Your search found 4473 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-100:

insinuem, quod homo deo dederit, retraere non debet, sancti euangelii textum requiramus, ubi Zacheus dixit ad dominum: Domine, ecce dimidium bonorum meorum do pauperibus, et si quid aliquid defraudauero, reddo quadruplum . Unde et ego quamuis indignus episcopus precepta domini nostri Jesu Christi imitari precipio, ut, si quis transgressus hoc fuerit, componat XII aureos, si autem tam fuerit improbus, quod stare in hoc contempserit, tam diu ab ecclesia separetur, quam diu peniteat usque ad satisfactionem congruam“.

insinuem, quod homo deo dederit, retraere non debet, sancti euangelii textum requiramus, ubi Zacheus dixit ad dominum: Domine, ecce dimidium bonorum meorum do pauperibus, et si quid aliquid defraudauero, reddo quadruplum . Unde et ego quamuis indignus episcopus precepta domini nostri Jesu Christi imitari precipio, ut, si quis transgressus hoc fuerit, componat XII aureos, si autem tam fuerit improbus, quod stare in hoc contempserit, tam diu ab ecclesia separetur, quam diu peniteat usque ad satisfactionem congruam“.

tanti praemium
Repertum Anastasium
Primo transferunt Spalatum,
Deinde Patrem Domnium.
Ubi multa miracula,
Virtutes, et prodigia
Eorum fiunt meritis
Ad salutem Christicolis.
Laetatur urbs egregia,
Devota sumat gaudia,
Thesauro tam perfulgido
Suscepto cum tripudio.
Catervam Christi Martyres
Nostras ad sedes stabiles,
Ferte frui coelestibus,
Vestris Orationibus.
Deo Patri sit gloria,
Laus quoque sit perpetua
Filio Unigenito
Cum Spiritu Paraclito.

suisque fratribus satis esse congruum et ad suam utilitatem nimis proficuum, uocauit ad se dictos fratres et petiuit illum disponens eis necessitatem suorum fratrum ac domus dei. Cuius uoluntatem ac peticionem consecuti sunt dictus presul et frater eius obtuleruntque in obsequio abbatis et fratrum tam ecclesiam, quam edificarant, quamque adiacencia territoria et ut perpetuo beati martiris cella fieret, tradentes eam legaliter coram nonnullis Iaderensium, stabiliunt et confirmant. Quod factum utique inconuulsum mansit temporibus ipsorum. Sed post obitum illorum quidam temptabant subtrahere

intuitu dei et pro remedio meorum predecessorum animarum feceram, contradicebat et ad nichilum deuenire satagebat dicens ipsam terram a rege predicto sibi esse concessam. Ob quam igitur contencionem die sancto Pasce studui adesse ante presentiam predicti regis, ubi non modica turba nobilium tam Chroatorum quam Dalmatinorum adherat. Tunc coram omnibus interrogaui satis diligenter dominum meum regem, si tantillam hereditatem meam illis iupanis habere concessisset. Qui in facie omnium id se minime egisse respondit atque mei misertus largitus

Denique uolebat mihi per uim tollere memoratam terram ita dicendo, quod essent regales Nam ego statim iui ad Suinimirum in Subenico, et duxi mecum uenditores terrę, et... recti quod ipsa terra non esset regalis, nisi illorum qui eam uendiderunt, tam de ista terra quam et de illa, quam comparaui in Uranna a Cillaua Niuua Vnde mihi confirmauit prefatus rex nominatas terras ut nullus deinceps inde querimonias faceret; et etiam maledictionem dedit omnibus qui eam quesierint; ante Laurentium archiepiscopum,

asserentes utique quod prenominate terre eisdem pro suo parentatu pertinerent et hereditario iure ipsas possidere uolebant. Tandem uero ad placitum deuenimus, et in presentia domini Rainerii uenerabilis Spalatensis archiepiscopi et aliorum nobilium uirorum tam laicorum quam clericorum, nomina quorum inferius leguntur, placitum habuimus hoc modo: conquerebantur itaque predicti Adrianiki de prefato monasterio quod memoratas terras sibi per uiolentiam et usurpationem retineret, quibus denique iuppanus Talmazo, noster

Jovanović 2012-08-25 Prva verzija. Latinski spellcheck.
Tam sordente domo perspice quid sit omo
in rebus stultis studui nichil utile multis
et dum uigui terror in orbe fui
parum aduc dicam de mei corporis vitam
dum vicxit in mundo ualatus munere fundo

Inter haec dum populi congregarentur, advenerunt legati nobiles, et sapientes missi ab imperatore Michaele, Leo, et Joannes, et alii sapientes, qui a rege, et cardinalibus honorifice suscepti sunt. Igitur omnes congregati, tam latina, quam et sclavonica lingua qui loquebantur, iussu Honorii apostolici vicarii, ei christianissimi regis Suetopelk, per spatium dierum XII synodum fecerunt. In qua diebus octo de lege Divina, et sacra scriptura, ac de

ac de statu ecclesiae tractatum est. Caeteris autem quatuor diebus de potestate regis, de ducibus, et comitibus, et centurionibus, et de statu regis sermocinatum est. Relecta sunt, et in eadem synodo antiqua privilegia tam latina, quam graeca missa ab apostolico, et ab imperatore, audientibus cunctis populis de divisione provinciarum ac regionum seu terrarum, sicuti ab antiquis imperatoribus scripta, et

reliquit, partemque secum ducens ad expugnandam civitatem Dulcinium perrexit. Erant praeterea per montem Obliquum igniti serpentes, qui statim ut aliquos percutiebant, absque ulla tarditate moriebantur, coeperuntque magnum damnum facere tam de hominibus, quam de animalibus. Tunc rex Vladimirus orationem fudit ad dominum cum lacrimis, ut Deus omnipotens Hberaret populum suum ab illa pestifera morte. Exaudivit Deus orationem famuli sui et ab illo die nullus ex eis percussus

destruere incendere ac depraedare totam Dalmatiam, Decatarum autem atque Lausium civitates incendit, nec non et vicos, et totam provinciam devastavit, ita ut terra videretur esse sine habitatore. Pertransivit imperator sic devastans tam maritimas, quam et montanas regiones usque Jadram postea per Bosnam, et Rassam reversus est in locum suum. Praeterea Vladimirus tenebatur in vinculis, ieiuniis, et orationibus

esset, coepit se subdare Graecis, et esse quasi adiutor, et socius eorum equitabatque cum eis per provincias, et Graecis oculte consilium dabat ut dure, et iniuste se agerent contra populum. Similiter et populus occulte dicebat: Quare tam grande malum sustinetis a Graecis; iniuste vos iudicant, bona vero tollunt, uzores adulterant, filias vestras virgines corrumpunt et polluunt; numquam patres rnei, qui ante me reges fuerunt, talia operati sunt vobis grande et grave

