Your search found 1166 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 601-700:

1323  Quod superest, nunc excipiens fac denique corpus
1324  Diversum constet, diversis fila, necesse est,
1325  Viribus infringat, mediisque abducat ab oris,
1326  Plusve minusve axis, nimirum ut densa requirunt
1327  Corpora: at hic tantum tamen excipe corpora, quae sunt
1328  Sulphurea longe natura, atque unguine multo
1329  Praedita; nam si sunt haec aeque densa, refringent

flexus ingredientis
1560  Aut facias minui, aut quantumvis crescere lucis.
1561  Denique si formam crystallo des, aliive
1562  Praeduro silici, sed qui pelluceat, illam
1563  Nimirum, qualis vacuo est a vase recepta,
1564  Proque liquore silex pellucidus ipse sit, esse
1565  Inter se spatii rationem semper eandem
1566  Agnosces radiis immissis corpus in unum

fila
1760  Selige cuncta, parique itidem collecta sub orbe
1761  Trajice vitro illo triquetro; magis ista refracta
1762  Aequa in planitie distabunt longius illinc,
1763  Nimirum quo venissent, nisi fracta fuissent:
1764   Haec igitur regione suum se flectere in orbem
1765  Debent diversa, quam qua sunt rubra locata:
1766  Sic quoque cuncta suo viridantia fila maniplo

is exoriturus
2100  Est color: a medio quae tum est distantia puncto
2101  Illius medii gravitatis, fulgida quam sit
2102  Lux ea, monstrabit, quam vivo perlita fuco.
2103  Nimirum rear hoc fucatae lucis in orbe
2104   Omnem particulam, ut vim quandam, percipiendam
2105  Esse, ad se medium punctum quae pertrahat orbis;
2106  Illuc dirigitur proin, qui duo puncta meatus

2242  Candentem abducas tabulam, contraque reducas,
2243  Donec splendidior super, et distinctior illa
2244   Incidat (agnosces quod nigri a staminis una
2245  Ductibus illapsis; nimirum clarius ipsum
2246  Qua regione queas stamen deprendere); ductus
2247  Staminis ipsus tum clare cernere quibus
2248  In rubea effigie, diductior ipsa tabella
2249   Paulo

easdem
2261  Nos ad notitias non uno tramite ducant;
2262  Haec quoque, quae rerum, genus hoc, dicenda videntur,
2263  Percipere aequo animo, mentemque advertere debes.
2264   Nimirum, veluti quoque lucis diximus ante,
2265  Rerum itidem mixtos septenos percipe sucos
2266  Candorem efficere; at permixti non simul omnes
2267  Si sint, verum aliqui, quendam formare colorem,

151  Jam quibus est facies speculis non plana, nequibunt,
152  Res, ut sunt, simulare, sed augent, imminuuntve,
153  Aut alia immutant variae ratione figurae,
154  Ut situs est oculi nimirum, et corporis, atque
155  Ejus uti sunt inclinatae mutua partes.
156  Praeterea quaedam specula, ut concurrere possint,
157  Efficiunt, radii, quaedam, ut discurrere contra:

qua dixi, parte remotam
182  Crassi nempe globi quarta: tum quippe repulsi
183  A speculo radii jungentur, ubi infinita
184  Transabiere loca; inter sese aequalibus ibunt
185  Nimirum spatiis, densoque aeque agmine pergent.
186  Quod si porro et eam regionem denique punctum
187  Transcurrat, citraque propinquius adsit, abibunt
188  Illi inter se rarescentes, disque trahentur.

279  Queis radii coïere locis, rerumque figuras
280  Efformant varias, simulacraque inania pingunt.
281  At quae sunt aliae speculorum denique frontes,
282  Coni, aut pyramides nimirum, sive cylindri,
283  Quaeque itidem innumerae sine lege, et nomine constant,
284  Deformant res mille modis, claudasque figuras,
285  Detortasque, et distentas, et flexibus aptas

290  Horrida distortis membris, rictuque ferino,
291  Qualis Erinnyos est, speculum et prope tale locetur,
292  Ut reflexa alio radiorum lumina nectat
293  Ordine, quo deceat nimirum, pulchra repente,
294  Apparet facies, seu Diva potens Amathuntis,
295  Sive puer Veneri nimium dilectus Adonis.
296  Ludicra sic speculis tibi

pars est obliqua tuenti.
368  Hoc animadvertas itidem, quod diximus ante,
369  Quanto plus radios mittente a corpore distas,
370  Imminui plus quam tanto vim luminis ejus,
371  Nimirum spatiis in sese pro repetitis:
372  Nec non et reflexa, velut quoque diximus ante,
373  Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum
374  Sint paria)

diximus ante,
373  Vim lux imminuit spatiis (si caetera circum
374  Sint paria) abductum quibus est, quod lumina mittit
375  Ex sese corpus diffundens, Solis uti fax,
376  Nimirum his spatiis in sese pro repetitis.
377  Exin percipies, lucis, quam corpora reddunt
378  Lumine collustrata uno, pendere vigorem
379  A spatiis hoc ad lumen, nec molis ab auctu

553  Stat ruber in summo, violae imo in margine fucus.
554  De medio in terra puncto altas orbis ad oras
555  Si tractum gradibus caelestem dinumerare
556  Collibeat, quam sit nimirum iste amplus; oportet,
557  Ut binos gradibus denis quater, unius et pars
558  Tertia quae est, addas; at qua distinguitur arcus
559  Ductibus ardescens septenis, latus ibidem est,

in medium qui guttae culmen, aditque
606  Rectus aquam: quae pars redeat, vel progrediatur
607  Ejus cumque, plaga remanet, qua venerat, una,
608  Nimirum medium quae punctum trajicit orbis;
609  Nam radius subit has, subit illas rectus et oras,
610  Nec proin solvitur in variorum fila colorum.
611  Ast alii, medium qui sunt hunc inter, et illos

