis


1797. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

MALACHIAS MALACHIAS, XII prophetarum postremus, ipse quoque diuinitus inspiratus prophetauit Iudeos in Esau primogenito reprobandos, Christianos uero in Iacob benedicendos: Iacob, inquit Dominus, dilexi, Esau autem odio habui. Hinc arguere coepit propheta sacerdotum uitia: in cogitanda cordis immunditiam, in operando quęstus cupiditatem, in


1798. Andreis, Franjo... . Lectori verum describit... [Paragraph | Section]

nec vanus amor metusve rodit:
5  Ignarusque animi furoris: atqui
Nec vitae cupidus, sibi nec ipsi
Indulgens nimium: sed usque constans.
Quem nec frigora, nec gelu, nec aestus,
Imbres nec madidi, niuesque dirae,
10  Ventorum aut rabies trucisque saeua
Non fati series mouere possunt:
Quin semper putet esse se beatum,
Fortunae dominus, suique rector.
Hunc si partibus assequi licebit
15  Cunctis: Quis neget Herculem, Iouemque
Caessuros animo tuo decenti?


1799. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

pietate defensioni miserrimorum regnorum invigilarem consuleremque, sed omnibus tum meis, tum fratrum et amicorum meorum facultatibus in defensione eorundem absumptis non video, quo pacto illa defendere queam, quum et serenissimus dominus rex meus regnique proceres, ut ipsi aiunt, defensioni eorundem non sufficiant, et Sanctitas Vestra suppetias auxiliaque sua usque ad generalem expedicionem differt. Audivi cognovique, Beatissime Pater,


1800. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

habitaculum translatos Deo coniungeret. Deinde cognosces ea cuncta, quę ipsi contigisse Euangelistarum scriptura testatur, olim quidem prophetarum oraculis, Legis cerimoniis uariisque rerum euentis fuisse significata. Postremo intelliges, a quanta humilitate ad qualem gloriam idem Dominus noster, non aliena, sed sua uirtute fuerit exaltatus. Qui enim per tormenta interemptus fuerat, surrexit de sepulchro uiuens in ęternum. Quem Iudei probro contemptuique habuerant, discipuli eius in cęlum ascendentem uiderunt. Quem Pilatus Herodesque


1801. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 416 | Paragraph | Section]

magnitudo magis innotescit; pudereque incipit seruum superbię fastu attolli, quoties :*corr. ex quotiens consyderat ad tantam humilitatem suum olim Dominum sese submisisse. Deus homo factus est, ut hominem suę diuinitatis faceret participem. Innocens Dominus a seruis damnari sustinuit, ut nos a diaboli seruitute liberaret. Vincula, alapas, probra, sputa, flagella, spinarum aculeos, arundinis ictus, felis pocula, clauos denique et lanceam et per uerberum uulnerumque tormenta mortem ipsam subire dignatus est, ut nos, per


1802. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

patitur. Cum enim ille a magis didicisset natum esse regem Israhel, dubitauit illo saluo se de regni solio deturbatum iri et cęde ipsum tollere decreuit. Angeli autem monitu Ioseph cum puero et Maria, matre eius, fugit in Aegyptum. In Aegyptum, idolis deditam, iam tum Dominus inferebatur colendus, Iudeam relinquens incredulam. Fugit ergo Saluator noster Herodem, ut se nobis exiberet in salutem, nos gentilitio errore liberaret et in uiam ueritatis dirigeret, nos diabolo erriperet et Deo coniungeret ac de terrenis efficeret cęlestes *corr.


1803. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

in salutem, nos gentilitio errore liberaret et in uiam ueritatis dirigeret, nos diabolo erriperet et Deo coniungeret ac de terrenis efficeret cęlestes *corr. ex celestes , de mortalibus immortales. Transeamus de pueritia ad iuuentam. Iam trigenarius Dominus noster post baptismi consecrationem ieiunio corpus affligere uoluit, ut nos spiritali bono uacuos gratia suę diuinitatis repleret. Tentari a diabolo se permisit, ut eum, qui primos parentes nostros uicerat, ipse pro nobis superaret, ipse nos, quemadmodum contra diaboli


1804. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 421 | Paragraph | SubSect | Section]

ansam quęsierunt, **corr. ex quesierunt ut sabbati transgressorem esse dicerent. Ad probaticam piscinam curato illi, qui duodequadraginta annos ęger fuerat et cui tam diutino langore membris prope mortuis iacenti dixerat Dominus: Surge, tolle grabatum tuum, et ambula, dixerunt: Sabbatum est, non licet tibi grabatum tollere. Sed mox a Domino, quod non recte de sabbati obseruatione sentiant, arguuntur: Si circumcisionem — inquit — accipit homo in


1805. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 421 | Paragraph | SubSect | Section]

Si circumcisionem — inquit — accipit homo in sabbato, ut non soluatur lex Moysi, mihi indignamini, quia totum hominem sanum feci in sabbato? Quasi diceret: Si circumcidere licet, profecto et sanare licet, quod est pietatis opus. Deinde Dominus homini a natiuitate cęco die sabbati uisum dedit. Hoc illi sugillant et dicunt: Non est hic homo a Deo, qui sabbatum non custodit. O cęca inuidentium iudicia impudensque arbitrium! Non uident sic sentiendo, quod Deum offendant. Iniustum enim fateantur


1806. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 421 | Paragraph | SubSect | Section]

sabbati ignorarent, uel quomodo discipulis peccandi dabatur locus pręsente magistro, qui nihil eis illicitum permitteret? Manum hominis aridam sanat, mulierem duodeuiginti annis inclinatam errigit. Et quod hoc sabbatis faceret, opprobrabant. Non est autem passus Dominus eos errare, atque etiam sabbatis licere benefacere docuit. Nam cum nullo prorsus tempore male agere fas sit, bene agendi officium omni tempore hominibus congruere manifestum est. Quin immo uirtutis exercendę occasionem elabi sinere ignauię crimen


1807. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 423 | Paragraph | SubSect | Section]

demonium habes? Indignari solent iniqui, cum sua sibi uitia obiici et exprobrari audiunt. Samaritanus es, inquiunt, hoc est Iudaicę legis semiplenus sectator. Tales enim tunc Samaritani habebantur. Et demonium habes. Ipse autem demonum hominumque dominus mansuetudinis et tollerantię nobis exemplum insinuans, non maledicta pro maledictis refert, sed tantum se demonium nequaquam habere ait. Contrarius enim erat demoniis, qui ea de obsessis hominibus eiicere solebat. Samaritani uero nomen silentio pręteriit. Samaritanus


1808. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 424 | Paragraph | SubSect | Section]

hęc audientes. Et surrexerunt et eiecerunt illum extra ciuitatem. Et duxerunt illum usque ad supercilium montis, supra quem ciuitas illorum erat ędificata, ut precipitarent eum. De ciuitate eiicitur mundi Dominus, et omnium Conditor ducitur, ut de montis crepidine pręcipitetur. Talia autem se non inuitum pati ostendit, cum inter eos, a quibus ducebatur, non comparuisset. Sequitur enim: Iesus autem transiens per medium illorum ibat. Discessit itaque ab eis et uenit


1809. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 424 | Paragraph | SubSect | Section]

autem illi ad necem ei inferendam pararant, in nihilum uertitur. Non enim, quando illi uolebant, sed quando ipsi placuisset, occidi potuit. Volens igitur pro salute omnium in ipsum credentium mortem subiit. Alioquin nihil in Dei filium hominibus licuisset, qui etiam angelorum est dominus. Iudeorum autem mala mens, malus animus, qui glorię eius inuidendo nec beneficia reputabant nec miraculis mouebantur, tollere illum de medio festinabant. Talis nunc est ipsa peccantium ingratitudo. Lapidant Saluatorem cordis sui obduratione, et ipse


1810. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

eis. Neque enim faciem illius glorificatam uidere merentur, qui ad poenitentiam conuerti negligunt. Fugit ille de templo cordis eorum, quia uulpes foueas habent et uolucres cęli nidos, Filius autem hominis non habet in obstinatis, ubi caput reclinet suum. Poterat quippe Dominus Iudeos sibi tam infensos repente perdere, sed maluit latere, ut nobis documento esset ne tunc quidem, cum possumus, in aduersantium furorem uindicare uelle, sed potius ab eis recedere, et pati magis iniuriam quam inferre. Iterum idem Euangelista refert, quod sublatis


1811. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 426 | Paragraph | SubSect | Section]

qui tam grauem hominis ualitudinem solo uerbo statim sanare potuerit, eum posse et peccata condonare. Visa igitur paralytici sanitate erubuerunt de illo ultra contendere. Sed quoniam inquietum malum est inuidia, quiddam aliud inuenerunt, quod exprobrarent. Dominus enim a Mattheo conuiuio exceptus una cum publicanis recubuerat. At illi ad discipulos conuersi: Quare — inquiunt — cum publicanis et peccatoribus manducat magister uester? Non uiderunt et hoc quidem inepte atque absurde obiici


1812. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

absurde obiici ei, quem fatentur esse magistrum. Magister quippe et cum peccatoribus uersari debet, ut eos monitis salutaribus ad poenitentiam reuocet, et cum iustis, ut doceat perseuerantia eis opus esse ad beatitudinis pręmia consequenda. Tam autem incongruę obiectioni ipse Dominus respondens ait: Non est opus ualentibus medicus, sed male habentibus. Quasi diceret: Medicus animarum sum; publicani et peccatores pharmaco indigent disciplinę spiritalis, ut corrigantur. Et subiunxit: Euntes autem discite, quid est: Misericordiam


1813. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

non habet, punire. Non est itaque iustus, qui hominem in delictis pereuntem cernens negligit, dummodo illum corripiendo et monendo possit a periculo liberare. Deserit enim primam ac potissimam iustitię partem, quę est erga proximum dilectionis et charitatis. Idem Dominus filiam cuiusdam principis uiri mortuam suscitaturus deridebatur, quia eam non mortuam esse, sed dormire responderat. Dormiebat enim illi soli, quę aliis omnibus mortua erat. Iussit ergo, ut surgeret, et ueluti a somno excitata statim exurrexit. **corr. ex


1814. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 428 | Paragraph | SubSect | Section]

et dum saluare uel unum hominem pergit, a multis ludibrio haberi sustinuit. Pręterea, licet omnis iniuria molestior sit, quę ab iis infertur, qui nobis cognatione aliqua coniuncti sunt, quam quę ab alienis irrogatur, et hanc tamen nobis in exemplum pati uoluit Dominus noster. Nam in Marco est scriptum, quod Iesus de monte descendens cum apostolis ingressus est domum conuenitque illic tam frequens turba*, ut non esset refectioni locus. Et cum — inquit — audissent sui, exierunt tenere eum. Dicebant enim, quoniam


1815. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 428 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudeorum more fratres eius nuncupat, cum ait: Neque enim fratres eius credebant in eum. Et quoniam magni liuoris unum propositum est, quicquid dixeris, quicquid egeris, non uirtuti dare, sed uitio uertere, de talibus queritur in Mattheo et in Luca ipse Dominus: Venit Ioannes — inquit — neque manducans neque bibens, et dicitis: Demonium habet. Venit Filius hominis manducans et bibens, et dicitis: Ecce homo uorax et potator uini, publicanorum et peccatorum amicus. Conuincit eos in diuersę uitę


1816. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

hanc quidem bis hoc fecisse. Augustinus etiam pene idem dicit et ad unam mulierem utrunque factum refert: primum, quod Lucas recitat in domo Symonis non leprosi, alterum, quod Mattheus et Marcus aiunt domi Symonis leprosi. Vnde duos Symones fuisse putat, apud quos conuiuatus est Dominus. Matthei autem et Marci narrationi ipsam Ioannis copulat, ut prius, sicut hic dixit, integro alabastro pedes unxerit, deinde fracto perfuderit et caput. Sed hoc plane fieri non potuit, ut eadem hora utrunque factum sit, si ante dies sex Paschę et in domo Marię et Marthę


1817. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

seminudus, quis necessario uitę indigeat sustentamento. Hoccine est ecclesiam Christi regere an Christi gregem dissipare, dum, quod eius Quęstio inopię debetur, hoc in deliciis turpis luxurię consumitur? Quęret aliquis, quare Dominus ei, quem sciebat communis peculii esse suppilatorem, officium istud commiserat. Fortasse, quia ipse expetiit et Dominus uitium eius, quod alios latebat, dispensationem postulanti denegando noluit detegere; uel ideo hoc illi concessit, ut furti lucro contentus a magistri


1818. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

dum, quod eius Quęstio inopię debetur, hoc in deliciis turpis luxurię consumitur? Quęret aliquis, quare Dominus ei, quem sciebat communis peculii esse suppilatorem, officium istud commiserat. Fortasse, quia ipse expetiit et Dominus uitium eius, quod alios latebat, dispensationem postulanti denegando noluit detegere; uel ideo hoc illi concessit, ut furti lucro contentus a magistri sui proditione, quam parabat, desisteret; uel potius propterea, ne prophanę uenditionis eius crimen aliqua in parte


1819. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 435 | Paragraph | SubSect | Section]

in publicum procedunt. Quasi uero plus famulis liceat quam ipsorum Domino, qui dum asello ueheretur, apostoli post illum pedestres ibant, ne pares ei esse uiderentur. Et quoniam illi, quia se humiliauerunt, exaltati sunt, nonne isti, quia se exaltant, humiliabuntur? Humiliabat se Dominus noster, et tamen laudatione multorum, qui opera eius uiderant, carere non poterat. Obuiam uenit turba, ut scriptum est, uestimenta sua sternens in uia et palmarum ramos, ita ut ipse non ad mortem ire, sed iam deuicta morte triumphare uideretur. Vnde et clamabant:


1820. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 436 | Paragraph | SubSect | Section]

confiteri coeperunt. Potens enim erat Deus de lapidibus istis suscitare Abrahę filios. Itaque primi facti sunt nouissimi et nouissimi primi, ad nuptias ueri sponsi aqua mutata est in uinum et aurum obrizum uersum est in scoriam. Duritiam cordis uestri piissimus Dominus lachrymis prosecutus est et uastationem urbis uestrę prędixit futuram. His enim, quę diximus, idem Euangelista subiungens ait: Videns ciuitatem fleuit super illam dicens: Quia, si cognouisses et tu, et quidem in hac die tua, quę ad pacem tibi! Nunc autem


1821. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 437 | Paragraph | SubSect | Section]

patria extorres incertis sedibus per orbem uagari dispersos. Nunquam antea ne propter idolatriam quidem longiorem seruitutem experti sunt. Nec tamen errorem suum deponere cogi ullis aduersitatibus queunt, ut Christum confiteantur. Fleuit ergo misericors Dominus non futurum urbis excidium, sed animarum, quas saluare uenerat, si in ipsum credere uoluissent, interitum. Quare autem etiam ista, quę nunc uidemus, patiantur, declarat dicens, eo quod non cognouerit tempus uisitationis suę. Quia uidelicet ipsum, qui tot ante seculis eis


1822. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 437 | Paragraph | SubSect | Section]

tempus uisitationis suę. Quia uidelicet ipsum, qui tot ante seculis eis promissus fuerat, missum non susceperunt, cum pręsertim tot signa, tot miracula ab illo facta uidissent, et hęc quoque, quę prędixerat futura, ueraciter contigisse non ignorarent. Porro Dominus non solum uaticinio se esse maius aliquid, quam quod uidebatur, monstrauit, uerum etiam uim quandam* proprię potestatis atque uirtutis. Templum enim ingressus (ut omnes Euangelistę tradunt) flagello de funiculis facto hos illosque feriendo eiiciebat foras, illos utique,


1823. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

quod estis uos. Nos ergo templum Dei sumus. Tunc autem de templo hoc speluncam latronum facimus, cum malis cupidinibus cor nostrum implemus et, ubi habitare Deum oportuit per continentię cultum, ibi per carnis lasciuiam diabolum admittimus. Tunc autem flagellat nos Dominus, cum aduersis urgemur, ut non ea, quę nobis, sed quę Deo placita sunt, sequamur. Iudei ergo minus perpendentes mirabilia Domini nostri et iniquo admodum animo ferentes ab eo se tam ignominiose de templo eiectos, rursum in necem eius inter se consultant, rursum eum


1824. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

a quo erant saluandi, si quicquam mentis sanę habuissent. Cum igitur (ut Mattheus, Marcus et Lucas referunt) proposuisset eis parabolam de colonis uineę, qui domini uineę seruos uerberibus affecerunt filiumque occiderunt extra uineam eiectum, et intulisset: Veniet dominus et perdet colonos istos, et dabit uineam aliis; utque apertius dicta intelligerent, subiunxisset: Ideo dico uobis, quia auferetur a uobis regnum et dabitur genti facienti fructum eius, — cognouerant ipsi Iudeorum principes, quod eis talia Iesus


1825. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 441 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesus a coena et ponit uestimenta sua. Et cum accepisset linteum, pręcinxit se. Deinde misit aquam in peluim et coepit lauare pedes discipulorum et extergere linteo, quo erat pręcinctus. O admirandam Saluatoris nostri humilitatem! Deus hominum pedes lauat, Dominus seruorum extergit pedes, Magister ad discipulorum lutulentos pedes inclinatur. Quis talia consyderans non ponet supercilium, non fastum dimittet, non cordis molliet duritiam? Creator omnium fit famulus eorum, quos creauit. Et aliquem pudebit erga alterum sese gerere


1826. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 441 | Paragraph | SubSect | Section]

Magister ad discipulorum lutulentos pedes inclinatur. Quis talia consyderans non ponet supercilium, non fastum dimittet, non cordis molliet duritiam? Creator omnium fit famulus eorum, quos creauit. Et aliquem pudebit erga alterum sese gerere submissius? Lauat autem Dominus et extergit discipulorum suorum pedes, ut nos instruat, quam emundati accedere debeamus ad sumendum corporis et sanguinis eius sacramentum. Qui enim manducat et bibit indigne, iudicium sibi manducat et bibit. Venit ergo ad Symonem Petrum. Et dicit ei Petrus: Domine,


1827. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 442 | Paragraph | SubSect | Section]

totus mundus est. Confirmatione tamen ei opus est, ne inquinetur. Vnde baptizatos in ecclesia sacro deinde chrysmate inungi ab episcopo cernimus. Vel hoc est illud, quod Paulus ait: Nihil mihi conscius sum, sed non in hoc iustificatus sum; qui iudicat* me, Dominus est. Non enim sufficit nostra emundatio, id est a peccatis abstinentia; nisi Christi meritum accesserit, cęleste regnum ingredi non merebimur. Tunc ergo Iesus pedes nostros lauat, cum per passionis suę gratiam nos de terra sublatos cęlestibus inserit. Quare


1828. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 442 | Paragraph | SubSect | Section]

dicitur: Vnus uestrum diabolus est. Sequitur: Postquam ergo lauit pedes eorum, accepit uestimenta sua et, cum recubuisset iterum, dixit eis: Scitis, quid fecerim uobis? Vos uocatis me Magister et Domine, et bene dicitis; sum etenim. Si ergo ego laui pedes uestros, Dominus et Magister, et uos debetis alter alterius lauare pedes. Exemplum enim dedi uobis, ut, quemadmodum ego feci uobis, ita et uos faciatis. Humilitatem docet Magister humilis. Et, si Dominus non est dedignatus pedes lauare seruis, quanto minus debet pudere seruum, ut


1829. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 442 | Paragraph | SubSect | Section]

me Magister et Domine, et bene dicitis; sum etenim. Si ergo ego laui pedes uestros, Dominus et Magister, et uos debetis alter alterius lauare pedes. Exemplum enim dedi uobis, ut, quemadmodum ego feci uobis, ita et uos faciatis. Humilitatem docet Magister humilis. Et, si Dominus non est dedignatus pedes lauare seruis, quanto minus debet pudere seruum, ut conserui lauet pedes? Et hoc esse puto, quod Apostolus pręcipit: Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis legem Christi. Deponit autem Dominus uestimenta sua et iterum


1830. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 442 | Paragraph | SubSect | Section]

docet Magister humilis. Et, si Dominus non est dedignatus pedes lauare seruis, quanto minus debet pudere seruum, ut conserui lauet pedes? Et hoc esse puto, quod Apostolus pręcipit: Alter alterius onera portate, et sic adimplebitis legem Christi. Deponit autem Dominus uestimenta sua et iterum sumit, ut, quod uerbis prędicauerat, gestu designet. Dixerat enim, quia crucifigendus esset et a morte suscitandus. Cum igitur corpus suum in cruce mortuum reliquit, tunc deposuit uestimenta sua. De cruce autem sublatus in sepulchro recubuit. Et


1831. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

dignitate accepta non intumescere, sed Domini uestri exemplo gregi uobis credito ministrare: doctrinam ignaris, panem pauperibus, consolationem miseris. Alioquin non eritis eius discipuli, qui non solum his, quibus pręerat, talia ministrauit, sed etiam, cum esset omnium Dominus, pedes seruorum suorum lauit. Qui maiores estis in ecclesia Christi, estote sicut minores, non ut delinquentes castigare negligatis, sed ut ope uestra indigentes adiuuetis. Tanquam pręsides peccatores corripite, tanquam ministri bona omnibus, qui fidei uestrę commendati


1832. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

ecclesia Christi, estote sicut minores, non ut delinquentes castigare negligatis, sed ut ope uestra indigentes adiuuetis. Tanquam pręsides peccatores corripite, tanquam ministri bona omnibus, qui fidei uestrę commendati sunt, prouidete. Si hoc ita non feceritis, reprobabit uos Dominus, humilitatis suę signa non inueniens in uobis. Sin uero* feceritis, uobis quoque dicturus est, quod tunc discipulis suis dixit: Vos estis, qui permansistis mecum in tentationibus meis. Et ego dispono uobis, sicut disposuit mihi Pater meus regnum, ut edatis et


1833. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 449 | Paragraph | SubSect | Section]

sese uolentes inuoluunt neque se inde expedire curant. Agnoscamus igitur carnis nostrę imbecillitatem et enitamur, ut saltem uoluntas ad bene agendum prompta sit. Vt autem prompta sit, precatione opus est, iuxta illud: Petite, et dabitur uobis. Hoc quoque Dominus noster suo nos uolens instruere exemplo (ut Euangelista ait) iterum secundo abiit et orauit: Pater mi, si non potest hic calix transire, nisi bibam illum, fiat uoluntas tua! Et nos orando dicimus: Fiat uoluntas tua, sicut in cęlo et in terra!


1834. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

— inquit — in agonia prolixius orabat. Hoc est, contentione quadam animi in oratione perseuerabat, ut et tu morte imminente feruentius ores, cupidius ueniam postules Iudici te mox offerendum sciens, qui, quicquid de te statuet, ęternum erit. Sudans autem Dominus sanguinis guttas nemine uerberante, nonne ostendit, quod uolens passioni sese offerat, quod sponte uerberantibus quoque corpus suum subiiciat, ut susceptis uulneribus pro nobis sanguinem huberius fundat et redemptionis nostrę precium tanto plenius persoluat, quanto nos


1835. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 453 | Paragraph | SubSect | Section]

uero in tanta Domini sui iniuria nequaquam cunctandum ratus educto gladio Malchum, pontificis seruum, ferit dexteramque ei amputat auriculam. Et qui pro se fortasse non repugnaret, pro eo, quem se chariorem habebat, certare non timuit. Sed furentis impatientiam arguens repressit Dominus et iam in alios quoque irruere parantem inhibuit. Conuerte — inquit — gladium tuum in locum suum. Omnes enim, qui acceperint gladium, peribunt. An putas, quia non possum rogare Patrem meum, et exibebit mihi modo plus quam duodecim legiones


1836. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 458 | Paragraph | SubSect | Section]

O prępostera eius temporis conditio! Veritas oppressa fuit mendacio, sputis deturpata maiestas, colaphis cęsa uirtus et cęlestis altitudo ad terram usque humiliata. Quis hoc audiens non turbatur, non dolore concutitur, non animi indignatione commouetur? Ipse terrę cęlique Dominus, ipse mundi Opifex, ipsum Dei Verbum, sine quo factum est nihil, hominum subiicitur arbitrio, seruorum offertur iniuriis, impiorum potestati subditur. Vexatus non reluctatur, conuitiis lacessitus tacet, cęsus non uindicat. Quid hac humilitate submissius, quid hac


1837. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 459 | Paragraph | SubSect | Section]

Cęterum impii illi (ut Lucas testatur) etiam uultum eius uelabant, ne blando et super omnia miti eius aspectu mouerentur ad miserationem. Et: Prophetiza, aiunt, ut illis exprobrent, qui eum tanquam prophetam habebant. Ille uero non propheta, sed prophetarum Dominus ista pro nobis sustinebat. Ligari enim uoluit, ut nostrorum uincula solueret delictorum, sputis sordidari, ut nos a culpa mundaret, colaphis cędi, ut eius regnum euerteret, qui nos in Adam conciderat, uelari ab infidis, ut credentibus ueritatem manifestaret et, quę


1838. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

interrogat, et tamen accusandi causas extorquere nititur. De discipulis ergo quęrit, ut seditiosum deferat eum, qui circa se pręsidia compararet. De doctrina scrutatur, ut, si Mosaicę contrariam esse deprehenderit, ipsum tanquam Deo aduersantem morte mulctandum denunciet. Dominus autem sic responsum temperauit, ut et uera diceret **corr. ex doceret et illi accusandi locum non pręberet. ***corr. ex preberet Ego palam — inquit — locutus sum mundo. Ego semper docui in synagoga


1839. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 463 | Paragraph | SubSect | Section]

pereunt, qui, postquam peccauerint, de Dei misericordia desperant; sicut periit Cayn, sicut*** Iudas, dum se grauius deliquisse putant, quam ut ueniam mereri possint. Christus autem non uenit uocare iustos ad poenitentiam, sed peccatores. Neminem ergo repellit pius et misericors Dominus, qui cum spe impetrandę uenię ad eum supplex accedit. Exacta deinde nocte illa, qua capto Domino nostro illuserunt atque insultarunt, magis quam dici queat, nequiter ac ignominiose, mane consilium iniere de morte eius maturanda. Vinctum ergo, ut morte dignus


1840. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 469 | Paragraph | SubSect | Section]

**corr. ex instantiam ***corr. ex audiret Pilato, coram Herode, quocunque Christus ducitur, impiissimi homines eum sequuntur et accusant, donec reum peragant. Accusari autem se patitur innocens Dominus, ut nostram, qui peccauimus, fragilitatem excuset et excusatos Deo Patri reconciliet ad gratiam, quam amisimus, recuperandam. Herodes autem incredulus eorum, quę de Iesu audierat, et simul accusantium stimulis incitatus, spreuit eum cum suo exercitu. Tales


1841. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 469 | Paragraph | SubSect | Section]

qui peccauimus, fragilitatem excuset et excusatos Deo Patri reconciliet ad gratiam, quam amisimus, recuperandam. Herodes autem incredulus eorum, quę de Iesu audierat, et simul accusantium stimulis incitatus, spreuit eum cum suo exercitu. Tales enim serui, qualis dominus. Et ludibrii probrique causa ueste alba induit illum atque ita indutum remisit ad Pilatum. Et facti sunt — inquit — amici Herodes et Pilatus in ipsa die. Nam antea inimici erant ad inuicem. Ex inimicis amici fiunt, ut Christo simul


1842. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 475 | Paragraph | SubSect | Section]

homini ab homine data fuit in Christum potestas, sed a Deo, qui sic dilexit mundum (sicut apostolus ait) ut Filium suum unigenitum daret, ut per eum illos, qui per peccatum perierant, a perditione redimeret et credentes per fidem repararet. Subiungit Dominus et ait: Propterea, qui me tradidit tibi, maius peccatum habet. Vos sententia ista respicit, falsi delatores. Maius est peccatum uestrum insontem hominem accusare callidisque criminationibus circumuenire quam iudicis condemnare. Grauius deliquit Iudas, cum


1843. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 486 | Paragraph | SubSect | Section]

confessus est latro, cum apostoli dubitarunt. Sed et hoc obseruatione dignum, quod ille, qui a dextris *corr. ex penitudine p endebat, saluatur, *corr. ex saluator qui autem a sinistris, damnatur. In cruce manens Dominus et ab hominibus iudicatus hominum se iudicem fore ostendit, inter agnos medius et hędos. **corr. ex hedos Horum pręferre ***corr. ex preferre mihi uidentur figuram hi duo, alter saluatus, alter condemnatus; saluatus, qui


1844. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 490 | Paragraph | SubSect | Section]

liberare. Dum his aliisque huiusmodi querelis ante crucem filii sui Beata Virgo fatigaretur, mulieres, quę aderant, tristem consolari nitebantur. Nam discipuli metu perculsi diffugerant, pręter Ioannem, qui et ipse lachrymans a latere eius non discedebat. Tunc Saluator et Dominus noster maternorum uiscerum magis quam membrorum suorum dolorem sentiens, ne illa se penitus ab ipso deseri putaret, de *corr. ex predixisti c ruce respiciens affari coepit. Sic enim in Euangelio est scriptum: Cum ergo


1845. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

discipulum cęteris fuga dilapsis permanentem remuneraret, eam, quę Dei et hominis mater erat, illi in matrem reliquit. Ex illa — inquit — hora accepit eam discipulus in suam; ei se utique in seruitium tradens, ne saltem famulo careret, quę iam carebat filio. Ob hoc autem Dominus Virginem Ioanni commendauit, quia et ipse uirgo erat. Palam itaque fecit, quam magni precii esset apud Deum uirginitas. Hanc Christus in se seruauit, in matre elegit, in discipulo dilexit. Et quoniam inter poenarum, quas patiebatur, angustias de matre curam habuit,


1846. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 492 | Paragraph | SubSect | Section]

honoribus inhiant et tantum inani glorię student. Atque ideo illum tollere de medio uoluerunt, quem a plebe in dies magis honorari cernebant, ut soli super omnes honorarentur. Sed dum uana mentis elatione in summum nituntur, in imis iacuerunt. Deposuit enim potentes de sede Dominus et exaltauit humiles. Quoniam autem in die sexta homo est factus, et in ętate mundi sexta, hora diei sexta Christus pro homine stetit in cruce. Vsque in tertiam horam tenebrę — usque in diem tertium Christi corpus in sepulchro. Christo in cruce deficere


1847. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 492 | Paragraph | SubSect | Section]

pro homine stetit in cruce. Vsque in tertiam horam tenebrę — usque in diem tertium Christi corpus in sepulchro. Christo in cruce deficere incipiente sol in cęlo eclypsim patitur, et id quidem plena luna contra naturam, ut ipsi Christo obsequium pręstasse uideatur, qui erat Dominus naturę et cęlestium, sicut et terrestrium, Opifex atque Moderator. Circa horam nonam — inquit — clamauit Iesus uoce magna dicens: Heli, Heli, lamazabatani? Hoc est: Deus meus, Deus meus, ut quid dereliquisti me? Hoc quoque supra


1848. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 494 | Paragraph | SubSect | Section]

Illi ergo spongiam *corr. ex dicit ** corr. ex prophete plenam aceto, hysopo circumponentes, obtulerunt ori eius. Nimiis igitur angoribus agitatus Dominus coepit sitire. Sitio, inquit. Hinc illi, qui nulla prorsus mouebantur miseratione, obtulerunt ori eius spongiam arundini superpositam, aceto plenam. Scilicet parum fuerat ad crucem eunti ac sitienti uinum fele et myrrha mixtum porrexisse, nisi nunc iterum


1849. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 494 | Paragraph | SubSect | Section]

ne perdat, quos condidit, ne diabolo subiectos relinquat, quos ad Dei similitudinem creauit. Pro peccatis nostris igitur sua passione uoluit facere satis ac per immolationem proprii corporis Deo Patri nos reconciliare. Et, si pro nobis ad tantam humilitatem se deiecit ipse Dominus noster, quanta est nostra, qui serui sumus, ingratitudo fastu aliquo elationeque mentis illum offendere? Gustata autem felis amaritudine acceptoque aceti poculo: Consummatum est, inquit. Hoc est, consummata et finita sunt, quę in prophetis et in psalmis


1850. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 494 | Paragraph | SubSect | Section]

pręuaricatio et finem accepit peccatum. Deleta est iniquitas terrę preciosissimo Christi sanguine. Qui captiui tenebamur, redempti sumus. Qui serui eramus diaboli, facti sumus per Christum filii Dei. Quid hoc beneficio maius? Quid ista charitate ardentius? Mortem sponte subiit Dominus, ut seruis uitam daret, non hanc momentaneam et caducam, sed illam stabilem et ęternam. Quid dico: mortem subiit, cum etiam ante mortem nullus corporis eius sensus a poena fuerit alienus? Visus offendebatur actis gestibusque impiis Iudeorum, conuitiis auditus, odoratus


1851. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 505 | Paragraph | SubSect | Section]

esset, terrę possidere, sed amisso etiam patrio solo incerta sede per aliena regna dispersos uagari. Rursum, cum ille Isaac filium immolare uellet, ut Deo obediret, diuinum accepit responsum angelusque de cęlo locutus est ad eum dicens: Per memetipsum iuraui, dicit Dominus: quia fecisti hanc rem, et non pepercisti filio tuo * corr. ex repetetur ** corr. ex imminutes unigenito propter me, benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum sicut


1852. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 506 | Paragraph | SubSect | Section]

manus et religionem ueri Dei, quam perdere uolebant, ipsi quoque susceperint. Ad Isaac promissio Ad ipsum etiam Isaac post patrem Abraham fit promissio. Cum enim de torrente Gerrarę ad Bersaben ascenderet, apparuit ei Dominus et, sicut est scriptum, dixit ei: Ego sum Deus Abraham, patris tui. Noli timere, quia ego tecum sum. Benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter seruum meum Abraham. Ad Iacob promissio


1853. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 506 | Paragraph | SubSect | Section]

sum Deus Abraham, patris tui. Noli timere, quia ego tecum sum. Benedicam tibi, et multiplicabo semen tuum propter seruum meum Abraham. Ad Iacob promissio Hoc idem et Iacob patriarchę est promissum. Dominus enim innixus scalę, quam ille per quietem a terra in cęlum usque extensam uiderat, dixit ei: Ego sum Dominus Deus Abraham, patris tui, et Deus Isaac. Terram, in qua dormis, tibi dabo et semini tuo. Eritque semen tuum quasi puluis terrę. Dilataberis ad orientem


1854. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 506 | Paragraph | SubSect | Section]

semen tuum propter seruum meum Abraham. Ad Iacob promissio Hoc idem et Iacob patriarchę est promissum. Dominus enim innixus scalę, quam ille per quietem a terra in cęlum usque extensam uiderat, dixit ei: Ego sum Dominus Deus Abraham, patris tui, et Deus Isaac. Terram, in qua dormis, tibi dabo et semini tuo. Eritque semen tuum quasi puluis terrę. Dilataberis ad orientem et occidentem et septentrionem et meridiem. Et benedicentur in te et in semine tuo cunctę tribus terrę.


1855. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

huic ad Dauid factę sponsioni illud in psalmis dictum congruit: Disposui testamentum electis meis; iuraui Dauid, seruo meo: usque in ęternum pręparabo semen tuum. Et in alio psalmo *corr. ex ea d icitur: Iurauit Dominus Dauid ueritatem, et non frustrabitur eam *: De fructu uentris tui ponam super sedem tuam. De Christo hoc promitti clarum nobis facit Hieremias propheta dicens: Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum. Et regnabit rex, et


1856. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

ea d icitur: Iurauit Dominus Dauid ueritatem, et non frustrabitur eam *: De fructu uentris tui ponam super sedem tuam. De Christo hoc promitti clarum nobis facit Hieremias propheta dicens: Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum. Et regnabit rex, et sapiens erit, et faciet iudicium et iustitiam in terra. In diebus illis saluabitur Iuda, et Israhel habitabit confidenter. Et hoc est nomen, quod uocabitur eum: Dominus iustus noster. Non potest


1857. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

dicens: Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et suscitabo Dauid germen iustum. Et regnabit rex, et sapiens erit, et faciet iudicium et iustitiam in terra. In diebus illis saluabitur Iuda, et Israhel habitabit confidenter. Et hoc est nomen, quod uocabitur eum: Dominus iustus noster. Non potest hoc referri ad Salomonem. Hieremias enim, ut Scriptura testatur, prophetare coepit tertiodecimo anno Iosię, regis Iuda, qui a Salomone quintusdecimus fuit ex iis, qui Hierosolymis regnarunt; non ad Zorobabel, quod Iudei conantur asserere


1858. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 515 | Paragraph | SubSect | Section]

p uellam uiro copulatam, sed adhuc uirginem intactam uiro. Amissa autem uirginitate, quanuis puellares non excedat annos, halmam dici non debere satis constat. Pręterea Messiam nostrum de Virgine nasciturum Hieremias quoque testatus est dicens: Creauit* Dominus nouum super terram: Foemina circumdabit uirum. Nouum inquit, quia insolitum, quia pręter omnium de muliere nascentium naturam, ut uirgo uirum in utero concipiat et nullum detrimentum suę sentiat integritatis. Alioquin nouum dici non deberet, si, quomodo alię


1859. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 515 | Paragraph | SubSect | Section]

de qua loquitur propheta, generasset. Hoc nobis clarum facit ipsa etiam Ezechielis refercta mysteriis uisio. Dictum est enim ad eum de porta templi illius, quod uiderat, ad orientem spectante: Porta hęc clausa erit et non aperietur; et uir non transibit per eam, quoniam Dominus Deus Israhel ingressus est per eam, et erit clausa principi. Princeps ipse sedebit in ea, ut comedat panem coram Domino. Clausa fuit Maria Virgo principi principum Deo, offerens ei uirginalem integritatem. Et ipse Princeps sedit in ea, ipse Dei Filius, Patri


1860. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 515 | Paragraph | SubSect | Section]

est, mutatus. Ita tamen humanitati insertus, ut esset Deus et homo unus Christus. His astipulari uidetur lapis ille de monte abscissus — ut in Daniele legimus — regnorum terrę statuam conterens, qui factus mons magnus uniuersam terram impleuit. Christus enim Dominus, absque uiri opera de uirgine genitus, idola ex multiplici metallorum genere conflata, id est gentilium deos Euangelii prędicatione disiecit et, qui tantum in Iudea notus erat, in omnem terram per apostolos exiuit sonus eius. Montis itaque instar dilatatus gentium quoque


1861. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 518 | Paragraph | SubSect | Section]

perennis atque perpetuę. Nam et ista pax terrena, quę ipso nascente contigit, typus fuit pacis ęternę. De qua Esaias, cum de Messię futuri regno prophetaret: Multiplicabitur — inquit — eius imperium, et pacis non erit finis. Hanc ipse quoque Dominus per Ezechielem promiserat dicens: Disponam eis testem pacis, testem sempiternum. Qui hanc pacem tota animi intentione assequi cupit, ne iniuria quidem lacessitus irascitur, sed offensas omneis ęquo animo ferens illum imitatur, qui in psalmo ait: Cum


1862. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 519 | Paragraph | SubSect | Section]

prophetam constat. Veniet — inquit — ad templum suum Dominator, quem uos quęritis, et angelus testamenti, quem uos uultis. Hoc Zacharias protestatur, cum ait: Lauda et lętare, filia Syon! Ecce ego uenio, et habitabo in medio tui, ait Dominus. Idem astruit Sophonias dicens: Rex Israhel Dominus in medio tui... ipse saluabit. Et Dauid: Suscepimus, Deus, misericordiam *add. tuam in medio templi tui. Et iterum in alio psalmo: Dominus —


1863. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 519 | Paragraph | SubSect | Section]

templum suum Dominator, quem uos quęritis, et angelus testamenti, quem uos uultis. Hoc Zacharias protestatur, cum ait: Lauda et lętare, filia Syon! Ecce ego uenio, et habitabo in medio tui, ait Dominus. Idem astruit Sophonias dicens: Rex Israhel Dominus in medio tui... ipse saluabit. Et Dauid: Suscepimus, Deus, misericordiam *add. tuam in medio templi tui. Et iterum in alio psalmo: Dominus — inquit — in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes


1864. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

in medio tui, ait Dominus. Idem astruit Sophonias dicens: Rex Israhel Dominus in medio tui... ipse saluabit. Et Dauid: Suscepimus, Deus, misericordiam *add. tuam in medio templi tui. Et iterum in alio psalmo: Dominus — inquit — in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes eius. In cęlo enim sedebat ad dexteram Patris, excelsus et sublimis, et in terra erat in humanitate nostra submissus et humilis. A Virgine Matre oblatus est in templo. Ne igitur purum hominem


1865. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

dicens: Rex Israhel Dominus in medio tui... ipse saluabit. Et Dauid: Suscepimus, Deus, misericordiam *add. tuam in medio templi tui. Et iterum in alio psalmo: Dominus — inquit — in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes eius. In cęlo enim sedebat ad dexteram Patris, excelsus et sublimis, et in terra erat in humanitate nostra submissus et humilis. A Virgine Matre oblatus est in templo. Ne igitur purum hominem putares, qui offerebatur, eodem tempore — inquit — et


1866. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

A Virgine Matre oblatus est in templo. Ne igitur purum hominem putares, qui offerebatur, eodem tempore — inquit — et in templo erat et in cęlo. Hanc sane rem pręuidens in spiritu Aggeus propheta dixit: Magna erit gloria domus istius nouissimę plus quam primę, dicit Dominus exercituum. Cum autem templum illud per Salomonem ędificatum multo quidem opulentius magnificentiusquę fuisse constet quam hoc post reditum a Babylonica seruitute reparatum, nequaquam uerum dixisse propheta argueretur, nisi ipse Dominus, qui in illo pręsentatus


1867. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

plus quam primę, dicit Dominus exercituum. Cum autem templum illud per Salomonem ędificatum multo quidem opulentius magnificentiusquę fuisse constet quam hoc post reditum a Babylonica seruitute reparatum, nequaquam uerum dixisse propheta argueretur, nisi ipse Dominus, qui in illo pręsentatus est, omnem mundi gloriam omnemque decorem superaret locumque ipsum sua pręsentia longe magis quam Salomon suis opibus nobilitasset. Interim Herodes, cum in Iudea regnaret scribasque conuocatos de Christo uenturo interrogasset et illi


1868. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

longeque felicius uiuere quam ab ullo mortalium uiuitur in terris. Non est ergo Rachel consolata, quia non sunt, sed consolata est, quia pro Christo occisi cum Christo uicturi erant. Frustra autem Herodes sęuitiam suam in pueros exercuit. Non poterat interfici Dominus, nisi quando pro omnibus semet interficiendum offerret. Herodis igitur manibus elapsus fugit in Aegyptum, ut diximus. Deinde illo uita defuncto reuersus est. Hoc quoque futurum prospexerunt sancti prophetę. Esaias: Ecce Dominus — inquit —


1869. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

exercuit. Non poterat interfici Dominus, nisi quando pro omnibus semet interficiendum offerret. Herodis igitur manibus elapsus fugit in Aegyptum, ut diximus. Deinde illo uita defuncto reuersus est. Hoc quoque futurum prospexerunt sancti prophetę. Esaias: Ecce Dominus — inquit — ascendet super nubem leuem, et ingredietur Aegyptum. Et mouebuntur simulachra Aegypti a facie eius. Tunc enim illum in ulnis suis gestauit mater. Quę ideo nubes leuis dicitur, quia, cum peperisset filium, nullum omnino humorem sensit,


1870. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

truncatis formaque pristina penitus amissa. Ad hęc in Osee propheta est scriptum: Ipse confringet simulachra eorum, depopulabitur aras eorum. Et in Naum:* De domo dei tui interficiam sculptile et conflatile. Et in Zacharia: In die illa, dicit Dominus exercituum, disperdam nomina idolorum de terra, et non memorabuntur ultra. Et in Sophonia: Horribitis Dominus... attenuabit omnes deos terrę. Reditum etiam Domini ab Aegypto inuenimus in prophetis pręuisum antequam factum in Euangelio. In Osee


1871. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

depopulabitur aras eorum. Et in Naum:* De domo dei tui interficiam sculptile et conflatile. Et in Zacharia: In die illa, dicit Dominus exercituum, disperdam nomina idolorum de terra, et non memorabuntur ultra. Et in Sophonia: Horribitis Dominus... attenuabit omnes deos terrę. Reditum etiam Domini ab Aegypto inuenimus in prophetis pręuisum antequam factum in Euangelio. In Osee propheta Deum Patrem audio loquentem: Ex Aegypto uocaui filium meum. Hoc in Domino nostro Saluatore impletum


1872. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

ex uacce ruffę aspersa mundos efficiebat illos, quos ex tactu rei immundę inquinari contigisset. Ita et nos, qui in Adam ex tactu uetitę arboris peccauimus, in Christo baptizati a peccato purgamur. Tunc quoque baptismi sacramentum pręparabat Dominus, cum in Esaia diceret: Lauamini, mundi estote! Idque rursum mundandis pollicebatur dicens: Aperiam in supinis collibus flumina et in medio camporum fontes; *corr. ex ille ponam desertum in stagna aquarum, et


1873. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 526 | Paragraph | SubSect | Section]

— inquit — sitientes, uenite ad aquas. Et qui non habetis argentum, properate, emite et comedite. Emite absque argento et absque ulla commutatione uinum et lac! Neque enim fas est, ut spiritale donum uenale sit. Gratis accepistis — inquit Dominus — gratis date! Et quoniam corporis Christi sacramentum non nisi baptizatis datur, uerbum comedite non ad aquas refertur, sed ad altaris sacrificium, quod sub uini panisque specie offerri solet. Lac autem pro pane posuit propheta, ut ostenderet


1874. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

ueteribus olim reuelatum fuisse monstrauimus. Ac ne in perquirendo plura, quam necesse sit, tempus teramus magisque tedio simus lectori quam oblectamento, unum illud memorabimus, quod Dauid in psalmis cecinit dicens: Vox Domini super aquas; Deus maiestatis intonuit; Dominus super aquas multas. Vox Domini — inquit — et ut nosses, cuius uox esset ista, subiunxit: Deus maiestatis intonuit. Iam audierat igitur in spiritu sanctus propheta uocem illam Dei Patris, quę postea nobis intonuit super Iesu baptizato: Hic est


1875. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

audita fuerit? Lege in Esaia pene iisdem scriptum uerbis Deo dicente: Ecce seruus meus, suscipiam eum; electus meus, complacuit sibi in illo anima mea: dedi spiritum meum super eum, iudicium gentibus proferet. Sed de hoc satis. Reliqua prosequamur! Baptizatus Dominus Iesus, Deus noster, abiit in desertum. Per dies quadraginta nihil gustat, ieiunus pugnat et cum eo, qui primos parentes nostros fraude subuerterat, *corr. ex Iudeę **corr. ex expresiusque congressus


1876. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

Si Deus est, qui talia locutus sit, quomodo in Deo seruitus et labor cadere potuit? Et, si — ut ipse ait — uere seruire illum et laborare fecerunt, quomodo Deus est? Necesse est, ut fateantur hunc unum et Deum esse, ut peccata deleat, et hominem, ut pati possit. Quod si Dominus noster Iesus Christus et peccata hominibus condonauit et se passionibus subiecit, restat, ut idem et Deus et homo sit. Neque enim peccata hominum delere aut ea delendi aliis potestatem tribuere ualuisset, si non esset Deus, neque supplicia et mortem pati, si non esset


1877. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 532 | Paragraph | SubSect | Section]

Hinc est, quod, cum Iesus ipse Iudeos incredulos interrogasset, cuius filius esset Christus, responderunt: Dauid, nihil diuinum de illo sentientes. At ipse eorum arguens errorem continuo intulit et ait: Quomodo ergo illum Dauid in spiritu Dominum uocat dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis? Quibus profecto uerbis aperte probauit Christum, id est seipsum, non solum filium esse Dauid secundum carnem, sed etiam Dominum secundum diuinitatem. Hoc uero ita esse operibus affirmauit. Ex iis enim, quę ab illo fiebant,


1878. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 536 | Paragraph | SubSect | Section]

De qua Ecclesia ante in psalmis ipse prędixerat, ubi ait: Ego autem constitutus sum rexab eo, id est a Patre, super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum eius. Quod ne ad regem Dauid pertinere putaremus, adiunxit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu, ego hodie genui te. Et quia in parabolis multa locutus est, in psalmis quoque ait: Os meum loquetur sapientiam, et meditatio cordis mei prudentiam. Inclinabo in parabolam aurem meam, aperiam in psalterio propositionem


1879. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 537 | Paragraph | SubSect | Section]

quando coepit disputare, significans per duodecim apostolos prędicationem suam se per orbem sparsurum. Et cum diceret: Nonne duodecim horę diei sunt, horas apostolos, se diem esse designabat. Post hęc autem, ut Lucas ait, designauit Dominus et alios septuaginta duos... ante faciem suam in omnem ciuitatem et locum, quo erat ipse uenturus. Horum figurę fuere septuaginta palmę in Helim iuxta duodecim *corr. ex. Chanaam fontes aquarum, quos duodecim apostolis


1880. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 539 | Paragraph | SubSect | Section]

aduersus errores certent pro ueritate nec persecutorum timeant gladios, pro morte uitę immortalitatisque pręmia relaturi. Quod autem Dei uerbum Euangeliique mysteria prędicare debuerint, in psalmis et prophetis olim significatum satis apparet. Per Esaiam loquitur Dominus: Super muros tuos, Hierusalem, constitui custodes. Tota die et tota nocte... non tacebunt. Scripta quippe apostolorum sine intermissione in Ecclesia Christi leguntur. De Euangelii quoque prędicatione per orbem diffusa idem propheta ait:


1881. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

in manibus eorum, ad faciendam uindictam in nationibus (idola eorum damnando), increpationes in populis (Iudeorum arguendo incredulitatem obstinationemque reprehendendo). Vindictam istam in nationibus illa etiam psalmistę uerba sonant: Intonuit de cęlo Dominus, et Altissimus dedit uocem suam... misit sagittas suas, et dissipauit eos. Intonuit enim et dedit uocem per apostolos, qui uelociter loca percurrentes sagittis comparantur. Conuersis igitur ad Christum gentibus simulachra dissipata sunt deorum, immo demoniorum. Ad


1882. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Christum dicere uidetur propheta: Laudabunt opera tua, et potentiam tuam pręnunciabunt. Magnificentiam maiestatis tuę et sanctitatem tuam loquentur, et mirabilia tua narrabunt. Et hoc quidem per gratiam Christi et Spiritus Sancti donum. Ideoque alibi ait: Dominus dabit uerbum euangelizantibus uirtute multa. Quod Esaias admirans: Quam pulchri — inquit — super montes pedes annunciantis et prędicantis pacem, annunciantis bonum, prędicantis salutem, dicentis Syon: Regnabit Deus tuus! Pulchri


1883. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

uaticiniis, ut, cum cuncta, quę prędicta sunt, impleri in Euangelio monstrabimus, magis patescat, quam stulta sit Iudeorum credere Christo nolentium obstinatio. In persona Christi uenturi dici illa in psalmis nemo negat: Ego autem mendicus sum et pauper; Dominus solicitus est mei. Et iterum: Libera me — inquit — quia egenus et pauper ego sum, et cor meum conturbatum est intra me. Pauper enim factus est, ut nos in cęlesti regno diuites faceret, dicente Iacobo apostolo: Pauper, diues in


1884. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

ergo incredulos iudicabunt discipuli Christi. Quod autem et reliquas gentes iudicaturi sint, Sapientię liber testatur, in quo scriptum est: Fulgebunt iusti, et tanquam scintillę in arundineto discurrent. Iudicabunt nationes et dominabuntur populis, et Dominus eorum regnabit in perpetuum. Denique, quod demonum etiam iudices erunt, Dauid uidit in psalmis dicens: Deus sedet super sedem sanctam suam. Principes populorum congregati sunt cum Deo Abraham, quoniam dii fortes terrę uehementer eleuati sunt. Sedet


1885. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt Spiritu Sancto, ut essent diuini uerbi pręstantissimi doctores. Et hęc quidem mutatio dexterę Excelsi, qui suscitat de terra inopem et de stercore errigit pauperem, ut collocet eum cum principibus, cum principibus populi sui. Quibus ergo in Euangelio dixit Dominus: Venite post me, et* faciam uos fieri piscatores hominum. Hos multo** ante se missurum promiserat Deus Esaia testante ac dicente: Ecce ego mittam piscatores multos, et piscabuntur eos, dicit Dominus; et post hęc mittam uenatores multos,


1886. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

populi sui. Quibus ergo in Euangelio dixit Dominus: Venite post me, et* faciam uos fieri piscatores hominum. Hos multo** ante se missurum promiserat Deus Esaia testante ac dicente: Ecce ego mittam piscatores multos, et piscabuntur eos, dicit Dominus; et post hęc mittam uenatores multos, et uenabuntur eos. Hi fuerunt iacula et sagittę aduersus gentium errores diabolique dolos, quę ***corr. ex. de *add. **corr. ex. multos


1887. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit — populi sub te cadent. Hi fuerunt fontes et torrentes et flumina iuxta illud: Tu dirupisti fontes et torrentes. Et illud: Flumina plaudent manu, simul montes exultabunt. Hi fuerunt pastores illi, de quibus in Hieremia locutus est Dominus: Dabo uobis pastores iuxta cor meum, et pascent uos scientia et doctrina. Hi fuerunt custodes illi et speculatores, quos Ecclesię suę apposuit Dominus ad eam in Esaia dicens: Super muros tuos constitui custodes. Et per eundem prophetam:


1888. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

plaudent manu, simul montes exultabunt. Hi fuerunt pastores illi, de quibus in Hieremia locutus est Dominus: Dabo uobis pastores iuxta cor meum, et pascent uos scientia et doctrina. Hi fuerunt custodes illi et speculatores, quos Ecclesię suę apposuit Dominus ad eam in Esaia dicens: Super muros tuos constitui custodes. Et per eundem prophetam: Regnabit — inquit — Deus tuus, vox speculatorum tuorum. Ad quos in Euangelio Saluator ait: Non uos estis, qui loquimini, sed Spiritus


1889. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

erant illi, quibus Petrus apostolus scribens ait: Et ipsi, lapides uiui, superędificamini domos spiritales in sacerdotium sanctum. Montes autem psalmista nominat: Montes exultabunt in conspectu Domini. Et iterum: Montes in circuitu eius, et Dominus in circuitu populi sui. Et rursum: Fundamenta eius in montibus sanctis. Apostoli quippe fundamenta Ecclesię sunt, apostolorum autem fundamentum Christus est. Hi fuerunt principes illi, quos pręuidens Dauid dixit: Principes Iuda, duces


1890. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

**corr. ex. ęqui Deus Pater allocutus est eum dicens: Pro patribus tuis nati sunt tibi filii; constitues eos principes super omnem terram. Hi sunt etiam nubes illę, de quibus in Esaia loquitur Dominus: Nubibus mandabo, ne pluant super Israhel imbrem. Et hoc quidem tunc est impletum, cum discipuli Domini a Iudeis repulsi recesserunt ad gentes. Quid adhuc dicam? Hi fuerunt fulgura dicente Propheta: Alluxerunt fulgura eius orbi terrę. Et


1891. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

recensuimus, ad omnes simul referenda erunt? Neque enim simile ueri uidetur, ut de quibusdam specialis fiat mentio et de toto eorum collegio taceatur. Sed de his hactenus. Ad ea, quę restant consyderanda, progrediatur oratio. Nauigat cum discipulis Magister et Dominus. Eo dormiente turbatur mare. Excitatus a somno uentis et mari imperat fitque tranquillitas magna. Quod factum admirantes, qui aderant: Qualis est hic — inquiunt — quia uenti et mare obediunt ei? Hinc discimus, quia insensibilia nobis


1892. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

fluctus eius. Et lętati sunt, quia siluerunt, et deduxit eos in portum uoluntatis eorum. In Ecclesiastico etiam, et quidem plenius explicatiusque est scriptum. Dicitur enim: In sermone eius siluit uentus, et in cogitatione sua placauit abyssum, et plantauit illum Dominus Iesus. Iesus igitur, qui cum Patre omnium est creator, in omnibus, quęcunque uult, facit in cęlo et in terra. Si ergo mortiferarum cupidinum tempestate pulsatus periclitaris, excita illum ac precare, et senties ipso imperante procellam conuersam in


1893. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

deprecante pristinam recepit sanitatem. Mulier ergo peccatrix mundata est a lepra uitiorum Domino miserante, cui deliquerat turpiter impudiceque uiuendo. De ista prophetasse mihi uidetur Hieremias, cum ait: Fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Per idem tempus Iesus, Dominus noster, cum destinaret apostolos ad prędicandum regnum Dei, persecutiones et martyria eorum futura denunciauit dicens: Ecce ego mitto uos sicut oues in medio luporum


1894. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

est a lepra uitiorum Domino miserante, cui deliquerat turpiter impudiceque uiuendo. De ista prophetasse mihi uidetur Hieremias, cum ait: Fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Per idem tempus Iesus, Dominus noster, cum destinaret apostolos ad prędicandum regnum Dei, persecutiones et martyria eorum futura denunciauit dicens: Ecce ego mitto uos sicut oues in medio luporum ... et tradent uos — inquit — in conciliis, et in*


1895. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt, spes illorum immortalitate plena est. In paucis uexati, in multis bene disponentur, quoniam Deus tentauit illos, et inuenit illos dignos se. Recte itaque diuinus psalmista ait: Multę tribulationes iustorum, et de omnibus his liberabit eos Dominus. Dominus custodit omnia ossa eorum: unum ex iis non conteretur. Quod si ossa iustorum custodit Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc


1896. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

illorum immortalitate plena est. In paucis uexati, in multis bene disponentur, quoniam Deus tentauit illos, et inuenit illos dignos se. Recte itaque diuinus psalmista ait: Multę tribulationes iustorum, et de omnibus his liberabit eos Dominus. Dominus custodit omnia ossa eorum: unum ex iis non conteretur. Quod si ossa iustorum custodit Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc ipsi in


1897. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus tentauit illos, et inuenit illos dignos se. Recte itaque diuinus psalmista ait: Multę tribulationes iustorum, et de omnibus his liberabit eos Dominus. Dominus custodit omnia ossa eorum: unum ex iis non conteretur. Quod si ossa iustorum custodit Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc ipsi in psalmis confitentur et aiunt: Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israhel, nisi quia


1898. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

Recte itaque diuinus psalmista ait: Multę tribulationes iustorum, et de omnibus his liberabit eos Dominus. Dominus custodit omnia ossa eorum: unum ex iis non conteretur. Quod si ossa iustorum custodit Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc ipsi in psalmis confitentur et aiunt: Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israhel, nisi quia Dominus erat in nobis, cum exurgerent homines in nos, forte


1899. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

non conteretur. Quod si ossa iustorum custodit Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc ipsi in psalmis confitentur et aiunt: Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israhel, nisi quia Dominus erat in nobis, cum exurgerent homines in nos, forte uiuos deglutissent nos; cum irasceretur furor eorum in nos, forsitan aqua absorbuisset nos. Torrentem pertransiuit


1900. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus, ne conterantur, quanto magis animas, ne pereant? Dominus ergo supponit suis cultoribus manum, ne cadant, et in periculis protegit illos et in pugna adiuuat. Hoc ipsi in psalmis confitentur et aiunt: Nisi quia Dominus erat in nobis, dicat nunc Israhel, nisi quia Dominus erat in nobis, cum exurgerent homines in nos, forte uiuos deglutissent nos; cum irasceretur furor eorum in nos, forsitan aqua absorbuisset nos. Torrentem pertransiuit anima nostra; forsitan pertransisset anima nostra


1901. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

nos, forsitan aqua absorbuisset nos. Torrentem pertransiuit anima nostra; forsitan pertransisset anima nostra aquam intollerabilem. Ac ne istud suę uirtuti arrogare uideantur, Deo gratias agunt dicentes: Benedictus Dominus, qui non dedit nos in captionem dentibus eorum. Nemo igitur propriis uiribus fidat contra prauę cupidinis pugnas; nunquam ad uictoriam ullus perueniet, nisi Omnipotentis ope fuerit adiutus. Vnde Hieremias ad Ecclesiam loquens ait: Et dabo


1902. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

pugnas; nunquam ad uictoriam ullus perueniet, nisi Omnipotentis ope fuerit adiutus. Vnde Hieremias ad Ecclesiam loquens ait: Et dabo te populo huic in murum ęreum fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum, ut saluem te, et erruam te, dicit Dominus. Et liberabo te de manu pessimorum, et redimam te de manu fortium; hoc est de persecutione infidelium et diaboli potestate, ut in terra uincas et in cęlo coroneris. Illa uero, ut hoc consequi possit, se fidem seruasse gloriatur dicens: Multi persequuntur me


1903. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Christianitatem. Quorum primus Constantinus apostolis ecclesias errexit, Christum omnibus colendum proposuit, aduersus idolatras bella gessit, Iudeos quoque incredulos oppressit seruitute, ut impleretur, quod per Zachariam prędictum fuerat: Et erunt in omni terra, dicit Dominus, partes duę in ea dispergentur et deficient, et tertia pars relinquetur in ea. Et ducam tertiam partem per ignem, et uram eos sicut uritur argentum, et probabo eos, sicut probatur aurum. Duę partes istę pereuntes idolatrę


1904. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

mortem contempserant, cum illo uiuerent in ęternitate. Vide igitur, quam nihil fere actum sit in discipulos et martyres Christi, quod non ante fuerit prędictum. Illud quoque, quod in Euangelio de fidelibus parentes atque domesticos ob eorum perfidiam relinquentibus ait Dominus: Nolite arbitrari, quod uenerim pacem mittere in terram; non ueni pacem mittere, sed gladium. Veni enim separare hominem aduersus patrem suum, et filiam aduersus matrem suam, et nurum aduersus socrum suam; et inimici hominis domestici eius. In Michea


1905. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 553 | Paragraph | SubSect | Section]

iussa exequi negligunt, a Christi inimicis uexentur et castigati aut corrigantur ut Niniuitę aut ut Aegyptii in abyssum mersi pereant. Satis de fidelium martyrio. Reliqua consyderemus. In Euangelio ex quinque panibus et duobus pisciculis quinque milia hominum satiauit Dominus et iterum septem panibus quatuor milia uirorum pręter pueros ac mulieres. Huiusce rei in Veteri Testamento figuram apparere uoluit. Concessit enim Heliseo prophetę, ut uiginti panibus ordeaceis centum uiri saturarentur. Aliquid etiam cibi superfuit, ut indicio esset


1906. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 555 | Paragraph | SubSect | Section]

hereditatem eius. At quia male agendo bonum sperare dementis est, fefellit eos hęc deliberatio. Occiderunt enim, sed hereditatem, quę non nisi credentibus datur, non acceperunt. Quin immo, ut tanti commissi sceleris poenas darent, a Romanis redacti fuere in seruitutem. Dominus igitur uineę malos male perdidit et uineam locauit aliis agricolis, qui ab idolis ad Christum conuersi reddere coeperunt fructum Domino suo iustitię et pietatis. Gentilitas ergo, quę erat solitudo et desertum nullum habens Dei ueri cultum, inuia erat, quia


1907. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 555 | Paragraph | SubSect | Section]

Rursum alibi ait: Non uocaberis ultra derelicta, et terra tua non uocabitur amplius desolata, et reliqua, quę longum foret repetere. In psalmis quoque dicitur: Increpasti gentes, et periit impius, et nomen eorum delesti in ęternum. Increpuit Dominus gentes per apostolorum prędicationem, et ipsis ad Christum conuersis periit impius diabolus, per quem subuersi saxa et *corr. ex cęciderunt **corr. ex maxilla l igna pro diis habebant. Et nomen eorum fuit


1908. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

multę. Mons iste altissimus omnium illa petra est, illud fundamentum, super quo ędificata domus Domini nullis aduersariorum concutitur procellis, et dum oppugnatur, speciosior fit ex uictoria. Hoc testatur Aggeus propheta dicens: Implebo domum istam gloria, dicit Dominus exercituum ... Magna erit gloria domus istius nouissimę plus quam primę... et in loco isto dabo pacem, dicit Dominus exercituum. Maior est enim gloria Ecclesię quam synagogę. In synagoga expectabatur Christus uenturus, in Ecclesiam


1909. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

et dum oppugnatur, speciosior fit ex uictoria. Hoc testatur Aggeus propheta dicens: Implebo domum istam gloria, dicit Dominus exercituum ... Magna erit gloria domus istius nouissimę plus quam primę... et in loco isto dabo pacem, dicit Dominus exercituum. Maior est enim gloria Ecclesię quam synagogę. In synagoga expectabatur Christus uenturus, in Ecclesiam uenit et ipse fuit pax nostra et cum Deo reconciliatio, qui sua morte nobis donauit uitam placato Patre, cuius iram merebamur pro peccato. De domo


1910. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 561 | Paragraph | SubSect | Section]

expositione ad Ecclesię spectant dignitatem, quę nunc referre libri huius angustia non patitur. Et ad reliqua de Christo memoranda festinat oratio. Nec tamen prętermittam, quę alibi de Ecclesię sanctę magnificentia referri meminerim. De illa in psalmis canitur: Magnus Dominus et laudabilis nimis, in ciuitate Dei nostri, in monte sancto eius. Fundatur exultatione uniuersę terrę mons Syon; latera aquilonis, ciuitas regis magni. Mons Syon Iudei credentes sunt, latera aquilonis gentiles. Vtrunque parietem


1911. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 561 | Paragraph | SubSect | Section]

et laudabilis nimis, in ciuitate Dei nostri, in monte sancto eius. Fundatur exultatione uniuersę terrę mons Syon; latera aquilonis, ciuitas regis magni. Mons Syon Iudei credentes sunt, latera aquilonis gentiles. Vtrunque parietem iunxit Dominus, ut construeretur ciuitas ista regis magni. De qua et in alio psalmo dicitur: Speciosa dicta sunt de te, ciuitas Dei. Deinde: Homo — inquit — natus est in ea, et ipse fundauit eam Altissimus. Ipse ergo Christus fundauit eam


1912. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 562 | Paragraph | SubSect | Section]

pergere, hoc est, in Ecclesiam Christi et collegium sanctorum. Huius urbis duodecim portę in Esaia et in Apocalypsi Ioannis numerantur, quę sunt duodecim apostoli. Per eorum quippe doctrinam nos intrare in Ecclesiam oportet, cum Spiritus Sanctus dicat: Diligit Dominus portas Syon super omnia tabernacula Iacob. In Lege enim simulachra ueritatis et umbrę, in Euangelio ipsa ueritas, quę ad paradisum, qui ueteribus clausus fuerat, perducit credentes. Iccirco Dominus magis diligere dicitur portas Syon, in quibus est ueritas Christi


1913. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 562 | Paragraph | SubSect | Section]

intrare in Ecclesiam oportet, cum Spiritus Sanctus dicat: Diligit Dominus portas Syon super omnia tabernacula Iacob. In Lege enim simulachra ueritatis et umbrę, in Euangelio ipsa ueritas, quę ad paradisum, qui ueteribus clausus fuerat, perducit credentes. Iccirco Dominus magis diligere dicitur portas Syon, in quibus est ueritas Christi in carne apparentis, quam tabernacula Iacob, in quibus erant figurę et promissiones Christi uenturi. Hoc ipsa Ecclesia in Ecclesiastico confitetur dicens: Ego mater pulchrę dilectionis, et timoris,


1914. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 562 | Paragraph | SubSect | Section]

Iacob, in quibus erant figurę et promissiones Christi uenturi. Hoc ipsa Ecclesia in Ecclesiastico confitetur dicens: Ego mater pulchrę dilectionis, et timoris, et agnitionis, et sanctę spei. Hoc idem sanctus Dauid in psalmis testatur et ait: Elegit Dominus Syon, elegit eam in habitationem sibi. Hęc requies mea in seculum seculi; hic habitabo, quoniam elegi eam. Hic habitabo, inquit, iuxta illud Domini in Euangelio dictum: Et ego uobiscum usque ad consummationem* seculi. Hanc ob rem ad gratiarum


1915. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

prę multitudine hominum et iumentorum; id est, prudentium et simplicium in Christo credentium. Absque muro, inquit. Neque enim muris* constat Ecclesia, sed Euangelii ueritate et in Christo credentium fide. Ideo sequitur: Et ego ero illi, dicit Dominus, murus ignis in circuitu, et gloria ero in medio eius. Murus ergo illi Dominus est, ut tuta sit, ignis, ut charitate ferueat, gloria, ut ineffabili maiestatis uisione semper exultet. Ipsa uero hoc idem se consecuturam confidens: Placebo — inquit —


1916. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

in Christo credentium. Absque muro, inquit. Neque enim muris* constat Ecclesia, sed Euangelii ueritate et in Christo credentium fide. Ideo sequitur: Et ego ero illi, dicit Dominus, murus ignis in circuitu, et gloria ero in medio eius. Murus ergo illi Dominus est, ut tuta sit, ignis, ut charitate ferueat, gloria, ut ineffabili maiestatis uisione semper exultet. Ipsa uero hoc idem se consecuturam confidens: Placebo — inquit — coram Domino in regione uiuorum. Pręsentis enim seculi


1917. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 564 | Paragraph | SubSect | Section]

certe unus est. De quo in psalmis ait Saluator: Ego autem constitutus sum rex ab eo super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum *corr. ex muri Domini. Ac nequis ambigat, quin ista Christi sint uerba, Dominus — inquit — dixit ad me: Filius meus es tu; ego hodie genui te. Hic ille est, de quo alibi dicitur: Et induxit eos in montem sanctificationis suę, in montem quem acquisiuit dextera eius. In terra enim apparens, quos sua passione


1918. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 564 | Paragraph | SubSect | Section]

dextera eius. In terra enim apparens, quos sua passione redemerat, sua resurrectione ad Euangelii fidem conuocans Ecclesię acquisiuit, in qua Deo debitę laudes exoluerentur. Exaltate Dominum, Deum nostrum, et adorate in monte sancto eius, quoniam sanctus Dominus, Deus noster. Parum est montem dici Ecclesiam, mundus quoque appellata est in Scripturis. Ait enim Apostolus: Deus erat in Christo mundum reconcilians sibi. Neminem autem Deus reconciliat sibi nisi credentem. Mundus ergo, cui


1919. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

significata siue prędicta inueniemus? Quantum ad unctionem spectat mulieris, reor equidem figuratum fuisse in Dauid rege, quem in Iudea regnaturum unxit Samuel propheta in Bethlem, iterum tribus Iuda in Hebron, tertio cunctę tribus simul, cum ad illum ibidem conuenissent. Ita Dominus noster Iesus ter unctus in Euangeliis apparet: primo, quod Lucas refert, a muliere peccatrice in domo pharisei, quę pedes eius lachrymis lauit, capillis tersit, unguento unxit et ueniam meruit peccatorum; iterum, quod Ioannes narrat de Maria, in domo Marthę, ubi erat


1920. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

primo, quod Lucas refert, a muliere peccatrice in domo pharisei, quę pedes eius lachrymis lauit, capillis tersit, unguento unxit et ueniam meruit peccatorum; iterum, quod Ioannes narrat de Maria, in domo Marthę, ubi erat Lazarus ex conuiuis, quem de monumento suscitauerat Dominus; tertio quidem Matheus et Marcus testantur, in domo Symonis leprosi, quando mulier, ut supra diximus, non pedes unxisse, sed super caput recumbentis Domini unguentum effudisse uisa fuit. Iudas Iudę autem


1921. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

Dauidis latebras ab iis proditas Sauli regi ipsum persequenti. Dauidem autem regem sępe diximus typum gessisse Christi. Prophetasse autem de Iudę perfidia Amos propheta arbitror. Crimen enim eius cum** Iudeis Iesum persequentibus communicans ait: Hęc dicit Dominus: Super tribus sceleribus Israhel, et super quatuor non conuertam eum, pro eo, quod uendiderit pro argento iustum, et pauperem pro calciamentis; hoc est uili triginta argenteorum precio. Aeque autem paruo, uel etiam minori, fratres Iosephum uendiderunt Ismahelitis,


1922. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

pauperem pro calciamentis; hoc est uili triginta argenteorum precio. Aeque autem paruo, uel etiam minori, fratres Iosephum uendiderunt Ismahelitis, cum ipse se ab illis adorandum prędixisset. De eadem Iudę proditione, multo antequam facta sit, in psalmis conquestus est Dominus dicens: Etenim homo pacis meę, in quo speraui, qui edebat panes meos, magnificauit super me supplantationem. Idem dixit in Euangelio: Cui ego panem intinctum dedero, ipse est. Sanctus etiam Spiritus in illum inuehi uidetur, ubi ait: Os


1923. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 571 | Paragraph | SubSect | Section]

tribus memoratam. Hoc futurum prospexit Zacharias dicens: Non erit mercator ultra in domo Domini exercituum in die illo. Hoc in psalmis prędictum fuerat dicente ad Patrem Filio: Tabescere me fecit zelus domus tuę. Zelo igitur loci sacri compunctus Dominus aduersus prophanos flagello est usus. Quod enim in ecclesia non sit negociandum aut aliquid aliud pręter rem diuinam agendum, Veteris quoque Scripturę autoritate docemur. Psalmista inquit: Exaudi, Domine, uocem deprecationis meę, dum oro ad te, dum


1924. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 572 | Paragraph | SubSect | Section]

est scriptum. Huic tamen simile in Genesi legimus. Nam Iacob patriarcha, cum de Christo nobis mittendo prophetaret, subiunxit dicens: Ligans ad uineam pullum suum, et ad uitem asinam suam. Per pullum gentiles, Iudei per asinam significati sunt. Super utrosque sedit Dominus, cum etiam ex Iudeis non pauci credidissent, sed ex gentibus longe plures. Ob hoc puto tres alii Euangelistę pulli tantum fecerunt mentionem, de asina uero tacuerunt. Subsequenter in Euangelio dicitur: Euntes autem discipuli fecerunt, sicut pręcepit illis Iesus.


1925. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 575 | Paragraph | SubSect | Section]

Aegypto relicta Terram promissionis ingredi maturaret. Hic ille agnus est, quo uesci iubemur lumbis pręcinctis zona castitatis. Hic est azimus panis cum lactucis edendus agrestibus, in quibus poenitentię amaritudo est. De isto prophetauit Esaias, cum diceret: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum,** uindemię defecatę. Et iterum: Dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem, et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum, qui utique in


1926. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 575 | Paragraph | SubSect | Section]

agrestibus, in quibus poenitentię amaritudo est. De isto prophetauit Esaias, cum diceret: Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc conuiuium pinguium, conuiuium uindemię, pinguium medullatorum,** uindemię defecatę. Et iterum: Dabit tibi Dominus panem arctum et aquam breuem, et non faciet auolare a te ultra doctorem tuum, qui utique in Euangelio ait: Ero uobiscum usque ad consummationem*** seculi. Prędixit de ipso et Hieremias, ubi ait: Confluent ad bona Domini, super**** frumento,


1927. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 575 | Paragraph | SubSect | Section]

in Ecclesia conuentus simpliciorum est, armenta illi, qui eis pręsunt et ante alios ambulant, ne uia***** aberrent, qui sequuntur. De illis uero, qui Euangelio increduli dicunt: Nauseat anima nostra super cibo isto leuissimo, in Osee propheta conqueritur Dominus dicens: Super triticum et uinum *add. **corr. ex medulatorum ***corr. ex consumationem ****corr. ex snp *****corr. ex uiam


1928. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 576 | Paragraph | SubSect | Section]

a sacerdote consecratur. Et qui de illo digne fideliterque pascitur, uiuet in ęternum. Et sicut uinea germinans foliis uirentibus uestitur, ita ille beatitudinis luce operietur et in conspectu diuinę maiestatis perfecti amoris uino inebriabitur. Inter coenandum autem Dominus exurgens impleuit peluim aqua et lauare coepit pedes discipulorum et extergere linteo, quo erat pręcinctus. Hanc lotionem pręuidit Propheta, qui ait: Lauabis me, et super niuem dealbabor. Ipse enim Dominus iis, qui credunt in eum, quasi ignis conflans — ut


1929. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 576 | Paragraph | SubSect | Section]

amoris uino inebriabitur. Inter coenandum autem Dominus exurgens impleuit peluim aqua et lauare coepit pedes discipulorum et extergere linteo, quo erat pręcinctus. Hanc lotionem pręuidit Propheta, qui ait: Lauabis me, et super niuem dealbabor. Ipse enim Dominus iis, qui credunt in eum, quasi ignis conflans — ut Malachias ait — et quasi herba fullonum; et sedebit conflans et emundans argentum; et purgabit filios Leui, hoc est apostolos, et collabit eos quasi aurum et quasi argentum. Et erunt Domino


1930. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 576 | Paragraph | SubSect | Section]

quasi aurum et quasi argentum. Et erunt Domino offerentes sacrificia in iustitia. Qua in re instruimur, quam puros ac mundos esse oporteat Dei sacerdotes, quando ne pedes quidem, id est nec ipsos humanę imbecillitatis motus, in discipulis inquinatos relinqui passus est Dominus. Deinde de Iudę proditione prędicit, ut nihil sibi occultum, nihil ignotum ostendat. Amen dico uobis — inquit — unus uestrum me traditurus est. Et: Qui intingit mecum manum in paropside, hic me tradet. Pręterea iuxta Ioannis


1931. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

est potitus. Ita et Iesus noster Iuda perdito diabolum uicit atque de illo triumphauit in cruce moriendo et de sepulchro resurgendo et de terra in cęlum angelis hominibusque imperaturus ascendendo. Interim tamen, antequam Iudas perisset, commendat discipulorum constantiam Dominus et, quia secum in tentationibus permanserint, pollicetur eos regnaturos secum et secum super thronos sedendo iudicaturos infidas Iudeorum tribus. Hoc in psalmis erat prophetatum Spiritu Sancto dicente: Illic sederunt sedes in iudicio, sedes super domum**


1932. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 578 | Paragraph | SubSect | Section]

Illic sederunt sedes in iudicio, sedes super domum** Dauid, hoc est super Ecclesiam Christi, ut eos *add. **corr. ex donum iudicent et condemnent, qui Dei Filium despexerunt. In Esaia quoque locutus est Dominus: Brachia mea populos iudicabunt, id est apostoli, qui primaria membra Ecclesię sunt, cuius caput Christus est. Deinde ad Petrum loquens: Symon — inquit — ecce Sathanas expetiuit uos, ut cribraret sicut triticum. Ego autem rogaui


1933. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 580 | Paragraph | SubSect | Section]

dicerentur, quod nemo quidem, quam dictu quoque absurdum sit, ignorat. Videamus igitur liberum et non necessarium Iudeorum peccatum in eum, quem diligere ac reuereri debuerunt, quibus in locis Veteris Scripturę, antequam perpetratum foret, fuerit ostensum. Ipse Dominus, multo antequam in carne apparuisset, per os Esaię conquestus est dicens: Filios enutriui et exaltaui, ipsi autem spreuerunt me. Cognouit bos possessorem suum, et asinus pręsepe domini sui, Ishrahel autem me non cognouit, et populus meus non intellexit.


1934. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 581 | Paragraph | SubSect | Section]

ante diximus), sed futura pręuidentis atque scientis. Quod Zacharias testatus est dicens: Noluerunt attendere, et auerterunt scapulam recedentes, et aures suas aggrauauerunt, ne audirent. Et cor suum posuerunt ut adamantem, ne audirent legem et uerba, quę misit Dominus exercituum in spiritu suo sancto per manum prophetarum priorum. Quibus profecto si credidissent, Saluatorem sibi de cęlo missum facile cognouissent, uidentes omnia in illo impleri, quę prophetę prędixerunt. Sed neque adhuc peccati eos poenitet, ut Christum,


1935. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 582 | Paragraph | SubSect | Section]

apertiorem, id est litteralem siue historicum. In utroque errant Iudei, quia neque, quod intelligunt, faciunt, neque, quod non intelligunt, a nostris recte interpretatum accipere uolunt. Et quoniam synagoga eorum pro tritico metere coepit zizania, merito in Esaia exprobrans eis Dominus sub uineę suę metaphora dixit: Expectaui, ut faceret uuas, et fecit labruscas, siue spinas. Quę spinę exortę bonum uerbi semen suffocauerunt. Apertius ac plenius hoc idem in Parabolis explicat Salomonis: Vocaui, et renuistis, extendi manum meam, et


1936. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

tamen parumper alloqui eos, qui offenderunt in lapidem electum, angularem, probatum, ut esset illis lapis offensionis et petra scandali, ne putent deesse sibi locum poenitentię et ex desperatione uenię magis indurentur. Ad Hierusalem, id est ad uos, o Iudei, uestri misertus Dominus loquitur in Hieremia propheta dicens: Fornicata es cum ęmatoribus multis; Iudei uocantur ad poenitentiam tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Denique post multas pręuaricationum uestrarum


1937. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

uenię magis indurentur. Ad Hierusalem, id est ad uos, o Iudei, uestri misertus Dominus loquitur in Hieremia propheta dicens: Fornicata es cum ęmatoribus multis; Iudei uocantur ad poenitentiam tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Denique post multas pręuaricationum uestrarum obiectiones prophetę pręcipit dicens: Vade et clama sermones istos contra aquilonem, et dices; Reuertere, auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus


1938. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

ad poenitentiam tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Denique post multas pręuaricationum uestrarum obiectiones prophetę pręcipit dicens: Vade et clama sermones istos contra aquilonem, et dices; Reuertere, auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar* in perpetuum. Et rursum clamat: Conuertimini, filii reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Videte, quid promittat uobis Deus uester. Mutet ergo Aethiops


1939. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

suscipiam te. Denique post multas pręuaricationum uestrarum obiectiones prophetę pręcipit dicens: Vade et clama sermones istos contra aquilonem, et dices; Reuertere, auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar* in perpetuum. Et rursum clamat: Conuertimini, filii reuertentes, et sanabo auersiones uestras. Videte, quid promittat uobis Deus uester. Mutet ergo Aethiops pellem suam et pardus uarietates suas. Induimini nouum hominem. Nolite


1940. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 584 | Paragraph | SubSect | Section]

conclusi. Nunc ad illa, quę passionis Domini nostri sunt, recitanda noster accedat sermo. Venit Iesus in uillam Gethsemani, tristatur, orat, sanguinem sudat, discipuli dormiunt. Quibus excitatis intrat in hortum. Illuc uenit Iudas cum cohorte, osculo Dominum prodit, Dominus comprehenditur,*** Petrus ferit Malchum seruum, apostoli relicto Domino in fugam conuertuntur. Quidam relicta syndone nudus profugit. Hęc quoque ante significata monstrabimus, ut confundatur et erubescat incredulitas Iudeorum, cum Scripturę, cui se credere aiunt,


1941. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 585 | Paragraph | SubSect | Section]

Guttas pręterea sanguinei sudoris, quas orando fudit, fortasse aquę illę in sanguinem uersę significarunt, in quibus pharao flagellatus populum Israhel, quem seruitute oppresserat, liberum dimittere compellebatur***. Atque ideo, ut ego reor, sic sudare uoluit inter orandum Dominus, ut nos a maledictione illa soluere inciperet, qua dictum est homini: In sudore uultus tui uesceris pane tuo, utque ipso autore sudoris nostri labor iam uerteretur in spem et expectationem quietis pacisque sempiternę. Discipuli dormiunt, ipse uigilat,


1942. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 585 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit — et orate, ne intretis in tentationem. Dum enim dormiunt homines et in oratione pernoctare negligunt, inimicus diabolus, ubi satum est triticum, superseminat zizania et uitii suggestione propositum perimit sanctitatis. Intrauit autem in hortum Dominus, ut primorum parentum peccatum in horto perpetratum, in horto a Iudeis *corr. ex depręcationis **corr. ex depręcatus ***corr. ex compelebatur c omprehensus* diluere


1943. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 586 | Paragraph | SubSect | Section]

se uoti compotem esse animaduertit, ingenti affecta lętitia: Dilectus meus — inquit — descendit in hortum suum ad areolam aromatum, ut pascatur** in hortis, et lilia colligat. Areola aromatum odor est uirtutum, quem in sanctis suis inueniens Dominus illo pascitur, illo delectatur. Tunc autem lilia colligit, cum fidelium animas omni penitus peccati labe purgatas innocentięque candore liliorum instar nitentes in suum recipit paradisum, quem Latine pomarium, id est pomorum hortum dicimus. In quem primus Redemptor noster


1944. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 586 | Paragraph | SubSect | Section]

in terram. Quid hoc est nisi illud, quod olim contigit Iudeis ad montem Synai? Loquente enim ad eos Domino et monte ex fulgure et tonitru fumante atque coruscante ipsi territi stetere procul et sublata in altum uoce ad Moysen clamauerunt: Loquere nobis tu, non loquatur Dominus, ne forte moriamur. Hanc igitur in Christo Dei *corr. ex compręhensus **corr. ex paschatur ***corr. ex retrocędentes u erbi* uirtutem et milites isti sentientes


1945. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 587 | Paragraph | SubSect | Section]

iterum alibi: Molliti sunt sermones eius super oleum, et ipsi sunt iacula. Molliti erant***, cum ille diceret: Aue rabbi et osculo blandiretur, sed idem iacula erant, quia necem intendebant ei, qui tali signo inimicis prodebatur. Quam ob rem rursum ipse Dominus in psalmis conquestus est et dixit: Homo pacis meę, in quo speraui, qui edebat panes meos, magnificauit super me supplantationem, ex amico factus proditor, ex conuiua insidiator, ex discipulo sui magistri in crucem agendi


1946. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 589 | Paragraph | SubSect | Section]

ista nocte. Scriptum est enim: Percutiam pastorem, et dispergentur oues gregis. Hoc Zacharię est, sed illic mutatur loquentis persona. Ait enim: Percute pastorem, et dispergentur oues, ut prophetę sit uox ad Patrem. Percussum se queritur* Dominus in psalmis dicens: Quoniam, quem tu percussisti, persecuti sunt, et super dolorem uulnerum meorum addiderunt. Percussus est a Patre, ut nos salui essemus, dicente Apostolo: Proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum.


1947. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

qui his, a quibus apprehensus fuerat, relicta *corr. ex quęritur **corr. ex queramus syndone aufugit nudus. Videtur hunc indicare nobis Amos propheta dicens: Et robustus corde inter fortes nudus fugiet in die illa, dicit Dominus. Typum huius expresserat Ioseph, qui relicto in manibus foeminę impudicę palio effugit, ne adulterium exigenti consentiret. Adulterium iuxta mysticum sensum fugere est hereticorum cauere prauitatem nec sinere eorum capi argutiis. Palium uero relinquere terrenarum


1948. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

remissius atque mollius in illum* agere uidebatur, pro tribunali sedente damnatus est, ut crucifigatur. Quid est, quod rex Dauid a Nathan propheta reprehensus se deliquisse dolens: Peccaui — inquit — Domino, et continuo meruerit audire: Dominus transtulit peccatum tuum, non morieris, nisi quia et Petrus recordatus uerbi Domini crimen negationis fleuit amare et ueniam impetrauit? Denique, sicut Manasses ob peccata captiuus fuit translatus in Babylonem, deinde peracta poenitentia liberatus *corr. ex


1949. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 591 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut Manasses ob peccata captiuus fuit translatus in Babylonem, deinde peracta poenitentia liberatus *corr. ex illium r egnum, quod amiserat, recepit, ita Petrus post fletum in ordinem receptus est apostolorum. Respexit enim illum Dominus, ut illud impleret in Esaia dictum: Ad quem respiciam, nisi ad pauperculum et contritum spiritu, et trementem sermones meos? Et iterum: Vias eius uidi — inquit — et sanaui eum, et reduxi eum. Trinam


1950. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 591 | Paragraph | SubSect | Section]

Et tu, qui Domino reconciliari cupis, Petrum imitatus ablue lachrymis trini generis peccatum: cogitationis, uerbi et operis. Audi Prophetam dicentem: Exitus aquarum deduxerunt oculi mei, quia non custodierunt legem tuam. Si cum lachrymis ueniam petieris, respondebit Dominus, sicut respondit Ezechię regi: Audiui orationem tuam, uidi lachrymas tuas*, et ecce sanaui te. Cęterum, antequam Petrus tertio negasset, Iesus a pontifice de sua doctrina interrogatus — ut Ioannes tradit — quid me interrogas,


1951. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 591 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini, et locutus est tibi? Contraria enim uaticinabatur Iosaphat et Achab regibus adulatus. Ita et ipsi Christo ab impio illo alapa est illata uolente assentari pontifici seque prę ceteris fidum studiosumque ostendere. Post talia tam impia ac nefanda Dominus noster falsis testibus circumuenitur, conspuitur, alapis cęditur modisque omnibus deridetur. De testium accusatorumque iniquitate in Osee propheta, multo antequam hoc euenisset, conquestus est dicens: Ego redemi eos, et ipsi locuti sunt contra me mendacia.


1952. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

eos, et ipsi locuti sunt contra me mendacia. Aduersus quos ipse etiam propheta indignanter exclamans ait: Arastis impietatem, iniquitatem messuistis, comedistis frugem mendacii. Et iterum *corr. ex lachrymam tuam Dominus in psalmis: Insurrexerunt — inquit — in me testes iniqui, et mentita est iniquitas sibi. Sibi enim, non aliis nocet, qui falsa loquitur, iuxta illud: Os, quod mentitur, occidit animam. Rursum ait: Exurgentes testes iniqui,


1953. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 593 | Paragraph | SubSect | Section]

ante prophetatum ostenderet, tunc impletum est — inquit — quod dictum est per Hieremiam prophetam dicentem: Et acceperunt triginta argenteos precium appreciati, quem appreciauerunt a filiis Israhel. Et dederunt eos in agrum figuli, sicut constituit mihi Dominus. Licet dictum istud non de Hieremia, sed de Zacharia sumptum fuerit, sicut tamen occurrit dicere Euangelistę, ita positum est, ut appareat dicta omnium prophetarum esse unius spiritus et nihil referre, si alius pro alio nominetur. Sed quoniam diuersa et uerba et


1954. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 594 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsis uel mutatis uel prętermissis. Et plane ubique non tam, qualiter aliquid dicatur, attendendum est, quam quid dicatur. Nam et inter folia poma quęrimus et inter paleas frumentum. Porro in Zacharia ita legitur: Appenderunt mercedem meam triginta argenteos. Et dixit Dominus ad me: Proiice illud ad statuarium, decorum precium, quo appreciatus sum ab eis. Et tuli triginta argenteos, et proieci illos in domo Domini ad statuarium. Quem Euangelista maluit dicere figulum, Gręci plasten appellant. Deinde Iesus a Pilato mittitur ad


1955. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 596 | Paragraph | SubSect | Section]

Tunc in prętorium***** perductum purpura induunt, et spinis coronant, et genu flexo — ut Mattheus ait — ante eum illudunt ei dicentes: Aue, rex Iudeorum: expuentesque in eum acceperunt arundinem et percutiebant caput eius. Innocens ergo Dominus peruerso damnatur iudicio, quod futurum uidens Esaias propheta ait: Iustus perit, et non est, qui cogitet in corde suo. Idem futura quasi pręsentia cernens interrogat: Quare rubrum est indumentum tuum, *corr. ex


1956. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus factus est obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Propter quod et Deus exaltauit illum, et donauit illi nomen, quod est super omne nomen, ui in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium, terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus noster Iesus Christus in gloria est Dei Patris. Non credit hoc Iudeorum perfidia, sed tunc demum confiteri cogentur, cum nihil omnino proderit confiteri ad inferos damnatis. Quanto igitur satius eis foret nunc errorem suum agnoscere quam pro eo, quod agnoscere


1957. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 598 | Paragraph | SubSect | Section]

quidem mortis amarę poculum, sed noluit bibere, ut se et moriturum ostendoret et mortis uictorem fore probaret. Mox nudatus et in crucem actus distentis in diuersum manibus, sed cruribus iunctis ad lignum clauis ferreis per palmas et plantas affigitur. Tunc itaque Christus Dominus Noe noster fuit, post diluuium peccati plantans uineam, id *corr. ex tegentes e st Ecclesiam suam, et inebriatus uino charitatis nudus dormiuit in cruce, a Cham irrisus quidem, sed a Sem et Iapheth, minoribus natu liberis, reuerenter


1958. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 599 | Paragraph | SubSect | Section]

sed a Sem et Iapheth, minoribus natu liberis, reuerenter habitus atque contectus. Hos euigilans benedixit, illum uero perpetua seruitute damnauit, ut infideles Iudei, filii Cham, diaboli serui sint, et qui Euangelio credunt, gaudeant libertate, qua ipsos Christus liberauit. Idem Dominus Isaac noster fuit, quem pater in holocastum, ut Deo obediret, offerre uoluit. Sed pro Isaac aries est immolatus. Caro enim et humanitas Christi passa est, diuinitas a passionibus procul fuit. Idem serpens noster ęneus fuit, quem Moyses ad Terram promissionis proficiscens


1959. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 599 | Paragraph | SubSect | Section]

neque decor, et uidimus cum, et non erat aspectus, et desyderauimus eum despectum et nouissimum uirorum, uirum dolorum et scientem infirmitatem. Denique ait: Vulneratus est propter iniquitates nostras, attritus est propter scelera nostra... et posuit Dominus in eo iniquitates omnium nostrum. Et quid dicitur? Propter scelus populi mei percussi eum. Ac ne inuitus accessisse ad passiones uideretur, oblatus est — inquit — quia ipse uoluit. Passus est enim, ut pro nobis


1960. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 600 | Paragraph | SubSect | Section]

A planta pedis usque ad uerticem non est in eo sanitas. Vulnus et liuor et plaga tumens non est circumligata nec curata medicamine neque fota oleo. Idem iterum ait: Inglorius erit inter uiros aspectus eius, et forma eius inter filios hominum. Ipse et Dominus despectum se et pro nihilo habitum confitetur in psalmis dicens: Ego uermis sum, et non homo, opprobrium hominum et abiectio plebis. Omnes uidentes me deriserunt me; locuti sunt labiis et mouerunt caput. Hoc est illud profecto, quod Mattheus ait:


1961. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 603 | Paragraph | SubSect | Section]

offensas ut homo, latroni uero paradisum aperiebat ut Deus. Ipso**** in cruce pendente ab hora sexta usque ad nonam tenebrę factę sunt in omnem terram Iudeę, sicut Euangelistę tradunt. Prędixit autem futurum Amos propheta dicens: Et erit in die illa, dicit Dominus, occidet sol in***** meridie, et tenebrescere faciam terram in die luminis. Hora nona — inquiunt Euangelistę — Iesus clamauit: Hely, Hely, lamazabathani, ut se illum probaret, qui olim in psalmo vigesimoprimo locutus est: Deus,


1962. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 605 | Paragraph | SubSect | Section]

uero prędicat Esaias dicens: Iustus perit, et non est, qui cogitet, et uiri misericordię colliguntur, et non est, qui intelligat. Iusto nanque moriente fideles, qui prius mortui erant, reuiuiscunt dicentes cum propheta: Spiritus oris nostri, Christus Dominus, captus est in peccatis nostris, cui diximus: In umbra tua uiuemus in gentibus. At hoc increduli Iudei non intelligunt. Excęcauit enim eos malicia eorum et tenebrę, quę suspenso in cruce Domino factę sunt, ceciderunt super corda eorum, ut non sit in eis, qui


1963. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 605 | Paragraph | SubSect | Section]

Expergiscimini — inquit — et laudate, qui habitatis in puluere, quia ros luminum ros tuus. Ros quippe sanguinis Christi illuminat credentes et in peccatis mortuos per poenitentiam reuocat ad uitam. In Ezechiele quoque habetur: Hęc dicit Dominus Deus: Ecce ego aperiam tumulos *corr. ex scisse uestros, et educam uos de sepulchris uestris, populus meus, et inducam uos in terram Israhel. Hoc illud est, quod in Euangelio dicitur: Et uenerunt


1964. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

conuersa est in statuam salis, ita uos nolite sal fatuum effici ab hominibus conculcandum. Nolite aspides surdę fieri obturando aures ad uocem incantantis sapienter. Audite ad ęternę beatitudinis pręmia uos uocantem Hieremia dicente: Reuertere, auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Et iterum: Laua — inquit — a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsquequo morabuntur in te cogitationes noxię? Et rursum:


1965. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

conculcandum. Nolite aspides surdę fieri obturando aures ad uocem incantantis sapienter. Audite ad ęternę beatitudinis pręmia uos uocantem Hieremia dicente: Reuertere, auersatrix Israhel, ait Dominus, et non auertam faciem meam a uobis, quia sanctus ego sum, dicit Dominus, et non irascar in perpetuum. Et iterum: Laua — inquit — a malicia cor tuum, Hierusalem, ut salua fias. Vsquequo morabuntur in te cogitationes noxię? Et rursum: Recedite de medio Babylonis, de terra Caldeorum egredimini,


1966. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

diuiditur, omnibus dispensatur, quicquid unius partum est uirtute. Quoid si congiariorum, quę permanere nequeunt, largitionem tanto plausu* suscipere plebs ipsa consueuit, quanto magis nos exultare conuenit donatos munere beatitatis ęternę, quam nobis Dominus noster, mortis diabolique uictor, largitur; Nihil est eius uictoria gloriosius, nihil eius liberalitate profusius. Perieramus, nisi ipse uicisset. Serui tenebrarum fuissemus, nisi nos ille uindicasset in lucis perpetuę libertatem. Gratias tibi agimus, Christe**, quia per


1967. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

ingredimur ad uitam, non ad hanc corruptibilem et caducam, sed ad incorruptibilem et sempiternam. Ad quam quibus gradibus quibusue passibus peruenitur, nosse poterimus, si ea, quę in Euangelio relata sunt, exterius interiusque consyderemus. Etenim Saluator noster ac Dominus, cum in cruce pendens expirasset, relicto corpore creditur ad inferos penetrasse et per diuinitatis suę uirtutem spoliasse infernum eduxisseque inde sanctorum animas, quibus expectabatur, secumque ad superos retulisse, ut ipso resurgente et ipsi resurgerent cum corporibus


1968. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

ipse esset primogenitus resurgentium ex mortuis, quem alii sequi deberent. Neque enim isti ita resurrexerunt, ut iterum moriantur sicut Lazarus. Nam omnibus uisibiles apparerent, si cum mortali corpore surrexissent. Dicitur autem: Apparuerunt multis, sicut et ipse Dominus multis apparebat, non omnibus, hoc est illis duntaxat, qui *corr. ex plausus **corr. ex Christę corpus omni iam mortalitatis fece uacuum ac beatificatum uidere mererentur. Cum surgente igitur


1969. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

illuminet nisi credentes atque in Deo spem collocatam fixamque habentes. Et illuminabo — inquit — omnes sperantes in Domino, hoc est illos, qui se liberandos indubitanter sperabant in aduentu eius. De quibus in Ezechiele loquitur dicens: Et scient, quia ego Dominus, cum contriuero cathenas iugi eorum, et erruero eos de manu ipsis imperantium. Imperabant gentibus demones, uana superstitione delusis. Quin etiam fidelibus Iudeis imperabant protoplastorum culpa in inferno receptis. Sed gentili populo in Sophonia loquens: Expecta


1970. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

complexa est, pauci autem ex Iudeis crediderunt. Idem Propheta in alio psalmo uotum suum exprimit clamans: Exurgat Deus, et dissipentur inimici eius, et fugiant, qui oderunt eum, a facie eius. Ipso enim resurgente dissipatum est regnum diaboli, de quo admonuit nos Dominus in Euangelio dicens: Nunc princeps huius mundi eiicietur foras. Tunc, qui aduersabantur corpori eius, quod est Ecclesia, fugere coeperunt a facie eius. Nam ad inuocationem Christi Domini ipsi nequitię spiritus terrentur atque formidant, et de obsessis


1971. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

lętitia repleantur. Ob hoc sane et Abacuch propheta in spiritu cernens mysterium istud orauit dicens: Domine, opus tuum, in medio annorum uiuifica illud. Rem accelerari postulat, et quod in ultimo seculo futurum erat, ut in medio annorum perficiatur, optat. Cui Dominus illud respondere uidetur — sicut paulo ante diximus — in Sophonia scriptum: Expecta me, dicit Dominus, in die resurrectionis meę, in futurum, quia iudicium meum, ut congregem gentes; ut uidelicet Iudeis ob perfidiam reprobatis ex gentibus mihi congregem


1972. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

opus tuum, in medio annorum uiuifica illud. Rem accelerari postulat, et quod in ultimo seculo futurum erat, ut in medio annorum perficiatur, optat. Cui Dominus illud respondere uidetur — sicut paulo ante diximus — in Sophonia scriptum: Expecta me, dicit Dominus, in die resurrectionis meę, in futurum, quia iudicium meum, ut congregem gentes; ut uidelicet Iudeis ob perfidiam reprobatis ex gentibus mihi congregem Ecclesiam. Post resurrectionem enim Dominus noster misit operarios suos in messem suam, et triticum


1973. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

ante diximus — in Sophonia scriptum: Expecta me, dicit Dominus, in die resurrectionis meę, in futurum, quia iudicium meum, ut congregem gentes; ut uidelicet Iudeis ob perfidiam reprobatis ex gentibus mihi congregem Ecclesiam. Post resurrectionem enim Dominus noster misit operarios suos in messem suam, et triticum quidem collegit in horrea, zizania autem in fasciculos colligata igni comburenda dimisit. Idem in psalmis ad Patrem loquens expectantium fidem manifestat, cum ait: Me expectant iusti, donec retribuas


1974. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 614 | Paragraph | SubSect | Section]

descendentem uidit Esaias et in spiritu gaudens hortatur et ait: Velociter spolia detrahe, cito predare. Celeritate opus fore innuebat propheta tertia die a morte surrecturo. Spolia autem ista animę erant sanctorum. Cum hac preda ab inferis uictor rediit Dominus noster. Hunc eius descensum figurasse mihi uidetur ille similis Dei Filio, qui in fornace Babylonii regis quartus apparuit, cum tres tantum illuc missi essent. Quos non adusit ignis, immo, qui inter flammarum globos Deo laudes decantabant, et illęsi inde Deo protegente


1975. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 618 | Paragraph | SubSect | Section]

uiderunt reuolutum lapidem. Erat quippe magnus ualde. Hę sanctę mulieres nobis exemplo sunt sollicite atque anxie, non tepide neque negligenter quęrendum esse Dominum, et id quidem cum aromatibus uirtutum. Sola enim sancte*** actę uitę fragrantia delectatur Dominus. Quam tamen ei offerre non possumus, nisi amoto malicię lapide, ut fracta cordis duritia mollescamus ad poenitentiam peccatorum, ut euulsa nequitię segete sementis bonę fructus succrescat. Contritionem cordis tui cum respexerit Deus, tunc animum tuum erriget ad spem


1976. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 619 | Paragraph | SubSect | Section]

factus est magnus. Angelus enim Domini descendit de cęlo, et accedens reuoluit lapidem, et sedebat super eum. Quoties commissa mala plangimus, terręmotum** in nobis boni angeli sentimus, et quod ipsi per se non possumus, hoc Domino adiuuante pręstamus. Nisi enim Dominus ędificauerit domum, in uanum laborant, qui ędificant eam. Angelus ergo Domini reuoluit lapidem et sedet super eum, ut et tu super duritiem cordis tui sedeas et domineris ei. Alioquin lapis iste, quandiu in corde tuo sederit, tibi dominabitur, te sibi seruire compellet,


1977. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

animo. Talibus enim ille se inueniendum pręstat seque perpetuo fruendum offert. Nolite — inquit — timere uos. Scio enim, quod Iesum, qui crucifixus est, quęritis. Non est hic. Surrexit enim, sicut dixit. Venite et uidete locum, ubi positus erat Dominus. Et cito euntes dicite discipulis eius, quia surrexit. Et ecce pręcedet uos in Galileam. Ibi eum uidebitis. Ecce prędixi uobis. Qui crucifixus, inquit, fuit, a mortuis resurrexit, mors rediit in uitam, infirmitas mutata est in uirtutem, carnis humilitas exaltata


1978. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

Galileam. Ibi eum uidebitis. Ecce prędixi uobis. Qui crucifixus, inquit, fuit, a mortuis resurrexit, mors rediit in uitam, infirmitas mutata est in uirtutem, carnis humilitas exaltata est in diuinitatis gloriam. Et, si mihi non creditis, uidete locum, ubi positus erat Dominus. Vacuum sepulchrum faciat uobis resurrectionis fidem, si uerba non faciunt. Non est hic ille in carnis suę pręsentia, qui ubique est in pręsentia suę maiestatis. Cito igitur euntes abite de loco mortis et mentem eleuate ad locum uitę, ut uitam, quę Christus est,


1979. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

faciat uobis resurrectionis fidem, si uerba non faciunt. Non est hic ille in carnis suę pręsentia, qui ubique est in pręsentia suę maiestatis. Cito igitur euntes abite de loco mortis et mentem eleuate ad locum uitę, ut uitam, quę Christus est, inuenire ualeatis. Ipse Dominus pręcedet uos, pręcedentem sequimini. Beatus est seruus, qui domini obseruat uestigia. Qui enim ueritatem sequitur, non errat. Qui luci proximat, non offenditur a tenebris. Qui supra petram ędificat, contra procellarum impetum domum stabilem reddit.


1980. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 622 | Paragraph | SubSect | Section]

cognoscat — nuda enim et aperta cuncta sunt oculis eius — sed ut misericordiam impetremus, cum scriptum sit: Dic tu prior iniquitates tuas, ut iustificeris. Currentibus adhuc mulieribus, necdum ad discipulos appulsis, occurrit Dominus dicens: Auete! Ita et confessionem tuam pręueniet gratia statimque, cum de commisso dolere coeperis, mereri incipies remissionem. Namet filio, qui discedens substantiam male consumpserat, ad se reuertenti obuiam iuit pater, amplexum osculumque dedit et


1981. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 622 | Paragraph | SubSect | Section]

cum de commisso dolere coeperis, mereri incipies remissionem. Namet filio, qui discedens substantiam male consumpserat, ad se reuertenti obuiam iuit pater, amplexum osculumque dedit et lętatus est, quia, qui perierat, inuentus est, qui mortuus fuerat, reuixit. Occurrit illis Dominus, ut, quę resurrectionis eius nuncię erant, etiam testes fierent. Et quia ait: Auete, salutat illas, ut secum esse, qui mortuus et sepultus fuerat, ostendat, non solum corporis forma, quam sępe uiderant, sed etiam uocis sono, quem audire consueuerant. Auete


1982. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 624 | Paragraph | SubSect | Section]

cum experiri coeperint diuitis purpurati miseriam sepulti in inferno, ubi cum totus arderet, guttam aquę petiit, qua linguam tantum refrigeraret, ac ne ipsam quidem potuit impetrare. De hoc satis. Ad ea, quę proposuimus, redeat oratio. Adoratus a sanctis mulieribus Dominus, cum aliquantulum mente consternatas uidisset: Nolite timere — inquit — ite, nunciate fratribus meis, ut eant in Galileam. Ibi me uidebunt. Quod paulo ante angelus dixerat, hoc repetit nunc Dominus, ut et illum suo ore locutum demonstret.


1983. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 624 | Paragraph | SubSect | Section]

redeat oratio. Adoratus a sanctis mulieribus Dominus, cum aliquantulum mente consternatas uidisset: Nolite timere — inquit — ite, nunciate fratribus meis, ut eant in Galileam. Ibi me uidebunt. Quod paulo ante angelus dixerat, hoc repetit nunc Dominus, ut et illum suo ore locutum demonstret. Non tamen dixit: Nunciate discipulis, sicut angelus, sed fratribus meis, ut et tu, qui domi tibi seruientes habes, non ut mancipia contemnas, sed ut proximos diligas, et quanquam illi te dominum uocent, honestiore nomine quam


1984. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 624 | Paragraph | SubSect | Section]

sed fratribus meis, ut et tu, qui domi tibi seruientes habes, non ut mancipia contemnas, sed ut proximos diligas, et quanquam illi te dominum uocent, honestiore nomine quam seruili appelles. Non pro te magis quam pro illis crucifixus est Christus. Et, si ipse, qui omnium est dominus, discipulos suos fratrum loco dilexit, pudeat seruum se supra se tollere, ut, quos sicut seipsum diligere debet, despectos pedibus conculcet. Non te igitur inflet generis claritudo, non collata publice potestas. Generosissimus potentissimusque omnium est ille, qui


1985. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 625 | Paragraph | SubSect | Section]

autem Iesus mane, prima sabbati, apparuit primo Marię Magdalenę, de qua eiecerat septem demonia. Illa uadens nunciauit iis, qui cum eo fuerant, lugentibus et flentibus. Et illi audientes, quia uiueret, non crediderunt. Qualiter autem Marię Magdalenę se ostenderit Dominus, Ioannes plene luculenterque describit. Prius ergo Marię soli ad monumentum apparuit, deinde aliis mulieribus in uia. Mulieri igitur peccatrici, cum surrexisset, quamprimum sui uisendi copiam fecit, ut se propter peccatores uenisse ostenderet. Et illa tamen, quę


1986. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 626 | Paragraph | SubSect | Section]

Ioannes, et cum uacuum sepulchrum offendissent, transpositum corpus putarunt atque abierunt residentibus adhuc in eodem loco mulieribus. Cumque et ipsę mulieres tandem recessissent, ut angeli de resurrectione dicta discipulis referrent, Maria remansit sola ad monumentum plorans. Dominus autem mulieribus a sepulchro redeuntibus apparuit in itinere, ut diximus, ante tamen Marię Magdalenę se ostendit ad monumentum, ne cui minus consona uideatur Euangelistarum narratio. Hanc autem Marię uisionem et duorum discipulorum ad monumentum cursum Ioannes


1987. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsum credentes, ipsum confitentes, pro ipsius nomine nec supplicia nec mortem pati recusantes. Quod autem post Petrum etiam Ioannes introisse dicatur, hoc innuit, quod Iudei quoque in fine seculi ad Christum conuertentur, iuxta illud Micheę prophetę: In die illa, dicit Dominus, congregabo claudicantem, hoc est gentiles, qui in idolorum errore claudicabant, congregabo in Ecclesia fidelis rectęque culturę: et eam, quam eieceram, colligam, hoc est synagogam, *corr. ex eundem quam


1988. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 629 | Paragraph | SubSect | Section]

ait: Reliquię fratrum eius conuertentur ad filios Israhel, id est ad religionem apostolorum. Ipsi enim filii Israhel sunt, quia et generis Israhelitici erant et filii diuinę uisionis. Israhel quippe Deum uidens interpretatur. Ad istos autem dixit Dominus: Qui uidet me, uidet et Patrem meum. In Sophonia quoque scriptum est: Reliquię Ishrahel non facient iniquitatem, nec loquentur mendacium, et non inuenietur in ore eorum lingua dolosa. Reliquię autem Israhel sunt non solum illi, qui ex Iudeis in


1989. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

illis actum foret non discessisse a seculo quam post discessum Deo mentiri. Monachalis igitur uitę uiri semper in mente habeant dictum illud: Non qui coeperit, sed qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. Nec obliuiscantur, quid in Apocalypsi promittat Dominus: Esto fidelis — inquit — usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Sequitur in Euangelio: Viderunt linteamina posita, et sudarium, quod fuerat super caput eius, non cum linteaminibus positum, sed separatim inuolutum in


1990. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

simul cum linteaminibus translatum esset. Quare altius quidem ista uidentur repetenda, ut uidelicet dicamus nos quoque istorum, de quibus loquimur, exemplo inclinari debere in monumentum Domini et contemplatione mentis in abdita eius intrare et linteamina, quę nobis reliquit Dominus, fide complecti. Quod est Scripturarum credere testimoniis et ea cuncta de Deo, de Dei Filio, de Spiritu Sancto sentire, quę ab Ecclesia recepta esse nouerimus, nihilque omnino de his dubitare, quin immo, his delectari, hęc quotidie cogitare, de his ratiocinari, de his


1991. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 632 | Paragraph | SubSect | Section]

in quo iacuerat, uideret. Pars enim consolationis est absentis amici siue locum, in quo frequens fuit, consyderare uel res eius, quas discedens reliquit, cernere et contrectare. Tali affectu Magdalene* uehementer sollicitata prospexit in monumentum, ut et locum uideret, in quo Dominus iacuerat et, siqua iacentis uestigia ibi relicta essent, disceret. Vidit — inquit — duos angelos in albis sedentes, unum ad caput, et unum ad pedes, ubi positum erat corpus Iesu. Nihil ista ut alię mulieres ad


1992. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 634 | Paragraph | SubSect | Section]

Primum, quia iis reuerenter blandiri solemus, a quibus in necessitate opem poscimus. Deinde, licet Iesus in humili habitu apparens hortulanus uideretur, ipso tamen uultus aspectu uenerabilis apparebat. Vel illa quodam purę mentis pręsagio Dominum uocauit eum, qui uere Dominus erat, quanuis nondum uere Dominum esse ipsa deprehenderet. Vel quia iam animaduerterat reuerentiam ei ab angelis fuisse exibitam, ipsa quoque uenerari eum uoluit hac compellatione magis honesta, quam quę hortulano conueniret. Dic mihi —


1993. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

Pręterea, cum dicat: Nondum enim ascendi ad Patrem, polliceri uidetur tunc se tangi concessurum, cum ascenderit ad Patrem. Sed si in terra manens a manentibus in terra non tangitur, quomodo in cęlum sublatus tangetur? Ego quidem, quantum mihi intelligentię ipse Dominus pręstare dignabitur, conabor, quid super his sentiam, explanare. Apparere primum Marię uoluit, quia prę cęteris ipsum quęrere perseuerauit. Tangi autem tunc ab ea noluit, ne in omnibus eam reliquis uideretur prętulisse* ac ne illa uisu pariter et tactu se aliis


1994. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

quod Iesus uiueret — ut Marcus ait — non crediderunt. Sed certe pro nobis dispensabatur, ut apostoli non crederent, nisi uiso Domino. Nam si in ore duorum uel trium testium stat omne uerbum, quanto magis in ore plurimorum idem affirmantium! Apparuit Dominus per idem tempus duobus discipulis in castellum pergentibus. Qua de re quid Lucas recensuit, uideamus. Marcus enim de illis breuiter perstrinxit. Lucas igitur: Ecce — inquit — duo ex illis ibant ipsa die in castellum, *add.


1995. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

fabulantur. Nouum autem certissimo rerum euentu obscura manifestat et ueritatis luce ambiguitatis tenebras dissipat. Ideo deinde Christo docente, de quibus ante dubitabant, de his plene credere discunt. Tropologiam quoque horum explicemus. Duo sunt, quibus se manifestat Dominus. Duo sunt genera charitatis, alterum, quo Deum, alterum, quo proximum diligimus. Hęc sunt, quę nos Christo coniungunt et usque in cęlum, ut in Deo uiuamus, de terra sublatos comitantur. Duo pręterea sunt, qui in castellum eunt, corpus et anima. Hi certe in regni


1996. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 639 | Paragraph | SubSect | Section]

incorruptionem, et quod in nobis mortale est, mutabitur in immortalitatem. Et factum est — inquit — dum fabularentur et secum quęrerent, ipse Iesus appropinquans ibat cum illis. Obserua diligenter, quia semper iis appropinquat Dominus, qui de illo inter se colloquuntur. Ait enim: Vbi sunt duo uel tres congregati in nomine meo, ibi sum in medio eorum. Rursum obserua, quia ipse Iesus de sua diuinitate dubitantibus non se manifestat in ea forma, qua ab iis, qui credunt, agnoscitur. Sequitur


1997. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 640 | Paragraph | SubSect | Section]

Non tamen a laudibus eius cessant et potentem opere atque sermone dicunt, opere, quia, quę supra uim humanę naturę sunt, faciebat, sermone, quia, quę uera et salutaria sunt, docebat; et id quidem coram Deo et omni populo, opera commendans Deo, sermonem populo. Et quoniam Dominus non solum, quid inter se loquerentur, quęsierat, sed etiam quare essent tristes, damnatum eum respondent a principibus in mortem et crucifixum. Ex eo se etiam magis dolere indicant, quod, cum maius quoddam de illo futurum sperarent, se ea spe destitutos uideant.


1998. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 641 | Paragraph | SubSect | Section]

multa audierimus, quibus non satis fidem* pręstamus, ea contemptim et semiplene aliis referamus, uel quia simul omnibus ad monumentum angelus apparuit et locutus est, a monumento autem remeantibus, quia alię festinantius, alię lentius ibant, nom omnibus uisus est Dominus, sed illis tantum, quę interuallo aliquo uel pręcesserant uel sequebantur. Nam Marcus etiam et Lucas, ubi de isto mulierum negocio scribunt, nullam faciunt, nisi ab illis, Domini mentionem, sed angeli tantum. Mattheus pręterea et Marcus de uisione unius angeli


1999. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 642 | Paragraph | SubSect | Section]

Esaia auditis dicente: Vulneratus est propter iniquitates nostras, attritus est propter scelera nostra... Sicut ouis ad occisionem ducetur, et quasi agnus coram tondente se obmutescet. Iterumque ait: Et erit sepulchrum eius gloriosum. Passus est igitur Dominus noster in humilitate, surrexit in gloria. Vos illum expectatis; qui si in mille et quigentorum annorum spacio non uenit, quando ueniet? Veniet autem iste, qui iuxta prophetarum oracula et passus est, et sepultus est, et resurrexit, et in cęlum ascendit, et iterum uenturus


2000. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

omnibus prophetis interpretabatur illis in omnibus Scripturis, quę de ipso erant. Christus ergo in Moyse, in omnibus prophetis et Scripturis prędictus, in Euangelio inuentus et adoratus, tantummodo in cordibus infidelium non habet, ubi caput suum reclinet. Aperit autem Dominus Scripturas non ignauis, non ocio deditis, sed discendi cupidis, ut, cum didicerint et crediderint, in illis sibi habitaculum paret, dicente Ioanne apostolo: Quisquis confessus fuerit, quoniam Iesus est Filius Dei, Deus in eo manet, et ipse in Deo.


2001. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

castello, quo ibant, et ipse se finxit longius ire. Castellum hoc paradisum interpretati sumus. Nemo potest ei appropinquare, qui comitem non habet Christum. Isti iam fide appropinquabant, sed nondum in cognitionem perfectę ueritatis peruenerant. Et ob hoc quidem ipse Dominus finxit se longius ire, ut cupiditatem sui retinendi illis iniiceret et cum illis manens se illis agnoscendum exiberet. Sed cum Christus ueritas sit, quomodo Questio finxit se longius ire? Fingere enim est aliud


2002. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

autem genus mendacii est. Ex quo datur intelligi nequaquam omnem fictionem mendacium esse aut peccatum. Finguntur parabolę, ut aliud dicatur et aliud intelligatur. Finguntur apologi, ut, quod uerum est, per eos euidentius noscatur, uel quod morale est, menti tenacius* hereat. Dominus quoque noster multa in parabolis est locutus. Finxit ergo se longius ire, ut eo gestu significet ipsos, qui adhuc suspenso animo erant, a fidei perfectione abesse. Eorum tamen infirmitati prospiciens excitauit in illis sui amorem, ut ipsum transeuntem secum manere


2003. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 644 | Paragraph | SubSect | Section]

in conspectu Domini mors sanctorum eius. Sequitur enim in Euangelio: Et intrauit cum eis. Ita in illa hora uisitans nos Saluator noster nobiscum introibit in gloriam suam, ut tantę beatitudinis nos faciat consortes. Intrat quoque ad illos Dominus, qui in suscipiendis peregrinis opus pietatis exercent, dicturus his in die Iudicii: Hospes eram, et collegistis me. Intrauit ergo cum illis, et factum est, dum recumberet cum eis, accepit panem et benedixit ac fregit, et porrigebat illis. Et aperti


2004. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

est, uirtutem cunctis dominante? Ardebant igitur corda discipulorum et satiari nequibant dulcedine uerborum, quę de ipsius Domini ore manantia auribus eorum influebant et animas dubitatione tepidas atque frigentes ueritatis doctrina inflammabant. Eodem ergo mentis ardore, cum Dominus ultra non comparuisset, incitati surgunt a conuiuio, redeunt Hierosolymam, conueniunt reliquos discipulos. Ab iis audiunt, quod surrexit Dominus uere, et apparuit Symoni. Et ipsi narrabant, quę gesta erant in uia, et


2005. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

atque frigentes ueritatis doctrina inflammabant. Eodem ergo mentis ardore, cum Dominus ultra non comparuisset, incitati surgunt a conuiuio, redeunt Hierosolymam, conueniunt reliquos discipulos. Ab iis audiunt, quod surrexit Dominus uere, et apparuit Symoni. Et ipsi narrabant, quę gesta erant in uia, et quomodo cognouerunt eum in fractione panis. Quando Symoni Petro sine aliis apparuerit, non est ab Euangelistis expressum. Apparuisse autem ex hoc dicto constat simulque ex eo, quod


2006. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

priuatim Petrum nominet, innuere uoluit Dominum suam apparitionem Petro prius quam aliis discipulis oblaturum. Prior enim consolandus erat, quem gemini uis doloris oppresserat: tum ex Domini desyderio, tum ex negationis peccato. Discipuli igitur, dum Petro, cui iam apparuerat Dominus, credunt, ingenti afficiebantur gaudio; quod quidem istorum duorum insecuta auxit narratio ordine cuncta referentium, et quę in uia ambulantes audierant, et quę in conuiuio cognouerant. Nos quoque, si in fractione panis, in communicatione corporis et sanguinis Domini


2007. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

iam Petrus, iam duo a castello reuersi nunciarant Dominum resurrexisse, illi tamen, qui nondum ipsum uiderant post sepulturam uiuum, suspenso adhuc animo circa resurrectionis fidem fluctuabant. De quibus Marcus testatur, quod nec istis quidem duobus crediderant. Nolens tamen Dominus eos in incredulitate relinquere, ingressus est ad eos foribus clausis, quia etiam de clauso sepulchro surrexerat, ut uel hoc miraculo instructi ipsum esse crederent, qui sępe illis s pectantibus incredibilia et aliis factu impossibilia facere consuesset.


2008. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 647 | Paragraph | SubSect | Section]

ascendunt in corda uestra? Videte manus meas et pedes, quia ego ipse sum. Palpate et uidete, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere. Et cum hęc dixisset, ostendit eis manus et pedes; Ioannes addit et latus. Modis omnibus nititur Dominus probare suam resurrectionem seque et Deum et hominem demonstrare; Deum, quia, quod illi intra se cogitabant, nouerat, et quia foribus clausis in domum penetrauerat, quod quidem fieri nisi diuina uirtute non potuit; hominem, quia corpus uisibile et palpabile se habere


2009. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum parsimoniam, et exclamabis: O tempora, o mores! Vicem apostolorum gerunt, qui non apostolorum Domino, sed uentri suo seruiunt. Locum discipulorum Christi obtinent, qui non, quomodo sanctius, sed quomodo lautius luxuriosiusque uiuant, discunt. Manducauit autem Dominus post resurrectionem non necessitate, sed dispensatione, non ut se pasceret, sed ut suos in credendo magis firmos redderet. Neque enim cibo potuue opus erit post resurrectionem. Mortalia corpora his indigent, ne fame sitique concidant ac dissoluantur. Facta autem immortalia


2010. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 649 | Paragraph | SubSect | Section]

malunt quam pręsentem* recipere siue, ut apertius dicam, dum eligunt perire potius quam saluari. Et cum manducasset — inquit — coram eis, sumens reliquias dedit eis. Et hoc sane innuebat aliquid in illis, qui credituri erant, futurum. Dominus enim alitur salute fidelium. Multa pręcipit facienda, multa ipse facit, et uerbis docens et exemplo. Hoc fuit coram discipulis manducare. Restabat plurimus Iudeorum gentiliumque populus, ipsis postea Christum euangelizantibus conuertendus, et hoc est sumere reliquias


2011. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 649 | Paragraph | SubSect | Section]

facit, et uerbis docens et exemplo. Hoc fuit coram discipulis manducare. Restabat plurimus Iudeorum gentiliumque populus, ipsis postea Christum euangelizantibus conuertendus, et hoc est sumere reliquias atque eis dare. Hoc ipsum et in illo conuiuio, in quo turbam paucis panibus Dominus ipse saturauit, sed apostoli reliquias collegerunt, existimo fuisse significatum. Post porrectas reliquias dixit ad eos: Hęc sunt uerba, quę locutus sum ad uos, cum adhuc essem uobiscum, quoniam necesse est impleri omnia, quę scripta sunt in Lege Moysi et


2012. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 651 | Paragraph | SubSect | Section]

refutarunt, hoc ipsi, cum nullam Scripturarum cognitionem haberent, primi amplexi sunt, testantes eum uiuere, pro cuius confessione a persecutoribus tormenta et mortem pati non dubiratent . Facti sunt igitur nouissimi primi, et primi nouissimi. In propria enim uenit Dominus, et sui eum non receperunt,** sed alieni, ut, qui filii irę fuerunt, in adoptionem uenirent filiorum Dei. Et quoniam apostolis predicationis officium delegandum erat, uos — inquit — testes estis horum. Et ego mittam promissum Patris mei in


2013. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 652 | Paragraph | SubSect | Section]

ędificant, sed ędificatos destruunt. Cum etiam siquid bene egerint, mox illud prauę operationis contagione corrumpunt amittuntque boni mercedem, dum plus mali perpetrando destinantur ad poenam. Sed uidendum nobis occurrit, quomodo Questio hic Dominus eos expectare iubeat Spiritum Sanctum ex alto mittendum, cum in Ioanne sit scriptum: Insufflauit et dixit eis: Accipite Spiritum Sanctum. Hoc ita soluendum reor: unum esse Spiritum Sanctum, sed bona eius plurima. Quando ergo insufflauit, tunc gratiam eis


2014. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

illos, qui credituri erant. Et quoniam Spiritum a Patre promissum dixerat, ne eum a Patre tantum procedere putaremus, insufflauit, ut a se quoque ipsum procedere doceret. Ad hęc etiam, ut cum Deo Patre se unum esse monstraret, de quo in Genesi est scriptum: Formauit Dominus Deus hominem de limo terrę, et inspirauit in faciem eius spiraculum uitę, et factus est homo in animam uiuentem. Porro, cum spiraculum istud uitę beatioris homini per peccatum ablatum esset et in aduentu Christi restitui deberet, rursum in faciem eorum


2015. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 653 | Paragraph | SubSect | Section]

se notum faceret et per sui notitiam usque ad Patrem, qui in cęlis est, perduceret. Nemo enim ascendit ad Patrem nisi per Filium. Hic est uia, per quam ad cęlum itur. Hic est uita, per quam uiuitur in ęternum. Postquam — sicut diximus — in medio apostolorum uenisset Dominus et insufflasset et, quę scripta sunt, exequeretur, subdit Euangelista et ait: Thomas autem, unus ex duodecim, qui dicitur Didymus,* non erat cum eis, quando uenit Iesus. Aberat nempe Thomas, quando uenit Iesus. Affuit autem, quando duo illi ab Amaus reuersi


2016. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

ianuis clausis. Hinc discimus corpori post resurrectionem immortali facto hoc ab eo, qui omnia potest, tribui, ut clausa quoque penetret et tamen se uidendum, si opus fuerit, prębeat mortalium oculis manibusque contrectandum. Mirum id quidem, sed magis mirandum, quo pacto Dominus cum corpore passibili adhuc atque mortali de Virginis uentre exierit et uirginitatis integritatem non uiolarit, uel quomodo cum eodem corpore super aquas ambulauerit et se calcantis pondus elementum tam molle non senserit. Diuina quippe uirtus uires exuperat naturę. Nec


2017. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

uel quomodo cum eodem corpore super aquas ambulauerit et se calcantis pondus elementum tam molle non senserit. Diuina quippe uirtus uires exuperat naturę. Nec comprehendere* possumus, qualiter id faciat, sed confitemur, quod faciat, quia, qui facit, potens omnium est omniumque Dominus. Alioquin, qua ratione suam omnipotentiam nobis indicaret, nisi ea, quę natura non patitur, ipse operaretur? Venit ergo Iesus ianuis clausis, et stetit in medio, et dixit eis: Pax uobis! Semper est Iesus in medio seruorum suorum; nunquam deserit Saluator


2018. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 655 | Paragraph | SubSect | Section]

Pax multa diligentibus legem tuam, et non est illis scandalum. Hanc habere nequeunt, qui diuina contemnunt. Non est pax impiis, *corr. ex compręhendere dicit Dominus. Pax primum uobis, inquit, qui in me creditis. Nondum enim erat pax ei, qui ipsum resurrexisse a mortuis non credebat. Ideo sequitur: Deinde dicit Thomę: Infer digitum tuum huc, et uide manus meas, et affer manum tuam, et mitte in latus meum. Et noli


2019. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 656 | Paragraph | SubSect | Section]

nequiter *corr. ex a deo agere non desinunt, hos notat Apostolus dicens: Ore confitentur, operibus negant. Postqum Thomas uoti sui factus est compos uidendo et contrectando, repondit et dixit: Dominus meus et Deus meus. Aliud uidit et tetigit, aliud confesus est. Hominem uidit et tetigit, Deum autem confessus est. Vidit eum post mortem uiuere, de sepulchro clauso et signato et a militibus custodito surrexisse, obseratis foribus conclauim introisse, et talia non


2020. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 656 | Paragraph | SubSect | Section]

ad mare Tyberiadis. Operęprecium* est dicti huius tropologiam obiter perstringere. Tyberiadis bonitas interpretatur. Ibi igitur Iesus assidue se manifestat, ubi est mare bonitatis uirtutumque copia. In hoc mari nihil est amarum, nihil turbulentum. In hoc excitatus a somno Dominus tempestati *corr. ex operepręcium tentationum imperat, et omnes procellę uertuntur in tranquillitatem. Si persecutores sęuiant, si aduersa mundi premant, omnia cooperantur in bonum his, qui secundum propositum uocati sunt


2021. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

prę multitudine piscium. Multitudo ista piscium multitudinem indicat hominum ad Christum conuertendorum. Post piscium capturam agnoscere coperunt Iesum, quia laboris sui laudem non sibi, sed Deo tribuebant. Dicit ergo discipulus, quem diligebat Iesus, Petro: Dominus est. Symon Petrus, cum audisset, quia Dominus est, tunica pręcinxit se (erat enim nudus) et misit se in mare. Alii autem discipuli nauigio uenerunt (non enim longe erant a terra, sed quasi cubitis ducentis) trahentes rethe piscium. Quando ad sepulchrum


2022. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

ista piscium multitudinem indicat hominum ad Christum conuertendorum. Post piscium capturam agnoscere coperunt Iesum, quia laboris sui laudem non sibi, sed Deo tribuebant. Dicit ergo discipulus, quem diligebat Iesus, Petro: Dominus est. Symon Petrus, cum audisset, quia Dominus est, tunica pręcinxit se (erat enim nudus) et misit se in mare. Alii autem discipuli nauigio uenerunt (non enim longe erant a terra, sed quasi cubitis ducentis) trahentes rethe piscium. Quando ad sepulchrum cucurrerunt Petrus et Ioannes, prior Ioannes peruenit,


2023. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 661 | Paragraph | SubSect | Section]

manent fides, spes, charitas, continuo subiunxit: Maior autem horum est charitas. Omnes ergo, quos apostolica doctrina traxerit ad Christum, salui erunt, sed illi magni, qui uerbum Dei prędicant et, quod uerbis admonent, hoc ipsi opere implent. Ait enim Dominus: Qui fecerit et docuerit sic, magnus uocabitur in regno cęlorum. Magnitudo hęc splendor est glorię, dicente Scriptura: Qui docti fuerint, fulgebunt quasi splendor firmamenti, et qui ad iustitiam erudiunt multos, quasi stellę in perpetuas


2024. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

semper integrum, semper in se perseuerans Domino moderante permanebit. Vt igitur discipuli traxerunt rethe et Petrus plenum piscium posuit in terra et eos poscenti Domino obtulit, continenter dicitur eis: Venite, prandete! Hoc, quod nunc discipulis dicit Dominus, ad omnes quidem, qui illos imitantur, pertinet; atque huic simile, quod alibi ait: Venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam uos. Venite, qui pro amore meo uigilastis, ieiunastis, precibus offerendis curam impendistis, de perpetrato


2025. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

et contemptis opibus mihi in paupertate seruistis, uenite et prandete. Recipite pro modicis magna, pro terrenis cęlestia, pro temporalibus sempiterna. Dicit ergo eis Iesus: Venite et prandete. Et nemo audebat discumbentium interrogare eum: Tu, quis es; scientes, quia Dominus est. Superfluum hoc dictum uidetur. Si enim sciebant, quod Dominus est, quid opus erat interrogatione: Tu, quis es? Cum autem nihil frustra positum credamus ab iis, qui Spiritu Sancto docente Euangelia scripserunt, quęrendum restat, quare hoc ita dicatur. Illud


2026. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

pro modicis magna, pro terrenis cęlestia, pro temporalibus sempiterna. Dicit ergo eis Iesus: Venite et prandete. Et nemo audebat discumbentium interrogare eum: Tu, quis es; scientes, quia Dominus est. Superfluum hoc dictum uidetur. Si enim sciebant, quod Dominus est, quid opus erat interrogatione: Tu, quis es? Cum autem nihil frustra positum credamus ab iis, qui Spiritu Sancto docente Euangelia scripserunt, quęrendum restat, quare hoc ita dicatur. Illud ergo, quod ait Euangelista: scientes, quia Dominus est, non


2027. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

Si enim sciebant, quod Dominus est, quid opus erat interrogatione: Tu, quis es? Cum autem nihil frustra positum credamus ab iis, qui Spiritu Sancto docente Euangelia scripserunt, quęrendum restat, quare hoc ita dicatur. Illud ergo, quod ait Euangelista: scientes, quia Dominus est, non absque aliqua dubitatione eos scisse reor. Cumque suspenso animo silentium tenerent, nonnulla occurrebant argumenta, quę ipsum esse testarentur. Ob hoc quidem non ausos interrogare tu quis es, euidentius iam cognoscentes, quod ipse sit quam


2028. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

quę ipsum esse testarentur. Ob hoc quidem non ausos interrogare tu quis es, euidentius iam cognoscentes, quod ipse sit quam quod quisquam alius. Abiecta igitur omni animi ambiguitate supersederunt quęrere, quis esset, iam pro uero habentes, quod erat ipse Dominus, qui a mortuis resurrexisset. Et uenit — inquit — Iesus, et accepit panem, et dabat eis, et piscem similiter. Panis, qui de cęlo descendit, Christus est, cuius figura manna fuit datum patribus in deserto. *corr.


2029. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 665 | Paragraph | SubSect | Section]

loquitur: Domine — inquit — tu omnia nosti, tu scis, quia amo te. Amor — inquit — meus, sicut alia omnia, magis tibi notus est quam mihi *corr. ex pasceret ipsi. Tu ergo scis, si amo te. Dicit Dominus: Pasce oues meas. In his pascendis ostende, quantum ames me. Si rite pastoris officio functus fueris, tunc demum, quam bene me diligas, monstrabis. Quod ergo uerbis fateris, opere testare. Quare primo dicit Dominus: Pasce agnos


2030. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 665 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsi. Tu ergo scis, si amo te. Dicit Dominus: Pasce oues meas. In his pascendis ostende, quantum ames me. Si rite pastoris officio functus fueris, tunc demum, quam bene me diligas, monstrabis. Quod ergo uerbis fateris, opere testare. Quare primo dicit Dominus: Pasce agnos Quęstio meos, deinde oues meas? Vt uidelicet rudes adhuc simplicioris doctrinę lacte pascat, magis autem doctos solido altioris scientię cibo nutrire curet. Lac enim agnis


2031. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 665 | Paragraph | SubSect | Section]

pro omnibus tuendis nulla aduersa formidare, officia dignitatesque recte distribuere et in iudicando non amore, non odio, non cupiditate duci, sed semper bonum ęquumque sequi et cuncta tanquam Deo pręsente diligenter disponere. Cum autem talis futurus esset Petrus, prędicit ei Dominus illa, quę subeunda ipsi erant, dura atque tristia, ut per eorum tollerantiam in cęlesti beatitudine magis sublimetur. Amen, amen — inquit — dico tibi, cum esses iunior, cingebas te, et ambulabas, ubi uolebas. Cum autem senueris,


2032. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 667 | Paragraph | SubSect | Section]

quod doceas, torqueri atque interimi non t imere, omnium difficillium factu esse nemo negat. Magis itaque coeperunt homines appetere bonum illud, pro quo adipiscendo uitam hanc contemnendam esse apostoli exemplo didicerunt. Postquam Petri passionem Dominus prędixit, eidem ait: Sequere me! Omnes quidem discipuli sequebantur eum, quibus ob hoc promiserat, quod essent simul sessuri et iudicaturi tribus Israhel. Quid est ergo, quod nunc aliis quibusdam discipulis pręsentibus soli Petro dicit: Sequere


2033. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 667 | Paragraph | SubSect | Section]

ergo cum uidisset Petrus, dicit Iesu: Hic autem quid? Estne morte sua secuturus te sicut ego an aliter de illo decreueris? Dicit ei Iesus: Sic eum uolo manere, donec ueniam. Quid ad te? Tu me sequere. Quidam hoc modo accipiunt dictum, quasi diceret Dominus: Nolo illum quemadmodum te consumi* per martyrii poenam, sed sine illa manere, donec ueniam, eum morte communi extinctum ad me recepturus. Constat enim Ioannem apostolum *corr. ex consummi n on martyrio, sed ętate confectum


2034. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 669 | Paragraph | SubSect | Section]

ita legimus: Vndecim autem discipuli abierunt in Galileam, in montem, ubi constituerat illis Iesus. Et uidentes eum adorauerunt. Quidam autem dubitauerunt. Post memoratas uisiones ista uidetur habere locum. Dulcis enim et suauis erat eis Dominus. Ideo sane, cum iam domi, in qua clausi residebant, eis apparuisset, rursus illum uidere cupientes Galileam petierunt. Recordabantur enim pollicitationis Domini dicentis: Postquam surrexero, pręcedam uos in Galileam, et angelici ad mulieres responsi:


2035. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 671 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Credentes quippe et baptizatos Pater suscipit, Filius diligit, Spiritus Sanctus uiuificat. Trium tamen personarum una substantia est, concors operatio, eadem uirtus. Deus ergo trinus et unus, quos creauit ad uitam, recreare dignatur ad salutem. At etiam baptizatos docere Dominus iubet dicens: Docentes eos seruare omnia, quęcunque mandaui uobis. Ante baptismum ergo docentur, quę credenda sunt, post baptismum, quę facienda. Scriptum est autem: Iustus ex fide uiuit. Ergo, ut uitam, quę per Christum promissa est nobis,


2036. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 671 | Paragraph | SubSect | Section]

baptisma suscipient. Si enim eis, qui baptizant, semper se affuturum dicit, profecto non alius erit baptizandorum finis quam qui seculi. Quęret autem aliquis et dicet: Si discipulis cernentibus Quęstio in cęlum ascendit Dominus, quomodo se usque in finem cum illis futurum promittit? Respondebit huic propheta: Cęlum et terram ego impleo, dicit Dominus. Christus igitur, tametsi in propria specie, quam assumpsit, in cęlo sit, se tamen in terra nobis communicat in specie


2037. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 671 | Paragraph | SubSect | Section]

qui seculi. Quęret autem aliquis et dicet: Si discipulis cernentibus Quęstio in cęlum ascendit Dominus, quomodo se usque in finem cum illis futurum promittit? Respondebit huic propheta: Cęlum et terram ego impleo, dicit Dominus. Christus igitur, tametsi in propria specie, quam assumpsit, in cęlo sit, se tamen in terra nobis communicat in specie aliena, quam in altari offerre solet sacerdos ad credentium salutem, dicente ipso Domino: Panis, quem ego dabo, caro mea est


2038. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 672 | Paragraph | SubSect | Section]

diximus, Marcus addat, nunc uideamus. Nouissime — inquit — recumbentibus illis undecim apparuit, et exprobrauit incredulitatem eorum et duritiam cordis, quia iis, qui uiderant eum resurrexisse, non crediderant. Quadraginta diebus Dominus noster post resurrectionem suam in terra moratus est, ut Lucas testatur. Nouissime igitur, hoc est quadragesimo ipso die undecim apostolis recumbentibus se ostendit. Exprobrat eis pręteritam incredulitatem, ut pręsentem magis constanter teneant credulitatem. Iam enim


2039. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 676 | Paragraph | SubSect | Section]

superata Saluator noster cum homine assumpto ascenderit in cęlum et ad dexteram Dei sederit, quomodo Deus illum exaltarit donans ei nomen, quod est super omne nomen, ut in nomine Iesu omne genu flectatur cęlestium, terrestrium et infernorum, et omnis lingua confiteatur, quia Dominus noster Iesus Christus in gloria est Dei Patris. Igitur de ascensione eius Marcus ita scribit: Assumptus est in cęlum, et sedet a dextris Dei. Hoc idem paulo plenius refert Lucas in Euangelio, sed multo copiosius in Actibus apostolorum. In Euangelio


2040. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

Hoc hominibus conuenit, non Deo, qui spiritus est, et non membris dignoscitur*, sed uirtute. Sicut ergo Filius a dextris Dei Patris, ita et Pater a dextris Filii sedet, cum omnia in Deo dextra sint, sinistrum nihil. Hoc Propheta psalmo centesimonono testatur dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis. Dominus Domino — Pater Filio. Et rursum Patrem a dextris Filii residere asserit, dum ait: Tu es sacerdos in ęternum, secundum ordinem Melchisedech. Dominus a dextris tuis. In hoc itaque ostenditur coęqualem esse


2041. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

non membris dignoscitur*, sed uirtute. Sicut ergo Filius a dextris Dei Patris, ita et Pater a dextris Filii sedet, cum omnia in Deo dextra sint, sinistrum nihil. Hoc Propheta psalmo centesimonono testatur dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis. Dominus Domino — Pater Filio. Et rursum Patrem a dextris Filii residere asserit, dum ait: Tu es sacerdos in ęternum, secundum ordinem Melchisedech. Dominus a dextris tuis. In hoc itaque ostenditur coęqualem esse Patri Filium, sicut et in eo, cum dicit: Ego


2042. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil. Hoc Propheta psalmo centesimonono testatur dicens: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis. Dominus Domino — Pater Filio. Et rursum Patrem a dextris Filii residere asserit, dum ait: Tu es sacerdos in ęternum, secundum ordinem Melchisedech. Dominus a dextris tuis. In hoc itaque ostenditur coęqualem esse Patri Filium, sicut et in eo, cum dicit: Ego in Patre, et Pater in me est. Et: Qui uidet me, uidet et Patrem meum. Pręterea non sine mysterio factum arbitror,


2043. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini iussis obedientia sibi opus esse discerent. Cumque huiusce negocii tempus instaret, iam non discipuli, qui discere debeant, nuncupantur, sed Galilei, quos docendo ad diuersa orbis loca transmigrare oporteret et magistros magis quam discipulos esse. Recessurus autem Dominus benedixit eis, instruens Ecclesię antistites, ut eis, quibus pręsunt, bona optent, nec optent tantum, sed etiam, quoties oportuerit, tribuant. Eleuatis enim manibus Dominus ferebatur in cęlum. Eleuent et antistites manus suas ad porrigendum pauperi, aperiant os ad


2044. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

ad diuersa orbis loca transmigrare oporteret et magistros magis quam discipulos esse. Recessurus autem Dominus benedixit eis, instruens Ecclesię antistites, ut eis, quibus pręsunt, bona optent, nec optent tantum, sed etiam, quoties oportuerit, tribuant. Eleuatis enim manibus Dominus ferebatur in cęlum. Eleuent et antistites manus suas ad porrigendum pauperi, aperiant os ad benedicendum, hoc est, ad docendum eos, qui sibi commissi sunt, si post Dominum in cęlum ferri desyderant. *corr. ex dinoscitur


2045. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 678 | Paragraph | SubSect | Section]

linguam non inuiti exercent, sed ad inopis miseriam respicere negligunt. Siquid ab illis petieris, auertuntur, si supplicaueris, indignantur. Hi non eleuatas manus in cęlum habent, sed in terram demissas, auaritię magis quam pietati dediti, quam aliis prędicant. De quibus Dominus pręcipit dicens: Quę dicunt, facite, secundum autem opera eorum nolite facere: dicunt enim, et non faciunt. Quid est pręterea: uidentibus illis eleuatus est, nisi ut, sicut resurrectionis, ita et ascensionis, eius testes


2046. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 680 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi ascendentis comites, iam in ipso cęlestis regni aditu clamantes: Attollite portas, principes, uestras, et eleuamini, portę ęternales, et introibit rex glorię. Audies et principes ipsos Spiritus admiratos et interrogantes: Quis est iste rex glorie? Dominus — inquiunt — fortis et potens, Dominus fortis in pręlio. Fortis, dum tolerat tormenta, potens, dum a mortuis resurgit. Fortis in pręlio, dum diabolum uincit et captiuos de carcere liberat. Repetunt illi et aiunt: Quis est iste rex glorię,


2047. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 680 | Paragraph | SubSect | Section]

aditu clamantes: Attollite portas, principes, uestras, et eleuamini, portę ęternales, et introibit rex glorię. Audies et principes ipsos Spiritus admiratos et interrogantes: Quis est iste rex glorie? Dominus — inquiunt — fortis et potens, Dominus fortis in pręlio. Fortis, dum tolerat tormenta, potens, dum a mortuis resurgit. Fortis in pręlio, dum diabolum uincit et captiuos de carcere liberat. Repetunt illi et aiunt: Quis est iste rex glorię, tam super omnia potens, ut et patientia superet et


2048. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 680 | Paragraph | SubSect | Section]

tolerat tormenta, potens, dum a mortuis resurgit. Fortis in pręlio, dum diabolum uincit et captiuos de carcere liberat. Repetunt illi et aiunt: Quis est iste rex glorię, tam super omnia potens, ut et patientia superet et pręlio uictor euadat? Respondent: Dominus uirtutum ipse est rex glorię. Nihil ultra quęsierunt, cum audissent Dominum** esse uirtutum. Ipsi enim angelici spiritus cęli uirtutes appellati sunt. Agnouerunt ergo Dominum suum et cum omni uenerationis ambitu ingredientem susceperunt, mirantes in


2049. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 680 | Paragraph | SubSect | Section]

appellati sunt. Agnouerunt ergo Dominum suum et cum omni uenerationis ambitu ingredientem susceperunt, mirantes in illo humanam naturam supra se euectam et in ipso cęlestis regni throno a dextris Dei iam collocatam. Hic est ille igitur, de quo cantat in psalmis Dauid: Dominus in cęlo parauit sedem suam, et regnum ipsius omnibus dominabitur. Tantę itaque sublimitatis maiestate prouocatus cuncta ad laudandum eum inuitat et exhortatur dicens: Benedicite Domino, angeli eius, potentes uirtute, facientes uerbum illius, ad audiendam


2050. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 680 | Paragraph | SubSect | Section]

uirtute, facientes uerbum illius, ad audiendam uocem sermonum eius. Benedicite Domino, omnia opera eius, in omni loco dominationis eius. Benedic, anima mea, Domino. Ex quo illum et angelorum *corr. ex beatificate **corr. ex Dominus qui imperio eius parent, regem esse ostendit et omnium creatorem, et animarum, quę perierant, Redemptorem atque Saluatorem. Iusti enim a corpore soluti, qui ad inferos descendebant, Christo ascendente paradisum petere coeperunt consortioque se


2051. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 681 | Paragraph | SubSect | Section]

Victoria Christi tam gloriosi triumphi seriem, quem omnium quondam uictorum pompam longe pręcelluisse credi par est? Alii enim aut fuso fugatoque hominum exercitu aut subiugatis urbibus triumpharunt. At uero Rex noster et Dominus utrunque diaboli regnum dissipauerat. Ipso quippe uincente liberatus est orbis terrarum ab idolorum mortifero cultu, spoliatus infernus eductis inde sanctis, quos retinebat captiuos. Ex quo primus homo Dei legem est transgressus, nemo unquam regum tam longe lateque


2052. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 681 | Paragraph | SubSect | Section]

est transgressus, nemo unquam regum tam longe lateque dominabatur *corr. ex dominabitur quam ille nequitię spiritus. Hunc autem Iesus Christus de cęlo ueniens, de Virgine nascens toto expulit regno et uirtutis suę cathenis uinxit. Hinc ipse, qui mundi dominus erat, factus est hominum seruus, data sanctis potestate, ut de obsessis corporibus illum expellant pedibusque conculcent, quandiu in eius, qui uicit, uirtute confiderent. Tanti igitur ac talis uictoris triumphum ad cęleste regnum remeantis quis potest aut uerbis


2053. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 682 | Paragraph | SubSect | Section]

dominatur concupiscentia. Is autem mundo crucifixus est, qui mundo mortuus Deo uiuit. Verbum itaque crucis — ut idem ait — pereuntibus quidem stulticia est, iis autem, qui salui fiunt, id est nobis, Dei uirtus est. Ob hoc sane in Ezechiele mandat Dominus uiris, qui uasa mortis in manu tenebant, dicens: Omnem, super quem uideritis thau, ne occidatis. Thau autem extrema alphabeti Hebraici littera crucis habet similitudinem. Propter quam ergo non occidimur, per eam et saluamur, si modo uitii alicuius macula tam


2054. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

mundo pereunte seruatum est semen, cuius germine non terrę angustia, sed cęli replenda erat amplitudo. Merito igitur uexillum crucis circumfusi sancti, quos liberauerat Saluator, cęlum uersus euntes una cum angelis cantabant: Vicit leo de tribu Iuda. Magnificauit Dominus facere nobiscum, facti sumus lętantes. Conuertit Dominus captiuitatem nostram. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit,


2055. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

angustia, sed cęli replenda erat amplitudo. Merito igitur uexillum crucis circumfusi sancti, quos liberauerat Saluator, cęlum uersus euntes una cum angelis cantabant: Vicit leo de tribu Iuda. Magnificauit Dominus facere nobiscum, facti sumus lętantes. Conuertit Dominus captiuitatem nostram. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat,


2056. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

quos liberauerat Saluator, cęlum uersus euntes una cum angelis cantabant: Vicit leo de tribu Iuda. Magnificauit Dominus facere nobiscum, facti sumus lętantes. Conuertit Dominus captiuitatem nostram. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus


2057. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

captiuitatem nostram. Laqueus contritus est, et nos liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus diligit iustos. Regnabit Dominus in secula, Deus tuus, Syon, in generationem* et generationem.* In populo pręsenti et futuro regnabit in ęternum. Vicit mundi principes tenebrarum harum,


2058. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

contritus est, et nos liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus diligit iustos. Regnabit Dominus in secula, Deus tuus, Syon, in generationem* et generationem.* In populo pręsenti et futuro regnabit in ęternum. Vicit mundi principes tenebrarum harum, percussit reges magnos et


2059. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

liberati sumus. Beatus populus cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus diligit iustos. Regnabit Dominus in secula, Deus tuus, Syon, in generationem* et generationem.* In populo pręsenti et futuro regnabit in ęternum. Vicit mundi principes tenebrarum harum, percussit reges magnos et occidit reges fortes. Fecit


2060. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

cuius Dominus Deus eius. Ecce rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus diligit iustos. Regnabit Dominus in secula, Deus tuus, Syon, in generationem* et generationem.* In populo pręsenti et futuro regnabit in ęternum. Vicit mundi principes tenebrarum harum, percussit reges magnos et occidit reges fortes. Fecit nobiscum pactum pacis.


2061. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 683 | Paragraph | SubSect | Section]

rex noster, ecce Deus noster! Erripuit nos de manu inimici. Ecce qui, quod perierat, requisiuit, quod abiectum fuerat, reduxit, quod confractum fuerat, alligauit. Dominus soluit compeditos, Dominus illuminat cęcos, Dominus errigit ellisos, Dominus diligit iustos. Regnabit Dominus in secula, Deus tuus, Syon, in generationem* et generationem.* In populo pręsenti et futuro regnabit in ęternum. Vicit mundi principes tenebrarum harum, percussit reges magnos et occidit reges fortes. Fecit nobiscum pactum pacis. Cessare fecit bestias pessimas de


2062. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 684 | Paragraph | SubSect | Section]

conculcatus est. Venite, exultemus Domino, iubilemus Deo salutari nostro. Pręoccupemus faciem eius in *corr. ex generationee **corr. ex Bellial confessione, et in psalmis iubilemus ei, quoniam Deus magnus Dominus, et rex magnus super omnes deos. Ecce tu, Domine, fecisti cęlum et terram in fortitudine tua magna et in brachio tuo extento. Priusquam montes fierent aut formaretur terra et orbis, a seculo in seculum tu es, Deus. Generatio et generatio laudabit opera tua, et


2063. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 684 | Paragraph | SubSect | Section]

est corpus ipsius, et plenitudo eius, qui omnia in omnibus adimpletur. Hoc quidem, ut sedeat ad dexteram Patris, tunc factum fuisse credimus, cum in cęlum ascendit. Quod autem omnia ei subiecta sint, hoc in fine seculi futurum est, iuxta illud: Dixit Dominus Domino meo: Sede a dextris meis, donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Apostolus autem pręteriti temporis uerbo usus est secundum prędestinationem, non secundum prędestinationis adimpletionem. Quęris, quomodo ei, qui regnat in cęlo,


2064. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 685 | Paragraph | SubSect | Section]

quidam amici, quidam inimici sunt. Tunc autem omnia sibi subiiciet, cum in die nouissimo et amicos omnes in suo regno recipiet et omnes inimicos in carcere ignis ęterni concludet, ut et illorum, qui damnati fuerint, sit iustus iudex et eorum, qui saluabuntur, pius et misericors Dominus. Secundum humanitatem tamen et ipse subiectus erit diuinitati, ne duo dii, sed unus esse uideatur, cui subiiciuntur cuncta. Apostolus hoc nobis testatur et ait: Cum ei subiecta fuerint omnia, tunc et ipse Filius subiicietur ei, qui sibi subiecit omnia, ut sit


2065. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 685 | Paragraph | SubSect | Section]

Quid autem in tam sublimi throno* a Patre collocari debuerit, ipse in psalmo pręfatus est, ubi ait: Ego autem constitutus sum rex ab eo super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum eius. Ac ne forte, quis hoc locutus fuerit, dubites, subdit: Dominus dixit ad me: Filius meus es tu; ego hodie genui te. Filius ergo secundum formam, quam assumpsit, factus est super Ecclesiam Dei. Ipsa enim est Syon et mons sanctus, et corpus illud, cuius caput est Christus. *corr. ex trono


2066. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 686 | Paragraph | SubSect | Section]

autem Deum Patrem ab eo inuocatum in Euangelio legimus. Et ego — inquit — primogenitum ponam illum, excelsum prę regibus terrę. Omnes ergo gentes, omnes populi, qui Christum induistis, plaudite manibus, iubilate Deo in uoce exultationis, quoniam Dominus excelsus, terribilis, rex magnus super omnem terram. Magnus in cruce peccata tollens mundi, magnus in inferno captiuos liberans, magnus in sepulchro die tertia resurgens, magnus in cęlo ad dexteram Dei sedens, magnus ubique cum Patre et Spiritu Sancto, omnium potens,


2067. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 686 | Paragraph | SubSect | Section]

terribilis, rex magnus super omnem terram. Magnus in cruce peccata tollens mundi, magnus in inferno captiuos liberans, magnus in sepulchro die tertia resurgens, magnus in cęlo ad dexteram Dei sedens, magnus ubique cum Patre et Spiritu Sancto, omnium potens, omnium rex, omnium Dominus. O immensum diuinę largitatis erga nos beneficium, o inęstimabile donum! Deus homo factus est, et homo factus est Deus, non mutatione naturę alterius in alteram, sed utriusque in unam personam copulatione supramodum mira atque stupenda et nullis prorsus uerborum


2068. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 688 | Paragraph | SubSect | Section]

excipiebant, musto eos incaluisse dicentes. Stans autem Petrus, ut obiectum uitium dilueret, non sicut existimatis — inquit — hi ebrii sunt, cum sit hora diei tertia. Sed hoc est, quod dictum est per prophetam Iohel: Et erit in nouissimis diebus, dicit Dominus, effundam de Spiritu meo super omnem carnem. Et prophetabunt filii uestri et filię uestrę, iuuenes uestri uisiones uidebunt et seniores uestri somnia somniabunt. Et quidem super seruos meos et ancillas meas in diebus illis effundam de Spiritu meo, et


2069. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 690 | Paragraph | SubSect | Section]

et uocem eius audis, sed nescis, unde ueniat aut quo uadat. Quod si de cęlo mitti dicitur, si Esaias quoque ait: Donec effundatur super nos Spiritus de excelso, quomodo nescimus, unde ueniat? Hoc ita soluendum reor: De baptismi sacramento interrogatus Dominus ista respondit. Nam idem subiunxit: Sic est omnis, qui natus est ex Spiritu. Cum enim baptizamur et sacerdos uerba profert, quę in baptismo requiruntur, per os eius uocem Spiritus Sancti audimus. Et quoniam inuisibilis Spiritus, iniuisibilis est eius operatio


2070. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 691 | Paragraph | SubSect | Section]

uult secundum carnem tantum, sicut quando cum eis in terra uersabatur et non satis agnoscebatur, sed etiam secundum gloriam, quam illi non oculis, sed mente conspexerunt Spiritu illuminante, qui post Christi ascensionem ipsis de cęlo fuit missus. Porro in eo quoque Dominus noster Spiritus Sancti uirtutem declarat, quod ait: Cum autem uenerit ille Spiritus ueritatis, docebit uos omnem ueritatem; ut uidelicet Scripturas quoque diuinas, in quibus omnis ueritas est, secundum Spiritum uiuificantem intelligant, non


2071. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 695 | Paragraph | SubSect | Section]

sapientia utitur in contemplando, intellectu in discernendo, consilio in prouidendo, fortitudine in tollerando, scientia in docendo, pietate in his obeundis, quibus Deum promeretur, timore in cauendis, quibus idem Deus offenditur. Hinc exclamat Esaias: Magnificatus est Dominus, quoniam habitauit in excelso. Impleuit Syon iudicio et iustitia. Porro, quod in psalmis dicitur: Mandauit nubibus desuper, et ianuas cęli aperuit, et pluit illis manna ad manducandum, panem cęli dedit eis, panem angelorum manducauit homo,


2072. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 695 | Paragraph | SubSect | Section]

manducauit homo, cibaria misit eis in abundantia — quid est aliud, nisi quod in Euangelio de apostolis est scriptum: Illi autem profecti prędicauerunt ubique Domino cooperante et sermonem confirmante sequentibus signis. Mandauit enim Dominus apostolis, ut Euangelium prędicarent, ac ueluti nubes uento agitatę aera peruolant et in pluuiam soluuntur, ita illi orbem terrarum percurrentes doctrinam ubique diffuderunt salutarem. Tunc autem eis Dominus ianuas cęli aperuit, cum Spiritum Sanctum de cęlo misit. Quo


2073. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 695 | Paragraph | SubSect | Section]

confirmante sequentibus signis. Mandauit enim Dominus apostolis, ut Euangelium prędicarent, ac ueluti nubes uento agitatę aera peruolant et in pluuiam soluuntur, ita illi orbem terrarum percurrentes doctrinam ubique diffuderunt salutarem. Tunc autem eis Dominus ianuas cęli aperuit, cum Spiritum Sanctum de cęlo misit. Quo illi repleti nobis manna cęlestem cibum ministrarunt. Quid enim suauius pręceptis Domini, quid iocundius, quid pręstantius Christo? Hic est panis, qui de cęlo descendit, quo angeli hominesque reficiuntur.


2074. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 695 | Paragraph | SubSect | Section]

qui Vetus Nouumque Instrumentum nobis interpretati *corr. ex interprętati sunt, nihil omittentes, quod ab beatitudinem consequendam nobis proficere censuerunt. Et id quidem Domino cooperante, qui ait: Sine me nihil potestis facere. Nisi enim Dominus ędificauerit domum, in uanum laborant, qui ędificant eam. Gratia Dei Sum — inquit Apostolus — id, quod sum, et gratia eius in me uacua non fuit. Quicquid recte agimus, quicquid sapienter uereque dicimus, Deo acceptum


2075. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 696 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesu Christi. De qua nihil tam magnum, tam excellens dici potest, quin multo sublimis copiosiusque supersit dicendum. Quis enim hominum aut angelorum gloriam illam, quę infinita est, (neque) *om. ualebit uel animo metiri uel uerbis explicare? Nos, quantum Dominus donare dignatus est, his tribus uoluminibus trinam de Domino nostro texuimus historiam. Diximus enim de humilitate eius, qui pro suo erga nos amore submisit se formam serui accipiens, laborem perferens, iniurias tolerans, supplicia patiens mortique sese subiiciens crucis.


2076. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

Neque carnem nobis dominari sinamus, sed spiritum. (Iacobus apostolus) Si pugnam istam uicerimus, promissa nobis a Domino bona capiemus, dicente Iacobo apostolo: Beatus uir, qui suffert tentationem, quoniam, cum probatus fuerit, accipiet coronam uitę, quam reddet Dominus diligentibus se. Restat, ut uera uirtus sit compescere carnales affectus, prauis cupidinibus obuiam ire, diabolo resistere et non pugnorum ui lacertorumque ualentia dracones necare. (Eriginus tyrannus) Sed Thebas, inquis, patriam suam, Erigini regis tyrannide


2077. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

qui terrenę glorię cęlestem postponere non dubitamus. Ad hęc longe satius est animas de manu diaboli erruere, quod nostri faciunt prędicatores, quam corpora iugo humanę seruitutis oppressa liberare, quod Herculem autumant egisse. Si quidem illis ipsis, quos sibi comites elegerat Christus, Dominus noster, ut uiam ueritatis gentes docerent, iniunxit, ostendens eum, qui hoc officio fungitur, multam quidem non in terrena, sed in cęlesti patria recepturum mercedem. Ait enim: Qui fecerit et docuerit sic, magnus uocabitur in regno cęlorum. Cum ergo multo pręstantius sit exhortando,


2078. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

disserenda accedamus, quę numero duodeno a uobis censentur. (Leo Nemęus) Nemęum leonem non ferro, sed manibus interfecit. Interfecit autem leonem, ut ipse non negas, et Sanson noster Sansoneque minus robustus Dauid. Neque tamen corporis uires a nobis exigit Dominus, sed animi in capessendis uirtutibus stabilitatem atque constantiam. Cole iustitiam, pietatem serua, Deum obsequio promerere, indigenti succurre, miserum subleua, hęc ut agamus, lex diuina iubet, non ut cum leonibus aut aliis feris belluis colluctemur. Lucta


2079. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

mandendum apposuit equis illis, quibus humana caro cibus erat, hic malorum demonum, qui semper hominibus infesti sunt, mortiferam suggestionem repellendo omnem fraudem ad fraudis fallacięque autores demonas reuerti cogit. Euristeus uero Diomedis equos Iunoni tunc dedicat, cum misericors Dominus ipsos nequitię spiritus, ne seruis suis tantopere molesti sint, ad caliginosas aeris partes, unde uenerant, remeare iubet. Iunonem quippe pro aere accipimus. Vide igitur, utrum Diomedem interimere et equos cruore eius pastos regi tradere plus habeat laudis, an prauis affectibus


2080. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

immanes belluas horrendaque monstra uirium robore superare. Bonis, iustis, piis, innocentibus cęlestis promissa est beatitudo, non potentibus, non fortibus, non mundi gloriam adeptis; nisi beatiores putandi sunt, quos humana commendat opinio quam quos Deus, omnium dominus, diligit atque amat et in suo supra cęlos regno collocat. Hoc tibi notum esse uolui, ut theologos nostros potius quam poetas tuos in dignoscenda rerum ueritate sequaris et Ecclesię sanctę pręceptis institutionibusque adhęrendo fabellarum contemnas uanitatem.


2081. Posedarski,... . Oratio habita apud Leonem Decimum,... [page 105 | Paragraph | Section]

Torquato ista necessitas imposita est, ut non solum se finesque suos, sed alienos etiam tutari cogatur; nam in Tinium, et Clissiam, et Regulorum castella, quae ab aliis custodiri deberent, et maxima quidem vigilia, idem Dominus meus semper oculos intendit, et saepe castella sua, et bellicis tormentis, et militibus exarmat ut illis opem ferat. Caeteri omnes Reguli et Frangipanes, qui a tergo sunt, illius fortunam opperiuntur, in casu ejus omnino casuri. Banus in penetralia


2082. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

purgantur, ubi spiritus sanctus spirat et nebulas falsitatis discutit) ea perscribunt, que per se falsa esse ipse testantur. Quid ettenim magis alienum a veritate est, quam me sallarium maius petere eo, quod predecessores mei habuerunt, cum generosissimus dominus meus, Wladislaus rex regiis diplomatibus mecum de stipendio, quale palatino datum est, concordaverit? Quid falsius, quam regem meum e manibus meis Banatum extricare non posse, cum idem dominus meus litteris suis promiserit se non accepturum de manibus meis


2083. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

maius petere eo, quod predecessores mei habuerunt, cum generosissimus dominus meus, Wladislaus rex regiis diplomatibus mecum de stipendio, quale palatino datum est, concordaverit? Quid falsius, quam regem meum e manibus meis Banatum extricare non posse, cum idem dominus meus litteris suis promiserit se non accepturum de manibus meis Banatum, donec non fuerit persolutum? Quid minus vero me ad concordiam non venire, cum anno elapso – medio palatini demortui 4 Emericus de Peren. et domini episcopi


2084. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

octuaginta millia florenorum crediti mei domino meo relaxaverim? Quid magis imposibile, quam me vi Banatum tenere, qui vermiclus sum? Quid iniustius, iniquius magisque contra publicam fidem, quam me invito rege meo Banatum tenere, cum idem dominus meus, rex assurgens tota consilii eius corona astante Bachÿe rogaverit, ut Banatui ipsi preessem, quod suis quoque litteris egit? Quod autem michi aliquam ignominiam inferre voluerint, illud reffero testimonio et nuncii Sanctitatis Vestre et Cesaree Maiestatis et


2085. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | Section]

In hac Euangelica lectione, fratres charissimi, posita est ante oculos mentis nostrę futuri descriptio iudicii, consummationis seculi, piorum ab impiis separationis. Verum tamen, quando ista erunt, nemo scit. Occultam id esse uoluit Dominus, ut certi, quod futura sint, quę prędicantur, sic nos pręparemus, tanquam dies ista crastina vel postridiana sit. Igitur de illo terribili admodum atque horrendo iudicio uerba nunc facturus sum non minus de uestra, quam de mea


2086. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

possumus, nec pręmia, soli Deo nota sunt, et quibus ille uoluerit speciali quodam dono reuelare. Vtraque autem tam pręmia, quam poenę in resurrectione mortuorum omnibus aperta claraque erant, nequis ignoret, et quam misericors est Dominus in his, qui saluantur, et quam iustus in illis, qui damnantur. Neque ullus omnino iudex dici potest, de una eademque re bis iudicasse, qui, quod antea judicarit, nunc se idipsum ratum firmumque habere pronunciet. Itaque non est


2087. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et quam iustus in illis, qui damnantur. Neque ullus omnino iudex dici potest, de una eademque re bis iudicasse, qui, quod antea judicarit, nunc se idipsum ratum firmumque habere pronunciet. Itaque non est propterea ad iudicandum uenturus Dominus noster, ut sententiam olim factam mutet, sed ut approbet, et (sicut dixi) manifestet, et nemo sit, qui non intelligat, quia iustus est Dominus, et rectum iudicium eius. Igitur solata quęstione, illa iam consyderare incipiamus,


2088. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

se idipsum ratum firmumque habere pronunciet. Itaque non est propterea ad iudicandum uenturus Dominus noster, ut sententiam olim factam mutet, sed ut approbet, et (sicut dixi) manifestet, et nemo sit, qui non intelligat, quia iustus est Dominus, et rectum iudicium eius. Igitur solata quęstione, illa iam consyderare incipiamus, quę Iudicis ac Domini nostri aduentum pręcessura memorantur.