4Secundum poetarum fabulas Cadmus dicitur in eandem deuenisse prouintiam, quando in serpentem mutatus est. Fuit autem ciuitas eius Epitaurus, que est iuxta Ragusium, in qua est magnum antrum et usque hodie opinio est, ibi habitare draconem, unde poeta: Cur in amicorum uitiis tam cernis acutum, ut serpens Epitaurius. Ob hanc causam populi illi dicebantur anguigene. Et etiam de beato Ylarione legitur, quod magnum ibi draconem peremit. Secundum ystoriam uero idem Cadmus rex fuit in Gretia, qui depulsus regno uenit in Dalmatiam factusque pirata seuissimus cepit quasi

persequi non cessaret, uelut rabidus leo sitim sue perfidie christiano cruore non poterat satiare. Propter ipsius siquidem edicta pestifera tot milia christianorum cotidie trucidabantur, ut pene uideretur totius humani generis excidium iminere. Vnde a suis aulicis tiranno suggestum est, ut tam crudele reuocaret edictum, ne tanta hominum cedes cotidie fieret, quia timendum erat, ne forte toto mundo in exterminium dato non esset, cui posset ulterius imperare. Tunc Dioclitianus tale moderamen sue uoluit adhibere seuitie dans legem, ut qui nollet a christiana cultura recedere, non ut

et complicibus sacrilega dilapidatione uastabat. Et erat eo tempore archidiaconus quidam, Honoratus nomine, qui Deum habens pre occulis zelo nimio mouebatur, dolens de sui presulis insolentia. Hic quantum licebat, conabatur se opponere Natali archiepiscopo maxime, quia uidebat bona eccelesie tam indecenter distrahi. Qua ex re archiepiscopus ualde ipsum exosum habebat. Multas ergo machinationes et dolos contra archidiaconum cepit exquirere, ut eum ab archidiaconatus officio deicere posset. Sed cum causam opportunam minime inueniret, tunc simulare cepit, quasi maiorem dilectionem gereret

ordinatus, statim Natalis conceptam sui cordis nequitiam euomuit et Honoratum ab archidiaconatu deiecit dicens: Non debet sacerdos in archidiaconatus ministerio deseruire . Moxque alium moribus et uita sibi concordem in locum eius asciuit. 5Honoratus uero uidens sibi tam nequiter fore delusum ad papam se contulit proponens omnia, que archiepiscopus fraudulenter egerat contra eum. Tunc beatus Gregorius iterato scripsit Natali, ut Honoratum in honore pristino restitueret et nichilominus pro his, que insinuatio proclamabat infamie contra eum, ad sedem apostolicam

Gregorius de tanta obstinatione pontificis compatiens etiam tot erumnis archidiaconi quendam subdiaconum suum nomine Antonium Salonam direxit. Qui auctoritate fultus apostolica illuc accedens, cepit prius lenibus uerbis admonere pontificem, ut Honoratum in sui honoris locum reciperet et ab ipsius tam peruersa molestatione cessaret. Sed cum Natalis multa contra archidiaconum confingeret uias multiplices reluctandi exquirens, Antonius eidem Natali usum pallii interdixit interminans ut, si nec sic acquiesceret, excommunicationis in eum sententiam promulgaret. Hoc facto Natalis suas litteras ad

eum palam uitare. Honoratus uero archidiaconus et quidam Paulinus episcopus, isti, quia discreti et constantes erant uiri, preceptum summi pontificis obseruabant, ipsum Maximum tanquam scismaticum et excommunicatum ubique uitantes. Demum uero, cum ab ipsis imperatoribus Maximus corriperetur, quod tam proteruus et rebellis contra Deum et pape preceptum existeret, ad se reuersus misit nuntios suos Romam promittens se satisfacturum de criminibus, unde fuerat infamatus. Hac denique beatus Gregorius promissione placatus remisit ad Maximum mandans ei, ut personaliter accederet usque Rauennam.

non iam erat, qui ecclesiis parceret, non qui structuris antiquis et speciosis misereretur palatiis, sed totam succendentes in furoris impetu ciuitatem, breui hora in carbonem et cinerem redegerunt. De tot enim diuitiis paucas rapuere manubias, hoc pro maximis uictorie premiis reputabant, quod tam egregiam urbem absque ulla pene sui exercitus strage dare exterminio potuerunt. 9Quis autem enumerare ualeat, quot miseros ciues, quot puellas infelices, quot pueros abduxere captiuos? Quis comemoret eorum multitudinem, quos uorauit gladius, quos consumpsit incendium, quos

classem abducere properabant. Nec uacabat conuocare consilium, nec quid de salute publica foret agendum deliberare ualebant, sed unusquisque de sua familia anxius, cum rebus, quas de funere patrie subripuisse poterat, quo diuerteret, cogitabat. Hoc etiam agere consulte nequibant, quippe in tam precipiti fuga confuse et inordinate ad naues conscenderant, quia nec pater inquirebat filium, neque filius patrem, uxor non respiciebat maritum, nec maritus uxorem: unica spes miseris patrios discedere fines. Qui ante recesserant, non expectabant extremos, qui extremi fuerant, non retardare

qui cum eis erant, perierunt. 2Tunc ciues urbium predictarum missa relatione ad summum pontificem nuntiauerunt de naufragio episcoporum suorum, suppliciter postulantes eximi a subiectione ecclesie Spalatensi satis probabilem pretendentes occassionem, quia periculosum illis erat tam remotam ecclesiam uisitare. Quam ob rem Romanus pontifex annuit petitioni eorum omnesque episcopos a Ragusio superius absoluit a uinculo, quo tenebantur antique metropoli Salonitane. Statuitque nouam metropolim in ciuitate Antibarensi et omnes episcopatus predictos ei subiecit.

placebat hoc licere putabat. Habebat namque mulierem et filios quasi laycus, quos secum in archiepiscopali palatio tenebat, totum uero episcopium nonnisi uagitibus paruulorum et ancillarum tumultibus erat plenum. Negotiis quippe secularibus implicatus, modicum spiritualia procurabat. Cum autem tam enormis uita pontificis summo fuisset pontifici nuntiata, statim misit quendam legatum, Iohannem nomine, uirum ualde prouidum et discretum. Qui ad partes illas accedens congregata synodo inquisitionem cepit facere in capite et in membris. Et cum crimen Dabralis archiepiscopi esset notorium,

affectum uerberibus, atonso capite, adusta stigmate fronte, sicut papa iusserat, perpetuo carcere detrudi fecit. Sed cum malesanus Cededa ab incepta temeritate nullatenus resipisceret multaque scandali materia propter ipsum in toto regno fuisset exorta, preceptum est a summo pontifice, ut tam in Romana quam in Spalatina ecclesia et per cunctam prouintiam solempnis anathematizatio fieret super eum. Quod cum Rome bis, et in Spalatina synodo tribus uicibus factum fuisset, ecce repente diuina ultio in ipsum manifestata est. Nam cum nichil languoris nichilque doloris in corpore

et coram omni populo protestatus est, quod non uoluntarius, sed inuitus et coactus metropolitano suo in hac parte parebat. Tandem consecratione huiusmodi celebrata, protinus apud sedem apostolicam factum Gaudii archiepiscopi diuulgatum est. Summus uero pontifex, misso apochrisario suo iussit tam archiepiscopum, qui ordinauerat, quam episcopum, qui ordinatus fuerat, ab administratione suorum ordinum perpetuo amoueri. Episcopum ero, qui protestationem fecerat, decreuit a culpa fuisse immunem. Quod et factum est. Post hec idem archiepiscopus longa paralisis egritudine dissolutus aput

per omnia reuereri, sed non consentiunt, ut eorum archiepiscopus efficiatur. Tunc subridens cardinalis benigna eos allocutione sedauit, dicens: Viri Spalatenses, non conuenit sapientibus pro nichilo concitare tumultum et quasi aliquod foret grande scelus admissum in tante seditionis scandalum tam facile prosilire. Nam super electionis facto, unde nunc turbulentis animis accessistis, opportet uos esse placatos, quia mea uoluntas magis concordat uobiscum, qui non uultis, quam cum clericorum uotis, qui me in suum desiderant pontificem promouere. Nec tamen propter uestras uoces electionem

constantissimus, nil eorum minis perterritus, libera et intensa satis uoce respondit dicens: Non uestrum est territorium, ut asseritis, sed possessio ecclesie beati Domnii, a uobis hactenus usurpata . Ad hanc uocem omnis multitudo Sclauorum arreptis lapidibus in eum unanimiter proiecerunt tam diu dextris furrentibus debachantes, donec exanime corpus sub magno aceruo lapidum dimitterent et abirent. 11Viri autem illi, qui presulem fuerant comitati, uidentes Sclauorum rabiem in eius fore mortem succensam, cucurrerunt ad ciuitatem tantum malum ciuibus nuntiantes.

