Croatiae auctores Latini: inventa  
   domum |  qui sumus |  textus |  auxilia |  tolle, lege! |   
Bibliographic criteria: none (All documents)
Search criteria: PErs[EI].*

Your search found 4129 occurrences

More search results (batches of 100)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-4129:


1. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Denique caepit regnum, et regnavit in loco patris, genuitque filium, quem Syllimirum vocavit; fuerunt autem regni eius fines de Valdevino usque ad Poloniam, tammaritimas, quam transmontanas regiones, multasque iniquitates, et persecutiones faciendo Christianis, qui in civitatibus maritimis habitabant. Duodecimo anno regni sui mortuus est. IV Cui successit filius eius Syllimirus in regno,


2. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

IV Cui successit filius eius Syllimirus in regno, qui quamvis paganus, et gentilis tamen cum omnibus pacificus fuit, et dilexit omnes Christianos, et minime persecutus est eos, iniit quoque pactum cum eis, et facti sunt ei tributarii. Replevit multitudine Sclavorum et quievit terra in diebus illis, genuit quoque filium, quem Bladinum vocavit. Vigesimo primo anno regni sui mortuus


3. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

VI Inter haec mortuus est Bladinus, et regnavit pro eo Ratomirus filius eius, qui inimicus nominis christiani extitit a pueritia, coepitque ultra modum persequi Christianos, voluitque delere de terra, et de regno suo nomen eorum, multas quoque civitates eorum, et loca destruxit, et alias in servitutem redigens resecravit.


4. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

VII Defuncto etiam Ratomiro ex eius progenie regnaverunt post eum quatuor iniqui reges, non in uno quidem tempore, sed unus post alium temporibus suis, quorum temporibus semper in persecutione fuerunt christiani. Et quia inimici, et persecutores Christianorum, longum duximus narrare eorum iniquos actus et vitam, quoniam ad meliora et delectabiliora tendere festinamus.


5. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

regnaverunt post eum quatuor iniqui reges, non in uno quidem tempore, sed unus post alium temporibus suis, quorum temporibus semper in persecutione fuerunt christiani. Et quia inimici, et persecutores Christianorum, longum duximus narrare eorum iniquos actus et vitam, quoniam ad meliora et delectabiliora tendere festinamus. Attamen diebus eorum multi Christianorum ex maritimis, et


6. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et transmontanis regionibus, nolentes inquinare eorum pollutis moribus fugiebant quotidie, undique iungebant se illis, qui in montanis, et in locis fortioribus manebant eligentes magis cum eis sustinere persecutiones, et penuriam, et salvare animas suas, quam gaudere ad tempus cum gentilibus, et in eorum perdere animas. VIII Post mortem vero quatuor iniquorum regum


7. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et in eorum perdere animas. VIII Post mortem vero quatuor iniquorum regum natus est ex eorum progenie quidam Zuonimirus, qui accepto regno destitit Christianos persequi. Temporibus huius floruit, ut rosa ex civitate Thessalonica quidam philosophus Constantinus nomine, filius cuiusdam Leonis patricii vir per omnia sanctissimus atque in divinis scripturis profundissime a pueritia


8. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

earundem provinciarum. Dedit autem unicuique bano, idest duci, potestatem sub se habere septem centuriones, qui recte, ac iuste populum iudicarent, et tributa acciperent, et banis praesentarent. Bani post haec medietatem regi persolverent, et medietatem sibi tenerent. Comitibus vero, idest iupanis iussit sub se habere unum sednicum, qui cum eo similiter iudicaret populum cum iustitia, et duas partes tributorum comites, idest iupani, regi ut


9. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

regnavit in loco patris; eo tempore venerunt Alamanii, et caeperunt Istriam coeperuntque intrare Croatiam. Tunc rex Crepimirius congregans fortitudinem validam gentis suae, paravit eis bellum, facto bello misit eos rex in ore gladii, et persecutus est eos, proiecitque eos ex omni terra sua. Post haec dux Alamanorum misit legatos regi Crepimiro, ut daret filiam suam uxorem filio suo Svechozar. Placuit regi eo quod ipse dux esset consobrinus imperatoris et accepit filiam


10. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quam ob causam indignati sunt milites, qui cum rege erant, et relicto eo abiuerunt post Ciaslavum filium eius. Tunc Ciaslavus elevatus in superbiam expulit patrem suum de regno, et consilio militum coepit persequi eum. Rex denique fugiens venit in locum, qui dicitur Lasta; cernens itaque non posse se evadere manus filii sui, cum aliquantis qui eum diligebant, venit prope haec ad litus maris. Post haec, quia Ciaslavus cum suis iam prope


11. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eis manus quatenus insimul insurgerent, et disperderent filios et nepotes regis. Itaque consilio inito VII fratres cum patre, et populo consilio, et voluntate patris, ac totius populi, insurrexerunt et persecuti sunt filios regis, et miserunt eos in ore gladii a minimo usque ad maximum. Evasit autem unus, Sylvester nomine, filius Boleslavi cum matre sua Castreca, et fugerunt Lausium, quae nunc est Ragusium, unde et mater Sylvestri


12. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

morte. Exaudivit Deus orationem famuli sui et ab illo die nullus ex eis percussus est, sed et usque hodie si homo, aut aliqua bestia in monte illo a serpente percussus fuerit, sanus et absque ulla laesione perseverat. Fueruntque in illo monte ab illo die quo oravit beatus Vladimirus quasi sine veneno serpentes usque in hodiernum diem. Interea misit imperator nuncios Vladimiro regi, ut cum omnibus qui cum eo erant de monte descenderet sed rex


13. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et supra se irruere terrore percussi in fugam conversi sunt, ut autem cognovit rex, et qui cum eo erant fugam iniisse Graecos; aurora appropiquante irruentes in castra eorum coeperunt vulnerare, trucidare et interficere, post terga eorum persequentes eos similiter et filii regis hinc inde graviter eos percutiebant et trucidabant cumque persequendo, et interficiendo eos rex cum filiis suis, et cum gente sua transisset torrentem, qui Prapratnam currit, et venisset in silvam.


14. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fugam iniisse Graecos; aurora appropiquante irruentes in castra eorum coeperunt vulnerare, trucidare et interficere, post terga eorum persequentes eos similiter et filii regis hinc inde graviter eos percutiebant et trucidabant cumque persequendo, et interficiendo eos rex cum filiis suis, et cum gente sua transisset torrentem, qui Prapratnam currit, et venisset in silvam. Goyslavus non agnoscens patrem suum, quia pulvere, et sanguine aspersi erant, et alter non


15. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dei misericordia, qui locus sic vocatur usque in praesentem diem, eo quod fecisset Deus misericordiam regi, ut non interficeretur a filio suo, et quod tantam multitudinem concessit Deus in manibus paucorum. Igitur filii regis persecuti sunt hostes usque Drinum fluvium, vulnerantes, et interficientes eos, nec non comprehendentes eos, et ligantes plurimos secum adduxerunt ad patrem in Boxya milost. Cursilius autem graviter


16. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

omnes currere. Luttovid autem, ut erat vulneratus recuperato equo, fugam petiit. Hi vero, qui cum eo erant videntes quod cecidit, et vulneratus esset, omnes in fugam conversi sunt. At Goyslavus cum suis persecuti sunt eos tota die illa, tolentesque spolia eorum reversi sunt victores ad loca sua, et ex illa die quievit terra in conspectu regis et filiorum eius, et non fuit ausus quique resistere eis, sed omnes facti sunt ei pacifid. Inter


17. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Tunc quia propter tribulationes, et bella terra iam deserta erat, et quotidie magis magisque dessolabatur, rebellavit Decatarus et postea tota terra regis Georgii. At Gradigna cum suis coepit comprehendere terram, et persequi regem, alia autem ex parte Rassani eum persequebantur. Rex autem cum suis per montana, et per silvas huc illuc fugiens latitabat. Praeterea videns rex undique persecutionem sibi accidere, nesciens quid ageret, intravit


18. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

terra iam deserta erat, et quotidie magis magisque dessolabatur, rebellavit Decatarus et postea tota terra regis Georgii. At Gradigna cum suis coepit comprehendere terram, et persequi regem, alia autem ex parte Rassani eum persequebantur. Rex autem cum suis per montana, et per silvas huc illuc fugiens latitabat. Praeterea videns rex undique persecutionem sibi accidere, nesciens quid ageret, intravit in castellum, qui Obolon dicitur. Tunc Gradigna


19. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

At Gradigna cum suis coepit comprehendere terram, et persequi regem, alia autem ex parte Rassani eum persequebantur. Rex autem cum suis per montana, et per silvas huc illuc fugiens latitabat. Praeterea videns rex undique persecutionem sibi accidere, nesciens quid ageret, intravit in castellum, qui Obolon dicitur. Tunc Gradigna obtinuit terram usque Decatarum, praeter castellum quo rex tenebatur. Inter haec dux venit in Scodarim, et Gradigna


20. Pop Dukljanin. Regnum Slavorum, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

vitae eius bonitatem reversi sunt ad loca sua, et ad patriam suam, et repleverunt, et habitaverunt terram, quae iam quasi destructa, et desolata manebat, sustinuit quoque rex Gradigna diebus regni sui multas insidias, et persecutiones iniuste a malis hominibus, sed ex omnibus eripuit eum Deus. Expletisque XI annis in regno ingressus est viam cunctorum et dormivit cum patribus suis in pace. Sepultus est honorifice et cum magnitudine in


21. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

peregit. Ab huius ergo preeminentia apostolice dignitatis omnes successores sui archiepiscopalia insignia per sedem apostolicam sortiuntur. Hic autem cum multis aliis passus est, qui eum uno mense ad martirii gloriam precesserunt. 3Postmodum uero tempore Diocletiane et Maximiane persecutionis alter simili nomine martir fuit, qui Domnionis uocabulo a nomine pontificis Domnii modicum differt. Sed hic fuit unus ex cubiculariis Maximiniani tiranni. Cum ergo iste Domnio maioris dilectionis aput imperatorem prerogatiua gauderet, ipse coronam imperii conseruabat et ipsam tempore


22. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

deseuire, ut multos a sancto proposito deterreret, ipse utpote christianissimus et deuotus exortabatur martires in sancto proposito finaliter perdurare. Tunc fecit oportunitatem eis effugiendi tyranni rabiem et ad Romanam urbem diuertendi. Quod cum ad Maximiani deuenisset notitiam, acrius in eum persecutionis deseuit insania ita, ut ad primam confessionem christiani nominis, expoliatus regio habitu, nisi ydolis immolaret, illico susciperet sententiam capitalem. Sed beatus Domnio, tiranni declinans seuitiam, Romam fugiens properabat. Et dum iret uia Claudia prope ciuitatem quandam, que


23. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

1Per idem tempus Dioclitianus, pater Maximiani, qui ex Dalmatie partibus oriundus extitit, ob res ab eo pro re publica multum strenue gestas a senatu populoque Romano imperator fuerat constitutus. Hic super omnes alios predecessores suos immanissimus christianorum extitit persecutor. Qui cum per uniuersum orbem fideles Christi beluina feritate persequi non cessaret, uelut rabidus leo sitim sue perfidie christiano cruore non poterat satiare. Propter ipsius siquidem edicta pestifera tot milia christianorum cotidie trucidabantur, ut pene uideretur totius humani generis


24. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

qui ex Dalmatie partibus oriundus extitit, ob res ab eo pro re publica multum strenue gestas a senatu populoque Romano imperator fuerat constitutus. Hic super omnes alios predecessores suos immanissimus christianorum extitit persecutor. Qui cum per uniuersum orbem fideles Christi beluina feritate persequi non cessaret, uelut rabidus leo sitim sue perfidie christiano cruore non poterat satiare. Propter ipsius siquidem edicta pestifera tot milia christianorum cotidie trucidabantur, ut pene uideretur totius humani generis excidium iminere. Vnde a suis aulicis tiranno suggestum est, ut tam


25. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

summus pontifex factus est apostolice sedis. Fuit autem iste Gaius tempore Sebastiani martiris, qui cum Chromatio urbi prefecto, Marcelliano et Marco agonizantes martirio confortabat. Quamuis enim esset de genere Dioclitiani cesaris, non tamen pacem christianis optinere potuit, quin immo persecutionis turbo cum ceteris eum inuoluit martiribus. XII fere annis apostolice presidens ecclesie cum triumpho martirii perexit ad Dominum. V. De Clicerio et Natali Salonitanis presulibus 1Ea tempestate Salona optimo statu pollebat, magna


26. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

martiribus. XII fere annis apostolice presidens ecclesie cum triumpho martirii perexit ad Dominum. V. De Clicerio et Natali Salonitanis presulibus 1Ea tempestate Salona optimo statu pollebat, magna ciuium et extraneorum populositate florebat. Persecutionis uero iam cessante procella ecclesia suum paulatim resumpsit uigorem. Multitudo cleri, que ibi erat, ecclesiasticis cepit institutionibus informari pluresque presules post beatum Domnium seriatim successerunt. De aliquibus, prout scire potuimus, ad posterorum memoria aliqua


27. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

acquieuit ordinari. Videns autem Natalis calliditatis sue uersutias non satis ad uotum procedere, protinus conuocato clero uerbum proposuit. Et quasi magne necessitatis pretensa occasione cepit archidiaconum pro suscipiendo sacerdotio compellere uiolenter. Sed cum archidiaconus in contradictione persisteret, archiepiscopus eum ab officio et beneficio suspendit. Tunc Honoratus ad papam Pelagium missa supplicatione postulauit, ut archiepiscopo preciperet, ne ipsum super hac re indebite molestaret. Insuper etiam prauam conuersationem archiepiscopi pape denuntiauit. Quam ob rem dominus papa


28. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Gregorius iterato scripsit Natali, ut Honoratum in honore pristino restitueret et nichilominus pro his, que insinuatio proclamabat infamie contra eum, ad sedem apostolicam accederet responsurus. Sed Natalis papalia mandata contempnens, utpote male conscius, in sue mentis peruersitate contumaciter persistebat. Dolens ergo beatus Gregorius de tanta obstinatione pontificis compatiens etiam tot erumnis archidiaconi quendam subdiaconum suum nomine Antonium Salonam direxit. Qui auctoritate fultus apostolica illuc accedens, cepit prius lenibus uerbis admonere pontificem, ut Honoratum in sui


29. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

ad papam direxit contra Honoratum. Honoratus nichilominus suas accusatorias contra archiepiscopum destinauit. Beatus uero Gregorius Natali rescripsit de multis excessibus redarguens ipsum et precipue de dolosa promotione Honorati dicens: Quod ualde iniquum fuit, ut uno eodemque tempore una persona nolens ad ordinem sacerdotii promoueatur, que tamquam immerita a diaconatus officio remouetur et sicut iustum est, ut nemo crescere compellatur inuitus, ita censendum puto, ne quisquam insons ab ordinis sui ministerio deiciatur iniuste . Honorato uero rescripsit dicens: Volumus et


30. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

unde siquid uel ex negligentia tua uel cuiusquam fraude deperiret, tu Deo et nobis satisfacere teneris . Eum uero, quem Natalis intruserat, ab archidiaconatu deiecit. Et quia in tantum scandali tumultum hec causa succreuerat, precepit papa Honorato archidiacono, ut ad sedem apostolicam personaliter accederet. Archiepiscopus uero non personaliter sed per procuratores legitimos se curie presentaret. Quod et factum est. Nam per sententiam apostolicam amborum causa terminata est. VI. De Maximo scismatico 1In diebus illis misit beatus


31. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

cuiusquam fraude deperiret, tu Deo et nobis satisfacere teneris . Eum uero, quem Natalis intruserat, ab archidiaconatu deiecit. Et quia in tantum scandali tumultum hec causa succreuerat, precepit papa Honorato archidiacono, ut ad sedem apostolicam personaliter accederet. Archiepiscopus uero non personaliter sed per procuratores legitimos se curie presentaret. Quod et factum est. Nam per sententiam apostolicam amborum causa terminata est. VI. De Maximo scismatico 1In diebus illis misit beatus Gregorius quendam responsalem suum, qui


32. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

imperatoribus Maximus corriperetur, quod tam proteruus et rebellis contra Deum et pape preceptum existeret, ad se reuersus misit nuntios suos Romam promittens se satisfacturum de criminibus, unde fuerat infamatus. Hac denique beatus Gregorius promissione placatus remisit ad Maximum mandans ei, ut personaliter accederet usque Rauennam. Tunc Maximus preparato nauigio Rauennam aduenit expectans ibi pape preceptum. Misit itaque beatus Gregorius quendam notarium suum nomine Castorium precipiens Mariano archiepiscopo Rauenati, ut ambo pariter causam ipsius Maximi tali deberent fine concludere,


33. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

ecclesia autem Salonitana a tempore subuersionis presul non fuerat ordinatus. Venerabilis ergo Iohannes cepit clerum et populum exortari, ut archiepiscopatum ciuitatis antique intra se instaurare deberent. Quod illis ualde gratum extitit et acceptum. Tunc coadunato clero, ut moris erat, electio in persona predicti Iohannis concorditer ab omnibus celebrata est. Qui per dominum papam consecratione suscepta tamquam bonus pastor ad proprias oues accessit non animo cumulandi pecunias, cum ecclesia tunc esset pauperrima, sed caritatis studio de animarum salute lucrum spirituale querere satagebat.


34. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Hec regio dicebatur fuisse antiquitus pascua Romanorum. Ceperunt ergo circumpositas regiones bellis assiduis infestare, ecclesias destruere, christianos affligere. Erant enim pagani crudelissimi, prius uocabantur Hunni, postea sunt Hungari nuncupati. Ante ipsa tempora dux Attila, ferocissimus persecutor christianorum, de predicta regione dicitur fuisse egressus. 2Petrus archiepiscopus, natione Spalatensis, fuit anno Domini nongentesimo nonagesimo, tempore Tripimiri et Mucimiri, filii eius, regum. Paulus archiepiscopus, etiam natione Spalatensis, fuit anno Domini


35. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Spalatensem accedens prouincialem synodum congregauit. Vbi cum omnes Spalatensis metropolis episcopi conuenissent, antequam dimitteretur concilium, tractatum est de electione metropolitani, quia Spalatensis ecclesia tunc uacabat. Et factum est diuina gratia inspirante, ut omnium mentes et uota in personam uenerabilis uiri Laurentii Apsarensis episcopi, qui cum ceteris suffraganeis ad synodum uenerat, concordarent, ipsum in patrem et archiepiscopum unanimiter proclamantes. Missa ergo relatione ad Romanam curiam postulationem de ipso factam domino pape presentauerunt. Et quia testimonium


36. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

episcopo promisit archidiaconus talique ipsum calliditate decepit. Statuit namque diem, qua Spalatum ueniens missam caneret, admonitionem faceret, ne tanto tempore sinerent suam ecclesiam pastore uiduatam manere. Et inter hec uerba pollicitus est archidiaconus primam se uocem electionis de persona episcopi emissurum. Quid plura? Venit episcopus, missam cecinit, admonitionem fecit, sed is, qui se in ipsius electionem proclamaturum promiserat, nichil dixit. Videns autem episcopus ab archidiacono sibi fore delusum, uehementer indignatus recessit proponens debitam subiectionem Spalatine


37. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Gradensi pallium obtinuit ab Anastasio papa anno Domini milesimo CXLV. Erat eo tempore quidam Lucarus filius Duimi Cicle archidiaconus ecclesie Spalatensis. Hic dolens quod Iaderenses a Salonitana metropoli se eximere laborabant, petiit a clero et populo consilium et expensas promittens se in persona propria ad sedem apostolicam accessurum et priuilegium Salonitane ecclesie contra Iaderensium molimina allegaturum. Sed tanta erat inuidia contra archidiaconum supradictum ut non acquiescerent dictis eius, immo absque omni pudore in faciem ei responderunt dicentes: Nolumus, quod aliquid


38. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

effectus erat familiaris omnibus et amicus, singulos enim pro meritis caritatis uiscere confouebat. Factum est autem, ut eo tempore congregaretur clerus Spalatine ecclesie pro archiepiscopo eligendo. Et tandem premisso tractatu de electione cuiusdam in archiepiscopum, ut moris est, omnia uota in personam eiusdem cardinalis concorditer conuenerunt. Itaque electionis solempnitate deuote ab omnibus celebrata protinus Iohannes comes, coadunata populari multitudine, sicut solet interdum laycalis ruditas, notos contempnere, ignotos appetere, certa respuere, incerta diligere, ueniunt ad eundem


39. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

cum redissent Spalatenses ad dominium Hungarorum, electio facta est de quodam Petro Hungaro, filio Chitilen, qui erat nobili genere ortus. Cum ergo consecrationis munus fuisset adeptus, primo pontificatus sui anno conuocauit uniuersos episcopos suffraganeos suos, abbates etiam, et omnes ecclesie personatus habentes cum uniuerso clero. Et celebrauit prouincialem synodum in basilica sancti Andree, que dicitur picta. In hac synodo multa bona fuerunt statuta. Tunc limitate fuerunt dioceses cuiuslibet episcopatus. Corbauia, cum esset parochia ecclesie Spalatensis, uoluit eam archiepiscopus sibi


40. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

mori contingeret. 2Tunc totus pene orbis commotus est et maxime de occiduis regionibus multitudo magna crucis suscepto caractere Venetias aduenerunt petentes dari sibi passagium ex classe conductitia Venetorum. Tunc inita pactione de quantitate pecunie pro nautis ac nauibus persoluenda, Veneti eis expediuerunt quinquaginta galeas et totidem magnas naues ac totidem alias ad subuectionem equorum et uictualium et armorum. Preter hec autem fuerunt et aliarum nauium expeditiones priuatim conductarum factusque est stolus naualis exercitus copiosus. Hoc etiam Veneti


41. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

nepotem Firme. Hi ambo manebant in eius obsequio, sequentes eum quocumque pergebat. Sed in controuersia illa priuilegiorum recessit ab eo archidiaconus et cum capitulo stetit, quam ob rem non equis eum oculis archiepiscopus aspiciebat, sed mutuis se odiis insectabantur. Archipresbyter uero perseueranti constantia adherebat eidem. 13Eo tempore uacante ecclesia Traguriensi electus est Treguanus natione Tuscus, patria Florentinus. Hic quia Bernardo archiepiscopo compatriota erat, duxit eum secum ab Hungarie partibus mansitque cum eo aliquanto tempore docens


42. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

Hic quia bene Guncellum nouerat, ueritatem asserebat de ipso, quia pro suorum leuitate morum habilis non erat tanto sacerdotio fungi. Alii etiam multi tale de ipso testimonium dabant. Sed Petrus suorum procacitate uerborum omnes reuincebat. Et quamuis in ecclesia Spalatensi uel alibi non deessent persone, que tutiori uia et iustiori possent ordine ad eam prouehi dignitatem: uulgaris tamen inscitia hac uanitatis uentositate raptatur, ut notos contempnant, ignotos posse patrare miracula arbitrentur. Ast alii tanta inuidie tabe liuescunt, ut quod ipsi assequi non merentur, hoc meritos


43. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

non uidentes affectuose traxerant, uidentes eicere appetebant. Sed Guncellus papali confirmatione suscepta, optinuit nichilominus in partibus Hungarie consecrari. Siquidem dominus Honorius summus pontifex missa auctoritate Roberto Vesprimiensi episcopo precepit, ut examinatis diligenter tam electi persona, quam electionis forma, si nichil obstaret de canonicis institutis, munus ei consecrationis impenderet. Robertus uero suscepto apostolico mandato, quamuis esset uir discretus et relligiosus, non tamen de rerum circumstantiis, que in huiusmodi processibus inquirende sunt, curiosus extitit


44. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

informando. Fecit enim a clero cunctas expelli focarias, de quibus archiepiscopo nulla suberat emendationis cura. 9Conuocauit autem totam Dalmatiam et Chroatiam in adiutorium suum contra hereticos et piratas, faciens indulgentias omnibus, quicumque zelo diuino succensi in personis uel expensis ad eorum interitum laborarent. Tunc congregato multo nauali exercitu et equestri, cepit eos undique impugnare. In tantum enim Almisanos in mari et terra insequendo contriuit, ut defectis uiribus desperarent ulterius se posse resistere. Venerunt ergo et corruentes ad pedes


45. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

diserte proposuit, ut multis litteratis, qui aderant, fieret admirationi non modice sermo hominis ydiote nec tamen ipse modum predicantis tenuit, sed quasi contionantis. Tota uero uerborum eius discurrebat materies ad extinguendas inimicitias et ad pacis federa reformanda. Sordidus erat habitus, persona contemptibilis et facies indecora. Sed tantam Deus uerbis illius contulit efficatiam, ut multe tribus nobilium, inter quas antiquarum inimicitiarum furor immanis multa sanguinis effusione fuerat debachatus, ad pacis consilium reducerentur. Erga ipsum uero tam magna erat reuerentia hominum


46. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

et collarium deiecitque caput eius multum procul a corpore et mox truncus ab equo corruens iacuit prostratus in terra. Nec amplius pugna durauit, sed omnes Cetinenses in fugam uersi campum certaminis Spalatensibus reliquerunt. Qui eos a tergo insequentes cedebant passim per campos fugitantes persecutique sunt eos usque ad montis ascensum. Redeuntes autem patrata uictoria acceperunt caput Chranislaui et affixum aste detulerunt usque Salonam. Sicque cum exultatione maxima ad propria sunt reuersi. Et ita pestis illa a nostra infestatione cessauit. XXVIII. De


47. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

oprobrium ecclesie Dei, cum hi, qui pro enormitate sue uite puniendi erant, abiecto pudore de insontibus sumerent penas et ipsi licentius sua ludibria exercerent. 5Factum est autem, ut quadam uice congregatis canonicis archiepiscopus diceret: Volo, ut nullus uacet in ecclesia personatus . Et tunc ordinatus est archipresbyter quidam Petrus, nepos Murigii. Hic, quia erat factiosus homo et inquietus, cepit aperte derogare archidiacono persuadens simplicioribus et indiscretis et se quasi caput eorum constituens nitebatur debitam obedientiam subtrahere archidiacono et se


48. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

dignaretur. Ipse uero, ut erat uir legalis et bonus, duxit eos seorsum cepitque multis suadere loquellis, ut super tam arduo negotio nichil incaute, nichil agerent properanter sed relligiosorum dumtaxat et fidelium uirorum utentes consiliis in facti executionem procederent. Nominauit eis expressim personas paucas, quarum debebant consiliis adherere dicens: Quia tanta uiget hic hominum malitia, ut plerique priuato amore non laudanda laudarent, alii uero priuato odio non uituperanda uituperarent, nec consulendo sinceriter ad uestre respicient utilitatis profectum, sed ad sue carnalitatis


49. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

3Garganus uero necessarie sotietatis comitatu parato nauem ingressus est. Habuit autem militem unum et unum notarium, clientelam bonam, duos dextrarios et armorum non modicum apparatum. Comitati sunt eum multi nobiles cognati sui, alios misit communitas pro nuntiis ob honorificentiam persone ipsius. Nauigantes autem non paucis diebus, tandem quinto decimo die mensis Maii ad Spalati portum leti applicuerunt. Ut autem rumor in ciuitate perstrepuit, quod potestas aduenisset, mox tota ciuitas prorupit ad portum factusque est concursus utriusque sexus et etatis uidere cupientium,


50. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

amentes huc illucque discurrunt. 10At nostrorum uictrix sotietas, gratias agens Deo, qui percutit impios, et saluat sperantes in se, a tergo percutere fugientes, ligare captiuos, arma diripere non cessabant. Sed quia pauci erant, non poterant eos usquequaque insequi oberrantes. Persecuti autem eos sunt usque ad puppes biremium suarum. Ecce autem inuenerunt comitem Osor, utraque manu debilitatum, sub armis anelantem et diffugium ad mare querentem. Statim ergo, ut cognouerunt eum, circumdederunt ipsum. Et cum unus eorum eleuato gladio super caput ipsius uibrasset,


51. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

faciem lauare, de comittendo prelio modicum cogitabant. 7 Attamen Colomannus rex et Hugrinus archiepiscopus et quidam magister militie templi, ut strenuos decebat uiros, non ut ceteri se quieto sopori dederunt, sed totam noctem sub armis ducentes peruigilem mox ut clamorem persentiunt, statim e castris erumpunt. Tunc militaribus armis accinti et in unum cuneum conglobati, audacter in hostiles aties irruerunt et cum eis aliquandiu multa fortitudine pugnauerunt. Sed cum essent paucissimi respectu infinite multitudinis Tartarorum, qui locustarum more paulatim


52. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

uano frustratus labore discessit. Properabat autem regem attingere, idcirco non tantam uastationem transcurrendo facere poterat, sed adinstar estiue grandinis ea dumtaxat loca demoliti sunt, per que transitum habuerunt. 2Itaque antequam Draui fluminis gurgitem transmearent, rex persentiens eorum aduentum relictis stationibus Zagrabiensium partium cum omni comitatu suo ad mare descendit. Tunc diuersi diuersa querentes diffugia per omnes ciuitates maritimas, que propinquiores uidebantur ad fugam, dispersi sunt. Rex uero et totus flos reliquiarum Hungarie ad Spalatinas


53. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

magno percipiebant eucharistie sacramentum non sperantes lucem huius uite ulterius intueri. Flebant alii in uxorum et filiorum ruentes amplexus diris eiulatibus complangentes dicebant: Ve miseris, quid profuit tanto fugiendi labore quassari? Quid contulit tanta terrarum spatia percurrisse, si persecutorum gladios effugere nequiuimus, si hic expectauimus iugulari? Tunc oppressio magna facta est ad omnes ianuas ciuitatis fugientium intra muros. Relinquebant equos et animalia, uestes et utensilia, ipsos etiam filios non prestolantes mortis urgente stimulo ad tutiora currebant. At uero


54. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

dissimulauit opprobria tum, quia iure cautum reperitur detrahendum esse seueritati, quando multitudo excedit, tum quia tale tempus instare cernebant, quod peruersitas hominum ex rigida correctione non in melius sed in deterius mutaretur. Denuntiatis ergo et exclusis ab ecclesia paucis quibusdam personis, que in commisso facinore fuerant principales, dimiserunt laycos abbatem querere pro sue arbitrio uoluntatis. 7Tunc miserunt quendam laycum in Apuliam cum monachis mandantes eis, ut per monasteria terre illius quererent quem preficerent in abbatem. Sic et factum est.


55. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

posuit, castellanus, qui presidebat castro Clisie, cum suis ad Salonam descendens duos iuuenes nobiles Spalatenses sagittis traiectos in flumine suffocauit. Quod scelus seminarium extitit grauissime discordie inter Hungaros et Spalatinos bellumque acerimum exortum est, per quod ciuitas amissione personarum et rerum grauiter est punita. Quadam namque die Hungari confederati cum Chrouatis, qui erant de Tiniensi castro, armatis cuneis descenderunt et nullo rumore preambulo fere usque ad muros predaturi cucurrerunt. Spalatenses uero improuisis ac repentinis turbationibus excitati exierunt ad


56. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

relatione ad Romanam sedem nitebatur obtinere sue postulationis assensum cum quibusdam conditionibus, quas admittere noluit dominus Innocentius, nuper ad summe sedis apostolice apicem sublimatus. Quam ob rem dictus episcopus misit Spaletum et renunciauit postulationi de se facte dans licentiam de persona alia prouidendi. 2Aliquantis autem elapsis diebus coadunatum est capitulum et clerus ciuitatis apud palatium episcopii et facto grandi conuentu uocati sunt fratres utriusque ordinis, minorum et predicatorum, et cepit de subrogatione pontificis consuetus haberi tractatus.


57. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

canonum preuio documento ad electionem iuste et canonice celebrandam unanimiter et concorditer procedatur. Et ymno solempni uoce ac deuoto corde cantato consenserunt omnes, ut electio canonica fieret. Tunc electi sunt tres de senioribus capituli fide digni, quibus dato sacramento commissum est, ut perscrutatis uoluntatibus singulorum in scriptis eas redigerent et post hec in conuentu omnium publicarent. Sic et factum est. Nam predicti tres cameram ingresi conuocauerunt singilatim canonicos, qui erant numero uiginti et dantes eis ad sancta Dei euangelia iuramentum iusserunt, ut postponentes


58. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

stimulum calcitrare! Cum hi, qui nuper conculcando statuta ecclesie quasi uictores de imbellibus clericis exultabant, nunc a despectis hostibus deuicti probroso carcere penas luunt. Nichil enim, ut ait Scriptura, in terra sine causa fit. Sic namque succedentibus rebus completum uidetur, quod in persona ecclesie dicitur per prophetam: Misit de celo et liberauit me, dedit in oprobrium conculcantes me. 6Quid uero de aliis male gestis referam bellis? Cum propter ipsius potestatis insolentem temeritatem, immo propter peccata ciuium, quot capti, quot gladiis trucidati, quot


59. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

iura perturbare temere presumpserunt, in illo nautico bello succumberent. Et cum die Iouis post Epifaniam temeratus ab eis fuerit status priuilegii clericalis, die Iouis in carnipriuio, die Iouis in Albis Pascalibus, die Iouis in octauis Pentecostes, pessimos belli euentus et infelices casus personarum et rerum passi sunt. Et quorum antecessores nudis pedibus a Spalatensibus pacis federa olim rogauerant plurima seruitia et honoris obsequia tamquam maioribus impendentes, nunc uice uersa ciues nostri, dati eis in predam, eorum pacem coacti sunt exoptare. Sic ergo completum est in eis


60. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

non putabant archidiaconum iustitie zelo moueri, sed credebant, quod ad se rem traheret et adhuc electionis preterite spei sibi fiducia superesset. Tunc iudex Murgia, Fuscus presbyter et ceteri, quos praue intentionis uexabat inscitia, concitantes populum ceperunt urgere archidiaconum, ut ipsemet personaliter ad ducendum electum proficisci deberet. Archidiacono ergo, licet displiceret electi persona et maxime false electionis processus, ne quia tamen malitie cauillatio crederetur, condescendere decreuit, sed nullo modo prius ire acquieuit, donec ipsimet temeritatis auctores proprio


61. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

electionis preterite spei sibi fiducia superesset. Tunc iudex Murgia, Fuscus presbyter et ceteri, quos praue intentionis uexabat inscitia, concitantes populum ceperunt urgere archidiaconum, ut ipsemet personaliter ad ducendum electum proficisci deberet. Archidiacono ergo, licet displiceret electi persona et maxime false electionis processus, ne quia tamen malitie cauillatio crederetur, condescendere decreuit, sed nullo modo prius ire acquieuit, donec ipsimet temeritatis auctores proprio confiterentur ore, quod in subreptione bulle et in cunctis falsitatis processibus contra Deum et contra


62. Toma Arhiđakon. Historia seu cronica Salonitanorum... [Paragraph | Section]

aliqui indiscrete audacie iuuenes non ex ciuitatis mandato, sed stultitie calore succensi, quasi ad propulsandam iniuriam et uiolentiam uiolenter repellendam exierunt. Peruenientes ad ipsos ceperunt rixari cum eis, in qua rixa duo Hungari perempti sunt. 3Quod cum ad aures regine personuisset, irata est ualde statimque Tiniense deserens castrum, turbulenta nimis et minax, ad summendam de Spalatensibus uindictam totis uiribus properabat. Sed cum ipsi presensissent, quod regina pessimum gestaret propositum, miserunt ad eam nuntios, supplicantes et satisfactionem ad ipsius


63. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

nostrum commune geritis et habetis, que modo intenditis sub debito uestre fidelitatis conseruare, cognouimus manifeste, pro quibus uestram fidelitatem plurimum comendamus. Nos ergo circa conseruationem et defenssionem ciuitatis uestre personarum bonorumque uestrorum, prout operibus et inditiis manifestis audire plenius potuistis, totis uiribus anhellamus tamquam illi, qui statum uestrum prosperum uelud proprium omni tempore peroptamus. Datum in nostro Ducali palatio die XVIII Iulii, XIII


64. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

terrarum Slauonię securitatem et conseruationem totis viribus elligere et facere nostrum Capitaneum Generalem, quem cum nostris galeis et armata breuiter ad ipsas partes mittemus, parati etiam omni alio subsidio subuenire, ut uidebimus conuenire, hortantes fidelitatem uestram, quatinus perseuerantes in fidelitate uestra constanter sic uos in cunctis occurentibus fideliter et prompte habere studeatis, quod nostram gratiam exaltatis uberius promereri, et cognoscamus operis per effectum uestram dispositionem in omnibus nostris


65. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

sublimitas iusserit exercendum. Et morantibus ipsis prouisoribus Iadrę tantum uno naturali die, uersus reliquas maritimas ciuitates Dalmatie transfretarunt ibidem fideles eorum hortantes, ut fidelitatem, quam ceperant, constantiorem efficerent. Epistolas quidem superius perscriptas ac prouisores ipsi Veneti ad ipsas partes destinarunt nondum ipso Ludouico rege a finibus Bihacii sequestrato. 6. De Venetorum fraudulenta perpetratione Et


66. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 15 | Paragraph | SubSect | Section]

6. De Venetorum fraudulenta perpetratione Et quamplures alias epistolas dicti Veneti dictis Iadertinis mandarunt, ut in fidelitate, quam semper de eis optarunt, deberent constantius perseuerare, ut uberiorem gratiam possent coram Ducali dominatione promereri. Hec autem ipsi Veneti inique et fraudulenter peragebant, ut possent aptius eorum perfidam conceptionem efficaciter terminare, certe Deum, qui est causa causarum et primum ens, pre eorum oculis minime


67. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

Tutamque ciuitatem et meniis fixe firmatam habemus, in qua vnius anni et semis victualia superfluunt, et secundario inquiramus fauoris presidium a nato fęlicis et pię memorię Kroli regis, scilicet a Ludouico, ipsius successore, ut nos non deserat a prolixo iam curriculo fideles sacrę coronę persistentes, cum idem Carolus rex specialem charitatis amorem in vrbem et homines generosos huius ciuitatis gesserit. Spes certitudinaliter in Deum et nostrum pastorem est tenenda. Pro nostris piis precibus facile prebebit assensum. Hec autem


68. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

herus, sed discretus pater filium. Et super hiis idem frater Marinus pro parte regis ipsis Iadertinis paginam sua secreta munitam impressione reportauit continentem in effectu, qualiter ipse rex reputat Iadertinos inter electos fideles, ac viriliter contra inimicos regis persistant, cum exercitus presidium eis prebet et in modico temporis spatio Christi gratia opitulante erit eos liberaturus. Ac comitem Gregorium Curiatii pro quo ciues regi supplicauerant, habere eundem regię celsitudini comendatum, non fore dignum ad sui gratiam


69. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 30 | Paragraph | SubSect | Section]

humum ruit. Postquam aliquibus retroactis diebus extitit erectus. Concipientibus Iadertinis, quod ipsa militia prolixo tangebat inducias, pro inquirenda veritate duos legatos, quorum nomina sunt Franciscus Pauli de Georgio et Paulus de Grubogna, ciues, qui continue in dicto exercitu persistunt, exercitus vigilanti animo festinanter transmiserunt, tertiodecimo die noni mensis tercium nomine Cerne de Fanfogna, ad duces. Et cum ipsi nuntii coram Stephano bano Bosnensi, rebelli dictę vniuersalis basilicę, et Nicolao, totius Slauonię bano, ducibus totius militię presentati


70. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

pro ipsa militia. Quamuis grauibus doloribus intrinsecus passi fuerint, nihilominus adhuc fiduciam spemque infallibilem in ipso rege intrinsecus retinentes, eo quod ipsis dictus rex affirmauerat eos non relinquere, sed, si neccesse fuerit, solus personaliter in eorum suffragium vere futurus et cum sua potentia accelerabit. Clamabant Veneti voce preconia per Iadertinos eligenda velle applicare, ad quam hostes non tantum exaudire gliscunt, sed nec pręconis intonationem eorum aures student audire. Irrogant grauissimas


71. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

rogationes, immo potius hortationes Inclyti principis nobis admittendas inualido huius ciuitatis cederet discrimini et in dedecus nostri domini. Componant cum felici rege; illa, que iusserit, executioni fient terminata. Sane vniuersi et singuli, qui ab hac vrbe duxerunt originem, inclytę personę se comendant propensius offeruntque grata impendere ac orando exorant, quatenus vestrum aspectum, si gratia magni Tonantis augumentum prestabit, in vestri reuersione dignemini charis fidelibus notum propallare. Ad quorum petitionem spopondit se facturum hortans


72. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

ingenio aliud oppidum, qui est Sanctorum Cosmę et Damiani, arbitratus est occupare. Cum quadam nocte vnus ex capitaneis seu gubernatoribus dicti oppidi Iadram transfretaretur et, sui ex ingenti infortunio, manibus incideret aduersariorum, a quo conditiones castri diligenter perscrutatę sunt, et confestim iussit aliquas ex galleis parare, in quibus viros bellatores fere quingentos locare et eos in obsessum dicti castri mane mandauit. Clarescenteque die, hoc est secundo Idus Decembris, dicti Veneti parauerunt se


73. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

ciuitatis egregia progenie vltra octigenarium numerum tam Parca accidentali, quam naturali a gloria huius sęculi numeratur defecisse. De quorum numero non excessit numerus bisdenarius, qui gladio hos tunc incubuerunt. Ex infimatibus quidem infinita turba debitum vniuerse carnis persoluit. Horum autem, qui morte accidentali migrauerunt, incerta redditur veritas. Fit męror ingens inter ciues. Fere omnes nobiles mediocris et magnatis possibilitatis existentes elegica et lugubria induunt vestimenta. Nunc iste filium, nunc ille fratrem, nunc reliqui patrem et


74. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

de illis proditoribus et stipendiariis incolis eorum sponsionem effectui perductam, sub meniis et turribus currebant ac cum aduersariis austerrime certantes. Quos Iadertini ita fortissime plaga percusserunt, quod ibi plurimi naturę debitum persoluerent. Quorum maleficorum carcerationes ipsi Veneti penitus ignorabant. Tunc quidem omnes Venetorum galleę, que sursum tecte fuerant, versus galleas inimicorum rogum porrigunt, ut consuptę nihil damni patiantur. Extitit tunc ibidem pestifer defectus Venetorum.


75. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

et legationes vestras plenius audiendo intellexisse, quos super facto vestre comunitatis fidelitati sic prouidimus respondere. Petentes et exhortantes, ut in ipsa fidelitate nobis et sacrę coronę impensa et, ut firmiter credimus, impendenda constantes sitis viriliterque perseuerare velitis et studeatis, nos enim pręsentibus promittimus comunitatem vestram quoad vobis insultantes et rebellantes cum gente nostra et pro potentia nostra vos defenssabimus et protegemus. At tempore in proximo, quo commodius poterimus, contra vestros ęmulos propria persona ob


76. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

viriliterque perseuerare velitis et studeatis, nos enim pręsentibus promittimus comunitatem vestram quoad vobis insultantes et rebellantes cum gente nostra et pro potentia nostra vos defenssabimus et protegemus. At tempore in proximo, quo commodius poterimus, contra vestros ęmulos propria persona ob defenssionem vestri, Deo coadiuuante, properabimus. Medio tempore, quotiens necesse fuerit, de vestro statu litteratione et per nuntios, ut exinde certius instruamur, nos opurtunius informare velitis. Tamen preter hoc statum communitatis


77. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 51 | Paragraph | SubSect | Section]

Venetis, nostris et vestris inimicis, resistatis et subdere uos non debeatis. Nam nos id, quod per priores litteras nostras vobis promisimus, totaliter et omnino adimplebimus, immo propensius adimplere curabimus. Ecce etenim cum tota potentia nostra parati sumus, sine omni mora personaliter procedemus et vos de omnibus angustiis et tribulationibus vestris liberabimus et liberatos regali dilectione prosequemur domino adiuuante, et certi sitis, quod tristitia vestra in gaudium conuertetur, Altissimi gratia suffragante. Data Budę die 3 o13 mensis


78. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 52 | Paragraph | SubSect | Section]

Cum Veneti veraciter intellexissent regem protectioni sue Iadertinos assumpsisse et eorum petitionem satagebat adimplere necnon suis tyronibus et subditis imperasset parare victui necessaria pro transmeatione defensationis aduersorum, ut iam sępius notavimus, cum quibus et ipse rex personaliter erat accessurus, eorum contra ciuitatem satagebant altioribus et plus imminentibus fundare propugnaculis et turribus ac eam cingi muro cemento linito, a boreali quidem parte turres ligneę seu decem propugnacula, ab australi totidem. Sed ex orientali plaga erant numero quatuordecim


79. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

nunc adherent muro altissimas scalas, quas Iadertini in abyssum precipitant. Extitit talis tumultus illorum, qui sub isto ponte in terram descenderant, vbi erant viri prope tria milia, quod tonitruum excelsi poli excedere credebatur. Fundauerant quidem Iadertini super domos spiritualium personarum eorum edificia, ut nauium partes tamen attingendo plus laborarent. Fit et dira strages prime classis pugnantis penes castrum, quę potentissimos non audens tollerare ictus girauit proram, et ibidem prope horam nonam pugna quieuit. Sed mirabilius agonizant Veneti in secunda


80. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

iam sol minabatur suam lucem claudere, illa maior compacta pugna, de qua iam sepius est in presenti sarcasmos memoratum, cepisset clangere dehortando hostes, omnes aduersarii Iadertinorum fessi et nimio labore occupati ipsum sonitum audientes fugam in classibus et galleis cęperunt arripere nemine persequente. Intrant conflicti in carabos tanta celeritate, quod multa eorum edificia necnon et arma ibidem reliquerunt altoque pelago se dirrexerunt. Cessauit ipsum prelium, quod inchoauit a tertiarum hora, et vsque ad solis occasum consumauit, in quo ex obsidentium turba defecit


81. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

et partem destruxerunt, quod ipso die post solis occasum locus uacuus ibidem inuentus est. 6. Aduentus regis Lodouici existentis in districtu Iadrensi Eodem anno Christi et indictione, secundo Nonas Iunii mensis Lodouicus rex personaliter cum suo ualido exercitu vltra centum milia equitum, qui dignabantur in quocumque agone permisceri, in confinio Semelnici districtus Iadrę distans ab urbe fere per spatium septem miliarium castramentatus est. Et Idus quarto ipsius mensis pręfatus rex cum electis duobus milibus equitum


82. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

ingentem Iadertinorum iocunditatem? Iam Iadertinis lata et spatiosa uia conceditur, tuti gradiuntur, iam repellitur a Iadra spernibilis penuria omnique bono fęcundatur. Sed in breui tempore durabilis, nec plus constantiores in regis fidelitate persistunt. Nunc firmiores contra Uenetorum potentiam assumunt uires, nullus preteritarum reminiscitur calamitatum, quilibet credit a tyrranico liberari imperio. Rectoresque ciuitatis cum pluribus ingeniis disertioribus ad dictum regem adiuerunt et procidentes ante eum et detectis


83. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

agonia positi, quod huius uite tedium iam habebant, nemo eorum putabat a tanto euadere posse discrimine, quin in manibus corruat inimicorum. Sed ille, a quo omne datum et omne donum perfectum dignoscitur habere fundamentum, cui posse est omnem curare morbum languidum, qui etiam Dauidis persecutionem confregit et in fines orbis dispersit, quodam admirrabili et nouo splendore, ut agnosceret eius vestigia, misertus est luctatores corruscare. 12. Qualiter generosi cives suppetunt plebeiatos propter iustitiam contra


84. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

consilium, in quo fere ducenti conuenerant consiliarii disputantes ibidem super gestis tam arduis. Et nondum quicquam in ipso collectionis consilio terminatum fuerat, decreto quorundam nobilium ciuitatis plebs indiscreta in cuneo bellicorum hominum armorum decorata fere ducentorum in foro latiori persistens clamoreque valido resonans neci fore dignum qui concordie obstat, potius asserens velle ense succumbi quam pestiferam subire famem. Audiunt consiliarii vocum clangorem, plurimi ibidem accelerant vna cum stipendiariis comunis, qui erant


85. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 88 | Paragraph | SubSect | Section]

ciuitatem liberam et solutam et quicquid intus et extra eidem pertinet et nos nostraque pignora ad vestri voluntatem et honorem. Spondeatis gratiam cum misericordia, vnde fideliter sub alis vestri dominii penitus possimus permanere. Nam humanum est peccare, angelicum emendare et diabolicum perseuerare. Duobus primis confidentes, vnde misericordia, obtemperare curauimus. Quos Dux et vniuersus comunis tam charitatiue prout dilectum filium pater ad sui amplexatur amorem, errorem per illos insensate exactum penitus inanientes ac eos suauibus elogiis amonentes, vt id


86. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 89 | Paragraph | SubSect | Section]

inanientes ac eos suauibus elogiis amonentes, vt id quod ore pronuntiarent, plenam ratificationem obtineat, denique tribuere ipsis ciuitatem solutam et liberam vniuersumque ipsius districtum absque alicuius impedimenti obstaculo. Promiserunt illi personas et mamonas ciuitatis sex fidelium incolumes seruare, publica roborauerunt priuilegia interueniente hoc fędere nuntiato ratificantesque mutuo pacta et conditiones Iadertinorum, quos Veneti sub potenti deputarent custodia. Vnus eorum Iadram adiuit, ut quod per illos roboratum fuerat,


87. Anonymus. Obsidio Iadrensis, versio... [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

in quo omnes consiliarii tactis corporaliter Scripturis quam compromiserant, inuiolabiliter in perpetuum obseruabunt. Similique modo mane facto vniuersi plebeiati in logia maiori in foro sita firmauerunt sacramentaliter. Et cum sic per aliquot dies licet in maximo persistissent tremore dicti conciues, et ecce repente, scilicet in Kalendas nono Februarii exiit edictum a capitaneis, vt vniuersa ciuium arma describerentur pariter et auferantur. Nec non hęc dum perfecta erant, et ecce aliud mandatum Ducale intonuit, quinquaginta elegantiores ac nobiliores ciues


88. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

Spaletum diversis modis. Tunc etiam transmissae fuerunt duae barchae armatae a Tragurio, causa quaerendi et capiendi ser Casotum, dicti quondam ser Augustini, ac ser Petrum dicti quondam ser Stephani, (qui) armaverunt in Spaleto unum brigentinum et effugerunt. In codem brigentino ivit personaliter Donatus diaconus, alter filius quondam ser Augustini, cum certis amicis eorum; et inde die duodecima, hoc est 8. mensis ianuarii sequentis, eundem casum notificavi illustrissimis principibus dominis nostris regi et reginae per litteras transmissas cum ambasciatoribus nostris communis


89. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 17 | Paragraph | SubSect | Section]

ianuarii, nocte, circa primum somnum, combustae fuerunt quattuor stationes iuxta bechariam in opposito domus eorum de Georgiis, cum certis domunculis. Die 7. mensis februarii banus Vulch cum exercitu suo applicuit personaliter in Carinum. Die mercurii 12. predicti mensis huiusmodi novum venit Iadram, videlicet quod banus praedictus captivavit priorem Auranae et comitem Michloss de Palisna, fratrem eius, comitem Ostrovize, et voluit habere castra Vranae et Ostrovize. — Eodem


90. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

mensis iunii, expedivimus alium cursorem ad praedictum dominum nostrum regem et dominum Zoilum notificantes, quomodo ipsa pecunia parata est Segniae et quomodo ipsi Pagenses muniunt castrum eorum et armant galeottam, proponentes resistere et rebellare regiae maiestati, etiam si veniret in persona, requirentes ab ipso domino nostro rege, quod, si sic fieret, nos facturi sumus. Die mcrcurii 11. eiusdem mensis venerunt pro parte communitatis Arbi, scilicet Cerne et Cernota et Ioannes de Segna, nuntii ad nos,


91. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 30 | Paragraph | SubSect | Section]

7. praedicti mensis aprilis licentiavimus ser Franculum Flori de Spaleto, ut cras per totam diem recederet de Sibenico et cum presbytero qui venerat secum pro aliqua legatione. Dio 11. mensis aprilis relegavi quinque personas de Sibenico, videlicet ser Nicolaum Dissori et ser Discottam Nicole in Tragurium, ser Thomam Iurich in Brach, ser Damianum Nursiae quo vult, et hoc sine praefixo tempore ad nostri beneplacitum.


92. Pavlović, Pavao. Memoriale, versio electronica [page 41 | Paragraph | SubSect | Section]

sagittatus fuit in cosa dextra. Die martis 8. mensis martii, Petrus vir Milize servitialis meae, de sera, per quosdam Vlacorum, dum solus pergeret ad molendina, mortaliter super caput vulneratus et multis vulneribus per totam personam peremptus fuit ut die veneris eiusdem mensis 25. sepultus fuit apud ecclesiam Sanctae Mariae presbyterorum. Die martis 21. mensis iunii consecrata fuit ecclesia Sancti Grisogoni de


93. Sobota, Ivan. Epistula ad Mapheum Vallaressum... [Paragraph | Section]

quum intellexi te ab illis turbulentissimis Patavinis rebus abesse nec salutem tuam illis gravissimis periculis obiectare. Scis enim me sępenumero crebro sermone usurpare te non solum tibi natum esse, verum et patrię, parentibus et amicis. Pluribus verbis te hortarer ut in hac sententia persisteres, nisi pro tua innata prudentia confiderem te ita facturum ut fortem virum decet. Scribis etiam rem nostram totumque litterarum ordinem dirruptum ac prostratum esse, qui superiori tempore adeo florentissimus erat ut ad eius maiestatem, gloriam ac dignitatem nihil addi posse videbatur.


94. Vitez od Sredne,... . Joannis de Hunyad virtus et... [page 81 | Paragraph | Section]

assumere. Itaque fiducia plenus hortor, advoco, moneo, flagito et humiliter deprecor excelsam sanctitatis vestrae dignitatem, quam divina providentia haud minus usui, quam regimini praetulit populo christiano, quatenus donec pendet spes, donec fiducia geritur et ingeritur, exurgat denuo pater ad persecutionem coepti pro filiis negotii, ferat opem et operam necessitati expugnandae, idem dux, dux salutis et comes, idem suorum rector et ultor; assistat huic lapsui, qui casui proximus est. Hostis ipse multis copiis plenus exstat, finitimos omnes aequali fulmine quatit, demtis, quorum potentiae


95. Vitez od Sredne,... . Joannis de Hunyad virtus et... [page 82 | Paragraph | Section]

scribere volui, urgente me affectu meo, exorans humiliter, ne temeritatis arguar. Verum, ut prioribus litteris pollicitus sum, misi cum praesentibus honorabilem Blasium, Canonicum Varadiensis Ecclesiae, Capellanum et Notarium meum, qui tam de actibus his, quos supra tetigi, nam eisdem personaliter interfuit, quam etiam de ampliori voto et intentione mea beatitatem vestram viva voce avisatam reddet. Quem suscipi et exaudiri, ac tandem votive expediri humiliter supplico et devote. Conservet altissimus sanctitatem vestram feliciter.


96. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ego sim contra, quod erat tibi maxime Caesar,
1.2.6  Qui silvas et agros dixit et arma virum.
1.2.7  Aut hoc si nequeam, Stilichoni quod fuit olim,
1.2.8  Qui cecinit raptus, Persephonea, tuos.
1.2.9  Si sit et hoc nimium, saltem tamen hoc tibi fiam,
1.2.10  Quod fieri, hoc aevo vix duo tresve, queunt.


97. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

61. IN GASPAREM
1.61.1  Cum duo mitto tibi, reddis mihi carmina centum,
1.61.2  Sic tanquam numero sit superare satis.
1.61.3   Sed nil, Gaspar, agis, nam libro Persius uno,
1.61.4  Quam longam Marsi vicit Amazoniden? 62. AD RUFUM
1.62.1  De brevitate mei miraris, Rufe, libelli;


98. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

es, mihi tunc, Matthia, Stoicus esto,
1.81.8  Nunc impune tibi fortia verba volant. 82. DE NASO CYRI ET GRYLLI
1.82.1  Cyrus erat Persis naso gratissimus unco;
1.82.2  Invisus tota est Gryllus in Ausonia. 83. IN UGONEM
1.83.1  In re vis omni, sapiens nimis, Ugo,


99. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

120. IN INCONSTANTEM
1.120.1  Fortunae non hac tantum ratione videris
1.120.2  Filius, assidue quod favet illa tibi;
1.120.3  Sed quod proposito nec tu persistis in uno,
1.120.4  Evehis et pravos, pellis ad ima probos.
1.120.5  Quid precor ergo tibi? nisi quod tua, pessime, mater,
1.120.6  In te etiam solitis moribus esse


100. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


1.135.3  Has tu tradere nuptui laboras,
1.135.4  Ac toto generos foro requiris.
1.135.5  Sed sic aedibus intimis retrusas
1.135.6  Custodis, uti Perseos parentem
1.135.7  Argivus socer aurei Tonantis.
1.135.8  Non illas, miser, ad sacella, sanctas
1.135.9  Non accedere praedicationes


101. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tibi securo languet permissa voluptas?
1.141.4  Nec nisi in illicito mentula amore viget? 142. IN CYPRIANUM
1.142.1  Quo tibi personam? Nudo licet ore vageris,
1.142.2  Omnes larvatum te, Cypriane, putant. 143. AD GALEOTTUM
1.143.1  Cum nec amicitia nobis sit


102. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tribuat factis praemia digna tuis. 196. AD BARTHOLOMAEUM
1.196.1  Non idcirco fidem laesi, quod credita nondum
1.196.2  Persolvi; laedam, si data reddidero.
1.196.3  Nam bene si memor es: semper debere, nec unquam
1.196.4  Reddere juravi, Bartholomaee, tibi.


103. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


1.221.5  Vel centum tibi mutuabo numos,
1.221.6  Nec totis, ais, exigam Kalendis.
1.221.7  Nolo sim tibi, Lippe, tam molestus;
1.221.8  Istud, nunc quod es, esse persevera. 222. EPITAPHIUM HOMERI
1.222.1  Mole sub hac situs est Heroum orator Homerus,
1.222.2  Qui transis, dicas: summe poeta


104. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

magnum redolerent nostra Maronem,
1.225.2   Divinusque meo sub corde lateret Homerus,
1.225.3   Et mea centenis resonarent guttura linguis:
1.225.4   Vix, Galeotte, tibi meritas persolvere grates
1.225.5   Munere pro tali facundia nostra valeret.
1.225.6   Tot tibi sint igitur grates, quot litus harenas,
1.225.7   Tmolus habet vites; maturas Gargara


105. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

pro te merito defugienda putem.
1.240.9  Efficiam quodcumque voles, quodcumque rogabis
1.240.10  Et dabitur precibus nulla repulsa tuis.
1.240.11  Iusta tibi dignas persolvant numina grates;
1.240.12  Nil peto, nil abs te, care Carole, rogo,
1.240.13  Hoc praeter, labris ne figas oscula nostris;
1.240.14  Cuncta dabis certe, si minus illa


106. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


1.274.6  Pensabit Salamis dedecus omne tuum. 275. VERBA ANDROMEDAE, PUGNANTE DIVERSUS CETUM PERSEO
1.275.1  Me miseram! quae triste manet fortuna duellum?
1.275.2  Cur mea nunc gravius quam modo corda pavent?
1.275.3  Haerebam duris, fateor, minus anxia saxis;


107. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


1.306.13  Aut pugnantia copulare si vis,
1.306.14  Dicas hunc, misere, licet, beatum,
1.306.15  Sin perstas, et adhuc tenere crudum,
1.306.16  Ac defendere dogma perseveras;
1.306.17  Dii talem tibi dent beatitatem! 307. IN MARCUM
1.307.1  Tempora, Marce, soles praeponere nostra vetustis;


108. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

380. FRAGMENTUM
2.19.1  Turris aviclarum, qua cincta palustribus undis
2.19.2  Instrepit argutis persona passeribus. 381. DE CORONA REGNI AD FRIDERICUM CAESAREM
2.20.1  Quid retines nostram, caesar Friderice coronam?


109. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ignavos segnia fata decent. 404. DE ACCIPITRIS VENATIONE
2.43.1  Latratu dum silva canum, clamore virorum
2.43.2  Personat, ecce dedit callida praeda fugam;
2.43.3  Sed pede quem nulli possunt aequare molossi,
2.43.4  Accipiter penna consequitur leporem.
2.43.5  Nunc tergum rostro carpit, nunc


110. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.2.8  Qua reddis cunctis, praemia digna, viris.
3.2.9  An potius referam, salvo quod iure sacratae
3.2.10  Iustitiae, pergas non tamen esse ferox?
3.2.11  Sed persaepe reo poenae de parte relaxes,
3.2.12  Et caedas virgis, qui cruce dignus erat?
3.2.13  Quam doleas cum te cogunt scelera esse ferocem?
3.2.14  Parcere quam properes, laedere


111. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

mentis ne reus esse ferar.
3.2.41  Ut per multa tuam producant saecula vitam,
3.2.42  Quod possum Superos, supplice voce rogo.
3.2.43  Cum nequeam dignas verbis persolvere grates,
3.2.44  Est saltem meritis, mens mea grata, tuis.
3.2.45  Est, et semper erit, donec mea vita sub auras
3.2.46  Evolet, et flamma totus edace cremer.


112. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.3.126  Pectore quas gestat Calliopea suo.
3.3.127  Nec quod ad has sacras esses minus impiger artes,
3.3.128  Id nunc me verbis insinuasse puta;
3.3.129  Sed tamen humanas persaepe retardat, et arcet
3.3.130  A studio mentes desidiosus amor.
3.3.131  Quare age non solum malesanae dona puellae,
3.3.132  Munera de digitis, excute quaeso, tuis;


113. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Rhodos, et populus, clare Corinthe, tuus,
3.3.171  Sunt et quae magnae quondam gessere Mycenae;
3.3.172  Oedipodionidum plurima facta vacant.
3.3.173  Plurima Lydorum, Persarum plurima restant,
3.3.174  Et Macetum gentes multa tenenda dabunt.
3.3.175  Sunt res Albanae, Carthaginis acta supersunt,
3.3.176  Et dare, quae referas, maxima Roma,


114. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.8.63  Hoc sibi Tyndarides dederat, Cyllenius illud;
3.8.64  Ambos nam pueri torserat acer amor.
3.8.65  Nunc etiam cum iam supremum tempus agenti,
3.8.66  Fatalem legeret Persephonea comam;
3.8.67  Spartanae functus iuvenili munere luctae,
3.8.68  Per virides ierat currere laetus agros.
3.8.69  Illic dum laxis per devia fertur habenis,


115. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.10.11   Scilicet auxilium Iuno parientibus affert,
3.10.12  Ruricolis dat opem Liber et alma Ceres.
3.10.13   Lanigeras Pan curat oves, oviumque magistros,
3.10.14  Persephone magicis artibus ipsa favet.
3.10.15   Pastorem alma Pales, miserum Venus audit amantem,
3.10.16  Quique volat toto notus in orbe puer.
3.10.17   Facundos Hermes, bellantia


116. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.19.55  Vadat ad aestiferas Libyae ferventis arenas,
3.19.56  In Libyam nobis ille sequendus erit;
3.19.57  Naviget ad Mauros, ad Mauricas ibimus urbes;
3.19.58  Persidos arva petat, Persidos arva petam.
3.19.59  Nedum Veronam secum migrare recusem;
3.19.60  Hanc ego vel patria malo videre mea.
3.19.61  Ergo tui nobis, fiet tibi copia


117. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ad aestiferas Libyae ferventis arenas,
3.19.56  In Libyam nobis ille sequendus erit;
3.19.57  Naviget ad Mauros, ad Mauricas ibimus urbes;
3.19.58  Persidos arva petat, Persidos arva petam.
3.19.59  Nedum Veronam secum migrare recusem;
3.19.60  Hanc ego vel patria malo videre mea.
3.19.61  Ergo tui nobis, fiet tibi copia nostri;


118. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

posuit totidem, vinea laeta, comas;
4.4.29  Postquam hunc solliciti longe mirantur agrestes,
4.4.30  Ducere cornigerum, per nemora alta, pecus.
4.4.31  Taedia nam longi quoties persenserat aevi,
4.4.32  Noverat anguineo, se renovare, cibo.
4.4.33  Nec modo veloces captum stravere molossi,
4.4.34  Aut tenuere suam, linea texta, fugam,


119. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et medicus fidat in arte minus.
4.6.105  Quid? quod diversos perhibent te sumere vultus?
4.6.106  Fallor, an idcirco trina figura tua est?
4.6.107  Nunc Styga Persephone celebras, et foedere certo
4.6.108  Tempora maternis aequa maritus habet.
4.6.109  Nec (vatum ut fingunt mendacia) rapta fuisti,
4.6.110  Sponte rapi voluit


120. Jan Panonije. Epigrammata et elegiae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Nulli tum arcanas radicum noscere vires,
4.8.16  Herbarum aut medicas vellere cura comas.
4.8.17  Nec cuiquam studium varios contundere succos,
4.8.18  Ulcus et artifici persecuisse manu.
4.8.19  Necdum etiam pressae redolenti merce carinae,
4.8.20  Portabant rubri, quod creat ora, maris.
4.8.21  Vita rudis, sed sospes erat, nec tabida pestis,


121. Vitez od Sredne,... . Epistolae duo a. 1448, versio... [page 125 | Paragraph | Section]

et parta relinquere, cum detrimento et ignominia catholicae fidei et iactura sempiterna. Opibus et numero validi sunt, cum quibus arma conferenda erunt, vereorque, ne cum Teucro inceptum hoc bellum, cum tota Asia gerendum occurrat, quam ob rem spes maior christianae servitutis propulsandae, in perseverantia est. Aut enim non persuaderi bellum debuit, nec suscipi, aut si persuasum susceptumque exstitit, gerere pro dignitate tantae rei et perficere oportet. Perficietur autem, si urgebimus concussos, et si non abscendimus prius, quam spei nostrae finem pulsus Europa hostis imponeret. Non


122. Vitez od Sredne,... . Epistolae duo a. 1448, versio... [page 125 | Paragraph | Section]

persuaderi bellum debuit, nec suscipi, aut si persuasum susceptumque exstitit, gerere pro dignitate tantae rei et perficere oportet. Perficietur autem, si urgebimus concussos, et si non abscendimus prius, quam spei nostrae finem pulsus Europa hostis imponeret. Non levis causa est belli, quae ad perseverantiam stimulat: toties instultantes hostes, nunquam nisi victi desinent. Nulla cum eis fida conditio esse potest, utile est igitur instare perseveranter, defungique cura. Instabimus autem, si beatitudo vestra perseverantiae nostrae opem tribuet; brevis erit res, si uno tempore ageretur, et


123. Vitez od Sredne,... . Epistolae duo a. 1448, versio... [page 125 | Paragraph | Section]

autem, si urgebimus concussos, et si non abscendimus prius, quam spei nostrae finem pulsus Europa hostis imponeret. Non levis causa est belli, quae ad perseverantiam stimulat: toties instultantes hostes, nunquam nisi victi desinent. Nulla cum eis fida conditio esse potest, utile est igitur instare perseveranter, defungique cura. Instabimus autem, si beatitudo vestra perseverantiae nostrae opem tribuet; brevis erit res, si uno tempore ageretur, et si per intermissiones, intervallaque lentiorem spem nostram non fecerimus. Habet iam beatitudo vestra aequalem his stipendiis exercitum, habet


124. Vitez od Sredne,... . Epistolae duo a. 1448, versio... [page 125 | Paragraph | Section]

nostrae finem pulsus Europa hostis imponeret. Non levis causa est belli, quae ad perseverantiam stimulat: toties instultantes hostes, nunquam nisi victi desinent. Nulla cum eis fida conditio esse potest, utile est igitur instare perseveranter, defungique cura. Instabimus autem, si beatitudo vestra perseverantiae nostrae opem tribuet; brevis erit res, si uno tempore ageretur, et si per intermissiones, intervallaque lentiorem spem nostram non fecerimus. Habet iam beatitudo vestra aequalem his stipendiis exercitum, habet milites domesticorum funerum avidissimos vindices, quibus non precaria,


125. Vitez od Sredne,... . Epistolae duo a. 1448, versio... [page 127 | Paragraph | Section]

quam animorum defectu perdidimus, ipsi vero multitudine et super haec omnia peccatorum nostrorum merito, acquisiverunt. Si laeta vel incruenta victoria fuerit, eis iudicandum relinquimus, nobis sufficit supernam animadversionem ad eruditionem potius, quam ad internecionem interpretari. Caeterum de persona nostra, si gloriari oportet coram te, recte in infirmitatibus, passionibusque nostris gloriabimur, hostilem pressuram, captivitatem et caeteras fortunas abunde experti, sed iuvat inter haec, quod non ignavo quaestu passi sumus, sed in eo negocio, utpote fidei, in quo nec armis, sed nec


126. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 53 | Paragraph | Section]

ut alterum e duobus facere necesse sit, aut ab incepto opere desistere, aut de pecunia providere, et, uti desistere esset magne pusillanimitatis apud homines et ingratitudinis apud Deum, ita providere laudabile et salutiferum. Non enim qui inceperit sed qui perseveraverit usque in finem salvus erit. Et quoniam hec ecclesia est mater omnium ecclesiarum diocesis Sibenicensis et in ea potissimum omnibus ministrantur sacramenta ecclesie, dignum et congruum est ab omnibus sibi manus porrigere adiutrices. Et quia pro fienda


127. Grad Šibenik. Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 53 | Paragraph | Section]

usque in finem salvus erit. Et quoniam hec ecclesia est mater omnium ecclesiarum diocesis Sibenicensis et in ea potissimum omnibus ministrantur sacramenta ecclesie, dignum et congruum est ab omnibus sibi manus porrigere adiutrices. Et quia pro fienda Cisterna condiciones personarum huius civitatis pro maiori parte bene examinate et distincte sunt, vadit pars quod semel exactis tansis quas exigi debent pro perfectione dicte Cisterne et dicto opere completo, totum residuum dicte exactionis contribuatur pro manualibus turrium fiendarum


128. Šižgorić, Juraj... . Documenta de ecclesia Sibenicensi... [Paragraph | Section]

Coram Vobis spectabili et generoso viro Domino Christoforo Marcello honorabili Comite et Capitaneo civitatis Sibenici et eius districtus, Nos Georgius Sisgorich Dei et Apostolice Sedis gratia Episcopus Civitatis eiusdem cum nostro Capitulo personaliter constituti responsuri ad quandam parte per Egregios et generosos cives Sibenicenses in eorum generali Consilio sub 1449, die 23 mensis Martij, super provisione Ecclesie nostre Cathedralis, cuius tenor de verbo ad verbum talis est,


129. Šižgorić, Juraj... . Documenta de ecclesia Sibenicensi... [page 57 | Paragraph | Section]

Junij ex tunc quando primo dicta Ecclesia Sancti Jacobi insignita fuit titulo Ecclesie Cathedralis, et hec civitas sublimata extitit dignitate pastorali, q. f dicta Ecclesia habebit sufficientes expensas de propria dote unde eius fabrica absque gravamine alicuius persone particularis sufficienter et ample poterit sublevari. Vos igitur, o generosi et circumspecti cives, dignitate pastorali monemus et dilectionis affectu devotissime obsecramus, ut sub aliquo predictorum modorum vel sub


130. Augustin... . Epistola ad Nicolaum Ostphi,... [Paragraph | Section]

diremptio, tuae generositati lubens, si mentem verba sequerentur, exponerem. Verum etiam, ne assentatoris officio fungi censerer, impraesentiarum tacendum potius, quam ullum verbum proloquerer, existimaveram. Sed animo nequaquam quiescente, immo urgente, ut aliquid litterarum ad te perscriberem, impellor, uti paucis tecum his praesentibus colloquar. Maximo itaque desiderio immensaque cupiditate, vir magnifice, superioribus diebus tuam humanitatem visere exoptaveram tum plurimarum rerum, tum tuae benivolentiae ac necessitudinis gratia mihi


131. Augustin... . Epistola ad Nicolaum Ostphi,... [Paragraph | Section]

vir amplissime, tuaque nos consuetudine privari videntes, tametsi hoc nostra studia, quibus incumbimus, meaque praecipue exigere videbantur, quam aegre tulerimus quamve magno dolore affecti fuerimus, tu, velim, ipse iudices. Corpore quidem Ferrariam versus tendebamus, animo semper Bononiae persistenti navigando digrediebamur. Voluntatibus connectebamur adeo, ut, quanquam ipso die satis procul a Bononia navigassemus, tu tamen nos et nocte consequi visus es. Quippe cum ea nocte in diversorio quodam constituti quieti —-- siquidem illa quies appellanda fuerit, — corpora nostra


132. Augustin... . Epistola ad Nicolaum Ostphi,... [Paragraph | Section]

quin potius iam aurora aderat, tota ferme cum nocte antea vigilassemus somnumque oculi non vidissent, tandem lumina defessa sopor ad diem vehementius oppressit moxque insomnium huius generis prae oculis se obtulit, ut ipsa in visione ambigerem, anne Bononiae adhuc persisterem, qui tamen pridie ea excesseram. an foris Bononiam pernoctarem. Tua nanque benignitas mihi adesse visa est orans atque obsecrans deum sanctosque eius angelos, ut, si abs te digrederemur, navis, qua eramus navigaturi, aliquid pateretur incommodi. Nobis vero tuis minime


133. Augustin... . Epistola ad Nicolaum Ostphi,... [Paragraph | Section]

si alicui nobis ignoto tradidissemus, tibi perferre curaret, opportunum nuntium potius expectare deliberaveramus: itaque data occasione nunc eas tibi transmisimus. Scriptis litteris supervenerunt novitates de concilio Ratisponensi. Imperator ibi non adfuit, sed sua legatio: dux Burgundiae in persona illuc accesserat. Quid actum sit ibi et quae confecerint, proximis litteris tuam humanitatem certiorem faciam et orationem, quam dominus Aeneas episcopus Senarum, ac capitula ibidem confecta tibi transmittam. Hoc tantum habeas: imperator ex tota Alemania ducenta milia armatorum


134. Sobota, Ivan. Joannis Sobote Dalmate epistola,... [Paragraph | Section]

pari marte dimicatum esset, tandem hostes terga dare cohacti sunt, incensis castris, impedimentis, signisque militaribus amissis, fuga saluti consulere decrevere. Despoti iam milites praeclara victoria elati ipsos audacissime persecuti sunt; hostes et fuga et proelio fracti belluarum more in flumen se praecipitavere. Dux Hesibeg cum quatuor militibus evassise dicitur; preclari facinoris gradus factus est. Macometus, postquam ab Esibego male pugnatum fuit,


135. Sobota, Ivan. Joannis Sobote Dalmate epistola,... [Paragraph | Section]

sanitati restituta est; nihil est, quod formidandum sit. Paulo M. me commendatum facito. M. A. S. dicito. Coriolanus tanquam claudus sutor ruri, domi se continet, equino calce sibi crus percussum. Vale et me amare persevera. Ex Trag. Kal. VI. Sextilis (1454).


136. Sobota, Ivan. Clarissimo patricio Petro M.... [Paragraph | Section]

omnes eludunt, nulli fidi. Dalmatiae illa arx multum accomodata. — Habes epistolam verbosiorem fortasse quam velles. — Patricio domino Nicolao Canalio me comendatum facito. M. A. salutem dicito. Vale, et me amare perservera. Ex Tragurio Kal. VIIII. Januarii 1455.


137. Jan Panonije. Epistulae, versio electronica [page 84 | Paragraph | Section]

orassemque R. P. V. ut me inter suos adnumerare dignaretur, ni me tenuitatis meae conscientia reddidisset verecundiorem. Neque enim ego is sum, qui eam opinionem implere possim, quam forte de me R. P. V. pro sua benignitate concepit. Nam quicquid de me rumor personet, ut verum ingenue fatear, nec animi virtutibus adeo unquam excellui; et si quid studiorum olim in Italia hauseram, ea mihi omnia, oblivione et longa desvetudine jam effluxerunt. Quantulumcunque tamen vel natura vel fortuna valeo, sciat R. P. V. id totum obsequiis suis esse


138. Mihetić, Ambroz. Ad Pasqualem Maripetrum... [page 1 | Paragraph | Section]

longis et maritimis navigationibus ab huiusmodi officio et munere legationis excusamur, huc in praesentia accesserimus de tua felici creatione 49 facturos. Juvat enim nos, sicut et multa alia, ita et nos munus, haud omnino debitum, libere et gratis persolvisse; tum nostra 48 49 Fortasse quod Fortasse orationem vel gratulationem singularis observantia in Senatum Venetum, quo gratius offitium suum


139. Mihetić, Ambroz. Ad Pasqualem Maripetrum... [page 1 | Paragraph | Section]

illo viro habebatur in vita, hos ipsos honores deferri oportere sperabamus. At tum volente Deo spes de illo prius concepta, iam dudum familie tue destinata, in te ac nomine tuo consummata est! Etenim quom immortalibus eius beneficiis obligati et obnoxii simus, nedum eius memoriam dignis laudibus persequi, verum etiam nomen eius familie ac cognacionis quasi numen quodam observare, colere et venerari, quod sibi reddere non valuimus, vitio temporum et fatis ita volentibus, id totum ad decus excellentie tue adiungere legati venimus. Vellem equidem


140. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

sum. Ter naufragium pertuli; et alia pluraque mala quae enumerat. Aut princeps apostolorum Petrus ceterique discipuli et amici Domini quantas calamitates, quantas tribulationes, quanta tormenta ac diuersi generis supplicia perpessi sunt! Π omnes Domini? serui multas persecutiones patiuntur?, omnes diaboli... iugi fortunae cursu? fruuntur not. lector A2 in marg. Et uox et tempus me deficerent, si cunctorum dilectorum Dei singulas clades et exitia uellem enumerare.

Ex quo satis constare potest, quantum arguendi non nulli sunt, qui ex


141. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

probitatis custodem

Hinc est quod Deus, prouidens electos suos, alios summam pati sinit inopiam, alios liberis orbari, alios infecundos et sine prole esse, multos aduersa iugiter ualetudine laborare, non nullos diuturnis carceribus coartari, istos indefessis affligi persecutionibus, illos tyrannorum uaria tormenta pati. Nouit enim apprime medicus noster optimus quae cui ad morbum sint, quae autem ad salutem, ac pro uariis laboribus uarias adhibere medelas. Π nouit medicus optimus not. lector A2 in marg. Mauult quippe dilectos


142. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

uesperum in uineam Domini Sabaoth ad opus accedentem felicem illum suscepturum denarium, et non uigilantes uirgines a talamo sponsi exclusas; nec queri poteris te bis punitum. Nam coeptis in hac uita poenis in perpetuum affligendus eris, unaque poena in praesenti incepta uita in futura sine fine perseuerabit. Sed de his hactenus.

Nunc ad illud ueniamus omni sane admiratione dignum, quod quinto proposuimus loco, Deum uidelicet immeritis etiam hominibus, non propter augumenta uirtutum, non propter exercitium, non propter correptionem, non propter damnationem, sed ob


143. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

in regnum a quo eorum parentes alieni sunt, cum et illis malum et istis bonum meritum nullum sit paruulis ex eorum propria uoluntate. Sed hoc absoluens, quid inquit audiamus: Certe, ait, haec iudicia Dei, quoniam iusta et alta sunt, nec uituperari possunt, nec penetrari. De hoc eodem, cum de bono perseuerantiae disseritur: Non, inquit, fato cogitur Deus illis infantibus subuenire, illis autem non, cum sit utriusque causa communis; aut res humanas in paruulis non diuina prouidentia sed fortuitis agi casibus opinabimur, cum mortales rationales uel damnandae


144. Nikola Modruški. Nauicula Petri, versio electronica [Paragraph | Section]

parentibus et paratis ministris ut paruulus baptisetur, Deo tamen uolente non datur, qui eum paululum in hac uita non tenuit ut daretur. Quid est quod aliquando paruulis infidelium filiis potuit ne irent in perditionem, et filiis fidelium non potuit baptismate subueniri? Vbi certe ostenditur quod personarum apud Deum non sit acceptio; alioquin electorum suorum magis quam inimicorum filios liberaret. Rursum et de libero arbitrio loquens: Aliquando, ait, filiis infidelium praestatur haec gratia, cum occulta Dei prouidentia in manus piorum quoquomodocumque perueniunt; aliquando fidelium filii


145. Lipavić, Ivan. Joannes Lipauich post pestem... [Paragraph | Section]

serena patent.
Post tempestates exactas splendidior lux
semper et aparet tunc speciosa dies.
Sic tu, Tracurium, dulcis mea dulcis alumna,
cara prius fueras, at modo immo magis
En semel atque iterum flectis mea lumina tectis
nec possis oculos persatiare meos.
Est opere pretium sic te spectare locatam
et modo mirari, qualiter ipsa mones.
Te uaga percurrens circumfluit unda marina,
ne prope te veniat barbarus hostis equo.
Te pons a dextra levi de marmore ductus
te quoque planities lata decorat


146. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

I 1 Qualiter affecti sunt qui consolatione egent. Consolatori optimo tria cognoscere expedit: primum qualiter affecti sint qui consolatione indigent, deinde a quibus personis illam praecipue expetunt, tertio loco qua ratione consolandi officium sit suscipiendum et quibus exsequendum rebus. Sane ad haec singula facilem nobis forsan aditum


147. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Itaque idem est dicere recentem ac si uiuidam dixeris aut uehementem! Recens ergo opinio malorum Hecubam, Medeam, Niobem, Bellerophontem usque ad ultimos dies persecuta est. I 2 Quae nocumenta afferat aegritudo. Nulla autem saeuior animi pestis est quam aegritudo, sacra Scriptura attestante quae ait: Sicut tinea


148. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ut tantis absorpta malis nullum officium corpori ualeat praestare. Ita homo stupidus aliquando ac ueluti exanimis linquitur. Quae singula doctissimus poeta in persona Didonis pulcherrime expressit:
Saeuit inops animi totamque incensa per urbem
bacchatur: qualis commotis excita sacris
Thyas, ubi audito stimulant triaeteria Baccho


149. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


nunc positi spectat uultum, nunc uulnera nati,
uulnera praecipue. Qui potuit fingi acerbior persona uel doctius uel aptius, aut quibus euidentioribus naturae signis summus exprimi luctus et intestini doloris rabies? Dixi autem merito rabiem, quoniam testimonio Aristotelis multos in insaniam uertit mentis angor.


150. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

consideremus. I 4 Qui facilius et qui minus facile consolationem admittunt Neque enim omnes aequaliter hac aegritudine afficiuntur, sed pro uarietate aetatum personarum temporum ac malorum et alii quidem leuantur celerius, alii tardius, alii uero numquam. Eorum autem animi praecipue refocillantur miseriaque leuantur, qui sunt ad laetitiam uoluptatemque proniores. Quales imprimis


151. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

diuitias collectas in pelagus proiecit, "Abite" dicens "in profundum malae cupiditates; ego uos mergam, ne mergar a uobis." Multi quoque philosophi proprias facultates abiecerunt, ut Democritus et Diogenes, qui se praedicabat Persarum rege ditiorem, quod ipse uidelicet paucorum indigeret. Et Stilbon rapta patria, amissis liberis, uxore, facultatibus omnibus, cum ex incendio publico solus exiret, interroganti Demetrio numquid bona omnia perdidisset,


152. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

perque niues alium perque horrida castra secuta est." Quibus uerbis prudenter ei insinuare uoluit intelligat se ab illa neglectum esse ac spretum, ut potius odio sit persequenda quam desiderio . Valebit ergo hic, quantum salua pietate fieri potest, locos odii abhominationis inuidiae ac indignationis attingere et illis animum auditoris


153. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quin potius, si liquidius discutere uoluerimus mala, ut in eo loco, quem paulo ante adduximus, e uestigio subiecit Boethius: Ego uero nego illud bonum esse quod nocet habenti. Num id mentior? Minime, inquies. Atqui diuitiae possidentibus persaepe nocuerunt, cum pessimus quisque eoque alieni magis auidus, quicquid usquam auri gemmarumque est, se solum, qui habeat, dignissimum putat. Vbi


154. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

aequalitatem lationis eius, intueantur terram, mare, et quae in illis nascuntur uniuersa, qua lege gignantur, uiuant, operentur, et intereant; se praeterea ipsos diligentius aduertant atque quo modo in mundum uenerint et unde procreati sint, perscrutentur; seque mortales agnoscant, quam pauca possint paucioraque ualeant et sciant. Demum examinent paululum quo freti intumescant tantopere, quid se subito casuros extollat; aut cur potius, si se prudentes existimant, non illud


155. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Quod ideo fecit ne in tristem aliquem grauemque casum incidente Polycrate animi dolorem, ueluti de hospite, ipse contraheret. Neque eum profecto fefellit opinio. Nam post aliquot annos Polycrates ab Oroete quodam Persa Asiae praefecto dolo captus miserrimoque patibulo extinctus est. Hic illius sapientissimae Demetrii sententiae ueritatem intueri licet, qua dicere assolebat "Iratum procul dubio illi deum esse, ne dubita, cui uniuersa ex


156. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

auctoritas consolatur. Turpe enim esse existimo me non ita ferre casum meum ut tu tali sapientia praeditus ferendum putas. Cum ergo amicorum aut beniuolorum persona ad consolandum sit aptissima, illud unum hoc loco praecipue admonere oportet: consolator primam curam adhibeat ostendere aut persuadere illi, quem consolatur, se uerum esse amicum. Quod Cicero erga Titium pulcherrime


157. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

leuiores oportet suscipere , curam rei familiaris, uxoris importunitates, ac fastidia continua, seruorum perfidias, filiorum scelera. Adde infortunia diuersa, languores uel tuos uel tuorum, odia intestina, persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in


158. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam immittit: hinc famem, inde sitim, illinc algorem, ex alia parte aestum, deinde metum, imbres, tempestates, muscas, culices, pediculos, pulices, pruritum,


159. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus acceperat: commodaueras ut haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum


160. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

eius, deinde apud uniuersum orbem exstitere, nisi ardentissimi illius ignis camino, quem tanta constantia intrepidi subierunt? Quo celebrantur tanta cum omnium dignitate strenuissimi illi Machabaei; nonne furiosis Antiochi cruciatibus? Vel persecutio impiissime Hiezabel Heliae quantae laudi ac splendori fuit? Aut Ioanni Baptistae nonne insanus Herodis gladius supremum honoris ac gloriae cumulum adiecit? Et apostoli quo alio quam sanguine fuso ecclesiae matris nostrae et totius


161. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui


162. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

etiam decrepita senectute emereri: immo quanto senesces magis, tanto abs te duriora exiget seruitia, durioribusque grauabit oneribus. Quae expertus Maronis amicus Gallus honestissimo carmine ex persona senis uoluit deplorare. Quid mihi diuitiae? Quarum si demeris usus quamuis largus opis semper egenus ero, immo etiam partis poena est incumbere rebus, quas cum possideas est uiolare nefas:


163. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

essent adultae, ferrum remouit instituitque ut candentibus gladium putaminibus barbam sibi et capillum adurerent. Cumque duas uxores haberet, Aristomachem ciuem suam, Doridem aut Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e


164. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

leuiores oportet suscipere , curam rei familiaris, uxoris importunitates, ac fastidia continua, seruorum perfidias, filiorum scelera. Adde infortunia diuersa, languores uel tuos uel tuorum, odia intestina, persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in


165. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam immittit: hinc famem, inde sitim, illinc algorem, ex alia parte aestum, deinde metum, imbres, tempestates, muscas, culices, pediculos, pulices, pruritum,


166. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus acceperat: commodaueras ut haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum


167. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

leuiores oportet suscipere , curam rei familiaris, uxoris importunitates, ac fastidia continua, seruorum perfidias, filiorum scelera. Adde infortunia diuersa, languores uel tuos uel tuorum, odia intestina, persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in


168. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam immittit: hinc famem, inde sitim, illinc algorem, ex alia parte aestum, deinde metum, imbres, tempestates, muscas, culices, pediculos, pulices, pruritum,


169. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus acceperat: commodaueras ut haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum


170. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

leuiores oportet suscipere , curam rei familiaris, uxoris importunitates, ac fastidia continua, seruorum perfidias, filiorum scelera. Adde infortunia diuersa, languores uel tuos uel tuorum, odia intestina, persecutiones inimicas, peregrinationes, discrimina, uulnera, praedas, captiuitates, uincula, et omnis faciei aerumnas quas singulas uel pati uel timere necesse est. Quae uniuersa, si ad rem publicam accesseris, tanto augentur amplius, quanto in


171. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

interuallo felix fis et infelix; nunc te ridere facit, nunc flere; modo falsa spe erigit, modo certa desperatione prosternit, teque ut ludicrum uersat, nec una hora patitur eodem habitu perseuerare. Ad haec circa te uelut lacessentium canum turbam saeuissimam immittit: hinc famem, inde sitim, illinc algorem, ex alia parte aestum, deinde metum, imbres, tempestates, muscas, culices, pediculos, pulices, pruritum,


172. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

forent, quae amissa conquereris, nullo modo perdidisses. Haec et talia pleraque sapiens consolator tam in amissione rerum quam liberorum aut amicorum melius atque aptius ex persona Dei apud pias mentes poterit disserere. Vt Hieronymus ad Tyrasium: Quod dederat, abstulit qui creauit. Quis est alius qui plangat quod ad tempus acceperat: commodaueras ut haberes quantocumque tempore uoluisset et, cum


173. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

eius, deinde apud uniuersum orbem exstitere, nisi ardentissimi illius ignis camino, quem tanta constantia intrepidi subierunt? Quo celebrantur tanta cum omnium dignitate strenuissimi illi Machabaei; nonne furiosis Antiochi cruciatibus? Vel persecutio impiissime Hiezabel Heliae quantae laudi ac splendori fuit? Aut Ioanni Baptistae nonne insanus Herodis gladius supremum honoris ac gloriae cumulum adiecit? Et apostoli quo alio quam sanguine fuso ecclesiae matris nostrae et totius


174. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

eius, deinde apud uniuersum orbem exstitere, nisi ardentissimi illius ignis camino, quem tanta constantia intrepidi subierunt? Quo celebrantur tanta cum omnium dignitate strenuissimi illi Machabaei; nonne furiosis Antiochi cruciatibus? Vel persecutio impiissime Hiezabel Heliae quantae laudi ac splendori fuit? Aut Ioanni Baptistae nonne insanus Herodis gladius supremum honoris ac gloriae cumulum adiecit? Et apostoli quo alio quam sanguine fuso ecclesiae matris nostrae et totius


175. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

eius, deinde apud uniuersum orbem exstitere, nisi ardentissimi illius ignis camino, quem tanta constantia intrepidi subierunt? Quo celebrantur tanta cum omnium dignitate strenuissimi illi Machabaei; nonne furiosis Antiochi cruciatibus? Vel persecutio impiissime Hiezabel Heliae quantae laudi ac splendori fuit? Aut Ioanni Baptistae nonne insanus Herodis gladius supremum honoris ac gloriae cumulum adiecit? Et apostoli quo alio quam sanguine fuso ecclesiae matris nostrae et totius


176. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui


177. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

etiam decrepita senectute emereri: immo quanto senesces magis, tanto abs te duriora exiget seruitia, durioribusque grauabit oneribus. Quae expertus Maronis amicus Gallus honestissimo carmine ex persona senis uoluit deplorare. Quid mihi diuitiae? Quarum si demeris usus quamuis largus opis semper egenus ero, immo etiam partis poena est incumbere rebus, quas cum possideas est uiolare nefas:


178. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

essent adultae, ferrum remouit instituitque ut candentibus gladium putaminibus barbam sibi et capillum adurerent. Cumque duas uxores haberet, Aristomachem ciuem suam, Doridem aut Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e


179. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui


180. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


Sic fuit utilius finiri ipsique tibique." Apollo quoque Delphicus non inuenit in humanis precium maius, quod Trophonio et Agamedi pro extructo templo persolueret, quam mortem. Cum enim templum hi exaedificassent, precati sunt Apollinem nominatim nihil, sed quod optimum homini esset, id operis sui daret mercedem; quod Apollo se daturum pollicitus est. Itaque post diem tertium eius diei mortui


181. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

etiam decrepita senectute emereri: immo quanto senesces magis, tanto abs te duriora exiget seruitia, durioribusque grauabit oneribus. Quae expertus Maronis amicus Gallus honestissimo carmine ex persona senis uoluit deplorare. Quid mihi diuitiae? Quarum si demeris usus quamuis largus opis semper egenus ero, immo etiam partis poena est incumbere rebus, quas cum possideas est uiolare nefas:


182. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

etiam decrepita senectute emereri: immo quanto senesces magis, tanto abs te duriora exiget seruitia, durioribusque grauabit oneribus. Quae expertus Maronis amicus Gallus honestissimo carmine ex persona senis uoluit deplorare. Quid mihi diuitiae? Quarum si demeris usus quamuis largus opis semper egenus ero, immo etiam partis poena est incumbere rebus, quas cum possideas est uiolare nefas:


183. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

essent adultae, ferrum remouit instituitque ut candentibus gladium putaminibus barbam sibi et capillum adurerent. Cumque duas uxores haberet, Aristomachem ciuem suam, Doridem aut Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e


184. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

essent adultae, ferrum remouit instituitque ut candentibus gladium putaminibus barbam sibi et capillum adurerent. Cumque duas uxores haberet, Aristomachem ciuem suam, Doridem aut Locrensem, sic noctu ad eas uentitabat ut omnia specularetur et perscrutaretur ante. Et cum fossa lata lectum circumdedisset, eiusque fossae transitum ponticulo ligneo coniunxisset, eum ipsum, cum fores cubiculi clauserat, detorquebat. Idem cum in communibus suggestis consistere non auderet, contionari e


185. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

inuoluis, nouis facinoribus et ueteribus auges, non diluis scelus sed dilatas, nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio


186. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

nec satiaris umquam flamma libidinosae concupiscentiae. O te infelicem, non te pudet multas aspergere libidines, corruptor luxuriose, adulter; sic in flagitio perseueras, sic in libidine perduras, sic in luxuria permanes, sic in carnali amore persistis. Non miretur ergo se afflictum qui perpetrauit propter quod afflictio uenit; solet namque digna recogitatio delictorum a piis mentibus omnem doloris


187. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

castigauerit. Castigare enim alium uidetur quisquis ab eius conuersatione dissentit. Et incipiens a primo iustorum Abel inuidiam ipsius impias persecutiones cedemque fraternam diligentissime exsequitur. Inde eius persecutionis iniquissime sortem exaggerans, unde ea liber esse non potuit cum tantum unum haberet inimicum: per hoc admonens uniuersos mortales rationabilius, immo et


188. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Castigare enim alium uidetur quisquis ab eius conuersatione dissentit. Et incipiens a primo iustorum Abel inuidiam ipsius impias persecutiones cedemque fraternam diligentissime exsequitur. Inde eius persecutionis iniquissime sortem exaggerans, unde ea liber esse non potuit cum tantum unum haberet inimicum: per hoc admonens uniuersos mortales rationabilius, immo et necessario tribulationibus esse additos, quippe qui tot inimicos haberent


189. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Dimitto enumerare gloriosam Epaminondae mortem, Harmodii, Aristogitoni, Themistoclis, Bruti, et aliorum ducum clarissimorum tam Graecorum quam Latinorum nec non etiam barbarorum, cum apud hos omnes non solum duces aut alias singulares personas, uerum etiam et totos exercitus certae morti sese deuouisse legimus et, quae imbecillioris sunt sexus, feminae pleraeque magnanimitate simili uiros aequauerunt; quarum nomina longum esset recensere, nedum


190. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

coronam capiti reposuit, numina, quibus sacrificabat, testatus maiorem se ex uirtute filii uoluptatem suscepisse quam ex morte dolorem, itaque ceptum sacrificium constantissimo animo persoluit. Simile huic, sed quanto sexu infirmior, tanto uirtute ualidior illa Lacaena mulier fecit, quae postquam accepit nuntium mortis filii strenuissimi, nullos femineos edidit eiulatus, immo nec illacrimata est, uerum laeto


191. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

qua poterat reseruare, quicquid primo impetu erumpit in exitum. Nec ulla nos insurgens pelagi debet terrere tempestas cum uentura sit etiam numquam finienda tranquillitas. Domini est enim illa uox dicentis: Beati estis cum uos maledixerint et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos; gaudete et exultate, quia merces uestra copiosa est in caelis. Quisquis enim mercedis et beatitudinis suae curas non cum ingenti gaudio suscipit, certum est hunc aut infidelitate aut


192. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uitam. Petrus apostolus Domini passione concutitur ut amare flens audiat: Pasce oues meas. Paulus lupus rapax et Beniamin adolescentior in extasi creatur ut uideat et repentino tenebrarum horrore circumdatus Dominum uocat quem dudum ut hominem persequebatur. Denique nullum est calamitatis genus quod diuina maiestas summa ratione non distribuat atque alios uerberibus emendat, ut sororem Moysi Mariam;


193. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Extenuatur enim haud modicum detrimenti cuiusuis dolor si id tempore debito aut iusto accidisse docebitur. Vt Seruius Sulpicius fecit cum inquit: ab hisce rebus animum ad cogitationem tuam aduoca atque ea reminiscere potius quae digna tua persona sunt: illam, quam dicis opus fuerat uixisse, una cum re publica fuisse et cum res publica occideret, uita excessisse. Quibus uerbis prudentissime Ciceronem persuadere


194. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ubi apprime conduceret alios uel aequales uel potiores cum ruinis eorum sigillatim recensere qui grauiora mala perpessi sunt. Nec solum contenti esse debemus priuatas recensuisse personas, sed principes, reges, imperatores, ciuitates, prouincias, gentes, populos, et alias potentias quascumque quibus aliquid cladis aut exitii aut infortunii maximum accidisse cognoscitur. Quod nimirum Seruius ad Ciceronem prudentissime


195. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

commemorare diriores casus et praesertim inimicorum eorum quos consolamur, atque adeo si, unde amico nostro nocere studuerant, maiora inde damna acceperint , uel in rebus ipsis uel in honore, in familia, in persona, uel saltem in animo ipso, utpote qui alteri damnum corporis, sibi autem animi dederit detestabiliorique incommodo se ipsum quam alium affecerit, quandoquidem omnium sapientum iudicio peius sit improbum esse ac sceleratum quam uel


196. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

salutare uenientes; intelligeres illum non emori sed migrare, et mutare amicos, non relinquere. – quod egregie et Vergilius ex persona uxoris Aeneae illo carmine attigit:
lacrimas dilectae pelle Creusae;
non ego Mirmidonum sedes Dolopumue superbas
aspiciam aut Grais seruitum matribus ibo,
Dardanis et


197. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

qui liberos et praesertim bonae uirtutis uel spei reliquerunt. Filius namque, ut Platoni placet, paruus pater est. Vnde et in prouerbium uenit: Non moritur qui filium relinquit. Et recte quidem; nam cum homini non sit data secundum personam aeternitas, sed secundum genus, aegre ferendum non est si et debitam personae inierit conditionem et munus aeternitatis per propagationem sobolis sit consecutus. Ex hoc genere solacii erat quod Dido optabat illo carmine:


198. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ut Platoni placet, paruus pater est. Vnde et in prouerbium uenit: Non moritur qui filium relinquit. Et recte quidem; nam cum homini non sit data secundum personam aeternitas, sed secundum genus, aegre ferendum non est si et debitam personae inierit conditionem et munus aeternitatis per propagationem sobolis sit consecutus. Ex hoc genere solacii erat quod Dido optabat illo carmine: Si qua mihi de te saltem suscepta fuisset ante fugam soboles, si


199. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Sane et ille, qui ex ratione funeris oritur, plurimum confert ad miseriae imminutionem; haud enim exiguam leuabimus tristitiae partem si commemorabimus funus recte digneque procuratum ac uniuersa quae mortuis debentur iuste persoluta omninoque ei esse factum satis. Siquidem uniuersis fere mortalibus multa cura de sepulchris mortuorum esse solet, ut inter summas arbitrentur infelicitates si cui honore sepulturae


200. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

pretiosis sepulchris Mausoli nomen inclutum. Apud Aegyptios uero maiores eorum omnes, qui clari praecipue uiri fuerunt, uariis medicamentis ita condiuntur ut eorum corpora flagrantia perseuerent; hos in priuato cubiculo ex ordine disponunt et quot diebus inuisunt quorum memoriam uenerantur exemplisque eorum ad uirtutem succenduntur atque illi feliciores dignioresque habentur apud quos plura cadauera inueniuntur.


201. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

defunctos in mare proiciunt inundationis tempore. Porro qui insulam Pityussam incolunt, sepeliendorum membra concisa in uase multo lapidum aggere recondunt. At apud Persas mortuus non prius humatur quam ab alite aut bestia, uel a cane trahatur. Aethiopes illi, qui Macrobii appellati sunt, mortuos suos in cippis uitreis, cuius multa apud eos est copia, concludunt; prius corpore aromatibus


202. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Vbi et illud salubriter discitur quanta possit esse remuneratio pro elymosinis quas uiuentibus et sentientibus exhibemus si neque hoc apud Deum periit quod exanimis hominum membris officii diligentiaeque persoluitur. Quoniam uero de hoc loco plura fortasse quam expediebat uerba fecimus, istum qui superest breuius absoluamus. III 25 Sextus locus a loco


203. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

in sui cognitionem deuenerint ac ueniam ab eo humilius fuerint deprecati. Quaecumque uero diuinitus patiuntur si laeti uolentesque excipiant, et cum Dauid cithara exultantes personent et cantent. Cithara namque in inferiore parte habet unde sonat, quare qui exultat Deo in cithara, in aduersitatibus ei gratias agit. Sed qui in psalterio, quod in superiori parte sonat, ipse


204. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

omnibus laetantibus ac iubilantibus; et si quis forte nostri miseratus fuisset, nullus impune id procul dubio fecisset. Te uero haec agere super casum maximi inimici tui non confunderis qui, cum tuus filius esset, non est ueritus tanta te persequi impietate et tantis onerare malis. Quin tu igitur ab hac discedens tristitia procedis in publicum et te militibus ostendis eisque pro labore et parta uictoria agis gratias? Ego autem hoc tibi praedico, o rex, quod probe noui, ut si in


205. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et Boethius assignauit. Ouidius quoque ait: Flebilis ut noster status est, ita flebile carmen, materiae scripto conueniente suo. et alibi ex persona libelli: Inspice quid portem; nihil hic nisi triste uidebis, Carmine temporibus conueniente suis. Claude quod alterno subsidunt carmina uersu et pedis hoc ratio uel uia longa facit.


206. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

mos laudandi et Graecis fuit, nisi quod abundantiore uerborum loquacitate maiorum quoque praeclara facinora inter laudes defuncti iactitare consueuerunt. Hunc morem et nostri susceperunt. Vnde Vergilius de morte Caesaris, quam sub Daphnidis persona deplorat simul et consolatur: Daphnis et Armenias curru subiungere tigres instituit, Daphnis thiasos inducere Bacchi et foliis lentas intexere mollibus hastas. Vitis ut arboribus decori est, ut uitibus


207. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

tu rerum cogitatione nos leuare aegritudine uoluisti, earum et commemoratione lenimur." Et ad Seruium de rei publicae calamitate uehementius sollicitum perscripsit: doleo te sapientia prope singulari non tuis bonis delectari potius quam alienis malis laborare. Inuitat eum ad bene actorum


208. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

reuocare atque his abducere locis; qui omnes quinque fuerunt atque eorum primus a studio dictus, secundus a facetiis, tertius a spe, a munere uel pollicitatione quartus et quintus ab alio euentu grauiore. Et hi quidem omni fere et tempori et personae conueniunt. IV 16 De tribus locis qui a persona accipiuntur inimici quorum primus a uindicta est Praeter hos uero locos sunt adhuc reliqui tres, qui a persona


209. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

a facetiis, tertius a spe, a munere uel pollicitatione quartus et quintus ab alio euentu grauiore. Et hi quidem omni fere et tempori et personae conueniunt. IV 16 De tribus locis qui a persona accipiuntur inimici quorum primus a uindicta est Praeter hos uero locos sunt adhuc reliqui tres, qui a persona inimici accipiuntur, proinde religiosis uiris et probis non multum conueniunt nec salua


210. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et personae conueniunt. IV 16 De tribus locis qui a persona accipiuntur inimici quorum primus a uindicta est Praeter hos uero locos sunt adhuc reliqui tres, qui a persona inimici accipiuntur, proinde religiosis uiris et probis non multum conueniunt nec salua cum sua, tum ipsorum dignitate consolator mentes eorum temptare poterit. Hos


211. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

consueuerunt irrogare, ut ex eo solacium suscipiant contristati, quod sperare possunt aduersarios eorum poenam daturos. Tametsi non sit ingenuorum ac proborum uirorum ultione gaudere, quippe qui iubentur diligere etiam inimicos et orare pro persecutoribus ac calumniatoribus suis. Cuius rei honestatem etiam falsae religionis cultores uiderunt atque comprobauerunt. Vnde cum Demosthenes saeuientem in Athenienses Alexandrum mitigare cuperet, non habuit maiorem laudem ad


212. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

contigit, pro magno solacio habuisse. Ex hoc genere solacii est et illud quod ei accidit qui insequendo quempiam aut appetendo fugientem aut defendere uel resistere conantem nec omnino incolumis id quiuit tentare. In tali negotio persequens licet paruo potitus, tamen uictorem se putat atque illo uel tenui successu solatur. Vt apud Ouidium Phoebus:
Cui deus: "At quoniam coniunx mea non potes esse,
arbor eris certe",


213. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

consolatur se eam in sua cessuram ornamenta quam non potuit habere in amplexus. His itaque rationibus procedit iste tertius locus qui, ut illi duo superiores, a persona aduersarii ducitur. Habet tamen amplius in se honestatis, propterea et uiris causisque dignioribus absque pudore facilius quam illi alii accommodantur. IV 19 De tribus locis


214. Nikola Modruški. De consolatione liber, versio... [Paragraph | Section]

IV.10.13 Et pro Hoc ipsum et Cicero molitur illis uerbis quę (illis immutavit de his) ] Hoc Cicero molitus est illis uerbis quę V1 | scripsit pro perscripsit | Cic. fam. 4,3,1, ubi doleo tamen IV.10.14 Cic. Tusc. 3,25(61), ubi uixerint; post pungat add. Cic. animi dolor


215. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

aut ulla Symoniacae perfidiae praemia abs quoquam eorum accepisset qui nuper in hunc sacrosanctum senatum apostolicum lecti noscuntur, seque ab inuidis atque malignis impie ac flagitiose eius criminis insimulari persancte iurabat. Angi eum uehementer et summis animi cruciatibus torqueri uideres quod sibi, ut dicebat, per detrahentium liuorem non liceret in uiros praestantes ac bene meritos officiosum esse. Vbi nunc sunt rubiginosa illa maliuolorum pectora,


216. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

52, 2 (51, 4): insidias cogitat lingua tua quasi nouacula acuta faciens dolum et sedentes aduersus fratrem suum tota die concinnabant dolos. Sed haec illi uiderunt; nos interea reliquas Petri uirtutes, non quibus debemus, sed quibus possumus, laudibus persequamur . Itaque, ut propositus ordo postulat, nunc ipsius prudentiam contemplemur, quamuis eius excellentia iam per ea, quae narrauimus, magna ex parte potuit esse manifesta. Quamobrem tantum eam partem attingam qua ita sese inter principes christianos gessit


217. Nikola Modruški. Oratio in funere Petri Riarii,... [Paragraph | Section]

tenuem uobis mercedem pro meritis exhibuisse , tametsi nunquam mihi uoluntas defuerit, sed facultas. Et nisi tanta temporis angustia prohibitus fuissem, nullus uestrum meae gratitudinis uices doleret. Meritum, quod potui, moriens uobis persolui. Supplicaui summo pontifici ut beneficia, quae in me contulerat, sua clementia inter uos partiatur, ut et uos meritorum uestrorum et me non prestiti officii minus paeniteat.


218. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

exire licet. Hic mira de canum sagacitate ac solertia narrantur. Habent enim oppidani ultra quinquaginta canes, quos nocte extra munitiones tenent, ad quos si quis christianorum peruenerit, benigne excipiunt et cum plausu ad oppidum ducunt, si uero in hostem inciderint, latratibus persequuntur et dilacerant. Et si cui haec mira ac incredibilia uidentur, legat Plinium in Naturali Historia, qui de hoc animali multa maiora tradidit. Quapropter imperator, ut oppidanis ad necessaria exire atque euagari longius facultas daretur,


219. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

exculti, ac fontibus undique manantibus irrigui. Nostri itaque sequenti die, igne supposito, tecta comburunt, arbores ferro succidunt, cuncta prosternendo deuastant. Quibus impigre peractis, imperator inde soluens intra paucos dies Rhodum uenit. Qui dum Rhodi esset, aduenit Usunasani, regis Persarum, orator, qui, Cardinalem ac imperatorem et reliquos principes classis adiens, narrat suasionibus ac monitis Katarini Zeni, uiri patricii, Venetorum oratoris, regem Persarum ad opprimendum Othomanum in expeditione esse, et iam eius duces cum expedita manu magna audacia Armeniam minorem


220. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Quibus impigre peractis, imperator inde soluens intra paucos dies Rhodum uenit. Qui dum Rhodi esset, aduenit Usunasani, regis Persarum, orator, qui, Cardinalem ac imperatorem et reliquos principes classis adiens, narrat suasionibus ac monitis Katarini Zeni, uiri patricii, Venetorum oratoris, regem Persarum ad opprimendum Othomanum in expeditione esse, et iam eius duces cum expedita manu magna audacia Armeniam minorem Othomano subditam inuasisse, Tocatque, ualidissimam urbem eiudem regionis, et nonnulla alia oppida cepisse. Deinde affirmat Persas equis, uiris satis superque


221. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

uiri patricii, Venetorum oratoris, regem Persarum ad opprimendum Othomanum in expeditione esse, et iam eius duces cum expedita manu magna audacia Armeniam minorem Othomano subditam inuasisse, Tocatque, ualidissimam urbem eiudem regionis, et nonnulla alia oppida cepisse. Deinde affirmat Persas equis, uiris satis superque abundare; Persas quoque hasta, ense, sagittis ad pugnam idoneos, caeterum reliqui instrumenti bellici ignaros atque expertes esse. Proinde Pontificem Romanum, Venetos atque alios


222. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

ad opprimendum Othomanum in expeditione esse, et iam eius duces cum expedita manu magna audacia Armeniam minorem Othomano subditam inuasisse, Tocatque, ualidissimam urbem eiudem regionis, et nonnulla alia oppida cepisse. Deinde affirmat Persas equis, uiris satis superque abundare; Persas quoque hasta, ense, sagittis ad pugnam idoneos, caeterum reliqui instrumenti bellici ignaros atque expertes esse. Proinde Pontificem Romanum, Venetos atque alios principes christianos se adire uelle dicit,


223. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

summouendum eminus hostem necessariis, iuuarent. Cardinalis ac imperator cum reliquis principibus oratoris uerba benigne accipiunt, et ad impetranda quae petebat bene sperare iubent. Insuper ualidissimam classem uiris atque armis optime instructam ostentant, affirmantes ad omnem nutum regi Persarum ubique praesto esse futuram. Itaque dimisso oratore se ad agendum, quoad per tempestates liceret, praeparant. Est ex parte occidentis oppidi Sancti Petri, de quo supra mentionem fecimus, Termerium, Myndiorum promontorium, multa milia passuum in mare excurrens uersus Coum insulam: regio


224. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

ignis temere per nauiculum iactus puluerem sulfureum comprehendens nauiculam exurere coepit. Antonius submersa nauicula cum comitibus in terram desiliit, et in proxima silua se abscondit. Interim domus cum omnibus, quae in ea erant, tota comburitur. Sequenti die subassa urbis cuncta perscrutari iubet, si quo pacto incendii auctorem inuenire posset, praemia magna indicibus proponens. Cum ergo scrutatores primum poma fluitantia, deinde nauiculam submersam offendissent, animaduerterunt mercatorem illum hesternum poma uendentem tale facinus patrasse. Igitur


225. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

magna indicibus proponens. Cum ergo scrutatores primum poma fluitantia, deinde nauiculam submersam offendissent, animaduerterunt mercatorem illum hesternum poma uendentem tale facinus patrasse. Igitur armati ad persequendum Antonium mittuntur, qui, prodentibus eum uestigiis, quoniam per arenosam humum iter fecerat, confestim ad siluam tendunt. Et iam ad latebras Antonii prope uentum erat, cum Rado, magni animi adolescens, manu promptus, natione Dalmata,


226. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

principem suum, misit. Quem coram se adductum Othomanus interrogat qua sua iniuria, quoue hostium beneficio in se tantum facinus committere ausus erat. Tum Antonius intrepidus: Quasi uero nescias te omnes bonos, communem pestem omnium gentium, iure persequi debere! Tu enim omnes principes tibi conterminos nulla data occasione patriis regnis expoliasti; tu, perfide, nulli deditorum fidem seruasti; tu tuorum sanguine nunquam satur fuisti; tu, denique, christianum nomen, quae gens sola ueri dei cultrix est, extinguere conaris.


227. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

merita, quae ei non potuit, fratri puero et sorori uirgini tribuit. Nam et fratri salarium annuum, et sorori dos ex publico data est. Interim, dum imperator ad muniendam urbem Neapolim hiberno tempore studet, et ut naues reficerentur operam dat, nuntius quidam cum litteris regis Persarum ad imperatorem uenit, eadem quae et superior eius orator afferens. Quem cum audisset, triremi impositum Venetias misit. Veneti et oratoribus regis et litteris Katarini Zeni, sui apud regem oratoris, moti, magnum numerum tormentorum cuiusque


228. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Zeni, sui apud regem oratoris, moti, magnum numerum tormentorum cuiusque generis parant; uasa etiam ex auro et argento conuiualia Parisini operis egregie caelata, multum panni lanei tenuissimi, multum serici uermiculo tincti auroque intexti ad regium usum, omnia regi Persarum dono daturi. Praeterea centum iuuenes, qui tormenta exercerent, deligunt, hisque praeficiunt Thomam ex Imola, oppido Flaminiae, quod olim Forum Cornelii dicebatur.


229. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

quod olim Forum Cornelii dicebatur. Praeterea ad haec regi deferenda oratorem designant uirum patricium Iosephum Barbarum, aetate grauem et linguae Persicae haud ignarum. Tum omnia parata in tres naues magnas imponunt, quae, etsi remis aguntur, onerariae potius quam actuariae dicendae sunt. Habent enim Veneti huius generis naues multas, quas mercaturae exercendae gratia ad omnes prouincias quotannis mittere solent. Quibus paratis,


230. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

decreto imperatori mandatum est, ut ad omnia Usunasani mandata semper paratus sit, quaeque maxime cordi regis esse existimaret omissis caeteris ageret. Othomanus quoque, non solum fama excitus, sed per exploratores de magnitudine copiarum ac de aduentu regis Persarum plane edoctus, ultra non esse sibi cessandum ratus, bello se praeparare ac hosti occurrere statuit. Itaque, praeter consuetas copias, per omnes prouincias ditionis suae ut quaeque septem familiae singulos armatos mitterent imperat. Insuper ab omnibus sociis ac foederatis principibus


231. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

ad occurrendum hosti subsequitur. Huic enim urbi maxime timebat. Verebatur enim ne, si Venetorum classis munitionem faucium Hellesponti superasset, expugnata urbe potiretur. Imperator noster, quoniam acceperat Caramanos, regis Persarum socios atque amicos, quos Othomanus paterno regno spoliauerat, Ciliciae maritima oppida obsidere (audierat etiam maiorem fratrem ex Caramanis inter raros amicos Usunasi esse), regi placere cupiens, fratribus regnum


232. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

nunc etiam fanum Veneris extra oppidi ruinas in litore maris extat, mirae magnitudinis, quadrato lapide egregie aedificatum. Hic Cassambeg, minor ex Caramanis fratribus (Piramet autem, alter Cilicum regulus, in exercitu regis Persarum erat), oratores ad imperatorem mittit, qui uenientes aduentum imperatoris gratulantur. Addunt etiam Caramanos semper ob paternam amicitiam cum Venetis in eorum uiribus maximam spem habuisse. Tum narrant iam quartum esse mensem ex quo tria oppida


233. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Caramanum ire iubet, cui mandat uti, de statu rerum edoctus, quid potissimum agendum sit cum eo agat. Victor equo ad Caramanum mature se confert, salutatoque regulo: Ab imperatore- inquit- missus uenio, ut tibi referrem et ob patris tui et ob regis Persarum, cui nunc foederati sumus, amicitiam se cum ualidissima classe in subsidium tibi uenisse. Quapropter a te doceri uult quo in statu res sint, quidue primum agendum sit, ut ex communi consilio quid potissimum in re sit agat . Tum Cassambeg, imperatori


234. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

bullatis ornatum, pardumque mansuetum imperatori ob rem bene et prospere gestam dono misit, simul gratias ei agit, quod nullis suis praecedentibus meritis, uiribus et uirtute propria regnum sibi recuperasset Dum haec in Cilicia aguntur, de regis Persarum exercitu ac Othomani expeditionibus propter locorum distantiam nihil ueri praeter uanos rumores afferebatur. Imperator ergo, cum in Cilicia Trachea nihil quod agi posset reliquum esset (nam omnis Cilicia maritima usque ad Taurum


235. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

accepto responso tristes recedunt. Iam imperator instructis omnibus Hellespontum uersus nauigare parabat, cum redduntur ei litteras a Katarino Zeno oratore, quibus certior fit regis Persarum exercitum et Othomani, Turcorum principis, non multum inter se distare, et ad paucos dies collatis signis proelium inire et armis rem decernere uelle. Praeterea orator imperatorem monebat, ut quam primum ad Ciliciam se cum tota classe


236. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Syriam mari adiacentia nostris armis nostraque uirtute prostrata ac deuicta sunt; nunc quoque non ad minora toto animo incumbimus. Legati autem aduentus in manu ipsius est; tamen, si uenerit, et ob reuerentiam Pontificis, quem ego summe ueneror, et propter ipsius legati personam, qui in agro Piceno diu in armis uersatus belli haud ignarus est, nobis gratum erit . Lodouicus accepto responso ad legatum reuertitur. Imperator, cum iam multos dies circum litora Ciliciae moram traxisset, nihilque de progressu regis


237. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

legati personam, qui in agro Piceno diu in armis uersatus belli haud ignarus est, nobis gratum erit . Lodouicus accepto responso ad legatum reuertitur. Imperator, cum iam multos dies circum litora Ciliciae moram traxisset, nihilque de progressu regis Persarum afferretur, tandem redduntur ei litterae a Katarino Zeno, in quibus continebatur regis Persarum copias cum Turcis bis conflixisse. Othomanus duos magistratus summos habet, unum Bassan Anatoliae, alterum


238. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

accepto responso ad legatum reuertitur. Imperator, cum iam multos dies circum litora Ciliciae moram traxisset, nihilque de progressu regis Persarum afferretur, tandem redduntur ei litterae a Katarino Zeno, in quibus continebatur regis Persarum copias cum Turcis bis conflixisse. Othomanus duos magistratus summos habet, unum Bassan Anatoliae, alterum Romaneae appellat; ille omnibus prouinciis Asiae, hic


239. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

consilio, et in bello gerendo opera maxime utitur. In primo proelio filius regis cum triginta milibus equitum, Bassa uero Romaneae cum quadraginta milibus congressi fuerant. Et quoniam equites Persarum et uiris et equis Turcis multum praestant, Turci, ne primum quidem congressum Persarum sustinentes, in fugam uersi erant, et paene omnes occidione occisi. Bassa ipse cum multis principibus interfectus est, alii uiui capti ad regem


240. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

utitur. In primo proelio filius regis cum triginta milibus equitum, Bassa uero Romaneae cum quadraginta milibus congressi fuerant. Et quoniam equites Persarum et uiris et equis Turcis multum praestant, Turci, ne primum quidem congressum Persarum sustinentes, in fugam uersi erant, et paene omnes occidione occisi. Bassa ipse cum multis principibus interfectus est, alii uiui capti ad regem adducti. Rex, prospero successu elatus, postero die omnibus copiis Othomani castra circundat. Othomano


241. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

exercitu delegerat. Hi maxime Thraces atque Triballi erant. Peditum quoque, quos Ianizaros uocat, uiginti milia erant, manus prope inuicta, et Macedonicae phalangi persimilis. Persae ergo, fugatis reliquis copiis Othomani, ad munitiones ueniunt. Othomani milites, qui intra uallum erant, cum aduertissent hostem munitionibus appropinquare, igne supposito omnia tormenta simul excutiunt, quibus hostem miserabiliter


242. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Hi maxime Thraces atque Triballi erant. Peditum quoque, quos Ianizaros uocat, uiginti milia erant, manus prope inuicta, et Macedonicae phalangi persimilis. Persae ergo, fugatis reliquis copiis Othomani, ad munitiones ueniunt. Othomani milites, qui intra uallum erant, cum aduertissent hostem munitionibus appropinquare, igne supposito omnia tormenta simul excutiunt, quibus hostem miserabiliter affligunt. Hic filius


243. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

intra uallum erant, cum aduertissent hostem munitionibus appropinquare, igne supposito omnia tormenta simul excutiunt, quibus hostem miserabiliter affligunt. Hic filius regis, adolescens audacissimus, inter primos acerrime pugnans, plumbea glande tormento excussa traiectus occubuit. Caeteri Persae, tum exemplo suorum, quos passim mutilatis membris atque fusis uisceribus iacere uidebant, metu perculsi, tum equos terribili fragore tormentorum atque insueto tonitru bombardarum perterritos regere non ualentes, terga uertunt.


244. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

fragore tormentorum atque insueto tonitru bombardarum perterritos regere non ualentes, terga uertunt. Turci eruptione facta fugientibus instant. At regii subditis calcaribus celeri fuga hosti se surripiunt; nam totus exercitus regius equitum erat. Turci Persarum castra inuadunt, omnia impedimenta diripiunt, nec ultra hostem persequi ausi sunt. Rex ad montana Armeniae incolumis cum exercitu se recepit: ibi enim uxor cum liberis eius erat. Othomanus, quoniam hostem castris atque impedimentis exuerat, dimisso


245. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

regere non ualentes, terga uertunt. Turci eruptione facta fugientibus instant. At regii subditis calcaribus celeri fuga hosti se surripiunt; nam totus exercitus regius equitum erat. Turci Persarum castra inuadunt, omnia impedimenta diripiunt, nec ultra hostem persequi ausi sunt. Rex ad montana Armeniae incolumis cum exercitu se recepit: ibi enim uxor cum liberis eius erat. Othomanus, quoniam hostem castris atque impedimentis exuerat, dimisso exercitu,


246. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

timeret, aut alicuius rei indigeret interrogat. Ille tranquilla ac tuta esse omnia respondit, nec in praesens alicuius rei opus esse affirmat. Imperator tamen, inopinata etiam metuens, praeter illas triremes magnas, quae tormenta et alia dona regi Persarum mittenda aduexerant, duas alias addidit, quas praesidii gratia Famaugustae reliquit. Praefectis nauium mandat, uti dicto Cornarii audientes sint. Interim legatus Pontificis cum duabus triremibus ad imperatorem uenit, reliquas octo a quaestore,


247. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

audientes sint. Interim legatus Pontificis cum duabus triremibus ad imperatorem uenit, reliquas octo a quaestore, qui impensae faciendae gratia a Pontifice praepositus erat, abductas Chium uersus esse narrat. Legatus, de pugna regis Persarum cum Othomano ab imperatore edoctus, cum eo reuertitur, itaque simul Cypro recedunt. Et quoniam omnium animi ad regis Persarum copias atque exitum intenti erant, imperator, ueritus ne Othomanus solita astutia ad deprimendos hostium


248. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

gratia a Pontifice praepositus erat, abductas Chium uersus esse narrat. Legatus, de pugna regis Persarum cum Othomano ab imperatore edoctus, cum eo reuertitur, itaque simul Cypro recedunt. Et quoniam omnium animi ad regis Persarum copias atque exitum intenti erant, imperator, ueritus ne Othomanus solita astutia ad deprimendos hostium animos regem Persarum fusum atque fugatum a se diffamaret (solet enim saepe re etiam male gesta laetitiam atque alia signa uictoriae prae se ferre),


249. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

Othomano ab imperatore edoctus, cum eo reuertitur, itaque simul Cypro recedunt. Et quoniam omnium animi ad regis Persarum copias atque exitum intenti erant, imperator, ueritus ne Othomanus solita astutia ad deprimendos hostium animos regem Persarum fusum atque fugatum a se diffamaret (solet enim saepe re etiam male gesta laetitiam atque alia signa uictoriae prae se ferre), primum Rhodum, tum Chium, deinde alias insulas atque ciuitates Graeciae adnauigans, omnibus affirmat regem, tametsi


250. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

in Pannonia inferiori, quam regionem nunc Bossinam dicimus, puer admodum, ob egregiam formam Othomano dono datus est; quem ille eunuchum fecit et in consuetudinem stupri habuit. Deinde superiori anno, iam uirum, in locum illius Bassae, qui in Persico proelio occubuerat, ad summum magistratum prouexit. Cui ad octo milia Ianizaros ex sua cohorte et centum opifices ad fundendas atque exercendas bombardas


251. Cipiko, Koriolan. Petri Mocenici imperatoris... [Paragraph | Section]

horas ante lucem ad quartam diei oppugnatio durasset, nec aliquid Turci proficerent, sed ubique passim caderent, propriis corporibus suorum cadauera tegentes, tandem diffusi in fugam terga uertunt. Oppidani eruptione facta tergis hostium insistunt, fugientes usque ad radices montis persequendo trucidant; tum, multis signis militaribus potiti et spoliis occisorum onusti, in oppidum reuertuntur. In hac oppugnatione Turcorum ceciderunt tria milia, inter quos praefecti ac duces magni nominis quattuordecim, uulnerati absque numero, quorum magna pars postea occubuit. Ex oppidanis


252. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cadmus et Hermione
Cadmus et Hermione deflebant fata nepotum
Fitque draco pariter Cadmus et Hermione. Medusę caput
Gorgonis hoc caput est quod Perseus abstulit harpe.
Hinc fuge: ni fugias, saxificatus eris. Pegasus equus
Pegase, pasce tuo mea disticha fonte! Recusas?
At saltem lotio, Pegase,


253. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Athlas Iapetides stellarum torquet Olympum
Atque deos omnis sustinet unus Athlas. Idem
Signifero forsan nunquam premeretur Olympo
Hospitium Perseo ni uetuisset Athlas. Andromeda
Perseus Andromedes fertur pepigisse hymeneos
Atque hanc ęquoreis eripuisse feris.


254. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Idem
Signifero forsan nunquam premeretur Olympo
Hospitium Perseo ni uetuisset Athlas. Andromeda
Perseus Andromedes fertur pepigisse hymeneos
Atque hanc ęquoreis eripuisse feris. Medusa
Felix si cupidum nunquam fugisset amantem:
Angue foret nullo


255. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Medusa
Felix si cupidum nunquam fugisset amantem:
Angue foret nullo cincta Medusa caput. Phineus cum Perseo
Phineus Andromedes thalamos dum uendicat armis,
Protinus oblato Gorgonis ore riget. Idem
Sero petis, Phineu, iunctam Cepheida Perseo:


256. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Phineus cum Perseo
Phineus Andromedes thalamos dum uendicat armis,
Protinus oblato Gorgonis ore riget. Idem
Sero petis, Phineu, iunctam Cepheida Perseo:
Hanc prius a monstris eripuisse fuit. Polidectes rex
Vt Polidectei riguerunt ilicet artus,
Hunc modo dum uicta Gorgone uictor adit!


257. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ad Thomam Chrancum
Nondum bis geminum memorant tua tempora lustrum,
Tandem maturos ędis ab ore sonos.
Sed non est coepisse satis: persistere oportet
Quisquis par magnis uatibus esse cupit.
5  Perge igitur multisque tuis comes ire memento
Vsque ad Pierii culmina, Chrance, iugi.
Carmina cum Musis tibi tunc dictabit Apollo,


258. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

In patronum supra causę ęstimationem a clientulo petentem
Lis mihi cum Crasso est, debes mihi plurima, Crasse,
Sed plus patronus me petit inde meus.
Ne plus persoluam quam te modo postulo, Crasse,
Ęs mihi quod debes omne remitto tibi. In bibulum Crassum
Vincis Fabricios, uincis grauitate Catones
Dum te


259. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

duo Bartholomei:
Hic pellem Christo sustulit, ille dedit. In pręsens sęculum
Olim Luciliusque Horatiusque,
Olim Petroniusque Persiusque,
Atque olim Iuuenalis ipse Aquinas
Noxas carminibus grauis notarunt.
5  At si uiueret ille nunc uel ille,
Nulla esset satyris satis papyrus.


260. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Ast ubi missa mihi tua nuper carmina legi,
Solamen casus grande fuere mei.
25  Abstersi lacrimas luctumque recedere iussi,
Compulsus monitis consiliisque tuis.
Dii tibi pro tali persoluant munere grates
Fataque dent fatis candidiora meis. Querela in canis sui Fusci interfectorem
Hei mihi, Fusce meus, quis te tam


261. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Constituo; superas solus longe omnia sęcla
Tempus in omne idem, sine mensuraque modoque,
Ipsi par Tibi, cui conferri nulla queat res,
Et cuius formam concessum effingere nullo
Ingenio nullisque datum perscribere chartis,
20  Et quem nulla uirum scrutantibus excita pennis
Mens capit, alta licet potis est penetrare; sed ultra
Ipse lates, procul arcano semotus in antro,
Magnus ubique Deus, facti


262. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


Ętatem uiuit sed modo perpetuam.
Obiit anno a Dominica passione LXVIII. Thomas Didymus
Didymus ipse Medos, Hyrcanos, Bragmanas idem
Persasque et Parthos Armeniosque docet.
Gondophorum regem credentem fonte perenni
Lauit: res miras credidit ille uidens.
5  Tum pręter puerorum coetus ac mulierum
Sunt hominum pariter milia lota


263. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


Abluerat proprio suscipit hospitio.
Ex urbe hac igitur Zaroem Zaroisque sodalem
10  Ille Arphaxatum fecit abire procul
Euicit quoniam certantes carmine diro:
Illinc exactos Persidis ora tulit.
Egippi regis natum de morte redemptum
Restituit uitę restituitque patri.
15  Id dum miratur, regis mens credula fecit
Tunc baptizari seque suosque simul.


264. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


5  Indeque profectus genti quoque prędicat illi
Tygris et Euphratis quę cohibetur aquis.
Instruit et populos rapidi qui littora Ponti
Longa tenent, Asię qui quoque rura colunt.
Persidis hinc terras peragrant cum fratre Symone
10  Atque pio subdunt milia multa iugo.
Inter quos etiam regem Babilonia cuius =
Paruit imperio, nomine Vardachium:
Non ipsum solum, sed qui quoque


265. Marulić, Marko. Carmina Latina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Grande uiri meritum, cui grex quoque mutus honorem 45
Pręstitit et sęuę quem coluere ferę.
Grandius hoc tamen est: illius nomina diri
Demones horrescunt effigiemque cauent;
Illi uota homines persoluunt sępe periclis,
50   Sępe graui erepti protinus exitio.
Ossa uiri, Solymis defuncti, Roma recępit:
Illius meritis hoc quoque credo datum.
Christus nanque mori Solymis elegit et


266. Šižgorić, Juraj;... . Elegiarum et carminum libri tres,... [Paragraph | SubSect | Section]

uidimus omnes,
2.9.26   Grata puellarum punica mala genis,
2.9.27   Vidimus et rigido, sed molli cortice mala
2.9.28   Persica uel ficus dente premente bonas.
2.9.29   Nec, Raphael, stupeas: hec tempore uno uidi,
2.9.30   Quamuis diuerso tempore cuncta uigent.


267. Šižgorić, Juraj;... . Elegiarum et carminum libri tres,... [Paragraph | SubSect | Section]


2.19.15   Carmine me celebrant, mittunt pro munere carmen,
2.19.16   Nam superat carmen ditia regna Myde.
2.19.17   Compatriota, tibi grates persoluo benignas
2.19.18   Proque tua cythara carminibusque tuis.
2.19.19   Tu comes Aonidum, tu nostro nomine gaudes,


268. Šižgorić, Juraj;... . Elegiarum et carminum libri tres,... [Paragraph | SubSect | Section]

ipse malis.
3.7.5   Caedit magna tibi Romani copia Crassi,
3.7.6   Pauperiem Codri sed magis ipse uelim.
3.7.7   Non tibi Persarum lex est, ingrate, timori,
3.7.8   Lex te Persarum perdat, inique, nimis.
3.7.9   Nil tibi cum Musis, Charites tibi nulla dedere,


269. Šižgorić, Juraj;... . Elegiarum et carminum libri tres,... [Paragraph | SubSect | Section]

Crassi,
3.7.6   Pauperiem Codri sed magis ipse uelim.
3.7.7   Non tibi Persarum lex est, ingrate, timori,
3.7.8   Lex te Persarum perdat, inique, nimis.
3.7.9   Nil tibi cum Musis, Charites tibi nulla dedere,
3.7.10   Nil tibi cum Nymphis deliciisque sacris.


270. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_12 | Paragraph | SubSect | Section]

Potentia Patria Peccatum, peccator Promissum, promissio Parsimonia Prodigia Pergerinatio, peregrinus Pudor, pudicus Perseuerantia Prouidentia Prędestinatio Purgatorium Potentes Periculum Piscis
Q Quęstiones sophisticę


271. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_30 | Paragraph | SubSect | Section]

Si non aperuero uobis catharactas cęli dicit Dominus etc. 216 . Iudei agricolare coeperunt 218 .
Amicicia. Laban hostili animo persecutus Iacob cum apprehendisset, inierunt amiciciam inter se 5 . Ioseph pientissimus erga fratres, magis tamen erga Beniamin, quia sibi uterinus erat 8 . Iudas se offerebat, ut Beniamin dimitteretur, ne pater


272. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_36 | Paragraph | SubSect | Section]

oculus meus. Miseremini mei saltem uos etc. 104 . Pharetram suam aperuit et afflixit me 106 . Petit liberari a magna tribulatione. Psalmus XVI 109 . Persecutio inimicorum et cordis tribulatio. Psalmus XXIIII 110 . Flagellatus pro peccato orat. Psalmus XXXVII. Item Psalmus XXXVIII. Item Psalmus XLI 111 . Item Psalmus XLIII


273. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_36 | Paragraph | SubSect | Section]

Aduersa pro tentatione patientię. Psalmus LXV 114 . Quare boni tribulantur, et mali prosperantur. Psalmus LXXII 114 . Pro captiuitate Babylonica uel Romanorum persecutione, Psalmus LXXIII 115 . De magnis angustiis liberatus. Psalmus LXXV. Liberati a captiuitate uel persecutione. Psalmus LXXVI. Item persecutio. Psalmus LXXVIII


274. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

LXXII 114 . Pro captiuitate Babylonica uel Romanorum persecutione, Psalmus LXXIII 115 . De magnis angustiis liberatus. Psalmus LXXV. Liberati a captiuitate uel persecutione. Psalmus LXXVI. Item persecutio. Psalmus LXXVIII 115 . Pro liberatione per Cyrum gratias agit. Psalmus LXXXIIII. Persecutio Saul contra Dauid. Psalmus LXXXV. Afflictionis Babylonicę lamentatio. Psalmus


275. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Pro captiuitate Babylonica uel Romanorum persecutione, Psalmus LXXIII 115 . De magnis angustiis liberatus. Psalmus LXXV. Liberati a captiuitate uel persecutione. Psalmus LXXVI. Item persecutio. Psalmus LXXVIII 115 . Pro liberatione per Cyrum gratias agit. Psalmus LXXXIIII. Persecutio Saul contra Dauid. Psalmus LXXXV. Afflictionis Babylonicę lamentatio. Psalmus LXXXVIII


276. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

De magnis angustiis liberatus. Psalmus LXXV. Liberati a captiuitate uel persecutione. Psalmus LXXVI. Item persecutio. Psalmus LXXVIII 115 . Pro liberatione per Cyrum gratias agit. Psalmus LXXXIIII. Persecutio Saul contra Dauid. Psalmus LXXXV. Afflictionis Babylonicę lamentatio. Psalmus LXXXVIII 116 . Iustos affligi, iniquos prosperari. Psalmus XCI 117 .


277. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Saul contra Dauid. Psalmus LXXXV. Afflictionis Babylonicę lamentatio. Psalmus LXXXVIII 116 . Iustos affligi, iniquos prosperari. Psalmus XCI 117 . Antiocho persequente populus Israel lamentatur et orat. Aduersa populi in deserto, captiuitas, infirmitas, naufragium, sterilitas. Psalmus CVI. Mala super Israel uentura propter necem Christi. Psalmus CVIII 118 .


278. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_37 | Paragraph | SubSect | Section]

necem Christi. Psalmus CVIII 118 . De tribulatione liberauit me. Psalmus CXVII 119 . Aufer a me obprobrium, contemptum, persecutiones. Psalmus CXVIII. Priusquam humiliarer, ego deliqui. Bonum mihi quia humiliasti me, ut discam iustificationes tuas. Iuste humiliasti me; nunc misericorditer consolare, et uiuam 120 . Tribulatio et angustia inuenerunt me


279. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_43 | Paragraph | SubSect | Section]

Antichristus proferetur a diabolo ad disperdendum 163 . Quis est iste, qui uenit de Edom etc. Alii exponunt de Christo, alii uero de Antichristo 166 . Antichristi persecutio et eius deiectio 175 . Pone faciem tuam contra Gog et Magog, id est contra Antichristum et eos qui sequuntur ipsum 192 . De interitu Antichristi et suorum 193 .


280. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_43 | Paragraph | SubSect | Section]

faciet dolum duci foederis; urbes ingredietur etc. 199 . Rex eleuabitur aduersus omnem deum: aduersus Deum deorum loquetur magnifica: erit in concupiscentiis feminarum etc. 200 . De persecutione Antichristi 204 . Ecce ego suscitabo pastorem in terra, qui derelicta non uisitabit etc. 214 . De persecutione Antichristi contra Ecclesiam; et iterum 215 .


281. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_43 | Paragraph | SubSect | Section]

feminarum etc. 200 . De persecutione Antichristi 204 . Ecce ego suscitabo pastorem in terra, qui derelicta non uisitabit etc. 214 . De persecutione Antichristi contra Ecclesiam; et iterum 215 .
Auaritia. Ioram, ut solus possideret bona, occidit fratres suos gladio 78 . Ammonites et Moabites


282. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_51 | Paragraph | SubSect | Section]

foris pugnę, intus timores. Sed qui consolatur humiles, consolatus est nos Deus etc. VII. Damasci per fenestram in sporta demissus effugi XI. Libenter igitur gloriabor in infirmitatibus meis, in contumeliis, in necessitatibus, in persecutionibus, in angustiis pro Christo. Cum enim infirmor, tunc potens sum XII. AD PHILIPPENSES: Plus se profecisse in uinculis affirmat I. APOCALYPSIS: Habebitis tribulationem diebus decem II: Ego quos amo, arguo et castigo


283. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_59 | Paragraph | SubSect | Section]

PLATO
Agricolis et aliis opificibus in generatione ferrum et ęs admixtum 203 . Agriculturę leges: nequis terminos moueat. Caueat uicinus, me uicino noceat. Qui pascuis nocuerit, qui alienas apes fuerit persecutus, qui materiam inciderit, puniantur. De aquis deducendis. Quod uuę et ficus ante uindemię tempus non gustentur 302 . Pira, mala Punica clam auferre turpe non sit. De aquarum riuis 303 .


284. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_72 | Paragraph | SubSect | Section]

29 . Nolani Vergilio noluerunt concędere, ut aquam in propinquum rus duceret, et ipse nomen Nolę de carmine suo derasit dicens: Et uicina Veseuo ora iugo, ubi erat: Nola iugo 49 . Laberii uersus sub persona auari sumptum filii in luxuriam effusi deplorantis 59 . Demosthenes ab aduersario pecunia corruptus tacuit, clienti synanchen se habere simulans 65 . Auaritia prętorum prouincialium


285. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_72 | Paragraph | SubSect | Section]

59 . Demosthenes ab aduersario pecunia corruptus tacuit, clienti synanchen se habere simulans 65 . Auaritia prętorum prouincialium 91 . Hęredis fletus sub persona risus est 104 .
Aduersa. Epictetus philosophus confitetur se fuisse seruum, corpore mancum, pauperie pressum, diis tamen charum 15 . De


286. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_75 | Paragraph | SubSect | Section]

87 . Auaritia multa exigens 106 .
Aduersa. Themistocles pattria profugus, cum apud Persarum regem iam permultum opibus et gratia polleret, fertur ad filios dixisse: Interieramus, o filii, nisi interissemus 44 . Egidis damnati constantia, cum se meliorem damnatum diceret quam illos, a quibus contra legem et ius


287. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_75 | Paragraph | SubSect | Section]

diceret quam illos, a quibus contra legem et ius damnabatur 107 . Qui erumnas formidans mortem appetit, non fortis, sed mollis est 112 . Aduersa uirum probant. Exemplum Eumenis, qui uictus non ante destitit persequi proditorem quam captum patibulo suffixit 140 . Prospera immoderatum, aduersa obsequiosum hominem faciunt 4 . Calamitosis miserandum, non culpa obiicienda 59 .


288. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_82 | Paragraph | SubSect | Section]

descriptio 2 . Aqua solis in nemore Hamonis sub lucis ortum tepida, medio die frigida 13 . Tygris a celeritate sic dictus, quia Persica lingua Tygrim sagittam appellant 14 . Fluuium Phasim tygrim incolę uocant 22 . Araxes fluuius 22 . Zioberis fluuius 29 .


289. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

abstinuit 299 . Corui aurum comedunt 301 . Rapacissima Nabidis coniunx 308 . Hannibalis ars in Gortinorum fallenda auaritia 320 . Perseus pecunię parcens se et regnum prodidit 323 . Auaritia Syllani a patre multata 334 . Locupletum factio contra legem agrariam 335 . Alii epoto, quod in prouinciam


290. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et incrementa 6 . Diluuium sub Ogyge 8 . Nili ortus 14 . Boristenes post Histrum omnium Europę fluuiorum maximus 82 . In flumine Persę non lauantur nec micturiunt nec cadauer iniiciunt 91 . Cyrus Gyndem uadabilem reddidit 91 . Euphratis ortus 92 . Halis fluuius 92 .


291. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_89 | Paragraph | SubSect | Section]

Caium Cosconium certissimum reum a damnatione liberauit, eodem.
Appetitus. Cretum execratio in eos quos oderunt, ut mala consuetudine delectentur, optant; inutiliter enim ali quid concupiscere et in eo perseueranter morari, exitio uicina dulcedo est, liber VII, caput II. Anima immortalis. Galli mutuas pecunias dabant, quę iis apud inferos redderentur, liber II, caput I. Habitaculum. Marcus Emilius Porcina, quod uillam nimis sublime extruxisset,


292. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est 308 . Charitatis opera 309 . Aquillarum amor in pullos 329 .
Auxilium. In Ioppe, portu Iudeę, Andromeda a Perseo liberata 88 . Cadet Assur in gladio non uiri 262 .
Adulatio. Maliciis suis lętificauerunt regem et in mendaciis suis principes


293. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_101 | Paragraph | SubSect | Section]

131 . Quę facturus 138.140.141. 139 . Stultus apparuit postque eleuatus est in sublime 284 . Exurge, Domine, non pręualeat homo 325 . Persecutio. Antichristus contra Deum. Oratio contra Antichristum 326 . Contra Antichristum 326 . Aquilo 387 . IOSEPHVS DE


294. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_103 | Paragraph | SubSect | Section]

De conditione angelorum et hominum 185 .
Antichristus. Gog, Magog 167 . Antichristus 169 . Persecutio Antichristi 171 . Apostoli 150 . ORIGENES
Auxilium. Semper nobis


295. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Bonitas potior regno. Bonis mors minime grauis 15 . Bonus se etiam alios meliores uidere gaudet. Procul est enim ab inuidia 29 . Exitus acta probat 32 . Boni perseuerantia 40 . Optimus pessimo dissimillimus 28 . Qui bonus est, satis doctus est 30 . Bonus et frugi uir 36 . Bonum raro


296. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_112 | Paragraph | SubSect | Section]

Philosophi uirtutis studiosi 174 . Abel iustus. Enoch, Noe et alii qui ante Legem placuerunt Deo 175 . In bono perseuerandum 177 . Non est satis tantum mala non committere 178 . Profectus uirtutum semper se ultra extendens 181 . Maximam partem ęquitatis impleuit qui nulli nocuit


297. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_122 | Paragraph | SubSect | Section]

AD PHILIPPENSES:
Non habens meam iustitiam quę ex lege est, sed eam quę ex fide est Christi Iesu etc. Que quidem retro sunt obliuiscens, ad ea uero quę sunt priora extendens me ipsum, ad destinatum persequor, ad brauium supernę uocationis Dei in Christo Iesu etc. III. Cogitate bona IIII. AD THESALONICENSES I:
Omnia autem probate, quod


298. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_137 | Paragraph | SubSect | Section]

inter Romanos et Carthaginienses 16 . Inter peritiam bellandi et imperitiam 21 . Gessatę abiectis indumentis pugnam ineunt, ne sentibus implicentur 29 . Causę belli Persici, item secundi belli Punici 39. 44 . Numidarum congrediendi mos 53 . Legionis numerus 60 . Bellum quatenus fugiendum 68 .


299. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_140 | Paragraph | SubSect | Section]

plus an mali reipublicę attulisset, asseuerauit. Senatus, cum aduersus Hannibalem Claudium Neronem et Liuium Salinatorem consules mitteret, magno studio egit, ut inter se odio dissidentes in gratiam prius reduceret, liber VII, caput II. Lucius Paulus Persę regi sucubuisset, nisi Sulpicius Gallus territum lunę defectu exercitum de syderis ratione disputando metu liberasset, liber VIII, cap. II.
Bonus. Licinius Fimbria iudex


300. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_144 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebrei farfaroth, Gręci aspalagga uocant. Vespertilio nukteris 195 . Muscę Ęgyptii, apes Assyrii 207 . Aquilę natura 274 . Leo signat Babylonios, lupus Medos et Persas, ue ursa, pardus Alexandrum 339 . Perdicis natura 356 .
Bonitas. Sancti dicuntur flos, lilium, arbores Lybani, oliua fructifera


301. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_152 | Paragraph | SubSect | Section]

Bonum pręsens et futurum 169 . HIGINVS
Beneficium. Andromede, Perseus 2 . Orpheus 2 . Hercules ab Omphale donatus 2 . Sagitta Apollinis cum frugibus 3 . Delphin in cęlo


302. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_159 | Paragraph | SubSect | Section]

Ptolomeus cibario pane pastus dixit nunquam se gratius comedisse. Socrates dixit obsonare se ambulando famem. Lacedemoniorum uictus simplicissimus ciborumque condimenta labor, sudor, cursus. Ex bestiis intelligi etiam quam paruo natura contenta sit. Persę ad panem nihil adiungunt pretęr nasturcium. Cum his comparat gulę deditos. Timotheus Platonis coena delectatus quid dixit. Contrariorum contraria sunt consequentia 149 . TVLLIVS DE


303. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_159 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt consequentia 149 . TVLLIVS DE FINIBVS
Cibus potusque. Cui cor sapit, ei non sapit palatum 18 . Persas uesci nasturcio 31 . POMPONIVS MELLA IN GEOGRAPHIA
Crudelitas. Tauri aduenas pro uictimis cędunt 23 .


304. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_170 | Paragraph | SubSect | Section]

suos occidit gladio; ipse percussus a Domino alui profluuio consumptus est 78 . Filii Israel crudelitatis coarguti ab Obed propheta restituerunt captiuos 80 . Aman, ut Iudeos deleret de regno Persarum promisit regi X talenta, sed quod in eos cogitarat, ipsi accidit. In Iudeorum enim gratiam cum suis omnibus deletus est et cum his qui ei fauebant 98 . Artaxerxes iusserat omnes Iudeos in regno suo una die perdere


305. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_170 | Paragraph | SubSect | Section]

Impius fuisti erga proximos tuos, nec misertus es pauperis; propterea circumdatus es laqueis etc. 105 . Viri sanguinum et dolosi non dimidiabunt dies suos. Psalmus LIIII 113 . Persecutionis tyrannicę dissipatio. Psalmus LXVII 114 . Vexantes uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus XCIII 117 . Iniqui contra iustum. Psalmus XCIII


306. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_172 | Paragraph | SubSect | Section]

percussit silicem, et egressę sunt aquę. Ad Arnon apparuit puteus, super quo locutus Dominus ad Moysen dedit eis aquam 23 . Dedit tibi cibum manna, ut ostenderet tibi quod non in solo pane uiuit homo, sed in omni uerbo etc. Perseuerauit Moyses in monte nec bibens nec comedens quadraginta diebus et totidem noctibus. Idem iterum totidem dies ieiunus orauit 27 . Sanson sitiens clamauit ad Dominum, et egressę sunt aquę de molari maxillę asini


307. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_173 | Paragraph | SubSect | Section]

surrexit a conuiuio et sepeliuit eum 90 . Sara, filia Raguelis, cum uirum habere non posset, qui non statim, ut ingressus ad eam fuerat, moreretur, tandem ascendens in superius cubiculum triduo non manducauit neque bibit in oratione perseuerans cum lachrimis, et exaudita est maloque liberata 91 . Thobias in conuiuio noluit prius manducare quam desponsata sibi esset Sara 92 . In Bethulia siti laborantibus aqua dabatur ad mensuram


308. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_175 | Paragraph | SubSect | Section]

ut uictoriam nunciaret regi, sed illum compendio pręteriit Achimas, et prior attulit nuncium uictorię 53 . Festinatio 130 . Velox 134 . Velociores fuerunt persecutores nostri aquilis cęli 182 . Leuiores pardis equi eius, et uelociores lupis uespertinis; uolabunt quasi aquila festinans ad comedendum 210 .
Consilium.


309. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_178 | Paragraph | SubSect | Section]

ecclesia 195 . Interpretato somnio per Danielem Nabuchodonosor rex confessus est Deum cęli 197 . Percutiam eis fodeus cum bestia agri, et cum uolucre cęli, et cum reptili terrę, id est cęssare faciam persecutionem persecutoribus conuersis 210 . Auolabunt quasi auis ex Ęgypto, et quasi columba de terra Assyriorum; et collocabo eos in domibus suis. Et tu, Israel, ad Dominum tuum conuerteris. Tollite uobiscum uerba, et conuertimini ad


310. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_178 | Paragraph | SubSect | Section]

195 . Interpretato somnio per Danielem Nabuchodonosor rex confessus est Deum cęli 197 . Percutiam eis fodeus cum bestia agri, et cum uolucre cęli, et cum reptili terrę, id est cęssare faciam persecutionem persecutoribus conuersis 210 . Auolabunt quasi auis ex Ęgypto, et quasi columba de terra Assyriorum; et collocabo eos in domibus suis. Et tu, Israel, ad Dominum tuum conuerteris. Tollite uobiscum uerba, et conuertimini ad Dominum


311. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_199 | Paragraph | SubSect | Section]

V . Clitorius fons uini odium facit, quia Melampus, Amithaonis filius, cum Pretidas ab insania liberasset, purgaminum reliquias in eum proiecit XV .
Celeritas. Perseus, Pegasus IIII . Aquilo Orithiam ab Athenis in Traciam tulit. Filiis eorum Zetho et Calai alę increuerunt. Cerambus in Pelium et Othrin, montes Thesalię, delatus effugit Deucalionis imbres. Diana canem


312. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nec potuerunt animum eius infringere 11 . Nimis horridi animi uidetur et tetrici. Ariston aiebat malle se adolescentem tristem quam hilarem et amabilem turbę 13 . Magna res est constantia et perseuerantia 18 . Socratis et Catonis constantia inter uitae difficultates 52 .
Clementia.


313. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_208 | Paragraph | SubSect | Section]

80 .
Custos. Censores creati nihil prius agunt quam sacrorum anserum alimenta locent et imaginis splendorem, quod bello Gallico dormientibus canibus primi anseres Gallorum in Capitolium ascensum persenserunt et e langore uigiles excitarunt 81 . AVLVS GELIVS
Callidus. Neruias in fidibus brumali die alias digitis pelli, alias sonare


314. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_213 | Paragraph | SubSect | Section]


Constantia uirtus est non in resistendo iniurię, sed in ferendo et nulla ui a recto discedendo 137 .
Crudelitas sitiens sanguinem innocentium 106 . Persecutio martyrum 108 . Quod bonorum tortores torquebuntur 119 . Spectaculorum sęuitia 141 .
Cibus, potus. Noe inuentor


315. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_214 | Paragraph | SubSect | Section]

cęteri collegę eius deliniti fuissent 39 . Polemo nulla passione mouebatur 40 . Crates propinquos se a Diogene auertere molientes baculo persequebatur constansque perdurabat 61 .
Crudelitas. Solon interrogatus, cur contra parricidam legem non tulisset, quod desperasset, ait, hoc scelus 8 .


316. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_217 | Paragraph | SubSect | Section]

legati a Tyriis occisi. 9 . Ingenuus puer Saturno immolatur apud Tyrios 10 . Betim per talos traiectis loris currui alligatum circa urbem traxere equi 12 . Gręci a Persis uariis affecti suppliciis 23 . Coniurati in Alexandrum saxis obruti 35 . POLIBIVS
Callidus. Hannibal


317. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_219 | Paragraph | SubSect | Section]

humana carne uescuntur 3 . Scythę gaudent humana cęde 4 . Nini atrocia facta 6 . Lemniades occiderunt maritos 28 . Perses, Oetas, Hecate, Circe, Medea 29 . Medea filios obtruncat 30 . Procustes 33 . Minotaurus homines uorans 34 . Abimalec in


318. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Barsane cum filio a Casandro interempta. Duo millia hominum in spelunca igni et armis oppressa 238 . Lisimachus, Callistenes 241 . Antipater matrem occidit, fratrem armis persecutus est 243 . Filii in matris gremio obtruncati Ptolomei fraude 248 . Agathoclis crudelitas 249 . Agathoclis dirus exitus 250 .


319. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_222 | Paragraph | SubSect | Section]

Medi ex malis contusis massam conficiunt, ex tostis amigdalis panem, ex herbarum radicibus uinum. Ferinis carnibus uictitant 65 . Lupa infantibus prębet ubera. Semiramis a uolucribus nutrita 67 . Persę pane durissimo et fructibus uescuntur; aqua est his potus 91 . In insulis Araxis fluminis ęstate radicibus, hyeme fructibus asseruatis uescuntur. Alii crudis uictitant piscibus 94 . Pythagoras


320. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_223 | Paragraph | SubSect | Section]

uinum non bibunt" 435 . Tacitus imperator cibi et potus parcissimus 449 .
Celer. Asael cum equis cursu contendit 49 . Persarum pernicitas in rebus nunciandis 131 . Euchida Plateensis uno die mille stadia emensus 133 . Locrensium uictorię nuncius, quo die in Italia pugnatum, Lacedemonem, Corinthum et Athenas


321. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Adrianus cursoribus suis innexuit alas et uentorum nomina dedit 429 . Mira in equo pernicitas 449 . Consilium iuuenum pessimum 57 . Persę de rebus maximis non nisi medio potu consultant 91 . Tria comitiorum genera 125 . Sanum Artabani consilium Xerxes contempsit 126 . Agis, Lacedemoniorum rex, a re,


322. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dei erga nos charitas 329 . Clemens Dominus iam a Babyloniis obsessos ad penitentiam prouocat 333 . Misericordia Dei 380 . Crudelitas Medorum et Persarum 219 . Veloces ad effundendum sanguinem 311 .
Cibus, potus. Ieiunium non omne placet 41 . Tatianus hereticus,


323. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_242 | Paragraph | SubSect | Section]

Capitalia mons, cuius incolę auri argentique metalla fodiunt. Margaritę grandiores ad Taprobanen insulam. Ibidem opes copiosę 67 . Stoidis insula quęstuosa margaritis 68 . Persis etiam in luxum diues. Tylos insula plurima margaritis 70 . Hammeum littus, ubi auri metalla. Cauranani, quod signat ditissimos armento. Arabum gentes ditissimę. Cytis insula in mari Rubro topazium ferens 71 .


324. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_246 | Paragraph | SubSect | Section]

sine initio, sine fine etc. Quomodo Pater genuit Filium, ne discutias. Deus unus tantum 2 . Tantum Filius creditur incarnatus. Iesus saluator. Christus unctus. Christus uirtus Altissimi 3 . Personarum distinctio in una substantia 10 . Filius humanatus. Christus in carne omnia potuit quę uoluit et nunquam est mentitus. Contra impugnantes diuinitatem uel humanitatem Christi 11, 12 . Filius per omnia


325. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_246 | Paragraph | SubSect | Section]

Filius humanatus. Christus in carne omnia potuit quę uoluit et nunquam est mentitus. Contra impugnantes diuinitatem uel humanitatem Christi 11, 12 . Filius per omnia ęqualis Patri contra Arrium 13 . Personarum distinctio, et exemplum, quomodo Pater generat Filium sibi coęternum 14 . Filius non ideo minor Patre quia missus 14 . Moyses et Helias, id est Lex et prophetę loquuntur cum Christo


326. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_249 | Paragraph | SubSect | Section]

cupientem operuit Iahel, mox adacto tempori clauo interfecit 35 . Vulpes Sansonis ignem ferentes in cauda 38 . Saul sepę simulata reconcilatione tetendit insidias Dauid; ubi id parum processit, aperto odio persecutus est eum 45 . Dauid simulat insaniam 46 . Ioab dolose euocatum Abner interfecit 49 . Siba seruus insimulatus dominum suum defectionis possessionem bonorum illius


327. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_251 | Paragraph | SubSect | Section]

2 . Isaac propter opulentiam incidit in Palestinorum inuidiam. Isaac serui foderunt puteum dictum Abundantia 4 . Iacob pauper diligitur a socero suo Laban, ditatus uero ab eodem persecutionem patitur 5 . Sculptilia eorum igne combures; non concupisces argentum et aurum, de quibus facta sunt etc. Caue, ne, postquam affluxeris bonis, eleuetur cor tuum et non reminiscaris Domini, Dei tui


328. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_252 | Paragraph | SubSect | Section]

145 . Diues mendax 146 . Diues bonus. Beatus diues sine macula auaritię 147 . Substantię iniustorum sicut fluuius siccabuntur, et sicut tonitruum magnum in pluuia personabunt 149 . Mors amara iniusto et diuiti 149 . Salomon collegit aurum et argentum 150 . Cum clamaueris, liberent te congregati tui, et omnes eos


329. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_255 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Deum 95 . Dolor et exclamatio subita Vagaonis et Assyriorum uiso Olophernis trunco 96 . Iudith defunctam luxit populus diebus septem 97 . Dolor Mardochei et Iudeorum apud Persas, cum edictum regis exisset delendi eos 98 . Iob quoque nunciis calamitatis exceptis scidisse dicitur uestimenta sua, et tonso capite corruisse in terram 101 . Verba mea dolore sunt plena etc.


330. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

Abisai ictum eius suspendit illo statim interfecto 54 . Dominus defendet iustum ab impio. Protector. Psalmus XXXVI.III. Innocens a Domino protegitur. Psalmus LI 112 . A persecutionibus liberatio. Psalmus LXXI 114 . Dominus protexit Dauid ab inimicis suis. Psalmus LXXXVIII 116 . Ipse custodiet te ab impetu impiorum 126 .


331. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus protexit Dauid ab inimicis suis. Psalmus LXXXVIII 116 . Ipse custodiet te ab impetu impiorum 126 . Custos domini sui 131 . Impii persecuntur, iusti defendunt. Aperi os tuum muto et causis omnium filiorum qui pertranseunt. Vindica inopem 132 . Liberator ab ingratis contemnitur 134 . Sub umbra illius sedi etc.


332. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_257 | Paragraph | SubSect | Section]

te 167 . Dabo te populo huic in murum ęreum, fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum etc. 171 . Dominus autem mecum est tanquam bellator fortis; iccirco qui persecuntur me, cadent et infirmi erunt 172 . Erruite ui oppressum, liberate ui oppressum 173 . Hieremias liberatus de carcere libertate donatur per Nabuzardan, magistrum militię regis Nabuchodonosor


333. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_262 | Paragraph | SubSect | Section]

nomen Domini etc. Dei uoluntas permanet. Non est sapientia etc. contra Dominum 130 . Deus cuncta fecit bona in tempore suo. Opera quę fecit Deus, ut timeatur, perseuerant in perpetuum 133 . Dei pulchritudo, fortitudo, misericordia, iustitia 136 . Deus inuenitur ab iis qui non tentant eum; apparet eis qui fidem habent in illum. Deus scrutator omnium, quia ubique spiritus


334. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_265 | Paragraph | SubSect | Section]


DEVS CHRISTVS. Dominus de Syon uenit, et de Seyr ortus est nobis etc. 30 . Dauid prophetat de Christo 54 . Cyrus, rex Persarum, captiuos liberauit, ut ędificent domum Domino. Christus genus humanum iugo peccati soluit, ut ędificent ecclesiam 83 . Thobias de Christo 93 . Stabis supra petram et uidebis posteriora mea; faciem


335. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_272 | Paragraph | SubSect | Section]

sanato peccata dimittit. Vidit cogitationes eorum. Iairi filiam defunctam suscitat. Emoroissam tactu fimbrię sanauit VIIII. Potestatem dat discipulis eiiciendi spiritus et curandi langores. Prophetat de persecutionibus eorum X. Cęci uident, claudi ambulant, leprosi mundantur, surdi audiunt, mortui resurgunt, pauperes euangelizantur. Confiteor tibi, Pater, Domine cęli et terrę. Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Nemo nouit Filium, nisi Pater XI. Iesus autem sciens


336. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_288 | Paragraph | SubSect | Section]

uicit, quod ex concubitu maior esset uoluptas mulierum quam uirorum indice Tyresia uttrumque sexum experto. Quem Iuno luminibus orbauit, ille diuinandi scientiam ei contulit III . Ex Danae, Acrisii filia, genuit Persea IIII . Bello Gygantum timens Typheum dicitur uersus in arietem V . Rhodopen et Hemum, quod Iunonis Iouisque nomina sibi usurpauerant, in montes mutauit. Cum Antigone Laomedontis filia, concubuit. In


337. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_292 | Paragraph | SubSect | Section]

in leonem, in pastorem, ut Hisem, Macharei filiam, uitiaret. Niobes et Amphionis filios ob Latonam ab ipsa contemptam cum sorore Diana sagittis confecit. Marsiam secum tybiis certantem suspendit et tergore nudauit VI . Idem Sol Oetam regem ex Persa, Oceani filia, genuit VII . Dryopen, Euriti filiam, amauit IX . Cyparissum puerum amissi cerui dolore confectum in arborem sui nominis conuertit. Iacinthum secum ludentem disco imprudenter iacto


338. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_294 | Paragraph | SubSect | Section]

tum quia et ipsa cistellam ausa fuisset aperire, Inuidię tradidit et diu successibus sororum excruciatam in saxum mutauit II . Cadmum monuit draconis dentes humi spargere III . Persea iuuit, ut intercepto Phorcidum lumine Medusam perimeret.1 Medusę crines, quod cum Neptunno in templo suo concubuerat, in serpentes conuertit IIII . Aragnen Lydiam, Idmonis filiam, quam lanificium docuerat, iam secum ausam certare,


339. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_300 | Paragraph | SubSect | Section]

carens 24 . Regio inuisibilis. Essentia uera. Intelligibiles quędam et incorporeę species. Ens nihil aliud esse quam potentia 66 . Cur Deus uoluit IIII litteris uocari: nos dicimus Deus, Ęgyptii theut, Persę syre, magi orsi, Gręci theos, Arabes alla, Macomet abgdi. Nos accepimus ab angelo Iesum. Reuerenter habenda sunt Dei nomina 107 . Pulchritudo diuina 156 . Deus solus sapiens


340. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

impossibile 406 . Deus incomprehensibilis 408 . Zoroaster grammaticus: Nihil a paterno principio progreditur aut uoluitur imperfectum 409 . Amandus est Deus magis quam perscrutandus 412 . Esse Dei absolutum est, nullis limitibus circumscriptum atque infinitum 415 . Deus super omnia genera. Contra Aueroem, quod Deus et inferiora consyderat 425 .


341. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_303 | Paragraph | SubSect | Section]


DEVS. Ara Iouis inuentoris 13 . Consus deus ara subterranea colitur 40 . Decimas prouentuum uouerunt Pelasgi Ioui et Apollini ob soli sterilitatem; non persoluentes morbis agitati sunt. Prolis etiam decimam soluere illis persuasum fuit. Discordia inter fratres Romulum et Remum 29 . PROBLEMATA ALEXANDRI APHRODISEI


342. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_305 | Paragraph | SubSect | Section]

Dolor apud Stoicos indifferens. Dolor pugnat contra rationem 70 . Anaglisia, id est indolentia, et apathia, id est impassibilitas doctorum iudicio improbata 71 . Hęredis fletus sub persona risus est 104 . Disertatio Herodis Attici super ui et natura doloris 116 .
Deffensor. De ordine officiorum: primus locus iuxta parentes


343. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_306 | Paragraph | SubSect | Section]

Lysander dicere solitus, quo leonis pellis non attingeret, insuendam esse uulpinam. Idem aiebat pueros astragalis, uiros iureiurando fallendos esse 118 . Phornabarus a Lysandro rogatus, ut litteras ad ephoros daret suas laudes perscribens, id pollicitus, palam, ut petebatur, scripsit. Sed dum eas obsignaret, alteras supposuit, accusationem continentes. Quas cum Lysander ab ephoris legendas accepisset, ipse suus extitit accusator ac plane intellexit non solum Vlixem uersutum esse


344. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_312 | Paragraph | SubSect | Section]

nunquam recisę, comę hirsutę et intonsę sunt 61 .
Diuitię. Aurei torques. Vestis auro distincta, tunicę gemmis adornatę 2 . Opes regias Persę gazam uocant. Regia pecunia, quę Damasci erat, proditur Alexandro 7 . Summa pecunię signatę talentorum duo milia et sexaginta, facti argenti pondus quingenta, ęquabat 7 . Arbella


345. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

7 . Summa pecunię signatę talentorum duo milia et sexaginta, facti argenti pondus quingenta, ęquabat 7 . Arbella Alexandro traditur cum Darii gaza 19 . Regiam Persarum diripiunt Macedones 24 . Gaza Persarum regum 24 . Alexander, cum graue spoliis agmen uix moueretur, suas primum, deinde totius exercitus sarcinas exceptis necessariis incendit


346. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

duo milia et sexaginta, facti argenti pondus quingenta, ęquabat 7 . Arbella Alexandro traditur cum Darii gaza 19 . Regiam Persarum diripiunt Macedones 24 . Gaza Persarum regum 24 . Alexander, cum graue spoliis agmen uix moueretur, suas primum, deinde totius exercitus sarcinas exceptis necessariis incendit 31 . Quid tibi diuitiis opus est, quę te esurire cogunt


347. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_313 | Paragraph | SubSect | Section]

margaritęque in littoribus. Regum Indorum uestes 50 . Rex Alexandro occurrit precioso indumento insignis 55 . Orsines satrapes gentis Persagatarum nobilitate ac diuitiis inter omnes barbaros eminens 62 .
Dolor Darii nunciato sibi uxoris obitu 15 . Nabarzanis fictę lachrymę


348. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_315 | Paragraph | SubSect | Section]

92 . Diuitiis homines insolentiores fieri 93 . Aurum usque ad contemptum apud Macrobios 98 . Tributa Persici regni 101 . Pythius Atys, filius Xerxis, exercitum hospitio accępit 126 . Pręda Pausanię iussu in unum locum coaceruata 133 . Sub Gylippi tecto multę noctuę


349. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_315 | Paragraph | SubSect | Section]

uenditus XX minis 200 . Darius diuitias relinquere hostibus statuit, ut illis immersi a pristina uirtute degenerent 219 . Alexander Susis potitus 219 . Persepolitana gaza 220 . Alexander sarcinas igni cremandas subiecit 222 . Antigonus auri ostentatione Gallos in insidias adduxit 248 . Argenteus nummus quando primum


350. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_316 | Paragraph | SubSect | Section]

21 . Alladius in deorum contemptum fulgura et tonitrua imitatus 62 . Deorum uanitas 76 . Tullus Pallori et Pauori ędem uouit 78 . Persarum dii. Deos ex hominibus ortos 91 . Massagete unum Solem uenerantur, cui equum mactant 93 . Amasis in deos lusus 97 . Muliebris Fortunę templum


351. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_320 | Paragraph | SubSect | Section]

199 . Ericius 233 . Tyriorum omnis industria est negociationibus opes quęrere 244 . In luxuriam diuitum 245 . Gaza, lingua Persarum diuitię 271 . Diuitię et paupertas ad probationem 285 . Gemmarum genera 300 . Vitam manus tuę inuenisti, propterea non rogasti


352. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deus ignis consumens nostra peccata. 64 . Deus pater, Ecclesia mater 82 . Pater et Filius 83 . Trinitas 85 . Duę personę 86 . Ira in Deo 101 . Deus sanctus 109 . Trinitas una substantia 110 . Tetragrammaton. Dii


353. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_345 | Paragraph | SubSect | Section]

Senes 130 . Regum uita longior propter iustitiam 131 . Nihil permanet 132 . Iterum 133 . Opera quę fecit Deus ut timeatur, perseuerant in perpetuum 133 . Si annis multis uixerit homo, et in his omnibus lętus fuerit, meminisse debet etc. 134 . Adolescentia et uoluptas uana sunt 135 .


354. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_345 | Paragraph | SubSect | Section]

superuenienti 134 . Initantur diabolum qui sunt ex parte illius 137 . Exempla sapientię 139 . Exempla patrum 150 . Ecclesię in persecutione perfectio. Psalmus LXVII 114 . De regno Christi et Ecclesię profectu. Psalmus LXXVII 115 . Vineę translatio de


355. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_346 | Paragraph | SubSect | Section]

LXVII 114 . De regno Christi et Ecclesię profectu. Psalmus LXXVII 115 . Vineę translatio de Ęgypto, dilatatio, persecutio, restauratio. Psalmus LXXVIIII 115 . Ecclesiam diligit Dominus super omnia tabernacula Iacob. Psalmus LXXXVI 116 . Ecclesia persecutionibus creuit. Psalmus XCI


356. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ęgypto, dilatatio, persecutio, restauratio. Psalmus LXXVIIII 115 . Ecclesiam diligit Dominus super omnia tabernacula Iacob. Psalmus LXXXVI 116 . Ecclesia persecutionibus creuit. Psalmus XCI 117 . Quoniam placuerunt seruis tuis lapides eius. Psalmus CI 118 . De reparatione Ecclesię. Psalmus CVII 118 . Sterilem


357. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_347 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Syon etc. Audi hęc, paupercula et ebria, non a uino etc. 162 . Solue uincula colli tui, captiua fiiia Syon. Lauda, sterilis, quę non paris. Paupercula tempestate conuulsa etc., de Ecclesia a persecutoribus liberanda 163 . Surge, illuminare, Hierusalem, id est Ecclesia. odificabunt filii peregrinorum muros tuos, et reges eorum ministrabunt tibi etc. Sugges lac gentium, et mamilla regum lactaberis. Propter Syon non


358. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

erit mons domus Domini pręparatus in uertice montium, et sublimis super colles; et fluent ad eum populi etc. In die illa congregabo claudicantem, et eam quam eieceram colligam etc. Item de persecutione Ecclesię et liberatione per Constantinum. Et stabit et pascet in fortitudine Domini, in sublimitate nominis Domini, Dei sui 208 . Lauda, filia Syon; iubila, Israel, abstulit Doninus iudicium tuum, id est poenam pro peccato Adę


359. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_348 | Paragraph | SubSect | Section]

Hierusalem, prę multitudine hominum et iumentorum in medio eius 212 . Ecce qui egrediuntur in terram aquilonis, requiescere fecerunt spiritum meum in terra aquilonis, id est Romę uel in Europa 213 . Persecutio per Antichristum 215 . MATTEVS
Eger. Paralitico prius peccata dimittuntur, ut causa debilitatis sublata sanitas restituatur IX.


360. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_351 | Paragraph | SubSect | Section]

et luna sub pedibus eius, et in capite eius corona stellarum XII; et in utero habens, et clamabat parturiens, et cruciabatur ut pariat XII. Et peperit filium masculum, qui recturus erat omnes gentes in uirga ferrea etc. Draco persecutus est mulierem quę peperit masculum; et datę sunt mulieri alę duę aquilę magnę, ut uolaret in desertum etc. XII. Veni, et ostendam tibi sponsam, uxorem Agni. Et sustulit me in spiritu in montem magnum et altum, et ostendit mihi ciuitatem


361. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_353 | Paragraph | SubSect | Section]

et Arrium XXIIII. Faustus non natum ex homine Christum dixit. Matthei I. Photinus, Hebion, Martion, Paulus Samosatenus hominem tantum fuisse. Matthei I. Iterum I. Photiniani solum Patrem dicunt esse Deum, Filium hominem, tertiam personam negant Spiritum Sanctum XII. Idem ex Virgine dant ei principium. Lucę I. Dominus leproso dixit: Volo curare. Hoc contra Photinum V. Photinus


362. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Mannes non ueraciter Christum carnem assumpsisse. Marci IX. Martianus et Apollinaris aiunt, quod de cęlo corpus attulerit. Ioannis VII.VI. Nestorius hominem tantum de Virgiine natum, quę uerbum Dei non in unitatem personę, sed in societatem separabilem recepisset I. Geminam personam dat Filio. Lucę V. Nestorius unde subuercus sit. Ioannis I. Dixit, quod Iesus in uirtutibus crescebat et proficiebat III.


363. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

IX. Martianus et Apollinaris aiunt, quod de cęlo corpus attulerit. Ioannis VII.VI. Nestorius hominem tantum de Virgiine natum, quę uerbum Dei non in unitatem personę, sed in societatem separabilem recepisset I. Geminam personam dat Filio. Lucę V. Nestorius unde subuercus sit. Ioannis I. Dixit, quod Iesus in uirtutibus crescebat et proficiebat III. Dixit Christum prius fuisse hominem, postea assumpsisse diuinitatem VI.


364. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_356 | Paragraph | SubSect | Section]

III. Quidam dicunt Deum annunciatum in Veteri Testamento non esse Patrem Christi, sed nescio quem principem malorum angelorum. Qui dicunt uoluntate, non natura unum sunt cum Patre Filius X. Quidam Patrem solum esse, sic negantes personarum pluralitatem XII. Quidam, quod Filius Dei non sit Deus XI. Qui uoluntate et dilectione unum esse Patrem et Filium, non natura XVI. Qui dicunt Christum alienum esse a mundi conditione XVIII. Quidam aiunt, quod


365. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_356 | Paragraph | SubSect | Section]

in forma Dei manens non in natura formam accepit serui XX. Sabellius, Noeti discipulus, dixit Christum eundem esse Patrem et Filium et Spiritum Sanctum I. Item XII. Sabellius dixit, quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus sit una persona. Ioannis I. Item III. Contra VIII. Iterum et tertio VIII.XIII. Contra Sabellianos de pluritate personarum XVII. Tatianus et Martion nuptiis detrahunt. Ioannis II.


366. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_356 | Paragraph | SubSect | Section]

Item XII. Sabellius dixit, quod Pater et Filius et Spiritus Sanctus sit una persona. Ioannis I. Item III. Contra VIII. Iterum et tertio VIII.XIII. Contra Sabellianos de pluritate personarum XVII. Tatianus et Martion nuptiis detrahunt. Ioannis II. Valentinus Christum a Patre missum dixit spiritale uel cęleste corpus attulisse, nihil de Maria Virgine sumpsisse I. Item transisse per Virginem quasi per aquę


367. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_363 | Paragraph | SubSect | Section]

Donatiana. Eunomiana 456 . Iouiniana aboletur 457 . Apollinaris dogma 460 . Pelagiana 461 . Emptio. Persę forensem usum non norunt neque uendunt quicquam neque emunt 91 . VALERIVS MAXIMVS
Ęger. Qui gaudent bellando uita decedere, non egrotando in lecto,


368. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_365 | Paragraph | SubSect | Section]

141. 142 . Templi reędificatio 145 . Mons Testamenti 232 . Dominus fundauit eam, et ipse est fundamentum eius 234 . Veh fidei persecutoribus 251 . Dominus pro Ecclesia. Spe/cula 238 . Vnum altare Domini 240 . Syon. 242 . Vinea


369. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_365 | Paragraph | SubSect | Section]

242 . Vinea 251 . Mons sanctus 252 . Gloriosa dicta sunt de te, ciuitas Dei. Fluminis impetus lętificat ciuitatem Dei 262 . Persecutores 263. 264 . In Ecclesia Christi uera solennitas 265 . Ecclesia repleta 266 . In Armenia, in monte Tauro sedit arca Noe 269 .


370. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_366 | Paragraph | SubSect | Section]

Gloriosa dicta sunt de te, ciuitas Dei 337 . Thronus Dei. Terra promissionis 337 . Aduersa Hierusalem ad Ecclesiam referuntur, cum offenderit Deum 339 . Hortatur in persecutione 341 . Persecutio 342 . Domus orationis. Spelunca latronum 343 . Persecutio 347 . Terram fluentem lacte et melle


371. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_366 | Paragraph | SubSect | Section]

Thronus Dei. Terra promissionis 337 . Aduersa Hierusalem ad Ecclesiam referuntur, cum offenderit Deum 339 . Hortatur in persecutione 341 . Persecutio 342 . Domus orationis. Spelunca latronum 343 . Persecutio 347 . Terram fluentem lacte et melle 348 . Infirmata est


372. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_366 | Paragraph | SubSect | Section]

referuntur, cum offenderit Deum 339 . Hortatur in persecutione 341 . Persecutio 342 . Domus orationis. Spelunca latronum 343 . Persecutio 347 . Terram fluentem lacte et melle 348 . Infirmata est synagoga 353 . Domus Dei 364 . Ciuitas in excelso ędificata


373. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

nihil gaudii inuenerunt 365 . Perdam ex eis uocem gaudii, uocem Sponsi 367 . Et posuerunt idola sua in domo, in qua inuocatum est nomen meum 381 . Ecclesię pax sabbatismus persecutionibus exhaustis 152. 154 . Vinea Sorech 156 . Candelabrum 157 . Ecclesia 162 . Persecutio


374. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecclesię pax sabbatismus persecutionibus exhaustis 152. 154 . Vinea Sorech 156 . Candelabrum 157 . Ecclesia 162 . Persecutio 162 . Vera Hierusalem. Quicquid de Hierusalem et templo dicitur, spiritaliter ad Ecclesiam referri potest 163. 164 . Septem mulieres. Ecclesia de Iudeis et gentibus. Vrbs Dei


375. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

Vera Hierusalem. Quicquid de Hierusalem et templo dicitur, spiritaliter ad Ecclesiam referri potest 163. 164 . Septem mulieres. Ecclesia de Iudeis et gentibus. Vrbs Dei 165 . Persecutio 168 . Lybanus. Templum 169 . Assumpsi mihi duas uirgas 170 . Persecutores inebriati 172 . Pax Ecclesię reddita


376. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

mulieres. Ecclesia de Iudeis et gentibus. Vrbs Dei 165 . Persecutio 168 . Lybanus. Templum 169 . Assumpsi mihi duas uirgas 170 . Persecutores inebriati 172 . Pax Ecclesię reddita 173 . Malogranata 174 . Cęlestis Hierusalem. Turris Ananeel. Torcularia 177 .


377. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

inebriati 172 . Pax Ecclesię reddita 173 . Malogranata 174 . Cęlestis Hierusalem. Turris Ananeel. Torcularia 177 . In persecutores Ecclesię. Iudas pugnabit aduersus Hierusalem 177 . Cęlestis Hierusalem 178 . Templum 184 . Ecclesia 188 . Ciuitas


378. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

194 . Typus ędificandę Ecclesię 196 . Et tabernaculum erit in umbraculum diei. Vinea Dei domus est Israel. Vinea Sorech. Turris. Torcular. Vinea aliis locatur 199 . In persecutores 209 . Syon 217 . Persecutio ad probationem et coronam 224 . EX SECVNDA


379. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_367 | Paragraph | SubSect | Section]

Et tabernaculum erit in umbraculum diei. Vinea Dei domus est Israel. Vinea Sorech. Turris. Torcular. Vinea aliis locatur 199 . In persecutores 209 . Syon 217 . Persecutio ad probationem et coronam 224 . EX SECVNDA COMMENTARIORVM
Ęger. Infirmitas propter peccata 150 .


380. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cur quidam malos imitantur 302 . Noli emulari in malignantibus 348 . Cum uiderint sapientes morientes, simul insipiens et stultus peribunt 358 . Ecclesia. In persecutores Ecclesię 20 . Regina 48 . Ecclesia uitiis degenerans 57 . Syon 60 . Elegit tribum Iuda


381. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

122 . Supra petram fundata 143 . Fundamentum in farinę satis tribus 157 . Sagena ex omni genere piscium congregans 158 . Ecclesia de persecutionis procella reducta in portum 160 . In muliere Cananitide mira Ecclesię fides, patientia et humilitas 161 . Vinea Domini Sabaoth domus Israel est 170 . Domus


382. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_370 | Paragraph | SubSect | Section]

ouium lupi rapaces 148 . Flumina. Sermo eorum arena 149 . Filii Dauid. Contra Martionem et Manicheum et cęteros qui dicunt Christum non esse natum de carne 151 . Cum persecuti uos fuerint in una ciuitate, fugite in aliam 152 . Eunomius tantam se Patris et Filii notitiam iactat habere, quantam ipsi inter se 154 . Hebionitę cęteros recipiunt apostolos, Paulum tanquam


383. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_374 | Paragraph | SubSect | Section]

circuitus eorum, labor labiorum ipsorum operiet eos 426 . Non communicabo cum electis eorum. Oleum peccatoris non impinguet caput meum. Dissipata sunt ossa nostra secus infernum 427 . In Arrium negantem personarum ęqualitatem 428 . Libera me de aquis multis, de manu filiorum alienorum. Posuerunt in cęlo os suum. Quorum filii sicut nouellę plantationis. Cęllaria eorum plena 429 . Oues eorum foetosę. Non


384. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

A ferro sanguis humanus se ulciscitur. Contactum nanque eo, celerius subinde rubiginem trahit. STRABO
Foelix. Polycrates annulum relato pisce recuperauit; a Persarum satrape suspensus est 246 . Larmanacogas 12 Indus secunda diu usus fortuna, mutationem eius pręcauens, ridens se in rogum coniecit 275 .


385. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_394 | Paragraph | SubSect | Section]

altaris 218 . Festum scenophegię. Festum quod dicitur Dies ignis 224 . Apollonius captata occasione sabbato aggressus Iudeos occidit 226 . Iudei, cum fugientem hostem persequerentur, superueniente sabbato quieuerunt 227 . Finis 128 . Finis.Finis. Finis 128 . MATTHEVS


386. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_406 | Paragraph | SubSect | Section]

puer propter formam a Tyrenis captus III . Leucothoe, Eurimenes et Orchami filia, pręlata Climenę Rhodoque ac Circes matri. Clitię a Sole dilecta. Medusa homines aspectu in silicem uertens. Andromede, quam amauit Perseus. Casiope, eius mater, nymphis se prętulerat, ob illa belluę erat exposita. Medusa a multis petita, a Neptunno uitiata, a Minerua deformata IIII . Proserpina a Dite rapta flores legens circa Pegusam, lacum Ęthnę. Aretusa


387. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_409 | Paragraph | SubSect | Section]

paucos, felicitatem et beatitudinem assequi. Bona tamen spes est, ut post mortem quis ea omnia consequatur, quorum desiderio accensus optime pro uiribus egit uitam atque exegit 325. 327 . Animus pleno ueritatis gaudebit lumine, Deum esse persentiens, tum ueritatem ipsam se ipsa lucentem atque gau dentem propria, tum ipsum gaudium ueritate propria lucens. Verę res in mundo inuisibili, cętera earum umbrę 363 . Zoroaster grammaticus:


388. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

efficit 40 . Quisquis pulchrum amat corpus, non hominem, sed ea quę sunt hominis amat 42 . Charmides, Glauconis filius, forma insignis 98 . Pulchrum est quod semper tale perseuerat 117 . Phedrus de pulchro 159 . Poscit a Deo, ut intus pulcher fiat 166 . Pulchrum sine mensura et moderatione esse non potest 262 .


389. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Volubilitas fortunę in Demetrio 243 . Fortuna regum uaria 256 . Difficilius reges a summo fastigio ad medium detrahi quam a medio ad imum 315 . Persei filii seruituti addicti 324 . Germani aleę studiosi 347 . In eos qui de fortuna quęri solent 353 . Varia in Cleandro fortuna 433 .


390. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_417 | Paragraph | SubSect | Section]

locutum 93 . Polycratis felicitas. Prosperę fortunę casus periculosus 100 . Atheniensium nemo aduersum casum expertus quamdiu Pericles pręfuit bello 150 . Incenditur Persepolitana regia 220 . Alexander felicitate nimia corruptus 222 . Metelli Macedonici felicitas 337 . Valeria in Syllę sedem transiens: Volui, inquit, felicitatis tuę


391. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_417 | Paragraph | SubSect | Section]

Veteranorum erga Cęsarem fides 387 . Pompeius fidem seruat inimico 392 . Iudei Cęsaris statuam inferri templo non sunt passi 413 . Fideles persequi Traianus desiit apologeticis libellis permotus 429 . Crux in cęlo Constantino apparuit 454 . Crucis lignum repertum 454 . Demones ueros sanctos timent


392. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk1_422 | Paragraph | SubSect | Section]

uultum seruat fortuna benignum 11 . TERTVLLIANVS
Fides. Traianus Christianos non inquiri debere iussit, oblatos puniri 1 . Primus fidei persecutor Nero 3 . Obiecta Christianis 6 . Deus Christianorum 6 . De prophetis. De Scripturis 6 . Ptolomeus. Moyses


393. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_3 | Paragraph | SubSect | Section]

consultant 280. EMILIVS PROBVS Gratus. Mori referrendo benemeritis gratiam quam ingratus uiuere maluit 40. Gula. Magnesia panem, Lampsacus uinum, Myntha obsonium prębebant 7. Epulabatur more Persarum 9. Quia laute uiuebat, in inuidiam inciderat 24. PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS Gula. Antiochus, Syrię rex, a sodalibus, quos temulentus in conuiuio


394. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_8 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. Pręualet uinum bibentibus Olophernes illud 88. Holophernes lętatus propter Iudith ebriatus est et obdormiuit in mortem. Iacebat in lecto ebrietate sopitus, et feminę manus effecit, ne unquam expergisceret abscisso capite eius 96. Assueri, regis Persarum, conuiuium apparatum diebus CLXXX celebratum VII in uestibulo horti 97. Aman lętatur in conuiuio reginę, et quod ab ea inuitatus fuerit, magni se ęstimat. Sed cito lętitia uertitur in luctum et epulę in amaritudinem 98. Murmuratio petentium carnes. Psalmus LXXVII 115.


395. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_10 | Paragraph | SubSect | Section]

in melius regno. Psalmus CVII 118. Quid retribuam Domino. Psalmus CXV. Eructabunt labia mea hymnum etc. Psalmus CXVIII 121. Ecce nunc benedicite Dominum omnes serui Domini. Psalmus CXXXIII. Enarrans beneficia benedicit Domino. Psalmus CXXXIII. Pro liberatione a persecutoribus. Psalmus CXXXVII. Item pro beneficiis. Psalmo eodem* 123. Pro uictoria contra Goliath et Philisteos. Psalmus CXLIII 114. / Laudat Deum pro pietate erga populum. Psalmus CXLVI. Ecclesiam inuitat ed laudandum Deum pro beneficio.


396. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_25 | Paragraph | SubSect | Section]

Cęsaris ad Alexandri statuam 367. Nero deorum emulus 418. Gula. Noe ebrius 2. Troiani mensas comedunt 42. Arpię 42. Vinum foeminis interdictum 70. Mandane micturiens urbem cum tota Asia uisa est inundare 90. Persę non nisi poti consultant. Cyrus Persis prandium apposuit 91. Cyri uictoria in Massagetas crapula graues 93. In Albano monte Latinę ferię 95. Solis mensa 98. Darii coena CXXVI prouinciarum magistris exhibita 102. In panem, uinum et obsonium tres urbes


397. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_25 | Paragraph | SubSect | Section]

Nero deorum emulus 418. Gula. Noe ebrius 2. Troiani mensas comedunt 42. Arpię 42. Vinum foeminis interdictum 70. Mandane micturiens urbem cum tota Asia uisa est inundare 90. Persę non nisi poti consultant. Cyrus Persis prandium apposuit 91. Cyri uictoria in Massagetas crapula graues 93. In Albano monte Latinę ferię 95. Solis mensa 98. Darii coena CXXVI prouinciarum magistris exhibita 102. In panem, uinum et obsonium tres urbes datę Themistocli 136. Capuę


398. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_30 | Paragraph | SubSect | Section]

257. Confugient gentes multę ad Dominum. Desertum 272. A Christo mansuefacti. Populus pauper et tenuis 275. Suscitantur ab aquilone, ut credant in eum qui uenit ab ortu 276. Insulę 277. Deus non solum Iudeorum Dominus, sed etiam gentium 283. Persecutio 289. Nos sumus et gens et tribus Domini 291. Conuertimini ad me ab extremis terrę, et salui eritis. Beati qui non uiderunt et crediderunt 295. Dabit impios pro sepultura 296. In ipso gentes sperabunt 297. Et semen tuum gentes hęreditabunt


399. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_35 | Paragraph | SubSect | Section]

pertusum habens guttur, dum ficus decoquantur 6 .
Gratus. Delphin 3 . Sagittarius 5 . Andromeda Perseum secuta inuitis parentibus 2 . HOMERVS
Gula. Pro caprini uentris omento pugnant Vlisses et Irus.


400. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_35 | Paragraph | SubSect | Section]

Lysippus dicebat ab illis antiquis pictoribus factos quales essent homines, a se uero, quales esse uiderentur 321. Inuidia. Pyramides faciendas curarunt Ęgypti reges, ne pecuniam successori relinquerent 340. Ira. Leones in senecta hominem appetuunt, quoniam ad persequendas feras uires non suppettant 87. Cerebrum ursi potum in ursinam rabiem agit 92. Circa Abderam equi pasti inflamantur rabie circa Potniam uero et asini 251. Nero amissarum rerum nuntio accepto duos calices


401. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_37 | Paragraph | SubSect | Section]

exhalationis 246. Atheneus: Aduenio ab imis atque cęcis inferum tenebris 258. EMILIVS PROBVS Iustus cognominatus Aristides 8. / Interpres. Interpreti diffidens Hannibal Persice loqui didicit 7. Inuidiam, ut effuggeret, sępius abfuit a ciuitate 24. Vt inuidiam caueret, alterius se nomine principem se gerere asserebat 40. Victor uictis deditus propter inuidiam 42. Inudia obstitit uirtuti 48. Res


402. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_42 | Paragraph | SubSect | Section]

PARTE PRIMA Iudex. Iudicium Christi futurum, et qui sunt uiui et mortui qui iudicabuntur 7. Quare de die et hora illa nemo scit 160. Duo aduentus Domini 214. Prodigia Antichristi 215. Iustitia: singularum rerum et personarum ęquissima distributio 22. Stateram ne transilias, id est ne prętergradiare iustitiam 151. Ignoratio. Quare tot gentes perire passus est Dominus, dum differt incarnationem 69. Inimicos aliquando nobis utiles esse 231.


403. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_43 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudicii uenturo sicut fur 182. De die horrenda Iudicii 202. De timore ultimi Iudicii 232. Iudicium occulta manifestabit 299. Anima subito, cum discesserit a corpore, iudicanda ante Deum presentatur 316. / Inuidia semper persequens bonos 117. Inuidia torquet inuidentem 178. Inuidia persequitur iustitiam 231. O, inuidia, primum mordax tui 246. Inuidi contra amicos Dei 250. Semper uirtutes sequitur inuidia 272. Maria, soror Aaron, lepra percussa ob inuidiam 283.


404. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_43 | Paragraph | SubSect | Section]

timore ultimi Iudicii 232. Iudicium occulta manifestabit 299. Anima subito, cum discesserit a corpore, iudicanda ante Deum presentatur 316. / Inuidia semper persequens bonos 117. Inuidia torquet inuidentem 178. Inuidia persequitur iustitiam 231. O, inuidia, primum mordax tui 246. Inuidi contra amicos Dei 250. Semper uirtutes sequitur inuidia 272. Maria, soror Aaron, lepra percussa ob inuidiam 283. Ira. Qui odit fratrem suum homicida est 127. Vindicta Dei eo


405. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_45 | Paragraph | SubSect | Section]

Hietro suadente causas maiores cognoscendas sibi reseruauit, minores autem delegauit tribunis, centurionibus, quinquagenariis, decanis 12. De iudicio 13. Iuste iudica 17. Peccanti peregrino sicut et ciui ęquum iudicium sit 18. Non accipies personam nec munera, quia munera excęcant oculos sapientum et mutant uerba iustorum 27. Iudices Iohel et Abias peruerterunt iudicium pro muneribus 42. Quia Dauid partem bonorum Miphiboseth concessit Sibę, seruo eius, Dominus diuisit regnum illius inter Roboam et


406. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_46 | Paragraph | SubSect | Section]

quęrere fieri iudex. Non iudices contra iudicem 142. Iudex sapiens 144. Priusquam interroges, ne uituperes. Interrogatum corripe iuste 144. ludicium improbum. Iudicium prudens. Munera excęcant oculos iudicum 145. Erubescite de iniustitia 149. Ne accipias personam, ut delinquas 150. Omnes diligunt munera. Pupillo non iudicant et causa uiduę non ingreditur ad illos etc. 151. Ve qui dicitis malum bonum etc. Ve qui iustificatis impium pro muneribus 152. Qui opprimunt in iudicio pauperes 153.


407. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

fratrem Abel 1. Palestini inuidentes opulentiam Isaac obstruxerunt puteos potum negantes pecori eius 4. Esau uoluit occidere fratrem Iacob inuidens ei paternam benedictionem 5. Iacob propter opulentiam inuisus filiis Laban, cognatis suis, etiam ab ipso Laban persecutionem patitur. Ioseph, quia plus diligitur a patre, fratribus odio habetur 6. Onan, ne fratri suscitet semen, ingressus ad Thamar proiicit semen in terram 7. Prophetantibus Heldad et Medad Iosue ait Moysi: Prohibe eos. Respondit: Quid emularis pro me? 21.


408. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

Illo uero mortuo pristinę dignitatis recuperauit sibi locum 90. Aman inuidet Mardocheo, sed quam in eum perniciem parat, ipse patitur 98. Inuidia Sathan contra Iob timentem Deum. Paruulum occidit inuidia 101. Si gauisus sum ad ruinam eius qui me oderat 106. Contra persecutores et inuidos. Psalmus XVI 109. Petit liberari a persecutione Absalon filii. Psalmus XXVII 110. Turbatio Herodis ac principum de prędicatione apostolorum. Psalmus XLVII 112 . Persecutoribus mala denunciantur. Psalmus LXII 114. Liberatio a


409. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

Aman inuidet Mardocheo, sed quam in eum perniciem parat, ipse patitur 98. Inuidia Sathan contra Iob timentem Deum. Paruulum occidit inuidia 101. Si gauisus sum ad ruinam eius qui me oderat 106. Contra persecutores et inuidos. Psalmus XVI 109. Petit liberari a persecutione Absalon filii. Psalmus XXVII 110. Turbatio Herodis ac principum de prędicatione apostolorum. Psalmus XLVII 112 . Persecutoribus mala denunciantur. Psalmus LXII 114. Liberatio a persecutionibus et odio multorum. Psalmus LXVIII 114. Persecutio


410. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

101. Si gauisus sum ad ruinam eius qui me oderat 106. Contra persecutores et inuidos. Psalmus XVI 109. Petit liberari a persecutione Absalon filii. Psalmus XXVII 110. Turbatio Herodis ac principum de prędicatione apostolorum. Psalmus XLVII 112 . Persecutoribus mala denunciantur. Psalmus LXII 114. Liberatio a persecutionibus et odio multorum. Psalmus LXVIII 114. Persecutio Antiochi contra ludeos. Psalmus LXXVIII 115. Perfidi uexantes sanctos, uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus LXXXXIII. Iniqui


411. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

persecutores et inuidos. Psalmus XVI 109. Petit liberari a persecutione Absalon filii. Psalmus XXVII 110. Turbatio Herodis ac principum de prędicatione apostolorum. Psalmus XLVII 112 . Persecutoribus mala denunciantur. Psalmus LXII 114. Liberatio a persecutionibus et odio multorum. Psalmus LXVIII 114. Persecutio Antiochi contra ludeos. Psalmus LXXVIII 115. Perfidi uexantes sanctos, uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus LXXXXIII. Iniqui captabunt in animam iusti. Psalmo eodem 117. Multiplicata est


412. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_47 | Paragraph | SubSect | Section]

liberari a persecutione Absalon filii. Psalmus XXVII 110. Turbatio Herodis ac principum de prędicatione apostolorum. Psalmus XLVII 112 . Persecutoribus mala denunciantur. Psalmus LXII 114. Liberatio a persecutionibus et odio multorum. Psalmus LXVIII 114. Persecutio Antiochi contra ludeos. Psalmus LXXVIII 115. Perfidi uexantes sanctos, uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus LXXXXIII. Iniqui captabunt in animam iusti. Psalmo eodem 117. Multiplicata est super me iniquitas superborum. Psalmus CX VII. Iniquos odio


413. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_48 | Paragraph | SubSect | Section]

LXXVIII 115. Perfidi uexantes sanctos, uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus LXXXXIII. Iniqui captabunt in animam iusti. Psalmo eodem 117. Multiplicata est super me iniquitas superborum. Psalmus CX VII. Iniquos odio habui. Psalmo eodem 120. Principes persecuti sunt me gratis; multi qui persecuntur me. Psalmo odem. Cum exurgerent homines in nos etc. Psalmus CXXIII 121. Qui seminant inter fratres discordiam et odium. Dissimulator odii 127. Detestantur stulti eos qui fugiunt mala. Boni despecti a malis. Inuidus


414. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_48 | Paragraph | SubSect | Section]

sanctos, uiduam, aduenam, pupillum. Psalmus LXXXXIII. Iniqui captabunt in animam iusti. Psalmo eodem 117. Multiplicata est super me iniquitas superborum. Psalmus CX VII. Iniquos odio habui. Psalmo eodem 120. Principes persecuti sunt me gratis; multi qui persecuntur me. Psalmo odem. Cum exurgerent homines in nos etc. Psalmus CXXIII 121. Qui seminant inter fratres discordiam et odium. Dissimulator odii 127. Detestantur stulti eos qui fugiunt mala. Boni despecti a malis. Inuidus infirmus. Odium 128. Inuidus.


415. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_48 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui seminant inter fratres discordiam et odium. Dissimulator odii 127. Detestantur stulti eos qui fugiunt mala. Boni despecti a malis. Inuidus infirmus. Odium 128. Inuidus. Odientes pauperem et fratres 130. Ne gaudeas de malo inimici. Odium cęlans 131. Impii persecuntur, iusti defendunt. Iusti impium, et impii iustum abominantur 132. Labor hominum patet inuidię 133. Ecclesiaab inimicis uexata permittente Domino 136. Inuidia diaboli mors intrauit etc. Imitantur autem illum qui sunt ex parte illius 137. Noli


416. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_48 | Paragraph | SubSect | Section]

Noli de mortuo inimico gaudere 142. Qui sibi inuidet nihil est illo nequius. Inuidus 144. Laqueo peribunt qui oblectantur casu iustorum. Memento nouissimorum et desine nunc inimicari 147. Laxati sunt funiculi tui, sed non pręualebunt 158. Confundantur qui me persecuntur, et non confundar ego. Paueant illi, et non paueam ego 172. Principes petierunt, ut perderent Hieremiam etc. Ismael nisus est interficere Godoliam dolo 178. Contra Idumeos qui odio habuerunt filios Israel. Item contra Syros. Diripientes hęreditatem Domini,


417. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_50 | Paragraph | SubSect | Section]

rex Ammonitarum, legatos Dauid rasa parte altera barbę uestibusque 18 lvusque ad nates subsectis dimisit 51. / Hieroboam extendit manum in prophetam, et manus aruit 58. Anon iniurię prędictę dedit poenas auctas 72. Patiens persecutionem ab hominibus uel demoniis. Psalmus VII 109. Tacui contra contentiones peccatoris. Psalmus XXXVIII. Dimitte, Domine, opprobrium patienti et tacenti. Psalmo eodem 111. Iniqui persecuti sunt me, paulominus consummauerunt me in terra. Redime me a calumniis hominum. Non


418. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_50 | Paragraph | SubSect | Section]

et manus aruit 58. Anon iniurię prędictę dedit poenas auctas 72. Patiens persecutionem ab hominibus uel demoniis. Psalmus VII 109. Tacui contra contentiones peccatoris. Psalmus XXXVIII. Dimitte, Domine, opprobrium patienti et tacenti. Psalmo eodem 111. Iniqui persecuti sunt me, paulominus consummauerunt me in terra. Redime me a calumniis hominum. Non tradas me calumniantibus me. Psalmus CXVIII 120. Repleti sumus despectione, opprobrium sumus abundantibus et despectio superbis. Psalmus CXXII 121 . Supra dorsum meum fabricauerunt


419. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_50 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum. Non tradas me calumniantibus me. Psalmus CXVIII 120. Repleti sumus despectione, opprobrium sumus abundantibus et despectio superbis. Psalmus CXXII 121 . Supra dorsum meum fabricauerunt peccatores. Prolongauerunt iniquitatem suam. Psalmus CXXVIII. Cupit liberari a perseeutionibus inimicorum. Psalmus CXXXIX 124. Contumeliosus 127. Lędere innocentem 130. Pauperis oppressor. Pauperis uiolator. Oppressor. Amico nocens dolose et deprehensus dicit: Ludens feci 131. Oppreesor pauperum 132. Opprimuntur innocentes. Et si


420. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_51 | Paragraph | SubSect | Section]

diebus multis 177. Hieremiam proiecerunt in lacum luti. Liberatur ab Ethiope eunucho; mansit tamen in uestibulo carceris usque quo capta est Hierusalem 178. Patrem et matrem contumeliis affecerunt 189. Facientes calumniam egenis et confringentes pauperes 205. Amos persecutionem patitur 206. Quare respicis contemptores et taces conculcante impio iustiorem se? 210. Imprudens. Qui non operuerit cisternam, et quicquam in eam inciderit, damni reus erit 12. Stultus. Fatuus. Mulier insipiens. Imprudens. Stultus. Fatuitas.


421. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_56 | Paragraph | SubSect | Section]

131. Inimicus 142. Non credas inimico tuo in ęternum. In labiis suis indulcat inimicus et in corde suo insidiatur, ut subuertat te in foueam 143. Subuersio inimicorum 146. Discordię seminator 147. Contra inimicos fidei oratio 148. Iniquitas persecutorum 166. Filius contumeliam facit patri et filia surget aduersus matrem suam, nurus aduersus socrum suam, et inimici hominis domestici eius 209. Inimicis qui semel dolo usi lęserunt, ultra non credendum 221. Indoctus. Quis est iste inuoluens


422. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_57 | Paragraph | SubSect | Section]

autem contra illos Demetrio DCCC tantum remanserunt reliquis metu diffugientibus 220. Inualidus. Dauid inuenit Ęgyptium derelictum in agro propter egritudinem, et iam tridui inędia deficientem, fouit eum cibo, et ducatu illius percussit cuneum Philistiim 48. Asahel, dum persequitur fugientem Abner, ab eodem hasta in inguine percussus interiit 49. Fortitudo uestra ut fauilla stuppę et opus ut scintilla 152. Omnes munitiones tuę sicut ficus cum grossis suis: si concusse fuerint, cadentin os comedentis etc. 209.


423. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_59 | Paragraph | SubSect | Section]

suo 161. Contra transgressores Legis 166. Quia contempsistis me, euertent uos Romani 168. Si feceritis hęc, salui eritis. Si uero non audieritis, in solitudine erit domus uestra 173. Nolentes audire sermones Domini, euertuntur ab inimicis 174. Persequar eos in gladio et fame et pestilentia, eo quod non audierint uerba mea, quę misi ad eos per seruos meos prophetas 175. De inobedientia populi 176. Sedechias mala passus, quia non obediuit uerbis Domini 177. Orastis me, et annunciaui. Sed decepistis


424. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_64 | Paragraph | SubSect | Section]

dies tribulationis etc. Mane, mane iudicium suum dabit in luce. Effundam super eos indignationem meam. In igne enim zeli mei deuorabitur omnis terra 211. Et transibit in maris freto, et percutiet in mari fluctus, et confundentur omnia profunda fluminis 214. Deiectio persecutorum et Antichristi. Ecce dies Domini ueniunt etc. De Antichristo et conuersione omnium in fine et aduentu Domini secundo 215. Ipse enim quasi ignis conflans et quasi herba fulonum. Et sedebit conflans et emundans argentum etc. Et accedam ad uos in


425. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_64 | Paragraph | SubSect | Section]

Filios enutriui et exaltaui, ipsi uero spreuerunt me. Terra uestra deserta desolabitur etc. Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Argentum tuum uersum est in scoriam etc. Qui dereliquerunt Dominum, consummentur 151. Propter quid captiuata domus Iacob. Persecuti sunt eos Chaldei. Dominus auferet ab Hierusalem ualidum et fortem, et effeminati, id est idolatrę Romani dominabuntur eis. Viri gladio cadent, et Hierusalem desolata in terra sedebit. Expectaui, ut faceret uuas etc. Ideo auferam sepem eius, et erit in dirreptionem. Arguit


426. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_65 | Paragraph | SubSect | Section]

matrem uestram 162. Iterum de incredulitate eorum 163. Iudeos arguit iniurię in Christum. Iniquitates uestrę diuiserunt inter uos et Deum uestrum etc. 164. Quęsierunt me qui ante non interrogabant. Sacrificia Legis respuit, incredulitatem Iudeorum apostolos persequentium increpat 166. Populus Israel mulier adultera et fornicaria 167. Quia contempsistis me, euertent uos Romani. Filii insipientes sunt et uecordes. Vere mendaces erant colles et multitudo montium, id est scribę et pharisei. De eorum obstinatione. Argentum


427. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_68 | Paragraph | SubSect | Section]

Herodes decolauit Ioannem Baptistam XIIIL Exprobrant, quod discipuli non lauant manus XV. Tentantes interrogant XIX. Murmurant primi, quia nouissimis datur denarius sicut et ipsis XX. Indignantur contra pueros Dominum laudantes XXI. Sciebat Pilatus, quod per inuidiam tradidissent eum XXVII. Cum persequentur uos in ciuitate ista, fugite in aliam. Si patrem familias Belzebub uoeauerunt, quanto magis domesticos eius. Nolite timere eos qui occidunt corpus tantum X. Consultant, quomodo perdant Iesum XII. Quęrentes eum tenere timuerunt turbas XXI. Eritis odio


428. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_69 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesum. Tenuerunt eum; ducitur ad Caipham etc. XXVI. Dicunt: Seductor ille dixit etc. XXVI. Custodes corrumpunt, ne testentur illum resurrexisse, sed a discipulis furtim noctu sublatum XXVII. Inimicus. Diligite inimicos uestros et benefacite odientibus. Orate pro persequentibus et calumniantibus V. Infernus. Eiicientur in tenebras exteriores: ibi erit fletus et stridor dentium VIII. Mittent eos in caminum ignis: ibi erit fletus et stridor dentium XIII. Imprudens. Quinque uirgines fatuę XXV. Iuramentum. Non iurare omnino neque per


429. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_70 | Paragraph | SubSect | Section]

pręcipit, ne prohibeant illum qui nomine ipsius inuocato eiiciebat demonia, licet non sequeretur ipsum IX. Date quę sunt Cęsaris Cęsari et quę Dei, Deo XII. Inuidia diaboli mors intrauit in orbem terrarum contra ipsum I. Tradito Ioanne recessit Iesus in Galilea. Docet in persecutionibus non expectare, sed cum inciderimus, manere I. De Domino dicunt: In furorem uersus est, et Belzebub habet III. Ventus et mare persecutores sunt IIII. Iesum uocant fabrum et fabri filium VI. Quęrunt Dominum perdere, quoniam turba admiratur super doctrina eius.


430. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_70 | Paragraph | SubSect | Section]

XII. Inuidia diaboli mors intrauit in orbem terrarum contra ipsum I. Tradito Ioanne recessit Iesus in Galilea. Docet in persecutionibus non expectare, sed cum inciderimus, manere I. De Domino dicunt: In furorem uersus est, et Belzebub habet III. Ventus et mare persecutores sunt IIII. Iesum uocant fabrum et fabri filium VI. Quęrunt Dominum perdere, quoniam turba admiratur super doctrina eius. Tentantes interrogant: In qua potestate hęc facis II. Quęrunt eum capere in uerbo XII. Confutati sermonibus iam non audent interrogare, sed apertissime


431. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_72 | Paragraph | SubSect | Section]

et uos facite illis similiter VI. Quid autem et a uobis ipsis non iudicatis quod iustum est. Origenes: Nisi autem esset nobis natura insitum id quod iustum est iudicare, nunquam Saluator hoc diceret XII. Inimicus. Diligite inimicos odientes, maledicentes, calumniantes VI. Dominus persequentium se uulnera sanat. Malcho auriculam restituit et Petrum de percussione increpat XXII. Dominus orat pro crucifixoribus suis: Pater, dimitte illis: non enim sciunt quid faciunt XXIII. / Ignorantia. Qui non cognouit


432. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_73 | Paragraph | SubSect | Section]

obliquum et malignum cor, caligo perpetua propter ignorantiam et fallaciam. Lymbus abyssi propter superbiam VIII. Infernus secundum BasiliumXVL Interpres. Non oportet omnia quę parabola continet ad litteram pertractare, sed sensum elicientes, cuius causa componitur, nihil aliud perscrutari XV. Incipiens a Moyse et omnibus prophetis interpretabatur illis in omnibus Scripturis quę de ipso erant. Necesse est impleri omnia quę scripta sunt in lege Moysi et prophetis et psalmis de me. Tunc aperuit illis sensum, ut intelligerent Scripturas XXIIII. Ingratus.


433. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_75 | Paragraph | SubSect | Section]

siquis eum confiteretur esse Christum, extra synagogam fieret. In peccatis natus es totus et tu doces nos. Et eiecerunt eum foras IX. Iesus iam non palam ambulabat apud Iudeos etc. Non quia timeret, sed exemplum discipulis ponens, ut discerent non esse peccatum, si eius fideles oculis persequentium se subtraherent et furorem sceleratorum latendo potius euitarent quam se ostendendo magis accenderent XI. Cogitauerunt principes sacerdotum, ut et Lazarum interficerent, quia multi propter illum abibant ex Iudeis et credebant in Iesum.


434. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_75 | Paragraph | SubSect | Section]

XI. Cogitauerunt principes sacerdotum, ut et Lazarum interficerent, quia multi propter illum abibant ex Iudeis et credebant in Iesum. Pharisei dixerunt ad se metipsos: Videtis, quia nihil profecimus . Ecce mundus totus post eum abiit XII. Qualiter et ipsi qui persequuntur sint amici nostri. Si mundus uos odit, scitote, quia me priorem uobis odio habuit. Si de mundo fuissetis, mundus quod suum erat diligeret. Quia uero de mundo non estis, sed ego elegi uos de mundo, propterea odit uos mundus. Non est seruus maior domino suo. Si me


435. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_76 | Paragraph | SubSect | Section]

sint amici nostri. Si mundus uos odit, scitote, quia me priorem uobis odio habuit. Si de mundo fuissetis, mundus quod suum erat diligeret. Quia uero de mundo non estis, sed ego elegi uos de mundo, propterea odit uos mundus. Non est seruus maior domino suo. Si me persecuti sunt, et uos persequentur etc. Sed hęc omnia facient uobis propter nomen meum, quia nesciunt eum qui misit me XV. Mundus eos odio habuit, quia non sunt de mundo, sicut et ego non sum de mundo XVII. Infernus. Tanta est diuersitas suppliciorum, quanta


436. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_76 | Paragraph | SubSect | Section]

nostri. Si mundus uos odit, scitote, quia me priorem uobis odio habuit. Si de mundo fuissetis, mundus quod suum erat diligeret. Quia uero de mundo non estis, sed ego elegi uos de mundo, propterea odit uos mundus. Non est seruus maior domino suo. Si me persecuti sunt, et uos persequentur etc. Sed hęc omnia facient uobis propter nomen meum, quia nesciunt eum qui misit me XV. Mundus eos odio habuit, quia non sunt de mundo, sicut et ego non sum de mundo XVII. Infernus. Tanta est diuersitas suppliciorum, quanta peccatorum XV.


437. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_78 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Antichristi multi facti sunt II. APOCALYPSIS: Ecce ueniet cum nubibus; et uidebit eum omnis oculus, et qui eum pupugerunt; et plangent se super eum omnes tribus terrę. Etiam. Amen I. Et habebant super se regem angelum abyssi etc. de Antichristo et persecutione tunc futura IX. Ciuitatem sanctam, id est Ecclesiam calcabunt mensibus XLII; et dabo duobus testibus meis, id est Enoch et Helię, et prophetabunt etc. Hi sunt duę oliuę et duo candelabra lucentia in conspectu Domini terrę stantis


438. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_80 | Paragraph | SubSect | Section]

Sęueritas Dei in eos qui ceciderunt XI. Reddite omnibus debita etc. XIII. AD GALATAS: Vnus quisque onus suum portabit. Nolite errare; Deus non iriridetur. Quę seminauerit homo, hęc et metet: de carne corruptionem, de spiritu uitam ęternam VI. AD COLOSSENSES: Non est acceptio personarum apud Deum III. IACOBI: Vt in aliquo ad dignitatem promouendo inspiciatur meritum II. Ignorantia. AD CORINTHIOS I: Siquis autem ignorat, ignorabitur XIIII. ACTVVM: Paulus apertis oculis nihil uidens admanum ducitur in Damascum. Ab Anania uisum recipit


439. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_81 | Paragraph | SubSect | Section]

II . Pugna inter fratres e dentibus draconis cum armis natos. Quinque tantum superfuerunt qui Cadmi socii fuere III . Polydectes inuidens glorię Persei uictoris in saxum mutatur. Lyncus Triptolemo inuidens honorem a Cerere delatum, dum eum occidere cogitat, in lincem uersus perfìcere non potuit V . Dedalus Perdicem discipulum, quia primus serram et circinum inuenit, e muro


440. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_84 | Paragraph | SubSect | Section]

seruum iratus quomodo iram compescuerit. In Socrate irę signum erat uocem suhmittere, loqui partius 54. Omnis indignatio in tormentum suum proficit. Rex iracundus: Darius, Xerxes, Alexander in Clytum, Lysimacum, Lucius Sylla, Marcus Marius, Caius Cęsar. Ira regis Persarum, Cambyses, Cyrus in fluuium iratus, Cęsar in uillam, Alexander 55. Friuolis turbamur et inanibus: taurum color rubicundus excitat, ad umbram aspis exurgit, ursos leonesque mappa proritat etc. 56. Quomodo leniamus iram alienam. Cogitatio mortalitatis mollit


441. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_85 | Paragraph | SubSect | Section]

Inconstantia. Achilles Homericus modo pronus, modo supinus, in uarios actus se se componens 72. De uagationibus citra propositum. Leuitas nusquam se continens 74. Vnde sit ista inconstantia? Nemo proponit sibi quid uelit, nec si proposuit, perseuerat in eo 8. Male uiuunt, qui semper uiuere incipiunt 9. Inconstantia uitam breuiorem facit 12. Obserua, an hodie uelis, quod heri etc. 13. Quid est hoc quod non alio tendentes alio trahit 17. Inconstantia loci mutandi 51.


442. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_85 | Paragraph | SubSect | Section]

Quintus Pompeius, Cęsar, Antonius, urbs Roma 38. Segnes in referenda gratia. Admonitus Cęsar retulit gratiam. At Tiberius: Non memini, inquit, quid fuerim 39. Penitet accepti beneficii, quem nondum redditi piget 43. Torta a tyrannis uxor, nunquid de tyrannicidio sciret, perseuerauit negare. Postea maritus eius tyrannum occidit. Illam sterilitatis nomine dimisit, intra quinquennium non parientem; ingrati actio est 127. Ingrati actio. Diues sordide natus ei quem de carcere redimerat, filiam collocauit. Is in adulterio deprehensam patre deprecante occidit;


443. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_86 | Paragraph | SubSect | Section]

improbę linguę quam impurę 37. Infamia ab infamibus non timenda 42. Nec dubitaueris bonam uitam quam opinionem bonam malle. Hę uoces non aliter fugiendę sunt quam illę, quas Vlixes nisi alligatus pręterire noluit 62. Hypocrita. Iniucunda uita nec secura semper sub persona uiuentium 75. Non aliter uiuas in solitudine, aliter in foro 86. Hipocritę tristes 2. Impatiens. Quosdam unius uerbi contumelia non ęquo animo lata in exilium proiecit 50. Aiacis impatientię furor 53. Qui leuissimis iniuriis mouentur. Fidus


444. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_94 | Paragraph | SubSect | Section]

uiaticum 87. Cęsar epulum ! fleuit Antonii necem 111. Ignauus. Cato dicebat commilite sibi opus non esse, qui inter eundum manus, inter confligendum pedes agitaret quique stertendo quam hostibus clamitando longius sentiretur 92. Persę regis uicti ignauiam Emilius reprehendit, quod uitę cupiditate adeo se suppliciter gereret, ut indignus priore fortuna uideretur 103. In Galbam 104. Ignauia Antonii, cum copias haberet quadringentorum ferme milium 107. Arbaces in poenam ignauię


445. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_95 | Paragraph | SubSect | Section]

apud paucos illic manens quam circumiens apud multos de nobis obloquatur. Quosdam sibi detrahentes, cum uinolentiam excusassent, dimisit 229. Lycurgus orator pecunia se redimens a calumniatore 25. Agesilaus maiore odio / calumniatores quam fures persecutus 30. Hipochrita. Melius palato quam corde sentiens 92. Cęsar coronam sibi imponi recusauit, et statuę suę ablatam ultus est, se pro libertate populi stare simulans, cum tamen dominatum exerceret 104. Impatientia. Papyrius eum qui sibi barbam


446. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_97 | Paragraph | SubSect | Section]

Quid sit ira, quid odium, quid iracundia, quid excandescentia 73. Ignem gladio non fodiendum 82. Pythagoras: In ira nihil aut dicendum aut faciendum 82. Eurylochus, Pyrrhonis discipulus, furore instigatus ita est, ut sumpto ueru cum carnibus coquum in forum usque persequeretur, et in Helide quęstionibus discipulorum fatigatus abiecto pallio Alpheum transnauit fluuium 95. Iniuria. Solon: Quomodo homines minime humana iura uiolarent? Si sic doleant et afficiantur qui non lacessuntur iniuria sicut qui lacessuntur 8. Mirari se dicebat


447. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_100 | Paragraph | SubSect | Section]

Murices ferreos in terram defodisse Darium transfuga nunciauit 17 .
Ignis. Tyrii incendere machinas Alexandri, cum obsiderentur 9 . Regia Persarum incenditur 24 . POLIBIVS Iudex. Fabius dictator primo formidolosus habitus, postea ex rerum euentu prudentissimus imperatorum iudicatus 56. Inuidia hospites citius quam


448. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_104 | Paragraph | SubSect | Section]

Marcelli animaduersio in milites, qui fugerant. Cecilius Metellus de Italia deserenda agitat, et ignominia notatur 293. Athenienses in Philippi statuas et in ipsum uerbis pugnant 306. Rex Olor Dacos coegit uxoribus ministrare, cum aduersus Basternas male dimicassent 322. Persei regis capti ignauia. Sergius Galba 324. Qui uitę cupidus interfectorem tantum morę rogauit, donec aluum exoneraret 355. Domitius mortis pauidus 381. Stulta Caii expeditio 414. Inualidus. Adrianus Commodum sibi successorem adoptans, cum ualitudinarium


449. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_109 | Paragraph | SubSect | Section]

HIERONYMI Iudicium ultimum 41. Tuba, dies Domini 42. Dies Domini magnus et horribilis. Vallis Iosaphat 45. Regnum mille annorum 46, 47, 178. Dies tenebrarum 54, 71. Et reuelabitur quasi aqua iudicium 54, 72. Iudex causas, non personas considerat 55. Ventilabrum tenebit in manu et purgabit aream 59, 79. Ignis iudicii 75. Misericors et iustus 92. Regnum Domini Iesu 110. Quod in fine mundi uniuersa moueantur 112. Dies tribulationis 133. Solitudo 135, 136.


450. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_111 | Paragraph | SubSect | Section]

Inconstantia. Notandum in Scripturis sanctis, quod semper peccatorum moueantur pedes 352. Iustitia. Iudex iustus 70. lustum iudicium iudicate 161. Non est omnium recte iudicare 191. Nullius personam accipit in iudicio 215. Semita iusti recta est 248. Iustus, iustitia 321. Iudicate mane iudicium et erruite ui oppressum 361. Iosias rex iustus 362. Iustitia mixta misericordia 380. Ignis natura duplex. Lumen habet credentibus,


451. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_112 | Paragraph | SubSect | Section]

tantum sequuntur 302. Apochriphi 321. Amen 325. Tharsis mare et Indię regio. Tharsum urbs Cilicię 330. Circumcidimini Domino, auferte prępucia cordium uestrorum, id est deserite occidentem litteram et sequimini spiritum uiuificantem 338. Personarum mutatio et maxime in prophetis difficilem intellectum facit. Quę si suis locis et causis temporibusque reddantur, plana fient quę uidentur obscura 345. Amen, fiat, Domine 348. LXXinterpretes quanta omiserint 370. Multa in Scripturis dicuntur non ut sint, sed ut


452. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_118 | Paragraph | SubSect | Section]

374. Turbatus sum et non sum locutus 375. Viam fecit semitę irę suę 378. Vincere iram magnę uirtutis est 405. Iniuria. Qui profert contumeliam insipiens est 216. Racha inanis 324. Quosque irruitis in hominem 365. Appropinquauerunt persequentes me iniquitati; a lege autem tua longe facti sunt 418. Cum exurgerent homines in nos, forsitan uiuos deglutissent nos *420./ Imprudeiis. Nolite fieri sicut equus et mulus 35. Insipiens et insanus 257.


453. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_119 | Paragraph | SubSect | Section]

Lunaticus sępe cadens in ignem et crebro in aquam 163. Sicut auis de nido suo transmigrans 281. Inconstans 283. Vię eorum tenebrę et lubricum 346. Infirmati sunt, nec fuit qui adiuuaret 402. Iustitia. Princeps iustus 273. Cognoscere personam in iudicio non est bonum 278. Iustus nimium 299. Iustus Dominus iustitiam dilexit 327. Iustitia maior cęteris 328. Iustitia plena est dextra tua 357. Reddes unicuique secundum opera sua 366. Iustitia. Veritas 385. Iniustitia.


454. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_119 | Paragraph | SubSect | Section]

unicuique secundum opera sua 366. Iustitia. Veritas 385. Iniustitia. Calumnia opprimens innocentes 295. Ignorantia tenebrę, scientia lux 124. Inter notionem et agnitionem 221. Ignis. Napta genus fomenti apud Persas, quo uel maxime nutriantur incendia 126. Exorto caumate arefiunt 175. Ignis aliis lucet, alios urit 378,400. Infernus. Dedit me Dominus in manu, de qua non potero fugere 10. Quam sint infesti demones animę damnatę 13. In terra nouissima. Qui


455. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_122 | Paragraph | SubSect | Section]

tabernaculo tuo a contradictione linguarum 342. Detrahebant mihi 350. Sedens aduersum fratrem tuum loquebaris 359. Dentes eorum arma et sagittę, et lingua eorum gladius acutus 363. Exacuerunt ut gladium linguas suas 366. Detrahentem secreto proximo suo hunc persequebar 397. Domine, libera animam meam a labiis iniquis 419. Labia iniqua et lingua dolosa 437. Quod detractor nulli tam nocet quam sibi. Remedium. Sagittę potentis cum carbonibus desolatoriis 437. Grande malum est lingua, sed a mea me lingua libera, mea lingua


456. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_122 | Paragraph | SubSect | Section]

damnum 274. Murmuratio 401. Inobediens perit 258. Christo non obedistis 328. Maledicti qui declinant a mandatis tuis 415. Insensibilia obediunt creatori, homo non obedit 434. Iudeorum dignitas periit propter idolatriam 12. Persecutores prophetarum et Christi 19. Profugi et uagi ob perfidiam 21. Obstinatio 26. Infelicitas 32. Iudei conuersi 39. Vox in templo audita 40. Immolauerunt filios 48. Iudeorum error de aduentu Christi 51.


457. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_123 | Paragraph | SubSect | Section]

207. Lex Iudeis a Cęsare lata, ut suo ritu uiuere permittantur 217. Filii irę 223. Qui nascentem Ecclesiam destruere nitebantur 245. Iudeorum fabulę 246. Geneologię et contentiones 249. Poena Iudeis incredulis 258. Persecutores Ecclesię 283. Serui 291. Varia Iudeorum fortuna 293. Iudei non lętentur in Christo 296. Auferetur a uobis regnum et dabitur genti facienti fructus eius 297. Adeps, malicia Iudeorum 330. Iudei multiplicati 330. Filii alieni


458. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_127 | Paragraph | SubSect | Section]

homines 103. Ad aream congregantur fructus 108. Iudicii recordatio 116. Raphidim, laus Iudicii 144. Tuba 153. Diuidentur in duas partes 155, 156. Ordo resurgentium 173. Gothoniel iudex super quem spiritus Sanctus 176. Inuidia. Persecutores equi pharaonis 36. Ira ad iustitiam 4. Qui offert arietum pelles, iram uicit 91. Idem offert pinnam iecoris 65. Ira inebriat 68. Cauendum, ut nec moueamur ad iram 16. Imprudens. Furiosus mundus est a lepra 74.


459. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_145 | Paragraph | SubSect | Section]

templi 89. Lętitia Annę, cum a longe uidit Thobiam filium aduentantem 92. Lętitia populi de uictoria Iudith et ipsius ludith inter eos concionantis 96. Lętitia Iudeorum, cum Assuerus reuocaret edictum, quo iubebantur occidi permittens illud conuerti in eorum emulos et persecutores 99. Exultat se esse exauditum. Psalmus VI 109 . Lętentur quęrentes Deum. Psalmus LXVIIII 114. Repletum est gaudio os nostrum etc. Psalmus CXXV 122. Lętetur Israe! in eo qui fecit eum etc. Psalmus CXLVIIII 125.


460. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_155 | Paragraph | SubSect | Section]

qua tangit et illustrat corda fidelium XXI. Et qui sitit, ueniat, et qui uult, accipiat aquam uitę gratis XXII. METHAMORPHOSES
Lis. Phineus in nuptiis Persei rixatus in saxum cum suis uertitur V . Contentio Mineruę cum Neptunno circa nomen urbis Athenarum V . Iason a Medea monitus inter armatos iecit lapidem, et ipsi inuicem digladiantes


461. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_156 | Paragraph | SubSect | Section]

rapuit Proserpinam. Alpheus insecutus Arethusam per subterraneos meatus ab Elide usque in Orthigiam, Sicilię insulam V . Hemus et Rhodope pari amore flagrantes. Iouis, Apollinis, Bacchi, Saturai amores. Latona persecutionem Iunonis passa ob commissum cum Ioue adulterium. Thereus propter Philomenam stupratam sęua passus. Aquilo rapuit Orithiam VI . Medeę et Iasonis amor. Cygnus, Heries filius, amore pueri se pręcipitauit et in


462. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_161 | Paragraph | SubSect | Section]

omnes obediunt,salua permanebit 283. Legum, quę consuetudine stabilitę sunt, mutatio periculosa 296. In eos qui pręferunt legibus aliorum / arbitrium uel timentes non audent lege agere. Lex de honesto bono iustoque confidat. Patris matrisque personam legum lator gerat 305. Quod necesse sit leges hominibus ponere 307. Lex omnis ad uirtutem spectet 322. Finis legum, ut dei cultu et uitę puritate optimum atque pulcherrimum exitum consequaris 324, 325. Magis uelint subesse legibus uictores quam uicti 334.


463. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_166 | Paragraph | SubSect | Section]

satis. Illi uel magnitudinem animi admirati, uel glorię inuidentes, expensas potius publice factas ęquo animo tulerunt. Pericles Atheniensis multos pauperes suis copiis sustentabat 52. Pelopida sibi pecunias, non se pecuniis seruire ostendit 59. Emilius argentum omne ex uictoria Persica partum aurumque in publicum redegit 104. Mos apud Egyptios damnatis, pridie quam interimendi essent, munuscula quędam ex regis aula mittere 112. Cymon in pauperes munificus 2. Agesilaus 28, 30. Liberalitas multa in Alexandro 46, 50. Ptolomeus


464. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_168 | Paragraph | SubSect | Section]

140. De uoluptate tactus 143. Libido 140. Contra illos qui per uoluptatem nembris genitalibus abutuntur 197. Lex uetus quare dicitur Testamentum et quod Nouum Testamentum Veteris adimpletio sit 91. Quare maligni spiritus instigent cultores suos in persecutionem fidelium 117. Aliud est ciuile ius, aliud uera iustitia 128. Lętitię affectus in splene 197. / Luna. Contra illos qui intra lunam aliam terram aliosque homines esse mentiuntur 69.


465. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_173 | Paragraph | SubSect | Section]

Indorum regum luxuria 50 .
Libido Babyloniorum: coniuges ac liberi prostant pudiciciam hospitibus 21 . Alexander in gratiam Thaidis pellicis regiam Persarum incendit 24 . Amazonum regina Talestris ad Alexandrum uenit, ex eo se uelle liberos suscipere confitens 30 . Pellices CCC. Spadonum greges et ipsi muliebria pati assueti


466. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_175 | Paragraph | SubSect | Section]

Antisthenes dixit malle se insania quam uoluptate corripi 192. Agesilaus dicebat pulchrum eese hostium moenia expugnare, sed multo pulchrius foedas uoluptates cohercere 196. Exordia Atellanarum 198. Contemptorem deliciarum agere 213. Alexandri exercitus captus Persicis illecebris 219. Alexander deorum fastigium emulatus 222. Luxuria Alexandri per ignotas gentes ductantis 231. Calanus in luxum uitę 232. Demetrius 242. Demetrii cultus 244. Cynea uoluptatem suadente quid responderit Fabricius 247.


467. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_176 | Paragraph | SubSect | Section]

ab eodem occisus est illa ex indignitate instigante 73. Periander Lysiden uxorem in pellicis gratiam interfecit. Cum matre concubuit 82. Pinaria prima Vestalium ob incestum necata 84. Saphus pręcipitatio 85. Illegitime procreati ne parentes alant 86. Persę cum matribus coeunt. Paupertate adacti filias prostituunt 91. Gens ad Caucasum, quę pecorum ritu in propatulo coeant 93. Massagetę sine pudore concumbunt 94. Lucretię stuprum 97. Cambyses sororem sibi matrimonio iunxit 99. Thraces non asseruant


468. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_176 | Paragraph | SubSect | Section]

Attalo Pausanias constupratus 205. Minutia Vestalis uiua defossa 208. Thraces Timoclię matronę stuprum intulerunt 210. Darius patri capitales parat insidias, quod Astasiam, paternarum pellicum unam insigni forma ab eo non impetrasset 211. Alexander dicere solitus Persicas puellas dolores esse oculorum 215. Papyrii consulis libido in adolescentem 215. Thais adhibita Alexandri conuiuio; in eius gratiam Alexander Xerxis regiam concremauit 220. Bagoas spado, cuius consuetudine ob elegantem formam Darius tenebatur.


469. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_178 | Paragraph | SubSect | Section]

affatus est 439. Immoderatus in foeminas Gordianus 442. In militem qui hospitis uxorem adulterauit 447. Proculi de libidine iactantia 450. Charinus ne genio quidem sui sexus pepercit 451. Labor. Cyrus Persis imperat locum uespribus spinisque obsitum unius diei opera purgatum sibi redderent 91. Lucretia lanę dedita 97. Amasis lex quę capite multabat eos qui rationem reddere nequirent, ex quo sibi uictus constaret 98. Mulieres Pęonię operosę 111. Contumelia


470. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_178 | Paragraph | SubSect | Section]

imperat locum uespribus spinisque obsitum unius diei opera purgatum sibi redderent 91. Lucretia lanę dedita 97. Amasis lex quę capite multabat eos qui rationem reddere nequirent, ex quo sibi uictus constaret 98. Mulieres Pęonię operosę 111. Contumelia apud Persicas mulieres habebatur, si lanę manus admouere cogerentur 219. Laborem equitibus remittere se dixit Papyrius, ut cum ex equis descenderint, ne dorsum demulceant 226. Vt uita per laborem ageretur, a Ioue statutum 232. Eumenis exercitatio in obsidione 237.


471. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_199 | Paragraph | SubSect | Section]

eunt. Nemo prius uxorem ducit quam caput hostis ad regem attulerit. Quod allatum omnes frustatim comedunt 275. Qui plures ediderit filios pręmium capit 280. Nuptias celebrant. Assyrii nobiles puellas per preconem 1 desponsant 284. Persę una uxore contenti adulterum extraneum capite mulctant 297. Magnanimus Mandanes et munera et minas Alexandri despexit 274. Maledicus. Daphita poeta, quod reges uersibus incesserat, cruci affixus poenas dedit 249. Mendax


472. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_206 | Paragraph | SubSect | Section]

debet esse 138. Lacedemonii Alexandro respoderunt, num se esset et mori prohibiturus 148. Atreus: proinde parent se in uita, ut uinei nesciant 149. Theodorus mortem minitanti Lysimaco respondit 159. Paulus Persę: In tua potestate est. Miseria humana. Nullum miseriarum finem fore nisi sanato animo 118. Nihil magnum in rebus humanis 134. Mollis nihil animo uidere potest; omnia refert ad oculos 94. Voluptas gestiens elata lętitia 120. Epicuri sententię de


473. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_213 | Paragraph | SubSect | Section]

Facies Moysi apparuit cornuta 14. Egressus ignis a Domino deuorauit holocaustum et adipes 16. Asina Balaam loquitur. Cur percutis me etc. 23. Transierunt Iordanem per siccum 30. Muri Hierico corruerunt ad clangorem bucinę 31. Iosue hostes persequente lapidibus pluit super eos. Stetit sol et luna 32. Sacrificium Gedeon igne de petra egrediente consumptum est 35. Ros in uellere terra circa illud sitiente; rursum sicco uellere terra madens 36. Egresse aquę de molari maxillę asini 38. Helias palio


474. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_218 | Paragraph | SubSect | Section]

64. Flagella impii 104. Hęc est pars impii apud Deum: filii eius in gladio erunt, nepotes in fame etc. 105. Iudicare coram illo et expecta eum. Nunc enim non infert furorem suum nec ulciscitur scelus ualde 107. Persecutorum punitio. Psalmus III 108. Damnatio Antichristi et suorum. Psalmus VIIII 109. Poena. Psalmus XXXVI 111. Iudei a Romanis per orbem dispersi. Psalmus LVIII. Daniel liberatur et inimici proiiciuntur leonibus. Psalmus LXIII. Iudeorum punitio.


475. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_219 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. quomodo quiescet, cum Dominus pręceperit ei. Qui fugerit a facie pauoris, cadet in foueam, et qui conscenderit de fouea, capietur laqueo. Ve tibi, Moab 180. Contra Babylonios. Quomodo obtexit caligine in furore suo Dominus filiam Syon etc. 181. Persequeris in furore et conteres eos [Domine] sub cęlis, Domine 182. Extendam manum meam super eos etc. 185. Non parcet oculus meus nec miserebor. Et cum clamauerint ad aures meas uoce magna, non exaudiam eos. Iterum


476. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_221 | Paragraph | SubSect | Section]

Comminatio contra Israel et Iudam 207. Coepi percutere te perditione super peccatis tuis. Tu comedes, et non saturaberis 209. Angelus contra eos qui Israel in seruitutem redegerant 212. Vindicta in Ioram, Ochoziam et Iezabel propter idolatriam 214. Contra fidelium persecutores. Caro et oculi eorum contabescent et linguę etc. Alter alterum interficiet, reliqui conuertentur 215. Iudas ulciscitur desertores. Nicanoris caput et manum dexteram suspenderunt contra Hierusalem; hoc passus propter superbiam 220. Andronicus ibidem, ubi


477. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_221 | Paragraph | SubSect | Section]

statuerunt, ut qui primus dimicare coeperit contra filios Ammon, sit ille dux populi Galaad. Et inuentus est Iepte 37. Saul cum DC uel X milibus uirorum confudit Philistinos triginta milia curruum, sex milia equitum, reliquum uulgus sicut harena. Idem persequens Philisteos maledixit, qui comederit usque ad uesperam, donec se ulciscatur de inimicis suis. Hinc Ionatham filium, quia parum quid mellis obiter gustauerat, morte puniturus fuit, nisi multorum precibus exoratus pepercisset 44. Dauid cum baculo et funda superauit Goliath armatum


478. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_222 | Paragraph | SubSect | Section]

iussit 62. Leuitę et cantores concrepant cymbalis, psalteriis et cytharis. CXX canebant tubis etc. 75. Iosaphat statuit cantores, qui pręcedentes exercitum laudarent Dominum; quibus canentibus aduersarii inter se cęsi sunt 72. Leuitę musicis diuersi generis personabant. Sacerdotes concrepabant tubis 81. Sacerdotes cum tubis, Leuitę cum cymbalis cecinerunt canticum Dauid 83. Lętitia in choris, in tubis uasisque et canticis 87. Instrumenta musica quibus Deus laudatur. Psalmus CL 125. Musica instrumenta


479. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_237 | Paragraph | SubSect | Section]

Maledixerunt ergo ei et dixerunt: Tu discipulus illius sis, nos autem Moysi discipuli sumus. Maledictum est in intentione dicentium, non in sensu uerborum VIIII. Mors. In Adam omnes accepimus illam sententiam: Morte morieris. Sed cum persolueris mortem ueteris hominis, suscipies uitam noui. Non est uera uita nisi ęterna. Item contra amatores uitę pręsentis V. Lazarus, amicus noster, dormit. Deinde dicit: Lazarus mortuus est XI. Mendacium. Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est et pater


480. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_243 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui conuerterit peccatorem, saluabit animam eius a morte et operit multitudinem peccatorum V. APOCALYPSIS: Accepi libram de manu angeli et deuoraui illum. Et erat in ore meo tanquam mel dùtce. Et cum detiorasseni eum, amaricatus est uenter meus, quia scilicet persecutio subsecuta est prędicationem X. Surge et metire templum Dei et altare et adorantes in eo. Atrium autem, quod est foris templum, eiice foras etc. XI. Et uidi alterum angelum, id est prędicatores, uolantem per medium cęlum, id est Ecclesiam, habentem euangelium ęternum


481. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_244 | Paragraph | SubSect | Section]

ex hominis medullis in sepulchro angues. Corallum sub aqua herba est, extractum lapidescit XV .
Matrimonium. Daphnis, Ideus pastor, quia fidem coniugii non pręstitit, uersus est in saxum. Perseus pactus Andromedę matrimonium eam a bellua marina liberauit IIII . In eorum nuptiis pugnam mouit Phineus, quod sibi prius illam desponsatam diceret V . Procris cum Cephalo rediit in gratiam,


482. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_244 | Paragraph | SubSect | Section]

Permissus eam educere, modo sequentem ne respiceret, iam fini proximus respexit et iterum amisit X . Alcyone Ceicem maritum flendo in auem sui nominis cescit XI . Esacus Epyriphen nympham persequens, dum illa inter fugiendum serpentis ictu corruisset, prę dolore de rupe in pelagus se pręcipitauit et uersus est in mergum XI . Picus Circen contempsit, ut Cannenti coniugi fidem seruaret. In picum auem uertitur


483. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_245 | Paragraph | SubSect | Section]


Militaris uirtus. Gygantes bellantes cum diis. Apollo Phytonem serpentem interfecit sagittis I . Cadmus ad fontem Martis occidit draconem III . Perseus Medusam, Athlantem, belluam marinam IIII . In nuptiis Phineum cum suis; item Polydecten V . Apollo et Diana XIIII Niobes et Amphionis filios. Apollo Marsiam VI .


484. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_252 | Paragraph | SubSect | Section]

aiunt Cenophanto canente manum ad arma misisse 49. Acerrima uirtus est, quam ultima necessitas excutit 85. Lacones reliquis Xerxem fugientibus deliberant, an et ipsi fugiant, et ad resistendum animantur. Honesta suasio ad fugam 112. Athenienses deliberant, an trophea Persica tollant Xerxe minante rediturum se, nisi tollerentur 113. Qui ter fortiter fecerit, militia uacet. Ter fortiter agentem pater in acie quarto uolentem exire retinet, nolentem abdicat 122. Pater et filius fortiter fecerunt. Pro pręmio contendunt, uicit filius; abdicatur.


485. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_255 | Paragraph | SubSect | Section]

Cynicus: Plus prodesse, inquit, pauca pręcepta sapientis , dum in usu sint, quam multa, si illa non habeas ad manum 43. Pueri institutio 51. Periculosum pręcipere regibus. Amicissimi hominis filium Cambises peremit, cum ab eo ebrietatis argueretur 54. Rex Persarum Arpalo ipsum a crapula amice reuocanti liberos epulandos apposuit 54. Correptor aliorum quid obseruare debeat 57. Quare non sic uiuat, ut uiuendum pręcipit 61. Studiorum salutarium etiam citra affectum laudanda tractatio est 62. Zenon et Chrysippus maiora


486. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_256 | Paragraph | SubSect | Section]

Plus prodest magistri uiua uox et conuictus quam sermo scriptus. Sic Zenonem Cleantes expressit 3. Doctor non passim omnes arguat, sed quibus sperat proficere. Cinici obuios quosque monebant 11. Gaudet profectu discipuli, tum ad perfectionem et in ea perseuerantiam hortatur 13. Qui uitę magistri eligendi 17. Sapientis pręcepta finita esse debent et certa 44. An suffìciant pręcepta ad beatam uitam atque decreta 45. Inter decreta et pręcepta. Decretum 46. Actio pendet a uoluntate, uoluntas ab habitu


487. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_262 | Paragraph | SubSect | Section]

hominem consulentem ęgroto et circa uictum intemperato imprimis hoc suadere debere, ut modum uiuendi mutet; ac si ęgrotus in hoc obediat, tunc aliam iam illi medellam conferre. At si parere nolit, tunc consulentem ipsum uirum putabo et medicum, si eum omiserit, Quod si considendo ulterius perseuerauerit, contra putabo ignauum, scilicet atque artis expertem 333. Qui sine magistris legendo discunt 392. Nihil disci posse nisi docente Deo 395. Mutatio rerum. Omnia in motu esse 46. Motus duo genera: alterum secundum locum, alterum secundum rei


488. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_272 | Paragraph | SubSect | Section]

in quo morte damnatos strangulari mos fuit 107. Supplicii genus disphendomena: curuatis arboribus utrinque religatum hominem dimittendo discerpere 46. Supplicium horrendum scaphis necare, quo necatus est Metrodates Artoxerxis iussu 114. Venefìcii poena apud Persas 115. Militaris uirtus. Themistocli Milciadis tropheum somnos adimebat. Sic et Theseum Herculis gesta stimulabant 2. Pugna apud Fidenas quattuor et decemmilibus cęis, maiorem dimidia parte a Romulo propria manu intereptam 9.


489. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_274 | Paragraph | SubSect | Section]

secum reges habuisset 41. Attilius, Scęua, quidam alius, Granius, Cęsar 52. Pręsentia Catonis accendebat militum uirtutem, absentia extinguebat 70. Lycii in oppido Xanto obsessi a Bruto se ipsos concremauere. Idem fecerant maiores eorum bello Persarum 81. Cyrus pugnę se immiscere dignum putauit illo qui regnum appeteret 113. Militis officium 123. Medicus. Dea medicinam Pericli per quietem ostendit, qua, curatus est eius ędis operarius ex alto lapsus 52. Psylli serpentum morsibus medentes 70.


490. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_279 | Paragraph | SubSect | Section]

congredi nollent 82 . Theana, Pythagorę mater, rogata , quando mulier a uiro munda sit, dixisse fertur: a suo quidem continuo, ab alienis uero nunquam 83 . Apud Persas filiabus misceri legitimum est, quod Gręcis nefarium existimatur. Idem uxores habent communes 96 . Mulieri non congressurum sapientem quam leges interdicant 108 .


491. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_279 | Paragraph | SubSect | Section]

An uero tu non toleras clamore perstrepentes anseres. Illo dicente: At mihi oua pullosque pariunt- Et mihi, inquit, Xantippe filios gignit 19 . Aristippus, cum aliquando conuitiis ageretur, abibat. Insectore uero persequente ac dicente: Cur fugis? Quoniam inquit, maledicendi tu potestatem habes, ego abeundi 22 . In Platonem conuitia 31 . In Aristotelem 46 . Aristoteles ei a


492. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_279 | Paragraph | SubSect | Section]

maledicendi tu potestatem habes, ego abeundi 22 . In Platonem conuitia 31 . In Aristotelem 46 . Aristoteles ei a quo conuitiis agebatur [Insectatore uero persequente ac dicente: Cur fugis] postremo dicenti: Num te satis obtudi- Hercules, inquit, non tibi animum intendi 74 . Cum audisset se a quodam maledictis lacessitum - Absentem, inquit etiam


493. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_281 | Paragraph | SubSect | Section]

se confecit 78 . Chrysippum alii uino, alii risu nimio expirasse 79 . Stramenta semper habenda colligata. Peregre proficiscenti non redeundum 82 . Pythagoras persecutores fugiens ante agrum fabis plenum substitit, malens occidi quam fabas calcare 84 . Heraclitus, cum se fimo quidem, in quem ingressus fuerat, eximere non posset, a canibus discerpitur 89 .


494. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_281 | Paragraph | SubSect | Section]

nouo et stilo nouo nouaque tabella, animum, scilicet significans 54 . Interrogatus, quęnam esset disciplina magis necessaria- Mala, inquit, dediscere 54 . Diogenes perseuerantia uicit, ut ab Antisthene in disciplinam susciperetur, cum ille neminem reciperet 55 . Diogenes oratores arguebat, quod studerent iusta dicere, non autem facere. Captus ac uenditus, cum rogaretur, quid sciret agere, respondit scire


495. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_285 | Paragraph | SubSect | Section]

fas est 45 . Indi in Sophitis regno nuptiis coeunt, non genere ac nobilitate coniunctis, sed electa corporum specie, quia eadem ęstimatur in liberis 54 .
Mors. Persę sibi ipsis mortem consciuere, ne uiui in hostium potestatem uenirent 24 . Indorum sapientes occupare fati diem pulchrum putant et uiuos se cremari iubent. Quis autem segnis ętas aut incommoda ualitudo est, expectatam


496. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_285 | Paragraph | SubSect | Section]

uitę habent etc. 50 . Sed unicum bonum diutumam uitam existimantes sępe acerba mors occupat 58 . Mors Alexandri et militum moeror 63 . Persarum mos in funere 64 . Vis ueneni ferrum quoque exurens. Vngula iumenti dumtaxat patiens omne constat. Sucistygem appellant fontem in Macedonia, ex quo pestiferum uirus emanat 67 .


497. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_285 | Paragraph | SubSect | Section]

ex quo pestiferum uirus emanat 67 .
Malus. Alexandrum uitia uicerunt 28 .
Mulier. Non aliam contumeliam magis Persarum foeminę accipiunt quam admouere lanę manus 22 . Amazonum regina uenit ad Alexandrum 30 . POLIBIVS Mundus. Locorum notio. Diuisio orbis


498. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_286 | Paragraph | SubSect | Section]

59. In castris Ozię CCCLXXX hominum milia 64. Scythicę multitudinis argentum sagittarum, cuspides cum singulę a singulis offerrentur , conflatę ahenum sexcentarum amphorarum capax confecerunt 105. Gręci pauci innumeram Persarum multitudinem fundunt 122. Xerxis copię 127. Gangaridum multitudo 230. CCC milia Gallorum 247. Naues CCC, elephanti CLX 250. Conscriptę in Italia copię pedes septies centena milia et septuaginta equitum 261. Pauci Romani multitudinem


499. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_289 | Paragraph | SubSect | Section]

nomen est, non uoluptatis 429. Miseria hominis. Thrausi natos plorant, mortuos lęti efferunt 111. Mores Scytharum 3. Ęgyptiorum ritus 14. Mores Cretensium 25. Medorum mores 65. Lydorum instituta 67. Persarum 91. Massagetarum 94. Getharum mores, Crestonum, Thracum reliquorum 111. Gallorum 185. Germanorum 347. Sueuorum ritus 373. Britannię ritus 374. Partorum mores 376. Pannonum ritus 403. Magnanimus. Zamarias, ne


500. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_294 | Paragraph | SubSect | Section]

se uident 425. Moriens Vespasianus ioco non abstinuit 426. Heliogabali pręparatio, ut mors sua esset preciosa 439. Ormisdas de Roma quid sentiret rogatus, tantum respondit placere sibi unum, quod didicisset in ea quoque homines mori 456. Mendacium. Mentiri apud Persas omnium turpissimum putatur 91. Demosthenis mendacium 210. Quidam mentiti sunt se iussu Romani consulis uirgis cęsos, cum se ipsi cecidissent 215. Xenophanes mendacio fefelisset, si cultus a uerbis alienus eum non prodidisset 281. Laodicę mendacium, quo


501. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_297 | Paragraph | SubSect | Section]

quod dabatur iis qui causas moriendi iustas allegarent. Hoc et in Cea insula seruatum, ubi mulier coram Sexto Pompeio nonagenaria sic sponte decessit. Tracię natio natales flebiliter celebrat, exequias hilare. Licii in funere muliebrem uestem induunt, ut citius luctum deponant, liber II, caput I. Persę non ante septennium liberos aspiciunt, quo paruulorum amissionem ęquiore animo sustineant, eodem. Mortem minitanti Lysimacho Theodorus Cyreus audacter respondit, quod cantaridis uim haberet. In crucem agi iussus: Nihil refert, inquit, humi an sublime putrescam, liber VI,


502. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_297 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui mendacio nobilitatem prę se tulerunt, liber IX, caput XVI. Papirius Cursor quomodo pullarii fallaciam puniuit et deum iram in fauorem conuertit, liber VII, caput II. Memoria. Themistocles omnium ciuium suorum nomina memoria comprehendit. Ad Xerxem confugiens Persico sermone assuefecit prius quam in conspectum eius ueniret. Cyrhus omnium militum suorum nomina, Mithridates duarum et uiginti gentium, quę sub regno erant, linguas didicit, liber VIII, caput VII. Mora. Triumuiri,


503. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_301 | Paragraph | SubSect | Section]

factus secundum Pythagoram, factus secundum Platonem 4. Magorum phantasmata 9. Matrimonium. Qui uxores suas amicis communicauerunt 13. VERGILIVS Musica. Pan primus calamos 3. Cithara crinitus Iopas personat aurata 68. Matrimonium. Sparge, marite, nuces 11. Amata sollicita de connubio Lauinię filię 143. Magus. Carmina uel cęlo possunt deducere lunam. Carminibus Cyrce etc. 12. Medicus Iapis 217. Venus Eneę


504. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_302 | Paragraph | SubSect | Section]

esse iustum, ad sinistram parum 183. Mores hominum bestiis comparati 233. Magnanimus. Hieremias, ne mala prędicet, in carcerem mittitur. Eductus non tacet 359. Aduersa subeunda pro asserenda ueritate 369. Vrias propheta ad mortem tractus in sententia perseuerauit 370. Mulcta. Odit Deus quos non castigat 19. Inter iudicis et patris castigationem 32. Visitatio, id est flagella 34,64,340. Quęstionarii atque tortores 44. Pertransire dicitur Dominus quos punit 54. Ruinis feritur Israel, Iuda


505. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_305 | Paragraph | SubSect | Section]

uirga de radice Iesse 215. Nubes leuis 238. Veh qui dicit: quid generas, et mulieri: quid parturis 282. Creabit Dominus nouum super terram. Foemina circumdabit uirum 377. Mensura. Gomer XXX modii 17. Mille passus dicunt Latini, Galli leucas, Persę parasangas, Germania rastas 47. Siclus. Obolus 101. Laguncula. Batus. Modius. Chorus. Gomer. Archaba. Ephi 200. Sicli. Stateres. Obolus 379. Magi. Simon et Elimas. EX SECVNDA


506. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_307 | Paragraph | SubSect | Section]

in collo 164. Punire decet noxios 280. Virga et correptio tribuent sapientiam 282. Non continuo ulciscitur Deus, sed expectat penitentiam 324. Disciplina tua correxit me infinem 332. Militia. Persę fortissimi 72. Armatura spiritalis 241. Medicus. Cum unum medicamen non satis proficere cerait, transit ad aliud 206. Musica. Quid hymnus, psalmus, canticum. Cantus in ecclesia in corde sit, non in uoce 236. Inter cantorem et cantricem


507. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_318 | Paragraph | SubSect | Section]

geniculauit 1 .
Musica. Lyra a Mercurio facta 1 . Symphonia 3 .
Militaris uirtus. Perseus. Hercules 2 . Bellorophon Chimeram uicit 3 . Leo Herculis 4 .
Mora. Coruus ab Apolline missus


508. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_318 | Paragraph | SubSect | Section]

Medimnus sex modia 83 . Chenicę , id est semodia [89] 106 . Regius cubitus, quam mediocris, tribus digitis maior 14 . Artaba mensura Persica capacior quam Atticus medimnus tribus chenicibus Atticis 15 .
Miseria hominis. Apud Trausos nascentes fletu prosequuntur et morientes lętitia


509. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_325 | Paragraph | SubSect | Section]

pisces VI. Non ne XII sunt horę diei? Dies Christus, horę apostoli eius XI. Cubitis fere CC discipuli aberant a terra trahentes rhete ad littus plenum magnis piscibus CLIIIXXI. PAVLVS AD ROMANOS Nobilis. Non est acceptio personarum apud Deum II. Non est distinctio Iudei et Gręci. Nam idem Dominus omnium X. Tu autem, cum oleaster esses, insertus es in illis, et socius radicis et pinguedinis oliuę factus es XI. Nauta. ACTVVM: Paulus prędicit nauigationem periculosam, et eam passi sunt prope


510. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_327 | Paragraph | SubSect | Section]

Parcę Necessitatis filię 240. Nominum uirtus 107. Cratylus de recta nominum ratione 109. Cratylus Astyanax, id est rex urbis. Hector, id est possessor. Mnesitheus, id est Dei memor. Agamemnon quasi agastos, id est mirabilis. Epinomi , id est perseurantia. Atreus quasi ateres, atrepton, ateron, id est indomitus, inexorabilis, noxius. Pelops a pelas, id est prope, et opsis, quod ad uisionem pertinet. Tantalus quasi talantaton, id est infelicissimus 110. Eutychides, id est prosper. Sosia, id est Theophìlus seruator.


511. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_356 | Paragraph | SubSect | Section]

Nec quisquam sumit sibi honorem, sed qui uocatur a Deo tanquam Aaron. Sic et Christus non se metipsum clarificauit, ut pontifex fieret, sed qui locutus est ad eum: Filius meus es tu etc. tu es sacerdos in ęternum etc. V. IACOBI: In conferenda alicui dignitate non persona inspiciatur, sed meritum II. PETRII: Omnes honorate II. Ornatus. AD CORINTHIOS I: Vir, si comam nutriat, ignominia est illi XI. AD THIMOTEVM I: Similiter et mulieres in habitu ornato cum uerecundia et sobrietate ornantes se, non in tortis crinibus aut auro aut margaritis


512. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_357 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. Nos ergo debemus suscipere huiusmodi , ut cooperatores simus ueritatis I. Ordo. AD CORINTHIOS I: Omnia autem honeste et secundum ordinem fiant in uobis. Obstinatus. AD ROMANOS: Expectat Dominus penitentiam, tu autem in malo perseuerans thesaurizas tibi iram in die irę. Qui se emendant, beati. Obdurati damnabuntur II. AD EPHESIOS: Nolite contristare Spiritum Sanctum Dei IIIL ACTVVM: Asserit per Isaiam prophetatum de obstinatione Iudeorum capite sexto XXVIII.


513. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_358 | Paragraph | SubSect | Section]

et Pyrram I . Ferunt in Ephyre urbe primum ex fungis edita corpora. Myrmidones ex formicis VII .
Hospitalitas. Athlas negauit hospitium Perseo et in montem uertitur IIII . Pyreneus Musis hospitio receptis uim inferre uolens periit. Proserpina sex menses cum matre et totidem cum Dite. Lyncus, rex Scythię Triptolemum hospitio susceptum uolens occidere in


514. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_374 | Paragraph | SubSect | Section]

Etruscorum militum ornatus probro iactatus 235. Lex Opia ad coercendum ornatus sumptum 308. Hannibalis cauillatio in ornatum exercitus Antiochi 315. Cleopatra, cum ad Antonium profecta est [390]L Obedientia Ęthiopum mira erga regem 11. Apud Persas, qui regi non paruerit, capite et brachio amputatis insepultus proiicitur 91. Artaxerxes Vasthim repudiauit propter inobedientiam 142. Posthumius filium contra imperium pugnantem et uictorem capite damnauit. Item Manlius 151. Manlii filius contra imperium pugnat 207.


515. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_381 | Paragraph | SubSect | Section]

obedire Deo 275. Vir obediens loquetur uictoriam 276. Qui dimittitur uoluntati suę, confundet matrem suam 282. Obedientia super sacrificium 296. Vt faciam uoluntatem tuam, Deus meus, uolui 351. Viam mandatorum tuorum cucurri 415. Ordinatione tua perseuerat dies, quoniam omnia seruiunt tibi 417. Erubesce, homo. Serpentes, abyssi, nix, pluuię, tempestas uerbum Dei faciunt, et tu non facis 435. Homo. Inter hominem et pecus 294. Filii Adam, filii hominis 303. Homo microcosmos 303. Hominis membra


516. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk2_382 | Paragraph | SubSect | Section]

postquam peccauerint, non dolent 231. Vocaui, et renuistis 257. Qui increpationes odit, morietur 270. Cum in profundum peccatorum uenerit, contemnit 273. Impius procaciter obfirmat uultum 276. Qui mentis est durę, corruet in malum 282. Laudatur perseuerans in malo 301. Impenitens. Odisti omnes qui operantur iniquitatem 322. Impenitens 325. Putruerunt et corruptę sunt cicatrices meę 350. Omnes declinauerunt, simul inutiles facti sunt 361. Perambulantium in delictis suis 370. Dimisi eos


517. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

193 . Iacob fratrem fugiens magnis relictis diuitiis nudus pergit in Mesopotamiam. Apostoli toto orbe peregrini non ęs in zona, non uirgam etc. 197 . Coluber nudum hominem timet, uestitum persequitur 205 . Abraham pauperculus et peregrinus in terra aliena 208 . De paupertate capitulum 220 . De paupertatis fructibus 222 .


518. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

truncatus. Ioannes in dolium feruentis olei missus et in Pathmo relegatus. Ignatius ad bestias damnatus. Omnia, inquit, supplicia in me ueniant, tantum Christo fruar 82, 83, 84. Martyres in Apocalypsi 120 . Omnes qui uolunt in Christo uiuere persecutionem patientur 141 . Patientia in aduersis 170 . Patientia mulieris septies percussę 189 . Pueri in fornacem missi, Daniel in lacum leonum, Susanna adulterii


519. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_18 | Paragraph | SubSect | Section]

quod in die tertio ressiduum fuerit, igne comburatur etc. 17 . Gedeon ędificauit altare et uocauit Domini Pax 35 . Saul odio accensus contra Dauid sępe placatur per Ionatham. Saul cessabat persequi Dauid, cum tam clementem deprehendebat, ut persecutoris sui uitę parceret 47 . Ioram, filius Achab, dixit: Pax est Iehu? Ille sagitta interemit eum 64 . Ezechias pacem et ueritatem expetiit in diebus


520. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_18 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. 17 . Gedeon ędificauit altare et uocauit Domini Pax 35 . Saul odio accensus contra Dauid sępe placatur per Ionatham. Saul cessabat persequi Dauid, cum tam clementem deprehendebat, ut persecutoris sui uitę parceret 47 . Ioram, filius Achab, dixit: Pax est Iehu? Ille sagitta interemit eum 64 . Ezechias pacem et ueritatem expetiit in diebus suis 68 . Salomon


521. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_21 | Paragraph | SubSect | Section]

sit 19 . Raab seruata ob pietatis meritum 31 . Samuel luget Saulem, eo quod penituisset Dominum ipsum constituisse regem; corripitur a Domi no 44 . Dauid pius erga Saul persecutorem suum bis dimisit illesum, cum occidere potuisset; cęsum a Philisteis luxit et hominem qui ipsi uulnerato precibus exoratus mortem maturasset, occidi iussit. Maledixit montibus Gelboe, ubi ceciderunt fortes Israel. Benedixit autem uiris Iabes Galaad, eo quod


522. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quibus uix effugerant, ab incendio liberarunt 22 . Saulem regem despexerunt filii Belial. Ille se audire dissimulabat et populum uolentem in eos uindicare prohibuit 43 . Dauid in spelunca potuit percutere Saulem persecutorem suum, et noluit. Tantum pedetentim accedens oram clamidis eius abscidit, ut ea re testaretur necis quoque potestatem in ipsum habuisse. Sed et hoc fecisse doluit, quasi parum reuerenter se habuisset erga regem. Id ubi resciuit Saul, benedicens iniit pacem cum eo.


523. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

suum, et noluit. Tantum pedetentim accedens oram clamidis eius abscidit, ut ea re testaretur necis quoque potestatem in ipsum habuisse. Sed et hoc fecisse doluit, quasi parum reuerenter se habuisset erga regem. Id ubi resciuit Saul, benedicens iniit pacem cum eo. Iterum cum persequeretur eum et in colle manentem obsideret, ille noctu tentorium ipsius ingressus ad caput dormientis cyphum et hastam sustulit atque abiit tam sibi infestum inimicum illesum relinquens. Quo pacto Saul rursum placatus discessit 47 .


524. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_33 | Paragraph | SubSect | Section]

105 . Ignis martyrum. Psalmus XXVIII 110 . Paratus ad flagella, tantum ne relinquatur a Domino. Psalmus XXXVII 111 . Sperat uitę pręmia pro persecutionis patientia. Psalmus LI 112 . Patiens mala pro bonis. Psalmus LIIII 113 . De martyribus Christi. Psalmus LXVIII 114 . De opprobriis eorum.


525. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_33 | Paragraph | SubSect | Section]

Calicem salutaris accipiam, id est martyrium. Psalmus CXV 119 . Superbi inique agebant usquequaque. A lege autem tua non declinaui. Psalmus CXVIII 170 . Priusquam humiliarer, ego deliqui. Iniqui persecuti sunt me, ego autem non dereliqui mandata tua. Psalmo eodem 120 . Surgite qui manducatis panem doloris. Psalmus CXXVI 122 . Facit iudicium iniuriam patientibus. Psalmus CXLV


526. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Patientia 128 . Patiens melior forti. Patientia 130 . Patientia et lingua mollis 131 . Patiens 134 . Dominus Ecclesiam a persecutionum procellis liberandam amplexatur. Etsi coram hominibus tormenta passi sunt, spes illorum immortalitate plena est. Deus tentauit eos et inuenit dignos se 137 . Vsque in tempus sustinebit patiens, et postea redditio iocunditatis


527. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_34 | Paragraph | SubSect | Section]

Eripiet de angustia sua pauperem et reuelabit in tribulatione aurem eius 107 . Melius est modicum iusto super diuitias peccatorum multas. Psalmus XXXVI 111 . Inopia Dauid Saule persequente. Psalmus LXXXV 116 . Inopes et pauperes a terra errigit et cum angelis collocat. Psalmus CXII 119 . Faciet Dominus iudicium inopis et uindictam pauperum.


528. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

109 . Dixit iniustus ut delinquat. Psalmus XXXV. Iudę proditio. Psalmus XL 111 . Moriendum prius quam idolis seruiendum. Psalmus XLIIII 112 . De Antiocho persecutore uel Antichristo. Psalmus LII 113 . Superbia eorum qui te oderunt ascendit semper. Psalmus LXXIII. Bestię uastantes uineam. Psalmus LXXIX 115 . Contra inimicos


529. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum qui te oderunt ascendit semper. Psalmus LXXIII. Bestię uastantes uineam. Psalmus LXXIX 115 . Contra inimicos Ecclesię. Psalmus LXXXI 116 . Perfidia. Idolatrę persecutores Ecclesię. Psalmus XCI. Omnes dii gentium demonia. Psalmu s XCV 118 . Iniqui persecuti sunt me. Paulominus consummauerunt me in terra. Psalmus CXVIII. Spreuisti omnes discedentes a iudiciis tuis. Psalmo


530. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

Contra inimicos Ecclesię. Psalmus LXXXI 116 . Perfidia. Idolatrę persecutores Ecclesię. Psalmus XCI. Omnes dii gentium demonia. Psalmu s XCV 118 . Iniqui persecuti sunt me. Paulominus consummauerunt me in terra. Psalmus CXVIII. Spreuisti omnes discedentes a iudiciis tuis. Psalmo eodem 120 . Habitantes Cedar. Psalmu s CXIX 121 . Sol urens per diem,


531. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_39 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulominus consummauerunt me in terra. Psalmus CXVIII. Spreuisti omnes discedentes a iudiciis tuis. Psalmo eodem 120 . Habitantes Cedar. Psalmu s CXIX 121 . Sol urens per diem, id est manifesti persecutores. Luna per noctem, id est heretici dolose insidiantes. Psalmus CXX 121 . Confundantur et fiant sicut fenum etc. omnes qui oderunt Syon. Psalmus CXXVIII 122 . Odio


532. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_40 | Paragraph | SubSect | Section]

in gente incredula exardescet ira 144 . Proditio ciuitatis. Conspiratio in principem 146 . Qui derelinquunt Dominum, incident in linguam nequam 147 . Contra perfidos, iustorum persecutores, imprecatio 148 . Hieroboam peccare fecit Israel. Captiuati sunt, postea liberati sub Cyro 150 . Quomodo facta est meretrix ciuitas fidelis. Qui dereliquerunt Dominum, consumentur 151. Vos depasti


533. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_43 | Paragraph | SubSect | Section]

Balthasar uasis sanctis bibens idola laudans, Deum non glorificans eadem nocte interficitur. Regnum occupat Darius Medus 198 . Et erit in templo abominatio desolationis. Desolatio perseuerabit usque in finem 199 . Cor eius aduersus Testamentum sanctum, ueniet ad austrum et a Romanis percutietur 200 . Sume tibi uxorem fornicationum, et fac filios fornicationum, quia fornicabitur terra a


534. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_50 | Paragraph | SubSect | Section]

Syrorum innumerabilis exercitus, cum obsidret Samariam, Domino sonitum in eos excitante relictis castris uersi sunt in fugam 64 . Potentia Iosaphat, regis Iuda 78 . Assuero, Persarum regi, omnis terra et insulę tributarię erant 99 . Quod potentia et diuitię non saluant hominem, sed potius contraria. Psalmus XLVIII 112 . Non potentes, sed timentes eum placent ei. Psalmus CXLVI


535. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

ascendere in Hierusalem, nisi cum succreuerint pili 51 . Confusio duplex, bona et mala 142 . Quibus de rebus erubescere oportet 149 .
Perseuerantia. Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus et proteget ab inimicis 94 . Perseuerantia in bonis operibus. Psalmuss XXVI. Perseuerantia per illuminationem intellectus. Psalmus XXXI


536. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

Quibus de rebus erubescere oportet 149 .
Perseuerantia. Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus et proteget ab inimicis 94 . Perseuerantia in bonis operibus. Psalmuss XXVI. Perseuerantia per illuminationem intellectus. Psalmus XXXI 110 . A custodia matutina usque ad noctem speret Israel in Domino. Psalmus CXXIX


537. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]


Perseuerantia. Si in humiliationibus permanseritis, exaudiet uos Dominus et proteget ab inimicis 94 . Perseuerantia in bonis operibus. Psalmuss XXVI. Perseuerantia per illuminationem intellectus. Psalmus XXXI 110 . A custodia matutina usque ad noctem speret Israel in Domino. Psalmus CXXIX 122 . In mandatis Dei perseuera.


538. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_54 | Paragraph | SubSect | Section]

XXVI. Perseuerantia per illuminationem intellectus. Psalmus XXXI 110 . A custodia matutina usque ad noctem speret Israel in Domino. Psalmus CXXIX 122 . In mandatis Dei perseuera. Cognosce iustitias et iudicia Dei, et sta in sorte propositionis et orationis altissimi Dei 144 . Iudas pugnauit a mane usque ad uesperam et tandem superauit 220 .


539. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

XLIIII 112 . Mysteria passionis. Psalmus LXVIII 114 . Contra eos qui humilem et pauperem Christum condemnarunt morte. Psalmu s LXXXI 116 . Loquitur in persona Domini de passione. Fsalmus LXXXVIII. Iniqui captabunt in animam iusti. Psalmus XCIII 117 . Angustię quas passus est. Psalmus CVIII. De torrente in


540. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_56 | Paragraph | SubSect | Section]

CVIII. De torrente in uia bibit. Psalmus CIX 118 . Redemptionem misit Dominus. Psalmu s CX 119 . De Christo et Iudeorum persecutione. Psalmus CXVIIII 121 . Hęreditas Domini, filii merces, fructus uentris. Psalmus CIIVI 122 . Sapientia immolauit uictimas suas, id est se ipsum obtulit in cruce


541. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad uirtutem XXVIII. Patientia iniurię. Deus tentatoris improbitatem tollerauit, ut autem se adorandum dixit: Vade, inquit, Sathana. Scriptum est enim: Dominum Deum adorabis etc. Et nos igitur nostras iniurias feramus, Dei non dissimulemus IIII. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum maledixerint uobis homines etc. mentientes propter me. Siquis te percusserit in dexteram maxillam. Qui uult tunicam tuam tollere, da ei et palium. Et qui te angariauerit


542. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

maledixerint uobis homines etc. mentientes propter me. Siquis te percusserit in dexteram maxillam. Qui uult tunicam tuam tollere, da ei et palium. Et qui te angariauerit mille passus, uade et alia. Diligite inimicos uestros, benefacite iis qui oderunt uos. Orate pro persequentibus et calumniantibus V. Dimitte nobis debita nostra sicut etc. VI. Si dimiseritis, dimittetur uobis; si non, non VI. Non est propheta sine honore nisi in patria sua XIII. Nolite timere eos qui occidunt corpus X. Channanea se repelli et canem dici non


543. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_61 | Paragraph | SubSect | Section]

VI. Si dimiseritis, dimittetur uobis; si non, non VI. Non est propheta sine honore nisi in patria sua XIII. Nolite timere eos qui occidunt corpus X. Channanea se repelli et canem dici non indignata in humilitate perseuerat XV. Seruus, quia conseruo dimittere noluit, et ipse debitum rursum reddere domino cogitur, quod dudum sibi fuerat dimissum; insuper tortoribus traditur XVIII. Calicem quidem meum bibetis XX. Tunc tradent uos in tribulationem XXIIII. Accipiens calicem


544. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_63 | Paragraph | SubSect | Section]

piscem, dabit ei lapidem uel serpentem? Lucas addit: ouum et scorpionem. Sunt autem caritas, fides, spes, odium, perfidia, desperatio VII. Iesus dimissa turba ascendit in montem solus orare XIIII. Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Channanea docet nos perseueranter orare. Rogant pro ea discipuli, ut scias necessarias esse sanctorum preces pro nobis ad impetrandum XV. Hoc genus non eiicitur nisi per orationem et ieiunium XVII. Omne debitum dimisi tibi, quoniam rogasti me. Procidens enim orasse dicitur XVIII. Omnia quęcunque


545. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_64 | Paragraph | SubSect | Section]


Prouidentia. Nonne duo passeres asse ueneunt, et unus ex illis non cadet super terram sine Partre uestro. Vestri autem et capilli capitis omnes mumerati sunt X.
Perseuerantia. Qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit X. Channanea semel et iterum repulsa petere non destitit. Ideo quod petebat tandem meruit obtinere XV. Misereor turbę, quia iam triduo perseuerant mecum XV. Qui perseuerauerit usque in finem, ut supra


546. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_64 | Paragraph | SubSect | Section]

Prouidentia. Nonne duo passeres asse ueneunt, et unus ex illis non cadet super terram sine Partre uestro. Vestri autem et capilli capitis omnes mumerati sunt X.
Perseuerantia. Qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit X. Channanea semel et iterum repulsa petere non destitit. Ideo quod petebat tandem meruit obtinere XV. Misereor turbę, quia iam triduo perseuerant mecum XV. Qui perseuerauerit usque in finem, ut supra XXIIII. Mulieres primę uiderunt


547. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_64 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt X.
Perseuerantia. Qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit X. Channanea semel et iterum repulsa petere non destitit. Ideo quod petebat tandem meruit obtinere XV. Misereor turbę, quia iam triduo perseuerant mecum XV. Qui perseuerauerit usque in finem, ut supra XXIIII. Mulieres primę uiderunt Dominum post resurrectionem, quia perseuerauerunt ad monumentum XXVIII. Passio Domini et humanitas. Nascitur in Bethlem II. Herodes quęrit animam pueri II. A Ioanne


548. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_64 | Paragraph | SubSect | Section]


Perseuerantia. Qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit X. Channanea semel et iterum repulsa petere non destitit. Ideo quod petebat tandem meruit obtinere XV. Misereor turbę, quia iam triduo perseuerant mecum XV. Qui perseuerauerit usque in finem, ut supra XXIIII. Mulieres primę uiderunt Dominum post resurrectionem, quia perseuerauerunt ad monumentum XXVIII. Passio Domini et humanitas. Nascitur in Bethlem II. Herodes quęrit animam pueri II. A Ioanne baptizatur


549. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_64 | Paragraph | SubSect | Section]

saluus erit X. Channanea semel et iterum repulsa petere non destitit. Ideo quod petebat tandem meruit obtinere XV. Misereor turbę, quia iam triduo perseuerant mecum XV. Qui perseuerauerit usque in finem, ut supra XXIIII. Mulieres primę uiderunt Dominum post resurrectionem, quia perseuerauerunt ad monumentum XXVIII. Passio Domini et humanitas. Nascitur in Bethlem II. Herodes quęrit animam pueri II. A Ioanne baptizatur III. A diabolo tentatur. Cum ieiunasset, postea esuriit IIII. Mane reuertens in ciuitatem esuriit XXI.


550. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

tantum VI.
Petitio. Diluculo ualde surgens abiit in desertum locum ibique orabat, id est abiit in montem orare VI. Isaias: Hic populus labiis me honorat, cor autem eorum longe est a me. Channanea exemplu m est perseuerandi in oratione VII. Omnia quęcunque orantes petitis, credite quia accipietis et euenient uobis. Et cum stabitis ad orandum, dimittite etc. XI. Dominus seorsum procedens procidit super terram et orabat XIIII. Trina Domini uigilia docet nos orando de


551. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Peruersus. Qui non receperint uos neque audierint VI. Surdus et mutus est qui nec audire uerba Dei uult nec proloqui VII. Surdus et mutus qui nec discere nec docere uult IX.
Perseuerantia. Dominus miseretur super turbam, ieiunos satiat; infirmos curant, qui expectantes perseuerant VIII. Cęco clamanti comminabantur, ut taceret. Ille magis clamabat: Iesu, fili Dei, miserere mei X.


552. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et mutus est qui nec audire uerba Dei uult nec proloqui VII. Surdus et mutus qui nec discere nec docere uult IX.
Perseuerantia. Dominus miseretur super turbam, ieiunos satiat; infirmos curant, qui expectantes perseuerant VIII. Cęco clamanti comminabantur, ut taceret. Ille magis clamabat: Iesu, fili Dei, miserere mei X.
Peccatum. Iudas inter apostolos computatur, quoniam Deus non repellit aliquem propter futuram


553. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_71 | Paragraph | SubSect | Section]

in oratione Dei. Oratio nocturna quam sit efficax VI. Ascendit in montem, ut oraret, docens nos solitarios et ascendentes orare ad nihil terrenorum declinantes IX. Duo modi orationis, alter laudis, alter petitionis. Quis uestrum habebit amicum et ibit ad illum media nocte. Si perseuerauerit pulsans, surget et dabit illi. Petite, quęrite, pulsate. Si uos, cum sitis mali, nostis bona data dare filiis uestris, quamto magis Pater uester cęlestis de cęlo dabit spiritum bonum petentibus se? XI. Parabola de iudice et uidua,


554. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

XII. Peccator perit, ut alius corrigatur XIII. Mulier amittit drachmam, cum anima per peccatum amittit imaginem Dei. Filius discedens a patre abiit in regionem longinquam et dissipauit substantiam suam etc. XV.
Perseuerantia. Seruiamus illi in sanctitate et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris I. Cęcus etiam increpatus clamare non destitit post Iesum, donec uisum recuperauit, et secutus est eum XVIII. Vos estis qui permansistis mecum in tentationibus meis. Et ego


555. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

XX.
Penitentia. Regulus rogat Iesum, ut descenderet et sanaret filium suum febri laborantem. Mens febricitat in concupiscentiis; conuersa inuocat Iesum, rogat ueniam. Ait Iesus: Vade, id est in bono proposito perseuera, et tunc filius tuus uiuet IIII. Turbat se metipsum Christus, ut te doceat, quomodo turbari debeas, cum mole peccati premeris. Fides enim hominis sibi displicentis fremere debet in accusatione malorum operum,


556. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_76 | Paragraph | SubSect | Section]


Patientia. Tolle grabatum tuum et ambula. Porta eum cum quo ambulas, ut ad eum peruenias, cum quo manere desideras V. Iesus nolebat in Iudeam ambulare, quia quęrebant eum Iudei interficere, docens nos declinare persecutores, cum non sit necesse manere. Quotiens nobis ab aliquibus falsa obiiciuntur conuitia, patienter toleremus, et uera, quę possumus, non obiiciamus, sed salutaria monita prędicemus. Sic Iesus, cum dixissent ei: Demonium habes etc., docet, cum in sabbato fit


557. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in latere transfixus ostium in latere archę Noe, mulier de costa Adam dormientis. Sepeliunt Iesum Ioseph et Nicodemus XVIII. Intrat ad discipulos ianuis clausis XX. Piscis super prunas. Decies apparuisse Dominum post resurrectionem colligitur XXI. Perseuerantiam in longitudine temporis signat crucis longitudo a trauerso usque ad terram XVIII.
Prouidentia. Pater meus usque modo operatur, et ego operor V.


558. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_86 | Paragraph | SubSect | Section]

Patientia. AD ROMANOS: Sumus filii Dei et heredęs, et Christi cohęredes; si tamen compatimur, ut conglorificemur. Existimo enim, quod non sint condignę passiones huius temporis ad futuram gloriam quę reuelabitur in nobis VIII. Benedicite persequentibus uos, benedicite et nolite maledicere. Nulli malum pro malo reddentes. Pacem habentes, non uos metipsos defendentes, sed date locum irę. Noli uinci a malo, sed uince in bono malum XII. AD CORINTHIOS I: Nos stulti propter Christum, infirmi, ignobiles.


559. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_87 | Paragraph | SubSect | Section]

omnium peripsima usque adhuc IIII. II: Sicut abundant passiones Christi in nobis, ita et per Christum abundat consolatio nostra. Sicut socii passionis estis, sic eritis et consolationis I. De patientia in aduersis et persecutione. Semper mortificatiom Iesu Christi in corpore nostro circumferentes, ut et uita Iesu manifestetur in corporibus nostris. Licet is qui foris est, noster homo corrumpatur, tamen is qui intus est renouatur de die in die. Id enim quod in pręsenti est momentaneum et leue


560. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_87 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesu Christi neque me uinctum eius, sed collabora Euangelio etc. I. Hęc patior, sed non confundor I. Nam si commortui sumus, et conuiuemus; si sustinebimus, et conregnabimus II. Explicat quas passiones perpessus sit. Et omnes qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur III. AD HEBREOS: Patientia nobis necessaria est, ut uoluntatem Dei facientes reportetis promissionem X. ACTVVM: Apostoli a sacerdotibus positi in custodia IIII. Apostoli ponuntur


561. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_88 | Paragraph | SubSect | Section]

Apostoli a sacerdotibus positi in custodia IIII. Apostoli ponuntur in carcere, sed ab angelo liberati prędicant in templo. Cęsi gaudent in contumelia pro Iesu habita et prędicationi instant V. Patientia Stephani et martyrium VI,VII. Fideles propter persecutionem disperguntur, dispersi euangelizant VIII. Paulus insidias patitur, per murum in sporta demittitur XII. Iacobus maior capite truncatus, Petrus in carcerem mittitur XII. Fideles contumeliis lapidationibusque confecti perfugerunt euangelizantes et


562. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

animas suas in benefactis IIII. APOCALYPSIS: Ecclesię Ephesi labor et patientia laudatur. Smyrnę dicitur: Habebis tribulationem diebus decem II. Aperuit terra os suum, id est fideles orando pro Ecclesia, et absorbuit flumen quod misit draco de ore suo, id est persecutiones sustinuit XII.
Pauper. AD THIMOTEVM I: Est autem quęstus magnus pietas cum sufficientia. Nihil enim intulimus in hunc


563. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

enim quidam homines etc. de hęreticorum prauitate I. APOCALYPSIS: Habeo aduersus te pauca, quia permittis mulierem Iezabel, quę se dicit prophetem docere et seducere seruos meos, fornicari et manducare de idolaticis II. Equus niger signat persecutionem hereticorum contra fideles occultam. Equus uero pallidus persecutionem falsorum fratrum occultam simul et manifestam VI. Equus ruffus signat effundentes sanguinem martyrum VI. Aperuit puteum abyssi, id est doctrinam perfidię,


564. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

APOCALYPSIS: Habeo aduersus te pauca, quia permittis mulierem Iezabel, quę se dicit prophetem docere et seducere seruos meos, fornicari et manducare de idolaticis II. Equus niger signat persecutionem hereticorum contra fideles occultam. Equus uero pallidus persecutionem falsorum fratrum occultam simul et manifestam VI. Equus ruffus signat effundentes sanguinem martyrum VI. Aperuit puteum abyssi, id est doctrinam perfidię, et ascendit fumus etc. Et exierunt


565. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_91 | Paragraph | SubSect | Section]

pro omnibus hominibus etc. Volo ergo uiros orare in omni loco leuantes puras manus sine ira et disceptatione II. AD HEBREOS: Christus in passione sua orauit pro nobis cum clamore et lachrimis V. ACTVVM: Apostoli in oratione perseuerant simul cum mulieribus et Maria, matre Iesu I. Petrus et Ioannes ascendebant in templum ad horam orationis nonam III. Orante ecclesia Petrus ab angelo de carcere liberatur XII. Paulus positis genibus simul cum cęteris orauit


566. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_95 | Paragraph | SubSect | Section]

liuore sanati estis II. Et Christus semel pro peccaris nostris mortuus est, qui et his qui in carcere erant, id est in lymbo, spiritu ueniens prędicauit III. Qui passus est in carne, desiit a peccatis IIII.
Perseuerantia. AD GALATAS: Bonum facientes non deficiamus VI. AD THESSALONICENSES II: Vos autem, fratres, nolite deficere benefacientes III. AD THIMOTEVM II: Bonum certamen certaui, cursum consumaui, fidem seruaui


567. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Participes enim Christi effecti sumus, si tamen initium substantię eius usque ad finem firmum retineamus III. Bonum agendum sine cessatione X. Recogitate enim Iesum etc. ut non fatigemini animis uestris deficientes XII. ACTVVM: Erant perseuerantes in doctrina, in communicatione panis et in orationibus II. IOANNIS I: Si in uobis permanserit quod audistis ab initio, et uos in filio et Patre manebitis. Manete in eo, ut, cum apparuerit, habeamus fiduciam. II. APOCALYPSIS:


568. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_98 | Paragraph | SubSect | Section]

Latonam errantem nulla recepit regio. In Lydia sitienti aqua fuit interdictum VI . Biblis fratrem fugientem sequens Venere illicita ardens multa peragrauit IX .
Perseuerantia. Agenor filios misit quesitum Europam filiam, hac lege, ne redirent nisi inuenta III . SENECA


569. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

posse ex ęquo aiunt. Inter sapientiam et philosophiam. Philosophię partes tres: moralis, naturalis, rationalis 39 . Philosophię opus 40 . Disputat superflua esse pręcepta philosophię cuiusque personę propria, sed ea tantum satis esse quę hominem in uniuersum componunt 43 . Decreta philosophię generalia sunt, pręcepta specialia 44 . Philosophię officia 45 .


570. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

87 . Verecundia etiam senes tangit 4 . Sylla ex uerecundia in iram prorumpebat, Pompeius mitior efficiebatur. Signa uerecundię 4 .
Perseuerantia. Plus operis est in eo ut proposita custodias quam ut honesta proponas. Perseuerandum est et assiduo studio robur addendum, donec bona mens sit, quod bona uoluntas est 6 .


571. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sylla ex uerecundia in iram prorumpebat, Pompeius mitior efficiebatur. Signa uerecundię 4 .
Perseuerantia. Plus operis est in eo ut proposita custodias quam ut honesta proponas. Perseuerandum est et assiduo studio robur addendum, donec bona mens sit, quod bona uoluntas est 6 .
Prouidentia. Quare indigni regnent 35 . Liber de


572. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_115 | Paragraph | SubSect | Section]

ab annalibus 37 . Soloecismus, imparilitas, stribiligo, soloecus idem est 38 . Pisistratus tyrannus primus Athenis libros publice legendos prębuit. Xerxes Athenis potitus omnem librorum copiam asportauit in Persas 42 . In malos philosophos, et quantum operę in philosophia conterendum sit, maxime in ea quę non pertinet ad ueritatem 61 . Philosophi Pyrrrhonii uel Scheptici semper incerti. Item Academici


573. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aduersis rebus conflictatę in moerore uixerunt. Viua defodiebatur, quę uirginitatem prodiderat 17 . Tarquinię Vestali concessum ius ferendi testimonii, quod nulli foeminarum, et cum nubendi potestas sibi oblata esset, maluit in uirginitate perseuerare 25 . Sophocle uisi pueri formam laudante, Pericles, eius in prętura collega, ad illum ait prętorem decere non solum manus, sed etiam oculos continentes habere 51 . Scipionis continentia erga


574. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nulli se miscuit 35 . Tymoclia captiua stupratorem dominum interemit 42 . Alexander maiorem erga Persarum mulieres continentiam quam in uiros fortitudinem declarauit 45 . Cęsar suam uxorem ne suspitioni quidem obnoxiam oportere esse dixit 52 . Portia audita Bruti, uiri sui, nece prunis haustis uitę finem


575. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Antigonus, cum audisset Philippum filium hospitio susceptum, ubi tres uirgines erant, permutato domicilio occasionem sustulit inferendę iniurię 97 . Democles morte uim Demetrii effugit 97 . Apud Persas, qui currui appropinquat, in quo pellex regis uehitur, capite punitur 116 .
Pietas. Caius Martius Coriolanus sola matris pietate motus, ut patrię parceret


576. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Malorum sęuitia in seruos Christi 106 . Quibus tormentis martyres affecti et quare 108 . Patientia martyrum 109, 110 . Cur Deus cultores suos non tuetur a persecutoribus 118 . Patientia 138 . Patientia uirtus 139 . Paupertatis commendatio 133 . Prodigus quomodo non peccet, sed meretur


577. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

105 .
Pudor. Diogences uidens adolescentulum rubore perfusum: Confide, ait, fili, huiusmodi est uirtutis color 58 .
Perseuerantia Diogenis nollentis ab Antisthene recedere, prius cędi et occidi paratus 55 .
Prouidentia. Plato arbitratur deos esse et humana curare


578. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_135 | Paragraph | SubSect | Section]

flamen, postquam inauguratus est, uitia cum uirtute mutauit 334 . Milites emendati. Patientia Lycurgi in eum qui sibi oculum expunxerat 62 . Patientia Laconum in tolerando 63 . Persę discunt pati ęstum et frigus etc. 91 . Cymon ab exilio reuocatus suis fuit auxilio 137 . Zenonis Eleatis, cum torqueretur 142 . Philippi regis patientia


579. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_135 | Paragraph | SubSect | Section]

411 . Stephanus. Iacobus 413 . Iacobi Minoris sanctitas 414 . Martyria 427 . Cyprianus martyrium passus 441, Diocleciani persecutio 451 . Catherina uirgo 451 .
Paupertas. Valerius publico sumptu funeratur 108 . Item Menenius


580. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_136 | Paragraph | SubSect | Section]

ratę eam rem foecunditatem facere 68 . Trigemini. Septeni uno partu ęditi 77 . Lex trium natorum 78 . Ante quartum annum filius non uenit in conspectum patris apud Persas 91 . Pariturę e Delo in Rheniam transferebantur 161 . Mira Gallicarum foeminarum foecunditas 185 . Alexander Iouis se filium esse mentitus est


581. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_139 | Paragraph | SubSect | Section]

malle se dixit Romę ignobilem haberi quam procul a patrię conspectu multarum gentium principatum tenere 358 . Cato pro patria 367 .
Peccatum. Apud Persas, qui semel deliquerit, ne regi quidem licuit occidere. Quicquid nefas esset facere, idem et dicere nefarium arbitrari 91 . Promissum Demetrii irritum odium populi in se accendit 244 . Antigonus Doso, ab eo


582. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_148 | Paragraph | SubSect | Section]

Tradet martyres passionibus 240 . Domine, in angustia requisierunt te 249 . Martyres 250 . Martyrium 291 . Ne metuantur persecutores. Dabitur uobis quid loquamini 292 . Esaias serratus 304 . Fortitudo gentium triumphus est martyrum 316 . Qui intelligit iuste sustinere quę patitur


583. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

seruietis in terra aliena 340 . Idolorum descriptio 346 . Qui obliuiscitur Dei 358 . Vallis filii Ennon, usi templum Baal 359 . Qui me persequuntur, cadent 360 . Impii traduntur gladio sempiterno 368 . Traditi ob perfidiam 370 . Ędificauerunt excelsa Baal, ut initiarent filios suos Moloch


584. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_150 | Paragraph | SubSect | Section]

19 . Inter iniquitatem et peccatum 26 . Libenter uitiis nostris applaudimus 29 . Peccatum mors animę 35 . Cogitatio, assensus, operatio, perseuerantia 48, 61 . Seruus peccati 49 . Conscientię compunctio 71 . Equi et quadrigę animi uitia 105 . Funes


585. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_152 | Paragraph | SubSect | Section]

375 . Quos terruit crux, lętificauit resurrectio 376 . Pudor. Agnitioque uultus eorum respondebit eis. Frons mulieris meretricis facta est tibi 337 . Perseuerantia. Lignum imputribile ansuccham 273 . Purgatorium. Mundabit triticum 192 . Ordo purgationis, ut, qui minus deliquerit, prius purgetur 231 . Prouidentia. Cura Deo


586. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in uinculo pacis 228 . Pax 241 . Pax cum paupertate, diuitię cum iurgio 272 . Tempus belli et tempus pacis 294 . Inquire pacem et persequere eam 345 . Pax nascente Domino 356 . Et factus est in pace locus eius 374 . Misericordi a ipsum est quidem pax 385 . Pax


587. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_155 | Paragraph | SubSect | Section]

Audita nece Ioannis Iesus secessit, in hoc arguens temeritatem ultro se offerentium 159 . Calix martyrium 167 . Martyres mortem affectantes 190 . Iudei persequuntur Christianos, et carnales infensi sunt spiritalibus 208 . Stygmata Domini Iesu Christi portans 218 . Vicisisse est aduersarios in angustiis non cessisse 227 .


588. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_156 | Paragraph | SubSect | Section]

Doctrina uiri per patientiam monstratur 273 . Martyrium 276 . Ne respondeas stulto. Responde stulto 280 . Persecutio martyrum 282 . Martyrum fortitudo 286 . Patientia et in prosperis necessaria 298 . Oportet stultum uideri propter patientiam 304 .


589. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sum et non sum turbatus. Multiplicata est super me iniquitas superborum 416 . Super inimicos meos prudentem me fecisti mandato tuo 417 . Patientia erga tribulantes 418 . Persecuti sunt me gratis, et a uerbis tuis formidauit cor meum. Erraui sicut ouis quę perierat. Require seruum tuum 419 . Cum his qui oderunt pacem eram pacificus 419 . Multum repleta est anima nostra


590. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

425 . Petitio. Sed et cum clamauero et rogauero, exclusit orationem meam 14 . Leuemus corda nostra cum manibus ad Dominum in cęlis. Opposuisti nubem tibi, ne transeat oratio 16 . Perseuerantia orationis 17 . Contra templum conuersi adorent. Fiat uoluntas tua 36 . Dei sententia sanctorum precibus frangitur 42 . In atrio altare ante faciem templi


591. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_160 | Paragraph | SubSect | Section]

inuocantibus eum in ueritate 430 . Sine causa orat, qui inimicicias habet contra fratrem 437 . Potentia. Nabuchodonosor aquila grandis. Pharao aquila altera 52 . Chaldei. Persę. Macedones. Romani 130 . Darius. Cyrus. Alexander. Antiochus. Machabei 132 . Dormitauerunt qui ascenderunt equos 375 . Patria. Incola ego sum interra


592. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_162 | Paragraph | SubSect | Section]

Ad Patrem: Quod non rapui, tunc exoluebam. Sustinui opprobrium. Operuit confusio faciem meam. Scribę et pharisei 371 . Tu scis improperium meum. Dederunt in escam meam fel, potauerunt me aceto. Quem tu percussisti, ipsi persecuti sunt. Vitulus.Ego sum pauper et dolens 371 . Queritur de Iudeis. Christus pauper. Tanquam prodigium factus sum multis. Comprehenditur 372 . Et fui flagellatus tota die


593. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Exaltabor, ut diuidam Sicimam 403 . Iudas. Christus accusatur. Pater, ignosce eis 404 . Iudas. Iesus. Sanguis Domini pro nobis 405 . Persecuti sunt me 405 . Factus sum opprobrium illis 406 . De torrente in uia bibit 407 . Crux 422 . Oratio ad Patrem. A


594. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_163 | Paragraph | SubSect | Section]

sum opprobrium illis 406 . De torrente in uia bibit 407 . Crux 422 . Oratio ad Patrem. A Iudeis passus persecutiones. Prędicat, orat, patitur. Apostoli expectant Domini resurrectionem 428 . Perseuerantia.Adolescens iuxta uiam suam 276 . Perseuerantia boni. Non extinguetur in nocte lucerna eius


595. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_163 | Paragraph | SubSect | Section]

Crux 422 . Oratio ad Patrem. A Iudeis passus persecutiones. Prędicat, orat, patitur. Apostoli expectant Domini resurrectionem 428 . Perseuerantia.Adolescens iuxta uiam suam 276 . Perseuerantia boni. Non extinguetur in nocte lucerna eius 285 . Custodi innocentiam, et uidebis ęquitatem 349 . Exiuit homo


596. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_163 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudeis passus persecutiones. Prędicat, orat, patitur. Apostoli expectant Domini resurrectionem 428 . Perseuerantia.Adolescens iuxta uiam suam 276 . Perseuerantia boni. Non extinguetur in nocte lucerna eius 285 . Custodi innocentiam, et uidebis ęquitatem 349 . Exiuit homo ad opus suum et ad operationem suam usque ad uesperam


597. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed uirtutis examen 25 . Martyres 72, 76 . Martyrum mors secundę mortis abolitio est 93 . Patientia iniuri 109 . Persecutiones decem, undecima Antichristi 151 . Martyrum constantia et fides 187 . Martyres 190 . Pauper ex diuite Paulinus Nolensis 3 .


598. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_168 | Paragraph | SubSect | Section]

Penitens interficit Sysaram 178 . Patientia Iob 16, 38 . Patientia iniurię in Moyse 99 . Vitilitas persecutionum 107 . Martyr 105 . Necesse est malos esse per quos exercentur boni 115 . In Christianos persecutio 158 . Martyres


599. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_168 | Paragraph | SubSect | Section]

in Moyse 99 . Vitilitas persecutionum 107 . Martyr 105 . Necesse est malos esse per quos exercentur boni 115 . In Christianos persecutio 158 . Martyres orent, ut possint sustinere. Martyrium nomen habet baptismi 180 . Pauper. Negat Christus suum esse discipulum qui aliquid possidet 26 . Christus


600. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_168 | Paragraph | SubSect | Section]

similitudo aliquid 41 . Spiritalia nequitię in cęlestibus. Duplex corde 41 . Animalia immunda 56 . Capitis peccata 75 . Amorrei. Persecutores 112 . Esebon 4 ciuitas in regno regis Seon 113 . Demissę manus Moysi 147 . Idolorum cultus 153 . Humilitas


601. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_169 | Paragraph | SubSect | Section]

Maius peccatum in Euangelio quam in Lege 152 . Peccato nihil amarius 162 . Peccati regnum 163 . Peccatum occultum 168 . Perseuerantia. Hodie ualeo, sicut ualebam tunc 167 . Passio animi. Concupiscentia et ira 7 . Ramesse 143 . Equi et currus 163 .


602. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_172 | Paragraph | SubSect | Section]

Romani 115 . Apud Arabes Chartanotitas, qui primus ex nobiliorum familia post constitutum regem natus ę fuerit, succedit in regno 292 . Persę ex eadem familia regem creant 297 . Ptolomeus Auletes, quod coraulem exerceret, eiectus ab Alexandrinis est 301 . Qui forma aut uiribus pręstat, rex fit 310 .


603. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_172 | Paragraph | SubSect | Section]

217 . Imperandi cupido insatiabilis 39 . Imperator prudentissimus 48 . Reges aduersos casus ducibus tribuunt, secundos fortunę suę 27 . Reges Persarum, Macedonię, Epirotarum et Sicilię 46 . Rempublicam bene geri non posse multorum imperiis 22 . PLINIVS DE VIRIS ILLVSTRIBVS


604. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_176 | Paragraph | SubSect | Section]

Duę perfectiones 73 . In quo perfectus et in quo imperfectus 74 . Oblatio uictimarum ideo offerri Deo iussa, ne offerretur demoniis 85 . Ecclesia persecutionibus creuit 106 . Ministrorum Dei officia 135 . Quomodo bigamia non obstet episcopo ordinando et de officio episcopi 160 . Episcopi et pręsbiteri idem fuerunt


605. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_181 | Paragraph | SubSect | Section]

28 . Samuele sacerdote filii Israel petierunt sibi constitui regem. Et obtinuerunt nescientes id uerti in ipsorum perniciem 42 . Samuel exposuit legem regni 43 . Dauid persecutoris sui Saulis honori uitęque pepercit nollens extendere manum suam super christum Domini 47 . Ipsum qui extenderat occidi iussit 49 . Absalon dominandi cupiditate incensus patrem regno uitaque


606. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_190 | Paragraph | SubSect | Section]


Rex apum 21 . Iure ciuili omnia regis sunt 44 . Cambyses ebrius monitoris filium peremit 54 . Rex Persarum Arpalo eadem de causa liberos epulandos apposuit 54 . Rex iracundus 55 . Duę respublicę, altera mundi, altera nationis cuiusque 63 . Ad quam rempublicam accedet


607. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_197 | Paragraph | SubSect | Section]

unius aniculę monitu benignum se auditoribus prębuit, cum ante durus extitisset. Reges iustitiam exercere decet magis quam arma 101 . Quanta mala fiant dominandi causa 105 . Regis consecrandi mos apud Persas 112 . Vera ac stabilis ciuium beniuolentia optima principis custodia est 119, 122 . Aristippi tyranni solicitudo et metus 199 . Risus sigillum a Lycurgo errectum


608. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in metu 9 . Tunc rege, cum primum didiceris regi 8 . Qui tuto regnare uelint, beniuolentia magis quam armis muniri decet 13 . Periander rogatus, cur tyrannide persisteret: Quia, inquit, et sponte et inuitum cędere periculosum est 13 . Trasibulus Periandro consulit, quo pacto tuto tyrannidem teneat, bacillo eminentiores spicas feriens, ut scilicet principes ciuitatis tollat


609. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_200 | Paragraph | SubSect | Section]

Darii in agmine deducendo 2 . Superstitio multitudinem regit 15 .
Rex. Quali pompa Darius uehebatur 2 . Persę reges suos inter deos colunt 47 . Alexander, cum e uita decederet, quęrentibus, cui relinqueret regnum, respondit: Ei qui esset optimus 63 . Et insotiabile est regnum et a pluribus expetitur


610. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sanguinem stabiliri 82 . Aut minime aut optime regum consuetudine utendum 86, 95 . Tulli et Seruii de regno contentio 90 . Ridere coram rege aut spuere nefas putant Persę 91 . Rex Ęthiopum pręcipua statutra ualidoque corpore 98 . Democratia utilior quam unius regnum. Creandi regis ratio 100 . Regis potentia


611. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_203 | Paragraph | SubSect | Section]

450 . Maximinus et Diocletianus in ordinem se redigunt 452 .
Risus. Zoroastrem aiunt subito natum risisse 4 . Apud Persas ridere coram rege nefas 91 . Quomodo Amasis risum et scurilitatem excusauit 98 . Risum non lętitię, sed desperationis in Hannibale 304 . Risus Sardonicus


612. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Non sum turbatus te pastorem sequens 356 .
Rex. Cyrus. Cambises. Darius 151 . Quttuor regna: Assyrii, Chaldei, Medi, Persę 152 . Equi ruffi, nigri, albi, uarii--- quattuor regna 159 . Angulus 168 . Princeps puer 196 . Cornu 199, Angulus pro regno


613. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

albi, uarii--- quattuor regna 159 . Angulus 168 . Princeps puer 196 . Cornu 199, Angulus pro regno iuxta idioma Scripturarum 224 . Persę ante Cyrum ignobiles. Medi semper potentissimi 225 . Reges Assyriorum 267 . Merodach 271 . Reges terrę quasi nihili 274 .


614. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

superbia 54 . Croesus, Lydię rex 72 . Inter bonos et malos reges 75 . Apud Ęgyptios pharaones, apud Romenos Cęsares et Augusti, apud Syros Antiochi, apud Persas Arsacidę, apud Philistiim Abimelech. Post Alexandrum in Ęgypto Ptolomei usqae ad Cleopatram 77 . Ęs regnum Alexandri atque Gręcorum 97 . Non miremini, si regna mutantur


615. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sapiens. Lex apud Indos: Siquis perniciosum aliquid excogitarit et remedium non adinuenerit morte mulctatur; sin adinuenerit, honore pręmiisque a rege afficitur 266 . Suspicio. Salganeus fallere creditus innocens a Metabato, Persicę classis ductore, occisus; recognita honorifice sepultus ab eodem est 161 . Spurcicies. Hiberi ex lotio intra cloacas seruato lauacra sibi conficiunt intritisque extrimentis dentes abstergunt 68 .


616. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_229 | Paragraph | SubSect | Section]

VII crassę et VII macrę. Similiter et spicę 7 . Somnium de uictoria Gedeonis 36 . Saulo sopor altus in mortem obduxisset oculos, si Dauid eo animo ad dormientem intrasset, quo ille ipsum persequebatur 47 . Vrias dorimiuit ante portam domus regię, nollens tunc manere sub tecto, cum archa Domini et Israel et Iuda essent sub papilionibus et Ioab cum seruis super faciem terrę 51 .


617. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in Domino se euasurum periculum. Psalmus LXI 113 . Quare sperat in Deo pro se et contra inimicos. Psalmus LXX. Bonum ponere spem in Domino. Psalmus LXXII 114 . Spes Dauid in persecutione Saulis. Psalmus LXXXV 116 . Qui firmat spem in Domino, protegitur ab eo. Psalmus XC. Plebem suam non derelinquet. Psalmus XCIII 117 . Adiuuari et protegi a


618. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_249 | Paragraph | SubSect | Section]

METHAMORPHOSES
Sapientia. Argus centoculus, Aristoris, a Mercurio cantu fistulę sopitus et interemptus I . Perseus Minerua, id est sapientia sibi fauente Medusę, quę homines aspectu uertebat in silicem, caput abscidit IIII . Dedalus labyrintum fugiens e Creta uolauit in Ciliciam VIII . Protheus, ut sibi


619. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Secretum. Consi ara sub terra latens 7 . In publico conuiuio Spartę ingredientibus natu maximus portas ostendens dicebat: Per hasce uerbum non egreditur 12 . Themistocles, cum suorum persecutionem fugiens Ęgeas, Eolicum oppidum, peruenit et apud Nicogenem hospitem latens ab Olbio, filiorum Nicogenis pedagogo, numine afflato audiuit: Nocti uocem, nocti consilia, nocti omnia dato 44 . Trium rerum se penituisse Cato


620. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Solum sapientem esse liberum, malos autem seruos esse. Sapientes et reges esse 73 . Sapientem esse omnia 74 . Esse sapientem histrioni similem, qui siue Thersitę siue Agamemnonis personam fingat, utrumque decentissimo gestu imitatur 77 . Super choenice non sedendum, id est etiam futuri faciendam curam. Choenix enim diurna esca est 82 . Pythagoras discipulos admonere solitus, ut


621. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

feruntur 54 .
Superbia. Vide, nedum ad cacumen peruenire contendis, cum ipsis ramis, quos comprehenderis, decidas 42 . In sella regis Persarum consedisse capitale est 47 . Iouis filium et dici et credi uoluit Alexander 47 , 49 . Saucius dixisse fertur se quidem Iouis filium dici, sed corporis ęgri uitia sentire


622. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Saucius dixisse fertur se quidem Iouis filium dici, sed corporis ęgri uitia sentire 51 .
Secretum. Gordii uinculum inexplicabile 1 . Persę archana regum mira cęlant fide 12 .
Somnus. De militibus Alexandri ait: fatigatis humum cubile est 1 . Tempora somni arctiora quam noctis sunt. Somnia Darii


623. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_269 | Paragraph | SubSect | Section]

Romana gens nec uicta conquiescit 225 . Alexander se salutari non patitur nisi prostratis humi corporibus 227 . Alexander Polypercontem ad terram pręcipitem dedit, quod rideret Persas ante ipsum procumbentes 228 . Se Iouis filium dixit, uulneratum tamen dolorem sentire 228 . Superbia Demetrii concidit 244 . Vana Ptolomei insolentia


624. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_269 | Paragraph | SubSect | Section]

Litterę secretę capitis cuti impressę 111 . Demarathi tabulę 129 . Scytala 161 . Gordii fatalis nodus 210 . Secreta celare Persis mos fuit 214 . Anaxarcus linguam sibi mordicus pręcisam in sinum tyranni conspuit. Apelles corporis uitia primus in figura abscondit 233 . Philippides a Lysimacho, siquid a se uellet, interrogatus:


625. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_269 | Paragraph | SubSect | Section]

dederat, damnatur 349 . Fuluia meretrix Quinti Curii parricidium prodidit 365 . Halarico in fluminis alueo sepulchrum conditum 461 . Silentium. Mira fide Persę secreta cęlant 214 . Somniorum interpretatio per Iosephum 9 . Epimenides septem et quiquaginta annos dormiuit 86 . Mandanę somnium Asiam lotio inundans


626. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_271 | Paragraph | SubSect | Section]

in Alexandro stirpem, quia sepulchri locum mutauerit 76 . Periander ueritus, ne insepultus iaceret 82 . Mos humandi diuersus. Thales Milesii ignobili loco humari noluit 86 . Persę sepeliunt corpora cera oblita. Cadauera non prius humare quam a canibus aut alite traherentur 91 . Babylonii in melle sepeliunt 92 . Macrobii in uitreis uasis sepeliunt cadauera


627. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_273 | Paragraph | SubSect | Section]

VIII, caput XIII. Senectutem reuerebantur iuuenes ducendi et reducendi officio, liber II, caput 1 . Sol. Sulpicius territum subito lunę defectu exercitum, de eius ratione disputando ad solitum animi uigorem reuocauit. Ex quo Lucius Paulus Persen regem uicit, uincendus, nisi legatum astrorum peritum habuisset. Sic et Pericles Athenas solis defectu expauidas omni metu liberauit, liber VIII, caput 1 . Suspicio. De errore, liber IX, caput VIIII, XIIII. Quibus domestici suspecti


628. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ozias indebitum sibi sacerdotium uendicare conatus lepra percusaus in fronte est 48 . Episcopi non iuuantes pauperem, sed potentioribus adulantes 98 . Non causę meritum in iudicando respicientes, sed personę conditionem 100, 101 . Precipitur tibi, ut de altari uiuas, non ut luxuries 101 . Pastores consopiti 119 . Christorum genera 131 .


629. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

282 . Os suum aperuit sapientię. Prudentia 287 . Quibus sapientior Salomon 291 . Sapientia scientia 291 . Scientia sęcularis. Perseuerantia sapientię. Quantum pręcedat sapientia stultitiam 292 . Nosce te ipsum. Sapiens humilis. Non plene sapiens 298 . Vtilior est sapientia quam diuitię. Eruditio 299 .


630. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Diabolicę tentationi minime cędendum 180 . Tentatio cogitationum 181 . Leuem cogitationem ac pręteruolantem a Gręcis dici typos testatur. Coluber nudum hominem timet, uestitum persequitur 205 . Tentationes diaboli in heremo 206 . Tentatio carnis in Apostolo 213 . De adolescente qui tentabatur libidine, quomodo seruatus ait prudentia abbatis


631. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_297 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmus V. Sperat se protectum iri a Domino in tentationibus. Psalmus VII 109 . Oratio pro uictoria contra inimicos. Psalmus XIX. Qui pręualuit contra demones. Psalmus XX. Petit liberari a persecutione. Psalmus XXVII 110 . Insidię demonum. Psalmus LIII 113 . Iustus tentationibus approbatur. Psalmus LXV 114 .


632. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_297 | Paragraph | SubSect | Section]

LIII 113 . Iustus tentationibus approbatur. Psalmus LXV 114 . Contemnens uim demonum. Psalmus LXXIIII 115 . Supplicat se liberari et persecutores confundi. Psalmus LXXXV 116 . Ipse liberabit me de laqueo uenantium. Psalmus XC. De manu peccatoris liberabit eos. Psalmus XCVI 117 . Funes peccatorum


633. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Imprecatur contra demones. Psalmus CXXXVI. A tentationibus protectus sperat proficere in uirtute, Psalmus CXXXVII 123 . Cadent in retiaculo eius peccatores. Psalmus CXL. Deprecatur se erripi a persecutione spiritali. Psalmus CXLII. De uictoria contra spiritales nequitias. Psalmus CXLIII 124 . Ne des alienis honorem tuum et annos tuos crudeli 126 . Ciuitas obsessa a sapiente


634. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Me minauit, et adduxit in tenebris, et non in lucem. Ędificauit in gyro meo, in tenebrosis collocauit me. Conclusit uias meas lapidibus quadris. Vrsus insidians factus est mihi etc. Venatione cęperunt me quasi auem 182 . Persecutus est te inimicus tuus; sed cito uidebis perditionem ipsius et super ceruices ipsius ascendes 183 . Eligentur et dealbabuntur et quasi ignis probabuntur multi. Et impie agent impii etc. 200 .


635. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_299 | Paragraph | SubSect | Section]

pugnam abiitque in Hierusalem 219 . Alchimas assideis iurat pacem; receptus occidit eos. Nicanor quoque simulans pacem uoluit Iudam comprehendere, sed Iudas noluit et se credere. Post obitum Iude iniqui leuauerunt cornua, amicos Iude persecuti sunt, facta est tribulatio magna in Israel 220 . Tubis sacris insonuerunt, et aduersarii conuersi sunt in fugam 224 . Tempus. Principium mensium, anni constituit Dominus


636. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui Cerberum uidens dirriguit in saxum, et Celenus Lecheusque in Ida silua in lapides uersi. Mirra patrem cum ferro insequentem fugiens; Cynara, cum filiam nescius stuprasset, allato lumine agnita obstupuit et scelestam ferro persequi coepit X . Epiphyre nympha Esacum fugiens timore confusa calcauit serpentem, cuius morsu concidit XI . Hyppoliti equi territi repenti erruptione tauri ab undis ęquoreis. Cyppus in Tyberi


637. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

71 . Hispani. Capadoces. Phrygia. Gręcia. Thogorma. Rhodus 72 . Ęgyptus Hebraice Mesraim 77 . Turris Syene 78 . Assur et Elam Persę. Mosoch Capadoces. Thubal Hiberi 84 . Gog Scytę2 94 . Gomor Galathe. Thogorma Phryges 94 . Galatę qui et unde sunt 200 .


638. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_315 | Paragraph | SubSect | Section]

Increpuerunt me renes mei 329 . Errue animam meam ab impiis 330 . A te eripiar in tentatione et in Deo meo transgrediar murum 332 . Persequar inimicos meos et comprehendam illos 332 . Et comminuam illos ut puluerem 332 . A uiro iniquo eripe me. Si mei non fuerint dominati 333 . Errue a phramea animam


639. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_315 | Paragraph | SubSect | Section]

Errue a phramea animam meam 335 . Dum appropinquant super me nocentes, ut edant carnes meas 338 . Pugna 339 . Educes me de laqueo, quem absconderunt mihi--- a persequentibus me 342 . Auertantur retrorsum et erubescant qui uolunt mihi mala 346 . Gladium euaginauerunt peccatores, intenderunt arcum suum 348 . Considerat peccator


640. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et stetit spiritus procellę 402 . Ad nihilum deducet inimicos nostros 404 . Adhęsit pauimento anima mea; uiuifica me secundum uerbum tuum 415 . Cum facies de persequentibus me iudicium. Iniqui persecuti sunt me, adiuua me. Paulo minus consummauerunt me in terra. Me expectauerunt peccatores, ut perderent me. Posuerunt peccatores laqueos mihi 417 . Non tradas me calumniantibus me


641. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

402 . Ad nihilum deducet inimicos nostros 404 . Adhęsit pauimento anima mea; uiuifica me secundum uerbum tuum 415 . Cum facies de persequentibus me iudicium. Iniqui persecuti sunt me, adiuua me. Paulo minus consummauerunt me in terra. Me expectauerunt peccatores, ut perderent me. Posuerunt peccatores laqueos mihi 417 . Non tradas me calumniantibus me 418 .


642. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

captiuos duxerunt nos, uerba canticorum 3 . Non tradas me in desiderio meo peccatori 426 . Custodi me a laqueo, quem statuerunt mihi. Cadent in retiaculo eius peccatores 427 . Persecutus est inimicus animam meam 428 . Tempus. Annus 23 . Dies pro anno. Annorum supputatio [ 70 . Hebdomada, ogdoas]. Aiunt unum sęculum, id est humanę tempus ętatis


643. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

214 . In die illa disperdam nomina idolorum, et pseudoprophetas, et spiritum immundum 215 . Victoria. Iosue circuiuit ciuitatem, et muri Hierico corruerunt 31 . Iosue persequente inimicos plures lapidibus de cęlo pluentibus per ierunt quam gladio. Sol et luna stetit, donec ipse se ulciscatur de inimicis. Magnam multitudinem parua manu uicit, et terra quieuit a pręliis 32 .


644. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Portantes manipulos uenient coram Domino qui uicerunt mundum. Psalmu s CXXV. Sępe expugnauerunt me,et non potuerunt mihi. Psalmu s CXXVIII 122 . Victoria de Goliath et Philisteis. Psalmus CXIIII 124 . Persecutus est te inimicus tuus, sed cito uidebis perditionem ipsius et super ceruices ipsius ascendes 183 . Daniel draconem magnum interemit absque gladio et fuste, sed missa in ore eius offa pilis piceque compacta dirruptus est draco


645. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sedechias misit Hieremiam in carcerem, quia prophetabat aduersa 176 . Hieremię uera monenti dicunt superbi: Mendacium loqueris! Non misit te Domi nus 179 . Amos uera prophetans persecutionem patitur 206 . Loquimini ueritatem unusquisque cum proximo suo. Veritatem et pacem diligite 213 . Lex ueritatis fuit in ore eius, et iniquitas non est inuenta in labiis eius


646. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aquam cor tuum in conspectu Domini. Leua ad eum manus tuas pro anima paruulorum tuorum etc. 181 . Vulgus. Amalechitę nacti occasionem ex absentia Dauid uastauerunt Sicelech. Sicelechitę reuersum Dauid lapidare uolebant. At ille persecutus inimicos recuperauit prędam percusso cuneo Philistiim 48 . Non pecces in multitudine ciuitatis iniuste ei consentiendo 142 . Murus templi diuidens inter sanctuarium et locum uulgi


647. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus humiles ponit in sublime. Quantus sum ego, ut respondeam Deo; qui, etiam si habuero quippiam iustum, non respondebo, sed meum iudicem deprecabor 102 . Contra folium, quod uento rapitur, ostendis potentiam tuam, et stipulam siccam persequeris 103 . Qui humiliatus fuerit, erit in gloria, et qui inclinauerit oculos suos, ipse saluabitur 105 . Si contempsi subire iudicium cum seruo meo 106 . De


648. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_341 | Paragraph | SubSect | Section]

pedestrium dumtaxat 299 . DIONYSIVS HALICARNASEVS
Vaticinium. Libri Sybillini 101 . Vrbs. Est ciuitas humano corpori persimilis 160 . Virago. Coclia cum reliquis uirginibus obses Porsennę regis elusis custodibus et transnatato Tyberi fluuio ad suos rediit 117 . PROBLEMATA


649. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_345 | Paragraph | SubSect | Section]

Asinus signa sperandę salutis dedit Mario 137 . Caius Cornelius augur Cęsari uictoriam prędixit 56 . Cęsaris nex 57 . Victoria. Lacedemonii uictos fugientesque persequi indignum censebant 14 . Sutrium uno die et captum a Latinis et a Camillo recuperatum 49 . Barcha Carthaginiensis ad Hannibalem: Vincere scis, Hannibal, uictoria uti nescis


650. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_351 | Paragraph | SubSect | Section]

248 . Lupi et tauri certamen Pyrrho fatale 252 . Graccho sacrificanti duo angues uisi portenderunt hostium insidiis periturum 287 . Ęmilio omen filia dedit catellum plorans Perseum nomine 323 . Mancino futurę cladis uox audita 334 . Prodigia mortis Gracchi 335 . Sextus Lucius pręcipitatus 353 . Omen


651. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_353 | Paragraph | SubSect | Section]

Aquilienses mulieres in propugnatione patrię capillos sibi ad intendendos arcus ademerunt 443 . Visus. Strabonis uisus acutissimus 254 . Vestis Persarum 91 . Qui marinorum uitulorum pellibus amiciuntur 13 . Ferarum pellibus uestiti 231 . Menedemus furiali habitu usus: pulla tunica, puniceo balteo, Archadico


652. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Vestis. Vestiui te discoloribus, et calciaui hiantino 46 . Purpura. Stacte. Gutta. Chodchod. Scutulata 72 . Saraballa Chaldeorum lingua bracę crura tegentes. Tiara genus pilei, quo Perse Chaldeique utuntur 126 . Vestis nuptialis 170 . Anabologium, id est pallium 190 . Diplois genus pallii


653. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et Pelagia. Theodorus. Aspasius prętor: Amos. Emerentiana. Maxentius: Dorothea uirgo. Porphirius cum CC militibus. Catherina uirgo. Iustina regina. Augusto: Gabinus presbiter. Almachio prętore: Tiburtius, Valerianus, Maximus. Sapore, Persarum rege: Symeon, Seleucię archiepiscopus et sexdecim milia militum. Anastasio: Sigismundus, rex Britannię. Theodorico, Longobardorum rege: Ioannes papa. Symacus. Boetius. Archadio: Innocentius papa. ROMANI


654. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Symeon, Seleucię archiepiscopus et sexdecim milia militum. Anastasio: Sigismundus, rex Britannię. Theodorico, Longobardorum rege: Ioannes papa. Symacus. Boetius. Archadio: Innocentius papa. ROMANI IMPERATORES QVI PERSECVTI SVNT ECCLESIAM QVIQVE SVB SINGVLIS MARTYRES FACTI Claudio imperante martyres: Dionysius papa. Prisca uirgo. Marius et Martha cum filiis Audifax et Abacuch. Valentinus presbiter. Ducenti sexaginta duo martyres. Quirinus. [Felix Primus papa.] Cyprianus episcopus.


655. Marulić, Marko. Repertorium, versio electronica [page kk3_374 | Paragraph | SubSect | Section]

Antonio et Lucio Aurelio: Germanicus. Aspasio prętore: Agnes uirgo. Emerentiana uirgo. Augusto: Gabinus presbiter. Iustiniano: plurimi episcopi. Almachio prętore: Tiburtius, Valerianus et Maximus. Sapore. Persarum rege: Symeon, Seleucię archiepiscopus. Anastasio: Sygismundus, Britannię rex. Theodorico, Longobardorum rege: Ioannes papa. Symachus et Boetius, uiri doctissimi. Constantio: Paulus episcopus.


656. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 46 | Paragraph | SubSect | Section]


2.5.32   Regnat in aula.
2.5.33  Ergo maiestas eademque uirtus
2.5.34  Panis et Christi, mihi rite salue,
2.5.35  Inque personis tribus unus auctor,
2.5.36   Vna potestas,
2.5.37  Et salutaris cibus undecunque,
2.5.38  Nectare antiquo meliusque nectar:


657. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

ambagibus, ut fit,
2.6.66  Mille ueneficia et magicas tentauerit artes.
2.6.67  Contemplator aquas, sunt muneris omnia quarum,
2.6.68  Vt persaepe ruant immane frementibus undis
2.6.69  Dilluuioque suo segetes, armenta, colonos,
2.6.70  Omnibus exitio confundant omnia passim;


658. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

gloria rerum,
3.27.18   Necdum tormentis meta futura tuis,
3.27.19  Cum Memphys illi, cum barbara texerit Helle
3.27.20   Siue Semiramia Persia diues acu?
3.27.21  Nanque triumphato uirtus tibi laeta parabit
3.27.22   Carnifices, laqueos, uerbera dura, cruces,
3.27.23  Cum


659. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

munus seruile recusat,
4.5.46   Nec dedignamur ferre, puella, iugum.
4.5.47  Ite procul fastus, ficti procul ite Catones,
4.5.48   Et personatis horrida barba genis:
4.5.49   Non hic consiliis grauibus uultuque seuero –
4.5.50   Mollibus obsequiis conciliatur amor!


660. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 89v | Paragraph | SubSect | Section]


4.10.20   Non subito est dominae noxia poena suae?
4.10.21  Reddenda est, mihi crede, tibi cum foenore merces
4.10.22   Et mora supplicii persoluenda tui.
4.10.23  Sed mea dicta, precor, uanescant irrita: poena est
4.10.24   Si qua luenda tibi, sit precor illa leuis.


661. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 95 | Paragraph | SubSect | Section]

galeas in pocula uertam
4.16.20   Stringat ut algentes horrida bruma comas,
4.16.21  Vt uel harenoso Lybiae sitientis in aestu
4.16.22   Persequar exustos decolor Aethiopas?
4.16.23  Quid si longinquis infęlix uictus in oris
4.16.24   Hostilem premerem sanguinolentus humum,


662. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 103v | Paragraph | SubSect | Section]

24. Aelius Lampridius Ceruinus suo Mario Bonae salutem Pollicitus sum mea persica locutura, quae muta ad te uenerunt. En, loquuntur ultro, et quod admonent, cupiunt persuadere ut exemplo suo tuis ignibus consulas. Vale!


663. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 104 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


4.24.2.24  Aestatem, hinc Veneris faces propinquae,
4.24.2.25  Alternosque refrigerat calores.
4.24.2.26  Hinc uiuit rosa, persicis et arbor
4.24.2.27  Inclinat tenues onusta ramos,
4.24.2.28  Et tot lilia pensilis uireti
4.24.2.29  Tollunt purpureos ad


664. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 117 | Paragraph | SubSect | Section]


5.4.204  Instabant grataeque uices, animisque leuandis
5.4.205  Membra fatigabas, gremio nec passus inerti,
5.4.206  Nec matris torpere sinu; persaepe sodales
5.4.207  Exercere rudes, puerilem cogere turbam,
5.4.208  Vrsiadas clamare tuos simulacraque paruae
5.4.209  Texere


665. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 123v | Paragraph | SubSect | Section]

certum, genus esse potest. Hinc barbarus, hinc est
5.6.8   Romanus, genus hoc poteris dixisse uel illud;
5.6.9  Inde genus faciunt mores, persona, uel aetas,
5.6.10  Totque alia, in certo donec genus omne quiescat
5.6.11  Atque indiuiduo desistat corpore passim.
5.6.12  Mox


666. Crijević, Ilija. Carmina e cod. Vat. lat. 1678,... [page 141v | Paragraph | SubSect | Section]

margine scripti, hic potius quam in fine carminis ponendi
6.18.17  Pythagoram laudo, uerum, puto, clarior ille est
6.18.18   Cuius durateis Persia cessit equis. 19. In obitum Oliuerii Carafae Cardinalis Pascillus
6.19.1  Elinguem et mutum mirari parce, uiator,


667. Šižgorić, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [page 472 | Paragraph | Section]

gemitu, et magni devotionis stupore commovebant ad dictam ecclesiam, quo tempore magnificus Dominus Petrus de Canali Comes Sibenici, et ejus filius Dominus Angelus cum magna nobilium multitudine, et nos Praefati Vicarius cum quibusdam de Capitulo, et clero personaliter accedentes ad dictam ecclesiam, ibi assistente venerabile viro Domino Joanne Dorzcia capellano dictae ecclesiae, et Frattagliae, et eodem praesente, accipientes in manibus dictum crucifixum, vidimus in capite, et in brachio dextero, et in pedibus


668. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 199 | Paragraph | Section]


Sacra canentem.
Lusimus claudum celeremque iambum
Bile concessa satyram notanti,
15  Movimus nostro pariter precatu
Numina caeli.
Personat cantu lyrico Camoena
Ad dei laudem misero faventis,
Emulum pectus, caput et superbum
20  Dantis ad ima.
Christe sacrato residens Olympo,
Cuncta qui cernis simul et


669. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 205 | Paragraph | Section]


Profuit nobis dubitans abyssus
Palpitans carnem, fidei nitorem
15  Comparat, totum resonat per orbem
Gesta triumphi.
Praedicans Parthis pariterque Medis,
Praedicans Persis, calidis et Indis
Plurimo signo populum vocabat
20  Ad sacra fontis.
Demones flatu domini fugabat,
Prorsus infirmos dabat et saluti,
Lumen et caecis tribuebat almo


670. Šižgorić, Juraj;... . Epigrammata minora, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


Quarum praesidio dulce videre decus.
O domus Aoniae, domus o preclara caterve,
O qui monstratus saepius a digito,
Gorgi Priole, tibi meritas, celeberrime doctor,
10   Persolvo grates, carmina si qua valent.
Me cunctis notus voluisti reddere notum.
Novit sic paucos Scipio: notus erat.
Hic mihi Mecenas et clarus Pollio fuit,
Annue tu Veneti gloria magna


671. Šižgorić, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [Paragraph | SubSect | Section]

admodum callet cognitionem et ea plurimum oblectatur. Convenit itaque et tamquam praetori et tamquam historiae studioso. Tametsi dignius munusculum tuam deceat Excellentiam — magnos enim magna decent — humanitas tamen tua, cum sit tanta, nostrum donum non abjiciet quasi rusticanum. Et, ut Persius (1) Persius ipse commemoro:
ipse semipaganus
ad sacra vatum carmen affero nostrum.


672. Šižgorić, Juraj. De situ Illyriae et civitate... [Paragraph | SubSect | Section]

ea plurimum oblectatur. Convenit itaque et tamquam praetori et tamquam historiae studioso. Tametsi dignius munusculum tuam deceat Excellentiam — magnos enim magna decent — humanitas tamen tua, cum sit tanta, nostrum donum non abjiciet quasi rusticanum. Et, ut Persius (1) Persius ipse commemoro:
ipse semipaganus
ad sacra vatum carmen affero nostrum. Legi enim plurima apud


673. Bunić, Jakov. De raptu Cerberi, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

indutus carnibus? Istud
2.81  Quidue petit ferrum, quid stipite robur obusto?
2.82  Quo ruis? Huc supero defunctae lumine gentes
2.83  Conueniunt manesque uehit mea cymba sepultos
2.84  Corporeis nunquam membris assueta grauari.
2.85  Sed si Persephones rutilantis uirga metalli
2.86  Est tibi, tum nostra poteris trannare carina
2.87  Sospes et ad dominam Ditis sua munera ferre.
2.88  Orphea nam memini, quem candida Calliopea
2.89  Edidit Oeagro conceptum flumine, cymba


674. Bunić, Jakov. De raptu Cerberi, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


2.141  Tartarei: hanc longo suspendit porticus arcu
2.142  Sublimesque alto tollunt adamante columnae
2.143  Et circum obductos obductas atra fuligine turres
2.144  Diis ueneranda palus liuenti personat unda.
2.145  Hic prope uestibulum et diri palatia regis Ditis
2.146  Stat solium sublime dei iuxtaque triformis
2.147  Cerberus: humano depastus sanguine sternit


675. Bunić, Jakov. De raptu Cerberi, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

deus et praestantibus alto
2.211  Corde animis, patuere palam fatalia dona
2.212  Et robur uiresque dei, quibus omnia uictor
2.213  Prodigia et portenta domet quae pontus et aether
2.214  Et quae terra creat cunctisque patentia regna
2.215  Persephones. Quare infestum si comminus agmen
2.216  Consererent, magni timuerunt Herculis iras.
2.217  Tum dea terrorum quae fraude exuberat omni
2.218  Mortem saeua uocat, quae postquam nocte cruenta
2.219  Prodiit, indignum uita nec amabile


676. Bunić, Jakov. De raptu Cerberi, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


2.301  Membra situ, qua mole ruunt, qua compede marcent.
2.302  Sed prius hoc strictim doceas: quot moenibus istis
2.303  Cingitur Orcus inops, quid claudit machina tanta?"
2.304  Quoi Phlegyae genus inuiso de sanguine Martis:
2.305  "Tristia Persephones clauduntur regna noueno
2.306  Circuitu: quorum ridenti lucidus aura
2.307  Vltimus aspectat ludentes mollibus aruis
2.308  Foelices animas et fortunata piorum
2.309  Concilia, octauus ueterum iam labe malorum
2.310  Lustratas,


677. Gundulić, Fran... . Baptistinus, versio electronica [Paragraph | Section]

lamp. ceruio Poetae lau. Suo Sa. Cum interdum clarissimorum libros poetarum uates egregie reuoluo: haud paruam animo meo sensibus eorum perscrutatis admirationem concipio. Non enim fabellarum (uti rudi narantur) (uulgo) festiuitate permoueor: sed institutis illis ac sapientibus documentis: que per inuolucra nobis cum ornatus lepore traduntur afficior. Quemadmodum ex multis


678. Selimbrić, Šimun. Vitum Ruschium laudat, versio... [Paragraph | Section]

Eximias praestantissimi Antistitis virtutes ac laudes, dum adhuc viveret, adolescens quidam Spalatensis egregia spe et animi et ingenii praeditus heroico carmine persecutus est, quod huic loco intexere placuit. D. Farlati, Illyricum sacrum, "Episcopi Dumnenses", t. IV, p. 179


679. Divnić, Juraj. Epistula ad Alexandrum VI Georgii... [Paragraph | Section]

commicuit ignibus, aspectu terribilis, tonitruis expavescenda: primum sępius fulmine crepuit, deinde grandinem invisibilis quantitatis emisit, non enim granis, ut solet, sed gellatis massis fluxit multumque damni attulit et animantibus et frugibus. Similiter et in vigilia diei, quo pugnatum est, persimilis cecidit. Denique et in ipso armigerorum congressu pulveralis nubes cadens super nostros oculos obduxit ipsorum ita, quod vix se mutuo videri possent: super Turcis vero sol lucidus visus est. Hęc signa, Pater Beatissime, certo visa sunt. Quam ob rem haud iniuria censendum est


680. Divnić, Juraj. Epistula ad Alexandrum VI Georgii... [Paragraph | Section]

non ergo Saul aut reliqui famosi illi deplorandi sunt amplius. Cum satis superque iam super eis lamentatum sit, verumtamen ecce nobis novus supervenit luctus, quia delecti comites, barrones, ciliarcę, centuriones, omni laude omnique decore et preconio digni, carnis tributum naturę debitum persolverunt. Ipsi sunt illi, Pater clementissime, quorum quidam superioribus annis ab Ungaro pro subsidio regis Ferdinandi missi e Turcorum manibus Appuliam liberarunt. Nunc autem, heu, hei, Marcia ob patriam pugnando vulnera passi sunt, inhumati iacent, bestiis terrę et alitibus cęli in escam


681. Gučetić, Ivan. Panegyris Wladislao Hungarie et... [page 154 | Paragraph | Section]

peperisset essetque proxime paritura, tanto principi famularetur ac serviret. Nihil deinceps aliud in foro, nihil in circulis, in templis, in domibus, in cenis, nihil denique quoquo gradum proferebas, nisi rex noster Wladislaus personabat. Os deinde parvulorum, cum pene lingue infancia proferre nequiret, te tamen, quoquo modo poterat, exprimebat. Dies insuper artificum brevior, labor eciam minor, huius quidem-- tam grata tamque iucunda-- nominis


682. Gučetić, Ivan. Panegyris Wladislao Hungarie et... [page 156 | Paragraph | Section]

nesciant prorsus, an te magis mentis an vultus obtutibus admirentur. Sed mihi exire maturanti in acta virtutum tuarum multa se offerunt maiorum tuorum cum bello tum pace egregia monumenta, quorum persequcionem abstulit mihi hoc tempore rerum tuarum magnitudo, lux eciam ipsa ab orbe nostro festinato casura: quamvis illi nobilissimis gentibus, ferocissimis populis, bellicosissimis nacionibus non minus armis quam prudencia a te


683. Gučetić, Ivan. Panegyris Wladislao Hungarie et... [page 158 | Paragraph | Section]

tuam ita ars et natura coniecerit, ut velud exemplum quoddam ac spectaculum nobis propositus esse videaris, in quo contemplemur (ut hoc iterum dixerim), quantum in homine virtus possit. Hec a te plurima virtutum decora parata si velim persequi, sacratissime rex, et me dicentem angustia temporis deseret et ingenioli mei mediocritas nimio pondere depressa succumbet. Quas qui iam dudum amplecti velit, mentem sibi a Deo inmortali exoret, que


684. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 2v | Paragraph | Section]

tenebris omnia pronuntiauit, ita sapientie splendor, immo ne scintilla quidem, nusquam apparebat: sed tanto ueteres nostri indagande illius ardore tenebantur ut primum Pithagoras et postea Plato ad Egyptios usque et Persas hac sola de causa penetrauerint: et Lycurgus utroque prior Lydiam, Hiberiam, Indiamque peragrans gymnosophistas adierit. Misertus itaque rerum humanarum mundi opifex deus filium


685. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 4v | Paragraph | Section]

oratio hec Saluatoris ea ex parte proueniebat: que (ut modo dicebam) ad motum et afflictionem sensitiue partis attinet non que ad rationem et certam animi uoluntatem: ideoque mox addit: Verum tamen non mea uoluntas fiat pater: sed tua. Atque hoc ipsum Dauid etiam Rex in Christi persona diuine sicut omnia his uerbis elocutus est: Deus deus meus clamabo per diem: et nocte: et non exaudies me. Quia et circa horam nonam dici clamauit in cruce: Heloy Heloy lama Azabatani. Et hac nocte proxime preterita clamauit, id est orauit ad patrem: de qua ego


686. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 4v | Paragraph | Section]

se contulerat et recepto iam pefidie sue stipendio: principatumque inter eos sceleris sui priuilegio obtinens ante omnes gradiebatur. Ipse ipse dux: ipse tenebrarum caput perditissimo et teterrimo gregi signum dabat Quemcumque inquiens osculatus fuero ille est tenete eum. Quid postea? persoluit infelix qod promiserat: manibus impurissimis Jesum amplectitur: faciem illam deo et hominibus iratam uultui sanctissimo admouet: pallido: trementique ore Christum osculatur: neque enim ille qua erat mansuetudine proditorem suum reiicere uoluit. Perge porro:


687. Nimira Rabljanin,... . Sermo de passione Domini, versio... [page 5v | Paragraph | Section]

scelus inauditum. Trahitur inquam Christus hominum Saluator ad uerbera. nudusque uelut latro aliquis ad lapideam columnam deligatur. Aderant ibi carnifices ad pulsandos homines exercitatissimi. circumsistunt columnam. expediunt flagra. preparant sese (horret animus cetera persequi) attollunt sacrilegas manus. ingeminant percutiunt. uerberant diu. acriterque totis uiribus: cedebatur sacrim illud uenerandumque corpus. cedebatur deus et parens et saluator noster: atque ita cedebatur ut non capiti. non ori. non ipsis etiam oculis parceretur. Hem bone


688. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_286 | Paragraph | Section]

Bartholomeus quoque, Syrię regum origine clarus, non est dedignatus in piscatorum numero haberi, ut placeret Christo, et cęlestis regni spem animo concipiens seruire maluit in terra quam imperare, et persecutiones pati quam seculi honoribus perfrui. Omitto nunc alios huius ordinis uiros, non quia in contemnendis rebus minus constantes fuerint, sed quia et ante apostolatum humiles inopesque extitisse


689. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_295 | Paragraph | SubSect | Section]

baptizatus sit, uisibiliter illustraretur; adeo ut, et qui aderant ex circumcisione fideles, mirati sint Spiritus Sancti gratiam etiam in nationibus esse effusam et Petrus in ueritate se comperisse dixerit, quia non est personarum acceptor Deus, sed in omni gente, qui timet Deum et operatur iustitiam, acceptus est illi. Eadem quidem de causa et beatum Eustachium tradunt ex gentili Christianum factum, ex Christiano martyrem


690. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_303 | Paragraph | SubSect | Section]

indigentium opis suę expertem fieri passus. Die quodam cum conspexisset hominem attrito laceroque amictu tantum, non nudum, ad se euocatum ueste, qua ipse induebatur, donauit. Eam pauper (quia honestior erat, quam ut personę suę conueniret) in forum delatam uendidit. Quamobrem Petrus se indignum ratus, cuius uestibus tegeretur, animo uehementer angi coepit. Et dum doleret, nocte insecuta uestimento illo indutum Christum uidit. Hoc somnio


691. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_312 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit tutum bęstię pręstare hospitium, quo eum studio uel suscepisse homines uel suscepturum fuisse putabimus? Certe etiam rationis expers ac syluestre animal humanitatem fidemque illius quodam naturę pręsagio uidetur persensisse, cum in tam pręsenti periculo sese ei credere quam syluas fuga petere maluerit. Nunc pauca foeminarum exempla referantur. Neque enim multis conuenit uirorum consortium, ne, dum hospitalitas seruatur,


692. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_313 | Paragraph | SubSect | Section]

pręlatum, actioni contemplationem. Ad quam tamen non potest peruenire qui non prius iustitię exercitationibus labem expiauerit delictorum, ut tunc demum ad consyderanda Dei inuisibilia animus attollatur, cum liberum se esse persenserit onere peccatorum. Denique duo illi ex Discipulis in castellum Amaus tendentes, cum Iesu simul eunt, simul fabulantur, et externum ac peregrinum esse putant, donec compulsum secum manere et secum recumbere in


693. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_336 | Paragraph | SubSect | Section]

fidem. Neque enim dubitauit ueritatem ab eo syncere prędicari, a quo aberat captatio lucri. Pari animi magnitudine pręditus Cyriacus martyr, cuius gloriosus exitus VI. Idus Augusti nobis celebris habetur, a Roma ad Persas usque ab Sapore, eorum rege, euocatus, cum filiam illius Iobiam a demoniaca uexatione uindicasset, dona, quibus uel longi itineris labor compensari potuisset, oblata repudiauit. Neque enim pro terreno pręmio


694. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_338 | Paragraph | SubSect | Section]

offerret plurima munera, audiuit dictum Saluatoris ad Discipulos: Gratis accepistis, gratis date! Eugenia uirgo (ne foeminarum etiam in refutandis muneribus constantiam sileamus) dum sub persona abbatis sexu dissimulato uirorum pręesset collegio, Melanciam Alexandrię nobilem matronam, quadam desperatissima corporis ęgritudine affectam, Deum precata, et repente et efficaciter curauit. Et cum pro tali


695. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_344 | Paragraph | SubSect | Section]

et habere aliquantulum nummorum, a consuetudine sua submouit ac repulit. Ille in gratiam reduci cupiens, ciceris uirentes scapos dono fratribus misit. Quos mensę appositos solus Hilarion grauiter olere persensit et in cicere foetere mittentis auaritiam dixit statimque totum proiici iussit, ne mutos quidem greges tam foetidam frugem comesturos clamitans. Et fidem fecit euentus. Fasciculo enim illo ante boues in pręsepium


696. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_345 | Paragraph | SubSect | Section]

orbitatem suam lugenti causam pręberet consolationis et nobis materiam imitationis. Pari paupertatis uoto ardens Minorum pater Franciscus. Et nescio, an etiam magis in proposito firmus, quando quidem neque persecutionibus auerti potuit, quin nudus nudum Christum sequeretur. Tam primum Romam profectus, cum pauperculo cuidam occurrisset, suas cum illius uestibus permutauit. Quibus indutus mendicantium turbę se coniunxit et cum


697. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_346 | Paragraph | SubSect | Section]

plus glorię Francisco sua compararit inopia quam ulli unquam regum suum regnum, nisi eius nomen etiam regibus ipsis honori habeatur et hominibus pariter et angelis celebre sit! Vos uero, Ecclesię antistites, qui uillici personam induistis dicentis: Fodere non ualemus, mendicare erubescimus, uillici saltem et exemplo facite uobis amicos de Mammona iniquitatis, fideliter dispensantes, quę uobis commissa sunt, alioquin audituri: Si


698. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_351 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum exemplis incensi solitarię uitę conuersationem iniere. Quorum primus Paulus Thebeus apud inferiorem Thebaidem, * corr. ex Thebaidam cum Decii et Valeriani persecutionem fugeret, sedecim annorum adolescens solus deserta petiit. Et inuenta in montis radicibus saxea spelunca, quam iuxta molliter fluens riuulus terram irrigabat et effusis desuper ramorum umbraculis palma solis


699. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_362 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt, segniter exurgens ignaua cunctatione obtorpescat, qua cura, quo studio sacras uigilias obseruarint, qualibus etiam stratis usi sint ac quam minimum sopori indulserint hi, quos ueniens Dominus inuenit uigilantes, hinc iam perscrutemur. Traditum est in ea eremo, cui Euagrius abba: pręfuit, fuisse monachos, qui sedendo somnum caperent non iacendo, magis repugnantes sopori quam dormientes. Hi profecto iure suo dicere poterant:


700. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_365 | Paragraph | SubSect | Section]

sopori pręstet, quantum hęc iuuet, quantum ille officiat, quam altera appetenda, alter fugiendus sit. Idem quoque conuersationis eorum, quibus pręerat, non segnis speculator, si quem ex fratribus aliquando stertentem persensisset, parum religiose illum dormire aiebat, modum modestiamque ab eis exigens, sicuti cęteris in rebus, ita etiam in dormiendo. Quod si breuis etiam somni ronchus uiris religiosis uitio datur, quomodo non dabitur nimia


701. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_369 | Paragraph | Section]

LIBER II Caput I / DE CVRA ET MODO ORANDI Age igitur, hinc iam sanctarum precum exempla perscrutemur, deinceps etiam contemplationis altitudinem ostensuri, qua diuini homines in terra degentes mente cęlos permeabant. Hi uero, quantum orandi studio dediti fuerint uel quam efficaciter orarint uel quantas inter


702. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_370 | Paragraph | Section]

confitetur dicens: Et iacui coram Domino quadraginta diebus ac noctibus, quibus eum suppliciter deprecabar, ne deleret uos, ut fuerat comminatus. Vtinam nos nostris peccatis tam impense atque perseueranter ueniam posceremus quam ille alienis! Septies in die laudem Domino dicens, ipse sanctus propheta Dauid septem canonicarum horarum, quas nunc seruat Ecclesia, orandi documentum reliquit. Quali autem quantoue


703. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_370 | Paragraph | Section]

mente cęlum conscende apertisque fenestris purę synceręque intentionis Spiritui Sancto ad cor tuum aditum para et semper ad cęleste Hierusalem animo conuersus terrena contemne ac die uno ter genua flectens Trinitatem personarum Vnitatemque substantię in Deo crede, confitere, adora. Tobias cum lachrymis orasse perhibetur, et cum casu quodam oculos amisisset, ab angelo Raphaele de cęlo in terras misso meruit curari.


704. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_373 | Paragraph | Section]

Factus in agonia prolixius orabat; ne scilicet aliter egisse uideretur quam pręcepisset. Pręceperat autem similitudinem afferens ac dicens: Siquis nocte intempesta ad amici pulsans fores perseueret, ipsa poscendi improbitate coget illum de stratu suo surgere et panes, quos petierat, sibi mutuo dare. Parabolam etiam proponens iudicis Deum hominesque contemnentis, qui uiduę quotidie interpellantis


705. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_373 | Paragraph | Section]

Nolite uos assimilari eis! Siquidem et apostoli, postquam ille deuicta morte ad cęlos, unde uenerat, rediit, in Hierusalem reuersi cum coenaculum ascendissent (ut Lucas in Actis eorum testatur) perseuerantes erant unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria, matre Iesu, et fratribus eius. Inde refert Spiritum Sanctum aduenisse, domum, ubi erant sedentes, repleuisse, supra singulos eorum linguas tanquam ignis


706. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_373 | Paragraph | Section]

unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria, matre Iesu, et fratribus eius. Inde refert Spiritum Sanctum aduenisse, domum, ubi erant sedentes, repleuisse, supra singulos eorum linguas tanquam ignis apparuisse, ut intelligas perseueranti ac iugi oratione Spiritus Sancti gratiam conciliari solere. Petrus et Ioannes ascendebant in templum ad horam orationis nonam, et languido ante uestibulum mendicanti pro elemosina sanitatem dederunt. Itaque


707. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_375 | Paragraph | Section]

tentationem! Stantem atque orantem et Ioannem abbatem in superioris Thebaidis eremo, sub quodam * corr. ex quadam cauę rupis fornice, annos treis perseuerasse legimus, nunquam procubuisse, ne minus orare, quam uellet, cogeretur, quoniam cubanti citius obreperet somnus. Quietis mollitiem standi frangebat labor, standi laborem leuabat auiditas deprecandi. Miraculum auxit


708. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_375 | Paragraph | Section]

Quid prius mirer, nescio, anguste habitantem, an immobiliter stantem, an continenter orantem. Cuncta quidem dura factuque difficilia, nisi quod corporis lassitudinem animus Deo intentus minus sentire potuit. Qui enim tam perseueranter orauit, is in cęlo magis quam in sepulchro fuit. Paulus, in finibus Aphricę quingentorum monachorum quondam pater, nullo uitę suę die quicquam prius egit quam trecentas orationes genibus prouolutus


709. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_378 | Paragraph | Section]

contemnebatur, propter partum multis matribus honorabilior appareret edito Samuele, sacerdote simul et propheta. Sarra, Raguelis filia, superiori cubiculo se recludens, dies treis in oratione perseuerauit, cibi ac potus expers, Qua solicitudine a Domino meruit obtinere, ne priorum uirorum interfectrix crederetur. Tobia uiro seruato, cum hoc unico felici admodum matrimonio iuncta, ad decrepitam usque


710. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_379 | Paragraph | Section]

se submisit. Quamobrem audire meruit: O mulier, magna est fides tua; fiat tibi sicut uis! Sic et tu, quanuis multum aliquid diuque petitum nondum acceperis, petere tamen adhuc ne cesses. Ideo dare differt Dominus, ut perseueranter instanti cumulatius tribuat. Martham *corr. ex Martha centies per diem et centies per noctem submittere genua solitam ferunt, dum


711. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_381 | Paragraph | SubSect | Section]

et obstinatione augeri. Idem, dum populus Israheliticus Iesu duce contra Amalechitas decertarent, stans in uertice collis orabat. Cumque manus in cęlum tolleret, uincebant Israhelitę, cum remitteret, superbantur. Perseuerandum enim est, ut uincas. Nam et ipse deinde non lassatis manibus usque ad occubitum solis orans, suorum gladiis terga prębuit hostium. Ad hęc Dei iram, quoties ille populi flagitiis ac scelere prouocatus


712. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_384 | Paragraph | SubSect | Section]

enim manu obuiam procedens Zarę, Aethiopum regi, cuius exercitus decies centum milium hominum armatorum et trecentorum curruum erat, inuocauit Dominum. Et repente lymphatico quodam pauore conterriti Aethiopes terga uerterunt persequenteque eos Asa a Maresa usque Gerrara ad internitionem cęsi sunt. Quia Domino cędentę, sicut in secundo Paralipomenon libro scriptum legimus, contriti sunt, et exercitu illius pręliante.


713. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_385 | Paragraph | SubSect | Section]

non plus quam tria milia bellatorum secum habens cum ualidissimo Nicanoris exercitu, sicuti confidenter, ita et feliciter conflixit. Ea siquidem pugna aduersariorum castra fuere euersa, Nicanor interfectus, reliqui fugientes a persequentibus cęsi. Has tantas uictorias Hebreis olim attulere non Iudę pauci milites, sed Iudę Deo gratę preces. Et si adeo magnificum existimatur hostes uincere, spoliis inimicorum ditari,


714. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_389 | Paragraph | SubSect | Section]

cum Balzanio, diuiti quidem uiro, sed gentili, pro seruo se locasset, ut haberet, quo aliorum inopię subueniret, et superbus dominus equos, quos illi pascendos commiserat, strigosiores cernens, furore concitatus ipsum persequi coepisset nec ei usque ad fugam iter pateret, Deum rogauit et Motabrum flumen, quo includebatur, uirga percutiens diuisit atque per siccum alueum transiens persequentis iram rursum iungentibus se aquis


715. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_390 | Paragraph | SubSect | Section]

cernens, furore concitatus ipsum persequi coepisset nec ei usque ad fugam iter pateret, Deum rogauit et Motabrum flumen, quo includebatur, uirga percutiens diuisit atque per siccum alueum transiens persequentis iram rursum iungentibus se aquis euasit. Persecutor autem prę stupore iam placatus obsecrauit hominem, ut se quoque eodem modo transire faceret. Percussoque iterum fluuio idem secutum est miraculum. Tunc cognita


716. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_390 | Paragraph | SubSect | Section]

usque ad fugam iter pateret, Deum rogauit et Motabrum flumen, quo includebatur, uirga percutiens diuisit atque per siccum alueum transiens persequentis iram rursum iungentibus se aquis euasit. Persecutor autem prę stupore iam placatus obsecrauit hominem, ut se quoque eodem modo transire faceret. Percussoque iterum fluuio idem secutum est miraculum. Tunc cognita Christi uirtute Balzanius credidit et simul cum multis


717. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_396 | Paragraph | SubSect | Section]

illitus, ut beneficium referret pro iniuria, oculum amissum reparauit; Veneranda, uirgo et martyr, quę in Gallia Christum prędicando multos una secum ad palmam adduxit martyrii Antonino imperatore Ecclesiam persequente; Catharina, uirgo et martyr, per quam Dei sapientia mundi sapientes uicit et cuius corpus de Alexandria, ubi pro Christo passa est, ad montem Synai angelicis manibus translatum dicunt, ut nemo dubitet


718. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_397 | Paragraph | SubSect | Section]

orauit Dominum. Ac protinus illo, in quo heserat, saxo in aduersam paris altitudinis partem se inclinante euasit. Neque tamen tanto miraculo inclinatus est impius pater. Ut uel sic elapsam quęrere cessaret. Proh nefas! Pater persequitur, saxa miserantur, et ad inuocationem Christi montes mollescunt, hominis infidelitas obduratur. Ad Radegundis, Clotarii, Gallorum regis, uxoris, sed magis Christi ancillę orationem ferreę


719. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_401 | Paragraph | SubSect | Section]

uel uiso tantum iuxta se serpente non continuo trepidus exiluisset? At Leonardus etiam intra gremium illabentem contempsit. Cur ita, nisi quia uerum est, quod in Prouerbiis Salomon ait: Fugit impius nemine persequente, iustus autem quasi leo confidens absque terrore erit. Serpens autem ille antiquus, qui fraudulentis perniciosisque suasionibus seducere mortales non cessat, neutiquam decipere potuit humillimum


720. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_401 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei serrum Franciscum. Qui cum die quodam prolixius oraret, audiuit calmantem: Francisce, poenitentibus ignoscit Deus, non se tam pertinaci fatigatione conficientibus. Agnouit in uerbis dolos et, sicut coeperat, orando perseuerauit atque etiam ad perferendos pro Christo labores magis exarsit. Sciebat enim inimici consilia semper eo spectare, ut fallant, nunquam, ut doceant, scriptumque esse: Ne desyderes de cibis eius, in quo est panis


721. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_401 | Paragraph | SubSect | Section]

nequissimi spiritus, venite, exercete in me, quicquid vobis permissum est. Quod si corpus hoc uerberibus affeceritis, quid aliud quam uindicabitis me de aduersario meo? His dictis confusi discesserunt. Ille ad preces Deo persoluendas rediit, nullis tentationibus cedens, sed fiduciam habens in Domino semper. Cęterum neque sic superata Sathanę improbitas conquiescere potuit iterumque oranti illi plus etiam molestię intulit tacita


722. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_402 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritus plurimum nobis negocii exibet, nunc aperte oppugnans, nunc occulte insidians modisque omnibus enitens, ut confundat deprecantium mentes atque conturbet, haud ignarus, quanti apud Deum momenti sit constans, continua, perseuerans humiliter orantis intentio. Caput IV / DE CONTEMPLATIONE Satis hęc de oratione. Nunc res ipsa poscere uidetur, ut gradum faciamus ad


723. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_403 | Paragraph | SubSect | Section]

significatum est gentiles quoque, qui plane immundi errorum inquinatione erant, per fidem euangelicę ueritatis mundandos et Ecclesię gremio excipiendos esse, sicuti et Iudeos. Quoniam non est, inquit, personarum acceptor Deus, sed in omni gente, qui timet eum et operatur iustitiam, acceptus est illi. Paulus apostolus raptus usque ad tertium cęlum, utrum in corpore, an extra corpus, nescit,


724. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_411 | Paragraph | SubSect | Section]

nos redemit et filios fecit lucis, qui fuimus tenebrarum. Erat enim Deus in Christo mundum reconcilians sibi; pro nobis Christus Dominus formam assumpsit serui, Discipulorum pedes lauit, paupertatem inopiamque sustinuit, persecutiones tulit, labores suscepit, omnia aduersa atque aspera tolerauit, ieiunauit, esuriuit, sitiuit, peruigilauit, fleuit, a suis proditur, ab impiis comprehenditur et ligatur, alapis cęditur, conspuitur, irridetur,


725. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_416 | Paragraph | SubSect | Section]

Melior est indoctus timens Deum quam doctus transgrediens legem. Geruasius et Prothasius, gemelli fratres, qui se uno partu editos non magis formę quam morum similitudine comprobabant, cum persecutionem fugientes, annos decem domi latuissent, toto eo tempore nihil aliud quam orasse atque legisse narrantur. Quantę autem hoc uitę institutum perfectionis esset, diaboli inuidia patuit. Qui in idolo loquens dum


726. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_419 | Paragraph | SubSect | Section]

earum rerum recordatione, quibus effectum est, ut ad tam miserandę sortis perpetuam infelicitatem deuoluerentur? Quam tunc uellent animarum suarum saluti, non inani glorię comparandę operam impendisse, cum iam pro cantu personatus fletus et pro cythara dentium stridor, cum iam pro iocis et lusibus et risu prement tenebrę, torrebit ignis, rodet uermis, nunquam conquiescent dira atque horrenda supplicia. Hic fructus, hęc merces operis eorum


727. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_423 | Paragraph | SubSect | Section]

ueritatis calumniator facile fuisse rudem plebeculam uerbis decipere, suasione supplantare. Quid Paulus in Lege doctissimus, qui prius spirans minarum et cędis in Christi discipulos erat, nonne mox conuersus eorum, quos persequebatur, factus est socius, collega, coapostolus? Nonne synagogas ingressus prędicauit, quod Iesus esset Christus, Dei Filius? Denique, qui prius in gratiam Iudeorum uinciebat Christianos, idem deinde pro Christianis


728. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_428 | Paragraph | SubSect | Section]

profecto miraculum est nullo apparente miraculo simplici nudoque sermoni credidisse mundum et ipsos quoque Romanos imperatores iis tandem cessisse, quos disperdere decreuerant. Qui cum omnium potentissimi essent, totis uiribus persequebantur pauperculos homines, inermes, nudos, non repugnantes, sed occidi pro Christo cupientes. Et ecce persequendo, torquendo, occidendo uicti sunt. Quam enim religionem diis suis obsequendo delere nitebantur, eandem


729. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_428 | Paragraph | SubSect | Section]

imperatores iis tandem cessisse, quos disperdere decreuerant. Qui cum omnium potentissimi essent, totis uiribus persequebantur pauperculos homines, inermes, nudos, non repugnantes, sed occidi pro Christo cupientes. Et ecce persequendo, torquendo, occidendo uicti sunt. Quam enim religionem diis suis obsequendo delere nitebantur, eandem contempta inanium deorum cultura ultro susceperunt. Neque illis rubori fuit fidem Christi palam profiteri, quam


730. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_431 | Paragraph | SubSect | Section]

Confer nunc cum magorum uanitate crucis uirtutem! Illa sibi seruientes occidit, hęc a cędis periculo liberauit. Quam rem etiam maleficorum discipuli consyderantes Christiani facti sunt et sanctum, quem capitali odio persecuti fuerant, reuereri coeperunt. Cyprianus Damascenus, primum quidem magus et gentilis, deinde uero episcopus Christique martyr. Cum enim totis maleficorum uiribus Iustinam uirginem in amorem Agladii * corr. ex


731. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_435 | Paragraph | SubSect | Section]

anno, dum apud Carthaginem in balneis lauans sanctam Trinitatem sacrilego ore lacessisset, tribus igneis iaculis ab angelo uisibiliter percussum conflagrasse. Recte quidem tot ictibus scelestus ille interiit, quot in Deo personas offenderat, quarum Trinitatem unius esse substantię unus percussor iuxta fidei nostrę confessionem declarauit. Verum Dominus noster, ut fidei ueritatem ostenderet, sicuti sępe ab impiis hereticis prauitatis


732. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_437 | Paragraph | SubSect | Section]

euasit. Sed tamen, cuius uirtutem et tentando cognouit et inuocando confessus est et euadendo sensit, eius credulitatem sequi noluit. Tanta iam mentem illius pręoccupauerat insania, tantus furor. Itaque in malo perseuerans thesaurizauit sibi iram in die irę. At non ita Ecclesię sanctę illustrator Augustinus. Qui in initio eadem heresi pollutus, cum Ambrosium prędicantem audisset, perspexit errorem, in quo


733. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_437 | Paragraph | SubSect | Section]

religiositatis. Non signa requisiuit, non experimenta tentauit; audiendo tantum agnouit ueritatem et de tenebris uenit ad lucem. Denique eandem sectam illam, quam reliquit, nemo postea fortius impugnauit, nemo acritas est persecutus. Peruersissima impietas, cuius assertione tutam se putabat, eius confutationum telis confossa periit. Euticianę uero prauitatis error; quam Chalcedonensis synodus damnauerat, etiam tunc manifesto apparuit, cum


734. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_437 | Paragraph | SubSect | Section]

hanc ipsam Euticetis heresim incidisse atque ait: Putaram me cum Iustiniano loqui, non cum Diocletiano; aperte ostendens, quanta esset erroris huius malignitas, ob quam solam mitissimum principem sęuissimo Christianorum persecutori duxit comparandum. Veruntamen cum aliquandiu inter eos fuisset disputatum, Augustus tandem pontificis sententię cedens catholicum se fecit. Porro Anthemium * corr. ex Antonium


735. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_438 | Paragraph | SubSect | Section]

tandem pontificis sententię cedens catholicum se fecit. Porro Anthemium * corr. ex Antonium episcopum de eadem prauitate publice conuictum, improbe tamen in flagitio persistentem et ab Agapeto depositum, in exilium egit, suffecto in locum suum sancto ac fideli uiro Menna. Sicque sapientissimus princeps, cum fidei nostrę synceritatem paulo plenius didicisset, usque adeo approbauit, ut et


736. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_443 | Paragraph | SubSect | Section]

se uendenti non pepercisset, qui lancea latus suum fodienti sic pepercit, ut coronam indulgeret martyrii? Sed quis pręterea desperet, quanuis impius et crudelis et omni immanitate pręditus, si Paulus, Christiani nominis persecutor; factus est Christi apostolus, si uas irę conuersum est in uas electionis, si is, qui infensissimus fuerat Ecclesię hostis, repente euasit constantissimus eiusdem Ecclesię propugnator? Sed dices: Ille in uia


737. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_445 | Paragraph | SubSect | Section]

solum Petri exemplo, sed etiam aliorum satis edocemur. Iacobus martyr, a pręsectis membrorum nodis Denodatus dictus, cum esset fidelis fidelibusque ortus parentibus atque inter regis Persarum aulicos primo loco haberetur, gentili domino gratificari cupiens eo prolapsus est, ut idolum adoraret. Deinde a matre per litteras increpitus culpam agnouit, animo resipuit, poenitentiam egit, honores, quibus


738. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 1_447 | Paragraph | SubSect | Section]

iniecit ruborem, propria eis exprobrans delicta, qui accusatum uenerant aliena. Et hi sane unus post alium abierunt, sicut aduenerant, nequitia et impietate pleni. Illa uero perstitit, donec condonato reatu dimissa est. Perseuerare enim sperando debemus nec ullo expectationis tedio affecti deficere, dicente Apostolo: Christi domus sumus, si fiduciam et gloriam spei usque ad finem firmam retineamus. Quandiu ergo speramus in


739. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_376 | Paragraph | Section]

pietas captiuos rege ipso, a quo fuerant capti, fortiores reddidit et in igne positos periculi expertes fecit, parcente illis incendio et in suos sęuiente autores, quos peremit. Eleazarus scriba Antiocho Epiphane fideles persequente, ut suillam carnem gustaret, compelli (quoniam illegitimum erat) nullo modo potuit, sed neque pro illa suppositam aliam, qua uesci licebat, ut sumeret, exorari, uolentibus amicis ea simulatione ipsum subtrahere


740. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_380 | Paragraph | Section]

mortuus, si Dominum omnino non negasset. Proinde etiam post reatum his quoque, qui nihil tale commiserant, pręferri meruit, omnium princeps constitutus, quia omnibus plus dilexit. Persequamur et illa intimi amoris signa, quę post resurrectionem Saluatoris in eo apparuisse Euangelica ueritas docet. Cum igitur singulari cultu atque obseruantia Dominum usque ad crucem prosecutus fuisset, mortuum quoque ac


741. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_381 | Paragraph | Section]

dubitat et iccirco consyderatius respondet: Domine, tu nosti omnia, tu scis, quia amo te. Alias multum pollicitus tam nihil pręstitit, ut etiam ueritatem abnegaret; modo nihil promittere ausus tantum exhibuit, ut post persecutiones, verbera, carcerem, catenas, quę pertulit, etiam crucifigi pro nomine illius non recusarit. Hinc apparet nihil eo esse imbecillius, qui in se confidit, neque fortius, qui in Deo. In Deo confidens Neronem


742. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_381 | Paragraph | Section]

odium sustinens charitas, sed accenditur, si uera fuerit. Hinc idem ad Romanos a Corintho scribens clamat: Quis nos separabit a charitate Christi? Tribulatio? An angustia? An fames? An nuditas? An periculum? An persecutio? An gladius? Sicut scriptum est: Quia propter te mortificamur tota die, et ęstimati sumus sicut oues occisionis. Sed in his omnibus superamus propter eum, qui dilexit nos. Certus sum enim, quia neque


743. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_384 | Paragraph | Section]

iungi properabant. Nihil illis formidini, nihil timori esse poterat, quoniam perfecta charitas foras mittit timorem. Vehementiores poenas experierunt, ut maioris erga te amoris testimonium redderent. Sed nulla tam vehemens a persecutoribus excogitari potuit, ut ęquaret patientium affectum. Grauiora tolerare parati erant quam nouerat inferre rabies inimici in ipsos debacchantis. Sed, ne foeminarum in Deum pietatem omnino pręteriisse uideamur,


744. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_385 | Paragraph | Section]

Tulerunt, inquit, Dominum de monumento, et nescimus, ubi posuerunt eum. Rursum reuertitur identidemque super uacuum sepulchrum inclinata prospectat, perquirit, plorat. Recedunt Discipuli, permanet illa. Qua perseuerantia atque inquietudine tandem obtinuit, ut Domini a morte resurgentis gloriam prima uideret, prima crederet, prima cęteris annunciaret. Caput II /


745. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_386 | Paragraph | SubSect | Section]

prosequendi sint. Ionathę erga Dauid amicitiam non imminuit Saulis patris indignatio, sed auxit. Pater sępe uitę Dauid insidiatus est; semper filius detexit insidias patris, frequenter iratum placauit et a persecutione amici auertit. Cumque die festo Neomenię in celebri conuiuio requireretur, excusauit eius absentiam et patris odium in illum concitatum in se pene excepit, lancea ab eo petitus, sed a Deo protectus. Exurgens ergo


746. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_398 | Paragraph | SubSect | Section]

magis pro ipsis solicitus esse non potuisset. Dauid quoque Saulis regis capitale in se odium beneficiis ęquauit. Saul enim uirtuti eius laudibusque inuidens et lancea pręsentem appetierat et fugientem armis persequebatur. Ac ille persecutorem suum bis absque sui periculo interimere potuit, si uoluisset; semel in spelunca, ubi ipse latebat, diuertentem, cum clamidis laciniam non sentienti abscidit, iterum in tentorio, cum noctu


747. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_398 | Paragraph | SubSect | Section]

esse non potuisset. Dauid quoque Saulis regis capitale in se odium beneficiis ęquauit. Saul enim uirtuti eius laudibusque inuidens et lancea pręsentem appetierat et fugientem armis persequebatur. Ac ille persecutorem suum bis absque sui periculo interimere potuit, si uoluisset; semel in spelunca, ubi ipse latebat, diuertentem, cum clamidis laciniam non sentienti abscidit, iterum in tentorio, cum noctu iuxta caput dormientis


748. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_398 | Paragraph | SubSect | Section]

cum noctu iuxta caput dormientis cyphum hastamque sustulit et nulli custodum uisus ad suos rediit. His quidem argumentis ostendere uolens, quantum deferret regi etiam iniquo, cum ab illo declinare mallet quam hostliter persequentem lędere. Denique a Philisteis cęsum luxit et cędis eius nuncium, qui ex uulnere morientem, ut doloribus liberaret, ab ipso rogatus, insuper percusserat, occidi iussit, ut reliqui discerent manum continere a


749. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_402 | Paragraph | SubSect | Section]

Philemon choraules omnibus eum opprobriis oneraret, suspirans: Fili, inquit, misereatur tui Deus et nihil horum, quę modo in me obloquendo effudisti, reputet ad peccatum. His uerbis ille corde compunctus et fidem, quam persequebatur, accepit et non recusauit martyrium. Vitalis, ** corr. ex Vitalius Alexandrinus monachus, hominem, a quo alapam acceperat, statim a demone arreptum ac uolutatim humi iactatum, dum pro illo


750. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_409 | Paragraph | SubSect | Section]

Rursum dicitur illi: Clama, ne cesses, quasi tuba exalta uocem tuam, et annuncia populo meo scelera eorum, et domui Iacob peccata eorum. Proinde, qui in ecclesia declamant, aperte, perseueranter, audacter suo fungantur officio, ita tamen malefacta omnium detestando, ut semper uenię spem proponant poenitentibus. Quia Deus clemens et misericors est, patiens et multę miserationis, et ignoscens super


751. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_415 | Paragraph | SubSect | Section]

non petere, sed exigere uideatur, et corporis quieti indulgens ad socordiam paulatim deuolutus a labore quoque spiritalium actionum animo obtorpescat. Petrus et Paulus postremo Romę ad martyrium usque prędicando perseuerarunt. Reliqui etiam apostoli dimissa Iudea in diuersas prouincias idolorum cultores at religionem Christi conuersuri disperguntur. Andreas Achaiam, Philippus Scythiam, Bartholomeus Lycaoniam, Iacobus Zebedei


752. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_415 | Paragraph | SubSect | Section]

Lycaoniam, Iacobus Zebedei Hispaniam, Ioannes Ephesum, Thomas Parthiam Hyrcaniamque et Indiam, Mattheus Macedoniam et Aethiopiam, Iacobus Alphei Hierosolymam, Iudas Thadeus Mediam, Mesopotamiam, Pontum et cum Simone fratre Persidem in sortem prędicationis accepere, nulli labori parcentes, nullum uitę discrimen deuitantes, dum communi omnium saluti consultum uolunt. Neque tyrannorum minis neque suppliciis deterriti sunt, ne


753. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_424 | Paragraph | SubSect | Section]

Hinc Paulus Corinthios per Epistolam interrogans: Quid, inquid, uultis, in uirga ueniam ad nos, an in charitate et spiritu mansuetudinis? — denotare utique uolens, quod, si adhuc in errore perseuerarent, quo subuersos fuisse rescierat, uirga iam, non mansuetudine opus esse in castigando. Doctorem enim procul ab omni assentatione esse decet, quod idem signauit, cum de se diceret: Si hominibus placerem,


754. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_428 | Paragraph | SubSect | Section]

Cedat omnis terrena potestas! Nihil in sacerdotis potestate conspicimus, quod non cęlo dignum sit. Hinc sane est, quod emissarii Saulis regis iussi interimere sacerdotes Nobę, eo quod Dauid, quem ipse rex persequebatur, suscepissent, non ausi sint manum eis inferre. Aderat rex, in facinus urgebat, cunctantibus iratus minabatur. At illi immoti fixique stetere; adeo ipsimet occidi, si fors ita ferret, quam occidere Dei ministros


755. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_431 | Paragraph | SubSect | Section]

admiratio tum ipsam tum uirum cepit seque illo equo deinceps indignos iudicantes eum pontifici, cui prius commodato concesserant, muneri obtulerunt. Docuit iumentum, quod homo ignorabat, non solum Ecclesię antistitis personam esse honorandam, sed etiam locum, in quo constiterit, atque adeo sedem ipsam, in qua se aliquando collocarit. Marcellinus, Anchonę urbis episcopus, cum podagrę morbo fractus ac debilitatus


756. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_434 | Paragraph | SubSect | Section]

amiciciam petenti annuit. Et quo sibi magis obnoxium faceret, ad epulas inuitauit laute opipareque instructas; intantum pacis concordięque amator fuit. Dauid quoque Saulem regem ubique hostiliter persequentem fuga declinabat, et cum posset lędere, noluit. Clamidis eius oram latenter abscidit, hastam et cyphum secus caput dormientis positum abstulit, ut ea res fidem faceret ideo se parcere uitę persecutoris, ut esset,


757. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_434 | Paragraph | SubSect | Section]

regem ubique hostiliter persequentem fuga declinabat, et cum posset lędere, noluit. Clamidis eius oram latenter abscidit, hastam et cyphum secus caput dormientis positum abstulit, ut ea res fidem faceret ideo se parcere uitę persecutoris, ut esset, cum quo tandem placato in gratiam rediret. Itaque beneficio Dauid uicta est Saulis inuidia, pacem inter se iniere. Dauid tamen Saulis inconstantię non ignarus, ne pręsentia sua illum turbaret, in


758. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_437 | Paragraph | SubSect | Section]

nunquam cepisse somnum, nisi prius et suam aduersum alios et aliorum aduersum se indignationem placando sopiret, implens illud breue quidem, sed multę perfectionis pręceptum: Diuerte a malo et fac bonum, inquire pacem et persequere eam! Eundem dicere solitum accepimus iracundos Deo atque hominibus odio esse. Sicut enim humilitas pacem conseruat, ita iracundia concitat lites, concordiam dissipat. Hinc et Ioannes,


759. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_438 | Paragraph | SubSect | Section]

fiet, ut pacem etiam cum inimicis habeamus. Non est enim, cur illis irascamur, quos diligere et pro quibus orare iubemur. Diligite, inquit Dominus, inimicos uestros et benefacite iis qui oderunt uos, et orate pro persequentibus uos! Cuius quidem pręcepti Beonem, * corr. ex Benonem deserti Thebaidis abbatem, non immemorem fuisse constat, cum nunquam uisus sit iratus. Qui nemini


760. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_438 | Paragraph | SubSect | Section]

pręcepti Beonem, * corr. ex Benonem deserti Thebaidis abbatem, non immemorem fuisse constat, cum nunquam uisus sit iratus. Qui nemini iracitur, nonne semper in pace uersatur? Profecto, tametsi persecutiones sustinet, fatigantur persecutores odii stimulis agitati; ille omnia ęquanimiter ferens, in spe pręmii cęlestis conquiescit dicente Domino: Mihi uindicta, ** corr. ex uindictam


761. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_438 | Paragraph | SubSect | Section]

Benonem deserti Thebaidis abbatem, non immemorem fuisse constat, cum nunquam uisus sit iratus. Qui nemini iracitur, nonne semper in pace uersatur? Profecto, tametsi persecutiones sustinet, fatigantur persecutores odii stimulis agitati; ille omnia ęquanimiter ferens, in spe pręmii cęlestis conquiescit dicente Domino: Mihi uindicta, ** corr. ex uindictam et ego


762. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_439 | Paragraph | SubSect | Section]

ad quietem euexit sempiternam et ad cęlestis regni gloriam sublatum inter sanctos collocauit. Hunc imitentur terrarum principes et illorum, qui turbas cient, ferocitatem coerceant, bonos sibi concilient, malos persequantur, bello nihil aliud quam pacem quęrant, si Deo pacis placere et ab eo pro talibus factis post terreni regni successum supernę quoque felicitatis recipere mercedem exoptant. Est pręterea pacis genus, quę


763. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_439 | Paragraph | SubSect | Section]

legimus, quod ad inuicem inimici erant, et facti sunt amici, ut Iesum perderent. Sic facinorosos homines par perpetrandi mali uoluntas coniunxit, quos alienauerat odium. Minus nocentes fuissent, si in pristinis simultatibus perseuerassent. Non debet esse reconciliationis causa consensio mali, sed boni. Est et illa pax oppido quam fugienda, qua obtegitur dolus, sub qua latent insidię fraudesque de improuiso erupturę cubant. Nemo plus nocet


764. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_439 | Paragraph | SubSect | Section]

reconciliationis causa consensio mali, sed boni. Est et illa pax oppido quam fugienda, qua obtegitur dolus, sub qua latent insidię fraudesque de improuiso erupturę cubant. Nemo plus nocet quam qui simulat se profuturum. Personam amici malignus induit, ut incautos ducat in foueam. Lactat blanditiis, adulatione palpat, promissis allicit, omni palam permulcet officio et occulte gladium acuit, quo iugulet. De talibus per Hieremiam dicitur:


765. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_461 | Paragraph | SubSect | Section]

possit actioni spiritali; proinde laborem monachis communem ne detrectaret. Eo enim non solum corpori opportuna facile parari, sed etiam animum ipsum recreari solere, ut semper quasi nouus ad agendas Deo gratias laudesque persoluendas redire cum alacritate festinet. Correctus igitur Ioannes diuina deinceps negocia fabrilis operis uicissitudine impensius est executus et, quantum sua pręsumptione lapsus fuerat, tantum consilio alieno usus


766. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_466 | Paragraph | SubSect | Section]

ne uel propter rei inopiam uel ocii copiam nouus homo illis in locis diutius perdurare nequiret. Quantę ergo utilitatis est post spiritales actiones aliqua manuum operatio, si per eam in proposito bene beateque uiuendi perseueretur, quantę necessitatis, si sine illa coli habitarique solitudo non posset! Apud Syluanum abbatem in Scythiotico coenobio quidam hospitans, cum fratres eius multum manibus laborantes uidisset, eam solicitudinem


767. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_469 | Paragraph | SubSect | Section]

hęc angelus Sathanę colaphizat eum, ne reuelationum magnitudine extollatur. Et, si illi, qui uas electionis erat, in quo Spiritus Sanctus habitabat, non fuit satis peregrinando prędicandoque fatigari et ubique sęuientibus persecutionis procellis iactari atque concuti, sed ad domandos corporis census aculeosque cupidinum retundendos uerberum quoque ictibus quati affligique oportuit, quis tutum se putabit et non proprii corporis imperio se


768. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_470 | Paragraph | SubSect | Section]

abbatis, cilicium aliis etiam aduersus immundas tentationes remedio fuit. Monachus quidam libidinosę cogitationis iam stimulos ferre non ualens, cum illud induisset, nequam spiritu confestim recedente in castitatis puritate perseuerauit. Quinto Lodouico, Galliarum regi, multo plus contulit interius cilicium quam purpura exterior. Hęc terreni regni insigne erat, illud cęlestis aditum prębuit. Ad cilicii quippe squalorem respiciens Deus, non


769. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_478 | Paragraph | Section]

nisi qui neutrum diligenter exequitur? Saulis item regis edictum obseruans populus Israhel, quo die nihil comedit, ingentes Philistinorum copias, quas paulo ante metu perculsus fugerat, fugientes persecutus est a Machmis usque in Hailon multisque interfectis preda potitus est. Inermis erat et ieiunio se muniens armatos uicit. Quippe neminem ex Israhelitis arma tunc habuisse asserit Scriptura pręter Saulem et Ionatham.


770. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_483 | Paragraph | Section]

fuisse et nunquam uel modico uino usum. De Antonio quoque, Aegyptio abbate, memorię proditum est, quod semel in die hora uespertina, panem cum sale comederit et aquam frigidam biberit, et cum perseuerantius ieiunaret, nunc bidui nunc tridui inediam passus sit; tum, quod eam rem illi inuidens diabolus aliquando sumpta monachi forma apparuit, cibos porrexit et, ut aliquid sumeret nec se fame confici permitteret,


771. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_489 | Paragraph | Section]

Leodiensis, episcopi uiculus, nobilitatus est, a festo Exaltationis Crucis usque ad Pascha ieiunium cum sola panis et aquę refectione per annos tres obseruauit. Eandem ferunt aliquando quinque et triginta dies absque cibo perseuerasse, diuinis fruentem colloquiis; tres item et quinquaginta dies ante obitum suum nihil aliud gustasse pręter uitale uiaticum carnis et sanguinis Christi; hint defunctę animam ab angelis in cęlum ferri uisam, ut,


772. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_496 | Paragraph | SubSect | Section]

excusabantur, quia Sponsus cum eis erat. Quanto ergo continentius atque tenuius eos uictitasse censebimus, postquam ablato Sponso, hoc est, crucifixo Domino nuptiarum gaudium uersum est in persecutionis luctum et iam terrena omnia minus placere coeperunt desyderantibus cęlestia. Iacobus, frater Domini, appellatus cognomento Iustus, uinum et siceram non bibit, carnem nullam comedit, reliquę uitę sanctitate


773. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_502 | Paragraph | SubSect | Section]

lac prębente nutritus est. Postea inuentus atque inde eductus pręesse monachis coepit. Igitur quandiu hominum commercio caruit propter Deum, bestię obsequio dignus fuit. Erasmus episcopus Diocletiani perscutionem fugiens in monte Libano a coruis pascitur, ab angelis uisitatur, ferę etiam syluestres posita ferocitate illi blandiuntur. Antonius martyr Apameę passus, cum de uia fatigatus sitiret et arentis loci


774. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_508 | Paragraph | SubSect | Section]

miracula facientem conspexerant, nondum cęlestis regni retributionem per illum futuram audierant, et statim, ut uocauit eos, relictis omnibus ipsum secuti sunt atque ita eidem adheserunt, ut nulla deinde aduersitate, nullis persecutionum tempestatibus auelli separarique potuerint. Qui enim semel gustauerit, quam suauis est Dominus, omnes alias suauitates facile contemnet. Sed neque tunc paruum obedientię specimen dedere, cum in deserto turbę


775. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_520 | Paragraph | SubSect | Section]

esse Deo ipsorum cum ipsis stante, nisi quando eo relicto ad deos alienos declinassent. Ob hoc uinctus in Bethuliam mittitur, ut simul cum illis, contra quos bellum erat, captus puniatur. Sed longe secus quam ueritatis persecutores crediderant, euenit. Olophernes, qui nihil armis suis resistere posse gloriabatur, foeminę mane interimitur, reliqui fugam petunt. Achior vero uitę periculum euadens, nequid in se gentilitię falsitatis


776. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_524 | Paragraph | SubSect | Section]

Et hoc profecto dignum uenia mendacium, quo se quoque tueri et idolatras potius quam fideles offendere fas erat, dicente Domino: Disperdite nomina eorum de locis illis! Idem Absalone filio persequente, cum a Hierosolymis fugeret, negocium dedit Chusi Arachitę, ut Absaloni adherens Achitophelis, ducis eius, consilia sugillaret. Cum ergo Achitophel sententiam diceret, Chusi intercessit et clandestino per


777. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_529 | Paragraph | SubSect | Section]

quam detrimenti mentiendo. Et sapientis erat modico damno magnam utilitatem quęrere. Illius quoque abbatis laudatur mendacium, qui (ut Cassianus tradit) Simeoni monacho prospexit, ut in proposito uitę perfectioris perseueraret. Hic nuperrime ex Italię partibus ad Aegypti solitudinem se contulerat, nullius exercitii gnarus, pręterquam Latinos libros transcribendi, quorum illis in locis usus nullus erat. Senior igitur fingit olim


778. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_531 | Paragraph | SubSect | Section]

in diem sibi superesset, indigentibus erogabat. Cumque iam sedecim annos in hac simulatione perdurasset, postremo adiuratus manifestauit se aliquando monachum fuisse, sed libidini deditum annos quindecim in concubinatu perseuerasse tandemque ad poenitentiam conuersum decreuisse tantundem temporis seruire Christo, quantum diabolo seruierat. Atque mox uita functus est et in sanctorum numero habitus. Tali ergo simulatę insanię humiliatione,


779. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_535 | Paragraph | SubSect | Section]

a quibus offensus est, nouit. Dauid Saulis toties in se repetitum furorem non uindicando, sed parcendo leniebat et, quem nullo officio, ne rursum indignaretur, mouere potuit, eius in regno successor fieri meruit. Qui ergo persequebatur innocentem, hostium gladiis occubuit. Qui uero persecutori suo manum inferre noluit, regnauit. Proinde iure suo, dum oraret, dixit: Memento, Domine, Dauid et omnis mansuetudinis eius!


780. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_535 | Paragraph | SubSect | Section]

repetitum furorem non uindicando, sed parcendo leniebat et, quem nullo officio, ne rursum indignaretur, mouere potuit, eius in regno successor fieri meruit. Qui ergo persequebatur innocentem, hostium gladiis occubuit. Qui uero persecutori suo manum inferre noluit, regnauit. Proinde iure suo, dum oraret, dixit: Memento, Domine, Dauid et omnis mansuetudinis eius! Saluatoris nostri ac Domini mansuetudo maior est quam


781. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_536 | Paragraph | SubSect | Section]

Propheta: Mansueti hęreditabunt terram, et delectabuntur in multitudine pacis . Apostoli quoque reliquique Discipuli, iugum suaue et onus leue Domini circumferentes, dum Euangelium predicarent, persecutorum immanitatem patiendo, non contendendo uicerunt. Flagellis cędebantur, et ibant a conspectu concilii gaudentes, quoniam digni habiti sunt pro nomine Iesu contumeliam pati. Et impletum est illud Esaię uaticinium:


782. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_537 | Paragraph | SubSect | Section]

quo probaret, posse se ab ipso poenas exigere, si uellet, cuius dorso potuit tam imperiose insidere. At etiam timidissimum animal cerua, dum uenatorum tela saucia fugeret, ad Bassianum, Laudensem episcopum, se recepit. Qui persequebantur, miraculo obstupefacti stetere. Quidam uero licentius accedens, eam de manu episcopi erripere uoluit, sed ipse pręreptus a diabolo uexari coepit. Episcopus autem, qui bestiam blande amiceque


783. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_538 | Paragraph | SubSect | Section]

aduolare solitos accepimus et de manu eius certatim cibum capere. Cur ita, nisi quod non sic tuto se pasci posse in apertis campis putarunt ut in mansuetissimi pręsulis sinu. Blasio, Sebastę urbis episcopo, in solitudine persecutionem declinanti syluestres auiculę uictum suppeditarunt. A Iudoco, regis Britannię filio, dum contempto regno soli Christo seruiret, columbas piscesque escam manu porrectam acceptasse ferunt.


784. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_553 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesus Christus ita de Virgine nasci uoluit, ut perpetuam illi, de qua nascebatur, uirginitatem conseruaret, per portam clausam in mundum hunc ueniens, per quam uir non transiuit. Et ipse in uirginitate perseuerans, pudicicię puritate se plurimum gaudere significauit. Vnde: Sinite pueros — inquit- uenire ad me; talium, est enim, regnum cęlorum. Tales quippe et in Apocalypsi, qui canticum cantant nouum,


785. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_555 | Paragraph | SubSect | Section]

brumę tempore rosarum ac liliorum fragrantiam in cubili collocati senserunt. Stupescentique puellę sponsus dixit odorem hunt munditię uirginalis esse. Cuius quidem suauitate illa capta, una cum ipso in uirginitate perseuerare decreuit. Propositum amborum confirmauit uisio: Christus cum matre Virgine illis apparuit pudicicięque corollis donatos dimisit. Cumque diu simul caste sancteque uixissent, religioni sese tradidere: alter abbas


786. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_557 | Paragraph | SubSect | Section]

homine tanta uirtus emicuisset, curiosius percunctari coepit. Atque audiuit eum olim, dum monasticę professionis desyderio afficeretur, a parentibus compulsum ducere uxorem et iam annum undecimum cum illa in uirginitate perseuerare, ipsam denique omnibus insciis sororis, non coniugis loco habere. Quare in stuporem uersus senex protinus exclamauit non immerito talis uiri pręsentiam immundum spiritum ferre nequiuisse, cuius


787. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_560 | Paragraph | SubSect | Section]

pararet et subuolantis flammę uapor manum eius adussisset, cogitare secum tacitus coepit, cur, qui iampridem et demonum infestationes deuicisset et illicitos carnis motus mortificasset, tam modicę flammę lęsionem persentiret. Quiescenti angelus apparuit et: Quid — inquit — Pafnuti, ab igne te offendi potuisse miraris, cum necdum ignem, qui in te est, sic penitus, ut putas, extinctum geras? Tunc te illum extinxisse crede, cum puellam


788. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_561 | Paragraph | SubSect | Section]

sit. Post annos quadraginta in tali continentia transactos, dum ille animam ageret et tandem cessante nouissimi singultus anhelitu decessisse putaretur, ipsa admota ad nares aure, an adhuc spiraret, explorare coepit. Mira res! Persensit mulieris tactum, qui seipsum iam non sentiebat. Tum, quicquid uitalitatis in mortuo pene corpore residuum erat, totum ad os collegit prorupitque in uocem dicens: Recede, mulier, nondum penitus extinctus est ignis,


789. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_563 | Paragraph | SubSect | Section]

ac stupens et iam maius quiddam homine illi inesse reputans, quem, ut libidini suę cederet, ne uinctum quidem cogere potuit. Par huic exemplum in uita Pauli, priori eremitę, refert Hieronymus, sub Decio et Valeriano persecutionibus apud Aegyptum passi iuuenis. Sed illum, postquam omnia tormentorum genera superasset, in amoenissimos hortulos adductum, inter lilia candentia et rubentes rosas lectuloque compositum, leni aquarum murmure iuxta


790. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_566 | Paragraph | SubSect | Section]

crimen confitendo ueniam impetrauit atque abiit moerens, dum secum reputat, quantum malum est libido, ob quam pudicicię cultorem ne adire quidem digna fuerit. Et illum profecto, que nulla unquam obscoenitas uicerat, nec persecutoris gladius uicit. Equitius in Valerię partibus abbas, dum in iuuenta immundis tentationibus quateretur, ad precum refugia recurrebat. Post quas somnianti uisum est astitisse angelum omnemque sibi genitalium motum


791. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_567 | Paragraph | SubSect | Section]

confortauit te, et ideo eris benedicta in ęternum. Anna prophetissa, Phanuelis filia, cum septem tantum annos uixisset cum uiro, in uiduitate ad quartum usque et octogesimum uitę suę annum perseuerauerat. quando Christum uidere et de illo uaticinari meruit. Didicisti incorruptę uiduitatis pręmium; disce et, quo sale, ne corrumpi posset, condita fuerit: non discedebat de templo, et ieiuniis


792. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_571 | Paragraph | SubSect | Section]

pręstantem, fidei tamen ardore talia contemnentem, cum multis eam petentibus nulli nubere uellet et se Christianam uirginitatis uotum suscepisse diceret, furens gentilis pater Dioscorus stricto gladio illam persequi coepit. Sed quam pater persequebatur, saxa miserata sunt. Eam nanque montis crepido, ad quam fugiens constiterat, inclinata trans uallem in aduersa rupe deposuit et rursum se errigens persecutorem impediuit. At neque


793. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_571 | Paragraph | SubSect | Section]

talia contemnentem, cum multis eam petentibus nulli nubere uellet et se Christianam uirginitatis uotum suscepisse diceret, furens gentilis pater Dioscorus stricto gladio illam persequi coepit. Sed quam pater persequebatur, saxa miserata sunt. Eam nanque montis crepido, ad quam fugiens constiterat, inclinata trans uallem in aduersa rupe deposuit et rursum se errigens persecutorem impediuit. At neque miraculo mollitus, omni silice


794. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_571 | Paragraph | SubSect | Section]

Dioscorus stricto gladio illam persequi coepit. Sed quam pater persequebatur, saxa miserata sunt. Eam nanque montis crepido, ad quam fugiens constiterat, inclinata trans uallem in aduersa rupe deposuit et rursum se errigens persecutorem impediuit. At neque miraculo mollitus, omni silice durior pater tandiu per deserta latitantem quęsiuit, donec inuenit. Tunc per capillos tractam Martiano pręsidi torquendam tradidit. Quam Martianus post multos


795. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_571 | Paragraph | SubSect | Section]

restituit sanatumque corpus candenti stola contexit. Sed quoniam miracula maleficiis, non uirtuti imputabantur, iussa est decollari. Et nequid ad immanitatem deesset, pręuenit carnificem pater filiamque gladio, quo ante persecutus fuerat, interemit. Qui omnibus feris ferocior interficere quidem illam, quam genuerat, potuit, cogere autem, ut uel idola adoraret uel uirginitati nuptias pręferret, non potuit. Sed neque


796. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_575 | Paragraph | SubSect | Section]

sese dedicat castitati. Maria Decegnies, puellula duodecim annos nata parentum (non sua) uoluntate cuidam Ioanni nuptui tradita, uitę districtione ac sanctitate commouit uirum, ut intactam dimitteret. In uirginitate ergo perseuerans, multa uirtute multisque miraculis celebris euasit. E uita decedenti Christus, angeli, apostoli in uisu apparuerunt. Quorum consolationibus iocundata mortis angustias non sensit. Solutam deinde a corpore animulam a


797. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_576 | Paragraph | SubSect | Section]

constantię diffidenti ac zelotypo suspecta super candentes uomeres nudo, sed inoffenso uestigio ambulando castam se probasse. Eo amisso liberius Deo seruire potuit, non castius uiuere. In eadem ergo castitatis puritate perseuerans, nulli postea nubere uoluit, ne cum Henrico simul amitteret uirginitatem. Qui ambo, quoniam in coniugio cęlibes permanserunt, cęlo digni effecti et ad cęlum sublati, multo felicius perenniusque regnum acceperunt


798. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_578 | Paragraph | SubSect | Section]

uirginitatis suę thesaurum subtraheret eius rapinę. Clanculum ergo pedetentimque sese de cubili proripuit ędibusque excessit et uirum assimulata monasteriumque ingressa inter monachos latuit uocata Pelagius, ubi persancte uixit neque, quod foemina fuerit, ulli ante obitus sui diem cognitum fuit. Igitur non dormiendum uirgini, ubi periculum imminet sed uigilandum fugiendumque est, si sese integram cupit conseruare. Et nisi huiuscemodi


799. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_578 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi, cęlestibus fruituram nuptiis, quia terrena contempserat. Sic et Hilarius, Pictauiensis episcopus, cum filiam suam Abram* caste sancteque uiuendi pręceptis imbuisset et illa aliquandiu in uirginitatis proposito perseuerasset, ueritus, ne malicia mutaret mentem, Dominum depre‑ * corr. ex. Apram catus est, ut ipsam e medio sublatam iam in tuto collocaret. Itaque tam lętus et alacer mortuam extulit, quam, ne


800. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_579 | Paragraph | SubSect | Section]

atque interim Dominum uotis precibusque solicitat, ut pudiciciam, quam illi uouerat, ipse tueatur. Et somnio edocta, inde soluens Constantinopolim uersus fugam fecit. Quod ut resciuit tribunus, conscensa naui fugientem persequitur. Iam prope erat, ut consequeretur, cum contrario flante uento coactus est reuerti; illa suo, quo uolebat, peruenit. Itaque in uiduitate ieiuniis et precationibus uacans Deo seruiuit. Seruisset autem homini, si


801. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_587 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei sui cultu derelicto. Hac poenitentium afflictione placatus Dominus Philistinorum multitudinem in illos irruere paratam tonitru ac fragore exterruit, ut repente auersi terga darent. Filii uero Israhel eos fugientes persecuti ad internitionem conciderunt, urbes, quas amiserant, recuperarunt nec postea ab inimicis infestati sunt, quandiu uixit Samuel. Hinc percipitur, quantum deprecatio, quantum lachrymę, quantum ieiunia prosint


802. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_589 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnesque de Iuda steterunt coram Domino cum paruulis et uxoribus ac liberis et in terram proni ado‑ *corr. ex Iudę rauerunt. Cantores pręcedentes exercitum Deo laudes personabant, cum illi, quos pertimuerant, in seipsos conuersi mutuis uulneribus concidere. Iosaphat et Iuda diripuerunt spolia et gratias Deo egerunt, quod sic pro ipsis depugnasset. Cor enim contritum et humiliatum Deus non


803. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_592 | Paragraph | SubSect | Section]

cordis mei petram, ut saltem aquam effundat lachrymarum et ipse plangere possim ea, quibus te offendi, cum sancti tui sic lugeant etiam ea, quibus te alii offenderunt. Sed interim et reliquorum in poenitendo solicitudinem persequamur, ut et ipse de mea tepiditate magis erubescam et alii de peccato suo dolore plenus instruantur. Olopherne Iudeos inuadente tutatus est eos Dominus, quoniam inuocauerunt nomen ipsius et


804. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_592 | Paragraph | SubSect | Section]

dubitet, quin a diebus Ioannis regnum cęlorum, uim patiatur et uiolenti rapiant illud, si etiam ante Ioannem hominum poenitentia mutare potuit Dei sententiam? Mardocheus ad Susa abductus, cum Aman Persę odio in ipsum ac simultate factum esset, ut rex Persarum Assuerus edicto iuberet interfici Iudeos omnes, qui Susis atque alibi in regno eius erant, uestimenta scidit, saccum induit, aspersit cinere caput,


805. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_592 | Paragraph | SubSect | Section]

et uiolenti rapiant illud, si etiam ante Ioannem hominum poenitentia mutare potuit Dei sententiam? Mardocheus ad Susa abductus, cum Aman Persę odio in ipsum ac simultate factum esset, ut rex Persarum Assuerus edicto iuberet interfici Iudeos omnes, qui Susis atque alibi in regno eius erant, uestimenta scidit, saccum induit, aspersit cinere caput, cum clamore et eiulatu incessit. Illi etiam, qui per


806. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_596 | Paragraph | SubSect | Section]

detrectas, et erga illum ingratus et erga seipsum impius. Respice poenitentem latronem! De cruce euolat ad paradisum. Respice poenitentem negatorem! Princeps constituitur apostolorum. Respice poenitentem persecutorem! Vas efficitur electionis. Respice poenitentes publicanos! Mattheus de telonio ad apostolatum uocatur, Zacheus Iesum hospitio meretur accipere, et ille, qui in templo lugens pectus pungens planxerat et flagitiorum


807. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_596 | Paragraph | SubSect | Section]

imitatus fueris poenitentiam? Addamus tamen his complures alios, ut ex ipsa poenitentium frequentia multo stultior ac detestabilior appareat obstinatorum duritia. Marcellinus, pontifex maximus, Diocletiano et Maximiano persecutoribus, tormentorum immanitate perterrefactus, diis thura posuerat. Postea in Campaniam discedens, coram octoginta episcopis astitit cilicio et cinere opertus, confitens peccatum suum ac petens pro eo ab ipsis sibi


808. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_597 | Paragraph | SubSect | Section]

apostolus noctu apparens Marcello presbytero, illud iuxta corpus suum sepeliri iussit, dignum esse asserens, ut, qui secum peccauerat, secum fleuerat, secum recumbens honoraretur. Iacobus quoque, natione Persa, sed professione Christianus, dum inter regis Persarum aulicos honori pręcipuo haberetur, ad exercendum idolorum cultum prolapsus est. Mox poenitens, grauiter animo angi coepit. Et cum palam se Christianum esse et deos


809. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_597 | Paragraph | SubSect | Section]

corpus suum sepeliri iussit, dignum esse asserens, ut, qui secum peccauerat, secum fleuerat, secum recumbens honoraretur. Iacobus quoque, natione Persa, sed professione Christianus, dum inter regis Persarum aulicos honori pręcipuo haberetur, ad exercendum idolorum cultum prolapsus est. Mox poenitens, grauiter animo angi coepit. Et cum palam se Christianum esse et deos uanos falsosque despicere diceret, ipsius regis iussu


810. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_597 | Paragraph | SubSect | Section]

per poenitentiam liberatus ad qualem peruenerit gloriam, ut inclytissimis Christi martyribus annumeratus sit. Bonifacius, Aglaę,* Romanę, matronę, dispensator, diu cum illa inhoneste uixerat. Et sub Diocletiani persecutione ad poenitudinem ambo conuersi, finem perniciosę uoluptati statuunt atque Roma Tharsum peruenientes, cum omnia, quę secum habuerant, in elemosinas pauperum distraxissent, illa in monasterio degens uitę


811. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_598 | Paragraph | SubSect | Section]

semel perpetratę fornicationis crimen, ut manibus in fissura ligni impactis herba cruda et aqua frigida per triennium se sustentarit. Post hęc miraculis insignis episcopatum Amiternensem suscepit magnificeque rexit et Neruę persecutione martyrii triumphum reportauit. Magna poenitentis angustia, magna post poenitentiam episcopalis dignitas, sed utrisque maius, deuicto persecutore, uictorię pręmium. Dauid monachus in


812. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_598 | Paragraph | SubSect | Section]

insignis episcopatum Amiternensem suscepit magnificeque rexit et Neruę persecutione martyrii triumphum reportauit. Magna poenitentis angustia, magna post poenitentiam episcopalis dignitas, sed utrisque maius, deuicto persecutore, uictorię pręmium. Dauid monachus in finibus Hermopolis in latrociniis exercendis ętatem consumpserat, et andem poenitentia ductus monachum se fecit. Et de lupo in agnum uersus ita


813. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_604 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei erga peccatorem poenitentem pietas lateret, publice in ecclesia peccatum suum confessus, uisa enarrauiit ac deinceps ita sancte uixit, ut miraculis nobilitatus sit. Beati sunt igitur, qui lugent, non mundi aduersa, non persecutiones, non corporis ęgritudinem, non suorum mortes, sed sua aliorumque peccata. Nihil ita diluit maculam criminis ut lachryma poenitentis. Huius exundans humor animam puram reddit et spiritali replet suauitate,


814. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_605 | Paragraph | SubSect | Section]

sumpturus, crebrio in fletum prorumpebat. Et Dominus cuidam presbytero per uisum apparens: I — ait — nuncia Cassio, uti operi solito constanter incumbat, natali Petri et Pauli apostolorum die accepturus laboris mercedem. Perseuerauit Cassius, et anno demum septimo post, sed ea, qua prędictum fuerat, die uita defunctus pro modicis lachrymis gaudia percepit ęterna. Sed quid istos tantopere fleuisse miramur, qui flendi causas, dum peccassent,


815. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_607 | Paragraph | SubSect | Section]

examinat et singula quęque diligenter perpendit. Tunc autem angelos uidet, cum iam constanti animo angelicę consentit inspirationi, et unum quidem ad caput, alterum ad pedes, quia consentiens a principio usque ad finem perseuerare debet. Postquam autem perseuerauerit, restat, ut uideat Iesum, non in terra sepultum, sed iam deuicta morte in cęlo triumphantem. Quern sic uidere perfecta consummataque beatitudo est. Vt


816. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_607 | Paragraph | SubSect | Section]

perpendit. Tunc autem angelos uidet, cum iam constanti animo angelicę consentit inspirationi, et unum quidem ad caput, alterum ad pedes, quia consentiens a principio usque ad finem perseuerare debet. Postquam autem perseuerauerit, restat, ut uideat Iesum, non in terra sepultum, sed iam deuicta morte in cęlo triumphantem. Quern sic uidere perfecta consummataque beatitudo est. Vt ergo illum in sua Patrisque gloria aspicere mereamur,


817. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_608 | Paragraph | SubSect | Section]

infestatam suggestionibus dolisque subuersam liberari cupis, ad poenitentiam conuersus orando clama, de misericordia Dei ne diffidas, humiliare in conspectu eius. Et, si te ille statim non audierit, tu tamen perseuera. Cumulatior gratia datur cum differtur, si tamen interim nec supplicatio cessat nec spes deficit nec titubat fides. Vnde huic, quę prius ueluti canis contemnebatur, postremo tanquam optime de Deo merenti dicitur:


818. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_629 | Paragraph | SubSect | Section]

ęternam. Quomodo autem Christus et in cęlo cum angelis et in terra nobiscum sit, quomodo unus in multis hostiis sicut et in unaquaque earum uel qua ratione fractis illis et communicatis ipse semper integer illęsusque perseueret, quomodo etiam, qui quotidie a fidelibus sumitur, non consumatur uel qualiter sub tam angusta forma totus sit uel quo pacto is, qui supra cęlum est, illico, ut dicta fuerint consecrationis uerba, in altari adsit,


819. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_636 | Paragraph | SubSect | Section]

Quoniam autem in columbę figura Spiritum Sanctum apparere solitum Euangelia testantur, hoc ideo contigisse potuit, ut credamus, sicut credimus, ibi Deum Patrem, ibi Spiritum Sanctum esse, ubi Filius est, cum trium personarum simplex unicaque substantia separari non possit. Quem ergo honorem toti Trinitati exibendum censes, huic uni Sacramento deferre ne dubites, non uisibilem eius figuram tantummodo oculis attendens, sed sub uisibili


820. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 2_640 | Paragraph | SubSect | Section]

disseruimus, diuinarum nixi testimonio Scripturarum idoneis quoque sanctorum exemplis more nostro confirmemus. In Actis Apostolorum legitur de illis, qui primi ipsis euangelizantibus credidere: Erant autem perseuerantes in doctrina apostolorum et communicatione fractionis panis et orationibus. Fiebat autem omni animę timor. Sicuti ergo quotidie cęlestem panem hunc illis gustare mos fuit, ita et cęlestium desyderio


821. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_369 | Paragraph | Section]

labuntur, dum uel incerta pro certis affirment uel, si certa sunt, iudicare ad eos non pertineat uel, si pertinet, occulta pro manifestis iudicent uel, etiam si manifesta sunt, quo animo fiant, ignorent et ueluti male facta persequantur. Huiuscemodi autem iudicia, quoniam temeraria sunt, a Domino prohibentur dicente: Nolite iudicare, et non iudicabimini; nolite condemnare, et non condemnabimini! In quo enim iudicio iudicaueritis,


822. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_374 | Paragraph | Section]

pro inimicis domandis imperioque propagando. Et quoniam his rebus iuris dicendi scientiam prętulit, plus etiam quam postularat, accepit: sapientis utique opinionis pręmium referens, opes et gloriam. At Assuerus, Persarum rex, malignis inuidi Aman delationibus plus ęquo credulus Iudeos, qui in regno suo erant, ueluti pacis turbatores, edicto omnes perdere iusserat. Mox innocentia eorum cognita sententiam uertit in accusatorem. Quos


823. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_387 | Paragraph | SubSect | Section]

ut non amare diuitias, ita rei amissę damno non moueri, non mala ualitudine concuti, non tyrannorum minis terreri, sed a uita prius quam a iustitię cultu discedere. Opportune itaque eorum nunc proponemus exempla, quos in perseueranda iniuria fortes fuisse accepimus, deinde de reliquis patientię generibus suo ordine dicturi. Ioseph fratrum in se inuidiam beneficiorum relatione compensauit. Fame, qua laborabant, interiissent, nisi ille eos


824. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_388 | Paragraph | SubSect | Section]

superare. Magni profecto animi uir, si uitiis postea non fuisset deprauatus, ita ut idem et patientię et impatientię exemplum sit. Innocentissimum nanque Dauid et semper optime de se meritum capitali odio persecutus est, ob hoc tantum, quia sibi militaris uirtutis gloria eum pręferri audiuit. Sed quanto ille aduersus Dauid extitit infensior, tanto ipse erga eum se gessit submissius. Necis in persecutorem suum non semel


825. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_388 | Paragraph | SubSect | Section]

optime de se meritum capitali odio persecutus est, ob hoc tantum, quia sibi militaris uirtutis gloria eum pręferri audiuit. Sed quanto ille aduersus Dauid extitit infensior, tanto ipse erga eum se gessit submissius. Necis in persecutorem suum non semel potestatem nactus, semper illęsum dimisit, fugiendo inuidiam declinare malens quam ulciscendo. Denique ipsum, qui uiuus uitę suę insidiabatur, ab hostibus cęsum fleuit. Hanc tantam in eo


826. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_390 | Paragraph | SubSect | Section]

mitigauit. Vnde: Dictum est antiques - inquit- diliges proximum tuum et odio habebis inimicum tuum. Ego autem dico uobis: Diligite inimicos uestros, benefacite iis, qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in cęlis est, qui solem suum oriri facit super iustos et super iniustos. Si enim diligitis eos, qui uos diligunt, quam mercedem habebitis? Nonne


827. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_391 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Deum clamant: Vsque quo, Domine, sanctus et uerus non iudicas, et non uindicas sanguinem nostrum de iis, qui habitant in terra? Hoc quidem perinde est, ac si dicerent: Da iam, ne ultra sanguinem nostrum sitiant persecutores nostri, sed ad te conuertantur et salui fiant. Itaque uindicta ista, quam implorant, non impatientię est, sed amoris, non inimicicię, sed pietatis. Quod ita esse, ut dicimus, uel ex eo facile persuaderi potest,


828. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_392 | Paragraph | SubSect | Section]

Psalmo: Vltus sum in eos. Quod exponens Augustinus: Vindicaui me, inquit, de inimicis meis. Quomodo me uindicaui? Occidendo in eis errorem, suscitando fidem. Atque inde nos admonens ait: Quando te persequitur homo, noli attendere illam figuram, quam fecit Deus, aut animam illam, quam inspirauit Deus. Non te persequitur, quod fecit Deus, sed malicia, quam fecit homo. In maliciam ergo hominis irasci licet, in hominem non


829. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_392 | Paragraph | SubSect | Section]

me uindicaui? Occidendo in eis errorem, suscitando fidem. Atque inde nos admonens ait: Quando te persequitur homo, noli attendere illam figuram, quam fecit Deus, aut animam illam, quam inspirauit Deus. Non te persequitur, quod fecit Deus, sed malicia, quam fecit homo. In maliciam ergo hominis irasci licet, in hominem non licet. Beatus episcopus Martinus, dum asello ueheretur, forte obuiam fit quibusdam


830. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_393 | Paragraph | SubSect | Section]

tamen ipse nosse tunc dissimulauit, ne maliciam inimici palam faciendo suam ultus iniuriam argui posset, timens illud: Qui uindicari uult, a Domino inueniet uindictam. Florentius uero in flagitio perseuerans, quem occulta fraude uincere nequiuit, aperto bello aggredi decreuit. Meretriculas ergo de prostibulo conuocatas in hortum monasterii adduxit, quę impudenter inter se lasciuiendo monachos ad libidinem prouocarent.


831. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_393 | Paragraph | SubSect | Section]

cum lętabundus tripudiaret, repentino pauimenti collapsu ellisus expirauit. Benedictus uero exitialis inimici tristem exitum uehementer dolens, discipulum suum Maurum, quod eo nuncio lętari uidebatur, puniuit, ut doceret ne persecutorum quidem malo quenquam gaudere debere, cum etiam inimicos diligere et pro eis orare Domini pręceptum sit. Sed eodem exemplo timeant tandem et improbi iustos insectari, qui, quanuis ab ultione sui se contineant, suum


832. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_394 | Paragraph | SubSect | Section]

si Christianus non essem. Proprium ergo Christiani esse existimauit pati nec uindicare iniuriam. Gregorium quoque pontificem ne summa quidem dignitas ad iniurię impatientiam compulit. Mauricio augusto filiisque eius se persequentibus dicitur scripsisse: Quoniam ego peccator sum, uos tanto magis, ut opinor, Deum uobis conciliatis, quanto magis me illi ignauiter seruientem affligitis. Post hęc imperator, cum solus esset in conclaui, uidit


833. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_394 | Paragraph | SubSect | Section]

ut opinor, Deum uobis conciliatis, quanto magis me illi ignauiter seruientem affligitis. Post hęc imperator, cum solus esset in conclaui, uidit monachum ad se intrantem strictoque ense ferociter minantem, nisi a pontificis persecutione protinus cessaret. Eo uisu territus, incunctanter et ueniam ab eo, cui uehementer infensus fuerat, petiit et odium in amiciciam commutauit. Itaque ipsum, cui multorum bellantium
exercitus resistere nequiuisset,


834. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_395 | Paragraph | SubSect | Section]

faciem meam ut petram durissimam, et scio, quoniam non confundar. Idem Cassianus Pafnutii quoque presbyteri, impubis adhuc, patientiam commemorat dicens: Quod cum inter fratres Scythioticę solitudinis persancte uersaretur, quidam inuidię stimulis agitatus excogitauit, quemadmodum illum delicti insimularet. Et captata occasione, dum Dominico die Pafnutius cum cęteris ad ecclesiam conuenisset, cęllam eius clanculo adiens,


835. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_398 | Paragraph | SubSect | Section]

uentorum flatu concuti aut fluminum illisu euerti potest domus, quę supra petram fundata est. Petra autem est Christus. Denique, qui confidit in Domino, sicut mons Syon, non commouetur in ęternum, in persecutionibus gloriatur, in aduersis gaudet, in omnibus Deo gratias agit et illi soli penitus inherens, offensas non sentit improborum. Idem autor Mutii abbatis patientiam scriptis commendans ait: Cum suscepto religionis


836. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_401 | Paragraph | SubSect | Section]

pacem, eram pacificus; cum loquebar illis, impugnabant me gratis. In Euangelio quoque clamat Dominus: Beati mites, quoniam ipsi possidebunt terram. Beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum maledixerint uobis homines et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. Gaudete


837. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_401 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsi possidebunt terram. Beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. Beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum maledixerint uobis homines et persecuti uos fuerint et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. Gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis. Profecto, talia ac tanta patientię pręmia quisquis digne


838. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_401 | Paragraph | SubSect | Section]

malum aduersum uos mentientes propter me. Gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis. Profecto, talia ac tanta patientię pręmia quisquis digne perpenderit, facile contemnet omnia, gaudebit in persecutionibus et contumelias ducet pro deliciis. Et, si idem mala etiam, quę iracundis et impatientibus proposita sunt, consyderauerit, tanto remissius iniurias perferet, quanto maiore in periculo se


839. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_402 | Paragraph | SubSect | Section]

ignis. Quod si is, qui tantum uerbo offenderit, ad gehennam destinandus sit, quanto magis, qui referendo iniuriam facto atque opere lęserit? Ideo nempe Paulus apostolus ad Romanes scribens: Benedicite - inquit- persequentibus uos, benedicite et nolite maledicere, nulli malum pro malo reddentes. Sed si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, potum da illi. Noli uinci a malo, sed uince in bono malum! Idem suo


840. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_402 | Paragraph | SubSect | Section]

si esurierit inimicus tuus, ciba illum, si sitit, potum da illi. Noli uinci a malo, sed uince in bono malum! Idem suo exemplo Corinthios ad patientiam informans atque instruens ait: Maledicimur, et benedicimus; persecutionem patimur, et sus-tinemus; blasphemamur, et obsecramus. Tanquam purgamenta huius mundi facti sumus, omnium peripsema usque adhuc. Ad hanc eandem uirtutem capessendam Thessalonicenses inuitat dicens:


841. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_402 | Paragraph | SubSect | Section]

malum pro malo alicui reddat, sed semper, quod bonum est, sectamini inuicem et in omnes. Ac nequis aduersantium molestiis carere se glorietur, ad Timotheum inquit: Omnes, qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Ex quo potius timendum est illis, ne non satis religiose uiuant, quos nemo neque persequitur neque aliquando persecutus est. Quamobrem idem scribens ad Hebreos protestatur et ait: Patientia uobis


842. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_402 | Paragraph | SubSect | Section]

molestiis carere se glorietur, ad Timotheum inquit: Omnes, qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Ex quo potius timendum est illis, ne non satis religiose uiuant, quos nemo neque persequitur neque aliquando persecutus est. Quamobrem idem scribens ad Hebreos protestatur et ait: Patientia uobis necessaria est, ut uoluntatem Dei facientes reportetis promissionem. Sic ipsum et in Actis legimus


843. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_402 | Paragraph | SubSect | Section]

se glorietur, ad Timotheum inquit: Omnes, qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Ex quo potius timendum est illis, ne non satis religiose uiuant, quos nemo neque persequitur neque aliquando persecutus est. Quamobrem idem scribens ad Hebreos protestatur et ait: Patientia uobis necessaria est, ut uoluntatem Dei facientes reportetis promissionem. Sic ipsum et in Actis legimus docentem: Quoniam per


844. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_406 | Paragraph | SubSect | Section]

qui damnum inferre uenerat. Talis et in Stephano, uenerabili apud Reatinam ciuitatem patre, patientię uirtus enituit. Qui cum ex agello (quem unicum habebat) messem ad aream congessisset et quidam bonorum persecutor igne supposito ipsam incendisset, accurrenti discipulo ac succlamanti: Vę, uę, pater Stephane, quid tibi accidit? Immo uę illi- inquit- fili, per quem accidit. Nam mihi nihil accidit mali. Etenim nihil omnino


845. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_413 | Paragraph | SubSect | Section]

es; iam noli amplius peccare, ne deterius tibi aliquid contingat. Aequum quippe est, ut, qui accepto sanitatis beneficio rursum delinquit, grauius puniatur. Paulus post triduanam cęcitatem ita se correxit, ut de persecutore apostolus fieret. Percusserat eum Dominus, ut sanaret. Et ille sanatus tantum profecit uirtute, ut omnia ardua, dura, acerba, contumelię, uerberationis uitęque periculi plena non inuitus subiret pro Christo,


846. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_418 | Paragraph | SubSect | Section]

atque ad Cantuariensem Ecciesiam regendam accitus, pontificia quoque dignitate effulsit, multis denique miraculorum signis nobilitatus fuit. Itaque tantum illi aliquando ęgrotasse profuit, quantum, si semper sanus perseueraret, fortasse nocuisset. Ipse etiam nunquam satis laudatus Franciscus non ante coepit esse perfectus quam grauissimam corporis ualitudinem incurrisset. Vigesimo ętatis suę anno infirmatus didicit terrena


847. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_424 | Paragraph | SubSect | Section]

haud ignarus multo gloriosius esse Deo obediendo mori quam obsequendo infideli tyranno uiuere. Septem uero fratres, septem in Apocalypsi ecclesiarum typus, multo atrocioribus tormentis conficiuntur cum matre, quia maior persecutio in Ecclesiam quam in Synagogam sęuitura erat. Igitur respuentes cibum Lego uetitum, supplicia constanter sustinuerunt, et quidem alius post alium, ut prioris poena cęteris cernentibus terrori esset, sed nequaquam


848. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_426 | Paragraph | SubSect | Section]

qui sic eum uoluit manere, donec ipse ueniret; Thomam Didymum apud Indos carceri traditum, nudis uestigiis per candentes laminas ductum et in ardentem fornacem trusum, postremo lanceis perfossum; Mattheum apostolum in Perside, dum missale sacrificium offerret, post tergum transfixum; Iacobum Minorem Hierosolymis lapidatum et pro inimicis deprecantem fullonis fuste interemptum; fratres vero eius Simonem Zeloten et Iudam Thaddeum in Persię


849. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_426 | Paragraph | SubSect | Section]

in Perside, dum missale sacrificium offerret, post tergum transfixum; Iacobum Minorem Hierosolymis lapidatum et pro inimicis deprecantem fullonis fuste interemptum; fratres vero eius Simonem Zeloten et Iudam Thaddeum in Persię urbe Senair, quia ipsis ingredientibus in templum simulachra deorum corruerunt, ab ędituis trucidatos; Matthiam, qui apostolatum, a quo Iudas decidit, sortitus est, Hierosolymis a Iudeis lapidatum


850. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_427 | Paragraph | SubSect | Section]

comprehensum atque igni consumptum. Profecto nisi summa et pręclara esset martyrii gloria, nunquam Christus apostolos suos (quos pręter omnes dilexerat) tanta ac talia pati permisisset. Sed beati — inquit — qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. Beati estis, cum uos oderint homines et cum separauerint uos et exprobrauerint et eiecerint nomen uestrum tanquam malum propter Filium


851. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_429 | Paragraph | SubSect | Section]

nequiuit, si ipse poenas inferendo plus timuit quam ille patiendo, si uiuum denique dimittere coactus est, ad quem perimendum tam dira expetiuit supplicia. Flocellus quoque, decem annorum puer, Antonino Augusto Ecclesiam persequente apud Augustodunum passus est. Hic Valeriani pręsidis iussu, cum ad immolandum diis cogi non posset, in equuleo suspensus flagellatur, in cauea cum leone occluditur, in ignem mittitur, clauis configitur. Sed iis


852. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_430 | Paragraph | SubSect | Section]

Iesum confiteri non cessarem.« Itaque imperator non modo, ut idola adoraret, efficere nequiuit, sed etiam, ut ne Christum taceret, donec caput id iam optanti amputari iussit. Sic ille ipso Domino, quem tam audacter tamque perseueranter in terra positus inuocauerat, feliciter iungi meruit in cęlo. Eadem Diocletiana persecutione Eustratius apud Auraricenos a Lysia pręside equuleo a terra suspensus fumo suppositi ignis ac uapore torquetur,


853. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_430 | Paragraph | SubSect | Section]

taceret, donec caput id iam optanti amputari iussit. Sic ille ipso Domino, quem tam audacter tamque perseueranter in terra positus inuocauerat, feliciter iungi meruit in cęlo. Eadem Diocletiana persecutione Eustratius apud Auraricenos a Lysia pręside equuleo a terra suspensus fumo suppositi ignis ac uapore torquetur, depositus cęditur et toto corpore plagis confecto, quo magis doleret, sale aceto diluto confricatur.


854. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_431 | Paragraph | SubSect | Section]

cratem torretur. At uero, ut fidei ab eo prędicatę uirtus patesceret, pars urbis terręmotu concussa trecentos et quinquaginta idolatras suis oppressit ruinis. Pręsides territi fugam fecere. Cessante autem timore, sed perseuerante perfidia, martyrem idolis thura adolere nolentem uirgis ferreis cędi iubent et facibus ad latera admotis ustulari ac demum capite truncari. Sic extinctum corpus, ne a Christianis honore sepulturę afficeretur, in


855. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_432 | Paragraph | SubSect | Section]

confectus poenis cum uictorię palma migrauit ad cęlum. Et qui talia pro Christo pati optauit, nunc regnat cum Christo. Marium et Martham uxorem eius liberosque eorum Audifax et Abacum, natione Persas, Claudio Augusto Christianos persequente, Romę martyrium passos legimus. Cum enim deos gentilium demonia esse prędicarent et Martha eos hortaretur, uti confidenter pro Christo tormenta exciperent, fustigationem,


856. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_432 | Paragraph | SubSect | Section]

uictorię palma migrauit ad cęlum. Et qui talia pro Christo pati optauit, nunc regnat cum Christo. Marium et Martham uxorem eius liberosque eorum Audifax et Abacum, natione Persas, Claudio Augusto Christianos persequente, Romę martyrium passos legimus. Cum enim deos gentilium demonia esse prędicarent et Martha eos hortaretur, uti confidenter pro Christo tormenta exciperent, fustigationem, equuleum, flagella, faces, ungulas


857. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_432 | Paragraph | SubSect | Section]

beatitatis pręmia differre Dominus noluit, et breuem uiri patientiam ęterna felicitate remunerauit. Hinc ęst, quod Ignatius, Antiochenę ecclesię tertius post Petrum apostolum episcopus, Traiani persecutione damnatus ad bestias, cum Romam uinctus mitteretur et iam Smyrnam peruenisset, ad Romanos, qui fidem receperant, scribens ait: »De Syria usque Romam pugno ad bestias in mari et in terra nocte


858. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_438 | Paragraph | SubSect | Section]

est et uestitu reiecto nudus in stagnum prosiluit atque una cum iis, qui ibi erant, psallere coepit, coronam percepturus, quam is, qui inde effugerat, cum uita simul amisit. Mane post hęc eductis et in fidei proposito persistentibus crura confregerunt illique animas Deo tradentes tam gloriosa martyrii uictoria potiti sunt. Qui Romę in carcere cum Alexandro, maximo pontifice, uincti tenebantur, post eius martyrium adeo et ipsi mori pro


859. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_443 | Paragraph | SubSect | Section]

pedibusque articulatim atque membratim discerptus, truncus in suo sanguine uolutandus relinquitur. Sed tanto integriorem spiritum Deo reddidit, quanto patientius corporis mutilationem tolerauit. Iacobus martyr in Perside passus, quem a supplicii genere alii Denodatum alii Intercisum cognominarunt, nos usitatiore uocabulo Deartuatum potius dicendum censemus. Huic enim se Christianum profitenti manuum pedumque digiti nodatim pręciduntur,


860. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_444 | Paragraph | SubSect | Section]

hęc de uiris, foeminarum iam martyria pertractemus , quando quidem nec illarum aut minor in sustinendo fuit constantia aut leuior in patiendo poena. Barbaram, Christo deditam uirginem, infidelis pater hostiliter persecutus est. Flagris cęsam et per capillos tractam Alexandrię pręsidi Martiano puniendam obtulit. Pręses autem sacrificare nolentem neruis bubalis duriter uerberari iussit et in carcerem trudi. Ob quam


861. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_451 | Paragraph | SubSect | Section]

cęlestis hęreditate donauit. Siquidem una puellula a tribus crudelissimis ciuitatis pręsulibus continenter excruciata, uinci nequiuit, hoc est, ut peccaret, compelli nulla ui unquam potuit. Antonino Augusto Ecclesiam persequente, dum in Sicilia Sebastiani proconsulis iussu Victor martyr torqueretur, Stephana, militis cuiusdam uxor, uisis miraculis ad credulitatem conuersa, Christum Iesum Dei Filium confiteri coepit. Cumque nullo pacto ab ea


862. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_452 | Paragraph | SubSect | Section]

Cilicię oppidum, passi sunt. Ipsa primum Alexandri imperatoris iussu dure flagellatur, Quiricus uero, adhuc trimus puer, spectante matre pręcipitio in terra elliditur. Rursum ipsa, cum in confessione Christi perseueraret, excoriatur, picis bullore perfunditur, postremo decollatur. Necdum satiata tyranni rabies aduersus interfectos desęuit: mortua corpora frustatim concidi lateque dispergi iubet, quasi uero, si sancti in terra


863. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_452 | Paragraph | SubSect | Section]

se coeuntibus atque consolidatis corpora integra inuenta sunt et sepulturę mandata et a fidelibus reuerentię habita. Maxima et Donatilla sorores, cum se suamque uirginitatem Christo dedicassent, persecutione Galieni principis in Aphrica passę sunt. Felle primum et aceto Anolini pręsidis iussu potatę gaudebant, quod dignę habitę essent eam iam bibere pro Domino amaritudinem, quam ante pro ipsis Dominus biberat in


864. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_453 | Paragraph | SubSect | Section]

satis esse poterunt, quę omissa sunt. Quo tamen quisque ad omnia minus trepide se accingat, libet in fine partis huius quędam Scripturarum dicta ueluti urgentes ad poenarum contemptum stimulos adhibere. Tu igitur, qui persecutionibus premeris impiorum, noli animo concidere: tecum est Dominus. Noli timere: ille te de hac breui calamitate mox ad ęternam euehet felicitatem. Ait enim: Cum ipso sum in tribulatione; erripiam eum, et


865. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_459 | Paragraph | SubSect | Section]

ad seculum redire tentatus sit. Nec ferre ad intima usque penetrantes inimici sagittas potuisset, nisi eis orationum scutum opposuisset. Oranti Virgo, Dei Genitrix, apparuit et iam dubium suspensumque ad perseuerandum in sancto proposito animauit. Non est ausus postea diabolus eum lacessere, quem pro uiribus repugnantem ipsa cęli Regina, ipsa angelorum Domina dignata est adiuuare. Sub hoc abbate iuuenis quidam religionis


866. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_459 | Paragraph | SubSect | Section]

quod beatitudinem olim ab abbate promissam mox accepturus esset, lętus diem suum obiuit. Vtriusque euentus aperte docet, et quantum mali consequantur, qui religionem professi ad seculum redeunt, et quantum boni, qui in ea perseuerant. Ad superandum hoc diabolicę machinationis genus multum profecto adiuuat oratio sanctorum. Sub Bernardo abbate quidam nobili familia ortus, cum se monachum fecisset, in tantum mentis


867. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_460 | Paragraph | SubSect | Section]

lasciuię prurigine pure integreque permansit. Alius frater Mederici reliquiis de mensa collectis atque haustis uagę mentis inquietudinem repressit, cum antehac tali demonis illusione solicitatus persistere in ecclesia omnino non posset, sed semper, priusquam solennis precatio peracta foret, egrederetur. Itaque uehementiorum tentationum remedia a uiris quidem sanctitate pręstantibus petenda erunt, cum eos impurissimi


868. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_460 | Paragraph | SubSect | Section]

ab Aethiope puero extra ecclesiam per uestem trahi, dum cęteri fratres psallere coepissent. Insecutus ergo eum atque increpans uirga percussit, neque ipse postea eiusmodi mentis instabilitatem passus, cum aliis in oratione perseuerauit. Sic Benedictus monachum feriens, malignum ab eo spiritum in fugam conuertit. Nathanael anachoreta, cum ipsum solitudinis perteduisset, ea relicta cęllam sibi proxime pagum constituerat.


869. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_462 | Paragraph | SubSect | Section]

sustinuisti, manet te uictorię tuę indeficiens in cęlo triumphus immarcessibilisque corona pręmiumque sempiternum. Igitur omnis diaboli uis atque decertatio sola pii propositi continuatione destruitur atque dissipatur. Perseuerauit nempe Antonius et mala, quę perpessus est, ad glorię illi cessere incrementum. Macharius quoque, Alexandrinus abbas, et ipse quidem multum ab iisdem spiritibus traditur infestatus. Parem autem


870. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_474 | Paragraph | SubSect | Section]

Romana uirgo, nobilis genere, sed stirpis nobilitatem mentis humilitate superans, cum se in monasterio apud Thebaidem inclusisset, ne seruilia quidem opera a se aliena putabat. Inuidens uero uirtuti eius diabolus, ut persecutionis molestia propositum turbaret, ad hauriendam aquam se inclinantem in puteum pręcipitauit. Sed ipsa inde sana a sororibus educta crebrius aquatum ire coepit. Iterum illam, dum coquinam faceret, in bullientem ollam


871. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_476 | Paragraph | SubSect | Section]

quoniam, cum probatus fuerit, accipiet coronam uitę, quam repromisit Deus diligentibus se. Caput VIII / DE PERSEVERANTIA BENE AGENDI Sed in omni bene beateque agendę uitę instituto, constare nos nobisipsis decet. Nunc hoc, nunc illud uelle leuitatis indicium est. Multi de ordine clericali ad monachalem transmigrant, non


872. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_476 | Paragraph | SubSect | Section]

Spiritu arripuerimus, semper idem simus eademque animi alacritate curramus, qua coepimus. Viam nanque Domini incedentibus magis cauendum est, ne remittant gradum, quam curandum, ut intendant. Nullaque certior ad finem usque perseuerandi ratio est quam uiribus ęquare opus, ut quisque non, quantum ferre potest, sumat, sed perferre. Huiusce rei nunc subiiciemus exempla. Trecentos et sexaginta quinque annos uixit Enoch, et ambulasse cum Deo


873. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_477 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus dici uoluerit: Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob. Certe, nisi ab ineunte ętate adusque uitę exitum iustitiam pietatemque coluissent, nunquam ad tantę dignationis culmen peruenissent. At nobis iisdem in uirtutibus perseuerandi facultas tanto quidem datur maior, quanto uita breuior et sic repente deficimus. Iacob, ut de illo adhuc plenius explicemus, ad Laban, auunculum suum, uenit, sibi aliquam ex filiabus eius


874. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_477 | Paragraph | SubSect | Section]

ducturus uxorem. Seruiuit illi annos septem pro Rachele, sed Lya data est. Seruiuit alios septem, et Rachelem accepit. Seruiuit etiam annos sex, et ualde ditatus est pecudum seruorumque copia. Igitur, quoniam uiginti annos perseuerauit seruiendo, tali reram successu potitus est. Moyses charitate in proximos, pietate in Deum semper pręstantissimus, et Aaron, sacerdos a Deo electus, quoniam longum uirtutum suarum tractum semel


875. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

prędicare non cessat, dum uariis langoribus affectos curare non desinit, dum dies quadraginta neque comedit neque bibit, dum in tentationibus perdurat, dum in oratione pernoctat, dum suos usque in finem diligit, dum denique persecutiones usque ad ignominiam crucis ęquanimiter tolerat, nunquam ab exercitatione uirtutum quietus, ut ab ea nunquam quiescendum esse doceret, dicens: Non, qui inceperit, sed qui perseuerauerit usque in


876. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

diligit, dum denique persecutiones usque ad ignominiam crucis ęquanimiter tolerat, nunquam ab exercitatione uirtutum quietus, ut ab ea nunquam quiescendum esse doceret, dicens: Non, qui inceperit, sed qui perseuerauerit usque in finem, saluus erit. Ioannes Baptista, eius pręcursor, quia perseuerauerat in abstinentię proposito, nunquam opiparos cibos uentri suo indulgens, nunquam uinum aut


877. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

uirtutum quietus, ut ab ea nunquam quiescendum esse doceret, dicens: Non, qui inceperit, sed qui perseuerauerit usque in finem, saluus erit. Ioannes Baptista, eius pręcursor, quia perseuerauerat in abstinentię proposito, nunquam opiparos cibos uentri suo indulgens, nunquam uinum aut siceram bibens, nunquam mollibus indutus, assidue in deserto baptismum prędicans, iugiter turbas ad se confluentes


878. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

plus quam propheta dicitur et nulli inter natos mulierum posthabendus censetur. Denique tantę constantię uirum Herodis improbitas occidere potuit, terrere non potuit. Post Dominum sancti apostoli discipulique eius perseuerarunt illum sequendo, illi obediendo, Spiritum Sanctum per illum a Patre mittendum expectando, per orbem ubique baptismi gratiam nunciando nec unquam deficiendo, donec, quod annunciauerant, martyrio confirmarunt,


879. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_478 | Paragraph | SubSect | Section]

religionis ueritatem. Et hi quidem tam fortes tamque magno animo uiri tanto primitus pauore perculsi fuerant, ut Domino relicto fugerent, Petrus etiam se illum nosse negaret. Nequis itaque sibi applaudat, quod firmus sit; ipsa perseuerandi firmitudo non a nobis, sed a Deo est. Videt autem Deus boni operis in nobis affectum, exercendi prębet facultatem, exaudit preces et consummandi affert auxilium. Negociari uolentibus commodat talentum, solicite


880. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

nunquam ocio nos corrumpendos tradamus. Qui super pauca fidelis fuerit, super multa constituetur et intrabit in gaudium Domini sui cęlestique beatitudine perpetuo perfruetur. Illi quidem fideles serui sunt, qui in seruitio perseuerant. Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia.


881. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

nos corrumpendos tradamus. Qui super pauca fidelis fuerit, super multa constituetur et intrabit in gaudium Domini sui cęlestique beatitudine perpetuo perfruetur. Illi quidem fideles serui sunt, qui in seruitio perseuerant. Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo


882. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

sui cęlestique beatitudine perpetuo perfruetur. Illi quidem fideles serui sunt, qui in seruitio perseuerant. Perseuerantibus autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua pascit, ut deficere non sinat, immo, ut abundare faciat. Nam et comederunt —


883. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

autem miseretur Dominus et commodat. Misereor turbę — inquit — quia triduo iam perseuerant mecum et non habent, quod manducent. Et dimittere eos nolo, ne deficiant in uia. Sic ergo Dominus perseuerantes gratia sua pascit, ut deficere non sinat, immo, ut abundare faciat. Nam et comederunt — inquit — et omnes saturati sunt. Ac nequis ad uitę perfectionem sibi nihil deesse existimet, fragmenta


884. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_479 | Paragraph | SubSect | Section]

multa superfuerunt, non a turba, sed ab apostolis colligenda. Duo cęci secus uiam sedentes, cum post Iesum clamitarent misericordiam implorando, increpabantur, ut tacerent. At illi magis clamabant. Perseuerarunt ergo in clamoribus piis et, quod uolebant, assecuti sunt. O constantis inconcussique animi uiros, quos non retraxit obtrectatio multorum ab irruocatione Saluatoris, sed accendit! Qui, sicut non cessarunt sanitatem


885. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_480 | Paragraph | SubSect | Section]

lassitudinis tedia sentiet, tantorum spe pręmiorum sustentatus. Antonius quoque, cum primum et ipse solitudinem inhabitare decreuisset, ne uerberibus quidem demonum absterreri potuit, quin, quod coeperat, persequi pergeret. Perseuerauit itaque ab octauo decimo ętatis suę anno usque ad centesimum quintum, quo in Domino quieuit, cui seruierat, angelorum sortitus gloriam, quia in perseuerando demonum contempserat iniurias.


886. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_480 | Paragraph | SubSect | Section]

tantorum spe pręmiorum sustentatus. Antonius quoque, cum primum et ipse solitudinem inhabitare decreuisset, ne uerberibus quidem demonum absterreri potuit, quin, quod coeperat, persequi pergeret. Perseuerauit itaque ab octauo decimo ętatis suę anno usque ad centesimum quintum, quo in Domino quieuit, cui seruierat, angelorum sortitus gloriam, quia in perseuerando demonum contempserat iniurias. Eius discipulus Paulus


887. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_480 | Paragraph | SubSect | Section]

demonum absterreri potuit, quin, quod coeperat, persequi pergeret. Perseuerauit itaque ab octauo decimo ętatis suę anno usque ad centesimum quintum, quo in Domino quieuit, cui seruierat, angelorum sortitus gloriam, quia in perseuerando demonum contempserat iniurias. Eius discipulus Paulus Simplex, cum se recipi postulasset et Antonius ab eo discedens, donec rediret, expectari responsum iussisset, toto triduo ante ianuam perstitit, plus morę


888. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_480 | Paragraph | SubSect | Section]

in collegium recepti fuerint, indignantur mussitantesque abeunt et, priusquam de ipsis periculum factum sit, ea re, quam petebant, se indignos ostendunt. At uero post hęc idem Paulus multo etiam constantioris perseuerantię specimen dedit. Nam lingua quandoque lapsus, cum se errasse animaduertisset, trienne silentium seruauit, donec scilicet se iam didicisse credidit, quid loquendum, quid tacendum esset. Si cui difficile factu


889. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_480 | Paragraph | SubSect | Section]

annos natum adisse Timothei abbatis monasterium ferunt et monachum se profiteri uelle dixisse. Cumque non esset admissus, quod ea ętas leuitati propior uideretur, ante ostium procidisse et ita dies quinque sine cibo ac potu perseuerasse, ibi mori paratum, nisi quinta demum die receptus uotum suum implesset, stupente abbate tantam in puero firmitatem, quanta raro in senibus esset. Hoc ille stabilitatis pręludio sic reliquam ętatem egit, ut in


890. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_481 | Paragraph | SubSect | Section]

afflixit. Mutium tandiu prę foribus monasterii rogantem permansisse constat, ut contra consuetudinem una cum octenni filio in ordinem monachorum receptus sit. Immobili fixoque perseuerandi proposito extorsit, quod coenobitica lex uetabat. Ab eo enim uocabatur, qui supra legem erat et qui ait: Pulsate, et aperietur uobis. Neque hoc fecit, quod a filio separari non posset, sed quod simul cum


891. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_481 | Paragraph | SubSect | Section]

separari non posset, sed quod simul cum filio saluari optaret, malens illum secum offerre Christo quam relinquere mundo. Et Pacomio quidem abbati pręter cętera curę fuisse legimus iuniores ad perseuerandum exhortari. Frustra aiebat eos ad brauium salutis currere, nisi sic currant, ut comprehendant, frustra cum hoste confligere, nisi sic certent, ut uincant, dicente Apostolo: Non coronabitur, nisi qui legitime


892. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_481 | Paragraph | SubSect | Section]

discedendi potestatem fecerat. Cęterum ipse omnibus pręferens Christum, nec egredi de monasterio uoluit nec saltem se ostendere matri, ne scilicet scandalizantem oculum, quem a se iam proiecerat, rursum quęrere uideretur. Perseuerauit ergo in monasterio, et factus est Dei filius, qui matris esse noluit. Et beatum Franciscum ipse, qui genuerat, pater infenso admodum animo persecutus est nec efficere potuit, quin ille, sicuti coeperat, post


893. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_481 | Paragraph | SubSect | Section]

a se iam proiecerat, rursum quęrere uideretur. Perseuerauit ergo in monasterio, et factus est Dei filius, qui matris esse noluit. Et beatum Franciscum ipse, qui genuerat, pater infenso admodum animo persecutus est nec efficere potuit, quin ille, sicuti coeperat, post Christum ire perseueraret. Verberatur ergo Franciscus, despoliatur, contemnitur, et gaudet, quod dignus habitus sit pro nomine Iesu contumeliam pati. Et


894. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_481 | Paragraph | SubSect | Section]

factus est Dei filius, qui matris esse noluit. Et beatum Franciscum ipse, qui genuerat, pater infenso admodum animo persecutus est nec efficere potuit, quin ille, sicuti coeperat, post Christum ire perseueraret. Verberatur ergo Franciscus, despoliatur, contemnitur, et gaudet, quod dignus habitus sit pro nomine Iesu contumeliam pati. Et quoniam omnia aduersa subire prius paratus erat quam proposito discedere, mox uirtutum


895. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_482 | Paragraph | SubSect | Section]

sic ille relictis fratribus et domo illuminare Ecclesiam coepit et morum et ingenii et doctrinę nitore. Nequaquam ad tantam gratię claritudinem peruenisset, nisi etiam nebula fraternę fatuitatis circumseptus currere perseuerasset, in proposito firmus, in tentationibus inuictus. Illa quoque duorum perseuerantia imprimis memoratu digna, Ioannis abbatis et Pesii eremitę. Hunc (sicut a Cassiano relatum est) quadraginta annis, quos


896. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_482 | Paragraph | SubSect | Section]

Nequaquam ad tantam gratię claritudinem peruenisset, nisi etiam nebula fraternę fatuitatis circumseptus currere perseuerasset, in proposito firmus, in tentationibus inuictus. Illa quoque duorum perseuerantia imprimis memoratu digna, Ioannis abbatis et Pesii eremitę. Hunc (sicut a Cassiano relatum est) quadraginta annis, quos in solitudine exegerat, comedentem sol non uidit; quod occaso duntaxat sole ieiunium soluere


897. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_483 | Paragraph | SubSect | Section]

Non putauit nefas esse retro aspicere, sed sibiipsi uoluit imperare, ut, cum corporis appetitum ab iis etiam, quę licita erant, refrenasset, facilius ab illicitis custodiret. Nathanaelis etiam anachoretę quam constans in perseuerando animus fuerit, ex eo intelligi potest, quod semper clausus uixit, episcopos ad se uenientes reuerenter excepit, abeuntes ad limen usque officii gratia prosecutus est. Neque, ut inde pedem efferret, callida (ut


898. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_483 | Paragraph | SubSect | Section]

uixit, episcopos ad se uenientes reuerenter excepit, abeuntes ad limen usque officii gratia prosecutus est. Neque, ut inde pedem efferret, callida (ut alibi diximus) diaboli euocatione induci potuit. Sicque septem et triginta perseuerans annos, elatus inde non egressus est et corpus pariter cęllamque relinquens in consortium receptus est beatorum. Hanc laudabilem, immo et necessariam perseuerandi stabilitatem nec sanctis


899. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_483 | Paragraph | SubSect | Section]

induci potuit. Sicque septem et triginta perseuerans annos, elatus inde non egressus est et corpus pariter cęllamque relinquens in consortium receptus est beatorum. Hanc laudabilem, immo et necessariam perseuerandi stabilitatem nec sanctis foeminis defuisse nonnullarum exemplo monstrabimus minimeque illis conuenire illud, quod dici solet: Varium et mutabile semper foemina. Anna, Phanuelis filia (ut Lucas tradit) annos


900. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_483 | Paragraph | SubSect | Section]

pii propositi obseruatione digna euasit, quę Spiritu Sancto afflaretur et multa prophetaret, immo, quę illum, quem prophetę uenturum prędixerant, pręsentem cerneret et ipsum esse mundi Saluatorem palam confiteretur. Perseuerando igitur aditus ad Iesum comparatur, ut, ubi ipse est, ibi sit minister eius. Ad quem etiam Cananea mulier in Euangelio clamat dicens: Miserere mei, Domine. Et Dominus tacet. Et rursum illa: Adiuua


901. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_484 | Paragraph | SubSect | Section]

canibus. Illa tamen instat et urget nec dedignatur canibus comparari. Sed et catelli edunt — inquit — de micis, quę cadunt de mensa dominorum. Quia ergo et petendo et humiliando sese perseuerauit, nec silentio repressa nec contumelia confusa, meruit audire: O mulier, magna est fides tua. Fiat tibi, sicut uis! Magnam fidem indefessa supplicantis probauit assiduitas. Quę si semel uel iterum


902. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_484 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsa permanet plorans, anxia inclinat se, uidet angelos, sed neque eorum uisione contenta loco cedit neque flere desistit. Solius ergo Domini desyderio tota ardens, prima mortis uictorem uidere meruit, quem prę cęteris perseuerantius quęsiuit. Sarra, in Scythiotico uirginum monasterio abbatissa, iuxta quod fluuius molliter labens perspicuisque limpidus aquis intuentium oculos mira amoenitate detinere solebat, cum


903. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_484 | Paragraph | SubSect | Section]

quibus ibi uixit, nunquam fenestram adiit, nunquam tam prope fluentem fluuium uidit, ut potius flumen illud uidere digna esset, cuius impetus lętificat ciuitatem Dei. Et quoniam in cauendis terrenarum rerum oblectatiunculis perseuerauerat, cęlestium felicitatem perenniter possedit, ęternis digna deliciis, quę breues periturasque semper contempsit. Sed quid singula repetentes exempla diutius immoramur? Omnes enim seculorum


904. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_484 | Paragraph | SubSect | Section]

deliciis, quę breues periturasque semper contempsit. Sed quid singula repetentes exempla diutius immoramur? Omnes enim seculorum sancti sanctęque ad ipsum sanctitudinis culmen in bonis operibus perseuerando peruenere. Alius alia uirtute magis excelluit, sed unusquisque in sua uitam finiuit. Nisi bene et rationabiliter inchoata ad ultimum usque deduxissent, nec inchoasse profuisset. A custodia matutina usque ad noctem


905. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_485 | Paragraph | SubSect | Section]

mihi Pater meus regnum, ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo et sedeatis super thronos iudicantes duodecim tribus Israhel. Quod si tantę beatitudinis gloria remunerantur in bono perseuerantes, quęnam tanta mentis insania nos tenet, ut uelimus deficere, cum pręsertim deficientes ad contrariam beatitudini miseriam deuoluantur? Sed ille, quo non erat in filiis Israhel melior, quia postremo


906. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_485 | Paragraph | SubSect | Section]

Propterea quidem Paulus Galatas dementię accusat dicens: Sic stulti estis, ut, cum spiritu coeperitis, nunc carne consummemini *corr. ex consumamini Et eosdem ad id, quod bonum est, perseuerandum hortatur et ait: Bonum autem facientes non deficiamus. Tempore enim suo metemus non deficientes. Idem ad Thessalonicenses: Nolite deficere — inquit — benefacientes. Et ad Hebreos:


907. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_485 | Paragraph | SubSect | Section]

autem facientes non deficiamus. Tempore enim suo metemus non deficientes. Idem ad Thessalonicenses: Nolite deficere — inquit — benefacientes. Et ad Hebreos: In disciplina perseuerate. Et in Ecclesiastico scriptum: Esto firmus in uia Domini. Hęc est ergo columna Iachin et columna Booz, id est, firmitatis et fortitudinis, quę epistylia liliorum


908. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_486 | Paragraph | SubSect | Section]

Latitudo quippe bonorum operum inniti debet longitudini continuationis, ut partem illam, quę superne eminet, ualeat attingere, hoc est, ad cęlestis beatitudinis altitudinem peruenire. Optima autem perseuerandi ratio est non solum non retro cedere, sed etiam in dies ulterius progredi et, quantum possumus, ad sublimiora semper tendere ac niti. Ibunt de uirtute in uirtutem — inquit Propheta — uidebitur


909. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_486 | Paragraph | SubSect | Section]

niti. Ibunt de uirtute in uirtutem — inquit Propheta — uidebitur Deus deorum in Syon. Vnde et Apostolus: Quę retro sunt obliuiscens et ad ea, quę priora sunt, se extendens, ad destinatum persequitur brauium supernę uocationis Dei in Christo Iesu. Beati enim, qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi saturabuntur, ait Dominus. Quo autem pabulo uel qualibus epulis hi saturandi sint, in Apocalypsi


910. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_487 | Paragraph | SubSect | Section]

usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Corona uitę gloria immortalis est. Caput IX / DE MORTIS MEDITATIONE Perseuerantiam autem boni honestique commodissime in nobis conseruabit mortis meditatio, iuxta illud: In omnibus operibus tuis memorare nouissima tua, et in ęternum non peccabis. Haud igitur incongruum erit, si nunc


911. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_499 | Paragraph | SubSect | Section]

Cuius ergo tam magnifica in terris mors fuit, quam gloriosa uita est in cęlo? Diuus Hieronymus moriturus humi se collocari iussit saccoque, quo induebatur, operiri. Tum discipulis conuocatis eos, ut in Dei seruitii perseuerarent, multum exhortatus est. Deinde sacramentum corporis et sanguinis Domini in genua errectus et lachrymis perfusus reuerenter hausit. Mox terram prono ore petens, dispessis manibus: Nunc dimittis — inquit


912. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_505 | Paragraph | SubSect | Section]

diem, qua mortem obiturus erat, predixisse ac, ne cum ęgrotaret quidem, consuetę abstinentię modum remisisse. Postremo corpori et sanguini Domini communicatum die nocteque intentis in imaginem Crucifixi oculis orando perseuerasse et altero illuscente die spiritum reddidisse. Igitur, dum passi Domini supplicia insatiabiliter consyderat, dum ipsum obsecrare non cessat, resurgentis gloriam hora ipsa, qua resurrexisse dicitur, uidit et a dextra


913. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_506 | Paragraph | SubSect | Section]

conspexit. Homobonus Cremonensis, multa sanctitate clarus, dum missales cerimonias genibus prouolutus audiret, expirauit. Nemo eum non uiuere putabat, donec, dum Euangelium legeretur, eodem gestu perseuerantem neque se, ut solebat, in pedes errigentem uiderunt. O felicem uiri exitum, cuis beatitudinem locus, tempus, gestus testati sunt. Adde etiam defuncti miracula, eo quod ęgroti et a spiritibus uexati, cum ad tumulum


914. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_515 | Paragraph | SubSect | Section]

decerni. Cumque diem signasset, quo ista uiderat, comperit eodem ipsos ambos fuisse uita defunctos. Et credidit uera esse, quę sibi per somnium apparuerant. Ex hoc pręterea liquet, quantum expediat cęlestis regni ciues persancte uenerari, cum sępe contingat, ut ipsis opitulantibus ii, qui ad infernum corruissent, infernum purgatorio commutent et de futura beatitudine consequenda certi fiant. Hi autem eo facilius maturiusque purgari


915. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_526 | Paragraph | Section]

illis saluabitur Iuda, et Israhel habitabit confidenter. Quanto autem tempore durabit prędicatio hęc et quibus miraculis proficiet, superius expressum est. Post hęc uero Antichristi aduersus Ecclesiam furere incipiet persecutio, de qua non sine uehementi animi dolore nunc nobis restat dicendum. Caput II / DE ANTICHRISTI PERSECVTIONE Teterrimam bestiam omni


916. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_526 | Paragraph | SubSect | Section]

uero Antichristi aduersus Ecclesiam furere incipiet persecutio, de qua non sine uehementi animi dolore nunc nobis restat dicendum. Caput II / DE ANTICHRISTI PERSECVTIONE Teterrimam bestiam omni immanitate atrociorem, Antichristum, ab aquilonis finibus uenturum autumant, iuxta illud Hieremię: Ab aquilone pandetur omne malum super omnes habitatores terrę. A tribu


917. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_529 | Paragraph | SubSect | Section]

et sanctos Altissimi conteret, et putabit, quod possit mutare tempora et leges. Et tradentur in manus eius usque ad tempus et tempora et dimidium temporis, hoc est, usque ad annos tres cum dimidio. Hanc temporis perscriptionem Apocalypsis aperte indicat, ubi dicitur: Et ciuitatem sanctam (hoc est, Ecclesiam) conculcabunt mensibus quadraginta duobus. Ad hęc quidam opinantur ipsum, ut se Deum probet, cum post tridui


918. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_530 | Paragraph | SubSect | Section]

iam non moritur et mors illi ultra non dominabitur. Qui uero posthac mori et resurgere simulabit, Christum se esse asserens, non Christus, sed Antichristus erit. Interea uero, dum dira agetur persecutio, dum Christianorum passim innoxius effundetur cruor, dum uastans omnia prophanorum rabies debachabitur, dum denique Conditor omnium Deus ore sacrilego ubique blasphemabitur, indignabuntur elementa et uerso naturę


919. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_531 | Paragraph | SubSect | Section]

cecidit, et occisa sunt in terręmotu nomina hominum septem milia. Et reliqui in timorem sunt missi, et dederunt gloriam Deo cęli. Terrentur iniqui, qui terruerant, et magna pars ipsorum Ecclesię sanctę persecutorum concussis terręmotu ędificiis ruina oppressi sunt, ut Dauidicum illud impleatur: Confundantur et conuertantur retrorsum omnes, qui oderunt Syon! Fiant sicut foenum tectorum, quod, priusquam euellatur,


920. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_531 | Paragraph | SubSect | Section]

in cęlo et in terra et in mari, fortasse et ipsi expauefacti contremiscent, sed tamen manibus in cęlum sublatis gloriam Deo dabunt. Neque spes eos destituet futuri regni, quam semper habuerunt, quam inter tot sęuientes persecutionum procellas integram inuiolatamque seruauerunt, nunquam a fide desciscentes, ut usque in finem perseuerando salui fierent. Timebunt quidem horrendum Iudicii diem iam instare cernentes. Sed memoriam repetent Dominum


921. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_531 | Paragraph | SubSect | Section]

sublatis gloriam Deo dabunt. Neque spes eos destituet futuri regni, quam semper habuerunt, quam inter tot sęuientes persecutionum procellas integram inuiolatamque seruauerunt, nunquam a fide desciscentes, ut usque in finem perseuerando salui fierent. Timebunt quidem horrendum Iudicii diem iam instare cernentes. Sed memoriam repetent Dominum sibi in Euangelio dixisse: His autem fieri incipientibus, respicite et leuate capita


922. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_538 | Paragraph | SubSect | Section]

crucem Domini micare in cęlo, quam in terra ueluti maledictam abominati sunt. Et cum maxime uenerari debuissent, maxime despicere soliti erant. Plangent et omnes illi, qui adhuc reliqui cum Antichristo erunt Ecclesię sanctę persecutores et una cum ipso conterriti fugam meditabuntur. Sed peribit fuga a potente. Iccirco repenti pauore consternati, in faciem suam ad terram procident nec ferre conspectum supra se radiantis crucis poterunt, cuius


923. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_541 | Paragraph | SubSect | Section]

aliarum quoque bestiarum ablata esset ***corr. ex est potestas et tempora uitę constituta essent eis usque ad tempus et tempus. Sicque Ecclesia sublatis persecutoribus conquiescet iam secura, nisi forte tam gloriosum Sponsi sui aduentum et ipsa stupens timebit, donec ab illo euocata introducatur in cęllaria sua et gaudens dicat: Sub umbra illius, quem desyderaueram, sedi,


924. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_562 | Paragraph | SubSect | Section]

tuam de terra uiuentium. Contra superbos: Exalta te, qui iudicas terram; redde retributionem superbis! Et iterum: Increpasti superbos; maledicti, qui declinant a mandatis tuis! Contra Ecclesię persecutores: Confundantur et conuertantur retrorsum omnes, qui oderunt Syon. Fiant sicut foenum tectorum, quod, priusquam euellatur, exaruit. De quo non implebit manum suam, qui metet, et sinum suum, qui


925. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_566 | Paragraph | SubSect | Section]

excitauit pardi leuitas. Vel aliter: percussit eos diabolus fortis ut leo, rapax ut lupus et multarum fraudum maculis distinctus ut pardus. Deinde in eos, qui cibo potuque repleti in libidinem turpiter effunduntur, sub persona Domini indignabitur et dicet: Saturaui eos, et mechati sunt, et in domo meretricis luxuriabantur. Equi amatores in foeminas et emissarii facti sunt; unusquisque ad uxorem proximi sui hinniebat. Nunquid super


926. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_568 | Paragraph | SubSect | Section]

quęsistis, sed cum austeritate imperabatis eis et cum potentia. Post illum Osee propheta sacerdotes illos, qui sibi necessaria discere neglexerunt, cęci cęcos in foueam ducentes, arguet in persona Domini et abominabitur dicens: Quia tu scientiam repulisti, repellam te, ne sacerdotio fungaris mihi. Sed aliorum quoque ignorantiam accusans dicet: Populus non intelligens uapulabit. Assentatores


927. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_570 | Paragraph | SubSect | Section]

Vę, qui ędificat ciuitatem in sanguinibus, et pręparat urbem in iniquitate! Vę, qui potum dat amico suo mittens fel suum et inebrians, ut aspiciat nuditatem eius! Sophonias propheta sub persona Domini aduersus malos principes, et hereticos, et superbos, et malignos, et molles proferet sententiam dicens: Visitabo super principes, et super filios regis, et super omnes, qui induti sunt ueste peregrina,


928. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_570 | Paragraph | SubSect | Section]

uisitabo super uiros defixos in fecibus suis. Ac, nequis opibus redimi se posse speret, inquiet: Argentum eorum et aurum eorum non poterit liberare eos in die irę Domini. Postremo loco Malachias propheta in persona Christi peccatoribus minabitur ac dicet: Et accedam ad uos in iudicio, et ero testis uelox maleficis, et adulteris, et periuris, et qui calumniantur mercedem mercenarii et humiliant uiduas et pupillos et


929. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_571 | Paragraph | SubSect | Section]

alii horrore attoniti rigebunt, alii limphatico pauore acti, huc illuc ueluti amentes discurrent. Ora pallor, corda dolor, mentem stupor, membra tremor langorque occupabunt atque interea incessabilis immugiet gemitus, personabit planctus, obstrepet eiulantium nunquam moestior auditus clamor. Et, ut Ioannes ait: Quęrent mortem, et non inuenient eam; et desyderabunt mori, et fugiet mors ab eis. Quod si populus Israhel, qui ad


930. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_573 | Paragraph | SubSect | Section]

Crucifixus, quem contempsimus, ipse est Deus. Ecce illi, quos eum confitentes occidimus, nostri nunc iudices sunt. Cernebamus in illis miracula, et putabamus maleficia. Illi pro ueritate moriendo uicerunt, nos eos persequendo perimendoque defecimus. Et, quia mendacium secuti sumus, merito nunc ad inferna relegamur, una cum ipsis fatuitatis nostrę diis cruciandi.« Tunc et qui uarias hereses asserere conati sunt, lugentes ac semet


931. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_576 | Paragraph | SubSect | Section]

est: Et in lumine tuo uidebimus lumen. Inde iam gloria in excelsis Deo concinetur, neque in terra ut olim, sed in cęlo pax hominibus bonę uoluntatis erit. Inde uoces illę magnę, quas Ioannes in Apocalypsi audiuit, personabunt dicentes: Factum est regnum huius mundi, Domini nostri et Christi eius, et regnabit *corr. ex regnabunt in secula seculorum. Amen. Et iterum ait: Et audiui quasi uocem


932. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_579 | Paragraph | SubSect | Section]

sibi poenę, dum suas cumulat alienis, utque idem conspectis terribilibus demoniorum figuris ex pauoris magnitudine magnitudinem augeat supplicii. De his postea. Nunc locum istum, quanuis sub terra sit, perscrutemur, ut, qualis et quam tristis existat, saltem ex parte nosse possimus, et cum nouerimus, cauere enitamur, ne illo concidamus, unde spes nulla reuertendi. In Esaia scriptum est: Pręparata est ab heri Topheth;


933. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_581 | Paragraph | SubSect | Section]

uisum aut terrore affligat aut dolore. Vident igitur pręter horribilem inferni situm formidabiles demones in diuersas portentorum facies ex industria identidem se transmutantes, ut ipsa quoque deformitate conturbent eos, quos persequuntur immanitate. Videbunt, inquam, et uidendo contremiscent, serpentem illum antiquum, colubrum tortuosum, Mammonam iniquum, Sathanam dolosum, Asmodeum cruentum, Belial peruersum, Belzebub, demoniorum principem.


934. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_588 | Paragraph | SubSect | Section]

extinguitur, rodens uermis nunquam moritur, uexantia demonia nullo labore defatigantur, nulla crudelitate satiantur? Quis postremo malorum sperari terminus poterit, ubi diuini iudicii irreuocabilis maledictio in ęternum perseuerabit? Deinde, uitę huius aduersitatum tribulationumque causa hęc fere est, ut aut iustus per patientiam coronetur aut peccator per timorem corrigatur. Sed causa gehennę ignis


935. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_591 | Paragraph | SubSect | Section]

cuiusdam forma blanditiisque et procacitate captus fuisset, nisi diuina miseratione contigisset, ut parumper obdormiscens et sanctorum gloriam et damnatorum poenas uideret. Eo somno confirmatus in castitatis proposito perseuerauit. Tyrunculus adhuc in fide erat, et puto, turpis uoluptatis tam uiolentę solicitationi succubuisset, nisi per huiuscemodi uisum et paradisi delicias omnibus mundi oblectamentis magis expetisset et omnibus


936. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_609 | Paragraph | SubSect | Section]

mea in atria Domini. Et: Beati, qui habitant in domo tua, Domine! In secula seculorum laudabunt te. Postremo, si loca ipsa ex iis, qui in iis manent, consyderauerimus — debet enim domus forma habitatoris personę dignitatique respondere — omnis terrę pulchritudo cęlestis machinę pulchritudini collata deformitas erit. Hic mortalium habitatio est, illic etiam angelorum, etiam Dei. Superni ergo cęlestisque habitaculi elegans


937. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_614 | Paragraph | SubSect | Section]

cordisque lętitia sempiterna beatitudineque perfecta. In lumine uidebunt lumen, in Deo Dei Verbum et ab utroque procedentem Spiritum. Intelligent, quomodo Pater et Filius et Spiritus sanctus sint unus Deus, discreti in personis, unum in substantia. Aperientur eis mysteriorum libri, et secreta cęlestis arcani pandentur, ut, quod nunc fide tenent, tunc, sicuti est, uidendo intelligendoque agnoscant. Audient arcana illa uerba, quę non licet


938. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_618 | Paragraph | SubSect | Section]

uis, faciam hic tria tabernacula: tibi unum, Moysi unum et Helię unum. Cur quartum sibi fieri non petiit? Quia sub eodem tabernaculo cum Domino habitare concupiuit, cuius aspectum tantę suauitatis esse persensit. Sed cur ab eo Moysen et Heliam seducebat? Ut ostenderet sufficere sibi solum Christum. Cęterum, ut imbecillitatem humanę naturę agnoscamus, nubis lucidę superuentu et de nube diuinę vocis sono conterriti


939. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_626 | Paragraph | SubSect | Section]

soli Deo notus esse studuit, notus factus est omnibus, et id quidem post uitę huiuis finem, quando multi, qui noti sunt, uenire in obliuionem solent et cum nomine pariter sepeliuntur. Victor martyr persecutoris gladio cęditur et continuo de cęlo auditur: »Vicisti, Victor beate!« Non propter illum hoc contigit, qui iam cum Deo erat, sed propter illos, qui fortasse tormentorum, quę perpessus est, memores beatum esse


940. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_631 | Paragraph | SubSect | Section]

cum post tormenta capite truncanda esset, orantem uox de cęlo consolata est, quę diceret preces suas exauditas esse et iam aperto cęli aditu a Domino aduentum suum expectari. Itaque lęta et hilaris ceruicem gladio subiecit persecutoris. Desecto autem collo lac pro sanguine exiliit, corpus ab angelis ad montem Synai delatum est. Talis itaque honor corpori exibitus testatur, quanto magis in cęlo spiritus eius honoretur. Colligamus


941. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_632 | Paragraph | SubSect | Section]

sanctorumque omnium uirgo ista repleatur, cui in conspectu hominum tot mira contigerunt: uox de cęlo blandiens, lac pro cruore manans, angeli corpus transferentes. Theodora Alexandrina, quę sexu dissimulato inter monachos persancte uixit, cum decessisset, abbati in quiete apparuit cum quadam nuptiali pompa, sanctarum exultantium agmine eam circumuallante, ipsa in medio gemmis auroque coruscans. Tunc se illam esse confessa est, quę Theodorus


942. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_634 | Paragraph | SubSect | Section]

potest quod paralysi dissoluta, cum ad uitę finem peruenisset, luce repente circumfusa est. Cuius lucis fulgore attoniti, qui ei assidebant, et expauefacti magis etiam timuerunt, cum mox conuenientis illuc turbę strepitum persensissent, et neminem uiderent. Represso deinde ambulantium fragore successit suauitas odoris, qui ibidem tandiu permansit, donec Romula spiritum tradidit. Tunc etiam ante ostium cęllulę eius psallentium cantus auditus.


943. Marulić, Marko. De institutione bene vivendi per... [page 3_636 | Paragraph | SubSect | Section]

inuidorum morsus, maleuolorum odia, superborum contumelias, indignantium minas, furentium uerbera omnisque generis offensas atque iniurias ęquo animo toleremus — diligendo quidem illos, qui nobis infesti sunt, et pro persecutoribus nostris deprecando nec malum pro malo, sed potius bonum reddendo. Paruus breuisque omnis labor est, si propositę nobis mercedis immensitas ęternitasque pensetur. Nunc, quoniam tandem ad instituti operis


944. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [Paragraph | Section]


1.6  Immemor escarum flebile carmen habet.
1.7  Carminibus uultur raucis mihi semper ad aures
1.8  Personat et cornix tristia signa canit.
1.9  Non nisi nocturnum fas est mihi cernere tempus:
1.10  Vtque fugit lucem noctua, nos


945. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


19.128  Depicti uario colore flores.
19.129  Quare non tenuis uelim camena
19.130  Persoluat tibi muneris leporem.
19.131  Di dent Nestoreos, precamur, annos,
19.132  Felices hiemes decente uere


946. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


26.66  Ilia, duritiem non meminisse grauem.
26.67  Suggerit haec uires sulcantibus aequora nautis
26.68  Persica, raucisonum dum ferit astra fretum.
26.69  Hac duce Neritius tandem penetrauit Vlixes
26.70  Fessus ad optatae limina casta


947. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


31.154  Et facis addictam Solis utramque domum,
31.155  Quo socias sacrum diadema binominis Istri,
31.156  Quo ducis ignoti Persica Bactra reges:
31.157  Effice, supplicibus palmis, procumbimus, oro,
31.158  Effice quam potis est, gens Spalatina rogat,


948. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


34.7  Hinc lacerum tenero diuulsit fronte cerebrum
34.8  Et capite exeso sic male pastus abit.
34.9  Hoc ubi persensit nostri pia cura Capelli,
34.10  Non tulit indignae crimina saeua necis,
34.11  Iussit et occisum rabido consumier igni,


949. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


35.6  Virgo sed supero de Ioue nata fuit.
35.7  Haec dum florigeros odore campos
35.8  Perlustrat similis Persephonae et Triuiae,
35.9  Vidit te uiolas rosis legentem
35.10  Pulchrum, purpureo lilia mixta sinu.


950. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 19r | Paragraph | SubSect | Section]


39.67  Vt nec Erythraei pretiosum gurgitis aequor,
39.68  Fulua nec auriferi fluminis uada Tagi,
39.69  Non opibus Persae, felicia munera Croesi
39.70  Hanc mihi de nostris, eriperent manibus.
39.71  Hanc ego pectoribus perstringam uiuus, eandem


951. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 60r | Paragraph | SubSect | Section]


46.90  Proh dolor! heu laesos turba piate deos.
46.91  Deucalioneis genus est mortale sub undis,
46.92  Exitiale nefas persoluisse satis.
46.93  Nunc aliud surgit damnum, grauiora timemus
46.94  Supplicia iratum constituisse Iouem.


952. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 60r | Paragraph | SubSect | Section]

nisi terribiles quia subsunt ordine colles,
46.166  Sunt nemora et frondes, sunt puto causa rubi.
46.167  Haec ubi sollerti persensit mente Capellus,
46.168  Non potuit tantae crimina ferre necis.
46.169  Explorata prius quo sunt factura ruinam,


953. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 60r | Paragraph | SubSect | Section]

47. in laudem Augustini Mullae, censuram seu legationem gerentis, sapphicum
47.1  Praemia ob clarae celebrata uitae
47.2  Quod magos Persae posuere caelo,
47.3  Semper augustos monumenta tradunt,
47.4  Indite censor.


954. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 60r | Paragraph | SubSect | Section]


47.23  Illyris gaudet patiens ut ora,
47.24  Nec mala sentit.
47.25  Iam magos Persas, sophiae magistros,
47.26  Iudice uincit tuus ecce Mulla.
47.27  Graeciae septem sapientiores


955. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page 60r | Paragraph | SubSect | Section]


50.3  Non Agamemnoniae tot conflauere Mycenae
50.4  Vela, Phrygas pateret cum grauis ira nurus;
50.5  Itala non tellus, non Persia protulit horrens
50.6  Belligeratorum tot fera corda uirum.
50.7  Quis tot in Haemoniis uidit tentoria campis


956. Božićević... . Francisci Natalis Carmina, versio... [page f._81v | Paragraph | SubSect | Section]


59.44  Non Perimedeae fallacis gloria, Circes
59.45  Gramina uirilegae, Colchi non licia rhombi
59.46  Thessala, Persephones carmen, Temesaea nec aera.
59.47  Alma nites nituit quod non Priameia uirgo;
59.48  Fama Therapnaeae nituit non clara


957. Dragišić, Juraj;... . Oratio funebris habita pro... [Paragraph | Section]

ob rem in haec corpora detrusos quo utram partem sequi decreverint examinarentur et ita vel cum malis poenas luerent vel cum bonis perfruerentur aeternis; opinio delira certe atque explosa hominum inimicos quae animos autumat esse. Nil enim est tam rationi contrarium quam angelos detrudi vique persistere in loco aliquo; hi quoque nesciunt contra deum esse qui non sit cum deo et illum qui ei non adhaeret seiungi et odio habere qui aperto amore non prosequitur; non sunt itaque animi nostri daemones aut angeli ulli, sed species hoc est formae et actus vel, ut Aristotelico utar vocabulo,


958. Dragišić, Juraj;... . Oratio funebris habita pro... [Paragraph | Section]

gravat. Corpus enim quod corrumpitur, aggravat animam, ea tamen dare eorum mutua amicitia quam ipsa natura conciliavit et peperit sublata ivisse non censenda est; adventitia quippe non praeiudicant naturalibus. Quorsus tertio illa induximus? quo certiores vos redderem animum extra vi persistere; ex quo enim est forma corporis, illi conecti iterum semper natura cupit; cupidinem autem naturae vacuam nostis esse omnino non posse tritumque id vobis esse nullum violentum perpetuum fore. Ex quibus quid sequatur novi vos iam


959. Crijević, Ilija. Oratio funebris in Joannem Gotium... [page 353 | Paragraph | Section]

(ut inquit Plautus) emundis uendundisque occupatum florentibus adhuc annis tantos in omni poeticae fecisse progressus ut non solum cum suae aetatis hominibus, sed cum ipsa plane antiquitate conferri possit; persequerer nimirum singula, mi Ioanne, quae ego in tuis poematis audacter contra ueteres statura deprehenderim ni metuam ne aut plus paulo indulgere amori aut assentatiuncula aliqua uidear te uelle demereri. Sed plane ita sentio esse hos libellos, ita ex amusim perfectos


960. Niger, Toma. Divina electio ac tempestiva... [Paragraph | SubSect | Section]

Nam meret in castris sumptibus ille tuis.
19  Nec minus interea Mytilenem nuntius affert
20  Milite sub Veneto vix superesse solo,
21  Aequoreumque simul Cacum cognomine Richi
22  Supplicium veteris persolvisse doli.
23  Et ni forte suis ventos furibundus ab antris
24  Aeolus insanis praecipitasset aquis,
25  Insula tota focis Venetis cessisset et armis
26  Subderet occiduo colla proterva iugo,


961. Marulić, Marko. Reuerendo in Christo pręsbitero... [Paragraph | Section]

amarint, sed quousque quęso? Non ultra certe, nisi quoad uixerunt, quod perbreue fuit. Cita mors dissidium attulit ad inferna descendentibus, ubi nullus amor, sed sempiternus horror habitat. At uero in Christo credentium pia charitas etiam post uitę huius exitum continenter perseuerat, nunquam desinit, nunquam finitur. Tunc maxime amare incipimus, cum ex hoc terrarum orbe, in quo peregrini sumus et aduenę, ad cęlestem patriam transmigramus. Spes, fides, charitas, tria hęc, maior autem horum est charitas. Quoniam illę duę cessabunt, cum scilicet,


962. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 1 | Paragraph | Section]

optimeque Ipse ex optime correxit de me merito denegarem. I.2. Deligere igitur pauca de multis curabo, quę magis memoratu digna uidebuntur. Cuncta enim persequi ociosi potius quam diligentis scriptoris esse puto. Plurima quippe ab aliis exscripta uidi in quibus Latinę orationis uenustas desiderabatur, in epitaphiis pręsertim, quę, ut cuique libitum esset, a doctis pariter et indoctis describi solebant. Mihi itaque


963. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 9 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Correxi ex suo tempore ab Eusebio, Nicomediensi episcopo, baptizatus in Arrianum dogma declinauit. Cf. Hier. Chron. A. D. 340 Quum bellum pararet in Persas, iuxta Nicomediam in Acirone, uilla publica, moritur anno ętatis suę LXVI et anno salutis CCCXL. Cf. Hier. Chron. ibid. Regnauit annos XXXI.


964. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 41v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

certoque tempore Memphim adductum, sequentibus sacerdotibus et populo et pueris cum sonis et cantibus musicis, in fonte sacro submergunt et alium ei similem cum luctu quęrunt, inuento letantur et post annum similiter mergunt, atque ita annua sacra Osiridi persoluunt. ISIS autem fuit eqs.: cf. Tort. 'Io'; 'Isis'; 'Osiris'; cf. Per. 2,21-24 87.3. (Templum Isidis) Erat Romę


965. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 44 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

infelicissimi, queruntur quod filium sepelierint quum per ętatem filius debuisset sepelire parentes. 96.2. (Mors) Sed mors cęca neminem internoscit et dum passim quosque rapit, neque ętatis neque sexus neque personę habet rationem, aliis quidem tardius, aliis citius occurrit, parcit nemini. 97. A 81/7: cf. CIL V 131


966. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 52v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Seruius. Cf. Serv. Aen. 1,12 113.3. Hic igitur quattuor et uiginti annos natus pro patrię salute fortiter pugnando occubuit dignusque uisus est cui a ciuibus cum lachrimis iusta persoluerentur. Eo ammisso et iam sepulto uxor prę animi tristitia tris tamen dies superuixit, posteris relinquens non minus certum sui erga uirum amoris testimonium quam Getharum foeminę, quę super mortua coniugum corpora interfici simulque sepeliri expetisse


967. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 55v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ante exercitui ipse exercituque siti oppresso delevit siti oppresso pluuia (ut Eusebius refert) diuinitus missa pręstitit potum, Germanos autem et Sarmatas fulmina persecuta sunt. Cf. Euseb. Chron., A. D. 177 [= 175] Extant eius litterę (ut idem testatur) quibus ipse confessus est pluuiam illam, quę tunc


968. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 58v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Cf. Euseb. Chron., ibid. Primus dominum se et deum appellari pręcepit. Cf. Euseb. Chron., A. D. 87 [= 88] Christianos persecutus est, Ioannem apostolum in Pathmos ipse relegauit. Cf. Euseb. Chron., A. D. 97 [= 96] Sicut Quintilis mensis a Iulio Iulius et Sextilis ab Augusto Augustus


969. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 59 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

missione: triplex fuit missionis ratio: honesta, quando exacto militię tempore miles dimittebatur; causaria, quando uitio corporis uel mentis parum idoneus putabatur; ignominiosa, quum ob delictum aliquod exautorabatur. Emeritis stipendiis: id est persolutis. Emeriti enim dicuntur militia soluti. Singuli singulas: per hoc intelligimus uni uiro nefas fuisse plures habere uxores. A. D. III: a die tertio Idus Iulias. Marco Lollio: hęc equitum nomina. Pediti: et hęc peditum. In fine ponuntur


970. Marulić, Marko. In epigrammata priscorum... [page 66v | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Latinisque perdiscendis litteris operam dedit philosophięque incubuit studiis. Pio ipsi morum Ipse ex moribus (quod folio 66 scripsit) correxit uitęque probitate persimilis fuit. Marcomanos, Germanię gentem, in Danubii transitu uicit. Cum Commodo filio, quem de Faustina genitum Cęsarem nuncupauerat, triumphauit. Aufidio Recte Auidio Cassio a senatu hoste


971. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 46 | Paragraph | Section]

ut dixi, fuerat datus, in quattuor partes secuit, et equo impositus est. Inde reversi, universi proceres lautissimo ac splendidissimo convivio sunt in aula regia excepti. Post prandium diversi ludi et militaria ludicra spectata. 13 Haec volui Vestrae Reverendissimae Dominationi perscribere, ut, quando praesens haec spectare non potuit, habeat, unde singula cognoscat, in quo si vel prolixior vel incultior, quam decuisset, fui, det mihi veniam et prolixitatem quidem loquacitati, inelegantiam vero et characterum sordes partim inscitiae, partim occupationibus ascribat.


972. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 52 | Paragraph | Section]

Prudentes et Circumspecti Domini mihi Honorandi. [1.] Praeposituram ecclesiae de Iazo vacare 1 intelligo, iusque patronatus eius praepositurae Vestras Dominationes habere. 2 Si igitur istic in medio sui Dominationes Vestrae nondum aliquam personam ad eam praeposituram elegerunt, supplico Dominationibus Vestris, easque vehementissime rogo, velint mei etiam ob respectum et meorum servitiorum praeposituram ipsam Petro litterato, 3 nunc domini mei 4 servitori, qui et vicinus Vestris Dominationibus est et moribus,


973. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 77 | Paragraph | Section]

1970, 661–667. adipiscatur. 4 Nam nisi hanc viam tenerem, nescio, cui conferretur, penitus extraneo et alieno, ut fieri consuevit. Qua tamen in re nescio, quid adhuc sequetur. Supplico Dominationi Vestrae Reverendissimae, dignetur ipsam personam eius habere commendatam. Scio fratres eius ad unum omnes et ipsum quoque esse optimum servitorem Vestrae Reverendissimae Dominationis. Sit contenta Vestra Dominatio Reverendissima, ut suis potius benefiat, quam alienis. Vestra Dominatio Reverendissima scit bene, quid de talibus beneficiis


974. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 80 | Paragraph | Section]

Reverendissime Domine, Domine mihi Colendissime. [1.] Iam binas dedi litteras 3 ad Dominationem Vestram Reverendissimam de ea re, de qua dominum Emericum litteratum, 4 servitorem suum ad me miserat, quibus, ut se res habuisset, abunde perscripsi. Nunc autem et auctoritate reverendissimi domini cardinalis de Medices, 5 protectoris regni Hungariae, qui se, antequam conclave 6 ingrederetur, huic negotio [...]luerat, et mea maxima diligentia ac labore, ad hunc finem tandem [...] ad quam me nunquam sperassem,


975. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 81 | Paragraph | Section]

si litem de integro moverint (quemadmodum eos omnino moturos existimo, nisi pactum servetur), quantae impensae sint faciendae, profecto vel ad unam missionem huc illos LX florenos expendet Dominatio Vestra Reverendissima, ut omittam, si illi causam obtinuerint (ut confidunt), quantum persolvere Dominationem Vestram Reverendissimam necesse futurum est. Ego certe (loquor enim ut deditus servitor Dominationis Vestrae Reverendissimae) aequum esse et neque inutile existimarem, si Dominaio Vestra Reverendissima non solum istam paucam pecuniam illis pauperibus fratribus mitteret,


976. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 85 | Paragraph | Section]

27 Louis II to István Brodarics Pozsony, 12 January 1524 Manuscript used: HHStA, Ung. Akt. Fasc. 1. Konv. D, fol. 57. 1 1. The Sultan spreads false rumours about his preparations for a war against Persia in order to lull Hungary and Europe to sleep, while spy reports and information from Voivods of Moldova and Wallachia suggest that he wants to attack Hungary in March in alliance with the Tatars. – 2. Knowing this, Ferdinand also sent an envoy to Rome to press for the aid. Brodarics should


977. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 85 | Paragraph | Section]

Dei gratia Rex Hungariae etc. Venerabilis Fidelis nobis Dilecte. [1.] Semper nobis fuerunt suspecta callidissimorum hostium nostrorum consilia, qui dum anno superiore universam Europam falsis complent rumoribus eorum imperatorem bellis orientalibus distineri, parare in Persas expeditionem, de nostris atque aliis Thomas Crnić (Negri). Humanist of Dalmatian origin, Canon of Spalato from 1499, later Archdean, Secretary of Croatian Ban Péter Beriszló from 1514. Protonotary Apostolic from 1519, Bishop of Scardona from 1520. The Pope sent him to


978. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 90 | Paragraph | Section]

as well as Ferdinand. – 6. He is sorry to hear that the Emperor and the French King are still at war with each other. Archduke Ferdinand is trying to mediate through Andreas da Burgo; Louis supports him in this. – 7. Louis has been informed about the peace agreement between Turkey and Persia and about the Sultan’s plans for attack. Brodarics should therefore do all he can for the papal aid together with Marsupino and da Burgo. – 8. Even though the Sultan and the Shah signed peace, if the Pope agrees, it might still be useful to send Hannibal of Cyprus on a mission to Shah


979. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 94 | Paragraph | Section]

Buda so that the latter’s services are rewarded with a smaller benefice at least; he asks for this only to be able to represent the Hungarian King in Rome better. – 2. There is no news. The Emperor’s army is still besieging the French at Novara. – 3. He is sending a copy of the letter by Persian Shah Sophi addressed to the Emperor and Louis II to Sigismund. Serenissime Princeps et Domine, Domine mihi Clementissime. Post servitutis meae perpetuae in gratiam Vestrae Maiestatis humillimam commendationem. [1.] Licet satis absurdum esse


980. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 96 | Paragraph | Section]

suis esse obtruncatum. 2 Quae nova venerunt ex Constantinopoli et habentur pro certissimis. Fui hodie, quae est V. Maii, pro hoc cum Sanctissimo Domi 35  Principem Ferdinandum del. suprascr. dominum meum Persian Shah Ismail Sophi I (1500–1524) was certainly in contact with Louis II in 1523. His envoy, a Maronite monk by the name of Peter of Lebanon, brought a letter to Louis from the Shah in 1523, in which there is allusion to the Shah’s previous letters to the Hungarian King. The monk who


981. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 96 | Paragraph | Section]

previous letters to the Hungarian King. The monk who represented the Shah later spoke at the imperial assembly in Nuremberg in 1524, and tried to talk the Christian rulers into cooperation against the Turks. Because of the conflicts between the European powers nothing would be realised from the Persian alliance that engaged the political public. By the time Charles V made up his mind in August 1525 and responded to the offer of Shah Sophi, the latter was dead. More on the issue: Tardy Lajos, Perzsia és a Nyugat Mohács előtt, Budapest, 1977, 728–735; idem., Régi magyar


982. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 102 | Paragraph | Section]

6 36 István Brodarics to Clement VII Buda, 22 November 1524 Manuscript used: ASV, Principi, vol. 2. fol. 345r–v. 1. He can present the reasons for his delay to the Pope soon in person: he was about to leave when Cardinal Campeggio was called to Buda unexpectedly after Ferdinand’s sudden departure. Archbishop of Esztergom László Szalkai, who is ready to act according to the wishes of the papal court, was of great service in this. – 2. He will report on the situation


983. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 104 | Paragraph | Section]

King affirm their land purchase agreement with Ambrus Rwchy, and should the King have any claims regarding the estate in question, transfer those to the Révay brothers. Sacra Regia Maiestas et Domine, Domine Gratiosissime. Supplicatur Maiestati Vestrae in personis fidelium eiusdem egregiorum Stephani et Francisti de Rewa 2 in eo humillime, quatenus dignetur Maiestas Vestra illi fassioni et perpetuae venditioni, quam nobilis Ambrosius Rwchy de Bodogazzonzakaya super totali portione sua possessionaria in eadem possessione


984. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 104 | Paragraph | Section]

the service of Péter Perényi. He enters the service of Ferdinand I in 1528, captain of the royal gun-boats from November 1527. – Ferenc Révay, (1498–1553), Secretary of Palatine István Báthory, later Protonotarius (1519–1526). His career rises after Mohács. King Ferdinand appoints him Personalis first (1527–1542), then Palatine’s governor (1542–1553). Comes of Turóc county from 1532 until his death. On the Révay family more recently: Pálffy Géza, Különleges úton a Magyar Királyág arisztokráciájába: a Révay-család a 16. szá zadban, Történelmi Szemle, 2009,


985. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 105 | Paragraph | Section]

Comes of Turóc county from 1532 until his death. On the Révay family more recently: Pálffy Géza, Különleges úton a Magyar Királyág arisztokráciájába: a Révay-család a 16. szá zadban, Történelmi Szemle, 2009, 1–20. coram personali praesentia Maiestatis Vestrae fecisset gratum praebere consensum et nihilominus totum et omne ius regium, si quid Maiestas Vestra in eadem portione haberet, pro fidelibus servitiis ipsorum supplicantium eisdem conferre gratiose. Concessit Regia Maiestas feria sexta proxima


986. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 105 | Paragraph | Section]

MOL DL 260226; MOL 2854022 Brodarics presents to the King a request from István Terjék and Palatine’s Secretary Ferenc Révay regarding their trial against Ferenc Szántói Botka. Sacra Regia Maiestas, Domine Gratiosissime. Supplicatur Maiestati Vestrae in personis fidelium eiusdem egregiorum Stephani Theryek de Zenthersebeth 3 et Francisci de Rewa 4 secretarii palatinalis in eo, uti dignetur Maiestas Vestra ex innata sua clementia illas duas partes iudiciarias oneris et gravaminis sententiae, in quo nobilis Franciscus Bothka de


987. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 105 | Paragraph | Section]

sua clementia illas duas partes iudiciarias oneris et gravaminis sententiae, in quo nobilis Franciscus Bothka de Zantho per omissionem iuramenti sui in praesenti termino celebrationis idiciorum contra nobilem dominam Margaretham, relictam quondam Francisci similiter Bothka de dicta Zantho coram personali praesentia Maiestatis Vestrae convictus exstitit et aggravatus, dictis supplicantibus pro fidelibus servitiis eorundem conferre gratiose. Concessit Maiestas Regia in profesto cathedrae Sancti Petri Apostoli 1525. Stephanus Brodericus secretarius


988. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 110 | Paragraph | Section]

for the war against the Turks. [5.] Si posset confici ista pax, sicut sumus in non parva spe, propter illas causas, quas ad reverendissimum dominum Premisliensem, 6 cum quo mihi notae occultiores 7 sunt, perscripsi, si, inquam, confici posset, essemus securi de salute Christianae Reipublicae, praesertim ob eum animum, quem certe magnum et excellentem in rege Christianissimo esse animadverti superioribus diebus, dum apud eum essem, 8 de quo ad Vestram Maiestatem proxime


989. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 112 | Paragraph | Section]

Dominationi cupio legationem, quae ei est demandata, esse faustam felicemque et pacis publicae, pro qua vadit, impetratricem, cum ingenti Vestrae Dominationis Reverendissimae gloria. Puto Vestram Reverendissimam Dominationem intellexisse mentem Sanctissimi Domini Nostri 7 de persona mea cum Vestra Reverendissima Dominatione mittenda. 8 Quamvis iter sit et longum et laboriosum praesertim hoc anni tempore, tamen non poterit esse nisi iucundum cum Vestra Dominatione Reverendissima. Exspecto litteras a serenissimo rege. 9 [3.] Est hic in Urbe


990. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 113 | Paragraph | Section]

quam quod mihi cum Vestra Dominatione Reve rendissima eundum esse video. Quam dispeream, si non ex toto corde et amo et observo et veneror. Cupioque illi ex animo servire. [3.] Litteras adhuc ex Hungaria, quas exspectamus, non habuimus. Iam diutius differri non possunt. Ea, quae habuimus, perscripsi in hac scheda praesentibus inclusa. Alia nunc non sunt. Servitutem meam rursus humiliter commendo. Vestram Reveren dissimam Dominationem felicissime cupio valere. Roma X. Iunii 1525. Vestrae Reverendissimae Dominationis humillimus servulus Stephanus Brodericus orator


991. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 118 | Paragraph | Section]

Paulo Emilio Cesi (1481–1537), Cardinal of Umbrian origin. 6  Cardinal Lorenzo Pucci. [4.] De negotio vero Prutenico repetivit illa eadem, quae superioribus diebus dixerat et quae ego ad Vestram Maiestatem perscripseram 7 multa tamen questus de magistro, 8 qui Sede Apostolica inconsulta religionem a sola Sede Apostolica dependentem hoc pacto profanavisset: il*lum il*lum 9 in Sedem Apostolicam gravissime deliquisse. Quibus de rebus pontifex et ipse scribit ad Vestram


992. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 118 | Paragraph | Section]

et ipse scribit ad Vestram Maiestatem, quae litterae adhuc expediri non potuerunt, mittentur per primam mittendi occasionem. Sed quicquid pontifex ex sacri fortasse collegii inductione, nam cum eis est rem communicaturus, scripserit, illam esse sciat Vestra Maiestas pontificis mentem, quam perscripsi et nullam aliam. Utinam clementissimus dominus meus factum Vestrae Maiestatis in foedere cum Turca ineundo sequeretur. Quod si non fiat, timeo, ne omnino actum sit de nobis. Qua de re neque praesens destiti assidue apud eos, ubi id faciendum videbatur, loqui et clamare, neque hinc


993. Brodarić, Stjepan. Epistulae, versio electronica. [page 118 | Paragraph | Section]

von Brandenburg. 10  The riot of the janissaries, who had been discontent because there had been no campaigns since the occupation of Rhodos back in 1522, erupted in March 1525 in Istanbul. Rioters demanded resignation of the Grand Vizier and his house was looted. Suleyman’s personal bravery played an important part in suppressing the rebellion. Compare: Káldy-Nagy Gyula, Szulejmán... 62–63. Me et servitia mea in gratiam Vestrae Maiestatis rursus supplex commendo. Romae 4. Iulii 1525.


994. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [Paragraph | Section]

et non impeditum, necessario provenit actio. Sicut et lapis, extra locum suum, non prohibitus, necessario descendet. Similiter in nobis quae sunt naturalia, sunt cum necessitate et talia sunt omnia, praeter illa, quae a sola voluntate dependent, ut fuga, persecutio vel electio per voluntatem liberam. Quae sunt opera ipsius voluntatis, quae per se nullomodo subiacet necessitati, quamvis possit impediri a suis rectis operationibus. A quo autem ipsa voluntas habet hanc liberam actionem? Dico, quod est suae formae et essentiae, scilicet nulli


995. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [page 70 | Paragraph | Section]

necessitati, quamvis possit impediri a suis rectis operationibus. A quo autem ipsa voluntas habet hanc liberam actionem? Dico, quod est suae formae et essentiae, scilicet nulli subiacere et quod sit libera eius actio. Non tamen in brutis est illa voluntas libera. Quia fuga et persecutio ipsorum est ab aestimativa. Hoc etiam Scotus videtur innuere, primo Sententiarum, in prooemio in quaestione de praxi: in qua seipsum superavit, quamvis sibi quaedam (ut sui moris est fabricavit, non tamen ad intentionem Philosophi) et super illa subtiliter dixit. Dicit enim quod,


996. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [page 72 | Paragraph | Section]

dicere non potuit stans in puris naturalibus. Quia videt, quod Deus est summa bonitas et summe boni est producere summe bonum. Quia si posset aliquod bonum producere et de facto non produceret, non esset bonum. Ideo dixit, quod Deus necessario agit. Ex alia parte videt, quod est nobis fuga et persecutio et multa peccata in natura, puta homo cum duobus capitibus. Et tamen natura universi non intendit illud. Ideo dixit, quod materia est causa contingentiae. Sed quia haec sunt altioris artificis. Quia astrologi, cuius solius est


997. Grisogono, Federik. Speculum astronomicum, versio... [page 76 | Paragraph | Section]

per apparatum exorcismum, augurium, auspicium, volatum, scintillationem , hydromantiam, pyromantiam, spatulam et alias 32 partes in lege nostra modo prohibitas, quae tamen omnes erant deductae ab ipsa astrorum cognitione. Quas etiam omnes perscrutatus sum, ut bonorum malorum etiam cognitionem haberem, ut a malis cavere possim et bona prosequar, divi Hieronymi sententiam insecutus. Sed cum omnia ista viderim, simul et abstinui me, et manum ultimam eis imposui.


998. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Section]

potius legentis mentem quam instruat, deinde nonnulla memoratu digna omississe, quę et sanctitatem hominis plenius indicare et nobis exemplo esse poterant. Quam ob rem illa eadem, suo in quo gesta sunt ordine, perscribere et alia quędam quę minime tacenda esse duxi, adijcere decreui, breuiter quidem cuncta perstringens, pręter illa quę uel ipsum de se loqui continget uel aliorum testimonijs affirmare oportebit, hoc


999. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

in tam tenera ętate profecisset, nouem deinde et uiginti annos natus a Liberio Pontifice Maximo pręsbiter cardinalis est creatus. Post hęc Liberio in Arrianam heresim delapso et Constantio Imperatore catholicos persequente, cum plerique metu perculsi latebras peterent, ipse constanter pro ueritate stetit nullum ueritus periculum, pręterquam ne alij uel territi uel decępti subuerterentur. Et quoniam persecutionis


1000. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

catholicos persequente, cum plerique metu perculsi latebras peterent, ipse constanter pro ueritate stetit nullum ueritus periculum, pręterquam ne alij uel territi uel decępti subuerterentur. Et quoniam persecutionis procella iam ecclesię turbauerat bona, a Paula uidua Romana, quę et genere et sanctitate nobilis erat, uitę sustentamenta accepit, eamque non minus caste quam familiariter coluit. Multa extant quę


1001. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

Hęc lucubratiuncula, inquit, tanta est ad lucernę lumen celeritate perfecta, ut notariorum manus lingua pręcurreret. Hęc de eruditione, studio ingenioque uiri et in persecutionibus patientia et in fide constantia satis dicta sint. Nunc ipsam uitę sanctitatem consyderemus explicemusque primum eius ad solitudinem secedendi desiderium, deinde secessum ipsum et inter ferarum


1002. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

deserere uoluisse. Quam enim offensam illius animus perferendo uincere non potuisset, qui ad Oceanum aliquando scribens Vtinam , inquit, ob Domini mei nomen atque iustitiam, cuncta gentilium turba me persequatur et tribulet! Vtinam in opprobrium meum stolidus hic mundus exurgat, tantum ut ego merear a Christo laudari, et suę pollicitationis sperare mercedem!


1003. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

sequi et ecclesię adhęrere coepere. Idem Siluanus diaboli pręstigijs, qui sumpta eius forma uim cuidam honestę mulieri inferre conatus depręhendi se fecerat, infamatur, persecutionem patitur, in publicum apparere non audet. Cęterum cum se orationibus beato Hieronymo commendasset, quendam, qui sibi necem inferre uoluit, conuerso in semet gladio mortuum concidisse uidit. Tale


1004. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

uiri Alexandrini, licet gentiles, audita miraculorum fama quę Dominus per sanctum Hieronymum operabatur, pergunt Bethleem uisendi reliquias eius gratia. Incidunt in latronum insidias. Qui dum illos taciti persequerentur, ecce non paruam cum ijsdem armatorum manum incedere uident et territi retro abeunt. Iterum non plures quam duo apparent. Rem mirantur, depositisque armis quid hoc esset sciscitatum post eos rursum


1005. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

elinguis factus. Alius Arrianę perfidię hereticus, in eandem incidens calumnię culpam, dolore, quem uisceribus concepit, coactus in clamorem prorupit, se a Hieronymo torqueri dicens atque in eodem clamore perseuerans ad uesperum expirauit. Alius eiusdem insanię hereticus imaginem Sancti in tabella depictam conspicatus, gutturi illius gladium furibundus infixit. Sed neque manum inde


1006. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

a plebe obrutus interijt et ab imagine illa in testimonium perpetrati sceleris cruor effluxit. Ioannes ipsius Cyrilli, qui ista quę recitamus miracula memorię prodidit, nepos ac forma ęgregius iuuenis a Persis captus Persarum regi annum seruiuit. Tedio tandem seruitutis affectus beato Hieronymo identidem se commendare coepit. Sed a rege deprehensus quod reditum in patriam desyderaret, carceri traditur. Nocte


1007. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

interijt et ab imagine illa in testimonium perpetrati sceleris cruor effluxit. Ioannes ipsius Cyrilli, qui ista quę recitamus miracula memorię prodidit, nepos ac forma ęgregius iuuenis a Persis captus Persarum regi annum seruiuit. Tedio tandem seruitutis affectus beato Hieronymo identidem se commendare coepit. Sed a rege deprehensus quod reditum in patriam desyderaret, carceri traditur. Nocte dormienti


1008. Marulić, Marko. Vita diui Hieronymi, versio... [Paragraph | Section]

suo.
Grande uiri meritum, cui grex quoque mutus honorem
Pręstitit, et sęuę quem coluere ferę.
Grandius hoc tamen est: illius nomina diri
Demones horrescunt effigiemque cauent;
Illi uota homines persoluunt sępe periclis,
Sępe graui erepti protinus exitio.
Ossa uiri, Solymis defuncti, Roma recępit:
Illius meritis hoc quoque credo datum.
Christus namque mori Solymis elegit et idem
Ecclesię


1009. Crijević, Ilija. In Junium Sorgium avunculum suum... [Paragraph | Section]

tamen est, et quasi corpulentior; quae prius pro ratione temporis habita fuit exilis. Scis enim inter parandas exequias hanc subito laudationem effudisse: quare olim paene crudam nunc maturiorem accipe quae moram etiam tibi persolvit cum ad te veniat expolita, ut operae pretium sit expectasse, ut sponsam aliquam, quae dum comitur ornatur annus abit; si tamen decenter ornata et pulchrior prodit, nedum tarditatis veniam impetrat, sed ipsa mora fit


1010. Crijević, Ilija. In Junium Sorgium avunculum suum... [Paragraph | Section]

benedicendi copia et gratia celeritatis, alioqui non fallor minore plausu et delectatione dicentis ornatu nitentia quam contemptu et fastidio quae negligentius obolescunt suscipi solere: magisque subsanari quam laudari digna, utcumque erit juvabit me interim haec Avunculo meo justa persolvisse, deque posteris illius saltem amore atque benivolentia sin minus ingenio bene Hogy mily hibas liasznahita fordul ele az irasjeleknek a Cerui- nus iratait tartalniazo keziratok masolasaban, el lehet kepzelni, midon e szo utan pontosvesszo all, holott a kovetkezo


1011. Crijević, Ilija. In Junium Sorgium avunculum suum... [Paragraph | Section]

multorum annorum rationes in unam tabellam colligunt: aut naves gubernantium, qui portus maria littora insulas in unius membranae corio, minore veritatis, quam magnitudinis dispendio circumscribunt. Sic ego breviter ero contentus et signanter tanti viri laudes indicare non persequi perstringere non complecti mox eadem uberius et copiosius ubi justum tempus dabitur litteris relaturus, quamvis ut aliquanto plura, non tamen omnia quae de tanto viro dicenda sunt libris vel voluminibus capi possunt. Quo fit ut non unus aut alter dies:


1012. Crijević, Ilija. In Junium Sorgium avunculum suum... [Paragraph | Section]

provisorium et tutelaris Blasii perpetuus Procurator et publici thesauri custos aerarius qui summus est honor creatus est omnium denique dignitatum quas gradatim suscepit, continuato cursu circuitum tanquam sol annorum, luna mensium vices iteravit: ubi illi neque fortitudo constansque perseverantia neque ulla tolerantia sive confidentia neque justitia sive aequitas continentia clementia modestia neque ipsa mater omnium ' A keziratban: sine. Igy sincs sokkal jobb ertelnie. E szo teljesen folosleges. - U. o. II.


1013. Severitan, Ivan... . Solimaidos libri III, versio... [page aiii_r | Paragraph | Section]

ore benigno
1.149  Cunctorum ex voto, quae rerum Conditor ingens
1.150  Fecerit ex nihilo, omnia tandem dives habeto. 150
1.151   Oratio Iovis Conticuit dictis, grates persolvit et ille
1.152  Omnibus. At Rector Superum, Telluris, et Alti
1.153  Talia dicta movet: Nostrum generosa propago,
1.154  Sit tibi nomen Adam; felicis tempora vitae
1.155  Invenies semper, me dum mea


1014. Severitan, Ivan... . Solimaidos libri III, versio... [page aiii_r | Paragraph | Section]

Ipse Noe, dicens: “Vidisti, quot mala passum
3.10  Est genus humanum, me spreto, mente maligna? 10
3.11  Talia ne facias, tuto sed tramite duces
3.12   Trinitas et unitas Christiana et personarum distinctio. Ecce tuos gressus!” Tanto jactura dolori
3.13  Omnibus instabat, coeli qui sidera torquent,
3.14  His quibus est solum semper stans conscia virtus.
3.15  Ipse Deus Pater, et Natus


1015. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


1.310   Martius hunc sonipes tectum fulgentibus armis
Sublimemque uehit terrens hinnitibus auras
Atque citatorum sinuosa uolumina crurum
Alternans et frena ferox spumantia mandens.
Talis Peleum Persis fera bella mouentem
1.315   Bucephalas uexisse ducem memoratur et Indis.
Talem Neptunus donauit Ariona magno
Adrasto, Argiuum (si vera est fama) tyranno.
Aduenere locos, Socoth et Azetha uocabant,


1016. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iocari,
Absentem per crebra quidem suspiria cordis
2.135   Quęrere soliciti, nullam sentire quietem,
Donec ad aspectum sese transferret amatę. Saul
Hoc ubi Cisides persensit, gaudet adeptum
Implendi se uota modos, quo protinus ipsum
Coniuge promissa grauiora pericula Martis
2.140   Cogat adire feri celeremque arcessere mortem. Comparatio


1017. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Dauidem iurat se nullas deinde nocendi
2.400   Illi intensurum fraudes, nihil amplius esse,
Quod sibi formidet: conspectum horrescere regis
Desistat, notos inter numerandus amicos.
Lętus ad hęc Ionathas grates persoluit et ipsi
Talia Dauidi gaudens ex ordine pandit. Dauid
2.405   Securus latebris Dauid post terga relictis
Regia festino gradiens pede limina scandit


1018. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | Section]

IV
ARGVMENTVM Regum lib. 1, cap. XXIII. Ceilla a Palestinis obsidetur. A Dauide liberatur. Saul eum persequi parat. Ille fugiens uenit in Ziph. A Zipheis proditur. A Saule obsidetur, sed quum audisset Saul Palestinos irruisse in regnum, dimisso Dauide recessit. XXIIII. Dauid uenit in Engadi. Latet in spelunca. In


1019. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

deuicerat armis,
4.5   Oppugnare tribus hi pergant oppida Iudę,
In quibus una fuit urbs nobilis ista Ceilla,
Consuluitque deum, nunquid succurrere fessis
Auxilioque iuuare pios se uellet. Amica
Persensit responsa dari. Tamen arma iuuentus
4.10   Sat fore si Saulis possint uitare fremebant,
Nedum bello alias pugnaque lacessere gentes
Vt satis esse queant. Sed contra talia Dauid Dauid ad


1020. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

latenti
Effugium pariterque suis intendere captis
Vincula militibus, subeant durissima turpis
Vt iuga seruitii, tanto ductore perempto.
Has tantas talesque minas tantosque paratus
4.75   Persensit Dauid, propriis neque uiribus ausus
Fidere, diuinos monitus inquirere coepit
Supplex cum sacro sic orans Abiatharo: Dauid ad deum
"Summe deus, quem mente colo, cui blandior


1021. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Atque ex aduerso spectantem pronus adorans Dauid ad Saulem
4.240   Blandius affatur: "Quid me, rex magne, benignam
Dans delatorum uerbis mendacibus aurem,
Persequeris censesque tuum tam credulus hostem?
Proptereaque meę laqueos intendere uitę,
Heu, nunquam cessas et aperto quęrere bello,
4.245   Me miserum ut perimas, cui dudum certa potestas
Te data perdendi fuerat,


1022. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Pręcipiat seruis, manibus complebitur istis
Vile ministerium, merear modo talis in ędes
5.90   Esse recepta uiri numeroque admissa suarum
Vel fieri uel dici pars aliqua ancillarum."
Ergo ubi defuncto persoluit iusta marito,
Exurgit dorsumque sui conscendit aselli
Ingrediturque uiam quinis comitata puellis
5.95   Cumque uiris, illi qui se uenere uocatum, Vesper
Maturauit


1023. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Quisque gradu properat propriosque subire penates
Solarique suos, ut quos tristauerat atrę
Sortis conditio, mutatę gaudia lętos
Continuo reddant et palmis plaudere cogant
6.295   Et suscepta deo iubeant persoluere uota.
Atque ubi peruentum est propius Besora fluenta,
Bis centena cohors, illis quę fessa resedit
In ripis, uisum surgens Dauida salutat
Seque illi penitus coniungit. Cętera turba,


1024. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Ille mihi casum, se lęta et prospera credens
Enarrare nouo tristi de morte relatu?
7.405   Hic igitur sperans ex his se pręmia uerbis
Laturum, meritę subiit supplicia mortis.
Nonne magis talem mulctam persoluere digni,
Innocuum qui cęde uirum sunt tollere adorti
Hospitiumque eius penetrantes, forte cubantem
7.410   Atque graui pressum somno uexare piumque
Sunt ausi truncare caput truncumque prophana


1025. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Bethlema natus in urbe.
Posse nouum facile uinci certamine regem
8.85   Spes erat atque suis submoto finibus urbes nota
Inde capi pauidas. — O quam contraria rebus
Speratis persępe pati fiducia mentis
Inconsulta solet rationisque indiga uirtus!
Ergo quam primum contractis uiribus arua
8.90   Armati Iudea petunt, bellique tumultus
Tam subiti Dauida mouet: parat arma suosque


1026. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uasa metalli:
Crateres auro fulgentes, ęre lebetes,
Argento lances. Incertum operisne decorem
An precii summam spectantum coetus in illis
8.465   Plus miratus erat. Dauid pro munere grates
Persoluit multas, testes habiturus amoris,
Quę donata sibi meminisset. At inde reuertens,
Obuius armatę bis agmina fudit Idumes, Dauid uictor
Valle Salinarum primo rursumque


1027. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cecidere duello
9.150   Septingenteni currus et milia ferme
Quadraginta uirum, qui tristia bella ciebant
Currentes in equis hastasque et scuta gerentes.
Hostibus absumptis fide pia uota cohortes
Persoluere deo, grates laudemque dedere.
9.155   Tunc Syrię reges, Dauidis uiribus omnes
Expauidi, auxilio legiones Adadeseri
Sustentare suo cessarunt, foedera pacis
Ab Dauide rogant, concessa pace tributum


1028. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

natos
Auocat a uitio monitisque informat honestis,
Moribus exculti ut sint uirtutemque capessant.
10.145   Ergo in tale nefas Ammonem pręcipitarunt
Blandimenta patris, qui dum delicta rigore
Persequitur nullo, magni sibi causa doloris
Ipse fuit. Mollis natorum censor et ipse Helius sacerdos
Helius antistes fuit olim et pendere poenas
10.150   Iudicio iussus diuino perdidit omnem


1029. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Perturbant. Cunctis pariter pauitantibus unum Ammon interimitur
10.185   Ammonem feriunt et mensas sanguine foedant.
Ille solo lapsus misere deuoluitur imo
Persoluens meritis commissa piacula poenis.
Conscendunt mulos reliqui trepidante tumultu
Et celeri repetunt Solymarum moenia cursu.
10.190   Sed mage pręcipiti pręcurrit fama uolatu,
Sauciat et falsis regis rumoribus


1030. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad Ioabum, ut Absalonem reuocet
"Ecce, Ioabe, tuis cędens, charissime, uotis,
10.310   Compressi posuique animos, reuocetur ut ipse
Absalon, admitto." Vultu lętante Ioabus
Atque solo fixis genibus persoluere grates
Solicitus fatur: "Multum tibi debeo, Dauid,
Rex uirtute potens, clarus pietate fideque,
10.315   Quod me militię primo dignaris honore,
Nec minus in reduci tibi debeo, maxime, nato,


1031. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | Section]

insimulat. Dauid fugiens Absalonem uenit in Baurim. Semei maledicta patitur. Absalon Chusum Hierosolymas ingressum recipit. Achitophelis impulsu patris concubinis palam abutitur. XVII. Achitophel petiit, ut persequatur Dauidem. Chusus intercessit. Absalon sequitur sententiam Chusi. Chusus per internuncios certiorem facit Dauidem. Qui missi fuerant, uiderunt post se uenire Absalonis milites, et latuerunt in puteo. Recedentibus egressi ueniunt ad


1032. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | Section]

et regi filium Chamaam reliquit. Reliquę tribus altercantur cum Iuda, quod sine se occurrerit regi. XX. Seba mouit seditionem. Rex ingreditur urbem, Concubinas ab Absalone pollutas a se separat. Ducibus iniungit, ut persequantur Sebam. Ioab Amasam collegam per amicicię simulationem interimit et cum Abisa fratre profectus obsedit Abellam, quo Seba confugerat. Seba mulieris persuasu a ciuibus interempto reccessit et reuersus est Hierosolymam.


1033. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


Adiutum uelles: fundos mihi cędis auitos
Concędisque tuę conuiuia dulcia mensę
Perpetuoque foues, o rex, mea uiscera uictu,
12.85   Victu regalis luxus et frugis opimę.
His meritis fateor dignas persoluere grates
Non opis esse meę. Fidei sanctissima iura
Inuiolata tamen seruabit Miphibosetus,
Rex uenerande, tuus, donec uitalibus auris
12.90   Vsus erit pedibusque solum calcauerit istud."


1034. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

donec sua tempora Dauid
Viuendo impleret gelidosque relinqueret artus.
Post hęc solicitus, Sebę discordia regni
Ne turbet fines, Amasam uocat et simul illum Rex Amasam iubet cum Ioabo persequi Sebam
Talibus affatur: "Ductor charissime nobis,
12.185  Nonne uides, Amasa, quanto mihi Seba superbus
Extiterit probro? Mea nam consortia liquit
Submouitque tribus. Vereor, ne nostra molestet


1035. Marulić, Marko. Dauidias, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

assuetum animum turbasque cientem.
Imperio parere tuo si desinet, illum
Dede neci, multos male ne contaminet unus.
At bene de nobis meritis est gratia multa nota
Persoluenda fide. Quum sit culpabile cunctis
14.340  Accepti ex aliis memorem non esse fauoris,
Tum dominis id turpe magis foedumque putatur.
Nam qui plura queunt, debent quoque plura referre
Multo quam accipiunt.


1036. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

animo angi coepit, quod in fundamento ponendo parum prudenter egisset. Talis est ille, qui ea, quae fidei christianae sunt, partim uera esse sibi persuadet, partim dubitat. Interim licet uirtutum cumulandarum studio multum incumbat et in finem usque uitae in eo perseueret seque plurimum profecisse existimet et iam ad capienda beatitudinis praemia iturum confidat, postquam tamen uita ista defunctus ad alteram transmigrauerit, uehementer se deceptum animaduertit seroque eum poenitet cuncta, quae ab Ecclesia recepta sunt, non perfecte


1037. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

liberatorem Christum expectarunt, quem illis uenturum prophetae praedixerant. Eius itaque futurum aduentum quotidianis sacrificiis cerimoniisque significabant. Sed postquam uenit et, quaecunque de illo in Scripturis praedicta fuerant, impleuit, ipsum esse negarunt, persecuti sunt, occiderunt. Occisus reuixit et in caelum abiit, solutum mundum ab Adae peccato relinquens. Post haec indignatus ingrati populi regnum euertit et adhuc incredulos perpetua seruitute damnauit. Quorum tamen tanta mentis obduratio perseuerat, ut omnia extrema pati


1038. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

impleuit, ipsum esse negarunt, persecuti sunt, occiderunt. Occisus reuixit et in caelum abiit, solutum mundum ab Adae peccato relinquens. Post haec indignatus ingrati populi regnum euertit et adhuc incredulos perpetua seruitute damnauit. Quorum tamen tanta mentis obduratio perseuerat, ut omnia extrema pati malint quam ipsum confitendo salutem consequi sempiternam. Et quoniam non Christum sed Antichristum praestolantur, cum ipso simul peribunt. DE HERETICO FIDEM SIMVLANTE, VT FALLAT Parabola IV


1039. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

iocunditate perfrui possem? Has itaque aequo animo feram, a quibus plus uoluptatis quam iniuriae capio. Haec parabola docet juxta Euangelium et inimicos diligere. Diligite, inquit Dominus, inimicos uestros, benefacite his qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in caelis est. Cum ergo incomparabiliter plus boni in hoc existat, ut simus filii Dei, quam mali in quauis hominum iniuria, diligamus inimicos. Nunquam illi tantum obesse nobis possunt, dum


1040. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

est aptus regno Dei. Quod si qua te tuorum, qui in seculo sunt, cura reuocat, audi tibi dicentem Dominum: Dimitte mortuos sepelire mortuos suos, tu me sequere! Hoc denique certo scias et absque ulla hesitatione uerissimum credas neminem fuisse unquam, quem in monasterio perseuerasse poeniteret, neminem, qui se ad seculum redisse non aliquando doleret. DE IMPARI MERITO PARIS BONITATIS MONACHI ET SECVLARIS Parabola XIV Pagi cuiusdam colono iam aetate fracto duo liberi erant, ambo


1041. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Malunt seruire diabolo quam eius insectationi repugnare, qui neminem uincit nisi uinci uolentem. Ex his qui, cum multo tempore constanter ac strenue decertassent, postremo succubuere, illos intelligimus, qui, cum uitam bene laudabiliterque instituissent, non usque in finem perseuerauerunt. Et quoniam militia est uita hominis super terram, fortibus post modici temporis labores quies aeternae beatitudinis in caelo confertur. Ignauis uero et luxuriae deditis post breuissimas huius mundi uoluptates tormenta ignis inextinguibilis irrogantur. O, quanto


1042. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uana superbit elatione, alius feruet iracundia, alius pecuniae cupiditate trahitur, alius fornicatione sordescit, alius torquetur inuidia, alius uentri, alius ocio indulget. Sed qui longa assuetudine in aliquo horum uitio immersus contabuit, uix unquam erigitur. In eo itaque perseuerans maligni aucupis huius manu premitur atque interimitur. Qui uero non usque adeo peruicaci mente obduruit, criminis conscientia identidem remordetur et mores per poenitentiam emendat. Peccata relinquit ac saluti suae consulens operi accingitur uirtutis.


1043. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et, ut tandem resipiscerent, hortari. Postremo, si deinceps ab offensis cessare uellent sibique obtemperare, quicquid hactenus in se deliquissent, eis condonaturum se promisit multoque potiora bona praebiturum, quam ad eam usque diem indulsisset. Sin uero in malis perseuerarent, non iam piissimi parentis dementia usurum, sed seuerissimi iudicis functurum officio neque omnino passurum male perpetrata impune abire. Quam enim uindictam tanta non mereatur ingratitudo? Commouit plane alterum ex filiis cum mira patris benignitas tum


1044. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Alteros breuis labor ad aeternam prouexit quietem, alteros breuis uoluptas inextinguibilis ignis oppressit ardoribus. Vtrorunque finem cogitet, qui nosse cupit, qualiter sibi inter mortales uiuendum sit. DE PERSEVERANTIA BONI Parabola XXXIV Duo lini textores erant, satis uterque artis periti, sed ingenio diuersi. Alter enim opus suum ardenter accelerabat, alter moderate admodum exercebatur. Ille ergo festinus, cum multum una alteraque die operis confecisset, lapsus demum resedit


1045. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uitae propositum mutent, qui, dum proficere immodestius affectant, supra uires sese laboribus grauant. Ediuerso autem moderate laborantium temperies constans ac firma permanet, et cum semper eodem uitae tenore cucurrerit, ad capienda usque beatitudinis praemia feliciter accedit. Qui enim perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. Nam et in agone non qui celerius, sed qui perseuerantius currunt, metam citius attingunt et adepti uictoriam coronantur. DE HVMILITATE ET SVPERBIA Parabola XXXV Obsidebatur ciuitas


1046. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

laboribus grauant. Ediuerso autem moderate laborantium temperies constans ac firma permanet, et cum semper eodem uitae tenore cucurrerit, ad capienda usque beatitudinis praemia feliciter accedit. Qui enim perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. Nam et in agone non qui celerius, sed qui perseuerantius currunt, metam citius attingunt et adepti uictoriam coronantur. DE HVMILITATE ET SVPERBIA Parabola XXXV Obsidebatur ciuitas Gygantum ab exercitu hominum Gyganteae proceritati pene aequalium, ab ea murorum parte, quae


1047. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

pertulerimus. Ita denique depositum suum exigenti domino restituemus illibatum, si omnia extrema pati maluerimus quam peccare, si non illos timuerimus, qui corpus tantum occidunt, sed eum potius, qui simul corpus et animam potest mittere in gehennam. Hic ille est, qui in Euangelio beatos uocat persecutionem patientes propter iustitiam et eosdem consolatur dicens: Gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in caelis! Quis ergo tam insipiens rerum existimator est, ut non anteponat aeternam patientiae mercedem cuicunque iniuriae uindictae?


1048. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

aliis inferre decernit, id totum ipsius incidit capiti. Neque enim, qui patitur iniuriam, sed qui facit, peccat. Peccatum autem suo nocet autori, non illi, in quem peccatur. Quin immo ei, qui sustinet, prodesse potest offensa, offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama, in corpore offendere


1049. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

id totum ipsius incidit capiti. Neque enim, qui patitur iniuriam, sed qui facit, peccat. Peccatum autem suo nocet autori, non illi, in quem peccatur. Quin immo ei, qui sustinet, prodesse potest offensa, offensori uero non obesse non potest. Profuit quippe martyribus persecutiones pati sed persecutoribus conceptum in illos odium obfuit plurimum. Vide tamen hominum dementiam! Non animaduertunt semper sua se laedi manu, et id quidem in parte longe nobiliore, quam in qua inimicum laedere putant. Inimicum utique non nisi in fortunis, in fama, in corpore offendere possunt, quae tam


1050. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

peccauerit, multa bona perdet. Porro idem, si poenitentiam egerit, si uitium illud, quod radici animae pertinacius inheserat, extirpauerit abieceritque, totus iam sanus factus mereri beatitudinis praemia incipiet tum perfectius constantiusque animi bonis exhuberans, tum usque in finem in his perseuerans. Frustra autem ad fruendam beatitudinem peruenire nititur, qui uel unius flagitii morbo affectus claudicat. Singulis quibusque uitiis renunciet necesse est, singulis quibusque, quantum potest, careat, qui ea, quae bene facit, prodesse sibi cupit ad salutem.


1051. Marulić, Marko. Quinquaginta parabolae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uariique et horrendi diuersorum portentorum fremitus et hominum, qui mordentur dilaceranturque, eiulatus atque moeror simul audiuntur. Nullus loci secessus, nullus angulus aut metu aut poena uacat. Totum antrum illud, quam longe lateque diffunditur, semper lugentium, plangentium atque lamentantium personat clamoribus. Quacunque te uerteris, nihil non triste occurrit. Deest omnis aeris temperies omnisque tranquillitas. Assidui uentorum turbines tempestatumque procellae saeuiunt. Et cum nusquam pedibus insisti possit, ubi poena non sit, grando quoque igni mixta de altissima fornice praecipiti


1052. Marulić, Marko. Regum Delmatiae atque Croatiae... [Paragraph | Section]

Nam licet et ipse esset gentilis, omnes tamen sibi subiectos perhumaniter ac perbenigne habebat, ius suum cuique tribuens, neminem lędi permittens et in exigendis uectigalibus nullum inter Christianos et gentiles habens discrimen. Plurimi itaque de coetu fidelium, qui ob persecutionem sęuitiamque prioris domini dilapsi fuerant, rediere; breuique effectum est ut superior Delmatię pars, quę Croatia nuncupatur, nunquam populosior fuisse existimaretur; tranquille inter omnes degebatur nullisque lacessentibus bellis pacem agitabant.


1053. Marulić, Marko. Regum Delmatiae atque Croatiae... [Paragraph | Section]

atque molestus Christiano nomini inprimis fuit. Deinde alii duo unus post alterum regnarunt, omnes tamen, ut melioribus locum darent, satis celeri morte de medio sublati sunt. Cęterum quam diu uixerunt usque adeo nostrę religioni infensi erant ut nonnulli ex Christianis persecutionibus afflicti ad eorum ritus declinarent, sed quibus fides uita charior erat, omnia extrema perpeti malebant quam gentilitatis erroribus implicari. Quintus ab his in regnum uocatus, nomine Satimerus, abstinuit a fidelium Rex VIIII


1054. Marulić, Marko. Regum Delmatiae atque Croatiae... [Paragraph | Section]

ut Apostatam} cognomento appellarent; Seislauo autem nomen fuit. Ecclesię non obediuit, uiuente patre regnum affectauit, in omnes fere iniurius fuit. Bannus igitur Bilicus proteruitate eius offensus cum iis quibus pręerat a rege defecit. Rex autem Radoslauus desertores suos persecutus facile in potestatem redegit ultro se dedentes, ne regi quoque aduersari uiderentur dum filium eius detestantur. Bannus ipse fuga elapsus est, eis qui regi se tradiderant crimen remissum ueniaque data. Quos autem cęperat Seislauus, illos in seruitutem redegit


1055. Marulić, Marko;... . Principium operis Dantis Aligerii... [Paragraph | Section]


Interea tu parce metu, compesce querelas
Et me pone sequens mea iam uestigia serua!
D115  Hinc ego te per regna traham pallentia Ditis
Vmbrarumque domos, ubi semper triste reorum
Lamentum fremit, infelix ubi personat horror.
Expediet uidisse semel. Mox impia linquens
Tartara te ad manes adsistam protinus illos
D120  Iniocunda quibus non sunt tormenta nec ignis,
Criminibus quoniam post sęcula certa piatis
Sydereas


1056. Niger, Toma. Doctissimo et integerrimo Marco... [page 3v | Paragraph | Section]

ipse argumentis, quanta animi uerborumque concitatione totus in eo sit, ut bella inter Christianos principes exorta sedentur, ut unusquisque suis limitibus contineatur, ut heresis scysmataque extirpentur, ut pax reddatur ecclesiae, ut tandem aduersus communes fidelium persecutores Turcas, communia Christianorum arma sumantur. Talia tu cum legeris, putabis illum non in auditorio ac frequenti consessu celeberrimorum uirorum uerba facere, sed in acie totum uersari, arma tractare, buccina militari concrepare: tam acer est in dicendo, tam uehemens in exhortando, tam


1057. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 150 | Paragraph | Section]

que attulit nihil simile videtur injunctum fuisse sibi, cum idem Secretarius retulerit nobis Catholicum Regem laudare confederationem Caesaris cum Serenissimo Rege Anglie et hortari ut quanto citius communicato consilio rumpatur in Francia, ex quibus constat nullatenus fuisse sibi suasas indutias persertim particulares: ulterius indutie iste Oratori Urreae, quando eas per me intellexit, cum eas antea semper et negaret et improbaret, qui eundem Secretarium ad Catholicum Regem expediverat, adeo sunt vise importune et acerbe, quod potuit mihi respondere verbum nisi plenum indignationis et


1058. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 152 | Paragraph | Section]

et quod pro illis x. diebus darentur victualia Arci ex Civitate, et eadem die fuerunt data, ut arbitror, plus quam pro x. mensibus. Dominus Andreas de Burgo Orator Caesareus Mediolani, parabat fugam et scriptum fuerat Duci qui erat versus Alexandriam contra Gallos, quod consuleret persone sue: cito venerunt deinde alie littere de xxvij. quibus scribunt advenisse litteras ex Urbe * *Il entend la ville de Rome. per quas nunciabatur Pontificem aperte se declarasse pro Duce Mediolani et contra Venetos, et deposuisse pecunias


1059. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 109 | Paragraph | Section]

officiis et benignitate qua in me servum suum uti dignata est, nec tenuitas mea valet, nec id ipsa a me exposcit, cum magis gaudeat beneficium unicuique conferre, quam quod sibi rependatur vel referatur; proinde rogo Serenitatem Vestram ut in solita sua erga me benignitate persistat, et mihi integre justiciam administrari mandet et non paciatur contra me fieri quod contra neminem hactenus factum est etiam nulle meritum: Ego autem, sequens vestigia majorum meorum, ipsum quicquid est mihi, et animam meam pro gloria et incremento Serenitatis Vestrae et sue Serenissime


1060. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 99 | Paragraph | Section]

manebunt Hispani et fuerint sustentati de peccuniis; sin autem, retrocedent in Regnum Neapolitanum: Postea Deus scit quid facient Helvetii, licet nunc videntur esse constantes pro Duce et dicunt nole aliquam pacem cum Gallis, nisi renuncient et abstineant a rebus Italie, videbimus quamdiu persistent in hoc constantes. Dux Ferrarie et Bentivoli habuerunt salvum conductum a Pontifice et vadunt Romam, similiter Dux Urbini et vadit ad Urbem. Scribuntur ex Verona, quod Veneti habent paucissimas immo quodam modo nullas gentes et si volent


1061. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 145 | Paragraph | Section]

Hungari fecerant inducias cum Turcis quas Comes Seposiensis Hungarus potentior inter eos, qui colocavit sororem suam in matrimonium Regi Polonie, noluit eas servare et sic Turci indignati invaserunt unam Regionem Hungarie dictam Temisvar, ex qua abduxerunt ultra iij. M. personas et usi sunt maxima crudelitate, sufixerunt pallo ultra CCCC. pueros. Rex in persona ita senex cogitur arma suscipere et progredi contra Turchos. Non dubito quin Serenitas Vestra viderit litteras Serenissimi Regis Anglie quas jam ad Caesarem scripsit imo


1062. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 145 | Paragraph | Section]

Hungarus potentior inter eos, qui colocavit sororem suam in matrimonium Regi Polonie, noluit eas servare et sic Turci indignati invaserunt unam Regionem Hungarie dictam Temisvar, ex qua abduxerunt ultra iij. M. personas et usi sunt maxima crudelitate, sufixerunt pallo ultra CCCC. pueros. Rex in persona ita senex cogitur arma suscipere et progredi contra Turchos. Non dubito quin Serenitas Vestra viderit litteras Serenissimi Regis Anglie quas jam ad Caesarem scripsit imo non mitto copias earum: Commendo me humillime S. V.