2089. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

signa in sole, et luna, et stellis, et in terris pressura gentium prę confusione sonitus maris, et fluctuum, arescentibus hominibus prę timore et expectatione, quę superuenient uniuerso orbi . Cautos nos primum facit Dominus noster, ne a pseudoprophetis siue pseudochristis decepti, ab eo qui ueritas est, deficiamus. Fortes autem in fide animos non poterunt subuertere bella, non terrere pestilentię, non fames offendere. Omnium aduersitatum superior est


2090. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

discessionem istam, regnorum defectionem ab imperio Romano, quę longe iam pręteriit. Quare necesse est, ut intelligamus quosdam ex primatibus discessuros ab Ecclesia et ab orthodoxę credulitatis ueritate. Idque innuere uidetur ipse Dominus in Euangelio dicens: Verum tamen Filius hominis ueniens, putas, inueniet fidem in terra? Ergo ante aduentum eius ad iudicium religio Christiana in paucis erit, si cum illis


2091. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ad peccandum inducere molietur, et filius perditionis, quasi a diabolo genitus, cuius tanta aduersus hominem inuidia est, ut omnes a uia salutis modis omnibus conetur auertere et in baratrum inferni deturbare. Hunc diaboli fore filium Dominus per Esaiam testatur dicens: Ecce ego creaui fabrum sufflantem in igne prunas. Hic diabolus est, qui si quem hominum accendi uiderit cupiditate pecunię, ambitione glorię,


2092. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

uastabit, interficiet robustos et populum sanctorum. Tunc enim eo Ecclesiam persequente plurimi martyrio coronabuntur. Contra Principem Principum consurget, hoc est contra Christum. Sine manu conteretur; non utique manu uel armis Christus Dominus, sed spiritu oris sui interficiet impium. Interim uideamus, quid de eius persecutionibus in Scripturis prędictum sit, ut fidelis populus uenturam super se tempestatem agnoscens, ne ab ea lędatur, pręparet animum ad patienda illa


2093. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

historia; quando videlicet separatis agnis ab hędis, iustis ab iniustis, alteris Iudex dicturus est: Venite, benedicti Patris mei, possidete uobis regnum ab initio paratum. Alteris econtrario: Ite maledicti in ignem ęternum. Quod si Dominus post iudicium in terra regnaturus esset, non uocaret electos, ut ad se uenirent, et regnum ipsis paratum possiderent; sed potius dixisset: manete hic mecum mille annos, ut in terra mecum regnetis. Aut quomodo iustis semper regnum


2094. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

testimonium suum, bestia, quę ascendit de abysso, faciet aduersus eos bellum, et uincet illos, et occidet eos, et corpora eorum iacebunt in plateis ciuitatis magnę, quę uocatur spiritaliter Sodoma et Aegyptus, ubi et Dominus eorum crucifixus est . Sodoma interpretatur cęcitas, Aegyptus tenebrę. Ciuitas ergo ista conuentus infidelium est. Ab his crucifixus est Dominus, ab his Antichristo dominante Enoch et Helias et alii fideles occidentur, ut per


2095. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

plateis ciuitatis magnę, quę uocatur spiritaliter Sodoma et Aegyptus, ubi et Dominus eorum crucifixus est . Sodoma interpretatur cęcitas, Aegyptus tenebrę. Ciuitas ergo ista conuentus infidelium est. Ab his crucifixus est Dominus, ab his Antichristo dominante Enoch et Helias et alii fideles occidentur, ut per martyrium Domino suo coniungantur. O felices illos et uere beatos, quorum tunc fortior erga Christum erit fides quam Antichristi tormenta; qui


2096. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

excepturi sunt sententiam? Ipsum, inquam, quem in monte olim loquentem populus Israhel ita expauit, ut ad Moysen diceret: Loquere nobis tu, non loquatur Dominus, ne forte moriamur . Ipsum, inquam quem postea armati milites cum uellent comprehendere, et ille respondisset: Ego sum , sustinere nequiuerunt, sed in terram ueluti fulmine percussi retrorsum ceciderunt. Et tunc quidem


2097. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et exaltetur manus tua, ut conterat Antichristum. Hactenus de natiuitate et regno eius, nunc de eiusdem interitu dicendum. Exaudita enim iustorum deprecatione, conuertetur Dominus ad disperdendum illum, qui pendere omnes sua impietate nitebatur. Hac de re in Esaia est scriptum: et percutiet Dominus terram uirga oris sui, et spiritu labiorum


2098. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Exaudita enim iustorum deprecatione, conuertetur Dominus ad disperdendum illum, qui pendere omnes sua impietate nitebatur. Hac de re in Esaia est scriptum: et percutiet Dominus terram uirga oris sui, et spiritu labiorum suorum interficiet impium . Declaratur et locus, in quo casurus sit, dum dicitur : et pręcipitabit in monte isto ,


2099. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

potestati subiicientur? Nam sub bestiarum metaphora demones intelligimus. Hoc idem Apostolus docet ad Thessalonicenses dicens: Reuelabitur ille iniquus, quem Dominus Iesus interficiet spiritu oris sui et destruet illustratione aduentus sui . Ante tamen Enoch et Heliam uenturos constat, ad quorum prędicationem Iudęi quoque, qui tunc uiui aderunt, ad Christum conuertentur: sed iidem (ut


2100. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

idem ignis alios purgabit, alios torquebit; aliis lucebit, alios uret. Sed ex animantibus nullum relinquet in terra uiuum. Idem enim propheta uaticinatur et ait: Ecce Dominus dissipabit terram, et nudabit eam, et affliget faciem eius, et disperget habitatores eius . Et alibi rursum: Ecce , inquit, Dominus in igne ueniet, et quasi turbo quadrigę


2101. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et ait: Ecce Dominus dissipabit terram, et nudabit eam, et affliget faciem eius, et disperget habitatores eius . Et alibi rursum: Ecce , inquit, Dominus in igne ueniet, et quasi turbo quadrigę eius, reddere in indignatione furorem suum et increpationem suam in flamma ignis . Quadrigas eius uocat angelos, quibus comitantibus uenturum in Euangelio quoque legimus. De hoc


2102. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

suam in flamma ignis . Quadrigas eius uocat angelos, quibus comitantibus uenturum in Euangelio quoque legimus. De hoc igne et in Osee propheta est scriptum: Adducet Dominus urentem uentum de deserto ascendentem . Et in Amos : Ecce uocabit , inquit, iudicium ad ignem Dominus Deus, et deuorabit abyssum multam . Et in


2103. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

est scriptum: Adducet Dominus urentem uentum de deserto ascendentem . Et in Amos : Ecce uocabit , inquit, iudicium ad ignem Dominus Deus, et deuorabit abyssum multam . Et in Michea : Consumentur montes subtus eum, et ualles scindentur sicut cera a facie ignis . Et in Sophonia


2104. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

utique et iusti, sed alteri ad uitam, alteri ad mortem. Diuersum enim faciet euentum diuersę uitę ratio, dicente Zacharia propheta : Erunt in omni terra, dicit Dominus, partes duę in ea dispergentur; et deficient, tertia pars relinquetur in ea . Duę istę partes erunt Iudęi increduli et heresi polluti Christiani; tertia pars erunt fideles, qui quomodo relinquentur, declarat dicens:


2105. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc idem Hieremię uisio figurauit: Ollam succensam , inquit, ego uideo, et faciem eius a facie Aquilonis. Et dixit Dominus ad me: Ab Aquilone exardescent mala super omnes habitatores terrę . Quid est olla succensa nisi mundus ardens? Antichristi autem aduentus erit ab Aquilone. Eo ueniente exardescent mala super omnes habitatores terrę. Super


2106. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Iudicis aspectus consolabitur, reprobos terrebit et miro modo eadem eius facies aliis apparebit aspera et irata, aliis uero mitis uidebitur et spem quandam impartiendę seruis suis gratię pręseferens. At tamen pręmittet ante se angelos Dominus cum tuba, id est uoce clara, quę simul mortuos ad uitam reuocet et suscitatis omnibus aduentum nunciet magni Regis iudicisque uiuorum ac mortuorum. Alii iudices de uiuis tantummodo iudicant, hic etiam de mortuis. Soli enim


2107. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

uenient, qui perditi fuerant , hoc est: conuertentur ad Christum, qui prius increduli erant, uel qui mortui fuerant, de terrę puluere surgent. Et in Hieremia legimus: Dominus de excelso rugiet . Et in Iohele : Canite tuba in Syon . Et in Sophonia : Dies tubę et clangoris . Ad hanc


2108. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

educitur in campum ossibus plenum, et dum Domino iubente uaticinatur eis adsistens, iunguntur ossa ad ossa, nerui, caro, cutis succrescunt, et flante spiritu a quatuor uentis, reuiuiscunt. Subiungitque propheta dicens: Hęc dicit Dominus [Deus]: Ecce ego aperiam tumulos uestros, et educam uos de sepulchris uestris, popule meus . Quid aliud uerba ista sonant nisi futuram mortuorum resurrectionem? In Daniele


2109. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

carnalis copulę cupiditate sublata. Quod si multi carne adhuc mortali uiuentes a carnalibus concupiscentiis sese abstinent, quanto magis illi, quibus angelorum promittitur similitudo quique de terrenis iam facti fuerint cęlestes? Idem Dominus in Ioannis Euangelio futuram resurrectionem asseuerans ait: Amen, amen dico uobis, quia uenit hora, et nunc est, quando mortui audient uocem Filii Dei, et qui audierint,


2110. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

illa, quam non uenisse, sed uenire dixit. Vocem Filii hominis mortui omnes audient, et audita reuiuiscent; sed non sicut isti, qui nunc suscitantur iterum morituri. Mors enim ultra non erit. Talis resurrectionis ibi quoque facit mentionem Dominus, ubi ait : Hęc est uoluntas Patris mei, qui misit me, ut omnis, qui uidet Filium et credit in eum, habeat uitam ęternam, et ego resuscitem eum in


2111. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

esset ueritas, sed mendacium. Cęlum , inquit, et terra transibunt, uerba autem mea non pręteribunt . Omnia itaque certissime fient, quę uel ab ipso uel ab apostolis, uel a prophetis prędicta sunt. Omnibus ergo Christus Dominus uisibilis apparebit, dicente Ioanne in Apocalypsi : Ecce uenit in nubibus et uidebit eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt . Videbunt enim eum et Iudęi


2112. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et impios damnans et pios remunerans. Hic est, quem Apostolus in tempore ostendendum dixit: Quem, inquit, suis temporibus ostendet beatus, et solus potens Rex regum et Dominus dominantium . Porro de maiestate aduenientis et potestate in Mattheo ipse de se loquitur et ait: Data est mihi omnis potestas in cęlo et in terra; in cęlo


2113. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Ipsi data est iudicandi potestas : Iudicabit orbem terre in ęquitate et populos in ueritate sua . Non erit tunc testibus opus. Ego sum iudex et testis , dicit Dominus. Hic est, de quo Esaias ait : Dominus ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui, et principibus eius . Senes isti prophetę sunt, principes sunt


2114. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

orbem terre in ęquitate et populos in ueritate sua . Non erit tunc testibus opus. Ego sum iudex et testis , dicit Dominus. Hic est, de quo Esaias ait : Dominus ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui, et principibus eius . Senes isti prophetę sunt, principes sunt apostoli. Hos secum simul iudicaturos prędixit, quando eos in duodecim soliis secum sessuros affirmauit, ut


2115. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

mala; quanuis bona perfici nequeant, nisi Diuina gratia suffragante. Porro de sanctorum iudicio etiam in Sapientię libro habetur: Iudicabunt nationes, et dominabuntur populis, et regnabit Dominus illorum in perpetuum . Et in Esaia : Brachia mea populos iudicabunt . Omnes, qui pie iusteque uiuunt, brachia Christi sunt. Quanta igitur sanctorum


2116. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

aspera ultro subiere, diuitiis pręferendo paupertatem, nuptiis castitatem, ambitioni humilitatem. Hi sunt, de quibus Thessalonicenses admonet Apostolus dicens: Ipse Dominus in iussu et in uoce archangeli, et in tuba Dei descendet de cęlo, et mortui, qui in Christo sunt, resurgent primi; deinde nos, qui uiuimus, qui relinquimur, simul rapiemur cum illis in nubibus obuiam Christo in aęra,


2117. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

dextera parte angeli statuent saluandos. Reliquos autem, hoc est, uel incredulos Iudęos uel male credentes hereticos uel in peccatis perditos Christianos, seorsum in parte sinistra stare compellent. Id futurum clare aperteque exposuit Dominus, ut omnibus liquido pateat, qualis bonorum malorumque finis sit, et alii de commisso scelere poenitentiam agant, alii in proposito uitę sanctioris ardentius perseuerent et utique saluentur. Ait enim


2118. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

candor uestium ad iudicii sinceritatem, capilli, qui a capite exeunt, ab ore prolata sententia est. Quę ideo lanę mundę comparatur, ut nimia asperitate careat, et tamen iustitię munditiam seruet. Misericors enim et iustus est Dominus. Denique iudex ille, misericors est et iustus, capilli eius lana munda sunt. De igne autem, quo elementa excoquenda sunt, superius disputatum est. De illo uero, qui iniquis atque impiis paratus est, mox dicemus. Hoc tamen loco ter


2119. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

atque impiis paratus est, mox dicemus. Hoc tamen loco ter ignem nominari audio, et iuxta mysticum sensum (ut mihi quidem uidetur) thronus flammeus angelici spiritus sunt: Cherubin et Seraphin, throni et dominationes, in quibus sedeat Dominus. De his enim dicitur: Qui facis angelos tuas ignem urentem . Rotę uero charitatis igne ardentes discipuli eius sunt, super quos igneę linguę in aduentu Sancti Spiritus apparuerunt. Ob hoc autem rotę nominantur, quia per


2120. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

obscuritate uerborum inuolutum latet; cuiuis lectori aperta sunt, quę dicuntur. Cum uenerit , inquit , Filius hominis in maiestate sua et omnes angeli cum eo , quis iste nisi angelorum Dominus est, cui angeli seruiunt? Millia, inquit, millium ministrabant ei et decies centena millia assistebant ei. Quis ad tale spectaculum non exalbesceret metu? Quis non totis artubus contremisceret? Quis mentis stupore attonitus non


2121. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

benedicti Patris mei . Benedicti Dei Patris sunt, quibus promissa ęternę beatitudinis hęreditas debetur. Igitur tanquam Dei hęredes et Christi cohęredes possidete paratum uobis regnum a constitutione mundi. Ab initio enim nouit Dominus eos, qui sui sunt. Aliis autem ait: Non noui uos , ea uidelicet notione, qua electi noscuntur, non qua ipse nouit omnia, antequam fiant. Possidete , inquit, cęleste regnum, cuius possessio perennis est et


2122. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

es, quę alteri abstulisti, potest profecto alter eripere tibi. Contempta igitur fragilis regni possessione, perpetui et ęterni regni bonum quęramus, si uere regnare cupimus. Qua ratione quibusue meritis hoc adipisci possumus, ostendit Dominus dicens: Esuriui enim, et dedistis mihi manducare; sitiui, et dedistis mihi bibere; hospes eram, et collegistis me; nudus, et operuistis me; infirmus, et uisitastis me; in carcere eram, et uenistis ad me . Miserationis


2123. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

talia promitti scias, qui uitam corrigunt, et sicut prius uitiis, ita deinde uirtutibus operam impendunt. Nihil enim prodest elemosinas facere et in mortiferis uoluptatibus perseuerare. Dona iniquorum non probat Altissimus. Ego Dominus , inquit, diligens iudicium et odia habens rapinam in holocaust[o] . Porro hi, qui ad regni ęterni bona possidenda uacati fuerint, admirantes pręmiorum magnitudinem, longe earum merita excedentem, et quasi


2124. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

delectaret; denique tuam inopiam suscipere et nostras opes tibi tradere parati essemus. Et ille respondens dicet: Amen dico uobis, quandiu fecistis uni de his fratribus meis minimis, mihi fecistis . Sibi factum computat Dominus, quicquid fideli indigenti pręstatur. Dimidio suę clamidis Martinus pauperem seminudum operuerat, et Christum audit loquentem: Martinus adhuc catechumenus hac


2125. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

quod initio fuerit inflictum. Iuste autem ęterna poena plectitur, qui ęternum regem nunquam cessauit offendere. Iuste Deus illorum non miseretur, qui proximorum suorum miseria non mouentur. Id damnati isti ne ignorent, dicet eis Dominus : Esuriui enim et non dedistis mihi manducare; sitiui, et non dedistis mihi potum; hospes eram, et non collegistis me; nudus, et non operuistis me; infirmus et


2126. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

mansiones esse memorantur, qui supra cęlum est. Et cum terra omnium elementorum infima sit, magis infimum centro terrę esse potest nihil. In Ezechiele ad animam damnatam dicit Dominus: Cum collocauero te in terra nouissima . Et iterum : Descenderunt , inquit, incircuncisi ad terram ultimam . Hoc illud est, quod in psalmo


2127. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

gehennam . Constat autem uallem fuisse filiorum Ennon, in qua lucus erat idolo consecratus. Ob hoc destruendam uidit propheta et ait: Ecce dies ueniunt, dicit Dominus, et non uocabitur locus iste amplius Tophet, sed uallis occisionis . Ennon autem in Hebreo gehennon dicitur, inde gehennam dictam putant quasi mortis locum, hoc est, locum iniquis ad ęternam mortem destinatum. Quis igitur


2128. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

quin uera sint, nisi qui de Deo quoque dubius est et infidelitate desipit, ut pereat, quodque modo non credit corde, experiatur postea re atque opere. Ite , inquit Dominus, maledicti in ignem ęternum, in ignem, qui nunquam deficit, nunquam extinguitur . Cogitate, fratres, quanta miseria sit, semper in igne torreri, et mori non posse. Ignis torquebit exterius, conscientię uermis rodet


2129. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ipse luxuriose uiuens pauperis Lazari non fuerat misertus. Foris uero totus ardens guttam aquę frustra petiit, qua linguam saltem refrigeraret. In Ezechiele peccatori poenam denunciat Dominus dicens: Ignem et sulphur pluam super eum . In igne ardor, in sulphure foetor. Hoc idem in psalmis habetur: Pluet super peccatores , inquit, laqueos;


2130. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ut cui sedes illas glorię cęlestis, a quibus ipsi deiecti fuere, promissas esse non ignorent. De his in Hieremia conqueritur peccator et ingemiscens ait: Dedit me Dominus in manu, de qua non potero fugere . Et iterum : Dabo te , inquit Dominus, in manu odientium te . Et rursum :


2131. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

conqueritur peccator et ingemiscens ait: Dedit me Dominus in manu, de qua non potero fugere . Et iterum : Dabo te , inquit Dominus, in manu odientium te . Et rursum : Ecce ego mittam uobis serpentes pessimos, quibus non est incantatio, et mordebunt uos . Quid est, quod ait: quibus non est


2132. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

orando dicimus: Pater noster, qui es in cęlis. Ipse etiam Deus per prophetam ait: Cęlum mihi thronus est, terra autem scabellum pedum mearum . Et psalmista : Dominus , inquit, in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes eius . Non quod Deus loco circumscribatur, qui ubique est, sed quod sanctis suis in cęlo pręparauerit habitaculum, loco prę cęteris nobilissimo atque clarissimo.


2133. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Ipse etiam Deus per prophetam ait: Cęlum mihi thronus est, terra autem scabellum pedum mearum . Et psalmista : Dominus , inquit, in templo sancto suo, Dominus in cęlo sedes eius . Non quod Deus loco circumscribatur, qui ubique est, sed quod sanctis suis in cęlo pręparauerit habitaculum, loco prę cęteris nobilissimo atque clarissimo. Sed est et aliud cęlum isto sublimius, de quo


2134. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

regnum sempiternum est . In hoc regno inter sanctos perpetua erit pax, semper ardens charitas, inenarrabilis lętitia, quies perennis. De pace ista loquitur per Esaiam Dominus: Erit opus iustitię pax, et cultus iustitię silentium, et securitas usque in sempiternum, et sedebit populus meus in pulchritudine pacis, et in tabernaculis fiducię, et in requie opulenta . De charitate


2135. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

in hac quoque uita serui Dei interdum sentiunt sed referre uerbis nesciunt. Hęc est enim manna illud absconditum, quod in Apocalypsi uincenti datur. Ad hunc cibum inuitat nos Propheta dicens: Gustate et uidete, quam suauis est Dominus . Quid pręterea dicemus de quiete illa, quam nulla turbant aduersa, nullus solicitat casus, ne aliquando desinat, uexat timor? Erit mensis ex mense (ut ait Esaias, LXVI.), sabbatum ex


2136. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Et hęc sane non absque diuini eloquii testimonia dicimus. In Apocalypsi Ioannis habetur: Nox ultra non erit, et non egebunt lumine lucernę neque lumine solis, quoniam Dominus Deus illuminabit illos, et regnabunt in sęculum sęculi . Tanto igitur lucidior sole lux illa erit, quanto maior sole est Deus, qui fecit illum. De ista luce nec Esaias


2137. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Deus, qui fecit illum. De ista luce nec Esaias tacuit: Non erit , inquit, amplius tibi sol ad lucendum per diem, nec splendor lunę illuminabit te, sed erit tibi Dominus in lucem sempiternam . De hac luce et psalmista cecinit dicens: Lux orta est iusta, et rectis corde lętitia . Est lux uera, quę illuminat omnem hominem


2138. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

abscondita nunc sunt nobis, tunc aperta erunt, iuxta promissum illud Domini in Esaia dicentis: Dabo tibi thesauros absconditos et arcana secretorum, ut scias, quia ego Dominus . Plena ergo erit beatitudo nosse ineffabilem, uidere inuisibilem, intelligere in unitate trinum, in trinitate unum et ab ipso fonte bonorum omnium bona corporis atque animę sine fine haurire. Quid hac felicitate maius, quid


2139. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

animę sine fine haurire. Quid hac felicitate maius, quid melius, quid iocundius, quid suauius potest desyderari? Quas autem et quam eximias corporibus sanctorum dotes largiturus est benignissimus Dominus, breuiter cursimque dicemus, ac ne id quidem nostro sensu, sed assertionis diuinę autoritate, de qua dubitare crimen impietatis est. Iam primum (ut Paulus ait) mortale hoc induet immortalitatem, et corruptibile hoc


2140. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

corporum humanorum impartita celeritas. Magis tamen mirandum uidetur, quod corpus ipsum et penetrabile erit et palpabile, penetrabile per gloriam, palpabile per naturam. Hoc nobis planum fecit Dominus, quando post resurrectionem clausis ianuis ingressus est ad discipulos, et cum illi phantasma esse putarent: Palpate , inquit, et uidete, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere .


2141. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

sicut et recepit, sperabat, ad Timotheum scribens: Bonum certamen certaui, cursum consummaui, in reliquo reposita est mihi corona iustitię, quam reddet mihi Dominus, in illo die iustus iudex . Et sanctus propheta Dauid pro beneficiis acceptis gratias agens: Benedic , inquit, anima mea, Domino, qui coronat te in


2142. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

aquarum potabit eos . Et Hieremias : Erit , inquit, anima eorum quasi hortus irriguus, et ultra non esurient . Quin et Euangelica ueritas Christus Dominus ait: Qui biberit ex aqua, quam ego dabo ei, non sitiet in ęternum; sed aqua, quam ego dabo ei, fiet in eo fons aquę salientis in uitam ęternam . Tu es, Domine, fons ille aquę uiuę, tu es ille hortus irriguus, tu


2143. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

uino torcularia [tua] redundabunt . Hoc est, quod sperauit Dauid dicens: Satiabor, cum apparuerit gloria tua . Satiantur autem illi, qui esuriunt et sitiunt iustitiam. Satiabuntur serui illi, quos, cum uenerit Dominus, inueniet uigilantes. Amen dico uobis, quod pręcinget se et faciet illos discumbere et transiens ministrabit illis . Vigilant nunc serui Dei in orationibus,


2144. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Vigilant nunc serui Dei in orationibus, in prędicationibus, in ieiuniis, in laboribus; postea uero discumbent in conuiuio pacis quietisque ęternę, ut, qui olim in bonis operibus Domino ministrarunt, his deinde in regno cęlesti Dominus ministret per eorum discurrens mansiones. Transiens , inquit, ministrabit . Transitus motum de loco ad locum significat. Sed nequaquam locali motu indiget Deus, qui simul omnibus adest locis. Motus ergo iste transeuntis


2145. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

uitę duntaxat necessariis contenti Deo in humilitate seruiunt, ut in Deo diuites fiant atque in ipso cęlesti conuiuio uberius reficiantur. Quos uideris ita mores instituisse, eos scias iam uitę ęterne prędestinatos esse, quibus dicit Dominus : Gaudete, quia nomina uestra scripta sunt in cęlis . Quanta felicitas in cęlesti curia adscribi, et in sanctorum patrum numero censeri, et angelicam obtinere, Domino fauente,


2146. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

futura Scripturę docent. Legimus in Esaia propheta : Erit lux lunę sicut lux solis, et lumen solis erit septuplum, sicut lux septem dierum, in die, qua alligauerit Dominus uulnus populi sui et dolorem plagę eius sanauerit . Hoc est in die, quando dolor uertetur in gaudium, et labor in requiem, et mortalitas in immortalitatem. Ad [t]estandam ergo augendamque iustorum beatitudinem


2147. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

solem esse cernimus. Quantam igitur aut qualem in cęlesti regno lucem fore putamus, ubi tot soles erunt, sole isto, qui ortu suo mundum illuminat, lucidiores? At quanto adhuc his omnibus micantius fulgebit sol ipse iustitię Christus Dominus noster? Cuius in morte transfigurati splendorem apostolorum oculi ferre nequiuerint, cum eo perculsi in terram concidissent. Lampas ergo immensi et ineffabilis fulgoris erit Christus, Ioanne in Apocalypsi de beatorum Ecclesia


2148. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

dixerat: Desponsabo te mihi in sempiternum, et sponsabo te mihi in iustitia, et iudicio, et misericordia, et miserationibus; et sponsabo te mihi fide, et scies, quia ego Dominus . Hęc sponsa ornatur uiro suo, quia sancti in bonis operibus ideo proficere student, ut soli Deo placcant et soli se gratos acceptosque efficiant. Hi sunt templum, in quo habitabit Deus. Et audiui , Ioannes inquit,


2149. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

minas, tormenta despiciemus et aduersus omnem eius uim imperterriti stabimus, occidi ab illo quam tibi peccare magis eligemus. Tunc quoque, cum sol obscurabitur et luna non dabit lumen suum et stellę cadent de cęlo, tu Creator et Dominus omnium, cor nostrum illumina, ne in tenebris offendamus, manum tuam suppone, ne forte timore perculsi cadamus. Cumque illa crux tua mirabili luce corruscans in cęlo apparuerit, da, ut in qua sperauimus, in ea et saluemur, per quam


2150. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 236 | Paragraph | SubSect | Section]

suam constituere destinarat, ab Aegyptiaca tyrannide iugoque regio ac ingentibus erumnis ereptum non modo libertate donasse, sed etiam accolarum uictores hostiumque suorum dominos fecisse. Nec immerito: nihil enim magis auersatur Deus, summus rerum omnium parens ac dominus, quam hominum in homines impotentem dominatum. Nam quum non natura, sed fortunae iniuria et humana cupiditate seruitus sit constituta, nulli mortalium maius scelus suscipiunt, quam qui propria auctoritate abutentes suae praesertim nationis homines inclementi ac dura affligunt seruitute.


2151. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 259 | Paragraph | SubSect | Section]

quum rescisset satrapes, ira inflamatus confestim exectis uirilibus Sinonem emasculauit. At Sinon tam atroci iniuria affectus ad regem Bazethem confugit - licet enim Turcaico more seruo de soeuitia domini conqueri ― qua apud iudicem probata, cogitur dominus seruum uendere et praecio accepto eum emptori in seruitutem tradere. Sinon igitur a Bazethe benigne exceptus, artibusque studiorum liberalium excultus, breui ad praefecturam prouinciae prouectus est. Mortuo Bazethe non modo ei eadem dignatio retenta, sed etiam aucta.


2152. Marulić, Marko. Epistola ad Adrianum VI Pontificem... [Paragraph | Section]

adiuuabit ut uincant potius quam uincantur et de illo, qui omnibus nobis pariter infensus est, tandem superato triumphent. Pax Suscipiant igitur te hortatore, te duce, pacem et, sicut Apostolus ait: Deus pacis erit cum illis. Quis est iste deus pacis nisi Iesus Christus Dominus noster, qui de caelo descendens pacem attulit, quia in se credentes Deo patri reconciliauit? Per peccatum enim eramus filii irae, per crucem autem Christi facti fuimus filii Dei. Idem tunc in carne nasci uoluit cum orbis terrarum positis armis in pace quiesceret. Tunc et angelos


2153. Marulić, Marko. Epistola ad Adrianum VI Pontificem... [Paragraph | Section]

adhortandi causa, quem in omnia paratum esse confido, sed desiderio meo quo uror obsequendi. Rogo igitur ostendas te tot populorum praesidem quot tuae fidei a Domino habes commendatos, id est omnium Christianorum. Omnes ad pacem mutuamque beniuolentiam hortare ut parens, compelle ut dominus. Liberalitas Pontificis Decet certe res ista Pontificem optimum excelsique animi Adrianum magis (ut equidem uideo) aduersus infideles lupos animatum quam a me dici queat. Non desinas, Pater sanctissime, illos, qui in finibus sunt, armis, pecunia, rebus


2154. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Dauid fugiens ad Achim Getheorum regem insaniam simulat. Et discipuli Christi a Iudeis repudiati transeunt ad gentes, et dum insanire putantur aiunt: Nos stulti propter Christum, sed stultum Dei sapientius est hominibus. Achis interpretatur frater meus. Et Dominus ait: Qui fecerit uoluntatem Patris mei qui in cęlis est, hic frater meus et soror et mater mea est. Gethei dicuntur torcularia; quia gentiles conuersi fuderunt sanguinis sui mustum pro confessione nominis Christiani instar torculorum.


2155. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

quicumque enim fecerit voluntatem Patris mei qui in caelis est ipse meus et frater et soror et mater est Mt 12,50 139v

Dauid uenit in Engadi; quod interpretatur oculus tentationis. Et Christus Dominus ductus est in desertum ut tentaretur a diabolo; tunc diabolus tentauit illum per oculum tentationis, quum ostenderet ei regna mundi.

Dauid latet in spelunca, Sauli oram clamidis abscindit, et Saul desinit eum persequi. Christus latebat in obscuritate Veteris


2156. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

saturitatis, de quo satiantur qui fide plena ad eum accedunt. Quę enim alia scriptura id efficere potest ut satiet, nisi ista in qua est ęternę beatitatis promissio? Scriptura ista Vrię erat uxor. Vrias interpretatur lux mea Dei, siue lumen meum Domini, uel Dominus ignis meus, aut Dominus incendium meum. Sola est enim quę mentem credentis illuminat, sola quę ipsam charitatis igne accendit. Illuminatorum igitur et charitate ardentium uxor est Bersabe. Hanc adamauit Christus dicens: Scrutamini Scripturas, ipsę enim sunt quę testimonium


2157. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

qui fide plena ad eum accedunt. Quę enim alia scriptura id efficere potest ut satiet, nisi ista in qua est ęternę beatitatis promissio? Scriptura ista Vrię erat uxor. Vrias interpretatur lux mea Dei, siue lumen meum Domini, uel Dominus ignis meus, aut Dominus incendium meum. Sola est enim quę mentem credentis illuminat, sola quę ipsam charitatis igne accendit. Illuminatorum igitur et charitate ardentium uxor est Bersabe. Hanc adamauit Christus dicens: Scrutamini Scripturas, ipsę enim sunt quę testimonium perhibent de me.


2158. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

ędificauit.

Dauidem senectute frigentem Abisach, Sunamitis puella, suis amplexibus calefacit. Abisach interpretatur patris mei incensum uel patris mei holocaustum. Abisacham hanc Mariam uirginem matrem esse existimo, cuius precibus Christus Dominus, nobis iratus, placatur et amore erga genus humanum magis incalescit. Ipsa patris incensum est, dum orat, iuxta illud: Oratio mea sicut incensum in conspectu tuo. Ipsa patris est holocaustum, dum sua erga peccatores pietate accensa, Deum etiam patrem illis


2159. Severitan, Ivan... . Feretreidos libri tres, versio... [Paragraph | Section]


2.20  Sacra diu, rerum dominos placabit, et ipsae
2.21  Ducite iam choreas Parnasia per iuga uobis
2.22  Personat aurata cythara Phoebus, puer atque
2.23  Terrarum dominus, non fleuerit, atque ego secum
2.24   Etherei super astra poli audiar ipsae canendo,
2.25  Vos scitis, quod iam multo sudore parata
2.26  Virtus spreta


2160. Frankapan, Bernardin. Bernardini de Frangepanibus... [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

nominis caput, ita summam humanitatem summae coniunxit sapientiae, ut quasi quidam novus Moyses afflictos Christi populos a dira Aegypto, atque adeo a barbarica liberet foeditate. Optimam quippe de te apud omnes concitasti opinionem, quam reverendus pater et dominus Franciscus Cheregatus orator tuus, ut omnium est horarum homo, mirifice secundat augetque, ut maxima sit spes vel solo tuo ductu posse immanem Turcarum contundi tyrannum. Non enim (quod sacrae testantur literae) in multitudine dominica consistit virtus, neque


2161. Frankapan, Bernardin. Bernardini de Frangepanibus... [page 4 | Paragraph | Section]

bis ac ter a Turcis venundati et redempti sunt; ita ut argentum, divitiae ac facultates defecerint. Spes unica nobis primum in Deo, deinde in celsitudinibus vestris sita est. Sacra Regia Maiestas Dei gratia Ludovicus, Hungarie rex, dominus noster gratiosissimus amisso optimo ac munitissimo castro Nanderalbam nec iuvare nos nec tueri potest. Ex quo fit, ut sine auxilio vestro in praesentia a Turcarum feritate nequaquam tuti esse possimus. Igitur si unquam adversus truculentum hostem evigilandum


2162. Pribojević, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]

haereditario iure possidens manum adiecit, ut totius orbis habenas regeret, quod equidem per longa annorum curricula duce Alexandro Magno, Decio, Claudio, Probo, Dioclitiano caeterisque supra enumeratis imperatoribus felicissime ad uota est assecuta. Hic est, inquam, populus, cui benedixit dominus crescereque eum fecit in gentem magnam, quae regna uicit, imperiorum uictores edidit uictriciaque arma ferre consueuit. Hinc Slaui a Bosphoro Cimerico (ut Blondus inquit) Blon. dec. prime lib. primo. (123) in Thanaim habitare soliti uel


2163. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

Beatissime pater ac domine, domine mihi semper clementissime! Post oscula pedum Sanctitatis Vestrę beatorum et meę humillime servitutis in gratiam eiusdem commendationem. De publicis rebus nostris scribit regia maiestas, dominus meus gratiosissimus, privatum autem rerum mearum statum intelliget Vestra Sanctitas ex litteris domini baronis, nuncii sui. Si res habebit bonum exitum, sicut credo omnino futurum, suplico Vestre Sanctitati humilime, dignetur me


2164. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

habui, sed res ita se habet, ut a domino Francisco Marsupino Vestra Sanctitas intelliget. Ad quem plura scribo, ut dixi, et certe omnia verissima. In summa: maiestas regia omnino optat a Vestra Sanctitate ac ei enixe suplicat, ne dominus Strigoniensis in hac petitione pretereatur, neque dubito Vestram Sanctitatem preces eius exaudituram. Ioannes Bornemÿza (pater regis et omnium nostrum) incredibile est, quante amore, observantia, servitute Vestram Sanctitatem


2165. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

et omnium nostrum) incredibile est, quante amore, observantia, servitute Vestram Sanctitatem prosequatur et colat. Credo Deum ita voluisse consulere rebus nostris labentibus, ut haberemus in hoc sene aliquid sustentaculum. Reverendissimus dominus Colocensis (filius et ipse huius senis et quidem omnium charissimus) quid agat nunc, quo pacto nos ab hoste tueatur, intelliget Vestra Sanctitas ex hiis, quę dominus baro scribit. Magne voluptati fuerunt nobis ille littere ipsius


2166. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

ut haberemus in hoc sene aliquid sustentaculum. Reverendissimus dominus Colocensis (filius et ipse huius senis et quidem omnium charissimus) quid agat nunc, quo pacto nos ab hoste tueatur, intelliget Vestra Sanctitas ex hiis, quę dominus baro scribit. Magne voluptati fuerunt nobis ille littere ipsius de eis regionibus erecto exercitu, quas, credo, Vestra etiam Sanctitas libenter videbit. Palatinus novus ostendit mirabilem animum ad bene agendum, est nobiscum valde


2167. Kružić, Petar. Petrus Crusich capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

et sic vereor, ne postea, cum Sanctitas Tua providere voluerit, occupato ab hostibus castro conatus Sanctitatis Tuę frustrati depereant, prout omnia praemissa melius declarabunt Georgius Heremita et nobilis civis Anchonitanus, dominus Gabriel de Nappis, qui naturam et conditionem loci ac militum et populi calamitates et viderunt et norunt. Insuper quęcunque nomine meo dictus Heremita Sanctitati Tuę exponere voluerit, eidem tanquam nuntio meo plenariam fidem


2168. Kružić, Petar. Petrus Crusich comes dominus cives... [Paragraph | Section]

Jovanović 2011-12-30T11:22:06 XVI/1 1525. 5. Octobris, Clisio Petrus Crusich comes dominus cives et universitas populi Clisiensis Clementi papae VII. Segr. Stato, Principi, 3, f. 309. Fragmento sigilli mediocris. Inscriptio in extera parte


2169. Kružić, Petar. Petrus Crusich comes dominus cives... [Paragraph | Section]

iste una cum castro pereat, et ob inopiam ac impotentiam in potestate Christiani nominis hostium deveniat) ita, quod et successores Sanctitatis Tuę exemplo tuo instructi eandem de nobis pariter et castro curam habeant. Sed quia nuper dominus Petrus Crusitz, comes noster a Sanctitate Tua rediens ad nos per plures nostras excitus venit, in cuius adventu populus iste refocilatus est, quia nobis retulit a Sanctitate Tua brevi et subsidium venturum et te nos et castrum


2170. Kružić, Petar. Petrus Crusich comes dominus cives... [Paragraph | Section]

de importantia videlicet castri Clissiensis ac eius condicione, nec non de militum et populi calamitate ac inopia. Sanctitati Tuę nos, castrum et milites plurimum commendamus. Bene valeat Sanctitas Tua et vivat ad annos Petri et ultra. Datum Clisii, quinta Octobris MDXXV. etc Eiusdem Sanctitatis Vestre servitores deditissimi Comes dominus xiliciorum cives et universitas populi Clisiensis


2171. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

caudis.
1.342  Et uariae uolucres syluis, Coeloque uolabant.
1.343  Necnon et pecudum genus, et genus omne ferarum
1.344  Ingreditur late campis, binaeque iugantur.
1.345  Hic patria effigies, et summi numinis instar
1.346  Stabat Adam rerum dominus, tum uelle uideres
1.347  Arbitrio parere uiri terramque, polumque.
1.348  At Pater omnipotens solio sedet igneus alto
1.349  Et circum leuibus Sereaph uolat arduus alis.
1.350  Hinc fortunatas sedes Oriente remoto,
1.351  Te fortunatas


2172. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Deus hubere pendet
3.59  Virgineo, praediues inops, opulentus egenus,
3.60  Factus primus agens, et summus humillimus idem.
3.61  Subdita maiestas est corpore celsa caduco.
3.62  Libertas captiua Dei se sponte subactam
3.63  Obtulit, et serui dominus delicta luenda
3.64  Suscepit, tanta est nostri Claementia Regis,
3.65  Exultet Coelum, tellus laetetur, et antrum
3.66  Gaudeat infernum, manesque Acheronte trahendi,
3.67  Ecce diu optatus coelestis prodiit infans,
3.68  Quo duplex natura


2173. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]


4.473  Contremuere undae, penitusque exterrita circum
4.474  Expauit turba, et uox in caua claustra refugit.
4.475  Quod caput in Coelo suprema Seraphin adorant,
4.476  Agmina, Ioanni curua ceruice reclinat,
4.477  Cum seruis Dominus, iudex cum sontibus adstat.
4.478  Bissenos hic dux lapides, haec arca sacrabat,
4.479  Bissenis Bobus templo mare uexit ahaenum.
4.480  Hoc aboleta malo modo quae seruatur apellae
4.481  Pulsa superstitio est, mundus sit flumine Naman.


2174. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

corde medullitus haerent,
11.94  Et manet in nostro ueraci stipite palmes,
11.95  Ille feret fructus, huic nota patebit
11.96  Lux mea, liber erit, ne seruitus urgeat ulla.
11.97  Gens sumus Abrami de semine libera dicunt,
11.98  Nunquam terrarum dominus seruiuimus ullis.
11.99  Liberet illa? quasi nos quaedam seruitus arctet.
11.100  Ille refert quicunque nefas agit, ille nefandi
11.101  Criminis est seruus, non huic habitanda perennis
11.102  Est domus, aeternae colit atria filius Aulae.


2175. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

talia dicunt.
12.365  Hos ne pares, unam qui sole cadente per horam
12.366  Sic coluere solum, nobis fecisse decebat?
12.367  Aestus inaequalis quibus est, et pondus iniquum
12.368  In precio, longae quae nos pressere diei.
12.369  Ex iis sic uni dominus respondit, Amice
12.370  Nulla tibi per me facta est iniuria, nullum
12.371  Dedecus, ex nummo merces est pacta diurno.
12.372  Vade, age, carpe tuo quae sunt promissa labori,
12.373  Huic quoque par soluisse uolo, me namque decebat


2176. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

fruge secundus
12.415  Siue choros tritici, quinta quem parte relaxat,
12.416  Huic quoque dat tabulam fraudi munimen habendam.
12.417  Plurima dona suos sic debita fecit in usus,
12.418  Spe tali calidus, re se quoque fulsit herili.
12.419  At dominus serui non aspernatus acutum
12.420  Consilium, laudat prudenti pectore factum.
12.421  Filius est inquit furui prudentior orci,
12.422  Sorte sua, aetheriae quam coelica germina lucis.
12.423  Si sapitis, uobis inquam, quod amica parare


2177. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]


13.76  Auriti hac pullus pecoris cum matre rudentis
13.77  Excubat ad ualuas, primaeque ad limina portae,
13.78  Non quemquam passus dorso, nec uincla recusans,
13.79  Soluite utrunque, et eos huc ducite, si qua resistet
13.80  Vis, dicetis ei Dominus iubeciubet , illa remittet.
13.81  Haec formosus Osys cecinit sic carmine uates.
13.82  Dicite. Didoitis uos ista Sionides Arci,
13.83  Inclyta polle metum forti sita uertice turris,
13.84  Rex tuus ecce


2178. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

in ortu.
13.134  Carmine diuinas laudes Osanna canamus,
13.135  Nomine nam graditur patrio, et bene prosperat ortu.
13.136  Huc ades o, benedicte, uenis qui nomine sancto.
13.137  Coelica quos alti benedicant astra tonantis,
13.138  Et deus et dominus manifeste illuceat hisdem.
13.139  Concelebrate sacrum solenne sub arbore densa,
13.140  Vsque salutifero qua stant altaria cornu.
13.141  Noster adest dominus deus hic, tibi dicere laudes
13.142  Nitimur, et summas tua lumina tendere ad Arces,


2179. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

nomine sancto.
13.137  Coelica quos alti benedicant astra tonantis,
13.138  Et deus et dominus manifeste illuceat hisdem.
13.139  Concelebrate sacrum solenne sub arbore densa,
13.140  Vsque salutifero qua stant altaria cornu.
13.141  Noster adest dominus deus hic, tibi dicere laudes
13.142  Nitimur, et summas tua lumina tendere ad Arces,
13.143  Dicite nunc domino, quoniam laus ipsa decora est.
13.144  Haec alterna chori qui tum secus ora praeibant,
13.145  Quique sequebantur cecinerunt carmina


2180. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

omnes
13.509  Vnus Marte ciet, tenebras et luce lacessit.
13.510  Dicite de Christo quae sit sententia? cuius
13.511  Filius est? Dauid referunt. cur nominis ergo
13.512  Afflatu dominum uocat hunc hoc carmine Dauid?
13.513  Namque meo domino dominus deus inquit Olympi,
13.514  Sede meae reside super ardua sydera dextrae,
13.515  In tua donec agam crurum scabella tuorum
13.516  Ipse tuos hostes, pedibusque sedilia ponam.
13.517  Et quia Dauiti proles est Christus, at unde
13.518  Est


2181. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

dominus deus inquit Olympi,
13.514  Sede meae reside super ardua sydera dextrae,
13.515  In tua donec agam crurum scabella tuorum
13.516  Ipse tuos hostes, pedibusque sedilia ponam.
13.517  Et quia Dauiti proles est Christus, at unde
13.518  Est dominus? natum domini quis nomine dicat?
13.519  Talia dum inuicto certamina Marte gerebat
13.520  Christus ea tum luce, fugae dant terga cohortes
13.521  Hostiles, unusque omnes in castra coegit.
13.522  Tum uero pulsis ut nox ea concidit umbris,


2182. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

pro munere merces.
13.792  At si corde malo Domini mora longa uidetur
13.793  Venturi famulo, nunc hos, nunc uerberet illos.
13.794  Ebria tum crapula distendat uiscera multa,
13.795  Compotos inter temulenta per Orgia demens,
13.796  Adueniet Dominus quo tempore nesciit, hora
13.797  Qua non sperauit, tunc illum diuidet ultro.
13.798  Portio cui dabitur populi cum gente relicta.
13.799  Illic ignis aget lachrymas, et torua cruento
13.800  Lumina rotabunt imbri, frigusque


2183. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

infrenet praecinctos robore lumbos, ❦
13.803  Lampadas accenso praetendite lumine dextris,
13.804  Non secus ac famuli qui in limine principis aulae
13.805  Excubitu assiduo seruant. ut ad hostia postquam
13.806  Pulsarit Dominus ueniens a gente beata,
13.807  Et sponsae amplexu, confestim limina pandant.
13.808  Foelices igitur quos haec uigilantia semper
13.809  Sollicitat, studium uenturique excitat aeui.
13.810  His herus ipse suo reditu discumbere iussis,


2184. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

recenset.
14.45  Macte bona uirtute puer, meus euge fidelis
14.46  Pauca super, nunc Sume meo bona plurima regno,
14.47  Ingredere huic inquit, laeto te imisce triumpho.
14.48  Proximus accessit simili uirtute priori,
14.49  Nam duo dupla dedit, Dominus collaudat utrunque,
14.50  Prosequitur merces ambos, nec adorea dispar.
14.51  Tum prodit defossor hebes et inutilis una
14.52  Debitor ille mina, Domino qui talia fatur.
14.53  Nescius haud ego sum, quam corda ferocia gestes
14.54  Durus


2185. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

rerum penetratis in omni,
15.441  Huc oculos, uestraeque acies aduertite mentis,
15.442  Si qua meo par est similis ue aerumna dolori?
15.443  In me tela dei furor exarmauit. Et ignem
15.444  Intulit ossa super, desolatamque reliquit,
15.445  Vt dominus uentura mihi meus ille canebat
15.446  Infirmata ruit tristi mea turbine uirtus,
15.447  Dum iuga multa premunt, laquei et ema colla grauantes
15.448  Torculare mihi botris calcatur acerbis
15.449  Inualuere suis in me clamoribus hostes.


2186. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

sydera mundo.
15.488  Alter ab alterius duplicato uulnere rursus
15.489  Lapsus uterque cadit, premitur trabe Christus adacta.
15.490  Hic est ille deus, cuius sapientia mundum
15.491  Componit, coelique potentia sustinet orbes.
15.492  Virtutum dominus, mundique exercitus omnis.
15.493  En hominem propter spectacula qualia gessit,
15.494  Quale parauit iter, qualemque exhausit amorem,
15.495  Iustitiae quanta hoc pietas efulsit in omnes.
15.496  Si sibi si Matri pro nostro crimine talis


2187. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

arcana reclusit.
15.706  A diis auditae uoces abeuntibus alto
15.707  Aethere, ploratus, et lamentabile carmen.
15.708  Et ueterum monimenta patrum patefacta dehiscunt,
15.709  Excita sanctorum redeunt in corpora manes,
15.710  Postquam surrexit dominus prodire sepulchris
15.711  Visa (genus sanctum) sanctaeque apparuit urbi.
15.712  Centurio attonito custos cum milite fixus
15.713  Stabat ab aduerso, uisa qui morte tonantis
15.714  Terrificis rebus per tota portenta secutis,
15.715  Iste


2188. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

funera diuis.
16.189  Quae nex illa fuit? cuius tam nobile funus?
16.190  Hoc Christus, referunt illi, quis nescit Iesum?
16.191  Quem populi uidere suae crucis arma gerentem.
16.192  Ille prophetarum princeps erat, ille potentis
16.193  Imperii dominus, lux oris et ille beati,
16.194  Vt populos, sic ante deum decus omne ferebat.
16.195  Hunc nostri proceres, et summi perfida mystae
16.196  Concilia obliquo inuidiae liuore nefandis
16.197  Confecere odiis, et


2189. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

Quum stetit, o, socii uobis pax inquit Iesus.
16.335  Hinc Thomae, huc infer digitos, et conspice palmas,
16.336  Hoc latus inque meum manus haec tua palpet apertum.
16.337  Et mihi praebe fidem, qua incredulus esse recuses.
16.338  Ille refert, Dominus mihi tu, mihi numen Olympi es.
16.339  Me quia uidisti, credis modo Dydime Thoma,
16.340  Sunt qui habuere fidem, se non uidere beati.
16.341  Poste quum multis apparuit ad uada castris ❦
16.342  Cinctus ubi fluctu resonat


2190. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

pecoris concluso rete grauescit.
16.363  Defecere manus nimio prae pondere lassae.
16.364  Ioannes animi meditatus acumine fultum
16.365  Littore, cognouit Iesu sub imagine numen.
16.366  O, petrePetre en inquit Dominus, tum Petrus amictu
16.367  Cingitur, et tunica nudos accomodat artus,
16.368  Et se se in liquidas iactu dedit aequoris undas
16.369  Feruidus, insonuit spumanti uortice gurges,
16.370  Quem primum tellus, littusque excaepit amoenum.


2191. Kružić, Petar. Petrus Crusich capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

illius castri necessariis providit. Insuper asueti sunt ibidem Clissÿ aliquot teneri equites, prout omnia hec Vestre Sanctitatis nunctius vidit latiusque ecclesie scribere potuit. Praeterea, quod annis elapsis Maiestas Regia, dominus meus gratiosus parvam erga me provisionem fecit nec salaria debita mihi dedit, Maiestas Regia hoc anno pene nullam de salario meo fecit mihi provisionem et cum ab amicis 19 solicitus scisitassem, relatum


2192. Kružić, Petar. Petrus Crusich capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

pater! Mitto hunc Simonem presbyterum, latorem scilicet presentium, capellanum meum ad Vestre Sanctitatis pedes, qui paulo ante apud eandem fuit, quem Vestre Sanctitati commendo. Hunc siquidem alias serenissimus Hungarie rex, dominus noster gratiosus pro quadam abbatia Sancti Georgii commendat, satis enim superioribus annis tum regie Maiestati, tum Christianitati servit, maxime in castri Clissÿ obsidione magnas sustinuit tribulationes. Certe propter merita


2193. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus electus... [Paragraph | Section]

frustra cadere omnia consilia et conatus tam pro cancellario creando, quam pro aliis rebus in melius mutandis honestissime susceptos. Igitur autem ex toto numero hominum, quos hic habemus, nemo est, qui magis idoneus esse possit, quam dominus Colocensis, cum quo licet de hoc sepe et a domino barone, et a me et, credo, ab Abstemio nostro sit tractandum. Non hoc quidem audire vult et professionem suam huiusmodi officio contrariam et multa alia allegans. Neque spes ulla


2194. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus cancellarius... [Paragraph | Section]

De me aliter constituerem, quam constitui, si que spes mihi superesset serviendi hic vel patrię vel Vestrę Sanctitati ac Sedi Apostolicę. Sed, cum utrunque mihi sit ademptum, faciam id cum gratia ac favore Vestre Sanctitatis, quod dominus baro referet Vestrę Sanctitati. De ipso domino barone, de obsequiis, quę Sedi Apostolici, Vestre Sanctitati, huic regno serviendo prestitit, non est opus, ut aliquid scribam. Non dubito Vestram Sanctitatem et servitiorum ipsius,


2195. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus cancellarius... [Paragraph | Section]

Domine, Domine Clementissime! Servitutis commendationem post pedum Vestrae Sanctitatis oscula beatorum. In litteris, quas mitto ad dominum Baronem, perscripsi omnia, quę hic aguntur. Quas ita inscripsi, ut, si dominus Baro non adesset, perlegantur nihilominus a Vestra Sanctitate. De me nescio, quid dicam aliud, nisi quod per Baronem suplicavi et prius sepe commendavi, semel per litteras. Nescio quo me vertere, alio, nisi ad


2196. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1859 | Paragraph | SubSect | Section]

1, 21 prius gens sancta et populus acquisitionis, nunc populus Gomorrae, semen nequam filii scelerati, socerdotes infideles, socii furum, diligentes munera, sequentes retributiones, de quibus idem Dominus conqueritur per prophetam Esaiam. Filios enutriui, te exaltaui, ipsi autem me spreuerunt, dereliquerunt uias meas, blasphemauerunt sanctum Israel, alienati sunt retrorsum.


2197. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1859 | Paragraph | SubSect | Section]

tot et tantis flagitiis praeuaricationibusque illius enumeratis, subiungit seuerissimam Dei sententiam, quae contra nos hoc tempore funestissimam executionem sortita est. Formula autem sententiae haec est. Quoniam peruenerunt peccata illius usque ad coelum, et recordatus est Dominus iniquitatum, ideo in una die uenient plagae eius, mors, luctus, et fames desolatam facient illam et nudam, et ipsam igne concremabunt. Apc 18,


2198. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section]

Postremo diligite iustitiam uos qui iudicatis terram. His mundissimis holocaustis, si iratum nobis Dominum placauerimus, absque dubio, et hic (prout ipse pollicetur) bona terrae comedemus, et in futuro pro bene gestis sempiterna praemia consequemur. Quod nobis omnibus praestare dignetur idem Dominus, qui est benedictus in saecula, AMEN. ORATIO DE CAPTA ET DIREPTA VRBE ROMA, ANNO 1527. Etsi intelligebam eos qui hoc loco pro more scholae fictas fabulas agunt, multo minus


2199. Andreis, Franjo... . Epistula ad Ianum de Lasco, versio... [page xx | Paragraph | Section]

versio prima. Reverendissime domine, salve! Magnificus dominus Stanislaus de Lasco, frater Vestrae Reverendae Dominationis, discedens hinc, commendavit mihi iuvenem Witoslawski, quem redemit Constantinopoli, ut eum ducerem mecum Hungariam, inde mitterem ad Vestram Dominationem Reverendissimam.


2200. Andreis, Franjo... . Epistula ad Ianum de Lasco, versio... [page xx | Paragraph | Section]

nisi quod iste potentissimus Imperator circumcidit tres liberos solemnibus ludis et commessationibus, affirmaturque certis auctoribus in sequentem aetatem facturum esse novam expeditionem contra Carolum. Magnificus Dominus Gritti ad tres dies paucis comitibus mutatis equis summa celeritate contendit in Hungariam, quam Ferdinandus cum tenere non potest, decrevit evertere. Reverendissimis dominis Gnesnensibus et Plocensibus cupio a Vestra


2201. Brodarić, Stjepan. Epistula ad Francescum di Nobili... [page 177 | Paragraph | Section]

tribuunt palmam. Majestas Regia predictum dominum Aloisium nouo donavit titulo, fecit eum gubernatorem regni, deinde comitem de Marmarosio relictis apud eum beneficiis ecclesiasticis, et thezaurariatu, que prius etiam a sua Majestate habuerat; modo ipse dominus Aloisius missus est a Majestate regia Constantinopolim ad imperatorem Turchorum in certis negotiis regni et regie Majestatis. Inducie tractantur nunc inter nostros et Germanos cum capitaneo Caroli imperatoris, Vilelmo videlicet Rogendorff, qui non solum


2202. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

dicam, hujus insolentis temeritatis pumilionis illius, etiam si deos et homines propterea offendam. Ego pro commodo tuo et honore libenter et sanguinem et fortunas meas profuderim, sed contumelia abiectissimi hominis intolerabilis mihi est. Hac de re pleraque dominus Thurcouith vir integer narrabit V. M. D. cui mea seruitia commendo. Bude feria quarta ante Dominicam palmarem 1532. Seruitor Tranquillus


2203. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

Thome Nadasdino Consiliario Regię Maiestatis etc

Spectabilis et Magnifice domine domine obseruandissime, salutem et mei commendationem. Clementissimus dominus meus mittit me ad longinquam legationem. Indigeo forti equo: tu succurre. Fortasse discedam hinc ad triduum. hic expectaui in dies tuam M. D.; vellem coram alloqui. Commendo me plurimum Vestre Spectabili et Magnificae


2204. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

millia et quingentos milites quos Placentie in promptu habuit, et iam peruenerant non procul a Tridento, sed iussu regis redierunt. Serio apparantur omnia ad bellum uernum, abundabimus omnibus opibus, vereor solum ne ducum laborumque penuria. Magnificus dominus Laski longo morbo detinetur, si dei ope conualescat, bene sperare possumus. Breuiter scribo, quoniam spero me dominum Sarkan esse visurum antequam discedam. Mithridatum ex Constantinopoli quod magno labore aquisivi una cum fundo et ipsa pixide relinquam apud Farkas


2205. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

13. Nouembris datę exemerunt nobis omnem solicitudinem, quam ob diuturnum tuum silentium contraxeramus sane quam maximam: sciebamus enim te magnitudine animi et caritate in patriam singulari nullum discrimen esse vitaturum, dum tua vel morte vel salute publice utilitati consuleris. Sed dominus deus misericors sit benedictus semper in secula, qui te preclara dignaque tuo genere aggressum in tanta cedium flamma seruauit, victoriaque potitum reduxit incolumem. Nam quanta vehementia comilitones incitaueris ad pugnam, quam fortiter ipse irruperis in urbem cum hoste


2206. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

quotidie pristino robore atqitute. Nec aliud expecto, nisi tuum fęlicem reditum, ut vestris istic compositis ex sententia rebus (quoad eius fieri potest) Hungarię parta pace quasi triumphatis hostibus e vestigio ad intermissa mea studia reuertar paceque hac fruar et quam dominus deus Christus nobis reliquit. Tu interim pancratice viuas, et celeriter ad nos redeas. Ex tua arce Saruar, 28 Aprilis 1553. Tuus


2207. Kružić, Petar. Petrus Crusich comes Clissie et... [Paragraph | Section]

astucias cum Turcis et Poglicanis, ut nobis inficias eat et iniurias faciat ac dedecus, quia bene scit ipsum castrum male esse munitum et quod omni auxilio nudum est et munitione. Itaque humiliter deprecamur Sanctitatem Vestram, ut dictus dominus Andreas sit commendatus apud Sanctitatem Vestram et quod eidem gratias agat pro servitute exhibita serenissimo imperatori nostro et omni Christianitati, et qui contentus et satisfactus sit pro illo, quod exposuit, vel ad computum


2208. Kružić, Petar. Petrus Crusitch castellanus... [Paragraph | Section]

bonam quantitatem bombardarum, quarum partem capitaneus Segniensis, partem Flumiensis abstulit, et residuum in Clÿsium intulimus et quamvis sint aliquantulo igne absumpte tamen facient ad propositum nostrum pro nostris usque quoad dominus providerit. Ideo cognoscet Sanctitas Tua, quod pecuniam ab eadem acceptam ad bonum opus converti et ultra ab amicis plurimis mutuo accepi confissus in Sanctitate Vestra, in qua spero, quod me non


2209. Kružić, Petar. Petrus Crusitch castellanus... [Paragraph | Section]

gratia et benedictione Sanctitatis Vestrę hanc evertimus. Itaque iterum atque iterum per passionem domini nostri Jesu Christi rogamus et supplicamus, nolit nos derelinquere, quia homines habemus paucissimos et exculenta nulla. Et si dominus Deus sua gratia concedet victoriam Cesareę magestati cum infidelibus Turcis, eidem non erimus tanto fastidio et importunitate nec plura. Sanctitati Vestre humiliter me commendo et dedico, quę feliciter usque


2210. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus Episcopus... [page 316 | Paragraph | Section]

beneficio volo, donec viuam, suae maiestatis erga me gratiam omnibus, quibus potero modis quaerere. Et utinam tam longo terrarum spatio non defungeremini a nobis, non potuissem profecto huc etiam usque mihi temperare, quin suam maiestatem reuerenter adiissem. Sed si Dominus Deus pacem dederit, ut spero, et plane futurum confido, non grauabit me ista etiam tam longe terrarum spatia emetiri, ut suae maiestati vel in parte saltem aliqua animi mei gratitudinem ostendem. Rogo autem V. D. velit mihi significare, et in quali


2211. Frankapan, Franjo. Franciscus de Frangepanibus... [Paragraph | Section]

que hic aguntur, scriberem, cui supplico velit in eam partem accipere ea que a me Vestre Sanctitati scribuntur et scribentur in posterum in quam a me scribuntur et scribentur. Quali iniuria superioribus annis affectus sit serenissimus dominus meus, dominus Ioannes Ungarie rex a Vestra Sanctitate et sede apostolica omnibus notum est, quod factum licet illi, qui fuerunt dediti Sanctitatis Vestre ad latus sue maiestatis suaserunt procesisse magis ex adversariorum impulsu


2212. Frankapan, Franjo. Franciscus de Frangepanibus... [Paragraph | Section]

scriberem, cui supplico velit in eam partem accipere ea que a me Vestre Sanctitati scribuntur et scribentur in posterum in quam a me scribuntur et scribentur. Quali iniuria superioribus annis affectus sit serenissimus dominus meus, dominus Ioannes Ungarie rex a Vestra Sanctitate et sede apostolica omnibus notum est, quod factum licet illi, qui fuerunt dediti Sanctitatis Vestre ad latus sue maiestatis suaserunt procesisse magis ex adversariorum impulsu et temporum


2213. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus episcopus... [Paragraph | Section]

videre vacuum, sed rebus eciam omnibus aliis pacatissimum et florentissimum ob privatam meam et incredibilem erga Vestram Sanctitatem affectionem et observanciam. De pace inter hos principes nihil nunc aliud habeo, quam quod is ipse dominus nuncius referet aut domini Casalii. Poterit de hiis, que scribo, Vestra Sanctitas et a domino Paulo Zondino, penitenciario apostolico, quando ad eam redierit, edoceri, qui multis interfuit et oculis vidit ea, que hic aguntur, et


2214. Beneša, Damjan. Epistulae ad principes, versio... [page 213 | Paragraph | Section]

in reformato imperio auctam sibi dignitatem et confirmatam rerum suarum salutem. Atque ut reuertar eo, quod exemplo proposui: utinam fuerint hi panes, qui latebant apud puerum! Quamuis tamen senex, ego ob imprudentiam merito puer possum existimari. Sed qualescunque hos utinam Christus dominus noster in totum populum partiretur, ut inde omnes satientur, tandemque cuncta pacentur! In hanc eandem materiam scripsi ad regem Francorum, hortatus principem ad perpetuę pacis et illustrissimę dignitatis rationem ineundam. Scripta 1534,


2215. Brodarić, Stjepan. Epigramma ad Petrum Tomicium,... [page 33 | Paragraph | Section]

Praesul dignissime, grates?
Unde petam meritis praemia digna tuis?
Tu me, dum patriis longe exulo pulsus ab oris,
Et medicae infirmus quaero salutis opem,
Complexus vero patriae pietatis amore es:
Tu pater et dominus, tu mihi frater eras.
Nil passus tunc deesse mihi, quum cuncta deessent,
Quum premerent variis me mea fata malis.
Ergo quum nequeam, quas vellem, solvere grates,
Persolvant meritis Numina sancta tuis.


2216. Grangya, Petar. Epistolae duae, versio electronica [Paragraph | Section]

Gywlay accepi, in aliam habitationem, quam hactenus pariter tenuistis, te transferas, significesque qualem pecuniam et quantum tibi ipse dedit, ut cum domino Martino Provisore in Jazka verum computum facere valeam. Nam fraus et dolus nemini patrocinari debent, sed, ut iuste vivamus, Dominus innuit dicens: Quod tibi fieri non vis etc. Deinde consequenter mihi describas, infra quod futurum tempus pecunia hactenus missa sustentari possis, quo per suffragia non procedamus. Item si tempus vacabit, accedas Venetias sine tumultu, et per consequens ad officinam


2217. Grangya, Petar. Epistolae duae, versio electronica [Paragraph | Section]

ut portari vel ordinari si possent, bonum est. Clerici nostri nullibi posunt reperire. Bene vale. Ex Zagrabia feria 2a Paschatis 1535. Quidam Dominus Blasius de Portugallia mercator continuus est nobiscum; ipse relationem afferre potest. Petrus Lector.


2218. Brodarić, Stjepan. Brodericus Nicolao Olao suo,... [page 575 | Paragraph | Section]

mihi reddere placabilem. Quo non est aliud, quod magis in vita exoptem; obsequiaque mea humillima in gratiam eius reginalis maiestatis per omnes occasiones commendabis. Hic apud caesarem est conclusum, ut pro finali rerum Hungaricarum conclusione reuerendissimus dominus Lundensis, bonus amicus tuus et magnus rerum tuarum fautor ad serenissimum regem meum proficiscatur, cum reuerendissimo domino Agriensi, Frangepano, cui et ipsi tu satis es commendatus. Ego apud caesarem remaneo usque ad rerum conclusionem; quae in eo statu


2219. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 37 | Paragraph | Section]

enim, quanta laborem, sed timeo quod nuper in adventu Solimani Turcarum caesaris metuebam, qui scilicet si hoc regnum invadebat, ut minabatur, cogebar, per Deum, praeposituram hanc meam Transsylvanam, nam Budensem dudum desolavit, ita relinquere ut acceperam, nimirum pauper et vix decem ducatorum dominus. Cujus quidem reditus annuos non ego, nam parvo natura mea contenta est, sed aulicus decor, sed honoris suadela, et longae spei opinio totos exhaurit, neque animadverto prius, quam annus exierit. Congerendum itaque nonnihil est, et futuris casibus reservandum, quos odia principum ac


2220. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 70 | Paragraph | Section]

vivere. En, hic sum, sed in magna indignatione avunculi qui ex pulice, ut scis, elephantos gignit. Gratia Deo Optimo Maximo, in cujus potestate sto, quod regiam majestatem, dominum meum clementissimum, pro me habeam; quique me de manu leonis eripuit. Illud autem vehementer admiror, quod tantus dominus cum hoc pulice tanta contentione contendat, et quasi immortale bellum gerat. Sed mihi ista eo faciliora videntur, quanto assuetiora. Pro triumpho habeo, quod mihi Deus in eo misericors fuit, quod nullius sceleris mihi sum conscius. Jam ut omittam mea, ad tua venio. Iste meus


2221. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 23 | Paragraph | Section]

sceleratius est eripere animam homini atque ipsum Dei opus dissolvere? Quum in hanc sententiam multa dixissem, [verba Solymanni] ille inquit, se quoque velle pacem, ac ut ea fiat, authorem et adiutorem esse futurum. Quid autem illud est, quod tuus dominus petit a domino meo, tandem edissere. Existimo, inquam, constare V.re M. dominationi quo iure Hungarie Regnum pertineat ad Sacr.Reg.Ma.; petit igitur atque etiam rogat illud ab Imperatore vestro sibi dari iis conditionibus quibus Joanni


2222. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 24 | Paragraph | Section]

[Verba Rustham Bassa] Venisti, inquit, ad explorandum, ac ut verba nobis dares; quam rem nos intelleximus antequam Vienna discessisses, et idcirco providimus rebus nostris. Si sincere venisses ad petendam pacem, nonne dominus tuus respondisset ad ea, que Imperator illi ter significavit de reddendis illis quatuor civitatibus? Que nisi reddantur, pax nulla esse potest. Quid est quod nunc denuo Budam petit, de qua unum lapidem sperare non debet? Dixi, me nescivisse quicquam de his.


2223. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 24 | Paragraph | Section]

Nec illud debet vos offendere, quod christiani principes et status Imperii decreverint, et nunc in eo sint, ut Budam recuperent ac defendant. Nullo enim modo patientur, Hungariam, que illis pro muro fuit, avelli a reliquo corpore chrstianitatis; mallet serenissimus dominus meus Budam de manu Imperatoris accipere quam eam vi armorum assequi; scit enim, quod eo pacto Regnum Hungariae cum bona vestra amicicia in pace possideret, vi adeptus gravi et periculoso bello distringeretur. Quare sincere sum misssus non solum ad petendam


2224. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 27 | Paragraph | Section]

colloquium cum Solimanno Bassa] His peractis fui multos dies in hospitio expectans responsum. Postea petii colloquium Solimani Basse. Consensit, vocatus sum. Aderat Jonus Beg et alius interpres. Diu, inquam, hic hereo, mora hec inutilis est. Serenissimus dominus meus avide meum reditum expectat, quuum videbit, sibi non responderi neque me dimitti, desperabit de pace et ipse hostilia cogitabit. Dum res integre sunt, mititte me per postam, alioquin nihil boni sequetur. Ille inquit: Imperator hoc dat responsum: Det


2225. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 27 | Paragraph | Section]

dominus meus avide meum reditum expectat, quuum videbit, sibi non responderi neque me dimitti, desperabit de pace et ipse hostilia cogitabit. Dum res integre sunt, mititte me per postam, alioquin nihil boni sequetur. Ille inquit: Imperator hoc dat responsum: Det dominus tuus illas quatuor predictas civitates et cum reliquis pacem habeat. Sed iussit, ut tu hic maneas, donec te dimittat. Ego inquam: Igitur vestra porta patet intrantibus, clausa est exire volentibus. Summa celeritate me serenissimus dominus meus misit, ut suae


2226. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 27 | Paragraph | Section]

hoc dat responsum: Det dominus tuus illas quatuor predictas civitates et cum reliquis pacem habeat. Sed iussit, ut tu hic maneas, donec te dimittat. Ego inquam: Igitur vestra porta patet intrantibus, clausa est exire volentibus. Summa celeritate me serenissimus dominus meus misit, ut suae Reg. M.ti quamprimum responsum reportem et non hic heream inaniter. Qua fide sum admissus, eadem reditum mihi patere equum est. His dictis porrexi Basse salvum conductum Imperatoris. Bis eum legit, diuque in eo meditatus est,


2227. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

spes redeundi in patriam plane abscissa est: conanti enim id poena incendij destinata est. Hij quia firmiores creduntur, ac minus fugaces, a dominis ad ministeria castrensia assumuntur, libertas tum demum competit, ubi uel ipse annis inutilis potius reijcitur a domino quam dimittitur, uel ubi dominus in bello inter pericula mortis libertatem legarit. Matrimonia illis quidem permissa sunt, sed liberi eorum pro arbitrio domini distrahuntur, quae res sapientiores a nuptijs abhorrere facit. Alios qui circuncisionem repudiant, immaniter tractant: quam miseriam per tredecim annos expertus


2228. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

DE ILLIS CAPTIVIS QVOS pastores faciunt. DVra uita agricolarum, durius tamen agunt qui ad pastoritias curas emuntur, uiuendum illis in solitudine, perpetuo noctes et dies sub dio agendum: dominus cum uxore solus in tentorio uersatur, et praeter tuendi gregis officia, penulas et tapetia subcisiuis horis facere coguntur. Singulis mensibus pascua mutant, de montibus in montes se


2229. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

AueMariagratiaplena,dominus stobom,blasena


2230. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Aiag, pes. Arca, dorsus. Hass, uenter. Beg, dominus. Tselebi, nobilis. Deuulet, locuples. Charip, pauper.


2231. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

nullum audiui vnquam, vel ex Christianorum vel infidelium regibus appellari, praeterquam ipsum Suleimannum eorum regem qui nunc rerum potitur, quod tamen nescio an significet Hunnorum dominum, id enim Germanica propemodum vox indicare videtur Hunch heer) id est, Hunnorum dominus. Ghelur) est verbum, et significat veniet. Csiaferun) est nomen, quod significat gentilem siue Ethnicum. solent enim omnes Christianos hoc nomine appellare, quamuis etiam alia habeant vocabula ad interpellandos Christianos, vt sunt


2232. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

: Lasponiensi. contulissem, qui multum ministerium uerbi adiuuit, tum magna multitudo hominum ad Christum conuersa est atque inde Euangelium in tota fere Pannonia usque ad Mysiam utramque sparsum et diuulgatum est. Tametsi autem multas aerumnas ac persecutiones sumus passi, tamen dominus affuit nobis, atque nos contra uim omnium portarum inferorum defendit et conseruauit. Tandem post duos annos et nouem menses a quibusdam piis hominibus sum uocatus Tholnam atque in extremo ciuitatis dominico collocatus. Hic uulgus scissum est, alii adhaerent Christo, alii regnum Papae


2233. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

nouem menses a quibusdam piis hominibus sum uocatus Tholnam atque in extremo ciuitatis dominico collocatus. Hic uulgus scissum est, alii adhaerent Christo, alii regnum Papae amplectuntur et pedibus manibusque defendunt. Hic multa nobis et ardua certamina fuerunt; sed Dominus nos admirabili modo per praefectos ac magistratus Turcicos defendit, omnes enim fere magistratus Turcarum, et praecipue iurisconsulti, quos ipsi kadias uocant, nescio quomodo nobis fauent. Circa ferias Ioannis Baptistae consul Tholnensis, qui uulgo iudex uocatur


2234. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

uos omnes ministri ecclesiarum in Pannonia inferiore. Saluta Vngaros et praecipue Matthaeum Motzerum, mihi summo amicitiae uinculo deuinctum, atque roga, ut quamprimum et nos inuisat atque hoc ministerium adiuuet. Nam ab omnibus piis summo expectatur desiderio. Dominus noster Iesus Christus diu te incolumem conseruet. Tolnae, tertia die Augusti. 1549. Integro anno haec Epistola in itinere detenta est ob longitudinemque uiae et quia nuncii inde huc recta non proficiscuntur.


2235. Vrančić, Mihovil. Stephano Chiacchio, versio... [page 218 | Paragraph | Section]

eo nihil intellexi. Neque, ut verum fatear, nimis multam illius curam gessi; postquam vidi obduratum in ea factione, quae, nisi resipuerit, haud dubie primum sibi, deinde omnibus nobis aliis, perniciem est extremam paritura. Et maxime miror, quod idem dominus frater eius, homo prudentia summa et singulari, cum seditiosis habeat commercium; ibique fortunae suae incrementa quaerit, ubi nemo nisi Turca dominatur. Non ita mihi de eo antea pollicebar, et sperabam eum meliore usurum consilio. Sed fecit aleam; nec


2236. Vrančić, Antun. Casimiro nepoti suo salutem,... [page 219 | Paragraph | Section]

meorum commendationem. Quod attinet ad negotium meum de re Agriensi, de cuius statu nemo poterit melius iudicare, quid erit faciendum et quomodo transigendum, quam is Magnificus dominus Stephanus Dobo Vaywoda Transylvaniae, Reverendissimam dominationem Vestram vehementer rogo, ut quum de hac ipsa re mea apud Suam Maiestatem aget, velit non gravate Eidem Maiestati cum dexteritate suggerere, dignetur etiam ab hoc


2237. Vrančić, Antun. Casimiro nepoti suo salutem,... [page 219 | Paragraph | Section]

mihique illud ita expedire, ut possim quandoque dicere in sola me Dominatione Vestra Reverendissima conquievisse. De confirmationis nostrae procuratione, quid fieri debeat nescio. Litterae Suae Maiestatis ad Pontificem datae apud me sunt; dominus etiam Don Diego abitum post festa parat. Nostri fratres confirmandi et consecrandi, ad sua quique dilapsi sunt, vel minima quidem tantae rei deliberatione instituta; quo


2238. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 217 | Paragraph | Section]

Salutem et felicitatem. Hodie cum essem in prandio apud magnificum dominum oratorem Venetum, dedit mihi hasce litteras ad dominationem vestram reverendissimam sonantes, puto eas esse Dumnensis illius, quantum ex sigillo percipere potui. Porro ipse dominus orator se et officia sua plurimum commendat ei, et nescio quid mihi de romana legatione attigit, quod quidem et ab aliis quibusdam in aula audio dici aliquando. Hoc anno fiunt ubique maximi apparatus. Turca emittit 130 triremium classem; Venetus 80; rex


2239. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 222 | Paragraph | Section]

nondum enim equitibus et peditibus stipabatur. Nos, quia nostro gradu continemur, contemnimur. Extra jocum, mirantur omnes de ejus taciturnitate. Hic amissa Tata, quies ut antea, solus scit princeps quid agendum fuerit. Sua majestas etsi non sine sua tertiana sit, tamen a periculo longe abest; dominus palatinus cum ad extrema pericula devenisset, utcunque convaluit, et semisanus certe invalido corpore huc se contulit; sic enim res postulant. Rex Maximilianus adhuc fruitur balneis in Bolchyr una cum serenissima regina. De reverendissima dominatione vestra jam aliquoties caesarea majestas


2240. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 296 | Paragraph | Section]

reverendissima optime valeat una cum omnibus suis; et quia intelligo ex litteris domini Joannis Bassani futurum Posonii in diaeta per totum mensem Januarii, ex solita diligentia dignetur ad nos de prospera sua valetudine semel et iterum litteras dare, antequam longius recedat. Ipse autem juvenis Dominus Joannes Bassanus in suis ad parentem litteris miro modo se de benignitate dominationis vestrae reverendissimae erga se laudavit ita quod et pater et omnes cives et amici nostri jubilentur, et Deum pro incolumitate sua exorent, laudant, extollunt, venerantur.


2241. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

optimas quomodo habere possis 65 Demetrius Phalereus bibliothecae regis Ptolemaei praefectus 4 Demetrii Phalerei epistola de libris Idaeorum describendis 12 Deus misericors 64. omnium inspector et creator 6. gubernator et Dominus 7. cur Ζεύς veteribus dictus ibid. Deus regi imitandus 78. semper invocandus et soli ipsi fidendum 59 Deus summe beneficus, et omnium bonorum causa 62 Deus veritatis


2242. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 335 | Paragraph | Section]

non multis absumptis domibus. Aliud nihil est tale scitu dignum, nisi si hoc: quod Franciscus Semiunich Civuleta mortem obierit, desponsata in mortis articulo Dragna concubina ejus, et turpiter et indigne ad damnum filiae suae unicae. Noster autem consanguineus dominus Michael Lucich ex Venetiis satis honorifice rediit. Auctum enim est illi stipendium duobus ducatis plus; praeterea creatus est capitaneus super viginti equites croatos, primos qui in hac provincia vacaverint, tempore vero belli super quinquaginta. Christophorus vero frater ejus cogitat


2243. Grauisius, Iacobus;... . Carmina occasionalia e codice... [page 89v | Paragraph | Section]


Me tua fama tibi deuinxit et inclyta uirtus;
Nec tua quippe minus Calliopaea lyra.
Ergo, precor, graciles non tristi fronte Camoenas
Suscipe, et Vranii sic memor esto tui;
5  Parua tibi sunt haec, dominus nec munera serui
Despicit; hic sat dat, qui dare plura nequit. In detractorem superiorum carminum
Quid toruo


2244. Vrančić, Antun. Antonius Verantius episcopus... [Paragraph | Section]

easdem Illustrissimas Amplitudines Vestras essem facturus certiores. Igitur consumpto in hac harena uno ferme anno integro assidue lapidem hunc urgendo summa solicitudine summoque conatu nihil omnino effeci, quod, quantum Reverendissimus Dominus Strigoniensis in gratiam Illustrissimae Amplitudinis Vestrae et cardinalis Augustani inducebatur ad indulgendum, tanto minus dominus Illicinus de indulgentia antistitis sui cogitare videbatur efferens subinde innocentiam suam et


2245. Vrančić, Antun. Antonius Verantius episcopus... [Paragraph | Section]

hunc urgendo summa solicitudine summoque conatu nihil omnino effeci, quod, quantum Reverendissimus Dominus Strigoniensis in gratiam Illustrissimae Amplitudinis Vestrae et cardinalis Augustani inducebatur ad indulgendum, tanto minus dominus Illicinus de indulgentia antistitis sui cogitare videbatur efferens subinde innocentiam suam et aequitatem causae suae exigens, questus insuper de quibusdam iniuriis, quasi parem, non superiorem habuit archiepiscopum. Sic postremo,


2246. Andreis, Franjo... . Ad Reverendissimum dominum... [page 6 | Paragraph | Section]

et assidua increpatione perfecimus inveterata pertinacia improborum, tamen in vinea Domini exercuisse me non pigebit. Nam boni operis nihil deperit apud Deum, nec debemus expectare ut Deus arbitrio nostro alios beet, alios fulminet. Ipse dominus temporum et nostrarum cogitationum scrutator intimus omnia novit momenta quibus cuique mercedem suam, ut quisque meritus est, abunde opportuneque referat. Siquidem rerum ac temporum eventus in sua servat potestate; mortales omnino


2247. Andreis, Franjo... . Ad Reverendissimum dominum... [page 9 | Paragraph | Section]

reprehendunt et ad virtutem excitant. Alioqui criminis arguantur et Apostoli et orationis viri Dei qui desiderio nostae salutis acerbius in scelera invecti sunt. Quippe nec iidem ipsi nec quisquam mortalium expers omnis culpae fuit; solus Dominus Christus peccatum non fecit. Et sane peccare privatos homines a paucis advertitur itaque non est magni exempli; quibus autem in eminenti collocatis procuratio rerum humanarum contigit, quum conspicui sint oculis omnium,


2248. Rozanović, Antun. Vauzalis sive Occhialinus Algerii... [Paragraph | Section]

obice statim praesto est superna clementia. Atqui ex ejus munere in nostra manu est hunc ipsum obicem tollere. Convertatur unusquisque nostrum a via sua mala et revertatur ad Dominum per cordis contritionem, oris confessionem et operis satisfactionem et Dominus convertetur ad nos et miserebitur nostri in multitudinem miserationum suarum. Puerile, imo foemineum est plorare propter metum suplitii de nobis in expiationem scelerum nostrorum sumendi. Piae nostrae lacrymae forent si postposito suplitii pavore


2249. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

tractatib. exponuntur: illic vero perpetuus contextus illustraretur: necessario sacer ille textus dilucidissimus redderetur, pauperiores magnitudine sumptuum levarentur, et omnino lectores minorem temporis iacturam in evolvendis tam prolixis Commentariis facere cogerentur. Dominus Iesus tuam C. suo S. Spiritu regat, et in omnem veritatem, ipsique gratum et reipub. salutare opus perducat, in eoque largissima benedictione et felici successu cumulet, ad gloriam nominis sui, et Ecclesiae suae utilitatem. Antuerpiae in die Matthiae apostoli, qui


2250. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

non est dubium: eoque nec pluribus exemplis opus habet. Videtur autem nonnunquam idem valere quod Ante, seu metam sursum versus aut ultra tendendo: ut cum Septuaginta ac Vulgata verterunt in Psal. 110, mischechar, Ante auroram seu luciferum genuite. Sic accipitur Proverb. 8 bis, Dominus possedit me מפעלו mipealau, Ante opera sua. Et mox, Constituta sum טקדמי micadme, ante primordia terrae. Atque ob hac significatione Ante videtur venire illa eius comparativa significatio, veluti per


2251. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

ab initio, sed in ipso mitio iam extitisse. Quare si in ipso initio rerum omnium iam extitit, oportet eam iam antea fuisse, non quasi ab initio aut cum initio coepisse. Sic etiam Prover. 8, cum de aeternitate sapientiae Dei dicitur, quod etiam aliqui de filio Dei intelligunt, aliquoties illud, Dominus possedit me initio viarum suarum, exponit per Ante, dicens, Sapientiam Dei fuisse antequam omnino quicquam fieret, institueretur, crearetur aut fabricaretur, sive caelum sive terra. Tale est illud dictum Dei Isaiae 43, Etiam a die מיום ego sum:


2252. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

in genere initium ab aliqua meta temporis aut loci indicat, sive sursum, sive deorsum, sive ultra, sive citra, sive ante eam metam, sive post. A initio igitur accipetum sursum, tum deorsum. Certe Proverb. 8, ut dixi aliquoties, illud A vel Ab ipsamet Scriptura exponit per Ante. inquit enim Dominus: Possedit me initio viae suae, ante opera sua. A seculo principatum habui, a principio, Ante terram, cum nondum essent abyssi, etc. Antequam montes fundati essent, etc. Non dum fecerat terram, etc. Quando praeparabat caelos, illîc eram,


2253. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

munera reges: id est, propter templum. Unxit te Deus oleo laeticiae a consortibus tuis: Psal. 45 id est. propter consortes tuos, seu in eorum commodum. A voce gemitus mei adhaesit os meum carni meae: Psal. 102. pro, ob assiduum dolorem et lamentationem. Excitatus est Dominus tanquam potens aut fortis clamans a vino: id est, vinum aut ebrietatem. Ut robustus ebrius subito expergefactus, qui non tantum clamore, sed et factis solet omnibus esse molestus, terribilis ac intolerabilis: sic Deus commotus ira subito prosiliet, et perturbabit ac affliget impios


2254. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

earum abbreviati manu? pro, imbelles et imbecilli. Dicitur et Spiritus Domini abbreviatus, in hoc sensu, Mich. 2, Nunquid abbreviatus est spiritus Domini? Exponunt aliqui, de spiritu Dei in prophetis. quasi dicat, An minor et contemptior spiritus prophetiae? Dies abbreviati, Marc. 13, Nisi Dominus abbreviasset dies illos. id est, pauciores effecisset, decurtasset illud tam triste et periculosum tempus. Non nimis necessaria annotatio Chrysostomi est super Matth. 24, Abbreviatos dies, et longitudinem dierum, de imminuto aut aucto numero dierum, non de quantitate singularum dierum


2255. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Rom. 9. Sed neutro loco est in ipsis fontibus. ABDITUM, aut potius latibulum Domini: Psal. 91, de quo vide Absconditum, et Umbraculum. ABDUCERE alîquem cum operantibus iniquitatem: Psal. 125, Declinantes autem, etc. abducet Dominus cum operantibus iniquitatem: id est, puniet eos cum illis, aut instar illorum. ABIES, per metaphoram significat laetum quid, ac salutare. Sic Ose. 14 dicit Deus ad Israelem: Ego exaudiam et respiciam eum, ego ero ei abies virens: ex me fructus tuus inventus est. Contra, Deus


2256. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

ABIICERE est, cum quodam odio aut nausea negligere, aut a se removere. Sic Deus dicitur per metaphoram, abiicere, aut non abiicere a se, vel totum populum, vel singulos homines. Psal. 94, Non abiiciet Deus populum suum 1. Sam. 15. Quoniam abiecisti mandatum, abiecit te Dominus, ne sis amplius rex. Ionae 2, Abiectus sum a conspectu Domini. Isa. 41: Elegi te, non abieci. Sic contrâ crebro dicitur populus abiicere legem Dei. Isaiae 5, Amos 2. Sic Paulus negat se abiicere


2257. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 15 | Paragraph | SubSect | Section]

solumque Deum respicientis, et ex eo pendentis. ABLUERE, aliquando per metaphoram significat abolitionem peccatorum: tum eam quae fit imputatione, quae idem est cum iustificatione: tum etiam inhaerentium sordium aut malitiae, quae fit reali renovatione. Isa. 4, Cum abluerit Dominus sordes filiarum Sion, et sanguinem eius laverit de medio eius. 1. Corinth. 6. Et hoc quidem aliquando fuistis, sed abluti estis. Hebr. 10. Abluti corpus aqua munda Ablue peccata tua, Act. 2. id est, patiare ea sanguine Christi ablui. Verum de hoc composito, in simplici verbo LAVARE.


2258. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsa idola, eorumque cultus et cultores: ita et omnia alia tetra peccata. Oriuntur autem hîc variae loquutiones, quarum aliquas explicabimus. Abominationem facere, id est, tetros cultus: Deut. 12, Omnem abominationem Domini, quam odit, fecerunt diis suis: pro, omne id quod maxime detestatur Dominus. Sic 1. Reg. 12. Et abominationem fecit valde, eundo post idola: pro, rem valde abominandam. Abominationes super aliquem proiicere, pro, reddere turpem, foetidum ac sordidum. Nahum. 3: Proiiciam super te abominationes, atque contumeliis afficiam te ponamque tanquam inquinamentum.


2259. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

illud acceptare: et porro mala imputatio, seu alicui alienam culpam imputare, et eum propterea ex animo ac favore suo extrudere, itidem correlativa sunt. Haec tristis imputatio alienae culpae ac debiti, prolixe pingitur, multumque inculcatur apud prophetam Isaiam capite quinquagesimotertio: Dominus fecit concurrere omnium nostrûm peccata in eum. Item: Ipse vulneratus est propter iniquitates nostras. Et: Iniquitates ipsorum ipse portavit. et mox: Ipse peccata multorum tulit, et pro praevaricatoribus intercessit. Sic ibi prolixe CHRISTI sponsio, translatio, aut imputatio nostri debiti,


2260. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

propter iniquitates nostras. Et: Iniquitates ipsorum ipse portavit. et mox: Ipse peccata multorum tulit, et pro praevaricatoribus intercessit. Sic ibi prolixe CHRISTI sponsio, translatio, aut imputatio nostri debiti, et poenae quoque, debitum nostrum sequens, explicatur. Sic et Isaiae 43 dicit Dominus ad populum: Fecisti me servire in peccatis tuis, aut ob peccata tua fecisti me laborare in iniquitatibus tuis. Sic quoque Psalm. 69. habetur: Quae non rapui, tum solvere cogebar. nimirum nostra


2261. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 22 | Paragraph | SubSect | Section]

ut quinta pars solveretur Pharaoni. Iuxta aut secundum vocem: Psal. 42, Ad vocem fistularum tuarum. Ad aliquem pracipere: id est, ut ipsi illa praecepta proponantur. Levit. 27, Quae praecepit Dominus Moysi ad filios Israel. Sic et Latini dicunt, Dare mandata alicui ad aliquem, aut etiam literas, id est, ut ille secundum mandata primi, alicui tertio exponat. Super, vel de. Ad decretum disserere, Psal. 2. Ego autem disseram aut praedicabo ad decretum. Sic solent et Latini


2262. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 22 | Paragraph | SubSect | Section]

frugifera ut antea. Non addam ut salvem vos, Iudicum 10. Aliquando habet nomen substantivum post se: ut, Addunt peccatum super peccatum, Isaiae 30. Ezechiel. 23. Addere sapientiam, 1, Reg. 10. Addere iram Domini, Num. 32. Quae loquutiones facile intelliguntur. Sic faciat, sic addat mihi Dominus, si non hoc aut illud: formula iuramenti Iudaeorum fuit. Addidit et accepit, Gen. 25. Addidit et peperit, Gen. 38. Non addet, veniet posthac in te, Isaiae 52. pro, non amplius veniet aut adorietur te peregrinus. ADDUCERE, verbum in sacris Iudaeorum multum usitatum,


2263. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

amicos aut coniunctos? ADIICERE, vide Addere, supra. Isaiae 52, Non addes aut adiicies, ut veniat per te amplius in circum cisus: pro, Non veniet posthac per te; non contaminabit, aut etiam non invadet te. ADIMPLERE, pro, opere ipso perficere. 1. Reg. 8, Benedictus est Dominus, qui ore suo loquutus est Davidi, et manu sua adimplevit. Sed de hoc verbo in IMPLEO agetur. ADIURARE, est aliquem iuramento obligare, et veluti iram Dei illi imprecari, si quippiam nominatum fecerit, aut non fecerit, dixerit aut reticuerit. ut 1. Sam. 14, Saul adiurat populum


2264. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 24 | Paragraph | SubSect | Section]

et temeritate, permittit. Quin et philosophi de quibusdam mediis rebus disserverunt. Nam etiam in communibus rebus vult Deus nos aliquem rerum delectum habere, et non ut bruta aut mente captos agere. Sicut Paulus nos iubet ambulare ut sapientes, et abstinere ab omni specie quoque mali. et denique Dominus dicit, nos reddituros rationem de omni verbo ocioso. ADINVENTIO, crebro usurpatur a Vulgata versione, et plerunque in malam partem. In Hebraeo est עללות aliloth, quod rectius vertitur studia aut conatus. Tribuitur aliquando etiam Deo.


2265. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 24 | Paragraph | SubSect | Section]

adoraverunt, Luc. 14, et 24. Complectitur autem et petitionem et gratiarum actionem, et totum cultum soli Deo debitum. De hac adoratione loquitur Christus cum muliere Samaritana, cum illa quaerit, ubi sit adorandum, num in monte Garizim, aut Hierosolymae? Quo vero intelligatur quid sit quod Dominus dicit ibidem, Veros adoratores ubique adoraturos in spiritu et veritate: observandum est, alium esse cultum externum consistentem in conspicuis aliquibus actionibus aut rebus, et alligatum ad loca, tempora, vestitum, gestus, sonum oris, verba, sacrificia, et alia huiusmodi: alium internum


2266. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]

plane contrarias significationes et Hebraismos habet. ut Galatis 6. Si quae destruxi, rursus aedifico, transgressorem memetipsum constituo. Psal. 28. Destrues, et non aedificabis eos. Ieremiae 42. Aedificabo, non destruam. Significat igitur Gen. 2 creationem, cum dicitur Dominus aedificasse costam in mulierem quo verbo ibi Deus usus est, quia mulier sit quasi quaedam reaedificatio viri, quae eum patremfamiliâs facit, ac sine qua velut mancus ac mutilus est. Saepe ponitur pro liberorum procreatione, et totius familiae augmento. Sic Sara et Rachel materfam. cupit ex


2267. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]

reaedificatio viri, quae eum patremfamiliâs facit, ac sine qua velut mancus ac mutilus est. Saepe ponitur pro liberorum procreatione, et totius familiae augmento. Sic Sara et Rachel materfam. cupit ex ancilla aedificari: id est, sibi adoptivos filios procreari. Gen. 16. et 30. Sic Exodi 1, Dominus dicitur piis obstetricibus aedificasse domum: id est, liberis et re familiari ditasse. Sic Nathan Davidi promittit, Deum illi aedificaturum domum: id est, ipsum et eius posteros, liberis ac re familiari omnique re necessaria ditaturum. Sic et sapiens mulier proverb. 14 dicitur aedificare


2268. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Ab ala terrae cantica audivimus. Item Iob trigesimooctavo. Ezechiel. 7. Vicina significatione Alae solis pro radiis ponuntur, Malach. 4. Sub alis tuis inventus est sanguis pauperum, Ieremiae 12 Significat idem ferme, quod, est sanguis in manibus, aut etiam operibus tuis. Alarum Dominus, legitur Proverbior. 1. Ecclesiast. 19. Significat avem, seu alata animalia. Alam movere, Isaiae 10: allusione ad aves, depingitur trepidatio gentium: quod metu tyranni Assyrii nemo ausus sit se commovere, aut contra mussitare saltem. ALBEDO, aut candor, sive quia


2269. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

quod praealta et ardua sunt quasi inaccessa. Hinc Ecclesiasticus: Altiora te ne quaesieris. Psalm. 10, Altitudo sunt iudicia tua a conspectu eius: id est, superant eius captum. Alias valde praestantia ac gloriosa, quod sint supra communem sortem rerum, supraque humilis vulgi conditionem. Sic Dominus dicitur in altis habitare. Psal. 138. et vocatur Altissimus, Gen. 14. Num. 24 Psalm. 9. et passim in Scriptura. Ier. 17, Solium gloriae et altitudo a principio: pro, solium Dei glorio sum fuit ab aeterno. Sic altitudo Domini Isaiae 10. Item Christus dicitur adscendisse


2270. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

perversa cogitatio Altum, ob imitationem et affectationem prioris illius realis altitudinis aut praestantiae, quia est veluti quaedam simia illius. Tale est illud Rom. 11, Noli altum sapere: id est, grandia cogitare, affectare, et de temetipso somniare. Sic Psal. 138 dicitur Dominus alta a longe prospicere: id est, eximios ac praepotentes, vel potius talia de semet somniantes, qui non tam re quam sua opinione alti sunt, negligere. Hinc phrases. In altum cornu extollere,


2271. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

altitudine naris suae non requiret. Item Eccl. 3 Altiora te ne quaesieris. Altitudines agri, Iud. 5. pro eminentioribus collibus. Vide quaedam huc facientia in verbo EXALTARE. AMARUS, et Amaritudo, voces primum per metaphoram significant animum acerbum, iratum et crudelem. Sic Dominus minatur Iudaeis Hab. 1 quod sit excitaturus contra eos Chaldaeos, gentem amaram. Iudicum 18 Ne forte irruant in vos viri amaro animo: id est, tum tristes, tum crudeles. ex magno moerore enim saepe ira et crudelitas sequitur. Sic 2. Sam. 17 dicuntur profugi et exulantes cum Davide,


2272. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

31 pro tristissimo et acerbissimo. Sic et Petrus dicitur flevisse amare, Matth. 26. Ezech. 27. Et plangent super te in amaritudine animae: id est, tristi animo. Eadem significatione uxores Esau dicuntur fuisse amaritudo animi Isaaco et Rebeccae: pro, perpetuo eos cruciantes. 2 Regum 14 Vidit Dominus afflictionem Iudae amaram valde. Amaritudines aliquando vocantur res dolore ac moerore afficientes, et alterum ad iram provocantes. Sic dicit Iob 13, Scribis contra me amaritudines: id est, crimina contristantia et irritantia, aut etiam acerba decreta, seu crudeliter me punis et


2273. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 30 | Paragraph | SubSect | Section]

fac me per veritatem. Ambulare sensim, est dolentium ac moerentium gestum exprimere: 1. Regum 21. quia illi vel ob meditationem sui mali, vel etiam ob debilitationem lente progrediuntur. Eadem loquutio etiam de imbecillib. dicitur, Gen. 32: Declinantes in perversitates, ambulare faciet Dominus cum operantib. iniquitatem: id est, cum illis eos puniet. Sic et illud Actor. 5. Iudas abiit viam suam: id est, periit. Sic dicitur, Ponet partem eius cum hypocritis. AMEN, Hebraea vox, videtur proprie esse adverbium affirmandi, sumptum ab


2274. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

petra comitans Israelitas. Sic Stephanus quoque primum dicit Deum apparuisse Moysi in flamma rubi. Mox dicit, angelum ei visum esse in rubo. Ita eundem et angelum et Deum patrem nominat. Vocatur et Malach. 3, Angelus foederis a Deo promissus, et a populo Dei expectatus et exoptatus. Qui et Dominus ibi dicitur, ac purificator, mundator seu iustificator, ac renovator filiorum Levi: id est, omnium credentium. Dicitur autem Angelus foederis, quia per eum fit foedus et reconciliatio in Deum et homines. Ponitur haec vox metaphora quadam pro viro valde pio, aut etiam doctore sincero. ut


2275. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

anguli excisi instar palatii: pro, sicut angulares lapides elegantes. Anguli totius populi, Iud. 20, pro, primates, proceres, magnates, per metaphoram sic dicti. Zach. 10, angulus eadem ratione nominatur ipsemet Christus, Ex ipso angulus: pro, ex Iuda Christus, caput Ecclesiae. Sic ipsemet Dominus prophetiam de lapide angulari, de se interpretatur: Lapis quem reprobaverunt aedificantes, factus est in caput anguli. Psal. 118, Matt. 21, Act. 4. 1. Petri 2. Sic et Iob 38. Isaiae 28. Ephes. 2, lapis angularis praedicatur, et pro Christo ponitur. Angulus aliquando nobilem


2276. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

ψυχὴ, נפש, Nephes, varia plane significata in Sacris literis habet, quae ordine enumerabimus. Primo significat aliquando rationalem animam, quam Latini animum τὸν νοῦν dixêre: ut cum Dominus inquit Matt. 10, Non esse timendos qui tantum corpus interficere queant, animam autem illaesam relinquere cogantur, sed qui corpus simul et animam in gehenna perdere possit. Marci 8, Quid prodest homini, si universum mundum lucratus fuerit, animae vero suae detrimentum patiatur? In hac


2277. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 33 | Paragraph | SubSect | Section]

est, sententia. In hac significatione accipiunt alii illud, Dilige Deum ex tota anima: id est, ex omnibus affectibus. Deut. 4. Et ad ipsam mercedem elevat ipse animam suam: id est desiderium suum. Isa. 5, et Abacuc. 2, Dilatavit infernus animam suam. id est, cupiditatem. Sic Proverb. 23, Dominus animae: pro, cupiditatibus deditus, aut gulosus. Isaiae 56, Canes praefortis animae, nescientes saturari. Levare animam: pro, concupiscere. Qui non accepit, aut potius levavit animam suam in vanum: id est, vana et iniusta concupivit aut speravit. De qua phrasi in verbo Levare. Similia


2278. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 34 | Paragraph | SubSect | Section]

plantas, Animal vero tantum sensum habentia significet. ANNON, Adverbium interrogandi, crebro in Sacris literis ea quaerit, quae vel maxime vult affirmare. ut Genes. 13. Annon est universa terra coram te? Annon praecepi tibi? Iosuae 1. Annon misi te? Iud. 6. Annon unxit te Dominus super haereditatem tuam? pro, Certe fecit, ita prorsus sese res habet. ANNUNCIO Hebraice notat idem quod indico, prima et maxime propria significatione. Sed tamen crebro ad emphasin annunciationis, celebrationis et praedicationis pervenit. ut Proverb. 12. Verax annunciat


2279. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

versati, et Paulus. Ideo autem sunt sic a Christo vocati Luc. 6, quia fuerunt legati quidam a Christo, Matth. et Mar. ultimo in orbem universum ablegati, ut ubique de Christo testarentur, et legatione pro Christo fungerentur ad omnes gentes, quo se paterentur cum Deo reconciliari. 2. Cor. 5. Dominus dicit Io. 20. Sicut misit me pater, ita et ego mitto vos: ut ipse Dominus IESUS fuerit aliquo modo Apostolus, missus aut ablegatus, sicut et vocatur Hebr. 3. Dicit quidem Scriptura, mitti doctores etiam in Veteri testamento, ut in Exodo inquit Moyses: Mitte quem missurus es. Et Isaias,


2280. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

legati quidam a Christo, Matth. et Mar. ultimo in orbem universum ablegati, ut ubique de Christo testarentur, et legatione pro Christo fungerentur ad omnes gentes, quo se paterentur cum Deo reconciliari. 2. Cor. 5. Dominus dicit Io. 20. Sicut misit me pater, ita et ego mitto vos: ut ipse Dominus IESUS fuerit aliquo modo Apostolus, missus aut ablegatus, sicut et vocatur Hebr. 3. Dicit quidem Scriptura, mitti doctores etiam in Veteri testamento, ut in Exodo inquit Moyses: Mitte quem missurus es. Et Isaias, Domino dicente, Quem mittam? sese sponte offert, ac dicit, Mitte me Domine.


2281. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

circumcisionis dicitur. Galat. 2. Pseudoapostoli, falsi doctores tempore Apostolorum dicti sunt: quod sonat, falsi apostoli. APUD aliquem aliquid esse significat alias, in eius potestate esse: alias, eius iudicio. ut, Copiosa apud te est redemptio, Psal. 130. pro, Dominus prompte, plene, ac omni tempore liberat. Sic, Apud te est propitiatio, ut timearis. Peregrinus sum, et incola apud te, ut omnes patres mei: Psalm. 39. Vel coram te, ut legitur 1. Paral. 29. pro, te teste, tuo iudicio seu potius te ita volente ac operante. Non est apud Deum, ut


2282. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

de quo infra in voce VIVUS. Aqua significat etiam beneficia Christi: id est, veram doctrinam, Spiritum sanctum, et iustificationem. Isai. 55, Omnes sitientes venite ad aquas. Zach. 14, In diebus illis exibunt de Ierusalem aquae vivae: id est, doctrina caelestis. Ioan. 4 et 7. pollicetur Dominus Aquam vivam, omnia sua beneficia intelligens: licet id Evangelista cap. 7. potissimum de dono Spiritus sancti interpretetur. Ex hac metaphora dicit Dominus in Ioele, se effusurum de Spiritu suo super omnem carnem: donum spiritus, pluviae aquisque comparans. Ezech. 36 est


2283. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

aquas. Zach. 14, In diebus illis exibunt de Ierusalem aquae vivae: id est, doctrina caelestis. Ioan. 4 et 7. pollicetur Dominus Aquam vivam, omnia sua beneficia intelligens: licet id Evangelista cap. 7. potissimum de dono Spiritus sancti interpretetur. Ex hac metaphora dicit Dominus in Ioele, se effusurum de Spiritu suo super omnem carnem: donum spiritus, pluviae aquisque comparans. Ezech. 36 est plenior metaphora aut similitudo, cum inquit: Effundam super vos aquas mundas, et mundabimini. Deinde ponuntur Aquae pro adversitatibus


2284. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

negociationem in mari exercere. Contra Hortus sine aqua pro sterili ponitur, Isa. 1. Aquae superbae, Psal. 124, sunt aquae maximo impetu et vehementia fluentes. Significat autem persequutores potentes et acres. Et mox, Torrens ac flumina. Divisio aquae, 2 Sam. 5. Divisit Dominus hostes meos per manum meam, tanquam divisionem aquae: id est, sicut aqua effusa in diversas partes dispergitur, unaquaque parte fluente in locum sibi declivem aut pronum, nec amplius congregantur: sic et hostes mei sunt divinitus disiecti et dissipati. De hac similitudine etiam in verbo


2285. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

aqua effusa in diversas partes dispergitur, unaquaque parte fluente in locum sibi declivem aut pronum, nec amplius congregantur: sic et hostes mei sunt divinitus disiecti et dissipati. De hac similitudine etiam in verbo Dividere forte dicetur. Aquarum rivi cor regis, quo cunque voluerit Dominus inclinabit illud. Similitudo fluminum indicat, magno impetu ferri reges quocunque inclinant: sed tamen in potestate Dei esse corda et cogitationes eorum. Ab eo igitur petendum esse, ut ille eos a malo ad bonum convertat: sicut initio aquas convertit, eisque quasi viam praemonstravit, qua


2286. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

et Lutherus ac Ambrosius asserunt) de infima regione aeris. Igitur aquae caelestes, quas ista caelestia claustra a nobis arcent, sunt proxime supra infimam aeris regionem, quae veluti ferreum et clausum obduratumque quoddam fundum aut contignatio, non patitur eas ad nos defluere aut pluere, donec Dominus istam conclusionem clementer aperit. Sic enim ipsemet Spiritus sanctus istas res pingit Deut. 11. 1. Reg. 8, 2. Par. 6. 7, Luc. 4. IX. Quia non sine causa diligenter Moses dicit de separatione, et veluti subiecto fulcro aut firmamento aquarum quae sunt supra nos. Nam experientia diluvii,


2287. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

5. Arbitrari aliquem ut hostem: pro hostiliter cum eo agere. 2. Thess. 3. Arbitrari omne gaudium: Iac. 1. Fratres, omne gaudium existimate aut arbitremini, cum inciditis intentationes diversas: id est, plene gaudete de cruce, persequutionibus et probationibus. 1. Tim. 1. Arbitratus est me Dominus fidelem: id est, reipsa talem me effecit. Ratio huius loquutionis est, quia iis quae per rapinam consequimur, temere ac pro libitu abutimur: at contra, quae magno precio aut sudore consequimur, iis parce fruimur, perinde ferme ac si non essent in nostra potestate. Convenit cum hac phrasi


2288. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

ovis aspidum et basilisci, quod sint perinde venenata ac noxia, Isaiae 59. ASSUMERE, est aliquem benigne in suam curam recipere. Sic dicitur Deus assumpsisse populum Israel. Exodi 19. Vidistis quomodo vos assumpserim mihi. Psal. 27. pater et mater mea reliquerunt me, Dominus autem assumpsit me. Roman. 14, Infirmum in fide assumite, id est, in vestram curam benigne recipite ac fovete. Ibidem: Dominus assumpsit eum. ATRIUM, prior pars templi Qui statis in atriis domus Domini, laudate Deum. Psal 135. Alloquitur populum, qui tantum in


2289. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

recipere. Sic dicitur Deus assumpsisse populum Israel. Exodi 19. Vidistis quomodo vos assumpserim mihi. Psal. 27. pater et mater mea reliquerunt me, Dominus autem assumpsit me. Roman. 14, Infirmum in fide assumite, id est, in vestram curam benigne recipite ac fovete. Ibidem: Dominus assumpsit eum. ATRIUM, prior pars templi Qui statis in atriis domus Domini, laudate Deum. Psal 135. Alloquitur populum, qui tantum in atrium templi admittebatur. ATTENDIT attentione, multa attentione: Isa. 21. Attendite vobis et universo gregi, cui


2290. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

ab iniusto. Gen. 41. ait Pharao ad Ioseph. Dicunt de te, quod audias sermonem ad interpretandum. i. quod mox ubi audieris, intelligas ac interpreteris, seu quod non narretur tibi somnium frustra. Audite inter fratres vestros, et iudicate iuste, Deut. 1. pro, cognoscite controversias. Sic, Dominus audiet inter nos: Iudicum 2. Pro credere, aut cum assensu audire. Io annis 9. Dixi vobis prius, et non audistis, quid iterum vultis audire? Ubi posterius audire in propria significatione accipitur: sed prius in figurata, pro credere. Deut. 6. Ut audiamus, et opere impleamus: Luc.


2291. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

Io annis 9. Dixi vobis prius, et non audistis, quid iterum vultis audire? Ubi posterius audire in propria significatione accipitur: sed prius in figurata, pro credere. Deut. 6. Ut audiamus, et opere impleamus: Luc. 11. Beati qui audiunt verbum Dei, et custodiunt illud Num. 6. Audi Israel, Dominus Deus tuus Deus unus est, Cum approbatione audire, etiam in hoc exemplo accipitur. Isaiae 33. Qui obturat aurem suam, ne audiat sanguinem, id est, qui non approbat sanguinaria consilia, neque se eorum participem facit. In hac significatione, tametsi et in aliis, non raro hoc verbum


2292. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

nos audire secundum haec: id est, non praedixisset nobis talia. Iud. 13, Sic et Isaiae 42. 44. Audire facite vocem laudis eius. Psal. 66. 1. Par. 15. Psal. 26. Isaiae 58 Ne facias audire vocem tuam nobiscum, Iud. 18. Exaudire, Genes. 16, Audivit Dominus afflictionem tuam. 1. Iohan. 5. Si quid petimus secundum voluntatem eius, audit nos: et si audit nos, etc. 2. Reg. 20, Audivi orationem tuam. Idem exemplum et 1. Sam. 8. 25. est. Sic saepe in Psalmis verbum Audire pro attendere, et aures adhibere accipitur. Auditus


2293. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

significat, iratum nobis esse. Avertam oculos meos a vobis, Isaiae 1 Ne avertas faciem tuam a me, Ps. 27. Sed de hac voce in verbo Converti. AUFERRE, significat aliquando amovere. Luc. 1. Dominus respexit me, ut auferret probrum meum inter homines. i. quod mihi ab hominibus obiectabatur. AURIS, Inclinare aurem, significat diligenter auscultare: ac ideo etiam sequi, et obedire alicui. Sic Latini Praebere aurem dicunt. Ttribuitur vero tum Deo, tum hominibus Deo, ut


2294. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

tanta multitudo mirabiliter et sine conspicuo ortu nascetur. Quam admirabilem novi populi nativitate Isaias saepe celebrat, ut cap. 54. Exulta sterilis, quae non paris: prorumpe in laudem, et iubila, quae non parturis: quoniam plures sunt filii desolatae, qui filii maritatae, dicit Dominus, etc. vide sequentia. De hac puericia aut iuventute vaticinatur Ps. 22. Et annumerabunt iustitiam eius populo nato, quem facit. Et Psal. 102. Populus qui creabitur, laudabit Iehovam. Item Oseas cap. 6 beneficium vestri est ut nubes matutina, et


2295. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

exercere. Cum voce Baalim coniungitur idolum nomine Astarot, quod etiam volunt fuisse commune quoddam nomen idolorum, praesertim femininorum. Componitur vox Baal cum quibusdam vocibus: ut Baal Berith, dominus foederis: ex cuius idoli fano data fuerunt Abimelecho 70. pondo argenti, ad oppressionem filiorum Gedeonis fratrum eius. Dicitur simili ratione et Baalzebub, quasi diceretur Dominus muscae, aut primaria musca. D Hieronymus iudicat, idem esse Beel et Baal Baalpeor, dictum a monte Peor,


2296. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

quoddam nomen idolorum, praesertim femininorum. Componitur vox Baal cum quibusdam vocibus: ut Baal Berith, dominus foederis: ex cuius idoli fano data fuerunt Abimelecho 70. pondo argenti, ad oppressionem filiorum Gedeonis fratrum eius. Dicitur simili ratione et Baalzebub, quasi diceretur Dominus muscae, aut primaria musca. D Hieronymus iudicat, idem esse Beel et Baal Baalpeor, dictum a monte Peor, in quo colebatur: aut idolum ignominiae: aut Deum hortorum fuisse, et sonare Hebraeis idolum, et zebub muscam, quasi dicas idolum muscae: vel Baalzebub hoc est, magister vel dominus


2297. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

diceretur Dominus muscae, aut primaria musca. D Hieronymus iudicat, idem esse Beel et Baal Baalpeor, dictum a monte Peor, in quo colebatur: aut idolum ignominiae: aut Deum hortorum fuisse, et sonare Hebraeis idolum, et zebub muscam, quasi dicas idolum muscae: vel Baalzebub hoc est, magister vel dominus muscae. Fuit autem idolum spurcissimum, Accaron urbis Philistinorum: quemadmodum scriptum est 2. Reg. 1. Consulite Beelzebub. Lutherus alicubi admodum prolixe et diligenter exponit rationem etymi Baalpeor. Credo autem illud idolum non vocatum a suis cultorib. Baalzebub, sed tantum a


2298. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

eiicit daemonia: Ubi videtur etiam quasi explicatio etymologica addita esse, quod idem significet Beelzebub quod princeps muscarum. Mar. 3 impii dicunt, Christum obsessum esse a Beelzebub spiritu. Dubium autem est, cur sic cacodaemonem vocaverint? num ex contemptu, quod sit tantum muscarum dominus: aut quia instar muscae est perpetuo ac pertinaciter homini molestus: aut denique, quod perinde examina cacodaemonum in aere, cum suo duce Beelzebub circumvolitent, sicut muscae: quemadmodum et Paulus dicit, eum dominari in aere. Beelphegor, quod idem est quod Baalpeor, idoli Moabitarum,


2299. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

colendam proposuerint. Fuit etiam Baal nomen proprium multorum hominum, de quibus nunc non agimus. BABEL, aut Babylon, nomen amplissimae civitatis, ad Euphratem sitae, quae olim caput regni Assyriaci fuit. Deductum est autem nomen a confusione: quia ibi, ut habetur Gen. 11. Dominus linguam aedificantium turrim Babel, confudit. Adflixit eadem civitas, quoniam et captivum detinuit, populum Dei. Fuit ad haec plena omnium flagitiorum et idololatriae. Inde fit, ut id nomen 1. Petr. 5 pro Roma, ut Hieronymus vult, ponatur: in Apocalypsi vero, pro ipso regno aut horrenda


2300. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

dicit, panem fulcire cor hominis. Saepe etiam minatur Deus, se esse confracturum baculum panis et aquae. i. omnem annonam aut victum adempturus. Levit. 16. 26, Cum confregero baculum panis. Ezech. 4 et 5. Conteram baculum panis in Hierusalem. Esse alicui in baculum. Psal. 18, Dominus fuit mihi in baculum. i. fulcrum, seu sustentavit me. Baculus arundineus, saepe significat per metaphoram auxilia regum, quae magis noxia quam salutaria Israelitis fuerunt: quia (sicut Scriptura rationem metaphorae Esa. 36 ostendit) arundo non est adeo fortis, ut pondus innixi corporis


2301. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

tota mea familia. Vulgo quoque Germanis, Album baculum accipere, et abire, extremam paupertatem significat Forte a re militari apud eos sumptum est. Hebraeae. n. superiores methaphorae et nomina, a sustentatione scipionis deductae sunt. Baculus significat etiam imperium. Isa. 14. Contrivit Dominus baculum impiorum. i. potentiam. Ier. 48. Quomodo fractus est baculus gloriae. i. quam mirabiliter fracta est potentia Moabitarum? Porro quod Christus iam prohibet, iam iubet Apostolos Baculum gestare, indicat primum, eos debere expeditos, sine armis, sine commeatu ire, fidentes Deo,


2302. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

intingo, ac βαπτίζω immergo. Porro per metalepsin significat abluo, lavo. Ideo Marcus dicit 7. cap. Iudaeos habuisse varios baptismos. i. lotiones poculorum et urceorum. Item Petrus dicit, baptismum esse ablutionem sordium. Caeterum Dominus ac servator noster voluit talem intinctionem aut lotionem in novo Testamento esse signum ac sigillum primae initiationis ac foederis nostri cum Deo, per ipsum factae: sive ut indicaret, eodem modo nos interius potenter ablui, et super nivem dealbari sanguine et merito suo, sicut foris aqua


2303. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 46 | Paragraph | SubSect | Section]

Sunt autem multo ineptiores, qui rebaptizationem ex hoc loco volunt stabilire. Nam etiamsi concederem, istos bis fuisse baptizatos: non tamen consequeretur, iterandum Christi baptismum. Haec Beza. QUINTO Baptismus accipitur pro cruce, quia crux sit etiam quaedam immersio in calamitates: cum Dominus Marci 10. ad filios Zebedaei dicit: Potestis ne baptizari baptismate quo ego baptizor? i. potestis ne, patienter perferre talem ac tantam crucem propter gloriam Dei, quantam ego perferam, ut vobis veluti praemium petatis, proximum gradum dignitatis a mea? Sic et Luc. 12. inquit Dominus:


2304. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 46 | Paragraph | SubSect | Section]

cum Dominus Marci 10. ad filios Zebedaei dicit: Potestis ne baptizari baptismate quo ego baptizor? i. potestis ne, patienter perferre talem ac tantam crucem propter gloriam Dei, quantam ego perferam, ut vobis veluti praemium petatis, proximum gradum dignitatis a mea? Sic et Luc. 12. inquit Dominus: Baptisma habeo baptizari, et quomodo angor donec finiatur? SEXTO, significat quoque Baptismus et Baptizari mortificationem veteris hominis, et suscitationem novi: quia sicut in immersione est primum veluti submersio immundi hominis, postea extractio aut suscitatio mundi:


2305. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

et denique mons pascuosus et pulcherrimis sylvis vestitus. Inde fit, ut pro potentibus ac florentibus impiis per metaphoram hoc nomen ponatur: ut Es. 2 et Ier 12. Deus minatur Basan. Sic et tauri et quercus Basan accusantur in Sacris literis: Zach. 11 et Es 2 Psal. 68 dicit Dominus se aliquos ex Basanii illis praepotentibus, conversurum esse. BASILISCUS, per metaphoram satanam et potentes ac acerbos venenatosque piorum hostes significat, Psal. 91. Super aspidem et basiliscum ambulabis, conculcabis leonem et draconem: id est, Deus tibi


2306. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

Habere amicos sinceros, Docere iustitiam, Cupidum esse discendi, Consequi sapientiam ac scientiam, et timere Deum. Similiter ferme et Psal. 128 felicitas hominis describitur. Paulus etiam de communis vitae commodis accipit hanc vocem cum dicit, beatiorem fore caelibem. Item Dominus, cum dicit. Beatae erunt steriles: scilicet, commodius in eo statu habebunt, non dolentes aliorum praeter suam calamitatem. Sic Psal. 136, Beatus qui retribuet tibi retributionem, et allidet parvulos tuos. Deinde, Beatitudo aliquando pro iustificatione ac


2307. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

aut Deum in Leviathan. Caeterum per metaphoram primum significat praepotentes reges, quod illi perinde vel dominentur, vel grassentur super populos multos qui (teste Apocalypsi) per aquas significantur, ac Leviathan belua in mari super alios pisces. Inquit enim Isa. 27, In die illa visitabit Dominus in gladio suo duro, magno ac forti, super Leviathan serpentem vectem, et super Leviathan serpentem tortuosum, et occidet draconem qui est in mari. Quod plerique exponunt de Pharaone, quia ille in aquis, et ex aquis, tum vicini maris, tum et Nili, vivebat ac vigebat. Simul vero subindicatur,


2308. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, celebra, lauda, gratias ei age pro omnibus beneficiis eius. Idem est quod D. Virgo dicit, Magnificat anima mea Dominum: id est, celebro et magnum praedico eum ex animo. Huius significati plurimus omnino est in Scripturis usus, cum dicimur benedicere Domino: aut cum legimus, benedictus Dominus. Sic et ab hominibus erga homines, aliquando pro laudare accipitur: ut Psal. 62, Ore suo benedixerunt, corde autem maledixerunt. Item, seductores seducunt per benedictiones, Rom. 16. Sic mittuntur legati ad Davidem, qui benedicant et laudent eum, quod prospere pugnaverit


2309. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

prospere pugnaverit contra Hadadezer. 2. Sam. 8. Sic Iob 31 dicit, Benedixerunt mihi latera pauperum, quod ea restitui: id est, pauper percepto beneficio calefactionis laterum ac membrorum, mihi gratias egit. Benedicere non raro etiam significat bene precari alicui: ut Gen. 12, pollicetur Dominus se benefacturum benedicentibus Abrahamo: id est, ei faventibus, et bene precantibus. Sic Melchisedech benedicit Abrahamo, Gen. 14. Iacobus Pharaoni, fratres Rebeccae et in similib locis. SECUNDO benedicere in nomine Domini, id est invocato Domino beneprecari.


2310. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

actionem? id est, si tu Spiritus impulsu, ac dono peregrinae linguae oraveris, quomodo poterit imperitus tuis precibus assentiri, suaque fide ac assensu eas confirmare, te illi praeeuntem consequi, ac una tecum orare? Num. 6. legitur: Sic benedicetis filiis Israel, et dicetis eis: Benedicat tibi Dominus, et custodiat te: Ostendat faciem suam tibi, et misereatur tui. ubi prius Benedicere significat beneprecari, posterius autem benefacere. Est vero observandum, quod sacerdotalis benedictio non tantum est simplex bona precatio, sed etiam veluti pignus ac testimonium favoris Dei, et omnino


2311. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

multa in Scriptura dicuntur, qualia sunt et haec dicta: Venite benedicti patris mei, id est, quibus pater favet. et reipsa benefacit, vosque beat. Sic, Benedicta tu in mulieribus, id est, inter omnes mulieres tu summe felix a Dea effecta es. Sic Genes. 24, Veni benedicte Domini, id est, quem Dominus benigne respicit, ac beat. Sic, Benedicet Dominus iusto, suae haereditati, suo populo, Psal. 5. 28. 29. Benedicat nos Deus, Deus noster, Psal. 67. Item Psal. 109 Maledicent illi, tu autem benedices. In hoc sensu dicit Moses, se proponere


2312. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

dicta: Venite benedicti patris mei, id est, quibus pater favet. et reipsa benefacit, vosque beat. Sic, Benedicta tu in mulieribus, id est, inter omnes mulieres tu summe felix a Dea effecta es. Sic Genes. 24, Veni benedicte Domini, id est, quem Dominus benigne respicit, ac beat. Sic, Benedicet Dominus iusto, suae haereditati, suo populo, Psal. 5. 28. 29. Benedicat nos Deus, Deus noster, Psal. 67. Item Psal. 109 Maledicent illi, tu autem benedices. In hoc sensu dicit Moses, se proponere Israelitis benedictionem et maledictionem, id est,


2313. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

omnibus animalibus, praesertim homini, ad multiplicationem, Gen. 1.9 1.7. Psal. 107. De hac et Gen. 49. Benedixit te benedictionibus caeli desuper, et abyssi cubantis infra. Non nunquam et in certa re, aut certis rebus alicuius hominis, Deus benedicere dicitur. Sic benedixit Dominus domui Aegypti propter Ioseph. Gen. 39. id est, auxit, ditavit et fortunavit eum in omnibus suis rebus. Sic Psal. 131, Benedicam annonae aut victui eius, et pauperes saturabo panibus. Benedixit Deus opera manuum tuarum, Deuter. 1, et Iob. 1. id est, fortunavit. Sic Gen.


2314. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

unus est μεσίτης et pacificator Christus: quod optime intelligi potest, si locus iste comparetur cum Exod. 28, ubi summus sacerdos iubetur apparere in conspectu Domini, laminam praeferens in vertice, in qua sculptum esset SANCTUS DOMINI, ut (inquit) Dominus placetur ipsis. Nam fuisse summum illum pontificem, Christi aeterni nostri pontificis typum, in Epistola ad Hebraeos copiose declaratur. Recte igitur dicit Christus Iohan. 15, Sine me non potestis venire ad patrem. Caeterum a verbo εὐδοκεῖν,


2315. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 53 | Paragraph | SubSect | Section]

in auro non habebunt beneplacitum. Et cap. 62, Quia beneplacitum habuit Iehova in te. Idem quoque valet vox patris, repetita Matth 3. et 17, e caelo super filio: Hic est filius meus dilectus, in quo mihi complacitum est. Ezech. 9, Non habeo beneplacitum in morte morientis, ait Dominus Iehova: sed convertimini, et vivetis. Participium praesens Caphez חפץ. 1. Reg. 21, Da mihi vineam tuam pro argento: aut si non vis tu, dabo tibi vineam pro ea. Psal. 5, Quoniam non Deus volens iniquitatem tu es. Isaiae 42, Iehova est


2316. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 55 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsius partis. Et prius Ioh. 4, pollicitus erat Samaritanae aquam, de qua si quis biberet, non esset sititurus unquam. Et septimo capite, invitat omnes sitientes, ut veniant ac bibant. Sic Esaiae 55, invitat Deus omnes sitientes, ad fruendum aqua spirituali. Eodem modo et Esaiae 65. dicit Dominus: Servi mei comedent, et vos esurietis: servi mei bibent, et vos sitietis. Sic Prover. 5 et 9. 1. Corinth. 10, Bibere spiritualem potum. De hoc significato vide supra in AQUA. Deinde, per quandam catachresin rapere significat: ut Iob 5, Bibent sitientes divitias eius. Esaiae 37. Ego


2317. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 56 | Paragraph | SubSect | Section]

bibent, et tu quasi innocens relinqueris. Non eris innocens, sed bibendo bibes: id est, vehementissime castigaberis, quandoquidem etiam meus populus castigatur, qui non perinde dignus fuit plagis. Cui non erat iudicium: id est, collatione tui non fuit admodum reus. Sic et in novo Testamento dicit Dominus ad filios Zebedaei: Potestis ne bibere poculum, quod bibam ego? id est, perferre crucem ac cruciatus. Matth. 20. Item Matth. 26, Transeat a me calix iste, ne bibam eum. Iohan. 18, Calicem quem mihi dedit pater, non bibam eum? Ebibere feces, significat longe gravissimas calamitates


2318. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 56 | Paragraph | SubSect | Section]

33 et 34. Caeterum ubi proprie, relative, et quoad nos praedicatur esse bonus, innumera plane sunt loca: ut Psalm. 73, Bonus est Deus Israeli, iis qui mundo sunt corde. et Psal. 118, Confitemini Domino quoniam bonus, quoniam in seculum misericordia eius. Thren. 3, Bonus est Dominus sperantibus in eo Rom. 11, Erga te vero bonitatem, si permanseris in bonitate: id est, si perrexeris fide frui misericordia ac beneficentia Dei. SECUNDO, de bono creato dicitur. Genes. 1, quod Deus viderit omnia quae secerat, et erant valde bona: unumquodque nimirum habens bonitatem sui


2319. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 58 | Paragraph | SubSect | Section]

si irrita fiat. 1. Sam. 5, Non cecidit ex omnibus verbis Samuelis unum: id est, omnia rata et firma fuêre, aut constitêre, verissimaque fuisse deprehensa sunt. Et Luc. 10, Non cadet de Lege apex unus. Sic Iosuae 21 et 23, Non cecidit ullum verbum bonum ex omnibus quae loquutus est Dominus de te: id est, omnes eius promissiones fuêre ratae ac impletae, omniaque promissa bona tibi contigêre. Eadem loquutio reperitur, et 1. Reg. 8, et Iud. 2, Non cadere faciebant de actis patrum, et via illorum dura. Numer. 6, Cadent dies priores: id est, erunt irriti, non numerabuntur.


2320. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

De phrasi Casu ambulare, Levit. 26, forte alibi. venit enim ab alio themate, ac videtur potius significare ex adverso, seu adversando. Cadere aliquando significat periclitari, prope casum esse, ac veluti inchoare casum: sicut si Latini haberent Inchoativum Cadesco. Psalm. 145, Dominus fulcit omnes cadentes, et erigit omnes incurvatos: id est, iamiam casuros. sic Iob. 4, Cadentes erexerunt sermones tui: id est, confirmaverunt consilio et consolatione. CAECUS, pro non intelligente, aut bonarum necessariarumque rerum noticia carente, per metaphoram poni solet.


2321. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

vincere, tum et contumeliose victis insultare: ut Deuteronom. 33. promittit Deus populo, quod super excelsa hostium calcaturus sit. quod Rabbi Salomon dicit idem valere, ac si dixisset, Super colla eorum. Haec promissio eadem phrasi repetitur, et opere ipso completur Iosuae 10. ubi iubet Dominus duces calcare colla captivorum regum. Similis sensus est Iob 18, Calcet super eum interitus veluti rex. Significat quoque simpliciter contumeliose aliquid tractare. ut Proverb. 27, Anima satura calcabit favum. Impios calcaturos civitatem sanctam, significat tum possessionem, quod per


2322. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

Anima satura calcabit favum. Impios calcaturos civitatem sanctam, significat tum possessionem, quod per eam ambulabunt, in ea stabunt et agent: tum et contumeliosam tractationem, Lucae 21. Et Apocal. 11. Sic 2. Machab. 8, Respice in populum, qui ab omnibus calcatur. Calcandi potestatem dicit Dominus se dare piis, ac ministris suis, super serpentes et scorpiones impune: quod potentem gloriosamque victoriam piorum de impiis, etiam in hac vita testatur. Ipsemet enim Dominus conterit serpentem sub pedibus nostris. Sic Psalm. 91. Super leonem et aspidem calcabis, et conculcabis leonem ac


2323. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

Lucae 21. Et Apocal. 11. Sic 2. Machab. 8, Respice in populum, qui ab omnibus calcatur. Calcandi potestatem dicit Dominus se dare piis, ac ministris suis, super serpentes et scorpiones impune: quod potentem gloriosamque victoriam piorum de impiis, etiam in hac vita testatur. Ipsemet enim Dominus conterit serpentem sub pedibus nostris. Sic Psalm. 91. Super leonem et aspidem calcabis, et conculcabis leonem ac draconem. Sic et Malachiae primo legitur, Calcabitis impios cum furore. Quae loca de spirituali victoria et conculcatione necessario sunt intelligenda. Calcantium vocem


2324. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

calamitates, clades, stragesque, Deo ita ordinante inferendas per Babylonios, et illis vicissim rependendas tandem. Tertio, est calix laeticiae, quem bibunt sancti ab afflictionibus liberati. Huius meminit David Psal. 23: Et calix meus abundans seu inebrians quam praeclarus est? Dominus sors partis meae, et calicis mei, Psal. 16: id est, ipse portio et ordinata mihi haereditas est. Item, Calix meus superabundans, Psal 25: id est, bona quae mihi Deus tanquam sortem meam contulit, redundant. Hoc pacto calix tam in bonam quam in malam partem


2325. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

quod de ancipiti periculo usurpatur, Sacrificare canem, Esa. 66 pro, rem abominandam. Vicinum huic illud Eccles. 13, Quae communicatio homini sancto ad canem? Idem est cum dicitur Apoc. 22, Foras canes et venefici, pro excrandis impiis. Caeterum, Sanctum dari canibus et porcis prohibens Dominus, intelligit prorsus indignos, impios et prophanos, Matth. 7. Idem valet ferme illud Panem filiorum dare canibus, Matt. 15. Tametsi in priori loco ipsemet Dominus addens, Ne conversi lacerent vos, indicet, se loqui non tantum de indignis, sed etiam ingratis, atque adeo obstinatissimis


2326. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

est cum dicitur Apoc. 22, Foras canes et venefici, pro excrandis impiis. Caeterum, Sanctum dari canibus et porcis prohibens Dominus, intelligit prorsus indignos, impios et prophanos, Matth. 7. Idem valet ferme illud Panem filiorum dare canibus, Matt. 15. Tametsi in priori loco ipsemet Dominus addens, Ne conversi lacerent vos, indicet, se loqui non tantum de indignis, sed etiam ingratis, atque adeo obstinatissimis persequutorib. piorum. Canis vivus melior est leone mortuo, Eccles. 9. videtur impiorum sententiam referre, qui mortuis nihil vitae aut boni restare arbitrantur.


2327. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

in genere significat, alicui magnum malum accidere. ut Ecclesiast. 9. Sicut ista capientur filii hominum in tempore malo: id est, sic eis accidet, aut sic male habebunt. Captivitas porro alias significat ipsum damnum aut malum captivitatis, seu illam servitutem. ut Deut. 30. Reducet te Dominus de captivitate tua. Apoc. 13, In captivitatem vadet, qui in captivitatem duxerit. Alias homines et res in captivitatem abductos: ut Ierem. 29, Captivitatem vestram reducam, et congregabo vos de universis gentibus, ad quas vos dissipavi. Esa. 49. Captivitas a forti tolletur, et quod


2328. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

intelligentiae id verbum sumit, ut sequentibus declarat. At cum Christus dicit Matth. 19, Non omnes capiunt id verbum: de facultate non apprehendendi, sed praestandi intelligit. Quod licet multi facile intelligant quid sit purus caelibatus, tamen pauci eum praestare queant. Quare addit Dominus, Qui potest capere, capiat: id est, qui est idoneus ad castum caelibatum, ille eum praestet. Talis significatio est Latinae vocis. Captus, sicut ille in Terentio inquit: Ut est captus servulorum. Sic Graecus poeta inquit: Non capit magnam eruditionem indoctus vir. Porro Iohan. 5.


2329. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc sensu adiungitur et opponitur ei Cauda, quod sit et ultimum et ignobilissimum membrum. ut Isa. 19, Nec erit Aegypto opus, quod faciet caput vel cauda: pro, neque magnates neque plebeii facient quicquam salutare. Peregrinus evadet in caput, et tu in caudam, Deut. 28. pro, ipse fiet tuus dominus aut superior, et tu eius subditus aut servus. Fuerunt inimici eius in caput, Thren 1. pro superiores, et dominati sunt ei. Esa. 9. paulo aliter caput et cauda ab ipsomet propheta exponitur. Dicit enim, virum gravem et magnae dignitatis esse caput: pseudoprophetas vero esse caudam quod


2330. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

differt ab hoc sensu, cum Christus toties dicitur Caput Ecclesiae, Ephes. 1. 4. 5. Coloss. 2: tametsi haec loquutio sit multo significantior aliis. Quam eius singularem ἐνέργειαν Paulus Ephes. 4. et Coll. 2 exponit, quod Christus sit non solum dominus ac gubernator Ecclesiae: sed etiam omnis vita, vigor, ac omne bonum ex hoc capite in subiecta membra defluat. Secundo, ob nobilitatem etiam, et quia est praecipuae operationis, ideo non raro ponitur pro toto homine. ut Levitici 19, Coram capite cano consurge.


2331. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 64 | Paragraph | SubSect | Section]

Alias in malam partem, de laedentibus. ut Psalm. 140, Carbones ignis super eos cadent: id est, gravissimae poenae venient. Sic et Rom. 12, et Proverb. 25, Si inimicus tuus esuriverit, ciba eum: si sitiverit, pota eum: hoc enim faciens, carbones ignis congeres in caput eius: tibi autem Dominus rependet. Rom. 12. Proverb. 25. Hunc locum plerique ita exponunt, ut dicant per carbones ignis significari, fore ut hosti benefaciendo conscientiam moveas, eumque convertas. Verum verba ipsa indicant, significari, Adhibebis ei rem vehementer laedentem, praecipuae ac periculosissimae eius


2332. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]

effundi. Contrâ Malachiae 3 in bonam partem legitur, de larga et salutari pluvia: Si non aperuero vobis cataractas caeli, id est, effudero caelitus satis pluviae. Effundi aliquid a Deo boni aut mali, vicina huic locutio est, et cum cataractis coniungi solet: sed de ea alibi. 2. Reg. 7. Si Dominus fecerit cataractas in caelo, num fiet hoc? id est: etiamsi Deus caelitus plueret frumento, tamen tanta vilitas annonae fieri non posset. CATHEDRA. Iudices et doctores solent, in cathedra sedentes, docere ac iudicare. quod adeo receptum est, ut lege fiant irritae sententiae, a


2333. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]

a vero, quia hoc videtur Abire indicare, qui non passus est se seduci: secundum de pertinacia in errore, quod ipsum verbum Standi prae se fert: postremum de institutione aliorum in errore, quod Cathedra notat. Convenit pulchre cum hoc sensu aut significatione vocis huius; quod Dominus dicit Matth. 23, scribas et pharisaeos audiendos esse, cum sedent in cathedra Moysi: id est, doctrinam eius tradunt aut legunt: non cum sedent in cathedra pestilentiae aut derisorum. Nam de aequalitate dignitatis, aut successione in locum Moysis intelligi non potest. Non enim Moysi, sed


2334. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]

Quod autem haec sit sententia, etiam ex eo apparet, quod alioqui, si pro sola functionis successione Cathedram acciperet, adiunctis verbis, Quicquid dixerint, facite, videretur praecipere, eos esse sine omni exceptione audiendos: atque ita illorum toties damnatos errores confirmasset. Quod Dominus nequaquam vult, ut ex aliis locis cernere est. Sic et Hilarius hanc vocem super Psalm. 138 explicat, inquiens: Cum igitur doctrina Pharisaeorum ob id probabilis esse docetur, quia ipsi in Moysi cathedra sederunt, doctrina necessario significatur in Cathedra. Ex hoc more est, quod


2335. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]

seductoribus: sive id fiat ob extremam vilitatem vitae, ac inscitiam veritatis: sive quia venenata satanae stercora ore, suo egerunt: sive denique, quia sic vacillant, dum hominibus aut potentibus adulantur, sicut canes motatione caudae turpiter adulari solent. Verba prophetae sunt: Excindet ergo Dominus de Israele caput et caudam, ramum et truncum die uno. Senex et authoritate suspiciendus, est caput: propheta autem docens falsa, cauda est. Vide CAPUT. CAUPONARI, et Cauponatores fuerunt, qui quaestum, idque etiam quibusvis fraudibus, praesertim autem


2336. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

ut somnium. CAUSA, varie etiam Latinis accipitur. Sequuntur autem versorum significationes huius vocis maxima ex parte Latinum sermonem. ut, Causa viduae non in greditur ad eos, Esa. 1. id est, lis, controversia. Magister litis, Esa. 50. pro actore aut accusatore accipitur. Dominus causavit aliquem in manus alicuius, Exodi 21: significat, Deum obiecisse eum illi interficiendum, praeter studium aut voluntatem occisoris. CAUTERIATA conscientia, explicatur infra in voce CONSCIENTIAE. CEDAR, fuit filius Ismaelis, Gen. 25. unde gens propagata


2337. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

celeusmate celeusma non erit celeusma. In istis et similib. locis significat tum sterilitatem, tum et solitudinem. At Esa. 16, Super messem tuam celeusma cecidit: significat vocem hostium, eo tempore sese invicem ad pugnam, rapinam et expugnationem civitatum adhortantium. 1. Thess. 4, Ipsemet Dominus inceleusmate et voce archangeli ac tuba Dei descendet de caelo: ubi celeusma est illa vox angeli, nomine Dei nos ad resurrectionem excitantis, et ad iudicium vocantis. CELARI aliquid ab aliquo, est latêre eum. Hier. 32, Num a me celabitur quicquam? id est, num aliquid me


2338. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

haec ipsa quaestio agitatur: An hic homo, qui vocatur IESUS, filius Mariae et Ioseph (ut putabatur) sit ille verus Meschias ac servator mundi, toties a Deo per patriarchas et prophetas promissus: an huic subiecto aut viro conveniat illud praedicatum vel dignitas. Iudaei id negabant. At ipse Dominus, eiusque Apostoli contra monstrabant, omnes promissiones, et descriptiones veteris Testamenti de Messia, huic personae convenire, ac in ea impletas esse. Inde tam crebrae citationes et applicationes veterum prophetiarum, ad hunc IESUM, et eius facta, et ad alias eius circumstantias. Sic


2339. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

primarius syllogismus, praesertim novi Testamenti. Operaeprecium fuerit etiam rudiores monere, quomodo Christus sit rex et sacerdos: quod compendio fiet, ne extra nostrum institutum in Theologicas disputationes digredi videamur. Regis ergo munera sunt tria: iudicare, regere, ac tueri suos. Sic et Dominus tuetur Ecclesiam suam, contra impiorum et satanae furores, sive violentiae ac fraudum, sive etiam falsae doctrinae: regit eam suo verbo ac Spiritu sancto, quin et coram cum ea agens in omnibus difficultatibus, ut promisit se nobiscum fore usque ad finem seculi: et denique iudicat et


2340. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

Iehova. Es. 2. Et elevabitur Iehova solus in die illo. Cap. 25. Ipsi videbunt gloriam Domini, decorem Dei nostri. Cap. 40. Parate viam Iehovae. Cap. 45. Israel salvatus est in Iehova. Hier. 23. Et hoc est nomen quo vocabunt eum, Dominus iustitia nostra. Ioel. 3. Dominus de Zion rugiet. Item. Dominus spes populo suo. Zachariae 14. Iehova exercituum. Esaiae 2. Item cap. 8. Dominum exercituum ipsum sanctificate. Loquitur autem ibi Esaias de Messia. Cap. 12. Confitemini Iehovae, et invocate


2341. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

Et elevabitur Iehova solus in die illo. Cap. 25. Ipsi videbunt gloriam Domini, decorem Dei nostri. Cap. 40. Parate viam Iehovae. Cap. 45. Israel salvatus est in Iehova. Hier. 23. Et hoc est nomen quo vocabunt eum, Dominus iustitia nostra. Ioel. 3. Dominus de Zion rugiet. Item. Dominus spes populo suo. Zachariae 14. Iehova exercituum. Esaiae 2. Item cap. 8. Dominum exercituum ipsum sanctificate. Loquitur autem ibi Esaias de Messia. Cap. 12. Confitemini Iehovae, et invocate nomen eius Et hic de Messia gratias


2342. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

die illo. Cap. 25. Ipsi videbunt gloriam Domini, decorem Dei nostri. Cap. 40. Parate viam Iehovae. Cap. 45. Israel salvatus est in Iehova. Hier. 23. Et hoc est nomen quo vocabunt eum, Dominus iustitia nostra. Ioel. 3. Dominus de Zion rugiet. Item. Dominus spes populo suo. Zachariae 14. Iehova exercituum. Esaiae 2. Item cap. 8. Dominum exercituum ipsum sanctificate. Loquitur autem ibi Esaias de Messia. Cap. 12. Confitemini Iehovae, et invocate nomen eius Et hic de Messia gratias agit. Cap. 47.


2343. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

suo. Zachariae 14. Iehova exercituum. Esaiae 2. Item cap. 8. Dominum exercituum ipsum sanctificate. Loquitur autem ibi Esaias de Messia. Cap. 12. Confitemini Iehovae, et invocate nomen eius Et hic de Messia gratias agit. Cap. 47. Redemptor noster, Dominus exercituum nomen illius, sanctus Israel. Deus Israel. Amos 4. Praeparare in occursum Dei tui Israel. Adonai. Esaiae 4. Tunc abluet Dominus (Adonai) sordes filiarum Sion. Psalm. 110. Dixit Dominus (Ladonai) Domino meo. Adonai Iehova. Esaiae 40. Ecce Dominus Deus in fortitudine


2344. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

de Messia. Cap. 12. Confitemini Iehovae, et invocate nomen eius Et hic de Messia gratias agit. Cap. 47. Redemptor noster, Dominus exercituum nomen illius, sanctus Israel. Deus Israel. Amos 4. Praeparare in occursum Dei tui Israel. Adonai. Esaiae 4. Tunc abluet Dominus (Adonai) sordes filiarum Sion. Psalm. 110. Dixit Dominus (Ladonai) Domino meo. Adonai Iehova. Esaiae 40. Ecce Dominus Deus in fortitudine mea. אל Esaiae 9. Vocatum est nomen eius אל Deus.


2345. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

invocate nomen eius Et hic de Messia gratias agit. Cap. 47. Redemptor noster, Dominus exercituum nomen illius, sanctus Israel. Deus Israel. Amos 4. Praeparare in occursum Dei tui Israel. Adonai. Esaiae 4. Tunc abluet Dominus (Adonai) sordes filiarum Sion. Psalm. 110. Dixit Dominus (Ladonai) Domino meo. Adonai Iehova. Esaiae 40. Ecce Dominus Deus in fortitudine mea. אל Esaiae 9. Vocatum est nomen eius אל Deus. אל־


2346. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

47. Redemptor noster, Dominus exercituum nomen illius, sanctus Israel. Deus Israel. Amos 4. Praeparare in occursum Dei tui Israel. Adonai. Esaiae 4. Tunc abluet Dominus (Adonai) sordes filiarum Sion. Psalm. 110. Dixit Dominus (Ladonai) Domino meo. Adonai Iehova. Esaiae 40. Ecce Dominus Deus in fortitudine mea. אל Esaiae 9. Vocatum est nomen eius אל Deus. אל־שעון Deus salvator meus, et salus mea Esaiae 12. Ecce Deus


2347. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt משיה Messias, χριστὸς, unctus tribuitur primum etiam regibus et sacerdotibus, quia inungebantur reges ac sacerdotes. ut 1. Reg. 16. Num coram Domino est Christus eius. 1. Reg 24 Propitius mihi Dominus, ne faciam hanc rem Christo meo. Item, Christus Domini est: id est unctus est rex a Domino constitutus. 2. Reg 1. Ego interfeci Christum Domini. Esaiae 45. Haec dicit Dominus Messiae suo Cyro. Sed deinde haec appellatio in specie promisso Salvatori tribuitur, 1 Reg. 2. Sublimabit


2348. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

quia inungebantur reges ac sacerdotes. ut 1. Reg. 16. Num coram Domino est Christus eius. 1. Reg 24 Propitius mihi Dominus, ne faciam hanc rem Christo meo. Item, Christus Domini est: id est unctus est rex a Domino constitutus. 2. Reg 1. Ego interfeci Christum Domini. Esaiae 45. Haec dicit Dominus Messiae suo Cyro. Sed deinde haec appellatio in specie promisso Salvatori tribuitur, 1 Reg. 2. Sublimabit cornu Christi sui. Item, Ambulabit coram Christo meo cunctis diebus. 2 Reg. 23. Dixit vir, cui constitutum est de Christo Dei Iacob. Psalm. 2. Adversus Dominum et adversus


2349. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi tui. Daniel 9. Usque ad Christum ducem hebdomades septem. Item Christus occidetur. Habacuc tertio: In salutem cum Christo tuo. Esdrae libro quarto, capite septimo: Morietur filius meus Christus. Propheta, a doctrina. Deuteronomii decimooctavo: Prophetam de gente tua suscitabit Dominus: Sacerdos. Zach. tertio: Ostendit mihi Dominus Iesum sacerdotem magnum. ita enim Deus voluit pingere Messiam. Zachariae sexto: Erit sacerdos super solio suo. Rex. 1. Regum 2. Dabit imperium regi suo, et sublimabit cornu Christi sui. Sophoniae tertio: Rex Israel Dominus in medio


2350. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

hebdomades septem. Item Christus occidetur. Habacuc tertio: In salutem cum Christo tuo. Esdrae libro quarto, capite septimo: Morietur filius meus Christus. Propheta, a doctrina. Deuteronomii decimooctavo: Prophetam de gente tua suscitabit Dominus: Sacerdos. Zach. tertio: Ostendit mihi Dominus Iesum sacerdotem magnum. ita enim Deus voluit pingere Messiam. Zachariae sexto: Erit sacerdos super solio suo. Rex. 1. Regum 2. Dabit imperium regi suo, et sublimabit cornu Christi sui. Sophoniae tertio: Rex Israel Dominus in medio tui. Zachariae nono Rex tuus veniet tibi iustus.


2351. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

tua suscitabit Dominus: Sacerdos. Zach. tertio: Ostendit mihi Dominus Iesum sacerdotem magnum. ita enim Deus voluit pingere Messiam. Zachariae sexto: Erit sacerdos super solio suo. Rex. 1. Regum 2. Dabit imperium regi suo, et sublimabit cornu Christi sui. Sophoniae tertio: Rex Israel Dominus in medio tui. Zachariae nono Rex tuus veniet tibi iustus. Psalm. secundo. Ego constitui regem meum super Zion. Psalmo vigesimoquarto: Quis est iste Rex gloriae? Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio. Salutare, Salvator. Genesis 49. Salutare tuum expectabo Domine.


2352. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

solio suo. Rex. 1. Regum 2. Dabit imperium regi suo, et sublimabit cornu Christi sui. Sophoniae tertio: Rex Israel Dominus in medio tui. Zachariae nono Rex tuus veniet tibi iustus. Psalm. secundo. Ego constitui regem meum super Zion. Psalmo vigesimoquarto: Quis est iste Rex gloriae? Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio. Salutare, Salvator. Genesis 49. Salutare tuum expectabo Domine. Sic autem vocatur ab officio, quia salutem generi humano adfert. Psalmo decimoquarto: Quis dabit ex Sion salutare Israel? Psalmo 98. Viderunt omnes termini terrae salutare


2353. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Dabit imperium regi suo, et sublimabit cornu Christi sui. Sophoniae tertio: Rex Israel Dominus in medio tui. Zachariae nono Rex tuus veniet tibi iustus. Psalm. secundo. Ego constitui regem meum super Zion. Psalmo vigesimoquarto: Quis est iste Rex gloriae? Dominus fortis et potens, Dominus potens in praelio. Salutare, Salvator. Genesis 49. Salutare tuum expectabo Domine. Sic autem vocatur ab officio, quia salutem generi humano adfert. Psalmo decimoquarto: Quis dabit ex Sion salutare Israel? Psalmo 98. Viderunt omnes termini terrae salutare Dei nostri. Psalmo 119.


2354. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

Daniel. 2. Lapis de monte abscissus sine manibus, conterens statuam. Brachium a robore: quia res maximas potenter geret atque efficiet. Esaiae 40. Brachium eius dominabitur. Cap. 51. Consurge, consurge, induere fortitudinem, brachium Domini. Cap 52. Paravit Dominus Brachium sanctum suum in oculis omnium gentium, et videbunt omnes fines terrae salutare Dei nostri. Cap. 53. Brachium Domini cui revelatum est? Cap. 63. Salvavit mihi brachium meum. Pastor. Esaiae 40 Sicut pastor gregem suum pascet in brachio suo. Ezech. 34


2355. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

Mosaica tum sacerdotes summi, tum reges, nempe duo summa capita Ecclesiastico et politico regimine, solebant fragranti unguento, peculiariter ex Dei praescripto confecto inungi atque initiari. Estque significatum, Messiam pontificem summum, placantem genus humanum patri, ac regem aeternum fore. Dominus vocatur in Graeco, pro Iehova, nam Apostoli translationem Septuaginta interpretum retinentes, eadem voce usi sunt. Iehova autem ab Haiach, aut Hava, quod esse significat, deducitur. Coniecturae


2356. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

Israeliticum ex Aegypto fortissima manu eduxerit. Is igitur etiam cum Mose locutus est. Ac recepta est opinio, eo tempore primum hoc divinum nomen innotuisse: licet Moses qui post illam revelationem Dei, narrationem ab exordio mundi contexuit, etiam prioribus historiis hoc nomen Dei immiscuerit. Dominus autem non idem quod Iehova significat: attamen per excellentiam hunc Deum, Dominum vocare voluerunt, quasi qui esset revera summus, ac potentiam suam in suo populo abunde declarasset, ac futurus victor peccati et mortis, non succubiturus in illa stupenda humilitate, quam subiturus erat. Est


2357. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

per excellentiam hunc Deum, Dominum vocare voluerunt, quasi qui esset revera summus, ac potentiam suam in suo populo abunde declarasset, ac futurus victor peccati et mortis, non succubiturus in illa stupenda humilitate, quam subiturus erat. Est igitur et hoc officii nomen. Vocatur autem et pater Dominus, ut Matth. 11. Pater Domine caeli et terrae. Verum ibi paulo generalius est hoc nomen, ac significat, patrem caeli ac terrae potestatem habere, etc. Deus dicitur Christus, ut Iohan. 1. Verbum erat Deus. Iohan. 20. Dominus meus et Deus meus: quia est


2358. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

Est igitur et hoc officii nomen. Vocatur autem et pater Dominus, ut Matth. 11. Pater Domine caeli et terrae. Verum ibi paulo generalius est hoc nomen, ac significat, patrem caeli ac terrae potestatem habere, etc. Deus dicitur Christus, ut Iohan. 1. Verbum erat Deus. Iohan. 20. Dominus meus et Deus meus: quia est ὁμοούσιος et coaeternus patri ac spiritui sancto. est igitur substantiae vocabulum. Logos seu verbum a Iohanne evangelista nuncupatur, ut apparet, respectu nostri: nempe propter hoc insigne officium, quod fuit


2359. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

Et homo Iesus Christus. 1. Timoth. 2. Semen Abrahae. Galat. 3. et Iesum et Christum separatim, et Iesum Christum coniunctim eum dici, supra est probatum. Pro Messiae appellatione, Graeca voce Christi utuntur Apostoli. Iesus Nazarenus, Act. 2. 7. 10. Et, Iesus Christus Nazarenus, Act. 4. Dominus noster Iesus Christus, passim in initiis et epilogis Epistolarum dicitur. Autor vitae, Act. 3. Princeps et servator, Act. 5. Servator noster, Philip. 3. 2. Timoth. 1. Tit. 3. 2. Petr. 1. 2. 3. et alibi passim. Sanctus et iustus, Act. 2. Iustus, Act. 7. 1. Iohan. 2. Sanctus et


2360. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

Roman. 3. Propitiatio nostra. 1. Iohan. 2. et 4. Conciliator Dei et hominum. 1. Timoth. 2. Advocatus noster. 1. Iohan 2. Pascha nostrum. 1 Corinth. 5. Agnus incontaminatus et immaculatus. 1. Petr. 1. Agnus ab origine mundi occisus, Apoc. 13. Agnus occisus. Apoc. 5. Agnus Dominus dominorum, et Rex regum. Apoc. 17. Princeps regum terrae, Apocal. 1. Dominus omnipotens. Apocal. 1. Leo de tribu Iuda, radix David. Apocal. 5. Iustitia sapientia, redemptio, sanctificatio, et resurrectio. 1. Corinth. 1. Pastor et curator nostrarum animarum. 1. Petr. 2. Princeps


2361. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum. 1. Timoth. 2. Advocatus noster. 1. Iohan 2. Pascha nostrum. 1 Corinth. 5. Agnus incontaminatus et immaculatus. 1. Petr. 1. Agnus ab origine mundi occisus, Apoc. 13. Agnus occisus. Apoc. 5. Agnus Dominus dominorum, et Rex regum. Apoc. 17. Princeps regum terrae, Apocal. 1. Dominus omnipotens. Apocal. 1. Leo de tribu Iuda, radix David. Apocal. 5. Iustitia sapientia, redemptio, sanctificatio, et resurrectio. 1. Corinth. 1. Pastor et curator nostrarum animarum. 1. Petr. 2. Princeps pastorum. 1. Petr. 5. Magnus pastor ovium. Hebr 13. Iudex vivorum et


2362. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

et resurrectio. 1. Corinth. 1. Pastor et curator nostrarum animarum. 1. Petr. 2. Princeps pastorum. 1. Petr. 5. Magnus pastor ovium. Hebr 13. Iudex vivorum et mortuorum, Act. 10. Paratus ad iudicandum vivos et mortuos. 1 Petr. 4. Iustus iudex. 2. Timoth. 4. Secundus homo ipse Dominus de caelo. 1. Corinth. 15. Christo opponunt diabolum. 1. Iohan. 3. Hebr. 2. Antichristum. 1 Iohan. 2. 4. et 2. Iohan. 2. Thessal. 2. Meretricem Babylonicam, ebriam de sanguine sanctorum. Apocal. 17. Bestiam quae portat meretricem, Apoc. 17. Et reges terrae, Apoc. 19. Et


2363. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]

accincti sunt robore, fiunt fortiores et victores. Sic Psalm. 76. Quanto magis irascentur, tanto magis accingeris aut armaberis. Sic accingi lumbos, est corroborari et praeparari ad aliquod opus aut negotium peragendum: 1 Regum. 19. 2. Reg. 4. Iob. 38. Ierem. 1. Lucae 12. Ephes. 6. Sic enim Dominus suos Apostolos ablegabat. Discinctus igitur contra, dicitur imbecillus: ut Esaiae 23. Non est cingulum ultra Iudaeis. Sic Iob. cap. 12 ait, quod Deus baltheum regum dissoluat: id est, eos exanimet ac debilitet. Cingulum fuit etiam ornamentum viris et feminis, Esaiae 3.


2364. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]

Contraria locutio est, ACCINGI SACCO, id est, lugubri veste indui. Sed de hac phrasi etiam in SACCO dicetur. Sic cingere bysso, Ezech. 16. pro ornare praeclaris vestimentis. Sic dicitur Iob 29. Cinxit me flagellis suis. In cingulo aut zona gestabant veteres pecunias. ideo Matth. 10. Dominus ablegans suos, iubensque eos sibi fidere, vetat ne quid argenti in zona ferant. In zona aut baltheo et calceis ponere cruorem belli, est contaminare sese iniusta caede. De Ioabo id dicit David 1. Regum 2, qui duos duces Israelitarum publica fide venientes interfecerat. Exposita


2365. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 76 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit enim, Versa est in luctum cithara mea. CIVITAS, est frequentia diversorum hominum, una certis legibus habitantium, sibi ipsi ad commode vivendum sufficiens. In Sacris literis autem hoc nomen generale, etiam pro arcibus et omni robore regiminis ponitur. ut Psalm. 127. Nisi Dominus custodierit civitatem, frustra vigilant qui custodiunt eam. Et Psalm. 9. Civitates eorum destruxisti. Esa. 26 per civitatem munitam, cuius murus et ante murale sit salus, indicatur Ecclesia Dei: quae metaphora est crebra in sacris. Sic enim et extra civitatem, Apoc. 14, videtur


2366. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

et verissimum et notissimum est, quod violentis, vehementibus et quasi furiosis actionibus etiam insani clamores adiuncti sunt. Ponitur ergo alterum ex coniunctis pro altero, notius pro ignotiori. De loco Esaiae 5, ubi etiam haec vox legitur, est dubitatio. nam cum dicit Propheta: Expectavit Dominus iudicium, et ecce oppressio: iustitiam, et ecce clamor. Nam ibi aliqui clamorem intelligunt iniuriam inferentium, alii patientium, et ideo eis idem valet ac querela. Verum cum loquatur de fructibus malis ipsius vitis aut Iudaeorum, malo intelligere de clamore ac violentia peccantium, qua


2367. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

et disrompite omne onus. Ex quo contrario abunde licet cognoscere, qualis fuerit ille impius ieiunantium Iudaeorum clamor. In hac significatione utitur et Paulus hac voce, Ephes. 4: Omnis amarulentia, tumor, ira, et vociferatio, et maledicentia tollatur a vobis. Porro Apocal. 21 dicitur Dominus extersurus omnem lachrymam ab oculis suorum, nec futuram amplius mortem, luctum, clamorem, aut laborem seu dolorem. ubi clamor videtur potius significare molestias, afflictionesve, aut certe lamentationem de talibus malis, quam peccatum: seu potius malum poenae, quam malum culpae: potius


2368. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

ut, Congregabo claudicantem et eiectam, congregabo quam afflixi: subintellige ovem, Mich. 4. Soph 3. Est autem locutio sumpta ab ovibus: nam ex illis solent multae aestate, praesertim in calidioribus illis regionibus, claudicare. Soph. 3, etiam ipsa vox ovis apponitur. Sensus est autem, quod Dominus pios afflictos iterum refocillabit ac sanabit. Sic Psalm. 35 dicitur, Sed ipsi in claudicatione mea laetati sunt. Quod alii de adversitate valetudinis, alii de aliis difficultatibus intelligunt. Sic quoque Psalm. 38 dicitur: Ego ad claudicationem inclinatus sum: id est, ad ruinam.


2369. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 78 | Paragraph | SubSect | Section]

eius, et aperiet, et non erit qui claudat: et claudet, et non erit qui aperiat. Simili prorsus phrasi ac sensu dicitur Matth. 16, Tibi dabo claves regni caelorum: quodcunque ligaveris in terris, ligatum erit in caelo, etc. Clavis scientiae, ius docendi significat Lucae 11, cum Dominus dicit: Vaevobis legisperitis, qui tulistis clavem scientiae: ipsi non introistis, et eos qui introibant prohibuistis. id est, vobis solis rapuistis ius docendi veram viam ad vitam aeternam: et tamen nec ipsi eam ingredimini, nec auditoribus eam monstratis: imo etiam volentibus eam in gredi,


2370. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 81 | Paragraph | SubSect | Section]

dicatur regnare: nempe enim cum sit spiritus, in spirituali eum regno ac gloria agere necessario sequitur. Ab hisce porro significationibus vocis Caeli variae phrases oriuntur, quarum primarias recensebo compendio. Caelum et terra pro universa creatura ponitur. ut Gen. 14 et 24, Deus dicitur dominus et creator caeli et terrae. Sic et Psal. 124 et 146. Sic dicitur Psal. 135 facere Deus omnia quae voluit, in caelo et terra. Caelum et terra, id est, tota haec machina, tandem in extrema die peritura dicitur, et igne consumenda, Psalm. 103. et 2. Pet. 3.


2371. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 83 | Paragraph | SubSect | Section]

latissimeque patentem, Quod verba Hebraea noticiae, non solam speculativam ac ociosam noticiam significent, sed et practicam ac vivam scientiam, ac sequentes motus animi, quin et externa opera ac conatus inde necessario sequentes. Ponitur igitur pro approbatione ac laudatione. ut, Novit Dominus viam iustorum, Psal. 1. id est, approbat, et simul etiam tuetur. Rom. 7. Quod facio, non agnosco: id est, non approbo peccata, quae subinde volenti nolenti ex pessima radice nativae corruptionis erumpunt. Pro curare et fovere. ut Proverb. 12. Cognoscit iustus animam


2372. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

exposita: quaedam enim phrases in utroque vocabulo, et sane in Hebraeo, saepe idem sunt. COLORUM spolia, Iud. 5, pro, vestimenta nobilissimis coloribus tincta: ut est purpura, hyacinthus, et similes. COLUMBA, simplicitatis, synceritatis ac probitatis symbolum est. Ideo Dominus dicit: Estote simplices aut synceri ut columbae, et prudentes ut serpentes, Matt. 10. Haec natura columbae etiam Hos. 7. celebratur: Ephraim, ut columba seducta. Sic simplex et syncera columba reportat nuncium exiccati diluvii Noacho. Ob hanc forte aut similem naturam columbae,


2373. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

igitur fit, ut per metaphoram significet alias veros doctores, quia quasi sustinent Ecclesiam et religionem, suo quodam modo ac loco. ut Galat. 2, Petrus et Iohannes dicuntur visi esse columnae Ecclesiae: id est, quasi ferentes aut sustinentes Ecclesiam, quibus sublatis rueret Ecclesia, nisi Dominus alios synceros et praestantes doctores in eorum locum substitueret. Sic credo et Apoc. 3. accipiendam hanc vocem esse: Si quis vicerit, faciam eum columnam in templo Dei mei. Alias quiddam magis invictum et pertinacissime pugnans indicat: et tum veros doctores, tum et totam Ecclesiam


2374. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

et tum veros doctores, tum et totam Ecclesiam signat. Sic Ier. 1. dicit Deus: Ecce ego dedi te hodie in civitatem munitam, in columnam ferream, et murum aeneum, contra omnem terram, etc. et oppugnabunt te, et non praevalebunt contra te, quoniam ego sum tecum, ut te liberem, dicit Dominus. Ob hanc eandem proprietatem aut conditionem, quam Deus pingit hisce verbis Ieremiae, etiam tota Ecclesia Dei vocatur 1. Tim. 5. columna et firmamentum veritatis: quia perpetuo pugnet pro veritate, eam sustinendo, uti Deo eam regente ac tuente in victa permaneat. Columnarum caeli et


2375. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 88 | Paragraph | SubSect | Section]

Psal. 31, Nec conclusisti me in manum inimici, sed stare fecisti in latitudine pedes meos. Significat ita aliquem in angustias redigere, et undique coarctare, ut non possit effugere hostem, sed ab eo tanquam conclusus capiatur. Sic servi Davidis dicunt ad eum 1. Sam. 26, conclusit Dominus hodie inimicum tuum in manum tuam. Sic et Amos 1. dicitur, Concludere captivitatem perfectam: id est, ita Iudaeis profugis omnes exitus fugae obstruere, negato eis vicinorum hospitio aut transitu, ut necessario omnes caperentur a suis hostibus, eos tunc insectantib. Concludere


2376. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

constabilire in bono proposito aut pietate, ut Psalm. 51. Spiritu principali confirma me. Lucae 22. Et tu conversus confirma fratres tuos. Aliquando perficere. ut Psalm. 68. Confirma hoc Deus quod operatus es in nobis. Aliquando, dicta aut promissa re ipsa praestare, ut 1. Regum 2. Ut Dominus confirmet verbum suum, quod loquutus est super me. 1. Corinth. 1. Testimonium Christi confirmatum est in nobis: id est, re ac opere ipso constabilitum, nempe donis Spiritus sancti, ut mox sequitur. Confirmare in aliquem charitatem: id est, certo ac evidenti testimonio, vel potius re


2377. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

evidenti testimonio, vel potius re ipsa ostendere charitatem suam erga aliquem, aut etiam ipsum beneficium praestare. nam charitas, ibi ipsum beneficium ex charitate profectum, significare videtur. Confirmasti super me manum tuam, Psalm. 38, de dura ac perseverante afflictione accipitur, cum Dominus affligente manu diutius nos premit. Hinc pontificium sacram entum confirmationis, ubi illi per certas caeremonias unctionis, alapae, murmura verborum, putant sedare ampliorem gratiam Spiritus sancti, quatum perficiatur aut absolvatur eorum Christianismus, tum et ipsi corroborentur in eo.


2378. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

confessionem, Amos 4: id est, confitemini Deo de vestra immundicie. Alii exponunt de sacrificio fermentato. Confessionis pontifex, Hebr. 3. Considerate Apostolum et pontificem confessionis nostrae Christum IESUM: id est, doctrinae ac religionis principem et institutorem, qui est summus dominus ac gubernator religionis nostrae. Vocatur autem nostra religio Confessio, quia eam confiteri et profiteri solent ac debent pii. Confessio porro cum etiam tantum de criminum agnitione accipitur, alia est erga Deum solum, vel tacito vel loquente ore, vel audientibus hominibus, vel privatim


2379. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

extremum exitium Iudaeorum. Sic et Ierem. 42 reperitur. Verum locum Ezech. adscribam: Et factum est verbum Domini ad me dicens: Fili hominum, versa est mihi domus Israel in scoriam. Omnes isti aes et stannum et ferrum et plumbum in medio fornacis, scoria argenti facti sunt. Propterea haec dicit Dominus Deus: Eo quod versi estis omnes in scoriam, propterea ecce ego congregabo vos in medio Hierusalem, congregatione argenti et aeris, et stanni, et ferri, et plumbi, in medio fornacis, ut succendam in ea ignem ad conflandum. Sic congregabo in furore meo, et in ira mea, et requiescam. Et


2380. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

ut succendam in ea ignem ad conflandum. Sic congregabo in furore meo, et in ira mea, et requiescam. Et conflabo vos, et congregabo vos, et succendam vos in igne furoris mei, et conflabimini in medio eius, ut conflatur argentum in medio fornacis: sic eritis in medio eius. Et scietis, quod ego Dominus, cum effuderim indignationem meam super vos. Hactenus propheta. Tertio, quia idola ex aere fundebantur, ideo Conflare et Conflatile saepe de ipsis materialibus idolis dicitur. Ierem. 10. Pudefiet omnis conflator de sculptili suo, quia mendacium fudit illud, non est spiritus in


2381. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

quam antea fuerit: ut Esaiae 41, aliquoties habetur de corroboratione statuarum idololatricarum. Postea admodum crebro per metaphoram ad animi confirmationem transfertur, cum vel impii fiunt in suo malo instituto animosiores ac pertinaciores, vel etiam pii ardentiores ac consolatiores. sic Dominus mandat Mosi, ut confortet ac corroboret Iosuam, nempe verbo, promissionibus ac miraculis ipsius. Sic et ipsemet Deus hortatur Iosuam cap. 1, ut semet confortet ac corroboret. Creberrimus omnino usus est huius phraseos


2382. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 92 | Paragraph | SubSect | Section]

manus impii. Est etiam phrasis Confortare manus dissolutas, Isaiae 35. Cor, brachia, os et lumbos, Oseae 7. Mich. 2. Confortari significat non tantum animari, sed etiam alioqui adiuvari modis omnibus. Sicut Phil. 4 legitur: Omnia possum in eo qui me confirmat IESU Christo. Et eiusdem 4, Dominus mihi astitit, et confortavit me. Sic et Ezech. 3. Manus Domini erat mecum, confortans me. Isa. 8 insultat propheta impiis, dicens: Confortamini, et vincemini: consulite consilium, et dissipabitur. CONFRINGERE, significat crebro per metaphoram, perdere. ut Psal.


2383. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 92 | Paragraph | SubSect | Section]

3. Manus Domini erat mecum, confortans me. Isa. 8 insultat propheta impiis, dicens: Confortamini, et vincemini: consulite consilium, et dissipabitur. CONFRINGERE, significat crebro per metaphoram, perdere. ut Psal. 2. Tanquam vas figuli confringes eos. Psalm. 56. Dominus in ira sua confringet populos. Ier. 50. Confractus est malleus universae terrae. Sed de hac voce in verbo Frangendi plura. CONFUNDOR, verbum usitatissimum et significantissimum, idem valet cum erubesco ac pudefio. Plerunque vero in Sacris literis significat aliquem vinci,


2384. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 94 | Paragraph | SubSect | Section]

accipiunt) in hisce exemplis reperiri arbitror: Testimonium dante conscientia, Rom. 2 et 9. Sedlocus Rom. 2, videtur etiam quasi definitionem conscientiae ponere. inquit enim: Testimonium dante conscientia, et cogitationibus mutuo sese accusantibus, aut etiam excusantibus, in die cum iudicabit Dominus occulta hominum. Quasi diceret: Conscientia sunt illae ratiocinationes aut practici syllogismi, damnantes aut absolventes hominem. Sic 2. Corinth. 5. Spero nos in conscientia vestra manifestatos esse: id est, vos, si recte vobiscum ratiocinari de me velitis, deprehensuros me esse syncerum


2385. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 95 | Paragraph | SubSect | Section]

est, variis curis et consultationibus me macerabo. Esaiae 47, Defecisti in multitudine consiliorum tuorum: id est, cogitationum ac deliberationum. Ad effectus vero progrediendo significat aliquando decretum, aut etiam conatum. ut Psal. 14, Consilium pauperis pudefacitis, quoniam Dominus spes eius: id est, conatus pauperis impeditis, quia videtis eum destitui omnibus viribus humanis, quibus vos expugnet, aut vobis resistat, et solum ope divina fretum esse. Sic Psal. 33. Consilium Domini in aeternum stabit: id est, decretum aut voluntas. Act. 5, Si consilium


2386. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

et Luc. 16, Alterum diliget, et alterum contemnet: id est, alterum dominum non curabit, non serviet ei. Roman. 2, Divitas bonitatis Dei contemnis, id est, negligis, non magnifacis, non moveris ad agendam poenitentiam, tam benigna Dei invitatione, et patienti expectatione, Matth. 18 prohibet Dominus, ne unum expusillis suis contemnamus: id est, scandalizemus, nulla habita eius salutis ratione. Porro cum Paulus 1. Tim. 4. et Tit. 2 dicit, Nemo adolescentiam tuam contemnat: monet suos illos discipulos, ut retineant authoritatem et gravitatem ministris Christi dignam, nec se a quoquam


2387. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

tuam contemnat: monet suos illos discipulos, ut retineant authoritatem et gravitatem ministris Christi dignam, nec se a quoquam despici patiantur. Esaiae 49, nominat Deus contemptibilem animam Israelem, propterea quod tunc ea gens ac regnum debilitatum, diminutum ac contemptum erat, prae eo quod Dominus erat postea eos per Meschiam ampliaturus, et glorificaturus. Sic et Ierem. 4, et Abdiae 1, vocat eundem populum contemptibilem et parvum. CONTENTIO, plerunque in malam partem accipitur, pro studio rixandi de rebus non magni momenti, aut etiam veritati contradicendi, sine omni


2388. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

rei significat: quia quae conteruntur, illa priorem illam speciosam acui gentem formam amittunt. Exempla sint haec Gen. 3. Semen mulieris conteret caput serpentis: id est, expugnabit satanam et vim eius: hoc est, peccatum et maledictionem abolebit, restituta benedictione et iustitia. Rom. 6. Dominus conterat satanam sub pedibus vestris. Sic Deut. 7 pollicetur Deus Israelitis, quod nemo eis resistere poterit, donec omnes adversarios conterant. Sic Dan. 8 dicit, quod ille gigas Monarchias significans, sine manibus conteritur: id est, divinitus. Conterere brachium peccatoris,


2389. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

omnes adversarios conterant. Sic Dan. 8 dicit, quod ille gigas Monarchias significans, sine manibus conteritur: id est, divinitus. Conterere brachium peccatoris, Psal. 9: pro, potentia. Sic etiam conterere dentes impiorum, Psal. 58. Sic Esa. 14. Contrivit Dominus baculum panis aut vini. Conterere arcum, Psalm. 46. id est, bellatores et bella tollere. Conterere baculum panis, Ezech. 4. 5: pro, auferre copiam ac vilitatem annonae. De quo supra in BACULO et CONFRINGO est dictum. Conterere in pulverem terrae, Amos 2: pro, prorsus


2390. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

est dictum. Conterere in pulverem terrae, Amos 2: pro, prorsus perdere. Conterere aliquando non plane perdere, sed castigare ac punire tantum graviter significat. Ierem. 17. Duplici contritione conterat eos: id est, duplici poena afficiat. Sic Psalm. 60. et 147. Hoseae 14 dicitur Dominus colligare et sanare contritiones suorum. Psal. 94. Populum tuum Domine conterunt. Aliquando etiam longiori quadam metaphora dicitur de confractione aut prostratione spiritus et cordis aliquorum. Cor enim aut animus securus videtur quasi quaedam abor stare ac vigere in mundo.


