Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: habet Your search found 2637 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 501-600:501. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Proinde experimento iam edocti | nec sitim nec famem nec nuditatem timebant, quia nihil habentes | quasi omnia possidebant, dum nullius rei egerent | et modico contenti essent, ut magna mererentur. Quod autem sequitur: Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et peram. et qui non habet, uendat tunicam suam et emat gladium, non reor esse simpliciter pręceptum, sed imminentis persecutionis causa denunciatum. per sacculum quippe ac peram | famis et sitis futurę malum innui, per
502. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] nuditatem timebant, quia nihil habentes | quasi omnia possidebant, dum nullius rei egerent | et modico contenti essent, ut magna mererentur. Quod autem sequitur: Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et peram. et qui non habet, uendat tunicam suam et emat gladium, non reor esse simpliciter pręceptum, sed imminentis persecutionis causa denunciatum. per sacculum quippe ac peram | famis et sitis futurę malum innui, per gladium patientia martyrii designari mihi uidetur.
503. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Quam ut auidius capiamus,
iterum idem Dominus superiorem sententiam repetit dicens:
504. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] ecclesiam malignantium, inquit Dominus. Malignitatem hominum odio se habere his uerbis testatur, non homines ipsos. Iniquos quoque ęterno igni deputandos ait, ut illi pro reatu puniantur, non ut ipse opus suum damnet, quasi poeniteat eum fecisse quod fecerit. Odio ergo habet Deus hominis peccatum non naturam. Ita et tu in uno homine habes alterum quod odisse debeas, alterum quod diligere. Plectere autem delinquentes prępositi officium est. Inter ęquales alteri in alterum nullum ius est | nisi
505. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] affluas, bene agendi cupiditas efficiet amor-que uirtutum. Illas amplecti nihil te impediat. illas deserere nihil te cogat. Mortem minatur tyrannus, sed uirtus pollicetur immortalitatem; opes hostis diripit, sed uirtus thesaurum suum habet in cęlo. quem neque fur surripere | nec tinea potest corrumpere. Quid quęreris de amissione fluxę atque fragilis rei, et de ęterni boni possessione mox capienda non lętaris? Ad illam diu optatam beatitudinem hinc decedens peruenies, tantum ut
506. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Demus hanc (si libet) quod reliquum est, iracundię uitio. Cum enim nulla animi passio ita hominem infatuat atque dementat ut iracundia, merito lepra ista non hominis est, sed vestis. hoc est eius qui nihil in se hominis habet pręter figuram. qui-que uestimentum hominis dici potius debet quam homo. Qui cito irascitur, leuis est ut linum, qui cito placatur, mollis ut lana. qui immaniter furit, uestis ex pelle ferina est. Homo enim cum in honore esset, non intellexit | comparatus est iumentis
507. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] homines, cum aliquid dolose fecerint, sapere sibi uidentur. sed mundi huius sapientia stulticia est apud Deum. Vere autem sapiens est, qui innocentiam seruat, ut ei placeat, a quo ut saperet accepit. Ex omnibus tamen malis quę in se habet peccatum, hoc teterrimum est, quod nos a Deo separet, et qui per gratiam adoptionis filii Dei sumus, per peccatum efficimur serui diaboli. Quod a Deo separetur qui peccat, audi Ioannem apostolum dicentem:
508. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] atque concordiam. Talia si intercesserint, exolui ab his quod debetur manifestum est. Oportet autem in eo quidem reddi debitum: ne alteri generationis operam exigenti alter deneget. sequitur enim: Mulier sui corporis potestatem non habet, sed uir. similiter autem et uir sui corporis potestatem non habet sed mulier. Hinc ait: Nolite fraudare inuicem nisi forte ex consensu ad tempus ut uacetis orationi. Quare hoc, nisi ne forte illius
509. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] si intercesserint, exolui ab his quod debetur manifestum est. Oportet autem in eo quidem reddi debitum: ne alteri generationis operam exigenti alter deneget. sequitur enim: Mulier sui corporis potestatem non habet, sed uir. similiter autem et uir sui corporis potestatem non habet sed mulier. Hinc ait: Nolite fraudare inuicem nisi forte ex consensu ad tempus ut uacetis orationi. Quare hoc, nisi ne forte illius qui consentire noluerit, concupiscentia periclitetur | et dum
510. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
sicut e contrario pręcipuę indignationis atque odii neglexisse |
et patris uel matris familias personam gerendo suum non obiuisse officium.
Ait enim beatus Apostolus:
511. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uilissimum. Iam non potes uenienti Christo sponso cum lampade accensa occurrere | nec inter sponsas eius censeri. uirginum ille sponsus est, non corruptarum amator. Et licet non repellat coniugatos coniugii iura seruantes, primo tamen loco habet uirgines (ut dictum est) secundo uiduas, ultimo maritas . Quod de altero sexu dicimus , de utroque sentimus. Prior est apud Deum
512. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] morituris impartit, dum hęres subscribi affectat. Talem corruptor simplici mulierculę largitur, ut ipsam suę libidini consentire compellat. Quicquid autem mali finem habet, malum sit necesse est. Nunc ad id quod proposuimus, nostra redeat oratio, ut de uerę elemosinę ratione atque fructu disseramus. Qvibvs danda est elemosina. Caput XIII
513. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] tuum |
et egenos uagos-que induc in domum tuam.
cum uideris nudum,
operi eum |
et carnem tuam ne despexeris.
et in Euangelio:
514. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] res familiaris,
tantum indigentibus eroga quantum uictui tuo superesse poterit,
ne et ipse egere incipias.
Ita enim Apostolus Corinthiis consulens ait:
515. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uictui tuo superesse poterit,
ne et ipse egere incipias.
