Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: MEd[IoU].* Your search found 6694 occurrences
First 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 1201-1300:1201. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 144 | Paragraph | Section] Dominus Vicerex mutasset consilium et deliberasset permanere in defensione Ducatus Mediolani, et venissent nova a Caesare quibus declarabat se et Regem Anglie, nolle servare indutias factas inter Regem Arragonum et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux Mediolani progrediebatur contra illas copias Gallorum que descenderunt in Italiam,
1202. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 144 | Paragraph | Section] Mediolani, et venissent nova a Caesare quibus declarabat se et Regem Anglie, nolle servare indutias factas inter Regem Arragonum et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux Mediolani progrediebatur contra illas copias Gallorum que descenderunt in Italiam, et sunt solum Italice et pauce, tamen intraverunt Alexandriam, quo Dux mittebat
1203. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 144 | Paragraph | Section] et Franciae, item nova a Pontifice quod volebat facere omnia pro defensione status Mediolani et jam Helvetii etiam descendebant, profecto jam actum esset de statu Mediolani et forte de majori parte Italiae, quam Galli cum Venetis diviserunt ad invicem, sed, Deo ita volente, res fuerunt sedate: Dux Mediolani progrediebatur contra illas copias Gallorum que descenderunt in Italiam, et sunt solum Italice et pauce, tamen intraverunt Alexandriam, quo Dux mittebat aliquas lanceas Hispanas et suas ad recuperandam eam et ipse sequebatur cum reliquo exercitu Hispano, et cui eadem vel sequenti die
1204. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 145 | Paragraph | Section] molituros. Veneti trajecto per pontem quem construxerant Athesi, sicuti nunc relatum est, occuparunt nobis Valesium et Pischeriam que est fortissima, quid ulterius facient intelligemus: gentes Pontificis quotidie expectantur, Helvetii etiam ultra illos qui sunt in statu Mediolani: descendunt viij. M. ex eis et credo quod ibunt versus Bergomum contra Venetos, petunt a Caesare mille equites aliquam artellariam et xvj. M. Florenos Rheni in mense et progredientur quocumque Caesar voluerit. Pontifex tenuit septimam sessionem in Concilio
1205. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 32 | Paragraph | Section] et in illa eum manu teneat donec Caesar melius fuerit informatus: postea melius disponet, et litteras hujusmodi misi ad Dominum de Rogendorf, et quicquid ulterius in ea re facere potero, faciam libentissime pro satisfactione Serenitatis Vestrae. Illustrissimus Dominus Dux Mediolani die xxviiij. * * Il a été ditcy devant p. 25. qu'il y estoit entréle 28. mais il est seur qu'il n'y est entre que le 29. Decembre 1512. Decembris intravit faeliciter Mediolanum, quo ordine et qua pompa videbit Serenitas Vestra ex
1206. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 32 | Paragraph | Section] Vestrae. Illustrissimus Dominus Dux Mediolani die xxviiij. * * Il a été ditcy devant p. 25. qu'il y estoit entréle 28. mais il est seur qu'il n'y est entre que le 29. Decembre 1512. Decembris intravit faeliciter Mediolanum, quo ordine et qua pompa videbit Serenitas Vestra ex copia hiis annexa: in die Sancti Stephani habuit idem Dux arcem Navarre que est satis importans sperat cito se habiturum et illam Mediolani ac Tretii: immo relatum est, incerto tamen auctore, quod illa Tretii est redita, quod ego non
1207. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 32 | Paragraph | Section] 28. mais il est seur qu'il n'y est entre que le 29. Decembre 1512. Decembris intravit faeliciter Mediolanum, quo ordine et qua pompa videbit Serenitas Vestra ex copia hiis annexa: in die Sancti Stephani habuit idem Dux arcem Navarre que est satis importans sperat cito se habiturum et illam Mediolani ac Tretii: immo relatum est, incerto tamen auctore, quod illa Tretii est redita, quod ego non ausim affirmare quum id non habeo per litteras alicujus fide digni: concordavit Dux cum Cardinali Sedunensi et Vice Rege et expedivit Oratores Helvetios, qui recesserunt ab eo valde contenti, et
1208. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 33 | Paragraph | Section] cum Hetruscis. Oratores Helvetiorum qui fuerunt cum Pontifice discesserunt (ut audio) ab eo male contenti, et sicuti relatum est, cum multa inhonesta peterent, nihil ab eo obtinuerunt: jam per Ducem, Dominum Gurcensem et Vice Regem incumbitur pro compositione et bona ordinatione illius status Mediolani. Cum Venetis nulla est spes pacis, et jam in fine Januarii sunt terminate indutiae, et si voluerint Hispani, sicuti certo spero facient, brevi terminabitur illa expeditio. Quae de Turcis habita sunt videbit Serenitas Vestra ex copia hiis
1209. Beneša, Damjan. Epistolae dedicatoriae ex opere de... [page aii | Paragraph | Section] postea ad poeticen cum sese referret, Verum quod ad imitandum delegit optimos, in eo uiri iudicium non mediocriter probatur. Hic ergo, mea quidem opinione, et carminis elegantia et operis materia quemquam delectauerit. Sunt enim in eo omnia uerba delecta, translationes eximiae, sermo distinctus figuris, non parua persuasio, cunctaque suis locis reddita, in omnibus uero heroica dignitas, ut non
1210. Beneša, Damjan. Epistolae dedicatoriae ex opere de... [page bbiii | Paragraph | Section] uideo cui recte potest imputari, factorum suorum omnibus rationes iustissimas afferentibus, nisi dixerimus, ut mihi persuasum habeo, et ruptam pacem et bella gesta diabolo, humani generis hoste, ita procurante hominumque prauitate, ut diutius plectatur, forsitan exigente. Sed profecto animum non mediocriter afficit societatis tam arctae huiusce et
1211. Andreis, Franjo... . Epistolae III, versio electronica [Paragraph | Section]
nedum homines aetatis nostrae intellecturos et tuae Dominationis amplissimam in
me voluntatem et meam in tuam Dominationem apertam gratitudinem. Etsi vero tuae
Dominationi sum obligatissimus, multo magis tamen me sibi obnoxium fore intelligat, si in
re mea vel mediocrem diligentiam adhibuerit.