918  Apparere super facie illa, et proinde videri
919  Aequali a medio coni axe recedere tracta.
920  Proin et dispositae comparent orbis in arcum,
921  Orbis, quem medium nimirum trajicit illa,
922  Quae solem atque oculum nectit via, continuata.
923  Sic alios etiam, quotquot sunt, flectere debes,
924  Fleximus ut rubeos, super Iridis ore colores.

nec proinde animum res ferre per istas.
991   Propterea fatis est, si noveris ante, sub undas
992  Quod ruit ex auris, quantum interiore meatu
993  Flectatur, medias nimirum accedat ad oras
994  Filum lucis; ab hoc etenim constare necesse est,
995  Si bene rem subigas numeris, quis debeat ille
996  Angulus esse, facit

splendore rotundi,
1019  Aut succis aliis, rore et cujuslibet herbae.
1020  Protinus hic miram rem percipe. Corpora cuncta
1021  De genere illorum, quae pellucere videmus
1022  Nimirum, tali frangendi praedita constant
1023  Vi radios tumidum tranantes augmen, ut ipsi
1024  Reflexi semel efficiant, qui maximus ille est
1025  Angulus: ast adamas radios infringere suetus

1074  Undique, non vero flexam tamen orbe, sed ovi
1075  Ad speciem accedente, ut terrae obliqua manebit.
1076  Hac quoque nocturnos ornabit Cynthia vultus
1077  Crebrius; haec caeli nimirum nostra carebit
1078  Cum pars luce alia, lucentem ubi cernimus orbem.
1079  Nunc age, cur radiis oculorum ambage refractis
1080  Fiat, uti videamus, et ipsas quatenus intus

1100  Uno de puncto, punctum jungantur in unum
1101  Dein oculi parte in postica convenientes,
1102  Et positarum extra rerum simulacra struantur:
1103  Pingitur in fundo nimirum plurima rerum
1104  Effigies, quas nos tuimur, sed vertitur ordo
1105  Et loca vertuntur, veluti jam diximus ante,
1106  Vitrea lens clausum in thalamum simulacra meare

ibit.
1299  Ut primum inventum est aptare, et claudere longo
1300  Vitra tubo (septem quater ex quo tempore lustra
1301  Praeterire), inter non tum nisi bina ferebant;
1302  Nimirum vitrum convexum in vertice summo
1303  Aptabant, ast in fundo vel utrinque cavatum,
1304  Vel minus ex una convexum parte, cavatum
1305  Quam parte ex alia. Jam quae his discrimina vitris,

putato,
1350  Post quoque densari, quamvis minus, atque videbis
1351  Conduci, tandemque foco se jungere vero.
1352  Atque haec per numeros generatim solvere possit
1353  Omnia, nimirum cava, vel convexa figura
1354  Vitri quam sit, ubi cognôris, quamque remotum
1355  Punctum, quo tendunt radiorum tela, vel unde
1356  Ipsa fluunt, dabitur fictum, aut deprendere verum,

extrudere easdem;
1560  Fascium enim qui sunt radii, tunc egredientur
1561  Aut rarescentes inter se mutua paulum,
1562  Aut se densantes contra, ut diversa tuentum
1563  Lumina nimirum succurrier aegra reposcunt.
1564  Quin extrudendo, deducendoque valebis
1565  Illos dimoto quantumvis jungere tractu,
1566  Effigiemque super tabula, vel parjete longe

lentemque relinqui
188  Aëriae tenuem lamellam tunc opus aurae est,
189  Quae quo plus medio a puncto disjuncta recedit,
190  Crassior est, quantum deposcit nota rotundi
191  Nimirum ratio, qua lens inflexa, tumoris.
192  Nunc thalamo occluso, rimaque patente fenestrae,
193  Ut supera docui, trans et mittente receptam
194  In triquetrum vitrum lucem, super excipe lente

nitere
313  Annellos circum plures, minus hos, magis illos
314  Amplos, at non se tangentes; annulus inter
315  Nam feritur gmeinis obscurus queisque propinquis,
316  Illo nimirum, quo, quae rediere, coissent
317  Fila situ circum, si non regressa fuissent.
318  Expers lucis erit prior annulus ille, foramen
319  Tangit qui medium circum, discrimen ob illud

ast et quaedam reflectere; proinde lacessat
493  Integra lamellam cum lux, genus omne colorum
494  Trajiciet circum, et circum genus omne redibit;
495  Nimirum ut facies crystalli cernere utrumque
496  Prima dat, in multis servatum rebus et ante est.
497  Nunc ea fila, intro quae sunt illapsa, recense,
498  tamque puta crassam lamellam scilicet, unum

liquor, ut pellucidus esse
763  Incipiat, sive aucta una et concreta vicissim,
764  Ut nunc in fucos jam pellucentia nuper,
765  Ducier aspicias: salium penetrabilis extat
766  Nimirum natura, et solvens multa, secansque,
767  Multaque dimittens, et jungens ante soluta.
768  Praeterea si jam, quae fiant aëre, quaedam

auctus noscamus particularum,
967  Diversi in rebus venerunt unde colores,
968  Cujusque et molis discrimina percipiamus;
969  Ostendant nam si simulacra ingentia rerum,
970  Nimirum quam res, adeo majora, repente
971  Conspiciantur uti quingentis molibus auctae
972  Res ipsae, non jam positae pede longius uno
973  A nostris oculis non arte valentibus ulla;

1263  Ille potest etiam tali ratione putare
1264  Aurumque, et gemmas, atque omnia corpora vulgo,
1265  Esse quidem vel adhuc longe mage praedita raro,
1266  Quantum collibeat nimirum, molis adauctu,
1267  Pellucente sa?is spatii ut sit corpore inanis,
1268  Undique qua radii possint transire meantes;
1269  Nam lucis radius directas tramitis oras

1288  Et si tres, genus hoc, in corpore particularum
1289  Esse gradus certo reputes, descendere ut infra
1290  Non valeas; illud vacui plus corpus habebit
1291  Quam solidi, septem nimirum partibus; inde
1292  Si quatuor gradibus minuatur particularum,
1293  Materies minor est spatio ter quinque vacante
1294  Partibus, at minor est denis ter, et amplius unâ

