Your search found 2143 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1901-2000:

sericum consummant, partim quod aliqua producti in Hungaria serici pars in Regno remaneat. De sericeis vero fabricatis iuxta eundem diametrum ultra eductionem in Regno consummitur annue pro 555.739 florenis. Caeterum omnium horum fabricatorum et inductio et per Regnum distractio eadem ferme, quae § 52 expressa est, modalitate procedit. § LVII. Fabricata coriacea iam non tantum e Germanicis provinciis, sed etiam e Turcia, et quidem potissimum per passum Zemliniensem inducuntur. Pelles potissimum

id quoad illos articulos, quos adhuc invehere licet, in praesens etiam obtinet: caeterum solae minutiores eiusmodi Norimbergenses et galanterie merces iuxta eundem diametrum annue evehunt 96.846 florenorum. § LXI. Pelliceae merces per duos passus in Regnum intrant: Moscoviticae per Galliciam et p assum Brodi, Americanae per Lipsiam, magna tamen eorum pars per Hungaros quaestores e depositoriis Viennensibus procuratur inducitque haec rubrica passivum iuxta eundem diametrum in annuis 144.574

promovent, ubi deinde a Styriacis lanionibus coëmuntur. § LXV. Pecudes, idest oves, verveces et caprae, secundum praecitatum diametrum annuum 316.818 florenorum beneficium Regno inferunt. Has pauci domestici quaestores extra Regnum promovent; verum veniunt exteri, praesertim e Superiori Austria, quaestores, imo eorum aliqui toto anno in Regno suos homines tenent, qui pecudes partim in hebdomadalibus nundinis, partim etiam immediate e pascuis coëmunt sicque in Austriam, Moraviam et Silesiam educunt.

LXVIII. Crudae cutes et pelles, subtracta inductione, 240.767 florenorum annuum beneficium inferunt. Haec per omnes passus et in omnes provincias Germanicas promiscue, adeoque in ipsam etiam Carnioliam e Croatia efferuntur et postea praeparatae in Regnum invehuntur; id, quod passivum illud, quod supra expressimus, constituit. § LXIX. Quarta notabilis activa rubrica est vinum, licet enim de Austriaco vino quotannis ultra quam pro 500.000 florenis Hungariae inferatur; si tamen omnes,

quod eorum vel 400 animae uni quadrato milliari obvenerint, et ideo temporis illius legislatio e republica haud esse existimavit, populationem naturali tantum suo progressui relinquere, verum ut celerius eius incrementum, extrinseco etiam subsidio procuret, anno 1723. articulo 103 immigraturis in Regnum exteris eum favorem concessit, ut per sexennium a contributione publica immunes habeantur. De intraneis, qui aucto nimium domi suae numero alias seu possessiones seu comitatus impopulaturi essent, providere superfluum adhuc videbatur; in desolato enim, in quo tunc adhuc Hungaria

communitates propriis insuper se hortis provideant. Ut institutio in re sericea in scholis paganis ubique practice doceatur. Cum nova Mazuccattiana sericum deglomerandi methodus longe utilior comperta sit quam vetus Szolenghiana, ut haec per totum Regnum inducatur. Ut ad praecavendum rusticorum, qui remotius degunt, damnum, galettae non ad pondus, sed ad mensuram uni librae approportionandam redimatur; galettae enim seu sicciores seu humidiores eandem dant serici quantitatem, et tamen sicciores minus ponderant.

iidem quos supra attigimus, favores concedantur. Neque enim unus ille tantum, quae usui totius Regni sufficiat, quantitatem producturus videtur, et nisi utilia eiusmodi instituta, in pluribus locis excitentur, in unico facile intercidunt. Et haec de productis regni vegetabilis. Quod animale regnum concernit: DE CORNUTIS PECORIBUS § CXXXVIII. Species boum Hungaricorum non eget emendatione. De emendanda Hungaricorum specie boum superflua est omnis cura; tam insignem enim vix aliqua Europaea regio

ad Tabulam Regiam sessio? An non olim alicui comitatuum tabulae, si ita, cui, et quo ordine assederint? An primo statim obtentae ad Tabulam Regiam sessionis tempore primum a dextra Personalis locum, uti nunc, occuparint? An Regnum Croatiae tot quot voluit nuncios mittere potuerit, vel numerus eorum ab olim ad duo, ut nunc, individua restrictus fuerit? Quando, et quo ex incidenti tertio Croatiae ablegato, licet nobili tantum, sessio in Tabula

Nobilium pupillorum tutelam proximi cognati exercebant. Filiae sub auspiciis parentum elocabantur. Et quanquam primis Regni temporibus status liberarum civitatum non statim invaluerit, iam tamen sub sancto Stephano exteri in Regnum vocabantur, iisdemque sub nomine Hospitum praerogativae liberi hominis concedebantur: iam domesticis etiam vigenti eotum servituti elapsis et nomen et iura liberi hominis ita tribuebantur, ut

contulit. Legislatio e contra sub primis regibus commercio reipsa adversantur: sub Sancto Ladislao debuit omnis exter mercator pro exploratore haberi, cum ingressus in Regnum iis nonnisi erga tam anxia cautela admissus fuerit, Lib. 2. Cap. 18. nimirum ut hi se statim in limitibus Regni apud respectivum parochianum comitem insinuare, hic vero illos per hominem suum ad regem

qui quaestum reipsa exercet, dupplicem fori censum persolvere teneatur. Tandem post desolationem Tartaricam (antea enim paucas admodum villas libertate donatas fuisse comperimus) Bela IIus ut Regnum citius restauret, systema liberarum villarum coepit propagare. Cum systema libertatis huius in eo situm fuerit, quod incolae eiusmodi villarum non tantum de mobili sua substantia, sed de immobilibus etiam

fundamenta; verum haec etiam posteriora instituta subinde everterunt, nimirum impetraverant pleraeque finitimae Regni civitates, sub primis 2dae periodi regibus, eiusmodi privilegia ut nulli extero mercatori profundius in regnum intrare liceat, verum ut illi merces suas in has tantum civitates inferre, hae vero interiora Regni cum iis providere debeant. Postea et quidem sub 3ae etiam Epochae Regibus Complures Civitates, quos in Legibus

quantitas in trigesima valoris mercium parte id est in 3 florenos 20 denarios pro centum stabilita fuit, necdum tamen evolutis genuinis promovendi Commercii principiis, necdum satis agnita eius utilitate continua ferme, quae Regnum exagitabant, qua externa, qua etiam domestica Bella, curas Legislationis ad praesens usque saeculum ita distraxerunt, ut relictum sibi ipsi Commercium, eum tantum quem physicae temporum circumstantiae sponte produxerunt,