Ita enim Apostolus Corinthiis consulens ait:
516. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] non emendantur,
sed magis ad prędandum rapiendum-que accensi reparare amissa festinant,
donec ipsi uitam amittant |
et ad inferos detrusi crimen suum tandem agnoscant.
Siquis tamen aures audiendi habet audiat |
et timere discat cum audierit |
illud quod in Malachia est scriptum:
517. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] minus huic uitio obnoxii sunt,
qui liberis nepotibus-que abundant |
quam qui soli sunt.
Qualem Ecclesiastes admiratur dicens:
518. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] beneficium homini ab homine pręstari potest |
quam siquis pro aliorum salute suam uitam periculis obiecerit,
cum inter pręsentia bona nihil uita charius habeatur.
519. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] | et ueri assertione uicta desierit. De ingratitvdine hereticorvm et ivdae proditoris. Caput X Cum enim nullum mendacium diu stare possit, quia nihil firmi, nihil solidi habet in quo innitatur, omnis falsa religio paulatim euanescat necesse est. Itaque iampridem defecit ille diaboli fraude inductus deorum cultus. Unus autem Deus etiam ab illis inuocatur qui Christum ignorant.
520. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Propter frigus piger arare noluit |
mendicabit ergo ęstate,
et non dabitur illi.
Ociosus ergo et stultus est |
et meticulosus |
et somnolentus |
et animi fortunę-que bonorum egens atque inopiosus.
Nihil tamen in se peius habet ocium |
quam quod pateat concupiscentiis.
Vnde dicitur:
521. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Quod si non abundas, sed inopia premeris, et tamen ocio indulges | non es a periculo perditionis liber. quando quidem non solum abundantia et saturitas euertit Sodomam, sed etiam ocium. immo tanto nequius ociatur pauper quam diues, quanto minus habet causam ociandi. Diues nempe cum ociosus fuerit, uoluptatibus luxurię-que operam dabit. Pauperi autem necesse erit | furto ac rapinis quęrere unde uiuat, et in alios grassari, ne ipse fame pereat. Longe itaque periculosius est
522. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] pugillo continet,
qui terram respicit et facit eam tremere,
in quem angeli intueri gaudent,
quia uita est omnium quę uiuunt,
et autor quę subsistunt.
Quid ergo uel magnificentia eius maius |
uel humilitate abiectius?
Nemo ęquare potest eius humilitatem,
quia nemo habet tantam de qua descendat sublimitatem.
Satis est si uestigia eius obseruantes,
quantum possumus nos humiliter submisse-que geramus. ipso admonente ac dicente:
523. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] Me-ne ergo dimisit spiritus Domini, et locutus est tibi? Vir arrogans igitur et inani gloria tumens dum persuadere nititur se esse quod non est, siquis contradixerit, impatiens irę ne manibus quidem temperat | nihil-que pensi habet meliores se atque honorabiliores afficere iniuria. Ioab Dauidici exercitus ductor non potuit pati pręfecture honorem laudem-que militię cum aliis partiri, et Amasam collegam suum amice alloquens incautum
524. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] uanitates.
et ut utrosque Christo inuisos intelligas,
ipse in Euangelio dixit:
525. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
Et nisi Domino nostro obedierimus,
ne diligere quidem illum conuincemur.
526. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section] bonis deliniuntur.
Longęuitas etiam promissa est dicto audientibus.
quam quidem beatioris uitę ęternitatem interpretari possumus.
Nulla enim felicitas est |
in hac lachrymarum ualle diu commorari.
Illa ergo dierum longitudo quę finem non habet,
ipsis qui obediunt proponitur.
dicente ad Salomonem Domino:
527. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]
uult inquit tecum in iudicio contendere |
et tunicam tuam tollere,
dimitte ei et palium,
hoc est,
paratus esto plura potius perdere ad conseruandam animi patientiam |
quam ad infringendam altercationibus deseruire.
Eundem sensum habet,
quod in Luca dicitur:
his caueas,
quę uel leui increpatione digna cognoueris.
(!)
Vt autem ista quoque minus miremur,
Moabitarum impatientia facit.
qui regis Idumeorum ossa de tumulo erruta ignominię causa igni cremarunt.
Quis erit iracundię finis,
si neque morte eorum,
quos odio habet satiatur |
et in corpora quoque humo obruta desęuit?
Merito igitur tantam animorum feritatem etiam in nationes incredulas ultus est Deus |
dicente Amos propheta:
Iure igitur ac merito Salomon dum perpenderet impatientis furentem iracundiam:
ferri non destiteris |
et fratrem tuum quasi fatuum ex animi maleuolentia despexeris,
reus eris gehennę ignis.
nisi cessabis ab iniuria |
et amare incipies quem oderas.
Tales ergo excursus habet impatientia,
ut hominem immoderate furentem |
usque ad abyssum inferni deuehat |
et poenis illis,
quarum nullus finis est,
irreuocabiliter tradat,
si ei usque ad uitę exitum dominata fuerit.
14. Quis igitur te accingente gladium super femur tuum, potentissime, potentissime commatibus interclusi (cf.
pro diis habebant) orietur uiror calami et
iunci (hoc est Scripturę in credendo et compunctionis in poenitendo.
Calamus enim usui est scribentibus et
iuncus aculeum, quo pungat, habet). Ad idem pertinet, quod Dominus ait:
Educam cęcos in uiam, quam nesciunt, et in semitis, quas ignorant,
ambulare eos faciam. Ponam tenebras coram eis in lucem et praua in
recta. Ac nequis adhuc
laudis Orchestra collocatum, efficis omnium speciosissimum. Tu prima
condendarum ciuitatum fundamenta iecisti. Per te dirae bellorum procellae dissipantur.