Hoc est in causa. Quum nescio quo turbine quave procella violenter actus per tot
discrimina rerum tandem inops consilii et auxilii huc appulerim tuaeque Dominationis
beneficio hunc locum nactus sim, ubi perbenigne a venerabili
accurram,
Tranquilli Parthenij in Pomponium Melam carmen Asclepiadeum
indigere uideamur | disserenda
de moribus materia satis abunde-que suppetunt, in medium proferentur,
nullo exotici coloris fuco linita,
sed sola sui puritate contenta.
Porro opus ipsum Euangelistarii nomine consecrabitur.
quamuis non solum Euangelii |
sed
immobilis in lectulo
decubuerat,
illum ipsum lectulum, quo ferebatur,
ipse humeris suis referret | domum-que rediret,
non solum sanitati, uerum etiam uigori uiribus-que restitutus.
His autem curationibus tam diutina tabe marcescentium corporum
significauit tibi Dominus,
quod ipse medicus animorum sit,
quanuis ad multam ętatem in peccatis uersati fuerint,
tantum ut curari cupiant et rogent.
Non enim sanat ille nisi uolentem.
Nam et hunc prius interrogasse dicitur,
an uellet sanus fieri,
atque ut uelle audiuit,
fortitudinis est |
seipsum uincere |
et affectibus contra rationem nitentibus imperare |
nec carni, sed spiritui obedire |
ipsum-que Dominum pro uiribus imitari |
ei-que sese quam simillimum reddere.
Sed iam fortitudini contrariam pusilli animi imbecillitatem in medium proferamus.
Fit enim ut magis elucescat uirtus ex comparatione uitiorum.
De animi imbecillitate.
Caput XV
Si eum fortem esse constituimus, qui cupiditatibus dominatur,
quis erit
non esse manifesti,
quoties erga plurimos pietate liberalitate-que utimur,
nulli tamen alii | nisi soli Deo hoc quod pro eius amore pręstamus,
notum fieri | cupere debemus.
Quemadmodum in iis qui graui morbo liberati sunt,
sanitas latere non poterat,
et tamen ipse qui eam induxit medicus,
quasi latere posset,
ne uulgaretur imperauit.
testatus bona quidem omni loco omni tempore facienda esse,
non tamen ideo ut alii sciant,
sed ut obsequium pręstetur Deo,
qui ea fieri pręcipit | ad suam non ad hominum gloriam,
ut eam mercedem, quam nemo alius pręstare potest,
Da igitur operam,
ut in coenobio cęlla ,
in deserto locus ab humano cultu uacuus |
legendi, scribendi, orandi | et ea quę ęterna sunt contemplandi
opportunitatem tibi pręstent .
Nulla horum libera meditatio habetur in frequentia coetu-que multorum.
Vulgi clamor,
urbani tumultus,
amicorum interpellatio,
mulierum conspectus,
cognatorum mortes |
mentem Deo intentam conturbant |
nec in illo conquiescere ipsam pro uoto sinunt.
In
inquit in desertum et orabat.
Desertum istud Mons Oliueti erat.
mons autem contemplationis altitudinem designat.
Sed ad hanc altitudinem ascendere nequimus,
nisi hominum frequentiam fugerimus.
Zacheus prę turba non poterat uidere Iesum.
Difficile est enim in medio plebis uersari |
et mentem in Deo fixam firmam-que habere.
ascendit ergo arborem sicomorum ut uideret Iesum,
altius-que sese cęteris errexit,
non superbia sed cogitatione,
extra turbam quęrens, quod in turba inuenire non poterat.
Leuitis data est possessio in tribubus,
ut scirent non in terra sed in cęlo sibi possessionem esse quęrendam,
dicente Domino ad Aaron:
Pauli Epistolę et aliorum apostolorum |
et Lucę Actus |
et Ioannis Apocalypsis |
et eruditorum hominum approbati de religione tractatus frequenter in
manibus habendi legendi-que tibi erunt,
ut fide stabiliaris,
ut uirtutibus pręstes |
et in Christi domini meditatione perseuerans in Deo tandem conquiescas.
Nihil ita innocentiam conseruat |
et cordis puritatem custodit.
ut Scripturarum,
quas diuini homines Sancto dictante Spiritu ediderunt,
quotidiana lectio.
Non est ut imperitiam
,
de monte uero descendens prędicauit plebi.
Habes in Euangelio et uias planas,
per quas incedere cum simplicibus iuuat.
habes et montes excelsos,
quorum altitudinem si adire nequiueris, mirari proderit.