ipsa iam etiam Legislatio excitando Commercio magis incubuit. Ut exhausta prioribus Bellis Populatio celerriora capiat Incrementa, decernebatur Praediorum impopulatio 1723. Art. 18. et ut id effici possit, immigraturis in Regnum exteris sex Annorum ab Oneribus Publicis Immunitas concedebatur Art. 103. Ut necessarii Opifices et Mechanici alliciantur, horum immunitas ad 15 plane annos extensa fuit 1723. Art. 117. Et ne hi

irruptio tantisper quidem diminuit. Verum cum Confinia uno aliove Centeno mille plus, quam supra assumptum est certe etulerint, cum per ipsum hoc Belli tempus copiosus emigrantium Turcicorum subditorum numerus in Regnum receptus sit: denique cum ipse Naturalis Populationis progressus ephemera eius modi Damna intra paucum tempus soleat reparare, Populatio Hungariae nunc etiam in septem et medio Millione tuto assummmi posse

tamen floret in Soproniensibus, Posoniensibus, Budensibus, Tokaiensibus et plerisque Croatiae partibus; provident hae partes illas, in quibus vinearum culturam clima aut plana situatio non admittit. Etiam extra Regnum non exigua eius pars effertur ita, ut vinum tertiam capitalem alimentationis populi Hungarici rubricam constituat. §.26. Status alimentationis in

saepe propositis etiam proemiis excitare conabantur. Iuvat itaque nosse ad quem gradum Oeconomia Publica, tantis medii ferme Saeculi Conatibus perducta sit? Minerale Regnum ordinata huius intuitu Montanistica Deputatio proponet. Quoad Frumentum Quod Vegetabile Regnum attinet Agriculturae Status iam

Minerale Regnum ordinata huius intuitu Montanistica Deputatio proponet. Quoad Frumentum Quod Vegetabile Regnum attinet Agriculturae Status iam ferme e Superioribus patet. Nimirum in partibus illis, ubi aut Terra luxuriae aut exigua distrahendi frumenti Occasio adest, agri sat remisse coluntur. Ubi e

Fabricis et Lampadibus, quae postquam iam aliquae Civitates noctu illuminari coeperunt, magnam deterioris olei quantitatem absummunt: e semine lini quantum Domestica necessitas exposcit oleum passim per totum regnum conficitur. E Planta Repeza oleum exprimendi modum Domestica Industria in aliquibus Regni partibus perinde iam invenit. In Comitatu Szaladiensi loco Sz. Kiraly mola erecta est,

Industria Canabum qualitatem tantisper perficere cum memoratus § 29 Itinerans Mercator has aliis anteponat, et Carinthiacis aequales statuat. Caeterum et de Lino et de Canabibus hinc inde per Regnum, ac de Lino quidem potissimum in Septentrionalibus, de Canabibus vero in Sarossiensi, Bihariensi, Bachiensi et inferioris Sclavoniae Comitatibus iam tantum producitur, ut et a proprio producentium usu et a

quidem potissimum in Septentrionalibus, de Canabibus vero in Sarossiensi, Bihariensi, Bachiensi et inferioris Sclavoniae Comitatibus iam tantum producitur, ut et a proprio producentium usu et a paucarum quas adhuc Regnum numerat Textrinarum necessitate aliquid etiam pro Commercio supersit. §. 31. Culturae Sylvarum et Ligni Surrogatorum Hungaria relate ad

Norma Libellos in Vernaculo Idiomate vulgari, de progressu vero implantationis huius Annuas sibi relationes submitti imperavit, patuit e relationibus his multa Centena Salicum millia aliquot Annorum Spatio per Regnum reipsa plantata fuissse, verum nec id adhuc Crescentem in dies Lignorum Consumptionem, Devastationesque illas Sylvarum, quibus aliquas Legum rimae ansam praebebant, supplere potuit. Crescebat adhuc praesertim

tantum, quae et paratam et utilem habent Lignorum distractionem, Locis hactenus inductus est. Torfa et Lycanthraces. Ut Regnum a Lignorum penuria praeservet, eadem Augusta Sollicitudinem Suam etiam ad Lignorum Surrogata extendit, proposuitque illi, qui Torfam aut inferiorem Lycantracum seu Carbonum Fossilium

Monarchiam restricta fuit. Et haec ferme sunt Gentilia e Regno Vegetabili Producta, circa quae Industria Incolarum Hungariae a longissimo retro tempore versabatur. Ex adscitiis prima in Regnum Tabaca penetravit: nimirum cum in Hungaria liber semper fuerit eius usus, Culturam hanc principio domestica Consumptio excitavit, necessitas vero Producti huius, quam Monopolium Viennense habuit, provexit.

Classes uno obtutu discernere, intra exiguum illud, quod Budae consumpserunt tempus condiscere potuerint. Dolebat aliis, qui se hac in re iam Magistros arbitrabantur, iterum Discipulos agere. Pauci licet adhuc quos Regnum numerat serici Fabricantes cum talibus laboribus se tantum occupent, qui crassius sericum requirunt, metuebant, ne si subtilius illud serici genus inducatur, multa serici pars ad exteras Fabricas, quae

cum talibus laboribus se tantum occupent, qui crassius sericum requirunt, metuebant, ne si subtilius illud serici genus inducatur, multa serici pars ad exteras Fabricas, quae subtiliores materias elaborant extra Regnum evehatur, sicque Fabricae suae necessario materiali destitutae remaneant. Omnes hi sustinebant Solenghianam, Mazuratianae vero methodo adversabantur: atque ita factum est, ut licet altefatus

se sustineat; ut productio Serici adminus in dimidio deciderit ab ea quantitate, quam ante hanc Epocham efficiebat, et ut de crudo exotico Serico iuxta Diametrum ultimi Decenii quotannis pro 78717. florenorum in Regnum invehatur. Decennium hoc nos ab Anno 1775. usque 1786. inclusive formare debuimus, quia posteriores tabellae ad Consilium Littorale non extant. Et ideo imposterum etiam semper huius Decennii Diametrum

herbam proferat; quanquam praeterea adeo frigidus sit, ut Oves octo ferme mensium spatio in ovili contineri, foenoque interteneri debeant, Oves tamen hae optimo cum successu illic alebantur. Ut earum Species sensim per Regnum propagetur, superfluos arietes privatis, qui Species ovium suarum emendare voluerunt divendi; de modo autem, quo id perfici possit, excusos vernaculis Linguis Libellos vulgari eadem Augusta imperavit. His mediis

vestimentorum etiam, quae stricte ad Opificia pertinent quantitas Vienna in Hungariam inferatur; ut Complures Magistri Viennenses Opificia Sua iam in Manufacturas transformaverint, utque ligneroum tantum fabricatorum annua in Regnum inductio 229.361 florenos in Diametro ultimi Decennii efferat. Fit quidem aliquando, ut artefacta eiusmodi e Sola illa opinione illinc procurentur quasi Viennae omnia et cultius et solidius elaborentur; universim tamen