1313  Aut etiam infringi, et diverso tramite mutans
1314  Diversis pro rebus iter, ductusque viarum.
1315  Una etenim vis est his cunctis motibus apta.
1316  Nimirum lux e vitro quae transit in auras
1317  Oblique veniens, quantum non obstet, ut illuc
1318  Transeat, adveniat si porro obliquior, ipsa
1319  Non jam transit, ut ante, sed exsilit inde repulsa;

primordia: mobilitatis
1429  Est incrementum repetitae scilicet in se
1430  Tale, ut id et spatio pariter respondeat, et vi,
1431  Vi quae agit, et spatio nimirum, per quod agit vis.
1432  Jam me per sentes sequere, et rem fortiter urge,
1433  Nec lassare via, quae veri ducat ad oras,
1434  Quamvis clivosa, scruposaque, inque pedita:

1650  Particulis illae sine lege, sine ordine circum
1651  Undique sparguntur; sed ratas esse necesse est.
1652  Hi poterunt notus mutari saepe tremores
1653  Pro re, mutato nimirum corpore, flexu
1654  Mutato, variosque modos pro sorte subire
1655  Ipsarum inter se diversa particularum.
1656  Hac ratione queas melius dissolvere, quidquid

2144  Aetheriis, sonus aëriis ut constat in undis.
2145  Sed nec corpora pressa, nec est lux aetheriis unda,
2146  Ut supera ostendi, verum a lucente profusa
2147  Corpore materies nimirum, et semper inundans
2148  Flumine abundanti circum loca cuncta, replensque.
2149  Tertius ille igitur modus est, quo lumina nostros
2150  Afficiunt visus, ut missi a rebus odores.

magnosque tremores,
2277  Usque adeo partes serviscent corporis omnes,
2278  Candente ignis uti circum velentur amictu,
2279  Paulatimque abeant in fumos, atque vapores;
2280  Nimirum si materies queat illa resolvi,
2281  Inque vaporibus et fumis flamma incita surgat,
2282  Atque novae circum jaculetur lumina lucis.
2283  Haec lambens alimenta sua in sese omnia vertit,

suo violento caetera motu
2323  Corpora, divellat concussas undique partes
2324  Dissolvens, circum et vivo convestiat igne:
2325  Natura est vivi nimirum haec sulphuris ipsa.
2326  Ut magnes chalybem trahit ad se, caetera quidquam
2327  Corpora non agitat; sic lux fors sulphura tantum
2328  Prendit, et adducit, partes et versat in omnes

amianto innoxius ignis,
2363  Undaque ferviscens, perstat tamen unda, calore
2364  Nec pote majori semper ferviscere, quanquam
2365  Ignem subjicias majorem semper aheno;
2366  Nimirum certo calor undis limite constat.
2367  Ergo siqua forent expertia sulphure prorsus
2368  Corpora, non possent flammis corrumpier ullis
2369  Unquam, quin ipsos speculo jungente coortos

27  Normis, nec varia pendendam non rationes
28  Arte, fidesque minor vel major rebus habenda est
29  Ut fuerint ipsae res in splendore locatae
30  Nimirum vario, minus effulgente, magisve.
31  Siquid in his auctor valeat tamen, innitique
32  Nomine siquid sit magno, si fortior extet
33  Hinc ratio, validis tanquam vibrata lacertis,

conspersi solvier undis.
114  At qua sunt illic undae ratione coortae
115  Tam subito? nonne e liquidis fluitantibus auris?
116  Particulas semper volitantes aëre aquarum
117  Nimirum sal iste trahit, densatque vapores,
118  Atque in se recipit, retinetque tenaciter haustos.
119  Natura ast adeo bibula caret aequoreus sal,
120  Atque alii multi, siccatique aëre perstant;

732  Ejus vi dimota recedant, utraque nisus
733  Eliciunt magnos contra, atque accedere tentant:
734  Si nimium accedant, discedere mutua pugnant,
735  Disjungique a se: nimirum, ut amica, trahuntur
736  Illinc, languidius tamen usque, propinquius ut sunt
737  Admota, hic raptus donec jam desinat omnis:
738  Ultra progressis coeptat tunc esse repulsus,

repulsus,
739  Contractisque magis spatiis magis imprimit ictus.
740  At contra in multis queat hoc contingere rebus,
741  Ut vice conversa spatiis quoque crescat ab arctis
742  Nimirum raptus, dilatatisque repulsus.
743  Mille tibi, genus hoc, odia enarrare vicissim
744  In rebus valeam, sed erit proponere sat nunc
745  Pauca, quibus per te cognoscas plurima notis.

947  Post ergo ad sensus mentem vertere, petuntque
948  Proinde ex servatis rationum pondera rebus.
949  Natura simile esse vident nil prorsus in omni:
950  Nimirum non frons alta par ulla virescit
951  Frondi alii in sylva, glandi glans ulla, nec uvis
952  Uva per autumnum, flori flos tempore veris,
953  Nec guttam prorsus quit gutta referre liquentem,

et particularum
1256  Num sic excludas cuncta intervalla, minutis
1257  Quin nequeat vel adhuc istis prodire repulsus?
1258  Quandoquidem cum sunt illis in finibus inter
1259  Nimirum raptum partes, interque repulsum,
1260  Mutua tam valida possunt ratione teneri,
1261  Ut fieri non sit mirum, quae facta videmus.
1262  At geminas nimium fines adducere ad istos

contra jam diximus esse.
1709  Concipe propterea de puncto quolibet axis
1710  Flexibus eductam rectis discedere rectam
1711  Parte ab utraque viam, nimirum infraque supraque,
1712  Verum infinito distendi tramite supra,
1713  Parte repellentes etenim simulabimus ex hac
1714  Vires, ex alia contra inferiore trahentes.

locus infinitis.
1921  Proin infinite spatium quodcumque secari
1922  Quamlibet exiguum cum dico posse, quid hoc est,
1923  Illic posse dari infinitis quam loca punctis?
1924  Nimirum haec dat habere potestas continuati
1925  Nobis notitiam spatii; quod prorsus inane
1926  Cernere cum nequeamus, erit, cognosse queamus
1927  Scilicet hoc tantum, consistere corpus ibidem