1063. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 32 | Paragraph | Section]

expedivi litteras in ea meliori forma qua potui obtinere a Caesarea Majestate, videlicet quod mandat locum tenenti mutine, * [*Il se nommoit Vire de Fuerst.] ut ponat dictum Domini de Gavarra in possessionem illarum rerum si non est in prejuditium alicujus personae privatae et in illa eum manu teneat donec Caesar melius fuerit informatus: postea melius disponet, et litteras hujusmodi misi ad Dominum de Rogendorf, et quicquid ulterius in ea re facere potero, faciam libentissime pro satisfactione Serenitatis Vestrae.


1064. Baničević, Jakov. Epistulae anni 1513, versio... [page 34 | Paragraph | Section]

Bosne Zstrebernik vacatum, alterum in finibus Servie Tischim nuncupatum: concurrebant tota Hungaria ad recuperationem eorum. Per litteras Catholici Regis scriptas ad Illustrissimum Dominum Vice Regem comprobatur scelus quod voluit perpetrare Dux Calabriae contra personam Catholice Majestatis sicuti videbit Serenitas Vestra ex copiis earumdem litterarum quas hiis etiam alligavi, et illud quod prudentissime excogitavit Serenitas Vestra ego fui semper illius opinionis quod mater et fratres ac sorores Ducis quae sunt Ferrariae, fuissent suscepte per Caesarem


1065. Beneša, Damjan. Epistolae dedicatoriae ex opere de... [page bbii | Paragraph | Section]

DAMIANVS BENESSA IOANNI BAPTISTAE SODORINO SALVTEM DICIT

Ad finem perducto iam opere fateor mihi contigisse quod non persaepe nauigantibus euenit, ut, quas oras animo concoeperant antea, perlustratis postea conspectisque ipsa oculorum acie multo certiora tradere possint. Ac memini me in epistola, quae huic operi praeponitur, a te non iniuria repraehensum, tametsi uera, ut aiebas, locutum,


1066. Andreis, Franjo... . Ode in triumpho reuerendissimi... [page 35 | Paragraph | Section]

uiridique cinctus
Tempora lauro.
Linus, Amphion leuibusque Apollo
30  Voculis aptent cytharas loquaces,
Vosque, Napeę, uarios, tenellę,
Spargite flores.
Buccina Triton uiridisque Nereus
Personet concha, pariter, falaces
35  Filię, longas choreas relicto
Ducite ponto,
Tuque, Troianę modo rapte in Idę
Vallibus, largum, puer, adde uinum,
Da Maroneum, potius uetustum
40   Funde


1067. Andreis, Franjo... . Quattuor epigrammata in libris,... [Paragraph | Section]


Nec planis procul est dulcis amoenitas.
30  Hic et Pieridum conspicies domos
Sedemque Oebalii Castoris inclytam
Atque vnde emicuit numen Apollinis.
Venatrix latices Cynthia quos solet
Arcu dum rigidas persequitur feras
35  Aestu et continuis victa laboribus
Crebro virginibus visere cum suis,
Albentes humeros fluctibus ingerens,
Apparent; vitreis Thessala denique
Tempe cum fluuiis, Thracius horrida


1068. Andreis, Franjo... . Quattuor epigrammata in libris,... [Paragraph | Section]


65  Quae gens Aethiopum possideat loca.
Hoc est ingeniis nobilibus decus
Noscendum: historicis sic quoque vatibus
Cantata accipies absque laboribus.
Et tandem patriis sedibus immorans
70  Nosces Persephones multiplices domos,
Quascunque radiis Delius aspicit. Tranquilli Parthenii Ragusini carmen
Qui modo in obscuris iacuit Pomponius oris,


1069. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

De uitio male ieiunantium c. 23 De uitio ieiunare nolentium | uentri-que indulgentium c. 24 De remedio crapulę c. 25 De perseuerantia uirtutum c. 26 De leuitate ad uitia relabentium c. 27
Liber tertius Spei De prudentia et simplicitate c.


1070. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

parendum sit c. 10 De obedientium pręmio c. 11 De inobedientię poena c. 12 De patientia calumnię c. 13 De patientia persecutionis c. 14 De patientia ingratitudinis, percussionis et bonorum ablationis c. 15 De patientia morbi et aduersitatum c. 16 Quantum prosint


1071. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

uel excogitare nemo potest, recepti atque assumpti fuerimus. Vt igitur ad tam immensum et incomprehensibile bonum peruenire tandem ualeamus, Veteris Noui-que instrumenti, quorum Deus est autor , acta institutiones-que perscrutabimur. Tria pręcipua sunt, quę in his obseruanda nobis mandantur: fides, spes, charitas. Fides, ut credamus uerissima esse quę Moyses et prophetę, quę Christus et apostoli diuino afflati spiritu locuti sunt. Spes, ut


1072. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

quasi diceret: mihi crede qui Dei sapientia sum, non philosophis qui humana sapiunt, non poetis priscę fatuitatis scriptoribus, qui in deorum vix numeranda multitudine delyrant . neque Iudeis qui Trinitatem denegant | non intelligentes in una simplici-que substantia personarum pluralitatem, quam et ipse sanctus propheta Dauid uidit dicens: ps. 109 Dixit Dominus Domino meo sede a dextris meis. et alibi: ps. 41 verbo Dei cęli firmati sunt | et


1073. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Domine miserere nostri fili Dauid. Mar. 10. Matth. 20. Chananeę quoque mulieris inconcussa permansit credulitas, quam ipsa ne contempta quidem dimisit, et quod credendo atque sperando poposcerat, perseuerando impetrauit. Inuicta denique fuit ipsorum martyrum in credendo constantia. Cęde, ure, occide inquiunt. cuncta quę homini inferri possunt tormenta | prius in corpore nostro perferemus | quam Christum negabimus.


1074. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

liberos reddidit credentes, non potentię fastus terrenę. Sola quippe ex corruptibilibus incorruptos et ex mortalibus facit immortales. Virtus etiam fidei in eo enituit, quod ex tam infirmo principio tantum roboris concepit, ut humiles homines, pauperes, inermes | neque persecutionibus | neque cędibus cohiberi potuerint, quin longe late-que reuelatę diuinitus ueritatis uerba disseminarent. ps. 18 In omnem terram exiuit sonus eorum, et in fines orbis terrę uerba eorum.


1075. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

idem ad Patrem conuersus dixit: Joan. 17. hęc est autem uita ęterna: ut cognoscant te solum Deum uerum et quem misisti Iesum Christum. Pater igitur et Filius | et utrique communis Spiritus Sanctus solus uerus Deus est, trinus in personis, unus in substantia. Et si hoc credere uita ęterna est, profecto qui sanctę Trinitatis fidem non tenent, licet unum Deum, unum Dominum et credant et prędicent, uitam ęternam habere non poterunt. De fide sine operibus. Caput


1076. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ipsorum Euangeliorum testimoniis probare conabimur, ut cum aduersariorum mens pertinacior nullis argumentis flecti queat, saltem nostri ea secum consyderantes | in proposito fidelis professionis intentius perseuerent fortius-que stabiliantur. Mar16 Qui non crediderit inquit, condemnabitur; ne uidelicet bona consequatur fidelibus promissa, sed poena


1077. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quę (ut in Euangelio scriptum est) tristitiam habet, quia uenit hora eius. Cum autem peperit puerum, iam non meminit pręssurę propter gaudium, quia natus est homo in mundum . Tristitia quidem afficitur, dum persecutiones tolerat | siue corporis | siue animi. Sed cum ab imis ad superna se transfert, tanto perfunditur gaudio, ut pręcedentis angustię prorsus obliuiscatur. Quia natus est homo in mundum . hoc est, quia filii Ecclesię iam


1078. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

me diuinitatem natura potentiorem | et humani ingenii captu maiorem esse non creditis. Io9 Ego autem quod uidi apud Patrem hoc loquor. Ego enim et Pater unum sumus, una substantia, eadem natura licet non eadem persona. alia quippe persona est geniti, alia genitoris, et tamen utriusque una eadem-que diuinitas, eadem uis et gloria cum Sancto Spiritu, quem ambo simul spirant, sibi ęqualem sibi-que consubstantialem. Quod sanctę Trinitatis mysterium


1079. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esse non creditis. Io9 Ego autem quod uidi apud Patrem hoc loquor. Ego enim et Pater unum sumus, una substantia, eadem natura licet non eadem persona. alia quippe persona est geniti, alia genitoris, et tamen utriusque una eadem-que diuinitas, eadem uis et gloria cum Sancto Spiritu, quem ambo simul spirant, sibi ęqualem sibi-que consubstantialem. Quod sanctę Trinitatis mysterium in una deitate, nisi fides teneat, lingua non explicat.


1080. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ueluti Malchus ille cum a Petro uulnus accepisset. Is tamen adduci ad Iesum ut curaretur sustinuit | Isti uero peruicatius auditum obdurasse uidentur, ut aspis, ne intelligant uocem sapienter incantantis. Quod si ultra eis pręcepta salutis ingerere perseueraueris indignantur | et iam in contumeliam prorumpunt. Ioa9 Totus in peccatis natus es inquiunt et doces nos? Vnde autem fit, quod tam obstinato proposito cęlestem aspernentur disciplinam, parabola


1081. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

interitum tam pertinaciter currentes relinquamus, cum etiam ab ipso omnium Domino relicti esse uideantur. et illis pro tempore consulamus, qui ad capessendas accedunt uirtutes, ut in eo bono quod semel sibi proposuerint constanter perseuerent. Sicut enim in uitiis obdurare perniciosissimum est, ita in beneuiuendi cura minus esse constantem | turpe indecorum-que habetur. De animi constantia. Caput XII


1082. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus iure ac merito dicere poterit: Matth16 Tu es Petrus et super hanc petram ędificabo Ecclesiam meam. Ille enim uere petra est supra petram, qui dum Christi uestigiis innititur, in his in finem usque fixus perseuerat | et in Domino confidens, sicut mons Syon non mouetur in ęternum. Vt autem ista constantię uirtus quanta sit magis patescat, instabilitatis quoque uitium quam execrandum habeatur consyderemus


1083. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

petrę soliditatem ędificare diximus | et id quod ab eo fabricatum fuerit, tam contra demonum pręualere certamina quam aduersus malorum, quę mortalibus contingunt, acerbitatem. ita e contrario debilem et in proposito minus persistentem domui illi comparandum esse arbitramur, quam moli arenę impositam et uentorum concutit flatus | et impetus subruit fluuiorum | atque ad solum usque concidere compellit. Is enim qui inconstans fuerit, facile quidem et


1084. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quam moli arenę impositam et uentorum concutit flatus | et impetus subruit fluuiorum | atque ad solum usque concidere compellit. Is enim qui inconstans fuerit, facile quidem et fraudibus diaboli cędet et uiolentię persecutionum | et fastui ambitionis | et cumulandarum opum cupidini. Seruabit fortasse fidem, quam diu nemo aduersabitur, sed siqua foedę uoluptatis appetitione cor titillare serpentis antiqui calliditas coeperit, si tyrannus minari


1085. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| et cum iam pene plenus bonorum creditur, tunc deficere incipit. cum-que alternis moribus agitetur | et nunc igne charitatis incalescat nunc aqua malicię frigeat, promptius tamen ad id quod malum est rapitur | et ad peccata declinat. Quam autem difficulter ne in scelere perseueret effici queat disce. Lunaticum hunc apostoli curare non poterant; a Christo sanatus est. qui ipsis mirantibus, quare sibi id non licuerit, dixit | hoc demoniorum genus non posse eiici | nisi per orationem et ieiunium. ostendens grauissimam quidem esse animi ęgritudinem


1086. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

meus erit. Quid autem illo homine felicius, qui merebitur esse socius Christi? Sed si cum illo simul uiuere uolumus, mundo moriamur, nullum recusantes quo Deo gratificari possimus laborem, nulli cedentes aduersantium persecutioni. Nam dum tyrannus minatur necem, Christus aperit paradisum, dum homo impius tormentis cruciat, clemens Deus refrigerii sempiterni sedem constanter tolerantibus parat | pręmii-que magnitudine tanto ampliat magis, quanto grauius pro amore suo affligimur. si tamen


1087. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

bene illis facimus bene-que optamus, a quibus male accipimur. dicente Domino: Matth5 Diligite inimicos uestros et benefacite iis qui oderunt uos | et orate pro persequentibus uos. Hoc prior pręstitit ipse qui precepit , deinde serui eius, qui suis persecutoribus monstrabant uiam salutis. et a quibus tormenta patiebantur, eis ignosci orabant. Proprium itaque


1088. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dicente Domino: Matth5 Diligite inimicos uestros et benefacite iis qui oderunt uos | et orate pro persequentibus uos. Hoc prior pręstitit ipse qui precepit , deinde serui eius, qui suis persecutoribus monstrabant uiam salutis. et a quibus tormenta patiebantur, eis ignosci orabant. Proprium itaque Christianę fortitudinis est | seipsum uincere | et affectibus contra rationem nitentibus imperare | nec carni, sed


1089. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Pręterea imbecilli animi certissimum argumentum est | uoluntas incerta. nunc hoc nunc aliud placet, proposito semper labanti et instabili . Quod si ille qui bene institutus perseuerat usque in finem saluus erit, nonne is qui in uia uitę multiplex ac uarius est, procul erit a salute? Profecto nihil prodest corrigi, ubi contingit repente deprauari. Sed cętera percurramus, cum de isto inconstantię uitio abunde dictum est supra. Igitur


1090. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ideo Dominus noster cum asperrimam tum ignominiosissimam elegit crucis mortem. Quem secuti sancti martyres omnes tyrannorum minas contempsere, omnia uicere tormenta, magis timentes Deum offendere | quam quęque extrema perpeti. Quid quod etiam multi ante persecutionem, immo ante Christum, cum nondum paradisi ianua pateret, mori optarint? Ingemiscens Dauid ait: ps119 Hei mihi quia incolatus meus prolongatus est! et Helias :


1091. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quo ad immortalitatem peruenitur ostendunt. Alioquin aquam istam uitę, ad quam nos Ioannes apostolus inuitat, haurire non poterimus. Veteris igitur Noui-que Instrumenti litteras assidue perscrutemur. In his plenissime discitur, quid facere, quid uitare, quid credere, quid amare, quid sperare nos oporteat, ut cęlo digni simus, cum terram reliquerimus. In his Deum Patrem a quo omnia, in his Filium per quem omnia,


1092. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

animi opus est, ut lecta percipias | et percepta ediscas teneas-que memoriter. Postquam autem mysticos sensus litterę tegumento uelatos deprehenderis | et eos uel ad Ecclesię nouitatem uel ad animę utilitatem transtuleris, adhuc altius tibi erit insurgendum, ut etiam cęlestia perscruteris | et de uisibilibus gradum ad inuisibilia facias. Matth17 In montem excelsum ascendentibus discipulis apparuit Dominus Iesus, non qua solebat specie, sed longe elegantiori. Resplenduit enim facies eius ut sol, uestimenta eius


1093. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et aliorum apostolorum | et Lucę Actus | et Ioannis Apocalypsis | et eruditorum hominum approbati de religione tractatus frequenter in manibus habendi legendi-que tibi erunt, ut fide stabiliaris, ut uirtutibus pręstes | et in Christi domini meditatione perseuerans in Deo tandem conquiescas. Nihil ita innocentiam conseruat | et cordis puritatem custodit. ut Scripturarum, quas diuini homines Sancto dictante Spiritu ediderunt, quotidiana lectio. Non est ut imperitiam excuses.


1094. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

demonio liberauerat, continuo uolentem sibi adhęrere non permisit, sed prius ut se exerceret jussit, aliis prędicando Dei beneficium quod acceperat. Necesse est autem ut sanctis actionibus quam sępissime copuletur | et pene assidua comes sit pia contemplatio, si in his ut debemus, perseuerare atque proficere cupimus. Sicut enim bene operando acquiritur ut recte contemplemur, ita contemplando, ut sanctius officiosius-que operemur. Nihil quippe ita mouet atque allicit animum ad colendum omnium autorem Deum ut opera


1095. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

utrorunque nunc uitio, cum de spe uenię satis hactenus dictum sit, breuiter explicemus. De desperatione. Caput II Qui pręsumunt, quoniam in peccatis perseuerando se saluari sperant, Dei iustitię derogant. Qui uero desperant, quia sibi ignosci posse diffidunt, Dei misericordiam denegant. Pręsumptione usus est latro a sinistris Dominicę crucis pendens, cum dixit:


1096. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ab Assyriis debellata | et populus cum rege Osee patriis auulsi sedibus in Assyriam-que traducti seruierunt. Nemo ergo regum, nemo principum uel sibi uel imperii sui uiribus nimio plus confidat. Siquis pręuaricator mandatorum Dei esse perseuerauerit et nec uno aut altero flagello commonitus ab impietate animum auerterit, repente uidebit misceri omnia quę ditionis suę sunt, hos capi, illos cędi, alios desciscere, diutinam libertatem statim seruitute mutari | et opes illas, quas multorum annorum uictorię


1097. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quotidie uisa enarrent | et siquando sequatur euentus, uera se uidisse iactitent. ueluti digni quibus cęlestis prouidentię mysteria pandantur. cum magis illis conueniat in Prouerbiis dictum: Ecclesi. 34 Quasi qui apprehendit umbram et persequitur uentum, sic et qui attendit ad uisa mendacia. Neque tamen imus inficias quandoque per somnium uera nunciari. Gen. 28 Nam ut obiter aliquid ea de re dicamus, Iacob duodecim tribuum pater cum obdormisset, uidit cęlestem


1098. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

nosipsos seducimus, et ueritas in nobis non est. Nunc considera quam iuste poscas tibi ignosci, qui Deo deliqueris, cum tu homini non uis ignoscere, qui deliquit tibi. Post remissam autem omnem iniuriam, accede ad offerendas preces, non frigide, sed ardenter, non remisse, sed perseueranter. Attende, quid Hieremias propheta monendo dicat: Leuemus, inquit, corda nostra cum manibus ad Dominum in cęlos ! Quod et Apostolus docet dicens Orabo spiritu, orabo et mente; psallam spiritu, psallam et mente; ut uidelicet et lingua sermonem resonet et


1099. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est, si ne ibi quidem, ubi est, se esse noscit? Nec semel orasse sufficit. Instandum est, ut impetres, quod postulas. Eędem preces frequenter replicandę et in his, quę ad animę salutem pertinent, usque in finem est perseuerandum, dicente ipso qui saluat: Petite, et dabitur uobis; quęrite, et inuenietis! Pulsate et aperietur uobis. Omnis enim qui petit, accipit, et qui quęrit, inuenit, et pulsanti aperietur.


1100. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et aperietur uobis. Omnis enim qui petit, accipit, et qui quęrit, inuenit, et pulsanti aperietur. Chananea mulier, cum Domino supplicasset, repulsa non recessit, contempta magis se submisit. Et quoniam humiliter oranda perseuerauit, quod poposcerat, accipere meruit. Hanc orandi assiduitatem commendat etiam parabola illa de muliere uidua, quę durum et fastidiosum iudicem petendi improbitate, ut ipsam de aduersarii iniuria uindicaret, compulit, et illa alia parabola de homine, qui nocte intempesta


1101. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

affectum. quem non solum cum rogamus , quamquam tunc magis, uerum etiam cum non rogamus nos habere necesse est, ut impleatur quod Apostolus ait: Sine intermissione orate! Post gloriosam Domini ascensionem | de ipsis eius apostolis traditum est, quod perseuerantes erant in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius. Et si apostolis opus erat iugiter orationum sacrificio, quis tutum se a tentationum periculo sperabit, nisi semper orauerit?


1102. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

orationes, postulationes, gratiarum actiones pro omnibus hominibus, pro regibus et omnibus qui in sublimitate constituti sunt, ut quietam et tranquillam uitam agamus in omni pietate et castitate. Denique Dominus noster etiam pro persecutoribus nos orare iussit, et ipsemet pro illis, a quibus probra, maledicta, uerbera et in crucem actus mortiferas plagas patiebatur, orauit Patrem ignosci-que eis postulauit. Quanti autem id meriti sit, primus martyr Stephanus ostendit, qui iis, a quibus lapidabatur,


1103. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

leprę morbo laborantem sanitati restituit. Nec terrenis corporibus modo, uerum etiam cęlestibus iusti atque fidelis hominis pręualet oratio. Iosue, Israhelitici exercitus dux, oblatis Deo precibus solem et lunam stare compulit, donec inimicos ad fugam conuersos persecutus internicione delerat. Pro Ezechia rege supplicante angelus e cęlo delapsus pugnauit et Assyrios, qui ipsum obsederant, concidit: centum octoginta quinque milia uirorum una nocte fuere desyderata. Nullus unquam exercitus tam feliciter armis conflixit quam eo tempore sua


1104. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ne supplicationibus nostris propitietur Deus, peccata obstant. In Hieremia scriptum est: Opposuisti nubem, ne transiret oratio. Vnde idem propheta sub persona plebis peccatricis coram Deo quęritur et ait: Nos inique egimus | et ad iracundiam prouocauimus. Iccirco tu inexorabilis es. Nisi enim omnium prorsus delictorum, quę commisimus, nos poenituerit | et de omnibus pariter dolore moerore-que satisfacere studuerimus, frustra


1105. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

supplicatoribus lamentatur in Euangelio Saluator noster dicens: Quid uocatis me: Domine, Domine, et non facitis quę dico? Quod si forte contigerit, ut per inuocationem diuini nominis miraculum aliquod efficias, noli propterea credere Deum tibi reconciliatum | si in delicto perseueras. non tuo merito id conceditur, sed necessitati aliorum. Multi, inquit, dicent mihi in illa die: Domine, Domine, nonne in nomine tuo prophetauimus et in nomine tuo demonia eiecimus et in nomine tuo uirtutes multas


1106. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pertinacię iratus, ad Hieremiam prophetam loquens ait: Tu ergo noli orare pro populo hoc, nec assumas pro eis laudem et orationem. Et non obsistas mihi, quia non exaudiam te. Timeant itaque horum uerborum sententiam, qui in peccato persistere non timent. Quod si in scelere perseueraturum aliquem constaret, nemo fidelis pro salute illius orare auderet, nisi sibi licere arroganter crederet, quod non licuit prophetę. Nos uero ideo etiam pro obstinatissimis rogamus, quia nescii futurorum speramus ad poenitentiam


1107. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ait: Tu ergo noli orare pro populo hoc, nec assumas pro eis laudem et orationem. Et non obsistas mihi, quia non exaudiam te. Timeant itaque horum uerborum sententiam, qui in peccato persistere non timent. Quod si in scelere perseueraturum aliquem constaret, nemo fidelis pro salute illius orare auderet, nisi sibi licere arroganter crederet, quod non licuit prophetę. Nos uero ideo etiam pro obstinatissimis rogamus, quia nescii futurorum speramus ad poenitentiam redituros. Certum est tamen cassas


1108. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nunc illos conueniamus, qui peccandi assuetudine obdurantur | qui-que graui aliquo execrando-que commisso crimine ueniam desperant. et cum ad poenitentiam conuerti alteris arduum uideatur | alteris uanum, utrique in proposito perditissimę uitę immobiles perseuerant. Enitendum est, si quo modo possimus, quod irrationabiliter conceperunt, ratione discutere. qua fortasse compulsi | mortiferum uenenum euomere curabunt quod hauserunt. Tu qui multum temporis peccando consumpsisti | et


1109. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Si adulterium, si homicidium perpetrasti, utrunque Dauidi, cum se peccasse doluisset, est remissum. Matth. Zacheus Si foenore et usuris rem quęsisti, hoc Mattheo Zacheo-que fuit condonatum. Paulus Si persecutus es Ecclesiam Dei, de hoc facta est gratia Paulo. Petrus Si pernegasti Dei Filium, de hoc Petro fuit uenia data. Manasses Si stellas adorasti, si diis alienis templa aras-que posuisti,


1110. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

propositionis in templo. Quicquid in his fuit significatum, in tui Domine glorificati corporis sacramento credimus impletum. atque ideo non quod uidemus in eo, sed quod credimus adoramus. ut Petri apostoli tui promissum te donante nobis persoluatur dicentis: In quem nunc non uidentes creditis, credentes exultabitis lętitia inenarrabili et glorificata | reportantes finem fidei uestrę salutem animarum uestrarum. hoc illud est quod et ipse dixeras : Beati qui non


1111. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est, reget illos | et deducet eos ad uitę fontes aquarum | et absterget Deus omnem lachrymam ab oculis eorum. Quas ergo tibi gratias benignissime Domine pro tam immenso munere agemus? quę pręconia, quas laudes persoluemus? Nihil aliud a nobis exigere uideris | quam ne polluto ore tua dona contaminemus. At hoc etiam nisi te imbecillitatem nostram adiuuante pręstare nequimus.


1112. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

si te peccati poenituerit | ueniam-que fueris precatus. Omnibus patet ad Dominum reditus, et reuertenti misericordia denegatur nemini. Quod si redire neglexeris | et in aliquo flagitio pertinaciter perseuerans ad sancta sanctorum non timueris accedere, diabolo ad te possidendum perdendum-que aditum aperies. Nam de Iuda quoque scriptum est, quod post bucellam Sathanas in eum introiuit.


1113. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ait enim: Ioan. 6 Nisi manducaueritis carnem Filii hominis | et sanguinem eius biberitis, non habebitis uitam in uobis. Verentur itaque diuinis libamentis uesci, et in peccato perseuerando Deum offendere non uerentur. Communicare quidem non debent, nisi rite atque ordine pręparentur | sed pręparari ita eos oportet, ut communicatione digni habeantur. Alioquin et indigne accedens perit propter temeritatem | et accedere nolens


1114. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esse medicorum testimonio probare nititur. Eo interdum impatientię quidam procedunt, ut suis prępositis insultent delicatiora exigentes quam quibus illi contenti sunt. Carebit hoc uitio, qui eorum uitam uictum-que persępe considerabit, quos Deo constat placuisse, memoriter-que tenebit, quid illi in solitudine degentes esitarint | quid-ue potarint. quibus (ut Hieronymus ait) coctum aliquid accepisse luxuria


1115. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui suę Ecclesię iussa contemnit? De vitio ieivnare nolentivm ventriqve indvlgentivm. Caput XXIV Quanuis autem aliquis in uoluptatibus flagitiis-que perseueret et obduret, si tamen cum iubetur ieiunat, futurę emendationis nonnulla spes est. Non est enim in illo penitus extinctus Dei timor, qui uel hac una in re formidat non obtemperare |


1116. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hominum uiribus poterit aboleri. Quanuis cuncta defecerint, illa cui neque portę inferni pręualere queunt, non deficiet. et hęc est uictoria quę uincit mundum fides nostra. Quę si obteri unquam potuisset, prius (ut equidem reor) pedibus multorum qui pręsunt, quam eorum qui persequuntur, obtrita fuisset. Plurimi quippe ideo clericatum profitentur | et ecclesiasticas ambiunt dignitates, ut ditentur. et cum ditati fuerint, ut deliciis uoluptatibus-que fruantur.


1117. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

panibus et saturati estis. Et quoniam uoluptariam uitam ęterni supplicii dolor sequitur, iisdem dicitur: Luc. 6 Vę uobis qui saturati estis, quia esurietis. De perseverantia virtvtvm. Caput XXVI Cum autem omnis capessendarum uirtutum labor in cassum cederet, nisi ei pręsidio perseuerantia foret, hoc ueluti opportuno dictarum dicendarum-que rerum loco eam


1118. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

esurietis. De perseverantia virtvtvm. Caput XXVI Cum autem omnis capessendarum uirtutum labor in cassum cederet, nisi ei pręsidio perseuerantia foret, hoc ueluti opportuno dictarum dicendarum-que rerum loco eam inserere operęprecium erit. ut qui hactenus digne laudabiliter-que uersati sunt, intelligant neque deinceps sibi cessandum, donec ad finem usque peruentum fuerit.


1119. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hoc ueluti opportuno dictarum dicendarum-que rerum loco eam inserere operęprecium erit. ut qui hactenus digne laudabiliter-que uersati sunt, intelligant neque deinceps sibi cessandum, donec ad finem usque peruentum fuerit. Qui enim perseueruerit usque in finem, hic saluus erit. Ad perseuerantiam nos hortatur Apostolus cum ait: ad Cor. prima 9 Omnes quidem currunt, sed unus accipit brauium. Sic currite ut comprehendatis.


1120. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

erit. ut qui hactenus digne laudabiliter-que uersati sunt, intelligant neque deinceps sibi cessandum, donec ad finem usque peruentum fuerit. Qui enim perseueruerit usque in finem, hic saluus erit. Ad perseuerantiam nos hortatur Apostolus cum ait: ad Cor. prima 9 Omnes quidem currunt, sed unus accipit brauium. Sic currite ut comprehendatis. Frustra enim prępeti fertur cursu,


1121. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ac debiles ante tribunal Iudicis ingenti timore trepidabunt, illa tunc in Christo exultabit et ridebit, iam certa de pręmio ipso, de quo dicitur: Date ei de fructu manuum suarum, et laudent eam in portis opera eius! Opera utique in quibus perseuerauerit , in ipso paradisi ingressu extollant illam | et spiritibus angelicis beatorum-que coniungant choro. ut quę indesinenter Deo seruiuit, iam indesinenti felicitate perfruatur. Quis est, qui dum


1122. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et non potius semper se minus fatigari agnoscat | quam ut mereri possit quod sperat? Attende igitur non solum ea quę recepisti, sed etiam quę promissa sunt, et demum in eo quod bene coeperis, perpetuo perseuerabis. pariter-que cum Zacharia sacerdote in Euangelio dices: Seruiamus illi in sanctitate. et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris! Primo quidem in fide perseuerandum est, ne labescente fundamento quicquid


1123. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sunt, et demum in eo quod bene coeperis, perpetuo perseuerabis. pariter-que cum Zacharia sacerdote in Euangelio dices: Seruiamus illi in sanctitate. et iustitia coram ipso omnibus diebus nostris! Primo quidem in fide perseuerandum est, ne labescente fundamento quicquid superędificatum fuerit corruat. Nam sicut fides absque operibus mortua est, ita opera sine fide uana sunt, et licet temporaria mercede non fraudentur, ęterna tamen remuneratione priuantur. Fidei autem perseuerantiam Ioannes


1124. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Primo quidem in fide perseuerandum est, ne labescente fundamento quicquid superędificatum fuerit corruat. Nam sicut fides absque operibus mortua est, ita opera sine fide uana sunt, et licet temporaria mercede non fraudentur, ęterna tamen remuneratione priuantur. Fidei autem perseuerantiam Ioannes apostolus nobis commendat dicens: Quod audistis ab initio, in uobis permaneat. | quia si in uobis permanserit, quod audistis ab initio, et uos in Filio et Patre permanebitis. Dominus etiam in Apocalypsi: Esto fidelis inquit usque ad mortem, et dabo


1125. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dicens: Quod audistis ab initio, in uobis permaneat. | quia si in uobis permanserit, quod audistis ab initio, et uos in Filio et Patre permanebitis. Dominus etiam in Apocalypsi: Esto fidelis inquit usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Deinde in spe quoque perseuerandum est, ut sicut per fidem ita et per spem habitet in nobis Christus. Habemus enim Apostoli testimonium affirmantis nos esse domum Christi, si fiduciam et gloriam spei usque ad finem firmam retineamus. Postremo


1126. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| et Deum diligit, hic quotidie agere studet, quicquid ei gratum acceptum-que fore confidit. Assiduus est in oratione, semper patiens in aduersis, in omnibus Dei mandatis perpetuo se exercens. Quantum autem in offerendis precibus perseuerare prodest, testis est Chananea mulier, quę repulsa non recessit, despecta sustinuit | et dum suppliciter orando perseuerat, facta est uoti sui compos, dicente Domino: Fiat tibi sicut uis! Testis est Barthimeus cęcus, cuius perseuerans clamor oculos ei quos non


1127. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

semper patiens in aduersis, in omnibus Dei mandatis perpetuo se exercens. Quantum autem in offerendis precibus perseuerare prodest, testis est Chananea mulier, quę repulsa non recessit, despecta sustinuit | et dum suppliciter orando perseuerat, facta est uoti sui compos, dicente Domino: Fiat tibi sicut uis! Testis est Barthimeus cęcus, cuius perseuerans clamor oculos ei quos non habebat impetrauit. Increpabatur ut taceret | tanto ille magis clamabat: Fili Dauid miserere mei. ab hac precatione


1128. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quantum autem in offerendis precibus perseuerare prodest, testis est Chananea mulier, quę repulsa non recessit, despecta sustinuit | et dum suppliciter orando perseuerat, facta est uoti sui compos, dicente Domino: Fiat tibi sicut uis! Testis est Barthimeus cęcus, cuius perseuerans clamor oculos ei quos non habebat impetrauit. Increpabatur ut taceret | tanto ille magis clamabat: Fili Dauid miserere mei. ab hac precatione non cessauit, donec uisum recepit. Testes sunt et apostoli, de quibus est scriptum: Omnes erant perseuerantes


1129. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cęcus, cuius perseuerans clamor oculos ei quos non habebat impetrauit. Increpabatur ut taceret | tanto ille magis clamabat: Fili Dauid miserere mei. ab hac precatione non cessauit, donec uisum recepit. Testes sunt et apostoli, de quibus est scriptum: Omnes erant perseuerantes unanimiter in oratione cum mulieribus et Maria matre Iesu et fratribus eius. Denique, testis est ipse Saluator noster et Dominus, qui ut precibus instare suo nos doceret exemplo, et pernoctasse in oratione dicitur | et factus in agonia prolixius orasse.


1130. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mihi Pater meus regnum, ut edatis et bibatis super mensam meam in regno meo, et sedeatis super thronos duodecim iudicantes duodecim tribus Israhel. Ad hęc omnino necessarium est, si salui esse cupimus, ut in omnibus Dei pręceptis perseueremus, cauendo illa quę uetantur | et quę iubentur faciendo. Beatus est qui cum psalmista dicere potest: Concupiuit anima mea desyderare iustificationes tuas


1131. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

te para. Volenti atque conanti pietas aderit diuina manum-que porriget | et te a malis liberabit ne pereas. Ex pecude tandem in hominem uersus, in his quę Dei sunt assuescere incipies, assuefactus perseuerabis, perseuerans uinces, uictor coronaberis. Talem se Paulus apostolus exibuerat, cum diceret: Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui | de reliquo reposita est mihi


1132. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Volenti atque conanti pietas aderit diuina manum-que porriget | et te a malis liberabit ne pereas. Ex pecude tandem in hominem uersus, in his quę Dei sunt assuescere incipies, assuefactus perseuerabis, perseuerans uinces, uictor coronaberis. Talem se Paulus apostolus exibuerat, cum diceret: Bonum certamen certaui, cursum consummaui, fidem seruaui | de reliquo reposita est mihi corona iustitię,


1133. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cursum consummaui, fidem seruaui | de reliquo reposita est mihi corona iustitię, quam reddet mihi in illa die iustus Iudex; non solum autem mihi sed et omnibus qui diligunt aduentum eius. O felicem illius perseuerantiam cui in fine cum Paulo sic gloriari licebit | et cum eodem sic sperare. Huic perseuerantię uirtuti contrarium uitium est animi inconstantia uolubilitas-que mentis. quę quam fugienda sit, docere ope diuina fretus


1134. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

solum autem mihi sed et omnibus qui diligunt aduentum eius. O felicem illius perseuerantiam cui in fine cum Paulo sic gloriari licebit | et cum eodem sic sperare. Huic perseuerantię uirtuti contrarium uitium est animi inconstantia uolubilitas-que mentis. quę quam fugienda sit, docere ope diuina fretus nunc enitar. De levitate ad vitia relabentivm Caput XXVII


1135. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

Incipit Liber Tertius Spei. De prudentia et simplicitate. Caput I Vt autem in his quę bona sunt, constanter fideliter-que perseueremus, prudentia nobis opus est. opportune igitur de hac uirtute nunc disseremus. Quę ut uirtus sit, ab omni subdolę mentis malignitate aliena esse debet, ut ne quem offendas, sed cum tibi tum aliis prodesse possis. Obserua


1136. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Neque tamen qui mediocri scientia pręditi sunt, a spe beatitudinis excluduntur. Si uis inquit ad uitam ingredi, serua mandata! Diuinę igitur legis tantum quę ad bene beate-que uiuendum pertinent institutiones nosse | et eas opere persequi, satis perfecta est hominis sapientia. Quanquam illius perfectior, qui insuper dilargitis rebus modico contentus Christum sequitur | et corporis quoque puritatem seruat repudiatis connubiis, ut casto Domino propius accedat meritis castitatis


1137. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mundi elegit Deus, ut confundat fortia. Per piscatorum quippe et uulgarium hominum prędicationem superauit philosophos, et per inermes martyres | regum imperatorum-que potentiam. Quidni? si iidem ipsi qui persequebantur Christianos facti sunt Christiani, et Ecclesię propugnatores, qui Ecclesię hostes erant? Seruire coeperunt Christo, qui imperabant mundo. Christus igitur (ut Apostolus ait) factus est nobis sapientia et iustitia et


1138. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sed considerate. nihil leue ab ipso prolatum auditur, sed serium semper et graue ponderis-que multi. Neque enim prius uerbum emittit | quam quo casurum sit cogitet. Sapiens ut semper sapiens sit studet | ut-que cum Salomone dicere possit: Sapientia quoque perseuerauit mecum. Quęris quo pacto semper sapiens esse queat, cum nemo sit qui non peccet, cum septies in die cadat iustus? Sed quemadmodum iustus cum ceciderit, cito surgendo iusti


1139. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

huius mundi | stulticia est apud Deum. et iterum: Stultam fecit Deus sapientiam huius seculi. Hic sane fuit antiquorum deos colentium error, qui olim uidebatur esse sapientia | sed postquam Euangelii ueritas etiam ab iis qui eam persequebantur, recepta est, apparuit colendorum deorum ritum non sapientiam fuisse sed stulticiam. Tunc pharaonis sapientium uirgę a uirga Moysi deuoratę sunt | et omne diaboli commentum uirtute crucis Christi superatum. tunc mulier sanguine


1140. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Christi fimbria recepit sanitatem, quia gentilitas desiit uictimarum cruorem demonibus fundere, ubi in Christo Deum cognouit, quem in spiritu coepit adorare. Adhuc tamen ista infidelitatis sapientia in illis perseuerat, qui somnia sortes-que obseruant | et naturas hominum ex stellarum influxibus pendere iudicant | et incantationibus diaboli magis quam piis Ecclesię precibus delectantur. In his omnibus stultus sit oportet, qui apud Deum sapiens


1141. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

His nonnulli quoque ex nostris mihi similes uidentur, quibus non est satis nosse quomodo ueram perfectam-que beatitudinem assequi possint, sed altiora se indagare conantur | et ea quidem quę nisi fides teneat, ratio non explicat, curiosius perscrutari solent. Vnde fit, ut plerunque ab eo etiam quod recte didicerant aberrent | et dum Christum se tenere putant, de manibus elapsum non animaduertant. Plena


1142. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ipse Dominus noster Christus docuit | nec apostolos suos passus est desidia ocio-que torpere, sed Spiritu Sancto repletos per diuersas orbis partes dimisit, ut errantes docendo in uiam ueritatis reuocarent. atque illos quidem non itineris labor, non persecutionis immanitas ab officio deterruit | et te pigebit illorum saltem, a quibus nihil mali metuis, tuę sapientię medicamenta conferendo | saluti consulere? et multorum animas Domino tuo lucrari? Satis hęc de


1143. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Hac de causa profecto etiam malos homines in mundo nasci ac uiuere credimus, non ad suam ipsorum qui damnandi sunt, sed ad illorum qui saluandi utilitatem. ut cum nullo malorum odio, nulla persecutione, nullis iniuriis | a iustitię pietatis-que proposito repelli potuerint, multo plus gratię sibi apud Deum comparent | quam comparassent, si nihil in uita aduersi paterentur. Ad hęc ipsa summi rerum Opificis prouidentia cum bona multa


1144. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sathanas / Zabulon Sathanas et Zabulon Hebraicum est; hic fluxus noctis interpretatur, ille aduersarius. quoniam in tenebris demonum sunt opera | et perpetuo odio persequuntur sanctitatem. Spiritus nequam Hi etiam spiritus nuncupantur, sed non sine additamento malicię uel nequitię. Spiritus enim sunt | omni prorsus prauitate


1145. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| et conculcabis leonem et draconem. Beemoth / Leuiatan Beemoth et Leuiathan in historia Iob legitur, quos elephantum et cętum uocari diximus | alter tamen proprie bestialis interpretatur, alter persequens eos; quasi enim ferocissima bestia nunquam ab hominum persecutione conquiescit. Vulpis Vulpis pręterea quia fraudulentus est appellatur , ut in


1146. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Beemoth / Leuiatan Beemoth et Leuiathan in historia Iob legitur, quos elephantum et cętum uocari diximus | alter tamen proprie bestialis interpretatur, alter persequens eos; quasi enim ferocissima bestia nunquam ab hominum persecutione conquiescit. Vulpis Vulpis pręterea quia fraudulentus est appellatur , ut in psalmo: Partes uulpium erunt. Et qui uersutiam eius


1147. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cui autem Deus benedixerat, ei Balaam maledicere nequiuit. Balach exclusio interpretatur et deuoratio. Ideo ergo Balach est diabolus, quia seruos Dei ab hęreditate cęlestium bonorum excludere molitur | et in illos infidelium excitat odia, persecutionibus cupiens auertere a fide | atque auersos deuorare. Rex Gai Idem est rex Gai. Gai pręruptum dicitur siue uorago, quę est infernus, demonum domicilium. Hunc regem


1148. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

maiorem sustinet demonum inuidiam. Nam cum ipsi a Deo recesserint, ei maxime irascuntur, quem Deo proxime accedere animaduertunt. Vnde Apostolus: Ad Timot. s. iii. Omnes inquit qui uolunt pie uiuere in Christo Iesu, persecutionem patiuntur. Eos etenim nequissimi spiritus | uel per insomnia illudere contendunt | uel per horrendas apparitiones terrere | uel per blandimenta turpis uoluptatis irretire | et quanuis uicti semper discesserint, semper


1149. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ad pugnam quippe non ad quietem in hoc terrę theatro missi sumus, ut neque fortes nisi pręcedentibus meritis mercedem accipiant | neque ignaui mulctam, nisi cum ab hoste uicti apparuerint. Non est ociosa Dei militia. placuit ei fideles suos laboribus, fatigationibus, erumnis, persecutionibus, malorum odiis iniuriis-que experiri. Vnde angelus ad Tobiam: Tob. XII Quia acceptus eras Deo inquit, necesse fuit, ut tentatio probaret te. Iccirco nec in oratione


1150. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

qui Christi sunt, in certamine suę carnis probentur. et qui uicerint, eo ascendant, ubi ęternę pacis ineffabili bono perfruantur. Hac tanta ergo proposita mercede constanter pugnemus | et omnes perniciosę cupidinis ictus perseueranti conseruandę innocentię studio irritemus. Quod si et a bestiis et ab hominibus et ab omni prorsus periculo nos defendimus ac tuemur, ne uitam istam breuissimam ac miseriarum plenam amittamus, quanto acrius improbis pręsentium uoluptatum appetitionibus renitendum est | pro


1151. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

opere destruentes. Quod ergo non quęsierit gloriam suam ad humanitatem pertinet, quod autem quęsierit et iudicarit, ad diuinitatem refertur. Quanuis enim humanitas et diuinitas una persona Christi sit, sępe tamen et dicere aliquid et facere illi placuit, quod non erat utrique naturę commune. ut per ea quę hominis sunt, hominem agnosceremus, et quę Dei Deum. Nam in Christo uel hominem sine Deo | uel Deum sine homine confiteri | hereticorum impietas est.


1152. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pro nobis ad inferos descendit, pro nobis resurrexit, pro nobis in cęlum ascendit. Postremo nihil uel dixit uel fecit, quod non eo spectaret, ut ęterna nobis donaretur beatitudo. Mattheum de publicano apostolum, Petrum de negatore cęlestis regni clauicularium, Paulum de persecutore fidei fecit propugnatorem. Mulieri peccatrici peccata dimisit. et: Non ueni inquit uocare iustos, sed peccatores ad poenitentiam. denique pastor bonus animam suam posuit pro ouibus suis. et quos dilexit, usque in


1153. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in desertum locum | et ibi orabat. Luc. VI et in Luca, quod noctibus exiens in monte Oliueti morabatur | quod-que pernoctabat in oratione. In quo quidem et tempora et loca orationi magis accomoda nobis requirenda esse innuit. ut autem perseuerantius oremus, factus in agonia prolixius orauit. Sublatis quoque in cęlum oculis orasse traditur, ut et tu dum oras, mentis oculos ad Deum cui supplicas intendas | et non alio uerba, alio cogitationes ire sinas. Parum efficax est lubricę uagę-que mentis oratio | et non


1154. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

debeas. cum quibus conuiuere, colloqui, conuersari, quos declinare ac fugere oportet. Relinquendi sunt, quorum tibi nota fuerit peruersę mentis pertinacia, id est, qui uel errorem suum deposituri non uidentur | uel a scelere in quo perseuerant recessuri. Nocuit Israhelitico populo habitasse cum Aegyptiis. Inde enim Moyse duce egressi ritu eorum uiuere uolebant, crapulari, ludere, diis gentilium sacrificare


1155. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uiribus-que pollere. Quasi uero infirmata sit dextera Excelsi | et eam Ecclesiam, quam labore pauperum fundauit et auxit, pręsidio pauperum tueri nequeat? seruare non possit? Dicant igitur, cum populus Christianus multo grauiores persecutiones pateretur | quam modo patitur, quis tunc antistitum eius diues erat? quis arma tractabat? quis uim uiribus repellebat? Cędebantur quidem Christiani, sed Christi religio perire non poterat. Quin immo quanto magis


1156. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

magna mererentur. Quod autem sequitur: Sed nunc qui habet sacculum, tollat similiter et peram. et qui non habet, uendat tunicam suam et emat gladium, non reor esse simpliciter pręceptum, sed imminentis persecutionis causa denunciatum. per sacculum quippe ac peram | famis et sitis futurę malum innui, per gladium patientia martyrii designari mihi uidetur. sacculus enim et pera uictui seruit, gladio autem fidei ab impietate persequentium defendimur.


1157. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non reor esse simpliciter pręceptum, sed imminentis persecutionis causa denunciatum. per sacculum quippe ac peram | famis et sitis futurę malum innui, per gladium patientia martyrii designari mihi uidetur. sacculus enim et pera uictui seruit, gladio autem fidei ab impietate persequentium defendimur. notandum Porro per ea quę superius dicta sunt, rerum quęrendarum solicitudo tollitur, non ocium imperatur. Quęrite, inquit, primum regnum Dei!


1158. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

prolixior sim. Illud tantum commemorabimus, quod ei cum aliis fuit commune. Omnes quippe apostoli omnibus quę habebant relictis secuti sunt Dominum, magis eligentes in paupertate cum Christo uiuere | quam in diuitiis cum hoc mundo | et persecutiones et uerbera et necem cum illo sustinere | quam cum terrę regibus honorari, cum semel gustassent, quam suauis | quam dulcis est Dominus animę quęrenti eum. Sanctę


1159. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

in amore audacia, Nicodemum commendat liberalitas. Mixturam ad corpus ungendum myrrhę et aloes attulisse fertur, quasi libras centum. Non pepercit impensę, dum suo erga Dominum satisfacere nititur affectui. Hi ergo cum in finem usque Christum suum dilexissent, ostenderunt perseuerantia opus esse in amando. Io. xx. Perseuerauit Maria ad monumentum plorans, et prima resurgentis Domini gloriam uidere meruit | et quia proposuerat, nisi inuento dilecti corpore inde non


1160. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | Section]

centum. Non pepercit impensę, dum suo erga Dominum satisfacere nititur affectui. Hi ergo cum in finem usque Christum suum dilexissent, ostenderunt perseuerantia opus esse in amando. Io. xx. Perseuerauit Maria ad monumentum plorans, et prima resurgentis Domini gloriam uidere meruit | et quia proposuerat, nisi inuento dilecti corpore inde non recedere, digna fuit cum reuiuiscente prius quam cęteri colloqui | et tam admirandę eius resurrectionis nuncia


1161. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ut et peccata caueantur et colatur uirtus | ac simul iuuetur proximus | et honoretur Deus. Oportet itaque finem esse bonum, quo dirigatur charitas. qui si malus fuerit, quicquid uel sibi uel amico blanditus egeris, non charitas est, sed sub charitatis persona latens exitiale odium. A quo quidem discipulos suos cauere uolens Dominus ait: Io. XIII Mandatum nouum do uobis, ut diligatis inuicem, sicut dilexi uos.


1162. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quę ne uitę quidem nostrę parcere nos hortatur, dum consultum uolumus proximorum saluti. Et certe pręferendum est cuiusque hominis animę perenne bonum caduco et transitorio uitę nostrę bono. exempli gratia: sęuiente in christianos persecutione aliquis tormentorum necis-que metu uidetur Christum negaturus; tunc tu debes animum eius in spem uitę melioris errigere | nec pati, ut te tacente et mortis uitante periculum ille separetur a Christo | iungatur-que diabolo | et in ęternum pereat. Mori tibi multo magis


1163. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

rebus | in eos qui pariter indigent, ratio aliqua ducenda erit | cognationis, conditionis, religionis | ac bonitatis. et hoc quoties opus erit uel docere ignaros | uel corripere delinquentes | uel exhortari pigros | uel consolari afflictos | uel tolerare iniuriosos | uel etiam pro persecutoribus orare. Item cum oportebit pascere esurientes, potare sitientes, inuisere infirmos, suscipere peregrinos, tegere nudos, redimere captiuos | et funerare defunctos. Atque hęc fere sunt charitatis pietatis-que officia


1164. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Caput III Matth. V Diligite, inquit, inimicos uestros, benefacite iis qui oderunt uos | et orate pro persequentibus et calumniantibus uos. Quoniam tribus quidem modis ab aduersariis nostris offendimur, his iisdem ut illis propiciemus iubemur. hoc est, corde, opere | et ore. Illi in corde odium seruant, tu retine dilectionem. Illi opere lędunt,


1165. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cum nullum finem inueniret inuidia, quandiu uiueret ille cui inuidebatur, falsis testimoniis circumuentum accusant | et totis animis ad necem innocentis maleuoli homines concitantur. Neque ideo te excusatum putas, quia pharisei iustum persecuti sunt, tu peccatorem. Neminem sic odisse debes, ut nocere uelis. Proinde ęquales patienter feras, in minores ita animaduertas, ut crimen detestari, illos autem diligere uideare. Ob hoc


1166. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cum ergo et prędiorum tuorum prouentus nullo diripiente integer intactus-que seruabitur | et ex commercio liberę negociationis plurimum lucri accedet, Deo gratias age | et ea quę benigne suppeditantur, non ad luxum tibi dari existima, sed ad exercendę uirtutis occasionem. Quantum personę ac dignitati conuenit rebus tuis utere. quicquid autem supereffluere uideris, totum ad munificentiam liberalitatem-que conuerte | et hoc quod luxuria exigit, quod ambitio exposcit, quod turpis consumere appetit uoluptas, incipe pauperibus dilargiri. peregrinos hospitio


1167. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cum carnalibus blanditiis non acquiescimus. facimus bonum, cum iussis pręceptis-que paremus diuinis. Pacem inquirimus, cum carnis petulantiam ieiuniis, uigiliis, laboribus domando compescimus. Et quoties in hac contentione obnixe ac perseueranter stamus, pacem illam quę cum Deo est sequimur | et eam quę cum concupiscentiis est refutamus. Pellantur igitur ab animo uitia, ut locus uirtutibus detur; dominetur spiritus, ut spiritui subiecta obediat caro, ut pacem quę


1168. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ideo autem non erit, quia uita quoque defuncti eo descendunt, ubi nulla est quies, nullum ocium, sed assiduus labor, sempiternus horror, supplicia nunquam finienda. Talia quippe manent simulatores ipsos pacis | et sub amicicię persona latentes insidiatores. Non enim Deo obediunt, sed prauę mentis libidinem secuti, quod ipse prohibet hoc agunt. Dei omnipotentis lex est: Leuit. XIX Non mentiemini | nec


1169. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

IIII Quid habes, quod non accepisti? Si non accepisti, ora ut accipias. Petenti datur, pulsanti aperietur. Incipe uelle, et mereberis accipere. Si acceperis, constanter retine, fideliter operare, ut bono summo, quod in iis quę pręcepta sunt perseuerantibus datur, dignus inueniaris. Firmus esto in fide, longanimis in spe, ardens in charitate. Sume scutum fidei, in quo possis omnia tela nequissimi ignea extinguere. Sine fide placere Deo


1170. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

beati qui lugent, quoniam ipsi consolabuntur. beati qui esuriunt et sitiunt iustitiam, quoniam ipsi satiabuntur. beati misericordes, quoniam ipsi misericordiam consequentur. beati mundo corde, quoniam ipsi Deum uidebunt. beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. beati estis cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est


1171. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

misericordiam consequentur. beati mundo corde, quoniam ipsi Deum uidebunt. beati pacifici, quoniam filii Dei uocabuntur. beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam, quoniam ipsorum est regnum cęlorum. beati estis cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis. Sint ergo in te istę uirtutes in terra, ut et nunc spe beatus sis | et postea beatior


1172. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

inuisibilis Dei fruamur conspectu | et plene uere-que beati simus. Ad Philip. 3 Ideo et Apostolus quę retro sunt obliuiscens, ad ea uero quę sunt priora extendens seipsum, ad destinatum persequitur brauium supernę uocationis Dei in Christo Iesu. Talis est omnis iustus. de quo psalmista ait: ps. XCI Iustus ut palma florebit, sicut cedrus Libani multiplicabitur. quod


1173. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

emendemus, sin aliena, ęquo animo feramus. Vsu enim uenire solet, ut malis odio boni sint, arrogantibus mites, casti incontinentibus, impiis religiosi. Veruntamen si Deo placuerimus, nihil nobis nocere poterunt hominum iniustę persecutiones. Quin immo beati sunt qui persecutiones tolerant propter iustitiam. Abel. Ioseph Abel a fratre ob inuidiam occiditur. et idem liuor in Iosephum innocentem fratres compulit sęuire.


1174. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Vsu enim uenire solet, ut malis odio boni sint, arrogantibus mites, casti incontinentibus, impiis religiosi. Veruntamen si Deo placuerimus, nihil nobis nocere poterunt hominum iniustę persecutiones. Quin immo beati sunt qui persecutiones tolerant propter iustitiam. Abel. Ioseph Abel a fratre ob inuidiam occiditur. et idem liuor in Iosephum innocentem fratres compulit sęuire. Dauid. Prophetę. Iob


1175. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ideo quippe et apostoli gaudebant in contumeliis pro nomine Iesu susceptis. Martyres Gaudebant et sancti martyres pro ueritate suppliciis affecti, quoniam per ea Deum se magis demereri sciebant. Intrepidi igitur iugula persecutoribus ferienda porrexerunt, ut fidem Domino integre seruatam sanguis effusus testaretur | et uirtus nullo superata tormento pręmia caperet felicitatis ęternę. Nihil igitur nocere potest uiro iusto, nec miser est, quem iam


1176. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

autem recte incedere conspicies, eorum consyderatio magis et ad amplectendam accendet uirtutem. Futurorum uero memoria et terrebit te minis mortis ęternę ne pecces, et hortabitur uitę perennis pollicitationibus, ut in bonis actibus perseueres, nullo labore defatigatus, nullo impeditus pręsentium incommodorum periculo | omnia dura atque aspera uincens animi promptitudine, dum ad summum bonorum peruenire contendis. Et hoc quidem erit | non


1177. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in prophetis ad arguendos reges animi magnitudo. Petrus. Ioannes. Paulus Inter apostolos quoque eminuit in Petro erga Dominum pietas, in Ioanne puritas, in Paulo charitas, in omnibus ueritatis prędicandę studium patientia-que persecutionum. Et cum ita sit, tollitur omnino illa necessitas omnium pariter habitarum uirtutum una habita | parilitas-que cunctarum. Quę si esset, nemo magis ista quam illa uirtute


1178. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deo donante pręstiterimus | omnes-que bonitatis ac sanctimonię numeros impleuerimus, fragilitatis humanę memores semper simus. dicente Apostolo: Qui stat uideat ne cadat. Non enim propriis uiribus confidendum, sed omnis bene agendi bene-que perseuerandi fiducia in Deo sita sit, sine quo ne cogitare quidem quod bonum est, nostra ualet imbecillitas. Animum autem ita ut exposuimus institutum atque compositum quę commoda sequantur quis ęstimet? non est tamen silentio


1179. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

meruit. Quid multa? Diuini homines adhuc in terra degentes cęlo imperant. Iosue X Sol et luna ad orationem Iosue ducis cursum suum frenare coacti sunt, donec ille hostem persecutus ulcisceretur. Et si celestia sanctis tuis, Domine, seruiunt, quanto magis terrena? Non immerito igitur tibi seruiendo regnant, tibi famulando dominantur. Apostoli Apostoli tui, Domine, desperatas


1180. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quos imitari debemus, eis inuidere uelle. accidia Alterum leprę genus florere dicitur | ac totum quidem corpus a capite usque ad pedes occupare | quę tamen munda esse putatur, nisi caro uiua apparuerit. Hanc equidem mentis torporem esse reor | et ad ea persoluenda quę tenemur ociositatem atque ex tedio neglectum, quod uitium accidiam appellant. Ea sane totum hominem possidet, dum mollem penitus et effoeminatum reddit. Munda autem est nisi caro uiua apparuerit, quia uitium istud nec stultis, in quibus


1181. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

olim sub lege erant? Quis enim nescit | eum magis teneri | qui iam accepit beneficium | quam qui promissum adhuc expectant? Illud autem quod ab Israhelitis multo tempore fuit speratum, nobis in aduentu Christi est persolutum. Tanto igitur plus ingratitudinis committimus mandatis Domini non obtemperando, quanto plus accepimus gratię. Ex his quę dicta sunt, liquido apparet | inter peccata, quę ad mortem committi


1182. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ęterni esse obnoxium | et inferni supplicia grauitate distare non tempore. quoniam exilii eorum omnium qui illuc relegantur, finis est nullus. Restat nunc ut de mortifero crimine in communi loquendo, quę peccantem incommoda sequantur perscrutemur. ut magis pateat | eiusmodi peccatum quam fugiendum atque uitandum sit, cum perspexerimus, quot illud qualia-que mala sequantur. Quae mala peccato accedant. Caput XVI


1183. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

primo a Caldeis propheta dicente: Baruch 6 Propter peccata quę peccauistis, abducemini in Babyloniam captiui a Nabuchodonosor, rege Babyloniorum. deinde a Romanis. quod futurum illis prędixit Christus Dominus, quem ob inuidiam persecuti sunt. Hoc autem peccatis exigentibus euenire etiam in Ecclesiastico discimus, ubi dicitur: Eccl. IX Regnum a gente in gentem transfertur | propter iniustitias et iniurias et contumelias et diuersos dolos.


1184. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Legi deest, de Euangelio adimpletur. ut sensus non solum bonos habeamus, uerum etiam perfectos. Quod si Domino donante adepti fuerimus, tunc sequetur, quod ipse pollicitus est dicens: Leuit. XXVI Persequemini immicos uestros, et corruent coram uobis. persequentur quinque de uestris centum alienos, et centum de uobis decem milia. Si enim sensus nostri pręceptis diuinis muniti fuerint, uitiorum multitudo


1185. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

perfectos. Quod si Domino donante adepti fuerimus, tunc sequetur, quod ipse pollicitus est dicens: Leuit. XXVI Persequemini immicos uestros, et corruent coram uobis. persequentur quinque de uestris centum alienos, et centum de uobis decem milia. Si enim sensus nostri pręceptis diuinis muniti fuerint, uitiorum multitudo aduersum illos pręualere non poterit. Cadent a latere eorum mille et decem milia ad eos


1186. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uictoria, tanto et uictorię remuneratio maior ac pręstantior. Nunc ergo non incongrue referenda incidunt, primo castitatis pudicicię-que bona, deinde contrarię libidinis mala, ut his deterriti, illis allecti pertinacius in proposito persistamus uirtutis. Castitatis quidem principatum tenet illibata uirginitas. Nam uirginem esse supra usum naturę est, et angelicum magis quam humanum.


1187. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

prolis-que suscipiendę uoluptate contempta ad monasteria confugere | se-que soli Deo dedicare. ut dum neque nubunt | neque nubuntur, angelis cęlestibus pares forent | et humanam conditionem egressi peculiare priuilegium acquirerent, cantica quę nemo alius cantare potest, coram Deo personandi | Agnum-que sequendi quocunque se ille uertisset. ut sicut Christo matri-que eius Marię ita et ipsis nullum in ęternis mansionibus habitaculum clausum esset. Quid enim non illis patere crediderimus in patria


1188. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eius Marię ita et ipsis nullum in ęternis mansionibus habitaculum clausum esset. Quid enim non illis patere crediderimus in patria sursum, qui dum hic peregrinarentur, nulli obscoenę cupidini patuerunt | et in carne pręter carnem uiuere perseuerarunt, ut magis Deo placerent? Fidelissimorum enim seruorum est | semper id maxime conari, quod domino suo maxime gratum fore animaduertunt .


1189. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

illicitis ardere amplexibus. Patet ergo Apostoli esse sententiam | Illis uiduis quę se continere nequeunt, magis expedire ut nubant | quam ut per incontinentiam pereant. Illis uero quę Deo magis quam hominibus placere cupiunt, optimum esse non nubere, sed in castitate perseuerare. Porro quod hic foeminis pręcipitur, uiros quoque respicit, qui castitatem pręferunt matrimonio, sexagesimum fructum tricesimo, et Domini cultum uxorię seruituti. quibus a Saluatore dicitur:


1190. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

diabolus | et dissipare nititur mundus. Ieiunio ergo et orationi succedat lectio. quę te uel in aliorum lapsu cautiorem efficiat | uel in aliorum fortitudine continentiorem. Redintegratur animi uigor ad uirtutum perseuerantiam | plenior-que infunditur gratia, quoties pie sancte-que uiuendi pręcepta releguntur. Ibi iustorum pręmia malorum-que poenę etiam segnes excitant ad colendam animi sanctitatem nequitiam-que fugiendam. Legendo


1191. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hac itaque unica prole multo felicior fuit | quam illa in multis cuius procacitate incessebatur . Vasthi regina Sit in omnibus quę honeste fieri possunt, obediens uiro | uitet-que Vasthi reginę insolentiam | quę cum Assueri, Persarum regis, mariti sui imperium contempsisset, diuortio mulctata desiit esse quod erat, et de fastigio publicę dignitatis in ordinem corruit priuatarum. Deponit enim Deus superbos de sede, et exaltat humiles.


1192. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

| turpissimum tamen est | repudio dignam uideri. Sarra Sit pręterea diuinę rei studiosa et ad preces Deo offerendas prompta, ut Tobię coniunx Sara, quę antequam coniugalem operam iniret, triduum cum illo in oratione perseuerasse traditur. et ambo quidem felicem connubii euentum habuerunt, eo quod initia illius Domino consecrassent. Sit postremo in incessu modesta, grauis in aspectu, in sermone uerecunda, simplex in ornatu, et in his rebus quę foris


1193. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non meminisse, sed pro malo bonum reddere. Magni profecto meriti apud Deum erit | talem se in educandis liberis regenda-que familia exhibuisse, sicut e contrario pręcipuę indignationis atque odii neglexisse | et patris uel matris familias personam gerendo suum non obiuisse officium. Ait enim beatus Apostolus: Ad Timo. prima V Siquis suorum maxime domesticorum curam non habet, fidem negauit, et est infideli deterior.


1194. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

adiuuat, sed poenitentes emundat. In Ecclesiastico est scriptum: 34 Dona iniquorum non probat Altissimus . Ipse etiam Dominus in Amos propheta obstinatis et in crimine perseuerantibus ait: Amos 5 Holocautomata et munera uestra non suscipiam; et uota pinguium uestrorum non respiciam. Nemo igitur impune se peccare existimet,


1195. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et institutis erudiuntur ac proficiunt. Reg. tertio 18 An Abdię Achabi regis dispensatori etiam cum capitis sui periculo non fuit graue | centum ex prophetis, quos Iezabel impiissima persequebatur, neci subtrahere, in speluncis abscondere, cum-que fames esset, suis impensis pascere | et tibi molestum erit, si uni sancto aut alteri necessaria obtuleris? quę non illis oblata, sed sibi computat ipse qui facit sanctos, et pro elemosinis tam modicis ęterna se


1196. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

honorem nec dona recusarunt, ut suis in necessitate succurrerent, non ut sibi opes aceruarent. Beatus est autem qui pręceptum Domini obseruat dicentis: Leui. 19 Non consyderes personam pauperis, nec honores uultum potentis | iuste iudica proximo tuo. 2 Iniustus iudex est iuxta Iacobi apostoli sententiam, Qui plus honoris defert diuiti superbo


1197. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et supponamus stateras dolosas, ut possideamus in argento egenos | et pauperes pro calciamentis | et quisquilias frumenti uendamus? Ac ne frustra talia obiecisse uideatur | iurat quod lugebunt | et dolore supplicii persoluent, quod cum delectatione lucri perpetrarunt. De vana divitvm spe. Caput XVIII Nemo igitur diu se fruiturum male partis rebus confidat. sed quo


1198. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hospitio susceperat, generum suum fecerat, et ille iam bis septem annos ei seruierat. Fatebatur Laban quod propter ipsum a Domino sibi auctę opes fuissent. At uero, postquam uidit re pecuaria imprimis ditatum, inuidere ei coepit quem tantopere dilexerat | et discedentem persecutus est. manum innocenti iniecisset, amicicię propinquitatis officiorum-que oblitus, nisi somnio deterritus propositum inhibuisset. Amorem ergo quem paupertas conciliauerat, opulentia distraxit.


1199. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fecisse et facere nouimus | tam petentibus quam non petentibus, tam inimicis quam amicis, tam ingratis quam gratis. Ille Paulum non supplicantem immo repugnantem et inuitum ad se conuertit | et de persecutore apostolum suum fecit. Aliis uero supplicantibus et sanitates restituit | et peccata donauit. Idem amicis bona largitur ęterna. pro inimicis a quibus crucifigebatur, orauit. Et Iudę non ingrato solum, sed etiam


1200. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lęto uultu grato-que animo sicuti dandum ita et accipiendum erit beneficium. qui contemptim acceperit, iam ingratus est, si sibi beneuole pręstitum est. Ille uero qui hilare accipit et libenter, iam persoluit maximam beneficii partem, quę in animo est. Reddit enim pro beniuolentia beniuolentiam, licet nondum munus pro munere retulerit. Deest interdum


1201. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eiecta cum puero quem genuerat, famem sitim-que pertulit pro culpa. Absalon Reg. 2.18 Absalon patrem, cui charissimus erat, a quo fraternę cędis ueniam acceperat, regno pellere moliebatur. sed tantę ingratitudinis scelus merita nece persoluit, telis confossus inimicorum. Nabal Reg. primo 25 Nabalis in Dauidem ingratitudo de summis diuitiis ad summam ipsum redegisset paupertatem, nisi uxor eius Abigail multis oblatis muneribus pro illo satisfecisset.


1202. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ac nuribus fieret superstes | et omnium quę aquis deleta fuere, reparator existeret. Abraham Gen. 11 Post Diluuium uero gratus fuit Abraham. Posuit enim altaria Domino, uictimas obtulit, decimas persoluit, Deo credidit, et reputatum est ei ad iustitiam. denique ut Domino obediret, filio non pepercit. Ob hoc quidem cum Deo colloquitur, pater multarum gentium constituitur, in semine eius quod est Christus benedicendę omnes nationes Deo promittente nascuntur.


1203. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Gratus fuit Moyses. filias Raguelis sacerdotis uirgines a pastorum uiolentia tutatus est. Hinc a Domino dux electus pharaonem prodigiis terruit, populum Israhel eduxit de Aegypto, quando mare se aperiens aridum transeuntibus prębuit iter | et eorum persecutores oppressit aquis. Exodi. 31 Idem deinde in monte leges quas ad populum ferret, a Domino accepit. nemo tam familiariter cum Deo colloquebatur | nemo


1204. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sufficeretur | et uictis hostibus regionem a Domino promissam obtineret | eam-que per tribus diuideret. Ad hanc transeunti Iordanis refrenato aquarum cursu in sicco alueo uiam cessit. Hiericuntem obsidente muri corruerunt. Inimicos persequente sol et luna steterunt, ne noctis interuentu qui fugiebant elaberentur. Tot igitur miraculis testatum est, quantum ei Dominus faueret. quia erga se in omnibus gratum fidum-que sciebat.


1205. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

perfodi, Iacobus Maior decollari, Minor fuste fullonis interimi, Stephanus lapidibus obrui, Laurentius igne cremari, omnes denique per tormenta consumi. Hoc idem propositum fuit reliquorum sanctorum omnium, necem uidelicet a persecutoribus inferendam subire potius | quam a Christi fide deficere. Illos quibus hoc contigit, Apostolus ad Hebreos scribens pulchre percenset cum ait: 11 Alii uero ludibria


1206. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

patientiam ostendere, quali constantia | quanta-que fide Christum diligerent. Adde quod in illos quoque a quibus necem supplicia-que passi sunt uictores fuerint. Pręualuit enim patientium fides impietati persecutorum, et contempto inanium deorum cultu ab omnibus adorari coeptus est Christus. Nequaquam sancti martyres coronati triumpharent in cęlo, nisi in terra uicissent. Fidei uictoria


1207. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

(!) Vera fidelium uictoria est | neque deiici aduersis | neque secundis efferri, Deo magis quam hominibus obedire | et carnem spiritui repugnantem in seruitutem redigere. Quę quidem et illi sancti, quos persecutionis non attigit gladius, diligenter obseruarunt. Dum enim uiuerent, non cessabant Christo seruiendo uitę instituta uel ipsi discere | uel alios docere, uigiliis, precationibus, ieiuniis | lectionibus-que uacare, diuitias


1208. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

tot de hoste uictorias? tot a seruitute liberationes? uel quoties a periculis erruti, a cladibus protecti? Moyse orante (ut ante diximus) uictus est Amalech; buccinis clangentibus Hiericuntis moenia corruerunt; Iosue inimicos persequente lapidibus pluit de cęlo super fugientium ceruices, ac ne noctis interuentu elaberentur, sol et luna motum suum continuerunt. Nulla unquam fuit longior dies | quam ista in qua quinque regum Cananeorum prostratus est exercitus. Balaam pręterea prophetes asinę loquentis


1209. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Tempore regum Ob idolatriam, quę maxima in Deum ingratitudo est, diuisum fuit Iudeę regnum. decem tribus in Samariam secessere sub rege Hieroboam, duę reliquę sub Roboam Hierosolymis manserunt. In Samaria quidem perseuerauit impietatis crimen | Hierosolymitę magis fideles inuenti sunt. Vitulos ęneos adorabant Samaritę, quos pro diis colendos posuerat Hieroboam primus ex Iudeis Samarię rex. Eam ob rem Abię Hierosolymarum regi, in pręlio


1210. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

eius in prędicando curam. Ad Ro. 15 Scribens ad Romanos affirmat, quod ab Hierosolymis per circuitum usque ad Illyricum omnia repleuerit prędicationibus Euangelii Christi; et neque persecutionibus deterretur | nec uinctus desistit | in Euangelio se laborare dicens: usque ad uincula. Vide etiam quam anxie opus hoc Timotheo discipulo iniungat, cum ait:


1211. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sit. Caput XII Prędicandum autem est Euangelium, danda pie uiuendi pręcepta, disserendum de beatorum gloria, quatenus fieri potest, poena-que damnatorum, ut peccatores ad poenitentiam excitentur, iusti ad perseuerantiam. Ad apostolos ait Saluator: Mat. 18 Prędicate Euangelium omni creaturę. Luc. 8 Et de ipsomet in Luca legimus, quod iter


1212. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

regnum cęlorum. De Discipulis quoque dicitur: Mar. 6 Exeuntes prędicabant ut poenitentiam agerent. Ad eos autem qui non indigent poenitentia est dictum: Mat. 10 Qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. Pręuaricator non prędicator est, qui ab his discedens aliqua superflua et nihil profutura docet, multa se nosse ostentans. Quid


1213. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

uirtus retinetur | et quicquid per ocium corruptum fuerit, per laborem instauratur. Denique operum orationum-que uicissitudine diaboli tentamenta superantur | et in proposito uitę sanctioris in finem usque perseueratur. Si paupertatem professus es, magis liber eris, cum manuum labore uictum quęsieris | quam cum elemosinam acceperis. Ad Cor. prima 4


1214. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

3 Hic est, quem neque frigidum neque calidum sed tepidum tantum Apocalypsis appellat. Cui uidelicet satis uidetur, si peccata cauerit, quanuis boni nihil operetur. Sed dum in isto tepiditatis proposito insipienter perseuerat, nauseam facit Domino dicenti: Incipiam te euomere de ore meo. Pręcepit enim Dominus non solum discedere a malo, sed etiam facere bonum. Quod si bonum non feceris, licet a malis abstineas, non es executus quod


1215. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deo et hominibus Moyses. et post pauca: In fide inquit et lenitate ipsius sanctum fecit illum | et elegit eum ex omni carne. Dauid Dauid quoque mansuetus et mitis uel si mauis dicere humilis | persecutionem Saulis odium-que capitale maluit uitare fugiendo quam uindicando. cum illum semel atque iterum occidere potuisset noluit. Ab inimicis profligatum et interemptum fleuit. Ideo-que dignus iudicatus est, qui ei succederet in regno. Absalonis etiam filii necem lachrymis et


1216. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

aduersus Christum intumuerat, tantum deinde propter Christum humilitate se deiecit. Ad Cor. 1 15 Ego inquit sum minimus apostolorum qui non sum dignus uocari apostolus, quoniam persecutus sum Ecclesiam Dei. gratia autem Dei sum id quod sum, et gratia eius in me uacua non fuit | sed abundantius illis omnibus laboraui. Ac ne laboris laudem sibi tribuere uideretur subdit: Non ego autem, sed gratia Dei mecum. Alibi etiam omnium infimum se fatetur


1217. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

iudicaberis. Cęterum uerę quoque ac sanctę humilitatis ualde studiosis cauendum erit, ne forte humilitatem putent eos quibus prępositi sunt, non corripere si deliquerint, non castigare si perseuerarint | negligentia est istud non humilitas | et charitatis quam proximo debes obliuio. Debes enim curare, ut eos qui tibi commissi sunt efficias meliores | docendo, solicitando, increpando, puniendo. quod si per ignauiam teneritudinem-ue animi omiseris, non mitis |


1218. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nihil est uera humilitate pręstantius, nihil tranquillius | et a perturbationibus animi magis remotum. Humilitas patiens est, benigna est, nec contempta irascitur | nec laudata se extollit, nec aduersis concutitur | nec prosperis delinitur | in utraque fortuna ęquabilis perseuerat. Vulgi quidem opinione despicitur, sed sapientissimi cuiusque iudicio commendatur | summi-que Dei benignitate ad cęleste regnum sustollitur et coronatur. Expediens nunc


1219. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

deperit, si a fera mordearis | sed si linguę petulantis iaculo ictus fueris, periculum est ne inter infames computeris. Et licet mala hominum opinio de te innocente tibi non noceat, nocet tamen aliis, qui te sibi similem rati sese corrigere negligunt | et quasi te autore in malo perseuerant. Incipiet autem et tibi detrimento esse, si in tua infamia contemnes lapsum proximorum. Ideo dicitur: Prouerb. 22 Qui negligit famam suam crudelis est. Melius est bonum nomen quam


1220. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

relicti conturbentur animis | et insipienter commoueantur curis-que superuacuis incessantur. Aman Hest. 3 Hinc est quod secundus a rege Persarum Assuero Aman pati non poterat, quod Mardocheus Iudeus non sibi assurgeret | se-que non adoraret. Ideo furore accensus a rege apud quem plurimum poterat exegit, ut Iudei qui in regno eius erant, internicione delerentur | et cum his ipse Mardocheus in


1221. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

quingenta milia. Cum-que se peccasse fateretur subiunxit: Sed precor Domine, ut transferas iniquitatem serui tui, quia stulte egi nimis. Quanuis autem eum poeniteret, de tribus tamen poenę generibus datur unius optio. hoc est, uel septennis famis uel trimestris fugę persequentibus inimicis | uel triduanę pestilentię. Qua electa septingenta milia uirorum, qui eius ditionis erant, morte consumpta sunt. Lugenti et in humilitate supplicanti uenia tandem data. cessauit-que internicio ac uastitas


1222. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et ad terram prosternent te et filios, qui in te sunt, et non relinquent in te lapidem super lapidem. Babylon (!) Quem arrogantem non pauefecit Babylon a Medis Persis-que destructa? quod quidem immanitate eius atque superbia offensus Dominus futurum prędixit, cum ait: Hier. 25 Visitabo super regem Babylonis | et super gentem illam iniquitatem eorum, et


1223. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Cuius unius sapientia nunquam errat | et bonitas a sui perfectione deflectitur. Cuicunque igitur ita ut oportet de Deo persuasum fuerit, non inquiret quare sic aut sic aliquid ille iubeat siue mandet, sed tantum quod imperatum est, id persequi atque perficere curabit. Abraham gen. 22 Abraham filium immolare iussus | non respondit quod in illo sibi promissum esset semen, quod in illo benedicendę erant gentes. Credidit enim


1224. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est collata , et nunquam ordinem suum, quem a Conditore acceperunt transgrediuntur. Vnde psalmista Dominum alloquitur et ait: ps. 118 Fundasti terram et permanet | ordinatione tua perseuerat dies, quoniam omnia seruiunt tibi. et in alio psalmo dicitur: ps. 48 Ignis, grando, nix, glacies, spiritus procellarum, quę faciunt uerbum eius, montes et


1225. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

est quod in Esaia loquitur Dominus et ait: Esa. 1 Si me audieritis, bona terrę comedetis. At uero Apostoli et sancti martyres quos obedientes fuisse negare non possumus, angustias, persecutiones et supplicia passi sunt | quomodo ergo bona terrę comederunt, cum tribulationes in uita tolerarint? Bona igitur terrę illa esse reor, quęcunque nobis materiam prębent exercendę uirtutis. Multa autem uulgo bona putantur,


1226. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

gurgites maris. Sed quę pax erat discipulis Christi, quibus ipse dixit: Luc. 10 Ite ecce ego mitto uos sicut agnos inter lupos. Item: Luc. 21 Iniicient uobis manus suas | et persequentur, tradentes in synagogas et custodias, trahentes ad reges et pręsides propter nomen meum. Postremo ait: Eritis odio omnibus hominibus propter nomen meum. Quę est igitur pax ista, quę obedientibus promittitur,


1227. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

longos faciam dies tuos. Victoria quoque aduersus inimicos obedienti spondetur in Leuitico, ubi cuncta eis ex sententia successura recensentur, qui Dei mandata obseruarint, atque inter multa: Leu. 26 Persequemini inquit inimicos uestros | et corruent coram uobis. deut. 7 eadem repetuntur in Deuteronomio. para. 2 25


1228. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

princeps Petrus: prima 3 Et mulieres inquit subditę sint uiris suis. Hester 1 Certe non aliam ob causam ab Assuero, Persarum rege, Vasthim repudiatam legimus, nisi quia per internuncios ab illo uocata uenire contempsit. et hoc quidem egit ille sapientum consilium secutus, ut omnes mulieres discant deferre honorem uiris | et non minus obedientiam quam fidem pręstare.


1229. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

huius temporis ad futuram gloriam, quę reuelabitur in nobis. Quamobrem idem exclamat et ait: ibidem. Quis nos separabit a charitate Christi? tribulatio, an angustia, an fames, an nuditas, an periculum, an persecutio, an gladius? Patienter ille quidem talia pertulit pro Christi nomine, nunc cum Christo bonis fruitur sempiternis. Quid ergo tam graue, tam triste atque acerbum esse potest,


1230. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pro Christi nomine, nunc cum Christo bonis fruitur sempiternis. Quid ergo tam graue, tam triste atque acerbum esse potest, quod non sit libenter subeundum proposito tanto pręmio? Si persecutione inquietaris, audi Dominum dicentem: matth. 5. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam . Si uerbis petulantibus lacesseris: Beati estis inquit cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et


1231. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Quid ergo tam graue, tam triste atque acerbum esse potest, quod non sit libenter subeundum proposito tanto pręmio? Si persecutione inquietaris, audi Dominum dicentem: matth. 5. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam . Si uerbis petulantibus lacesseris: Beati estis inquit cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me | gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in


1232. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Si persecutione inquietaris, audi Dominum dicentem: matth. 5. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam . Si uerbis petulantibus lacesseris: Beati estis inquit cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me | gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis . moyses numeri. 12. In perferendis igitur


1233. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mat. 15. Channanea. Sic certe exaudita est Cananea mulier pro filia supplicans, quando canibus comparata humili responso intimam cordis patientiam indicauit. De patientia persecutionis. Caput XIV Pauli apostoli, in quo Christus loquebatur, sententia est: ad tim. secunda cap. 3. Omnes qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu,


1234. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

patientia persecutionis. Caput XIV Pauli apostoli, in quo Christus loquebatur, sententia est: ad tim. secunda cap. 3. Omnes qui pie uolunt uiuere in Christo Iesu, persecutionem patientur. Quid ergo de aliorum inuidia querimur, si ea ipsa testis est nostrę in Deum pietatis ac religionis? Dominus noster Iesu Christus malorum inuidiam passus est. Cum ab


1235. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Hoc plane patientię genus commendatum est nobis in Euangelio, Domino dicente: matth. 5. Diligite inimicos uestros, benefacite iis qui oderunt uos, et orate pro persequentibus et calumniantibus uos, ut sitis filii Patris uestri, qui in cęlis est. Qui ergo parum patiens fuerit, qui odientem non dilexerit, qui denique pro iniuria beneficium beniuolentiam-que non reddiderit, Patris


1236. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

se in suo corpore portare Apostolus gloriabatur dicens: ad Cor. prima 5 Vsque ad hanc horam et esurimus et sitimus et nudi sumus et colaphis cędimur et instabiles sumus, et laboramus operantes manibus nostris; maledicimur et benedicimus; persecutionem patimur et sustinemus; blasphemamur et obsecramus | tanquam purgamenta huius mundi facti sumus, omnium peripsema usque adhuc. Siqua talia tibi casu contingant, quę multi pro Christo sponte subire


1237. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

conflans (ut Malachias ait) et quasi herba fullonum , excoquens et emundans quicquid in nobis feculentię sordis-que restabat. Ad hęc in tribulationibus ardentius ad supplicandum accedimus, promptius ad exercenda pietatis studia exurgimus, perseuerantius de cęlestibus cogitamus. Hoc testatur Dauid dicens: ps. 118. Bonum mihi Domine quod humiliasti me, ut discam iustificationes tuas. Denique cum calamitatibus oppressi obsecramus,


1238. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

hier. 31 Castigasti me Domine, et eruditus sum. Paulus act. 9. act. 22. Paulus quoque apostolus ante lupus rapax Ecclesię-que persecutor, postquam autem Christi uoce perterritus incidit in cęcitatem, de lupo uersus est in agnum, et qui aduersus Christum steterat pro synagoga, pro Christo stare coepit aduersus synagogam, uim diuinitatis eius inter flagella expertus | et illum ipsum confitens, cuius


1239. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

postquam autem Christi uoce perterritus incidit in cęcitatem, de lupo uersus est in agnum, et qui aduersus Christum steterat pro synagoga, pro Christo stare coepit aduersus synagogam, uim diuinitatis eius inter flagella expertus | et illum ipsum confitens, cuius confessores fuerat persecutus. Quod si tantum prodesse queunt aduersa, nonne fallitur, qui illa in malis ponenda arbitratur? De patientia Iob. et qvare bonis accidant mala. Caput XVIII


1240. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

etiam pręsentis felicitatis infelicitatis-que ratio est. quoniam dum differtur in fine iudicium discretio-que iustorum atque iniustorum, interim tam prospera quam aduersa mundi huius omnibus communia sunt. ideo et his aliquando bene | et illis male. Cęterum obduratis et in scelere perseuerantibus male cędit prosperitas, quia insolentiores reddit. Iustum autem neque prospera extollunt | neque frangunt aduersa; in utroque rerum euentu eandem seruat animi constantiam. Sed


1241. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

et paucis et mori uolentibus uicti sunt. quando ne unum quidem ex his qui constanter Christum confitebantur, in suam trahere sententiam totis imperii uiribus potuerunt. Postremo ut omnibus pateret ipsos esse superatos, manus dederunt his quos persequebantur, et abiecto falsorum deorum cultu, pro quo pertinacius quam pro finibus regni stabant, religionem Christi quam delere nitebanutr, susceperunt. Quid est enim aliud in sententiam aduersarii concedere |


1242. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Qui enim calicem Domini per patientiam bibebant, inebriati sunt uino charitatis. ita ut pro illis quoque orarent a quibus cędebantur, illis uiam salutis aperirent, quorum immanitate ipsi trucidabantur. Magis eis dolori erat | persecutores suos errore interire | quam se illorum sęuitia excruciari morte-que affici. Omnibus itaque aduersariorum iniuriis fortior in ipsis erat dilectio. (!) I nunc, miser et infelix


1243. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Sanctum, qui datus est nobis. et iterum ait: ad Cor. 2 ca. 12 Libenter gloriabor in infirmitatibus meis, ut inhabitet in me uirtus Christi. propter quod placeo mihi in infirmitatibus meis, in contumeliis, in necessitatibus, in persecutionibus in angustiis pro Christo. Gaudent ergo atque etiam gloriantur in pressuris huius mundi omnes sancti, et nos dolebimus? Doleat qui diffidit, gaudeat autem et glorietur, qui


1244. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

De exhortationibus ad patientiam martyrii. Caput XX Quod si milites suos rex ipse cęlestis non in delicias et uoluptates huius seculi, sed in conflictum et certamen sęuientium persecutionum destinabat, ut uincentibus inęstimabilis boni donatiuum distribueret, profecto ad militiam eius nullo modo pertinere poterit, qui non ita se subiecerit, ut pro tuenda ueritate nec supplicia nec mortem subire recuset. Is demum Christo militat, qui sępe mundi turbinibus


1245. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 708 | Paragraph | SubSect | Section]

| sed confidite: ego uici mundum. Quando hic qui uicit mundum, seruos suos confidere iubet, nullus de uictoria futura dubitandi relinquitur locus | Qua enim uirtute ipse uicit mundum, eam aduersus persecutiones certantibus nobis commodabit, ut uincamus. Luc. 21. Immittent uobis inquit manus suas | et persequentur tradentes in synagogas et custodias, trahentes ad reges et pręsides propter


1246. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 708 | Paragraph | SubSect | Section]

locus | Qua enim uirtute ipse uicit mundum, eam aduersus persecutiones certantibus nobis commodabit, ut uincamus. Luc. 21. Immittent uobis inquit manus suas | et persequentur tradentes in synagogas et custodias, trahentes ad reges et pręsides propter nomen meum. Ne autem terreamur subdit: et ego dabo uobis os et sapientiam, cui non poterunt resistere et contradicere omnes aduersarii uestri. Demum ut proposito pręmio ad omnia


1247. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 139v | Paragraph | SubSect | Section]

quippe possessio in pręsenti dubia est et incerta, in futuro autem erit stabilis et perpetua. Quod ut luculentius intelligas, rursum ille alibi ait: Matth. 5. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam quoniam ipsorum est regnum cęlorum. beati estis cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis.


1248. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 139v | Paragraph | SubSect | Section]

Quod ut luculentius intelligas, rursum ille alibi ait: Matth. 5. Beati qui persecutionem patiuntur propter iustitiam quoniam ipsorum est regnum cęlorum. beati estis cum maledixerint uobis homines | et persecuti uos fuerint | et dixerint omne malum aduersum uos mentientes propter me. gaudete et exultate, quoniam merces uestra copiosa est in cęlis. Quam certe mercedem si alta mente consyderabimus, terrena omnia facile contemnemus. neque


1249. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Christi beneficio fortes sumus, Christi uirtute in nobis manente tibi non succumbimus | Christo denique adiuuante contra omnia aduersa luctamur | et potimur uictoria. Eidem gratias agimus, et cum poenis afficimur | et cum in sententia ueritatis perseueramus. Tota autem perseuerandi ratio est, quia post laborem in illo requiescere speramus, semper beati futuri, qui semper usque in finem fuimus fideles, nec uicti sęuitia tua sed probati. His quidem et huiusmodi


1250. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Christi beneficio fortes sumus, Christi uirtute in nobis manente tibi non succumbimus | Christo denique adiuuante contra omnia aduersa luctamur | et potimur uictoria. Eidem gratias agimus, et cum poenis afficimur | et cum in sententia ueritatis perseueramus. Tota autem perseuerandi ratio est, quia post laborem in illo requiescere speramus, semper beati futuri, qui semper usque in finem fuimus fideles, nec uicti sęuitia tua sed probati. His quidem et huiusmodi uerbis illos uel locutos | uel loqui


1251. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

dubitat? nisi qui Euangelio non credit, et peruersę mentis aure non admittit ueritatem. Ipsorum enim omne studium fuit | Domini sui uestigia obseruare | cum morum integritate | tum patientia persecutionum. Prębuit ille se nobis in exemplum, et qui resistere poterat uiolentię hominum atque omnes simul uno uerbo oris sui interficere, maluit iniurias pati | et ignominiosa crucis morte consumi, ut suis fidelibus humilitatem


1252. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

commendaret. Quamobrem ait: Matth. 10 Qui non accipit crucem suam et sequitur me, non est me dignus. Quid inquies agam, si desiit persecutio? si nemo ad impietatem compellit? quomodo crucem Domini portare debeo? Si paratus es impia suadentibus nunquam cędere | et prius omnes omnium tormentorum cruciatus forti animo subire | quam Christum deserere, crucem Domini geris | et ipsum sequeris | illo-que te dignum


1253. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

in lege dei meditari, Euangelii pręcepta obseruare, amicos inimicos-que diligere, nemini malum pro malo reddere | et pati potius quam inferre iniuriam. Talis uita eos etiam ad beatitudinis gloriam euexit, quos persecutionis gladius non attigit. Quotidianum quippe martyrium est | aduersus carnis molestias diaboli-que dolos assidue stare | et non sinere suffodi domum | nec irruentibus uitiis uasa diripi uirtutis.


1254. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

non habere talem tolerandi affectum, qui Domino in omnibus obsequendi gerit curam. S. Hieronymus Audi Hieronymum dicentem: Vtinam ob Domini mei nomen atque iustitiam cuncta gentilium turba me persequatur et tribulet. Vtinam in opprobrium meum stolidus hic mundus exurgat| tantum ut ego merear a Christo laudari | et suę pollicitationis sperare mercedem. Quoties igitur exercendę patientię cessat occasio, non


1255. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 140r | Paragraph | SubSect | Section]

uoluntas, et martyrum glorię participes esse merebimur. Quod non debemus ultro se offerre suppliciis. Caput XXII. Veruntamen in persecutionibus ultro se offerre impiis non debemus. Quoniam temerarium est obiicere se periculis nulla cogente necessitate. Vnde pręcipit Dominus dicens: Matth. 14. Cum uos persecuti fuerint in ista ciuitate, fugite ad


1256. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [page 140r | Paragraph | SubSect | Section]

Veruntamen in persecutionibus ultro se offerre impiis non debemus. Quoniam temerarium est obiicere se periculis nulla cogente necessitate. Vnde pręcipit Dominus dicens: Matth. 14. Cum uos persecuti fuerint in ista ciuitate, fugite ad aliam. Et ipse secessisse in desertum dicitur, cum Ioannem Herodis gladio peremptum audisset. Quando etiam Iudei ad feriendum illum lapides corripuissent,


1257. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

igitur exemplo monstrauit | tunc quidem mortem non esse timendam, cum prospiciendum est saluti aliorum. tunc uero fugiendam, cum magis expedit ut fugiamus quam ut comprehendamur. exempli gratia: Inter hereticorum turbam fideles-que persequentium occulte christianus es; uides alios deprehensos torqueri, cędi, laniari | quandiu fortiter tolerant nec a fide recedunt, non est ut teipsum prodas. Cum autem aliquis eorum titubare coeperit | et suppliciis uictus cędere, palam eum exhortari ad patientiam debes | et


1258. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

potatur. tam dire consumptus hostiam se Deo Patri pro omnibus obtulit. Quis sum ego, ut indigner | et iniquo animo feram, siqua mihi calamitas incidat, siquod incommodum patiar, siqua me inuidorum infestet persecutio? cum presertim nihil mali mihi inferri possit, quod peccata mea non merentur. Non ergo grauate perpetiar, quod iuste irrogatur, sed Dominum meum deprecabor, ut concedat mihi in omnibus patientiam | et in ipsa patientia scelerum


1259. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

socii passionum estis, sic eritis et consolationis. et iterum: ad tim. 2. ca. 2. Si inquit commortui sumus, et conuiuemus, si sustinebimus, et conregnabimus. Igitur siue persecutionis turbo totam inuaserit Ecclesiam | siue priuata lacessiti fuerimus inuidia | siue opes uis aliqua rapuerit | siue morbi sęuierint | siue charissimorum mortes frequentarint | siue aliud aliquid aduersi acciderit de omnibus gratias agere nos


1260. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

act. 16 Paulus et Sylas in Macedonia uirgis cęsi, carceri traditi, in uincula coniecti | Deo laudes decantant. Et ipse Dominus noster accepto calice gratias egit, ut nobis documento esset | ad persoluendas gratias Deo, quoties aduersitate aliqua grauati fuerimus atque afflicti. per calicem enim tribulationes mundi huius intelligimus. iuxta illud: Transeat a me calix iste. Cuius igitur


1261. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

lex, qua blasphemi lapidibus obrui iubentur? qua quidam cum altero rixatus cum nomen Domani maledixisset, extra castra eductus est | ut hominum consortio indignus | et lapidum ictibus interemptus linguę impietatem morte corporis persoluit? Vbi est illud Babylonii regis uno miraculo conuersi edictum: Danielis 3 Quicunque Deum Sydrach Mysach et Abdenago blasphemauerit, dispereat et domus eius uastetur. Vos uero tot


1262. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ecclesiastici 30 Zelus et iracundia minuent dies. dum ergo alteri nocere affectat, seipsum perdit. Immo quod deterius est, seipsum ęterna poena dignum efficit, dum alterum odio atque maleuolentia persequi non desistit . De impatientiae vitio erga proximvm. Caput XXV Persequamur igitur nunc in proximos impatientiam |


1263. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

poena dignum efficit, dum alterum odio atque maleuolentia persequi non desistit . De impatientiae vitio erga proximvm. Caput XXV Persequamur igitur nunc in proximos impatientiam | ostendamus-que quanto ipsa suo autori detrimento sit. Hęc est quę nos facit iracundos, ita ut leuissimis interdum de causis intemperanter commoti rixemur, depugnemus, ad arma


1264. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

consultatione aduersus eum cui infensus est, ferre sententiam festinabit | amos 6 et conuertet (ut in Amos propheta est scriptum) in amaritudinem iudicium | et fructum iustitię in absinthium, non causam consyderans dum iudicat, sed personas. Nec solum iniustum ueri-que nescium hominem facit impatientia, sed etiam si ei ratione non resistitur, ad insaniam usque adducit. unde furere dicitur is qui impatientię stimulis actus ira inflammatur.


1265. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

cum fames urbem inuasisset, quid ageret nesciebat | et ex dolore in furorem uersus mandauit interimi Heliseum prophetam | qui nisi pręscius cauisset, innocens regis male indignantis culpa perisset. Rex uero quia poenitentia ductus humiliauit se, prophetam persequi desiit, et obsidione liberatus est et fame. tantum prodest repentina praui propositi poenitudo. Asa Paralip 2. 16 Asa quoque Hierosolymę rex, quoniam ascito sibi Syrorum exercitu ab


1266. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deus statuere illum. Quod si nefas est iudicare seruum Dei, quanto magis eundem odio habere | iniuria-que afficere? Et si neminem simultate atque inimiciciis persequi debemus, quanto minus eos, qui pro omnibus quotidie precationi insistunt, quotidie pro omnibus sacrificia offerunt | Deum-que nobis propiciare totis uiribus contendunt. nobis baptismum, nobis peccatorum remissionem


1267. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fatue, reus erit gehennę ignis. Nemo igitur non reus est, qui fratri irascitur. Vitio fratris irasci rationabile quidem est, fratri autem irasci rationi contrarium est. Ex odio enim proficiscitur, quicquid mali in personam tantum confertur. Disce itaque tres esse male irascendi gradus | alium alio nequiorem. Si tacitus irasceris | et linguam a contumelia coerces, reus es iudicio. quia quod


1268. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

mortiferę uoluptatis incitamenta excludamus | et carnem spiritui repugnantem, ueluti lasciuiens iumentum fatigatione aliqua labore-que domemus. Illos uero qui curę nostrę commissi sunt, si monitis non obtemperarint, minis uerberibus-que persequimur, non nocendi causa, sed gratia iuuandi. ut qui sponte sese corrigere noluerint , corrigantur saltem inuiti, ne pereant. Ira igitur ista, quia ratione nititur, non modo non culpanda


1269. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

sciamus omnibus benedicendum esse, idem Dominus in Euangelio pro maledictis quoque iubet referri benedicta dicens: luc. 6. Benedicite maledicentibus uos cauendos esse, sed etiam detestandos docet Dauid cum ait: Ps. C Detrahentem secreto proximo suo hunc persequebar. Siquando in eiusmodi hominem incidere contigerit, non pręstemus aures, ora auertamus, ut non delectari nos sed offendi suis sycophantiis malignus nugator cognoscat, et pudore confusus


1272. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Audi | et Prophetam dicentem: ps. 33. Quis est homo qui uult uitam | et diligit dies uidere bonos? prohibe linguam a malo | et labia tua ne loquantur dolum. diuerte a malo et fac bonum; inquire pacem et persequere eam. Audi etiam apostolorum principem Petrum: epla. 3. Nolite reddere malum pro malo | nec maledictum pro maledicto, sed e contrario benedicite. quia in hoc uocati estis, ut benedictionem hęreditate


1273. Marulić, Marko. Evangelistarium, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

facias malam? Beatus es si cum beato Iob dicere poteris: Iob 6. Non inuenietis in lingua mea iniquitatem | nec in labiis meis stulticia personabit. Beatus es, si tibi ad Dominum conuerso cum Hieremia gloriari licebit dicente: Hie. 17. Quod egressum est de labiis meis, rectum in conspectu tuo fuit.


1274. Kožičić Benja,... . De Corvatiae desolatione, versio... [Paragraph | Section]

manus conserere ultro non appetet? Quis te duce, te spectatore pro Christiana fide libens non obierit? Reges consurgent, principes mouebuntur, mare classibus consternetur, campi milite replebuntur, timebunt gentes, aduersarii formidabunt. Et fugiet serpens a facie leonis rugientis et persequentis. O terque quaterque beati, quibus auita regna uidere et patrias terras colere dabitur! Beatissimi uero quis sub crucis signo et te imperatore oppetere continget! Quod si generalis huius expeditionis tempus – ut dici fortasse posset – nondum aduenit et si saluos nos esse uultis, ut


1275. Kožičić Benja,... . De Corvatiae desolatione, versio... [Paragraph | Section]

facere id noluerunt.

16. Accepisti igitur, Pater beatissime, calamitatum nostrarum et angustiae statum; accipe item supremae necessitatis excusationem. Tu uero, Deus omnipotens, indiuidua Trinitas, sancta relligio, cui illibatam incontaminatamque fidem in maximis persequutionibus Ex persecuquutionibus correxit Glavičić et angustiis hucusque seruauimus, causam nostram intende, preces admitte! Tibi enim omne cor patet et


1276. Kožičić Benja,... . De Corvatiae desolatione, versio... [Paragraph | Section]

et angustiae statum; accipe item supremae necessitatis excusationem. Tu uero, Deus omnipotens, indiuidua Trinitas, sancta relligio, cui illibatam incontaminatamque fidem in maximis persequutionibus Ex persecuquutionibus correxit Glavičić et angustiis hucusque seruauimus, causam nostram intende, preces admitte! Tibi enim omne cor patet et nullius Te latent latibula uoluntatis. Vidisti, Domine, afflictionem populi Tui et, quod subsistere ante faciem


1277. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

quidem ualde ditatus est pecudum foetu, camellis, asinis, seruis, ancillis. Porro, ut inuidiam uitaret filiorum Laban, a Domino monitus inde recessit. Amne transmisso pergebat ad montem Galaad, quando Laban inimico animo eum persecutus affuit, sed somnio territus ab iniuria temperauit. Idola tamen requisiuit a Rachele clam ablata. Quibus illa insidens uoti expertem dimisit. Tunc ille et Iacob amicicię foedus inierunt errexitque Iacob lapidem in


1278. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

grando. Pharao tamen populum pedem efferre prohibuit. Extendit uirgam Moyses, et uenit locusta consumpsitque quicquid grandini reliquum fuerat. Rursum illo orante Deus locustas in mare demersit. Pharao tamen in duritia sui cordis perseuerauit. Sed cum Moyses manus in cęlum extendisset, exortę tenebrę horribiles triduum durauerunt. In loco autem filiorum Israhel lux erat. Pharaoni eos dimittere absque armentis uolenti Moyses non assensit. Ille indignatus ei


1279. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

circumduxit. Profecti de Sochot castrametati sunt in Ethan. Pręcessit eos Deus in columna nubis per diem, per noctem in columna ignis. Reuersi castra fixerunt e regione Phiairoth inter Magdalum et mare contra Belsephon. Pharaone persequente per medium mare diuisis aquis iter fecerunt, Aegyptios eodem ingressos operuit mare. Populus timuit Dominum. Moyses gratias egit Deo; eidem laudes dixerunt Maria prophetissa, soror Aaronis, mulieresque cęterę cum tympanis


1280. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

in eam et Iosue et paruulos populi, reliquorum cadauera in solitudine iacebunt. Sed et filii eorum uagi erunt annos XL per solitudinem errantes. Mane primo uerticem montis ascenderunt Moyse castrisque relictis. Amalechitę et Chananei persecuti sunt eos cędendo usque Horma. Dominus pręcepit, ut ingressi terram oblationem offerant et pro peccato sacrificium. Quendam sabbato ligna colligentem lapidibus Domino iubente obruerunt. Pręcepit Dominus, ut faciant fimbrias


1281. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

sed in seruitutem redegit ad populi usum. Quinque reges uenerunt oppugnatum Gabaon, quia Gabaonitę Israhelitis iuncti erant, sed a Iosue fusi fugatique sunt. Lapidibus pluit. Sol et luna steterunt Persequente eos Iosue de cęlo lapidibus pluit pluresque hostium ea pluuia quam gladio periere. Iubente Iosue sol et luna steterunt. Quinque reges in spelunca concludi iussit saxis ad ostium aduolutis, reliquos internicione tolli imperat.


1282. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Acsaph, reges quoque aquilonis, Chananeus ab oriente et occidente et Amoreus et Etheus et Pherezeus et Iebuseus et Eueus congregati sunt ad aquas Meron aduersus Israhel. Iosue autem ope diuina fretus inuasit eos, fudit fugauitque et persecutus est usque ad Sydonem magnam. Equos eorum Domino sic iubente subneruauit, currus conbussit. Reuersus expugnat Asor atque incendit. Reliqua oppida capta uastauit interfectis regibus incolisque terrę. Ea tamen, quę in


1283. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

ciuitatis, per nuncios hoc retulit ipsi Abimelech. Qui nocte consurgens tetendit insidias, consedit in Ruma. Zebul autem de oppido Galael sociosque eius ob suspicionem extrusit, eiectos persecutus est. Eodem die expugnauit Sychem, captam solo ęquauit, sparsit salem, incolas interfecit. Nonnullos in phanum Berith confugientes circumfusis arborum ramis fumo et igni necauit. Obsedit oppidum Thebes. Oppidanis in


1284. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

populum conuocante in Galgala constituerunt Saulem regem, immolauerunt Deo et lętati sunt. Regnauit recte per biennium, reliquo tempore contra legem. Cum decem milibus uirorum innumerabilem Palestinorum exercitum fudit persecutusque est eos a Machmis usque Haialon. Ionatam filium morte damnauerat, quod


1285. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Ionatam filium morte damnauerat, quod contra edictum die illo, quo inimicos fugientes persequebatur, parum melis gustasset, sed ille populi intercessione liberatus est. Saul autem firmato regno uicinas gentes infestabat. Graue bellum erat ei cum Palestinis. Vicit Amalechitas. Iussus omnes internitione delere,


1286. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

seruo dominum suum Miphibosetum defectionis accusante munera accępit et bona accusati ei cęssit. Absalonem deuitans uenit in Baurim. Semei maledictis oneratur. Achitophel ab Absalone petit duodecimmilia uirorum, ut regem persequatur. Chusi dissuadet. Rex Chusi sententiam secutus, ipse totis uiribus regem inuadere parat. Ea de re Chusi per internuncios regem facit certiorem et ad fugam hortatur. Achitophel


1287. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Iuda altercatę sunt, quod sine aliis regi occurrere maturassent. Seba, Bochri filius, mouit seditionem. Rex Ierosolymam ingreditur. Concubinas ab Absalone dudum pollutas a se separat. Ducibus, ut Sebam persequantur, negocium dat. Ioab Amasam collegam per dolum interficit et cum Abisa fratre Abelam obsidet, quo Seba confugerat. Seba autem ab Abelanis interempto recessit et reuersus est Hierusalem. Famem iam triennem patiente


1288. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

sagittariorum ducentaoctoginta milia, quando egressus aduersus cum Zara Aethiops cum bellatorum decies centenis milibus et cum trecentis curribus. Asa inuocauit Dominum; territi Aethiopes terga dedere, quos ille persecutus cęcidit ad internicionem. Tulit spolia, uastauit oppida Gerrarę. Ingentem predam pecorum camellorumque abegit. Victor Hierosolymam reuersus est. Bellum perpetuum gessit aduersus Baasam, Israhel regem. Hanc ob rem


1289. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

de regibus, nunc dicendum de transmigratis. ESDRAS IOSVE IOSVE, filius Iosedech, et Zorobabel, filius Salathiel, per Cyrum, Persarum regem, de Babylone dimissi ędificauerunt altare Hierosolymis Deo Israhel, obtulerunt holocausta, egerunt solennitatem, tabernaculorum, fundauerunt templum. Plebs lętabunda laudabat Deum. Seniores autem, qui prioris


1290. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

quicquid poterat, libenter impartiebat. Olim in Samaria cum esset liber, nunquam adorauit uitulos Hieroboam, sed statutis temporibus pergebat Hierosolymam et in templo Deum Israhel adorabat. Primitias decimasque fideliter persoluebat. De Anna uxore genuit filium Tobiam, quem Deum timere et a peccatis pro uiribus contineri docuit. Non fuit contaminatus in escis gentilium. Dedit illi Deus gratiam coram rege. Eos, qui secum capti fuerant, frequenter


1291. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Deo gratias agunt et eam, quę tantum facinus ausa fuerit, laudibus prosequuntur. Caput in muro, ut omnibus spectaculo esset, suspendunt et armis muniti in hostem turmatim prodeunt. Illi duce amisso conterriti uertuntur in fugam. Hi persecuti sunt eos cędendo usque ad fines regni. Interim reliqui ciues descendunt et castra ab Assyriis derelicta spoliant. Alii autem a pręlio redeuntes exuuias uicti hostis referunt secum. Ioachin, pontifex maximus, de Hierosolymis


1292. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

MARDOCHEUS MARDOCHEUS, filius Iair, de stirpe Saul et tribu Beniamin fuit. Hic Susis captiuus Hester, fratris sui Abihail filiam, parentibus orbatam sibi adoptauerat. Assuerus autem, Persarum rex, reginam Vasthi, quod dicto sibi audiens non fuisset, repudiarat. Ac proinde Egeo eunucho datum est negocium, ut puellas quasque pulcherrimas perquireret et, quę


1293. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

hoc ipsum pręstare Mardocheo, quem oderat plurimum. Pręterea reginę Hester poscenti concessum est, ut edictum mortis in Iudeos irritaretur seque illis aduersum persecutores suos uindicandi ius esset; Aman quoque in ea cruce, quam Mardocheo parauerat, suspensus inuidię in Iudeos poenas daret. Versa est itaque Iudeorum anxietudo in lętitiam; agitarunt inter se conuiuia. Filios Aman,


1294. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

pręfectis, dum et regem timent et Mardocheum uerentur, quem rex a se secundum iam constituerat. Dies liberationis festus habitus apud Iudeos per annos omnes. Hic dicendum restat: Iustus es, Domine, qui iniustos persecutores iuste punis et in te sperantes nunquam deseris. IOB IOB in terra Hus simplex et rectus ac timens Deum fuit. Erant ei VII filii,


1295. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Achab, regi Israhel, famem propter scelera eius futuram ausus est prędicare. Hęc dicit Dominus, inquit, si erit annis his ros et pluuia, nisi iuxta oris mei uerba. Vt autem euitaret iniquissimi regis persecutionem, a Domino monitus recessit et abscondit se in torrente Charith. Ibi a coruis pascitur. Abiit in Sareptam. A muliere uidua paupercula suscipitur, et quę in necessitate


1296. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

rursum excitatus cum comedisset et bibisset, in fortitudine cibi huius ambulauit XL diebus et XL noctibus usque ad montem Dei Oreb mansitque in spelunca. Conquestus est coram Domino de idolorum cultu, prophetarum cęde et sui persecutione. Stetit in monte, et Dominus transiens in spiritu uehementi et igne imperauit ei, ut maturaret ire Damascum et ungeret Azahel regem super Syriam et Iehu, filium Namsi, super Israhel et Heliseum, filium Saphat,


1297. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

orta est. Vidit et magos ab oriente dona Domino ferentes et prophetat dicens: Omnes de Saba uenient aurum et thus deferentes et laudem Domino annunciantes. Vidit idem Herodis persecutionem et pueri Iesu cum matre fugam in Aegyptum cum ait: Ascendet super nubem leuem (hoc est Mariam nullo prorsus delicti onere grauatam) et ingredietur Aegyptum. Et mouebuntur simulachra Aegypti a


1298. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Hęc dicit Dominus: Ecce in iniquitatibus uestris uenditi estis et in sceleribus uestris dimisi matrem uestram. A Romanis talia passi sunt et adhuc per orbem dispersi in peruicacia impietatis suę perseuerant. Christus Deus Negant Messiam, id est Christum, Deum esse et ab hoc ipso propheta erroris conuincuntur. Quod enim Christus Deus sit et non tantum homo purus, ipse


1299. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

Pater Deus est, ita et Filius Deus est, cum propheta dicat: Hęc dicit Dominus Deus. Spiritus quoque Patris nihil aliud est nisi Deus, cum in Deo nihil accidens sit. Nec tamen tres Deos esse dicimus, sed tres personas in uno Deo, tres proprietates in una diuinitatis substantia. Confundantur igitur Iudei increduli, et prophetę sui uerissimo testimonio superati nobiscum sentiant. Aut si adeo peruersi sunt, Esaiam ipsum, cui


1300. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

attulit ei prandium. Postero igitur die, cum mortuus crederetur, educitur incolumis. Porro accusatores eius talione puniti a leonibus laniantur. Ipse uero per somniarum suorum uisa prophetauit de regno Antichristi sanctorumque persecutione. Angelo reuelante didicit, quod nemo alius prophetarum, tempus pręscriptum Christi uenturi et per crucem occidendi. Et non erit, inquit, eius populus, qui eum


1301. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Samaria. Idem de Ecclesia per Christum ędificanda, sicut cęteri fere omnes, prophetauit. ABDIAS ABDIAS pauisse fertur centum prophetas in specubus latentes persequente eos Achab, Samarię rege, et impiissima Iezabele, eius uxore, eo quod non curuassent genua ante Baal. Et quia prophetas pauerat, meruit gratiam accipere prophetandi. Prophetauit autem sub Iosaphat rege ipse et


1302. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Baal. Et quia prophetas pauerat, meruit gratiam accipere prophetandi. Prophetauit autem sub Iosaphat rege ipse et Micheas. Locutus est contra Edom, id est contra populo Israhelitico infestos. Edom enim dictus est Esau, qui persecutus est fratrem Iacob. Mystice uero aduersum illos est sermo, qui heretica subuersi prauitate catholicam Christi perturbant Ecclesiam. In Sebaste sepultum ferunt, quę tunc Samaria nuncupata est, et nunc quidem iuxta


1303. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Sed in eo bello interemptus est Achab, et propheta, qui id futurum prędixerat, liberatus. Idem multa de Christi uenturi temporibus prophetauit: in Bethlem nasciturum dixit, in cęlum deinde ascensurum, in illum credentium persecutionem pręuidit et tandem de persecutione ipsis quoque qui persequebantur credentibus liberationem. Dixit de iudicio per ignem futuro et Iudeis in fine conuertendis atque saluandis.


1304. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

et propheta, qui id futurum prędixerat, liberatus. Idem multa de Christi uenturi temporibus prophetauit: in Bethlem nasciturum dixit, in cęlum deinde ascensurum, in illum credentium persecutionem pręuidit et tandem de persecutione ipsis quoque qui persequebantur credentibus liberationem. Dixit de iudicio per ignem futuro et Iudeis in fine conuertendis atque saluandis. NAVM


1305. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

prędixerat, liberatus. Idem multa de Christi uenturi temporibus prophetauit: in Bethlem nasciturum dixit, in cęlum deinde ascensurum, in illum credentium persecutionem pręuidit et tandem de persecutione ipsis quoque qui persequebantur credentibus liberationem. Dixit de iudicio per ignem futuro et Iudeis in fine conuertendis atque saluandis. NAVM NAVM


1306. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Ecce super montes pedes euangelizantis et annunciantis pacem. Belial uniuersus interiit. Tunc enim pax reddita est Ecclesię, cum sublato mortiferę superstitionis cultu desiit in Christianos principum persecutia. ABBACUCH ABBACUCH Babyloniis minatur et, quemadmodum Naum Assyrios ex Domini sententia damnat, quod in captiuos decem tribuum impii fuerint, ita iste


1307. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

prędicatione, gentium conuersione, Iudeorum perfidia. Hanc ob rem ingenti affectus lętitia: In Domina gaudebo, inquit, et exultabo in Deo, Iesu meo. Babylon autem a Cyro, Persarum rege, capta seruiuit et ab eadem Iudei de captiuitate liberati Hierosolymam rediere. Impletum est igitur Abbacuch prophetę super Babylonios uaticinium.


1308. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

super aram trucidaret simulque illum, qui ab Antiocho missus fuerat, occideret aramque idoli demoliretur ac destrueret. Cum iis, qui in fide permanserant, fugit in montes. Antiochi milites, qui Hierosolymis erant, illos persecuti inuadunt die sabbati; nolentes repugnare occidunt. Putabant enim illi non licere sibi die sabbati arma tractare, et mari maluerunt quam Deum offendere. Itaque mille ferme ex


1309. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | Section]

hoste lacessente. Post hęc Mathatias collecta uirorum manu oppręssit Legis pręuaricatores, quorum nonnulli fugientes ipsis idolorum cultoribus sese iunxere. Iussit autem Mathatias aras deiici, pueros circumcidi, hostem persequi. Atque idem Deo fauente prospera in pręlio fortuna est usus. Postremo uita decedens liberos hortatus est, in Dei ope sperarent et inimicos me metuerent, Symoni, qui consilio pręstabat, obedirent, Iudas autem,


1310. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

ex illis mille trecenti uiri, reliqui fuga elapsi sunt in Palestinam. Quamobrem rex Antiochus coacta quam maximo potuit exercitu datisque stipendiis cum Iuda confligere parabat. Veritus autem, ne satis suppeteret pecunia, in Persidem ad exigenda tributa est profectus. Cęterum cum dimidia copiarum parte Lysiam reliquit mandans, ut reliquia Israhel persequatur. Lysias igitur Ptolomeum, Dorimini filium, et Nicanorem et Gorgiam duces misit cum XL


1311. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

datisque stipendiis cum Iuda confligere parabat. Veritus autem, ne satis suppeteret pecunia, in Persidem ad exigenda tributa est profectus. Cęterum cum dimidia copiarum parte Lysiam reliquit mandans, ut reliquia Israhel persequatur. Lysias igitur Ptolomeum, Dorimini filium, et Nicanorem et Gorgiam duces misit cum XL milibus peditum et LXX milibus equitum in Iudeam. Profecti applicuerunt Amaum. Iudas cum suis uenit in Masphat. Qui aduersus


1312. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

ubi nemine reperto ratus est Iudeos fugere et easdem in montibus quęsitum abiit. At uero, postquam illuxit, apparuit Iudas in campo cum tribus milibus uirorum tantum ac pene inermium. Inita pugna uictor euasit, fugientes persecutus est usque Gezeron. Ceciderunt ex illis fere tria milia. Reuersus Iudas uetuit rapere spolia, ne ab iis, qui cum Gorgia in montibus stabant, inuaderentur. Cęterum Gorgiani quoque mente confusi fugam fecere. Iudas


1313. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Interea Symon in Iudea relictus capit Bethsuram. Ionathas autem ad lacum Genesar cum aduersariis confligit. Suis ad fugam conuersis Dei opem inuocat. Substitit acies, et in pręlium reuersus uictor euadit. Fugientes persecutus usque Cades ac tribus hominum milibus cęsis Hierosolymam rediit. Per legatos cum Romanis et Spartiatis redintegrat amiciciam. Post hęc Demetrii pręfectis occurrit in Amathite regione. Qui territi focis per noctem


1314. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

Vbi autem Ptolomaidem ingressi sunt, Ionathas compręhenditur et, qui illum comitati fuerant, mille uiri interficiuntur. Militum phalanx a Triphone missa ad reliquum Ionathę exercitum persequendum pugnę se credere diffidens reuertitum. Illi autem in Iudeam regressi ducem dolo sibi ereptum planxere. Aduersarii uero ad delendum Iudeorum regnum occasionem sibi datam gaudebant. Sed Iudei Symonem, et ipsum


1315. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

argenti talenta centum et duo eius liberi obsides dentur. Symon, tametsi maligni hominis insidias ac dolos non ignoraret, decipi tamen ab eo quam a suis ut nimium crudelis odio haberi maluit, et quod petebatur, persoluit. Ille uero solita usus perfidia non dimisso Ionatha mouit exercitum per uiam, quę ducit Ador, Symeone cum suis uestigia eius subsequente. Et accessit proxime Hierosolymam uolensque illis, qui in arce Syon erant,


1316. Marulić, Marko. De Veteris instrumenti uiris... [Paragraph | SubSect | Section]

commitendo. Septem erant et, cum suillam edere cogi nequiuissent, iussit rex primogenito linguam amputari, cute caput denudari, manus pedesque pręcidi et sic truncum corpus in sartagine torreri, reliquos quoque in proposito persistentes eodem confici supplicio. Aderat mater spectatrix morientium tam crudeli cęde filiorum, non illos quidem lugens, sed exhortans, ut forti animo cruciatus tolerarent: satius esse


1317. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

nemo negabit: qui domi forisque egregia semper opera gesserunt. Quis enim vnquam Scytharum fines sine magna infamia praeter Alexandrum magnum ingressus est? At Zopirionem cum viginti. M. Macedonum / Zopirion cum Macedonibus a Scythis caesus. Cyrum cum ducentis millibus persarum ceciderunt: persarum strages in Scythia Darium eiusdem gentis regem in foedissimam fugam compulerunt. Darii fuga ex Scythia. Eductis vero in exteros armis quum trium maximorum regnorum in Asia conditores extitissent /


1318. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

opera gesserunt. Quis enim vnquam Scytharum fines sine magna infamia praeter Alexandrum magnum ingressus est? At Zopirionem cum viginti. M. Macedonum / Zopirion cum Macedonibus a Scythis caesus. Cyrum cum ducentis millibus persarum ceciderunt: persarum strages in Scythia Darium eiusdem gentis regem in foedissimam fugam compulerunt. Darii fuga ex Scythia. Eductis vero in exteros armis quum trium maximorum regnorum in Asia conditores extitissent / Scythae 3 regna in Asia


1319. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

Liburniam / Dardaniam / vtrasque Misias ad Tauricam Chersonesum. Idem Thurca superioribus duobus annis per Syriam / Modernus Thurca Syriam occupat. Anthiochiam / Mesopotamiam / Babiloniam / Iudaeam Palestinam / Aegiptum vsque ad Cinammiferam Arabiam et Persidem victorem exercitum circumtulit. Quantum vero nauali bello valeant Thurcarum virtus in mari. testimonio sunt Lesbos / Samothracia / Euboaea / Salamis / Cyclades / omnesque in Aegaeo et Ionio mari praeter Cretam et Corcyram e manibus Christianorum ereptae insulae.


1320. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

Monocastro Monocastrum. in ostio Danubii. De Tauricis populis nihil exigunt praeter vectigalia Taurici Thurcarum vectigales in Theodosia ciuitate / Theodosia quae et Capha. quam vi coeperunt. Persas destitere persequi sublato e viuis nepote / cuius caput saeuissimus omnium Thurca / quos terra sustinet / appetebat. Odium Thurcarum in Persas lenitum. Siue propterea nostris ceruicibus tam grauiter insultat / quo. s. facilius orbe terrarum potiatur.


1321. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

Monocastrum. in ostio Danubii. De Tauricis populis nihil exigunt praeter vectigalia Taurici Thurcarum vectigales in Theodosia ciuitate / Theodosia quae et Capha. quam vi coeperunt. Persas destitere persequi sublato e viuis nepote / cuius caput saeuissimus omnium Thurca / quos terra sustinet / appetebat. Odium Thurcarum in Persas lenitum. Siue propterea nostris ceruicibus tam grauiter insultat / quo. s. facilius orbe terrarum potiatur. Nam inter omnes


1322. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

vectigales in Theodosia ciuitate / Theodosia quae et Capha. quam vi coeperunt. Persas destitere persequi sublato e viuis nepote / cuius caput saeuissimus omnium Thurca / quos terra sustinet / appetebat. Odium Thurcarum in Persas lenitum. Siue propterea nostris ceruicibus tam grauiter insultat / quo. s. facilius orbe terrarum potiatur. Nam inter omnes populos / excoeptis Scythis / europaei bellicosissimi reputantur / Europei populi bellicosissimi. nullique latius


1323. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

Siue propterea nostris ceruicibus tam grauiter insultat / quo. s. facilius orbe terrarum potiatur. Nam inter omnes populos / excoeptis Scythis / europaei bellicosissimi reputantur / Europei populi bellicosissimi. nullique latius imperium propagauerunt. Persis quidem Graeciam occupare conantibus / magna clades maiusque dedecus illatum est. Persae infamiam in graecia consecuti. At Macedones (vt modo Athenienses / Lacedaemoniosque praetereamus) vniuersae Asiae dominati sunt. Macedones vniuersae


1324. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

Nam inter omnes populos / excoeptis Scythis / europaei bellicosissimi reputantur / Europei populi bellicosissimi. nullique latius imperium propagauerunt. Persis quidem Graeciam occupare conantibus / magna clades maiusque dedecus illatum est. Persae infamiam in graecia consecuti. At Macedones (vt modo Athenienses / Lacedaemoniosque praetereamus) vniuersae Asiae dominati sunt. Macedones vniuersae imerauerunt Asiae. Romani Europam Aphricam / atque Asiam ad Caucasum montem tenuerunt.


1325. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

aduersus infideles prospere pugnando fidem Catholicam tutatus est: Poenos enim quos Saracenos appellant / diuturno bello contusos defatigatosque / atque a Betica / quam occupauerant expulsos Poeni ex Hispania pulsi. vsque in Aphricam caedendo ac vrbes eorum diripiendo persecutus est. Cuius refrigerato calore / seque ad italicos tumultus conuerso iterum Poeni collectis animis oras Siciliae / Sardiniae / Corsicae / atque Italiae vehementer infestant: Poeni denuo infestant. proximo quoque anno pene summum Pontificem feras venantem


1326. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

impetum sustinere potuerunt: nec ab illo fortissimo Matthia rege Hungariae / Matthia rex Hungariae. qui non Austriae solum / sed erat terror totius orbis / coerciti sunt / quin saepe proelio victores vitae opibusque Hungarorum insultarent: neque paulo ante Sophis rex Persarum Sophis rex Persarum. coacto omni oriente ac populis Caspiis / armis aut vi sine dolo atque fame a Persidis penetralibus Thurcam istum repulisset / Thurcam inquam praecipuum ac memorabile saeuitiae exemplum / Thurca saeuitiae exemplum.


1327. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

fortissimo Matthia rege Hungariae / Matthia rex Hungariae. qui non Austriae solum / sed erat terror totius orbis / coerciti sunt / quin saepe proelio victores vitae opibusque Hungarorum insultarent: neque paulo ante Sophis rex Persarum Sophis rex Persarum. coacto omni oriente ac populis Caspiis / armis aut vi sine dolo atque fame a Persidis penetralibus Thurcam istum repulisset / Thurcam inquam praecipuum ac memorabile saeuitiae exemplum / Thurca saeuitiae exemplum. vtpote qui grauissimum cum patre bellum


1328. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

non Austriae solum / sed erat terror totius orbis / coerciti sunt / quin saepe proelio victores vitae opibusque Hungarorum insultarent: neque paulo ante Sophis rex Persarum Sophis rex Persarum. coacto omni oriente ac populis Caspiis / armis aut vi sine dolo atque fame a Persidis penetralibus Thurcam istum repulisset / Thurcam inquam praecipuum ac memorabile saeuitiae exemplum / Thurca saeuitiae exemplum. vtpote qui grauissimum cum patre bellum pro imperio gesserit / qui victum patrem purpura sceptroque spoliatum de Auito solio eiecerit


1329. Andreis, Franjo... . Oratio Tranquilli Parthenii... [Paragraph | Section]

subaegit Thraciam / deuicit Macedoniam: quae terrarum imperio quondam potita est / Macedonia quondam terrarum imperio potita. quae Asiam / Armeniam / Iberiam / Albaniam / Cappadociam / Syriam / Aegiptum / Taurum /Caucasum transgressa: quae in Bactris / Medis / Persis dominata toto oriente possesso: quae Indiae victrix per vestigia liberi Patris atque Herculis vagata est: quam contusam vix tribus ingentibus bellis Romani domuerunt. Macedonia vix tribus bellis a Romanis domita. Quid


1330. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Parthorum Parthi. aurum. Et Polycratem Policrates. Samiorum tyrannum eo traxit auaritia, ut ab Oronte Orontes. Persarum Praefecto cruci affigeretur. Verum enimuero si uel ipsa initia uelimus intueri, nihil est homine imbecillius, Nihil homine imbecillius. ut eam uitae breuitatem quotidie multa


1331. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section]

in cinerem. Quanto satius esset, si eos labores in conquirendis uirtutibus expenderemus: ut Plato Plato. qui nauigauerat in Aegyptum, Pythagoras Pythagoras. etiam ad Persas, et plaerique ad alias nationes, quorum diuturnius est nomen in terris, quam eorum patria fuerit. Et quamuis unaquaeque uirtus quemlibet sui amatorem clarum faciat: quemadmodum Achilles fortitudine,


1332. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Fabricii. Marcelli, Marcelli. Scipiones: Scipiones. iterum extenderetur imperium Romanum in Pontum, Pontus. Persas, Persae. Arabas, Arabes. et Garamantas. Garamantes. DIXI.


1333. Andreis, Franjo... . Oratio de laudibus eloquentiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Marcelli. Scipiones: Scipiones. iterum extenderetur imperium Romanum in Pontum, Pontus. Persas, Persae. Arabas, Arabes. et Garamantas. Garamantes. DIXI.


1334. Andreis, Franjo... . Ad Deum Contra Thurcas Oratio... [Paragraph | Section]


133  Rex hominum / diuumque Pater depellere velle
134  Sedibus / aetherea sanctosque in parte locatos
135  Deiicere / et pedibus subiectas trudere in oras.
136  Nam violat si iura Deum / populumque / fidemque
137  Persequitur saeuo / uelut atrox bellua / morsu:
138  Nonne putes dirae si plena potentia menti
139  Afforet: aethereae caelestia protinus arcis
140  Sceptra tibi eriperet: Que nos iam maxima cura
141  Sollicitat: variosque


1335. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

forte ipsam expeditionem frustrabunt. Ita sunt loca pleraque non manu modo, sed etiam natura munita, ut vix ulla vis hominum, ut ipsi castra tenere solent, illa expugnare possit, quemadmodum etiam antea Beatissimi Vestre satis abunde perscripsi. Itaque iterum atque iterum Sanctitati Vestre suppplico, ut, dum potest, miserrimis ipsis regnis de republica Christiana, si fateri volumus, tam bene meritis tempestive succurrat subveniatque, ne, dum maxime vellet, non possit,


1336. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

et nasci uoluit in carne et in paupertate uiuere et odia impiorum sustinere. Vere autem Saluatorem esse et Symeon senex et Anna uidua de illo prophetando testati sunt, de quo quidem uenturo tot ante seculis fuerat prophetatum. Iam primum Herodis persecutionem patitur. Cum enim ille a magis didicisset natum esse regem Israhel, dubitauit illo saluo se de regni solio deturbatum iri et cęde ipsum tollere decreuit. Angeli autem monitu Ioseph cum puero et Maria, matre eius, fugit in Aegyptum. In Aegyptum, idolis deditam, iam


1337. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

diuinitatis repleret. Tentari a diabolo se permisit, ut eum, qui primos parentes nostros uicerat, ipse pro nobis superaret, ipse nos, quemadmodum contra diaboli tentamenta stare debeamus, instrueret. Arma nobis dedit, ut pugnemus — baptismum, ut uincamus — fidem, ut uincendo perseueremus — cibi potusque abstinentiam. Nec miretur sanctus, si Sathanę sentit insidias. Sanctus sanctorum erat, qui ab eo tentatus est. Vt autem uincas, omnem uincendi spem in illo colloca, qui solus inuincibilis est et sine quo uincere potest nemo. Sine


1338. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed iam, quid aduersus eum ipsi Iudei, inuidię ueneno imbuti, dixerint siue fecerint, uideamus. Et cum omnia pro nostra salute passus sit, credamus nihil esse tam durum, tam asperum, quod pro nomine eius perferre non debeamus. In Ioannis Euangelio legimus: Persequebantur Iudei Iesum, quia sanabat in sabbato et quia patrem suum dicebat Deum, ęqualem se faciens Deo. Cum morbos pelleret, cum demoniis imperaret et multa mira faceret, negare manifesta non poterant; hanc ipsam arguendi ansam quęsierunt, **corr. ex


1339. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 424 | Paragraph | SubSect | Section]

cum inter eos, a quibus ducebatur, non comparuisset. Sequitur enim: Iesus autem transiens per medium illorum ibat. Discessit itaque ab eis et uenit Capharnaum, ciuitatem Galileę ibique docebat populum. Qua certe in re instruit nos ne tunc quidem, cum aduersariorum persecutionem patimur, cessandum esse ab operibus iustitię. Ad hęc frequenter etiam lapidibus eum obruere concupierunt. Nam cum in templo eos docuisset, ut Ioannes ait, dixissetque: Antequam Abraham fieret, ego sum. Tulerunt — inquit — lapides, ut


1340. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

et Heluidius, qui Christum purum hominem dixerunt, Manicheus et Martion, qui ne hominem quidem, sed phantasma fuisse putauerunt. At uero ille, qui ait: Ego et Pater unum sumus, unum referri uoluit ad simplicitatem substantię, sumus ad pluralitatem personarum. Vnus enim Deus est in substantia, sed in personis trinus est. Quęsierunt — inquit — eum apprehendere, et exiuit de manibus eorum. Teneri igitur non potuit, nisi cum ipse uoluit. Nemo autem potest tenere Iesum odii facibus


1341. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 425 | Paragraph | SubSect | Section]

Manicheus et Martion, qui ne hominem quidem, sed phantasma fuisse putauerunt. At uero ille, qui ait: Ego et Pater unum sumus, unum referri uoluit ad simplicitatem substantię, sumus ad pluralitatem personarum. Vnus enim Deus est in substantia, sed in personis trinus est. Quęsierunt — inquit — eum apprehendere, et exiuit de manibus eorum. Teneri igitur non potuit, nisi cum ipse uoluit. Nemo autem potest tenere Iesum odii facibus ardens. Iccirco est scriptum: Resistit Deus


1342. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

publicanis et peccatoribus manducat magister uester? Non uiderunt et hoc quidem inepte atque absurde obiici ei, quem fatentur esse magistrum. Magister quippe et cum peccatoribus uersari debet, ut eos monitis salutaribus ad poenitentiam reuocet, et cum iustis, ut doceat perseuerantia eis opus esse ad beatitudinis pręmia consequenda. Tam autem incongruę obiectioni ipse Dominus respondens ait: Non est opus ualentibus medicus, sed male habentibus. Quasi diceret: Medicus animarum sum; publicani et peccatores pharmaco indigent


1343. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 430 | Paragraph | SubSect | Section]

illuminari non merentur. Quid igitur malis prodest prophetare, si non datur intelligere? Magis itaque optandum est, ut uitam habeas probram quam linguam prophetantem. Timuerunt autem Iudei terrena amittere, et non timebant Dei aduersum se indignationem prouocare hominem persequendo innocentem. Quam ob rem merito quidem illis contigit hoc, quod timebant. Illorum enim et locum destruxerunt Romani et gentem captiuam in seruitutem abduxerunt. Nullum quippe diuturnum est regnum, in quo iniquitas dominatur et bonorum simplicitas exposita est


1344. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

in regionem iuxta desertum, in ciuitatem, quę dicitur Effren, et ibi morabatur cum discipulis suis. Et hoc quidem non timore insidiantium sibi Iudeorum. Poterat enim et inter illos uersari illęsus, si uellet, sed ut suo exemplo nos doceret fas esse nobis fugere persecutores, pręsertim si ex fuga nostra nullum imminet credentibus fidei periculum; sicuti modo, cum solum Iesum quęsierunt et in eum credentes nondum infestarent. Alioquin contemnenda est uita, dum defenditur ueritas, quoties proximus tuus Christum, qui ueritas est, negare


1345. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 445 | Paragraph | SubSect | Section]

Quęstio lis quędam est ista uirtus, cui tantum ac tale propositum est pręmium? Et quoniam super duodecim thronos sessuros eos ait, dicet aliquis: Ergo Iudas, qui in numero duodecim fuit, cum illis sedebit et iudicabit? Sed ad eos dirigitur sermo, qui perseuerarunt in tentationibus cum Christo, non ad eos, qui pręuaricati sunt sicut Iudas, cuius locum obtinuit Barnabas, ut apostolorum duodenus numerus plenus esset et alii apostolici uiri singulis eorum adherere possent, quorum uirtutem ante fuissent imitati. Deinde


1346. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 446 | Paragraph | SubSect | Section]

nec omnino diffidat ipso orante, quin exaudiatur et, quod orauerit, impetret statim. Vnde sequitur: Et tu aliquando conuersus confirma fratres tuos. Conuersus utique ad poenitentiam confirma cęteros, quorum eris princeps, ut per te confirmati in proposito fidei perseuerent, cum te post tam grande crimen in gratiam receptum uiderint. Petrus autem, cum pro se Dominum orasse audisset, charitatis eius ardore accensus plus pręsumere coepit, quam per se poterat pręstare. Domine — inquit — tecum paratus sum et in


1347. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

pro nobis ualeret pati et in suis posset nos beatificare. Pro nobis itaque tristatur, pro nobis orat, pro nobis ardenter orando ęstuat et sudat. Factus — inquit — in agonia prolixius orabat. Hoc est, contentione quadam animi in oratione perseuerabat, ut et tu morte imminente feruentius ores, cupidius ueniam postules Iudici te mox offerendum sciens, qui, quicquid de te statuet, ęternum erit. Sudans autem Dominus sanguinis guttas nemine uerberante, nonne ostendit, quod uolens passioni sese offerat, quod sponte


1348. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

erit. Sudans autem Dominus sanguinis guttas nemine uerberante, nonne ostendit, quod uolens passioni sese offerat, quod sponte uerberantibus quoque corpus suum subiiciat, ut susceptis uulneribus pro nobis sanguinem huberius fundat et redemptionis nostrę precium tanto plenius persoluat, quanto nos magis diligit? Vna talis gutta satis erat ad eluendum humani generis peccatum, sed ad testandam sui erga nos amoris magnitudinem, quicquid restabat in corpore, dispersit in cruce. Qualiter autem ab impiis comprehensus fuerit, quoniam a Ioanne


1349. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

— inquit — syndone nudus profugit ab eis. Conueniamus hoc loco illos, qui auertere conantur liberos suos ab ingressu collegii monachalis. Impii patres, ingratę matres! Filii uestri relicta terrenę uanitatis syndone ad Ecclesiam confugiunt; uos fugientes persequimini, uos eos, quantum in uobis est, illi seruire uetatis, qui Filio suo unigenito non pepercit, ut uobis parceret, morti eum obtulit, ut uobis uitam donaret. Hancne tanto benefactori uestro rependitis gratiam, ut ab Ecclesię limine arceatis filios uestros, in qua diuino


1350. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 462 | Paragraph | SubSect | Section]

quidem pontifex damnandum iudicarat. Qua in re profecto ipsius pontificis apparet iniustitia, eo quod ministrum impunitum dimiserit: de homine, antequam damnatus esset, poenam ausum sumere. Iniquus igitur pontifex malis ignoscebat, insontes damnabat — lupus lupis fauebat, agnos persequebatur. Plus apud illum poterat improborum temeritas quam iustorum modestia. Quales itaque ministri, talis et pręses. Atque ideo quidem hunc, quem minister tam indigne percusserat, ille mortis reum iudicabat. Hunc pontificem ego fuisse Caipham puto. Licet enim ad


1351. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 469 | Paragraph | SubSect | Section]

Herodes et Pilatus in ipsa die. Nam antea inimici erant ad inuicem. Ex inimicis amici fiunt, ut Christo simul aduersentur et alter, superbia elatus, eum irrideat, alter delatorum uocibus perterritus damnet. Pilatus tamen adhuc in proposito liberandi eum perseuerans, conuocatis (ut Lucas ait) principibus sacerdotum et magistratibus et plebe dixit ad illos: Obtulistis mihi hunc hominem quasi auertentem populum. Et ecce ego coram uobis interrogans nullam causam inuenio in homine isto ex his, in quibus eum


1352. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 470 | Paragraph | SubSect | Section]

attestatur. Nihil tibi et iusto illi, inquit. Hoc est: Caue, ne condemnes iustum et insontem neci tradas. Ecce somniantem me nocturnę terrent imagines et ueluti pro illo stantes minaci uultu occurrunt. Hic obseruandum reor: Quare in eum, quem Iudei capitali persequuntur odio, gentilis foemina pietate mouetur? Fortasse non aliam ob rem, nisi quia Christum, quem Iudei repudiarunt, gentilitas susceptura erat. Iudei ergo continuis clamoribus instabant, ut Barraba dimisso Christus crucifigeretur. Aestuabat Pilatus, quid sibi agendum


1353. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 471 | Paragraph | SubSect | Section]

non insidiatorem, a quo per * corr. ex hic f raudem occupetur. Regnum tuum semper idem est: non mutatur, non minuitur, nunquam finitur; uni tibi seruit, uni tibi subiectum est; iustis patet, poenitentibus aperitur, in peccato autem perseuerantes repellit. Rursum usque adeo regnum tuum non est de hoc mundo, ut nec discipulos tuos de hoc mundo esse dixeris; de mundo utique, qui in maligno est positus, in quo regnat peccatum, in quo dominatur diabolus, princeps mundi tenebrarum harum. Idolatras, hereticos,*


1354. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 473 | Paragraph | SubSect | Section]

seruorum uita, quanti uita Domini. Mors tua nobis profuit ad uitam. Mors autem nostra, si pro tui nominis gloria est suscepta, nihil tibi confert, qui nullius rei indiges, sed nos tecum coniungit, dum pro inęstimabili** tuo beneficio, non quantum debemus, sed quantum possumus, persoluere nitimur. At quoniam ne id quidem, quod possumus, efficere satis curamus, quid aliud restat nisi fateri nos esse ingratos, et non solum ingratos bonum pro bono non reddendo, sed etiam iniurios, tibi, a quo bona omnia accepimus, peccando, te offendendo, tuis pręceptis ad


1355. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 474 | Paragraph | SubSect | Section]

Filium Dei dixit, se puros homines esse uel Dei ministros non negabant. Et, si talis gratia uerum fatentibus conceditur, sequitur, quod Christus ueritatis est assertor, qui se Filium Dei libere professus talia ac tanta operatus sit. Bene igitur de illis prędixit propheta sub persona Domini loquens: Cognouit bos possessorem suum et asinus pręsepe domini sui. Israhel autem me non cognouit. Iudei ergo boue asinoque stupidiores ac feris omnibus crudeliores Iesum debere mori exclamant, quia Filium Dei se facit, cum ob hoc ipsum magis debuit


1356. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 479 | Paragraph | SubSect | Section]

se foras premunt, quam cor illud, in quo natę sunt, acriter exederint. Et quoniam non minus inuidentem solicitat quam inuisum offendit malignus liuor, nulla magis cauenda est animi pestis, nullum magis fugiendum uenenum. Hac superatus Cayn* fratrem interemit, Esau suum persecutus est, filii Iacob suum in seruitutem uendiderunt; Saul Dauidi, a quo plurima acceperat beneficia, insidiatus est, Absalon patrem regno pellere uoluit. Quid multa? Nullum est tam grande scelus, a quo abstinet inuidus, dum uoti sui compos fieri intemperanter affectat.


1357. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

Et quoniam per labores peruenitur ad quietem, longe pręstabilius est aduersitatibus nunc excuti quam uoluptatibus deliniri. Non est discipulus super magistrum. Si ergo in uiridi ligno hoc faciunt, necesse est, ut etiam in arido faciant. Si me persecuti sunt, et uos persequentur. Denique idem ipse c lamat: Qui uult uenire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam quotidie, et sequatur me. Falluntur itaque, qui in deliciis et uoluptatibus uiuendo se cum Christo regnaturos


1358. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 481 | Paragraph | SubSect | Section]

peruenitur ad quietem, longe pręstabilius est aduersitatibus nunc excuti quam uoluptatibus deliniri. Non est discipulus super magistrum. Si ergo in uiridi ligno hoc faciunt, necesse est, ut etiam in arido faciant. Si me persecuti sunt, et uos persequentur. Denique idem ipse c lamat: Qui uult uenire post me, abneget semetipsum, et tollat crucem suam quotidie, et sequatur me. Falluntur itaque, qui in deliciis et uoluptatibus uiuendo se cum Christo regnaturos sperant. In deliciis tunc


1359. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 484 | Paragraph | SubSect | Section]

pendens in cruce (ut Lucas tradit) pro suis crucifixoribus deprecatus est Patrem: Pater, dimitte illis — inquit — non enim sciunt, quid faciunt. Poterat quidem et ipse illis dimittere, sicut dimisit mulieri peccatrici, sed docere uoluit pro persequentibus debere nos orare et illis, qui nos odio habent, bene optare nec malum pro malo, sed, quod bonum est, reddere. Quod autem ait: Non enim sciunt, quid faciunt, ostendit dignum esse uenia ignorantię peccatum. Esse quippe et ignorantię peccatum Leuiticus


1360. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 506 | Paragraph | SubSect | Section]

sed etiam omnes gentes, quibus prędicatum est Christi Euangelium, ut omnes in Christo, qui secundum carnem semen Abrahę* fuit, benedicantur atque saluentur. Pręterea si nosse uis, quomodo isti possederunt portas inimicorum suorum, uideas oportet, quod principes terrę, qui persequebantur Christianos, qui delere nomen eorum nitebantur de terra, uicti dederint manus et religionem ueri Dei, quam perdere uolebant, ipsi quoque susceperint. Ad Isaac promissio Ad ipsum etiam Isaac post patrem Abraham


1361. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

Dum enim a Babylone reuersi templum instaurarent tectaque reficerent, a uicinis gentibus quotidie infestabantur, ut Esdrę sacerdotis liber testatur, nec licebat conquiescere. Sub Christo autem Domino eius fideles accepta ęternę quietis promissione etiam inter sęuientes persecutorum gladios cum summa, quam in Christo habebant, fiducia habitarunt in terra, mori pro Christo cupientes, ut cum Christo uiuere inciperent. De tribu Iuda et de castello Bethlem fuerat Dauid. De eadem stirpe et eadem tribu et in eodem oppido natus est nobis


1362. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 516 | Paragraph | SubSect | Section]

sumus. Quam uero stupenda fuerit eius natiuitas, testis est Esaias dicens: Generationem eius quis enarrabit? Siquidem et in cęlo genitus est sine matre et in terra sine patre, in cęlo Deus ex Deo, in terra ex homine Deus et homo. Duę naturę in unitate personę Christi tam mirabiliter conuenerunt, ut, nisi fides credat, nec lingua effari nec mortalium mens possit comprehendere. Hoc tamen ita esse credimus ei, qui ueritas est, nulli obnoxia mendacio, nullius particeps falsitatis. Genuit enim Virgo Filium, ancilla


1363. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 517 | Paragraph | SubSect | Section]

Nomen autem eius terror est demoniis, fortitudo hominibus, gaudium angelis, spes periclitantibus, solatium miseris, refugium cunctis. Hęc igitur fuit ueri Messię mater, cuius purissimo salutiferoque partu, quicquid olim patribus diuinitus promissum fuerat, plenissime est persolutum. Quem alium ergo Messiam uenturam pręstolaris, o Iudee, si istum, qui ab ea ęditus est, habes pręsentem? Aut falsum aut uerum locuti sunt prophetę. Si falsum, quare ipsis fidem pręstas? Si uerum, quare, quod illi prędixerunt, iam euenisse non agnoscis? Ecce


1364. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 521 | Paragraph | SubSect | Section]

quia Herodes mandauerat non solum in Bethlem interfici pueros, sed et in mnibus finibus eius; per occisionem Bethlem intelligimus multos etiam de Beniamin fuisse cęsos. Vtcunque sit, pręuidit propheta et prędixit hanc in Christum puerum futuram Herodis persecutionem, ut agnoscamus eum, in quem Herodes tanto exarsit furore, uerum esse Messiam, uerum Christum, et Iudeos quidem intantum errare, ut nec suis prophetis satis credant. Quoniam uero tam immane facinus futurum cognouit Hieremias, ideo puto eum Rachelem, quę iam sepulta


1365. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 526 | Paragraph | SubSect | Section]

flumina, fontes, stagna, riuos aquarum. Hoc ipsum in Ezechiele promittebat, ubi ait: Effundam super uos aquam mundam, et mundabimini ab omnibus inquinamentis uestris, et ab uniuersis idolis uestris mundabo uos. Et quia, quod hic promittitur, in nouitate Euangelii persoluendum erat, sequitur: Et dabo uobis cor nouum, et spiritum nouum ponam in medio uestri. Hanc aquam in spiritu uidit idem propheta de templo ad latus dextrum descendere et ad meridiem uerti. Nihil est enim in baptismo sinistrum, sed cuncta uelut meridies lucis


1366. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 528 | Paragraph | SubSect | Section]

potuit a maledicto antiquę pręuaricationis, nec Helię ad montem peruentio. Christo soli reseruatum fuit, ut in illo benedicantur omnes gentes et pristinę gratię, quas amiserant, restituantur. Dauid quoque, sicut in multis, ita et in hoc tenuit typum Christi, sub eius persona loquens in psalmis: Operui in ieiunio animam meam, et factum est in opprobrium mihi; hoc* est in tentationem Sathanę experimentum quęrentis, cum diceret: Si Filius Dei es, dic, ut lapides isti panes fiant. Et in alio psalmo: Genua


1367. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

laborem in iniquitatibus tuis. Nunquid unquam Deum seruire aut laborem pati aliquis uidit in peccatis, in iniquitatibusque aliorum, nisi cum uerbum caro factum fuit et habitauit in nobis? De quo Apostolus ait: Exinaniuit semetipsum formam serui accipiens. Ad personam ergo Filii hęc, quę dicuntur, referenda sunt, non ad personam Patris, licet Pater et Filius unum sint. Itaque ipsius Filii est, quod sequitur: Ego sum, ego sum, qui deleo iniquitates tuas propter me, hoc est, non tuis meritis, sed mea miseratione, non tua


1368. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

laborem pati aliquis uidit in peccatis, in iniquitatibusque aliorum, nisi cum uerbum caro factum fuit et habitauit in nobis? De quo Apostolus ait: Exinaniuit semetipsum formam serui accipiens. Ad personam ergo Filii hęc, quę dicuntur, referenda sunt, non ad personam Patris, licet Pater et Filius unum sint. Itaque ipsius Filii est, quod sequitur: Ego sum, ego sum, qui deleo iniquitates tuas propter me, hoc est, non tuis meritis, sed mea miseratione, non tua iustitia, sed mea pietate. Non hoc dicimus, quod negemus Patrem


1369. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 533 | Paragraph | SubSect | Section]

quomodo contradicere poterant, si ille, quod de se fatebatur, miraculis supra omnem uim humanam factis uerum esse probabat? Credebat ergo turba et sequebatur eum. Principes autem sacerdotum superbia elati ferre non poterant, ut aliquis plus ipsis honoraretur. Atque ideo illum persecuti sunt et tam mirandis, quę faciebat, operibus semper detrahere conati. Cęterum, ut Domini nostri Saluatoris de sabbati obseruatione argumenta Veteris quoque Scripturę autoritate confirmemus, audi, quod in Esaia Deus ipse dicat: Si auerteris —


1370. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 539 | Paragraph | SubSect | Section]

obscura quęque Scripturarum interpretantes, alii albi munditiem profitentes castitatis, alii uarii diuersitate spiritalium bonorum pręditi. Et hi quidem fortissimi, quia primi a Domino ad apostolatum electi, ut audacter et intrepide aduersus errores certent pro ueritate nec persecutorum timeant gladios, pro morte uitę immortalitatisque pręmia relaturi. Quod autem Dei uerbum Euangeliique mysteria prędicare debuerint, in psalmis et prophetis olim significatum satis apparet. Per Esaiam loquitur Dominus: Super muros tuos,


1371. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 542 | Paragraph | SubSect | Section]

quoque, quę de Christi discipulorumque eius paupertate retulimus, in prophetarum reperire possimus uaticiniis, ut, cum cuncta, quę prędicta sunt, impleri in Euangelio monstrabimus, magis patescat, quam stulta sit Iudeorum credere Christo nolentium obstinatio. In persona Christi uenturi dici illa in psalmis nemo negat: Ego autem mendicus sum et pauper; Dominus solicitus est mei. Et iterum: Libera me — inquit — quia egenus et pauper ego sum, et cor meum conturbatum est intra me. Pauper enim


1372. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 543 | Paragraph | SubSect | Section]

autem meriti pauperes isti, de quibus locuti sumus, apud Deum, qui eos elegit, fuerint, operęprecium est audire. Non solum in terra potestas data est eis signa et prodigia faciendi, sed etiam in die nouissimo cum Christo simul iudicandi. Iudices eorum erunt, a quibus persecutiones passi fuere: Cęsarum, regum, principum terrę. Iudices erunt Iudeorum Christo non credentium et gentilium deos deasque colentium et hereticorum uanis sophismatum argutiis ueritatem deprauare nitentium. In Mattheo Saluator noster ad phariseos, qui eum in Belzebub


1373. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

uespere diuidet spolia. Lupus utique rapax, quando laniatum perrexit oues Christi. Mane, id est in principio, fidelium hostis comedit predam, sed uespere, id est in fine conuersus diuidere coepit spolia Euangelium prędicando et conuincendo Iudeos, quia hic, quem ipse persequebatur, uere esset Christus. De eius etiam consternatione in uia, quando auditam Domini uocem expauit, in psalmo dicitur: Ibi Beniamin in mentis excessu. Quod dictum ad illud quoque referri potest, quando raptus est usque ad tertium cęlum et nesciuit, in


1374. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

uiuendo. De ista prophetasse mihi uidetur Hieremias, cum ait: Fornicata es cum amatoribus multis; tamen reuertere ad me, dicit Dominus, et ego suscipiam te. Per idem tempus Iesus, Dominus noster, cum destinaret apostolos ad prędicandum regnum Dei, persecutiones et martyria eorum futura denunciauit dicens: Ecce ego mitto uos sicut oues in medio luporum ... et tradent uos — inquit — in conciliis, et in* synagogis suis flagellabunt uos,


1375. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

Hierosolymis Herodis iussu capite truncatur, Minor de pinna deiicitur et fuste fullonis fracto cerebro interimitur; Ioannes Traiano iubente in oleo coquitur, sed non lęditur, in Pathmo relegatus mortem obiit; Thomas Indię regis iussu lanceis confossus occubuit; Mattheum in Perside Hirtacus* rex orantem post tergum ferro transfixit: Iudas Thaddeus et Symon Cananeus siue Zelotes in urbe Caldeorum Senair, cum eorum pręsentiam simulachra lapidea ferre nequissent atque corruissent, ab idolorum sacerdotibus laniati sunt; Matthias in Iudea Romano ritu


1376. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 550 | Paragraph | SubSect | Section]

nos. Et iterum in alio psalmo: Posuisti nos — inquiunt — opprobrium uicinis nostris, subsannationem et derisum his, qui sunt in circuitu nostro. Vicinis et qui in circuitu sunt, hoc est Iudeis et gentibus; ab utrisque enim passi sunt persecutiones. Et quoniam eiuscemodi labores ęterna sequitur remuneratio, in alio psalmo dicitur: Euntes ibant et flebant, mittentes semina sua. Venientes autem uenient cum exultatione, portantes manipulos suos. Hoc idem in Euangelio prędixit discipulis


1377. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Ecclesiam loquens ait: Et dabo te populo huic in murum ęreum fortem; et bellabunt aduersum te, et non pręualebunt, quia ego tecum sum, ut saluem te, et erruam te, dicit Dominus. Et liberabo te de manu pessimorum, et redimam te de manu fortium; hoc est de persecutione infidelium et diaboli potestate, ut in terra uincas et in cęlo coroneris. Illa uero, ut hoc consequi possit, se fidem seruasse gloriatur dicens: Multi persequuntur me et tribulant, ego autem a testimoniis tuis non declinaui. Tales fuere martyres


1378. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

te, dicit Dominus. Et liberabo te de manu pessimorum, et redimam te de manu fortium; hoc est de persecutione infidelium et diaboli potestate, ut in terra uincas et in cęlo coroneris. Illa uero, ut hoc consequi possit, se fidem seruasse gloriatur dicens: Multi persequuntur me et tribulant, ego autem a testimoniis tuis non declinaui. Tales fuere martyres Christi, qui, dum soli Deo peccare timent, tyrannorum uim atque sęuitiam nihil timuerunt. Et, ut sciamus persecutorum odium ipsis esse magis noxium quam iustis, quos


1379. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

possit, se fidem seruasse gloriatur dicens: Multi persequuntur me et tribulant, ego autem a testimoniis tuis non declinaui. Tales fuere martyres Christi, qui, dum soli Deo peccare timent, tyrannorum uim atque sęuitiam nihil timuerunt. Et, ut sciamus persecutorum odium ipsis esse magis noxium quam iustis, quos persequuntur, audi Spiritus Sancti exactissimum iudicium: Gladium — inquit — euaginauerunt peccatores, intenderunt arcum suum, ut decipiant pauperem et inopem, ut trucident rectos corde. Gladius


1380. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 551 | Paragraph | SubSect | Section]

persequuntur me et tribulant, ego autem a testimoniis tuis non declinaui. Tales fuere martyres Christi, qui, dum soli Deo peccare timent, tyrannorum uim atque sęuitiam nihil timuerunt. Et, ut sciamus persecutorum odium ipsis esse magis noxium quam iustis, quos persequuntur, audi Spiritus Sancti exactissimum iudicium: Gladium — inquit — euaginauerunt peccatores, intenderunt arcum suum, ut decipiant pauperem et inopem, ut trucident rectos corde. Gladius eorum intret in corda ipsorum, et arcus eorum


1381. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

numerus magis crescebat. Vnus occidebatur, et plurimi ad Christum conuersi baptismi gratiam sibi postulabant, non interfectorum sanguine territi, sed ad eadem pro Christo sustinenda supplicia magis animati. Eo demum res peruenit, ut etiam ipsi Cęsares, quibus propositum fuit persequi Christianos usque ad internitionem, mutatis mentibus susceperint Christianitatem. Quorum primus Constantinus apostolis ecclesias errexit, Christum omnibus colendum proposuit, aduersus idolatras bella gessit, Iudeos quoque incredulos oppressit seruitute, ut impleretur,


1382. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 552 | Paragraph | SubSect | Section]

uritur argentum, et probabo eos, sicut probatur aurum. Duę partes istę pereuntes idolatrę gentiles fuerunt et Iudei Christum negantes. Tertia uero pars, quę relicta est, quę aduersitatibus et pressuris probata purior argento atque auro inuenta est, Christiani fuerunt persecutiones hominum passi, sed a Deo electi, ut, pro cuius nomine mortem contempserant, cum illo uiuerent in ęternitate. Vide igitur, quam nihil fere actum sit in discipulos et martyres Christi, quod non ante fuerit prędictum. Illud quoque, quod in Euangelio de fidelibus


1383. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 564 | Paragraph | SubSect | Section]

errorum. Saluum ergo fac populum tuum, Domine, et benedic hęreditati tuę, quod tibi spoponderat Deus Pater dicens: Dabo tibi gentes hęreditatem tuam. Auerte ab ea uim impiorum, contere illorum potentiam, qui ei molesti sunt, qui eam persequuntur, qui quottidie aduersus Ecclesię tuę filios, cultores tuos tuosque famulos rapinis, captiuitate, seruitute cędibusque grassantur, qui dicunt: Exinanite, exinanite in ea usque ad fundamentum. Da nobis in tribulatione constantiam, ut saltem eos, qui nos


1384. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 564 | Paragraph | SubSect | Section]

cędibusque grassantur, qui dicunt: Exinanite, exinanite in ea usque ad fundamentum. Da nobis in tribulatione constantiam, ut saltem eos, qui nos armis superant, fide uincamus, ut pro tui nominis gloria moriendo tecum in cęlesti regno uiuamus, cumque infidelium persecutionem passi fuerimus, tuę tandem miserationis dono consolemur. Hactenus de Ecclesia. Nunc sequentia consyderemus. In Mattheo, in Marco et in Luca legitur, quod Iesus assumpsit Petrum et Iacobum et Ioannem duxitque illos in montem excelsum seorsum, et


1385. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

Iudas Iudę autem Scariothis nefandum sacrilegium atque perfidiam Dominum suum prodentis Zipheos portendisse non inepte sentient, qui legerint *corr. ex legerit Dauidis latebras ab iis proditas Sauli regi ipsum persequenti. Dauidem autem regem sępe diximus typum gessisse Christi. Prophetasse autem de Iudę perfidia Amos propheta arbitror. Crimen enim eius cum** Iudeis Iesum persequentibus communicans ait: Hęc dicit Dominus: Super tribus sceleribus Israhel, et super quatuor non


1386. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 570 | Paragraph | SubSect | Section]

qui legerint *corr. ex legerit Dauidis latebras ab iis proditas Sauli regi ipsum persequenti. Dauidem autem regem sępe diximus typum gessisse Christi. Prophetasse autem de Iudę perfidia Amos propheta arbitror. Crimen enim eius cum** Iudeis Iesum persequentibus communicans ait: Hęc dicit Dominus: Super tribus sceleribus Israhel, et super quatuor non conuertam eum, pro eo, quod uendiderit pro argento iustum, et pauperem pro calciamentis; hoc est uili triginta argenteorum precio. Aeque autem paruo, uel etiam


1387. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 578 | Paragraph | SubSect | Section]

— inquit — ecce Sathanas expetiuit uos, ut cribraret sicut triticum. Ego autem rogaui pro te, ut non deficiat fides tua, et tu aliquando conuersus confirma fratres tuos. Quibus uerbis uniuersa quidem consolanda est Ecclesia. Sęuiant igitur infideles, persequantur, urbes, agros regna Christianorum occupent, toti terrarum orbi imperent. Efficere non ualebunt, ut Petri deficiat fides. Inter turbines et procellas seculi, inter insurgentes mundi fluctus concuti quassarique poterit, euerti non poterit. Denique, quandiu homines super


1388. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 578 | Paragraph | SubSect | Section]

illi, non fuisset salua omnis caro, sed propter electos breuiabuntur. Nulli autem est dubium, quin Euangelista fidelis eos, qui in Christo credunt, uocet electos. Qui si usque in finem permansuri sunt, Petri fides Christique, Dei et Domini nostri, religio in finem usque perseuerabit. Et tunc demum reliquię quoque Israhel ad Christum conuersę saluę fient. Quanuis igitur toti terrę gentes dominentur Machumetanę, semper extabit hęc uictoria, quę uincit mundum, fides nostra. Et hanc unam, quam orbi imperans Romanorum potentia delere nequiuit,


1389. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 579 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum in seculum dirigetur. Quos dixit patres, eos nunc appellat seruos. Filii autem et semen sunt illi, ad quos etiam Apostolus dicebat: Filioli mei, quos iterum parturio, donec formetur in uobis Christus. Post multa, quę in Ioannis Euangelio habentur, de persecutione Iudeorum et impietate conqueritur dicens: Qui me odit, et Patrem meum odit. Inseparabilis enim substantia Pater et Filius est. Quicquid igitur Filio fit, simul et Patri fit secundum substantię unitatem. Si opera — inquit — non


1390. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc quoque ante designatum fuisse animaduertere possent fideles, in psalmis conscribi curauit: Multiplicata est — inquit — super me iniquitas superborum, ego autem in toto corde meo seruaui mandata tua. Et iterum: Principes persecuti sunt me gratis, et a uerbis tuis formidauit cor meum. Factus est enim obediens usque ad mortem, mortem autem crucis. Vincula quoque passurum Ezechiel propheta prędixerat Spiritu Sancto dicente: Et tu, Fili hominis, ecce data sunt super te


1391. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 589 | Paragraph | SubSect | Section]

non permisit. Cęteri discipuli metu perculsi diffugerunt. Quod futurum prędixerat eis dicens: Omnes uos scandalum patiemini in me, in ista nocte. Scriptum est enim: Percutiam pastorem, et dispergentur oues gregis. Hoc Zacharię est, sed illic mutatur loquentis persona. Ait enim: Percute pastorem, et dispergentur oues, ut prophetę sit uox ad Patrem. Percussum se queritur* Dominus in psalmis dicens: Quoniam, quem tu percussisti, persecuti sunt, et super dolorem uulnerum meorum addiderunt. Percussus


1392. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 589 | Paragraph | SubSect | Section]

oues gregis. Hoc Zacharię est, sed illic mutatur loquentis persona. Ait enim: Percute pastorem, et dispergentur oues, ut prophetę sit uox ad Patrem. Percussum se queritur* Dominus in psalmis dicens: Quoniam, quem tu percussisti, persecuti sunt, et super dolorem uulnerum meorum addiderunt. Percussus est a Patre, ut nos salui essemus, dicente Apostolo: Proprio Filio suo non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum. Percussus est autem a Iuda propter pecunię cupiditatem, a Iudeis


1393. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

restituit. Scrutemur talia in Testamento Veteri, ut cuncta Nouo conuenire monstremus. Quid est illud in psalmis: Astiterunt reges terrę, et principes conuenerunt in unum aduersus Dominum et aduersus Christum eius? Et iterum: Principes persecuti sunt me gratis, nisi quia et principes sacerdotum et Pilatus pręses et rex Herodes, ad quorum conspectum circumductus est Iesus, ut singulorum subiret iudicium, omnes ei aduersati sunt, omnes eum persecuti? Nam a Pilato quoque, qui remissius atque mollius in


1394. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

et aduersus Christum eius? Et iterum: Principes persecuti sunt me gratis, nisi quia et principes sacerdotum et Pilatus pręses et rex Herodes, ad quorum conspectum circumductus est Iesus, ut singulorum subiret iudicium, omnes ei aduersati sunt, omnes eum persecuti? Nam a Pilato quoque, qui remissius atque mollius in illum* agere uidebatur, pro tribunali sedente damnatus est, ut crucifigatur. Quid est, quod rex Dauid a Nathan propheta reprehensus se deliquisse dolens: Peccaui — inquit —


1395. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

Super quem dilatastis os, et eiecistis linguam? Nunquid non uos filii scelesti, semen mendax? Ipsius etiam Domini in psalmis lamenta audimus: Confusio — inquit — faciei meę cooperuit me, a uoce exprobrantis et obloquentis, a facie inimici et persequentis. Et iterum: Sustinui opprobrium — inquit — operuit confusio faciem meam. Et rursum: Tanquam prodigium factus sum multis. Et in alio loco: Viderunt me, et mouerunt capita sua. Et in


1396. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

permanserunt in obstinatis. Deinde, si dimittis hunc — inquiunt — non es amicus Cęsaris. Pilatus igitur, ne apud Cęsarem populi aduersus se delatio aliqua fieret, Iesum flagellis cędi iubet ostenditque flagellatum. Id futurum indicabat Dauid in persona Christi dicens: Ego autem in flagella paratus sum, et dolor meus in conspectu meo semper. Alibi immanitatem flagellantium exprimit et irridentium procacitatem dicens: Dum confringuntur ossa mea, exprobrauerunt mihi inimici mei.


1397. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 600 | Paragraph | SubSect | Section]

ipse in psalmis conquestus est dicens: Conculcauerunt me inimici mei... omnia consilia eorum in malum. Et in alio psalmo: Multiplicati sunt — inquit — super capillos capitis mei, qui oderunt me gratis. Confortati sunt, qui persecuti sunt me, inimici mei iniuste. Et quoniam non pro suo, sed pro nostro debito satisfaciebat, subiungit: Quę non rapui, tunc exoluebam. Alibi in rabiem furentium inuectus ait: Circumdederunt me canes multi; concilium malignantium obsedit me.


1398. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 601 | Paragraph | SubSect | Section]

suam, et sequatur me. Porro Iesus ne inter tormenta quidem clementię suę oblitus, dum pendet in cruce — ut Lucas testatur — dicebat: Pater, dimitte illis; non enim sciunt, quid faciunt. Ante docuerat discipulos, ut diligerent inimicos et pro persequentibus orarent, nunc doctrinam suam confirmat exemplo, perficiens opere, quod faciendum uerbis pręceperat. Hanc Christi erga inimicos charitatem figurabant: Ioseph fratribus beneficia conferens, a quibus uenditus fuerat in seruitutem; Moyses pro illis in terra prostratus


1399. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 601 | Paragraph | SubSect | Section]

opere, quod faciendum uerbis pręceperat. Hanc Christi erga inimicos charitatem figurabant: Ioseph fratribus beneficia conferens, a quibus uenditus fuerat in seruitutem; Moyses pro illis in terra prostratus orans, quorum insultibus ad tabernaculum coactus fuit confugere; Dauid persecutori suo Sauli *corr. ex Saule semper parcens lugensque interemptum a Palestinis atque idem pro salute Absalonis, filii sui, regnum sibi erripere nitentis uehementer anxius ac sollicitus; Heliseus etiam propheta Syros, qui ipsum necatum uenerant,


1400. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 604 | Paragraph | SubSect | Section]

et omnes fluctus tuos induxisti super me. Quasi diceret: Omnem uindictam, quam in peccatores effusurus eras, ego sustineo, ut per me omnium miserearis. Et iterum alibi ad Patrem: Quem tu percussisti — inquit — ipsi persecuti sunt. Pater ergo miserando percussit, Iudei sęuiendo persecuti sunt: Patrem commouit pietas, Iudeos odia concitarunt. Ideo subiunxit: Et super dolorem uulnerum meorum addiderunt. Non solum igitur in passione sua derelictus est Iesus,


1401. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 604 | Paragraph | SubSect | Section]

quam in peccatores effusurus eras, ego sustineo, ut per me omnium miserearis. Et iterum alibi ad Patrem: Quem tu percussisti — inquit — ipsi persecuti sunt. Pater ergo miserando percussit, Iudei sęuiendo persecuti sunt: Patrem commouit pietas, Iudeos odia concitarunt. Ideo subiunxit: Et super dolorem uulnerum meorum addiderunt. Non solum igitur in passione sua derelictus est Iesus, sed etiam uolens in mortem pro nobis oblatus, pro nobis traditus, ut per agni


1402. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 607 | Paragraph | SubSect | Section]

nos reputauimus eum quasi leprosum, et percussum a Deo, et humiliatum. Et alibi idem: A planta pedis — inquit — usque ad uerticem non est in eo sanitas. Eius futurum dolorem expressisse mihi uidetur Hieremias, cum inter lamenta Hierusalem in persona Christi diceret: O uos omnes, qui transitis per uiam, attendite et uidete, si est dolor sicut dolor meus. Qui enim omnium portabat iniquitatem, omnium etiam dolores ipse suo dolore debuit superare. Eius uero fidelium in tam tristi spectaculo


1403. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsi nequitię spiritus terrentur atque formidant, et de obsessis recedunt corporibus. Denique sanctissimum Iesu nomen demonibus horror est, nobis refugium, demonibus lassitudo et tristitia, nobis robur et consolatio, nobis scutum nulli aduersariorum telo penetrabile, nulli persecutorum obnoxium iniurię. Quod quidem futurum uidens rursum in alio psalmo eum sanctus Propheta inuocat et ait: Surge, Domine, in requiem tuam, tu et arca sanctificationis tuę. Arca autem sanctificationis eius homo est, quem pro nobis assumpsit.