2391. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

confractione aut prostratione spiritus et cordis aliquorum. Cor enim aut animus securus videtur quasi quaedam abor stare ac vigere in mundo. Sed lex divina veluti malleus quidam confringens petras, conterit ac comminuit eum, ut veluti concisa arboraut columna icta fulmine humi iaceat. Sic minatur Dominus Levit. 26. Conteram superbiam duriciei vestrae. Ier. 23, contritum est cor meum in medio mei. Hinc venit ista significatio contritionis, quae in Ecclesia est usitata de priore parte Poenitentiae, cum mens hominis agnitione peccati et irae Dei potenter ac divinitus conteritur et


2392. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 99 | Paragraph | SubSect | Section]

in aridam, Psalm. 66. Convertere significat etiam restituere. Sic saepe dicitur de conversione captivitatis Israel. Et Petrus iubetur gladium in vaginam convertere: id est, restituere suo loco. Converti de homine acceptum deponentaliter, valde saepe significat redire ad saniorem mentem. Sic Dominus Petro dicit Luc. 17, et Matth. 18, quod si saepius in die fuerit conversus, qui peccavit, condonandum illi nihilominus esse. In hoc usu istud verbum saepissime in veteri Testamento reperitur, ut


2393. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 101 | Paragraph | SubSect | Section]

saepe ipsum quasi ingenium, naturam, aut animum hominis, bonum aut malum. ut, cum Deus dicitur ponderare aut examinare corda: id est, tum naturam ingeniumve eius, tum et intimas cogitationes et machinationes. Cor saepe ipsum hominem significare videtur, non tamen sine singulari emphasi: ut cum Dominus prohibet, ne gravemus corda nostra crapula et curis huius vitae, Luc. 21: id est, nos ipsos, dum illis cor nostrum penitus addicimus, involuimus et contaminamus. Cor etiam animam aut vitam vegetativam significare videtur: ut cum hominis cor pane confortari dicitur Gen. 18. Iud. 19 et


2394. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 102 | Paragraph | SubSect | Section]

sinus cordis, consiliorum ac conatuum nostrorum illi apertos ac patentes esse. Caeterum vox haec Cordis etiam in plurali numero admodum crebro ponitur: habetque easdem prorsus significationes, quas in singulari. ut 1. Sam. 7. Praeparate corda vestra Domino. Et 10. Cuius corda tetigerat Dominus. Psal. 4. Quae dicitis in cordibus vestris. Quod porro haec vox saepe cum renibus coniungitur, et Dominus probare dicitur non tantum corda, sed et renes nostros, id postea in voce RENIUM exponemus. Ex hisce porro significationibus admodum variae, et Latinis auribus


2395. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 102 | Paragraph | SubSect | Section]

plurali numero admodum crebro ponitur: habetque easdem prorsus significationes, quas in singulari. ut 1. Sam. 7. Praeparate corda vestra Domino. Et 10. Cuius corda tetigerat Dominus. Psal. 4. Quae dicitis in cordibus vestris. Quod porro haec vox saepe cum renibus coniungitur, et Dominus probare dicitur non tantum corda, sed et renes nostros, id postea in voce RENIUM exponemus. Ex hisce porro significationibus admodum variae, et Latinis auribus maxima ex parte ignotae phrases oriuntur, quarum praecipuas ordine percurram. Ponere cor super aliquid, ad aliquid, alicui


2396. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 102 | Paragraph | SubSect | Section]

meum? Iob 1. pro, annon considerasti eum? Sic 2. Sam. 18. Dan. 1. Hag. 1. Aliquando tamen simpliciter dicitur Ponere, subintellecta voce cordis, ut Iud. 19. Iob. 4. Quae locutio in eodem sensu accipitur. 1. Sam. 9. Asinis, quae perierunt, ne apponas cor tuum. 1. Sam. 25. Ne apponat Dominus meus cor super virum impium: pro, ne commoveatur ob impium: pro, ne commoveatur ob iniuriam huius mali hominis, seu non curet eum. Sic et Proverb. 14. Vidi, et reposui cor meum. Priora quae fuerunt annunciate, et ponemus cor nostrum: Esa. 41. Contra, Ponere aliquid super cor, eandem


2397. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

ex nihilo fieri: sicut caelum ac terra, aliaeque creaturae a Deo immensa potentia ac sapientia ( Gen. 1. ) creatae esse dicuntur. Aliquando vicina quadam significatione et leni catachresi, de novo quopiam ac inaudito miraculo accipi solet: ut Num. 16. 18 dicit Moyses, quod creationem creabit Dominus, et novo ac prius inaudito exemplo perdet Chore, Datan et Abiron, quos terra devoravit, quod inauditum fuerat priorib. seculis. Denique etiam piorum renovatio ac conversio dicitur Creatio, eo quod nova ac minime physica naturalive ratione ex pessimis satanae filiis et ministris ac


2398. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 107 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam in explorationibus crucis, aut etiam errorum ac corruptelarum, sic solent sordes infra et supra a genuino frumento separari ac excidere: nec tamen in paruo interim periculo sunt etiam ipsa meliora grana, si praesertim aliquando violentius cribrum agitetur, ne superne excutiantur. Verum Dominus est, qui non patitur nos tentari supra quam ferre possumus, sed dat simul optatum eventum et proventum. CRIMEN, quodvis gravius et magis notorium delictum in Sacris literis vocatur. Ideo Paulus vult 1. Timoth. 3, et Tit. 1, episcopum esse sine crimine, non sine omni peccato,


2399. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 110 | Paragraph | SubSect | Section]

Nox custodiarum Exod. 12, Nox custodiarum est Domino: pro, summa diligentia observari, et solennibus quibusdam caeremoniis ac cultibus in gloriam Domini peragi debet. Super suam cuspiam stare Habac. 2. Super custodiam meam stabo, et audiam quid loquatur in me Dominus: pro, summa diligentia observabo patefactionem divinae voluntatis aut mandati: aut eam mox populo exponam, sicut solent vigiles in turribus. Custodiam ponere ori, Psalm. 141: pro, cavere ne quid temere aut impie effutiat os nostrum. Custodum turris, 2. Regum 17. Percussit


2400. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 112 | Paragraph | SubSect | Section]

Debitores, Rom. 8, ac alibi, non valde obscurum sensum significationemve habet, ut peculiari expositione non egeat. DECALVO verbum huius linguae idiotismo significat, aliquem suis ornamentis spolio: propterea quod mulierum praecipuus ornatus in coma consistit. Isaiae 3. Decalvabit Dominus verticem filiarum Syon, et erit pro crispanti crine calvitium. Significat etiam lugere, ut Mich 1. Decalvare et tondere super filios decimarum duarum. Nam in luctu sic solebant homines sese deformare. Aliquando etiam ignominiae causa aliqui decalvabantur. Sic dicitur Mich. 1. Decalvata


2401. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 113 | Paragraph | SubSect | Section]

aut detrahamus: tum illud, ne in agendo vel nimium, vel parum faciamus, a recta linea verbi Dei discedendo: sicut philosophi disserverunt, Omnes virtutes et recte facta in quadam mediocritate consistere. Deuter. 5 de utroque praecipit Deus, dicens: Observabitis igitur, ut faciatis quae praecepit Dominus Deus vobis: non declinabis neque ad dexteram, neque ad sinistram: sed per viam quam praecepit Dominus Deus vester, ambulabitis, ut vivatis, etc. Ubi docet, et credendo et vivendo sequendam esse illam unicam verbi Dei normam: et nec vel plus vel minus credendum aut faciendum,


2402. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 113 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut philosophi disserverunt, Omnes virtutes et recte facta in quadam mediocritate consistere. Deuter. 5 de utroque praecipit Deus, dicens: Observabitis igitur, ut faciatis quae praecepit Dominus Deus vobis: non declinabis neque ad dexteram, neque ad sinistram: sed per viam quam praecepit Dominus Deus vester, ambulabitis, ut vivatis, etc. Ubi docet, et credendo et vivendo sequendam esse illam unicam verbi Dei normam: et nec vel plus vel minus credendum aut faciendum, quam ut Deus praescripsit tum in prima, tum in secunda tabula, ac denique Evangelio. Idem praeceptum et


2403. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 113 | Paragraph | SubSect | Section]

ornamentis ornatum. Isaiae 53 negatur esse species aut decor Meschiae, ut magnifieri aut desiderari posset: id est, caruit externa quadam dignitate, potentia, gloria, et autoritate, quam sibi gubernatores huius mundi undique accersunt. Tribuitur nonnunquam et Deo haec vox, ut Psalm. 93: Dominus regnavit, et decorem indutus est. Et Psalm. 104. Domine Deus magnificatus es valde, gloriam et honorem induisti: amictus es lumine sicut vestimento. ubi decor spiritualis Dei non tantum illam gloriosam speciem significat, quae apparere etiam externa visione solet: sed multo magis illam


2404. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 115 | Paragraph | SubSect | Section]

Canes, potissimum dentibus pugnant ac laedunt: ideo per synecdochen dentes, sicut et maxilla, crebro pro omni vi ac potentia hostium ponuntur. Psalm. 58 Deus conteredentes ipsorum in ore eorum: pro, omnem vim ac potentiam hostilem. Eadem ratione etiam Psal. 124 dicitur: Benedictus Dominus, qui non dedit nos praedam dentibus eorum. Psalm. 3 eadem phrasi dicitur: Surge Domine, serva me Deus meus: Quoniam tu percussisti hostes meos in maxillam et dentes impiorum contrivisti. Mich. 3 describuntur seductores, quod mordeant dentibus, et parent bellum contra eum qui nihil in


2405. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 115 | Paragraph | SubSect | Section]

ac perspicuum est. Sicut enim comedentis vuas immaturas dentes fiunt stupidi: ita aequum erat illos ipsos puniri, qui peccaverant, non alios. Sed Iudaei tunc querebantur, secum iniuste agi, quod ob peccata et idololatrias suorum maiorum punirentur, cum ipsi nullum tale scelus admisissent. Verum Dominus refutat illud impium et blasphemum proverbium. In dentibus hominum candor laudatur, et bonam valetudinem significat: contra rubigo, flavedo ac scabricies. Sic in Canticis legimus, Dentes tui sicut greges tonsarum, ascendentes ex lavacro: pro, candidissimi. Sic et Gen. 49 legitur,


2406. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

conscientiam in Deum per Christum. Verum de hoc loco et vocabulo dixi alibi, in voce BAPTISMI, et CONSCIENTIAE. DEPOSITUM, itidem notae significationis vox est. Significat enim rem certam a quopiam apud aliquem ita relictam, ut sit eius fidei custodiaeque concredita, donec verus dominus denuo eam reposcat. Sic et apud Latinos crebro accipitur. Sed Paulus 1. Tim. 6, et 2. Tim. 1, puram doctrinam ac religionem vocavit Depositum, idque bonum aut preciosum. Est igitur diligenter observandum, quod vera doctrina ac religio non tantum nobis tradatur ea ratione, ut nos per eam


2407. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

ac in universum destitutos esse a Deo. Quod ad huius loci explicationem vehementer prodest observasse, ne quasi desperatio quaedam Christo tribui videatur. Sic et Iosuae 1. Non dimittam, nec derelinquam te. s. in hoc opere et periculo occupandae terrae. Iudic. 6, Nunc autem nos dereliquit Dominus. 2. Paral. 15. Si autem dereliqueritis Dominum, derelinquet vos, quod de plena aut totali desertione accipi potest. Sic et ab hominibus derelinqui dicimur. i. deseri, negligi, eorumque ope destitui: Sicut Psal. 27 habetur: Pater et mater mea dereliquerunt me, tu autem


2408. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

me, tu autem Domine suscepisti me. i. ab omnibus etiam coniunctissimis desertum ac neglectum, recepisti tuendum ac fovendum. Remanere aut Servari. Sic Helias queritur. 1. Reg. 19, se solum esse derelictum: pro, superesse, remanere, ex veris Dei cultorib. solum servari. Sic ibidem Dominus dicit, se sibi aliquot millia dereliquisse, aut reservasse. Non vidi iustum derelictum, Psal. 37. pro, destitutum omni divina ope, et in summis difficultatib. desertum. Ibidem: Non derelinquet eum in manu inimici sui. pro, non permittet ut in eum pro arbitrio grassetur


2409. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

Latinum nomen vel a Graeco venire potest, mutata litera aspirata in tenuem: vel ab Hebraeo די Dei sufficientia. Unde et Hebraei suum Schadai deducunt, quia solus Deus est dives ac sufficiens omnibus, et ad omnia. Cum autem tantum unus sit omnium creator ac Dominus, soli illi haec appellatio proprie convenit: sed per metaphoram, catachresin, et alias figuras, etiam ad alias res haec appellatio transfertur. De hac re inquit Paulus 1. Cor. 8, Scimus quod nullus


2410. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

nam aliquando etiam verbum pluralis numeri ei nomini adiungitur. ut Gen. 1. Et dixit Dii, FACIAMUS hominem ad imaginem nostram, et similitudinem nostram. Huic autem longe pulcherrimo, et ab omnibus piis celebratissimo testimonio, adiiciamus cum gratiarum actione illud quoque, quod iam nobis Dominus suggerit: nempe quod etiam alibi in Scriptura Spiritus sanctus hanc eandem hominil creationem describens, idque hac ipsa voce Faciendi, pluribus creatoribus attribuerit. Nam Isaiae 44, loquens propheta de vero Deo creatore caeli et terrae, inquit: Nunc igitur audi Iacob serve meus, et


2411. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

in Scriptura Spiritus sanctus hanc eandem hominil creationem describens, idque hac ipsa voce Faciendi, pluribus creatoribus attribuerit. Nam Isaiae 44, loquens propheta de vero Deo creatore caeli et terrae, inquit: Nunc igitur audi Iacob serve meus, et Israel quem elegi. Sic dicit Iehova Dominus עושיך Osecha, FACTO RES tui: et 54. eiusdem מבעליך עשיך יהוה צבאת שמו Nam mariti aut domini tui, FACTORES tui, Dominus exercituum nomen eius, etiam redemptor tuus, sanctus Israelis, DII


2412. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit: Nunc igitur audi Iacob serve meus, et Israel quem elegi. Sic dicit Iehova Dominus עושיך Osecha, FACTO RES tui: et 54. eiusdem מבעליך עשיך יהוה צבאת שמו Nam mariti aut domini tui, FACTORES tui, Dominus exercituum nomen eius, etiam redemptor tuus, sanctus Israelis, DII universae terrae vocabitur. Item Psalm. penultimo: Laetetur Israel in FACTORIBUS suis. ubi eodem modo de vero creatore agitur. Sic et Iob 35 dicitur: Et non dixit ubi est אלוהי


2413. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, robustum, et ad omnia perpetranda sufficientem. Caeterum obvia sunt in Sacris literis et alia nomina: veluti cum appellatur clypeus, scutum, refugium, cornu salutis, propugnator, defensor, petra seu rupes, ignis consumens, gloria, spes, robur, fortitudo: item omnipotens, Deus deorum, Dominus dominorum, Deus ac Dominus caeli et terrae, etc. Sed haec potius pro epithetis, dignitatem, potentiam, et admiranda Dei effecta, illustri quadam ratione describentibus, quam pro nominibus propriis accipi convenit. Quo quidem pacto dicere possemus, Cneum et Cornelium, et


2414. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

ad omnia perpetranda sufficientem. Caeterum obvia sunt in Sacris literis et alia nomina: veluti cum appellatur clypeus, scutum, refugium, cornu salutis, propugnator, defensor, petra seu rupes, ignis consumens, gloria, spes, robur, fortitudo: item omnipotens, Deus deorum, Dominus dominorum, Deus ac Dominus caeli et terrae, etc. Sed haec potius pro epithetis, dignitatem, potentiam, et admiranda Dei effecta, illustri quadam ratione describentibus, quam pro nominibus propriis accipi convenit. Quo quidem pacto dicere possemus, Cneum et Cornelium, et Scipionem, propria esse nomina


2415. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

et Cornelium, et Scipionem, propria esse nomina eiusdem personae: at Tribunus, Imperator, victor, triumphator, gloria Reipub. et quae huiusmodi sunt, agnoscentur sane eiusdem personae appellationes, sed minus propriae, atque propter externas causas ascititiae. Quoties proinde legis, Haec dicit Dominus, haec dicit qui est, haec dicit fortis, Dominus exercituum, omnipotens Deus caeli, propugnator noster, etc. haec omnia sic accipies, tanquam si simpliciter scriptum esset, Haec dicit Deus: neque ob diversitatem nominum diversos deos quis suspicabitur. Porro quia res agnoscuntur


2416. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

eiusdem personae: at Tribunus, Imperator, victor, triumphator, gloria Reipub. et quae huiusmodi sunt, agnoscentur sane eiusdem personae appellationes, sed minus propriae, atque propter externas causas ascititiae. Quoties proinde legis, Haec dicit Dominus, haec dicit qui est, haec dicit fortis, Dominus exercituum, omnipotens Deus caeli, propugnator noster, etc. haec omnia sic accipies, tanquam si simpliciter scriptum esset, Haec dicit Deus: neque ob diversitatem nominum diversos deos quis suspicabitur. Porro quia res agnoscuntur tum per attributionem suarum proprietatum, tum


2417. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

creata, quae initium non habuerit, quae item non moriatur seu corrumpatur, quae denique non conspiciatur corporeis oculis, neque etiam contrectari, aut sensibus percipi queat. Secundo: Quaedam nomina dicuntur affirmative, eaque relationem arguunt ad ea quae a Deo distinguuntur. Huius ordinis sunt, Dominus, Rex, creator, gubernator. Dominus nanque est, respectu ministrorum: Rex, propter subditos quos regit: Creator, propter creaturas quas admirabili potentia condidit: Gubernator, quod easdem sua sapientia conservat, gubernat, moderatur. Tertio, Quaedam nomina tantum signant aliquid consequens


2418. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

quae item non moriatur seu corrumpatur, quae denique non conspiciatur corporeis oculis, neque etiam contrectari, aut sensibus percipi queat. Secundo: Quaedam nomina dicuntur affirmative, eaque relationem arguunt ad ea quae a Deo distinguuntur. Huius ordinis sunt, Dominus, Rex, creator, gubernator. Dominus nanque est, respectu ministrorum: Rex, propter subditos quos regit: Creator, propter creaturas quas admirabili potentia condidit: Gubernator, quod easdem sua sapientia conservat, gubernat, moderatur. Tertio, Quaedam nomina tantum signant aliquid consequens naturam aut operationem Dei,


2419. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

Salomonem. Et Hebraei haec Dei epitheta sive elogia sic dividunt, ut ex ipsis faciant 13 (quas sic vocant) proprietates Dei. Observandum autem est, quod plerunque Paulus in suis Epistolis nomen Dei, patri, Domini autem, Christo seu filio Dei tribuit: quod non eo facit, quod vel pater non sit etiam Dominus, vel filius non sit vere Deus: sed ideo, quod in mysterio redemptionis patri summa dignitas ut vero Deo tribuitur: et filio contra exinanitio, quod pater donaverit et miserit filium, eique mandata redimendi et docendi humani generis tradiderit. Quapropter filius tanquam iam servus, dicit se


2420. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

filio convenit, tum quia nos illi pater in haereditatem ac cultores dedit: tum etiam, quia ille nos suo precioso sanguine redemit, suaque membra effecit, non vel pater, vel Spiritus sanctus. Haec est causa, quare in Novo testamento plerunque tantum prima persona vocetur Deus, et tantum secunda Dominus: quod observasse utile esse, ne quis hinc errandi occasionem habeat. Postquam dixi de ipsa simplici voce Deus, deque eius significationibus: nunc etiam dicam de eius vi, quatenus cum aliis vocibus coniungitur. Deum alicuius aut alicui esse, supra exposui esse correlativum. Quare cum


2421. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

aut correlatio exprimatur: ut Psalm. 22. Deus mi, Deus mi, quare me dereliquisti? Deus deorum, dicitur verus Deus, Psalm. 50. Dan. 11: quia ille non ita Deus est, ut angeli aut reges, aut etiam caco daemones, ut quandam inferiorem potestatem habeat, sed sit supra illos ipsos summus Dominus: sicut communi more summum regem, Regem regum vocamus. Rebus quas amplificare volunt, aliquando nomen Dei in genitivo apponunt. Ionae 3. Ninive erat civitas magna Dei, aut Deo: hoc est, longe


2422. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 122 | Paragraph | SubSect | Section]

istae voces aequipolleant, et uni Deo attribuantur. Cap. 5. Creavit Elohim hominem. Item: Ambulavit Enoch cum Elohim. Ita etiam promiscue, seu aequipollenter accipiuntur Iehova et Elohim. Cap. 6. Et dixit Iehova, Non rixabitur spiritus meus cum homine. Item: Vidit Dominus quod multa malitia esset hominum. Et rursum: Vidit Elohim terram. Et, Dixit Elohim ad terram. Et, Fecit Noah omnia quae praeceperat illi Elohim. Et cap. 7. Dixit Iehova ad Noah. Et cap. 8 dicitur: Recordatus est Elohim ipsius Noah. Et postea: Odoratus est


2423. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

deorum est. Cap. 32. Diis quos ignorabant. Iudicum 6. Si (Elohim) Deus est, scilicet Baal, vindicet se. 3. Reg. 19. Invocate nomina deorum vestrorum. Dan. 5. Deos argenteos, Psalmo 82, In medio Elohim deorum iudicat. יהוה Dominus, Septuaginta interpretati sunt κύριος, quia aliud nomen convenientius non repererunt: cum Iehova sit tantum appellatio veri Dei, non in gentibus, sed duntaxat in populo Dei noti: et habet nomen ab existentia. Genes. 4, primum collocatur solum hoc


2424. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam in caeteris prioribus capitibus reperitur vel Elohim, vel coniunctim Iehova Elohim. Genes. 4. Acquisivi virum a Iehova, Domino. Item: Cain offerebat de fructibus terrae (la Iehova) Domino. Item: Respexit Iehova ad Abel, et ad munera eius, etc. Capite 8. Recordatus est Iehova (Dominus) Noah. Item: Odoratus est Dominus odorem suavitatis. Et quidem Iehova appellatio toti Trinitati tribuitur: id quod satis evidenter probatur ex Genes. 11. ubi est, quod Iehova descenderit: et tamen sequitur, Venite descendamus, et confundamus lingnas eorum. Cap. 12. Abram


2425. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

reperitur vel Elohim, vel coniunctim Iehova Elohim. Genes. 4. Acquisivi virum a Iehova, Domino. Item: Cain offerebat de fructibus terrae (la Iehova) Domino. Item: Respexit Iehova ad Abel, et ad munera eius, etc. Capite 8. Recordatus est Iehova (Dominus) Noah. Item: Odoratus est Dominus odorem suavitatis. Et quidem Iehova appellatio toti Trinitati tribuitur: id quod satis evidenter probatur ex Genes. 11. ubi est, quod Iehova descenderit: et tamen sequitur, Venite descendamus, et confundamus lingnas eorum. Cap. 12. Abram invocavit nomen Iehova. Similiter in


2426. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Abiit Iehova. Cap. 21. Visitavit Iehova Saram. Cap. 24. Iehova benedixit Domino meo. Cap. 25. Dixit Iehova ad Rebeccam. Cap. 26. Benedixit ei Iehova. Cap. 28. Vidit Iehova innixum scalae. Cap. 29. Videns Dominus quod despiceret Liam. Cap. 39. Erat Iehova cum Ioseph. Exodi 4. Dixit Iehova. Capite 6. Et locutus est Elohim ad Mosem, dicens: Ego Iehova, qui apparui Abraham, Isaac et Iacob in (El Schaddai) Deo omnipotente, et nomen meum Iehova non indicavi eis. Hoc est: Patriarchae


2427. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Deum cognoverunt: verum eiusmodi publica, et vulgo etiam nota concio de Deo nondum fuerat exorta, quemadmodum nunc per Mosen sonare atque inclarescere debebat. Habes hic tres appellationes Dei, Elohim, El, Iehova. Creberrime autem postea occurrit, Dixit Iehova. Cap. 12. Transibit Dominus percutiens Aegyptios. Capite 14. Liberavit Iehova in die illo Israel. Capite 15. Iehova vir bellicosus, Iehova nomen eius. Capite 31. Ego Iehova qui sanctifico vos. Capite 33. Vocabor in nomine Iehova coram te: vel ut alii reddidere, Praedicari faciam nomen meum Iehova ante te.


2428. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

in nomine Iehova coram te: vel ut alii reddidere, Praedicari faciam nomen meum Iehova ante te. Levit. 9. Apparuit gloria Iehovae. Deuteron. 31. Faciet Iehova eis, Reliqua testimonia, ubi Iehovae appellatio per totam Scripturam occurrit, nimis operosum esset adscribere. Itaque Lector sciat, ubi Dominus in Latino textu occurrit, plerunque poni Iehova. Esaiae 42 dicitur: Ego Iehova, hoc est nomen meum. Hierem. 33. Haec dicit Iehova, qui facturus est, et formaturus illud, et paraturus. Iehova nomen eius. Ionas 4. Oravit ad Iehova. Psalm. 83. Et cognoscant quia tu, et nomen tibi


2429. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Esaiae 42 dicitur: Ego Iehova, hoc est nomen meum. Hierem. 33. Haec dicit Iehova, qui facturus est, et formaturus illud, et paraturus. Iehova nomen eius. Ionas 4. Oravit ad Iehova. Psalm. 83. Et cognoscant quia tu, et nomen tibi Iehova, et tu solus altissimus in omni terra. Iudith 9. Dominus nomen est tibi. Iehova etiam alicubi repetitur, ut Exodi 34. Iehova, El, misericors. יהוה אלהים Iehova Elohim. in 2. cap. Genes. et deinceps incipit usurpari: et Latine redditur, Dominus Deus: quae phrasis hauddubie etiam


2430. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

et tu solus altissimus in omni terra. Iudith 9. Dominus nomen est tibi. Iehova etiam alicubi repetitur, ut Exodi 34. Iehova, El, misericors. יהוה אלהים Iehova Elohim. in 2. cap. Genes. et deinceps incipit usurpari: et Latine redditur, Dominus Deus: quae phrasis hauddubie etiam unitatem essentiae in pluralitate personarum denotat. Septuaginta extulêre κύριος ὁ θεὸς. et interdum etiam tantum per θεὸς, ut in 2. cap. Geneseos,


2431. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

ut in 2. cap. Geneseos, onamp; in aliis apparet: forte quia Graecos voluerunt monere, eundem Deum describi. Nam interpretes doctrinam de pluribus in essentia Dei personis non intellexisse, non videtur verisimile. Item cap. 2. Non pluerat Dominus Deus super terram. Capite 3. Vocavit Dominus Deus Adam. ac saepe ibi ista phrasis repetitur. Cap. 24. Iehova Elohe caeli. Capite 28. Ego Iehova Elohe Abraham patris tui, et Elohe Isaac. Exodi 3. Iehova Elohe, Dominus Deus patrum vestrorum. Elohe Abraham, Elohe Isaac,


2432. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Geneseos, onamp; in aliis apparet: forte quia Graecos voluerunt monere, eundem Deum describi. Nam interpretes doctrinam de pluribus in essentia Dei personis non intellexisse, non videtur verisimile. Item cap. 2. Non pluerat Dominus Deus super terram. Capite 3. Vocavit Dominus Deus Adam. ac saepe ibi ista phrasis repetitur. Cap. 24. Iehova Elohe caeli. Capite 28. Ego Iehova Elohe Abraham patris tui, et Elohe Isaac. Exodi 3. Iehova Elohe, Dominus Deus patrum vestrorum. Elohe Abraham, Elohe Isaac, Elohe Iacob misit me ad vos. Capite 5.


2433. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

videtur verisimile. Item cap. 2. Non pluerat Dominus Deus super terram. Capite 3. Vocavit Dominus Deus Adam. ac saepe ibi ista phrasis repetitur. Cap. 24. Iehova Elohe caeli. Capite 28. Ego Iehova Elohe Abraham patris tui, et Elohe Isaac. Exodi 3. Iehova Elohe, Dominus Deus patrum vestrorum. Elohe Abraham, Elohe Isaac, Elohe Iacob misit me ad vos. Capite 5. Sacrificabimus Iehova Elohenu, Domino Deo nostro. Cap. 10. Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et


2434. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Iehova Elohe caeli. Capite 28. Ego Iehova Elohe Abraham patris tui, et Elohe Isaac. Exodi 3. Iehova Elohe, Dominus Deus patrum vestrorum. Elohe Abraham, Elohe Isaac, Elohe Iacob misit me ad vos. Capite 5. Sacrificabimus Iehova Elohenu, Domino Deo nostro. Cap. 10. Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus


2435. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

patris tui, et Elohe Isaac. Exodi 3. Iehova Elohe, Dominus Deus patrum vestrorum. Elohe Abraham, Elohe Isaac, Elohe Iacob misit me ad vos. Capite 5. Sacrificabimus Iehova Elohenu, Domino Deo nostro. Cap. 10. Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus


2436. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Elohe Iacob misit me ad vos. Capite 5. Sacrificabimus Iehova Elohenu, Domino Deo nostro. Cap. 10. Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus benedixit tibi. Cap. 3. 4. 5 6. Diligas Dominum Deum tuum et cap. 8. 11. 19. 21.


2437. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Elohenu, Domino Deo nostro. Cap. 10. Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus benedixit tibi. Cap. 3. 4. 5 6. Diligas Dominum Deum tuum et cap. 8. 11. 19. 21. 31. Iosuae 2. 4. 10. 3. Reg. 8. 10. Esaiae 26. Domine Deus


2438. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Iehova Eloh, Dominus Deus Hebraeorum. Exodi 20. Ego Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus benedixit tibi. Cap. 3. 4. 5 6. Diligas Dominum Deum tuum et cap. 8. 11. 19. 21. 31. Iosuae 2. 4. 10. 3. Reg. 8. 10. Esaiae 26. Domine Deus noster. Ezech. 7. 20. Ego Dominus Deus. Psalmo 76.


2439. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Iehova Elohecha: Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti. et cap. 29. Levit. 11. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Et cap. 19. Sanctus sum Dominus Deus vester. Numer. 15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus benedixit tibi. Cap. 3. 4. 5 6. Diligas Dominum Deum tuum et cap. 8. 11. 19. 21. 31. Iosuae 2. 4. 10. 3. Reg. 8. 10. Esaiae 26. Domine Deus noster. Ezech. 7. 20. Ego Dominus Deus. Psalmo 76. Vovete, et reddite Domino Deo vestro, IEHOVA et ELOHIM


2440. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

15. Ego Iehova Elohechem, Dominus Deus vester. Deuteron. 2. Iehova Elohecha, Dominus Deus tuus benedixit tibi. Cap. 3. 4. 5 6. Diligas Dominum Deum tuum et cap. 8. 11. 19. 21. 31. Iosuae 2. 4. 10. 3. Reg. 8. 10. Esaiae 26. Domine Deus noster. Ezech. 7. 20. Ego Dominus Deus. Psalmo 76. Vovete, et reddite Domino Deo vestro, IEHOVA et ELOHIM iunguntur Sophoniae 3. In Iehova non est confisa, neque (Eloheah) ad Deum suum appropinquavit. Iehova Adonai, Habac. 3. Dominus Deus fortitudo mea. יהוה צבאית Esaiae 6.


2441. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

31. Iosuae 2. 4. 10. 3. Reg. 8. 10. Esaiae 26. Domine Deus noster. Ezech. 7. 20. Ego Dominus Deus. Psalmo 76. Vovete, et reddite Domino Deo vestro, IEHOVA et ELOHIM iunguntur Sophoniae 3. In Iehova non est confisa, neque (Eloheah) ad Deum suum appropinquavit. Iehova Adonai, Habac. 3. Dominus Deus fortitudo mea. יהוה צבאית Esaiae 6. Vidi regem Iehova exercituum. Item cap. 51. Hieremiae 51. Iehova Zebaoth est nomen ei. Iehova etiam cum El iungitur, ut Gen. 14. Levo manum meam ad Iehova אל


2442. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

tu Domine Deus meus mirabilia tua. אל Deus. Genes. 16. Tu אל qui vidisti me. et praemittitur: Vocavit Agar nomen Iehova, qui loquebatur ad eam. Capite 17. Ego sum אל שדי, Dominus omnipotens. Et ibi quoque praecedit, Apparuit Iehova, Abram. Item postea ponitur Elohim: Dixit Elohim ad Abraham. Consonant igitur istae appellationes. Capite 35. Facies ibi altare (Lael) Deo. Praecedit autem ibi, Dixit Elohim. Item: Ego El Schaddai, Deus omnipotens. Item:


2443. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

אל אביף, Genes. 49. Deus patris tui erit adiutor tuus. אל ביתאל, Gen. 31. Ego Deus Bethel, quia ibi se Deus revelarat, et cap. 35. El Elohim Iehova, iunguntur. Psal. 50. Fortis Deus Dominus locutus est. אל עליון Deus altissimus. ut Genes. 14. Melchisedech erat sacerdos Dei altissimi. Item: Benedictus Abraham Deo excelso, qui creavit caelum et terram. Item: Benedictus Deus excelsus. Item: Levo manum meam ad Iehova El (Dominum Deum)


2444. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

me in eo qui non erat Deus. שדי interdum etiam solum ponitur pro Deo. ut Ruth 1. Amaritudine valde me replevit Omnipotens (Schaddai) Item: Iehova me humiliavit, et afflixit me Schaddai; id est, omnipotens. אדני, Dominus. Gen. 18. Obsecro אדני Domine. Item: En audeo loqui ad Dominum. Item: Ne quaeso irascatur Dominus meus. Alias vero in eo capite est saepius Iehova. ut, Apparuit Iehova, Dixit Iehova ad Abraham, Abiit Iehova, postquam cessavit loqui ad Abraham.


2445. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

valde me replevit Omnipotens (Schaddai) Item: Iehova me humiliavit, et afflixit me Schaddai; id est, omnipotens. אדני, Dominus. Gen. 18. Obsecro אדני Domine. Item: En audeo loqui ad Dominum. Item: Ne quaeso irascatur Dominus meus. Alias vero in eo capite est saepius Iehova. ut, Apparuit Iehova, Dixit Iehova ad Abraham, Abiit Iehova, postquam cessavit loqui ad Abraham. Capite 20. Domine, num gentem ignorantem et iustam interficies? Item: Venit Elohim ad Abimelech noctu. Hîc istae voces pro eodem ponuntur.


2446. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Gen. 15. יהוה אדני Domine Deus (ut interpretati sunt Septuaginta) quid dabis mihi? Alias in hoc capite tantum usurpatur vocabulum Iehova. Item: Adonai Iehova (Domine Deus) unde scire possum, quod possessurus sim eam? Esa. 3. Ecce (Haadon Iehova Zebaoth) Dominus Deus exercituum. Esaiae 6. Vidi Adonai sedentem. Esaiae 59. Adonai Iehova saepius coniungitur. Capite 5. Sic dicit Adonach Iehova et Elohecha, dominator tuus et Deus tuus. Amos 5. Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Psalm. 8. Dominus Deus noster (Iehova Adonenu) quam


2447. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

(Domine Deus) unde scire possum, quod possessurus sim eam? Esa. 3. Ecce (Haadon Iehova Zebaoth) Dominus Deus exercituum. Esaiae 6. Vidi Adonai sedentem. Esaiae 59. Adonai Iehova saepius coniungitur. Capite 5. Sic dicit Adonach Iehova et Elohecha, dominator tuus et Deus tuus. Amos 5. Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Psalm. 8. Dominus Deus noster (Iehova Adonenu) quam admirabile est nomen tuum in universa terra? Psalm 136. Confitemini Domino dominorum. Adonai in specie de filio Dei accipitur, Psal. 110. אדני


2448. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

eam? Esa. 3. Ecce (Haadon Iehova Zebaoth) Dominus Deus exercituum. Esaiae 6. Vidi Adonai sedentem. Esaiae 59. Adonai Iehova saepius coniungitur. Capite 5. Sic dicit Adonach Iehova et Elohecha, dominator tuus et Deus tuus. Amos 5. Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Psalm. 8. Dominus Deus noster (Iehova Adonenu) quam admirabile est nomen tuum in universa terra? Psalm 136. Confitemini Domino dominorum. Adonai in specie de filio Dei accipitur, Psal. 110. אדני tribuitur etiam hominibus, ut Gen. 18.


2449. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Adonenu) quam admirabile est nomen tuum in universa terra? Psalm 136. Confitemini Domino dominorum. Adonai in specie de filio Dei accipitur, Psal. 110. אדני tribuitur etiam hominibus, ut Gen. 18. אדני Dominus meus consenuit. Capite 23. Audi nos אדני Domine, princeps Elohim es. Capite 31. Rachel ad patrem inquit: Ne irascatur (Adonai) Dominus meus. Capite 32. Sic loquimini (Adonai) Domino meo Esau. Cap. 33. Dominus meus novit quod pueri


2450. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

אדני tribuitur etiam hominibus, ut Gen. 18. אדני Dominus meus consenuit. Capite 23. Audi nos אדני Domine, princeps Elohim es. Capite 31. Rachel ad patrem inquit: Ne irascatur (Adonai) Dominus meus. Capite 32. Sic loquimini (Adonai) Domino meo Esau. Cap. 33. Dominus meus novit quod pueri sint teneri. Capite 39. Vidit id Dominus eius, quod esset Iehova cum Ioseph. Item cap. 44. Deut. 10. Dominus dominorum est Iehova. Iud. 6. Gideon tribuit


2451. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus meus consenuit. Capite 23. Audi nos אדני Domine, princeps Elohim es. Capite 31. Rachel ad patrem inquit: Ne irascatur (Adonai) Dominus meus. Capite 32. Sic loquimini (Adonai) Domino meo Esau. Cap. 33. Dominus meus novit quod pueri sint teneri. Capite 39. Vidit id Dominus eius, quod esset Iehova cum Ioseph. Item cap. 44. Deut. 10. Dominus dominorum est Iehova. Iud. 6. Gideon tribuit angelo istam appellationem, inquiens: Obsecro (Adone) domine mi, si est Iehova nobiscum. Psalm.


2452. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Audi nos אדני Domine, princeps Elohim es. Capite 31. Rachel ad patrem inquit: Ne irascatur (Adonai) Dominus meus. Capite 32. Sic loquimini (Adonai) Domino meo Esau. Cap. 33. Dominus meus novit quod pueri sint teneri. Capite 39. Vidit id Dominus eius, quod esset Iehova cum Ioseph. Item cap. 44. Deut. 10. Dominus dominorum est Iehova. Iud. 6. Gideon tribuit angelo istam appellationem, inquiens: Obsecro (Adone) domine mi, si est Iehova nobiscum. Psalm. 138. In conspectu (Elohim) deorum psallam tibi: ubi


2453. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Capite 31. Rachel ad patrem inquit: Ne irascatur (Adonai) Dominus meus. Capite 32. Sic loquimini (Adonai) Domino meo Esau. Cap. 33. Dominus meus novit quod pueri sint teneri. Capite 39. Vidit id Dominus eius, quod esset Iehova cum Ioseph. Item cap. 44. Deut. 10. Dominus dominorum est Iehova. Iud. 6. Gideon tribuit angelo istam appellationem, inquiens: Obsecro (Adone) domine mi, si est Iehova nobiscum. Psalm. 138. In conspectu (Elohim) deorum psallam tibi: ubi intelliguntur potentes. יה ab


2454. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

inquiens: Obsecro (Adone) domine mi, si est Iehova nobiscum. Psalm. 138. In conspectu (Elohim) deorum psallam tibi: ubi intelliguntur potentes. יה ab היה essentiam Dei significat. Exodi 15. Fortitudo mea et laus Iah Dominus. In eodem versu ponitur El et Elohim, et sequitur mox Iehova. Idem igitur pariter significant, Psal. 68. Cantate Deo (Elohim) psalmum dicite nomini eius: parate viam ei, qui invehitur molliter בית שמי in IAH nomine eius.


2455. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

(sciscitanti de nomine Dei, quod Israelitis proponeret, suasurus migrationem ex Aegypto) אחיה אחיה אשר: Sum, qui sum (vel ERO, qui ERO) et ait: Sic dices filiis Israel: Qui est, misit me ad vos. Dixitque iterum Deus ad Mosen: Haec dices filiis Israel: Dominus Deus patrum vestrorum, Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Iacob, misit me ad vos. hoc nomen mihi est in aeternum, et hoc memoriale meum in generatione et generationem. Exodi 3. Non tantum autem haec appellatio respondet etymologiae nominis Iehovae, sed etiam vaticinium fuit de Messia.


2456. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

qui futurus est semen mulieris, et erit victima pro peccatis hominum. DEUS CAELI, vel Creator caeli et terrae. Gen. 14. Benedictus Abraham Deo excelso, qui creavit caelum et terram. Gen. 24. Iehova Elohe caeli. Item: Adiuro te per Iehova Elohe caeli, et Elohe terrae. Esaiae 42. Haec dicit Dominus Deus, creans caelos, et extendens eos: firmans terram, et quae germinant ex ea: dans flatum populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam. Et cap. 43. Et nunc haec dicit Dominus, creans te Iacob, et formans te Israel. Hierem. 31. Haec dicit Dominus, qui dat solem in


2457. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Elohe caeli. Item: Adiuro te per Iehova Elohe caeli, et Elohe terrae. Esaiae 42. Haec dicit Dominus Deus, creans caelos, et extendens eos: firmans terram, et quae germinant ex ea: dans flatum populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam. Et cap. 43. Et nunc haec dicit Dominus, creans te Iacob, et formans te Israel. Hierem. 31. Haec dicit Dominus, qui dat solem in lumine diei, ordinem lunae et stellarum in lumine noctis: qui turbat mare, et sonant fluctus eius: Dominus exercituum nomen illi. Dan. 1. Benedixit Daniel Deum caeli, Dan. 4. Nunc igitur ego


2458. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Esaiae 42. Haec dicit Dominus Deus, creans caelos, et extendens eos: firmans terram, et quae germinant ex ea: dans flatum populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam. Et cap. 43. Et nunc haec dicit Dominus, creans te Iacob, et formans te Israel. Hierem. 31. Haec dicit Dominus, qui dat solem in lumine diei, ordinem lunae et stellarum in lumine noctis: qui turbat mare, et sonant fluctus eius: Dominus exercituum nomen illi. Dan. 1. Benedixit Daniel Deum caeli, Dan. 4. Nunc igitur ego Nabuchodonosor, laudo et magnifico et glorifico regem caeli. Dan. 5. Contra


2459. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam. Et cap. 43. Et nunc haec dicit Dominus, creans te Iacob, et formans te Israel. Hierem. 31. Haec dicit Dominus, qui dat solem in lumine diei, ordinem lunae et stellarum in lumine noctis: qui turbat mare, et sonant fluctus eius: Dominus exercituum nomen illi. Dan. 1. Benedixit Daniel Deum caeli, Dan. 4. Nunc igitur ego Nabuchodonosor, laudo et magnifico et glorifico regem caeli. Dan. 5. Contra Dominum caeli elevatus es. Zachariae 12. Dixit Dominus extendens caelum, et fundans terram, et fingens spiritum hominis in


2460. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

et stellarum in lumine noctis: qui turbat mare, et sonant fluctus eius: Dominus exercituum nomen illi. Dan. 1. Benedixit Daniel Deum caeli, Dan. 4. Nunc igitur ego Nabuchodonosor, laudo et magnifico et glorifico regem caeli. Dan. 5. Contra Dominum caeli elevatus es. Zachariae 12. Dixit Dominus extendens caelum, et fundans terram, et fingens spiritum hominis in eo. Psalmo secundo: Qui habitabit in caelis, ridebit, et Dominus subsannabit eos. Psalmo 124. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram. Psalmo 136. Confitemini Deo caeli. Esdrae libro primo,


2461. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

caeli, Dan. 4. Nunc igitur ego Nabuchodonosor, laudo et magnifico et glorifico regem caeli. Dan. 5. Contra Dominum caeli elevatus es. Zachariae 12. Dixit Dominus extendens caelum, et fundans terram, et fingens spiritum hominis in eo. Psalmo secundo: Qui habitabit in caelis, ridebit, et Dominus subsannabit eos. Psalmo 124. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram. Psalmo 136. Confitemini Deo caeli. Esdrae libro primo, capite primo: Omnia regna terrae dedit mihi (Cyro) Dominus caeli. Et capite 5. Nos sumus servi Dei caeli et terrae. Et libro secundo,


2462. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritum hominis in eo. Psalmo secundo: Qui habitabit in caelis, ridebit, et Dominus subsannabit eos. Psalmo 124. Adiutorium nostrum in nomine Domini, qui fecit caelum et terram. Psalmo 136. Confitemini Deo caeli. Esdrae libro primo, capite primo: Omnia regna terrae dedit mihi (Cyro) Dominus caeli. Et capite 5. Nos sumus servi Dei caeli et terrae. Et libro secundo, capite secundo: Deus caeli ipse nos iuvat, et nos servi eius sumus. Deuteron. 32. Deum qui te genuit, dereliquisti, et oblitus es creatoris tui. Item: Dereliquit Deum factorem suum. POSSESSOR CAELI ET TERRAE.


2463. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

ET TERRAE. Genesis 14. Levo manum meam ad Iehova; possessorem caeli et terrae. DEUS ABRAHAM. Genesis 24. Domine Deus Domini mei Abraham. Genesis 26. Apparuit Isaac Iehova in ipsa nocte, et ait: Ego sum Elohe (Deus) Abraham patris tui, noli timere. Deus Abraham et Isaac, Genesis 28. Ego sum Dominus Deus Abraham patris tui, et Deus Isaac. Cap. 31. Deus patris mei, Deus Abraham. Item: Deus Abraham, Deus Nahor, et Deus patris illorum. Cap. 32. Elohe (Deus) patris mei Abraham, et Deus patris mei Isaac: Iehova qui dixisti mihi, Revertere in terram tuam.


2464. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

IACOB. Psal. 75. Cantabo Deo Iacob. Psalm. 76. Ab increpatione tua Deus Iacob. Psalm. 81. Exultate Deo adiutori nostro, iubilate Deo Iacob. Item: Quia praeceptum in Israel est, et iudicium Deo Iacob. Psalm. 84. Auribus percipe Deus Iacob. Psalm. 84. Et dixerunt, Non videbit Dominus, nec intelliget Deus Iacob. DEUS QUI ex Aegypto eduxit. Exodi 20. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de Aegypto. Et cap. 29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis


2465. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

tua Deus Iacob. Psalm. 81. Exultate Deo adiutori nostro, iubilate Deo Iacob. Item: Quia praeceptum in Israel est, et iudicium Deo Iacob. Psalm. 84. Auribus percipe Deus Iacob. Psalm. 84. Et dixerunt, Non videbit Dominus, nec intelliget Deus Iacob. DEUS QUI ex Aegypto eduxit. Exodi 20. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de Aegypto. Et cap. 29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus


2466. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

praeceptum in Israel est, et iudicium Deo Iacob. Psalm. 84. Auribus percipe Deus Iacob. Psalm. 84. Et dixerunt, Non videbit Dominus, nec intelliget Deus Iacob. DEUS QUI ex Aegypto eduxit. Exodi 20. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de Aegypto. Et cap. 29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron.


2467. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus Iacob. Psalm. 84. Et dixerunt, Non videbit Dominus, nec intelliget Deus Iacob. DEUS QUI ex Aegypto eduxit. Exodi 20. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de Aegypto. Et cap. 29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis.


2468. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de Aegypto. Et cap. 29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis. 1. Regum 12. Iehova qui fecit Mosen et Aaron, et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel


2469. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

29. Sciunt, quia ego Dominus Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis. 1. Regum 12. Iehova qui fecit Mosen et Aaron, et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne


2470. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus eorum, qui eduxi eos de terra Aegypti. Levitici 11. Ego sum Dominus, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem vobis in Deum: Sancti eritis, quia ego sanctus sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis. 1. Regum 12. Iehova qui fecit Mosen et Aaron, et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum in conspectu Adonai Iehovae


2471. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

sum. Numeri decimoquinto: Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis. 1. Regum 12. Iehova qui fecit Mosen et Aaron, et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum in conspectu Adonai Iehovae Elohe Israel. Iosuae 10. Dominus Deus Israel pugnabit pro eo. Iud. 11.


2472. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Ego Dominus Deus vester, qui eduxi vos de terra Aegypti, ut essem Dominus Deus vester. Deuteron. 5. Ego Dominus Deus tuus, qui eduxi te de terra Aegypti de domo servitutis. 1. Regum 12. Iehova qui fecit Mosen et Aaron, et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum in conspectu Adonai Iehovae Elohe Israel. Iosuae 10. Dominus Deus Israel pugnabit pro eo. Iud. 11. Dominus Deus Israel subvertit


2473. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

et eduxit patres nostros de terra Aegypti. DOMINUS IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum in conspectu Adonai Iehovae Elohe Israel. Iosuae 10. Dominus Deus Israel pugnabit pro eo. Iud. 11. Dominus Deus Israel subvertit Amorrhaeum, pugnante populo suo Israel Ruth 1. Reddat tibi Dominus pro opere, ut plenam mercedem recipias a Domino Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum


2474. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

IEHOVA, DEUS Israel, vel Dominus Deus Israel, Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum in conspectu Adonai Iehovae Elohe Israel. Iosuae 10. Dominus Deus Israel pugnabit pro eo. Iud. 11. Dominus Deus Israel subvertit Amorrhaeum, pugnante populo suo Israel Ruth 1. Reddat tibi Dominus pro opere, ut plenam mercedem recipias a Domino Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel


2475. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

masculinum in conspectu Adonai Iehovae Elohe Israel. Iosuae 10. Dominus Deus Israel pugnabit pro eo. Iud. 11. Dominus Deus Israel subvertit Amorrhaeum, pugnante populo suo Israel Ruth 1. Reddat tibi Dominus pro opere, ut plenam mercedem recipias a Domino Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par.


2476. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

pro eo. Iud. 11. Dominus Deus Israel subvertit Amorrhaeum, pugnante populo suo Israel Ruth 1. Reddat tibi Dominus pro opere, ut plenam mercedem recipias a Domino Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit.


2477. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Amorrhaeum, pugnante populo suo Israel Ruth 1. Reddat tibi Dominus pro opere, ut plenam mercedem recipias a Domino Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter


2478. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo Israel, ad quem venisti, et sub cuius alas confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus


2479. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

confugisti. 1. Reg. 10. Proiecistis Dominum Deum vestrum. 1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus


2480. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

1. Reg. 14. Et salvavit Dominus Deus Israel in die illa. 3. Reg. 8. Dominus Deus (Iehova Elohe) Israel non est similis tui. 1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus


2481. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

1. Par. 29. Domine Deus Israel patris nostri. Esaiae 17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus


2482. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

17. Dominus Deus Israel. Cap. 21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm.


2483. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

21. Dominus Deus Israel locutus est. Cap. 37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo,


2484. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

37. Dominus Deus Israel haec dicit. Cap. 45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo, et usque in seculum. Esdrae. lib. 1. cap.


2485. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

45. Deus Israel propter servum meum Iacob, et Israel electum meum Hieremiae 11. Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo, et usque in seculum. Esdrae. lib. 1. cap. 1. Aedificet domum Domini Dei Israel. DEUS


2486. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Deus Israel. Cap. 30. Haec dicit Dominus Deus Israel. Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo, et usque in seculum. Esdrae. lib. 1. cap. 1. Aedificet domum Domini Dei Israel. DEUS ISRAEL. Esaiae 29. Sanctificabunt sanctum Iacob, et Deum Israel praedicabunt.


2487. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Ezech. 7. Haec dicit Dominus Deus terrae Israel. Et capite 11. Haec dicit Dominus Deus Israel. Cap. 20. Ego Dominus Deus Israel Ioel 3. Laetamini in Domino Deo vestro. Psalm. 72. Benedictus Deus Dominus, Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo, et usque in seculum. Esdrae. lib. 1. cap. 1. Aedificet domum Domini Dei Israel. DEUS ISRAEL. Esaiae 29. Sanctificabunt sanctum Iacob, et Deum Israel praedicabunt. Cap. 40. Ego Dominus exaudiam eos, Deus Israel non derelinquam eos.


2488. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Israel, qui facit mirabilia solus. Psalm. 106. Benedictus Dominus Deus Israel a seculo, et usque in seculum. Esdrae. lib. 1. cap. 1. Aedificet domum Domini Dei Israel. DEUS ISRAEL. Esaiae 29. Sanctificabunt sanctum Iacob, et Deum Israel praedicabunt. Cap. 40. Ego Dominus exaudiam eos, Deus Israel non derelinquam eos. Cap. 48. Super Deum Israel constabiliti sunt. Esdrae lib. 1. cap. 6. Iubete Deo Israel. Et lib. 3. cap. 2. Deus Israel. Psalm. 59. Item: Psalm 68. Mirabilis Deus in sanctis suis, Deus Israel ipse


2489. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

lib. 1. cap. 6. Iubete Deo Israel. Et lib. 3. cap. 2. Deus Israel. Psalm. 59. Item: Psalm 68. Mirabilis Deus in sanctis suis, Deus Israel ipse dabit virtutem et fortitudinem plebi. DEUS HEBRAEORUM. Genes. 5. Deus Hebraeorum occurrit nobis. Exod. 10. Haec dixit Dominus Deus Hebraeorum, Usquequo non vis mihi subiici? DOMINE DEUS (El Elohe) spirituum universae carnis. Item: Dominus Deus (Iehova Elohe) spirituum universae carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap.


2490. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalm 68. Mirabilis Deus in sanctis suis, Deus Israel ipse dabit virtutem et fortitudinem plebi. DEUS HEBRAEORUM. Genes. 5. Deus Hebraeorum occurrit nobis. Exod. 10. Haec dixit Dominus Deus Hebraeorum, Usquequo non vis mihi subiici? DOMINE DEUS (El Elohe) spirituum universae carnis. Item: Dominus Deus (Iehova Elohe) spirituum universae carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae


2491. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

virtutem et fortitudinem plebi. DEUS HEBRAEORUM. Genes. 5. Deus Hebraeorum occurrit nobis. Exod. 10. Haec dixit Dominus Deus Hebraeorum, Usquequo non vis mihi subiici? DOMINE DEUS (El Elohe) spirituum universae carnis. Item: Dominus Deus (Iehova Elohe) spirituum universae carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM.


2492. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

non vis mihi subiici? DOMINE DEUS (El Elohe) spirituum universae carnis. Item: Dominus Deus (Iehova Elohe) spirituum universae carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM. 3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a


2493. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Elohe) spirituum universae carnis. Item: Dominus Deus (Iehova Elohe) spirituum universae carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM. 3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe)


2494. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

carnis Num. 27. Dominus Deus. Esaiae cap. 26. Domine Deus noster, possederunt nos domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM. 3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22.


2495. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

domini absque te. Cap. 33. Solummodo ibi magnificus est Dominus Deus noster. Amos 4. Iuravit Dominus Deus in sancto suo. Tobiae tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM. 3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et


2496. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

tertio. Sit nomen tuum Domine Deus benedictum. DOMINUS DEUS EXERCITUUM. 3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec


2497. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

3. Reg. 19. Zelatus sum pro Domino Deo exercituum. Esaiae 1 item 3. Ecce Dominus Deus exercituum. Item cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10.


2498. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

cap. 10. et 21. Audivi a Domino (Iehova) exercituum Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus


2499. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo (Elohe) Israel. Et cap. 14. Dominus exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit


2500. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

exercituum. et cap. 17. 19. 22. 23. 24. 28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31.


2501. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

28. Dominus exercituum nomen eius. Cap. 37. Domine exercituum Deus Israel. et capite 51. Ego autem sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4.


2502. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

sum Dominus Deus tuus, qui conturbo mare, et intumescunt fluctus eius. Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et


2503. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus exercituum nomen meum. Hiere. 7. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum.


2504. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus Israel. Cap. 10. Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum. Malach 1. Dominus exercituum, et cap. 2. 3. et 4.


2505. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus exercituum nomen illi. Cap. 11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum. Malach 1. Dominus exercituum, et cap. 2. 3. et 4. Psalm. 59. Et tu Domine Deus exercituum, Deus


2506. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

11. Tu Domine Zebaoth. Et cap. 18. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum. Malach 1. Dominus exercituum, et cap. 2. 3. et 4. Psalm. 59. Et tu Domine Deus exercituum, Deus Israel. Psal. 80. Domine Deus


2507. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

29. Haec dicit Dominus exercituum, Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum. Malach 1. Dominus exercituum, et cap. 2. 3. et 4. Psalm. 59. Et tu Domine Deus exercituum, Deus Israel. Psal. 80. Domine Deus exercituum. Item: Deus Zebaoth. Psal. 54. Altaria tua Domine Zebaoth, rex meus et Deus meus. Item: Domine


2508. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus Israel. et cap. 31. Haec dicit Dominus exercituum Deus Israel. Amos 4. Dominus exercituum nomen eius, Amos 5. Haec dicit Dominus Deus exercituum (Adonai) dominator. Zach. 8. Et factum est verbum Domini exercituum, dicens: Haec dicit Dominus exercituum. Malach 1. Dominus exercituum, et cap. 2. 3. et 4. Psalm. 59. Et tu Domine Deus exercituum, Deus Israel. Psal. 80. Domine Deus exercituum. Item: Deus Zebaoth. Psal. 54. Altaria tua Domine Zebaoth, rex meus et Deus meus. Item: Domine Deus Zebaoth, exaudi orationem


2509. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

es rex meus, ô Deus. Psal. 47. Rex magnus super omnem terram. Psal. 147. Exaltabo te Deus meus Rex, et benedicam nomini tuo in seculum seculi. Esaiae 6. Regem Iehova Zebaoth vidi. Esaiae 41. Afferte si quid forte habetis, dicit Rex Iacob. Praecedit autem, Dicit Dominus. Esai. 44. Haec dicit Dominus Rex Israel. Hierem. 10. Rex sempiternus. Malach. 1. Rex magnus ego, dicit Dominus exercituum, et nomen meum horribile in gentibus. Eccles. 2. Quis homo potest imitari Regem, qui eum ante fecit? Tobiae 13. Regem seculorum exaltate in operib. vestris.


2510. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

47. Rex magnus super omnem terram. Psal. 147. Exaltabo te Deus meus Rex, et benedicam nomini tuo in seculum seculi. Esaiae 6. Regem Iehova Zebaoth vidi. Esaiae 41. Afferte si quid forte habetis, dicit Rex Iacob. Praecedit autem, Dicit Dominus. Esai. 44. Haec dicit Dominus Rex Israel. Hierem. 10. Rex sempiternus. Malach. 1. Rex magnus ego, dicit Dominus exercituum, et nomen meum horribile in gentibus. Eccles. 2. Quis homo potest imitari Regem, qui eum ante fecit? Tobiae 13. Regem seculorum exaltate in operib. vestris. DOMINUS REX Israel, et redemptor


2511. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus meus Rex, et benedicam nomini tuo in seculum seculi. Esaiae 6. Regem Iehova Zebaoth vidi. Esaiae 41. Afferte si quid forte habetis, dicit Rex Iacob. Praecedit autem, Dicit Dominus. Esai. 44. Haec dicit Dominus Rex Israel. Hierem. 10. Rex sempiternus. Malach. 1. Rex magnus ego, dicit Dominus exercituum, et nomen meum horribile in gentibus. Eccles. 2. Quis homo potest imitari Regem, qui eum ante fecit? Tobiae 13. Regem seculorum exaltate in operib. vestris. DOMINUS REX Israel, et redemptor eius, Dominus exercituum. Esaiae 44. SANCTUS simpliciter. Habac. 3. Sanctus de


2512. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus. Esai. 44. Haec dicit Dominus Rex Israel. Hierem. 10. Rex sempiternus. Malach. 1. Rex magnus ego, dicit Dominus exercituum, et nomen meum horribile in gentibus. Eccles. 2. Quis homo potest imitari Regem, qui eum ante fecit? Tobiae 13. Regem seculorum exaltate in operib. vestris. DOMINUS REX Israel, et redemptor eius, Dominus exercituum. Esaiae 44. SANCTUS simpliciter. Habac. 3. Sanctus de monte Pharan. Praecedit autem, Deus ab Austro veniet. SANCTUS ISRAEL. Esaiae cap. 1. et cap. 17. In die illa inclinabitur homo ad factorem suum, et oculi


2513. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Rex Israel. Hierem. 10. Rex sempiternus. Malach. 1. Rex magnus ego, dicit Dominus exercituum, et nomen meum horribile in gentibus. Eccles. 2. Quis homo potest imitari Regem, qui eum ante fecit? Tobiae 13. Regem seculorum exaltate in operib. vestris. DOMINUS REX Israel, et redemptor eius, Dominus exercituum. Esaiae 44. SANCTUS simpliciter. Habac. 3. Sanctus de monte Pharan. Praecedit autem, Deus ab Austro veniet. SANCTUS ISRAEL. Esaiae cap. 1. et cap. 17. In die illa inclinabitur homo ad factorem suum, et oculi eius ad sanctum Israel respicient.


2514. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

Praecedit autem, Deus ab Austro veniet. SANCTUS ISRAEL. Esaiae cap. 1. et cap. 17. In die illa inclinabitur homo ad factorem suum, et oculi eius ad sanctum Israel respicient. Cap. 29. Sanctificabunt Sanctum Iacob, et Deum Israel. Capite 30 Haec dicit Dominus noster, sanctus Israel. Cap. 31. Non sunt confisi super SANCTUM ISRAEL, et Iehova non requisierunt. Ita declarat quem nam periphrastice appellarit sanctum Israel, nempe ipsum Dominum. Cap. 41. Manus Domini fecit haec, et Sanctus Israel creavit illud. et


2515. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

31. Non sunt confisi super SANCTUM ISRAEL, et Iehova non requisierunt. Ita declarat quem nam periphrastice appellarit sanctum Israel, nempe ipsum Dominum. Cap. 41. Manus Domini fecit haec, et Sanctus Israel creavit illud. et cap. 43. Psal. 89. Dominus est scutum nostrum, et Sanctus Israel rex noster. PATER. Esaiae 63. Tu pater noster, et Abraham nescivit nos, et Israel ignoravit nos. Tu Domine pater noster, et redemptor noster, a seculo nomen tuum. Psalmo 68. Qui pater est orphanorum, et iudex viduarum, Deus in habitaculo sancto suo.


2516. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

et Sanctus Israel rex noster. PATER. Esaiae 63. Tu pater noster, et Abraham nescivit nos, et Israel ignoravit nos. Tu Domine pater noster, et redemptor noster, a seculo nomen tuum. Psalmo 68. Qui pater est orphanorum, et iudex viduarum, Deus in habitaculo sancto suo. PASTOR. Psalmo 23. Dominus pastor meus, nihil mihi deerit. Quae porro de Deo per anthropopathian dicuntur, ea forte in illa ipsa figura in Universalibus Regulis tractabuntur. DEUTERONOMIUM, vulgo in Ecclesia, et etiam in Sacris literis aliquoties vocatur Vitimus liber Moysis, Hebraice Misnae, id est,


2517. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 126 | Paragraph | SubSect | Section]

sonat. et alibi, dicitur, Durum esse incidere in manus Dei viventis. Caeterum cum de hominibus hac phrasi utimur, habet etiam plures idiotismos. ut, Esse alicui aliquid ad dexteram, significat in maxime opportuno ac primario loco, sive ad bonum, sive ad malum. Psalmo decimosexto: Dominus est a dextris meis, ne commovear. Et Psalmo 109. Dominus astitit a dexteris pauperis, ut salvam faceret animam eius a persecutoribus. Sic et Psalmo 110. Dominus a dextris tuis, vulnerabit in die irae suae reges. id est, prompte tibi pugnanti et periclitanti succurret, caesis et


2518. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 126 | Paragraph | SubSect | Section]

in manus Dei viventis. Caeterum cum de hominibus hac phrasi utimur, habet etiam plures idiotismos. ut, Esse alicui aliquid ad dexteram, significat in maxime opportuno ac primario loco, sive ad bonum, sive ad malum. Psalmo decimosexto: Dominus est a dextris meis, ne commovear. Et Psalmo 109. Dominus astitit a dexteris pauperis, ut salvam faceret animam eius a persecutoribus. Sic et Psalmo 110. Dominus a dextris tuis, vulnerabit in die irae suae reges. id est, prompte tibi pugnanti et periclitanti succurret, caesis et oppressis tuis adversariis. Ita, A dexteris Dei sedere,


2519. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 126 | Paragraph | SubSect | Section]

alicui aliquid ad dexteram, significat in maxime opportuno ac primario loco, sive ad bonum, sive ad malum. Psalmo decimosexto: Dominus est a dextris meis, ne commovear. Et Psalmo 109. Dominus astitit a dexteris pauperis, ut salvam faceret animam eius a persecutoribus. Sic et Psalmo 110. Dominus a dextris tuis, vulnerabit in die irae suae reges. id est, prompte tibi pugnanti et periclitanti succurret, caesis et oppressis tuis adversariis. Ita, A dexteris Dei sedere, significat pari cum eo gloria ac potentia frui. Sed Deum alicui a dexteris esse, aut stare, significat


2520. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 126 | Paragraph | SubSect | Section]

est, in miseria, propter iniquitates et labores et cruciatus. Haec Augustinus, de Fide et Symbolo. Cap. 7. et de Agone Christi Cap. 26, et lib. 1. locutionis de Genesi. In Psalmum vero 120 ita scribit: Dextera nostra dicitur, quicquid nobis aeternum et incommutabile Dominus pollicetur. Sinistra nostra dicitur, quic quid temporale habemus. Ideo dextera felicitatis et dignitatis locus est, sinistra infelicitatis et miseriae. Unde veteres pro dextera reposuere beatam vitam, pro sinistra perpetuam damnationem. Ita vero et dexteram Dei dixerunt esse gloriam


2521. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

Veritatem tuam et salutem tuam dixi. pro, celebravi. 1. Corinth. 12. Nemo potest dicere Deum Iesum: id est, celebrare. Sic et illud Odysseae, Dic mihi Musa virum. pro, celebra, cane. Praecipere. 1. Regum 11. De gentibus quas dixerat Dominus. pro, de quibus praeceperat Dominus, ne de eis uxores acciperentur. 2. Samuelis 16. Sinite eum ut maledicat mihi, quia dixit ei Dominus. pro, praecepit. 1. Regum 11. Et panem dixit eis. pro, praecepit dari. 2. Paralip. 14. Rex dixit ipsi Iehuda ut requireret Deum. pro, praecepit.


2522. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

Veritatem tuam et salutem tuam dixi. pro, celebravi. 1. Corinth. 12. Nemo potest dicere Deum Iesum: id est, celebrare. Sic et illud Odysseae, Dic mihi Musa virum. pro, celebra, cane. Praecipere. 1. Regum 11. De gentibus quas dixerat Dominus. pro, de quibus praeceperat Dominus, ne de eis uxores acciperentur. 2. Samuelis 16. Sinite eum ut maledicat mihi, quia dixit ei Dominus. pro, praecepit. 1. Regum 11. Et panem dixit eis. pro, praecepit dari. 2. Paralip. 14. Rex dixit ipsi Iehuda ut requireret Deum. pro, praecepit. Danielis 2. Dixit rex vocari


2523. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

dicere Deum Iesum: id est, celebrare. Sic et illud Odysseae, Dic mihi Musa virum. pro, celebra, cane. Praecipere. 1. Regum 11. De gentibus quas dixerat Dominus. pro, de quibus praeceperat Dominus, ne de eis uxores acciperentur. 2. Samuelis 16. Sinite eum ut maledicat mihi, quia dixit ei Dominus. pro, praecepit. 1. Regum 11. Et panem dixit eis. pro, praecepit dari. 2. Paralip. 14. Rex dixit ipsi Iehuda ut requireret Deum. pro, praecepit. Danielis 2. Dixit rex vocari genethliacos pro, praecepit. Ibidem: Ac dixit sacrificium ac suffitum, ut sacrificaret ei. pro, praecepit ei


2524. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

vobis custodire. pro, praeceperint: Matthaei 23. Christus consistens dixit eum vocari, Marci 10. Puella tibi dico, surge: Lucae 5. Dicite Archippo, vide ministerium tuum, Coloss. 4. Qui dixit, Non committes adulterium. Dixit, et non occides pro, praecepit: Iacob. 2. Sic et illud, Dixit Dominus Domino meo: recte exponi potest. pro, praecepit aut ordinavit. Centurio dicens, Domine dic verbum, et sanabitur puer meus: petit, ut modo mandet angelis, aut morbo ipsi, sic fore protinus ut sanetur aegrotus, quandoquidem ille pro sua divina omnipotentia toti rerum naturae imperitet. Hoc


2525. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

adscribit, cum inquit: Omnia ferens verbo potentiae suae. id est, potente. Tale igitur creativum dicere flagitat Centurio a Christo, inquiens: Dic tantum verbum. Praeterea illa eorum opinio potest esse fundamentum multorum enthusiasmorum. Promittere, Deuteronomii sexto: Quemadmodum dixit Dominus tibi. Sic pro verbo Promittendi ponitur Iohannis decimosexto: Non dico vobis, quod ego sim oraturus pro vobis: ipse pater diligit vos. id est, non volo vos abducere a perpetuo ardore precandi, hac in ani pollicitatione: quasi ego solus sim vobis omnia precando impetraturus, vobis


2526. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 129 | Paragraph | SubSect | Section]

interdiu aguntur. Sic dicit Christus Iohannis 9, Me oportet operari opera eius qui misit me, donec dies est. id est, donec adest tempus et commoditas divinitus ad hoc ordinata, aut donata. Prorsus simili figura dicitur, Ambulate dum lucem habetis: Iohannis 12. Hunc tropum nonnihil explicat Dominus Iohannis 11. Si quis ambulat in die, non offendit, quia lucem huius mundi videt: Si quis autem ambulaverit nocte, offendit, quia lux non est in eo. Roman. 13. Sicut in die honeste ambulemus, abiicientes opera tenebrarum. Porro per metaphoram saepe dies pro cognitione Dei ac tempore


2527. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 129 | Paragraph | SubSect | Section]

veniat dies Domini. Sic, Irreprehensibiles in die Domini, 1. Corinth. 1, de extrema die intelligendum est. Et 1. Corinth. 5. Ut spiritus servetur in die Domini. 1. Thess. 5. Dies Domini ut fur noctu veniet. Isa. 13. Quoniam prope est dies Domini. significat aliquam singularem diem, qua Dominus erat castigaturus impios. Dies alicuius hominis, saepe significat aetatem aut tempus vitae. Deuter. 33. Iuxta dies tuos erit fortitudo tua. pro, quandiu vixeris, semper eris fortis, non eris imbecillus et aegrotus. Aliquando contra Dies, aut hora alicuius, est fatalis hora.


2528. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 129 | Paragraph | SubSect | Section]

Iuxta dies tuos erit fortitudo tua. pro, quandiu vixeris, semper eris fortis, non eris imbecillus et aegrotus. Aliquando contra Dies, aut hora alicuius, est fatalis hora. tempusve mortis. Psalmo trigesimoseptimo: Consilium agitat impius contra iustum, frenditque contra eum dentibus suis: Dominus ridet eum, quia videt venire diem eius, id est, tempus exitii ac poenarum. Longitudo dierum: pro, vitae longitudine. Psalmo vigesimoprimo: Dedisti ei longitudinem dierum, usque in seculum et seculum. Sic et Iob duodecimo dicitur, in longitudine dierum esse intelligentiam aut


2529. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 129 | Paragraph | SubSect | Section]

dierum, usque in seculum et seculum. Sic et Iob duodecimo dicitur, in longitudine dierum esse intelligentiam aut peritiam. Psalmo 91. Longitudine dierum saturabo eum. In die qua: pro, eo tempore, aut ex quo. Numer. tertio: Hae sunt generationes Moysis et Aaron, in die qua locutus est eis Dominus. pro, cum, aut ex quo. A diebus in dies: pro, de anno in annum, annuatim, aut singulis statisque diebus recurrentibus. Exodi decimotertio: Et custodietis statutum hoc suo tempore a die in diem. Sic et Iudicum undecimo, dicuntur filiae Israelitarum a die in diem venisse deploratum


2530. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 129 | Paragraph | SubSect | Section]

afferre decimas, Deuter. decimoquarto. Diem salutis. 2. Cor. 6 vocat totum tempus a redemptione Christi, usque in finem. Sic etiam Christus dicit, Abrahamum cupivisse videre diem suum: id est, tempus adventus Christi, et redemptionis generis humani. Sic etiam dicitur: Haec est dies quam fecit Dominus, laetemur et exultemus in ea. Dies carnis Christi, Hebraeorum quinto, pro tempore eius carnalis aut temporariae vitae. Dies pro iudicio non raro ponitur, praesertim a Paulo: quam etiam Humanam diem vocat, 1. Cor. 4: quod in iudiciis agendis certa dies utrique parti constituitur.


2531. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 130 | Paragraph | SubSect | Section]

seu afflictio: pro, patienter feramus praesentis temporis molestias, nec eas nobis metu aut cura futurorum nimium augeamus. Post duos dies vivificabit nos: id est, in die tertia, Hoseae 6, intelligo pro cito, brevi. Caedis dies, aut festus Domini, Hoseae 8 et 9, est dies caedis, quo Dominus seipsum castigatione malorum glorificat, sicut aliqui a cultoribus glorificantur: aut sicut reges caesis hostibus triumphant. Ut est dies haec, Deuteron. secundo: significat, ut dies haec, eventus aut experientia praesens testatur, vel sicut iam omnibus innotuit. Sic Genesis 50. Ut


2532. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 132 | Paragraph | SubSect | Section]

ei modo hoc modo illud probatur, modo animus huc, modo illuc fluctuat. DILATARE, varios Hebraismos gignit, quorum aliquos ordine recensebo. Dilatare aliquem, aut alicuius tabernacula, est eius res, opes, familiam ac posteros ita augere, ut amplas regiones occupet. Genes. 9. Dilatet Dominus Iaphet. tametsi ibi rectius vertas, Blande pelliciat, aut lactet: ut exposui in voce FIDES. Sic Isaiae 54 dicit Dominus ad Ecclesiam, Dilata locum tentorii tui: pro, crescat numerus Christianorum. Dilatare alicui, aliquando significat de ampliori loco habitandi, deque pace et


2533. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 132 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquos ordine recensebo. Dilatare aliquem, aut alicuius tabernacula, est eius res, opes, familiam ac posteros ita augere, ut amplas regiones occupet. Genes. 9. Dilatet Dominus Iaphet. tametsi ibi rectius vertas, Blande pelliciat, aut lactet: ut exposui in voce FIDES. Sic Isaiae 54 dicit Dominus ad Ecclesiam, Dilata locum tentorii tui: pro, crescat numerus Christianorum. Dilatare alicui, aliquando significat de ampliori loco habitandi, deque pace et securitate prospicere. Exemplum huius significati habemus Genes. 26, cum Isaia effosso tertio puteo, quem tranquille possedit,


2534. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 132 | Paragraph | SubSect | Section]

Christianorum. Dilatare alicui, aliquando significat de ampliori loco habitandi, deque pace et securitate prospicere. Exemplum huius significati habemus Genes. 26, cum Isaia effosso tertio puteo, quem tranquille possedit, vocavit eum Rehoboth, Latitudines: addens, quoniam nunc dilatavit nobis Dominus, et crevimus in terra. Dilatare aliquem, aut alicui, significat etiam consolari, aut alioque liberare ex magnis calamitatib. Crebrum enim est, ut per metaphoram ab angustiis locorum, ubi vel ab hoste, vel alioqui clausi et veluti constricti sumus, variae difficultates nos undique


2535. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 134 | Paragraph | SubSect | Section]

et Odisse aliquando non tam animi affectum, quam externam quandam curationem et officiositatem, aut etiam contra neglectionem significat. Quod in Regulis universalibus in descriptione synecdoches aut metonymiae, prolixe ostendi: quam tractationem expendat Lector diligentius. In hoc sensu dicit Dominus: Si quis diligit animam suam, perdet eam. Et Apoc 14, Sancti vicerunt Satanam, et non dilexerunt animam suam usque ad mortem. id est, postposuerunt vitam suam veritati ac gloriae Dei, indubitanter exposuerunt eam periculo mortis praesentissimae, nec curarunt quod eam perderent pro


2536. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 134 | Paragraph | SubSect | Section]

eius. id est, urbem, populum et templum. Dilectio alicuius, Psal. 109, Pro dilectione mea adversati sunt mihi. id est cum ego eos diligam, ipsique me redamare deberent, oderunt me. Secundum dilectionem, Oseae 3. Secundum dilectionem Domini ad filios Israel. pro, sicut diligit Dominus Israelitas. Dilectionem aut charitatem veritatis accipere, 2. Thess. 2, est, ipsam veritatem amplecti, aut Evangelio credere: non tantum studium veritatis habere, sed etiam ipsam veritatem, significat. Diligere sic, pro, sic velle, habere, probare. Hier. 5, Sacerdotes acceperunt


2537. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 135 | Paragraph | SubSect | Section]

aut attulistis inde ex utero matris. Discere igitur significat, tali natura, animo aut ingenio praeditum esse: ac ponitur verbum verbale pro verbo reali: sicut et infra verbum DOCEO. Sic Ioan. 8 dicit Dominus: Vos ex patre diabolo estis, et opera quae apud eum vidistis facitis. ubi videre non simplex videre, aut per oculos discere significat: sed in natura ipsa habere implantatam diabolicam malitiam, aut semen, aut imaginem. DISCIPLINA, Latinis plerunque doctrinam aut scientiam


2538. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 135 | Paragraph | SubSect | Section]

Samuelis 6. Iratus est David, quod Iehova fecisset divisionem in Uza. id est, irrupisset in eam pompam, eamque illo tristi casu quasi dissipasset, nempe interfecto Uza. Alii intelligunt de divisione corporis et animae. Idem exemplum 1. Paral. 15. Sic et Exodi 19. Ne divisionem faciat in eis Dominus. id est, irruat, et interficiat, ac veluti dispergat eos. Sic et Gen. 14. Et divisit super eos nocte. pro, irruit diversis agminibus, ac ex pluribus lateribus eos aggrediendo. Divisiones sacerdotum: pro, ordines ac classes. 2. Paral. 31. Constituit divisiones sacerdotum et Levitarum.


2539. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 136 | Paragraph | SubSect | Section]

eius ponitur. Divisus est Christus: pro, aut plures sunt Christi, aut plures religiones unius Christi. 1. Corint. 1. Verbum pertingit usque ad divisiones. Dividi igitur aliquem, aliquando significat differre, aut etiam segregari ab aliis. Sicut dicit Christus Matth. 24, Lucae 12, quod Dominus dividet, aut potius dissecabit, διχοτομήσει infidelem servum: id est, eius conditionem ac praemium separabit ab aliis. Sic Deuteron. 29 legitur, Dividet eum Dominus in malum. Et Iosuae 18, Dividite vos in ea: id est, dividite vobis terram.


2540. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 136 | Paragraph | SubSect | Section]

aut etiam segregari ab aliis. Sicut dicit Christus Matth. 24, Lucae 12, quod Dominus dividet, aut potius dissecabit, διχοτομήσει infidelem servum: id est, eius conditionem ac praemium separabit ab aliis. Sic Deuteron. 29 legitur, Dividet eum Dominus in malum. Et Iosuae 18, Dividite vos in ea: id est, dividite vobis terram. Sic Iliad. 1. Τῶν γ' ὡς βουλεύσατε διέτμαγον, dissecti sunt, id est, a sese mutuo discesserunt. Germanica quoque


2541. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

taxatur, cum se bonos piosque viros simulant, qui sibi male conscii sunt: sed alia etiam interior, dum ita caecutiunt homines in suis vitiis, ut non aliis tantum, sed et sibimet mentiantur: cuiusmodi sunt omnes zelatores iustitiae operum. Sic prorsus Psalm. 30. Beatus homo cui non imputat Dominus peccatum, nec in spiritu eius est dolus. id est, qui non Deum et semet decipit, dum sibi persuadet innocentiam et iustitiam. Loqui dolum, saepissime in Psalmis est, dolosos et imposturae plenos sermones proponere. Sic et Labia dolosa. Aliquando Dolus videtur significare ipsas res


2542. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

iaculandum in manu nonnihil invertitur, ut sagitta in ipsum iaculantem tor queatur. Oseae 7. Facti sunt ut arcus dolosus. Manus dolosa, in Proverb. pro ignava ponitur: quia ignavi coguntur dolo et furtis quaerere victum. Lingua dolosa, homo dolosus, sunt perspicuae loquutiones. DOMINUS, triplex vox est Hebraeis. Alias enim hac Lat. voce exprimitur illud sacrosanctum ac proprium nomen Dei יהוה Iehova: alias vox Adonai, quod Deo simul et hominibus tribuitur: alias denique nomen Baal. De primo nihil nunc dicam. est enim ea vox proprio


2543. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

tum etiam vitam aeternam impertiat. Alii malunt ideo dici Baalim, quod cultores ei se suamque animam ad spiritualem scortationem prosternant. Sed de hac voce, quatenus idola significat, supra dictum est, in voce BAAL. Saepe porro significat etiam quasi possessorem alicuius rei. ut Prover. 23, Dominus animae. pro, habens concupiscentiam, appetitum nimium, aut gulositatem. nam hoc anima saepe in Sacris significat. Iubet enim Salomon, ita comedere invitatum cum rege, ut tantum quae ante se sint comedat, non extendat manus ad delicias regias: quod si nimium sit cupidus illarum, ponat


2544. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

nam hoc anima saepe in Sacris significat. Iubet enim Salomon, ita comedere invitatum cum rege, ut tantum quae ante se sint comedat, non extendat manus ad delicias regias: quod si nimium sit cupidus illarum, ponat cultrum in gutture suo, veluti metu mortis cohibens suam gulositatem. Sic in Paral. Dominus cantici, et Dominus tubarum, pro cantore et tubicine. Dominus dissipans: Proverb. 18. Qui remissus est in opere suo, frater est domino dissipanti pro, ignavus: perinde perdit res suas ut


2545. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

in Sacris significat. Iubet enim Salomon, ita comedere invitatum cum rege, ut tantum quae ante se sint comedat, non extendat manus ad delicias regias: quod si nimium sit cupidus illarum, ponat cultrum in gutture suo, veluti metu mortis cohibens suam gulositatem. Sic in Paral. Dominus cantici, et Dominus tubarum, pro cantore et tubicine. Dominus dissipans: Proverb. 18. Qui remissus est in opere suo, frater est domino dissipanti pro, ignavus: perinde perdit res suas ut prodigus. Dominus


2546. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

comedere invitatum cum rege, ut tantum quae ante se sint comedat, non extendat manus ad delicias regias: quod si nimium sit cupidus illarum, ponat cultrum in gutture suo, veluti metu mortis cohibens suam gulositatem. Sic in Paral. Dominus cantici, et Dominus tubarum, pro cantore et tubicine. Dominus dissipans: Proverb. 18. Qui remissus est in opere suo, frater est domino dissipanti pro, ignavus: perinde perdit res suas ut prodigus. Dominus intelligentiae: Ecclesiast. 7. Vena vitae est


2547. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

cantici, et Dominus tubarum, pro cantore et tubicine. Dominus dissipans: Proverb. 18. Qui remissus est in opere suo, frater est domino dissipanti pro, ignavus: perinde perdit res suas ut prodigus. Dominus intelligentiae: Ecclesiast. 7. Vena vitae est intelligentia domino suo. id est, sum morum bonorum causa est prudentia prudenti. Ut lapis preciosus est munus in oculis domini sui, quocunque sese converterit, prospere aget: id est, coram donante munus. Vult dicere, nihil non muneribus


2548. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecclesiast. 7. Vena vitae est intelligentia domino suo. id est, sum morum bonorum causa est prudentia prudenti. Ut lapis preciosus est munus in oculis domini sui, quocunque sese converterit, prospere aget: id est, coram donante munus. Vult dicere, nihil non muneribus effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur


2549. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

prospere aget: id est, coram donante munus. Vult dicere, nihil non muneribus effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut


2550. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

est, coram donante munus. Vult dicere, nihil non muneribus effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua.


2551. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

Vult dicere, nihil non muneribus effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses


2552. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil non muneribus effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses discessurus,


2553. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

effici posse. Dominus irae, pro iracundo, habente iram, et non cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses discessurus, accedere ad Aaronem et


2554. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

cohibente iram aut alios affectus. Ne fias socius domini irae, nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses discessurus, accedere ad Aaronem et iudices. Domini excelsorum, Num. 21. pro incolis aut habitatoribus


2555. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

nec ambules cum viro furorum. pro, ne te adiunxeris iracundo. Sic et Deus dicitur Dominus irarum, Nahum 1, Dominus zelans et ultor Dominus, et Dominus irae. Dominus pili, dicitur pilosus, 2. Reg. 1. describitur Helias, quod sit dominus pili, et habeat coriaceum cingulum circa lumbos. Dominus verborum ac negociorum, Exodi. 24, dicitur is qui habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses discessurus, accedere ad Aaronem et iudices. Domini excelsorum, Num. 21. pro incolis aut habitatoribus ponitur. Domini terrae, Iob 31. Si animam dominorum terrae


2556. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

habet lites aut controversias, seu dubia aliqua. talem iubet Moyses discessurus, accedere ad Aaronem et iudices. Domini excelsorum, Num. 21. pro incolis aut habitatoribus ponitur. Domini terrae, Iob 31. Si animam dominorum terrae afflixi. Domini terrae, cultores eius aut rustici vocantur. Dominus alicuius boni, dicitur nonnunquam is qui eo indiget. Proverb. 3. Ne prohibeas bonum â domino suo, cum id praestare possis pro, succurre egentibus, cum potes. ¶ Hactenus de significationibus ac phrasib. vocis Domini cum ponitur pro Hebraeo Baal. Nunc de eodem nomine, posito pro Adonai.


2557. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

praestare possis pro, succurre egentibus, cum potes. ¶ Hactenus de significationibus ac phrasib. vocis Domini cum ponitur pro Hebraeo Baal. Nunc de eodem nomine, posito pro Adonai. Tribuitur hoc nomen Domini, aut Adonai, alias, et quidem crebro, ipsimet Deo et quidem aliquando etiam duplicatum, Dominus dominorum: Psal. 137, ut indicetur ille esse summus omnium aliorum Dominus. Quare Christus vocetur Dominus, declaravi supra in voce DEI. Venire in nomine Domini: id est, eius iussu ac benedictione: idque ita, ut eius tantum, non tuam gloriam, utilitatem aut commodum


2558. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

phrasib. vocis Domini cum ponitur pro Hebraeo Baal. Nunc de eodem nomine, posito pro Adonai. Tribuitur hoc nomen Domini, aut Adonai, alias, et quidem crebro, ipsimet Deo et quidem aliquando etiam duplicatum, Dominus dominorum: Psal. 137, ut indicetur ille esse summus omnium aliorum Dominus. Quare Christus vocetur Dominus, declaravi supra in voce DEI. Venire in nomine Domini: id est, eius iussu ac benedictione: idque ita, ut eius tantum, non tuam gloriam, utilitatem aut commodum quaeras. Psalm. 119, et Matthaei ac Iohannis 5. Cum hominibus tribuitur, alias honoris causa


2559. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

pro Hebraeo Baal. Nunc de eodem nomine, posito pro Adonai. Tribuitur hoc nomen Domini, aut Adonai, alias, et quidem crebro, ipsimet Deo et quidem aliquando etiam duplicatum, Dominus dominorum: Psal. 137, ut indicetur ille esse summus omnium aliorum Dominus. Quare Christus vocetur Dominus, declaravi supra in voce DEI. Venire in nomine Domini: id est, eius iussu ac benedictione: idque ita, ut eius tantum, non tuam gloriam, utilitatem aut commodum quaeras. Psalm. 119, et Matthaei ac Iohannis 5. Cum hominibus tribuitur, alias honoris causa tantum eis datur: ut Exod. 32,


2560. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

supra in voce DEI. Venire in nomine Domini: id est, eius iussu ac benedictione: idque ita, ut eius tantum, non tuam gloriam, utilitatem aut commodum quaeras. Psalm. 119, et Matthaei ac Iohannis 5. Cum hominibus tribuitur, alias honoris causa tantum eis datur: ut Exod. 32, Ne irascatur Dominus meus, quia scit hunc populum esse in malo. Sic Ioan. 12 dicunt Graeci ad Philippum: Domine volumus videre Iesum. Alias ratione iuris, regiminis aut possessionis. Sic Gen. 42. dicunt filii Iacob: Locutus est ille vir Domini terrae duriter nobiscum. Et Galat. 4. dicit, Infantem sub


2561. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

dominii intelligunt: sicut est illud Vergilianum, Danai media dominantur in urbe. Sic Christus inter homines plene dominatur, dum alios quidem ad se convertit, alios vero pertinaciter adversantes tam quam testacea vasa ferreo sceptro comminuit ac contundit. Dominari sibi, Isaiae 40. Ecce Dominus, Dominus in fortitudine veniet, et brachium eius dominabitur sibi. id est, suo arbitrio, seu in suum commodum aut gloriam. Dominari cum Deo, Oseae 11, est veram religionem ac favorem Dei retinere, eiusque ope potenter hostibus resistere. Putant ergo plerique, quod cum Oseas dicit Adhuc


2562. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

intelligunt: sicut est illud Vergilianum, Danai media dominantur in urbe. Sic Christus inter homines plene dominatur, dum alios quidem ad se convertit, alios vero pertinaciter adversantes tam quam testacea vasa ferreo sceptro comminuit ac contundit. Dominari sibi, Isaiae 40. Ecce Dominus, Dominus in fortitudine veniet, et brachium eius dominabitur sibi. id est, suo arbitrio, seu in suum commodum aut gloriam. Dominari cum Deo, Oseae 11, est veram religionem ac favorem Dei retinere, eiusque ope potenter hostibus resistere. Putant ergo plerique, quod cum Oseas dicit Adhuc Israel


2563. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 139 | Paragraph | SubSect | Section]

in circuitu altaris. Sic ibid. et mox, triginta annulos, quibus vectes inseruntur, vocat eorum domos. Vocatur quoque crebro domus, non tantum unius aedificii aut heri familia, sed et tota aliqua cognatio: ut Exodi 12, Secundum domos patrum Item totae tribus, ut saepe habetur Dominus Iuda. Nonnunquam et tota Israelitica gens: ut, Dominus Iacob, aut Israel. Domus Dei saepe significat ipsam religionem, Iohan. 2. Psal. 69 Zelus domus Domini comedit me. Aliquando Ecclesia aut ipsi pii vocantur domus Dei: ut Hebr. 3 dicitur, Nos esse domum Dei. Sic


2564. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 139 | Paragraph | SubSect | Section]

annulos, quibus vectes inseruntur, vocat eorum domos. Vocatur quoque crebro domus, non tantum unius aedificii aut heri familia, sed et tota aliqua cognatio: ut Exodi 12, Secundum domos patrum Item totae tribus, ut saepe habetur Dominus Iuda. Nonnunquam et tota Israelitica gens: ut, Dominus Iacob, aut Israel. Domus Dei saepe significat ipsam religionem, Iohan. 2. Psal. 69 Zelus domus Domini comedit me. Aliquando Ecclesia aut ipsi pii vocantur domus Dei: ut Hebr. 3 dicitur, Nos esse domum Dei. Sic ibid. Moyses dicitur fuisse fidus in tota domo


2565. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 139 | Paragraph | SubSect | Section]

non conquiescam, donec egrediatur uti splendor iustitia eius, et salus eius ut splendor ardeat. ubi indicatur, Deum ita promoturum et aucturum res ac gloriam Ecclesiae, donec in summum quendam gradum perducantur. Sic Isaiae 22, Si expiabitur haec iniquitas vobis, donec moriamini, dicit Dominus Deus exercituum. pro, nunquam expiabitur: sed adeo crescet et fervebit, ut sit vos omnes absumptura. Luc. 13, est obscurus locus: Dico autem vobis, quia non videbitis me, donec venerit tempus cum dicetis, Benedictus qui venit in nomine Domini. ubi non id dicitur, impios Iudaeos aliquando


2566. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 139 | Paragraph | SubSect | Section]

donum, quod in te est. id est, ne patiare ociosum et inutile apud te stertere, et veluti rubiginem quandam contrahere, ac per desidiam quasi emori. Donum Dei pecunia parari. Act. 8, Existimasti donum Dei pecunia parari. id est, Spiritum sanctum et eius dona. Paulo antea diximus de phrasi Dominus doni, ut hic eam repeti non oporteat. Donare aliquem ad poenam. Act. 25. Non est moris Romanis, donare aliquem ad poenam, priusquam audiatur. id est, ut in gratiam alicuius aliquem insontem occidant. DORMIRE, per metaphoram mori significat, cum quia somnus est similima


2567. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 139 | Paragraph | SubSect | Section]

mortis imago: tum quia pii morientes non tam moriuntur, quam dormiunt: tum denique, quia perinde certam spem resurrectionis habemus, sicut dormientes evigilandi. Sic enim Augustinus hunc tropum exponit Epistola 120, ad Honoratum. Hinc toties, Dormire cum patribus. 1. Reg 1. Cum dormierit dominus meus rex. Isaiae 14. Universi dormierunt cum gloria. Sic apud Paulum saepe. 1. Corinth. 15. Non omnes quidem dormiemus. 1. Thessal 4. Nolo autem vos, fratres, ignorare de dormientibus. Sic Lazarus et puella Christo dormit. Addit aliquando Scriptura, Dormire in morte, Dormire somnum


2568. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 140 | Paragraph | SubSect | Section]

vel de poenitentia cogitantes, dormire dicuntur. Eph. 5, Surge qui dormis. Ne igitur dormiamus, sicut et reliqui: 1. Thess. 5. Aliquando etiam summam tranquillitatem et securitatem in communi vita significat. ut Psal. 3. Accubavi, dormivi, et evigilavi, quia Dominus suscepit me. id est, in tota vita et actionibus meis fui securus, protectus et defensus â Deo. Somnum dare oculis, et palpebris dormitationem: securitatem, quietem ac neglectionem aliquarum rerum agendarum significat. Si dedero somnum oculis meis, et palpebris dormitationem:


2569. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 143 | Paragraph | SubSect | Section]

verus Dei populus esse volunt. Romanus Pontifex contendit eum esse coetum, qui se pro summo capite agnoscit ac veneratur. Sed Christus dirimens hanc litem, definit Ecclesiam hoc modo, Oves meae vocem meam audiunt: seu, Audientes vocem meam, sunt meae oves, atque adeo mea mater et fratres. Sic idem Dominus pollicetur, se et patrem suum cum illo habitaturum, qui sermonem eius custodierit. Est igitur Ecclesia, grex aut familia Dei, is coetus, qui a Deo vocatus, audit verbum eius, ac fideliter purum retinet: in quo et rectus usus Sacramentorum comprehenditur. Verum adscribam etiam alterius


2570. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

corpus ac continere membra, corrui. Effusione aquarum, libro 2. Samuel. capite 22, pro exundationibus accipitur: quia tales inundationes veniunt ex largioribus effusionibus a caelo, aut subterraneis cataractis profluentibus. EGO. Aliquando postponitur mandatis haec loquutio, Ego Dominus exercituum: ut Levit. 18. et 19. 22. ut sit veluti confirmatio praecedentis mandati: et plaerunque subintelligitur verbum, Praecipio haec. Usitatissimum alioqui Sacris literis est, ut cum aliquis incipi in prima persona loqui, mox quasi deserto pronomine primae personae, commuter


2571. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

irae, minarum, ac lamentationum istae reduplicationes fieri solent. Ego oratio: Psal. 109. id est, ego orabam. Psal. 112, Ego pax: idest, paci studebam. EGREDI et INGREDI est versari, et negocia necessaria expedire. Sic Psal. 23 dicit: Dominus custodiat introitum tuum, et exitum tuum, id est, omnes tuos conatus. 1. Sam. 18. Egrediebatur autem David ad omnia, ad quae mittebat eum Saul, et prudenter se gerebat. Ibidem: Et egrediebatur et ingrediebatur ante populum, pro, educebat populum ad bellum, et reducebat. Egredi et regredi


2572. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

ingrediebatur ante populum, pro, educebat populum ad bellum, et reducebat. Egredi et regredi ante alios, est ducis aut gubernatoris opera defungi: sumpta metaphora a re pecuaria, ubi pastor solet antecedere oves. Quae loquutio et res Num. 27. prolixe exponitur. Nam ibi Moyses dicit, Praeficiat Dominus virum, qui egrediatur ante eos, et qui ingrediatur ante eos, qui educat eos, et qui introducat eos: ne fit congregatio Domini velut oves, quae nullum habent pastorem. Sic idem dicit Deuter. 31. Non possum ultra egredi et ingredi. pro, gubernatoris officio defungi. Sic Salomon orat 2.


2573. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

Egressionem labiorum tuorum custodies. Sic Hier. 44. Omne quod egredietur exore nostro faciemus. Non egrediatur durum de ore vestro: 1. Sam. 2. pro, ne loquamini superba. Sic Danielis 2 Legem egredi ex ore regis. Egredi de alicuius potestate: pro, liberari ab ea. 2. Reg. 13. Et dedit Dominus Israeli liberatorem, et egressi sunt de potestate Aram aut Syrorum. Egredi furorem a facie Domini: Numer. 16. Ignis egressus est a Domino. pro, iam coepit saevire Dominus in populum suum. Allusio quaedam est ad morem regum, a quibus exeunt mandata accipientes, ad puniendos aut liberandos


2574. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Danielis 2 Legem egredi ex ore regis. Egredi de alicuius potestate: pro, liberari ab ea. 2. Reg. 13. Et dedit Dominus Israeli liberatorem, et egressi sunt de potestate Aram aut Syrorum. Egredi furorem a facie Domini: Numer. 16. Ignis egressus est a Domino. pro, iam coepit saevire Dominus in populum suum. Allusio quaedam est ad morem regum, a quibus exeunt mandata accipientes, ad puniendos aut liberandos aliquos. Egredi impietatem ab impio, 1. Sam. 24, vetus proverbium fuisse Scriptura affirmat. Verba idem sonare videntur, quod, mala arbor malos fructus proferet, aut de


2575. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam in bonam partem accipitur, de pia magnanimitate: ut 2. Par. 17, de Iosaphat legitur. Aliquando significat liberare: veluti si aliquem in praealtum munitumque locum attolleres, ne a quoquam adiri posset, neve cuiusquam iniuriae obnoxius esset. Psal. 20. Exaudiat te Dominus in die angustiae, elevet te nomen Dei Iacob. Elevare se ad habitandum, Psal. 113. pro, in praealtis locis, aut sublimi loco habitare. Elevare animam suam ad aliquid, supra in voce ANIMA exposui. Significat autem, ex animo desiderare, ac expectare. Deut. 24. Et ad


2576. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

ipse diabolus, infernus ac mors, in bonum, Deo ita mirabiliter omnia ordinante, cooperentur. Sed impiis et incredulis esse immundum cor ac conscientiam, quae sunt primaria: eoque etiam omnia externa eis verti in exitium. Eadem vero prorsus res ac doctrina tractatur Lucae undecimo, cum inquit Dominus: Veruntamen date quae intus sunt eleemosynam, et omnia sunt munda vobis. Nam plane nullum dubium est vel mediocriter textum expendenti, non agi ibi de precio expiationis peccatorum: sed de mundatione rerum externarum, quod Iudaei illis licite ac pure ut mundis uti possent, nec ab illis


2577. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

immundi ac polluti. Nam occasio quoque illius disceptationis oritur ex manuum lotione, â Christo omissa. Pharisaei igitur putabant, istum licitum rerum usum effici posse accurata lotione poculorum et patinarum: sed Christus eis aliam meliorem rationem commonstrat. Sensus ergo est, quasi diceret Dominus: Vos Pharisaei putatis res externas esse immundas, et illas vos contaminare posse, eoque illas tam diligenter lavatis, ut vobis mundae sanctaeque fiant Verum scitote, intus in infimo pectore latêre veram immundiciem, non in istis externis. Nam intima cordis vestri plena sunt rapina et


2578. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

lucidum, sic fore etiam corpus et alia externa munda. Nam quasi de medio illius sermonis fuit, teste Evangelista, in convivim abductus. Correspondent quoque optime haec de interna eleemosyna aut benignitate dicta, illis proximis praecedentibus de interna cordis eorum rapina et malitia. Vult enim Dominus illorum rapax cor mutari, fierique beneficum et benignum, piuḿ ve: ut videlicet tollatur id quod in eis reprehenderat, et ponatur eius contrarium. Nec est quod quis dicat aut cogitet, videri duram loquutionem, Dare interna corde Eleemosynam: sieut dura non est, quod Dominus ait, Eorum


2579. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

malitia. Vult enim Dominus illorum rapax cor mutari, fierique beneficum et benignum, piuḿ ve: ut videlicet tollatur id quod in eis reprehenderat, et ponatur eius contrarium. Nec est quod quis dicat aut cogitet, videri duram loquutionem, Dare interna corde Eleemosynam: sieut dura non est, quod Dominus ait, Eorum cor esse plenum rapina: cum nec raptae, nec in eleemosynam datae ros, in corde existant, sed tantum ipse affectus dandi aut rapiendi. Usitatissimus enim Hebraismus est, ponere abstractum pro concreto. Sic et illud Terentianum videri queat, Tu quicquid es, mera sapientia es. id


2580. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 147 | Paragraph | SubSect | Section]

non potest hoc τὰ ἐνόντα, quae intus sunt, respicere ad illud praecedens, τὸ δὲ έσωθεν ὑμῶν, quod intra vos est, seu pars vestri interna (id est, cor ac conscientia) est rapina. Item, quod dixerat Dominus: Qui facit externa, fecit et interna, scilicet hominis. Consideretur et verbum Dare, quod saepe apud Hebraeos significat non simpliciter dare, aut largiri aliquid: sed invertere, aut convertere, aut immutare, seu efficere ut hoc sit illud, aut tale. Hierem. 9. Dabo Hierusalem in


2581. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 148 | Paragraph | SubSect | Section]

equite, ut Fecit Absolom currus et equos: 2. Sam. 15. id est, collegit multos equites. Equus et mulus, pro quovis bruto, animali, aut hominibus obbrutescentibus. Psal. 32. Ne sitis sicut equus et mulus, quibus non est intellectus. Equi gloria in bello. Zach. 10. Visitabit Dominus gregem suum, ponetque eos sicut equi gloriam in bello. id est, generosos, animosos et bellatores eos efficiet. Equitare facere in equo, asino aut curru: pro, currui imponere, Exod. 4. 2 Reg 19. Equitare dicitur Deus supernubes aut caelos, tum ut indicetur in caelis habitare, tum


2582. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 148 | Paragraph | SubSect | Section]

Esurientes implevit bonis, et divites dimisit inanes. id est, qui agnoscunt suam esuriem et egestatem. ET coniunctio, innumeras pene significationes Hebraeis habet, tametsi et in aliis linguis variae sint eius catachreses. Aliquas ordine enumerabimus. Ideo. Gen. 3. Et emisit eum Dominus. id est, propter praecedens peccatum. Gen. 3. Vocem tuam audivi, et timui quod nudus essem, et abscondi: pro, Ideo timui, ideo abscondi me. Ezech. 23. In via sororis tuae ambulasti, et ponam calicem eius in manu tua. Gen. 6 Repleta est terra iniquitate, et ecce ego perdo eos cum ipsa


2583. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, alioqui moriemini: seu, ne moriamini. Attamen: Exod. 5. Neque stramen dabitur vobis, et summam laterum dabitis. pro, Attamen nihilominus. Autem: Gen. 38. Et ecce gemini in utero eius. pro, habebat autem gemellos in utero suo. Psal. 4. Et scitote quod segregavit sibi Dominus pium. pro, scitote autem, etc. Psal. 115. Et terram dedit filiis hominum. pro, terram autem, vel vero. Certe: 1. Reg. 18. Et nunc tu dicis, Vade et dic Domino tuo, En Elias, Et interficiet me. pro, certe interficiet. Ierem. 42. Si posueritis facies vestras,


2584. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

Insuper accepit. Mox: 2. Reg. 4. Mitte mihi unum e pueris, ut curram ad virum Dei, et revertar. pro, mox, statim revertar. Nam: 1. Reg. 18. Obadias timebat Dominum valde, ET fuit in excindere Iesabel prophetas. pro, nam cum iugularet Iesabel prophetas, ille abscondit eos. Isaiae 3. Non ero dominus, Et in domo mea non est panis. pro, Nam in domo mea non est panis, non possum vos alere Isaiae 64. Hierem. 42. Iratus es, Et peccavimus. pro, nam peccavimus. 1. Sam. 14. Erat coarctatus valde, Et adiuraverat Saul. pro, nam, etc. Sic forte illud, Benedicta tu in mulieribus,


2585. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

exprimit comparativum. Misericordiam volo, et non sacrificium: Oseae 6. Matth. 9 et 12. pro, potius, vel magis. Sic Proverb. 17. Occurrat cuipiam ursus orbatus catulis, et non stultus in stulticia sua. pro, potius vel magis optabile, satiusque illi sit. Praesertim: 2. Sam. 22. Liberavit eum Dominus de manu inimieorum eius, et de manu Saulis. pro, praesertim. 1. Reg. 11. Salomon adamavit mulieres alienigenas multas, et filiam Pharaonis. pro, praesertim filiam Pharaonis. Quamvis: Iob 11 Homo


2586. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam iustum. pro, Quod si acceperitis etiam iustum. Genes. 47. Pone manum tuam sub foemore meo, et facies mecum misericordiam. pro, iura quod facies, etc. Iosuae 2. Et dabitis mihi signum verum, et vivificabitis patrem. pro, quod vivificabitis. 1. Paral. 17. Annunciavi tibi, et Dominus aedificabit tibi domum. pro, Quod Dominus aedificabit tibi domum: Sicut 2 Sam. 7 expresse habetur. Isa 38. Quam praedicabo, et dixit mihi, et fecit. pro, quam praedicabo quod dixit mihi et fecit. Sic posses exponere illud dictum Lucae ultimo, Tu ne solus peregrinaris, aut commoraris


2587. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

iustum. Genes. 47. Pone manum tuam sub foemore meo, et facies mecum misericordiam. pro, iura quod facies, etc. Iosuae 2. Et dabitis mihi signum verum, et vivificabitis patrem. pro, quod vivificabitis. 1. Paral. 17. Annunciavi tibi, et Dominus aedificabit tibi domum. pro, Quod Dominus aedificabit tibi domum: Sicut 2 Sam. 7 expresse habetur. Isa 38. Quam praedicabo, et dixit mihi, et fecit. pro, quam praedicabo quod dixit mihi et fecit. Sic posses exponere illud dictum Lucae ultimo, Tu ne solus peregrinaris, aut commoraris in Ierusalem, et haec ignoras? pro, quod


2588. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

sim balbus. Levit. 16. Et complebit expiare sanctuarium, et offeret hircum. Et ego non sum sicut una ex ancillis. Ruth. 2. pro, cum non sim ut minima ancilla, 1. Sam. 28. Angustiis afficior valde, et Philistaei pugnant contra me. pro, cum Philistaei pugnent. Gen. 24. Nolite me detinere, et Dominus prosperavit iter meum. pro, cum vel quando quidem Dominus prosperaverit. Cum temporis: Marci 15. Erat autem hora tertia, et crucifixerunt eum. pro, cum crucifixerunt. Genes. 38, Et multiplicati sunt dies, et mortua est pro, cum multiplicatae essent dies, mortua est. 1. Sam. 25. Et


2589. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

et offeret hircum. Et ego non sum sicut una ex ancillis. Ruth. 2. pro, cum non sim ut minima ancilla, 1. Sam. 28. Angustiis afficior valde, et Philistaei pugnant contra me. pro, cum Philistaei pugnent. Gen. 24. Nolite me detinere, et Dominus prosperavit iter meum. pro, cum vel quando quidem Dominus prosperaverit. Cum temporis: Marci 15. Erat autem hora tertia, et crucifixerunt eum. pro, cum crucifixerunt. Genes. 38, Et multiplicati sunt dies, et mortua est pro, cum multiplicatae essent dies, mortua est. 1. Sam. 25. Et benefaciet Dominus domino meo, et recordaberis ancillae.


2590. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

iter meum. pro, cum vel quando quidem Dominus prosperaverit. Cum temporis: Marci 15. Erat autem hora tertia, et crucifixerunt eum. pro, cum crucifixerunt. Genes. 38, Et multiplicati sunt dies, et mortua est pro, cum multiplicatae essent dies, mortua est. 1. Sam. 25. Et benefaciet Dominus domino meo, et recordaberis ancillae. Exod. 12. Et videbo sanguinem, et praeteribo vos. pro, cum videro sanguinem, praeteribo. Levit. 22. Et occumbet Sol, et erit mundus. pro. cum occubuerit Sol, erit mundus. Psal. 77. Recordor Dei, et turbor. pro, cum turbor, recordor


2591. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

Inveniamus gratiam in oculis Domini, et erimus servi Pharaonis. pro, summa fiet nobis gratia, si tantum servi esse poterimus Pharaonis Genes. 44. Et patrem deserveritis, et frater noster minimus non sit. pro, Si defuerit frater, et si frater noster non sit, etc. Iudicum 6 Et, est Dominus nobiscum, quare igitur invenerunt. pro, si est Dominus nobiscum. Exod. 12. Et coquendo coctus est. pro, si coquendo coctus est. Sic: Iob 14. Ut lapides comminuuntur aqua, et spem hominis perdis. pro, sic conficis et consumis hominem. sicut lapis in torrente volutatus absumitur, ut


2592. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, summa fiet nobis gratia, si tantum servi esse poterimus Pharaonis Genes. 44. Et patrem deserveritis, et frater noster minimus non sit. pro, Si defuerit frater, et si frater noster non sit, etc. Iudicum 6 Et, est Dominus nobiscum, quare igitur invenerunt. pro, si est Dominus nobiscum. Exod. 12. Et coquendo coctus est. pro, si coquendo coctus est. Sic: Iob 14. Ut lapides comminuuntur aqua, et spem hominis perdis. pro, sic conficis et consumis hominem. sicut lapis in torrente volutatus absumitur, ut restitui instaurarive prorsus nequeat. Psal.


2593. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

nobiscum. Exod. 12. Et coquendo coctus est. pro, si coquendo coctus est. Sic: Iob 14. Ut lapides comminuuntur aqua, et spem hominis perdis. pro, sic conficis et consumis hominem. sicut lapis in torrente volutatus absumitur, ut restitui instaurarive prorsus nequeat. Psal. 29. Dominus in diluvio sedit, et sedebit rex in seculum. pro, sicut tunc fuit rex et iudex, sic et postea erit. Proverb. 22. Et Boreas fugat pluviam, et facies iracunda linguam secreti. pro, Sic Proverb. 26. Ut spina quae ascendit in manu ebrii, et parabola in manu stultorum. Proverb. 30.


2594. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

tamen pater alit, Matth. 6. Tametsi: Isti transierunt Iordanem, et Ipse repletus super omnes ripas. id est, tametsi ipse erat repletus. 1. Paralip. 12 Iob 6. Et erit adhuc consolatio mea, et uror dolore. pro, tametsi urar et crucier. Tantisper dum: Numer. 9. State et audiam quid praecipiat Dominus pro, tantisper state, dum audiam. Siuc: Isa. 10. Non erit Aegypto ullum opus, quod faciet caput et cauda, ramus et iuncus. id est, sive caput sive cauda: sive ramus, sive iuncus. Ut: Iudicum 8. Postulabo a vobis postulationem, et date mihi inaures. pro, ut detis. 1. Sam. 15. Honora


2595. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

Et vidit, et ecce populus egrediebatur. pro, vidit populum egredi. Aliquando est quasi completiva particula. Nonnunquam copula longius a suo loco ponitur. Cum praepositio: 1. Samuel. 13. Nam fuit arca Domini in die illa, et filii Israel. pro, cum filiis Israel. Cum tamen: 1. Samuel 12. Et Dominus Deus vester rex. pro, cum Dominus sit vester rex. Propterea: Genes. 29. Nunquid quia frater meus es, et servies mihi? pro, propterea. Hieremiae 11. Et iverunt unusquisque in pravis cogitationibus cordis sui: et adducam super eos omnia verba foederis huius. id est, propterea adducam.


2596. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, vidit populum egredi. Aliquando est quasi completiva particula. Nonnunquam copula longius a suo loco ponitur. Cum praepositio: 1. Samuel. 13. Nam fuit arca Domini in die illa, et filii Israel. pro, cum filiis Israel. Cum tamen: 1. Samuel 12. Et Dominus Deus vester rex. pro, cum Dominus sit vester rex. Propterea: Genes. 29. Nunquid quia frater meus es, et servies mihi? pro, propterea. Hieremiae 11. Et iverunt unusquisque in pravis cogitationibus cordis sui: et adducam super eos omnia verba foederis huius. id est, propterea adducam. ETIAM, nonnunquam


2597. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 151 | Paragraph | SubSect | Section]

me. Et Isaiae quinquagesimosecundo, de Apostolis praedicitur hisce verbis: Quam pulchri sunt pedes super montibus mebascher evangelizantis, divulgantis pacem, evangelizantis bonum. Et Isaiae quadragesimo. Super montem excelsum ascende, tibi evangelizabitur Syon. Et Psalmo sexagesimooctavo, Dominus dabit sermonem evangelizantium exercitum multum. Sic et Psalmo quadragesimo, itidem de Evangelii doctrina dicit ipsemet Servator, Evangelizavi iustitiam in coetu magno. Et Psalmo nonagesimosexto, Evangelizate de die in diem salutem eius. In locum igitur huius tam significantis verbi,


2598. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 154 | Paragraph | SubSect | Section]

per metaphoram comparatur Lucae duodecimo, Veni mittere ignem: quia violenter rerum faciem mutat. Evangelii praedicatio Ventilabro comparatur. Matthaei tertio, Lucae quarto: Cuius ventilabrum in manu sua. Appellatur autem Evangelii praedicatio Ventilabrum, aut Vannus: quia antequam Dominus nos excutiat, totus mundus confusione implicitus est, sibi quisque privatim delicias facit, et boni malis permixti sunt, denique paleis turgere sufficit: ubi autem in medium prodit Christus cum suo Evangelio, dum conscientias coarguit, et citat ad Dei tribunal, ventilantur paleae, quae


2599. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 155 | Paragraph | SubSect | Section]

aut initium incerti temporis indicat. EXALTARE, per metaphoram primum significat, aliquem laudare aut celebrare, ut Exod decimoquinto: Deus patris mei, et exaltabo eum. Psalm. 149. Exaltationes Dei in gutture eorum. id est, celebrationes. Sic Isaiae secundo: Exaltabitur solus Dominus in die illa. Sic ibidem: Praeparatus eritmons domus Domini in capite montium, et super omnes colles exaltatus. id est, super alia regna erit Christi regnum exaltatum. Exaltari Deum per sese, aut a semeipso, est, eum praeclaris operibus suam gloriam illustrare. Psalm. 21. Exaltare


2600. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 156 | Paragraph | SubSect | Section]

brachio excelso. Idem est brachium exertum et elevatum. Excelsum sepulchrorum 2. Paralip. 32, Sepeliverunt eum in excelso sepulchrorum. id est, in excellentissimo. Excelsam esse sapientiam stulto, Proverb. 24, et Psal. 139, id est, difficilem aditu, supra eius vires. Visitabit Dominus exercitum excelsi in excelso: id est, Israelis in Iudaea. Isaiae 24. Duae porro istae phrases, Hosanna in excelsis, et Gloria in excelsis, Hebraice במרם bemarom et bimarom et bimeromim videntur poni pro adverbio excellenter, exime, aut gloriose, ut


2601. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 156 | Paragraph | SubSect | Section]

rei opem, potenter, eximie aut gloriose. Sic gloria in excelsis: pro excellenter, gloriose, aut eximia gloria Deo tribuatur. Est vox Hebraea etiam in veteri Testamento aliquoties: ut Isaiae 58, Ut faciatis audiri bemarom in excelso, vocem vestram. Et Psal. 93, Fortis in excelso Dominus: ubi aliqui intelligunt de loco eminenti, id est, ipso caelo, ubi illorum iustus clamor exaudiatur, et Dominus sit fortis. Sed possis et ibi praedicto modo adverbialiter interpretari, quod excelse clament, et Dominus sit excelse aut excellenter potens. Sed de hac re aliquid in constructione


2602. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 156 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo tribuatur. Est vox Hebraea etiam in veteri Testamento aliquoties: ut Isaiae 58, Ut faciatis audiri bemarom in excelso, vocem vestram. Et Psal. 93, Fortis in excelso Dominus: ubi aliqui intelligunt de loco eminenti, id est, ipso caelo, ubi illorum iustus clamor exaudiatur, et Dominus sit fortis. Sed possis et ibi praedicto modo adverbialiter interpretari, quod excelse clament, et Dominus sit excelse aut excellenter potens. Sed de hac re aliquid in constructione Nominum, et etiam Verborum, et in Adverbiis. Caeterûm in loquutione, Gloria in excelsis Deo, ideo putant


2603. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 156 | Paragraph | SubSect | Section]

bemarom in excelso, vocem vestram. Et Psal. 93, Fortis in excelso Dominus: ubi aliqui intelligunt de loco eminenti, id est, ipso caelo, ubi illorum iustus clamor exaudiatur, et Dominus sit fortis. Sed possis et ibi praedicto modo adverbialiter interpretari, quod excelse clament, et Dominus sit excelse aut excellenter potens. Sed de hac re aliquid in constructione Nominum, et etiam Verborum, et in Adverbiis. Caeterûm in loquutione, Gloria in excelsis Deo, ideo putant aliqui de ipsis caelis esse intelligendum, quia mox sequitur quasi Antithesis. Et in terra pax hominibus.


2604. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 157 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, excubantium administeria tabernaculi, lotiones, et similia opera: ut 1. Samuelis 2: de talibus mulieribus legitur, et Luc. 2. de Anna vidua. Sic Psal. 103. Praedicate Dominum omnes exercitus eius: intelligit non tantum astra, sed et omnes alias creaturas. Exercituum Dominus ideo vocatur Deus, quia omnes creaturae illi sunt subiectae, caelestium, terrestrium et inferorum: sicut eosdem exercitus et Christo pater caelestis subiecit, Philip. 2. Sicut et ipse Dominus dicit: Tradita est mihi omnis potestas, etc. Sic partes multitudinis unius


2605. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 157 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominum omnes exercitus eius: intelligit non tantum astra, sed et omnes alias creaturas. Exercituum Dominus ideo vocatur Deus, quia omnes creaturae illi sunt subiectae, caelestium, terrestrium et inferorum: sicut eosdem exercitus et Christo pater caelestis subiecit, Philip. 2. Sicut et ipse Dominus dicit: Tradita est mihi omnis potestas, etc. Sic partes multitudinis unius vocantur exercitus, Exod. 6. Educite filios Israel ex Aegypto per exercitus suos. Cum exercitu egredi Deum, est, ei praesentem ac opitulatorem esse, eumque felicem et victoriosum reddere. Psalm.


2606. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 157 | Paragraph | SubSect | Section]

EXIRE verbum, licet notissimae significationis sit, quoad communem usum: habet tamen suos quosdam Hebraismos, de quibus dicendum est: tametsi in multis convenit cum verbo Egredi, de quo supra dixi. Admodum saepe emphaticum est, et significat alias ad bellum exire. ut Isaiae quadragesimotertio, Dominus sicut Gigas exibit. qui locus supra in Egredi est expositus. Alias vero, alioqui cum quadam authoritate, et ad rem arduam egredi significat. ut, Exibit lex de Sion, et verbum Domini de Hierusalem: Isaiae 2. Exire e medio idololatrarum, 2. Corinth. 6. est, deserta idololatria propalam


2607. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 157 | Paragraph | SubSect | Section]

conversatio: quia res aguntur ac expediuntur exeundo et intrando in domum. Inde per synecdochen hi duo motus pro omnibus actionibus, totaque conversatione ponuntur. 2 Samuelis 3. Venit ut sciret exitum et introitum tuum. Et clarius: Et ut sciat omnia quae tu facis. Sic et in illo Psalm. 121. Dominus custodit exitum tuum, et introitum tuum. id est, te et omnes tuos conatus et actiones. Sic et Actor. 9 legitur, Erat exiens et intranscum eis in Hierusalem. De qua loquutione et supra in verbo Egredi dictum est. Exire et intrare ante populum, significat praeesse, ut supra in EGREDI


2608. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 158 | Paragraph | SubSect | Section]

aut veram contritionem, qua ex illa carnali securitate excitamur, ut consideratione peccatorum nostrorum, irae ac poenarum Dei perterrefiamus, et ad misericordiam Dei confugiamus. Alias, quod huic vicinum est, totam emendationem vitae in melius denotat. Sic Christus dicit: Beatus servus, quem, cum Dominus venerit, invenerit vigilantem: id est pie viventem, et in sua vocatione strenue versantem. 1 Thess 5. Ne dormiamus, sicut caeteri: sed vigilemus, et sobrii simus. Sic Rom. 13. Agnoscite tempus quoniam hora est iam nos de somno surgere. EXPIARE aliquem, est, Deo oblata


2609. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 158 | Paragraph | SubSect | Section]

studio ac zelo prae aliis temporib. poenitentiam agere, peccata expiare, et Deum sibi placare Iudaei debebant. Expiabat Aaron super cornua altaris, scilicet fundendo sanguinem, Exod. 30. Sed nimirum expiationis opus proprium est Dei ac mediatoris Christi: sicut Ezechias orat. 2 Paral. 30. Dominus est bonus, etc. expiet illum, qui totum cor suum praeparavit ad quaerendum Deum Et exaudivit Deus Ezechiam, sanavitque populum suum. Expiabatur etiam templum et tabernaculum, aliaque sacra loca et instrumenta, sive cum initio nondum erant consecrata, sive postea forte


2610. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 159 | Paragraph | SubSect | Section]

vel a certo tempore ibi indicato significat, vel ab antiquo. [1] Samu. 25. Fui servus patris tui extunc. id est, iam longo tempore, ab olim. Isaiae 45. Quis extunc annunciavit illud. id est, ab antiquo tempore. Aliquando simpliciter pro Ex quo ponitur. Gen. 49. Et fuit, extunc praefecit eum Dominus omnibus quae eius erant. pro, mox ut ille est praepositus rebus omnibus coeperunt omnia melius succedere, Deo omnia mirabiliter fortunante ac provehente. EXUERE veterem hominem, exponetur in HOMINE VETERI, et in verbo INDUERE. EXULTARE, dicitur de vehementiore


2611. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 159 | Paragraph | SubSect | Section]

ab hominibus ad Deum: ut Psalm. 68. Exurgat DEUS, et dissipentur inimici eius. Sic et Psalm. 2. Exurge Domine, serva me DEUS meus. Psal. 59. Exurge in occursum meum, et vide. Psal. 12. Propter miseriam inopum, et gemitum pauperum nunc exurgam, dicit Dominus. Caeterum Psal. 57 semet excitat hisce verbis David, ad celebradum DEUM: Exurge gloria mea, exurge nablum et cithara: exurgam diluculo. F FABER, latius videtur in Sacris literis, quam in Latino sermone, patere. Significat enim


2612. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

aut miserorum calamitates. Contra saepe etiam in bonam partem accipitur de favore Dei Deuteronomii 32. Ostende nobis faciem tuam Domine, et salvi erimus. Psalmo 17. Satiabor facie Dei, cum expergefactus fuero. id est, post resurrectionem perfruar tuo aspectu ac favore. In hunc sensum dicit Dominus, Angelos puerorum videre quotidie faciem patris. id est, summo eius favore frui. Psalmo 102. Ne abscondas faciem tuam a me. Psal. 13. 30. 44. Hierem. 33. Quod est vel irascentis, vel negligentis aliquem. Psalmo 16. Saturitas gaudii cum facie tua. id est. cum noticia et


2613. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

opponitur nativa bonitati intus latenti, secundum quam Deus iudicare solet: ut 1. Samuelis decimosexto: Ne respicias vultum aut faciem eius, dicit Deus Samueli, quaerenti inter alios Isai, quem nam Deus velit in regem inungi: quia homo respiciat faciem aut speciem, sed Deus respicat cor. Item Dominus dicit, Nolite iudicare secundum faciem, sed iustum iudicium iudicate: Iohannis 6. Facies caeli, terrae, aut abyssi, in eadem ferme significatione, pro constitutione, habitu, aut externa specie accipitur Matthaei 16. Faciem caeli potestis iudicare. Genesis Fons irrigabat universam


2614. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

externa specie accipitur Matthaei 16. Faciem caeli potestis iudicare. Genesis Fons irrigabat universam faciem terrae. Sic Numer. 23: Qui respicit contra faciem Iesimon: id est, versus superficiem eius loci. Sic super faciem Sodomae perrexit pro, eo versus, Genesis 18. Dominus subvertet faciem terrae, Isaiae vigesimo quarto: pro, mutabit ideam, aut formam, seu speciem praesentis status. Lumen uultus aut faciei Dei, plerunque de favore Dei accipitur: sicut et apud Latinos Serena facies. Nam quibus irascimus eos nubilo ac torvo vultu


2615. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 162 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, ut singula grana integrum manipuli proferrent: sicut egomet vidi, et habeo culmos 60 et unica radice, atque ita ex unico grano enatos. Facere salutem, pro, opem ferre, aut liberare. Exod. 14. Videte salutem Domini, quam faciet vobis hodie. id est, liberationem. Sic [2.] Reg. 25. Dominus fecit salutem in Israel id est, liberavit populum suum. Faciam te sanguinem Ezech. 35. pro, occidam, aut curabo te interfici. Pom saepe verbum Sum, es, est, versum est per Fieri. Exod. 15 Factus est mihi in salutem Factus est spiritus Domini super aliquem, aut Factum est verbum


2616. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 163 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, adimplere Ieremiae 44. Factum desiderium dulce est animae, Proverb. 13 pro, desiderata aut optata res, cum contingit. Factus est molens, Iudicum 16, pro molebat in domo vinctorum. Factor veritatis. Proverb. 12. In factoribus veritatis beneplacitum est Domino. pro, Dominus amat et fovet eos qui veraces sunt, qui verae doctrinae et aliis rectis ac sinceris actionibus dediti sunt. Facere tempus, Actor. 18. pro transigere aut absumere. Facere aliquos: pro, sibi deligere, constituere. Marci 3. Tunc fecit sibi duodecim qui manerent cum eo, et quos


2617. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 165 | Paragraph | SubSect | Section]

locus pulchre illustrat, cum Capite 28 inquit: Opulentus et securus fuit Moab inde a pueritia sua, et quiescens ipse in fecibus suis, nec transfusus est de vase in vas, nec in captivitatem abiit. Hinc fit, quod sapor eius duret in eo, et odor non sit immutatus. Propterea ecce dies venient, dicit Dominus, ut mittam ei victores, qui diffundent eum, et vasa eius evacuabunt, et lagenas confringent. FICUS parit varios idiotismos in Sacris literis. Aliquando synecdochicos significat quamvis possessionem, eadem ratione qua apud Latinos vox Peculium;


2618. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 167 | Paragraph | SubSect | Section]

ac instituendo, reducet Iaphetum in tabernacula Sem, id est, ad veram Israelis fidem religionemque inquit enim, יפת אלהם ליפת וישכון באחלישם. Iaphthe Eloim leiepheth, veiiscon beohele Sem. id est, Blande alloquatur aut persuadeat Dominus Iaphetum, ut habitet in tabernaculis Sem. Ad quod vaticinium alludens Isaias 2 et Mich 4. in quiunt: In novissimis diebus erit praeparatus mons domus Domini in vertice montium, elevabiturque supra colles, et confluent ad eum omnes gentes: sed et multi ibunt et dicent, Venite ut


2619. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 168 | Paragraph | SubSect | Section]

et faciat veritatem. Deuteronom. 32, Deus fidei vocatur: pro fidelis, aut verax. Homines cum fide, vel in fide, 2. Paralip. 31. pro spectatae fidei. Sic etiam opus Dei dicitur in fide, Psal. 33. Opus in fide facientes, 2 Regum 22. pro, fideliter agentes. 1. Samuelis 26. Dominus reddat viro iustitiam suam, et fidem suam. Plerunque tamen in Sacris, praesertim in novo Testamento, fides significat noticiam quandam, quam ex alterius sermone percipimus, seu qua alteri aliquid affirmanti aut neganti assentimur. Hasce duas fidei notiones Augustinus hisce verbis lib. de


2620. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 169 | Paragraph | SubSect | Section]

vel secunda fides, aut pactum secundum: sed simpliciter damnatio legis est, nisi redeatur per reconciliationem ad primam fidem, ad pactum primum. Sicut cap. 3. Hierem. dicitur: Tamen tu meretrix revertere ad me. Et est pactum primi praecepti apud nos, pactum Baptismi: Ego sum Dominus Deus tuus. A quo aversi, iubentur ad illud reverti: Qui defecerunt â fide, iubentur ad eam reverti. Sic et nonnulli patres hunc locum Pauli intellexerunt, Fidem primam esse fidem in Christum. Athanasius lib. 6, de Trinitate: Vae vobis, inquit, qui primam fidem Baptismi, caelitus


2621. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 175 | Paragraph | SubSect | Section]

prolixe tractatam ac confirmatam: Omnia verba ac nomina noticiae, alias proprie ipsam solam noticiam, eamque ociosam, aut tantum speculativam significant: alias autem vivam, aut vigentem seu practicam noticiam: alias denique, praeter noticiam, etiam proximos sequentes motus animi. ut, Novit Dominus viam iustorum. i. curat, fovet. Non novi vos: Videre bona videre mortem. Audire, pro intelligere et obedire Exempla innumera sunt passim obvia in Sacris literis. Talis natura est etiam verbi Fidei, et Credere. Denique ipsimet Papistae tribuunt verbo Credo alias solam noticiam: ut


2622. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 177 | Paragraph | SubSect | Section]

haec vox in Sacris literis. ut de massa ipsa, Isaiae 29. Num dicet figmentum figulo Non fecit me? Et Psal. 103. Novit ille figmentum nostrum, quod pulvis sumus. Et de motibus, cogitationibus, desideriis, aut moliminibus inquit 1. Paral. 28. Quoniam omnia corda scrutatur Dominus, et omne figmentum cogitationum intelligit. id est, vota, cupiditates, conatui. Sic et Deuter. 31 dicit Deus, se nosse figmentum Israelitarum, quod illi facient. id est, prava consilia, vota, ac conatus idololatricos. Putant autem eruditi, Paulum vocem


2623. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 181 | Paragraph | SubSect | Section]

amoenissimorum locorum. Hieremiae nono. Fletum et stridorem dentium fore in inferno, aliquoties Christus in culcat. Per hosce igitur tristes effectus maximorum cruciatuum, quos oculis in hac vita cernimus, depingit illos horrendos cruciatus spiritualium poenarum in altera vita. Ad fletum Dominus vocat, et ad planctum: et ecce gaudium et laeticia occidere vitulos. Isaiae vigesimo secundo. Fletus pro poenitentia dicitur: sicut alias cilicium, saccus, cinis, et similia. Flere cum flentibus, Romanis duodecimo: id est, condolere patientibus. sicut contra inquit, Gaudere cum


2624. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 181 | Paragraph | SubSect | Section]

simul copiam quandam haec vox per metaphoram denotare. Sic fluminis rivi exhilarabunt civitatem Dei. Sic et Psalmo sexagesimo quinto: Flumen Dei repletum est aquis, parasti cibum illorum; pro, auxilium et favor Dei prompte piis succurrit. Flumina, pro spiritualibus donis ponuntur. Sic dicit Dominus Iohannis 4 et 7 Flumina aquae viventis de ventre eorum fluent: scilicet, qui spiritu Domini imbuti et renati erunt. pro, vera doctrina, celebratio Dei, et pia vita in eis refulgebit, et aliis quoque proderit. Flumina plaudant, simul montes exultent, Ps. 98 Prosopopoeia est, qua omnia ad


2625. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 182 | Paragraph | SubSect | Section]

sic vocabatur, quod DEUS in foedere promiserat, se in es habitaturum, et accedentes ac orantes exauditurum: et denique quod in ea erant reconditae lapideae tabulae, continentes decem praecepta, quae erant conditiones foederis. ut Deus Exodi trigesimo quarto affirmae cum texus inquit. Dixitque Dominus ad Moysen: Scribe tibi verba haec, quibus et tecum et cum Israel pepigi foedus, etc. Et scripsit in tabulis verba foederis decem. Idem dicitur et Deuteronomii vigesimonono: Vocatur autem Decalogus Verba foederis, ut modo audivimus, quia continebat conditiones seu normam


2626. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 183 | Paragraph | SubSect | Section]

et Ecclesia. Sic et Ioelis tertio. Iohan. quarto et septimo habetur, quod Spiritus sanctus et renovatio pii fient fons aquae viventis, et salientis in vitam aeternam: quod accipitur de beneficiis, fructibus et effectibus, ac etiam bonis operibus piorum. Fontes tui deriventur foras, et tu Dominus eorum esto: Proverbiorum quinto. Significant fundos, stabilia bona, forte et quaevis fructum ferentia, ut sunt negociacio, aut etiam res pecuaria, quae non vult a liberali abiici aut profundi, sed retineri, ac de fructibus tantum illorum egentibus benefieri. Convenit cum hoc quod Cicero


2627. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 183 | Paragraph | SubSect | Section]

leonis Iuda, de praeda fili mi ascendisti, requiescens accubasti ut leo, et quasi leaena. quis suscitabit eum? Et Deuteronomii vigesimonono: Sed tunc quam maxime furor eius fumet, et zelus contra hominem illum, et sedebunt super eum omnia maledicta quae scripta sunt in hoc volumine, et delebit Dominus nomen eius sub caelo, etc. Deinde vox Forium, Hebraeis exire et intrare, totam vitam, omnesque actiones notat. Quare et fores id sunt, ubi perpetuo versamur. Vult ergo dicere, vel originale peccatum perpetuo affectaturum tyrannidem supra nos: vel peccatum, iram Dei, Satanam, et


2628. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 184 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt inter potentes. In manu forti dimittet eos, Exodi 6. plerique intelligunt de manu forti Dei, qua coegit Pharaonem, ut populum dimittere. Posses intelligere etiam de ipsius Pharaonis potentia qua coegit Israelitas cito exire ex Aegypto. In fortitudine manus eduxit nos Dominus, Exodi 13. Fortis aliquando pro numeroso accipitur: ut Psalmo 35. Celebrabo te in coetu magno, et in populo forti laudabo te. Et Psalm. 89. Memento opprobrii omnium fortium populorum: scilicet, quo me affecerunt gentes numerosae. Fortis


2629. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 184 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalm. 89. Memento opprobrii omnium fortium populorum: scilicet, quo me affecerunt gentes numerosae. Fortis rebellio, Hieremiae 8. pro pertinaci, obstinata. DEUS saepe dicitur alicuius fortitudo: pro, fore adiutor ac liberator. Psal. 37. Fortitudo iustorum Dominus in tempore angustiae. Sic, Fortitudo Israelis non mentietur: item, Deus fortitudinis meae, Psalmo quadragesimo tertio. pro, autor, dator. Ponere Deum fortitudinem suam, Psalmo 52. Fuisti fortitudo


2630. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 186 | Paragraph | SubSect | Section]

ac sacerdotes Ezek. 13 et 22. Non ascendistis ad fracturas, neque sepivistis sepem super domum Israel, ut staretis in praelio in die furoris Iehovae. ubi sunt duae illustres metaphorae, longe maximas res exprimentes: altera ab expugnatione urbium, altera a munitione vinearum Quasi dicat Dominus: Non opposuistis vos seductoribus, non etiam irae ac poenis Dei quod facere debuissetis vera dogmata docendo, falsa refutando, ad piam sanctamque vitam et veram poenitentiam hortando, vitia gravissime reprehendenda et postremo ardentissimis precibus perpetuo pro populo intercedendo. Hoc est


2631. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 189 | Paragraph | SubSect | Section]

non autem super eius personam, quae mox saepiusque lapsa est. Sic et Psal. 87, Fundamenta eius in montibus: de veris doctoribus dictum esse, plerique intelligunt, qui sint fundamenta Syon aut Ecclesiae. 2. Tim. 2. dicitur: Fundamentum Dei firmum stat, habens signaculum hoc. NOVIT Dominus qui sunt eius. id est, in hoc est prora et puppis, omnisque nostrae pietatis firmitas ac securitas, quod Dominus vere curet, foveat ac tueatur suos, nec eos sibi de manibus eripi patiatur. Alii intelligunt de praedestinatione: q. d. Paulus, solum Deum scire servandos et pereuntes.


2632. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 189 | Paragraph | SubSect | Section]

montibus: de veris doctoribus dictum esse, plerique intelligunt, qui sint fundamenta Syon aut Ecclesiae. 2. Tim. 2. dicitur: Fundamentum Dei firmum stat, habens signaculum hoc. NOVIT Dominus qui sunt eius. id est, in hoc est prora et puppis, omnisque nostrae pietatis firmitas ac securitas, quod Dominus vere curet, foveat ac tueatur suos, nec eos sibi de manibus eripi patiatur. Alii intelligunt de praedestinatione: q. d. Paulus, solum Deum scire servandos et pereuntes. FUNDERE AQUAM super manus alicuius, est eius famulum esse. Sic 4. Reg. 3, Helisaeus dicitur fudisse aquam


2633. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 189 | Paragraph | SubSect | Section]

ponuntur aliquando: quia legibus, mandatis, et armis, veluti funibus quibusdam, subditi colligantur, et ad obedientiam magistratuum adiguntur. Psal. 2: Proiiciamus a nobis funes eorum. id est, doctrinam, claves, et totius ministerii Christi severitatem. Psal. 129. Dominus iustus praecidit funes impiorum: id est, vim, potentiam ac fraudes, quibus pios perinde in sua servitute colligarant, ut agricolae equos aut boves solent alligare suo aratro. Sic Iob 30: Funem meum soluit Deus, et afflixit me Dei mei potentia. Sic possis interpretari et illud


2634. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 190 | Paragraph | SubSect | Section]

significat eam obsidere: Ezech. 23. GALERUS, communiter quidem pileum, munientem nos contra pluviam ac solis aestum, significat: sed Exod. 39, est proprium quoddam genus tegminis, quod summo sacerdoti imponebatur. Dicit igitur ibi, Decora galerorum faciet. GALLINAM Dominus nobis non tantum pro symbolo materni affectus, sed suae etiam erga nos solicitudinis et amoris proposuit, 4. Esdr. 1. Collegi vos, ut gallina pullos suos. Matth. 23: Quoties volui congregare filios tuos, sicut gallina pullos suos sub alas, et noluistis? GALLUS, est symbolum


2635. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

ne parentes exaudirent vocem conflagrantium puerorum. Eam postea pius rex Iosias, congestis eo cadaveribus et ossibus impiorum sacrificorum, contaminavit, et prophanam detestabilemque reddidit. Hieremias quoque cap. 19, de eius contaminatione inquit: Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et non vocabitur amplius iste locus Tophet, et vallis filii Hinnon, sed vallis occisionis, etc. Ob memoriam igitur tam abominandae idololatriae, et postea factae prophanationis, Christus voluit hoc nomen ad ipsum infernum transferre. Verisimile nihilominus est, hanc vocem iam


2636. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

exponas, idem quod vallis Ennon: quod proculdubio olim nomen proprium fuit viri, qui eam antiquitus possedit. Nam Iosuae 18 dicitur vallis filiorum Hinnon. et 2 Paral 28. Ipse adolevit incensum in valle filiorum Hinnon, et lustravit filios suos igne, iuxta ritum gentium quas interfecit Dominus in adventu filiorum Israel. Isaias cap. 30 usus est eiusdem vallis nomine diverso, nempe Tophet, pro inferno: et simul infernum depinxit. inquit enim: Quoniam ordinata est ab heri Tophet, etiam pro rege est praeparata quam Dominus in profundum posuit, et dilatavit, cuius


2637. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

suos igne, iuxta ritum gentium quas interfecit Dominus in adventu filiorum Israel. Isaias cap. 30 usus est eiusdem vallis nomine diverso, nempe Tophet, pro inferno: et simul infernum depinxit. inquit enim: Quoniam ordinata est ab heri Tophet, etiam pro rege est praeparata quam Dominus in profundum posuit, et dilatavit, cuius incendium est ignis et ligna multa: et flatus Domini, qui est quasi fluvius sulphuris, succendit eam. Filium gehennae duplo magis fieri proselytum a Pharisaeis conversum, quam antea fuerit, testatur Dominus Matth 23. pro, duplo magis dignum


2638. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

heri Tophet, etiam pro rege est praeparata quam Dominus in profundum posuit, et dilatavit, cuius incendium est ignis et ligna multa: et flatus Domini, qui est quasi fluvius sulphuris, succendit eam. Filium gehennae duplo magis fieri proselytum a Pharisaeis conversum, quam antea fuerit, testatur Dominus Matth 23. pro, duplo magis dignum aeterno supplicio, quam antea propterea quod antea erat simplex ethnicus ac ignarus veri Dei: nunc vero, icto cum vero Deo foedere, ad innumeros errores apostataret: et Meschiam servatorem, quaerendo operum legisque iustitiam, reiiceret ac conculcaret.


2639. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

fuisse quendam hominem profitentem se esse Christum, et multorum ac magnorum miraculorum patratorem, quem ipsi crucifixerint, et post cuius crucifixionem paulo post sint funditus eversi ac dispersi, ac denique a quo sit orta ista religio ac gens quae Christiana vocatur. Sensus ergo. est, quasi Dominus inter alia dixisset: Haec horrenda quae ego vobis dico, minor ac praedico, adeo certa sunt, ut haec ipsa gens, nempe vos Iudaei sitis ea sensuri, visuri et experturi: nec somnietis vel vos impii


2640. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 193 | Paragraph | SubSect | Section]

conflari in vomeres, et lanceas in falces, est mutare bellum pace, et studia belli artibus pacis. Saepe hac locutione Prophetae, Christi vere pacifica tempora ac regnum depingunt. Gladium accipere, est Christo, privata authoritate aut libidine semet ulcisci, aut cum alio pugnare: quales dicit Dominus gladio perituros. De ipso verbo Accipio aut Sumo gladium, quod significet temere arripio, sicut et Accipere nomen Dei in vanum, alibi dictum est. Extrahentes gladium: id est, militaris


2641. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 195 | Paragraph | SubSect | Section]

omnis gloriae ac boni, aut certe eximium ornamentum. Sic saepe Deus et verus cultus dicitur Gloria Israelis. Hieremiae secundo: Populus meus mutavit gloriam suam in id quod non prodest. Et Psalm. 106. Et populus meus permutaverunt gloriam suam in similitudinem bovis. Psalm. 3, Gloria mea Dominus id est, qui me solus glorificat, qui gloriandi causam dat, et de quo solo vere gloriari iure possum, ac debeo. Psalmo octuagesimonono: Gloria fortitudinis eorum es: id est, causa, effector, ut de fortitudine laudentur. Gloria, pro arca Dei ponitur Psalmo septuagesimooctavo: Gloriam


2642. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 196 | Paragraph | SubSect | Section]

quadam gravitate ac dignitate significat. Ponitur autem simili metaphora, ut Ambulare: et sane verbum Hebraeum Halach, idem est. Proverb. 13. Qui graditur cum sapientibus, fit sapiens. id est, versatur, uiuit, agit cum sapientibus. Exod. 34. Gradiatur quaeso Dominus in medio nostri: id est, regat, tueatur, foveat et protegat nos. 1. Sum. 12. Ecce rex graditur ante vos. id est, ille praeest vobis, vos regit. GRADUS, per metaphoram significat Paulo (dicto 1. Tim. 3. Gradum bonum sibi faciet) aditum ministri functione ad maiorem: ut solent


2643. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 197 | Paragraph | SubSect | Section]

tituli inexplicati ferme relinquuntur. GRAMEN, duplices potissimum Hebraismos parit. Alias enim ob summam fragilitatem ac vilitatem graminis, hominis fragilissima sors ea voce depingitur. ut Isaiae 40. Psalm. 103. 1. Petr. 1. Iacobi 1. Omnis caro gramen. Matthaei 6 argumentatur Dominus a graminis vilitate: Quod si Deus tanta cura diurnum gramen ornat, multo magis homines curabit. Sic et Paulus dicit, aliquos superstruere super optimum et preciosissimum fundamentum Christi, ligna: alios paleas, alios gramen. id est, res prorsus futiles, inutiles, et fundamento parum


2644. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 201 | Paragraph | SubSect | Section]

a χάρις gratia derivatum, indicat ultroneum liberalemque favorem. Nam χαριτόω significat gratis diligo. Ephes. 1. Qui sponte nos dilexit in dilecto. Sic in salutatione Angelica, Ave gratis dilecta, Dominus tecum: idem illi est, esse κεχαριτωμένην, quod gratis dilectam, quodque Dominum ei propitium esse, aut eam nactam esse gratiam apud Deum, quod mox veluti explicationis gratia adiicietur. Non recte ergo vertit Vulgata ac vulgaris, Ave gratia


2645. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 202 | Paragraph | SubSect | Section]

vulgus. Sic nonnulli illud Cant. 1 exponunt: Egredere, et abi post vestigia gregum. Gregis filii, pro hoedis et agnis, Exodi 12 ponitur: ubi Grex proprie accipitur. Sed Hierem. 49. Si non traxerint eos parvuli gregis. pro ignobilissimis et imbecillissimis Chaldaeorum accipitur. Dicit enim Dominus, se effecturum ut vel lixae ac calones soli affligant ac perdant Aedomeos: adeo timidos ac ignavos debilitatosque eos futuros esse. Sic et Ezech. 36, praedicit Propheta, civitates desertas fore plenas gregibus. id est, hominibus ubi semel proprie per similitudinem, iterum metaphorice hac


2646. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 204 | Paragraph | SubSect | Section]

ac bona interna aut externa, corporalia aut spiritualia. Hinc fit, ut ipsemet Deus, eiusque vera religio, Piorum haereditas dicatur. Ezech. 44. Ego ero haereditas eorum. id est, ex me solo, tanquam suo unico bono, pendebunt. ut Psalm. 119. Lex tua est haereditas mea. et Psalm 16. Dominus est portio haereditatis meae, et calicis mei. id est, Tu es qui sustentas haereditatem meam. Funes ceciderunt mihi in praeclaris: etenim haereditas mea praeclara est mihi. Quae omnes voces pene synonymae sunt. Sic et Psal 127. Ecce haereditas Domini filii, merces fructus


2647. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 205 | Paragraph | SubSect | Section]

ad te missi sunt. Quae nunc vocatur Hierusalem, servit cum filiis suis: Gal. 4. de quo loco dicitur in voce Coniunctus, aut Confinis. Tertio, notat Ecclesiam militantem, seu hic in terris agentem, ut Psal. 86. Fundamenta eius in montibus sanctis. Diligit Dominus portas Zion super omnia tabernacula Iacob. Sic toties dicitur Videre bona Hierusalem: id est, Ecclesiae ac populi Dei. Quarto significat Ecclesiam triumphantem, seu in regno caelorum existentem. Gal. 4. Quae montem est sursum Hierusalem, libera est, quae est mater omnium nostrûm.


2648. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 205 | Paragraph | SubSect | Section]

eam in campis sylvae. nam campos sylvae vocat David, Hierusalem: sicut Prophetae eam saepius vocant Libanon, quod ex cedris Libani erat aedificata, et ideo sylva Libani quasi migrasse Hierosolymam videbatur. Solium Domini vocabitur Hierusalem, Hierem. 3. id est, in qua familiariter Dominus sedeat, et glorificetur. Item, Solyma, Luza, Bethel, Hierosolyma, Hiebus, Helia, Hierusalem, Sabaea. HIRCUS, pro duce aliquando ponitur: quia hirci dominari in grege caprarum, et praeire ei, ut duces, solent. Isa. 14. Omnes hirci terrae surgent tibi obviam: scilicet regi


2649. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 206 | Paragraph | SubSect | Section]

terrenus. 1. Cor. 15: Est corpus animale et spirituale, quemadmodum et scriptum est: Factus est primus homo Adam in animam viventem, extremus homo in spiritum vivificantem. Ac non primum quod spirituale, sed quod animale, deinde quod spirituale. Primus homo de terra terrenus, secundus homo ipse Dominus de caelo. Qualis terrenus ille, tales et hi qui terreni sunt: et qualis ille caelestis, tales et hi qui caelestes sunt Et quemadmodum gestavimus imaginem terreni, gestabimus et imaginem caelestis. Locus est perspicuus: et quid isti homines sunt, prolixius definire non attinet. Sunt et


2650. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 207 | Paragraph | SubSect | Section]

proverbia testantur, Homo bulla: Omnem calamitatem dixeris, cum hominem dixeris, etc. Sic igitur accipitur Psal 8. et Hebr. 13 Quid est homo, quod memor es eius, et filius hominis quod visitas eum? Sic et Psal. 118. et Hebr. 13, dicente quovis pio: Dominus est adiutor mihi, non timebo quid faciet mihi homo: aut (ut alibi est) caro. Psal. 82, Sicut homines moriemini. Psal. 60: Vana salus hominis. Sic illud: Pone eis doctorem, ut sciant se homines esse. 1. Cor. 3. Nemo glorietur in hominibus 1. Cor. 7, Precio


2651. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 211 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et Deuter. 22 accipitur, humiliare uxorem proximi sui. Tertio, Humiliare pro affligere ut Psal. 119, Bonum est mihi Domine, quod humiliasti me, ut disce rem iustificationes tuas. Item: Credidi, ideo locutus sum, sed humiliatus sum nimis. Sic Gen. 29 dicit Lea: Vidit Dominus humilitatem meam, ideo vocavit nomen eius Ruben i. Deus vidit me negligi a marito, tanquam deformem: ideo copia liberorum compensare formam, meque hac ratione marito acceptam facere voluit. Eadem plane locutio ac sensus est, qui et in Cantico Mariae: nisi quod ibi afflictio aut parvitas


2652. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 211 | Paragraph | SubSect | Section]

debilitabis. Psal. 22: Vide humiliationem meam de inimicis meis. Sic de Agar ter haec vox Genes. 15 legitur. Primum enim dicitur, quod Sara eam afflixerit: postea, quod angelus dixerit. Humilieris sub manu eius: et postremo, quod angelus iusserit filium Hagar vocare Ismael, quia Dominus eam in sua afflictione. i. tristi ac plane desperata sorte exaudierit. Psal, 35: Contra humiles terrae verba fraudulenta cogitant. i. contra infimae sortis homines, aut etiam contra eos qui alio qui cruce pressi sunt. Sic Zophoniae 2: Quaerite Dominum omnes humiles terrae,


2653. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

praestare possunt: sed si quid agere volunt, surgere eos necesse est. Sic et de hominibus iacere et surgere dicitur. Sed de hominibus haec phrasis, significat etiam veluti securitatem quandam, et divinam providentiam circa eas: ut Psal. 3 Ego iacui, dormivi et evigilavi, quoniam Dominus suscepit me. i. quicquid ago, securus ac tutus sum, quia Dominus circa me vigilat, me profundum stertente. David dicitur iacere fecisse Moabitas, eosque funiculo mentusese: 2 Sam. [8.] i. iussit eos prosterni humi, et ita perinde eos in diversam conditionem aut fortunam distribuisse,


2654. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Sic et de hominibus iacere et surgere dicitur. Sed de hominibus haec phrasis, significat etiam veluti securitatem quandam, et divinam providentiam circa eas: ut Psal. 3 Ego iacui, dormivi et evigilavi, quoniam Dominus suscepit me. i. quicquid ago, securus ac tutus sum, quia Dominus circa me vigilat, me profundum stertente. David dicitur iacere fecisse Moabitas, eosque funiculo mentusese: 2 Sam. [8.] i. iussit eos prosterni humi, et ita perinde eos in diversam conditionem aut fortunam distribuisse, sicut funibus solum ipsum dimetiri ac distribui solet Iacere


2655. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 213 | Paragraph | SubSect | Section]

Geneseos, crebro hac voce utatur: sicut solent recentiores scriptores, sui temporis sermone ac nominibus locorum interdum et personarum in describendis vetustissimis rebus gestis uti. Vel si sonus ipse nominis notus fuit, tamen mysterium etymologiae non satis fuit illis notum: nempe quod hic ipse Dominus loquens et agens cum patriarchis, sit futurus ipsorum unicus servator ac Meschias ut hoc prolixius in praedicto Libello exposui. Porro, hoc nomen forte Latini ab Hetruscis et aliis vicinis, qui hebraico sermone olim usi sunt acceperunt, et suo Iovi attribuerunt: sicut et nomen Roma, a


2656. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 213 | Paragraph | SubSect | Section]

promiserat Israelitis, se in arca esse habitaturum, ibique omnes ipsum quaerere et invocare debere. ut Exod. 6 iubet reponi vitrum Manae coram Domino in arca foederis. et Num. 23 ac Deut. 12, Israelitis mandatur, ut procedant armati ad bellum coram Domino. i. ante arcam, in qua habitabat Dominus. Iud. 11 locutus est Iephte omnia verba coram Iehova in Misbach. i. coram arca et tota populi congregatione. Sic Anna dicitur multiplicasse orare Domino, 1 Sam 1 Alias significat coram sacerdotibus ac iudicibus, inter quos etiam erat ipsemet Dominus, Deut. 19, Tunc stabunt illi duo


2657. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 213 | Paragraph | SubSect | Section]

Domino. i. ante arcam, in qua habitabat Dominus. Iud. 11 locutus est Iephte omnia verba coram Iehova in Misbach. i. coram arca et tota populi congregatione. Sic Anna dicitur multiplicasse orare Domino, 1 Sam 1 Alias significat coram sacerdotibus ac iudicibus, inter quos etiam erat ipsemet Dominus, Deut. 19, Tunc stabunt illi duo viri Goram Iehova. id est, coram sacerdotib. ac iudicibus per quos Iehova iudicabat, et inter quos erat tanquam primarius iudex et iuxta illud Christi: Qui vos


2658. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 214 | Paragraph | SubSect | Section]

divinae, quae perinde miseros homines, contra quos incanduit, absumit, ac ignis stipulas. Sic Deuteron. quarto, Deus dicitur esse ignis consumens. et trigesimo secundo, ignis succensus in furore Dei. Et, Ardebit ignis meus usque in infernum inferiorem. Isaiae sexagesimosexto: Quia igne Dominus iudicabit, et gladio omnem carnem. Vide ibi plura. Psalmo octuagesimo octavo: Usque quo Domine exardescet, ut ignis, ira tua? Ezek. 21. Ignem furoris mei sufflare faciam in te. Psalm. decimooctavo: Ignis ex ore eius consumpsit, carbones accensi sunt ab eo. Ezek. decimoquinto: De


2659. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 215 | Paragraph | SubSect | Section]

nominatione ponuntur, quod tamen ibi demum fit, ubi facile antecedens intelligi potest. Eccles. 3. Quia tempus omni voluntati, et supra omne opus illic. id est, in die iudicii. Iob primo: Et nudus revertatur illuc, scilicet in terram aut sepulchrum. Psalmo 133, Illic praecepit aut promisit Dominus benedictionem: id est, ubi sunt fratres ita pie concordes in Domino, ibi Deus solet felicem rerum et conatuum successum clementer largiri. ILLUCERE, alias significat erudire: alias, et quidem plerunque, tempestive opem ferre. Sic Psal 118, Fortis Dominus, et


2660. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 215 | Paragraph | SubSect | Section]

aut promisit Dominus benedictionem: id est, ubi sunt fratres ita pie concordes in Domino, ibi Deus solet felicem rerum et conatuum successum clementer largiri. ILLUCERE, alias significat erudire: alias, et quidem plerunque, tempestive opem ferre. Sic Psal 118, Fortis Dominus, et illuxit nobis. Sic 2 Cor. 4 dicit Paulus. Satanam tenere captiva corda impiorum, ne in illis illucescat lumen Evangelii. et contra ait, Deum illuxisse in cordibus nostris ad gloriae eius cognitionem. Alibi ostendentur Hebraismi vocis Lux, unde et hic praesens melius perspicietur.


2661. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 218 | Paragraph | SubSect | Section]

Ier. 32. Non est arduum aut difficile supra te quicquam. i. nihil tibi est impossibile. Quod observandum est propter dictum Heb. 6: Impossibile est, ita peccantes denuo ad poenitentiam renovari. ubi aliqui, Erasmo teste, interpretantur impossibile, de difficili ac raro. Sic sane et ipsemet Dominus, quasi aequivalentes confundit istas duas voces, cum de impossibilitate et difficultate salutis divitum Matth. 23. Marc 10, et Luc. 18 disserit Primum. n. dicit, esse difficile: deinde addit, esse impossibile: declarans insuper eam impossibilitatem praedura similitudine, cameli foramen


2662. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 219 | Paragraph | SubSect | Section]

compensationem, nempe malam mercedem aut poenam addici, ordinari aut non ordinari, et veluti in libro rationum adscribi. Contrariam omnino vim habet, alicui suum peccatum non imputari; quod plane idem est, ac culpam et poenam condonari. 2 Timoth. 4: Omnes me dereliquerunt: Non imputet illis Dominus. i. obliviscatur Dominus huius eorum malefacti, condonetque illis misericorditer, et non puniat eos propterea. Idem valet, tegi alicuius peccata, Psal. 32, Rom. 4: Non respicere Deum ad alicuius peccata, non observare alicuius iniquitates: Psal. 130. Non


2663. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 219 | Paragraph | SubSect | Section]

malam mercedem aut poenam addici, ordinari aut non ordinari, et veluti in libro rationum adscribi. Contrariam omnino vim habet, alicui suum peccatum non imputari; quod plane idem est, ac culpam et poenam condonari. 2 Timoth. 4: Omnes me dereliquerunt: Non imputet illis Dominus. i. obliviscatur Dominus huius eorum malefacti, condonetque illis misericorditer, et non puniat eos propterea. Idem valet, tegi alicuius peccata, Psal. 32, Rom. 4: Non respicere Deum ad alicuius peccata, non observare alicuius iniquitates: Psal. 130. Non intrare in iudicium cum servo


2664. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

non imputat autem credentibus. Psal. 32. Roman. 4. Sic imputat alicui suum sacrificium, quod ei acceptum est vel non, Levit. 7. Sic Psalmo 106, Pinehae suum zelum ac caedem scortatoris principis imputat. Sic et contra Semei orat Davidem, inquiens 2 Sam. 19: Ne imputet mihi Dominus iniquitatem, et ne recorderis id quod perperam egit servus tuus, cum exires de Ierusalem, ut ponat rex super cor suum. Exponit quid sit imputare. Quo sensu et Paulus inquit 2 Timoth. 4. Omnes me deseruerunt, non imputetur illis, scilicet a Domino. Secundo, imputatur, adscribitur, aut in


2665. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 227 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut ille miser publicanus tantum clamabat, Esto propitius mihi misero peccatori: qua petitione aut mendica manu fidei ille teste Christo iustificatur. Sic et ipsemet Christus peccatores docuit perpetuo clamare ad patrem caelestem, Remitte remitte nobis debita aut peccata nostra. Sic et ipsemet Dominus anxias mentes quaerentium apud se iustificationem, consolari solitus est, dicendo: Confide fili, remissa tibi sunt peccata. Quare cum piorum mentes praecipue de condonatione peccatorum laborent, ac in ea statuant salutem suam sitam esse, nimirum ea ipsa est nostra imputativa iustitia, qua


2666. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 230 | Paragraph | SubSect | Section]

et Pharisaeorum nedum Philosophorum aut castissimorum pseudospiritualium, monachorumque ac monacharum. Ratio huius diversitatis, cur humana imputatio iustitiae, aut non imputatio iniustitiae adeo nihil, divina vero plurimum, aut potius infinitum valeat, ea est: quia ipse est Dominus ac creator caeli et terrae, solusque habet tum ius, tum et omnipotentem efficaciam potentissime mittendi condonandique peccata, seu non imputandi iniustitiam, et imputandi adscribendique nostram iniustitiam filio suo, et vicissim filii sui iustitiam nobis. Cum vero Deus est pro nobis, quis


2667. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 231 | Paragraph | SubSect | Section]

ad montem. Per, iurantis. Matthaei 5. Nolite iurare in caelo, neque in terra: pro, neque per caelum, neque perterram. Ad, seu finalem causam. Comedere in fortitudine, et non ebrietate: id est, tantum ad recipiendas vires, non etiam ad explendam voluptatem. Vocavit Dominus nos in sanctificatione: pro, ad sanctificationem. 1. Thess. 4. Loqui in auribus alicuius: id est, ad. Exodi 26. In tentorium facies cortinam de pilis caprarum: pro, ad tentorium. In hoc exivi, aut veni: scilicet in mundum, Marci pro, ad hoc opus aut munus, finem aut


2668. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 231 | Paragraph | SubSect | Section]

motum ad locum aut tempus significat. ut, Haec in hunc aut illum usum parantur. Sic et Graecum ἐν pro εἰς non raro ponitur, praesertim in novo Testamento, et contra. A, vel Ab. Numer. 36. Et Dominus meus iussus est in Domino. id est, Domino. Causam materialem: ut, operari in ferro, aureo, argento, aere, etc. id est, ex auro, argento, aere, In Domino, aepe videtur significare propter Dominum, seu Domini auxilio cooperante, et potenter agente: seu de Domino, et quasi


2669. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 231 | Paragraph | SubSect | Section]

lignum in fructibus eius. id est, cum fructu eius, vel arborem cum fructu, seu funditus ipsum cum sua doctrina discipulis et posteris. quem locum multi infelicissime tractarunt et verterunt. Sic Matthaei 16, Venturus enim est filius hominis in gloria, pro, cum gloria. 1. Thessalonicens. 4. Dominus descendet in voce Archangeli et in tuba Dei. pro, cum voce ac tuba, habens illa secum. Ibidem 2. Nunquam fuimus in sermone adulationis. pro, cum. Ephes. 6. Honora patrem et matrem hoc est man datum primum in promissione. id est, cum promissione, aut promissionem habens. Sic Matthaei


2670. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 231 | Paragraph | SubSect | Section]

quas offeret IN inungi eum. Notat et eum diem, et sequentes omnes. quasi dicat, cum, vel postquam. Levit. 11. Omnis qui attigerit ipsam in mori ipsa. id est, cum, vel postquam mortua fuerit: quod ibidem bis legitur. 2. Samuesis 22. Locutus est verba Cantici huius in die, qua liberavit eum Dominus ab omnibus hostibus eius. Post. In multis diebus: pro, post multos dies. Ecclesiast. 11. Quod, vel quando quidem, Apprehenderunt angeli manum Loth in misericordia Domini super eum pro, quandoquidem Deus eius misertus erat, volebatque eum vel invitum ex incendio Sodomorum liberare.


2671. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 233 | Paragraph | SubSect | Section]

certe unguib. lacerare soliti sunt se Israelitae prae luctu ac dolore. Hic Deus Deut. 14, istam incisionem prohibens inquit: Non incidetis vos, neque ponetis calvicium inter oculos vestros super mortuum. Sic et Levit. 19, Incisionem non facietis pro anima in carne vestra. Hierem. 16 dicit Dominus futurum, ut se non incidant super mortuis: ostendens tantam fore copiam cadaverum, ut eis iusta rite persolvere non possint. Sic Hier. 47, Quo usque te incîdes? scilicet, prae dolore ac luctu. Moabitarum quoque luctus ob cladem ac poenas Dei eodem modo depingitur Hier. 48, quod sit


2672. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 234 | Paragraph | SubSect | Section]

dicuntur incircumcisi et immundi novellarum arborum pet primum triennium fructificationis, eoque Iudaeis prohibentur: Levit. 19. Quinto, incircumcisi corde dicuntur non renati, quib. Spiritus S. praeputium carnale, semen diaboli, et lapido sitatem cordis non abstulit: Levit. 26. Contra autem Dominus pollicetur hanc spiritualem circumcisionem Israelitis. Deut. 30. Et Paulus hanc internam circumcisionem laudat, Rom. 2, et alibi. Incircumcisis auribus a Hieremia dicuntur carnales, aut etiam prorsus acerbi adversarii veritatis, Hier. 6. Incircumcisa est auris ipsorum, neque


2673. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 234 | Paragraph | SubSect | Section]

non verbalem reprehensionem significat: ut in Generalibus Regulis monui Verba indicationis et noticiae ad Dei translata fieri realia, et alioqui alia omnia fieri multo significantiora, sicut agens ipse potentior est. Notat igitur castigationem, punitionem et repressionem, Zechariae 3. Increpet Dominus in te Satan. Matth. 8. Christus increpavit mare et ventos. id est, tum voce tum re potenter repressit. Sic Matth. 17 cacodaemonem obsessi increpasse dicitur: id est, cum severa comminatione mandavit, coegit. Cui vicinum est illud, Interminatus


2674. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 234 | Paragraph | SubSect | Section]

mare, et exiccat illud, et omnia flumina are facit. Psalmo 9. Increpasti gentes, et periit nomenipsorum. Psalm. 61. Increpa feras arundinis. id est, reprime, retunde. Sic 1, Paral. 12 inquit David: Si venitis ad decipiendum me pro adversariis meis videat Dominus, et increpet. Id est, resistat vestris malis ac insidiosis conatibus, uosque ob eos puniat. Psalmo 149. Ad faciendas in populo increpationes: id est, castigationes, seu ad puniendos eos. De hac reali increpatione Dei etiam Isaias


2675. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 235 | Paragraph | SubSect | Section]

mei pudore, et operiantur sicut vestimento pudore suo. id est. penitus contundantur, et ignomima prorsus obruantur. Eadem phrasis, ac in eodem sensu, reperitur etiam Psalmo 132, Iob 8. Induere gloriam et fortitudinem: id est, ornare ac exhibere se fortem et gloriosum, Psalm. nonagesimotertio: Dominus regnat, gloriam induit, induit Dominus fortitudinem. Isaiae 51, Indue te fortitudine ô brachium Domini. id est, fortiter agendo, et potenter adversarios tuos castigando, declara te esse fortem, atque ita gloriam tuam apud homines nunc te contemnentes assere. Psalmo 104. Gloriam et


2676. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 235 | Paragraph | SubSect | Section]

pudore suo. id est. penitus contundantur, et ignomima prorsus obruantur. Eadem phrasis, ac in eodem sensu, reperitur etiam Psalmo 132, Iob 8. Induere gloriam et fortitudinem: id est, ornare ac exhibere se fortem et gloriosum, Psalm. nonagesimotertio: Dominus regnat, gloriam induit, induit Dominus fortitudinem. Isaiae 51, Indue te fortitudine ô brachium Domini. id est, fortiter agendo, et potenter adversarios tuos castigando, declara te esse fortem, atque ita gloriam tuam apud homines nunc te contemnentes assere. Psalmo 104. Gloriam et decorem indutus es id est, talis


2677. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 236 | Paragraph | SubSect | Section]

vel cibi indicat. ut Hag. 1. Bibetis, et non inebriabimini. id est, non poteritis restinguere sitim. Psalmo 36. Inebriabuntur pinguedine domus tuae: pro saturabuntur tuis beneficiis. Sic Hieremiae 31. Inebriabo animam sacerdotum pinguedine, et populus meus saturabitur bonitate mea, dicit Dominus. Bis itidem reperitur haec phrasis. Sic et fratres Ioseph cum eo inebriati esse scribuntur Genesis quadragesimotertio. Et in Evangelio dicit architriclinus: Omnis homo dat ab initio bonum vinum, postea quam autem sunt inebriati. id est, cum iam restinxerunt sitim etc. non


2678. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 236 | Paragraph | SubSect | Section]

quoddam mortuorum, in summis terrae profunditatibus. Sic et Apocalypsis decimonono accipi videtur, ubi mors et infernus dicitur reddidisse suos mortuos, scilicet ut resurgant, et ad iudicium veniant. Aliâs quamvis graviorem ac tristiorem calamitate denotat. ut 1. Sam. 2. Dominus deducit ad inferos, et reducit. id est, in tristissimos casus: sicut textus ipse se exponit, Dominus vulnerat et sanat. Idem valet et Psalm. 110. Angustiae inferni invenerunt me. tametsi hic rectius de ipso vero inferno intellexeris. Psalm. 10 et 30


2679. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 236 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi mors et infernus dicitur reddidisse suos mortuos, scilicet ut resurgant, et ad iudicium veniant. Aliâs quamvis graviorem ac tristiorem calamitate denotat. ut 1. Sam. 2. Dominus deducit ad inferos, et reducit. id est, in tristissimos casus: sicut textus ipse se exponit, Dominus vulnerat et sanat. Idem valet et Psalm. 110. Angustiae inferni invenerunt me. tametsi hic rectius de ipso vero inferno intellexeris. Psalm. 10 et 30 Eruisti animam meam de Inferno inferiori. id est, ex summis et extremis periculis. Sic Proverbiorum 5 et 6, adulterium


2680. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 237 | Paragraph | SubSect | Section]

eodemque profectum praedicasse spiritibus in custodia existentibus, qui olim increduli fuerint, cum Dei patientia expectavit (scilicet expectavit tum poenitentiam malorum, tum et arcae absolutionem) tempore Nohae, cum arca fabricaretur. Carnem igitur Christi intelligo vitam hanc mortalem, qua Dominus privatus fuit in passione: spiritum vero, animam quam patri commendat clamans, In manus tuas commendo spiritum meum, ut ipsamet Evangelistarum verba habent. Ea igitur anima aut spiritus ideo vivificata dicitur, quia liberata fuit miseriis huius vitae, et etiam ipsius ultimae passionis


2681. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, violentus, seditiosus et sanguinarius conatus. Psalm. 31. Corruit in iniquitate mea robur meum in Heb. Avon, pro quovis maiori peccato accipi potest. sensus autem est: Dum luo poenas peccatorum meorum, absumitur robur meum. Psalm. 66. Iniquitatem si vidi in corde meo, non exaudiat Dominus, id est, Si vel male mihi conscius fuissem, et cor meum me damnasset: vel etiam si ex corde aut studio, vel ex proposito vacassem iniquitati. Psal. 49. Quare timerem in diebus malis, cum iniquitas conculcantium me circumdat me? Iniquitas saepe significat poenam


2682. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 241 | Paragraph | SubSect | Section]

Iniquitatem alicuius invenire. Gen. 44, Deus invenit iniquitatem servorum suorum: id est, recordatus est, aut certe poenis nunc plene et acriter rependit eam. At iniquitatem mittere manum: id est peccare, dedere se malis artibus et actionibus. Psal. 125. Non relinquet Dominus sceptrum impiorum super sortem iustorum, ne mittant aut extendant manum ad iniquitatem: id est, ne impiorum malas artes imitentur, videntes ipsos florere, se vero esurire. Iniquitates multiplicari super alicuius caput: Esdrae 9. pro, obrui aliquem peccatis ac poenis, submergi in eis.


2683. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 243 | Paragraph | SubSect | Section]

non est Deus. et Psal. 91: Vir insipiens non cognoscet, et stultus non intelliget. Talibus res divinae, et Deus ipse, stulticia sunt: et vicissim illi Deo stulticia sunt, qui stultam facit, stulticiaeque convincit summam astuciam perversorum, quos capit in vafricie sua. Recte ergo Dominus ac servator noster, illum vocat stultum, qui solerter de cura commodisque ventris cogitabat: animam, Deum ac diabolum non considerans. Cui dicit: Stulte, hac nocte auferetur a te anima tua: et ista quae parasti, tui tandem erunt? INSPIRATIO Dei, pro Spiritu sancto, aut eius


2684. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 245 | Paragraph | SubSect | Section]

Sam. 5. Etiam cum Saul esset super nos rex, tu introducebas et educebas Israelem. id est, nihil ominus tu solus optime exercitui imperitabas. Dictum est de hac phrasi supra in Educo. INTROITUS, et Exitus, significat omnes hominis actiones, et totam vitam. Psal. 121. Dominus custodiat introitum tuum, et exitum tuum. id est, omnes tuas actiones, consilia et molimina. Sed de hac quoque phrasi supra in voce Exitus, item in verbo Ingredi, disserui. Pauca tamen quaedam hic adiiciam. Intrare ad feminam, plerunque rem habere cum ea


2685. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 247 | Paragraph | SubSect | Section]

et mox addit rationem, Quia tu es ei latibulum. Isaiae 8, haec metaphora plene posita est, integraque similitudine clarius suum sensum exhibet. inquit enim ibi Deus: Quandoquidem abhorrer populus iste ab aquis Siloe sensim defluentibus, ipso autem Rezin ac filio Romeliae gaudet: idcirco, ecce Dominus adducet super eum aquas fluvii fortes ac ingentes, videlicet regem Assyriorum, cum omni potentia sua, qui superato undique alueo suo, et egressus ultra omnes ripas suas, redundabit in Iudam, refluens et transiens, usque dum collum pertingat: futurumque est ut extensione alarum suarum


2686. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 249 | Paragraph | SubSect | Section]

post punitum Achan. Sic Moyses dicitur egressus a Pharaone cum ira furoris: pro, vehementissime commotus. Addere adhuc ad tram furoris Domini, Nahum 3. pro, vehementissime commotum, etiam magis inflammare novis peccatis. Dicitur et furor alicuius irasci, Num. 22. Exodi 32. 2 Sam. 12. Dominus irae, pro irato, aut etiam iracundo, ponitur. Proverb. 22. Nefas amicus cum Domino irae, aut habente iram. Eadem locutio et Deo tribuitur, Nahum 1. Dominus irae Iehova ulciscitur se de hostibus suis. Iram hominis confiteri Deo, dicitur Psal. 76. i. stulta et impia


2687. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 249 | Paragraph | SubSect | Section]

vehementissime commotum, etiam magis inflammare novis peccatis. Dicitur et furor alicuius irasci, Num. 22. Exodi 32. 2 Sam. 12. Dominus irae, pro irato, aut etiam iracundo, ponitur. Proverb. 22. Nefas amicus cum Domino irae, aut habente iram. Eadem locutio et Deo tribuitur, Nahum 1. Dominus irae Iehova ulciscitur se de hostibus suis. Iram hominis confiteri Deo, dicitur Psal. 76. i. stulta et impia hominum contra Deum; veram pietatem ac pios commotio, tandem divinitus repressa et punita, cedit in gloriam Dei: ut Pharaonis. Irarum brevis et longus: pro


2688. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 250 | Paragraph | SubSect | Section]

tibi vel probitatis opinionem, vel pravi animi oblectationem concilies, explorare et censere. Oritur autem ex prava quadam curiositate: et habet fere comites invidentiam, et animi foedam perversitatem, ex alienis peccatis et ignominiae voluptatem percipientis. De tali malitioso iudicio dicit Dominus Matth. 7. Nolite iudicare, et non iudicabimini: id est, non puniemini a Deo, propterea quod alienam festucam adeo odiose exaggeratis, non cercentes in vestris oculis trabem: aut non permittet Deus, ut vicissim alius vestra ita livide pervertat, laceret, carpat, etc. De istis


2689. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

1, et saepe alias, dicitur iudicium viduae non venire ad iudices. i. non promoveri, non admitti, sed de die in diem differri in gratiam opprimentium eas. Num. 27, Et appropinquare fecit Moyses iudicium earum. i. consuluit Deum de earum lite. Hier. 25, Iudicium est Iehovae cum gentibus. i. Dominus habet litem cum gentibus, aut contra eas. Vicinum huic est, quod iudicium pro culpa aut reatu ponitur, Hier. 49. Ecce quorum non erat iudicium ut biberent calicem, bibendo bibent. i. quorum culpa id non meruerat. Secundo, Iudicare significat non raro accusare. ut Rom. 2, Praeputium


2690. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

peregrinandum, et iudicabit iudicando. i. et audet nobiscum litigare ac contendere, vel etiam nos obiurgare. Significat iudicium etiam ipsum ius. ut, Hoc erit iudicium regis: 1 Sam. 8. Quinto, significat discernere aut diiudicare lites. Sic dies iudicii particularis aut extremi dicitur, in qua Dominus cognoscet causas et vitam hominum, iudicabitque vivos et mortuos: Matth. 25. 2 Cor. 5. Sic dicit Dominus Iudaeis. Iohan. 7: Nolite iudicare secundum visum, sed iustum iudicium iudicate. id est, nolite iudicare ex prosopolepsia, vel etiam ex solis et incertis externis notis. Sexto,


2691. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

Significat iudicium etiam ipsum ius. ut, Hoc erit iudicium regis: 1 Sam. 8. Quinto, significat discernere aut diiudicare lites. Sic dies iudicii particularis aut extremi dicitur, in qua Dominus cognoscet causas et vitam hominum, iudicabitque vivos et mortuos: Matth. 25. 2 Cor. 5. Sic dicit Dominus Iudaeis. Iohan. 7: Nolite iudicare secundum visum, sed iustum iudicium iudicate. id est, nolite iudicare ex prosopolepsia, vel etiam ex solis et incertis externis notis. Sexto, significat pronunciare de lite. i. tum absolvere, tum condemnare: praesertim vero condemnationem creberrime


2692. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

impii in iudicio. i. non dominabuntur, ut aliqui exponunt: vel potius, Deo eos iudicante peribunt. Septimo, significat executionem, quoniam ea vel maxime ad iudicem pertinet et primum quidem in bonam partem. Sic dicunt nuncii Evangelizantes Davidi victoriam de Absalone, Dominus te iudicavit de hostib. tuis: 2. Sam. 18. Et Psal. 35. 43. Iudica me Domine, et age causam meam contra gentem non sanctam, ab homine iniquo et doloso eripe me. Gen. 30. Iudicavit me Deus, et exaudivit vocem causamque meam. Isai. 59. Expectavimus iudicium, et non est:


2693. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

Gen. 30. Iudicavit me Deus, et exaudivit vocem causamque meam. Isai. 59. Expectavimus iudicium, et non est: salutem, et elongavit se a nobis. i. liberationem. Ibidem, Propterea elongavit se iudicium a nobis: in eodem sensu. Vicina huic significatio est, cum vindicare valet. ut Deuter. 32, Dominus iudicabit populum suum. i. vindicabit, puniendo impios liberabit. Iacob idem videtur velle, Gen. 48. Dan iudicabit populum suum, sicut aliqua alia trib. Israel. tametsi etiam de gubernatione ac regimine accipere possis. Iudica iudicium meum. i. vindica, aut etiam exequitor.


2694. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

meum. i. vindica, aut etiam exequitor. Psal. 119. In hunc serisum Deus crebro dicitur esse iudex viduarum et pupillorum, i. eorum vindex et assertor, aut liberator contra oppressores. Psal. 71, Iudicabit pauperes populi. i. liberabit. Aliquando tamen ista locutio, Dominus tudicabit populum suum, idem valet quod gubernabit. ut Psal. 96. Quoniam venit iudicare terram: iudicabit orbem in iustitia, et populum in veritate sua. In malam partem de executione, reos ac iniustos puniente, crebro accipitur, cum vel hominibus vel Deo tribuitur: Rom.