1974  Et majus pariter fiet sine fine modoque.
1975  Hinc videas moles quantumvis corporis extet
1976  Dura, tamen nullum non cogi posse premique,
1977  Quantum opus est auctis nimirum viribus extra.
1978  Viribus at scimus restare prementibus undas,
1979  Contrahere in molem nec sese posse minorem;
1980  Et liquidas se proinde

2313  A geminis illo fundetur tramite recto,
2314  Axem qui medium secat, unde est virium origo;
2315  Proin erit in spatiis prope par distantia magnis
2316  A medio, et puncto nimirum a quolibet uno;
2317  Atque ita compositis oriens a viribus ipsa
2318  Curva via, aequalis prope erit, quae a simplice manat;
2319  Tantum intervallo procurret duplice ab axe

trahentis
2357  Quod tibi erit puncti, et secum illud deferet actum;
2358  Illorum donec subigens deducat ad axem
2359  Continuatum, utriusque locet sive e regione
2360  Aeque nimirum distans ab utroque. Sed istis
2361  Noscendis melius, quae coni prima figura
2362  Proscissi est, una lustremus, transque feramus,
2363  Quippe licebit, ad hanc, fieri quod dicimus istic.

distantia limitis haec est
2379  Scilicet axi par majori dimidiato.
2380  At mediis ubicumque locis declivibus orbis
2381  Illius si sit punctum, plerumque necesse est,
2382  (Nimirum tum cum medium orbis non mage distat
2383  Alterutra a regione foci, quam limite limes
2384  Ille a vicino) vis ut se dirigat illac
2385  Qua flexum signatur iter, tergumque recurvum est;

2388  Aequales opus est, existant raptibus; ergo
2389  Compositae hae vires raptantes e latere uno
2390  Punctum, per medium flexum, quem diximus ante,
2391  Transibunt, illis nimirum e quattuor unum;
2392  Quo pariter debet transire ora illius orbis;
2393  Ejus id officium est namque inter caetera notum.
2394  E genere ille tibi sit limes proinde secundo;

2462  Paulatim in medio, filoque a simplice demum
2463  Decidit, et terram prolapsa rigasque, cavatque.
2464  Partibus illa suis libertas in latus omne
2465  Nimirum se versandi, circumque ferendi
2466  Efficit, ut possint paulatim abducier a se.
2467  Non ita cum solidae res sunt, duraeque: rigentis
2468  Ferri virga nequit gracilescere, tracta deorsum;

2618  Non jam hoc conjicere est, dubiaque in luce tueri,
2619  At se perspicuo manifestum in lumine prodit
2620  Hoc magis, ingenio quo plus contendimus acri.
2621  Omnibus in rebus a rebus nimirum huc ducimur, orbis
2622  Lustratus meliora sua spectacula scena
2623  Ingerit, et longe super evehit, atque recludit
2624  Unum ad Principium faciles certosque meatus,

Etsi caeterae omnes doctrinae parvis primum ortae initiis fuerint, ac levibus incrementis paulatim auctae, tamen unius poetarum artis principia ipsa tam illustria extiterunt, ut Diis, deorumque Liberis auctoribus tribuentur. Nimirum illa suavitatis novitate, ac rerum nunquam antea cognitarum admiratione capti homines, artem, et artifices, quos humani ingenii excedere vires crederent, facile consecraverunt. Sed neque deinde, cum poetica multorum usu ac studiis

diu perspectas, et illas gravitatis vires ex ipsa caeli observatione tandem patefactas tum primum harmoniae similitudinem siderum motibus accomodatam fuisse, et post eventum nos Aedipos esse coepisse tecum contenderet. Ambiguas res nimirum facile ad quamcumque partem flectimus, utque lucos ac praelia in nubibus, sic in veterum fabulis multa, quae illi ne suspicati quidem fuerunt, intuemur, atque in illis interpretandis plus nos ipsi fingimus, quam illi in

nobis vindicemus, qui cum isto consectandae fabulae studio traheretur, omnem fingendi rationem in obscurioribus rebus explicandis deserit atque abjicit, et reipsa identidem dictum illud comprobat, quod usurpare erat solitus: veritatem nimirum fabulis omnibus esse suaviorem? Tum B. aegre, inquit, Platonis auctoritatem extorqueri mihi paterer, neque enim, opinor, complura mihi illius exempla deesse possent, si philosophorum testimoniis nobis esset pugnandum.

multi, neque ii quidem indocti, sacra potius sine cantu ac tibiis, ut ajunt, quam poetam sine fabulis esse posse affirmant. At nos, inquit A., non leviorem Hesiodi, quem paulo ante legebam, auctoritatem illis opponemus. Ast nimirum in Ascrae vallibus a sese auditas esse verosimiles fabulas, sed veritatem ipsam item nosse, atque etiam malle dicere.
Ιδμεν ψέυδεα πολλά λέγειν ετυμοισιν ομοια

gyrum compulit, et si ad illas, quas commemorasti, imitandi leges eorum praestantiam aestimare oportebit, jam Homerum ipsum, quem alioquin caeteris omnibus praetulit, post mimorum etiam, atque Atellanarum scriptores ponamus, necesse erit. Nimirum poetam tum illum dumtaxat appellabimus, cum alios loquentes inducit: illam autem ejus poematis partem longe majorem atque ampliorem, in qua nullo alieno indicato sermone ex se ipse nobis deorum atque hominum facta, mores, ingenia

describis. Quidni enim creare quodammodo res ac gignere censeantur, qui nos, in quas velint, cogitationes inducant, in quoscumque motus inflectant, nostrosque sensus dicendo validius moveant, quam praestantes res ipsae movere possent? Nimirum inde exorta est eorundem illa vis ac virtus, atque inde profecta sunt illa miracula ac portenta, quibus nobis hunc rerum aspectum formosiorem, et in ipsa natura pulchriorem alteram naturam efficiunt. Hinc si ad narrandos hominum