1404. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

factus est filius. Vt enim hominis esset filius, insigne fuit bonitatis et misericordię. Quod autem idem sit Dei Filius, testimonium est cum Patre ęqualitatis, cum Spiritu Sancto communicationis. Vna est trium maiestas, par uirtus, eadem gloria. Et cum ita sit, merito quidem personę Filii angeli seruiunt, sancti se submittunt, demones obediunt, cuncta imperanti parent. Aspectus autem angeli refulgens atque coruscus cum niuei candoris indumento lętitię et gaudii signum erat. Lętandum enim et exultandum fuit eo in gloriam resurgente, qui pro


1405. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

Prę timore — inquit — eius exterriti sunt custodes, et facti sunt uelut mortui. Respondens autem angelus dixit mulieribus, quas et ipsas turbauerat metus: Nolite timere uos. Quasi diceret: Timeant illi, qui non credunt, qui in perfidia perseuerant et non uitę, sed mortis filii sunt. Vos uero nolite timere, quę Christo iungi cupitis, Christum amplecti affectatis atque unguento fidei, spei et charitatis ipsum delinire properatis. Vos, inquam, nolite timere, sed confidite, bono este animo. Talibus enim ille se


1406. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 630 | Paragraph | SubSect | Section]

sese implicant atque a sanctioris uitę proposito auersi ad uoluptariam conuertuntur. Quanto melius cum illis actum foret non discessisse a seculo quam post discessum Deo mentiri. Monachalis igitur uitę uiri semper in mente habeant dictum illud: Non qui coeperit, sed qui perseuerauerit usque in finem, hic saluus erit. Nec obliuiscantur, quid in Apocalypsi promittat Dominus: Esto fidelis — inquit — usque ad mortem, et dabo tibi coronam uitę. Sequitur in Euangelio: Viderunt linteamina posita,


1407. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed si in terra manens a manentibus in terra non tangitur, quomodo in cęlum sublatus tangetur? Ego quidem, quantum mihi intelligentię ipse Dominus pręstare dignabitur, conabor, quid super his sentiam, explanare. Apparere primum Marię uoluit, quia prę cęteris ipsum quęrere perseuerauit. Tangi autem tunc ab ea noluit, ne in omnibus eam reliquis uideretur prętulisse* ac ne illa uisu pariter et tactu se aliis pręlatam sentiens elatione mentis peccaret. Sine aliis ergo uidit, sed non sine aliis tetigit, ne se primam etiam tetigisse iactaret. Quod


1408. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

meum, cuius ego Verbum sum, per quod facta sunt omnia, Deum uestrum, a quo et uos per me facti estis et ad beatitudinem cęlestem destinati. Ad eum ascendo humanitate uelatus, a quo nunquam separor diuinitate unitus, maiestate ęquatus, non idem cum illo persona, sed idem substantia. Sequitur: Venit Maria Magdalene nuncians discipulis: Quia uidi Dominum, et hęc dixit mihi. Venit non tardius fortasse illis, quę prius recesserant, tanto leuior facta ad cursum, quanto ardentioris amoris acta stimulis


1409. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

assus et fauus mellis duo Testamenta sunt, in altero promissio liberationis non absque tedio diutinę expectationis, in altero promissi exibitio cum lętitia et exultatione omnium, quos Christus liberauit. Vel piscis assus martyria futura designabat in illis, qui pro nomine Iesu persecutionem in terra passuri erant. Fauus autem mellis ęternę retributionis dulcedinem in cęlesti regno futuram indicabat. Vel piscis in mari fluitans populus gentilis erat, in amaritudine idolatrię immersus, qui, postquam ad Christum conuersus est, ardore diuini amoris


1410. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 651 | Paragraph | SubSect | Section]

ad coenam patrisfamilias uocati uenire contempserunt, et grande profecto gentilium meritum, qui, quod primi Legis et prophetarum munere donati refutarunt, hoc ipsi, cum nullam Scripturarum cognitionem haberent, primi amplexi sunt, testantes eum uiuere, pro cuius confessione a persecutoribus tormenta et mortem pati non dubiratent . Facti sunt igitur nouissimi primi, et primi nouissimi. In propria enim uenit Dominus, et sui eum non receperunt,** sed alieni, ut, qui filii irę fuerunt, in adoptionem uenirent filiorum Dei. Et quoniam


1411. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 652 | Paragraph | SubSect | Section]

remiseritis peccata, remittuntur eis, et quorum retinueritis, retenta sunt. Quando autem de cęlo missus uenit Spiritus Sanctus, donum acceperunt linguarum, diuersi idiomatis gentibus Euangelium prędicaturi, doctrinę, ut Scripturas intelligerent, audacię, ne persecutores timerent, miraculorum, quibus ea, quę docent, uera esse testarentur, prophetię, ut futura quasi pręsentia cernerent et, cum res exigeret, prędicerent, baptismi denique sacri, quo illi, qui conuersi catethizatique essent, Ecclesię, cuius caput est Christus, membra


1412. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 657 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi est mare bonitatis uirtutumque copia. In hoc mari nihil est amarum, nihil turbulentum. In hoc excitatus a somno Dominus tempestati *corr. ex operepręcium tentationum imperat, et omnes procellę uertuntur in tranquillitatem. Si persecutores sęuiant, si aduersa mundi premant, omnia cooperantur in bonum his, qui secundum propositum uocati sunt sancti. Nihil enim sibi nocere posse intelligunt pręter peccatum, nihil prodesse pręter uirtutem. Et cum huiusmodi sententię sint, neque aduersis franguntur neque


1413. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

Deum laudabunt. Quantum quisque capere poterit, tantum ex diuina uisione gaudio r eplebitur, et cum ad summum* peruenerit, nihil ultra requiret atque ideo erit beatus. Nulli igitur erit ibi uitio locus, et capax omnium bonorum rethe semper integrum, semper in se perseuerans Domino moderante permanebit. Vt igitur discipuli traxerunt rethe et Petrus plenum piscium posuit in terra et eos poscenti Domino obtulit, continenter dicitur eis: Venite, prandete! Hoc, quod nunc discipulis dicit Dominus, ad omnes quidem, qui illos


1414. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 662 | Paragraph | SubSect | Section]

quod alibi ait: Venite ad me omnes, qui laboratis et onerati estis, et ego reficiam uos. Venite, qui pro amore meo uigilastis, ieiunastis, precibus offerendis curam impendistis, de perpetrato scelere doluistis, elemosinas fecistis, aduersa patienter pertulistis, in persecutione fortes, in martyrio constantes fuistis, qui uosmetipsos abnegastis et contemptis opibus mihi in paupertate seruistis, uenite et prandete. Recipite pro modicis magna, pro terrenis cęlestia, pro temporalibus sempiterna. Dicit ergo eis Iesus: Venite et prandete.


1415. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 666 | Paragraph | SubSect | Section]

pati parati sunt et mortem subire. Porro ipsa Christianę disciplinę ueritas tanto certior habebatur, quanto magis excrescebat credentium multitudo. Miraculis enim ubique euangelicam fidem approbantibus undique ad eam concurrebant. Sęuiebat aduersum Christi confessores persecutionis procella. Vnus occidebatur, et plurimi conuertebantur, citiusque defessa est interficientium feritas quam imminuta interfici non recusantium multitudo. Nequaquam tam grandis martyrum numerus in una Ecclesia fuisset congregatus, nisi id uerissimum esse certissime


1416. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 671 | Paragraph | SubSect | Section]

enim a sacerdote prius interrogantur, et cum illi se credere dixerint, puer inter eorum manus errectus baptizatur. Sacramentum autem baptismi totius Trinitatis donum est. Credentes quippe et baptizatos Pater suscipit, Filius diligit, Spiritus Sanctus uiuificat. Trium tamen personarum una substantia est, concors operatio, eadem uirtus. Deus ergo trinus et unus, quos creauit ad uitam, recreare dignatur ad salutem. At etiam baptizatos docere Dominus iubet dicens: Docentes eos seruare omnia, quęcunque mandaui uobis. Ante baptismum ergo


1417. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 677 | Paragraph | SubSect | Section]

Sedet a dextris Dei, uiuorum ac mortuorum iudex futurus. A dextris autem Dei sedere est ęqualem Deo esse. Aequalis est enim Patri Filius, non in humanitate assumpta, sed in maiestate propria. In substantia quippe diuinitatitis non est aliud Pater, aliud Filius, quanuis in personarum distinctione alius sit Pater, alius Filius. Nec putes Patrem ad leuam Filii sedere, quia Filius ad dexteram Patris sedet. Hoc hominibus conuenit, non Deo, qui spiritus est, et non membris dignoscitur*, sed uirtute. Sicut ergo Filius a dextris Dei Patris, ita et Pater a


1418. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 685 | Paragraph | SubSect | Section]

continuo subiunxit: Hęc dixit Esaias, quando uidit gloriam eius et locutus est de eo. Hoc etiam ipsa uisionis ratio facile nobis persuadet. Dominum enim, quem sedentem in solio se uidisse asseruit, effigie humana eum uidisse indicat. Non ergo Patris, sed Filii persona fuit, qui erat humanandus. Quid autem in tam sublimi throno* a Patre collocari debuerit, ipse in psalmo pręfatus est, ubi ait: Ego autem constitutus sum rex ab eo super Syon, montem sanctum eius, prędicans pręceptum eius. Ac ne forte, quis hoc locutus


1419. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 686 | Paragraph | SubSect | Section]

sedens, magnus ubique cum Patre et Spiritu Sancto, omnium potens, omnium rex, omnium Dominus. O immensum diuinę largitatis erga nos beneficium, o inęstimabile donum! Deus homo factus est, et homo factus est Deus, non mutatione naturę alterius in alteram, sed utriusque in unam personam copulatione supramodum mira atque stupenda et nullis prorsus uerborum ambagibus explicabili. Quid, quęso, maius humano generi conferri potuit, quid sublimius pręstari, quam ut Dei Filius fieret hominis filius, et hominis filius fieret ipse Dei Filius, qui non hominibus


1420. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 688 | Paragraph | SubSect | Section]

illis effundam de Spiritu meo, et prophetabunt. Quod alii prophetent, alii uisiones uideant, alii somnia somnient, illud est, quod Apostolus ait: Diuisiones gratiarum sunt, idem autem Spiritus. Hic tertia simplicis uniusque substantię persona est. Prima quippe Pater est, secunda Filius, tertia Spiritus Sanctus. Qui nec Pater est nec Filius, sed mutuus utriusque amor, ab utroque procedens et supra fideles suos donorum *corr. ex locutus **corr. ex Capadociam


1421. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 689 | Paragraph | SubSect | Section]

Pręterea, cum Deus Pater Spiritus sit et Deus Filius Spiritus sit, proprium tamen Spiritus Sancti est, ut Spiritus nominetur, ut appareat ipsum Patri Filioque esse communem, cum uterque Spiritus sit, et ipse quidem eiusdem cum ipsis naturę atque substantię. Discernuntur autem personis, quia Pater Filii est Pater et Filius Patris est Filius. Spiritus uero Sanctus neque Pater est neque Filius, sed cum tertia persona sit, necesse est, ut non unius, sed amborum sit spiritus. Alioquin, si unius esset, non foret alter alteri ęqualis, sed aliquis plus habens


1422. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 689 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsum Patri Filioque esse communem, cum uterque Spiritus sit, et ipse quidem eiusdem cum ipsis naturę atque substantię. Discernuntur autem personis, quia Pater Filii est Pater et Filius Patris est Filius. Spiritus uero Sanctus neque Pater est neque Filius, sed cum tertia persona sit, necesse est, ut non unius, sed amborum sit spiritus. Alioquin, si unius esset, non foret alter alteri ęqualis, sed aliquis plus habens altero. Non esse autem ęqualem Patri Filium Arrianę error fuit impietatis. Pater igitur et Filius — ut catholica confitetur


1423. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 692 | Paragraph | SubSect | Section]

declarat, quod ait: Cum autem uenerit ille Spiritus ueritatis, docebit uos omnem ueritatem; ut uidelicet Scripturas quoque diuinas, in quibus omnis ueritas est, secundum Spiritum uiuificantem intelligant, non secundum litteram occidentem. Sed ne persona Spiritus Sancti de tribus pręstantior uideatur, ueritatem hanc a tota Trinitate descendere significauit dicens: Non enim loquetur a semetipso, sed quęcunque audiet, loquetur. Sic ipse de se alias dixit: Quę audiui a Patre, nota feci uobis. Cuncta itaque


1424. Marulić, Marko. De humilitate, versio electronica [page 693 | Paragraph | SubSect | Section]

loquatur et accepta nunciet. Hoc enim ita est dictum, ut a Patre Filioque eum procedere intelligas, ipsis tamen ęqualem, ipsis coęternum et consubstantialem. Nam sicut Pater Deus et Filius Deus, ita et Spiritus Sanctus Deus est, non tres Dii, sed unus Deus. Vt tamen unaquęque persona Deus dicatur, unius essentię inseparabilitas compellit. Nihil enim in natura diuina est, quod Deus non sit. Porro Spiritum Sanctum Deum esse illos, qui hoc negant, Scripturarum autoritate conuincimus. Paulus apostolus ait: Benedictus Deus et Pater Domini


1425. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

cantatissimos habent, quos heroas appellant. THEOLOGVS: Quinam sunt heroes isti? POETA: (Heroes) Nunc, ut reor, nulli, sed multis ante sęculis aliqui fuisse memorantur, ut Hercules, Iason, Perseus, Diomedes Argiuus, Aiax Thelemonius, Meleager Calydonius, Vlixes, Theseus, Achilles, Aeneas et his alii similes. Heroas enim nominarunt uiros fortissimos et supra humanam uim euectos ac semideos. THEOLOGVS: Quis ergo tibi illorum cęteris


1426. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

errorem sequens Deum omnino esse neget. THEOLOGVS: Nempe, quia homines errare possunt, in sole Deo cadere error non potest. Nunc uidendum, quęnam hominum facta laudabiliora tibi uideantur, quę Deus probat, cuius iudicia non errant, an quę homines, qui persępe falluntur? Nonne illa quę probat Deus? POETA: Certe, quę Deus. Primo quippe concesso, necessarie id sequitur. THEOLOGVS: Sed ex his, quę Deo teste probantur, nonne alia magis, alia minus laudanda?


1427. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

Herculis arma illa non modo non miraberis, uerum etiam ridebis. (Gygantes) Post hęc abs te dictum memini illum ad Palenen cum Gygantibus decertasse. Certauit et Dauid noster cum Golia Gygante atque inermis armatum superauit. Sed magis commendatur, quod Saulis persecutionem patienti ac sedato animo pertulerit, quod Ionatham, filium eius, fratris loco habuerit, quod Semei maledictis lacessitus ipse satellites suos in illum animaduertere uolentes inhibuerit, quod denique in psalmis laudes Dei decantauerit et in omnibus obseruauerit humilitatem. Hunc


1428. Marulić, Marko. Dialogvs de Hercule a Christicolis... [Paragraph | Section]

litteris eruditus hereticum Ecclesie dogma corrumpere conantem fidelis assertionis telo conficit. Et destructo errore uel conuersum diabolo mori cogit, ut uiuat Deo, uel obstinatum mori Deo sinit et diabolo uiuere, ut uiuens mortuus sit et alii sic mori timeant atque in fide perseuerent, Deo magis quam hominibus credentes. Nessum autem interfecisse nemini profuit nisi Deianirę et Herculi ipsi, huic ne mecham haberet uxorem, illi ne adulterii pollueretur infamia. Porro, hereticos confudisse omnibus prorsus prodesse est. Ita enim et errantes conuertuntur et conuersi


1429. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

Post meorum fidelium perpetuorumque serviciorum humilem commendacionem et pedum Sanctitatis Vestre devota oscula. Beatissime pater! Que Sanctitas Vestra sua in me solita pietate et clemencia mota dignata est ad me perscribere, non minus scripta, quam propensum erga me et continuum benignitatis cursum percepi. Nil ettenim magis pater filio prestare potuit, quam Sanctitas Vestra mihi impendit. Non alia, ut puto, causa, quam instinctu iusticie stimulata sciens Sanctitas Vestra agi


1430. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

principem et regem meum in hac tenella etate constitutum non tantum in me hic acuunt, si acuere possunt, verum ad Sanctitatem Vestram (ubi nil absconditum esse potest, ubi omnia igne veritatis purgantur, ubi spiritus sanctus spirat et nebulas falsitatis discutit) ea perscribunt, que per se falsa esse ipse testantur. Quid ettenim magis alienum a veritate est, quam me sallarium maius petere eo, quod predecessores mei habuerunt, cum generosissimus dominus meus, Wladislaus rex regiis diplomatibus mecum de stipendio, quale


1431. Berislavić, Petar. Petrus Berislavus episcopus... [Paragraph | Section]

rex regiis diplomatibus mecum de stipendio, quale palatino datum est, concordaverit? Quid falsius, quam regem meum e manibus meis Banatum extricare non posse, cum idem dominus meus litteris suis promiserit se non accepturum de manibus meis Banatum, donec non fuerit persolutum? Quid minus vero me ad concordiam non venire, cum anno elapso – medio palatini demortui 4 Emericus de Peren. et domini episcopi Quinqueeclesiensis 5 Georgius de Satmar (Zathmar, Zathmari). – eam concordiam


1432. Crijević Tuberon,... . Commentariolus de origine et... [Paragraph | Section]

Ex quinto Commentariorum de temporibus Lodouici Ceruarii Tuberonis libro quae quidem historia incipit ab interitu regis Matthiae Chugniadis Coruini, persequiturque omnia memoratu digna, quae gesta sunt in circumistranis regionibus, atque in ea parte Asiae et Europae quae Turcarum imperio obtinetur. Iam Vuladislauus Casimirus uidebatur apud


1433. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

quod signum aduentus tui et consummationis sęculi: respondit, quod multi uenient seque Christum esse mentientur, quod bella sęuient, gens in gentem consurget, terra tremet, pestilentia populos uastabit, fames opprimet, quod Christiani persecutiones patientur et odio erunt genti infideli, quod pręterea consurgent pseudoprophetę, et seducent multos. Abundabit, inquit, malicia, et refrigescet charitas multorum; quod post hęc prędicabitur Euangelium quodque in loco


1434. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

superior est pietas Christiana; hęc est enim uictoria, quę uincit mundum, fides nostra. Fidelis itaque omnia contemnet, ut lucretur Christum: omnia ęquo animo feret, ut, multa patiendo, in Domino requiescat, et cum grassabitur persecutio, non timebit eos, qui corpus occidunt, ut illi seruiat, qui corpus et animam potest mittere in gehennam. Inter sęuientes gladios confitebitur dicentem: Qui me confessus fuerit coram hominibus, confitebor et ego eum coram


1435. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

se uenturum. Surgent pseudoprophetę, et seducent multos, inquit, abundabit malicia, et refrigescet charitas multorum. Reor equidem, iam nos in hęc tempora incidisse, nisi quod pseudoprophetas palam prędicantes nondum audiuimus. Persecutiones tamen a Mahumetanis patimur, et in dies Christianorum regna infidelium armis occupantur. Et nihilominus inter tribulationes istas non minuitur malicia multorum, sed abundat. Neque solum refrixit charitas, uerum etiam odia


1436. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Antichristi, quem ego reor dici abominationem desolationis : ac tunc quidem futuram in Ecclesia Dei tribulationem, qualis non fuit ab initio. Persecutiones autem fuerunt ab initio in Christianos factę plurimę. Primam suscitavit Nero, in qua Petrus et Paulus martyrio coronati sunt. Secundum exercuit Domitianus; ab eo Ioannes apostolus ad Pathmos insulam in exilium est missus.


1437. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ab eo Ioannes apostolus ad Pathmos insulam in exilium est missus. Tertiam Traianus, in qua Symon Chleophę filius, episcopus Hierosolymitanus, crucifigitur, Ignatius, Antiochenus episcopus, bestiis traditur. Post hos Hadrianus Ecclesiam persecutus est, deinde Antoninus Pius, sub quo Iustinus philosophus, dum Christum confitetur, martyrii meruit coronam. Ad hęc M. Antonio Vero et Lucio Aurelio Commodo imperantibus Polycarpus et Pionius pro Christi nomine interfecti et in


1438. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

martyrii meruit coronam. Ad hęc M. Antonio Vero et Lucio Aurelio Commodo imperantibus Polycarpus et Pionius pro Christi nomine interfecti et in Galliis plurimi per tormenta absumpti. Seuero etiam imperante grauis in Christianos facta est persecutio. Tunc et Origenis pater Leonides pro confessione Christianitatis mortem sustinuit et uitam inuenit. Maximino quoque regnante persecutionem passa est Ecclesia. Non pauci sacerdotalis dignitatis uiri tunc sunt interfecti.


1439. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et in Galliis plurimi per tormenta absumpti. Seuero etiam imperante grauis in Christianos facta est persecutio. Tunc et Origenis pater Leonides pro confessione Christianitatis mortem sustinuit et uitam inuenit. Maximino quoque regnante persecutionem passa est Ecclesia. Non pauci sacerdotalis dignitatis uiri tunc sunt interfecti. Philippus cum filio Philippo Romę imperauit, anno ab Vrbe condita millesimo; primus ex Romanis imperatoribus (ut quidam aiunt) Christianus


1440. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

cum filio Philippo Romę imperauit, anno ab Vrbe condita millesimo; primus ex Romanis imperatoribus (ut quidam aiunt) Christianus fuit. Philippis uero patre ac filio interemptis regnauit Decius Pannonius, qui commota in Christianos persecutione Laurentium diaconum Romę, Alexandrum Hierosolymitanum episcopum Palestinę Christum confitentes interfici iussit. Valeriano autem et Gallieno imperantibus, Cyprianus, Carthaginensis episcopus, martyrio coronatus est.


1441. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

persecutione Laurentium diaconum Romę, Alexandrum Hierosolymitanum episcopum Palestinę Christum confitentes interfici iussit. Valeriano autem et Gallieno imperantibus, Cyprianus, Carthaginensis episcopus, martyrio coronatus est. Persecutionem a Valeriano suscitatam Gallienus sedauit. Eo deinde a Persis capto rursum mouit persecutionem Aurelianus imperator: sed non multo post ab ęmulis imperii occiditur. Quid pręterea dicam? Quanta Christianorum strages facta


1442. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

episcopum Palestinę Christum confitentes interfici iussit. Valeriano autem et Gallieno imperantibus, Cyprianus, Carthaginensis episcopus, martyrio coronatus est. Persecutionem a Valeriano suscitatam Gallienus sedauit. Eo deinde a Persis capto rursum mouit persecutionem Aurelianus imperator: sed non multo post ab ęmulis imperii occiditur. Quid pręterea dicam? Quanta Christianorum strages facta sit Diocletiano Maximianoque imperantibus, quanta Maxentio, quanta


1443. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Christum confitentes interfici iussit. Valeriano autem et Gallieno imperantibus, Cyprianus, Carthaginensis episcopus, martyrio coronatus est. Persecutionem a Valeriano suscitatam Gallienus sedauit. Eo deinde a Persis capto rursum mouit persecutionem Aurelianus imperator: sed non multo post ab ęmulis imperii occiditur. Quid pręterea dicam? Quanta Christianorum strages facta sit Diocletiano Maximianoque imperantibus, quanta Maxentio, quanta Licinio, quanta Constantio


1444. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

non multo post ab ęmulis imperii occiditur. Quid pręterea dicam? Quanta Christianorum strages facta sit Diocletiano Maximianoque imperantibus, quanta Maxentio, quanta Licinio, quanta Constantio Arriana hęresi subuerso? Sapor quoque, Persarum rex, Christianos persecutus est, et Romanorum Iulianus Apostata, et Gothorum Harmaricus, deinde Radagasius, postremo Ataulphus. Post hos Vandalorum Alanorumque gentes cum Genserico suo rege Arriana hęresi et ipso polluto, tunc ab


1445. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

occiditur. Quid pręterea dicam? Quanta Christianorum strages facta sit Diocletiano Maximianoque imperantibus, quanta Maxentio, quanta Licinio, quanta Constantio Arriana hęresi subuerso? Sapor quoque, Persarum rex, Christianos persecutus est, et Romanorum Iulianus Apostata, et Gothorum Harmaricus, deinde Radagasius, postremo Ataulphus. Post hos Vandalorum Alanorumque gentes cum Genserico suo rege Arriana hęresi et ipso polluto, tunc ab Hyspania ad Aphricam


1446. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Iulianus Apostata, et Gothorum Harmaricus, deinde Radagasius, postremo Ataulphus. Post hos Vandalorum Alanorumque gentes cum Genserico suo rege Arriana hęresi et ipso polluto, tunc ab Hyspania ad Aphricam profecto, catholicam fidem persecutę sunt. Et cum ita sit, nonne mirum uidetur, quomodo tandem non solum steterit, sed etiam aucta ac dilatata sit Christiana religio non repugnando persecutoribus, sed eorum immanitatem rabiemque tolerando? Porro, qua id ratione


1447. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

hęresi et ipso polluto, tunc ab Hyspania ad Aphricam profecto, catholicam fidem persecutę sunt. Et cum ita sit, nonne mirum uidetur, quomodo tandem non solum steterit, sed etiam aucta ac dilatata sit Christiana religio non repugnando persecutoribus, sed eorum immanitatem rabiemque tolerando? Porro, qua id ratione factum sit, audi. Vnus occidebatur, plurimi conuertebantur; deficere coeperunt interfectores, et multiplicari non cessarunt confessores. A priuatis ad


1448. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

id ratione factum sit, audi. Vnus occidebatur, plurimi conuertebantur; deficere coeperunt interfectores, et multiplicari non cessarunt confessores. A priuatis ad prętores, a prętoribus ad imperatores peruenit notitia ueritatis; et qui persequebantur Christianos, facti sunt tandem Christiani. Nullo modo id fieri poterat, nisi diuina uirtus pro Euangelicę professionis assertoribus staret. Sicut autem ab initio persecutiones aduersus orthodoxę fidei uiros desęuierunt,


1449. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ad imperatores peruenit notitia ueritatis; et qui persequebantur Christianos, facti sunt tandem Christiani. Nullo modo id fieri poterat, nisi diuina uirtus pro Euangelicę professionis assertoribus staret. Sicut autem ab initio persecutiones aduersus orthodoxę fidei uiros desęuierunt, ita in fine in eosdem grassabuntur, multoque magis quam unquam antea. Erit, inquit, tribulatio, qualis ante non fuit, neque postea futura sit. Quando hoc fiet, designat Paulus


1450. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Gręcia? Qui omnes Christiani erant, nunc Mahumetanę perfidię errorem militiamque sequuntur. Iam ergo per temporum curricula ad dies nouissimos peruentum est; necdum tamen finis. Multa enim adhuc percurrere debent, et ipsam Antichristi persecutionem, et deinde Christi cum maiestate aduentum. Apostoli ista assertio est ad Thessalonicenses dicentis: Ne terreamini, quasi instet dies Domini : quoniam nisi discessio


1451. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

discedere. Hos suppliciis afficiet iniquus ille et per tormenta disperdet. Sed qui pro Christi nomine mori non recusabunt, uiuere cum Christo incipient in ęternum et tanquam uictores immortalitatis gloria coronabuntur. Erit itaque persecutio aduersus fideles, qualis non fuit ab initio, neque fiet. Sed dicamus prius de ortu Antichristi; deinde de gestis; postremo de interitu eius, non multum post futuro.


1452. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

cerastes in semita, mordens ungulas equi, ut cadat ascensor eius retro. Coluber et cerastes, quia nec astutia illi deerit ad decipiendum ut serpenti, qui primos parentes nostros falsa inductione seduxit, nec potestas ad persequendum. Cerastes enim cornutum sonat: per cornua autem in Scripturis diuinis uis ac potestas designatur. Mordebit ungulas equi, hoc est, impugnabit fidelium solidam stabilemque constantiam, ut subuersos retro ruere cogat. Retro


1453. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

est, impugnabit fidelium solidam stabilemque constantiam, ut subuersos retro ruere cogat. Retro quippe cadit, qui cognita ueritate rursum laqueis erroris implicatur. Coluber ergo erit Antichristus, dum fallit, cerastes, dum uim experitur, persequendo illos, qui sibi non consenserint. Et tunc, fratres, fideli populo, id est nobis, maxime prudentia opus erit, ne quis in foueam incidat perniciosi erroris, et firma animi constantia, ne minante tyranno pro Christi nomine mori


1454. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

postremos consurgens, cum creuerint iniquitates . Fortissimus erit omnium. Vniuersa, inquit, uastabit, interficiet robustos et populum sanctorum. Tunc enim eo Ecclesiam persequente plurimi martyrio coronabuntur. Contra Principem Principum consurget, hoc est contra Christum. Sine manu conteretur; non utique manu uel armis Christus Dominus, sed spiritu oris sui interficiet impium. Interim uideamus, quid de


1455. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

plurimi martyrio coronabuntur. Contra Principem Principum consurget, hoc est contra Christum. Sine manu conteretur; non utique manu uel armis Christus Dominus, sed spiritu oris sui interficiet impium. Interim uideamus, quid de eius persecutionibus in Scripturis prędictum sit, ut fidelis populus uenturam super se tempestatem agnoscens, ne ab ea lędatur, pręparet animum ad patienda illa supplicia, per quę ad ęternam peruenitur quietem, illud malum, quod mercede


1456. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

prędictum sit, ut fidelis populus uenturam super se tempestatem agnoscens, ne ab ea lędatur, pręparet animum ad patienda illa supplicia, per quę ad ęternam peruenitur quietem, illud malum, quod mercede summi boni compensabitur. Hanc persecutionem futuram cernens Hieremias propheta expauefactus clamat: Vocem terroris audiuimus, formido et non [est] pax : et quoniam nimia formidine tabescit


1457. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

erunt: Congregabit eos in pręlium, quorum numerus sicut harena maris, et ascenderunt super latitudinem terrę, et circuierunt castra sanctorum et ciuitatem dilectam . Antichristus enim multitudine gentis suę munitus persequetur sanctos in fide stabiles, et ciuitatem Deo dilectam Ecclesiam totis uiribus oppugnabit, compellens, ut se quasi Deum adorent atque colant. Male quidam intelligentes


1458. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

deliciisque indulgendum, nationes, ut ipsis seruiant, subiugandas. Et si talia futura sint, frustra in Euangelio prędicantur beati pauperes, beati, qui se castrauerunt propter regnum cęlorum, beati, qui esuriunt et sitiunt, beati, qui persecutionem patiuntur propter iustitiam: si rursum beati sunt, qui argentum aurumque in terra possident, qui liberorum procreationi operam impendunt, qui conuiuia laute parant et crapulantur atque aliis dominari affectant. Sed Iudęorum


1459. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

: Non est regnum Dei esca et potus, sed iustitia, et pax, et gaudium in spiritu sancto . De hoc satis. Nunc ad reliqua propositi nostri explicanda redeat oratio. Coepimus quippe de persecutione Antichristi loqui. Tanta igitur erit calamitas temporum illorum, ut, si paulo longius protenderetur, etiam electi deficerent, dicente Domino in Euangelio: Nisi breuiati fuissent dies illi, nequaquam salua esset ulla


1460. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

ceciderunt. Et tunc quidem passurus aduenerat. In iudicio autem impassibilis apparebit, iustus in omnes, ut reddat singulis, quod merentur, sine bonum siue malum. Terrores igitur de cęlo erunt, luminaria obtenebrata, de terra Antichristi persecutio, de mari ęstus insolitus et fluctuum frementium non prius uisa elatio. Erit (ut Luca ait) pressura gentium in terris prę confusione sonitus maris et fluctuum,


1461. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

prę timore et expectatione eorum, quę subsecutura sunt, non hic, aut illic, sed uniuerso orbi cunctisque nationibus proximo iam sęculorum fine. Porro iusti in afflictione persecutionis positi Deo supplica[bu]nt, ut ab his liberentur nec ab Antichristo uincantur: Exurge, Domine , inquient , non pręualeat homo . Exurge in iudicium, ne pręualeat


1462. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

illustratione aduentus sui . Ante tamen Enoch et Heliam uenturos constat, ad quorum prędicationem Iudęi quoque, qui tunc uiui aderunt, ad Christum conuertentur: sed iidem (ut diximus) ab Antichristo interficientur. Et quoniam persecutio (ut dictum est) tres annos cum dimidio perseuerabit, in Apocalypsi legimus: Ciuitatem sanctam calcabunt mensibus XLII .


1463. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Enoch et Heliam uenturos constat, ad quorum prędicationem Iudęi quoque, qui tunc uiui aderunt, ad Christum conuertentur: sed iidem (ut diximus) ab Antichristo interficientur. Et quoniam persecutio (ut dictum est) tres annos cum dimidio perseuerabit, in Apocalypsi legimus: Ciuitatem sanctam calcabunt mensibus XLII . Post hęc ait: et dabo


1464. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

isti duo sancti designantur, lucentes coram Domino claritate uitę sanctę, oleum misericordię pręseferentes et doctrinę salutaris lucem. Sub his et alii prędicatores intelliguntur eadem docentes. Quandiu ergo durabit Antichristi persecutio, tam diu et Euangelium per orbem terrarum prędicabitur, ut fideles saluentur. Has duas oliuas et Zacharias propheta uidit ad dexteram candelabri et ad sinistram, et


1465. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

: Ecce , inquit, dies ueniet succensa quasi [c]aminus . Longe igitur horribilior erit ignis iste illo igne, quo Ilium arsit, uel quo Nero Vrbis partem concremauit, uel quo Alexander Persarum regiam, opus inter orbis terrę miracula numerandum, absumpsit. Etenim in diuersis regionibus talia contigere. Flamma autem, de qua loquimur, totam terram occupabit. Contremiscent reges, pauebunt populi. Sęuiturum tamen in omnes


1466. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Genesi est scriptum: Cum ergo occubuisset sol — per occubitum soli finem designat seculorum — facta est , inquit, caligo tenebrosa , id est Antichristi persecutio, tenebras offerens hominibus et non lucem. Sequitur: et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur:


1467. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

— facta est , inquit, caligo tenebrosa , id est Antichristi persecutio, tenebras offerens hominibus et non lucem. Sequitur: et apparuit clibanus fumans, et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur: inter diuisiones illas , quia diuidet inter pios et impios, his noxius, illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc idem Hieremię


1468. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

: Sicut Pater suscitat mortuos et uiuificat, sic et Filius, quos uult, uiuificat . Neque enim Pater iudicat quenquam, sed omne iudicium dedit Filio, ut omnes honorificent Filium, sicut honorificant patrem. Tam enim persona Filii quam persona Patris honoranda est, quoniam in substantia unum sunt. Et potestatem , inquit, dedit ei iudicium facere, quia Filius hominis est . Quicquid enim Christus in sua habet humanitate, a sua accipit


1469. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

suscitat mortuos et uiuificat, sic et Filius, quos uult, uiuificat . Neque enim Pater iudicat quenquam, sed omne iudicium dedit Filio, ut omnes honorificent Filium, sicut honorificant patrem. Tam enim persona Filii quam persona Patris honoranda est, quoniam in substantia unum sunt. Et potestatem , inquit, dedit ei iudicium facere, quia Filius hominis est . Quicquid enim Christus in sua habet humanitate, a sua accipit diuinitate, quam cum Patre


1470. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

electos eius a quatuor uentis, a summis cęlorum usque ad terminos eorum . Vide et obserua, quia electi congregantur, non ad judicium, sed ad consortium Domini sui, ut una cum ipso judicent eos, a quibus olim passi sunt persecutiones, probra, supplicia, cędes, utque cum ipso permaneant ipsi, qui pro eius amore contemptis uoluptatibus dura atque aspera ultro subiere, diuitiis pręferendo paupertatem, nuptiis castitatem, ambitioni humilitatem. Hi sunt, de


1471. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

in parte sinistra stare compellent. Id futurum clare aperteque exposuit Dominus, ut omnibus liquido pateat, qualis bonorum malorumque finis sit, et alii de commisso scelere poenitentiam agant, alii in proposito uitę sanctioris ardentius perseuerent et utique saluentur. Ait enim : Cum ueneriit Filius hominis in maiestate sua et omnes angeli cum eo, tunc sedebit super sedem maiestatis suę, et congregabuntur ante eum omnes


1472. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

pro modicis magna, pro temporalibus sempiterna. His tamen talia promitti scias, qui uitam corrigunt, et sicut prius uitiis, ita deinde uirtutibus operam impendunt. Nihil enim prodest elemosinas facere et in mortiferis uoluptatibus perseuerare. Dona iniquorum non probat Altissimus. Ego Dominus , inquit, diligens iudicium et odia habens rapinam in holocaust[o] . Porro hi, qui ad regni ęterni bona possidenda uacati fuerint, admirantes


1473. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

nihil. Claudentur igitur iniqui cum diabolo et angelis eius in illo teterrimo carcere, a quo nullus speratur exitus, illisque afficientur poenis, quarum nullus omnino expectabitur finis, nulla requies, nulla saltem leuatio. Idem enim perseuerabit tormentum, quod initio fuerit inflictum. Iuste autem ęterna poena plectitur, qui ęternum regem nunquam cessauit offendere. Iuste Deus illorum non miseretur, qui proximorum suorum miseria non mouentur. Id damnati isti ne


1474. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

et minores intelligendi sunt pauperes humilitate parui, meritis magni. Plus enim debemus illis, qui sanctius uiuunt, quam qui minus pie uitam instituunt, si ope nostra indiguerint. Vt autem promptius inopi subueniamus, consyderemus m illo personam Christi, et si ab ipso ęterna bona nobis dari cupimus, cur bona temporalia eidem largiri negligimus cum usura[m] exacturi quicquid impenderimus? Et ibunt , inquit, hi in supplicium ęternum: iusti autem in


1475. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

Post hanc ęterni iudicii in utraque parte sententiam, quę secutura sunt, nunc postremo loco nobis restant disserenda, ut, quod initio promisimus, iam tandem Domino adiuuante persoluamus. Quemadmodum uitę ęternę bona, ita et ęterni ignis mala neque uerbis explicari queunt neque cogitatione complecti. Quicquid igitur de his legimus, id certe maius esse, quam litteris exprimitur, nobis persuadeamus. Operę


1476. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

uoce inuitans? Videbimus ergo eum non per speculum in ęnygmate , sed plena uisione facie ad faciem ; uidebimus , inquam, eum, sicuti est , unum in Trinitate, trinum in Vnitate, in substantia simplicem, in personis discretum. O uisionem uotis omnibus expetendam, omnibus diutiis diuitiis pręferendam, quę angelos lętificat, homines sanctificat, cęlos illuminat, immortalitatem incorruptionemque largitur, ut semper


1477. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | SubSect | Section]

coeperint, ne in illis deficiamus, dexteram miserationis tuę nobis porrige. Te adiuuante, non seducent nos pseudochristi neque pseudoprophetę, non turbabunt bella, non perterrefacient pestilentię, non pręualebit fames, non superabit persecutio. Te infirmitati nostrę subsidium ferente contemnemus Antichristi minas, tormenta despiciemus et aduersus omnem eius uim imperterriti stabimus, occidi ab illo quam tibi peccare magis eligemus. Tunc quoque, cum sol obscurabitur


1478. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | Section]

XXIIII.) (XXI.) (Antichristus) (Persecutiones in Christianos antehac factę.) (2a. III.) (P-a Ad Timoth.


1479. Marulić, Marko. De ultimo Christi iudicio sermo,... [Paragraph | Section]

(VIII.) (XLIX.) (Persecutio.) (VII.) (VIII.)


1480. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 3 | Paragraph | Section]

funditus euerti. Eos autem, qui forte aut rei gestae duntaxat cognoscendę studio haec scripta legere uoluerint (etenim uel nuda rerum cognitione capimur) aut parata habere, unde summere possint, quae huberiore stylo perscribant, rogatos esse uelim, ne a me Romani eloquii dignitatem, iamdiu una cum imperio amissam quaerant, sed ad res, quae narrantur, animum intendant, nec mirentur, quod susceptum negotium atque historiae numeros parum absoluerim. Nam ne in patriam, quae et Graecis et Latinis literis ac si alia


1481. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 3 | Paragraph | Section]

ulla alia pestis ad magna quaeque imperia euertenda ea ualidior, magis utile ac frugiferum legentibus fore duxi, si perturbationem regni Hungariae principum simultatibus exortam separatis fere uoluminibus, quo res ipsa esset conspectior, perscriberem. Dignum enim memoria atque humano documento id uisum est, ex quo appareret regna non magis armis parari atque augeri quam ciuili concordia conseruari, ac omni magno imperio multo magis


1482. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

repetit pecuniam, qua negata Friderico bellum indicit, quod profecto nescio uictone, an uictori maiorem fecerit iacturam. Nam, quamuis Caesar Viannam et Nouam Vrbem cum multis Norici ac Carnici agri oppidis eo bello amiserit, Matthias tamen, dum auidius illum persequitur, fines regni sui a Turcis uastari passus est, quos procul dubio ex Europa pulsurus fuisset, si aduersus eos bellum gerere in animum induxisset, Christianis, qui Turcarum iugo pressi erant, id uehementer optantibus, deffectionemque pollicentibus: nempe contumeliosam grauiter


1483. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 9 | Paragraph | SubSect | Section]

uenire solet, quodque consuetam magnitudinem longe non excederet, ut simul et artificum manus et regiam admireris munificentiam. Caeterum tanta fuit huius regis apud exteras quoque nationes admiratio, ut Ferdinandus, Neapolitanus rex, socer exequias ei rara magnificentia ac splendore persoluerit, cuius regis officium Rhacusa quoque (ea est Dalmatiae ciuitas) imitata funus Matthiae singulari pompa omnibus congestis honoribus aedidit. Quo quidem in funere oratores quidam et poetae luculentis scriptis, ut est ea urbs literis dedita, apud cenotaphium eius magnifice


1484. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

cupiebat Vuladislauum regem (a tali coniugio ob eius maxime sterilitatem abhorrentem quidem, sed tamen matrimonium, ut Beatricem sibi deuinciret, simulantem) in uirum habere; quamuis non mediocri laudi futura, si memor primi matrimonii in uiduitate, quae quidem matronis decori est maximo, perseuerasset, nec talem animo cupiditatem unquam admisisset. Verum haec res auertendę suspitionis causa pro tempore silentio pressa est, ne uulgata eiusmodi officeret consilio: nam omnia munitiora Hungariae loca regis Matthiae filius praesidiis obtinebat. Qui quidem se regem fore haudquaquam


1485. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 24 | Paragraph | SubSect | Section]

ex infimo fere loco in summum dignitatis ac fortunae euexerat gradum, et aetas, quasi nil proprio fecisset consilio, excusare uidebatur. Stephanus Bather Coruinum cum exercitu persequitur; agrestes in Feduarense monasterium tumultuose irrumpunt. Igitur Stephanus Bather, literis per uicinas regiones dimissis, multos mortales ad arma concitat, seque quam primum sequi iubet, poena his capitis, qui imperata protinus non fecissent, constituta. Ipse


1486. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]

amicus habebatur, licet regiam Matthiae Coruini ut opulentiorem a puero secutus esset. Sed quoniam hac maxime legatione reginae Beatrici hic uir imposuisse fertur, decere existimaui orationem senatus Hungari nomine ab eo apud Vuladislauum habitam, sicuti ego inquirendo accępi, perscribere. Iussus igitur ea, quorum causa uenerat, exponere, ad hunc maxime modum patrio sermone disseruit: Quod tibi, Vuladislaue, Hungarisque bene uertat, faustumque ac felix sit, iam uoti


1487. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 33 | Paragraph | SubSect | Section]

certum est ― quandoquidem uniuerso prope orbi nota est tua humanitas, mansuetudo, probitas, continentia. Illud igitur duntaxat tecum agam, de quo ut te admoneam quum me Boëmi nominis et communis patriae utilitas, tum meus in te summus amor cogit. Igitur publica oratoris persona, nescio quidem quam honeste, amice tamen, non tam exuta quam parumper seposita, quae in rem tuam esse censeo, tibi nunc in Hungaria regnaturo opportune ante oculos ponam. Quae profecto si animo recępta executus fueris, nunquam Hungaros ab


1488. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

curam quicquam effugere, quin etiam ita quaeque euenire, licet quaedam interdum parum ex uoto cedere uideantur, ut nullo modo magis e publico commodo accidere possint, siue ea Dei permissu, siue uoluntate fiant. Neque enim imperio et caeteris fortunae bonis, quae uoto expetuntur, sed fide, spe, perseuerantia atque rerum fragilium contemptu res Christiana procedit atque augetur. At dicet quispiam: Cur Deus permittit rapi a Turcis, immani ac nefaria gente, Christianae nationis liberos, et eos, qui per aetatem nihil admittere in Deum potuerunt? Nec solum rapi, sed


1489. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 41 | Paragraph | SubSect | Section]

inopi inferenda prohibeat. Alberthus Polonus in Hungariam cum exercitu aduolat. Caeterum nec factio aduersa, quę regnum ad Alberthum deferri cupiebat, interea quiescere, aut studium suum parum tutari, sed in sententia perseuerans eum propere accersit. Qui quidem et recenti nuntio et prius Stephani Batheris literis temere quidem missis adhortatus, quippe qui sua ipsius magis auctoritate quam optimatum decreto id egerat, cum haud mediocri armatorum manu e domo proficiscitur, atque intra paucos dies ad


1490. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

humanitatis, iustitiae, ac in fratrem pietatis, quam si uictor pugnando extitisses, domum reportabis, atque non modo a fratre, ab omnibusque Hungaris summam inibis gratiam, sed etiam ab uniuerso Christiano nomine maximam feres laudem, nec demum Hungaris, qui in te iam concitantur, suas persequendi iniurias necessitatem impones. Ad haec Alemanis, qui iam instructi intentique sunt ad ulciscendas iniurias a Matthia Chugniade illatas, Turcisque, communibus omnium Christianorum hostibus, ne quid noui occasione fraeti incipiant, metum inicies. Qui sane, si incoepto


1491. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

potius Hungarorum prouinciae, quam propriis possessionibus in finibus Polonorum positis consulere, nec Austriam, eius fidei commissam, metu simul et auaritia deserere; cum presertim fama sit eum potuisse Viannam retinere, si stipendium, quod, ut ferunt, abunde habuit, militibus persoluisset, nec sua commoda rebus publicis anteposuisset. Quis autem dubitat saluis publicis priuata perditum iri non posse? Nisi forte, ne uideamur iniqui esse censores, honestius putauit, aut certe minus turpe, priuata quoquo modo posset retinere, quam pro publicis incerta pugnare


1492. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 66 | Paragraph | SubSect | Section]

praedabundos inuadunt, ac parum admodum resistentes in fugam compellunt. Pilulariae enim, quas solas Hungaris timori esse hostes putabant, puluere propter imbrem inaccensibili, nullo eis usui fuerunt. Itaque quosdam interficiunt, nonnullos uiuos capiunt, reliquos fugientes Albam usque persequuntur. Huius haud satis digni dictu certaminis euentus adeo et hosticorum tormentorum Hungaris metum dempsit, et Alemanos formidinis impleuit, ut posthac agrestes etiam pene inermes manum cum Alemanis conserere auderent. Et profecto facile loco cedunt, fugamque


1493. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

reipublicae Hungaricae studebat, caeterum animo Alemanis erat deditus. Quare pacato mox regno ingenti summa pecuniae inimicorum instinctu a rege mulctatus est. Satis enim constat ei erepta tunc fuisse ducenta et octuaginta millia nummum aureorum, quam quidem summam, quoad usque persolueret, in custodia est habitus. Vnde autem tantam uim pecuniae hic sacerdos habuerit, et ipse miror, nec dubito, si quis haec legerit, non modo miraturum, sed etiam me haud satis explorata scripsisse existimaturum. Attamen ita se rem habere certum est: nam praeterquam, quod ex


1494. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]

nostris, quum hi essent in plures diuisi principatus, has demum occupauere sedes, dum hos modo, modo illos separatim agrediuntur ― atque iccirco nostro et optimo sane iure hoc regnum ab Hungaris esset reposcendum. Attamen, ne ueterem et nobis communem cum Boëmis quoque causam persequar, praetermissis quae multis seculis a nostra remota sunt aetate, recentia et que priuatim ad me attinent attingam. Ni in Pestanis comitiis rex a principibus Hungarorum fuissem dictus, clamoribusque omnium ordinum confirmatus ― humanis nempe uocibus latentis animi


1495. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 101 | Paragraph | SubSect | Section]

haberem: Turcae ad praestitutam diem reuersi non solum debitam pecuniam non abnegarunt, sed etiam mercatori cumulate satis fecerunt. Quorum alter, quum ex parte non esset soluendo, sese mercatori, ne fidem falleret, ultro in seruitutem addixit, quoad integrum precium persolueret. Tanti fuit profecto apud barbaros illos, alioqui omnis ferme humanitatis expertes fidei, datae ac iuramenti religio. Sub idem fere tempus accidit res euentus rari atque ideo haud tacenda. Turcae assueti, ut diximus, Dalmatas incursionibus uexare,


1496. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

arci iam admota esse, neque Laurentium cum auxiliis, uti promiserat, adesse animaduertunt, arcem et sese in potestatem regis permiserunt. Rex aliquot diebus Vuilaci moratus, dum milites, quos imperauerat, conuenirent, uti exercitu aucto maiorem hostibus timorem incuteret, tutiusque eos persequeretur, ad reliqua Laurentii oppida expugnanda contendit, quibus fere intra paucos dies in potestatem redactis aduersus Priorem et Iacobum Scytham profectus nullo ferme negocio eorum conatus compressit. Nam quum illi confisi auxiliis Maximiliani Caesaris, cuius leuitatem nondum


1497. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 113 | Paragraph | SubSect | Section]

Caeterum occurebat animo eorum ritu, qui compositis actionibus sese in scholis declamando exercent, nostratium impendentes, simul et recens acceptas, deplorare calamitates. Quas quidem nunc institutarum rerum ordo exigit commemorare, atque ea stylo persequi, quae profecto neque sine graui moerore monimentis mandare queunt, et in maximum essent Christianos principes odium inductura, modo id a lege historiae non abhorreret, et uis ac facultas orationis meae rei gestae exaequare posset atrocitatem. Equidem animaduertens, quum


1498. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 114 | Paragraph | SubSect | Section]

mora iniecta est sedem paternam inuadendi, et Bazethi spatium datum Constantinopolim, ante quam frater quicquam noui consilii caperet, perueniendi. Bazethes igitur accepto regno, ut a pietate illud auspicaretur, patri regio more iusta magnifice persoluit. Mox militibus praeter consuetum stipendium iterum satis large donatis confestim aduersus fratrem qui iam in Bythiniam, qua ea Misiam contingit, ingressus erat, Prusaeque urbis suburbia diripiebat, exercitum misit, cum insigni duce Achimate


1499. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

est ausus te ad ullam nouam expeditionem suscipiendam adhortari, tametsi animi tui magnitudo et gloriae studium omnibus tuis satis perspecta essent, eo quod neminem latebat te non nisi iustis causis arma consuesse in hostem mouere, atque eos tantummodo bello persequi, qui te iniuria ultro affecerunt. Nunc autem prouocatus a Polonis, gente deside omniumque ignauissima, permitte, uti per me illi intelligant, quibus uiris tuum munitum sit imperium, et quam temere quiescentem lacesserint leonem. Certum est enim mihi, si me iusto exercitui


1500. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

profectos circa Moeotidem consedisse, Turcas uero, meliores sedes expetentes, transgressos Caucasum in Albaniam irrupisse anno salutis humanae quinquagesimo quinto supra septingentesimum. Inde per Albanum agrum ad Cyrum amnem accessisse, moxque Armeniam Maiorem occupasse. Deinde cum Persis et Sarracenis, gente Arabica, diu uaria fortuna decertasse, tandem a Sarracenis pacem sedesque in Asia quietas hac conditione impetrasse, uidelicet ut Machometani ritus acciperent religionem atque aduersus Christianos, Gothifredum maxime, atque Balduinum fratres,


1501. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

fratres, cognomento Bolionios, bellum gesturi secum arma coniungerent, caeterosque Romanae religionis homines Asia arcerent. Qua quidem accepta conditione, totius ferme Minoris Asiae imperium, praeter quasdam maritimas ciuitates breui sibi adiunxerunt, pulsis inde partim Graecis, partim Persis ac Sarracenis regulis. Post aliquot deinde annos, extincta penitus apud Turcas regia Hunchariorum prole, imperium in plures diuiditur principatus. Nam quisque fere praefectorum eam, cui praefuerat, regionem assumpto sibi regio nomine inuasit. Hi autem Turcarum satrapae


1502. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 154 | Paragraph | SubSect | Section]

quum allatum est ad eum uiam, qua eundum esset, a Veneto exercitu interclusam. Rex arbitratus Venetos, utpote bello nequaquam indicto, nihil hostilis rei in se facturos, misit satis molli sermone sciscitatum, an per Venetos liceret iter coeptum persequi. Cui quum Veneti exercitus imperator legatorum instinctu, qui quidem patritii Veneti erant, uulgo prouiditores appellantur, respondisset, se inconsulto Veneto senatu Gallos progredi non permissurum, ira percitus, Enim uero, inquit, nec Francorum


1503. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 156 | Paragraph | SubSect | Section]

res cognita erat, risu, dissipant se uidelicet aduersus Gallos uictores fuisse, abusi plane imprudenter subita regis post praelium profectione. Qui quidem, quod satis constat, tum ne coeptum interrumperet iter, tum fame, ut dictum est, urgente, coniectos in fugam hostes nequaquam est persecutus. Ferrandinus Venetorum ope Gallos Neapolitano regno exuit; Carolus Gallorum rex obit. Dum haec geruntur Ferrandinus, nepos senioris Ferrandi, reuocantibus eum Neapolitanis, qui iam simul sua leuitate ― est


1504. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 202 | Paragraph | SubSect | Section]

stetit, rebus diuinis possit interdicere? Quae poena sane grauissima est: nempe cui ita est interdictum, numero impiorum ac sceleratorum habetur. Et quum demum Bernardinus cardinalis animaduertisset pontificem in pertinacia persistere, concilium Gallicae Ecclesiae, auctore rege Lodouico Duodecimo, aduersus eum conuocauit, in quo, plaerisque Gallis ob insitam genti religionem huic concilio aduersantibus, quippe quod non nisi pontifice Romano auctore indici potest, multa et


1505. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

ne leuibus ingeniis nouorum consiliorum occasionem praeberet, simul quo Asiae propinquior Sophiacae factioni maiorem incuteret terrorem; ad haec, ut si Selynes in pertinacia persisteret, copiis suis Achimathi attributis potius fratres inter se de regno dimicarent, quam ipse senecta simul et morbo inualidus bellum gerere cogeretur, atque aetate per summam quietem acta sub extremum uitae tempus manum cum filio, quod infelicissimum putabat, consereret. Posteaquam


1506. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

magna ex parte corpus reliquum, praeter superius labrum, radunt. Re in hunc modum composita hortatur Achimathem, missis ad eum literis plumbea pila inclusis, ut cum exercitu propius Prusam accedat occasionique suae non desit. Iisdem literis ei cuncta, quae parabat, ordine perscribit, mandatque insuper, ut lectis literis tabellarium extemplo interficiat, ne si consilium parum procederet, certo eius uitae periculo emanaret. Nuntius ad Achimathem profectus, conspecta epistola praeter usitatum modum plumbo inclusa, re insolita permotus ueritusque,


1507. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 231 | Paragraph | Section]

metuentes. Nec in Italia interim Galliisque res quietae erant. Quae ut suis temporibus reddantur, his rebus coniungendae sunt: et ita, quae in diuersis, Christiani praesertim orbis, regionibus gesta sunt, commemoro, modo ea digna cognitu uideantur, ac si unius ciuitatis res perscriberem. Lodouicus Duodecimus, Francorum rex, existimans Iulii pontificis morte multum de hostium uiribus in Italia demptum esse, decem millia peditum cum quadringentis fraenatis equitibus in Italiam, Mediolanense imperium recuperaturus, misit, prius cum Venetis


1508. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 243 | Paragraph | SubSect | Section]

hostis detrectato certamine Turcas fame enectat. Per idem fere tempus Selynes Othomanus, coacto, ut paulo ante dictum est, ingenti exercitu in Asia aduersus Ismahelem Sophenum, Armeniorum ac multarum aliarum gentium, quae inter Hircanum et Persicum mare incolunt, regem, profectus est. Causam belli inter ipsos contracti hanc extitisse ferebant. Ismahel, quum sese crederet ueram illorum regum progeniem, qui septingentos ab hinc annos ex ultimis Scythiae Asiaticae oris profecti in Maiore Armenia sedes posuissent, totamque


1509. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

inirent, sine ullo certamine dediderunt; milites Cercassi, qui in urbe comprehendi potuerunt, omnes caesi. Coeterorum ciuium uiolatus est nemo, nihil cuiquam ereptum, nulli uis illata, et quia urbem non captam, sed liberatam Selynes uideri uolebat, et quia, ut fortis est armatum hostem persequi, ita magnanimi inermibus parcere. Velim Christiani hanc Machomethani hominis mansuetudinem in expugnandis urbibus imitarentur, quorum plaerique, quum urbes ui capiunt, non modo caedibus ac direptionibus non temperant, sed etiam ubi egesserint omnes deuictorum fortunas, in


1510. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

ac praeciosae suppelectilis magna uis reperta. Caeterum Turca existimans neque Aegyptum neque Syriam Thoma incolumi nunquam quieturam, Iamberdinum, adiuncto sibi Cahirio (uterque autem Thomae solidano erat inimicus), tradito eis iusto exercitu ex Turcaicis copiis delecto, Thomam persequi iubet. Qui ubi ad Abdiam Saithicae regioni imperitantem peruenere, eum primo pro maiestate ipsius ac uerecundia (ferunt enim illum longa cognatione stirpi Machomethis, Turcaicae sectae auctoris annexum) molli oratione hortati sunt, ut Thomam sibi, magnam apud Selynem eo officio


1511. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

Iam comparauerat Selynes ad ducentas partim longas, partim onerarias naues, libratoresque tormentorum e toto regno euocauerat, et fossorum non mediocrem manum ex eo genere hominum, quibus uenas argenti (sunt enim in multis Turcaici imperii locis argentariae fodinae) perscrutari ars est cum ferramentis suis, ad cuniculos in terra agendos contraxerat. Quasdam praeterea naueis rudi xilo et succida lana onerari iusserat, quo saccis ea materia refertis et suos ab hostilibus tormentis tegeret, et fossas Rhodiae urbis momento compleret. Denique classicos,


1512. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 265 | Paragraph | SubSect | Section]

et se et hostem exacte perpendebat, ut nullius unquam coepti eum poenituerit. Quamquam hoc quoque eius felicitati tribuerim, quod, priusquam alteram experiretur fortunam, uita excesserit. Pluribus forsan quam lex historiae permittit naturam et cultum Selynis persequuti sumus. Consulto id fecimus: nosci enim non minus decuit tanti regis interiorem uitam, quam quae militiae gessit, quum praesertim multo laudabilius sit uita et moribus quam rerum gestarum gloria commendari. Alterum enim ueluti sui quisque animi bonum


1513. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 268 | Paragraph | SubSect | Section]

Eodem fere tempore Samandriani Turcae a quibusdam falsis Christianis certiores facti magnam uim pecoris haud procul Istri ripis uagari, citraque dimicationem excipi atque abduci posse. Turcae igitur delecti omnes traiecto Danubio, dum praedam persequuntur, in praesidium Taurunense incidunt, quod sane ad ipsum defendendum pecus a praefecto Tauruni ultra Istrum inscientibus Turcis missum erat. Nempe praedatores amnem transmittentes a Taurunensibus conspecti fuerant. Itaque ingenti caede ad naues compulsi documentum dederunt se


1514. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 269 | Paragraph | SubSect | Section]

quoniam animaduertebat animos quorundam amicorum ac purpuratorum a bello Hungaris inferendo haud parum abhorrere, nec facile ad eam expeditionem Hungarici nominis metu impelli, Pyrrhi Mustaphae suasu, qui et apud ipsum prudentia sua in magno erat honore, et Christianos inexplicabili odio persequebatur, huiuscemodi oratione ad bellum suscipiendum eos hortatus est: Si mihi, uiri Turcae, de imperio tantum proferendo decertandum esset, armisque gloria quaerenda, satis honestam causam belli aduersus Hungaros ineundi mihi esse existimarem. Quippe semper magnorum uirorum


1515. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 271 | Paragraph | SubSect | Section]

Sed nec magnifaciendos censeo regis Hungari cognatos et affines principes. Nunquam hi ulla fideli societate atque amicitia coire poterunt: modo eos ambitio, modo inuidia, modo odium disiungit. Ad haec nemo in alterius gratiam pecuniam suam, sine qua nullam expeditionem persequi possumus, absumere et militiae labores subire facile in animum inducit. Nam quae homines chara habent, his, ut ita dixerim, incumbunt, et in eroganda pecunia suae quisque rei potius quam amici rationem ducit. Quum igitur neque Hungarorum uires incoeptis nostris moram inicere


1516. Crijević Tuberon,... . Commentarii de temporibus suis,... [page 277 | Paragraph | SubSect | Section]

maiora tormenta nulli usui obsessis fuere. Caeterum Salomon contemplatus Tauruni oppidi situm, moeniaque haud quaquam prompta oppugnanti cernens, adhibito amicorum consilio aliquamdiu deliberauit, in intimumne Hungarorum regnum cum copiis penetraret, hostesque ab exercitu imparatos persequeretur, ratus omnes Hungariae urbes in ditionem suam facile cessuras, si Hungaros commisso praelio profligasset, an uero omisso tam audaci et periculoso consilio Taurunum, licet loci natura et operibus, ut dictum est, munitissimum, obsidione


1517. Marulić, Marko. Epistola ad Adrianum VI Pontificem... [Paragraph | Section]

commissum est. Stant in procinctu armatae acies tam infestis animis conflicturae ut nisi plurimis utrinque interemptis praelium dirimi non posse plerique opinentur. Nonne igitur praeda impiorum fient Deo ipsos ulciscente, qui tam nequiter inuicem dissident tamque capitali odio alii alios persequuntur? Quid enim magis iniquum quam in eos hostiliter agere quibus in omni necessitate adiumento esse deberemus? In eos, inquam, caedibus grassari pro quorum salute Christus mori non dubitauit? Resipiscite tandem, resipiscite insipientes! Quousque ratio uos fugiet, quousque


1518. Marulić, Marko. Epistola ad Adrianum VI Pontificem... [Paragraph | Section]

potuissent, disseparati atque ob hoc Deo inuisi singulatim conterentur. Veritatis uox est illa in Euangelio: Omne regnum diuisum contra se desolabitur et omnis ciuitas uel domus diuisa contra se non stabit . In Christo credentium unum est regnum, una ecclesia. Si ergo diuisi esse perseruerauerint, profecto regnum illorum euerteretur. Fieri enim non potest quin uerum sit quicquid a ueritate est dictum. Id futurum siquis Euangelio minus credulus dubitat, audiat etiam gentilem illum, qui ait: Concordia paruae res crescunt, discordia maximae dilabuntur . Audiat


1519. Marulić, Marko. Epistola ad Adrianum VI Pontificem... [Paragraph | Section]

Decet certe res ista Pontificem optimum excelsique animi Adrianum magis (ut equidem uideo) aduersus infideles lupos animatum quam a me dici queat. Non desinas, Pater sanctissime, illos, qui in finibus sunt, armis, pecunia, rebus necessariis iuuare, quo facilius in proposito persistere queant non dedendi se prophanis neque loco suo decedendi. Tuam ea in re liberalitatem praedicabunt Croatiae quae adhuc supersunt oppida Liburniaeque dynastae omnes arciumque prefecti. Sed multo gloriosius in caelesti regno coram Domino, cuius in terra uices geris, praedicabunt


1520. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | SubSect | Section]

Ostendere igitur aggrediar Spiritu Sancto adiuuante breui uerborum compendio Dauidis res gestę, quas ut potuimus nostra poesi complexi sumus, quo spectent quosue typos in se habere mihi uideantur nouitatis. In omnibus fere Dauidem puto personam gerere Christi; Saulem autem Iudeos, qui Christum persequebantur, significare. Tum sub prophetarum dictis factisque contineri utriusque Legis autoritatem. I. Igitur per Samuelem prophetam arguitur Saul inobedientię


1521. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | SubSect | Section]

Sancto adiuuante breui uerborum compendio Dauidis res gestę, quas ut potuimus nostra poesi complexi sumus, quo spectent quosue typos in se habere mihi uideantur nouitatis. In omnibus fere Dauidem puto personam gerere Christi; Saulem autem Iudeos, qui Christum persequebantur, significare. Tum sub prophetarum dictis factisque contineri utriusque Legis autoritatem. I. Igitur per Samuelem prophetam arguitur Saul inobedientię in Deum, et Dauid succedit in regno; quia Iudeis Euangelio non


1522. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Goliam inter idolatras Palestinos fortissimum interemit. Christus diabolum qui gentibus dominabatur, Euangelii uulgatione contriuit.

Palestini Dauidem fugiunt, ut in illum rursum armentur. Gentiles ecclesię Christianę persecutionem parant nolentes recipere Christum. Palestini quippe oris confusiones interpretantur. Quid autem gentilium errore confusius deos innumeros colentium? Interpretantur etiam ora maleatorum, quia martyres Christi persecutionum maleis tundere aggressi sunt.


1523. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

armentur. Gentiles ecclesię Christianę persecutionem parant nolentes recipere Christum. Palestini quippe oris confusiones interpretantur. Quid autem gentilium errore confusius deos innumeros colentium? Interpretantur etiam ora maleatorum, quia martyres Christi persecutionum maleis tundere aggressi sunt. II.

Dauid cum Ionatha Saulis filio init amiciciam, et eius reuelationibus a Saulis inuidia saluatur. Ionathas columbę donum interpretatur, quod Spiritus Sancti donum est. Spiritus autem Sancti dono


1524. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

a Iudeis coepit baptizante eos Ioanne et postea discipulis Christi, qui et ipsi Iudei erant.

Dauid pro sponsa Michol numerat Palestinorum prępucia; quia Christus incircumcisos conuersos baptismo purificat.

Saulem fugit; fugit Christus Iudeorum persecutionem, donec ueniat hora eius regnandi in cruce.

Qui quęrebant Dauidem a Michola delusi re infecta reuertuntur ad Saulem. In discipulos Christi baptismi gratiam prędicantes Iudeorum furit dementia, sed qui in flagellis pro Christo susceptis gaudebant, cogi


1525. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

eo benigne est susceptus; quia Christus sacerdos in ęternum ne Iudeos quidem ad se uenientes repudiat, nemini claudens ianuam salutis. IIII.

Ceila a Palestinis obsidetur, a Dauide liberatur. Ceila interpretatur sustollens se ipsam. Fideles persecutionem passi ab idolatris a Christo liberantur et ad cęlum tolluntur donati corona martyrii.

Dauid uenit in Ziph. Ziph dicitur flores germinans. Quia ad quem uenit Christus, hic affectibus floret piis, et germinat operibus uirtutum.

Sed quoniam


1526. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

oculus tentationis. Et Christus Dominus ductus est in desertum ut tentaretur a diabolo; tunc diabolus tentauit illum per oculum tentationis, quum ostenderet ei regna mundi.

Dauid latet in spelunca, Sauli oram clamidis abscindit, et Saul desinit eum persequi. Christus latebat in obscuritate Veteris scripturę, in qua Iudei cęcutiebant. Sed illis quos conuertit ostendit oram clamidis abscissam id est sensum Scripturę spiritalem, et agnoscere coeperunt Saluatorem.

Samuel moritur, et Dauid uenit in Pharam. Vaticinia


1527. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

malicia 140r idolorum corr. ex Iudeorum MS 140v sic accusant Christum coram principibus Iudeorum, et illi uitę eius insidiantur, et eiusdem susceptores persequuntur.

Dauid noctu ingressus tentorium Saulis, tulit cyphum et hastam, ipsum uero interimi prohibuit; ob hoc Saul placatus abiit. Ingreditur Iesus Saulis tentorium, dum aperit Iudeis abdita Scripturarum, et sensuum noctem sua expositione facit lucescere. Saulem


1528. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

nationes fidei unius consortio sibi copulauit.

Palestinos uicit in Raphidim. Iterum eos in se insurgentes eodem loco concidit. Palestini designant gentiles idolatras. Raphidim interpretatur tentatio uel laxę manus. Gentiles cum Christo pugnabant, quum Christianos persequerentur. Sed dum tentant Christi nomen delere et ad martyres perdendos laxant manus, uicti sunt. Quia uisis miraculis conuersi sunt. Et rursum a Christo cęsi sunt, quum pro Christo mori non dubitarent. Et qui multos contra Christum occiderant, iam et ipsi pro Christo mortem subire


1529. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Christum irriserunt Iudei, et bonorum fonte contempto uirtutis fructum proferre nequiuerunt.

Templum Dei ędificare non Dauidi permittitur, sed eius filio Salomoni. Quia ille bellator fuit, hic pacificus. Pacifici ergo Dei templum sunt. Vterque prę se fert personam Christi. Sed in Dauide Christus est disputans cum Iudeis et contendens cum gentibus: in Salomone in cruce moriens, ut corporis sui sacrificio nos Deo reconciliet et in triduo excitet templum Iudeorum perfidia destructum.

Et pulchre hoc quidem Nathan nunciare


1530. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Idumei interpretantur ruffi, rubei, terreni, sanguinei; ruffi iracundos significant, rubei inuidia inflamatos,38 terreni eos qui terrenarum rerum curis implicati nihil de cęlestibus cogitant, sanguinei crudeles, quos nulla mouet erga proximos pietas. Tales Idumeos iustus iudex in malo perseuerantes damnat. VIIII.

Dauid Miphibosetum Ionathę filium bonis paternis donat, et mensę suę participem facit et Sibam seruum cum filiis terram eius colere iubet. Miphiboseth os confusum, os uerecundum interpretatur. Qui de


1531. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

missos, et Sobabum principem militię interemit. Christus Dauid noster misit legatos suos apostolos ad gentiles conuertendos; sed Annon, qui interpretatur gratificationi murmurans, Ammonitis autem imperans, qui interpretantur comprimentes me murmurare infideles coeperunt, et eos persequi et per milites suos comprimere. Sed Ioab, qui interpretatur inimicus, hoc est diabolus, percussit Syros, id est superbos. Syria enim in superbiam uertitur. Quia persecutores aduersum Christianos potestati diaboli traditi erant. Hos et Dauid noster damnat; ideo et ipse cęcidisse


1532. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

murmurans, Ammonitis autem imperans, qui interpretantur comprimentes me murmurare infideles coeperunt, et eos persequi et per milites suos comprimere. Sed Ioab, qui interpretatur inimicus, hoc est diabolus, percussit Syros, id est superbos. Syria enim in superbiam uertitur. Quia persecutores aduersum Christianos potestati diaboli traditi erant. Hos et Dauid noster damnat; ideo et ipse cęcidisse Syros refertur, qui ab Adadozero missi erant, id est a separatore, qui a Christo separat. Hi sunt uel heretici uel demones uel idolatrę persecutores. Sobabum


1533. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

enim in superbiam uertitur. Quia persecutores aduersum Christianos potestati diaboli traditi erant. Hos et Dauid noster damnat; ideo et ipse cęcidisse Syros refertur, qui ab Adadozero missi erant, id est a separatore, qui a Christo separat. Hi sunt uel heretici uel demones uel idolatrę persecutores. Sobabum Adadozeri ducem interimit. Damnat enim Christus morte ęterna eos, qui suppliciis afficiunt Christianos, nisi et ipsi conuertantur. Soba enim serra secans interpretatur. sic in MS-to 145v


1534. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Dauid cum Bersaba Vrię adulterium committit et ipsum Vriam occidi facit. Penituit illum, et Deus mortis ęternę poenam in poenam pręsentium aduersitatum commutauit. Viduam Bersaben Dauid duxit uxorem. Absit ut Dauidem peccantem Christi personam gessisse dicamus, qui peccatum non fecit nec dolus inuentus est in ore eius. Citra peccatum tamen fortasse non inepte intelligere possumus Bersaben Sanctam scripturam esse. Bersabe enim interpretata est fons septimus, fons iuramenti, puteus satians, puteus


1535. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

tunc Dauid reuertitur Hierosolymam, quum Christus martyribus suis largitur pacis ęternę coronam. X.

Ammon, Dauidis filius, uitiat Thamaram, Absalonis sororem, et rex ex eo tristatur. Ammon interpretatur filius populi mei. Hic mihi uidetur personam habere apostolorum, qui filii erant Hebreorum. Hi prius adamauerant Thamaram, Absalonis sororem, id est synagogam Iudeorum. Thamar enim dicitur amara, quod illi conuenit, quę adhuc sub maledicto erat. Quam postquam apostoli cognitam refutarunt sequentes Christum, Iudei eos


1536. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

personam habere apostolorum, qui filii erant Hebreorum. Hi prius adamauerant Thamaram, Absalonis sororem, id est synagogam Iudeorum. Thamar enim dicitur amara, quod illi conuenit, quę adhuc sub maledicto erat. Quam postquam apostoli cognitam refutarunt sequentes Christum, Iudei eos persequi coeperunt. Horum Iudeorum personam Absaloni tribuendam censeo, quum patris luctus interpretetur. De quibus pater per prophetam queritur dicens: Filios enutriui et exaltaui et ipsi spreuerunt me. Displicuit Christo suscitata seditio aduersus


1537. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

filii erant Hebreorum. Hi prius adamauerant Thamaram, Absalonis sororem, id est synagogam Iudeorum. Thamar enim dicitur amara, quod illi conuenit, quę adhuc sub maledicto erat. Quam postquam apostoli cognitam refutarunt sequentes Christum, Iudei eos persequi coeperunt. Horum Iudeorum personam Absaloni tribuendam censeo, quum patris luctus interpretetur. De quibus pater per prophetam queritur dicens: Filios enutriui et exaltaui et ipsi spreuerunt me. Displicuit Christo suscitata seditio aduersus apostolos, et ait: Si me quęritis,


1538. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Miphiboseth Iudeos significare diximus. Qui quoniam occurrisse Christo dicitur, de his, qui conuersi fuerant, intelligere debemus, alioquin Christo occurrere non potuissent. Iudei isti dolebant hęreditatem suam translatam esse ad gentiles. Christus uero, qui non erat acceptor personarum,61 sed meritorum, ibi diuidi iubet hęreditatem, ubi ęqualem uidet fidem.

Berzelaum Galaditem, ut secum habitaret, inuitauit Dauid, sed ille excusauit se et reliquit ei Chamaam filium, quem Dauid gratanter accepit. Berzelai dicitur fortitudo mea, Chamaan


1539. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

heresiarchę sunt, qui eloquentię suę uiribus freti aduersus Euangelii fidem latrabant. cf. confusio comedit laborem patrum nostrorum... dormiemus in confusione nostra Ier 3,24-25 149r cf. non est personarum acceptor Deus Act 10,34 cf. et haec est victoria quae vincit mundum fides nostra I Io 5,4

Rex ingressus Hierosolymam concubinas ab Absalone pollutas a se separat. Concubinas Dauidis Vetus testamentum diximus


1540. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

pollutas a se separat. Concubinas Dauidis Vetus testamentum diximus significare. Quod quia a plerisque Iudeorum male intellectum erat, ab Absalone pollutum dicitur, quod Christus Euangelio succedente exclusit.

Dauid ducibus pręcipit, ut persequantur Sebam, seditionis autorem. Et Christus ecclesię suę doctores dedit, qui ueritatis argumentis persecuti sunt hereticorum errorem.

Ioab Amasam per amicicię simulationem peremit et cum Abisa fratre Sebam obsedit in oppido Abela. Amasa (ut supra


1541. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

Iudeorum male intellectum erat, ab Absalone pollutum dicitur, quod Christus Euangelio succedente exclusit.

Dauid ducibus pręcipit, ut persequantur Sebam, seditionis autorem. Et Christus ecclesię suę doctores dedit, qui ueritatis argumentis persecuti sunt hereticorum errorem.

Ioab Amasam per amicicię simulationem peremit et cum Abisa fratre Sebam obsedit in oppido Abela. Amasa (ut supra est dictum) interpretatur indignans ei. Et in Prouerbiis dicitur: Stultum interimit iracundia.


1542. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

quę interpretatur commissio eius. Tunc hereticus in Abela obsidetur, quum ab his, quibus diuino nutu commissum est, impugnatur.

Mulieris prudentis suasu occiditur, quum Diuinę scripturę conuincitur testimoniis.

Et tunc ab eius persecutione Ioab recedit, quum iam illum sua obstinatione damnatum uidet.

Famem triennem sustinet populus pro Saulis crimine, qui contra Iosuę iusiurandum occidit Gabaonitas. Dauidis iussu satisfactum est Gabaonitis, septem hominibus traditis de genere Saulis, in


1543. Marulić, Marko. Tropologica Dauidiadis expositio,... [Paragraph | Section]

eorum imperator Christianos cędendo putabat se ęqualem esse Deo. Abisai autem telo, qui est pater salutis, percussus periit, ob errorem et sęuitiam ad inferos damnatus.

Dauid ultra non est permissus ire in pręlium, id est Christianorum persecutio ab idolatris fuit aliquantisper intermissa.

Secundo bello Sabochus interemit Zaphum. Saboch interpretatur irretinens conuersio, Zaph illuminatio. Mihi uidetur Saboch iste eum designare conuersum, qui uel adhuc de religione dubitat


1544. Severitan, Ivan... . Feretreidos libri tres, versio... [Paragraph | Section]


2.19  Romano, uiduae hic reparabit moenia Romae
2.20  Sacra diu, rerum dominos placabit, et ipsae
2.21  Ducite iam choreas Parnasia per iuga uobis
2.22  Personat aurata cythara Phoebus, puer atque
2.23  Terrarum dominus, non fleuerit, atque ego secum
2.24   Etherei super astra poli audiar ipsae canendo,
2.25  Vos


1545. Severitan, Ivan... . Feretreidos libri tres, versio... [Paragraph | Section]


3.145  Cernitur et Phoebus luco residere uirenti
3.146  Exoptans fulget semper saltante chorea
3.147  Naiadum cetu sapiens quibus Orpheus ille
3.148  Personat aurata cythara cum pectine eburno,
3.149  Et satyri Driadesque suum peana canentes
3.150  Applaudunt superis. Quis hoc esse beatior euo
3.151  Concupiet, nullus uicturus tempora


1546. Niger, Toma. Epistula ad Adrianum VI, versio... [page 75 | Paragraph | Section]

Buinaria, nuper ab hostibus occupatum, concremasse multas hostium villas ac suburbia et multos mortalium trucidasse predamque hominum ac pecudum vim ingentem abegisse, qui quidem vaivodas Transilvanus prosequitur victoriam persequitur hostem fugientem Mirmerbazan et jam Nicopilim versus in viscera hostium penetravit. In Jagzem, fortissimum quoddam est castrum, quod tenetur ab Hungaris in visceribus pene Turcarum, sine obstaculo aliquot


1547. Niger, Toma. Carmina tria ad Andream Cricium,... [page 250 | Paragraph | Section]

Destinat insipiens sapientes Grecia septem
1.16  Iactare; octavi nos meminisse iuvat.
1.17  Hec quicumque tuas vidit legitque Camenas
1.18  Personat et Cricii nomen ad astra levat.
1.19  Et merito; quis enim nisi vera probanda fatur
1.20  Cogitur hec eadem vate iubente loqui.
1.21  Nam cui nota magis


1548. Bučinjelić, Miho. Epistula ad Gerardum Planiam,... [Paragraph | Section]

ingens exarserim inter clientes Illustrissimae. D. V. annumerandi. dumque qua re in hanc me insinuare possem, ab eodem diligenter, si ea quae ab oriente ad nos deferuntur, quam diligentissime ad eam perscriberem, uoti me compotem absque ullo dubio fore, respondit. Et eo magis quod non solum uobis, sed etiam Caesareae Maiestati rem gratam me facturum persuadebat. Libens onus suscepi, diisque fauentibus, non diu moratus, et


1549. Bučinjelić, Miho. Epistula ad Gerardum Planiam,... [Paragraph | Section]

qui Selymitani belli furorem effugerant, in uicinis prouinciis passim perquirere, ingentibusque pollicitationibus allectos amicos sibi facere. Praeterea non solum uicinos Principes, sed etiam Sophaenos, hoc est Armenos, et Persas, quorum Ismael Sophus princeps est, ad hanc rem peragendam solicitare. At in his occupatus priusquam cum principibus pacisceretur, allectis mille Mamalucis, quos ex diuersis locis congregauerat, ad Solymanum defertur,


1550. Bučinjelić, Miho. Epistula ad Gerardum Planiam,... [Paragraph | Section]

contra Dragulus ne pacem a uictis peterent suadere, se, suaque armis defenderent, in libertatem uiuerent, persuadere conatur, denique ullo modo se uiuete Turcis Valachiam uectigalem passurum dicere. Dumque in ea opinione persisteret, a Regulis per insidias obtruncatur, atque in eius locum alius subrogatur. Hic annuo uectigali proposito duodecim millibus aureis pacem ab Turcis mercatus est. liberi uero Draguli, multique ex eius factione ad


1551. Pribojević, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]

primo. (76) pertransiit usque ad fines terrae et accepit spolia multitudinis gentium, et siluit terra in conspectu eius. Quem tametsi uarii uates disertissimique oratores summo studio commendauerint, nunquam tamen digne pro meritis laudauerunt. Ille enim Dario, inclyto Persarum et Medorum rege, ter aperto Marte deuicto, occupata uniuersa Scythia, euersa Aegypto, edomitis barbaris Hyrcaniam incolentibus, superato Porro, strenuissimo Indorum rege, suoque imperio adiectis Indis Bactrianos et Sogdianos, Victoriae Alexandri Magni. inuictum


1552. Pribojević, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]

nullius minus quam nationis Slauorum profectu laetantur, quoniam ipsi praecipue eorum potentiam eneruauerunt. Quis igitur mortalium dignis ualet Slauorum gloria laudibus extollere, Epilogus strenuitatis Slauorum. quorum uirtute depressa est Persarum arrogantia, eneruata Assyriorum et Medorum potentia, deiecta Aegyptiorum extollentia, debellata Graecorum prestantia, subacta Scitharum immanitas, oppressa Indorum multitudo, superata Germanorum asperitas, deuicta Hispanorum dexteritas, prostrata Gallorum


1553. Pribojević, Vinko. Oratio de origine successibusque... [Paragraph | SubSect | Section]

et, quod ad rem summopere pertinere existimo, nihil fere in urbibus Dalmatiae hospitum obtutibus occurrit, quod christianam non redolet pietatem. Nam quanto acriori in pugnam feruntur impetu, tanto in conuictu Dalmatae sunt humaniores. Hinc euenit, ut quicunque siue domi siue foris intima perseuerantique Dalmatarum potiuntur familiaritate, eos animo esse liberos, opere strenuos, corde impauidos, sermone gratos, manu largos, iusti tenaces, consilio prouidos, ratione solertes, in aduersis constantes, in prosperis mites fateantur, predicent, commendent et extollant. Multa et pene


1554. Frankapan, Krsto. Chistophorus de Frangepanibus... [Paragraph | Section]

Vestre nonnulla nomine meo expositurusque et dicturus. Quapropter quicquid per eundem Hieronimum dictum aut expositum fuerit Sanctitati Vestre, ea omnia nomine ac de commissione mea dicere videatur. Cui quidem Sanctitas Vestra tam persone, quam verbis per eum expositis plenam ac indubitatam fidem adhibere velit, et omnia nomine meo dixisse videatur. Per quem Hieronimum Sanctitati Vestre munere mitto unum equm in expeditione Iaÿci iusto bello acquisitum. Quamvis non


1555. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

dignetur se Sanctitas Vestra omnem huius sui desiderii facere compotem, quanto celerius cum commoditate Vestre Sanctitatis fieri poterit, et hoc regnum suum, illam ecclesiam adeo insignem atque in toto septemtrione primariam, hanc personam de se suisque regnis ac de Christianitate tota optime meritam hoc honore afficere. Hoc a Vestra Sanctitate Maiestas Sua summis precibus petit, me vere omnes rationes mundi inducunt, Clementissime Pater, ut


1556. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus secretarius... [Paragraph | Section]

certe prudentia iuvenis. Denique habeo optimam spem res bene ac ex desiderio ac prescripto Vestrae Sanctitatis curans, sed fundamentum nullum firmum neque aliud plane video, quam quod ad dominum Franciscum perscripsi. Rege ipso nihil posset esse melius in veritate neque ad omne bonum inclinatius flexibiliusque, sed est etate nimium adhuc immature ad tantum onus. Deus nos iuvabit et post Deum eius vicarius sanctissimus.


1557. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


17  At magni canimus mirabile nomen Iesu
18  Quattuor a radiis haud ulli effabile diuum.
19  Per tris effusum Triadas, et munera septem.
20  Quo duplex natura coit, personaque triplex,
21  Quo lux et uita, et coelo uia panditur alto,
22  Et Deus aeterna nobis mercede paratur.
23  O cui summa dedit proprium claementia nomen,


1558. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


34  Romanas latio moderantem carmine classes
35  Hinc noua crassantis iam confice monstra Medusae
36  Pestiferum rescinde caput, ceu Perseus alte
37  Marte tuo cunctas Herebi superante proc
38  Ignibus heus alte modo te succinge coruscis
39  Sordentesque luto piceae Stygis ure Luteros.


1559. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

Dia uoluptas
1.88  Et trius unanimi dulcescunt gaudia sensu.
1.89  Sed neque Coelicolas fas est, umbrasque rebelles
1.90  Consilium arcanum nosse omnipotentis abyssi,
1.91  Quod Deus in Coeli secreta sede uolutat.
1.92  Protinus Archithens rector persecta resoluit ❦
1.93  Colloquia, et nullis accessa sacraria diuis,
1.94  Oraque laetitia, coelumque retexit Ouanti.
1.95  It uox, et tacitum toto fremit aethere murmur.
1.96  Mirantur superi noua fata fluentia summi


1560. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.183  Explicuit crinem longe, flammasque comantes
3.184  Versus idumaeam, sacrataque culmina Bethlem.
3.185  Tresque duces magno comitatu equitante Cometae
3.186  Signa sequebantur bactris oriente relictis.
3.187  Qui Caldaea regit, pharetratae et Persidis arua,
3.188  Cuius odorati sunt mollia regna Sabaei,
3.189  Te quaerunt, te parue Puer, tibi magnus Olympus
3.190  Dat noua signa, ferunt magni tibi munera reges.
3.191  Nam super aerio celebrati uertice montis
3.192  Nuper ad Auroram,


1561. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.190  Dat noua signa, ferunt magni tibi munera reges.
3.191  Nam super aerio celebrati uertice montis
3.192  Nuper ad Auroram, laetisque orientis in oris,
3.193  Bisseni dum sacra uiri solennia Vati
3.194  Votaque fatidico persoluunt annua Balam,
3.195  Apparet clarum decus, expectataque Coelo
3.196  Diffudit noua stella comas, Euroque coruscum
3.197  Flante iubar, uisusque Puer cruce luteus alba,
3.198  Lampade tum media nitidis ardere fauillis.
3.199  Quin


1562. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uincunt et cursibus auras.
3.214  Et Nubiae princeps sequitur, Chaldaeaque pubes,
3.215  Et proceres uastis animantibus horrida tranant
3.216   Aequotaaequora ueste leui, et circum capita ardua uelant.
3.217  Hinc Persae dociles calamis dare tela retrorsum
3.218  Sublimes properant, pharetra his, et flexilis arcus
3.219  Increpitant humeris, ipsi uno more feruntur.
3.220  Balthasariis fertur spatiis, equitesque Sabaei
3.221  Serica odorato figunt tentoria campo.


1563. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]


4.59  Hic lumen populis, cunctis manifesta paratur
4.60  Gentibus una salus, qui Coeli in regna uocantur.
4.61  Hic uenit, ut lustret totum sol aureus orbem.
4.62  Dum Pater, et genetrix dicta haec mirantur, at ille
4.63  Et uobis grates persoluimus, inquit, honestas,
4.64  Coniugium castum, et Diuina prole beatum,
4.65  Aspice Diua, tuo modo quae laetaris alumno,
4.66  Hoc ut euecta diu labentur, lapsa resurgent
4.67  Plurima conspecto, cuius uexilla repulsam
4.68  Signaque


1564. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

mundus sit flumine Naman.
4.482  Hocque uiros fratres mitis sibi Christus adoptat,
4.483  Desponsatque Deo sponsam. iam lauerat undas
4.484  Flumine perfusus diuino flamine Iesus,
4.485  Procidit, extenditque manus, oculosque leuauit,
4.486  Persoluitque preces, quum cardine summa recluso
4.487  Regia defluxit domus omnipotentis Olympi,
4.488  Spiritus unde Dei signo descendit aperto,
4.489  Alite sub niueae mitis sine felle columbae,
4.490  Pacis amatricis, ramique uirentis oliuae,


1565. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uanis latratibus astra lacessunt.
6.399  Hinc Pater aeterni thesauri inuentor, opumque
6.400  Largitor, bona cuncta suo conclusit Olympo,
6.401  Diuitiasque omneis arcana condidit aluo.
6.402  Ardua sunt igitur rerum fastigia, magnis
6.403  Perscrutanda animis, et sanctae peruia menti.
6.404  Hinc igitur qua uos pulcherrimus allicit aether,
6.405  Tollite humo, et superos uobis res poscite dandas,
6.406  Inuestigandisque insistite limite summo,
6.407  Quo uobis secreta Polo lux panditur


1566. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

iter arcibus arctat,
6.442  Inuentum paucis, huc intro pergite ciues.
6.443  Ianua nam larga est, stygii et uia lata profundi,
6.444  Multa hac Tartareum descendit turba sub orcum.
6.445  Induite hinc Argos, et acutas lumine Lynces,
6.446  A personatis procul his absistite monstris.
6.447  Lanigerae simulantur oues, at corde rapaces
6.448  Sunt penitus latitante Lupi, teterrima pestis.
6.449  Non constant simulata diu, Lupus ore famescens
6.450  Mandit humum, petit insidias, praedamque


1567. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


8.495  Dura tulit, dulceis inuasit praeda racemos.
8.496  Ipsa uagor non nacta greges, non nacta sodales.
8.497  Qua conualle latet campi flos? aurea sylua
8.498  Qua mea malus inest? trahor hac, et languida ducor.
8.499  His simul atque aliis dum personat, atria tandem
8.500  Nacta subit, pedibusque retro prolapsa recumbit,
8.501  Tum liquefacta fluit lachrymis complexa serenos
8.502  Ore pedes, ah multa sacris dans oscula plantis,
8.503  Caesaries effusa pios a uertice rores


1568. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]

saeua.
12.200  Siccine te orantem me condonasse decebat
12.201  Aere meo? sic ipse tuo mihi fratre rependis?
12.202  Reddite lictori sceleratum in uincula seruum,
12.203  Sumat ut immani meritas pro crimine poenas,
12.204  Donec ibi omne mei pondus persoluerit aeris.
12.205  Sic meus, ex animo nisi fratribus omnia uestris
12.206  Debita laxetis prompte, pater ille seuerus
12.207  Vos dabit igniuomi tetricis lictoribus orci.
12.208  Hisque peroratis sermonibus exit Iesus,


1569. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]


13.449  Qui sic ancipiti Christo insidientur elencho.
13.450  Rabbi scimus enim, quod uero lumine uerax
13.451  Ipse dei mandata doces, et ad aethera certum
13.452  Pandis iter, nec te cuiusquam cura retardat,
13.453  Non persona uiri respectu detinet ullo.
13.454  Dic igitur, rata namque tua est sententia nobis,
13.455  Caesaris haec iusta est, an non exactio census?
13.456  Hoc animaduerso simulata mente locutos,
13.457  Me quid amare dolis, quid hypocrita crimine


1570. Bunić, Jakov;... . De vita et gestis Christi, versio... [Paragraph | Section]


14.805  Ore palam cunctis, aut hunc si nosset Iesum.
14.806  Conscia mens trepidi stimulis agitata timoris
14.807  Stare nequit, tacito sensim fugit atria gressu.
14.808  Mox stetit, ut seram plaudentibus excitat alis
14.809  Auroram gallus, dum personat aethera cantu.
14.810  Tunc alia ut tristem uidet hic ancilla morari,
14.811  Atque apud astantes Iesu uocat esse tribulem,
14.812  Abnegat hoc iterum, uix unaque fluxerat hora,
14.813  Atria rursus init, repetit quoque frigidus ignem.


1571. Kružić, Petar. Petrus Crusich capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

mihi dedit, Maiestas Regia hoc anno pene nullam de salario meo fecit mihi provisionem et cum ab amicis 19 solicitus scisitassem, relatum habui, quod Regia Maiestas habet in opinione, qualiter Vestra Sanctitas tum persone mee, tum etiam servitoribus meis, quos in 4or castris teneo, sufficientem de salario meo fecisset provisionem. Ideo humili prece, qua possum, amore Dei et servitorum meorum et laborum, quos in istis confiniis amore Christi patior,


1572. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus cancellarius... [Paragraph | Section]

rarius scribo, id duabus de causis accidere solet: et, quod parcendum mihi existimo Vestre Sanctitatis occupationibus, et, quod ipse, quam soleo esse, plusquam satis occupatus. Accedit et illud, quod non ignoro dominum baronem omnia perscribere ita, ut nihil supersit mihi scribendum. Nos in quantis periculis impresentiarum versemur, ex eiusdem domini baronis litteris Vestra Sanctitas assidue intelligit. Deus solus vel casus aliquis Dei voluntate contingens potest hoc


1573. Brodarić, Stjepan. Stephanus Brodericus cancellarius... [Paragraph | Section]

domino nostro, summo pontifici, domino meo clementissimo Sanctissime Pater, Domine, Domine Clementissime! Servitutis commendationem post pedum Vestrae Sanctitatis oscula beatorum. In litteris, quas mitto ad dominum Baronem, perscripsi omnia, quę hic aguntur. Quas ita inscripsi, ut, si dominus Baro non adesset, perlegantur nihilominus a Vestra Sanctitate. De me nescio, quid dicam aliud, nisi quod per Baronem suplicavi et prius sepe commendavi, semel per


1574. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | SubSect | Section]

de nostrę nationis homine Diocletiano Imperatore, qui eadem animi magnitudine, qua sublatus erat ad fastigium rerum humanarum, ad priuatam uitam redierat. Quod me defendente, illo contra nitente, eam disputationem sub Caesaris et Syllae persona retuli. In temperando autem stilo non simplex difficultas fuit: nam ratio poscebat ut esset infra oratoriam grauitatem et sua grauissimis personis dignitas attribueretur. Existimaui hanc meam foeturam non nihil ad tuam fortunam


1575. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | SubSect | Section]

redierat. Quod me defendente, illo contra nitente, eam disputationem sub Caesaris et Syllae persona retuli. In temperando autem stilo non simplex difficultas fuit: nam ratio poscebat ut esset infra oratoriam grauitatem et sua grauissimis personis dignitas attribueretur. Existimaui hanc meam foeturam non nihil ad tuam fortunam pertinere, non autem solandi tui atque confirmandi gratia, in quo uirtus et litterae summum adire periculum uideantur, sed quoniam augustali sanguine


1576. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

rapinam, aut ad cędem odium stimularat, ad hoc omnes reipublicę hostes, euersores libertatis, oppugnatores patrię, labem ac pestem ciuitatis, impios, scelestos, nefarios, profligatissimos ciues ferro ac flama persequutus sum, extrusi, exterminaui, bonis et patria interdixi, quo ipsi iidem digna suis facinoribus supplicia perferrent et reliqui ab huiusmodi spe nefaria pestiferisque conatibus deterrerentur, denique ut


1577. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

Multos gesserat continuos consulatus. SyLLA. Leuitas populi fuit qui sępe improbos suique similimos beneficiis persequitur. CAES. De Iugurtha triumphauit.


1578. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

classium, exercitus imperator, multis equitum atque satellitum cohortibus uallatus in summa opulentia rerumque successu, arridentibus undecunque fortune blanditiis, nutu Iouis in morem omnia gubernes, alios terra, alios mari persequaris, castiges rebelles, superbos excidas, subiectis ignoscas, adsis pręsidis tuam opem implorantibus. Tum reges occurrant priuati abiectisque regalibus ornamentis aduoluti tuis genibus sesę ac regna tibi dedant, uitamque una cum


1579. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

praedicabere diuina loqui, tonare etiam et fulgurare: ac uice oraculi sermo tuus per ora populi circumlatus habebitur. Quum semel toto trienio te uniuersę ciuitati ostensurus plateas obequitabis, quamuis more Persarum uelata facie, tamen uulgum, quasi aliquid augustius humana specie uisurum, dum credit numen quodpiam sub hominis forma latere, uidebis undique certatim concurrere, alios ex fenestris prospectare, multos fornices, epistyllia,


1580. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

fuit: at hi nunc salutem suam populo Romano commendarunt. Fama est Amazonas multis nationibus imperasse, quarum nihil praeter nomen ad nostram aetatem peruenit. Viguerunt Assyrii: Parthorum duodeuiginti regna fuisse produntur: terribiles Persarum copię terra marique metuebantur: quae plane omnia aut euersa sunt, aut multum a superiore fortuna deciderunt. Quid Athenienses, Lacedemonii, Macedones? Nonne late imperio potiti sunt? num Carthaginiensium opes ingentes non


1581. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

uidebantur, partim consensus omnium in te collocauerat propter liberatam, ut affirmas, a seruitute ciuitatem atque in sua pristina libertate conseruatam: quibus de causis duo clarissimi uiri, Codrus in Gręcia, Cyrus in Perside, regno potiti sunt. Haec usque adeo intricata sunt, ut ad Sphyngem Thebanum autorem referri queant, adeo quidem obscura ut puteo (quemadmodum aiunt) constrictus incedere per tenebras Heracliti uideare.


1582. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

qui tantum onus ab humeris non excutiant, et hanc malorum Hydram priuata redimant quiete. Nam qui hebeti plęrique iudicio nihil neque sceleris neque turpitudinis praetermittunt, quoad in summo constiterint, hi personatam foelicitatem conspicati, magnis calamitatibus inuoluuntur: iis duntaxat, quę oculorum et aurium sensu percipiuntur, animum intendunt, fędissimas autem sub fuco delitescentes maculas non uident: quas si aeque


1583. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

tessellatis pauimentis et incrustatis marmore parietibus aureisque tectis, quae sexcentis columnis innituntur, uniuersę, inquam, pompę ac strepitibus armorum et supręmę dignitatis: porro tenuioris uictus iucunditati neque Persarum apparatus neque mensae Syracusanę, nullę opes, nullę delitię, nulla regum bracteata foelicitas comparari potest. Etenim qui regnorum administrationem suscepere, ac gentibus, populis, nationibus pręesse statuerunt,


1584. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

cohortes pęne insuperabiles, artus inuaduntur frigore atque animo linquitur. Eductis tamen exercitibus et aciebus utrinque instructis, ubi classica intonuere, miles non admodum consternatur, paratus, si hostes terga dederint, fugientes persequi et caesorum spoliis onustus reuerti, ad haec a triumphante imperatore donatiuum accipere ac epulo interesse; sin grauius premet aduersarius, abiecta parmula cursu quam expeditissimo saluti consulere: quem unaquęque


1585. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

collationem animum non adiecisse. Quippe ita natura delectatione totos proluunt quo pacto aliunde premantur non satis uideant, quod uel in uenatoribus et citharędis deprehenditur: illi studio persequendarum ferarum allecti laboribus haud animum intendunt, hi, quum pretermodum uocis harmonia capiantur, plęrumque fidium discordiam non recte percipiunt; utcumque tamen sęse res habet, quoniam modo Zeusis, Phidię,


1586. Andreis, Franjo... . Dialogus Sylla, versio electronica. [page xx | Paragraph | Section]

muniatur prosapia, qui peruigilibus excubiis faces et colubros circumgestantes nullum locum in tota regia, quam uastissima est, nullum angulum, nullam cellulam armariumque non attentissima cura perscrutantur: attamen, dum hos audit, alios aduocat, alios dimittit, nec ocium a laboribus nec intermissionem potest a curis impetrare. Quantum aestuasse dicitur Herculis et Thesei descensu maxime ob pertractum


1587. Brodarić, Stjepan. De conflictu Hungarorum cum... [Paragraph | Section]

in consultando quo pacto et in quo loco cum hoste congrediendum, quem in modum acies esset struenda, ubi rex in acie stare, ubi eques, ubi pedes, ubi bombardae poni deberent, quas ad octuaginta habebamus cum hostilibus minime conferendas. Disputatum fuerat ante illud tempus diligenter de regis persona; fuerant, qui censerent eum cum aliquot hominum millibus selectis procul ab acie stare debere, quod cum nullo pacto exercitus laturus esse videretur, qui regem de more volebant praelio interesse. Agitatum est illud, ut regis loco armis regiis alius indueretur, sed id quoque visum est sine


1588. Brodarić, Stjepan. De conflictu Hungarorum cum... [Paragraph | Section]

ex nostris cadunt, donec nostris fortissime pugnantibus hostis cedere coepit sive nostrorum impressione coactus, sive ut nos ad tormentorum loca pertraheret. Et repente advolat ad regem Andreas Bathory hostes terga dare, victoriam esse nostram, promovendum esse gradum et nostros hostem fugientem persequentes adiuvandos. Properamus igitur per aequa et iniqua, verum ubi ad eum locum ventum est, in quo paulo ante fuerat certatum, ibi vero multa nostrorum, plura hostium cadavera per campos iacentia vidisses et quosdam semivivos et adhuc spirantes. Interim nostris hosti instantibus et fortiter


1589. Štafilić, Ivan;... . Oratio ad Rotae auditores excidii... [page 1860 | Paragraph | SubSect | Section]

non defuisse propria quod nostra factionis scelera et peccata. Nos enim qui ministri sumus iustitiae iustitiam fate, ut par est, non ministrauimus. Quid si in sinistrum nos ignorantia traxit? Si fauor inflexit? Si acceptio muneris uel personae corruperit? uos spectabiles Aduocati, qui adstatis (ut de mortuis et absentibus taceam) responsa et consilia uestra plus iusto forsitan diuendidistis, ponentes tenebras lucem quaerentes mendacium, dicentes bonum malum et malum bonum, uos quoque Patroni causarum uos insuper tabelliones cum


1590. Brodarić, Stjepan. Epistula ad Francescum di Nobili... [page 177 | Paragraph | Section]

Caroli imperatoris, Vilelmo videlicet Rogendorff, qui non solum capitaneus est regis Ferdinandi, sed et intimus consiliarius ipsius Caroli imperatoris. Hic erat dux et caput exercitus, qui Majestatem regiam obsidebat. Hoc etiam ea causa volui ad Vestram dominationem perscribere, ut serenissimo Principi et domino domino duci Venetiarum, domino nostro gratioso, Vestra dominatio ostendere velit, et etiam dominis meis observandissimis oratoribus regum Francie et Anglie. Dominationem vestram felicissime


1591. Senj: Kaptol. Capitulum ecclesiae Segniensis... [Paragraph | Section]

negotia nostra Beatitudini Vestre expositurum, cui tamquam nostro domino gratiosissimo humiliter et genuflexe suplicamus, ipsum benigne exaudire dignetur vebisque suis Sanctitas Vestra velit fidem indubiam adhibere, ac si nos metipsi personaliter ante pedes Sanctitatis Vestre interfuissemus, cui sese humiliter et genuflexe commendamus atque orationes offerimus. Datum Segnie, die XVII Julii MDXXXImo Eiusdem Sanctitatis Vestre fidelissimi


1592. Šarar, Erazmo. Erasmus Sarar capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

mittere decrevi nonnulla meo nomine Sanctitati Vestrae exposituros. Idcirco humillime et genuflexe supplico Beatitudini Vestre, eos benigne exaudire verbisque eorum fidem creditivam Sanctitas Vestra adhibere dignetur, ac si ego personaliter coram Sanctitate Vestra interfuissem, cui me servitiaque mea humiliter et genuflexe commendo atque offero. Datum Segnię, die XVII Julii, MDXXXI Fidelis humilisque servitor Erasmus Sarar capitaneus


1593. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

mihi sunt. Ex utrisque et amorem tuum agnosco, et uoluntatem tuam percipio: et in hoc sum, ut tibi praesto semper sim. Tu interim curato, ut ad diem et equos et pecuniam mittas. Paulus Jovius recens edidit librum de imaginibus clarorum virorum inter quos et nomen tuum breviter perstrinxit, quod ut perscriptum est, ad te mecum afferam, si librum ipsum ferre non potuero. Vale feliciter. Venetiis, 26 Martij 1547. Tue Illustrissimę et


1594. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

nostros principes a defensione Hungarie. Cesar enim decreuit contumaciam Madeburgi compescere, cui quidam suppetias contra Cesarem tulerunt. Sunt autem qui censeant nunc agi a nostris de protrahendis induciis. Sed Turcus, ut aiunt, misit ad regem Persarum pro tractanda pace, quo expeditior sese in Hungariam conferat: quod deus auertat, et conatus impios demoliatur. Hec, ut accepi, ita scripsi. Vale feliciter cum tuis omnibus. Venetijs, 16 Januarij


1595. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

insule cum presidio. Genuenses pro recuperanda insula parant expeditionem, iamque eo miserunt 12m peditum, et noster Cesar Genuensibus aderit. Veneti, quod nemo infestat hec maria, magna ex parte classem subduxerunt. Tu etiam ne graueris perscribere quid istic geratur, et qui sunt nostri Cesaris in Gallia successus. Sed maxime omnium me delectaret, si tua uxor, matrona honestissima, faceret te pulcra prole parentem, et recte ualeret. Vale feliciter. Tragurij,


1596. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [Paragraph | Section]

ex Hungaria unas dumtaxat tuas litteras accepi, in quibus inter alias significabas, te si indutie succedent, a Stinsicach esse uenturum, eoque me euocaturum; quod utinam faxit, nam haberem pleraque tecum coram loqui. Fama est constans principem Turcorum expeditionem facere in Persas, seque eo proficisci; instituit autem Mexmetbassam Sanzachum Bosnensem in Europa generalem capetaneum, eiusque imperio subiecit omnes acanzias et spachias supra uiginti duos sanzacos. Itaque totus exercitus accedet ad centum millia. In histis


1597. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [page 51 | Paragraph | Section]

In Hungariam Illustrissime Domine etc. Proximo mense Maio misi ad te Buchari pisces, ut in litteris perscripsi, Tu uero quid de iis sentias, an grati fuerint, et si eius generis alios ad te posthac mitti uelis aut quicquid aliud tibi placuerit, quod terra nostra marique gignitur, non graueris ad me perscribere: presertim de istis rebus et successu pacis, tuoque statu certiorem facias, si penitus


1598. Andreis, Franjo... . Epistolae ad Thomam Nadasdinum,... [page 51 | Paragraph | Section]

Proximo mense Maio misi ad te Buchari pisces, ut in litteris perscripsi, Tu uero quid de iis sentias, an grati fuerint, et si eius generis alios ad te posthac mitti uelis aut quicquid aliud tibi placuerit, quod terra nostra marique gignitur, non graueris ad me perscribere: presertim de istis rebus et successu pacis, tuoque statu certiorem facias, si penitus ex animo tibi non excidimus: nam et ad proletarios quoque soles interdum manu tua scribere. Hic postea nihil noui de rebus Thurcicis allatum est nisi quod in pontifices mors grassatur.


1599. Vrančić, Antun. Memoriale Antonii Verantii de... [Paragraph | Section]

consulens non solum reipublice Christianae, sed etiam inimico mittit ad Thurcum medio Ibraym bassa a Christianitate avertendum. Quod ubi nullo modo impetrari potest Turca in Ferdinandum, mira et incredibili ira percito, quod reliquum erat, dat omnem operam, ut regnum suum conservat, accedens in persona propria ad Turcum in Hungariam intrantem nihil ibi pretermittens in salutem regni sui procurare, quicquid a Christiano principe 52. Etiam Thurcus habito Joanne rege colloquio Budam, postea et alia omnia penes Danubium usque Posonium capit et ad Joannis, ut promiserat,


1600. Vrančić, Antun. Memoriale Antonii Verantii de... [Paragraph | Section]

cum integro exercitu Joannem Budae repertum amicissimis verbis affatus honorificentissime muneratum regem in libero regno relinquit pollicitus ei non solum sinceram amicitiam, sed et contra quoscunque inimicos maxime contra archiducem Austriae auxilia totiens, quotiens esset opus, etiam in persona propria, testatus in eo sermone, quem cum rege habuit, non displicere sibi, quod rex haberet amicitiam Christianissimi regis Franciae, cuius oratorem apud regem provideret, et aliorum etiam principum Christianorum atque inibi Paulo etiam archiepiscopo de Strigoniensi,


1601. Niger, Toma. Epistula ad Clementem VII, versio... [page 43 | Paragraph | Section]

Salvatori. Dum Venetias me contulissem Clisii, per Beatitudinem Tuam hucusque conservati et nunc prorsus peccatis nostris pereuntis ac pereclitantis, causa eiusdem a faucibus orci eripiendi perseverarem, laetatus sum in hic, quae dicta sunt mihi, immo omnibus passim nunciata et manifestata, Tuam videlicet (ut par erat) Sanctitatem et ad Ungariam nepotem suum cardinalem legatum a latere cum pecuniis


1602. Kružić, Petar. Petrus Crusitch castellanus... [Paragraph | Section]

excidium et totalem ruinam non solum Clisii, verum etiam plurimarum aliarum Christianorum civitatum et gentium positam et extructam perurere. Hoc autem intellecto a servitore meo strenui capitanei Segniensis et Fluminensis personaliter cum centum quadraginta militibus advenerunt et servitor meus adduxit centum milites mea stippe conductos, ex quibus omnibus tres aut quatuor vix intelexerant, ad quid veniebant, quia caute agebamus, quia sic ferebatur, quod


1603. Šarar, Erazmo. Erasmus Sayrar capitaneus Segniae... [Paragraph | Section]

decrevi. Quamobrem humiliter supplico Sanctitati Vestre, tanquam domino meo gratiosissimo, quicquid idem nuntius meus Beatitudini Vestre meo nomine retulerit, dignetur sibi Sanctitas Vestra fidem creditivam adhibere, ac si ego personaliter ante pedes Sanctitatis Vestre adessem. Cui sese humiliter et genuflexe commendo atque servitia offero. Saegnię die XII Octobris MDXXXII Eiusdem Sanctitatis Vestre humilis servitor Erasmus Saÿrar capitaneus


1604. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | Section]

Nec. . . 772 illo] IV Rg 25, 9 primi diuturna fuit fortuna laboris:
1.771  Aequatumque solo uictor iam Persa relinquens
1.772  Aegit cornipedem campo calcaribus .
1.773   Sed tandem inuenta


1605. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Assyrii] Assyrio A imperium, Mędosque subegit
2.700  Rex Persa ac solio trabeatus cernitur aureo.
2.701  Affulsit miseris libertas; uisere terram
2.702  Antiquam patriumque solum permissa potestas,
2.703  Edictumque urbis tunc diruta


1606. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

788 uallum] J. AJ 13, 228- 248 elapsus studio defenditur urbis
2.782  Hircanus: subito fortuna ut uertitur, hostem
2.783  Persequitur uindex patris iam sede recepta.
2.784  Matris uisa tamen pro muro flagra retardant.
2.785  Et sic hortatu quamuis reuocantis in arma
2.786  Antiochi hic acies, admotaque


1607. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

respondet amor, genitor nempe inuidus esset.
2.880  Ast illis uitium de finibus exulat omne,
2.881  Atque ea produci demum perfecta necesse est:
2.882  Sic producta ideo personas dicimus esse.
2.883  Cętera nam referunt quo se, substantia prima est,
2.884  Esse quidem rebus iam cunctis pullulat unde.
2.885  Cumque adeo longe genus intellectile


1608. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

uera est,
2.889  Viribus immensis et grandi robore degit.
2.890  Promicat hinc, summaque Deus numeratur in aethra,
2.891  Dum tot personas aspectus mutuus alto
2.892  Constituit, foetuque Deus dum germinat ultro.
2.893  Quodque bonum summum simplex est illud et unum,
2.894  Sic natura Dei


1609. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


3.182  "Macte esto uirtute", inquit, "columenque tuorum
3.183  Aggredere, et me nunc exordia suscipe facti
3.184  Auspice; namque omni sęuum tibi persequar ira."
3.185  Exagitat Exagitat uariis hinc prorsus pestibus


1610. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Dumque. . . 82 est] Io 13, 26-27 una peteret submissa uoce Ioannes,
4.78  Et uiolare manu Iudas persisteret una
4.79  Catinum, Christus pariter absoluit utrumque.
4.80  Namque unum amouit, signum simul accipit alter,
4.81  Libera porrecti cum Iudę missio panis


1611. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Hęc eadem sedes aditum delecta petenti
5.13  Ad Patrem, cordisque preces uulgare dolentis.
5.14  Implorare docens pertristes pectoris ibat
5.15  Extremis in rebus opem et persistere mente,
5.16  Ferre laborantes quamuis aduersa timerent,
5.17  Subiectique Deo ut potius tamen omnia mallent
5.18  Dura pati, leuiter quam moti retro referri,


1612. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.64  Quęque absorbet eo tollens simul optima rerum,
5.65  Vt nil diuersum ponat, nil deserat, inquam,
5.66  Vsque boni, uerum doctrina hęc talia pręter
5.67  Personas etiam diuina in parte reponit.
5.68  Atque hinc quod nobis exordia certa petemus,
5.69  Persequar interea rationem carmine talem
5.70  Iam nunc auspicio repetito rebus ab


1613. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.66  Vsque boni, uerum doctrina hęc talia pręter
5.67  Personas etiam diuina in parte reponit.
5.68  Atque hinc quod nobis exordia certa petemus,
5.69  Persequar interea rationem carmine talem
5.70  Iam nunc auspicio repetito rebus ab imis
5.71  Et captu nostro, si condere protinus astris
5.72  Inde ualeam, si tota mente


1614. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

terga hęc linquens stringam compendia rerum
5.79  Limite quo melius dubio quęsita paterent.
5.80  Expedit hic primum, constant quęcunque, referri
5.81  Personas tantum genus intellectile poni.
5.82  Tum nihil hoc promi prorsus cognomine rerum,
5.83  Quas supra bifido diduci limite dictum,


1615. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.91  Vestigantque Deum sublimi sede latentem
5.92  Lucis inaccessę, et coeunt coelestibus una.
5.93  Notio principium nobis dixere quod esset,
5.94  Personas quo mens celsa dignoscit in aethra.
5.95  Verum quod nostra hic intentio nuncupat, illa
5.96  Mortale hoc longe ceu mancum et inutile pręstat.
5.97  Par similisque tamen


1616. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.99  Mentis opus quod non mananti a prole sequestrat,
5.100  Cuius non adeo res est augere tuentis,
5.101  Contra at mirari tantum uerumque referre.
5.102  Personas igitur, qui protinus inde resultant,
5.103  Respectus statuunt pręlati fronte uicissim
5.104  Manantum uultus, rebus tamen additur inde
5.105  Nil iam diuinis, humanę


1617. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

concipiens] conspiciens A quę res nil exprimit auctas,
5.107  Veraque tunc fertur uisis aequata relatu.
5.108  Et Personarum quod sic iam pullulat ortus,
5.109  Principium merito est purgatis notio mystis
5.110  Credita, quę nebulas pellit lucemque reducit
5.111  Rebus sic adeo obscura caligine


1618. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.110  Credita, quę nebulas pellit lucemque reducit
5.111  Rebus sic adeo obscura caligine mersis.
5.112  Vt diua teneat sese radice, nihilque
5.113  Quod pariat notum Personas protinus esse
5.114  Respectum citra, uim nil augere creantem
5.115  Qui gaudet, sola sed degere uitat in aula,
5.116  Foetu perpetuo steriles et reppulit annos.


1619. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.150  In se nil Vnum uariatum prorsus obibat
5.151  Alma Trias numeri rerum perfectio princeps.
5.152  Sic Triadem secum primordia cana tulere,
5.153  Personę et uultu Triadis fulsere corusco,
5.154  Parque Dias numerum quę princeps incohat ipsum
5.155  Mentis munus obit, numero quę digerit apte


1620. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.158  Cum contra iam fine Trias legat omnia certo.
5.159  Hinc declinauit racio mox illa deorsum:
5.160  Namque omnis mentis iam concipientis ab aeuo
5.161  Personę ratio numero consistit in ipso,
5.162  Quę posthac proprii forma consistere uultus
5.163  Certis acceptum referebat originis orsis.
5.164  Sic nil


1621. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

concepta est pectore primum,
5.170  Eminet, at numero tali reperitur et ipsum
5.171  Addere, qua vultus tandem tulit ora caduci.
5.172  Vna eademque igitur persona est Virque Deusque.
5.173  Huic etenim obstiterit quidnam, si cętera prorsus
5.174  Iccirco substant, quia sunt compręhensa creanti


1622. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.206  Hos una secum numerari passa Parentis
5.207  Alma Dei soboles, tanto quos legit honori.
5.208  Hic ergo aeterno numerus compręhensus in aeuo
5.209  Persona propria tali consistere pręstat
5.210  Naturę, erecto sursum quę dispicit ore.
5.211  Ergo Dias Monadis partu quę prodita primo
5.212  Artificem


1623. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


5.222  Namque duo penitus constant distincta uicissim,
5.223  Quę naturam obeunt diuinam, essentia, nec non
5.224  Notio ponendi tribuens exordia mystis
5.225  Personas, aliud remouent hęc, altera cum sint.
5.226  Huc ergo illatum sumptum mortale deditque
5.227  Esse hominem, statuit quem olim sua notio diuum.


1624. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


7.624  Atque nihil reliqui permissa licentia fecit.
7.625  Sic contra affectum fieri uoluere dicaces:
7.626  "In regnum sic itur enim, persiste ferendo!"
7.627  O animo species impressa fideliter alto
7.628  Promere da cantu iam mens quęcunque recondit!
7.629  Certa fides, dictu absurdum nil debuit inde


1625. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


8.96  Ecquid defunctos cęlestes rursus ad auras
8.97  Flagitium capitale, oculos aut reddere coeco?
8.98  Quo feror, aut questus genitrix exordiar unde?
8.99  Persequar an studium gnati et meminisse iuuabit,
8.100  Quę documenta serens operaque insignis et ore
8.101  Errabat passim cunctis gratissimus hospes?
8.102  Vt facto quonam


1626. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


8.166  Atque hinc in sobolem posthac datur ampla potestas,
8.167  Assereres iuri captiuum uindice dextra?
8.168  Et postliminio facias reparata reuerti
8.169  Agmina persoluens alienam in corpore noxam?
8.170  Salue iterum uati, proh nostri, Christe, laboris
8.171  Assertor; Stygio nos exime denique loetho,
8.172  Et fac terrarum nostra hęc uox


1627. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


9.777  Pręfert prima, dehinc numerato quosque recenset.
9.778  Vtque Dei porro compręhensus mente creantis
9.779  Nil uariat numerus, tribuit qui protinus esse
9.780  Personę, sic quisque idem redit ordine certo.
9.781  Quamquam alios torquet frustra nimis anxia cura,
9.782  Si cutis hęc eadem nos iussu uestiet alto,
9.783  Dimouet omnino cum


1628. Beneša, Damjan. De morte Christi, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Io 1, 47 quondam laudatus uoce Magistri
10.351   Natanael. Subigunt conto, mox carbasa malo
10.352  Excutiunt; uolat illa, uiam dum persecat undis:
10.353  Murmurat hic subter pontus circumque repulsus
10.354  Canescit late, labens simul emicat alnus.
10.355  Vtque altum tenuere, simul tunc uela premuntque


1629. Brodarić, Stjepan. Epigramma ad Petrum Tomicium,... [page 33 | Paragraph | Section]

patriae pietatis amore es:
Tu pater et dominus, tu mihi frater eras.
Nil passus tunc deesse mihi, quum cuncta deessent,
Quum premerent variis me mea fata malis.
Ergo quum nequeam, quas vellem, solvere grates,
Persolvant meritis Numina sancta tuis.
Illa tibi optatam tribuant longamque salutem,
Et tribuant votis omnia fausta tuis,
Sis columen Patriae: sis tanti gloria Regni:
Sis Patrum et Regis cura benigna


1630. Kabalin, Grgur;... . Epigrammata in codice Natalis,... [Paragraph | Section]


2.6  Naiades et Musae, turba sacrata, uirum.
2.7  Terra tegit carnem; nunc lilia pone, uiator;
2.8  Nomen et aeternum personet usque polos. 89. Aelii Tolimerii Sibenicensis ad senatum populumque Spalatensis encomium


1631. Petrović, Nikola. Oratio salutatoria ad Rhagusinum... [Paragraph | Section]

ille, unus ex ea insigni Rhetorum decade, qui eius tempestate Athenis floruerunt, magnifici prestantesque domini, ad instituendos mores adolescentium per quos in praeclaros euadere uiros, ac bene beateque uiuere posset celeberrimus, in illa, quam ad Demonicum Hipponici filium hortatoriam orationem perscripsit, imprimis nobis curandum precaepit, ut omni humanitate obsequio gratia salutandi officium exhiberemus amicis atque obuijs quo beneuolentiae nostrae, ac uenerationis argu- menta


1632. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 35 | Paragraph | Section]

claudetur nunquam. Brassicanis magna, sed majori majore diligentia me commendes, quocum et amicitia mea major est, et consuetudo intercessit frequentior, alioqui utrumque amo singulariter et complector propter mores ac litteras, quibus pollent. Si quid habes de rebus Germanicis et Italicis, perscribas velim, aut coram relaturus advola. Vale. Colosvarii XII. Octobris die 1538.


1633. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 14 | Paragraph | Section]

quo diutius fuerunt exspectatae. Visus sum hoc tempore, quo non mediocriter varia hujus regni fortuna affligimur, maximo gaudio affici, intelligens, te et vivere, et bene valere, esseque optimo loco, et auctum beneficiis ac dignitate conspicua atque insigni. Illo enim triduo, quo Cracoviae persistens nuper in amicitiam tecum concessi, tam fortiter animo meo inhaesisti, ut etiam memoriam tui constantissime, licet me Ister licet te Nilus habeat, vel si quid distantius dici possit, quoad superero, retinere decreverim. Quod si


1634. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 12 | Paragraph | Section]

Antonius Wrancius Nicolao Bogaucio episcopo Dumnensi S. Quoniam soleo ad amicos meos charissimos eo longiores dare litteras, quo rariores, nostra hujus temporis nova largius perscripta accipe, quae quidem non existimo nova esse, quum jam inde a conciliata Turcae amicitia semper nobis et timenda et exspectanda fuere. Solimanum imperatorem Turcarum omnino irati animi erga nos esse, non dubiis argumentis percipimus, nec alia causa est, quam quod in mutuam concordiam


1635. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 12 | Paragraph | Section]

maturat cum ingenti exercitu et bombardarum apparatu, nec tamen, ut ab exploratoribus affertur, habet ultra quam centum quinquaginta millia equitum, janizariorum ad summum octo. Iter per Transalpinos instituit, Moldaviam prius subacturus, deinde in Transsylvaniam cogitat. Una omnium vox est, ibi personaliter hiematurum, utinam non cum maximo nostro malo. Dicitur etiam jam et sanzachatus ex his provinciis decrevisse, ac alteri duorum filiorum, quos secum in castris duxit, Transsylvaniam, Moldaviam alteri, alias demum aliis simili ratione praecipuis viris dudum subscripsit. Rex noster, qui


1636. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1538, versio... [page 23 | Paragraph | Section]

Antonius Wrancius Stephano Maylad vaivodae Transsylvano S. In tanta rerum hujus regni trepidatione propter hostilem Turcarum adventum, equo uno non imbecilli, non exiguo, non deformi, sed forti, pulchro, justa magnitudine, vegeto, et personae meae apto plurimum indigeo. Hanc abs te nec donari cupio, ne impudentiae perstringar, nec certo pretio deposco, ne tamquam cum mercatore videar agere, tuaeque dignitati per imprudentiam derogem. Verum si uno ex equitio tuo electiore pro munificentia vaivodali me dignaveris, eumque nunc per


1637. Vrančić, Antun. Epistulae anni 1540, versio... [page 100 | Paragraph | Section]

velut intercalarem, aut, ut Graeci dicunt, embolysmon quoddam, tristem ac sinistram sese ingerit, ut his ingratis vicibus totos dies affligat, tuncque gravius, quum jam jam comprehendere mihi videor, quod offerebat, retrahit atque aufert, habens nec aetatis nec virtutis rationem aut personarum delectum. Praesens calamitas mea aliaeque plures, quae praeterierunt, erunt tibi argumento. Sed quid tam multis querar. Projectum me ab avunculo meo, remque meam apud eum ultimo esse loco percepi. Causam tibi constare non dubito, quae nemini non constat, ipsius inprimis avunculi mei


1638. Vrančić, Antun. Petro Royzio Maureae, versio... [page 310 | Paragraph | Section]

Erasmus meus egit mecum, boni consulam, nec hos versiculos qualescunque luci subtraham; sed quemadmodum pro tuo in me ardentissimo studio flagrantissimoque amore peroptasti, recognovi, et mea manu adiecto etiam uno ad puerum epigrammate perscripsi, atque ad te ut ad hominem doctissimum meique amantissimum mitto. Eos tui, Mauree suavissime, ubi tua quoque littera et iudicio examinaveris gravissimo, Praesuli tuo Gamrato velim reddito. Me vero, ut coepisti diligito.


1639. Andreis, Franjo... . Commentarius rerum actarum... [page 25 | Paragraph | Section]

non putant se tutos in domibus suis, si Thurci Budam tenuerint. Hic Jonus Beg summissa voce dixit: Cussì, quod placeret illi, si huiusmodi rationibus induci possent, ut Budam V.re M.ti redderent. Hec omnia ad verbum iussit Bassa advocato notario perscribi. Sunt et alia verba inter nos sequuta, sed non alicuius momenti, unum tamen referam: Quum dixissem, quosdam Hungaros (nam de iis mentio facta fuerat) nec esse Regie M.ti nec Imperatori fideles, et nihil aliud agere, nisi ut ipsi dominentur, quum quesivisset, quinam isti


1640. Vrančić, Antun. Magdalenae Millaversiae, versio... [page 213 | Paragraph | Section]

sodalitatesque mecum recolam, quibuscum in ista urbe Veneta summa voluptate studiorum litterariorum juventutem excolebam. Quod quam verum sit, tam tibi mirandum videri minime debet. Quandoquidem ut plantae et semina, quod Cyrus ad suos Persas campestres olim sedes peroptantes, fertur dixisse: sic et hominum mores ac ingenia regionum similitudinem trahunt. Verum nec has ob res, Tui me, meum suavium, oblivisci ullo tempore posse existimes; quamvis et pulchritudo Tibi Tua


1641. Andreis, Franjo... . Dialogus philosophandumne sit,... [page biii | Paragraph | Section]

Multa inquit grauiter, multa etiam praeclare collegisti, illud autem minime consentaneum rationi videtur, quod arbitraris nos tantum ex libris institui ad cultum pietatis et iusticiae, quasi libri continentes praecepta sapientiae cecidissent e caelo, nec essent ab hominibus perscripti. Quaero igitur diuinitus ne homines eam doctrinam sancte pieque viuendi acceperunt, an per semetipsos (vt credere par est) inuenerunt excolueruntque? Procul dubio inquam tribuenda est origo et incrementa eiusce rei hominibus propter animae vim quandam in


1642. Andreis, Franjo... . Dialogus philosophandumne sit,... [page ciii | Paragraph | Section]

dubitat, qui vel modice literas attigit, philosophiae munus praecipue versari circa iustum et iniustum, quorum vsus pertinet partim ad eos qui vtuntur philosophia, partim vero per administrationem ad alios, De his, vt res postulabit expediam quam breuissime: nam minute simul et exacte singula persequi, non est huius neque loci, neque temporis: atque illud etiam praemittendum est, quia cognitio iustitiae vindicat animum ab anxietatibus, quae illum ob ignorationem, quemadmodum vultures Titii iecur exedunt atque depascunt. Grauissimi philosophorum diuidunt animam hominis in duas partes,


1643. Andreis, Franjo... . Dialogus philosophandumne sit,... [page dii | Paragraph | Section]

intellectu pariter ac visu compraehendi, velut in mathematicis disciplinis cernitur. Memorant inquam aucupes, quum quispiam immineret nido perdicum, matrem timentem filiis, ne opprimerentur, vsam miro quodam astu: primum quasi elumbem cecidisse non procul a pedibus aucupis, illo persequente, vt mox capturus videretur, idem saepius eam fecisse: tandem postquam longissime persequutorem a nido seduxerat, in diuersum strenue auolasse. Sic tu propositis nouis questionibus moliris abducere me a victoria, quam propemodum in manibus habeo. Propositum fuit, philosophandum ne sit,


1644. Andreis, Franjo... . Dialogus philosophandumne sit,... [page dii | Paragraph | Section]

Memorant inquam aucupes, quum quispiam immineret nido perdicum, matrem timentem filiis, ne opprimerentur, vsam miro quodam astu: primum quasi elumbem cecidisse non procul a pedibus aucupis, illo persequente, vt mox capturus videretur, idem saepius eam fecisse: tandem postquam longissime persequutorem a nido seduxerat, in diuersum strenue auolasse. Sic tu propositis nouis questionibus moliris abducere me a victoria, quam propemodum in manibus habeo. Propositum fuit, philosophandum ne sit, interposuisti quaestiones de anima, et rursus alias scaturientes ex oratione induces, Quibus


1645. Andreis, Franjo... . Ad optimates Polonos admonitio,... [page 6 | Paragraph | SubSect | Section]

es, oro. Vides Comes Illustrissime quae tempora sint regni nostri: vides quem hostem, et vicinum, et infestum habeamus: vides immanem illam beluam, quae omnia regna Christianorum devorat, nobilitatem exterminat, servitute omnibus mortibus acerbiore premat, regno imminere; in quod ne statim irruat, Persarum bella tantum eum retinent: quae, si casu ullo composuerit, si se, viresque suas inde avocaverit; nulla interposita vel minima hora, in nos nostrumque regnum impetum faciet. Non animus illi nostri invadendi, sed tempus deest. Quam nunc necessario pectore premit flammam; liberior paulo ab


1646. Andreis, Franjo... . Ad optimates Polonos admonitio,... [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

provinciisque, occupatis, Livonia sub iugum missa, ac praesidiis munita, tumenti arma tulimus: quem Rex noster, primo in Moschoviam ingressu ita perterruit, ut in aciem descendere nunquam ausus fuerit: pristinamque illam gloriam, quae opes suas, victorias suas, ac potentiam invictam toto in orbe personabat, amittere maluerit; quam armis cum eo congredi. Non tam arma nostra, quae saepe et victor et victus quae essent, expertus fuerit; quam sapientiam, et rerum gerendarum peritiam, atque celeritatem, animique robor infractum, et consili ad omnes casus, metuens. Non ignorant hunc


1647. Andreis, Franjo... . Ad optimates Polonos admonitio,... [page 49 | Paragraph | Section]

vereor, inquam, ne qua calamitas in vestram Rempublicam invehatur. Sunt autem propemodum infinitae causae mutationum, quibus otium disturbatur: easque recensere omnes operosum est, nec ad instituti nostri rationem pertinere iudico: nolo etiam videri me fuisse nimis curiosum in perscrutandis aliorum archanis. Unam tantum proponemus originem sine dubio et pestem malorum privatorum et publicorum, quae vel in sapientum animos incurrit. Ut Phtysis (quemadmodum periti medicinae tradunt) ipsis initiis sanari potest, sic immedicabilis est, quum invaserit in partes corporis


1648. Andreis, Franjo... . Ad optimates Polonos admonitio,... [page 50 | Paragraph | Section]

quemadmodum dissensiones extirpentur: sin autem fuerint animis inter se consentientibus; diuturnam concordiam, maximam proculdubio firmitudinem rerumpublicarum praestare possint. Cogitabam equidem fere omnes causas, vel saltem potiores distractarum voluntatum, et quomodo tollantur civium dissidia, persequi accuratius: quid praeterea respublicas alias brevi deleverit: quid alias in longissima pace conservavit; verum hanc ego maeriam, quoniam ingentis est operis, magnaeque lucubrationis, seposui mihi in aliud tempus commodius. Neque m sinit dubium de vestris animis impudentiae metus maiora


1649. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

uirorum, et ne cum conseruis quidem illis ulla confabulatio permittitur. Si quis cum uxore et liberis captus fuerit, hunc libentissime magnates emunt, et uillis praeficitur, ut curam uel aruorum, uel uinetorum, uel pascuorum agat, nati ex illis uernae fiunt. Si in Christiana fide perseuerauerint, statuitur certum tempus seruiendi, quo elapso liberi fiunt: filij tamen eorum nisi redimantur, in seruitute manent, pro domini arbitrio, uel in ijsdem sedibus mansuri, uel alio transferendi: nulli enim ibi sunt asscriptitij glebae, quibus certa sit sedes


1650. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

Xerxes Themistocli, Antiochus Iudae Machabaeo. Ita sentiunt omnes captiui Christiani. Idem ego tredecim annorum experientia didici, in fugientem scilicet Turcam fortissimum, aduersus inuadentem fugacissimum esse. Turca igitur cum natura sit fugitiuus, oppugnandus est- Impius enim nemine persequente fugit. Exurgat Deus et dissipentur inimici eius, et fugiant qui oderunt eum a facie eius, sicut deficit fumus deficiant, sicut fluit cera a facie ignis, sic pereant peccatores a facie Dei. Vtinam Deus Opt. Max. concedat, ut tuis auspicijs inuictissime Caesar, monstrum illud


1651. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

mille. PEREGRINVS Lectori. S. VIsum est nobis humaniss. humanissime lector, nonnulla uocabula Sclauonicae linguae addere, ut scias quam differat Sclauonica a Persarum lingua, qua Turcae utuntur. Scias etiam, quod omnibus hac lingua peritis tuto adire licet Croatiam, Dalmatiam, Russiam, Valachiam, Seruiam, Bohemiam, et Poloniam, quamuis propter prouinciarum distantiam in quibusdam uocabulis ac prolatione nonnihil differant, ut Itali ab Hispanis, Germani


1652. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quod coram uidi, et longo usu didici, pro ingenij mei tenuitate summisse et modeste describam. DE ORIGINE MEhemmeti. MAgna dubitatio de origine Mehemmeti (quem nostri Mahometum uocant) nec dum satis comperta, utrum Persa an Arabs fuerit: Veriores tamen illi habentur, qui eum Ismaelitem esse aiunt, ex Regum stirpe, quos OTHMANNI SAI, ET SVLTANLAR uocant. In huius natiuitate referunt, quinque milia templorum Idolorum cecidisse, quod augurium uel nostras clades praesagijt, uel de nostris


1653. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sermone ascendunt duo pueri, qui cantando suas preces pronunciant, peracto eorum cantu, incipit sacerdos cum toto populo submissa uoce cantare, quassando corpus in latus nihil aliud praeter haec uerba, LA ILLAH ILELLAH, id est, non est nisi unus Deus, sic media fere hora personat, ac mouetur. Huiusmodi autem orationes, et caeremoniae, ut cantus, praedicatio, non fiunt singulis diebus, nisi tempore Quadragesimali, et festiuo, utputa dic Iouis, ab hora nona noctis, usque duodecimam. Et ipsa dies Veneris, (qua MEHEMMETVM aiunt natum fuisse) a quibusdam religiosissime


1654. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

auoenam, et similia. Tenentur quoque defendere dicti praefecti hortos fructuum, circa uiam sitos, ut nec ipsi audeant unum pomum, uel huiusmodi simile, sine licentia possidentis carpere, alioquin et tales capitis poenam luerent. Cum essem in exercitu Turcae in expeditione contra Persas, uidi TSPAHIAM una cum equo et ministro decollari, quod solutus equus arua cuiusdam ingressus fuerat. DE VESTO CELEBRANdo ob uictoriam Turcae. CVm renunciatum fuerit de uictoria, in omnem


1655. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

eorum, in qua sola sperantes salutem suae ipsorum animae existimant se consequuturos, cum intus repleti omni spurcitia scelerum, Mehemmeto caeco duce, Deum irritant immortalem. Multa alia ex institutione Mehemmeti debent strictissime obseruare, quae studiose omittenda duxi, ne minutissima quaeque persequens, garrulitate stomachum lectori moueam. Nunc autem ad sequentia pergamus. DE VOCABVLIS, SALVtationibus et Responsionibus ac Numero eorum. Cap. IIII.


1656. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Erkech, masculus. Disi, foemina. Ioldas, comes. Ygit, persona. Ghents, iuuenis. Kogsa, senex. Kul, seruus.


1657. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Gutsuk, paruus. Kalon, crassus. Vzun, procerus. SALVTATIO TVRcarum, Persarum, et Arabum, haec est. SellamaliechTsultanum.


1658. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ana. Paxtibi.Mater. etc. Et ita alios seriatum secundum dignitatem personae salutare licet. RESPONSIO EORUM. AlechmiSellam


1659. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Deo. AMEN. REGVLA. NOLO te ignorare amice Lector, quod in omnibus nominibus et uerbis Persarum linguae, ubi lar aut ler terminationes legendo inueneris, scias pluralem esse numerum tertiae personae, formatum a tertia persona singularis numeri, addita lar uel ler, terminationibus. Et si tibi curae fuerit ex singulari pluralem, uel ex plurali singularem formare, haec obseruanda erit


1660. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

AMEN. REGVLA. NOLO te ignorare amice Lector, quod in omnibus nominibus et uerbis Persarum linguae, ubi lar aut ler terminationes legendo inueneris, scias pluralem esse numerum tertiae personae, formatum a tertia persona singularis numeri, addita lar uel ler, terminationibus. Et si tibi curae fuerit ex singulari pluralem, uel ex plurali singularem formare, haec obseruanda erit regula: Si nomen incipiat a uocali a, ut Adam, id est, homo, uel syllaba in a, ut Chalam, id est, penna,


1661. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

REGVLA. NOLO te ignorare amice Lector, quod in omnibus nominibus et uerbis Persarum linguae, ubi lar aut ler terminationes legendo inueneris, scias pluralem esse numerum tertiae personae, formatum a tertia persona singularis numeri, addita lar uel ler, terminationibus. Et si tibi curae fuerit ex singulari pluralem, uel ex plurali singularem formare, haec obseruanda erit regula: Si nomen incipiat a uocali a, ut Adam, id est, homo, uel syllaba in a, ut Chalam, id est, penna, tunc addes lar, et erit


1662. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ita de alijs. Si uero ab e, uel i, uocalibus uel syllabis incipiat nomen aut uerbum, tunc ler. Exemplum de e, ut Echmech, id est, panis, si addas ler, erit pluralis hechmechler, id est, panes. Eder, id est, facite, ederler, id est, faciunt. Hanc regulam obseruabis. Est haec Persarum lingua omnium linguarum mundi (meo iudicio) facilior, et qui illam nouerit, omnes regiones Persarum et Turcarum peragrare poterit, negociando cum Persis, Turcis, Graecis, Armenijs, et aliarum conditionum Christianis illas regiones habitantibus.


1663. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

uerbum, tunc ler. Exemplum de e, ut Echmech, id est, panis, si addas ler, erit pluralis hechmechler, id est, panes. Eder, id est, facite, ederler, id est, faciunt. Hanc regulam obseruabis. Est haec Persarum lingua omnium linguarum mundi (meo iudicio) facilior, et qui illam nouerit, omnes regiones Persarum et Turcarum peragrare poterit, negociando cum Persis, Turcis, Graecis, Armenijs, et aliarum conditionum Christianis illas regiones habitantibus. NVMERVS EORVM.


1664. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

si addas ler, erit pluralis hechmechler, id est, panes. Eder, id est, facite, ederler, id est, faciunt. Hanc regulam obseruabis. Est haec Persarum lingua omnium linguarum mundi (meo iudicio) facilior, et qui illam nouerit, omnes regiones Persarum et Turcarum peragrare poterit, negociando cum Persis, Turcis, Graecis, Armenijs, et aliarum conditionum Christianis illas regiones habitantibus. NVMERVS EORVM. Bir, unus.


1665. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | SubSect | Section]

IDEM PEREGRInus Opt. Lectori S. P. D. HABES candide lector, de cultu et moribus Hismahelitarum, praeterea et multa uocabula, salutationes, responsiones, gratiarum actiones, ualedictiones, una cum numero linguae Persarum (quam nostri Turcicam appellant) magis cognitu necessaria. Nec te quoque latebit lingua Persica Turcas uti, quamuis corrupta, quod quidem perfecte intelligi potest, ex usu omnium colloquiorum. Nec certe operaepretium esse duxi, latius enarrando, laicorum nimirum rusticam consuetudinem et


1666. Đurđević, Bartul. De Afflictione, Tam Captivorum... [Paragraph | SubSect | Section]

Lectori S. P. D. HABES candide lector, de cultu et moribus Hismahelitarum, praeterea et multa uocabula, salutationes, responsiones, gratiarum actiones, ualedictiones, una cum numero linguae Persarum (quam nostri Turcicam appellant) magis cognitu necessaria. Nec te quoque latebit lingua Persica Turcas uti, quamuis corrupta, quod quidem perfecte intelligi potest, ex usu omnium colloquiorum. Nec certe operaepretium esse duxi, latius enarrando, laicorum nimirum rusticam consuetudinem et turpissimum cultum fidei, nostram chartam contaminare. Sed ob hanc causam potissimum uisum est


1667. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | Section]

passage in Turkish language (TR; cf. http://www.loc.gov/standards/iso639-2/) Prognoma, siue PRAESAGIUM MEHEMEtanorum, primum de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conuersum. Auth. Authore Bartholomaeo Georgieuits. Cum Gratia et Preuilegio Priuilegio


1668. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | SubSect | Section]

pericula, durissima vincula, captiuitatem plusquam Babilonicam, seruitutem omnium acerbitate suppliciorum refertam, tum multiplices mei mutato domino nundinationes, tam varios in mea fuga casus. Caeterum quia mala eius seruitutis editis commentarijs euulgarim, simulque perscripserim qui apud quamque gentem ritus et Ceremoniae habeantur, quaque disciplina in pace et in bello viuant, quaeque item in singulis locis tum Asiae, tum Europae, vel maiestate visenda sunt, vel religione veneranda, vel nouitate admiranda. Omnia enim peragraui, neque id cursim, sed cum longa


1669. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

patissah) id est, Romanus Imperator. Vngruz patissah) id est, Hungarus rex. et Frenk patissah) id est, Gallus rex. quare non attribuitur inferioris conditionis magnatibus post Imperatorem et Regem. Praeterea et rex Persarum eodem nomine ab ipsis solet appellari, sed saepius fit, vt vocetur Sultan) quod nomen designat principem, vt Sahi Sultan Zmail) quia hic modernus rex Persarum Sophi, habet proprium nomen Zmail) quod significat Ismaelem.


1670. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

conditionis magnatibus post Imperatorem et Regem. Praeterea et rex Persarum eodem nomine ab ipsis solet appellari, sed saepius fit, vt vocetur Sultan) quod nomen designat principem, vt Sahi Sultan Zmail) quia hic modernus rex Persarum Sophi, habet proprium nomen Zmail) quod significat Ismaelem. Habent et aliud nomen dignitatis regum, Hunker) sed hoc nomine nullum audiui vnquam, vel ex Christianorum vel infidelium regibus appellari, praeterquam ipsum Suleimannum eorum regem


1671. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | SubSect | Section]

calliditas: tamen me miserum, inter tot victrices res a victoria excidimus. Iam si apparatum videas, armorumque genera, multis rationib. rationibus Turcis praestantiores videmur. Nostra inuenta sunt bombardae, nostra tot genera panopliae. Ipsi Persae nudi, aut seminudi ad bella prodeunt: illis arcus, nobis sloppetae. hoc est nobis fulmina, illis sagittae, quae per du ra armorum nullam vim penetrandi habent, cum bombardis vix vlla rupes obstiterit. Sunt quidem nunc etiam Muslumanis sui bombardarij, sed rariores


1672. Đurđević, Bartul. Prognoma, sive Praesagium... [Paragraph | SubSect | Section]

vel dare, vel maturare potest. Vbi autem semel victoria potiti fuerimus, patebit nobis vniuersa Hungaria, et per Danubium secundo flumine facilius licebit nobis omnes machinas et reliquos apparatus belli Constantinopolim deuehere, quam Turcae aduerso flumine Viennam. Quod vbi apud Persas inauditum fuerit, ex altera parte vsque ad Constantinopolim excurrent. Nec cessabunt praepotentes Reges Russiae, et Georgianorum, quibus non minor vis, quam odium in Turcas. Nec Imperator Indiae Ioannes presbyter otium aget, sed omni conspiratione contendet, ad communem hostem


1673. Utješenović-Martin... . Frater Georgius episcopus... [Paragraph | Section]

suffraganeorum suscepisset, verum etiam existimationi meę summam habuit rationem, cum opinionem illam, quae vanitate quorundam de me apud Sanctam illam Sedem Apostolicam de episcopatu Transsilvanensi increbuerat, ad me perscribere meque pro Christiana charitate monere non dubitaverit, ut ita aliorum saluti consulerem, ne meam penitus viderer neglexisse. Quae tam pia etiamque salutaris hortatio cum ex abundantia amoris profecta sit, non potest mihi non


1674. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

rictu Ecclesiae Christi imminet iamiam eam deuoraturus, omnibus piis experimento diuinae bonitatis ac prouidentiae, qua alibi in summis discriminibus Ecclesiam seruat, ostendam Deum in his quoque regionibus suum pusillum gregem seruaturum: si modo constanter in agnita receptaque puritate Euangelii perseuerauerimus, patienter eam Crucem, quam Deus nobis imponet, tulerimus, Christique auxilium sedulo implorauerimus, et nullo modo nostra sapientia per impia ista interimistica et adiaphoristica consilia effugere e praesentibus malis et diuinam liberationem


1675. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

contra omne inferorum portas conseruaturus, si modo ad istud Rubrum mare constanter steterimus et gloriam Domini firma fide expectauerimus. Altera causa est, ut, si possibile esset, aliquo saltem pudore suffunderentur nostri (ut uocantur) Christiani domini, ob suam turpissimam defectionem et persecutionem, cum audiunt gubernatores Turcicos defendere ministros Euangelii Iesu Christi, et Christum annunciari in suis regionibus pati posse. Non queror hic de Hispanicis aut Hussernicis Iunckeris aliisque Papisticis, sed de iis qui antea Euangelium Iesu Christi agnouerunt, susceperunt,


1676. Vlačić Ilirik,... . Epistola cuiusdam pii... [Paragraph | Section]

Laskoniensi : Lasponiensi. contulissem, qui multum ministerium uerbi adiuuit, tum magna multitudo hominum ad Christum conuersa est atque inde Euangelium in tota fere Pannonia usque ad Mysiam utramque sparsum et diuulgatum est. Tametsi autem multas aerumnas ac persecutiones sumus passi, tamen dominus affuit nobis, atque nos contra uim omnium portarum inferorum defendit et conseruauit. Tandem post duos annos et nouem menses a quibusdam piis hominibus sum uocatus Tholnam atque in extremo ciuitatis dominico collocatus. Hic uulgus scissum est, alii adhaerent


1677. Andreis, Franjo... . Carmina in manuscripto... [page 50 | Paragraph | SubSect | Section]

credere) caelum
Montibus impositis conscendere teque supremis,
Rex hominum diuumque pater, depellere uelle
Sedibus, etherea sanctosque in parte locatos
135  Deiicere, et pedibus subiectas trudere in oras.
Nam uiolat si iura deum, populumque fidemque
Persequitur saeuo uelut atrox bellua morsu,
Nonne putes, dirae si plena potentia menti
Afforet, ethereae caelestia protinus arcis
140  Sceptra tibi eriperet? Quae nos iam maxima cura
Sollicitat uariosque metus magnosque labores
Ingerit, instantem dum tristia


1678. Paskalić, Ludovik;... . Carmina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


1.4.17  Sed miserata meos clementia numina casus,
1.4.18   Me cito de tantis eripuere malis.
1.4.19  Nunc Diis auspicibus patriis iam redditus oris
1.4.20  Persolvam superis munera vota choris.
1.4.21  Nunc et Apollineae cingant mea tempora frondes,
1.4.22   Implicet et madidum festa corolla caput,
1.4.23  Impulsaeque meo vocales police


1679. Paskalić, Ludovik;... . Carmina, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nec rota raptabit miseros Ixionis artus,
3.5.38   Nec toties Stygias urna resumet aquas:
3.5.39  Suavius haud summo (sit fas mihi dicere ) coelo
3.5.40   Delius immensum personat ante Iovem.
3.5.41  At tibi pro tali faciles sint munere Divi:
3.5.42   Audiat has placida Iupiter aure preces;
3.5.43  Ut quum Nestoreos foeliciter egeris annos,


1680. Paskalić, Ludovik;... . Carmina, versio electronica [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]


4.2.2.123  Et longe ante alios rabie et feritate priorem
4.2.2.124  His demum cecidisse locis;vinctumque cathenis
4.2.2.125  Crura manusque suae poenas persolvere culpae,
4.2.2.126  Frustra indignantem, et terras cervice moventem,
4.2.2.127  Dum miser Enceladus flagrantem concutit aethnam,
4.2.2.128  Et premitur Siculi non


1681. Vrančić, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section]

identidem in hostium insultantium procurrit cuneos. Hoc pergentes tractu, Turcas quosdam assequimur, qui equos ac mulos plenis hominum corbibus pellebant oneratos, parsque eorum, qui gestabantur in hunc modum, persona linei panni habebant tectas facies, pars vero apertas. Quae res etiam mihi praebuit causam quaestionis. Novitas enim ejusmodi in solo tam a nostro alieno monstri cujuspiam fecerat speciem. Quid inquam sibi velint personae


1682. Vrančić, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section]

modum, persona linei panni habebant tectas facies, pars vero apertas. Quae res etiam mihi praebuit causam quaestionis. Novitas enim ejusmodi in solo tam a nostro alieno monstri cujuspiam fecerat speciem. Quid inquam sibi velint personae Dionysiales? quid ea hominibus jumenta onerata? Mercatores ne sint an furtivi aliqui? Responsum est, onera captivos esse, caeterum qui persona tegebantur, juniorum et nobiliorum notare conditionem, quibus caveretur


1683. Vrančić, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section]

nostro alieno monstri cujuspiam fecerat speciem. Quid inquam sibi velint personae Dionysiales? quid ea hominibus jumenta onerata? Mercatores ne sint an furtivi aliqui? Responsum est, onera captivos esse, caeterum qui persona tegebantur, juniorum et nobiliorum notare conditionem, quibus caveretur ne solis ardore ac pulverum injuria facies illorum laedantur, et si qui forte fuissent suffurati e propinquis locis, ne agnoscantur. Reliquos mercatores


1684. Vrančić, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section]

minime eum vera dicere coarguit, dicens id esse impossibile propter multas aëris densitates, quae obscurant aciem nostri visus, et propter spatium nimis longum. Multis tamen persuasum est, id ita esse. Unde et Philippus, Demetrii et Persei pater, hac opinione ductus, Haemum conscendit, studio circumspiciendi regiones et loca, per quae facillime rationes belli gerendi contra Romanos inire posset. Quod ludibrio non caruit, quantumvis eximius princeps vitare voluerit,


1685. Vrančić, Antun. Iter Buda Hadrianopolim, versio... [Paragraph | Section]

officio pietatis, vel qui extitisset, aut amicissimus, fungebatur. Unde et hic Palinurus ab Aenea, et apud Ovidium Penelope exigit a marito, ut Telemachus filius communis utrique extrema justa persolvat, quum dicat:
"Ille meos oculos claudat et ille tuos." Verum prius, quam exeam e campis Philippicis, dicendum mihi est nоnnihil de hac ora terrae: debeat ne Thraciae ac Macedoniae ascribi. Ptolomaeus enim lib.


1686. Vrančić, Mihovil. Antonio fratri epistula, versio... [page 291 | Paragraph | Section]

ad dies paucos, mutatis senioribus, in eam opinionem reversuros, nam ille qui id facere constituerat, in dies exspectatur. De mirum genus hominum et intractabile. Domum vero vicinam domini Damiani conducere nequimus eo, quod est locata honestae personae, quae ad mortem ferme excludi non potest. Quod reliquum est, parens optime valet imo fortiter, et accepit ea omnia, quae ei dominatio vestra reverendissima per me misit, etiam cumulate; unde visus est consolari et magno animo tolerare fortunae casus; videt enim non


1687. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page xvii | Paragraph | SubSect | Section]

Andream praecipuum corporis sui satellitem, cum Aristea, libri huius autore, cum amplissimis et elaboratissimis donis ablegat: petens, ut Interpretes Legi in linguam Graecam transferendae idonei sibi mittantur. Utque id facilius impetret, Iudaeorum, qui partim a Persis, cum illi rerum potirentur, Hierosolymis abducti, partim a patre regis Ptolemaeo cognomento Lagi capti fuerant, ultra centum millia, ad preces Aristeae liberat: iusto precio iis a quibus captivi detinebantur, liberaliter persoluto. Eleazarus iaque regis erga


1688. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page xvii | Paragraph | SubSect | Section]

impetret, Iudaeorum, qui partim a Persis, cum illi rerum potirentur, Hierosolymis abducti, partim a patre regis Ptolemaeo cognomento Lagi capti fuerant, ultra centum millia, ad preces Aristeae liberat: iusto precio iis a quibus captivi detinebantur, liberaliter persoluto. Eleazarus iaque regis erga Deum pietate, et gentem Iudaicam beneficentia perspecta, ex singulis duodecim tribubus sex seniores cum pellibus, in quibus Lex literis aureis lingua Iudaeorum praescripta erat, ad eam transferendam dimittit. Iis


1689. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 2 | Paragraph | Section]

virum modo nominatum, virtute et fama prę aliis celebrem, et apud suos cives et apud alios homines, quique apud se haberet rem valde utilem suis et aliarum terrarum civibus, quae faceret ad interpretationem legis divinae: propterea quod illa Hebraicis literis perscripta in membranis, apud ipsos Iudaeos extaret. Atque hanc quidem legationem studiose obivimus, ita ut inde acciperemus occasionem agendi cum rege de illis, qui ex Iudaea in Aegyptum traducti erant a patre regis, qui primum et civitate potitus est, et


1690. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 3 | Paragraph | Section]

magni fiunt ab illis qui vana gloria ducuntur, tantum asserunt utilitatis, quantum doctrinae et eruditionis cultura, et quę in hęc confertur cura et opera. Sed ne protrahendo pręfationem, incidamus in vicium alicuius garrulitatis, accedere volumus ad persequendam commemorationem susceptam. Demetrius Phalereus Demetrius ille Phalereus, cum esset praefectus regiae Bibliothecae, diligenti studio multa et varia impendit, ad colligendos, si quo modo fieri posset, omnes


1691. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 5 | Paragraph | Section]

ita subiugarat omnia, ut ad decem myriades ex Iudaea in Aegyptum traduceret: ex quibus circiter tres myriades electos et armis instructos viros assumpsit in regionem, ut in praesidiis ipsius degerent. Sed ante quoque satis multi pervenerant in regionem cum rege Persarum, et ante hos alii ut auxiliarii missi erant ad Psametychum, quo cum pugnarent adversus regem Aethiopum: verum illi non tot multitudine erant, quot secum adduxerat Ptolemaeus ille Lagi filius. Quemadmodum autem prius diximus, electos


1692. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 8 | Paragraph | Section]

insignis liberalitas Hinc ille sub mensa, cum bene esset exhilaratus convivio, dixit se hoc etiam velle adiicere, ut pro singulis corporibus, illi qui ea habeant, viginti accipiant drachmas: et hac de re promulgetur edictum, idque statim fiat, et simul perscripta omnia diligenter annotentur. Ita insigni usus est animi promptitudine, Deo omnia quae cupiebamus peragente, et impellente ipsum ad redimendos non illos tantum qui cum patris exercitu advenerant, sed illos etiam si qui ante aderant, aut


1693. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 14 | Paragraph | Section]

Ptolemaeus Eleazaro summo sacerdotum gaudium et salutem precatur. Epistola regis ad Eleazarum, de mittendis interpretibus Quoniam evenit, ut multi ex Iudaeis incolerent regionem nostram, quorum alii Hierosolymis abducti sunt a Persis tum temporis, cum illi potirentur rerum: alii cum patre nostro capti in regionem nostram pervenerunt, ex quibus ille multos selectos in exercitum et ad militiae usum stipendiis amplioribus recepit: et quia illos priores iudicabat plurimos esse, his loca ad


1694. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 15 | Paragraph | Section]

loca ad praesidia munita commisit, ne Aegypti populus sibi ab illis timeret. Nos vero consecuti regni administrationem, cum aliis omnibus exhibemus nos humaniores, tum vero praecipue civibus tuis, quorum captivos ultra decem myriades liberavimus, persoluto singulis dominis pecuniae precio digno: et simul etiam corrigimus, si quae ex impetu multitudinis perperam sunt acta. In quo persuasum habemus, nos pie agere, et offerre munus animi grati Deo maximo, qui nobis regnum conservavit in pace et gloria, quae


1695. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 20 | Paragraph | Section]

conficere deberet? ac quidem tum nonnulli ex sacerdotibus et aliis dixissent, nihil obstare: ipse dixit se paratum esse ad extruendam vel quintuplo maiorem, sed vereri ne ad ministeria inutilis fiat. nam se non hoc respicere, ut tantum a se oblata in templo persistat: sed iudicare multo plus gratiae consecuturum, si ministeria et sacra solita rite, quibus conveniat, essent peracturi supra illa opera quę a se essent confecta. neque enim ob penuriam auri, priorem mensam ita parvam factam: sed sibi videri


1696. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 39 | Paragraph | Section]

ad fauces profundas, asperitatesque montium qui eam ambiunt, irruptiones excludat, nec ab aliqua multitudine invadi possit. Narrabatur etiam, ex montibus Arabiae vicinis prius metalla aeris et ferri fuisse eruta: quae postea, quo tempore Persae rerum potirentur, fuerunt intermissa: quia qui tum praeessent, culparent illa, ut inutilis et sumptuosi laboris, et per quae etiam regio posset perdi. Ac quidem haec ipsorum criminatio valuit: quia fere per potentiam illorum qui intenti iis erant, regio


1697. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 54 | Paragraph | Section]

etiam ad excellentiam eius a quo missi essent, remotis qui viderentur debere abesse, deambulans expectabat, donec advenientes salutasset. Quos quidem ingressos cum muneribus missis, et variis pellibus, in quibus lex aureis literis lingua Iudaeorum perscripta erat, quarumque membranae mira arte elaboratae erant, et ita compositae ut oculis discerni non posset earum compositio, Rex ut vidit, de libris interrogavit. Qui postquam illos involutos revelassent, et membranas explicuissent: ille diu subsistens, cum


1698. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 67 | Paragraph | Section]

in tuam gloriam, et excellentiam dignitatis tuae, ut ita consentanea illis et loqui et cogitare studeas, ex hac animi sententia: Quia omnes quibus tu imperas, de te cogitent et loquantur. Nam nihil prorsus in te debet esse simulatum et fictum: quemadmodum neque personam illam quam sustines, fingere et simulare potes. Hoc alii in te cernentes omnes, similiter studebunt agere. verum tu nihil simulas, neque es rex personatus: sed praestas regem verum, ex gratia Dei, qui pro tuorum morum pręstantia tibi imperium dignum


1699. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 67 | Paragraph | Section]

de te cogitent et loquantur. Nam nihil prorsus in te debet esse simulatum et fictum: quemadmodum neque personam illam quam sustines, fingere et simulare potes. Hoc alii in te cernentes omnes, similiter studebunt agere. verum tu nihil simulas, neque es rex personatus: sed praestas regem verum, ex gratia Dei, qui pro tuorum morum pręstantia tibi imperium dignum contribuit. Haec omnia cum Rex cum magno approbationis suae applausu accepisset, et deinde convivii hilaritatem in satis longum tempus protraxisset, tandem


1700. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 78 | Paragraph | Section]

et non habueris fidem calumniis, sed putaveris tibi singula esse expendenda: sique cum iudicio pariter et colloqueris cum aliis, et de quibus fueris locutus, illa perficies: ita, Rex, nunquam laberis et errabis. Sed haec ita expendere, et in iis perseverare, est opus Divinae virtutis. His exhilaratus, sequentem interrogabat: 45 QUOMODO possit esse liber et vacuus ab ira? Ad hoc dixit ille: Si primum consideraveris, quod cum omnium potestatem habeas, si


1701. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 88 | Paragraph | Section]

huius rei curam iniiciente. Hoc quoque comprobato, ad proximum dixit: 68 IN quibus rebus reges maiori tempore versari deberent? Ille inquit: In legendo et in commentariis legationum illarum quae extant perscriptę ad reges, ad instauranda illa quę faciunt ad rectam, salutarem et diuturnam hominum gubernationem. Quo studio tu, Deo promovente tuos conatus ad eventus suos, consecutus es gloriam aliis inaccessibilem. Ut res se habeat, et hunc fassus dixisse,


1702. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 92 | Paragraph | Section]

scripto, et quae dicantur et quae gerantur: id quod recte et utiliter fit. Nam hinc sequenti die et acta et dicta praecedentis, antequam quid denuo publice agatur, pręleguntur: et si quid parum recte est gestum: id emendatur. Inde ergo cum essent omnia accurate perscripta, nos haec, sicut dictum est, desumpta et selecta ad te misimus: non ignari, quantum sit tuum studium ad cognoscenda utilia. Post tres autem dies, quam illa quae exposuimus, sunt acta, Demetrius assumpsit ad se illos viros, et in


1703. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 98 | Paragraph | Section]

tibi, habes hanc historiam: quali puto te magis oblectari, quam libris eorum qui fabulas continent. Nam intentus es studio gravium rerum, et huc plus temporis impertis. Dabo autem operam, ut quae alia commemoratu digna nancisci potero, et illa ad te perscribam: ut illis evolutis, consequaris studii tui pulcherrimum praemium. FINIS. ERRATA. Pag. 11 vers. 24. omni in re decreta 25.5. clavis 27.6. craterum 29.9.


1704. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

78 Isacus 19. Isachus. ibid Isaelus ibid. Isias ibid. Iudaeae torrentes 38 Iudaei a Ptolemaeo Lagi F. e Iudaea in Aegyptum traducti, item a Persarum rege, et aliis 5. a Philadelpho liberi dimissi 8. 9. 15 Iudaei magno discrimine seiuncti ab aliis hominibus 47 Iudaei vota peracturi, cur manus lavent 93 Iudaeorum lingua an Syriaca 4


1705. Grbić Ilirik,... . Aristeae historia cum conversione... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

regni maximum praesidium iusti et docti homines 41 rerum pub. administratores qui constituendi 86 rex ex privatis ne, an regia stirpe deligendus 89 regis mores fere subditos imitari studere 67 regis personam quid maxime deceat ib. regi ab ira potissimum cavendum 78 regi quae possessio in primis necessaria 81 regi quomodo convenire cum subditorum varia multitudine possit 82 regem neminem esse ex se, sed


1706. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 241 | Paragraph | Section]

poterat, ut, de quibus accurate et copiose agere statuissem, eos strictim ac leviter attingerem. Cum vero cupere te animadvertissem, ut separatim de Thucydidis historia commentarios conficerem, in quibus quae in illo animadversione digna sunt, omnia persequerer, eo libro, quem de Demosthene tum in manibus habebam, reiecto, pollicitus sum tuae me voluntati obtemperaturum. nunc vero, re confecta, quod tunc promiseram, tibi persolvo. De singulis autem verba facturus, pauca quaedam de me ipso, deque


1707. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 241 | Paragraph | Section]

conficerem, in quibus quae in illo animadversione digna sunt, omnia persequerer, eo libro, quem de Demosthene tum in manibus habebam, reiecto, pollicitus sum tuae me voluntati obtemperaturum. nunc vero, re confecta, quod tunc promiseram, tibi persolvo. De singulis autem verba facturus, pauca quaedam de me ipso, deque huius tractationis genere praemittam; non tua sane, neque tui similium caussa, qui nihil non optime judicatis, nihilque ducitis veritate praestantius; sed ad illos spectavi, qui


1708. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 242 | Paragraph | Section]

oratione esset sententia, explicarem; atque omnia complectens, quid ille cum aliis commune haberet, qua in re differret, ostenderem. Quod mihi facere instituenti, non virtutes tantum eius, sed, quae virtutibus plerumque annexa solent esse, vitia quoque persequi necesse fuit. non enim id praestare potest cuiusquam hominis natura, nihil ut neque verbo, neque re umquam peccet. illa vero optima est existimanda. quae in plurimis scopum attingit, in paucissimis aberrat. Ad hanc igitur rationem, ea quae


1709. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 243 | Paragraph | Section]

elaboratum. quorum scripta species quaedam exornat: et venustatis quidem in aliis plus, in aliis minus elucet. quo fit, ut adhuc eorum scripta vigeant. Herodotus autem Halicarnasseus, qui ad Peloponnesiaca tempora vitam perduxit, cum paulo ante Persica natus esset, tum materiam historiae paulo altius extulit, atque illustravit; neque unius urbis, aut unius gentis, sed Europae Asiaeque res gestas, et multas et varias, uno libro complexus est: (nam a Lydorum imperio exorsus, ad usque bellum


1710. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 243 | Paragraph | Section]

ante Persica natus esset, tum materiam historiae paulo altius extulit, atque illustravit; neque unius urbis, aut unius gentis, sed Europae Asiaeque res gestas, et multas et varias, uno libro complexus est: (nam a Lydorum imperio exorsus, ad usque bellum Persicum opere perducto, quaecumque per annos CCXL gesta a Graecis et a barbaris erant, ex iis illustriora quaeque delegit, et in unum quasi corpus historiae contulit) tum omissas a superioribus dicendi virtutes ad suam


1711. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 245 | Paragraph | Section]

divisione; praefatus illud, quod, cum superiores historici sua scripta vel locis, vel temporibus apte continuatis distinxerint; unus hic inventus est, qui ex his divisionibus neutram probaret. narrationes enim ita disposuit, ut neque loca persequeretur, ubi gestae res erant; quod Herodotus, Hellanicusque et alii non nulli ante illius aetatem historici fecerant; neque tempora; quod eos qui agentem de locis historiam edidere, secutos esse constat: quibus vel ad regum aut sacerdotum


1712. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 246 | Paragraph | Section]

sociorum in eam mentem adducti, quam metu ne nimium crescerent vires Atheniensium, quorum dicioni iam subiectam Graeciae maiorem partem viderent. Athenienses enim ad eas res quae incrementum illis attulerunt, huiusmodi ratio perduxit. Deinde ea quae a Persico bello ad Peloponnesiacum civitas gessit, per capita subiungit, idque cursim, usque eo, ut ea paucioribus quam quingentis versibus comprehendat. Rursus, cum illa rebus Corcyraeis anteire, neque ab illis, sed ab his manasse principium belli


1713. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 247 | Paragraph | Section]

ad verbum ita scripserit: Scripsi autem ea, et ab instituto sermone propterea diverti,quod superiores omnes hunc locum omiserunt, et aut res Graecas ante Medicas, aut Medicas dumtaxat composuerunt: eas autem res, quas et Hellanicus in Attica historia persecutus est, neque copiose, neque temporibus satis accurate distinctis, explicavit: simul ob eam caussam, quod Atheniensium principatus qua ratione sit constitutus, harum rerum tractatione declarat. Satis igitur et hinc aperte colligitur, narrationem


1714. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 247 | Paragraph | Section]

maritima illa pugna, quae ad eum locum quem Sepulcrum canis apellant, est commissa, terminavit. praesertim Adde quod, cum in prooemio, quaecumque hoc in bello gesta sunt, omnia se esse perscripturum affirmasset; itemque in quinto libro tempora collegisset, et unde ortum bellum est, et quousque processit, scripsit haec ad verbum: Hoc solum inveniet exitu comprobatum ex iis quae futura esse ex oraculis affirmabantur semper enim et initio


1715. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 247 | Paragraph | Section]

factum est ut aliquid ego peritius, quam ipsi, potuerim in otio cognoscere. Dissensionem igitur post decem annos exortam, et foederum perturbationem, et quae deinde in bello consecuta sunt, explicabo. Praeterea et in ea parte ubi amplificationibus res persequitur, minus illum esse MG: In capitum tractatione non satis accuratus est. In capitum tractatione non satis accuratus est. diligentem, et vel ea


1716. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 248 | Paragraph | Section]

leviter attigisset, ad ea tum demum quaesunt post consecuta, sermonem convertit; omnesque ex utraque parte commissas pugnas, cum neque multi in illis cecidissent, et perpauci sese dedidissent, diligenter et accurate pluribus quam trecentis versibus est persecutus. quam quidem pugnam ipse summatim explicans, haec ad verbum scribit: In insula quidem caesi, aut vivi capti, tot fuerunt. armati in eam traiecerant quadringenti omnino et viginti. ex his vivi capti sunt octo minus trecenti; reliqui occisi. ac


1717. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 248 | Paragraph | Section]

Athenas legatione, recuperare vellent, eam orationem quam Spartanus habuit, et caussas cur pactionibus non steterint, percenset. Quodsi ergo satis officio suo se functum arbitratus est, si tantum capita quaedam rerum ab Atheniensium legatis gestarum, persequeretur, neque adhortationibus, neque orationibus, quibus usi sunt, commemorandis, neque eorum qui suaserunt, neque Lacedaemoniorum, qui foederis societatem non admittendam censuerunt, nominibus indicandis operam ponendam existimavit: cur non idem


1718. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 251 | Paragraph | Section]

et ornamentis in funeribus adhiberi solitis prosequeretur? quos tamen viros ita ille contemptui habuit, ut ne hoc quidem diceret; civitatem publice eos luxisse, ac, quae in peregrina terra cadentibus iusta fieri solent, persoluisse. at in illis alteris talem in laudationem fingit, ut, qui illam haberet, omnium oratorum praestantissimum eligeret. Ac sane non decebat Athenienses publice XV hominum casum lugere; iis


1719. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 251 | Paragraph | Section]

delectu conscriptis, et proelio caesis, nullum h. vero quos vel ex tabulis, in quibus militum nomina scribebantur, amplius quinque milibus occisos constat, nullum honorem impertiri. Verum cum Periclis personam ad suum usum vellet accommodare, (dicam enim quod sentio) videtur sibi necessario faciendum existimasse, ut dignam Pericle laudationem componeret. ac, quoniam is secundo illius belli anno vita functus est, nec ullis aliis urbis calamitatibus


1720. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 254 | Paragraph | Section]

significatum; et contra, quod est significatum, ad significans transfert. In coniunctivis autem ac praepositivis particulis, iis praesertim quae vocabulorum vires distinguunt, poetica prorsus utitur licentia. Plurimas etiam in eo figuras invenias, quae personarum apostrophis, temporum commutationibus, et localium notationum discrepantia, a communi consuetudine sint deflexae, ac soloecismorum speciem praeferant. Praeterea, quot in ipso res videas pro corporibus, et corpora vicissim pro rebus sumi? In


1721. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 255 | Paragraph | Section]

fuisse illorum res, neque in bello, neque aliis in rebus, existimo. nam in ea quae nunc Graecia appellatur, perpetuum olim incolas domicilium habuisse, non videtur. nam cum a maiore aliqua multitudine coactus, suam quisque patriam facile relinqueret, persaepe migrationes fiebant: quippe cum nulla adhuc inter eos negotiatio esset, neque ullum citra formidinem vel terra vel mari commercium haberent; sed eo usque suis rebus uterentur, quatenus ad vitam exiliter traducendam satis esse existimarent;


1722. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 258 | Paragraph | Section]

modis clamare cogitur. His aequalia et iis eveniebant qui in navibus erant. Tandem Syracusam ac socii, cum inter eos diu pugnatum esset, Atheniensium classem in fugam vertunt; strenueque invecti, magno clamore et inhortatione terram versus persequuntur. tunc ex nautico exercitu, alia atque alia parte, quicumque in alto capti non erant, in castra se receperunt. pedites autem non iam diversi, sed uno eodemque impetu, ea quae iam evenerant, et luctu et gemitu


1723. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section]

stupent ut nihil ab eis qui divino aliquo sunt numine afflati, differant, ii omnes propter enthymematum copiam id videntur facere. Quos siquis ita admoneat ac doceat, ut rationem caussamque afferat, cur hoc non suo loco sit positum, illud vero non iis personis quibus opus erat, accommodatum; item, non haec hisce rebus convenire, neque eo usque progressum fieri debuisse: siquis, inquam, haec ita notet, etsi cum ratione id faciat, magnam tamen illis molestiam afferat.