uenenum pro aqua illa bibisset, statim se iecit in lectum, a quo numquam surrexit, sed paulo post uita decessit. 13Spalatenses autem facta inquisitione de interfectoribus archiepiscopi, aliquos inuenerunt, quos statim patibulis suspenderunt. Sed Deus omnipotens non diu permisit tam nefarium scelus sine manifesta ultione manere, nam quotquot in effusionem innocentis sanguinis impias extenderunt manus, post modicum tempus alii fame, alii gladio, alii peste cum sua posteritate consumpti sunt. Obiit autem uenerabilis Raynerius secundo nonas Augusti anno Domini millesimo

mox resignatores ipsi, ad se reuersi, penitere ceperunt et accedentes ad predictos duos, qui non resignauerant, adheserunt eis. Tunc archiepiscopum adeuntes cum magna instantia exposcant iura sua sibi restitui. Sed cum archiepiscopus denegaret, in tantum discordiarum excreuit procella, ut tam archiepiscopus quam canonici, fere omnes, ad Romanam curiam essent deuoluti. Qui cum illuc pariter conuenissent, preparabant se mutuis accusationibus impetere. Verum antequam cause huiusmodi coram summo pontifice in iudicitium deducte fuissent, amicis suadentibus et de pace consulentibus, eorum

et quem non uidentes affectuose traxerant, uidentes eicere appetebant. Sed Guncellus papali confirmatione suscepta, optinuit nichilominus in partibus Hungarie consecrari. Siquidem dominus Honorius summus pontifex missa auctoritate Roberto Vesprimiensi episcopo precepit, ut examinatis diligenter tam electi persona, quam electionis forma, si nichil obstaret de canonicis institutis, munus ei consecrationis impenderet. Robertus uero suscepto apostolico mandato, quamuis esset uir discretus et relligiosus, non tamen de rerum circumstantiis, que in huiusmodi processibus inquirende sunt, curiosus

positus, misit nuntios suos ad domini pape curiam postulans, ut perfecte sibi legationis auctoritas preberetur. Profectis ergo nuntiis Acontius in Spalatensi urbe permansit, donec redirent expectans. Videns uero archiepiscopi temeritatem et imperitiam, multum compatiebatur ecclesie Spalatine, quod tam insolentem fuerat sortita pastorem. Arguebat autem eum frequenter. Sed ipse, sicut onager, assuetus in heremo et ipsum Acontium et eius monita contempnebat. Interea nuntii redierunt de curia, legationis officium eidem Acontio plenissime perferentes. Tunc Acontius, sedis apostolice auctoritate

uidentes causam archiepiscopi fore grauissimam et quia depositionis nota iam conscripta erat contra eum, relinquentes ipsum in curia ad propria sunt reuersi. Guncellus uero ibi remanens multa supplicatione pulsabat, ut de suis excessibus misericorditer ageretur. Tanta ergo fuit precum instantia, tam importunus labor, ut reuocaretur prior sententia, et conscriberetur altera mitior; uidelicet ut biennio maneret suspensus, postea de misericordia sedis apostolice fieret in omnibus restitutus. Quod et factum est. 11Interim uero legatus Acontius in Bosnam contra hereticos

reformanda. Sordidus erat habitus, persona contemptibilis et facies indecora. Sed tantam Deus uerbis illius contulit efficatiam, ut multe tribus nobilium, inter quas antiquarum inimicitiarum furor immanis multa sanguinis effusione fuerat debachatus, ad pacis consilium reducerentur. Erga ipsum uero tam magna erat reuerentia hominum et deuotio, ut uiri et mulieres in eum cateruatim ruerent, satagentes uel fimbriam eius tangere, aut aliquid de paniculis eius auferre. 14Sed iam ad propositum redeamus. Transcurso autem punitionis sue biennio, uenit Guncellus ad ecclesiam suam

cum nec bellum communiter geritur nec pax unanimiter obseruatur. Illi siquidem urbi proximum paratur excidium, ubi regunt patriam patrie proditores, ubi celsiorem locum optinent ciuium predatores et cum in ipsos foret acrius uindicandum, ipsi e contra ad innoxios ciues uindictam retorquent. Tam misera tunc erat conditio Spalatensium, quia nullum intra se regimen opportunum habebant. 4Igitur Budimiro, qua dignus erat morte perempto, Chranislaus, successor fraterne nequitie, cepit in nostris molestationibus simili rapacitate crassari. Reliquerat autem Buisenus comes

bonum. Tunc multas oblocutionum calumpnias contra templarios concinnantes ceperunt multifarie moliri, ut de castro illis exeuntibus eorum uicinitatem modestam ac sobriam euitarent. Sicque factum est, ut illis egressis statim Domaldus Spalatensium auxilio et fauore castrum illud optinuit. Quis tam mente captus cecusque interioribus oculis haberetur, ut inermem relligionem contempneret, et armatum inimicum affectaret super caput sibi imponi? Cum ergo Domaldus castrum illud securus iam insideret, cepit a principio, utpote uersutus et cautus, simulare bene se uelle cum Spalatensibus uiuere.

fautores sui. Videns uero archiepiscopus, quod archidiaconus ad curiam proficiscitur, statim persuasus a complicibus suis iter post ipsum arripuit profecturus. Secuta est eum canonicorum turba, que de malignitate cum ipso conueniebat. Preuenit autem eos Thomas diebus octo, non credens adhuc, quod tam uehementer odiorum flamma in eorum cordibus estuaret, ut tantum uellent se insequendo subire laborem. Quamquam ex precepto Guncelli condixissent inter se, ut nullus eum archidiaconum appellaret, sperabat autem, ut impetratis ab apostolica sede litteris ad propria remeans posset materiam

sperabat autem, ut impetratis ab apostolica sede litteris ad propria remeans posset materiam scandali mitigare. Sed cum uidisset tantam multitudinem zelo nequitie inflammatam contra se uenientem, pauefactus a principio terreri cepit. Quid miri, cum ipse quasi solus esset, aduersariorum uero tam numerosus exercitus, tanti nominis cetus, ut in his solis tota Spalatensis metropolis auctoritas dependeret. Erant enim archiepiscopus, archipresbyter, sacrista, primicerius et alii quam plures litteris muniti, testificationibus armati, nil aliud nisi archidiaconum toto ore glutire parantes. At