Unde quod in scripturae inveniendis elementis accidit, ut ipsae rerum picturae, quae initio ad res designandas adhibebantur, paulatim contractae in litterarum notas transierint, illud idem etiam in hominum sermone videtur contigisse: nimirum ut fabulae quasi cogitationum imagines ad rudiorum intelligentiam primo adhibitae, deinde contraherentur in hos breviores dicendi comptus, quasi figuras, quibus et communis sermo, et poetarum oratio praesertim esset elegantior.

sunt jura, discimus. Quae quidem omnia et ipsa rerum magnitudine nostros sublimium atque admirabilium appetentes animos valde capiunt, et nostra magnopere intersunt, nosque propius attingunt. Temperatior autem dicendi modus, veritatis nimirum docendae, didascalicis poetis erit adhibendus. Verum, si Epicorum vires eisdem minus conveniunt, non idcirco sui etiam illis comptus venustatesque desunt. Menander Homeri similis esse noluit, neque vitio sibi dandum putavit, si

et quae cum ipsis epicis facile possit contendere. Tum B. sed ne plus aequo Didascalicis, inquit, videamur tribuere, ad illam normam, si placet, rem perpendamus, qua una fere in caeteris artibus aestimandis utimur; nimirum quo quaeque acriorem animi vim atque ingenii aciem postulant, eaedem ut majore etiam in laude sint. Quem enim alium modum in judicio de artibus ferendo adhibemus, cum prae hac ingenii existimatione nullam interdum ne utilitatis

ordine, haec, de qua est sermo, rerum, sive fabulae constituendae ratio? Nosti eam totam Epicorum, ac Tragicorum virtutem esse, qua omnes poematis partes mira rerum consensione constringunt, unamque rem efficiunt. Quorum artificium in eo nimirum versatur, ut summa varietate distinguant omnia, rursus eadem ut inter se nectant, et posteriora prioribus, quae praecedunt, consequentibus ita colligent, unum ut exitum cuncta respiciant, atque ad eundem referantur, demum ut loco

inde supremus. Quod si discipulo meo doctrina non placet, nec placerent versus, placebit forte omnium tonorum symbolum ac singulorum exempla: Discipulus: Placent admodum omnia tua dicta, et facta magister, solum unico adhuc premor angore: quare nimirum plures notae supra EUOUAE signantur, dum unicam sufficere dicis ad cognoscendum tonum? Magister: Mitte angorem, fili mi! Nam paterno te affectu docet magister ideo plures notas quam unicam, ex qua tonus cognoscitur, signari, ut in unica, eaque

interceptos a Luna; in eclipsi Lunae ipsa Luna solares radios amittit a Terra interceptos; quare utrumque argumentum ad Phoebum pertinet, qui quidem jure a poeta astronomo idcirco etiam invocatur, quod idem et in Arcadico Olympo emineat Musarum ac Poetarum princeps, et in Olympo aethereo, nimirum in coelo, sit Sol ipse princeps astrorum omnium. 3 Maxima mihi, nimirum poetae itidem astronomo.

etiam invocatur, quod idem et in Arcadico Olympo emineat Musarum ac Poetarum princeps, et in Olympo aethereo, nimirum in coelo, sit Sol ipse princeps astrorum omnium. 3 Maxima mihi, nimirum poetae itidem astronomo. 4 Haec tertia invocatio locum tenet nuncupatoriae epistolae, et idcirco evasit aliquando fusior, ut nimirum exponantur rationes, ob quas Regali

3 Maxima mihi, nimirum poetae itidem astronomo. 4 Haec tertia invocatio locum tenet nuncupatoriae epistolae, et idcirco evasit aliquando fusior, ut nimirum exponantur rationes, ob quas Regali Societati et ejus praesidi, Comiti de Macclesfield, e nobilissima Parkeriorum familia, hoc opus jure nuncupari possit. Agitur nimirum in eo de argumentis, in quibus plura Societatis membra excellunt maxime, et plura ex iisdem membris summa cum laude

4 Haec tertia invocatio locum tenet nuncupatoriae epistolae, et idcirco evasit aliquando fusior, ut nimirum exponantur rationes, ob quas Regali Societati et ejus praesidi, Comiti de Macclesfield, e nobilissima Parkeriorum familia, hoc opus jure nuncupari possit. Agitur nimirum in eo de argumentis, in quibus plura Societatis membra excellunt maxime, et plura ex iisdem membris summa cum laude nominantur. In primo libro habetur quoddam universae astronomiae compendium; in ea tum alia plura Societatis membra, tum in primis Bradleyus, aeternum

probabile alias esse minores, alias majores Sole, et sine ulla certa relatione magnitudinis cum distantiis dispersas esse per illa immensa intervalla, uti planetae nullam habent certam magnitudinum et distantiarum relationem. Dictum est eas esse summi ad confinia mundi; nimirum mundi nobis conspicui. Incertum enim omnino est, quo se protendat mundus, fortasse ultra omnes fixas nobis conspicuas in immensum, si mundi nomine appelletur aggregatum omnium rerum creatarum. Ineptus sane sit, qui cum suorum oculorum vi, vel etiam cum vi suae imaginationis terminet