2695. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

effundentem sanguinem? Ponitur etiam iudicium pro instrumento poenae. Ezech. 14. Quanto magis, si quatuor iudicia mea mala misero, gladium, famen, bestiam malam, et pestilentiam? Hinc toties iudicium pro poena positum reperitur. 2 Pet. 2. Quorum iudicium iam olim non cessat. Et, Novit Dominus iustos e tentatione eripere, iniustos autem in die iudicii puniendos servare. i. in diem castigationis. Isai. 34, Retributionis annus ad iudicium. i. ad castigationem. Vicinumque huic est, quod iudicia ponuntur nonnun quam pro memorabilibus exemplis poenarum, quib. Deus tyrannos et


2696. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 252 | Paragraph | SubSect | Section]

ac oppressis, eos a calumniatoribus et oppressoribus liberando. Psal. 146, Qui facit iudicium iniuria affectis. Idem ferme valet pauperis et egeni causam iudicare, Hierem. 22. Sic Thren. 3: Iudicasti Domine iudicium animae meae, redemisti vitam meam. 1 Sam. 25: Benedictus Dominus, qui iudicavit causam probri mei de manu Nabod. Hierem. 51: Dixit Dominus, Ecce ego iudico causam tuam, et ulciscar ultionem tuam. Hier. 50: Redemptor eorum fortis, iudicando iudicabit iudicium eorum. Sic et accipitur, Facere alicuius iudicium: Psal. 9. Laetabor, quoniam


2697. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 252 | Paragraph | SubSect | Section]

146, Qui facit iudicium iniuria affectis. Idem ferme valet pauperis et egeni causam iudicare, Hierem. 22. Sic Thren. 3: Iudicasti Domine iudicium animae meae, redemisti vitam meam. 1 Sam. 25: Benedictus Dominus, qui iudicavit causam probri mei de manu Nabod. Hierem. 51: Dixit Dominus, Ecce ego iudico causam tuam, et ulciscar ultionem tuam. Hier. 50: Redemptor eorum fortis, iudicando iudicabit iudicium eorum. Sic et accipitur, Facere alicuius iudicium: Psal. 9. Laetabor, quoniam fecisti iudicium meum, et causam meam. Iudicaturus dicitur Christus inter


2698. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 254 | Paragraph | SubSect | Section]

esse capitis aut mortis. Deut. 21. Hier. 28. Iudicium sanguinis. Ezech. 7, Terra plena est iudicio sanguinum: id est, criminibus capitalib. vel potius homicidiis, seu reatu capitali. Statera et bilances iudicii: id est, iustae. Prov. 16, Statera et bilances iudicii sunt Iehovae: id est, Dominus iuste iudicat, iusta iudicia, mensuras, et omnia iusta praecipit ac probat. Sic et semitae iudicii, pro iustis semitis ponuntur Proverb. 2. Isaiae 40. Iudicium et iustitiam Deus alicui dare dicitur Psal. 72. Iudicia tua regi da, et iustitiam tuam filio regis: pro,


2699. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 254 | Paragraph | SubSect | Section]

in Non: id est puniam gravissime. Loqui cum aliquo iudicia, est eum sui sceleris convincere ac punire. Hier. 14. 2. Reg. 25. Hierem. 39. Sic Hier. 1, Loquar iudicia mea cum eis propter omnem malitiam eorum. Idem valet, Venire ad iudicium, aut intrare in iudicium cum aliquo. Isaiae 3. Dominus in iudicium veniet cum senibus. Et in Psal. Ne intres in iudicium cum servo tuo. Aliquando tamen solum exponere suum ius aut innocentiam, valet. Hierem. 12. Iustus es Domine, si contendam tecum, veruntamen loquar iudicia tecum. Removere iudicia, Zoph. 3. pro condonare


2700. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 255 | Paragraph | SubSect | Section]

et iudicium Dei sui: verum illi pariter confregerunt iugum et vinculum. Ratio vero huius metaphorae est, quia doctrina alligat homines, ut certa quadam ratione sentiant, vivant et agant. Sic et eiusdem 2 accipi videtur: A' seculo confregisti iugum, rupisti vincula. In hoc sensu accipi posset, quod Dominus IESUS suum Evangelion vocat iugum, Matthaei 11 inquiens: Tollite iugum meum super vos, etc. Iugum enim meum leve est, et onus suave. Quod non (ut quidam male intelligunt) de praecepto charitatis, quod est omnium difficillimum, utpote totam legem in sese continens, dicit: sed


2701. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 255 | Paragraph | SubSect | Section]

opus ullum quod faciat caput aut cauda, ramus aut iuncus. ramus, significat potentiores: iuncus, infirmiores. IURARE, praeter suam propriam significationem, quae est, Deum in testem vocare alicuius dicti aut sententiae, saepe significat aliquid alicui sancte promittere. ut, Iuravit Dominus, et non poenitebit eum: Tu es sacerdos in aeternum, secundum ordinem Melchisedek. id est, Deus sancte aut iuramento pollicitus est filio suo aeternum sacerdotium Gen. 50. Deus terram iuravit ipsi Abraham: id est, cum iuramento. promisit. Ierem. 11. Ut suscitem iuramentum, quod iuravi


2702. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 256 | Paragraph | SubSect | Section]

dictum interpretes accipiunt. Nam Paulus saepe suis Epistolis in causa religionis iuramenta interponit. In iurando Hebraei crebre posteriorem partem, qua iurans sibi male imprecatur, si fallat, vel plane omittunt: vel certe generaliter tantum delineant, dicentes. Sic faciat, sic addat mihi Dominus: quo videlicet vel malum omen vitent, vel potius iram Dei, si adeo prompte et audacter mala imprecantes sibi, leviter de eius poena ac ira sentire videantur. Iurantium gestus fuit, levare manus in caelum: quasi monstrando eum quem in testem voces, aut per quemiures sicut et hodie apud


2703. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 256 | Paragraph | SubSect | Section]

ut porro declaret, qualem abundanti iustitiae flagitet, prolixius de ea disserit. Habebantenia Pharisaei externam, item caeremoniariam disciplinam, sic satis tolerabilem: ei volebat Christus adiici etiam internam, nempe plenissimam ac perfectissimam cordis [?: obedien- ] sicut ibi Dominus propositis et expositis aliquot Decalogi praeceptis, rem totam declarat ao illustrat. Sic [?: ] Rom. 5, Christi obedientia erga Deum ac legem eius, vocatur iustitia. Sic et Rom. 10 describitur iustitis [?: ] gis, quod sit plene ea omnia facere quae lex praecipat


2704. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

sibi a Saule creatis liberetur, hanc unam suam iustitiam aut innocentiam praedicat, quod recte se erga eum gesserit, nec ambierit regnum eius, ac petit se iudicari aut liberari secundum iustitiam suam, et secundum integritatem suam. De eadem inquit Psalmo decimooctavo: Retribuit mihi Dominus secundum iustitiam meam, et secundum puritatem manuum mearum. De hac iustitia causae dicunt probati Theologi, quod bene eam Deo proponere possimus, ut motus nostra innocentia et adversariorum extrema iniustitia, dirimat controversiam, nos liberando, illos contra perdendo: sed iustitiam


2705. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

praesidii. Psalm. 50 dicitur. Indicent caeli iustitiam eius. quod aliqui per benignitatem exponunt. Sed potest de iudiciali iustitia accipi, sicut mox dicit: Quoniam Deus iudicans ipse est. Isaiae 54 legitur, Haec est haereditas aut funiculus servorum Domini, et iustitia eorum a me, dicit Dominus: id est, favor, gratia simul et beneficentia. Ibidem opponitur iustitia violentiae aut laesioni. Sic et Psalmo trigesimosexto orat David, Communica benignitatem tuam scientibus te, et iustitiam tuam rectis corde. ubi idem ei sunt benignitas aut beneficentia, quod iustitia. Sic Psalmo 3.


2706. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 258 | Paragraph | SubSect | Section]

benignitate ac beneficentia accipendum est, ideo coniungit ei Salutem Dei. Posses [?: tam- ] eum locum etiam de imputativa iustitia exponere. Reddere alicui iustitiam suam, est reddere praemia digna iustcia, aut etiam poenas in iustitia dignas. Primo Samuelis vigesimo sexto: Dominus reddat viro iustitiam suam, et fidem suam. id est praemia illius iustitiae ac fidei, aut contra iniustitiae convenientia. Iudicium reverti ad iustitiam, Psalmo nonagesimo quarto: pro, pronunciare secundum iustitiam. Inquit enim ibi Psaltes: Nam ad iustitiam revertatur iudicium, et post


2707. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 258 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, iustae causae, aut querelae. Iustitiae, pro iuste factis: Omnes iustitiae nostrae sicut pannus menstruus id est, omnia iuste facta, omnia nostra bona opera. Esse aliquid alicui iustitiam. Deuteronomii vigesimoquinto: Tibique erit iustitia coram Domino, pro, [?: prob- ] Dominus illam restitutionem pignoris, ut opus iustis vel, erit tibi veluti meritum quoddam apud Deum, [?: ] ille tibi vicissim benefaciat. Deus dicit Isaiae quadregesimotertio, se suscitasse Cyrum in iustitia: id est, ut iustitiam exerceat puniendo Babylonios, et liberando


2708. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

et iustum condemnat quasi sit iniustus, is demum merito est abominabilis. Is. 5, de reprobis et iniquis iudicib. sic legitur, מצדיסי רשע צקב שחך id est, Qui iustificant impium pro munere. Et Cap. 43. Deut testes suos (inquit Dominus) ויצקדו: id est, Et iustificentur. Et ibidem, ספר אתה למען הצדק: id est, Narratu, ut iustificeris: hoc est, si se putant esse iniustos, adferant testes, quib. comprobentur esse iusti. Item, Si quid


2709. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

Et cap. 50, קריב מצדיקי. id est, prope est qui iustificat me, quis contendet mecum: hoc est, non de est mihi iustus iudex, qui causam meam tueatur. et pro me pronunciet, ut frustra sint accusatores mei sudaturi. Sic Roma. octavo: Dominus est qui iustificat. quis est qui condemnet? Si Deus pro nobis, quis contra nos? Et cap 53. sic de Christo legimus כרעוי יצדיק צדיק עבדי לרבם: id est, In scientia aut noticia sui iustificabit iustus servus meus multos:


2710. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, sed nihilominus approbata receptaque est sapientia aut religio, doctrinaque vera ab omnibus germanis filiis suis, quantum vis ei impii reclament, eamque condemnent. Aliqui exponunt, probe sibi cavit aut prospexit Christus ac vera religio contra impios. Matth. 12. Ex verbis tuis (inquit Dominus) iustificaberis, vel ex verbis tuis condemnaberis: hoc est, Ex verbis tuis vel iustus declaraberis, vel iniustitiae condemnaberis. Verba non reddunt, sed declarant iniustum vel iustum. Luc. 7. Et omnis populus, inquit, audiens et publicani iustificaverunt Deum, baptisati baptismo


2711. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 265 | Paragraph | SubSect | Section]

iustitiam: iustitiam autem eam quae ex fide est. Et Rom. 10. Christus est impletio, seu impletor legis, ad iustitiam omni credenti: hoc est, impletio legis a Christo praestita, imputatur credentibus ad iustitiam. Non imputare [?:-catum ] . Rom. 4. Beatus vir, cui non imputabit Dominus peccatum 2 Cor. 5. Deus erat in Christo, mundum reconcilians sibi, non imputans eis peccata sua. Constituere aliquem iustum propter obedientiam Christi. Roman. 5. Quemadmodum per inobedientiam unius hominis peccatores constituti fuimus multi: ita per obedientiam unius iusti


2712. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 265 | Paragraph | SubSect | Section]

Iohan. 1. Sanguis IESU Christi emundat nos ab omni peccato. Item: Iustus est, etc. emundet nos ab omni iniquitate. Benedi [?: ] . Actor. 3. Misit eum benedicentem vobis. Galat. 3. Itaque qui ex fide sunt, benedicuntur cum fideli Abraham. [?: ] Actor. 2. Dominus addebat, qui salui fierent (. i. converterentur et iustificarentur) quotidie congregationi. Actor. 4. Nec est aliud nomen, etc. in quo oporteat nos salvos fieri, Actor. 15. Pseudoapostoli aiunt: Nisi circumcidamini secundum morem Moysi, non potestis esse salui i.


2713. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 266 | Paragraph | SubSect | Section]

crebro significat aliquam unguam aut sermonem, sicut in aliis gentibus fomili prorsus tropo lingua (posito instrum ento pro sermone aut opere) accipitur. Gen. 11: Ut erat omnis terrae labium unum, et vox una omnibus. Et mox, Confundamus labium eorum. Item: Ideo vocata est Babel quia Dominus confudit ibi labium omnis terrae, id est sermonem. Accipitur item crebro labium pro ipso [?: ] locutionis. Psalmo 13, Sub labiis eorum venenum aspidum: id est, cum loquuntur, tum venenata consilia ac perniciosos bonis conatus machinantur, et loquendo astute promovent ac


2714. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 269 | Paragraph | SubSect | Section]

dolorib. ac moerorib. excarnificor, ut nec noctu quidem in lecto, a luctu lachrymisque abstinere possim. Contra quoque, Amovere lachrymas ab aliquo, est eum liberare calamitatib. ac dolore. ut Psal. 116. Eripuisti oculum meum a lachrymis. Et in Apocal. 17 et 21 habetur, quod Dominus absterget omnes lachrymas a piorum oculis. i. amovebit omnes calamitates, dolores ac moerores. Lachrymas suas in utre a Deo colligi, petit David Psal. 56: pro, diligenter a Deo observari, numerari, ac considerari omnes suas calamitates et dolores ac moerores: veluti


2715. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 270 | Paragraph | SubSect | Section]

et novis beneficiis cumulare, atque ita pro priori tristicia gaudium in corde eius excitare. Laetificaverat eos Deus ab inimicis suis: pro, data de hostibus victoria exhilaraverat. 2 Paral. 20. LAGENA, aut laguncula testacea aliquoties exprimunt Prophetae extremam cladem populi, quem Dominus perinde sit prorsus perditurus, ac cum tali lagena frangitur, ut plane sarciri ac sanari nequeat. Isa. 30, Hierem. 13, Thren. 4. Similis plane locutio ac comminatio est illa Psal. 2, Sicut vas figuli confringes eos Hierem. 19 proponit Deus plenum factum, aut typum seu


2716. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 272 | Paragraph | SubSect | Section]

doctores: quinetiam ut [?: cath- ] mata tolluntur. Dicitur denique idem Servator lapis [?: ] dali, eo quod multi in eum offendant, corruant ac pereant. Locus prolixus harum metaphorarum est 1. Pet. 2, quem adscribam. inquit enim: Siquidem gustastis quod benignus sit Dominus: ad quem accedentes, qui lapis est vivus, ab hominibus quidem reprobatus, apud Deum vero electus ac preciosus: ipsi quoque veluti [?: ] lapides aedificemini, domus spiritualis, sacerdotium sanctum, ad offerendum spirituales hostias, acceptabiles Deo per IESUM Christum.


2717. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 273 | Paragraph | SubSect | Section]

est, perget nobis damno ac plane exitio esse, sicut si laqueo caperemur, aut strangularemur. Sic David adversariis suis male precatur Psal. 69, Sit illis mensa eorum in laqueum, retributionem et offendiculum: id est, summae voluptates et commoda eorum sint illis extremo exitio. Sic Dominus dicitur pluiturus super impios, laqueos, ignem, et sulphur: Psal. 11. id est, summa mala, tristissimasque poenas. In hoc sensu dicit Saul, 1. Sam. 18, se daturum esse Davidi filiam, ut sit ei laqueus, et sit in eum manus Philistaeorum, non manus ipsius Saulis: id est, ut


2718. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 273 | Paragraph | SubSect | Section]

accipi et Psal. 124. Anima nostra sicut avicula evasit ex laqueo aucupum: laqueus contritus est, et nos liberati sumus. id est, vis hostilis est divinitus fracta, quae nos captivos detinebat. Laqueum significare subitaneum, impraevisum et impraemeditatum malum, satis indicat ipsemet Dominus, cum dicit Luc. 21, extremam diem venturam super habitatores terrae tanquam laqueum subito. Laqueos alicui ponere, Psal. 38, et 119, est struere ei letiferas aut exitiales insidias. sic inquit Psal. 142. In via qua ambulaturus eram, absconderunt mihi


2719. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 274 | Paragraph | SubSect | Section]

opem Dei impetrat. Coniunguntur aliquando tria ista, Terror, fovea, et laqueus: ut Hier. 48, pavor, fovea et laqueus super te Moab: Et accidet, ut qui effugerit pavorem, incidat in foveam: et qui ascenderit de fovea, capiatur laqueo: quia adducam super Moab annum visitationis, dicit Dominus. ubi per pavorem videtur significare hostilem impetum, et inde ortum terrorem: per foveam autem, et laqueum, alias calamitates ac exitia, quae eis Deus una erat immissurus, ita ut evadere non possent, sed ex alio exitio in aliud ruerent, iuxta illud: Incidit in Scyllam, qui vult vitare


2720. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 275 | Paragraph | SubSect | Section]

propria quadam emphasi accipitur de ἐπιχαι [?:---κίᾳ ] , seu gaudio malorum, gaudentium de incommodis bonorum. Mich. 7. Ne laeteris inimica mea super me, quod cecidi, consurgam: cum sedero in tenebris, Dominus lux mea erit. Sic et Psal. 88 legitur, Exaltasti dextram deprimentium eum, et laetificasti omnes inimicos meos. Laetificare operibus, est benefacere, et laeticiae occasionem dare. Psal. 92. Laetificasti me in operibus suis: id est, benefaciendo dedisti mihi


2721. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 275 | Paragraph | SubSect | Section]

88 legitur, Exaltasti dextram deprimentium eum, et laetificasti omnes inimicos meos. Laetificare operibus, est benefacere, et laeticiae occasionem dare. Psal. 92. Laetificasti me in operibus suis: id est, benefaciendo dedisti mihi causam laetandi. Laetari dicitur Dominus super aliquibus, cum eis dele [?:-tatur ] , eos amat, eisque benefacit. Isaiae 9. Propter hoc super adolescentulis eius non laetabitur Dominus, et pupillorum et viduarum eius non miserebitur. LAVARI, per metaphoram significat mundum a peccatisesse, sive quia ea


2722. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 275 | Paragraph | SubSect | Section]

dare. Psal. 92. Laetificasti me in operibus suis: id est, benefaciendo dedisti mihi causam laetandi. Laetari dicitur Dominus super aliquibus, cum eis dele [?:-tatur ] , eos amat, eisque benefacit. Isaiae 9. Propter hoc super adolescentulis eius non laetabitur Dominus, et pupillorum et viduarum eius non miserebitur. LAVARI, per metaphoram significat mundum a peccatisesse, sive quia ea prorsus non commiseris, sive quia [?:-b ] eis sis sanguine Christi mundatus. Quare primum habuerunt varias lotiones corporis et aliarum rerum,


2723. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 275 | Paragraph | SubSect | Section]

eos de mutuis officiis, summa promptitudine sibi invicem praestandis. In qua parte illud credo vel in primis inclusum esse, ut doctores sibi invicem quotidianos lapsus ac offensiones condonent. Postremo, eodem symbolo voluit eos Christus docere modestiam ac humilitatem, ut quandoquidem ipsemet Dominus ac praeceptor, atque adeo viventis Dei filius, adeo semet humiliavit et exinanivit, ut non tantum Apostolis in coena, sed etiam omnes omnium nostrûm turpissimas peccatorum et poenarum sordes suo preciosissimo sanguine a nobis abluerit et exterserit, et insuper in se transtulerit: nos


2724. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 276 | Paragraph | SubSect | Section]

Lavare sordes et sanguines Iuda, est, ei sua peccata condonare, et praeterea spiritu suo eam renovare, aut instaurare. Ezech. 16. ubi prolixe immunda nativitas Iudae, id est, originale peccatum omnium hominum notatur. Vide locum. Porro Isaiae 4 est locus perelegans. inquit enim: Cum Dominus laverit sordes filiarum Syon, et sanguines Hierusalem amoverit de medio eius, in spiritu iudicii et spiritu ardoris aut purificationis. Ob metaphoram porro, de qua supra diximus, aut similitudinem quandam externae et internae lotionis, verisimile est Deum tum olim illos veteres lotionum


2725. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 277 | Paragraph | SubSect | Section]

et honorem, in revelatione Christi: id est, ut vestra vera ac probata fides in extrema die a Deo collaudetur, glorificetur et honoretur. Videtur ibi Petrus ista tria confundere, et pro eodem accipere. LECTUS, ratione circumstantiae temporis, loci, ao quietis, aliquando aliquid indicat. Dominus confirmet aut fulciat eum in lecto doloris sui, universum lectum eius vertisti: id est, Dominus eum corroboret in omnibsuis difficultatibus. Lectum madefacere lachrymis, perpetuum ac gravem moerorem ac luctum denotat, qui nec in quiete quidem nocturna cesset. Super lectum ascendere,


2726. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 277 | Paragraph | SubSect | Section]

collaudetur, glorificetur et honoretur. Videtur ibi Petrus ista tria confundere, et pro eodem accipere. LECTUS, ratione circumstantiae temporis, loci, ao quietis, aliquando aliquid indicat. Dominus confirmet aut fulciat eum in lecto doloris sui, universum lectum eius vertisti: id est, Dominus eum corroboret in omnibsuis difficultatibus. Lectum madefacere lachrymis, perpetuum ac gravem moerorem ac luctum denotat, qui nec in quiete quidem nocturna cesset. Super lectum ascendere, est, incidere in morbum: contra, descendere est convalescere. Ideo dicit Helisaeus de rege


2727. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 278 | Paragraph | SubSect | Section]

describendo Turnum cedentem ex castris Troianorum. Secundo, ob vocis rugitusve magnitudinem, qui et latissime auditur, et omnia animalia et homines perterrefacit, significat praedicationem verbi Dei, quae est regis regum rugitus et clamor ad omnes homines. Amos 3: Leo rugivit, quis non timebit? Dominus locutus est, quis non prophetabit? Tertio, ob crudelitatem et rapacitatem significat tum impios tyrannos, tum et ipsum diabolum. Ratio metaphorae ad tyrannos translatae exponitur Psal. 17. Similitudo eius ut leonis, qui desiderat rapere: et sicut leunculi, qui manet in


2728. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 278 | Paragraph | SubSect | Section]

comparat hostes suos leonibus, inquiens: Anima mea est in medio leonum, et ego iaceo inter flamma succensos filios hominum, quorum dentes sunt lanceae, et lingua gladius [?: ] tus. Psal. 7, Ne quando rapiat ut leo animam meam: id est, vitam. et Psal. 58. Dominus maxillas leonum [?: ] fringet: id est, impiorum potentiam reprimet, aut franget. Ob hanc crudelitatis et rapacitatis leoninae [?: ] ram etiam D. Petrus 1. cap. 5 dicit, diabolum [?: instar- ] gientis Ieonis circuire, quaerendo quem


2729. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 278 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] forti fide resistendum. Conculcare leonem et draconem et super aspidem et basiliscum ambulare, Psal 90 dicuntur pii illaesi, Deo potenter eos protegente, et, sicut Paulus loquitur, Satanam sub pedibus eorum [?: contere-- ] Rom. 15. Sic et ipsemet Dominus dicit Luc 10. Ecce [?: ] vobis potestatem calcandi serpentes et scorpiones, [?: ] super omnem potestatem inimici, et nihil vos [?: ] Proverb. 21. et 26, aliquoties proverbialiter [?: repe- ] Pigrum dicere, esse leonem in via: id est,


2730. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 280 | Paragraph | SubSect | Section]

in nomine SACERDOTII, dicetur. LEVIATAN: vide supra BEHEMOT. LEVIS, alias in bonam partem accipitur, alias vero contra. proprie autem significat contrarium ponderoso. Porro per metalepsin notat velocem: ut Abac. 1, Leviores pardis equi eius. Sic Isa. 19 legitur, Ecce Dominus equitabit supernubem levem: id est, cito advolabit cum suis poenis ad castigandam Aegyptum. Ratio significationis est, quia quae levia sunt, citius et facilius moventur: contra autem, gravia sunt tardiora. Vicinum est propriae significationi, cum dicitur onus esse leve, id est, non


2731. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 280 | Paragraph | SubSect | Section]

enim meum facile est, et onus meum leve: tametsi ibi de metaphorico onere ac levitate agatur. Sic Paulus 2. Cor. 4: Momentanea levitas tribulationum operatur aeternum pondus gloriae. Sic 1. Reg. 12 dicit populus ad Roboam: Allevia iugum patris tui. Sic,licet corrupte, legitur Iacobi 5, quod Dominus alleviabit aegrotum unctum, super quem sint factae preces: cum in Graeco sit ἐγερεῖ, sicut emendatissima manuscripta exemplaria habent, allevabit, scilicet ex lecto. Quare Papistae stulte disputant, eorum extremam unctionem alleviare aegrotis


2732. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 282 | Paragraph | SubSect | Section]

priusquam is qui accusatur praesentes habeat accusatores, locumque se defendendi accipiat de crimine. Galat. 3. Fratres secundum hominem dico, Hominis licet testamentum, tamen si sit comprobatum, nemo reiicit, aut addit aliquid. Galat. 4, Quamdiu haeres puer est, nihil differt a servo, cum sit dominus omnium: sed sub tutoribus et curatoribus est, usque ad tempus quod pater praescripserit. ¶ Expositis praecipuis significationibus vocis Legis, nunc et Hebraicas quasdam eiusdem voculas nonnihil attingemus, praesertim vero speciales appellationes. Quod Graecus vertit


2733. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 282 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam omnes partes aut materiae sacrarum literarum, aut religionis doctrinae, aut institutiones quaedam sunt. Mizua מצוה mandatum aut praeceptum, a zava praecipiendo: sed praecipere non raro etiam promittere significat. Psal. 133 Quoniam ibi Dominus mandavit benedictionem: ut hoc verbum non raro tum de praeceptis, tum etiam de promissionibus, verissime exponi queat ac debeat. Mandatum igitur aliquando de ipso Evangelio rectissime exponitur: ut Iohan. 12 Mandatum patris vita aeterna est: id est, Patris promissio de Christo affert


2734. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 283 | Paragraph | SubSect | Section]

iubet suos Apostolos ubique annunciare, iam regnum caelorum appropinquare, atque adeo advenisse: id est, ipsum regnum Meschiam cum suis spiritualibus bonis, in quibus (teste Paulo Romanorum decimoquarto ) regnum Dei consistit, exhibitum esse. Sic et Matthaei decimo, idem dictum exponit ipsemet Dominus di [?: ] : Omnes prophetae et lex usque ad Iohannem prophetarunt. id est, venturum Meschiam praenunciarunt. Quod lex prophetaverit, et quomodo per suos typos ac picturas prophetaverit, modo dictum est. Secundo, lex est usque ad Iohannem: quia tum caeremoniae, tum moralis lex


2735. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 283 | Paragraph | SubSect | Section]

Ibidem dicens Paulus eos qui sine lege peccarunt, sine lege etiam perituros esse: intelligit de iis qui legem Moysis non habuerunt, sed gentiles fuerunt, eos propria conscientia et aliae leges condemnabunt. Contra Iudaeos Moyses coram patre caelesti accusabit in extrema die, ut et ipsemet Dominus testatur. ¶ Sine lege esse, multipliciter intelligitur. Nam primum Romanorum secundo, sine lege dicuntur gentiles esse, quia carebant lege Moysis. Secundo, sine lege esse, est, non agnoscere veram vim legis, sicut Paulus Romanorum septimo dicit: Ego aliquando vivebam sine lege. id


2736. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 290 | Paragraph | SubSect | Section]

possent, quam pharisaei, per quam salvarentur. Et tamen loquitur, quasi re vera queat praestare illam [?: abund-- ] orem iustitiam, ac per eam salvari. Sed talis solet ese concio legis, quae conditionaliter loquitur sub [?: umb-- ] simplicis assertionis: sicut etiam cum Dominus [?: legi---- ] rito de iustitia ac via salutis quaerenti responder: lege quid scriptum est? Hoc fac, et vives. non id [?: vol--- ] , aut quen quam esse vel fuisse, qui sic sit servatus, aut ipsum id effecturum: sed conditionem tantum impossibilem iustitiae sub


2737. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 293 | Paragraph | SubSect | Section]

quae legem non habent, natura quae legis sunt fecerint: eae legem non habentes sibi ipsis sunt lex, qui ostendunt opus legis scriptum in [?: cor--bus ] suis, simul attestante eorum conscientia, et cogitationibus inter se accusantibus, aut etiam excusantibus in eo die, cum iudicabit Dominus occulta hominum, iuxta Buangelium meum per Iesum Christum. Hinc incipit de posteriore populo agere, nempe [?:-e ] factore, ostendens iustitiam in eo sitam esse, ut aliquis vere, opere ipso, natura, ex animo ac sua sponte legem moralem praestet, etiamsi non habeat


2738. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 296 | Paragraph | SubSect | Section]

sed profitebor nomen eius coram patre meo, et coram angelis eius. Esse ergo in libro vitae scriptum, est esse in peculiari memoria et [?: ] ra favoreque Dei. Quod magis perspicua phrasi dicitur 2. Timoth. 2, ubi inquit Paulus: Solidum fundamentum Dei stat, habens hoc sigillum, Novit Dominus [?: ] os. et Psalm. 1. Novit Dominus viam iustorum. Est enim, ut supra dixi, tota haec similitudo aut locutio sumpta a more gubernatorum et iudicum, diligenter [?: ] tantium suas res actas et agendas, et mores, crimies, aut benefacta subditorum: ut indicetur,


2739. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 296 | Paragraph | SubSect | Section]

angelis eius. Esse ergo in libro vitae scriptum, est esse in peculiari memoria et [?: ] ra favoreque Dei. Quod magis perspicua phrasi dicitur 2. Timoth. 2, ubi inquit Paulus: Solidum fundamentum Dei stat, habens hoc sigillum, Novit Dominus [?: ] os. et Psalm. 1. Novit Dominus viam iustorum. Est enim, ut supra dixi, tota haec similitudo aut locutio sumpta a more gubernatorum et iudicum, diligenter [?: ] tantium suas res actas et agendas, et mores, crimies, aut benefacta subditorum: ut indicetur, quod et Deus talis sit vigilans et probe memor iudex ac


2740. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 297 | Paragraph | SubSect | Section]

LIBERTATIS vox varie in Sacris literis accipitur, cuius significata compendio percurram. Primum, communiter significat hominem sui iuris. ut cum Exod. 21 praecipitur dimitti Iudaeus anno septimo liber, qui semet proximo in servitutem vendiderat. Sic quoque iubetur liber esse, cui dominus verberando oculum excussit. Vicinum huic est, quod Isa. ait cap. 58. Dimitte eos qui confracti sunt, liberos: id est, quos variis onerib. et veluti plagis afflixisti, eos libera ex illis difficultatib. Gal. 3 dicitur, in Christo non esse liberum aut servum: id est, nullum


2741. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 300 | Paragraph | SubSect | Section]

eundem sensum sine figura exprimentia: nempe, ipsum prophetam cum omni memoria ac posteritate sua abolendum esse. Hic porro per metaphoram traducit hanc locutionem ad homines, ut sicut arbores significant homines, sic et [?: no- ] Lignum. Talis metaphora est etiam Ezek. 17. Ego Dominus, humilians lignum sublime, et exaltans lignum humile, et siccans lignum viride, et frondere faciens lignum aridum: id est, homines florentes castigans, et oppressos afflictosque sanans. Sic Christus dicit Luc. 24. Si hoc in viridi ligno fit, quid fiet in arido? id est, in homine iusto aut


2742. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 301 | Paragraph | SubSect | Section]

sive quia ignis flamma tanquam organo suo aut ore res comedit. Sic in Actis est, quod visae sint incidere, et Apostolorum capitib. insidere linguae ignis: i. quasi flammulae quaedam. Sexto, eadem figura aliquando lingua ob similitudinem significat vel sinum maris. Isa. 11, Excindet Dominus linguam maris. i. sinum, vel potius eius accolas. vel flumen, ut aliqui praecedens exemplum de Nilo exponunt. vel promontorium excurrens in mare. Iosu. 15, a lingua maris. Similitudo. n. horum omnium speciei est. ¶ Postquam de aliquot primariis significationibus ac Hebraismis huius vocis


2743. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 302 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et Ierem. 45 comparationis gratia [?: nomin-tur ] , Multiplicabuntur prae locustis: id est, plures erunt Locustae locustarum, Nahum 3, praegrandes locustae vocantur, ut solet haec phrasis in Sacris literis significata intendere: sicut et Rex regum, et Sanctus sanctorum, et Dominus dominantium dicitur. Apocalypsis 9 pingitur locustae, quae per mundum sint grassaturae: quas [?: p- ] rique omnes de seductoribus intelligunt: Lutherus [?: is ] Arrianis exponit. Primasius super Apocalysin ita inquit: Malarum doctrinarum ponit autores. quia sicut


2744. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 303 | Paragraph | SubSect | Section]

[?:-b ] intelligenda est vox temporis, ut Isa. 37. An non [?: audi-i ] , quod a longinquo fecerim eam? s. tempore: nempe [?: in ] temporib. priscis. Significat igitur interdum a longinquo, idem quod iam olim. Sic et Ier. 31. A longinquo apparuit mihi Dominus: pro, iam olim. A' longinquo, aliquando dicitur de loco valde remoto. ut Ier. 30, et 46. [?:-aluum ] faciam te a longinquo, et semen tuum de terra captivitatis eorum: pro, ex longin quis locis aut terra te incolumen reducam. In longinquum arguere, Mich. 4. possis


2745. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 303 | Paragraph | SubSect | Section]

de perpetuitate regni Meschiae. Possis tamen et de amplitudine aut latitudine eius exponere, cui sensui verba magis conveniunt, Arguet gentes validas usque in longinquum:.i. procul usque ad fines terrae dominabitur, etiam valde remotis potentissimisque populis imperabit. Convoluendo proiiciet te Dominus in terram longinquam manibus: Isaiae 22. i. longis spaciis distantem, valde remotam. LONGITUDO dierum, pro longo tempore, multis dieb. Psal, 23. Bonitas et misericordia Domini consequetur me omnibus dieb. vitae meae, et habitabo in domo Domini in longitudine


2746. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 304 | Paragraph | SubSect | Section]

ut aedificem et plantem illud: i. promittam. Sic et 2 Paral. 23. Sicut locutus est Deus super filios David: i. promisit de nepotib. eius. Sic Luc. 1. Sicut locutus est ad patres nostros. Et paulo post, Sicut locutus est per os sanctorum: i. promisit, pollicitus est. Exod. 32. Placatusque est Dominus, ne faceret malum quod fuerat locutus adversus populum suum. i. minatus. Ier. 2. Dominus qui plantat te, loquutus est super te malum. i. minatus tibi. Consulere, aut interrogare, significat Num. 7. Ingrediebatur Moyses tabernaculum, ut loqueretur cum Deo. i. ut eum consuleret.


2747. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 304 | Paragraph | SubSect | Section]

filios David: i. promisit de nepotib. eius. Sic Luc. 1. Sicut locutus est ad patres nostros. Et paulo post, Sicut locutus est per os sanctorum: i. promisit, pollicitus est. Exod. 32. Placatusque est Dominus, ne faceret malum quod fuerat locutus adversus populum suum. i. minatus. Ier. 2. Dominus qui plantat te, loquutus est super te malum. i. minatus tibi. Consulere, aut interrogare, significat Num. 7. Ingrediebatur Moyses tabernaculum, ut loqueretur cum Deo. i. ut eum consuleret. Num. 10, Dominus loquutus est bona super Israel: i. promisit. Loqui iustitiam Dei. pro,


2748. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 304 | Paragraph | SubSect | Section]

ne faceret malum quod fuerat locutus adversus populum suum. i. minatus. Ier. 2. Dominus qui plantat te, loquutus est super te malum. i. minatus tibi. Consulere, aut interrogare, significat Num. 7. Ingrediebatur Moyses tabernaculum, ut loqueretur cum Deo. i. ut eum consuleret. Num. 10, Dominus loquutus est bona super Israel: i. promisit. Loqui iustitiam Dei. pro, celebrare eam. Psal. 35, Lingua me aloquetur iustitiam tuam: pro, celebrabit praedicabit. Loqui deprecationes, i. supplicare, aut suppliciter loqui. Prover. 18, Supplicationes loquetur pauper: i.


2749. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 304 | Paragraph | SubSect | Section]

loquetur pauper: i. solet uti supplici sermone, non tueri aut praedicare suum ius, quantumvis sit iustus. Loqui mollia, Iob 40. Num quid loquetur tecum mollia? i. blande, suppliciter? Loqui in aliquo, est interna inspiratione ei aliquid revelare. ut Ps. 84, Audiam quid loquatur in me Dominus. Et Zach. 1, Angelus qui loquebatur in me. Loqui ore, 1 Reg. 8. Benedictus est Dominus qui locutus est ore suo, et manu implevit illud. Emphaseos et certitudinis gratia additur instrumentum, sicut si dicatur Proprio ore dixit, istis oculis vidi, ich habs aus seinem mund gehort. Loqui


2750. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 304 | Paragraph | SubSect | Section]

sit iustus. Loqui mollia, Iob 40. Num quid loquetur tecum mollia? i. blande, suppliciter? Loqui in aliquo, est interna inspiratione ei aliquid revelare. ut Ps. 84, Audiam quid loquatur in me Dominus. Et Zach. 1, Angelus qui loquebatur in me. Loqui ore, 1 Reg. 8. Benedictus est Dominus qui locutus est ore suo, et manu implevit illud. Emphaseos et certitudinis gratia additur instrumentum, sicut si dicatur Proprio ore dixit, istis oculis vidi, ich habs aus seinem mund gehort. Loqui verba, aut loquelam, est constituere, et quasi solenniter de quapiam re agenda decretum


2751. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 305 | Paragraph | SubSect | Section]

quid aut quo modo suo nomine loqui debeat. Sic princeps per legatum loquitur. Sed hic Deus ipse in corde prophetae existens, per os eius loquitur: sicut Zacharias dicit, quod Deus sit locutus per os sanctorum qui a seculo fuerunt. Consonat vero cum hoc illud Psalmi, Audiam quid loquatur in me Dominus. sic [?: ] 1 Pet. 1. dicitur, spiritum qui fuit in prophetis, locutum [?: ] vaticinatum esse passiones Christi. Rectius igitur vertit vulgata versio, Deus loquutus est patribus in Prophetis: quâm aliae, per prophetas. Loqui in corde: pro, cogitare.


2752. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 306 | Paragraph | SubSect | Section]

reddidisse. Sic propheta quoque [?: Helis-us ] dicit ad puerum, ut se accingat, et sumpto sacro oleo inungat quendam regem: 2 Reg 4 et 9. id est ita se comparet, ut festinare possit. Solent enim vestes laxae, [?: lo-gae ] et fluctuantes, impedimento esse festinanti. Sic Dominus suos, praesertim Apostolos, et alios doctores, [?: ] bet habere lum bos praecinctos: id est, tum [?: expedit- ] , paratosque, tum et robustos esse ad opera propagandae veritatis et regni Christi. Eadem locutione [?: De- ] et Ieremiam appellat


2753. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 308 | Paragraph | SubSect | Section]

ac tenebrarum, etiam Graecis ac Latinis auribus. Noticiam igitur, idque dupliciter, indicat: nempe vel doctoris nos docentis: vel nostram, seu discentis. Notat quoque simul et ipsum praeceptorem ac discipulum. Sic Christus dicitur Lux, Ioh. 1. tametsi etiam plura ibi ea vox complectatur. Item Dominus de se suaque doctrina inquit, Ambulate dum lucem habetis. Hac ratione etiam Christus suos Apostolos et alios doctores lucem mundi vocat, Matth. 5. Sic et in praecedenti capite citatur ex Isa. 9, quod populus sedens in tenebris et umbra mortis, viderit lucem magnam, et ingens lux sit


2754. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 308 | Paragraph | SubSect | Section]

lucem, et ecce tenebrae: id est, res secundas ac liberationem Dei speravimus, sed poenae eius crescunt quotidie. Sic et in praecedenti Capite inquit: Si protuleris esurienti animam tuam, et animam afflictam satiaveris, orietur in tenebris lux tua, et caligo tua erit sicut meridies. Et deducet te Dominus semper, et saturabit animam tuam, etc. Et eris sicut horum irriguus. Ubi simul exponit, se vocare lucem magnam felicitatem, et bona divinitus donata. Sic et prius ibidem dixerat: Tunc erumpet veluti aurora lux tua, et sanitas. Psalm. 27, Dominus lux mea, et salus mea: id


2755. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 308 | Paragraph | SubSect | Section]

erit sicut meridies. Et deducet te Dominus semper, et saturabit animam tuam, etc. Et eris sicut horum irriguus. Ubi simul exponit, se vocare lucem magnam felicitatem, et bona divinitus donata. Sic et prius ibidem dixerat: Tunc erumpet veluti aurora lux tua, et sanitas. Psalm. 27, Dominus lux mea, et salus mea: id est, plena felicitas. Psal. 97, Lux orta est iusto, et laeticia hisce qui recto sunt corde: id est, liberatio divina, unde laetantur. Sic et proverbia Graeca ac Latina, Lux [?: aff- ] , et Lux est bona res, voce hac utuntur. Pro re


2756. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 309 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei poenas. Prolixe ibi depingitur tempus venturi exitii, ac poenarum Dei: caliginosa ergo lux ponitur pro tempore calamitoso, quo Deus affligit reos. Ratio loquutionis alibi indicata est. Proierre aliquid in lucem: id est, publice proponere, et in noticiam hominum deducere. Zoph. 3, Dominus mane, mane iudicium suum in lucem proferet. Sic etiam Christus utitur hac metaphora, cum dicit, eos qui mana operati sunt, fugere lucem: et contra, qui recta, venire ad lucem: Iohan. 3. id est, in publicam et claram noticiam ac iudicium hominum. Sic 1. Corinth. 4. dicitur: Deus


2757. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 309 | Paragraph | SubSect | Section]

stellis futurus valde lucidus: contra in adversis tenebrosus: sicut supra in voce Lucis, de cap. 5 Amos. dixi. Talis amplificatio est illa Isaiae capite trigesimo: Eritque lux Lunae sicut lux Solis, et lux Solis erit septempliciter sicut lux septem dierum in die, qua alligaverit Dominus contritionem populi sui. Sane duae istae voces Lumen et Lux, crebro tum communi phrasi aliarum linguarum, tum praesertim Sacrarum literarum, pro prosperitate, felicitate ac pace sumuntur. Eregione mos Scripturae est, per Solis et Lunae obscurationem, stellarumque obtenebrationem, et


2758. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 310 | Paragraph | SubSect | Section]

a Romanorum servitute, ac in summam quandam [?: ] citatem perduceret. Qua inani spe dementatos [?: ] curasse verum Meschiam, cum quidem ille eos suo testimonio ad hunc unicum agnum, verumque ac plenum [?: ] men ablegaverit. Mat. 6, et Luc. 11, dicit Dominus, oculum esse lucernam corporis: et quod, si oculus sit [?:--dus ] , tum et totum corpus fore lucidum: si oculus [?: ] nebrosus, multo magis reliquum corpus. [?: Videtur- ] similitudo esse, posteriore membro aut [?: applicatione-- ] rens:


2759. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 310 | Paragraph | SubSect | Section]

in eo pietate debeat praelucere toti homini, eiusque actionibus internis et externis, in rebus religionis vel spiritualibus. Quod si cor, eiusque affectus aut pietas sit vitiosa, perinde nullas rectas actiones aut vitam secuturam, sicut [?: ] cus nihil pie agere possit. Nam Matth. 6, Dominus [?: ] serit de cordis puritate ad Deum dirigenda, et [?: no- ] avariciam distrahenda. Iubet idem Dominus suos Apostolos, atque adeo omnes pios, ut semper, et praesertim sub extremam diem, habeant praecinctos lumbos, et [?: ] cernas in manibus ardentes:


2760. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 310 | Paragraph | SubSect | Section]

si cor, eiusque affectus aut pietas sit vitiosa, perinde nullas rectas actiones aut vitam secuturam, sicut [?: ] cus nihil pie agere possit. Nam Matth. 6, Dominus [?: ] serit de cordis puritate ad Deum dirigenda, et [?: no- ] avariciam distrahenda. Iubet idem Dominus suos Apostolos, atque adeo omnes pios, ut semper, et praesertim sub extremam diem, habeant praecinctos lumbos, et [?: ] cernas in manibus ardentes: id est, (ut ex sequentibus apparet) perinde esse praeparatos ad excipiendum Dominum ad extremum iudicium venientem, ac


2761. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 310 | Paragraph | SubSect | Section]

abire voluerit, recta domum [?: ] cant, nec sit opus ipsum illos quaerere aut expectare donec accendant lucernas. Alii quidem aliud interpretantur per lucernas ardentes: sed vera ac maxime propria est ista generalis expositio, quod iubeantur [?: e- ] rati: sicut ibi saepius Dominus repetit hanc [?: moni- ] veluti primariam propositionem, Vigilate. Nec enim est necesse in Parabolis singulas voces explicare, et applicare. Eadem prorsus est vis etiam lampadum [?: ] tium in manu virginum, Matth. 25, tametsi ab alio [?: ] sumpta:


2762. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 312 | Paragraph | SubSect | Section]

quae fecit Helisaeis. MAGNIFICUS, alias de Deo dicitur, ac notatur eius potentia, coniuncta cum sapientia et bonitare [?: ] Exod 15: Quis est, ut tu, inter deos Domine? Quis sicut tu, magnificus in sanctitate, terribilis in laudibus faciens mirabilia? Isaiae 33: Dominus magnificus est [?: ] pro nobis, veluti locus fluviorum latissimorum. [?: ] dicitur de proceribus loco, dignitate, sapientia ac potentia praestantibus. Thren. 1, Abstulit omnes magnificos meos. Zach. 11: Magnifici devastati sunt. Alias et [?: ]


2763. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 313 | Paragraph | SubSect | Section]

octavo, nomen Dei dicitur magnificum: id est, valde gloriosum ac celebre Psalmo vigesimonono, tonitru, et porro eius verbum, dicitur esse vox Domini in magnificentia: id est, tum potens, tum et admirabile hominibus. Verba Psalmi haec sunt: Vox Domini super aquas, Deus maiestatis intonuit, Dominus super aquas multas, vox Domini in virtute, vox Domini in magnificentia, pro, potens ac magnifica. Psalmo 96 legitur, Decus et magnificentia est ante eum, potentia et gloria in sanctuario suo. ubi Vulgaris non male vertisse videtur, Es stehet herrlich und prech [?: ] vor ihm.


2764. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 315 | Paragraph | SubSect | Section]

ut omnes sumant in male precando exenisum infelicitatis a vobis, ac dicant, Fiat tibi sicut illis, etc. Ac putant id exponi Hierem. 29, cum inquit Propheta: [?: ] sumetur ab eis maledictio ab omni migratione [?: Iu- ] , quae est in Babel, dicendo, Ponat te Dominus sicut Ezechiam et Achab, quos ustulavit rex Babel igne. Verum prior illa sententia est simplicior et verior. Caete [?: ] hic nox Maledictio significat formulam maledicto [?: ] , execratoriamve, seu male precandi. In maledictione petere animam alicuius: pro,


2765. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 316 | Paragraph | SubSect | Section]

in extructione templi. Ratio ibidem adscripta est, quia lapides perfecti aut absoluti ex latomiis afferebantur, ubi iam abunde dimensi, secti ac politi fuerant. Ponitur quoque malleus pro quavis re fortiter sauciante aut laedente, ut Hierem. 22. Num non sic est verbum meum ut ignis, dicit Dominus, et malleus dissecans aut confringens petras? id est, Lex Dei potenter movet et contundit aut conterit lapidea corda. Proverb. 25. Malleus et gladius et sagitta acuta, qui loquitur falsum testimonium: id est potenter et plurimum damni dat. Proverb. 19 dicuntur mallei aut percussiones


2766. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 318 | Paragraph | SubSect | Section]

Malum in alicuius manu esse. 1. Sam. 26. Quid enim feci, et quod malum in manu mea? In malum separarit id est, in perniciem suam dirigi, amotum a felici vic. Deut. 29 Sic et Matth. 24. Dissecabit eum dominus, et partem eius cum hypocritis ponet: id est, separabit eum ab insontibus, et adiunget eum aliis puniendis, ut eadem sorte aut parte cum eis fruatur. In malo esse: pro, in calamitate versari, malis obrui. 2. Sam. 16. Ecce in malo tuo, quoniam vir sanguinum es. pro, En nunc cladibus


2767. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 318 | Paragraph | SubSect | Section]

proprie vitiosiratem significat, teste Cicerone. Sic sane accipitur Gen. 6. Vidit Deus quod multa esset malitia hominum. 1. Sam. 20. Scito quod consummata est malitia patris tui contra me. id est, iniusta ira. Ubi, et in sequentib. capitibus, aliquoties haec vox iteratur. 2. Sam. 3. Rependat Dominus facienti malitiam, secundum malitiam eius. Sic Isa. 47. Confisa es in malitia tua: id est, pravis consiliis et astutiis. plerunque sane in hac vitiosa significatione reperitur. Fermentum malitiae et nequitiae, Paulus 1. Cor. 5 vocat tum ipsam inhaerentem corruptionem, tum etiam


2768. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 319 | Paragraph | SubSect | Section]

ergo esse posset, quod Deus benedictione suam eo tanquam famulam quandam ablegabit Psal. 44, Mandans salutes Iacob: pro efficiens, promovens et procurans. Dei enim mandare aut praecipere, est effectum dare. iuxta illud: Dixit, et facta sunt Psal. 47, Interdiu mandabit Dominus beneficentiam suam, et noctu canticum eius mecum, oratio ad Deum vitae meae. id est, cum interdiu mihi benefecerit, mox noctu ei gratias agam. Sic et Psal. 133, fraterna concordia inter alia eo quoque nomine celebratur, quod Deus ibi mandet, id est, promittat et largiatur


2769. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 319 | Paragraph | SubSect | Section]

et fecerit aliquid eorum quae praecepit Deus, et prohibuit. Mandatum, aut manducata testimonia, iudicia, statuta, verbum, lex, et similia, Psal. 119, et saepe alias, synonyma sunt. Psal. 2, Narrabo [?:-ut ] praedicabo decretum, vel mandatum. Dominus dicit ad me: Filius meus es tu, hodie genui te: Pete a me, ac dabo tibi gentes haereditatem tuam. ubi decretum [?:-ut ] mandatum itidem promissionem significare [?: vide-nt ] . Sic enim exponit ipsemet Psalmus, de promissione inquiens: Pete a me, et dabo tibi


2770. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

verba fraudulenta cogitant. Tametsi ibi [?: ] thema רגע raga et regie, et magis significat quietos qui mansuetos. Sed de hoc Hebraismo in voce Humilis et infra in Pauper. MANSUETUS, vel mansueti, sunt pauperes illi spiritu, quos Dominus beatos, et eorum esse regnum calorum pronunciavit. Mansueti dicuntur, qui plurime inique passi mansuetudinem tueantur. Et Matth. 21, et Zach. 9, Mansuetus dicitur: ubi propheta habet, [?: P-per ] , vel afflictus. nihil autem diversitatis est. Nemonim mansuetus est, nisi qui


2771. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 321 | Paragraph | SubSect | Section]

remissas aut languentes, et genua labantia confortare: Hiere. 23. 35. Zach. 8. 1. Sam. 23. pro, ipsosmet homines afflictos ac debilitatos. Verum ea phrasis habet quandam emphasin, et hypotyposin. Is. 56. Qui custodit manum suam, ne faciat ullum malum. id est, semetipsum. 1. Sam. 28. Fecit Dominus Davidi quemadmodum locutus est per manum meam. id est, per me. Pro officio: ut Num. 4. Hoc itaque est ministerium cognationis filiorum Gerson, et custo dia illorum erit sub manu Itha [?:-ar ] filii Aron sacerdotis. Num. 33. Egressi per manum Mosis et Aaron. id est, per


2772. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 321 | Paragraph | SubSect | Section]

per te agit, teque instruit, te iuvat. Dan. 8. Et per intellectum suum prosperabit dolum in manu sua. id est, sua solertia feliciter promovebit suos conatus et consilia. Pro cura aut tutela: ut Proverb 3, Iustorum animae in manu Dei sunt. Psalm. 31. In manus tuas commendo spiritum meum. Sic Dominus dicit, Neminem pios rapturum ex manu sua, et Dei. Sic et Isaiae 3 dicunt Iudaei, perditis suis rebus, ad quemvis mediocris sortis hominem: Sis princeps noster, sit haec ruina sub manu tua. id est, tu suscipe curam afflictissimi huius regni, et reduc omnia in meliorem statum: quando quidem


2773. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 321 | Paragraph | SubSect | Section]

exercitum, aliosque necessarios sumtus facies. Matth. 4, et Psal. 91 dicitur, quod angeli pios in manibus portabunt. id est, singulari cura tuebuntur. 1. Sam. 17, Dereliquit vasa desuper se super manum custodis vasorum. id est, tradidit curae custodis. Gene. 39. Videns quod Dominus omnia fortunaret in manu ipsius. id est, omnibquae ipse curaret, tractaretque, dabat Deus successum. Isaiae 62. Eris corona gloriae in manu Domini, et diadema regni in manu Dei tui. id est, in singulari cura ac favore Dei eris, fiesve longe ornatissima et felicissima, qua Deus ita


2774. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 321 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini facta est aut fuit super aliquem. 1. Regum 5. cum caneret Psaltes, fuit manus Domini super eum. Ezek. 1. Et fuit manus Domini super eum. Ezek. 33, Et fuit manus Domini ad me vesperi. In hac significatione de vehementi spiritu prophetiae plerique intelligunt locum Isaiae 8. Sic dixit Dominus in fortitudine manus, et erudivit me. Melius tamen credo Vulgaris: Cum manum meam apprehenderet. acturi enim cum puero, manum eius comprehendimus: ut Tribunus nepotis Pauli, Actor. 23. Ezek. 8, Et cecidit illic manus Domini super me: id est, spiritus aut motus Dei, ad prophetandum me


2775. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 322 | Paragraph | SubSect | Section]

tuas partes, ut tibi totus Israel subiiciatur. 2. Reg. 15. Et dedit ipsi Phul mille talenta argenti, ut essent manus eius secum ad roborandum regnum in manu sua: pro, ut ei suppetias ferret ad obtinendum regnum. Ponitur pro externo opere: ut Exod. 14. Et vidit populus manum magnam, quam fecit Dominus in Aegyptiis: et timuit populus Domini, et credidit in Dominum et Mosen servum eius. ubi manum magnam vocat illud grande opus submersionis Aegyptiorum. Isaiae 3. Vae impio in malum, retributio manus eius fiet ei. id est, secundum mala eius opera rependentur ei poenae. Iud. 9, Sic


2776. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 322 | Paragraph | SubSect | Section]

20. Levavi manus meas pro semine domus Iacob. id est, iuramento confirmavi promissiones meas erga Israelitas. Eodem capite aliquoties haec phrasis iteratur. Psalm. 63. In nomine tuo levabo manus meas: id est, te invocabo. Exod [?: ] , Manus super thronum Domini. id est, iuravit Dominus per thronum suum. Levare manus, etiam vim contra aliquem parare significat. ut Iob 31. Si levavi manum meam contra pupillum, cum viderem auxilium meum in porta. 1. Reg. 11. Et haec est res propter quam levavit manum contra regem. id est, rebellavit. Zachariae primo: Levo manum meam


2777. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 323 | Paragraph | SubSect | Section]

pro [?: ] augurandis: ut utrumque de Timotheo et Iosua, possis etiam de inauguratione accipere. Sic et Christo afferebantur infantes, ut manus ipsis imponeret: id est, pro eis [?: ] [?: ] , ac eis benediceret, atque etiam Spiritu sancto imbuerentur. Sic ipse Dominus et Apostoli aegris manus imponebant, et sanabantur. Hanc efficaciam miraculorum et doni spiritus, quam impositio manuum Apostolorum habebat, volebat Simon magus ab Apostolis argento emere. Percutere manus, pro complodere: quod est dolentium. Num. 24. Et iratus est Balac, et percussit


2778. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 323 | Paragraph | SubSect | Section]

ut dolentes solent Exech. 22. Percussi manum meam propter avariciam quam fecisti, et sanguines qui fuerunt in te. Porro Ezech. 6 etiam plenius gestus irati aut dolentis describitur, qui per impatientiam tum manu percutit mensam aut quippiam simile, tum terram pede pulsat. Verba sunt. Sic dicit Dominus: Percute manu tua, et calca aut pulsa pede tuo, et dic: Ah ah super omnes abominationes malas Israel, quia cadent gladio, fame et peste. Eosdem plane gestus idem propheta cap. 25, etiam nimium gaudenti ac exultanti tribuit, inquiens: Eo quod plaudis manu, et pulsas pede, et


2779. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 324 | Paragraph | SubSect | Section]

aut malum, lavare et mundare manus, et similia: unde itidem variae locutiones proficiscuntur. Puritas manuum, est idem quod iustitia vitae et actionum. Psal. 18, Retribuit mihi Dominus secundum iustitiam meam, et secundum puritatem manuum mearum reddidit mihi. Iob 17. Mundus manibus addit robur, pro, invalescit. Sic etiam Psalmo 24. Qui mundas habet manus, et cor purum. id est, qui interius et exterius studet iustitiae et innocentiae. In mundicia aut puritate manuum


2780. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 324 | Paragraph | SubSect | Section]

ponitur labor pro fructu aut lucro laboris. Lapis manus. id est, missilis. Numer. trigesimo quinto: Si lapide manus percusserit eum. id est, quem manu eiecerit. Mutuum [?: ] id est, sua manu mutuo datum, aut potius de suis facaltatibus datum. Deuter. 15. Ut remittat omnis dominus mutui manus proximo suo. id est, ut remittantur debita. Manus alicucus negotiatio: pro, quae per manum alicuius, aut aliquem fit. Ezek. 37. Insulae multae [?: negociat-- ] manus tuae, vel etiam negociabuntur mercibus a te factis. Sicut vulgo nunc dici solet, Noerenberger


2781. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 325 | Paragraph | SubSect | Section]

agnoverunt Salomonem pro suo domino et rege. Manus alicuius est in aliquem, aut contra aliquem, est, suam potentiam ad eum laedendum convertere. 1. Sam. 12. Manus Domini erit contra vos. Exod. 9. Manus Domini erit in pecoribus tuis, pestis gravis valde. [?:-ro ] , percutiet Dominus pecora tua peste. Sic Gen. 49. Manus tua erit in cervicibus inimicorum tuorum. id est, coges eos dare terga, vinces et vertes eos in fugam, sicut etiam Du wirst sie beim hals nemmen: vel sicut Latini di [?:-t ] , trahes eos detorto collo. Sic et Gen. 37, Manus nostra ne


2782. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit Erasmus: Hac voce Paulus solet extremum exitium significare, quod Hebraei vocant מראנאתא. Caeterum Maranatha Ambrosius putat vocem Syram esse, potius quam Hebraicam: licet inter has linguas nonnulla fuerit affinitas. sonare autem apud illos, Dominus noster venit. Quanquam inter Hebraica vocabula, quae nullo certo autore feruntur, reperio Maranatha expositum, In adventu Domini nostri: ut cohaereat cum superiori, Sit anathema in adventu Domini nostri. veluti referat finem Malachiae: Ne forte veniam, et percutiam terram anathemate.


2783. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

vocabula, quae nullo certo autore feruntur, reperio Maranatha expositum, In adventu Domini nostri: ut cohaereat cum superiori, Sit anathema in adventu Domini nostri. veluti referat finem Malachiae: Ne forte veniam, et percutiam terram anathemate. Theophylactus ad Ambrosii sententiam interpretatur, Dominus venit. vultque videri ceu iusiurandum, quo confirmet Dominum adventurum. Eadem ferme D. Hieronymus, in epistola quadam ad Marcellam, cuius super hac re verba non gravabor adscribere: Maranatha, magis Syrum est quam Hebraeum: tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum


2784. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

videri ceu iusiurandum, quo confirmet Dominum adventurum. Eadem ferme D. Hieronymus, in epistola quadam ad Marcellam, cuius super hac re verba non gravabor adscribere: Maranatha, magis Syrum est quam Hebraeum: tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum sonat: et interpretatur, Dominus noster venit. ut sit sensus: Si quis non amat Dominum IESUM, anathema sit. et illo completo, deinceps inferatur, Dominus noster venit: quod superfluum sit, odiis pertinacibus adversus eum velle contendere, quem venisse iam conster. Hactenus Hieronymus. Nec his dissimilia scripsit


2785. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

cuius super hac re verba non gravabor adscribere: Maranatha, magis Syrum est quam Hebraeum: tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum sonat: et interpretatur, Dominus noster venit. ut sit sensus: Si quis non amat Dominum IESUM, anathema sit. et illo completo, deinceps inferatur, Dominus noster venit: quod superfluum sit, odiis pertinacibus adversus eum velle contendere, quem venisse iam conster. Hactenus Hieronymus. Nec his dissimilia scripsit Augustinus. Illud admonendum erat, in Dominus noster venit, Venit esse praeteriti temporis. est enim


2786. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

sensus: Si quis non amat Dominum IESUM, anathema sit. et illo completo, deinceps inferatur, Dominus noster venit: quod superfluum sit, odiis pertinacibus adversus eum velle contendere, quem venisse iam conster. Hactenus Hieronymus. Nec his dissimilia scripsit Augustinus. Illud admonendum erat, in Dominus noster venit, Venit esse praeteriti temporis. est enim ἦλθέ, id declarantibus Graecis interpretibus, si parum ex interpretatione Hieronymi liqueret. Rursus hic mihi monendus est Lector: haec verba quae modo retuli ex Hieronymo (Maranatha, magis


2787. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

id declarantibus Graecis interpretibus, si parum ex interpretatione Hieronymi liqueret. Rursus hic mihi monendus est Lector: haec verba quae modo retuli ex Hieronymo (Maranatha, magis Syrum est quam Hebraeum: tametsi ex confinio utrarumque linguarum aliquid et Hebraeum sonat, interpretatur, Dominus noster venit) haberi eadem in Commentariis Ambrosianis, et in his Scholiis quae feruntur Hieronymi titulo. Beza porro, in postremum Caput prioris ad Corinthios, sic annotat: Maran atha, μαραν ἀθά. Alii codices scribunt uno verbo


2788. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

nonnullis placere, quasi una sit dictio Syriaca, idem declarans apud Hebraeos הרם, perperam tamen scripta a librariis, et alia: pleraque peregrina: cum scribendum fuerit, [?: ] ramatha. Aliis placet, duas esse dictiones: nempe [?: ] Dominus, et אתא venit. Aliis etiam tres: nempe [?: ] Dominus א noster, אתא venit. Sed utrovis modo [?: ] duobus istis legas, puto non satis apte considerari


2789. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

perperam tamen scripta a librariis, et alia: pleraque peregrina: cum scribendum fuerit, [?: ] ramatha. Aliis placet, duas esse dictiones: nempe [?: ] Dominus, et אתא venit. Aliis etiam tres: nempe [?: ] Dominus א noster, אתא venit. Sed utrovis modo [?: ] duobus istis legas, puto non satis apte considerari significationem huius vocabuli in hoc loco interpretando, cum potius sit


2790. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

ad marginem pro Syriaci vocabulo interpretatione annotatum, postea in contextum [?: ] psit? Sed de his hactenus. nihil enim hic ausim, [?: a- ] lim affirmare. Haec Beza. Placet sane et mihi, ut [?: ] haec significet idem qued Dominus noster venit: fueritque vox nota ac usitata Ecclesiae de extremo anathemate eum sensum habens, quasi tales [?: excommunicati- ] iam Ecclesiae sanandi serventur: sed tanquam peccates ad mortem, utpote pertinaces hostes Christi, [?: ] mo iudicio puniendi tradantur,


2791. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 327 | Paragraph | SubSect | Section]

cap. 57 Impiorum inquieta conscientia, et simul [?:-uae ] cupiditates perpetuo aestuantes, comparatione maris describuntur. Impii autem sunt sicut mare motum, quod quiescere non potest, sed aquae eius eiiciunt [?: lu-- ] et coenum. Non est pax impiis, dicit Dominus Deus. [?: Simi-erme ] modo etiam Iacobus incredulae impiorum mentis inconstantiam et agitationem comparat perpetuae agitationi maris. Montes ruere in cor aut medium maris, idem [?:-me ] valere videtur quod Latini dicunt Caelum [?: rue- ] aut


2792. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 327 | Paragraph | SubSect | Section]

quoque eius non miserebor, quoniam filii fornicationum sunt: siquidem fornicata est mater eorum, et ignominiosa est facta genitrix eorum. Intelligit Propheta totum populum Iudaicum, seu synagogam, et praesertim ministerium ac regimen. Sic et Isaiae cap. 50 hac voce utitur. Sic dicit Dominus: Ubi est liber repudii quo dimisi matrem vestram? aut cui ex creditoribus meis vendidi vos? Ecce propter iniquitates vestras venditi estis, et propter scelera vestra abiecta est mater vestra. Dum totus populus Israeliticus fuit unitus, pro una quadam matre aut muliere est deputatus: postea


2793. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

mei iuris, et quam pro arbitrio [?: ] prehendere possim. Dominum esse cum aliquo: id est, ei [?: ] tulari, supra exposui. Eodem modo et Latini dicunt Deum alicui adesse, aut astare, pro opitulari. Psal. 118, quasi [?: ] plicatur sensus: Dominus est mecum in adiutores [?: ] Sic Iehu exclamat 2. Reg. 9, Quis est mecum? id est, [?: ] istic mecum sentit, aut meas partes iuvat? Canticum mecum noctu: id est, perpetuo Deum celebrabo. Psal. [?: ] Et nocte canticum eius mecum:


2794. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

Deum celebrabo. Psal. [?: ] Et nocte canticum eius mecum: scilicet erit. pro [?: p-tuo ] , tempestive et intempestive celebrabo Deum suis beneficiis. Eadem vis est etiam in vocibus Tecum, Nobiscum, Vobiscum. ut etiam communis precatio [?: ] Dominus vobiscum, et cum tuo spiritu: pro, assistat, [?: ] regat vos, opituletur vobis in audiendo, et mihi [?: ] cendo. Psal. 73, propria quaedam vis harum voculare esse videtur: Quis mihi est in caelo, et Tecum nihil [?: ] lui aut desideravi


2795. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

similes aliis. Vicinum huic est illud Christi, Partem eius ponet cum hypocritis. E` medio saepe eandem vim obtinet: ut Numer. 8 Cape Levitas e medio filiorum Israel. pro, ex omnibus Israelitis. Deuteron. 18. Prophetam e medio [?: ] , e fratribus tuis, ut ego sum, suscitabit tibi Dominus. Etmox: Prophetam suscitabit illis e medio fratrorum suorum. Idem est e medio, quod ex ipsis, ex ipsorum genere ac gente. E` medio alio qui tollere, notum est [?:-m ] Latinis et Graecis, pro amovere, perdere. 1. Corinth. 5. Et non potius luxistis, ut tolleretur e


2796. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

ut Antichristus ibi suum solium eripere possit. Quem locum, de Romano imperio etiam Chrysostomus exponit. Alioqui illo imperio florente, Papa suam tyrannidem extollere nequivit. In medio, significat aliquando etiam idem quod praepotenter, gloriose: ut Exodi 8. Ut scias quod ego Dominus in medio terrae. id est, potenter ac pro arbitrio meo in medio terrae regnem: vel certe, quod ego Dominus coram adsim, omnia videns et agens, et non absim alicubi procul, quasi negligens res humanas, ut plerique de me somniant, utque Homerus suum Iovem convivatum ad Aethiopas ablegat,


2797. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

exponit. Alioqui illo imperio florente, Papa suam tyrannidem extollere nequivit. In medio, significat aliquando etiam idem quod praepotenter, gloriose: ut Exodi 8. Ut scias quod ego Dominus in medio terrae. id est, potenter ac pro arbitrio meo in medio terrae regnem: vel certe, quod ego Dominus coram adsim, omnia videns et agens, et non absim alicubi procul, quasi negligens res humanas, ut plerique de me somniant, utque Homerus suum Iovem convivatum ad Aethiopas ablegat, quoties res humanae male habent. Sic de potenti et efficaci potentia accipe et illud Matth. 18: Ubicunque duo


2798. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

eoque non commovendam esse. Alius Psalmus queritur, Deum non exire in medio exercitus Iudaici. Simili plane sensu, sed in malam partem ponitur Psa. 110, Regnabit in medio inimicorum suorum: id est, potenter eos reprimens et contundens. Sic in bonam partem accipitur Exodi 34, Gradiatur quaeso Dominus in medio nostri. Philip. 2, non sine emphasi dicitur, Sitis inculpati in medio generationis perversae: quasi si lucem in medio tenebrarum accendas. Aliquando contra quasi quandam imbecillitatem et vilitatem notat: ut 1. Thessal. 2, Fuimus placidi in medio vestrûm, cum graves esse


2799. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 334 | Paragraph | SubSect | Section]

MENSURA, per metaph. cuiusvis, etiam spiritualis, aut certe incorporeae rei modum quantitatemque significat. ut cum Christus inquit: Qua mensura mensi fueritis, metientur vobis. pro, ut vos erga alios gesseritis, bonumve aut malum feceritis sic etiam rependetur vobis. Quod vero addit Dominus, Mensuram bonam, pressam, concussam et superfiventem dabunt in sinum vestrum: significat fore amplissimam nostrorum benefactorum remunerationem. Luc. 6. Sic et dona Spiritus dicuntur piis dari ad certam mensuram. Aliud. n. alii, et secundum aliam quantitatem largitus est Deus. Rom. 12,


2800. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 334 | Paragraph | SubSect | Section]

velit, ut iam ultra ferre non velit aut possit, quin mox et gravissime puniat. Mat. 23. Dicitur nihilominus Deus etiam alia per mensuras partiri, ut calamitates et poenas, quas Deus veluti demensum singulis partiri dicitur: ut Hierem. 13. Haec est sors tua, et pars mensurae tuae a me, dicit Dominus. Demosth. itidem de calamitatibus, singulis tib. inflictis, dicit τὸ ἐπιβάλλον μέρος. In mensura punire, est moderate castigare. Sic Isa. 27 negat Deus, se sic prorsus perditurum Iudaeos esse, sicut gentiles, eorum hostes, sed


2801. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 335 | Paragraph | SubSect | Section]

et merces tua copiosa valde: id est, ego [?:-e ] defendo et beo. Sic Matth. 5 promittit piis in hac vita calamitosa, magnam felicitatem in altera, in quiens: Gaudete et exultate, quoniam merces vestra multa est in caelis. Sic pro levi opere excepti hospitio prophetae, promittit Dominus mercedem prophetae: Matth. [?:-0 ] . ubi recte de liberali ac veluti gratuito praemio accipias. Sic Psal. 127. Ecce haereditas Domini filii sunt, [?: ] merces fructus ventris. Idem Psalmistae significat Merces, quod prius dixerat Haereditas Domini,


2802. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 335 | Paragraph | SubSect | Section]

Eadem locutio, ac in eodem sensu ac materia reperitur etiam cap. 62 eiusdem Prophetae. Sic et Hierem. cap. 31 pollicetur Deus lugenti Hierosolymae, aut populo suo in captivitate, mercedem, id est, gratuitam liberationem, qua erant indignissimi, inquiens: Sic dicit Dominus, Prohibe a fletu vocem [?: ] , et oculos tuos a lachrymis, quia est merces operi tuo, revertenturque de terra hostium. Est quoque opes nonissimo tuo, dicit Dominus: et revertentur [?: fi- ] ad terminum suum. Non hic Propheta promittit mercedem meritis


2803. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 335 | Paragraph | SubSect | Section]

aut populo suo in captivitate, mercedem, id est, gratuitam liberationem, qua erant indignissimi, inquiens: Sic dicit Dominus, Prohibe a fletu vocem [?: ] , et oculos tuos a lachrymis, quia est merces operi tuo, revertenturque de terra hostium. Est quoque opes nonissimo tuo, dicit Dominus: et revertentur [?: fi- ] ad terminum suum. Non hic Propheta promittit mercedem meritis Hierosolymitarum, quae erant [?: pes-sed ] liberationem ex calamitoso exilio et captivitate seu liberationem a tam tristi poena. Haec huius vobis significatio diligenter


2804. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 336 | Paragraph | SubSect | Section]

Messiam promittendo, hominum ei corda praepararunt: sed etiam Scripturam crediderunt, eique suis crucibus, certaminibus, miraculis et eventuum praedictione autoritatem comparant ex qua porro Christus et Apostoli suam doctrinam [?: ] truxerunt, et confirmarunt. Matth. decimo tertio. Dominus in expositione parabolae de zizania dicit messem esse consummationem seculi: messores vero esse angelos, qui in extrema die sint separaturi bonos [?: ] lis, et malos in aeternum exitium coniecturi. In [?: ] Christo metere est, ipsum iudicium extremum. Sic


2805. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 337 | Paragraph | SubSect | Section]

transgrediendo foedus eius, et colendo solem, lunam, et universam militiam caeli. Huius idololatriae fit mentio etiam Actor. septimo, et in prophetis, et in ultimo Reg. valde crebro. Hoc nomine Isa. 24, putant aliqui intelligi stellas, alii viros eximios. verba sunt: In die illa visitabit Dominus super militiam excelsam, et super reges terrae. Porro Danielis octavo significat haec vox ipsam Ecclesiam Dei, aut pios qui militant Deo, translata metaphora a stellis ad Ecclesiam. Magnificata usque est, aut crevit usque ad militiam caeli, et deiecit de exercitu et de stellis in terram, et


2806. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 339 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: in- ] delicate Sarae, non credentis se parituram. Erat quidem illud opus Dei mirabile per se, sed non erat mirabile aut impossibile Domino. Mirabilia facere, est talia operari, quae creaturarum vires et captum superent et de quibus merito homines mirentur. Psalmo 72, Benedictus Dominus Deus Israel, qui facit mirabilia solus. Mirabilia Dei narrare, est celebrare Deum de suis operib. Psalmo nono, Narrabo omnia mirabilia tua. Mirabilia Dei intelligere, est, non solum ipsum factum utcunque percipere, sed etiam consilium ac voluntatem Dei in eo, et finem seu scopum


2807. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 339 | Paragraph | SubSect | Section]

cum populo isto mirabile et miraculum: id est, mirabiliter puniam eum. Mirificare, absolute, pro mirabiliter agere. Iud. sexto: Praeterea mirificavit angelus, Manoa et uxore eius intuentibus. Sic mirificavit nobiscum ad agendum, Ioel secundo. id est. qui nos mirabiliter iuvit. Mirificavit Dominus sanctum suum, Psal. quarto. id est, mirifice cum eo agendo, fecit eum mirabilem: vel potius, segregavit sibi sanctum suum. Accipi solet in bonam et malam partem. Nomen meum mirabile est, dicit Angelus Genesis trigesimosecundo, et Iudicum decimotertio. id est, Cupis scire,


2808. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 340 | Paragraph | SubSect | Section]

mecum: id est, hoc beneficium mihi praestabis. Secundum hunc Hebraismum etiam Graeca vox Eleemosyna, quae a misericordia venit, significat ipsum beneficium misericorditer datum. Eadem [?: ] tio est, quod ponitur pro misericorditer parcere [?: ] el secundo: Et misertus est DOMINUS populo [?: ] ubi Septuaginta ἐϕέισατο, pepercit. Sic Genesis decimonono: Eo quod misereretur eius DOMINUS est, misericorditer ut innocenti et cultori suo [?: ] ret. Pro desinere, Habacuc primo: Et semper [?:


2809. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 340 | Paragraph | SubSect | Section]

datum. Eadem [?: ] tio est, quod ponitur pro misericorditer parcere [?: ] el secundo: Et misertus est DOMINUS populo [?: ] ubi Septuaginta ἐϕέισατο, pepercit. Sic Genesis decimonono: Eo quod misereretur eius DOMINUS est, misericorditer ut innocenti et cultori suo [?: ] ret. Pro desinere, Habacuc primo: Et semper [?: ] cere gentes non miserebitur, pro, non definet [?: ] misericordia. Sic misericordia, pro misericorditer [?: ] accipitur, etiam in illo


2810. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 341 | Paragraph | SubSect | Section]

intimam et summam misericordiam, quae ex ipsis visceribus aut corde proficiscitur. Verum de nomine Viscerum, vel viscerali (ut ita dicam) misericordia, infra suo loco. Misericordias praecipere: id est, promittere et praestare beneficentiam, Psalmo quadragesimo secundo: In die praecipiet Dominus misericordiam suam, et nocte cantio eius erit mecum. Misericordiaam inclinare super aliquem coram rege, Esdrae nono: id est, facere ut rex eius misereatur. Praeparare misericordiam. Psalmo sexagesimoprimo: Misericordiam et veritatem praepara, quae custodiant regem: id est, tu eum


2811. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 341 | Paragraph | SubSect | Section]

Charitate perpetua dilexi te, ideo misericordiam protraxi tibi. Recordari misericordiae. Ieremiae 2, Recordatus sum misericordiae adolescentiae tuae: id est, beneficarum promissionum et beneficiorum, quae tibi in adolescentia feci. Sic Psalmo septuagesimoseptimo Numquid obliviscetur misereri Dominus, et retinebit in ira miserationes suas: id est, annon perget Dominus nos fovere ac iuvare, sed sua iusta alioqui ira patietur impediri misericordiam suam, ne sese in nos effundat. Tecum misericordia


2812. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 342 | Paragraph | SubSect | Section]

beneficarum promissionum et beneficiorum, quae tibi in adolescentia feci. Sic Psalmo septuagesimoseptimo Numquid obliviscetur misereri Dominus, et retinebit in ira miserationes suas: id est, annon perget Dominus nos fovere ac iuvare, sed sua iusta alioqui ira patietur impediri misericordiam suam, ne sese in nos effundat. Tecum misericordia et veritas: id est, tu praestitisti misericordiam et veritatem. 2 Samuelis decimoquinto, dicit David ad Ethai: Misericordia Domini est, quod non sumus


2813. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 342 | Paragraph | SubSect | Section]

virtus maxime conspicua est inter alias, in viris piis. Nam quae erga Deum sunt virtutes, non perinde cernuntur. Psalmo duodecimo: Defecit misericors aut pius, et imminuti sunt fideles. Isaiae quinquagesimoseptimo, viri pietatis aut misericordiae tolluntur. Psalmo quarto: Segregavit sibi Dominus misericordem aut pium. Ut vero vox חסיד Chasid pium, sanctum, aut iustum significat: sic et vox Chesed חסד benignitas aut misericordia, ponitur etiam pro tota pietate aliquoties. ut Isaiae quadragesimo iubetur


2814. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 342 | Paragraph | SubSect | Section]

et quod non tantum Chasid misericors, idem valet quod pius, sanctus et iustus, sed etiam Cha sed iustitiam notat: verterunt eam nonnunquam LXX per vocem iustitiae. ut Genesis vigesimo et trigesimo secundo. Quin et Paulus 2 Corinthiorum nono, loquens de eleemosyna Corinthiorum, inquit: Dominus fructus augeat iustitiae vestrae. id est, beneficentiae. Et Vulgata versio Matthaei sexto inquit, Cum facis iusticiam: cum quidem proprie loquatur de eleemosyna, aut etiam de quavis beneficentia. Quare Isaias aut praecursor Domini praedicto loco totam iustitiam hominis condemnat.


2815. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 343 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: Ra- ] istius coniunctionis diversarum significationum est, [?: ] quod res ipsae multum coniungi solent. Plerunque enim afflictiones minuunt superbiam, et reddunt homines leviores. Afflictum igitur significat haec vox Psal. [?: ] . Non est oblitus Dominus clamoris afflictorum. Et Psal. 22: Comedent afflicti, et satura buntur. Sic Psa. 76, Ut servet omnes afflictos terrae. Et Isaiae 11, Et arguet in rectitudine pro afflictis terrae, aut afflictos terrae. Porro mansuetum aut mitem plerique interpretantur, cum [?: ]


2816. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 345 | Paragraph | SubSect | Section]

מספר [?: homo- ] nes numeri. Sic et Isaiae cap. 20, Absconde te quasi [?: ] rum ad momentum. Item 51 et 54. Sic etiam [?: Hagg- ] Sic dicit Dominus: Adhuc unum modicum, et ego com-movebo caelum et terram, mare et aridam: id est, post [?:-e ] tempus. Ali qui exponunt id modicum de ali quo facto intercessuro, quod ante illam commotionem fieri debebat. Modicum contrastari: 1. Pet. 1. id est, pauxillum, vel ad breve


2817. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 346 | Paragraph | SubSect | Section]

et impios furere patitur: Isaiae 54. Quae locutio convenit cum illa, Modicum me non videbitis. Pavere ad momenta, Ezech. 26. id est, iugiter, assidue. Iuxta parvum momentum, Esdrae 9, Et nunc iuxta parvum momentum fuit misericordia a Domino: pro, subito ac repente misertus est nostri Dominus. Numer. 16. Et consumam eos quasi momento. Exod. 33. Momento uno ascendam in medio tui, et consumam te, id est, subito, repente. MONS, per metaphoram et alios tropos habet varia significata in Sacris literis: parit et alioqui varias phrases ac Hebraismos, de quibus compendio


2818. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 346 | Paragraph | SubSect | Section]

repente. MONS, per metaphoram et alios tropos habet varia significata in Sacris literis: parit et alioqui varias phrases ac Hebraismos, de quibus compendio agam. Primum per metaphoram significat regna ac imperia: ut Hierem. 51. Ecce ego contra te mons pestifer (aut perdens) dicit Dominus, qui dissipas universam terram: et extendam manum meam super te, et devolvam te de petris, et tradam te in montem confusionis. Sic vocat Babylonem, licet fuerit in plano sita, ob altitudinem dignitatis et potentiae, qua, sicut praealtissimus quidam mons, super reliquas civitates et populos


2819. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 346 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei. Quare crebro mons vocatur sanctus, aut sanctitatis item mons Domini, ac per metaphoram vera piorum Ecclesia, in qua est verus cultus et ministerium verbi, in qua favor Dei, remissio peccatorum, et denique Deus ipse habitat: qua de causa etiam Domus Domini dicitur. Isaiae quarto, Et creabit Dominus super omnem habitationem montis Syon, et super omnem coetus eius nubem per diem, et flammam ignis per noctem. Psal. 48, Laetabitur mons Syon: id est, incolae eius, seu pii. Psal. 3, Exaudivit me de monte sanctitatis [?: ] id est, ex Syon, ubi erat


2820. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 346 | Paragraph | SubSect | Section]

Regnum Christi sub similitudine montis hisce verbis Psal. 68 describit Mons Dei, mons Basan, mons gibbis aut collibus [?:-mens ] , mons Basan: quare exilitis aut insolescitis [?: ] montes gibbosi? Hic est mons Dei, in quo ei complacuit habitare: utique Dominus habitabit in eo in perpetuum: id est, est pinguis et pascuosus sicut mons [?: ] et ita etiam collibus ornatus: eoque cultui et habitationi hominum aptus, non arduus, non praeceps. Intelligenda autem sunt per metaphoram haec omnis spiritualiter. In Psal. 15 et 24


2821. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 347 | Paragraph | SubSect | Section]

72 dicitur, in adventu Meschiae montes producturos pacem, et colles iustitiam: ut indicetur amplissima largitas, et veluti abundantia gratuitae iustificationis et reconciliationis, quae hominibus per Christum continget. Contra, aliquando etiam tristis facies montium pingitur, cum Dominus iratus ad iudicium ac poenam venire dicitur. Isaiae 5. Propterea commotus est furor Domini contra populum suum, et extendet manum suam super eum, et contremuerunt montes. Nonnunquam etiam alioqui, ut describatur gloriosa et omnipotens Dei maiestas adveniens, dicuntur montes coram eo


2822. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 347 | Paragraph | SubSect | Section]

esse eximium, addunt Dei: sicut Graeci et Latini, Divinum, adiectivum. Cacumina montium. et penetralia terrae, Dei esse dicuntur Psalmo 95. id est, omnia esse ipsius, et in [?:-ius ] potestate, summa et ima. Mons Synai saepe vocatur mons Iehovae, aut Domini quia ibi Dominus toties apparuit, et tam multa miranda fecit. Numer. 10 Profecti sunt a monte Domini. Idem et mons Dei nominatur, Exodi 31 et 18, et est idem qui et mons Horeb. Incurrere se [?: ] montem sanctitatis Dei, Psalmo 99, est eiusve [?: ] religionem ac


2823. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 347 | Paragraph | SubSect | Section]

Tange montes, et fumigabunt. id est, solo tactu res summas et firmissimas perdis. Mons [?: ou-m ] , Zach. 6, et in Evangelistis, fuit mons vicinissimus Hierosolymae, oleis consitus, in quo solitus est saepe Christus esse ac orare. Fundamenta eius in montibus sanctis, Dilexit Dominus portas Syon: id est, fundamenta arcis ac civitatis Davidis sunt super Syonem, quasi dicat, sita est in Syone. Posset autem [?: u-deri ] per metaphoram dici, Ecclesiam esse fundatam super fundamenta montium ac petrarum, seu firmissima: seu super fundamentum Apostolorum et


2824. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 347 | Paragraph | SubSect | Section]

facies terrae apparuit: et aquae in infima ac depressissima loca confluentes maria effecerunt. Dicit igitur: Ascendunt montes, et descendunt valles ad locum quem fundasti eis: terminum posuisti eis, quem non praeteribunt nec revertentur ut operiant terram. Hierusalem, montes in circuitu eius, Dominus in circuitu populi sui: Psal. 105. id est, Sicut montes et colles stant passim circa Hierusalem, veluti stipatores et ministri quidam circa regem suum: sic et Dominus castrametatur circa populum suum. Pulchra pictura est. Sic ros Hermon, qui descendit in montes Syon,


2825. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 347 | Paragraph | SubSect | Section]

posuisti eis, quem non praeteribunt nec revertentur ut operiant terram. Hierusalem, montes in circuitu eius, Dominus in circuitu populi sui: Psal. 105. id est, Sicut montes et colles stant passim circa Hierusalem, veluti stipatores et ministri quidam circa regem suum: sic et Dominus castrametatur circa populum suum. Pulchra pictura est. Sic ros Hermon, qui descendit in montes Syon, Psal. 133. Intelligendum ergo: Sic ros Hermon et qui descendit in montes Syon. Sedebo in monte Testamenti, Isaiae 14. Assyrius gloriabatur se expugnaturum Syonem, ac


2826. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 349 | Paragraph | SubSect | Section]

servitus [?: S- ] nae, reatus seu iniustitia, ac ira Dei, iam antea [?: praec- ] [?: ] . Mors, sicut et Peccatum, pingitur in Sacris literis, tanquam praepotens quidam dominus, aut potius tyrannus, grassans horribiliter in genus humanum. ut hac quasi prosopopoeia tantum malum magis in sensus humanos incurrat, ac ab hominibus intelligi possit. Ideo toties repetit Paulus Roma. 5, quod mors pervaserit aut occupaverit omnes homines, quodque regnaverit et regnet


2827. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 350 | Paragraph | SubSect | Section]

ubique est plurima mortis imago. Contritio aut confusio mortis erat apud Philistaeos praesente arca. 1. Samuel. quinto: id est, lues, vel etiam perturbatio ac terror ex morbo ortus, perinde ac si hostes urbem caepissent, et per eam grassarentur. Domini sunt exitus mortis: id est, solus Dominus potest suos liberare ex media morte: Psalm. 68. celebrat enim Dei liberationes ex summis malis, praesertim spiritualibus. Exitus mortis igitur, significat liberationes a morte. Filius mortis, et Vir mortis, pro morte dignus, aut morti iam adiudicatus. 1. Sam. 20. Sic et 2.


2828. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 350 | Paragraph | SubSect | Section]

morientur postquam diu prave vixerint. Mortiferus, Iob 33, Vita hominis propinquat mortiferis. [?: ] morbis: id est, letalibus morbis. MORTIFICARE et VIVIFICARE, in veteri Testamento est interficere aut servare vivum, aut alioqui extreme debilitare, et contra sanare. 1. Sam. 2, Dominus mortificat et vivificat deducit ad inferos et reducit. id est, vita et mors in [?: ] Dei potestate est. et ipse solet ac potest pro suo [?: ] affligere aut liberare, perdere ac servare, quos vult et 2 Reg. 7, Deficiamus ad castra Syrorum, si mortificaverint nos,


2829. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 351 | Paragraph | SubSect | Section]

et tristissimum eius sensum complectatur. Inde igitur vis et emphasis vocum expendatur, cum Christus pro nobis passus et mortuus dicitur, ut et grati esse ei pro tanto beneficio, tamque tristi malo nostri boni causa tolerato queamus: et intelligamus quare Christus Dominus tantopere mortem exhorruerit, et apud patrem deprecatus sit. Isa. 53, Dedit sepulchrum eius cum impiis, et cum divite in mortib. eius. Locus est maximi momenti, et tamen obscurus: quem solus Lutherus recte intellexit, vertit et exposuit. De eo iam ego breviter aliquid gramatice annotabo,


2830. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 353 | Paragraph | SubSect | Section]

pluribus partibus constat: ut supra ostendimus, cum declaravimus quid sit mori peccato, Est enim primum quaedam eius mortificatio, quod lex nos antea securos conterit, et ad desperationem de propria iustitia ac salute adducit. De illo terrore ac dolore mortis et inferni videtur dicere Anna: Dominus mortificat et vivificat, deducit ad inferos, et reducit: ex quibus David saepe petit se liberari, et nova consolatione refocillari. Tertio, est quaedam mortificatio, ipsa renunciatio facta Satanae, peccato et mundo. Quarto, praecipua mortificatio est, quod vetus noster Adam


2831. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 354 | Paragraph | SubSect | Section]

motus terrae aut montium indicat praesentiam et maiestatem Dei, facta allusione ad faciem praesentiae Dei in monte Syna, quasi etiam ipsis montibus sit Dei praesentia intolerabilis. Aliquando significat, Deum aliquid novi ac mirabilis operis instituere, propter quod omnia perturbentur. Ioel 3. Dominus de Sion rugiet, ac de Ierusalem dabit vocem suam, et commovebuntur caelus et terra, eritque Dominus spes ac fortitudo populo suo. Sic et Hag. 2 dicitur: Quia sic dixit Dominus exercituum, adhuc unum modicum est, et ego commovebo caelum et terram, mare et aridam: et commovebo omnes gentes


2832. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 354 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei in monte Syna, quasi etiam ipsis montibus sit Dei praesentia intolerabilis. Aliquando significat, Deum aliquid novi ac mirabilis operis instituere, propter quod omnia perturbentur. Ioel 3. Dominus de Sion rugiet, ac de Ierusalem dabit vocem suam, et commovebuntur caelus et terra, eritque Dominus spes ac fortitudo populo suo. Sic et Hag. 2 dicitur: Quia sic dixit Dominus exercituum, adhuc unum modicum est, et ego commovebo caelum et terram, mare et aridam: et commovebo omnes gentes et veniet desiderabile omnium gentium. id est, Meschias. Movere caput alias condolere alicui,


2833. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 354 | Paragraph | SubSect | Section]

Aliquando significat, Deum aliquid novi ac mirabilis operis instituere, propter quod omnia perturbentur. Ioel 3. Dominus de Sion rugiet, ac de Ierusalem dabit vocem suam, et commovebuntur caelus et terra, eritque Dominus spes ac fortitudo populo suo. Sic et Hag. 2 dicitur: Quia sic dixit Dominus exercituum, adhuc unum modicum est, et ego commovebo caelum et terram, mare et aridam: et commovebo omnes gentes et veniet desiderabile omnium gentium. id est, Meschias. Movere caput alias condolere alicui, alias [?: ] insultare significat: ut supra in Commovere, et


2834. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 354 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt, et non a sicera. [?: ] veri foedus, significat fieri irritum, et non stare fixum ac [?:-tum ] . Isaiae 54 Montes ipsi movebuntur. et colles [?:-bunt ] : misericordia autem mea non recedit a te, nec foedus pacis meae movebitur, dicit miserator tuus Dominus. Moveri aut agitari, incredulitatem, aut certe in [?: ] profectam trepidationem aut in certitudinem sententiae significat: ut superius in voce Fidei prolixius [?: ergo ] sui Dilexerunt movere pedes suos, et eos non coercuerunt: Ier. 14. id est, sic


2835. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 356 | Paragraph | SubSect | Section]

] , nomine multae contritionis. id est, valde contritam, multaque mala perpessam. Multus fortitudine Deus, Psal. 147. Multus misericordia et veritate Psal. 34. pro, valde fortis, misericors et verax. Multa est apud Deum redemptio, Psal. 130. pro, Dominus multa frequenter et large liberare solet, praesertim a peccatis. Multa fecisti Domine Deus meus mirabilis in Psal. quadragesimo. pro, multa sunt mirabilia tua quae fecisti, vel multa ac


2836. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 357 | Paragraph | SubSect | Section]

quia in multitudine dierum reperies eum. pro, post multum tempus percipies inde fructus. Credo de marina negotiatione dici: alii de semente in locis irriguis exponunt. Tecum habes in multitudine facientes opus: id est, quamplurimos. 1. Paralip. 22. In multitudine idolorum suorum. Ezek. 14. Ego Dominus respondebo ei, in multitudine idolorum suorum. id est, eo quod fuit maximus idololatra, respondebo tali consulenti, redarguendo et puniendo eum. Alii legunt interrogative, Sum respondebo tali idololatrae? In multitudine magnificentiae: id est, multa magnificentia, vel excellenti


2837. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 359 | Paragraph | SubSect | Section]

potius externas, carnales, et corporales. Mundi lucem vocat Christus Apostolos, et omnes alios veros doctores. Matthaei 5. Contra autem negat Evangelista, Baptistam fuisse lucem, sed tantum missum ut testaretur de luce: solum vero Christum esse Lucem mundi, aut in mundum missum. Sic et ipsemet Dominus sibi soli hunc titulum aut dignitatem vendicat, Ioan. 3. 8. 9 et 12. Solus ergo Christus fuit luxuera, hocque tripliciter. Primum, quia ipse est autor et dator vitae aeternae: quod ipse plane solus ac per se facit. Deinde, quia in doctrina ipse solus veritatem ex sinu patris deprompsit,


2838. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 361 | Paragraph | SubSect | Section]

imo quibus etiam ipse Diabolus et infernus ac mors in bonum, Deo ita mirabiliter omnia ordinante, cooperetur. Sed impiis et incredulis esse immundum cor ac conscientiam quae sunt primaria, eoque etiam omnia externa eis verti in exitium. Eadem prorsus res ac doctrina tractatur Luc. 11, cum inquit Dominus: Veruntamen date quae intus sunt, eleemosynam, et omnia erunt munda vobis. Nam plane nullum dubium est, vel mediocriter textum expendenti, non agi ibi de precio expiationis verorum peccatorum: sed de mundatione rerum externarum, quo pharisaei eis licite ac pure ut mundis uti possent, nec ab


2839. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 361 | Paragraph | SubSect | Section]

mundatione rerum externarum, quo pharisaei eis licite ac pure ut mundis uti possent, nec ab illis fierent immundi ac polluti. Pharisaei enim putabant, id effici posse accurata lotione poculorum et patinarum. Sed Christus eis aliam multo meliorem rationem commonstrat. Sensus ergo est; quasi diceret Dominus: Vos putatis res externas esse immundas, et illas vos contaminare posse, eoque illas purificaturi tam diligenter lavatis: verum scitote, in pectore latere veram immundiciem, non in istis externis. Intima cordis vestri plena sunt rapina et scelere, seu pessimis affectibus et cupiditatibus


2840. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

negari non potest, τὰ ἐνόντα, quae intus sunt, respicere ad illud praecedens, τὰ δὲ ἐσωθειν ὑμῶν, quod intra vos est, seu pars vestri interna: id est cor ac conscientia. Item quod dixerat, Dominus qui fecit externa, fecit et interna: scilicet hominis. Lavamini et mundamini: id est, vera conversione aut poenitentia quaerite veram mundationem aut iustificationem: quae qualis sit, et quomodo contingat, alibi exponitur plenius. Satan invenit domum, ex qua exierat, scopis mundatam et


2841. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 364 | Paragraph | SubSect | Section]

dat. De pro vero legitur Psal. 112, Bonus vir miseretur et mutuat. Per mutuationem autem intellige in impio, quod omnibus modis defraudet et circumveniat, et rapiat res proximi. De pio vero, quod omnibus modis ac officiis prompte iuvet proximum Praecipitabit aut excutiet manum suam dominus mutui, qui dedit mutuum proximo suo, non exiget. Deut. 15. exponit ipsemet Moyses, quid vocet Dominum mutui. nihil ergo in hac locutione difficultatis est. Illud tantum adhuc valde dignum est observatu, quandoquidem in hoc capite agitur de remissione debitorum, quae septimo quoque anno


2842. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 364 | Paragraph | SubSect | Section]

aperit os suum: id est, quasi superatus magnitudine calamitatum, quibus resistere ne quini, [?:-ti ] si non audirem, nihil respondi, tibi commendans [?: ] dictam, et a te opem expectans. Sic de Christo ipso [?:-bit ] Evangelista et Propheta. Ipsemet etiam Dominus interrogatus de causa silentii in passione, dicit eam esse, quia [?: ] loquatur, cum nec ad interrogata eius respondeatur [?: ] si ipse recte respondeat, seque excuset, dimittatur: ut [?:-ne ] frustra tum se excuset, tum illos redarguere conetur.


2843. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 366 | Paragraph | SubSect | Section]

suscepit, sicut solent avi de nepotum ortu laetari, tametsi hi fuerint iam pronepotes Iosephi, ut tanto maiori gaudio eos viderit, blandiusque contrectaverit. Psal 87, Ecce Philistaea Tyrus cum Aethiopia, ille natus est ibi. Et mox: De Syon dicetur, Vir et vir natus est in ea Item, Dominus recensebit, cum conscripserit populos, iste natus est ibi. Id est, multi venientes ab Oriente et Occidente, fient per fidem spirituales filii et haeredes Abrahami. ac cum eo recumbente regno caelorum. Quin et Dominus ipse recensens Catalogum gentium et hominum de multis barbaris extremi


2844. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 366 | Paragraph | SubSect | Section]

ille natus est ibi. Et mox: De Syon dicetur, Vir et vir natus est in ea Item, Dominus recensebit, cum conscripserit populos, iste natus est ibi. Id est, multi venientes ab Oriente et Occidente, fient per fidem spirituales filii et haeredes Abrahami. ac cum eo recumbente regno caelorum. Quin et Dominus ipse recensens Catalogum gentium et hominum de multis barbaris extremi orbis, dicet, Ecce iste est quoque filius Abrahae. Quo respicit Christus dicens: Multi venient ab Oriente et Occidente, et recumbent cum Abraam in regno caelorum Quod in ea nati est, ex Spiritu S. est, Matth. 1 ubi


2845. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 366 | Paragraph | SubSect | Section]

loci ac materiae est plenius explicare. Posses tamen in talibus locis etiam generaliore illa significatione hoc verbum profieri accipere ut ex voluntate carnis ac viri nasci, sit omnis propittio, aut (ut ita dicam) causatio, sive ab humana doctrina, sive quomodocunque. Sic cap. 3 Dominus aliquoties [?:---tit ] , Oportere omnes ex supernis nasci: id est, ut ipsemet exponit, ex aqua et Spiritu, seu Spiritu sancto, efficaciter in corde hominis operante per Verbum et Sacramenta. Sic et Dominus ac Baptista eodem Cap. aliquoties repetit: Qui ex carne,


2846. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 366 | Paragraph | SubSect | Section]

sive ab humana doctrina, sive quomodocunque. Sic cap. 3 Dominus aliquoties [?:---tit ] , Oportere omnes ex supernis nasci: id est, ut ipsemet exponit, ex aqua et Spiritu, seu Spiritu sancto, efficaciter in corde hominis operante per Verbum et Sacramenta. Sic et Dominus ac Baptista eodem Cap. aliquoties repetit: Qui ex carne, qui ex terra, qui ex spiritu ex caelis est, venit, aut nascitur. Porro de voce [?: ] , denuo, aut desuper, aut superne, dictum est supra in [?: ] SUPER. Eadem plane est vis locutionis, ex Deo esse


2847. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 366 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquoties repetit: Qui ex carne, qui ex terra, qui ex spiritu ex caelis est, venit, aut nascitur. Porro de voce [?: ] , denuo, aut desuper, aut superne, dictum est supra in [?: ] SUPER. Eadem plane est vis locutionis, ex Deo esse aut ex diabolo, qua multum utitur Dominus, praesertim Iohan. et alibi. item Iohan. in sua Epistola, potissimum: [?: 34- ] cap. Sic idem etiam est, Esse filium Dei, aut Deum habere [?: ] Et contra, Esse ex patre diabolo, ex diabolo, et [?: ] diaboli, aut et filios Belial esse.


2848. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 370 | Paragraph | SubSect | Section]

ad panem: sed contra, panem esse necessarium ad saturationem. ¶ Haec iam devoce Necessarii dixisse sufficiat: nam reliqua significata et exempla facile ex Latino sermone et iam dictis intelligentur. NEGLIGERE, ponitur aliquando pro odisse. Hebraeorum octavo: Ego neglexi eos, dicit Dominus: id est, odi eos, quando quidem non perstiterunt in foedere. In Hebr. Hieremiae trigesimo primo est, Ego dominatus sum eis: id est, duriter eos tractavi. Sic negligere sapientiam, Proverbiorum primo, pro despicere, aut etiam odisse: et Hebraeorum duodecimo, Negligere disciplinam.


2849. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 370 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebraeum כחס Kiches, quod Latine Negare versum est, aliquanto significantius Latino videri. includit enim quandam separationem, et veluti apostasian a Deo. Prover. 30. Divitias et paupertatem non dederis mihi, ne forte satier, et negem ac dicam, Quis est Dominus? i. confisus mea opulentia, non curem te: sed deficiens contemnam, tanquam vita salusque mea ex te minime pendeat, aut tua ope non indigeat. Hierem. 5. Negaverunt Deum, et dixerunt: Ipse non est, nec venient super nos poenae aut gladius. ubi Negare videtur significare, simpliciter


2850. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 371 | Paragraph | SubSect | Section]

in locis altissimis et in petris nidos suos. Num. vigesimoquarto. Robusta est habitatio tua: etiamsi in petram collocaveris nidum tuum, eris in devastationem. Sic [?: Ab--- ] dicit capite quarto ad Edomitas, quod, etiamsi in [?:---dera ] nidum suum collocaverint, tamen Dominus [?:----rus ] sit eos inde. Sic et Habacuc inquit: Vae [?: in- ] lucro in malum domus suae, et ponit in sublimi [?: ] suum, ut liberetur de manu mali. Tertio, quia [?: ] post excubationem pullorum a plerisque [?: aviarius ]


2851. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 376 | Paragraph | SubSect | Section]

esse nominatum antequam nasceretur, aut etiam conciperetur. Sic et de toto populo inquit Isaiae 43, Vocavi nomen tuum, Meus es tu: i. tuos maiores, et te populum Israelem mihi peculiariter ac nominatim adiunxi, etiamsi alio qui omnes gentes ad mei agnitionem vocem. Sic illud in Evangelista dicit Dominus, Dicite discipulis meis et Petro. Illa peculiaris appellatio non fuit frustra in illo lapsu Petri addita. Sic denique dicit Deus, se etiam Cyrum nominatim vocasse ad evertendam Babylonem, et liberandum populum, longe ante quam nasceretur: Is. 45. Vicinum huic est, quod Psal.


2852. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 376 | Paragraph | SubSect | Section]

Epist. cap. 3 [?: resp- ] ac allusisse videtur, inquiens: Videte, qualem [?: charita ] tem pater nobis dedit, ut filii Dei nominemur. [?: S- ] phrasis est etiam Isaiae 65, Relinquetis nomen vestrum in execrationem servis meis, interficietque te Dominus Deus, ac servos suos vocabit nomine alio: id est, Nihil erit execrabilius Iudaeo et filiis carnalis Abrahae populus autem novus Dei nominabuntur Christiani, et [?:-lii ] Dei erunt. Ponere aliquem in nomen, aut laudem: [?: Zo- ] Ponam vos in nomen et in laudem


2853. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 378 | Paragraph | SubSect | Section]

super. vos iustitiam. Sic etiam Baptista iubet per agnitionem peccatoras praeparari viam Domino: et Apostoli iubente Domino clamit. Paenitentiam agite, Ap pro pinquat. n. regnum caelorum. Eadem metaphora, in eodemque usu, utitur et Ier. cap. 4 inquiens: [?: S- ] dicit Dominus ad viros Iehuda et Ierusalem. Novate [?: ] novale, et nolite seminare in spinas: circumcidamini [?: D- ] ac auferte praeputia cordis vestri viri Iehuda, et [?: ] tores Hierusalem. ubi ipsemet Propheta exponit, [?: ] Novare novalc, et non


2854. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

Quare verba Novi, Scio, Nescio et Ignoro, significant etiam sequentes motus bonos aut malos: alias approbo, curo, foveo, iuvo, alias contra. Sic accipiendum est quod Paulus ait 2. Tim. 2 firmum fundamentum esse, Novit Dominus suos: id est, Haec est basis fidei nostrae, omnis nostra securitas ac firmitas, quod virtute aut manu Dei custodimur ad salutem, eaque fovemur ac iuvamur: ex aqua nemo nos rapiet. Non significat simplex novisse: alioqui Deus omnia novit. Sic Psal. 1, Novit Dominus


2855. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

esse, Novit Dominus suos: id est, Haec est basis fidei nostrae, omnis nostra securitas ac firmitas, quod virtute aut manu Dei custodimur ad salutem, eaque fovemur ac iuvamur: ex aqua nemo nos rapiet. Non significat simplex novisse: alioqui Deus omnia novit. Sic Psal. 1, Novit Dominus [?:-iam ] iustorum, iter autem impiorum peribit: id est, Dominus probat viam et actiones piorum, eosque curat, iuvat, secundat, et laeto optatoque exitu ditat. Sicut et Psalmo 37 ait, Novit Dominus dies sincerorum: iter autem conatusve impiorum, utpote neglectus et damnatus


2856. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

securitas ac firmitas, quod virtute aut manu Dei custodimur ad salutem, eaque fovemur ac iuvamur: ex aqua nemo nos rapiet. Non significat simplex novisse: alioqui Deus omnia novit. Sic Psal. 1, Novit Dominus [?:-iam ] iustorum, iter autem impiorum peribit: id est, Dominus probat viam et actiones piorum, eosque curat, iuvat, secundat, et laeto optatoque exitu ditat. Sicut et Psalmo 37 ait, Novit Dominus dies sincerorum: iter autem conatusve impiorum, utpote neglectus et damnatus ab eo, carebit successu, erit potius ipsis exitio quam emolumento. Hos. 3,


2857. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

simplex novisse: alioqui Deus omnia novit. Sic Psal. 1, Novit Dominus [?:-iam ] iustorum, iter autem impiorum peribit: id est, Dominus probat viam et actiones piorum, eosque curat, iuvat, secundat, et laeto optatoque exitu ditat. Sicut et Psalmo 37 ait, Novit Dominus dies sincerorum: iter autem conatusve impiorum, utpote neglectus et damnatus ab eo, carebit successu, erit potius ipsis exitio quam emolumento. Hos. 3, Novi te in deserto, in terra sitibunda: pro, fovi et alui te. Sic Psa. 31. Agnovit in tribulatione animam meam: pro, curavit, fovit,


2858. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

ac denique in eo certa fiducia acquiescente: haec enim est vera fides. Tunc cognoscam, sicut et cognitus sum: 1. Cor. 1, id est plene cognoscam. Cognosci autem, non tantum perfectionem noticiae, sed curam, amorem ac protectionem notat, ut initio dixi. 2. Tim. 2, Sigillum Dei est, novit Dominus suos. 1. Cor. 8. Qui diligit Deum, hic cognitus est ab eo. Vicini sensus sunt, quod Christus dicit Iohan. 10, se nosse oves suas, et agnosci ab eis. Gal. 4, At nunc cognoscentes Deum, vel potius cogniti ab eo. Contrariae locutiones habent contrariam significationem: ut cum Christus


2859. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 381 | Paragraph | SubSect | Section]

quoquo modo vetus extrudere, ut satis vasorum ad novum habeant. Res nova pro mirabili et miraculosa ponitur interdum: sicut et apud Latinos, Novum aliquando aliquid magnum, mirabile, inopinatum indicat. Sed Num. [?:-6 ] , ubi rem novam habet Vulgata versio, in Hebraeo est, Si Dominus creationem creaverit, etc. Verum Hiere-iae it habetur, Creabit Dominus novum, seu rem novam, Femina circumdabit virum: mirabilem Meschiae conceptionem significans. Eadem phrasis et Isaiae 43 habetur, ac indicat rem admirandam et inauditam. Isa. cap. 65 et 66,


2860. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 381 | Paragraph | SubSect | Section]

et miraculosa ponitur interdum: sicut et apud Latinos, Novum aliquando aliquid magnum, mirabile, inopinatum indicat. Sed Num. [?:-6 ] , ubi rem novam habet Vulgata versio, in Hebraeo est, Si Dominus creationem creaverit, etc. Verum Hiere-iae it habetur, Creabit Dominus novum, seu rem novam, Femina circumdabit virum: mirabilem Meschiae conceptionem significans. Eadem phrasis et Isaiae 43 habetur, ac indicat rem admirandam et inauditam. Isa. cap. 65 et 66, pollicetur Deus caelos novos et terram novam: intelligens nimirum novum regnum


2861. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 383 | Paragraph | SubSect | Section]

ad illam speciem alludunt: ut mox dicetur clarius, propositis exemplis. 1. Regum 18, Factum est autem, cum egrederentur sacerdotes de sancto, ut nebula impleret domum Domini, nec potuerunt sacerdotes stare et ministrare propter nebulam: nam implevit gloria Domini, domum Domini. Tunc ait Salomon, Dominus dixit se habitaturum in caligine. Alii pro nebula vertunt nubem. Quod autem primum dixerat Anan, nubem aut nebulam: hoc mox dicit gloriam Domini, et densam caliginem. Ob tales apparitiones dicitur Deus iam habitare in nubibus, iam vehi aut equitare in nubibus tametsi ea loquutio et inde


2862. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 384 | Paragraph | SubSect | Section]

Quod dicitur ob illas nubes, quas aut quibus Deus ex mari aquam sursum trahit, ut in historia Heliae habetur: et Physici scribunt, et denique experientia nautae norunt: Vapor nebulae de incenso ascendebat, Ezech 10. Sic enim solet, cum res idoneae ad suffitum igni imponuntur, ascendere fumus. Dominus, in turbine et tempestate via eius: nubes veluti pulvis pedum eius: Nahum 1. Describitur ibi Deus terribiliter, et hoc inter alia additur, ex illis tot visionibus ut supra dictum est, quo aliquid quasi oculis subiiciatur spectandum, eoque magis Deus praesens esse et terribilis appareat.


2863. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 384 | Paragraph | SubSect | Section]

curuitate sua arcum imitatur. Dicit autem Deus, se positurum arcum suum in nubibus: non quod tunc primum creaverit illud meteoron: sed quod tunc primum coepit esse Sacramentum aut testimonium divinae voluntatis ac promissionis, de non perdendo amplius per diluvium mortalium genere. Praecedebat Dominus Israelitas interdiu in columna nubis, et noctu in columna ignis: Exod. 13 et saepissime alias: inculcaturque, quod non sint profecti, nisi movente se illa columna. ideo vero interdiu fuit columna nubis, et noctu columna ignis, ut cerni posset: quia nec flamma interdiu ob lucem solis, nec


2864. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 385 | Paragraph | SubSect | Section]

de iis significationibus et loquutionibus quae magis propriae sunt, et ad externam nuditatem pertinent: postea de metaphoricis ac [?:-alibus ] (ut ita loquar) nuditatibus. Nudus [?: igi-catachristicos ] significat male vestitum Deuter. 28, servies hosti tuo, quem Dominus immiserit in te in [?: ] , in siti, in nuditate, et inopia omnium rerum [?: ne-rum ] . Non significat simpliciter eum nihil [?: esu-iturum ] , aut tegminis habiturum: sed tenuiter indigne haec accepturum. Sic Paulus saepe queritur [?: ]


2865. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 388 | Paragraph | SubSect | Section]

conditioneque moventur. Nutare manum alicuis pro, attenuari ac debilitari eum, praesertim in re familiari. Levit 25, Cum attenuatus fuerit frater tuus, et nutaverit manus eius apudte, sustentabis aut confirmabis eum, sicut et peregrinum ac inquilinum, ut vivat tecum. Non dabit in aeternum Dominus nutationem iusto Psal. 55. id est, non perpetuo permittet eum exiliis vexari, aut alioqui sortem fortunasque eius debilitatas vacillare, ac ipsum vel incertis sedib, vagari, vel infirma et perpetuo periclitante conditione esse. O


2866. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 390 | Paragraph | SubSect | Section]

est: nempe auferens peccata totius mundi, ac sanguine suos omnes credentes super nivem dealbans. Eius enim passio aut unicum sacrificium ubique a piis fide inter precandum offertur, dum petitur, ut Deus nobis propter hanc propitiationem omnia nostra peccata ac sordes condonet. Sicut autem ipse Dominus hac ratione quotidie ab omnibus piis offertur: ita et pii qui sunt ipsius membra, semet in rationalem, Deoque placentem ostiam offerunt, ut Paulus ad Rom. 12 praecipit. De utroque horum sacrificiorum dicit Christus ad Samaritanam, quod veri adoratores ubique in spiritu et veritate


2867. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 390 | Paragraph | SubSect | Section]

semper te primo loco, et ante [?: a- ] omnia mea gaudia et res laetas canam ac celebrabo. [?: ] stre huius significationis exemplum est, et simus amplissimae consolationis plenissimum quod Deus [?: ] 49 inquit: Syon dixit, Deseruit me Iehova, oblitus est mei Dominus: Nunquid obliviscetur mulier [?: ] sui, ut non misereatur filii uteris sui? sed esto oblivi [?: ] tur illae, ego tamen non obliviscar tui. Ecce in manibus meis sculpsi te, muri tui coram me semper. Deus [?: ra- ] nullius unquam obliviscitur, neque boni


2868. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 391 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei est, differre poenas erga impios, et eorum prava facta. Psal. 74, Memineris opprobrii tui a stulto tota die. Ne obliviscaris vocis inimicorum tuorum: pro, age commoveare aliquando tandem, et punias eos. Sic et Amos 8, per oblivionem Dei impunitas impiorum notatur: Iuravit Dominus per magnificentiam Iacob, si oblitus fuero in perpetuum omnium operum eorum. Christus dicit Luc. 12, [?: passe-es ] vilissimas aviculas esse, et tamen unum ex illis non esse in oblivione coram Deo: id est, Deum habere singularem earum curam. Dicimur et nos oblivisci Dei, cum


2869. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 391 | Paragraph | SubSect | Section]

per obmutescentiam vel patientia ac humilitas, vel etiam magnitudo calamitatis, vel denique summa iniuria adversariorum, coram quibus frustra lo quantur. Sic de Christo scribitur Is. 53, quod sicut ovis coram tondente obmutuit: quo indicatur ovilla eius patientia et humilitas. Ipse vero Dominus interrogatus cur taceret in iudicio ad tot accusationes: respondit, se ideo tacere, quia frustra coram eis lo queretur, inquiens: Si interrogavero vos, non respondebitis mihi: et si respondero, non dimittetis me. Obmutui silentio. Psal. 39. id est, pertinacissime et


2870. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 393 | Paragraph | SubSect | Section]

esset. verum id commodius differetur in nomen Signum ac Sigillum, et verbum Signo. OBSONIUM, significat omne genus ciborum, quod pani additur. Sic aliqui interpretes verterunt Graecum προσφάγιον, Ioan. vigesimoprimo, ubi quaerit Dominus Apostolos piscantes, an quid habeant prosphagii? ad verbum, cibi ad panem, vel cum pane edendi, intelligens de piscibus. Ibidem, ὀψάριον, pisciculusigni impositus vocatur, ducta proculdubio ab ista voce etymologia. Porro quia Romani non dabant


2871. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 395 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut et Christus precationis causa interdum secedit ab Apostolis. Soliti alioqui sunt augures et aruspices olim, etiam apud gentiles, ita â sacrificiis ac coetu secedere, captandi augurii gratia, vel'quia solis visiones citius exhibentur. Inquit igitur ibi Bileam inter alia: Ego vado, si forte Dominus occurrat in occursum mei. forte idem est quod, si forte appareat, et responsum det mihi ad consulta per aliquod visum, et quasi spectrum. Occurrere Deum alicui, interdum significat idem quod apparere. Sic Moyses iubetur Exodi 3 dicere ad Pharaonem: Dominus Deus Hebraeorum occurrit


2872. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 395 | Paragraph | SubSect | Section]

inter alia: Ego vado, si forte Dominus occurrat in occursum mei. forte idem est quod, si forte appareat, et responsum det mihi ad consulta per aliquod visum, et quasi spectrum. Occurrere Deum alicui, interdum significat idem quod apparere. Sic Moyses iubetur Exodi 3 dicere ad Pharaonem: Dominus Deus Hebraeorum occurrit nobis: nunc quaeso ibimus iter trium dierum, et sacrificabimus ei: id est, apparuit, et simul mandata tradidit. Idem plenius repetit initio 5 capitis, inquiens. Deus Hebraeorum occurrit nobis, Ibimus quaeso iter trium dierum, et sacrificabimus Domino Deo nostro,


2873. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 395 | Paragraph | SubSect | Section]

apparitionem Dei exponere. Exo. 4, cum in hospitio conatur Moisen occidere ob non circumcisos filios: et cum is dicit, ne nobis occurrat in peste. Hinc duxit illam illustrem metaphoram Propheta cap. 33. omnes nos quasi oves erravimus, singuli in viam propriam respeximus: at Dominus fecit incurrere in eum omnium nostrum peccata. i. quasi magno hostilique quodam impetu fecit ea in ipsum irruere: nempe quod per imputationem oneravit peccatis et poenis nostris filium suum. Praeclare depingit magnitudinem et potentiam peccati, ac irae Dei: et ingens onus Christi, quod pro


2874. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 396 | Paragraph | SubSect | Section]

liberatum et honoratum verbis et muneribus dimittit liberum, offerens ei etiam sua officia, si velit venire Babylonem. Occurrere aliquos sibi invicem, alias multitudinem significat, alias promiscuam conversationem. Proverbiorum vigesimonono: Pauper et vir foenorum occurrerunt sibi invicem, at Dominus illuminat amborum illorum oculos. id est, gignit ac conservat utrunque Dominus, ipse est omnium pater et autor. Q. d. Reperias passim diversissimos gradus ac conditiones, aut fortunas hominum: verum scias id non temere aut casu accidere, sed Deum varie sua dona ac bona, sicut et poenas, et


2875. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 396 | Paragraph | SubSect | Section]

sua officia, si velit venire Babylonem. Occurrere aliquos sibi invicem, alias multitudinem significat, alias promiscuam conversationem. Proverbiorum vigesimonono: Pauper et vir foenorum occurrerunt sibi invicem, at Dominus illuminat amborum illorum oculos. id est, gignit ac conservat utrunque Dominus, ipse est omnium pater et autor. Q. d. Reperias passim diversissimos gradus ac conditiones, aut fortunas hominum: verum scias id non temere aut casu accidere, sed Deum varie sua dona ac bona, sicut et poenas, et omnino vitae huius conditiones, distribuere. Occursus saepe quemvis casum


2876. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 396 | Paragraph | SubSect | Section]

decimoquarto: Ionathan comedit de melle, et viderunt oculi eius, seu illuminati sunt: id est, prae fame et lassitudine ita erat exhaustus, ut iam oculi eius caligarent: sed sumpto cibo recepit vires, et oculi potuerunt tanto valentius cernere. Paulo ante dixi de phrasi, Illuminat oculos amborum Dominus: id est, ipsos sustentat et alit, ac fovet, ut possint fungi vita, et potentiarum suarum functionibus. Dare defectum oculorum, Deut. vigesimooctavo, intelligo de [?: imbecil- ] alii de spe irrita: Dabit tibi cor pavidum, et [?: defec- ] oculorum. Sic Ieremiae


2877. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 396 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] in praepositionibus Coram, Ante, in conspectu, et in nominibus, Bonum, ac Malum, ut hic eadem repetere non sit [?: ] cesse. Tribuitur alioqui non tantum hominibus, [?: ] et Deo, per anthropopathiam. 2 Samuelis vigesimo secundo: Reddidit mihi Dominus secundum iustitiam meam, secundum puritatem manuum mearum [?: ] oculis suis. Sic dicitur aliquis iustus in oculis suis, Iob. 36 simosecundo, Sapiens in oculis suis Proverbiorum, 3 quinto, ubi etiam plenius dicitur, et ingeminatur: [?: ] iis qui sunt sapientes


2878. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 397 | Paragraph | SubSect | Section]

significat sanam ac puram mentem, quae iniustitiam videre ac spectare non potest. Hab. 1, Mundus es oculis, ut spectare non possis et cernere laborem. In hac significatione oculi promente, dicitur etiam Oculus sublimis pro superbo, et humilis pro demisso modestoque animo. Proverbiorum 6. Dominus odit sublimes oculos: id est, superbam mentem. Psalmo 101. Elatum oculis et turgido corde non possum ferre. Sic Psalm. 131, Domine non exaltavit se cor meum, nec elevati sunt oculi mei, non ambulavi in magnis et mirabilibus super me. Contra humilis oculus, pro modesto homine ac animo


2879. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 398 | Paragraph | SubSect | Section]

circa eum quod opus est, sive in iuvando, sive in puniendo eo, ut supra in verbo ABSCONDO dixi. Oculos alicuius, praesertim Dei, alicubi esse, significat eius curam, providentiam et favorem, aut alioqui diligentiam. 1. Regum nono: Eruntque oculi mei, et cor meum ibi in seculum. Pollicetur Dominus se fore praesentem in templo, et ibi orantes exauditurum Deuteronom. undecimo: Semper sunt oculi Dei tui in ea terra inde ab initio. pro, curam ne providentiam illius habet. Contra, Excindi ex oculis Dei , est privari eius cura ac favore. Psalmo trigesimoprimo Excisus sum ab oculis


2880. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 399 | Paragraph | SubSect | Section]

tum et in Hieroglyphicis Aegyptiorum, ubi ipsa pictura oculi id denotat. Proverb. 20, Rex oculis suis dispergit omne malum, id est, suo iudicio et providentia, seu prudenti gubernatione: sicut supra dixi denotare curam. Sic et illud dicitur: Ut oculus videat, ac auris audiat, utrunque facit Dominus. id est, Deus efficit, ut et gubernatores prudentes sint, et sapienter prospiciant quid faciendum aut omittendum sit, et subditi ac ministri obediant. Sic Moyses dicit ad Hobab suum affinem, Num. 10, ut sit populo oculus: id est, dux ac monstrator viae et variorum commodorum in deserto


2881. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

odorem quietis [?: ] suscepit propitius sacrificium Noach, eique ac filiis, [?: ve ] tiusque mundi hominibus placatus est. Contra [?: ] reiicit sacrificia aliquorum Deus, dicit se non odoratarum ea ut est Amos 5 Sic David dicit ad Saulem persequentem se: Si Dominus te incitavit contra me, odoretur sacrificium: scilicet tuum. quasi dicat, Sit tibi placatus ac propitius, non puniat te propter hoc [?: fact- ] sed potius te iuvet, tueatur ac foveat, detque tibi quod petis. Sin autem mali homines te incitarunt, in illi maledicti coram Domino,


2882. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 403 | Paragraph | SubSect | Section]

spirituali oleo, ac gaudio. Oleum effusum nomen tuum, Canticorum primo. pro, perinde spargitur laetus sermo de te, tuisque factis, sicut oleum optimum cum funditur, fragrantiam de se late emittit. Dixi vero supra, Odorem per metaphoram pro fama poni. Terra exaudit oleum, Oseae secundo, Dominus exandiet caelos, aut eis respondebit: caeli exaudient terram: terra exaudiet frumentum, vinum et oleum. pro, Deus faciet caelum efficax, bonasque in eo tempestates constituet. et caelum adhibebit tempestivos calores et humectationes, quibus riget ac tepefaciat terram. Unde postremo fiet, et


2883. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 404 | Paragraph | SubSect | Section]

per ea universalia signa QUICUNQUE et OMNIS, quibus et B. Marcus [?: ] et Lucas, includi omnem causam, etiam fornicationis: quod revera minime cogit. Per illa enim signa universalia, QUICUNQUE et OMNIS, omnis homo includitur: omnem autem causam includi non est necesse unde et Dominus excipiens causam adulterii, [?: ] illa voce QUICUNQUE, dum ait: Dico vobis, quicunque dimiserit uxorem suam nisi ex causa [?: ] tionis, etc. quam ob rem ipsemet


2884. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 405 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil tetigeritis. Non omne praeter man oculi nostri vident. pro, nihil praeter Man, non quicquam Sic Petrus dicit Actor 10. Nunquam comedi omne. pro, quic quam immundum. Non omne ergo, aliquando significat non quicquam. Omne quod ei, pro omnia bona alicuius. ut 1. Paral. 13, Benedixit Dominus domum Obodedom, et omne quod ei: id est, omnia ipsius. Aristoteles primo de Interpretatione monet, signum. universale Omnis tantum subiecto, non etiam praedicato addendum: quia alioqui falsam efficeret orationem. ut si dico retur, Omnis homo est omne animal. At Psalmista vere dicit


2885. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 406 | Paragraph | SubSect | Section]

sed alii coniunctae, sicut et alia syncatagoremata: de quo Hebraismo in Regulis Generalibus disseruimus. Proverbiorum vigesimoprimo, Omnis via viri recta est in oculis eius. pro, omni homini, aut cuique suus mos, sua consilia et conatus placent ac probantur, tanquam iusti ac salutares: sed Dominus recte et exacte ponderat corda, et iudicat de intimis hominis cogitationibus. Non enim prorsus verum est, quod homines omnia sua facta probare soleant: sed solum praecipua ac perpetua, ac ante omnia ipsum vitae cursum, vel curriculum ac institutum. Tale videtur et illud Terentianum esse in


2886. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 407 | Paragraph | SubSect | Section]

cum homines dubii quid rectum aut pravum, Deo gratum aut ingratum sit, nesciunt quo se vertant. Sic et de hora potestatis tencbrarum accipere possis, cum nemo operari potest: id est, cum ob tristem persecutionem difficile est se recte gerere, et bonam conscientiam retinere. Idem est quod alibi Dominus, inquit, Ambulate dum lucem habetis. Sic in tertia Iohannis, Fideliter facis quod operaris in fratres et peregrinos. Operari iustitiam, est deditum esse operibus iustitiae, aut iustis actionibus. Psalmo decimoquinto: Qui ambulat sincere, operatur iustitiam, et loquitur veritatem ex


2887. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 409 | Paragraph | SubSect | Section]

annorum vivifica. id est, populum tuum quem fecisti, in summis discriminibus conserva. Videtur respicere ad captivitatem Babylonicam, quae in medium tempus incidit populi Israelitici inter eductionem et ultimam Hierosolymae perversionem. Opus pro miseriis, afflictionibusque: Ier. 31. Sic dicit Dominus, Cohibe vocem tuam a fletu, et oculos tuos a lachrymis, quoniam est merces operi tuo, et revertentur de terra hostium. id est, quia adhuc te liberabit Deus, aut saltem posteros tuos ex isto calamitoso exilio. Opus, pro eo circa quod quis occupatur. Sic Iacob dicit ad Esau Gen. 33. se


2888. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 409 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei veritas et iudicium id est, sunt solida, firma, rata ac iusta, et testantur Deum ipsum esse veracem ac iustum. Aliquando de uno eius aliquo opere dicitur, quod ipse instituit, ut opus manuum suarum Deus non remittet aut deseret. id est, perget mihi benefacere, sicut coepit. Psalmo 138. Dominus proficiet circa me: Domine, benignitas tua manet in seculum, opera manuum tuarum non relinques. Sic et de hominis operibus eadem phrasis usurpatur. Psalm. 90, Opus manuum nostrarum dirige supra nos, aut firma: id est, rege, et da successum laboribus ac conatibus nostris. Sic


2889. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 411 | Paragraph | SubSect | Section]

cibi, aut aliarum rerum [?: a- ] . Orate, ne fiat fuga vestra hyeme aut sabbato: i. erit ingens, periculosa ac tristis persecutio: quia hyeme est difficilis fuga, sabbato vero non licet procul ire. vos vero tunc oportebit procul fugere. Orationem amovere, Psalm. 66. Benedictus Dominus Deus meus, qui non amovit orationem meam: subintellige, a conspectu suo, vel etiam non removit a me rem oratam aut petitam, sed benigne eam mihi largitus est. Orationem alicuius cadere coram aliquo: pro accipi, seu exaudiri: Ier. 42. Cadat quaesumus oratio nostra coram te, et ora pro


2890. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 412 | Paragraph | SubSect | Section]

significat mandare, constituere, ac decernere: idque non tantum in Sacris literis, sed et in aliis linguis. Roman. decimotertio, Potestates sunt a Deo ordinatae: id est, constitutae ac decretae. Qui potestati resistit, ordinationi Dei resistit: id est, decreto, voluntati, mandato. 1 Cor. 9, Dominus ordinavit iis qui Evangelium annunciant, ut ex Evangelio vivant: id est, constituit, decrevit. Ordinare Deus dicitur aliquid, cum id penes se decrevit, idque etiam ad eventum deducit. Actorum 4 est celebris locus, quod Herodes ac Pilatus convenerint cum gentibus contra Christum, ut ea


2891. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 414 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] ius praescriptum aut mandatum. Exodi 17, Profecta est Israel ad os Iehovae. Sic Exodi 38, Quod numeratum fuit secundum os Mosis. Iosuae 13, Calebo filio [?: ] nae dedit partem secundum os Domini ad [?: Ieho- ] 1 Regum decimoseptimo: Vivit Dominus, si erit [?: p- ] via, nisi ad oris mei verba: id est, secundum meum [?: ] scriptum aut mandatum. 2 Reg. 23. Ut daret argentum ad os Pharaonis. pro, sicut Pharao praescripserat, et mandaverat, aut iniunxerat. Sic Iob trigesimotertio En ego iuxta os tuum pro


2892. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 415 | Paragraph | SubSect | Section]

illis obiicere, qui aliquid in Papae tyrannide aut flagitiis, vel denique abominationibus reprehenderunt. Ponere sermonem in ore alicuius, est instituere eum, quomodo et quid dicere debeat. Exod. 4. Tu loquêris ad eum, et pones verba in ore eius. pro, dices ei quid velis eum loqui. Posuit Dominus verba in ore Balaam, Num. 22. pro, suggessit ei quid dicere debeat. Mox dicit semetipsum exponens: Revertere, et sic loquêris. Deut. 18, Ponam verba mea in ore eius. id est, suggeram ei, eumve instruam quid loqui debeat, erit interpres meus. 2. Samuel. 14. Posuit Ioab verba in ore


2893. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 416 | Paragraph | SubSect | Section]

coclearis utuntur. Os, pro parte ac mensura. Deut. [?: X- ] . Dabit filio exosae primogenito os duplex de omnibus quae habet. id est, duplicem partem, aut duas ratas partiones. Os alicuius, aliquando recte pro ipso exponi potest. ut, Os Domini loquutum est: id est, ipsemet Dominus. Sic Exacerbare os Domini, de quo supra saepius. Tergere os. Proverb. 30: Adultera comedit, extersit os, [?: ] dixit, Nihil feci. de impudentia adulterae et omnium perditorum dicitur, qui parvi pendunt sua peccata. Homo vivit ex omni verbo quod procedit ex ore Dominis


2894. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 417 | Paragraph | SubSect | Section]

ac maledictionibus dicere, Baso tes vostres mans: aut, baso tes vostras podas, Osculor tuas manus aut pedes. OSSA, ob duriciem aliquid firmum ac validum notant. Genes. 49, Isaschar asinus ossis iacebit inter duas Marcinas. id est, firmus robustusque erit. Sic Psal. 53. Dominus dissipabit ossa obsidentis te. idest, Omnem vim ac robur adversariorum tuorum, perinde ac si per omnes campos ac regiones circum quaque caesorum hostium [?: ] disiecta essent: ut solet in conflictibus fieri. Cum aliquis dicitur alterius os et caro esse, magna quaedam


2895. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 419 | Paragraph | SubSect | Section]

post repetit: ubi priore loco pactum significat ordinationem Dei, qua motus caelorum et temporum constituit, et veluti cum eis convenit, ut currant secundum normas ipsis praescriptas. Posteriore vero, promissionem factam Davidi, de perpetua successione posterorum, praesertim Meschiae. Deut. 5, Dominus Deus noster percussit nobiscum foedus in Horeb. non cum patribus nostris Dominus pepigit pactum istud, sed nobiscum: nobiscum in quam, qui hodie hic vivimus. Monet Moyses de instauratione foederis facta, ut ostendat, illos tanto magis obligari ad id foedus servandum. Qui pepigerunt pactum


2896. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 419 | Paragraph | SubSect | Section]

et temporum constituit, et veluti cum eis convenit, ut currant secundum normas ipsis praescriptas. Posteriore vero, promissionem factam Davidi, de perpetua successione posterorum, praesertim Meschiae. Deut. 5, Dominus Deus noster percussit nobiscum foedus in Horeb. non cum patribus nostris Dominus pepigit pactum istud, sed nobiscum: nobiscum in quam, qui hodie hic vivimus. Monet Moyses de instauratione foederis facta, ut ostendat, illos tanto magis obligari ad id foedus servandum. Qui pepigerunt pactum meum super sacrificio. pro, inierunt foedus adhibito sacrificio.


2897. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

ac gravis aestus palmitem in loco arenoso ac sicco exhaustum incurvat, et flaccidum reddit. Vicina est haec metaphora, quod Christus Iohan. 15 dicit se quidem esse vitem, Apostolos piosque alios palmites, et caelestem patrem suum agricolam: qua metaphora ac similitudine inter alia etiam docuit Dominus, nos perinde nihil sine ipso posse, omniaque ab eo habere, ut palmes nascitur ex vite, alitur ab ea, et omnem fructificandi vim obea percipit, ita ut et esse suum, et omnem bonam [?: ] agendi ab ea sola habeat. Sic et pii tum nascuntur ex Christo, aut ad bona opera conduntur:


2898. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

Palpare in meridie, est spirituali quadam [?: m- ] caecitate feriri, ut quae manifestam et conspicuam verritatem vel in dogmatibus, vel etiam in agnoscenda [?: ] ac poenis Dei imminentibus, vel alioqui in rebus agendis cernere nequeat. Deut. 28. Percutiet quoque te Dominus amentia, caecitate et stupore cordis: eris palpans in meridie, sicut palpat caecus in tenebris. Eadem [?: p--sis ] , ac in eadem significatione, est etiam Iob 5, 12, et Isaiae 59. Vide locum Isaiae. nam is prolixe istam palpantem caecitatem depingit. PALPEBRAE,


2899. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 422 | Paragraph | SubSect | Section]

spe, reiecto moerore ac dolore, deberetis a Deo expectare victum, laborantes interea quantum possetis. Panis arctus, pro tenui, aut maligne praebito victu. 1. Reg. 22, pane arcto, et aqua arcta, aut afflictionis, iubet Achab cibari Micham, donec incolumis revertatur. Sic Isaiae 30: Dabit Dominus panem afflictionis, et aquam tribulationis. id est, charitatem corporalis et spiritualis alimenti. Panis Asser de terra pingui, Gen. 49. id est, fruetur fertili solo. Panis aliquando oblationes significat. Numer. 28: Panem in oblationibus meis custodietis: id est, recte ac legitime


2900. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 422 | Paragraph | SubSect | Section]

vobis baculum panis? Sic Ezech. 5. 14. et saepe alias, Deus minatur se ablaturum esse baculum panis et aquae: id est, necessariam copiam aut alimentum. Panem abire de vasis, pro deficere ponitur, 1. Sam. 9. Panem alicui dicere, est, ei victum constituere. 1. Reg. 11. panem dare: Dominus visitavit populum suum, dando ei panem Ruth. 1 id est, copiam et vilitatem frugum, donatis [?:---gis ] proventibus, eis tribuerat. Frange esurienti panem tuum, Isaiae 59. id est, distribue pauperibus eleemosynas. Panis de caelo: pro, caelesti. Panis vitae: id est,


2901. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 423 | Paragraph | SubSect | Section]

Isaiae 2, et Mich. 4 est, quod in novissimis diebus erit praeparatus mons domus Domini in vertice montium: id est, Ecclesia et ministerium verbi ac vera religio erit solide constabilita, et divinitus ordinata, contra quam portae inferorum non poterunt praevalere. Psal. 9: Dominus paravit in iudicio thronum suum: id est, constabilivit. Psal. 112 legitur de pio: Praeparatum est cor eius fidens in Domino. id est, certa fide ac fiducia constabilitum: ut ex toto eo


2902. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

In hac significatione dicitur Deus pars aut portio Ecclesiae, seu populi sui: et vicissim pius populus, dicitur Dei pars aut sors. Sicut superius diximus de voce Clerus. Nam plerunque impii nihil hic relinquunt piis, nisi Deum: alia omnia sibi rapientes. Prioris exemplum est Psalmo 16: Dominus pars haereditatis meae, et calicis mei. et Psalmo 73, Portio mea Dominus in aeternum. id est, omne bonum ac commodum, omnisque felicitas mea ex solo Deo meo pendet: ille est meus unicus thesaurus, et fons omnis boni. Thren. 3: Portio mea Deus, dixit anima mea: ideo sperabo in eum. Sic


2903. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

populi sui: et vicissim pius populus, dicitur Dei pars aut sors. Sicut superius diximus de voce Clerus. Nam plerunque impii nihil hic relinquunt piis, nisi Deum: alia omnia sibi rapientes. Prioris exemplum est Psalmo 16: Dominus pars haereditatis meae, et calicis mei. et Psalmo 73, Portio mea Dominus in aeternum. id est, omne bonum ac commodum, omnisque felicitas mea ex solo Deo meo pendet: ille est meus unicus thesaurus, et fons omnis boni. Thren. 3: Portio mea Deus, dixit anima mea: ideo sperabo in eum. Sic Psal. 142, Tu Deus es portio mea in terra viventium. id est,


2904. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

nomen Dei non adiiciatur. Hierem: cap. 10, ubi dixisset quam vani et nihili sint dii gentium, subiecit: Non ut isti pars Iacob est. id est, Deus Israelis non est ita inane nomen. Quare mox sequitur: Sed est creator omnium, et Israel est virga haereditatis eius, cuius nomen est Dominus exercituum. Eadem prorsus verba sunt etiam cap. 51. Significat igitur nonnunquam pars Iacobi, Israelis, aut populi Dei, prorsus idem quod verus ac creator Deus. Contra, impiorum portio, idola et loca idololatriarum dicuntur: Isaiae 57. In politioribus lapidibus vallis


2905. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

Iob 2 et 27, Haec est pars hominis impii. id est, haesunt poenae. Psal. 10. Ignis, sulphur et spiritus procellarum, pars calicis impiorum: id est hisce praemiis Deus eos ornat et honorat. Sic Deus Hieremiae 13 dicit ad Iudaeos: Haec sors tua, et pars mensurae tuae est a me, dicit Dominus. Isaiae 17. Haec est pars praedantium nos, et sors diripientium nos. id est, sic illi castigabuntur a Deo. Sic et Demosthenes dicit, in communibus omnium gentium calamitatibus, etiam Atheniensibus suum ἐπιβάλλον μέρος, id est ratam, aut


2906. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 426 | Paragraph | SubSect | Section]

Coniunctionem porro in hisce exemplis denotat: 2. Cor. 6, Quae pars fideli cum infideli? pro, quid habent commune? quam coniunctionem aut similitudinem? Psal. 50, Partem tuam cum adulteris habes. Pars aliquando regionem aut loca significat. Sic saepe in Evangelistis dicitur Dominus ambulasse et docuisse in partibus Galilaeae, aut Tyri et Sidonis Paulus quoque Ephes. 4 dicit, Christum descendisse ad infimas partes terrae. Sic et Cic. lib. 3 ad Atticum, partes pro regione usurpat. Pars aliquando extremitatem notat. Iosuae 3 Cum fueritis ingressi partem aquae


2907. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 426 | Paragraph | SubSect | Section]

illam [?: celebrit-- ] et observatione. Postremo, Paulus etiam pro ipso Christo usurpat, qui per illum paschalem agnum significabatur. Caeterum ipsum verbum transiliendi omnino singularem quandam vim non tantum parcendi, sed et servandi habet. Isaiae 31, Sicut aves volantes proteget Dominus super Hierusalem, protegendo et liberando, transiliendo et servando. Non ergo simpliciter [?: transire-- ] transitus hac voce significatur: sed etiam benigna quaedam parsio, vel potius conservatio. Totius vero huius [?: ] forma et origo, ratioque institutionis,


2908. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

Pascha anni a nato Christo 1571 praeterierunt anni 3080. a conditione mundi iam numerantur anni 5533. PASCERE verbum, praeter propriam significationem, habet etiam figuratas aliquot, potissimum autem metaphoricas. Primum enim hoc verbum transfertur ad regimen politicum: ut 2 Sam. 5. Dominus dixit ad te, Tu pasces populum meum Israel, Et tu eris dux super eum. Idem habetur et 1 Paral. 11. Sic et 2 Sam. 7, Iudicibus praecepi pascere populum meum Israel. Psal. 78, David depost foetantes adduxit, ut pasceret Iacob populam suum. Deinde ad Ecclesiasticum munus,


2909. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

Dicitur et cotra Ventus aliquem pascere, sed in eodem sensu. Hic. 22, omnes pastores tuos pascet ventus, et amatores tui ibunt in captivitatem. Pascere veritatem, iuxta prius indicatam metaphoram significat frui veritate. i. vero et infallibili alimento et victu aut reb. necessariis, quas Dominus tibi propitio animo prompte et constanter suppeditabit. Pascentur primogeniti pauperum, et inopes confidenter accubabunt, Isa 14. i. pauperes et esurientes spiritualiter saturabuntur verbo et gratia Dei, frustra contra furente Satana et mundo. Pascentur vitulus et ursus ac leo simul,


2910. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

Isa. 11 et 63 pro, in regno Messiae summa erit pax ac tranquillitas, nempe spiritualis, cordis et conscientiae. Pascere, per metaphoram, non tatum gubernatorib. et doctorib. tribuitur, sed etiam Deo: qui nos vere alit, non tantum externo, sed et interno alimento. Psal. 23, Dominus est pastor meus, non [?:-gebo ] : in loco pascuae accubare me fecit, ad aquas [?: re- ] duxit me. Isa. 40, Ipse quasi pastor gregem suum pa [?: ] , et brachio suo congregabit agnos, portabitque in [?: si-o ] , et foetas leniter ducet.


2911. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 429 | Paragraph | SubSect | Section]

illos summos doctores Ecclesiae, qui olim floruerunt. Sic credo Latinos Patrem patriae dixisse, summum benefactorem et conservatorem patriae. Pater et mater aliquando quosvis intimos denotat, ut etiam supra monui. Sic Psal. 27 dicitur: Pater meus et mater mea deseruerunt me, Dominus autem suscepit me. id est, intimi ac coniunctissimi mei. Sic videtur Iobus loqui cap. 17. Putre dini dixi, Pater meus es tu. id est, foetores et putrefactiones haemeae, sunt mei intimi, cum quibus solis versor et ago. Patres, saepe quivis maiores et antecessores nostri.


2912. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 429 | Paragraph | SubSect | Section]

Sexto, multiplicem paternitatem etiam Spiritus sanctus agnoscit in corde nostro, eoque clamat Abba pater: et spiritui nostro testimonium praebet, quod filii Dei simus. Christus Ioan. 8 dicit, diabolum esse patrem impiorum, et mendacem. Pater ergo ille impiorum est multipliciter. Primum, quia dominus ac gubernator eorum factus est post lapsum. Secundo, quia eos ex imagine Dei in suae horrendam larvam transmutavit, et veluti infuso infernalem fermento ex caelesti massa in suam veluti transformavit, aut transelementavit, perinde ac si dulcem massam in fermentum, salutarem cibum in


2913. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 430 | Paragraph | SubSect | Section]

consensum in doctrina, expurgatis variis opinionibus et erroribus, in quos corda hominum perinde dissipata fuerant, ac si quisque in viam suam ivisset, aut etiam grex sine pastore. Aliquoties pater in Graeco textu novi Testamenti ponitur in nominativo casu, pro vocativo. ut Matt. 11 inquit Dominus: ναὶ ὁ πατὴρ, certe pater, quia ita placuit tibi. ubi pater vocandi casu accipiendum est. ὁ θεός μου, Deus meus: Marc. 15. quo modo etiam a Paulo usurpatur Rom. 8, et Galat. 4. Sic et Marc.


2914. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

expectatio. verum hoc posset vitio interpreti verti. Caeterum in novo quoque Testamento aliquando patientia, tum voce ὑπομονῇ, tum et μακροθυμίᾳ expressa, significat spem aut expectationem. 2 Thes. 3. Dominus dirigat corda vestra in dilectionem Dei, et patientiam. id est, spem aut expectationem Christi, hoc est, ut certa firmaque fide expectetis Christi opem et adventum. Sic de Abrahamo legitur Hebr. 6, quod cum constanter expectasset bona toties a Deo promissa, sit ea consecutus. in Graeco


2915. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

pecuniam populo meo pauperi, qui est tecum, ne premas eum foenore. id est, meis Israelitis non dabis ad foenus, sed gratis mutuabere. Porro in Psalmis saepissime vox pauperis, pro quovis afflicto et ope aliqua egente ponitur: ut David de sua paupertate Psa. 9 queritur, ac inter alia inquit: Dominus factus est refugium pauperi, Non obliviscetur clamoris pauperum: Miserere mei, et vide afflictionem aut paupertatem meam de odientibus me: Non perpetuo oblivioni tradetur pauper: Spes pauperum non peribit in perpetuum. Innumera sunt plane exempla in Sacris literis huius generalis et late


2916. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

nos ditissimos effecit. Pauperes spiritu Christus Matt. 5 videtur eos vocare, qui contriti sunt, et perterriti lege Dei, ita ut non admodum [?: ] procul a desperatione, imo et plane de se suisque iusticis ac operibus desperent: sicut Psalmo 34 est, Prope [?: ] Dominus fractis corde, et contritos spiritu servabit: in quibus locis Spiritus significat ipsum hominis animum afflictum et confractum, et quasi deficiente: quod idem est, esse pusillanimem ob peccata. Lucas porro,, sine additione vocis Spiritu, simpliciter inquit: Beati pauperes, quia


2917. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] flictum: et Helba, quod oppressum et vim passum proprie significat. Praeter haec sunt דך Dach, quod Psal. [?: ] ponitur, Et factus est Dominus refugium Dach: hoc est, pauperi. דל Dal, et רש Rasch, et Mischen: quorum omnium differentias dare, forte non est opus, nec huius loci. Hebraei autem pulchre id possunt, observata etymologia. Dach, a contritione et


2918. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulus [?: ] Christus, aliique Apostoli in suis salutationibus piis. De utraque etiam Paulus dicit, quod regnum caelorum [?: ] pax: Rom. 14. item fructus Spiritus. Utraque porro impii carent, sicut Isaias cap. 48 et 57 inquit: Non est pax impiis, dicit Dominus. Habemus vero hanc utramque, praesertim posteriorem pacem cum hoc discrimine, quod Christus Iohan. 16 ponit, In me pacem, in mundo tribulationem habebitis. Non enim desinit nos mundus, Satan, caro, lex et propria etiam conscientia multipliciter infestare: sed in isto contra nos excitato


2919. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

Deum illis esse propitium, nullamque eius iram aut poenas illis pro foribus esse, aut imminere. Quinto, accipitur et pro societate aut foedere, ut Iud. 4, Pax erat inter Iabin regem et Heber. Sic Psal. 41. Vir pacis meae: pro coniuncto et amico, ac quasi confoederato. Sic Dominus de Iuda queritur, quodis cui fidebat, et qui eius panem comedebat, sustulerit contra eum calcaneum suum. Sic utri pacis, pro amicis et coniunctis ponitur. Hierem. 20 et 38. Omnes viri pacis meae observant, an nutem aut claudicem. Sexto, accipitur interdum haec vox de pacis et


2920. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 434 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, sint saltem omnia tranquilla ac pacata [?: d- ] ego vivo. Loqui pacem ad aliquem de aliquo: id est, promovere eius tranquillitatem. Psalmo trigesimoquarto, Non pacem loquuntur, et contra afflictos aut humiles terrae verba fraudulenta cogitant. Psalmo octuagesimoquinto: Dominus loquitur pacem ad populum suum id est, largietur ei tranquillitatem et felicitatem. Psal. 122, Propter fratres meos et proximos meos, loquar nunc pacem de te. id est, tibi precabor, et alioqui promovebo pacem. Loqui pacem cum aliquo, et malum esse in corde: Psalmo 28. id


2921. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 434 | Paragraph | SubSect | Section]

quae ad tuam tranquillitatem et felicitatem prosint, forte ea amplectereris: nempe, accipere verum Meschiam, et eum placare. Aposiopesis est. Reperire aut invenire pacem, est consequi [?: ea- ] Cant. 8, Tunc fui in oculis eius ut reperiens pacem. Respondere pacem. Gen. 41, Dominus respondebit pacem Pharaonis. id est, Deus exposito somnio Pharaonis respondebit salutaria consilia toti huic regno et regi [?: ] verti in pace, est incolumen reverti Genesis 28, Ios. 10, [?: ] 8. 1. Reg. 22, et 2. Par. 19 Praecipit Achab Micham prophetam in


2922. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 435 | Paragraph | SubSect | Section]

ἀναμαρτήτους. Superest vera illa pax mundo incognita, de qua hic agit Apostolus: id est, incredibilis illa et constantissima mundi recreatio, qua fit ut de benevolentia Dei securus homo, superatis conscientiae terroribus, clamet cum Davide, Dominus illuminatio mea, et salus mea, a quo timebo? et, In te Domine speravi, ergo non confundar in aeternum. Hanc vero pacem mundus quidem somniat, sed apprehendere nullo modo potest. Nam aut prorsus est ἀπηλγηκὼς, id est stupidus, et omnis doloris


2923. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 436 | Paragraph | SubSect | Section]

te, et peccabo pani meo omnibus diebus. Exod. quinto. Non datur nobis stramen, et urgemur ad explendum numerum laterae et ecce servi tui sunt caesi, et populus tuus peccabit. id est, sceleratus, noxius ac reus iudicatur, habeturque, et ideo duriter affligitur. 1. Reg. 1. Et erit, cum dormierit dominus meus rex cum patribus suis, et erimus ego et filius tuus Salomon peccatores. id est, habebimur pro sceleratis, reis ac nefariis, et ideo etiam mox vel in [?: tros ] carceres, vel ad extremum supplicium cruciatumque abripiemur. Sic Romanorum quinto. In Adamo omnes peccaverunt.


2924. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 437 | Paragraph | SubSect | Section]

credentibus in hunc finem ac usum, ut peccata condonentur. Peccatum saepe, ut supra dixi, in genere ipsam totam huius pestis molem aut massam, seu totam iniustitiam denotat. Sic Romanorum tertio dicuntur omnes sub peccato esse, et per legem esse cognitionem peccati. et Romanorum quarto, cui Dominus non imputavit peccatum. Eadem ferme significatione Romanorum quinto dicitur peccatum intrasse in mundum, et per peccatum mors. Sic et cum Iohann. 9. Christus dicit, Peccatum vestrum manet vobis: totam iniustitiam complectitur. Et Iohan 16, Spiritus sanctus arguet mundum de peccato: id


2925. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 437 | Paragraph | SubSect | Section]

fidem ablatum: non tantum de una specie, seu de sola incredulitate loquitur, ut ex dictis (Peccatum vestrum manet nobis, etc. Si non credideritis, in peccatis vestris moriemini) patet. Alio qui plerique intelligunt de unico incredulitatis peccato. Sic Isaiae trigesimo quinto, Fecit Dominus in eo concurrere omnium nostrûm peccata: peccatum itidem omne in universum notatur. Huc et referantur appellationes, seu aequipollentes voces, quae omni in universum peccato competunt. cuiusmodi sunt in Veteri testamento, Delicta. Iob decimotertio, Scelera mea et delicta mea ostende


2926. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 439 | Paragraph | SubSect | Section]

Exod. 34. Offerat pro peccato suo. Levit. 16, Offeret iuvencam pro peccato suo. Num. 5, Peccatum hominis. Num. 12, Ne imponas nobis peccatum hoc, quod stulte commisimus. Num. 32, Peccatum vestrum apprehendet vos. Deuteronom. 24, Unusquisque pro peccato suo interficiatur. 2. Regum 12, Dominus transtulit peccatum tuum. 4. Reg. 3, Ioram mansit in peccatis Ieroboam. 2. Paral. 28, Non introducetis huc captivos, ne peccemus Domino. Quare vultis adiicere super peccata nostra, et vetera cumulare delicta? Grande quippe peccatum est, et ira furoris Domini imminet super Israel.


2927. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 441 | Paragraph | SubSect | Section]

meum peccatum grande. Genesis quadragesimotertio, Nisi reduxero et reddidero tibi, ero peccati reus omni tempore. Sic Deuteronomii nono, vitulus vocatur peccatum, quia per illum peccarunt. Peccatum, inquit, vestrum quod perpetrastis, nempe vitulum, tuli. 3. Regum primo, Eritque cum dormierit dominus meus rex cum patribus suis, erimus ego et filius meus Salomon peccatores. Et duodecimo capite. Et factum est verbum hoc in peccatum. Hinc et victimae expiatoriae, quia peccata populi in eas transcribi dicebantur, Peccata vocantur, Exodi vigesimonono. Levit. quarto, et sexto. Num.


2928. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 443 | Paragraph | SubSect | Section]

ab errore conversus iustificetur et salvetur. 1. Pet. 4. Charitas operit multitudinem peccatorum. id est, dissimulat et obtegit multas offensas proximi, seu connivet ad eas, aut etiam reducit fratrem ad poenitentiam et remissionem peccatorum. Auferre et transferre peccatum: 2. Regum duodecimo Dominus transtulit peccatum tuum. Micheae 7. Quis Deus similis tui, qui aufers iniquitatem, et transfers peccatum reliquiarum haereditatis tuae? Lavare a peccatis; 1. Iohan. primo, et Apocalyp. primo, Christus


2929. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] multa praeparasse ad aedificium templi, et tandem addit: In super pro mea ad domum Dei mei affectione est mihi singulare peculium auri et argenti, quod seorsum tribui pro domo Dei mei, ultra omnia quae [?: praepara- ] pro domo sanctuarii Malach. 3, Et erunt mihi, dicit Dominus exercituum, in diem qua ego facio peculium, et miserebor eorum, sicut miseretur homo filii obedientis ubi in dicat Deus. quomodo velit pios sibi singulariter separare ab impiis, eosque beare. Sic Exod. 19 inquit Deus: Si audiendo audietis vocem meam, et [?: ] dus meum


2930. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

vocem meam, et [?: ] dus meum servaveritis, eritis mihi peculium prae omnibus, aut ex omnibus gentibus, cum alioqui mea sit omnis terra Eodem modo et Deut. 7, 14, ac 26 affirmat Deus, se velle accipere Israelitas in populum peculiarem. Idem et Psal. 135 repetitur: Dominus elegit sibi Iacobum, Israelem in peculium suum. Utitur et Paulus hac voce Tit. 2 inquiens: Qui dedit semetipsum pro nobis, ut redimeret nos ab omni iniquitate, et purificaret sibi ipsi populum peculiarem, studiosum bonorum operum. Item D. Petrus primae secundo: Vos autem genus electum,


2931. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

se a quopiam secularium perito literarum potuisse discere, quid esset περιούσιον: verum ex Deuteronomio collegisse, unde Paulus hunc locum sumpsisse videtur. Ut esset ei in populum acceptabilem ex omnibus populis. Rursum in Psalmo 24, Elegit sibi Dominus in possessionem sibi, quod dictum est, In possessionem: Septuaginta ac Theodotion transtulerunt περιούσιον μου Aquila et quinta editio, περιούσιον, syllabae commutatione facta, non sensus.


2932. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 447 | Paragraph | SubSect | Section]

Basilius in libro de spiritu sancto contra Aetianos: qui praepositionem Ex quo soli patri, Per quem soli filio, in quo autem soli Spiritui sancto tribuere voluerunt, citantes dictum Pauli primae Corin. octavo: Nobis est unus ille Deus pater, ex quo omnia, et nos in ipso: et unus Dominus IESUS Christus, per quem omnia, et nos per eum. Cui sophismati illam indignitatem calumniae adhibuerunt, quasi PER solum instrumentum denotet. Quare Basilius contra multa dicta citat, ubi Per etiam summum gradum efficaciae obtinet, et etiam ipsi patri tribuitur. sicut est illud Romanorum


2933. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 448 | Paragraph | SubSect | Section]

ne id putent prorsus instare, eoque temere tumultuentur. Quare alii versores vel mutilum obscurumque efficiunt textum, vel etiam de suo supplere coguntur. PERA, sacculus coriaceus, de collo aut cingulo pendens, in quo viatores ac pastores similesque aliquid cibi gestare solent. Dominus ablegans Apostolos suos, Matthaei decimo, prohibet perae, baculi, ac similium rerum sumptionem: non tam haec ipsa ad verbum interdicens, quam prohibens eos nimium sollicitos esse de victu, seque commeatu onerare: cum vellet eos expeditos esse, et cito illud curriculum praedicationis


2934. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 449 | Paragraph | SubSect | Section]

aeterno supplicio puniendas, distinc. quadragesima. Perditio omnino crebro pro summo exitio poenaque ponitur, alias spirituali, aliâs corporali. Oseae decimotertio: Perditio tua ex te est Israel, tantum in me auxilium tuum. ubi perditio spiritualia et corporalia mala complectitur. Sic Dominus dicit Matt. septimo, Lata est via quae ducit in perditionem. Et Act. octavo, Petrus ad Simonem magum: Pecunia tua sit tecum in perditionem. pro, male pereas una cum tua pecunia, sicut et deberis aeterno exitio. Primae Timothei sexto: Cupiditates immergunt hominem in interitum et


2935. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

proprius est, sed utuntur eo aliquandiu ex beneficio Dei. Sic dicit Deus Levitici vigesimoquinto: Mea est terra, vos enim estis peregrini et advenae apud me. quasi ipse solus sit verus possessor ac Dominus soli totius, nobisque particulam aliquam sui agri elocet colendam, utendam ac fruendam pro certis annuisque reditibus. Quare prohibet ibi DEUS, ne vendant terram in perpetuam possessionem cuiquam, cum ea illorum non sit. Tertia ratione peregrini et advenae Dei dicimur: quia perinde ex sola


2936. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

peregrinus. id est habitabit, versabitur. Idem valet peregrinari in medio alicuius populi, Iosuae vigesimo, et alias. Peregrinari ubi potes: id est, peregre vivere. secundo Regum octavo dixit Helisaeus ad mulierem, cuius filium excitaverat. Peregrineris ubicunque poteris peregrinari, quia Dominus vocavit famem. id est, abi et vive aliquandiu alibi extra Iudaeam, ubicunque tibi se aliqua tolerabilis conditio aut occasio vivendi offeret, quia DEUS puniet hanc regionem tristi fame ac caritate. Terra peregrinationis alicuius: pro, in qua peregre versatus est. Exodi sexto: Terra


2937. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 453 | Paragraph | SubSect | Section]

ac ibi ea crucifixisse, idque in corpore aut super corpus suum, cui ea pater per imputationem alligaverat, seu illum quasi latronem iugulandum et perdendum humeris eius imposuerat. Sic erit vicina haec locutio illi Paulinae, quod Christus chirographum nostrum cruci affixerit: sic igitur Dominus moriendo mortem et peccatum supplicio extremo affecit, ac veluti cruci affixit. Cum impii Christum in crucem exaltarunt, sublevarunt aut affixerunt, tum ille ipsis non cernentibus, alios quosdam scelestissimos reos patibulo suffixit: nempe peccatum aut iniustitiam, diabolum, mortem,


2938. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 456 | Paragraph | SubSect | Section]

aut operis, de quo agitur, sicut et supra de anima, manu et oculo dixi. ut Psal. 14, Rom. 3: Veloces pedes eorum ad effundendum sanguinem. id est, ipsi sunt prompti ac [?: ] ad caedem, aut alioqui ad laedendum proximum. Se Proverb. 6, Pedes festinantes ad malum odit Dominus. Isaiae 52, et Rom. 10, Quam speciosi sunt pedes evangelizantium nobis pacem ac bona. pro, quam grati et accepti sunt contritis et perterrefactis, ac veritatis cupidis conscientiis, Apostoli, et alii sinceri doctores. 2. Regum 21. Nec addam ut commoveri faciam pedes Israelis e terra


2939. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 457 | Paragraph | SubSect | Section]

ad pedes alicuius, est discere. Sic Maria sedebat ad pedes Domini, Lucae decimo. et Paulus dicit se esse educatum ac edoctum in lege ad pedes Gamalielis pharisaei Hierosolymae: Actorum vigesimosecundo. Pilos pedum radere, est etiam infimae sortis homines castigare. Isaiae septimo: Radet Dominus novacula conducticia caput, et pilos pedum. id est, summos ac infimos Israelitas per hostes puniet, et ex regione suoque loco amovebit. Pedibus alicuius aliquid subiicere, est ipsi subiicere, seu in eius potestatem redigere. Psalmo 8, et Hebraeis secundo: Omnia subiecisti sub pedibus


2940. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 457 | Paragraph | SubSect | Section]

summos ac infimos Israelitas per hostes puniet, et ex regione suoque loco amovebit. Pedibus alicuius aliquid subiicere, est ipsi subiicere, seu in eius potestatem redigere. Psalmo 8, et Hebraeis secundo: Omnia subiecisti sub pedibus eius. Cadent subtus pedes meos, Psalmo decimo octavo. Dominus conteret Satanam sub pedibus vestris: Romanorum decimosexto: Threnorum tertio. Sic ponere aliquos scabellum pedum alicuius: Psalm. 110. Donec ponam inimicos tuos scabellum pedum tuorum. Quod dictum Lucae vigesimo, et aliquoties in novo Testamento repetitur Eadem vis ast dicti Psalmo


2941. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 458 | Paragraph | SubSect | Section]

ad somnum composuit. Pes pauperum conculcabit aliquem. extremam subiectionem ac calamitatem et humiliationem indicat. Isaiae vigesimo sexto: Conculcabit eam civitatem pes, pedes afflictorum et gressus tenuium. Dominus lavat pedes Apostolorum, Iohannis decimotertio: quod multiplex mysterium in se continet. Primum indicat, Dominum venisse non ut nos ei ministremus, sed ut ipse nobis: idque in omnium foedissimo et difficillimo ministerio, nempe in extergendis nostris spiritualibus sordibus. Secundo


2942. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 458 | Paragraph | SubSect | Section]

mysterium in se continet. Primum indicat, Dominum venisse non ut nos ei ministremus, sed ut ipse nobis: idque in omnium foedissimo et difficillimo ministerio, nempe in extergendis nostris spiritualibus sordibus. Secundo ostendit, neminem esse tam mundum, et ab omnibus peccatis alienum, quin si Dominus velit intrare in iudicium cum eo, et iniquitates eius observare, ut loquitur Scriptura, plane actum sit de eo. Tertio, exemplo suo docet, quod nos quoque perinde proximo nostro etiam in infimis officiis servire debeamus, sicut et ipse nobis omnibus servivit. Postremo, quia omnes in


2943. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 458 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, ex munitissimis locis. Psalm. 61, Ad petram, quae celsior est me, deduc me. id est, adiuva, ut expugnem locum mihi meisque viribus inaccessum et inexpugnabilem. Quarto, hinc fit, ut valde crebro Deus dicatur petra nostra: sicut dicitur, arx, robur, auxilium. 2. Sam. 22, Psalm. 19 Dominus petra mea et arx mea. Psalm. 31. 62, Petra mea et munitio mea [?: ] et Psalm. 42, Dicam petrae meae, quare oblitus es me: Psalm 31, Esto mihi ut petra fortitudinis. Causa huius signification is est, quia Deus est omnibus sperantibus in se turris fortissima, et certissimum


2944. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 459 | Paragraph | SubSect | Section]

facit de secutura persolutione reliquae summae. id enim ni fiat, emptor illam arrham, aut (ut ita dicam) initialem pecuniam amittit. Quare Spiritus sanctus et coniuncta renovatio nostri recte arrha vitae aeternae dicitur. nam et initium eius est, et certos nos de ea facit. PILUS. Vir dominus pili, 2. Reg. decimo: pro, pilosus vir: qualis fuisse Helias describitur: sicut et Esau. Pallium pili, Zachariae decimotertio, pro pallio piloso, aut villoso: Non induetur ultra pallio pili. Quid


2945. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

translata voce a brutis, quorum potentia ac opulentia in eorum pinguedine consistit. Iud. 3. Percussit Ehud. 10000 virorum de Moab, qui omnes fuerunt viri pingues et bellicosi: ubi per pingues alii robustos et corpulentos, alii autem praedivites intelligunt. Isaiae decimo, Propterea mittet Dominus exercituum in pingues eius maciem: id est, debilitatem, afflictionem ac plagam. Sic de Israel scribitur aut praedicitur Deuteronom. trigesimosecundo, quod sit innumeris Dei beneficiis impinguatus, incrassatus ac dilatatus: ideoque recalcitraverit. Quo loco fit allusio ad iumenta, quae


2946. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

se saturasse Israelem adipe pinguissimi tritici, et sanguine vuae: id est, amplissima copia optimi frumenti et vini ditasse, unde ille factus sit insolentior et contumacior contra Deum. Pinguedo terrae, est fertilitas aut ubertas terrae. Gen. 27, De rore caeli et pinguedinibus terrae det tibi Dominus. id est, ut textus semet exponit, abundantiam frumenti et vini, quae ex pinguedine terrae ubertim proveniunt. Sic Gene. 45, Pinguedinem terrae comedetis. id est, fertilissimis et amoenissimis locis Aegypti pro libitu fruemini. Pinguedo domus Dei: pro, amplissima Dei beneficia.


2947. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

Desolatis pinguium medullatorum advenae fruentur, Isaiae quinto. id est, divitum Iudaeorum, et iam nauseantium ad spiritualium bonorum copiam, successores erunt in illis gentiles vocati. convivabuntur enim Orientales et Occidentales cum Abraham, exclusis incredulis Iudaeis. Recordetur Dominus omnium hostiarum tuarum, et holocaustum tuum impinguet. Psalmo 20. Alii vertunt, Incineret: quia vocabulum דשן Deschen, utrumque significat. Sensus vero idem est. nam pinguiora sacrificia gratiora esse praesumuntur: et quae sacrificia olim Deo


2948. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 461 | Paragraph | SubSect | Section]

eos augeri numero, et omni alia felicitate. Sunt igitur contrariae voces, plantare et evellere: non tantum in propria, sed in metaphorica significatione. Ierem. 11. Iehova, qui plantat te, locutus est supra te malum. Sic Paulus quoque inquit 1. Corinth. 3. Ego plantavi, Apollo rigavit, Dominus incrementum dedit: id est, Ego primum docui et institui Corinthios, Apollo porro eos etiam diligentius erudivit ac confirmavit, sed internam conversionem et profectum solus Deus dedit. Isaiae 61. Vocare eos arbores iustitiae et plantationes Domini ad glorificandum. De hac spirituali


2949. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 461 | Paragraph | SubSect | Section]

Per metaphoram autem significat, ita aliquid provehere ac promovere, ut feliciter permaneat ac proficiat, non mox veluti suo humore destitutum exarescat. Ezechiel. 17 et 19, Psal. 1. Plantare ac evellere, Hieremiae primo significat tantum doctrinam aut denunciationem, quod Dominus velit plantare, aedificare, destruere, et evellere. inquit enim Deus ad prophetam: Ecce constitui te hodie super regna et gentes, ut evellas et extirpes, perdas et subvertas, aedifices et plantes. id est, prophetizes et denuncies alia quidem regna esse destruenda ac perdenda, alia vero


2950. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 462 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquo modo iam expositae videri queant. Plena mulier, aut alterius animalis femina, praegnantem notat: Ecclesiast. 11. Quemadmodum tu ignoras quomodo concrescant ossa in ventre plenae. Plenus, pro abundante quacunque re bona aut mala: ut Ruth 1. Plena abieram, at vacuam me reduxit Dominus. id est, dives marito et liberis, quibus nunc sum orbata. Sic Iob 32 quidam dicit, se plenum esse sermonibus, ut utres musto. id est, se habere iam eam materiam probe meditatam, et orationem paratam qua Iobum redarguat. Plenum significat aliquando id quod quasi perfectum est, aut


2951. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 463 | Paragraph | SubSect | Section]

natio. Gen. 48. Veruntamen frater eius minor crescet magis quam ipse, et semen eius erit plenitudo gentium. Rom. 11, paulo aliter accipi haec locutio videtur: Induratio ista ex parte accidit Israeli, donec introierit plenitudo gentium. id est, donec omnes ii ex gentibus conversi fuerint, quos Dominus constituit converti. Ibidem est etiam Plenitudo Iudaeorum, pro plurimis Iudaeis conversis. Plenitudo temporis. id est constitutum tempus. Galat 4. At ubi venit plenitudo temporis, emisit Deus filium suum, etc. id est, ubi perfectum completumque est id tempus, quod Deus


2952. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 467 | Paragraph | SubSect | Section]

essent ratae. Ier. 18. aliquoties more humano scitur, quod Deum poenitebit suarum minarum aut promissionum, si homines coeperint esse boni aut mali: id est, non patietur eis evenire promissa bona, si defecerint: nee patietur accidere mala comminatione denunciata, si poenitentiam egerint. Iuravit Dominus, et non poenitebit eum, Tu es sacerdos in aeternum: Psal. 110. id est, certo et irrevocabiliter decrevit, promisit ac iuravit, quod filius sit futurus aeternus sacerdos Ecclesiae [?: ] . ¶ Porro quia Scriptura poenitentiam variis synonymis circuloqui solet, utile


2953. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 470 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt populus militiae. pro, milites. Populus mundi. Isaiae 44. Ex quo posui mihi populum mundi, aut seculi. pro, homines creavi: aliqui vertunt, Populum sempiternum, et intelligunt de angelis et stellis. Populus est in malo, id est, malus, pravus ac perversus. Exod. 32, Ne irascatur Dominus meus, tu scis istum populum, quod sit in malo: id est, pravus. aut forte idem dicit quod Iohannes, Totus mundus in maligno positus: id est, quasi immersus in diabolum. Populus terrae, plerunque ignobile vulgus est, aut alioqui communes aliqui homines, qui non sunt in magistratu aut summa


2954. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 471 | Paragraph | SubSect | Section]

Ibidem 23. Tecum habitet in medio tui in aliqua portarum tuarum, ubi ei placuerit. Esse aut habitare intra porta alicuius: Deuter. 12 et 24. Qui sunt in terra tua intra portas tuas. pro, qui habitant in tua patria, et in tua civitate. Sic utitur hac voce Psal. 87. Diligit Dominus portas Syon plus quam omnia tabernacula Iacob. Portae alicuius sunt extremitates, aut etiam ingressus aditusque terrarum. Ierem. 15. Ventilavi eos ventilabro in portis terrae, id est, dispersi eos sicut stramen minutum, aut glumae granorum late dissipantur a vento, dum ventilatur


2955. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 474 | Paragraph | SubSect | Section]

salvationem in perpetuam possessionem aut sponsam Christo, etc. Dictum est de duabus significationibus huius verbi: id est, de redemptione et acquisitione. Ad id vero quod supra dixi, significare etiam acquisitionem per generationem, videtur commode referri posse illud Proverb. 8: Dominus possedit me iñitio viarum suarum. Et illud Psal. 139. Tu possedisti renes meos, et operuisti me in utero matris meae: id est, tu formasti eos. nisi malis per Cognoscere exponere, ut moxibidem sequitur. Alioqui pro simplici acquisitione valde usitatum est. Proverb. 4:


2956. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 477 | Paragraph | SubSect | Section]

eis potestatem spirituum immundorum. 1 Corinthiorum nono: Si alii potestatis vestrae sunt participes, non multo magis nos? id est, potestatis in vos multo iustius nos participare deberemus. Iohannis decimonono gloriatur Pilatus, se habere potestatem crucifigendi et dimittendi Christum. contra Dominus negat eum habiturum fuisse, nisi ei concessa esset desuper. Videtur omnino uterque loqui non tam te iure, quam de vi exequutiva aut potentia. Nam Pilatus non habebat ius dimittendi eum, si fuit nocens: nec crucifigendi, si innoces. Christus quoque sic prius monuerat eius milites, eos non


2957. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 478 | Paragraph | SubSect | Section]

non post tres dies, sed ipso die tertio resurrecturus. Diem igitur et ego quod sentio, ut eruditiores iudicent. Qui ad synecdochen confugiunt, non penitus expeditur nodum: quia nemo Latine dicet, post tres dies fieri, quod fit intra illud tempus. Quid ergo? Certe genus dicendi quo usus est Dominus in suo sermone, minime ambiguum fuisse declarat Pharisaeorum oratio Matthaei vigesimo septimo, petentium a Pilato ut iubeat muniri sepulchrum in tertium usque diem: Quia (inquiunt) meminimus impostorem illum dixisse, cum adhuc viveret, μετὰ τρεῖς


2958. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

iuxta communem sensum accipiamus, iuxta quem Deus et perituros praescivit. ut iam falsum sit, quoscunque praescierit, eosdem et praedestinasse. Verum sicuti divina Scriptura, iuxta consuetudinem sermonis sui, cognosci dicit eos quos Deus affectu complectitur, Non novi vos, etc. novit Dominus viam iustorum: ita hic praecogniti dicuntur. Neque vero me clam est, quosdam ex hoc loco quaesisse campum exercendi ingenii, in quo de praescientia, deque praedestinatione Dei philosopharentur: videlicet Origenem, divum Augustinum, Thomam Aquinatem: et post hos, omnes Theologorum scholas,


2959. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

Propositum dixerim quasi universalem esse deliberationem, et eam quidem non incertam, et quasi adhuc fluctuantem (ut existimavit Erasmus post Theophylactum) sed ita firmam ac certam, ut omnium rerum firmitas hoc solidissimo fundamento nitatur. Praescientiam autem illi subtexi, qua scilicet Dominus iam incipiat quod in genere decreverat distribuere. Verbi gratia: Proposuit Dominus gloriam suam illustrare, hoc sit propositum proprie vocatum. Deinde constituit, quorum hominum salute glorificetur: ita ut illos habeat in conspectu, quos peculiari favore dignetur suis momentis. haec sit


2960. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

incertam, et quasi adhuc fluctuantem (ut existimavit Erasmus post Theophylactum) sed ita firmam ac certam, ut omnium rerum firmitas hoc solidissimo fundamento nitatur. Praescientiam autem illi subtexi, qua scilicet Dominus iam incipiat quod in genere decreverat distribuere. Verbi gratia: Proposuit Dominus gloriam suam illustrare, hoc sit propositum proprie vocatum. Deinde constituit, quorum hominum salute glorificetur: ita ut illos habeat in conspectu, quos peculiari favore dignetur suis momentis. haec sit praescientia, vel praenotio. Postremo huic praescientiae attexitur


2961. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

Deinde constituit, quorum hominum salute glorificetur: ita ut illos habeat in conspectu, quos peculiari favore dignetur suis momentis. haec sit praescientia, vel praenotio. Postremo huic praescientiae attexitur προορισμὸς praedestinatio, qua s. Dominus certis gradibus fuos illos destinat ad se vocare, ut quemadmodum proposuit, eorum salute glorificetur, cuius praedestinationis fons et caput est Christus. Ita fiet, ut electio utrunque illud. i. tum praescientiam illam de qua dixi, tum etiam praedestinationem comprehendat. Iam vero, quia


2962. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

a perversis et corruptis instrumentis fiunt, plane sunt sceleratissima, et ipsi etiam Deo execranda (ut Act. 2 et 4, et aliis innumerabilib. locis) hac ratione licuerit Propositum aut generale decretum accipere, quod ad reprobos etiam pertineat: et praescientiam illi adiungere, qua fiat ut Dominus omnia ac singula prospiciat: itemque praedestinationem, docendi causa, ad utranque partem porrigere, qua electos misericordiae in Christo, re probos vero indurationi in Adamo destinarit: ut in


2963. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 482 | Paragraph | SubSect | Section]

in Christo, re probos vero indurationi in Adamo destinarit: ut in utrisque propositum gloriae suae exequatur. quae item praedestinatio non ad ultimum finem duntaxat, sed ad omnia etiam singularissima pertineat. Qui vero praescientiae nomen referunt ad qualitates in hominib. praevisas, quib. Dominus ad eligendum vel re probandum ducatur, puta fidem vel incredulitatem, perseverantiam aut defectionem, bona vel mala opera, illi sciant se esse ita ineptos et imperitos, ut ne refutatione quidem indigeant. Sed inter Electionem tamen, et praedestinationem, si subtilius omnia scrutemur, quum


2964. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 483 | Paragraph | SubSect | Section]

De Graeco vocabulo, et die Parasceves, supra dixi: ad verbum autem idem sonat, quod praeparationis: quia ea die se ad sequens festum rite ac sine omni contaminatione et impedimento agendum praeparabant, purificando se, fermentum expurgando, et alia comparando ac ordinando. Psal. 24, Dominus terram fundavit super mare, et super flumina praeparavit eam. In Hebraeo est potius constabilivit, aut (ut alii volunt) construxit. Veritatem praeparari, Psal. 89. Misericordia aedificabitur, in caelis praeparabis veritatem tuam. i. constabilies, ratamque ac firmam facies.