Vtique, pater sancte . Tunc papa dixit uicecancellario, qui astabat: Precipe Otoni cardinali, ut causam utriusque partis audiat diligenter . Tunc archidiaconus gratias agens deosculatis eius pedibus letus egressus est. 8Videns autem archiepiscopus cum turma sua tam facilem audientiam archidiacono fore datam et quod auditorem impetrauerat contra eos, contristati sunt ualde. Et intrantes ad papam conabantur, ut Raynerius cardinalis, de quo multum confidebant, eis daretur auditor. Sed dominus papa nullatenus acquieuit. Vocatus itaque archiepiscopus cum sua

post unum, quasi de naufragio, iter arripiunt ad propria redeundi. Tunc uenerabilis Otto, absoluto prius ad cautellam archidiacono et eodem in plenitudine sui offitii restituto, precepit archiepiscopo, ut eum quasi sotium et filium paterna charitate pertractet, nec umquam aduersus eum patiatur tam praua imperitorum machinamenta uigere. Guncellus autem demisso uultu in terra respondit se uelle omnia deuote et efficaciter adimplere. 10Tunc apparuit nuncius cum litteris uenerabilium episcoporum: Treguani Tragurienis, Nicolai Farensis et aliorum duorum, quas domino pape

qui erat Lombardus genere, patria Bergamensis. Et porrigentes ei salutatoriam Spalatensium, exposuerunt ei causas legationis sue petentes, ut necessarium eis consilium impendere dignaretur. Ipse uero, ut erat uir legalis et bonus, duxit eos seorsum cepitque multis suadere loquellis, ut super tam arduo negotio nichil incaute, nichil agerent properanter sed relligiosorum dumtaxat et fidelium uirorum utentes consiliis in facti executionem procederent. Nominauit eis expressim personas paucas, quarum debebant consiliis adherere dicens: Quia tanta uiget hic hominum malitia, ut plerique

nuntii Anconitanorum Matheus de Girardo et Albertus legationem ciuium suorum, que erat pro Gargano, coram populo multis laudibus perorarunt. Post hec autem surgens Garganus, ut erat eloquens uir, multum lepide contionatus est. Et prestito sui regiminis iuramento, fecit uniuersam multitudinem tam nobilium quam popularium uinculo sacramenti astringi, ut essent suis preceptis obedientes per omnia et sequaces. Iussit autem omnes iuratos in scriptis redigi et inuentus est numerus fere duum milium uirorum. Tunc ordinauit curiam statuens iudices, camerarios et precones. Totum namque regimen

opus intermittere coactus est. XXXV. De bello quod gessit cum piratis 1Anno autem secundo sui regiminis opus ualde commendabile aggressus est. Etenim quia uir erat detestator nequitie, cepit uigilanti studio cogitare, quonam modo fieri posset, ut tam uesanam piratarum seuitiam refrenare ualeret uocatisque non multis ex ciuibus cepit cum eis secrete tractare et eos inducere, ut bellum Deo gratum et hominibus in Almisanos inferrent. Et quamquam cerneret quosdam in facto huius negotii uacillantes nec assensum pleno corde prebentes, ardebat

eo amplius annis demorati sunt. Postea uero multiplicatis legionibus exercitus sui ex gentibus precipue Cumanorum et ex multis aliis nationibus, quas deuicerant, reuersi sunt ad Rutenos. Et primo quidem ciuitatem maximam Christianorum, nomine Susdalium circumdantes obsederunt et obsessam diu non tam ui quam fraude ceperunt et destruxerunt regemque ipsius, nomine Georgium, cum magna multitudine sui populi neci dederunt. Inde autem uersus Hungariam proficiscentes obuia queque uastabant. Eo autem tempore, anno uidelicet incarnationis millesimo CCXLI sexto die intrante Octobri, die dominica,

diebus quadragesime, prope Pasca, uniuersa multitudo Tartarei exercitus in Hungarie regnum irrupit. Habebant autem quadraginta milia securigeros, qui preibant exercitum siluas cedentes, uias sternentes et omnia offendicula ab ingressibus remouentes. Quam ob rem indagines, quos rex parari fecerat, tam facile transcenderunt, ac si non ex ingentium abietum et quercuum fuissent exstructe congerie sed ex leuibus essent stipulis preparate, ita breui spatio contrite sunt et combuste, ut nullum foret obstaculum transeundi. Venientes autem ad primos terre colonos non totam sue atrocitatis seuitiam a

omni salutis consilio destituta, quid faceret non uidebat neque enim alteri cum altero colloquium habere licebat, unusquisque sibi sollicitus de communi salute nullus prouidere ualebat. Sagittarum et iaculorum imbrem non armis oppositis excipiebant, sed dorsa uertentes ad ictus cadebant passim tam crebri, ut de concussa ylice diffluere glandes solent. Et cum omnis spes uite foret adempta, mors uero in omnium oculis yando per castra uideretur discurrere, rex et principes relictis signis ad fuge presidium se conuertunt. Tunc reliqua multitudo hinc crebris mortibus territa, hinc flamme

omnes absorti sunt et extincti. Ibi ille famosissimus uir Vgrinus periit, ibi Mathias Strigonensis, ibi Gregorius Ioriensis episcopus, ibi multa prelatorum et clericorum turba occubuit. 10Heu, heu, domine Deus, cur ecclesiastica dignitate preditos tuoque ministerio deputatos, tam acerbo fine concluseris, tam uili sepulchro dampnaueris? Vere iudicia tua abyssus multa. Infelices et miseri, qui multo melius se suumque populum piis uotis intentisque precibus iuuare poterant, in sacris edibus supplicando, quam materialibus armis accinti in castris laycalibus

Ibi ille famosissimus uir Vgrinus periit, ibi Mathias Strigonensis, ibi Gregorius Ioriensis episcopus, ibi multa prelatorum et clericorum turba occubuit. 10Heu, heu, domine Deus, cur ecclesiastica dignitate preditos tuoque ministerio deputatos, tam acerbo fine concluseris, tam uili sepulchro dampnaueris? Vere iudicia tua abyssus multa. Infelices et miseri, qui multo melius se suumque populum piis uotis intentisque precibus iuuare poterant, in sacris edibus supplicando, quam materialibus armis accinti in castris laycalibus pernoctando. 11Factus est

Tartaris non patebat liber transitus uolentibus fugere quocumque mediis tenebris diuertebant, impingebant in corpora miserorum spirantium adhuc aut sub uulnere gementium. Iacebant ex maiori parte letali sompno immobiles, uelud utres flatibus tumefacti. Horror ingens erat prima nocte cernere tam multa cadauera hominum, uelud ligna et lapides ubique iacentium. Sed diebus sequentibus assuetudo mali horrorem in tutelam mutauit. Nonnulli etenim, tota die diffugere non audentes, semetipsos interfectorum sanguine inuoluebant et inter cadauera latitabant et sic uiui a mortuis tutele refugium

non satiabatur inundatione sanguinis copiosa, non deficiebat cedis instantia indefessa. Tantus audiebatur fragor cedentium, ac si ingentium siluarum robora securium multitudine detruncarentur ad terram. Tollebatur ad celum rugitus et ululatus plangentium mulierum, uociferantium puerorum, qui tam acerbe mortis furiam coram oculis discurrere sine cassatione cernebant. Non uacabat tunc funereas agere pompas, non flere super caris extinctis, non sepulchrales exequias celebrare. Generalis interitus omnibus imminens non de aliena sed de sua morte quemlibet plangere compellebat. Mares enim et

super caris extinctis, non sepulchrales exequias celebrare. Generalis interitus omnibus imminens non de aliena sed de sua morte quemlibet plangere compellebat. Mares enim et feminas, senes et paruulos letalis gladius deuorabat. Quis infelicissimam illius diei effari ualeat lucem? Quis stragem tam numerosi populi recensere queat, cum plusquam centum milia hominum seua mors unius diei spatio et breui loci termino deglutiret? Heu, quam effera corda pagane gentis, que sine ullo pietatis affectu totas Danubii aquas humano sanguine rubere cernebat! 16Postquam patrate cedis

ambitu interclusos summum frustrari discrimen. Sed nil profuit loci munitio, quibus non aderat diuina protectio. Nam uenientibus Tartaris et locum fortiter impugnantibus communi exitio traditi sunt appositoque igni ad decem milia ferme hominum cum loco et rebus miserabiliter conflagrarunt. Huius tam grandis et orribilis cedis testis est multitudo inhumatorum ossium, que in magnos coadunata tumultos, magnum spectaculum cernentibus prestant. 17Interea Tartarorum exercitus depopulata omni regione Transiluana, cesis ac fugatis Hungaris ex Transdanubialibus horis,