1724. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 264 | Paragraph | Section]

magnam tamen illis molestiam afferat. quibus sane idem accidit quod iis qui qualiscumque formae aspectu, tanto a more capiuntur, ut is parum a furore distet. qui mihi sane iis persimiles videntur esse, qui incredibili alicuius rei aspiciendae cupiditate flagrant; quae quidem cupiditas videtur a furore non multum abesse. Illi enim rei, cuius amore capti sunt, eas pulchritudines, quas egregiae habent formae, omnes inesse


1725. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 265 | Paragraph | Section]

et sociorum contra Plataeenses bellum scripturus, subjungit, missam a Plataeensibus ad Archidamum, Lacedaemoniorum regem, legationem, cum ille regionem vastare ac diripere vellet. quo loco orationem, quam verisimile est ab utrisque habitam, personis illis et rebus accommodatam, ac neque modum excedentem, neque infra modum subsistentem, affingit. ibi tum locutione pura admodum, perspicua, ac brevi, adhibitis aliis, quae in hoc genere requiruntur, virtutibus, usus est; tum, qui ex his


1726. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 266 | Paragraph | Section]

contra Melios, Lacedaemoniorum coloniam, exercitu, ante initium belli, ducem Atheniensium ait ad colloquium cum Meliorum senatoribus venisse, in quo de belli solutione ageretur: cumque ab ipso statim initio, quae ab utrisque dicta sunt, ex sua persona indicasset, in uno tantum responso narratione usus continua, post toto dialogo personas inducit loquentes, et veluti drama quoddam efficit. ita autem Atheniensis exorditur: ἐπειδὴ οὐ πρὸς


1727. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 266 | Paragraph | Section]

Atheniensium ait ad colloquium cum Meliorum senatoribus venisse, in quo de belli solutione ageretur: cumque ab ipso statim initio, quae ab utrisque dicta sunt, ex sua persona indicasset, in uno tantum responso narratione usus continua, post toto dialogo personas inducit loquentes, et veluti drama quoddam efficit. ita autem Atheniensis exorditur: ἐπειδὴ οὐ πρὸς


1728. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 268 | Paragraph | Section]

proficiscuntur: possibilia vero, superiores faciunt, inferiores admittunt . Haec ad Graecos oratio, barbaris regibus fortasse conveniebat: Athenienses sane ad Graecos, quorum quos a Persis liberaverant, m. auxilio e Medorum manibus erepti essent, minime talia dicere decebat; nimirum, iusta quae sunt, aequalium inter se esse; quae vero per vim fiant, ea potentioribus adversus imbecilles esse licita. Quibus quidem


1729. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 269 | Paragraph | Section]

veluti ad divinationem, ad oracula, et siqua sunt huius generis, quae homines spe illectos perdunt . Haec sane nescio qua ratione quis ita laudet, ut ea ab Atheniensium ducibus dici oportuisse putet; homines nimirum, quam in deis spem collocant, ea persaepe frustrari, neque eos aut oraculis, aut vaticiniis opus habere, qui vitam piam ac iustam delegerint. Nam siqua alia est Atheniensium laus, haec sane in primis est maxima, quod omnibus in rebus, atque adeo temporibus, deos duces secuti sunt, neque


1730. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 270 | Paragraph | Section]

ex iis quae ipse proxime superiore libro commemorat, facile possumus cognoscere. Nam, postquam in urbe Amphipoli dux fuisset, eiectus ex patria, per omne reliquum belli tempus in Thracio vixit. Restat ergo, ut consideremus, an vel rebus ipsis, vel personis ad id colloquium convenientibus aptum dialogum finxerit; cum eius fuerit muneris, quemadmodum in ipso quoque libri prooemio se facturum profitetur, ut, quae vera essent, diceret. Num igitur, quemadmodum illa Meliis de libertate oratio


1731. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 270 | Paragraph | Section]

Melii, parvae civitatis incolae, qui nihil illustre umquam praestituerunt, maiorem dignitatis quam securitatis suae rationem habuisse, ac, nequid indignum facere cogerentur, ad omnia gravissima perferenda prompti fuisse videantur: Athenienses vero, qui Persico bello et civitatem et regionem omnem relinquere, quam turpi alicui Persarum mandato obtemperare malebant, Meliorum stultitiam reprehendant, qui idem, quod ipsi ante fecissent, sibi proponerent. Existimo equidem, si quis haec coram Atheniensibus,


1732. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 270 | Paragraph | Section]

maiorem dignitatis quam securitatis suae rationem habuisse, ac, nequid indignum facere cogerentur, ad omnia gravissima perferenda prompti fuisse videantur: Athenienses vero, qui Persico bello et civitatem et regionem omnem relinquere, quam turpi alicui Persarum mandato obtemperare malebant, Meliorum stultitiam reprehendant, qui idem, quod ipsi ante fecissent, sibi proponerent. Existimo equidem, si quis haec coram Atheniensibus, qui communem hominum vitam ad elegantiorem vitae cultum traduxerunt, dicere


1733. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 272 | Paragraph | Section]

infortunium sibi parant. Nam qui eosdem et iudices habet, et accusatores; ni hoc ipso, ut eos ad audiendum sibi benevolos reddat, infinitis lacrymis ei opus est. sed hic noster orator hisce rebus minime contentus, curiosius etiam rem persequitur, et quae dicta sunt, latius explicat: ὅ τε γὰρ γνούς καὶ μὴ σαφῶς διδάξας ἐν ἴσῳ καὶ εἰ μὴ ἐνεθυμήθη, ὅ τ' ἔχων ἀμφότερα, τῇ δὲ πόλει


1734. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 272 | Paragraph | Section]

an aliquis, ut haec vera esse fatebitur, ita Pericli convenire existimabit, praesertim ad irritatos Athenienses verba facienti. Neque enim sententiarum, aut optimorum argumentorum inventio ipsa per se multo studio digna videtur, nisi etiam rebus, et personis, ac temporibus, ceterisque rebus omnibus conveniant: sed, quemadmodum initio quoque dicebam, quae sua esset de Periclis virtutibus sententia, ostendere cupiens Thucydides, hanc illi intempestivam orationem affingit. Oportebat autem ipsum prius,


1735. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 273 | Paragraph | Section]

ac hortaretur ut fortiter atque ita ea mala ferrent ne civitatis dignitatem labefactarent; ac, rerum privatarum dolore deposito, de communi salute essent solliciti; deinde oratione percurrens, illos, cum tam firmum in mari imperium tenerent, neque a Persarum rege, neque a Lacedaemoniis, neque ab ullo praeterea hominum genere, regno spoliari posse; quarum rerum fides non praesens, sed futura erat; non in providentia, sed in spe vim suam obtinens; horum omnium postea oblitus, non iam eos ullam in spe,


1736. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 275 | Paragraph | Section]

restiterunt; sed hi, ut sibi, non Medo, serviretur; illi, ut dominum commutarent non expertem prudentiae, sed prudentia male utentem . Ac praeterea illud, quod satietatem affert; cum a plurali ad singularem numerum, ex eo vero sermone qui est de persona, ad dicentis personam fit transitio: καὶ εἴ τῳ ἄρα παρέστηκε τὸν μὲν Συρακόσιον, ἑαυτὸν δ' οὐ πολέμιον εἶναι τῷ ᾿Αθηναίῳ καὶ δεινὸν ἡγεῖται


1737. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 275 | Paragraph | Section]

ut sibi, non Medo, serviretur; illi, ut dominum commutarent non expertem prudentiae, sed prudentia male utentem . Ac praeterea illud, quod satietatem affert; cum a plurali ad singularem numerum, ex eo vero sermone qui est de persona, ad dicentis personam fit transitio: καὶ εἴ τῳ ἄρα παρέστηκε τὸν μὲν Συρακόσιον, ἑαυτὸν δ' οὐ πολέμιον εἶναι τῷ ᾿Αθηναίῳ καὶ δεινὸν ἡγεῖται ὑπέρ γε τῆς


1738. Dudić, Andrija;... . De Thucydidis historia iudicium...... [page 276 | Paragraph | Section]

sunt quae de Thucydide a me quam verissime pro viribus explicata sunt. Nunc MG: Alii de Thucydide quae dixerint. Alii de Thucydide quae dixerint. non ab re fuerit, ea etiam persequi, quae de ipso non nulli dixerunt; ne quid praetermittere voluisse videamur. Ac neque civilibus certaminibus, neque familiaribus collocutionibus hanc illius dicendi formam convenire, omnes, sana mente praediti, fatentur. Sed sunt sophistae quidam


1739. Vrančić, Faust. Carmina e codice Variorum... [page 68v | Paragraph | Section]

id certe quantum ab eis possibile fuit, diligentem fecerunt. Et si praeceptor non fuisset, certe ignoro, an meas litteras legeret Reverendissima et Amplissima Celsitudo Vestra: cui ego pro beneficiis nunquam potero, nec pecunia ac ulla alia re, persolvi; quem ego cupio mecum, si Vestrae Reverendissimae dominationis voluntas fuerit; quia vellem, ut etiam meus germanus posset aliquid discere. Quare Deum semper orabo et petam, ut Vestram Reverendissimam et Amplissimam Celsitudinem conservet ad multos


1740. Andreis, Franjo... . Ad Reverendissimum dominum... [page 7 | Paragraph | Section]

rerum ac temporum eventus in sua servat potestate; mortales omnino latere voluit, ne Apostolis quidem, quos tantopere dilexit, patefecit quando restituet Regnum Israel. Proinde nostri muneris est nostrum pensum fideliter persolvere. Successus in manu Domini sunt, nec agricola, qui seminat, dat incrementum sementi; nec medicus sanat quum adhibet opportuna morbo remedia; sed omnia Deus haec operatur in omnibus. Quocirca singularis quidem amentiae est atque


1741. Andreis, Franjo... . Ad Reverendissimum dominum... [page 8 | Paragraph | Section]

quod execrabilius est, praeclaris cuiuscunque conatibus, quae ipsi ne digito quidem attingunt, invident atque adeo infesti sunt. Ad haec omnem auctoritatem detrahere moliuntur, somniantes auctoritatem contineri dignitate personarum, nec sapientiam habitare in pannoso amictu tenuibusque fortunis, verum in splendidis titulis et in his qui longo famulitio stipantur. Qua re nihil absurdius fingi potuit. Quippe sapientia, quae domicilium in optima constitutione


1742. Andreis, Franjo... . Reverendissimo et observandissimo... [page 44 | Paragraph | Section]

neque te huiusmodi peccandi minutiis prorsus libero, licet in horchestra laudis constitisse videaris. Quid autem sit istud negligentiae, quod in te animadvertimus, iam ostendam. Imposuit tibi fortuna, vel potius Deus, magni personam antistitis; quae sane dignitas tantum antecellit regum infulas, quantum praestant anima corpori, coelum terrae, humana Divinis (igy)


1743. Andreis, Franjo... . Reverendissimo et observandissimo... [page 47 | Paragraph | Section]

defecerunt. Nam Thurcus revera unum Regem Philippum, omnium Principum Christianorum ut potentissimum, aliquantum veretur. Sunt etiam qui rem altius expendunt, ac Thurcum, siquidem tot gravissimis bellis distringitur, Moscovitico, Persico et Arabico; tamen subtili commento persuaderi ceteris posse arbitratur, se ipsum non modo non deiici animo, sed posse etiam aliis bello maritimo negotium exhibere; satis autem ipsi futurum, si tantisper hostes suos hoc pacto in


1744. Rozanović, Antun. Vauzalis sive Occhialinus Algerii... [Paragraph | Section]

nos eorum exempla sequi. Ubi est priscus ille martyrii fervor? Ubi antiquum occasionis hujusmodi desiderium? Ubi illae voces? Melior misericordia Domini super vitas. Preciosa mors Sanctorum. Beati mortui, qui in Domino moriuntur. Beati, qui persecutiones patiuntur. Ego in flagella paratus sum. Funes ceciderunt mihi in praeclaris. Si consistant adversum me castra non timebo, et alia hujusmodi verba, quae quotidie ore, et labiis recolimus, corde autem, et opere adimplere recusamus. Audite


1745. Rozanović, Antun. Vauzalis sive Occhialinus Algerii... [Paragraph | Section]

arrepta illa navigiola nos necquiquam terruerant. Ea nocte duae res contigerunt, altera quod quidam custodes propugnaculi, quod revelinum, seu antemurale appellant, stationem deseruerant propter imbrem, et increpati responderant, quomodo illic possumus persistere, cum aqua sit alta usque ad genua? Sic, inquit Archidiaconus, et ad poplitem usque eandem aquam ingressus unum tantumodo saxum avolvit a profluvio, et statim exsiccatus est locus. Altera quod ex unico ictu bombardellae secus eadem omnium


1746. Rozanović, Antun. Vauzalis sive Occhialinus Algerii... [Paragraph | Section]

octavo Calendas septembris prope festum assumptionis beatissimae Dei genitricis Virginis Mariae ministri conscenderant campanariam speculam omnium aedificiorum altissimam, arreptisque manu rophalis idest campanarum ferreis maleis sive clavis ferro aes personabant in quendam non ingratum concentum festivis diebus illic de more frequentatum. Vix ter quaterque manum pulsando duxerant, cum statim prospicientes in orientem exclamant.Vaeh, vaeh nobis, ecce tota classis hostilis adest, ecce pansis


1747. Rozanović, Antun. Vauzalis sive Occhialinus Algerii... [Paragraph | Section]

peroratam de specula ab iis, quos praemiserat intellexit non esse plura, quam viginti vela jam jam urbi apropinquantia, caetera vero quae putabantur non esse vela sed nubes. Tum cepit per urbem discurrere clamitans, ut quisque ad pugnam in sua statione persistat. Nihil proficiebat, alius mortem minari, alius proditorem appellare, alii se per muros demittere, alii per foramina bombardarum effugere ut quisque erat junior, atque expeditior prior praecipitem


1748. Andreis, Franjo... . Ad Archiepiscopum Strigoniensem... [page 218 | Paragraph | Section]

commendas tuum nomen aeternitati, atque eos etiam asseras a mortalitate, de quorum rebus gestis scribes. Innata est tibi facundia singularis, teque in omni genere scribendi excellere satis constat. Atqui haec tempora, varietate rerum ac personarum insignia, postulant, ut de ipsis historia scribatur, et scitu digna proferantur in lucem, quae obruta in tenebris iacent. Quod arbitramur te unum imprimis posse insigniter et luculenter facere. Non autem flagitamus, terrarum


1749. Vrančić, Faust. Vita Antonii Werantii, versio... [page 196 | Paragraph | Section]

pace impetranda delegatus. Magni ea legatio momenti fuit, nam et apud barbaros agebatur, et eos quidem tot victoriis triumphisque nuper reportatis insultantes, divino tamen beneficio peragrata late Cappadocia, caeterisque aliquot Asiae Minoris provinciis, quo Turcarum imperatorem contra Persas proficiscentem subsecutus fuerat, quinto demum anno pace exorata Viennam rediit. Pro quibus laboribus statim postea a Ferdinando et Maximiliano regibus, priore episcopatu Georgio Drascovitio renuntiato, ipse Agriensem obtinuit. Post decimum inde annum frequentatis iterum consiliis aliisque


1750. Vrančić, Faust. Vita Antonii Werantii, versio... [page 200 | Paragraph | Section]

ejus fortunas parum haec animi firmitas momenti contulit; cum enim clarorum virorum felicibus successibus, invidiam aemulorum, et temporum vicissitudines plerumque se opponere soleant, tamen scite sua mansvetudine malevolorum animos compressit eorumque, quam etiam temporis injurias sua perseverantia, longanimitateque superavit, suo etiam nomine principibus, suis maxime charus fuit. Jam vero si reliquos mores inspicias adeo omnibus affabilis, adeo jucundus fuit, ut omnium animos svavitate sermonis demulceret, adeo mansvetus ac humilis, ut quamvis in maximis


1751. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 4 | Paragraph | SubSect | Section]

doctrinam, redargutionem, correctionem et institutionem: et denique ad efficiendum hominem plane peritum ad salutem, ut perfectus sit homo Dei, ad omne opus bonum integre instructus. Quin etiam tantus honos a Deo Scripturae sacrae defertur, ut inde ipsemet filius Dei suae doctrinae et personae testimonia petat: utque dicat caelum et terram potius corruituram, quam unum iota illius, aut apicem: Matth. 5. Luc. 16. utque denique suos Apostolos potissimum hoc organo aut gladio Spiritus et veritatis, ad expugnandas omnes errorum tenebras, ac convertendum totum mundum instruxerit:


1752. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

foves ac promoves, quanto (absit veritatis verbis invidia) hoc tempore nullus alius. In quo etiam eo nomine tanto magis iste tuus plane heroicus erga studia animus zelusque pietatis cernitur, quod etiam exteros, eruditionis ac pietatis fama celebres, accersis, fovesque, non habita odii ac furoris persecutorum ulla ratione. Inter quos sane fuit non ita dudum etiam popularis meus Petrus P. Vergerius p. m. qui non tantum episcopalem mitram, sed etiam cardinalitium galerum, quem facilime post tot amplissimas legationes adipisci potuisset, contempsit: potius eligens malis affici simul cum populo


1753. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

Dominum a custodientibus mane: id est, magis avide expecto auxilium Domini, quam nocturni vigiles matutinum tempus. In hisce similibus exemplis ponunt Hebraei suum Min integrum aut mutilatum, adscripto solo Mem. Significat crebro metam, a qua aliquid incipit, sive â tempore, sive a loco, re aut persona. ut, A diebus, a mense aut a tempore: id est, pest eam diem, tempus aut mensem Esaiae 18. A populo terribili ex quo ipse et ultra. Verum quod significet me tam tendendo deorsum, citra, versus aut erga nos, seu idem quod De, non est dubium: eoque nec pluribus exemplis opus habet. Videtur


1754. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

illo comparativo Meo ponatur crebro Prae, quod etiam significat praecisionem quandam, seu idem quod ante: ut praeire, idem quod anteire. Hanc vero significationem, ut idem valeat quod Antea, ideo obtinere cupio, quia in prima epistola Ioannes dicens, Quod fuit ab initio, et loques de secunda persona, omnino videtur idem indicare, ac quod fuit ante omne principium. Nam et res, nempe aeternitas secundae personae, id postulat: et Ioan. 1. dicitur eadem persona fuisse non ab initio, sed in ipso mitio iam extitisse. Quare si in ipso initio rerum omnium iam extitit, oportet eam iam antea


1755. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

ut praeire, idem quod anteire. Hanc vero significationem, ut idem valeat quod Antea, ideo obtinere cupio, quia in prima epistola Ioannes dicens, Quod fuit ab initio, et loques de secunda persona, omnino videtur idem indicare, ac quod fuit ante omne principium. Nam et res, nempe aeternitas secundae personae, id postulat: et Ioan. 1. dicitur eadem persona fuisse non ab initio, sed in ipso mitio iam extitisse. Quare si in ipso initio rerum omnium iam extitit, oportet eam iam antea fuisse, non quasi ab initio aut cum initio coepisse. Sic etiam Prover. 8, cum de aeternitate sapientiae Dei


1756. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 13 | Paragraph | Section]

ut idem valeat quod Antea, ideo obtinere cupio, quia in prima epistola Ioannes dicens, Quod fuit ab initio, et loques de secunda persona, omnino videtur idem indicare, ac quod fuit ante omne principium. Nam et res, nempe aeternitas secundae personae, id postulat: et Ioan. 1. dicitur eadem persona fuisse non ab initio, sed in ipso mitio iam extitisse. Quare si in ipso initio rerum omnium iam extitit, oportet eam iam antea fuisse, non quasi ab initio aut cum initio coepisse. Sic etiam Prover. 8, cum de aeternitate sapientiae Dei dicitur, quod etiam aliqui de filio Dei intelligunt,


1757. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 15 | Paragraph | SubSect | Section]

abluti estis. Hebr. 10. Abluti corpus aqua munda Ablue peccata tua, Act. 2. id est, patiare ea sanguine Christi ablui. Verum de hoc composito, in simplici verbo LAVARE. ABNEGARE, vox in sacris usitata, significat in genere repudiare, relinquere, aut plane deserere aliquod dogma, personam aut rem. Accipitur vero tum in bonam, tum etiam in malam partem. In malam, ut si quis quoquomodo, vel verbis, vel sermone, vel gestu, aut nutu aliquo significet, aut subindicet se abhorrere a doctrina Christiana vel tota, vel aliqua parte eius. Quod etiam silentio alicubi fieri potest,


1758. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

munus. Ier. 5. Sacerdotes acceperunt in manus. Sic Ecliptice etiam dicitur aliquis aliquam accipere: subintelin uxorem. 1. Par. 2. Sicut et in vulgari sermone, Accipere animam suam in vanum, aut potius levare, pro, concupiscere vana et iniusta, poni solet. Accipere faciem aut personam, probrum aut opprobrium, in suis locis exponentur. Accipere gladium. Qui gladium acceperit, gladio peribit: Matth. 26. id est, qui temere ac suo arbitrio usurpaverit gladium, non datum ac oblatum â Deo et legibus. Sic Psal. 50. Ut quid enarras statuta mea, et assumis


1759. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

debitum alteri creditori, cui tu debeas compensando, aut saltem promittendo. ACCEPTATIO, seu Acceptilatio iuridica vocatur, ut ipsi exponunt, imaginaria solutio, cum debitor interrogat creditorem, Fers ne mihi acceptum quod debeam? Fero, acquiesco, perinde ac si praesenti pecunia persoluisses: Bist du nun mit mir zu frieden / was dise schuld belangt? Sagst mich quit und loss? Ja / etcet. Derivatur autem Acceptilare, a verbo composito Acceptumfero, acceptumtuli, acceptumlatum. Ab hoc supino fit nova vox Acceptilo, et Acceptilatio. Ista imaginaria solutio


1760. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

et Acceptilatio. Ista imaginaria solutio videtur commodissime cum gratuita remissione peccatorum ac iustificatione, seu a debitis absolutione, conferri posse. Nisi quod in hac Theologica acceptilatione adest certa ac solida causa talis transactionis, nempe aliena CHRISTI, nostri sponsoris, persolutio pro nobis facta: ut licet nobis sit imaginaria solutio, aut gratuita debiti condonatio, quia nos tantum oramus nobis gratis debitum condonari: tamen CHRISTO non est imaginaria, sed vera, realis ac perdifficilis persolutio. Ille enim non auro aut argento aut aliis temporariis huius mundi


1761. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

ac solida causa talis transactionis, nempe aliena CHRISTI, nostri sponsoris, persolutio pro nobis facta: ut licet nobis sit imaginaria solutio, aut gratuita debiti condonatio, quia nos tantum oramus nobis gratis debitum condonari: tamen CHRISTO non est imaginaria, sed vera, realis ac perdifficilis persolutio. Ille enim non auro aut argento aut aliis temporariis huius mundi opibus: sed proprio preciosissimo sanguine, passione ac morte pro nobis persoluit. Sic etiam Acceptare et Acceptatio, communi usu Theologorum nunc videtur cum Iustificare et Iustificatione convenire. Ipsa namque


1762. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

debiti condonatio, quia nos tantum oramus nobis gratis debitum condonari: tamen CHRISTO non est imaginaria, sed vera, realis ac perdifficilis persolutio. Ille enim non auro aut argento aut aliis temporariis huius mundi opibus: sed proprio preciosissimo sanguine, passione ac morte pro nobis persoluit. Sic etiam Acceptare et Acceptatio, communi usu Theologorum nunc videtur cum Iustificare et Iustificatione convenire. Ipsa namque iustificatione nos magnus ille pater caelestis acceptat pro iustis, obedientibus, ac suis filiis. Acceptare. n. aliquem, videtur tali quadam


1763. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

cum de re bona dicitur, aut in meliorem partem accipitur, omnino videtur quasi e regione Acceptationi aut acceptilationi respondere, eique quasi correlativum esse aut etiam causa ipsius. Imputatio enim alienae solutionis, causa est abolitionis mei debiti, seu acceptilationis. Sicut enim CHRISTI persolutionem aut iustitiam nobis Pater imputat, aut per imputationem a filio suo in nos peccatores transfert: ita vicissim simul peccatorem ob, aut per illam imputatoriam translationem acceptat: seu eo ipso facto eum in gratiam ac pectus suum, aut inter iustos et dilectos filios recipit. Contra


1764. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

nostra debita, aut rapinam, quae Deus per imputationem in eum fecit concurrere. sicut et Paulus inquit: Eum qui non novit peccatum, fecit Deus peccatum, ut nos fieremus iustitia Dei in ipso. id est, ut Deus nobis vicissim imputaret eius largissimam persolutionem, aut iustitiam obedientiae. Cum hac mala imputatione iudicis, domini, creditoris aut foeneratoris, pulcherrime consonat sponsio sponsoris aut mediatoris, illud triste onus debiti in se per imputationem recipientis. Voluntarie enim se filius Dei sponsorem, vadem, et prorsus selbs


1765. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

Debeo etiam iustitiam plenissime exoluendarum poenarum pro omnibus peccatis meis: proque hac ipsa horrenda imagine diaboli quam totus corruptus, perversus, et inversus circumfero, natura te contemnens et odio habens. Hoc ingens debitum plenissimae iustitiae, cum nec ego nec alii homines ullo modo persolvere possimus, tu pro tua immensa clementia humani generis misertus, hunc filium tuum nobis peccatoribus donasti, illum constituisti nostrum vadem ac sponsorem atque adeo primarium persolutorem translato per imputationem in eum omni nostro debito, peccatis et poenis, ut is pro nobis, tibi


1766. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

te contemnens et odio habens. Hoc ingens debitum plenissimae iustitiae, cum nec ego nec alii homines ullo modo persolvere possimus, tu pro tua immensa clementia humani generis misertus, hunc filium tuum nobis peccatoribus donasti, illum constituisti nostrum vadem ac sponsorem atque adeo primarium persolutorem translato per imputationem in eum omni nostro debito, peccatis et poenis, ut is pro nobis, tibi plenissime obediendo et patiendo persolveret. Propterea cum is iam istam plenissimam persolutionem iustitiae, ac omnium debitorum generis humani, obediendo et patiendo tibi praestiterit:


1767. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

immensa clementia humani generis misertus, hunc filium tuum nobis peccatoribus donasti, illum constituisti nostrum vadem ac sponsorem atque adeo primarium persolutorem translato per imputationem in eum omni nostro debito, peccatis et poenis, ut is pro nobis, tibi plenissime obediendo et patiendo persolveret. Propterea cum is iam istam plenissimam persolutionem iustitiae, ac omnium debitorum generis humani, obediendo et patiendo tibi praestiterit: oro, obsecro et obtestor te per et propter eum, ut, sicut illi meam iniustitiam ac debitum culpae et poenae potenter imputasti,


1768. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

tuum nobis peccatoribus donasti, illum constituisti nostrum vadem ac sponsorem atque adeo primarium persolutorem translato per imputationem in eum omni nostro debito, peccatis et poenis, ut is pro nobis, tibi plenissime obediendo et patiendo persolveret. Propterea cum is iam istam plenissimam persolutionem iustitiae, ac omnium debitorum generis humani, obediendo et patiendo tibi praestiterit: oro, obsecro et obtestor te per et propter eum, ut, sicut illi meam iniustitiam ac debitum culpae et poenae potenter imputasti, horrendasque poenas a me optimo iure perferendas in eum


1769. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

et propter eum, ut, sicut illi meam iniustitiam ac debitum culpae et poenae potenter imputasti, horrendasque poenas a me optimo iure perferendas in eum effudisti: ita vicissim mihi secundum tuum decretum, verbum, promissionem ac sacramenta, praevalide efficaciterque imputes eius largissimam persolutionem iustitiae, perinde ac si a me ipso praestita esset: illa me orna, iustifica et absolve, et porro etiam vita inde proveniente dona, et bea. Munda aut ablue me ô Pater, filii tui mihi hîc a dextris astantis et patrocinantis, preciosissimo sanguine, ab omnibus debitis ac peccatis


1770. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

illa me orna, iustifica et absolve, et porro etiam vita inde proveniente dona, et bea. Munda aut ablue me ô Pater, filii tui mihi hîc a dextris astantis et patrocinantis, preciosissimo sanguine, ab omnibus debitis ac peccatis meis. Acceptila ô Pater benignissime, aut acceptam ferto mihi persolutionem debiti iustitiae, ob hanc alienam mei causa factam imputatamque mihi iustitiae persolutionem, perinde ac si ego ipse revera tibi eam largissime cumulatissimeque praestitissem: cum ego eam tantum imaginarie, dum mihi imputatur, praestiterim: atque ita meum debitum ac chirographum


1771. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

Munda aut ablue me ô Pater, filii tui mihi hîc a dextris astantis et patrocinantis, preciosissimo sanguine, ab omnibus debitis ac peccatis meis. Acceptila ô Pater benignissime, aut acceptam ferto mihi persolutionem debiti iustitiae, ob hanc alienam mei causa factam imputatamque mihi iustitiae persolutionem, perinde ac si ego ipse revera tibi eam largissime cumulatissimeque praestitissem: cum ego eam tantum imaginarie, dum mihi imputatur, praestiterim: atque ita meum debitum ac chirographum condona et dele, cruci filii tui affixum. Reconciliare ac propitiare mihi, preciosissimo sanguine,


1772. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

Pater: et testimonium spiritui nostro dante, quod filii Dei simus. Sic peragitur nostra Theologica acceptilatio, imputatio iustitiae, iustificatio, debiti peccatorumve condonatio et acceptatio, aut cum Deo reconciliatio, eiusque propitiatio. At contra seductores, contempto sufficientissimo merito, persolutione, aut imputativa iustitia ipsius filii Dei, conantur suis bullis, iustitia meritorum sanctorum, et operum supererogationis monachorum in miseros peccatores pro data pecunia transferre: voluntque Deum illam eis imputare, et ob eam ipsos eorumque persolutionem acceptilare, eorumque


1773. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

contempto sufficientissimo merito, persolutione, aut imputativa iustitia ipsius filii Dei, conantur suis bullis, iustitia meritorum sanctorum, et operum supererogationis monachorum in miseros peccatores pro data pecunia transferre: voluntque Deum illam eis imputare, et ob eam ipsos eorumque persolutionem acceptilare, eorumque peccata remittere, eosque (ut vulgari verbo utar) quitare, aut quietare. Hic etiam horrendus ipsorum furor et caecitas diligentissime observandus ac expendendus est, quod dum imputativam iustitiam ut falsam et absurdam contemnunt ac condemnant, nihil aliud quam


1774. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

in nos per imputationem transcribi, nosve ea vere iustificari negant, interim plenis buccis ac bullis, hominum iustitias nobis venditant, transcribunt et imputant, eorumque imputatione nos iustificari et salvari volunt. Acceptationi, et verbo Acceptandi, est valde vicina loquutio Accipere personam. est enim gratis, ac quasi praeter ius alicui favere. Sic enim etiam pater caelestis nos perditos filios, praeter meritum nostrum ac ius, ob passionem unigeniti, inter filios suos recipit, adoptat ac diligit. Ut vero tanto plus lucis ac certitudinis explicationi huius locutionis et rei


1775. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 23 | Paragraph | SubSect | Section]

rebus sacris agendis, vestitus, musica, pulsus, lectiones, ordo partium ac caeremoniarum in concionibus et sacramentis administrandis, in coniungendis novis nuptis, et similibus: in quibus tamen omnibus rebus utilis aliquis delectus adhiberi potest ac debet; habita ratione hominum, temporum et personarum, aliarumque circumstantiarum. In hisce enim rebus habet Ecclesia suam quandam libertatem ordinandi, instituendi, ac mutandi. Verum nihilominus ea libertas est ad hasce conditiones legesque astricta, quas Paulus hac Regula 1. Corinth. 14 complectitur: Omnia fiant decenter, ordine, et ad


1776. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 24 | Paragraph | SubSect | Section]

etiamsi sit alienus a vera religione, ut hisce temporibus Monarchis: et quod Ecclesia ei teneatur obedire. item quod pia salutariaque Adiaphora in gratiam hominum recte mutari queant: et denique, quod in institutione ac mutatione caeremoniarum possit externa pax seu ventris aedificatio apud persequutores quaeri. Qui perniciosissimus error copiose a me in Adiaphoricis scriptis est refutatus. Valet hic etiam plurimum Medica illa et politica Regula: Omnis mutatio periculosa. Non enim facile fit mutatio rituum sine scandalo apud imbecillos, et specie levitatis aut ambitionis apud


1777. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

porro etiam in NOVI. Hoc igitut nunc tantum breviter observetur, quod cum Deus dicitur Agnoscere aliquem, significat eum amare, fovere, tueri. Amos tertio, Psalmo primo, et trigesimoprimo. Notis enim ac familiaribus favemus. Agnoscere porro faciem in iudicio, est idem quod suscipere personam: de qua re in voce PERSONA. ALA, ab avibus sumpta metaphora, varias habet significationes. ut Exodi 19: Portavi te super alas aquilarum: id est, summa clementia gestavi ac fovi te, sicut aquilae suos pullos gestant: Psalmo decimoseptimo, et Deuteronomii trigesimosecundo:


1778. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 26 | Paragraph | SubSect | Section]

nunc tantum breviter observetur, quod cum Deus dicitur Agnoscere aliquem, significat eum amare, fovere, tueri. Amos tertio, Psalmo primo, et trigesimoprimo. Notis enim ac familiaribus favemus. Agnoscere porro faciem in iudicio, est idem quod suscipere personam: de qua re in voce PERSONA. ALA, ab avibus sumpta metaphora, varias habet significationes. ut Exodi 19: Portavi te super alas aquilarum: id est, summa clementia gestavi ac fovi te, sicut aquilae suos pullos gestant: Psalmo decimoseptimo, et Deuteronomii trigesimosecundo: Sub umbra alarum tuarum


1779. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

observandum est, non dici in Proverbiis incertam esse viam viri cum Alma, adolescentula, aut virgine: sed in Alma, id est, amor erga Almam aut virginem. Ex hisce omnibus liquido patet, rectissime in Isa. per ALMAM, virginem exponi, quae sit conceptura et paritura verum Emanuelem Meschiam, qui et persona et officio est Deus nobiscum: id est, cum ipse per se est revera Deus nobiscum habitans, ac carnem gestans, tum etiam patrem nobis adducens ac propitium faciens. Quo denique et illud recte adduci posset, quod prius oblitus sum dicere, quod ipsemet Propheta testatur illud miraculum


1780. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 30 | Paragraph | SubSect | Section]

vivere ac versari. Ambulare per fidem, non per speciem, 2. Corinth. 5 est syncere, ac in timore Dei, non externo fuco. Dicitur et Deus ambulare in populo, cum nobis adest, ac benefacit, Levit. 26, Deut. 23. Ambulare in latitudine, Psal. 119, est, respirare, liberum esse a persequutione, et bona conscientia agere. Ambulare iustitiam ante pios, Psal. 85. pro, pii sectabuntur iustitiam, vel potius Deus ipsos ducet in omnem veritatem ac iustitiam, sicut si ipsa iustitia eis viam rectam praeiret, aut etiam praeluceret. Ambulare circumquaque impios,


1781. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

erant dicati aut consecrati, aut quorum etiam iusto iudicio seu iustitia ad poenam suppliciumque ob aliquod tetrum scelus debebantur. Ideoque quo illos facinorosos ac pollutos veluti ad deos ablegarent, proscribebant eos veteres, uti cuivis liceret ipsos interficere. Anathem a igitur est res aut persona Deo obligata aut addicta, sive quia ei ab hominibus est pietatis causa oblata, sive quia iustitia Dei tales ob singularia aliqua piacula veluti in suos carceres poenasque abripuit, comprobante et declarante id etiam hominum sententia, ut fit in excommunicationibus. Duplici enim de causa


1782. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

Psal. 86, pro verna: id est, tibi prorsus addictus. ANGARIARE verbum, significat aliquem cogere, aut adigere ad aliquid molestum ac laboriosum, idque plerunque praeter ius, sed tamen sub praetextu publici iuris, autoritatisue. Venit autem inde, quod teste Suida angari Persis dicebantur publici aut regii nuncii, qui magna festinatione publicas literas, quo opus erat, perferre cogebantur. Illis igitur regia potestate severissimoque mandato licebat, quosuis vel homines, vel iumenta, rhedas aut naves arripere, eisque ad approperandum suum cursum ferendâve onera


1783. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 35 | Paragraph | SubSect | Section]

quidam singularis adversarius filii Dei, quem novum Testamentum, et praesertim Iohannes in sua Epistola cap. 2 et 4, vocat Antichristum. Definit autem eum ita, ut dicat, Antichristum esse eum qui neget IESUM esse CHRISTUM, et qui neget IESUM CHRISTUM venisse in carnem: id est, qui personae IESU adimatregnum et sacerdotium. quorum utrumque sub voce Meschiae aut Christi comprehenditur. Adimit autem Antichristus Romanus IESU sacerdotium, primum dum non solum eum verbumque eius audiendum esse contendit. Secundo dum eum solum pro nobis sacrificasse, aut plene perlitasse non


1784. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

tamquam iniusto, quia eorum invocationem et ieiunia negligit. Sumpta est loquutio a forensi more, ubi partes coram sibi invicem, ac in faciem sistere coguntur. APOSTOLUS, ablegatus, ab ἀποστέλλειν, perinde ut a legando legatus, dicitur persona divinitus ac immediate in Novo testamento vocata, ad docendam doctrinam caelestem, et administranda Sacramenta ubique per orbem terrarum, habens testimonium Spiritus sancti quod in doctrina perseveranter errare non possit. Tales Apostoli proprie fuerunt tantum illi duodecim, qui cum


1785. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 36 | Paragraph | SubSect | Section]

ἀποστέλλειν, perinde ut a legando legatus, dicitur persona divinitus ac immediate in Novo testamento vocata, ad docendam doctrinam caelestem, et administranda Sacramenta ubique per orbem terrarum, habens testimonium Spiritus sancti quod in doctrina perseveranter errare non possit. Tales Apostoli proprie fuerunt tantum illi duodecim, qui cum Christo sunt versati, et Paulus. Ideo autem sunt sic a Christo vocati Luc. 6, quia fuerunt legati quidam a Christo, Matth. et Mar. ultimo in orbem universum ablegati, ut ubique de Christo testarentur,


1786. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

Euphrates: sed Psal. 107, ipsum mare. Facere opus in aquis multis, significat negociationem in mari exercere. Contra Hortus sine aqua pro sterili ponitur, Isa. 1. Aquae superbae, Psal. 124, sunt aquae maximo impetu et vehementia fluentes. Significat autem persequutores potentes et acres. Et mox, Torrens ac flumina. Divisio aquae, 2 Sam. 5. Divisit Dominus hostes meos per manum meam, tanquam divisionem aquae: id est, sicut aqua effusa in diversas partes dispergitur, unaquaque parte fluente in locum sibi declivem aut pronum, nec amplius


1787. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 38 | Paragraph | SubSect | Section]

Exodi 19. pro, benignissime gestavi ac fovi. sic enim aquilae suos pullos gestant. Vel, etiam sic per ardua vos traduxi, sicut aquilae suos pullos in altum prae aliis avibus subvehunt. A velocitate aquilae et illud ducitur Iere. 4, Velociores aquilis sunt equi eius. Sic et Thren. 4, persequutores dicuntur velociores aquilis. A vivacitate aquilae, Psal. 103. dicitur renovari piorum iuventus, ut aquilae: id est, subinde corroborari, et etiam liberari pios in omnibus difficultatibus, ut videantur subinde


1788. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

honore dignum: pro, honorare. 1. Tim. 6. et 1. Thess. 5. Arbitrari aliquem ut hostem: pro hostiliter cum eo agere. 2. Thess. 3. Arbitrari omne gaudium: Iac. 1. Fratres, omne gaudium existimate aut arbitremini, cum inciditis intentationes diversas: id est, plene gaudete de cruce, persequutionibus et probationibus. 1. Tim. 1. Arbitratus est me Dominus fidelem: id est, reipsa talem me effecit. Ratio huius loquutionis est, quia iis quae per rapinam consequimur, temere ac pro libitu abutimur: at contra, quae magno precio aut sudore consequimur, iis parce fruimur, perinde


1789. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 42 | Paragraph | SubSect | Section]

Ieremiae 48, Civitates ascenderunt Psal. 102. Ne facias me ascendere in dimidio dierum meorum. Sic ferme dicit Deus ad Iacobum, Gen 46, Faciam te ascendere: id est, mori. Ponitur et pro abire, Num. 16. Ut ascendere â tabernaculis Kore. 1. Sam. 14, Ascendit Saul, nec persequutus est Philystim. Ascendere lectum, et descendere, aegrotare, et convalescere est: 2 Reg. 1. Aliud est, ascendisti lectum patris tui, Gen, 49: id est, contaminasti, violata noverca. Ascendere super cor alicuius, est cogitare. Ezech. 38 Psal. 86. Isa. 65. et


1790. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 43 | Paragraph | SubSect | Section]

23: pro, omnes videbantur similes dueibus, habebant speciem ac dignitatem ducum. Sic 2. Sam. 23. Percussit Aegyptium, virum aspectus, id est, terribilem et formidabilem. Sic ferme Germani, Ein ansenliche Person. Aspectus alicuius usque ad fines terrae, Danielis 4, pro conspiciebatur. Aspectu bona, id est, elegans, formosa. Gen. 12 26. Ester 1. Danielis 1. Verum de hisce phrasibus aliquid etiam in verbis Respicere et Videre adiicietur. ASPIS, vox etiam in Sacris


1791. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 56 | Paragraph | SubSect | Section]

huius vitae est, seu incommode victitantium: qui saepe qualicunque potu ac victu contenti esse coguntur. Aliqui intelligunt sedulitatem Christi in praestanda patri obedientia, et peragendo eius opere denotari: et esse allusionem ad morem militum, festinantium in caedem hostium, quos ita avide persequuntur, ut licet esuriant, sitiant ac defatigati sint, tamen non divertant ad locum, ubi se commode reficiant, sed obiter in via hauriant ex aliquo torrente aut sordida lacuna, unde sese reficiant. Bibere urinam. 2. Reg 18, et Esaiae 36, significat summa mala egestatis et famis perpeti:


1792. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 56 | Paragraph | SubSect | Section]

vox haec accipitur Esaiae 36. 37. 2. Reg. 19. Sic Esaiae 5 eloquium Dei blasphemari dicitur. Sic Matth. 9 et Marc. 9, cogitant Iudaei blasphemare Christum, cum offert cuidam remissionem peccatorum, quia ea ratione sibi divinam autoritatem tribuebat. Act. 26 dicit Paulus, se Christianos persequendo, multos compulisse blasphemare Deum: sic eorum abnegationes vocans. Aliquando tamen Blasphemia etiam maledictum contra veros doctores dicitur: ut Rom. 3. 1. Corinth. 4. quia etiam talia maledicta simpliciter in Dei contumeliam vergunt. Inter blasphemias autem distinguit Christus


1793. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 56 | Paragraph | SubSect | Section]

Christus Mar. 3. et dicit, omnes alias esse expiabiles, aut remissibiles, praeter eam quae fiat in Spiritum S. quae est (ut plerique intelligunt) agnitam veritatem sponte ac pertinaciter vituperare, sive reclamare, aut agnitos errores tueri. Dicitur autem Blasphemia in spiritu quia eius personae est proprium doctrinam propagare, et ducere in omnem veritatem: quare obloquens veritati, Spiritui S. maledicit. Paulus dicit 1. Timoth. 1, se fuisse blasphemum in Christum et Ecclesiam: sed condonatum sibi id crimen, qui insciens fecerit. Sunt vero varii blasphemandi modi. nam etiam


1794. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

eis os obturant, sicut in Germania ferocibus caballis. Quod ergo ibi dicit Paulus, Num Deo sunt curae boves? intelligit de summo gradu, Deum non potissimum huc respexisse illo mandato, nec praecipuam ei curam esse boum: sed potius suorum ministrorum, syncerorum doctorum. In malam partem, pro persequutoribus accipitur. Psal. 22: Circundederunt me boves multi, tauri Basan obsederunt me. Arare bove et asino, ut supra exposui, significat, non servare in rebus legitimum ordinem ac proportionem. In Proverbiis dicitur, Iuvenis sequitur adulteram, sicut bos ad mactationem.


1795. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 60 | Paragraph | SubSect | Section]

CALCHAMENTA, aut Calcei pedum, figurate varie accipiuntur. Primum synecdochice, pro quavis re vili. Sic Amos 2 et 8, teste Hieronymo, accusantur impii, quod emant aut vendant pauperes pro calceamentis: sive intelligas, quod ipsas personas tam viles habuerint, sive quod causas tam tenui corruptela inducti subverterint. Hinc de vilissimo ac sordidissimo ministerio dicitur, Calceos alicui gestare aut solvere, Matt. 3, et Mar. 1: quod facere Christo, negat se esse dignum Baptista. Sic Latinis Matulam porrigere, et


1796. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]

hac allegoria usus est, inquiens: Excitare, excitare Ierusalem, quae bibisti de manu Iehovae calicem ardentis indignationis eius feces calicis toxici bibisti, suxisti. En ego pono Ierusalem calicem soporis omnibus populis per circuitum: Zach. 12: id est, efficiam ut Ierusalem sit exitio suis persequutoribus. me illos ob Iaesam Ierusalem puniente. Tametsi ibi de spirituali salutarique expugnatione gentium per Meschiam agatur. Huc et calix Babylonicus, de quo in Scripturis dicitur, referatur. Frequens enim mentio est Babylonici calicis, in Prophetis active ac passive accepti: quo


1797. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

est, tam crudeliter Israelitas affligat? Eccles. 9. Melior est canis vivus quam leo mortuus: id est, res vilissima viva. Iob. 30, Quorum patres sprevissem ponere cum canibus gregis mei. Canem mortuum persequi, 1. Sam. 24. 2. Sam. 9. Respexisti super canem mortuum, similem mei. ubi itidem ponitur pro re vilissima. In eodem sensu est et Matth. 15. Non est bonum sumere panem filiorum, et proiicere canibus. Usitatum porro est in omnibus ferme linguis ac gentibus, ut canis vilem ac ociosum


1798. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus, intelligit prorsus indignos, impios et prophanos, Matth. 7. Idem valet ferme illud Panem filiorum dare canibus, Matt. 15. Tametsi in priori loco ipsemet Dominus addens, Ne conversi lacerent vos, indicet, se loqui non tantum de indignis, sed etiam ingratis, atque adeo obstinatissimis persequutorib. piorum. Canis vivus melior est leone mortuo, Eccles. 9. videtur impiorum sententiam referre, qui mortuis nihil vitae aut boni restare arbitrantur. CANICIES pro senectute, aut sene, Gen. 42, Descendere facietis caniciem meam ad inferos: pro, facietis me nunc senem


1799. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

Tim. 3, Captivantes mulierculas. Sic quoque 2. Corint. 10, Captivam ducimus omnem cogitationem ad obediendum Christo: ubi iterum in bonam partem accipitur. Hanc sermonis captivitatem exprimit illa celebris pictura Gallici Herculis. Capi aliquem in consiliis suis. Psalm. 10. Prae superbia persequitur impius pauperes, capiantur in cogitationibus quas cogitant: id est, laquei et fraudes quas struunt piis, sint ipsismet exitio. Hoc dictum etiam Paulus citat, inquiens: Qui capit sapientem in consiliis. Est idem prorsus cum proverbio, Incidere in foveam, quam fecit. Capiam domum


1800. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

Esaiae 14: id est, principes familiarum. Caput magnorum, 2. Sam. 23, pro primis principum vel magnatum. Statuite Nabot in capite populi, 1. Reg. 21: pro, inter primates sive primores populi. Caput circumdantium me, perversitas labii sui operiat eum, Psalm. 140. pro, mendacium principis persequutorum obruat ipsum. Percutiet caput super terram multam, Psal. 110. id est, praepotentes tyrannos late regnantes. Errare fecit capita populi instar ebrii, Iob. 12. id est, summos gubernatores reddit incertos, quid agendum aut omittendum sit in summis meis difficultatibus.


1801. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 63 | Paragraph | SubSect | Section]

capita vestra. Ponet te Iehova in caput, non in caudam, Deut. 21. pro faciet te principem ut sis semper superior, nunquam inferior. Posuisti me in caput gentium, Psal. 18: id est fecisti me regem gentium. Sic 2. Sam. 22, Custodisti me in caput gentium: pro, conservasti me a tot persequutionibus Saulis et aliorum, donec fierem rex. Idem valet In capite, aut Caput esse, 1. Par. 4. 29. 2. Par. 20. Certe nobiscum est in caput Deus ille, 2. Par. 31. pro, Dux noster est. Imposueras hominem super caput nostrum, Psal. 66. id est constitueras super nos


1802. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 66 | Paragraph | SubSect | Section]

praesertim in elementis religionis Christianae: et quidem talem, quae fiat voce, atque adeo subinde reposcente praeceptore aut doctore ab auditore, ea quae antea illi tradiderat. Venit autem a κατὰ et ἦχος, quasi dicas personare aut circumsonare, quod talem institutionem necesse est summa fide et assiduitate tradere. Cicero id pulchre Latina voce initio Officiorum expressisse videtur, cum ait: Utile est tuas aures talibus vocib. undique circumsonari. Est igitur Catechismus, elementaris institutio Christianae


1803. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 67 | Paragraph | SubSect | Section]

Via, quae saepe significat certam rationem aut modum aliquid agendi, ipsam regulam de genere toto, non de individuis ac singularibus, quae vel foris nobis proponitur ab alio, vel a nobis in animo habitualiter, vel in memoria habetur et circumfertur. Tum porro et vox Stare, non praxin, sed perseverantem permansionem in aliquo significat. Denique cathedra et sedere plerumque doctorum vel iudicum est. Hic vero (ut ex sequenti Antithesi apparet) de doctrina agitur. Quare Cathedra derisorum, hic falsa doctrina est: et sedere in ea, est eam docere. Dicitur autem Derisorum,


1804. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

in primis in novo Testamento, significat seductores: qui dum facere volunt ex sua functione ac doctrina quaestum, corrumpere eam coguntur. Nam vera doctrina nec per se quaestuosa est, ut quae omnia a doctoribus in solum Christum transferat: nec mundo ac potentibus grata, nec denique tristi persequutione multiplicique afflictione caret. Quare dum eam seductores ad mundi gustum aut palatum attemperant, necessario illam falsificant. Sic Paulus dicit 2. Cor. 2. Non enim sumus, ut plerique cauponantes sermonem Dei. Et mox 4 dicitur. Non sumus


1805. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

et 2. Samuel. 2, Ponens pedes meos ut cervarum: id est, faciens me velocissimum, sive fugiendus sive sequendus sit hostis. Sic et Homerus suum Achillem, aliosque bellatores a velocitate praedicat. Sic populares mei sibi invicem imprecantur in obtestationibus: Ita hostem fugiendo effugias, et persequendo consequaris. Cerva ad torrentes, Psal. 42. Sicut cervus ad torrentes aquarum glocitat, ita anima mea ad te Deus: quia cervi cursu fatigati vehementer sitiunt. Solent etiam certo anni tempore valde sitire. Cervus pro superbo et iniusto poni videtur Psal.


1806. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 69 | Paragraph | SubSect | Section]

coguntur dare συγγραφὴν, ut sit scriptum testimonium suae obligationis. Hoc igitur chirographum est lex, et propria conscientia, quae testatur de peccatis et reatu nostro. Sicut porro lacerato chirographo tollitur obligatio: ita et Christus pro nobis persoluens, nosque a peccatis, reatu et poenis liberans, dicitur nostrum chirographum cruci affixisse: id est, malam nostram conscientiam, et ipsam legem Dei nos accusantem, suo modo abrogasse. Haec vero chirographi abolitio, et affixio ad crucem, in eo consistit, quod sicut antea tum lex clamabat,


1807. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 69 | Paragraph | SubSect | Section]

tum nostra conscientia confitebatur, nos ei ac iustitiae Dei ingentem quandam summam debere, nempe tum perfectissimam obedientiam, tum et plenissimam depensionem poenarum, pro omnibus nostris peccatis, seu aeternum supplicium: ita nunc contra Christus sua largissima obedientia ac poenarum persolutione, adeo legi iustitiaeque Dei abundanter satisfecit, ut eam insuper nobis obaeratam obnoxiamque reddiderit, ut sicut illa prius a nobis exegit debitum iustitiae ac poenas: ita nos contra nunc freti iustitia Christi, ab illa vitam aeternam, tanquam verum debitum, optimo iure flagitemus,


1808. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

Meschias ac servator mundi, toties a Deo per patriarchas et prophetas promissus: an huic subiecto aut viro conveniat illud praedicatum vel dignitas. Iudaei id negabant. At ipse Dominus, eiusque Apostoli contra monstrabant, omnes promissiones, et descriptiones veteris Testamenti de Messia, huic personae convenire, ac in ea impletas esse. Inde tam crebrae citationes et applicationes veterum prophetiarum, ad hunc IESUM, et eius facta, et ad alias eius circumstantias. Sic igitur et Iohannes Capite 20 testatur: ideo esse illa omnia scripta ut credant IESUM esse Christum, filium Dei: id


1809. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

perducere, et ad eius dexteram considere. Agnoscere Christum, Iohan. 17, est vera fide agnoscere, quod hic sit verus Dei filius, propter nos incarnatus, passus, resuscitatus, et in caelestem gloriam sublatus ac glorificatus. Idem significat et Manere ac esse in Christo, nempe in tali fide perseverare, eaque beneficia Christi apprehendere: Rom. 16. Gal. 1. Christum induere, Galat. 3. Quotquot baptizati estis, Christum induistis: est per fidem fieri participem omnium beneficiorum Christi, atque adeo et membrum eius fieri, et denique ab eodem per Spiritum sanctum renovari. In


1810. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

nasciturus erat, Genesis 22 Item semen Isaaci, Gen. 26. Semen Iacobi, Genesis 28. Homo quia naturam humanam Messias erat assumpturus, Gen. quarto: Possedi virum per Deum. nam Eva putabat istum suum filium esse illud semen promissum, quod esset serpenti caput contriturum. Verum erat in persona, non erat in promissione. Psalmo 87. Et de Sion dicetur homo, et homo natus est in ea. Filius hominis. Daniel. 7. Quasi filius hominis veniebat. Dan. 10. Quasi similitudo filii hominis tetigit labia mea. Item rursum tetigit me quasi visio hominis, et confortavit me. Vir, Zach. 6.


1811. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus salvator meus, et salus mea Esaiae 12. Ecce Deus salvator meus. Appellatio Messiae, quae utrique naturae convenit, est עמנואל Immanuel. Esaiae 7. Vocabis nomen eius Immanuel, id est nobiscum Deus. idque ob duas naturas, quibus haec persona est praedita: divina nimirum, et humana. Esaiae 8. Erit extensio alarum eius (regis Assyriorum) implens latitudinem terrae tuae, o Immanuel: id est, Deus puniet terram, in qua est exhibendus Messias. Appellationes Messiae, quae officium eius complectuntur, sunt


1812. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

eos. Item Exodi 23. 32. 33. Ita angelus Iehova dicitur ipse Iehova, Iudi. 6. Primum enim ponitur: Apparuit Gideoni angelus Iehova. Postea adiicitur: Respiciens ad eum Iehova, ait. Item: Dixit ei Iehova, Ego ero tecum. Certum autem est, appellationem Iehovae tantum convenire Deo: et secundae personae tribuitur, quia is duxit populum Israeliticum. Angelus testamenti, Malach. 3, Statim veniet ad templum suum dominator, quem vos quaeritis: et angelus testamenti, quem vos vultis. id est, promissus Messias. Stella ex Iacob Numer. 24. Orietur stella ex Iacob. Vocatur autem stella,


1813. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei dicitur propter substantiam Est enim natura Deus, ab aeterno a patre genitus: nec accepit in mundo primum eam naturam, sed de caelo veniens, eam in mundum attulit: nec mutavit eam, sed mirando et in explicabili foedere cum natura humana copulavit, seu univit. Estque distincta et subsistens persona a patre. Loca superius annotata sunt. Vocantur autem et credentes in Christum, filii Dei: verum longe alia ratione, nempe adoptione, gratia ac remissione peccatorum propter Christum. Ioh. 1. Dedit eis potestatem filios Dei fieri, qui credunt in nomen eius. Et huc pertinet illa periphrasis


1814. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 72 | Paragraph | SubSect | Section]

in promissam terram perduxit, ac sorte possessiones distribuit) typus Christi, sicut multi probati Scriptores monuerunt. Idem nomen in veteri Testamento alii quoque habuerunt. Sed ea de re peritorum libri cognoscantur. Nobis enim in hac materia non est animus, copiosius aut scrupulosius ista persequi. Messias Hebraeum est vocabulum, quod exprimitur voce graeca Christus: Ioh. 14. et significat unctum, estque officii ac honoris appellatio. Nam in politia Mosaica tum sacerdotes summi, tum reges, nempe duo summa capita Ecclesiastico et politico regimine, solebant fragranti unguento,


1815. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus meus et Deus meus: quia est ὁμοούσιος et coaeternus patri ac spiritui sancto. est igitur substantiae vocabulum. Logos seu verbum a Iohanne evangelista nuncupatur, ut apparet, respectu nostri: nempe propter hoc insigne officium, quod fuit persona proferens ex arcano consilio Dei, decretum de remissione peccatorum, ac docens de veris Dei cultibus. Subiungit enim: Unigenitus qui est in sinu patris, ipse enarravit nobis. Iohan. 1. pater e caelo clamans, iubet hunc audiri: ergo est Ecclesiae doctor. Et videtur Iohannes hanc vocem ex


1816. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

τὴν ἀρχὴν ὅ, τι καὶ λαλῶ ὑμῖν. Principium quod loquor vobis. Ordinat praeterea ministerium, in eoque se praesentem atque efficacem fore testatur. Est autem ὑφιστάμενος, non vox evanescens, persona a patre et spiritu sancto distincta, coessentialis et coaeterna. Basilius et Augustinus autumant, eum respectu patris dici λόγον, quia sit cogitatione genitus, communicata essentia divina: perinde ut sermo in homine cogitatione gignitur, estque


1817. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 73 | Paragraph | SubSect | Section]

quod a Deo ad liberandos homines e carcere peccati et mortis sit missus, sicut audivimus angelum nomen Iesu interpretatum esse. Immanuel, hoc est nobiscum Deus, Matthaei primo dicitur, tum propter essentiam, tum propter officium. nam, Verbum caro factum est, inquit Iohannes: hoc est, in una persona Christi unitae sunt divina et humana natura. Deinde, habitat etiam in nobis hominibus, et est efficax: Iohan. 1. Lux mundi Iohannis 8. 12. Ego, inquit, sum lux mundi: qui sequitur me, non ambulat in tenebris, sed habebit lumen vitae. Sic et Iohannes capite primo explicat: Erat lux


1818. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

humana vita nullum est quam hoc. Iohannis octavo interrogatus Christus a Pharisaeis, Tu quis es? respondet: Principium, quod et loquor vobis. Est autem τὴν ἀρχὴν, phrasis continens seriam asseverationem. Prorsus ille ipse sum, qui loquor vobis: sum persona cuius officium fuit, et nunc est, ut caelestem doctrinam vobis adnunciem, ac videtur ad etymologiam vocabuli τὸν λόγον alludere. Nam de suo ministerio, eloquendi audita a patre, multa in eo loco disserit. Periphrasi Messiae utuntur discipuli


1819. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 74 | Paragraph | SubSect | Section]

factis miraculosis, et doctrinae genere. Et haec de nominibus Christi hoc loco breviter commemorare libuit, eo quod insignes doctrinas lectoribus piis proponant. Apostoli Christum fere iisdem nominibus denotant, quibus in Evangelica historia nuncupatur, quorum alia substantiam, alia officium personae declarant, alia vero utrunque complectuntur. Iesum Christum Deum et Dominum dici, supra est commemoratum. Filius Dei passim appellatur ab Apostolis, maxime vero Act. 8. 9. 13. Roman. 1. 8. Galat. 4. 1. Iohan. 1. 5. 2. Petr. 1. Hebr. 1. 4. 5. Estque hoc nomen substantiae. Vocantur etiam


1820. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]

iam gladium gestantibus accipiatur. Cingi etiam cingulo significat, armatum et paratum esse ad pugnam, esse strenuum bellatorem. Sic Esaiae 11 dicitur, cingulum lumborum Christi fore iustitiam, quasi ille hoc gladio potissimum vincat suos adversarios: quod et fecit. nam praestita persolutaque Deo pro nobis debita iustitia obedientiae ac passionis, legem, iram Dei et satanam expugnavit: qui ob peccatum aut iniustitiam nostram contra nos grassabantur. Contra Resolvere baltheum, est deponere gladium, aut etiam imbellem fieri. ut Esaiae 25. Ego discingam coram te reges: id


1821. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 78 | Paragraph | SubSect | Section]

Vaevobis legisperitis, qui tulistis clavem scientiae: ipsi non introistis, et eos qui introibant prohibuistis. id est, vobis solis rapuistis ius docendi veram viam ad vitam aeternam: et tamen nec ipsi eam ingredimini, nec auditoribus eam monstratis: imo etiam volentibus eam in gredi, vestris persequutionibus ac erroribus eis resistitis. CLAUDERE REGNUM CAELORUM dicuntur pii doctores, cum impoenitentibus hominibus iram Dei denunciant, aut etiam aliquos excommunicant. Dicuntur et pharisaei ac seductores claudere regnum caelorum, cum veram doctrinam impediunt aut corrumpunt.


1822. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 84 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Sic et collo pingui aut duro loqui, Psal. 75, superbia notatur. Collo alicuius aliquid mali moliri, magnitudinem calamitatum significat. ut Malach. 2. Ecce ego cogito malum super familiam istam, unde non auferetis collum vestrum. Sic Threm. 5. Super collum nostrum persecutionem passi sumus. Conferatur haec vox cum cervice supra exposita: quaedam enim phrases in utroque vocabulo, et sane in Hebraeo, saepe idem sunt. COLORUM spolia, Iud. 5, pro, vestimenta nobilissimis coloribus tincta: ut est purpura, hyacinthus, et similes.


1823. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

participarunt. Sic et κοινωνίαν ποιεῖσθαι, communionem facere, ambiguam significationem habet, tum ad dandum, Rom. 13. 2. Corinth. 8 et 9, tum ad accipiendum. ut Philip. 2. Communio passionum CHRISTI: id est, participatio crucis et persequutionum Christi. Nomen κοινωνία eodem modo ambigue accipitur. Sed 1. Corinth. 10, communionem corporis et sanguinis CHRISTI, certum est significare participationem. agit enim Paulus de eo, quod nemo possit simul participare de sacris idolorum,


1824. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

quam Actorum 2, ac significat soporem, stuporem, ac veluti carentiam sensuum, omnisque intelligentiae, et inopiam extremam consilii. Iactatum est apud Theologos dictum, Compunguntur nonnunquam et mali: id est, dolent. de suis malefactis. ut Achabus et Saul agnoscit se non recte agere, quod hic persequatur Davidem. CONCISUM id dicitur, quod quasi in parvas partes concisum aut discerptum est. Paulus igitur Philip. 3, alludens ad vocem circumcisionis, vocat pseudo apostolos aut Nazaraeos ex Iudaeis, qui de circumcisione gloriabantur, concisionem, non circumcisionem.


1825. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 88 | Paragraph | SubSect | Section]

obstruere, negato eis vicinorum hospitio aut transitu, ut necessario omnes caperentur a suis hostibus, eos tunc insectantib. Concludere [retibus] pisces, Luc. 5. Concludere etiam est, instructa acie conclusisque umbonibus invadere hostem. ut Psalm. 35. Profer hastam, et conclude contra persecutores meos. Sic etiam subeuntes muros solebant connexis umbonibus testudinem facere. Sic Psal. 63, Pinguedine sua clauserunt: id est, potentia et opibus suis nos undique premunt impii. Claudere etiam per metaphoram coarguere et convincere significat, quod ibi quoque reus


1826. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi seductor pergit contra veritatem furere, quantumvis adeo aperte convictus, ut eum propria conscientia redarguat ac condemnet. Rom. 5, condemnatio spiritualis opponitur iustificationi aut absolutioni: Iudicium ex uno in condemnationem. Pro exitio aut interitu temporario rei alievius, aut personae: ut Psal. 94. Sanguinem innocentem condemnabitis. Et Iob 10. Noli me condemnare. 1. Sam. 14. Quocunque Saul se vertebat, condemnabat: id est, hostes Israelitarum vincebat et perdebat. Pro exitio aeterno: Esaiae 50, et Rom. 8. Deus est qui iustificat aut liberat, quis


1827. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquem charitatem: id est, certo ac evidenti testimonio, vel potius re ipsa ostendere charitatem suam erga aliquem, aut etiam ipsum beneficium praestare. nam charitas, ibi ipsum beneficium ex charitate profectum, significare videtur. Confirmasti super me manum tuam, Psalm. 38, de dura ac perseverante afflictione accipitur, cum Dominus affligente manu diutius nos premit. Hinc pontificium sacram entum confirmationis, ubi illi per certas caeremonias unctionis, alapae, murmura verborum, putant sedare ampliorem gratiam Spiritus sancti, quatum perficiatur aut absolvatur eorum


1828. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 92 | Paragraph | SubSect | Section]

omnium nostrûm. Scriptum enim est: Laetare sterilis, quae non paris: erumpe et clama, quae non parturis: quoniam multi sunt filii desertae, magis quam eius quae habet virum. Nos igitur, fratres, secundum Isaac promissionis filii sumus. Sed quemadmodum tunc is qui secundum carnem genitus fuerat, persequebatur eum qui erat secundum spiritum: ita et nunc. Sed quid dicit Scriptura? Eiice ancillam, et filium eius. non enim haeres erit filius ancillae cum filio liberae. Nempe nos, fratres, non sumus ancillae filii, sed liberae. ¶ Huius loci summa aut scopus hîc esse videtur, quod sicut olim


1829. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 92 | Paragraph | SubSect | Section]

vero (ut ita dicam) uxor Dei, aut mater populi, nempe promissio, veniat e caelo, et gignat per gratiam: quia novus populus ex mera gratia vocatur, convertitur et iustificatur. Iam inter istas duas matres, et hosce duplices liberos aut populos, perinde esse acrem rixam, disputationem, ac etiam persequutionem, dum contendunt, utri sint germani filii Dei, ac haeredes: sicut et olim inter Saram et Agar, Isaacum ac Ismaelem fuit. Verum tandem olim esse divinitus sententiam latam, quae etiamnum valeat,


1830. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

praelucet oculus, ut commode ac in offense moveatur ac peragat omnia: ita et internus oculus, nempe fides cordis et agnitio Dei, praeluceat homini in spiritualibus actionibus et motibus. Sexto, Corporaliter, σωματικῶς, Coloss. 2 significat idem quod personaliter. nam σώματα corpora Graecis usitate personam significant: corporaliter igitur divinitas in homine Christo habitare dicitur, quia duae diversae naturae divinitas et humanitas, in Christo unam constituunt personam. Forte etiam allusio est aliqua


1831. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

nempe fides cordis et agnitio Dei, praeluceat homini in spiritualibus actionibus et motibus. Sexto, Corporaliter, σωματικῶς, Coloss. 2 significat idem quod personaliter. nam σώματα corpora Graecis usitate personam significant: corporaliter igitur divinitas in homine Christo habitare dicitur, quia duae diversae naturae divinitas et humanitas, in Christo unam constituunt personam. Forte etiam allusio est aliqua ad regum residentiam, qui alibi per suos ministros sunt aut agunt aliquid: alibi vero


1832. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

Coloss. 2 significat idem quod personaliter. nam σώματα corpora Graecis usitate personam significant: corporaliter igitur divinitas in homine Christo habitare dicitur, quia duae diversae naturae divinitas et humanitas, in Christo unam constituunt personam. Forte etiam allusio est aliqua ad regum residentiam, qui alibi per suos ministros sunt aut agunt aliquid: alibi vero corporaliter aut personaliter resident. Sic non habitat divinitas in sanctis angeli aut piis, sed tantum ut in templo ac domo sua. Septimo, Corpus opponitur umbrae. inde


1833. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 106 | Paragraph | SubSect | Section]

corporaliter igitur divinitas in homine Christo habitare dicitur, quia duae diversae naturae divinitas et humanitas, in Christo unam constituunt personam. Forte etiam allusio est aliqua ad regum residentiam, qui alibi per suos ministros sunt aut agunt aliquid: alibi vero corporaliter aut personaliter resident. Sic non habitat divinitas in sanctis angeli aut piis, sed tantum ut in templo ac domo sua. Septimo, Corpus opponitur umbrae. inde fit, ut sicut caeremoniae erant tantum umbrae, aut etiam picturae, vel typi quidam rerum divinarum: ita contra dicitur Christus Col. 2, esse


1834. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 108 | Paragraph | SubSect | Section]

ac meritum Christi per metonymiam significat. ut 1. Corint. 1. Sermo crucis: id est, de passione Christi. Et, Ne evacuetur scandalum crucis. Item, gloriari in cruce Christi, Galat. 6. Et, Inimici crucis Christi, Phil. 3: pro, passionis ac doctrinae Christi. Denique Crux Christi etiam persecutionem significat. ut Galat. 6. Tantum ne cruce Christi prematur. Non nimium recedit ab hac significatione praedicta vox, cum Christus iubet suos sectatores mox tollere crucem. Intelligit enim, eos debere paratissimos esse ad ferendas omnigenas calamitates, propter veritatem, religionemque


1835. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 108 | Paragraph | SubSect | Section]

peccatis, ut sunt violationes humanarum traditiuncularum, summam religiosita tem ac diligentiam adhibere, cuiusmodi nunc est, putare esse grande piaculum, vel gustare solum carnes die veneris, aut in quadragesima: contra autem, in gravissimis peccatis, ut est studium falsae doctrinae, et persecutio piorum doctorum, securo ociosoque animo esse. Sumpta vero est locutio aut proverbium hoc inde, quod solemus lac aut alios liquores, si quid immundi in est, per pannum aliquem transfundere, ut transmisso puriore liquore sordes superius remaneant. Iam quid stultius esset, quam minimas


1836. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 110 | Paragraph | SubSect | Section]

id concedere velint: sed etiam unicum cymini granum in duas partes dividi, sibique suam partem dari flagitaverint. CYPRESSUS arbor crebro in Sacris literis nominatur, tum ob eximiam proceritatem, tum et ob ligni in aedificiis nobilitatem, Cant. 1. et alibi. CYRUS, rex Persarum, eversor Babylonis, et liberator populi Dei, non obscure aliquoties ipsum verum Meschiam ac liberatorem indicat, praesertim Esaiae 44 et 45. Sunt enim ibi quaedam nimium gloriosa epitheta et tituli, qui illi terreno Monarchae non optime convenire queunt, ut necessario sub eius nomine ac


1837. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 110 | Paragraph | SubSect | Section]

Persarum, eversor Babylonis, et liberator populi Dei, non obscure aliquoties ipsum verum Meschiam ac liberatorem indicat, praesertim Esaiae 44 et 45. Sunt enim ibi quaedam nimium gloriosa epitheta et tituli, qui illi terreno Monarchae non optime convenire queunt, ut necessario sub eius nomine ac persona de vero Meschia ac liberatore intelligi debeant. D DAEMONIUM, Graeca vox a scientia, ut volunt, deducta: significat in Sacris literis proprie ipsos pravos spiritus vel angelos, quos et Satanas et Diabolos vocamus. De hac igitur voce, vel potius


1838. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 112 | Paragraph | SubSect | Section]

nosque perinde coram Deo reos et poenis dignos reddunt, sicut aes alienum obaeratos facit obnoxios creditori. Deus quoque perinde a nobis flagitat satisfactionem pro admisso crimine, ac creditor flagitat solutionem debitorum. Nec deest etiam foenoris similitudo. Quanto enim diutius in peccato persistimus, tanto maius foenus seu augmentum poenae a nobis exigitur: sicut illud praeclarum citatur, Tarditatemque vindictae supplicii gravitate compensat. In hoc sensu vocantur Debitores Lucae 13 ii, super quos turris Siloa ceciderat: quos paulo ante peccatores dixerat. In novo sane


1839. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 114 | Paragraph | SubSect | Section]

aut iniquitates, Psal. 51: pro, tolli et penitus aboleri. Deleri autem peccata tali quadam phrasi, praesertim in Hebraeo, dicuntur, ac si in libro quodam essent omnia nostra malefacta aut debita diligenter a Deo adscripta, quae nunc expungi peteremus propter meritum aut persolutionem Christi. Genes. 17, cum Circumcisio mandatur, additur comminatio, quod qui illud foedus neglexerit, ex populo Dei delebitur. Quod alii de spirituali deletione intelligunt: quasi diceret, Desinet esse Christianus, non pertinebunt ad eum meae promissiones, non computabitur inter veros


1840. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 116 | Paragraph | SubSect | Section]

sequereris. Psal. 78. Davidem depost lactantes adduxit ut pasceret populum suum. Conversi estis depost Iehovam. Num. 14 pro, desiistis eum sequi. Sic et Soph. 1. Eosque qui retrocedunt depost Iehovam. Reverti aut averti de post aliquem: pro desinere eum sequi, aut etiam persequi Num. 32. Si revertamini depost eum. 1. Sam. 15. Aversus est depost me. 1. Reg. 19. Reversus est depost eum: pro, desiit eum sequi. DEPRAEDARI, perspicuam et usitatam habet significationem, de hostili violentia, spoliante miseros ac victos. Sed utitur hoc verbo Paulus


1841. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 117 | Paragraph | SubSect | Section]

Clausus et derelictus, quasi proverbiali quadam locutione, ultimae reliquiae populi aut gentis vocantur. Nam cum reliqui ab hostib. abducuntur, tum adhuc pauci aliqui restant vel in arcibus munitisûe locis clausi, vel alioqui in aliquib. solitudinibus aut latibulis relicti, quos hostis perscrutari non potuit. 1. Reg. 21, et 2. Reg. 9. Succidam clausum et derelictum in Israele. 2. Reg. 14. Non erat clausus, neque derelictus, neque qui auxiliaretur Israeli Sic dicitur, Defecit clausus et derelictus. Derelictio virgulti, rami, ac frondium, Isai. 17, sunt pauci fructus


1842. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 117 | Paragraph | SubSect | Section]

istius honestatis amorem ullum habentes. De illis dicitur Psal. 1. quod beatus sit qui in cathedra derisorum non sederit. Potissimum autem, meo iudicio, falsos doctores notat: quia doctores in cathedris sedent, illi sciunt se errare ac seducere, et nihil omnius in impio conatu perseverant, contemnentes Deum, omne eius verbum, et omnem fraternam admonitionem. Tales derisores prohibet Salomon Prover. 9, erudire: et Paulos iubet eos devitare, tanquam a sua propria conscientia condemnatos. Prov. 29. Viri derisionis illaqueat civitatem, vir autem iustus avertet iram.


1843. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt, quaeque Ecclesia ac religionem Christi pene funditus vastarunt et everterunt: ac denique de Interim, et adiunctis conatib. quibus Ecclesiae nostro tempore sunt vastatae. Forte autem maxima pars eius Prophetiae restat adhuc ante extremam diem implenda per novos aliquos errores, et adiunctas persecutiones. Memorabile autem est, quod propheta coniungit cessationem iugis sacrificii, cum illa abominatione desolationis: quia tum vera doctrina seu cognitio passionis Christi, quod est nostrum iuge sacrificium, eiusque praedicatio in talib. furorib. Satanae abolita fuit, tum et contrariae


1844. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 119 | Paragraph | SubSect | Section]

significat etiam tyrannice opprimere: sed in quarta coniugatione demum. Gen. 43. Ut devolvat se super nos. id est, pro libitu opprimat, omnia sibi rapiat, et nos in servitutem redigat. DEVITO, nihil habet (quod sciam) proprii in Sacris literis. Iubet autem Paulus devitare tum personas aliquas noxias, ut seductorem admonitum. Titum 3, tum prophana inaniloquia et quaestiones 2. Tim. 2. DEVORO, saepe idem significat quod comedo et consumo, de quo verbo supra. nam et ipse vetus interpres non raro verbum אכל Achal, quod


1845. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

testatur, cum inquit: Quoniam ipse est Deus noster, nos autem populus pascuae eius. Ponitur porro vox Dei אלהים Elohim, aliquando, et quidem valde crebro in Sacris literis, in plurali numero Dii, pro uno vero Deo. Quod proculdubio indicium est pluralitatis personarum. nam aliquando etiam verbum pluralis numeri ei nomini adiungitur. ut Gen. 1. Et dixit Dii, FACIAMUS hominem ad imaginem nostram, et similitudinem nostram. Huic autem longe pulcherrimo, et ab omnibus piis celebratissimo testimonio, adiiciamus cum gratiarum actione illud quoque, quod iam


1846. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

in creatione hominis Gen. 1 usurpasse, quandoquidem et in aliis Scripturae locis huc respiciendo, eiusdem verbi participium pluraliter de vero Deo creatore hominis ponens, plures ei factores attribuerit, et numerum pluralem cum singulari miscuerit: ut et unitatem essentiae, et pluralitatem personarum in Deo cupidis veritatis indicaret. Sic etiam Abrahamo tres apparent, et tamen ille tantum unum adorat: et mox totus sermo mixtim iam de uno, iam de tribus, iam in singulari, iam in plurali habetur, ut ea numeri alternatione ostendatur et unitas Dei, et trinitas personarum. Perfidi


1847. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 120 | Paragraph | SubSect | Section]

et pluralitatem personarum in Deo cupidis veritatis indicaret. Sic etiam Abrahamo tres apparent, et tamen ille tantum unum adorat: et mox totus sermo mixtim iam de uno, iam de tribus, iam in singulari, iam in plurali habetur, ut ea numeri alternatione ostendatur et unitas Dei, et trinitas personarum. Perfidi Iudaei, ut mysteriam Trinitatis eludant, dicunt honoris ac dignitatis cuiusdam gratia pluralem pro singulari usurpari: ut aliquando reges ac principes de se scribunt. sed non possunt dare exempla similia de aliis potentibus in Sacris literis. Tum porro ista consonantia plurium


1848. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

caeli et terrae, etc. Sed haec potius pro epithetis, dignitatem, potentiam, et admiranda Dei effecta, illustri quadam ratione describentibus, quam pro nominibus propriis accipi convenit. Quo quidem pacto dicere possemus, Cneum et Cornelium, et Scipionem, propria esse nomina eiusdem personae: at Tribunus, Imperator, victor, triumphator, gloria Reipub. et quae huiusmodi sunt, agnoscentur sane eiusdem personae appellationes, sed minus propriae, atque propter externas causas ascititiae. Quoties proinde legis, Haec dicit Dominus, haec dicit qui est, haec dicit fortis, Dominus


1849. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

quadam ratione describentibus, quam pro nominibus propriis accipi convenit. Quo quidem pacto dicere possemus, Cneum et Cornelium, et Scipionem, propria esse nomina eiusdem personae: at Tribunus, Imperator, victor, triumphator, gloria Reipub. et quae huiusmodi sunt, agnoscentur sane eiusdem personae appellationes, sed minus propriae, atque propter externas causas ascititiae. Quoties proinde legis, Haec dicit Dominus, haec dicit qui est, haec dicit fortis, Dominus exercituum, omnipotens Deus caeli, propugnator noster, etc. haec omnia sic accipies, tanquam si simpliciter


1850. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

Paescha: Manifesta quoque et publica peccata, quae veniunt appellatione חטאה Chataah. tametsi quidam חטאית Chataot dici volunt peccata, quae in pueritia maxime, non pleno rationis usu fiunt. Decimo, non est respector personarum, non enim innocentem habet eum qui nocens est. Undecimo, visitat iniquitatem patrum super filios, si scilicet filii imitentur facta et scelera parentum. Alias non portabunt filii iniquitatem parentum. Hactenus Hebraei quae bona ex parte leguntur et apud Rabbi Salomonem. Et Hebraei haec


1851. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 121 | Paragraph | SubSect | Section]

et recipiendi. Domini porro nomen magis filio convenit, tum quia nos illi pater in haereditatem ac cultores dedit: tum etiam, quia ille nos suo precioso sanguine redemit, suaque membra effecit, non vel pater, vel Spiritus sanctus. Haec est causa, quare in Novo testamento plerunque tantum prima persona vocetur Deus, et tantum secunda Dominus: quod observasse utile esse, ne quis hinc errandi occasionem habeat. Postquam dixi de ipsa simplici voce Deus, deque eius significationibus: nunc etiam dicam de eius vi, quatenus cum aliis vocibus coniungitur. Deum alicuius aut alicui esse,


1852. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 122 | Paragraph | SubSect | Section]

quae in Sacris literis occurrit, est אלהים: id quod sonat, si Latine reddas, Dii. Genesis 1. In principio creavit Elohim. id est, Dii (vel Deus, ut habet usitata versio) caelum et terram. id quod non caret mysterio. nam haec ipsa vox testatur plures esse personas divinitatis. Et postea sequitur: Et vidit Elohim (Dii) lucem, quod esset bona. Item: Et dixit Elohim: Fiat, etc. Septuaginta simpliciter reddidere ὁ θεός. Et cap. 2. Benedixit Elohim dici septimo. Item: Cessavit ab


1853. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 122 | Paragraph | SubSect | Section]

Elohim ad terram. Et, Fecit Noah omnia quae praeceperat illi Elohim. Et cap. 7. Dixit Iehova ad Noah. Et cap. 8 dicitur: Recordatus est Elohim ipsius Noah. Et postea: Odoratus est Iehova odorem suavitatis, id quod hic subindicasse satis erit. Nunc alia testimonia persequemur. In cap. 9. semper est Elohim. Capite 17. Dixit Elohim ad Abraham. Et, Dixit Abraham ad Elohim. Item: Ascendit Deus ad Elohim. Capite 20 Oravit Abraham ad Elohim. Venit Elohim ab Abimelech. Cap. 21. Exaudivit Elohim vocem pueri. Cap 22.


1854. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam alicubi repetitur, ut Exodi 34. Iehova, El, misericors. יהוה אלהים Iehova Elohim. in 2. cap. Genes. et deinceps incipit usurpari: et Latine redditur, Dominus Deus: quae phrasis hauddubie etiam unitatem essentiae in pluralitate personarum denotat. Septuaginta extulêre κύριος ὁ θεὸς. et interdum etiam tantum per θεὸς, ut in 2. cap. Geneseos, onamp; in aliis apparet: forte quia Graecos voluerunt monere, eundem Deum


1855. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

ὁ θεὸς. et interdum etiam tantum per θεὸς, ut in 2. cap. Geneseos, onamp; in aliis apparet: forte quia Graecos voluerunt monere, eundem Deum describi. Nam interpretes doctrinam de pluribus in essentia Dei personis non intellexisse, non videtur verisimile. Item cap. 2. Non pluerat Dominus Deus super terram. Capite 3. Vocavit Dominus Deus Adam. ac saepe ibi ista phrasis repetitur. Cap. 24. Iehova Elohe caeli. Capite 28. Ego Iehova Elohe Abraham patris tui, et Elohe


1856. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 123 | Paragraph | SubSect | Section]

Domini Dei aeterni. Tria vocabula coniunguntur, ut verus Deus exprimeretur, Genes. 24. Iehova Elohe Adonai Abraham: id est, Domine Deus Domini mei Abraham. Exodi 34. Tribus vicibus apparebit omne masculinum tuum in conspectu Adonai, Iehove, Elohe, Israel. Denique, quomodo Iehova secundae personae divinitatis seu Meschiae tribuatur, infra annotabitur. אלה a potentia. Deuteron. 32. Dereliquit Deum (Eloha) factorem suum. Item: Immolaverunt daemoniis, et non Deo (Eloha) Esaiae 44. Nunquid non est Deus praeter me? Daniel. 11. Deus Maosim,


1857. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 126 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam plures idiotismos. ut, Esse alicui aliquid ad dexteram, significat in maxime opportuno ac primario loco, sive ad bonum, sive ad malum. Psalmo decimosexto: Dominus est a dextris meis, ne commovear. Et Psalmo 109. Dominus astitit a dexteris pauperis, ut salvam faceret animam eius a persecutoribus. Sic et Psalmo 110. Dominus a dextris tuis, vulnerabit in die irae suae reges. id est, prompte tibi pugnanti et periclitanti succurret, caesis et oppressis tuis adversariis. Ita, A dexteris Dei sedere, significat pari cum eo gloria ac potentia frui. Sed Deum alicui a dexteris


1858. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 128 | Paragraph | SubSect | Section]

verbum, quia pater dicendo ipsum, creavit caelum et terram. Verum cum unusquisque debeat in sua sententia abundare, aut de eaplane certus esse: ego ipsis suam interpretationem relinquam, et hanc magis obviam minusque periculosam potius sequar. Nam illud Dicere, iudico esse communem actionem trium personarum ad extra, non solius patris. Sane Epistola ad Hebraeos, illud creans dicere, ac verbum etiam Christo adscribit, cum inquit: Omnia ferens verbo potentiae suae. id est, potente. Tale igitur creativum dicere flagitat Centurio a Christo, inquiens: Dic tantum verbum. Praeterea illa eorum


1859. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 131 | Paragraph | SubSect | Section]

Lucae 23. Porro dies erat parasceves, et sabbathi dies illucescebat: id est, mox succedebat, aut imminebat. Obtenebrescere diem: pro, adversa ac tristia venire. Mich. tertio: Occumbetque sol super prophetas ipsos, et obtenebrescet dies super eos. Quot sunt dies servi tui quando facies contra persequentes me iudicium? Psalmo 119 pro, quantillum adhuc mihi temporis vitae superest? an demum post meam mortem vis me liberare, punitis persequutoribus? DIGITUS, notae significationis vox, aliquando metaphorice significat omnem potentiam facultatemque agendi, simili plane ratione


1860. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 131 | Paragraph | SubSect | Section]

ac tristia venire. Mich. tertio: Occumbetque sol super prophetas ipsos, et obtenebrescet dies super eos. Quot sunt dies servi tui quando facies contra persequentes me iudicium? Psalmo 119 pro, quantillum adhuc mihi temporis vitae superest? an demum post meam mortem vis me liberare, punitis persequutoribus? DIGITUS, notae significationis vox, aliquando metaphorice significat omnem potentiam facultatemque agendi, simili plane ratione ut Brachium: quia hisce instrumentis homines opera sua peragunt. Sic Psalmo octavo, caeli dicuntur narrare opera digitorum Dei. Sic Magi


1861. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominum, 1. Pet. 3. A nomine porro Domini, venit verbum Dominari: cuius etiam quosdam idiotismos exponam. DOMINARI in medio inimicorum, Psal. 110. tum commixtionem regni Christi ac satanae indicat, tum etiam summam potentiam huius regis, qui etiam inter impios ac persecutores suam Ecclesiam habere solet. Aliqui de plenitudine dominii intelligunt: sicut est illud Vergilianum, Danai media dominantur in urbe. Sic Christus inter homines plene dominatur, dum alios quidem ad se convertit, alios vero pertinaciter adversantes tam quam testacea vasa ferreo


1862. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 143 | Paragraph | SubSect | Section]

11. Alias Ecclesias expectavi. Galatis primo: Ignotus facie Ecclesiae. 1. ad Timotheum quinto. Ut non gravetur Ecclesia. Interdum vero Epitheta adiiciuntur, sive a causa efficiente Ecclesiae sumpta: ut sunt, Ecclesia Dei, Actorum secundo, Ad regendam Ecclesiam Dei, 1. Corinth. 11 et 15. Persequutus sum Ecclesiam Dei, ad Galatas primo, Philippenses tertio. 1. Thessalonic. 2, Imitatores facti estis Ecclesiarum Dei. 1. Timoth. 3, Ecclesia Dei. Interdum vero a loco: ut, Ecclesia quae in


1863. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

EGO. Aliquando postponitur mandatis haec loquutio, Ego Dominus exercituum: ut Levit. 18. et 19. 22. ut sit veluti confirmatio praecedentis mandati: et plaerunque subintelligitur verbum, Praecipio haec. Usitatissimum alioqui Sacris literis est, ut cum aliquis incipi in prima persona loqui, mox quasi deserto pronomine primae personae, commuter orationem in aliam formam: ut alibi in Repetitionibus prolixius dixi. Sic Psal. 41: Et ego in perfectione aut sinceritate mea sustentisti me. Sic Gen. 24: Ego in via deduxit me. Isa. 45. Ego manus meae


1864. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 144 | Paragraph | SubSect | Section]

haec loquutio, Ego Dominus exercituum: ut Levit. 18. et 19. 22. ut sit veluti confirmatio praecedentis mandati: et plaerunque subintelligitur verbum, Praecipio haec. Usitatissimum alioqui Sacris literis est, ut cum aliquis incipi in prima persona loqui, mox quasi deserto pronomine primae personae, commuter orationem in aliam formam: ut alibi in Repetitionibus prolixius dixi. Sic Psal. 41: Et ego in perfectione aut sinceritate mea sustentisti me. Sic Gen. 24: Ego in via deduxit me. Isa. 45. Ego manus meae tetenderunt caelos. Ego cum corde meo aedificare Domino


1865. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

ego oratio mea fuit ad te. Ezech. 9. Et ego, non parcet oculus meus. Ego, ecce pactum meum tecum: Gen. 17, est mutatio inchoatae orationis in aliam formam. Et ego homines numeri: Gen. 34. pro, nos vero pauci sumus. Alioqui istud pronomen aliquando singularem emphasin habet, indicans eximiam personam, et certitudinem rerum, aut actionum: ut, Ego dixi, ego faciam, ego feram. Ego, et non alius praeter me: Isa. 41 et 45. Plura ac illustria exempla ibi habentur. Nonnunquam quoque reduplicatur istud pronomen initio. ut Gen. 6: Et ego, ecce ego, adduco diluvium super terram. Ezech. 5:


1866. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

et Levatio, sunt nonnunquam propriae voces sacrificiorum: quia quae offerebant Deo, in altum elevabant. Num. 15. 16. Hinc armus elevationis, Exodi 29. Dedi tibi custodiam elevationum mearum, Num. 18. Levare alicuius faciem, est idem quod alii solent vertere, Accipere faciem, aut personam: ut Deut. 28. Gentem quae non levabit aut accipiet faciem senis: id est, non reverebitur aut curabit. unde, Elevatus facie, Esa. 3: Auferam quinquagenarium, aut elevantem faciem: pro, reverendum aut venerandum virum, cuius ipsa facies plena dignitate, et quasi quadam maiestate est.


1867. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

misericordi animo ponitur. Expendatur etiam, quod vox Graeca eleemosyna omnino ponatur valde crebro pro Hebraea חסד, benignitas, beneficentia, quae non tantum ipsum donum egenti datum, sed et internam misericordiam ac benignitatem, atque adei totam pietatem persaepe significat: sicut et Chasid idem plane est quod pius ac sanctus, ut recte possis vertere, Date interna vestra, seu cor ipsum, benignitatem aut pietatem, seu efficite benignum ac pium ex rapaci. Omnino haec praeceptio, Date igitur, respicit ad praecedentem reprehensionem: et dare


1868. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]

mundis sint omnia munda, sanctificata ac pura: eoque inde oporteat externarum rerum puritatem ac mundiciem requirere. Nam ut maxime de dissent eleemosynas, ut certe dabant: non tamen propterea vel ipsi essent mundi, vel omnia eis essent munda: sed purificato corde ac conscientia, seu iustificata persona, etiam ista externa mundantur ac sanctificantur homini. Praeterea aliae interpretationes non sunt fidei analogae, quae putant dici, id quod est in poculis et patinis rapinam esse, et de eo dandam esse eleemosynam, ut ea expientur peccata, et Deus placetur. Non enim vult Deus sacrificium


1869. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

eos in instrumento pastorali. id est, in pera. Sic etiam in aliis linguis est nonnunquam expositivum. ut Aeneidos 1:
Iudicium Paridis, spretaeque iniuria formae. Gen. 3. Ponam inimicitias inter te et mulierem, et inter semen tuum. id est, inter eius posteros et te. Recte tamen persemen serpentis, etiam impios intelligas, qui tum Christo et posteris aut sectatorib. eius perpetuo praeliantur: quare eos Scriptura genimina viperarum vocat. Iohan. 10. De bono opere te non lapidamus, sed de blasphemia: et quia cum sis homo, facis te Deum. pro, quia cum sis homo, facis te


1870. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 152 | Paragraph | SubSect | Section]

et odor vitae iis qui ordinati sunt ad vitam. 2. Corinth. 3. Quia Christiani suavis odor sumus Deo in iis qui salvi fiunt, et in iis qui pereunt: his quidem odor mortis in mortem, illis vero odor vitae in vitam. In quem locum sic quidam adnotat: Qua metaphora aptaverat Christi noticiam, nunc ad personas Apostolorum transfert, scilicet eadem ratione. Quemadmodum enim lux mnndi vocantur, quia facem Evangelii praeferendo homines illuminent, non autem quia proprio splendore illis praeluceant: ita odoris nomen habent, non quia fragrantiam ex seipsis ullam emittant, sed quia doctrina,


1871. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 154 | Paragraph | SubSect | Section]

siccans et adorens: et quod sua vehementia omnia confringat, sive in terra, sive in mari. Ieremiae decimo, Vento Euro dispergam eos. Psalmo quadragesimo octavo, Vento orientali franget naves Tharsis. In hanc sententiam dicit Oseas cap. duo decimo, Ephraim pascere ventum, et persequi Eurum: pro, rem inanem, imo etiam sibiloge perniciosissimam sectari, nempe sua idola, quae non tantum nihil prosint, sed etiam ira Dei eos onerent. EX praepositio ob ambiguitatem, Hebr. מן Min, aliquando obscuritatem habet, ut Ezech. 5,


1872. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

dictum Dei: Non videbit me homo, et vivet. Simili locutione et Iacob dicit; Vidi Dominum a facie ad faciem, et salva facta est anima mea, etc. de uberrima scilicet quadam revelatione Dei. Faciem susscipere, et agnoscere, item In factem alicuius respicere (alias vertunt Personam accipere) est loquutio forensis, ubi cum tantum causa, aut veritas, aut falsitas rationum utriusque partis respicienda esset, iniquus iudex respicit faciem hominis, non causae: accipit dignitatem alterutrius litigantis, neglecta bonitate aut pravitate rationum, aut causae. Psalmo 82.


1873. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

arguerint, vel etiam potentibus seductoribus sese non opposuerint. et contra Christus laudatur, quod docendo in nullius faciem respiciat: id est, pronunciet, ac tueatur veritatem, et reprehendat vitia ac errores, nullius potentis aut imbecillis habita ratione. Deus quoque negatur esse acceptor personarum, Romanorum secundo: id est, perinde ac ex aequo omnes credentes, nobiles et ignobiles, doctos, sapientes, praestantes, ac cuiusvis gentis iudicare. Qua sententia moti Synergistae, ignarique quidnam sit proprie prosopolepsia, perperam inde pro libero arbitrio argutantur, atque ita ex


1874. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 163 | Paragraph | SubSect | Section]

quo in voce PUERI. FASCICULUS vitae. 1. Sam. 25, videtur esse idem quod liber viventium, aut certe manus Dei (ut Christus et D. Petrus loquuntur in novo Testamento) in qua potenter custodimur, et ex qua nemo nos rapiet. Inquit autem ibi Abigail: Si enim surrexerit aliquando homo persequens te, vel quaerens animam tuam, erit anima domini mei custodita quasi in fasciculo viventium apud Dominum Deum tuum. Porro inimicorum tuorum anima rotabitur quasi in impetu et circulo fundae, quae sane pulchra similitudo et hypotyposis est. FASCINUM in uno tantum Scripturae


1875. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 164 | Paragraph | SubSect | Section]

colloquio ac institutione fieri peritiores aut exercitatiores. Levare ferrum super lapides: pro, caedere aut sculpere lapides. Deut. 27. Iosuae 8. Prohibet ibi Deus fieri altare ex lapidibus sectis aut caesis. Ferrum saepe in genere pro re dura ac tristi ponitur, et plerunque de cruciatu et persequutione impiorum: quod forte inde venit, quia cathenis et huiusmodi ferreis instrumentis afflicti ab impiis vexantur. Hinc tota illa Aegyptia servitus ferrea fornax vocatur. Eadem phrasi dicitur etiam iugum ferreum, id est, gravis servitus, Deut. 4. 1. Reg. 8 Et Psalm. 107.


1876. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 164 | Paragraph | SubSect | Section]

enim putant, dicere Deum, hostem Aquilonarem et exercitum Assyrium esse plane invictum. Alii, ut Lutherus intelligunt contra, illam interrogationem non habere vim negandi, sed affirmandi: quasi Deus affirmaret, omnino venturum adhuc alium hostem, qui sit Assyrios fracturus et castigaturus: nempe Persas, sed oportet interea prius castigari Iudaeos. FERMENTUM, in comedendo agno Paschali severissime in veteri Testamento prohibetur, Exodi 12. quam caeremoniam ac typum proculdubio recte primum Christus Matth. 16 exposuit, de erroribus ac corruptelis Pharisaeorum, et aliorum


1877. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 166 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquid clarius et solidius, pleniusve dicamus. Non dubium est, vocem πίστις a verbo πείθω (quo Sacrae literae plurimum utuntur, pro illo ipso actu docendi homines de Deo) venire, et a tertia praeteriti passivi persona, nempe a πέπεισται formari, eoque eius vim ac quasi indolem referre. Quare ante omnia eius verbi naturam significationemque nonnihil videamus. quod tanto libentius facere debemus, quod eadem vox פתה patha


1878. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 169 | Paragraph | SubSect | Section]

quae desunt vestrae fidei. id est, pleniorem institutionem adiungamus. Fidei obediebat multa turba sacerdotum, Act. 6. id est, verae doctrinae. Sic etiam fidem aliqui deserere dicuntur. Significatur quoque hac voce interdum constantia in Religione retinenda, in summis difficultatibus, ac persequutione. Rom. 1. Fides vestra annunciatur in toto mundo. 1. Thessal. 1. Fides vestra dimanavit in omni loco. 1. Thessal. 3: Cum venisset ad nos a vobis Timotheus, et annunciasset fidem et dilectionem vestram. Ex fide in fidem, Rom. 1, aliqui (ut Clemens Alexandrinus Stromat. V)


1879. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 169 | Paragraph | SubSect | Section]

dictum est. dicentur tamen denuo adhuc plura. Habet enim fides sua quaedam adiuncta, quibus una cum synonymis fidei expositis, denuo de Fide, praesertim de re eius, agemus. Aeque preciosam fidem sortiti sunt: 2. Pet. 1. Opus fidei: id est, confessio agnitae veritatis, et constantia in cruce et persequutione. 1. Thess. 1. Thorax fidei: pro firmissima fiducia in DEUM. Induti thoracem fidei et charitatis, et pro galea spem salutis: 1. Thess. 5. Certamen fidei. Certa bonum certamen fidei: 1.


1880. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 171 | Paragraph | SubSect | Section]

et 93. Misericordiae fideles: id est, certa ac constans beneficentia, nam misericordia pro beneficentia aut bedignitate accipitur. Isa. 55 et Act. 13. Faciam vobiscum pactum sempiternum, et misericordias Davidis fideles. pro, beneficentiam Davidi promissam, faciam ratam, firmam, ac perseverantem. loquitur de beneficentia propter Meschiam. Vir fidelitatum nonnunquam, et testis fidelitatis: Prov. 28, Vir fidelitatum multiplicabit benedictiones. pro, verax ac sincerus cumulabitur a Deo beneficiis. Fidelitatem percutere: Nehem. 9. Et cum toto hoc percutimus fidelitatem


1881. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 172 | Paragraph | SubSect | Section]

sese deturbari patiantur: docet simul, in quo tanta felicitas consistat, aut unde illa dependeat: quo monstrato eo, quasi vinculo aut ansa, vel medio apprehendendae et retinendae tantae felicitatis, eo firmius ac tenacius ei inhaerere, ac in vera pietate persistere queant. Bis vero eandem principalem suae adhortationis sententiam in eodem capite, paululum mutatis verbis inculcat. Primum igitur dicit, Nos esse participes Christi. Addit conditionem, Sl modo in inchoata fide aut fiduciam perseveremus. Graece μέτοχοι


1882. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 172 | Paragraph | SubSect | Section]

ei inhaerere, ac in vera pietate persistere queant. Bis vero eandem principalem suae adhortationis sententiam in eodem capite, paululum mutatis verbis inculcat. Primum igitur dicit, Nos esse participes Christi. Addit conditionem, Sl modo in inchoata fide aut fiduciam perseveremus. Graece μέτοχοι γὰρ γεγόναμεν τοῦ χριστοῦ ἐανπερ τὴν ἀρχην τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαῖαν κατάσχωμεν, Deinde eandem prorsus sententiam in eodem


1883. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 178 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnia peccata remittuntur filiis hominum: Marci 3. Ephes. 3. Inde venit loquutio, filii vestri, Matth. 12. In quo eiiciunt daemonia filii vestri? id est, aliqui intervos. Filius hominis tantum ab Ezechiele et Christo usurpatur, pro uno quopiam homine. In Ezechiele plerunque pro secunda persona ponitur, ipsum Prophetam significans, quem Deus sic nominat. In Evangelio Christus ipse tertiam pro prima persona usurpans, semetipsum sic nominat. Filii Dei aliquando piorum liberos significant, etiamsi ipsi parum pii, et magis filii diaboli quam Dei sint. ut Genes. 6. Viderunt filii


1884. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 178 | Paragraph | SubSect | Section]

In quo eiiciunt daemonia filii vestri? id est, aliqui intervos. Filius hominis tantum ab Ezechiele et Christo usurpatur, pro uno quopiam homine. In Ezechiele plerunque pro secunda persona ponitur, ipsum Prophetam significans, quem Deus sic nominat. In Evangelio Christus ipse tertiam pro prima persona usurpans, semetipsum sic nominat. Filii Dei aliquando piorum liberos significant, etiamsi ipsi parum pii, et magis filii diaboli quam Dei sint. ut Genes. 6. Viderunt filii Dei filias hominum: id est, sanctorum liberi connubiis, aut etiam scortationibus sese commiscuerunt impiorum


1885. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 186 | Paragraph | SubSect | Section]

te, o habitator terrae: qui effugerit a voce formidinis, incidet in foveam: et qui ascenderit de fovea, cadet in laqueum. Fodi foveam impio: Psal. 94 dicit, patienter esse ferendam crucem et persequutiones adversariorum, donec fodiatur fovea impio: id est, donec DEUS ei sepulchrum, aut potius exitium maturet. Poni solet fovea pro omni exitio. Sic dicitur os adulterae profunda fovea esse, quod ea suis blanditiis in extremum exitium suos amasios praecipitet: nempe in gravissima peccata,


1886. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 186 | Paragraph | SubSect | Section]

corporis sui, fractionem vocavit inquiens: Quod pro vobis frangitur. quia ea passio fuit, ac est, quaedam distributio ingentium bonorum. Inde quoque factum est, ut et administratio huius coenae, fractio panis in Sacris literis vocetur. Dubium nihilominus est Actorum 2. cum dicitur, Erant perseverantes in fractione panis: an de sacra communione, communi convictu, aut distributione eleemosynarum accipiatur. Tertio significat vendere frumentum, propterea quod venditio etiam distributionem quandam exprimat. Genes. quadragesimo secundo. Audivi fractionem esse in Aegypto: id est,


1887. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 189 | Paragraph | SubSect | Section]

Prophetarum et Apostolorum fides et pietas nostra tuto Inniti potest, et etiam illi soli incumbere debet. In hoc etiam sensu, super Petrum, id est, eius veram confessionem ac doctrinam, quam tunc confessus est coram Christo et Apostolis, superstructi pie dici possemus: non autem super eius personam, quae mox saepiusque lapsa est. Sic et Psal. 87, Fundamenta eius in montibus: de veris doctoribus dictum esse, plerique intelligunt, qui sint fundamenta Syon aut Ecclesiae. 2. Tim. 2. dicitur: Fundamentum Dei firmum stat, habens signaculum hoc. NOVIT Dominus qui sunt eius.


1888. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 195 | Paragraph | SubSect | Section]

Gloria et honore coronasti eum. Philip. 1. Fructus iustitiae contingit per Christum, ad gloriam et honorem Dei. Gloriae, vocantur gloriosi, plenique dignitate, ac quasi maiestate quadam, magistratus. 2. Petr. secundo: et in epistol. Iudae: Glorias non timent blasphemare. quia Deus talibus personis ut officium, ita et dignitatem suam aliquo modo communicat. 2. Corinth. 3 dicitur. Legem et Evangelium fuisse in gloria: id est, a Deo et hominibus magnifactam, gloriosis miraculis illustratam, et praeclaros effectus operantem: multo tamen gloriosius fuisse Evangelium, maioraque


1889. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 197 | Paragraph | SubSect | Section]

occasionem praebuit, ut postea ostendetur. Accipitur autem apud Latinos et Hebraeos tum active, pro benevolentia ac favore superioris erga inferiorem, qua eum fovet: ut frui aut florere gratia regis aut principis. Sic 1. Corinth, decimoquinto, Gratia Dei sum quod sum. Tum passive pro inferioris personae dotibus, meritis, aut etiam gratuita quadam acceptatione, seu gratiositate, qua is est aliis, praesertim potentioribus gratus et acceptus, et ab iis fovetur ac iuvatur: ut, Gratia ministri aut subditi. Item in illo Poetae: Gratiaque officio, quod mora tardat, abest. Hinc Dare


1890. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 198 | Paragraph | SubSect | Section]

significatio Gratiae locum habet, non in primo loco: cum videlicet de gratia iustificante aut salvante agitur. Atque haec acceptio gratiae Dei de qualitatibus inhaerentibus, praesertim in iustificatione considerata, ut eam Papistae intelligunt, esset passiva: nempe quae gratia sit una cum persona valde grata et accepta Deo, atque ab eo probetur, et digna iudicetur nita aeterna. Sic et Thomas ait 2 dist. 26. ar. 1, Gratia dicitur dupliciter. Primo acceptatio amoris, seu ad amorem: sicut dicitur quis habere gratiam meam, quia est mihi dilectus. Et secundo gratuitum donum, quod ex


1891. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 206 | Paragraph | SubSect | Section]

hodiernum diem. 2. Cor. 13. Usque in hodiernum diem est velamen super cor Iudaeorum. Sic et Rom. 11, Usque in hodiernum diem excaecati esse dicuntur. IESUS CHRISTUS heri et hodie, idem etiam est in secula. id est, perpetuo permanet, semper fuit, est et erit. Aliqui intelligunt id dictum non de persona aut essentia Christi, sed de religionis patefactione. et per Heri intelligunt vetus Testamentum, per hodie Novum, per secula durationem aut perpetuitatem novi. Verum videtur id consolationis gratia dici, quod Christus sit α et


1892. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 208 | Paragraph | SubSect | Section]

Cor. 10. Tentatio humana vos coepit. i. qualis solet hominibus crebro accidere. q d. Nondum Dei beneficio incidistis in diabolicam apostasiam. Filius hominis, qua periphrasi Christus saepe posita tertia persona pro prima, semet nominat: et Ezechiel utitur. Est singularis quaedam tapinosis, qua fragilitas humana indicatur. Sic et in plurali numero Psal. 62. Vani filii hominum, Mendaces sunt filii hominum. Tale quid sonat illud, Quid est homo, quod memores eius, aut filius hominis,


1893. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 211 | Paragraph | SubSect | Section]

quod tunc maxime dominatur. Proverb. 20. Propter hyemem piger non arabit. id est, propter frigus. Sic, Orate ne fiat fuga vostra in hyeme: Marci 13. Matthei 24, id est, in aliqua incommoda tempestate. HYPOCRISIS, proprie simulatio, aut simulata pronunciatio et actio alienae personae dici solet. Nam hypocritae erant olim histriones, qui recitantes comoedias aut tragoe dias, alienas personas, plurimumque a sua conditione diversas, regum, bellatorum, aut amatorum, vel quorumcunque aliorum exprimebant. Per metaphoram porro haec vox transfertur ad insinceros Christianos,


1894. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 211 | Paragraph | SubSect | Section]

Orate ne fiat fuga vostra in hyeme: Marci 13. Matthei 24, id est, in aliqua incommoda tempestate. HYPOCRISIS, proprie simulatio, aut simulata pronunciatio et actio alienae personae dici solet. Nam hypocritae erant olim histriones, qui recitantes comoedias aut tragoe dias, alienas personas, plurimumque a sua conditione diversas, regum, bellatorum, aut amatorum, vel quorumcunque aliorum exprimebant. Per metaphoram porro haec vox transfertur ad insinceros Christianos, sive sint doctores, sive auditores. Dupliciter igitur dividi hypocrisis et hypocritae possunt: quod alii sint


1895. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

illam Petri, Gal. 2 vocat hypocrisin, ac dicit etiam Barnabam in eam esse inductum. Alia porro hypocrisis est tantum in vita, non etiam in doctrina, seu eorum qui externa professione veram doctrinam religionemque sequuntur. HYPOSTASIS nomen Graecum crebro in Ecclesia pro persona accipitur, ut videlicet significet individuum intelligens et incommunicabile ac per sese subsistens, seu ab alio non sustentatum, aut quasi gestatum. In Sacris literis aliquoties legitur, sed plerunque in aliis, iisque diversis significationibus. Vertunt autem ferme semper Substantiam.


1896. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

in illa sua vel nativa, vel etiam principali significatione usurpari. Dicit. n. ibi Scriptura, quod Christus sit splendor gloriae et character, seu expressa imago hypostaseos. i. substantiae, aut potius subsistentiae eius. Ubi necessario prorsus debet intelligi, referre aut repraesentare ipsam personam patris non autem eius essentiam, quae res et vox est communis omnibus trib. personis, utpote coessentialib. aut consubstantialibus, seu eiusdem prorsus substantiae aut essentiae, vel homousiis. Inepte. n. diceretur repraesentare filius essentiam patris, cum ea sit illi perinde propria aut


1897. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

Scriptura, quod Christus sit splendor gloriae et character, seu expressa imago hypostaseos. i. substantiae, aut potius subsistentiae eius. Ubi necessario prorsus debet intelligi, referre aut repraesentare ipsam personam patris non autem eius essentiam, quae res et vox est communis omnibus trib. personis, utpote coessentialib. aut consubstantialibus, seu eiusdem prorsus substantiae aut essentiae, vel homousiis. Inepte. n. diceretur repraesentare filius essentiam patris, cum ea sit illi perinde propria aut communis, ut et patri ipsi: cumque perinde Spiritus sanctus posset dici imago


1898. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

ut et patri ipsi: cumque perinde Spiritus sanctus posset dici imago essentiae patris aut filii, et vicissim cum sit eis homousios aut consubstantialis. Alio qui rectissime ac verissime dicitur, quod solus filius repraesentet aut referat patrem, ac praecipue tanquam viva aptissimaque imago personam patris: deinde quia illum videat cognoscatque. Sic et inter homines, filii videntur esse imagines patris, et repraesentare patrem quod saepe accidit, expressis non tantum corporis lineamentis ac conditionibus, sed etiam animae proprietatibus: ut in voce Filii etiam imago aliquo modo


1899. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

imagines patris, et repraesentare patrem quod saepe accidit, expressis non tantum corporis lineamentis ac conditionibus, sed etiam animae proprietatibus: ut in voce Filii etiam imago aliquo modo contineatur. Est ergo dignissimum observatu, quod celebris ista significatio aut usurpatio hypostaseos personam denotans, in eodem prorsus usu ac materia etiam in Sacris literis a Spiritu sancto usurpata reperiatur, ut tanto minus metuamus esse humanum quodpiam figmentum. Huc facit aliquo modo, quod etiam Hilarius voce Substantiae non raro pro persona utatur. Caeterum quatenus haec vox etiam


1900. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 212 | Paragraph | SubSect | Section]

celebris ista significatio aut usurpatio hypostaseos personam denotans, in eodem prorsus usu ac materia etiam in Sacris literis a Spiritu sancto usurpata reperiatur, ut tanto minus metuamus esse humanum quodpiam figmentum. Huc facit aliquo modo, quod etiam Hilarius voce Substantiae non raro pro persona utatur. Caeterum quatenus haec vox etiam fiduciam declarat, prolixius in voce Fidei exposita est. HYSOPUS, herba nota est. Utebantur ea olim Iudaei in sacris, ex mandato Dei: ut Exod. 12 iubentur fasciculo hysopi sanguinem agni paschalis spargere super postes aedium, in quib.


1901. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 213 | Paragraph | SubSect | Section]

afferuntur. Mihi autem maxime hae duae probantur: quod vel revera hoc nomen patrib. ante Moysen non fuerit revelatum, etiam si Moyses postea scribens historiam Geneseos, crebro hac voce utatur: sicut solent recentiores scriptores, sui temporis sermone ac nominibus locorum interdum et personarum in describendis vetustissimis rebus gestis uti. Vel si sonus ipse nominis notus fuit, tamen mysterium etymologiae non satis fuit illis notum: nempe quod hic ipse Dominus loquens et agens cum patriarchis, sit futurus ipsorum unicus servator ac Meschias ut hoc prolixius in praedicto


1902. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 213 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Ventus Iehovae, pro vehementi, aut etiam divinitus excitato, et plane miraculoso. Oseae 13. Veniet auster ventus Iehovae, a deserto ascendens. 2 Samuel. 5. Egredietur Iehova ante te, ut percutiat Philistaeos. quod aliqui interpretantur de angelo Iehovae, aut Domini. Sic Iud. 6. eadem persona modo angelus Iehovae, modo ipsemet Iehova nominatur. Fit autem hoc ideo quod licet filius Dei sit verus ac substantialis Deus: tamen in tota actione cum populo Dei, etiam ante incarnationem, multo vero magis postea, pro famulo ac legato patris sese gerat ei sit obediens, eum invocans, eum


1903. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 215 | Paragraph | SubSect | Section]

eius. s. omni patrimonio exuti. ILLIC et ibi, non tantum locum, sed et rem, actionem, opus aut poenam denotant. Psalmo 35. Ibi ceciderunt operantes iniquitatem. id est, tali poenae genere aut conditione, seu ea ipsa de causa Sic Latini locutione, Ille unde petitur, non locum, sed personam solent notare. id est, a quo aliquid iure exigitur. Saepe etiam illic et illuc, cum relationis quandam vim obtineant, sine omni antecedentis nominatione ponuntur, quod tamen ibi demum fit, ubi facile antecedens intelligi potest. Eccles. 3. Quia tempus omni voluntati, et supra omne opus


1904. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

saepe magnam quandam similitudinem parentum in liberis, non tantum quoad externa lineamenta, sed etiam internas animi, ingenii ac morum proprietates animadvertimus, non sine singulari providentiae divinae indicio. Qualis vero illa similitudo aut convenientia sit in Filio cum Patre, quam cum tertia persona non habent, ineffabile plane mysterium est, nec a nobis investigari debet. Aliqui fingunt id inde esse, quia pater intuendo semet, cogitationem et imaginem quandam concipiat, cui suam essentiam communicet. Sed et humanum haec opinio inventum est, idque foedissimorum haereticorum, teste


1905. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsam existentiam aut substantiam rei sonat. Sic Germanis quoque Bild, interdum non umbratilem, aut (ut sic dicam) similitudinariam imaginem significat, quae solum lineamenta rei alicuius exprimat: sed ipsammet essentiam eius. ut cum dicunt, Mansbild, Frauenbild, etc. id est, personam vere existentem virum aut feminam. Dicitur porro secunda ratione etiam ideo Christus imago patris, quia qui videt eum, videt et patrem. Et nemo venit ad patrem, nisi per ipsum: ipse quippe est ostium ad patrem. Quare et Paulus 2 Cor. 4, et Col. 1. cum filium dicit esse imaginem Dei,


1906. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

quidem loco dicit: Excaecatus est a Satana sensus impiorum, ne agnoscerent lumen Evangelii gloriae Christi: id est, de gloriosa noticia Christi. Ac mox subiicit, Qui est imago Dei: ut ostendat clare, se loqui de agnitione Dei quae fiat per Evangelium Christi, non de internis discriminibus trium personarum divinitatis. In posteriore autem loco, nempe Col. 1, itidem loquitur de agnoscendo mysterio redemptionis Christi. Sed tamen hic locus etiam de illa substantiali imagine accipi posset. Porro etiam homo dicitur imago Dei, sed accidentaria: id est, non consubstantialis, ut est filius


1907. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

Adamus procreasse ad suam similitudinem. unde liquido monstratur, veram illam Dei imaginem in lapsu hominis esse amissam, et terrenam quandam animalis hominis pro ea substitutam, ut et Paulus 1 Corinth. 15. testatur. Quid vero fuerit illa Dei imago, non est nunc nostri instituti copiosius perscrutari: sed abunde eam Scriptura declarat, cum eius instaurationem explicans, et contrariam imaginem exuere iubens, inquit: Deponite veterem hominem, qui corrumpitur iuxta concupiscentias erroris: renovamini vero spiritu mentis vestrae, et induite novum hominem, qui iuxta Deum conditus est per


1908. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 217 | Paragraph | SubSect | Section]

eius, quem erat impleturus in Ierusalem i. completurus, perfecturus. Aliquando etiam plenius haec loquutio in eodem sensu ponitur, addita nempe voce Mensurae. Dicitur enim implere mensuram: pro, plene perficere. ut Matt. 23. Implete mensuram patrum. i. perficite et absolvite impietatem in persequendis veris doctoribus, donec ad eam quantitatem peccatorum perveniatis, ut vos ira Dei diutius tolerare non potens obruat. Implere post aliquem, est eius voluntatem praescriptumque, sequendo aliquid, plene facere, aut illius voluntati satisfacere. Num. 32 et 33, Non impleverunt post


1909. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 218 | Paragraph | SubSect | Section]

est perdifficile. Non autem a me haec ideo dicuntur quasi nulla ratio sit etiam illius usitatae expositionis habenda: quod loquatur Epistola ad Hebraeos eo loci de plena apostasia, in qua reiecto medico, nulla merito amplius spes salutis supersit in tali sua phrenesi perseveranti. Sic sane Hebr. 10, in simili plane loco, causam difficultatis salutis tam foede lapsorum, collocat in duobus: nempe quod tales primum ipsum filium Dei conculcent, sanguinem foederis prophanent, et Spiritum factum contumelia afficiant. i. ipsum fontem salutis


1910. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 219 | Paragraph | SubSect | Section]

non factam ut factam, crimen non patratum ut patratum, alicui imputare. Ad Philem. Si quid iniuste egit aut debet, mihi imputa. i. si quid Onesimus fugitivus servus furatus est, id ita ad scribe, et in rationes refer, ac si ego ipse essem furatus, aut alioqui accepissem, cum non sim furatus. persolvam. n. tibi prorsus, perinde ac si egomet deberem. Verum omnino necesse est, verbum Imputare, praesertim in hac sua tertia significatione (ubi non solum computatio aut imputatio fit sola ratione, sed etiam ipsa res sola ratione transferri solet) diligentissime exponere: quandoquidem


1911. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 220 | Paragraph | SubSect | Section]

fides dicitur nobis imputari ad iustitiam, tum significat idem quod pro iustitia haberi, vel iustitiae loco, suo quodam modo, esse: ut mox clarius dicetur. Vel etiam dicamus duplicem esse imputationem: primum, rei aut mercis: deinde, precii, seu dignitatis eius. Rei quidem, cum res eadem ab alia persona ad aliam, non realiter aut essentialiter, sed sola cogitatione aut ratione transfertur. Sic imputatur nobis Christi iustitia, et vicissim ei nostra iniustitia. Precii vero imputatio est, cum rei precium aut valor ab alia re ad aliam ita transfertur sola cogitatione, ut illa in huius locum


1912. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 220 | Paragraph | SubSect | Section]

est coram Deo, ut sonti deprecatio coram iudice loco innocentiae: ut in libello de Iustitia prolixius exposui. Aliâs igitur precium aut dignitas rei, ab alia re ad aliam sola opinione, decreto, iudicio aut consensu quodam transfertur: alias vero ipsa res, itidem solo iudicio aut ratione ab alia persona ad aliam. Dicam aliquanto exactius sed tamen cum petitione dexteritatis in intelligendo, aut candoris in iudicando, ut in tantis rebus fieri necesse est. ¶ Duplex est imputatio. altera est in re ipsa, altera in rei translatione ab alio ad alium. In re est imputatio, cum res non vera, pro


1913. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 221 | Paragraph | SubSect | Section]

aut malum deputatur, ordinaturue. Sic operanti sua merces imputatur, aut adiudicatur, adscribiturve. Cogitationis, quae est vel Rei, cum res ab alia persona ad aliam sola cogitatione transfertur. Sic iustitia Christi ab ipso ad nos, et vicissim nostra iniustitia ad ipsum sola cogitatione, voluntate aut decreto Dei transfertur, eive imputatur. 2 Cor. 5. Precii, cum rei


1914. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 221 | Paragraph | SubSect | Section]

aut artificii: das ist sein pflug, oder rent und zins. Vel dic, Imputationem esse rationalem translationem, quae est aut
Personalis, cum quaepiam bona aut etiam mala res ab alia persona ad aliam sola cogitatione aut decreto transfertur, sic a Christo iustitia eius ad nos, et vicissim a nobis iniustitia ad ipsum sola imputatione transfertur: seu nobis quidem eius iustitia, ipsi vero nostra iniustitia


1915. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 221 | Paragraph | SubSect | Section]

oder rent und zins. Vel dic, Imputationem esse rationalem translationem, quae est aut
Personalis, cum quaepiam bona aut etiam mala res ab alia persona ad aliam sola cogitatione aut decreto transfertur, sic a Christo iustitia eius ad nos, et vicissim a nobis iniustitia ad ipsum sola imputatione transfertur: seu nobis quidem eius iustitia, ipsi vero nostra iniustitia imputatur.
Realis,


1916. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi est tantum imaginaria quaedam rerum bonarum aut malarum conmunicatio. Sic potest imputari alicui ex gratia, opera, labor, aut meritum, revera non praestita, sed tantum imaginarie. Sic et malefacta, licet ab eo non sint patrata, alicui imputari solent: ut cum super Christi, et etiam nostros persequutores venit sanguis Abel. Sic Christus, qui non novit peccatum, factus est peccatum: quod non rapuit, adscriptum est ei: Psal. 69. Sic iniusta censura columbis, et lupus ovi inferius bibenti imputat peccatum. Sic alicui potest propria precatio verti in peccatum:


1917. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

fuissent reipsa. Hoc mode et mala praemia aut poenae possunt ac solent adscribi alicui per imputationem: ut si praesentes prosequutores puniantur ob sanguinem Abel. Sic praesentes Papistae punientur ob omnes abominationes unquam in ea Babylone patratas. Sic Christus coactus est poenis suis persolvere quae non rapuerat: Psal. 69 et Iacobus Labano. Sic etiam ethnici poetae experientia edocti dixere, Saepe unius mali hominis, aut paucorum scelera ac poenas, contaminare, polluere et gravare totam civitatem, in qua illi agunt, quare prorsus sceleratos, nefarios et pollutos


1918. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

imputantur Christo peccata totius mundi, seu per imputationem a peccatoribus in eum transferuntur, quib. ipse (ut ita dicam) iniustificatur, seu iniustus reputatur, ita ut nostra obligatio, ingens debitum aut chirographum a nobis in ipsum transportetur: qui id sua passione ac obedientia largissime persolvens lacerat, et cruci affigit. Ipse. n. in se nostrum debitum suscepit, seque vadem, imo et primarium debitorem ac persolutorem, peccatorem aut iniustum voluntaris ultroque pro nobis omnibus constituit. Et vicissim eius iustitia obedientiae ac passionis, seu largissima ipsius persolutio,


1919. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

iniustificatur, seu iniustus reputatur, ita ut nostra obligatio, ingens debitum aut chirographum a nobis in ipsum transportetur: qui id sua passione ac obedientia largissime persolvens lacerat, et cruci affigit. Ipse. n. in se nostrum debitum suscepit, seque vadem, imo et primarium debitorem ac persolutorem, peccatorem aut iniustum voluntaris ultroque pro nobis omnibus constituit. Et vicissim eius iustitia obedientiae ac passionis, seu largissima ipsius persolutio, expiatioque tum ipsomet ita volente ac a patre petente, tum nobis id suppliciter fide mendicantibus, tum denique patre ipso


1920. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

largissime persolvens lacerat, et cruci affigit. Ipse. n. in se nostrum debitum suscepit, seque vadem, imo et primarium debitorem ac persolutorem, peccatorem aut iniustum voluntaris ultroque pro nobis omnibus constituit. Et vicissim eius iustitia obedientiae ac passionis, seu largissima ipsius persolutio, expiatioque tum ipsomet ita volente ac a patre petente, tum nobis id suppliciter fide mendicantibus, tum denique patre ipso potenter id decernente, in nos per imputationem transscribitur. Ita


1921. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

fem inam deligunt in quadragesima, quem vocant veterem Adamum, eumque omnibus suis peccatis certo ritu caeremonia ac conceptis preculis onerant. Sic indulgentiarii et monachi nobis sua sanctorumque suorum merita ac bona opera vendunt, datisque diplomatibus in nos transscribunt. Porro eodem modo et persolutio, praemium ac poena per imputationem ab alio in alium transscribi solent. Sic mors suppliciumque debita a peccatore, in hostiam primum sola imputatione seu decreto, deinde et reipsa transfertur. Sic mors et aeternum exitium a genere humano ob peccata ferendum, seu ipsa maledictio poenaque


1922. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

ut duo Decii et Curtius, poenas calamitatesque exercitui ac populo debitas, ab illis in se suis illis devotionibus aut execrationibus transferre conabantur. Hoc modo Paulus petit a Philemone, ut tum iniurias ac furta Onesimi in se per imputationem transcribat aut transferat, tum vicissim suam persolutionem in ipsum, atque ita illi pareat, eumque ut bonum ac pium denuo ad sese recipiat, ubi etiam hoc ipso imputandi verbo utitur Apostolus. Ex quo loco non male nostra quoque et Christi commutativa imputatio illustrari posset. Sicut enim furtum Onesimi in Paulum, et vicissim Pauli solutio


1923. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

sint loco probitatis: forma puellae sit loco virtutis. Sic nobis aliquatenus fides est loco iustitiae, seu fides nobis imputatur in iustitiam, ut mox dicam et declarabo. Contra potest vere dici Christo voluntariam ponsionem (qua in se nostra peccata aut debita recepit seu vadem, sponsorem aut persolutorem sese pro nobis constituit) esse imputatam ad iniustitiam, seu ad peccatum. Ea enim ratione factus est peccatum et maledictum, Deusque suo decreto fecit incurrere aut irruere in eum omnia nostra peccata: Isaiae 53. Septimo, fidem alicui imputari ad iustitiam, proprie significat; esse


1924. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

ad iustitiam, proprie significat; esse illi loco iustitiae, non quia reipsa sit iustitia, aut ullo modo vicem iustitiae subeat: sed tum, quia is illa veluti mendica quadam manu acquirit alienam iustitiam. sicut si quis precario ac mendicando alienam persolutionem impetraret, qua semetipsum liberaret ab illo quasi reatu aeris alieni, ac veluti iustus liberque consisteret: tum quia soli credentes habentur, censentur et pronunciantur a Deo pro iustis, ex clementi ipsius imputatione ac misericordia, cum re ipsa tales non sint. Sic debitori


1925. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

qua semetipsum liberaret ab illo quasi reatu aeris alieni, ac veluti iustus liberque consisteret: tum quia soli credentes habentur, censentur et pronunciantur a Deo pro iustis, ex clementi ipsius imputatione ac misericordia, cum re ipsa tales non sint. Sic debitori precaria impetratio alienae persolutionis, loco suae propriae solutionis debiti est. Sic reo sonti supplex deprecatio innocentiae loco est. Huiuscemodi imputatio supplicis precationis pro innocentia, est quotidiana parentibus erga liberos, volentibus eos ob peccatum flagellare. Verum quomodo nobis sit fides loco iustitiae,


1926. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

ac tegens nostra peccata aut sordes, seu non imputans ea nobis, ob imputatam nobis filii satisfactionem aut iustitiam. qua ratione fit, ut nulla sit nobis in Christo Iesu existentibus condemnatio. Sic igitur imputare peccatori iustitiam, est imputare nobis debitoribus largissimam Christi persolutionem pro nobis depensam: qua ratione omne nostrum debitum aut obligatio non amplius nobis imputatur, sed protinus evanescit et aboletur. Dixi alias saepe, prorsus ita nos propter Christum iustificari, sicut Christus propter nos iniustificatus seu iniustus factus est: seu ita nobis potenter


1927. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

quod proprie fides viva ac iustificans est: sic etiam nostra iniustitia, seu peccatum ac poena, Christo non est imposita vel inscio, vel etiam prorsus invito ac recusanti, sed moto ingenti misericordia nostrarum calamitatum, ac sese pro toto genere humano offerenti sponsorem, vadem ac primarium persolutorem, et petenti ut nostrorum peccatorum poenarumque ingens sarcina in sese transferatur, seu debita nostra in se transscribatur. Sicut igitur alias disserui, fidem iustificantem esse veluti mendicam


1928. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

iustificari precario quaerentem: seu esse illum clamorem ac gemitum cordis, clamantem Abba pater, et expetentem gratuitam Christi propitiationem: sic vicissim statuendum est, et Christum olim mox post primorum parentum lapsum nostri misertum, ad caelestem patrem accessisse, sese pro nobis vadem persolutoremque aut potius victimam et reum, ad luenda nostra peccata poenasque, seu persolvendum illud ingens debitum obedientiae ac poenae obtulisse: et denique suppliciter flagitasse, ut miseris peccatoribus parcatur, sibique eorum debita poenaeque imponantur. Hoc satis clare apparet ex illa


1929. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

Abba pater, et expetentem gratuitam Christi propitiationem: sic vicissim statuendum est, et Christum olim mox post primorum parentum lapsum nostri misertum, ad caelestem patrem accessisse, sese pro nobis vadem persolutoremque aut potius victimam et reum, ad luenda nostra peccata poenasque, seu persolvendum illud ingens debitum obedientiae ac poenae obtulisse: et denique suppliciter flagitasse, ut miseris peccatoribus parcatur, sibique eorum debita poenaeque imponantur. Hoc satis clare apparet ex illa eius precatione Ioh. 17, cum dicit sese pro nobis sanctificare et offerre patri, ac


1930. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

usque ad fines terrae, quam suo precioso sanguine redimat: ideoque etiam agnus Dei, totius mundi peccata in semet tollens ac recipiens, eaque tandem abolens, dicitur. Sic ut igitur nos nostra mendica manu fidei, aut precatione, precario ad thronum gratiae impetramus, ut nobis iustitia aut meritum persolutioque Christi donetur, imputetur et applicetur, perinde potenter, tenaciter ac efficaciter, ac si nosmet eam legi et severae iustitiae Dei patiendo ac obediendo praestitissemus: sic vicissim Christus sua manu aut instrumento, nempe supplici intercessione apud patrem obtinuit, ut nostra


1931. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

a patre factae seu eius iniustificationis: tum etiam medium, causam instrumentalem aut modum utriusque apprehendendae, et sibi applicandae. Sicut enim nos tantum mendica quadam manu ac supplici voto et flagitatione, quae nostra fides est, a caelesti patre impetramus, ut Christi iustitia aut persolutio nobis imputetur, donetur et ascribatur: sic Christus quoque supplici intercessione et precatione a patre obtinuit, ut sibi nostra culpa ac poena, nostrave iniustitia ac totum debitum imponatur. Ita posses dicere, utrumque quasi fide quadam seu supplici flagitatione tum a nobis, tum a


1932. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

ac puniendus, egoque illorum ingens debitum iustitiae, obedientiae ac poenae dependam: sic nos vicissim ex altero latere ad genua Dei provoluti, ac velut ad alteram eius aurem vociferamur, O' pater caelestis, esto mihi misero peccatori misericors, tuique filii abundantissimam iustitiam aut persolutionem pro toto genere humano praestitam mihi imputa, dona, et plane propriam facito et applicato. In hac ergo (ut hoc utile obiter moneamus) imputatione, aut imputativa translatione iustitiae Christi in nos, nostrique iustificatione, concurrunt potissimum tres personae: nempe primum


1933. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

iustitiam aut persolutionem pro toto genere humano praestitam mihi imputa, dona, et plane propriam facito et applicato. In hac ergo (ut hoc utile obiter moneamus) imputatione, aut imputativa translatione iustitiae Christi in nos, nostrique iustificatione, concurrunt potissimum tres personae: nempe primum Christus mediator ac sponsor noster, tum persolvens patri, eiusque legi ac severae iustitiae largissime nostrum debitum iniustitiae sua iustitia obedientiae ac poenae, tum eandem nobis donans, et patrem orans ut eam nobis applicet. Secundo, nos peccatores qui accedimus fide


1934. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

praestitam mihi imputa, dona, et plane propriam facito et applicato. In hac ergo (ut hoc utile obiter moneamus) imputatione, aut imputativa translatione iustitiae Christi in nos, nostrique iustificatione, concurrunt potissimum tres personae: nempe primum Christus mediator ac sponsor noster, tum persolvens patri, eiusque legi ac severae iustitiae largissime nostrum debitum iniustitiae sua iustitia obedientiae ac poenae, tum eandem nobis donans, et patrem orans ut eam nobis applicet. Secundo, nos peccatores qui accedimus fide ad thronum gratiae, ac suppliciter petimus a patre, ut nobis


1935. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

iustitiae largissime nostrum debitum iniustitiae sua iustitia obedientiae ac poenae, tum eandem nobis donans, et patrem orans ut eam nobis applicet. Secundo, nos peccatores qui accedimus fide ad thronum gratiae, ac suppliciter petimus a patre, ut nobis illum amplissimum thesaurum iustitiae aut persolutionis Christi nostra gratia praestitum, nobisque donatum misericorditer ac clementer applicet, utque inde sibi, suaeque severae iustitiae persolvat illud ingens debitum obedientiae ac poenae, quod a nobis iustissime sub comminatione aeternorum suppliciorum exigebat. Postremo pater


1936. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

Secundo, nos peccatores qui accedimus fide ad thronum gratiae, ac suppliciter petimus a patre, ut nobis illum amplissimum thesaurum iustitiae aut persolutionis Christi nostra gratia praestitum, nobisque donatum misericorditer ac clementer applicet, utque inde sibi, suaeque severae iustitiae persolvat illud ingens debitum obedientiae ac poenae, quod a nobis iustissime sub comminatione aeternorum suppliciorum exigebat. Postremo pater caelestis, qui tanquam iudex, et plenariam rerum omnium potestatem habens, nobis illam amplissimam persolutionem Christi ad dicit, imputat, et appropriat,


1937. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

applicet, utque inde sibi, suaeque severae iustitiae persolvat illud ingens debitum obedientiae ac poenae, quod a nobis iustissime sub comminatione aeternorum suppliciorum exigebat. Postremo pater caelestis, qui tanquam iudex, et plenariam rerum omnium potestatem habens, nobis illam amplissimam persolutionem Christi ad dicit, imputat, et appropriat, eaque suae legi ac severae iustitiae ita largissime satisfacit, ut sicut illa antea nos accusabat extremae iniustitiae, ac nos aeternis suppliciis adiudicabat: sic nunc contra ultro confiteatur nos esse iustissimos, aeternamque nobis vitam ac


1938. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

ac severae iustitiae ita largissime satisfacit, ut sicut illa antea nos accusabat extremae iniustitiae, ac nos aeternis suppliciis adiudicabat: sic nunc contra ultro confiteatur nos esse iustissimos, aeternamque nobis vitam ac gloriam adiudicet. Hac igitur ratione intervenientibus istis tribus personis, debitore precario petente, persolutore aut sponsore ultro offerente, et iudice imputante et adiudicante, in nos Christi persolutio iustitiaque imputatione transfertur aut transscribitur. Hac ergo imputativa Christi iustitia ita gloriose ornamur, ut non solum nullae nostrae maculae


1939. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

satisfacit, ut sicut illa antea nos accusabat extremae iniustitiae, ac nos aeternis suppliciis adiudicabat: sic nunc contra ultro confiteatur nos esse iustissimos, aeternamque nobis vitam ac gloriam adiudicet. Hac igitur ratione intervenientibus istis tribus personis, debitore precario petente, persolutore aut sponsore ultro offerente, et iudice imputante et adiudicante, in nos Christi persolutio iustitiaque imputatione transfertur aut transscribitur. Hac ergo imputativa Christi iustitia ita gloriose ornamur, ut non solum nullae nostrae maculae peccatorum cernantur, sed etiam summa ac


1940. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 224 | Paragraph | SubSect | Section]

adiudicabat: sic nunc contra ultro confiteatur nos esse iustissimos, aeternamque nobis vitam ac gloriam adiudicet. Hac igitur ratione intervenientibus istis tribus personis, debitore precario petente, persolutore aut sponsore ultro offerente, et iudice imputante et adiudicante, in nos Christi persolutio iustitiaque imputatione transfertur aut transscribitur. Hac ergo imputativa Christi iustitia ita gloriose ornamur, ut non solum nullae nostrae maculae peccatorum cernantur, sed etiam summa ac fulgentissima quadam iustitia resplendeamus, utque veluti metamorphosin quandam aut


1941. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

sed simus non operantes, et peccatores, ac etiam impii suo modo. Hanc admirabilem, et plenam ingentibus mysteriis imputationem aut metamorphosin, qua nos quoque non aliter (liceat nobis nunc hac similitudine, licet odiosa, declarandae ineffabilis rei gratia, abuti) quam histriones (qui sub aliena persona ac larua in theatro apparent, regesque aut heroes sapientesve videntur, cum sint infimae sortis homunciones) coram Deo iustitia Christi splendemus, ac gloriosi esse videmur. Istam igitur nostri transfigurationem vocat Paulus induitionem Christi, quo veluti preciosissima quadam, auroque


1942. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

veste, ita coram caelesti patre ornati, decori ac gloriosi appareamus, ut ille in iustificatione solius Christi perfectionem nobis circumpositam cernat, comprobet, amet et praedicet, nullumque vel minimum naevum peccatorum aut foeditatum nostrarum per eam perspicere queat. Hanc (ut ita dicam) personatam immutationem imputatae iniustitiae, Pighius, licet alio qui adversarius, victus evidentibus verbi Dei testimoniis, comparat cum illa Iacobi impostura, qua ornatus fragrantissimis pulcherrimisque vestibus Esau, eiusque pilosam cutem et nomen coram patre prae se ferens, ab eo amicissime


1943. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

meridiana luce clarius illustrari, et simul quoque confirmari: si cogitetur, nostra peccata aut iniustitiam esse revera debitum quoddam coram Deo, ac a nobis divinitus iustitiam obedientiae et poenae a nobis severissime flagitari: quam cum Christus mediator ac sponsor noster pro nobis largissime persolverit, nobisque donaverit, qua tandem ea ratione alia in nos transferri potest, quam proprie per imputationem? Cogita enim (non finge: rei enim ipsa veritas ita sese habet) primum patrem caelestem, veluti maximum quendam mercatorem, sedere ad suam rationalem mensam, et in manibus habere suum


1944. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

tot peccatis debeat, eamque summam severissime ab illo flagitare: ac ni protinus perfectissime praestet, ei aeternos carceres torturasque minitari. Postremo cogita, ibi mediatorem â tali infelice peccatore per fidem compellatum, in medium progredi, ac a patre suppliciter petere, ut sui thesauri persolutio aut iustitia in illum egentem peccatorem transferatur. Qua igitur obsecro tandem alia ratione illa translatio persolutivae iustitiae fieri potest, quam per imputationem, aut rationalem vel decreto factam communicationem et adscriptionem? Haec non est nostra, sed ipsius Christi ac


1945. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

torturasque minitari. Postremo cogita, ibi mediatorem â tali infelice peccatore per fidem compellatum, in medium progredi, ac a patre suppliciter petere, ut sui thesauri persolutio aut iustitia in illum egentem peccatorem transferatur. Qua igitur obsecro tandem alia ratione illa translatio persolutivae iustitiae fieri potest, quam per imputationem, aut rationalem vel decreto factam communicationem et adscriptionem? Haec non est nostra, sed ipsius Christi ac Spiritus sancti similitudo: imo non similitudo, sed ipsiusmet negocii aut rei vera et genuina veritas, imago, ac viva facies.


1946. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

veritas, imago, ac viva facies. Hinc igitur tum lucem evidentissimam, tum et confirmationem potentissimam. prorsusque irrefragabilem clarissime habemus, peccatorem revera imputativa translatione iustitiae Christi in eum transscriptae iustificari: non aliter quam quotidie videmus, debitores aliena persolutione sibi imputata, aut in se per imputationem translata, a sua tristi obligatione reatu ac nexu vinculisque liberari, et pro insontibus liberis ac iustis haberi. Ex hisce quoque cerni possunt, quomodo alicui aliquid aliud pro alio imputari queat: et quod perinde credenti peccatori fides


1947. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

cerni possunt, quomodo alicui aliquid aliud pro alio imputari queat: et quod perinde credenti peccatori fides imputetur ad iustitiam, aut pro iustitia, sicut si subditis reis apud regem, aut etiam sontibus liberis apud parentes, supplex deprecatio culpae, loco innocentiae imputetur, aut etiam loco persoluti supplicii habeatur, censeaturque Sicut enim illi sua illa humili deprecatione misericordiam parentum, aut clementiam regis apprehendunt et impetrant, ut eis culpam castigationemque remittat, estque illis ea humilis supplicatio loco innocentiae aut iustitiae, ac loco depensae poenaeque:


1948. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

vel depensi supplicii coram Deo est. Seu, sicut mendico sua mendica manus, dum extensa mendicat, et necessaria acquirit, ei loco iusti operis, aut rationis honeste acquirendi victum, est: sic etiam nobis nostra precaria apprehensio et acquisitio alienae persolutionis nostri debiti, est loco propriae persolutionis: perindeque nos liberat, ac si nun quam quicquam debuissemus: non sua quidem natura aut essentia persolutionem debiti explens aut efficiens, sed alienam persolutionem apprehendens, et creditori offerens: sic nostra fides apprehendens et


1949. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

depensi supplicii coram Deo est. Seu, sicut mendico sua mendica manus, dum extensa mendicat, et necessaria acquirit, ei loco iusti operis, aut rationis honeste acquirendi victum, est: sic etiam nobis nostra precaria apprehensio et acquisitio alienae persolutionis nostri debiti, est loco propriae persolutionis: perindeque nos liberat, ac si nun quam quicquam debuissemus: non sua quidem natura aut essentia persolutionem debiti explens aut efficiens, sed alienam persolutionem apprehendens, et creditori offerens: sic nostra fides apprehendens et nobis approprians aut applicans Christi


1950. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

ei loco iusti operis, aut rationis honeste acquirendi victum, est: sic etiam nobis nostra precaria apprehensio et acquisitio alienae persolutionis nostri debiti, est loco propriae persolutionis: perindeque nos liberat, ac si nun quam quicquam debuissemus: non sua quidem natura aut essentia persolutionem debiti explens aut efficiens, sed alienam persolutionem apprehendens, et creditori offerens: sic nostra fides apprehendens et nobis approprians aut applicans Christi iustitiam aut persolutionem, nobis loco propriae iustitiae, aut a nobis exactae per legem obedientiae et poenae est,


1951. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

victum, est: sic etiam nobis nostra precaria apprehensio et acquisitio alienae persolutionis nostri debiti, est loco propriae persolutionis: perindeque nos liberat, ac si nun quam quicquam debuissemus: non sua quidem natura aut essentia persolutionem debiti explens aut efficiens, sed alienam persolutionem apprehendens, et creditori offerens: sic nostra fides apprehendens et nobis approprians aut applicans Christi iustitiam aut persolutionem, nobis loco propriae iustitiae, aut a nobis exactae per legem obedientiae et poenae est, non quidem sua natura vel essentia, quatenus quaedam


1952. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

perindeque nos liberat, ac si nun quam quicquam debuissemus: non sua quidem natura aut essentia persolutionem debiti explens aut efficiens, sed alienam persolutionem apprehendens, et creditori offerens: sic nostra fides apprehendens et nobis approprians aut applicans Christi iustitiam aut persolutionem, nobis loco propriae iustitiae, aut a nobis exactae per legem obedientiae et poenae est, non quidem sua natura vel essentia, quatenus quaedam preciosa virtus aut bonum opus est, sed quatenus est instrumentum aut mendica manus, nobis Christi meritum iustitiamve, et Dei misericordiam


1953. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

suae, quam solam monetam ille flagitat, nos ex illo teterrimo carcere ac catenis infinitarum miseriarum liberavit, et in longe lautissimum convivium sui caelestis patris transtulit. In qua rei huius nostraeque conditionis forma ac explicatione perfacile est animadvertere, nos illam amplissimam persolutionem precii, pro nostra redemptione depensam, non aliter in nos transferre potuisse aut posse, quam si fide ceu mendica manu precario eius in nos transscriptionem aut imputationem emendicemus ac impetremus. Haec sane est evidens rei ipsius veritas, quam negare summae impudentiae fuerit.


1954. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 227 | Paragraph | SubSect | Section]

eo fonte, quod ignorant quid sit iustitia hominis erga Deum: et quid sit contraria iniustitia, de qua tantopere accusamur a lege Dei. Putant enim esse proprie quandam qualitatem, ut se ex Aristotele didicisse somniant. Sed Scriptura urget perfectissimam obedientiam externi operis ac cordis ipsius, persolutionemque perfectissimam poenarum pro peccatis et inobedientia. Hanc obedientiam cum nemo praestet, Christus pro nobis praestitit, nobisque eam coram patre donavit, ut ille eam nobis credentibus, seu precario illam mendicantibus imputet, ac firmissimo decreto adiudicet, applicetque: sic ex


1955. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 228 | Paragraph | SubSect | Section]

est illud proverbiale dictum: Patres comederunt vuas acerbas, sed dentes filiorum obstupuerunt. Sic Daniel quoque sentit, reatum ac imputationem peccati suorum maiorum idololatrarum Iudaeorum, eoque se ac reliquum populum clementer liberari suppliciter precatur. Sic culpa reatus ac poenae priorum persequutorum, etiam posteris imputantur. Sic Iudaei volunt culpam caedis IESU a Pilato in se suosque liberos derivari. Sic Iudas dicit ad patrem: Si tibi non reduxero filium, sim tibi perpetuo peccator aut reus: id est, etiam si alieno scelere perierit, tamen ego volo culpam ac poenas sustinere,


1956. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 229 | Paragraph | SubSect | Section]

Repellitur aliquando industrius nobilis ab aula regis, et magnis functionibus, ob parentis aut avi perfidiam vel proditionem. Sed nimirum omnium luculentissima, et ad convincendos adversarios veritatis efficacissima exempla sunt, quae ab ipsismet sumuntur. Sic enim olim impii Iudaeorum sacrifici persequentes et anathematizantes Prophetarum doctrinam, de imputatione iustitiae ac benedictionis benedicti seminis, quodque eius plagis sanemur: interim venditabant hominibus imputativam iustitiam suorum sacrificiorum, suarumque precum ac ieiuniorum, ac praesertim Baaliticarum lacerationum et


1957. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 229 | Paragraph | SubSect | Section]

si in illis vel moriens, vel etiam mortuus peccator collocetur: quae (ut ipsimet scribunt) perinde mundant ac iustificant homines, ut initio in baptismo mundati repurgatique sunt. Vides quam nusquam non isti homines aliquam imputativam iustitiam ac sanctitatem commenti sunt, quae ab illis vel personis vel rebus in miseros homines per imputationem transiret, eosque ab omnibus suis iniustitiis imputative, non realiter aliquam suam qualitatem transfundendo, mundaret, aut iustificaret, Deoque gratos et acceptos aeternaque vita dignos sisteret. Hodierna quoque die saepe accidit, ut


1958. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 229 | Paragraph | SubSect | Section]

non realiter aliquam suam qualitatem transfundendo, mundaret, aut iustificaret, Deoque gratos et acceptos aeternaque vita dignos sisteret. Hodierna quoque die saepe accidit, ut adversariorum seductores, inter quos etiam praepotentes episcopi miserum popellum seducentes dicant eos debere perseverare in papatu, se ipsorum culpam, si quae in ea religione esse possit, una cum poena in se recipere. Quod certe alia ratione quam per imputationem iniustitiae aut culpae nequit fieri. Hi et similes omnes furores pertinent ad imputativam iustitiam hominum, quib. impurissima Babylonicae


1959. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 232 | Paragraph | SubSect | Section]

Christo Iesu: Phil. 4. id est, ex Christo, aut beneficio Christi. Ponitur per DE. Hoc sentite in vobis, quod et in Christo Iesu. Phil. 2. id est, hoc cogitate de vobis, quod de Christo audivistis, ut sic sitis humiles, et Deo obedientes, sicut ipse fuit. Omnes qui volunt pie vivere in Christo, persequutionem patientur: 2. Tim. 3. id est in Christianismo. Vita nostra abscondita est cum Christo in Deo: Col. 3. pro Deo commendata ac concredita est, ipsiusque gratia in extrema pericula proiecta, ipsique soli nota ac probata: qui et tandem eam glorificabit in lucem productam, et toti


1960. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 233 | Paragraph | SubSect | Section]

prohibens inquit: Non incidetis vos, neque ponetis calvicium inter oculos vestros super mortuum. Sic et Levit. 19, Incisionem non facietis pro anima in carne vestra. Hierem. 16 dicit Dominus futurum, ut se non incidant super mortuis: ostendens tantam fore copiam cadaverum, ut eis iusta rite persolvere non possint. Sic Hier. 47, Quo usque te incîdes? scilicet, prae dolore ac luctu. Moabitarum quoque luctus ob cladem ac poenas Dei eodem modo depingitur Hier. 48, quod sit super omne caput calvitium, super omnem barbam rasura, super omnes manus incisio, et super omnes lumbos saccus.


1961. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 235 | Paragraph | SubSect | Section]

admonitiones, et etiam vehem entiores increpationes. INCURVARI alicui, significat aliquem adorare, vel potius tantum eo gestu honorare aliquem, quandoquidem hoc modo Hebraei aliique orientales reverentiam alteri exhibebant, sicut et adhuc faciunt Asiatici: Hinc illae adorationes Persicae, quas Graeci tantopere detestabantur, ut est in historia Alexandri et aliis. Genesis decimooctavo, et Exodi 18. Sic et Genesis 24, In curvavit se Abrabam, et adoravit Dominum. Sic et Christo omne genu incurvari dicitur: et Psalm. 68. Incuruentur illi omnes dii, verbum Hebraeum est


1962. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 238 | Paragraph | SubSect | Section]

arcte coniungit passlonem cum illa profectione ac praedicatione, quasi Christus mox a passione profectus sit ad praedicandum spiritibus: non ita longissime distrahit, quasi nunc quidem sit passus, olim autem praedicaverit. Quarto, Scriptura Noachi praedicationem proprie Spiritui S. non secundae personae, clare ibi tribuit, dicens: Non litigabit Spiritus meus, etc. sicut et tota Scriptura tertiae personae doctrinam ac ministerium praedicationis adscribit, quod ea a Christo accipiat, et per os piorum doctorum loquatur, Scripturam inspiret, et mundum arguat aut consoletur.


1963. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 238 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritibus: non ita longissime distrahit, quasi nunc quidem sit passus, olim autem praedicaverit. Quarto, Scriptura Noachi praedicationem proprie Spiritui S. non secundae personae, clare ibi tribuit, dicens: Non litigabit Spiritus meus, etc. sicut et tota Scriptura tertiae personae doctrinam ac ministerium praedicationis adscribit, quod ea a Christo accipiat, et per os piorum doctorum loquatur, Scripturam inspiret, et mundum arguat aut consoletur. Quinto: si vox Spiritus de Deo hic intelligeretur, a quo Christus sit vivificatus, ut ille vult, necesse esset, illam


1964. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 238 | Paragraph | SubSect | Section]

ac ministerium praedicationis adscribit, quod ea a Christo accipiat, et per os piorum doctorum loquatur, Scripturam inspiret, et mundum arguat aut consoletur. Quinto: si vox Spiritus de Deo hic intelligeretur, a quo Christus sit vivificatus, ut ille vult, necesse esset, illam intelligi de prima persona, quod ea praedicaverit apud inferos, quia patri Scriptura resuscitat ionem Christi solet tribuere. Sexto, est sane prorsus violenta interpretatio, quod mortificatus carne, et vivificatus spiritu, exponit, a spiritu: et mox per Spiritum intelligit virtutem. Scriptura enim ibi quasi duas


1965. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

ut de Lazaro Christus dicebat, Infirmitas haec non est ad mortem. Et de Epaphr. Paulus. Dicitur item infirmitas, non esse solidatum in fide simpliciter, neque perfectum esse. Et hoc significans dicebat, Infirmum autem in fide suscipite. Est et aliud tertium significatum Infirmitatis. Quale hoc? Persecutiones, insidiae, etc. Et hoc manifestat Paulus: Sufficit tibi gratia mea. virtus enim mea in infirmitate perficitur. hoc est, in persecutionibus, in periculis, in mortibus. Haec ille. Etidem, primae Corinth. secundo, Homil. sexta, persecutiones in multis locis infirmitatem


1966. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

neque perfectum esse. Et hoc significans dicebat, Infirmum autem in fide suscipite. Est et aliud tertium significatum Infirmitatis. Quale hoc? Persecutiones, insidiae, etc. Et hoc manifestat Paulus: Sufficit tibi gratia mea. virtus enim mea in infirmitate perficitur. hoc est, in persecutionibus, in periculis, in mortibus. Haec ille. Etidem, primae Corinth. secundo, Homil. sexta, persecutiones in multis locis infirmitatem appellat. quemadmodum illud Gal. quarto: Infirmitatem in carne mea non aspernati sunt. Et rursum: Si gloriari oportet, in infirmitate mea gloriabor.


1967. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

tertium significatum Infirmitatis. Quale hoc? Persecutiones, insidiae, etc. Et hoc manifestat Paulus: Sufficit tibi gratia mea. virtus enim mea in infirmitate perficitur. hoc est, in persecutionibus, in periculis, in mortibus. Haec ille. Etidem, primae Corinth. secundo, Homil. sexta, persecutiones in multis locis infirmitatem appellat. quemadmodum illud Gal. quarto: Infirmitatem in carne mea non aspernati sunt. Et rursum: Si gloriari oportet, in infirmitate mea gloriabor. secundae Corinthiorum undecimo, etc. Idem in Epist. ad Hebraeos cap. septimo,


1968. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

Corinthiorum duodecimo: Infirmiora membra magis sunt necessaria. Tribuit Paulus etiam Christo infirmitatem. 2. Corinthiorum decimotertio, cum dicit, Eum ex infirmitate crucifixum esse: ubi per infirmitatem videtur significare mortalitatem. Cum Paulus de sua infirmitate disserit, non tantum persecutiones intelligit, sed et quasdam spirituales imbecillitates (quae illi in perse quutionibus accidebant) ut sunt tentationum, trepidationum, anxietatum, diffidentiae, saltem de externo successu: ut ipsemet ait, Sententiam mortis acceperamus in nobis ipsis. De talibus aliquibus illi a Deo


1969. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 240 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam Christo infirmitatem. 2. Corinthiorum decimotertio, cum dicit, Eum ex infirmitate crucifixum esse: ubi per infirmitatem videtur significare mortalitatem. Cum Paulus de sua infirmitate disserit, non tantum persecutiones intelligit, sed et quasdam spirituales imbecillitates (quae illi in perse quutionibus accidebant) ut sunt tentationum, trepidationum, anxietatum, diffidentiae, saltem de externo successu: ut ipsemet ait, Sententiam mortis acceperamus in nobis ipsis. De talibus aliquibus illi a Deo responsum est, Virtus mea in imbecillitate perficitur: id est, vis ac potentia


1970. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 242 | Paragraph | SubSect | Section]

unus, ut inquiramus Iehovam per eum: id est, per quem consulere possimus Deum. Inquirere ex propheta, significat percontari de responso ac sententia Dei. Verbum est דרש Darasch, credo idem esse quod scrutari Deum Inquirere aliquando significat diligentem perscrutationem causae, ut Iosuae 22: Si per rebellionem fecimus, Deus inquirat. Allusio est ad consuetudinem iudicum, qui primum inquirunt rei veritatem postea demum puniunt, aut alioqui iudicium


1971. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 245 | Paragraph | SubSect | Section]

quod et mox faciunt, electo Matthia. Introitus Pauli dicitur non fuisse inanis, 1. ad Thessal. 2: ubi introitus non tantum illum primum aditum, sed et praedicationem verbi, et totam conversationem apud eos actam significat: sicut ipsemet se exponit, dicens: Se in multis afflictionibus, persecutionibus ac periculis, nihil ominus constanter ac liberrime docuisse, et adversariis veritatis repugnasse. Verum, ut paulo ante indicavi, de hoc et similibus verbis supra quoque prolixius actum et dictum est, quae cum hisce coniunge. INTUERI, significat non tantum diligenter


1972. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 246 | Paragraph | SubSect | Section]

inveniet vos: pro, expendite magnitudinem peccati, propter quod tam graviter punimini. Iudicum 6. Ut quid invenit nos totum hoc? id est, cur oppressit nos hic tam tristis status? Psalmo 116. Angustiae inferni invenerunt me: id est, potiti sunt me caeperunt, aut apprehenderunt me, veluti hostis persequens. Mox ibidem phrasis haec invertitur, Angustiam et dolorem inveniebam: id est, consequebar. Dicitur ergo aliquis et invenire malum, et inveniri a malo. Sic et Deus dicitur alicuius iniquitatem invenire, cum ob eam illum punit. Genes. 44, Deus invenit iniquitatem servorum suorum:


1973. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 247 | Paragraph | SubSect | Section]

invocaverit nomen Domini (i. ipsum Dominum) saluus erit. Quodiam vero seria invocatio Dei tum primarium quid, et quasi cor totius pietatis est: tum etiam quiddam maxime conspicuum, aut notum: ideo fieri non raro solet, ut pro tota pietate aut cultu Dei ponatur. Et si patrem invocatis, citra personarum respectum iudicantem iuxta cuiusque opus, videte ut in timore conversantes, incolatus vestri tempus transigatis: 1 Petri 1. Sic de instauratione totius veri cultus aut religionis dicitur Genes. 4. quod nato Aenosch sit coeptum invocari in nomine Domini non quod ante nulla vera


1974. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 247 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic quoque Psal. 80, Et nomen tuum invocabimus. Secundo significat praedicare, concionari de vero Deo, eiusque vera religione. Sic Psal. 116 dicit se credidisse, ideoque locutum esse: et alioquoties repetit, se in nomine Domini invocasse: id est, praedicasse, eoque persecutionem pati: quare opem Dei implorat, Psal. 18, Laudans invocabo Deum: pro, praedicabo, celebrabo. Tertio, simplicem denominationem notat. ut Genes. 48, Vocetur nomen meum super pueros istos: id est, cognominentur de meo nomine, dicantur filii Iacob. Solent enim Hebraei,


1975. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 249 | Paragraph | SubSect | Section]

mortis profert. Sic Rom. 5. Multo magis reconciliati servabimur ab ira. Psal. 2. Tunc loquetur ad eos in ira sua, et in furore suo conturbabit eos. Sic et Rom. 12 credo accipi posse: Non vosmetipsos ulciscentes dilecti, sed date locum irae: ut. s. Dei iudicio adversarios et persecutores nostros relinquamus. Haec Dei ira est ignis consumens peccatores per malam conscientiam, et poenas temporarias ac aeternas. Denique aliquando significat poenam, sive temporariam sive aeternam, â tali ira profectam. ut Rom. 2. Coacervas tibi iram in die irae. i. poenas tibi accumulas


1976. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 250 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et subditi cum gaudio suum regem excipientes, ad eum iubilare dicuntur. Ad me Philistea iubila: Psal. 60. Dicuntur etiam hostes victores iubilare super victis, ut Hiere. 51. Et iubilabunt super Babel caeli et terra: id est, angeli et homines gaudebunt, et tripudiabunt de ruina persecutricis Babyloniae. De Iubilaeo supra in Iobel dictum est. IUCUNDARI, et IUCUNDITATES, aliquando significat summa ac suavissima bona, seu fruitionem illorum. Psal. 16, Iucunditates sunt in dextera tua in aeternum: id est, suavissimis deliciis satias perpetuo ac


1977. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

2 Reg. 1. Quale iudicium viri est, qui ascendit. i. qua specie, facie ac vestitu erat ille vir? Iudicia alicuius rei etiam ea dicuntur, quae quoquo modo ad rem pertinent. 1 Reg. 6. Completa fuit domus cum omnibus reb. suis, et cum omnibus iudiciis suis. Porro in ordinariis ac publicarum personarum iudiciis itidem suas varietates ac difficultates vox haec habet, sicut et cum de divino iudicio agitur. Primum. n. nomen Iudicium saepe ipsam litem aut causam iudicandam indicat. Sic Isaiae 1, et saepe alias, dicitur iudicium viduae non venire ad iudices. i. non promoveri, non


1978. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 251 | Paragraph | SubSect | Section]

Novit Dominus iustos e tentatione eripere, iniustos autem in die iudicii puniendos servare. i. in diem castigationis. Isai. 34, Retributionis annus ad iudicium. i. ad castigationem. Vicinumque huic est, quod iudicia ponuntur nonnun quam pro memorabilibus exemplis poenarum, quib. Deus tyrannos et persecutores afflixit. ut Psal. 48, Exultabunt filiae tuae propter iudicia tua. et Psal. 119, Recordatus sum iudiciorum tuorum a seculo Dfie. i. ultionum et horribilium poenarum impiis inflictarum. Hier. 48, Hucusque iudicium Moab..i. gravissima Dei ultio, Moabitis


1979. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 253 | Paragraph | SubSect | Section]

Et iterum cap. 39 et 52, Et proposuit ei quaestiones, etc. Septimo, dicitur de arduis quaestionibus, difficilibus, et miraculosis cum dictis tum factis et gestis Dei. De priore, Psalm. 36. Iudicia tua abyssus multa. ubi de verbo Dei dicitur, aut potius de omnibus in perscrutabilibus consiliis ac cogitationibus Dei, ut et prius exposui. Et Psalm. 119. Labiis meis recensui omnia iudicia oris tui: id est, mysteria, vel etiam decreta, mandata. Psalm. 147. Non fecit taliter ulli genti, nec iudicia ipsi cognoverunt. De factis et operibus Dei mirificis. Psalm.


1980. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 254 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: discre-onem ] et moderationem adhibere, seu communi iudicio recte uti. Cuius generis unum est illud, Beatus qui intelligit super egenum et pauperem: posterius vero, [?: se- ] facere iustitiam, sit suum cuique tribuere. Sic posterius notaret, debitam iustitiam in rebus ac personis adhibere prius vero gratuitam beneficentiam ac humanitatis aliis praestare. Sic iudicium fecit Iosias, occidendo [?: f-sos ] prophetas: et iustitiam, servando veros prophetis Ita iubet nos Spiritus sanctus, ut iustificemus iusta, et damnemus iniusta: quae si fecerimus,


1981. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 256 | Paragraph | SubSect | Section]

iubent, ea sunt ius: cui qui pater, iustus est, et iustitiam habere iudicio sui magistratus et coetus putatur. Sic vocem Graecam δίκαιον, ἀπὸ διχὰ Aristoteles deducit, quod in duas suo modo aequales portiones rem scindat, neutri parti aut personae plus minusve iusto aut rata portione tribuens. quae tamen Graecorum vox non incommode ab Hebraeo Zadik iustus (abiecta per aphaeresin prima syllaba) deduci posset. Verum hic in genere praemissis, aliquanto nunc accuratius huius vocis significata recensebo, eaque pluribus exemplis


1982. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

Dominus secundum iustitiam meam, et secundum puritatem manuum mearum. De hac iustitia causae dicunt probati Theologi, quod bene eam Deo proponere possimus, ut motus nostra innocentia et adversariorum extrema iniustitia, dirimat controversiam, nos liberando, illos contra perdendo: sed iustitiam personae, qua coram Deo iusti, ac aeterna vita digni esse haberique queamus, neminem habere aliam praeter Christi satisfactionem per fidem imputatam. Est denique alia adhuc particularior iustitia, quae unici alicuius facti innocentia aut rectitudo dici posset. Sic Samson aliquoties dicit, Iustior


1983. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

Vae qui aedificat domum in non iustitia, et coenacula sua in non iudicio: id est per iniurias et fraudes. Sic quoque Saul dicit primo Samuelis 24, Iustiores me. Tu enim retribuisti mihi bonum, ego retribui tibi malum. Quod vel de tota controversia inter Davidem et Saulem, vel etiam de illa una persecutione, et Davidis abstinentia a caede Saulis interpretari posses. Secundo: Non raro Iustitia beneficentiam aut benignitatem denotat: in qua significatione est et apud Terentium in Heauton. ubi Sostrata petit a marito sibi condonari crimen, inquiens: Mi Chreme, peccavi fateor,


1984. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

meae. quia et iustificat nos imputativa iustitia, et praecipit, praescribit, ac efficit quoque in nobis suo sancto Spiritu iustitiam novae obedientiae: et denique eandem in nobis una cum omnibus iustis causis, actionibus et conatibus asserit et tuetur contra omnes qui eam oderunt, ac in nobis persequuntur. Iustitiae habitaculum, vel potius pascuum aut copia, dicitur Deus: quia ipse non tantum amat, probat, praecipit ac promovet iustitiam, sed etiam quia est iustificator noster. ubi habemus veluti uberrimam copiam aut pascuum iustitiae, unde ipsammet iustitiam consequemur. Dicit ergo


1985. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 258 | Paragraph | SubSect | Section]

perspicue agnito. Clamare pro iustitia, Isaiae 59. id est, disserere aut disputare, atque adeô certare, contendere ac depugnare pro iustitia primae aut secundae Tabulae, religionis aut vitae. Sic Ecclesiast. 4. Certa usque ad mortem pro iustitia. Et Christus dicit, pios praesertim doctores persecutionem pati pro iustitia: ubi intelligatur illa summa iustitia, nempe imputatio iustitiae aut meriti ac obedientiae Christi, pro cuius assertione et propagatione pii doctores extremas difficultates subire coguntur. Iustitia sua confirmavit eum, et brachium eius servavit eum: Isaiae 59.


1986. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

Nihil ergo hic locus patrocinatur iustitiae inhaerenti aut infusae, sive Osiandri, sive Papistarum. Magnam quoque huic toti doctrinae lucem ac certitudinem affert, quod passim Scriptura nostra peccata aut iniustitiam comparat ingenti debito 10000 talentorum: Christi vero meritum aut passionem, persolutioni: ac denique post applicatam passionem assimilat iustitiam nostram condonationi debiti: quia ille in hoc ipsum factus sit maledictum legis, ut nos ab eius maledictione liberaret. Quia ipse nostra peccata, ut verus Dei agnus, in suo corpore, nempe patiendo portaverit ac abstulerit,


1987. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

virtutum, qualitatum ac operum. Summa quoque illa pulcherrimaque harmonia duarum specie diversissimarum rerum (nempe passionis Christi, et nostrorum peccatorum remissionis) perspicue indicat et demonstrat, quidnam sit vera proximaque iustitia coram Deo: nempe illa ipsa passio, aut persolutio Christi, seu impletio legis pro nobis nostrisve debitis facta: quae quatenus nobis applicatur, nostrorum debitorum ac chirographi abolitio est. Non enim illa duo adeo diversa sunt, ut cuipiam negligentius consideranti videri queant: sed unumquid nempe Christi persolutio, aut abolitio


1988. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

nempe illa ipsa passio, aut persolutio Christi, seu impletio legis pro nobis nostrisve debitis facta: quae quatenus nobis applicatur, nostrorum debitorum ac chirographi abolitio est. Non enim illa duo adeo diversa sunt, ut cuipiam negligentius consideranti videri queant: sed unumquid nempe Christi persolutio, aut abolitio nostri debiti. Eo ipso enim quod alius pro me soluit, suamque solutionem mihi adscribit meum chirographum aut debitum delet. Hinc est, quod Paulus exponens et confirmans veram iustitiae formam, Rom. 3, redemptionem passione Christi factam, seu iustitiam Christi nobis


1989. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 260 | Paragraph | SubSect | Section]

aut virtutum existentia consistat. Nam illud coram et [?: ] spectu, manifeste iudiciariam cognitionem denotat. [?: S- ] de hac re etiam postea aliquid addetur. Verum [?: q- ] Paulus et tota Scriptura iustitiam nostram coram [?: ] proprie ipsam persolutionem Christi, aut [?: chirograph- ] debitique nostri abolitionem, et non ullam novitatem virtutum nobis infusam esse doceat, plenius in scriptis meis contra Osiandrum, et proprio ea de re [?: scripte- ] libello de Iustitia edito, ostendi. Huc adde verbum


1990. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 268 | Paragraph | SubSect | Section]

Dei excruciatis conscientiis clamat: Venite ad me omnes qui laboratis et onerati estis. Aliquando pro simplici difficultate ponitur, etiansi non accedant aliqui magni cruciatus Psal. 73. Cogitavi ut scirem hoc, sed labor fuit in oculis meis: pro, difficile ac quasi impossibile fuit perscrutari, cur malis bene sit et bonis male. Laborare etiam significat, magna cum difficultate aliquid conari. ut Exod. 7, Laborabunt Aegyptii, ut bibant aquas e flumine. i. magna cum nausea cogentur uti illis corruptis aquis, aut etiam summa difficultate sibi novos puteos fodient, quaerentes


1991. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 271 | Paragraph | SubSect | Section]

et mundabo, ut sitis futuri puri ac albi, sicut initio lana lota est alba, et caret omni macula. LANCEA, olim fuit genus teli usitatissimum, eoque saepe synecdochice pro omni genere armorum et tota vi bellica ponitur. ut Psal. 35. Educ lanceam, et conclude in occursum persequentium me: pro, armatus veluti aciem armis scutisque undique conclusam ac communitam dirige contra hostes meos. Sic 1. Paral. 11. Iste excitavit lanceam suam contra 300, quos interfecit vice una. id est, uno conflictu. Porro Psal. 57 legitur, Quorum dentes sunt lanceae et


1992. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 272 | Paragraph | SubSect | Section]

Hieremias futurum, ut Babylon adeo prorsus opprimatur ut non sumatur inde lapis angularis aut fundamenti: id est, ut non amplius mittantur praefecti ac gubernatores in diversas gentes ex civibus Babylonis: sicut et Historiae testantur, cives Babylonis ferme prorsus in servitutem fuisse a Medis et Persis redactos. Quarto, apideum cor tribuitur homini, Ezech. 11 et 36: alibi etiam adamantinum: tum ideo, quia caret omni bono sensu ac intellectu in reb. divinis, perinde ut statim lapidea: sicut dicitur Deut. 29. Non dedit tibi Deus cor intelligens. Et contra mox in sequenti


1993. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 276 | Paragraph | SubSect | Section]

et felici victoria potiri. inquit enim: Laetabitur iustus cum viderit ultionem, vestigia sua lavabit in sanguine impii. Credo esse allusionem ad victoriam militarem, ubi victores necessario pedes suos ponunt aut gradiuntur in sanguine hostium, cum passim terra sit cruore contecta, cumque fugientes persequuntur ac caedunt, quorum sanguine viae passim contaminantur. Lavare sordes et sanguines Iuda, est, ei sua peccata condonare, et praeterea spiritu suo eam renovare, aut instaurare. Ezech. 16. ubi prolixe immunda nativitas Iudae, id est, originale peccatum omnium hominum notatur. Vide


1994. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 279 | Paragraph | SubSect | Section]

Levare vocem Iud. 21, Levaverunt vocem, et magno ululatu coeperunt flere. Sic et Saul levavit vocem, et flevit. 1. Sam. 24. Levare faciem alicuius, aut accipere, est, moveri eius authoritate ac verbis, ut ei obsequare: hinc Levatus facie. Sed de hac loquutione plenius agitur in Accipere personam, et voce PERSONA. Levare peccatum, valde crebrum, idem est quod tollere, auferre. Nam quae amovere et asportare volumus, necessario de terra attollimus in sublime, in humeros, aut alioqui. Levare hastam contra aliquem: 1. Par. 11. Levavit hastam contra triginta. Levare gladium


1995. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 279 | Paragraph | SubSect | Section]

21, Levaverunt vocem, et magno ululatu coeperunt flere. Sic et Saul levavit vocem, et flevit. 1. Sam. 24. Levare faciem alicuius, aut accipere, est, moveri eius authoritate ac verbis, ut ei obsequare: hinc Levatus facie. Sed de hac loquutione plenius agitur in Accipere personam, et voce PERSONA. Levare peccatum, valde crebrum, idem est quod tollere, auferre. Nam quae amovere et asportare volumus, necessario de terra attollimus in sublime, in humeros, aut alioqui. Levare hastam contra aliquem: 1. Par. 11. Levavit hastam contra triginta. Levare gladium contra aliquem:


1996. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 281 | Paragraph | SubSect | Section]

ut in Moysi lege scriptum est, Non obligabis os bovi trituranti, etc. propter nos scriptum est, quod sub spe debeat is qui arat, arare. Idem reperitur 1. Tim. 5, ubi lex Moysis Pentateuchus vocatur. ¶ Leges caeremoniales, sunt statuta a Deo per Moysen sancita, de personis, caeremoniis, et aliis rebus ad cultum divinum a Moyse institutum pertinentibus, de quarum singulis aliquid adiiciemus. Circumcisionis passim fit mentio Act. 7 et 15. Rom. 2. 15. Gal. 2. 5. 6. 1. Cor. 7. Eph. 2. Phil. 3. Coll. 2. 3. 4. Legis de non attingendo et comedendo immundo, quae


1997. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 284 | Paragraph | SubSect | Section]

finem suum consequitur. Secundo stabilitur, dum illi impletionem obedientiamque extreme flagitanti, ac quasi [?: esu-- ] meritum aut satisfactio Christi pro unoquoque in dente applicatur: qua ratione illi sic unusquisque [?: ] dens debitum poenae ac obedientiae quasi persolvae. Tertio stabilitur dum iustitia ab ea exacta, a peccto-re imputative praestatur. Quarto stabilitur, dum per fidem vires in homine instaurantur, quibus legi novam obedientiam praestare incipit.


1998. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 286 | Paragraph | SubSect | Section]

usu id [?: ] ut peccatorem desperantem de iustitia ac salute operis legis, ad Christum unicum servatorem perducat. [?: Secundis ] Christus est finis legis: quia id quod ea exigit ac flagitat, nempe sui impletionem perfectissimam, aut [?: obedtiae ] iustitiam, persolutionemque poenarum pro peccato, et Dei placationem, solus praestat: solus ipse illa decem milia lentorum, quae lex ab homine exigit, pro eo persolvit [?: ] lus ille nos a maledicto legis liberat. Denique Christus est finis legis, quia nos condit aut instaurat ad bona opera, seu


1999. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 286 | Paragraph | SubSect | Section]

] Christus est finis legis: quia id quod ea exigit ac flagitat, nempe sui impletionem perfectissimam, aut [?: obedtiae ] iustitiam, persolutionemque poenarum pro peccato, et Dei placationem, solus praestat: solus ipse illa decem milia lentorum, quae lex ab homine exigit, pro eo persolvit [?: ] lus ille nos a maledicto legis liberat. Denique Christus est finis legis, quia nos condit aut instaurat ad bona opera, seu ad legis obedientiam, et in nobis eam excitare ac praestare incipit. Sic Rom. 8 dicitur ideo Christus [?: ] sus, ut iustificatio


2000. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 288 | Paragraph | SubSect | Section]

sedulo observem. Lex pietatis aut clementiae in lingua eius, Proverb. 31. pro, pia ac salutaria meditatur, docet, loquitur, et agit. Sic quoque dicitur Lex veritatis. ut, Lex veritatis fuit in ore Levi, Malach. 2. id est, lex aut doctrina vera. Lex una, id est, eadem, erit diversis personis, aut rebus: Num. 15. Lex una et iudicium unum erit vobis et peregrino. Sic et paulo ante dixerat: Statutum unum erit vobis, et peregrino: Sicut vos, sic et peregrinus erit coram Domino. Et mox ibidem: Lex una erit vobis, ei qui fecerit per errorem. pro, eaedem caeremoniae aut ritus


2001. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 292 | Paragraph | SubSect | Section]

tanquam si per ea vere esset iustus, superbiente et gloriante, conferatur Ethnicus homo, istis omnibus externis iustitiis, aut iustitiae adiumentis carens, sed natura iustus: qualis nullus unquam fuit, aut erit: sed tantum conferendi aut redarguendi Iudaei gratia fingitur et proponitur talis persona, posito casu, quod si tales usquam gentium aliqui Ethnici fuissent, illi profecto prae Iudaeis iusti essent. Nec estid Sacris literis inusitatum, ut faciant collationes rerum non existentium cum praesentibus, perinde ac si et illae extarent: ut in Universalibus Regulis plenius annotavi.


2002. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 306 | Paragraph | SubSect | Section]

poni solet: quae metaphora nec Latinis quidem usquequaque ignota est. Psalm. 73, Profecto in locis lubricis prosuisti eos, corruere facis eos in desolationes. Ierem. 23, Erit via illorum sicut lubricitates. Psal. 35. Sit via illorum tenebrae et lubricitates, et angelus Domini persequatur eos. LUCEO, et Lucerna, mox in nomine Lux exponentur. LUDERE verbum, in voce Risus exponetur: quoniam idem est Hebraeum verbum שחק sachac, quod utrunque significat, et rerum etiam aliqua coniunctio est.