2965. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 483 | Paragraph | SubSect | Section]

quae omnino a piorum mentibus removenda sit: nempe totum veterem Adamum, aut corruptam hanc naturam, quatenus ex utero matris nascitur. Deut. 10, Circumcidetis igitur praeputium cordis vestri, et cervicem vestram non indurabitis amplius. Ibidem cap. 30, Circumcidet ergo Dominus cor tuum, et cor seminis tui, ut diligas Deum in toto corde tuo, et tota anima tua, ut vivas. id est, Dominus excîdet cortuum lapideum (ut Ezech. cap. 31 loquitur) et dabit tibi cornovum ac spiritule, seu renovabit ac regenerabit te per verbum, aquam et spiritum sanctum. Sic


2966. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 483 | Paragraph | SubSect | Section]

quatenus ex utero matris nascitur. Deut. 10, Circumcidetis igitur praeputium cordis vestri, et cervicem vestram non indurabitis amplius. Ibidem cap. 30, Circumcidet ergo Dominus cor tuum, et cor seminis tui, ut diligas Deum in toto corde tuo, et tota anima tua, ut vivas. id est, Dominus excîdet cortuum lapideum (ut Ezech. cap. 31 loquitur) et dabit tibi cornovum ac spiritule, seu renovabit ac regenerabit te per verbum, aquam et spiritum sanctum. Sic et Hier. cap. 4 inquit: Auferte praeputia cordis vestri. Et 9, Ecce dies venient, quibus


2967. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 485 | Paragraph | SubSect | Section]

sine casu sequenti: Statui, ne transeat os meum..i.ne peccet. Hab. 1. pro, praeteribit, derelinquetque. Praeterire os Dei, Num. 24. Si dederit mihi Balac domum suam plenam argento et auro, non potero praeterire, transire, aut transgredi os Domini, ut faciam bonum aut malum de corde meo. Quod Dominus loquitur, id loquar. Exponit Bileam ibi semetipsum. vide infra verbum TRANSEO. Praetergredior, aut Pertranseo, seu Praetereo peccatum: Proverb. 19, Intelligens vir differt iram. et gloria ei est praeterire praevaricationem. id est, dissimulanter et quasi connivendo transire


2968. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 485 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: pri- ] quam me iugulet. Psal. 18, Praevenerunt me laquei mortis: id est, antequam eos praevidere ac cavere possem, sic me caeperunt ac intricaverunt, sicut fera a non previso laqueo capitur. Sic ibidem mox: Praevenerunt [?: ] in die calamitatis meae, sed Dominus est factus [?: mi-i ] in sustentationem. Ionae, Praeoccupavi aut praevertitur fugerem. Psalm. 88. Mane oratio mea praeveniat te: scilicet, antequam me perdas, aut perire sinas, admitte quaeso ut te precibus meis expugnem. Sic a re militari, et hostili fraude sumpta videtur


2969. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 487 | Paragraph | SubSect | Section]

filii sui, ut is sit primogenitus inter multos fratres. id est, ut sit primus ac summus, ad quem omnes alios aggregari, eique conformari oporteat. Sic etiam rectissime exponere posses locum Coloss. 1, Filius Dei est imago Dei invisibilis, et primogenitus omnis creaturae. id est, princeps ac dominus omnium rerum: sicut in sequentibus prolixe hunc intellectum eius vocis exponit, et tandem concludit: Ut ipse sit primas tenens, aut princeps in omnibus. Ideoque etiam mox affert rationem, cur eum vocet primogenitum: id est, principem ac dominum omnis creaturae: quia omnia condiderit. Hoc


2970. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 489 | Paragraph | SubSect | Section]

mox sexto inquit: Pugna nobis est adversus spirituales nequitias in caelestibus. Princeps gen tis. Matth. 20, Principes gentium dominantur eis. id est, quorumcunque populorum, seu civiles principes. In Germanico dicitur perspicue, Die Weltlichen Fursten, mundani principes. Quasi diceret Dominus: In politia quidem necesse est esse principes, reges, et alios magistratus qui aliis imperitent et vulgus ad officium, et quietam viitam compellant, externaque latrocinia et scelera prohibeant: at in Ecclesia nihil tale fieri debet. Principes sacerdotum, pro summis pontificibus, aliisque


2971. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 490 | Paragraph | SubSect | Section]

eius filium Dominum IESUM. Quare cum in Epistola huius eiusdem Evangelistae vox Principii in eadem materia aeternitatem significet, hic quoque eam idem significare necesse est. Accedit ad confirmationem huius significationis, quod Proverb. 8. eadem haec vox aeternitum denotat. Verba haec sunt: Dominus possedit me initium viae suae. Ante opera eius iam eram, ab aeterno ordinata sum, et ab initio ante terram. Quem locum multi intellexerunt, et adhuc intelligunt, de aeterna generatione filii. Ponit autem hic Salomon duas istas voces, initio, et ab aeterno, tanquam aequivalentes. Sic


2972. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Oseam. id est, prima patefactio, prima prophetia. Iohan. 8, cum Christus interrogatus quis' nam ipse sit, respondit: Principium quod et loquor vobis. In quo loco multi interpretes veteres ac moderni sese vehementer torserunt. Simplicissimus autem, et proculdubio verissimus sensus est, quod Dominus eis respondeat, se eum esse, quem se toties sit professus: nempe verum Meschiam ac servatorem totius mundi. Verum adscribam alterius cuiusdam prolixum annotatum super hunc locum, ut eo magis omne dubium de vero sensu dicti illius rudioribus eximatur. Id quod a principio dico vobis,


2973. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 492 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsum quod haec loquar vobis. Deinde pro eo quod subiici oportuit secundam et tertiam aliquam rationem, addit in genere: Multa habeo de vobis dicere. Sed quorsum ista interrogatione spreta, tam obscure loquatur Dominus? Quidam denique ex recentioribus exponit, Prorsus id quod loquor vobiscum: id est, plane illud ipsum verbum sum, quod loquor vobiscum. quia Christus est verbum Patris: et quia se verbum esse testatur, vult in verbo cognosci. Haec vero interpretatio multo planior est quam caeterae omnes


2974. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 492 | Paragraph | SubSect | Section]

omnes superiores, neque ullum verbum detorquet. Nam apud Graecos constat τὴν ἀρχὴν interdum declarare παντελῶς καὶ ὅλως. Sed mihi tamen videtur nimis arguta, si eos spectemus quos alloquebatur Dominus, quorum etiam ruditati omnibus modis sese accommodat. Deinde cur non potius dixisset ὅς καὶ λαλῶ, vel ὁ καὶ λαλῶν ὑμῖν, id est, qui loquor vobis? quum praesertim


2975. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 493 | Paragraph | SubSect | Section]

sit, ignis probabit. id est, perinde explorabit et examinabit ignis spiritualis tentationum, persecutionis, et etiam ignis Spiritus sancti, quo baptizati sumus: sicut externus ignis probat aurum, argentum et metalla alia. Eadem locutio et similitudo aliquanto plenius posita est. 1. Pet. 1. Sic Dominus dicit Pharisaeis Luc. 12, Faciem terrae et caeli nostis probare: id est, diiudicare et discernere. Sic 1. Thess. 5. Omnia probate. Tertullianus in de Praescrip. haereticorum: Omnia examinate, inquit, et quod bonum est retinete. Hebraeorum 3, Probarunt me annis 40. Homo probet


2976. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 493 | Paragraph | SubSect | Section]

provado e esperimentado. In Psalmis et Veteri testamento sic innumeris vicib. accipitur. Hebraeum est כהן. Crebro etiam illa similitudo de igne probante metalla, cum hominis probatione confertur. Prover. 17, Sicut igne probatur argentum, ita corda probat Dominus. Sic ibidem 27, Ierem. 9. Daniel. 12. Zach. 13. Iob 23. Psal. 12, dicuntur eloquia Domini perinde munda esse ac argentum probatum igne septies. Secundo significat, post examinationem agnoscere aliquid, seu perspicere. Rom. 14, Renovemini spiritu mentis vestrae, ut probetis.


2977. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 494 | Paragraph | SubSect | Section]

mirabiles actiones ac gestus Prophetarum, qui externis aliquibus notabilibus factis, ut gestatione iugi, catenarum, simulatione obsidionis, et similium, aliqua futura ex mandato Dei praenunciabant. Quin et ipsimet prophetae cum filiis vocantur prodigia. Isa. 8, Ecce ego et pueri quos mihi dedit Dominus in signa et prodigia in Israel. Quia filiis eius iusserat Deus imponi nomina Hesbaz et Seariasub, ut ipsis etiam propriis nominibus futuras calamitates indicarent. Sic Capite 20, iubetur nudus et discalceatus incedere, ut eo signo aut prodigio indicet Aegyptios et Aethiopas nudos in


2978. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 496 | Paragraph | SubSect | Section]

ac periculorum. Sic Proverb. 22. legitur: Fovea profunda os alienae mulieris: cui iratus est Deus, incidet in illud. et 23. Fonea profunda est scortum, et puteus angustus aliena mulier. Sic et Prover. 9, adulterae invitati dicuntur esse in inferni profundo. Psal. 68, dixit Dominus: Reducam ex Basan, reducam ex profundis maris. id est, meos electos congregabo ex omnibus locis, aut liberabo eos ex summis malis et tyrannide hostium, sicut liberavi olim meos de servitute Og Basan, ac de furore, Pharaonis in medio maris rubri. PROFUNDO verbum, ab hoc nomine


2979. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 496 | Paragraph | SubSect | Section]

3, et Christus 12 ac 23, vocant Pharisaeos progeniem viperarum: ubi non ipsam procreationem viperarum, quasi sint ex viperis procreati: sed naturam aut indolem, malitiamque plane viperinam eis obiiciunt, quam ex utero matris attulerunt, ita ut sua perversitate maiorum malitiam referant. Ideo Dominus inquit Matth. 12. Progenies viperarum, quomodo potestis bona loqui, cum mali sitis? nam ex abundantia cordis os loquitur. Non igitur agitur de causa aut parentibus illorum, sed de inhaerente malitia. Sic et Matth. 23: Serpentes, progenies viperarum, quomodo potestis effugere a iudicio


2980. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 496 | Paragraph | SubSect | Section]

suam. id est, impediat, servet. Gen. 30, Prohibuit te Deus a fructu vetris, id est, impedivit. Sic Paulus Rom. 1. dicit se cupisse venire Romam, sed hactenus fuisse prohibitum: id est, [?: ] peditum. Aliquando ferme idem velet quod parte, 2. Reg. 5. dixit Geezi, Prohibuit dominus meus Naa-man Syrum, ne acciperet de manu eius quae attulit. propepercit dominus meus Naamano isti, aut eius rebus. Gen. 22. Non prohihuisti filium tuum a me: id est, non pepercisti filio tuo propter me. Vel potius, non denegasti eum mihi. Isa. 58. Clama gutture tuo, ne prohibear. id


2981. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 496 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, impedivit. Sic Paulus Rom. 1. dicit se cupisse venire Romam, sed hactenus fuisse prohibitum: id est, [?: ] peditum. Aliquando ferme idem velet quod parte, 2. Reg. 5. dixit Geezi, Prohibuit dominus meus Naa-man Syrum, ne acciperet de manu eius quae attulit. propepercit dominus meus Naamano isti, aut eius rebus. Gen. 22. Non prohihuisti filium tuum a me: id est, non pepercisti filio tuo propter me. Vel potius, non denegasti eum mihi. Isa. 58. Clama gutture tuo, ne prohibear. id est, ne peperceris lateribus, gutturi ac voci. Saepe sane ne pro denego, aut nolo


2982. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 499 | Paragraph | SubSect | Section]

hanc. id est, praedixit ei hasce tristes poenas, quib iam Achab. punitur. Deconsuetudinib. prophetarum, et natura prophetiae, In Universalib. Regulis disseram: hic pauca tantum ex alio quodam adscribam. Prophetarum mos. Prophetae et verbis et factis aliquando utuntur. Zach. 11. Et dixit Dominus ad me, etc. Propheta sicut pervisionem videbat sibi praeciplea quae ibi dicit, ita et opere implere praeceptum sibi videbatur. Non est enim necessarium asserere, ut dicamus, ipsum sic abiecisse acceptam pecuniam: sed satis est, quod prophetae in visione sic videbatur. Id genus


2983. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 501 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnia quidem sunt Christi propria: sed tamen [?:---liticus ] populus erat ei adhuc magis proprius, et quasi propriissimus. Sic Ioan. octavo dicit Christus, diabolum, cum mentiatur, loqui ex propriis. Idque mox exponit addens: Quia mendax est, et pater mendacii. quasi diceret Dominus: Haec est diaboli propriissima natura aut indoles, ut mentiatur. Sic ferme etiam Dialectici suum proprium nominant, quod quarto modo dictum appellant: quando aliquid uni soli, toti, et semper convenit. Tale vult esse proprium diaboli Christus: sicut contra de Deo dicit, Solus Deus est


2984. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 504 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudicum decimooctavo: Non erat quisquam qui populum in ulla re pudore suffunderet, aut pudefaceret: id est, nullus molestabat Israelitas. Pudefacere ergo, laedere declarat. Non solum homines, sed et aliae res pudefieri dicuntur. Psalmo decimoquarto: Consilium pauperis pudefacitis, quia Dominus est spes eius. id est, conatus pauperum impeditis, et evertitis, cogitantes neminem esse qui eos vindicet, praeter Deum, qui vestra opinione nihil possit, nec metuendus sit: vel spernitis eius consilium, quod adeo fidat Deo, in eumque se ac sua reiiciat. Terra pudoris alicuius, est ea,


2985. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 504 | Paragraph | SubSect | Section]

naar, tria potissimum significata habet. alias enim significat filium, alias servum, seu ministrum cuiuscunque generis: alias denique puerilem aetatem: nonnunquam etiam imperitum, aut (ut Paulus loquitur) scientia puerum. Filium significat, ut Isaiae octavo: Ecce ego, et pueri quos dedit mihi Dominus, in signa et prodigia in Israel. id est, mei filii, quos mihi Deus est largitus. Puer senectutum parvus: [p.984] Genes. 44. id est, in senectute natus. Natus est tibi puer [?: m- ] lus, Ieremiae vigesimo. id est, filius. In hac significata ne videtur usurpare Christus


2986. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 506 | Paragraph | SubSect | Section]

obscuram referri potest. Psal. 42 et 43, Ut quid pullatus incedo propter oppressionem inimici: id est, tristis et lugens? quare pateris me in perpetuo luctu versari? PULLUS, filius subiugalis aut asinae, Matthaei 21, Zachar. 9. id est, iuveni asello insidens venit Dominus Hierosolymam. Psal. 147. Qui dat iumentis cibum, et pullis coruorum quando clamant: id est, qui omnia pascit. Vulgata ibi habet, Invocantibus eum: sed in Hebraeo est tantum, Clamantibus. PULVILLUS est, quasi parvum quoddam pulvinar. Ezech. 13 minatur Deus


2987. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 509 | Paragraph | SubSect | Section]

si diligenter eos quaeras, non tamen queas reperire. Isaiae 41: Erunt quasi nihilum viri, qui tecum contendunt: Quaeres eos, et non invenies. id est, prorsus peribunt. Sic Hieremias cap. quinquagesimo, de remissione peccatorum inquit: In diebus illis, et in tempore illo, dicit Dominus, requiretur peccatum Israel, et non erit: et iniquitas Iuda, et non reperietur. quomodo propitiabor eis quos residuos fecero? id est, prorsus abolebo per condonationem, eorum peccata. Ego quaesivi orationem, Danielis nono: id est, captavi occasionem precandi, aut me ad precationem


2988. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 510 | Paragraph | SubSect | Section]

QUIA, abundet teste Beza et Erasmo, qui id super Acta 23 affirmant Affirmat aliquando. nam apud Graecos nonnunquam additur affirmandi causa. Annotavit et Augustinus libro de Genesos locutionibus primo, Quia saepe redundare in Sacris libris. veluti illo loco, Et dixit: Quia Dominus est in loco isto, hoc et ego nesciebam. Sane in praedicto loco vim affirmandi potius illud Quia habet, quâm quod redundet: et sane saepe כי Hebraeum affirmandi vim obtinet: sic volunt affirmare ὅτι, Quia,


2989. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 511 | Paragraph | SubSect | Section]

una cum suo antecedente, aut cum alio pronomine in eodem membro: de quo Hebraismoin Regulis Universalibus, de Constructione nominum ac pronominum. Quod fuit verbum Iehovae ad Hieremiam. Hieremiae primo, quadragesimoseptimo, quadragesimonono: pro, hic est sermo, aut doctrina, aut mandatum quod Dominus dixit ad Hieremiam. Quis, Matthaei vigesimo quarto videtur idem significare, quod Qualis et Quantus. Quis putas esse bonus et fidelis servus. pro, o qualis et quantus, quam beatus et felix erit. Galatis quarto, Quae igitur beatitudo vestra? id est: ô qualis et quanta: vel,


2990. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 512 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: me-- ] casum. Quies pro somno etiam Latinis usitatum est: ut Virg. Prima quies divûm dono gratissima serpit. Genesis quadragesimoprimo: Evigilavit Pharao [?: ] quietem. Dare quietem, id est, quietam et stabilem [?: ] sionem. Iehos. 22. Dominus dedit quietem fratribus vestris. id est, certas sedes. ut Virg. — Sedes spondent ubi fata quietas. Quiescere spiritum Domini super aliquem, est donari [?: ] Spiritum sanctum, eiusque dona. Sic dicitur Num. undecimo Spiritus Domini quievisse super Eldad et Medad,


2991. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 513 | Paragraph | SubSect | Section]

Quomodo facta est meretrix civitas fidelis? Isaiae 1. Miratur enim Propheta tam subitam ac tam horrendam mutationem. Matthaei decimosexto: Quomodo non intelligitis, quod non de pane dixerim vobis, ut caveretis a fermento Pharisaeorum? Admiratur, aut potius obiurgat eorum tarditatem Dominus. Alias est lamentantis: ut in Threnis, Quomodo fedetsola civitas, quae abundabat populo? Et sequenti: Quomodo obscurat in ira sua Dominus filiam Sion? Vicinum est lamentationi illud Oseae undecimo: Quomodo dedam Ephraim, subintell. hostibus. quasi dicat, invitus faciam, et tamen facere


2992. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 513 | Paragraph | SubSect | Section]

decimosexto: Quomodo non intelligitis, quod non de pane dixerim vobis, ut caveretis a fermento Pharisaeorum? Admiratur, aut potius obiurgat eorum tarditatem Dominus. Alias est lamentantis: ut in Threnis, Quomodo fedetsola civitas, quae abundabat populo? Et sequenti: Quomodo obscurat in ira sua Dominus filiam Sion? Vicinum est lamentationi illud Oseae undecimo: Quomodo dedam Ephraim, subintell. hostibus. quasi dicat, invitus faciam, et tamen facere cogor, ob peccata tua. Quomodo vox saepe non quaerit de modo, sed vel negat, vel arguit, vel accusat et reprehendit, tanquam vel falsum sit


2993. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 513 | Paragraph | SubSect | Section]

ne quaquam possumus sacros psalmos apud istos prophanos derisores canere, et veluti margaritas porcis obiicere. Matthaei vigesimo secundo: Si David eum Dominum vocat, quomodo filius eius est? quasi dicat videtur certe falso istud dici ac credi: quare conciliate obsecro, quomodo Meschias sit et Dominus ac superior Davide, et tamen filius eius. `` Matthaei vigesimosexto: Quomodo ergo impletae fuerint Scripturae, quod sic oportet fieri? id est: si vel tu Petre gladio me eripies, vel ego impetravero a patre, ut per legiones angelorum liberer a passione, tum cerrae falsae erunt Scripturae ac


2994. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 519 | Paragraph | SubSect | Section]

bona opera, non pie exercere. Nonnunquam significat amare, amplecti, ac fovere. 2. Corinth. sexto: Exite de medio eorum: ego recipiam vos, ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios. Exponit ipsemet textus, quid sit illud Recipere. Sic et illud Hebraeor. 12 intelligendum est, Castigat Dominus omnem filium quem recipit: id est, quem amat, fovet, etc. Sic possis intelligere illud dictum in 3. Epist. Iohannis, Diotrephes nos non recipit. Sic et Actorum 24 dicit Tertullus, se recipere salutaria facta Felicis: id est, agnoscere, magnifacere, amare, ac pro eis illi


2995. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

ego te? Iob trigesimo tertio inquit, Rectitudo cordis mei eloquia mea: id est, certam veritatem eloquar, idque sincere ac ex animo. Dicitur et Deus rectus, quia est iustissimus, et quia summa clementia ac veritate agit cum omnibus sperantibus in eum. Psalmo vigesimoquinto: Bonus et rectus est Dominus, propterea docebit peccatores in via. id est, pro sua singulari bonitate ac clementia, non desiderat mortem peccatoris, sed potius ut convertatur ac servetur, eoque eos per suam doctrinam ac Spiritum in veram viam reducit. Deuteronomii trigesimosecundo: Deus veritatis, et non iniquitatis,


2996. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

seu tantum nominetenus talis. Sic et mox sequenti capite: Et fuit in recto rex, cum colligerentur [?: cap--- ] populi, simulque trib. Israel. Isaiae quadragesimoquarto, itidem populum Israeliticum, id est, totam [?: ] Ecclesiam hac voce nominat: Sic dicit Dominus factor tuus, et fictor tuus, qui te adiuvit inde ab utera. Noli timere serve meus Iacob, et Iesurum rectissime, quem elegi. Sic Danielis undecimo, quidam exponent de Iudaeis vocem Recti, cum inquit: Ponet quoque faciem suam, ut veniat cum potentia totius regni sui et recti cum eo, et


2997. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

Caeterum redemptio, λύτρωσις aut ἀπολύτρωσις, significat tum ipsum actum liberandi, tum et liberationem aut libertatem iam effectam, partamque Sic Luc. 1 et 2 legitur, cum dicit Zacharias, Benedictus Dominus Deus Israel, quod inviserit et fecerit redemptionem populo suo, et erexit cornu salutis. Et Anna prophetissa loquebatur de puero Meschia, omnib. qui expectabant redemptionem in Ierusalem. Luc. 21: Levate capita vestra, quoniam appropin quat redemptio vestra. id est, liberatio plena et


2998. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

libro Samuelis Israelitae regem petunt: cumque id eos aliquando petituros, Moyses Deuter. 17 praedicit. Porro supra illos reges fuerunt Monarchae, qui se Reges regum, et Dominos dominantium appellarunt: quibus epithetis aliquando etiam Deus ipse ornatur, quia ille demum est vere Rex regum et Dominus dominantium: 1. ad Timoth. 6, et Apoc. 19. Porro Hieronymus annotat de regum Israeliticorum et Iudaicorum appellatione, quod Rex Israel et Rex decem tribuum idem sit. Nam post divisionem, aut potius dilacerationem regni Hebraeorum, aetate Roboam et Ieroboam, coepit rex Israel vocari Rex


2999. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

proprium regnum universae terrae et totius mundi, omniumque creaturarum. Quare merito haec a te solo petii, et peto. Sic et Psal. 22 dicitur: Quoniam Domini est regnum, et ipse dominabitur gentibus. Psal. 5 et 84, et saepe alias in Scriptura petii dicunt. Rex meus et Dominus meus: testificantes se non tantum spiritualia bona et auxilia, sed etiam temporalia, non tantum occultam ac religiosam seu Ecclesiasticam gubernationem ac defensionem ab eo solo petere. perinde ac si nullum politicum gubernatorem ac defensorem haberent. Psal. 29 dicitur de


3000. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

mala conscientia, ira Dei, et a tenebris ac poenis inferni, parit. Ita non ocioso nomine, sed reipsa ac efficacia est rex veritatis, iustitiae ac pacis, vera docens, ac veraces homines reddens, iustificans et renovans eos ad iustitiam, ac denique pacem eis largiens. Vocatur et agnus rex regum, et Dominus dominamium: Apoc. 17. Dicuntur et idola interdum reges, ut Zoph: 1: Exterminabo eos qui adorant in tectis militiam caeli, et eos qui iurant per Iehovam simul, et regem eorum. id est, (ut Hebraei exponunt, et textus ipse prae se fert) per idolum eorum, quod illi etiam pro rege suo et Deo


3001. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

suas Christi iugo submissuros et Ecclesiam religionemque eius promoturos. Christus negat se esse regem huius mundi: et tamen vocatur rex Iudaeorum. ubi Iudaei, non illam regionem aut politiam, hominesque significant: sed pios, aut Ecclesiam, seu veros Israelitas, super quos ille proprie rex ac dominus est, regens eos spiritualibus bonis, veritate, iustitia ac pace, ut supra diximus. Christiani quoque vocantur Reges, quia sunt haeredes mundi, et regnant super Satanam, eiusque organa, quae habent potestatem calcandi citra nocumentum. Apoc. 1, Fecit nos reges et sacerdotes Christo. Sic


3002. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 524 | Paragraph | SubSect | Section]

¶ Ex nomine Regis, Regnum quoque, eiusque significata intelligi queunt. Primum, enim est regnum Dei ac caelorum, quod i varia significata diduci pont. Nam Regnum Dei accipitur, quatenus est Rex et Dominus omnium creaturarum, etiam diabolorum et inferni ipsius, et ipsum etiam regnum Satanae sibi subiectum habet. Item, quatenus specialiter erat Rex ac Dominus Israelitarum: sicut dicit Samueli, populum, petendo ac constituendo sibi hominem regem, ipsum Deum reiecisse, ne super ipsos regnaret:


3003. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 524 | Paragraph | SubSect | Section]

pont. Nam Regnum Dei accipitur, quatenus est Rex et Dominus omnium creaturarum, etiam diabolorum et inferni ipsius, et ipsum etiam regnum Satanae sibi subiectum habet. Item, quatenus specialiter erat Rex ac Dominus Israelitarum: sicut dicit Samueli, populum, petendo ac constituendo sibi hominem regem, ipsum Deum reiecisse, ne super ipsos regnaret: quia volebat illum populum sibi peculiarem prae aliis gentibus, non tantum in spiritualibus, sed etiam in corporalibus ac regimine politico, negociisque ac


3004. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

et non ex me: instituta erunt principes, et nescivi. Hic usitatam significationem, aut ordinarium regnum ista vox obtinet. Pro qua [?: ] autem potenti dominatione aut gubernatione in sequentibus exemplis usurpatur, tum in bonam, tum et in malam partem. Ezech. 20 Vivo ego, dicit Dominus Deus, si non in manu valida, et brachio extento, et furore effuso regnaturus sum super vos. Id est, volentes nolentes tenebo vos in potestate mea, durissime vos tractans et castigans. Psal. 99. Dominus regnavit, commoveantur populi: id est, fremat et insaniat quantum volet


3005. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

usurpatur, tum in bonam, tum et in malam partem. Ezech. 20 Vivo ego, dicit Dominus Deus, si non in manu valida, et brachio extento, et furore effuso regnaturus sum super vos. Id est, volentes nolentes tenebo vos in potestate mea, durissime vos tractans et castigans. Psal. 99. Dominus regnavit, commoveantur populi: id est, fremat et insaniat quantum volet mundus, tamen Iehova omnia aget pro suo arbitrio. Sic Psal. 10, Dominus regnabit in seculum, et ultra, peribunt gentes de terra eius. In bonam porro partem haec eadem significatio reperitur saepissime in


3006. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

sum super vos. Id est, volentes nolentes tenebo vos in potestate mea, durissime vos tractans et castigans. Psal. 99. Dominus regnavit, commoveantur populi: id est, fremat et insaniat quantum volet mundus, tamen Iehova omnia aget pro suo arbitrio. Sic Psal. 10, Dominus regnabit in seculum, et ultra, peribunt gentes de terra eius. In bonam porro partem haec eadem significatio reperitur saepissime in Psalmis et prophetis: ut Psal. 97. Dominus regnavit, exultet terra: id est, potenter suis opitulabitur, et Psal. 47. Dominus


3007. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

et insaniat quantum volet mundus, tamen Iehova omnia aget pro suo arbitrio. Sic Psal. 10, Dominus regnabit in seculum, et ultra, peribunt gentes de terra eius. In bonam porro partem haec eadem significatio reperitur saepissime in Psalmis et prophetis: ut Psal. 97. Dominus regnavit, exultet terra: id est, potenter suis opitulabitur, et Psal. 47. Dominus regnabit super gentes. Et Psal. 93: Dominus regnabit, induit decorem, induit Dominus fortitudinem, et accinxit se. Isaiae 52: Annunciantis bonum, praedicantis salutem, et


3008. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

10, Dominus regnabit in seculum, et ultra, peribunt gentes de terra eius. In bonam porro partem haec eadem significatio reperitur saepissime in Psalmis et prophetis: ut Psal. 97. Dominus regnavit, exultet terra: id est, potenter suis opitulabitur, et Psal. 47. Dominus regnabit super gentes. Et Psal. 93: Dominus regnabit, induit decorem, induit Dominus fortitudinem, et accinxit se. Isaiae 52: Annunciantis bonum, praedicantis salutem, et annunciantis Zion, Regnat Deus tuus. id est potenter aderit et aget, te liberando, et hostes tuos


3009. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

gentes de terra eius. In bonam porro partem haec eadem significatio reperitur saepissime in Psalmis et prophetis: ut Psal. 97. Dominus regnavit, exultet terra: id est, potenter suis opitulabitur, et Psal. 47. Dominus regnabit super gentes. Et Psal. 93: Dominus regnabit, induit decorem, induit Dominus fortitudinem, et accinxit se. Isaiae 52: Annunciantis bonum, praedicantis salutem, et annunciantis Zion, Regnat Deus tuus. id est potenter aderit et aget, te liberando, et hostes tuos puniendo. In hac significatione verbum Regnandi tribuitur etiam


3010. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

haec eadem significatio reperitur saepissime in Psalmis et prophetis: ut Psal. 97. Dominus regnavit, exultet terra: id est, potenter suis opitulabitur, et Psal. 47. Dominus regnabit super gentes. Et Psal. 93: Dominus regnabit, induit decorem, induit Dominus fortitudinem, et accinxit se. Isaiae 52: Annunciantis bonum, praedicantis salutem, et annunciantis Zion, Regnat Deus tuus. id est potenter aderit et aget, te liberando, et hostes tuos puniendo. In hac significatione verbum Regnandi tribuitur etiam hominibus: ut Hieremiae 22. Nunquid tu


3011. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 526 | Paragraph | SubSect | Section]

quod sibi rex suo arbitrio usurpabit, quam quod ei iusto iure debeatur. REGULA, instrumentum est fabrorum, quo loca aut materiam metiri solent inter fabricandum. Sed contra Prophetae dicunt, Deum habere regulam, qua metitur civitates aut terras, ad vastandum eas. Thren. 2, Cogitavit Dominus vastare murum filiae Zion, extendit regulam, non retraxit manum a vastando: quasi diceret, iam sibi Deus delineavit modum ac formam vastationis et poenarum. Eodem plane sensu et simili phrasi dicit Isaias cap. 34, Extendetque super eam funiculum inanitatis, et lapidem


3012. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 526 | Paragraph | SubSect | Section]

in terra, et ad conservandum vos in magnam evasionem: id est, ut conservemini in hac terra incolumes a fame, utque in magnum numerum hic credentis. Omnino est prophetia de futuro incremento populi Israelitici in Aegypto. Mich. 4, Ponam claudicantem in reliquins, et fugatam in gentem magnam, et Dominus regnabit super eos in seculum. id est efficiam ut ex istis pauculis male tractatis oviculis, mihi ingens grex consurgat. Reliquiae igitur, hic pro posteritate et incremento ponuntur. Isaiae 37, De


3013. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

aut superstites: Ierem. 44, Et excindatis vobis virum de mulierem, parvulum et lactentem de medio Iehuda ut non relinquatis vobis reliquias. id est, ut peccatis vestris efficiatis, ut vos Deus prorsus deleat ac excerpet, nec quisquam omnino vestrum exitium extremum evadat. Isaiae 1. Nisi Dominus reliquisset nobis superstites paucos, sicut Sodoma fuissemus. id est, nisi Dominus effecisset ut pauci pii superessent, accideret plane sicut Sodomae, ubi prorsus nemo praeter Lothum fuit pius. Relinquetur filia Syon, sicut umbraculum in [?: ] , Isaiae 1. id est, deserta


3014. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

et lactentem de medio Iehuda ut non relinquatis vobis reliquias. id est, ut peccatis vestris efficiatis, ut vos Deus prorsus deleat ac excerpet, nec quisquam omnino vestrum exitium extremum evadat. Isaiae 1. Nisi Dominus reliquisset nobis superstites paucos, sicut Sodoma fuissemus. id est, nisi Dominus effecisset ut pauci pii superessent, accideret plane sicut Sodomae, ubi prorsus nemo praeter Lothum fuit pius. Relinquetur filia Syon, sicut umbraculum in [?: ] , Isaiae 1. id est, deserta prorsus erit, abductis in captivitatem, interfectisve hominibus, et desolatis circum


3015. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

de se testimonium, etiam inter gentes extare. nam tam variis beneficiis rerum ad utilitatem hominum annuatim crescentium, abunde eos de seipso admonuit, convicitque suae praesentiae et omnipotentiae. Relinquere, aut reliquum facere, est interdum conservare. Isaiae 1. Rom. 9: Nisi nobis Dominus reliquisset reliquias pusillas, aut semen, sicut Sodoma essemus: id est, nisi dominus nobis adhuc paucos pios, praesertim doctores, conservasset. Sic et Roman. 11, ac 1. Regum 19. Reliqui mihi 7000 virorum, qui non incuruaverunt genua Baali. id est, conservavi mihi. Relinqui,


3016. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum annuatim crescentium, abunde eos de seipso admonuit, convicitque suae praesentiae et omnipotentiae. Relinquere, aut reliquum facere, est interdum conservare. Isaiae 1. Rom. 9: Nisi nobis Dominus reliquisset reliquias pusillas, aut semen, sicut Sodoma essemus: id est, nisi dominus nobis adhuc paucos pios, praesertim doctores, conservasset. Sic et Roman. 11, ac 1. Regum 19. Reliqui mihi 7000 virorum, qui non incuruaverunt genua Baali. id est, conservavi mihi. Relinqui, aliquando superesse significat. Hebr. 10, Nam si ultro peccaverimus post acceptam


3017. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 529 | Paragraph | SubSect | Section]

Psal. 60. Deus repulisti nos, dissipasti nos. Psal. 74, Quare Deus repulisti usque in fi-em? fumat ira tua contra oves pascuae tuae. Psal. 78, Repulit tabernaculum Sylo, tentorium quod collocavit inter homines. Psal. 94, Non repellet Dominus populum suum, neque deseret haereditatem suam. Sic et Psal. 119. Ne repellas me a mandatis tuis, ne patiaris me ab eis aberrare. Denique et Rom. 11 negat Paulus, Deum repulisse populum suum, quem elegerit. id est, repudiasse, abiecisse, etc. Rursus de hominum


3018. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

statorum perdet eos id est, res secundae ac prosperae [?: ] exitio imperitis et stultis, etc. Vicina huic significata est, quod pro habitatione aut mansione ponitur. Unusquisque enim in sua domo requiem habere solet Psalmo 132, Surge Domine in requie tua. Et mox: Erigit Dominus Sion, expetivit ut esset habitaculum eius. Haec requies mea in seculum seculi, hic habitabo, quoniam concupivi eam. Sic de loco quietae ac sibi gratae mansionis accipere possis illud Christi, quod satan semel expulsus ex aliquo peccatore tanquam ex suo gratissimo domicilio, oberret,


3019. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

relabente illo homine in sua pristina peccata. [?: ] opulentae. Isaiae 32, Habitabit populus meus in requietis opulentis. id est, habebit pacem ac divitias, seu [?: re-- ] necessariarum abundantiam. Requiem dare a labore. Isaiae 14, Et erit in die illa, qua tibi Dominus requiem dederit a labore, aut dolore ac tremore tuo, et a servitudine dura, quam servivisti. Et sumes parabolam hanc, etc. Sic saepe in Veteri testamento accipitur haec vox de liberatione, et tranquilla felicitate. Requies mensae [?: ] recreatio illa quae


3020. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 532 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmo 80. Respicere et misereri. Respicere oculis, Secundum multitudinem miserationum respicere: Psalmo 69. Respicere in testamentum suum: Psalmo 74. item respicere in faciem Christi, Psalmo 84. Respexit in orationem afflictorum: Psal mo 102. Sic et Psalmo 113, et 138, Dominus in altis habitat, et humilia respicit. Threnorum 5. Intuere, et respice opprobrium. Aliquando significat simpliciter probare et amare: ut cum Deus dicitur respexisse Abelem, et eius victimam. Cainum autem non respexisse. Indicium autem illius respectus aut approbationis, fuit proculdubio


3021. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 534 | Paragraph | SubSect | Section]

retribuisti nobis: ubi agitur de [?: ] iniuriarum Babylonis. Dicitur Retributionum [?: ] est, quo Deus vult castigare pro peccatis. Dies [?: ] nis Iehovae, annus ad retributionem, ad iudicium [?: S- ] id est, aderit tempus, quo ulciscetur se Dominus de iniuriis illatis Sioni, et populo suo. Retributio manuum ei aliquando beneficium ultro ab aliquo praestitum: aliquando autem merces, praemium, aut gratia pro tibi opere reddita. Iudicum nono. Si secundum retributionem manuum eius fecistis ei. id est, si eas gratias rependistis


3022. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 535 | Paragraph | SubSect | Section]

RETRORSUM, est retroversum. Isa. primo, Alienati sunt retrorsum. id est, alieni facti sunt ab eo, et retroaersus ab illo recesserunt. Hieremiae septimo: Abierunt in consiliis suis, et in pravitate cordis, factique sunt retrorsum ut ante. Et Hieremiae decimoquinto: Tu deseruisti me, dicit Dominus, et abiisti retrorsum. id est, defecisti a me. Converti retrorsum aliquem, alias significat pudefieri: quos enim pudet, avertunt se, nec audent in faciem alios intueri. Psalmo 129, Pudore afficientur, et convertentur retrorsum omnes qui oderunt Sion. Sic et Psalmo trigesimo quinto:


3023. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 535 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini cui revelatum est? Sic Romanorum primo. Iustitia Dei in Evangelio revelatur. id est, indicatur, manifestatur. Et mox: Ira Dei revelatur de caelo. Isaiae vigesimo secundo. Revelatum est in auribus Domini. id est, blasphemia, quae ibi praecessit, innotuit Domino. Psalmo 98. Notam fecit Dominus salutem suam, revelavit coram gentibus iustitiam suam. idem bis dicit. Isaiae 56. Prope est iustitia mea, ut reveletur. id est, ut toti mundo patefiat. Revelari alicuius malitiam, aut scelera, crebro dicitur. Revelastis praevaricationem vestram, Ezechielis 21 et 23. Revelabitur


3024. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 535 | Paragraph | SubSect | Section]

vestrarum. Oseae 7, Revelata est iniquitas Ephraim. Revelabit terra sanguines suos, et non teget ultra eos, qui in ea occisi sunt. Isaiae 26. Hinc sit, ut non tantum ultimus ille liber Apocalypsis, sed et omnis alia patefactio Dei ac prophetia vocetur Revelatio: quia, ut propheta inquit, Dominus patefacit secreta sua servis suis prophetis, et pereos toti mundo, quae alioqui per sese nemo sciret. Dicitur etiam Revelare oculos et aures, cum Deus eos illuminat seu aperit: vel etiam cum alicui largitur, ut vere ac spiritualiter suam voluntatem ac mysteria videat ac audiat. Psalmo


3025. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

58, Si averteris pedem tuum a Sabbato, ut non facias voluntatem tuam in die S. meo, vocaverisque sabbatum diem voluptatis, sanctum Domino, honoratum aut consecratum. id est, Sabbatum Deo consecratum, quo ille veluti deliciis suis, cum recte a piis sanctificatur, delectatur. Filius hominis est Dominus sabbati: Mar. 2: id est sabbatum debet servire saluti spirituali, et re aut necessitate postulante etiam corporali hominis. Ibi enim Filius hominis, quivis homo dicitur. IESUS iter faciebat per segetes in sabbatis, Matthaei duodecimo: id est quodam Sabbato. Ponitur ibi nomen


3026. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

precationis. Sensus autem est, quod Deus eos ornabit iustitia ac salute, non tantum temporaria, sed etiam aeterna. Contra mox sequitur: Hostes eius induam confusione. id est, obruam poenis, reatu, et denique damnatione aeterna. Isaiae 24: Erit sicut populus, sic sacerdos: sicut servus, sic dominus eius: sicut ancilla, sic domina eius. id est, omnes perinde calamitosi et in extremam sortem redacti erunt, nulla potiori sorte fruentur superiores ordines: seu evertetur politia, confusis ordinibus ac statibus ipsius. Eadem porro locutio Oseae 14, significat perinde sacerdotes esse


3027. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

et holocaustum tuum incineret: Psal. 20. id est, sint ei omnia tua sacrificia, tuaeque petitiones acceptae, ac in perpetua memoria, sicut olim misso caelitus igne testabatur, ea sibi grata acceptaque esse, quae ipsemet incinerabat, aut exurebat. Sic David 1. Sam. 26 inquit: Si Dominus incitavit te contra me: odoretur sacrificium tuum. Psal. 50 convocat eos qui secum feriunt foedus super sacrificio. id est, quod sacrificare velint Deo, seu eum colere: ubi credo poni Sacrificium pro toto cultu. Mox dicit, se nolle eos arguere de sacrificio: i. nolle eos


3028. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

quamvis mactationem, etiam profanam. ut cum in visione dicit Deus Petro Actorum 10, Surge Petre, θῦσον sacrifica: id est, interfice et comede. Zoph. 1, Praeparavit Dominus sacrificium, et sanctificavit invitatos suos. Et erit in die sacrificii, et visitabit Dominus principes ac filios Regis. ubi primum pro convivio videtur prima specie accipi, quod etiam interdum sacrificium vocat: postea ostendit se loqui de tristi poena caedis. Isaiae 34, Gladius Domini


3029. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

visione dicit Deus Petro Actorum 10, Surge Petre, θῦσον sacrifica: id est, interfice et comede. Zoph. 1, Praeparavit Dominus sacrificium, et sanctificavit invitatos suos. Et erit in die sacrificii, et visitabit Dominus principes ac filios Regis. ubi primum pro convivio videtur prima specie accipi, quod etiam interdum sacrificium vocat: postea ostendit se loqui de tristi poena caedis. Isaiae 34, Gladius Domini impletus est sanguine, impinguatus est adipe, etc. quoniam sacrificium habet


3030. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus principes ac filios Regis. ubi primum pro convivio videtur prima specie accipi, quod etiam interdum sacrificium vocat: postea ostendit se loqui de tristi poena caedis. Isaiae 34, Gladius Domini impletus est sanguine, impinguatus est adipe, etc. quoniam sacrificium habet Dominus in Bozra, et mactationem magnam in Edom. Sic Matth. 22, rex ad invitatos suos dicit: Tauri et altilia mea sacrificata sunt, omnia sunt parata, venite, etc. Postremo significat sacrificium etiam convivium, quia crebro sacrificiis convivia addebantur. 1. Sam. 9: Populus non


3031. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Aliquando Salus etiam ipsam solum conversionem denotat. Lucae 19: Hodie salus domui huic contigit. Tametsi ibi etiam iustificationem complectatur. Sic ibidem: Venit filius hominis, ut quaerat et salvum faciat quod perierat. Sane saepe Salvare idem quod Iustificare significat. ut Act. 2: Dominus addebat qui salvi fierent. id est qui converterentur et iustificarentur, quotidie congregationi addebat. Act. 4: Nec est aliud nomen, etc. in quo oporteat nos salvos fieri. Actorum decimoquinto psuedoapostoli aiunt: Nisi circumcidamini secundum [?: ] rem Moysi,


3032. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

plebi eius, in remissionem peccatorum eorum. ut salus nihil aliud sit, quam remissio peccatorum. Ioan. 3. Non misit Deus filium suum in mundum, ut iudicet mundum, sed ut salvetur mundus per ipsum. Io. 4. Salus ex Iudaeis est. ubi tota redemptio ac meritum Christi una voce effertur. Actor. 2. Dominus addebat qui salvi fierent. id est, converterentur et iustificarentur. Act 4, Non est in ullo alio salus: hoc est (ut Act. 10 exponit ipse Petrus) remissionem peccatorum accipiunt [?: ] qui credunt in nomen Christi, ibidem, Nec est aliud nomen in quo oporteat nos salvos


3033. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

vestrae, salutem animarum, seu vitam aeterna. 1. Thess 5, Pro galea spem salutis, etc. non ut iram concitemus nobis, sed ut salutem consequam ur per Dominum Iesum Christum 1. Tim. 2. Mulier servabitur per generationem filiorum, si permanserit in fide. 2. Tim. 2 Liberabit me Dominus, et salvum faciet in regnum suum: hoc est, transferet me ex hac vita in vitam aeternam Heb. 1. Propter eos qui haereditatem capient salutis. Heb. 5. Factus est omnibus obedientib sibi causa salutis aeternae. Heb. 9. Rursus absque peccato conspicietur iis qui illum expectant in


3034. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

Iosuae 8, Cum ergo ex utraque parte adversarii caederentur, ita ut nullus de tanta multitudine salvaretur, etc. 4. Reg. 7. Fugeruntque Syri, animas tantum suas salvare cupientes. Psal. 18. Deus meus, etc. cornu salutis meae. Psal 27. Dominus salus mea, quem timebo? Psal. 27 Eruet eos ab impiis, salvabit eos, quia speraverunt in eum. Psal. 44. Non enim in arcu meo sperabo, et gladius meus non salvabit me. Psal. 140 Domine Deus virtus salutis meae, texisti caput meum in die belli.


3035. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

qua ratione iste infirmus salvus factus sit etc. 1. Pet. 2. Cum apparabatur arca in qua paucae, hoc est octo animae servatae sunt per aquam. 1. Pet. 4. Si iustus vix servatur, impius ubi apparebit? Hinc et Salvator Deus in Scripturis appellatur. Exod. 15. Ego sum Dominus Deus salvator tuus. Deut. 32. Recessit a Deo Savatore suo. Esa. 17, Oblita es Dei salvatoris tui, et [?: f-- ] tis adiutoris tui non es recordata. Et cap 43. Absque [?: ] non est salvator. Et cap. 45, Deus Israel salvator. Ier. 3


3036. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

quarto, docet sanctum significare impollutum, purum et mundum. Potissimum tamen haec vox transfertur ad Deum, qui solus vere sanctus est per se, et insuper omnia alia sanctificans. Quare angeli Isaiae sexto, et quatuor animalia Apocalyp. 4, sine intermissione clamant, Sanctus Sanctus Sanctus Dominus Deus Sabaoth: qua triplicata sanctitatis repetitione quidam putant indicari trinitatem personarum. Sic Deus vocatus Sanctus Iacobi et Israelis, Isaiae quinto: Veniat consilium sancti Israel. Blasphemaverunt verbum sancti Israel: Isa. duodecimo, decimoseptimo. Sic Isaiae primo, Irasci


3037. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Isaiae primo, Irasci fecerunt sanctum Israelis. et capite trigesimoprimo: Non sunt confisi super sanctum Israel, et Iehovam non requisierunt. Capite quadragesimoprimo: Manus Domini fecit hoc, et sanctus Israelis creavit illud. Sic cap. quadragesimotertio, et Psalmo 89. Dominus est scutum nostrum, et sanctus Israelis rex noster. Crebro etiam, idque peculiari ratione, Messias vocatur Sanctus Dei, et Sanctus Israelis, item Sanctus sanctorum: Psal. decimosexto. Actorum secundo: Nec permittes sanctum tuum videre corruptionem. id est, Meschiam


3038. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam, idque peculiari ratione, Messias vocatur Sanctus Dei, et Sanctus Israelis, item Sanctus sanctorum: Psal. decimosexto. Actorum secundo: Nec permittes sanctum tuum videre corruptionem. id est, Meschiam sepultum non patieris computrescere. Sic Psalmo quarto: Mirificavit Dominus sanctum suum. tametsi illud etiam de quovis pio intelligere possis. Apocalypsis tertio: Sanctus et verax, qui habet clavem David. Isaiae quadragesimoprimo: Redemptor tuus sanctus Israelis. Sic cacodaemon clamat Lucae quarto: Novi te qui sis, sanctus ille Dei. id est, ille sacrosanctus


3039. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

eius: id est, ad habitaculum caeleste: secundo Paralipomenon trigesimo. Malachiae secundo: videtur Sanctum vocare matrimonium. inquit enim: Quia contaminavit Iehuda sanctum Iehovae, quod diligit, cum duxit in uxorem filiam dei alieni: id est, matrimonium, quod ordinavit et sanctificavit Dominus, contaminavit Iuda, ducta gentili uxore. Eadem vis est vocis Sanctitas, quam supra in Sancto exposuimus. DEUS, in sanctitate est via tua: Psalmo septuagesimoseptimo. pro, sancta sunt instituta et omnia opera tua, doctrina et actiones. Esse aut fieri aliquid in sanctitate,


3040. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

venit populus meus ad gentes, ad quas ingressi sunt, et prophanaverunt nomen sancti meum, dum dicerent de eis: Populus Dei sunt isti, et de terra eius egressi sunt. Et perperci nomini sancti meo, quod prophanaverunt domus Israel inter grates, ad quas venerunt. Propterea dic domui Israel, Sic dicit Dominus Deus: Non propter vos ego facio, a domus Israel: sed propter nomen sanctum meum, quod violastis inter gentes, ad quas venistis: et sanctificabo nomen meum magnum, quod est prophanatum inter gentes, quod vos prophanastis in medio earum. Et scient gentes, quia ego Dominus, dicit Dominus Deus,


3041. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

dic domui Israel, Sic dicit Dominus Deus: Non propter vos ego facio, a domus Israel: sed propter nomen sanctum meum, quod violastis inter gentes, ad quas venistis: et sanctificabo nomen meum magnum, quod est prophanatum inter gentes, quod vos prophanastis in medio earum. Et scient gentes, quia ego Dominus, dicit Dominus Deus, cum sanctificatus fuero in vobis coram oculis illorum. Sic et Deus praedixerat, quod sit se sanctificatarus in propinquis suis: quod etiam effecit Levitici decimo, interfecto Nadab et Abiu sacerdotibus, filiis Aaronis, ignem alienum offerentibus. Verba autem textus


3042. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic dicit Dominus Deus: Non propter vos ego facio, a domus Israel: sed propter nomen sanctum meum, quod violastis inter gentes, ad quas venistis: et sanctificabo nomen meum magnum, quod est prophanatum inter gentes, quod vos prophanastis in medio earum. Et scient gentes, quia ego Dominus, dicit Dominus Deus, cum sanctificatus fuero in vobis coram oculis illorum. Sic et Deus praedixerat, quod sit se sanctificatarus in propinquis suis: quod etiam effecit Levitici decimo, interfecto Nadab et Abiu sacerdotibus, filiis Aaronis, ignem alienum offerentibus. Verba autem textus sunt haec: In


3043. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

creatura. Utramque complectitur Christus Iohannis decimoseptimo, cum inquit: Sanctifica eos in veritate, sermo tuus est veritas. Et mox: Ut et ipsi sint sanctificati in veritate. Sic et Ezechielis vigesimo: Insuper et Sabbata mea dedi eis, ut esset signum inter me et eos: et scirent, quia ego Dominus sanctificans eos. eodem propheta, capite trigesimoseptimo legitur: Ego Dominus sanctificator Israelis: id est, qui eos iustificatione et renovatione sanctos facio. Sic Christus quoque primae Corinthiorum primo dicitur nostra sanctificatio, aut sanctificator, et Hebraeorum nono utraque


3044. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

eos in veritate, sermo tuus est veritas. Et mox: Ut et ipsi sint sanctificati in veritate. Sic et Ezechielis vigesimo: Insuper et Sabbata mea dedi eis, ut esset signum inter me et eos: et scirent, quia ego Dominus sanctificans eos. eodem propheta, capite trigesimoseptimo legitur: Ego Dominus sanctificator Israelis: id est, qui eos iustificatione et renovatione sanctos facio. Sic Christus quoque primae Corinthiorum primo dicitur nostra sanctificatio, aut sanctificator, et Hebraeorum nono utraque sanctificatio denotatur, cum legitur: Dona et sacrificia non possunt


3045. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 553 | Paragraph | SubSect | Section]

filios Gedeonis. Remittetur eis sanguis ille: Deuteronom. vigesimo primo. id est, poena homicidii illius. Decimo, interdum notat omnia graviora scelera, praesertim in damnum proximi tendentia, et etiam ipsas libidines. Isa. 1, et 59. Manus vestrae sanguine plenae sunt. Isa. 4, Cum laverit Dominus sordes filiarum Sion, et sanguines Ierusalem de medio eius removerit. Sic forte illud Os. 4 accipi posset: Sanguines pertigerunt ad sanguines. Hoc enim post enumerationem variorum peccatorum veluti conclusio adiicitur. Undecimo, aliquando simpliciter mortem significat. Psalmo


3046. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

oris tuis inventi sunt sanguines pauperum. id est, propalam sunt tuae caedes et alia violenta facta et afflictio miserorum. Ezechielis vigesimotertio: Sanguis est in manibus earum. Sanguini aliquem facere: Ezek. trigesimoquinto. id est, tradere sanguinario, aut etiam gladio. Propterea dicit Dominus: Sanguini te faciam, et sanguis te persequetur: si non, cum sanguinem oderis, persequetur te. Preciosum esse alicuius sanguinem coram Deo, est idem quod, preciosam esse mortem, seu Deum ulcisci iniustam piorum caedem: Psalmo septuagesimo secundo. Sanguis per metaphoram significat


3047. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

ita eum devorasset et absumpsi [?: ] ut nihil amplius inde prorsus superesset. Sic Isaiae vegesimosexto tum extrema dies ac resurrectio, tum [?: ] vindicta antea in terra caelati martyrum sanguinis, [?: ] simili phrasi describitur hisce verbis: Ecce enim Dominus egredietur de loco suo, ut visitet iniquitatem [?: h- ] tatorum terrae contra ipsum et discooperiet terra sanguines suos, et non cooperiet amplius super hisce quaesunt interfecti in ea. Hic indicatur nunc, piorum sanguinem in terra coopertum iacere: sed tunc in emma die


3048. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

esse non tantum [?: ] rum Meschiam â Deo missum, omniaque sibi [?: ] eius nomine fidelissime exequi, sed etiam esse filium Dei ac verum Deum. Quare non necesse erat eum [?: ] do toties inculcare, sicut Moyses faciebat: Hoc praecepit aut dixit Deus, sic dicit Dominus, etc. quae diversitas in toto Evangelio observanda est. Quare illa verba Christus ex sua formula foederis exclusit. Sicut vero formulae duorum foederum optime consentiunt, exceptis duabus voculis, quas in novo foedere necesse erat addi: ita de ipsae res aut actiones optime


3049. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 558 | Paragraph | SubSect | Section]

qui sunt in oculis suis sapientes. i. qui sibi astuti et intelligentes esse videntur. Sic Christus Matt. 11 gratias agit patri, quod absconderit mysteria sua a sapientibus et intelligentibus, et revelaverit ea in fantibus. ubi Sapientes vocantur, callidi et prudentes in reb. terrenis: sicut Dominus dicit, filios huius seculi esse sapientiores in sua generatione filiis lucis: et Paulus 1 Cor. 1 dicit, Deum non multos sapientes, nobiles, aut potentes ad suum regnum vocasse. Sic Paulus ibidem ait, Perdam sapientiam sapientum, et intelligentiam intelligentium. Et, Elegit Deus stulta


3050. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

minus rationi sit plausibilis: et tum crucem tum alia innumera, quorum etiam multa Satan excitat, connexa habeat: aliis aliud in eo displicet: unde paulatim ab eo fiunt alieniores, aut etiam plane hostes ipsius. Ideo vocatur petra scandali, tum in Veteri, tum et in Novo testamento. Isaiae 8: Dominus erit in sanctuarium, in lapidem offendiculi, et in petram ruinae duabus domibus Israel, in laqueum et tendiculam habitatori in Ierusalem. Et impingent multi in his, corruent et conterentur, irretientur et capientur. Quod dictum citatur etiam Rom. 9, et 1. Petr. 2. Symeon quoque Luc. 2


3051. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

tuum longe iustissimum, utpote quod in sola verae iustitiae [?: ] gatione consistat. Severitatem vero per sceptrum annotari, ostendit Psal. 2 inquiens: Sceptro ferreo [?: ] vas figuli confringes eos. et Psal. 110. Virgam potentae tuae emittet Dominus de Syon, dominare in media inimicorum tuorum. et Isaiae 9. Quoniam iugum [?: ] eius et virgam humeri eius, sceptrum exactoris eius [?: ] fregisti, sicut in die Madian. Isaiae 14. Confregit Dominus virgam impiorum, sceptrum dominantium. Aliquando virga aut


3052. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

eos. et Psal. 110. Virgam potentae tuae emittet Dominus de Syon, dominare in media inimicorum tuorum. et Isaiae 9. Quoniam iugum [?: ] eius et virgam humeri eius, sceptrum exactoris eius [?: ] fregisti, sicut in die Madian. Isaiae 14. Confregit Dominus virgam impiorum, sceptrum dominantium. Aliquando virga aut sceptrum etiam ipsos subditos signifi-cat. Hier. 10 et 51. Israel sceptrum haereditatis eius [?: ] subditi, aut regnum haereditarium. Non recedet [?: s- ] de Iuda, et scriba de medio pedum eius, donec


3053. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 561 | Paragraph | SubSect | Section]

populus qui scit iubilationem: id est, qui novit celebrare ac praedicare Dominum scienter. SCIRE, valde emphatice saepe ponitur in Psalmis ac Prophetis, praesertim in Ezechiele, quasi pro deprehendere ipsa vera vivaque experientia. ut cum saepe repetitur: Et scient omnes, quoniam ego Dominus. Sic Psal. 9, Et sciant omnes gentes, quod homines sunt. Scire facere aliquid, Psal. 16, Scire facies me semitam vitae: id est, tu monstrabis mihi veram ac salutarem viam, quin potius per eam ad vitam deduces et perduces me. Metaphora est a ductore viatoris


3054. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 561 | Paragraph | SubSect | Section]

Ascendite ad nos, scire faciemus vos verbum: id est, venite indicabimus vobis aliquid. Sic Prov. 1. Scire faciam vos verba mea: id est, exponam meam doctrinam. Scire in corde: pro, cogitare ac expendere. Deut. 8. Sciasque in corde tuo, quod sicut homo erudit filium suum, sic erudivit te Dominus. Sic Psal. 4, Scitote quoniam Dominus mirificavit sanctum suum sibi. Sciendo scire, reduplicatio, vehementiam et certitudinem significat: ut in Universalibus Regulis prolixius ostendi. id est, certo ac indubitanter scire. Gen. 15. Sciendo scias, quod peregrinum erit


3055. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 561 | Paragraph | SubSect | Section]

venite indicabimus vobis aliquid. Sic Prov. 1. Scire faciam vos verba mea: id est, exponam meam doctrinam. Scire in corde: pro, cogitare ac expendere. Deut. 8. Sciasque in corde tuo, quod sicut homo erudit filium suum, sic erudivit te Dominus. Sic Psal. 4, Scitote quoniam Dominus mirificavit sanctum suum sibi. Sciendo scire, reduplicatio, vehementiam et certitudinem significat: ut in Universalibus Regulis prolixius ostendi. id est, certo ac indubitanter scire. Gen. 15. Sciendo scias, quod peregrinum erit semen tuum in terra aliena. Deus scientiaru Iehova.


3056. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

lucernis. id est, exactissime purgabo, conquisitis adhibita candela sordibus ex omnibus angulis et rimis. Scrutantur iniquitates, persiciunt scrutinium scrutatum: Psal. 64. id est, summa diligentia conquirunt prava machinamenta, eaque postquam invenerunt, perficere conantur. Sic Dominus iubet Iudaeos scrutari Scripturas, quae ipsi testimonium perhibeant: Iohan. 5 et Act. 17. Thessalonicenses Iudaei dicuntur scrutati fuisse Sacras literas, inquirentes an earum testimonia conveniant personae IESU et concionibus Pauli. Haec sane est unica ratio reperiendae veritatis ac


3057. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

quae ipsi testimonium perhibeant: Iohan. 5 et Act. 17. Thessalonicenses Iudaei dicuntur scrutati fuisse Sacras literas, inquirentes an earum testimonia conveniant personae IESU et concionibus Pauli. Haec sane est unica ratio reperiendae veritatis ac verae viae ad salutem in Ecclesia Dei. Dominus scrutatur corda. Rom. 8: id est, perspicit. Verbum Conatus, ponitur pro suo eventu. Sic Psa. 7: Dominus scrutatur corda et renes. SCUTUM, notum genus instrumenti militaris, quo tegunt corpora contra vulnera ab hoste intentata. Per metaphoram innumeris vicibus Deus hoc


3058. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

Sacras literas, inquirentes an earum testimonia conveniant personae IESU et concionibus Pauli. Haec sane est unica ratio reperiendae veritatis ac verae viae ad salutem in Ecclesia Dei. Dominus scrutatur corda. Rom. 8: id est, perspicit. Verbum Conatus, ponitur pro suo eventu. Sic Psa. 7: Dominus scrutatur corda et renes. SCUTUM, notum genus instrumenti militaris, quo tegunt corpora contra vulnera ab hoste intentata. Per metaphoram innumeris vicibus Deus hoc vocabulo, non citra maximam emphasin indicatur, quasi si perinde se obiiceret ictibus hostium nobis infligendis,


3059. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 564 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit, ideoque exculta et populosa est. Tacui, a seculo silui: Isaiae 42: id est, iam longo tempore. Sic et In seculum, aut etiam seculi, significat longum tempus in posterum. Aliquando etiam totum tempus usque ad finem mundi, aut etiam omnem posteritatem. Psal. 110, Iuravit Dominus, et non poenitebit eum: Tu es sacerdos in aeternum, secundum ordinem Melchisedeck. In seculum et generationem, vel in generationem et generationem: Psal. 135. Iehova nomen tuum in seculum, Iehova memoria tua in generationem et generationem id est, tu Deus es aeternus.


3060. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 566 | Paragraph | SubSect | Section]

vicissitudinem. Genesis quadragesimoquarto: Quia sicut tu, ita Pharao: id est, et econtra. Et capite decimooctavo. Ut sit sic iustus, ita improbus. Psalmo centesimo trigesimonono: Sicut obscuritas, ita lux, et econtra. Isaiae vigesimoquarto: Et erit ut populus, ita sacerdos: ut servus, ita dominus eius: ut famula, ita domina eius: ut emens, sic vendens: ut mutuo sumens, ita mutuo dans: ut exactus, ita qui exigit in eo: id est, qualis populus, talis sacerdos, etc. et econtra. Aliquando tamen posterior vox non habet caph כ, ut


3061. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

nec sciam orbitatem. Sed venient tibi ambo ista die una, viduitas et orbitas. Sic ferme Germani, einen sitzen lassen: pro, negligere eum. Sedere in tenebris, significat alias afflictiones et calamitates Mich. 7. Ne laeteris inimica mea, cum cecidero, consurgam: cum sedero in tenebris, Dominus lux mea. id est, etiam in rebus adversis Dominus aderit mihi. Alias significat ignorantiam Dei. Isaiae 9, et Matth. 4. Populus qui sedebat in tenebris, et in umbra mortis, vidit lucem magnam. id est, qui carebant antea cognitione Dei, nunc Meschias eis innotuit, et veram doctrinam


3062. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

die una, viduitas et orbitas. Sic ferme Germani, einen sitzen lassen: pro, negligere eum. Sedere in tenebris, significat alias afflictiones et calamitates Mich. 7. Ne laeteris inimica mea, cum cecidero, consurgam: cum sedero in tenebris, Dominus lux mea. id est, etiam in rebus adversis Dominus aderit mihi. Alias significat ignorantiam Dei. Isaiae 9, et Matth. 4. Populus qui sedebat in tenebris, et in umbra mortis, vidit lucem magnam. id est, qui carebant antea cognitione Dei, nunc Meschias eis innotuit, et veram doctrinam attulit. Psalm. 107, significat captivum esse in


3063. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

taceat prior. Ezech. 33. Veniunt ad te, et sedent coram te, sicut populus meus, et audiunt, etc. Dicitur et Deus per anthropopathiam et metonymiam Sedere, cum regit et iudicat. Psalmo 9, Quoniam fecisti iudicium meum, et causam meam, sedisti in solio iudex iuste. Et mox: Dominus in seculum sedens, et confirmans in iudicio solium suum. Ipse enim iudicabit mundum in iustitia, iudicabit populos in rectitudinibus. Psalmo 46 Regnat Deus super gentes: Deus sedet super solium sanctitatis suae. Ioelis 3, Excitabuntur et ascendeat gentes ad vallem Iosaphat, quia ibi


3064. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

suum. Ipse enim iudicabit mundum in iustitia, iudicabit populos in rectitudinibus. Psalmo 46 Regnat Deus super gentes: Deus sedet super solium sanctitatis suae. Ioelis 3, Excitabuntur et ascendeat gentes ad vallem Iosaphat, quia ibi sedebo, ut iudicem omnes gentes per circuitum. Psalmo 29, Dominus in diluvio sedit, sedet rex in aeternum: id est, fuit autor diluvii: ut iudex puniens, sic perpetuo regnabit. Deus dicitur Sedere super Cherubim, Psalmo 80, et 99. ac saepissime aliâs: quia promiserat se habitaturum in intimo tabernaculo super arcam, in cuius extremitatibus erant duo


3065. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 569 | Paragraph | SubSect | Section]

in prophanos usus (quod nefas erat) adhiberentur. Numer. decimoquinto: Separabitis primitias Domino. Exodi 13. Separabitis omne primogenitum Domino. 1. Corinthiorum 16. Unusquisque vestrûm apud se deponat thesaurizans, quantam est Deo beneplacitum. Sic Levit. 20, dicit de tota gente: Ego Dominus, qui segregavi vos a caeteris gentibus. Numer. 8, Consecrabis Levitas allatos Domino, et separabis de medio filiorum Israel. Et Actorum 13. Segregate mihi Barnabam et Paulum ad opus, ad quod ego vocavi eos. Dicitur igitur Paulus Separatus, quod ab omnibus aliis doctoribus tanquam


3066. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

doctrinam [?:--- ] quod, prout in diversum solum cadit, ita varie fructificet: tametsi totam illam bonitatem soli Deus per illud ipsum semen ac spiritum suum potenter praeparat. Sic Is. 1 et Paulus Rom. 9, pios homines ac reliquias verae doctrinae vocat semen, inquiens: Nisi Dominus nobis reliquieset exiguum semen, sicut Sodoma fuissemus: ubi [?: sc--- ] nulli plane pii praeter unum Lothum superfuerant. Somnis metaphora etiam ad novum hominem, imaginem Dei, et ipsum Spiritum sanctum refertur: 1. Pet. 1. Renati non ex semine mortali, sed ex immortali. et


3067. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 571 | Paragraph | SubSect | Section]

Seminatur in ignominia, in infirmitate, etc. suscitatur in gloria, etc. Seminare aliquid in ventum, est dispergere. Seminabo omnes reliquias tuas in omnem ventum: Ezek. 5. Seminare super spinas, est inutiliter, frustra, ac cum damno seminare. Iere. 5, Sic dicit Dominus: Novate vobis novale, et ne seminaveritis super spinas: circumcidamini Domino, et auferte praeputia cordis vestri. Damnat ibi Deus ipsum agrum cordis humani, quem flagitat in instituenda vere pia vita statim initio mutari: sicut et Ioh. 3. ad Nicodemum Dominus disserit. Alioqui non mutato


3068. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 571 | Paragraph | SubSect | Section]

seminare. Iere. 5, Sic dicit Dominus: Novate vobis novale, et ne seminaveritis super spinas: circumcidamini Domino, et auferte praeputia cordis vestri. Damnat ibi Deus ipsum agrum cordis humani, quem flagitat in instituenda vere pia vita statim initio mutari: sicut et Ioh. 3. ad Nicodemum Dominus disserit. Alioqui non mutato initio corde, velle quibusdam exercitiis disciplinae ac honestae vitae pium fieri, et sicut philosophia docet, habitus virtutum suscitare, ut et pharis. ac monachi conantur, esse plane idem quod seminare super spinas, aut alioqui incultissimum solum. Iratus est


3069. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 574 | Paragraph | SubSect | Section]

Eruisti animam meam ex sepulchro inferiori. Psalmo 107. Sanat eos, et eruit illos de sepulchris ipsorum. Eodem modo praesentiam summorum periculorum significat, Reputari cum descendentibus in sepulchrum: Psalmo 88. Assimilari descendentibus in sepulchrum, Psal. 28, et 143. Sic dominus dicitur Deducere et educere ex sepulchro, aut inferno, 1. Sam. 2. id est gravissime ob peccacata punire, et etiam inde liberare. Quis vir vivet, et non videbit mortem, et eruet animam suam de ore sepulchri? Psal. 89. idem bis dicitur. Mori ac sepeliri variis phrasibus


3070. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 576 | Paragraph | SubSect | Section]

Israelitis dicitur: et illi inde beneficio Dei liberati, e domo servorum educti esse dicuntur. Deutronomii quinto: Eduxi te ex Aegypto, e domo servorum. Exodi. 13. Ierem. 34. Mich. 6. Dicite, Servi [?:--- ] sumus. id est, nihil meruimus. Lucae 17. Servus nescit quid faciat dominus: Iohann. 15. id est, herus non [?:--- ] communicare sua secreta ac consilia servis, quid [?:-- ] aut ad quem finem hoc aut illud conetur aut [?: instit-- ] sed amicis communicat. Sic et Christus ac Pater caelestis omnia sua consilia ac mysteria


3071. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] Nunc locutiones aliquot verbi huius adiiciam. Psal. 80. Lucere fac faciem tuam, et servabimur: seu, illu [?:-na ] vultum tuum super nos. id est, sis nobis propitius [?:-- ] favens, tunc res nostrae ac nos bene habebimus. Prohibuit te Dominus, ne servaret te dextera tua. 1. Sam. 25. id est, ne tua manu te ulciscerere de meo marito [?: Na-alo ] , aut etiam ipso Saule. Iud. 12. Vidi quod tu servator non esses. id est, non opem ferres nobis contra hotes. Servati in Iehova id est, per Iehovam Oseae 1, Serva


3072. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

Servare aut custodire se [?: ] hoc seculo, Iacob. 1, et Servare se ab idololatria; 1. Iohan quinto. SEX, numerus finitus, aliquando pro infinito ponitur: Iob. In sex angustiis eruet te Iehova, et in septima non tangette malum. pro, ex multis tribulationib. te liberabit Dominus, cum in eas incideris: multas etiam prorsus arcebit, ne omnino ad te perveniant, aut te attingant ullatenus. Videtur tamen aliquando senarius numerus cum septimo praecise in sua significatione, quodam proprio illorum idiotismo poni. Prov. 6, Sex ista odit Dominus, et septimum est


3073. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

tribulationib. te liberabit Dominus, cum in eas incideris: multas etiam prorsus arcebit, ne omnino ad te perveniant, aut te attingant ullatenus. Videtur tamen aliquando senarius numerus cum septimo praecise in sua significatione, quodam proprio illorum idiotismo poni. Prov. 6, Sex ista odit Dominus, et septimum est abominatio animae eius. 1, Oculi sublimes. 2, lingua mendax. 3, manus effundentes sanguinem innocentem. 4, cor machinans iniquas cogitationes. 5, et pedes qui festinanter currunt ad malum. 6, testis mendax, qui profert mendacia 7, et qui mittit discordiam inter fratres. ubi


3074. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

si hoc faciam, si ita est, etc. Si non est ita, etc. subintellige, male mihi sit, dispeream, habear pro mendaci. Quo facit, quod non raro eodem consilio aut causa generaliter tantum circumloquuntur illam imprecatoriam iuramenti partem, Sic mihi addat, et sic faciat Dominus, non volentes clare exprimere ipsam malam imprecationem. Aliquando igitur tantum initium illius iurativae formulae ponunt, reliqua subintelligentes. Si est, pro nequaquam est: si non est, pro omnino est. Si fecero, id est, nequaquam faciam: si non fecero, pro omnino praestabo. Haec est vera


3075. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 578 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam in Germanico So, et vuen, quod alias tempus, alias coniunctionem conditionalem denotat. Gen. 38. Et fiebat, si veniebat ad uxorem fratris sui, et dispergebat in terram. id est, cum veniebat dormiturus cum uxore fratris. Proverb. 3, Si cubaveris, non pavebis. pro, cum cubaveris. Si Dominus laverit sordes filiarum Syon: Isaiae 4. pro, quando. Sic et in Novo testamento aliquoties Si pro cum aut quando reperitur: Iohan. 13, 14. Si abiero, mittam vobis paracletum. pro, cum abiero. Aliquando accipitur pro utinam. Virgilius Aeneidos 6. cum Aeneas precaretur, dicit:


3076. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 579 | Paragraph | SubSect | Section]

sic non erit, aut sic [?: subi-- ] [?:-nescet ] . In iuramentis saepe posterior pars, quae [?:--li ] imprecatione constat, si non sit verum quod dixi, utitur Scriptura. (ut etiam antea indicavi) hac generalitate, ut dicat: Sic faciat, et sic ad dat mihi Dominus. id est si mentitus sum, aut mentiar in hac re, ita me [?: puni-e ] Deus, etc. ut supra in vocula Si, talis generalitatis, rationem indicavi. SICCITAS, aliquando significat locum aridum, siticulosum, aut aquis destitutum. Isaiae 25. Sicut aestus in


3077. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 580 | Paragraph | SubSect | Section]

ille loquitur) argentum recipere. Nam 300 denarii faciunt circiter octuaginta argenteos, siclos, stateras, aut tetradrachmos. Iam igitur ut de illis insumpsisset Iudas maiorem partem in usus Domini et Apostolorum, nempe circiter 50: nihilominus ad 30 argenteos potuisset furari, ut non metueret ne Dominus rei pecuniariae negligens, illos minutatim factos sumptus exacte subducere, et furtum deprehendere quivisset. Quare omnino videtur summam furti male collocati unguenti in proditione Domini recepisse: ut non sine causa scribant Evangelistae, eum ex illo mulieris facto male, ut ipsi


3078. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 580 | Paragraph | SubSect | Section]

seductor esse videatur: ut qui tantum id agat, ut ipse delicate victitet, nulla prorsus [?: hab--- ] pauperum ratione. Sed de hac re supra in voce ARGENTEUS. SICUT, plerunque confert duas res diversas, in aliquo tamen similes. 2. Samuelis 14, sicut angelus Dei, sic est Dominus meus rex, ut audiat bonum ac mali. Saepe haec particula similitudinis deest, ut et Sic: quod prius in vocula Sic monui, et in Regulis universalibus, in cap. De similibus ac consignificativis. Aliquando decus diversas personas aut res exaequat in aliqae, idque repetita. Genesis


3079. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 581 | Paragraph | SubSect | Section]

cum dicit, circumcisionem esse sigillum iustitiae. Sensus autem est, quod Deus Abrahamum iam antea iustificatum, illo signo circum cisionis veluti appenso quodam sigillo confirmarit de certitudine ipsius iustificationis, et sui favoris. Fundamentum Dei stat firmum, habens hoc sigillum: Novit Dominus suos, et discedat ab iniustitia omnis qui nominat nomen Christi. 2. Tim. 2, fundamentum vocat ipsam promissione ac vocationem, super quam aedificati sumus. Sigillum vero, adiunctum Dei favorem: et admonitionem, ne amplius peccemus. De quo loco supra in verbo NOSSE diximus. Sic Paulus 1.


3080. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

prostrata Babylonica tyrannide terram quieturam, tacituram, et iubilaturam. Isaiae trigesimo secundo: Et erit opus iustitiae pax, et operatio iustitiae silentium, et securitas in seculum. Secundo silere metaleptice praesentem timorem, qui est causa silentii, significat. Abacuc secundo. Dominus autem in templo sancto suo, taceat ab eo omnis terra. id est, timeat, et prae timore conquiescat, non tumultuetur, non furat contra eum peccando. Zoph. primo: Sile a facie Domini, quia prope est dies eius, quia praeparavit mactationem. Zachariae secundo. Sileat omnis terra a facie


3081. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmo trigesimoquinto: Domine ne taceas a me, ne longe absis a me. id est, mature fer opem mihi afflicto, contra impiorum furorem. Sic initio Psalmi vigesimi octavi: Ne taceas a me, ne forte sileas, et assimiler iis qui descendunt in lacum. Esaiae quadragesimosecundo locus insignis est: Dominus quasi gig-- egreditur, et sicut vir bellicosus excitabit zelum, vociferabitur et iubilabit, atque super inimicos suos praevalebit. Tacui multo tempore, et silui, et continui me. Nunc quasi parturiens clamabo, devastabo, et deglutiam pariter, et in solitudinem redigam montes et colles, et


3082. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

clamabo, devastabo, et deglutiam pariter, et in solitudinem redigam montes et colles, et omnem herbam eorum exiccabo, ponamque flumina in insulas et stagna exiccabo. Ex quo loco phrasis haec clare intelligi potest. De hominum quoque cessatione aut quiete valde crebrum est, Exodi decimoquarto: Dominus pugnabit pro vobis, et vos tacebitis: id est, quiescetis. Iud. 18. Et vos siletis: ne sitis pigri ad proficiscendum, ut possideatis terram. 2 Sam. 19, Ut quid tacetis in reducendo. id est, cur quiescitis in occasione tam bene gerendae rei, educendique regis? Sic accipiendum est, quod


3083. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

reducendo. id est, cur quiescitis in occasione tam bene gerendae rei, educendique regis? Sic accipiendum est, quod lonae dicunt nautae capite 1. Quid faciemus tibi, ut sileat mare a nobis? Nam mare ibat et intumescebat. id est, ut desinat mare nos infestare et oppugnare. Sic potest accipi quod Dominus Marci 4 increpans mare ac ventos dicit: Tace, obmutesce. id est, desine infestare et oppugnare, perniciemque moliri hisce. Sic mulier iubetur in silentio discere, 1 Timothei secundo. id est, non strepere, turbare aut tumultuari, vel velle alios docere, praesertim publice: quomodo et


3084. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 583 | Paragraph | SubSect | Section]

et undique ab hominibus neglecto Deo opem quaerentes ac captantes. Sic cum Israelitae iam apud Aegyptios, iam alibi opem quaererent, ac abirent, variis legationibus sursum ac deorsum discursantes, et Dei opem nec sperantes, nec quaerentes. Contra concionatur eis Isaias, inquiens: Sic dicit Dominus Deus sanctus Israelis: In resipiscentia et quiete salvabimini, In silentio et fiducia erit fortitudo vestra. Sed noluistis. Hanc quietem aut silentium totus Psalmus 131 describit ac commendat, inter alia dicens: Si non posui et silere feci animam meam, sicut ablactatus supra matre sua.


3085. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 587 | Paragraph | SubSect | Section]

Ieremiae decimoquinto, in descriptione futurae calamitatis Ierusalem dicit: Occidit sol eius, cum adhuc esset dies. id est, ante tempus periit aut incidit in calamitates. Et Amos octavo, in eundem sensum dicitur: Occidet sol tuus in meridie. inquit enim ibi propheta: Et erit in die illa, dicit Dominus Deus tuus, et faciam occidere solem in meridie, et faciam obtenebrescere terram in die luminis. id est, obruam vos calamitatibus subito ante tempus, et ante quam vos putatis ac expectatis: idque eo tempore, cum aliis adhuc bene erit. Vide sequentia in eo loco. Isa. capite sexagesimo


3086. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 587 | Paragraph | SubSect | Section]

obtenebrescere terram in die luminis. id est, obruam vos calamitatibus subito ante tempus, et ante quam vos putatis ac expectatis: idque eo tempore, cum aliis adhuc bene erit. Vide sequentia in eo loco. Isa. capite sexagesimo inquit: Non occidet amplius sol tuus, nec luna occultabitur, quoniam Dominus erit tibi in lucem perpetuam, et finientur dies luctus tui. Extenditur hoc genus Hebraismi etiam latius, quod saepe in descriptione gravium calamitatum dicitur obscurari et obtenebrari sol, non habita ipsius solis ratione, sed hominum moestissimi animi, quibus omnia videntur esse adversa ac


3087. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam magnitudo felicitatis perclarum lumen solis ac lunae pingitur Isaiae 30. Sed et lux lunae erit si cut lux solis, et lux solis erit septempliciter aucta, sicut lux septem dierum, in die qua alligaverit Dominus contritionem populi sui, sanaveritque percussuram plagae eius. Quara tales quasi hypotyposes et amplificationes tristissimi status, non semper ad verbum intelligendae sunt, sed tantum aliarum calamitatum magnitudinem exaggerant et depingunt, magisque ferme internum animi tristissimum


3088. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

esse tum aestu diurno, tum frigore nocturno. Exempla autem praedictae locutionis sunt Isaiae 49, Non esurient aut sitient, et aestus atque sol non percutiet eos, quia miserator eorum diriget eos, et ad scaturigines aquarum ducet eos. Psalm. 121. Interdiu sol non percutiet te, et luna noctu, Dominus custodiet te ab omni malo, custodiet animam tuam: Dominus custodiet introitum tuum et exitum tuum, a nunc usque in seculum. Ipsemet Psalmus declarat, quid per illam locutionem intelligat. Saepe fit mentio ortus et occasus solis, ut nominentur remotissima loca. Psalm. 94. Dominus locutus


3089. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

praedictae locutionis sunt Isaiae 49, Non esurient aut sitient, et aestus atque sol non percutiet eos, quia miserator eorum diriget eos, et ad scaturigines aquarum ducet eos. Psalm. 121. Interdiu sol non percutiet te, et luna noctu, Dominus custodiet te ab omni malo, custodiet animam tuam: Dominus custodiet introitum tuum et exitum tuum, a nunc usque in seculum. Ipsemet Psalmus declarat, quid per illam locutionem intelligat. Saepe fit mentio ortus et occasus solis, ut nominentur remotissima loca. Psalm. 94. Dominus locutus est, et advocavit homines ab ortu solis usque ad occasum


3090. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

et luna noctu, Dominus custodiet te ab omni malo, custodiet animam tuam: Dominus custodiet introitum tuum et exitum tuum, a nunc usque in seculum. Ipsemet Psalmus declarat, quid per illam locutionem intelligat. Saepe fit mentio ortus et occasus solis, ut nominentur remotissima loca. Psalm. 94. Dominus locutus est, et advocavit homines ab ortu solis usque ad occasum eius. Psal. 113, Ab ortu solis usque ad occasum eius laudetur nomen Domini. Porro Psa. 107 etiam duae polorum extremitates nominantur: De terris congregavit eos, ab ortu et occasu, a septentrio ne et a mari.


3091. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 589 | Paragraph | SubSect | Section]

in luce. Aliquando per eandem metaphoram et catachresin, pro quavis rata aut debita alicuius portione ponitur, etiamsi ea sit mala: ut pro poenis, Isaiae 17. Haec est pars conculcantium nos, et sors eorum qui diripiunt nos. Hierem. 13, Haec sors tua, et pars mensurae tuae a me est, dicit Dominus, quae oblita es mei, et confisa es in mendacio. Nonnunquam etiam ulterius ab hac metaphora trahitur vox haec per metonymiam, ad causam efficientem horum, seu Deum datorem horum bonorum. Sic Deus dicitur piorum sors, idola dicuntur esse idololatrarum sors. id est, causa aut autor eorum


3092. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

ad peritura, Prover. 24. Aliquando longius adhuc progreditur hic tropus in eum a quo sperantur illa [?: ] Sic innumeris vicibus Deus dicitur aliquorum spei. Psal. 65, Deus est spes omnium finium terrae. Psal. 14. Consilium pauperis confunditis, quoniam Dominus spes eius. Psal. 142. Dixi, tu es spes mea, turris mea. Sic et homines aliqui potentes dicuntur aliorum spes, quis ab eis bona sperantur. Isa. 20, Confundentur ab Aethiopia spe sua. Ibidem: Haeccine erat spes nostra? i. [?: q- ] stulte fecimus, quod in hosce


3093. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 591 | Paragraph | SubSect | Section]

liberationis. Zachariae 9, Convertimini ad munitionem o vincti spei. id est, vos vincti et onerati peccatis, qui tamen speratis et expectatis liberationem Christi. Sperare verbum aliquando pro metuere usurpatur, nota etiam Latinis catachresi. Sic etiam aliquoties in Evangelistis dicitur Dominus esse venturus ea hora, qua famulus non sperabat eum venturum. Sic Virg. inquit: Si tantum hunc potui sperare dolorem. Sperare in Moisen, Ioan. 5 dicuntur Iudaei, qui statuêbant, se per religionem a Moise praescriptam consecuturos omnia bona divinitus promissa, temporaria et


3094. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

in Apostolicis scriptis usurpentur, aut intelligendae sint. Deinde aliquanto accuratius haec vox ex Hebraea lingua explicabitur. SPIRITUS. I. In genere totam essentiam divinam, tribus personis distinctam, denotat. Ioan. 14, Spiritus est Deus: id est spiritualis essentia. 2. Cor. 3. Dominus autem spiritus est. II. Peculiariter tertiam personam divinitatis denotat, hocque aut 1. Simpliciter, sine epitheto: Num. 11. Cum requievisset in eis spiritus, prophetaverunt. Cap. 14. Cum Caleb fuit alius spiritus, ut sequeretur me. Ezec. 2. Ingressus est in


3095. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritus meus, Gen. 6. Non rixabitur spiritus meus cum hominibus in perpetuum Isa. 30. Ut ordiremini telam, et non per spiritum mei Isa. 42. Dedi spiritum meum super eum. Isa. 44. Effundam spiritum meum super omnem carnem. Zach. 4 Non in exercitu, nec in robore, sed in spiritu meo, dicit Dominus exercituum. Spiritus Elohim: Gen. 1, Spiritu Elohim incubabat aquis. Gen. 41, Iosephus spiritu Elohim plenus. Exod. 31, Implevit eum spiritu Dei. Num. 24, Irruit in Balaam spiritus Dei. 1 Reg. 10, Irruit super eum spiritus Elohim. 1 Reg. 11, Insiluit spiritus Elohim in Saul. 1


3096. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritus Domini locutus est per me. 3 Reg. 22. Me ne igitur dimisit Spiritus Domini, et locutus est tibi? 1 Par. 12. Spiritus Domini induit Abisai. Isa. 11, Requiescet super eum spiritus Iehova. Isa. 34, Spiritus Domini ipse congregavit ea. Isa. 61. Spiritus Domini Dei super me, ob id me Dominus Is. 63, Spiritus Domini ductor eius fuit. Ezech. 11. Irruit in me spiritus Iehova, et dixit ad me, Loquere. Mich. 3, Plenus sum virtute spiritus Iehovae. Spiritus dcorum sanctorum. Dan. 4. Spiritus deorum sanctorum in te est. Item cap. quinto. Spiritus


3097. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 593 | Paragraph | SubSect | Section]

ad medium colli, ad perdendas gentes in nihilum. Psalm. 139. Quo ibo a spiritu tuo, et quo a facie tua fugiam? 2. Vel cum epitheto: ut, Spiritus furoris, Exodi 15. In spiritu furoris tui congregatae sunt aquae, etc. Spiritus iudicii, et Spiritus ardoris: Isai. 4, Lavabit Dominus reatus sanguinis Hierusalem in spiritu iudicii, et spiritu ardoris. Psal. 18: Revelata sunt fundamenta orbis terrarum ab increpatione tua Iehova, a flatu spiritus irae tuae. Spiritus soporis: Isaiae 29, Miscuit vobis Dominus spiritum soporis. pro, stupore et gravi poena


3098. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 593 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicii, et Spiritus ardoris: Isai. 4, Lavabit Dominus reatus sanguinis Hierusalem in spiritu iudicii, et spiritu ardoris. Psal. 18: Revelata sunt fundamenta orbis terrarum ab increpatione tua Iehova, a flatu spiritus irae tuae. Spiritus soporis: Isaiae 29, Miscuit vobis Dominus spiritum soporis. pro, stupore et gravi poena vos afflixit. IIII. Spiritus labiorum Dei: pro verbo seu ministerio docendi, quod quidem regit et gubernat Spiritus sanctus. Isai. 11, Spiritu labiorum suorum interficiet impium 2 Thes. 2, Interficiet Antichristum spiritu oris


3099. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 594 | Paragraph | SubSect | Section]

2 Thes. 2: Ne turbemini, neque per spiritum, neque per sermonem, atque per epistolam tanquam a nobis profectam. Apoc. 1. [?:--i ] in spiritu Dominica die. Et 21. Sustulit me in spiritu. VII. Spiritus pro donis intelligentiae, vel prophetiae Num. 11. Et locutus est Dominus ad Moisen, auferens de spiritu qui erat in Mose, et dans 70 viris. 4 Reg. 2. Videntes autem filii prophetarum, qui erant in Hiericho, econtra dixerunt: Requievit spiritus Eliae [?: s-p-- ] Elisaeum, etc. Dan. 5. Spiritus amplior, et prudentia, intelligentiaque,


3100. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 594 | Paragraph | SubSect | Section]

eum. Lucae 10. Spiritus vobis subiiciuntur. Aut cum adiuncto aliquo: ut, Spiritus [?: ] 1Reg. 18. Invasit spiritus malus Saul. 1 Reg. [18], Et factus est spiritus Domini malus in Saul. Actor. 19. Spiritus [?: ] li egrediebantur. Spiritus pessimus: Iud. 9, Misit Dominus spiritum pessimum inter Abimelech et habitatores Sichem. Spiritus nequam: 1 Reg. 16, Spiritus autem Domini recessit â Saul, et exagitabat eum spiritus [?: neq- ] Domino. Actor. 18. Spiritus mendax, et mendacii: 3 Reg. [?: ] Ego spiritus mendax, Item,


3101. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 594 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritum pessimum inter Abimelech et habitatores Sichem. Spiritus nequam: 1 Reg. 16, Spiritus autem Domini recessit â Saul, et exagitabat eum spiritus [?: neq- ] Domino. Actor. 18. Spiritus mendax, et mendacii: 3 Reg. [?: ] Ego spiritus mendax, Item, Dedit Dominus spiritum mendacii in ore omnium prophetarum. Spiritus immundus: Zach. 13. Spiritum immundum auferam de terra. Matt. 10. Mar. 3. 9. Luc. 6. 9. 11. Act. 5. Apoc. 6 et 16. Spiritus fornicationis: Hoseae


3102. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritus autem revertatur ad Deum, qui dedit eum. Tob. 3, Et praecipe in pace recipi spiritum meum. Isaiae 2, Quiescite ab homine, cuius spiritus in naribus eius est. Isaiae 42, Dans statum populo qui est super eam, et spiritum calcantibus eam. Zach. 5, Spiritus in alis earum. Et 12, Dominus fingens spiritum hominis. Habac. 2, Ecce iste (putat idola) coopertus est auro et argento, et omnis spiritus non est in nisceribus eius. Matth. 27, Clamans voce magna emisit spiritum. Luc. 8, Reversus est spiritus puellae. Lucae 23. In manus tuas commendo spiritum meum. Ioh. 19,


3103. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

Dan. 7, Horruit spiritus meus. Habac. 1, Tunc mutabit spiritum, et praevaricabitur. Baruch 3. Spiritus anxius clamat ad te. XI. Spiritus pro inclinationibus aut voluntatibus hominum, aut pro impetu, bono aut malo. Pro bono impetu: 1. Reg. 11. 2. Paral. 12. et 36, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Dan. 13, Et cum duceretur ad mortem, suscitavit Dominus spiritum pueri iunioris. Dan. 14, Portavit angelus Domini Habacuc Babylonem, in impetu spiritus sui. Haggaei 1, Et suscitavit Deus spiritum Zorobabel, etc. et spiritum IESU, etc. et


3104. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

Baruch 3. Spiritus anxius clamat ad te. XI. Spiritus pro inclinationibus aut voluntatibus hominum, aut pro impetu, bono aut malo. Pro bono impetu: 1. Reg. 11. 2. Paral. 12. et 36, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Dan. 13, Et cum duceretur ad mortem, suscitavit Dominus spiritum pueri iunioris. Dan. 14, Portavit angelus Domini Habacuc Babylonem, in impetu spiritus sui. Haggaei 1, Et suscitavit Deus spiritum Zorobabel, etc. et spiritum IESU, etc. et spiritum reliquorum de omni populo. 1. Esdrae 1. Suscitavit Dominus spiritum


3105. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

suscitavit Dominus spiritum pueri iunioris. Dan. 14, Portavit angelus Domini Habacuc Babylonem, in impetu spiritus sui. Haggaei 1, Et suscitavit Deus spiritum Zorobabel, etc. et spiritum IESU, etc. et spiritum reliquorum de omni populo. 1. Esdrae 1. Suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum. Item, Et surrexerunt principes patrum de Iuda et Beniamin, etc. et omnis cuius suscitavit Deus spiritum, ut ascenderet ad aedificandum templum Domini. 3. Esdr. 2, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Pro impetu malo: 2. Par. 21, Suscitavit autem


3106. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

et spiritum reliquorum de omni populo. 1. Esdrae 1. Suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum. Item, Et surrexerunt principes patrum de Iuda et Beniamin, etc. et omnis cuius suscitavit Deus spiritum, ut ascenderet ad aedificandum templum Domini. 3. Esdr. 2, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Pro impetu malo: 2. Par. 21, Suscitavit autem Dominus contra Ioram spiritum Philistinorum et Arabum. Isaiae 37, Ecce ego dabo ei spiritum, et audiet nuncium, et revertetur ad terram suam, et corruere eum faciam gladio in terra sua. Hierem. 51, Suscitavit Dominus


3107. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus spiritum Cyri regis Persarum. Item, Et surrexerunt principes patrum de Iuda et Beniamin, etc. et omnis cuius suscitavit Deus spiritum, ut ascenderet ad aedificandum templum Domini. 3. Esdr. 2, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Pro impetu malo: 2. Par. 21, Suscitavit autem Dominus contra Ioram spiritum Philistinorum et Arabum. Isaiae 37, Ecce ego dabo ei spiritum, et audiet nuncium, et revertetur ad terram suam, et corruere eum faciam gladio in terra sua. Hierem. 51, Suscitavit Dominus spiritum regum Medorum, et contra Babylonem, ut perdat eum. Ezech. 13, Vae


3108. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

2, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Pro impetu malo: 2. Par. 21, Suscitavit autem Dominus contra Ioram spiritum Philistinorum et Arabum. Isaiae 37, Ecce ego dabo ei spiritum, et audiet nuncium, et revertetur ad terram suam, et corruere eum faciam gladio in terra sua. Hierem. 51, Suscitavit Dominus spiritum regum Medorum, et contra Babylonem, ut perdat eum. Ezech. 13, Vae prophetis insipientibus, qui sequuntur spiritum suum, et nihil vident. Deut. 5, Quando elevatum est cor eius, et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam, depositus est de solio regni sui. XII.


3109. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritibus impostoribus. 1. Ioh. 4, Ne cuivis spiritui credatis, sed probate spiritus an ex Deo sint: quoniam multi pseudoprophetae exierunt in mundum, per hoc cognoscite spiritum Dei. Item, Hic est ille spiritus Antichristi. XVII. Spiritus pro vento. Genes. 8, Adduxit Dominus spiritum super terram, et diminutae sunt aquae. Exodi 15, Flavit spiritus tuus, et operuit eos mare. Psal. 107. Dixit, et extat spiritus procellae. Iohan. 3, Spiritus ubi vult spirat. SPLENDOR, vide LUMEN, suo loco. SPOLIORUM voce aliquando


3110. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 600 | Paragraph | SubSect | Section]

SUBIICERE iniquitates. Mich. 7. Revertetur, miserebitur nostri, subiiciet iniquitates nostras. id est, [?: ] cabit aut conculcabit, et opprimet perdetque peccata. SUBSANNATIO, est amarulenta derisio. Psal. 2, Habitans in caelis deridebit, Dominus subsannabit eos. Bibere subsannationem. Qui bibit subsannationem, ut [?: aq- ] Iob 34. id est, plenus est sannis et contemptu aliorum, praesertim vero rectarum ac sanarum piarumque admonitionum. Ezech 33, Subsannationes ore suo facimus pro, irrident ac subsannant.


3111. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 601 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut si essent merae stipulae. Septimo Spiritum Domini, aut etiam malum esse super aliquem, est, eum occupari a spiritu. Et fuit super eum Spiritus Domini: Iud. 3 et 11. Sic 1. Sam. 19, Fuit Spiritus Iehovae malus super Saulem. Fuit verbum Iehovae ad Isaiam, Isaiae 38. id est, Dominus locutus est ad Isaiam. Esse aliquem in aliquo, ut in vitio, aut virtute, valde significanter dicitur: ut, Totus mundus est positus aut iacet in maligno. id est, est quasi submersus in cacodaemone. 1. Ioan. 5. Exod. 32. Tu nosti populum hunc, quod in malo sit. Eadem ferme locutio ac vis


3112. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 602 | Paragraph | SubSect | Section]

Pro: Levit. 4. Offeret super errato suo. id est, pro expiando errato. Psal. 32 per hoc orabit te omnis sanctus in tempore opportuno. Rom. 15, Ut gentes super misericordia Deum glorificent. id est pro. Erga, Contra. In misericordia Iehova super eum, Gen 19. id est, eo quod Dominus misericordia movebatur erga eum. Nehem. 11, Praeceptum regis erit super eos. id est, erga illos, aut illis propositum. 1. Para. 12, Erit mihi cor super vos pariter. Gen. 19. Super+ fici Sodomae proficisci. id est, erga, versus. Murmura veris super Moysen et Aaronem: Num. 14. Sic


3113. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 604 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] re aliquem contra alium: Ier. 50. Suscito et ascendere [?: sac- ] contra Babel. pro, impello, ut contra eam bellum moveat. Sic 1. Par 5. dicitur Deus suscitasse Spiritum Pul regis Assyriae contra Israelitas, ut eos transferret. Sic 1. Reg. 14, Suscitabit sibi Dominus regem super Israelem id est, constituet. Suscitare super aliquem: Iob 8, Si purus et rectus fueris, certe nunc suscitabit super te scil. [?: bo- ] id est, restituet tibi pristinam fortunam. Suscitavit testimonium in Iacob, et legem posuit in Israel, quae [?: pr- ]


3114. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 605 | Paragraph | SubSect | Section]

cum praesidiarii milites excubant in moenibus, et ibi arma, ut in promptu sint, alligare ac reponere solent, praesertim scuta et lanceas. SUSTENTARE, est fulcire et corroborare. Saepe metaphorice auxilium Dei denotat. Psal. 3, Ego iacui, dormini, et evigilavi, quoniam Dominus sustentabat me. Est quasi quaedam allusio ad fulcimentum baculi, quo senes aut alioqui in loco lubrico incedentes, seipsos fulciunt. Sic Psal. 93. Misericordia tua sustentabat me. SUSTINERE, quasi supra se tenere. proprie de aliquo pondere et re corporea dicitur.


3115. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 606 | Paragraph | SubSect | Section]

plaga appropinquabit tabernaculo tuo. Sic Psal. septuagesimo octavo: Repudiavit Deus tabernaculum Ioseph, et tribum Ephraim non elegit. Idem bis dicit. Sic dicuntur conspirasse contra Deum tabernacula Idumaeorum, Ismaelitarum, Moabitarum, et Hagarenorum. Sic Psalm. 87, Diligit Dominus portas Sion, plusquam omnia tabernacula Iacob: id est magis diligit ac ornat cives et totum coetum ac ministerium Ierosolymitanum, quam incolas aliorum locorum et civitatum Israeliticarum. Proverb. 14, Domus impiorum delebitur, tabernaculum autem iustorum florebit. id est, ipse cum suis


3116. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 606 | Paragraph | SubSect | Section]

deiiciuntur, modo denuo [?: instaura- ] , 2. Corinth. 5, Etenim qui sumus in hoc tabernaculo, suspiramus onerati. Et 2. Petri 1. Iustum enim esse arbitror, quamdiu sum in hoc tabernaculo, excitare nos per commonitionem: cum sciam brevi futurum, ut deponam hoc tabernaculum, sicut et Dominus IESUS noster declaravit mihi, etc. Tabernaculum David, significat regnum eius, seu potius regnum Meschiae, qui dicitur obtinere regnum patris sui David: Amos 9, et Actorum 15, In die illa instaurabo tabernaculum David collapsum, et sepiam rupturas eius, et ruinas eius


3117. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 607 | Paragraph | SubSect | Section]

uxorem proximi 1 Cor. 7. Bonum est viro non tangere mulierem. Gen. 20, Abimelech non tetigerat Saram. Ibidem [?:-bis ] iteratur ea locutio. Aliquando significat accipere, [?: ] furari alienum. Num. 16. Ne tetigeritis quicquam, quod istorum est. Ier. 12, Sic dicit Dominus contra omnes [?:---os ] meos malos, qui attingunt haereditatem meam, [?:--am ] acquisivi. id est, sibi rapiunt ac usurpant. Ezek. 17, [?: ] ne cum tetigerit vitem ventus Orientalis, marcescet? Non levem aliquem tactum significat, sed cum eam suo


3118. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 607 | Paragraph | SubSect | Section]

diu multumque agitaverit, tunc ei omnem nativum vigorem adimi. Sic de ampliori quadam contrectatione, et pedum complexu ac detentione, quo Maria ex nimia sanctaque dilectione Christum subito agnitum detinebat, potest illud Ioan. 20 intelligi, cum Christus inquit ad eam: Noli me tangere. q. d. Dominus: Quid agis inepta? Satis adhuc temporis restat, ut tecum et cum fratribus meis verser et colloquar. non enim tam statim a vobis ad patrem recedo. Abi igitur potius curriculo ad meos fratres, eisque indica haec mea mandata. Solebat autem etiam apud Graecos supplicaturi, sic pedes suorum


3119. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 607 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi est, rak. Mar. 5, Ne timeas, tantummodo crede, id est, si credideris, non est quod metuas de vita filiae. Alias circumscribit. Deut. 28. Et eris tantum direptioni expositus omnibus diebus. Num. 12 utrumque coniungitur: Nunquid rakach, tantummodo in Moyse, aut per Moysen locutus est Dominus? ubi alterum ex illis adverbiis abundat: aut certe maioris emphaseos gratia eadem res vel significatio bis diversis voculis exprimitur. Os. 13, Tantummodo in me est auxilium tuum Israel. TAURUS, per metaphoram aliquando significat potentem, superbum, et audacem, ac infestantem


3120. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

condonante et abolente ea Christo suo corpore, quem induimus, et qui est tectum contra solem et pluviam, ut habet propheta: Beatus vir cui remissa est iniquitas, et cuius tectum est peccatum. Beatus cui non imputat Dominus peccatum. Proverb. 10 in malam partem accipitur: Os impiorum teget iniuriam. id est, clam struet, machinabitur, sicut fraudes, ut retia ac laquei clam parari ac condi in alterius exitium solent. Operire, aut tegere, etiam quasi obruere, et circumquaque opplere in genere significat,


3121. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

et non abscondi veritatem tuam et benignitatem tuam Ecclesiae magnae. Sic involucra ceremoniarum et umbrarum Iudaicarum, Operimenta, aut Tegmina dicta sunt, quia veluti contexerunt ac celarunt rudioribus verum nucleum genuinae pietatis in religione Mosaica. Isaiae vigesimoquinto: Perdet Dominus in monte isto faciem involucri, quo involuti sunt omnes populi, et operimentum quod expansum est super omnes gentes. Videtur vocare illam formam externorum sacrificiorum ac rituum involucrum, quia eo erat involuta vera ac sincera pietas, ne rudiores ad eam facile penetrare possent. Quare


3122. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

et [?: ] DEUS iusserat ibi tantum offerri sacrificia, et ei [?: ] sus converti omnes precantes, etiamsi procul [?: ali- ] essent: ideo tam saepe leguntur illae locutiones, Dominus est in templo suo, Psalm. 11. 48. Et adorare ad templum Dei, Psalmo 5. 18. 28. 29. et 138. Et Deus dicitur exaudire e templo sancto suo: Psalmo decimooctavo, et sexagesimooctavo. Aliquando totum simul illum cultum vox haec complectitur. Ierem. 7, Nolite considere in verbis


3123. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

et conciones, quae sunt, λάος, τόπος, νόμος populus sanctus terra promissionis, templum et lex: ut alibi indicavi. Quae diligenter observanda sunt. Aliquando vox Templi per metaphoram significat caeleste Dei habitaculum. Micheae primo. Sit Dominus in testem de templo sancto suo. Quoniam ecce Dominus egreditur de loco suo, et descendet ac calcabit excelsa terrae. Sic Psalmo undecimo: Iehova in templo sanctitatis suae, Iehovae in caelis est solium. ubi idem bis dicit. Alia metaphora, praesertim in Novo testamento usitata, Templum


3124. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 609 | Paragraph | SubSect | Section]

τόπος, νόμος populus sanctus terra promissionis, templum et lex: ut alibi indicavi. Quae diligenter observanda sunt. Aliquando vox Templi per metaphoram significat caeleste Dei habitaculum. Micheae primo. Sit Dominus in testem de templo sancto suo. Quoniam ecce Dominus egreditur de loco suo, et descendet ac calcabit excelsa terrae. Sic Psalmo undecimo: Iehova in templo sanctitatis suae, Iehovae in caelis est solium. ubi idem bis dicit. Alia metaphora, praesertim in Novo testamento usitata, Templum significat ipsum Dei caelum, et singulos quoque pios, in


3125. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

quinto: Non sum locutus [?:-co ] terrae tenebrarum. id est, in loco et terra [?: tene-sa ] , ignota, obscura et ignobili. Psal. 107. Qui sedent tenebris et umbra mortis, constricti afflictione et ferro: id est, in carceribus capti. 1. Corinthiorum 4, Dominus manifestabit abscondita tenebrarum, et revelabit consilia cordium: id est, abscondita secretorum, quae clam habentur et occultantur. Ponere tenebras in lucem, et lucem in tenebras, dulce in amarum, et amarum in dulce, proverbialis locutio fuit, de iis qui suo falso testimonio, suaque


3126. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

diabolo, aut hominibus. Si Deo, significat probare, et quidem bono fine. Genesis vigesimosecundo, Deus tentavit Abraham. Exodi 16, Ut tentem eum, utrum ambulet in lege mea, an'non. Et Exod. 20, Moyses inquit, Nolite timere: ut enim tentaret vos, venit Deus. et Deuteron. 13, Quia tentat vos Dominus Deus vester, ut palam fiat utrum diligatis eum. Si Diabolo datur, notat eius conatum impium abducendi homines a vero Dei cultu ad inobedientiam et contemptum, a vera vita et salute ad perniciem et mortem. Verum huius generis testimonia in Veteri testamento haud reperias, ubi verbum Tentare


3127. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

Samuel tentabat ingredi. 1. Regum 10, Venit ad tentandum te, ut cognosceret quid esset in corde tuo. Aut contra Deum agere, eumque irritare. Exodi 17, Cur tentatis Dominum? Item, Vocavit Moyses nomen illius loci tentationem et iurgium filiorum Israel, quia tentaverunt Dominum dicentes: Estne Dominus in nobis an'non? Primum igitur significat idem quod exploro: sicut et in Latino sermone, quomodo Cicero inquit: Utendum esse amicis tanquam praetentatis aquis, num aptae sint vado, aut non. Sic tentat


3128. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

carnes, et alia quae subinde concupiverunt. Exodi decimoseptimo, Moyses dicit ad populum, flagitantem aquas: Quid contenditis mecum? et quid tentatis Dominum? Et mox: Vocavitque Moyses nomen loci illius Massa et Meriba, propter iurgium filiorum Israel, et quod tentassent Dominum dicentes, Est ne Dominus in medio nostrum? ubi genus tentationis indicatur, quod dubitaverint, an Deus eos ex Aegypto eduxerit, et possit velitque eis dare ex petra in tam arido loco tantam aquarum copiam, quanta illi immensae multitudini eorumque iumentis esset necessaria. Fuerunt omnino variae, ac pene innumerae


3129. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

affligi, et castigationibus examinari. Deuteronom. 7. Recordando recordaberis, quae fecerit Deus Pharaoni et toti Aegypto: nempe tentationes magnas, quas viderunt oculi tui, et signa atque [?: prod- ] , et manum robustam atque brachium extentum, [?: p- ] quod eduxit te Dominus Deus tuus. ubique tentationes necessario plane illas castigationes significant. Lucae vigesimosecundo: Vos estis qui permansistis [?: mec- ] tentationibus meis. Luc. 18. Qui tempore [?: tentatio- ] recedunt: id est, persequutionis. 2. Pet. 2, Novit


3130. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 615 | Paragraph | SubSect | Section]

Istius, quo quis contra se ipsum testis adhibebatur, exempla sunt haec. Iehosua sui libri 24 inquit ad Israelitas: Et dixit Iehosua, Testes vosmet estis contra vos, quod elegeritis vobis Iehovam, ut colatis eum. Et responderunt, testes. Sic Samuel inquit, 1. Sam. 12, Testis est hodie Dominus contra vos, et testis Meschias eius, quod nihil inveneritis in manu mea. et responderunt, Testis. Ille etiam mos ipsorum notus est, quod non tantum viventes, sed et res mortuas, ut caelum et terram, aliasque creaturas, soliti sunt adhibere in testes. Sic Gen. 31, Iacob et Laban


3131. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi scilicet Deus contrahit aut agit cum populo suo: seu ubi condixit se habitaturum, quaerendumque esse, et homines exauditurum. ¶ Testamenti vox multum in Sacris literis celebrata, maximique momenti est, quam operae precium esset quam diligentissime exponi. Ego dicam quod Dominus suggesserit: alius, aut etiam ego, si Dominus benedixerit, alias meliora, tametsi iam et supra in voce FOEDERIS et PACTIONIS dicta sint quaedam. [?: V- ] haec in Veteri testamento Hebraeorum est ברית Berit, quod proprie pactum aut foedus


3132. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

cum populo suo: seu ubi condixit se habitaturum, quaerendumque esse, et homines exauditurum. ¶ Testamenti vox multum in Sacris literis celebrata, maximique momenti est, quam operae precium esset quam diligentissime exponi. Ego dicam quod Dominus suggesserit: alius, aut etiam ego, si Dominus benedixerit, alias meliora, tametsi iam et supra in voce FOEDERIS et PACTIONIS dicta sint quaedam. [?: V- ] haec in Veteri testamento Hebraeorum est ברית Berit, quod proprie pactum aut foedus significat. Quae quidem vox non paulo clarius


3133. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 617 | Paragraph | SubSect | Section]

dicens: Hic est sanguis testamenti aut foederis, quod Deus praecepit ergavos. ¶ Quare eodem modo etiam hic angelus aut mediator foederis Christus Iesus, eundem suum sanguinem et populo in Sacra coena offert bibendum, et patri in passione, ad expiandum peccata. Nec dubium quoque esse potest, quin Dominus in faciendo suo novo foedere, ad institutionem ac verba ipsa prioris foederis respexerit, suaque verba inde sumpserit, quae etiam eodem modo sicut ibi intelligenda sint. De qua re prolixius dictum est in proprio Libello. ¶ Porro Lucas et Paulus habent, Hoc poculum est novum testamentum in


3134. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 619 | Paragraph | SubSect | Section]

quod praecepit aut instituit Deus erga vos. Verûm adscribamus verba foederis ex Exodo plenius. Et accepit Moses dimidium sanguinis, et posuit in crateris, et dimidium sanguinis sparsit super altare. Et accipiens librum foederis, legit in aurib. populi: qui dixerunt, Cuncta quae locutus est Dominus faciemus, et obediemus. Tulit quoque Moses sanguinem, et sparsit super populum, dicens: Sanguis foederis, quod pepigit Dominus vobiscum super cunctis sermonibus his. Ob reconciliationem igitur, et hanc novi foederis, sacramenti, aut testamenti inter Deum et homines sanctionem,


3135. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 619 | Paragraph | SubSect | Section]

sanguinis, et posuit in crateris, et dimidium sanguinis sparsit super altare. Et accipiens librum foederis, legit in aurib. populi: qui dixerunt, Cuncta quae locutus est Dominus faciemus, et obediemus. Tulit quoque Moses sanguinem, et sparsit super populum, dicens: Sanguis foederis, quod pepigit Dominus vobiscum super cunctis sermonibus his. Ob reconciliationem igitur, et hanc novi foederis, sacramenti, aut testamenti inter Deum et homines sanctionem, Christus quoque tum mediator, tum et angelus foederis vocatur Malach. 3. et Zach. 9 dicitur emissurus vinctos de lacu aut


3136. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 621 | Paragraph | SubSect | Section]

potentiam ac gloriam significat. Sic dicitur Moises pluris fecisse probrum Christi, quam thesauros Aegypti: Hebr. 11. Sic Isa. 2, Repleta est terra eius auro et argento, nec est finis thesauris eius. Secundo per metaphoram significat quarumvis bonarum rerum copiam. Deut. 28, Aperiet tibi Dominus thesaurum suum bonum: nempe caelum, ut tribuat pluviam terrae in tempore suo, et ut benedicat universo operi manus tuae. Deut. 33, Nam abundantiam aquarum sugent, et thesauros absconditos harenae. i. varia maximaque commoda ex mari percipient. Sic Christus dicit: Nolite vobis parare


3137. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 621 | Paragraph | SubSect | Section]

thesauri sapientiae ac cognitionis absconditi aut reconditi. i. ex Christo, ac per Christum tantum potest haberi profundissima cognitio Dei, eiusque voluntatis, religionis, et omnium ad summam hominis felicitatem pertinentium. Thesaurizare iniquitatem: Amos 3 Non noverunt facere rectum, dicit Dominus, thesaurizantes violentiam et vastationem in palatiis suis. i. cumulantes opes per violentiam partas, vel etiam cumulantes ipsa peccata. Vicinum ferme est illud Paulinum Rom. 2, Thesaurizas tibi iram in


3138. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 623 | Paragraph | SubSect | Section]

i. Deus conterruerat. 1 Sam. 14, Commota est terra, et fuit in pavore Dei: i. in magna consternatione. Deut. 2, Incipia [?: ] pavorem tuum et formidinem tuam super faciem populo [?: ] . Sic Deut. 11, Pavorem vestri et timorem dabit Iehova superficiem terrae. i faciet Dominus, ut omnes vos timeant. Erit tantum pavor intelligere auditum: Isa. 28. i. sola fama incutiet terrorem audientib. Iob 31, Pavor mihi contritio a Deo. a contrtiones aut castigationes Dei mihi timorem incus serant. Nonnunquam ista tria coniunguntur, pavor, fovea, et laqueus. Hiere. 48,


3139. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 623 | Paragraph | SubSect | Section]

Isa. 28. i. sola fama incutiet terrorem audientib. Iob 31, Pavor mihi contritio a Deo. a contrtiones aut castigationes Dei mihi timorem incus serant. Nonnunquam ista tria coniunguntur, pavor, fovea, et laqueus. Hiere. 48, Pavor et fovea et laqueus super te ô habitator Moab, dicit Dominus. Qui fugerit a facie pavoris cadet in foveam: et qui ascenderit de fovea, capietur laqueo. Isa. 24: Videtur per ista tria simpliciter congeriem quandam variarum calamitatum et poenarum significare. Sicut solet nulla calamitas sola venire, praesertim cum Deus iratus etiam gravius punire,


3140. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 625 | Paragraph | SubSect | Section]

Tradere etiam docere significat: quia is qui docet, alteri utilia dogmata, certas sententias, ac veluti normas rerum agendarum tradit sive ore sive scripto. 1. Cor. 11. Laudo vos, quod sicut tradidi vobis, ita traditiones retinetis. Et mox: Ego enim accepi a Domino, quod et tradidi vobis, quod Dominus IESUS, etc. ubi traditionem vocat ipsam sacrae coenae institutionem. Sic 1. Cor. 15, Tradidi vobis inprimis, quod et acceperam, quod Christus sit mortuus pro peccatis nostris secundum Scripturas: ubi doctrinam scripturarum receptissimam vocat traditionem. Sic 2. Thes. 2,


3141. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 626 | Paragraph | SubSect | Section]

haereditatem patris Aaron ad eas: Num. 27. Esth. 8. Accepit rex annulum suum quem fecit transire ab Aman, et dedit eum Mardochaeo: id est, quem ademerat. Sic dicitur etiam Transire facere iniquitatem alicuius ab aliquo, pro auferre ab eo. Zach. 3. Sic 2. Sam. 12 dicit Nathan ad Davidem: Dominus fecit transire a te peccatum tuum 2. Sam. 24 Fac transire iniquitatem servi tui. Transire ante aliquem, aliquando significat praecedere eum: Exo. 17. Deut. 3, Sic 1. Sam. 9, Dic puero ut transeat ante nos. Transire ad numeratos, transire in pactum, Exo. 30, est inter numeratos


3142. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 627 | Paragraph | SubSect | Section]

expositum est. TRITICI nomine Baptista et Christus denotant [?: ] pios. Matth. 3 et 13: sicut nomine Paleae ac zizaniae, impios. Mensuram tritici habet Vulgata, Luc. 12. pro Graeca voce σιτομέτριον. inquit enim ibi Dominus. Quisnam est fidelis minister, quem constituit Dominus super famulitium suum, ut det σιτομέτριον demensum in tempore? id est, ut distribuat toti familiae suum demensum et pensum: id est, victum et laborem. Luc. 22: Simon Simon, ecce


3143. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 627 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus denotant [?: ] pios. Matth. 3 et 13: sicut nomine Paleae ac zizaniae, impios. Mensuram tritici habet Vulgata, Luc. 12. pro Graeca voce σιτομέτριον. inquit enim ibi Dominus. Quisnam est fidelis minister, quem constituit Dominus super famulitium suum, ut det σιτομέτριον demensum in tempore? id est, ut distribuat toti familiae suum demensum et pensum: id est, victum et laborem. Luc. 22: Simon Simon, ecce Satanas expetivit ut cribraret vos, sicut triticum. id est,


3144. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 627 | Paragraph | SubSect | Section]

Levit. 24. id est, clangore tubae indicabis adesse iubilaeum. Tuba extrema vocatur illud imperium aut mandatum Christi, quo evocabit mortuos ad resurrectionem et iudicium. 1. Cor. 15, Momento et ictu oculi in ultima tuba. Tuba enim canet, et mortui resurgent. Sic 1. Thess. 4. Nam ipse Dominus cum hortationis clamore et voce archangeli ac tuba Dei descendet de caelo: et qui mortui fuerunt in Christo, resurgent primum. Hoc idem videtur Dominus Iohan. 6 vocare vocem filii Dei. Sic Dominus Matth. 24 inquit: Et emittet angelos suos cum tuba et voce magna, et colligent electos


3145. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 627 | Paragraph | SubSect | Section]

resurrectionem et iudicium. 1. Cor. 15, Momento et ictu oculi in ultima tuba. Tuba enim canet, et mortui resurgent. Sic 1. Thess. 4. Nam ipse Dominus cum hortationis clamore et voce archangeli ac tuba Dei descendet de caelo: et qui mortui fuerunt in Christo, resurgent primum. Hoc idem videtur Dominus Iohan. 6 vocare vocem filii Dei. Sic Dominus Matth. 24 inquit: Et emittet angelos suos cum tuba et voce magna, et colligent electos eius a quatuor ventis, a caelorum extremo ad eorum extremum. ¶ Fuit porro tubarum usus varius in Veteri testamento, sicut ferme nunc


3146. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 627 | Paragraph | SubSect | Section]

et ictu oculi in ultima tuba. Tuba enim canet, et mortui resurgent. Sic 1. Thess. 4. Nam ipse Dominus cum hortationis clamore et voce archangeli ac tuba Dei descendet de caelo: et qui mortui fuerunt in Christo, resurgent primum. Hoc idem videtur Dominus Iohan. 6 vocare vocem filii Dei. Sic Dominus Matth. 24 inquit: Et emittet angelos suos cum tuba et voce magna, et colligent electos eius a quatuor ventis, a caelorum extremo ad eorum extremum. ¶ Fuit porro tubarum usus varius in Veteri testamento, sicut ferme nunc campanarum: nisi quod insuper etiam in bellicis rebus


3147. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

legitur: In die interfectionis magnae cum ceciderint turres. Memorabilis historia, et ad celebrationem providentiae ac iudicii Dei est, quod anno 1552 per totam Saxoniam et Misniam ingens violentissimusque [?: ] bo ferme integra nocte sequentem diem Dominicam, qua Evangelium, in quo Dominus, praedicit destructionem Hierosolymorum legitur, grassatus est. ita ut passim multae validissimae arbores, multa etiam aedificia everterentur, atque adeo etiam duarum turrium pinnacula [?: Bru-gae ] , et duarum Magdeburgae conciderent. Memini agitur sequenti die, me cum super


3148. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 629 | Paragraph | SubSect | Section]

simul et malum hominem significat. Vide infra in voce VANUS, et supra in EVACUO, ac INANIS. VADO, aliquando aliis verbis additur, praesertim in Imperativo, tanquam adverbium adhortandi: sicut et apud Latinos, Age et Agite. 2. Samu. 7, Omne quod est in corde tuo, vade et fac, quia Dominus est tecum: pro, age, fac, ne dubites. In Hebr. est לך lech. Aliquando [?:-itur ] pro veni, eadem vi manente: ut infra in verbo [?: ] dicetur. Exod. 3, Et nunc veni mittam te. Sic [?: fer- ] est illud Christi:


3149. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

Sicut praedicit. Ierem. cap. 7. Cur vero, et quomodo inde sit nomen Gehennae sumptum, supra in ea voce declaratum est. Valles scindentur, Mich. 1. praedicuntur horribiles poenae severissimi iudicii Dei, quibus erat Israelitas castigaturus, hisce verbis: Quoniam ecce egredietur Dominus de loco suo, et descendens calcabit super excelsa terrae, liquefientque montes sub illo, et valles scindentur, sicut cera a facie ignis, et sicut aquae actae in praeceps. Quae tantum hypotyposi quadam amplificie magnitudinem poenarum, non quod haec ad verbum accidere debeant: sed per hasce


3150. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

carens. Proverb. 12. Qui colit terram suam, saturatur pane: qui autem sectatur vanos, caret corde, aut vecors est. id est, homines stultos, mali sibi suisque de rebus necessariis prospicientes. Iob [?: ] , Vir vanus aut vacuus donatur intellectu. Psalm. 49, et 1 Corinth. 3. Novit Dominus cogitationes hominum, quia vanae sunt. id est, stultae, et sine omni vero fructa susceptae. Secundo vanum dicitur, omne id quod cum aliquam speciem habeat rei, tamen vera ac solida bonitate caret. Sic toties inculcat Salomon in suo Ecclesiaste, omnia esse vanitatem vanitatum. id est, summam


3151. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

est quidem magna species pietatis, et impetrandae opis divinae: sed tamen dupliciter mendax, quia et caret omnem vera bonitate, et insuper habet noxiam imposturam pestemque adiunctam, ut quae ira Dei et poenis cum temporariis, tum etiam aeternis, suos cultores oneret. Ieremiae secundo, sic dicit Dominus: Quid invenerunt patres vestri iniquitatis in me, ut se elongaverint a me, et ambulaverint post vanitatem, et vani facti sint? Isa. 41, Ecce vos estis ex nihilo, et opus quoque


3152. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 631 | Paragraph | SubSect | Section]

Act. 9. id est instrumentum Dei selectissimum ac praestantissimum, quoad convertendas gentes uti volebat. Vasa irae superius fuerunt homines, quib. Deus iratus est. et quasi passive ea loquutio accipitur. At Isa. 13 active intelligitur, de hominibus, per quos Deus alios castigat ac perdit: Dominus et vasa irae eius veniunt ad perdendam universam terram. Sic vasa mortis, pro mortiferis telis. Psalm. 7, Arcum suum tetendit, et paravit illum, et ei paravit vasa mortifera. VECTES, sunt repagula, quibus fores portarum civitatis aut domus confirmantur: per metaphoram


3153. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 632 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Genesis vigesimoquinto, Dilexit Isaac ipsum Esau, quia venatio in ore eius. id est, quia solebat vesci et delectari ferina carne, quam ille ei [?: ] nabatur. VENDO, verbum per se notum ac perspicuum est. [?: D-- ] tatur quid significet Luc. 12, cum Dominus dicit: [?: V--- ] te bona vestra, et date eleemosynam parate vobis [?: ] supia quae non veterascunt, thesaurum in caelis. Hinc [?: ] nim probant monachi, oportere eos qui germani Christiani esse volunt, omnia sua vendere, et distribuere [?: ]


3154. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 632 | Paragraph | SubSect | Section]

de spirituali. Primum exempla prioris proponam. Deut. 32. Quomodo persequitur unus hostis mille Israelitas, et duo [?: ] 10000 ipsorum? Nonne id ideo, quia Deus eorum [?:--didit ] eos, et Iehova conclusit aut tradidit eos? Sic [?: ] cum 2 et 3, Iratus est Dominus Israeli, et vendidit eos hostibus suis per circuitum. id est, tradidit, deditque in eorum servitutem. Sic supra citatum dictum Psal. 44. intelligi recte potest. Isa. 50, Ecce propter iniquitatem venditi estis, et propter scelera abiecta est mater [?: vestra ] :


3155. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 635 | Paragraph | SubSect | Section]

est, inde ex vero cum parerer, te imploravi: aut certe tu me fovisti, alioqui ibi statim mortuus fuissem in ipso primo intro [?: ] vitae. Sic Psalm. 71, Per te sustentatus fui ab utero, ex ventre matris meae tu extraxisti me. Isaiae 49, Audite insulae, et attendite populi a longe. Dominus ex utero vocavit me, et ex ventre matris meae recordatus est nominis mei. id est, iam tum me in utero adhuc existentem sanctificavit, et ad hoc suum opus delegit. Ionas capite [?: ] dicit, se clamore de ventre inferni: id est, e medio [?: ce-is ] , quod fuit ei


3156. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

aut comminationes significat. 2. Samuelis 7, Propter verbum tuum et secundum cor tuum. id est, propter tuam promissionem, non meum meritum. Ios. 21. Ex omni verbo bono quod dixerat ad Israelem (id est, promiserat Deus) nihil fuit irritum. Ios. 23. Adducet omne verbum suum malum super vos Dominus, id est, minas. Num. 11. Nunc videbis utrum eveniat tibi verbum meum. Quinto, significat causam aut negotium. Gen. 12, Propter verbum Sarai. id est, causa Sarae. Deut. 19. et 2. Corin. 13. In ore duorum aut trium testium stabit omne verbum. Exod. 18. Cum est eis aliquod verbum,


3157. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

fecisti verbum: id est rem istam? Exo. 2. Certe notum factum est istud verbum, id est, meum homicidium. Exodi 18. Non est bonum istud verbum, quod tu facis. Luc. 2. Transeamus usque Bethlehem, et videamus verbum quod indicavit nobis Deus. id est, istud mirabile factum. Exodi 9. Cras faciet Dominus verbum istud in terra. 1. Regum 20, Rem hanc non potero facere. 1. Reg. 14. Quia inventum est in eo verbum bonum. id est, bona facta aut opera. Audio verba vestra mala. secundo Samuelis secundo. Septimo, Verbum valde generaliter accipitur, sicut Latinis res, Germanis ding,


3158. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

domo sua, et toto dominio suo. Octavo, valde crebro Verbum pro re verbis significata aut comprehensa ponitur. Actorum 5. Nos sumus testes horum verborum. id est, harum rerum quas accidisse diximus. Sequentur infra plura exempla. ¶ Nunc de variis locutionibus huius vocis agamus. Verborum dominus. id est, habens negocium dubium, aut litem. Exodi 24. Qui fuerit verborum Dominus, accedat ad vos. Occasiones verborum, pro rumore. Deuterono. 22, Et imposuerit ei occasiones verborum: id est, praebuerit causam eius infamiae. Verbum doloris facit ascendere dolorem: Proverbiorum


3159. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

aut comprehensa ponitur. Actorum 5. Nos sumus testes horum verborum. id est, harum rerum quas accidisse diximus. Sequentur infra plura exempla. ¶ Nunc de variis locutionibus huius vocis agamus. Verborum dominus. id est, habens negocium dubium, aut litem. Exodi 24. Qui fuerit verborum Dominus, accedat ad vos. Occasiones verborum, pro rumore. Deuterono. 22, Et imposuerit ei occasiones verborum: id est, praebuerit causam eius infamiae. Verbum doloris facit ascendere dolorem: Proverbiorum 15. id est, acerbum, asperum. Vir verborum, facundus dicitur. Exodi quarto: Non


3160. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

malam, et dices. Bonum esse verbum, et rectum esse verbum, saepe idem est quod, Placet hic sermo. Bonum fuit in oculis meis verbum. Verbum egredi ab homine, aut a Deo, alias de mandato, alias de facto accipitur. Genesis vigesimoquarto: A Domino egressum est verbum istud. id est, Dominus ipse est author istius negotii. Sic Ezechiel 33. Audite quod nam sit verbum, quod egreditur a Iehova: id est, quid Deus dixerit. Sic Esther septimo: Verbum est egressum ab ore regis: id est, mandatum. Sic et 1. capite: Egrediatur verbum regis a conspectu eius. Faciemus omne verbum


3161. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

causa bona male iudicetus, [?: ] iudex munere excaecatus, nequit verba ac rationes iustioris partis syncere iudicare, et crimen pro magnitudine odisse. Verbum aut verba ponere in alicuius ore, est [?: ] instruere quid loqui debeat. Num. 23 bis dicitur: Posuitque Dominus verba Bileam in ore eius. et, [?: N- ] quod posuerit Deus in ore meo? Sic 2. Sam. 14 dicitur Ioabus posuisse verba in ore mulieris: id est, eam instruxisse. Idem Deuterono. 18. Praevalere alicuius [?: ] contra aliquem, est vincere contendendo. 2. Sam. 24


3162. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

ad renunciandum mihi. Aliquando Verbum significat, rem ipsam verbis indicatam fieri paulo antea, et etiam in verbo Venio indicavi. Psalmo 150, et Iudicum decimotertio. Iuxta verbum alicuius aliquid [?: ] ri. 1 Reg. 12: Reversi sunt, ut abirent iuxta verbum Iehovae. i. sicut Dominus illis mandaverat. Secundum verba alicuius. Genesis 39: Alloquuta est eum iuxta verba haec: pro, hisce fere verbis. Nehem. sexto: Audictur a rege secundum verba haec: id est, narrabuntur regi talia. Et mox: Non est factum secundum verba haec quae tu dicis. primo Regum 17: Vivit


3163. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 639 | Paragraph | SubSect | Section]

aut praedicationem. Haec non sunt verba daemonium habentis, Ioan. 10 id est talia profecto et taliter non solent obsessi loqui. Dux verbi:: Paulus erat dux verbi, Act. 14. id est, ipse potissimum loquebatur publice, tacente Barnaba. Verbum abbreviatum. Rom. 9, Verbum abbreviatum faciet Dominus in terra. Alii malunt rationem, quasi dicat, ingentem istam multitudinem Israelitarum ita pro suo arbitrio computabit, ut perparvum inde numerum aut rationem conficiat, paucique sint veril Israelitae ex ingenti carnalium Israelitarum nomine: sed inde tanto uberior iustitia, puriorque ac


3164. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 640 | Paragraph | SubSect | Section]

Sodomorum, percipite aurib. legem Dei vestri populus Gomorrae. Esa. 2. De Sion exivit lex, et verbum Domini de Ierusalem. Et cap. 5: Abiecerunt legem Domini exercituum, et eloquium sancti Israel blasphemarunt. Et cap. 42, Legem eius insulae expectabunt. Item, Dominus voluit, ut sanctificaret eum, et magnificaret legem. Baruch. 4. Declinaverunt a lege Dei. Prover. 2, Ne capiat te oblivio legis. Prov. 29: Qui legem custodiunt, bene habebunt. Tistimonium Domini, Dei. Psal. 19, Testimonium Domini fidele. Psal. 25,


3165. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 641 | Paragraph | SubSect | Section]

Psal. 59. id est, nihil vere ac sincere, nihil etiam iuste vel publice vel privatim, vel in religione vel in politicis rebus agitur, aut geritur, Iurare in veritate, aut veritatem, est vere iurare, et in iuramento constanter permanere. Psal. 132, Iuravit Dominus Davidi veritatem, non avertetur ab ea. id est, iuramento promisit, quod iuramentum constanter adimplebit. sicut et alibi inquit: Iuravit, et non poenitebit eum. Sic Psal. 89, Ubi sunt misericordiae


3166. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 644 | Paragraph | SubSect | Section]

Ierem. 31. Sed de hac quoque phrasi in voce Spiritus agitur prolixius. VEXILLUM, signum militare est: tametsi et in pace non raro proponantur vexilla. Exodi 17 Moyses fabricat altare in memoriam, quôd Deus praeceperit a sequentibus Israelitis Amalek deleri. Id altare vocat Dominus Vexillum meum: id est, Dominus adiutor meus nunc et in posterum, contra Amalekitas et alios adversarios. Psal. 60, Dedisti metuentibus te vexillum ad elevandum propter veritatem: id est, dedisti veram religionem ac ministerium, quo nos omnes tui tanquam milites ad vexillum


3167. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 644 | Paragraph | SubSect | Section]

phrasi in voce Spiritus agitur prolixius. VEXILLUM, signum militare est: tametsi et in pace non raro proponantur vexilla. Exodi 17 Moyses fabricat altare in memoriam, quôd Deus praeceperit a sequentibus Israelitis Amalek deleri. Id altare vocat Dominus Vexillum meum: id est, Dominus adiutor meus nunc et in posterum, contra Amalekitas et alios adversarios. Psal. 60, Dedisti metuentibus te vexillum ad elevandum propter veritatem: id est, dedisti veram religionem ac ministerium, quo nos omnes tui tanquam milites ad vexillum conflueremus: idque fecisti


3168. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

19: id est, de Christiana doctrina, quam idololatrae atrociter persequebantur. Secundo, significat morem ac rationem [?:-i-di ] , et agendi. Isaiae 10: Et baculum suum levabit super te in via Aegypti. id est, more ac modo Aegyptiorum, sicut olim Aegyptii te castigarunt. Isaiae 8: Dominus apprehendit me manu, ne irem per viam populi [?: ] , id est, ne eius rationem vivendi sectarer, sive in religione, sive in vita. Ierem. 6: State super vias, et videte quae nam sit via bona, et ambulate per eam. Psal. 49. Haec via ipsorum stulticia ipsis: id est,


3169. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

gentes vias suas: id est, colere sua idola et idololatrias. Sic Act. 22 idem dicit, se persequutum esse viam istam. et 24: Secundum viam istam, quam haereses vocant, colo Deum. id est, Christianismum. Quarto, saepe significat opera et actiones, consilia ac conatus Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, iter autem impiorum peribit. Psal. 102, Stulti propter viam rebellionis affliguntur. 2. Par. 13, Reliqua gestorum Abia, et viarum eius. Sic et Dei actiones ac opera, viae eius vocantur. Proverb. 8, Iehova possedit me principio viae [?: ] : id


3170. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 647 | Paragraph | SubSect | Section]

sane huic significationi illa Gen. 20: Quid vidisti quod fecisti hanc rem? id est, qua re, consilio, aut cogitatione motus hoc egisti? quid te in hac regione terruit. Sexto, aliquando significat aliquid agere, praesertim cum Deo tribuitur, cuius cognitio nequaquam est ociosa. Gen. 22: Dominus videbit sibi pecus in victi nam. id est. provide bit. 1. Paral. 12 dicit David ad quosdam: Si venistis ad decipiendum me, videat Deus. Sic vadere pro pugnare accipitur. 2. Reg. 14: Veni ut videamus nos facie. 1. Reg. 12: Nunc vide domum tuam ô David. Deus dicitur videre peccata,


3171. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 647 | Paragraph | SubSect | Section]

dicuntur semper spectare faciem Dei: Matth. 18. id est, frui eius conspectu, vel etiam quasi causam pusillorum Christi agere, ut merito tales magni faciendi, et non contemnendi sint. Simile ferme huic est, quod David concedit Absoloni, ut redeat, sed non ut videat faciem suam. Lucae 17 dicit Dominus adventurum tempus, cum cupient Videre unam diem ex diebus filii hominis. id est, frui vel brevi tempore tam commodis rebus, et tam bono statu, ut factum est praesente ipso: vel etiam, cum unam tantum diem cupient eius colloquio perfrui. Iohan. 8 dicit Christus, Abraamum cupivisse


3172. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

significat sedulo, solicie et attente conservare vigilando ac custodiendo civitatem aut gregem, aut castra. Sic Luc. 2 dicitur, fuisse pastores in illa regione vigilantes vigilias gregis, aut super gregem suum. Sic Psal. 127 dicitur vigil frustra vigilare, [?: ] si Dominus custodierit civitatem. Secundo, significat pie et sobrie vivere in Christianae pietatis officiis. Sic Dominus saepe inculcat, praesertim Matth. 24. 25 et 26, Christianos vigilare debere, quia nesciant diem aut horam adventus Domini: ubi non de corporis, sed [?: ] tis


3173. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Luc. 2 dicitur, fuisse pastores in illa regione vigilantes vigilias gregis, aut super gregem suum. Sic Psal. 127 dicitur vigil frustra vigilare, [?: ] si Dominus custodierit civitatem. Secundo, significat pie et sobrie vivere in Christianae pietatis officiis. Sic Dominus saepe inculcat, praesertim Matth. 24. 25 et 26, Christianos vigilare debere, quia nesciant diem aut horam adventus Domini: ubi non de corporis, sed [?: ] tis vigilatione agitur, quae est irremissa cura, ac [?: ] do bene vivendi, et anxia expectatio ac desiderium


3174. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

adventus Domini: ubi non de corporis, sed [?: ] tis vigilatione agitur, quae est irremissa cura, ac [?: ] do bene vivendi, et anxia expectatio ac desiderium venturi turi Christi. Sic etiam Paulus saepe, in Actis 20. et suis epistolis inculcat, vigilandum esse. Cum ergo Dominus dicit Vigilate, quia nescitis diem, neque horam [?: ] iubet nunquam dormire, sed de metaphorica [?: ] tione loquitur id est, de cauta et intenta in veram pietatem vita. Multi igitur vigilantes dormiunt, dum [?: ] negligentes: et contra dormientes


3175. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 649 | Paragraph | SubSect | Section]

Dicitur Deus etiam vigilare in bonum et malum alicui Ierem. 14. Vigilo super eos in malum ac in bonum. id est, sedulo praeparo et promoveo eorum calamitates et commoditates. Dan. 9 dicitur Dominus vigilare super malitia. id est, solicite intentus esse in punienda malitia. Ierem. 5. dicitur Pardus vigilare super civitatem: id est, insidiari civibus egredientibus. Quinto, Vigilare et Dormire significat vivere et timori 1 Thess. 5. Qui mortuus est pro nobis, ut sive vigilemus,


3176. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 650 | Paragraph | SubSect | Section]

Psal. 69, De me psallebant bibentes vinum. A Vino abstrahere animam, in Ecclesiast. est, se abducere a voluptatibus ideo mox dicit, Ut inducerem cor meum in sapientiam. Cessare facere vinum de torcularibus, Ier. 48, est, sterilitatem et caritatem vini adducere: Excitatus est Dominus tanquam dormiens, tanquam potens aut fortis clamans a vino: i. sicut fortis ac ferox bellator subito excitatus, aut a crapula exurgens, turbulenter proruit in adversarium, eumque sine modo ac ratione furens duriter tractat: sic et Deus tandem ex sua cunctatione prosiliet, ad perdendos suos


3177. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 651 | Paragraph | SubSect | Section]

amicus viri doni. Vir irarum: Prover. 22, Cum viro irarum ne eas. id est. iracundo aut rixoso. Vir famis, est famelicus: Isaiae 5, Et gloriosi eius viri famis. Vir nuncii: 1 Sam. 18. Non vir nuncii eris hodie. Vir sanguinum: Psal. 5 Virum sanguinum et doli abominabitur Dominus. id est, sanguinarium, homicidam, crudelem. Vir dolores aut plagarum, vocatur Meschias Isaiae 53, id est, possidens dolores, aut afflictus. Vir increpationum: Prov. 29, Vir increpationum repente conteretur. id est, qui multus increpationes audit, et non admittit. Vir custodiae:


3178. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 651 | Paragraph | SubSect | Section]

enim idem significans quod sceptrum, ponitur pro ipso regimine. Psal. 45. et Hebr. 1, Thronus tuus Deus in seculum. virga rectitudinis virga regni tui. id est, regimen Meschiae rectissimum ac iustissimum est. Sic Psal. 110, Virgam virtutis aut potentiae tuae emittet Dominus de Syon, dominare in medio inimicorum tuorum. Mich. 7. Pasce populum tuum virga tua. Interdum castigationem significat: Proverb. 10, In labiis intelligentis invenitur sapientia, et virga tergo stulti, scilicet reperitur, in ore eius: id est, sermone


3179. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 652 | Paragraph | SubSect | Section]

Ius et possessa res Virga, sive a regio sceptro, sive a pastorali baculo sumpta voce, significat tum ipsum dominium, aut ius dominandi, vel possidendi, tum et rem possessam. Psal. 125, Non requiescet virga impietatis super sortem iustorum, id est, non perpetuo permittet Dominus impios dominari, ac opprimere pios, et res eorum. Pro re possessa ponitur Psalm. 74: Redemisti virgam haereditatis tuae, montem istum in quo habitas. Proverb. 14: In ore stulti virga superbiae. pro, stultus sibi sua stulta loquacitate graves poenas accersit, aut superbe loquitur. Pro


3180. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

Talia dicta sunt etiam in prophetis, suum dolorem testantibus. Hier. 31: Annon filius preciosus est mihi Ephraim, et puer oblectationum? Ex quo enim loquutus sum cum eo, adhuc recordando recordabor eius. Propterea commota sunt viscera mea super eum, et miserendo miserebor eius, dicit Dominus. Talis in magna compassione aut misericordia viscerum excruciatio etiam Thren. 2 describitur: Intumuerunt viscera mea, effusum est in terram iecur meum, propter contritionem filiae populi mei. Simili forte ratione a sede affectuum ad ipsos affectus, vox


3181. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

Deo, eiusque voluntate ac [?: ] tu: tum quisque ad sua phantasmata, somnia et errores declinat. In visionibus Dei adduxit me in Hierusale, Ezech. 8. i. divina visione ac spiritu, non corpore, me [?: ] Hierosolymam. Visiones etiam in Novo testamento ferunt. Sic Dominus prohibet Apostolis, ne dicant visionem transfigurationis in monte Thabor. Sic videt Cornelius Centurio visionem angeli, et Petrus linteanem de caelo demissum, et Paulus nirum Macedonem invitantem se in Macedoniam, et in via versus [?: D- ] , ac in templo, et alias: de quibus


3182. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 654 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Cor. 11 gloriatur. Visio dura indicata est mihi, Isa 21: id est, [?: ] minae poenarum per visum denunciatae sunt mihi. Visio cordis sui, est falsa doctrina, non a Deo monstrata [?: ] mandata, sed a seductore e suo cerebro conficta. Hiere. 23. Sic dicit Dominus, ne audieritis verba [?: prophe- ] , qui prophetant vobis. Decipiunt enim vos, et [?: ] cordis sui loquuntur, non ex ore Domini. ubi textus est perspicuus. Sic et Paulus Colos. 2 dicit, seductores gloriari de visione angelorum. Mulierculae etiam narrant visionem


3183. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 655 | Paragraph | SubSect | Section]

cor. Species tristis rerum. Deut. 28, Visio oculorum multo aliter accipitur cum dicit Moyses ad Israelitas: Dementaberis propter visionem oculorum tuorum, quam videbis. id est, propter tristissimum rerum statum aut aspectum, propter varia terribilamenta rumorum ac periculorum, aliaque quae tibi Dominus immittet. Eccle. 6 iterum aliter accipitur: Melior est visio oculorum, quam anima quae abit. id est, melius est esse contentum praesenti statu, qui coram cernitur, quam mirabilia et peregrina quaedam, magnasque opes ac dignitates votis ac cupiditatibus sectari. Visio, pro specie.


3184. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 655 | Paragraph | SubSect | Section]

Secundae ad Corinthios duodecimo: Veniam enim ad visiones et revelationes Domini. ubi in ter visiones et revelationes hoc est discriminis, quod revelatio saepe contingit vel per somnium, vel per oraculum in quo nihil oculis appareat: visio autem nunquam ferme sine revelatione datur, hoc est, quin Dominus patefaciat quid sibi voluerit. VISITO verbum varie accipitur, cum Deo tribuitur. Alias significat benefacere, alias punire, ut postea patebit. nunc quasdam eius loquutiones percurram. Tribuitur enim valde crebro etiam homini. Visitare homo dicitur aliquem, cum amice adit


3185. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 655 | Paragraph | SubSect | Section]

religionem doceret, et ex potestate peccati ac diaboli redimeret. 1 Petri 2 dies visitationis, est dies aut tempus, cum Deus aliquem convertit: ut in eo quod loquuntur adversus vos tanquam maleficos, ex bonis operibus, quae spectarint, glorificent Deum in die quo visitabuntur. id est, quando eos Dominus spiritu suo visitaverit, et ad filii sui cognitionem traxerit. VITA: vide paulo post in verbo VIVO. VITIS, habet quasdam metaphoricas aut parabolicas significationes, de quibus paulo post: nunc quasdam eius phrases percurram. Num. 6, Ex omni quod fit e vite vini,


3186. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 655 | Paragraph | SubSect | Section]

vinum aut fructum ferens, perinde ac si fuissent posteritas Sodomitarum. Similis prorsus est ille locus Ezech. 16, quod Hierosolymitarum pater sit Aemorita, et mater Chethea. Iohan. 15 comparat Christus seipsum viti, Christianos palmitibus patrem suum agricolae: quam parabolam ibi ipsemet Dominus satis prolixe exponit. VITULI, et TAURI, significant impios potentes, qui miseris et afflictis perinde insultant, ut vituli iam grandes et pigues, et tauri reliquo imbecilliori pecori. Psalmo


3187. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 656 | Paragraph | SubSect | Section]

utuntur in iurando. Deus enim plerunque iurat hac formula: Vivo ego. cuius sensus videtur esse, Quam verum est me vivere, tam verum est aut erit id, quod ego iam affirmo. Numer. 14. Vivo ego, et replet gloria mea terram, quod omnes illi viri qui viderunt mea miracula. Ezec. 33. Vivo ego, dicit Dominus, si volo mortem peccatoris. id est, quam verum est me vivere, tam verum est hoc quod dico. Idem est sensus horum verborum, cum homines iurant per vitam Dei: Vivit Iehova. Libro secudo Samuelis, capite secundo: Vivit Iehova, quod si loquutus fuisses. Sic libro primo Samuelis, capite


3188. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 663 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei. Sic et Deus dicitur audire vocem populi murmurantis, aut obedientiam promittentis, aut etiam hominum orantium. Dicitur in eodem sensu etiam homo hominis vocem audire, dum ei assentitur aut obedit. Exodi quarto: Ecce non credent mihi, nec audient vocem meam: sed dicent, Non apparuit tibi Dominus. Sic Deus Samueli inquit: Audi vocem populi in omnibus quae dicunt tibi. Ad hanc significationem pertinet, quod Christus [?: ] , oves suas audire vocem suam, et alienam non audire. Quae loquutio aliquoties repetitur Ioannis decimo et decimo octavo: Omnis qui est ex veritate,


3189. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 663 | Paragraph | SubSect | Section]

tamen postea de omnipotentia Dei necessario [?: in-gi ] debet, qua mortui resuscitabuntur. Sic in Psalmis quoque saepe accipi videtur de praepotenti efficacia Dei. Psalmo quadragesimo sexto: Tumultuantur gentes moventur regna. Dedit vocem suam, dissoluta est terra. Ioel. secundo: Dominus dat vocem suam ante exercitum suum. Crebro significat ista loquutio [?: toni- ] et fulmina Dei, et simul efficacem vim. Psalm. decimo octavo: Intonuit in caelis Deus, et Altissimus [?: de- ] vocem suam, grandinem et carbones ignis. Exodi nono: Satis est vocum,


3190. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 663 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, vocem silentem, aut tenuem et gracilem audivi. Dare vocem suam cum fletu, Genesis quadragesimo quinto. id est, clara voce flere. Sic Numeri decimoquarto: Dedit vocem suam populus. Proverb. octavo: Non Proverb. octavo: ne sapientia clamat, et intelligentia dat vocem suam? Sic et Dominus dicitur dare vocem suam, cum tonat: Ioel. 2. 2. Samuelis vigesimosecundo: Et etiam cum loquitur, Ioel. tertio: Iehova de Sion rugiet, et de Ierusalem dabit vocem suam. Dare vocem, etiam promulgare significat. 2. Paralipom. vigesimoquarto: Et dederunt vocem in Iuda et Ierusalem, ut


3191. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

crescunt. Zoph. duodecimo: Erunt exitus urticae. id est, evertentur. USQUE, metam aliquam vel temporis, velloci indicat: quam tamen alias includit, alias excludit. ut in illo Christi: Ero vobiscum usque ad finem seculi: ubi non excluditur futurum seculum, quasi tunc sit desiturus Dominus esse nobiscum. Non est qui faciat bonum non usque ad unum: non excluditur ille unus, sed omnes dicuntur esse mali. Iob vigesimoquinto: En usque ad lunam non lucebit. pro, nec luna quidem lucebit, collata ad Deum. Aliquid esse usque ad perditionem, est, ad interitum destinari. Num.


3192. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

in ira eius. Item in aliam partem, sicut fumus oculis noxius: id est, vanitas. Ignis, Spiritus sanctus. In actibus Apostolorum: Et apparuerunt illis dispartitae linguae tanquam ignis, seditque supra singulos eorum, et repleti sunt omnes Spiritu sancto. Caelum, Apostoli, sive Sancti, ideo quod Dominus inhabitet in eis. In Psalm Caeli enarrant gloriam Dei. Nubes, Prophetae, sive Sancti, qui pluant verbum Domini In Esaia: Mandabo nubibus desuper ne pluant. Tonitrua, voces Evangelii, eo quod de caelo intonent. In Psalm. Vox tonitrui tui in rota. Coruscationes, splendores Evangelii. In


3193. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

In Psal. Et fulgura multiplicavit, et conturbavit eos. Throni, angeli, vel sancti, vel ipsa regnandi potestas. In Psalm. Thronus tuus Deus in seculum seculi. Item in aliam partem, de diabolo: Ponam thronum meum ad Aquilonem. Sedes, idem quod supra, angeli, vel sancti, eo quod in his Dominus sedeat. In Psalm. Deus sedet super sedem sanctam suam. Sol, Dominus IESUS CHRISTUS, qui fulgeat terris. In Salomone, Ergo Sol iustitiae non luxit vobis. Luna, Ecclesia, eo quod in hac mundi nocte resplendeat. In Psalm. Fecit lunam in tempore. Stellae, Sancti, sive docti. In Daniele: Docti


3194. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Throni, angeli, vel sancti, vel ipsa regnandi potestas. In Psalm. Thronus tuus Deus in seculum seculi. Item in aliam partem, de diabolo: Ponam thronum meum ad Aquilonem. Sedes, idem quod supra, angeli, vel sancti, eo quod in his Dominus sedeat. In Psalm. Deus sedet super sedem sanctam suam. Sol, Dominus IESUS CHRISTUS, qui fulgeat terris. In Salomone, Ergo Sol iustitiae non luxit vobis. Luna, Ecclesia, eo quod in hac mundi nocte resplendeat. In Psalm. Fecit lunam in tempore. Stellae, Sancti, sive docti. In Daniele: Docti tanquam stellae fulgebunt. Nebulae, velamentum mysteriorum Dei:


3195. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

fuga hyeme, vel sabbato. Anni, aliquando pro aeternitate accipiuntur, ut ibi: Et anni tui non deficient. Interdum et pro brevitate, ut hic: Anni nostri tanquam aranea meditabuntur. Dies et nox, iustitia et iniquitas, fides et infidelitas, prospera et adversa. In Ps. [?: ] die mandavit Dominus misericordiam suam, et in nocte declaravit. Lumen et tenebrae ita maxime accipiuntur, ut dies et nox. In epist. Ioan. Qui diligit fratrem suum, in lumine manet: qui autem odit fratrem suum, in tenebris est. Umbra, protectio divina. In Psal. Sub umbra alarum tuarum protege me.


3196. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

In Salomone: Cooperire aridam malitia et dolositate. Pulvis, peccatores, vel carnis vanitas. In Ps. Sicut pulvis quem proiicit ventus. Lutum, peccatorum glutinum. In Psal. Eripe me de luto, ut non infigar. Item in aliam partem, in Ioan. Lutum fecit, et linivit oculos meos. Montes, Dominus. Ecclesia, Apostoli, sive Sancti, a celsitudine virtutum. In Psal. Qui descendit super montem Sion. Item in aliam partem, in Propheta: Ne quando offendant pedes vestri ad montes caliginosos. id est haereticos: Colles, Sancti, sed minoris meriti. In Ps. Montes, et omnes colles.


3197. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 671 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

in messe sua. Triticum, sancti, vel electi Dei. In Evang. Congregabit triticum suum in horreum. Hordeum, legis litera. In Evang. Est puer unus hic, qui habet 5 panes hordeaceos. Palea, peccatores. In Evang. Paleas autem conburet igni inextinguibili. Et Hiere. Quid paleis ad triticum? dicit Dominus. Zizania, scandala, vel male viventes. In Evang. Venit inimicus, et superseminavit zizania in medio tritici. Vinea, Ecclesia, vel populus Israel. in Psal. Vineam de Aegypto transtulisti. Item in malam partem: Ex vinea enim Sodomorum vitis eorum. Vitis, Christus. In Evang. Ego


3198. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 671 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

in virtutibus fructus. In Cantico canticorum. Et manducet fructum pomorum suorum. Palma, perfectio vel victoria In Psal. Iustus ut palma florebit. Cedri, excelsioris potentiae viri. In Psal. Ut cedrus Libani multiplicabitur. In alio Psal. Et confringet Dominus cedros Libani. Olea, Sanctus misericordiae abundans fructib. In Psal. Ego autem sicut oliva fructifera in domo Domini. Oleaster, homo sine fructu, vel gentilis. In Apost. Si autem tu ex naturali excisus es oleastro. Ficus, Synagoga interdum. In Evang. Et arefacta est continuo


3199. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 671 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Aegyptio? cui si quis incubuerit, conquassabitur, et perforabit manum eius. Rubus ut quidam opinantur, Mariae virginis praefiguratio, eo quod quasi de humani corporis rubo Salvatorem, tanquam rosam emiserit: aut quod vim divini fulgoris sine viri assumptione pertulerit. In Exodo: Apparuitque ei Dominus in flamma ignis de medio rubi, et videbat quod rubus arderet, et non combureretur. Spinae, interdum noxiae divitiarum curae, animum suffocantes. In Evang. Aliud cecidit in spinas. Tribuli, aculei vitiorum, vel tentationum. In Gen. Spinas et tribulos germinabit tibi. Fontes, baptismum. In


3200. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

devorent eum. Aquilae, Sancti. In Evang. Ubi fuerit corpus, illic congregabuntur aquilae. In malam partem: Pulli aquilarum devorent eum. Struthio, haereticus, vel philosophus, quod quasi cum pennis sapientiae, tamen non evolet. In Esaia: Erit cubile draconum, et pascua struthionum. Pelicanus, Dominus Christus in passione, aut vir sanctus solitudini deditus. In Psalmo: Similis factus sum pelicano solitudinis. Corvus, nigredo peccatorum, vel daemones. In Solomone: Effodiant eum corui de convallibus. Item in bonam partem. In Canticis canticorum, de sponso: Crines eius, ut abietes, nigri


3201. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Hebraeos: Milvi abies domus est. Accipiter, interdum sanctus. ut puto, rapiens regnum Dei. In Iob: Nunquid in sapientia tua plumescit accipiter? Nycticorax, Christus, vel vir sanctus infidelibus despicabilis. In Psal. Factus sum sicut nycticorax in domicilio. Passer, nonnunquam Dominus, aut vir sanctus. In Psal. Etenim passer invenit sibi domum. Et aliter, passer de quo dicitur ad sanctum: Transmigra in montem sicut passer. Gallus, Dominus, ut puto, aut sanctus. In Solomone. Et gallus ambulans inter gallinas laetus: Et in Iob. Quis dedit gallo intelligentiam?


3202. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

vel vir sanctus infidelibus despicabilis. In Psal. Factus sum sicut nycticorax in domicilio. Passer, nonnunquam Dominus, aut vir sanctus. In Psal. Etenim passer invenit sibi domum. Et aliter, passer de quo dicitur ad sanctum: Transmigra in montem sicut passer. Gallus, Dominus, ut puto, aut sanctus. In Solomone. Et gallus ambulans inter gallinas laetus: Et in Iob. Quis dedit gallo intelligentiam? Et in alteram partem: Et asportari te faciam, sicut asportatur gallus gallinaceus. Gallina, sapientia, sive Ecclesia, sive anima. In Evang. Sicut gallina congregat


3203. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 672 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

In Salom. Vade ad apem, et disce quam operatrix sit. Et in malam partem, in Propheta: Et apis quae est in Assur. Musca, diabolus. In Salom. Muscae moriturae exterminant olei suavitatem. Bestiae, diabolus, vel homines feri in Psal. Ne tradas bestiis animas confitentes tibi. Leo, Dominus: Vicit leo de tribu Iuda. Item in aliam partem: Ne quando rapiat ut leo animam meam. Pardus, diabolus, vel peccator moribus varius. In Proph. Sicut Aethiops non mutabit pellem, et pardus varietatem. Elephas, peccator immanis. In Reg. Et adducebant ad Salomonem simias et elephantos. Ursus,


3204. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

partem. In Gen. Bona facie valde virgo, quam vir non cognoverat. i. diabolus, qui plerunque mentem cogitatione corrumpit. Mulier, anima, sive caro humana. In Apost. Caput mulieris vir. Virgo, Eccles, vel sanctae animae. In Apost. Despondi n nos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Rex, Dominus. In Apost. Rex regum, et Dominus dominantium. Regina, Eccles. In Ps. Astitit regina a dextris tuis. Et item Regina, anima imperans corpori. Pater Dominus. In Propheta: Et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. Mater. Eccles. vel Hierusalem


3205. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

virgo, quam vir non cognoverat. i. diabolus, qui plerunque mentem cogitatione corrumpit. Mulier, anima, sive caro humana. In Apost. Caput mulieris vir. Virgo, Eccles, vel sanctae animae. In Apost. Despondi n nos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Rex, Dominus. In Apost. Rex regum, et Dominus dominantium. Regina, Eccles. In Ps. Astitit regina a dextris tuis. Et item Regina, anima imperans corpori. Pater Dominus. In Propheta: Et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. Mater. Eccles. vel Hierusalem caelestis. In Apost. Illa autem quae


3206. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

In Apost. Caput mulieris vir. Virgo, Eccles, vel sanctae animae. In Apost. Despondi n nos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Rex, Dominus. In Apost. Rex regum, et Dominus dominantium. Regina, Eccles. In Ps. Astitit regina a dextris tuis. Et item Regina, anima imperans corpori. Pater Dominus. In Propheta: Et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. Mater. Eccles. vel Hierusalem caelestis. In Apost. Illa autem quae sursum est Hierusalem, libera est, quae est mater nostra. Frater, Christus, vel proximus. In Ps. Narrabo nomen tuum


3207. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

nos uni viro, virginem castam exhibere Christo. Rex, Dominus. In Apost. Rex regum, et Dominus dominantium. Regina, Eccles. In Ps. Astitit regina a dextris tuis. Et item Regina, anima imperans corpori. Pater Dominus. In Propheta: Et ero vobis in patrem, et vos eritis mihi in filios et filias, dicit Dominus omnipotens. Mater. Eccles. vel Hierusalem caelestis. In Apost. Illa autem quae sursum est Hierusalem, libera est, quae est mater nostra. Frater, Christus, vel proximus. In Ps. Narrabo nomen tuum fratribus meis. Soror, Ecclesia synagoga, vel Christi anima. In Canticis canticorum: Soror mea


3208. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

[?:----a ] peccatrix, quae relicto caelesti viro suo, id est, Christo, adulterinos de diabolo iniquitatis fructus concepit. In Hierem. Facies mulieris meretricis facta est tibi Operarii, Apostoli, vel praedicatores. In Evang. Messis quidem multa, operarii autem pauci. Pastor, Dominus: Ego sum pastor bonus. Item pastor, Apotolus. In Evangel, Pasce oves meas. Mercenarii, servientes Domino non pro amore tantum divino, sed pro temporali retributione. In Evang. Quanti mercenarii patris mei abundant panibus? Piscatores, Apostoli, vel doctores. In Evangel. Et faciam vos


3209. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 674 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

i. sapientia. Ignis, sicut superius commemoravimus, accipitur Spiritus S. et iterum, Ignis charitas circum septa eius, circum septa ignis flammae eius. Ignis, tribulatio. In Psal. Igne nos examinasti, sicut igne examinatur argentum. Ignis, ira, Et consumam eos igne irae meae, ait Dominus. Ignis, voluptas: omnes adulterantes sicut clibanus corda eorum. Umbra, ut indicavimus, significatur profectio divina. Item, umbra aliquando peccata: Sedentes in tenebris et in umbra mortis. Umbra, aliquando poena, in Iob: Umbra mortis, et nullus ordo. Et quia umbra non longe est ab ea re


3210. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 675 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

plena. In Ps. Tu et arca sanctificationis tuae. Item arca, Ecclesia, intra quam salvanda clauduntur. In Genes. Remansit autem solus Noe, et qui cum eo erant in arca. Tabulae lapideae duae, ut puto, propter testamenta duo, vel propter duo praecepta dilectionis, Dei et proximi. In Exodo: Et dixit Dominus ad Mosen: Excide tibi duas tabulas. Lex, praecepta divina. In Psal. Lex Domini immaculata. Chirographum, conscriptio hominis peccatoris cum diabolo, per manum iniquitatis. In Apost. Chirographum peccati, quod erat contrarium nobis. Pactum, confoederatio gratiae divinae cum


3211. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Unguentum diffusum nomen tuum. Sancta sanctorum, interiora quaeque mysteria Domini, vel regna caelorum. In epist. ad Hebr. Non. n. in manufactis sanctis Iesus introivit exemplaria verorum, sed in ipsum caelum, ut appareat nunc vultui Dei pro nobis. Sabbatum requies spiritalis. In Gen. Et requievit Dominus ab omnib. operib. suis. Quadragesima, figura praesentis vitae ac laboris. In Evang. Et cum ieiunasset quadraginta diebus, et quadraginta noctib. Pascha, praenunciatio Dominici transitus. In Evang. Ante diem autem festum Paschae sciens Iesus quia venit eius hora, ut transeat ex hoc mundo ad


3212. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

dare ei calicem vini indignationis irae eius. Inimici, diabolus, vel vitia. In Ps. Non confundetur, cum loquetur inimicis suis in porta. Fures, haeretici et pseudoprophetae. In Evang. Omnes quotquot venerunt ante me, fures fuerunt, et latrones. Gentes, vitia. In Pentateucho: Cum introduxerit te Dominus Deus tuus in terram, quam possessurus ingredieris, et deleverit gentes multas coram te. Item in aliam partem: Omnes gentes plaudite manibus. Pugna, certamen adversus nequitias spiritales, vel adverius vitia conflictus. In Apost. Sic pugno, non quasi aerem verberans. Pax carnis in bonum et


3213. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

De numeris. X. Sane his nominibus absolutis, numeros quoque breviter digeramus, quos mystica exemplorum ratio inter sacratos celebriores fecit. I. Hic numerus ad unitatem Deitatis refertur. In Pentateucho: Audi Israel, Dominus Deus tuus unus est. II. Ad duo testamenta. In Regnorum: Et fecit in Dabir duo Cherubin, decem cubitorum magnitudine. III. Ad trinitatem. In Ioi epistola: Tria sunt quae testimonia perhibent, aqua. sanguis, et spiritus. IIII. Ad quatuor Evangelia. In Ezech. Et ex medio


3214. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

III. Ad trinitatem. In Ioi epistola: Tria sunt quae testimonia perhibent, aqua. sanguis, et spiritus. IIII. Ad quatuor Evangelia. In Ezech. Et ex medio eorum similitudo 4 animalium. V. Ad quinque libros Moisi. Apost. In Ecclesia volo 5 verba sensu meo loqui. VI. Ad diem sextum, quo Dominus hominem cum universis terrae animantibus fecit. In Gen. Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram. Item paulo post: Et factum est vespere, et factum est mane, dies sextus. VII. Ad septimum diem, in quo perfectis omnib. Dominus requievit. In Gen. Et requievit Deus


3215. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

sensu meo loqui. VI. Ad diem sextum, quo Dominus hominem cum universis terrae animantibus fecit. In Gen. Faciamus hominem ad imaginem et similitudinem nostram. Item paulo post: Et factum est vespere, et factum est mane, dies sextus. VII. Ad septimum diem, in quo perfectis omnib. Dominus requievit. In Gen. Et requievit Deus die septimo, ab omni opere quod patrarat. VIII. Ad diem Dominicum resurrectionis, id est, octavum. In titulo Psal. In finem pro octava. IX. Ad


3216. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

In Gen. Et requievit Deus die septimo, ab omni opere quod patrarat. VIII. Ad diem Dominicum resurrectionis, id est, octavum. In titulo Psal. In finem pro octava. IX. Ad Sacramentum, quod hora nona Dominus spiritum emisit. In Evang. Et circa horam nonam clamavit IESUS voce magna. X. Ad Decalogum, id est, decem verba, quae in Tabulis duabus scripta sunt. In Psal. Decachordo psallam tibi. XI. Ad Apostolos. In Evang. Undecim autem Apoli abierunt in Galilaeam. XII. In Evang. Duodecim


3217. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

divinorum voluminum, secundum literas Hebraeorum. XXIIII. Ad mysterium numeri seniorum in Apoc. Et super thronos viginti et quatuor seniores. XXX. Ad fructus fidelium coiugiorum. In Evang. Et dabunt fructum aliud centesimum, aliud sexagesimum, aliud tricesimum. XXXIII. Ad mysterium aetatis, qua Dominus in carne versatus est. In Apost. Sicut quibusdam ex hoc videtur, donec occurramus in unitate fidei, et agnitionis filii Dei, in virum perfectum, in mensuram aetatis plenitudinis Christi. XL. Ad quadragesimae sacramentum. In Evang. Et agebatur a spiritu in deserto diebus quadraginta. XLII.


3218. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

generationum quae ab Abraham sunt usque ad Dominum IESUM Christum. L. Ad Pentecosten. In Act. Apost. Et cum complerentur dies Pentecostes. LX. Ad fructum viduis sive continentibus debitum. In Evang. Et dabunt fructum, aliud sexagesimum. LXXII. Ad numerum presbyterorum Moisi, vel discipulorum quos Dominus elegit. In Evang. Posthaec autem designavit Dominus et alios septuaginta duos, et misit illos binos. C. Ad martyrum fructum, sive virginum. In Evang. Dabunt fructum aliud centesimum. Hos igitur certos sacratosque numeros exempli tantum causa protulimus. Sunt verô praeter hos plurimi, vel


3219. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

IESUM Christum. L. Ad Pentecosten. In Act. Apost. Et cum complerentur dies Pentecostes. LX. Ad fructum viduis sive continentibus debitum. In Evang. Et dabunt fructum, aliud sexagesimum. LXXII. Ad numerum presbyterorum Moisi, vel discipulorum quos Dominus elegit. In Evang. Posthaec autem designavit Dominus et alios septuaginta duos, et misit illos binos. C. Ad martyrum fructum, sive virginum. In Evang. Dabunt fructum aliud centesimum. Hos igitur certos sacratosque numeros exempli tantum causa protulimus. Sunt verô praeter hos plurimi, vel pene omnes sacrati: qui quomodo fiant, ipse divinae


3220. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

12 De bestiis et serpentibus. 13 De ponderibus. 14 De mensuris. 15 De Graecis nominibus. HEBRAEORUM NOMINUM INterpretatio. 1. Adonai, in Latinum sonat Dominus. Sabaoth, exercituum, sive virtutum: aut, ut aliqui volunt, omnipotens. IESUS, Salvator. Nazarenus, sanctus, sive mundus. Messias, unctus. id est, Christus. Michael, quis sicut Deus. Gabriel, fortitudo Dei. Raphael, medicina Dei. Adam, homo, sive terrigena. Eva, vita, sive calamitas. Miror


3221. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nominatus. Cham, callidus. Iaphet, latitudo. Loth, declinans, sive unctus, Melchisedech, rex iustus. Abram, pater excelsus. Abraham, pater videns populum, vel pater multarum scilgentium. Sarai, princeps mea. Sara, princeps. Notandum, quod utriusque nominib. scil. Abrahae et Sarae tantum a literam Dominus addiderit, quae tamen apud Hebraeos per e legitur. Agar, advena, vel conversa. Ismael, auditio Dei. Isaac, risus: non tamen, ut quidam putant, ideo sic appellatus, quia Sara riserit: sed quôd Abraham, qui tunc utique prior risisse indicatur. Rebecca, patientia, sive quae multum acceperit.


3222. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 677 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

petitio. Iessai, insulae holocaustum vel sacrificium. David, desiderabilis, sive fortis manu. Ionatan, columbae donum, vel Domini donum. Abesalom, pater pacis. Salomon, pacificus. Idem Ecclesiastes: id est, concionator. Idem et Idida, id est, dilectus Domini. Roboam, latitudo populi. Abia, pater Dominus. Asa, tollens, sive sustollens. Iosaphat, Domini iudicium. Ioram, qui est excelsus: sed melius sublimatus. Ochozias, apprehendens Dominum. Athalia, tempus Domini. Ioas, sperans, sive temporalis. Amasias, populum tollens. Azias, fortitudo Domini. Azarias, auxilium Domini. Iotham, perfectus.