et extinxit. Filium autem eius ad regem alium fugientem insecutus est et facto conflictu contriuit eum et ipsum, qui ei tutelam auxilii preparauerat in regno suo. Ad tertium quoque regnum cum armatus accederet, comisit prelia multa cum eo et uictor existens ad propria repedauit. Et uidens, quod tam prospera sibi in omnibus bellis fata successerant, cepit cor eius uehementer intumescere et ad superbiam eleuari. Ratus autem, quod non esset in toto orbe gens aut regnum, quod eius potentie resistere posset, proposuit ex cunctis nationibus tropheum glorie reportare. Voluit ergo potentatus sui

ualde sedulus et deuotus, curabat sollicite, ut et ciues in executione mandatorum regalium prompti existerent et regalis clementia uniuersitatem ciuium affectu dilectionis et gratie confoueret. Fecerunt autem Spalatenses omnia ad regis placitum hoc excepto, quod ei quandam galeam minime potuere tam celeriter preparare, quantum rex declinans Tatarorum rabiem expetebat. Quod factum non satis equanimiter tulit regius animus. Noluit autem rex residere Spaleti, sed abiens cum uxore et cum omnibus gazis suis demoratus est Tragurii, putans se ibi contra hostium incursum fortiorem habere tutelam

inicientes manus totam eius tunicam lacerarunt. Mox in monachorum cellulas irrumpentes diripiebant sarcinulas, uasa frangebant, scrutantes, si dictum possent inuenire Leonardum, ut eum cederent uel forsan morte punirent. Erant tamen nonnulli ciues, quibus tanti facinoris temeritas displicebat, tam stolida facta corde et animo detestantes. Sed quia stultorum infinitus est numerus, necesse erat multitudini cedere et eam coniuentibus oculis supportare. 5Reuersi tandem de claustro, quasi deuictis hostibus gloriantes, coadunati sunt in palatio publico et facta contione

malitie cauillatio crederetur, condescendere decreuit, sed nullo modo prius ire acquieuit, donec ipsimet temeritatis auctores proprio confiterentur ore, quod in subreptione bulle et in cunctis falsitatis processibus contra Deum et contra animas suas presumpsissent. Sic ergo abiit archidiaconus non tam uoluntarius quam coactus et sociatus Iohanne Vitalis layco in Hungariam est profectus. Ibi in presentia domini Bele regis et eius curie qualitercumque Hugrinum denuo elegit. Cui rex ibidem concessit comitatum ciuitatis Spalatensis et dominium insularum cum quibusdam aliis rebus.

appetebat consortia, sed armatorum circa se cateruas habere gaudebat. Verum cum pro militaribus stipendiis domestice sibi non sufficerent facultates, tendebat manum ad aliena et illicita, cupiens in uictu, uestitu et multitudine clientele Hungaricorum prelatorum se copiis coequare. Sic autem tam clericis, quam laycis atque monasteriis durus exactor et onerosus dominator erat. Temptauit autem omnia iura canonicorum subtrahere totasque quatuor decimales portiones ad usum proprium retorquere, sed obsistente archidiacono cum ceteris non ualuit, nisi portionem pauperum dumtaxat contra

Erat autem cum ipsa exercitus magnus Hungarorum, Sclauorum, Cumanorum, quibus precepit arma capere, ad ciuitatem descendere, predas animalium facere, domos incendere, uineas et agros inuadere et cuncta, que possent, absque remedio deuastarent. 4 Spalatenses uero uidentes tam magnum sibi instare periculum ceperunt uigilanter ad custodiam ciuitatis insistere, armis se ac oportunis obstaculis premunire non foras quidem egredientes, sed ferro armati pro menibus excubantes. Post dampna uero multa, que sui exterius intulerunt, uidens regina, quod nil posset contra

Scriptum est enim: per me reges regnant et potentes scribunt iusticiam . Et ad hoc ut pręfata ciuitas Spalatina diuino semper auxilio suffragante perpetuo conseruari ualeat in statu pacifico et tranquillo: nam Roma tam diu mundi tenuit monarchiam, quam diu uiguit iusticia in Romanis; deficiente autem in eis iusticia, defecit dominium Romanorum.

more tyrannico in chaos precipitant. Ergo quibusque est cauendum, ne sub ipsorum perfida corruant potestate et sine idonea cautione genuflectant. De cunctis his Iadertini ad eternum Sabaoth conquestu et magno ululatu conclamant: Quid, iustissime Helii, his prauis tam grandes dilatasti uires, et absque titulo iuris incedunt? Copia grandis uirorum pugillum in me nulla preuia rationis causa irruit. Forte uindicas inimicos cum tuis inimicis? Deus enim peccatores non exaudit. Sed audi quid Hyeremias nono sue lectionis capitulo pneumatis

plurrimis excedit cubitis fastum de grandis Sabthael non minimus, qui diuina similitudine formatus ac eius fuerat gratia illustratus, visione decora est perpetuo priuatus ac in abissum est precipitatus. Igitur, Iadera, non uales illud elegicum metrum regis Dauid resonare. Debuit enim tam horum, quam illorum nimio librante onere uitiorum grandem tempestatis rabiem excitare. Derelinquat ergo impius uiam suam et Deus ipsius miserebitur, reuertatur ad Dominum, et gressus sui prosperentur in sempiternum. 2. Epistola auctoris

Primo, quia captato uestre beniuolentię rogatu, quo sincero uestro scripto crebrius auxistis flagitandum, ut motionis casus et condecens memorate nostrę patrie discordiasque habitas inter emulos seriatim uobis segniter festinarem legare. Secundo, ne tam horrendus excessus per Venetos exactus in prolixitate defluat temporis, sed ut posteris eorum crudelitas reminiscentię comendetur, curaui actus militiam agonesque partium per capitula singillatim et distincte in his scriptis pertractare. Explicit prologus et epistola.

et fortitudinis est conualatum. Quod uidens ipse banus cum comitiua castri fasceninas ac defenssiones, in multa ammiratione cordis est comotus ac despiciens eundem bello capere non posse, diligentius deliberato consilio grauissima dispendia ipsi districtu imperauit impendere tam eius rura combustui tradendo, quam etiam vinearum uites et domos eradicando. Et non ualentibus id uiolento laceratu rapere, uisus est quendam montem Spas vocatum nimia uirtute praecinctus in domini naturalis suppetere potestate, uiriliter ipsum cepit agonizare. Ibique multas

in sponsione facta nullatenus permanere fixi uoluerunt, hec in inductu et suasu quorundam magnorum Croatorum, precipue filiorum comitis Curiati de Corbauia, qui principaliores rebelliones et fraudulentiores sacro regio dyademate pre ceteris Croatis extiterunt. Deducto ad ipsius regis notitiam tam grandem dolum et fraudem fuisse comissum, non in parua animositate cordis fuit repletus. Penitus statuit in se, licet dimidii regni sui thesa- urus in confusione esset dispergendus, decet ut cuncta oppida et uallata regionis Croatię sue dignitati regali sint

4. Qualiter Ludouicus rex mouit se uersus Croatiam Fluente itaque Anuntiationis Iesu Christi MCCCXLV, indictione tertiadecima Iulii mensis memoratus Ludouicus rex agregauit validam militiam, numero uiginta milia galleatorum, cupiens ac proponens tam ciuitates, quam castra prouintię Dalmatię et Croatię sue succumbere potestati. Et accipiente dicta comitiua itinere, cum incolumitate peruenit in fines Bihach, ibi castrametatus est fere per decem et octo diebus. Omnes Slaui sublimes, mediocres et infimi aduentum regis