Tibi et Barbari et hostes obtemperant. Te concordiae altricem omne genus hominum in
summa ueneratione habet. Tu immensam laudem, ornamentum, existimationem, atque diuitias
tuis praestas cultoribus. Tuo munere Pisistratus Pisistratus. Athenarum Principatum est assequutus, deferente populo, aduersus
grauissimas
infirmitati maluit consulere, ut discamus pati potius
iniuriam quam referre.
Pręterea, cum multa uera salutiferaque admonuisset, dissensio — ut Ioannes ait
— facta est inter Iudeos propter sermones hos. Dicebant autem multi ex ipsis: Demonium
habet et insanit. Quid eum auditis? Alii dicebant: Hęc uerba non sunt demonium habentis;
nunquid demonium potest cęcorum oculos aperire? Nihil hic respondit Saluator noster,
ut discamus, quoties alii pro nobis recte respondeant, *add.
falsas
Saluatorem cordis sui obduratione, et
ipse absconditur eis. Neque enim faciem illius glorificatam uidere merentur, qui
ad poenitentiam conuerti negligunt. Fugit ille de templo cordis eorum, quia uulpes foueas
habent et uolucres cęli nidos, Filius autem hominis non habet in obstinatis, ubi caput
reclinet suum. Poterat quippe Dominus Iudeos sibi tam infensos repente perdere, sed maluit
latere, ut nobis documento esset ne tunc quidem, cum possumus, in aduersantium furorem
uindicare uelle, sed potius ab eis recedere, et pati magis iniuriam quam
Si nemo potest dimittere peccata nisi solus Deus, et
ego ea dimitto, cur me purum hominem esse creditis, et non etiam Deum? Si secreta cordium soli
Deo patent, cur me cogitationes uestras reuelantem non agnoscitis? Denique ait: Vt autem
sciatis, quia Filius hominis habet potestatem in terra dimittendi peccata, tibi dico,
paralytice, surge, tolle grabatum tuum et uade in domum tuam! Verba sequutus est
euentus, ut constet, qui tam grauem hominis ualitudinem solo uerbo statim sanare potuerit, eum
posse et peccata condonare. Visa igitur
sed peccatores. Hoc est non eos, qui non indigent, sed
eos, qui indigent miseratione.
Proprium enim bonitatis diuinę est misereri et parcere, misereri peccatoribus, parcere
poenitentibus, pertinaces autem et sine fine peccare intendentes poena, quę finem non habet,
punire. Non est itaque iustus, qui hominem in delictis pereuntem cernens negligit, dummodo
illum corripiendo et monendo possit a periculo liberare. Deserit enim primam ac potissimam
iustitię partem, quę est erga proximum dilectionis et charitatis.
Idem Dominus
Et quoniam magni liuoris unum propositum est, quicquid dixeris, quicquid egeris, non uirtuti
dare, sed uitio uertere, de talibus queritur in Mattheo et in Luca ipse Dominus: Venit
Ioannes — inquit — neque manducans neque bibens, et dicitis: Demonium habet.
Venit Filius hominis manducans et bibens, et dicitis: Ecce homo uorax et potator uini,
publicanorum et peccatorum amicus. Conuincit eos in diuersę uitę sanctos iniusti
iudicii. Si enim asperius uiuendi modus displicet in Ioanne, cur in Filio hominis communis
et peccatorum amicus. Conuincit eos in diuersę uitę sanctos iniusti
iudicii. Si enim asperius uiuendi modus displicet in Ioanne, cur in Filio hominis communis
reprehenditur? Si nec uinum nec siceram bibens et locustas tantum ac mel siluestre comedens
demonium habet, quare pane ac uino utens homo uorax et ebrius dicitur? Si in solitudine
habitans quasi Sathanę filius reputatur, quare Christus cum hominibus conuersatus ueluti
peccatorum fautor habetur? Ex quo quidem satis patet nullum uitę sanctioris propositum apud
scelestos homines
regnum tuum non est de hoc mundo, qui nisi per te regeretur, per te
sustentaretur, non subsisteret in nihilumque redigeretur? Sed tamen regnum tuum, Domine, non
est de hoc mundo; quia mundus iste transit et concupiscentia eius, regnum autem tuum stabile
est et perenne. Non habet successorem, a quo suscipi debeat, non oppugnatorem, a quo per uim
possideatur, non insidiatorem, a quo per * corr. ex hic
f raudem occupetur. Regnum tuum semper idem est: non mutatur, non minuitur,
nunquam finitur; uni tibi seruit,
sic dilexit
mundum (sicut apostolus ait) ut Filium suum unigenitum daret, ut per eum
illos, qui per peccatum perierant, a perditione redimeret et credentes per fidem repararet.
Subiungit Dominus et ait: Propterea, qui me tradidit tibi, maius peccatum habet.
Vos sententia ista respicit, falsi delatores. Maius est peccatum uestrum insontem hominem
accusare callidisque criminationibus circumuenire quam iudicis condemnare. Grauius deliquit
Iudas, cum Dominum et magistrum suum prodidit, quam Pilatus, qui Cęsarem timens
peccet,
et illam de eo, quod hactenus peccauerat, absoluit. Paralytico, qui ei oblatus in lecto
fuerat: Confide, fili — ait — remittuntur tibi peccata tua. Et ad
scribas conuersus: Vt sciatis — inquit — quia Filius hominis habet
potestatem in terra dimittendi peccata, tu, paralytice, tolle lectum tuum et uade in domum
tuam! Abiit ergo ille utroque morbo curatus, tam animę quam corporis. Iesus autem Deum
se esse non modo non negauit, uerum etiam opere probauit. Dixerant enim scribę illi:
pręterea pauperem, apostolos pauperes Scriptura recens indicat, antiqua prędicit.