Medicamenta quibus rebus composita sunt,
licet ignoret ęgrotus,
prosunt tamen ei | eleuant-que languorem.
Ita diuina uerba si legantur,
etiam non intellecta | uim habent ad animę sanitatem conferendam.
Te nunc appello qui diu multum-que
igne examinatum,
probatum terrę,
purgatum septuplum. et:
Quam dulcia faucibus meis eloquia tua domine | super mel et fauum ori meo.
Dulcia sane in cortice eloquia Domini,
sed multo dulciora in medulla.
Sacros codices pie indubitanter-que legenti adsistit Christus,
applaudunt angeli,
congratulantur sancti |
et cęlestium uerborum sono maligni exterrentur spiritus ac fugiunt.
denique
cogitet.
Veruntamen ab his quę uidentur incipiat,
ut quasi per gradus ascendendo ad ea quę non uidentur queat
peruenire.
Primum itaque cum Propheta ad Deum conuersus dic:
Quęnam sunt opera ista?
Terra, mare, cęlum.
quorum ille admiratione captus in eam tandem prorupit uocem:
meam |
Deus meus in te confido.
et tunc fiet quod in alio psalmo dicitur:
Quis mihi tribuat ut cognoscam |
et inueniam illum |
et ueniam usque ad solium eius?
Tutissimum sibi refugium ratus in miseriis celsitudinis diuinę contemplationem.
Qui enim cęlestis ęternitatis bonum mente complectitur,
caduca omnia facile contemnit.
Quosdam talis meditatio in tantum occupat,
ut abstracti a sensibus toto corpore obstupescant |
mortuis-que simillimi appareant,
cum per dies multos nihil de necessitatibus corporis curantes immoti
muti-que perdurent.
Id Gręci extasin,
nostri stuporem
animantia quiescunt.
neque hominum neque pecudum uox auditur,
nec auicularum garritus auribus obstrepit |
nihil-que sentitur,
quod mentem cęli secreta rimantem grauet aut quicquam molestet.
Hoc tibi affirmat psalmista dicens:
silentium adhuc perdurat,
et quod plus est,
discusso iam sopore cibo-que digesto sincerior animus ad quęque consideranda uiuacior-que consurgit.
Vnde idem propheta in alio psalmo ait:
Pręuenerunt oculi mei ad te diluculo,
ut meditarer eloquia tua.
Sed interim neque nos fortasse quicquam mussitare oportet dum
contemplamur.
Loquentis enim meditatio oratio nuncupatur,
sicut et legentis lectio |
et audientis auditio.
Nam licet etiam orando,
legendo,
audiendo
pensemus ęstimemus-que ea quę dicuntur,
proprie tamen contemplatio ipsa est
quę cum silentio et neque sensuum neque corporis,
sed sola mentis agitatione
uoluptas,
sed ęternum supplicium.
Breuis est uirtutis exercendę labor,
sed inęstimabile et infinitum pręmium.
Facessat igitur malignę cogitationis mortifera delectatio,
quę incautos in barathrum pręcipitat inferni.
Maneat autem diuinorum operum diuinarum-que legum meditatio salubris,
quę nos ad cęleste regnum transmittat et sanctorum angelorum faciat esse consortes.
Veruntamen si ad purę contemplationis donum cupimus peruenire,
non solum scelestę cogitationes uitandę erunt,
sed etiam futiles ac
subuersus es,
cogita quo excideris,
quantum mali perpetraueris,
et ad mentem sanam rediens
amaris fidei fletibus, Petri exemplo, laua perfidię sordes,
et mereberis rursum fieri membrum Ecclesię,
a cuius corpore auulsus fueras |
et iam cum mortuis computatus.
Hęc tecum meditare,
hęc mente reuolue.
Nunquam ueniam desperabis o peccator,
si et istorum quos modo commemorauimus crimina |
et Domini erga ipsos benignitatem atque misericordiam recte metitus
fueris.
Sed fortasse dices:
Non solum grauia et horrenda sunt peccata mea,
sapientię dabitur tibi.
Hinc est, quod in his uersatus Dauid omnibus humanę scientię
professoribus se sapientiorem factum audet asserere
et Domino confidenter loquitur dicens:
Super omnes docentes me intellexi,
quia iustitia tua meditatio mea est.
Et:
Super senes intellexi,
quia mandata tua quęsiui.
Abeat igitur cum suis dissertationibus Plato
et cum argumentis Aristoteles
et cum sophismatum callidis captionibus omnes ueteris
Ne scilicet, quamdiu per huius uitę curricula incedis,
iustitię iter deseras
et uel per quietem diaboli ludificationibus capiaris
uel, cum euigilas, de mundo prius quam de Deo cogites.
In quo quidem imitandus est nobis ille, qui ait:
Quomodo dilexi legem tuam, Domine!
Tota die meditatio mea est.
Igitur quotidie tecum reuolue,
quotidie mente rumina,
quęcunque Deo placent ut scias,
quęcunque displicent ut deuites.
Ac si quando pigebit cuncta repetere,
ad summam
Atque ideo Propheta hortatur nos dicens:
Has inter se uices partisse uidentur,
quandoquidem Saluator quoque noster,
ut huiusce rei nobis documento esset,
per diem docuisse in templo,
noctu autem in monte Oliueti exiens orasse perhibetur.