Datum in nostro Ducali palatio die X Iulii, XIII Indictione. Quarta epistola Andreas Dandolo, Dei gratia Venetiarum, Dalmatię atque Croatię Dux et cetera ut supra, salutem et dilectionis affectum. Tam per litteras uestri comitis, quam prouisorum nostrorum, quos destinauimus ad partes Slauonie, fidem et deuotionem, quam ad nostrum commune geritis et habetis, que modo intenditis sub debito uestre fidelitatis conseruare, cognouimus manifeste, pro

tunc ciuitati Iadrę rebellauerat, nobiles ultra duodecim et plebeios fere 37 capti et detenti sunt sub bona dictorum Pagensium custodia. Quorum nobilium progenies excellentior illis diebus in ipsa urbe minime reperiebatur atque ipsorum populariorum plebeitas tutior non extimabatur nec probior. Et tam istos, quam illos Pagi sic detentos cum tuta comitiua Nonam transmiserunt et, ibidem per aliquot dies captiuatis manentibus, Venetias eos destinarunt. Quibus Venetiis manentibus ductis nocte tenebrosa, ipsos in aspero clauserunt ergastulo. Grandem equidem copiam uirorum armatorum in

illos Pagi sic detentos cum tuta comitiua Nonam transmiserunt et, ibidem per aliquot dies captiuatis manentibus, Venetias eos destinarunt. Quibus Venetiis manentibus ductis nocte tenebrosa, ipsos in aspero clauserunt ergastulo. Grandem equidem copiam uirorum armatorum in ciuitate Nonę, tam peditum quam equitum, ipsi Veneti stabilierunt, omnesque ciuitatum homines ac castra regionis Croatię et Dalmatię contra Iadram arma sumpserunt et in tutelam Venetorum, nec non Ragusienses, Spalatenses et Arbenses atque Tragurienses, quilibet eorum unam classem seu galeolam in obsidium

sunt: Petrus de Matafarro et Martinussius de Butouano. Et ad ipsius Capitanei conspectum presentati causam rumoris per ipsum illatam diligenter inquisierunt ac ut si aliquis ciuium uel commune aliquo errore est mandatus, correctio cedat iuxta uoluntatem communitatis Venetiarum, sed mirum, quare tam aspera contra Iadram perpetrantur. Dicito: Quid cupit Ducalis sublimitas a fidelibus Iadertinis, forssan uoluntati Venetiarum se adherebunt. Capitaneus, his auditis, tale responsum suorum uerborum cepit " proferre: Ea, que per eum illata feruntur, iussu Ducalis

pro ipsorum vsu et vtilitate conuerterunt et aliquos igne iusserunt cremare, nec non infantulos et insontes pueros in cunabulis eorum quiescentes, nulla moti misericordia nec intuitu pietatis, gladio occiderunt. Et sic illo die toto nihil aliud per eos egisse narratur. Ad quod ciues Iadrę tam parui quam magnates, in multa stupefactione cordis sunt commoti. Eundem fratrem Nicolaum ad dictum Capitaneum transmiserunt ac comissione sibi apposita: “Non modicum admirrantur Iadertini per vos, nobilis Capitanee, de gestis eisdem illatis, cum

inserere conditiones, cum ipsa sit plenius informata et mihi a collegis meis sit tradita in negotio Capitaneatus libera potestas. De duobus vnum eligant: Aut huius vrbis omnia męnia circumualata funditus euertant nec non omnia castra fortitudinesque, tam sitas intra quam extra ciuitatem Iadrę, tradere ac designare sine alicuius ambiguitatis obstaculo velint in potentiam Ducis et totius comunis Venetiarum – hoc addito, quod tribuant comiti electo per ipsum "# nostrum comune liberum et expressum dominium in omnibus iustitiam

laudabile consilium et confestim clam decreuerunt vnum solemnem nuntium ad dictum Lodouicum, regem Panonię iam sępe memoratum, sagaciter destinare, qui humiliter presentare debeat precise sine vllo alicuius contradictionis obstaculo dictam vrbem Iadrę, pariter homines eorumque omnia bona, tam mouentia quam fixa, ac ei velle parere necnon fidelitatem laudabilem gerere benedictę coronę, prout subditus tenetur suo naturali domino, supplicando ipsi flexis genibus deuote, ut hoc exiguum exenium a charis eius subditis et fidelibus dignetur acceptare, quos olim piissimus dominus Krolus,

in missum. Qui XVI o12 die post crepusculum dicti mensis Augusti suum iter ad dictum regem accelerauit in breuibusque diebus ad dictam regionem Vngarię peruenit et ad ipsum regem debita reuerentia impensa accessit. Cui prono capite et denudato ac etiam genibus flexis causam sui aduentus et tam prolixe peregrinationis pie indicauit necnon neccessitatem ipsius vrbis presentate palam fecit iniungens, ut ipsos fideles sanctum prouideat diadema a tanto eruere discrimine, “ut ammissa, id quod predecessores reges perditum putarunt,

nuntii legationem idem attente intelligens in multa cordis alacritate extitit usque ad cacumen repletus ibidemque spopondit affirmans ex certa scientia petitioni illorum, quorum erat legatus, velle infallibiliter, quantocius erit facultas, hilariter adimplere. Munus illud, quod Iadertini tam deuote sibi exeniauerant, gratanter suscepit. Adhuc etiam Iadertini non cessant per suos speciales missos concordiam a dicto Capitaneo frequentando postulare. Atque Capitaneus durioris voluntatis instigatus solum Iadertinos audire non affectat, nisi accedant petitioni superius

memorię Kroli, regis Vngarorum, regem Sicilie, sed nondum regalem tyaram in cęphaliis portans, qui a suis sub crudeli succubuit interitu, supplicando eidem, vt dilectione fratris germani, Ludouici predicti, cuius Iadertini sunt fideles subditi, dignetur aliquem fauorem impendere tam clasium quam etiam ęris ac reliqua oportuna ciuitati obssessę, que causa expeditionis postponimus. Veneti utique putant per portum spaciari, sed cathena non permittit, nimio dolore comprimuntur. Cupiunt intentum suum efficacitati adimplere, sed dum quadam

inter se pugnant: Veneti cum dictis galleis a boreali parte, Iadertini cum quibusdam crapulis ex australi. Pars parti crebrat ictus, et Veneti tantam copiam innumerabilem iaculorum inimicos prosiliunt, quod ibidem aer caligine offuscatus putabatur. Sed Iadertini nobilius se defendebant tam cum quadam machina constructa in campo magni castri, quod Venetorum vocatur castrum, que quinquies in galleis iactauit, sed neutram valuit attingere, quam etiam variorum generum ingeniorum ipsam cathenam defensabant. Sed probiores ipsarum gallearum viri veraciter considerantes eorum intentionem

percepissent. 13. De quodam conflictu, quod Ragusini per pyratas Iadrę sustinuerunt Oritur altior discordia inter partes. Nunc Veneti affectant et requirunt velle fędus inire et tam crudelia suffocare, ne adhuc pestilentior inimicitia oriatur, sed Iadertini eorum inquisitionibus adhęrere non curant, parrant quamplures parones, quas latenter in offensionem inimicorum transmittunt, enormia dispendia inferunt Venetis ac eorum aduersarios, siquos reperiunt, pestiferę morti

et inuadunt usque ad fretum ęquoris et ibi viriliter Iadertini mutilant inimicorum membra. Qui multi ex Venetorum parte in mari se disponebant, quos equor absorbebat nulla interueniente pietate. Defecitque ibi in ipso bello ex Venetorum gente tam mari suffocatos, quam framea crudeli iugulatos plusquam quingenti. Ex opposita parte nemo pręterquam tres qui ex sua becillitate morti se disposuerunt. Itaque Veneti conflicti et debellati, Iadertini ad montem suę habitationis cum obtento triumpho alacriter redierunt.