3223. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Helam, seculi vel orbis. Zambri, psalmus, vel canticum meum. Omri, crispans meus. Achab, frater patris. Iesabel, fluens sanguine, vel sterquilinium. Iehu, ipse, vel est. Ioatha, robustus. Zacharias, timor Domini. Sella, umbra eius, vel petitio. Manaem, consolans. Facee, aperiens. Helias, Deus Dominus. Helisaeus, Dei mei salus. Osee, Salvator. Ioel, incipiente Deo, sive est Deus. Amos, potens, vel fortis, aut populum debellans.Abdias, servus Domini. Iona, columba vel dolens. Micha, quis iste? Naum, germen sive consolatio. Abacuc, amplexans. Sophonias, abscondens eam. Aggaeus, festus,


3224. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quod Hebraei ab Aegypto in terram repromissionis transcenderunt. Certe Pascha nostrum est, quod Salvator ab inferis resurgens, caelorum regna transcenderit. Phase, itidem Pascha est, transcensus, vel transitus. sunt qui magis transcensum, vel transitum ex hoc appellatum affirmant, quod eadem nocte Dominus per Aegyptum transierit, cum Aegyptiorum primogenita cuncta percussit. Pentecoste, quinquagesima, Graecum est. Huius quinquagesimae figuram annus Iubilaeus gessit, quique nunc iterum futurae repromissionis aeternam requiem praefigurat. Scenopegia, cum tabernacula a Iudaeis figuntur, ob


3225. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

observatio, vel dedicatio. καινὸν namque in Graeca lingua novum significat. Ergo in hac solennitate Iudaei, Octobri mense, dedicationis templi colebant diem. Epiphania, Graecum est, quod significat apparitio, vel ostensio: sive quod eâdem die Dominus et salvator noster in baptismo suo populis fuerit ostensus: sive quod stella Magis, sive quod primo signo Domini aqua in vinum versa tunc apparuerit. Neomenia, hoc est quod apud nos Calendae. Sed quia apud Hebraeos secundum lunae cursus menses supputantur, et


3226. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 680 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Neomenia nova luna accipi potest. Parasceve, praeparatio: Graecum est. Parasceve enim, sexta sabbati appellatur. Hinc vero praeparatio dicitur, quod a Iudaeis eâdem die, quae in Sabbato sunt necessaria, praeparentur. Sabbatum, requies, Hebraeum est. Idcirco autem requies, quod in eadem die Dominus ab opere, perfectis omnibus, absolutisque, requieverit. De Idolis. IX. Idola, simulachra: Graecum est. Beelphegor, quod interpretatur simulachrum ignominiae: idolum est Moab. Hunc Latini Priapum appellant. Beel, quod


3227. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 682 | Paragraph | Section]

[?: ] agnoscere faciem in iudicio ibid. [?: ] Ala ibid. [?: ] alarum umbra [?: 28 ] . alae solis ibid. [?: ] alarum dominus ibid. [?: ] alam movere ibid. [?: ] Albedo ibid. [?: ] album aliquid fieri ibid. [?: 42 ] dealbatus paries ibid.


3228. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 694 | Paragraph | Section]

Inundare ib. 61 Invoco 469. 48 Iobal 470. 67 Ioseph 471. 28 Ipse ib. 51 Ira 472. 27 irae filii 473. 8 ad Iram furorls Domini adhuc addere ib. 60 irae Dominus ib. 63 iram hominis confiteri Deo 67. 68 irarum brevis, et longus 474. 1 ira magnus ib. 14 ira ascendere ib. 16 iram facere cadere in aliquem ib. 19 iram effundere Deum ib. 23. 24


3229. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 705 | Paragraph | Section]

ibid. 21 Phiala ib. 24 Philautia ibid. 27 Philosophia ib. 33 Phylacteria 894. 5 Pietas ib. 23 Pignus ib. 52 Pilus ib. 69 pili dominus ibid. pilis indutus 895. 7 Pinguis ib. 9 Pinguedo ibid. 30 pinguedo terrae ibid. 39 pinguedo domus Dei ib. 45. 46 pinguedo alicuius rei ib. 56


3230. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 712 | Paragraph | Section]

venti scientiam loqui ib. 4. 5 ventum abscondere vel recondere ib. 6. 7 ventus ac nubes sine pluvia ib. 33 vento quovis circumferri ib. 35 Verbum 1247. 4 verbum dicere 1248. 7 verborum Dominus 1250. 55 verborum occasiones ib. 57 verbum doloris ib. 59 verborum vir ib. 61 verba cantici ib. 63 verbis alicuius laudare Deum ib. 65 verba iniquitatum ib. 67 verbum


3231. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 715 | Paragraph | Section]

ipse dominabitur tibi 212. 36 Et ipsum conculcabit, etc. 471. 69 et 472. 1 etc. Fecit quoque Deus ipsi Adam et Heva tunicas pelliceas, etc. 748. 43 4. Et vocavit nomen eius Habel 1236. 31 Et respexit Dominus ad Abel, et oblationem eius 1039. 16 Peccatum tuum pro foribus cubabit 342. 48. 49 Ecce a facie tua abscondar, et interficiar 295. 42 5. Iste consolabitur eos a dolore manuum nostrarum de terra 623. 54. 55 6. Viderunt filii Dei


3232. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 715 | Paragraph | Section]

A Domino exiit verbum istud, non possumus ad te loqui bonum aut malum 583. 63. 64 etc. 28. Dicit Iacob conspecta nocturna visione, Quam terribilis est locus iste, etc. 918. 47. 48 29. Exple hebdomadam huius 383. 36 Vidit Dominus humilitatem meam, ideo vocavit nomen eius Ruben 397. 8 30. Num ego pro Deo, etc. 160. 10. 11 Intra ad ancillam meam, ut pariat super genua mea 708. 2. 3 etc. Cras respondebit mihi iustitia mea 490. 18. 19


3233. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 715 | Paragraph | Section]

29. 30 Ille erit tibi pro ore, et tu eris illi pro Deo 960 18. 19 Sponsus sanguinum tu mihi es 1082. 48 Dedi te pro Deo ipsi Pharaoni 960. 15 Non audiet ut multiplicentur, etc. 690. 44. 45 8. Ut scias quod ego Dominus in medio terrae 634. 3 11. Ne canis quidem mutivit 99. 26 12. Nox custodiarum est Domino 195. 5 14. Filii Israel ingrediebantur in manu excelsa. Vide Manus.


3234. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 716 | Paragraph | Section]

ut moriatur 584. 13 vide etiam infra in Testis.
DEUTERONOMIUM. 2. Non dabo calciationem pedis 94. 38 4. et 8. Testor contra vos hodie caelum et terram 1205. 36 5. Observabitis igitur ut faciatis quae praecepit Dominus Deus vobis: non declinabis neque ad dexteram, neque ad sinistram, sed per viam quam praecepit Dominus Deus, ambulabitis, ut vivatis, etc. 201. 37 Non habebis Deos alienos in conspectu meo 168. 9. 10 6. Acues legem filiis tuis 18. 19


3235. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 716 | Paragraph | Section]

2. Non dabo calciationem pedis 94. 38 4. et 8. Testor contra vos hodie caelum et terram 1205. 36 5. Observabitis igitur ut faciatis quae praecepit Dominus Deus vobis: non declinabis neque ad dexteram, neque ad sinistram, sed per viam quam praecepit Dominus Deus, ambulabitis, ut vivatis, etc. 201. 37 Non habebis Deos alienos in conspectu meo 168. 9. 10 6. Acues legem filiis tuis 18. 19 7. Ne ergo parcatis eis, neque idolis eorum, ne sint vobis in laqueum, etc. 523. 1


3236. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 716 | Paragraph | Section]

eius 919. 35 36 Turbasti nos, ideo turbet te Deus 123.1. 55. 56 7. Da gloriam Domino, et da ei confessionem et indica quid feceris 366. 58 9. Os Domini non interrogaverunt 802. 68 21 et 23. Non cecidit ullum verbum bonum, quod locutus est Dominus de te 92 51 23. Gentes istae erunt vobis in flagellum in lateribus vestris 336. 10
IUDICUM. 2. Septuaginta reges, amputatis pollicibus


3237. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 717 | Paragraph | Section]

caelum 59. 21
1. SAMVELIS. 1. Ne des ancillam tuam coram, vel in facie Belial 677. 20 2. Sublimabit cornu Christi sui 184. 14 Dilatatum est os meum super inimicos meos 241 29. 30 etc. Dominus mortificat et vivificat, et deducit ad inferos et reducit 676. 57. 58 5. Contritio aut confusio mortis erat apud Philistaeos, praesente arca 675. 38. 39 7. Lamentata est universa domus Israel post Dominum 517. 13 9. Ius regis aut regni


3238. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 717 | Paragraph | Section]

966. 59 etc.
2. SAMUELIS. 1. Sagitta arcus Ionatham non rediit retrorsum 1045 39. 40 2 Ponens pedes meos ut cervarum 112. 50. 51 3. Nunquid ego caput canis sum? 99. 12 5. Divisit Dominus hostes meos per manum meam tanquam divisionem aquarum 49. 48 6 Iratus est David, quod Iehova fecisset divisionem in Uza 246. 26. 27 8. Et percussit David Moab, metitus est eos funiculo 154. 54 14. Inquit mulier de Thekoa, extinguent prunam meam,


3239. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 717 | Paragraph | Section]

195. 15 Et expulit Ieroboam eos depost Dominum 291. 10 19. Filii venerunt usque ad matricem, et non est vis pariendi 824. 64. 65
1. PARALIPOMENON. 12. Si venitis ad decipiendum me, pro adversariis meis, videat Dominus, et increpet 444. 60
2. PARALIPOMENON. 9. Non fuit verbum absconditum ab illo, scilicet a rege Salomone 8. 4 6000 aurei ascendebant super scutum unum 59. 23 12. Fortis non fortificabit fortitudine sua,


3240. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 717 | Paragraph | Section]

5. Vidi virum stultum radicantem, et maledixi habitaculo eius protinus 605. 34. 35 Interdiu apprehendunt tenebras, et quasi in nocte, sic palpabunt in meridie 740. 58. 59 5. Cum lapidibus agri erit pactum tuum 518. 31 6. In sex angustiis eruet te Dominus, et in septima non tanget te malum 1129. 64. 65 7. Si dixero, Consolabitur me lectus, etc. 531. 15 8. Principium tuum erit parvum, etc. 739. 18. 19 9. Nunquid comedi solent res insulsae. Vide in SAL. 11.


3241. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 718 | Paragraph | Section]

tibi sunt portae mortis, etc. 675. 65. 66 39. Super equum sonat pharetra 893. 19. 20
PSALMI. 1 Beatus vir, qui etc. 109. 45 Non resurgent impii in iudicio 1042. 28 Novit Dominus viam iustorum 733. 9. 10 2. Quare fremuerunt gentes? 995. 26 Proiiciamus a nobis funes eorum 354. 16 Hodie genui te 386. 36 3. Accubavi, dormivi, et evigilavi, quia Dominus suscepit me 255. 5 et 400 31. 32 Exaudivit


3242. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 718 | Paragraph | Section]

resurgent impii in iudicio 1042. 28 Novit Dominus viam iustorum 733. 9. 10 2. Quare fremuerunt gentes? 995. 26 Proiiciamus a nobis funes eorum 354. 16 Hodie genui te 386. 36 3. Accubavi, dormivi, et evigilavi, quia Dominus suscepit me 255. 5 et 400 31. 32 Exaudivit me de monte sanctitatis suae 668. 22 4. Signatum est lumen vultus tui super nos 1140 17. 18 Usque quo diligetis inane, quaeretis mendacium? 440. 66 Filii viri, usque quo gloriam meam in


3243. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 718 | Paragraph | Section]

Nox nocti indicat scientiam 741. 21 Soli posuit tabernaculum in caelis 1188. 69. 70 Dicam Domino, sive de Domino, Spes mea, etc. 700. 34 Errores quis intelligit? ab occultis munda me Domine 9. 23 20. Recordetur Dominus, etc. et holocaustum tuum impinguet, seu incineret 442. 57 etc. 21. Gloriam et decorem pones supereum 2023 In funibus tuis praeparabis contra faciem eorum 354 32. 33 Narrabo nomen tuum fratribus, etc. 707.


3244. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 719 | Paragraph | Section]

te occidimur tota die 764. 39 De fructu oris viri satiabitur venter ipsius 1245. 33. 34 45. Ideo unxit te oleo laeticiae prae consortibus tuis 780. 33. 34 Filiae Tyri cum munere vultum tuum deprecabuntur 208. 9 Interdiu mandabit Dominus beneficentiam suam, et noctu canticum eius mecum 613. 12. 13 Regnat Deus super gentes, Deus sedet super solium, etc. 1219. 35. 36 48 In spiritu vehementi conteres naves Tharsis 710 40 et 41 Secundum nomen tuum sit laus tua 724. 33


3245. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 719 | Paragraph | Section]

laeticiam, et exultent ossa humiliata 456. 55. 56 Domine labia mea aperies, etc. 803. 20 Benefac Domine Zion, etc. 702. 10. 11 55. Antevertat eos mors, et descendant vivi in infernum 448. 16 Non dabit in aeternum Dominus nutationem iusto 751. 42. 43 Descendere eos facies in lacum, etc. 514. 61. 62 Leniora fuerunt butyro ora eius, etc. 667. 5. 6 56. Pone lachrymas meas in utre tuo. vide UTER. Migrationes aut vagationes meas


3246. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 719 | Paragraph | Section]

respondebis nobis Deus, etc. 1204. 54. 55 Exultatione colles accingentur 126. 15 In Deo laudabo verbum eius 529. 27 66. Equitare feceras hominem, etc. 271. 61. 62 Iniquitatem si vidi in corde meo, non exaudiat Dominus 456. 45 67. Lucere faciet vultum suum nobiscum 595 11. 12 68. Si iacueritis in medio ollarum, etc. 783. 13. 14 Deus mirabilis est in sanctis suis 654. 65. 66 Deus habitare facit unicos in domo: vide UNICUS.


3247. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 720 | Paragraph | Section]

Iustitia ponet in via gressum suum 380. 15 Veritas e terra germinabit 361. 47. 48 85. Misericordia et veritas obviaverunt sibi invicem, etc. 809. 15 16 96. Uni cor meum Domine, ut timeat nomen tuum 180. 40 87. Diligit Dominus portas Zion plus quam omnia tabernacula Iacob 1187. 58. 59 Fundamenta eius in montibus 353. 39. 40 88. Fui quasi vir, cui non est robur, etc. 678 39. 40 Super me transierunt irae tuae, terrores tui, etc. 474 44. 45


3248. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 720 | Paragraph | Section]

Dei, etc. 898. 46 Laetificasti me in operibus tuis 525. 34 Bonum est annunciare misericordiam tuam, etc. 657. 34 35 93. Flumina elevaverunt vocem suam, flumina elevaverunt fluctus suos 338. 4. 5 Fortis in excelso Dominus 287. 23 94. Nam ad iustitiam revertatur iudicium, etc. 484 62. 63 Fingens laborem super statuto 512. 18 95. Nos populus pascuae eius, etc. [?: 8- ] . [?: 4- ] Qui plantavit aurem,


3249. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 721 | Paragraph | Section]

cum exultatione metunt 1116. 14. 15 127. Frustra est vobis comedentibus panem doloris 819. 33. 34 Beatus vir qui implevit pharetram de ipsis 893. 15. 16 Non confundentur, cum loquentur cum inimicis suis importa 917. 36. 37 129. Dominus iustus praecidit funes impiorum 354. 18 Perfectione odii odi eos 775. 68. 69 Supra dorsum meum arantes, produxerunt fulcum 58. 24 130. Multa est apud Deum redemptio 688. 67. 68 Anima mea ad Dominum ante custodes matutinos 631. 35.


3250. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 721 | Paragraph | Section]

apud Deum redemptio 688. 67. 68 Anima mea ad Dominum ante custodes matutinos 631. 35. 36 131. Non ambulavi in magnis, et occultis a me 3. 20 132. Ibi faciam oriri cornu David, etc. 800. 57 133. Illic praecepit, aut promisit Dominus benedictionem 406 45. 46 137. Si oblitus fuero tui Hierusalem, obliviscatur dextera mea, etc. 756. 50. 51 138. Quoniam super omnia magnificasti nomen tuum 602. 12. 13 Ubi dicitur Dominus alta a longe prospicere 32. 70


3251. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 721 | Paragraph | Section]

57 133. Illic praecepit, aut promisit Dominus benedictionem 406 45. 46 137. Si oblitus fuero tui Hierusalem, obliviscatur dextera mea, etc. 756. 50. 51 138. Quoniam super omnia magnificasti nomen tuum 602. 12. 13 Ubi dicitur Dominus alta a longe prospicere 32. 70 139. Non obscurabuntur tenebrae a te 759. 66. 67 Odio perfecto odi illos 879. 37. 38 Doc me per viam mundi 695. 36. 37 Rapitur somnus eorum, nisi ruere fecerint 255. 22. 23 Servitam


3252. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 721 | Paragraph | Section]

Labis extraneae favum stillant 510. 42 Pedes extraneae descendunt ad mortem 888 57. 58 Qui sapientiam oderunt, diligunt mortem 681. 44 Novissimum extraneae amarum, sicut absynthium 739. 36. 37 Fontes tui deriventur foras, et tu dominus eorum esto 341. 51. 52 Ne des annos tuos crudeli 45. 9. 10 et 190. 49 6. Mulier venabitur animam preciosam viri 686. 8. 9 Vir iniquuus ambulat in perversitate cordis 803. 64. 65 7. Considera vultum pecoris tui, pone cortuum ad


3253. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 722 | Paragraph | Section]

tui socii furum 355. [?: 2- ] Lavamini, et mundi estote, etc. 525. 63. 64 Si erunt peccata vestra ut vermiculus, sicut nix albescent 517. 37. 38 Relinquetur filia Zion sicut umbraculum in vinea 1029. 54. 55 Nisi Dominus reliquisset nobis semen, etc. ibidem 50. 51 2. In novissimis diebus erit praeparatus mons Domini, etc. 822. 63. 64 Contundent gladios suos in ligones, et falces in vomeres 577. [?: 5- ] Quia ex Zion exibit


3254. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 722 | Paragraph | Section]

] 2. 3 4 Apprehendent septem mulieres in die illa virum unum, etc. 686. 62 [?: 6- ] Prava vertentur in directa 244. [?: 5- ] Triturabis et comminues montes, etc. 670. 54 5 Expectavit Dominus iudicium, et ecce [?: oppres- ] : iustitiam, et ecce clamor 129. 22 Vinea facta est mihi in cornu filio olei 183. 18 et 332 19 etc. Vae iis qui attrahunt iniquitatem funibus vanitatis, etc. 354. 37. 38 et 457. [?:


3255. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 722 | Paragraph | Section]

metuas tibi a visione, etc. 896 [?: 5- ] Profunde petitionem, aut extolle sursum 967. 15 Ecce Alma, seu virgo concipiet 29. 60 Mel et butyrum comedet 636. 10 8 Scribe stylo hominis 391. 33 Sic dixit Dominus in fortitudine manus, et erudivit me 618. 55 Erit extensio alarum eius (regis Assyriorum) impleat latitudinem terrae tuae, o Immanuel 1189 Ne dixeritis omnia coniurationem, quae populus iste dicit coniurationem 163. 37 9 In omni hoc non est


3256. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 722 | Paragraph | Section]

Quomodo decidisti de caelo Lucifer, fili aurorae? etc. 597. 50 19 Minatur Deus se effecturum, ut exiccentur aquae ac rivi Aegypti. Vide in voce SICCITAS. 16 In tribus annis tanquam manus mercenarii 646. 7. [?: ] Ecce Dominus equitabit super nubem levem 535. 53. 54 Nec erit Aegypto opus, quod faciet vel caput vel cauda 102. 27 22 Migrare faciet te Deus migratione forti, etc 649. [?: 1- ] Induam eum tunica tua 446. 51. [?: 5- ]


3257. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 722 | Paragraph | Section]

luna erubescet, et pudefiet sol 589. 54. 55 Erit sicut populus, sic sacerdos 1059. 16 26 Urbs fortis est nobis, salutem ponet, etc. 701. 48. 49 Domine tu efficies nobis pacem, etc. 795 24 27 In die illa visitabit Dominus in gladio suo duro, magno et forti, etc. 71. 50 [?: ] . Nunquid omni die arabit arans, ut serat? Item: Arantes iniquitatem, et seminantes perversitatem, metent illam 58.


3258. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 723 | Paragraph | Section]

in ore eius 804. 31 Ipse portavit languores nostros 517. 59 Noticia sui iustificabit multos 733. 24 Castigatio sive disciplina pacis nostrae super eum 245 13. 14 Dedit sepulchrum eius cum impiis, etc. 677 7 Dominus fecit in illum incurrere omnium nostrum peccata 766. 61 Qui ambulat in iustitiis, et loquitur aequitates 26. 39 40 54. Quoniam ignominiae adolescentiae tuae oblivisceris 1272. 28. 29 Laetare quae non paris, etc. 1173. 7


3259. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 724 | Paragraph | Section]

et deceptus sum: Fortior me fuisti, et praevaluisti, etc. 200. 31 21 Perdam eis vocem molae, et lumen lucernae 595 69 23 Ecce ego ad prophetas, qui furantur verba mea, quisque a proximo 355. 10 Num non sic est verbum meum, ut ignis dicit Dominus 608. 4 24 Dabo eos in maledictionem in omni loco 605. 52 25 Ecce in civitate super quam invocatum est nomen meum, incipiam malum facere, et vos, etc. 459 19. 20 31 Creabit Dominus novum, Femina circumdabit virum, etc.


3260. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 724 | Paragraph | Section]

Num non sic est verbum meum, ut ignis dicit Dominus 608. 4 24 Dabo eos in maledictionem in omni loco 605. 52 25 Ecce in civitate super quam invocatum est nomen meum, incipiam malum facere, et vos, etc. 459 19. 20 31 Creabit Dominus novum, Femina circumdabit virum, etc. 737. 43. 44 Patres comederunt uvam acerbam, etc. 206. 22. 23 Caecus et claudus, praegnans et puerpera simul erunt 824. 60. 61 Et scribam legem meam in cordib. eorum 1100. 66.


3261. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 724 | Paragraph | Section]

domum Israel: ut, etc. 348. 12. [?: 1- ] . 13 Tanquam vulpes in deserto prophetae tui erunt 1306. 49. 50 Minatur Deus pseudoprophetis, quod consuant pulvillos, etc. 987. [?: ] [?: ] 14 Ego Dominus respondebo ei in multitudine [?: ] lorum suorum 689. 14. [?: ] Et ferent iniquitatem suam. Sicut est iniquitas potestis, sic iniquitas prophetae 456. 56. [?: 5- ] 16 Ut recorderis et pudefias, neque sit tibi amplius apertio


3262. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 725 | Paragraph | Section]

9. Et omnes gentes super quas vocatum est nomen meum, etc. 470. 43
IONAS. 1. Ne des super nos sanguinem innocentem 459. 5. 6
MICHEAS. 1. Quoniam ecce egredietur Dominus de loco suo, et descendens calcabit, etc. 1236. 3. 4 Decalva et tonde comam super filios deliciarum tuarum 1223. 41. 42 2. Vae operantibus malum in cubilibus suis 191. 38. 39 In luce matutina faciunt illud 592. 67


3263. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 725 | Paragraph | Section]

tuam 1232 Hauri aquas obsidionis 1232. 8. 9
HABACUC. 1. Opus ego operor in diebus vestris, quod non credetis, etc. 795. 33. 34 2. Super custodiam meam stabo, et audiam quid loquatur in me Dominus 195. 9 Vae illi qui multiplicat non sua, et aggravat contra se lutum densum 590. 67. 68 Laborabunt gentes in igne, et populi frustra fatigabuntur 405. 22. 23 Lapis ex pariete clamabit, et laquear, etc. 519. 6. 7 3.


3264. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 726 | Paragraph | Section]

[?: 1-6 ] . 69. 70 Qui me negaverit coram hominib, etc. 716. [?: ] . [?: ] Quod in aurem auditis, praedicate supertecta 1181 28. 29 Ne duas tunicas circumferatis [?: 1-31 ] . 28 Prohibet Dominus Apostolis perae, baculi, et similium rerum sumptionem 871. 25 Qui invenerit animam suam, perdet eam 873. 40. [?: 4- ] Dabitur enim vobis eadem hora os et sapientia, etc. 803 11. 12 Non enim vos estis qui loquimini,


3265. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 727 | Paragraph | Section]

1068. 17 Tunc duo erunt in lecto, quorum unus assumetur, alter relinquetur, etc. 531. 1 etc. Dicent montibus Obruite nos 671. 14. 15 Orate ne fuga vestra fiat in hyeme 398. 50. 51 [?:-bit ] eum Dominus, et partem eius ponet cum hypocritis 611. 2. 3 Multi venient in nomine meo, etc. 729. 32 Amen amen dico vobis, quôd haec natio non interibit, donec haec omnia fiant 358. 50 51 etc. 25 Quid in parabola virginum


3266. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 727 | Paragraph | Section]

27 Veniat sanguis eius super nos, et super filios nostros 103. 11. 12 Consummatum est 369. 41 28 In extremo autem Sabbati, cum iam illucesceret in primam Sabbati 232. 66
MARCUS. 2 Filius hominis est Dominus sabbati 1055. 67 4 Habenti dabitur, non habenti, etc. 718. 70 et 719 1 6 Non potuit ibi multa miracula facere, etc. 923. 64. 65 8 Tribus post diebus iterum resurgam 932 48 49 9 Quisquis unum ex talibus


3267. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 729 | Paragraph | Section]

846. 33. 34 etc. Venit princeps mundi huius, et in me non habet quicquam 953. 54. 55 15 Ego sum vitis, vos estis palmites 816. 11. 12 Pater palmites frugiferos purgat 989. 29. 30 etc. servus nescit quid faciat dominus 1128. 32. 33 etc. Si fecissem tanta opera, peccatum non haberent 861. 65. 66 etc. 16 Confidite, ego vici mundum 692. 33 Venit hora cum singuli dispergemini in propria 978. [?: ] . 11 Si gaudium


3268. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 730 | Paragraph | Section]

legem iustitiae sectatus ad iustitiam non pervenit 548 49. 50 Verbum abbreviatum faciet Deus in terra 1253. 70 et 1254. 1 10 Christus enim finis est legis 548. 60 Corde creditur ad iustitiam, ore fit confessio ad salutem 19. 11 Dives est Dominus in omnes invocantes illum 247. 49 11 Non tu radicem portas, sed radix te 921. 70 Erga te vero bonitatem, si permanseris in bonitate 88. 29. 30 Dona Dei sunt sine poenitentia 909. 40 Aut quis prior dedit, ut reddat illi,


3269. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 733 | Paragraph | Section]

II. AD TIMOTH. 1 Qui (Christus) mortem abolevit, et per Evangelium revelavit vitam, et incorruptibilitatem 444. 30 2 Qui captivi tenentur a Satana, iuxta voluntatem eius 85. 56 Fundamentum Dei firmum stat, habens signaculum hoc, Novit Dominus qui sunt eius 353. 42. 43 Si nos increduli sumus, etc. ille seipsum negare non potest 716. 22 etc. 4 Erit tempus, cum sanam doctrinam non [?: tolera- ] : sed auribus prurientes, etc. 981. 33


3270. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 733 | Paragraph | Section]

ex sermone Dei, etc. 1254. 37 Omnis gloria hominis sicut flos agri 364. 40 Proinde deposita omni malitia, etc. 513. 14 Expetite lac rationale 513. 14 etc. Siquidem gustastis, quod benignus sit Dominus, ad quem accedentes, etc. vide verbum GUSTARE Glorificent Deum in die quo visitabuntur 1286. 18. 19 etc. Christus est petra scandali, etc. ad quod etiam conditi sunt 914. 25. 26 Subiecti estote omni humanae


3271. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 738 | Paragraph | Section]

clerus 133. 14 Deo quomodo habitatio caeli tribuatur 136. 12 Deus quomodo omnium meminerit 637 13. 14 Deum habere aliquem duobus modis dicitur 38. 52. 53 Deus exercituum Dominus, cur dicatur 289. 23 Dei bonitas 88. 10 Deus solus bonus ib. 13 etc. Deus quare dicatur Deus caeli 219. 7 Deus quomodo verax 1257. 18 etc. Deus quomodo, seu quando converti dicatur


3272. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 738 | Paragraph | Section]

impii quare cum nubibus agitatis conferantur 743. 50 etc. doctores cur dicantur clerus 133. 12 doctrinae duo diversissima genera a Deo tradita 540. 60 etc. doctrina a prophetia quid differat 248. 39 Dominus exercituum, cur sic dicatur 289. 23 Domini nomen, quo consilio ab Apostolis Christo tributum 121. 18 Dominici Soti primarii adversariorum Theologi analoga expositio super verba Pauli Rom. 4. Sicut et David dicit beatitudinem hominis, etc. 16. 55


3273. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 756 | Paragraph | SubSect | Section]

Inter alia igitur exempla adscribit ibi etiam illud dictum Pauli, Iustificati gratis per gratiam ipsius. ubi in manifestam contradictionem incidit. Quomodo enim gratis, si per nostras virtutes ac merita? In definitione iustitiae Psal. 32. et Rom. 4. Beatus vir, cui Dominus non imputavit peccatum: vult, tantum originale peccatum intelligi. Quid ergo, an non etiam alia peccata non imputari piis, condonante Deo necesse est? Cum de piorum salute dicitur, intelligit significari nescio quam legem novam. Summa, iurasse dicas impium hominem, in pervertendas Sacras


3274. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 757 | Paragraph | SubSect | Section]

bono operi, et terrori malo, idque in religione, non secundum hominum placita, libitumque: sed secundum unicam oraculorum Dei lucernam, nobis a summo illo rerum omnium Creatore propositam, ut eam solam in hac obscura tenebrarum et miseriarum valle religiosissime sequamur. Dominus IESUS vestras Celsitud. suo S. Spiritu imbuat ac regat, ad sui nominis gloriam, et afflictissimae Ecclesiae utilitatem: Amen. Francofurti ad Moenum, Calendis Augusti, Anno Domini M. D. LXVII.


3275. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 767 | Paragraph | SubSect | Section]

prae aurorae luce fulgere: taceo iam Antichristi admirandam revelationem, ac expugnationem. 49 In parabolis locutus est multa studio Deus: quia non omnibus datum est nosse mysteria Dei: et ipse illa vult revelare parvulis, et abscondere sapientibus, pro suo beneplacito: sicut ipse Dominus IESUS testatus est. 50 Multa etiam piis abscondita sunt, ut tanto ardentius scrutentur Sacras literas, et petant patefactionem clariorem. In horum igitur utrunque toto pectore intenti esse debemus, tum meditando in lege Domini die ac nocte: tum etiam perpetuo ardenterque orando,


3276. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 767 | Paragraph | SubSect | Section]

scrutari Scripturas: et ratio naturaque est vere piorum, ut maximo ardore ac voluptate meditentur in lege Domini, versantes eam diurna nocturnaque manu: ut ille praecipit de bonorum authorum lectitatione. Quintum remedium sit, ardens oratio. Quicquid enim petierimus, impetrabimus, et Dominus tandem opportune pulsanti misericorditer clausa aperiet: et obscura, accensa sui Spiritus lucerna, nobis manu sua ductis, illustrabit et monstrabit. Sextum remedium est hic quoque sicut et in omnibus aliis scientiis ac artibus, vera ac viva experientia: quae omnino obscuriora


3277. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 769 | Paragraph | SubSect | Section]

secundo, qui est novi Testamenti proprius, urgetur etiam ille prior veteris, Quicquid Deus dicit aut testatur, id est verissimum. Sed Deus suo testimonio confirmat conciones IESU, emissa ter caelitus voce: Matth. 3. 17. Ioan. 12: praeterea editis tot et tantis miraculis, de quibus dicit ipsemet Dominus: Si non creditis mihi, at credite propter haec opera quae Pater mecum operatur. Et Nicodemus ait: Scimus quod a Deo venisti magister: nemo enim potest talia facere, nisi Deus sit cum eo. Et turbae dicebant: Num Meschias veniens maiora hisce faciet? Huc referatur etiam eversio Hierosolymae,


3278. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 770 | Paragraph | SubSect | Section]

est fundamentum totius sequentis doctrinae de Deo, totaque vera religione. Sunt denique illa tria aut quatuor prima capita Genes. summa quaedam totius Scripturae: ibi est unus et trinus Deus, ibi creatio universae naturae rerum, ibi homo cultor Dei ad imaginem eius formatus, et totius mundi dominus constitutus: in quibus rebus constitit illud primum regnum Dei. Deinde ibi est lex, lapsus et mors aut maledictio, seu culpa et poena: in quibus est situm regnum satanae. Postremo est benedictum semen et restitutio generis humani: in quibus est regnum gratiae. Denique est inchoatio huius


3279. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 774 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei tanquam per se facilem, nobisque obviam, ut cuius abscondita ex operibus perspici queant, evius innumeris beneficiis omnibus horis perfruamur, quemque ferme manibus palpare possimus: atque adeo in quo existamus, vivamus ac moveamur. Sed tamen vitio caecutientis cordis nostri, ille tam obvius dominus nihilominus nobis maneat ignotus Deus, nosque ratiocinando ab eo aberremus et evanescamus. Rom. 1 Act. 14 et 17. 45 In hoc studio, sicut et in aliis omnibus, pius praeceptor aut manuductor valde utilis esse solet, atque adeo etiam prorsus necessarius: sicut eunuchus Candaces


3280. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 776 | Paragraph | SubSect | Section]

vero diligentissime agit Christus, disputans cum diabolo, ubi et quando proprie Deus custodiat homines: nempe, cum non tentant, sed in sua vocatione ordinaria ratione modoque convenienti versantur. et cum Iudaeis disputans, quatenus Meschias sit, aut non sit filius David: cum alibi dicatur eius Dominus, et sedere ad dexteram Dei. Sic et Apostolus Paulus facit: cuiusmodi eius studii exempla sunt multorum Scripturae testimoniorum congestio, Rom. 3. 9. et Hebraeis 1 ac 2, cum conferuntur testimonia, ut explicetur, quomodo Christus dicatur futurus tum gloriosus, tum etiam humiliatus aut


3281. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 776 | Paragraph | SubSect | Section]

diligentius rimari, tum ipsum textum ac res considerando, tum interpretum libros consulendo, tum etiam doctos simul et pios interrogando. 8 Quod si etiam in praesentiarum plane aliquid assequi nequimus, memoriae tantum locum ac verba eius mandemus: sperantes et expectantes, ut id nobis Dominus clementer aliqua occasione patefaciat. Nihil enim in Sacris frustra scriptum est, nihilque etiam contemnendum. Atque hae 8. praeceptiones sunt quasi externae et generales: nunc de iis dicamus, quae ipsum textum propius attingant. 9 Cum igitur aggrederis lectionem


3282. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

aliter ad cupidos veritatis, aliter ad contentiosos: aliter ad illos quibus non est datum cognoscere mysteria Dei, quibus omnia in parabolis proponit: aliter iis quibus datum est mysteria Dei, quibus suas parabolas explicat. Quod discrimen sui sermonis pro auditorum diversitate, ipsemet Dominus non semel indicat. Aliter ille monstrat viam ad regnum caelorum pharisaeo de leguleio, ac illi iuveni de praestita lege tumenti, quem ad suum Moysen ablegat, et iubet perfecte praestare legem: aliter Nicodemo, de sua disciplina, et longo tempore comparatis bonis habitibus, ac naturae aut


3283. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 783 | Paragraph | SubSect | Section]

aut negetur. Sic Eunuchus Act. 8 dubitat, an Isaias de se, aut alio quopiam pronunciet illa verba: Tanquam ovis ad mactationem ductus est. Aliud et aliter pronunciatur de contritis, aut incontritis, peccantibus scienter, aut inscienter, per imbecillitatem, aut per malitiam. Hinc pronunciat Dominus de Pharisaeis iustitiariis, et de publicis ac crassis peccatoribus, quod illos praecedent in regno caelorum. 17 Denique et coram quibus aliquid dicatur, interdum est discrimen. nam et spectatorum habetur ratio. Sic dicit Christus Ioan. 12, illam caelestis patris vocem ad


3284. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 788 | Paragraph | SubSect | Section]

eius spirituali potentia intelligas: hasce vero tristes ac lugubres de temporaria huius vitae inopia ac miseria. Sic Iesus est revera rex Iudaeorum, et tamen non habetius dividendi inter fratres haereditatem, quia nemo eum constituerit iudicem: non habet etiam, ubi caput reclinet. Conciliat ipse Dominus in iudicio coram Pilato: quia duplex sit regnum, aliud temporale, aliud spirituale: suum vero regnum non esse de hoc mundo, nec se id adfectare, quia videat eum nulla arma aut milites circa se habere. 20 Nono, multa Scripturae dicta prorsus gloriose de piis loquuntur: ut sunt


3285. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 788 | Paragraph | SubSect | Section]

dilectionis ex commemoratione divinae charitatis exoriens. dum mens concipit Deum ut bonum et beneficum. Ex hoc affectu canitur: Diligam te Domine fortitudo mea. Est adfectus admirationis, dum magna quaedam et grandia Deiopera mens contemplata, in stuporem excitatur. Ex hoc adfectu canitur: Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum. Est adfectus congratulationis, ex quo canitur Psalmus: Omnes gentes plaudite manibus. Est adfectus desiderii esurientis et sitientis beatitudinem, ex quo canitur: Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum. Est adfectus humiliationis, quo ex


3286. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 789 | Paragraph | SubSect | Section]

libro, quod Origines Cantica exponens diligenter notavit, Homilia 2. 22 Innumerae omnino sunt diversitates respectuum vel in subiectis, vel in praedicatis talium contradictionum: ut, Meschias est dominus Davidis, et filius Davidis. Dominus est ratione divinitatis, redemptionis, et maiorum donorum: filius, ratione humanitatis. Meschias fuit ante Abraam, et nondum fuit annos 40 natus: hoc dicitur ratione humanitatis, illud ratione divinitatis. Abraamus gestivit videre diem IESU, et vidit, ac


3287. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 789 | Paragraph | SubSect | Section]

diligenter notavit, Homilia 2. 22 Innumerae omnino sunt diversitates respectuum vel in subiectis, vel in praedicatis talium contradictionum: ut, Meschias est dominus Davidis, et filius Davidis. Dominus est ratione divinitatis, redemptionis, et maiorum donorum: filius, ratione humanitatis. Meschias fuit ante Abraam, et nondum fuit annos 40 natus: hoc dicitur ratione humanitatis, illud ratione divinitatis. Abraamus gestivit videre diem IESU, et vidit, ac gavisus est: Igitur maiorest IESUS


3288. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

ita usurpetur, ut nomen proprium veri Dei, reliqua vero ut appellativa. Quare plerunque in descriptionibus primo loco ponitur Iehova, postea alia: ut, Iehova Deus Abraam, Isaac et Iacob mihi conspectus est, sicut in nominibus Servatoris primum ponitur nome Iesus: ut, Iesus Christus, filius David. Dominus, etc. perinde plane ac praesenti more dicitur, Carolus Imperator Rom. et Rex Hispan. etc. Quam naturam illius nominis et descriptionum divinarum, obscurant versiones, dum pro illo nomine proprio ponunt appellativum Dominus: eoque inepte sonat, cum nonnunquam bis


3289. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

nome Iesus: ut, Iesus Christus, filius David. Dominus, etc. perinde plane ac praesenti more dicitur, Carolus Imperator Rom. et Rex Hispan. etc. Quam naturam illius nominis et descriptionum divinarum, obscurant versiones, dum pro illo nomine proprio ponunt appellativum Dominus: eoque inepte sonat, cum nonnunquam bis repetitur Dominus Dominus. sed Germanica recte id commodi adhibuit, ut vocem Herr, cum pro illo augusto nomine ponitur, maiusculis scribat: quod suum consilium, eius author statim initio testatus est. Sed ab impressoribus id discrimen foede


3290. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. perinde plane ac praesenti more dicitur, Carolus Imperator Rom. et Rex Hispan. etc. Quam naturam illius nominis et descriptionum divinarum, obscurant versiones, dum pro illo nomine proprio ponunt appellativum Dominus: eoque inepte sonat, cum nonnunquam bis repetitur Dominus Dominus. sed Germanica recte id commodi adhibuit, ut vocem Herr, cum pro illo augusto nomine ponitur, maiusculis scribat: quod suum consilium, eius author statim initio testatus est. Sed ab impressoribus id discrimen foede negligitur, qui non rare utrunque maiusculis exprimunt.


3291. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

perinde plane ac praesenti more dicitur, Carolus Imperator Rom. et Rex Hispan. etc. Quam naturam illius nominis et descriptionum divinarum, obscurant versiones, dum pro illo nomine proprio ponunt appellativum Dominus: eoque inepte sonat, cum nonnunquam bis repetitur Dominus Dominus. sed Germanica recte id commodi adhibuit, ut vocem Herr, cum pro illo augusto nomine ponitur, maiusculis scribat: quod suum consilium, eius author statim initio testatus est. Sed ab impressoribus id discrimen foede negligitur, qui non rare utrunque maiusculis exprimunt. 7


3292. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

dicitur vivificator, consolator, paracletus, donum, σϕραγίς, arrhabo, unctio, digitus Dei, etc. 14 Memorabilis est et illa Regula, cuius meminit Erasmus: Quod in novo Testamento plerunque Pater vocatur Deus, filius autem Dominus. Ratio est, quia Pater dicitur mittere Filium, et donare ei haereditatem, et omnia. Solus ipse sustinet aliquatenus personam iudicis accusantis et castigantis genus humanum, donantis ac mittentis filium ad redemptionem humani generis, ac denique tum ordinantis filium in Mediatorem, eique


3293. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

ac ex forma Dei exinaniverit: quique a patre opem petat, ab eoque resuscitetur et glorificetur. Servus ergo est erga patrem, servus etiam suo modo erga nos, quibus venit ministrare, non ut sibi ministretur. Contra tamen etiam Dominus fuit, et est, Ecclesiae ac omnium, dupliciter: ratione donationis a patre factae et ratione redemptionis, quia ille sibi hanc haereditatem precioso sanguine redemit. Taceo enim nunc dominium, quod habet ratione Deitatis ac creationis. Quin etiam est Dominus omnium: quia ei tradita est omnis


3294. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

ut sibi ministretur. Contra tamen etiam Dominus fuit, et est, Ecclesiae ac omnium, dupliciter: ratione donationis a patre factae et ratione redemptionis, quia ille sibi hanc haereditatem precioso sanguine redemit. Taceo enim nunc dominium, quod habet ratione Deitatis ac creationis. Quin etiam est Dominus omnium: quia ei tradita est omnis potestas in caelo et in terra ac inferis, et nomen super omne nomen, ut ei omne genu incuruetur. 16 Ziglerus, homo sane doctus et diligens in sacris literis, sensit parvum illud nomen יה Iah, tantum secundae


3295. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 793 | Paragraph | SubSect | Section]

doctrina Evangelii et legis coniunctim explicantur, passim fiunt obvia. Isaias cap. 1. magno spiritu et gravi oratione carpit Iudaeorum vitia, quae pars ad legem pertinet: sed eodem capite attexit de Evangelio, quae sunt consolatoria: Venite quaeso, ut nostram agamus causam, dicit Dominus. Si fuerint peccata vestra ut coccinum, quasi nix albescent, etc. Ioan. 1. Lex per Mosen data est, gratia et veritas per IESUM Christum exorta est. Ubi Evangelista illustrat Evangelii amplitudinem, ex collatione eius cum lege. Christus in concionibus, Apostoli in epistolis,


3296. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 794 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei, ibique etiam suum regimen ac arma quoque habere, ut constaret unde Meschias veniret, sive genealogiam, sive locum consideres. 17 Augustinus epistola 57 ad Dardanum dicit, quaedam dici iam impleta esse, quae tamen revera subindicentur aut promittantur implenda. Sic Ioan. 15 dicit Dominus: Omnia quae audivi a patre meo, nota feci vobis. Mox sequenti cap. contra ait: Multa habeo vobis dicere, sed non potestis portare modo. Sic dicitur parasse sibi suo sanguine Ecclesiam gloriosam, et sine macula: quod tamen in altera denum vita, teste Augustino, implebitur. Quod


3297. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 804 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

argumentandi longe praestat Allegoriis, et ad docendum accommodata est, quia gignit plerasque firmas probationes: ideo et Christus saepe ea utitur. Disputat se a Davide dici Dominum: hinc gravissimam sententiam vult effici. Nam si Christus tantum regnum corporale habiturus fuisset, non fuisset Dominus Davidis: sed minor etiam isto, quia filius erat. Nunc non solum maior et clarior Rex dicitur: sed Dominus divinitus missus, placaturus patrem, et liberaturus nos a peccato et morte: Ergo Christus habebit non regnum mundanum, sed spirituale: reddet nobis vitam aeternam. Epistola ad Hebraeos


3298. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 804 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ideo et Christus saepe ea utitur. Disputat se a Davide dici Dominum: hinc gravissimam sententiam vult effici. Nam si Christus tantum regnum corporale habiturus fuisset, non fuisset Dominus Davidis: sed minor etiam isto, quia filius erat. Nunc non solum maior et clarior Rex dicitur: sed Dominus divinitus missus, placaturus patrem, et liberaturus nos a peccato et morte: Ergo Christus habebit non regnum mundanum, sed spirituale: reddet nobis vitam aeternam. Epistola ad Hebraeos pleni est talium argumentorum: ut, Pontifex quotannis sacrificabat pro peccato: igitur peccatum non est


3299. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 814 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ut ibi etiam exemplis temporis ostendi. Haec Regula plurimum in hoc genere valet. 4 Nonnunquam igitur incompletum tempus completis vocibus exprimitur: ut anni nominantur integri, cum eis plures menses deficiant: sicut etiam vicissim aliquando abundantes dies aut menses non nominat. Sic Dominus dicitur post triduum resurrexisse: cum tres dies in sepulchro non complesset, sed tantum attigisset. Sic 1. Reg. 15 legimus, Abiam regnasse annis 18, Ieroboam tribus annis: cum mox eius filius dicatur successisse anno 20 Ieroboa. De hac synecdochica descriptione ita inquit August. super


3300. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 816 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ergo ad calculum reductis annis omnibus, liquet, Christum natum quarti Millenarii anno nongentesimo octuagesimonono cum dimidio: hoc est, mundi ter millesimo nongentesimo octuagesimonono cum dimidio. Ita namque quartum Millenarium impleri idcirco haudquaquam conveniebat, quia Dominus propter ardens desiderium sanctorum, summis votis adventum Messiae expetentium, ut est ad benefaciendum semper proclivior, antevertere magis quam differre beneficium gaudet. Quot autem anni a Christo nato ad praesentem, quo haec scribimus, sint elapsi (numerantur autem nunc sine errore


3301. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

universum in tres partes. Quarum prima describitur beati Iob, viri iusti et perfecti, inopinata admirandaque afflictio. Secunda, de causis tantae afflictionis, atque mirabili hac in parte Dei iudicio, disputatio bene longa instituitur, protracta nimirum a cap. 4, ad 38 usque: ubi Dominus ipse controversiam dirimit, aequam ferens de utriusque partis disceptationibus sententiam. Tertia, exponitur felix dudum afflicti Iob restitutio, laetusque exitus, cap. ult. Graves autem atque difficiles loci Theologici in disputatione illa plures excutiuntur:


3302. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 824 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

probationis pendet. veluti, cum Apostolus ad Rom. 15 adducit ex 2. Sam. 22, Propter hoc confitebor tibi in gentibus, et nomini tuo canam. Iterum ex Psalmo, Gaudete gentes cum populo eius. Et rursus ex Psal. 117, Laudate Dominum omnes gentes. Item Christus in evangelio: Dixit Dominus Domino meo, sede ad dextram meam. Quibus sane locis ducuntur argumentationes ex certis vocibus, nem pe gentium et domini. Apostolus namque probat, atque meminit, non Iudaeos modo sed gentes quoque promissionum Evangelicarum debere esse, iuxta veterum vaticinia, participes: Christus vero ex


3303. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 840 | Paragraph | SubSect | Section]

virtutes Dei ventilare, neque modo circumscribere potestatem, neque causas investigabilium sacramentorum retractare: Dominum Iesum confiteri, et a Deo suscitatum a mortuis credere, salus est. Quae vero insania est, qualis et cuiusmodi sit, Iesum calumniari: cum salus sola sit, hoc solum scire quod Dominus sit? Tum porro qui humanae inanitatis error est, de resurrectione eius lites movere: cum sufficiat ad vitam, quod a Deo suscitatus sit, credidisse? In simplicitate itaque fides est, in fide iustiti: est, in confessione pietas est. Non per difficiles nos Deus ad beatam vitam quaestiones


3304. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 840 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed quae sint Dei verba, ante discendum est: et nunc illuminationis, et postea intelligentiae ratio praestanda est. Verba Dei sunt, quaecunque prophetae locuti sunt. Cum enim Moses verbis suis populo Hebraeo legis observantiam nunciaverit, tamen in libro eiusdem legis ita scriptum est: Et dixit Dominus ad Mosen: Dic filiis Israel. Usus igitur est his legislator verbis, quibus ei ut uteretur praeceptum est. Ergo verba Dei sunt, quae per officium licet humani oris audita sunt. Sed magnus ille propheta ipso iudicio Domini nostri Iesu Christi bene locutus, cum dixisset, Audi caelum, et


3305. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 840 | Paragraph | SubSect | Section]

est his legislator verbis, quibus ei ut uteretur praeceptum est. Ergo verba Dei sunt, quae per officium licet humani oris audita sunt. Sed magnus ille propheta ipso iudicio Domini nostri Iesu Christi bene locutus, cum dixisset, Audi caelum, et auribus percipe terra: [?:- ] , Quoniam Dominus locutus est. Et post aliqua, quae querelis maximis increpabantur, dixit: Os enim Domini locutum est haec. Haec ergo omnia Dei verba sunt: sed declaratio sermonum maxime necessaria est. Sunt enim sub velamine opinionis alterius praedicata, sunt secundum Apostolum allegorumena, sunt


3306. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 840 | Paragraph | SubSect | Section]

maximis increpabantur, dixit: Os enim Domini locutum est haec. Haec ergo omnia Dei verba sunt: sed declaratio sermonum maxime necessaria est. Sunt enim sub velamine opinionis alterius praedicata, sunt secundum Apostolum allegorumena, sunt comparativis significationibus amphibola. Testis est Dominus, haec eadem per Esaiam ita dicta esse, Iudaeis infidelibus exprobrans et dicens: Auditu audietis, et non intelligetis. Signata enim omnia sunt, et per solam spiritualem doctrinam resignanda. Haec enim ad Danielem


3307. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 841 | Paragraph | SubSect | Section]

signatum est enim. Sed declaratio verborum mysticorum, per Evangelia praestatur, ubi legis abscondita et occulta prophetica Domino in corpore manente panduntur: ex quibus primum fides discitur. Ibi enim ea quae a prophetis dicta sunt, per eum rebus et operibus explentur: cum virgo parit, cum Dominus verbum est, et verbum caro fit, et habitat in nobis: cum muti loquuntur, cum surdi audiunt, cum claudi incedunt, cum leprosi emundantur, cum caeci vident, cum daemoniaci curantur, cum mortui resurgunt: declaratio haec verborum Dei, nostrae hanc naturae obscuritatem fidei luce illuminat.


3308. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 841 | Paragraph | SubSect | Section]

fidei luce illuminat. Nunc enim intelligimus resurrectionis gloriam, iudicii potestatem, aeternitatis honorem. Intelligimus haec parvuli, vel ad innocentiam renati, vel perignorantiam imperiti. Haec declaratio verborum Dei, et intelligentia parvulis praestita, huius temporis et aetatis est, ut Dominus in Evangelio demonstrat dicens: Confite or tibi Domine caeli et terrae, quia abscondisti haec a sapientibus et intelligentibus, et revelasti ea parvulis. Ecce declarationis et illuminationis et intelligentiae tempus: absconsa enim huc usque sunt. In his diebus haec declarantur, et declarata


3309. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 841 | Paragraph | SubSect | Section]

Idem de Trinit. lib. 9. Quid limosi corporis graves animae, et sordente peccatis conscientia foetidae, coenosaeque usque ad iudicium divinae de se promissionis inflamur? et arbitros nos naturae caelestis deputantes, impiis ad Deum calumniae nostrae disputationibus rebellamus? Quanta potuit enim Dominus verborum simplicitate Evangelicam fidem locutus est: et in tantum ad intelligentiam nostram sermones aptavit, in quantum naturae nostrae ferret infirmitas: non tamen ut quicquam minus dignum naturae suae maiestate loqueretur. Idem in enarratione Psalmi 67. Cautissime autem


3310. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 841 | Paragraph | SubSect | Section]

altius nescio quid ac profundius caeterorum sensu intellexisse: perinde quasi nos sensui nostro, ea quae scripta sunt, coaptemus, et non magis ex his quae scripta sunt, sensum legentis et solicitae intelligentiae consequamur. Scriptura enim legis manet, atque est anterioribus, quam adesset Dominus in carne, temporibus consummata a prophetis, audita a Iudaeis, pertractata a regibus, suscepta a gentibus: sed intellecta et probata a Christianis. Hoc forte insolens existimetur. Plane insolens est, si nobis hanc gloriam praesumimus: si tantum infirmitati nostrae licere volumus, ut tantis


3311. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 844 | Paragraph | SubSect | Section]

agitati dementia, qua rursus convertunt, omnia quidem Apostolos scisse, sed non omnibus omnia tradidisse: in utroque: Christum reprehensioni iniicientes, qui aut minus instructos, aut parum simplices Apostolos miserit. Quis enim integrae mentis credere potest, aliquid eos ignorasse, quos magistros Dominus dedit, individuos habitos in comitatu, in disciplinatu, in convictu, quibus obscura quaeque seorsum disserebat, illis dicens datum esse cognoscere arcana, quae populo intelligere non liceret. HILARIUS LIB. I. DE TRINITATE. Optimus lector


3312. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 849 | Paragraph | SubSect | Section]

habens in utero. Familiare est illi linguae qua Prophetae locuti sunt, ut coniunctione utatur, cum nihil praecessis annectendum. Augustin. in Psal. 4.

EXPLICATIO. Saepe invenis ita coeptum: Et factum est verbum Domini ad illum, Et dixit Dominus ad illum. Quae iunctura coniunctionis, cum sententia non praecesserit, cui annectatur, mirabiliter fortasse insinuat, prolationem veritatis in voce cum ea visione, quae fit in corde, esse coniunctam. Quanquam in illo Psalmi, Et scitote quoniam mirificavit: dici posset, quod superior


3313. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 850 | Paragraph | SubSect | Section]

super nos alas tendit. Aliquando insensatis rebus propter infirmitatem nostram alta condescensione se comparat, sicut per prophetam dicitur: Ecce ego stridebo subter vos, sicut stridet plaustrum onustum foeno. Quia enim foenum est vita carnalium, sicut scriptum est, Omnis caro foenum: in eo quod Dominus vitam carnalium patitur, more plaustri foenum se portare testatur. Cui sub foeni onere stridere, est pondera et iniquitates peccantium cum querela portare. Hactenus ille. Verum de Antropopathia alibi disserui. Sacra scriptura mutis rebus loquentium personam imponit. Gregor.


3314. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 851 | Paragraph | SubSect | Section]

et dicta esse, quae dicta sunt. Sicut autem in factis quaeritur quid factum sit, et quid significet: ita in verbis, quid dictum sit, et quid significet. Dum dicitur serpenti, Super pectus tuum gradieris, etc. tota ista sententia figurata esse potest. Quod autem scriptum est, Et dixit Dominus serpenti: verba sola scribentis sunt, et haec exigenda sunt per proprietatem vocum. Cavendum est, ne figuratam locutionem ad literam accipiamus. Nec locutio propria ut figurata accipienda est. August. 3 de Doctrina Christiana, cap. 5. et cap. 10. et


3315. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 852 | Paragraph | SubSect | Section]

Abrahae, non solum quod pertinet ad Israeliticam gentem, verum etiam quod est, de faturum est, secundum imitationem fidei toto orbe terrarum in omnibus gentibus? Eodem locutimis genere dictum est et a Iohanne in Evangelio, totum mundum capere non posse libros qui scribi possunt de signis quae Dominus IESUS fecit. Salva enim rerum fide, plerunque verba excedere videntur fidem; quod non fit, quando aliquid, quod erat obscurum, vel dubium, causa et ratione reddita exponitur: sed quando id quod apertum est, vel augetur, vel extenuatur, nec tamen a tramite significande veritatis erratur.


3316. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 852 | Paragraph | SubSect | Section]

sed cum quid per parabolam intenta didicerimus, inde utilitate collecta, nihil ulterius anxio est conatu investigandum. Hilarius octavo de Trinitate. Omnis comparatio ad intelligentiae formam praesumitur, ut id de quo agitur, secundum propositum exemplum assequamur. Hieron. More providentiae suae Dominus parabolas proponit, ut qui caelestia capere non poterant, per similitudines terrenas audita percipere potuissent, παραβολὴ Graeco vocabulo similitudo dicitur: quando illud quod intelligi volumus, per comparationes aliquas indicamus. Dictum est


3317. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 852 | Paragraph | SubSect | Section]

inquit, providebit sacrificium, fili. Ipse enim didicerat propheta, quid esset consummandae rei αἴτιον. Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam, et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, Quis est Dominus, qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dices: Qui est, misit me. Hoc est verum nomen Dei, Esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint


3318. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 852 | Paragraph | SubSect | Section]

rei αἴτιον. Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam, et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, Quis est Dominus, qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dices: Qui est, misit me. Hoc est verum nomen Dei, Esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint voci meae. dicentes: Quia non apparuit tibi Deus: quid dicam illis? Dedit illi signa facere, ut


3319. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 852 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam, et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, Quis est Dominus, qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dices: Qui est, misit me. Hoc est verum nomen Dei, Esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint voci meae. dicentes: Quia non apparuit tibi Deus: quid dicam illis? Dedit illi signa facere, ut crederetur, quia a Domino missus est Tertio ait


3320. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 854 | Paragraph | SubSect | Section]

eius IESUM: Ipse enim [?:--um ] faciet populum suum a peccatis eorum. Et Abrahae patriarchae in nomine additum est, quem [?:--stat ] patrem secundum carnem fuisse populi Iudaici. Detractum est et aliquid nomini Sarae. Zachariae filio, quem praecursorem et Baptistam Dominus elegerat, Iohannes nomen imponitur. Sic et Iacob, Israel dicitur: et Simoni Cephas nomen impositum est a Christo. In Ieremia contrarium indicium est, capite vigesimo. Nomina propria etiam sola, sirecenseantur in sacra Scriptura, non contemnantur. Chrysost. Genes. Homil. 4.


3321. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 855 | Paragraph | SubSect | Section]

aetiologiam, cum ostenditur, qua de causa vel factum vel dictum sit. Secundum analogiam, cum demonstratur non sibi adversari duo testamenta, vetus et novum. Secundum allegoriam, cum docetur, non ad literam esse accipienda quaedam, quae scripta sunt, sed figurate intelligenda. His omnibus modis Dominus noster IESUS Christus et Apostoli usi sunt. Nam de historia illud sumptum est, cum obiectum esset, quod die sabbati discipuli eius spicas evulsissent. Non legistis, inquit, quod fecit David, cum esuriret, et qui cum eo erant? Quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis manducavit,


3322. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 856 | Paragraph | SubSect | Section]

novo pene nulla in Evangelica aut Apostolica doctrina reperiuntur, quamvis [?:--na ] et divina praecepta et promissa, quae illis etiam veteribus desint. Augustinus primo Retract. capite 22.

EXPLICATIO. Quid est quod in sermone Evangelico in monte Dominus dicit, Audistis quia dictum est antiquis hoc? Ego autem dico vobis hoc: si nihil ipse amplius praecepit, quam praeceptum est in illis veteribus libris? Deinde, regnum caelorum illi populo fuisse promissum, non legimus in his quae promissa sunt lege data per Moysen, in monte Sina, quod


3323. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 856 | Paragraph | SubSect | Section]

capitulo quarto: et de moribus Ecclesiae catholicae, cap. vigesimooctavo.

EXPLICATIO. Manifestum est, non tantum totam legem et prophetas in illis duobus pendere praeceptis, dilectionis Dei et proximi, quae adhuc sola scriptura sancta erat, cum Dominus hoc diceret: sed etiam, quaecunque posterius salubriter consecrata sunt, memoriaeque mandata divinarum volumina literarum. Quapropter in veteri Testamento est occultatio novi, et in novo Testamento est manifestatio veteris. Secundum illam occultationem carnaliter intelligentes carnales, et


3324. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 856 | Paragraph | SubSect | Section]

legitur Moyses. Et Abraham ad divitem in suppliciis constitutum: Habent, inquit, Moysen et prophetas. Et certe liquido comprobatur ibi Moysen non virum significatum esse, sed legem. In hac quoque sententia est Origenes plurimis locis. Hieronymus lib. 1. adversus Iovinianum: Moysen, inquit, et Dominus noster et Apostolus interpretantur Legem. Ab Adam, inquit, usque ad Moysen regnavit peccatum. Ubicunque in veteri Testamento ἀλλοφύλους, id est, alienigenas legerimus, etc. quaere regulam, 180. Quoties in


3325. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 857 | Paragraph | SubSect | Section]

vigesimo quinto.

EXPLICATIO. Quoniam multis modis res similes rebus apparent, non putemus esse praescriptum, ut quod in aliquo loco res aliqua per similitudinem significaverit, hoc eam semper significare credamus. Nam et in vituperatione fermentum posuit Dominus, cum diceret: Cavete a fermento pharisaeorum. Et in laude, cum diceret: Simile est regnum caelorum mulieri, quae abscondit fermentum, in tribus mensuris farinae, donec fermentaretur totum. Huius igitur varietatis observatio duas habet formas. sic enim aliud atque aliud res quaeque


3326. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 858 | Paragraph | SubSect | Section]

tanquam infirmis infirmiter loquitur: et tamen innuit aliquid, quod intelligat, qui valuerit. August. 5. de Genes. ad literam, cap. sexto. EXPLANATIO. Cum sacra Scriptura dies seorsum commemoret, quibus Deus cuncta creavit, subiungit dicens: In die quo fecit Dominus Deus caelum et terram, et omne virgultum agri, et caetera. Quod idcirco dictum est, ut quomodo possemus, cogitaremus simul omnia Deum fecisse: quamvis superior sex dierum enumeratio, velut temporum intervalla ostendisse videretur. Male hic sensit Augustinus. Moris est


3327. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 858 | Paragraph | SubSect | Section]

Cum contra Aegyptum fuerat propheta comminatus, Vae terrae obumbranti alis, quae est trans fluvia: Aethiopiae, etc. quae propheticus sermo contexuit: postea manifestiorem fecit intelligentiam, et ad ipsam comminans Aegyptum loquitur, quod nequaquam per angelos, sed ipse Dominus veniat super nubem levem, id est velocem: et ingrediatur Aegyptum, et idola Aegypti contremiscant, tabescatque cor fortium, et Hieremiae vaticinium compleatur: Disperdam simulachra, et cessare faciam idola de Memphis, 1. Timoth. 4 Ego iam liberor, et tempus meae resolutionis instat:


3328. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 861 | Paragraph | SubSect | Section]

ut in omni quod appetit, et tamen rerum ordinem contrarium sentit, si possit fieri, cur ita vel non ita sit, divinis sibi responderi vocibus velit, ut Deum de cuncta eorum controversia consulat, et responsionis eius cognita ratione, conquiescat. Heliu autem praevidens, quod Scripturam sacram Dominus conderet, ut in ea vel publicis, vel occultis cunctorum quaestionibus responderet, ait: Adversus eum contendis, quod non ad omnia verba responderit tibi? Semel loquitur Deus, et secundo id ipsum non repetit: ac si diceret: Deus singulorum cordibus privatis vocibus non respondet, sed tale


3329. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 861 | Paragraph | SubSect | Section]

gratia mea ea. nam virtus in infirmitate perficitur. Quod idcirco illi in infirmitate propria dictum est, ne singulatim nobis omnibus diceretur. In Scriptura igitur sacra vocem Dei afflicto Paulo audivimus, ne cum fortasse affligimur singuli, audire eum privata consolatione quaereremus. Non ergo Dominus ad omnia verba nobis respondet, quia semel loquitur, et secundo idipsum non repetit, id est, in his quae per Scripturam sacram ad patres nostros protulit, nos erudire curavit. Ill. Observa sic esse audiendam Scripturam, ut si Deus caelitus nobis respondeat ad omnia nostra dubia.


3330. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 862 | Paragraph | SubSect | Section]

est, volet: aut ipse non intelliget, aut legentibus non intelligendum relinquet. Per sacra eloquia scimus, quod ignorare non expedit, neque per nos scire possumus. Augustinus 11. de Civit. Dei, cap. 3.

EXPLICATIO. Prius per Prophetas Dominus, deinde per seipsum, postea per Apostolos, quantum satis esse iudicavit, locutus, etiam scripturam condidit, quae Canonica nominatur, eminentissimae auctoritatis. Nam ea quae remota sunt a sensibus nostris, quae nostro testimonio scire non possumus, de his alios testes requirimus, eisque


3331. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 863 | Paragraph | SubSect | Section]

solum his consentanea fabulamur, sed ea etiam facimus, quae ad puerorum videntur emendationem satisfacere, et illis non parum conducere: sic item et Dei verbum videtur quae supra sunt dispensasse. Quemadmodum vero, quae ad Deum spectant, denuncientur, in Deuteronomio sic proferuntur, Portavit te Dominus Deus tuus, ut solet homo gestare parvulum filium suum. Quasi humanos mores Deo sacra Scriptura imponat, ut hominibus conferant. Vide Regulam primam. Quae in divinis libris scripta non sunt, tractare debemus per ea quae scripta sunt. Origenes in Matth. cap. 23.


3332. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 863 | Paragraph | SubSect | Section]

expectaremus: mala autem, quibus erat hic mundus abundaturus, ut seculi finem praecedentia sentiremus. Unde et Apostolus dicit, Quaecunque enim ante scripta sunt, ut nos doceremur, scripta sunt, ut per patientiam et consolationem Scripturarum spem habeamus ad Deum. Quid autem opus erat, ut ipse Dominus Iesus non solum diceret, Tunc isti fulgebunt sicut sol in regno patris sui, quod post seculi finem futurum est: verum etiam exclamaret, Vae mundo a scandalis, nisi ut nobis non blandiremur venire nos posse ad sedes felicitatis aeternae, si temporalibus malis exercitati, non defecerimus.


3333. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 865 | Paragraph | SubSect | Section]

dictum, Erunt duo in carne una. Si ergo agnoscimus duos in carne una, agnoscamus duos in voce una. Inimici, inquit, mei dixerunt male mihi, quando morietur et peribit nomen eius? Persona est haec Domini nostri Iesu Christi: sed videte, si non ibi intelliguntur et membra. Dictum est hoc, cum ipse Dominus noster hic in terra in carne ambularet. Cum enim viderent multitudinem se qui auctoritatem eius, divinitatem et maiestatem miraculis praesentatam: cum hoc viderent Iudaei, de quibus ipse Dominus similitudinem posuit, quia dixerunt: hic est haeres, venite, occidamus eum, et nostra erit


3334. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 865 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini nostri Iesu Christi: sed videte, si non ibi intelliguntur et membra. Dictum est hoc, cum ipse Dominus noster hic in terra in carne ambularet. Cum enim viderent multitudinem se qui auctoritatem eius, divinitatem et maiestatem miraculis praesentatam: cum hoc viderent Iudaei, de quibus ipse Dominus similitudinem posuit, quia dixerunt: hic est haeres, venite, occidamus eum, et nostra erit haereditas. Unde pontificis illius Caiphae vox est: Videtis, quod turba multa eum sequitur, et seculum post illum abit: si dimiserimus eum vivere, venient Romani, et tollent nobis et locum et gentem.


3335. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 867 | Paragraph | SubSect | Section]

EXPLICATIO. Sicut aspidis, inquit Propheta, surdae et obturantis aures suas, quae non exaudit vocem incantantiam et venefici incantantis sapienter. Non igitur confugiendum est ad incantationem, quia similtudo aspidis adducta est, quae incantantem Marsum non audit. Non laudavit Dominus iniquum iudicem, qui nolebat audire illam viduam, qui nec Deum timebat, nec homines reverebatur: et tamen inde similitudinem Dominus dedit. Nec illum laudavit pigrum, qui tres panes non propter amicitiam dedit petenti: sed taedio victus, et tamen inde similitudinem dedit. De rebus ergo non


3336. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 867 | Paragraph | SubSect | Section]

et venefici incantantis sapienter. Non igitur confugiendum est ad incantationem, quia similtudo aspidis adducta est, quae incantantem Marsum non audit. Non laudavit Dominus iniquum iudicem, qui nolebat audire illam viduam, qui nec Deum timebat, nec homines reverebatur: et tamen inde similitudinem Dominus dedit. Nec illum laudavit pigrum, qui tres panes non propter amicitiam dedit petenti: sed taedio victus, et tamen inde similitudinem dedit. De rebus ergo non laudandis traduntur secundum quendam modum nonnullae similitudines. De quibusdam animalibus aut aliis, quae in scripturis


3337. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 867 | Paragraph | SubSect | Section]

de ordine temporum transactorum indicat ea quae appellatur historia, plurimum nos adiuvat ad sanctos libros intelligendos, etiamsi praeter Ecclesiam puerili eruditione discantur. Nam et per Olympiadas et per Consulum nomina, multa saepe quaeruntur a nobis. Et ignorantia consulatus, quo natus est Dominus, vel quo passus est, nonnullos coegit errare, ut putarent, quadraginta sex annorum aetate passum esse Dominum: quia per tot annos aedificatum esse templum, dictum est a Iudaeis, quod imaginem Dominici corporis habebat. Et annorum quidem triginta fere baptizatum esse, retinemus auctoritate


3338. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 869 | Paragraph | SubSect | Section]

tacentur, non mentiendo, sed tacendo. Augustinus contra mendacium ad Consentium, cap. 10.

EXPLICATIO. Quamvis enim omnis qui mentitur, velit celare quod verum est: non tamen omnis qui vult quod verum est celare, mentitur. Neque enim mentitus est Dominus, ubi ait: Multa habeo vobis dicere, sed non potestis illa portare modo. Vera tacuit, non falsa locutus est. Quibus veris audiendis eos minus idoneos iudicavit. Mos est sacrae Scripturae, futurorum veritatem in typis praemittere. Hieronymus super Danielem, capite 10.


3339. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 870 | Paragraph | SubSect | Section]

verbis, In diebus illis: non solum cum ad praeteritam narrationem aliud tempus adiungitur, verum etiam cum illa narrat, quae post multorum annorum spacia contingunt. Chrysost. Homil. 10, in cap. Matth. 3.

EXPLICATIO. Cum in monte Oliveti resideret Dominus, et accedentes ad eum solicite discipuli, de captivitate Hierusalem, deque ipsius sciscitarentur adventu: et certe nostis, quam grandi hoc tempus medio dividatur, cum de urbis subversione dixisset, sermonemque de his disputans terminasset, iamque ad dicendum de mundi fine transiret: Tunc,


3340. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 871 | Paragraph | SubSect | Section]

deserta, civitates vestrae igne consumptae, regiones vestras coram vobis alieni comedunt: loquitur ad eos maiora promittens: Lavamini, mundi estote, auferte militias vestras ab animis vestris: discite benefacere, quaerite iudicium, iudicate pupillum, iustificate viduam, et venite disputemus, dicit Dominus: ut quos severa voce terruerat, blanda voce sustentet. Et in 140 Psal. legimus, Suavis Dominus universis, et miserationes eius super omnia opera illius. Et paulo post: Sustentat Dominus omnes qui corruunt, et erigit omnes elisos. Cumque praemisisset, Custodit Dominus omnes


3341. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 871 | Paragraph | SubSect | Section]

promittens: Lavamini, mundi estote, auferte militias vestras ab animis vestris: discite benefacere, quaerite iudicium, iudicate pupillum, iustificate viduam, et venite disputemus, dicit Dominus: ut quos severa voce terruerat, blanda voce sustentet. Et in 140 Psal. legimus, Suavis Dominus universis, et miserationes eius super omnia opera illius. Et paulo post: Sustentat Dominus omnes qui corruunt, et erigit omnes elisos. Cumque praemisisset, Custodit Dominus omnes diligentes se, ne negligentem faceret auditorem: intulit, Et omnes peccatores disperdet. Norma est


3342. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 871 | Paragraph | SubSect | Section]

benefacere, quaerite iudicium, iudicate pupillum, iustificate viduam, et venite disputemus, dicit Dominus: ut quos severa voce terruerat, blanda voce sustentet. Et in 140 Psal. legimus, Suavis Dominus universis, et miserationes eius super omnia opera illius. Et paulo post: Sustentat Dominus omnes qui corruunt, et erigit omnes elisos. Cumque praemisisset, Custodit Dominus omnes diligentes se, ne negligentem faceret auditorem: intulit, Et omnes peccatores disperdet. Norma est sacrarum Literarum, ut deficientibus viris sanctis, mulieres in virorum laudentur op probria.


3343. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 871 | Paragraph | SubSect | Section]

dicit Dominus: ut quos severa voce terruerat, blanda voce sustentet. Et in 140 Psal. legimus, Suavis Dominus universis, et miserationes eius super omnia opera illius. Et paulo post: Sustentat Dominus omnes qui corruunt, et erigit omnes elisos. Cumque praemisisset, Custodit Dominus omnes diligentes se, ne negligentem faceret auditorem: intulit, Et omnes peccatores disperdet. Norma est sacrarum Literarum, ut deficientibus viris sanctis, mulieres in virorum laudentur op probria. Hier adversus Iovinianum lib. 1. sic fit in historia Iudith, Abigail, Deborae, et


3344. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 874 | Paragraph | SubSect | Section]

annis maior, cum eiectus est de domo Abrahae cum matre Agar, puer seu infans appellatur. Omnes pro multis, et multi pro omnibus frequenter in sacris Literis ponuntur. Augustin. contra Iulianum Pelagianum libro 6, cap. 12.

EXPLICATIO. Dominus ad Abraham loquitur: Patrem multarum gentium posui te. Est autem sanus intellectus, ideo sic locutam Scripturam, quia possunt esse aliqua omnia, quae non sunt multa. Sicut omnia dicimus Evangelia, et tamen brevi numero, id est, quaternario continentur. Et rursus possunt aliqua esse multa,


3345. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 874 | Paragraph | SubSect | Section]

qua sermo est. Quod quidam non intelligentes, ad totum terrarum orbem trahunt. Auditus, et auribus percipere, in scripturis sanctis non est iste qui ad aures sonat, sed qui corde percipitur. Hieron. in 2. cap. Ioel prophetae.

EXPLICATIO. Dominus loquitur in Evangelio: Qui habet aures audiendi, audiat. Quod autem dicitur Hebraice Haazenu, Graece ἐνωτίσασθε, et Latine sonat, auribus percipite: proprie non aure, sed corde percipitur. Qui senes sunt et caelestes, audiunt spiritualiter:


3346. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 874 | Paragraph | SubSect | Section]

occurrunt exempla: de secundo intelligendum est, quod dicitur: Ego sum, Ego sum et donec senescatis, ego sum. Nunquid postquam senuerint, Deus esse desistet? Et salvator in Evangelio: Ecce ego, inquit, vobiscum sum usque ad consummationem seculi. Ergo post consummationem seculi a discipulis suis Dominus abscedet: et tunc quando duodecim soliis iudicaturi sunt duodecim tribus Israel, Domini consortio fraudabuntur. Paulus quoque Apostolus Corinthiis scribens, Primitiae, ait, Christus: deinde hi qui sunt Christi, qui in adventum eius crediderint: deinde finis, cum tradiderit regnum Deo et


3347. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 875 | Paragraph | SubSect | Section]

Esto, de homine dictum sit: non negamus eum qui passus est crucem, qui postea sedere iubetur a dextris. Quid sibi vult hoc, quod ait, Donec ponat omnes inimicos sub pedibus? Nunquid tam diu regnaturus est Dominus, donec incipiant inimici esse sub pedibus eius: et postquam illi sub pedibus fuerint, regnare desistet? Cum utique tunc magis regnare incipiat, cum inimici coeperint esse sub pedibus. Mos est sacrarum Literarum, ut primogenitum non vocent eum quem fratres sequuntur: sed eum, qui


3348. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 875 | Paragraph | SubSect | Section]

sed eum, qui primo natus sit. Hieron. adversus Helvidium, et in cap. 1. Matth.

EXPLICATIO. Omnis unigenitus est primogenitus: non omnis primogenitus est unigenitus: Primogenitus est non tantum, post quem et alii, sed ante quem nulli. Omne, inquit Dominus ad Aaron, quod aperit vulvam ab omni carne, quae offertur Domino ab homine usque ad pecus, tibi erunt: tantum modo praeciis redimant primogenita hominum, et primogenita equorum immundorum. Definivit sermo Dei, quid sit primogenitum: Omne, inquit, quod aperit vuluam. Sponsi in


3349. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 875 | Paragraph | SubSect | Section]

per repromissionem. Sed et Psalmi Lex appellantur: Ut compleretur sermo, qui in lege eorum scriptus est, Quia odio habuerunt me gratis. Esaiae quoque Prophetiam, Legem Apostolus vocat: In lege scriptum est: Quoniam in aliis linguis et aliis labiis loquar populo huic et nec sic me exaudient, dicit Dominus. Quod iuxta Hebraicum et Aquilam, in Esaia scriptum reperi. Appellatur etiam Lex mystica Scripturarum intelligentia: Scimus quia Lex spiritalis est. Et extra haec omnia naturalem legem scriptam in cordibus nostris, idem Apostolus docet. Cum enim gentes quae Legem non habent, naturaliter ea


3350. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 875 | Paragraph | SubSect | Section]

mala esse nesciret, nequaquam doleret sibi esse illata. Clamor in sacris Scripturis non magnae vocis emissio est, sed scientiae et dogmatum magnitudo, et cor compunctum. Hieron. in cap 4 Epist. ad Galat.

EXPLICATIO. In Exodo respondit Dominus ad Moysen: Quid clamas ad me? cum penitus Moysi vox nulla praecesserit: verum compunctum cor, et pro populo lachrymabiliter ingemiscens, Scriptura clamorem vocavit, Et Apostolus: In quo clamamus, Abba pater. Ubicunque in veteri Testamento,


3351. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 877 | Paragraph | SubSect | Section]

sed, iuxta Salomonem, qui loquitur in Proverbiis, Sapiens intelligit quae profert de ore suo, et in labiis suis portabit scientiam, etiam ipsi sciebant, quid dicerent, si enim sapientes erant Prophetae, quod negare non possumus: et Moyses omni eruditus sapientia, loquebatur ad Dominum, et Dominus respondebat ei: et de Daniele ad Principem Tyri dicitur, Nunquid sapientior est Daniele? et David sapiens erat, qui gloriabatur in Psalmo, Incerta et occulta sapientiae tuae manifestasti mihi: quomodo sapientes Prophetae instar brutorum animantium, quid dicerent, ignorabant? Legimus et in


3352. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 877 | Paragraph | SubSect | Section]

quae dicebant, cuncta sapientiae rationisque sunt plena, nec aer voce pulsatus ad aures eorum perveniebat: sed Deus loquebatur in animo Prophetarum, iuxta illud quod alius Propheta dicit: Angelus qui loquebatur in me. et: Clamantes in cordibus nostris, Abba pater. et: Audiam quid loquatur in me Dominus Deus. Prophetae dum consuluntur, ex magno usu prophetandi quaedam ex suo spiritu proferunt, et se haec ex prophetiae spiritu dicere suspicantur. Gregor. super Ezech. Homil. 1.

EXPLICATIO. Nathan Prophetam sanctum virum fuisse, quis nesciat?


3353. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 877 | Paragraph | SubSect | Section]

Nathan Prophetam sanctum virum fuisse, quis nesciat? qui David regem et de culpa aperte reprehendit, et quae ei pro culpa eadem essent ventura, nunciavit: quem tamen dum idem David, quia templum Deo vellet construere, requisisset, ilico respondit: Omne quod est in corde tuo, vade et fac, quia Dominus tecum est. De quo illic statim subditur: Factus est sermo Domini ad Nathan, dicens: Vade, et loquere ad servum meum David: Haec dicit Dominus Deus, Nunquid tu aedificabis mihi domum ad habitandum? Neque enim habitavi in domo, ex die qua eduxi filios Israel de terra Aegypti, usque in diem


3354. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 877 | Paragraph | SubSect | Section]

nunciavit: quem tamen dum idem David, quia templum Deo vellet construere, requisisset, ilico respondit: Omne quod est in corde tuo, vade et fac, quia Dominus tecum est. De quo illic statim subditur: Factus est sermo Domini ad Nathan, dicens: Vade, et loquere ad servum meum David: Haec dicit Dominus Deus, Nunquid tu aedificabis mihi domum ad habitandum? Neque enim habitavi in domo, ex die qua eduxi filios Israel de terra Aegypti, usque in diem hanc. Et paulo post: Cum completi fuerint dies tui, et dormieris cum Patribus tuis, suscitabo semen tuum post te, quod egredietur de utero tuo,


3355. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 878 | Paragraph | SubSect | Section]

Haec atque huiusmodi sive publice, id est, pro salute vel utilitate populi: sive privatim, cum suis quisque rebus divina promeretur eloquia, quibus pro usu temporalis vitae futuri aliquid agnosceretur, ad terrenam civitatem pertinuisse, quis ambigat? Ubi autem legitur, Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et constituam domui Israel et domui Iuda testamentum novum: non secundum testamentum, quod disposui patribus eorum, in die qua apprehendum manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti: quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo, et ego neglexi eos, dicit Dominus. Quia hoc est


3356. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 878 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et constituam domui Israel et domui Iuda testamentum novum: non secundum testamentum, quod disposui patribus eorum, in die qua apprehendum manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti: quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo, et ego neglexi eos, dicit Dominus. Quia hoc est testamentum meum, quod constituam domui Israel: Post dies illos, dicit Dominus, dabo leges meas in mentem eorum, et super corda eorum scribam eas, et videbo eos: et ero illis in Deum, et ipsi erunt mihi in plebem. Hierusalem sine dubio superna prophetatur, cuius Deus ipse


3357. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 878 | Paragraph | SubSect | Section]

non secundum testamentum, quod disposui patribus eorum, in die qua apprehendum manum eorum, ut educerem eos de terra Aegypti: quoniam ipsi non permanserunt in testamento meo, et ego neglexi eos, dicit Dominus. Quia hoc est testamentum meum, quod constituam domui Israel: Post dies illos, dicit Dominus, dabo leges meas in mentem eorum, et super corda eorum scribam eas, et videbo eos: et ero illis in Deum, et ipsi erunt mihi in plebem. Hierusalem sine dubio superna prophetatur, cuius Deus ipse praemium est: eumque habere, atque ipsius esse, summum bonum illi est, atque totum bonum. Ad


3358. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 879 | Paragraph | SubSect | Section]

et Hieremias tacet, cum ab eius collo ab Anania catena lignea aufertur, doloremque dissimulat: necdum enim a Domino quid loqueretur, fuerat revelatum. Tandem facto ad Hieremiam verbo Domini confidenter loquitur. Loqui Dominum ad prophetam, loqui in propheta, non idem sunt. Nam loquitur Dominus ad prophetam, cum per angelicam, sive per quamlibet aliam speciem loquitur. Loquitur vero in aliquo, cum sine aliqua specie extrinsecus apparente, loquitur in corde eius, per occultam suae virtutis inspirationem. Rupertus Abbas super Oseae cap. 1. Prophetiae tempora


3359. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 880 | Paragraph | SubSect | Section]

Prophetae aliquando irrationales creatur as alloquuntur, ostendentes, quod rationales irrationabiles facti sunt. Chrysost. de Poenitentia, Homil. 3.

EXPLICATIO. Audite, inquit Esaias, caeli, et auribus percipe terra: quoniam Dominus locutus est. Alia praemisisti, o Esaia, et alia dicis. Quae alia praemisi? Incipiens dicis, Visio super Iudam et Hierusalem: caelum alloqueris, atque in terram sermonem declinas? Dimittens rationales, irrationabilibus cum elementis disputas? ita inquit, quoniam irrationales, rationabiliores


3360. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 880 | Paragraph | SubSect | Section]

rationales in utilitatem irrationalium acti sunt. Propterea et alius Propheta regem vidit furentem, idolum veneratum, et Deum despectum, aliosque universos trepidos, et dicit: Audi altare, audi. Lapidem alloqueris, sic: quoniam quidem lapide ipso insensibilior homo. Audi altare, audi: haec dicit Dominus. Atque illico altare scissum est, lapisque audivit, fractusque est lapis: et effudit libamen: quomodo non audit homo? Facit quoque illud tragicum pathos ad movenda lapidea hominum corda. Scriptura sacra cum dubitative loquitur, non secundum visionem Prophetae, cui


3361. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 880 | Paragraph | SubSect | Section]

loquitur, non secundum visionem Prophetae, cui certum est loquitur: sed secundum eos ipsos, qui monentur. August. in Psal. 2. et Gregorius super Ezech. Hom. 9.

EXPLICATIO. In Ezechiele, inquit Gregorius, ubi supra scriptum est, haec dicit Dominus Deus: Si forte vel ipsi audiant. et, Si forte quiescant. Dum constat, quod omnipotens Deus omnia sciat, mirandum valde est, cur dicitur, Si forte audiant, Si forte quiescant. Quapropter sciendum nobis est, quia ista dubitatio locutionis Dei, non ex ignorantia, sed ex aliqua significatione


3362. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 880 | Paragraph | SubSect | Section]

partem accipitur, divinatio tamen nunquam. Theophylactus in epistolam 2 ad Corinth. et Rupertus Abbas in Michaeae capite 3.

EXPLICATIO. Visio, ait Theophilactus, spectandam rem praebet: revelatio vero profundiora denudat, quam res ipsa sit visa. Non erit, ait Dominus, augurium in Iacob, neque divinatio in Israel. Visionis vero nomen passim in Prophetis et aliis Sacrae scripturae libris legimus. Divinatio namque prophetia mendax est. Ubicunque in sacris Literis legimus, ad illum, vel ad illum factum esse verbum Domini, magnam sonat


3363. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 884 | Paragraph | SubSect | Section]

terram: prophetica quidem dicit spiritu, sed specie narrat historiam. Similiter et cum prophetias promissionesve venturi benedicti seminis recenset. Proverbialiter quoque interdum sonat historia: Eundo ierunt arbores, ut ungerent super se regem. Aliquando etiam simpliciter docet, ut: Audi Israel, Dominus Deus tuus, Deus unus est. omnia tamen ista et similia, ut dixi, specie contexuntur historica. Praestat aut historia caeteris speciebus, quod ei caeterae subiacent, ut Iunilius dicit, ipsa nulli. Quod intelligo tum de eo quod historia est prima in sacris Literis, nempe quinque


3364. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 885 | Paragraph | SubSect | Section]

voluerimus ubique allegoriam sic recipere, ut narrationis veritas infirmetur, locum dabimus inimicis veritatis, prout voluerint Scripturam interpretandi. Quatuor porro modis, eius opinione, allegoria in divina lege usurpata reperitur: aut secundum Translationem seu metaphoram, ut est: Iratus est Dominus, et descendit. et similia, quae ad insinuandas causas ex humanis motibus transferuntur ad Deum. Aut secundum Imaginationem vel hypotyposin, ut est in Evangelio: Homo quidam descendebat ab Hierusalem in Hiericho. et rursus, Parabola vineae atque agricolarum. ordo enim eorum quae gerebantur a


3365. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in secula seculorum. De significationibus divinae essentiae. Cap. II. Duobus modis divina significatur essentia: principaliter, et consequenter. Principaliter octo nominibus vocatur. Dicitur enim aut Deus, aut Dominus, aut simul Dominus Deus, aut Adonai, aut Sabaoth, aut Heli, aut Heloim, aut Est. Ex hisce octo vocibus duae tantum nonnunquam et de aliis abusive dicuntur, Deus et Dominus, teste Paulo: Quia Dii multi, et domini multi, et, Dii estis, et filii excelsi omnes. Reliqua vero sex,


3366. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

De significationibus divinae essentiae. Cap. II. Duobus modis divina significatur essentia: principaliter, et consequenter. Principaliter octo nominibus vocatur. Dicitur enim aut Deus, aut Dominus, aut simul Dominus Deus, aut Adonai, aut Sabaoth, aut Heli, aut Heloim, aut Est. Ex hisce octo vocibus duae tantum nonnunquam et de aliis abusive dicuntur, Deus et Dominus, teste Paulo: Quia Dii multi, et domini multi, et, Dii estis, et filii excelsi omnes. Reliqua vero sex, nunquam nisi de Deo.


3367. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

principaliter, et consequenter. Principaliter octo nominibus vocatur. Dicitur enim aut Deus, aut Dominus, aut simul Dominus Deus, aut Adonai, aut Sabaoth, aut Heli, aut Heloim, aut Est. Ex hisce octo vocibus duae tantum nonnunquam et de aliis abusive dicuntur, Deus et Dominus, teste Paulo: Quia Dii multi, et domini multi, et, Dii estis, et filii excelsi omnes. Reliqua vero sex, nunquam nisi de Deo. dicuntur De Deo haec verba significant, non quod est, sed quia est. Quid enim sit Deus, comprehendi non potest. Quibus modis Deus consequenter


3368. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 891 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

seculum dicimus pertinere, idcirco, quia unaquaeque res ex effectu perspicitur, et ea est facti causa, atque facientis intentio. Probatio, quod harum acceptationum causae ad futura respiciant. Gentium fides, pro spe vitae aeternae religionem sequitur Christianam. Nam Christus ipse dominus toto doctrinae suae remedio, actuumque miraculis, nec non resurrectione atque ascensione, futuram vitam docuit, promisit, approbavit, indulsit. Iam caeteras acceptationes quis pro Domino sacramentisque ignorat effectas? Ipse Abraham, Isaac, lacob promittitur salutem gentibus collaturus:


3369. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 891 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quis pro Domino sacramentisque ignorat effectas? Ipse Abraham, Isaac, lacob promittitur salutem gentibus collaturus: propter eum Abrahae semen a caeteris gentibus segregatur: propter ipsum Iudae tribus et benedictione praecellit, et in captivitatem ultima ducitur, et prima salvatur: quia ex ipsa Dominus carnem sumpsisse dignatus est, adeo, ut ex illo Iudaei fuerint nuncupati. Ipse David, domuique eius ac tribui repromittitur, in perpetuum de eius semine regnaturus. Igitur si fides gentium pro vita futura, Christi incarnatio pro fide gentium, caetera pro Christi incarnatione sunt gesta:


3370. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 893 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

hoc tibi signum, quia unxit te Deus regem super haereditatem suam, et reliqua. 21 Aut electio prophetiae: ut est, Et tu puer, propheta altissimi vocaberis. 22 Praedictiones de gentibus pro populo: ut, Manus eius super omnes, et manus eius super eum. et: Surgite, et exite ex loco hoc, quia conteret Dominus civitatem. Visiones quoque Nabuchodonosor, et Pharaonis, aliorumque regum vel gentium per prophetas dictae, generales quidem causas referunt: ad populum tamen spectat intentio, pro cuius ultione singula provenerunt. De praedictionibus sub lege in Christo. Caput


3371. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 893 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et mansuetudinem, et iustitiam. 12 Aut pro miraculis: ut est, Et deducet te mirabiliter dextera tua. 13 Aut de glorificatione, quam iuste a fidelibus suscepit: ut est, Propterea populi confitebuntur tibi in aeternum, et in seculum seculi. 14 Aut de probatione praedicationis: ut est, Domine Dominus noster, quam admirabile est nomen tuum. 15 Aut de sacerdotio: ut est, Tu es sacerdos in aeternum. 16 Aut de iudicio eius atque iustitia: ut est, In splendoribus sanctorum. et rursus: Iudicabit in gentem, implebit ruinas, confringet capita in terra multorum. 17 Aut de laboribus vitae eius:


3372. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sive miraculorum, cum dicitur: Filiae regum in honore tuo: astitit regina a dextris tuis. 4 Aliquando etiam admonitionem: ut illud quod sequitur audi filia, et vide, et inclina aurem tuam, et obliviscere populum tuum. 5 Aliquando glorificationem, quam Christo debemus, cum dicitur: Quia ipse est dominus Deus tuus, adorabis eum. 6 Aliquando beatitudinem et virtutem, quam meretur fidelis, cum dicitur: Adducentur regi virgines post eam. 7 Aliquando laetitiam, in qua sunt profectum suum videntes, cum dicitur: Adducentur cum gaudio et exultatione. 8 Aliquando sacerdotium et Ecclesiasticam


3373. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

17 Aut simul Christi et nostra resurrectio: sicut dicitur, Cum ego exaltatus fuero a terra, omnes traham ad me. 18 Aut Iudae proditio: sicut dicit Christus, Nonne ego vos elegi duodecim, et unus ex vobis diabolus est? 19 Aut modus tentationis et mortis aliquorum discipulorum: sicut Petro Dominus et negationem futuram praedixit, et speciem passionis, dicens: Antequam gallus cantet, ter me negabis. et, Cum senex fueris, excendes manus tuas, et alius te cinget, et ducet quo tu non vis. 20 Aut praesentia detentorum Christi, cum dicit: Surgite, eamus, ecce appropinquavit qui me tradet.


3374. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

fueris, excendes manus tuas, et alius te cinget, et ducet quo tu non vis. 20 Aut praesentia detentorum Christi, cum dicit: Surgite, eamus, ecce appropinquavit qui me tradet. 21 Aut dispersio Apostolorum: sicut est, Percutiam pastorem, et dispergentur oves gregis. 22 Aut pulli asinae repertio, quem Dominus in Evangelio praedixit ad discipulos adducendum. 23 Aut Antichristi presentia, cum dicitur: Nemo vos seducat ullo modo, quia nisi venerit discessio primum, et revelatus fuerit homo peccati, filius


3375. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 895 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Haec sunt, quae in intellectu divinarum Scripturarum custodire debemus: ea quae dicuntur, dicenti conveniant: ut a causis, pro quibus sunt dicta, non discrepent: ut concordent temporibus, locis, ordini, intentioni. Intentionem divinae Scripturae eam dicimus, quam ipse Dominus dixit: ut diligamus Dominum ex toto corde, et ex tota anima: et proximos tanquam nosipsos. Doctrinae autem corruptio est et contrartum, Deum non amare vel proximum. Huius contrarietatis causa quae sit. Causa malorum in ipsis est, qui mali sunt: quia dum libero arbitrio atque


3376. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

5 Multa sunt in Sacris literis nomina Dei, sed pleraque omnia et ad homines perspicientia, seu declarantia, qualem se Deus agnosci haberique ab hominibus velit. Sic dicitur El robustus, Sadai sufficientia, aut (sicut ipsemet declarat Abraamo) merces copiosa valde, Adonai Dominus, Nezah victor ac triumphator, Iehova erit scilicet fiet homo, et Meschias, ac similia. Verum de nominibus Dei dictum est supra in voce Deus. 6 Nomen aliquando alicui homini aut rei imponi tale dicitur, cum indicatur esse rem ipsam, quae nominis etymologia comprehenditur. Ratio


3377. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 898 | Paragraph | SubSect | Section]

aquas: id est, Usque ad siccari aquas. Accidit autem talis Hebraismus plerunque, cum nomini praeponuntur literae Bachiam: sicut contra Latini infinitivum pro nomine ponunt. Sic Deuteron. 1. Beschineati propter odium nos: id est, propter odisse eduxit nos Deus. Deuteron. 7, Propter amorem vos Dominus: id est, Propter amari vos a Domino mea che vach. Esaiae 29, Fuit timor eorum me: id est, ipsorum timere me. Marc. 4, Docebat eos Christus per parabolas multa, dicebatque eis in doctrina sua: id est, In docere aut docendo. 7 Nomen substantivum cum praepositione In, ponitur


3378. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 898 | Paragraph | SubSect | Section]

13 Contra etiam nomen adiectivum ponitur pro substantivo, sicut initio dixi: ut arida pro terra, etc. 14 Nomina appellativa, praesertim aliquorum operum, aut etiam actionum, effectuum, in praedicato posita, necesse est in verbalia resolvere. Psalmo 3, Dominus est gloria mea, id est, glorificator meus. Sic Dominus est salus mea, pro salvator: et longitudo dierum, id est dator talium. Dominus est spes mea, id est dator rerum speratarum. Christus est resurrectio


3379. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 899 | Paragraph | SubSect | Section]

14 Nomina appellativa, praesertim aliquorum operum, aut etiam actionum, effectuum, in praedicato posita, necesse est in verbalia resolvere. Psalmo 3, Dominus est gloria mea, id est, glorificator meus. Sic Dominus est salus mea, pro salvator: et longitudo dierum, id est dator talium. Dominus est spes mea, id est dator rerum speratarum. Christus est resurrectio et vita, id est largitor talium bonorum. Christus est factus nobis iustitia, sapientia, sanctificatio et redemptio: id est, iustificator,


3380. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 899 | Paragraph | SubSect | Section]

in praedicato posita, necesse est in verbalia resolvere. Psalmo 3, Dominus est gloria mea, id est, glorificator meus. Sic Dominus est salus mea, pro salvator: et longitudo dierum, id est dator talium. Dominus est spes mea, id est dator rerum speratarum. Christus est resurrectio et vita, id est largitor talium bonorum. Christus est factus nobis iustitia, sapientia, sanctificatio et redemptio: id est, iustificator, sanctificator, redemptor, etc. Sic Horatius: O et praesidium et dulce


3381. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 900 | Paragraph | SubSect | Section]

39 Nomina substantiva aliquando simul etiam adiuncta significant Metonymice: ut sunt causa, effectus, accidentia, et similia. Sic via saepe non tantum vitam per Metaphoram, sed et omnia adiuncta: ut sunt actiones vitae, et omnis generis difficultates, quae sese in ea obiiciunt. Sic dicitur Dominus nosse viam iustorum, id est, ipsos omnesque res ipsorum curare. Sic iudicium saepe significat ipsam controversiam, eius ius, cognitionem, determinationem et exequutionem: sive in bonam, sive etiam in malam partem, nempe punitionem ac exitium sontium, aut etiam liberationem bonorum. Sic cum


3382. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 901 | Paragraph | SubSect | Section]

propalam manifesta. Israel nomen totius populi, pro uno Achan ponitur: seu illius unius peccatum toti Israel tribuitur. Nam ibi bis repetitur, peccasse ac praevaricatum esse Israelem: cum ille unicus homo peccaverit. Sic Maria Iohan. 20 inquit: Tulerunt Dominum meum, et nescio ubi posuerunt: ubi Dominus, nomen totius, pro solo cadavere usurpatur. Hosce et vicinos Hebraismos posses hisce regulis comprehendere. 46 Nomen generale, vel speciale singularis numeri, cum, vel sine signo universali, crebro Hebraeis pro plurali ponitur: ut Psal. 39, Universa vanitas omnis


3383. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 901 | Paragraph | SubSect | Section]

numero, et congregabuntur contra me, et interficient me. Exod. 10, Ut ponam signa in medio ipsius: intelligit Pharaonem, et per eum porro Aegyptum. Gen. 32, In baculo meo transivi Iordanem hunc, et nunca factus sum in duas turmas. Num. 30, Sic loquitur frater tuus Israel. Exod. 34, sic Dominus cum Mose loquitur de praeceptis suis, tanquam is sit totus populus. Atque haec est causa, quare posteri nomine suorum maiorum in sacris Literis notentur: ut Iacob, Israel, Iuda, et sic Latini: Hunc vobis exedendum propino. et: Ubi gustarit de sene, i. de eius reb. aut opulentia.


3384. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 901 | Paragraph | SubSect | Section]

aut opulentia. 52 Nomina latiora pro angustioribus ponuntur, sive generalia pro specialibus. Ioel. 3. et Act. 2, Effundam de spiritu meo super omnem carnem, id est super omnes gentes. Gen. 6. Omnis caro corruperat viam suam. Esa. 66, Veniet omnis caro, ut adoret coram me, dicit Dominus. Zach. 2, Sileat omnis caro a facie Domini. Non iustificabitur in conspectu tuo omnis vivens, Matth. 24. Marc. 13. Nisi fuissent abbreviati dies illi, non fieret salva omnis caro. Luc. 3, Et videbit omnis caro salutare Dei nostri. Mar. 16, Praedicate Evangelion omni creaturae. Rom.


3385. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 902 | Paragraph | SubSect | Section]

te, Patres comederunt uvas acerbas. Sic quoque domus pro posteritate, socius pro proximo sumitur. 62 Nominum reduplicatio alias vehementiam significationi adiicit: Templum Domini, Templum Domini Ierem. 1, Terra, terra, terra audi verbum Domini. Sic Esa. 6, Sanctus, sanctus, sanctus Dominus Deus Zebaoth. Non qui dixerit Domine Domine, sed qui fecerit voluntatem patris. Alias distributionem aut collationem: Vallis erant putei putei, id est, passim erant multi putei. Dedit in manus servorum suorum greges greges, Gen. 22. pro, Separatim singulos greges. Accipe tribus tribus,


3386. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 903 | Paragraph | SubSect | Section]

7, Profundum profundum quis inveniat? id est, quod profundissimum est. Nonnunquam etiam triplicatur: ut, Sanctus sanctus sanctus. Aliquando in genitivo ponunt alterum ex reduplicatis, ut exprimant superlativum: ut est, Canticum canticorum, Sanctum sanctorum, et similes loquutiones. Rex regum, et Dominus dominantium, ferme eundem Hebraismum habent. 5 Aliquando exprimunt comparativum et superlativum addito adverbio intendendi, Meod, valde: quod nonnunquam maioris emphaseos gratia reduplicant, valde valde. Verum addam plura de comparativis, quoniam quosdam magni momenti Hebraismos


3387. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 903 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, magis quam maiores sui. 7 Comparativus saepe sine omni vestigio ponitur, praesertim cum comparatio in duabus diversis sententiis aut colis, commatibusve sita est: ut Psal. 93, Flumina elevaverunt vocem suam, fluctus suos, etc. Inclitus est in caelo Dominus, Dominus est maior in caelo: id est, quanto magis tumultuantur potentes contra Deum et veritatem, tanto maiorem ac potentiorem sese declarat Deus in suo regno caeli aut Ecclesia. Psal. 76, Ira viri confitebitur tibi amplius irasci, accingeris: pro, Quanto illi magis contra te


3388. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 903 | Paragraph | SubSect | Section]

magis quam maiores sui. 7 Comparativus saepe sine omni vestigio ponitur, praesertim cum comparatio in duabus diversis sententiis aut colis, commatibusve sita est: ut Psal. 93, Flumina elevaverunt vocem suam, fluctus suos, etc. Inclitus est in caelo Dominus, Dominus est maior in caelo: id est, quanto magis tumultuantur potentes contra Deum et veritatem, tanto maiorem ac potentiorem sese declarat Deus in suo regno caeli aut Ecclesia. Psal. 76, Ira viri confitebitur tibi amplius irasci, accingeris: pro, Quanto illi magis contra te furere


3389. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 904 | Paragraph | SubSect | Section]

dilexerint, licet minus quam tenebras: cum contra sentiat, eos vere odisse lucem, et tantum tenebras dilexisse. Quare id quod hic in inferiore gradu ponitur, simpliciter negative accipi debet, perinde ac si dixisset: Sed homines dilexerunt tenebras, et lucem odio habuerunt. Sic Luc. 18 dicit Dominus: Descendit publicanus magis iustificatus in domum suam, quam Pharisaeus: cum Pharisaeus neque parum neque multum sit iustificatus, et omnium iustificatorum eadem sit quantitas aut modus iustificationis. Qui locus itidem sic accipi debet, ac si dixisset Dominus: Et descendit publicanus in


3390. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 904 | Paragraph | SubSect | Section]

odio habuerunt. Sic Luc. 18 dicit Dominus: Descendit publicanus magis iustificatus in domum suam, quam Pharisaeus: cum Pharisaeus neque parum neque multum sit iustificatus, et omnium iustificatorum eadem sit quantitas aut modus iustificationis. Qui locus itidem sic accipi debet, ac si dixisset Dominus: Et descendit publicanus in domum iustificatus, Pharisaeus autem in suis peccatis haesit securus, sine Dei gratia. Sic et Matth. 10, Christus primum dicit, non esse timendos eos, qui tantum corpus possunt laedere: et mox veluti sibi contradicens, inquit, magis esse timendum Deum, qui


3391. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 904 | Paragraph | SubSect | Section]

exemplum, 1. Cor. 7, Melius est nubere quam uri: ubi non id vult Paulus, quod etiam uri sit bonum. Sic vulgo dicitur, Melius est aliquid quam nihil. Sic putat Camerarius, 1. Cor. 13, non esse proprie comparationem, Maior horum est charitas. Ad hanc sermonis figuram possis referre etiam, quod Dominus Luc. 7 tribuens peccatrici plenam iustificationem, videtur etiam Pharisaeo aliquam tribuere. Posita enim universali regula, quod ille plus diligat, cui plus remissum sit, incipit comparare eum cum illa in dilectione, tanquam evidenti iustificati animi indicio, illiusque dilectionem


3392. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 904 | Paragraph | SubSect | Section]

diligat, cui plus remissum sit, incipit comparare eum cum illa in dilectione, tanquam evidenti iustificati animi indicio, illiusque dilectionem longissime officiis Pharisaei praefert: ut ostendat eam multo magis iustificatam esse illo, qui sibi summum apicem iustitiae arrogabat: cum alioqui revera Dominus dicere velit, ipsam quidem perfecte iustificatam, illum autem adhuc in profundo suorum peccatorum haerere. Sic minus bonum aut inferiorem gradum, pro nullo putant aliqui etiam in illo dicto poni, quod qui unum mandatum solverit, et sic docuerit, minimus vocabitur in regno caelorum, pro,


3393. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 905 | Paragraph | SubSect | Section]

Debuisset aut eos sensus loci, et similis locutio Esaiae, ab isto errore, aut etiam furore retrahere. Sic verbum Audio, pro exaudire crebro ponitur. Utuntur quoque primitivis verbis pro derivatis: ut sunt, inchoativa, desiderativa, frequentativa, meditativa, et similia. Psal. 145, Dominus sustentat cadentes, id est, cadescentes. Luc. 11, Prohibuistis intrantes, pro Intranturientes. Sic saepissime verba quartae coniugationis pro frequentativis: Tu es Deus latitans, Isa. 45. 4 Latinis et Graecis paucissima verba sunt quae significent existentiam: pleraque autem


3394. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 906 | Paragraph | SubSect | Section]

talia in gentibus facturum. Ponitur factum, pro dicto aut noticia. Reperitur sane et contrarius huius tropus. de utroque postea suo loco plenius agetur. Verba primitiva saepe ponuntur pro variis derivativis, ut pro inchoativis, meditativis, frequentativis, ac similibus. Psal. 145, Dominus sustentat cadentes, i. iam iam cadentes. Sic Luc. 11, Intrantes in regnum caelorum prohibuistis, 1. intraturientes. 15 Nonnunquam verba, praesertim futuri et praeteriti temporis, necesse est exponere per Soleo, possum, debeo, aut volo, et infinitivum suum. 1. Reg. 1, Populus


3395. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 908 | Paragraph | SubSect | Section]

enim natis, cum nihil adhuc fecissent, scilicet pueris. 1. Corinth. 7, Ut unicuique divisit Deus: subaudi donum. 56 Subitae mutationes fiunt personarum et numerorum passim in Scriptura, praesertim in Prophetis ac Psalmis. Psal. 2, Quare fremuerunt gentes, Disrumpamus, Dominus deridebit eos, unxi regem meum, Dominus dixit ad me, Filius meus es tu, pete a me gentes, etc. Nunc erudimini reges, etc. Hic audis multiplicem mutationem personae tum Grammaticae, scilicet primae, secundae ac tertiae: tum realis,


3396. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 908 | Paragraph | SubSect | Section]

scilicet pueris. 1. Corinth. 7, Ut unicuique divisit Deus: subaudi donum. 56 Subitae mutationes fiunt personarum et numerorum passim in Scriptura, praesertim in Prophetis ac Psalmis. Psal. 2, Quare fremuerunt gentes, Disrumpamus, Dominus deridebit eos, unxi regem meum, Dominus dixit ad me, Filius meus es tu, pete a me gentes, etc. Nunc erudimini reges, etc. Hic audis multiplicem mutationem personae tum Grammaticae, scilicet primae, secundae ac tertiae: tum realis,


3397. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc qui volunt civiles videri in Germanico sermone, crebro inter colloquendum tertia persona pro prima et secunda utuntur: ut, Servus tuus, pro Ego: Dominus meus, pro Tu. 58 Verbum Sum sine circumscriptione praedicati aut accidentis. Nondum erat spiritus,


3398. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc qui volunt civiles videri in Germanico sermone, crebro inter colloquendum tertia persona pro prima et secunda utuntur: ut, Servus tuus, pro Ego: Dominus meus, pro Tu. 58 Verbum Sum sine circumscriptione praedicati aut accidentis. Nondum erat spiritus, scilicet datus. Ubi erat David, Iohan, 7. scilicet natus et educatus. 59 Repetitur subiectum pro verbo Sum. Genes. 31, Filiae filiae meae, et filii filii mei, et


3399. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

tumultuabuntur, coacervabitur, nescit quis auferens ea, pro, auferet. Ego non dans, Exod. 5, pro, non sum daturus. Vos transeuntes per terminum, Deut. 2. pro, transituri estis. Filius tuus egrediens de lumbis tuis, 1 Reg. 8. qui egredietur. Pro praeterito: Oculi vestri videntes quae fecit Dominus. Vos autem adhaerentes, Deut. 4. pro, Viderunt, et adhaesistis. Ego pluens, id est pluam, Gen. 7. 4 Participium passivum, id est pro activo, et contra invenitur: ut Iud. 8. 11, Per viam, שכוני Schechuni, habitantium in tabernaculis,


3400. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 911 | Paragraph | SubSect | Section]

verus caelestis panis, aut alius corporalis tantum. Negatio ergo Non determinat non personam dantem, aut Moysen, sed rem datam: nempe dicit, Manna non fuisse vere caelestem panem, quia iam demum adsit talis panis a patre datus: nempe Christus Iesus, ut etiam ex sequentibus patet. sic ibidem dicit Dominus: Descendi de caelo, non ut faciam voluntatem meam: pro, ut faciam non meam voluntatem, sed patris. Illud Non, determinat voluntatem, non autem verbum Facere. 7 Negatio est aliquando non suo loco posita, et simul particula Si deest: seu negatio sequentis est aliquando praeposita


3401. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 912 | Paragraph | SubSect | Section]

aquilae solent suos pullos supra alas gestare. Ioel. 1, Dentes eius dentes leonis: pro, sicut leonis. Inchoans deest, Gal. 4, Dico autem quanto tempore haeres est sub tutoribus: pro, Dico autem, quod sicut, vel quod quemadmodum haeres. Psal. 125, Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui. Pulchra hypotyposis est: pro, sicut circumcirca Ierusalem stant montes, sic et Dominus castrametatur circa suos. 19 Alias deest applicativum adverbium. Sic Iosu. 1, Ut sciant, quod quemadmodum fui cum Mose, ero tecum: pro, Sic ero tecum. Alias utrunque


3402. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 912 | Paragraph | SubSect | Section]

deest, Gal. 4, Dico autem quanto tempore haeres est sub tutoribus: pro, Dico autem, quod sicut, vel quod quemadmodum haeres. Psal. 125, Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui. Pulchra hypotyposis est: pro, sicut circumcirca Ierusalem stant montes, sic et Dominus castrametatur circa suos. 19 Alias deest applicativum adverbium. Sic Iosu. 1, Ut sciant, quod quemadmodum fui cum Mose, ero tecum: pro, Sic ero tecum. Alias utrunque adverbium deest. Perdix colligit quae non peperit, qui facit divitias sine iudicio. pro sicut perdix,


3403. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 913 | Paragraph | SubSect | Section]

esset cuique homini alligata mola asinaria in mare praecipitari, quam scandalizare unum ex his minimis. Matth. 24, Caelum et terra transibunt, verba autem mea non transibunt: id est, Potius caelum et terra interibunt, quam mea dicta. Psal. 125, Circum Ierusalem sunt montes, et Dominus est in circuitu populi sui: i. non aliter quam urbs munita est undique asperitate montium, ita tuetur circumquaque populum suum Deus. 30 Desunt nonnunquam adverbia comparandi magis, citius, potius, et similia: ut ex sequenti regula apparet. Crebro enim Hebraei exprimunt


3404. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 913 | Paragraph | SubSect | Section]

incommodo: ut cum similitudinis particulae non similitudinem, sed ipsam rei veritatem notant. quod Iudaei dicunt caf vel sicut veritatis. Quare aut abundant, aut vim adserendi habent, aut (ut ita loquar) identitatem notant: ut Deut. 9, In illis autem recol, sicuti omnia verba quae locutus est Dominus, id est, illa ipsa omnia intrant. Iud. 13, Non fecisset nos audire cazoth, sicut haec, id est, haec. Rom. 9, Quia non ex fide, sed tanquam ex operibus legis. Non similitudinem, sed rem ipsam indicat. Omnino enim ex operibus legis iustificari volebant. 1 Corint. 4. Sic nos existimet


3405. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 916 | Paragraph | SubSect | Section]

quam etiam substantiam et accidens, tanquam res omnino diversas, in eodem casu ponunt, iungendo per coniunctionem Et: vel etiam sine coniunctione: ut, Veritas et iudicium. Ier. 41, id est verum iudicium. Ut dem vobis finem et expectationem. Ier. 29, id est finem expectatum. Quoniam exaudiet Dominus vocem meam, supplicationem meam, Psal. 116. id est, supplicem vocem meam. Misericordia et veritas non deserent te, Proverb. 3. id est vera et constans misericordia, benignitas, seu beneficentia. Sic Virgilius: Pateram impiger hausit Plenoque se proluit auro: id est patera


3406. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 916 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut Latini faciunt, qui in genitivo possessorem ponunt: sed etiam ea ad quae quis aptus, inclinatus addictusve significatur: ut Exod. 4, Vir verborum, id est aptus ad verba seu sermones, eloquens. Et Gen. 9, Noah coepit esse vir terrae: id est, addictus fuit agriculturae. Exod. 15, Dominus est vir belli. Item Num. 32, Terra pecorum, et locus pecorum, id est, Locus vel terra apta alendis pecoribus. Iud. 1, Vir contentionis fui ego, et populus meus cum Amon valde: id est: magnam


3407. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 919 | Paragraph | SubSect | Section]

vel in haereditatem. 10 Aliquando et consequens, seu eam vocem quae primum sequitur, et nondum praecess it pronomen, relativum refert: ut Psal. 87, Fundamenta eius in montibus sanctis, Dominus diligit portas Sion. 11 Saepein eodem colo, in quo est antecedens, ociose relativa adhibentur: idque vel praeposita: ut Ios. 1, Ad terram quam ego do eis filiis Israel. Et Exod. 2, Et vidit eum infantem. Item 1 Sam. 21, Et mutavit eum vultum suum. Vel postposita: ut


3408. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 919 | Paragraph | SubSect | Section]

12 Non raro cum nomen aliquod deberet poni in obliquo casu, ponitur in nominativo, et relativum loco eius in obliquo: ut Nu. 5, Vir vir si deflexerit uxor eius: pro, cuiuscunque viri uxor deflexerit Iob. 3, Nox illa occupet eam caligo, pro noctem illam. Psal. 10, Dominus in caelo sedes eius, pro, Domini sedes est in caelo. Psal. 89, Caeli stabilis thronum tuum eis: pro, stabilies sedem ac regnum tuum cum caelis, seu quam diu caeli stabunt, Sic saepe Ego abundat, supplente eius locum ipsius obliquo. Gen. 24, Ego in via deduxit me. Sic 1


3409. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 919 | Paragraph | SubSect | Section]

caelis, seu quam diu caeli stabunt, Sic saepe Ego abundat, supplente eius locum ipsius obliquo. Gen. 24, Ego in via deduxit me. Sic 1 Sam. 15. Psal. 41. 13 Saepe in eodem colo ponunt et provocabulum Qui, quae, quod, et aliquod aliud pronomen relativum: ut Ios. 1, Quam Dominus Deus vester dat vobis ad possidendum eam. Et Esa. 58, Cuius non deficient aquae eius cum quibus oblectata es super eos. Ezech. 16. 1. Pet. 2. Cuius vulnere eius sanati estis. 14 Pronomen demonstrativum aliquando longius abest a non mine aut re monstrata. Iud. 5, Ipsa


3410. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 919 | Paragraph | SubSect | Section]

72, Liberabit pauperem vociferantem, et inopem, et non adiutor ei: id est, cui non estadiutor. Sic Luc. 2, Erat Anna prophetissa filia Phanuel, de tribu Aser, haec processerat in multam aetatem, pro, quae processerat. Sic Act. 10, Annuncians pacem per Iesum Christum, hic est omnium Dominus: pro, qui est omnium Dominus. 18 Pronomina aliquando non suo loco ponuntur. Idola argenti sui, pro, Idola sua argentea. Hoc est illis in affixis pronominibus valde crebrum: ut supra in Nominis constructione monui. 19 Item צו zu,


3411. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 919 | Paragraph | SubSect | Section]

vociferantem, et inopem, et non adiutor ei: id est, cui non estadiutor. Sic Luc. 2, Erat Anna prophetissa filia Phanuel, de tribu Aser, haec processerat in multam aetatem, pro, quae processerat. Sic Act. 10, Annuncians pacem per Iesum Christum, hic est omnium Dominus: pro, qui est omnium Dominus. 18 Pronomina aliquando non suo loco ponuntur. Idola argenti sui, pro, Idola sua argentea. Hoc est illis in affixis pronominibus valde crebrum: ut supra in Nominis constructione monui. 19 Item צו zu, hic, pro Ascher, qui.


3412. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Marc. 14, Hic est ex ipsis, scilicet Christi discipulis, dicit ancilla, quae non fecerat in textu eorum mentionem. 26 Aliquando ponitur relativum ante antecedens. Psal. 87, Fundamenta eius in montibus sanctis, diligit Dominus portas Syon: Eius relativum, refert sequens Syon. Sic: Restitue in quem me accepisti locum. Tale est et illud Pauli: Qui consolatur humiles, consolatus est nos Deus, 2. Corinth 7. praecedit Qui, sequitur Deus. Matth. 17, Et obiurgavit illud Iesus, et exiit ab eo daemonium: relativum,


3413. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

Rom. 8. Lex spiritus vitae in Christo Iesu: subintellige, Qui Spiritus est in Christo Iesu. Iacob. 2, Fides sine operibus mortua est: pro, quae fides est sine operibus. 28 Ponunt nonnun quam Et coniunctionem, pro relativo Qui, quae, quod. Psal. 118, Deus est Dominus, et illuxit nobis: id est, qui suo praesenti auxilio affulsit nobis. 1 Sam. 20, Non faciet pater meus rem parvam vel magnam, et non indicabit mihi: pro, quam non indicabit mihi. Esa 39, Ecce dies veniunt, et auferetur quic quid est in domo tua: pro, in quibus diebus. 29 Zeh,


3414. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

autem horum Mosis verborum verus hic est sensus: Ecce sanguis victimarum, quo iam in vos distributo, aut sparso, hoc foedus inter vos et Deum sancietur. Cum vero eadem verba recitentur etiam a Christo in sacra coena, non est dubium eandem esse eorum vim, cum sit prorsus similis materia: ita ut Dominus novum foedus sanciendo, videatur omnino ad illud foedus respexisse, et inde verba foederalia mutuatus esse. 33 Sic porro pronomen demonstrativum cum ipso sanguine etiam in Matthaeo et Marco connectitur. Nam omnes vertunt τοῦτο ἐστι τὸ


3415. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 922 | Paragraph | SubSect | Section]

est, datur ut sit coniunx. Eccl. 4, Disce parve puer risu cognoscere matrem: id est, arridendo matri testari te eam agnoscere: quod infantes erga ignotas non faciunt, sed potius horrent eas. mulierculae alio qui omnibus infantibus arrident, ut de earum risu id intelligi nequeat. Sic Dominus in verbis sacrae coenae: Hoc est corpus meum: et, Hic est sanguis meus, novi Testamenti: summa brevitate duas sententias in utraque parte complectitur. Quarum priore docet, quid nam det in cibum ac potum: posteriore, quid agat illa distributione corporis ac sanguinis sui: nempe, quod feriat


3416. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 925 | Paragraph | SubSect | Section]

caeci videant: hoc proprium ac nativum eius opus fuit. Sic vita aeterna est et dicitur praemium: quia licet gratis detur, tamen simul largissime remunerat omnia piorum benefacta. Hic morbus Lazari non est ad mortem, Ioan. 11. per accidens dicitur, scilicet me sanaturo et resuscitaturo eum. Sic Dominus affirmat puellam non esse mortuam, sed dormire. Sic vinum, ferrum, et aurum malum est. Alioqui per se suaque natura lethiferum fuisse Lazari morbum, ostendit ipsa experientia. Ita piis per accidens omnia cooperantur in bonum, etiam peccatum, satan et mors. Sic Paulus inquit 2. Cor. 12,


3417. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 927 | Paragraph | SubSect | Section]

Iuda. Sic Germani dicunt: Filia facit matrem probam: dum scilicet filia multo est matre turpior. Hoc modo respectu Christianismi praecipit, ut unusquisque maneat in eo genere vitae, in quo sit conversus: non quod non liceat mutare eam, sed ratione Christianismi nemo debet mutare, quasi Dominus servis aut maritis non sit perinde propitius. 29 Contraria vel vocabula, vel epitheta, aut res eidem, sed diverso respectu tribuuntur. Salus aeterna est donum, est et magno precio comparata.


3418. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 930 | Paragraph | SubSect | Section]

subiicere, idque rectissime a se factum esse evidentissime demonstrare. Nono: Scriptura articulos fidei, et alia quasi singularia dogmata solet propriis verbis perspicueque, praesertim in suis primariis sedibus, proponere, nec ea obscuritate sermonis involvere. praesertim autem id Dominus ac praeceptor noster erga suos Apostolos factitavit, quibus omnia solitus est explicatius exponere, aut certe postea explicare, etiam si quid prius obscurius proposuerat. Decimo: Illa quoque ineffabilis bonitas providentiaque Dei merito celebratur, quod etiam si alicubi aliquid


3419. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 934 | Paragraph | SubSect | Section]

in regno caelorum, id est, donec fruar caelesti gloria: id est simpliciter, Non bibam amplius corporalem potum, sed fruar spirituali caelestique felicitate: id est, sicut Lutherus exponit, Hic potus erit ultimum valete huius temporariae vitae. Sic allusione quadam ad illam ultimam coenam dicit ibi Dominus Apostolis, Dispono vobis, ut bibatis et edatis in regno patris mei. Sic forte alludit Christus ad verba et cogitationes Pharisaeorum, dicentium Luc. 5, Quis potest remittere peccata? cum subdit, Utrum est facilius dicere, Remissa sunt tibi peccata, an, Surge et ambula? quasi


3420. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 935 | Paragraph | SubSect | Section]

vel etiam ordine naturae sunt posteriora. De quo genere anticipationis nunc nihil addam. Est vero etiam quaedam prolepsis constructionis. ut cum pronomen relativum praeponitur suo antecedenti, aut etiam verbum suo nominativo. Psal. 87, Fundamenta eius in montibus sanctis: Diligit Dominus portas Syon super omnia tabernacula Iacob. Prius ponitur relativum Eius quam antecedens Syon, cum forte dicendum esset: Fundamenta Syon in montibus sanctis: aut Syon sita est in montibus sanctis, quam Dominus diligit super omnia tabernacula Iacob. De quo genere Hebraismi plenius dictum est


3421. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 935 | Paragraph | SubSect | Section]

suo nominativo. Psal. 87, Fundamenta eius in montibus sanctis: Diligit Dominus portas Syon super omnia tabernacula Iacob. Prius ponitur relativum Eius quam antecedens Syon, cum forte dicendum esset: Fundamenta Syon in montibus sanctis: aut Syon sita est in montibus sanctis, quam Dominus diligit super omnia tabernacula Iacob. De quo genere Hebraismi plenius dictum est in constructione Nominum et Pronominum. Iud. 4, Et ipsa quidem habitabat sub palma Debora, inter Rama et Bethel, in monte Ephraim. Hic et relativum et verbum vero nominativo praeponitur. Ad anticipationem


3422. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 935 | Paragraph | SubSect | Section]

forte magis speciali convenientioreque nomine. Psal. 122, Stantes erant pedes nostri in portis tuis, o Ierusalem, Ierusalem quae extructa est, ut civitas coniuncta sibi. Ibidem: Quoniam ibi constituta sunt solia pro iudicio, solia pro domo David. Psal. 145, Prope est Dominus omnibus invocantibus eum, omnibus invocantibus eum in veritate. Tales Anadiploses plurimae sunt in Latinis et Graecis poetis, et omnino habent quippiam musicum aut rhythmicum. Aeneid. 10, Sequitur pulcherrimus Astur, Astur equo fidens et versicoloribus armis. Sic Homerus suum Nerea Iliad.


3423. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 936 | Paragraph | SubSect | Section]

2. lib. repetit. Vicina est huic figurae ANAPHORA, cum eadem vox aut similis in plurium versuum principiis repetitur. Quod vidimus, triplicata est anaphora, 1. Ioan. 1. 3. Psal. 27, Dominus lux mea et salus mea, quem timebo? Dominus fortitudo vitae meae, a quo trepidabo? Psal. 118, Dicat nunc domus Aaron, quoniam in seculum misericordia eius. Dicant nunc qui timent Dominum, etc. Ibidem: Melius est sperare in Domino, quam confidere in homine: Melius


3424. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 936 | Paragraph | SubSect | Section]

Vicina est huic figurae ANAPHORA, cum eadem vox aut similis in plurium versuum principiis repetitur. Quod vidimus, triplicata est anaphora, 1. Ioan. 1. 3. Psal. 27, Dominus lux mea et salus mea, quem timebo? Dominus fortitudo vitae meae, a quo trepidabo? Psal. 118, Dicat nunc domus Aaron, quoniam in seculum misericordia eius. Dicant nunc qui timent Dominum, etc. Ibidem: Melius est sperare in Domino, quam confidere in homine: Melius est sperare in Domino, quam confidere in


3425. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 936 | Paragraph | SubSect | Section]

De esu igitur idolothytorum scimus, etc. Ac plerunque illa media per Parenthesin excludi possent. EPIZEUXIN, praecedentibus similimam figuram, dicunt esse, cum in contextu orationis eadem vox emphaseos gratia iteratur. Consolamini, consolamini popule meus, dicit Dominus vester: Isa. 40 et 55. Ibidem: Elevare, elevare, consurge Ierusalem. Item Isa. 38. Vivens, vivens ipse confitebitur tibi, sicut ego hodie. Talis figura est Schesis habitus nominum, aut etiam Synonymia, vel coacervatio quaedam nocum idem significantium. Isa. 1, Vae genti peccatrici,


3426. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 936 | Paragraph | SubSect | Section]

explicationem odoris, quatenus, qualis, quibusque odor sit. TAUTOLOGIA iteratio aut repetitio, cum idem secundo aut tertio dicitur, vel eisdem, vel aliis verbis. Psal. 2, Dirumpamus vincula eorum, et proiiciamus a nobis iugum ipsorum. Qui sedet in caelis irridebit eos: Dominus autem subsannabit eos. Non sunt vero ociosae, vel etiam odiosae Tautologiae seu repetitiones sacrarum Literarum, aut etiam vehementius rem eandem inculcant: ne non accepta praetervolet aures, cum et sermo sit brevis, et homines talium rerum minime vel intelligentes, vel cupidi. Alias


3427. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 943 | Paragraph | SubSect | Section]

suam, et cum in gladium ceciderint, non vulnerabuntur. Per civitatem ambulabunt, et super murum current: atque in domos ascendent, et instar furis ingredientur per fenestras. Ante illum contremuit terra, et commoti sunt caeli. Sol et luna obtenebrati sunt, et stellae contraxerunt splendorem suum. Dominus quoque dedit vocem suam ante exercitum suum: quoniam magna nimis sunt castra eius atque valida, quae exequuntur verbum eius. Siquidem magnus est dies Domini, et terribilis nimis: et quis sustinebit illum? Vix ulla talis pictura exercitus apud poetas reperietur. Sic Isaiae


3428. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 943 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi Propheta exprimit superbissimas iactationes regis Assyriorum. Sic Psal. 2 et 24, verba impiorum, Meschiam oppugnantium recitantur: tametsi potius ipsi loqui inducantur. Disrumpamus. et, Quis est iste rex gloriae? Sic Psalmo 12, Labia nostra a nobis sunt: quis erit noster Dominus? Sic Psal. 3, Multi dicunt animae meae, non est ipsi salus in Deo eius. Col. 2, Ne attigeris, ne gustaveris, ne contrectaveris: ubi Paulus pseudoapostolorum praeceptiunculas aut traditiunculas compendiaria Mimesi exprimit, ac deridet. Hos. 13, Qui sacrificant hominem,


3429. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 944 | Paragraph | SubSect | Section]

generi, praeter unicum Meschiam servatorem. Sic saepe a typis ad significata fit progressio. Verum de hac figura alibi accuratius. DIAPHORAN, aut differentiam aliqui dicunt esse, quoties res plane diversae illustri discrimine separantur, et quasi sibi invicem opponuntur: ut, Novit Dominus viam iustorum, ac iter impiorum peribit. Psal. 37, Mutuatur peccator, et non solvit, iustus autem miseretur, et commodat: quoniam benedicentes ei possidebunt terram, maledicentes vero peribunt. EPIMONE, commoratio aut permansio est (ut aliqui volunt) cum in eodem


3430. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 944 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic in aliis quibusdam Psalmis sunt intercalares versus. EPEXERGASIA, est quaedam expolitio et declaratio, de qua dicam in ordine sententiarum Pauli. Sed posset etiam id dici expolitio, cum idem diversis verbis et sensibus repetimus, urgemus et illustramus. Psal. 18, Dominus fortitudo mea, petra mea, et munitio mea, liberator meus, Deus meus, et robur meum, in quo sperabo: clypeus meus, et cornu salutis meae, atque refugium meum. Erasmus putat in Copia esse expolitam probationem, aut argumentationem explicatam, additis suis confirmationibus, et necessaria


3431. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 945 | Paragraph | SubSect | Section]

ista fiant. id est, donec fieri incipiant. Mihi autem potius in Generationis voce nodus ac dubium inesse videtur, magisque probatur: ut, sicut in vocabulo Generatio prolixius exposui, intelligatur ibi vox Generationis, non pro una aliqua aetate aut seculo, sed pro gente Iudaica: quodque dicat Dominus, gentem aut nationem Iudaicam non prorsus delendam esse, usque ad extremum diem, quin potius eandem omnium illorum malorum, quae ante extremum diem concurrent, spectatricem et participem fore: sicque Dominus praemoneat eos de maturando poenitentiam. Nam vocem Transire, interitum


3432. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 945 | Paragraph | SubSect | Section]

Generationis, non pro una aliqua aetate aut seculo, sed pro gente Iudaica: quodque dicat Dominus, gentem aut nationem Iudaicam non prorsus delendam esse, usque ad extremum diem, quin potius eandem omnium illorum malorum, quae ante extremum diem concurrent, spectatricem et participem fore: sicque Dominus praemoneat eos de maturando poenitentiam. Nam vocem Transire, interitum significare, ex illo ipso adiuncto dicto, Caelum transibit, manifestum est. Illud sane, Omnia fiant, videtur prorsus completum quid absolutumque significare. Completae significationis pro inchoata et illud


3433. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 946 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebraismi supra sunt plura exempla proposita. Proponetur quoque proprium caput, quomodo consequens denotet suum antecedens, aut contra. Nomina substantiva aliquando non tantum suam nativam significationem obtinent, sed etiam vel praecedentia vel sequentia. Psal. 11, Dominus odit amantem iniuriae: ubi amator iniuriae non is dicitur, qui tantum amat, sed is qui et promovet, facit ac patrat iniurias. Sic saepe Dominus dicitur facere iudicium adflictis: ubi iudicium etiam cognitionem causae, executionem ac defensionem innocentem et poenas sontium notat. Sic


3434. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 946 | Paragraph | SubSect | Section]

Nomina substantiva aliquando non tantum suam nativam significationem obtinent, sed etiam vel praecedentia vel sequentia. Psal. 11, Dominus odit amantem iniuriae: ubi amator iniuriae non is dicitur, qui tantum amat, sed is qui et promovet, facit ac patrat iniurias. Sic saepe Dominus dicitur facere iudicium adflictis: ubi iudicium etiam cognitionem causae, executionem ac defensionem innocentem et poenas sontium notat. Sic Proverb. 19, Parata sunt derisoribus iudicia. Ierem. 26 clamant Iudaei de Ieremia: Iudicium mortis est viro huic. Ubi iudicium illis capitale


3435. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 946 | Paragraph | SubSect | Section]

executionem ac defensionem innocentem et poenas sontium notat. Sic Proverb. 19, Parata sunt derisoribus iudicia. Ierem. 26 clamant Iudaei de Ieremia: Iudicium mortis est viro huic. Ubi iudicium illis capitale crimen, reatum culpamve significat. Ioan. 3 significat quiddam praecedens, cum Dominus dicit: Hoc est iudicium, pro causa iudicii aut reatus. Haec est vita aeterna, ut te agnoscant: id est, causa aut medium vitae consequendae. Sic Petrus dicit: Haec est gratia, pro causa gratiae, qua consequeris gratiam: aut ponitur gratia prore Deo grata, nempe, pati insontem ob veritatem,


3436. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

Babyloniae meretricis nomine aut persona, de tota illa Babylone aut abominationum confusionis desolatione disserit. Quod nunc quidem clarum est: utpote Dei beneficio revelatum, at olim ignotum. Verba quoque generalia aliquoties pro specialioribus ponuntur: ut Levit. 24, Locutus est Dominus, id est, praecepit. Sic in novo Testamento saepe dicere, pro praecipere accipitur: ut Matth. 4, Dic ut lapides isti panes fiant: Domine dic sorori meae, ut me adiuvet. Rom. 12, Dico enim per gratiam, quae data est mihi, id est praecipio. Genes. 18, Et festinavit ad faciendum vitulum.


3437. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

vir saepe utrunque sexum significat: ut, Beatus vit qui timet. Sic peregrinari pro habitare. Esa. 28. Prae sicera stupent, id est luxu. Sic voces temporis Heri, nudius tertius, pro praeterito tempore: hodie, pro praesenti. Deut. 8, Hodie transis Iordanem. Psalm. 118, Haec est dies quam fecit Dominus. Cras, pro futuro tempore, Deut. 8, Cum interrogaverit te cras filius tuus. Gen. 30, Respondebit mihi cras iustitia mea. Ios. 22, Ne cras negetis ad nos pertinere cultum Dei. Sic Abacuc dicit: Transfixisti caput de domo impii. id est interfecisti Pharaonem. Sic Cicero dicit in quadam


3438. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

species aliquot recensebimus. Nomina ac verba cognitionis aut notitiae persaepe Hebraeis non solum otiosam noticiam significant, sed etiam effectus cognitionem sequentes, alias plures, alias pauciores, ut sunt etiam affectus ac motus animi, complectuntur. Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, id est, amat, tuetur. 2 Tim. 2, Novit Dominus suos. Proverbiorum 12, Novit iustus animas iumentorum suorum. Proverb. 29, Novit iustus causas tenuium. Rom. 11, Non repulit Deus populum, quem antea cognoverat, id est, complexus erat. 1 Cor. 8, Si quis diligit Deum, is


3439. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

aut notitiae persaepe Hebraeis non solum otiosam noticiam significant, sed etiam effectus cognitionem sequentes, alias plures, alias pauciores, ut sunt etiam affectus ac motus animi, complectuntur. Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, id est, amat, tuetur. 2 Tim. 2, Novit Dominus suos. Proverbiorum 12, Novit iustus animas iumentorum suorum. Proverb. 29, Novit iustus causas tenuium. Rom. 11, Non repulit Deus populum, quem antea cognoverat, id est, complexus erat. 1 Cor. 8, Si quis diligit Deum, is cognitus est ab eo. Ier. 1, In utero novi te. Amos 3,


3440. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 948 | Paragraph | SubSect | Section]

Vide afflictionem meam, et eripe me. Iere. 1, Vide Domine afflictionem meam, quoniam superbivit hostis. Rom. 10, Qui stat, videat ne cadat, id est, caveat. quod etiam Latini dicent, videre ne aliquid fiat, aut ut fiat. Phil. 3. Videte canes, videte malos, id est, cavete. Gen. 4, Respexit Dominus ad sacrificium Abel, et ad sacrificium Cain non respexit. Col. 2, Dicite Archippo, vide ministerium tuum. Isa. 58, Quare ieiunavimus, et non aspexisti? 1 Samuel. 18, Non rectis oculis Saul aspiciebat David. Sic Oculi, vultus aut facies alicuius super aliquem, significat


3441. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 948 | Paragraph | SubSect | Section]

est in voce Iudicii: primum enim ponitur causa pro effectu, id est, iudicium pro condemnatione: deinde contra effectus pro causa, id est, condemnatio pro culpa. sensus enim est, Haec est causa damnationis. Pro liberare in his exemplis sumitur. 1 Sam. 18, bis dicitur, Iudicavit Dominus Davidem ab hostibus suis. Psalm. 72, Iudicabit afflictos populi, et liberabit filios pauperum. Isa. 42, Iudicium gentibus proferet, id est, liberationem spiritualem, sicut statim in sequentibus textus explicat. Psal. 35, Iudica me domine secundum iustitiam tuam, id est,


3442. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 948 | Paragraph | SubSect | Section]

nostra peccata in suo corpore in crucem sustulisse, perinde nimirum, ac si carnifex furem in suos humeros sublatum in patibulum portasset, ut ibi eum suspenderet. Proverb. 19, Parata sunt derisoribus iudicia, id est, castigationes. Ezech. 30, Faciam iudicia in Aegypto, et scient, quoniam ego Dominus sum. Ierem. 26, Iudicium mortis est viro huic, id est, poena capitali puniendus est, vel potius crimine capitali aut reatu oneratus est. Rom. 2, Existimas quod tu effugies iudicium, id est, castigationem Dei. 1 Corinth. 11, Iudicium sibi manducat et bibit, id est, castigationem,


3443. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 949 | Paragraph | SubSect | Section]

rei veritas pro sola eius specie aut etiam iudicio ponitur. Sic forte Marci 10 dicitur Christus dilexisse illum divitem iuvenem, qui quae rebat ex Christo quid faciendo vitam aeternam consequi posset: iussusque servare legem, gloriabatur se iam servasse: nempe amice blandiusque compellavit eum Dominus proponendo ei primi praecepti opus, quo liquido eum coarguit, quod pluris fecerit suas opes, quam Deum et vitam aeternam. Sic Graeci ponunt suum ϕιλέω, non tantum pro affectu animi, sed etiam pro osculari, atque adeo pro omni externa amica


3444. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 949 | Paragraph | SubSect | Section]

Quod quis fecerit, reportabit sive bonum sive malum: id est, praemium suorum operum aut vitae, opera illorum sequentur illos, id est, praemia et poenae operum. Econtra effectus pro causa creberrime ponitur, ut cum dicitur, Deus robur nostrum, salus nostra, fortitudo nostra, Ier. 16, Dominus fortitudo mea, et robur meum, pro, dans robur et fortitudinem, et similia. Psalmo centesimo decimooctavo, Dominus fortitudo et cantio nostra, pro faciens nos canere, dum dat occasiones gratiarum actioni per suas liberationes. Sic prior. Corinth. 1, Christus factus est nobis sapientia,


3445. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 949 | Paragraph | SubSect | Section]

illos, id est, praemia et poenae operum. Econtra effectus pro causa creberrime ponitur, ut cum dicitur, Deus robur nostrum, salus nostra, fortitudo nostra, Ier. 16, Dominus fortitudo mea, et robur meum, pro, dans robur et fortitudinem, et similia. Psalmo centesimo decimooctavo, Dominus fortitudo et cantio nostra, pro faciens nos canere, dum dat occasiones gratiarum actioni per suas liberationes. Sic prior. Corinth. 1, Christus factus est nobis sapientia, iustitia, sanctificatio, redemptio, id est, dans nobis haec omnia. Sic Psal. 14 et 60, dicitur


3446. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 950 | Paragraph | SubSect | Section]

actioni per suas liberationes. Sic prior. Corinth. 1, Christus factus est nobis sapientia, iustitia, sanctificatio, redemptio, id est, dans nobis haec omnia. Sic Psal. 14 et 60, dicitur Dominus esse spes nostra, id est, dans ea quae ab eo speramus, seu dans simul et spem et rem speratam. 1 Corinth. 14, Loqui aedificationem, id est, sermonem aedificantem. Tale est etiam illud, Voluptatem narras, pro, rem voluptatem afferentem. Prudefieri, erubescere, confundi, pro


3447. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 952 | Paragraph | SubSect | Section]

Contra sequentia ponuntur pro praecedentibus. Servus nescit quae faciat herus: id est, domini non solent communicare servis sua secreta, sicut ipsemet Christus ibi exponit, inquiens: Vos dico amicos, quia omnia quae audivi a patre, nota feci vobis. Alioqui ex coniecturis saepe sciunt, quid dominus agat aut moliatur: sicut Davus in Andria gloriatur se dudum olfecisse herum fingere nuptias. Prudentia intelligentium eius abscondetur, Isa. 29: id est, peribit cum res intereunt, absconduntur. Tali tropo Latini


3448. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 954 | Paragraph | SubSect | Section]

exempla in interrogationibus. Cum interrogatio non proprie de actione aut passione quaerit, ut sonat, sed de eius causa et occasione. De quo Hebraismo in Interrogationibus dictum est. Tale et illud est, 2. Corinth. 13, Propterea haec absens scribo, ne praesens aspere utar potestate; quam mihi Dominus dedit: id est, ne vos peccando mihi necessariam causam praebeatis severius agendi vobiscum. Exempla iuris. Genes. 3, De omni arbore comedendo come demus: id est, liberum plerunque ius edendi habemus. Lucae 3, dicunt milites poenitentes ad Baptistam: Et nos quid faciemus? id


3449. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 954 | Paragraph | SubSect | Section]

qui te consolor: id est, iure ac merito consolatione indigeo, merito mihi consolatio adhibenda esset. De iure, non de facto loquitur, non praedicit futurum, ut quis se consoletur. 1. Cor. 11, Oportet haereses esse: de facto loquitur. Alioqui verbum hoc plerunque ius ipsum notat: sicut Dominus ipse de facto exponit illam vicinam huic sententiam, Impossibile est non venire scandala. Ibidem, Convenientibus vobis in idem, non est Dominicam coenam manducare: de iure, non de facto loquitur: pro non iniuste, rite aut salutariter comeditis. Rom. 13, Magistratus non sunt terrori bono


3450. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 956 | Paragraph | SubSect | Section]

significat, ut in voce Necessitatis dixi, Sic illum obsessum nemo poterat vincire. Sic illud quoque intelligendum est de ultimo eventu, non de mala Iudaeorum voluntate aut conatu. An me illi irritant, dicit Dominus, aut potius seipsos in confusione faciei suae. Dominus scrutatur corda, Rom. 8. id est, perspicit. Sic Terent. Quam vellem Menedemum invitatum, pro, ad conivium plane attractum: nam invitatus quidem fuerat, sed recusaveratuenire. Ponitur ergo verbum causae pro eventu. Cum hac


3451. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 956 | Paragraph | SubSect | Section]

obsessum nemo poterat vincire. Sic illud quoque intelligendum est de ultimo eventu, non de mala Iudaeorum voluntate aut conatu. An me illi irritant, dicit Dominus, aut potius seipsos in confusione faciei suae. Dominus scrutatur corda, Rom. 8. id est, perspicit. Sic Terent. Quam vellem Menedemum invitatum, pro, ad conivium plane attractum: nam invitatus quidem fuerat, sed recusaveratuenire. Ponitur ergo verbum causae pro eventu. Cum hac regula et exemplis posses etiam Latinas quasdam


3452. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 957 | Paragraph | SubSect | Section]

potest. Exponit enim tales locutiones per illud sequens: Quod si Deus volens ostendere iram, toleravit in magna patientia vasa irae: quod idem est, ac si diceret, permisit eos aliquandiu insanire, seu tulit eos, idque magna patientia, non ipse eos ultro ad insaniam impulit. Ezech. 14, Ego Dominus pitithi errare feci prophetam illum. Sic et verbum Dare, aliquando permissionem significat: ut Rom. 1, Dare in reprobum sensum. Gen. 20, Propterea non dedi te attingere eum. 1. Sam. 18, Non dedit eum reverti in domum patris sui: id est, non permisit. 3. Reg. 2, Non deduces canitiem


3453. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 959 | Paragraph | SubSect | Section]

ac maxillae, item brachia, pro petentia. Sic Torrens Isa. 10, pro afflictionibus huius vitae, et Bibere, pro participare. Calix, pro suo dimenso aut parte crucis ac miseriarum, aliquando etiam bonorum. Calix autem salutis dicitur, quia afflictiones saepe sunt salutares, praesertim piis. Sic Dominus dicitur nostrum praesidium, petra, arx. 2 In Metaphoricis significationibus omnino id videndum est, ut non solum ex aliis scriptoribus aut etiam locis metaphoricas vocum notiones addiscamus, sed etiam ipsarum rerum naturam, tum a quibus fit translatio, tum et ad quas fit,


3454. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 961 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum, Ioel 1. Aliquando ab aliis sensibus ad alios traducunt Metaphoras. Vide odorem filii mei: est sicut odor agri pleni, Exod. 5, Foetere fecistis odorem nostrum in oculis Pharaonis. Tale est praecedens, Videre voces Domini: et Psal. 34, Gustate et videre, quia suavis est Dominus. 15 Saepe etiam fit, ut Metaphorae non possint satis perspicue exponi, nisi resolvantur in integram similitudinem: ut est illud Psalmi quinti, Guttur eorum est sepulchrum apertum: Pharisaei sunt sepulchrum dealbatum: Pontifex est paries dealbatus, Actorum vigesimotertio: id


3455. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 962 | Paragraph | SubSect | Section]

referre possis omnes eas voces, quae ab hominibus, aut alioqui a rebus humanis ad Deum translatae sunt. Ab hominibus translatas dico eas, quas Anthropopathias vocant. A rebus porro humanis, ut a brutis. Psal. 16, Sub umbra alarum tuarum proteget te. Ioel. 3. et Amos 1. Dominus de Sion rugiet. Ab inanimatis: Ecce ego stridam super vos, sicut stridet plaustrum onustum. Sic vocatur Deus petra, et arx nostra. 19 Porro ab homine eiusque membris, partibus, affectibus et actionibus innumerae plane Metaphorae ad Deum transsumuntur: qui tropus solet a


3456. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 962 | Paragraph | SubSect | Section]

opus ad nostram utilitatem edit. Psal. 18, Inclinavit caelos, atque descendit. Ascendere, quando sese a nobis abducit, veluti res nostras minime curans: vel potius, quando gloriam suam et potentiam vult mirabiliter ostentare: ut Psal. 47, Ascendit Deus cum iubilo, Dominus cum voce tubae. 10 Sedere dicitur, quando depingenda est regia eius dignitas, vel amplissimum iudicandi munus, Psal. 47, Regnat Deus super gentes, Deus sedit super solium sanctitatis suae. Psal. 110. Dixit Dominus Domino meo, sede ad dextram meam:


3457. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 962 | Paragraph | SubSect | Section]

47, Ascendit Deus cum iubilo, Dominus cum voce tubae. 10 Sedere dicitur, quando depingenda est regia eius dignitas, vel amplissimum iudicandi munus, Psal. 47, Regnat Deus super gentes, Deus sedit super solium sanctitatis suae. Psal. 110. Dixit Dominus Domino meo, sede ad dextram meam: id est, par sit nobis potentia ac dignitas. 11 Abscondit Deus se seu faciem suam, quando aliquibus propter peccata negat misericordiam, vel adimit sui cognitionem, ac studium pietatis, nec non mala immittit. Isa. 64, Abscondisti faciem tuam a


3458. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 962 | Paragraph | SubSect | Section]

et tabescere nos fecisti in manu iniquitatis nostrae. 12 Loqui dicitur Deus, teste Augustino de Civitate Dei lib. 11. cap. 2. cum occulte mentibus nostris voluntatem suam insinuat. Sic locutus est ad Sanctos, et in cordibus sanctorum prophetarum, qui dixerunt: Haec dicit Dominus. Quamvis aliquando loquitur per creaturas, veluti quando locutus est Mosi de flamma ignis in arbore. Aliquando in somnis et per somnia quaedam indicat: item per angelos, ministros suos: per verbum, quod in libris Prophetarum propositum cernimus per quotidiana opera atque signa.


3459. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 963 | Paragraph | SubSect | Section]

si antea sermonem aut noticiam significarunt, iam ad Deum translata rem ipsam vivasque ac praepotentes actiones indicant. Exemplo sit benedicere et maledicere Dei, quod non est amplius verbale, ut apud homines, sed reale: significat enim idem quod potenter benefacere aut malefacere alicui. Sic cum Dominus dicitur nosse viam iustorum, aut respicere aliquos, aut eius oculi esse supra aliquem: significat vivam ac praepotentem beationem, quemadmodum et contrariae locutiones: ut, cum vultus Domini dicitur esse super aliquos, aut increpare mare vel satanam. Causa est, quia sicut in humanis omnia


3460. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 964 | Paragraph | SubSect | Section]

et contra simplex sermo similitudinem significat. Nam Similitudinis particulae saepe non similitudinem rei, sed rem ipsam significant: sicut Hebraei de suo caf veritatis disserunt. quare aut abundant, aut vim asserendi habent: ut Deut. 9, In illis autem Recol, sicuti omnia verba quae locutus est Dominus: id est, illa ipsa omnia inerant. Iud. 13. Non fecisset nos audire Cazoth, sicut haec, id est, haec. Rom. 9, Quia non ex fide, sed tan quam ex operibus legis. Non similitudinem, sed rem ipsam indicat: omnino enim ex operibus legis iustificari volebant. 1 Cor. 4, Sic nos existimet


3461. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 964 | Paragraph | SubSect | Section]

in oculo, et obiectantis festucam proximo, Matth. 7. et similitudine utrium ac vini infusi, ut si esset pars reliquae propriae orationis. Multo vero magis perspicuus fuisset sermo, si fuisset per modum similitudinis proposita. Quod quidem in explicatione fieri etiam convenit. Vult enim dicere Dominus, ubique servanda est proportio. Sicut enim, si mustum infuderis in utres novos, etc. sic etiam, si tyrones severiore disciplina tractare velim, etc. 5 Vel sic eas simul reliquo sermoni miscent, ut nunc vocem ex similitudine mutuent, nunc propriam


3462. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 964 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam catulus leonis vocem suam edit de lustro suo, cum nihil praedae cepit? Num cadit avis in la queum positum in terra, quem non posuerit auceps? Num laqueum de terra aufert, cum omnino nihil cepit? Num clanget cornu in civitate, ut populus non paveat? Est ne malum aliquod in civitate, quod Dominus non fecerit? Sic Christus nonnunquam plures Parabolas ordine recitat sine expositione, eodem spectantes, et ad eundem scopum tendentes, Matth. 13. ut sunt de semine, de zizania, de sinapi, de fermento, et aliis. 9 Collationes omnis generis, sive Similitudinum sive Parabolarum,


3463. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 965 | Paragraph | SubSect | Section]

cum non perinde fuerint vera Sacramenta, ut nostra coena et baptismus. Sic etiam Gal. 4. violentior est, dum non tantum Agar, sed et Saram et Ierosolymam facit matrem carnalis seminis, et significare legem, cum tantum caelestis Ierusalem gratia aut promissio gignat spirituales filios. Sic Dominus dicit, zizania evelli primum in messe, cum moris sit eum evellere, quamprimum spicescit. Alias contra ipsa res nimium ad similitudinem attemperatur, ut mox hac sequenti Regula exponam. 12 In Parabolis multa dicuntur non ob rei primariae seu illustrandae veritatem, sed ob


3464. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

noluit saltare aut lamentari: nam coetui frustra canenti rectius Christus et Baptista comparantur. 20 Simile aliquando obscurius applicatur ita, ut non proprie indicetur urgeaturque id, in quo illud cum re proposita confertur. Psal. 78, Et evigilavit, ac si dormivisset Dominus, tanquam fortis, qui vociferatur post vinum. Et percussit hostes suos tergum: in opprobrium perpetuum tradidit eos. Hic praecipua vis Similis in eo sita est, quod sicut fortis aut gigas subito excitatus a crapula nondum digesta instar furiosi subito prorumpit, et obvium quemque sine modo ac


3465. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

est sub curatoribus, etc. Gen. 49. Iuda habita bit Leo, pro, sicut leo. Exemplum posterioris, Iosuae 3, Ut sciant, quod quemadmodum fui cum Moyse, ero tecum: pro, sic ero et tecum. 22 Aliquando utraque deest. Psal. 125, Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui: pro, Sicut circa Ierusalem sunt montes, sic Dominus castrametatur circa populum suum. Rivi aquarum cor regis, Proverb. 21. 23 Vaf Hebraeum coniunctio copulativa saepe applicat Similitudinem: ut, Sicut in caelo et in terra, pro, sic et in terra. Eundem


3466. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut leo. Exemplum posterioris, Iosuae 3, Ut sciant, quod quemadmodum fui cum Moyse, ero tecum: pro, sic ero et tecum. 22 Aliquando utraque deest. Psal. 125, Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui: pro, Sicut circa Ierusalem sunt montes, sic Dominus castrametatur circa populum suum. Rivi aquarum cor regis, Proverb. 21. 23 Vaf Hebraeum coniunctio copulativa saepe applicat Similitudinem: ut, Sicut in caelo et in terra, pro, sic et in terra. Eundem usum habet et in praecedenti exemplo: Et Dominus in circuitu populi sui: pro,


3467. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

circa Ierusalem sunt montes, sic Dominus castrametatur circa populum suum. Rivi aquarum cor regis, Proverb. 21. 23 Vaf Hebraeum coniunctio copulativa saepe applicat Similitudinem: ut, Sicut in caelo et in terra, pro, sic et in terra. Eundem usum habet et in praecedenti exemplo: Et Dominus in circuitu populi sui: pro, Sic Dominus est in circuitu populi sui, sicut montes circa Ierusalem. 24 Similitudinis particulae aliquando accipiendae sunt de genere, non de specie: de facto, non de summa convenientia modi: de exemplo, non de causa effect. aut etiam ratione.


3468. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

castrametatur circa populum suum. Rivi aquarum cor regis, Proverb. 21. 23 Vaf Hebraeum coniunctio copulativa saepe applicat Similitudinem: ut, Sicut in caelo et in terra, pro, sic et in terra. Eundem usum habet et in praecedenti exemplo: Et Dominus in circuitu populi sui: pro, Sic Dominus est in circuitu populi sui, sicut montes circa Ierusalem. 24 Similitudinis particulae aliquando accipiendae sunt de genere, non de specie: de facto, non de summa convenientia modi: de exemplo, non de causa effect. aut etiam ratione. Matth. 6. Remitte nobis debita, sicut et nos


3469. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 966 | Paragraph | SubSect | Section]

non vult per omnia accommodari magnitudinem beneficii cum quantitate fidei, quae multo est imbecillior aut languidior beneficio Christi. Sic intelligatur et illud: Convertimini ad me, sicut et ego ad vos. In genere sic, non in specie aut individuo. Levit. 9. Ora pro eis, sicut praecepit Dominus: non loquitur de modo aut forma precationis, sed de mandato facti. 25 Sicut, aliquando qualitatis convenientiam aliquam, aliquando quantitatis notat, aliquando etiam identitatem, nonnunquam simpliciter ipsam rem aut substantiam. Quando enim derebus dicitur diversis ac natura


3470. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 967 | Paragraph | SubSect | Section]

in se vitam: sed ideo ponitur in fine, quia nobis per fidei obedientiam gratis contingit iustitia, sicut et vita, et non per nostram iustitiam praemium vitae aeternae. Recte ergo ex peccato mors, et ex obedientia fidei gratuita iustitia cum sua vita sequitur. Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, et iter impiorum peribit: id est, illos regit ac fovet, hosce autem perdet. Parabolarum porro ea vis est, ut plerunque rem illustrent, si bene intelligantur, excitent attentionem, delectent, et etiam altius memoriae infigant: sed tamen si non applicentur aut


3471. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 968 | Paragraph | SubSect | Section]

referant, ac per eas exprimendae sint. Aliquando contra sententiae nimium abundant vel singulis vocibus, eisque aut iteratis, aut sono quidem diversis, sed sensu aequivalentibus aut certe vicinis, vel etiam totis formulis aut membris repetitis: ut Psal. sexto, Audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. De qua re postea, in Pleonasmo, Repetitionibus et Appositione dicetur. DE VARIA PERTURBATIONE VERBORUM, SENTENTIARUM AC RERUM. In sententiis efferendis plerunque


3472. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 968 | Paragraph | SubSect | Section]

sint. Aliquando contra sententiae nimium abundant vel singulis vocibus, eisque aut iteratis, aut sono quidem diversis, sed sensu aequivalentibus aut certe vicinis, vel etiam totis formulis aut membris repetitis: ut Psal. sexto, Audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. De qua re postea, in Pleonasmo, Repetitionibus et Appositione dicetur. DE VARIA PERTURBATIONE VERBORUM, SENTENTIARUM AC RERUM. In sententiis efferendis plerunque debet esse aliquis ordo vocum. Nam


3473. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 968 | Paragraph | SubSect | Section]

contra sententiae nimium abundant vel singulis vocibus, eisque aut iteratis, aut sono quidem diversis, sed sensu aequivalentibus aut certe vicinis, vel etiam totis formulis aut membris repetitis: ut Psal. sexto, Audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. De qua re postea, in Pleonasmo, Repetitionibus et Appositione dicetur. DE VARIA PERTURBATIONE VERBORUM, SENTENTIARUM AC RERUM. In sententiis efferendis plerunque debet esse aliquis ordo vocum. Nam licet non plane semper


3474. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 968 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Palea non datur servis tuis, et lateres dicunt nobis facite, Exod. 5, pro, et dicunt nobis, Facite lateres. Loco ad habitandum te praeparasti, Exod. 15, pro, loco, quem praeparasti ad habitandum te. Manus super thronum Iah, Exod. 17, pro, manus Iah super thronum suum: id est, iuravit Iah Dominus super thronum suum. Qui immolaverit diis, occidetur, praeterquam Domino soli, Exod. 22, pro immolans diis, praeterquam Domino soli, occidatur. Quia est operim entum eius ipsum solum, Exod. 22, pro, quia ipsum solum est operimentum eius. Et latitudo quatuor cubitorum cortinae unius,


3475. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 969 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

deinde res significata, quasi dicat, ex hac nota colliges hoc, ex illa aliud. Ibidem et, Nemo potest dicere Dominum Iesum, nisi spiritu Dei, pro, Iesum esse suum Dominum. Seu, Nemo potest Iesum pro suo Domino agnoscere ac confiteri, nisi ex Spiritu sancto. Iesus positum est ibi subiectum, et Dominus praedicatum. Vel, Qui dicit Iesum anathema, malo spiritu loquitur. Sic Psalmo 1, Beatus vir, qui non abiit in via peccatorum: pro, Is, qui non abit in via peccatorum, beatus erit. Beati quorum remissae sunt iniquitates, et quorum tecta sunt peccata: pro, Quicunque habet remissionem


3476. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 971 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quod navicula alia non esset ibi, nisi una illa, in quam ingressi fuerant discipuli eius, et quod non introiisset cum discipulis suis Iesus in naviculam, sed soli discipuli eius abiissent: aliae vero supervenerunt naviculae a Tiberiade iuxta locum, ubi comederunt panem, postea quam gratias egisset Dominus. Cum ergo vidisset turba, quod Iesus non esset ibi, neque discipuli eius, ascenderunt et ipsi naviculas, et venerunt Capernaum, quaerentes Iesum. Et cum invenissent eum trans mare, dixerunt ei: Rabbi quando huc venisti? Respondit eis Iesus, et dixit, etc. Hic


3477. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 971 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

iumenta per viam Australem: cum propheta antea dixisset, se scire, quomodo usque Zoanam et Hanasam penetraverint, iam redit ad itineris descriptionem, id quod Hebraeis familiare est. et Psal. 23, Hic accipiet benedictionem a Domino, et misericordiam a Deo salutari suo: prius enim Dominus miserando iustificat impium, postea benedicendo coronat iustum. Exod. 14, Iunxit ergo currum suum, et omnem populum suum sumpsit secum: id est, assumpto toto exercitu conscendit currum. Inter turbatas locutiones aut sententias numeretur sane et Hypallage, quae non est rara in


3478. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 972 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Iordanem: id est, nihil aliud opum aut comitatus habens. In corpore suo venit, in corpore suo exeat: id est, nihil plane aliud secum in sua liberatione exporter, non liberos, non uxorem, aut quicquam aliud. Haec omma gentes quaerunt, subintellige, et non pii homines. Eos qui foris sunt, iudicabit Dominus: igitur non vestrum fuerit in eos inquirere scrupulosius, eosque reformare velle, sed domesticos tantum fidei castigare: 1. Cor. 5. Sic et negatio unius aliquando diversa affirmat: ut, Non volens iniquitatem tu es. i. volens aequitatem ac iustitiam. Arundinem quassatam non


3479. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 974 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

eius, quam asserere volumus, quo eam adversario veluti invito extorqueamus. Et hoc Interrogationum genere Hebraei non solum in contentione, verum etiam in quieto et familiari sermone multum utuntur. Interrogant enim saepe ea quae vel maxime asserere volunt. Psalmo 113. Quis est sicut Dominus Deus noster? Genes. 8, Nunquid difficile erit Domino verbum? Ibidem Nunquid occultabo ego Abrahamo, quod facturus sum? Gen. 19, Nonne parva est? Gen. 37, An non fratres tui pascunt oves in Sichem? Ios. 10, Nonne scriptum est hoc in libro? In hisce duobus exemplis interrogatio valet


3480. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 975 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

interrogatione redditae videntur, tametsi reb. commode. Ut Tu dixisti. 2, Sam. 9, Tune es Ziba? qui ait, servus tuus, etc. 2. Sam. 14. Ne caeles quaeso me verbum, de quo te percontabor. Loquatur quaeso Dominus meus rex. Marc. 7, Quare tui Apostoli illotis manibus comedunt? quia recte dixit Isaias de vobis hypocritis, etc. id est, quia non est peccatum illotis manibus comedere, sicut vos superstitiosuli putatis, qui totam pietatem in rebus externis collocatis, quod dudum Isaias


3481. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 977 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sonare videntur. Saepissime enim videntur ponere aut facere non causam ut causam: ut, Pro dilectione mea oderunt me, Psal. 109: id est, debebant quidem me redamare, sed rependunt odium: at sermo ita sonat, quasi amor ille pii, fuerit causa efficiens odii impiorum. Hoc sensu ipsemet Dominus dicit ad Iudaeos contra se furentes: Propter quod bonum opus lapidatis me? Sed illi negant se eum lapidare ob ipsius benefacta, verum ob contraria. Sic etiam Ethnici, praesertim poetae, interdum loquuntur: ut Dat Crystallus aquam Sic. Cantando condere longos soles, pro, peragere.


3482. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 978 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vera et primaria causa alicuius operis. Hoc quoque modo Christus dicitur positus in ruinam multorum, cum proprie ad vitam sit donatus. Et eius Evangelium ac ministri dicuntur esse odor mortis: item, proiicere ignem ac gladium in terras, seu causam esse omnium dissidiorum, sicut ipsemet Dominus inquit. Sic fides, verbum ac sacramemta dicuntur salvare nos, et credentes etiam montes transferre, cum talia solus Deus faciat, fide tamen apprehensus. Psal. 119, Iudicia tua adiuvabunt me: id est, tu ipse per et secundum verbum tuum. Matth. 10. Luc. 12, Non veni mittere


3483. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 982 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Quinetiam non raro sententia quae videtur esse particularis, generaliter accipienda est, praesertim ubi aliqua notabilia ponuntur. Non relinquam mingentem ad parietem, 1. Sam. [25.] pro, omnes contrucidabo. Psal. 30, Ego iacui, dormivi et evigilavi: Dominus autem suscepit me: quasi dicat, quicquid ago, Dominus semper mihi adest. Iustus miseretur et commodat, Psal. 21. pro, omni beneficentia alios iuvat. Sic praecepta Decalogi sunt Synecdochica. Denique crebro etiam individua ponuntur pro universalibus: quia Scriptura


3484. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 982 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quae videtur esse particularis, generaliter accipienda est, praesertim ubi aliqua notabilia ponuntur. Non relinquam mingentem ad parietem, 1. Sam. [25.] pro, omnes contrucidabo. Psal. 30, Ego iacui, dormivi et evigilavi: Dominus autem suscepit me: quasi dicat, quicquid ago, Dominus semper mihi adest. Iustus miseretur et commodat, Psal. 21. pro, omni beneficentia alios iuvat. Sic praecepta Decalogi sunt Synecdochica. Denique crebro etiam individua ponuntur pro universalibus: quia Scriptura multum cum individuis agit, totum genus inelligens,


3485. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 982 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

delicatam vitam lotione faciei et unctione capitis. Ubi manifestae Hyperbolae sunt, eoque ad mediocritatem necessario reduci debent. Sic Luc. 14, Cum facis prandium, noli vocare fratres tuos consanguineos, neque vicinos tuos divites: sed voca pauperes, mutilos, claudos et caecos. Videtur Dominus simpliciter mandare, ne iis benefaciamus, qui nobis referre gratiam possunt, sed tantum iis, qui non possunt: cum illud prius officii genus non interdicat, sed hoc posterius vult longe studiosius


3486. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 984 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

habet figulus potestatem ex eodem luto facere aliud vas in honorem, aliud in ignominiam? Non mox sequitur: Igitur eodem modo Deus statim intio alios in exitium, alios in gloriam condit ac ordinat. Sed sensus est: Etiam si plane ita faceret Deus, tamen non posset iniustitiae accusari, utpote omnium Dominus. Observa hic simul, quod qui potentiam vel iuris vel virium affirmat non mox ipsum factum aut opus asserit, ut alibi dicetur. Huc etiam illud genus referri potest: Quid si volo eum hic manere. Et omnino cum aliquid violentius dicitur, quod tamen non simpliciter putatur aut


3487. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 986 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

reliqua sunt obscura et immunda. Ibidem: Nonne anima pluris est quam alimentum, et corpus quam indumentum? sub. quod si Deus dat quod pluris est, dabit et quod minoris est. Matth. 8, Ego homo sum, habeo sub me milites, ac dico huic, Vade, et vadit: et alteri, Veni, ac venit: sub. quanto magis tu Dominus ac creator omnium habes talem potestatem, et omnia tibi obedire coguntur. Rom. 15, Christus non placuit sibimet, sed sicut scriptum est, Opprobria opprobrantium tibi ceciderunt in me: de est, sed studio placendi Deo tulit omnia, ita ut ei vere acciderit, quod scriptum est,


3488. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 986 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in me quod carpere possis? Et non detur, quaeso, servo tuo onus paris mulorum de terra, 2 Reg. 5. pro, tametsi non accipias munus a me, tamen obsecro, etc. Et stare fecit vultum suum, et posuit, donec moraretur, 2. Reg. 8. sub. manum super faciem aliquandiu. Dixit Hazael, Quare Dominus meus flet? Respondit, quia novi malum, etc. Dixitque Hazael, Quid est enim servus tuus canis, ut faciat rem magnam hanc? 2. Reg. 8. subaudiendum, Ne dicas hoc servo tuo. postea sequatur: Qualis enim est servus, etc. Nisi sanguinem Naboth viderim heri, sub. non


3489. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 992 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

tacite continent argumentum, quod quandoquidem Deus antea sic puniverit, etiam nunc dubitare non debeamus, quin sit puniturus. Efficacius denique maioremque terrorem tales minae incutiunt. Eadem ratio etiam promissionum ac rerum bonarum est. Sed iam propius ad exempla accedamus. Psalm. 11, Pluet Dominus super impios laqueos, ignem et sulphur, atque spiritus procellarum, haec est pars calicis eorum. Tales poenae solis Sodomitis olim acciderunt, et nullis postea. Ponitur igitur illorum specialis forma


3490. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 994 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Latinique sermonis obtinuit, deberent proponi per futurum indicativi, idque oratione propalam, et non dissimulanter id agente: ut fit Genes. 49, Non discedet sceptrum de Iuda, nec legislator, etc. Deut. 18, Prophetam de medio tui deque fratribus tuis, sicuti me, excitabit tibi Dominus, etc. Et Isa. 2, Et erit in postremis diebus mons domus Domini, etc. Sic Matth. 24, 25. Act. 21. 2 Thessal. 2. 2 Timoth. 3, 4. Verum apud prophetas multum in praeterito proponuntur. Isa. 51, Quoniam consolatus est Dominus Sion, etc.


3491. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 994 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

tuis, sicuti me, excitabit tibi Dominus, etc. Et Isa. 2, Et erit in postremis diebus mons domus Domini, etc. Sic Matth. 24, 25. Act. 21. 2 Thessal. 2. 2 Timoth. 3, 4. Verum apud prophetas multum in praeterito proponuntur. Isa. 51, Quoniam consolatus est Dominus Sion, etc. Eiusdem 60, Surge, exciteris, quoniam venit lux tua, et gloria Domini super te orta est. Causam dicunt esse, quia prophetis tam certa ea fuere, ac si iam facta fuissent, eoque praeterito illas expresserunt. Phalereus dicit praeteritum esse vehementius praesenti aut


3492. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 994 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Christi, inseritur admodum austera vox: Ad praedicandum diem ultionis Dei nostri. Talibus amoenis et salutaribus descriptionibus adventus Meschiae plena est Scriptura. Alias contra idem adventus pingitur gloriosus, potens ac terribilis. Malach. 3. Veniet repente ad templum suum Dominus, quem vos quaeritis, et angelus foederis, quem vos desideratis. Ecce venit, dicit Dominus exercituum. Et quis potest sustinere diem adventus eius? et quis stare poterit, cum ille apparuerit? Est enim veluti ignis exco quens, et veluti lixivium lavantium. Sic Ioel 2, Sed et super servos et


3493. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 994 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

amoenis et salutaribus descriptionibus adventus Meschiae plena est Scriptura. Alias contra idem adventus pingitur gloriosus, potens ac terribilis. Malach. 3. Veniet repente ad templum suum Dominus, quem vos quaeritis, et angelus foederis, quem vos desideratis. Ecce venit, dicit Dominus exercituum. Et quis potest sustinere diem adventus eius? et quis stare poterit, cum ille apparuerit? Est enim veluti ignis exco quens, et veluti lixivium lavantium. Sic Ioel 2, Sed et super servos et ancillas meas in diebus illis effundam de spiritu meo. Et dabo prodigia in caelo et in


3494. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 995 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nubis. Sol vertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et terribilis. Et erit, omnis qui invocaverit nomen Domini, servabitur. Quoniam in monte Sion erit salutatio, et in reliquiis, quas Dominus vocabit, sicut Dominus dixit. Quem locum Petrus Act. 2, de primo adventu Christi exponit. Sic etiam Isa. 2, post praedictionem laeti et amabilis adventus, quod stabit mons Sion, et omnes ad eum confluent, ac dicent: Venite ascendamus, etc. mox simul etiam terribili specie


3495. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 995 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nubis. Sol vertetur in tenebras, et luna in sanguinem, antequam veniat dies Domini magnus et terribilis. Et erit, omnis qui invocaverit nomen Domini, servabitur. Quoniam in monte Sion erit salutatio, et in reliquiis, quas Dominus vocabit, sicut Dominus dixit. Quem locum Petrus Act. 2, de primo adventu Christi exponit. Sic etiam Isa. 2, post praedictionem laeti et amabilis adventus, quod stabit mons Sion, et omnes ad eum confluent, ac dicent: Venite ascendamus, etc. mox simul etiam terribili specie eundem describit,


3496. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 996 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vero Psal. 112, dum converteret Deus captivitatem Sionis, inter caetera legimus: Quando vero revertetur Meschias, et seipsum ostendet Israelitis, tunc replebitur risu os eorum, ac gaudebunt et verificabunt primum adventum, ratione huius secundae ostensionis, et dicent: Magnificavit Dominus facere pro nobis. Hucusque traditio. De paupertate Messiae ita scribit Rab. Mosceh Hadarscan in expositione Genes. super illud 49, Ligans ad vitam pullum suum: Cum venerit Messias in Ierusalem, ipse strabit asinum suum, et equitabit, et super eum veniet in Ierusalem, ut seipsum


3497. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 999 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

non autem (sicut dixi) negat se esse metaphoricum Heliam: id est, qui spiritu ac virtute Heliae venerit. Sic negat, se esse talem prophetam, qualem tunc ipsi animo conceperant: id est, qui Messiam, post longum tempus venturum praediceret, ut alii antea sunt soliti: et de tali propheta etiam Dominus dicit, Lex et Prophetae usque ad Ioannem, excludens Baptistam ex ordine prophetarum, illosque usque ad Baptistam durasse affirmans. Sic dicit Christus, se in proverbiis locutum esse Apostolis, Ioan. 16, non indicans doctrinae obscuritatem, sed Apostolorum ruditatem, quibus eius dicta


3498. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1001 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in arca, in suo tabernaculo et templo: Salomon tamen 1. Reg. 8, et Esa. 66, ac Stephanus Act. 7 et 17, dicunt Deum non habitare in manufactis templis, nempe sic ut opinantur homines, ut vel tota ipsius substantia comprehendatur eo aedificio, vel etiam ut ea domo ac cultu per se delectetur Dominus, veluti ex opere operato: sed habitat tamen ibi, et capitur eo aedificio ac cultu, quatenus vera fides eum per illos cultus tanquam typos quosdam in Christo apprehendit et complectitur: quatenus, inquam, pius homo intelligit se per illa veluti paedagogica quaedam rudimenta ad Christum legis


3499. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1003 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ut mox conspiciantur: alia contra sunt remotiora obscuriusque expressa, ut non nisi ab attentissime considerante animadvertantur, ut quae subinde alia atque alia deprehendantur: ita et Scriptura attentam, diuturnam ac intelligentem scrutationem lectoremque requirat. Atque huc proprie pertinet quod Dominus dicit, Scrutamini Scripturas: non omnia mox in primo aspectu aut facie cernuntur. Quare de eo libro verissime dicetur, quod lectio eius decies repetita placebit. In tali igitur sententiarum rerumque ac verborum copia, praesertim intra breves metas conclusa (ut solet Paulus


3500. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1004 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quod sit doctrina de Christo: ideo describit Christum a causa formali, quod sit verus Deus et verus homo: a causa efficiente, quod ratione alterius naturae sit filius Dei, et ratione alterius, filius Davidis. Describit eum etiam a causa finali, quod det spiritum sanctificantem, sitque noster Dominus aut redemptor, ad hoc missus, ut omnes ad eum convertantur, seu in nomen eius credant. Eodem pertinet, quod dum eius resurrectionem probat, ostendit eum non sine ingenti fructu nostroque bono esse passum. Postremo describit et ipsos Romanos a causa efficienti, quod sint divinitus vocati: et


3501. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1010 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quam novum: ideo operaeprecium fuerit mentionem facere illius vulgati dicti, quod aiunt, Aristotelem lecto Moyse dixisse, eum multa dicere, pauca aut probare. Verum enim sane est, Moysen et totum vetus Testamentum potissimum testimonio et autoritate Dei omnia sua probare, subinde repetendo, Dominus dixit haec, Os Domini locutum est. De quo fundamento aut demonstratione assertionum Mosaycarum et propheticarum, in tractatu De ratione legendi sacras literas uberius disserui. Verum enimvero aliquando etiam Christus et Paulus, qui alioqui plerunque sua dicta nervose


3502. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

καὶ ἀνδραποδισμοῦ τῆς πατρίδος. Id est, Verum illud peropportune cadit, Athenienses, ut quod summo Philippi rebus praesidio est, idem vobis vel utilissimum sit. Nam quod is unus omnia et arcana et aperta moderatur, ac simul et dux est et dominus, et quaestor, et ipse ubique adest exercitui, ad res bellicas celeriter et tempestive conficiendas, multum quidem valet: sed pacificationi quam cum Olynthiis facere cupit, adversatur. Neque enim obscurum est Olynthiis, hoc agi bello, non existimationem suam, non agri partem, sed excidium


3503. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quaerentium. Nam sui domini vitam avaritia rapit. Haec ideo prolixius addidi, quia nulla mihi versio in proximis lineis satis facit, tametsi ego aliquid paraphraseos adiecerim. Talia sunt duo exempla Gen. 2. Primum enim breviter proponit bimembrem propositionem: Plantavit quoque Dominus hortum in Eden ab Oriente, et posuit illuc hominem, quem finxerat. Mox vero exponit, tum quomodo hortum plantaverit. Fecit enim germinare Dominus, etc. tum qua ratione et conditione hominem in hortum collocaverit. Qua expositione finita, mox denuo breviter proponit, et


3504. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ego aliquid paraphraseos adiecerim. Talia sunt duo exempla Gen. 2. Primum enim breviter proponit bimembrem propositionem: Plantavit quoque Dominus hortum in Eden ab Oriente, et posuit illuc hominem, quem finxerat. Mox vero exponit, tum quomodo hortum plantaverit. Fecit enim germinare Dominus, etc. tum qua ratione et conditione hominem in hortum collocaverit. Qua expositione finita, mox denuo breviter proponit, et consequenter propositionem bimembrem exponit: inquit enim: Non est bonum esse hominem solum, Faciam ei adiutorium, quod sit coram eo. Mox exponit primum,


3505. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

alterum propositionis membrum, quomodo Deus illi fecerit adiutorium aptum, sopiendo eum, et extrahendo costam. Adscribemus vero ipsum totum textum, ut tanto clarius exempla haec cum sua regula intelligi possint. Propositio: α Plantavit quoque Dominus Deus hortum in Eden ab Oriente, et posuit illuc hominem quem finxerat. Expositio: Fecit etiam germinare Dominus Deus de humo omnem arborem, quae concupiscibilis erat visui, et commoda in cibum: et arbor vitae erat in medio horti, atque arbor scientiae boni


3506. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Adscribemus vero ipsum totum textum, ut tanto clarius exempla haec cum sua regula intelligi possint. Propositio: α Plantavit quoque Dominus Deus hortum in Eden ab Oriente, et posuit illuc hominem quem finxerat. Expositio: Fecit etiam germinare Dominus Deus de humo omnem arborem, quae concupiscibilis erat visui, et commoda in cibum: et arbor vitae erat in medio horti, atque arbor scientiae boni et mali. Et fluvius egrediebatur de Eden ad irrigandum


3507. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

bonum: est quoque ibi bdellium et lapis onychinus. Nomen vero fluvii secundi Gihon: ipse est, qui circuit totam terram Aethiopiae, porro nomen fluvii tertii Hidekel, et hic vadit ad Orientalem plagam Assyriae: et quartus fluvius est Euphrates. β Tulit itaque Dominus Deus ipsum Adam, et posuit eum in hortum Eden, ut coleret et custodiret ipsum. Praecepitque Dominus Deus ipsi Adam, dicens, De omni ligno horti comedendo comedes, de arbore vero scientiae boni et mali nequaquam comedes ex illa: alio quin quacunque die comedetis ex ea, moriendo morieris.