Filatura constituit, post non multum tempus radices in Regno figent: secus Fabricae hae nonnisi tardissime exurgent; licet enim Filaturae Labor in hyeme, adeoque absque agriculturae detrimento peragatur; licet Regnum tantam iam habeat Populationem, ut si omnes otiosae per hyemem plebeiae manus operi huic impendantur, hae necessariam pro qualicunque Fabricarum numero quantitatem producere possint, aversio tamen virorum ab

priorum Annorum remanentia. Productio Anni 1785i et forte etiam 1786i et 1787, capacitatem Omnium filatorium multis Centenariis superavit: ipse ille licet exter Mercator, cui Camera residuam a necessitatibus paucorum, quos Regnum numerat, fabricantium serici quantitatem cedere debuit, hanc cum nullum adhuc alibi exstaret, in Hungaricis Filatoriis debuit defilare, sicque remanentiae de Anno in Annum cumulabantur. Circumstantia haec ansam praebuit

Suapte si unquam Defilatoriae Lini, Lanae et Gozzipii Machinae de quibus §o 45o mentio facta est, invaluerint, cessante manuali filatura, idem effectus etiam quoad horum Productorum Fabricas Suapte consequetur. Caeterum Regnum quod Sericum producit, si vicinarum sibi Regionum Clima producto huic adversetur, Sericeas Fabricas proprias efficere sibi potest; omne enim materiale in Loco productionis Leviori venit, quam si Longinqui transportus et

horum velorum quantitatem producit, utraque tamen longissime adhuc abest vel a domestica Consumptione: Pestini duo manufacturistae elaborando Bisso Operam navant, qui cum exiguam producant quantitatem formali Bissi Fabrica Regnum adhuc carere apparet. Elaborandis variis Sericeis et Semi Sericeis materiis Posonii 1. Budae 1. Pestini 4. in Banatu 1. Eszekini 1. et Belovarini in Generalatu Varasdinensi 1, adeoque universim 9. Fabricantes incumbunt.

in Beregsiensi possessione Szelesto; Bihariensi possessione Vaskot; Veszpri miensi possessione Kislod et Igloviae tres. Qui malleatum iam ferrum in varias utensilium formas elaborat plures quidem sparsim per Regnum Opifices dari constat, formalis tamen ferreorum Instrumentorum Fabrica in Relationibus nulla memoratur. Quo fit, ut de ferreis fabricatis pro 27388 florenis quotannis inferatur. Sed quod mirum quando de ipso crudo ferro

Posonii meminerunt. Sed hae pluribus in Locis exerceri palam constat. Fabricantis Tabacae unius tantum in Comitatu Castriferrei, possessione Tarcsa Relationes meminerunt. Constat tamen Complures eorum per Regnum Sparsos esse, qui domesticam consumptionem abunde explent. Unus Budae alter Lendvae iam Hispanicam imitantur, eiusque aliquam quantitatem etiam extra Regnum distrahunt. Flumine

Constat tamen Complures eorum per Regnum Sparsos esse, qui domesticam consumptionem abunde explent. Unus Budae alter Lendvae iam Hispanicam imitantur, eiusque aliquam quantitatem etiam extra Regnum distrahunt. Flumine exstat iam formalis Fabrica quae Tabacam ope molae praeparat, et notabilem eius quantitatem quotannis ad exteras Provincias effert. Omnium Fabricarum harum Loca ideo designanda esse

enim illa, quod efflorescente per moderata Portoria Commercio haec Aerario Regio plus inferant, quam magna illa, Circulationem mercium Natura sua Impedientia Portoria efficiebant, parte vero ex alia, quod nimis exilia Portoria Regnum extraneis mercibus inundare, suffocare domesticam Industriam, sensimque maximam Circulantis peccuniae partem evehere debeant. Quare vectigal etiam 1754. mediam inter utramque hanc opinionem viam inivit. Distinxit

totum exoticum Commercium porro penes etiam solos Germanos Quaestores remanere. 5o Cum omnia illa exotica artefacta, quorum Surrogatum Germanicae Fabricae praestare possunt: prohibita sint, Germanica vero absque Portorio in Regnum invehantur, cogitur Hungaria necessariis sibi mercibus se tantum e Germanicis Provinciis providere, e converso 6o cum omnes illi Hungarici Articuli quibus Germanicae Fabricae opus habent vel extra educi prohibeantur, vel

gravibus Portoriis impediantur, in Germanicas vero Provincias aut sine ullo, aut erga exiguum Portorium induci permittantur, cogitur interim Hungaria complura Producta Sua tantum Germanicis Provinciis distrahere, atque ita Regnum alias independens ad formale ferme Coloniarum Systema redactum est, ac Coloniae quidem Legi huic, ne aut Sua alio quam ad Metropolim Producta distrahere, aut aliunde necessariis sibi

Ut Status Commercii penitius cognoscatur nosse1 interest qualiter duo eius vehicula, viae nempe et navigatio se habeant? Viis commercialibus nullum tantisper regnum carere potest. Ipsa enim localium situationum varietas non admittit, ut canales per totum regnum ita aequaliter distribui possint, quo per hos solos interna communicatio, sine qua externum

qualiter duo eius vehicula, viae nempe et navigatio se habeant? Viis commercialibus nullum tantisper regnum carere potest. Ipsa enim localium situationum varietas non admittit, ut canales per totum regnum ita aequaliter distribui possint, quo per hos solos interna communicatio, sine qua externum commercium exurgere non potest, facilis efficiatur. Primus

Canales. Quod Navigationem intra continentem concernit, Hungaria ut iam § 3. ostensum est, naturalis Navigationis Canales plurimos habet. Princeps omnium est quem illi Danubius praebet, qui medium ferme Regnum intersecat. Tibiscus Dravus et Savus licet Danubio illabantur, cum tamen longum antea terrarum tractum emetiantur, adeoque copiosis ripparum suarum accolis Beneficium praestent, pro

copia Austriae et Moraviae invehitur, et ideo ille pro principe Navigationis Hungaricae Canali merito reputatur. Cuius quidam rei ratio non tantum in amplitudine fluvii, sed etiam in eo versatur, quod medium plane Regnum praeterfluat, quodve Cursum teneat per Austriam, cui plurima cum Hungaria Commercii Communicatio intercedit; a Moravia vero haud nullum discedat.

cum Alanis idem erant; Vandali et Alani cum initio saeculi 5‑i venerunt in Hispanias 409‑o anno. 3 Hinc dein in Portugalias se receperunt; relicta tardius Europa in Africam migrarunt, in provincias orientalis imperii, circa 428. in regione Carthaginis; hoc regnum eorum duravit usque finem fere saeculi 6‑i; evertit illud Belisarius, Iustiniani imperii orientis strenuus bellidux. 4 Suevi et Alani remanserunt in Hispania, et ipsi bella inter se gesserunt, ubi a Suevis devicti sunt Alani imperiumque fundarunt Suevi