2003. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 306 | Paragraph | SubSect | Section]

et lugubrem speciem, ut lugentes, habebit. Isa. 33, Luxit et infirmata est terra, Matt. 5 Christus Lugentes appellat bea tos, quia illi consolabuntur. Intelligit dolorem animi circumferentes de suis et aliorum peccatis, de idololatria et erroribus grassantibus, et denique etiam de cruce et perse quutione, quae piis ab impiis accidere solet. LUMBI, caro illa crassior circa spinam dorsi est. ei semen genitale aut vis procreandi a Sacris literis tribui tur, forte etiam propter adiunctos renes. Gen. 35 Deus dicit Iacobo, quod reges de lumbis eius exibunt: i. quod


2004. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 307 | Paragraph | SubSect | Section]

parcentes gregi. Ezec. 22, Principes eius sunt in medio eius, sicut lupi rapientes rapinam, et effundentes sanguinem: id est, simul et avari, et crudeles, Gen. 49: Beniamin lupus rapax, ad vesperum dividet spolia. hoc aliqui exponunt de D. Paulo, qui cum esset ex tribu Beniamin, primum fuit persequutor, postea praedicator factus est. Posses et de tribu Beniamin tandem oppressa exponere, cum initio aliquoties lupi instar reliquos Israelitas vicisset et lacerasset, ut est Iudic. 20. Isa. cap. 11 et 65 depingitur summa pax regni Christi, quod lupus cum agno pascetur: ubi


2005. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 311 | Paragraph | SubSect | Section]

Eadem huius vocis vis est Proverb. 6, Quoniam praeceptum lucerna est, et lex est lux, ac correptio castigatioque est semita vitae. Proverb. 20, Lucerna Domini est spiraculum hominis, perscrutans omnia penetralia ventris. ad quem locum alludit Apostolus 1. Cor. 2. Alii legunt, Illuminatio Domini in spiraculo, aut anima hominis est scrutans omnia penetralia. Prius possis intelligere de conscientia, posterius de divino spiritu, quorum uterque omnia hominis intima scrutatur:


2006. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 314 | Paragraph | SubSect | Section]

significat. Ponitur abstractum pro concreto et eius subiecto. Idem tropus huius vocis est etiam 2. Sam. 7. et 1. Paralipomenon 17, Secundum cor tuum fecisti omnem magnitudinem hanc. id est, haec magna opera. quod adeo vehementer auxisti regnum meum. MAGUS, volunt aliqui esse vocem Persicam, et significare sacerdotes, et alioqui eruditos: sicut Graeci suos Philosophos et Sophistas, et Galli suos Druidas habuerunt. Dicti vero sunt Druidae a Drutin, quod Deum significat veteribus Germanis, etiam tempore Caroli magni: ut ex versione Evangelistarum apparet. Quia et nunc hoc


2007. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 314 | Paragraph | SubSect | Section]

] nati sunt Sacrarum literarum interpretes, quia extendunt et evolvunt explanantque ea, quae ignoranti in unum quasi globum aut nodum convoluta et conclusa esse videatur. Porro Herodotus lib. 1 et 3, non tam paucos doctos, quam gentem integram hac voce notat, eamque [?: ] tam in Perside quam in Media collocat. Non tamen nego, aut negari potest, quin Magi sint vocati docti Persarum aut Babyloniorum: quorum Strabo, Plutarchus, Iustinus, et plerique Historici meminerunt: qui forte [?: ] quandiu tantum licitas scientias tractaverunt. Postea tamen accidit, ut vel


2008. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 314 | Paragraph | SubSect | Section]

ignoranti in unum quasi globum aut nodum convoluta et conclusa esse videatur. Porro Herodotus lib. 1 et 3, non tam paucos doctos, quam gentem integram hac voce notat, eamque [?: ] tam in Perside quam in Media collocat. Non tamen nego, aut negari potest, quin Magi sint vocati docti Persarum aut Babyloniorum: quorum Strabo, Plutarchus, Iustinus, et plerique Historici meminerunt: qui forte [?: ] quandiu tantum licitas scientias tractaverunt. Postea tamen accidit, ut vel illi eruditi, eorumque scientiae paulata degeneraverint ad ociosas ac curiosas, atque adeo etiam


2009. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 315 | Paragraph | SubSect | Section]

exinanitus ac humiliatus est, ut a summo caelo ad ima tartara aut inferos deprimeretur: tandem vero suae illius ineffabilis exinanitionis ac humiliationis, seu obedientiae ac passionis magnitudine aut merito, legis iustitiaeque Dei accusationem et exactionem, reatum iram et poenas a Deo inflictas persolvendo superavit, assecutusque est longe perfectissimam iustitiam, patris caelestis summum favorem et aeternam benedictionem, quam in nos per fidem transtulit. Hoc est quod Paulus dicit, Christum factum esse peccatum et maledictum, ut nos fiamus


2010. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

solum morari, vel divertere. Ioan. 1. Viderunt ubi maneret, et manserunt ea die apud eum. Ioann. 8. Servus non manet in domo in aeternum, filius manet. Manere in Christo, et Christum in aliquo, Ioann. 6 et 15, per metaphoram, spiritualem mansionem et inhabitationem Dei in piis, et piorum perseverationem in fide significat. Manere in dilectione Christi. Ioann. 15, est, frui favore eius, seu perseverare in eo ut diligatur a Christo. Passive omnino, non active intelligendum est de dilectione, qua a Christo diligimur, non contra. Vivere etiam indicat: ut Ioan. 12, Nos audivimus ex


2011. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

non manet in domo in aeternum, filius manet. Manere in Christo, et Christum in aliquo, Ioann. 6 et 15, per metaphoram, spiritualem mansionem et inhabitationem Dei in piis, et piorum perseverationem in fide significat. Manere in dilectione Christi. Ioann. 15, est, frui favore eius, seu perseverare in eo ut diligatur a Christo. Passive omnino, non active intelligendum est de dilectione, qua a Christo diligimur, non contra. Vivere etiam indicat: ut Ioan. 12, Nos audivimus ex lege, quod Christus maneat in aeternum. id est, non moriatur. Ioan. 21. Si eum volo manere donec veniam,


2012. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

manere in aeternum, Psalm. 119, id est, valere, vigere, efficax ac verum esse. Sic et iustitia alicuius dicitur manere in seculum, Psalm. 111. et 2. Corinth. 9. item consilium Domini manere in aeternum, Psalm 33. Manere aliquid alicui, Actor. 5. pro, in eius potestate ac iure perpetuo persistere: ubi eadem emphasis, praesertim cum adsit reduplicatio, contra Anabaptistas urgenda est. Hebr. 7 dicitur, quod Christus maneat sacerdos in aeternum: id est, existat firmiter et immote. Sic Roman. 9, ut propositum Dei secundum electionem maneret. id est, stabile, ratum ac immotum


2013. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam in aliis linguis reperies. [?: Qu-- ] igitur Manus est instrumentum plerarumque [?: ext-rum ] actionum, idque maxime nobile ac [?: conspi- ] ideo significat Hebraeis, quicquid est vice instrumentum ad aliquid agendum. Quinetiam ponitur 1, pro ipsa persona agente, 2 pro eius officiis. 3, pro eius viribus [?: ] potentiis. 4, pro consiliis. 5, pro cura. 6, pro [?: co- ] 7, pro actionibus, cogitationibus. 8, pro operationis corporalibus ac incorporalibus, bonis aut malis [?: ] que ratione porro per


2014. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 320 | Paragraph | SubSect | Section]

8, pro operationis corporalibus ac incorporalibus, bonis aut malis [?: ] que ratione porro per anthropopathiam etiam ad Deum eadem illa significata transferuntur. Idem autem valent in hisce locutionibus, Manus, palma, digitus, dextera, brachium, et similia vocabula. Pro ipsa persona manus ponitur in hisce locutionibus et exemplis. [?: ] quinquagesimooctavo. Iniuriam manus vestrae [?: ] dent. id est, vos machinamini. De manu alicuius


2015. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 323 | Paragraph | SubSect | Section]

oculos alicuius, est ei esse superstitem: idque olim liberi parentibus iam primum mortuis facere solebant. Genesis 46, Ioseph ponet manum suam super oculos tuos Sic Penelope de Telemacho dicit: Comprimat ille meos, comprimat ille tuos. id est, sit nobis superstes, ac nobis iusta persoluat. Imponere manus, est propria Hebraeis formula, et ritus: qui hac ceremonia solebant uti partim in publicis ac solennibus victimarum consecrationibus, ut apparet ex Levitico: partim etiam in precibus ac benedictionibus privatis, ut liquet ex Genesis 48 cap. quem ritum


2016. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 324 | Paragraph | SubSect | Section]

Sicut vulgo nunc dici solet, Noerenberger [?: bande ] , [?: ] scheisst alle landt: id est, Merces et varia opera ibi ab artificibus facta, latissime distrahuntur, aut venduntur. Additur aliquando, ut et alibi monui, manus pene ociose non tamen sine emphasi quadam personae aliquid agetis. ut Psal. 11. Opera manuum eius veritas et iudicii opera manuum tuarum sunt caeli, operi manuum suarum incurvaverunt se. Isaiae 2. pro, idolis quae ipsimet fabricati sunt. Non solum autem hominibus ac Deo adiungitur ista vox, sed etiam brutis, atque adeo


2017. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 327 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: rue- ] aut caelum terrae milceri. Psal. 46, Propterea non timebimus, si moveatur terra, et si montes ruant in cor maris. Deus dicitur compescere procellas maris: quod alludit quidem ad subitam tran quillationem maris. sed significat, Deum furores impiorum et persequutorum uno momento comprimere: ut de Christo Evangelista narrat, quod increpuerit mare et ventos. Sic igitur inquit Psal. [?: ] Tu dominaris impetui maris: cum elevat procellas [?:-s ] , tu compescis eas. A` mari ad mare: id est, latissime.


2018. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 336 | Paragraph | SubSect | Section]

prudentes, accordatos. MERIDIES, pro summo aestu solis poni crebro solet: et contra, aestus aut fervor pro meridie, quia circa meridiem maximus aestus fervere solet. Isa. 16, Pone quasi noctem umbram tuam in medio meridiei: id est, in summo aestu. Aestus vero hic afflictionem et persecutionem notat. Contra Gen. 18 scribitur Abraham excepisse hospites in aestu diei. id est, circa meridiem. Meridies significat Hebraeis etiam plagam meridionalem, seu australem. Porro quia ibi fuerunt multa deserta, ideo non raro meridies desertum significat: et contra desertum, regionem


2019. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 337 | Paragraph | SubSect | Section]

de singulari cura Dei in aedificanda et fovenda ea parte Eccles. nam exterius atrium iubet eiici foras: quia sit dan dum gentibus ad conculcandum. METUS, vide Timor. MIGRATIONES, aut vagationes meas tu numerasti: Psal. 56. i, fugas et exilia mea, quae persequente [?:-e ] Saule subire coactus sum, tu Deus nosti, et curas. Isaiae 22, Migrare faciet te Deus migratione forti, vel potius proiiciet te Deus. Praedicit propheta illi impio scribae exilium Babylonicum, et negat fore ut sepeliatur in illo suo splendido monumento, quod sibi in


2020. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 339 | Paragraph | SubSect | Section]

minimum in regno caelorum, vel opinione hominum, qui leviter de eo sentiebant, statuentes eum nequaquam Ioanni comparandum esse qui Hebraismus est usitatus. Vel, quia venit ministrare, et non ministrari: vel denique propter exinanitionem. quia factus est peccator, et denique ministri aut legati personam sustinuit, non aequalis cum patre: alibi dicens, Pater maior me est. Paulus vocat se Apostolorum minimum, primae Corinthior. decimo quinto, et Ephes. tertio: quia postremo conversus est, et fuit persecutor, ut ipsemet huius sui epitheti rationem exponit. Forte tamen etiam respicit in


2021. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 339 | Paragraph | SubSect | Section]

denique propter exinanitionem. quia factus est peccator, et denique ministri aut legati personam sustinuit, non aequalis cum patre: alibi dicens, Pater maior me est. Paulus vocat se Apostolorum minimum, primae Corinthior. decimo quinto, et Ephes. tertio: quia postremo conversus est, et fuit persecutor, ut ipsemet huius sui epitheti rationem exponit. Forte tamen etiam respicit in [?:-d ] , quod solus cum Christo non est versatus: denique potest etiam ad communem aliquorum opinionem alludere videri. Illum oportet crescere, me autem minui: Ioan tertio. id est, famam


2022. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 340 | Paragraph | SubSect | Section]

rixis. Miscere se cum cedris, est talis locutio, ac si dicas, multum habere negocii cum cedris. id est, habitare in domibus cedrinis. Ieremiae vigesimosecundo: Nun quid regnabis, quod tu misces te cum cedris? id est, quod tibi regaliter struis cedrinas domos? sicut ex talibus lignis regiam in Persepoli extructam fuisse, Curtius scribit. Quomodo miscebis te cum equis: id est, cursu contendes cum equis, cum a peditibus vincaris? Non miscebitur alius laeticiae cordis: Proverbiorum decimoquarto. Cor cognoscit amaritudinem animae suae, nec immiscebit se laeticiae eius alienus. pro,


2023. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 342 | Paragraph | SubSect | Section]

postea Moyses vocabulum Mincha potissimum oblationes ex puriore farina, [?: ] similam vocant, factas. Varia vero fuerunt [?: sacrif-- ] inter alia etiam fuit unum ordinarium ac perpetua quod et iuge est vocatum. Nam alia pleraque aut [?: ] tione festorum, aut personarum offerentium fiebant. Hoc igitur perpetuum ordinarium aut iuge [?: sacrif- ] describitur potissimum Numeri vigesimooctavo. Constabat autem duobus agnis anniculis, [?: quo- ] nus mane offerebatur, alter vesperi cum adiuncto in Mincha, quod erat similae perfusae


2024. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 350 | Paragraph | SubSect | Section]

cap. 5. facit mentionem cuiusdam peccati ad mortem, pro cuiusmodi peccatoribus vetat fieri precationem, quia sit irremissibile. Hoc est peccatum quod Christus vocat in Spiritum sanctum quodque negat unquam remitti: quod aliqui exponunt de finali impoenitentia, et agnitae veritatis persecutione. Portae mortis vocantur, ut aliqui volunt, intima terrae viscera, aut latebrae. Iob 38. Nunquid detectae tibi sunt portae mortis, et portas umbrae mortis vidisti? id est, num tu penitus perscrutatus es intima terrae? Primogenitum mortis, vocat graviss. et acerbiss. morbum: Iob


2025. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 350 | Paragraph | SubSect | Section]

negat unquam remitti: quod aliqui exponunt de finali impoenitentia, et agnitae veritatis persecutione. Portae mortis vocantur, ut aliqui volunt, intima terrae viscera, aut latebrae. Iob 38. Nunquid detectae tibi sunt portae mortis, et portas umbrae mortis vidisti? id est, num tu penitus perscrutatus es intima terrae? Primogenitum mortis, vocat graviss. et acerbiss. morbum: Iob 13. Mortibus aegritudinum mori, Hierem. 16. id est, peste, lue. alii, ut Chaldaeus, confectorum fame. Qui ad mortem ad mortem, Hieremiae 43. id est, qui destinati sunt in mortem, illi violenta


2026. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 351 | Paragraph | SubSect | Section]

et mortuis, Ruth 2. id est, Booz perrexit benefacere non tantum viventi marito ac filiis meis, sed etiam mortuis, dum te ac me eorum desertas viduas iuvat, fovetque. Canis mortuus. pro re vilissima et abiectissima ponitur. ideo clamat. 1. Samuelis 24. David ad Saulem, Cur canem mortuum persequeris? se ita vocans. pro, cur vilissimum homuncionem tanto labore ac periculo insectaris? Sic et 2. Sam. 16 dicit Abisai frater Ioab, ad Davidem, et Semei male dicente illi: Quare hic canis mortuus maledicit Domino meo regi? Transibo et auferam caput eius. Mori sicut homines,


2027. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 352 | Paragraph | SubSect | Section]

ac fur ore belli, Amos 2. Deus autem non est Deus mortuorum, sed viventium, Matth 22, Cum Deus dicitur esse alicuius Deus, senius est, quod Deus eum curet, foveat, iuvet, et illi vicissim eum agnoscunt ac celebrant. Non potest autem iuvare eos qui iam prorsus nihil sunt, et nihil esse perpetuo perseverabunt. Quare cum Deus sit Deus, vox correlativa ad cultores et eius ope sublevandos, et dicatur Deus Abraham, Isaac et Iacob: necessario indicatur, eos nec iam plane in nihilum redactos, nec perperuo nihil fore, ut Saducaei et Epicuraei de mortuis sentiunt: sed illos aliquando


2028. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 352 | Paragraph | SubSect | Section]

cum Deus sit Deus, vox correlativa ad cultores et eius ope sublevandos, et dicatur Deus Abraham, Isaac et Iacob: necessario indicatur, eos nec iam plane in nihilum redactos, nec perperuo nihil fore, ut Saducaei et Epicuraei de mortuis sentiunt: sed illos aliquando resurrecturos, et integre totaque persona victuros et florituros, ut et illi Deum celebrare, et Deus vicissim eos iuvare ac fovere possit. In locutione igitur, Non est Deus mortuorum, significat haec vox prorsus in nihilum redactorum, seu plane, bolitorum, ut bruta intereunt, et Epicuraei ac Saducaei de interitu hominum cum


2029. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 360 | Paragraph | SubSect | Section]

et meritum eius omnibus applicatum, ut non minus illi homines per eum servarentur, quam qui post passionem ipsius in eum crediderunt. Sponsor factus est pro genere humano: qui, quia bonae fidei fuit, credidit ei iustitia ac lex Dei id debitum: perindeque eius sponsionem valere voluit, ac si iam persoluisset. Populus mundi. Isaiae quadragesimoquarto: Ex quo posui mihi populum mundi. id est, ex quo homines in hoc mundo creavi. Via mundi. Psalm. 139, Duc me per viam mundi aut seculi, sive sempiternam. pro, fac ut pie moriar: Ios. 23 et 1. Regum 2 nominatur via universae terrae: id


2030. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

sint omnia munda, sanctificata et pura, eoque inde oporteat externarum rerum puritatem aut mundiciem requirere. Nam ut maxime dedissent eleemosynas, ut certe dabant, non tamen propterea vel ipsi erant mundi, vel omnia eis futura erant munda: sed purificato corde et conscientia, seu iustificata persona, etiam ipsa externa mundantur et sanctificantur homini. Praeterea non constant aliae interpretationes, quae sentiunt, dici, id quod est in poculis et patinis, rapinam esse, et de eo dandam esse eleemosynam. non enim vult Deus sacrificium de rapina. Nec est quod quis hunc locum ex Matth. 23


2031. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

Insularum munera offerent, reges Sheba et Seba dona adducenti. subiicientur Messiae, eique spiritualia [?: tribu-- ] pendent. Saepe munus significat corruptelas, quibus gubernatores et doctores, aliique potentes ad aliquod [?: ] permoventur. Deut. 10, Deus non accipit personam, nec munus: i. non discedit a iustitia et rectitudine ob alicuius potentiam, non etiam patitur se corrumpi munerib. ut homines. Deut. 16 praecipit Deus, inquiens: Non inclinabis iudicium, nec agnosces personam, nec suscipies munus, quoniam munus excaecat oculos sapientum, et pervertit


2032. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

potentes ad aliquod [?: ] permoventur. Deut. 10, Deus non accipit personam, nec munus: i. non discedit a iustitia et rectitudine ob alicuius potentiam, non etiam patitur se corrumpi munerib. ut homines. Deut. 16 praecipit Deus, inquiens: Non inclinabis iudicium, nec agnosces personam, nec suscipies munus, quoniam munus excaecat oculos sapientum, et pervertit [?: ] iustorum. Sic Deut. 27, maledictus pronunciaturis qui accipit munera ad interficiendum innocentem. Psal. quoque [?: ] inter proprietates pii ponitur, quod non accipiat


2033. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 363 | Paragraph | SubSect | Section]

laborabunt, ut possint prae fame vel proprias carnes mandere, et proprium sanguinem bibere. Alii: Efficiam ut sint sibimet exitio. Possis quoque exponere: Maximis afflictionibus et conscientiae terroribus eos in eam desperationem adducam, ut semetipsos corrodant et absumant: sicut Iudaei et alii persecutores tandem semet interfecerunt, aut certe se extinctos esse, vel montium in se ruentium oppressionem cupiverunt. Act. 2 obiicitur Apostolis, ex dono spiritus variis linguis Deum celebrantibus quod sint dulci vino, γλεύκους, id est, musto


2034. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 368 | Paragraph | SubSect | Section]

quod sua natura tale est: consequentiae, quod per se quidem est non necessarium, sed tamen ratione cohaerentiae connexionisve cuiusdam cum alio, quod cum praecesserit, hoc necessario consequatur. Consequentis necessarium est duplex: vel quia sic ab aeterno fuit: ut Deus est unus essentia, trinus personis, bonus, iustus, sapiens et omnipotens, etc. Vel quia sic simpliciter ac sine exceptione, aut libertatis concessione ordinavit: ut, mundum esse talem, ex talibus partibus constare: sic caelum moveri, tales esse creaturas. Quo pertinet etiam coniunctio generum, specierum


2035. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 369 | Paragraph | SubSect | Section]

propria Regula in Universalibus Regulis explicatur. Aliquando vox haec simpliciter significat omnes maiores difficultates, sive ex egestate, sive ex periculis, aut undecunque demum emergentes. Sic Paulus dicit 2. Corinthiorum 12, Oblector in infirmitatibus, contumeliis, necessitatibus, persecutionibus, angustiis, etc. Videtur hic Paulo, necessitates esse defectus rerum necessariarum. Eodem ferme modo accipit et 2 Corinthiorum 6. Sic necessitas cum tribulatione, 1 Thes. 3, coniungitur. Sic et Lucae 21 praedicitur, futuram [?: magnam ] necessitatem:


2036. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 369 | Paragraph | SubSect | Section]

6. Sic necessitas cum tribulatione, 1 Thes. 3, coniungitur. Sic et Lucae 21 praedicitur, futuram [?: magnam ] necessitatem: id est, rerum omnium difficultatem in terra. Sic Paulus suadet caelibatum, propter [?: instantem ] necessitatem: id est difficultates ac persequutiones varias, piis praesertim in primitiva Ecclesia imminentes: 1 Corint 7. Nonnunquam etiam rem valde [?:--lem ] aut commodam significat, qua non sine gravi [?: somno ] careamus, 2 Corinthiorum 9, Necessarium esse putavi vos consolari. Contra, 1 Iohan. 2


2037. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 370 | Paragraph | SubSect | Section]

non est, nec venient super nos poenae aut gladius. ubi Negare videtur significare, simpliciter statuere secum, aut etiam ore effari, nullam esse Dei providentiam. In novo porro Testamento, ubi res ipsa fuit usitatior, ob perpetuam piorum pugnam contra idololatriam gentilium, et vicissim illorum persequutionem, etiam vocis ac Hebraismi huius maior est usus quam in veteri. Exempla sunt passim obvia. Sed ab hoc communi usitatoque Hebraismo trahitur hoc verbum nonnunquam et paulo longius, ad quosdam nonnihil obscuriores sensus: ut cum Christus dicit Matth. 10, Qui me negaverit coram


2038. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 373 | Paragraph | SubSect | Section]

et scelera nostra cognovimus: s. praesentibus tristibusque poenis convicti. Sic David ait, Peccatum meum coram me est semper. NOMEN, est vox multum usitata: varias autem et obscuras proprietates aut Hebraismos habet, qui deducuntur ab hac voce, quatenus est nomen proprium alicuius personae, non quatenus rerum appellativum. Nomen igitur primum ac maxime proprie significat ipsum proprium singularum rerum nomen, quod et Nonius de Latino sermone notat: ut, Nomen tuum vocetur super nos, Isa. 4. i. adiecto tuo proprio nomine cognominemur, dicamurque uxores David aut Salomonis:


2039. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 374 | Paragraph | SubSect | Section]

aut proprietatum. Nec tantum in Deo ponitur nomen pro re, sed etiam in hominibus, ut supra dixi: atque adeo in genere pro quacunque re. Act. 4, Nec est aliud nomen sub caelo, per quod oporteat homines servari: i. nulla omnino res, medium, aut via. Vicinum huic est quod interdum nomen ponitur pro persona: ut Act. 1. Erat autem simul turba quasi centum viginti nominum: i. hominum aut personarum. ubi Erasmus eam huius locutionis causam esse dicit, quia cum homines recensentur nomina eorum recitari solent. Sic et Apoc. 3. Habes pauca nomina in Sardibus, quae non polluerunt vestimenta sua:


2040. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 374 | Paragraph | SubSect | Section]

dixi: atque adeo in genere pro quacunque re. Act. 4, Nec est aliud nomen sub caelo, per quod oporteat homines servari: i. nulla omnino res, medium, aut via. Vicinum huic est quod interdum nomen ponitur pro persona: ut Act. 1. Erat autem simul turba quasi centum viginti nominum: i. hominum aut personarum. ubi Erasmus eam huius locutionis causam esse dicit, quia cum homines recensentur nomina eorum recitari solent. Sic et Apoc. 3. Habes pauca nomina in Sardibus, quae non polluerunt vestimenta sua: i. homines pios. Quo loco Arethas Caesariensis testatur, hunc modum loquendi esse alienum


2041. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 375 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsius. Denique illa locutione indicat Deus, quod licet tota trinitas sibi nomen Iehova, ERIT, paulo ante initio Exodi assumpserit, significaveritque Deum ipsum fore illud iam olim promissum benedictumque ac benedicens semen seu Meschiam (ut haec in nomine Iehova exposui) tamen haec proprie persona divinitatis, seu hic angelus, vel potius archangelus et Gabriel omniumque angelorum princeps, sit futurus ille verus Iehova, aut redemptor ac Meschias, qui veram spiritualemque liberationem peragat, quam nunc praesenti eductione ex miserrima Aegypti servitute, et traductione per varias


2042. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 375 | Paragraph | SubSect | Section]

et traductione per varias difficultates deserti, ac denique in terram promissionis inductione delineet ac praefiguret. Complectitur ergo praedicta loquutio, Nomen meum, seu nomen Dei erit in medio angeli, ista omnia: nempe, erit verus ac essentialis Deus, erit imago patris, erit illa ipsa persona quae reipsa praestet nomen Iehova ERIT: i. quae fiat Meschias, et vere educat genus humanum ex servitute satanae in regnum Dei: repraesentabit quoque gloriam ac maiestatem Dei: et denique tanquam intimus quidam legatus Dei, quicquid egerit mandato et loco Dei, optima fide aget: gloriamque


2043. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 377 | Paragraph | SubSect | Section]

et gloriae gratia, ac denique meum auxilium opeque implorantes. Sic supra exposui, quod Christus affirmat se venisse in nomine patris. Atque hoc est vere ac reipsa nomine Christi aut patris aliquid fieri: sicut et cum quis baptizatur in nomine Patris, Filii, ac Spiritus S. est harum trium personarum iussu, ad eorum gloriam, eas invocando, et secundum illarum ordinationem, nempe sanciendo cum eis hoc foedus, et earum beneficia aut promissa fide apprehendendo. Verum est etiam contra aliud verbale ac simulatum, fieri aliquid in nomine patris, aut nomine Christi ut supra diximus


2044. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 377 | Paragraph | SubSect | Section]

protectione ac favore Dei, seu esse in numerum filiorum Dei ascitum pro et propter Christum. De qua phrasi vide supra in LIBER. Cre [?: ] nomen Christi. est credere in doctrinam eius, et ipsum [?: ] Christum: sicut supra indicavi, saepe nomen pro re [?: ] persona accipi, Io. 1. 2 et 3. Petere porro aliquid a patre in nomine Christi, Io. 14 15 et 16, est, petere per et propter [?: Chri-era ] fide. Sic etiam accipitur, Vitam habere in nomine Christi, [?: ] . Christus dicit Ioan. 17 pios servari in nomine Dei:


2045. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 377 | Paragraph | SubSect | Section]

ac disseminare. Sic et Rom. 1 ait Paulus, se accepisse Apostolatum in obedientiam fidei inter omnes gentes, pro nomine Christi: i. ut doctrinam ac gloriam Christi ubique gentium pro paget: seu, ut omnes gentiles quoad fieri queat, faciat obedire Christo Nomen pro eximia dignitate, aut personis summa dignitate praeditis interdum ponitur. Sic dicitur Christus a patre ad dexteram eius collocatus super omnem principatum, potestatem ac potentiam, et omnino super omne nomen huius aut futuri seculi. Sic et Phil. 2 dicitur, ei datum esse nomen super omne nomen: i. summam potentiam aut


2046. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 380 | Paragraph | SubSect | Section]

speculativa noticia dicitur, quandoquidem Christus solus peccati foeditatem et magnitudinem novit: sed de approbatione, patratione, promotione, etc. Sic posset illud Petri accipi. quod negavit se nosse Christum: id est, nunquam probasse, amasse, aut sectatum esse eius doctrinam aut personam. Sic et Paulus dicit Romanorum septimo, Quod enim perpetro, non agnosco: id est, non probo. ut mox sequitur: Quod odi, hoc facio: et quod nolo, facio. Sic forte accipiendum est illud Iohannis octavo, Quare locutionem meam non cognoscitis? Hinc aliqui vocem Sigaon Psalmo septimo


2047. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 382 | Paragraph | SubSect | Section]

finis est mors et exitium. [?: ] novissimum, est extremum exitium: Proverb. 15. [?: Sc- ] vitae sursum intelligenti, ut declinet ab inferno novissimo. Novissimus quadrans, est ultimus nummus, ad explendam summam debiti requisitus: id est, donec omnia exactissime persolveris. Matthaei quinto. Amen dico tibi, non exibis inde, donec persolveris ultimum quadrantem. NOX, varie in Sacris literis usurpatur. Possunt autem eius significationes colligi ex contrariis vocabant DIEI ac LUCIS. Dicetur etiam aliquid huc pertnens in voce TENEBRARUM ac


2048. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 382 | Paragraph | SubSect | Section]

exitium: Proverb. 15. [?: Sc- ] vitae sursum intelligenti, ut declinet ab inferno novissimo. Novissimus quadrans, est ultimus nummus, ad explendam summam debiti requisitus: id est, donec omnia exactissime persolveris. Matthaei quinto. Amen dico tibi, non exibis inde, donec persolveris ultimum quadrantem. NOX, varie in Sacris literis usurpatur. Possunt autem eius significationes colligi ex contrariis vocabant DIEI ac LUCIS. Dicetur etiam aliquid huc pertnens in voce TENEBRARUM ac VESPERI. Triplex autem potissimum eius significatio, ratione metaphorae esse


2049. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 385 | Paragraph | SubSect | Section]

tua, et usque ad nubes veritas tua: id est, immensa ac ineffabilis est veritas promissionum tuarum. Eadem locutio est etiam Psal. 36. Nubes abiens, transiens, [?: defi- ] Iob 7. Ut deficit nubes, et abit: sic qui descendit [?: ] infernum, non ascendit. Persequuti sunt sicut nubes quae transit, salutem meam: Iob 30. pro, velocissime insecuti sunt me. Nubificare nubem super terram, Gen. 9. id est, excitare nubem. NUDUS, et NUDITAS, varie accipitur in Sacris [?:-is ] . Dicam autem primum de iis significationibus et


2050. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 387 | Paragraph | SubSect | Section]

nunc faceres regnum super Israelem: pro, hoc modo agendo ac regnando sane bellum regem praestares. Tempus ponitur pro actione in tempore, sic saepe secundum diem hanc. praesentem rerum statum denotat. Nunc, pro tandem. 1. Sam. 27. Nunc absumar die una per manum Saulis. id est, in istis tot persecutionibus et insidiis tam potentis adversarii, tandem alicubi opprimar. Sic Grammatici interpretantur per [?:-dem ] illud Virg. Nunc scio quid sit amor, duris in cotibus illum. Quasi dicat: Postquam multa audivi, cogitavi et expertus sum de eo, tandem mea propria


2051. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 388 | Paragraph | SubSect | Section]

non posset, [?: cumque ] inferno extremoque exitio deberetur: Deus eius [?: ] tus, tradidit filium suum, uti pro ipso istam tantam [?: ] lem debiti iustitiae ac obedientiae, patiendo et [?: ] praestaret: atque ita ille imputatione [?: persolution- ] iustitiae Meschiae iustificaretur, ac ex aeterna morte in vitam aeternam transferretur. Hinc est quod Rom. 5 dicimor unius inobedientia perditi, et etiam unius obedientia iustificati et


2052. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 392 | Paragraph | SubSect | Section]

in obscurissimis tenebris, vel mediis tenebris. Sic Petrus et Iudas dicunt, caligo tenebrarum. In obscuris habitare: Psalmo 143, Fecit me habitare (id est, collocavit me) in obscuris tenebrarum, id est, in summas calamitates ac tristiciam, ac veluti in ipsam mortem me coniecit. In quit enim: Persequutus est hostis animam meam, protrivit in terram vitam meam, collocavit me in tenebris, sicut qui ab olim morti sunt. Ex adiunctis igitur ista locutio intelligi potest: sicut et ex sequenti, Similis efficior descendentib. in foveam. Coram obscuris aut regibus stare, Proverb.


2053. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 392 | Paragraph | SubSect | Section]

Frustra servitur Deo: et quae est utilitas, quod custodivimus custodias eius, quodque ambulavimus obscure ante faciem Domini exercituum? Poenitentes, contriti, sic solebat olim sordido vestitu et tristi facie prae se ferre dolorem. Accidit et alio qui piis, ob varias tentationes, cruces et persecutiones, ac denique conscientiam et timorem Dei, ut tristes incedant, ac moesti. Eadem locutio, ac in eodem usu est, et Psalmo trigesimooctavo, et 42. Contra, serena facies apud Latinos pro laeta accipitur: sicut apud Hebraeos, Lumen vultus. et, Illumina vultum tuum super nos: hoc est,


2054. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 392 | Paragraph | SubSect | Section]

ut supra ostendi, significatur. Iob capite tertio imprecatur suae diei, qua natus est, ut obscuretur ac obtenebretur: imo ut evanescat etiam ex suo mense, vel aboleatur ac tollatur. Obscurentur oculi eorum, et lumbos eorum fac iugiter nutare: orat David Psalmo sexagesimonono contra persequutores. Sed proprie Psalmus ad Meschiam pertinet: unde et recte Paulus ad spiritualem excaecationem Iudaeorum accommodat, Romanorum undecimo. Obscura terrae Psalmo septuagesimo quarto, aliqui de carceribus, in quibus impii tyranni pios includunt, accipiunt. in quit enim Psaltes: Respice


2055. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 394 | Paragraph | SubSect | Section]

os. Psal. 63, Obturabitur os loquentium mendacium: dicitur de potenti redargutione impiorum, damnantium pios, et excusantium impios ac impietatem: aut etiam negantium providentiam. Quod tunc fit, cum Deus reipsa ac operibus, nempe illustri liberatione Davidis, et poena eius persequutorum, obstruit os Semei: et in similibus exemplis. Romanorum tertio: Ut obstruatur omne os, et totus mundus sit reus Deo. id est, ut nemo possit gloriari, se suis operibus iustum esse. sicut ipsemet dicit, Exclusa est gloriatio. Porro, obturare ora leonum Hebr. 11 accipitur pro


2056. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 394 | Paragraph | SubSect | Section]

exercitum Chaldaeum, qui erat [?: ] rus in Iudaeos. Occisio occisorum, Isai. vigesimo septimo An iuxta plagam percutientis, etc. num secundum occisionem occisorum eius, vel occidentium eum occasus est? id est, an sic atrociter castigabit ac perdet Deus Iudaeos, ut persequutores eorum gentiles? Nequaquam. multo enim illos horribilius puniet. Ego interficiam, et vivificabo: Deuteronomii trigesomisecundo. id est, Ego solus habeo potestatem vitae ac [?:-cis ] , ita ut nemo mihi repugnare queat. Non [?: occisos ] eos, ne forte


2057. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

3, Qui nult vitam diligere, et videre dies bonos: id est, vult fruivita. Psal. 34 paulo aliter habent haec verba: sed Apostolus non tam citat illud dictum, quam eo alludit. Iohan. 3. Qui mala agit, odit lucem id est, vitat, fugit. Ezech 35, Cum sanguinem oderitis, sanguis vos persequetur. pro cum fugiatis bellum, non effugietis tamen. In hac significatione et sensu etiam accipiendum opinor dictum: Esau odio habui. Iacob autem dilexi, Malach 1, et Rom 9: ut significet, In hac parte neglexi eum, quod ei primogenituram abstuli, quodque eum ac eius posteros servituti


2058. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

Isa. 1, Calendas vestras et Sabbata vestra odio habet anima mea. Perfectio odii: pro, perfecto odio. Psal 139. Perfectione aut consummatione odii odi eos. id est adversarios Dei et verae religionis ex animo aut toto pectore detestor. Salvare de manu odientium: id est, persequentium, Psal. 106. et Lucae 1. Odium ponere pro dilectione, Psal. 109, est odisse diligentem te. Latini dicerent, reponere. bona enim et mala gratia apud eos reponitur pro beneficio. ODOR, et ODORARI, primum per metaphoram significat famam: quod


2059. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

Odoratus est Iehova odorem quietis [?: ] suscepit propitius sacrificium Noach, eique ac filiis, [?: ve ] tiusque mundi hominibus placatus est. Contra [?: ] reiicit sacrificia aliquorum Deus, dicit se non odoratarum ea ut est Amos 5 Sic David dicit ad Saulem persequentem se: Si Dominus te incitavit contra me, odoretur sacrificium: scilicet tuum. quasi dicat, Sit tibi placatus ac propitius, non puniat te propter hoc [?: fact- ] sed potius te iuvet, tueatur ac foveat, detque tibi quod petis. Sin autem mali homines te incitarunt, in illi


2060. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 401 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsius. nam oblationes pleraeque sacrificabantur, aut mactabantur. OLEA, aut OLIVA, ob plures proprietates, plures Hebraismos parit. Primum autem ratione perpe tuae viredinis, fertilitatis ac bonitatis fructuum, celebratur. Sic Psalm. 52, Postquam tristem exitum Doegi et aliorum persequutorum ac impiorum praedixit et descripsit, subiicit antithesin: Ego vero sicut olea virens aut fructifera ero in domo Dei: Sperabo in misericordia Dei in seculum, et ultra. Eadem ratione etiam Psal. 128, Uxor tua sicut vitis frugifera in lateribus domus tuae: et filii tui


2061. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 404 | Paragraph | SubSect | Section]

similitudo, quod perinde est quoddam continens, et quoddam contentum. At Deus contra dicit, se eos extracturum esse ex illa olla aut loco munito: eosque in finib. Iudaeae, quo cum Zedekia rege profugerant: illos vero tantum in civitate perituros, quos ipsi ut persecutores innocentes in civitate iugularent. Mich. 3 depingitur summa crudelitas optimatum Israeliticorum, quod interfecerint miseros, excoriaverintque, et carnes ossaque eorum perinde conciderint, ac si vellent ea in olla aut caldario coquere. Mors est in olla. exclamat quispiam ex filiis


2062. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 407 | Paragraph | SubSect | Section]

totalis quaedam eclipsis divinae lucis aut doctrinae, sive in aliqua magni momenti controversia, cum homines dubii quid rectum aut pravum, Deo gratum aut ingratum sit, nesciunt quo se vertant. Sic et de hora potestatis tencbrarum accipere possis, cum nemo operari potest: id est, cum ob tristem persecutionem difficile est se recte gerere, et bonam conscientiam retinere. Idem est quod alibi Dominus, inquit, Ambulate dum lucem habetis. Sic in tertia Iohannis, Fideliter facis quod operaris in fratres et peregrinos. Operari iustitiam, est deditum esse operibus iustitiae, aut iustis


2063. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 407 | Paragraph | SubSect | Section]

operantes iniquitatem. et Psalmo sexto: Discedite a me omnes qui operamini iniquitatem. Sed Christus Matthaei septimo usurpat hoc dictum etiam de hypocritis, qui foris non videntur in omnia scelera proiecti esse, sed potius iusti ac sancti. Tale est etiam, Peccatum operari: Iacob secundo. Si personam accipitis, peccatum operamini, etc. Operari opus Dei, aut Domini: id est Deo gratum, et ad gloriam ipsius plurimum faciens: primae Corinthiorum decimosexto. Timotheus operatur opus Domini, sicut et ego. pro, totus est deditus promovendo regno, religioni ac gloriae


2064. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 410 | Paragraph | SubSect | Section]

est infamia sterilitatis Mosis maiores divitias esse censuit probrum Christi, [?: ] thesaurum Aegypti. Hebr. 11. id est, maluit, [?: utisius- ] sibi osse putavit, contumeliis affici propter Christum eiusque veram religionem, una cum reliquo populus Dei, quam cum impiis persecutoribus frui [?: com- ] et opibus Aegypti. ORA, est extremitas alicuius rei. inde ora [?: ] maris, regionis, vestis: quomodo David dicitur


2065. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 411 | Paragraph | SubSect | Section]

iubemur orare, Lucae decimo octavo, Ephes. sexto, Col. primo, 1 Thes. quinto. id est, crebro: non quod non fiat ulla prorsus interpellatio rationis, tempore somni, cibi, aut aliarum rerum [?: a- ] . Orate, ne fiat fuga vestra hyeme aut sabbato: i. erit ingens, periculosa ac tristis persecutio: quia hyeme est difficilis fuga, sabbato vero non licet procul ire. vos vero tunc oportebit procul fugere. Orationem amovere, Psalm. 66. Benedictus Dominus Deus meus, qui non amovit orationem meam: subintellige, a conspectu suo, vel etiam non removit a me rem oratam aut petitam, sed


2066. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 412 | Paragraph | SubSect | Section]

Est vero observandum in exponendo eo dicto, duo quaedam diversa in unaquaque actione aut facto esse: quorum alterum quidem est ipsa substantia aut res vel factum, alterum vero eius circumstantiae. et veluti quaedam accidentia. In hoc facto, aut veluti substantia eius convenerunt aliquomodo Deus et persequutores: utrique enim voluerunt Christum tam tristi supplicio mori, sed in accidentib. aut circumstantiis eius non convenerunt. nam alio animo consilio ac fine Deus, alio impii eum voluerunt crucifigi: Deus quidem iusto, sancto ac pio, et ad summam utilitatem generis humani tendente: at impii


2067. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 412 | Paragraph | SubSect | Section]

sed nefarias illas et sanguinarias circumstantias impiorum, qui ex diabolico odio ac invidia Christum interfecerunt, idque tantum sui proprii carnalisque commodi gratia, nequaquam Deus promovit. Secundo, observetur et illud in in hoc dicto, quod licet ita videatur sonare, quasi [?: persequu- ] res sciverint Dei ordinationem ac consilium, idque exequi stu duerint, et ad id convenerint ac conspiraverint: tamen id solum ad ipsum factum pertinet, non ad illam circumstantiam divinae ordinationis: diciturque id ratione Apostoli, qui solus perspexit illos sceleratos homines


2068. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 412 | Paragraph | SubSect | Section]

conspiraverint: tamen id solum ad ipsum factum pertinet, non ad illam circumstantiam divinae ordinationis: diciturque id ratione Apostoli, qui solus perspexit illos sceleratos homines inscios, aut per ignorantiam et quasi invitos, voluntatem Dei exe quutos esse. Sensus ergo est, q. d. Apostolus: Persequutores nefario animo conspirarunt in necem Iesu, eamque etiam tandem scelerate peregerunt. Quam mortem ipsius etiam Deus dudum ordinaverat, ac tandem ad eventum perduxit: verum [?: ] daei neque sciverunt hoc consilium, nec in hoc Deo obedire sunt conati. Ita duplex dubium per


2069. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 412 | Paragraph | SubSect | Section]

et accidentis in hoc loco solvitur: alterum, Qui fiat quod cum tum Deus tum Iudaei voluerint procuraverintque Christum interfici, tamen Dei factum est sanctissimum, Iudaeorum vero est plane sceleratum: nec huius illorum culpae causa in Dei ullo modo reiici potest. alterum dubium, quo nam modo persequutores dicuntur convenisse, ut efficiat Dei ordinationem, cum eam ignoraverint, et nequaquam in illo suo furore obedire Deo sint conati, sed suae tantum malitiae. Utrumque igitur istorum dubiorum respicit ad solam substantiam facti, non ad illa eius accidentia aut circumstantias. In


2070. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 416 | Paragraph | SubSect | Section]

et pro redemptore, rege ac servatore totius [?: ] di. Idem igitur est ibi, Osculamini filium ac, Subiicite vos ei sincero corde, et credite in eum, seu confidite [?: ] eum, ut ibidem est. Apud Iudaeos usitatum fuit, ut amici sese invicem osculo exciperent: tametsi et apud Persas, teste Xenophonte in Cyri paedia, et [?: Herod- ] Clio, Sic Iudas osculo salutat Dominum: et Christus dicit ad Pharisaeum Luc. 7, Osculum non dedisti mihi haec non desiit osculari pedes meos. Paulus [?: quoqu- ] [?: ] quoties hanc locutionem repetit:


2071. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 418 | Paragraph | SubSect | Section]

se ferre ovillam probitatem, et professionem vocis caelestis, cum sint intus lupi [?: ] paces. Epistola ad Hebraeos ait, pios olim oberrasse in solitudinibus, in pellibus ovillis et caprinis, male [?:-ctatos ] et destitutos omnibus commodis: nimirum qui ob furorem et persequutionem tyrannorum in solitudines aufugerunt, et ibi sese qualicunque victu ac vestitu misere sustentarunt: quos sicut mundus indignos iudicavit qui apud se viverent, ita revera ille fuit indignus qui eorum officiis ac doctrina praesentiaque frueretur. OVA aspidum excludere, est


2072. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 421 | Paragraph | SubSect | Section]

illud, quod Diodorus Siculus in suis Antiquitatibus in eo correspondet Ieremiae, de perfecta eversione eius Babylonis quae tunc fuit: quanquam alii Historici diversum scribere videantur. inquit enim Diodorus Siculus lib. 3, cap. 1, suae fabulosae Historiae: Quae omnia postmodum Persarum reges subripuere, regiae et reliqua ornamenta, tum tempore consumpta sunt, tum ab hominibus deleta. Ipsius quoque Babyloniae parva quaedam portio superstat, maxima parte inter moenia cultui agrorum exposita, proculdubio et illa ipsa pars fuit postea demum nonnihil instaurata. Idem


2073. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 423 | Paragraph | SubSect | Section]

et applicat, nosque regenerat. Sic 1. Iohan. 2, Habemus advocatum apud patrem. Ob eadem ista beneficia dicitur advocatus: praesertim autem, quod perpetuo apud patrem pro nobis intercedit. PARADISUS, Graecis quemvis hortum cultiorem et amoeniorem significat. Xenophon dicit esse vocem Persicam. In Hebraeo valde rara est. Ideo cum Gen. 2 et 3 fiat mentio horti in Eden a Deo plantati, ut hominis sedes habitatioque esset: Septuaginta hortum illum voce Paradisi expresserunt, quia ille locus et vocatus est hortus, et fuit perinde reliqua terra cultior, sicut [?: am- ]


2074. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 424 | Paragraph | SubSect | Section]

ac modeste loqui. Parcere virgae, Proverb. 24, est non castigare castigandum filium, aut alium. Sic Germani, Schon der rutten nicht De quo in Universalibus Regulis. Ab insolentiis aut superbis parce servo tuo, Psalm. 19. id est, parcens custodi me sive a talibus peccatis, sive a talibus persequutoribus. Animae alicuius non parcere, est eum tradere in exitium, Psalmo 78. Animae eorum non pepercit a morte. id est, pesti dedit, sicut mox sequitur. Parcere oculum alicui, aut super aliqua re, valde crebra phrasis est, quam supra in voce OCULI exposui. Genesis 45, Non parcat


2075. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 424 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic enim illi solent ad parietem, aut arborem, aut aliud aliquid elevatum proiicere urinam. Parietem nudabit clypeus: id est, clypei de pariete ad bellum rapientur, quod supra in voce NUDITATIS exposui. Spiritus tyrannorum sicut turbe deiiciens parietem, Isaiae 25: id est, furor [?: persecuto- ] tam valide ac furenter incumbit in exitium miserori, sicut violentissimus turbo, qui solet parietes, atque adeo ipsas etiam domos super homines evertere: sed tu Domine nos contra talem furorem defendis. Patietis septum, quo gentiles a Iudaeis separabantur, ac inter eos perpetuum


2076. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 427 | Paragraph | SubSect | Section]

oculum dextrum eius. Nullus pastor perinde merito vocaturidolum, ac Antichristus: quia ille potissimum, non tantum falsam doctrina sparsit, sed etiam colendum et adorandum se omnib. ut Deum quendam obtrusit, ut 2 Thes. et in Daniele habetur: Possis commode idolum pastorem accommodare ad praesentes personatos pastores, qui solo titulo, mitris et baculo ac reditib. pastores sunt, quos tamen Deus deponit, ne pascant amplius. Percute pastorem, et dispergentur greges, Zach. 13. et Matth. 26 haec prophetia capto Christo completa est: et completur, quoties oves Dei privantur veris ac


2077. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 428 | Paragraph | SubSect | Section]

astutiam et cautionem: ac a Latinis, ob salacitatem celebratur. Psal. 11. Quomodo dicitis animae meae, transuola in montem vestrum, aut vobis, sicut passer. Cuius similitudinis ea videtur esse ratio, quod sicut passer facile de loco in locum pellitur: sic vel seductores, vel etiam persecutores volebant depellere Davidem de vera religione, et sede sua ac Ecclesia. Hieronymus intelligit, ob prudentiam astutiamve passeris hoc dici. Psal. 84 dicit David, quod quemadmodum passer ac hirundo quaerat cupide, et valde amet locum nido, ubi pullos suos excludat et


2078. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 428 | Paragraph | SubSect | Section]

peccatorum: i. motus ad peccandum sollicitantes, quicunque tandem illi sint. Id autem fecisse videtur duab. de causis. Una est, quia [?: q- ] ἁμαρτία sit feminini generis, non satis accommode illi [?: ] bui posse videbatur mariti persona. Altera, quod explicandum etiam fuit qua ratione peccatum cum marito conferatur. Itaque affectus peccatorum sunt tanquam aculeus [?: pecca- ] , per quem s. gignit in nobis carnis opera velut partus: quorum catalogus contexitur Galat. 5. Caeterum [?: d- ] quoque


2079. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 430 | Paragraph | SubSect | Section]

esse vi detur. Posset tamen complecti etiam donationem Spiritus sancti, eiusque dona, et renovationem. Deus varie dicitur pater: alias, cum intelligimus de tota essentia Deitatis, est pater vel naturae, quia condidit omnes homines: vel gratiae, quia nos sibi adoptavit: alias de unica illa prima persona, quae est consubstantialis filii et Spiritus sancti accipitur. Epistola ad Hebraeos dicit Melchisedecum fuisse sine patre ac sine matre: id est, parentes eius non esse indicatos, ut et in eo repraesentaret Christum in aeternum viventem. Christus dicitur Isa. 9, pater futuri seculi: vel,


2080. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

igitur venit ista passiva piorum patientia, qui studio obediendi Deo et spe liberationis, ac felicis eventus perferunt toleranter placidoque animo quidvis malorum et incomodorum, praesertim veritatis ac religionis causa accidentium. Rom. 12, Spe gaudentes in afflictione patientes, in oratione perseverantes: i. alacri promptoque animo tolerantes afflictiones. Iacob 1. Scientes quod probatio fidei vestrae operetur patientiam, patientia vero opus perfectum habeat. Idem ferme dicitur Rom 5. Sensus autem est, quod fides nostra probetur, gignatur et excitetur in nobis divinitus tolerantia


2081. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

impatientia, et peribitis. Significat causam instrumentalem, quam necesse sit pios adhibere, si in illis tantis calamitatibus spiritualem incolumitatem retinere volunt. Sicut idem Evan-gelista alibi dicit, Lucrifacere animam, aut servare animam suam. Aliquando haec vox videtur idem valere quod perseverantia, tametsi eam quasi gignat. Sic enim dicit Paulus Rom. 8. Si enim quod non videmus speramus, per patientiam expectamus. i. constanter perseverando in vera pietate Luc. 8. Fructum afferunt in patientia. i. constanter perseverando in vera religione, ac pietatis ardenti studio, non


2082. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

retinere volunt. Sicut idem Evan-gelista alibi dicit, Lucrifacere animam, aut servare animam suam. Aliquando haec vox videtur idem valere quod perseverantia, tametsi eam quasi gignat. Sic enim dicit Paulus Rom. 8. Si enim quod non videmus speramus, per patientiam expectamus. i. constanter perseverando in vera pietate Luc. 8. Fructum afferunt in patientia. i. constanter perseverando in vera religione, ac pietatis ardenti studio, non tantum ad tempus, ut qui vel cruce ac persecutione, vel cura terrenarum rerum ex vera pietate paulo post excidunt. Sic et Paulus Rom. 2 loquitur,


2083. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

servare animam suam. Aliquando haec vox videtur idem valere quod perseverantia, tametsi eam quasi gignat. Sic enim dicit Paulus Rom. 8. Si enim quod non videmus speramus, per patientiam expectamus. i. constanter perseverando in vera pietate Luc. 8. Fructum afferunt in patientia. i. constanter perseverando in vera religione, ac pietatis ardenti studio, non tantum ad tempus, ut qui vel cruce ac persecutione, vel cura terrenarum rerum ex vera pietate paulo post excidunt. Sic et Paulus Rom. 2 loquitur, et tum sensu, tum et phrasi cum hoc loco Lucae convenit, inquiens: Quaerentib.


2084. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic enim dicit Paulus Rom. 8. Si enim quod non videmus speramus, per patientiam expectamus. i. constanter perseverando in vera pietate Luc. 8. Fructum afferunt in patientia. i. constanter perseverando in vera religione, ac pietatis ardenti studio, non tantum ad tempus, ut qui vel cruce ac persecutione, vel cura terrenarum rerum ex vera pietate paulo post excidunt. Sic et Paulus Rom. 2 loquitur, et tum sensu, tum et phrasi cum hoc loco Lucae convenit, inquiens: Quaerentib. gloriam, et honorem, et incorruptibilitatem, per patientiam boni operis dabit Deus vitam aeternam. Patientiam


2085. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

terrenarum rerum ex vera pietate paulo post excidunt. Sic et Paulus Rom. 2 loquitur, et tum sensu, tum et phrasi cum hoc loco Lucae convenit, inquiens: Quaerentib. gloriam, et honorem, et incorruptibilitatem, per patientiam boni operis dabit Deus vitam aeternam. Patientiam boni operis, vocat perseverationem in bene agendo. Iacob 5, est multo illustrius exemplum patientiae pro perseverantia usurpatae, ubi inquit: Patientes igitur estote fratres, usque ad adventum Domini: ecce agricola expectat preciosum fructum terrae, etc. Patientes igitur estote et vos, et confirmate


2086. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

et tum sensu, tum et phrasi cum hoc loco Lucae convenit, inquiens: Quaerentib. gloriam, et honorem, et incorruptibilitatem, per patientiam boni operis dabit Deus vitam aeternam. Patientiam boni operis, vocat perseverationem in bene agendo. Iacob 5, est multo illustrius exemplum patientiae pro perseverantia usurpatae, ubi inquit: Patientes igitur estote fratres, usque ad adventum Domini: ecce agricola expectat preciosum fructum terrae, etc. Patientes igitur estote et vos, et confirmate corda vestra, quoniam adventus Domini appropinquat: ubi elare patientia pro perseverantia


2087. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

pro perseverantia usurpatae, ubi inquit: Patientes igitur estote fratres, usque ad adventum Domini: ecce agricola expectat preciosum fructum terrae, etc. Patientes igitur estote et vos, et confirmate corda vestra, quoniam adventus Domini appropinquat: ubi elare patientia pro perseverantia accipitur. Rom. 15, Ut per patientiam et consolationem Scripturarum spem habeamus. ubi sive tolerantiam, sive perseverantiam interpretatus fueris, no multum a vero sensu aberraveris: sicut et in mox sequenti loco, Deus autem patientiae et consolationis largitor. Sic Hebr. 11


2088. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

preciosum fructum terrae, etc. Patientes igitur estote et vos, et confirmate corda vestra, quoniam adventus Domini appropinquat: ubi elare patientia pro perseverantia accipitur. Rom. 15, Ut per patientiam et consolationem Scripturarum spem habeamus. ubi sive tolerantiam, sive perseverantiam interpretatus fueris, no multum a vero sensu aberraveris: sicut et in mox sequenti loco, Deus autem patientiae et consolationis largitor. Sic Hebr. 11 dicuntur veteres pii per fidem et patientiam haereditasse promissiones. ubi patientia manifeste pro perseverantia ponitur: quod tum


2089. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi sive tolerantiam, sive perseverantiam interpretatus fueris, no multum a vero sensu aberraveris: sicut et in mox sequenti loco, Deus autem patientiae et consolationis largitor. Sic Hebr. 11 dicuntur veteres pii per fidem et patientiam haereditasse promissiones. ubi patientia manifeste pro perseverantia ponitur: quod tum ex fine praecedentis versiculi apparet, ubi inquit, Ad plenam fiduciam fidei usque ad finem: tum ex sequentib. ubi in exemplo Abrahami ait, eum constanter expectando accepisse promissa bona. Hebraeorum 10: Patientia vobis est opus, ut facientes voluntatem Dei


2090. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

ait, eum constanter expectando accepisse promissa bona. Hebraeorum 10: Patientia vobis est opus, ut facientes voluntatem Dei recipiatis promissionem, seu promissa bona. Adhuc enim modicum est, et qui differt veniet. ubi ex sequenti promissione brevi venturi Domini, praecedens adhortatio ad perseverantiam intelligitur. Heb. 12. Per patientiam curramus propositum nobis certamen: id est, constanter et infracto animo. Apoc. 13 et 14 legitur, Hic est patientia et fides sanctorum: indicans, eis esse necessariam fidei perseverantiam, et in tantis malis tolerantiam. Denique aliquando


2091. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

sequenti promissione brevi venturi Domini, praecedens adhortatio ad perseverantiam intelligitur. Heb. 12. Per patientiam curramus propositum nobis certamen: id est, constanter et infracto animo. Apoc. 13 et 14 legitur, Hic est patientia et fides sanctorum: indicans, eis esse necessariam fidei perseverantiam, et in tantis malis tolerantiam. Denique aliquando haec vox ponitur pro expectatione, aut ipsis quoque expectatis bonis, ut plane spei aequivaleat. Psalm. 9, Patientia pauperum non peribit in aeternum. Psal. 62. A'Deo est patientia mea. id est, ab eo expecto auxilium


2092. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

מעט Meat, quae licet adverbium quantitatis sit, et proprie parum aut pusillum significare videatur: tamen accipitur etiam adiective pro parvus aut paucus, a, um, in utroque numero, per omnes casus. Includit aliquando etiam in se deficientem aliquam vocem vel rei, vel personae, vel temporis, vel actionis: quos Hebraismos, qui in versionibus intelligere volent, aut ex contextu necessario iudicabunt, aut naturam illius Hebreae voculae penitius cognoscere cogentur. PAVOR et METUS. vide TIMOR et TERROR. PAUPER, Hebraice


2093. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: ] humilians, factusque sit obediens usque ad ignom [?: ] simam mortem crucis. Illa enim sui exinanitione seu iustitia, culpae ac poenae nostrae in sese [?: imputati-a ] tralatione, obedientia ac passione, pro nobis largissime legi ac iustitiae Dei satisfecit: qua persolutione obedientiae nobis imputata, nos ditissimos effecit. Pauperes spiritu Christus Matt. 5 videtur eos vocare, qui contriti sunt, et perterriti lege Dei, ita ut non admodum [?: ] procul a desperatione, imo et plane de se suisque iusticis ac operibus desperent: sicut Psalmo


2094. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 434 | Paragraph | SubSect | Section]

prosperitate eris tu, omniaque tua. Sic Psalm. 147, Qui ponit terminum tuum pacem. id est, omnes regiones locaque tua ditat pace. Castigatio pacis. id est, castigatio pacifera, aut salutifera. Isaiae 53, Castigatio pacis nostrae super eum, et vulneribus eius sanati sumus: id est, plenissima persolutio poenarum a toto mundo per legem ob peccata exactarum, ab ipso praestita ac depensa, fuit causa nostrae pacis, peperit nobis pacem. Non enim necesse fuit amplius id nos persolvere, quod ipse semel persolvit. Veritatem ac iudicium pacis iudicate in portis vestris: id est, iudicium


2095. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 434 | Paragraph | SubSect | Section]

aut salutifera. Isaiae 53, Castigatio pacis nostrae super eum, et vulneribus eius sanati sumus: id est, plenissima persolutio poenarum a toto mundo per legem ob peccata exactarum, ab ipso praestita ac depensa, fuit causa nostrae pacis, peperit nobis pacem. Non enim necesse fuit amplius id nos persolvere, quod ipse semel persolvit. Veritatem ac iudicium pacis iudicate in portis vestris: id est, iudicium paciferum. Zachariae 8. id est, iudicate ita, ut pax vobis mutuo inde proveniat, non oppressio. Impetrationes pacis, aut exorationes pacis revelabo eis: Hierem. 33. id est, annunciabo


2096. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 434 | Paragraph | SubSect | Section]

Castigatio pacis nostrae super eum, et vulneribus eius sanati sumus: id est, plenissima persolutio poenarum a toto mundo per legem ob peccata exactarum, ab ipso praestita ac depensa, fuit causa nostrae pacis, peperit nobis pacem. Non enim necesse fuit amplius id nos persolvere, quod ipse semel persolvit. Veritatem ac iudicium pacis iudicate in portis vestris: id est, iudicium paciferum. Zachariae 8. id est, iudicate ita, ut pax vobis mutuo inde proveniat, non oppressio. Impetrationes pacis, aut exorationes pacis revelabo eis: Hierem. 33. id est, annunciabo eis esse impetratam pacem,


2097. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 435 | Paragraph | SubSect | Section]

[?:-is- ] sunt pascua pacifica. id est, bello et a feris vastata sunt loca antea tranquillissima. et pastoribus ac pecoribus aptissima et refertissima. Hostiae pacificae saepe no minantur in Exodo et Levitico. significant autem eas quae pro gratiarumactione offerebantur, crebroque cum persolutione voti coniunguntur: sicut etiam Proverbiorum septimo fit. Via pacis, supra expositum est. Sed tamen quia Lucae primo est, Meschiam ideo apparuisse, ut dirigat pedes: ideo sciendum est, ibi viam pacis significare non tantum doctrinam ducentem ad illam summam ac aeternam pacem: sed


2098. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 435 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam externum quoddam patrocinium, defensionem ac tranquillitatem, quae tamen non ex mundi aut potentum gratia, sed ex solo Deo proficiscatur. De eadem pace etiam postea Cap. 16 inquit: Haec locutus sum vobis, ut in me pacem habeatis, in mundo pressuram habebitis. id est mundus vos persequetur, sed vos habebitis a me pacem multipliciter: nempe favorem a Deo, tranquillitatem animi seu bonam conscientiam ob iustificationem ac reconciliationem: habebitis deinde et eam pacem, ut vos Spiritus S. regat ac consoletur, ne vobis satan, aut caro aut vetus Adam ita imperitet, sicut


2099. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

Scriptura omnia sub peccatum, ut promissio ex fide daretur: idem Rom. 11. his verbis effert. Conclusit Deus omnes sub incredulitatem, ut omnium misereretur. Peccata quoque dicuntur Debita, et revera sunt: idque duplici ratione. Primum enim peccata sunt, debitae obedientiae neglectio, aut non persolutio. Debet enim rationalis creatura creatori suo Deo perpetuam et perfectissimam obedientiam. Hoc suum debitum, tributum, aut censum deberet rationalis creatura omni momento integerrime praestare: si non facit, retinet quasi alienum quoddam aes invito domino, contra omne ius ac fas, eoque


2100. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

tributum, aut censum deberet rationalis creatura omni momento integerrime praestare: si non facit, retinet quasi alienum quoddam aes invito domino, contra omne ius ac fas, eoque illi moles debiti veluti foenoris cuiusdam vehementissime cumulatur. Talis vero, ut dixi, debitae obedientiae non persolutio, sunt proprie nostra peccata. Secundo peccata nostra vocantur Debita, quia etiam debent Deo persolutionem poenae pro tot admissis culpis: quam persolutionem dum differimus, cumulamus nobis debitum, et (sicut Paulus loquitur) iram, in die irae. Sunt igitur peccata nostra vere debita


2101. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

retinet quasi alienum quoddam aes invito domino, contra omne ius ac fas, eoque illi moles debiti veluti foenoris cuiusdam vehementissime cumulatur. Talis vero, ut dixi, debitae obedientiae non persolutio, sunt proprie nostra peccata. Secundo peccata nostra vocantur Debita, quia etiam debent Deo persolutionem poenae pro tot admissis culpis: quam persolutionem dum differimus, cumulamus nobis debitum, et (sicut Paulus loquitur) iram, in die irae. Sunt igitur peccata nostra vere debita quaedam, idque (uti ostensum est) duplici ratione. Haec igitur debita nobis condonari ac remitti, in


2102. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

omne ius ac fas, eoque illi moles debiti veluti foenoris cuiusdam vehementissime cumulatur. Talis vero, ut dixi, debitae obedientiae non persolutio, sunt proprie nostra peccata. Secundo peccata nostra vocantur Debita, quia etiam debent Deo persolutionem poenae pro tot admissis culpis: quam persolutionem dum differimus, cumulamus nobis debitum, et (sicut Paulus loquitur) iram, in die irae. Sunt igitur peccata nostra vere debita quaedam, idque (uti ostensum est) duplici ratione. Haec igitur debita nobis condonari ac remitti, in oratione Dominica supplices petimus. Fit autem ista debiti


2103. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

peccata nostra vere debita quaedam, idque (uti ostensum est) duplici ratione. Haec igitur debita nobis condonari ac remitti, in oratione Dominica supplices petimus. Fit autem ista debiti abolitio, si nos quidem respicias, per meram condonationem: si vero mediatorem, fit per eius compensationem aut persolutionem, obediendo ac patiendo legi iustitiaeque Dei depensam, et nobis a Deo per fidem imputatam: de qua re in Libello de Iustitia plenius disserui. Hactenus vocis Peccati naturam ac vim generatim exposui. quia autem variae species et partes peccati vulgo commemorantur: earum quoque


2104. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 440 | Paragraph | SubSect | Section]

Appellatur idem hoc peccatum. Psal. 119, contumax peccatum. Item, maximum peccatum, quia nimirum accedit securitas vel defensio. VII. Est peccatum Mortale, et Veniale. Peccatum mortale est, omne peccatum in non credentibus, sive sit originale, sive actuale: sive subitum, sive perseveranter factum: sive a sciente, sive ab inscio patratum. Sed in piis, sola peccata contra conscientiam et contra Spiritum sanctum mortalia sunt. Dicuntur autem Mortalia, quia aeternum exitium certo afferunt patranti ea, nisi illum mox eorum poeniteat, et fide eorum remissionem consequatur.


2105. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 440 | Paragraph | SubSect | Section]

multa etiam per ignorantiam admissa, innumera etiam quotidiana humanae imbecillitatis delicta. VIII. Et peccatum Remissibile, et Irremissibile. Irremissibilia, quae Christus blasphemiam in Spiritum sanctum vocat: quaeque Ioannes dicit esse ad mortem et vetat pro talibus fieri preces, sunt omnis perseverans oppugnatio agnitae veritatis, et omnis finalis impoenitentia. Dicitur autem hoc genus peccati ideo peccatum in Spiritum sanctum, quia huius personae proprium officium est illustrare, praedicare, et propagare veritatem: ad hoc munus haec persona caelitus a patre et filio missa est, eaque


2106. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 440 | Paragraph | SubSect | Section]

quae Christus blasphemiam in Spiritum sanctum vocat: quaeque Ioannes dicit esse ad mortem et vetat pro talibus fieri preces, sunt omnis perseverans oppugnatio agnitae veritatis, et omnis finalis impoenitentia. Dicitur autem hoc genus peccati ideo peccatum in Spiritum sanctum, quia huius personae proprium officium est illustrare, praedicare, et propagare veritatem: ad hoc munus haec persona caelitus a patre et filio missa est, eaque se in docendi ac ministerii opere maxime patefacit. Blasphemantes igitur agnitam veritatem, huic sese opponunt. Alia porro omnia peccata Remissibilia


2107. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 440 | Paragraph | SubSect | Section]

et vetat pro talibus fieri preces, sunt omnis perseverans oppugnatio agnitae veritatis, et omnis finalis impoenitentia. Dicitur autem hoc genus peccati ideo peccatum in Spiritum sanctum, quia huius personae proprium officium est illustrare, praedicare, et propagare veritatem: ad hoc munus haec persona caelitus a patre et filio missa est, eaque se in docendi ac ministerii opere maxime patefacit. Blasphemantes igitur agnitam veritatem, huic sese opponunt. Alia porro omnia peccata Remissibilia esse dicuntur. inter quae numerari solet Peccatum contra conscientiami id est, cum scientes


2108. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 440 | Paragraph | SubSect | Section]

a patre et filio missa est, eaque se in docendi ac ministerii opere maxime patefacit. Blasphemantes igitur agnitam veritatem, huic sese opponunt. Alia porro omnia peccata Remissibilia esse dicuntur. inter quae numerari solet Peccatum contra conscientiami id est, cum scientes et volentes, perseveranter, non subito motu aliquid prave agimus contra Dei praescriptum, aut mandatum: quod genus in Sanctis negatur esse: sicut Ioannes ait, natos ex Deo non peccare, sed semetipsos a talibus lapsibus custodire. Talia peccata contra conscientiam sunt etiam, neglectio precum, item permittere


2109. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 443 | Paragraph | SubSect | Section]

vigesimotertio. Si voveris Domino votum, non differes reddere: alio qui requirit id Deus de manu tua, et erit in te peccatum. id est, culpa et poena te onerabit voti dilatio. Mox vero addit, omissionem voti, seu non vovere, non fore alicui peccatum. Sic sequenti capite dicitur, alicui dilatam persolutionem mercedis, mercenario ad Deum clamante, fore illi peccatum. id est, cessuram illi in culpam, rearum ac poenam apud Deum. 1. Regum decimotertio. Fuitque haec res in peccatum domui Ieroboam, ut exterminaret et deleret eam de superficie terrae: id est, fuit illi causa exitii, aut


2110. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

in iis quae ego praecepi, Hebr. 10, Sponte enim peccantibus nobis post acceptam cognitionem veritatis, non amplius reliqua est hostia pro peccato. ubi ultro peccare, significat non tantum scienter ac volenter, idque semel aut iterum peccare: sed ex professo ac studio peccatis vacare, idque perseveranter ac pertinaciter: quod mox hisce verbis exponit: Quanto putatis acerbiore supplicio dignus censebitur is, qui filium Dei inculcarit, et sanguinem, per quem fuerat sanctificatus, prophanum duxerit, et Spiritum gratiae contumelia effecerit? Tali sane Christi sacrificium [?:


2111. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 446 | Paragraph | SubSect | Section]

ieiunii, sive propitiationis festum Inque illa interpretatio nulla ratione nititur. PER praepositio habet multa significata, suasque obscuritates tum ratione Latinae linguae, tum et ratione Graecae ac Hebraeae. Per igitur usitatissime significat quasi medium quoddam loci, temporis, personae: ut, Per locum aliquem ire, aut transire: per totam diem otiari, aut laborare: per aliquem mittere literas, aut aliquod efficere. Sic dicimur per Christum patrem accedere, id est, ipso nos ad patrem veluti manu ducente. Aliquando significat veluti opera alicuius aliquid consequi: sic per


2112. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 447 | Paragraph | SubSect | Section]

apud patrem, quatenus fide eius sanguinem apprehendimus. Quod verissime aptissimeque dici, inde apparet, quod cum iniustitia nostra sit proprie ingens quoddam debitum, nosque censeamur ut captivi, nulla alia potest esse materia abolitionis nostri debiti, et liberationis excarcere, quam aliena persolutio pro nobis facta: quae est passio, redemptio aut sanguis Christi. Comprobatigitur tota Scripturs, et ipsemet Paulus eo ipso loco, Monhemii sententiam: et denique maxime usitata significatio praepositionis PER, quae rarius causam efficientem notat. Formalis vero causa iustificationis,


2113. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 447 | Paragraph | SubSect | Section]

Scripturs, et ipsemet Paulus eo ipso loco, Monhemii sententiam: et denique maxime usitata significatio praepositionis PER, quae rarius causam efficientem notat. Formalis vero causa iustificationis, est modus applicandi illam materiam passionis, redemptionis aut sanguinis Christi, seu etiam eius persolutionis, ad nostrum debitum aut iniustitiam: qui modus est ipsa imputatio. Volunt vero ipsi eam praepositionem ibi significare causam efficientem, sicut et Osiander contendit: ut eo quasi precio sit nobis iustificatio empta, quae (ipsorum opinione) est qualitatum mutatio. Verum Scriptura


2114. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 447 | Paragraph | SubSect | Section]

efficientem, sicut et Osiander contendit: ut eo quasi precio sit nobis iustificatio empta, quae (ipsorum opinione) est qualitatum mutatio. Verum Scriptura vult, sanguinem Christi esse ipsam materiam lotionis, aut dealbationis seu albedinis. nam eo nos nostrasque vestes super nivem dealbamus. persolutio iustitiae Christi est ea ipsa materia, qua iniustitia peccati aut debiti nostri aboletur, aut etiam tegitur. Sed de hac re in Libello de Iustitia, et in vocabulo Iustitiae, ac Imputationis, prolixius egi. Vide vero etiam Redemptio. Διὰ, Per,


2115. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 448 | Paragraph | SubSect | Section]

praeparare debeant, ac praesertim animum suum verbo Dei et firma fide ad hasce difficultates perferendas instruant. De quo genere sermonis in Generalibus Regulis dixi, quod ponant alia pro aliis, seu coniuncta pro se invicem: ut cum orare iubemur, ne fiat fuga nostra hyeme aut sabbatho, periculosa persecutio indicatur: cum leones paleas comesturi, et cum bobus victuri tempore Meschiae, aut gladii ac cuspides in falces ac vomeres commutandi praedicuntur, summa spiritualisque pax regni Meschiae praenunciatur. PERCUTERE, alias debellare, alias occidere Hebraeis significat. Iosuae


2116. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 448 | Paragraph | SubSect | Section]

plagam percutientis eum, percussit eum, aut iuxta occisionem occisorum eius occisus est? Isaiae vigesimo septimo. id est, non perinde eum Deus castigavit duriter, sicut olim eum hostes Pharao et Sennacherib castigaverant: vel potius, non perinde Deus suum populum [?: ] flixit, sicut persecutores eius, quos funditus evertit: Dare percussos coram aliquo Deuteromii 28, Dabit hostis tuos percussos coram te. id est, dabit tibi insignem victoriam de hostibus tuis, efficiet ut sint caesi a te. Sic primo Samuelis quarto: Percussusque est Israel coram Philistim. id est, a


2117. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 450 | Paragraph | SubSect | Section]

alicuius: pro, in qua peregre versatus est. Exodi sexto: Terra peregrinationis eorum, in qua peregrinati sunt. Domus peregrinationis. Cantus fuerunt mihi statuta tua in domo peregrinationum mearum, Psalmo centesimo decimo nono. pro, dum huc atque illuc ut peregrinus fugitarem persecutionem inimicorum meorum. Hinc fit, ut peregrinatio pro ipsa vita, seu vitae longitudine ponatur, ut Genesis quadragesimoseptimo, Iacob Pharaoni quaerenti quam diu vixisset? respondet inquiens: Dies annorum peregrinationum mearum centum et triginta, pauci quidem, sed mali fuerunt dies


2118. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

parricidas, aut alios qui ingentia scelera patrarunt, aut etiam ut eos homines quos certo ritu, caeremoniis ac precationibus, omnium peccatis ac poenis oneratos, diis manibus sacrabant, devovebantque. Sic et. Germanica translatio vertit vocem Peripsematis, Fegopfferr. PERMANERE, pro perseverare saepe ponitur, cuius significationis exempla recenseri nihil attinet: tantum observetur illa loquutio Rom. 11: Considera Dei bonitatem in te, si permanseris in bonitate. id est, si perseveraveris fide Christum, ac in eo Dei misericordiam et beneficia amplecti et retinere.


2119. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et. Germanica translatio vertit vocem Peripsematis, Fegopfferr. PERMANERE, pro perseverare saepe ponitur, cuius significationis exempla recenseri nihil attinet: tantum observetur illa loquutio Rom. 11: Considera Dei bonitatem in te, si permanseris in bonitate. id est, si perseveraveris fide Christum, ac in eo Dei misericordiam et beneficia amplecti et retinere. PERMITTERE, aliquando non tantum utcunque aliquid alicui concedere, sed etiam efficaciter ac potenter cooperari significat. Hebr. 6. Resipiscemus, siquidem permiserit Deus. pro, si potenter nos


2120. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

dicitur Deus irasci in perpetuum, aut non in perpetuum. item, Clamor afflictorum non tradetur oblivioni, aut non peribit in perpetuum. i. non nimium diu. Sacrificium perpetuitatis, est iuge sacrificium: de quo in voce NINCHA, et MUNDUS, item in IUGIS, quantum sufficit, dictum est. PERSEQUI, sicut et verbum Hebraeum רוף raoph, ac Graecum διώκειν ambiguum est: alias in bonam partem usurpatur, alias in malam. In bonam Psa. 33. Inquire cem, et persequere eam, vel sectare. significat enim, omni


2121. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

in IUGIS, quantum sufficit, dictum est. PERSEQUI, sicut et verbum Hebraeum רוף raoph, ac Graecum διώκειν ambiguum est: alias in bonam partem usurpatur, alias in malam. In bonam Psa. 33. Inquire cem, et persequere eam, vel sectare. significat enim, omni studio ac cura aliquid quaerere, et veluti venari. Ab hac porro significatione, aut etiam pertinaci insecutione adversariorum fugientium (ut fit in pugna, cum altera pars terga vertit, quam victor persequitur, ac veluti pertinaciter sequitur) venit


2122. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

in malam. In bonam Psa. 33. Inquire cem, et persequere eam, vel sectare. significat enim, omni studio ac cura aliquid quaerere, et veluti venari. Ab hac porro significatione, aut etiam pertinaci insecutione adversariorum fugientium (ut fit in pugna, cum altera pars terga vertit, quam victor persequitur, ac veluti pertinaciter sequitur) venit ista communis ac Theologica, qua significatur omnis gravior infestatio et afflictio piis illata ab impiis, praesertim religionis gratia. Nam impii perinde crudeliter, studiose, et pertinaciss. [?: perg-- ] infestare et affligere pios,


2123. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

illata ab impiis, praesertim religionis gratia. Nam impii perinde crudeliter, studiose, et pertinaciss. [?: perg-- ] infestare et affligere pios, quantumvis fugitantes, [?: ] lamque eis occasionem praebentes, adeo non possunt suum diabolicum furorem exaturare. Hinc noia persecutor et persecutus. Huius significationis harum dictionum est plurimus in Sacris literis usus, ut non sit necesse exempla proferre. Aliquando tamen etiam malorum iustas calamitates hoc verbum


2124. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 454 | Paragraph | SubSect | Section]

praesertim religionis gratia. Nam impii perinde crudeliter, studiose, et pertinaciss. [?: perg-- ] infestare et affligere pios, quantumvis fugitantes, [?: ] lamque eis occasionem praebentes, adeo non possunt suum diabolicum furorem exaturare. Hinc noia persecutor et persecutus. Huius significationis harum dictionum est plurimus in Sacris literis usus, ut non sit necesse exempla proferre. Aliquando tamen etiam malorum iustas calamitates hoc verbum denotat. ut Proverb.


2125. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Huius significationis harum dictionum est plurimus in Sacris literis usus, ut non sit necesse exempla proferre. Aliquando tamen etiam malorum iustas calamitates hoc verbum denotat. ut Proverb. 18: Fugit impius nemine persequente. et Proverb. 13: Peccatores persequetur malum. PERSONAM Theologivocant substantiam individuam, intelligentemque, et per sese subsistentem: sic etiam in unitate divinae essentiae tres personae esse dicuntur. Sic unusquisque homo, ac angelus bonus ac malus, persona est.


2126. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Huius significationis harum dictionum est plurimus in Sacris literis usus, ut non sit necesse exempla proferre. Aliquando tamen etiam malorum iustas calamitates hoc verbum denotat. ut Proverb. 18: Fugit impius nemine persequente. et Proverb. 13: Peccatores persequetur malum. PERSONAM Theologivocant substantiam individuam, intelligentemque, et per sese subsistentem: sic etiam in unitate divinae essentiae tres personae esse dicuntur. Sic unusquisque homo, ac angelus bonus ac malus, persona est. Graeci dicunt tum


2127. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Huius significationis harum dictionum est plurimus in Sacris literis usus, ut non sit necesse exempla proferre. Aliquando tamen etiam malorum iustas calamitates hoc verbum denotat. ut Proverb. 18: Fugit impius nemine persequente. et Proverb. 13: Peccatores persequetur malum. PERSONAM Theologivocant substantiam individuam, intelligentemque, et per sese subsistentem: sic etiam in unitate divinae essentiae tres personae esse dicuntur. Sic unusquisque homo, ac angelus bonus ac malus, persona est. Graeci dicunt tum πρόσωπον, tum


2128. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

malorum iustas calamitates hoc verbum denotat. ut Proverb. 18: Fugit impius nemine persequente. et Proverb. 13: Peccatores persequetur malum. PERSONAM Theologivocant substantiam individuam, intelligentemque, et per sese subsistentem: sic etiam in unitate divinae essentiae tres personae esse dicuntur. Sic unusquisque homo, ac angelus bonus ac malus, persona est. Graeci dicunt tum πρόσωπον, tum ὑπόστασιν, aliquando etiam σώματα corpora. Sic


2129. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

impius nemine persequente. et Proverb. 13: Peccatores persequetur malum. PERSONAM Theologivocant substantiam individuam, intelligentemque, et per sese subsistentem: sic etiam in unitate divinae essentiae tres personae esse dicuntur. Sic unusquisque homo, ac angelus bonus ac malus, persona est. Graeci dicunt tum πρόσωπον, tum ὑπόστασιν, aliquando etiam σώματα corpora. Sic hoc vocabulo utitur Paulus 2. ad Cor. 1: Ut pro dono aut beneficio ex


2130. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

est. Graeci dicunt tum πρόσωπον, tum ὑπόστασιν, aliquando etiam σώματα corpora. Sic hoc vocabulo utitur Paulus 2. ad Cor. 1: Ut pro dono aut beneficio ex multis personis in nos collato, gratiae per multos agantur pro nobis. id est, ut sicut multi homines pro nostri liberatione orarunt, ita etiam multi pro impetrata nostri liberatione gratias agant. Persona in Sacris literis trebro externam speciem, dignitatem, nomen, aut etiam alias aliquas qualitates


2131. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

corpora. Sic hoc vocabulo utitur Paulus 2. ad Cor. 1: Ut pro dono aut beneficio ex multis personis in nos collato, gratiae per multos agantur pro nobis. id est, ut sicut multi homines pro nostri liberatione orarunt, ita etiam multi pro impetrata nostri liberatione gratias agant. Persona in Sacris literis trebro externam speciem, dignitatem, nomen, aut etiam alias aliquas qualitates notat. ut 2. Cor. 5, Gloriantur in facie autpersona, non in corde. Personas Latini vocarunt illas larvas, quas sibi comoediarum actores imponebant, simulantes iam senem, iam iuvenem, iam


2132. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

est, ut sicut multi homines pro nostri liberatione orarunt, ita etiam multi pro impetrata nostri liberatione gratias agant. Persona in Sacris literis trebro externam speciem, dignitatem, nomen, aut etiam alias aliquas qualitates notat. ut 2. Cor. 5, Gloriantur in facie autpersona, non in corde. Personas Latini vocarunt illas larvas, quas sibi comoediarum actores imponebant, simulantes iam senem, iam iuvenem, iam regem, iam servum, iam virum, iam mulierem, eo quod per illas suam vocem sonabant, aut edebant. Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota


2133. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

in facie autpersona, non in corde. Personas Latini vocarunt illas larvas, quas sibi comoediarum actores imponebant, simulantes iam senem, iam iuvenem, iam regem, iam servum, iam virum, iam mulierem, eo quod per illas suam vocem sonabant, aut edebant. Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum


2134. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

iam mulierem, eo quod per illas suam vocem sonabant, aut edebant. Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis


2135. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

per illas suam vocem sonabant, aut edebant. Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in


2136. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

sonabant, aut edebant. Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res,


2137. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Hinc porro factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina


2138. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

factum est, ut etiam ipsi actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem


2139. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

actores personae dicti sint: et porro tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem personarum respectum


2140. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

tota illa externa eorum species. Ab hac significatione porro illae celebres locutiones primum in forum, deinde et in communem vitam pervenerunt, ut sunt: Personam considerare, personam cognoscere, personam accipere, personam aspicere, personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem personarum respectum et affectum, et secundum illas pronunciare


2141. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

personam admirari, et personarum acceptio aut prosopolepsia, et personarum respectus. Invaluerunt igitur istae locutiones potissimum in foro ac iudiciis, ubi nimirum et ipsa res in plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem personarum respectum et affectum, et secundum illas pronunciare ac exequi: saepe admodum fit, ut iudex non tam ipsam causam aut litem, et utriusque partis rationes expendat, quam personas litigantium, eisque patrocinantium respiciat, consideret ac expendat: cogitans hunc vel illum potentem esse,


2142. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

plurimo usu est. Cum enim iudicis officium sit, in iudicando ipsas res, actiones, ac crimina considerare, citra omnem personarum respectum et affectum, et secundum illas pronunciare ac exequi: saepe admodum fit, ut iudex non tam ipsam causam aut litem, et utriusque partis rationes expendat, quam personas litigantium, eisque patrocinantium respiciat, consideret ac expendat: cogitans hunc vel illum potentem esse, qui obesse aut prodesse possit, eoque vel metuendum, vel favorem eius captandum esse: vel esse pauperem ac miserum, ideoque misericordia dignum: vel amicum, cognatum aut inimicum


2143. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

potentem esse, qui obesse aut prodesse possit, eoque vel metuendum, vel favorem eius captandum esse: vel esse pauperem ac miserum, ideoque misericordia dignum: vel amicum, cognatum aut inimicum esse, quem amare aut odisse debeat. unde fieri solet, ut neglecta prorsus causae ipsius qualitate, solis personis et affectibus motus, de causa pronunciet. Talis personarum considerator aut acceptor negatur esse Deus. Is enim iuste iudicat, secundum rei ipsius veritatem, non secundum externam speciem aut umbram. Saepe ergo hoc nomine Deus celebratur. Sic Paulus dicit Rom. 2: Deum ex aequo Graecos et


2144. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

metuendum, vel favorem eius captandum esse: vel esse pauperem ac miserum, ideoque misericordia dignum: vel amicum, cognatum aut inimicum esse, quem amare aut odisse debeat. unde fieri solet, ut neglecta prorsus causae ipsius qualitate, solis personis et affectibus motus, de causa pronunciet. Talis personarum considerator aut acceptor negatur esse Deus. Is enim iuste iudicat, secundum rei ipsius veritatem, non secundum externam speciem aut umbram. Saepe ergo hoc nomine Deus celebratur. Sic Paulus dicit Rom. 2: Deum ex aequo Graecos et Iudaeos iudicaturum, citra omnem personarum respectum:


2145. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

pronunciet. Talis personarum considerator aut acceptor negatur esse Deus. Is enim iuste iudicat, secundum rei ipsius veritatem, non secundum externam speciem aut umbram. Saepe ergo hoc nomine Deus celebratur. Sic Paulus dicit Rom. 2: Deum ex aequo Graecos et Iudaeos iudicaturum, citra omnem personarum respectum: quia sit iustus index, et soleat reddere unicuique secundum opera sua. Quidam alius de persona sic annotat: Persona in Scripturis usurpatur pro rebus omnibus externis hominis, quae aliquando in precio et honore haberi, ac propter eas etiam ipsi homines magnifieri aut contemni


2146. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

rei ipsius veritatem, non secundum externam speciem aut umbram. Saepe ergo hoc nomine Deus celebratur. Sic Paulus dicit Rom. 2: Deum ex aequo Graecos et Iudaeos iudicaturum, citra omnem personarum respectum: quia sit iustus index, et soleat reddere unicuique secundum opera sua. Quidam alius de persona sic annotat: Persona in Scripturis usurpatur pro rebus omnibus externis hominis, quae aliquando in precio et honore haberi, ac propter eas etiam ipsi homines magnifieri aut contemni solent. Cum ergo legis. Deum non esse acceptorem personarum: intellige, illum respicere tantum cordis


2147. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

non secundum externam speciem aut umbram. Saepe ergo hoc nomine Deus celebratur. Sic Paulus dicit Rom. 2: Deum ex aequo Graecos et Iudaeos iudicaturum, citra omnem personarum respectum: quia sit iustus index, et soleat reddere unicuique secundum opera sua. Quidam alius de persona sic annotat: Persona in Scripturis usurpatur pro rebus omnibus externis hominis, quae aliquando in precio et honore haberi, ac propter eas etiam ipsi homines magnifieri aut contemni solent. Cum ergo legis. Deum non esse acceptorem personarum: intellige, illum respicere tantum cordis puritatem, ac interiorem


2148. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

reddere unicuique secundum opera sua. Quidam alius de persona sic annotat: Persona in Scripturis usurpatur pro rebus omnibus externis hominis, quae aliquando in precio et honore haberi, ac propter eas etiam ipsi homines magnifieri aut contemni solent. Cum ergo legis. Deum non esse acceptorem personarum: intellige, illum respicere tantum cordis puritatem, ac interiorem innocentiam: non autem iis immorari, quae solent in hominum aestimationem venite, genus, patriam, dignitatem, copias, et similia: ut saepe Acceptio intelligatur pro delectu ac discretione inter gentem et gentem.


2149. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

copias, et similia: ut saepe Acceptio intelligatur pro delectu ac discretione inter gentem et gentem. Definiunt vero quidam Prosopolepsiam, cum dantur aequalia inaequalibus, aut inaequalia aequalibus: quae circumscriptio utcunque ferri potest in iustitia distributiva, ubi proportione Geometrica personae considerantur, et unicuique suus [?: ho--s ] , praemium aut poena datur. Alioqui in proportione Arithmetica, ubi solae res ac lites considerantur, nullum habet prorsus locum. ibi enim, sicut et in contractibus, unicuique suum dandum est, sive personae sunt aequales, sive


2150. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

ubi proportione Geometrica personae considerantur, et unicuique suus [?: ho--s ] , praemium aut poena datur. Alioqui in proportione Arithmetica, ubi solae res ac lites considerantur, nullum habet prorsus locum. ibi enim, sicut et in contractibus, unicuique suum dandum est, sive personae sunt aequales, sive inaequales. Non habet quoque haec descriptio locum in officio doctorum, qui omnes arguere tenentur, doctos et indoctos, nobiles et ignobiles potentes et pauperes. Sic non habet locum, cum quis nullo debito, sed sponte, suas res largitur, quas liberum est illi pro


2151. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

dari una hora laborantibus, quantum ipsis qui tota die portaverant pondus et aestum diei. Hanc liberam prosopolepsiam sua bona aut dona distribuendi, ex professo Paulus asserit, et tribuit Deo, Rom. 9, et alias. Verum nunc aliqua dicta Scripturae percurramus. Deuter. 1: Non agnoscetis personas in iudicio, perinde parvum ac magnum audietis, ne timeatis a facie cuiusquam. ubi teridem repetitur. Levit. 19: Non accipies personam tenuis, nec honorabis personam potentis in iudicio. Eadem locutio est et Deuter. 10, 16: lib. 2 Paral cap. 19: Iob 32, 34: Proverb. 18, et


2152. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

aut dona distribuendi, ex professo Paulus asserit, et tribuit Deo, Rom. 9, et alias. Verum nunc aliqua dicta Scripturae percurramus. Deuter. 1: Non agnoscetis personas in iudicio, perinde parvum ac magnum audietis, ne timeatis a facie cuiusquam. ubi teridem repetitur. Levit. 19: Non accipies personam tenuis, nec honorabis personam potentis in iudicio. Eadem locutio est et Deuter. 10, 16: lib. 2 Paral cap. 19: Iob 32, 34: Proverb. 18, et 24. Locus Iobi est perspicuus. Tanto minus ei qui non accipit personam principum, neque agnoscitur dives coram paupere. Tribuitur haec


2153. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulus asserit, et tribuit Deo, Rom. 9, et alias. Verum nunc aliqua dicta Scripturae percurramus. Deuter. 1: Non agnoscetis personas in iudicio, perinde parvum ac magnum audietis, ne timeatis a facie cuiusquam. ubi teridem repetitur. Levit. 19: Non accipies personam tenuis, nec honorabis personam potentis in iudicio. Eadem locutio est et Deuter. 10, 16: lib. 2 Paral cap. 19: Iob 32, 34: Proverb. 18, et 24. Locus Iobi est perspicuus. Tanto minus ei qui non accipit personam principum, neque agnoscitur dives coram paupere. Tribuitur haec phrasis etiam parrhesiae aut


2154. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

a facie cuiusquam. ubi teridem repetitur. Levit. 19: Non accipies personam tenuis, nec honorabis personam potentis in iudicio. Eadem locutio est et Deuter. 10, 16: lib. 2 Paral cap. 19: Iob 32, 34: Proverb. 18, et 24. Locus Iobi est perspicuus. Tanto minus ei qui non accipit personam principum, neque agnoscitur dives coram paupere. Tribuitur haec phrasis etiam parrhesiae aut libertati sinceri ac constantis doctoris. Matthaei vigesimo secundo, Marci duodecimo, et Lucae vigesimo, dicunt Pharisaeorum discipuli ad Christum: Recte doces, non curas quenquam, nec in


2155. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

Hoc enim munus est veri doctoris, ut libere doceat, et arguat omnes de peccato, sive irascantur, sive probent potentes. Haec laus etiam Isaiae quadragesimosecundo, Christo tribuitur. Actorum decimo dicit Petrus, Deum omnes vere credentes, ex quacunque gente sint, recipere et amare, nec esse personarum acceptorem. In eodem sensu et usu usurpatur haec locutio ad Ephes. sexto, et Collossenses tertio. Sed primae Petri primo, perinde ut et Romanorum secundo, de severo Dei iudicio accipitur. Porro Galatis secundo dicit Paulus, se nihil moveri priori dignitate ac nomine Petri, ac


2156. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 455 | Paragraph | SubSect | Section]

ac aliorum, et quod illi coram cum Christo versati fuerint. nam Deum ad talia externa non alligare gratiam, ac dona sua. Iacobus capite secundo accusat quosdam Christianos, quod non ex aequo complectebantur fratres pauperes ac praepotentes. Iudas in sua Epistolaait, seductores admirari ac colere personas potentum lucri gratia. Haec de significationibus harum locutionum. Illud autem alibi prolixe dictum est, falso ex prava prosopolepsiae descriptione quosdam liberum arbitrium asserere conari. Deus enim libere sua gratuita dona distribuit, alias alii genti veros doctores et puram doctrinam,


2157. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 457 | Paragraph | SubSect | Section]

virulentiam, a qua se non opprimi, sed divinitus [?: lib- ] orat. Ne veniat mihi pes superbiae, et manus impiorum [?: ] impellat me. Quasi dicat: cohibe omnes pravorum ac superborum persecutorum conatus contra me susceptos. Remove pedem tuum a malo, Proverbiorum nono. id est, affectus, cogitationes, ac conatus amove a pravis actionibus. Ad pedes alicuius esse, subiectionem significat: sicut contra, In caput esse. Deuteron.trigesimotertertio: Adiunxerunt sese pedibus


2158. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 457 | Paragraph | SubSect | Section]

familia in pedibus eius: id est, secuta est eum, ministrans illi. Vocare ad pedem suum, est vocare ut se sequatur Isaiae 41. Qui vocavit ab oriente iustitiam, vocavit eum ad pedem suum. id est, Deus evo cavit ab oriente Cyrum, ut se sequatur ad evertendam Chaldaeam monarchiam, et novam Persarum constituendam. Levis pedibus, pro veloce. 2. Sam. 2. Aegrotus pedibus, pro laborante ex pedibus. 1. Reg. 15. Captus pedibus, pro claudo: 2. Sam. 4. perspicuae phrases sunt, nec ulla prolixiore explicatione indigent. Vestigium pedis, aliquando significat minimam portiunculam


2159. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 458 | Paragraph | SubSect | Section]

24 dicunt sacerdotes et pontifices, accusantes Paulum: Comprehendimus hunc hominem pestem, et moventem seditionem, id est, noxium, perniciosum. PETO, Saal שאל, aliquando idem valet quod quaero aut interrogo, praesertim cum post se habet casum personae: aliquando idem quod peto aut postulo, cum accusativum rei regit: sicut et Latinum Rogo, ac Graecum αἰτέω, utrumque interdum notat: Inde igitur aliquae dubiae locutiones proficiscuntur, praesertim in veteri Testamento, quae tamen ex contextu


2160. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 459 | Paragraph | SubSect | Section]

PHARAO, non fuit nomen unius tantum regis proprium, sed dignitatis quasi perpetuum. Forte dictum fuit primum a nomine proprio: sicut et Romani Imperatores vocati sunt Caesares et Augusti, et Persarum Arsacides. Quare is rex qui exaltavit Iosephum, vocatus est Pharao, et is qui postea afflixit Israelitas. Venit autem hoc nomen, si Hebraeum est, ab ultione. Exo. 7, Constitui te Pharaonis Deum, Onkelos Chaldaeus vertit, iudicem, magistrum. Quod porro rex Aegypti aliquando per Draconem


2161. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 459 | Paragraph | SubSect | Section]

prompte mortiferis sagittis eosdem absumat. Pharetra videtur poni pro domo, Psalmo 127. Beatus vir, qui implevit pharetram suam de ipsis. id est, filiis in iuventute eius genitis, quos sicut sagittis robustorum comparaverat, ita nunc domum eos capientem pharetram vocat. ut in similitudine persistat. Super equum sonat pharetra, Iob 39. id est, sagittae equitum currentium concussae in pharetra edunt strepitum. Filii pharetrae vocantur sagittae. Intrare fecit in renes meos filios pharetrae suae Hierem. 3. PHIALAS calamitatum ac poenarum effundunt angeli in terram, in


2162. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 459 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Cor. 1. et 5. Ac Eph. 1. quia Spiritus sanctus nos certos facit, nobisque pignoris loco est, quod vitam aeternam certo simus accepturi. Alioqui vox Arrha, aut arrabo, magis propria est. Significat enim partem, ac veluti initium precii in venditione pacti, quae nos certos facit de secutura persolutione reliquae summae. id enim ni fiat, emptor illam arrham, aut (ut ita dicam) initialem pecuniam amittit. Quare Spiritus sanctus et coniuncta renovatio nostri recte arrha vitae aeternae dicitur. nam et initium eius est, et certos nos de ea facit. PILUS. Vir dominus pili, 2.


2163. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

celebra huius verbi exempla, Ego per omnia omnibus placea, etc. Si hominibus placerem, etc. Christus non sibimet placuit, et similia, exposui in tropo Synecdoches aut Metonymiae. Significant enim conatum aut studium placendi, non ipsum eventum aut opus. Placet in tertia persona, et placitum, Latinis non raro decretum, constitutionem, aut legem aliquam significat: quod principes ea decernant sanciantque, quae ipsis in suis consultationibus placuerunt, probataque sunt. Talem significationem huius dictionis aliqui etiam in Sacris [?:-ris ] reperiri


2164. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 463 | Paragraph | SubSect | Section]

1. Corinth. 12 et Galat. 3. Hinc etiam illud In Christo, to ties repetitum: quod multo expressius aliquid significat, quam Cum Christo vel Per Christum. Hinc factum, ut diceret Apostolus, se in Christo, et Christum in se vivere: Galat. 2. Hinc illa Christi vox, Saule Saule quid me persequeris? Quo etiam pertinet quod scriptum est 4 Coloss. 4. Hinc denique nostra spes omnis et consolatio proficiscitur, qui implet, τοῦ πληρουμένου. Chrysostomus passive accipit, ut sit sensus: Christum prorsus impleri in omnibus. id est,


2165. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 464 | Paragraph | SubSect | Section]

τὸ πληροφορεῖν non declarat τὸ πληροῦν. id est implere: sed plene certiorare, ut saepe loquitur Ulpianus Iureconsultus: unde πληροφορέσθαι cum ad personam refertur, significat certiorem ab aliquo fieri, ita ut de re quapiam nulla sit amplius dubitatio. Sin autem ad res ipsas accommodetur πεπληροφορημένα πράγματα dicuntur, quae certis testimoniis ita sunt comprobata, ut de iis


2166. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 469 | Paragraph | SubSect | Section]

quod sua voluntaria malitia in illud nefarium munus sint constituti. Denique non est necesse, semper verbis passivis mox autorem, a quo ea actio proficiscitur, dari: saepe enim tum activa, tum passiva Hebraeorum verba simpliciter tantum existentiam significant. praesertim si passivis ablativus personae agentis non additur: ut Rom. 7, Ego venditus sum sub peccatum. ubi non necesse est intelligere, me a Deo aut a quoquam alio venditum esse: sed simpliciter indicat Paulus, hominem esse mancipium Originalis peccati. Sic et Elias dicit, Achabum esse venditum ad hoc ut faceret malum: num


2167. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 472 | Paragraph | SubSect | Section]

altitudinem expugnare nequibant, obsedere. Nondum enim catapultae, neque vinearum, neque arietis quo muri urbium deiiciuntur, usus erat. Iis qui in civitate erant, omnes ad victum res, et obsidionem tolerandam necessariae, regis cura ad id antea impensae, supererant. Cum duobus annis obsidio perseverasset, per summum ocium obsessorum, tertio continuis imbribus excrescens supra modum fluvius, cum partem urbis inundasset, muros deiecit ad stadia viginti. Hic rex existimans tempus oraculi advenisse, desperata salute, ne in hostium potestatem perveniret, pyram in regia ingentem extruxit,


2168. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 473 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam Deus ipse (nam crebro cum Deus dicitur condonare peccatum, in Hebraeo est illud idem verbum נשא Nassa porto, quod etiam peccato tribuitur, ut supra in verbo Levo docui) valde operaeprecium esset exponere, qua id ratione intelligatur, quod tam diversae personae peccata portare dicantur. Existimo igitur Deo portationem tribui primum ideo, quia praedictum verbum נשא Nasa porto, eandem pluralitatem significationum habet, quam et verbum Graecum αἴρω, et Latinum Tollo.


2169. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 473 | Paragraph | SubSect | Section]

morbosque nostros tulerit, quodque Deus omnium nostrûm peccata in eum transtulerit: sicut et Paulus dicit, quodeum Deus fecerit peccatum. Duplici ergo ratione peccata nostra portat: primum, prorsus auferendo: deinde, quod filius Dei sua humiliatione pro [?:-is ] satisfecit ac persolvit: et tertio, si libet, adde, quod magna patientia nos tolerat, nostrique misertus, filium suum nobis largitus est. Vide infra vocem TOLLO. Portare aliquem, aliquando significat fovere, iuvare ac promovere facta allusione ad maternam liberorum generationem. Num. 11: Ut dicas mihi,


2170. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 476 | Paragraph | SubSect | Section]

virgines plerunque detecto capite tanquam adhuc liberae: mulieres contra velato in publicum prodeunt. Contra Romanis tegumentum pilei, liberationem a servitute indicavit. Quarto, potestas significat aliquando quoddam publicum ius, aut legitimam potentiam, quod ferme proprium est publicarum personarum seu gubernatorum, sive politicorum, sive Eccles. Rom. 13: Omnis potestas a Deo est. Sic quaerunt Pharisaei a Christo, Matt 21. Mar. 11 et Luc. 20, quo iure vel authoritate eiiciat vendentes et ementes ex templo, dicentes: Qua potestate ista facis? et quis tibi dedit istam


2171. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 476 | Paragraph | SubSect | Section]

ut tribuni: et habere vicissim alios sub sua potestate, nempe decuriones et milites. Isaiae vigesimosecundo: Potestatem tuam dabo in manum eius. id est, tuam dignitatem aut functione in eum transferam. Quinto, hinc crebro fit, ut Potestas ipsos etiam magistratus, gubernatores, ac quasvis personas potestate praeditas significet: idque non tantum in politicis, sed et spiritualibus imperiis: nec soli sacris, sed et prophanis authoribus. Suetonius: Claudius iurisdictionem quotannis magistratibus demandari solitam in perpetuum, atque etiam per provincias potestatibus demandavit. Sic et


2172. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 477 | Paragraph | SubSect | Section]

loco exponendum putant. Sed forte alius quispiam Theudas prius fuit. Illaqueare se post aliquem, Deuter. 12, Cave tibi ne illaquees te post eas. id est, ne imitando cultum Ethnicarum gentium, implices te in peccata ac poenas. Vasta et anathematiza, aut extermina post eos. Ieremiae 50. pro, persequendo eos omnia vasta ac dele: Lamentari post Dominum. 1 Samuelis septimo, Lamentata est universa domus Israel post Iehovam. id est, poenitentiam egerunt revertentes ad Dominum, et deplorantes peccata ac idololatrias suas. Praecipere post se, est quasi Testamento aliquid post mortem


2173. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 477 | Paragraph | SubSect | Section]

pro, in latere viae regiae, tendentis ad occasum. Post dies hosce, aut aliquos. pro, post aliquod tempus. Fuit autem, post dies pugnaverunt: id est, accidit ut post aliquod tempus. Sic reversus Samson post dies: Iud. 14. pro, post aliquod tempus. Depost aliquem ascendere, est desinere eum persequi. 1 Samuelis 14, Ascendit depost Philistim. 2 Sam. 20, Ascendit omnis Israel depost Davidem. Ios. 22, Quae est ista praevaricatio, ut avertamini hodie depost Iehovam? Ezek. 4. Ne errent Israel ultra depost me. 1 Reg. 22. Videntes quod non esset rex Israelis, reversi sunt depost


2174. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 477 | Paragraph | SubSect | Section]

omnis Israel depost Davidem. Ios. 22, Quae est ista praevaricatio, ut avertamini hodie depost Iehovam? Ezek. 4. Ne errent Israel ultra depost me. 1 Reg. 22. Videntes quod non esset rex Israelis, reversi sunt depost eum. id est, cernentes non esse regem Israelis, sed Iehuda, desierunt eum persequi. Expulit eos Ieroboam depost Iehovam: 2 Reg. 17. pro, quasi vi eos privavit cultu Dei. Fornicabitur terra depost Iehova, Os. 1. pro, amplexa idololatrias deseret verum Deum. 2 Paral. 25. Recessit Amasias depost Iehovam. Clamare post aliquem: Matth. 15, Dimitte illam, quia clamat


2175. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 482 | Paragraph | SubSect | Section]

propositum gloriae suae exequatur. quae item praedestinatio non ad ultimum finem duntaxat, sed ad omnia etiam singularissima pertineat. Qui vero praescientiae nomen referunt ad qualitates in hominib. praevisas, quib. Dominus ad eligendum vel re probandum ducatur, puta fidem vel incredulitatem, perseverantiam aut defectionem, bona vel mala opera, illi sciant se esse ita ineptos et imperitos, ut ne refutatione quidem indigeant. Sed inter Electionem tamen, et praedestinationem, si subtilius omnia scrutemur, quum alioquin Electionis nomen latius pateat, hoc intererit, quod electio respicit


2176. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 482 | Paragraph | SubSect | Section]

a praeconibus, quae sunt regum et gubernatorum ministri, ac intensa voce populo voluntatem aut decretum magistratuum denunciant, eoque vocantur κήρυκες, a praedicto verbo κηρούσσειν, ob quaedam similitudinem personarum, rerum aut functionis, ministerium et propagationem Evangelii expresserunt, ut indicarent, Evangelium clare, publice et libere cum quadam dignitate ac authoritate omnib. tradendum ac inculcandum esse: sicut olim praecones solebant astante aut sequente rege. Sicut et in Propheta dicit


2177. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 486 | Paragraph | SubSect | Section]

Esther. 1, Ut omnes mulieres exhibeant preciositatem maritis suis. Esther. 6, Qualis facta est preciositas ipsi Mardochaeo propter hanc rem: id est, honos habitus. Ibidem: Et favebit rex facere preciosius magis quam mihi. Psalmo 49, Homo cum in preciositate esset, non pernoctavit. id est, non perseveravit in ea tam nobili conditione aut sorte. Iob 31. Si vidi lunam preciosam ambulantem. id est, pulchre fulgentem, non sum admiratus, nec adoravi. Zach. 14, Non erat lux preciositatum. Ecclesiast. 10. Musca mortua facit foetere et exhalare unguentum pigmentarii. Qui preciosus est ob


2178. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 488 | Paragraph | SubSect | Section]

In posteriore vero loco, Primi idem est quod pientissimi, et Deo acceptissimi. In malam partem accipitur, cum Paulus dicit 1. ad Timoth. 1: Christus Iesus venit in mundum, peccatores salvos facere, quorum primus sum ego: id est, primarius, seu unus ex praecipuis ac summis peccatoribus, utpote persecutor. Nisi velit intelligere, Paulum dicere, se esse primum ex illustribus exemplis hostium mirabiliter conversorum, sicut mox sequitur: Ubi in me primo ostendebat omnem clementiam. Sic de gradu aut intensione etiam illud Matth. 6 accipiendum est: Quaerite primum regnum caelorum, deinde


2179. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 489 | Paragraph | SubSect | Section]

principem mundi evidens indicium est, quod postea eius subditi passim sunt ei adempti, dum ex falsa religione ad veram transferuntur, quodque eius religio corruit. Iohan. 14 in quit Christus: Venit princeps mundi huius, et in me non habet quicquam. id est, Diabolus cum suorum homicidarum aut persecutorum satellitio nunc appropinquat, me capturus et iugulaturus: verum cum proprie ac ratione meae personae non sim peccator vel iniustus, nihil habet in me carnifex ille, iuris: sed quod me nihilominus capiet ac interficiet, illud fiet ex mea voluntaria receptione reatus seu imputati peccati


2180. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 489 | Paragraph | SubSect | Section]

ad veram transferuntur, quodque eius religio corruit. Iohan. 14 in quit Christus: Venit princeps mundi huius, et in me non habet quicquam. id est, Diabolus cum suorum homicidarum aut persecutorum satellitio nunc appropinquat, me capturus et iugulaturus: verum cum proprie ac ratione meae personae non sim peccator vel iniustus, nihil habet in me carnifex ille, iuris: sed quod me nihilominus capiet ac interficiet, illud fiet ex mea voluntaria receptione reatus seu imputati peccati aut iniustitiae et obedientia erga patrem, qui me fecit peccatorem: quod manifeste ostendo hac mea


2181. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 493 | Paragraph | SubSect | Section]

τούτου, ut Ephes. 5. His duas alias adiungo, quas sacris scriptoribus peculiares opinor. Unam, quum accipitur pro ὑπὲρ, et commodum ac utilitatem declarat: qua significatione reperio positum tribus locis, et quidem semper personae coniunctum, non rei: nempe Matt. 17 et 20. item Marc. 10. Alteram, quum finem designat, quomodo reperio duobus duntaxat locis usurpatum, nempe 1. Corinth. 11, et Hebr. 12. Ex his quatuor significationibus (neque enim plures reperio) deligat prudens lector quam volet.


2182. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 493 | Paragraph | SubSect | Section]

deligat prudens lector quam volet. PROBO, δοκιμάζω, primum significat examino, exploro, diiudico. 1. Corinth. 3. Uniuscuiusque opus, qualenam sit, ignis probabit. id est, perinde explorabit et examinabit ignis spiritualis tentationum, persecutionis, et etiam ignis Spiritus sancti, quo baptizati sumus: sicut externus ignis probat aurum, argentum et metalla alia. Eadem locutio et similitudo aliquanto plenius posita est. 1. Pet. 1. Sic Dominus dicit Pharisaeis Luc. 12, Faciem terrae et caeli nostis probare: id est, diiudicare


2183. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 494 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic mox 13, Experimentum quaeritis loquentis in me Christi. id est, indicium, testimonium huic rei dans aut approbans, quod Christus in me sit, et per me agat. Quinto, probatio aliquando ipsam bonitatem rei aut personae notat: ut 2. Corinth. 10. Non enim is qui semet ipsum commendat, probatus est, sed quem Deus commendat. 1. Corinth. Oportet etiam haereses esse, ut qui probati sunt in vobis, patefiant. id est, qui probisunt. Iacob 1. Quia probatus factus accipiet coronam. id est, probus. Phil. 2.


2184. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 495 | Paragraph | SubSect | Section]

usurpatur etiam in Novo Testamento. Hebr. 12, Ne quis sit inter vos fornicator aut profanus, sicut Esau pro unico edulio vendidit primogenita. Sic 2. Tim. 2, Profanas vocum inanitates cohibe. Idem dicitur 1. Tim. 6. Tertia, quaedam metaphorica significatio est, cum indicat rem aut personam omni sua priori dignitate privare, in terram abiicere, et veluti omnib. contemnendam ac conculcandam proponere. Psal. 89. Abiecisti pactum servi tui, profanasti in terram diadema eius. id est, ludibrio et iniuriis omnium exposuisti. Est significatio et phrasis contraria


2185. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 495 | Paragraph | SubSect | Section]

89. Abiecisti pactum servi tui, profanasti in terram diadema eius. id est, ludibrio et iniuriis omnium exposuisti. Est significatio et phrasis contraria illi, cum Romani suos tribunos sanctos, aut moenia sancta vocarunt. id est, in violabilia, et omni honore et quasi religiositate persequenda et tractam da Isa. 23, ut prophanaret superbiam omnis gloriae. id est, abiiceret, et contemptos redderet nos qui superbi ac potentes fuerunt. Sic Aen. 11. Quos Acneada bello fecêre profanos. Dicitur et Dei pactum, tabernaculum ac templum profinari, simili ferme


2186. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 495 | Paragraph | SubSect | Section]

ut in lutum immergeretur: cap. 38. Sic Psal. 130. clamat Psaltes: De profundis clamavi ad te Domine, domine exaudi orationem meam. Psal. 69. Non inundet me decursus aquarum, nec absorbeat me profundum. id est, summae aliquae calamitates, potissimum a persecutoribus imminentes. qua metaphora ille Psalmus saepius utitur. Secundo, Profundum aliquando significat aliquid valde abstrusum, occultum, sapiens, aut etiam astutum, malitioseque cogitatum ac subornatum. Nam et in bonam et in malam partem accipitur. Sic dicitur 1. Cor. 2, Spiritus omnia


2187. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 496 | Paragraph | SubSect | Section]

potestatem redactum, ex imagine Dei in suam transformavit, obiicit: sed etiam inhaerentem diabolicam malitiam, quam secum ex utero matris attulerint. Vide in voce Filii. Pervenient in progeniem patrum suorum, et usque in aeternum non videbunt lumen. id est, tandem in suo impio curriculo vitae perseverantes morientur, et in inferno in perpetuis tenebris, ubi sunt et maiores eorum, sepelientur. Vide supra in voce Generatio, cum qua hoc vocabulum interdum convenit. PROHIBEO, notae significationis vox est. Significat enim proprie prohibitionem aut vetationem, seu interdictionem


2188. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 505 | Paragraph | SubSect | Section]

formosior es cunctis aliis hominibus: do Meschiae spirituali, et hominibus salutari pulchritudine loquitur. PULEX vox nihil habet peculiare, nisi quod inde Proverbium fuit, quod recitat David erga Saulem, 1. Sam. 26: Egressus est rex Israel, ut quaerat pulicem unum, sicut si quis persequatur perdicem in montibus. Significat autem, eum rem vilem, et tamen difficilem conari. Nam pulicem unum capi a rege Israel, non magnum operaeprecium est: et tamen difficile reperiri potest, aut etiam capi si reperiatur. Sic et Davidem coepisse, non fuerit magna praeda Sauli: sed tamen hoc


2189. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 507 | Paragraph | SubSect | Section]

ab initio, etc. Tertia repurgatio est singulorum imputativa, quae fit fide applicato nobis merito sanguinis Christi, qui nos mundat ab omnibus peccatis nostris: 1. Iohan. 1. Sicut lanam et nivem: Isaiae primo. Imo et supra nivem dealbat, Psalmo 51. Fit autem hoc, dum ipsius persolutio iustitiae obediendo et patiendo praestitae, nobis imputata et attributa, obruit et abolet omnia nostra debita aut peccata. Quarta purificatio est, cum Deus per Spiritum suum sanctum ita nos renovat ac reformat, ut exciso illo immundo lapideoque veteris Adami corde, novum ac spirituale in


2190. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 511 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et vox VIR accipitur, ut infra dicetur. et, Quis de universo eius populo euntes: id est, qui nam tandem illi sunt, qui ibunt? Exodi decimo. Quis tibi hîc? Isaiae vigesimo secundo. id est, quos hic habes propinquos? Quis sum ego, ut vadam ad Pharaonem? Exodi tertio: extenuat suam personam. Quis det, aut Quis dabit, saepe idem valet, ac Utinam. ut David lamentans clamat, Absolon fili mi, quis det mihi ut pro te moriar? pro, utinam contingat mihi id commodum, ut pro te moriar, tuamve vitam mea morte redimam. Sic Propheta inquit: Quis det capiti meo aquas. Et Psalm. 4


2191. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 516 | Paragraph | SubSect | Section]

partibus et reb. erit infortunatus. Sic Isaiae 5. Radix eorum quasi putredo erit. Sic et Oseae 9, Radix eorum exiccatur. Malach. 4, Comburetque eos dies illa ventura, quae non relinquet eis radices neque ramum. Radix rei aliquando veritatem indicere videtur. Iob 19, Quin dicitis, Quare persequeant eum, cum radix rei sit inventa in me? Matt. 13 Christus inquit, aliquos in Christianismo male radicatos, primo quidem cito exoriri, et magna incrementa [?: poll- ] ri: sed paulo post aestu persecutionum arefactos perire. Hac similitudine etiam temporarius interitus


2192. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 516 | Paragraph | SubSect | Section]

Radix rei aliquando veritatem indicere videtur. Iob 19, Quin dicitis, Quare persequeant eum, cum radix rei sit inventa in me? Matt. 13 Christus inquit, aliquos in Christianismo male radicatos, primo quidem cito exoriri, et magna incrementa [?: poll- ] ri: sed paulo post aestu persecutionum arefactos perire. Hac similitudine etiam temporarius interitus [?: ] tum describitur, Isaiae 40, Ipse redigit potentes in [?: ] lum, et iudices terrae facie quasi non sint. Utique non sunt plantati, non sunt seminati, nec radices egit in terra truncus


2193. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 517 | Paragraph | SubSect | Section]

vel qui revera sua doctrina, quantumvis speciosa, homines aeterno exitio perdant, instar luporum eos lacerantes. Beniamin dicitur lupus rapax, Genesis 49. Beniamin ut lupus rapiet mane, et comedet praedam, et vesperi dividet spolia. Quod varie exponunt interpretes. aliqui de Paulo primum persecutore, postea spiritualium bonorum per doctrinam distributore: aliqui de Esther et Mardochaeo Beniamitis, qui tandem suis saluti fuerunt. Non est incommoda et Rabinorum in terpretatio, de eo quod tribus


2194. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 518 | Paragraph | SubSect | Section]

usque in tertium caelum, seque ignorare an in corpore aut extra corpus. Et pii rapientur in nubibus obviam Christo, primae Thess. 4: quod fiet in glorificato corpore et anima. RATIO, λόγος, varia significata habet, quae non volo prolixius persequi, tantum de quibusdam aliquid dicam. Actorum 25, Sine ratione mihi esse videtur mittere vinctum, et non indicare crimen. id est, absurdum. Mercatoria supputatio: Philippens. quarto. Nulla Ecclesia mihi communicavit in ratione dati et accepti, nisi vos Philippenses. id est, nulla in me


2195. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

Deuteronomii vigesimoprimo. Rectus homo, dicitur vir probus. Sic Iob capite primo et secundo, dicitur fuisse vir simplex, rectus, et timens Deum. Est autem rectus et aequus, qui neque ad dexteram declinat, neque ad sinistram, qui integri ac sinceri tum iudicii tum affectus est, et esse perseverat, quamcunque in partem oblata vel causa vel occasione: qui non flectitur aut corrumpitur ullis muneribus, sed citra personae aut proprii commodi respectum recta via incedit, et recte iudicat: cuius cor non curuatur aut flectitur a recto, quique nullius aut timore aut favore aliquid facit


2196. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

rectus, et timens Deum. Est autem rectus et aequus, qui neque ad dexteram declinat, neque ad sinistram, qui integri ac sinceri tum iudicii tum affectus est, et esse perseverat, quamcunque in partem oblata vel causa vel occasione: qui non flectitur aut corrumpitur ullis muneribus, sed citra personae aut proprii commodi respectum recta via incedit, et recte iudicat: cuius cor non curuatur aut flectitur a recto, quique nullius aut timore aut favore aliquid facit contra aequum ac rectum: nec favore, nec praemiis aut metu, seu minis poenarum flectitur: denique, qui cum bene operatur, non


2197. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 521 | Paragraph | SubSect | Section]

nobis. Quandoquidem enim per peccatum aut iniustitiam inobedientiae, ceu per quoddam ingens debitum, in iram Dei, et istam tam horrendam servitutem incideramus: ille sua exinanitione, passione et obedientia praestitit iustitiae ac legi Dei plenissimam iustitiam, quam illa a nobis exigebat, eamque persolutionem nobis applicuit. Legimus igitur Matth. 20. Marc. 10. 1. Timoth. 2, quod Meschias dederit se suamque vitam redemptionem pro genere humano. ubi Redemptio significat ipsum precium, datum pro redimendis peccatoribus. Graeca etymologia λύτρον


2198. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

aeternum: quo perpetuitas huius regis indicatur. Dicitur et terribilis, rex magnus, et rex omnis terrae: Psal. 47. Vidi regem Dominum exercituum, Isaiae 6. id est, cui omnes exercitus sunt subiecti. Vocatur porro et filius Dei, Rex peculiari modo: quia praeter illud commune tribus personis regnum, habeat etiam proprium regnum in Ecclesia: quam tum spiritualiter, tum et externo modo regit, suppeditans ei omnis generis bona, [?: ] contra omnes omnium furores defendens ac propugnans. De quo legitur Psal. 2: Ego autem constitui regem meum super montem


2199. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 527 | Paragraph | SubSect | Section]

apud nos. Est vero nobis quidem peccatorum abolitio, quaedam remissio aut condonatio. Nobis enim il la gratis, ac praeter omne nostrum meritum, ex mera Dei misericordia contingit. At Christo non est remissio, sed expiatio aut redemptio, qui largissime pro omnibus nostris peccatis aut debitis persolvit, aut satisfe cit legi ac iustitiae Dei, obediendo et patiendo: de qua re in Disputatione de Iustificatione prolixius actum dictumque est. Manus remissae et dissolutae, significant nonnun quam ignavia quadam languentes, ac prae pigricia ac inertia veluti dormitantes. Aliquando autem


2200. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

haec fuit: Res tuas curato, res tuas tibi habeto. Vide tractatum de Divortiis. Porro olim repudium tum gentilium, tum et Iudaeorum, fuit integra dissolutio, ut uterque esset liber, haberetque plenum ius contrahendi novum coniugium: quod et iam in nostris Ecclesiis in legitimo divortio in nocenti personae conceditur. Pontifex Romanus in suo regno habuit quoddam semidivortium, ut id Erasmus vocat, ita ut coniuges solummodo a societate mensae ac lecti separarentur, novi vero coniugii nec nocens nec innocens persona ius haberet. Contra quem abusum, aut potius noxium errorem, scripserunt non


2201. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

novum coniugium: quod et iam in nostris Ecclesiis in legitimo divortio in nocenti personae conceditur. Pontifex Romanus in suo regno habuit quoddam semidivortium, ut id Erasmus vocat, ita ut coniuges solummodo a societate mensae ac lecti separarentur, novi vero coniugii nec nocens nec innocens persona ius haberet. Contra quem abusum, aut potius noxium errorem, scripserunt non tantum nostri doctores, sed etiam Erasmus, Caietanus in suis Commentariis super Paulum: et denique Catharinus admodum prolixe, cuius liber est excusus Romae anno Domini 1552. Porro sicut coniunctio Ecclesiae cum Deo


2202. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 532 | Paragraph | SubSect | Section]

promovendo: ac arantes coguntur perpetuo respicere in boves trahentes, et in ipsum quoque aratrum, ne a recta linea et proposito sulco usquam aberrent. Qui vero id non faciunt, illi tandem obstupescunt, et sensum verae pietatis prorsus amittunt, una cum ipso Spiritu S. eos vivificante. Respicere personam, aut faciem, supra in Persona et Facie est expositum. Respicere, significat aliquid considerare, et considerati conditione aut natura moveri. Isaiae 5. Vaeiis qui indulgent voluptatibus, et opus Domini non respiciunt, nec opus mauvum eius considerant. Sic iubet nos Christus


2203. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 532 | Paragraph | SubSect | Section]

respicere in boves trahentes, et in ipsum quoque aratrum, ne a recta linea et proposito sulco usquam aberrent. Qui vero id non faciunt, illi tandem obstupescunt, et sensum verae pietatis prorsus amittunt, una cum ipso Spiritu S. eos vivificante. Respicere personam, aut faciem, supra in Persona et Facie est expositum. Respicere, significat aliquid considerare, et considerati conditione aut natura moveri. Isaiae 5. Vaeiis qui indulgent voluptatibus, et opus Domini non respiciunt, nec opus mauvum eius considerant. Sic iubet nos Christus respicere aves caeli, quae neque


2204. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 533 | Paragraph | SubSect | Section]

resurgat? Ephes. quinto. Quare dicit, Surge qui dormis, et resurge a mortuis, et illucescet tibi Christus. Sic Luc. secundo dicitur Christus positus in ruinam et resurrectionem multorum. id est, multi scandalizabuntur eo, ut in impia doctrina permaneant, imo etiam impingentes in hunc lapidem persequutores fiant: multi etiam contra convertentur. Quinto, Resurgere significat ex calamitatibus, quibus per iram Dei obruuntur, emergere. ut 41 Psalm. Ubi decubuit, non adiiciet ut resurgat. Amos quinto: Cecidit, et non adiiciet, ut resurgat, virgo filia Israel: prostrata est in terram,


2205. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 536 | Paragraph | SubSect | Section]

vos iam negligitis ac contemtinis mea pia ac salutaria monita, ita ego vicissim contemni exitium vobis ex vestra stulticia et imperitia ortum. Significat interdum hostiliter deridere. Sic risit, aut potius acerbe derisit Ismael Isaacum infantem. Genesis 21. Et Paulus Galatis 4, illum risum pro persecutione habere eoque explodi ancillam cum filio ex aedibus ostendit. Significat interdum blande, Iaeta fronte, ac familiariter [?: ] aliquo agere, versari, et colloqui. Sic ridentem et quasi ivocantem Isaacum cum Rebecca vidit Abimelech


2206. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 538 | Paragraph | SubSect | Section]

impios Deus, cum exardescit, per varias calamitates agitat, voluit et proturbat, donec tandem intereant. De quo genere Hebraismorum, eorumque causa aut fundamento, aliquid forte in verbo STO dicetur. Psalmo octuagesimotertio: Deus pone eos sicut rotam, et sicut stipulam coram vento. Et mox: Sic persequêris eos in tempestate tua, et in turbine tuo terrebis eos. Hic textus ipse indicat ac explicat, quomodo impiorum inconstantissima conditio, ira Dei eos persequente, voluatur et proturbetur per varias poenas ac horrendas calamitates, donec tandem praecipitentur in aeternum exitium. Isaiae


2207. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 538 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquid forte in verbo STO dicetur. Psalmo octuagesimotertio: Deus pone eos sicut rotam, et sicut stipulam coram vento. Et mox: Sic persequêris eos in tempestate tua, et in turbine tuo terrebis eos. Hic textus ipse indicat ac explicat, quomodo impiorum inconstantissima conditio, ira Dei eos persequente, voluatur et proturbetur per varias poenas ac horrendas calamitates, donec tandem praecipitentur in aeternum exitium. Isaiae quinto, describitur terribilis hostium exercitus, a variis accidentibus et circumstantiis. inter alia dicitur de eo, Sagittae illius sunt acutae, arcus intensi,


2208. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 541 | Paragraph | SubSect | Section]

verus ac aeternus sacerdos: ut Psal. 110, et tota Epistola ad Hebraeos testatur. qui etiam ob suam aeternitatem, et quia fuit etiam rex iustitiae et pacis, et denique quia solus haec summa bona acquisivit, ideo dictus est sacerdos perpetuus, et secundum ordinem Melchisedec. de cuius persona ac officio non est nunc nostri instituti disserere. id enim pertinet ad rerum ipsarum tractationem. Illud vero cum primis observatu dignum est, quod Epistola ad Hebraeos affirmat, Leviticum sacerdotium fuisse typum Christi: ac in eum translatu esse, qui iam solus sacerdos sit in perpetuum


2209. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Ex contrario vero damnatur sal infatuatum, de quo illud: Caeterum si sal infatuatus fuerit, qua re condietis? neque in terram, neque in sterquilinium utilis est, foras proiiciunt illum. Qui crassus ac inefficax sal, est vi ignea spoliatus: in quem Lothi uxor, cum Deum deseruisset, suas cupiditates persequens, commutata scribitur. Tradunt Physici, ex omnibus rebus, quae quidem quatuor mundi initiis constent, salem tum efficacem, tum inertem elici posse. Caeterum supra olei facta est mentio, hic salis. In altero lenitas, in altero acrimonia cernitur. Haec ut conveniat coniuncta esse, declarat


2210. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

statuam salis. Dubium est, an revera merum sal facta sit: vel mutata in eum lapidem, qui ob similitudinem quandam salis habet nomen. Christus Marci nono inquiens, Omnis homo igne salietur, et omnis victima sale salietur: videtur aliquo modo exponere locum Levit. 2. et indicare, quod sal etiam persecutionem, forte ob suam mordacitatem, significet: tametsi et eo nomine ibi ea collatio fiat, quod sicut sal carnes conservet, ita etiam persecutiones pios in invocatione et timore Dei detineant, et prohibeant ne voluptatibus et sceleribus, ocio marcentes sese dedant, ac per ea corrumpantur, et


2211. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 545 | Paragraph | SubSect | Section]

Marci nono inquiens, Omnis homo igne salietur, et omnis victima sale salietur: videtur aliquo modo exponere locum Levit. 2. et indicare, quod sal etiam persecutionem, forte ob suam mordacitatem, significet: tametsi et eo nomine ibi ea collatio fiat, quod sicut sal carnes conservet, ita etiam persecutiones pios in invocatione et timore Dei detineant, et prohibeant ne voluptatibus et sceleribus, ocio marcentes sese dedant, ac per ea corrumpantur, et veluti computrescant. Paulus ad Coloss. 4, omnino pro sapientia sale utitur: quia perinde sapientia actiones, vitam et mores servant ab


2212. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 546 | Paragraph | SubSect | Section]

servabitur puer meus. In aliquo aut aliqua re esse salutem: In fortitudinibus eius est salus. pro, fortitudo eius est nobis salutaris, aut nos servat. Psal. 3: Non est ei salus in Deo eius: id est, non est ei expectanda salus a Deo. Visita me in salute tua: Psalmo 106. Persecuti sunt sicut nubes quae transit salutem meam: Iob 3: id est, velocissime summoque studio insecuti sunt me, ut me perderent. Matth. 8 Salva nos, perimus. id est, libera nos a submersione. Matthaei 27: Alios salvos fecit, seipsum non potest salvare. id est, liberare a morte, et diro


2213. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc est, si neglexerimus doctrinam Evangelii, quae annunciat nobis Dei beneficium de gratuita peccatorum remissione, et donatione vitae aeternae. V. Salus pro glorificatione, qua credentes in altera vita potientur, ut Matt. 10. 24. Mar. 13. An pauci qui salvantur? Luc. 13. Qui perseveraverit usque in finem, salvus erit. Rom. 5. Multo igitur magis iustificati in sanguine eius, σωθησὸμεθα, servabimur per ipsum ab ira: s. ventura super impios, ut Paulus ipse exponit. 1. Thess. 1, Iesus liberat nos ab ira ventura. Rom. 11,


2214. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 548 | Paragraph | SubSect | Section]

spiritus salvus sit in die Domini Iesu. Phil. 1. Novi enim quod hoc mihi cedet ad salutem, per vestram deprecationem, et subministrationem spiritus Iesu Christi, quae illis est causa perditionis, vobis autem salutis. Phil. 2. Cum timore et tremore vestram ipsorum operamini salutem. hoc est, perseverate Deo auxiliante in fide, ut reportetis finem fidei vestrae, salutem animarum, seu vitam aeterna. 1. Thess 5, Pro galea spem salutis, etc. non ut iram concitemus nobis, sed ut salutem consequam ur per Dominum Iesum Christum 1. Tim. 2. Mulier servabitur per generationem


2215. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Deum, qui solus vere sanctus est per se, et insuper omnia alia sanctificans. Quare angeli Isaiae sexto, et quatuor animalia Apocalyp. 4, sine intermissione clamant, Sanctus Sanctus Sanctus Dominus Deus Sabaoth: qua triplicata sanctitatis repetitione quidam putant indicari trinitatem personarum. Sic Deus vocatus Sanctus Iacobi et Israelis, Isaiae quinto: Veniat consilium sancti Israel. Blasphemaverunt verbum sancti Israel: Isa. duodecimo, decimoseptimo. Sic Isaiae primo, Irasci fecerunt sanctum Israelis. et capite trigesimoprimo: Non sunt confisi super sanctum Israel,


2216. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 553 | Paragraph | SubSect | Section]

recipimus, ut tu nullam culpam, reatum aut poenam propterea timeas. scimus enim eum [?: cul- ] [?: ] [?: ] [?: fu ] , Deum nemini alii quam ipsi iratum fore ob eius exitium. Sic dicit Christus, Omnem sanguinem iustum inde ab Abel venturum super suos persecutores. id est, reatum, iram Dei et poenas ob omnium piorum doctorum iniustas caedes infligendas. Octavo, significat casus aut controversias capitales. 2 Par. 19. Omnis controversia inter sanguinem et sanguinem: id est, inter varias caedes, reatus, et omnino capitales casus. Nono,


2217. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

pacis tempore occidere hominem, ac si bellum esset: aut, ac si ille esset publicus hostis. Sic primo Regum secundo, David dicit de Ioabi caede duorum ducum. Insidiari sanguini: pro, conari innocentem aliquem occidere: Proverbiorum primo. Sanguinem mittere in civitatem, est, illam bello persequi. Ezechielis vigesimo octavo: Et mittam in eam pestilentiam, et sanguinem in plateas eius. id est, efficiam ut sit caedes in medio civitatis eius. Sic et Ezek. quinto. Et sanguis transibit per te, et gladium inducam super te. id est, hostes et caedes. In sanguine alicuius mori, est,


2218. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, propalam sunt tuae caedes et alia violenta facta et afflictio miserorum. Ezechielis vigesimotertio: Sanguis est in manibus earum. Sanguini aliquem facere: Ezek. trigesimoquinto. id est, tradere sanguinario, aut etiam gladio. Propterea dicit Dominus: Sanguini te faciam, et sanguis te persequetur: si non, cum sanguinem oderis, persequetur te. Preciosum esse alicuius sanguinem coram Deo, est idem quod, preciosam esse mortem, seu Deum ulcisci iniustam piorum caedem: Psalmo septuagesimo secundo. Sanguis per metaphoram significat etiam spiritualem mortem, aut aeternum exitium.


2219. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

violenta facta et afflictio miserorum. Ezechielis vigesimotertio: Sanguis est in manibus earum. Sanguini aliquem facere: Ezek. trigesimoquinto. id est, tradere sanguinario, aut etiam gladio. Propterea dicit Dominus: Sanguini te faciam, et sanguis te persequetur: si non, cum sanguinem oderis, persequetur te. Preciosum esse alicuius sanguinem coram Deo, est idem quod, preciosam esse mortem, seu Deum ulcisci iniustam piorum caedem: Psalmo septuagesimo secundo. Sanguis per metaphoram significat etiam spiritualem mortem, aut aeternum exitium. Sic utitur Ezekiel. capite tertio, cum


2220. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 559 | Paragraph | SubSect | Section]

10 ait: Omnia subiecisti sub pedes eius. Similis vox est Latinis, Subsellium, et in subselliis alicui sedere: tametsi Hebraea sit adhuc multo significantior. quasi diceret, Ita prorsus subiecisti inimicos illi, ut utatur eis pro subselliis. Similes locutiones sunt in omnibus linguis. Sic rex Persarum abutebatur Valeriano Caesare, summo persecutore. pro scabello, equum conscensurus, postquam eum caepisset. Quod supra diximus de phrasi Adorare scabellum pedum: id patres de carne Christi exponunt, quod etiam humanitas eius iam glorificata et ad dexteram patris sedens sit adoranda: quod


2221. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 559 | Paragraph | SubSect | Section]

vox est Latinis, Subsellium, et in subselliis alicui sedere: tametsi Hebraea sit adhuc multo significantior. quasi diceret, Ita prorsus subiecisti inimicos illi, ut utatur eis pro subselliis. Similes locutiones sunt in omnibus linguis. Sic rex Persarum abutebatur Valeriano Caesare, summo persecutore. pro scabello, equum conscensurus, postquam eum caepisset. Quod supra diximus de phrasi Adorare scabellum pedum: id patres de carne Christi exponunt, quod etiam humanitas eius iam glorificata et ad dexteram patris sedens sit adoranda: quod licet pie dicatur, non tamen est verbis et


2222. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

Rom. 14: Id potius agite, ne offendiculum ponatur fratri, aut scandalum. Et mox: Malum est homini, qui comedit cum offendiculo. Bonum est non comedere quicquam, in quo frater tuus offenditur, scandalizatur, aut fit imbecillus. Scandalizari in Christo, est arrepta aliqua occasione ex Christi persona, religione aut regno, aliisve quoquo modo ei cohaerentibus, fieri ab eo alieniorem, aut etiam prorsus ab eo deficere. Nam cum et species personae ac doctrinae religionisque minus rationi sit plausibilis: et tum crucem tum alia innumera, quorum etiam multa Satan excitat, connexa habeat:


2223. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

comedere quicquam, in quo frater tuus offenditur, scandalizatur, aut fit imbecillus. Scandalizari in Christo, est arrepta aliqua occasione ex Christi persona, religione aut regno, aliisve quoquo modo ei cohaerentibus, fieri ab eo alieniorem, aut etiam prorsus ab eo deficere. Nam cum et species personae ac doctrinae religionisque minus rationi sit plausibilis: et tum crucem tum alia innumera, quorum etiam multa Satan excitat, connexa habeat: aliis aliud in eo displicet: unde paulatim ab eo fiunt alieniores, aut etiam plane hostes ipsius. Ideo vocatur petra scandali, tum in Veteri, tum


2224. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

iste positus est in casum et resurrectionem multorum in Israel, et in signum cui contradicatur. Quin et tuam ipsius animam traiiciet gladius, ut revelentur ex multis cordib. cogitationes. Matth. 11, Beatus qui non fuerit scandalizatus in me. Sic illi qui male agunt radices in Christo, perinde persecutionibus scandalizari dicuntur, ac culmi in loco petroso crescentes aestu solis exarescunt. Matth. 13. Ubi etiam multi dicuntur ignobilitate Christi scandalizati. Matth. 15 scandalizantur Pharisaei sententia Christi, quôd nihil externum reddat hominem impurum. cap. 17


2225. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, cuius contempta specie ac conditione, defectu talium miraculorum, qualia ipsi cupiunt, et in speciem absurda, atque adeo impia doctrina ita offenduntur Iudaei, ut statuant hunc nequaquam esse Meschiam. Gal. 5 ait Paulus: Ego autem, fratres, si circumcisionem etiam praedico, quid adhuc persecutionem patior? Nempe abolitum est scandalum crucis. id est, nempe sublata est causa, cur me meosque auditores Iudaei persequantur. Unde etiam porro sequitur, cessante cruce, ut nemo possit offendi aut deficere a tali Christianismo. Porro quam multiplex sit [?: sca- ] et quâm


2226. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

adeo impia doctrina ita offenduntur Iudaei, ut statuant hunc nequaquam esse Meschiam. Gal. 5 ait Paulus: Ego autem, fratres, si circumcisionem etiam praedico, quid adhuc persecutionem patior? Nempe abolitum est scandalum crucis. id est, nempe sublata est causa, cur me meosque auditores Iudaei persequantur. Unde etiam porro sequitur, cessante cruce, ut nemo possit offendi aut deficere a tali Christianismo. Porro quam multiplex sit [?: sca- ] et quâm varie detur, ac quod nam vitandum autem vitandum sit, non est huius loci ac propositi [?: explic- ]


2227. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

dominium ac regnum. Amos 1, et 8, [?: ] tur Deus se ablaturum esse tenentem sceptrum. id est, regem, ut careat Damascus et Ascalon rege et dignitate regali. Zach. 10, Gloria Assur deiicietur, et sceptrum Aegypti recedet. id est, desinet habere proprium reges subiicietur regno Persarum. Psal. 125, Non relique [?: ] sceptrum impiorum super sortem iustorum, ne [?: minus ] iusti manus suas ad iniquitatem: id est, non patiens Deus ut impii perpetuo tyrannizent ac opprimit [?: ] ne habeant etiam illi occasionem tandem ad


2228. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

inde igitur scriptores novi Testamenti paululum deflexo vocabulo, dixisse γραμματεῖν, id est, tractatores Sacrarum literarum. Talis fuisse legitur Esdra, scriba expeditus in lege Domini: et Christus talem scribam Matth. 13 describit, quod sit persona docta in regno caelorum, qui erga populum de thesauro suo proferat nova et vetera. Scriptura, praesertim in novo Testamento ipsas Sacras literas significat, sen verbum ac doctrinam Dei, literis comprehensum in eo volumine, quod per excellentiam Sacra Biblia, id est, sacros libros


2229. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

aut inscribetis vobis seu in vestris corporibus stigmata. SCRUTARI, est summa diligentia aliquid investigare. Zoph. 1: In die ille scrutabor Hierusalem lucernis. id est, exactissime purgabo, conquisitis adhibita candela sordibus ex omnibus angulis et rimis. Scrutantur iniquitates, persiciunt scrutinium scrutatum: Psal. 64. id est, summa diligentia conquirunt prava machinamenta, eaque postquam invenerunt, perficere conantur. Sic Dominus iubet Iudaeos scrutari Scripturas, quae ipsi testimonium perhibeant: Iohan. 5 et Act. 17. Thessalonicenses Iudaei dicuntur


2230. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 563 | Paragraph | SubSect | Section]

conquirunt prava machinamenta, eaque postquam invenerunt, perficere conantur. Sic Dominus iubet Iudaeos scrutari Scripturas, quae ipsi testimonium perhibeant: Iohan. 5 et Act. 17. Thessalonicenses Iudaei dicuntur scrutati fuisse Sacras literas, inquirentes an earum testimonia conveniant personae IESU et concionibus Pauli. Haec sane est unica ratio reperiendae veritatis ac verae viae ad salutem in Ecclesia Dei. Dominus scrutatur corda. Rom. 8: id est, perspicit. Verbum Conatus, ponitur pro suo eventu. Sic Psa. 7: Dominus scrutatur corda et renes. SCUTUM, notum genus


2231. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 567 | Paragraph | SubSect | Section]

Qui secundum carnem sunt, quae carnis sunt sapiunt: qui vero secundum spiritum, quae spiritus. id est, carnales et spirituales. 1. Pet. 3, Cohabitare uxori secundum scitatiam. id est, scienter, intelligenter. Roman. 2, Qui secundum patientiam. pro, patientibus in bono opere, [?: ] perseverantibus. 1. Corinth. 10. Videte Israelem secundum carnem. id est, carnalem. id est, qui nati sunt Israelitae, et externa professione. Secundum legem debet mori: Ioann. 19 pro, secundum quod lex pronunciat. Sic Exodi 21, Secundum iudices dabit id est, secundum pronunciata aut iudicium


2232. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 567 | Paragraph | SubSect | Section]

ac praescribit. Neminem novimus secundum carnem. Quod si etiam cognovimus Christum secundum carnem, nunc tamen non amplius novimus: id est, neminem de externis et humanis dotibus, aut omnino propriis virtutib. admiramur, et a nemine carnalia bona captamus: quinetiam licet olim Apostoli externam personam et opera magnificaque gesta Christi admirabantur, eumque sic fore terrenum Dominum sperabant, sicut et nos omnes Iudaei talib. somniis nobis blandiebamur, putantes Meschiam perpetuo apud nos ac nobiscum mansurum esse, et ab eo magna quaedam huius vitae commoda expectabamus, ignorantes eius


2233. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 573 | Paragraph | SubSect | Section]

et ad quandam perfectionem mysticus videtur apparere. solet enim pro universo poni. Sicut in Evangelio dictum est, Accipiet in seculo hoc septies tantum. ac si diceret: Quasi nihil habentes, et omnia possidentes. Unde etiam Ioannes ad septem Ecclesias loquitur, quae utique universalis Ecclesiae personam gerunt, etc. SEPTEMPLICATIO multo magis ingentem quantitatem, et quasi infinitum quid denotat. Gen. 4, Septuplum vindicabitur Cain, et Lamech septuagies septies. Sic et Christus Matt. 18, iubet septuagies septies proximo iniuriam condonari. Septuplum itidem magnam


2234. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 580 | Paragraph | SubSect | Section]

tamen similes. 2. Samuelis 14, sicut angelus Dei, sic est Dominus meus rex, ut audiat bonum ac mali. Saepe haec particula similitudinis deest, ut et Sic: quod prius in vocula Sic monui, et in Regulis universalibus, in cap. De similibus ac consignificativis. Aliquando decus diversas personas aut res exaequat in aliqae, idque repetita. Genesis 18. Eritque sicut iustus, sicut impius. id est, par utriusque conditio. ubi posterius [?:--- ] ponitur pro sic, applicativo collationis. Deuteronamii primo: Sicut parvum, sicut magnum audietis id est, pari humanitate ac


2235. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 585 | Paragraph | SubSect | Section]

sive ad producendam ipsam herbam, sive quoad saporem et vires. Matth. decimotertio declarat Christus eius collatione naturam Ecclesiae et religionis, ex minima in maximam numerositatem crescentis. Sic et Matthaei decimoseptimo, fidei naturam eiusdem collatione declarat. Vide ipsa loca satis perse perspicua. SINISTRA: vide supra DEXTERA, ubi de utraque agitur. SINUS, suos quosdam Hebraismos parit, qui explicandi sunt. Primum enim filii dicuntur esse aut gestari in sinu


2236. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 586 | Paragraph | SubSect | Section]

dicetur. Hinc porro ab isto more fovendi et gestandi liberos in sinu, veniunt quaedam metaphoricae locutiones. ut Ioann. 1, Unigenitus qui est in sinu patris, ipse enarravit nobis. Quae locutio ibi triplicem potissimum, arctissimamque coniunctionem filii cum patre indicat: primum, coniunctionem personarum in unam naturam aut essentiam: deinde, summum amorem patris erga filium, in quo solo patri bene complacuit: tertio, summam quandam communicationem secretorum. solus enim filius novit et perfecte videt patrem: ille ergo solus eum, ipsiusque mysteria vere patefacere potest. Atque ad hanc


2237. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

Tibi ipsi peccavi, et Iehovae peccavi. Sic et perditus filius exaggerat peccatum suum inquiens, Peccavi in caelum et coram te pater. quasi dicat, Non tantum me ac haereditatem laesi, sed et Deum ac te pater. Quod autem Lebad solus, pro ipsomet, seu quasi circumstantia pro ipsa substantia aut persona interdum accipiatur: multis exemplis declarari potest. Proverb. 9: Si fueris sapiens, tibimet sapies: sin fueris derisor, solus feres. pro, ipsemet feres. id est, tutemet, tu ipse potissimum: non excludit alios, ad quos etiam saepe ex unius stulticia calamitas venit: sed ipsam substantiam


2238. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 588 | Paragraph | SubSect | Section]

interdum accipiatur: multis exemplis declarari potest. Proverb. 9: Si fueris sapiens, tibimet sapies: sin fueris derisor, solus feres. pro, ipsemet feres. id est, tutemet, tu ipse potissimum: non excludit alios, ad quos etiam saepe ex unius stulticia calamitas venit: sed ipsam substantiam aut personam denotat. Gal. 6. Probet unusquisque sui opus, tunc in se solo gloriam habebit, non in alio. id est. habebit quod glorietur de semetipso. Sic Illyrica signa usurpat Solus Sam, pro ipsemet. Quod alteri


2239. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 590 | Paragraph | SubSect | Section]

exhibebantur. Sic igitur etiam Paulus de se aliisque Apostolis inquit: Puto quod Deus nos apostolos ultimos designarit, aut abiectissimos miserrimosque reddiderit, tanquam morti addictos, quia spectaculum facti sumus mundo et angelis et hominibus: id est, ita varie agitamur ac vexamur innumeris persecutionibus ac calamitatibus, ut iam iam perituri videamur, omnesque homines et angeli nostram vitam et tristem sortem gravissimaque certamina cum toto mundo, mirabilesque exitus mirentur. SPECULATORES dicuntur doctores, passim in prophetis. Eius metaphorae prolixe ratio redditur


2240. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

primum veluti cursim recitabimus, quomodo tum in veteri Testamento, tum in Evangelistis, tum denique et in Apostolicis scriptis usurpentur, aut intelligendae sint. Deinde aliquanto accuratius haec vox ex Hebraea lingua explicabitur. SPIRITUS. I. In genere totam essentiam divinam, tribus personis distinctam, denotat. Ioan. 14, Spiritus est Deus: id est spiritualis essentia. 2. Cor. 3. Dominus autem spiritus est. II. Peculiariter tertiam personam divinitatis denotat, hocque aut 1. Simpliciter, sine epitheto: Num. 11. Cum requievisset in eis spiritus,


2241. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquanto accuratius haec vox ex Hebraea lingua explicabitur. SPIRITUS. I. In genere totam essentiam divinam, tribus personis distinctam, denotat. Ioan. 14, Spiritus est Deus: id est spiritualis essentia. 2. Cor. 3. Dominus autem spiritus est. II. Peculiariter tertiam personam divinitatis denotat, hocque aut 1. Simpliciter, sine epitheto: Num. 11. Cum requievisset in eis spiritus, prophetaverunt. Cap. 14. Cum Caleb fuit alius spiritus, ut sequeretur me. Ezec. 2. Ingressus est in me spiritus. Et cap. 3. spiritus levavit. Ibidem,


2242. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 592 | Paragraph | SubSect | Section]

virtutem Spiritus sancti supervenientis in vobis. Actor. 2, Repleti sunt omnes Spiritu sancto. Sic et Actor. 8, 10, 13, 15, 16, 19. et 1 Pet. 1 1 Iohan. 5 Et in epistola Iudae. Habet autem id nomen et propter substantiam, et propter officium. Est enim eius substantia, sicut et caeterarum personarum divinitatis, sanctissima: deinde est sons sanctitatis, afferens sanctitatem, hoc est remissionem peccatarum, et efficiens sanctos motus in cordib. credentium. Spiritus bonus: Psal. 143. Spiritus tuus bonus deducat Dictus est autem sic, ad differentiam mali spiritus.


2243. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 593 | Paragraph | SubSect | Section]

enumerasse non alienum fuerit. Appellatur [?: i- ] Paracletus, Ioan. 14, 15, et 16: quia est advocatus, qui in rebus afflictis sustentat corda firma consolatione, fide, confessione, patientia, perseverantia ac spe aeternorum bonorum: de qua appellatione dictum plenius est supra in litera P. Arra: 2 Cor. 1. vide in litera A. Arrabo haereditatis: Ephes. 1, quod certiores nos faciat de donata nobis in Christo haereditate, et vita aeterna: vide in A. [?: V-ct-- ] : 1 Ioan.


2244. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 595 | Paragraph | SubSect | Section]

pueri iunioris. Dan. 14, Portavit angelus Domini Habacuc Babylonem, in impetu spiritus sui. Haggaei 1, Et suscitavit Deus spiritum Zorobabel, etc. et spiritum IESU, etc. et spiritum reliquorum de omni populo. 1. Esdrae 1. Suscitavit Dominus spiritum Cyri regis Persarum. Item, Et surrexerunt principes patrum de Iuda et Beniamin, etc. et omnis cuius suscitavit Deus spiritum, ut ascenderet ad aedificandum templum Domini. 3. Esdr. 2, Suscitavit Dominus spiritum Cyri. Pro impetu malo: 2. Par. 21, Suscitavit autem Dominus contra Ioram spiritum


2245. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 596 | Paragraph | SubSect | Section]

templi? Spiritus spontaneus, Exod. 35 vocatur illa animi promptitudo in offerendo templo ac Deo, et in iuvando proximo. Sed Psal. 51. Spiritum spontaneum petit David, nempe ad hoc ut sustentetur in aerumnis et afflictionibus ac tentationibus. Iob 30 spontanea vocatur anima: Persecuti sunt sicut ventus spontaneam meam Diligam eos spontanee, vel potius prompte et alacritie, quia aversus est furor meus ab eis. Sponte nascentia dicta sunt ea, quae anno septimo ultro sine seminationi creverunt: Levit. 25, sponte nascens messis tuae non metes. Spontanea valde crebro


2246. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 596 | Paragraph | SubSect | Section]

in manu tua regnum. id est, florebit, [?: sta----tur ] . Domino suo stat, aut cadit. Qui stat, videatur cadat: Roman. 14. Sic Matthaei 24, Cum videritis abominationem stantem in loco sancto. id est, potenter [?:--gentem ] . Dan. 11, Ecce ad huc tres reges stant in Persia, et quartus ditescet supra omnes opibus magnis. Ubi Rabini, non intelligentes emphasin verbi Stare, simpliciterque id accipientes, putant tantum tres reges aut monarchas Persas fuisse. Unde amittunt in suppostione annorum mundi, amplius 100 annos. Verum dixi, Stare reges tres, hic non


2247. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 596 | Paragraph | SubSect | Section]

stantem in loco sancto. id est, potenter [?:--gentem ] . Dan. 11, Ecce ad huc tres reges stant in Persia, et quartus ditescet supra omnes opibus magnis. Ubi Rabini, non intelligentes emphasin verbi Stare, simpliciterque id accipientes, putant tantum tres reges aut monarchas Persas fuisse. Unde amittunt in suppostione annorum mundi, amplius 100 annos. Verum dixi, Stare reges tres, hic non utcunque regnare denotat sed potenter ac gloriose monarchiam obtinere: quod proprie tantum tribus, Cyro, Cambysi et Dario [?: ] .


2248. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

nam reliqui minus gloriose imperitarunt. Sic mox ibidem sequitur, Stabit rex magnus, et dominabitur dominio magno, agetque secundum voluntatem suam: et cum ille steterit, confringetur regnum eius. Per metaphoram significat etiam credere, et in fide constanter perseverare, Exod. 14, State et videte salutem Iehovae 2. Par. 20, State et consistite, et videbitis salutem Domini vobiscum. Sic creberrime in Paulo verbum Stande usurpatur. Rom. 5: In gratiam hanc, in qua stamus. Rom. 11, Tu fide stas. 1. Corinth. 16: State in fide, viriliter agite


2249. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

et filium hominis stantem a dextris Dei. Quod Stare aliqui exponunt, quasi dixisset, Promptum paratumque ad succurrendum mihi: quia Sedere sit [?:-tium ] , sed Stare eorum qui ad aliquod negocium obeundum parati sunt. Septimo, Stare aliquando [?: de- ] perseruerare: Eccles. 8, Ne sis festinus a facie eius obire, vestes in re mala. id est, ne perseveres. Sic Psal. 1. [?: ] peccatorum non stetit. Oseae 10. A diebus Gabaa Israel, peccasti, ibi steterunt. id est, in eo peccato perseverarunt. Esther 3, ut viderent an


2250. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

Promptum paratumque ad succurrendum mihi: quia Sedere sit [?:-tium ] , sed Stare eorum qui ad aliquod negocium obeundum parati sunt. Septimo, Stare aliquando [?: de- ] perseruerare: Eccles. 8, Ne sis festinus a facie eius obire, vestes in re mala. id est, ne perseveres. Sic Psal. 1. [?: ] peccatorum non stetit. Oseae 10. A diebus Gabaa Israel, peccasti, ibi steterunt. id est, in eo peccato perseverarunt. Esther 3, ut viderent an starent verba Mardochaei. Versari. Sic Christus dicitur in medio populi stare: id est


2251. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

Stare aliquando [?: de- ] perseruerare: Eccles. 8, Ne sis festinus a facie eius obire, vestes in re mala. id est, ne perseveres. Sic Psal. 1. [?: ] peccatorum non stetit. Oseae 10. A diebus Gabaa Israel, peccasti, ibi steterunt. id est, in eo peccato perseverarunt. Esther 3, ut viderent an starent verba Mardochaei. Versari. Sic Christus dicitur in medio populi stare: id est versari: Iohan. 1. Vigere notat et illud [?: ] Psal. 30, Beneplacito tuo stare feceras in montet meo fortitudinem. id est, effeceras meum


2252. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 597 | Paragraph | SubSect | Section]

functionem aut officium. Isaiae 22, Propellam te de statione tua, et de stare tuo. id est, excutiam te ex tua functione. Sic et Latini Stationem interdum pro functione usurpant. STABILIS, est idem quod firmus. 1. Sam. 2, Aedificabo ei domum stabilem: pro, familiam amplam et perseverantem. Sic Proverb. 12, Non erit stabilis homo in impietate. id est, non diu in columis erit. Quare additur: Radix iustorum non dimovebitur. STABILIRE aliquem, est confirmare eum. Gen. 27, Frumento et vino stabilivi eum. id est, ditavi, et rem familiarem eius confirmavi.


2253. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 599 | Paragraph | SubSect | Section]

stipula ariditate plena. Malachiae quarto, Ecce dies illa venit ardens sicut clibanus, et erunt omnes superbi stipula. Prioris autem sunt haec: Ierem. 13, Ideo dispergam eos tanquam stipulam transeuntem ad ventum deserti. Psalmo 83, Pone eos sicut stipulam coram vento. Sic Isaiae 17, Persecutionem patietur sicut gluma monitum a facie venti, et sicut stipula coram turbine. Iob 41, est alius quidam huius vocis usus: In stipulam vertuntur ei lapides fundae. id est, Beemot non magis laeditur lapide funda proiecto, quam stipula. Vide supra in Palea. STIPULATIO bonae


2254. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 602 | Paragraph | SubSect | Section]

Israelem. id est, Israel perpetuo tenebitur offerre sacrificia Domino, propter accepta beneficia. Esdr. 10, Surge, quia super te est res. id est, tibi incumbit id onus, tu teneris, aut tuum est id facere. Sic Psalm. 65. Super me Deus vota tua, reddam laudes tibi. id est, agnosco me debere persolvere vota. Gen. 16, Iniuria mea super te. id est, tu es autor et causa ac culpa, tu etiam obligaris ad satisfaciendum mihi de hac iniuria. Iuxta, prope, aut secus valet: Gen. 14, Usque ad planiciem quae est super desertum: id est, iuxta desertum. Sic ibidem 16, Invenit eam angelus


2255. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 602 | Paragraph | SubSect | Section]

esse, aut venire: id est, caedes gravare eum reatu, ira Dei ac poenis. de quo [?: sup-- ] in voce Sanguis. In: Ezech. 36, Multiplicabo super vos homines. id est, in, aut inter. Sic Ezech. 16, Cum quibus oblectata es te super eos. Thren. 5, Super [?: cer- ] nostra persecutionem passi sumus. pro, in. Isa. 38, Psalmos nostros psallemus omnibus diebus super dona Iehova. id est, in. Super aliquando victoriam denotet, etiam apud Latinos, 2. Sam. 23. Qui fuit super [?: o-gentos ] vulneratos. id est, in uno praelio tam multos superavit ac


2256. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 602 | Paragraph | SubSect | Section]

ultra. Contritio super contritionem veniet. pro, ad, vel ultra. Ezech. 7. Ibidem. si auditus super auditum. Sic 2. Cor. 2. Tristicia super super tristiciam. id est, alia ad aliam tristiciam. Sic et Latini dicunt, Crebri nuncii alii super alios. et, Clades aliae super alias. Ios. 2, Viri persecuti sunt eos usque super [?:-da ] Iordanis. A, vel Ab. Psal. 22. Confidere me [?: facie- ] super ubera matris. id est, inde ab uberibus. Zach. 4 [?: ] una super sinistra eius. id est, a sinistris. Isa. 53, [?: vide- ]


2257. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 602 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: g-bus ] super altare. pro, ad. Isa. 22, Vade ad [?: qu- ] istum super Sobna. primum est אל El per א postea per ע: et tamen utrumque significat motum ad locum aut personam. Sic 1. Samuel. 1. Et oravit super Domini pro, ad. Cum. Levitic. 19, Et venerunt viri super. praecum mulieribus. Levit. decimonono, Nihil [?: comed- ] super sanguine. 1. Sam. 14. Populus deliquit comedendo super sanguine. 1. Sam. vigesimo, Facies [?:-ise-


2258. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 603 | Paragraph | SubSect | Section]

ac multa scire, caeteris Christianis ignota: de quibus recte pronunciat Paulus 1. Corint. 8, Quod nihil sciant sicut oporteret scire. De talibus, praesertim seductorib. dicit Petrus et Iudas, quod tumida quaedam vanitatis suae verba iactent ac effundant. Superbi aliquando simpliciter impii, persecutoresque vocantur. Psal. 119, Increpasti superbos maledictos. Et mox, Superbi inique egerunt contra me, a lege tua non deflexi. Consuerunt superbi contra me mendacium, ego autem in toto corde custodio testimonia tua. Psa. 123, Multum saturata est anima nostra subsannatione


2259. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 604 | Paragraph | SubSect | Section]

non terrena. Sursum corda: scilicet a terrens ad spiritualia animo cogitanda vos convertite. SUS, vide supra in voce Porcus. SUSCIPERE aliquem, significat eum in suam [?: cur- ] ac patrocinium recipere, eumque fovere ac tuen. Ierem. 15, Ulciscere me de persecutoribus meis, ne in longanimitate furoris tui suscipias me: Scias me serre prapter te probrum. id est, ne ita sis lentus in defendendi me contra persecutores, ut nimis diu differas vindicti Hacratione aut sensu saepissime Deus dicitur [?: S- ] noster, ut qui nos non tantum


2260. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 604 | Paragraph | SubSect | Section]

SUSCIPERE aliquem, significat eum in suam [?: cur- ] ac patrocinium recipere, eumque fovere ac tuen. Ierem. 15, Ulciscere me de persecutoribus meis, ne in longanimitate furoris tui suscipias me: Scias me serre prapter te probrum. id est, ne ita sis lentus in defendendi me contra persecutores, ut nimis diu differas vindicti Hacratione aut sensu saepissime Deus dicitur [?: S- ] noster, ut qui nos non tantum inter clienter, aut amicus aut etiam familiam, sed et inter filios suos receperunt adscripserit. Sic Paulus Rom. 14 inquit: Infirmum in fide suscipite,


2261. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

Cadite super nos: et collibus, Tegite nos. id est, obruite prorsus. Operire, aut tegere faciem pinguetudine dicuntur impii: quia plerunque laeti ac securi, nitidique ac pingues sunt, et fortunas etiam lautas habent, utpote qui genio vacent, omnia per fas et nefas ad se congerant, nullamque persecutionem, sollicitudinem aut calamitatem ob veritatem et iustitiam, gloriam Dei aut publicum bonum perpetiantur. Iob 15, Operuit impius faciem suam pinguedine. Deut. 32, Impinguatus es, incrassatus es, operuisti pinguedine, scilicet faciem, aut etiam cor tuum, ne intelligeres aut curares


2262. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

spirituali: sicut ipsemet propheta [?: ] metaphoram aut similitudinem ibi clarius et prolixus exponit. TEMPESTAS plerunque significat subitum et praevalidum ventum: aliquando etiam pluviae et gratidini coniunctum. Significat autem crebro per metaphoram, tum tyrannorum ac persecutorum violentatum et Dei iram, atrocissimasque poenas, quas peccatoribus infligit. Psalmo octuagesimotertio: Sicut ignis comburens sylvam, et flamma consumens [?: ] tem: sic persequeris eos tempestate tua, et turbine [?: ] turbabis eos. Et de impiorum violentia


2263. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 608 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam pluviae et gratidini coniunctum. Significat autem crebro per metaphoram, tum tyrannorum ac persecutorum violentatum et Dei iram, atrocissimasque poenas, quas peccatoribus infligit. Psalmo octuagesimotertio: Sicut ignis comburens sylvam, et flamma consumens [?: ] tem: sic persequeris eos tempestate tua, et turbine [?: ] turbabis eos. Et de impiorum violentia legitur Psalmo quinquagesimoquinto: Si haberem pennas, accelerarem mihi evasionem, propter ventum turbinis ac tempestatis. Proverbiorum primo: Cum venerit velut [?: ] stitas id quod


2264. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 610 | Paragraph | SubSect | Section]

visitationis tuae. id est, tempus illud quo Deus te per proprium etiam filium suum [?: ] ad poenitentiam reconciliationemque secum benignissime invitat. Alia ergo est gratiae visitatio, alia irae. Tempus tribulationis, afflictionis, angustiae, et huiusmodi locutiones crebrae sunt, et perse perspicuae. Sic Tempus senectutis, aut iuventutis, Tempus exitii, Ezechiel. 35 Transisti filios Israel super gladium in tempore exitii eorum, et tempore quo accepit iniquitas eorum finem. id est [?: ] a me exitiabiliter puniti sunt. Tempus plenitudinis [?: ] ,


2265. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 611 | Paragraph | SubSect | Section]

gloriati sunt, se posse deteriorem causam facere meliorem: et contra, sicut et Satyricus inquit, qui nigrum in candida vertunt. Via alicuius tenebrae et lubricitates. id est, periculosa et calamitosa vita. Psal. 35, Sit via eius tenebrae et lubricitates, et angelus Domini persequatur eos. 2. Corinthiorum 4, Deus iussit lucem e tenebris fulgere: id est, tenebris adhuc existentibus, dixit in prima creatione, Fiat lux. Sic et nunc illuminavit obscura et Dei ignara corda hominum. TENER, quoad propriam significationem, nota vox est. Cum ramus ficus tener


2266. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 612 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: p- ] quod eduxit te Dominus Deus tuus. ubique tentationes necessario plane illas castigationes significant. Lucae vigesimosecundo: Vos estis qui permansistis [?: mec- ] tentationibus meis. Luc. 18. Qui tempore [?: tentatio- ] recedunt: id est, persequutionis. 2. Pet. 2, Novit [?: D- ] nus pios ex tentatione eripere. id est, ex calam [?: ] berare. Contra Tentari etiam pro suo effectu [?: p- ] , nempe pro peccato, in quod per tentationem [?: s- ] , aut carnis malitiaeque nostrae


2267. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

proprias. Proiicere post tergum, est negligere, et plane oblivisci aliquid: sicut contra Ante oculos habere. Isa. 38. Proiecisti post tergum omnia peccata mea. Sic Nehem. 9, Rebellarunt contra te, et proiecerunt post tergum suum legem tuam. Sequi alicuius tergum, alias est hostis persequentis, alias ministri aut discipuli obedientis 2. Sam. 2, Recede a tergo meo. Et mox: Quousque ergo non dices populo, ut revertantur a tergo fratrum [?:-rum ] ? id est, ut desinant persequi fratres suos. 1. Reg. 22, Videntes quod non esset rex Israelis, reversi sunt a tergo


2268. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

te, et proiecerunt post tergum suum legem tuam. Sequi alicuius tergum, alias est hostis persequentis, alias ministri aut discipuli obedientis 2. Sam. 2, Recede a tergo meo. Et mox: Quousque ergo non dices populo, ut revertantur a tergo fratrum [?:-rum ] ? id est, ut desinant persequi fratres suos. 1. Reg. 22, Videntes quod non esset rex Israelis, reversi sunt a tergo eius. id est, desierunt eum persequi. 2. Par. 33, Non recesserunt a tergo Domini Dei patrum suorum. id est, non destiterunt sequi et colere Iehovam. Sequi aliquem a terga, aliquando significat


2269. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 613 | Paragraph | SubSect | Section]

aut discipuli obedientis 2. Sam. 2, Recede a tergo meo. Et mox: Quousque ergo non dices populo, ut revertantur a tergo fratrum [?:-rum ] ? id est, ut desinant persequi fratres suos. 1. Reg. 22, Videntes quod non esset rex Israelis, reversi sunt a tergo eius. id est, desierunt eum persequi. 2. Par. 33, Non recesserunt a tergo Domini Dei patrum suorum. id est, non destiterunt sequi et colere Iehovam. Sequi aliquem a terga, aliquando significat beneficiis prosequi eum. Ier. 32, Non revertar a tergo, ut benefaciam eis: id est, non definam eis benefacere: veluti si Deus


2270. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 615 | Paragraph | SubSect | Section]

terris hic apud nos existentes, perinde optime inter se consentiant, ut illi tres in caelo. Horum trium terrenorum testium, unum dicit intra nos esse, nempe ipsum spiritum, testimonium dantem, et clamantem Abba pater. TESTIMONIUM solet vocari id, quod testes affirmant de aliqua re aut persona. Hinc fit, ut creberrime testimonia Dei vocentur ipsae leges, mandata, aliaeque sententiae, quibus Deus aliquid testificatus est de se, suaque voluntate, ac denobis. Verba enim, voces, testimonia, iudicia, statuta, mandata, synonyma sunt, ad legem et promissiones. Psal. 119,


2271. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 616 | Paragraph | SubSect | Section]

testaretur de Dei voluntate, ac hominum salute. Sic Hebr. 9 dicitur per mortem suam patefactus 1. Corinth. 1, Sicut Christi testimonium confirmatum est in vobis: id est, doctrina de Christo, vel etiam ea quae doctrinae coniuncta sunt, ut miracula, dona Spiritus, vitae honestas, confessio, persequutio, et similia. Vulgata versio semper מועד Moed tabernaculum testimonii vertit, cum in Hebraeo sit proprie conventionis aut condictionis, aut denique contestationis, ubi scilicet Deus contrahit aut agit cum populo suo: seu ubi condixit se


2272. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 618 | Paragraph | SubSect | Section]

foederis, dimisisti vinctos tuos ex puteo aut fovea, ubi non est aqua. quasi dicat, Tu Ecclesia habebis foedus aut sacramentum, quod sanguine confirmabitur: per id ero efficax ut remissionem debitorum, et liberationem eorum qui ob debita vincti aut captivi sunt, vel detinentur. Omnino illa mixtio personarum talem sensum postulat. nam primum dicit, Tu, in feminino: id est, tu Syon, aut Ecclesia: in sanguine foederis tui, ego dimittam. ut et Ecclesiae sit actio, quae verbum ac sacramenta beneficiaque eis inclusa administrat erga membra sua captivata: et Dei, qui IN et per sacramenta est


2273. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

sacrae, vades aut pignora aliqua. Sic et hic sunt confirmatoria pignora non solum panis et vinum, sed et ipsum corpus ac sanguis, utrique confoederatae parti exhibitus, ut modo dictum est, ac denique iuramentum patris. Testamenti proprietates. I. Sunt quidem duae partes. altera est persona quae Testamentum facit, ac bona legat: altera, cui, aut quibus: sed plerunque et ante bene inter se coniunctae, ut pater cum liberis. At nos antea male coniuncti fuimus, nisi quod nihilominus Deus pro sua ingenti misericordia, etiam cum inimici essemus, filium suum pro nobis tradidit.