Noctu ergo surgentes meditando atque orando quęramus cum sanctis
mulieribus uirtutum aromata,
ut illis ungamus Iesum.
Si cum sanctimonię odore ad se uenientes conspexerit,
qua pietate est, iocunde gratanter-que suscipiet.
In nobis implebitur dictum illud:
Sicut homo qui peregre profectus reliquit domum suam |
et dedit seruis suis potestatem cuiusque operis |
et ianitori pręcepit ut uigilet.
Vigilate ergo |
nescitis enim quando Dominus domus ueniat,
sero |
an media nocte,
an gallicantu,
an mane,
ne, cum uenerit repente,
inueniat uos dormientes.
Ac ne solis discipulis id pręceptum quis diceret:
Quod uobis dico, inquit, omnibus dico: Vigilate!
postulat.
ut totum quod superest,
semper in Dei laudem |
aut orando |
aut aliquid aliud agendo expendat.
Siquod momentum ocio transierit,
illud sibi deperisse arbitratur.
Porro, satis erit | sex horas ad mediam noctem somno dare,
a media uero nocte Romano ritu initium diei capere,
nisi aliqua corporis imbecillitas longiorem sibi quietem exegerit.
Iste autem a media nocte ad sacrificia laudis Deo offerenda exurgendi
mos omnibus monachorum collegiis iam inoleuit.
superest,
semper in Dei laudem |
aut orando |
aut aliquid aliud agendo expendat.
Siquod momentum ocio transierit,
illud sibi deperisse arbitratur.
Porro, satis erit | sex horas ad mediam noctem somno dare,
a media uero nocte Romano ritu initium diei capere,
nisi aliqua corporis imbecillitas longiorem sibi quietem exegerit.
Iste autem a media nocte ad sacrificia laudis Deo offerenda exurgendi
mos omnibus monachorum collegiis iam inoleuit.
Et quod
transierit,
illud sibi deperisse arbitratur.
Porro, satis erit | sex horas ad mediam noctem somno dare,
a media uero nocte Romano ritu initium diei capere,
nisi aliqua corporis imbecillitas longiorem sibi quietem exegerit.
Iste autem a media nocte ad sacrificia laudis Deo offerenda exurgendi
mos omnibus monachorum collegiis iam inoleuit.
Et quod Ecclesię instituto probatum apparet,
id sequi,
id curare atque amplecti saluberrimum esse sentimus.
Sic olim sanctissimi uiri
factitandum ostenderunt.
Dauid ipse, quem Deus prę omnibus Iudeę regibus dilexit |
ante conspectum
Domini.
merito,
quia non discedebat de templo,
(ut euangelista ait)
ieiuniis et obsecrationibus seruiens nocte ac die.
Tales uigilię tam fugiendę sunt
quam hę, de quibus loquimur, expetendę.
His aduersus mortiferę uoluptatis illecebras armamur,
his diaboli uires frangimus |
et in dies efficimur fortiores.
In his orando, legendo, meditando, quam suauis est Dominus gustamus.
Per has mundatur animus,
acuitur intellectus,
mens ad cęlestia contemplanda errigitur |
et gaudia illa quę eloqui nescit,
se interdum sensisse miratur.
Hę sunt
ut non intretis in tentationem!
Huiuscemodi quidem periculi testis est etiam parabola illa,
in qua legitur:
uellem.
Currentem per consueta uitia rotam affixo poenitentię paxillo sistere non uales,
si alii non pauci ualuere?
Serum est dices.
at etiam nouissimis datur denarius sicut primis.
et mulier duodeuiginti annos inclinata ad cęlestem medicum tandem
accedens extento dorso errigitur.
quoniam eum qui mortuos ad uitam excitat,
suam etiam infirmitatem quanuis chronicam diutinam-que curare et posse
credidit |
et uelle sperauit.
Nunquam serum est salutem quęrere,
cum semper
Siquidem prudentis est prouidere futura.
et si bruta quoque quędam animalia uenturę tempestatis pręsaga,
antequam erumpat procella,
ad tranquilliora sibi loca confugiunt,
minus te rationalem existimabo,
si proposita uoluptariis incontinentibus-que tormenta tecum quandoque
non mediteris |
uel cum meditaris non expauescas |
te-que ad eum uitę statum conferas,
in quo et de poena securior esse possis |
et de pręmio certior.
et si bruta quoque quędam animalia uenturę tempestatis pręsaga,
antequam erumpat procella,
ad tranquilliora sibi loca confugiunt,
minus te rationalem existimabo,
si proposita uoluptariis incontinentibus-que tormenta tecum quandoque
non mediteris |
uel cum meditaris non expauescas |
te-que ad eum uitę statum conferas,
in quo et de poena securior esse possis |
et de pręmio certior.
Noli ergo
Nolo mortem peccatoris,
sed ut conuertatur et uiuat.
Et tu mori mauis quam conuerti?
et ueniam desperare quam poscere?
Dominus soluit compeditos,
Dominus errigit ellisos.
Et tu tam mortifero peccati uinculo non uis absolui?
tam graui casu ellisus non curas errigi?
de medico qui omnes in se confidentes in
unico uerbo sanat diffidis?
Graue est inquis peccatum meum.
nunquid grauius quam istorum,
quorum modo mentionem fecimus?
quibus tamen quod
imprimis |
et ante sacerdotem ueluti ante Christum reuerenter genibus prouoluti
cuncta illi exponamus,
occultemus nihil.