Terram per ter mille vices, si distendatur Solem versus, nondum ab ipsa Terra eo perventurum. 10 Sol positionem suam ad fixas ita mutat, ut integrum gyrum perficiat, delatus nimirum per eclipticam motu annuo, de quo infra. 11 Planetae itidem locum in coelo mutant. Nominantur hic autem tantummodo planetae primarii eodem ordine, quo a Sole distant, et, ut

locum in coelo mutant. Nominantur hic autem tantummodo planetae primarii eodem ordine, quo a Sole distant, et, ut plerumque in toto poemate, mythologicis characteribus designantur. Sunt autem Mercurius, Venus, Mars, Jupiter et Saturnus. Innuuntur etiam secundarii planetae postremorum comites, nimirum quatuor satellites Jovis et quinque Saturni. Porro horum planetarum orbitae Solem ita ambiunt, ut orbita Terrae jaceat ultra orbitas Veneris et Mercurii. Hinc hi duo planetae sunt propiores Soli quam Terra et dicuntur idcirco inferiores ac habent binas conjunctiones

terrestrium quam proxime 60, quod hic exprimitur per 10 circumferentias terrestres, quarum singulae paullo plus continent quam senos Terrae semidiametros. Magnitudo apparens Lunae sive ejus, ut dicimus, apparens diameter est proxime aequalis magnitudini sive diametro apparenti Solis, nimirum aliquando tantillo major, aliquando minor, utriusque nimirum media diameter apparens parum superat dimidium gradum circuli coelestis. Cum vox gradus apud veteres Latinos non valeat idem, quod nunc apud astronomos, ea vox, et omnia alia artis vocabula apud veteres non

10 circumferentias terrestres, quarum singulae paullo plus continent quam senos Terrae semidiametros. Magnitudo apparens Lunae sive ejus, ut dicimus, apparens diameter est proxime aequalis magnitudini sive diametro apparenti Solis, nimirum aliquando tantillo major, aliquando minor, utriusque nimirum media diameter apparens parum superat dimidium gradum circuli coelestis. Cum vox gradus apud veteres Latinos non valeat idem, quod nunc apud astronomos, ea vox, et omnia alia artis vocabula apud veteres non usitata, in hoc poemate evitantur. Satis autem hic

parum superat dimidium gradum circuli coelestis. Cum vox gradus apud veteres Latinos non valeat idem, quod nunc apud astronomos, ea vox, et omnia alia artis vocabula apud veteres non usitata, in hoc poemate evitantur. Satis autem hic exprimitur gradus orbis aetherii, nimirum circuli coelestis, cum dicatur quarum ter decies bissenas occupat orbis. Nam si multiplicentur simul ter decem, sive 30, et bissex, sive 12, fiunt 360, quod nimirum sunt circuli gradus. At ea aequalitatis apparentia provenit ab immani distantiarum discrimine. Nam

et omnia alia artis vocabula apud veteres non usitata, in hoc poemate evitantur. Satis autem hic exprimitur gradus orbis aetherii, nimirum circuli coelestis, cum dicatur quarum ter decies bissenas occupat orbis. Nam si multiplicentur simul ter decem, sive 30, et bissex, sive 12, fiunt 360, quod nimirum sunt circuli gradus. At ea aequalitatis apparentia provenit ab immani distantiarum discrimine. Nam Sol ita est magnus, ut ejus diameter sit plusquam triplo major quam distantia Lunae a Terra. Nam diameter Solis continet diametros terrestres circiter 95, et

loco Urbis prope Pantheon ac ex ipso templo per illam unicam fenestram concursu hominum spectata est per plures dies. 18 Mercurius Soli proximus raro admodum cernitur, in maximis nimirum quibusdam elongationibus a Sole. Tum autem vividissimum habet lumen ob ipsam tantam Solis viciniam. 19 Habetur hic motus communis diurnus, et exprimitur tam Tychonica

ea ipsius stella, quae, cum in ejus cauda sita sit, appellatur Cynosura, polo proxima, et idcirco minimo motu acta, et nunquam occidentis sit aptissima ad designandos cardines horizontis; aliae autem stellae paullo remotiores ab ipso polo aptae sint ad designandas horas per noctem, quas nimirum rustici et pastores norunt ex solo stellarum aspectu. 21 Omnes stellae, etiam fixae, habent alium motum itidem communem. Sed is alios habet polos, nimirum polos eclipticae,

horas per noctem, quas nimirum rustici et pastores norunt ex solo stellarum aspectu. 21 Omnes stellae, etiam fixae, habent alium motum itidem communem. Sed is alios habet polos, nimirum polos eclipticae, adeoque ejus directio est obliqua respectu directionis motus prioris: fit non in occidentem, sed in orientem, et est lentissimus, cum exigat circiter 25 annorum millia ad unicum gyrum absolvendum.

24 Aequator, quem ecliptica ipsi obliqua secat in duobus punctis. Secundus ille motus stellarum, de quo adn. 21, est parallelus ipsi eclipticae ac per eam fit motus proprius Solis annuus. Concipitur ab astronomis initium ejus motus in altera a binis intersectionibus eclipticae cum aequatore, nimirum in ea, in qua zodiacus pergendo in orientem transit ab hemisphaerio australi ad boreale. Et ad eam intersectionem Sol devenit in aequinoctio verno, quae idcirco etiam appellatur sectio verna. Ab hac eadem sectione verna astronomi incipiunt numerare et ascensionem rectam et longitudinem,

est proxime graduum 9. Unde amplitudo zodiaci terminantis evagationem ipsam est proxime graduum 18, quod spatium respectu totius semicirculi graduum 180 interjecti inter polos iure potest hic dici arctum, cum sit ejus decima pars. Nominantur hic autem cursus et recursus, nimirum progressiones et retrogradationes planetarum e Terra visorum. 27 Planetarum motus visi e Sole sunt admodum regulares, qui e Terra spectantibus apparent perturbatissimi. In

motus visi e Sole sunt admodum regulares, qui e Terra spectantibus apparent perturbatissimi. In primis illorum motus e Sole visi fiunt semper in orientem, et fiunt non in circulo, sed in ea ovali linea, quam geometrae ellipsim vocant, et quae est una e tribus sectionibus conicis, quae nimirum provenit, ubi conus vel etiam cylindrus oblique secatur. Si columna vel aeque crassa vel aequaliter attenuata secetur oblique, provenit haec figura; et si obliquitas sit exigua, obvenit etiam exigua productio secundum alterum axem et contractio secundum alterum. Ac hujusmodi sunt orbitae

autem multo minus. 28 Planetae in minore distantia a Sole celerius moventur quam in majore, et motus ipse ob majorem viciniam apparet adhuc major spectanti e Sole. Mutatur nimirum haec apparens velocitas in illa, quam geometrae vocant rationem reciprocam duplicatam distantiae. Quod facile deducitur ex secunda lege Kepleri, quae dicitur arearum aequalium, per quam area trilinei clausi arcu, quem planeta describit dato tempore, et binis rectis ad Solem ductis, est