3508. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

circuit totam terram Aethiopiae, porro nomen fluvii tertii Hidekel, et hic vadit ad Orientalem plagam Assyriae: et quartus fluvius est Euphrates. β Tulit itaque Dominus Deus ipsum Adam, et posuit eum in hortum Eden, ut coleret et custodiret ipsum. Praecepitque Dominus Deus ipsi Adam, dicens, De omni ligno horti comedendo comedes, de arbore vero scientiae boni et mali nequaquam comedes ex illa: alio quin quacunque die comedetis ex ea, moriendo morieris. Nova propositio: Et rursum dixit Dominus Deus: α Non est bonum, ut


3509. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

eum in hortum Eden, ut coleret et custodiret ipsum. Praecepitque Dominus Deus ipsi Adam, dicens, De omni ligno horti comedendo comedes, de arbore vero scientiae boni et mali nequaquam comedes ex illa: alio quin quacunque die comedetis ex ea, moriendo morieris. Nova propositio: Et rursum dixit Dominus Deus: α Non est bonum, ut sit Adam solus: β faciam illi adiutorium, quod sit coram eo. Expositio: Itaque formavit Dominus Deus de humo omnem bestami agri, et omne volatile caeli, adduxitque ad ipsum hominem, ut


3510. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ex illa: alio quin quacunque die comedetis ex ea, moriendo morieris. Nova propositio: Et rursum dixit Dominus Deus: α Non est bonum, ut sit Adam solus: β faciam illi adiutorium, quod sit coram eo. Expositio: Itaque formavit Dominus Deus de humo omnem bestami agri, et omne volatile caeli, adduxitque ad ipsum hominem, ut videret, quomodo appellaret illud. Omne enim quod ipse homo vocabat in anima vivente, illud nomen eius erat. Igitur vocavit ipse homo nomina cuique iumento et volatili caeli, omnique bestiae agri: et


3511. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

appellaret illud. Omne enim quod ipse homo vocabat in anima vivente, illud nomen eius erat. Igitur vocavit ipse homo nomina cuique iumento et volatili caeli, omnique bestiae agri: et pro homine non invenit adiutorium, quod esset coram eo. β Et fecit illabi Dominus Deus soporem in Adam, et obdormivit, tulitque unum ex costis illius, et clausit carnem pro ea, et aedificavit Dominus Deus costam, quam acceperat de homine, in mulierem, et adduxit eam ad hominem illum, et ait homo ille: Hac vice os de ossibus meis, et caro de carne mea: tunc vocabitur


3512. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nomina cuique iumento et volatili caeli, omnique bestiae agri: et pro homine non invenit adiutorium, quod esset coram eo. β Et fecit illabi Dominus Deus soporem in Adam, et obdormivit, tulitque unum ex costis illius, et clausit carnem pro ea, et aedificavit Dominus Deus costam, quam acceperat de homine, in mulierem, et adduxit eam ad hominem illum, et ait homo ille: Hac vice os de ossibus meis, et caro de carne mea: tunc vocabitur virago, eo quod de viro sumpta sit ipsa, etc. Deut. 26. α


3513. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

atque angustiam, et eduxit nos de Aegypto in manu forti et brachio extento, in ingenti pavore, in signis atque portentis, et introduxit ad locum istum, et tradidit nobis terram lacte et melle manantem. β Et id circo nunc offero prmitias frugum terrae, quam Dominus Deus dedit mihi, dimittes eas in conspectu Domini Dei tui, et adorato Domino Deo tuo, epulaberis in omnibus bonis, quae Dominus Deus tuus dederit tibi et domui tuae, et Levites et advena qui tecum est. Rom. 1. Propositio: α Palam fit enim ira


3514. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

introduxit ad locum istum, et tradidit nobis terram lacte et melle manantem. β Et id circo nunc offero prmitias frugum terrae, quam Dominus Deus dedit mihi, dimittes eas in conspectu Domini Dei tui, et adorato Domino Deo tuo, epulaberis in omnibus bonis, quae Dominus Deus tuus dederit tibi et domui tuae, et Levites et advena qui tecum est. Rom. 1. Propositio: α Palam fit enim ira Dei de caelo adversus omnem impietatem et iniustitiam hominum, qui α veritatem


3515. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nisi unus. Explicatio: α Nam etiamsi sunt, qui dicantur Dii. sive in caelo sive in terra, quemadmodum sunt dii multi et domini multi: β nobis tamen unus est Deus, qui est pater ille, ex quo omnia, et nos in illum, et unus dominus Iesus Christus, per quem omnia, et nos per illum, etc. 1 Cor. 12. Propositio: α Quemadmodum enim corpus unum, etc. β sic et Christus. Explicatio:


3516. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1014 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et exemplis facile ab attento lectore observari possunt. Aliquando etiam tertio sic iterantur aut exponuntur sententiae, ut supra ex Virgilio ostendi, et in capite De sermone Ioannis ostendam. ut Gen. 7. 1 α Fecit ergo Noe omnia quae mandaverat ei Dominus, β eratque sexcentorum annorum, quando diluvium aquae inundavit super terram. 2 Et ingressus est Noe et filii eius, uxor eius et uxores filiorum eius, cum eo in arcam, propter aquas diluvii. De animantibus quoque mundis et immundis, et de volucribus, et


3517. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1014 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

terram. 2 Et ingressus est Noe et filii eius, uxor eius et uxores filiorum eius, cum eo in arcam, propter aquas diluvii. De animantibus quoque mundis et immundis, et de volucribus, et ex omni quod movetur super terram, duo et duo ingressi sunt ad Noe in arcam masculus et femina,. sicut praeceperat Dominus Noe. β Cumque transissent septem dies, aquae diluvii inundaverunt super terram, anno sexcentesimo vitae Noe, mense secundo, septimodecimo die mensis, rupti sunt omnes fontes abyssi magnae, et cataractae caeli aperti sunt, et facta est pluvia super terram


3518. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1014 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

terram in genere suo, cunctumque volatile secundum genus suum. Universae aves omnesque volucres ingressae sunt ad Noe in arcam, bina et bina ex omni carne, in qua erat spiritus vitae. Et quae ingressa sunt masculus et femina ex omni carne introierunt, sicut praeceperatei Deus, et inclusit eum Dominus deforis. β Factumque est diluvium quadraginta diebus super terram, et multiplicatae sunt aquae, et elevaverunt arcam in sublime a terra. Vehementer enim inundaverunt, et omnia repleverunt in superficie terrae. Porro arca ferebatur superaquas, et aquae


3519. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1014 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

cubitis altior fuit aqua super montes quos operuerat. Sic Esa. 40, tertio repetitur eadem sententia per talem explicationem: ea autem est summa verae poenitentiae, nempe contritio et fides. Primum enim iubet parare Domino viam: id est, per agnitionem peccatorum conteri, quia Dominus veniat. Deinde exponit figurate, quomodo sit via paranda, nempe ut complanentur viae, ut colles et tumores exaequentur, et depressa ac cava repleantur. Mox etiam alteram partem propositionis declarat, inquiens: Et revelabitur gloria Domini. Tertia etiam vice repetit, inquiens: Clama, omnis


3520. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1014 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Aruit foenum, et emarcuit flos: verbum autem Dei nostri consurget in aeternum. β Super montem excelsum ascende tu Zion evangelizatrix, eleva viriliter vocem tuam Ierusalem annunciatrix: exalta, et ne timeas: dic civitatibus Iehuda, Ecce Deus vester, Ecce Dominus Deus veniet potenter, et brachium eius ex seipso potens erit: ecce merces eius cum ipso, et opus eius ante ipsum. Ipse quasi pastor gregem suum pascet, et brachio suo congregabit agnos, portabitque in sinu suo, et foetas suaviter ducet. Sic Rom. 5, primum dicitur charitatem Dei esse


3521. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1017 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

autem in eiusmodilocis, ne res quoque diversas esse existimemus, cum eadem diversis iterare audimus: ut hic non est multum diversa salus a iustificatione. Ioel. 2, Ante eum ignis consumit, et post eum flamma adurit. Ioel. 2. Somnia somniabunt senes, et iuvenes visiones videbunt. Ioel. [3,] Dominus de Sion rugiet, et de Ierusalem dabit vocem suam. Esa. 2, De Sion egredietur lex, et verbum Domini de Ierusalem. De his repetitionibus superius dictum est prolixius. DE VARIIS REPETITIONIBUS. Repetitiones aliquo modo etiam ad ordinem Sententiarum


3522. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1018 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Repetitiones istae certitudinem vehementiamque significantes, aliquando etiam pluribus ac diversis rebus fiunt: ut Psal. 28, Expecta Dominum, confortetur et confirmetur cor tuum, et expecta Dominum. Psal. 94, Et in malitia eorum perdet eos, perdet eos Dominus Deus noster. Psal. 5, Sermones meos audi Domine; intellige clamorem meum, intende ad vocem clamoris mei, Domine mane mane audi vocem meam. Sic cum eiusdem verbi infinitivus ei praeponitur: ut, Faciendo faciet. Diversitatem quoque interdum repetitum


3523. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

iam de Syntacticis repetitionibus dicemus. Usitatissimum est Hebraeis, ut, cum alia forma orationis sententiam quampiam efferre inceperint, subito omissa illa nondum perfecta oratione, alia forma sermonis eandem sententiam efferant: ut Gen. 6, Et fecit Noah, iuxta omnia quae praecepit Dominus ipsi, sic fecit. Paul. Gal. 2, Ab iis vero qui videbantur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil mea interest: personam hominis Deus non accipit. Iam deberet verbum aliquod ponere, utsententiam perficeret, ita forte: Ab iis vero, qui videbantur esse aliquid, nihil didici aut


3524. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sed Sara nomen eius. Exod. 16, Et filii Israel comederunt manna annis 40, donec venerunt ad terram liberationis eorum. Manna comederunt, donec venerunt ad terminos terrae Canaan, Aliquando vero posito nominativo et verbo. Exod. 12, Et fecerunt omnes filii Israel sicut praecepit Dominus Mosi et Aharoni, sic fecerunt. Aliquando etiam posito casu verbum sequente orationem iterant, ut in superius dato exemplo ex secundo ad Galat. Ab iis vero qui videbantur, etc. Alias vero aliis sententiae partibus positis fit repetitio. Neque enim


3525. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vocis Canaan fit iteratio. Tales sunt variae iterationes, aliquando plus, aliquando minus addentes: ut Psal. 57, Mittet de caelo, et liberabit me ab opprobrio exhaurientis me: mittet Deus misericordiam suam et veritatem suam. et Psal. 144, Prope est Dominus omnibus invocantibus eum, omnibus invocantibus eum in veritate. Saepe cum iam recte absosuta est oratio prior, tamen plane idem nonnihil clarius, aliquando etiam copiosius repetunt. Exo. 12, Mensis iste vobis caput mensium, primus sit vobis mensium anni. Exo. 18, Quoniam


3526. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

omnia ad efficiendam orationem numerosam faciunt: ut Psalm. 2, Dirumpamus vincula eorum, et proiiciamus a nobis iugum ipsorum. Sed in Hebraeo repetitum in duobus hemistichiis similiter desinens facit orationem gratiorem. Sequuntur similia exempla eodem Psalmo statim: Sedens in caelis ridebit, Dominus subsannabit eos. Tunc loquetur ad eos in ira sua, et in furore suo conturbabit eos. Isaiae 59, a principio aliquot, et alibi in Scriptura multae tales repetitiones leguntur. Alias vero expoliendae, magisque inculcandae sententiae gratia, in quo genere alias eadem sermonis


3527. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Isaiae 59, a principio aliquot, et alibi in Scriptura multae tales repetitiones leguntur. Alias vero expoliendae, magisque inculcandae sententiae gratia, in quo genere alias eadem sermonis forma, sed tamen mutatis verbis, sensus repetitur: ut Psal. 37, Et adiuvabit eos Dominus, et liberabit eos, liberabit eos ab impiis, et servabit eos: quoniam sperarunt in eum. Psal. 6, quoniam audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. Sic Rom. 2, bis inculcatur de bonorum et malorum castigatione, versu


3528. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

inculcandae sententiae gratia, in quo genere alias eadem sermonis forma, sed tamen mutatis verbis, sensus repetitur: ut Psal. 37, Et adiuvabit eos Dominus, et liberabit eos, liberabit eos ab impiis, et servabit eos: quoniam sperarunt in eum. Psal. 6, quoniam audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. Sic Rom. 2, bis inculcatur de bonorum et malorum castigatione, versu 7, 8, 9 et 10. Alias quod prius figurate dixerunt, postea proprie repetunt, aut contra. Psalmo 7, Ecce parturit


3529. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quo genere alias eadem sermonis forma, sed tamen mutatis verbis, sensus repetitur: ut Psal. 37, Et adiuvabit eos Dominus, et liberabit eos, liberabit eos ab impiis, et servabit eos: quoniam sperarunt in eum. Psal. 6, quoniam audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. Sic Rom. 2, bis inculcatur de bonorum et malorum castigatione, versu 7, 8, 9 et 10. Alias quod prius figurate dixerunt, postea proprie repetunt, aut contra. Psalmo 7, Ecce parturit vanitatem, et concipit laborem, et pariet


3530. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

forma, sed tamen mutatis verbis, sensus repetitur: ut Psal. 37, Et adiuvabit eos Dominus, et liberabit eos, liberabit eos ab impiis, et servabit eos: quoniam sperarunt in eum. Psal. 6, quoniam audivit Dominus vocem fletus mei, audivit Dominus precationem meam, Dominus orationem meam suscepit. Sic Rom. 2, bis inculcatur de bonorum et malorum castigatione, versu 7, 8, 9 et 10. Alias quod prius figurate dixerunt, postea proprie repetunt, aut contra. Psalmo 7, Ecce parturit vanitatem, et concipit laborem, et pariet mendacium: puteum effodit,


3531. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

voce, aut in quam prior desinit, ab ea sequens incipit: de quibus in tropis dictum est. Psal. 67, Confiteantur tibi populi Deus, confiteantur tibi populi omnes. Benedicite Deum, Deum nostrum: Benedicite Deum, et timeant eum omnes fines terrae. Psal. 145, Prope est Dominus omnibus invocantibus eum, invocantibus eum in veritate. Tales repetitiones etiam apud prophanos poetas et usitatae et gratae habentur. Haec nunc dixi distributim de triplicibus repetitionibus Etymologicis, Syntacticis et Rhetoricis. Verum quoniam mira est repetitionum varietas


3532. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1022 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et Anadiploses emphaseos, inculcandi, aut etiam specificandi gratia factae. Psal. 92, Quoniam ecce inimici tui Iehova, Ecce inimici tui tollentur. Illam vocem (Inimici) emphaseos gratia, et veluti aculei infigendi gratia iterat. Sic et Psalm. 93, Magnificentiam induit induit Dominus. Psal. 94. Quamdiu improbi Domine? quamdiu improbi exultabunt? simili ferme ratione Grammatici et Rhetores dicunt Homerum Iliad. 2, ter nomen Nerei repetiisse, cum postea esset eum perpetuo taciturus. Nonnunquam addendi adiectivi, epitheti, adverbii, aut circumscriptionis


3533. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1022 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

plurimum facit. De cuius quibusdam speciebus ac exemplis quaedam adiiciam. Perusitatum est Hebraeis, cum volunt aliquid explicatius efferre, idque primo breviter proposuerant, illisque repetitis attexant ea, quae adhuc dicenda restabant: ut Psal. 145, Prope est Dominus omnibus invocantibus eum, omnibus invocantibus in veritate. Num. 1, Istae sunt summae quas recensuit Moyses et Aharon ac principes Israel, duodecim viri, singuli ex singulis tribubus, et fuerunt omnes summae filiorum Israel, iuxta domos patrum ipsorum ab annis 20, et supra, omnes qui


3534. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1022 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

omnes summae 603 550. Et Rom. 3, repetitur iustitia Dei, ut praecedentibus quaedam, quae adhuc dicenda restabant, adiungerentur. Item paulo post, repetit Apostolus eadem de causa exhibitionem iustitiae. Sed de hoc loco alias ex professo contra Osiandrum dixi. Psal. 124, Nisi Dominus adfuisset nobis, dicat nunc Israel: Nisi Dominus adfuisset nobis, cum exurgeret contra nos homo, tunc vivos nos devorassent. 2 Cor. 12, Novi hominem in Christo ante annos 14, sive in corpore, non novi, sive extra corpus, non novi, Deus novit, raptum istum talem in tertium caelum. et, scio


3535. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1022 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

iustitia Dei, ut praecedentibus quaedam, quae adhuc dicenda restabant, adiungerentur. Item paulo post, repetit Apostolus eadem de causa exhibitionem iustitiae. Sed de hoc loco alias ex professo contra Osiandrum dixi. Psal. 124, Nisi Dominus adfuisset nobis, dicat nunc Israel: Nisi Dominus adfuisset nobis, cum exurgeret contra nos homo, tunc vivos nos devorassent. 2 Cor. 12, Novi hominem in Christo ante annos 14, sive in corpore, non novi, sive extra corpus, non novi, Deus novit, raptum istum talem in tertium caelum. et, scio istum talem hominem, sive in corpore, sive extra


3536. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1023 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Hezekiam regem Iuda. 1 Cor. 12, Novi hominem in Christo ante annos 14, sive in corpore, sive extra corpus, nescio, raptum huiusmodi hominem usque in tertium caelum. Gal. 2, Ab illis autem, qui videbantur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil contulerunt. Sed contra Ier. 33, Sic dicit Dominus, adhuc audietur in loco isto (de quo vos dicitis, quod sit devastatus, ut non sit in eo homo nec iumentum: et in civitatibus Iuda, et in plateis Ierusalem desolatio, ut non sit homo, et non sit habitator, non sit iumentum.) vox gaudii et laeticiae, vox sponsi et sponsae, etc.


3537. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1023 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vos dicitis, quod sit devastatus, ut non sit in eo homo nec iumentum: et in civitatibus Iuda, et in plateis Ierusalem desolatio, ut non sit homo, et non sit habitator, non sit iumentum.) vox gaudii et laeticiae, vox sponsi et sponsae, etc. Talis Parenthesis est Isa. 42, Sic dicit Dominus creator caeli et exteriorum eorum, etc. In talibus autem Parenthesibus, Hebraei suo proprio more nonnun quam initium orationis aut primum extremum ob longitudinem interpositorum per Epanalepsin resumunt, vel eisdem vel vicinis verbis, sicut praecedentia exempla. 1.


3538. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1024 | Paragraph | Section]

etiam plura ac praeclarior a huius generis observandi, eaque in unum quoddam absolutum corpus scite concinneque digerendi et conformandi, aut conferruminandi. Fruentur igitur bonae mentis studiosi hisce, cum gratiarum actione erga Deum pro istis iam donatis: et assidua petitione flagitabunt, ut Dominus IESUS suum hoc verbum, hactenus praeclarissime a captivitate et sordibus Antichristi vindicatum, subinde magis ac magis illustrare, nobisque notius magisque apertum efficere, et simul corda nostra illuminare, nosque eius vera intelligentia donare dignetur, ad sui nominis gloriam, et nostram


3539. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1034 | Paragraph | SubSect | Section]

res primaria, quae primum exponenda venit, nempe regio Sodomaeorum: aliudque adhibetur expositioni, nempe hortus Dei: poterat alioqui dixisse, Regio illa erat pulchra, fertilis, culta, aut quid simile: sed non fuisset sermo tam efficax. Sic vastatio Sodomae terribilius pingitur, cum adhibetur ipse Dominus coram inspiciens, indicans, damnans et puniens ac pluens, idque a Domino: quam si simpliciter dictum esset, igne eam conflagrasse, ac simul submersam esse. Sic cum alias malorum interitus narratur, multo significantius est, quod dicitur Deus ipse nos perdidisse, aut contra bonos


3540. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1038 | Paragraph | SubSect | Section]

placare laesum fratrem: alterum, quod sicut experientia doceat, nihil esse utilius, quam quamprimum convenire cum adversario: sic nihil sit utilius, quam protinus reconciliari cum fratre, et deponere omnes inimicitias. Hi duo quasi speciales causas multo rem efficacius proponunt, quam si in genere Dominus disservisset de deponendis inimicitiis. Tale quid est, quod non raro animam, caput ac cor pro homine ponunt. Περὶ τοῦ πρὸ ὀμμάτων ποιεῖν: SEU De evidentia aut subiectione


3541. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

Secundo, fit talis rerum in apertum protractio aut illustratio, cum vel Metaphorae vel voces rerum externarum quoquo modo coniunctae internis pro eis ponuntur, ut videre et audire ac olfacere. Item gustare, pro intelligere: quod in omnibus linguis fit. ut, Videte et gustate quam suavis est Dominus: pro, fide cognoscite, ac experimini. Adiungatur hisce illa vocula, Ecce: qua saepissime prophetae utuntur, veluti coram totam rem demonstrantes. Ut, Ecce dies venient. Ecce me, ubitu es? Haec est requies. Ecce, tu es Iudaeus, etc. Rom. 2. Tertio, sicut


3542. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

cervix et nervus ferreus, frons aerea. Tale est illud: Tota die expandi manus meas ad populum rebellem et contradicentem. Sic sitientes et esurientes, pro aliquid avide expetentes. Sic sanguis Christi lavat nos ab omnibus peccatis, et laverunt vestes suas in sanguine agni: et cum laverit Dominus sordes filiarum Zion, et sanguines Ierusalem amoverit. Manus vestrae sanguine plenae sunt: ambulare, stare, sedere cum impiis aut in cathedra pestilentiae. Tale est Eliae: Cur vos claudicatis in utrunque latus? id est, animo vacillatis, modo Baalum, modo Iehovam colentes. Item contrarium


3543. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1041 | Paragraph | SubSect | Section]

Narrabo decretum Domini, etc. qui ibi veluti omnibus inspectantibus et audientibus profert, recitat et exponit humano generi totum diploma traditi a patre sibi regni et promissorum successuum tristissimarumque poenarum, quibus omnes inobedientes horribiliter pessundabit, inquiens, Dominus dixit ad me, filius meus es, etc. Postremo, veluti peracta illa theatrica rei ipsius repraesentatione, amotisque omnibus totius actus personis, Psaltes aut prologus denuo in publicum prodit: concludensque totam actionem, monet omnes homines, quid ipsi ex ea lite,


3544. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1043 | Paragraph | SubSect | Section]

tunc extreme afflicta, et tantum non abolita fuit: maxime autem in mox sequente reiectione omnium cultuum illorum, in quibus sunt commemorationes, inculcationes ac distributiones poenarum ac cultuum, in suas species. Verba eius sunt haec: Audite caeli, et auribus percipe terra, quoniam Dominus locutus est: Filios enutrivi et exaltavi, ipsi autem praevaricati sunt contra me. Cognovit bos possessorem suum, et asinus praesepe Domini sui: Israel non cognovit, populus meus non intellexit. Vae genti peccatrici, populo gravi iniquitate, semini malorum, filiis corruptoribus:


3545. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1044 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus, inquit, providebit sacrificium fili. Ipse enim didicerat propheta, quid esset consummandae rei ἀίτιον. Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, quis est Dominus qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dicens: Qui est misit me. Hoc est verum nomen Dei, esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint voci


3546. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1044 | Paragraph | SubSect | Section]

rei ἀίτιον. Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, quis est Dominus qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dicens: Qui est misit me. Hoc est verum nomen Dei, esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint voci meae, dicentes, Quia non apparuit tibi Deus: quid dicam illis? Deditilli signa facere, ut


3547. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1044 | Paragraph | SubSect | Section]

Nam cum Moyses mitteretur ad populum Dei liberandum, ad regem Aegypti, ait: Quis sum ego, ut vadam et educam populum a regis potestate? Respondit Dominus: Ego ero tecum. Interrogabat iterum Moyses: Quid dicam illis, si requirant, quis est Dominus qui misit te, et quod nomen est illi? Dixit Dominus: Ego sum qui sum, dicens: Qui est misit me. Hoc est verum nomen Dei, esse semper. Respondit Moyses: Si non crediderint mihi, neque obedierint voci meae, dicentes, Quia non apparuit tibi Deus: quid dicam illis? Deditilli signa facere, ut crederetur, quia a Domino missus est. Tertio ait


3548. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1044 | Paragraph | SubSect | Section]

dictum. Brevia etiam membra in acumine et gravitate locum habent. acrius enim et vehementius est id quod paucis verbis summam continet significationem. Idcirco Lacones ob acrimoniam et severitatem brevitatis sunt studiosi. Imperandi etiam oratio contractione ac brevitate gaudet. Dominus enim in mandatis servo dandis, unica syllaba contentus est. At obsecratio atque lamentatio longius ducetur. nam litae illae, authore Homero, hoc est deae quae malis remedia afferunt, claudae rugosaeque sunt, propter tarditatem: hoc est, loquacitatem. Senes etiam ob corporis imbecillitatem,


3549. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1052 | Paragraph | SubSect | Section]

mox vox Evangelii explicanda venit. Eius igitur gratia sequens membrum adnectitur. In eo porro restat vox Filii exponenda, in cuius expositione porro, quomodo IESUS sit declaratus potenter filius Dei, nempe per resurrectionem et donum Spiritus sancti: in cuius ultimo monstrare vult Paulus, quid Dominus IESUS sibi negotii functionis ve mandaverit: sicque peracto integro circulo ad suum Apostolatum relabitur. qua occasione alius sensus alii alligatur, fitque perpetuus quidam orationis fluxus. Aliquando causa efficiens aut effectus adglutinantur antecedentibus, ut in praecedenti


3550. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1053 | Paragraph | SubSect | Section]

inobedientiam, cum impleta fuerit vestra obedientia. Quae in conspectu sunt, videtis? Si quis de seipso confidit, quod Christi sit: illud rursum perpendat ex seipso, quod quemadmodum ipse Christi est, ita et nos Christi sumus. Nam si et amplius quidpiam glorier de potestate nostra, quam dedit Dominus nobis in aedificationem et non in destructionem vestri, non pudefiam, ne videar ceu perterrefacere vos per epistolas. Nam epistolae quaedam, inquit, graves sunt et robustae: at praesentia corporis infirma, et sermo contemptus. Hoc reputet istiusmodi, quod quales sumus sermone per epistolas


3551. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1057 | Paragraph | SubSect | Section]

accusat et obiurgat, sese quoque veluti adsocietac admisceat auditoribus, et illis veluti reis ac castigatis, quo tanto patientius sermo eius audiatur: ut qui non odio quodam ac superbia illos obiurgare, sed etiam semet accusare videatur. Quin et in communi sermone, cum praeceptor discipulos, aut dominus familiam accusat, idem schema perusitatum est. Exemplum sumatur ex isto ipso loco: Quis dubitat istum doctorem nequaquam fuisse unum ex illis, qui Evangelii doctrinam parvi fecerint: et tamen talibus se iste quasi adiungit et adnumerat, dum se quoque cum illis obiurgat. Sic


3552. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1059 | Paragraph | SubSect | Section]

locutum esse; quodque, cum dicit, Deum esse loquutum, primum per Prophetas, deinde per ipsum filium: non addit etiam, per ipsos Apostolos, ne nimium se iactare videatur. Alioqui si discipulus Apostolorum fuisset, addidisset proculdubio, eum etiam per Apostolos locutum, sicut ipsemet Dominus inquit, qui vos audit, me audit. Eodem facit, quod ita de sacrificiis ritibusque Mosis loquitur, tanquam adhuc in usu praxique existentibus. Verisimile sane est, quod si post ruinam templi et Hierosolymae, postque illam tam horrendam eversionem eius gentis, ad quam hanc epistolam mittebat,


3553. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1061 | Paragraph | SubSect | Section]

usus est, aliter in suis locis, aliter in tuis Epistolis sonant. Videmus exempla captiva, servierunt tibi ad victoriam, quae suis in vosuminibus non dimicant. Nonne nobis loquitur, cum Salvatore, aliter foris, aliter domi loquimur? Turbae parabolas, discipuli audiunt veritatem. Proponit Pharisaeis Dominus quaestiones, et edisserit. Aliud est docere discipulum, aliud adversarium vincere. Idem alibi: Ubi electionis vas, tuba Evangelii, rugitus leonis nostri, tonitruus gentium, flumen eloquentiae Christianae: Qui mysterium retro


3554. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1068 | Paragraph | SubSect | Section]

Exemplo rem declarabo. Isa. 11 est, Lavamini, mundi estote, auferte malitiam studiorum vestrorum a conspectu oculorum meorum, cessate malefacere, discite benefacere, quaerite iudicium, eripite oppressum, ius dicite pupillo et viduae. Adeste quaeso, ut expostulemus, inquit Dominus: Si peccata vestra fuerint ut coccinum, nive albiora reddentur, etc. Hîc est concio poenitentiae, et promissio remissionis peccatorum: sed quia non additur expresse, quod sit gratuita haec promissio, et quod per meritum Christi contingat, ac sit fide accipienda: nec veniebat


3555. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1078 | Paragraph | SubSect | Section]

tu benefacere debeas ac velis. At ego contra tibi monstro illum unicum, verumque activum proximum, qui solus omnibus largissi me benefacere, eosque beare queat, et cupidissime velit. Sic quoque concio Christi Matth. 5 videtur mera legalis esse, et sane est aliquo usque: sed revera id agit ibi Dominus, ut exigendo perfectissimam iustitiam obedientiae, et legis austeritatem severitatemque declarando homines faciat desperare de lege, eiusque iustitia ac salute: et monstret se esse illum verum legis impletorem, apud quem sit illa longe exuberantissima iustitia, ad salutem modis omnibus


3556. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1081 | Paragraph | SubSect | Section]

et vera fide Deo adhaerere. Sic Christus dicit Iohan. 17, Apostolos sermonem Dei servasse: qui tamen saepe peccarunt. Est igitur magis Evangelicum dictum, quam ad bonorum operum meritum pertinens. Mandare et mandatum saepe significat promissionem, ut Psal. 133, ibi Dominus mandavit benedictionem: id est, promisit, atque adeo dedit largitus ve est. Non ergo semper verbum legale, sed saepe etiam Evangelicum est. Humilitas nonnunquam pro vilitate aut abiecta sorte, quin et pro afflictione et calamitoso statu ponitur: ut in Cantico divae Virginis,


3557. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1082 | Paragraph | SubSect | Section]

alicuius rei effectusve causa. Hoc quoque modo Christus dicitur esse positus in ruinam multorum, cum proprie ad vitam sit mundo a patre donatus. Et eius Evangelion ac ministri dicuntur esse odor mortis, item proiicere ignem ac gladium in terras, seu causam esse omnium dissidiorum, sicut ipsemet Dominus fatetur, inquiens: Non veni mittere pacem, sed gladium ac ignem. Veni namque separare, etc. Sic fides, verbum ac sacramenta dicuntur salvare nos: et credentes dicuntur etiam montes transferre, cum talia solus Deus faciat, fide tamen apprehensus et exoratus. Psalmo 119,


3558. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1085 | Paragraph | SubSect | Section]

et longe eris a calumnia, nec illam timebis, sicut nec pavorem, etc. ubi iustitia benignitatem aut beneficium denotat. Sic mox Deus promittens piis liberationem ab omnibus malis, tandem concludit ac inquit: Haec est haereditas servorum Domini, et iustitia eorum a me, dicit Dominus. Ubi manifeste iustitia significat tantum bonum aut commodum vitae, seu plane gratuitam liberationem. Hoc igitur sensu proculdubio saepe vocabula bonorum iuvantium celebrantur vocibus operum aut meritorum, quae cum de gratuitis Dei beneficiis dicantur, pharisaici homines ea de nostris


3559. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1085 | Paragraph | SubSect | Section]

propitius Meschiae propter Davidis bona opera, sed propter gratuitas promissiones ex mera misericordia ipsi factas, quibus suam misericordiam Davidi et eius posteris obstrinxit. Sic Psal. 132 hanc locutionem exponit: Propter David servum tuum, ne avertas faciem Messiae tui. Iuravit Dominus Davidi veritatem, nec deflectet ab ea. ubi audis non propter propriam Davidis sanctitatem Deum esse propitium Meschiae, sed propter promissiones Davidi datas. Sic eadem locutio accipitur, Isaiae quinquagesimo quinto, Percutiam vobiscum foedus aeternum, misericordias


3560. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1086 | Paragraph | SubSect | Section]

aut vivificante. Eodem sensu dicitur Meschias venturus armatus iustitia, Is. 11 et 59, ac saepe alias. Non raro quoque iustitia aliquorum simpliciter indicat beneficia, quae eis contingunt aut fiunt: ut Isa. 54. Haec est haereditas servorum Domini, et iustitia eorum a me, dicit Dominus. id est: Gratuita beneficia ac defensiones, quas prius indicaverat. Sic Is. 48. Erit iustitia tua sicut gurgites maris. Iustitiam suam aliquando testatur David coram Deo, ut Psalm. 7, Iudica me Deus secundum iustitiam meam: et Psal. 18, Retribuet mihi Deus


3561. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1094 | Paragraph | SubSect | Section]

Hinc fit, ut turbines ventorum, et tonitrua celebrentur, ac per illa metaphorice, non raro Dei aliaeque calamitates describantur. Ier. 23 et 30: Ecce quasi tempestas Domini egressus est furor, tempestas, inquam, permanens, quae in capite impiorum residebit. Eiusdem 25, Sic dicit Dominus: Ecce malum egredietur de gente ad gentem, et turbo magnus excitabitur de lateribus terrae. Sic Isaias dicit, Meschiam fore latibulum a tempestate, cap. 4 et 25. Sunt et a grandine, gelu, nive et pruina multae locutiones passim in Scriptura sumptae, aut earum


3562. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1094 | Paragraph | SubSect | Section]

4 et 25. Sunt et a grandine, gelu, nive et pruina multae locutiones passim in Scriptura sumptae, aut earum faciunt mentionem. Psal. 148: Ignis, grando, nix et vaporatque spiritus procellosus faciens mandatum eius. Psal. 18, Et intonuit in caelis Dominus, grando et carbones ignis, et misit sagittas suas, dissipavitque eos: fulgura eiaculatus est, perdiditque eos. Et apparuerunt inundationes a quarum, et discooperta sunt fundamenta terrae ab increpatione tua, Domine, a flatu irae tuae. Quae descriptiones irae ac poenarum Dei respiciunt ad


3563. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1094 | Paragraph | SubSect | Section]

unde nubes creari queunt. Ideo Sam. cap. 12, lib. 1, veluti grande miraculum in testimonium suae innocentiae et peccati populi facturus, impetrat a Deo, ut media aestate tonet et pluat. Sic enim ibi ad verbum legitur: Sed et nunc state, et videte rem istam grandem, quam facit Dominus coram oculis vestris. Nunquid non messis tritici est hodie? Clamabo ad Dominum, et dabit tonitrua et pluviam: ut cognoscatis et videatis, quod malitia vestra magna sit, quam fecistis in oculis Domini, ut peteretis vobis regem. Clamavit itaque Samuel ad Dominum, et dedit Dominus tonitrua et


3564. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1094 | Paragraph | SubSect | Section]

grandem, quam facit Dominus coram oculis vestris. Nunquid non messis tritici est hodie? Clamabo ad Dominum, et dabit tonitrua et pluviam: ut cognoscatis et videatis, quod malitia vestra magna sit, quam fecistis in oculis Domini, ut peteretis vobis regem. Clamavit itaque Samuel ad Dominum, et dedit Dominus tonitrua et pluviam in die illa: timuitque multum universus populus Dominum et Samuelem. Et dixit populus ad Samuelem, Ora pro servis tuis ad Dominum Deum tuum, ne moriamur. Hinc porro ex defectu pluviae tam longi temporis et illis immensis ardoribus, sequi solitae sunt illae


3565. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1097 | Paragraph | SubSect | Section]

conservatio, et Meschiae nativitas. Terram eis Deus largitus fuerat aequis portionibus dividendam. Eam metiti sunt funibus, et proiecerunt sortes, quae portio cui tribui, familiae aut personae contingeret. Inde igitur sunt innumerae locutiones, Sors mea, Haereditas mea, Portio mea Dominus, Dabo gentes in haereditatem, et fines terrae in possessionem tibi, Psal. 2. Funes ceciderunt mihi in praeclaris, etiam haereditas pulchra contigit mihi, Psal. 16. Unde etiam nomen κλῆρος clerus, quasi praecipua portio


3566. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1100 | Paragraph | SubSect | Section]

oportuit id contineri valido vase: nec utres sua cruditate obfuerunt, aut infecerunt mustum reiicientem potius, quam attrahentem externas affectiones sua exhalatione. Contra vetus vinum non requirit forte vas, et facilius a vase afficitur. Quare in utres veteres posuerunt vinum vetus. Vult autem Dominus indicare, servandam esse omnino proportionem inter disciplinam et discipulos: ut licet tyrones sui molliore disciplina initio tractentur, tamen postea etiam duriora sint necessario toleraturi, quae eis in magna crucis copia restarent. Primas historias probe nosse, ac etiam


3567. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1102 | Paragraph | SubSect | Section]

torquent. Hebraei enim solebant ab uno vespere in aliud diem terminare. Sic idem Evangelista cap. 26 dicit, Romano more Apostolos prima die azymorum interrogasse Dominum, ubi sibi vellet parari pascha: cum prima dies azymorum vespere illius diei inciperet more Hebraeo, cum etiam Dominus comedit pascha. Sed quia more Romano, ut modo dixi, illa vespera, quae revera azymos dies inchoabat, ad praecedentem diem artificialem adiungebatur: ideo illa etiam dies aut lux vocatur prima azymorum, cum revera antecederet azymum tempus. Nam azymo tempore non parare, sed iam plane paratos


3568. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1105 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei, cui illa sedem in corde tribuit. Alius quoque Psalmus dicit, hominem cum in honore esset, non intellexisse, sed iumentis similem factum. Hanc eandem plenam bonarum virium imaginisque Dei amissionem, vehementissime urget etiam novum Testamentum, dicens, homines esse mortuos, ut ait Dominus: Sinite ut mortui sepeliant suos mortuos, et 1 Apocal. aliquoties prima et secunda mors nominatur: et Christus dicit, mortuos audire vocem ipsius etiam in hac vita. Sic et Paulus ait, homines esse mortuos praeputio carnis. Quare ob istam totalem mortem aut interitum hominis,


3569. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1109 | Paragraph | SubSect | Section]

inanes fiducias ceremoniarum, sacrificiorum, loci, et omnium operum acriter taxarunt. Verûm ista tota detractio velaminis in novo Testamento clarius ac facilius peracta est a Christo, et eius dilectissimis Apostolis. Detraxit igitur in novo Testamento Christus, huius populi rex et Dominus, velamen Mosis in iudiciali aut politica lege, dum pauper nascitur, et toto vitae huius tempore affligitur, ac demum ignominiose interficitur. Quibus et aliis innumeris abunde indicavit, suum regnum non esse de hoc mundo: atque ideo nec etiam ipsum regnum Iudaicum diutius duraturum: quod


3570. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1110 | Paragraph | SubSect | Section]

esse contentam ista iustitia disciplinae, quam aliqui pauci, summo labore studentes, utcunque praestabant, sed requirere eam summam perfectionem externae ac internae obedientiae, alioqui damnare hominem in aeternum exitium. Eandem quoque veli detractionem ex lege morali operatus est Dominus, dum vi explicatae legis ostendit hominem amasse tenebras: odisse lucem: legem damnare totum hominem, eiusque hanc terrenam nativitatem ac vires: neminem esse acceptum ob nativitatem ex carne ac sanguine cuiusquam viri, sive sit Adamus, sive Abrahamus aut Israel, oportere omnes ex Deo


3571. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1116 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui etiam a Daniele, proculdubio in hunc locum respiciente, vocatur Sanctus sanctorum, inungendus, ac mundo mittendus: cap. 9. 24 Exodi 31 est, Videte, ut sabbatum meum custodiatis, quia signum est inter me et vos in generationibus vestris, ut sciatis quia ego Dominus qui sanctifico vos. Quod dictum etiam Ezechiel repetit. Hoc igitur signo monere voluit Deus populum, quod non ipsi semet suis bonis operibus sanctos efficiant aut iustificent, sed quod Deus eos gratis per suum mediatorem sanctificet ac iustificet, et omnino aeterna vita beet. Quod est valde


3572. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

Erit, Deus patrum vestrorum, Deus Abraham Deus Isaac, et Deus Iacob, misit me ad vos. Hoc est nomen meum in perpetuum, et hoc est memoriale meum in generationem et generationem. Vade et congrega seniores Israel, dicesque ad eos, יהוה Dominus, vel Erit, Deus patrum vestrorum misi me ad vos, dicens: Visitando visitavi vos. Notum vero est, idem thema aut verbum esse הוה et היה haia et hava, quod esse significat. Primum hîc videmus magnam


3573. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1120 | Paragraph | SubSect | Section]

ego Ero verus servator. Ego Ero omnium istorum nucleus, scopus, finis, lux, impletio, consummatio et perfectio. Hoc vobis et omnibus generationibus, omni tempore, meo proprio, admirabili et nunc primum assumpto nomine Ero Erit testor et protestor. Hoc est memoriale meum in omnes generationes. Sic Dominus ex tota lege unum Baptistam conflavit, se digito monstrantem ac dicentem: Ecce hic est verus Erit, totius mundi, etc. In huius Erit consummationis memoriam etiam sacram Coenam in omnes generationes fieri instituit. 3 Correspondet haec prophetia pulcherrime omnibus


3574. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section]

ducem ac servatorem Ero et Erit. Vocat igitur primum eum Verbum λόγον, sicut et Ionathas Chaldaeus aliquoties vertit nomen Iehova per Meimar, quod est Verbum, et in Psal. 110, ipsi Christo nomen Verbi tribuit, inquiens: Dixit Dominus Verbo, Sede a dextris meis. Hunc igitur λόγον aut Verbum Ioannes depingit: primum, quoniam semper fuerit apud Deum, et verus Deus, per quem omnia facta sint, veluti perstringens Genesin. Deinde, quod in eo fuerit lux et vita hominum, id


3575. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section]

ut nunc breviter exponam. Ut enim una tantum res est essentia illa spiritualis, aeterna, omnipotens, bona, etc. ita vocabulum Deus uni illiipsi essentiae tantum vere ac propriê attributum est, ac illi soli convenit, ut scriptum est Deuteron. 4: Ostensum tibi est, quod Dominus sit Deus, et nemo praeter eum. Ita Deut. 6, Deus tuus unus est. Verum quanquam omnes gentes verum se Deum colere semper affirmarunt: tamen cum illum eiusmodi habere nollent, cuiusmodi se revelarat, sed sibi eum suis imaginationibus, ac falsis doctrinis aliusmodi fingerent, quam qualem


3576. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1123 | Paragraph | SubSect | Section]

Idemque nobis quoque faciendum esse, ut nos et in docendo, et in orando ab Ethnicis, Turcis et Iudaeis separemus, ac non temere, vel ad dextram, vel ad sinistram declinemus, sed revelata nobis divinitus via incedamus. Quod autem Graeci, Latini et multae vernaculae linguae per nomen Dominus, hanc vocem transtulerunt: id non eo accidit, quod vox haec idem proprie valeret: sed quod, cûm vellent aliquo modo interpretes et hanc vocem in suum sermonem convertere, putaverunt commodissime nomine Domini eam veluti κατ'


3577. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1123 | Paragraph | SubSect | Section]

valeret: sed quod, cûm vellent aliquo modo interpretes et hanc vocem in suum sermonem convertere, putaverunt commodissime nomine Domini eam veluti κατ' ἐξοχὴν significari posse, tanquam volentes dicere, Ille summus Dominus ac noster proprius Dominus. Perinde ac usitate domestici nomine heri et herae utuntur. quod nomen quanquam appellativum est: tamen familiae certam personam, ac si proprium esset, significat. Hactenus de nomine Iehova, quod, ut superiûs dixi, valde mihi verisimile fit, Christum


3578. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1123 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquo modo interpretes et hanc vocem in suum sermonem convertere, putaverunt commodissime nomine Domini eam veluti κατ' ἐξοχὴν significari posse, tanquam volentes dicere, Ille summus Dominus ac noster proprius Dominus. Perinde ac usitate domestici nomine heri et herae utuntur. quod nomen quanquam appellativum est: tamen familiae certam personam, ac si proprium esset, significat. Hactenus de nomine Iehova, quod, ut superiûs dixi, valde mihi verisimile fit, Christum tunc in illa novae


3579. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1127 | Paragraph | SubSect | Section]

convenire contendit. Item homo a verbo assumendus, quem hoc nomen respicere dicit, quid aliud est, quam humanitas Christi? Qui Osiandri ingenium naturamque cognoscere vult, legat hoc ipsum eius caput, poterit inde veluti ex ungula leonem totum supputare, ratiocinari et cognoscere. Dominus Iesus, unicus Ecclesiae dilectae suae sponsae servator et liberator, qui eam non tantum ex peccato seu iniustitia, et morte aeterna sua morte liberat, ac in iustitiam vitamque aeternam transfert, sed etiam ex omnibus insultibus et conatibus satanae et impii mundi eandem clementer eripit:


3580. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1131 | Paragraph | SubSect | Section]

Testor autem Deum patrem Domini nostri IESU Christi, me hanc tractationem instituere mero studio retinendae sincerae veritatis ac proprietatis sacrarum Literarum, a quibus mihi multi vel sensu vel verbis saltem nimis procul recedere videntur, non sine gravi iactura discentium. Dominus autem IESUS, cuius gloriam sincere quaero, suo sancto Spiritu et protectione mihi potenter contra quosvis calumniatores assistat. Agam porro hîc (ne quis calumnietur, ut in hac ipsa sententia quidam nunc faciunt) non de actualibus peccatis, non etiam de peccato in genere, non


3581. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1148 | Paragraph | SubSect | Section]

praebere potest. Paucorum verborum prava versio saepe integra capita Scripturae obscurat ac pervertit: ut Psal. 2, Apprehendite disciplinam: pro, Osculamini filium: et 51, Incerta sapientiae manifestasti: pro, absconditam sapientiam revelasti mihi. Sic in Psalmo, Nisi Dominus aedificaverit: vetus versio, Flii excussorum, prorsus non intelligitur. Ac secuta est alia recentior, quae vertit, Filios iuvenes: quae et ipsa impegit. Vox enim בנינעורים, filii iuventutis, significat filios in iuventute parentibus natos: sicut


3582. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1149 | Paragraph | SubSect | Section]

docilis, qui discere causam rei cuperet, ut qui adhuc rem ipsam seu factam iustificationem prorsus pernegaret. Non erat quaestio, qua causa aut merito sit iustificata: sed an omnino sit iusta coram Deo, aut non? Id negabat in suo corde Pharisaeus: affirmabat autem Christus. Quare convincit eum Dominus evidenti ratione aut argumento ab effectu sumpto, quod ea sit iam magis coram Deo iusta per remissionem peccatorum, quam ipse, qui adeo de sua operum iustitia confidebat. Non dicit, Si vis scire causam iustificationis ipsius, dicam tibi eam: sed inquit, Tu negas hanc mulierem esse iustam,


3583. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1149 | Paragraph | SubSect | Section]

ex praefatione eius in primum Tomum Latinum abunde patet. Idem erratum et Osiandro causam sui furoris praebuit. Iacobi 5 est: Infirmatur quis, accersat presbyteros Ecclesiae, et orent pro eo, ungentes eum oleo in nomine Domini: Et oratio fidei servabit laborantem, erigetque eum Dominus. Vulgata habet in vetustissimis exemplaribus, et etiam in quadam publica precatione inde facta, Allevabit: id forte negligentia librariorum est corruptum, et factum Alleviabit. Deus bone, quam belle nugantur Papistae, inter quos etiam Sidonius, quomodo eorum Sacramentum iniunctionis


3584. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1151 | Paragraph | SubSect | Section]

supra indicatas rationes aliae plurimae et gravissimae, cur, etiam si perfectissimae versiones haberentur (ut tum nihil prorsus est in rebus humanis perfectum) nihilominus linguae discendae essent? Nam primûm fieri potest, ut vel interpres aliquid non sit asse quutus in fontibus, quod tibi Dominus licet longe imperitiori sedulo quaerenti ac oranti sit patefacturus: vel etiam ille quidem intellexerit, non tamen satis proprie reddiderit. Accidere denique potest, ut ille quidem bene et acceperit et reddiderit sensum, nec tamen tu bene eius sermonem percipias, ut consultus Hebraeus aut


3585. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1153 | Paragraph | SubSect | Section]

est, summa diligentia ipsum nativum sacrarum Literarum sermonem excutere, ac inde summa diligentia, acrique iudicio utiles formas sermonis et rerum summarum ac difficillimarum naturam apposite exprimentes deligere, vel certe illis quam maxime vicinas nostri sermonis usurpare. Ipsemet Dominus et servator apposito triumphali titulo in sua cruce tribus sese linguis nobis, quisnam sit, declarare voluit, Hebraea, Graeca et Latina: ut sit nobis ingens non tantum dedecus, sed et piaculum, si nos vicissim tanti Domini ac servatoris agnoscendi ac celebrandi gratia, tres illas linguas


3586. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1155 | Paragraph | SubSect | Section]

mansionem facturum benignissime pollicetur. Potissimum autem illis hoc tantum bonum pollicetur, qui eum coram non viderunt, sed solum audientes eius doctrinam credent. Ad quos nimirum potissimum scripto sacrarum Literarum caelestis doctrina sincere erat perferenda. Ipse quoque Dominus Iesus clare omnes ablegat ad Mosen et Prophetas, et iubet eos, tanquam in quibus solis vera salutis via contineatur, summa diligentia pervestigari. Eodem facit, referendumque est, quod Deus toties iubet in Deuteronomio non tantum reges ac sacerdotes in libro Legis diligenter


3587. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1158 | Paragraph | SubSect | Section]

non tam propter veteres, quam propter nos eas esse scriptas: Rom. 15, 1 Petri 1. 8 Octavo: Illud quoque eximium est, quod solae sacrae Literae sibimet constent, unam certam sententiam de una re perpetuo affirment aut negent: est summa earum, nae nae, et non non: sicut ipsemet earum Dominus et author veros doctores et doctrinam esse gravissime praecipit. At scriptores etiam illi veteres adeo sibimet parum constant in multis doctrinae capitibus, ut non solum, si diversos eorum libros


3588. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1159 | Paragraph | SubSect | Section]

Corinthiorum pepererit, abunde ex priori Epistola ad Corinthios cognovimus. qualis pestis hoc quoque tempore grassatur ultra omnem modum. Huic vero loco vicinum valde est, quod Christus de sacris Literis dixit, Spiritum S. suggesturum nobis omnia, quae ille docuerit: quodque ipsemet Dominus aperuerit Apostolis oculos intellectus, ut intelligerent omnia ea, quae in sacris Literis scripta sunt, non quae in Rabinis aut aliis scriptoribus. Idem nimirum et hoc tempore facit. Quare qui vere caelesti lumine vult illuminari, et a Sancto Dei spiritu in omnem veritatem deduci: ille


3589. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1159 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil plane eximii reperturi sint, praeter ea quae ex suis illis compendiolis aut summulis veluti libro EX QUO cognoverint. Verum contra scire, ac certo statuere deberemus, sacras Literas inexhaustum quendam divinae sapientiae mysteriorumque thesaurum continere. quod abunde ipsemet Dominus ostendit, affirmans: caelum et terram prius et potius corruiturum, quam unum apicem aut iota in sacris Literis non implendum. Qua sententia abunde indicat, in singulis earum sententiis, atque adeo verbis amplissimas opes contineri. Inculcaverunt idem veteres Iudaei, qui dictitarunt nullam


3590. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1161 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei, ad quos ille veniet, et in quibus mansionem faciet. Vos eritis, teste Christo, lumina mundi, hîc quidem plurimis ad vitam praelucentia, eosque, ut Daniel dicit, iustificantia: in altera autem vita instar solis ac lunae in regno caelorum, teste Paulo, lucebitis ac praefulgebitis. Dominus Deus circumcîdat et aperiat corda nostra, ut Israelitarum et Lydae, detque nobis intellectum sacrarum Literarum, ut suis dilectissimis Apostolis: aperiat etiam os nostrum, et confirmet corda nostra, ut et vere intelligere, ac libere animoseque loqui maximo cum fructu de testimoniis Dei,


3591. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1164 | Paragraph | SubSect | Section]

proportio quaedam, teste Aristotele, non tantum inter docentem ac audientem, sed etiam in universum inter omne agens et patiens esse debet: ut tale quid et tantum agens agat, quale et quantum patiens recte perpeti potest. Quod divinae providentiae vestigium, toti rerum naturae penitus inditum, Dominus ac servator noster, suam discipulorum institutionem ac formationem defendens, praeclara simul et crassa parabola vini, musti, ac veteris recentiumque et veterum utrium ostendit et declarat. Mustum enim et validum requirit vas ob coctionem, internam agitationem et flatuositatem aut


3592. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1170 | Paragraph | Section]

edictum aut mandatum, ideo mandata Caesaris prohibeo, et vetita mando: hoc vero esset se supra Caes. Maiest. efferre, talisque praeco et Heroldus extremo acerbissimoque supplicio afficeretur. Talis prorsus honos et isti impiae synagogae conciliabuloque eiusque Antichristo continget. Testis non est Dominus rei testatae, sed minister: sic et Ecclesia Scripturae aut verbi Dei. Haec sententia dicti Augustini ut verissima mihi semper placuit: sed reperi nunc primum eandem in Michaelis Medinae regis Hispaniarum theologi volumine Venetiis impresso, cuius verba adscribere operaeprecium


3593. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1171 | Paragraph | Section]

non adeo magnifice est de sacris Literis sentiendum, autinde tantum iudicium ac norma veritatis petenda. Respondemus contra: Petrus dicit esse lucernam pedibus propositam, et e tenebris educentem, sicut et Daniel testatur, et Paulus dicit eam valere ad docendam veritatem, et refutandas haereses. Dominus quoque Iesus contra istam blasphemam Papistarum calumniam dicit, Scripturam esse fontem veritatis. Contra vero affirmat, inscitiam Scripturae esse originem erroris, cum ad Pharisaeos inquit: Erratis, nescientes Scripturas. Et in veteri Testamento toties inculcatur: Populus meus perit sine


3594. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1171 | Paragraph | Section]

tamen mox ubi seria collatione et scrutatione Scripturarum urgentur, clare et evidenter refutantur. Scrutemur igitur et nos Scripturam iuxta Christi mandatum, et Thessalonicensium Iudaeorum exemplum: et verum Messiam aeternamque lucem in eis reperiemus. Illarum sensu intelligentiaque Dominus suos Apostolos, universi mundi errores ac furores expugnaturos armavit: Luc. ulti. Contra autem satan ignorantia Scripturarum sua mancipia in errore detinet, dicente Domino: Erratis, nescientes Scripturas. Ex his igitur argumentis ac testimoniis liquido apparet, solam sacram


3595. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section]

suo Spiritu Sancto eos regens, et qui eum timent, serium studium veritatis habent, et in disputatione adhibent. 2 Praestetur omnino initio disputationis iuramentum calumniae. Quod si usquam in litibus adhiberi debet, hîc certe ante omnia, ubi res longe maximae aguntur, sicut ipsemet Dominus et Apostoli in asserenda vera doctrina saepe fecerunt. Ubi etiam iustius est eum in testem invocari, quam ubi de gloria religioneque ipsius agitur? Sic et Prophetae perpetuo eum in testem adhibent, dicentes: Sic dicit Dominus, et os Domini loquutum est. 3 Observetur etiam


3596. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section]

hîc certe ante omnia, ubi res longe maximae aguntur, sicut ipsemet Dominus et Apostoli in asserenda vera doctrina saepe fecerunt. Ubi etiam iustius est eum in testem invocari, quam ubi de gloria religioneque ipsius agitur? Sic et Prophetae perpetuo eum in testem adhibent, dicentes: Sic dicit Dominus, et os Domini loquutum est. 3 Observetur etiam diligenter illa Platonica regula in Menone: πραότορον καὶ διαλεκτικώτορον ἀποκρίνεσθαι, ut mansuete ac quiete, et simul Dialectice aut certa methodo ac


3597. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1178 | Paragraph | SubSect | Section]

authoritate ac levitate scripta sunt, quid eis vanius? At contra Moses dicit, illum ipsum Deum, qui eos ex Aegypto eduxerit, quemque Paulus ipsummet Christum fuisse affirmat, non tantum iussisse scribi et saepius describi Legis libros, sed etiam propriis digitis Decalogum exarasse. Idem porro Dominus etiam voce sua coram multipliciter in novo Testamento Scripturam confirmavit, et ad eam omnes ablegavit. Quin et ascendens in caelos diserte, Luc. 24, ex Scripturis veram religionem propagari mandavit. Denique cum praecepit omnes doceri de Deo dicens,


3598. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1178 | Paragraph | SubSect | Section]

quid de eis temere confingere videamur: et ut tum norma eorum praesentis Conciliabuli et formandae Religionis, tum et perpetua praxis, omnibus ex eorum proprio ore innotescat: omnesque sibi ab eorum infernali fermento cavere queant, qui quidem veritatis, iustitiae ac vitae cupidi sunt. Dominus Iesus Christus, unicus noster rex, ac perpetuus sacerdos, caput ac frater, et denique noster Dominus ac Deus, defendat nos, ac veritatem suam, contra nefarium Antichristum, eiusque ministros ac satellites potenter, ad gloriam nominis sui et miserorum hominum salutem. Amen.


3599. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1178 | Paragraph | SubSect | Section]

tum et perpetua praxis, omnibus ex eorum proprio ore innotescat: omnesque sibi ab eorum infernali fermento cavere queant, qui quidem veritatis, iustitiae ac vitae cupidi sunt. Dominus Iesus Christus, unicus noster rex, ac perpetuus sacerdos, caput ac frater, et denique noster Dominus ac Deus, defendat nos, ac veritatem suam, contra nefarium Antichristum, eiusque ministros ac satellites potenter, ad gloriam nominis sui et miserorum hominum salutem. Amen. NORMA


3600. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1180 | Paragraph | SubSect | Section]

iudicare de omnibus et contra nemo de illo: quod habeat plenitudinem potestatis: quod habeat omnia iura in scrinio suo pectoris sui: quod sit supra Concilium et Ecclesiam: quod nemo debeat dicere, cur hoc aut illud facis, quia sit ei pro ratione voluntas: quod habeat utrunque gladium: quod sit Dominus totius mundi, quod sit: Deus terrenus, quod solus errare non possit: quod si totus mundus sententiaret contra Papam, potius tamen sit Papa audiendus et sequendus. gl. 9. quaest. 3. quod possit etiam dispensare


3601. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1185 | Paragraph | SubSect | Section]

et concors eorundem Patrum sententia? quam per totum Christianum orbem omnibus seculis iam inde a temporibus Apostolorum ad haec usque tempora perpetuo, et quasi per manus traditum institutum, et apud omnes semper recepta et continuata observatio? Te pacatum reddat traditio, (ait Magnus Basilius) Dominus ita docuit, Apostoli praedicaverunt, Patres observaverunt, confirmarunt Martyres. Sufficit dicere: Sic edoctus sum: (sane, si verbo Dei certo ac scripto sic edoctus es.) Et D. Athanasius de consimili re sermonem habens ad Epictetum Corinthiorum episcopum, perhibet: Hoc solum


3602. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1186 | Paragraph | SubSect | Section]

An' non, ubi plurimi apud vos sacrifici agunt, ibi etiam propalam sunt innumera scorta? Potestis'ne, aut audietis'ne id negare? Consulite vel solam vestram sacrosanctam Romam, consulite Coloniam, et alia loca, ubi sunt multa monasteria, canonicatus, et id genus impurissima fex sacrificorum. Dominus Iesus fulmine, aut etiam infernali igne, istud impurissimum os reprimat et obturet. Amen. MARTINI PERESII HISPANI. Fuit in aula Caroli V. summae autoritatis episcopus Martinus Peresius Hispanus, is prolixum volumen de traditionibus conscripsit, in


3603. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1192 | Paragraph | SubSect | Section]

et consuetudinem secuta, declarat ac docet, nullo divino praecepto laicos et clericos non conficientes obligari ad Eucharistiae sacramentum sub utraque specie sumendum: neque ullo pacto (salva fide) dubitari posse, quin illis alterius speciei communio ad salutem sufficiat. Nam etsi Christus Dominus in ultima coena venerabile hoc sacramentum in panis et vini speciebus instituit, et Apostolis tradidit: non tamen illa institutio et traditio eo tendunt, ut omnes Christi fideles statuto Domini ad utramque speciem accipiendam adstringantur, etc. O' profana, aut


3604. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1198 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

id confirmant? Contra vero eos, pro nobis, tria sacrosancta Evangelia et Paulus disertissime redarguunt: quae ostendunt et afferunt illa verba, Hoc facite in meam commemorationem, dicta esse de proxime antecedente communione Corporis et Sanguinis. nam illi testantur, quod statim ubi Dominus accepto datoque Pane et Vino dixisset, Accipite et comedite, Hoc est corpus meum: mox adiecerit, Hoc facite in mei commemorationem: ut impossibile sit aliter illa verba recte intelligi, quam de ipsa sumptione Corporis ac Sanguinis Domini, quae ibi in re praesenti, manibusque erat,


3605. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1203 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vanum esse laborem qui ei impendatur, non oportere Christianum hominem ei addictum esse: quin etiam tandem iubendam esse tacere, et audiendas spirituales cordis nostri revelationes: sicut et singulare organon satanae Stenckfeldius, impuro ore verbum viventis Dei allatrat et lacerat. Dominus Iesus, qui ad hoc ipsum caelitus a suo ac nostro benignissimo patre missus est, ut opera diaboli destruat, eiusque caput sub pedibus nostris conterat: quique secundum Pauli prophetiam, suum istum summum hostem et satanae primogenitum, Antichristum Romanum, spiritu oris sui conficiet, et


3606. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1212 | Paragraph | Section]

LOCORUM S. SCRIPTURAE, VETERIS ET NOVI TESTAMENTI, UBERIUS PAULÒ IN HOC OPERE EXPLICATORUM, INDEX. Genes. 1. In principio creavit Deus caelum et terram 229 2. Plantavit quoque Dominus hortum in Eden ab Oriente, etc. 249 3. Quos Deus coniunxit, homo non separabit 192 Et nunc ne forte mittat manum suam, et accipiat de arbore vitae 222 De omni arbore comedendo comedemus 191 Non moriemini: sed scit Deus, quod in die,


3607. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1212 | Paragraph | Section]

255 14. Quod si pauper ille fuerit, etc. 187 19. Non iurabis in nomine meo mendaciter 209 20. Vir qui adulterium commiserit cum uxore, etc. 256 23. Affligetis animas vestras in die expiationum 309 24. Locutus est Dominus 184 27. Et erit aestimatio tua maris ab aetate viginti annorum, etc. 257 ¶ Numer. 1. Istae sunt summae quas recensuit Moses et Aaron, etc. ibid. 3. Quasi itinere diei hinc, et Quasi itinere diei illinc 255


3608. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1213 | Paragraph | Section]

responderit tibi? Semel loquitur Deus, etc. 98 35. Honorabiles sunt sapientes 209 Paululum visitavit te ira eius, neque novit, etc. 158. 159 ¶ Psal. 1. Beatus vir qui non ambulavit, etc. 175 Novit Dominus viam iustorum 184 Impii erunt sicut puluis 188 2. Quare fremuerunt gentes, etc. 251 Osculamini filium, etc. 337 3. Dentes impiorum confregisti, etc. 158. 159 4. Cum clamavero, exaudivit me Deus


3609. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1213 | Paragraph | Section]

ut sciant gentes quod homines sunt 169 10. Vivificasti me a descendentibus in lacum 228 Dicit in corde suo, Non requires 224 Quaeres improbitatem eius non invenies. ibid. Oculi eius contra pauperem absconditi sunt 228 11. Pluet Dominus super impios laqueum, etc. 229 Dominus odit amantem iniuriae 183 Impius prae altitudine naris suae non requirit 224 14. Omnes declinaverunt, etc. ibid. 15. Qui ambulat integre, etc. 172


3610. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1213 | Paragraph | Section]

me a descendentibus in lacum 228 Dicit in corde suo, Non requires 224 Quaeres improbitatem eius non invenies. ibid. Oculi eius contra pauperem absconditi sunt 228 11. Pluet Dominus super impios laqueum, etc. 229 Dominus odit amantem iniuriae 183 Impius prae altitudine naris suae non requirit 224 14. Omnes declinaverunt, etc. ibid. 15. Qui ambulat integre, etc. 172 16. Visitasti nocte, conflasti, me non invenisti 224


3611. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1213 | Paragraph | Section]

183 27. Sacrificabo in tabernaculo eius sacrificia iubilationis 183 27. Nisi credidissem me visurum bonitatem Iehovae 224 28. Assimilabor descendentibus in lacum 236 Ne taceas a me, etc. 224 30. Ego iacui, dormivi, et evigilavi: Dominus autem suscepit me 219 21. Beati quorum remissae sunt iniquitates, etc. 206. 207 32. Docebo te viam quam ibis 193 33. Bene facite psallendo 160 Videte et gustate quam suavis est Dominus 276 34. Quis vir ille qui vult vitam


3612. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1213 | Paragraph | Section]

224 30. Ego iacui, dormivi, et evigilavi: Dominus autem suscepit me 219 21. Beati quorum remissae sunt iniquitates, etc. 206. 207 32. Docebo te viam quam ibis 193 33. Bene facite psallendo 160 Videte et gustate quam suavis est Dominus 276 34. Quis vir ille qui vult vitam 224 35. Iudica me Domine secundum iustitiam tuam 185 Surrexerunt contrame testes mendaces 184 Vidisti Iehova, ne taceas 224 37. Melius est parum iusti, quam opulentia multorum impiorum 206


3613. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

nos omnes 193 Quousque insidiamini viro, occidetis omnes nos 191 69. Deus tu nosti stulticiam meam, etc. 29 72. Cum luna et sole timebunt 203 73. Perdes omnem meretricantem abs te 228 78. Et evigilavit, ac si dormivisset Dominus, etc. 203 Non percepit a morte animae eorum. 192 78. Quare dicent gentes, Ubi est Deus eorum? 212 80. Propinasti nobis in lachrymis mensam 206 87. Fundamenta eius in montibus sanctis 172 88. Deus salutis in die clamavi et


3614. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

104. Ad habitacula sua recumbent 228 106. Festinaverunt, obliti sunt operum eius 160 Omnem escam abominata est anima eorum 218 107. Ascendunt usque ad caelos, etc. 219 109. Pro dilectione mea oderunt me. 214 110. Dixit Dominus Domino meo, Sede ad dextram meam 199 Sede a dextris meis, donec, etc. 170 Ex utero ante luciferum genui te 86 Tu es sacerdos in aeternum, etc. 46 Ex utero ab aurora tibi ros iuventutis meae 19. 20 111. Confessio et


3615. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

iuventutis meae 19. 20 111. Confessio et magnificentia est opus eius 207 112. Dispersit et dedit pauperibus 194 114. Mare vidit et fugit, etc. 173 116. Credidi, quia locutus sum 216 Dolores inferni invenerunt me 186 118. Dominus fortitudo et cantio nostra. ibid. Deus est Dominus, et illuxit nobis 157 119. Iudicia tua adiuvabunt me 215 122. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae, etc. 276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in


3616. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

eius 207 112. Dispersit et dedit pauperibus 194 114. Mare vidit et fugit, etc. 173 116. Credidi, quia locutus sum 216 Dolores inferni invenerunt me 186 118. Dominus fortitudo et cantio nostra. ibid. Deus est Dominus, et illuxit nobis 157 119. Iudicia tua adiuvabunt me 215 122. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae, etc. 276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui 203 132. Propter David servum tuum, ne avertas


3617. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

118. Dominus fortitudo et cantio nostra. ibid. Deus est Dominus, et illuxit nobis 157 119. Iudicia tua adiuvabunt me 215 122. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae, etc. 276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui 203 132. Propter David servum tuum, ne avertas faciem Messiae tui 322 133. Dominus mandavit benedictionem. 319 137. Infantes dissipabunt ad petram. 228 141. Ossa nostra dispersa sunt iuxta sepulchrum 203 143. Fac


3618. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

119. Iudicia tua adiuvabunt me 215 122. Sicut oculi ancillae ad manus dominae suae, etc. 276 125. Circa Ierusalem sunt montes, et Dominus in circuitu populi sui 203 132. Propter David servum tuum, ne avertas faciem Messiae tui 322 133. Dominus mandavit benedictionem. 319 137. Infantes dissipabunt ad petram. 228 141. Ossa nostra dispersa sunt iuxta sepulchrum 203 143. Fac me audire misericordiam tuam. 266 Non erit iustus coram te omnis vivens. 235 Contudit in terram vitam meam


3619. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1214 | Paragraph | Section]

fuerit, ego tamen non obliviscar tui 87 etc. 50. Quare veni, et non fuit vir 211 53. Servus meus iustitia sua iustificabit multos 330 Noticia sui iustificabit multos 184 54. Haec est haereditas servorum Domini, et iustitia eorum a me, dicit Dominus 323 Vae quae dicit patri, Quid gignis? 160 In iustitia praeparaberis, et longe eris a calumnia, etc. 322 55. Percutiam vobiscum foedus aeternum, misericordias Davidis fideles. 322. 323 Venite ad me omnes sitientes, etc. 209


3620. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1215 | Paragraph | Section]

regna, ut evellas, etc. 235 2. Nunquid obliviscetur virgo ornamentorum suorum? 191 5. Ut non audiat vir labium proximi sui 185 13. Si potuerit Aethiops mutare pellem aut nigredinem suam 222 14. Quod fuit verbum ad Ieremiam 206 16. Dominus fortitudo mea, et robur meum 286 20. Non vocaberis amplius Paschus, sed Magor 168 24. Ficus bonas, bonas 255 26. Iudicium mortis est viro huic 185 30. Et vincula tua rumpam 159 33. In diebus illis germinare faciam David germen


3621. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1215 | Paragraph | Section]

7. Quis Deus similis tui, etc. 158. 159 Iram Domini portabo, quia peccavi ei 185 Amico noli credere 220 ¶ Hab. 1. Iustus fide sua vivet 218 3. Transfixisti caput de domo impii. 184 ¶ Zach. 2. Ecce dies veniunt, dicit Dominus, et constituam domui Israel, etc. 115 3. Lapis quem dedi coram Iehova 159 9. Ecce rex tuus venit tibi iustus 223 10. Et roborabo eos in Iehova 159 ¶ Malachiae 1. Iacob dilexi, Esau odio habui 211 etc. 2.


3622. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1219 | Paragraph | Section]

11. Abel per fidem loquitur 235 Fide ceciderunt moenia Iericho 190 Per arcam damnavit Noach mundum. 235 Sara accepit vim iaciendi seminis 190 Si recordati fuissent prioris patriae unde exierant 222 13. Scortatores et adulteros iudicabit Dominus 210 ¶ Iacob. 2. Fides sine operibus mortua est 157 Nonne Abraham ex operibus iustificatus est? 133 ¶ 1. Petri 2. Haec est gratia apud Deum. 187 4. Evangelium praedicatum est mortuis 188 Reddent rationem iusto iudici 194


3623. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1222 | Paragraph | Section]

280. quomodo oculos intellectus Apostolis aperuerit 396. quomodo oves ab hircis discernat 207. quomodo positus in ruinam multorum 162. 163. quomodo post triduum resurrexisse dicatur 51. quomodo pro omnibus mortuus 162. quomodo scandalum 163. quomodo servus, quomodo item dominus 28. quomodo sibi ipse non placuerit 193. quomodo spiritibus incredulis praedicarit 229. quomodo suum Ero et Erit Iehova explicet 358. rex gloriae 197. rex veritatis. ibid. scandali petra 162. Scripturae totius scopus et argumentum 6. tribus linguis sese


3624. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1225 | Paragraph | Section]

insincerum 11. caelesti ne per philosophiam decipiamur, summopere cavendum 12. de bonis operibus unde maximi errores hominibus oriantur 321 dominae quales in non renatis regnent 376 Dominici de Soto epistolae ad Romanos explicatio qualis 439 Dominus quatenus spes nostra 186. 187 Domini viae planae 5 domus, pro familia 194 donec, in literis S. dupliciter intelligi 111. voculae significatio 85 dubitatio 177. ubi est, ibi scientia noxia 437
E


3625. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1229 | Paragraph | Section]

nomine fundamentum iaci veri sensus totius legis lationis 351. omnes thesauri sapientiae Dei consistere. ibid. quid mysterii lateat 356 de Iehovae nomine qualia a Iudaeis et Christianis disputentur 355 Iehovae vocem cur multae vernaculae linguae Dominus nomen transtulerint 360 Ienae situs 331. 332 ieiunare quid Hebraeis 306 ieiunium ad certos dies allegatum in papatu 307. crapulosum 312. cur saepe in sacris literis cum invocatione coniungatur 309 ieiunium et oratio


3626. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

peccata quatenus eleemosyna redimantur 322 pedum lotionem scripturam maximopere probare 311 Pelagiani redarguti 65 Pelagianorum de peccato sententia 368. 369 pendens oratio 286. 287. veteribus usitata 287 per Dominus nomen cur multae vernaculae linguae vocem Iehovae transtulerint 360 pera et baculus Apostolorum 229 percutere maxillam impiorum 182 peregrinari, pro habitare 184 peregrinatio vita Christiani hominis 341


3627. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 309 | Paragraph | Section]

servitiorum meorum fidelium humilimam comendationem. Litteras dominationum vestrarum reverendarum recepi. Rem gestam sub Kozthanyczam huc usque dominationibus vestris reverendis non potui specificare et narrare. Illo die dominationibus vestris festinavi perscribere quo dominus Petrus Erdewdi ad me miserat, quem etiam solus eodem die accesseram ad Goryczam domini reverendissimi, ubi more solito kochyewechye fecerunt. Pixidarii dominationum vestrarum cum castellano ex Drenchyna et Czethyn 31 fuerunt quorum interfuit Wok Krayachich


3628. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 311 | Paragraph | Section]

quatuor homines ad Koztaniczam clam exploratum quid hostis vicinus moliatur, atque Deo dante, si salvi redierint, quid cognoscent et quid referent, faciemus ut sciant reverendae dominationes vestrae. Nimium timent Hraztovicenses sibi, quibus bombardarium, qui nuper domini praelati nostri fuit, dominus generalis cum uno vaivoda misit ut, si necesse foret, bombardas explodere habeant hominem peritum. Miramur quod conductis centum peditibus nihil decreverint dari, aut potius, quod illis nihil pecuniarum miserint. Hodie placidis verbis retinebo eos et forsan cras, donec saltem centum


3629. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 311 | Paragraph | Section]

murum certe difficilimum, quem ego nunquam antea perlustraveram, sarculis destruimus, foris tamen interea diligenter excubantes vigiliasque nocturnas solerter observantes. Si quid habent a domino bano, nos reddant certiores ne incauti opprimamur. In Brezt duos reperit dominus Stephanus milites neque naves aut asseres vel homines domini bani illic vidit, adeo locus ille provideatur. Cum his reverendae dominationes valere optamus felicissime. Sciscii feria sexta proxima post Decolationem sancti Iohannis Baptistae


3630. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 313 | Paragraph | Section]

KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/7. Izvornik. Reverendi domini et patres colendissimi, servitiorum nostrorum et orationum deditissimam commendationem. Hucusque scripsimus et sollicitavimus necessaria neque praeter pecuniam quippiam nobis miserunt. Dominus custos referet graves castri difficultates, qui ut examinetur petimus, neque nobis post hac credant, nisi ipsemet revidere fecerit. Nostrum est sollicitare ac in tantis temporum fluctuationibus easdem monere sedulo, ut domini ipsorum; non dehinc facile est, ut dixerimus, (haec cum magna


3631. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 313 | Paragraph | Section]

qui quidem non promittunt servitium ulterius quam quantum pecuniae acceperint. Fidem spondere illis debebimus pro integro mense, quam eliberabunt reverendae dominationes vestrae. Item Berzay cras primum cooperiri curabimus. Hucusque nullae illic fuere vigilliae. Quur id factum sic, referet dominus custos. Haec per eundem dominum custodem. Hac nocte a Koztanicza expectamus nostros. Cum his reverendas dominationes vestras felicissime valere desideramus, nostri mementes. Sciscii 2. Septembris 1591.


3632. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 314 | Paragraph | Section]

nisi eis reverendae dominationes vestre gratiam hanc fecerint quam non merentur; attamen certe clam et nocte quaquam hinc descenderet etiamsi millies puniantur, quomodo fame pereunt. Hrustan vojwoda est expeditus pro suppetiis petendis ad Portam. Alia nova nulla, praeterquam quod dominus praelatus per Marchiakonem sollicitat pro tribus barbatis mutuo ad Hergovich, quas si deberemus dare, nos informent et valerent felicissime. Ex Gradecz quem mille laboratores non destruent, nisi pulvere destruatur, in vigilia Nativitatis beatissimae


3633. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 316 | Paragraph | Section]

cuius medio nihil rerum novarum perscribere possumus aliud, quam quod heri prope Hraztilniczam ex itinere Turcico redeuntem Zekulam cum fratre Milos et alios tres expeditos milites hostes ceperunt et abduxerunt. Iam ex quo sumus spani 19 personas grandi negligentia custodiarum et excubiarum amisit dominus banus, qui an omnia sciat, quae fiunt, ignoramus. Timemus quotidie, nihil tamen audimus mali adeo. Cum his reverendas dominationes vestras felicissime valere desideramus. Apud Kapelam feria secunda proxima post Exaltationem 1591.


3634. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 318 | Paragraph | Section]

restat soluendum. Mittemus itaque illos ad reverendas dominationes vestras proximo die Lunae pro stipendio et bibalibus ut fidelis oficii sentiant fructum. Nobis non est pecunia ut eos solvamus: interea rescribant reverendae dominationes vestrae suam opinionem. Dominus decanus ut nobis unum adhuc muratorem mittat quo opus inceptum citius perfici possit. Febricitat enim murator missus lenteque admodum procedit, figulis vero nostris desunt ingenia huiusmodi laboribus. Vini parum habebimus. Reverendae dominationes vestrae tempestive nobis


3635. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 328 | Paragraph | Section]

bombardario assignari possunt relictis apud eum praedictis suis tribus in litteris contentis iugeribus ut vel sic, siquidem procurare sibi melius provideri nequit, ad tempus luctetur, quamvis totus videtur a collo Iwanichensis bombardarii pendere, qui eum totis viribus conatur ad se traducere. Dominus collega multis egit apud dominum capitaneum ne seducerentur; dixìt sibi esse iniunctum ut duos posthuc habeat bombardarios, non tamen iussisse ut hunc illuc aut verbis aut salario pertrahant curareque posthuc, ut missum faciant. Nos tamen latet an lateat anguis in herba, quivis plus quam


3636. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 340 | Paragraph | Section]

rei publicae Christianae ad pacem et tranquillitatem. Amen. Reverendarum dominationum vestrarum servitores deditissimi, spani Sciscienses, manu propria. A tergo: PS. Hodie invicto nostro Tomkovich in Petroucz dominus vicebanus cum Merniawchich apud eundem novi anni prandium iniciabunt. Quamvis nihil damni sibi refert, noluimus ab illis accepturum etc. Et sic nunc hic nunc illic propter famelicos pronos vagantur ut famem expleant.


3637. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 341 | Paragraph | Section]

14 clam et furtim ademptos atque a nobis petiisse, ut huic rei provideamus. Cum autem isthic sit futurus Terczak, cuius imperio subest dictus Pozawchich, non enim est haramia, sed colonus, per dominationes vestras reverendas requiratur et vel fur petatur vel porci restituantur, vel reverendissimus dominus requiratur. Micatius, manu propria. A tergo: Reverendis dominis capitulo ecclesiae Zagrabiensis etc., dominis patribus ac patronis colendissimis. Notatum a


3638. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 346 | Paragraph | Section]

fecerit, ut est Drenchina. Labores quos in ponte sternendo fecimus incassum iri videmus eiusque omnem custodiam, posteaquam aliena est mos Germanorum in silvis confligere, nostrates quoque iam consternati, adeo ut quem prius animum habuerant, hunc Germanorum dissensionem deposuere. Deus ultionum dominus nisi coelesti suo consilio animos uirorumque repleverit, actum erit. Hortatus sum generalem cum lachrimis ne pateretur tantas frustra fieri expensas, tantum commeatum, tantas direptiones, neve dimittat exercitum sine conflictu. Suasi ut ille castra sua tamdiu teneat donec


3639. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 349 | Paragraph | Section]

Maior pars laudavit consilium, alii, quos metus bellandi tenet, in varia consilia rapti et scissi tantum decreverunt ut expectentur Stirienses aut Goricienses. Hoc decreto residuum bonomm vastabitur donec hinc discesserint confusi. Perscribi certe non possunt quae aguntur et qualem afflictionem dominus Deus hoc anno clero Zagrabiensi inposuit. Excubiae nullae sunt in Wryvt: nam Czetin cum suis dispersus hinc inde discurrit neque aliquos ex suis plagis minisve ad excubias tenendas adigere potest. Omnes Zagrabienses ad Inferiorem Drenchinam locavimus et Rakovo, partem vero hic cum omnibus


3640. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 350 | Paragraph | Section]

Multa alia, quae toties inculcavi etiam cum vituperiis, nunc hona verba dantur, migamo wze po wze etc. Panes et vinum per Czeztar missa in Drenchinam Superiorem veluti ad manum locavi, ut cum inportuni fuerint, Germani auferant ut rapinam. Dominus decanus quae vendenda erunt, eorum habebit curam. Dominus banus ab eo tempore quo venit non nisi Helenam meam bibit, ob id illi nullum vas vini oblatum. Et atioquin satis vini habet ex Kravarzka. Plura prohibet dolor scribere ob querelas colonorum eorumque rapinas, conficeret


3641. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 350 | Paragraph | Section]

hona verba dantur, migamo wze po wze etc. Panes et vinum per Czeztar missa in Drenchinam Superiorem veluti ad manum locavi, ut cum inportuni fuerint, Germani auferant ut rapinam. Dominus decanus quae vendenda erunt, eorum habebit curam. Dominus banus ab eo tempore quo venit non nisi Helenam meam bibit, ob id illi nullum vas vini oblatum. Et atioquin satis vini habet ex Kravarzka. Plura prohibet dolor scribere ob querelas colonorum eorumque rapinas, conficeret omnes maerore non timore. Cum his


3642. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 351 | Paragraph | Section]

vini non petitum accepimus et dispensabimus tribulantibus nos. Scisciae 23. Aprilis. 1592. Reverendarum dominationum vestrarum servitores, spani Sciscienses. A tergo: Hodie dominus banus fuit visurus pontem. Natavit satis. Decretis aquis tandem ituri contra hostem decreverunt. Labores castrenses nulli sunt propter famem. Populus discessit quarta parte, qui erat isthuc missus. A tergo: Reverendis


3643. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 352 | Paragraph | Section]

tandem Germani multis domini bani cohortationibus deliberarunt post varia consilia, cum primum aquae decreverint, quae universas ripas excedunt, sese in hostem ituros. Interea obsecrationibus domini bani pons quem aqua disiecit mihi iterum sternendus summa cum difficultate erit, ne vel in hoc aut dominus banus aut nos a Germanis, qui utinam periissent prius quam hunc venissent, calumniemur. Expensae quantae fiunt a nobis in alendis magistris ac nostris miseris colonis, vix dici potest. Taceo de aliis quae quotidie fere generalibus offerrimur et bano. Duas magnas bombardas nudius


3644. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 355 | Paragraph | Section]

rekal da z thim w notu wpazthy. Mazlak dopelya yednoga zusnya y businzkoga agw za wzttrilyty y konya mu dopelyaly i salye. Povida da ye passa zkoro yssal y byl ye do polne wcher na Koztanyczy, woyzku ye razpuztyl. Gore ye nachynyl y bisechy do mora prossal. Valeat dominus frater. Ex castris 5. Maii 1592. Servitor et frater vicebanus, manu propria. PS. Wassa milozt, possalythe zwoga chlowyka ky kruh bude prodaval.


3645. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 355 | Paragraph | Section]

et Petrovcz ac Jazvenik nolle colonos morari palam coram me professi sunt atque ad genua procumbentes omnes licentiam abeundi petiverunt et petunt. Ego pro meo modulo exhortatus sum illos. Promisi tutelam et defensionem si ad messem usque detineri poterent. Vix dominus banus hodie detinuit generales ob defectum, prouti praetendebant, commeatus, quamvis neque Carolostadii unquam magis saginantur etc. Tota nocte tam in castro quam in oppido panes coquere curavimus quos illis obiecimus magno nostro incommodo, prouti alia quoque


3646. Mladinić,... . Vita beati Ioannis episcopi... [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

aspectu dulcis tueatur Iesus.
3.14   Ne ve salus vobis vitę, neu copia rerum
3.15  15 Desit: ager pinguis, pecudes sint ubere pleno.
3.16  O mihi si Dominus stellantes annuet arces,
3.17  Quantum vos precibus, quantoque favore iuvabo;
3.18  Vos etiam nostri memores estote precantes.
3.19  Hortor ut ignito nexo vivatis


3647. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

propria Domini Locumtenentis Regii: Enchir. fol. 13. Partes vero superiores, cum commode Posonium accedere non possint, supplicarunt Suae Maiestati, si Dominus Palatinus, Protonotarium, aliumve Iudicem loco sui Cassoviam miserit, pro huiusmodi quoque iudiciis continuis, eo, vel ad alium locum earum partium, qui commodior videbitur, proficisci paratae erunt, dicto art.


3648. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

iudiciis continuis, eo, vel ad alium locum earum partium, qui commodior videbitur, proficisci paratae erunt, dicto art. 2. praenotati anni 1555. Et forte iam pridem, art. 33. anni 1543. ut Dominus Andreas Báthori, cum sibi adiungendis, Causas Comitatuum Superiorum revidisset: quod tamen non legitur usitatum. Sed si utrobique; celebrabuntur, tunc Iudiciales etiam in iis, ut et in maioribus ad certos Comitatus


3649. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

seminis alicuius, per Magistrum Pronotarium peti solent, licet ex abusu quodam (qui tamen admitti non deberet) non consueverint per eosdem produci: Styl. Quinto, Appellatio quoque non admittitur, quia cum Dominus Palatinus specialis illarum sit Iudex, alium Superiorem non habent, ad quem transmitterentur. Sexto, quia Fiscus est privilegiatus, ideo nullas literas producere, vel quippiam contra aliquem probare tenentur: 2.


3650. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

vero per Christum, omnibus hominibus ad salutem est revelata, et promulgata: ut per eam ad finem supernaturalem homines dirigerentur. Atque haec quidem, omnes ex aequo ad observationem sui obligat: illa non item. Quia Christus Dominus Servator noster, liberavit nos a iugo illius, quoad scilicet praecepta mystica, quae sunt Sacramentalia, vel Caeremonialia: et non Moralia: Marantha, par. 3. de orig. Iudicii, num. 47. ut patet Actorum 5. et


3651. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

eo quod ubique instinctu naturae, et non aliqua constitutione ab homine facta, habetur: ut maris et foeminae coniunctio, liberorum procreatio, educatio, successio, communis omnium possessio, una omnium libertas, nullus dominus, nullus servus, nullus captivus. Item, acquisitio eorum, quae coelo, terra, et mari capiuntur. Nec non depositae rei, vel commodatae pecuniae restitutio, violentiae


3652. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

violentia, et non dicti dehonestatio, passim iam intelligi consuevit. Prouti super hoc, anno 1610. Posonii, in causa Gasparis Palugyai; contra Magnificum Dominum Sigismundum Balassa deliberatum est; ubi idem Dominus Balassa, a Salvi conductus violatione, per verbalem dehonestationem commissa, contra praetactum Gasparem Palugyai, absolutus fuit. Et ratio huius est, quod indignum esse videtur, propter huiusmodi verbalem offensam,


3653. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ulteriorem Bonorum possessionem. Quod tamen neutrum adhuc usitatum esse apparet. Ergo, sicuti contra Dantem, ita et contra Recipientem, videtur non esse admittenda Praescriptio, qualitercunque distinxerit, et senserit Dominus VVerböczi. Me supra allata ratio magis movet, quam praescriptum illius. Cum nec usus, nec ullum exemplum, praenotatam ipsius distinctionem manifestaverit; et roboraverit unquam. Similiter, nec inter Fratres


3654. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Anicianae) deducenda foret, quaeraturque in Primo gradu ordine retrogrado, Matthias D. N. C. cuius Filius sit; respondebitur, Divi olim Maximiliani II. Et in secundo gradu, similiter idem Dominus quondam Maximilianus II. cuius filius? Apte dicetur, D. quondam Ferdinandi; sic Ferdinandus et Carolus V. cuius filius? Philippi Regis Hispaniarum, unde et Infans Hispaniarum dictus est; et Philippus cuius filius?


3655. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

delegati potestas, non extenditur, ultra formam commissionis. Mynsing. obser. 93. cent. 4. et Hart. tit. 45. de posses. obs. 3. num. 5. VII. Causae articulares, et extraordinariae, quas Illustrissimus Dominus Comes Palatinus, tanquam Iudex specialis, inter suam Maiestatem Fiscumque suum Regium, et Dominos Regnicolas, 1. Vlad. art. 33. diiudicare solet, etiam non transmittuntur, quia supra illum non est alius


3656. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

alligantur; ut iam dictum est, supra quaest. 3. cap. 1. ideoque solum in iis celebrari et revideri debent. Licet olim ex speciali publica constitutione Regni, art. 25. anni 1563. Dominus Locumtenens, omnes omnium Comitatuum Regni Transmissiones, in Iudiciis Locumtenentia e iudicabat; et tam Veteres; quam Novae causae, mixtim et


3657. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quo potissimum in sedibus Comitatuum, absentes et criminaliter convicti, soliti sunt uti, ut videre est infra quaest. 30. cap. 9. IV. Cum gratia nuncupatum, quod solus Princeps et Dominus noster clementissimus, ex debito regiminis sui officio, unicuique largiri et concedere solet, post factam Repulsionem, vel Procuratorum malam responsionem, non obstante errore, vel lata exinde sententia, 2. tit.


3658. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Ubi Nota, I. Quod talis sententiatus Gratiam Regiae Maiestatis consecutus Emendam capitis sive homagium, cum tertia parte bonorum, in portionem Actoris cedente, exsolvere tenetur. II. Quod si ipsum Dominus Palatinus condemnabit, tunc neque contra ipsum poterit illi dicta Gratia, Suae Maiestatis Regia, suffragari; quia huiusmodi duae partes, ex antiqua Regni consuetudine, Domino Palatino semper cedunt. 2. tit. 57.


3659. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

huius. QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si


3660. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

huius. QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si praesens fuerit; sin


3661. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si praesens fuerit; sin autem non, Locumtenens


3662. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si praesens fuerit; sin autem non, Locumtenens illius, hoc est, qui sigillum Iudiciale Regiae Maiestatis pro tempore tenet, quem nunc Personalem vocamus. 6. Sigis. art. 1.


3663. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA QUINTA. Qui habent ex istis Vice-gerentes, et qui etiam Magistros Protonotarios, et an semper integro numero Iudiciis interesse debeant? Duo habent Vice-gerentes, Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus


3664. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

DECIMA QUINTA. Qui habent ex istis Vice-gerentes, et qui etiam Magistros Protonotarios, et an semper integro numero Iudiciis interesse debeant? Duo habent Vice-gerentes, Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac


3665. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

an semper integro numero Iudiciis interesse debeant? Duo habent Vice-gerentes, Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac quando etiam Locumtenens suae Maiestatis Regiae, persona Spiritualis erat, et ille quoque habebat suum, ita


3666. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iudiciis interesse debeant? Duo habent Vice-gerentes, Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac quando etiam Locumtenens suae Maiestatis Regiae, persona Spiritualis erat, et ille quoque habebat suum, ita ut universe quinque fuerint.


3667. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac quando etiam Locumtenens suae Maiestatis Regiae, persona Spiritualis erat, et ille quoque habebat suum, ita ut universe quinque fuerint. Quod autem Magistri Protonotarii, semper


3668. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

22. anni 1566. QUAESTIO DECIMA SEXTA. Qui, et quot Iudices Tabulae Regiae interesse debent? Dominus Personalis, qui persona saecularis benemerita, Iurium Regni et literarum perita esse debet, cuive Regia Maiestas sigillum suum Iudiciale, cum consilio Dominorum


3669. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Item duo homines Domini Archiepiscopi Strigoniensis. art. 13. anni 1557. Et in persona Fisci Suae Maiestatis Regii, Director causarum Regalium. Quorum licet consessus in Tabula fit hoc modo; in prima fronte Dominus Personalis solus sedet; ipsi a parte exteriori assident Domini, Praelatus, Baro, duo homines Domini Archiepiscopi, et quatuor Iurati Nobiles, sive Assessores, ita ut ultimo assumptus praecedat priores. Ab interiori vero


3670. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

incipiendo semper ab inferioribus ad superiores. Ubi vero cum Domino Palatino, sive Locumtenente Regio, et caeteris Dominis Consiliariis consederint, ibi quoque Dominus Personalis ab eodem Domino Locumtenente iussus, a suis Coniudicibus; et Dominus Locumtenens, a Dominis Consiliariis, incipiendo ab eodem Domino Personali, eo quod et is Consiliarius sit, vel quod interrogatus tantum, et


3671. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ab inferioribus ad superiores. Ubi vero cum Domino Palatino, sive Locumtenente Regio, et caeteris Dominis Consiliariis consederint, ibi quoque Dominus Personalis ab eodem Domino Locumtenente iussus, a suis Coniudicibus; et Dominus Locumtenens, a Dominis Consiliariis, incipiendo ab eodem Domino Personali, eo quod et is Consiliarius sit, vel quod interrogatus tantum, et non sua sponte respondere debeat, sententias rogant. Quomodo autem sententiae


3672. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

reddit, vel ministrat; denique dicere legem, est praescribere, quid opus sit facto. Adrianus Cardin. Et si omnium voces, sive sententiae, in duas aequales partes diversae pares fuerint, illa tamen potior erit, cui Dominus Personalis subscribit. Sic et coram Illustrissimo Domino Palatino, cui similiter idem Dominus Palatinus subscripserit; quia illi sunt supremi Iudices.


3673. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Cardin. Et si omnium voces, sive sententiae, in duas aequales partes diversae pares fuerint, illa tamen potior erit, cui Dominus Personalis subscribit. Sic et coram Illustrissimo Domino Palatino, cui similiter idem Dominus Palatinus subscripserit; quia illi sunt supremi Iudices. QUAESTIO DECIMA SEPTIMA. Quae poena, si quis ad haec, Officia Praelaturae,


3674. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

tamen non abs re videretur indulgendum hac in parte illis, ex praemissis rationibus. Vel, ut ex illinc, in aliquo loco authentico factas procuratorias constitutiones huc mitterent, prout et Spectabilis et Magnificus quondam Dominus Balthasar de Batthyán, dicitur Parisiis ex Gallia, tales Procuratorias misisse. Id tamen observatum vidi, quod si coram Regia Maiestate, fieri non potuit,


3675. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

cui interfui. Iter habui prosperum et tempus, demptis duobus diebus, tranquillum. Litteras Domino Sabbatino tradidi, qui statim de pecuniis sermonem inchoauit propinamque more suo de retardatione expeditionis incusauit. Litteras Caesareas transmissas ad Dominum Cardinalem a Sabaudia Illustrissimus Dominus Nuntius ad suum alium Agentem Dominum Fabronium, quem ad praesens usque inuenire nequiui, transmisit, quatenus eas eidem Domino a Sabaudia praesentaret. Uerum an illas ad eundem miserit, nec ne (Cardinalis enim est extra Urbem, in statu Ianuensi, maximis tricis cum Ducissa sua cognata


3676. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Dominum Fabronium, quem ad praesens usque inuenire nequiui, transmisit, quatenus eas eidem Domino a Sabaudia praesentaret. Uerum an illas ad eundem miserit, nec ne (Cardinalis enim est extra Urbem, in statu Ianuensi, maximis tricis cum Ducissa sua cognata inuolutus), intelligere non ualui, neque Dominus Sabatinus id scit, qui a me hoc ipsum ediscere cupiebat. Ego illas, quas Reuerendissima Dominatio Uestra ad eundem scripsit, per postam mitto measque addo ad Cardinalem et ad eiusdem a Secretis, Dominum Abbatem Soldati, meum familiarissimum; nam si Cardinalis hic foret, nullam omnino


3677. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

ediscere cupiebat. Ego illas, quas Reuerendissima Dominatio Uestra ad eundem scripsit, per postam mitto measque addo ad Cardinalem et ad eiusdem a Secretis, Dominum Abbatem Soldati, meum familiarissimum; nam si Cardinalis hic foret, nullam omnino difficultatem haberemus de propinae condonatione. Dominus Cardinalis Pius dicit se id eam condonare non posse, nisi eidem fuerit a memorato a Sabaudia demandatum. Eminentissimo Barberino suas dedi, sed propter eiusdem plurimas occupationes auditum commodum mihi praestare non potuit: illud saltem


3678. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

de expedienda expediendi etiam in praesenti. Commisit id muneris Sanctissimus Praefectis ordinum, siue, ut Itali loquuntur: "alli Capi delli Ordini." Dominus Sabbatinus laborat. Dominus Montmannus Motmannus, cui dedi decem Ungaricos, nimirum qui etiam postea dandi erant, iuuat fauori suo uiriliter, atque inde confido hanc quoque difficultatem me cito superaturum


3679. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

expediendi etiam in praesenti. Commisit id muneris Sanctissimus Praefectis ordinum, siue, ut Itali loquuntur: "alli Capi delli Ordini." Dominus Sabbatinus laborat. Dominus Montmannus Motmannus, cui dedi decem Ungaricos, nimirum qui etiam postea dandi erant, iuuat fauori suo uiriliter, atque inde confido hanc quoque difficultatem me cito superaturum superaturaturum .


3680. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

a Domino Iakusich Uesprimiensi de retardatione et difficutatibus confirmationum, cuius protestationis exemplar uidere hucusque mihi denegatum fuit. Uerum transeant omnia pro uoto aliorum, ego negotium Dominationis Uestrae Reuerendissimae omni mea possibilitate curabo expediri. Urgendus tamen erit Dominus Tinctus, quatenus mittendam pecuniam transmittat, neque enim ad praesens usque, prout spoponderat, id praestitit. Haec et plura Dominatio Uestra Reuerendissima a Domino Archangelo Heruoy, cooppidano nostro, oretenus intelligere poterit, qui eandem de aliis, quae hic occurerunt, nomine


3681. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

iudicabit. Ego enim scindere meipsum non ualeo, neque possum supra et contra posse. Hoc tamen ualde mihi gratum esset, si ad meum usque aduentum collatio, quae mihi facta fuerat, differri posset, atque si interim restituerentur ex quarta scuta, quae Reuerendus Dominus Mixa ex proprio mihi commodauit, in spem futurae ex eadem solutionis. Negotia capituli nostri Generalis unaque praesentia Dominus Chumar ita me occupatum detinebant et ad praesens


3682. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

ex quarta scuta, quae Reuerendus Dominus Mixa ex proprio mihi commodauit, in spem futurae ex eadem solutionis. Negotia capituli nostri Generalis unaque praesentia Dominus Chumar ita me occupatum detinebant et ad praesens detinet, ut uix tempus habuerim diuinum officium persoluendi: inde tres postae praetermissae sunt, quibus nihil litterarum ad Dominationem Uestram Reuerendissimam misi. Supplicatam itaque facio Reuerendissimam Dominationem Uestram, uelit me


3683. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Reuerendissimae et illis quas Regnum dedit, hinc cum Domino Sabbatino laboramus, si poterimus, per memorialia destinatos Cardinales inducere ad gratiam, absque eo quod uideant Processum; sin minus, tunc intendimus petere, quatenus examinentur hic duo testes super eodem articulo, quorum unus erit Dominus Matkowych, pro alio uel ego ipse deponam, uel aliquem inueniam bene instructum. Hoc in termino negotium expeditionis manet. Pecunia transmissa est et Dominus Sabbatinus dixit se habuisse chirographum siue mandatum de accipienda. Haec an sufficiens erit, nescio, donec uideamus ultimatam


3684. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

eo quod uideant Processum; sin minus, tunc intendimus petere, quatenus examinentur hic duo testes super eodem articulo, quorum unus erit Dominus Matkowych, pro alio uel ego ipse deponam, uel aliquem inueniam bene instructum. Hoc in termino negotium expeditionis manet. Pecunia transmissa est et Dominus Sabbatinus dixit se habuisse chirographum siue mandatum de accipienda. Haec an sufficiens erit, nescio, donec uideamus ultimatam resolutionem uel factae gratiae, uel negatae. De meo similiter Ualachorum nihil conclusum determinate, sed in examine res manet. Samandriesis


3685. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Zagrabiam. 1641. Reuerendissime Domine Praesul et Pater in Christo Colendissime! Salutem ac seruitiorum meorum commendationem. Dominus Nicolaus Castelli dedit mihi litteras ad Dominum Petrum Martirem Cernezzum Uenetiis habitantem ad Sanctum Cantianum, quatenus ille ibidem daret mihi Cambiales pro Roma. Ego quidem cum febri Labacum ueni, spero nihilominus in Domino me iter prosecuturum etiam cum illa, si ardentior et


3686. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

numeraui, licet ii mussitarent et omnino triginta plures postularent. Ego obstinato et pertinaci animo egi, neque ad maiorem summam deuenire uolui, affirmans plures neque Dominationem Uestram Reuerendissimam transmisisse, neque transmittere posse, propter plurimas rationes, quas praetermitto. Dominus Cardinalis Cueua negotium proposuit. Barberinus mitigatus iuuit, et uix aliquid sine illo obtinere potuissem. Pro bullis minores quas potero expensas faciam et quam celerrime possibilitas afferet curabo earum expeditionem. Fauilla plurima mendacia ad


3687. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

facerem, quam ipse fingit, crastina die efficerem ut exul amandaretur. Quod ego neque faciam neque feci, dubito alios facturos, propter eius maxima merita adinuentionum. Uidebunt et cognoscent omnes meam integritatem et non dubito, quin et alii eadem uia tentabunt, dummodo potuerint, confirmari. Dominus Matkouich non potest habere facultatem abeundi antequam absoluat quadriennium. Fuit apud Cardinalem et aliis in locis, sed frustra laborauit. Ipse quoque adibo Cardinalem, et si ualebo, curare conabor eius dimissionem.


3688. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

felicia festa Paschalia ex animo precor. Roma, 27. Martii 1642. Dominationis Uestrae Reuerendissimae Filius deuotissimus frater Raphael Croata, m.p. Dominus Crisanich heri primitias habuit, quibus interesse non potui, ad Sanctum Petrum, ubi celebrauit. 1642. feria 4.


3689. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

est quidem adeo eleganter impressum, sed cum alterius editionis aeditionis non habeatur, utendum illo, etsi typographicis erroribus scatente. De eo quod scribit circa litteras ad sedem Apostolicam a nostris maleuolis missas quasque Dominus Ursinus reseruarat, iam scripsi, nunc itidem repeto, memoratum Dominum Ursinum, qui de illis me certiorem fecerat, e uiuis excessisse antequam ego huc regressus sum. Scripta autem illius et alia mobilia quaecumque fuisse a parentibus distracta, ita ut nullum super iis indicium habere


3690. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

quarum aliquot cophinos plenos inuenerant, igni traditas praefatas litteras: nam et alias plurimas combusserunt. Itaque de his nihil sperandum. Circa synodum arbitror frustraneum fore petere facultatem, cum sperem breui Bullas habere totumque negotium absoluere. Nihilominus tamen, si Dominus Datarius aliquid plus sperato pro illarum expeditione machinaretur aut praetenderet, ita ut protractio aliqua notabilis fieri deberet, faciam pro uoto. Sed spero molestia hac, Deo fauente, liberari. De meo negotio et eiusdem expeditione nihil mihi possum polliceri. Nam sicuti per


3691. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

autem tanto tempore neglecta sententia in Brevi praescripta, nec non poena ibidem expressa spreta, chudno owde zato sepchiu, i day Boshe, daƷe ne pride na Interdictum, i stogod gore. JatiƷam doƷta odgoworil, chinechi neznati za Breve Apostolicum, quod Dominus Tomcus attulerat, ali oni nahode registratum. Nistar manye, ako nebude od tude koga podbadavcza, nechie drugo byti. ZastoƷam ya rekal da morebyti morte praepeditus Dominus Tomcus et Episcopus non potuerunt publicare, ali daye poghinulo


3692. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

doƷta odgoworil, chinechi neznati za Breve Apostolicum, quod Dominus Tomcus attulerat, ali oni nahode registratum. Nistar manye, ako nebude od tude koga podbadavcza, nechie drugo byti. ZastoƷam ya rekal da morebyti morte praepeditus Dominus Tomcus et Episcopus non potuerunt publicare, ali daye poghinulo Breve, ter da neznayu zanye. Trebabi dakle remedium wzeti wƷeti koliko perwo et consulere omnibus quae euenire possent. A


3693. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

1642., 24. Maii Reuerendissime Domine Pater in Christo ac Domine Colendissime, Salutem! Nuperrime, quum hinc mouit Dominus Burich, post expletam deuotionis suae uisitationem, dederam eidem litteras omnem rem continentes de negotiis, alias quoque quinto decimo post die per postam misi, demumque per Tabellarium alias hebdomada elapsa. In ultimis et penultimis sigificaui Ecclesiae et


3694. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

per Tabellarium alias hebdomada elapsa. In ultimis et penultimis sigificaui Ecclesiae et confirmationis expeditionem breui ultimandam. Et fortassis sequenti hebdomada Bullas habebo. Postquam Propositio facta fuit, uix octo dierum spatio praeterito mortuus est Dominus Cerri, cuius officii erat Decreta, Cedulas et Contracedularum signationes Sacri Collegii in similibus expeditionibus dare; eius Mors itaque protraxit Decreti Propositionis exemplar duabus hebdomadis, donec alius eius loco successit. Interea Dominus Matkouich


3695. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

uix octo dierum spatio praeterito mortuus est Dominus Cerri, cuius officii erat Decreta, Cedulas et Contracedularum signationes Sacri Collegii in similibus expeditionibus dare; eius Mors itaque protraxit Decreti Propositionis exemplar duabus hebdomadis, donec alius eius loco successit. Interea Dominus Matkouich obtenta, aegre admodum, facultate, discessit ad Dominationem Uestram Reuerendissimam properaturus. Detinebit se tribus uel quatuor diebus Bononiae; et si interea Bullas obtinere potuero, ad eundem transferendas mittam; sin minus, dirigere conabor


3696. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

tentabo Diplomatis confirmationem, uel inserendo, uel mutatis mutandis nouo modo faciendam. Mea quoque prosequar, et siquidem pro uoto euenerint, urgebo ultimationem. Sin alias, ut solet occurrere, tempori inseruiendum erit. Difficultates omnes superatae, excepto eo solo, quod Reuerendissimus Dominus Nuncius Apostolicus nullum unquam responsum dedit. Dominus Krisanich nescio quid meditetur. Nam in proxima Congregatione praesentis hebdomadae coram Sanctissimo habitae dispensationem siue facultatem petiit Grecorum ritu Sacra


3697. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

mutatis mutandis nouo modo faciendam. Mea quoque prosequar, et siquidem pro uoto euenerint, urgebo ultimationem. Sin alias, ut solet occurrere, tempori inseruiendum erit. Difficultates omnes superatae, excepto eo solo, quod Reuerendissimus Dominus Nuncius Apostolicus nullum unquam responsum dedit. Dominus Krisanich nescio quid meditetur. Nam in proxima Congregatione praesentis hebdomadae coram Sanctissimo habitae dispensationem siue facultatem petiit Grecorum ritu Sacra peragendi. Resolutio petitionis remissa fuit ad Congregationem


3698. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

singularem mercedem. Ego ne obulum quidem illi dabo; nam poterit me procrastinationibus uexare et defatigare, non tamen pecunia, prout intendit, denudare. Siquidem ego nullo modo accessissem ad hanc uiam expeditionis, nisi simul et Bullarum expeditionem tum Sacrum Collegium, tum Eminetissimus Dominus Cardinalis Barberinus Uicecancellarius in summam dictorum centum Aureorum inclusissent, atque haec est media uia, de qua scripsi. Ego enim totus in eo fui, ut per uiam secretam expediretur sicuti antea, caeterum Decretum factum de expeditione Ecclesiarum quae non sunt in partibus, obstabat,


3699. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Scriptores, Datariam, Cancellariam &c., cui illorum determinationi contradicere nequiui. Neque enim in potestate mea est praescribere legem, ne diuideretur, quod datum fuit. Itaque patientia mihi cum Datario utendum est, et iam flecti incipit. Cardinalis Barberinus iuuat nos omni conatu. Dominus Nuntius Uienna scripsit mortuum fuisse Maximum Schismaticum, pseudoepiscopum Ualachorum, plurimumque commendat Zelum et diligentiam Dominationis Uestrae Reuerendissimae, quae ad illum et ad Caesaream Maiestatem sollicite miserit de succesore habendo, qui simul etiam suus suffraganeus fieri


3700. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

qui simul etiam suus suffraganeus fieri posset; promittit quoque se Caesarem allocuturum, quod hactenus factum est. Ego expectabo resolutionem ex inde, unde etiam hic eandem resolutionem assensus sequetur. Non dubito quin Dominatio Uestra Reuerendissima aliquid pro me egerit. Uereor tamen, ne Dominus Cancellarius in aliquam aliam partem detorqueat Caesarem. Hodie uicissim efficaces mittere curaui, ut apud Caesarem pro me agat Nuntius, licet arbitrarim iam conclusum esse. Caeterum, fiat uoluntas Dei. Reuerendissimus Pater Commissarius generalis petiit a me instantissime,


3701. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Datarium uicero, curabo alia commissa. Nunc totus in eo sum, ut non excedatur summa 100 aureorum iam persoluta. Nimirum ne alii Episcopi Ungariae conqueri possint, neue in exemplum his pecuniarum helluonibus casus noster transire. Ut dixi, Dominus Cardinalis Barberinus fauet parti nostrae, potest et uult. IƷtinaye da Ʒam daroual ouomu i onomu, gdÿe triba bilo, i fino, ut superarem, ali ono stoƷe muchech dariua, non transit in exemplum. Datarÿu nigdar ni boba


3702. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

qui eadem suis annalibus inseret. Legentur haec, memoria autem nostra peribit, incuriâ nostrâ. Repeto quod lateri superius apposui: bene fecit, quod Synodum intimauit. Eam tamen non celebret, sed differat. Nam hoc modo ea Dominus Cardinalis Barberinus mihi dixit, ne uidelicet hoc exemplo aliis impune idem facere fores aperirentur. Uersamur in angustiis propter bella, quae pullulant, et quae negotia praepediunt omnia. Ad secundas non est quid addam. Nam excusationes, de actis in memoriali


3703. Gradić, Stjepan. Oratio de eligendo Summo... [page 417 | Paragraph | Section]

curis, sed in vigiliis, et felici magnorum inde consiliorum successu positum arbitretur. Talis demum erit, (ut uno verbo complectar omnia) quem spectata prae caeteris erga Deum charitas commendet; quam unam, satis dignum pretium hujus honoris et loci, constituisse visus est Christus Dominus, cum Principem Apostolorum non ante sui gregis Pastorem pronuntiare sustinuit, quam semel, iterum, ac tertio de amoris erga se constantia, et magnitudine explorasset. Ite igitur in Suffragia, Deo, Superisque omnibus bene juvantibus, ЕЕ. PP. Praesto erit (ne dubitate)


3704. Sidić, Šimun Juda. Antonii Judae Sidić, canonici... [page 4 | Paragraph | Section]

Viennam aduenit, ac similiter omnibus batariis turcicis, fossatis item et tormentis ac dirutis propugnaculis et periculis nostris prius lustratis, omnium primo intrauit ecclesiam S. Stephani, hora secunda pomeridiana. Ibidem habuit Sacrum et Te Deum Laudamus. (Dominus Kollonich, qui toto tempore obsidionis nobiscum Viennae mansit, pontificauit) comitante suam Sacratissimam Maiestatem Duce Bauariae et Duce Saxoniae, licet Lutherano. Decima uero quinta currentis sua sacratissima


3705. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 21 | Paragraph | Section]

quoque perspicuum, quàm pauper, inanis,
1.740  Exiguùmque patens, vel maxima, sit procerum sors:
1.741  Cum nequeat cepisse duos: spernenda, suique
1.742  Vix pretij memor, in communia venerit alter
1.743  Si dominus iura, et fasces acceperit aequos?
1.744  Ergo totum hoc stultitia, et rationis egestas.
1.745  28. Adde, quòd ista etiam, priuato subdita iuri,
1.746  Vniusque Bonum, exuperans quae copia


3706. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 22 | Paragraph | Section]

solidos, pluresque per annos
1.784  Vix semel accessu raptim fugiente salutas,
1.785  Vnius imperium detrectant, plùsque colonos,
1.786  Plùs hilarant populum, quàm temet, diceris esse
1.787  Qui pulchri dominus, soloque es nomine, fundi.
1.788  Vsque adeo haud tantùm spernenda, minoraque magnis
1.789  Sunt Bona, priuato quae sors indulget honori;
1.790  Sed neque plùs illis vtenti propria, censu
1.791  Quae


3707. Ritter Vitezović,... . Croatia rediviva, versio... [Paragraph | Section]

Regni Dalmatiae et Croatiae. Primo enim /Cedrenus Anno 1019./ subacta Bulgaria, Imperatori se dedidit contermina Chrobatorum gens et eius Principes fratres duo, quibus Imperator honores, ac opes amplas tribuit, solus adhuc Imperium detrectabat Sermo, Sermii Dominus, Nestongi frater. Francorum quidem in Occidentali Croatorum Regni parte imperium vetustius erat: Carolus enim, Magnus appellatus, circa Annum Christi 800, /Eginhardus/ in utramque Pannoniam et in altera Danubii parte Daciam, Histriam et Liburniam


3708. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Hanc potuit; vultus autem spectare pudica
Nescivit) “tum quod rectè se principis esse
Summi atque augusti famulos dixere suaque
Lege Pharon Nilonque regi: quin totius orbis
Arbiter et regum Dominus laxare supremas
Regnorum est princeps is, vel premere aequus habenas.
Insuper et propriae frugis cum praebita nobis
Copia communis; vacuas, famis, inter arenas
Instantis moniti sese minui impote


3709. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


14  Visus es a prima conticuisse die. X. CHRISTUS DOMINUS IN PAGELLA PUNCTIM DEPICTUS EPIGRAMMA 4.
1  1n media calami consedit mucro papiro
2  Tinxit et exigua candida lina nota.
3  Mox iterum atque iterum


3710. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


188  Territus Auster.« XVI. CUM LAUREA CIVILI ORNARETUR DOMINUS N. N. ODE ANNO 1702
1  Qualis, refracta nube Diespiter
2  Cum fulminantem concutit aegyda
3  Tubaque ventorum in sonora


3711. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]

ab Europa Solymum devolvit in hostem
17  (Sic superi voluere) Pater. Quas Gallia misit
18  Tempora quaeque suis signare assueta triunphis,
19  Quasque Ister dominus, quas lauro consitus Albis,
20  Quas Aquilae invicto vallarunt fulgure, gentes
21  In certam coiiere fidem. Decrescit in hastas
22  Hercinia et Geticos


3712. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


8  Hesperio saevire coturno.
9  Me nec Pannonio calidi Mavorte triones,
10  Cognatae nec vulnera gentis,
11  Non Ister dominus, non lauro cansitus Albis,
12  Sub grandi vel Gallia sceptro,
13  Tempora quaeque suis signare assueta triunphis,
14  Impulit, Aoniumque vigorem


3713. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]

licet astra suisque
52  Syderibus praeceps horrendoque obruta lapsu
53  Insiliat mea colla domus. Sententia sedit
54  Oppugnare Deum. Dominus sic nostra timebit
55  Fulmina maioresque feret, quos spreverat olim
56  Ferre pares.« Dixit, tum magno murmure vulgus


3714. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]

grandi
25  Interminatae mole potentiae
26  Crescit libido: tum male conscium
27  Dirae flagellant, tum furentem
28  Se dominus patitur tyrannum.
29  Quis te beatum dixerit, Arsace
30  Pontive rector, cui furor impotens,
31  Cui per quaterdenos Decembres


3715. Dumanić, Marko;... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section]

Ex undum. 5
Omnibus hoc Leo dico ne se dent inimico,
Nam sic viventes facit miseros et egentes.
Cordis in aure repone me moriente Leone. Dominus Leo de Albertis istum elegit locum suae quietis pro se et suo filio Stephano ac suis omnibus haeredibus, quo loco et quiescit sepultus. Anno Domini MCCXCVI, mense Decembri, die XX. Marcus Capogrossus,


3716. Dumanić, Marko;... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section]

Clisii. in Dalmatia, dioecesis Spalatensis. Hic doctissimus vir admirabilis ac portentuosi ingenii fuit. Floruit tempore Clementis VIII. pontificis maximi in archilyceo Romano publicus philosophiae professor. Sic Baglivus in dissertatione, cap. 3, pag. 393 (a) . (a) De hoc Francisco Patritio bene et erudite scripsit vir clarissimus dominus comes Rados Antonius Michieli Vitturi.


3717. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 47 | Paragraph | Section]

quae subiere per viam, facile conjectura assequor Omnia. Equidem non defuisse reor et sociorum discordias et maris periculum et viarum incommoda, quae omnia procul dubio nos edocebit uberius cum otii quidquam nactus fuerit... Accepi domini fratris a tabellario litteras quas dominus suus avunculus (quem pro me revereri nolim negligat) de dato 26. aprilis Zagrabiae ad dominum fratrem dederat in quibus, quae scripta sunt, jam ipsum intellexisse scio a perillustri domino avunculo, ideo non est operae precium, quod hic repetam. Verum bono sit animo quod ad me


3718. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 48 | Paragraph | Section]

DEUS bonum et faustum imperatori nostro. Nostri quoque Croatae omnes Finali Quastallam abierint. Num reversuri? Noverint superi. Tempora hic habemus bona, sumus in possessione Sancti Vitalis omnes hilares et laeti. 18. maji veniemus domum curae majali vacaturi. Reverendissimus dominus rector (a quo ave benignissimum) nuper noctu maxima collica laborabat, putabamus cum medico decessurum, modo tamen laus DEO recte valet. Ja sem včera ovdi ad S. Vitalum prauv vu onu grabu opal jagod iščuč vu koju vi


3719. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 49 | Paragraph | Section]

13. ožujka 1736., XV 25/B V 94 Perillustris ac generose domine, mihi colendissime! Admirari nequeo tam altum tamque magnum domini fratris silentium. Et profecto anacoretae etiam ex eremo locuti sunt et dominus frater obmutescit. Nescio, quid rei sit? Et edoceri vellem, si quid adhuc inveni gratiae in oculis amatoris mei. Et haec non tantum mei est sententia, sed et reverendissimi domini rectoris, qui Te silentiarium obstupescit. Sed jocamur, carissime frater. Quare haec


3720. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 50 | Paragraph | Section]

majora tibi lubens praestitisset, nego kajti suhi beteg je mi dobila moja mošnja, zato imaj me izpričanoga. I da bi ne bil vnoga druga pokupil za druge, koji me jako jesu prosili, bil bi Ti več kaj to poslal, sed quod aufertur, non differtur. Cechinos, quos mihi dominus frater per reverendissimum dominum novum rectorem mittet, uis litteris involvat et alicui (si non ipsi novo rectori) committat, nam non vellem, ut eos domino reverendissimo avunculo meo Ztipanich daret (sub rosa et arcane Tibi revelo, quare) quia anno superiori, quod aliquibus


3721. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 50 | Paragraph | Section]

et praecipue de rokolor, kojega sem bil tebi 3 moje posudil, zato ne demus hominibus occasionem aliquo alio modo, quam per manus ejus eos mihi promovebit. Et de his hactenus. Modo quidem finire deberem, sed quia reverendissimus dominus rector in litteris suis scribit, quod ex meis novalia accepturus sis, ideo ex multis haec ut veriora et certa referre volui. Militia haec, quae hoc hiberno hic permanserat ad Florentias se recipiet, ibidem ulteriorem dispositionem praestolatura. Romae


3722. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 53 | Paragraph | Section]

Et cum id mihi resolvi postulo, tum certiorem facio, quod et mihi auditu volupe fuerit, quod placuerint Sibi et port di Spagna et alia a me missa, esto doleam phisognomistam nostrum revolutum ab alio fuisse. Sed patientia sufficit mihi, quod eundem dominus frater aquisiverit. Ego, laudes superis, bene valeo et reliqui omnes. Morabor hic duobus adhuc annis, quibus saepius oro me consoletur suis et litteris et oblatis servitiis, nam semper hic suum inveniet ego. Dux Mutinae ad statum suum se recepit.


3723. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 53 | Paragraph | Section]

sceptrum Poloniae, Sabaudo autem sufficit gratia caesaris. Haec quidem ita hic impraessa sunt, sed credo melius nota sunt domino fratri. et praeter haec nihil est, quod significare possem tibi, amantissime frater. Tempus habemus optimum, annumque speramus fertilissimum. Reverendissimus dominus rector hodie pro descensu supplicat. Rogo te cum novum rectorem sciveris, mihi eum significes. Pro port di spagna sufficiunt ruspet 3. nam dominus Mazza nos deceperat, cum in aliis officinis non constent nisi ruspet 3. Nunc autem raptissime


3724. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 53 | Paragraph | Section]

significare possem tibi, amantissime frater. Tempus habemus optimum, annumque speramus fertilissimum. Reverendissimus dominus rector hodie pro descensu supplicat. Rogo te cum novum rectorem sciveris, mihi eum significes. Pro port di spagna sufficiunt ruspet 3. nam dominus Mazza nos deceperat, cum in aliis officinis non constent nisi ruspet 3. Nunc autem raptissime scribens finio iisdem, quibus tu ultimas datas ad me. Et praeterea fac valeas et vivas diu, et si amari vis, ama, hoc enim potissimum amoris remedium docet


3725. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 6_1 | Paragraph | Section]

Quas a me postulasti chirotecas, certus sis, aquires, et quidem Balthasaris tui (debilibus licet) formatas conceptibus, qui tamen spero te plurimum recreabunt, primusque eris, qui relictis antiquitatibus novi quid etiam et elegantis portabis. Reverendissimus m dominus rector Suas accepit longe jucundissimas litteras, ad quas tamen distractus variis respondere non potest, certus tamen sit, quod omnia, quae in litteris ad eum perscripsit, sit ipsi allaturus. Ego per reducem Ligutichium ad dominum fratrem relegaveram unum strophium sericeum,


3726. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 6_2 | Paragraph | Section]

intempesta nocte cum Ligutichio discessit. Qua postea proficiscatur, ignoro! Illud Suo domino fratri aperiat, ut labori in exquirendis aureis parcat, ille enim si ad patrios lares jam non pervenit, per Italiam vagabundus spaciatur. Causam autem sui abitus facile sibi imaginabitur suus perillustris dominus frater, et me eam perscribere non expedit. Timeo enim ne littera haec aut vagetur, aut alicubi aperiatur, et sic fama adolescentis periclitetur. Domino tamen fratri, si voluerit, eam germane, sed arcane per reverendissimum dominum rectorem


3727. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

liber baro Klobusiczky a 1748. ad 1751. Franciscus Thauszy a 1751. Supremi comites: Varasdinensis. Comes Georgius ab Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus


3728. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Thauszy a 1751. Supremi comites: Varasdinensis. Comes Georgius ab Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes


3729. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Georgius ab Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis,


3730. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Erdoedy. Comes Antonius ab Erdoedy. Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes


3731. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiensis et Crisiensis ante separationem. Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes Patachich administrator.


3732. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Joannes Rauch. Post separatos 1856.: Crisiensis. Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes Patachich administrator. Comes Cristophorus Niczky. Syrmiensis. Marcus


3733. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus comes generalis Josephus Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes Patachich administrator. Comes Cristophorus Niczky. Syrmiensis. Marcus liber baro Pejachevich. Franciscus de Paula liber baro


3734. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Casimirus Draskovich, tempore belli administrator dominus comes Joannes Patachich, tum dominus Antonius Bedekovich. Dominus comes Joannes Patachich. Zagrabiensis. Dominus Joannes Jursich creatus 1756. Verocensis. Dominus comes Ludovicus Patachich. Dominus Georgius Klimo, episcopus Quinque-Ecclesiensis, administrator. Comes Joannes Patachich administrator. Comes Cristophorus Niczky. Syrmiensis. Marcus liber baro Pejachevich. Franciscus de Paula liber baro Balassa. Posegani. Comes Petrus


3735. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

baro Pejachevich. Franciscus de Paula liber baro Balassa. Posegani. Comes Petrus Keglevieh. Comes Ludovicus Erdoedy. Domius Josephus Chiolnich, episcopus Bosnensis.
Consiliarii ad cancellariam Hungaricam ex parte Croatiae. Dominus comes Alexander Patachich. Dominus Antonius Somsich. Adamus liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus.


3736. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

liber baro Balassa. Posegani. Comes Petrus Keglevieh. Comes Ludovicus Erdoedy. Domius Josephus Chiolnich, episcopus Bosnensis.
Consiliarii ad cancellariam Hungaricam ex parte Croatiae. Dominus comes Alexander Patachich. Dominus Antonius Somsich. Adamus liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.


3737. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus Bosnensis.
Consiliarii ad cancellariam Hungaricam ex parte Croatiae. Dominus comes Alexander Patachich. Dominus Antonius Somsich. Adamus liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.


3738. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Hungaricam ex parte Croatiae. Dominus comes Alexander Patachich. Dominus Antonius Somsich. Adamus liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus


3739. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Alexander Patachich. Dominus Antonius Somsich. Adamus liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz,


3740. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

liber baro Patachich, ex parte modo cleri.
Vicebani. Dominus Joannes Rauch, 1756. resignavit. Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu


3741. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Adamus Naisich, 1763. mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus


3742. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

mortuus. Dominus Joannes Busan.
Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius


3743. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]


Praesides tabulae judiciariae. Dominus Balthasar Magdalenich, 1763. mortuus. Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores


3744. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Joannes Patachich.
Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit.


3745. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]


Protonotarii. Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit. Baro Theodoras Ratky, mortuus.


3746. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Adamus Naisich. Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit. Baro Theodoras Ratky, mortuus. Comes Christophorus Orsich.


3747. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 540 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Petrus Skerlecz, mortuus 1763. Dominus Nicolaus Skerlecz.
Exactores seu perceptores cassae regni. Dominus Franciscus Kussevich. Dominus Joannes Busan. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Antonius Bedekovich.
Assesores tabulae banalis. Ex magnatibus. Baro Stephanus Patachich, resignavit. Baro Theodoras Ratky, mortuus. Comes Christophorus Orsich. Comes Adamus de Batthyan, factus


3748. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Skerlecz ab anno 1758., factus protonotarius. Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Lucas Novoszel, simul facti anno 1762. Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior


3749. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

factus protonotarius. Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Lucas Novoszel, simul facti anno 1762. Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius


3750. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Lucas Novoszel, simul facti anno 1762. Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich.


3751. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

aliter Bornemisza. Lucas Novoszel, simul facti anno 1762. Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz.


3752. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Novoszel, simul facti anno 1762. Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus


3753. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Georgius Carolus Levachich, factus 1763. Notarii ejusdem tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus


3754. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

tabulae. Dominus Joannes Jursich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes:


3755. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis.


3756. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni.


3757. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Skerlecz. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich.


3758. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Levachich. Dominus Petrus Ballog.
Conferentiarum secretarii. Dominus Antonius junior Bedekovich. Dominus Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador.


3759. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Antonius senior Bedekovich. Dominus Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich.


3760. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Skerlecz. Dominus Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus


3761. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Christophorus Sztolnekovich. Dominus Benedictus Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus


3762. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Krajachich.
Episcopi ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi.


3763. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

ad haec regna pertinentes: Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim


3764. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Segniensis. Dominus Joannes Antonius Benzoni. Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim Svidnicensis. Gabriel


3765. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Georgius Wolffgangus Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim Svidnicensis. Gabriel Palkovich, quasi fundator. Basilius Bosichkovich.


3766. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Chiolich. Dominus Pius Manzzador. Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim Svidnicensis. Gabriel Palkovich, quasi fundator. Basilius Bosichkovich. Non unitorum episcopatus sunt


3767. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

Bosnensis. Dominus Petrus Bakich, vere Bachich. Dominus Franciscus Thauszy. Dominus Josephus Antonius Chiolnich. Syrmiensis. Dominus Ladislaus Szöreny. Dominus Nicolaus Josepus Givovich. Dominus Joanes Baptista Paxi. Graeci ritus Unitorum, passim Svidnicensis. Gabriel Palkovich, quasi fundator. Basilius Bosichkovich. Non unitorum episcopatus sunt vulgo schismatici, qui subsunt metropolitae


3768. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

militaris. Gubernator generalatuum Varasdinensis Carolostadiensis: serenissimus princeps Josephus Fridericus dux Saxoniae Hildburghausen, qui eosdem generalatus ad regulam militarem collocavit, in regimina distribuit, officiales constituit, immortali dignus memoria. Dominus baro Philippus Levindus de Beck, generalis peditatus, constitutus gubernator 1763. Generalatus Carolostadiensis. Dicitur a praesidio erecto 1578. a Carolo archiduce, quia in eodem sedes esset generalis commendantis. Post regulationem principis Hildburghausen habet regimina


3769. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

singulum 4000 viris, equestre 800 equitibus. Sunt sui officiales ut in aliis regiminibus. Qui Carolostadii est generalis, dicitur commendans generalatus totius, estque caput in militaribus et politicis. Habet auditorem aliosque stabales. Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus


3770. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Sunt sui officiales ut in aliis regiminibus. Qui Carolostadii est generalis, dicitur commendans generalatus totius, estque caput in militaribus et politicis. Habet auditorem aliosque stabales. Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello


3771. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui Carolostadii est generalis, dicitur commendans generalatus totius, estque caput in militaribus et politicis. Habet auditorem aliosque stabales. Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello Borusico clarus et generalis.


3772. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

generalatus totius, estque caput in militaribus et politicis. Habet auditorem aliosque stabales. Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello Borusico clarus et generalis. Generalatus Varasdinensis. Dicitur a Varasdino,


3773. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

in militaribus et politicis. Habet auditorem aliosque stabales. Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello Borusico clarus et generalis. Generalatus Varasdinensis. Dicitur a Varasdino, quod olim sedes ibi fuisset


3774. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Generates commendantes Carolostadienses. Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello Borusico clarus et generalis. Generalatus Varasdinensis. Dicitur a Varasdino, quod olim sedes ibi fuisset generalium commendantium, quae successive translata est Capronczam, ad


3775. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus comes generalis ab Herberstein. Dominus comes generalis a Scherzer. Dominus comes generalis Benvenutus Petazzi. Dominus comes Preiss. Dominus comes de Brentano generalis. Colonelli in Lika. Dominus de Vehla, factus generalis. Dominus Gedeon Laudhon fuit vicecolonellus, jam hoc bello Borusico clarus et generalis. Generalatus Varasdinensis. Dicitur a Varasdino, quod olim sedes ibi fuisset generalium commendantium, quae successive translata est Capronczam, ad praesidium princeps Croatiae. A supra dicto


3776. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

dicti Varasdinenses, licet Capronczae degentes. Post regulationem primus Comes a Galler. Comes Strasoldo. Comes generalis Marquiere. Comes Benvenutus Petazzi. Comes de Gvicciardi. Baro de Beck. Generalis Nicolaus Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg.


3777. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

primus Comes a Galler. Comes Strasoldo. Comes generalis Marquiere. Comes Benvenutus Petazzi. Comes de Gvicciardi. Baro de Beck. Generalis Nicolaus Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi.


3778. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Strasoldo. Comes generalis Marquiere. Comes Benvenutus Petazzi. Comes de Gvicciardi. Baro de Beck. Generalis Nicolaus Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann.


3779. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Benvenutus Petazzi. Comes de Gvicciardi. Baro de Beck. Generalis Nicolaus Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann. Pauer Elias. Sancti


3780. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Generalis Nicolaus Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann. Pauer Elias. Sancti Georgii vulgo Giurgievech. Colonelli. Dominus Nicolaus Kengell.


3781. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

Kengell interimalis. Dominus Venceslauss Kleffeld. Colonelli Crisienses. Dominus baro Ignatius Lalersperg. Dominus Mikasinovich, factus baro. Dominus Zdellarovich. Vicecolonelli. Baro Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann. Pauer Elias. Sancti Georgii vulgo Giurgievech. Colonelli. Dominus Nicolaus Kengell. Brentano. Riese


3782. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

Petrus Praszinszky. Dominus Mihaljevich. Dominus baro Lalersperg. Zdellarovich. Mikassinovich. Petardi. Lakopich. Malordi alias Hermann. Pauer Elias. Sancti Georgii vulgo Giurgievech. Colonelli. Dominus Nicolaus Kengell. Brentano. Riese Franciscus Carolus. Generalatus Sclavoniae. Sedes est Essekinum vulgo Oszeg. Tria habet regimina: Brodense et Petrovaradinense pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes


3783. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

est Essekinum vulgo Oszeg. Tria habet regimina: Brodense et Petrovaradinense pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi


3784. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

Oszeg. Tria habet regimina: Brodense et Petrovaradinense pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli.


3785. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

Brodense et Petrovaradinense pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli.


3786. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

pedestria, item Brodense equestre unum. Generales commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli.


3787. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

commendantes Essekini. Comes Antonius de Gvadagni. Comes de Gaisrugh. Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli. Nema ih.


3788. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes de Merzzi mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli. Nema ih. Vicecolonelli. Rasskovich. Supremi vigiliarum


3789. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

mareschallus. Colonelli Brodenses. Dominus Budai. Dominus Riedt. Dominus baro Beck. Dominus comes Denhoff. Vicecolonelli actuales. Dominus de Mathesen. Odowt. Supremi vigiliarum praefecti. Dominus comes Kuhn. Dominus Düker. Petrovaradinensi colonelli. Nema ih. Vicecolonelli. Rasskovich. Supremi vigiliarum praefecti. Stanislavich.


3790. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Memoriae commendantum priorum. Kostaniczae. Comes Georgius Erdoedy, postea camerae praeses. Comes Emericus Erdoedy, mortuus. Comes Joannes Franciscus Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich.


3791. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

priorum. Kostaniczae. Comes Georgius Erdoedy, postea camerae praeses. Comes Emericus Erdoedy, mortuus. Comes Joannes Franciscus Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich.


3792. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Georgius Erdoedy, postea camerae praeses. Comes Emericus Erdoedy, mortuus. Comes Joannes Franciscus Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich.


3793. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Joannes Franciscus Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus


3794. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Chiculini. Baro Stephanus Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus


3795. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich ultimus. Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich.


3796. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Vicecommendantes. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus.


3797. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Petkovich. Dominus Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus


3798. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Jacobus Jellachich. Dominus Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich.


3799. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Georgius Pogledich. Commendantes antea Szrachichenses postea Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich.


3800. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Glinani dicti. Dominus Kamenyan. Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano


3801. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Matachich. Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius


3802. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Adamus Illiassich. Dominus Ignatius Bedekovich. Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel


3803. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Nicolaus Petkovich. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc


3804. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz, ultimus. Commendantes Zrinienses. Dominus Petrus Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc unus semper e numero canonicorum


3805. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Paraminszky. Dominus Balthasar Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc unus semper e numero canonicorum Zagrabiensium fuit. Memoria mea sequentes. Georgius Dumbovich. Josepus Chiolnich. Franciscus Thauszy.


3806. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Jurassich. Dominus Balthasar Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc unus semper e numero canonicorum Zagrabiensium fuit. Memoria mea sequentes. Georgius Dumbovich. Josepus Chiolnich. Franciscus Thauszy. Nicolaus Magdich. Joannes


3807. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Bussich, ultimus. Vicecommendantes. Dominus Wolffgangus Jellachich. Dominus Ladislaus Plepelich. Jessenovichii. Primus commendans fuit a Josepho Eszterhazy bano constitutus. Dominus Georgius Pogledich. Dominus Gabriel Skerlecz. Dominus Ladislaus Plepelich. Dubiczae. Hinc unus semper e numero canonicorum Zagrabiensium fuit. Memoria mea sequentes. Georgius Dumbovich. Josepus Chiolnich. Franciscus Thauszy. Nicolaus Magdich. Joannes Radich. Josephus Pogledich.


3808. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Franciscus Thauszy. Nicolaus Magdich. Joannes Radich. Josephus Pogledich. Nicolaus Petrichevich. Adamus Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus


3809. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Magdich. Joannes Radich. Josephus Pogledich. Nicolaus Petrichevich. Adamus Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch


3810. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Petrichevich. Adamus Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis. Comes Petrus Sermage fuit


3811. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich. Post secutam confiniorum reformam. Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis. Comes Petrus Sermage fuit aggregate. Vicecolonelli. 1. Venceslaus


3812. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Colonelli. 1. Baro Stephanus Patachich colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis. Comes Petrus Sermage fuit aggregate. Vicecolonelli. 1. Venceslaus Kleffeld. 2. Balthasar Bussich. 3. Woffgangus


3813. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

colonellus Glinanus. 2. Dominus Georgius Pogledich Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis. Comes Petrus Sermage fuit aggregate. Vicecolonelli. 1. Venceslaus Kleffeld. 2. Balthasar Bussich. 3. Woffgangus Jellachich. 4. Comes Christophorus


3814. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

Kostanicensis. 3. Dominus comes Adamus de Batthyan Glinanus. 4. Dominus Venceslaus Kleffeld Kostanicensis. 5. Dominus Christophorus Orsich Kostanicensis. 6. Dominus Antonius Settwicz Glinanus. 7. Dominus Nicolaus Fridericus Gerlechich Glinanus. 8. Dominus Paulus baro Rauch Kostanicensis. Comes Petrus Sermage fuit aggregate. Vicecolonelli. 1. Venceslaus Kleffeld. 2. Balthasar Bussich. 3. Woffgangus Jellachich. 4. Comes Christophorus Orsich. 5. Baro Simon Bernakovich. 6. Nicolaus


3815. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 544 | Paragraph | SubSect | Section]

1. Adamus liber baro Patachich. 2. Georgius Malenich. 3. Nicolaus Sigismundus Thauszy. 4. Balthasar Petkovich. 5. Nicolaus Sigismundus Thauszy iterum. 6. Antonius Zlatarich. Supremi vigiliarum praefecti vulgo majores. 1. Dominus Wolffgangus Jellachich. 2. Ladislaus Plepelich. 3. Nicolaus Gerlechich. 4. Antonius Settwicz, instructor una militaris exercitii. Paulus Rauch. Christophorus Voikovich. Petrus Bottichky. Simon Petkovich. Antonius


3816. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Simon Petkovich. Antonius Gerlechich dictus Gerleczi. Emericus Vinkovich. In equestri. Colonellus. 1. Gabriel Skerlecz. 2. Sigismundus Voikovich, modo comes Voikffy. Vicecolonelli. Fatus Voikovich Sigismundus. Majores. Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus


3817. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Gerlechich dictus Gerleczi. Emericus Vinkovich. In equestri. Colonellus. 1. Gabriel Skerlecz. 2. Sigismundus Voikovich, modo comes Voikffy. Vicecolonelli. Fatus Voikovich Sigismundus. Majores. Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus


3818. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Vinkovich. In equestri. Colonellus. 1. Gabriel Skerlecz. 2. Sigismundus Voikovich, modo comes Voikffy. Vicecolonelli. Fatus Voikovich Sigismundus. Majores. Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus


3819. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Voikovich, modo comes Voikffy. Vicecolonelli. Fatus Voikovich Sigismundus. Majores. Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus


3820. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Sigismundus. Majores. Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt


3821. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Fatus dominus Sigismundus Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus.


3822. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Voikovich. Dominus Josephus Dugovich Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum


3823. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Ginsiensis. Dominus Georgius Chernolatecz. Commissarii bellici in fatis confiniis. Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis.


3824. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Georgius Preindmayr. Commissarii regni seu provisores. Dominus baro Stephanus Patachich. Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich


3825. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Josephus Raffay. Dominus Stephanus Markovich. Dominus Nicolaus Plepelich. Auditor generalis cum titulo vicecolonelli salario 1000 fl. Dominus Franciscus Kussevich. Memoria eorum, qui dignitates (et) honores sunt consecuti. Episcopatus. Dominus Stephanus Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi


3826. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Putz titulum episcopi Belgradiensis. Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus


3827. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Camerarii. Comes Joannes Patachich. Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus


3828. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Petrus Sermage. Comes Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus


3829. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Joannes Draskovich capitaneus. Comes Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich.


3830. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Franciscus Patachich. Comes Franciscus de Nadasd bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus


3831. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

bani filius. Actualis intimi consiliarii. Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus.


3832. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus episcopus Zagrabiensis. Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus.


3833. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus episcopus Segniensis Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio.


3834. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Chiolich. Dominus episcopus Syrmiensis Givovich. Dominus metropolita Carlovicensis. Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander


3835. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus generalis de Petazzi. Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena.


3836. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Comites facti. Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum


3837. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Petrus Sermage antea baro. Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii.


3838. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Franciscus Patachich antea baro. Dominus Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus


3839. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Sigismundus Voikffy. Dominus Christophorus Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus


3840. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Voikffy, fratres ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena.


3841. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

ante nobiles Voikovich. Barones liberi. Dominus Mikasinovich colonellus. Dominus Settwicz colonellus. Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz,


3842. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Liubibratich colonellus. Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes


3843. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Balthasar Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus


3844. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Magdalenich cum filio Ignatio. Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus Naisich protonotarius.


3845. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Michael Alexander Malenich. Dominus Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus Naisich protonotarius. Ignatius Czindery.


3846. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulus Rauch. Dominus Antonius Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus Naisich protonotarius. Ignatius Czindery. Josephus Magdich. Joannes Jursich.


3847. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Settwicz indigena. Knezovich. Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus Naisich protonotarius. Ignatius Czindery. Josephus Magdich. Joannes Jursich. Joannes Busan. Petrus Skerlecz.


3848. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Generalis characteres cum augmento. Patriae filii. Dominus Nicolaus Kengell. Dominus Mikassinovich. Dominus comes Orsich. Dominus Venceslaus Kleffeld, quia indigena. Dominus Antonius Settwicz, indigena. Dominus comes Petrus Sermage. Dominus Gabriel Skerlecz. Consiliarii. Joannes Rauch vicebanus. Adamus Naisich protonotarius. Ignatius Czindery. Josephus Magdich. Joannes Jursich. Joannes Busan. Petrus Skerlecz. Antonius Jankovich.


3849. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

de Adony. Georgius Delinich beatae virginis Mariae de Abraham. Antonius Zlatarich canonicus Zagrabiensis sancti Irenaei. Antonius Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus


3850. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Mariae de Abraham. Antonius Zlatarich canonicus Zagrabiensis sancti Irenaei. Antonius Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis


3851. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus Zagrabiensis sancti Irenaei. Antonius Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich


3852. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Zdenehay praepositus beatae virginis Mariae ante castrum novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in


3853. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

novum Budense. Ordinis militaris Theresiae crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich


3854. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

crucis. 1mae crucis. Dominus comes banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis.


3855. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

banus Franciscus Nadasd. Dominus baro Philippus Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque


3856. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Levindus de Beck. Dominus comes de Brentano. Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus


3857. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Minoris crucis. Dominus comes generalis Josephus Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich


3858. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Draskovich. Dominus baro Antonius Settwicz generalis. Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766.


3859. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Pauer Elias vicecolonellus Crisiensis. Dominus Szeczujacz major regiminis Gradiscani. Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus


3860. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Liubibratich colonellus Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus


3861. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

Gradiscanus. Dominus Tkalevich capitaneus in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz.


3862. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

in regimine Brodensi. Dominus Knesevich colonellus equestris legionis Carolostadiensis. Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius


3863. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Papilla vicecolonellus Gradiscanus. Torque donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed


3864. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

donati a Majestate regia. Sua regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub


3865. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

regia. Dominus Joannes Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de


3866. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Rauch vicebanus. Dominus Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua


3867. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Adamus Naisich protonotarius. Dominus Petrus Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus


3868. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Spissich 1766. Ex Croatia ad turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus


3869. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

turmam praetorianam regiam. Dominus Christophorus Sztolnekovich aliter Bornemisza. Dominus Adam Zdenchay. Dominus Petrus Ballog. Dominus Tobias Habianecz. Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich.


3870. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Gabriel Jellachich filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz.


3871. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

filius Alexandri. Dominus Dismas Jellachich filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob.


3872. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

filius Josephi. Dominus Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus


3873. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Karaicza schismaticus, sed jam in turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai.


3874. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

turma professus romano catholicus et armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen.


3875. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

armales obtinens sub Karaczai. Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky.


3876. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Armalibus de novo provisi. Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut.


3877. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominua Lucas Novoszel. Dominus Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus


3878. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Josephus Dellimanich. Dominus Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz


3879. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Georgius Carolus Levachich. Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus


3880. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Stephanus Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich.


3881. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Markovchich. Dominus Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo


3882. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Mathias Plovanich. Dominus Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas


3883. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Josephus Hohnemer. Dominus Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes


3884. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Susan. Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel


3885. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Josephus Hohenreitter. Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel Gotthal. Baro


3886. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Georgius Chernolatecz. Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel Gotthal. Baro Theodoras Ratky. Baro


3887. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Felix Josephus Loob. Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel Gotthal. Baro Theodoras Ratky. Baro Antonius Patachich. Baro


3888. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 547 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Paulus Takacs. Dominus Joannes Zana. Dominus Karaczai. Dominus Alexander Sechen. Dominus Petrus Bottichky. Dominus Wolgemut. Dominus Samuel Orlyk. Dominus Jellachich Petrus. Dominus Skerlecz civis Zagrabiensis. Dominus Emericus Vollich. Familiae in masculo deficientes. Baro Dismas Voinovich. Comes Franciscus Joannes Chiculini. Baro Gabriel Gotthal. Baro Theodoras Ratky. Baro Antonius Patachich. Baro Ladislaus Patachich. Comes Petrus Keglevich


3889. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

Bona et tenuta ad Varasdinum. ItemOpatinecz, Jakopovecz, Lusan etc. Episcopus graeci ritus unitorum. Bona Pribich, item Preszeka.
Familiae his recentibus annis ex Hungaria advenientes et possessionate in Croatia factae. Dominus Christophorus Niczky per uxorem suam natam Catharinam Jankovich obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium


3890. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

Bona Pribich, item Preszeka.
Familiae his recentibus annis ex Hungaria advenientes et possessionate in Croatia factae. Dominus Christophorus Niczky per uxorem suam natam Catharinam Jankovich obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd


3891. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

ex Hungaria advenientes et possessionate in Croatia factae. Dominus Christophorus Niczky per uxorem suam natam Catharinam Jankovich obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano;


3892. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

per uxorem suam natam Catharinam Jankovich obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in


3893. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

obtinuit bona Brokunievecz seu Moravche, item Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis,


3894. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

Ladomer. Dominus baro Pongracz ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis, hic allegare incepit; ducta uxore Barbara


3895. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

ut supra. Comes Samere uti supra. Dominus Ladislaus Kiss nobilis, quadescendens Orehoczianus, reluitdominium Lovrechina. Dominus baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis, hic allegare incepit; ducta uxore Barbara Zaverszki possessionatus factus in Lipovcz, Grancsari


3896. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

baro Koller ut supra. Dominus comes Klobusiczky ut supra. Dominus comes de Nadasd ut supra. Dominus Emericus Pasztori, venit pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis, hic allegare incepit; ducta uxore Barbara Zaverszki possessionatus factus in Lipovcz, Grancsari etc. Dominus Sigismundus Komaromi. Venit pro ammanuensi ad protonotarium Petrum Skerlecz, inde allegando fiscalis episcopi, tum fiscalis in


3897. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

pro procuratore Sermagiano; sed ducta uxore nobili Regina Jellachich ex Rosina Voinovich factus possessionatus in Zabok. Dominus Franciscus Kanotay nobilis, hic allegare incepit; ducta uxore Barbara Zaverszki possessionatus factus in Lipovcz, Grancsari etc. Dominus Sigismundus Komaromi. Venit pro ammanuensi ad protonotarium Petrum Skerlecz, inde allegando fiscalis episcopi, tum fiscalis in Croatia regius, ducta uxore domina Chegell possessionatus redditus. Dominus Samuel Orlyk missus ex Hungaria pro provisore Erdoediano.1 provisor,


3898. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

possessionatus factus in Lipovcz, Grancsari etc. Dominus Sigismundus Komaromi. Venit pro ammanuensi ad protonotarium Petrum Skerlecz, inde allegando fiscalis episcopi, tum fiscalis in Croatia regius, ducta uxore domina Chegell possessionatus redditus. Dominus Samuel Orlyk missus ex Hungaria pro provisore Erdoediano.1 provisor, praefectus, tum nobilis factus, per uxorem Evam Markovich redditus possessionatus in Novaki. Dominus Ignatius Kelcz post resignatum munus leitinantii, ducta uxore Anna Maria Pressek, possessionatus


3899. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

fiscalis episcopi, tum fiscalis in Croatia regius, ducta uxore domina Chegell possessionatus redditus. Dominus Samuel Orlyk missus ex Hungaria pro provisore Erdoediano.1 provisor, praefectus, tum nobilis factus, per uxorem Evam Markovich redditus possessionatus in Novaki. Dominus Ignatius Kelcz post resignatum munus leitinantii, ducta uxore Anna Maria Pressek, possessionatus factus. Dominus Josephus Hohenreitter ex salis perceptore in Vidovecz factus nobilis et possessionatus per uxorem Pressek. Dominus Joannes Zana ex


3900. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

Orlyk missus ex Hungaria pro provisore Erdoediano.1 provisor, praefectus, tum nobilis factus, per uxorem Evam Markovich redditus possessionatus in Novaki. Dominus Ignatius Kelcz post resignatum munus leitinantii, ducta uxore Anna Maria Pressek, possessionatus factus. Dominus Josephus Hohenreitter ex salis perceptore in Vidovecz factus nobilis et possessionatus per uxorem Pressek. Dominus Joannes Zana ex clavigero nobilis factus et per uxorem Margaritham Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus


3901. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

in Novaki. Dominus Ignatius Kelcz post resignatum munus leitinantii, ducta uxore Anna Maria Pressek, possessionatus factus. Dominus Josephus Hohenreitter ex salis perceptore in Vidovecz factus nobilis et possessionatus per uxorem Pressek. Dominus Joannes Zana ex clavigero nobilis factus et per uxorem Margaritham Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus Ladislaus Szalle judex civitatis Zagrabiensis et senator, per uxorem Jagussich possessionatus effectus. Dominus Stephanus


3902. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Josephus Hohenreitter ex salis perceptore in Vidovecz factus nobilis et possessionatus per uxorem Pressek. Dominus Joannes Zana ex clavigero nobilis factus et per uxorem Margaritham Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus Ladislaus Szalle judex civitatis Zagrabiensis et senator, per uxorem Jagussich possessionatus effectus. Dominus Stephanus Szalle vicejudlium, patruum secutus in Croatiam venit. Dominus Franciscus Dudich ex ammanuensi domini Nicolai Skerlecz allegans, dein


3903. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Joannes Zana ex clavigero nobilis factus et per uxorem Margaritham Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus Ladislaus Szalle judex civitatis Zagrabiensis et senator, per uxorem Jagussich possessionatus effectus. Dominus Stephanus Szalle vicejudlium, patruum secutus in Croatiam venit. Dominus Franciscus Dudich ex ammanuensi domini Nicolai Skerlecz allegans, dein fiscalis domicellarum Keglevich, vicenotarius Varasdinensis. Ducta uxore nata Theresia Suvich possessionatus factus in


3904. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Gabellich viduam Josephi Magdich, possessionatus Konschinae. Dominus Ladislaus Szalle judex civitatis Zagrabiensis et senator, per uxorem Jagussich possessionatus effectus. Dominus Stephanus Szalle vicejudlium, patruum secutus in Croatiam venit. Dominus Franciscus Dudich ex ammanuensi domini Nicolai Skerlecz allegans, dein fiscalis domicellarum Keglevich, vicenotarius Varasdinensis. Ducta uxore nata Theresia Suvich possessionatus factus in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus


3905. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Keglevich, vicenotarius Varasdinensis. Ducta uxore nata Theresia Suvich possessionatus factus in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus Franciscus de Nadasd. Comes Joannes Patachich praesestabulae judiciariae. Dominus Nicolaus Skerlecz protonotariusregni. Dominus Petrus Skerlecz. Dominus Balthasar Adamus Kercselich canonicus Zagrabiensis. Pater Cherubinus Pehm Franciscanus. Pater Petrus Martinovich Paulinus.
Scriptores.


3906. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

Theresia Suvich possessionatus factus in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus Franciscus de Nadasd. Comes Joannes Patachich praesestabulae judiciariae. Dominus Nicolaus Skerlecz protonotariusregni. Dominus Petrus Skerlecz. Dominus Balthasar Adamus Kercselich canonicus Zagrabiensis. Pater Cherubinus Pehm Franciscanus. Pater Petrus Martinovich Paulinus.
Scriptores. Pater Nicolaus Benger ex instituto Paulinorum, 4-ter


3907. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

in Jalsovecz.
Litteras colentes et studia amantes. Comes banus Franciscus de Nadasd. Comes Joannes Patachich praesestabulae judiciariae. Dominus Nicolaus Skerlecz protonotariusregni. Dominus Petrus Skerlecz. Dominus Balthasar Adamus Kercselich canonicus Zagrabiensis. Pater Cherubinus Pehm Franciscanus. Pater Petrus Martinovich Paulinus.
Scriptores. Pater Nicolaus Benger ex instituto Paulinorum, 4-ter provincialis, scripsit historiam sui


3908. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

libellum unum. Pater Svagell Franciscanus edidit concionum suarum tomum 1. Pater Hilarion Gasparotti vitas sanctorum in vulgari tomis 4. Pater Joannes Galliuff Jesuita pro scholis humanioribus florem latinitatis in croaticum vertit. Admodum reverendus dominus Michael Bolsich, alias Silobod, patrochus in Martinszka vesz, arithmeticam croaticam edidit. Item libellum de cantu chorali. Dominus Balthasar Kercselich canonicus Zagrabiensis sub anonymo Croatica lingva vitam sancti Augustini episcopi Zagrabiensis 1747. Item


3909. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

tomis 4. Pater Joannes Galliuff Jesuita pro scholis humanioribus florem latinitatis in croaticum vertit. Admodum reverendus dominus Michael Bolsich, alias Silobod, patrochus in Martinszka vesz, arithmeticam croaticam edidit. Item libellum de cantu chorali. Dominus Balthasar Kercselich canonicus Zagrabiensis sub anonymo Croatica lingva vitam sancti Augustini episcopi Zagrabiensis 1747. Item ejusdem opus typis datum 1760. de missae sacrificio croaticum. Item Historiarum ecclesiae Zagrabiensis pars prima, opus conferens ad magnam eruditionem.


3910. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 556 | Paragraph | SubSect | Section]

ab Altham cum titulo archiepiscopi Barensis. Comes Christophorus Migazzi. Comes Paulus Forgacs, mortuus. Comes Carolus Eszterhazy, ad Agriensem translatus. Comes Christophorus Migazzi iterum, jam sanctae Romanae ecclesiae cardinalis. Jaurinensis. Dominus Adolphus a sancto Georgio e scholis piis. Comes Franciscus Zicsy. Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764.


3911. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 556 | Paragraph | SubSect | Section]

translatus. Comes Christophorus Migazzi iterum, jam sanctae Romanae ecclesiae cardinalis. Jaurinensis. Dominus Adolphus a sancto Georgio e scholis piis. Comes Franciscus Zicsy. Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller.


3912. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Adolphus a sancto Georgio e scholis piis. Comes Franciscus Zicsy. Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis.


3913. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Franciscus Zicsy. Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751.


3914. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Quinque-Ecclesiensis. Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes


3915. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Sigismundus Berény, mortuus 1749. Dominus Georgius Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis,


3916. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Klimo ab anno 1751. Nitriensis. Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis.


3917. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Comes Emericus Eszterhazy, mortuus 1764. Dominus Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich.


3918. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Joannes Gusztiny. Vesprimiensis. Dominus Adamus Acsády. Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam.


3919. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Martinus Biro. Dominus Ignatius Koller. Zagrabiensis. Dominus Georgius Braning, mortuus 1748. Dominus baro Franciscus Klobosiczky, factus Colocensis. Dominus Franciscus Thauszy ab anno 1751. Magno-Varadiensis. Dominus comes Nicolaus Csaky, Colocensis, tum primas. Comes Paulus Forgács, factus Vaciensis. Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus


3920. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 557 | Paragraph | SubSect | Section]

Baro Adamus Patachich. Transylvaniensis. Franciscus baro Klobusiczky, translatus Zagrabiam. Sigismundus baro Stoika, sponte resignavit 1760. Comes Josephus de Batthyan, factus Colocensis. Antonius baro Baythai e scholis piis. Chanadiensis. Dominus Nicolaus Sztanislavich Franciscanus. Comes Franciscus Antonius Engell. Bosnensis. Petrus Bakich de Lák alias Bachich. Franciscus Thauszy 1749. factus, translatus Zagrabiam. Josephus Antonius Chiolnich ab anno 1751. Syrmiensis. Ladislaus


3921. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 558 | Paragraph | SubSect | Section]

Nicolaus Palffy, resignavit. Comes Franciscus Eszterhazy et una Georgius comes Fekette vicecancellarius. Personalis praesentiae. Comes Antonius Grassalkovich, factus praeses camerae. Comes Georgius Fekette, vicecancellarius. Baro Franciscus Koller. Dominus Jacobus Szvetich ab anno 1765. Vitae trium episcoporum. Vita resque gestae Nema paginacije. reverendissimi,


3922. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 565 | Paragraph | SubSect | Section]

emendicare voluit. Sed advenientem Segniam episcopus repraehendit, contrariumque, quod testari pro Spoliarichio debeat, confessus est. Haec ingratitudo afflixit Braniughium, quod de ea conqueri auditus fuerit. Aequalem et ab aliis, quos non nomino, expertus est. Sed et illa ingens est, quam dominus vicebanus, Braniughii commendatione, precibus, industria, ad officium elevatus exercuit; dum per comitatus judlium curae episcopalis eundem admonere non dubitavit, praetendens parochi civitatis sancti Marci, qui falsissime magiae insimulabatur per calumniatores quosdam, alias domini


3923. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 565 | Paragraph | SubSect | Section]

per comitatus judlium curae episcopalis eundem admonere non dubitavit, praetendens parochi civitatis sancti Marci, qui falsissime magiae insimulabatur per calumniatores quosdam, alias domini vicebani clientes, causam judicandam ad se pertinere. Super quibus apud Augustam episcopus questus est. Et dominus vicebanus doluit ipse. Passichi ingratitudo plane detestabilis, quoniam post acceptam ab apostolico nuncio sententiam, quod episcopus, cum in apertis criminibus non defenderit, plane, ut suae securitati prospiciat, per vigilias consulere vitae suae debuit. Sed nec ita mansvetus erat


3924. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 567 | Paragraph | SubSect | Section]

quibus eos spebus deceperat. Rebelles aliter reduci nequiverant, quam per suppeditatum Braniughio a Carolo VI. militare brachium, quod magnis sumptibus illi constitit; a quibus depopulati omnes, in obedientiam redacti, immo schismatici, quicunque rebelles fuerant, amoti et pulsi. Qua occasione dominus praepositus major ex toto dominio Gorre schismaticos pepulit et pagos noviter induxit, vereque magna fecit successoribus beneficia. Sed et cum ipso praeposito in metalibus, tam circa Berkissevinam quam et hic circa Zagrabiam lites habuit, quas praepositus tunc accomodaverat. Anno


3925. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 569 | Paragraph | SubSect | Section]

per exsecutores omnia. Solennes exequiae die 10. Junii habitae, concurrente plebis, nobilium, cleri, religiosorum multitudine, uti et domino praeposito Quinque-Ecclesiensi. Orationem funebrem dixit latine et typis dedit canonicus Gregorius Gaszparich, lingva autem patria archidiaconus Bexin dominus Wolffgangus Kukuljevich. Virum magnum et patrem omnium planxerunt omnes et justitium ei sponte ab omnibus habitum. Laudatus ab omnibus, nec defectus post mortem alii auditi quam nimiae bonitatis, ac primo quidem, quod nobilitati ut locumtenens plus aequo indulserit, praecipue in


3926. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 572 | Paragraph | SubSect | Section]

habuit Georgium Marcellevich et dein Josephum Galliuff cognatum. Praefectum bonorum Andream Gerlechich, ipso mortuo neminem. Secretarios duos tenuit: in germanicis Augustum Fridericum Föllner; in aliis primo quendam Tomassich, quo mortuo successit Josephus Jagussich, post hunc dominus Fabriczi, dein Josephus Raffay, ac tandem Georgius Petkovich. Quibus tamen res archivii nunquam credere voluit. Vicarium temporaneum, simul et comitem curialem, dominum Sigismundum Skerlecz, post hunc superius dictos. Provisores in bonis, dein stabuli magistrum aliosque plurimos, ut


3927. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 575 | Paragraph | SubSect | Section]

est baro Petrus Praszinszky, in generalatu Varasdinensi postremo colonellus, vir immortali dignus memoria, qui ubique celebratissimus exstitit et nullum bellum reliquit; sub Banialuca heroice se gessit, in Italia aeque. Tandem sub Neuhauss in Silesia ex accepto vulnere mortuus. Huic annumerandus dominus Depoczi, baro Stephanus Patachich, aliique plures. Hi tamen celebriores fuerunt. Plurimae quoque his annis tam magnatum quam nobilium familiae defecerunt. Et eos, qui in parte defecerunt, nec referam, illos duntaxat, qui integre. Ac primo quidem Comites Petheo, quorum


3928. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

solum non benevole habitus, at plerisque plane exosus, eo quod adulator, delator archiepiscopi crederetur. Interim a diligentia rerumque notitia hodiedum audit peroptime, eo quod plerique in magnos evaserint viros, qui apud eundem ut generalem vicarium a secretis fuerant; ex quorum numero sunt: dominus Carolus Zbisko, hodie electus episcoqus Vegliensis, praepositus collegiatae Posoniensis et consilii regii locumtenentialis consiliarius, dominus Georgius Klimo, antea canonicus Strigoniensis, archidiaconus Sassvariensis, electus episcopus Noviensis, abbas beatae virginis Mariae de campo


3929. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 577 | Paragraph | SubSect | Section]

hodiedum audit peroptime, eo quod plerique in magnos evaserint viros, qui apud eundem ut generalem vicarium a secretis fuerant; ex quorum numero sunt: dominus Carolus Zbisko, hodie electus episcoqus Vegliensis, praepositus collegiatae Posoniensis et consilii regii locumtenentialis consiliarius, dominus Georgius Klimo, antea canonicus Strigoniensis, archidiaconus Sassvariensis, electus episcopus Noviensis, abbas beatae virginis Mariae de campo Strigoniensi, primum consilii regii locumtenentialis, dein cancelariae aulicae regiae Hungaricae consiliarius, et hodie meritissimus episcopus


3930. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 580 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in Krisovlian fuisset mortuus, morte ad Thauszium per me scripta; idem in praediis illis universa et quaevis animalia totamque alodialem suppellectilem Nadasdio relinquit, acceptisque a Bisztriczey catenus litteris, episcopo item Zagrabiensi Klobusiczky, Viennam festinat (cum competitor alter dominus Josephus Chiolnich ad comitem Grassalkovich, tum in commissione in Syrmiensibus partibus constitutum, fuisset progressus) ac Viennae narrato Chiolnichii facto, quod episcopatum a Grassalkovich quaereret, die 6. Augusti anni ejusdem 1749. a regina in episcopatum Bosnensem est resolutus.