Manifestanda est enim medico ęgritudo,
ut ille adhibitis remediis instauret sanitatem.
Illi autem animarum nostrarum medici sunt,
quibus concessa est soluendi ligandi-que potestas
ab eo qui dixit
:
cuncta illi exponamus,
occultemus nihil.
Manifestanda est enim medico ęgritudo,
ut ille adhibitis remediis instauret sanitatem.
Illi autem animarum nostrarum medici sunt,
quibus concessa est soluendi ligandi-que potestas
ab eo qui dixit
:
cum illa in parte manca sit,
hęc per omnia integra et perfecta.
Illa simul multorum,
hęc singulorum.
illa Deo audiente tantum,
hęc etiam Dei sacerdote examinante et ab omnibus absoluente.
Nondum enim illis mediator uenerat Christus
Dominus,
per quem reseratus est aditus ad cęlestia |
et cuius cruore a corruptę originis culpa expiati in sancta coepimus
introire |
et hęredes fieri non terreni et temporalis regni,
ut illi,
sed cęlestis et ęterni.
Ne igitur tanti erga humanum genus
cęlestia |
et cuius cruore a corruptę originis culpa expiati in sancta coepimus
introire |
et hęredes fieri non terreni et temporalis regni,
ut illi,
sed cęlestis et ęterni.
Ne igitur tanti erga humanum genus beneficii memoriam ulla unquam
deleret obliuio,
mediatoris atque redemptoris Christi locum in terra tenere coeperunt sacerdotes.
Per eos ipse uerus Agnus, pro nobis semel oblatus,
quotidie offertur.
Per eos Ecclesię sacramenta participiamus
|
|
et nouitas exiberet,
fides nostra stabiliretur atque firmaretur magis.
Ab Esaia prędictum audimus:
Et faciet Dominus exercituum omnibus populis in monte hoc
conuiuium pinguium,
conuiuium uindemię,
pinguium medullatorum,
uindemię defecatę .
Et ab Hieremia:
Omnis laguncula implebitur uino .
Et ab Ezechiele:
Vocabo frumentum et multiplicabo illud,
et non ponam uobis famem.
Et ab Osee:
Conuertentur sedentes in umbra eius;
uiuent tritico |
et germinabunt quasi
Ego sum panis uitę.
qui uenit ad me non esuriet,
et qui credit in me non sitiet in ęternum.
Ad beatos ista pertinere etiam Apocalypsis docet,
ubi dicitur:
Non esurient neque sitient amplius |
neque cadet super illos sol |
neque ullus ęstus,
quoniam Agnus qui in medio throni est,
reget illos |
et deducet eos ad uitę fontes aquarum |
et absterget Deus omnem lachrymam ab oculis eorum.
Quas ergo tibi gratias benignissime Domine pro tam immenso munere agemus?
quę pręconia,
quas
ad illas digni ueniamus |
ut-que tua carne ac tuo sanguine cum quanta conuenit mentis et
corporis puritate reficiamur,
quod-que ad memoriam tuę passionis et nostrę redemptionis constituisti dicens:
Hoc facite in mei commemorationem ,
pręsta ut quotidie ista meditantes,
nullo die,
nulla hora,
nullo temporis momento obliuiscamur tui.
In eos, qvi sacramentvm male svmvnt
Caput XVIII
Cum igitur tanti emolumenti sit |
tantę-que
uel de cibo |
uel de potu conqueri.
Hic fastidit legumina,
ille minutos pisciculos contemnit,
alius olera aspernatur,
alii cibarius panis odio est,
alium uini austeritas offendit.
quod si acescere coeperit,
stomacho noxium argumentatur |
et frigorificum esse medicorum
testimonio probare nititur.
Eo interdum impatientię quidam procedunt,
ut suis prępositis insultent delicatiora exigentes quam quibus illi contenti sunt.
Carebit hoc uitio,
qui eorum uitam uictum-que persępe considerabit,
philosophi inuenire nunquam potuerunt,
opus erit eam discere doctrinam,
quę a Deo nobis non ab hominibus tradita sit.
cum sola uerissimum ad beatitudinem monstret iter |
et eandem certissime polliceatur atque conferat.
Neque tamen qui mediocri scientia pręditi sunt,
a spe beatitudinis excluduntur.
Si uis inquit ad uitam ingredi,
serua mandata!
Diuinę igitur legis tantum quę ad bene beate-que uiuendum pertinent
institutiones nosse |
et eas opere persequi,
satis perfecta est hominis sapientia.
Atque hęc fuit uictoria quę uicit mundum, fides nostra.
Pugnantes non repugnantibus cessere,
inermibus armati |
et quod mirabilius est |
interemptis interemptores.
Ab alteris in medium prolata Christi religio permansit,
ab alteris tutata idolatria defecit.
Et quisnam dicere audet |
professionis Christianę scientiam non esse ueram,
cui tam potentes inimici |
non iam inuiti sed uolentes colla
stultus in tenebris ambulat.
Illius oculi in capite sunt,
qui altioris sapientię circumspectu regit uitam,
mores componit |
et qui sit cuiusque rei exitus diligenter perpendit.
quę sua intersunt nouit |
et illa tractat,
illa meditatur;
quę uero a se aliena iudicat,
ab iis abstinet.
naturam hominis finem-que considerat |
se-que ad immortalitatem natum intelligit |
et caduca bona contemnit dum ęterna obtinere festinat.