etiam velocitatum discrimen exiguum est. 29 Hic innuitur tertia Kepleri lex, qua connectuntur inter se distantiae mediae planetarum a Sole cum temporibus periodicis, quibus nimirum ipsi integras periodos absolvunt. Planetae, qui longius distant, longiore tempore conversionem perficiunt, atque id tali lege, ut etiam celeritates motuum tam reales, quam apparentes, intuenti e Sole majores sint in planetis propioribus. Ea Kepleri lex sic exprimitur: quadrata temporum

media Dies H. Min. Mercurii 87 23 15 1/2 3872 Veneris 224 16 48 1/3 7233 Terrae 365 6 9 1/4 10000 Martis 686 23 30 1/2 15203 Jovis 4332 12 51980 Saturni 10759 8 95302 Tempus Mercurii expressi per dies undecies octo, nimirum 88, a quo differt per aliquot minuta tantum. Reliqua tempora laxius exprimuntur, sed ad rem poeticam satis proxime: Veneris menses septem; sunt autem computando menses alternos, dierum 31 et 30, menses 7 et dies 10, atque idcirco posui orbem prope complet, ut ostenderem tempus esse

sunt autem computando menses alternos, dierum 31 et 30, menses 7 et dies 10, atque idcirco posui orbem prope complet, ut ostenderem tempus esse paullo longius septem mensibus. Tempus, quo spectatori in Sole posito videtur Terra integram periodum absolvisse, est, uti posui, annus integer; is nimirum, quem astronomi periodicum vocant. Is differt paucis minutis ab illo communi, quo utimur terricolae, quem astronomi appellant tropicum; qui quidem ad spectatorem in Sole positum non pertinet. Martis tempus superat annos duos per 44 dies, qui tamen non ita multi sunt respectu annorum

terricolae, quem astronomi appellant tropicum; qui quidem ad spectatorem in Sole positum non pertinet. Martis tempus superat annos duos per 44 dies, qui tamen non ita multi sunt respectu annorum duorum. Idcirco dictum est indiget geminis annis. Jupiter insumit annos 11 et plusquam 10 menses, nimirum proxime annos 12. Qui numerus ad veritatem accedit magis, cum pro decem annis ponuntur decem hyemes, quae possunt esse integrae decem in annis decem etiam non integris. Saturnus impendit annos 29 et menses 5 1/2, qui hic habentur pro annis triginta, cum tricesimi habeatur fere

quae possunt esse integrae decem in annis decem etiam non integris. Saturnus impendit annos 29 et menses 5 1/2, qui hic habentur pro annis triginta, cum tricesimi habeatur fere dimidium. Distantiae expressae sunt per numeros proximos integrorum millium diametrorum Solis, nimirum 4, 7, 10, 15, 52, 95. Caetera satis patent. Numerus autem 52 pro Jove exprimitur per quater bissenis addit quattuor, nam quater 12 dant 48; cui numero si addantur 4, habetur 52.

progressiones, stationes et retrogradationes. 35(34) Multo magis irregulares nobis apparent cometarum motus. Aliquando videntur abire per rectas lineas motu aequabili, quando nimirum a Sole magis distant, ubi eorum orbita exiguam curvaturam habet. Et idcirco multi astronomi crediderant ipsos ferri in recta linea, vel immanibus circulis quorum omnis pars nobis conspicua assumi potest pro recta. Et ex hac suppositione Cassinus futura aliquot cometarum loca cum successu

per totum circulum coelestis eclipticae. Et bini nodi ad eundem planetam pertinentes apparebunt jam coeuntes, jam admodum a se invicem remoti. Superiorum planetarum nodi non possunt spectari e Terra in eadem coeli parte, sed possunt, immo singulis annis debent bis, nodi inferiorum, quando nimirum Terra sita est in ipsa nodorum recta. In iis cometis, quorum alter nodus distat a Sole minus quam Terra et alter magis, quando ipsa Terra est ex parte nodi propioris, nodus uterque apparet in eodem coeli puncto. Quando jacet ex parte remotioris, apparent in punctis oppositis.

accidat respectu planetae visi e Terra illo ipso momento temporis, quo per nodum transit, ut illud, quod postremo loco hic dicitur; si Terra, planeta et Sol jaceant tum in eadem recta, nodum debere spectari e Terra et e Sole in eodem puncto coeli vel in opposito, prout is jacet citra Solem, nimirum inter ipsum et Terram, vel ultra ipsum. Haec omnia schematis adjectis facile illustrari possent. Sed cum ad argumentum minus pertineant, satis erit illa indicasse.

minus pertineant, satis erit illa indicasse. 37(36) Leges Keplerianae, quas observant planetae primarii respectu Solis, observant et secundarii respectu suorum primariorum, nimirum satellites Jovis et Saturni. Inter secundarios planetas numeratur etiam Luna, quae est ipsius Terrae comes vel satelles. Cum tamen ipsa sit pars maxima nostri argumenti, in quo agitur de ipsius et Solis defectibus, oportet aliquanto diutius in ea immorari et innuere saltem praecipua

et est dierum 27, hor. 13, min. 18, sec. 34 ac dicitur anomalistica. Tertia fit respectu alterius e suis nodis, quorum uterque regreditur et est dier. 27, hor. 5, min. 5, sec. 35. Eae omnes habent proxime 27 dies. Quarta est ea, quae fit respectu Solis, quae appellatur synodica; qua nimirum digressa a conjunctione cum Sole ipsum interea progredientem assequitur. Haec revolutio est dierum 29, hor. 12, min. 44, sec. 3, et haec est ea, quam vulgo dicimus lunationem et per quam annum in menses dividebant olim Judaei, et nunc dividunt plures orientales populi. Ea revolutio hic