Qui non credit, is profecto utriusque autorem Deum offendit. Ipse Saluator de se in Euangelio
loquens ait: Vulpes foueas habent, et uolucres cęli nidos. Filius autem hominis non
habet, ubi caput suum reclinet. Non habuit, unde didragmam pro se et discipulo
solueret nisi mirabiliter in ore piscis inuentam. In aliena domo hospitabatur, in aliena
manducauit Pascha, quia propriam non habuit. Et cuius omnia sunt, nudus in cruce pependit.
Quin
solueret nisi mirabiliter in ore piscis inuentam. In aliena domo hospitabatur, in aliena
manducauit Pascha, quia propriam non habuit. Et cuius omnia sunt, nudus in cruce pependit.
Quin etiam diuitias contemnere pręcepit dicens: Qui non renunciauerit omnibus, quę
habet, non potest esse meus discipulus. Et: Si uis perfectus esse, uende omnia,
quę habes, et da pauperibus... et ueni, sequere me. Et ad discipulos ait:
Nolite possidere aurum neque argentum neque pecuniam in zonis uestris, non peram in uia
neque
facta est hortus bonorum omnium et in Ecclesia, quę est domus Dei, parere coepit
liberos ueluti mater foecunda.
Ad quam Esaias ait: Lauda sterilis, quę non paris; decanta laudem, et hinni, quę non
pariebas, quoniam plures filii desertę, magis quam eius, quę habet uirum. Siquidem in
Iudeis coepta est Christi Ecclesia, sed in gentibus multiplicata et dilatata. Futurum hoc
Spiritus Sanctus reuelauerat per prophetas. Hieremias: In tempore illo — inquit —
uocabunt Hierusalem solium Domini; et congregabuntur
In charitate perpetua dilexi te; ideo attraxi te miserans. Rusumque ędificabo
te, et ędificaberis, uirgo Israhel. Huic in Canticis dicebat: Ecce, tu pulchra
es, amica mea, ecce tu pulchra, oculi tui columbarum. Oculos c olumbarum
habet, qui in Scripturis diuinis non litteram, quę occidit, sequitur, sed spiritum, qui
uiuificat. Nam in columbę specie Spiritus Sanctus apparuit, dum Iesus baptizatur. De hac amica
Salomon in Prouerbiis meminit, cum ait: Mulier gratiosa inueniet gloriam. Gratiam
parabolis doctrinam suam eis insinuare debuerit, Euangelista ostendit dicens:
Sine parabolis non loquebatur eis, ut impleretur, quod dictum est per prophetam
dicentem: Aperiam in parabolis os meum, eructabo abscondita a constitutione mundi.
Hieronymi interpretatio habet: Loquar propositiones ab initio. Dictorum tamen
eadem est sententia.
Illud autem quęstionem** facit, pręsertim si iuxta Hebreos Esaię*** dictum attendimus. Ait
enim ad Esaiam Deus: Vade, et dices populo huic: Audite audientes, et nolite
ad
Christum conuersę saluę fient. Quanuis igitur toti terrę gentes dominentur Machumetanę, semper
extabit hęc uictoria, quę uincit mundum, fides nostra. Et hanc unam, quam orbi imperans
Romanorum potentia delere nequiuit, nec Turcarum quidem uis delebit. Plus multo uirium habet
unica Christi pro Petro facta oratio quam omnium hominum in aduersum tendentium conatus. Bono
animo estote, fideles, nec uos terreat, quod inimici uestri terram occupent, uos seruitute
premant, spolient, trucident. Non sunt condignę passiones huius temporis ad futuram
ieiunare, uili tegumento contentum esse, in nudo lectulo et
tantum rethium quorundam* fragmentis constrato cubitare. Dignus denique uisus est, qui ad
maximi pontificatus honorem promoueretur. In ueneratione tunc erat pręsulum probitas, nunc in
precio luxus est, et plus laudis habet, qui opibus pręstat, quam qui animi bonis exhuberat.
Hic igitur, de quo loquor, cum ad pontificalis dignitatis fastigium ascendisset, tanto
affluentius uoluptuosiusque coepit uiuere, quanto antea uixerat continentius atque modestius,
equos canesque alere, frequentius in
Sequitur enim: Et incipiens a Moyse et omnibus prophetis interpretabatur illis
in omnibus Scripturis, quę de ipso erant. Christus ergo in Moyse, in omnibus prophetis
et Scripturis prędictus, in Euangelio inuentus et adoratus, tantummodo in cordibus infidelium
non habet, ubi caput suum reclinet. Aperit autem Dominus Scripturas non ignauis, non ocio
deditis, sed discendi cupidis, ut, cum didicerint et crediderint, in illis sibi habitaculum
paret, dicente Ioanne apostolo: Quisquis confessus fuerit, quoniam Iesus est Filius Dei,
Deus in
Dei,
Deus in eo manet, et ipse in Deo.
Et appropinquauerunt — inquit — castello, quo ibant, et ipse se finxit
longius ire. Castellum hoc paradisum interpretati sumus. Nemo potest ei appropinquare,
qui comitem non habet Christum. Isti iam fide appropinquabant, sed nondum in cognitionem
perfectę ueritatis peruenerant. Et ob hoc quidem ipse Dominus finxit se longius ire, ut
cupiditatem sui retinendi illis iniiceret et cum illis manens se illis agnoscendum exiberet.