Itaque cęlo ęquatur et terra superior est
euentus;
in illa umbrę,
in hoc ueritas;
in illa seruitus,
in hoc libertas;
in illa promissio,
in hoc promissionis impletio atque gratia.
in utroque autem bene beate-que uiuendi
pręcepta.
plenius tamen exactius-que in Euangelio quam in Lege,
quia Legis mediator Moyses,
Euangelii Christus,
per quem redempti ac saluati sumus.
Hunc si sequi uolumus |
et sanctissimis eius institutionibus inhęrere,
uere sapientes uere-que beati erimus |
et iam non terreni sed cęlestes.
Audiamus
recepta est,
apparuit colendorum deorum ritum non sapientiam fuisse sed stulticiam.
Tunc pharaonis sapientium uirgę a uirga Moysi deuoratę sunt |
et omne diaboli commentum uirtute crucis Christi superatum.
tunc mulier sanguine fluens,
quam medici secularis disciplinę curare nequiuerant,
tacta Christi fimbria recepit sanitatem,
quia gentilitas desiit uictimarum cruorem demonibus fundere,
ubi in Christo Deum cognouit,
quem in spiritu coepit adorare.
multa didicisse,
et postquam didiceris obmutescere.
sed Spiritu Sancto repletos per diuersas orbis partes dimisit,
ut errantes docendo in uiam ueritatis reuocarent.
atque illos quidem non itineris labor,
non persecutionis immanitas ab officio deterruit |
et te pigebit illorum saltem,
a quibus nihil mali metuis,
tuę sapientię medicamenta conferendo |
saluti consulere?
et multorum animas Domino tuo lucrari?
Satis hęc de sapientia.
nunc simplicioribus detegamus inimici dolos carnis-que pugnas,
ne ab iis incauti imprudentes-que superentur.
id est, animam in peccatis confusam a Domino suscitandos legimus.
Sunt etiam calumniatores,
ut in psalmo:
Humiliabit calumniatorem.
Vir etiam iniquus |
et homo inimicus est demon,
ut in psalmo:
A uiro iniquo erripies me.
et in Euangelio:
Inimicus homo in medio tritici superseminauit zizania.
Idem est Barrabas,
qui adhuc inter Iudeos homicidia peragit incredulitatis.
Et ne ignoremus angelum aliquando Dei fuisse,
post reatum etiam angelus
iuuaret?
sed diabolum repellendum.
Reor hunc ipsum ab Apostolo profundum dici,
ubi ad Ephesios scribens ait:
Vt possitis comprehendere quę sit latitudo et longitudo et
profundum et altitudo,
hoc est,
ut queant intelligere et ista media que in latum longum-que tenduntur,
et quę in imum potestates inferas,
et quę in sublime | angelicas uirtutes.
ut uidelicet pręsentia bene disponant ratione futurorum,
in quibus necesse est |
aut supplicia pati |
aut beatitudine perfrui.
Ad hęc
gaudium,
pax,
patientia,
benignitas,
mansuetudo,
fides,
modestia,
continentia,
castitas.
Ex his perspicuum est,
quanta sit diuersitas inter carnem et spiritum,
cum alteri uitia,
alteri tribuantur uirtutes.
In medio istorum anima libertate sui arbitrii utens
in quam partem uoluerit,
potest conuerti.
Sed si carni consenserit,
regnum Dei non possidebit.
sin uero spiritum suum, id est innatum sibi rationis lumen secuta
carnis appetitionibus repugnauerit,
uicto
rerum cura culmen cęlestis contemplationis inscendamus |
et per ea quę creata sunt,
mente ingressi
inueniemus Creatorem.
et cum inuenerimus,
ei nos reuerenter submittamus,
ut quod altitudo meditandi contulerit,
humilitas deiiciendi sese conseruet.
et mens iam sanata gaudeat se iam obstantis turbę impedimenta non
sentire.
Quanto minus mortalia curabimus,
tanto etiam minus cogitationum secularium stimulis inquietabimur.
residuum bruchi comedit rubigo.
aut quid boni in illo remanere poterit,
cui uitia dominantur?
Strenuis autem et accinctis |
assidue-que contra improbę uoluptatis illecebras luctantibus tuta
sunt omnia.
Neque enim superseminantur zizania in medio tritici,
nisi cum ocio dediti dormimus |
et a custodia bonę frugis cessamus.
Atque ideo sane uigilare et orare nos iubet Dominus |
ne tentationibus succumbamus.
hoc est, diligentes esse et intentos |
et solicitos,
ne per desidiam spiritus caro,
quę ancilla esse debet,
si conuersaris cum uitioso.
ac ueluti pestilentię morbus afflatu tactu-que ęgrotantis inficere
solet sanos,
ita infidelium familiaritas plerunque fideli uiro perniciem parit.
Iccirco per os Hieremię clamat nobis Dominus:
Fugite de medio Babylonis,
ut saluet unusquisque animam
suam.
et per os Oseę:
Nolite ingredi in Galgala,
et non ascenderitis in Bethauen;
loca uidelicet prophana idolorum-que polluta culturis atque immunda.
iuxta ebriosum temperantia,
iuxta rapacem alieni abstinentia |
et non esse tutum probo uiro cum iniquis commorari.
et cum electo electus eris,
et cum peruerso peruerteris.