3931. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | Section]

Annus Domini 1748. (Mors episcopi Braniug.) Post longam gravemque infirmitatem suam anno domini 1748. die 28. mensis Aprilis pie in domino obiit excellentissimus et reverendissimus dominus Georgius Braniug, hujus Zagrabiensis ecclesiae dignissimus episcopus, et regius banalis officii locumtenens, cujus res gestas et vitam vide (in) eodem hoc libro, in fine, folium librumque invertendo. (Eius depositio et vigiliae.) Sublato


3932. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

duplicatas, in area et in gradibus. (Candidatio capituli pro episcopatu.) Necdum deposito episcopi cadavere pro successore inter capitulares actum et scissis partibus, ut quivis canonicorum quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus


3933. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

capituli pro episcopatu.) Necdum deposito episcopi cadavere pro successore inter capitulares actum et scissis partibus, ut quivis canonicorum quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus


3934. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

deposito episcopi cadavere pro successore inter capitulares actum et scissis partibus, ut quivis canonicorum quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10


3935. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

inter capitulares actum et scissis partibus, ut quivis canonicorum quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus


3936. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et scissis partibus, ut quivis canonicorum quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis)


3937. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quinque scripto apponeret, conclusum. Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.|


3938. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Scrutinio acto dominus praepositus major et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum


3939. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et generalis vicarius baro Sigismundus Sinersperg, vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum autem hos omnes proponere consultum esse


3940. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

vota ut ajunt 20, dominus lector Josephus Chiolnich 18, dominus cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum autem hos omnes proponere consultum esse non videretur, non sine aliquorum


3941. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cantor Petrus Matachich 12, dominus custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum autem hos omnes proponere consultum esse non videretur, non sine aliquorum contradictione sex dumtaxat proponendos statuerunt, videlicet dominum


3942. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

custos Stephanus Putz 14, dominus cathedralis Adamus Chegetek 15, dominus Goricensis Franciscus Thauszy 4, dominus Dubicensis Nicolaus Terihay 2, dominus Kemlek(ensis) Josephus Pogledich 1, dominus praepositus Chasmensis Nicolaus Petrichevich 10, aeque 10 dominus Vasca(nus) baro Adamus Patachich, dominus autem Bexin(ensis) Wolffgangus Kukuljevich 8, retulit.| Cum autem hos omnes proponere consultum esse non videretur, non sine aliquorum contradictione sex dumtaxat proponendos statuerunt, videlicet dominum praepositum, dominum lectorem, cantorem,


3943. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cum autem hos omnes proponere consultum esse non videretur, non sine aliquorum contradictione sex dumtaxat proponendos statuerunt, videlicet dominum praepositum, dominum lectorem, cantorem, custodem, cathedralem et Vasca. Et praeposito Viennensem ablegationem recusante, dominus lector et cathedralis, ut postulatores novi a Sua Majestate episcopi, Viennam expediti fuere in capituli sumptibus. Quo et die 10. Maii appulere. (Francisci liberi baronis Klobusiczky electio.) Interim dominus vicebanus a morte statim


3944. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ablegationem recusante, dominus lector et cathedralis, ut postulatores novi a Sua Majestate episcopi, Viennam expediti fuere in capituli sumptibus. Quo et die 10. Maii appulere. (Francisci liberi baronis Klobusiczky electio.) Interim dominus vicebanus a morte statim prioris episcopi, staffetaliter ejusdem ut locumtenentis mortem, et cancellariae Ungarico aulicae, et domino comiti bano Carolo comiti Batthyan armadae caesareae in Belgio supremo commendanti significare non intermisit. Et die 2. Maii, hora nona matutina nuncio


3945. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

prioris episcopi, staffetaliter ejusdem ut locumtenentis mortem, et cancellariae Ungarico aulicae, et domino comiti bano Carolo comiti Batthyan armadae caesareae in Belgio supremo commendanti significare non intermisit. Et die 2. Maii, hora nona matutina nuncio Viennam adveniente excellentissimus dominus comes cancellarius Hungaricus Leopoldus Nadasdy ecclesiae et regno prospecturus effecit, ut die 4. Maii 1748. constaret pluribus, ad vacantem Zagrabiensem basilicam a Sua Majestate sacratissima regina Maria Theresia excellentissimum dominum Franciscum liberum baronem


3946. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

13. Maii in Senprun, occasione publicae gratulationis natalis diei et concursus maximi, me harum scriptore praesente, prouti et suprascriptis canonicis Zagrabiensibus, aliisque numero frequentissimis, post peracta in sacello aulico divina, nomine Suae Majestatis sacratissimae suprascriptus dominus comes cancellarius gratias distributas in Hungariae regno promulgavit sequentes. 1. Ad episcopatum Zagrabiensem transferri dominum episcopum Transilvaniensem Franciscum Xaverium baronem Klobusiczky. 2. Officium et baronatum regni judicis curiae (vacantis per mortem, 10. Maii secutam Posonii


3947. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

creari dominum comitem Antonium Grassalkovich, ex personali praesentiae regiae. 4. Personalem dominum Georgium Fekette ex consiliario cancellariae aulico Hungaricae Viennensis. Atque post octo huius declarationis dies ad cancellariam Hungaricam promoti | sunt dominus Antonius Somsich, comitatus Simeghiensis vicecomes, in locum comitis Alexandri Patachich 1747. die 6. Maii Viennae mortui, et dominus Franciscus Xaverius Koller, cancellariae eiusdem pro priori secretarius. (Constitutio


3948. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

cancellariae aulico Hungaricae Viennensis. Atque post octo huius declarationis dies ad cancellariam Hungaricam promoti | sunt dominus Antonius Somsich, comitatus Simeghiensis vicecomes, in locum comitis Alexandri Patachich 1747. die 6. Maii Viennae mortui, et dominus Franciscus Xaverius Koller, cancellariae eiusdem pro priori secretarius. (Constitutio plenipotentiariorum.) Cum autem excellentissimus dominus resolutus Zagrabiensis episcopus hac occasione Viennae non fuisset, ne idem damni quidpiam


3949. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

Simeghiensis vicecomes, in locum comitis Alexandri Patachich 1747. die 6. Maii Viennae mortui, et dominus Franciscus Xaverius Koller, cancellariae eiusdem pro priori secretarius. (Constitutio plenipotentiariorum.) Cum autem excellentissimus dominus resolutus Zagrabiensis episcopus hac occasione Viennae non fuisset, ne idem damni quidpiam pateretur, excellentissimus dominus comes Antonius Grassalkovich, nominatus camerae praeses, curam celerioris in cancellaria expeditionis et Posonii installationis, ut episcopi


3950. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

Koller, cancellariae eiusdem pro priori secretarius. (Constitutio plenipotentiariorum.) Cum autem excellentissimus dominus resolutus Zagrabiensis episcopus hac occasione Viennae non fuisset, ne idem damni quidpiam pateretur, excellentissimus dominus comes Antonius Grassalkovich, nominatus camerae praeses, curam celerioris in cancellaria expeditionis et Posonii installationis, ut episcopi affinis, canonico Zagrabiensi et collegii Croatici pro tunc rectori Balthasari Kercselich commendavit. Quoad bona autem et jura


3951. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam illustrissimo fratre suo Antonio, comitatus Zempliniensis administratore, qui et in fine mensis Julii Croatiam et Zagrabiam visitavit. (Installatio episcopi Posonii.) Expeditione in cancellaria peracta, quamvis reverendissimus dominus lector Posonii installari nomine suae episcopalis excellentiae gratiae et honori habuisset, cum attamen per comitem cancellarium requisitus fuisset eatenus illustrissimus dominus Carolus Zbisko, metropolitanae Strigoniensis canonicus et collegiatae Posoniensis praepositus,


3952. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopi Posonii.) Expeditione in cancellaria peracta, quamvis reverendissimus dominus lector Posonii installari nomine suae episcopalis excellentiae gratiae et honori habuisset, cum attamen per comitem cancellarium requisitus fuisset eatenus illustrissimus dominus Carolus Zbisko, metropolitanae Strigoniensis canonicus et collegiatae Posoniensis praepositus, locumtenentialis consilii consiliarius, et episcopus electus Vegliensis, | hic idem dominus, Posonii die 15. Junii, nomine et in persona Zagrabiensis episcopi


3953. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

cum attamen per comitem cancellarium requisitus fuisset eatenus illustrissimus dominus Carolus Zbisko, metropolitanae Strigoniensis canonicus et collegiatae Posoniensis praepositus, locumtenentialis consilii consiliarius, et episcopus electus Vegliensis, | hic idem dominus, Posonii die 15. Junii, nomine et in persona Zagrabiensis episcopi fuerat installatus. (De examine et nuncii congrua.) Et ob rationem absentiae, cum coram apostolico Viennae nuncio domino Fabrico Sarbelloni idem Zagrabiensis episcopus


3954. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

examine et nuncii congrua.) Et ob rationem absentiae, cum coram apostolico Viennae nuncio domino Fabrico Sarbelloni idem Zagrabiensis episcopus solitum juramentum et professionem fidei peragere nequivisset, delegatus ab eodem domino nuncio fuerat ad effectum istum dominus Joannes Kastall, capituli Albae Carolinae praepositus, quo ibi praestito ac Viennam submisso'solitum coram nuncio examen ad initium mensis Julii, examinatis de personae qualitatibus domino quodam ex Transilvania et patre Franciscano Cibiniensi Gvardiano, et de statu Zagrabiensis ecclesiae


3955. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 4 | Paragraph | SubSect | Section]

vocetur, parum esse. Status Croatiae secundabant bani vota ex eo plurimum, ut episcopi a locumtenentia excluderentur. Lis haec protracta diutius, Sua Majestate resolutionem differente, a redditu tandem ex Belgio domini comitis bani sub initium mensis Januarii anni 1749. excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy, per Suam Majestatem generalis vigiliarum praefectus creatus, pro locumtenente etiam agnitus et salutatus, | et per Suam Majestatem confirmatus absque praejudicio juris regii in futurum, quod praevie a bano fuerit


3956. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

(Ablegatio statuum Viennam ad Suam Majestatem.) Qua promotione domini comitis bani intellecta, indicta Zagrabiae congregatione, ex eadem nomine statuum Viennam ad Suam sacratissimam Majestatem ablegati fuere, illustrissimus et reverendissimus dominus canonicus Adamus Patacich, ex parte ut status equestris contendebat pure magnatum, dominus Joannes Rauch regni vicebanus, et dominus Joannes Busan tabulae banalis assessor, non alia ratione, quam ut nomine statuum supplicarent, ut idem comes Carolus Batthyan in officio banali una


3957. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

promotione domini comitis bani intellecta, indicta Zagrabiae congregatione, ex eadem nomine statuum Viennam ad Suam sacratissimam Majestatem ablegati fuere, illustrissimus et reverendissimus dominus canonicus Adamus Patacich, ex parte ut status equestris contendebat pure magnatum, dominus Joannes Rauch regni vicebanus, et dominus Joannes Busan tabulae banalis assessor, non alia ratione, quam ut nomine statuum supplicarent, ut idem comes Carolus Batthyan in officio banali una permaneret. Ad quod et domini comitis palatini Joannis Palffy et domini judicis curiae Georgii


3958. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

bani intellecta, indicta Zagrabiae congregatione, ex eadem nomine statuum Viennam ad Suam sacratissimam Majestatem ablegati fuere, illustrissimus et reverendissimus dominus canonicus Adamus Patacich, ex parte ut status equestris contendebat pure magnatum, dominus Joannes Rauch regni vicebanus, et dominus Joannes Busan tabulae banalis assessor, non alia ratione, quam ut nomine statuum supplicarent, ut idem comes Carolus Batthyan in officio banali una permaneret. Ad quod et domini comitis palatini Joannis Palffy et domini judicis curiae Georgii comitis Erdoedy litteris erant excitati. Viennam


3959. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

dietales, bani praesentiam in regno requirentes, attamen per Majestatem Suam cum spe postulatae gratiae remissi; quod eandem obtinuerint, bani conservatio docuit. (Novus comes curialis.) Reverendissimus dominus lector, qua suae excellentiae episcopalis plenipotentiarius, dominum Joannem Busan ab officio comitis curialis abbatiae amovit, constituendo dominum Adamum Krisanich, prius ejusdem abbatiae vicecomitem. Quo ab officio amoto, et secutis novi comitis curialis judiciis, ex subditis


3960. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

amoto, et secutis novi comitis curialis judiciis, ex subditis abbatialibus, de irrogatis sibi injuriis, plures plane Viennam, ad thronum Suae Majestatis sacratissimae conquesti sunt. Ut mandato mediante domino vicebano commissum fuerit propter episcopi absentiam causas eorum judicandi. Quod tamen dominus plenipotentiarius non admisit, ne episcopi praejudicaretur juribus. Et cancellaria ipsa ad adventum domini episcopi universa distulit. Haec autem appellationis ad regiam Majestatem libertas, quomodo subditis episcopalibus innotuerit, conjecturari fors possem, nequeo tamen fixe statuere


3961. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 5 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopi universa distulit. Haec autem appellationis ad regiam Majestatem libertas, quomodo subditis episcopalibus innotuerit, conjecturari fors possem, nequeo tamen fixe statuere atque ideo nec scribere. (Capellanus episcopi abbas creatur.) Dominus Paulus Turkovich capellanus, qua parochus sancti Joannis in Novavilla, episcoporum Zagrabiensium, et cantor collegiatae ecclesiae Chasmensis, in abbatem sanctissimae Trinitatis de Siclos, sine commendatione episcopi in fine Aprilis eligitur, et Quinque Ecclesiis ab archiepiscopo Scopiensi


3962. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

et die 8. Decembris in praefectum aulae serenissimi archiducis Josephi promulgatus, quando et ad aulam habitaturus concessit. (Zagrabiae congregatio.) Zagrabiae circa finem Novembris celebrata congregatio, ubi occasione restaurationis comitatus dominus Sigismundus Bussich et substitute vicecomite ordinarius comitatus Zagrabiensis vicecomes factus est dominus Josephus Raffay ex notario substitutus vicecomes, et dominus Nicolaus Messich comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis notarius. Praeterea in eadem congregatione pro secutura banalium


3963. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

concessit. (Zagrabiae congregatio.) Zagrabiae circa finem Novembris celebrata congregatio, ubi occasione restaurationis comitatus dominus Sigismundus Bussich et substitute vicecomite ordinarius comitatus Zagrabiensis vicecomes factus est dominus Josephus Raffay ex notario substitutus vicecomes, et dominus Nicolaus Messich comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis notarius. Praeterea in eadem congregatione pro secutura banalium confiniorum regulatione, eorundem confiniorum uti etiam banderistarum conscriptio per dominum Busan peragenda


3964. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

congregatio.) Zagrabiae circa finem Novembris celebrata congregatio, ubi occasione restaurationis comitatus dominus Sigismundus Bussich et substitute vicecomite ordinarius comitatus Zagrabiensis vicecomes factus est dominus Josephus Raffay ex notario substitutus vicecomes, et dominus Nicolaus Messich comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis notarius. Praeterea in eadem congregatione pro secutura banalium confiniorum regulatione, eorundem confiniorum uti etiam banderistarum conscriptio per dominum Busan peragenda fuerat ordinata. Quae ne immunitati jurium episcopalium


3965. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

Crisiensis notarius. Praeterea in eadem congregatione pro secutura banalium confiniorum regulatione, eorundem confiniorum uti etiam banderistarum conscriptio per dominum Busan peragenda fuerat ordinata. Quae ne immunitati jurium episcopalium praejudicet, quoad conscriptionem banderii episcopalis dominus plenipotentiarius eandem non admisit, neque postea secuta est. Volebant autem primo episcopales conscribere. (Episcopus Szvidnicensis poenitere incipit.) Pater reverendissimus Theophilus


3966. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

processionaliter, suis induti mucetis, et sub cantu solitae ex cantuali antiphonae, ad cathedralem ecclesiam per portam majorem, castellano arcis in vigiliis cum 60 hominibus ad latus stante, duxerunt, nobilitate, religiosis suam excellentiam commitantibus. Ubi ad portam ecclesiae ventum, dominus praepositus Chasmensis ex officio, cum abbas benedictus esset pontificalibus solenniter indutus, una cum requisitis adstantibus, turiferariis et caeroferariis, aquam benedictam episcopo obtulit, dein ad paratum ornate ante aram sancti Michaelis duxit flexorium, et episcopum imposito ab


3967. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

solenniter indutus, una cum requisitis adstantibus, turiferariis et caeroferariis, aquam benedictam episcopo obtulit, dein ad paratum ornate ante aram sancti Michaelis duxit flexorium, et episcopum imposito ab eodem incenso incensavit, clero undique stante et episcopum cingente. Post haec dominus lector capituli ex officio aggratulatorio-precatoriam dixit orationem, cui episcopus ornate et | perbelle respondit, curam ecclesiae capitulo una commendando laborisque sui socios postulando. Quibus finitis, ad manus osculum canonici primum ordine suo, tum


3968. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

populoque ad eandem aram ascendente, ubi peractis ex caeremoniali peragendis, sub baldachino sua excellentia episcopalis substitit. Praepositus dein major suam monuit excellentiam, episcopum Zagrabiensem ad quaedam regia jurare debere diplomata. Cui ut legantur diplomata regia reposuit episcopus, dominus lector Zagrabiensis dein illa ad cornu evangelii clare legit ad litteram. Quibus perlectis fieri solitum dominus episcopus deposuit juramentum, et ad chorum suumque faldistorium ductus est. Dictisque ex caeremoniali orationibus, solenne sacrum per praepositum Chasmensem, qua abbatem sub


3969. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

substitit. Praepositus dein major suam monuit excellentiam, episcopum Zagrabiensem ad quaedam regia jurare debere diplomata. Cui ut legantur diplomata regia reposuit episcopus, dominus lector Zagrabiensis dein illa ad cornu evangelii clare legit ad litteram. Quibus perlectis fieri solitum dominus episcopus deposuit juramentum, et ad chorum suumque faldistorium ductus est. Dictisque ex caeremoniali orationibus, solenne sacrum per praepositum Chasmensem, qua abbatem sub infula decantatum, choro ut ajunt duplici, episcopo ad aram beatae virginis Mariae in capella cum solita adstantia


3970. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 11 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam, uti et alumnis seminaru cuivis mariani duo. Vase uno vini cubulorum 20 ad pontem arcis educto et rapienti populo relicto. Prandium dein copiosum et opiparum datum est. Primae tantum mensae assidentibus personis, laicis et religiosis, numero 80. Ex quibus illustriores fuere excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy locumtenens, dominus comes et generalis Petazzi, generalis Crisiensis Marquier, illustrissimus dominus baro Antonius Klobusiczky cum sua illustrissima domina coniuge, comes Ludovicus Patachich, comes Christophorus Orsich, baro Stephanus Patachich, colonelli Kengell


3971. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 11 | Paragraph | SubSect | Section]

duo. Vase uno vini cubulorum 20 ad pontem arcis educto et rapienti populo relicto. Prandium dein copiosum et opiparum datum est. Primae tantum mensae assidentibus personis, laicis et religiosis, numero 80. Ex quibus illustriores fuere excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy locumtenens, dominus comes et generalis Petazzi, generalis Crisiensis Marquier, illustrissimus dominus baro Antonius Klobusiczky cum sua illustrissima domina coniuge, comes Ludovicus Patachich, comes Christophorus Orsich, baro Stephanus Patachich, colonelli Kengell et Lalersperg, aliique ecclesiastici,


3972. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 11 | Paragraph | SubSect | Section]

Prandium dein copiosum et opiparum datum est. Primae tantum mensae assidentibus personis, laicis et religiosis, numero 80. Ex quibus illustriores fuere excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy locumtenens, dominus comes et generalis Petazzi, generalis Crisiensis Marquier, illustrissimus dominus baro Antonius Klobusiczky cum sua illustrissima domina coniuge, comes Ludovicus Patachich, comes Christophorus Orsich, baro Stephanus Patachich, colonelli Kengell et Lalersperg, aliique ecclesiastici, religiosi, militaris et equestris status viri praecipui. Canonici cathedralis ecclesiae


3973. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

religiosi, militaris et equestris status viri praecipui. Canonici cathedralis ecclesiae omnes, qui Zagrabiae adfuerunt. (Vicarius temporaneus declaratus.) Altero ab introductione sua die spectabilis dominus Balthasar Magdalenich, Suae sacratissimae Majestatis consiliarius et tabulae judiciariae praeses, pro vicario temporaneo in bonis episcopalibus confirmatus est. (Comes curialis resolutus uti et vicecomes.) Spectabilis autem dominus


3974. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

spectabilis dominus Balthasar Magdalenich, Suae sacratissimae Majestatis consiliarius et tabulae judiciariae praeses, pro vicario temporaneo in bonis episcopalibus confirmatus est. (Comes curialis resolutus uti et vicecomes.) Spectabilis autem dominus Joannes Busan banalis tabulae assessor, denuo comes curialis constitutus in abbatia, et vicecomes ejusdem confirmatus dominus Thomas Schitaroczi, praefectus bonorum domini comitis locumtenentis. Porro, cum horum mentio facta sit, addam hic, et alios per suam episcopalem excellentiam in


3975. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

temporaneo in bonis episcopalibus confirmatus est. (Comes curialis resolutus uti et vicecomes.) Spectabilis autem dominus Joannes Busan banalis tabulae assessor, denuo comes curialis constitutus in abbatia, et vicecomes ejusdem confirmatus dominus Thomas Schitaroczi, praefectus bonorum domini comitis locumtenentis. Porro, cum horum mentio facta sit, addam hic, et alios per suam episcopalem excellentiam in officiis repertos et existentes, status utriusque. In capitulo cathedralis ecclesiae Zagrabiensis fuere sequentes.


3976. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopalem excellentiam in officiis repertos et existentes, status utriusque. In capitulo cathedralis ecclesiae Zagrabiensis fuere sequentes. (Fuit creatus canonicus 1710., praepositus major 1724.) Illustrissimus et reverendissimus dominus Sigismundus Bernardus liber baro Sinersperg praepositus major, Suae Majestatis consiliarius, abbas sanctae Margarithae de Bella, archidiaconus Gorensis et Zagorianus, prioratus Auratae


3977. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

Auratae Auranae. gubernator, vicarius et causarum auditor generalis. (Creatus canonicus 1728., lector 1739.) Lector, reverendissimus dominus Josephus Antonius Chiolnich, praepositus infulatus sanctae Sapientiae de Titell, tabulae banalis assessor. (Creatus canonicus 1718., cantor 1745.) Cantor, reverendissimus dominus Petrus Matachich abbas sancti Nicolai de Ercsy.


3978. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus 1728., lector 1739.) Lector, reverendissimus dominus Josephus Antonius Chiolnich, praepositus infulatus sanctae Sapientiae de Titell, tabulae banalis assessor. (Creatus canonicus 1718., cantor 1745.) Cantor, reverendissimus dominus Petrus Matachich abbas sancti Nicolai de Ercsy. (Creatus canonicus 1728., custos 1743.) Custos, reverendissimus dominus Stephanus Putcz abbas sancti Spiritus de Hrapko. (Creatus canonicus


3979. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

(Creatus canonicus 1718., cantor 1745.) Cantor, reverendissimus dominus Petrus Matachich abbas sancti Nicolai de Ercsy. (Creatus canonicus 1728., custos 1743.) Custos, reverendissimus dominus Stephanus Putcz abbas sancti Spiritus de Hrapko. (Creatus canonicus 1730., praepositus Chasmensis 1747.) Praepositus Chasmensis reverendissimus dominus Nicolaus Petrichevich, abbas sancti Nicolai de Gaczka, archidiaconus de Szencze et


3980. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus 1728., custos 1743.) Custos, reverendissimus dominus Stephanus Putcz abbas sancti Spiritus de Hrapko. (Creatus canonicus 1730., praepositus Chasmensis 1747.) Praepositus Chasmensis reverendissimus dominus Nicolaus Petrichevich, abbas sancti Nicolai de Gaczka, archidiaconus de Szencze et Gverche. Archidiaconi. (Creatus canonicus 1728.) Cathedralis sive Zagrabiensis reverendissimus dominus Adamus


3981. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

reverendissimus dominus Nicolaus Petrichevich, abbas sancti Nicolai de Gaczka, archidiaconus de Szencze et Gverche. Archidiaconi. (Creatus canonicus 1728.) Cathedralis sive Zagrabiensis reverendissimus dominus Adamus Chegetek, praepositus sancti Augustini de Quinque Ecclesiis. (Creatus canonicus 1730.) Dubicensis reverendissimus dominus Nicolaus Terihay abbas beatae virginis Mariae de Gadgy.


3982. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

(Creatus canonicus 1728.) Cathedralis sive Zagrabiensis reverendissimus dominus Adamus Chegetek, praepositus sancti Augustini de Quinque Ecclesiis. (Creatus canonicus 1730.) Dubicensis reverendissimus dominus Nicolaus Terihay abbas beatae virginis Mariae de Gadgy. (Creatus canonicus 1728.) Camarcensis reverendissimus dominus Adamus Ztepanich abbas sanctissimae Trinitatis de Petri-Varadino. (Creatus


3983. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

Quinque Ecclesiis. (Creatus canonicus 1730.) Dubicensis reverendissimus dominus Nicolaus Terihay abbas beatae virginis Mariae de Gadgy. (Creatus canonicus 1728.) Camarcensis reverendissimus dominus Adamus Ztepanich abbas sanctissimae Trinitatis de Petri-Varadino. (Creatus canonicus 1729.) Goricensis reverendissimus dominus Franciscus Thauszy praepositus sancti Joanni de Develics.


3984. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

de Gadgy. (Creatus canonicus 1728.) Camarcensis reverendissimus dominus Adamus Ztepanich abbas sanctissimae Trinitatis de Petri-Varadino. (Creatus canonicus 1729.) Goricensis reverendissimus dominus Franciscus Thauszy praepositus sancti Joanni de Develics. (Creatus canonicus 1724.) Kemlek(ensis) reverendissimus dominus Josephus Pogledich. (Creatus canonicus 1741.) Vaska(nus)


3985. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

Petri-Varadino. (Creatus canonicus 1729.) Goricensis reverendissimus dominus Franciscus Thauszy praepositus sancti Joanni de Develics. (Creatus canonicus 1724.) Kemlek(ensis) reverendissimus dominus Josephus Pogledich. (Creatus canonicus 1741.) Vaska(nus) illustrissimus et reverendissimus dominus Adamus liber baro Patachich de Zajezda, praepositus sancti Benedicti de Kaposffo. (Creatus


3986. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

sancti Joanni de Develics. (Creatus canonicus 1724.) Kemlek(ensis) reverendissimus dominus Josephus Pogledich. (Creatus canonicus 1741.) Vaska(nus) illustrissimus et reverendissimus dominus Adamus liber baro Patachich de Zajezda, praepositus sancti Benedicti de Kaposffo. (Creatus canonicus 1730.) Chasmensis reverendissimus dominus Joannes Koosz. (Creatus canonicus


3987. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus 1741.) Vaska(nus) illustrissimus et reverendissimus dominus Adamus liber baro Patachich de Zajezda, praepositus sancti Benedicti de Kaposffo. (Creatus canonicus 1730.) Chasmensis reverendissimus dominus Joannes Koosz. (Creatus canonicus 1733.) Bexin(ensis) reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich abbas sanctae Hellenae de Podborje, tabulae judiciariae assessor. (Creatus canonicus


3988. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

de Zajezda, praepositus sancti Benedicti de Kaposffo. (Creatus canonicus 1730.) Chasmensis reverendissimus dominus Joannes Koosz. (Creatus canonicus 1733.) Bexin(ensis) reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich abbas sanctae Hellenae de Podborje, tabulae judiciariae assessor. (Creatus canonicus 1733.) Varasdinensis reverendissimus dominus Stephanus Varovich.


3989. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus 1733.) Bexin(ensis) reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich abbas sanctae Hellenae de Podborje, tabulae judiciariae assessor. (Creatus canonicus 1733.) Varasdinensis reverendissimus dominus Stephanus Varovich. (Creatus canonicus 1730.) Urbocz(ensis) reverendissimus dominus Joannes Radich. Canonici magistri. Nicolaus Magdich creatus canonicus 1734. Gregorius Gaszparich creatus


3990. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

tabulae judiciariae assessor. (Creatus canonicus 1733.) Varasdinensis reverendissimus dominus Stephanus Varovich. (Creatus canonicus 1730.) Urbocz(ensis) reverendissimus dominus Joannes Radich. Canonici magistri. Nicolaus Magdich creatus canonicus 1734. Gregorius Gaszparich creatus canonicus 1737. Joannes Jellussich creatus canonicus 1737. Georgius Reess creatus canonicus 1738. Nicolaus Ztepanich creatus


3991. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

Persich. Joannes Koosz. Stephanus Raffay canonicus Chasmensis. Stephanus Gerkavecz. Mathias Antolovich. Paulus Szudinich et Paulus Prigorecz. Officia politica habuere sequentes. Banus illustrissimus dominus comes Carolus Batthyan actualis intimus Suae Majestatis consiliarius, perpetuus in Nemethujvar comitatus Castriferrei, perpetuus Simeghiensis vero supremus comes, generalis campi mareschallus, et unius legionis dimacharum colonellus, Colapianorum et Vunnanorum confiniorum


3992. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

vero supremus comes, generalis campi mareschallus, et unius legionis dimacharum colonellus, Colapianorum et Vunnanorum confiniorum supremus capitaneus, serenissimi archiducis Austriae Josephi supremus aulae praefectus, tabulae banalis praeses. Locumtenens illustrissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy de Monyokorek, actualis intimus Suae Majestatis consiliarius, generalis vigiliarum praefectus. Vicebanus spectabilis dominus Joannes Rauch de Neek, supremus comes comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis, Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor.


3993. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

capitaneus, serenissimi archiducis Austriae Josephi supremus aulae praefectus, tabulae banalis praeses. Locumtenens illustrissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy de Monyokorek, actualis intimus Suae Majestatis consiliarius, generalis vigiliarum praefectus. Vicebanus spectabilis dominus Joannes Rauch de Neek, supremus comes comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis, Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Protonotarius spectabilis dominus Adamus Naisich, eques auratus Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores


3994. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Monyokorek, actualis intimus Suae Majestatis consiliarius, generalis vigiliarum praefectus. Vicebanus spectabilis dominus Joannes Rauch de Neek, supremus comes comitatuum Zagrabiensis et Crisiensis, Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Protonotarius spectabilis dominus Adamus Naisich, eques auratus Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In


3995. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiensis et Crisiensis, Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Protonotarius spectabilis dominus Adamus Naisich, eques auratus Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus


3996. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

consiliarius, banalis tabulae assessor. Protonotarius spectabilis dominus Adamus Naisich, eques auratus Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes


3997. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Protonotarius spectabilis dominus Adamus Naisich, eques auratus Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus


3998. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Suae Majestatis consiliarius, banalis tabulae assessor. Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus Zagrabiensis Sigismundus Bussich, substitutus ejusdem Josephus Raffay.


3999. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Assessores tabulae banalis praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus Zagrabiensis Sigismundus Bussich, substitutus ejusdem Josephus Raffay. Vicecomes comitatus Varasdinensis Ignatius Czinderi,


4000. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

praeter jam recensitos tres. Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus Zagrabiensis Sigismundus Bussich, substitutus ejusdem Josephus Raffay. Vicecomes comitatus Varasdinensis Ignatius Czinderi, substitutus ejusdem David Deory.


4001. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus comes Christophorus Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus Zagrabiensis Sigismundus Bussich, substitutus ejusdem Josephus Raffay. Vicecomes comitatus Varasdinensis Ignatius Czinderi, substitutus ejusdem David Deory. Vicecomes comitatus Crisiensis


4002. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Orsich. Dominus baro Theodorus Rattky. Dominus Joannes Busan. In tabula judiciaria praeses spectabilis dominus Balthasar Magdalenich. Reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich. Dominus Josephus Magdich. Dominus Georgius Jellachich. Dominus Joannes Jurssich. Vicecomes comitatus Zagrabiensis Sigismundus Bussich, substitutus ejusdem Josephus Raffay. Vicecomes comitatus Varasdinensis Ignatius Czinderi, substitutus ejusdem David Deory. Vicecomes comitatus Crisiensis Joannes Simunchich, substitutus ejusdem


4003. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Simunchich, substitutus ejusdem Joannes Szaich. Officia militaria. Commendans Kosztaniczensis baro Stephanus Patachich, simul et colonellus. Vicecommendans Balthasar Bussich, supremus vigiliarum praefectus. Commendans Glinanus dominus Georgius Pogledich colonellus. Vicecommendans ejusdem Wolffgangus Jellachich summus vigiliarum praefectus. Commendans Zrinanus dominus Balthasar Jurassich vicecolonellus. Commendans Dubiczensis reverendissimus dominus Adamus baro Patachich, canonicus Zagrabiensis.


4004. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

Stephanus Patachich, simul et colonellus. Vicecommendans Balthasar Bussich, supremus vigiliarum praefectus. Commendans Glinanus dominus Georgius Pogledich colonellus. Vicecommendans ejusdem Wolffgangus Jellachich summus vigiliarum praefectus. Commendans Zrinanus dominus Balthasar Jurassich vicecolonellus. Commendans Dubiczensis reverendissimus dominus Adamus baro Patachich, canonicus Zagrabiensis. Commendans Jeszenoviczensis Gabriel Skerlecz vicecolonellus. Aliique quos longum foret referre.


4005. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

vigiliarum praefectus. Commendans Glinanus dominus Georgius Pogledich colonellus. Vicecommendans ejusdem Wolffgangus Jellachich summus vigiliarum praefectus. Commendans Zrinanus dominus Balthasar Jurassich vicecolonellus. Commendans Dubiczensis reverendissimus dominus Adamus baro Patachich, canonicus Zagrabiensis. Commendans Jeszenoviczensis Gabriel Skerlecz vicecolonellus. Aliique quos longum foret referre. (Episcopus Transilvanie creatus.) Hoc eodem anno 1749. die 25. Aprilis in


4006. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

vicecolonellus. Aliique quos longum foret referre. (Episcopus Transilvanie creatus.) Hoc eodem anno 1749. die 25. Aprilis in locum excellentissimi domini episcopi Zagrabiensis episcopus Transilvaniae nominatus est reverendissimus dominus Sigismundus Stoika, canonicus Agriensis, qui postea etiam in numerum baronum relatus est. (Episcopus canonicatum Strigoniensem resignat.) Sua etiam episcopalis excellentia canonicatum Strigoniensem in manibus Suae Majestatis resignavit,


4007. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 15 | Paragraph | SubSect | Section]

principis facta communis omnium fuerat conjectura, domino comiti bano conferendam horum generalatuum praefecturam praefecturam, eatenusque etiam ex parte regni Croatiae statuum, pro domino comite bano, ut baro Stephanus Patachich supplicaret, commissum [fuerat, quod tamen factum non est, cum dominus comes banus vidisset, aliam intendere Suam Majestatem de his generalatibus dispositionem. Qui dein per generales suos a dependentia consilii bellici regi incesserunt. (Reformatio in politicis et militaribus.) Hoc eodem anno, uti


4008. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

reverendissimo domino Nicolao Petrichevich canonico Zagrabiensi ex parte cleri, domino Adamo Naisich protonotario, domino Joanne Busan assessore tabulae banalis, in locum Josephi Magdich, infirmitate impediti. diurnum ex cassa regni habentibus in fl. 3. Ex parte autem status militaris dominus colonellus Kengell, dominus supremus vigiliarum praefectus Monhart, dominus capitaneus Fabriczi, accedentitens ex parte utraque notariis, scribis et aliis necessariis. (Lis praecedentiae soluta.) In sessione hac difficultas de


4009. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

Petrichevich canonico Zagrabiensi ex parte cleri, domino Adamo Naisich protonotario, domino Joanne Busan assessore tabulae banalis, in locum Josephi Magdich, infirmitate impediti. diurnum ex cassa regni habentibus in fl. 3. Ex parte autem status militaris dominus colonellus Kengell, dominus supremus vigiliarum praefectus Monhart, dominus capitaneus Fabriczi, accedentitens ex parte utraque notariis, scribis et aliis necessariis. (Lis praecedentiae soluta.) In sessione hac difficultas de praecedentia primo exorta, quae a Sua


4010. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

domino Adamo Naisich protonotario, domino Joanne Busan assessore tabulae banalis, in locum Josephi Magdich, infirmitate impediti. diurnum ex cassa regni habentibus in fl. 3. Ex parte autem status militaris dominus colonellus Kengell, dominus supremus vigiliarum praefectus Monhart, dominus capitaneus Fabriczi, accedentitens ex parte utraque notariis, scribis et aliis necessariis. (Lis praecedentiae soluta.) In sessione hac difficultas de praecedentia primo exorta, quae a Sua Majestate decisa, ut post magnates canonicus


4011. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 17 | Paragraph | SubSect | Section]

Ivanich, Dombra, Gradecz, pertinentia pertractata, uti ex ejusdem processu, ad archivium episcopale reposito, videre est, ob graves generalatus violentias pertractata sunt. (Violentiae stante commissione.) Ipsa commissione durante dominus colonellus Ignatius Lalersperg violentus esse non destitit, irrumpendo in sylvas episcopales partim in Ivanich, partim Dombrae, ac in locis aliis, ut eundem ab ejusmodi excessibus ex commissione admoneri oportuerit. Litteras etiam quasdam oppidi Ivanich, apud capitaneum quemdam servatas,


4012. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

contulit cum obligatione census fl. 9, et occasione congregrationum Varasdini celebrandarum provisione pro equis 12 in foeno, ut videre est ex protocollata in secretaria donatione. Ad eadem praedia in persona domini Balthasaris Kercselich canonici Zagrabiensis, idem illustrissimus dominus baro, per dominum Franciscum Hadrovich hominem episcopalem et reverendissimum dominum Paulum Sikuten canonicum Zagrabiensem eatenus per capitulum exmissum, nemine contradicente, statutus est. (Cur dominus canonicus Sikuten fuerit praesens in


4013. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

canonici Zagrabiensis, idem illustrissimus dominus baro, per dominum Franciscum Hadrovich hominem episcopalem et reverendissimum dominum Paulum Sikuten canonicum Zagrabiensem eatenus per capitulum exmissum, nemine contradicente, statutus est. (Cur dominus canonicus Sikuten fuerit praesens in statutione.) Dominus autem canonicus Sikuten ad has statutiones ivit, non quod aut necessarium esset, aut hactenus practicatum, sed causa voluntatis et consensus, ac datae prius ad episcopum petitionis venerabilis capituli Zagrabiensis magis


4014. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

dominum Franciscum Hadrovich hominem episcopalem et reverendissimum dominum Paulum Sikuten canonicum Zagrabiensem eatenus per capitulum exmissum, nemine contradicente, statutus est. (Cur dominus canonicus Sikuten fuerit praesens in statutione.) Dominus autem canonicus Sikuten ad has statutiones ivit, non quod aut necessarium esset, aut hactenus practicatum, sed causa voluntatis et consensus, ac datae prius ad episcopum petitionis venerabilis capituli Zagrabiensis magis contestandae, et demonstrandae ratihabitionis.


4015. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

et demonstrandae ratihabitionis. Quare praesentia sua juribus et consvetudinibus episcopalibus nihil praejudicavit. (Comes Nadasdy statutus etiam, et cur per dominum Magdalenich contra praxim prius observatam.) Similiter dominus comes Leopoldus Nadasd in praediis sibi collatis in persona plenipotentiariorum suorum, domino Ladislao Bisztriczey cancelista cancellariae aulico-Hungaricae et domino Joanne Jursich, per dominum vicarium temporaneum Balthasarem Magdalenich statutus est, cui statutioni interfuit aeque


4016. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus comes Leopoldus Nadasd in praediis sibi collatis in persona plenipotentiariorum suorum, domino Ladislao Bisztriczey cancelista cancellariae aulico-Hungaricae et domino Joanne Jursich, per dominum vicarium temporaneum Balthasarem Magdalenich statutus est, cui statutioni interfuit aeque dominus canonicus Franciscus Thauszy, sed ut executor, dominus Krisanich praediorum illorum dum viveret usufructuarii et possessoris causa rerum ibidem vendendarum. | Quamvis autem observatum fuisset, statutiones donatariis episcopalibus factas fuisse


4017. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

in persona plenipotentiariorum suorum, domino Ladislao Bisztriczey cancelista cancellariae aulico-Hungaricae et domino Joanne Jursich, per dominum vicarium temporaneum Balthasarem Magdalenich statutus est, cui statutioni interfuit aeque dominus canonicus Franciscus Thauszy, sed ut executor, dominus Krisanich praediorum illorum dum viveret usufructuarii et possessoris causa rerum ibidem vendendarum. | Quamvis autem observatum fuisset, statutiones donatariis episcopalibus factas fuisse aliquando per praediales litteratos, aliquando et a potiori


4018. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

Hungaricus unus, aut victus a dominis dari debebat. (Moritur episcopus Bosnensis et novus eligitur.) Die octava Julii in bonis suis Krisovlyan ad Varasdinum obiit illustrissimus et reverendissimus dominus Petrus Bakich episcopus Bosnensis et abbas beatae virginis Mariae de Babolcsa, postquam illi ecclesiae praefuisset annis 34, ibidemque in parochiali sanctissimae Crucis sepultus. Bona, quae prius ad consangvineos procuraverat, iisdem reliquit cum copiosa substantia alia. Pro


4019. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

Mariae de Babolcsa, postquam illi ecclesiae praefuisset annis 34, ibidemque in parochiali sanctissimae Crucis sepultus. Bona, quae prius ad consangvineos procuraverat, iisdem reliquit cum copiosa substantia alia. Pro episcopatu autem ejusdem ex Zagrabiensi capitulo institerunt dominus lector Josephus Chiolnich et dominus arhidiaconus Goricensis Franciscus Thauszy, qui et die sexta Augusti eodem consolatus est Viennae. (lnstitutio sedis vicarialis novae. Vicarius novus et consiliarii episcopales.) Sua episcopalis


4020. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

illi ecclesiae praefuisset annis 34, ibidemque in parochiali sanctissimae Crucis sepultus. Bona, quae prius ad consangvineos procuraverat, iisdem reliquit cum copiosa substantia alia. Pro episcopatu autem ejusdem ex Zagrabiensi capitulo institerunt dominus lector Josephus Chiolnich et dominus arhidiaconus Goricensis Franciscus Thauszy, qui et die sexta Augusti eodem consolatus est Viennae. (lnstitutio sedis vicarialis novae. Vicarius novus et consiliarii episcopales.) Sua episcopalis excellentia rebus in hae dioecesi sua


4021. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

Carolino diplomate revindicati 1728. ac hactenus per dominium Verocza possessi atque a suprema camerali administratione Sclavonica Eszekinensi, quasi arendae titulo, quotannis in fl. Rh. 716. xg. 15 ab iisdem depositis episcopo Zagrabiensi ut ad manus episcopi deveniant, spectabilis dominus Joannes Busan comes curialis et reverendissimus dominus Balthasar Kercselich canonicus a latere, eatenus Posegam ad commissionem Sclavonicam et supremum illius commissarium dominum comitem Grassalkovich, exmissi | cum sufficienti plenipotentia fuerunt.


4022. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

Verocza possessi atque a suprema camerali administratione Sclavonica Eszekinensi, quasi arendae titulo, quotannis in fl. Rh. 716. xg. 15 ab iisdem depositis episcopo Zagrabiensi ut ad manus episcopi deveniant, spectabilis dominus Joannes Busan comes curialis et reverendissimus dominus Balthasar Kercselich canonicus a latere, eatenus Posegam ad commissionem Sclavonicam et supremum illius commissarium dominum comitem Grassalkovich, exmissi | cum sufficienti plenipotentia fuerunt. (Acta Posegae


4023. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Szlatina et Vaska restituendis commissio censebat, rem Viennae accomodandam iri, illacque pro die 20. Septembris, ut compareat aliquis ex parte episcopi, constitutum, ubi res bonificationis tractabuntur. (Finis commissionis.) Quibus ita factis dominus Joannes Busan Zagrabiam reddiit, dominus autem canonicus Kercselich penes excellentisimum dominum camerae | praesidem remansit, quocum dein Gradiszkam, Czernekium, Pacraczinum visitavit. Ubi terminata commissione die quinta mensis Septembris, excellentissimus


4024. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

censebat, rem Viennae accomodandam iri, illacque pro die 20. Septembris, ut compareat aliquis ex parte episcopi, constitutum, ubi res bonificationis tractabuntur. (Finis commissionis.) Quibus ita factis dominus Joannes Busan Zagrabiam reddiit, dominus autem canonicus Kercselich penes excellentisimum dominum camerae | praesidem remansit, quocum dein Gradiszkam, Czernekium, Pacraczinum visitavit. Ubi terminata commissione die quinta mensis Septembris, excellentissimus dominus comes Antonius Grassalkovich de


4025. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 21 | Paragraph | SubSect | Section]

Joannes Busan Zagrabiam reddiit, dominus autem canonicus Kercselich penes excellentisimum dominum camerae | praesidem remansit, quocum dein Gradiszkam, Czernekium, Pacraczinum visitavit. Ubi terminata commissione die quinta mensis Septembris, excellentissimus dominus comes Antonius Grassalkovich de Gyarak, Suae Majestatis actualis intimus consiliarius, sacrae regni coronae custos, comitatus Arvensis supremus comes, et camerae aulico Hungaricae praeses, cum domino excellentissimo Sclavoniae supremo generali et Temesvariensi commendante domino barone


4026. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 22 | Paragraph | SubSect | Section]

50 episcopales. In campo lato capitaneus cum civibus superioris civitatis, omnibus equitibus, vexillis, tubis, tympanis, aeque adfuerunt, et facta reverentia comitati sunt. Ubi etiam currus episcopi cum sex ejusdem equis missus obviam, et ex parte episcopi illustrissimus dominus baro Adamus Patachich cum reverendissimo Wolffgango Kukuljevich vicario generali et canonicis Zagrabiensibus in curru alio, in tertio tandem admodum reverendus pater Franciscus Xaverius Petriss, rector collegii societatis Jesu cum suis theologiae professoribus. Et infra parochialem sancti


4027. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

jam ab olim titulo arendae per diversos possessas, camera administrare ipsa a prima die Septembris anni hujus incepit et in ordinem redigere. (Bosnensis et Segniensis episcopi Zagrabiam veniunt.) Die 12. Septembris et episcopus novus Bosnensis dominus Franciscus Thauszy Vienna Zagrabiam rediit, et Segniensis episcopus Wolffgangus Georgius Chiolich, comitantibus eum quatvor canonicis, Zagrabiam appulit, tum visitandi episcopi gratia, cum et ad regni congregationem pro 15. die Septembris Zagrabiae indictam, qui in arce episcopali hospitium


4028. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopis Zagrabiensi, Segniensi, Bosnensi, praesentibus, et assidentibus, item comitibus Ludovico Patachich, Christophoro Orsich, Josepho Rattkay, baronibus Adamo canonico, et Stephano Patachich aliisque ex nobilitate. Domino praeposito majori praetextu visitae se absentante. Ex parte capituli dominus Wolffgangus Kukuljevich constans adfuit, alio prout eum habere potuit. Regulatio confiniorum acceptata absque omni difficultate, sed de fundo exolutionis concertatum, cum officialium salaria 42 millia exposcerent. Ad hunc ergo eruendum fundum, sub praesidio domini episcopi Bosnensis,


4029. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]

Suam Majestatem datis in homagiali devotione ad Suae Majestatis arbitrium subjecti sunt. (In deputatione disputatio.) Nihil de his, clam et secreto intra capitulum et episcopum actis, constabat regnicolis. Immo in deputatione reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich strenue et insigniter immunitatem illorum propugnabat ex suprascriptis rationibus, ac etiam praedialium mentis, qui aeque praedia illa sangvine merueruut. Consequenter et civitates regias et oppida libera, immo ipsos nobiles unius saltem sessionis dicandos fore, quod


4030. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]

Suae Majestati regnotenus posita.) Finita tandem deputatione et in congregatione praesentata infra denominandi fundi reperti sunt. Ennata rursus quaestione de Dubicza, ut praesidium et commanda est, ac etiam pro illius emolumentis, volente regno, ut e manibus evellatur capituli. Quare et dominus Franciscus Kussevich, qua constitutus fiscalis regni, petiit sibi edoceri quo jure eandem capitulum possideat. Satis rursus cum disputatum fuisset, tandem ad Suae Majestatis determinationem res suspensa est. Quare combinatis iis, quae Suae Majestati praesentari deberent videlicet. Primo. Ut


4031. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

pro ablegate ex parte cleri constituit. | Prodente se tamen magis saecularium passione, scitis jam praemissis studio tamen non articulatis, die altero, primum protonotario, dein domino Busan ablegatio oblata, his sese excusantibus imo deprecantibus, dominus Josephus Raffay, substitutes vicecomes comitatus Zagrabiensis, ad dominum vicebanum Joannem Rauch exmissus, ut ipse ablegationem susciperet. Apud quem diutius commoratus retulit: dominum vicebanum omnino istud suscepturum, ita tamen, ut eidem non alter quam dominus Josephus Magdich


4032. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

excusantibus imo deprecantibus, dominus Josephus Raffay, substitutes vicecomes comitatus Zagrabiensis, ad dominum vicebanum Joannem Rauch exmissus, ut ipse ablegationem susciperet. Apud quem diutius commoratus retulit: dominum vicebanum omnino istud suscepturum, ita tamen, ut eidem non alter quam dominus Josephus Magdich (ecclesiae pane enutritus et per illam elevatus, ditatus, hostis tamen ecclesiae apertus) adjungatur, et ex parte cleri ut nullus omnino mittatur, tum quod ipse nulli locum et praecedentiam dare posset, tum quod clerus videretur interessatus, tanquam cum quo negotii


4033. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

aggredi verbis ipsum episcopum, eundemque lacessire. (Statuta congregationis et acta.) Hac autem congregatione ad secundam Octobris protracta et dissidiis exacerbatisque undique animis terminata, praeter jam recensita in indigenam susceptus dominus Kleffert vicecolonellus et comitis bani adjutantius, qui conscriptionem hominum in dictis confiniis perfecerat, uti et dominus Benzoni. Viarum reparatio pro hoc anno soluta, quantum contributionale ad fumum quemlibet in tribus florenis auctum, consequenter 21 florenus a fumo.


4034. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

autem congregatione ad secundam Octobris protracta et dissidiis exacerbatisque undique animis terminata, praeter jam recensita in indigenam susceptus dominus Kleffert vicecolonellus et comitis bani adjutantius, qui conscriptionem hominum in dictis confiniis perfecerat, uti et dominus Benzoni. Viarum reparatio pro hoc anno soluta, quantum contributionale ad fumum quemlibet in tribus florenis auctum, consequenter 21 florenus a fumo. Dominus Hohnemer magister postae Zagrabiensis pro nobili promulgatus ex noviter obtentis armalibus litteris, dominus Busan et Magdich


4035. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus Kleffert vicecolonellus et comitis bani adjutantius, qui conscriptionem hominum in dictis confiniis perfecerat, uti et dominus Benzoni. Viarum reparatio pro hoc anno soluta, quantum contributionale ad fumum quemlibet in tribus florenis auctum, consequenter 21 florenus a fumo. Dominus Hohnemer magister postae Zagrabiensis pro nobili promulgatus ex noviter obtentis armalibus litteris, dominus Busan et Magdich consiliarii Suae Majestatis promulgati. Ad cives areae capitularis, Novam villam, vieum Latinorum 150 fl. pro contributione impositi. Domino comiti bano


4036. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

confiniis perfecerat, uti et dominus Benzoni. Viarum reparatio pro hoc anno soluta, quantum contributionale ad fumum quemlibet in tribus florenis auctum, consequenter 21 florenus a fumo. Dominus Hohnemer magister postae Zagrabiensis pro nobili promulgatus ex noviter obtentis armalibus litteris, dominus Busan et Magdich consiliarii Suae Majestatis promulgati. Ad cives areae capitularis, Novam villam, vieum Latinorum 150 fl. pro contributione impositi. Domino comiti bano suprascripta Suae Majestati praesentanda puncta, data authoritas illa immutandi, si et in quo visum


4037. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 27 | Paragraph | SubSect | Section]

comitem locumtenentem et episcopum praetensio a regni statibus ratione fodinarum Samoboriensium, ab anno adhuc 1714. haerens, revisa, cum data ad Suam Majestatem opinione, domino Androca oblata regnotenus quinque millia acceptare recusante. Illustrissimus et reverendissimus dominus Josephus Zbisko electus episcopus Vegliensis, praepositus Posoniensis, metropolitanae Strigoniensis canonicus et consiliarius locumtenentialis consilii ad initium Octobris Zagrabiae episcopum visitavit. Dominus comes Petrus Keglevich anno aetatis 28. apud glotem suam comitissam


4038. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 27 | Paragraph | SubSect | Section]

quinque millia acceptare recusante. Illustrissimus et reverendissimus dominus Josephus Zbisko electus episcopus Vegliensis, praepositus Posoniensis, metropolitanae Strigoniensis canonicus et consiliarius locumtenentialis consilii ad initium Octobris Zagrabiae episcopum visitavit. Dominus comes Petrus Keglevich anno aetatis 28. apud glotem suam comitissam viduam Draskovich, supremus alias comes comitatus Posegani, et Suae Majestatis consiliarius, nullo masculo haerede relicto, sed duabus filiabus duntaxat, ex sangvinis vomitu die 16. Octobris in Klenovnik obiit. Fuit


4039. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 27 | Paragraph | SubSect | Section]

Rem ad banum delatam, ipse quoque aegre intellexit, uti mihi eotum Viennae existenti apprime notum, hinc et per dominum comitem banum tam locumtenenti, quam et episcopo scriptum, ut canonicus aliquis Viennam ascenderet, qui per banum ibidem ablegatis adjungetur, submissusque idem antea nominatus dominus Woffgangus Kukuljevich ab ablegatis tamen praeventus. Alia quoque multum laedebant ecclesiae jura, quare necessarium erat submittere Viennam aliquem pro capituli postulatis, et cum nemo videretur mitti posse utilius, | prouti nec mitti potuit, suae


4040. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

sui statuta abroget, et si hoc nihil spei relinqui statibus. Intellecto autem ex domino comite bano, canonicum Kukuljevich evocatum | esse, excusationem supeditarunt, bano liberum non esse, publicas regni constitutiones et articulos immutandi. Interim et dominus canonicus Kukuljevich Viennam appulit, qui a domino comite bano non adeo benevole susceptus, ex mox dictis rationibus, obtinere apud illum non potuit, ut regni ablegatis conjungeretur. Bano resolvere nolente, quamvis potente, cancellaria Hungarica censebat, ante omnia


4041. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

prioribus a capitulo petitionibus, gratia item apud regiam Majestatem domini comitis bani, intellecto quoque ab amicis pluribus, Suam Majestatem de capitulo sinistras accepisse informationes, ne plane inimicum comitem banum habeat ecclesia, ab his duobus ergo praesciderunt et dissimularunt, et dominus Kukuljevich tanquam res ecclesiae promoturus, ex parte capituli, cum domino Kercselich Viennae manserunt. Ergo concinnatae utrinque postulatorum repraesentationes, et primum domino comiti bano exhibitae, qui capitularium repraesentationem dominis regni ablegatis communicavit, non


4042. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 30 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicum quam per alium. administrari Dubicza potent, uti et hactenus. Et hanc novam exercitii militaris normam tam bene addiscere poterit canonicus, quam alter quispiam. Immo in praesenti ac actuali domino commendante barone Adamo Patachich canonici Zagrabiensis melius quis exercitium caleat, dominus colonellus Kleffeldt testimonium praebeat? an etiam Dubicenses confiniarios alios non superent, idem fateatur. Caeterum si puniendus veniret vicecolonellus canonicus, puniri poterit gravius coeteris, depositione et privatione officii. Ad 5. Contra Christianos principes bellare non poterit


4043. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

vicus Latinorum, piscina elaborari cepta est ope subditorum et laboratorum. Item ad sanctum Rochum murata culina e fundamentis erecta et posita. Baro Trenck in suis carceribus Moraviae obiit, cujus Sclavonica bona appraehendit camera. Comes quoque dominus Petrus Keglevich, Ladislai filius in Klenovnik die 16. Octobris, ex sangvinis vomitu, aetatis anno 27. obiit, nulla relicta prole mascula. Fuit supremus comes comitatus Posegani. In vicinis provinciis Stiriae, Carnioliae, Austriae magna in politicis et militaribus reformatio. Sed nec


4044. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

ex sangvinis vomitu, aetatis anno 27. obiit, nulla relicta prole mascula. Fuit supremus comes comitatus Posegani. In vicinis provinciis Stiriae, Carnioliae, Austriae magna in politicis et militaribus reformatio. Sed nec loci hujus est, nec probate nobis perspecta. Eminentissimus dominus cardinalis a Kollonich archiepiscopus Viennensis die 22. Octobris jubileas ut ajunt primitias suas Viennae in cathedrali sua magno apparatu coram Suis Majestatibus, tunc per illum prandio acceptis, habuit. Celebranti adstiterunt archiepiscopus Colocensis comes Nicolaus Csaky et episcopus


4045. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

est. (Restauratio comitatus Zagrabiensis et Crisiensis. Commissio ordinata.) Eodem isto anno 1749. Zagrabiae die 5. Martii sub praesidio banalis locumtenentis comitis Ludovici Erdoedy fuit regni congregatio, in qua expirante indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus


4046. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

die 5. Martii sub praesidio banalis locumtenentis comitis Ludovici Erdoedy fuit regni congregatio, in qua expirante indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius


4047. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

locumtenentis comitis Ludovici Erdoedy fuit regni congregatio, in qua expirante indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius junior Bedekovich, filius Balthasaris olim


4048. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit regni congregatio, in qua expirante indulto regio, ut dominus Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius junior Bedekovich, filius Balthasaris olim protonotarii, tum et vicebani.


4049. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

Josephus Magdich tabulae judiciariae assessor, una et ordinarius vicecomes comitatus Zagrabiensis esse valeat, in ordinarium vicecomitem electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius junior Bedekovich, filius Balthasaris olim protonotarii, tum et vicebani. Ordinata commissio, quae vigentibus inter utramque jurisdictionem


4050. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

electus est dominus Sigismundus Bussich, in substitutum dominus Josephus Raffay, in notarium dominus Mathias Nicolaus Messich, ac hujus loco factus judlium dominus Josephus Zaverszki. Confirmatisque comitatus Crisiensis vicecomitibus (quos vide pag. 24.) in conferentiarum secretarium ordinatur dominus Antonius junior Bedekovich, filius Balthasaris olim protonotarii, tum et vicebani. Ordinata commissio, quae vigentibus inter utramque jurisdictionem differentiis finem imponat, et in quibus coalescere non posset, pro decisione principi submitterent. Ad quam mixtam commissionem ex parte


4051. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 33 | Paragraph | SubSect | Section]

eundem retrahentibus per capillos vestiumque dilacerationem, ac saepissime per verbera ipsa. Sustulerat prohibueratque inauditum hunc electionis modum banus Josephus Esterhazy, at post banatura ejus plus ambientium promoveri opera, quam sua sponte relapsi ad praemissa sunt. Et superiore anno, cum dominus Georgius Ligutich, quem pars in | spanum volebat, a parte sibi adversante decalvatus fuisset, vestitu privatus, satisque percussus, effecit apud status, ut dehinc magistratus restauratio penes assessores esset, neque singuli ex communitate, sed ex


4052. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

justitiae administrationem nullam esse. Praeterea sedes tavernicales tardius institui neque de iis constare singulis, cum a magistratu cellarentur, neque singulis justitiam ex appellatione sitientibus ea esse media, ut ad sedem tavernicalem progredi valeant, ideo jubente Majestate dominus comes tavernicus Franciseus Esterhazy vicetavernicum pro his in Croatia civitatibus nominavit dominum Josephum Raffay substitutum comitatus Zagrabiensis vicecomitem, ac ut is singulas quaslibetve causas per magistratuales judicatas semper revideat, revisas tavernico


4053. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

et generalatus Varasdinensem et Carolostadiensem, incoata pro more banalis tabula die Lunae post dominicam primam Epiphaniae, in qua plures incoati et terminati processus. In locum domini Stephani baronis Patachich, sponte resignantis assessoratura hujus tabulae, obtinuit et juramentum deposuit dominus baro Theodorus Ratkay, alias Ratky. (Redditus ablegatorum. Reess in abbatem benedictus.) Sub finem Januarii redeunt Vienna ablegati tam regni quam et capituli, uti et ad initium Februarii sua excellentia episcopalis. Quae dominica


4054. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

invitatis et quidem excellentissimis dominis locumtenente comite Ludovico Erdoedy, sua episcopali excellentia, domino comite generali Petazzi, domino vicebano aliisque plurimis ex statu equestri et ecclesiastico. Nominata regimina duo, Glinanum videlicet et Kostanicense, quorum proprietarius esset dominus comes banus. Primi regiminis Glinani videlicet promulgatus colonellus dominus baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus


4055. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

sua episcopali excellentia, domino comite generali Petazzi, domino vicebano aliisque plurimis ex statu equestri et ecclesiastico. Nominata regimina duo, Glinanum videlicet et Kostanicense, quorum proprietarius esset dominus comes banus. Primi regiminis Glinani videlicet promulgatus colonellus dominus baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis


4056. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

vicebano aliisque plurimis ex statu equestri et ecclesiastico. Nominata regimina duo, Glinanum videlicet et Kostanicense, quorum proprietarius esset dominus comes banus. Primi regiminis Glinani videlicet promulgatus colonellus dominus baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes


4057. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

Glinanum videlicet et Kostanicense, quorum proprietarius esset dominus comes banus. Primi regiminis Glinani videlicet promulgatus colonellus dominus baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus


4058. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

quorum proprietarius esset dominus comes banus. Primi regiminis Glinani videlicet promulgatus colonellus dominus baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus Patachich commendans insimul Dubicensis,


4059. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

baro Stephanus Patachich, ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus Patachich commendans insimul Dubicensis, supremus vigiliarum praefectus dominus Ladislaus Plepelich, post hos capitanei 18 regiminis utriusque, |


4060. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

ejusdem vicecolonellus dominus Balthasar Bussich, simul et commendans Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus Patachich commendans insimul Dubicensis, supremus vigiliarum praefectus dominus Ladislaus Plepelich, post hos capitanei 18 regiminis utriusque, | totidem


4061. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

Zrinanus, supremi vigiliarum praefecti dominus Wolffgangus Jellachich et dominus Nicolaus Fridericus Gerlichich, una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus Patachich commendans insimul Dubicensis, supremus vigiliarum praefectus dominus Ladislaus Plepelich, post hos capitanei 18 regiminis utriusque, | totidem oberlaitinantii, totidemque unterlaitinantii, et regiminum vexillifferi sex. Qui


4062. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

una et granateriorum commendans. Regiminis autem Kostanicensis colonellus dominus Georgius Pogledich, vicecolonelli dominus comes Christophorus Orsich, Jeszenovicensis una commendans, dominus baro et canonicus Adamus Patachich commendans insimul Dubicensis, supremus vigiliarum praefectus dominus Ladislaus Plepelich, post hos capitanei 18 regiminis utriusque, | totidem oberlaitinantii, totidemque unterlaitinantii, et regiminum vexillifferi sex. Qui neopromoti officiales omnes a submisso Vienna supremo vigiliarum praefecto domino Antonio Szetwitcz


4063. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

Szetwitcz exercitium novum militare condiscere debuerunt et scholas suas in domibus regnicolaribus habuerunt. (Nota bene.) Intra capitaneos pedestres fuere comes Michael Nadasd cancellarii filius annorum fors 14, cujus compagniae administrator dominus Josephus Zebich cum titulo capitanei, Comes Josephus Erdoedy locumtenentis filius, administrator compagniae Bruno Zaraga cum titulo capitanei, Paulus Rauch filius vicebani, Christophorus Volkovich ejusdem gener, Stephanus Suvich aeque gener, Nicolaus Matlekovich, Nicolaus Plepelich vicebano


4064. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 40 | Paragraph | SubSect | Section]

omnia, videlicet hospites, animalia, verbo facultates omnes, foenilia, terras, vineas, molas, et haec pure sessionalia, non vero censualistica et montanistica aut decimalistica. Qui autem dominia non haberent, per judlium aliquem vel vicejudlium. Dein pro supremo regni confiniorum commissario dominus colonellus baro Stephanus Patachich, promissis inductus amplissimis, resolutus est. Dominus Busan pro exactore regni electus, et dominus Kussevich pro supremo confiniorum auditore. Dominus item Busan Viennam ordinatus, ut refferat acta congregationis bano, et de illis octo milibus


4065. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 40 | Paragraph | SubSect | Section]

molas, et haec pure sessionalia, non vero censualistica et montanistica aut decimalistica. Qui autem dominia non haberent, per judlium aliquem vel vicejudlium. Dein pro supremo regni confiniorum commissario dominus colonellus baro Stephanus Patachich, promissis inductus amplissimis, resolutus est. Dominus Busan pro exactore regni electus, et dominus Kussevich pro supremo confiniorum auditore. Dominus item Busan Viennam ordinatus, ut refferat acta congregationis bano, et de illis octo milibus intertenendis difficultates objiciat, ac tandem pro tricesimis cum camera tractet.


4066. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 40 | Paragraph | SubSect | Section]

et montanistica aut decimalistica. Qui autem dominia non haberent, per judlium aliquem vel vicejudlium. Dein pro supremo regni confiniorum commissario dominus colonellus baro Stephanus Patachich, promissis inductus amplissimis, resolutus est. Dominus Busan pro exactore regni electus, et dominus Kussevich pro supremo confiniorum auditore. Dominus item Busan Viennam ordinatus, ut refferat acta congregationis bano, et de illis octo milibus intertenendis difficultates objiciat, ac tandem pro tricesimis cum camera tractet.


4067. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 40 | Paragraph | SubSect | Section]

dominia non haberent, per judlium aliquem vel vicejudlium. Dein pro supremo regni confiniorum commissario dominus colonellus baro Stephanus Patachich, promissis inductus amplissimis, resolutus est. Dominus Busan pro exactore regni electus, et dominus Kussevich pro supremo confiniorum auditore. Dominus item Busan Viennam ordinatus, ut refferat acta congregationis bano, et de illis octo milibus intertenendis difficultates objiciat, ac tandem pro tricesimis cum camera tractet. Ovdje prestaje


4068. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 42 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquam cum rationibus exactoralibus connexionem haberet, constitutoque exactori annuo salario una cum sibi subalternis fl. 700 ex candidatis | pro officio domino Joanne Busan, Francisco Kussevich, Sigismundo Bussich. Idem dominus Busan jam olim officii hujus martyr pro exactore regni constituitur, deputaturque ad tractandum cum camera Posoniensi intuitu auctionis et mediae tricesimae ita instructus, ut ad triennium pro 7000 cum camera contrahere possit, siquidem temporibus arendatorum tricesimalium Francisci Suvich


4069. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 42 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam vicejudlium alicujus comitatus pro libitu assumant. En novi exactoris ad ludendum aulae insigne opus. Ad Transcolapianas vero partes et dominia, non minus etiam maritimas, ob contumaciam eorum et oppositionem per ipsos factam constitutioni statuum superiori anno factae, tabulae judiciariae dominus Georgius Jellachich cum brachio et diurno ordinatur. Haec praeterea congregatione dominus Georgius Bernath agens causarum regni apud aulam Viennensem cum salario annuo 200 fl. constituitur. Joannes Svagell judlium, Joannes vero Gerlichich vicejudlium comitatus


4070. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

opus. Ad Transcolapianas vero partes et dominia, non minus etiam maritimas, ob contumaciam eorum et oppositionem per ipsos factam constitutioni statuum superiori anno factae, tabulae judiciariae dominus Georgius Jellachich cum brachio et diurno ordinatur. Haec praeterea congregatione dominus Georgius Bernath agens causarum regni apud aulam Viennensem cum salario annuo 200 fl. constituitur. Joannes Svagell judlium, Joannes vero Gerlichich vicejudlium comitatus Crisiensis declarantur. Stephanus Szalle vicejudlium Zagrabiensis. |


4071. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

satis de salario officialium, tandemque conclusum, ut colonellus 1200 fl., vicecolonellus 900, supremus vigiliarum praefectus 700, capitanei 200, atque ita respective alii habeant, annusque a die prima Martii computetur. Porro praeter suprascriptos etiam equestrium militum colonellus dominus Gabriel Skerlecz fuerat resolutus cum capitaneis suis aliisque officialibus. Furrerii autem et vigiliarum praefecti Vienna ex regiminibus aliis submissi fuere. Atque haec quoad regnum, addito eo, quod Kleffeld locum campagmenti pro instituendis officialibus et militibus habere voluerit, et


4072. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

erant rationes illae, quae per regni ablegatos Viennae objiciebantur. Sed ut supra solutae. Quare his utrinque perpensis ab omnibus conclamatum voce una, ut in Dubiczae possessione maneamus eamque nullatenus resignemus. Non sine stomacho et admiratione trium columnarum et ad regni congregationem dominus lector cum cathedrali deputati sunt. Canonico Kerchelich sumptus occasione ablegationis facti resanciti non sunt, non ex alio quam quod emolumenta Dubicensia non obtinuerit. Videbit haec Deus. Sua episcopalis excellentia Viennam pro festo sancti Josephi homonymo archiducis Austriae abiit.


4073. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

lector cum cathedrali deputati sunt. Canonico Kerchelich sumptus occasione ablegationis facti resanciti non sunt, non ex alio quam quod emolumenta Dubicensia non obtinuerit. Videbit haec Deus. Sua episcopalis excellentia Viennam pro festo sancti Josephi homonymo archiducis Austriae abiit. Item dominus Kleffeld colonellus et regulationis totius artifex aliique. (Qualiter olim confinia gubernata.) Nunc digrediar modicum et quae ante hanc regulationem in banalibus his confiniis fuerit norma, fideliter refferam, quam posteris non ingratam


4074. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

constituebantur commendantes, ex quibus primus fuerat commendans Kostanicensis, cui ante banum Josephum Esterbazy subjectus erat vaivoda Jeszenovicensis. Banus autem Esterhazius Jeszenovicensem vaivodam creavit commendantem ab Costanicensi independentem. Primusque fuerat Jeszenoviczii commendans dominus Georgius Pogledich, cui Glinam translato successit dominus Gabriel Skerlecz. Post Kostanicensem fuit Szrachichensis, qui ab eodem Esterhazio Glinam translatus est, et nunc ab anno 1736. Glinanus dicitur. Sequebatur istum commendans Zrinanus, ac tandem Dubicensis. Quivis horum commendantum


4075. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

Kostanicensis, cui ante banum Josephum Esterbazy subjectus erat vaivoda Jeszenovicensis. Banus autem Esterhazius Jeszenovicensem vaivodam creavit commendantem ab Costanicensi independentem. Primusque fuerat Jeszenoviczii commendans dominus Georgius Pogledich, cui Glinam translato successit dominus Gabriel Skerlecz. Post Kostanicensem fuit Szrachichensis, qui ab eodem Esterhazio Glinam translatus est, et nunc ab anno 1736. Glinanus dicitur. Sequebatur istum commendans Zrinanus, ac tandem Dubicensis. Quivis horum commendantum habuit infra se vicecommendantem, sed non aequaliter. Nam


4076. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

debuit. Quae modo emolumenta ad regni cassam obvenient juxta superius dicta. Sed ad rem jam redeamus. (Comes Adamus Batthyan colonellus Glinanus.) Postquam baro Stephanus Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri. Auditor quoque dominus Kussevich titulo vicecolonelli ornatus est. Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis


4077. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

(Comes Adamus Batthyan colonellus Glinanus.) Postquam baro Stephanus Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri. Auditor quoque dominus Kussevich titulo vicecolonelli ornatus est. Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis singulis novem millia tricesimatores (qui a camera dependebant) regno deponere forent obligati. |


4078. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

colonellus Glinanus.) Postquam baro Stephanus Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri. Auditor quoque dominus Kussevich titulo vicecolonelli ornatus est. Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis singulis novem millia tricesimatores (qui a camera dependebant) regno deponere forent obligati. | Sua quoque episcopalis excellentia Vienna


4079. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich commissariatum acceptasset, Glinanus colonellus resolutus est dominus comes Adamus Batthyani, comitis bani fratruelis. Item supremus vigiliarum praefectus equestrium dominus Sigismundus Volkovich ex capitaneo equestri. Auditor quoque dominus Kussevich titulo vicecolonelli ornatus est. Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis singulis novem millia tricesimatores (qui a camera dependebant) regno deponere forent obligati. | Sua quoque episcopalis excellentia Vienna ad consecrandos sacros liquores rediit. Et cum


4080. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 47 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus autem Busan cum camera ita transegit, ut per triennium annis singulis novem millia tricesimatores (qui a camera dependebant) regno deponere forent obligati. | Sua quoque episcopalis excellentia Vienna ad consecrandos sacros liquores rediit. Et cum dominus episcopus Bosnensis pro consecratione Zagrabiam advenisset, eundem dominum episcopum Franciscum Thauszy die 12. Aprilis occurente in dominicam secundam post Pascha consecravit. Et quidem, cum episcopus Antemuranus dominus Nicolaus Givovich, Quinque Ecclesiensis praepositus et


4081. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

Vienna ad consecrandos sacros liquores rediit. Et cum dominus episcopus Bosnensis pro consecratione Zagrabiam advenisset, eundem dominum episcopum Franciscum Thauszy die 12. Aprilis occurente in dominicam secundam post Pascha consecravit. Et quidem, cum episcopus Antemuranus dominus Nicolaus Givovich, Quinque Ecclesiensis praepositus et coadjutor episcopi Sirmiensis adesse non potuisset, adstantes consecrationi episcopi fuerunt dominus Wolffgangus Chiolich episcopus Segniensis et Bonifacius episcopus Pettinensis ex ordine Franciscanorum, inter quos dum pro dextera et


4082. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

Franciscum Thauszy die 12. Aprilis occurente in dominicam secundam post Pascha consecravit. Et quidem, cum episcopus Antemuranus dominus Nicolaus Givovich, Quinque Ecclesiensis praepositus et coadjutor episcopi Sirmiensis adesse non potuisset, adstantes consecrationi episcopi fuerunt dominus Wolffgangus Chiolich episcopus Segniensis et Bonifacius episcopus Pettinensis ex ordine Franciscanorum, inter quos dum pro dextera et praecedentia lis oborta fuisset, Pettinensis tanquam episcopus consecratione anterior eandem habuit, qui episcopi in arce hospitabantur.


4083. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

hocque mense Aprili. (Poena canonici Chasmensis propter perjurium.) Occasione mixtae commissionis, quae Zagrabiae superiori anno incoata decurrebat, dum inquisitiones plures colligerentur, accidit: ut parochus et canonicus Chasmensis dominus Joannes Jambrekovich Dobrae pro parte episcopi testaretur coram judlium Kesser. Suum autem testimonium postea scripto revocaret, immo dominum judlium falsarium vellet, et rursus pro parte confinii testaretur. Quod dum publicum fuisset, per officii fiscalem in jus vocatus est et processu


4084. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

sententiam canonicatu Ohasmensi privatus est, ac praeterea in poena emendae linguae propter injuriatum judlium. Appellaverat ipse quidem, ab intra 30 dies apostolus non excipiens effective canonicatu privatus | est, et pro illo promotus citra capituli candidationem dominus Paulus Jurak, parochus Biskupicensis ad Varasdinum. Privatus autem preces suas interposuit, ut poena emendae, quam de lege in duabus partibus judici dare debuisset, eidem remitteretur, quam excellentissimus dominus episcopus eidem benigne condonavit.


4085. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

est, et pro illo promotus citra capituli candidationem dominus Paulus Jurak, parochus Biskupicensis ad Varasdinum. Privatus autem preces suas interposuit, ut poena emendae, quam de lege in duabus partibus judici dare debuisset, eidem remitteretur, quam excellentissimus dominus episcopus eidem benigne condonavit. (Moritur episcopus Chanadiensis. Jacobus Szvetich consiliarius.) Obiit hoc Aprili mense dominus episcopus Chanadiensis Nicolaus Sztanislavich ex ordine Franciscanorum. Ad cancellariam


4086. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

poena emendae, quam de lege in duabus partibus judici dare debuisset, eidem remitteretur, quam excellentissimus dominus episcopus eidem benigne condonavit. (Moritur episcopus Chanadiensis. Jacobus Szvetich consiliarius.) Obiit hoc Aprili mense dominus episcopus Chanadiensis Nicolaus Sztanislavich ex ordine Franciscanorum. Ad cancellariam aulico Hungaricam pro consiliario ex directore causarum regalium dominus Jacobus Szvetics promotus est, director autem causarum regalium factus dominus Antonius Hrabovszky motu proprio, uti


4087. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus Chanadiensis. Jacobus Szvetich consiliarius.) Obiit hoc Aprili mense dominus episcopus Chanadiensis Nicolaus Sztanislavich ex ordine Franciscanorum. Ad cancellariam aulico Hungaricam pro consiliario ex directore causarum regalium dominus Jacobus Szvetics promotus est, director autem causarum regalium factus dominus Antonius Hrabovszky motu proprio, uti referebatur Suae Majestati. (Instructio Banalistarum pro campo Petoviensi.) Caeterum ut superius dictum, publicatis


4088. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc Aprili mense dominus episcopus Chanadiensis Nicolaus Sztanislavich ex ordine Franciscanorum. Ad cancellariam aulico Hungaricam pro consiliario ex directore causarum regalium dominus Jacobus Szvetics promotus est, director autem causarum regalium factus dominus Antonius Hrabovszky motu proprio, uti referebatur Suae Majestati. (Instructio Banalistarum pro campo Petoviensi.) Caeterum ut superius dictum, publicatis officialibus confiniorum et ipsis in exercitio instructis, confiniorum pagi per


4089. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

Varasdinensi praeerat, et occasione hac Clagenfurtum translatus est magno sui animi dolore. Sub finem ergo Junii Petovium undique comparebant praecipui viri ex Carniolia, Stiria, Carinthia, Croatia, intra quos ex Croatia nostra praeter officiales advenerunt etiam comes locumtenens, Posega redux, dominus protonotarius Naisich, dominus Balthasar Magdalenich, comes Ludovicus Patachich, baro item Stephanus Patachich aliique plurimi. Ex clero sua episcopalis excellentia, dominus generalis vicarius Wolffgangus | Kukuljevich cum domino a latere canonico, item


4090. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

hac Clagenfurtum translatus est magno sui animi dolore. Sub finem ergo Junii Petovium undique comparebant praecipui viri ex Carniolia, Stiria, Carinthia, Croatia, intra quos ex Croatia nostra praeter officiales advenerunt etiam comes locumtenens, Posega redux, dominus protonotarius Naisich, dominus Balthasar Magdalenich, comes Ludovicus Patachich, baro item Stephanus Patachich aliique plurimi. Ex clero sua episcopalis excellentia, dominus generalis vicarius Wolffgangus | Kukuljevich cum domino a latere canonico, item dominus lector, Petrichevich, Gal,


4091. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

Carinthia, Croatia, intra quos ex Croatia nostra praeter officiales advenerunt etiam comes locumtenens, Posega redux, dominus protonotarius Naisich, dominus Balthasar Magdalenich, comes Ludovicus Patachich, baro item Stephanus Patachich aliique plurimi. Ex clero sua episcopalis excellentia, dominus generalis vicarius Wolffgangus | Kukuljevich cum domino a latere canonico, item dominus lector, Petrichevich, Gal, Galiuff, canonici Zagrabienses. Dominus episcopus Bosnensis Franciscus Thauszy, aliique ex clero praesertim parochi ibidem vicini et religiosi.


4092. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus protonotarius Naisich, dominus Balthasar Magdalenich, comes Ludovicus Patachich, baro item Stephanus Patachich aliique plurimi. Ex clero sua episcopalis excellentia, dominus generalis vicarius Wolffgangus | Kukuljevich cum domino a latere canonico, item dominus lector, Petrichevich, Gal, Galiuff, canonici Zagrabienses. Dominus episcopus Bosnensis Franciscus Thauszy, aliique ex clero praesertim parochi ibidem vicini et religiosi. Augustissimus autem imperator cum regina Maria Theresia et fratre suo Carolo Lotharingiae duce, bano item Croatiae


4093. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Ludovicus Patachich, baro item Stephanus Patachich aliique plurimi. Ex clero sua episcopalis excellentia, dominus generalis vicarius Wolffgangus | Kukuljevich cum domino a latere canonico, item dominus lector, Petrichevich, Gal, Galiuff, canonici Zagrabienses. Dominus episcopus Bosnensis Franciscus Thauszy, aliique ex clero praesertim parochi ibidem vicini et religiosi. Augustissimus autem imperator cum regina Maria Theresia et fratre suo Carolo Lotharingiae duce, bano item Croatiae aliisque viris, qui Suas Majestates comitati sunt, die 4. Julii a


4094. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

unam dabat Zagrabiensis episcopus, aliam comes banus, tertiam colonellus Kleffeld. In arce quoque magnum datum convivium, quo stabales ut ajunt officiales cum Suis Majestatibus pransi sunt, videlicet colonelli duo, baro Stephanus Patachich, Skerlecz Sigismundus et Kleffeld, item vicecolonelli dominus comes Orsich, canonicus Adamus Patachich, et supremi vigiliarum praefecti Gerlichich et Jellachich. Atque propter mutationem continuam temporis destinatum exercitium differi oportuit ad diem sequentem, septimam videlicet Julii, quando hora matutina septima Suae Majestates ad


4095. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 51 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus Zagrabiensis confirmatus est. | Sub finem Julii reverendissimus Petinensis episcopus Bonifacius Zagrabiam venit ad suam excellentiam episcopalem, pure ut visitet, et ejusdem sumptibus rediit. Occassione illa, qua Petovii fuimus, admodum reverendus dominus dominus Georgius Pozvinszky, ecclesiae Zagrabiensis olim praebendarius et ob podagram sponte resignans, canonicatu tamen Chasmensi ad mortem potitus obiit. Cujus canonicatus collatus est Joanni Kosz aeque praebendario. Prius autem vacantes parochiae in Vidussevecz Ignatio Kerchelich, Romae


4096. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 51 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiensis confirmatus est. | Sub finem Julii reverendissimus Petinensis episcopus Bonifacius Zagrabiam venit ad suam excellentiam episcopalem, pure ut visitet, et ejusdem sumptibus rediit. Occassione illa, qua Petovii fuimus, admodum reverendus dominus dominus Georgius Pozvinszky, ecclesiae Zagrabiensis olim praebendarius et ob podagram sponte resignans, canonicatu tamen Chasmensi ad mortem potitus obiit. Cujus canonicatus collatus est Joanni Kosz aeque praebendario. Prius autem vacantes parochiae in Vidussevecz Ignatio Kerchelich, Romae in 4


4097. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

circa idem tempus confinia visitavit. (Congregatio regni.) Habita dein Zagrabiae die 7. Septembris congregatio regni, in qua constituta deputatio, quae conscriptiones factas revideret et methodum elaboraret. Praeses deputationis factus dominus comes Ludovicus Patachich, assessores: dominus Busan, dominus Jursich, canonicus Chegetek, et vicecomes comitatus, cujus conscriptiones revidebuntur, pro actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad


4098. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

(Congregatio regni.) Habita dein Zagrabiae die 7. Septembris congregatio regni, in qua constituta deputatio, quae conscriptiones factas revideret et methodum elaboraret. Praeses deputationis factus dominus comes Ludovicus Patachich, assessores: dominus Busan, dominus Jursich, canonicus Chegetek, et vicecomes comitatus, cujus conscriptiones revidebuntur, pro actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad conscribendas partes maritimas deputatus cum


4099. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

(Congregatio regni.) Habita dein Zagrabiae die 7. Septembris congregatio regni, in qua constituta deputatio, quae conscriptiones factas revideret et methodum elaboraret. Praeses deputationis factus dominus comes Ludovicus Patachich, assessores: dominus Busan, dominus Jursich, canonicus Chegetek, et vicecomes comitatus, cujus conscriptiones revidebuntur, pro actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad conscribendas partes maritimas deputatus cum duobus judlium


4100. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

regni, in qua constituta deputatio, quae conscriptiones factas revideret et methodum elaboraret. Praeses deputationis factus dominus comes Ludovicus Patachich, assessores: dominus Busan, dominus Jursich, canonicus Chegetek, et vicecomes comitatus, cujus conscriptiones revidebuntur, pro actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad conscribendas partes maritimas deputatus cum duobus judlium dominus Georgius Jellachich, assessor tabulae judiciariae. In judlium comitatus Zagrabiensis electus dominus


4101. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus Jursich, canonicus Chegetek, et vicecomes comitatus, cujus conscriptiones revidebuntur, pro actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad conscribendas partes maritimas deputatus cum duobus judlium dominus Georgius Jellachich, assessor tabulae judiciariae. In judlium comitatus Zagrabiensis electus dominus Georgius Petkovich. Festivis diebus et dominicis laborare sub poena 25 Hung.– interdictum. Quoddam etiam mandatum regium multum disputatum. Vide etiam infra.


4102. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

actuario dominus Antonius Bedekovich, tabulae judiciariae notarius, conferentiarum una secretarius et civitatis Zagrabiensis notarius. Ad conscribendas partes maritimas deputatus cum duobus judlium dominus Georgius Jellachich, assessor tabulae judiciariae. In judlium comitatus Zagrabiensis electus dominus Georgius Petkovich. Festivis diebus et dominicis laborare sub poena 25 Hung.– interdictum. Quoddam etiam mandatum regium multum disputatum. Vide etiam infra. (Goritiae novus archiepiscopatus.) Hoc anno Goritiae erectus est vicariatus


4103. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 53 | Paragraph | SubSect | Section]

in partibus, primum apostolicum vicarium Goritiae confirmavit, brevi suo eatenus expedito ad episcopum Labacensem, a quo vicariatus iste tanquam sedis apostolicae delegate erectus, et electus adstantibus Tergestino et Pettinensi episcopis Labaci consecratus est. Res has ut delegatus apostolicus dominus Labacensis episcopus vicinis episcopis significavit, rogando, ut eundem vicarium consilio et auxilio, ubi requireret, adjuvarent. Suas facilitates et dimissoriales ita habeant ut veri et indubitati episcopi. Et cum Zagrabiensi episcopatui vicinus foret, suae episcopali |


4104. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 53 | Paragraph | SubSect | Section]

praetendat totque commissiones articulariter definitae sint sine regni consensu et scitu, ne difficilior eorum petitio reddatur, consistorium in partibus illis, cum Carnioliae adscribantur, vicarium apostolicum nullatenus recognoscere debet. Probata ab omnibus proponentis canonici observatio. Hinc dominus vicarius pro sua qua est experientia et prudentia supersedendum a responso censuit, quousque res maturius examinetur. Et recordatus Thomam olim Kovachevich canonicum et custodem Zagrabiensem de his scripsisse et processum retulisse, quae viri scripta apud canonicum Magdich hodie manerent,


4105. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam in fine Octobris Varasdini baro Theodorus Ratky, per cujus mortem vacans assessoratus tabulae banalis collatus est domino comiti colonello Adamo Batthyani, prius consiliario consilii locumtenentialis. (Restauratio comitatus Posegani.) Dominus quoque comes locumtenens Ludovicus Erdoedy Posegam ad restaurationem | comitatus profectus est, ubi vicecomes comitatus factus dominus Lucas Novoszell, alii confirmati, in locum autem domini Novoszell procuratoris fiscalis episcopatus a sua episcopali


4106. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

consiliario consilii locumtenentialis. (Restauratio comitatus Posegani.) Dominus quoque comes locumtenens Ludovicus Erdoedy Posegam ad restaurationem | comitatus profectus est, ubi vicecomes comitatus factus dominus Lucas Novoszell, alii confirmati, in locum autem domini Novoszell procuratoris fiscalis episcopatus a sua episcopali excellentia procurator fiscalis nominatus est dominus Ladislaus Lukauszky. (Episcopus Eperiessinum abit.) Sua


4107. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

Erdoedy Posegam ad restaurationem | comitatus profectus est, ubi vicecomes comitatus factus dominus Lucas Novoszell, alii confirmati, in locum autem domini Novoszell procuratoris fiscalis episcopatus a sua episcopali excellentia procurator fiscalis nominatus est dominus Ladislaus Lukauszky. (Episcopus Eperiessinum abit.) Sua excellentia episcopalis die 24. Novembris ad superiorem Hungariam profecta est, Eperiessinum, ad suam matrem et fratres invisendos et visitandos.


4108. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

Rex item Portugalliae, ac tandem 21. Decembris Viennae vidua Elisabeth imperatrix, conjux olim Caroli VI. et mater regnantis reginae Mariae Theresiae. (Marquiere transfertur ex generalatu Varasdinensi. Mihalievich vicecolonelli factum.) Cum dominus generalis Marquiere, ut superius notatum, Crisio Clagenfurtum translatus fuisset, ad instantiam comitis bani officiales generalatus illius pro restituendo supplicarunt. Super quo a generali Kheill demandata collecta fuit inquisitio. Idem generalis mondurram aeque in generalatu constituit.


4109. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

Kheill demandata collecta fuit inquisitio. Idem generalis mondurram aeque in generalatu constituit. Petrinae unum capitaneatum erexit, cum prius post factam a principe Hildsburghausen reformam, Petrinia innanis et vacua fuisset. Generalis iste a furtis et latrociniis confinia servabat immunia. Dominus vicecolonellus Mihalievich religione schismaticus per bimestre in aresto mansit, quod collectis iniquis testibus contra affinem propriam, mulierem probam, et catholice mortuam, effecisset, ut propter insimulatum | infanticidium ex damnato concubito innocens


4110. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 58 | Paragraph | SubSect | Section]

non omisit, quousque cadaver non vidisset. Heu quo non abripit caecus amor. (Hospites arcis episcopalis.) Absente sua episcopali excellentia comes Adamus Batthyany colonellus Zagrabiam in medio Decembris advenit, in arce episcopali hospitatus. Dominus canonicus Albensis Mathias Salbeck suam excellentiam iuvisit et visitavit. (Zelus generalis Scherczer et vicecolonelli Peczinger.) Dominus vicecolonellus Shilispurgensis Joannes Peczinger una cum domino


4111. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 58 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiam in medio Decembris advenit, in arce episcopali hospitatus. Dominus canonicus Albensis Mathias Salbeck suam excellentiam iuvisit et visitavit. (Zelus generalis Scherczer et vicecolonelli Peczinger.) Dominus vicecolonellus Shilispurgensis Joannes Peczinger una cum domino generali Carolostadiensi Scherczer a zelo in religionem orthodoxam commendari promeruerunt, quoniam Shilispurgo universos schismaticorum popas ejecerunt et catholicos Graeci ritus unitorum assumpserunt. Quorum licet defectus


4112. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 58 | Paragraph | SubSect | Section]

Majestas medio comitis colonelli Adami Batthyany aureum numisma cum catena aurea, ornata Suae Majestatis icone in numismate expressa diamantibus, domino vicebano Joanni Rauch dono misit. Quod ex donantis gratia omnino preciosum, ex intrinseco autem sui valore vix 2000 superans. Hoc idem dominus vicebanus dum primo deferret, observatum est, alios dominos Croatas tulisse aegrius. (Anni memoria.) Annus iste ut cum intenso incepit frigore, ita et cum frigore desiit. Vina protulit in mediocritate, sed ob aestum quo abundabat


4113. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 60 | Paragraph | SubSect | Section]

continebantur. (Congregatio regni.) Indicta etiam est congregatio regni pro die 26. Februarii. (Banalis tabula.) Tabula banalis incoata modo solito, in qua causae plures terminatae sunt, et dominus comes Adamus Batthyany locum in eadem accepit. Sua excellentia episcopalis die 22. Januarii rediit ex Hungaria. (Bacchanalia.) Coreae et bacchanalia celebrata apud privates, neque comes locumtenens neque episcopus has hoc anno


4114. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

et meliores aestate vias habere posset. Promulgatum hoc jubilaeum sufficienter, quoniam primo missa per universos parochos, religiosorum conventus aliosque epistola paraenetica sive admonitoria, dein bulla ipsa cum suo extractu et prologo. Epistolam prouti et bullae addita compilavit composuitque dominus canonicus Balthasar Kercselich, quae sumptibus episcopi typis data sunt et pro futura notitia hic inserta. Epistola paraenetica ad clerum Zagrabiensem, Zagrabiae. Typis Joannis Baptistae


4115. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

milia assignare teneatur domino commissario bellico. Hoc omnes defendebant militares (excepto commissario domino barone Stephano Patachich, qui silentio neutralis esse volebat) quin ex politicis: episcopus, magnates caeteri, canonicus baro Patachich, canonicus Josephus Chiolnich lector capituli, dominus vicebanus aliique, et hoc pure ad aucupandam bani gratiam. At protonotarius Adamus Naisich, dominus Joannes Busan, Josephus Magdich fortissime restiterunt, quin idem dominus Busan scripto suas reflexiones apposuit. Atque inter caetera has hi postremi habuerunt


4116. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich, qui silentio neutralis esse volebat) quin ex politicis: episcopus, magnates caeteri, canonicus baro Patachich, canonicus Josephus Chiolnich lector capituli, dominus vicebanus aliique, et hoc pure ad aucupandam bani gratiam. At protonotarius Adamus Naisich, dominus Joannes Busan, Josephus Magdich fortissime restiterunt, quin idem dominus Busan scripto suas reflexiones apposuit. Atque inter caetera has hi postremi habuerunt reflexiones. 1mo. Suam sacratissimam Majestatem per datum anno superiori statibus diploma expressive


4117. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus, magnates caeteri, canonicus baro Patachich, canonicus Josephus Chiolnich lector capituli, dominus vicebanus aliique, et hoc pure ad aucupandam bani gratiam. At protonotarius Adamus Naisich, dominus Joannes Busan, Josephus Magdich fortissime restiterunt, quin idem dominus Busan scripto suas reflexiones apposuit. Atque inter caetera has hi postremi habuerunt reflexiones. 1mo. Suam sacratissimam Majestatem per datum anno superiori statibus diploma expressive praecepisse, indulsisse, ut a regno solverentur. Regni autem


4118. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

beneficium et regni totius conservationem. 5to. Praevidebatur emersuris fors aliquando casibus Quid si partes Transcolapianas Turca occupet, coarctabitur naturaliter politica regni jurisdictio et cum 40 milia exigentur, quod onus maneret posteros? Plurimaque alia. Dominus autem Busan, cum per assentatores describeretur saepius comiti bano, universa quaeque sub decursu totius congregationis protulit, ex praevie domi conscriptis legebat recitabatque. Post longos ergo dierum plurium clamores, militares eorumque in sententia et votis collegae plurimum exemplo


4119. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

nempe domino Francisco Kussevich, domino Josepho Magdich, domino Joanne Jursich, domino Luca Novoszel vicecomite Posegano, et domino Josepho Raffay (qui sub initium Januarii Segnia, ex suo commissariatu reddiverat) atque hoc pro tabula statuum, ad magnatum autem tabulam propositi a bano fuere dominus Joannes Rauch vicebanus et dominus Balthasar Magdalenich. Ex quibus omnium votis electi ad tabulam procerum Balthasar Magdalenich, ad tabulam autem statuum exoratus potius quam electus dominus Josephus Magdich, cui suffragiis additus Josephus Raffay. Singulisque ordinati pro diurno dietim


4120. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

domino Josepho Magdich, domino Joanne Jursich, domino Luca Novoszel vicecomite Posegano, et domino Josepho Raffay (qui sub initium Januarii Segnia, ex suo commissariatu reddiverat) atque hoc pro tabula statuum, ad magnatum autem tabulam propositi a bano fuere dominus Joannes Rauch vicebanus et dominus Balthasar Magdalenich. Ex quibus omnium votis electi ad tabulam procerum Balthasar Magdalenich, ad tabulam autem statuum exoratus potius quam electus dominus Josephus Magdich, cui suffragiis additus Josephus Raffay. Singulisque ordinati pro diurno dietim fl. 5, qui et domino


4121. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

commissariatu reddiverat) atque hoc pro tabula statuum, ad magnatum autem tabulam propositi a bano fuere dominus Joannes Rauch vicebanus et dominus Balthasar Magdalenich. Ex quibus omnium votis electi ad tabulam procerum Balthasar Magdalenich, ad tabulam autem statuum exoratus potius quam electus dominus Josephus Magdich, cui suffragiis additus Josephus Raffay. Singulisque ordinati pro diurno dietim fl. 5, qui et domino protonotario Adamo Naisich resoluti sunt, ex officio licet ad diaetam pergenti. Aderant congregationi huic ex Sclavoniae comitatibus etiam dominus


4122. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

electus dominus Josephus Magdich, cui suffragiis additus Josephus Raffay. Singulisque ordinati pro diurno dietim fl. 5, qui et domino protonotario Adamo Naisich resoluti sunt, ex officio licet ad diaetam pergenti. Aderant congregationi huic ex Sclavoniae comitatibus etiam dominus vicecomes Spissich Verocensis et Poseganus Lucas Novoszel. Volebant status, ut cum per regales evocati non fuissent comitatus Sclavoniae ad diaetam, ut suprascripti regni ablegati negotia quoque eorum pertractent. At domino Spissich plurima in contrarium producente, potissimum quod illorum


4123. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

comitatus Sclavoniae ad diaetam, ut suprascripti regni ablegati negotia quoque eorum pertractent. At domino Spissich plurima in contrarium producente, potissimum quod illorum comitatuum status ignotus his foret, nec in scriptis dari possent, quae replicare fors necessum erit, factum ut idem dominus vicecomes | Spissich pro ablegato deputaretur, ita tamen, ut post Raffay, qui vicecomes substitutus comitatus Zagrabiensis esset, suum habere debebit locum. Si tamen locus ei adhuc concedetur, tanquam nunquam hactenus practicato ablegato tercio, nomine


4124. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

Spissich pro ablegato deputaretur, ita tamen, ut post Raffay, qui vicecomes substitutus comitatus Zagrabiensis esset, suum habere debebit locum. Si tamen locus ei adhuc concedetur, tanquam nunquam hactenus practicato ablegato tercio, nomine regni, ad statuum tabulam. Cui praecedentiae contradixit dominus Spissich. (Praetensio Raffaii.) Occasione autem congregationis hujus suprascriptus dominus Raffay praecedentiam ante ordinarium comitatus Posegani vicecomitem modis etiam indebitis praetendebat. Cumque pro domino Novoszel deliberatum vi


4125. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

Si tamen locus ei adhuc concedetur, tanquam nunquam hactenus practicato ablegato tercio, nomine regni, ad statuum tabulam. Cui praecedentiae contradixit dominus Spissich. (Praetensio Raffaii.) Occasione autem congregationis hujus suprascriptus dominus Raffay praecedentiam ante ordinarium comitatus Posegani vicecomitem modis etiam indebitis praetendebat. Cumque pro domino Novoszel deliberatum vi legis et consvetudinis fuisset, idem praetendens sub decursu totius congregationis ad tabulam sedere noluit, sed foris semper permansit.


4126. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

Rh. 30. Sed cum pagi episcopales, item familiae Erdoedianae nimium aggravati fuissent, Zagoriani autem alleviati admodum, nec posset in promptu mederi, constituta est deputatio, quae mense Julio Zagrabiae considebit, auditisque lamentantibus, plena autoritate illico medelam adferet. 2. Dominus prior regni exactor Franciscus Kussevich ut reddat rationes, impositum, et ut militares, quam primum fieri poterit, exsolvantur. Reliqua privatorum decreta sunt. Ablegatis ad diaetam impositum, ut per Viennam iter instituerent Posonium, et banum tam in hac congregatione de ejusdem actis,


4127. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 64 | Paragraph | SubSect | Section]

(quod hactenus nunquam vel auditum) communis erat ambitio exmissionis ad diaetam. Pars zelantior ambiebat exmittendos dominum Wolffgangum Kukuljevich cum Adamo Patachich. Episcopus vero dominum Kukuljevich cum Balthasare Kercselich. Sed putantibus, quod episcopatus obtinebunt exmittendi, dominus praepositus hac arte usus est. Convocatis canonicis, se ut est senior observasse, asseruit ordine offeri ejusmodi exmissionem. Quare primum domino lectori oblata est, | qui constantissime recusavit. Dominus cantor nec adfuit tanquam infirmus, tum custodi


4128. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 64 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed putantibus, quod episcopatus obtinebunt exmittendi, dominus praepositus hac arte usus est. Convocatis canonicis, se ut est senior observasse, asseruit ordine offeri ejusmodi exmissionem. Quare primum domino lectori oblata est, | qui constantissime recusavit. Dominus cantor nec adfuit tanquam infirmus, tum custodi oblata provinciae, qui acceptavit. Praepositus dein Chasmensis deprecatus est, ergo pro absente licet domino cathedrali acceptavit praepositus major, atque ita deputati ad diaetam fuere Stephanus Putz custos et Adamus Chegetek archidiaconus


4129. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 65 | Paragraph | SubSect | Section]

capitaneus 80, judex civitatis 150, notarius 200. Hactenus enim intra se dividebant universa, videlicet colonos, vinum etc. (Palatini mors. Novus armorum supremus praefectus.) Die 24. Martii Posonii obiit in domino excellentissimus dominus comes Joannes Palffy, regni Hungariae palatinus, aurei velleris eques, supremus per Hungariam et Transylvaniam armorum regiorum praefectus etc., aetatis suae anno 93., quam aetatem admiratione communi attigit, quia ad regulam vivere non asveverat, nullamque rationem victus aut


4130. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 65 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich, archidiaconus Goricensis et Zagrabiensis canonicus, qua praepositus sancti Benedicti de Kaposffo, per regales vocatus comparuisset locumque in tabula procerum accepisset, et ex parte magnatum regni Croatiae ad invitandam Suam Majestatem inter proceres destinaretur, ablegati Croatiae dominus Josephus Magdich et dominus Josephus Raffay contradixerunt, allegantes dominum baronem locum illum ut magnatem Croatiae non occupasse, neque eatenus ad diaetam exmissum esse, quod cum edoctum fuisset, idem dominus baro non solum ab invitatione exmissus, sed et ad tabulam statuum pro


4131. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 65 | Paragraph | SubSect | Section]

Goricensis et Zagrabiensis canonicus, qua praepositus sancti Benedicti de Kaposffo, per regales vocatus comparuisset locumque in tabula procerum accepisset, et ex parte magnatum regni Croatiae ad invitandam Suam Majestatem inter proceres destinaretur, ablegati Croatiae dominus Josephus Magdich et dominus Josephus Raffay contradixerunt, allegantes dominum baronem locum illum ut magnatem Croatiae non occupasse, neque eatenus ad diaetam exmissum esse, quod cum edoctum fuisset, idem dominus baro non solum ab invitatione exmissus, sed et ad tabulam statuum pro accipiendo loco inter reliquos


4132. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 65 | Paragraph | SubSect | Section]

ad invitandam Suam Majestatem inter proceres destinaretur, ablegati Croatiae dominus Josephus Magdich et dominus Josephus Raffay contradixerunt, allegantes dominum baronem locum illum ut magnatem Croatiae non occupasse, neque eatenus ad diaetam exmissum esse, quod cum edoctum fuisset, idem dominus baro non solum ab invitatione exmissus, sed et ad tabulam statuum pro accipiendo loco inter reliquos abbates et praepositus fuit relegatus, quod et ipse pro humilitate praestitit ad sui commendationem et aliorum admirationem. Interim cum diaetae scopus fuisset augendi quanti


4133. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 66 | Paragraph | SubSect | Section]

canonicus moritur.) Die 4. Maji obiit in domino canonicus Paulus Sikuten, quinto suae infirmitatis die, et canonicatum cathedralis ecclesiae hujus Zagrabiensis | accepit, ad commendationem domini comitis aulae cancellarii Leopoldi Nadasd, dominus Joannes Paxi, canonicus Chasmensis et parochus Dernensis, Posonii resolutus, ubi et ipse ut capituli Chasmensis ablegatus adfuit. Redireque a capitulo monitus, debuit ad canonicam institutionem. Hujus canonicatus Chasmensis collatus est domino Georgio Ztepanich, parocho Capronczensi et


4134. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

terrarum tenutorumque comprehendat, edoceri cupiunt, ut hac ratione, qui plus de terris, pratis, vineis etc. possideret, alteri minus habenti et tamen inservienti monduram a residuitate procuret, vel in eandem contribuat. Haec quoad substantiam fuit tumultuantium expositio. Cumque dominus baro canonicus Adamus Patachich sermone longissimo ipsis reposuisset, plurimum regulationis utilitatem commendando, et ab ipsorum punctis uti numero 10., 9., 8., 7., plane praescidisset, ad alia autem brevibus reposuisset nomine locumtenentis, quidam Zriniensis ipsi haec reposuit: Es


4135. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

Et quidem ex parte cleri: Primas Hungariae nominatus comes Nicolaus Csaky. Loco hujus archiepiscopus Colocensis baro Franciscus Xaverius Klobusiczky ex episcopo Zagrabiensi, cum regali insuper 12 milium fl. ac gratuita expeditione cancellariae. Episcopus Zagrabiensis resolutus dominus Franciscus Thauszy, hujus episcopatus Bosnensis domino Josepho Chiolnich, lectori ecclesiae Zagrabiensis. Episcopatus autem Quinque Ecclesiensis domino Georgio Klimo, in cujus locum Noviensis episcopus simul et consiliarius ac refferendarius cancellariae regiae aulicae Hungaricae factus est


4136. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

Bosnensis domino Josepho Chiolnich, lectori ecclesiae Zagrabiensis. Episcopatus autem Quinque Ecclesiensis domino Georgio Klimo, in cujus locum Noviensis episcopus simul et consiliarius ac refferendarius cancellariae regiae aulicae Hungaricae factus est | dominus baro Adamus Patachich, archidiaconus Goricensis simul et canonicus Zagrabiensis. Episcopo autem Segniensi Wolffgango Georgio Chiolich titulus excellentissimi collatus cum annua mille fl. pensione ex cassa parochorum. Episcopus autem Graeci ritus unitorum per Zagrabieosem


4137. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

Patachich, archidiaconus Goricensis simul et canonicus Zagrabiensis. Episcopo autem Segniensi Wolffgango Georgio Chiolich titulus excellentissimi collatus cum annua mille fl. pensione ex cassa parochorum. Episcopus autem Graeci ritus unitorum per Zagrabieosem dioecesim resolutus dominus Gabriel Palkovich ordinis sancti Basilii cum pensione annua 1500 fl. ex cassa parochorum. Ex politicorum parte: Supremus perpetuus comes comitatus Comaromiensis dominus Leopoldus comes de Nadasd aulae cancellarius. Supremi comites alii: Comitatus Zempliniensis baro Antonius


4138. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

pensione ex cassa parochorum. Episcopus autem Graeci ritus unitorum per Zagrabieosem dioecesim resolutus dominus Gabriel Palkovich ordinis sancti Basilii cum pensione annua 1500 fl. ex cassa parochorum. Ex politicorum parte: Supremus perpetuus comes comitatus Comaromiensis dominus Leopoldus comes de Nadasd aulae cancellarius. Supremi comites alii: Comitatus Zempliniensis baro Antonius Klobusiczky, Arvensis comes Antonius Erdoedy, Zoliensis comes Nicolaus Erdoedy, Neogradiensis comes Antonius Grassalkovich, camerae praeses, Varadiensis dominus Georgius Fekete


4139. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

comes comitatus Comaromiensis dominus Leopoldus comes de Nadasd aulae cancellarius. Supremi comites alii: Comitatus Zempliniensis baro Antonius Klobusiczky, Arvensis comes Antonius Erdoedy, Zoliensis comes Nicolaus Erdoedy, Neogradiensis comes Antonius Grassalkovich, camerae praeses, Varadiensis dominus Georgius Fekete personalis etc. Post quae Sua sacratissima Majestas comitantibus plurimis Pestinum Budamque concessit, militemque in campagmento, ut ajunt, ibidem existentem lustravit, arcem vidit Budensem ipsiusque reparationem, ac ad dominium Gedelo domini


4140. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

Negligentia servorum domini Klobusiczky res quaedam etiam periverant. 3tio. Indiscretione adulantium novo episcopo plurimae ad inventarium acceptae non sunt, uti stannum, res lineae, quae tamen, ut complanentur omnia, idem archiepiscopalis praefectus dominus Koncsek coram exmissis capituli Chasmensis primo inventarium vel ipsis in natura mobilibus, vel quae accipere noluissent, effectiva persolutione ad precium, per ipsos episcopales positum, die 21. Novembris terminavit, acceptisque desuper testimonialibus capituli Chasmensis, Colociam abiit,


4141. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

cum militaribus satis superque actum, tum causa tumultus, tum vel maxime cassae dividendae, et cum secus esse nequivisset, domino Ladislao Kiraly constituto perceptori regiminum 40 numerata milia, et ab ipso officiales | exsoluti. Atque haec praecipua fuerunt. Dominus quoque electus episcopus Zagrabiensis interfuit, et Zagrabiae postea in sua residentia episcopali constanter mansit. Bosnensis autem episcopus, dominus Josephus Chiolnich, adesse noluit, at 13. Novembris Diakovo abiit, ibidemque remansit.


4142. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

regiminum 40 numerata milia, et ab ipso officiales | exsoluti. Atque haec praecipua fuerunt. Dominus quoque electus episcopus Zagrabiensis interfuit, et Zagrabiae postea in sua residentia episcopali constanter mansit. Bosnensis autem episcopus, dominus Josephus Chiolnich, adesse noluit, at 13. Novembris Diakovo abiit, ibidemque remansit. (Mors Wolffgangi Kukuljevich.) Die 28. Novembris reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich, vicarius generalis, archidiaconus Bexin et tabulae


4143. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

sua residentia episcopali constanter mansit. Bosnensis autem episcopus, dominus Josephus Chiolnich, adesse noluit, at 13. Novembris Diakovo abiit, ibidemque remansit. (Mors Wolffgangi Kukuljevich.) Die 28. Novembris reverendissimus dominus Wolffgangus Kukuljevich, vicarius generalis, archidiaconus Bexin et tabulae judiciariae assessor, a 20. Augusti infirmus, communi bonorum dolore obiit. Fuit vir ingenio velox, doctrinae solidae, sed in capitulo parum amabatur. Honorum perquam cupidus et divitiarum, hinc spe magna erat


4144. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

secretorum. Quare et cum 1749. episcopates vacasset Bosnensis, ipseque pro eodem cum domino Josepho Chiolnich competivisset, eundem dominum episcopum tenerrime Klobusiczkio commendavi, pro efficaci illius opera, ut Bosnensem episcopatum consequeretur. et quamvis dominus eotum canonicus Thauszy in statutione domini comitis Nadasd ad praedia Hrussevecz etc. occuparetur, procuravi litteras ad secretarium gabinetti, dominum Kooh ab eodem Klobusiczkio datas, statimque Viennam exmissas pro eodem Thauszy. Ipso autem admonito, cum Zagrabiam


4145. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

eodem Thauszy. Ipso autem admonito, cum Zagrabiam redivisset, litteras ad dominum comitem cancellarium a me scriptas cum efficacissima commendatione procuravi, et in meo cubiculo cum totali et secreta informatione eidem tradidi, aurea summaque recipiens ab eodem promissa. Quarum etiam virtute idem dominus Thauszy die 6. Augusti 1749. in Bosnensem episcopum fuit resolutus, uti opinor. Sciendum 2. Me, qui haec scribo, apud dominum episcopum Klobusiczky sub nomenclatura canonici a latere onus universum portasse, cumque fidelitate omni viro inservire conatus fuissem, meamque sinceritatem


4146. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

diminutam multum episcopi gratiam sensi, praecipue quod ad dominum consiliarium Klimo ac patrem Vanossi accessissem rogando, ut ab opinione illa episcopum avocarent. Quod ab ipsis factum, sed ille capituli opinionem subtexebat, confirmante Kukuljevichio. De quibus testari potest etiam dominus episcopus Klimo, et testatus est coram ablegatis capituli ad diaetam dominis Putz et Chegetek, uti ipsi mihi retulerunt. Attamen quamvis res ita sit, ego culpor feriorque. Idem quoque episcopus, cum majores a capitulo summas accepisset mutuas, licet ego neque vel numum levaverim, vel dandum


4147. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

secus ac ad suspitionem tollendam, quod partes illas episcopus Bosnensis virtute a me sibi communicatorum cuperet appropriare. Ob quam episcopi suspitionem mihi licitum non fuerat vel domino Bosnensi scribere vel eundem Posonii nisi clam visitare. Hunc autem, mei neglectum, quod aegrius tulerit dominus episcopus Thauszy, adverti omnino, sed episcopi servo contra mandata domini sui agere nec tutum nec expediens erat. Hac sua Bosnensis repraesentatione Zagrabiensem episcopum Klobusiczky gravissime offenderat, ut non semel mihi objiceret, qualem virum eidem olim commendaverim. Ratio


4148. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

supersederet, illo autem depraecante, me aurigam Bosnensis esse suspicabatur, Kukuljevichio suspiciones adaugente, hinc factum est: ut alienissimo a Bosnensi Klobusiczkius esset animo, neque me statim ad diaetam duxisset, ne suppeditem Bosnensi argumenta, ut constanter suspicabatur. Advertit etiam dominus Bosnensis, alienum a se Klobusiczkii animum, sibi omnimode adversantem, ne eidem successor daretur, et cum me, dum Posonii fuissem, jam ad se tardius et unica duntaxat vice comparuisse vidisset, et insalutato abivisse observasset, facile suspicari cepit, me quoque eidem adversari, quin


4149. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

abivisse observasset, facile suspicari cepit, me quoque eidem adversari, quin Klobusiczkianae malae in se voluntatis autorem esse, quod tamen nuspiam. Heu, quae non facit suspitio. Sciendum 7. Factis, ut superius dictum, a Sua Majestate sacratissima promotionibus cum suprafatus Bosnensis episcopus dominus Franciscus Thauszy in Zagrabiensem promoveretur, omnium studium eo conversum est, ut ejusdem forent directores suasque gratias consequerentur, illorum etiam, qui illum ut canonicum | nec pati nec videre poterant, nec mortuo Braniugio vel pro


4150. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 76 | Paragraph | SubSect | Section]

Die 2. Decembris missae ad capitulum donationales et relectae, positaque a domino custode Putz quaestio, utrum vigore harum jus patronatus episcopo competat, quod episcopus petat capituli sententiam. Altissimum tacuere omnes, neque quisquam vel verbum protulit. Hinc cum tacerent singuli, idem dominus Putz Paxio episcopales donationales restituit subjungens: ut intra triduum quadriduumque cogitarent omnes, ac prolata quivis sua sententia, responsum episcopo daretur. In hoc ipso tamen consistorio canonicus Kercselich perlectis donationalibus admonendum ad quos attinet episcopum


4151. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 76 | Paragraph | SubSect | Section]

mutet. Res ut acta a tot tantisque relata episcopo, qui hanc observationem Kercselichii ex turbido et superbo ingenio profluxisse pronunciavit, per ita est respondentibus adstantibus. | Cum tamen et super isto interrogatus fuisset, uti intellexi, dominus Raffay vicecomes, reposuissetque sciscitantibus, admonitionem non vanam fuisse Kercselichii, episcopo et istud relatum, qui primo reposuit, hac re Kerchelichio nil praejudicari, 2. idem ac synonima esse vel unitam vel possideri solitam. Ergo palam de jure patronatus nil actum est,


4152. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

staffetam misisse declamatus ringente episcopo. Interea die 14, venit ad capitulum ab archiepiscopo littera, quod is jam Romae praeconizatus esset, adeoque sua cessaret jurisdictio. Cum autem de electi Zagrabiensis praeconizatione non constitisset, vicarius capitularis dominus Adamus Ztepanich constitutus est. Archiepiscopus critizatus in pluribus, praecipue in factis a se promotionibus, quod videlicet jam cessante jurisdictione sua easdem fecisset, quare dominus Chegetek et Koosz ad electum episcopum missi cum postulatione vacantis canonicatus, qui reduces,


4153. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

jurisdictio. Cum autem de electi Zagrabiensis praeconizatione non constitisset, vicarius capitularis dominus Adamus Ztepanich constitutus est. Archiepiscopus critizatus in pluribus, praecipue in factis a se promotionibus, quod videlicet jam cessante jurisdictione sua easdem fecisset, quare dominus Chegetek et Koosz ad electum episcopum missi cum postulatione vacantis canonicatus, qui reduces, superius a Paxio declarata, capitulo retulerunt, electum suprascriptas facere promotiones. Orta quaestio, an eosdem instituere etiam possit electus. Praeposito sustinente, Kercselichio negante,


4154. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 77 | Paragraph | SubSect | Section]

ab electo non sim nominatus, scripto si volunt resignare paratus sum, quod nunquam archidiaconus esse velim. Sed Deo notum est, quod hanc contradictionem faciam qua fidelis, ne regalia in regno Croatiae inducantur et quidem per clerum ipsum, sique volunt, martyres Anglicanos imitari paratus sum. Dominus canonicus Putz lectorem supplens contra perpetuam archidiaconatus cessionem protestatus est, neque ut scribam admisit. Alios nomen regaliae exhorrescere fecit, consequenter tacentes canonico duntaxat Malenich mihi ad aures insussurante, quod mecum sentiat, at loqui sibi non


4155. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 78 | Paragraph | SubSect | Section]

perpetuorum episcopi, ut eorum jurisdictio nec morte episcopi exspiraret) canonicam institutionem vicario capitulari committere dignabatur, per eumque effective ad publicam notitiam fuere instituti non ratione ex alia, quam piissima domina ne vel umbram regaliae praebuisse videatur; cum autem dominus electus episcopus Zagrabiensis, quidquid sit de praetenso per ipsum jure patronatus, jurisdictione prorsus nulla vi suae regiae nominationis gauderet, sed neque secundum canonicas patriasque leges gaudere posset, antequam sua praesentatio a Romano pontifice confirmetur, institutio autem


4156. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 80 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiensis potuisset, tamen conferenda reliquit successori beneficia, qui illa post sui Romae factam confirmationem 1728. mense Februario (docente protocollo ecclesiae Zagrabiensis) distribuit, suscepta Viennae die 7. Martii 1728. consecratione. Quorum exemplo | dominus quoque archiepiscopus electus Colocensis Franciscus liber baro Klobusiczky tanquam ordinarius archidiaconatum Bexin consiliario Majestatis Vestrae sacratissimae baroni Adamo Patachih contulit, me ipsius loco archidiaconum Goricensem nominando. Et licet capitulum ipsum


4157. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 82 | Paragraph | SubSect | Section]

ex hic annexa sub A contradictionis et protestationis formula genuine patebit, intendens (Deum testem vocare audeo) illud etiam, ut honori tam capituli, cujus commembrum sum, quam et electi episcopi consulerem, ne aut idem capitulum suspensionis poenam et interdicti incurrat, aut idem dominus electus incommoda, quemadmodum 1423. tempore Benedicti Zagrabiensis episcopi accidit, qui aeque in jurisdictionem sese immittens, antequam Romae confirmatus | fuisset, ab episcopatu depositus, capitulum autem biennio suspensum interdictumque exstitit, ita


4158. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 83 | Paragraph | SubSect | Section]

causa potissimum factae in aula praesentationis, ne mihi videar a memetipso alius, subtexens coram praeposito, me illi resignare non posse, per quem nominatus non fueram. Sed in fine promisi recepique, me aulae resignaturum, quod et Reessio responderam. | Dominus autem declaratus Posonii lector, pro nunc prolector, Stephanus Putz a me ad aulam responsorias compillari expetiit, quod et praestiti, quamvis nec missae nec probatae fuerint. Quarum tenorem inferius dabo. Interim recepto hoc mandato capitulum regio, quod per canonicum Putz episcopo fuerat


4159. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

mihi genuine significatis, ac quid sentirem ipse, quaestionantibus libertate omni sensa mea aperui. Videlicet 1. Aulae constare optime veterem recentioremque usum, quod ex litteris Patachichii erueretur, cui ignota esse non posset canonici Pogledich promotio per Eszterhazium facta. 2. Quid si idem dominus Pogledich mandato regio jussus fuerit, suas expeditiones producere vel veritatem fateri, a quonam fuerit episcoporum promotus. 3. Quid si idem stringetur capitulum sub obligatione fidei dignitatis ad confitendum, a quo Gabriel olim Patachich, Georgius Plepelich et


4160. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 86 | Paragraph | SubSect | Section]

excellentiae vestrae me mancipans, suis altissimis gratiis et favoribus commendatus, quam vehementissime sum et emorior. Peracta promotorum installatione, die eodem Viennam scriptum. Canonicus Reess deprecatorias, et simul patrocinii impetratorias scripsit dominus Patachich. Rectori collegii Viennensis Croatici, Josepho Mikinovich, capitulariter et per episcopum impositum, ut ubique agat, exoret veniam, offendendosque tali facto placare studeat et adlaboret. Episcopus ad consiliarium cancellariae Hungaricae, Koller Franciscum, supplicando recurrit,


4161. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 86 | Paragraph | SubSect | Section]

molimine episcopatum consecutus fuit episcopus, mediante comite bano effecit plurimum. Equidem dicebat primo. Si episcopo electo jus patronatus non competit, disputari valebit etiam Suae Majestati in casum vacantiae alicujus episcopatus. Quod qua ratione probaverit, fateor non capio. 2. Quod cum dominus comes banus regni caput foret, mihi ad ipsum primo erat recurrendum, ubi tamen toto hoc tempore neque suae excellentiae banali scripsissem, non sine derogamine honoris ejusdem. 3. Quod episcopus iste creatura suae excellentiae banalis esset, proinde a sua excellentia protegendus venit, ne


4162. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

publicae a latrociniis, ut milies milenae arbores scinderentur lignaque pro confiniorum necessitatibus applicarentur, postrema congregatione conclusum fuerat, non sine capituli praejudicio quispiam capituli et ecclesiae Zagrabiensis protector et negotiorum promotor constitueretur. Cumque dominus consiliarius Koller vir ut loquimur activus esset et in summis bani gratiis, ut universa Croatica per illum tractarentur, eundem vehementissime commendavit, lege tamen ea, ut capitulum annue sub sua obligatoria certam ei pensionem adminus 200 aureorum sponderet, qualem


4163. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

rescivissem, suspicari adversarios, me nescio quaepiam de Galliuffio scripsisse, quod tamen feci nuspiam, quin nec minimam de illo feci mentionem, cum cuivis petere foret liberum, quidve detractio sit non ignorarem, jam postquam fueram resolutus, cum hujus causae discriptione volui resignare, nisi dominus Reess suis me precibus avertisset. Ex his facile conjicies, lector, quis rerum nostrarum status fuerit. Solabar exemplo Hieronymi mortuo papa Damaso, item Athanasii in concilio Syrmiensi, plurimum autem spes mea Deus fuerat, qui ob peccata et delicta juventutis meae me ut parens


4164. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

aures, poscebat, at tacentem secutus. (Nunc ad residua anni hujus narranda. Canonicus Putz assessor tabulae banalis.) Occasione suprascriptarum a Sua Majestate factarum in Julio promotionum uti Posonii adhuc dominus Stephanus Putz in lectorem fuerat ab episcopo nominatus, ita aeque patrocinante domino comite bano in assessorem tabulae banalis a Sua Majestate fuerat resolutus, hocve in locum nominati episcopi Bosnensis domini Josephi Chiolnich. (Malenich


4165. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

sed canonicus Malenich patrocinio effecit locumtenentis, ut ipse resolveretur, prouti et fuerat resolutus, non multis contentis canonicis, quod capitularis commendatio fuisset postposita. (Jankovich moritur.) Obiit quoque Varasdini intestatus dominus Jankovich, magnis relictis divitiis, cujus proles successere. Hacve occasione dominus Christophorus Niczky et baro Pongratz possessionati in Croatia facti sunt, jure videlicet uxorio, quia filiarum defuncti mariti. (A latronibus canonicus


4166. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

et fuerat resolutus, non multis contentis canonicis, quod capitularis commendatio fuisset postposita. (Jankovich moritur.) Obiit quoque Varasdini intestatus dominus Jankovich, magnis relictis divitiis, cujus proles successere. Hacve occasione dominus Christophorus Niczky et baro Pongratz possessionati in Croatia facti sunt, jure videlicet uxorio, quia filiarum defuncti mariti. (A latronibus canonicus Kercselich sistitur ad sanctum Nicolaum in Selina.) Grassabantur hoc anno latrones


4167. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 95 | Paragraph | SubSect | Section]

ad capitulum litteris expetiisset, capitulo nec rescribente, episcopo autem oblationem negante, quin Vuiczios ipsos alias condivisionales (condivisionalitate in episcopatu non currente nec suffragante) secum Viennam in Octobri duxit, ibidemque medio domini comitis bani efficere procurabat, ut dominus comes cancellarius oblationi factae cederet, at ipse ad legalem viam sese provocans rem gravissime tulit, hodiedumque fert indubie. (Locumtenentis afflictiones.) Hoc etiam anno comes locumtenens


4168. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 102 | Paragraph | SubSect | Section]

Crucis in Kravarszko conferre, significabat, suasque etiam submittendo praesentatorias. Magnae res haec fuit admirationi omnibus, et nescio quas fingebant vias, quibus hanc fratri meo parochiam obtinuissem. Alii suspicabantur me opera Klobusiczkii usum, alii aliter. Sed res ita acta est. Quamvis dominus comes locumtenens, dominus item episcopus aliique suos et diversos commendaverint, praecipue quemdam Augustinum Bosniak, parochum sancti Marci in Spinis, resolvendusque pro certo putabatur, praecipue quod a plenipotentiario et praefecto domini comitis curiae judicis Molnar, anno hoc die 1.


4169. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 102 | Paragraph | SubSect | Section]

significabat, suasque etiam submittendo praesentatorias. Magnae res haec fuit admirationi omnibus, et nescio quas fingebant vias, quibus hanc fratri meo parochiam obtinuissem. Alii suspicabantur me opera Klobusiczkii usum, alii aliter. Sed res ita acta est. Quamvis dominus comes locumtenens, dominus item episcopus aliique suos et diversos commendaverint, praecipue quemdam Augustinum Bosniak, parochum sancti Marci in Spinis, resolvendusque pro certo putabatur, praecipue quod a plenipotentiario et praefecto domini comitis curiae judicis Molnar, anno hoc die 1. Martii mortui et a me in


4170. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

eundem prae reliquis festo sancti Joannis evangelistae 1751. parochum Kravarszkensem resolverit et vigore inclusarum praesentatoriarum statim instituendum velit. Domino episcopo autem aliisque commendantibus sese alia occasione serviturum obtulit, perscribens tamen, quem resolvisset. Hinc cum et dominus episcopus die 6. Januarii litteras accepisset, fratrem meum ad Kravarszko abiturum, statim fratri canonici Paxi, Casparo nomine, parochiam in Vidussevecz contulit, qui alias praefectum agebat Eperiessini apud filium domini baronis Antonii Klobusiczky. Paxius autem aliique sciscitabantur,


4171. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

autem ex actis tabulae petenda et condiscenda sunt. Militares officiales suum Zagrabiae condiscebant exercitium, etiam bacchanales ferias cum saltationibus transigentes. Habita est etiam regni congregatio Zagrabiae die 10. Aprilis, in qua ob militarem cassam aliaque sese valde offensum dominus comes banus innuebant, hinc ad illius aliorumque placandos animos dominus vicebanus Joannes Rauch Viennam fuerat sed pure ad comitem banum ablegatus. Dominus quoque colonellus Kleffeld et vicecolonellus Kussevich mense Februario Viennam profecti sunt in negotiis


4172. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

officiales suum Zagrabiae condiscebant exercitium, etiam bacchanales ferias cum saltationibus transigentes. Habita est etiam regni congregatio Zagrabiae die 10. Aprilis, in qua ob militarem cassam aliaque sese valde offensum dominus comes banus innuebant, hinc ad illius aliorumque placandos animos dominus vicebanus Joannes Rauch Viennam fuerat sed pure ad comitem banum ablegatus. Dominus quoque colonellus Kleffeld et vicecolonellus Kussevich mense Februario Viennam profecti sunt in negotiis confiniorum, generalis item Scherzzer, de quibus eorumque actis inferius.


4173. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

transigentes. Habita est etiam regni congregatio Zagrabiae die 10. Aprilis, in qua ob militarem cassam aliaque sese valde offensum dominus comes banus innuebant, hinc ad illius aliorumque placandos animos dominus vicebanus Joannes Rauch Viennam fuerat sed pure ad comitem banum ablegatus. Dominus quoque colonellus Kleffeld et vicecolonellus Kussevich mense Februario Viennam profecti sunt in negotiis confiniorum, generalis item Scherzzer, de quibus eorumque actis inferius. (Civitates Crisienses


4174. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

profecti sunt in negotiis confiniorum, generalis item Scherzzer, de quibus eorumque actis inferius. (Civitates Crisienses uniuntur.) Mense Martio die 10. ad uniendas civitates superioris et inferioris dictas Crisienses dominus electus episcopus, item dominus baro Stephanus Patachich, dominus vicebanus Joannes Rauch, et dominus tabulae judiciariae assessor Joannes Jursich profecti sunt. Quas et effective univerunt, ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato


4175. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

confiniorum, generalis item Scherzzer, de quibus eorumque actis inferius. (Civitates Crisienses uniuntur.) Mense Martio die 10. ad uniendas civitates superioris et inferioris dictas Crisienses dominus electus episcopus, item dominus baro Stephanus Patachich, dominus vicebanus Joannes Rauch, et dominus tabulae judiciariae assessor Joannes Jursich profecti sunt. Quas et effective univerunt, ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato et a Sua Majestate dato, in quo


4176. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

item Scherzzer, de quibus eorumque actis inferius. (Civitates Crisienses uniuntur.) Mense Martio die 10. ad uniendas civitates superioris et inferioris dictas Crisienses dominus electus episcopus, item dominus baro Stephanus Patachich, dominus vicebanus Joannes Rauch, et dominus tabulae judiciariae assessor Joannes Jursich profecti sunt. Quas et effective univerunt, ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato et a Sua Majestate dato, in quo crux duplex visitur. Restauratio


4177. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

actis inferius. (Civitates Crisienses uniuntur.) Mense Martio die 10. ad uniendas civitates superioris et inferioris dictas Crisienses dominus electus episcopus, item dominus baro Stephanus Patachich, dominus vicebanus Joannes Rauch, et dominus tabulae judiciariae assessor Joannes Jursich profecti sunt. Quas et effective univerunt, ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato et a Sua Majestate dato, in quo crux duplex visitur. Restauratio quoque magistratus facta et ex


4178. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 104 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt. Quas et effective univerunt, ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato et a Sua Majestate dato, in quo crux duplex visitur. Restauratio quoque magistratus facta et ex utraque civitate unus novusque magistratus constitutus. Judex dominus Kesser electus, notarius dominus Svagell, consul quidam Andrillovich aliique. | Caeterum, ut posteritas notum habeat, hactenus Crisii duae civitates habebantur. Inferior illa vocabatur, quae est intra civitatis fossatum ac versus orientem post portam,


4179. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 104 | Paragraph | SubSect | Section]

ut amodo una eademque sit nuncupeturque civitas, sigillis restitutis novoque comparato et a Sua Majestate dato, in quo crux duplex visitur. Restauratio quoque magistratus facta et ex utraque civitate unus novusque magistratus constitutus. Judex dominus Kesser electus, notarius dominus Svagell, consul quidam Andrillovich aliique. | Caeterum, ut posteritas notum habeat, hactenus Crisii duae civitates habebantur. Inferior illa vocabatur, quae est intra civitatis fossatum ac versus orientem post portam, qua intratur penes Paulinos.


4180. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 104 | Paragraph | SubSect | Section]

rixae ac dissensiones et personarum pro utroque magistratu | defectus. Hinc in superiori magistratu jam nec litteratos habere poterant, plurimique defectus et graves quidem in expeditionibus demonstrati fuere. Hanc autem unionem uti activitate sua promovit, ursit dominus judex Kesser, ita et eandem terminavit ringentibus plurimis. (Moritur canonicus Radich.) Die 12. Martii, episcopo ad uniendas civitates mox descriptas profecto, obiit canonicus Zagrabiensis et archidiaconus Urbocz Joannes Radich, aetatis


4181. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

haud esse obedientes, neque praeter currus lignorum aliquod sibi exhibuisse servitii, sed civissae cuidam Kobetichianae, hinc urgente mutationem, plenipotentiario haec effective facta est et vigore hujus etiam installatio eidem Chiolnich succedentium die 30. Aprilis. Videlicet installatus lector dominus Stephanus Putz, custos Adamus Chegetek, in locum hujus cathedralis Adamus Ztepanich, pro hoc Camarcensis Joannes Koosz, et Chasmensis Gregorius Gaszparich, canonicus autem Georgius Delinich ex sublectore, qui et statim sublectoratum resignavit, factusque sublector, volente episcopo,


4182. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 107 | Paragraph | SubSect | Section]

portam domus domini comitis locumtenentis libellus famosus, vulgo pasquill, appensus ac per procuratorem Ladislaum Lukavszky observatus, acceptusque inventus est, esse contra dominum Joannem Busan, exactorem regni et tabulae banalis assessorem, vulgari lingva compilatus. In quo idem dominus Busan carpitur et praecipue ob interessentiam, | specificeque demonstratur interessentia, et data in causis parti utrique litigantium consilia, acceptaque ab utraque parte regalia. Carpitur quoque eodem tabula banalis, nominatim assessores Naisich, Putz et


4183. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 108 | Paragraph | SubSect | Section]

quod die 22. Novembris Stephanus Varovich, canonicus Zagrabiensis et archidiaconus Varasdinensis, ex ptysi mortuus sit. Et hujus archidiaconatus Nicolao Ztepanich collatus, canonicatus autem Georgio Bisztriczey, parocho oppidi Strigova in Insula. Hoc quoque anno in regni medicum Graecio dominus Bianchi est evocatus sub salario fl. 500 annue. (Addimus.) In generali illa statuum congregatione Zagrabiae die 10. Aprilis sub praesidio locumtenentis Erdoedy habita.


4184. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

acceptata statui militari hactenus persoluta non sit? Hinc ergo oportuit praedictam summam ad manus commissarii bellici consignari et per hunc exsoluti fuere officiales. Quo istud dolore cumprimis Busanii factum sit, describi nequit. Interea autem casserius militaris hujus cassae fuit constitutus dominus Ladislaus Kirally, senator Zagrabiensis. (Machinatio contra Kleffeld.) Postquam Venceslaus Kleffeld Costanicensis jam colonellus, ideo quod regulationem petitam actamve manutenuisset, ejusdem corollaria urgeret, gravis dempto vicebano


4185. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

(Conscriptiones Viennam adferendae praecipiuntur.) 4. Quoniam bancalitas ob maritima bona per impositionem 165 fumorum adeoque 4950 fl. (a singulo fumo per 30 computando) semet gravatam exposuisset coram Majestate Sua, ac eo quidem fundatius, quod dominus Joannes Jursich, assessor tabulae judiciariae et bancalitatis in Croatia plenipotentiarius, revelasset, qua deputationis fumalis membrum, modos, quibus actum fuerat, adeoque eadem bancalitas, bona sua comportando cum Croaticis, docuisset liquido purum beneplacitum, ideo jubebat princeps, ut


4186. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

princeps, ut conscriptiones illae ab officialibus confectae Viennam submittantur una cum idea fumationis. Ad hoc igitur etiam avertendum et cum bancalitate | per aversionem tractandum, ac, si fieri poterit, in 4000 annue per bancalitatem pendendis conveniendum, dominus Joannes Rauch vicebanus Viennam ad comitem banum exmittitur, qui etiam die 27. Aprilis in praefatis negotiis Viennam est profectus. Sed nil effecit, neque optatum assecuratorium retulit, tanquam inanis metus, neque cum bancalitate transegit cum vel ipsa 65 fumorum remissio argumento


4187. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

| et exerceat. Ille ne vacuus officio sit pluraque habeat officia, commissarius oeconomiae confiniorum factus sub praetextu provisorii, ex quo fl. Rh. 700 haberet. In comitatu autem Zagrabiensi modo aeque provisorio positi pro ordinario vicecomite dominus Nicolaus Messich, antea notarius et campi Turopolya comes, ut vocant, terrestris, pro substituto dominus Georgius Petkovich judlium, et notarius comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis Georgius Ligutich. Sub finem hujus anni colonellus Kleffeld Viennam progressus est, ibidemqne mansit


4188. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

commissarius oeconomiae confiniorum factus sub praetextu provisorii, ex quo fl. Rh. 700 haberet. In comitatu autem Zagrabiensi modo aeque provisorio positi pro ordinario vicecomite dominus Nicolaus Messich, antea notarius et campi Turopolya comes, ut vocant, terrestris, pro substituto dominus Georgius Petkovich judlium, et notarius comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis Georgius Ligutich. Sub finem hujus anni colonellus Kleffeld Viennam progressus est, ibidemqne mansit diutius, ut anno sequenti fusius. (Scholarum reformatio ad


4189. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 118 | Paragraph | SubSect | Section]

5. Vide infra etiam et anno 1755. de ejusdem patribus piarum scholarum cessione. (Dii Croatiae qui. De Raffay relatio.) Quoniam favoribus deorum Croatiae, videlicet Joannis Rauch vicebani, Adami Naisich protonotarii, Joannis Busan exactoris, dominus Josephus Raffay, ex sorore Busanii filius, tutellatae Naisichianae dominae Annae Skerlecz maritus, homo loquacitate et ambitione pollens, iisdem diis adscribendus per hos suos videbatur, ideo omnia honoris utilitatisque, ut metuendus caeteris evadat, conferebantur, solusque visus est


4190. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

de Nadasd. Factum igitur suum manutenere voluit cancellaria. (Restauratio comitatus Zagrabiensis.) Amoto ergo Raffajo per mandatum regium a pluralitate officiorum, articulo regni 33. in ordinarium vicecomitem comitatus Zagrabiensis eligitur dominus Mathias Nicolaus Messich ex notario, Georgius Petkovich in substitutum ex judlium Zagrabiensis districtus Georgius Ligutich in notarium comitatus Zagrabiensis et Crisiensis, una etiam consecutus a capitulis notariatum capitulorum. (Raffay


4191. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Više se ne može pročitati. | Alia quoque accessere inter reliqua, haec erant celebriora. (Varia symbola.) Dominus Antonius Jankovich, obsequi magis gestiens mererique apud Dianam et singulos, non solum baal solenne et publicum pretio pro singulis per se exsolvendo, adeoque intrantibus pro majori eorum concursu libero, ad certam diem indixit, sed coenam splendidam et opiparam a se magni solutam in domo


4192. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 127 | Paragraph | SubSect | Section]

proponenda difficultabatur. Cum comes Mokricensis eam Croatiae esse non difficultaret, quamvis neque hic neque in Carniolia a talibus terris aliquid publico penderetur, nec venit difficultas, nisi dum dominia Szamobor et Mokricze dissentiunt. Neque haec quaestio fuit resoluta, at dominus vicebanus assumpserat, se utrique scripturum comiti aut ad utramque accessurum et relaturum. Re tamen hac serio in considerationem accepta, cum superflua videretur, pro aliquot jugeribus terrae tam solennis commissio | neque tamen credi posset sine


4193. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

pro aliis domus canonicorum plane per praetensionem oblatae nemine difficultante ex saecularibus. Fuit autem gravis quaestio de trajectu Savi, per quem transeundum reginae fuisset. Pons dictus regius non videbatur idoneus, ad Szuszed impossibilis viarum reparatio, prouti ad hoc investigandum dominus vicecomes Messich et comes ipse locumtenens exiverant. Vocatus quoque Carolostadio architecturae magister et capitaneus. Post iteratas perlustrationes tandem pons capituli Luchko fuit designatus cum ordinibus pontis sternendi sicci per Savum, etiam pro casu ne fors inundationis alicujus.


4194. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 131 | Paragraph | SubSect | Section]

inducendorum quorumlibet ad contributionale quantum. Hinc etiam fuisse projectatum fundum pro exsolvendis officialibus. Concessa fuit regulatio, subjecti quanto contributionali omnes. Et anno 1750. facta per officiales dominales rusticanarum facultatum conscriptio, ad partes vero maritimas dominus Georgius Jellachich fuerat missus pro eadem conscriptione. Talis autem facta est conscriptio, ut nemo eidem praestaret fidem, sed neque praestare posset, quoniam ultra 50 milia hospitum prodiere et pro omnibus his vix 200 terrarum jugera. Praeterea exmissae vineae aliaque, uti superius


4195. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 132 | Paragraph | SubSect | Section]

revideatur opus et Suae Majestati pro ratificatione cum observationibus statuum submittatur, nominati fuere per status conscriptores. Et quidem ex statu magnatum pro praeside comes Joannes Patachich, ex clero Balthasar Kercselich canonicus Zagrabiensis, ex parte bancalitatis per Majestatem dominus Rossi Sabathini, ut art. 8., | ex nobilibus Josephus Raffay, vicecomes Varasdinensis, et Georgius Petkovich substitutus vicecomes Zagrabiensis, erga diurnum cuilibet 4 fl. dietim, item vecturas de loco in locum. Duae acres intervenere


4196. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 132 | Paragraph | SubSect | Section]

de eodem vel assumendo vel deprecando fuisset clamatum, tam directe quam et indirecte, causa nempe salarii aliorumque tandem res substrata decisioni et voluntati banali circa praefatum dominum Ballog. Conclusumque, ne incoaret conscriptio, antequam responsoriae banales non habeantur, et cum dominus comes locumtenens conscriptores evocaverit, tunc ut exeant, ipsique domino comiti locumtenenti data plenipotentia quoad omnia, quae circa conscriptionem occurrerent. (Assessor Magdich mortuus. Secutae promotiones.) Sub eadem


4197. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 133 | Paragraph | SubSect | Section]

domino Antonio Bedekovich, notario tabulae, domino Joanne Szaich, vicecomite comitatus Crisiensis, domino Georgio Petkovich, vicecomite comitatus Zagrabiensis, domino Georgio Ligutich, notario comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis, Stephano Markovchich, emerito duorum banorum secretario, primus, dominus nempe Antonius Bedekovich, ex tabulae hujus notario per Suam Majestatem in assessorem resolutus est. Ejus loco notarius tabulae dominus Nicolaus Skerlecz ex fiscali domini comitis Antonii Grassalkovich, camerae regiae praesidis, factus, qui et per eandem tabulam fuit propositus licet


4198. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 133 | Paragraph | SubSect | Section]

comitatus Zagrabiensis, domino Georgio Ligutich, notario comitatuum Crisiensis et Zagrabiensis, Stephano Markovchich, emerito duorum banorum secretario, primus, dominus nempe Antonius Bedekovich, ex tabulae hujus notario per Suam Majestatem in assessorem resolutus est. Ejus loco notarius tabulae dominus Nicolaus Skerlecz ex fiscali domini comitis Antonii Grassalkovich, camerae regiae praesidis, factus, qui et per eandem tabulam fuit propositus licet postremo loco, cum eidem in candidatione fuissent antepositi jurati causarum advocati Ladislaus Lukavszki et Benedictus Krajachich.


4199. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 134 | Paragraph | SubSect | Section]

suffraganeos. Ad quam protestationem magis roborandam nemo canonicorum ad adstantiam vel quamcunque officiaturam more alias in episcopalibus sacris solito adscriptus est, sed pure admissum, ut, si qui volunt et invitati fuerint, possint eidem praeposito adstare. Adstiteruntque, ad latus dominus lector Stephanus Putz et cathedralis Reess, ad evangelium Gaszparich et Gaal, ad epistolam Szkerba et Gradinszky, in choro Schitaroczi cum Mikinovich, ad infulam Bisztricey, ad pastorale Goymerecz. Ex magnatibus solennitati huic interfuerunt comes Ludovicus Patachich cum filio suo Joanne,


4200. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

qui ad Octobris initium ad patrem, tum patruelem profectus est. Sub Novembris quoque initium regimen suum Caproncense resignavit Petazzi, quod Guicciardio cessit, Petazzi autem Licanum accepit.- Jam ad conscriptores et conscriptionem redeundum. Conscriptionis acta. Dominus Ladislaus Ballog, secretarius consilii regii locumtenentialis, sub initium Julii Varasdinum appulit. Et quia dominus comes locumtenens aliis conscriptoribus nil significasset ad diem 24. Julii, ideo ibi eum praestolari alios fuit necessum. Die 26. Julii alii quoque conscriptorum Varasdinum


4201. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

resignavit Petazzi, quod Guicciardio cessit, Petazzi autem Licanum accepit.- Jam ad conscriptores et conscriptionem redeundum. Conscriptionis acta. Dominus Ladislaus Ballog, secretarius consilii regii locumtenentialis, sub initium Julii Varasdinum appulit. Et quia dominus comes locumtenens aliis conscriptoribus nil significasset ad diem 24. Julii, ideo ibi eum praestolari alios fuit necessum. Die 26. Julii alii quoque conscriptorum Varasdinum moverunt iter, et, excepto domino vicecomite Petkovich, die 27. comparuere. Is autem primo die 2. Augusti adfuit.


4202. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 137 | Paragraph | SubSect | Section]

Petkovich, die 27. comparuere. Is autem primo die 2. Augusti adfuit. Congregati sessiones Varasdini de eodem conscriptionali opere habuere per quatriduum. In quibus perlectis examinatisque idealibus punctis nec non instructione regnotenus data, praecedentiae quoque superata quaestione, quam dominus Ballog moverat, qui utrumque vicecomitem praecedere voluit, his econtra Ballogium tanquam adjunctum et actuarium considerandum praetendentibus, praetensio accomodata sic est, ut praecedentiae nulla habeatur ratio, sed duntaxat laboris, et prouti quis venerit, aut quocunque loco sederit, res


4203. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

4to. Easdem fere habuit quoad jugera reflexiones. Sed urgebat, ut sicuti in Hungaria ad metretas fiat conscriptio, maxime autem ideo, quia si ad jugera fieret, onus fundo inhaereret contra legem, cum jugera sint stabilia, nec rusticus sit eorundem dominus sed usufructuarius, solvaturque a facultatibus contributio. Dein addebat, qualia jugera regnum in suis ideis intelligit. 5to. Classificationem terrarum esse impossibilem, proinde quis ponet, terram A lmae, 2dae vel 3tiae classis esse, et quod fundamentum erit


4204. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

proponantur et in scripta redigantur, postea regno publicandae. 3. Opus conscriptionale ut Ludbregini incoetur potissimum, quod ibi officiales Ungari essent jam magis practici et capaciores pro incoando opere, quibus eatenus et scriptum extitit. 4. Cista pro opere conscriptionali ematur. 5. Dominus comes Patachich diarium et protocollum ducet, litteras tam datas quam accipiendas referens et diei singulae acta. 6. Victus fiet communis. Cocus dominus Kercselich emptor et dispensator futurus et cassae victualis curam habiturus, ad quam aequaliter omnes contribuent, pro necessariis et


4205. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

essent jam magis practici et capaciores pro incoando opere, quibus eatenus et scriptum extitit. 4. Cista pro opere conscriptionali ematur. 5. Dominus comes Patachich diarium et protocollum ducet, litteras tam datas quam accipiendas referens et diei singulae acta. 6. Victus fiet communis. Cocus dominus Kercselich emptor et dispensator futurus et cassae victualis curam habiturus, ad quam aequaliter omnes contribuent, pro necessariis et scriba dominus Petkovich impensas notabit.- In praemissis ea statim fuit intra conscriptores dissensio, quod dominus Raffay voluerit, ut difficultates


4206. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Patachich diarium et protocollum ducet, litteras tam datas quam accipiendas referens et diei singulae acta. 6. Victus fiet communis. Cocus dominus Kercselich emptor et dispensator futurus et cassae victualis curam habiturus, ad quam aequaliter omnes contribuent, pro necessariis et scriba dominus Petkovich impensas notabit.- In praemissis ea statim fuit intra conscriptores dissensio, quod dominus Raffay voluerit, ut difficultates praemissae domini Ballog prouti et ejusdem observationes domino vicebano Rauch, protonotario et domino Busan submitterentur. Quod comes |


4207. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

singulae acta. 6. Victus fiet communis. Cocus dominus Kercselich emptor et dispensator futurus et cassae victualis curam habiturus, ad quam aequaliter omnes contribuent, pro necessariis et scriba dominus Petkovich impensas notabit.- In praemissis ea statim fuit intra conscriptores dissensio, quod dominus Raffay voluerit, ut difficultates praemissae domini Ballog prouti et ejusdem observationes domino vicebano Rauch, protonotario et domino Busan submitterentur. Quod comes | Patachich praeses aliique conscriptionis deputati absolute detractarunt, sed


4208. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

oculantem ut praescinderet. Et licet is se non posse respondisset, correctum tamen ad 20 metretas est, Raffajo decoquere nequeunte. Quare cum ad Raszinjam ventum fuisset, et idem canonicus pagum Grossichianum Czvetkovecz ibidem oculasset ac ultra indictata nil addi posse retulisset, idem dominus Raffay odii in familiam Erdoedianam et interessentiae erga Grossichium arguit, suam ac suorum enarrans potentiam, at indiscreto plane modo tractans canonicum. Is novam poscit ocultam instar reambulationis metalium, quia cum vicinorum interventu missus vicecomes Petkovich adinvenit pago


4209. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

esse plagam unam terrarum arabilium, quae erant tamen revera Kuzmincensium ad metretas Posonienses circa 300, prouti ex confrontatione vicinorum et Kuzmincensium confessione repertum est, et ipsius villici Erdoediani, quod ita instructus fuisset a plenipotentiario. Quare uti rem hanc gravissime dominus Raffay appraehendit, ac pro summa sui confusione accepit, ita in me quaequae evomuit, statimque domino vicebano Joanni Rauch, protonotario Adamo Naisich, et Joanni Busan, suo avunculo, scripsit. Et si hoc opus steterit, caput apposuit, et conscriptores, praecipue dominum Kercselich et


4210. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

nobiles a me reddat alienos. Aliaque ex ira plurima et incautissime. Quibus adeo me commoverat, ut nec edere potuerim, tantos considerans labyrinthos et ex parte alia Deum metuens. Quare abire volebam illico, at alii me rogabant, continebant, quod rem publicam fieri oporteret. Hinc mansi ego, at dominus Raffay praetextu laborum comitatus, reipsa vero ad instillandum in me et conscriptores odium, docendumque, qua arte eludere debeant vel possint, effectus uti haec omnia confirmavit. Szlanjâ die 27. Augusti abiit, adveniente domini comitis locumtenentis paulo post epistola,


4211. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

conscripti sunt. Causa contumaciae fuit, quod ad generalatum accedere vellent, tam quam terras plures et beneficia signanter lignationis et glandinationis inde habentes. | 4to. Cum ad Montem Claudium ventum fuisset per Chasmam, dominus Raffay conscriptoribus Chasmae obviavit, et dum ad Montem Claudium ventum fuisset, neque provisum de quarteriis, comes Patachich pro iisdem, ubi provisa sunt, interrogare cepit. Ob praesentiam domini Raffay tacentibus omnibus, cum id ursisset comes, oggerendo dudum jam significatum fuisse


4212. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

provisum de quarteriis, comes Patachich pro iisdem, ubi provisa sunt, interrogare cepit. Ob praesentiam domini Raffay tacentibus omnibus, cum id ursisset comes, oggerendo dudum jam significatum fuisse officialibus conscriptorum adventum, nec conveniens esse, ut in aperto tamdiu morentur, tandem dominus Raffay efferbuit, factusque sui impotens in rixas prorupit, exaggerando, quomodo is absque omni suae personae respectu praesumpsisset, illius in Raven spanum concutere per oculatas in bonis domini Raffay, ipse exire cum domino judlium Konczer, cum illi soli illas credere potuisset. Repetiit


4213. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Scripserat enim comes locumtenens, ut nos cum eodem conveniamus, quod is pro ejus stet salario, cum tantum onus nobis imponi non posset, nec sit impositum. (Furerii Vienna submissi pro viis videndis.) Aliud banale mandatum fuerat, ut dominus vicecomes Petkovich, quia lingvae gnarus germanicae, Vienna submissos regios furerios pro videndis viis, per quas Sua Majestas foret transitura, item quarteriis in quibus moratura, deduceret, si tamen in opere conscriptionali necessarius non esset. Igitur per dominum vicebanum evocatur


4214. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

quarteriis in quibus moratura, deduceret, si tamen in opere conscriptionali necessarius non esset. Igitur per dominum vicebanum evocatur Petkovich et tum, dum jam furerii Zagrabiae fuissent. Qua re clam per amicos insinuata, Petkovich deprecatus est functionem. 1. Quod sua banalis excellentia vel dominus Raffay, qui domi esset, vel Petkovich proponent. 2. Quod sub conditione, si in opere conscriptionali etc., foret autem necessarius tum propter descriptionem praemissarum quinque possessionum, quae Viennam submitti jubentur, cum conscriptionis continuationem, quia dominus


4215. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

vel dominus Raffay, qui domi esset, vel Petkovich proponent. 2. Quod sub conditione, si in opere conscriptionali etc., foret autem necessarius tum propter descriptionem praemissarum quinque possessionum, quae Viennam submitti jubentur, cum conscriptionis continuationem, quia dominus Konczer abiverat ex Monte Claudio causa mortis uxoris suae, quam sisti oportuisset, ubi tamen sine regia facultate sisti nequiret. 3. Quod plures essent, qui eosdem dominos furerios comitarentur. Accedebant et privatae rationes. 1. Quod fatigium Petkovichio solutum non fuisset pro more, nec


4216. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 147 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Quod pro ipsis fureriis non scriberetur, unde provisio facienda? sed ut ita provideantur, ut decet furerios regios quoad omnia. 3. Quod defectus sibi tanquam ductori adscribendos evitare voluerit. | Quare domino Petkovich venire nequeunte, dominus Busan eosdem duxit, ac nescio qua politica uti volens, iisdem incongrue prospectum voluit et providit fundamento eo, ut hac ratione persvaderent, ne Majestas Sua sacratissima veniat. Hinc et Crisium eos adducendo reliquit solos, quod iidem gravius tulerunt et questi sunt tam Viennae quam


4217. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 147 | Paragraph | SubSect | Section]

sed is pro rei veritate bano respondit. 1. Ordines transgressum banales non fuisse, quia opere conscriptionali impediebatur. 2. Neminem in toto regno aptius mitti potuisse ac dominum Busan tanquam regni exactorem et cassam prae manibus habentem. Si igitur is sic prospexit praefatis fureriis, unde dominus Petkovich prospicere potuisset? Submisit copias suarum epistolarum. 3. Si privatae quoque facultates metiantur, Busanium prae Petkovichio capaciorem esse ad ipsis serviendum. 4. Si et is ivisset, sic operari debuisset uti Busan, nam ab eo accipienda fuisset instructio. 5. Talem esse in


4218. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 148 | Paragraph | SubSect | Section]

locis, ne regno praejudicet, cum eorundem dominorum terrestrium interventu perageretur. Josephi Liubetich ex Domagovich nobilitas recognoscitur. (Nota bene.) Hujus anni mense Octobri per patrem Franciscum Remigium, Capucinum provinciae Austriae, Lepoglavam ad exilium et arestum adductus est dominus baro de Wiesenhütter, vir capax et idoneus. Iste Hollandus esse perhibetur. Viennam appulit copiosiore cum aere. Pompam fecit majorem, splendorem, luxum. Primo ad gratiam domini baronis Bartensteyn eam introivit, ut per ipsum aulae et reginae innotuerit, dominia quaedam in Austria emerit.


4219. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

sed notorie rustici, qualium elenchum a se comperti produxerunt etc. Quoad modum item, uti quoad occultatores animalium, qua ratione providendum? Pluraque talia. Demum ut descriptioni provideatur operis. Ac tandem verbo, postquam relationem scripto fecissent, quandoquidem praevie dominus Raffay sinistre omnes informasset et falsitates praecipue contra comitem Patachich de gesta per eum tyrannide jubentem rusticos in forficum cuspidibus acutis flectere, et mille talia divulgasset, profectus ab avunculo Busan, protonotario Naisich ac reliquis.


4220. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 150 | Paragraph | SubSect | Section]

factam (qua dicebat, se vera circa reformationem confiniorum et modum solutionis eorum praesentasse, ac ne prodeat veritas, ideo sic agi cum conscriptoribus) sustinebant | clam comes generalis Draskovich, baro Stephanus Patachich et bancalitatis plenipotentiarius dominus Joannes Jursich, scriptis eatenus litteris ad bancalitatis praesidem, ut viderent pro bonis bancalibus maritimis, quae hac ratione ultro praegraviis subjecta manebunt, describens, rem totam 4 hominum potentia actam. Submisit autem replicam ipsam Jursich bancalitati, quam ille a locumtenente


4221. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 162 | Paragraph | SubSect | Section]

habere nequivisse, ob periculum autem, quod imminebat, consulto ivisse. Tum promulgati in Sztanchich fuere officiales et distributa officia (quae res Viennae graviter accepta est, atque pro praesumptione aut crassa ignorantia habita). Creatus videlicet in vicecolonellum pedestrium dominus Josephus Raffay, vicecomes Varasdinensis, equitum dominus Georgius Jellachich, tabulae districtualis assessor. In supremos vigiliarum praefectos creati sunt dominus inter equites Georgius Petkovich, intra pedites vero Nicolaus Matlekovich. Auditor regiminis dictus Petrus Spissich,


4222. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 162 | Paragraph | SubSect | Section]

ivisse. Tum promulgati in Sztanchich fuere officiales et distributa officia (quae res Viennae graviter accepta est, atque pro praesumptione aut crassa ignorantia habita). Creatus videlicet in vicecolonellum pedestrium dominus Josephus Raffay, vicecomes Varasdinensis, equitum dominus Georgius Jellachich, tabulae districtualis assessor. In supremos vigiliarum praefectos creati sunt dominus inter equites Georgius Petkovich, intra pedites vero Nicolaus Matlekovich. Auditor regiminis dictus Petrus Spissich, adjutantius vicebani et colonelli dominus Nicolaus Skerlecz,


4223. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 162 | Paragraph | SubSect | Section]

graviter accepta est, atque pro praesumptione aut crassa ignorantia habita). Creatus videlicet in vicecolonellum pedestrium dominus Josephus Raffay, vicecomes Varasdinensis, equitum dominus Georgius Jellachich, tabulae districtualis assessor. In supremos vigiliarum praefectos creati sunt dominus inter equites Georgius Petkovich, intra pedites vero Nicolaus Matlekovich. Auditor regiminis dictus Petrus Spissich, adjutantius vicebani et colonelli dominus Nicolaus Skerlecz, tabulae districtualis notarias. Promulgati dein capitanei horumque locumtenentes, et caetera uti in regiminibus


4224. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 162 | Paragraph | SubSect | Section]

vicecomes Varasdinensis, equitum dominus Georgius Jellachich, tabulae districtualis assessor. In supremos vigiliarum praefectos creati sunt dominus inter equites Georgius Petkovich, intra pedites vero Nicolaus Matlekovich. Auditor regiminis dictus Petrus Spissich, adjutantius vicebani et colonelli dominus Nicolaus Skerlecz, tabulae districtualis notarias. Promulgati dein capitanei horumque locumtenentes, et caetera uti in regiminibus officia et munia.- Tum, quia prudens erat suspicio rumoresque ferebant continui, tumultuantes hos a confiniariis aeque tumultuantibus adjuvandos, missus est


4225. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 164 | Paragraph | SubSect | Section]

qui negligebantur. Acta diei singulae referebat vicebanus recipiebatque responsorias et quidem a potiori a Busanio, praecipue ubi de gravioribus scriberetur, sicuti relatione domini vicecomitis Georgii Petkovich, affirmantis, se litteras illas vidisse et originales legisse, quibus dominus Busan vicebano scribit, ut urat, praedetur, enecet, nec ulli parcat; et ista ex conferentiae mente. Prouti hoc idem etiam per totam Zagrabiam sic vulgatum fuerat, ut Zagrabiâ spe praedarum plures ad Biszag vicebanum secuti sint. Et quia, uti diximus, conferentiae sine actuariis saepe


4226. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 170 | Paragraph | SubSect | Section]

ex iisdem domina Magdalechiana post diurnorum pro illa arcis expoliatione persolutionem. Incautum fuit politicum regni publicum, quod de hac depraedatione sub praetextu custodiae lamentatum Viennae non fuerit. (Commissio Zagrabiam ordinata. Praeses dominus comes Altham.) Tandem ergo uti Kanisam supradescripta caesarea regia commissio ordinata fuit, sic eodem tempore et Zagrabiam. Pro praeside commissionis nominatus comes Michael Joannes ab Altham, aurei velleris eques et Bohemicae cancellariae vicepraeses. Assessores ejusdem dominus


4227. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 170 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus comes Altham.) Tandem ergo uti Kanisam supradescripta caesarea regia commissio ordinata fuit, sic eodem tempore et Zagrabiam. Pro praeside commissionis nominatus comes Michael Joannes ab Altham, aurei velleris eques et Bohemicae cancellariae vicepraeses. Assessores ejusdem dominus de Millersdorff, natione Bohemus et ejusdem cancellariae consiliarius, amicus ille Jesuitarum. Ex tabula regia dominus Gabriel Pecsy, protonotarius palatinalis, ex regno dominus Adamus Naisich, regni protonotarius. Pro actuario Ladislaus Bisztriczey, lingvae gnaris Croaticae, alias in


4228. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 170 | Paragraph | SubSect | Section]

sic eodem tempore et Zagrabiam. Pro praeside commissionis nominatus comes Michael Joannes ab Altham, aurei velleris eques et Bohemicae cancellariae vicepraeses. Assessores ejusdem dominus de Millersdorff, natione Bohemus et ejusdem cancellariae consiliarius, amicus ille Jesuitarum. Ex tabula regia dominus Gabriel Pecsy, protonotarius palatinalis, ex regno dominus Adamus Naisich, regni protonotarius. Pro actuario Ladislaus Bisztriczey, lingvae gnaris Croaticae, alias in cancellaria Hungarica Viennae cancellista. Neuperghius Kanisiensem commissionem prius instituere debuit propter examina, ac


4229. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 170 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Michael Joannes ab Altham, aurei velleris eques et Bohemicae cancellariae vicepraeses. Assessores ejusdem dominus de Millersdorff, natione Bohemus et ejusdem cancellariae consiliarius, amicus ille Jesuitarum. Ex tabula regia dominus Gabriel Pecsy, protonotarius palatinalis, ex regno dominus Adamus Naisich, regni protonotarius. Pro actuario Ladislaus Bisztriczey, lingvae gnaris Croaticae, alias in cancellaria Hungarica Viennae cancellista. Neuperghius Kanisiensem commissionem prius instituere debuit propter examina, ac ut eveniat, num condicto hae duae rebelliones acciderint.


4230. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 171 | Paragraph | SubSect | Section]

quem biduo aut triduo praestolari oportuit. Defectum caeremoniarum excusabant, quia publico de commissione non constitit, neque vel conferentialiter publicata fuisset. Ab adventu commissionis altero statim die rector collegii Bohemum illum consiliarium primo accedit et neccessarium esse, ut dominus Jursich commissioni adjungatur, perorat, quam rem ut idem consiliarius cum motivis a se dictis praesidi Althamio enarret voluit, et post haec ipse veneratur praesidem, negotium commendat collegii, et cum a praeside interrogaretur de quibusdam, quae Chaktorniae et Varasdini audiverat, rector


4231. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 185 | Paragraph | SubSect | Section]

aliam esse debuisse, ob quam ad tumultuandum eodem tempore et praemeditata et condicta ab omnibus modalitate eadem, comburendi nempe spoliandique, iverunt.- Respondeo 2do. Aeque mihi non videri, tumultum illum in saevitiem dominorum terrestrium trahi potuisse. lmo. Quia dominus comes Ludovicus Patachich prouti neque dominus Antonius Jankovich vel per ipsam commissionem in saevitie convicti sunt, immo nec convinci potuere, tanquam suorum colonorum ad aliorum lamenta in merito satisfactionis sive impensionis conservatores.


4232. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 185 | Paragraph | SubSect | Section]

tempore et praemeditata et condicta ab omnibus modalitate eadem, comburendi nempe spoliandique, iverunt.- Respondeo 2do. Aeque mihi non videri, tumultum illum in saevitiem dominorum terrestrium trahi potuisse. lmo. Quia dominus comes Ludovicus Patachich prouti neque dominus Antonius Jankovich vel per ipsam commissionem in saevitie convicti sunt, immo nec convinci potuere, tanquam suorum colonorum ad aliorum lamenta in merito satisfactionis sive impensionis conservatores. 2do. Quia singularum factionum spatii sive


4233. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 191 | Paragraph | SubSect | Section]

ad aulam metum et in crysim regnum venerat et examinis illius generalis, omnium singulorumque rusticorum ex hac regni facta repraesentatione per commissionem causa deducebatur. Hinc quaesitum hoc cautam et circumspectam reddere potest posteritatem. (Dominus Manensdorff (sic) Na str. 260. Millersdorff. Viennam praeit et informat de variis, instantias praebens. Baronatus designatur Rauchio.) Absoluta commissione,


4234. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 193 | Paragraph | SubSect | Section]

et mixta, item ob defectum comitatuum, regulari non potuerint, per sedes suas dominales, item vim, incoatas a se amodo et deinceps in usum et consvetudinem trahere laborabant. Antonius Spissich, post restitutum postliminio Veröcensem comitatum, primus hujus comitatus vicecomes ejusdemque ferme dominus et in eodem potens, ista partim a Croatia partim Hungaria in Sclavoniam induxisse et docuisse, praetendebatur, ut ob suam praepotentiam superiori anno a vicecomitis officio una cum caeteris sibi adhaerentibus occasione restaurationis amotus sit, | suffecto


4235. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

ejus universa facta actave inquisitum, accusantibus hominem ferme singulis. (Commisio Veroviticensis.) Commissio ergo etiam 3tia Veröczam ordinata exmissaque est, quae eodem tempore, quo Zagrabiensis, incepit. Praeses hujus commissionis erat dominus comes Josephus Keglevich e locumtenentiali consilio, ad latus ejus generalis Serbelloni, dominus Mailath tabulae regiae assessor, dominus Lucas Novoszel comitatus Posegani vicecomes, pro actuario dominus Franciscus Herlein consilii locumtenentialis secretarius. |


4236. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

Veroviticensis.) Commissio ergo etiam 3tia Veröczam ordinata exmissaque est, quae eodem tempore, quo Zagrabiensis, incepit. Praeses hujus commissionis erat dominus comes Josephus Keglevich e locumtenentiali consilio, ad latus ejus generalis Serbelloni, dominus Mailath tabulae regiae assessor, dominus Lucas Novoszel comitatus Posegani vicecomes, pro actuario dominus Franciscus Herlein consilii locumtenentialis secretarius. | Finienda credebatur ab omnibus primo loco haec Veröcensis commissio, utpote quae


4237. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

Commissio ergo etiam 3tia Veröczam ordinata exmissaque est, quae eodem tempore, quo Zagrabiensis, incepit. Praeses hujus commissionis erat dominus comes Josephus Keglevich e locumtenentiali consilio, ad latus ejus generalis Serbelloni, dominus Mailath tabulae regiae assessor, dominus Lucas Novoszel comitatus Posegani vicecomes, pro actuario dominus Franciscus Herlein consilii locumtenentialis secretarius. | Finienda credebatur ab omnibus primo loco haec Veröcensis commissio, utpote quae lamenta duntaxat subditorum audienda


4238. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

exmissaque est, quae eodem tempore, quo Zagrabiensis, incepit. Praeses hujus commissionis erat dominus comes Josephus Keglevich e locumtenentiali consilio, ad latus ejus generalis Serbelloni, dominus Mailath tabulae regiae assessor, dominus Lucas Novoszel comitatus Posegani vicecomes, pro actuario dominus Franciscus Herlein consilii locumtenentialis secretarius. | Finienda credebatur ab omnibus primo loco haec Veröcensis commissio, utpote quae lamenta duntaxat subditorum audienda habuit. Verum, nescio, quo ex motivo, subortis intra generalem


4239. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

Supremi comitatus illius comitis, domini comitis Ludovici Patachich, non quidem officii resignatio, cessio nihilominus, modalitate ista, ut comes vita durante et honorem titulumque comitatus haberet et salarium, administrator autem comitatus constitueretur alter, qui etiam nominatus est, dominus episcopus Quinque Ecclesiensis Georgius Klimo. 2. Quod in excessibus convicti subditis suis persolvere convictionem debuerint. 3. Quod regulatio pro futuro constituta sit, videlicet ultra nonae decimarumque solutionem a sessione singula terrestralis penderentur fl. Rh. 3,


4240. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 210 | Paragraph | SubSect | Section]

quoadusque per postam meae deferantur epistolae. Skerleczium meum esse amicum sciens, dedi eidem omnia, exceptis epistolis, quas eo scripsi die et per postam ordinariam exmisi, enormiter in Krajachichii fide deceptus. Destinaveram, Petovium ad patres Dominicanos concedere, ibidemque dominus parochus in Mihovljan Joannes Kukuljevich pro me hospitium procuraverat. At quia comitissa vidua Alexandro-Keglevichiana, nata Theodora Petazzi, pro me resciverat, provisorem suum cum equis ad me mittit rogatque, ut ad bona sua Reka atque ad se venire vellem. Itaque 13. Octobris ad praefata


4241. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

tradidit, praetexens, a se audita a Koncsek occasione illa anni 1751., quando episcopus universa Klobusiczkii mobilia occupaverat, talique via Pokupszkensem provisoratum illico meruit, ex quo tamen plane per carceres et suarum rerum privationem post annum corruit. Vir autem integer et amicus meus dominus Petrus Skerlecz, qui mendacia illa Bedechichiana legit, haec mini aperuit. Etc., etc. (Tumultus VII. patrum Franciscanorum.) In summis episcopi gratiis ac episcopalis familiae directorium fuit domini Josephi


4242. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

VII. patrum Franciscanorum.) In summis episcopi gratiis ac episcopalis familiae directorium fuit domini Josephi Jellachich uxor, domina Rosina, nata Voinovich, et veteri jam nectebantur summaque amicitia, uti mihi perbene notum, nec est, quod explicem. Foeminae hujus favoribus dominus Busan, quem ab olim non ferebat episcopus, in summum devenit consiliarium. Maritus ejus canonici et custodis Reess sororem antea pro uxore habuit. Praeterea intra Franciscanos provinciae hujus, sancti Ladislai vocatae, fratrem dictum Alexium Jellachich, monachum judicii nullius prouti et


4243. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

intra eos et officiales esset, pendeat ab ipsis eorundem comitibus determinatio. Hac re quietati quidem et conscripti sunt. Quia vero, adstantibus praesentibusque officialibus, gravissimas suas injurias et gravamina lamentando coram nobis conscriptoribus narrassent, arbitrabatur dominus Raffay et officialium reliqui, nos talismodi in conscriptionis terniones retulisse. Ideo primo omnem movit lapidem, ut conscriptio revideretur et terniones illi examinarentur, et quidem ab ipsis Erdoedianis officialibus, id quod etiam obtinuit, quemadmodum superius in descriptione I.


4244. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

conscriptores longe minus catastro conscriptionali inseruisse, quam detexissent ofticiales. 2do. Inconsideratum fait, in quanto contributionali, regno et principi debito, alleviamen plebis quaerere, et sub hujus praetextu pro parte dominii eosdem gravare. Hoc sane dominus Raffay cogitare non debuisset, sive respexisset ad principem, cui juratam debebat fidelitatem et magis obligatus erat quam comiti Georgio Erdoedy, in cujus gratiam dominum Raffay, qua nobilem et vicecomitem, defraudatum | principem quaerere indignum est


4245. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

Illyeshazy, sed ab utraque partium rejectam fuisse, et dominum Raffay a vidua Ladislao-Erdoediana ideo plenipotentia | bonorum suorum fuisse exutum; comitem autem Ludovicum nec audire voluisse, quam rem partium harum officiales et secretarius comitis olim Ludovici dominus Mathias Plovanich testabantur. Sane uti in populo Montis Claudii regulationis Raffajanae aequalis ab omnibus non observatio magnum fuit scandalum, sic ipsorum officialium testimonio unus Raffay causa dicebatur, et eo magis deducebatur, quia mortem comitis Ludovici Erdoedy cum praemeditata


4246. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

Et dum de hoc interrogasset, eccur nempe Rauch tametsi supremus comes talia permisisset, quae defunctus locumtenens non permittebat, eccur ad enervandam quanti contributionalis per conscriptionem causam consensit, prouti quisque Rauchio vicebano affectus erat, sic respondebat. Aliqui, uti dominus Jursich postea mihi retulit, dicebant: quia Rauch tyrannus suorum major esset; alii: quod rusticorum ipse Nero sit; quidam: quod supremi comites autoritatem nullum in comitatu haberent, hinc, esto ipse decideret quidpiam, status publicus postea reformaret; alii alia. Haec, ab Altham


4247. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

repraesentavit. Quae Viennae approbata de dato expeditionis quinta Novembris remissa huc est cum aliis pro exsecutione. Comes locumtenens judlium Kesser ablegavit ad homines, qui regulationem iisdem promulgaret et obedientiam erga dominium imponeret. Progressus illuc cum officialibus etiam et dominus Raffay. Judlium Kesser ad congregatos circa sacellum sancti Georgii profectus est. Sed illi de regulatione nil audire voluerunt, dicentes, esse officialium inventum, petieruntque, sibi eam, si regia est, cum sigillo regio et expeditione extradari. Quod cum ille facere nequivisset tanquam


4248. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

seseque in eo firmabant, quod nempe ex ore judlium accepissent, privilegia ipsis misisse reginam, hinc talia constanter postea postularunt, et suam firmabant in hoc dicto proterviam subsequam, non sine crisi et attributa culpa judlium Kesser, quod talia edixisset. Hac eadem occasione dominus Josephus Raffay, Vienna redux, et indignationis regiae certior factus, de eadem obstergenda et enodanda solicitus, (cum in progressu Viennam suo Orlekio scripsisset, se per commissionem esse denigratum ideoque Viennam pergeret, ut sese purgaret, ipse testimoniales quasdam a Schytaroczio


4249. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

B. Haec deleta ad sequentem annum pertinent ibidem dicenda, što takodjer pokazuje, da nije istovremeno pisao. Interim Novembri mense statuum congregatio Zagrabiae sub locumtenentis praesidio est habita. In qua lecta mandata regia plura. Dominus Rauch et Raffay lamentati, se nec citatos nec auditos, convictos tamen esse, quod pro gravi eis crimine imputatum postea. Scriptum pro eorum favore est. Conscriptoribus sine difficultate et describendorum ternionum onere merces destinata et successive persoluta. Plurimum autem laboratum in


4250. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 227 | Paragraph | SubSect | Section]

unde nimirum alioquin jam robota aliaque onera dominalia praestare tenentur sub quocunque seu haurigarum seu venationis, neturae vel alio titulo introductos, velut excessum redolentes, simpliciter cassandos et abrogandos praecipimus. Prouti nec dies festos non dispensatos, quos utpote pari modo dominus et subditus colere obligatur, dies item illos, quibus ob pluviam vel aliam aeris intemperiem subditus robotam praestare aeque ac pro se campestres labores perficere impeditur, idem subditus supplere teneatur. Quoad jugalem autem sive animalisticam robotam clementer statuimus, ut


4251. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 228 | Paragraph | SubSect | Section]

in suo esse permanente, de reliquo decimus grossus, quem subditus ex vino dominali, quod eidem ad educillandum datur, percipit, eidem cedat. Praeterea, dum vinum dominale in cellario subditi absque illius causa corrumpitur, vel alias etiam perit, subditus ad bonificationem damnique, quod dominus ex hinc patitur, resarcitionem haud obligetur. Ad haec decimam ex settigeris, agnis, haedis, et apium alvearibus per dominia terrestralia in natura, non autem illorum pretio, desumi volumus, eo insuper observato, ut quod uno anno vel supra vel infra, decimalem nuerum de


4252. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 230 | Paragraph | SubSect | Section]

eruatur, an colonus sit integrae, mediae, vel quartalis, aut octavalis etiam sessionis. 3. His constitutis, elaboretur, quid colonus integrae, mediae, quartalis, vel octavalis sessionis domino suo terrestri annue in robotis praestandum, quid in aliis datis pendendum habebit; ita ut et dominus terrestris suum habere et colonus subsistere possit. 4. Qua occasione adducantur etiam motiva, quod intuitu talis in specie praestationis obligatio colonis imponenda censetur. 5. Si porro domini terrestres urbaria vel conventiones quaspiam producerent, haec discutiantur,


4253. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 233 | Paragraph | SubSect | Section]

videbam. Et de his hactenus, ac in anno sequenti plura. Aeris nempe tempestates plerumque breves sunt, sed hominum diuturnae et longiores. Nunc ad caetera hunc ad annum notanda. (Mors vicecomitis Messich.) Die 19. Maji Szamoborini dominus Nicolaus Mathias Messich, vicecomes comitatus Zagrabiensis, obiit, ibidem in parochiali sepultus, familiae hujus ultimus, quae in masculo cum eodem sepulta est. Vir erat aetatis annorum 38, bene lectus, ac in exspectatione majorum officiorum. Una damnabatur parsimonia et avaritia.


4254. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 237 | Paragraph | SubSect | Section]

domini olim Codelli Goritiensi, qui centum, uti intellexi, milia legaverat pro fundatione episcopi Goritiensis futuri, commissio Goritiae ordinata institutaque est. Ex parte aulae Austriacae commissionis praeses fuit primo dictus comes Corbinianus Saurer, ex parte autem Veneta dominus de Dona senatorii ordinis. Comparuere Goritiam Venetae non solum oppulente, sed cum omni libertatis specie, videlicet cantatricibus pulcherrimis, | saltatricibus item, tam ex statu Veneto quam et papali electis musicis quoque, aliisque ad latus idoneis,


4255. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 241 | Paragraph | SubSect | Section]

commercii causa summas ibi maximas habuit investitas. Decembri mense fuit Varasdini sub praesidio comitis Antonii generalis ab Erdoedy comitatus illius officialium restauratio, ob regia jussa amovendi ab officio vicecomitis domini Raffay. Hinc etiam in ordinarium vicecomitem electus est dominus Nicolaus Bedekovich, in substitutum Ladislaus Czindery, remanente notario Balthasare Zaverszki. Fiscalatum accepit Petrus Spissich. Alii alia. Relatum etiam supra fol. 283. Aditamenta. § 1. De congregatione 2. Januarii celebrata.


4256. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 245 | Paragraph | SubSect | Section]

demptis solis causis postremi tumultus, et ex eo vel per eum tumultum accessoriis, quae commissioni regiae, eatenus ordinatae, et foro extraordinario subjiciuntur. Hinc mense Augusto tabula regni judiciaria post octavas sancti Stephani regis decurrit. Praemissas omnes conferentias dominus Nicolaus Skerlecz, tabulae judiciariae notarius, subscripsit. § 3. De regni congregatione habita Zagrabiae die 17. Novembris sub praesidio locumtenentis. Nicolaus Skerlecz supplet protonotarirum infirmum in hac congregatione, et ipse compilat acta et subscripsit. Qui


4257. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 246 | Paragraph | SubSect | Section]

ordinantur. Armales Felicis Josephi Loöb publicantur articulo 4. Familiae Moletich et Kubachevich nobilitas recognoscitur. (Novus tavernicus.) Mortuo domino comite Francisco Eszterhazy tavernico, ejus loco tavernicus resolutus fuit dominus comes Josephus Illieshazy ex dapiferorum regalium magistro etc., ac ut talis in congregatione sequentis anni publicatus articulo 1.

Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.