Sed Visigothi per Italiam in Gallias et inde saeculo 6‑o circa 541‑8 in Hispanias digressi sunt, retinuerunt sibi partem Galliae, dein profligatis et devictis Suevis, eorum provincias occuparunt in Hispania et suum regnum fundarunt duce Leovigilco. 7 His temporibus adhuc Romani habebant suas provincias in Hispania; sed Svintilla Flavius circa 637 eos penitus expulit ex Hispania. 8 Extincto etiam imperio occidentali per Haerulos orientis

annos; post Pelagium subsequi duces etiam strenue se gesserunt contra Saracenos, qui etiam ex Francia ejecti sunt per reges Francicos usque ad Eborum fluvium, unde dein principatus Catalauniae enatus est; ex ceteris vero ditionibus, quas Saracenis extorserunt Franci, enatum est Regnum Navarrae, cuius pars trans Piraeneos in Hispania, alia vero pars in Francia jacet; hinc et hodie et Hispaniae et Galiae rex scribit se Regem Navarrae; coaluerunt dein hae parvae provinciae Pelagii et sic semper firmiores et potentiores evaserunt Gothi in Hispania; sic Sanctius

accepit Arragoniam. 9 Habuerunt hi novi reges perpetuas turbas inter se; Ferdinandus tamen fratribus partim devictis, partim emortuis conjunxit haereditatem patris sui et tunc fortior etiam cum Saracenis concussit ipsisque eripuit Neo‑Castiliense et Toletanum regnum 1109. 10 Sed etiam Ferdinandus divisit provincias inter filios suos. 11 Saraceni defecerunt quam maxime ex eo quod praefecti abusi potestate sua usurpaverint provincias sibi commissas. 12 Divisiones dein provinciarum

armorum causam esse; sed hoc de tota gente asseri non potest, nam plebs semper arma potuit tractare. 14 Verum quidem est medicinam, astronomiam, geometriam, ipsamque phylosophiam Aristotelicam floruisse apud Saracenos. 15 Ultimatim ad solum regnum Granatense sunt retrusi 1259, et etiam hoc regnum debuit agnoscere dominium aulae Castilianae, solvendo eidem tributum. 16 Regnum Castiliae et Aragoniae per sponsalia connexum est apud Gothos; ultimatim omnia alia minora regna reciderunt ad haec duo regna.

non potest, nam plebs semper arma potuit tractare. 14 Verum quidem est medicinam, astronomiam, geometriam, ipsamque phylosophiam Aristotelicam floruisse apud Saracenos. 15 Ultimatim ad solum regnum Granatense sunt retrusi 1259, et etiam hoc regnum debuit agnoscere dominium aulae Castilianae, solvendo eidem tributum. 16 Regnum Castiliae et Aragoniae per sponsalia connexum est apud Gothos; ultimatim omnia alia minora regna reciderunt ad haec duo regna. 17 Saec. ergo 15 quatuor

astronomiam, geometriam, ipsamque phylosophiam Aristotelicam floruisse apud Saracenos. 15 Ultimatim ad solum regnum Granatense sunt retrusi 1259, et etiam hoc regnum debuit agnoscere dominium aulae Castilianae, solvendo eidem tributum. 16 Regnum Castiliae et Aragoniae per sponsalia connexum est apud Gothos; ultimatim omnia alia minora regna reciderunt ad haec duo regna. 17 Saec. ergo 15 quatuor erant status in Hispania, regnum Granatense, Castiliae, Aragoniae et Navarrae. 18

dominium aulae Castilianae, solvendo eidem tributum. 16 Regnum Castiliae et Aragoniae per sponsalia connexum est apud Gothos; ultimatim omnia alia minora regna reciderunt ad haec duo regna. 17 Saec. ergo 15 quatuor erant status in Hispania, regnum Granatense, Castiliae, Aragoniae et Navarrae. 18 Ad regnum Castiliae pertinebat ipsa Castilia, Legio, seu Leona, Gallitia, Asturia, Quibusgoa, Alaba, Biscaja, Estremadura, Andalusia et Murtia. 19 Aragonia complectebatur Aragoniam,

Castiliae et Aragoniae per sponsalia connexum est apud Gothos; ultimatim omnia alia minora regna reciderunt ad haec duo regna. 17 Saec. ergo 15 quatuor erant status in Hispania, regnum Granatense, Castiliae, Aragoniae et Navarrae. 18 Ad regnum Castiliae pertinebat ipsa Castilia, Legio, seu Leona, Gallitia, Asturia, Quibusgoa, Alaba, Biscaja, Estremadura, Andalusia et Murtia. 19 Aragonia complectebatur Aragoniam, Valenciam, et Catalauniam; insula Sicilia in Mediterraneo mari;

sexu, sed sororem Isabellam et filiam Iohannam Bertrandillam habuit. 4 In Aragonia praefuit Ioannes 2‑us, et filium Ferdinandum habuit. 5 In Castilia semper ordo cognaticus viguit in successione, proin regnum spectabat ad filiam Henrici prae omnibus agnatis, nempe ad Ioannam, interim haec filia suspecta fuit, quasi spuria esset; Henricus enim ferebatur esse impotens, proin Pertrandus dela Gueva ferebatur esse genitor Iohannae; et hinc exclusam volebant Iohannam ex regno et

5‑o rege Portugalliae, affine suo (nam huius soror Iohanna fuit uxor Henrici, et mater Iohannae nothae). 6 Cum tamen semper obessent status, determinarunt reges ut Alphonsus rex Portugalliae ducat Isabellam, filius vero illius Iohannam, ut in omni casu regnum Castiliae conjungatur cum Portugallia. 7 Rex tamen Arragoniae cum suo filio idem consilium favit, ut nempe regnum Castiliae conjungat per matrimonium suo cum regno; hinc evertere ut possint projectum Portugallorum, in eo adlaborarunt ut eam foeminam in