Sed cum Christus
conturbati —
sicut Lucas ait — et conterriti existimarent se spiritum uidere, dixit eis: Quid turbati
estis, et cogitationes ascendunt in corda uestra? Videte manus meas et pedes, quia ego ipse
sum. Palpate et uidete, quia spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere. Et
cum hęc dixisset, ostendit eis manus et pedes; Ioannes addit et latus.
Modis omnibus nititur Dominus probare suam resurrectionem seque et Deum et hominem
demonstrare; Deum, quia, quod illi intra se cogitabant, nouerat, et quia
ut illos in fide magis redderet
stabiles, per quos nostrę saluti consuleret. Sequitur enim: Hęc autem scripta sunt, ut
credatis, quia Iesus est Filius Dei, et ut credentes uitam habeatis in nomine eius.
Ipsemet enim alibi ait: Qui credit in Filium, habet uitam ęternam. Qui autem
incredulus est Filio, non uidebit uitam, sed ira Dei manet super eum. De his satis.
Prosequamur reliqua!
Postea — inquit — manifestauit se iterum Iesus ad mare Tyberiadis.
Operęprecium* est
est, iis autem, qui salui fiunt, id est nobis, Dei uirtus
est. Ob hoc sane in Ezechiele mandat Dominus uiris, qui uasa mortis in manu tenebant,
dicens: Omnem, super quem uideritis thau, ne occidatis. Thau autem extrema
alphabeti Hebraici littera crucis habet similitudinem. Propter quam ergo non occidimur, per
eam et saluamur, si modo uitii alicuius macula tam preciosum** signum non deleuerimus. O felix
lignum, a prophetis *corr. ex appręhen-
**corr. ex pręciosum
Sequitur: Ille me clarificabit, quia de meo accipiet, et annunciabit uobis.
Ille, inquit, Spiritus Sanctus per os uestrum me gentibus euangelizando manifestum faciet.
Quid sit autem, quod ait: De meo accipiet, ipsemet explanat dicens: Omnia, quęcunque
habet Pater, mea sunt. Propterea dixi: de meo accipiet et annunciabit uobis. Ex quo
indicasse mihi uidetur unam Trinitatis substantiam atque ideo, quę habet Pater, Filii esse,
quia Filius a Patre est; Spiritum uero Sanctum propterea, quod loquatur, a Patre audire ac
manifestum faciet.
Quid sit autem, quod ait: De meo accipiet, ipsemet explanat dicens: Omnia, quęcunque
habet Pater, mea sunt. Propterea dixi: de meo accipiet et annunciabit uobis. Ex quo
indicasse mihi uidetur unam Trinitatis substantiam atque ideo, quę habet Pater, Filii esse,
quia Filius a Patre est; Spiritum uero Sanctum propterea, quod loquatur, a Patre audire ac
*corr. ex. Actis
de eo, quod Filii est, accipere, ut nunciet, quia a Patre Filioque procedit.
Audit autem, quod semper
uoluntati. Venetos in aedes suas benigne inuitatos apparatis accipit
epulis. Habitabat autem Demianus modicis aedibus ad portam urbis, paludi
quae tunc ibi erat adiacentem, in ea regione ubi nunc Lixiua familia a gente
Ceruaria aedes habet.
Post epulas monet socerum gener Venetos uti e conuiuio reuertentes
ad naueis usque officii gratia prosequatur. Neque enim tyranni dignitas ea re
minui uidebatur quandoquidem Veneti oratores
illi seruiat, qui corpus et animam potest mittere in
gehennam. Inter sęuientes gladios confitebitur dicentem: Qui me confessus
fuerit coram hominibus, confitebor et ego eum coram Patre meo, qui in cęlis
est . Certum enim habet, si pro Christi nomine perimatur, in sanctorum
martyrum gloriosum collegium se uenturum. Surgent pseudoprophetę, et seducent
multos, inquit, abundabit malicia, et refrigescet charitas multorum. Reor
equidem, iam nos in hęc tempora
uideant semper . Videamus, quid pręterea Euangelica
Veritas ad aures omnium clamitet, ut cognoscentes se in corpore et in anima
ęternos fore, breuissimum huius uitę tempus bene laudabiliterque disponant, si
ad uitam, quę finem non habet, peruenire cupiunt. Saducei, quia negabant
resurrectionem, confundere uolebant Christum, et ab eo quęsierunt de muliere,
quę septem maritos habuit alium post alium, cuius , inquiunt, ex his
erit uxor in
ęternam, et ego resuscitem eum in nouissimo die . Prius uidere est,
deinde credere. Legendo uel audiendo Euangelium uidemus Iesum Dei filium,
approbando autem ea, quę de illo scripta sunt, credimus in eum. Quicunque sic
agit, ille habet uitam ęternam, prius in anima, cum moritur, deinde etiam in
corpore, cum a morte suscitatur. Hanc nouissimam suscitationem ipsi quoque eius
discipuli nobis prędicant, ita ut a Magistro didicerunt. Paulus ad Corinthios
dormientium; quoniam quidem per hominem mors,
et per hominem resurrectio mortuorum . Et sicut in Adam omnes moriuntur,
ita et in Christo omnes uiuificabuntur. Reuiuiscent utique et qui in mari
perierunt et qui in terra. Sic enim habet Apocalypsis Ioannis
: Dedit mare mortuos, qui in eo erant, et
mors et infernus dederunt mortuos suos, qui in ipsis erant, et iudicatum est
de singulis
sicut honorificant patrem. Tam enim persona Filii quam
persona Patris honoranda est, quoniam in substantia unum sunt. Et
potestatem , inquit, dedit ei iudicium facere, quia Filius hominis