Inter innocentes autem manus lauare |
est eos imitando iustitię operationibus exerceri.
Altare autem Domini circumdat,
qui sacramenta eius alta mente contemplatur |
et cęlestium meditationum fruitur iocunditate.
Sed nisi cum magis discedere curaueris ab Herode |
et illos comitari,
illis adhęrere studueris,
quorum uitę splendor et sanctimonię claritudo tibi dux esse poterit
usque ad Christum,
neque manus
Quibus ille in Euangelio ait:
XXXIX
translatus esset per
singulas tribus diuidendam,
sacerdotali tribui est a Domino dictum:
inuidet,
multos contemnit |
nec paucos afficit iniuria,
haud equidem illicitum reor |
optare ei aliquam opum iacturam,
corporis debilitatem,
fortunę minus ex sententia fluentis iniuriam |
ut elati animi uulnus,
quod lenibus medicamentis suppuratur,
asperioribus curetur.
Videndum tamen ne dum talia imprecaris illi a quo mali aliquid
sustines,
odium uel inuidia te moueat,
sed sola prouocet charitas,
qua inimicum tuum meliorem effici
|
et contubernalem suum habent Christum.
ipso dicente:
seruierunt,
crudas herbas atque radices |
uel siluestrium arborum fructus et frigidę aquę pocula.
Tactus
Si demum ad turpem tactum libidinosa cogitatio te solicitat,
comprime manum,
auerte te ab aspectu foeminę,
refer ab ea pedem,
tolle te de medio,
uim ingere cupidini.
et quod bonum sit mulierem non tangere,
non mihi sed Apostolo crede.
Postremo singula quęque uitia oppositę uirtutis rememoratione exclude
|
et in carnis rebellantis periculo ad illas
Multiplex animus et fraudulenta simulatione imbutus pacem prę se ferre uidetur,
et ex insidiis incautos aggredi parat.
Blando uultu delinificis-que uerbis beniuolentiam ostendit,
et in corde meditatur carnificinam.
Saul
Talis pax Saulis fuit erga Dauidem.
cui se pacatum ideo respondebat,
ut occasionem nancisceretur ipsum perimendi.
quod certe perfecisset |
nisi lanceę ictus ab eo, qui petebatur,
malum quod turpe,
quod iniustum |
et a ratione alienum |
quod-que fieri cęlesti interdicto prohibitum apparet.
Cętera uero quę neque iussa neque uetita neque consulta esse constat,
in medio posita sunt,
et nec bona nec mala iudicantur.
sed si bene utaris bona erunt,
si male mala,
ut diuitię et dignitates |
et huiusmodi cętera.
Si ad multorum utilitatem te conuerteris proderunt,
sin autem luxurię libidini-que tradideris, nocebunt.
atque his contraria paupertas
iustis ac uirtute
pręditis uiris proposita sit,
plurimi semper haberi debet uirtus.
De moderatione uirtutum.
Caput XI
Porro in exercendis colendis-que uirtutibus ita nos gerere oportet,
ut neque ad dextram neque ad sinistram declinemus,
quoniam extrema uitiosa sunt,
in medio autem est uirtus.
meliorem,
sanctiorem,
iustiorem |
perfectiorem-que esse.
et stellam a stella differre in claritate |
atque inter beatos etiam diuersitatem esse meritorum.
Gradus igitur perfectionis sunt,
ut qui in infimo uersantur non desperent de medio,
et qui medium attingunt non diffidant de summo |
quem si apprehendere nequiuerunt,
locum tamen suum non deserant,
et eo innocentię statu quem acceperunt contenti Deo gratias agant |
multum-que se profecisse arbitrentur,
si retrorsum non cesserint.
sanctiorem,
iustiorem |
perfectiorem-que esse.
et stellam a stella differre in claritate |
atque inter beatos etiam diuersitatem esse meritorum.
Gradus igitur perfectionis sunt,
ut qui in infimo uersantur non desperent de medio,
et qui medium attingunt non diffidant de summo |
quem si apprehendere nequiuerunt,
locum tamen suum non deserant,
et eo innocentię statu quem acceperunt contenti Deo gratias agant |
multum-que se profecisse arbitrentur,
si retrorsum non cesserint.
Pater non portabit iniquitatem filii |
nec filius nequitiam patris.
anima quę peccauerit ipsa punietur.
Qualis cuiusque in anima affectus fuerit,
talia edet et opera.
Intimo prius cordis morbo medicina est adhibenda,
ut in cute inde nascentia hulcera curentur.
Interiora si sana fuerint,
ea quę foris sunt pulchre ac probe se habebunt.
De quinque sensibus.
Caput XIX
sectandę cura |
corporis-que ornandi stulta sedulitas.
Auditus
Auribus insidiantur lasciuientium poetarum carmina,
impudici cantus,
tibicinum citharedorum-que soni.
quibus delectatus animus et in mollitiem resolutus iam inimicis
prodere ciuitatem meditatur |
et illos admittere per portam male custoditi auditus.
Odoratus
Olfactum debellare properant unguenta.
quod si odore per nares penetrante intus latens animus captus fuerit,
omnibus muliebribus deliciis ad se aditum aperiet |
neque eum
ad corporis humani uoluptatem.
Odoribus tamen morbos quosdam curari,
quosdam ne ueniant prohiberi constat |
et cytharę sono Saulem regem conualuisse legimus.