Cum tamen semper obessent status, determinarunt reges ut Alphonsus rex Portugalliae ducat Isabellam, filius vero illius Iohannam, ut in omni casu regnum Castiliae conjungatur cum Portugallia. 7 Rex tamen Arragoniae cum suo filio idem consilium favit, ut nempe regnum Castiliae conjungat per matrimonium suo cum regno; hinc evertere ut possint projectum Portugallorum, in eo adlaborarunt ut eam foeminam in matrimonium accipiant, quae maximam spem successoribus habet, nempe Isabellam; Castiliani interim excitati per Aragones et fratrem

in sponsalia cum Ferdinando filio Ioannis; hoc cum multi ex statibus devicti jam urgerent, in effectum deductum est. 8 Alfonsus ergo 5‑us delusus sic petiit sibi Iohannam Bertrandillam dari in matrimonium, ut spem tamen haberet ad regnum mortuo semel Henrico 4‑o; Isabella non obstantibus Portugallis 1469 abducta est per Ferdinandum 24. octob. 9 Ioannes Secundus ergo cessit Ferdinando Siciliam et eum corregentem Arragoniae fecit; hic fuit status usque 1474, nempe usque mortem Henrici

in occupatis civitatibus; Alfonsus tamen destitutus auxilio regis Franciae Ludovici 11‑i, iteratis vicibus cladem accepit ab Ferdinando; anno 1476 ad Taurum totaliter victus est et ejectus est 1479‑o anno ex Hispania, ubi etiam pacem inire coactus est et renunciare juribus in regnum Castilianum una cum sponsa; et cum haereditatem Alfonsus cum Iohanna non acquireret, etiam eam deseruit, et hinc Clarissa monialis facta est Iohanna. 11 Iohannes 2‑us eodem anno mortuus est et hinc 1479 anno patri successit Ferdinandus, et hinc unita

mortuus est et hinc 1479 anno patri successit Ferdinandus, et hinc unita sunt haec regna, sed nondum incorporata. 12 Hic proprie initium sumit historia statistica Hispaniae; nam Ferdinandus abolito titulo Regis Arragoniae dixit se Regem Hispaniae; felix habebant regnum hi principes Isabella et Ferdinandus. 13 Primum Ferdinandi coeptum fuit regnum Granatense agredi et a Saracenorum jugo liberare; cum his Saracenis ingens copia Judaeorum irrepsit in Hispaniam, qui se etiam maxime ad Granatense receperunt regnum;

incorporata. 12 Hic proprie initium sumit historia statistica Hispaniae; nam Ferdinandus abolito titulo Regis Arragoniae dixit se Regem Hispaniae; felix habebant regnum hi principes Isabella et Ferdinandus. 13 Primum Ferdinandi coeptum fuit regnum Granatense agredi et a Saracenorum jugo liberare; cum his Saracenis ingens copia Judaeorum irrepsit in Hispaniam, qui se etiam maxime ad Granatense receperunt regnum; Ferdinandus, Catolicus dictus ingenti flagrabat zaelo religionis, volebat ergo extirpare Judaeismum et

felix habebant regnum hi principes Isabella et Ferdinandus. 13 Primum Ferdinandi coeptum fuit regnum Granatense agredi et a Saracenorum jugo liberare; cum his Saracenis ingens copia Judaeorum irrepsit in Hispaniam, qui se etiam maxime ad Granatense receperunt regnum; Ferdinandus, Catolicus dictus ingenti flagrabat zaelo religionis, volebat ergo extirpare Judaeismum et Mahomedanismum; maxima vero causa fuit ut jure postliminii reoccuparet Granatense regnum; hinc 1481 anno initium belli factum est, regnante Boabdile calipha apud Saracenos,

ingens copia Judaeorum irrepsit in Hispaniam, qui se etiam maxime ad Granatense receperunt regnum; Ferdinandus, Catolicus dictus ingenti flagrabat zaelo religionis, volebat ergo extirpare Judaeismum et Mahomedanismum; maxima vero causa fuit ut jure postliminii reoccuparet Granatense regnum; hinc 1481 anno initium belli factum est, regnante Boabdile calipha apud Saracenos, qui 10 integris annis sustinuit bellum suffultus viribus Africanis; tandem ad solam urbem Granatam restrictus, coactus est se dedere 1491‑o anno.

factum est, regnante Boabdile calipha apud Saracenos, qui 10 integris annis sustinuit bellum suffultus viribus Africanis; tandem ad solam urbem Granatam restrictus, coactus est se dedere 1491‑o anno. 14 Quod regnum dein regno Castiliae adjectum est, et sic extinctum est imperium Saracenicum in Hispania, quod 780 annis duravit. 15 Concessum fuit quidem initio exercitium liberum religionis incolis Granatensibus; sed 1493 anno renovatum prius decretum et coacti sunt

haec cum successores non haberet, adoptavit Alfonsum regem Arragoniae, quem tamen paulo post exjunxit et Ludovicum 3, ducem Antegavensem, qui nepos erat Ludovici 1‑i ducis Antegavensis quem Iohanna prima adoptavit; hic ergo Ludovicus III duplex jus habuit ad regnum Neapolitanum. 5 Cum morte Iohannae Secundae emersit bellum inter Ludovicum II et Alfonsum, Alfonsus tamen victor evasit, et illud occupavit; hic plurimis annis possedit Neapolim, descendentes non habuit, sed illegitimum filium Ferdinandum Nothum.

Fridericus vero habuit . 10.1 Ferdinandus ergo Catolicus petiit successionem cum Ferdinandus Nothus sine jure succedat, sed ille debeat patri suo, fratri defuncti regis succedere. 2 Ludovicus vero XII rex Galliae petiit etiam Regnum Neapolitanum ex legato Iohanae 1‑ae et 2‑ae. 3 Ultimus ex stirpe Antegavensi erat Carolus, qui Ludovico XI‑o regi Galliae omnes provincias suas legavit; ei successit Carolus et Carolo Ludovicus XII, et hinc habuit

habuit, ubi 1504. anno mortuus est; Ferdinandus filius non destitit post patris obitum; per proditionem tamen traditus est cum urbe Tarento Hispanis per capitaneum; hic vixit usque 1559. Valentiae in captivitate. 6 Sic ergo possederunt aliquo tempore duo reges regnum Neapolitanum; enatae sunt tamen de praedio capitanatus lites, Galli ad Aprucium, Hispani ad Calabria spectare dicebat, usque dum ad caedes devenissent inter se apertumque bellum exarsisset; fecerunt dein tamen inducias ut pacifice componant lites, Lugdunumque ad Franciam

in Neapolitano regno et hinc non expectantes inducias adorti sunt Gallos eosque retruserunt; Phillipus quamquam se obsidem obtulerit Gallis, non tamen est acceptatus, sed sequenti anno cum exercitu venit in Hispanias; nihil tamen profecit Ludovicus, sed potius cedere debuit totum regnum Ferdinando; 1504 mortua est Isabella, et tunc Ferdinandus neptem Ludovici 12‑i Germanam Foxanam in uxorem sumpsit, conspicuamque summam pecuniae dedit adhuc Ludovico XII, et sic pax composita est; et ab eo tempore usque saec. praesens permansit Neapolis penes