spatio Christi gratia opitulante erit eos liberaturus. Ac comitem Gregorium Curiatii pro quo ciues regi supplicauerant, habere eundem regię celsitudini comendatum, non fore dignum ad sui gratiam assumere, cum ipse pluribus vicibus solio regio deuiauerat. Sed tam sublimis est fidelium subiectio dictorum Iadertinorum, quod eorum preces erunt admittendę, nihilominus firmantes taliter, ut postmodum idem comes Gregorius non habeat vim in pristinum infidelitatis errorem incidere, prout crebrius lapsus est. O quam nobilis Princeps, o quam

quod eorum preces erunt admittendę, nihilominus firmantes taliter, ut postmodum idem comes Gregorius non habeat vim in pristinum infidelitatis errorem incidere, prout crebrius lapsus est. O quam nobilis Princeps, o quam gloriosus et gratiosus exauditor, qui sic aures misericorditer ad tam deuotos fideles inclinat! Hęc est Principis gloria amanda, hec fiducia in tali domino habenda, vt rebelliones pro instantia humilium fidelium ad amorem suę benignitatis dignatur amplecti. 16. De gaudio, quod Iadertini

prece astantissima supplicassent, ut domini regis edictum perficiant, pro quo in suffragium subditorum regie excellentię fuerant congregati. Sed ille Stephanus banus cum eorum complicibus et maioribus tyronibus ipsius exercitus potius crumenam auro et numismate Venetico, que in tam longo itinere erat excussa, elegerunt resarcire quam tam excellentem gloriam et laudabilem decorem velle suo naturali domino asscribere sicut ille qui magis dedecus quam laudem aquirit. Sed, o collega amantissime, sicut Aristotiles philosophus et Porphirius in eorum

perficiant, pro quo in suffragium subditorum regie excellentię fuerant congregati. Sed ille Stephanus banus cum eorum complicibus et maioribus tyronibus ipsius exercitus potius crumenam auro et numismate Venetico, que in tam longo itinere erat excussa, elegerunt resarcire quam tam excellentem gloriam et laudabilem decorem velle suo naturali domino asscribere sicut ille qui magis dedecus quam laudem aquirit. Sed, o collega amantissime, sicut Aristotiles philosophus et Porphirius in eorum dialeticis et conclusionibus expresse attestantur,

Et idem duces exercitus mane facto diliculo a Mogoroua Draga recesserunt sui domini spernentes edictum ad partesque Vngaricas properauerunt. Intelligunt fideles Iadertini vulgaria perueridicas relationes Vngaros spreuisse et recusasse illos nec eos velle a tanto liberare discrimine et tam grandia suscepisse dispendia parata pro ipsa militia. Quamuis grauibus doloribus intrinsecus passi fuerint, nihilominus adhuc fiduciam spemque infallibilem in ipso rege intrinsecus retinentes, eo quod ipsis dictus rex affirmauerat eos non

sed deteriora hiis inimicis pollicitant, nisi appetere eligant dominium Ducale potiusquam maiestatis Regię. Quisquis ergo virorum arua primitus inspiceret, non agros fructiferos nec fructus abundantes omni amęnitate saporis, sed potius desertum locum existimaret. Et quamuis Iadertini tam enorme deplorent damnum et asperimum, nihilominus firmiorem hortationem assummunt ac sperant fiduciam in illo benigno hero, qui sub protectione sui eos amplexatus est. Nullum ergo pacis et concordię cum Venetis optant offitium, pro quo

explicauit tenorem. Prouisione Sedis apostolice et mandato nos elegisse in generalem capitaneum fidei Catholice contra Turcos et paganos. Cuius imperium humiliter duximus acceptandum copiosaque turba disposita est hoc sanctum et laudabile iter transfretare ad tam grande pręmium accepturum, quod ipse apostolicus deique vicarius vere pęnitentibus et confessis veniam cunctorum peccatorum ad dictum viagium se disponentium instituit. Quare hęc discordia illorum Venetorum et vestri Iadertinorum redundat in validum detrimentum appetentium tam

ad tam grande pręmium accepturum, quod ipse apostolicus deique vicarius vere pęnitentibus et confessis veniam cunctorum peccatorum ad dictum viagium se disponentium instituit. Quare hęc discordia illorum Venetorum et vestri Iadertinorum redundat in validum detrimentum appetentium tam altissimum consequi meritum. Et ut noster accessus ad ipsas partes magis fidei Christiane augeat beneficium salutis, postulo, immo rogatu affectuosissimo precor coniunctionem aliquam fęderis, in qua partes eligere magis concupiuerint velle conscendere, cum nimis discriminosa sint guerre

consequi meritum. Et ut noster accessus ad ipsas partes magis fidei Christiane augeat beneficium salutis, postulo, immo rogatu affectuosissimo precor coniunctionem aliquam fęderis, in qua partes eligere magis concupiuerint velle conscendere, cum nimis discriminosa sint guerre iudicia tam animę, quam corporis vituperabilia. Durum interim est vobis contra potentiores arma leuare, cum grandis pars orbis Venetorum subiaceat imperio, et vos rudes bellicosis magisteriis ad salubre intentum imputo vos fęliciter peruenire. Quare hortor

Quomodo Iadertini laudabile consilium renuerunt et de triumpho Venetorum obtento castri S. Cosmę et Damiani Iadre districtus Illud infortunium ex quo Iadertini tollerauerunt pro auida cupidite, quam tyrones et ille athleta iniquitatis, Bosnensis banus, potius optasse quam tam grande obsequium suo naturali impendere domino, plurimas laudandas prouisiones pro re publica sustentanda perquam scilicet fore comendata proponunt, quas nemo executioni studuit demandare iuxta illud Magistri veritatis: Dicunt et non faciunt. Statuunt quemque

prestare valeret, in exilium deponi ibidem moraturum vsque ad operis consumationem, sed moti intuitu pietatis et misericordia ab eorum proposito sunt pęnitus reuocati. Quod si ipsi Iadertini prognosticationis speciem agnouissent, ipsum salubre consilium non tam repente abiecissent, immo totis viribus mente perduxissent. Sed dum horreum sonat legumine, futura in corde non proponuntur. Sed ipsi Veneti omnem facultatem in agrum spargunt, ut possint eorum voluntatem fini adherere. Conficiunt in quibusdam eorum nauigiis, que Latini nunchupare solent

tanto diuinum ab eo prolongatur presidium. Quot ergo incomoda propter ipsum facinus Iadra diuino permittente iudicio supportauit, quod ipsum castrum, quod hostes ceperunt non violenta manu, in quantum et grande damnum aduersariis Iadertinis redundauit! Inde cibariis recentibus, tam esu carnium quam etiam meri liquore crebro Iadra alebatur, quibus nunc priuationem patitur. Ibi parones portum salutis adueniebant, nunc quidem arcta via eis conceditur, immo timore preuenti ad locum illum accedere non presumunt. Et quanto Veneti

disponitur ingredi, nec extra transmeare. Nunc Iadertini escis animalium recentium priuantur, quamuis sapore aquatilium in fertilitate aluntur. Terribilia iudicia magni Tonantis super ipsos obsessos irruerunt, cuius non extitit memoria, nam mutatur aer, auster regnat imbricus, plurimi tam imfimates, quam magnates ciuitatis incurabili opprimuntur languore simulque vita euacuantur. Nam ab exordio huius descriptionis vsque ad Quintilis proximas Kalendas ex collectione ciuitatis egregia progenie vltra octigenarium numerum tam

tam imfimates, quam magnates ciuitatis incurabili opprimuntur languore simulque vita euacuantur. Nam ab exordio huius descriptionis vsque ad Quintilis proximas Kalendas ex collectione ciuitatis egregia progenie vltra octigenarium numerum tam Parca accidentali, quam naturali a gloria huius sęculi numeratur defecisse. De quorum numero non excessit numerus bisdenarius, qui gladio hos tunc incubuerunt. Ex infimatibus quidem infinita turba debitum vniuerse carnis persoluit. Horum autem, qui morte accidentali migrauerunt, incerta