est . Quicquid enim Christus in sua habet humanitate, a sua accipit
diuinitate, quam cum Patre habet communem. Et in Luca
scriptum est: Virtutes cęlorum mouebuntur et
tunc uidebunt Filium hominis uenientem
Patris honoranda est, quoniam in substantia unum sunt. Et
potestatem , inquit, dedit ei iudicium facere, quia Filius hominis
est . Quicquid enim Christus in sua habet humanitate, a sua accipit
diuinitate, quam cum Patre habet communem. Et in Luca
scriptum est: Virtutes cęlorum mouebuntur et
tunc uidebunt Filium hominis uenientem in nubibus cum potestate magna et
maiestate . Idem
est, quia non credit in
nomine unigeniti Filii Dei . In eodem ipse
Saluator ait: Amen, amen dico uobis, quia, qui uerbum meum audit et credit
ei, qui misit me, habet uitam ęternam et in iudicium non uenit, sed
transibit a morte ad uitam . Dissentire uidetur ab hac sententia Paulus
Apostolus dicens: Omnes nos exiberi oportet ante tribunal Christi . Non
tamen diuersum erit, si rite
non fecit, uapulabit multis; qui autem non cognouit, et fecit,
uapulabit paucis . Minimam tamen inferni poenam grauiorem esse reor quam
eam, quę maxima in hoc seculo habetur. Prima quia, quicquid mortali corpori
infligitur, finem habet; deinde pręsentes paenę plerumque ad correctionem fiunt
delinquentium, futurę uero ad punitionem tantum pertinebunt. Nam post factum
iudicium latamque sententiam neque poenitentię neque emendationi ullus erit
locus. Illi ergo,
palpabile per naturam. Hoc nobis planum fecit Dominus,
quando post resurrectionem clausis ianuis ingressus est ad discipulos, et cum
illi phantasma esse putarent: Palpate , inquit, et uidete, quia
spiritus carnem et ossa non habet, sicut me uidetis habere . Vnde his, de quibus loquimur, erunt ista priuilegia
nisi ex ipsa essentię diuinę uisione? Beati enim mundo corde, quoniam ipsi
Deum uidebunt . Hunc
regno iustis accedet, ex uisę diuinitatis radio
redundabit. Sed quid respondebimus Apostolo, cum de Deo
loqueretur, dicenti : Solus habet
immortalitem, et lucem habitat inaccessibilem, quem nullus
hominum uidit, sed nec uidere potest ? Quid Ioanni in Euangelio
, hoc ipsum
intersecat,
latissime patet: qua id septemtrionem spectat, Boëmorum ac Polonorum regnis
terminatur, ad austrum mari Adriatico adiacet, ad occasum conterminos habet
Noricos. Qua in orientem uergit, partim Istro, partim mari Euxino clauditur;
nam utrique Getae, quorum alteri Moldouii, alteri Valachi nunc appellantur,
in ditione Hungarica semper fuerunt, quamquam hoc tempore Valachi
Caeterum licet multae, ut dictum est, nationes regnum Hungariae incolant, sola
tamen Hungarorum nobilitas, una cum pontificibus suis, qui apud eos summum obtinent
locum, ius ferendi suffragii in conuentibus habet. Hi autem apud Hungaros nobiles
censentur, quorum omnis uita in studiis rei militaris consistit, quique procul a cultu
absunt urbano. Vrbes enim incolere opificum ac mercatorum esse putant, atque in
prędiis suis uicatim habitantes, non modo ab omni tributo liberi
Posteaquam ad Vuladislauum, proceres Hungari, allatum est uos regi designando in
Rhacosium conuenisse campum, nemine exterorum ullam studiis uestris moram afferente,
statim ille in animum induxit regnum Hungariae a uobis petere, memor non tam eius
iuris, quod in hoc regnum habet, quippe qui Hungarorum regum stirpe ortus est, quam
uestrae libertatis. Itaque precibus magis quam propinquitate ad id niti censuit, propterea
quod quum omnium Christianorum more, tum antiquo Hungarorum instituto, ubi rex
sine liberis iusto matrimonio susceptis decessit, ad senatum,
decessit, ad senatum, seu eos, qui nobilitate excellunt, regis spectat electio. Atque iccirco uos optimo animo ac consilio in campum
descendisse arbitratur, nihilque praeter honestum, ius gentium et uetustissimum
Hungarorum morem uestris factum iri suffragiis fere pro comperto habet.
Est enim ei persuasum uobis non minorem inesse iustitiam quam fortitudinem, prudentiam quam fortunam, rerum omnium copiam quam modestiam. Quae cum ita sint,
uestri arbitrii est uobis regem designare, prudentiae uero quam
accedentes, adeo ab illa natione nummos per spetiem religionis extorserunt, ut nullum auaritiae ac latrocinii genus praetermiserint. Est enim proculdubio neffarius latro, qui de religione lucra sectatur et alienam simplicitatem quaestui habet.
Nec equidem haec scriptis inserui, ac si ambigerem siue astu Iani pontificis siue
Batheris inconstantia Vuladislauum ab Hungaris in regem acceptum repulsumue
Albertum, quippe qui, praeterquam quod ab aliis accepta transcribo, ex sacris literis didici Dei
Ita senatus principem Hungari uocant, uulgo
haberet, eliceret: communicauerant autem hunc una sermonem, prius quam
regem adissent.
Non latet nos, inquit, Vuladislaue, te a Beatrice Matthiae uxore de coniugio interpellari. Forsan etiam tuus animus aliqua ex parte eius promissis occupatus est.