supstites habuit Ioannam et Catharinam, quae Henrico 8‑o regi Angliae fuit nupta, ceteris omnibus mortuis masculis, sperabat masculos ex Germania Foxana; sperabat etiam secus successionem Iohanna senior filia, quae archiduci Austriae fuit nupta, nempe Philippo; hinc conabatur regnum Castiliae, uxoris suae, ad se attrahendi ne ad filiam Iohannam perveniat; produxit ergo testamentum uxoris suae quo eum haeredem scripsit, sed hoc non multum juvit 8‑o misit legatum Viennam ad filiam Iohannam, qui persuaderet eam ut renuntiet juri suo; haec Iohanna mentis

et foederatum Ludovici 12, Ioannem Alfredanum; Iulius ergo pontifex denominavit sententiae suae executorem Pherdinandum ! Catolicum; verum fracti sunt Galli Conciliumque Pisanum translatum est Lugdunum; Ferdinandus ergo inducto in Navarreum regnum exercitu, ultra dimidium eius occupavit, et ab eo tempore reges Hispaniae sunt in possessione regni Navarraei usque Pyreneos montes; pax quidem confecta est, sed Ferdinandus non restituit amplius Navarram. 5 Et haec sunt facta celeberrima Ferdinandi, post

filia, in quo defecit linea iunior Burgundica. 7 Carolus ergo Austriacus post mortem Ferdinandi adimit ! omnes provincias Ferdinandi, et jam prius possedit 17 provincias Belgicas jure haereditatis Burgundicae; regnum Castiliae accepit jure matris Iohannae, quae quidem adhuc vixit, sed mentis vitio laboravit; item et regna Arragonica titulo matris suae; Carolus hic nomine Caroli 5 imperatoris notus est, in Hispania erat 1‑us; hic usque 1556. annum regnavit. 8 1519.

foverunt has turbas, ut in turbido piscari possent. 12 Carolus tamen bonas dispositiones faciens post multas caedes duorumque annorum lapsum fregit seditiosos 1521. 13 Eodem anno Carolus magnam in America fecit occupationem, nempe Mexicanum regnum subjectum est Carolo, quod fuit opulentissimum et florentissimum regnum Hispaniae; post duos annos etiam Peruvianum regnum et Chili regnum occupaverunt, belliduce Ferdinandus Kortecz !; iam enim prius sub Ferdinando Chatolico Hispani fecerunt occupationes, plerumque

Carolus tamen bonas dispositiones faciens post multas caedes duorumque annorum lapsum fregit seditiosos 1521. 13 Eodem anno Carolus magnam in America fecit occupationem, nempe Mexicanum regnum subjectum est Carolo, quod fuit opulentissimum et florentissimum regnum Hispaniae; post duos annos etiam Peruvianum regnum et Chili regnum occupaverunt, belliduce Ferdinandus Kortecz !; iam enim prius sub Ferdinando Chatolico Hispani fecerunt occupationes, plerumque tamen tantum insulas; sic insulam Cubam diximus esse occupatam, in hac

multas caedes duorumque annorum lapsum fregit seditiosos 1521. 13 Eodem anno Carolus magnam in America fecit occupationem, nempe Mexicanum regnum subjectum est Carolo, quod fuit opulentissimum et florentissimum regnum Hispaniae; post duos annos etiam Peruvianum regnum et Chili regnum occupaverunt, belliduce Ferdinandus Kortecz !; iam enim prius sub Ferdinando Chatolico Hispani fecerunt occupationes, plerumque tamen tantum insulas; sic insulam Cubam diximus esse occupatam, in hac Cuba fuerat Cortecz quasi vice gubernator; hic cum

annorum lapsum fregit seditiosos 1521. 13 Eodem anno Carolus magnam in America fecit occupationem, nempe Mexicanum regnum subjectum est Carolo, quod fuit opulentissimum et florentissimum regnum Hispaniae; post duos annos etiam Peruvianum regnum et Chili regnum occupaverunt, belliduce Ferdinandus Kortecz !; iam enim prius sub Ferdinando Chatolico Hispani fecerunt occupationes, plerumque tamen tantum insulas; sic insulam Cubam diximus esse occupatam, in hac Cuba fuerat Cortecz quasi vice gubernator; hic cum 600 peditibus et

Cubam diximus esse occupatam, in hac Cuba fuerat Cortecz quasi vice gubernator; hic cum 600 peditibus et 18 equitibus fortunam tentaturus exivit terras quaesitum novas, deprehendit Dlapskalenses pauperes tamen homines, hi eum versus Mexicanum regnum perduxerunt; prohibuit Motezuma imperator Mexicanus extensionem Europeis; sed retrusi sunt usque urbem Mexicanam, in lacu Mexicano sitam, urbem sat splendidam palatiis imperatoris et templo idolo Viczli puczli dedicato. 14 Motezuma ergo homagium praestare

servavit, unam regi misit Carolo, et 3/5‑tas militibus distribuit suis. 16 Motezuma primus imperator habuit filios, quibus dein rex Hispaniae nomen comitum Motezuma dedit cum territorio amplo. 17 Eodem modo ergo etiam per manum et Chyli regnum est occupatum. 13.1 Sic ergo Carolus 5‑us ad immensam condescendit auctoritatem, emulationemque et invidiam caeterorum principum Europae excitavit; maxime infensus erat Franciscus rex Franciae, qui invidebat Carolo imperialem coronam et hinc

immensam condescendit auctoritatem, emulationemque et invidiam caeterorum principum Europae excitavit; maxime infensus erat Franciscus rex Franciae, qui invidebat Carolo imperialem coronam et hinc continuo eum bellis vexavit Franciscus, ob has causas potissimum; secunda causa fuit regnum Neapolitanum; scimus etiam reges Galliae aliquot haeredes scriptos esse a Iohanna regina Neapolitana, Ferdinandus tamen Catolicus exturbavit Gallos ex alia dimidia parte etiam; hanc ergo partem jure postliminii voluit Franciscus rex Franciae. 2 Tertia

proposuit ei, quas acceptare diu tergiversatus est, et hinc usque 14. Ian. 1526. in captivitate fuit; propter quod etiam in gravissimos morbos incidit, ex quibus tamen reconvalescens coactus est omnes conditiones Caroli subscribere; fuerant hae tabulae pacis: Franciscus juri in regnum Neapolitanum renunciet. 6 2‑o) Ducatum Mediolanensem restituat duci Svorciae Francisco, et per hanc renunciationem etiam res publica Geneva in libertatem restituta est. 7 3‑o) Ducatum Burgundiae Carolo tradat proxime.

etiam res publica Geneva in libertatem restituta est. 7 3‑o) Ducatum Burgundiae Carolo tradat proxime. 8 4‑o) Renunciet supremo juri in comitatus Flandriae et Artesiae. 9 5‑o) Nunquam velit agere ad recuperandum regnum Navarram, nec pro se, nec pro alio. 10 6‑o) Promittat se ducere velle Eleonoram sororem Caroli. 11 7‑o) Duos filios obsides relinquat. 12 8‑o) Omnia haec puncta solenni jure jurando confirmet.