Nunc iste filium, nunc ille fratrem, nunc reliqui patrem et propinquum sepeliunt, quod multi doloris tactu similem transitum properabant. Fit etiam defectus ac penuria subtilium alimentorum appetentium morbo languido. Nihilominus tantus ac tam intimior amor ac Iadertinorum fiducia erat prefixa et in eorum mentes stabilita in Lodouico, ipsorum rege, quod tunc temporis potius eligerent fame, siti ac vita priuari quam Venetorum principatu subiugare se velle. 22. De triumpho quem

trabuchi, in valle S. Iacobi iuxta portum locauerunt, cum quo continue hostium ciuitatem machinabant, sic quod a ventis quatuor ex machinarum tactu Iadertini lapides trabuchorum suscipiebant, nam secus bos et secus arator intelligere dicitur. Et cum dicta machina hostibus non tam grandem iacturam inferre extimabatur, qualem molestiam eisdem deducebant, putauerunt aduersarii, qualiter dictum nauigium pariter cum eius machina possent in sui vsum conuertere, toto nixu studuerunt. Iusserunt ab architectoribus fabricari quandam cathenam

possent propter telorum et missilium iactionem, ne remigatores ex eis defectum aliquod pati valuissent, quod ita executioni extitit deductum. Nam Kalendas XII Februarii die fere XIII forinseci aduenę et stipendiarii Iadrę, qui, auidi numismate hostium, pretereuntem numerum trecenarium tam egregiorum quam infimatum virorum vrbis Teronię in sui collegio ad conficienda cum aduersariis certamina conduxerunt, vt saltem aliquem ex magnatibus vel mediocribus ciuibus possent in manibus prodere inimicorum. Fit Venetorum ibidem potestas abundantior quintupla parte. Et cum dictę partes

Quoniam crebrius supereminentia deitatis, que super cunctis celestibus et terrenis gubernat et tenet imperium, obcecatis crimine flagellum dirę asperitatis coniectat, vt perfida abiecta calle ad solem iustitię properando festinet. Quia igitur Iadra, que tam alto infecta scelere, ut iam in proemio huius nostri opificii particulam monstrauimus, adhuc quiddam in ipsa maius uel equale florendo viget, scilicet illa iniquissima inuidia fraternę gratię, que ossa desicat et animam occidit. Sed quanto ipsi Iadertini commitunt, tanto altissimus

studio custodire. Sequenti clarescenti diei polo illa proterua incolarum conceptio, de qua paulisper intonauimus, per quosdam consortes, qui hac radice etiam participabant, illis, qui pręsidebant regimini ciuitatis, sunt promulgata. Nam ipsi sceleratores in aculeo positi proditionem et tam grande facinus sic confessi sunt, ut presentibus instruimus, quod videlicet illam conspirationem, iam superius in pręcedenti capitulo expressam, fini adhęrere non possent commode. Saltem eo die, quo pugna foret mota ad cathenam infringendam per Venetos, studuissent ac

pertraxerunt. Nunc aperitur et fit spatiosus portus. Quamuis hostes Iadertini gemitu et dolore nimio turbati discurerunt, galleę tectę per ipsum insultando accedunt faces, tiniunt multa genera musicorum instrumentorum. Assummunt audatiam, vilescunt Iadertinorum probitates de tam grandi obtento triumpho. In maximo tumultu per portum remigant. Denique quędam ex eis ad quandam classem se vertunt et relique ad duas inimicorum galleas, quas Iadertini in mari submergere conabantur, ut tutiores ibidem

et ex contrariis fere nullus spiritus defectum passus est, sed plurimi crebra sagittarum iactione percussi. Et tunc eedem galleę reliquis succurendum et ut subsidium preberent transnatarunt. Fit ibi agonia lętalissima. Ex parte Venetorum grandem defectum gentis patiuntur tam hic quam etiam ex meridionali plaga vrbis. Qui confidentes de illis proditoribus et stipendiariis incolis eorum sponsionem effectui perductam, sub meniis et turribus currebant ac cum aduersariis austerrime certantes. Quos Iadertini ita

causa eas comburendi. Sed cum iste plathus vellet in pelagum se dirigere nec ualuit satis, remigabant in abiendo, sed sagulare, in quo erat congradatus et confixus, recedere non sinebat. Et quanto plus putabant in pelagus se trahere, tanto affinius vrbi se applicabant. Intuentes hęc hostes tam grande diuinum prodigium, sumptis neccessariis armis celeri passu illuc properant. Et in ęquore vsque ad vmbilicum sic ponderosi se disponebant debellando viriliter ipsum carabum, at illi hostiliter tuebantur. Denique copiosa turba ciuitatis suis fauorem impendere est egressa.

liber primus. Incipit liber secundus 1. Induite vos armatura Dei, ut possitis stare aduersus insidias diaboli! vas Electionis Paulus ad illam turbam Ephesiorum, ad quam tam grandem gerebat caritatem, vt assumentes arma cęlestia, que sunt scutum, lorica et galea, per quę dolositates dyabolice protinus fugam arripiunt. Sic affectione cordis imbuebat. Per scutum est fides Christi, per loricam laudabiles virtutes et

Bibliographia locorum inventorum

Adam Parižanin (floruit 1059) [1059], Tres hymni perantiqui de Laudibus S. Domnii, versio electronica (, Split), 394 versus, verborum 4195, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - hymnus] [word count] [adamushymnidomnii].

Stjepan, biskup zadarski (floruit 1067) [1067], Confirmatio territorii S. Crisogoni, versio electronica (, Zadar), 332 verborum, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa - donatio; prosa - diploma; prosa - acta] [word count] [stephanusconfirmatiocrisogoni].

Anastazije, hrvatski biskup i kraljev kancelar (floruit 1070) [1070], Confirmatio Radovani, versio electronica (, Nin), 428 verborum, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa - donatio; prosa - diploma; prosa - acta] [word count] [anastasiusconfirmatioradovani].

Auctores varii (1080-1105) [1080], Jura sancti Petri de Gomai, versio electronica (, Split), 6348 verborum, Ed. Petar Skok Viktor Novak [genre: prosa - charta] [word count] [aavvsupetarski].

Crni, Petar (c. 1050 - c. 1101) [1101], Inscriptio Petri Zerni sarcophago insculpta, versio electronica (, Sv. Petar u Selu), 67 verborum, 10 versus, Ed. NN [genre: poesis - inscriptio] [word count] [nnpetruszerni].

Pop Dukljanin (c. 1149) [1149], Regnum Slavorum, versio electronica (), Verborum 12004, Ed. Vladmir Mošin [genre: prosa oratio - historia] [word count] [presbdoclregnumsl].

Toma Arhiđakon (1200-1268) [1268], Historia seu cronica Salonitanorum atque Spalatinorum pontificum, versio electronica (, Split), Verborum 40426, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [thomashistsalon].

Perceval Ivanov iz Ferma (c. 1312) [1312], Prohemium statutorum Spalati, versio electronica (), 1216 verborum, 44 versus, Ed. J. J. Hanel [genre: prosa oratio – praefatio; poesis - carmen] [word count] [percevalprohem].

Anonymus (floruit 1346-1353) [1346], Obsidio Iadrensis, versio electronica (), Verborum 22573, Ed. Veljko Gortan; Branimir Glavičić; Vladimir Vratović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [anonymusobsidioiadrensis].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report