Illa enim foemina nihil pensi habet, quid tua, uel reipublicae intersit, dummodo, quod
concupiuit, assequatur. At sicut ipsi curae est coniugii uoluptas, ita tibi debet esse prolis
suscipiendae, successorisque ex te geniti relinquendi. Atque ne cultor quidem terrae non
stultus operam sterili adhibet solo, uerum illum
inquit, diiudicetur
nostro duorum euentu, utra gens bello sit anteferenda?
Est autem gens Tatharorum
Scythica, quos quidam antiquitatis studiosiores
expugnarat, atroxque regi Neapolitano Ferdinando bellum
conflauerat. Bis itaque comisso praelio Gemius tandem profligatur, fugaque in Cariam,
mox Alicarnassum delatus est. Inde tuto accessu impetrato Rhodum sese recepit.
Insula haec Liciae adiacet, urbemque nobilem eodem nomine uocitatam habet. Eam
sacerdotes, qui et
annis regnasset, dum aduersus
Syriae et Aegypti regem proficiscitur, in confinibus Mysiae et Bythiniae, non procul ab
Olimpo monte, uita excessit. Sunt tamen, qui asserant opera Bazethis filii, qui patri in
regnum successit, ueneno sublatum esse, non quod id quisquam pro comperto habet,
sed, ut opinor, ab odio, quo pater filium propter eius ignauiam prosecutus est, ducitur
coniectura. Satis enim constat Mehmethem de necando Bazethe cogitasse, quo Gemius,
de quo supra meminimus, regni haereditatem acciperet. Hunc enim pater propter animi
magnitudinem et unice amabat, et
mari abluitur,
praeterquam a septemtrione, qua continenti adnectitur, atque per id quoque spatium,
quod quidem unius stadii longitudinem uix excedit, duplex fossa satisque lata ducta est,
cuius non minimam etiam partem aqua per effossam terram a Cretico irrumpens mari
obtinet. Portum habet ostio in Libycum
pelagus uerso uix quindecim longarum nauium
capacem, atque haud ita natura loci, sed mole undis obiecta tutum. Ex alio quoque latere, qua urbs continenti adhaeret, suburbium est muris ac turribus, fossaque
uelle monitum esse, ut cum Venetis in societate permaneat, nec lacessat bello gentem Christiani orbis potentissimam.
Ad ea Gallus subridens, Leonarde , inquit, scito Francorum regem nihil de Venetis aut
temere credere, aut aduersus eos inconsulte facturum. Satis enim compertum habet, qua
religione amicitiam ac societatem foedere iunctam coluistis, nec praeterea eum latet
Venetos opibus beatos esse, et auro mercaturis quaesito abundare. Sed haec parua imperii
uestri munimenta fore putat, nisi uos ferrum texerit, praesertim aduersus eos hosteis,
apud
sectae principes in nos concitandi, ex quibus
Francorum ac Hispanorum reges lumina mundi appellant, quorum alter iam multos
annos aduersus nostrae religionis gentem, Aphricae incolam, felici incoepto bellum gerit,
alter nihil aliud meditatur quam deuicta Italia, cuius iam maiorem partem habet in potestate, Venetisque sub iugum missis, nobis arma inferre. Et affirmant Gallicae nationis periti Francos, qui sane ab ultima origine Sarmatae sunt, eos esse bellatores, qui nostrae
genti facile conferri possint, nec multum Hungaris, grauibus
Quae quum ita sint, milites,
iura, quae liberos parentibus iungunt, his coeptis nulla
ex parte uiolamus, sed potius a deside ad strenuum, cui maxime conuenit, imperium
transferimus. In quod quidem is nostrum ius habet maximum, qui reliquis fratribus uirtute praestat. Vter autem nostrum paternae fortunae dignior sit successione, facillimum
diiudicatu uobis erit, si me cum Achimathe contuleritis. De fratre nihil obloquor, quum
praesertim et mei et illius mores in aperto
pater mutata sententia uictorem amplectetur, fortitudinem
admirabitur, et demum imperio eum dignissimum iudicabit, quem fortuna in id fastigium
euexerit. Natura enim cogente pater, modo animi perturbatione uacet, omnes
liberos eodem charitatis gradu habet, nisi quispiam filiorum maiore uirtute plus paternae
beneuolentiae ad sese merito traxerit.
Vt finem orationi Selynes imposuit, clamor undique, laetitiae index, exoritur.
Approbant omnes sententiam,
homines inclementi ac dura affligunt seruitute. Quid enim
refert seruilibus operibus praemi et seruum esse aere paratum, aut bello captum? Nempe
fortuna haudquaquam haec inter se differunt, quamuis nomine tantum distinguantur.
Neque enim Hungarica nobilitas uos, colonos suos, ciuium loco habet, sed ut mancipiis dominatur, aeque ac belli iure liceret, in uos hostilia exercet. Immo uix luce ista,
qua promiscue homines cum pecoribus utuntur, uos dignos censet. Caetera omnia, quae
uobis cum nobilitate communia esse debent, sibi ipsi nobilitas seorsum nefarie uendicat.
neque proelii, neque precum, neque
fugae meminisse, sed metu perculsi torpere. Quos ita consternatos atque animi incertos
Sepusiensis nactus magna ex parte concidit, nulla quidem ira aut ingenii crudelitate, sed
quo coeteros rusticos terrore incusso ad officium reuocaret. Satis enim exploratum habet
nobilitas rusticos ac seruiles animos non nisi metu in officio contineri.
Praefectus Transyluanus, adducto ad se uiuo Georgio Scytha, licet grauiter, ut dictum est, uulnerato, coronam e ferro fabricatam candentem eius capiti imponi iussit,
atque ita per ludibrium, quasi
imponitur.