legatorum utebantur foeminae in hac pace; ex una parte erat Margareta amita Caroli, ex alia persona mater Francisci Ludovica, 1529-i anno. 18.1 Intra hos belli annos in Europa in America felices occupationes et detectiones factae sunt; Carolo nempe regnum Chilense, Peruviense, et Quittense, capto et occiso Attapavita imperatore Peruviensi, per Franciscum Pisarum, qui cum 300 suis peditibus et aliquot equitibus, 12que tormentis 40,000 exercitum Attapavitae dispersit et destruxit. 2 Lis dein exorta est inter

cum 300 suis peditibus et aliquot equitibus, 12que tormentis 40,000 exercitum Attapavitae dispersit et destruxit. 2 Lis dein exorta est inter ipsos Hispanos, inter quos unus alium jugulari curavit, donec advenientibus pluribus Hispanis subjiceretur Carolo totum regnum. 3 Cuique equiti 240 marcae auri, pediti 160, argenti decuplo tantum obtigit in divisione hac raptarum opum; Carolo miserunt 30,000 marcarum argenti, et 3000 mar. auri infecti, seu crudi; facti vero argenti 20,000, auri vero 2000, 1538. anno; fertur in his

sub Zelim duce repressit iterum Hispanos fere ex tota Africa excepto Oran, et Massalquitam. 25.1 1581. Phylippus novo regno auxit haereditatem suam, nempe universam Portugalliam; ille jure haereditario accepit hoc regnum; rex enim Sebastianus Portugalliae, juvenis, bellosus ! homo suscepit expeditionem in Africam, ubi ipse rex cum plurimis nobilium finem occubuit; hoc extincto rex fuit unicus Henricus Cardinalis, ad quem successio devoluta est, qui tamen 70 annorum jam tantum 2

ubi ipse rex cum plurimis nobilium finem occubuit; hoc extincto rex fuit unicus Henricus Cardinalis, ad quem successio devoluta est, qui tamen 70 annorum jam tantum 2 annis praefuit; extincto ergo sexu masculino comparuerunt plures principes exteri, qui jure foemineo petierunt regnum, inter hos fuit etiam Philippus II, qui jure matris Isabellae, quae Emmanualis ! Magni regis Portugalliae erat filia ; hic ergo tacere fecit alios aemulos; fuit etiam mas unus, nempe Antonius de Crato, qui erat prior ordinis Melitensis in Crato; hic erat

eum pro legitimo habuerunt regemque voluerat, et hinc bellum enatum est; suffultus quidem est a Gallis, sed non ita ut resistere potuisset Phillipo, et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit. 2 Sic ergo Philippus Ulissiponae coronatus est; regnum hoc nisi 60 annis permansit sub potestate Hispanorum, quo tempore mirum in modum destructum est hoc regnum, plerumque a Hollandis, qui cum Philippo bellum gerentes diripiebat Portugalliam cum eius provinciis. 3 Phylippus ergo se tam potentem videns

sed non ita ut resistere potuisset Phillipo, et hinc expulsus est ex Portugallia, et in Gallia defecit. 2 Sic ergo Philippus Ulissiponae coronatus est; regnum hoc nisi 60 annis permansit sub potestate Hispanorum, quo tempore mirum in modum destructum est hoc regnum, plerumque a Hollandis, qui cum Philippo bellum gerentes diripiebat Portugalliam cum eius provinciis. 3 Phylippus ergo se tam potentem videns conabatur cum Elisabetha regina Angliae congredi ad quod bellum quam maxime Romani pontifices foverunt; Henricus

Phylippus ergo se tam potentem videns conabatur cum Elisabetha regina Angliae congredi ad quod bellum quam maxime Romani pontifices foverunt; Henricus enim VIII, rex Angliae, defecit ab ecclesia Chatolica, et a Romani pontificis auctoritate; ab hoc Henrico descendit regnum ad Eduardum Mariam, quae Catolica fuit, ab hac vero ad Elisabetham protestantibus accommodatam; pontifices voluissent ergo Elisabetham tamquam haereticam et inobedientem regno privare et excommunicare; Sixtus ergo Quintus Romanus pontifex executorem suae sententiae fecit

quaerebat coronam Galliae contra omnem protestationem ligae sacrae, seu Catolicorum partis; Chatolici pro se habebant pontifices; stante ergo bello hoc Philippus fovit Ligam sacram contra protestantes ut sic HenricusIV excludatur, imprimis ex odio religionis, dein sperabat se posse regnum Galliae et successionem transferre ad Isabellam filiam suam, quam ex Isabella Henrici 3‑ii filia suscepit, quamquam id contra leges fundamentales Galliae fuisset, juxta quas foeminae non succedunt; et si hoc efficere non posset, maluisset dividi regnum vastum Franciae inter

dein sperabat se posse regnum Galliae et successionem transferre ad Isabellam filiam suam, quam ex Isabella Henrici 3‑ii filia suscepit, quamquam id contra leges fundamentales Galliae fuisset, juxta quas foeminae non succedunt; et si hoc efficere non posset, maluisset dividi regnum vastum Franciae inter plures competentes; Henricus tamen IV sagacissimus fortissimusque suae aetatis haeros omnes has artes everterit; non enim tantum Phylippum, sed ipsos Ligistas devicit et fregit ubique omnesque sensim provincias sibi subjecit; et sic tandem ab ipsis

Philippus IV omni ex parte pressus videre debuit quomodo hi se liberam rempublicam effecerunt; Catalauni tamen videntes se non diu posse resistere Hispanis se subjecerunt Gallis eosque juverunt. 31.1 Anno 1640. ex similibus causis rebellare coepit regnum Portugalliae, cum 60 annis subjecti fuissent Hispanis; tantis ergo malis vexatus nullibi quidpiam memorabile efficere potuit, sed tantum vires attritae sunt et auctoritas Hispaniae eviluit. 32.1 Portugalli enim plurimum passi sunt a hostibus

32.1 Portugalli enim plurimum passi sunt a hostibus Hispaniae, qui tam in ipso regno Portugaliae quam in mari et Americae provincias eis dilacerarunt et vexarunt; accessit quod ipsi Hispani, tantis bellis vexati, onera plurima imposuerint ipsis, exhauriverintque regnum; hinc 1640. rebellare coeperunt sub ductu Iohannis ducis de Draganea, qui originem a regibus prioribus ducebat; occisis ergo Hispanis una cum prorege occupatisque urbibus et portubus se in libertatem restituerunt; usque 1668. bellatum est cum Hispanis; quo tempore se

excitarent, et sic Ianuario Anese duce qui faber gladiorum erat, rursus exarsit rebellio, quae longe acerbior erat, cum ad ipsam Siciliam se extenderit; plurimum autem fuit quod Galli duce Henrico Guisio juverint classe integra Neapolitanos rebelles; hic ergo Guisius declaravit regnum Neapolitanum liberam rem publicam et se ducem reipublicae; Phylippus ergo misit classem contra rebelles, ubi capto Henrico Guisio supressi sunt seditiosi et ad obsequium reducti, praestantia et fortitudine Iohannis Austriaci junioris, qui erat filius naturalis Phylippi 4‑i.