Rosis itaque et croco et floribus et nardo et balsamo et omnibus aromatum generibus iuxta medicorum placita uti licet curationis gratia non uoluptatis.
Eum uero qui sanus est |
et in quo non est ęgrotationis ulla suspicio,
unguentis deliniri,
flosculos naribus admouere,
in cubiculo ex aromaticis
necessaria est,
ut nisi illis comitem se pręstiterit,
continuo ad uitia dilabentur |
et uirtutis nomen naturam-que amittent.
Iustitia-que ipsa si temperantię freno non regeretur,
aut in negligentiam aut in sęuitiam desineret.
Temperantia mediocritatem seruat,
appetitiones domat,
ignauiam expellit,
dicta facta cogitata-que rationis finibus concludit.
Nihil turpe fieri patitur,
uoluptatibus imperat ne modum excedant.
dolori succumbere uetat,
in omnibus recti honesti-que rationem constare iubet.
non sinit extolli
quibus tu usus abiges abs te ocium et desidiam,
et cupiditatem,
et turpes amores,
et omnem luxuriam,
ut amplecti queas laborem,
solicitudinem,
largitatem,
pudiciciam,
frugalitatem.
Et cum uitia quę citra uirtutem in medio
constitutam sunt caueris,
illa quoque quę ultra habentur uitabis.
ne uidelicet labor uertatur in lassitudinem,
solicitudo in curiositatem,
largitas in prodigalitatem,
pudicicia in agendorum dicendorum-que inutilem uerecundiam,
frugalitas in stultum ab omnibus abstinendi
offerendo |
neque consortia uitando,
sed nunc uocatus nunc inuocatus domos cubicula-que illarum adeundo?
Non est istud crede mihi seruare castitatem sed prostituere,
non spiritui seruire sed carni.
cum scriptum sit:
angelis qui in cęlo sunt,
par similis-que erit.
De matrimonio.
Caput VI
Nunc locus postulat,
ut de matrimonio aliquid in medium proferamus,
nequis culpam putet uxorem ducere.
cum etiam coniugatorum uirtus sit:
pudiciciam colere,
liberos bonis artibus instruere,
non uoluptatis gratia sed generandi affectu copulari,
nihil dicere aut facere,
quod ex ipsis natos non deceat imitari.
Quando quidem
tuę noli despicere .
Socia thori tibi est |
et domesticę gubernationis curę-que consors |
et communium liberorum parens |
non de capite educta ne imperet |
nec de calcaneo ne contemnatur,
sed de costa formata,
ut inter utrunque media habeatur |
et secundo loco post patremfamilias in domo honoretur.
Illa obtemperet uiro,
ei autem reliqua familia subiecta sit.
Illa sicut Sara Abraham ita uirum uocet dominum,
eam
audiunt non obseruant,
et me quidem clamantem irridebunt.
Satius est igitur attoniti oris silentio intemperantiam earum incusare
|
quam uerborum increpatione frustra uelle corrigere.
His autem quas interior magis quam exterior cultus iuuat,
satis erit |
non me,
sed quorum dicta in medium proposui |
audire.
De conivge diligenda temporeqve continendi.
Caput VIII
Quod autem uiros respicit,
uidelicet non oportere contemni uxores,
dictum est supra.
sed ut
una?
Dilectionis pręterea ordo exigit,
ut primo loco nobisipsis optemus bona,
secundo proximis.
Primo igitur loco etiam uxor amanda erit,
aut siquis inter primum et secundum esse potest medius.
Ambo autem gignendę prolis causa inter se coeant,
non explendę libidinis affectu.
Alterum legitime coniugatorum officium est,
alterum turpiter lasciuientium immunditia.
Ambo etiam obseruent continendi tempora,
dicente Salomone:
compitis uentilatum:
Si uoles apte nubere nube pari.
Sed neque nimis formosam ducendam esse aiunt |
nec nimis deformem,
ne uel hanc habeas despectam |
uel illam suspectam.
Ea ergo placeat,
cuius media inter istas erit species.
ut nec multos allicere |
nec tibi non grata esse possit,
ac proinde utriusque uestrum et pudicicia tutior maneat |
et animus omni sublata suspicione tranquillior |
et ad mutuam propensior charitatem.
Neque enim
De fornicatione vitanda.
Caput XI
Et quoniam matrimonio prętulimus uiduitatem,
uiduitati uirginitatem |
nihil-que horum malum esse diximus,
contraria quoque in medium producenda sunt.
ut uitii foeditate offensi |
cupidius uirtutibus incumbamus.
Virginitas
Virginitatem amittere,
quid est aliud nisi ab ipsa angelicę conditionis celsitudine ad
nostrę mortalitatis
Cauenda uehementer cordis ista duritia est,
ne nobis obiici possit,
quod pręter alia Hierosolymę mox ui hostili euertendę per prophetam Ezechielem exprobratur:
Beneša, Damjan (1476-1539) [1514], Epistolae dedicatoriae ex opere de secundo bello Punico, versio electronica (, Lyon), verborum 1502, Ed. Rezar, Vladimir [genre: prosa - epistula dedicatoria] [word count] [benesadepistolaededic].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1515], Epistolae III, versio electronica (), Verborum 975, versus 33, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - elegia; prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1515], Quattuor epigrammata in libris, versio electronica (), Verborum 600, 105 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen] [word count] [andreisfepigr].
Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.