Thomas solidanus, quum iam nulla reliqua
spes esset belli instaurandi uiriumque nouandarum, cum conscientia egregia regni defensi trans Nilum ad Saithicam regionem cum paucis comitibus perfugit, ibi tantisper moratus, dum et fortuna, quae plaerunque regressum habet, exseuiret,
et uis Turcaica aliqua
ex parte senesceret. Putabat enim, ut sunt plaerique homines suae spei nimium indulgentes, Turcas haud diutius imperium Aegypti retenturos, quippe quae longo terrarum
spatio, non modo ab
auctoritate
omnia praecario, aeque ac priuatus, agere cogitur. Atque hinc in regem ex egestate contemptus, ex priuatorum uero opulentia superbia, animorum elatio, factiones, et discordiae, rerum publicarum pestes maxime, oriuntur. Itaque contra ac plaerique
Hungarorum opinantur res se habet. Nam regem opulentia maxime decet, priuatos uero
paupertas, qua sane magistra militaris praesertim disciplina semper stetit.
Iam Salomon de bello cum Hungaris ineundo certus erat, quum quidam ex amicis,
qui in concilio erant, conuersus in illum, Non esse , inquit,
Turcaici imperitum, ut aut malit Turcaicum quam Christianum supra modum crescere
imperium, aut nesciat a Turcis uictoria sua et regni amplitudine non socios amicosue, sed
seruos quaeri. Nempe gens Othomana, fera et iuris humani expers, omninoque insociabilis, etiam liberos suos seruorum prope loco habet, nedum cum alienigenis, bello praesertim imparibus, ulla societate coeat.
propugnator omnium, Italie alter Scipio et pater et propugnaculum in omnes hostium insidias, sua postremo continentia atque frugalitas et in omni re modestia tanta est ut cum omni antiquitate,
Regnum, dux obtemperat. Ipse uero immemor promissi
Proditur dux a principe.
scutendo non ignoscendo regnat et ducem titulo priuat et ope, crudeliter
uulgata per orbem
armorum pugnandique compar modus idemque sermo Thracum et Illyriorum cognationem eorum ad inuicem prodat? Quid quod Lutius Florus Scordiscos,
ad Hiberum amnem in Cyrrum defluentem. Ubi in hoc tractu
Moscorum, ut Mechouita refert,
Romani imperii potestate, comendata prius cum reliquis occidentis prouintiis Italia Seuero Caesari, Maximiano item orienti praefecto, pro se retinuit omnibus totius
orbis residuis partibus Illyricam oram anteponens. Ratus (ni fallor), quod et rei ueritas habet, imperii Romani uires absque Illyrii praesidio haud facile posse diu consistere, utpote quod et uiris fortissimis abundat et ad multas regiones facilem transitum habet uariarumque rerum ad bellum necessariarum copia faecundatur. Nam tota haec ora neque nimiis caloribus exuritur neque
totius
orbis residuis partibus Illyricam oram anteponens. Ratus (ni fallor), quod et rei ueritas habet, imperii Romani uires absque Illyrii praesidio haud facile posse diu consistere, utpote quod et uiris fortissimis abundat et ad multas regiones facilem transitum habet uariarumque rerum ad bellum necessariarum copia faecundatur. Nam tota haec ora neque nimiis caloribus exuritur neque superfluo frigore aspera est aut horrida, sed inter utrunque manens semper uiret aspectuque est mirum immodum delectabilis. Maritima enim Dalmatiae pars (ut Plinio placet)
duo luminaria in die occisionis eorum apparuerunt. Ex his horumque similibus luce clarius manifestum esse existimo optimas Dalmatarum corporis et animi naturales dotes caelestis gratiae donis abunde perfici et augeri, quando quidem iuxta incarnati uerbi dei sententiam maiorem hac dilectionem nemo habet, nisi ut animam suam ponat quis pro amicis suis.
Ioannes. XV. (179)
Studia autem consuetudinesque ac leges Dalmatarum summa quadam sunt urbanitate praedite, ut pote christiana pietate condite.
Tertium.
quinque sunt hac in planicie uillae maiori ex parte, quamquam pars eorum arua Cereris causa (nam huius hec insule pars satis ferax est) uineasque excolant, a pastoribus pecudum inhabitate suntque hi inter Pharae incolas asperiores. Ressiduum insulae campos umbrosis montibus permixtos habet, multarum rerum in usus hominum cedentium, uini uidelicet oleique ac ficorum necnon et croci melisque ac caeterorum fructum praeter Cererem feracissimos, haud spernendo uirorum numero et robore corporis
Pharenses fortes.
et animi uiuacitate preditorum, peculiari
Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520], Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica (), Verborum 5404, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio – historia] [word count] [tuberocommrhac].
Marulić, Marko (1450-1524) [1520], De ultimo Christi iudicio sermo, versio electronica (), Verborum 16879, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [marulmarultiudic].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1522], Feretreidos libri tres, versio electronica (), 807 versus, verborum 8510, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [severitanipferetr].
Božićević Natalis, Frano (1469-1562) [1524], Vita Marci Maruli Spalatensis per Franciscum Natalem conciuem suum composita, versio electronica (), Verborum 1777, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - vita] [word count] [natalisfvitamaruli].
Božićević Natalis, Frano; Martinčić, Franjo; Martinčić, Jerolim; Alberti, Nikola; Alberti, Antun; Papalić, Jerolim; Paskvalić, Donat [1524], Epitaphia Marci Maruli, versio electronica (), 55 versus, verborum 383, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epigramma; poesis - epitaphium] [word count] [aavvepitaphmaruli].
Pribojević, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525], Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica (, Hvar), verborum 14680, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [word count] [pribojevvor].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.