LudovicusXIV, inquietissimus principum, non diu permansit in quiete, sed causas quaesivit ulterioris belli; hoc ut habeat deputavit Cameras reunionis sic dictas, seu commissiones politicorum, qui exquirerent praetensiones aulae Gallicanae in aliis regnis, et provinciis; primum erat regnum Hispaniae, in quod praetensiones putabat se deprehendisse; missa ergo deputatione petierunt comitatum Lutzeburgicum pro equivalenti praentensionum suarum; hoc cum Hispani facere non possent, ne sic Galli totum Belgium ad se attrahent, Ludovicus armata manu irruit 1681‑o anno

Ludovicus restituere debuit Hispanis; in Anglia vero Vilhelmum 3‑um invitus recognoscere debuit regem Angliae. 2 Non defuit tamen causa politica quare restituit Hispanis omnia, nam Carolus 2. fuit in defectu, nulla spes prolium adfuit; hinc sperabat totum regnum devoluturum ad suum nepotem, quia ipse Carolus 2. commendavit nepotem Ludovici 14. pro rege, agente complurimum pontifice, et episcopis Hispanie; nepos enim eius erat ex Maria Theresia Phylippi 4‑i filia; reipsa etiam 3 annis post hanc pacem exstinctus est Carolus 2us nulla

nata est Maria Antonia, quae Maximiliano duci nupta fuit, et haec genuit Iosephum hunc, proin fuit nepos Leopoldi; sed hic mortuus est ante Carolum. 7 3‑us fuit princeps Sabaudiae Victor Amadeus; hic jure proaviae, Catharinae, filiae Phylippi 2‑i, quaesivit regnum Hispaniae. 8 4‑us fuit Ludovicus 14., qui pro nepote suo extorsit regnum; nam Ludovicus cum Maria Theresia, Phylippi 4‑i filia, genuit Ludovicum Delfinum, ex hoc natus est Ludovicus dux Burgundiae, et ex hoc Ludovicus

nepos Leopoldi; sed hic mortuus est ante Carolum. 7 3‑us fuit princeps Sabaudiae Victor Amadeus; hic jure proaviae, Catharinae, filiae Phylippi 2‑i, quaesivit regnum Hispaniae. 8 4‑us fuit Ludovicus 14., qui pro nepote suo extorsit regnum; nam Ludovicus cum Maria Theresia, Phylippi 4‑i filia, genuit Ludovicum Delfinum, ex hoc natus est Ludovicus dux Burgundiae, et ex hoc Ludovicus 15tus; Phylippus ergo dux Antegavensis, qui etiam filius erat Ludovici Delfini, electus est rex

Delfini, electus est rex Hispaniae, et ex hac sunt adhuc reges Hispaniae, linea vero Ludovici ducis Burgundiae successit in Gallia; Innocentius 11‑us pontifex cum clero Hispanico plurimum in hoc fecit; cum morte ergo Caroli Galli statim Phylippum sub nomine 5‑i induxerunt in regnum armata manu, ibique inauguratus est; tandem etiam Sabaudia et Bavaria, Portugallia, Anglia, Hollandia eum recognoverunt; nemo ergo praeter Leopoldum protestatus est, et in ditiones Hispanicas Italiae Eugenium cum 32,000 misit, ad vindicandum jus suum; solus quidem parum

5. sit verus rex Hispaniae Europae; ut tamen duae monarchiae aliquando non conjungantur, Phylippus 5‑us pro se et suis successoribus debuit renunciare successioni in Francia. 10 Ceterae provinciae, uti insula Zardiniae, Mediolanensis ducatus, Belgium et regnum Neapolitanum Carolo cessae sunt. 11 Victori Amadeo attributa fuit insula Siciliae cum titulo regis, et jus succedendi in Hispania in defectu linearum; Angli acceperunt insulam Minorcam, commodissimam pro commercio, dein promontorium Gibraltariense, seu

trono Polonico intrudere contra Caroli 6‑i et Annae Czarissae Russiae factionem, qui Augustum 3‑um electorem Saxoniae voluerunt, et reipsa etiam Augustus factus est rex Poloniae; imperator ergo in Italia satis resistere non potuit, cum etiam in Polonia fuerit distractus; hinc regnum Neapolitanum et Siciliam occupaverunt Hispani; interim videns se non sufficere, et ut post obitum suum filiae regnum pacatum relinqueret, tulit sacrificium hostibus suis, nempe regnum Neapolitanum et Siciliam cessit Hispanis, et hinc '35. pax coaluit Viennae; definita vero

voluerunt, et reipsa etiam Augustus factus est rex Poloniae; imperator ergo in Italia satis resistere non potuit, cum etiam in Polonia fuerit distractus; hinc regnum Neapolitanum et Siciliam occupaverunt Hispani; interim videns se non sufficere, et ut post obitum suum filiae regnum pacatum relinqueret, tulit sacrificium hostibus suis, nempe regnum Neapolitanum et Siciliam cessit Hispanis, et hinc '35. pax coaluit Viennae; definita vero est pax anno '38. Versaille in Gallia; hinc ergo dux Parmensis Carolus, filius Phylippi 5‑i, factus est rex Neapolis

imperator ergo in Italia satis resistere non potuit, cum etiam in Polonia fuerit distractus; hinc regnum Neapolitanum et Siciliam occupaverunt Hispani; interim videns se non sufficere, et ut post obitum suum filiae regnum pacatum relinqueret, tulit sacrificium hostibus suis, nempe regnum Neapolitanum et Siciliam cessit Hispanis, et hinc '35. pax coaluit Viennae; definita vero est pax anno '38. Versaille in Gallia; hinc ergo dux Parmensis Carolus, filius Phylippi 5‑i, factus est rex Neapolis et Siciliae. 4 Horum duorum regnorum loco

et cum Gallis egit contra Borussum, eo a fortiori, quod Iosepho 2‑o, filio suo, desponsata fuerit Isabella, Phylippi huius filia. 12 Hic Carolus 3‑us regnavit ergo in Hispania; anno 1761. coaluit foedus inter 4 aulas Bourbonicas, nempe Hispaniam, Galliam, regnum Neapolitanum et Parmensem ducatum; nempe arctissimo vinculo se conjunxerunt ad ferendum sibi auxilium in omni casu; vigore huius foederis Carolus 3. rex Hispaniae statim in bellum involutus est, nam Galli juverunt Austriacos, Borussum juvabat

Bibliographia locorum inventorum

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].

Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report