interea progredientem assequitur. Haec revolutio est dierum 29, hor. 12, min. 44, sec. 3, et haec est ea, quam vulgo dicimus lunationem et per quam annum in menses dividebant olim Judaei, et nunc dividunt plures orientales populi. Ea revolutio hic exprimitur per dies 29 cum dimidio, omissis nimirum tantummodo minutis. Hinc autem nova conjunctio sive novum novilunium non fit in eadem coeli plaga, in qua praecedens fuerat, sed in loco fere per integrum signum magis ad orientem sito, quo Sol e Terra spectatus interea progressus est, qui fere per singulos gradus

primo quidem quod sint pars nona partis octavae totius circuli. Nam pars octava circuli continentis gradus 360, sunt gradus 45, et horum pars nona sunt gradus 5; deinde quod sint partes quinque orbis aetherei seu circuli coelestis, quarum partium integer circulus continet ter decies bissenas, nimirum 360 juxta adn. 13. Hoc spatio distat Luna ab ecliptica, quando est aeque remota ab utroque nodo. Et eo quidem tempore est in maxima elongatione ab ipsa ecliptica, quae elongatio maxima aequatur ipsi inclinationi orbitae. Porro praeter 5 gradus habentur fere semper et minuta aliqua.

orientem sine stationibus et retrogradationibus, quas habent quandoque cometae et planetae. 43(42) Bini nodi lunares visi e Terra jacent ad partes coeli oppositas e diametro, cum nimirum planum orbitae lunaris transeat per Terram ipsam. Hinc et ex iis, quae superius sunt dicta, facile colligitur id, quod hic enunciatur et quod erit usui infra, ubi ad eclipses ipsas deventum fuerit. Nimirum, si una quaedam conjunctio Lunae cum Sole facta fuerit in aliquo nodo, in quo ea

43(42) Bini nodi lunares visi e Terra jacent ad partes coeli oppositas e diametro, cum nimirum planum orbitae lunaris transeat per Terram ipsam. Hinc et ex iis, quae superius sunt dicta, facile colligitur id, quod hic enunciatur et quod erit usui infra, ubi ad eclipses ipsas deventum fuerit. Nimirum, si una quaedam conjunctio Lunae cum Sole facta fuerit in aliquo nodo, in quo ea fuerit simul cum Sole in ecliptica, non posse iterum conjungi cum Sole in nodo, seu potius prope nodum, nisi in septima lunatione, incipiendo numerationem ab illa prima. Nam secunda conjunctio fit in coeli

44(43) Innuuntur hic jam inaequalitates nonnullae motuum Lunae, qui sunt admodum perturbati potissimum extra novilunia et plenilunia, quae ab astronomis dicuntur syzygiae, nimirum in quadraturis et in octantibus. Nodi orbitae lunaris jam progrediuntur, jam regrediuntur, sed in singulis conversionibus magis regrediuntur ita, ut in fine singularum conversionum sint aliquanto occidentaliores et idcirco evagentur per totam eclipticam motu, qui

itidem habet varium; jam enim progreditur in orientem, jam in occidentem redit. Sed hic e contrario in singulis conversionibus progressus est major regressu et idcirco promoventur apsides. Integram autem conversionem respectu principii Arietis absolvunt annis 8, diebus 309, horis 8, min. 20, nimirum sub finem anni noni, quod hic exprimitur. 45(44) Innuitur hic causa perturbationum Lunae, quae nimirum est gravitas generalis Newtoniana, quam appellant mutuam generalem

respectu principii Arietis absolvunt annis 8, diebus 309, horis 8, min. 20, nimirum sub finem anni noni, quod hic exprimitur. 45(44) Innuitur hic causa perturbationum Lunae, quae nimirum est gravitas generalis Newtoniana, quam appellant mutuam generalem attractionem, cujus hae sunt leges: omnia puncta materiae in se mutuo tendunt. Hic nisus non est aliqua physica actio unius puncti in punctum distans, uti videtur exprimere vox attractiones et ut hic, ad rem poetico

in punctum, vel est libera lex Auctoris naturae ita pro libito suo decernentis, quod recidit in systema causarum occasionalium. Haec vis in majoribus distantiis est minor in ea ratione, quam dicunt reciprocam duplicatam distantiae sive reciprocam quadrati distantiae; ut nimirum in dupla distantia sit bis duplo sive quadruplo minor, in tripla ter triplo sive noncuplo, in decupla decies decuplo sive centuplo. Ut id exprimatur, concipitur hic ea vis tanquam virtus quaedam egressa e singulis particulis et progrediens motu uniformi. Quo casu eo minor debet esse ejus

astronomi eccentricitatem. Qua crescente respectu axis transversi recedit magis a forma circuli. Decrescente vero eadem, accedit ad eam formam. Praeterea mutat orbita et positionem suam, cum axis moveatur, uti diximus in adn. superiore, atque id vertigine trepida, nimirum jam progrediendo, jam regrediendo, sed magis progrediendo. Celeritas quoque Lunae mutatur ob eas vires perturbatrices, et a quadraturis ad syzygias perpetuo augetur, ab his ad quadraturas minuitur per easdem. Ipsum tempus periodicum majus est, quando Luna est in aphelio quam quando est

ad partes Soli oppositas obvertit Terrae eam ipsam faciem lucidam; in novilunio, sita Solem versus, obvertit obscuram; in reliquis positionibus partem obscurae et partem lucidae, a quo pendent omnia phasium phaenomena. Quando pars lucida nobis obversa est exigua, Luna apparet falcata, nimirum in principio et fine lunationis. Ac tum falcis lucidae dorsum semper respicit ipsum Solem, cornibus directis in plagam oppositam. Statim post novilunium, sive initio lunationis, Luna est orientalior ipso Sole ac idcirco occidentem respicit convexitas ipsius falcis, cornibus orientem

Bibliographia locorum inventorum

Šilobod Bolšić, Mihalj (1724 – 1787) [1760], Fundamentum cantus Gregoriani, versio electronica (), 6772, Ed. Jelena Knešaurek Carić [genre: prosa oratio - dialogus scholasticus] [word count] [silobodbolsicmfundamentum].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report