2274. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

tradidit. II. Non adest mediator, illas concilians, quandoquidem alio qui bene coniunctae sunt: at hic adest, ut in foedere: sic ut in tertia eius proprietate dictum est. III. Necessaria est ad testamenti confirmationem et executionem alterius quidem personae, ac ceu [?: p- ] tis, nempe testatoris mors, alterius vero vita: sic Christus quasi testator sanguine suo moriens, et ex hac [?: ] ta discedens tum erga Deum, tum erga nos hoc testamentum confirmavit. IIII. Tantum ferme testator obligatur, altera pars


2275. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 620 | Paragraph | SubSect | Section]

displiceat, obvia nobis sunt emendandi remedia et formulae. Verum quod in casu [?: ] tis destinamus, id ita proponimus, ut post hanc vitam nunquam mutandum. Iusta etiam debet esse haec sententia, ne vel res alienas, aut nimiam nostrarum [?: qu- ] tem, aut denique tali personae cui legari non possit, legamus, aut alioqui aliquid contra ius ac fas ordinemus. Oblato itaque testamento, in primis quaerere solemus, num testator idoneus sit: id


2276. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 623 | Paragraph | SubSect | Section]

sic etiam Pilatus dicitur Christo superimposuisse titulum, in quo nimirum nomen cognomenque eius, et simul causam mortis, cur sit crucifixus, inscripserat. Aliquando vero est qualecunque monumentum aut memoriale externum, ac durabile, in memoriam, honorem ac celebrationem alicuius facti aut personae. Sic Iacob erigit nudum lapidem in memoriam divinae apparitionis Gen. 28 et 35. et Gen. 31 integrum cumulum lapidum in memoriam transactionis cum Labano. Sic et Exodi 24 fabricat Moises tum altare Domino, tum 12 statuas, veluti repraesentantes duodecim tribus, ut illae duodecim


2277. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 624 | Paragraph | SubSect | Section]

gestare aut baiulare aliquod grave onus in tergo: quo pulchre exprimitur illa laboriosissima portatio pecca ti, quam Christus in hac vita sustinuit toto tempore humiliationis aut exinanitionis suae, dum tristissima quaeque patitur, ut iustitiae ac irae Dei pro totius mundi peccatis satisfaciat ac persolvat. Caeterum de peccato, et portatione aut ablatione eius supra in PECCATUM et PORTO dictum est prolixius. Tollere crucem, supra in voce CRUX exposui. TONDERE comam, et tondere barbam, signum luctus interdum fuit: de quare supra aliquoties dictum est, praesertim in


2278. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 624 | Paragraph | SubSect | Section]

versiculo, quod sternes [?: ] stes, et omnia complebit cadaveribus: ideo etiam sequentia de potione ex torrente, intelligunt, quasi ducantur de bellatore ex pugna et cursu valde sitientur esuriente: et tamen studio caedendi hostis, consequendaeque plenissimae victoriae, properante in persequendis hostibus, eoque undecunque ex turbido aliquo torrente sitim restinguente, non ad hospitium declinante: unde peracta insigni adversariorum strage sit tanto ampliorem gloriam consequuturus, et merito


2279. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

Quod si etiam habeamus duas tunicas. id est, aliquam divitiarum copiam vel abundantiam, aliquam partem esse indigentibus donandam: Luc. 3. Denique Luc. 22 dicit, tunicam quoque vendendam esse, ut emas tibi gladium: id est, praeparare nos debere spiritualibus armis ad imminens nobis certamen ac persecutionem, sicut Christus ibi praedicit imminere gravissimum certamen, periculumque. TURBA, multitudo hominum est. et quia in magna multitudine plerunque strepitus, lites, contentiones et confusiones sunt: ideo et talia turbarum nomine indicantur. Inde porro fit verbum Turbo,


2280. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

Memini agitur sequenti die, me cum super intendente M. Nic. Gallo fratre meo considerantem ruinam turris templi ad S. Huldricum, ac de illa prodigiosa tempestate colloquentem dicere: Turres significare in Scriptura principes ac potentes gubernatores: tum, porro pridie esse auditas minas Dei contra persecutores: veri simile igitur esse, significari exitium aliquorum potentum persequutorum. Quam coniecturam eventus comprobavit. Nam ante circumactum annum duo principes Brunsuicenses, et duo Magdeburgenses interfecti sunt: nempe Absalon et episcopus Fridericus, qui ei prodigio vix tres menses


2281. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

ruinam turris templi ad S. Huldricum, ac de illa prodigiosa tempestate colloquentem dicere: Turres significare in Scriptura principes ac potentes gubernatores: tum, porro pridie esse auditas minas Dei contra persecutores: veri simile igitur esse, significari exitium aliquorum potentum persequutorum. Quam coniecturam eventus comprobavit. Nam ante circumactum annum duo principes Brunsuicenses, et duo Magdeburgenses interfecti sunt: nempe Absalon et episcopus Fridericus, qui ei prodigio vix tres menses supervixit. In quo illud quoque etiam mirabilius est, quod iis ipsis diebus,


2282. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

Fridericus, qui ei prodigio vix tres menses supervixit. In quo illud quoque etiam mirabilius est, quod iis ipsis diebus, quibus maximo cum apparatu in eam civitatem, ubi iam erat hostile praesidium, intrare volebat, nihil non mali metuentibus sibi ab eo civibus, exultantibusque Papistis, et aliis persequutoribus, cum quidem optime [?: ] subito, et proculdubio divinitus intus alicubi intra pactus ita percussus est, ut inciperet evomere sanguinem nec sanari posset, donec tandem una etiam purpuream animam Halberstadii effunderet. Quod eo recito, ac Dei iudicium et providentia


2283. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 628 | Paragraph | SubSect | Section]

subito, et proculdubio divinitus intus alicubi intra pactus ita percussus est, ut inciperet evomere sanguinem nec sanari posset, donec tandem una etiam purpuream animam Halberstadii effunderet. Quod eo recito, ac Dei iudicium et providentia considerentur: utque omnes sciant Christum fore austerum persequutorum castigatorem, qui vere fortis est in praelio, ut Psal. 2 et etiam [?:--o ] indicatur. TURTUR, grus et hirundo observant tempus adventus sui, populus meus


2284. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 631 | Paragraph | SubSect | Section]

] vagando in deserto, et tandem ibi moriendo. Et Psalm. 63, Utique in vanum lavi in mundicia manus meas. id est, innocenter vixi frustra. Averte oculos meos, ne videant vanitatem: Psal. 119. id est, rem vanam concupiscant, sive idololatriam, sive etiam res huius vitae cum perse fluxas, tum alioqui illicitas. Sic Ioannes dicit, omnia esse concupiscentiam oculorum. Psal. 24 inter [?: no-- ] vere pii hominis ponitur, Qui non in vanum levavit animam suam. Levare animam, valde saepe significat aiquid desiderare ac expetere. Porro vanitatem


2285. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 632 | Paragraph | SubSect | Section]

ac dedere, sicut aliae [?: ] , aut etiam mancipia cum venduntur, in alienum ius arbitriumque prorsus deduntur: cuius traditionis aut deditionis dicta ac exempla reperiuntur tum de isti communi corporeaque vita, tum et de spirituali. Primum exempla prioris proponam. Deut. 32. Quomodo persequitur unus hostis mille Israelitas, et duo [?: ] 10000 ipsorum? Nonne id ideo, quia Deus eorum [?:--didit ] eos, et Iehova conclusit aut tradidit eos? Sic [?: ] cum 2 et 3, Iratus est Dominus Israeli, et vendidit eos hostibus suis per circuitum. id est,


2286. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 634 | Paragraph | SubSect | Section]

antequam doctrina Evangelii adeo clare patefacta et praedicata esset. Venire iram Dei, aut poenas super aliquos, ut super terram, aut aliquibus, significat accidere illis eas calamitates. Quae phrasis valde crebra est. Venire sanguinem Abel et omnium martyrum super pharisaeos et alios persequutores, Matth. 23, est, eos onerari reatu ac poena de illis caedibus: Matt. 10, Veniet pax vestra super domum illam. id est, pax quam vos ingredientes precati estis, continget illi domui et familiae. Iud. 9, Ut veniret iniuria et sanguis 70 filiorum Gedeonis super Abimelech. Ibidem


2287. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 635 | Paragraph | SubSect | Section]

est, ventum aut poenas quas iratus immittis. Isaiae 64, Iniquitates nostrae tanquam ventus, abstulerunt nos. Omnino valde crebrum est, ut aliquorum poenae aut exitium conferantur cum vento stipulam, fumum, aut nubes vel pulverem dissipante. Quae similitudo etiam in primo Psalmo est. Iob 30, Persecuti sunt ut ventus spontaneam meam. Isaiae 32 de Meschia dicitur: Erit ille vir tanquam absconsio a vento, et latibulum a turbine. id est, erit salutaris protector contra omnia mala et hostes. Aliquando in tali usu pro vehementi impetu ac castigatione ponitur Ventus orientalis, qui et


2288. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 635 | Paragraph | SubSect | Section]

ventorum, et equitare super nubes: Psalmo 18. et 104. Sic Psalmo 148. Ventus turbinis faciens ventum eius: id est, ventus procellosus, cuius ministerio utitur Deus. Agitari aut circumferri quovis vento doctrinae, est, temere iam huic, iam illi doctrinae assentiri, nec in ulla firmiter persistere. Sic et Iacobus in stabiles et dubii animi comparat mari quovis vento mobili: et Christus in constantes ac leves doctores arundini quovis vento agitatae. Contra solida veraque pietate praeditum Christianum


2289. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

vel scripto indicata, sive ea Dei sit, sive hominum. De qua significatione, eiusque exemplis, quatenus pro hominum sermone ponitur, nihil attinet plura dicere. Secundo, significat in paucis quibusdam locis Verbum, logos, vel (ut alii vertunt) sermo, ipsummet Dei filium, aut secundam divinitatis personam, qui etiam suo tempore caro factus aut incarnatus est. Loca praecipua huius significationis sunt in primo capite Evangelii Ioannis, et in primo eiusdem epistolae: ubi dubium prorsus non est, significare secundam divinitatis personam. Valde autem dubitari ac disputari a doctis solet, qua


2290. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

vertunt) sermo, ipsummet Dei filium, aut secundam divinitatis personam, qui etiam suo tempore caro factus aut incarnatus est. Loca praecipua huius significationis sunt in primo capite Evangelii Ioannis, et in primo eiusdem epistolae: ubi dubium prorsus non est, significare secundam divinitatis personam. Valde autem dubitari ac disputari a doctis solet, qua de causa sit sic filius Dei a Ioanne nominatus. Quaerunt enim alii, in Graeca voce ac lingua causam istius appellationis, eoque usitata eius significata recensebo. Hieronymus in Epistola ad Paulinum, complures eius significationes


2291. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

eius significata recensebo. Hieronymus in Epistola ad Paulinum, complures eius significationes recenset: ut sunt, sermo, verbum, oratio, ratio, sapientia, computus: quarum unam quanque significationem putat aliquo modo Christo convenire posse. Irenaeus vult ideo filium vocari logon, quia sit persona loquens cum hominibus. Tertullianus contra Praxeam, multis rationibus contendit, vertendum logon, cum de filio dicitur, rationem, aut mentem. Nazianzenus in quarto libro de Theologia, plures rationes divinat, cur filius vocetur logos verbum, quia sic se habeat ad patrem, ut sermo ad mentem:


2292. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

necesse erit consimiliter illud (DICERE) de filio intelligi: unde plura absurda ac errores orientur. nam saepe ipsemet filius loquitur. sic et Paulus ostendit, Christum fuisse eum qui eduxerit patres ex Aegypto, et cum eis egerit, loquutusque sit: 1. Corinthiorum 10. Sic confundetur secunda persona cum suo Dicere. Sequetur etiam, doctrinam seu verbum Dei esse substantiam, et esse Deum, sicque Deus cum patefacta doctrina confundetur. Huc accedit, quod Epistola ad Hebr. etiam filio suum verbum tribuit, cum inquit: Omnia ferens verbo potentiae suae. Quare malim illud (dicere Dei)


2293. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 636 | Paragraph | SubSect | Section]

magis indicat esse mysticam quandam vocem, minusque errandi occassionem praebet. Nam cum videatur perspicua oratio esse, Sermo fuit ab initio, et fuit apud Deum: in [?: pro- ] vi est, ut quis intelligat de doctrina aut patefactione, cum Samosateno et Serveto: negetque ibi secundum personam indicari, aut quicquam maioris mysterii contineri. Verum cum audit verbum fuisse ab initio, [?: ] cogitur secum cogitare ac statuere, esse mirabile et mysticum quoddam verbum: et non esse


2294. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 637 | Paragraph | SubSect | Section]

ac statuere, esse mirabile et mysticum quoddam verbum: et non esse communem, vulgarem, aut cuivis obvium intellectum eius loquutionis: eoque verum eius sensum quaerit, et per illud mirabile verbum secundam personam intelligit. Aptius quoque est, ut uni rei unique individuo unum aliquod nomen tribuatur, quam ut integer sermo aut oratio appelletur. Quare ego malim hodierna quoque die initio Ioannis Verbum retineri, et filium Dei logon Verbum potius quam sermonem appellari: quam vocem et Germanica


2295. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

ac loquemini. Ieremiae 44. Scientque cuius verbum stabit, meum an ipsorum. Non cecidit verbum ex omni verbo bono, quod dixerat Iehova ad domum Israel. Romanorum nono: Non quod exciderit verbum Dei. Sic primo Regum octavo. Esther tertio: Ut viderent, an starent verba Mardochaei. id est, an persisteret in iis quae dixerat. Verbum mutare, est, non obedire. Danielis 3. Qui mutaverunt verbum regis: id est, non curarunt. Aliquando est idem quod adulterare, ut Paulus loquitur. Pervertere verba alicuius: Exod. 23. Munera pervertunt verba iustorum, et excaecant oculos sapientum: id


2296. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 638 | Paragraph | SubSect | Section]

decimoquarto. id est, afferte precationem, non oves aut boves sacrificaturi. Allusio est ad illum morem [?: ] untium Ierosolymam et templum, qui semper aliquid secum sumebant, quod offerrent Domino. Sic sequitur: Aufer omnem iniquitatem nostram, et [?: da- ] num, et persolvemus iuvencos labiorum nostrorum id est, offeremus gratiarum actiones. Venire alicuius verbum ad aliquem, est illi aliquid dici, mandari, aut significari ab eo. Secundo Samuelis decimonono: Verbum autem universi Israelis venit ad regem in domum [?: ] id est, significatum


2297. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 640 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi: 2. Ioan. 1. Testimonium Christi: Apoc. 1. Verbum Spiritus S. Recte et Spiritus S. Verbum dici potest. Promittit enim Christus Spiritum S. qui discipulos ac totam Ecclesiam sit docturus: Io. 14. 15. 16. Sermones servorum Dei prophetarum: Ier. 26. Doctrina Apostolorum: Act. 2, Erant perseverantes in doctrina Apostolorum. Act. 5, Ecce replestis Hierosolymam doctrina vestra. Forma doctrinae: Rom. 6, Obedistis ex animo in eam, in quam traducti estis, formam doctrinae. Doctrina sana. Syra. 5. Tit. 1. Verbum sanctum: Psal. 105, [?: Me- ] fuit


2298. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 641 | Paragraph | SubSect | Section]

Veritatem facere, proculdubio iuste et recte agere est. Sic et 1. Ioan. 1: Mentimur, et veritatem non facimus. id est, non veraciter agimus. Vicinum quid habet illud Terentianum: Sic fit, ubi non vere vivitur. Aliquando veritas significat constantiam ac firmitatem, seu stabilitatem rei aut personae. Isa. 39, Saltem fiat pax et veritas in diebus meis. id est, utinam modo dum vivo, sit certa ac firma plenaque pax et tranquillitas. et 2 Reg. 20. Nonne erit pax et veritas in diebus meis? Locum Psal. 8. Veritas de terra germinabit, et iustitia de caelo prospexit, supra


2299. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 642 | Paragraph | SubSect | Section]

generis impietates ac scelera passim et promiscue grassantur. In veritate, saepe idem valet quod vere aut verum. Matth. 22, Viam Dei in veritate doces: i. vere, aut veram. Sic Marc. 12. Magister in veritate dixisti. i. vere. Act. 10, In veritate deprehendo, quod Deus non sit acceptor personarum id est, vere. Pertinet hoc ad Hebraismum, quod nomen substantivum per praepositionem IN verbo aut nomini adiunctum vim adiectivi aut adverbii exprimat. Adorare in Spiritu et Veritate, Iohan. 4. est, colere Deum secundum veram religionem ac cognitionem, sincere ac ex animo, verisque,


2300. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

Israel inter duas vesperas. Exod. 29, Agnum alterum immolabis inter duas vesperas. Psalmo 59. bis ponitur, Revertuntur ad vesperam, [?: la- ] ut canis: ut hac canum similitudine tota die discursatium, et praedam quaerentium, indefessum studium [?: ] agendi impiorum et persequutorum indicetur. Vesperi pernoctabit fletus, et mane laeticia, Psalmo trigesimo: id est, mature succedet Deo dante calamitati liberatio. iuxta illud: Iterum modicum et videbitis me. Psalmo 65, Exitus vespertinos et matutinos exultare facis. qui locus varie exponitur. Ego puto hunc esse


2301. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 643 | Paragraph | SubSect | Section]

et exhilarare orientales et occidentales. In crepusculo, in vespera diei, in tenebris noctis et caligine, Proverb. 7: coacervatio vocum est idem significantium. 1. Sam. 30, Percussit David Amalekitas a vespera ad vesperam, usque in crastinum illarum: id est, tota illa nocte et sequenti die eos persequutus est, et cecîdit. Quod porro vespertinum tempus aliquando tristia, et contra matutinum laeta significet, supra in Mane, Luce, Nocte ac Die dictum est. Sacrificium vespertinum, est iuge sacrificium, quod interdum tempus indicat. Esdrae nono. et alibi talis loquutio habetur.


2302. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

] viros, captivos adduceret. id est, eius doctrinae, [?: in-ituti ] . Sic et sophistae accepta phrasi ab Arabibus, dicunt viam Aristotelis, Thomae, Scoti, et aliorum: pro, sententia. Fuit magnus tumultus de via, Act. 19: id est, de Christiana doctrina, quam idololatrae atrociter persequebantur. Secundo, significat morem ac rationem [?:-i-di ] , et agendi. Isaiae 10: Et baculum suum levabit super te in via Aegypti. id est, more ac modo Aegyptiorum, sicut olim Aegyptii te castigarunt. Isaiae 8: Dominus apprehendit me manu, ne irem per viam populi


2303. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

Utrunque tamen complectitur, nempe tum vitae, tum religionis puritatem. Ieremia 12: Si discendo didicerint vias populi mei, ut iurent in nomine meo. Sic Act. 14 dicit Paulus, Deum permisisse ire gentes vias suas: id est, colere sua idola et idololatrias. Sic Act. 22 idem dicit, se persequutum esse viam istam. et 24: Secundum viam istam, quam haereses vocant, colo Deum. id est, Christianismum. Quarto, saepe significat opera et actiones, consilia ac conatus Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, iter autem impiorum peribit. Psal. 102, Stulti


2304. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 645 | Paragraph | SubSect | Section]

forte iudicet viam nostram, per quam ambulemus, aut ambulamus. Via lubrica, est vita periculosa et calamitosa. Ierem. 23, Idcirco erit via eorum eis tanquam lubrica. In caligine impellentur, et corruent in ea. Psal. 35, Sit via eorum tenebrae et lubricitates, et angelus Iehovae persequens eos. id est, tenebrosa et lubrica, ut non queant intelligere aut considerare suam vitam et actiones, et in eis aliquid boni facere. Contraria est loquutio Iob 22, Super vias tuas splendebit lumen. Via saepe ipsam progressionem aut profectionem denotat. Genesis 24, Domine si


2305. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 646 | Paragraph | SubSect | Section]

et agere, cum in communi vita, tum praesertim in religione. Beatus vir qui non abiit in consilio impiorum, et in via peccatorum non stetit, et in cathedra derisorum non sedit. Supra in voce cathedrae hanc loquutionem exposui. Intelligo autem per primum, amplecti falsam doctrinam: per secundum, persistere in ea: per tertium impietatis gradum, docere eam. Psal. 36: Stat in via non bona. Via secundum mulieres, est menstruorum fluxio. Gen. 18: Desierat Sarae via secundum mulieres. id est, cessaverant menstrua. Eadem loquutio est. Gen. 31. Esse in via. Et fuit ipse in


2306. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

unquam. Videtur esse semiproverbialis loquutio, quando quidem vel visu de facie, vel auditu aliquem cognoscimus: ideo utitur hac loquutione hic Christus: quasi diceret, nullam prorsus habetis noticiam Dei, et audetis mecum litigare, meamque doctrinam ut falsam damnare. Sic et de aliorum piorum persequutione dicit Christus: Haec facient vobis, quia non noverunt patrem, neque me. Videri aliquid alicui, pro existimare, opinari et arbitrari eum. 1. Corinth. 7: Videor autem et ego spiritum Dei habere. id est, existimo me habere. Exod. 20 ponitur Videre pro audire: Omnis populus videbat


2307. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 648 | Paragraph | SubSect | Section]

membra corporis imbecilliora esse: 1. Corinth. 12. id est, quae sunt ignobiliora. VIDUA, et Pupillus, item Peregrinus, admodum saepe pro quovis misero ac calamitoso ponitur. Quare admodum saepe Deus dicitur defensor viduarum et pupillorum: id est, omnium miserorum: saepe easdem personas eadem synecdoche potentibus commendat: [?: ] contra describens accusansque tyrannicos gubernatores, dicit eos affligere viduas et pupillos. Isaiae 1: Iudicate aut litigate viduae. id est, iudicate eius causam, vel etiam patrocinemini ei. Iob 24. Non abstuli pro pignorem


2308. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 651 | Paragraph | SubSect | Section]

in conspectum Dei. id est, nemo. Iud. 21. Vir ex nobis non dabit filiam suam. id est nemo dabit. 1. Sam. 2, Non in fortitudine sua robobitur vir. id est, nemo suis viribus servabitur. Gal. 2. Ex operibus legis non iustificabitur homo. id est, quisquam, seu nemo iustificabitur. Ibidem: Deus personam hominis non accipit. id est, cuiusquam. Voci Vir valde crebro adiungitur nomen substantivum genitivi casus, iuxta constructionem possessoris, qui tamen genitivus plerunque rem possessam significat: ut, Vir verborum, Exodi 4 Non sum vir verborum. id est, qui abundem verbis, aut sim


2309. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 652 | Paragraph | SubSect | Section]

funiculi legem Iudaeorum. Ubi autem venit Evangelium, utraque lex cessavit, ne posset damnare. Vel, sicut legem naturae emendavit lex Mosae, ita legem Mosis Evangelium, etc. Mihi verisimilior haec expositio videtur: quia semel se pastorem dixit, qui pasceret ovem occisionis, adhuc perseverat in habitu pastoris, et dicit se sumpsisse duas virgas pastorales, quibus gregem dirigat. Intellige autem per virgas, bonos et malos pastores, quibus Deus tanquam organis utitur. Ita Esa. 20, Assur virga furoris mei. Boni ergo pastores dicuntur Virga decora, mali vero corruptores vel


2310. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 658 | Paragraph | SubSect | Section]

[?: dec--naverunt ] . et Psalmo 144, Dies mei sicut umbra praetereunt. Esdrae 4, Fugite umbram seculi: id est, res fugaces ac inanes huius mundi ac vitae. Isaiae 16, Pone velati noctem umbram tuam in meridie. id est, vos Moabitae praestate meis afflictissimis Iudaeis in meridiano aestu persequutionum, summum ac benignissimum favorem. Typi quoque Veteris testamenti vocantur um brae futurorum, ac Novi testamenti bonorum:quia perinde illa adumbrant, ac utcunque delineant, sicut umbrae sua corpora. Colossens. 2, Quae sunt umbrae rerum futurarum, at corpus est Christi: ubi


2311. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 660 | Paragraph | SubSect | Section]

ac exhilarat. Loquitur autem proculdubio de illo sacro ac preciosissimo oleo aut unguento, quo soli sacerdotes utebantur. UNICORNIS, aut MONOCEROS, anima laudacissimum et potentissimum, praebet quasdam similitudines. Ostendunt autem aliqui similitudinis rationem inter unicornem et persequutores, quod sicut unicornis nulla vi aut ratione vivum se capi patitur, sic persequutores nullis rationibus aut verbo Dei se expugnari sinunt. Alias enim significat potentes adversarios, et quidem persequutores. Psal. 22, A cornibus unicornium exaudias me. id est, exaudi et


2312. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 660 | Paragraph | SubSect | Section]

unguento, quo soli sacerdotes utebantur. UNICORNIS, aut MONOCEROS, anima laudacissimum et potentissimum, praebet quasdam similitudines. Ostendunt autem aliqui similitudinis rationem inter unicornem et persequutores, quod sicut unicornis nulla vi aut ratione vivum se capi patitur, sic persequutores nullis rationibus aut verbo Dei se expugnari sinunt. Alias enim significat potentes adversarios, et quidem persequutores. Psal. 22, A cornibus unicornium exaudias me. id est, exaudi et libera. Numer. 23, Sicut robur unicornis est ei. Porro Psal. 92, Et


2313. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 660 | Paragraph | SubSect | Section]

quasdam similitudines. Ostendunt autem aliqui similitudinis rationem inter unicornem et persequutores, quod sicut unicornis nulla vi aut ratione vivum se capi patitur, sic persequutores nullis rationibus aut verbo Dei se expugnari sinunt. Alias enim significat potentes adversarios, et quidem persequutores. Psal. 22, A cornibus unicornium exaudias me. id est, exaudi et libera. Numer. 23, Sicut robur unicornis est ei. Porro Psal. 92, Et exaltabis sicut unicornis cornumeum, conspergar oleo viridi. UNICUS, ali quando contemptum significat: quasi


2314. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 661 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus, se Iacobum ac Israelem nominatim vocasse: id est, patriarchas et posteros eorum, ex reliqua turba generis humani ad suum cultum et peculium evocasse ac separasse. Sic Cyrus dicitur Isaiae quadragesimoprimo et quadragesimosecundo, nominatim evocatus ad destruendam Assyriam, et constituendam Persicam monarchiam: quia longe ante nativitatem est a Deo erga Isaiam nominatus. Quod indicat, Deum non tantum exacte illa omnia praescivisse, sed etiam ordinasse. Tribuitur verbum vocandi etiam rebus inanimatis: ut Deus dicitur vocare famem super terram, Psalmo centesimo quinto, et


2315. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 661 | Paragraph | SubSect | Section]

quadragesimooctavo: Ego voco eos, et adstant pariter. Vocari aliquando, idque admodum crebro, ponitur pro esse, aut existere. Isaiae quarto: Residuum in Ierusalem sanctus vocabitur: id est, erit. Et mox 7. Vocabitur nomen eius Emanuel: id est, erit vere nobiscum Deus, tum ratione suae personae aut essentiae tum etiam ratione officii. Is. 62. Vocaberis nomine novo, quod nomen Domini nominabit. Et mox, Non dicetur tibi amplius derelicta, neque terra tua erit deserta: sed tu vocaberis voluntas mea, et terrae tuae maritatae. id est. eris culta et referta hominibus, nempe vere piis


2316. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

sopitos, per poenitentiam evigilare, et advenientem lucem, quae illuminat omnem hominem in hunc mundum venientem, ei praenunciat. URES, aut civitas, sicut et supra monui, interdum significat Ecclesiam: sicut et Ierusalem ac Sion: contra vero Babylon, Synagogam malignantium ac persequutorum, praesertim vero regnum Antichristi. Sic Isaias cap. vigesimosexto depingit Ecclesiam per valde munitam civitatem: Urbs fortis est nobis, salutem ponet muris et antemurali. Sic et capite primo dicit: Quomodo facta est meretrix, civitas fidelis, id est, Ierusalem, et


2317. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum. id est, crudeliter in eos saeviam. Isaiae quinquagesimonono: Vociferati sumus sicut ursi omnes nos: id est, dolentes gemuimus. Amos 8. Sicut si fugiat homo a facie leonis, et occurrat ei ursus. Daniel. septimo: Et ecce bestia alia secunda similis urso, etc. ubi regni Persici symbolum est Ursus, minus generosum animal leone, tardiusque et ineptius: carnivorum tamen, et in senecta perquam immite ac infidum. Unde in Scriptura, propter infidias et crudelitatem, leoni saepe iungitur. Proverbiorum decimo octavo: Leo rugiens, et ursus esuriens, princeps impius.


2318. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 664 | Paragraph | SubSect | Section]

iungitur. Proverbiorum decimo octavo: Leo rugiens, et ursus esuriens, princeps impius. Amos octavo: Si fugiat homo a facie leonis, et occurrat ei ursus. In Thren. [?: V- ] insidiosus factus est mihi in via. Sperabant Iudaei iam extra teli iactum se constituendos regnantibus Persequi se in patriam remitterent: sed illos quoque [?: infest-- ] senserunt. Etenim, ut est iuxta Germanicum proverbium, Iunge herren, iunge beeren: alte herren, alte beeren: ita Cyrus principio quidem valde prudenter et humaniter Iudaeos tractabat, similis ursis, qui iuvenes


2319. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 665 | Paragraph | SubSect | Section]

in eum finem, multo minus Deus voluit id peccatum accidere, ut ille finis consequatur: sed tamen in de ultro consequutus est. Sic Romanorum primo: Ad hoc ut sint inexcusabiles, Matthaei vigesimotertio: Persequemini meos Apostolos, et alios doctores, ad hoc, ut veniat super vos omnis sanguis iustus, effusus super terram inde a sanguine Abel: Non sane accidet illa persequutio in eum finem, sed tamen illud ultro consequetur. Aliquando est adverbium temporis, et significat cum, aut quando, sicut et


2320. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 665 | Paragraph | SubSect | Section]

consequatur: sed tamen in de ultro consequutus est. Sic Romanorum primo: Ad hoc ut sint inexcusabiles, Matthaei vigesimotertio: Persequemini meos Apostolos, et alios doctores, ad hoc, ut veniat super vos omnis sanguis iustus, effusus super terram inde a sanguine Abel: Non sane accidet illa persequutio in eum finem, sed tamen illud ultro consequetur. Aliquando est adverbium temporis, et significat cum, aut quando, sicut et Latinum Ut: nisi quod illud denotat postquam, statim, post quamprimum. Ioannis decimoquinto: In hoc est glorificatus pater meus, ut fructum multum afferatis. id


2321. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 666 | Paragraph | SubSect | Section]

fruentur aspectu patris caelestis (sicut Christus de angelis dicit) eumque a facie ad faciem intuebuntur, sicut est. Vultum Dei aut regis esse in medio populi, secundo Samuelis decimoseptimo, et Exodi trigesimoquarto. id est, ipsum Deum aut regem coram adesse. Vultus enim aut facies pro tota persona ponitur. Sic vultum alicuius deprecari, accipitur Psalmo quadragesimoquinto: Filiae Tyri cum munere vultum tuum deprecabuntur. id est, Tyrii erunt tibi supplices, tanquam gratiam ambientes. Ieremiae quadragesimonono et quinquagesimo: Quis est iste pastor, qui resistat vultui meo? id


2322. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 666 | Paragraph | SubSect | Section]

Hebraeorum decimo. Zelotypia amatorum per metaphoram zelum Pseudapostolorum notat. Galat. 4 inquit Apostolus: Zelantur vos non bene: sed [?:--dere ] vos volunt, ut se depereatis. Est autem ibi metaphora sumpta a procis zelotypis, quam etiam sequentibus versiculis duobus persequitur. Duplex autem est zelotypia. Una, cum nostri causa diligimus, ideoque non possumus rivalem pati: ut assentatores, qui in talis principum degunt, nec principis commoda proprio quaerunt, sed quatenus cum sua ipsorum utilitate sunt coniuncta: ideoque id unum solicite student, ut caeteros


2323. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 667 | Paragraph | SubSect | Section]

derivantur, maxime sunt diversa. Bono zelo accensus est Christus, quando templum repurgavit a mercatoribus, eorum mensas et cathedras evertendo. Eodem Phinees adductus, foedissime scortantes confodit. Quid ediverso malus efficiat, in Paulo videre possumus, qui propter zelum Ecclesiam Christi persequebatur. Et in Ioanne scribitur, tempus fore, quando arbitrabuntur se obsequium praestare Deo, qui Christum fideles affligent. Petrus etiam immoderato zelo accensus gladium eduxit, ut eos caederet, qui manus iniecerant in Christum. Est et alia differentia. Malus zelus odium parit, bonus vero


2324. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Grando, comminationes Domini, quib. contamaces everberat. In Psal. Grando et carbones ignis. Item in aliam partem: Et occidit in grandine vineas eorum. Pruina, abstinentia, eo quod per hanc frigescat calor corporis. In Psal. Factus sicut uter in pruina. Tempestas, persecutionum vel tribulationum impetus. In Psal. Qui salvum me fecit a pusillanimitate spiritus, et tempestate. Glacies, duricies peccatorum. In Salomone: Sicut in sereno glacies, ita solventur peccata tua. Venti, animae sanctorum. In Psal. Volavit super pennas ventorum.


2325. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 670 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

distributio voluntatis divinae. In Psal. Fecit lunam in tempora. Ver, vitae renovatio, vel per baptismum, vel per resurrectionem. In Psal. Aestatem et ver tu fecisti ea. Aestas, venturae iucunditatis praefiguratio. In Psal. [?: ] supra. Hyems, persecutio vel tribulatio. In Evang. Ut non fiat vestra fuga hyeme, vel sabbato. Anni, aliquando pro aeternitate accipiuntur, ut ibi: Et anni tui non deficient. Interdum et pro brevitate, ut hic: Anni nostri tanquam aranea meditabuntur. Dies et nox, iustitia et iniquitas, fides et infidelitas,


2326. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 671 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Fontes, baptismum. In Psal. Sicut cervus desiderat ad fontes aquarum. Aquae, populi vel tentationes. In Psalm. Forsitan ut aqua absorbuisset nos. Item in bonam partem, In Hierem. Mode reliquerunt fontem aquae vivae Et in Isa. Qui sititis, ite ad aquam id est, ad doctrinam. Torrens, persecutionis incursus. In Ps. De torrente in via bibit. Et in bonam partem: Et torrente voluntatis tuae potabis eos. Flumina, infidelium populi. In Psal. Super flumina Babylonis. Item in bonam partem: Fulmina de ventre eius fluent, aquae vivae. id est, gratiae spiritus. Lacus,


2327. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 673 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

sive peccati conscientia. Aranea, humana fragilitas. In Ps. Et tabescere fecisti, velut araneam animam meam. Serpens, diabolus, vel maligni homines. In Evang. Serpentes, genimina viperarum. Item in aliam portem, in Evang. Sicut Moses exaltavit serpentem in deserto. Draco, diabolus, vel apertus persecutor. In Ps. Tu confregisti caput draconis, dedisti eum in escam populo Aethiopum. Scorpio, diabolus, vel ministri eius. In Evang. Dedi vobis potestatem calcandi super serpentes et scorpiones. Vipera, idem quod supra. In Evangelio: Genimina viperarum.


2328. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 674 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

per quos labore disserentium [?: ] cum veteris instrumenti in farinam Evan. convertare. ¶ Haec igitur nomina cum in textu Sacrae lectionis occurrunt, ita vel maxime ut exprimuntur, apertioribus accipienda traduntur, licet in diversas plerunque significationes pro persona vel tempore vel loco exeant, atque in figuras locis congruas, pro ratione allegoricae interpretationis erumpant. Nam et abyssus intelligitur, sicut supra diximus, profunditas Scripturarum: et item abyssus, aquae immensitas: Et rupti sunt fontes abyssi magnae. Item abyssus, ineffabilia


2329. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 675 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

ipsi non introiistis, et eos qui introibant prohibuistis. Item Claves, iustitiae, misericordiae, pietaisque virtutes. In Evan. Tibi dabo claves regni caelorum. Serae, repagula, adversus impios divinorum praeceptorum. In Psal. Quoniam confortavit seras portarum tuarum. Ascia, pravorum persecutio. In Ps. In bipenne et ascia deiecerunt eam. Bipennis, geminata afflictio. In Ps. ut supra. Navis, Ecclesia. In Evang. Navicula multis in medio mari iactabatur fluctib. Solet et homo navicula dici, ut tantae cogitationes hominum gubernantes advertantur. Retia, praedicatio. In Evang. Et


2330. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 676 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

Rogate quae pacis sunt Hierusalem. Item Pax, Christus. In Apost. Ipse enim est pax nostra. Victoria, de diabolo, vel de adversis triumphus. In Apost. Deo autem gratia, qui dedit nobis victoriam per Dominum nostrum IESUM CHRISTUM. Bravium, consummatorum praemium meritorum. In Apost. Ad destinatum persequor, ad bravium supernae vocationis Dei. Corona, aeternae gloriae pro iustitia merces. In Apost. De reliquo reposita est mihi corona iustitiae. quoniam spiritalium profectuum consummatio provehit ad coronam. Recte horum quoque spiritalem nominum interpretationem corona consummat. Quae tamen


2331. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 678 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sive fideliter. Diapsalma, semper: eo quod illa quibus hoc annectitur, sempiterna esse cofirmet a Deo. non commutationem metri significat, ut quidam existimant: vel [?: ] ritus prophetici refectionem. Sunt etiam, qui Diapsalmas [?: ] deo inscribi putent, ut ex hoc sive personarum, sive sensum intelligatur esse conversio. Osanna, salvifica, sive [?: sal- ] me fac. Osi enim, salvifica interpretatur: anna, interiectio est deprecantis. Ergo integre dicitur, Osianna. Sed dum corripitur, aut corrumpitur, sonat Osanna. Est autem sensus, Salvum fac:


2332. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 679 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

origine Cham veniunt. Assur, Assyrii, ab Assur filio Sem. Hi urbem Ninum exnomine Nini regis condiderunt, quae nunc Ninive vocatur. Syros appellatos quidam asserunt ab Asurim, filio Abrahae ex Cethura. Us, quae et Auxitidis regio, circa Caelesyriam: ita ab Us, Sem pronepote appellata. Elamitae, Persae, ab Elam filio Sem. Hebraei cognominati sunt ab Heber, qui pronepos fuit Sem. Casdei, nunc Chaldaei vocantur: et Casdei, a Cased filio Nachor, fratris Abrahae. Hi omnes de Sem posteritate procedunt. De Locis. V. Iebus,


2333. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 681 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Evangelicae legis praefiguratio. Paralipomenon, praetermissorum, vel reliquorum: id est, quod historiae inibi contingantur, quae in Regum libris praetermissae sunt. Evangelium, bona annunciatio, sive bonum nuncium. Apocalypsis, revelatio. Gazophylacium, divitiarum custodia: compositum de lingua Persica et Graeca. Synodus, comitatus, vel coetus. Canon, regula. Theuchos, volumen. Apocrypha, recondita, vel occulta. Hexapla, sex simplicia. Apologia, excusatio: unde Apologeticos appellatur, vel, sicut quibusdam videtur, purgatio, seu defensio. Anagoge, superior sensus. Tropologia, moralis


2334. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 682 | Paragraph | Section]

16 accipere aliquid ad aliquem ibid. 23 acceptum et acceptabile ibid. 24 acceptum alicui aliquid ferre ibid. 28 Acceptatio, seu Acceptilatio ibid. 42 accipere personam 16. 50 Accusare accusationes 17. 41 Acedia ibid. 46 Acervus ibid. 64 acervos acervos ponere 18. 5 Acquiescere in aliqua re aut homine ib. 11 Acuere


2335. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 684 | Paragraph | Section]

Calor ib. 25 Camelus ib. 42 camelum deglutire, et culicem colare ib. 46 Candidus ib. 52 candida vestimenta ib. 57 candida dies ib. 60 Canis ib. 62 Canem mortuum persequi 99. 2 canis caput ib. 11 canes muti ib. 20 a Canibus comedi ib. 24 canis ad vomitum ib. 28 canem apprehendere auribus ib. 30 canem sacrificare ib. 35 canibus et


2336. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 696 | Paragraph | Section]

corde ib. 63 legem debilitari aut infirmari ib. 69. 70 legem suam Deum alicui gratificari 551. 2 lex pietatis aut clementiae in lingua alicuius, Prov. 31 ib. 3 lex veritatis ib. 6 legum unam esse diversis personis aut rebus ib. 7 lex hostiae, pro delicto ib. 14 lex domus ib. 15 legem in omnibus provinciis dari ib. 16. 17 etc. legitimum ib. 27 lex naturae ib. 29 Libanus 567. 15


2337. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 705 | Paragraph | Section]

perpendiculum extendere ib. [?: ] [?: ] ibid. 21 [?:-petuitatis ] sacrificium ibid. 53 Persequi ibid. 56 [?: Perso- ] 885. 7 [?: ] 886. 56 [?: Pe-go ] ib. 66 [?: Pe-io ] 887. 6 [?: P-s- ] homo, cor, actiones ib. 19.


2338. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 705 | Paragraph | Section]

[?: ] ibid. 21 [?:-petuitatis ] sacrificium ibid. 53 Persequi ibid. 56 [?: Perso- ] 885. 7 [?: ] 886. 56 [?: Pe-go ] ib. 66 [?: Pe-io ] 887. 6 [?: P-s- ] homo, cor, actiones ib. 19. etc. [?: ] ac [?: pra- ]


2339. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 716 | Paragraph | Section]

annis 40, ut adfligeret et tentaret te, etc. 1199. 13 14 Cuius lapides ferrum, et e montib. eius excides aes 518 16 Non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo, etc. 820. 22. 23 vide etiam infra in Vivo. 10. Deus non accipit personam, nec munus 700. 43 Circum cidetis igitur praeputium cordis vestri 942. 11 12 15. Cave tibi, ne malignus sit oculus tuus in fratrem mendicum 607. 42 43 16. Iustitiam iustitiam sequeris 492 40 17. Auferte malum de medio vestri 609


2340. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 719 | Paragraph | Section]

772. 68. 69 33. Plena est terra misericordia Domini 155. 41 34. Aspiciunt ad eum, et facies eorum illuminabunt, et non erubescent 407. 7. 8 Angelus Domini castrametabitur circa timentes eum 109. 6 35. Educ lanceam, et conclude in occursum persequentium me 517. 46. 47 Sit via eorum tenebrae, etc. 1266. 26 Gratia mea in sinum meum revertatur. vide SINUS. 36. Ne veniat mihi pes superbiae, nec manus impiorum impellat me 888. 66 etc. Vorago voraginem


2341. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 724 | Paragraph | Section]

183. 60 33 Stetistis in gladiis vestris, fecistis abominationem 363. 22. 23 34 Congregabo oves meas de omnibus locis quo despersae sunt in die nubis, etc. 744. 66. [?: ] 35 Cum sanguines oderitis, sanguis vos [?: perseq- ] 775. 26. 27 36 Nec audire faciam amplius in te ignominiam gentium 405. 68. [?: 6- ] [?: ] quae posuerunt terram meam in haereditatem sibi, cum


2342. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 725 | Paragraph | Section]

civitatem et populum tuum, etc. 470. 36. 37 [?: ] Cogitabit ad desertores foederis 139. 67. 68 [?: ] buccellam escae ipsius, conterent eum [?:--6 ] . 27. 28 [?: ] adhuc tres reges stant in Persia, et quartus [?: dite- ] supra omnes, etc. 1168. 62. 63 12 Et tu vade ad finem, et quiesces, stabisque in sorte tua, etc. 1154. 35
HOSEAS. 2 [?:-diam ] caelos, et ipsi


2343. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 725 | Paragraph | Section]

sibi 787 [?:-9 ] . 70 [?: ] [?: M-stum ] mentitur eis 645. 2 [?: ] [?: ] vobis arationem 58. 32 [?: ] Quomodo dedam Ephraim 1001. 33. 34 Ephraim pascit ventum, et persequitur Eurum [?:-29 ] . 42. 43 [?: ] Tollite vobiscum verba, et convertimini ad Iehovam 1252. 39. 40 Quia omnes viae Domini sunt rectae, etc. 1015. 66. 67 [?: ] aufer iniquitatem, et affer bonum, et


2344. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 735 | Paragraph | Section]

24 amoris distinctio ibid. 29 amoris erga scortum et virginem discrimen 31. 70 et 32. 1 etc. analogia fidei Paulo quid 36. 32. 33 analysis 604. 8 Anaxagoras de terra 1203. 41 Angari Persis qui dicti 38. 14
ANGELUS. Angelus quid ibid. 28 Angeli, dii dicti 215. 25 angelus, filius Dei vocatus 402. 50 etc. angelus foederis aut testamenti, quare Meschias


2345. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 738 | Paragraph | Section]

[?: 65- ] 50 etc. Eli quomodo filios suos plus quam Deum honorarit 394. 14. 15 et [?: ] Elias, cur dictus currus et eques Israel [?: 19- ] [?: 4- ] Elohim Hebraea vox indicium pluralitatis personarum 216. [?: ] Elymas a Paulo filius diaboli vocatus 229. [?: 6- ] Enakim unde dicti [?: 36- ] . [?: ] de Encaeniis, olim solenni Iudaeorum festo 270 [?: ]


2346. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

duplex 877. 34 etc. perfectio quomodo Sanctis tribuatur 878. 16. 17 περικάθαρμα 37. 42 permittere qualis vox 574 6 perpetuum ab aeterno quomodo distinguatur 884. 25 personae vocabulum Latinis quid significet 885. 20 personam theologi quid vocent ibidem 7 personam accipere, qualis locutio 296. 2 personam Deus non accipit 296 18. 19 pes quare pro affectu ponatur 888 54. 55 pharisaei quare


2347. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

Sanctis tribuatur 878. 16. 17 περικάθαρμα 37. 42 permittere qualis vox 574 6 perpetuum ab aeterno quomodo distinguatur 884. 25 personae vocabulum Latinis quid significet 885. 20 personam theologi quid vocent ibidem 7 personam accipere, qualis locutio 296. 2 personam Deus non accipit 296 18. 19 pes quare pro affectu ponatur 888 54. 55 pharisaei quare nominati sacrarum scripturarum interpretes 459 12


2348. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

περικάθαρμα 37. 42 permittere qualis vox 574 6 perpetuum ab aeterno quomodo distinguatur 884. 25 personae vocabulum Latinis quid significet 885. 20 personam theologi quid vocent ibidem 7 personam accipere, qualis locutio 296. 2 personam Deus non accipit 296 18. 19 pes quare pro affectu ponatur 888 54. 55 pharisaei quare nominati sacrarum scripturarum interpretes 459 12 pharisaei quomodo obscurarint faciem 759. 35


2349. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 744 | Paragraph | Section]

permittere qualis vox 574 6 perpetuum ab aeterno quomodo distinguatur 884. 25 personae vocabulum Latinis quid significet 885. 20 personam theologi quid vocent ibidem 7 personam accipere, qualis locutio 296. 2 personam Deus non accipit 296 18. 19 pes quare pro affectu ponatur 888 54. 55 pharisaei quare nominati sacrarum scripturarum interpretes 459 12 pharisaei quomodo obscurarint faciem 759. 35 etc. philautiae vitium 893. 27


2350. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 755 | Paragraph | SubSect | Section]

repetere querelam de hostibus huius divinitus inspirati libri sacrae Scripturae, quam supra in prima Praefatione nonnihil exposui. Nam initio plane pertinacissime adversarii, multiplicibusque rationibus ac persecutionibus, omnes commodas versiones, editiones et illustrationes huius sacri codicis impedire conati sunt: quod abunde vel sola Apologia Roberti Stephani, bene cum de studiis Theologicis, tum etiam de aliis bonis literis meriti viri, contra Theologosophistas testatur. Caeterum in


2351. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 763 | Paragraph | Section]

minatur et infligit nobis poenas ac mortem: et pro hoc tanto debito plenissimam satisfactionem aut expiationem vehementissime flagitat. Evangelium est doctrina revelans iustitiam et gratuitum favorem Dei ob Christum, de quo mox. DEO, qui est unus essentia, et trinus personis, omnium creator. Pater generans, et mittens Filium. Filius incarnatus et passus, qui est Deus et homo in una persona, quae officio est Rex, quia Dominatur plena potentia. Resuscitat et iu dicat omnes.


2352. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 763 | Paragraph | Section]

est doctrina revelans iustitiam et gratuitum favorem Dei ob Christum, de quo mox. DEO, qui est unus essentia, et trinus personis, omnium creator. Pater generans, et mittens Filium. Filius incarnatus et passus, qui est Deus et homo in una persona, quae officio est Rex, quia Dominatur plena potentia. Resuscitat et iu dicat omnes. Regit et beat suos. Perdit et punit hostes. Sacerdos, quia Docet Per se, per Spiritum S. per


2353. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 766 | Paragraph | SubSect | Section]

constructio interdum non continuatur, sed in medio cursu mutatur, ut aliter exeat quam incoepit. Act. 7, Moyses iste qui nos eduxit ex Aegypto, nescimus quid acciderit ei. De mutatione formae orationis, in cap. de Repetitionibus agetur prolixe. 31 Mutationes subitae personarum, temporum, modorum, et numerorum, non parum obscurant sermonem: sunt autem in Sacris literis creberrimae. 32 Qui scribunt de scientiis, plerunque in genere aut specie de rebus disserunt: quia de individuo dicunt esse tum infinitam disceptationem, tum etiam nullam scientiam


2354. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 766 | Paragraph | SubSect | Section]

Sacrarum literarum, mixta est ex individuis et generalibus: omnia autem individua habent circumstantias tum admodum varias, quaeque subinde mutantur: tum etiam plane innumeras, in quas sermo necessario respicit: ut eas partim ob varietatem, partim ob numerositatem, partim denique ob rerum, personarum ac locorum diversitatem aut pernosse aut mox animadvertere, ubi opus est, non semper pronum sit. 33. Res earum sunt arduae, mysticae, ac caelestes. Ubicunque autem res ipsae obscurae ac difficiles sunt, difficile est Scriptorem intelligere: etiamsi eius sermo alioqui


2355. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 769 | Paragraph | SubSect | Section]

sumpta illius conclusione pro sua Maiore, ut in prosyllogismis et postsyllogismis fieri assolet: Quicquid vetus Testamentum, aut Prophetae praedixerunt de Meschia, et aliis rebus, id est verissimum: seu, Descriptio Meschiae a prophetis facta est verissima. Noster autem IESUS prorsus talis persona est, ut a Prophetis Meschias depingitur: quia venit tali tempore, nempe non regnante amplius Iuda, in secundo templo, et in fine 70 hebdomadarum Danielis. Est quoque tali loco, et ex tali genere ac matre virgine natus: talia etiam miracula fecit: sic fuit homo simul et Deus, talem


2356. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 769 | Paragraph | SubSect | Section]

ac novi Testamenti nobis suppeditant Evangelistae, et ipse Christus toties ingeminans: Haec autem facta sunt, ut impleretur Scriptura. quibus monetur auditor de Minore supradicti summarii syllogismi: ac indicatur, illam esse summam ac scopum totius Scripturae, nempe (ut dixi) Talis ac talis persona, testibus Prophetis, est pro Meschia accipienda: IESUS est talis, quod ex hac et illa, aliisque atque adeo omnibus eius circumstantiis liquido patet. Igitur IESUS est verus Meschias. 14 Multum prodest Lectori, eum statim initio lectionis alicuius scripti praemonitum esse de


2357. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 777 | Paragraph | SubSect | Section]

19 Verum quoniam huius examinationis scriptorum ingens simul et multiplex utilitas est, asscribemus adhuc aliquot plures praeceptiones huius generis, praesertim ad singulas easque difficiliores partes aut textus pertinentes, ut tanto exactius certiusque totum opus omnesque eius partes resolvere ac perscrutari, et denique Deo benedicente penitus perspicere possimus. Nam, ut ingenue, quod sentio, confitear, cum multi interpretes in explicatione sacrorum librorum, erudite hactenus de singulis eorum partibus, ac etiam sententiis disputaverint, nemo tamen, aut certe perpauci, accurate textum


2358. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 779 | Paragraph | SubSect | Section]

convenire videntur. Id sane nihilominus divina clementia prospexit, ut omnes pium sensum efficiant: utque si vel maxime ob aliquod mendum in uno loco fallamur, tamen innumera alia loca supersint, quae nos in vera sententia instituere ac confirmare queant. 3 Nomina propria locorum et personarum interdum ab aliis translatoribus aliter scribuntur, dum alii Hebraicam veritatem, alii receptam Latinae aut Graecae ecclesiae consuetudinem, et denique alii suae gentis ac linguae, in quam transferunt Sacras literas, euphoniam sequuntur: quod periculum diligentia et usus Sacrarum


2359. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 780 | Paragraph | SubSect | Section]

in Sacris literis usus: et consulas eos qui tales semi Hebraicas voces explicuerunt: et caute attenteque consideres, quaenam significatio ei loco maxime conveniat. 13 In nominibus propriis duplex difficultas oriri solet, quarum prior est, quod idem nomen aliquando pluribus locis aut personis tribuitur: ut plures homines sunt vocati Herodes, Pharaones, Zachariae, Mariae, Annae, Iosephi, Iesus, etc. Plures item Caesareae, Galiaeae, Bethlehem, et alia loca. ubi videndum diligenter est, ne audito eodem nomine, eundem virum aut locum esse putemus. Personas


2360. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 780 | Paragraph | SubSect | Section]

pluribus locis aut personis tribuitur: ut plures homines sunt vocati Herodes, Pharaones, Zachariae, Mariae, Annae, Iosephi, Iesus, etc. Plures item Caesareae, Galiaeae, Bethlehem, et alia loca. ubi videndum diligenter est, ne audito eodem nomine, eundem virum aut locum esse putemus. Personas circumstantia temporis aut negotiorum distinguet: Loca autem, topographia, et rei etiam gestae narratio, aliaeque circumstantiae. 14 Vicissim autem non raro contraria difficultas accidit, ut unicus homo aut locus plura propria nomina obtineat: ut, Abraamus, Esau, Iacob fuerunt


2361. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 780 | Paragraph | SubSect | Section]

Lucae 3 Neri, et in 2 Regum Ioachim. Sic et nomina eorundem locorum plura sunt: ut Ierusalem dicta est etiam Iebus, et Zion, ac civitas vel arx David, Salem: sic et alia multa loca, montes et oppida. Hic igitur cavendum est, ne auditis diversis nominibus propriis, mox putemus etiam diversas personas aut loca indicari. 15 Nomina propria saepe imponuntur vel ab aliquo eventu: vel ut moneant personam cui imponuntur, aut alios: vel Prophetica quadam futurorum praeindicatione: ut nomen Moisis ab eventu, quia ex aquis extractus fuit, aut quia populum extraxit ex servitute:


2362. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 780 | Paragraph | SubSect | Section]

Iebus, et Zion, ac civitas vel arx David, Salem: sic et alia multa loca, montes et oppida. Hic igitur cavendum est, ne auditis diversis nominibus propriis, mox putemus etiam diversas personas aut loca indicari. 15 Nomina propria saepe imponuntur vel ab aliquo eventu: vel ut moneant personam cui imponuntur, aut alios: vel Prophetica quadam futurorum praeindicatione: ut nomen Moisis ab eventu, quia ex aquis extractus fuit, aut quia populum extraxit ex servitute: Abraam, quia erat futurus pater multarum gentium: Filii Isaiae, a futura populi vastitate. Sic Petrus, ac Iesus: ubi


2363. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

super Matth. 25: Prudentem lectorem moneo, ut consideret priora, media et sequentia, et nectat sibi universa quae scripta sunt. Vide et Augustinum Epist. 29 et 59. 11 Circumstantiae plurimum faciunt ad iudicandum, cognoscendumque verum obscuri loci sensum. se autem sunt numero sex: Persona, tempus, modus, causa vel consilium, locus, et instrumentum. de quibus singulis ordine dicam. 12 Persona quadrupliciter consideretur: quae loquitur, ad quam fit sermo, de qua, et denique etiam coram qua. Plurimum interest, quae persona quid dicat: Davusne loquatur, aut herus,


2364. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

scripta sunt. Vide et Augustinum Epist. 29 et 59. 11 Circumstantiae plurimum faciunt ad iudicandum, cognoscendumque verum obscuri loci sensum. se autem sunt numero sex: Persona, tempus, modus, causa vel consilium, locus, et instrumentum. de quibus singulis ordine dicam. 12 Persona quadrupliciter consideretur: quae loquitur, ad quam fit sermo, de qua, et denique etiam coram qua. Plurimum interest, quae persona quid dicat: Davusne loquatur, aut herus, aut Pythias, ut Horatius inquit. 13 Primum enim solent recte in Theologico studio dicere, quod in lectione


2365. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

obscuri loci sensum. se autem sunt numero sex: Persona, tempus, modus, causa vel consilium, locus, et instrumentum. de quibus singulis ordine dicam. 12 Persona quadrupliciter consideretur: quae loquitur, ad quam fit sermo, de qua, et denique etiam coram qua. Plurimum interest, quae persona quid dicat: Davusne loquatur, aut herus, aut Pythias, ut Horatius inquit. 13 Primum enim solent recte in Theologico studio dicere, quod in lectione Sacrarum literarum, ac examinandis dictis non tam attendendum est quid dicatur, quam quis dicat. At in lectione aliorum


2366. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

impii aut diabolus loquuntur, plane impia sunt: aut etiamsi non omnino sunt impia, tamen audienda non sunt ut Dei dicta: sicut Christus et Apostoli diabolum etiam vera loquentem obligant, quia nulla plane autoritas esse debet illius hostis et mendacis. Act. 16. Sic in Ecclesia multa ex persona impiorum dicuntur, et in Iobe multa ipse et amiciparum sana dicunt. Quin etiam pii homines multa inepta dicunt: ut Petrus dissuadens Christo passionem, et Philippus volens sibi patrem monstrari: aut etiam Iacobus, persuadens Paulo ut radat caput, et ceremonias ac sacrificium pro se in


2367. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

multa inepta dicunt: ut Petrus dissuadens Christo passionem, et Philippus volens sibi patrem monstrari: aut etiam Iacobus, persuadens Paulo ut radat caput, et ceremonias ac sacrificium pro se in templo offerri curet, ad peragendam cum illis aliis quatuor purificationem. Potremo hoc discrimen personarum loquentium etiam Paulus respicit, cum 1. Cor. 7 pleraque nominem Dei loquitur, quaedam tamen etiam suo: ut de retinendo infideli coniuge. Sic forte pro semihumano quandam dicto accipere possis, quod Petrus dicit ad Magum: Precare Deum, si forte remittatur tibi cogitatio cordis tui. Non


2368. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 782 | Paragraph | SubSect | Section]

securitatem alioqui nimium securo polliceri vult. Eadem ratione et illud Hebrae. 6, exponi posset Hoc faciemus, si permiserit Deus, etc. Aliud est cum simpliciter aliquid affirmant, aut negant. Sed de hoc loco in vocabulo Possibile. 15 Sic etiam magnum facit discrimen persona, ad quam loquimur. Aliter Christus loquitur ad superbos ac praefractos Pharisaeos, aliter ad cupidos veritatis, aliter ad contentiosos: aliter ad illos quibus non est datum cognoscere mysteria Dei, quibus omnia in parabolis proponit: aliter iis quibus datum est mysteria Dei, quibus suas


2369. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 783 | Paragraph | SubSect | Section]

habetur ratio. Sic dicit Christus Ioan. 12, illam caelestis patris vocem ad ipsum, (Glorificavite, et glorificabo) non propter ipsum, sed propter astantes aut spectatores factam esse. Sic Christus non coram omnibus vult se transfigurare, et cum Mose ac Elia colloqui. In hac circumstantia personarum multum valet illa Regula Augustini lib. 3 de Doctrina Christiana, cap. 17: Erit hoc in observationibus intelligendarum Scripturarum, alia omnibus communitur praecipi, alia singulis quibusque generibus personarum: ut non solum ad universum statum valetudinis, sed etiam ad


2370. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 783 | Paragraph | SubSect | Section]

vult se transfigurare, et cum Mose ac Elia colloqui. In hac circumstantia personarum multum valet illa Regula Augustini lib. 3 de Doctrina Christiana, cap. 17: Erit hoc in observationibus intelligendarum Scripturarum, alia omnibus communitur praecipi, alia singulis quibusque generibus personarum: ut non solum ad universum statum valetudinis, sed etiam ad suam cuiusque membri propriam infirmitatem medicina pertineat. 18 Secunda circumstantia est Tempus, quae et ipsa maximi momenti est. Nam non tantum humanam in tempore geruntur, et ad tempora accommodantur: sed et


2371. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 783 | Paragraph | SubSect | Section]

geruntur, et ad tempora accommodantur: sed et Deus alio tempore aliter in quibusdam cum homininibus egit. Initio obscurius sese patefecit quam postea, eoque etiam maiorem suorum mysteriorum ignorationem in hominibus patienter perferre potuit. Multi proculdubio olim servati sunt, qui trinitatem personarum, et Christi officium aliqua ex parte ignorarunt: quod genus ignorantiae non preculdubio exitiale est. Sic initio ac ante legem pauciores ceremoniae ac ritus sunt ab hominibus requisiti, liberiorque fuit religio: postea sub lege plures sunt praescriptae, a quibus nos nunc plane liberi


2372. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 783 | Paragraph | SubSect | Section]

me? an nescitis, quod in iis quae patris mei sunt, oporteat me esse? Sic, cum Matth. 12 et 23 vocat Iudaeos progeniem viperarum: et Ioan. 8, Filios diaboli: et Matth. 16. Petrum Sathanam: videtur modus aut forma sermonis nimium austerus. sed rei magnitudinem, zelum, et personae praestantiam decet illa severitas sermonis. Denique quid aliud agunt omnes impii, cum convincuntur de veritate doctrinae et iuste factis Christi et verorum doctorum? tum postremo eo confugiunt, ut modum agendi ac dicendi nimium fuisse vehementem, et hominibus ac negotiis parum convenientem


2373. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 784 | Paragraph | SubSect | Section]

puriusque remaneret apud Ecclesias. 21 Quinta circumstantia est Locus, cuius ratio etiam interdum dicta factaque variat. Ierosolymae initio Christiani aliqui sua bona in commune redigebant. Duae erant eius rei gravissimae causae, aut etiam plures Prima, quod alioqui eis auferebantur a persecutoribus. Secunda, quod multi eo cultus divini, et praesertim discendi Evangelii gratia ex multis, ac etiam remotissimis locis proficiscebantur, qui necessario sustentari debebant a fratribus. Ultima, quod tota illa turba viri et mulieres erat veluti quaedam scholasticorum turba, tota in


2374. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 786 | Paragraph | SubSect | Section]

dictorum scripturae: quod compendio faciam. 2 Omnis contradictio in universum ad unam quandam Categoricam propositionem reduci potest. Oportet enim unum certum quoddam esse subiectum, cui contraria tribuantur: esse et quaedam praedicata pugnantia, quae ei tribuantur. Ut Deus est personarum acceptor, Deus non est personarum acceptor: Peccator salvatur sua iustitia, peccator servatur aliena iustitia. Dialectici solent docere contradictionem esse unius et eiusdem, non nominis tantum, sed nominis et rei simul, ad idem, secundum idem, similiter et in eodem tempore.


2375. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 786 | Paragraph | SubSect | Section]

faciam. 2 Omnis contradictio in universum ad unam quandam Categoricam propositionem reduci potest. Oportet enim unum certum quoddam esse subiectum, cui contraria tribuantur: esse et quaedam praedicata pugnantia, quae ei tribuantur. Ut Deus est personarum acceptor, Deus non est personarum acceptor: Peccator salvatur sua iustitia, peccator servatur aliena iustitia. Dialectici solent docere contradictionem esse unius et eiusdem, non nominis tantum, sed nominis et rei simul, ad idem, secundum idem, similiter et in eodem tempore. 3 Quapropter observandum est, quod


2376. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 786 | Paragraph | SubSect | Section]

sicut Quintilianus de Legibus dicit: sed quae pugnare videntur, nostra culpa ac ignorantia talia esse existimantur: quia vel res vel sermonem non intelligimus, vel circumstantias non satis expendimus. Quae igitur in Scripturis inter se videntur esse contraria, non considerantibus causas, personas, tempora, et rationes, haec propter tacitam vel expressam diversitatem, aut causarum, aut rationum, locorum aut temporum, aut personarum, inter se non pugnant. 6 Prima ergo sit praeceptio, ut tum sermonem, tum et res dictorum pugnantium diligenter cognoscamus ac examinemus.


2377. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 786 | Paragraph | SubSect | Section]

res vel sermonem non intelligimus, vel circumstantias non satis expendimus. Quae igitur in Scripturis inter se videntur esse contraria, non considerantibus causas, personas, tempora, et rationes, haec propter tacitam vel expressam diversitatem, aut causarum, aut rationum, locorum aut temporum, aut personarum, inter se non pugnant. 6 Prima ergo sit praeceptio, ut tum sermonem, tum et res dictorum pugnantium diligenter cognoscamus ac examinemus. Sadducaei putabant pugnare dicta Prophetarum de resurrectione et vita aeterna, cum Mose praecipiente ut frater mortui uxorem ducat, et cum


2378. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 788 | Paragraph | SubSect | Section]

alius loquitur de rei natura per se, alius per accidens. Per se: ut, pacem meam do vobis, Pacem habentes cum omnibus. Non clamabit in plateis. Per accidens autem dicitur, Non veni mittere pacem, sed gladium ac ignem: scilicet culpa satanae et impiorum, qui contra me ac meos excitabunt horrendas persecutiones. Sic vita aeterna iam vocatur donum ac haereditas, quod proprie est: iam praemium, quod est per accidens ac improprie, Sic Iudaeis erat contradictio: Meschias erit Bethlehem ita, Iesus est Nazarenus et Galilaeus. Concordatur: Genere et nativitate erat Bethlehemita: per accidens autem,


2379. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 788 | Paragraph | SubSect | Section]

enim potissimum rebus Scriptura agit. Haec si ignoramos, perinde nobis sermo sacer obscurus est, ac si cum aliquo puero loquaris de rebus longe gravissimis, quas soli viri, iique in rebus summis exercitati utcunque norunt, Quare, quemadmodum in Scripturis observare oportet mutationes temporum et personarum, ita et in eisdem operaeprecium est observare frequentes mutationes adfectuum et passionum, secundum vicissitudines Spiritus sanctis et redeuntis, hominis animam multifariam visitantis. Est adfectus dilectionis ex commemoratione divinae charitatis exoriens. dum mens concipit Deum ut


2380. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 789 | Paragraph | SubSect | Section]

praesertim in Poetis, ac in primis in Pindaro et Homero: quae utinam diligentissime essent cum Sacris locutionibus collata. Sed de tota hac materia postea proprio Capite prolixe disseretur. DE MORE DOCENDI SCRIPTURAE. Postquam dictum est de rationibus perscrutandi obscuriora dicta, conferendi etiam diversa, et conciliandi quae videntur pugnantia: nunc propius ad ipsas res accedamus. Commemorabimus igitur quasdam consuetudines, aut proprium morem dicendi ac docendi sacrarum literarum, tum in genere totius voluminis, tum et in specie singulorum


2381. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 789 | Paragraph | SubSect | Section]

a primis ac praecipuis inchoando, et ad alia progrediendo. DE DEO. 1 Observandum hic est, quod cum omnes putemus uni rei unum tantum nomen tribuendum esse, facileque auditis pluribus nominibus, praesertim rerum appellativis, ac multo etiam magis personarum aut locorum propriis, mox etiam plures res indicari, naturaliter opinemur: videndum est, ne etiam in nominibus Dei hic error nobis imponat. Multa enim ei nomina tribuuntur, quae tamen nec pluralitatem Deorum notant, nec etiam in uno illo Deo aliquam diversitatem partium, aut conditionum


2382. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

quadam indicari actiones et opera, qualia ab hominum membris ac motibus in hac vita prodire solent. De qua re dicemus prolixius in enumeratione Troporum ac figurarum, sub titulo Anthropopathiae. 8 Diligenter est observandum, ubi de tota essentia divinitatis, aut etiam de singulis personis agatur. Hocenim facit tum ad percipiendum sensum loci, tum etiam ad cognitionem rerum ipsarum. Quo vero cerni istud discrimen queat, tenendae sunt appellationes ac nomina, quae vel totam essentiam, vel singulas personas denotare solent. 9 De Deo simpliciter, et absque


2383. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

est observandum, ubi de tota essentia divinitatis, aut etiam de singulis personis agatur. Hocenim facit tum ad percipiendum sensum loci, tum etiam ad cognitionem rerum ipsarum. Quo vero cerni istud discrimen queat, tenendae sunt appellationes ac nomina, quae vel totam essentiam, vel singulas personas denotare solent. 9 De Deo simpliciter, et absque personarum distinctione sunt haec: Deus noster ignis consumens est Domine Deus noster, quam admirandum est nomen tuum in universa terra: Deus misereatur nostri, et benedicat nobis: Deus qui caelum et terram condidit,


2384. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

singulis personis agatur. Hocenim facit tum ad percipiendum sensum loci, tum etiam ad cognitionem rerum ipsarum. Quo vero cerni istud discrimen queat, tenendae sunt appellationes ac nomina, quae vel totam essentiam, vel singulas personas denotare solent. 9 De Deo simpliciter, et absque personarum distinctione sunt haec: Deus noster ignis consumens est Domine Deus noster, quam admirandum est nomen tuum in universa terra: Deus misereatur nostri, et benedicat nobis: Deus qui caelum et terram condidit, etc. 10 De singulis autem personis, patre inquam, et


2385. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

De Deo simpliciter, et absque personarum distinctione sunt haec: Deus noster ignis consumens est Domine Deus noster, quam admirandum est nomen tuum in universa terra: Deus misereatur nostri, et benedicat nobis: Deus qui caelum et terram condidit, etc. 10 De singulis autem personis, patre inquam, et filio, et Spiritu sancto, quaedam proprie atque separatim accipi debere constat. Pater describitur, gignens filium ex utero ante luciferum, filium habens in sinu, omnia creans per filium, sive verbum: diligens adeo mundum, ut unigenitum tradiderit, etc. omnia


2386. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Colossenses 1. Splendor gloriae, et effigies seu character substantiae patris: ad Hebraeos capite decimo: Item carnem assumens, filius hominis. 12 Occurrunt vero et aliae appellationes filii, sed quae officium seu egregia facta potentiamque declarant magis, quam notant personae distinctionem. Siquidem notum est, inter ea quae dicuntur de persona, alia de essentia, alia de officiis accipi debere. Huius itaque generis sunt: pontifex, sacerdos, pastor, rex, propheta, mediator, advocatus, sponsus, consiliarius, princeps pacis, angelus magni consilii, gigas, lapis


2387. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

substantiae patris: ad Hebraeos capite decimo: Item carnem assumens, filius hominis. 12 Occurrunt vero et aliae appellationes filii, sed quae officium seu egregia facta potentiamque declarant magis, quam notant personae distinctionem. Siquidem notum est, inter ea quae dicuntur de persona, alia de essentia, alia de officiis accipi debere. Huius itaque generis sunt: pontifex, sacerdos, pastor, rex, propheta, mediator, advocatus, sponsus, consiliarius, princeps pacis, angelus magni consilii, gigas, lapis angularis, petra, fundam entum, ostium, lux mundi, via, vita, veritas,


2388. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 790 | Paragraph | SubSect | Section]

digitus Dei, etc. 14 Memorabilis est et illa Regula, cuius meminit Erasmus: Quod in novo Testamento plerunque Pater vocatur Deus, filius autem Dominus. Ratio est, quia Pater dicitur mittere Filium, et donare ei haereditatem, et omnia. Solus ipse sustinet aliquatenus personam iudicis accusantis et castigantis genus humanum, donantis ac mittentis filium ad redemptionem humani generis, ac denique tum ordinantis filium in Mediatorem, eique doctrinam ac mandata ad genus humanum tradentis: tum et Spiritum sanctum donantis, filiumque propter peccata humani generis


2389. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

omnium: quia ei tradita est omnis potestas in caelo et in terra ac inferis, et nomen super omne nomen, ut ei omne genu incuruetur. 16 Ziglerus, homo sane doctus et diligens in sacris literis, sensit parvum illud nomen יה Iah, tantum secundae personae convenire: et esse diminutum a Iehova, ut indicaretur illa mirabilis eximanitio eius, quam in mediatione generis humani sustinuit. Verum haud scio, an id plane certo obtineri queat. Iudicium penes Ecclesiam Dei esto. 17 Est autem notabile, quod generale nomen divinitatis


2390. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

diminutum a Iehova, ut indicaretur illa mirabilis eximanitio eius, quam in mediatione generis humani sustinuit. Verum haud scio, an id plane certo obtineri queat. Iudicium penes Ecclesiam Dei esto. 17 Est autem notabile, quod generale nomen divinitatis totius, aliquando etiam singulis personis tribuitur: ut Psal. 110. Dixit Iehova Domino meo, Sede a dextris meis: id est, paterfilio. Sic Psal. 2. Ihova dixit ad me, Filius meus es tu. Contra tribuitur etiam soli filio, cum Ier. 23 et 33 cap. legitur, Iehova erit iustitia nostra.


2391. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

ut Psal. 110. Dixit Iehova Domino meo, Sede a dextris meis: id est, paterfilio. Sic Psal. 2. Ihova dixit ad me, Filius meus es tu. Contra tribuitur etiam soli filio, cum Ier. 23 et 33 cap. legitur, Iehova erit iustitia nostra. 18 De personarum trinitate et illud adnotare solent, ex libro Augustini contra Sermonem Arianorum, Quod omnia opera personarum ad extra sint tribus personis communia: ut, quic quid est praeter gignere, gigni et procedere, seu quicquid est actionum erga creaturas. Quare etiam quoties in talibus actionibus


2392. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Ihova dixit ad me, Filius meus es tu. Contra tribuitur etiam soli filio, cum Ier. 23 et 33 cap. legitur, Iehova erit iustitia nostra. 18 De personarum trinitate et illud adnotare solent, ex libro Augustini contra Sermonem Arianorum, Quod omnia opera personarum ad extra sint tribus personis communia: ut, quic quid est praeter gignere, gigni et procedere, seu quicquid est actionum erga creaturas. Quare etiam quoties in talibus actionibus una persona aliquid operari dicitur, operantur omnes tres. 19 Verum quoque nihilominus est, quod


2393. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

ad me, Filius meus es tu. Contra tribuitur etiam soli filio, cum Ier. 23 et 33 cap. legitur, Iehova erit iustitia nostra. 18 De personarum trinitate et illud adnotare solent, ex libro Augustini contra Sermonem Arianorum, Quod omnia opera personarum ad extra sint tribus personis communia: ut, quic quid est praeter gignere, gigni et procedere, seu quicquid est actionum erga creaturas. Quare etiam quoties in talibus actionibus una persona aliquid operari dicitur, operantur omnes tres. 19 Verum quoque nihilominus est, quod proprie Pater mittit ac donat


2394. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

trinitate et illud adnotare solent, ex libro Augustini contra Sermonem Arianorum, Quod omnia opera personarum ad extra sint tribus personis communia: ut, quic quid est praeter gignere, gigni et procedere, seu quicquid est actionum erga creaturas. Quare etiam quoties in talibus actionibus una persona aliquid operari dicitur, operantur omnes tres. 19 Verum quoque nihilominus est, quod proprie Pater mittit ac donat Filium: proprie tantum filius est Mediator, et carnem assumit: ac proprie Spiritus a patre super filium mittitur, et tum a patre tum a filio credentibus donatur:


2395. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

tres. 19 Verum quoque nihilominus est, quod proprie Pater mittit ac donat Filium: proprie tantum filius est Mediator, et carnem assumit: ac proprie Spiritus a patre super filium mittitur, et tum a patre tum a filio credentibus donatur: sed ita, ut illam missionem ac incarnationem omnes personae operentur. 20 In Christi nominibus observandum est, quod licet alia eius nomina veniant a divina ipsius natura, ut Deus, creator, etc. alia ab humana, ut Filius hominis, filius Mariae, filius David, etc. et denique alia ab officio: tamen omnia,


2396. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

nominibus observandum est, quod licet alia eius nomina veniant a divina ipsius natura, ut Deus, creator, etc. alia ab humana, ut Filius hominis, filius Mariae, filius David, etc. et denique alia ab officio: tamen omnia, quatenus habent formam nominis concreti, totam hanc personam complectuntur, ac simul eius officium denotant. 21 Nomen Spiritus propria quadam ratione tribuitur tertiae personae, eo quod spiret in corda piorum: cum alioqui recte dicatur a Christo de tota trinitate, Deus est spiritus. Solent vero de hac voce et hoc veteres adnotare, quod


2397. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

ab humana, ut Filius hominis, filius Mariae, filius David, etc. et denique alia ab officio: tamen omnia, quatenus habent formam nominis concreti, totam hanc personam complectuntur, ac simul eius officium denotant. 21 Nomen Spiritus propria quadam ratione tribuitur tertiae personae, eo quod spiret in corda piorum: cum alioqui recte dicatur a Christo de tota trinitate, Deus est spiritus. Solent vero de hac voce et hoc veteres adnotare, quod ubicunque legatur in Sacris nomen Spiritus, sine omni adiectione, intelligatur tertia persona: quae alioqui et Spiritus sanctus,


2398. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

propria quadam ratione tribuitur tertiae personae, eo quod spiret in corda piorum: cum alioqui recte dicatur a Christo de tota trinitate, Deus est spiritus. Solent vero de hac voce et hoc veteres adnotare, quod ubicunque legatur in Sacris nomen Spiritus, sine omni adiectione, intelligatur tertia persona: quae alioqui et Spiritus sanctus, ac Dei bonus spiritus nuncupari solet. Sed de huius dictionis significatione, et de appellationibus Spiritus sancti, prolixe dictum est in singulorum vocabulorum expositione. 22 Quae Deo aut Christo Scriptura tribuit, ad nos referenda sunt. Non


2399. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

sunt, ne vel nos perturbemur, vel ea ipsa sibi contradicere videantur: vel denique aliquis occasione dictorum de exinanitione, Christo divinitatem detrahat, ut Arrius olim. 26 Ex hac sub divisione dictorum, sequitur doctrina de communicatione idiomatum. Multa enim sic tribuuntur personae Christi, ut accuratius expensa revera tantum alteri naturae conveniant: sicut esse ante Abraamum, soli divinitati: certo vero tempore ex Maria nasci ac mori, soli humanitati convenit. Aliqua vero utrique naturae, ut mediatio ac redemptio. Potest autem non parum illustrari collatione


2400. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 791 | Paragraph | SubSect | Section]

esse ante Abraamum, soli divinitati: certo vero tempore ex Maria nasci ac mori, soli humanitati convenit. Aliqua vero utrique naturae, ut mediatio ac redemptio. Potest autem non parum illustrari collatione hominis ex anima et corpore constantis, ubi itidem duae naturae unum tantum hominem, unamque personam faciunt. Verum non est praesentis instituti, prolixius de hac re agere, quae ad ipsam rerum tractationem proprie referenda est. 27 Sicut summa est coniunctio inter Christum et Ecclesiam, ita saepe etiam dicta Scripturae ista coniungunt, aut etiam commiscent. Nam Ecclesia


2401. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 792 | Paragraph | SubSect | Section]

coniungunt, aut etiam commiscent. Nam Ecclesia dicitur corpus Christi, et singuli pii membra eius, ipseque caput. Sic dicit Christus Matth. 25, Nudus fui, esurivi, etc. Item, Saule Saule, cur me persequeris? Sic Piulus in quit, 1. Cor. 12. Sicut corpus unum est, membra autem multa: ita et Christus. ubi necessario Christus Ecclesiam, seu mysticum Christi corpus notat. Vicissim aliqua dicuntur de Christo, quae ad Ecclesiam referri est necesse. sic Psal. 69 proprie de Christo


2402. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 792 | Paragraph | SubSect | Section]

exprimit. 3 Scire igitur decet, aliud esse officium legis, aliud Evangelii Lex enim terret atque incutit anim is meram irae Dei: Evangelium consolatur, iubetque bene sperare de Dei misericordia. Lex docet agnoscere peccata, nec non excitat ad poenitentiam: Evangelium iubet respicere ad personam Christi, et promissiones factas de remissione peccatorum in Christi nomine. Lex urget officia charitatis: Evangelium inculcat fidem in Christum. Lex proponit umbras et typos ad Christum deducentes: Evangelium exhibet corpus ac veritatem ipsumque Christum aperte spectandum. Quid multa?


2403. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 793 | Paragraph | SubSect | Section]

cuius brevis summa Decalogus est, perpetuo durat, ut quae nobis Deum ipsum pingit, ac in imagine eius initio nobis est insculpta, et post renovationem denuo cordi inscripta, ad quam etiam praestandam nunc denuo conditi sumus: Ephes. 2. Sumus tamen et ab hac aliquatenus liberati, nempe ut persolvente ei semper pro nobis Christo, intervenienteque condonatione debitorum ascriptorum, illa nos credentes damnare non possit. Sed de hoc alibi prolixius disseritur. 8 Quomodo vel ceremonialia praecepta moralibus cedere, vel contra etiam moralia ceremonialibus, aut etiam secunda


2404. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 794 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus et Homo: de quibus nunc disserere non est nostri instituti, breviter igitur tantum eas delineabimus. Deus consideratur in Sacris literis ratione essentiae suae, ratione factorum, et denique voluntatis. Ratione essentiae dicitur esse Spiritus, aeternus, iustus ac omnipotens, unus essentia, personis trinus, nempe pater, filius et Spiritus sanctus. Quod ad facta attinet, primum creavit certo tempore totum mundum, et praecipue hominem ad imaginem suam: quem in eo tanquam villicum ac procuratorem suum collocavit, cui enam certa mandata praecipue ad suum cultum pertinentia tradidit:


2405. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 795 | Paragraph | SubSect | Section]

literarum. Solent vero scientiae potissimum triplici ordine tradi per Synthesin aut compositionem, sicut fiunt: per Analysin aut resolutionem, ut ad usum adhibentur: et denique per Definitionem ac divisionem, quomodo brevissime et citissime comprehendi queunt. Sacrae literae sane potissimum persynthesin sunt traditae: tametsi etiam resolutiva methodus passim, praesertim in Prophetis et in Novo testamento reperiatur. Verum proponam hanc triplicem methodum, resque per eam distributas in Tabella delineatam, una cum sua declaratione: quo non tantum ordo tractationis, sed etiam rerum


2406. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 798 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quam naturalis est. Proposui igitur in hac tertia delineatione primum definitionem Theologiae, quod sit doctrina caelestis, seu caelitus allata, de Deo et eius voluntate. Deinde explico vocem doctrinae varia subdivisione, ita tamen ut praecipue legem, eiusque officium declarem. Postea vocem Deus personarum distinctione ac officiorum expositione: ubi tamen praecipue filius, eius incarnatio, ac tota mediatio declaratur. Postremo vox Voluntas exponitur, in qua potissimum Evangelica voluntas aut misericordia Dei illustratur. Commode vero cadit, quod regnum peccati ac gratiae, debitum hominis,


2407. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 799 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

extructum est, et per ea quoque: traditur: in quo cum sacro Dei iure valde convenit. 20 Nec tamen sunt Sacrae literae prorsus per individua traditae. Nam passim multae universales sententiae, praesertim in Psalmis, Prophetis, et toto Novo testamento interseruntur: quibus singularum personarum tractationes ad totum genus accommodantur. 21 Deinde, cum de singulis personis Scriptura agit, plerunque de eis ita agit, ut totum genus per eas intelligi velit: vel etiam omnes homines, in eis tanquam in fontibus quibusdam aut parentibus includit. Ut initio creationis


2408. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 799 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

20 Nec tamen sunt Sacrae literae prorsus per individua traditae. Nam passim multae universales sententiae, praesertim in Psalmis, Prophetis, et toto Novo testamento interseruntur: quibus singularum personarum tractationes ad totum genus accommodantur. 21 Deinde, cum de singulis personis Scriptura agit, plerunque de eis ita agit, ut totum genus per eas intelligi velit: vel etiam omnes homines, in eis tanquam in fontibus quibusdam aut parentibus includit. Ut initio creationis necesse est Scripturam de uno quodam loqui, quia tantum unus fuit: sed in eo uno vult indicare,


2409. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 803 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

docet conscientas de his rebus quae ibi traduntur. Ut in isto loco quem citavimus, Tu es sacerdos, etc. initio tota narratio percurrenda est: et quaerendae circumstantiae, quis loquatur, de qua persona loquatur. Hic reperimus, pleraque membra nihil pertinere ad Davidem: sed ad quendam perpetuum regem, qui novo quodam sacerdotio fungetur, antiquato Levitico. Constituendum est igitur, quod hic Psalmus de uno ac solo Christo loquatur: et literalis sensus seu historicus in hoc versu erit de


2410. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 808 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

collatione, et totus historicus est: allegoria occupatur non tam in factis, quam in ipsis concionibus, e quibus doctrinam, et multa quae didactici sunt generis, depromit. Typus eo fere de aliis rebus sermocinatur, quam de Christo et ecclesia, de lege et Evangelio, neque passim accomodatur nostris personis: allegoria vero disserit de rebus quibuscunque, atque plurimum accommodatur personis nostris, quas oportet per eam erudiri, atque ad officia excitari pietatis. Breviter, typi ad certas res, de persona Christi, de Ecclesia, de lege, de Evangelio, in angustum contrahuntur:


2411. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 808 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ipsis concionibus, e quibus doctrinam, et multa quae didactici sunt generis, depromit. Typus eo fere de aliis rebus sermocinatur, quam de Christo et ecclesia, de lege et Evangelio, neque passim accomodatur nostris personis: allegoria vero disserit de rebus quibuscunque, atque plurimum accommodatur personis nostris, quas oportet per eam erudiri, atque ad officia excitari pietatis. Breviter, typi ad certas res, de persona Christi, de Ecclesia, de lege, de Evangelio, in angustum contrahuntur: allegoriae autem latissime patent, et per quascunque diffunduntur materias. Unde fieri


2412. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 808 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quam de Christo et ecclesia, de lege et Evangelio, neque passim accomodatur nostris personis: allegoria vero disserit de rebus quibuscunque, atque plurimum accommodatur personis nostris, quas oportet per eam erudiri, atque ad officia excitari pietatis. Breviter, typi ad certas res, de persona Christi, de Ecclesia, de lege, de Evangelio, in angustum contrahuntur: allegoriae autem latissime patent, et per quascunque diffunduntur materias. Unde fieri potest, ut in una eademque historia, hinc typus, inde allegoria, seu interpretationes longo intervallo dissitae, diversa ratione


2413. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 809 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

autem percipienda, omnes labores vigiliasque impendi debere. Nec aspernandam quidem Philosophiam humanam, si nobis obtrudi eam contigerit: sed tamen finem studiorum omnium, ad rerum divinarum cognitionem comparandam tendere. Interea autem nobis amplissimos fructus obtingere, dum instudiorum cursu perseveramus. Neque ipsius Laban, id est, mundi et carnis imposturas posse obsistere, quo minus optatis tandem bonis fruamur. Alius forte aliter, et commodius, doctiusque. Legis insuper diversa praecepta in Levitico, vel alio volumine, de Sacerdotio, de caeremoniis, sacrificiis,


2414. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 809 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

prope omnia apud Graecos enarrarunt: apud Latinos aliquoties idem sacit Augustinus. Relinquitur ergo, in istiusmodi locis, ne veluti steriles sine fructu praetereantur, optimo iure allegoricas interpretationes concinnari: in caeteris vero locis nequaquam. Nam ubi perspicuae sunt historiae, quae perse satis largiter doctrinam salutarem suppeditant, (qualis in libris Iehosua, Iudicum, Samuelis, Regum plurimae) ubi item nuda continentur praecepta, mores informantia (uelut in libris didacticis, Proverbiis inquam, Ecclesiaste, Hiob, Psalmis) supervacaneum fuerit allegorias anxie interferere.


2415. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 810 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

verumetiam ad movendos (quoad fieri licet) adfectus. Quod si haec virtus absit, frigida plane erit interpretatio, censebiturque parum dextre tractata. OBSERVATIO VI. Neque enim iusto diutius immoraberis, aut longius quam causa postulat persequeris. Unde quibusdam placet, sufficere, si allegoriae paucis tantum verbis, argute, et cum quadam suavi acrimonia perstringantur verius, quam pertractentur. Quod genus usurpatum cernimus in Sacris literis, et propterea merito imitandum. 1. ad Corinthios 9. Non obligabis os bovi trituranti.


2416. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 810 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sunt Deo? an hoc propter nos omnino dicit? Propter nos hoc scriptum est, quod sub spe debeat is qui arat, arare: et qui triturat sub spe, spei suae particeps esse debeat. Idem Apostolus ad Ephesios quinto, quae de institutione coniugii, deque mutua dilectione viri et mulieris coeperat, eleganter persequitur, exponens de Christo et Ecclesia: Mysterium, inquit, magnum est, verum ego loquor de Christo et de Ecclesia. Qua interpretatione, quamvis brevi, coniuges ad officium vehementer excitat, et matrimonium magnifice extollit. Christus Matthaei decimo sexto, iubens discipulos cavere sibi a


2417. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 813 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

observentur causae et occasiones, principiaque, progressus et fines rerum gestarum, et ubi unaquaeque narratio incipiat aut desinat, num cohaereat cum praecedentibus aut sequentibus: aut quoquo modo cum eis connexa, vel etiam affinis ei sit. 6 Animadvertantur et omnes circumstantiae personarum, locorum, temporum, causarum et consiliorum: praesertim vero ipse summus architectus aut nauclerus, moderatorve totius negotii diligentissime in omni historia observetur, quid ille ibi agat, aut non agat: et quo animo, num iratus aut misericors: quid probet, aut improbet: sicut et eius


2418. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 814 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

fuisse typum ultimorum temporum ac extremi iudicii. 13 Paulus docet in Galatis historiam Abrahami duas uxores habentis, et filiorum eius, quorum alter quidem ex ancilla naturalibus viribus, alter vero per promissionem sit genitus, quodque ille carnalis hunc promissione acquisitum sit persecutus, et tandem ex domo haereditateque paterna fuerit extrusus: significet duos populos, legalem, naturalibus viribus haereditatem regni caelorum quaerentem, et spiritalem, qui eam per solam gratiam promissionemque consequatur. 14 Sic posses non inepte dicere, Iacobum impetrantem


2419. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 816 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Hierusalem, dum nititur Babyloniis rebellare, expugnata vi est, atque incensa. Ipse praeterea Zidkyahu captivus abductus, oculis privatus, filiis prius iugulatis in eius conspectu. Captivitas Babylonica duravit annos septuaginta. Ierem. 25. Dan. 9. Finitis iis annis, Rex Persarum Cores, alias Cyrus, statim regni sui anno primo, motus est divinitus ad populum dimittendum. Eo igitur ipso anno reversi sunt Hierosolymam. Ezrae 1 et 6. Anno secundo coeperunt aedificare templum, Ezrae 2 et 3. In templo aedificando, propter plurima impedimenta


2420. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 817 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

DE PROPHETIA. 1 Non sine causa Paulus scribens variis Ecclesiis, suo nomini diligenter etiam vocationis ac functionis suae nomen adscribit. Ex eo enim omnis authoritas librorum pendet, ut sciamus, quisnam eorum author sit: num Deus, aut personae per quas ipsemet Deus locutus est, quaeque errare non possunt, ac quibus vult Deus simpliciter fidem haberi, ut sunt Prophetae et Apostoli: aut vero homines, qui fallere et falli possunt. 2 Prodest igitur nosse, Propheticorum librorum scriptores non tam ipsos locutos esse illas


2421. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 817 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vult Deus simpliciter fidem haberi, ut sunt Prophetae et Apostoli: aut vero homines, qui fallere et falli possunt. 2 Prodest igitur nosse, Propheticorum librorum scriptores non tam ipsos locutos esse illas Prophetias aut conciones, quam Deum ipsum. Quare sciendum est, Prophetas fuisse personas divinitus ac immediate vocatas ad predicationem doctrinae caelestis, de peccato, et benedicto semine: qui potius (ut dictum est) non illos, sed ipsummet Deum per os eorum locutum esse ad genus humanum eam doctrinam, quam illi inspiratione Spiritus sancti conscripserunt, posteritatique


2422. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 818 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

status ac rerum cognitio cuiusvis prophetae, ad intelligendas eius conciones: ac medicaminis adbibiti ratio non aliter perspici expendique potest, nisi perspecto morbo, eiusque omnibus circumstantiis. Oportet igitur pernosse statum Ecclesiae ac reipublicae, religionis morumque, et etiam primarias personas eius temporis: et denique ipsius etiam Prophetae, quoad fieri potest, ingenium, institutionem, mores ac vitam. Crebro enim aliqua dicta in ipsis, ad aliquid eorum respiciunt. 8 Porro pernoscere statum conditionemque rerum ac temporum facile possumus, cum ex historiis praesertim


2423. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 819 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

secundum carnem: 2 aliae de novo Testamento, legi successuro. Iterum 3 aliae de depositione prioris populi, 4 aliae de vocatione gentium. 5 Quaedam item de promissionibus ad patres factis, 6 quaedam peculiariter de Christo, 7 aliquae de Ecclesia. 8 Nonnullae contra certas provincias, et 9 certas personas: 10 aliae contra omnes in universum impios. Quibus omnibus solebant, eodem Epiphanio testante, discriminis ergo quasdam notas appingere, quarum aspectu statim admonebantur Lectores, quid quoque loco tractaretur. Cuius diligentiae veterum placuit mentionem facere, quo studiosa iuventus


2424. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 820 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

stratam apertamque habet viam, quam ad intelligendos reliquos ingrediatur. 2 Aliquorum Psalmorum inscriptiones aliquid eis lucis afferent: ut Psal. 51, quod sit compositus ad accusationem Dei per Prophetam de adulterio. Psal. 3, quod sit in fuga persecutionis Absolon compositus. Psal. 7, quod sit inficiatio structarum insidiarum, et affectati regni contra Saulem. Psal. 18, quod sit gratiarum actio post liberationem ex omnibus persecutionibus. Psal. 22, quod sit de cerva aurorae, id est de


2425. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 820 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Dei per Prophetam de adulterio. Psal. 3, quod sit in fuga persecutionis Absolon compositus. Psal. 7, quod sit inficiatio structarum insidiarum, et affectati regni contra Saulem. Psal. 18, quod sit gratiarum actio post liberationem ex omnibus persecutionibus. Psal. 22, quod sit de cerva aurorae, id est de Meschia conscriptus. Psal. 102, quod sit animi afflicti ac tentati precatio ad Deum, et aliae complures. 3 Ipsa etiam initia Psalmorum diligenter observata ac expensa, ferme secum argumentum


2426. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 821 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

requiritur, quo plus artificii non ex Dialecticorum argutiis, vel Rhetorum flosculis modo, verum etiam ex vatum felici ubertate in illis admixtum novimus. Scatent enim Psalmi omnis generis elegantiis: si quidem nusquam adfectus, praesertim vehementes, moventur crebrius: nusquam frequentiores personarum loquentium mutationes: nusquam amplificationes, vel extenuationes magis appositae: nusquam tanta in figuris sermonis varietas atque dulcedo: nusquam proprias Theologiae phrases observare datur commodius: denique nullum scripti genus extat pari tractatum ornatu, acrimonia. maiestate: ut


2427. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 821 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Sed ad mysteria pertingere non prius dabitur, quam paulo altius in rebus Sacris progressi fuerint. omnia nihilominus in Spiritus S. pios in omnem veritatem ducentis, efficacia consistunt. 11 In omnibus vero bonis scriptoribus sic cum maximo fructu versabere, si tu ipse veluti indueris personam loquentis: teque quasi medio illi negocio, de quo agitur, immiscueris. Nam frigide profecto, minimoque cum profectu in alieno versatur scripto is, qui animi sui sensum ac motus ad scriptoris mentem atque affectiones, quoad eius fieri poterit, non impulerit, attemperaveritque Neque sine


2428. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

docet. Hinc ad finem usque libri, de vita pie et iuste transigenda, quo tandem Deo coniungamur, felicitateque fruamur aeterna, concionatur. His ita perceptis, partes prudenter separare, hinc obiectiones, inde dilutiones distinguere: formulas argumentationum deprehendere: quae in persona Ecclesiastae, quae in persona adversariorum. diversum opinantium, pronuncientur, discernere non erit operosum. Caeterum industriam prope nullam requirunt. Nam regulae generales ante a nobis expositae, adiumenti plurimum ubique adferent. Canticum Salomonis Hebraei veteres, ne


2429. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

libri, de vita pie et iuste transigenda, quo tandem Deo coniungamur, felicitateque fruamur aeterna, concionatur. His ita perceptis, partes prudenter separare, hinc obiectiones, inde dilutiones distinguere: formulas argumentationum deprehendere: quae in persona Ecclesiastae, quae in persona adversariorum. diversum opinantium, pronuncientur, discernere non erit operosum. Caeterum industriam prope nullam requirunt. Nam regulae generales ante a nobis expositae, adiumenti plurimum ubique adferent. Canticum Salomonis Hebraei veteres, ne quis verborum illecebris


2430. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

multo rectius posse dicere, in uno Iob omnes viri perfecti et sapientis plane heroicas virtutes elucere. Praecipue autem monstrat is liber, quomodo non decem modo annos iactati terraque marique, sed per omnem adeo vitam in quibuscunque adversitatibus nixi fide ac spe in Deum, magno animo patientes persistamus, atque in patientia nostras possideamus animas. Dividitur autem opus universum in tres partes. Quarum prima describitur beati Iob, viri iusti et perfecti, inopinata admirandaque afflictio. Secunda, de causis tantae afflictionis, atque mirabili hac in parte Dei iudicio,


2431. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

est in tota Scriptura: nempe quomodo Meschias toties promissus, et tam avide expectatus, tandem advenerit, genusque humanum redimendo, salutem nostram peregerit. 2 Quae vero sit summa Evangelistarum, quisve eorum praecipuus syllogismus, supra in hoc Tractatu plenius ostendi: nempe, Persona talis, ac tales circumstantias habens, testibus Prophetarum vaticiniis, erit verus Meschias: Noster Iesus est talis persona: Igitur noster Iesus est verus Meschias. Accedit et alter syllogismus: Quicunque tanta miracula facit, is habet a Deo testimonium veracitatis: Noster Iesus facit


2432. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 822 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

redimendo, salutem nostram peregerit. 2 Quae vero sit summa Evangelistarum, quisve eorum praecipuus syllogismus, supra in hoc Tractatu plenius ostendi: nempe, Persona talis, ac tales circumstantias habens, testibus Prophetarum vaticiniis, erit verus Meschias: Noster Iesus est talis persona: Igitur noster Iesus est verus Meschias. Accedit et alter syllogismus: Quicunque tanta miracula facit, is habet a Deo testimonium veracitatis: Noster Iesus facit ingentia miracula: Igitur est verax, eique credendum est per omnia. 3 Infert quoque Christus suis concionibus


2433. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 823 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

testimonia in medium adducat. 10 Dixi vero prius, qualem syllogismum texant Evangelistae in tota sua narratione. Observandum igitur est, quod quoties quidem Prophetarum dicta vaticiniaque de Christo recensent, maiorem illius sui syllogismi recenseant: nempe, Qui erit talis ac talis persona, ut a Prophetis depingitur, is erit Meschias. Cum vero suas narrationes ad illas eorum praedictiones accommodant, et ostendunt in hoc aut illo facto IESU, hanc aut illam prophetiam de Meschia impletam esse, minorem sui illius principalis argumenti attexunt: unde porro sponte sequitur


2434. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 824 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vero non parum, an Hebraica veritas proferatur in medium, an LXX interpretum authoritas. Certum namque est, illam semper anteponendam, nec non momenti plurimum afferre. Quocirca ubi plerunque validiores atque ex verbis sumptae argumentationes contexuntur, ibi veritatis Hebraicae prima cura est. Persaepe vero Apostoli translationem LXX usurparunt. Quamvis nominatim de Matthaeo testatur Hieronymus in eius vita, quod ubicunque sive ex persona sua, sive ex persona Domini salvatoris, veteris scripturae testimoniis utitur, non sequatur LXX interpretum authoritatem, sed Hebraicam. 17


2435. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 824 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

non momenti plurimum afferre. Quocirca ubi plerunque validiores atque ex verbis sumptae argumentationes contexuntur, ibi veritatis Hebraicae prima cura est. Persaepe vero Apostoli translationem LXX usurparunt. Quamvis nominatim de Matthaeo testatur Hieronymus in eius vita, quod ubicunque sive ex persona sua, sive ex persona Domini salvatoris, veteris scripturae testimoniis utitur, non sequatur LXX interpretum authoritatem, sed Hebraicam. 17 Equidem Apostolos iudico voluisse accommodare se iis, ad quos scribebant: itaque Matthaeum, cum ut quidam volunt Hebraice, et ad Hebraeum


2436. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 824 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

afferre. Quocirca ubi plerunque validiores atque ex verbis sumptae argumentationes contexuntur, ibi veritatis Hebraicae prima cura est. Persaepe vero Apostoli translationem LXX usurparunt. Quamvis nominatim de Matthaeo testatur Hieronymus in eius vita, quod ubicunque sive ex persona sua, sive ex persona Domini salvatoris, veteris scripturae testimoniis utitur, non sequatur LXX interpretum authoritatem, sed Hebraicam. 17 Equidem Apostolos iudico voluisse accommodare se iis, ad quos scribebant: itaque Matthaeum, cum ut quidam volunt Hebraice, et ad Hebraeum populum scripserit, de


2437. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 825 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quare sit scripta, sive quae scribendi occasio oblata fuerit. Hic vero disquirere oportet, quis tunc fuerit Ecclesiae, ad quam Epistola datur, status: num quae controversiae de dogmatibus ibi exortae, num a Pseudoapostolis solicitatae fuerint ad defectionem: num constantes in doctrina accepta perseveraverint, caeteraque his similia. Colligi autem haec non possunt aliunde certius, quam ex iis quae in Epistola ipsa continentur, atque ex Apostoli sermonibus. Enimvero qui legit 1. Epist. ad Cor. cap. 1, Significatum est mihi de vobis fratres, quod contentiones sint inter vos,


2438. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 826 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

praescripta sunt, ut per patientiam et consolationem Scripturarum spem habeamus. Iterum 1. ad Corinth. 10, Haec autem figurae nostri fuerunt. Et post pauca: Scripta vero sunt propter admonitionem nostri, in quos termini aetatum inciderunt. Sed multo clarissime secundae ad Timotheum tertio: At tu persistito, inquit, in his quae didicisti, et quae tibi concredita sunt: sciens a quo didiceris, et quod a puero Sacras literas noveris, quae te possunt eruditum reddere ad salutem, per fidem quae est in Christo Iesu. Omnis scriptura divinitus inspirata, et est utilis ad doctrinam, ad


2439. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 826 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

significat dogmata, quae de rebus divinis asseruntur, seu conprobantur. Quare doctrinae annumerantur omnes articuli fidei, omniaque religionis nostrae capita: ut quod Deus unus est et omnipotens, et iustus, et aeternus, etc. quod tres sunt personae distinctae in una divinitate: quod Christus, ut verus Deus, ita verus quoque homo: quod Deus mundum in tempore condiderit. Item, quae traduntur de Ecclesia, de lege, de Evangelio, de fide, de charitate, de spe, de vita beata et aeterna, et quae sunt eius generis,


2440. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 828 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

verbis redargutiones huiusmodi colligentur. 1 Redarguuntur, qui existimant satis se facere, si fidem, rectamque de religione sententiam animo solo amplectantur, atque ita conscientiam suam uni Deo probent: interea apud homines liberum esse, quidvis concedere, aut adfirmare, proutloci, temporis et personarum fert conditio, maxime ubi inevitabile imminere videtur vitae discrimen. In qua falsa opinione, semper multi fuerunt in Ecclesia, praesertim quo tempore persecutiones propter iustitiam sunt palam excitatae. Atqui Apostolus diserte ait: Corde credi ad iustitiam, ore autem fieri


2441. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 828 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ita conscientiam suam uni Deo probent: interea apud homines liberum esse, quidvis concedere, aut adfirmare, proutloci, temporis et personarum fert conditio, maxime ubi inevitabile imminere videtur vitae discrimen. In qua falsa opinione, semper multi fuerunt in Ecclesia, praesertim quo tempore persecutiones propter iustitiam sunt palam excitatae. Atqui Apostolus diserte ait: Corde credi ad iustitiam, ore autem fieri confessionem ad salutem: Rom. 10. Aput veteres Scriptores invenies non pauca de iis qui metu poenarum fidem abnegarunt, ac postea iterum recipi ab Ecclesia postulabant. 2


2442. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 828 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

faciunt, in genere videlicet administrantem universa, verum ad minutiora et particularia haudquaquam descendentem. 6 Redarguuntur omnes haeretici, quales in primis Pelagiani, plus iusto humanis tribuentes viribus, perinde ac si in hominum manu esset fidem pro arbitrio amplecti, in eadem constanter perseverare, eandem intrepide confiteri, metu periculorum aut mortis nusquam angi: cum haec omnia constet solius Dei esse dona: testante Apostolo, Actorum 17. Eph 2. Philip. 2. 7 Reprehenduntur omnes qui plus nituntur ac fidunt rebus externis, et caducis opibus, amicitiis, potentiorum auxiliis,


2443. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 828 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ad orandum, quo [?:--ntae ] dilectioni iungatur verus timor, qualis generosos et morigeros filiolos decet. 2 Taxatur horum quoque segnities, qui non postulantin periculis, maximeque propter Evangelii confessionem ingruentibus, sibi donari insuperabilem fortitudinem, atque ad finem perseverantiam. 3 Verbis autem illis deprovidentia, graviter feriuntur, qui mentem non exercent, confirmantque contemplatione divinae potentiae, iustitiae, bonitatis: quae in conditione, gubernatione, et conservatione universorum rerum ita sunt ubique oculis expositae, nullus ut possit ignorare,


2444. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 833 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

omnium maiorum fontem pernovit et indicat. Haec etiam sola vera et salutaria remedia perspecta penitus habet, solaque ea recte adhiberi potest. Nos enim secundum hanc divinam sapientiam tantum aegroti, atque adeo etiam mortui sumus. Quare ea solum ad istam nostram mortem morbosque tollendos et persanandos data est. Nec tamen illa sola, aut proprie sua quadam vi sanat, ut stulte Philosophi de sua Philosophia senserunt: sed Deus est, qui sanet, aut potius resuscitet nos per eam: illa est tantum potentia quaedam, aut instrumentum Dei, ad sanandum servandumque omnem credentem.


2445. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 835 | Paragraph | SubSect | Section]

putabimus? profecto iustum est, ut ipsum omni laude dignemur, et eum ulterius producamus, et una cum ipso studium attingamus, et omnia una cum ipso elaboremus ad perfectionem festinante. Ni non oscitanter audire Theologicas voces, sed conari sententiam in singulis vocibus ac syllabis latetem perscrutari, non est segnium ad pietatem, sed eorum qui scopum vocationis nostrae cognoscunt: quod propositum est nobis similes fieri Deo, quantum possibile est humanae naturae. Similitudo autem non contingit absque cognitione: cognitio autem ex doctrina est: sermo vero doctrinae principium


2446. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 835 | Paragraph | SubSect | Section]

hominum opprobriis cedentes, neque a vituperatione ipsorum superati, neutiquam investigationem relinquamus. Tantum enim abest ut propter haec parva erubescam, ut si vel minimam dignitatis ipsorum partem adsequor, et mihiipsi velut magnas res adepto gratulaturus sim, et fratri haec una nobiscum perscrutanti, non parvum hinc lucrum accessisse dicturus sim. Itaque cum in parvis verbis maximum videam certamem, ob spem mercedis laborem non detrecto, et mihiipsi frugiferum fore sermonem arbitratus, et audientibus perpetuam utilitatem allaturum esse. Qua propteriam cum ipso ita dicam, sancto


2447. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 839 | Paragraph | SubSect | Section]

ad fallendam et male imbuendam audientium imperitiam, quasdam verborum enunciationes subtractis eorum causis coaptantes. Intelligentia enim dictorum ex causis est assumenda dicendi: quia non sermoni res, sed rei est sermo subiectus. Verum omnia editis simul et dicendi causis et dictorum virtutibus persequemur. Igitur singula secundum propositionis ordinem retractentur, nam hoc eorum principale est. Idem de Trinitate lib. 3. Nihil igitur in divinis effectibus humanae mentis opinione tractandum est: neque de creatore suo opificii ipsius materia decernat. Assumenda autem nobis est


2448. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 839 | Paragraph | SubSect | Section]

non secundum naturas corporales de Deo sentire credamur, nec passionibus nostris spiritualia comparare: sed potius rerum visibilium speciem ad intelligentiam invisibilium protulisse. Idem super Psalmum 63. Esse autem plures memini, qui omnia quae in libris Psalmorum scripta sunt, ad personam Domini nostri, unigeniti filii Dei, existiment esse referenda: nihilque in eis aliud, quam quod ei sit proprium, contineri. Quae eorum opinio argui non potest. Omnis enim ex affectu religiosae mentis hic sensus est, et caret culpa propensiori studio, omnia ei per quem ipsa omnia sunt,


2449. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 839 | Paragraph | SubSect | Section]

et corporationis sacramento, et operationum potestati, et passionis virtuti, et resurrectionis gloriae detrahatur. Tenendus igitur modus: diligenter ac caute constituendum est, quid de divinitatis suae nativitate, quae ei a patre est, fuerit prophetatum: quando eius hominis quem assumpsit, persona tractetur: ubi operatio, passio, et resurrectio praedicetur: quid vere unicuique tempori congruat, quando fides gentium nuncietur, quando peccata anterioris populi arguantur, quando doctrina timoris Dei et confessionis eruditio ex prophetae oratione praestetur. In his enim prophetiae


2450. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 843 | Paragraph | SubSect | Section]

ipse fuerit Donatista, fecit librum quem Regulatem vocavit: quia in eo quasdam septem regulas executus est, quibus quasi clavibus divinarum Scripturarum aperiuntur occulta. Quarum primam ponit de Christo, et eius corpore quod est Ecclesia, quae aliquando in Scripturis sacris intimatur tanquam una persona, cui tribuuntur nunc ea quae Christo ut capiti conveniunt, nunc ea quae corpori quod est Ecclesia competunt. Sed quandoque a capite transitur ad corpus, quandoque a corpore ad caput: et tamen Scriptura ab una eademque persona non videtur recedere. Una persona loquitur Isaiae sic dicens:


2451. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 843 | Paragraph | SubSect | Section]

est Ecclesia, quae aliquando in Scripturis sacris intimatur tanquam una persona, cui tribuuntur nunc ea quae Christo ut capiti conveniunt, nunc ea quae corpori quod est Ecclesia competunt. Sed quandoque a capite transitur ad corpus, quandoque a corpore ad caput: et tamen Scriptura ab una eademque persona non videtur recedere. Una persona loquitur Isaiae sic dicens: Sicut sponso imposuit mihi mitram, et sicut sponsam ornavit me ornamento. Secundam regulam ponit de corpore Christi bipartito. Unde poterat regula ista sic appellari, ut diceretur de permixta Ecclesia Christi, cui tribuuntur nunc


2452. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 843 | Paragraph | SubSect | Section]

sacris intimatur tanquam una persona, cui tribuuntur nunc ea quae Christo ut capiti conveniunt, nunc ea quae corpori quod est Ecclesia competunt. Sed quandoque a capite transitur ad corpus, quandoque a corpore ad caput: et tamen Scriptura ab una eademque persona non videtur recedere. Una persona loquitur Isaiae sic dicens: Sicut sponso imposuit mihi mitram, et sicut sponsam ornavit me ornamento. Secundam regulam ponit de corpore Christi bipartito. Unde poterat regula ista sic appellari, ut diceretur de permixta Ecclesia Christi, cui tribuuntur nunc quae zizaniis, nunc quae aliis


2453. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 843 | Paragraph | SubSect | Section]

Genes. 2. quae dicuntur de paradiso, non intelliguntur secundum tempus facta, post illa quae scribuntur Genes. 1. Septimam regulam ponit de diabolo et eius corpore: ubi, quemadmodum in prima Regula vigilandum est, ut dum Scriptura loquitur de diabolo et ecclesia eius, tanquam de una persona, intelligatur quid capiti diabolo, et quid corpori eius ecclesiae malignantium sit attribuendum. Hae quidem omnes regulae diligenter observatae, plurimum quidem adiuvant ad penetranda obscura, seu tecta divinorum librorum eloquia: quamvis non omnia (inquit Augustinus) quae in divinis libris


2454. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 844 | Paragraph | SubSect | Section]

intelligentiam expectat ex dictis potius quam imponat, et retulerit magis quam attulerit: neque cogat id videri dictis contineri, quod ante lectionem praesumpserit. CYPRIANUS CONTRA DEMETRI. TRACTAT. Credite, et vivite: et qui nos ad tempus persequimini, in aeternum gaudete nobiscum. Quando isthinc excessum fuerit, nullus iam locus poenitentiae est, nullus satisfactionis effectus. Hic vita aut amittitur, aut tenetur: hic saluti aeternae cultu Dei et fructu fidei providetur. Nec quisquam aut peccatis retardetur, aut annis, quo minus


2455. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 845 | Paragraph | SubSect | Section]

Nemo filios Ecclesiae tollat: pereant sibi soli, qui perire voluerunt. Ibidem: Adulterum est, impium est, sacrilegum est, quodcunque humano furore instituitur, ut dispositio divina videatur. Ibidem Epist. 4. Praeceptis divinis necesse est obsequia nostra deserviant, nec personam in eiusmodi accipere, aut aliud cuiquam largiri potest humana indulgentia, ubi intercedit et Legem tribuit divina praescriptio. Idem Homilia 1. ad Titum: Omnia Evangelium continet, praesentia et futura, honorem et pietatem: fidem simul omnia praedicationis verbo conclusit.


2456. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 845 | Paragraph | SubSect | Section]

futura, honorem et pietatem: fidem simul omnia praedicationis verbo conclusit. Sicut enim praeco praesentibus omnibus in theatro praedicat: ita et nos publice praedicamus, ea ratione ut nihil addamus, sed ea tantum quae audivimus. Ea quippe virtus praeconis, veraciter quae sibi credita sunt omnia persequi: non aliquid addere, aut immutare, aut auferre. AUGUSTIN. LIB. 1. DE TRINITATE, CAP. 1. Ut ergo ab huiusmodi falsitatibus humanus purgaretur animus, sancta Scriptura parvulis congruens, nullius generis rerum verba vitavit, ex


2457. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 846 | Paragraph | SubSect | Section]

ira turbatam serenet, gaudio aeterno impleat, adscendere faciat ad dorsa divinae columbae instarauri rutulantia, et splendidis eius alis ad unigenitum filium de haeredem hortulani intelligibilem vitam reducat, et per ipsam patri luminum adducat. Sed ne incassam pulsemus, prompte magis et perseveranter non detrahamus pulsantes. Sic enim nobis aperietur. Selegerimus semel aut bis, et non intellexerimus quae legerimus, non improbemus, non detrahamus: sed perseveremus, exercitemus, interrogemus. Interroga, inquit, patrem tuum, et annunciabit tibi: maiores tuos, et dicent tibi: non enim


2458. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 846 | Paragraph | SubSect | Section]

de haeredem hortulani intelligibilem vitam reducat, et per ipsam patri luminum adducat. Sed ne incassam pulsemus, prompte magis et perseveranter non detrahamus pulsantes. Sic enim nobis aperietur. Selegerimus semel aut bis, et non intellexerimus quae legerimus, non improbemus, non detrahamus: sed perseveremus, exercitemus, interrogemus. Interroga, inquit, patrem tuum, et annunciabit tibi: maiores tuos, et dicent tibi: non enim omnium est scientia. Hauriamus ex huius horti fonte perennia et punissima fluenta, salientia in vitam aeternam: deliciemur insatiabiliter, et delectemur. nam gratiam


2459. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 850 | Paragraph | SubSect | Section]

Omnis caro foenum: in eo quod Dominus vitam carnalium patitur, more plaustri foenum se portare testatur. Cui sub foeni onere stridere, est pondera et iniquitates peccantium cum querela portare. Hactenus ille. Verum de Antropopathia alibi disserui. Sacra scriptura mutis rebus loquentium personam imponit. Gregor. Nazian. 4. Theologiae lib. et Damascenus 2. Orth. fidei lib. cap. 6.

EXPLICATIO. Id frequenter in sacris Literis legitur. Quale est illud Isaiae, Erubesce Sidon, ait mare. Et illud: Abyssus dicit, non est in me. Et illud:


2460. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 853 | Paragraph | SubSect | Section]

a plurali numero ad singulare subito transeat. Gregor. 26. Moral. c. 10.

EXPLICATIO. Heliu in lib. Iob, cum diceret, Clamabunt, et eiulabunt: nequaquam subdit, Non dixerunt. Ubi est Deus? sed, non dixit, Ubi est Deus? A plurali quippe ad singularem veniens, ad personam subito uniuscuiusque infirmi transivit: fortasse quia a singulis melius recognoscitur, quicquid de eis singulariter auditur: ut ad cor suum quisque redeat, et in semetipso hoc quod de unoquoque dicitur, reprehendat.


2461. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 856 | Paragraph | SubSect | Section]

quando adhuc et nomen eius latebat gentes: et ubi notum erat, irridebatur: et tamen virtutibus miraculorum eius, sive quae per se ipse, sive quae per servos suos fecit, dum annunciantur haec, et creduntur. iam videmus, quod praedictum est, esse completum: regesque ipsos terrae, qui antea persequebantur Christianos, iam Christi nomini subiugatos. Praedictum est etiam, quod schismata et haereses ex eius Ecclesia essent exiturae: et sub eius nomine per loca ubi essent, suam, non Christi gloriam quaesiturae: et ista completa sunt. Nonquid ergo illa quae restant, non sunt


2462. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 857 | Paragraph | SubSect | Section]

Hic locus prope iisdem verbis in Michaea propheta scribitur. Quae verba utrum assumpta sint de propheta, an propria autoritate praecepta, explorare utile est. In narratione rerum gestarum res ipsae prius intelligendae sunt, ut narrantur: tunc demum si quid aliud significant, oportet perscrutari. August. 8. de Genes. ad literam, cap. 7.

EXPLICATIO. Quatuor illa flumina, in quae flumen illud quod egrediebatur de paradiso, divisum est: cum et eorum nomina Scriptura sacra commemoret, Geon, Phison, Tigrim et Euphratem: et regiones


2463. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 859 | Paragraph | SubSect | Section]

Damascenus de Orthod. fide lib. 1, cap. 2.

EXPLICATIO. Effabilia sunt, quae verbis utcunque explicari possunt: ut, Deum esse unum, et creatorem mundi. Ineffabilia sunt, quae nullis verbis satis explicari possunt: ut, Unitas essentiae cum trinitate personarum: Filii generatio aeterna, de qua Esaias ait: Generationem eius quis enarrabit? Cognoscibilia: ut, Deum esse aeternum, incorporeum. Incognoscibilia sunt: ut, Iudiciorum Dei abyssus. De quibus Paulus: O altitudo divitiarum sapientiae et scientiae Dei, quam incomprehensibilia sunt iudicia


2464. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 862 | Paragraph | SubSect | Section]

divinis libris male intellectis hauserunt haeretici: non tamen propterea abolendae sunt sacrae Literae, aut tollenda illa loca, in quae haeretici offenderunt. Symmachus in Apologetico contra Anastasium Imperatorem: Cuncti, inquit, qui ab initio dogmatis Christi Catholicam fidem diverso proposito persequi et affligere conati sunt, praevalendo defecerunt, et Catholica et orthodoxa veritas hoc praevaluit magis, quo putaretur oppressa. Quae sicut insectatoribus suis crevisse monstratur, sic obtrivisse cognoscitur insequentes. Gregorius: Etenim haereticis exerta est Catholica ecclesia, et ex


2465. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 863 | Paragraph | SubSect | Section]

est, quod non sapiendo quae Dei sunt, eum voluit a passione, hoc est, a nostra salute revocare. Paulo ante dictus est beatus, paulo post dictus est sathanas: sed quid in eo obtinuerit, Apostolatus eius martyrii corona testatur. Sacram enim Scriptura tanquam speculi fidelis nitor admotarum sibi personarum non solum quae pulchra atque integra, verum etiam quae deformia vitiosaque sunt, indicat. Sacra scriptura et bona et mala, quae futura sunt, praenunciat. August. Epist. 137.

EXPLICATIO. Bona praenunciat, ut post seculi finem secutura


2466. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 865 | Paragraph | SubSect | Section]

ista sanies, eructans in Deum, putorem blasphemiae, et quod peius est, manus scrutantis repellens, morsum serpentis non repellens. Hoc dixi, repellit a se cor hominis verbi Dei severitatem, et admittit ad se male suadentis serpentis blanditias. Sacra Scriptura aliquando loquitur ex persona tapitis Ecclesiae, scilicet Christi, aliquando ex persona corporis. August. in Ps. 21, et 40.

EXPLICATIO. Ita verba sonant de capite et membris, ut intelligamus, caput et corpus in unitate integritatis consistere, nec separari ab invicem tanquam


2467. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 865 | Paragraph | SubSect | Section]

quod peius est, manus scrutantis repellens, morsum serpentis non repellens. Hoc dixi, repellit a se cor hominis verbi Dei severitatem, et admittit ad se male suadentis serpentis blanditias. Sacra Scriptura aliquando loquitur ex persona tapitis Ecclesiae, scilicet Christi, aliquando ex persona corporis. August. in Ps. 21, et 40.

EXPLICATIO. Ita verba sonant de capite et membris, ut intelligamus, caput et corpus in unitate integritatis consistere, nec separari ab invicem tanquam coniugium illud, de quo dictum, Erunt duo in carne una. Si ergo


2468. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 865 | Paragraph | SubSect | Section]

caput et corpus in unitate integritatis consistere, nec separari ab invicem tanquam coniugium illud, de quo dictum, Erunt duo in carne una. Si ergo agnoscimus duos in carne una, agnoscamus duos in voce una. Inimici, inquit, mei dixerunt male mihi, quando morietur et peribit nomen eius? Persona est haec Domini nostri Iesu Christi: sed videte, si non ibi intelliguntur et membra. Dictum est hoc, cum ipse Dominus noster hic in terra in carne ambularet. Cum enim viderent multitudinem se qui auctoritatem eius, divinitatem et maiestatem miraculis praesentatam: cum hoc viderent Iudaei,


2469. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 866 | Paragraph | SubSect | Section]

non erit in terra, neque seducet aliquos mortuus. Mortuus est, et non periit nomen eius: sed seminatum est nomen eius. Glorificato ergo Domino nostro Iesu Christo, coeperunt multo magis, multoque numerosius credere in illum, et coeperunt membra eius audire, quod caput audiebat Hinc ergo Diabolus persecutiones in Ecclesia concitavit ad perdendum nomen Christi: nisi forte putatis, fratres. quoniam illi pagani, quando saeviebant in Christianos, non hoc sibi dicebant delere nomen Christi de terra, ut moreretur iterum Christus non in capite, sed in corpore suo. Loquitur aliquando ex nobis, ut


2470. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 866 | Paragraph | SubSect | Section]

quando saeviebant in Christianos, non hoc sibi dicebant delere nomen Christi de terra, ut moreretur iterum Christus non in capite, sed in corpore suo. Loquitur aliquando ex nobis, ut quando dixit: Esurivi, et dedistis mihi manducare. Ex membris suis loquebatur, cum dixit: Saule Saule, quid me persequeris? Caput pro membris clamabat, et tamen non dixit: Quid persequeris membra mea? sed, Quid me persequeris? in nobis ipse patitur, et nos in illo coronabimur. Et cum dicit: Deus Deus meus respice in me: quare me dereliquisti? quare dicitur, nisi quia nos ibi eramus? nisi quia corpus Christi


2471. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 866 | Paragraph | SubSect | Section]

nomen Christi de terra, ut moreretur iterum Christus non in capite, sed in corpore suo. Loquitur aliquando ex nobis, ut quando dixit: Esurivi, et dedistis mihi manducare. Ex membris suis loquebatur, cum dixit: Saule Saule, quid me persequeris? Caput pro membris clamabat, et tamen non dixit: Quid persequeris membra mea? sed, Quid me persequeris? in nobis ipse patitur, et nos in illo coronabimur. Et cum dicit: Deus Deus meus respice in me: quare me dereliquisti? quare dicitur, nisi quia nos ibi eramus? nisi quia corpus Christi Ecclesia. Multa in scripturis sanctis dicuntur iuxta


2472. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 866 | Paragraph | SubSect | Section]

iterum Christus non in capite, sed in corpore suo. Loquitur aliquando ex nobis, ut quando dixit: Esurivi, et dedistis mihi manducare. Ex membris suis loquebatur, cum dixit: Saule Saule, quid me persequeris? Caput pro membris clamabat, et tamen non dixit: Quid persequeris membra mea? sed, Quid me persequeris? in nobis ipse patitur, et nos in illo coronabimur. Et cum dicit: Deus Deus meus respice in me: quare me dereliquisti? quare dicitur, nisi quia nos ibi eramus? nisi quia corpus Christi Ecclesia. Multa in scripturis sanctis dicuntur iuxta opinionem temporis, quo gestare


2473. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 874 | Paragraph | SubSect | Section]

Mortua est Rachel, et sepulta est in via Ephrata, hoc est Bethlehem. Michaeas vero ait: Tu Bethlehem Ephrata parvulus es in milibus Iuda. Ex te mihi egredietur, qui sit dominator in Israel. In diapsalma vero, quod interiectum plurimis Psalmis est, cognoscendum est, demutationem aut personae, aut sensus sub conversione modi musici inchoari: ut sicubi diapsalma intercesserit, cut aliquid aliud dici, aut etiam ab altero dici, aut in altero artis musicae modulo cantari intelligendum sit. De person is ac sensibus, ubi diapsalma intercedere reperiemus, rationem afferre tentabimus.


2474. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 874 | Paragraph | SubSect | Section]

diapsalma vero, quod interiectum plurimis Psalmis est, cognoscendum est, demutationem aut personae, aut sensus sub conversione modi musici inchoari: ut sicubi diapsalma intercesserit, cut aliquid aliud dici, aut etiam ab altero dici, aut in altero artis musicae modulo cantari intelligendum sit. De person is ac sensibus, ubi diapsalma intercedere reperiemus, rationem afferre tentabimus. Caeterum modum musicae disciplinae conservare translatio Graeca et Latina non potuit. Hac autem in compendiosam brevitatem festinus ad ipsam Psalmorum expositionem sermo collegit. Hilarius de diapsal.


2475. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 876 | Paragraph | SubSect | Section]

Torrens nusquam in bonam partem accipitur. Hieron. in Ecclesiasten, cap. 1.

EXPLICATIO. Cum enim dicitur, Torrente voluptatis potabis eos: cum additamento dicitur voluptatis. Et e contrario, salvator ad Torrentem traditur Cedron: et Helias persecutionis tempore ad Torrentem Charith latitat, qui et ipse siccatur, et non impletur. Ubicunque in Scripturis sanctis femina legitur, et sexus fragilior, ad materiae intelligentiam transferamus. Hieron. in Ecclesiasten, cap. 2.

EXPLICATIO.


2476. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 877 | Paragraph | SubSect | Section]

postmodum prophetiae Spiritu eductus, hoc fieri non posse denuncians, et regis consiliis et suis sermonibus contradixit: quia quod de suo spiritu dixerat, falsum fuisse deprehendit. Hieronymus in 5. Comment. in Esaiae, cap. 21: Prophetae, inquit, ideo obscuri sunt, quia personae in his plurimae commutantur. Et in prooemio decimi Comment. in Esat. Neque enim simplex a Prophetis historia et gestorum ordo narratur, sed aenigmatum plena sunt omnia, aliudque in verbis sonant, aliud tenetur in sensibus: ut quae aestimaveris plana et inoffensa currere lectione,


2477. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 880 | Paragraph | SubSect | Section]

Unum vero e duobus est: quia si electi sunt, fieri non potest: si autem fieri potest, electi non sunt. Et tamen dicitur, ut in errorem inducantur, si fieri potest, etiam electi. Ista ergo Dominici sermonis dubitatio ex electorum cordibus designatio tentationis fuit, quia qui electi sunt ad persistendum, per signa praedicatorum Antichristi tentabuntur ad cadendum. Per hoc ergo quod dicitur, Si fieri potest, hoc exprimitur, quod electi in corde tentabuntur. Nutant quidem, sed non cadunt. Revelatio pluris est quam visio. Visio vero et divinatio differunt, quod visio in bonam


2478. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 883 | Paragraph | SubSect | Section]

interpretandi.

EXPLICATIO. In Matthaeo legimus Dominum praedicentem Apostolis fugam, et hoc ipsum Zachariae testimonio confirmantem: Scriptum est, ait, Percutiam pastorem, et dispergentur oves. At in Septuaginta et in Hebraeo multo aliter est. Non enim ex persona Dei dicitur, ut Evangelista vult: sed ex prophetae Deum patrem rogantis, Percute pastorem, et dispergentur oves. Scribit supra dictus Evangelista, ad angeli monitum tulisse Ioseph puerum et matrem eius, et intrasse in Aegyptum, ibique mansisse usque ad obitum Herodis, ut impleretur quod


2479. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 884 | Paragraph | SubSect | Section]

Ruth 1. Samuel. 2. Reg. 2. Par. 2. [?: ] 2. Iob 1. Ester 1. Evangeliorum quatuor, Actorum Apost. 1. Praeterea Hagiographa. In hisce tamen historicis libris etiam aliae tres tractationes reperiuntur, sed non principaliter: quia [?:-- ] ut Iunilius inquit, personae, a quibus dictae sunt, primum, secundum illas formas tractationesve locatae sunt: tamen ab eo qui Librum conscripsit, ut historiae sunt relatae. Ut benedictiones patriarchae Iacob, ab ipso quidem ut prophetiae dictae sunt, sed Moses eas forma historica narrat. Et cum ipse Moses dicit:


2480. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 885 | Paragraph | SubSect | Section]

similia, quae ad insinuandas causas ex humanis motibus transferuntur ad Deum. Aut secundum Imaginationem vel hypotyposin, ut est in Evangelio: Homo quidam descendebat ab Hierusalem in Hiericho. et rursus, Parabola vineae atque agricolarum. ordo enim eorum quae gerebantur a Christo, velut imagine personae et negotii alterius refertur impletus. Aut secundum Comparationem vel similitudinem, sicut dicit: Simile est regnum caelorum grano sinapis, etc. non enim narratio, sicut in superiore exemplo, contexitur, sed causarum solummodo comparantur effectus. Aut secundum Proverbialem


2481. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | SubSect | Section]

divinae essentiae. Cap. 2. De significationibus Trinitatis. Cap. 3. Quot modis pater significetur. Cap. 4. Quot modis filius significetur. Cap. 5. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. 6. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. 7. Per quot species divinitatis operatio designetur. Cap. 8. Quibus modis ex collatione ad creaturas Deus


2482. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | SubSect | Section]

3. Quot modis pater significetur. Cap. 4. Quot modis filius significetur. Cap. 5. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. 6. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. 7. Per quot species divinitatis operatio designetur. Cap. 8. Quibus modis ex collatione ad creaturas Deus significetur. Ca. 9. Quid de praesenti seculo Scriptura significet. Cap.


2483. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

denique de futuro disserunt. Quot rationibus Scriptura de Deo loquatur. Cap. 1. Quatuor significationibus Scriptura de Deo loquitur. 1 Aut enim essentiam eius significat, quam Latine et Substantiam nuncupamus, ut est: Ego sum qui sum. 2 Aut personas, vel secundum Graecos substentias, ut est: Ite docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine patris, et filii, et Spiritus sancti. 3 Aut operationem, ut scriptum est: Secundum operationem potentiae virtutis eius, quam operatus est in Christo, suscitans eum a mortuis, et sedere faciens ad


2484. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Quia Dii multi, et domini multi, et, Dii estis, et filii excelsi omnes. Reliqua vero sex, nunquam nisi de Deo. dicuntur De Deo haec verba significant, non quod est, sed quia est. Quid enim sit Deus, comprehendi non potest. Quibus modis Deus consequenter significetur. Cum personas, aut operationem, aut collationem eius ad creaturas Scriptura exponit. Nam et cum nominat patrem. licet primus auditus generantem significet: consequenter tamen intelligimus Deum: similiter et quando nominat Filium, vel Spiritum sanctum. Et cum dicit, Omnipotens, licet operationem eius


2485. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

a mortalibus nequeat; principaliter sonet, et ex collatione nostra, id quod non sumus, ei qui nos fecit, adsignet: consequenter tamen intelligimus Deum. De significationibus Trinitatis. Cap. III. Duobus modis personas sive subsistentias divinitatis Scriptura significat: principaliter et consequenter. Principaliter, ut cum dicitur: Pater, Filius, Spiritus S. Consequenter per ea, quibus significatur essentia, aut operatio, aut ad creaturas collatio. Nam et cum dico, Deus, quod ad essentiam: et cum dieo,


2486. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 886 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

collatione ad creaturas dicitur, licet aliud primus auditus sentiat: tamen patrem, et filium, et Spiritum sanctum, vel simul, vel singulos, consequenter Deum intelligo. Quot modis Pater significetur. Cap. IIII. Patris nomine, unam personam intelligis, sed non uno modo. Ad filium enim proprie dicitur, ad creaturam communiter. Ibi naturae veritate, hic gratiae bonitate. Principaliter hoc uno modo Pater significatur. Nam consequenter, et ex his quae essent iam deitatis,


2487. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

aut operationem aut collationem ad creaturas quolibet modo significant. Insuper et ex filii vocabulo consequenter intelligitur Pater: et Sancti spiritus nomine, ipse scilicet Pater, cuius est spiritus, subintelligitur. An in ipsa Trinitate nulli alii personae vocabulum Patris asscribatur. Legitur de filio dictum: Pater futuri seculi. Sed hoc secundum carnem dictum est, et non proprie, sed significative: ut ostenderetur ipse causa et genitor beatitudinis nostrae: in quo per carnis resurrectionem humana natura futuram vitam et sperare


2488. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Quare his quinque modis loquatur Scriptura de filio. Distincte quidem ideo secundum naturas loquitur, ut inconfusas eorum proprietates ostendat communiter, ideo ut asserat unitatem. Alternat vero humana divinis, et divina humanis: ut utrumque unius personae indivisumque monstretur. Duobus modis solet filii persona significari. Principaliter quidem significater, cum Christus dicitur absolute. Nam cum alii Christi vocantur, alterius quidem dicitur, ut est: Christus Domini, aut Christus meus solus autem Deus, naturaliter Dei filius,


2489. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

de filio. Distincte quidem ideo secundum naturas loquitur, ut inconfusas eorum proprietates ostendat communiter, ideo ut asserat unitatem. Alternat vero humana divinis, et divina humanis: ut utrumque unius personae indivisumque monstretur. Duobus modis solet filii persona significari. Principaliter quidem significater, cum Christus dicitur absolute. Nam cum alii Christi vocantur, alterius quidem dicitur, ut est: Christus Domini, aut Christus meus solus autem Deus, naturaliter Dei filius, Christus absolute dicitur: unde et hoc solius eius esse proprium


2490. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

significater, cum Christus dicitur absolute. Nam cum alii Christi vocantur, alterius quidem dicitur, ut est: Christus Domini, aut Christus meus solus autem Deus, naturaliter Dei filius, Christus absolute dicitur: unde et hoc solius eius esse proprium declaratur. Consequenter vero intelligitur persona filii ex illis tribus, quibus et Pater, et ex ipso Patris vocabulo, et ex Spiritu sancto, quia et spiritus dicitur patris et filii. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. VI. Principaliter uno significatur modo Spiritus


2491. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

absolute dicitur: unde et hoc solius eius esse proprium declaratur. Consequenter vero intelligitur persona filii ex illis tribus, quibus et Pater, et ex ipso Patris vocabulo, et ex Spiritu sancto, quia et spiritus dicitur patris et filii. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. VI. Principaliter uno significatur modo Spiritus sanctus, ut legitur: Ite, baptizate omnes gentes in nomine patris et filii, et Spiritus sancti. et iterum: Templum enim estis Spiritus sancti. Consequenter vero, et gratia quam ipse largitur,


2492. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

gratia quam ipse largitur, quae et ipsa similiter Sanctus spiritus dicitur, ut est: Spiritus sanctus superveniet in te. et: Accipite Spiritum sanctum. Similiter et ex his quibus divina significatur essentia, vel operatio, vel ad creaturas collatio, sicut et de Filio diximus. Sed et Patris Filiique persona Spiritum sanctum significat consequenter: quia quicquid horum dicamus, etiam personam Sancti spiritus aut cooperatricem, aut consubstantialem intelligimus consequenter. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. Hoc


2493. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sanctus superveniet in te. et: Accipite Spiritum sanctum. Similiter et ex his quibus divina significatur essentia, vel operatio, vel ad creaturas collatio, sicut et de Filio diximus. Sed et Patris Filiique persona Spiritum sanctum significat consequenter: quia quicquid horum dicamus, etiam personam Sancti spiritus aut cooperatricem, aut consubstantialem intelligimus consequenter. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. Hoc habent proprium personae singulae Trinitatis, quod Pater nunquam dicitur Filius, nec


2494. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

collatio, sicut et de Filio diximus. Sed et Patris Filiique persona Spiritum sanctum significat consequenter: quia quicquid horum dicamus, etiam personam Sancti spiritus aut cooperatricem, aut consubstantialem intelligimus consequenter. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. Hoc habent proprium personae singulae Trinitatis, quod Pater nunquam dicitur Filius, nec coniunctis sermonibus, Spiritus sanctus: licet divise et spiritus dici possit, et sanctus. Nec Filius Pater proprie dici potest, aut coniunctive Spiritus


2495. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sanctum significat consequenter: quia quicquid horum dicamus, etiam personam Sancti spiritus aut cooperatricem, aut consubstantialem intelligimus consequenter. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. Hoc habent proprium personae singulae Trinitatis, quod Pater nunquam dicitur Filius, nec coniunctis sermonibus, Spiritus sanctus: licet divise et spiritus dici possit, et sanctus. Nec Filius Pater proprie dici potest, aut coniunctive Spiritus sanctus. Nec rursus Spiritui sancto Patris aut Filii nomen adscribitur.


2496. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quod Pater nunquam dicitur Filius, nec coniunctis sermonibus, Spiritus sanctus: licet divise et spiritus dici possit, et sanctus. Nec Filius Pater proprie dici potest, aut coniunctive Spiritus sanctus. Nec rursus Spiritui sancto Patris aut Filii nomen adscribitur. Communia his personis sunt omnia, quae ad significationem aut essentiae, aut operationis, aut ad creaturas collationis pertinere noscuntur. Unde et constat Trinitatem unius esse substantiae. Patris et Filii et Spiritus sancti vocabulis in his personis significatur tantum quod sunt. Nam quid sunt, ut


2497. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 887 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

aut Filii nomen adscribitur. Communia his personis sunt omnia, quae ad significationem aut essentiae, aut operationis, aut ad creaturas collationis pertinere noscuntur. Unde et constat Trinitatem unius esse substantiae. Patris et Filii et Spiritus sancti vocabulis in his personis significatur tantum quod sunt. Nam quid sunt, ut supra de Deo diximus, sermo non potest explicare. Per quot species divinitatis operatio designetur. Cap. VIII. Per quatuor species divinitatis efficientia sive operatio designatur, quam


2498. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 893 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

culo tuo, aut quis requiescet in monte sancto tuo? Qui ingreditur sine macula, et operatur iustitiam, et caetera. 19 Aut species poenae: ut est, Venit Gad ad David, et annunciavit ei dicens: Elige tibi fieri, aut tribus annis famen super terram: aut tres menses fugere a facie inimicorum tuorum persequentium te: aut tribus diebus fieri mortalitatem in terra tua. 20 Aut signa: ut est, Et hoc tibi signum, quia unxit te Deus regem super haereditatem suam, et reliqua. 21 Aut electio prophetiae: ut est, Et tu puer, propheta altissimi vocaberis. 22 Praedictiones de gentibus pro populo: ut,


2499. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 893 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

filium meum. 26 Aut divinitatis eius generationem ante principium: ut est, Ex utero ante luciferum genuite. 27 Aut secundum eius adventum: ut, Ecce super nubes caeli sicut filius hominis. Omnes praedictiones de solo Salvatore, duobus modis solemus accipere. 1 Quaedam enim ita in ipsius personam praedicta sunt, ut aliis convenire non possint: sicut legitur, Non deficiet princeps ex Iuds, neque dux ex foemore eius, donec veniat cui reposita sunt. 2 Quaedam vero sub alterius personae occasione


2500. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

enim ita in ipsius personam praedicta sunt, ut aliis convenire non possint: sicut legitur, Non deficiet princeps ex Iuds, neque dux ex foemore eius, donec veniat cui reposita sunt. 2 Quaedam vero sub alterius personae occasione dicuntur ad Christum, tamen intellectum respiciunt: ut, In te et semine tuo benedicentur omnes gentes. De praedictionibus ad vocationem gentium pertinentibus sub lege. Caput XXXII. Quoniam praedictiones de Christo dictas in Veteri lege


2501. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ex gradibus eburneis, ex quibus te delectaverunt. 10 Aliquando Ecclesiasticam authoritatem, cum dicitur: Pones eos principes super omnem terram. 11 Aliquando plenitudinem credentium, cum dicitur: Replebitur gloria eius omnis terra, fiat fiat. 12 Aliquando tolerantiam, sive tentationes, sive persecutiones, cum dicitur: Donec educat in victoria iudicium, et: In nomine eius gentes sperabunt. 13 Aliquando inimicorum destructionem, cum dicitur: Et inimici eius terram lingent. 14 Aliquando pacem, qua gaudet post persecutiones Ecclesia, cum dicitur: Orietur in diebus eius iustitia et


2502. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

eius omnis terra, fiat fiat. 12 Aliquando tolerantiam, sive tentationes, sive persecutiones, cum dicitur: Donec educat in victoria iudicium, et: In nomine eius gentes sperabunt. 13 Aliquando inimicorum destructionem, cum dicitur: Et inimici eius terram lingent. 14 Aliquando pacem, qua gaudet post persecutiones Ecclesia, cum dicitur: Orietur in diebus eius iustitia et plenitudo pacis, donec confirmetur Luna. 15 Aliquando haereticorum errores, et Heliae praesentiam, cum dicitur: Ecce transmitto vobis Heliam Thesbiten, et revocabit corda patrum in filios. 16 Aliquando fidelium spem, et


2503. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 894 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

huius excludentur in tenebras exteriores. 7 Aut salvatio per Apostolorum praedicationem: ut cum dicitur, Venite post me, faciam vos fieri piscatores hominum. 8 Aut miraculorum claritas: ut cum dicitur, Qui credit in me, opera quae ego facio, et ipse faciet, et maiora horum faciet. 9 Aut tentatio persecutioque iustorum: ut cum dicitur. Tradent enim vos in conciliis et in synagogis suis flagellabunt vos, et caetera. 10 Aut patientia fidelium inter adversa: ut cum dicitur de Ecclesia, Exportae inferi non praevalebunt adversus eam. et rursus: Regnum caelorum vim patitur, et violenti diripiunt


2504. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

nominum: res enim et ipsa notant. Sed hoc forte dicet aliquis alienum esse a nostro instituto. Quare ad ipsas iam partes orationis accedamus. DE NOMINE. Solent Hebraei, sicut et Graeci, et veteres Germani, propria nomina significantis, attribuere personis et etiam locis, quae vel aliquem singularem ipsorum casum, aut statum rerum, qui circa eorum nativitatem accidit, vel aliquam eorum proprietatem simul notent: vel salutarem admonitionem vitae agendae contineant: vel denique eventum ipsorum vitae actionumve divinent, quod genus nominum


2505. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

imponere: ut, idem sunt Simom, Petrus, Cephas, Bar-Iona: Ozias et Azarias: Helen, Heldai et Hem apud Zachariam: Iacobus et Israel: Salomon et Iedidias: quod ad conciliationem Scripturae, praesertim in genealogia Christi, scitu pernecessarium est. contra etiam unum nomen proprium pluribus locis aut personis tribuitur: sicut Christus duos Iudas Apostolos habuit, sed hoc est aliis linguis usitatum. 3 In nomine saepe quasi totam historiam aut doctrinam personae complectuntur: ut in Abraam, Emanuel, Iehova, Ierusalem, Melchisedek, Ioannes, Iesus Haec. n. si explicueris, totam ferme


2506. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

Scripturae, praesertim in genealogia Christi, scitu pernecessarium est. contra etiam unum nomen proprium pluribus locis aut personis tribuitur: sicut Christus duos Iudas Apostolos habuit, sed hoc est aliis linguis usitatum. 3 In nomine saepe quasi totam historiam aut doctrinam personae complectuntur: ut in Abraam, Emanuel, Iehova, Ierusalem, Melchisedek, Ioannes, Iesus Haec. n. si explicueris, totam ferme Doctrinam de eorum vita complecteris. 4 Cognomen solent Hebraei plerunque addito nomine patris, aut etiam aut exprimere. Aliquando tamen etiam loci, aut


2507. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

ferme Doctrinam de eorum vita complecteris. 4 Cognomen solent Hebraei plerunque addito nomine patris, aut etiam aut exprimere. Aliquando tamen etiam loci, aut tribus, aut familiae addunt, sicut et Graeci: ut David filius Isai Bethlehemitae, aut Ephratei, de tribu Iuda. Sic et Graeci personas circumscribunt. 5 Multa sunt in Sacris literis nomina Dei, sed pleraque omnia et ad homines perspicientia, seu declarantia, qualem se Deus agnosci haberique ab hominibus velit. Sic dicitur El robustus, Sadai sufficientia, aut (sicut ipsemet declarat Abraamo) merces copiosa


2508. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 897 | Paragraph | SubSect | Section]

eum Deus nobis erit propitius. Sic 1. Ioan. 3, Videte qualem dilectionem nobis dedit pater, ut filii Dei vocemur: id est, simus re ipsa. Sic et in Apocalypsi aliquoties dicitur nomen alicui fuisse, aut ei superinscriptum fuisse, mors, exitium, mysterium Babylon: id est, re ipsa talis ea res aut persona fuit. Sic Ieremias 20. cap. dicit ad filium sacerdotis, Deum eum vocasse Magor pavor: quia sint ipsi suisque nationibus talia pericula ac clades venturae ut trepident. Sic Ierem. 23, et 33, Hoc est nomen quo vocabunt Meschiam, Iehova, Iustitia nostra: id est vere erit


2509. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 898 | Paragraph | SubSect | Section]

Appellativa pro adiectivis, principatus, potestates, sublimitas, Rom. 8. 38. Tale est et apud Latinos, Scelus pro scelerato, mel pro mellito, mastygia, carcer pro incarcerando, aut carcere digno, sterquilinium pro impuro aut foedo. 12 Nomina abstracta aut alioqui rerum interdum pro personis ponuntur: ut, circumcisio pro circumcisis aut Iudaeis, praeputium pro Ethnicis. Virtus, חיל Cheil, pro virtute praestantibus. Sic Latini, robur exercitus, pro praecipua ac praestantissima pars copiarum. Sic flos exercitus aut civitatis. Talia sunt


2510. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 899 | Paragraph | SubSect | Section]

saepe βιη, vis Herculis, Achillis, aut Aeneae, pro ipsis ponit. Sic vulgo dicunt, Tua clementia, dignitas, humanitas, praestantia, pro Tu. Maiestas Caesarea aut regia huc adveniet, pro, Ipse rex aut Caesar. Hunc loquendi modum, vocat Erasmus mutationem personae in qualitatem. Tale quid videtur esse similitudo imaginis, iugum oneris, indignatio irae. 20 Epitheta, Quintilianus apposita vocat, alii attributa, sunt nomina aliis attributa, quae plerunque aliquam rei illius conditionem aut quasi descriptionem denotant. 21


2511. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 903 | Paragraph | SubSect | Section]

et Germani. Ponitur et denarius numerus pro multo et incerto. Gen. 31, Mutavit mercedem meam decem vicibus. Ecclesiast. 7, Sapientia roborat sapientem plus quam decem potentes principes, qui sunt in urbe. Sic Agamemnon sibi decem Nestoras optat. 66 In numeratione rerum aut personarum aliquando tantum praecipuos numerant, sicut plerunque excludunt mulieres, et pueros, ac servos: iuxta illud iuridicum: Accessoria sequuntur naturam principalium. Sic Matth. 14, dicuntur saturata esse quinque millia, exceptis mulieribus et pueris Exod. 12, tantum viri numerantur


2512. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 903 | Paragraph | SubSect | Section]

numerant, sicut plerunque excludunt mulieres, et pueros, ac servos: iuxta illud iuridicum: Accessoria sequuntur naturam principalium. Sic Matth. 14, dicuntur saturata esse quinque millia, exceptis mulieribus et pueris Exod. 12, tantum viri numerantur 600000. Sic Dan. 11, tantum quatuor reges Persarum florentiores indicantur, praeteritis aliis ignobilioribus: tametsi ibi etiam in verbo Stare Hebraismus sit, pro florere. De supputatione temporum postea in proprio Capite dicetur. 67 Venantur aut fingunt potius, ac somniant homines quidam semifanatici in numeris mysteria:


2513. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 906 | Paragraph | SubSect | Section]

Non dabis sanctum tuum videre corruptionem. Talia sunt in Scripturis innumera. Oriuntur autem ex tertia Hebr. coniugatione seu Hiphil. Causa vero huius loquutionis est, quod saepe effectus non veris causis tribuantur. 11 Verbis passivis neutralibus non est necesse semper dari personam agentem. Cl. 1. Contra etiam in verbis praesertim passivis, tametsi et aliis saepe casus agentis personae subintelligendus est: aliquando etiam non: ut Gen. 7. et 8. Rupti sunt fontes et apertae sunt cataractae. Et 8. conclusi sunt fontes, et cohibitae sunt pluviae. Contrarium exemplum


2514. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 906 | Paragraph | SubSect | Section]

tertia Hebr. coniugatione seu Hiphil. Causa vero huius loquutionis est, quod saepe effectus non veris causis tribuantur. 11 Verbis passivis neutralibus non est necesse semper dari personam agentem. Cl. 1. Contra etiam in verbis praesertim passivis, tametsi et aliis saepe casus agentis personae subintelligendus est: aliquando etiam non: ut Gen. 7. et 8. Rupti sunt fontes et apertae sunt cataractae. Et 8. conclusi sunt fontes, et cohibitae sunt pluviae. Contrarium exemplum et regula in Glossa Praeordinati, Act. 13, Cl. 2. 187. invenietur. 12 Verba ferme omnia,


2515. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 907 | Paragraph | SubSect | Section]

accubare: id est fecit et facit. Exod. 15, Abyssi operient eos: pro, operuerunt. Exod. 33, Et Moses accipiet tabernaculum: pro accepit. Iud. 2, Ascendere faciam vos de Aegypto: pro, feci. 2. Sam. 2, Non persequentur ultra: pro, persequuti sunt. 22 Pauca exempla sunt, ubi praeteritum videtur pro imperativo accipi. Psal. 22, Salva me ab ore leonis, et a cornibus unicornium exaudisti me: pro, exaudi me. Psal. 25, Propter nomen tuum propitius fuisti iniquitati


2516. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 907 | Paragraph | SubSect | Section]

facit. Exod. 15, Abyssi operient eos: pro, operuerunt. Exod. 33, Et Moses accipiet tabernaculum: pro accepit. Iud. 2, Ascendere faciam vos de Aegypto: pro, feci. 2. Sam. 2, Non persequentur ultra: pro, persequuti sunt. 22 Pauca exempla sunt, ubi praeteritum videtur pro imperativo accipi. Psal. 22, Salva me ab ore leonis, et a cornibus unicornium exaudisti me: pro, exaudi me. Psal. 25, Propter nomen tuum propitius fuisti iniquitati meae: pro, sis


2517. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 907 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Num. 20 et 21, Transibo per terram tuam: id est, utinam mihi liceat transire, concede ut transeam. 39 Aliquando utuntur futuro pro infinitivo. Ecclesiast. 8. Ne festines a conspectu eius abibis, id est, ne festines abire. 40 Infinitivus sequens aliud verbum tertiae personae: solet in eodem tempore ac modo exponi. Ier. 7. Filii colligunt ligna, patres accendunt ignem, et mulieres subigere pastam. Sic Ier. 14. Quinetiam cerva genuit et deserere foetum, id est deseruit. 41 Tertia persona tam praeteriti quam futuri, saepe usurpatur impersonaliter.


2518. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 907 | Paragraph | SubSect | Section]

abire. 40 Infinitivus sequens aliud verbum tertiae personae: solet in eodem tempore ac modo exponi. Ier. 7. Filii colligunt ligna, patres accendunt ignem, et mulieres subigere pastam. Sic Ier. 14. Quinetiam cerva genuit et deserere foetum, id est deseruit. 41 Tertia persona tam praeteriti quam futuri, saepe usurpatur impersonaliter. Levit. 13, Contaminatus vocabitur. Deut. 25, Quoniam vocabitur remissio ipsius Domini 2. Sam. 20, Stabitur in promontorio. Gen. 12, Dic


2519. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 908 | Paragraph | SubSect | Section]

Gen. 12, Dic quod sis mea soror, ut benefit, vel bene fiat mihi. Ibid. Abrahamo vero bene fuit propter ipsam. Ios. 21, Quae nominatim sic vocatur. Num. 13, Locus vero ille nominatus est Eschol. Esa. 9, Et vocabitur nomen eius admirabilis. Quae omnia in tertia persona vocis activae videntur esse impersonalia passiva. Gen. 27, An non vere Kara nomen eius, id est, vocatum est. Gen. 35, Isti sunt filii Iacob, qui natum est ei. Gen. 38, Ipsi Thamar, id est, indicatum est Ios. 2, Iomar et significatum est regi Iericho. 2. Sam. 18. 42


2520. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 908 | Paragraph | SubSect | Section]

13, Ne dormiam mortis, scilicet somnum. Matth. 20, Iusti ultimi una hora fecerunt: subaudi, opus, in vinea. Rom. 9, Nondum enim natis, cum nihil adhuc fecissent, scilicet pueris. 1. Corinth. 7, Ut unicuique divisit Deus: subaudi donum. 56 Subitae mutationes fiunt personarum et numerorum passim in Scriptura, praesertim in Prophetis ac Psalmis. Psal. 2, Quare fremuerunt gentes, Disrumpamus, Dominus deridebit eos, unxi regem meum, Dominus dixit ad me, Filius meus es tu, pete a me gentes, etc. Nunc erudimini reges, etc.


2521. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 908 | Paragraph | SubSect | Section]

Scriptura, praesertim in Prophetis ac Psalmis. Psal. 2, Quare fremuerunt gentes, Disrumpamus, Dominus deridebit eos, unxi regem meum, Dominus dixit ad me, Filius meus es tu, pete a me gentes, etc. Nunc erudimini reges, etc. Hic audis multiplicem mutationem personae tum Grammaticae, scilicet primae, secundae ac tertiae: tum realis, nempe primum accusari gentes ac populos, postea appellari et moneri reges ac principes. Item, modo Meschiam, modo filium, modo regem


2522. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

et moneri reges ac principes. Item, modo Meschiam, modo filium, modo regem nominare: ac denique, modo prophetam, modo impios, modo Deum, modo filium loqui. Psalm. 39, In imagine abit homo, Invanum tumultuabuntur, et Coacervat, nescit quis auferens ea. Cavendum ergo, ne ob subitam mutationem personarum aut Grammaticarum, aut (ut ita dicam) comicarum seu realium, numerorum, aut vocum, decipiamur, ac putemus res ipsas commutari. Sic etiam modorum ac temporum fiunt crebro subitae mutationes. 1. Cor. 10, primum dicit, Non esse nos cupidos: mox, Ne sitis: Paulo post, Neque scortemur: et


2523. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

realium, numerorum, aut vocum, decipiamur, ac putemus res ipsas commutari. Sic etiam modorum ac temporum fiunt crebro subitae mutationes. 1. Cor. 10, primum dicit, Non esse nos cupidos: mox, Ne sitis: Paulo post, Neque scortemur: et denique, Non murmurate. Latini haec omnia uno modo, tempore ac persona protulissent. 57 In colloquiis persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic


2524. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

res ipsas commutari. Sic etiam modorum ac temporum fiunt crebro subitae mutationes. 1. Cor. 10, primum dicit, Non esse nos cupidos: mox, Ne sitis: Paulo post, Neque scortemur: et denique, Non murmurate. Latini haec omnia uno modo, tempore ac persona protulissent. 57 In colloquiis persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur


2525. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

modorum ac temporum fiunt crebro subitae mutationes. 1. Cor. 10, primum dicit, Non esse nos cupidos: mox, Ne sitis: Paulo post, Neque scortemur: et denique, Non murmurate. Latini haec omnia uno modo, tempore ac persona protulissent. 57 In colloquiis persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc


2526. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

scortemur: et denique, Non murmurate. Latini haec omnia uno modo, tempore ac persona protulissent. 57 In colloquiis persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc qui volunt civiles videri in Germanico sermone, crebro inter colloquendum tertia persona pro prima et secunda utuntur: ut, Servus tuus, pro


2527. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

Latini haec omnia uno modo, tempore ac persona protulissent. 57 In colloquiis persona loquens multum tertia persona utitur: ut, Filius hominis vadit, sicut de eo scriptum est, etc. Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc qui volunt civiles videri in Germanico sermone, crebro inter colloquendum tertia persona pro prima et secunda utuntur: ut, Servus tuus, pro Ego: Dominus meus, pro Tu.


2528. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 909 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et Caesar in Commentariis suis, de se in tertia persona loquitur. De secunda quoque persona in tertia aliquado agitur. Sic Abrahamus dicit ad Deum, Gen. 18, Ne quaeso irascatur Dominus meus. Sic etiam nunc qui volunt civiles videri in Germanico sermone, crebro inter colloquendum tertia persona pro prima et secunda utuntur: ut, Servus tuus, pro Ego: Dominus meus, pro Tu. 58 Verbum Sum sine circumscriptione praedicati aut accidentis. Nondum erat spiritus, scilicet datus. Ubi erat David, Iohan, 7. scilicet natus et educatus. 59 Repetitur subiectum pro verbo


2529. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 911 | Paragraph | SubSect | Section]

similitudinis Ut, aut Sicut. sic Iohan. 6, Non Moyses vobis dedit panem de caelo: pro, Moyses non dedit panem de caelo. Lis enim ibi est, non quis Manna dederit, Moyses aut Deus? sed quod tunc datum fuerit, an verus caelestis panis, aut alius corporalis tantum. Negatio ergo Non determinat non personam dantem, aut Moysen, sed rem datam: nempe dicit, Manna non fuisse vere caelestem panem, quia iam demum adsit talis panis a patre datus: nempe Christus Iesus, ut etiam ex sequentibus patet. sic ibidem dicit Dominus: Descendi de caelo, non ut faciam voluntatem meam: pro, ut faciam non meam


2530. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 912 | Paragraph | SubSect | Section]

necessario subintelligendae. 23 Adversativa Tamen, non raro deest: ut Rom. 1, Qui cum Deum cognovissent, ut Deum non glorificaverunt: pro, tamen ut Deum non glorificaverunt. Psalm. 119. Parvus ego sum et contemptus, testimoniorum tuorum non sum oblitus. Ibidem: Multi sunt persecutores mei et tribulatores, a testimoniis tuis non declinavi. 24 Disiunctive. Esa. 17. Duo tria grana in summitate rami, quatuor quinque in cacuminibus: pro, Duo aut tria, quatuor aut quinque grana reperiuntur in summis cacuminibus arboris. 25 Quod, non raro deest.


2531. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 916 | Paragraph | SubSect | Section]

11. Misit rex et congregavit, etc. subintellige nuncios, 2 Reg. 13. Sic etiam Adiectivum non semper suo substantivo tribuitur, ut Medium in penetralibus hostem, pro mediis in penetralibus. 35 Atque his modis Hebraei non tantum ea nomina construunt, quae quasi possessoris personam exprimunt, sicut Latini faciunt, qui in genitivo possessorem ponunt: sed etiam ea ad quae quis aptus, inclinatus addictusve significatur: ut Exod. 4, Vir verborum, id est aptus ad verba seu sermones, eloquens. Et Gen. 9, Noah coepit esse vir terrae: id est, addictus fuit agriculturae.


2532. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

partibus, in hoc sermone ex Latina lingua iudicari. omnes enim linguae aliquousque conveniunt. Ea hic prolixius inculcare, superfluum esset. Monebo igitur tantum quaedam de figuratis locutionibus, idque minus notis Latinis auribus. 3 Requirit sane haec lingua, sicut aliae, ut verbis personalibus praeponatur nominativus eiusdem numeri ac personae: sed contra mira est licentia subito mutandi numeros ac personas: ut eadem vel persona, vel eius motus aut actio, iam in prima, iam in secunda aut tertia persona, iam in singulari, iam in plurali proponantur. Genes. 1, Faciamus


2533. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

omnes enim linguae aliquousque conveniunt. Ea hic prolixius inculcare, superfluum esset. Monebo igitur tantum quaedam de figuratis locutionibus, idque minus notis Latinis auribus. 3 Requirit sane haec lingua, sicut aliae, ut verbis personalibus praeponatur nominativus eiusdem numeri ac personae: sed contra mira est licentia subito mutandi numeros ac personas: ut eadem vel persona, vel eius motus aut actio, iam in prima, iam in secunda aut tertia persona, iam in singulari, iam in plurali proponantur. Genes. 1, Faciamus hominem. et: Dominentur piscibus maris. Psal.


2534. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

superfluum esset. Monebo igitur tantum quaedam de figuratis locutionibus, idque minus notis Latinis auribus. 3 Requirit sane haec lingua, sicut aliae, ut verbis personalibus praeponatur nominativus eiusdem numeri ac personae: sed contra mira est licentia subito mutandi numeros ac personas: ut eadem vel persona, vel eius motus aut actio, iam in prima, iam in secunda aut tertia persona, iam in singulari, iam in plurali proponantur. Genes. 1, Faciamus hominem. et: Dominentur piscibus maris. Psal. 2, Fremuerunt gentes, Disrumpamus vincula eorum, Rex meus es tu,


2535. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

Monebo igitur tantum quaedam de figuratis locutionibus, idque minus notis Latinis auribus. 3 Requirit sane haec lingua, sicut aliae, ut verbis personalibus praeponatur nominativus eiusdem numeri ac personae: sed contra mira est licentia subito mutandi numeros ac personas: ut eadem vel persona, vel eius motus aut actio, iam in prima, iam in secunda aut tertia persona, iam in singulari, iam in plurali proponantur. Genes. 1, Faciamus hominem. et: Dominentur piscibus maris. Psal. 2, Fremuerunt gentes, Disrumpamus vincula eorum, Rex meus es tu, Praedicabo te


2536. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

Latinis auribus. 3 Requirit sane haec lingua, sicut aliae, ut verbis personalibus praeponatur nominativus eiusdem numeri ac personae: sed contra mira est licentia subito mutandi numeros ac personas: ut eadem vel persona, vel eius motus aut actio, iam in prima, iam in secunda aut tertia persona, iam in singulari, iam in plurali proponantur. Genes. 1, Faciamus hominem. et: Dominentur piscibus maris. Psal. 2, Fremuerunt gentes, Disrumpamus vincula eorum, Rex meus es tu, Praedicabo te instituto. Ubi Gentes cum Disrumpamus, et Rex cum Praedicabo, coniungenda sunt: aut


2537. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 920 | Paragraph | SubSect | Section]

et praedicabo. 4 Cum Hebraei verbum sine subiecto ponunt, tum generaliter ad quoslibet extendunt rem eam, de qua agitur, et tunc commode verba activa in passiva resolvi possunt. Rom. 7, Ego venditus sum sub peccatum. 5 Hebraei igitur plurimum non variata sententia mutant personas, numeros, tempora, et modos. Levit. 25, Et cum vendideris venditionem proximo tuo, aut emeris a populari tuo. Gal. 4, Misit Deus spiritum filii sui in corda nostra clamantem. Abba pater. Quare non amplius es servus, sed filius. Gal. [4], Vos spirituales restituite talem, considerans,


2538. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

Mich. 2, Ego adduco malum super generationem hanc, et non amovebitis inde cervices vestras. Matth. 1, Iesus servabit populum suum a peccatis eorum. Sic Elizabeth dicit Mariae: Beata quae credidit, quoniam erit perfectio eorum, quae dicta sunt ei a Domino, id est, perficietur. Antea in secunda persona cum ea erat locuta. 1 Timoth. 2, Mulier seducta est, servabitur autem, si permanserint in fide. Ubi Mulier cum Permanserint, in plurali construitur. Possis tamen hoc referre ad Synthesin, etiam aliis linguis usitatam, quando nomina specierum, aut collectiva singularis numeri cum plurali


2539. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

cum eis. Ubi statim mutat infinitivum in imperativum. Talia sunt multa exempla passim in sacris Literis. Aliquando etiam tota orationis forma subito mutatur, idque etiam ibi, ubi rerum et sensuum convenientia postulat similitudinem quandam: ut Rom. 2, Qui reddet unicuique secundum opera ipsius. Perseverantibus quidem in bono opere, gloriam et honorem et immortalitatem, quaerentibus vitam aeternam. Contentiosis vero et inobedientibus veritati, indignatio et ira, oppressio et angustia. Tribulatio et angustia super omnem animam operantem malum, subintellige, venient. Gloria et honos omni


2540. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

Et 9, Sapientiae aedificavit domum suam, Et 3, Et fulcientes eam beatus: id est, unusquisque e fulcientibus. Eodem capite: Et stulti exaltat ignominiam: id est, unusquisque e stultis. Et 14, Sapientes mulieres aedificavit domum suam: id est, unaquaeque e sapientibus. 10 Tertia persona pro prima et secunda multum utuntur, more Germanorum, contra Graecam et Latinam consuetudinem. Gen. 44, Loquatur quaeso servus tuus: id est, Concede quaeso, ut ego servus tuus loquar. Ibidem: Dommus meus interrogavit servum suum: id est, Tu Domine me interrogasti. Matth. 8, Filius


2541. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

id est, Tu Domine me interrogasti. Matth. 8, Filius hominis non habet, ubi caput reclinet: id est, Ego qui sum filius hominis, non habeo, etc. Sic Psal. 50, Immola Deo sacrificium laudis, inquit Deus ipse: pro, Immola mihi sacrificium, etc. 11 Persona secunda pro prima: Quid proderit tibi quid accipiam utilitatis de expiatione mea? Iob 35, pro, mihi. 12 Prima persona interdum ponitur pro tertia. Rom. 10, Sed dico, an non audierunt? id est, dicat aliquis. Hic Hebraismus plurimum facit ad expositionem Ecclesiastis: ubi


2542. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

habeo, etc. Sic Psal. 50, Immola Deo sacrificium laudis, inquit Deus ipse: pro, Immola mihi sacrificium, etc. 11 Persona secunda pro prima: Quid proderit tibi quid accipiam utilitatis de expiatione mea? Iob 35, pro, mihi. 12 Prima persona interdum ponitur pro tertia. Rom. 10, Sed dico, an non audierunt? id est, dicat aliquis. Hic Hebraismus plurimum facit ad expositionem Ecclesiastis: ubi saepe in prima persona dicuntur aliquae absurdae sententiae. Ut cum dicit, se censuisse optimum esse laetari ac epulari, et esse eandem


2543. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

pro prima: Quid proderit tibi quid accipiam utilitatis de expiatione mea? Iob 35, pro, mihi. 12 Prima persona interdum ponitur pro tertia. Rom. 10, Sed dico, an non audierunt? id est, dicat aliquis. Hic Hebraismus plurimum facit ad expositionem Ecclesiastis: ubi saepe in prima persona dicuntur aliquae absurdae sententiae. Ut cum dicit, se censuisse optimum esse laetari ac epulari, et esse eandem sortem hominum ac iumentorum, piorum et impiorum. Dicuntur igitur illa et similia, aut ex persona aliena, aut tantum opinative, non pronunciative, seu assertive, vel


2544. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquis. Hic Hebraismus plurimum facit ad expositionem Ecclesiastis: ubi saepe in prima persona dicuntur aliquae absurdae sententiae. Ut cum dicit, se censuisse optimum esse laetari ac epulari, et esse eandem sortem hominum ac iumentorum, piorum et impiorum. Dicuntur igitur illa et similia, aut ex persona aliena, aut tantum opinative, non pronunciative, seu assertive, vel determinative: ut solent aliquando homines suas stultas opiniones recitare, non ut eas tueantur, sed potius ut errorem suum confiteantur ac damnent. 13 Persona secunda pro tertia: Edent pauperes, et


2545. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

et impiorum. Dicuntur igitur illa et similia, aut ex persona aliena, aut tantum opinative, non pronunciative, seu assertive, vel determinative: ut solent aliquando homines suas stultas opiniones recitare, non ut eas tueantur, sed potius ut errorem suum confiteantur ac damnent. 13 Persona secunda pro tertia: Edent pauperes, et saturabuntur, etc. Vivet cor vestrum in seculum, Psal. 22, pro, cor eorum. Non audiet verba mea, etc. et: Non audistis, Ier. 29, pro, non audierunt. 14 Persona secunda pro tertia plurali, Ut


2546. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

suum confiteantur ac damnent. 13 Persona secunda pro tertia: Edent pauperes, et saturabuntur, etc. Vivet cor vestrum in seculum, Psal. 22, pro, cor eorum. Non audiet verba mea, etc. et: Non audistis, Ier. 29, pro, non audierunt. 14 Persona secunda pro tertia plurali, Ut enarres in auribus filii tui, et filii filii tui. Exod. 10, pro, Ut enarrent filii Israel filiis et nepotibus suis. 15 Persona tertia pro prima: Erit filiis Israel ad memoriam coram Iehova, Exod. 30, pro, coram me, ut doceatis statuta quae


2547. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

22, pro, cor eorum. Non audiet verba mea, etc. et: Non audistis, Ier. 29, pro, non audierunt. 14 Persona secunda pro tertia plurali, Ut enarres in auribus filii tui, et filii filii tui. Exod. 10, pro, Ut enarrent filii Israel filiis et nepotibus suis. 15 Persona tertia pro prima: Erit filiis Israel ad memoriam coram Iehova, Exod. 30, pro, coram me, ut doceatis statuta quae loquutus est Iehova ad eos, etc. Levit. 10, pro, quae loquutus sum. Quemadmodum praecepit Iehova Mose, Num. 27, pro, praecepi tibi. Magnificans salutes regis


2548. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 921 | Paragraph | SubSect | Section]

et spiritus eius congregabit ea, Esa. 34, pro, et ut spiritus meus congregabit ea. Et perficiam ipsi Iehovae desiderium eorum, Mich. 4, pro, mihi Deus loquitur. Et roborabo eos in Iehova, et in nomine eius ambulabunt, dicit Iehova. Zach. 10, pro, Et roborabo eos in me. 16 Persona tertia pro secunda: Afferesque mirrham, et offeret illam sacerdoti, Levit. 2, pro, offeres. Certe expelletur Cain, usquequo Assur captivum ducatte, Num. 24, pro, expelleris. Paululum visitavit te ira


2549. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 926 | Paragraph | SubSect | Section]

16 Alias secundum rei naturam. Sic aliqua dicuntur salubria aut insalubria, quia per se talia sunt. Sic Deus est omnibus palpabilis et obvius, aut facile agnosci potest, Actor. 17. et: Lex salutifera est, si per se inque natura consideretur. 17 Alias habita ratione personarum. Sic bonum fuisset Iudae non nasci. Bonum fuisset danti scandalum, prius fuisse submersum. Sic dicuntur medicinae ratione morbi et aegroti salubres. Aliud est per se notum, aliud nobis. Sic Deus est notus et ignotus hominibus Rom. 1. Act. 14, et 17, Per se quidem palpabilis, ipsorum


2550. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 928 | Paragraph | SubSect | Section]

Primum, propter incertitudinem aut casuum, aut numerorum, aut temporum, aut modorum, aut suppositorum. Nam incertum esse solet, ad quod antecedens, aut ad quam rem demonstratam sit relata dictio, aut qualis sit, a quo verbo aut nomine cadat. Frequenter enim contingit, diversos casus et numeros, personas, tempora et modos, atque adeo etiam diversas dictiones eisdem syllabis scribi, et literis: et ex horum omnium occasione in Scripturis interpretandis error contingit, cum intelligitur casus pro casu, genus pro genere, alia persona pro alia, tempus pro tempore, alius modus pro alio, numerus


2551. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 928 | Paragraph | SubSect | Section]

nomine cadat. Frequenter enim contingit, diversos casus et numeros, personas, tempora et modos, atque adeo etiam diversas dictiones eisdem syllabis scribi, et literis: et ex horum omnium occasione in Scripturis interpretandis error contingit, cum intelligitur casus pro casu, genus pro genere, alia persona pro alia, tempus pro tempore, alius modus pro alio, numerus pro numero, relatio ac antecedens aliquod pro antecedente, signum pro signo, etc. Deinde in Scripturis contingit obscuritas amphibologiae, dum incertum et dubium est, quonam pacto oporteat orationem distinguere, hoc


2552. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 929 | Paragraph | SubSect | Section]

Scripturae demonstrent. Solet et illa Regula adferri ad diiudicationem huius dubii, quod Spiritus sanctus plerunque ea, quae semel figurate dixit, mox vel ibi, vel alibi soleat proprio sermone illustrare: contra vero, cum id non faciat, sed in eandem formam loquendi pluribus in locis perseveret, omnino esse certissimum τεκμήριοω locutionem eam proprie usurpari. Porro cum deprehensum est, dictum esse figuratum, solent hanc Regulam aliqui proponere: Quod si videatur aliquid durum aut crudele continere, referendum sit ad


2553. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 932 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam est, cum nosse aut scire, pro curare aut fovere ponitur: cum ira, iudicium, et obiurgatio pro gravissima poena, atque adeo pro plena perditione aut interitu ponitur. quibus Hebraismis plena est Scriptura. Alleosin tropum dupliciter indicant Theologi. Alias cum subito mutatur persona: ut cum pro prima accipitur secunda aut tertia, vel contra: cum numeri mutantur, genera, tempora, aut modi, quod supra in constructione Verbi ostendi: ut Psal. 2, iam in prima, iam in tertia persona de impiis, Deo et Meschia agitur. huiusmodi Alleoseon infinita prorsus


2554. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 932 | Paragraph | SubSect | Section]

Alleosin tropum dupliciter indicant Theologi. Alias cum subito mutatur persona: ut cum pro prima accipitur secunda aut tertia, vel contra: cum numeri mutantur, genera, tempora, aut modi, quod supra in constructione Verbi ostendi: ut Psal. 2, iam in prima, iam in tertia persona de impiis, Deo et Meschia agitur. huiusmodi Alleoseon infinita prorsus exempla sunt passim in Sacris literis. Alias vocant Alleos in proprie in communicatione idiomatum naturarum Christi: ut cum diversae naturae proprietas de altera in concreto dicitur: ut cum dicitur filius hominis


2555. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 935 | Paragraph | SubSect | Section]

coniunctam conceptionem sonat, et est, cum pluribus vocibus una correspondet, sive verbum pluribus nominibus, sive nomen adiectivum pluribus substantivis, quae tamen vel significatione non perinde omnibus est apta, vel constructione dissonat, propterea quod diversi est vel generis, vel numeri, vel personae. Psal. 149, Ad faciendam vindictam in nationibus, increpationes in populis: Faciendam non correspondet Increpationibus, cum sit numeri diversi. Isa. 22, Illic morieris, illic pompa quadrigarum tuarum: Morieris non bene vel significatione, vel persona convenit cum Pompa


2556. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 935 | Paragraph | SubSect | Section]

vel generis, vel numeri, vel personae. Psal. 149, Ad faciendam vindictam in nationibus, increpationes in populis: Faciendam non correspondet Increpationibus, cum sit numeri diversi. Isa. 22, Illic morieris, illic pompa quadrigarum tuarum: Morieris non bene vel significatione, vel persona convenit cum Pompa quadrigarum. Linacer admodum apte utramque hanc figuram definit: Zeugma est, quoties in similibus clausulis commune aliquid in una positum, in aliis non mutatum desideratur: Syllepsis est, cum in dissimilibus clausulis eiusmodi commune in una positum, in caeteris


2557. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 937 | Paragraph | SubSect | Section]

Tautologiam referre queas. ENALLAGE vel Heterosis, commutationem significat. Fit vero in omnibus linguis multiplex commutatio: vel partium orationis, ut pro verbo nomen, aut indeclinabilis pro declinabili, aut contra ponatur: vel etiam accidentia partium, ut alius casus, numerus, vel persona, aut genus pro alio. De quo supra in Partibus orationis, et earum constructione dictum est. ANASTROPHE constructionis figura est, cum praepositio aut aliae indeclinabiles partes non suo loco ponuntur. Cuiusmodi plurima exempla in capite de Syncategorematibus et perturbatione


2558. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 938 | Paragraph | SubSect | Section]

esse dicunt, cum eadem res aequivalentibus vocibus aut phrasibus declaratur, aut illustratur. Psal. 35, Age Domine causam meam, cum iis qui mecum contendunt: oppugna impugnantes me. Apprehende clypeum ac scutum, et surge in auxilium meum: profer lanceam, et conclude in occursum persequentium me. Psal. 17, Audi Domine iustitiam, adverte clamorem meum, et ausculta orationi meae. Hoc genere sermonis tum Deus ad nos crebrius utitur, ut nostrae tarditati inculcet ea, quae non facile percipimus, et quibus etiam noster vetus Adam abhorret: tum homines ad Deum, dum


2559. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 938 | Paragraph | SubSect | Section]

ut semper posteriores sint vehementiores, atque ita quasi crescat vel grandescat oratio. Tale videtur esse illud Psal. 1, Beatus vir, qui non ambulavit in consilio impiorum, nec in via peccatorum stetit, et in consessu derisorum non sedit. Plus videtur esse Stare quam Ambulare: quia perseverantiam quandam denotat: multo vero magis Sedere. Talis auxesis est 1. Iohan. 1, Quod erat ab initio, quod audivimus, quod vidimus oculis nostris, quod manus nostrae palpaverunt. Plus est audiri rem quam tantum existere eam: plus videri quam audiri: omnium plurimum insuper


2560. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 940 | Paragraph | SubSect | Section]

vigilantem, in perpetua praxi existentem, et in omnium aedificationem aut dubia dissolvenda intentum, eoque suum stylum et rationes dirigentem, de quibus longum esset disserere, et alibi aliquid dicetur. SERMOCINATIO, διαλογισμὸς, cum personis congruis sermo tribuitur. Sicut Isa. 14 tribuitur sermo regibus, et satrapis, et inferno, occurrentibus regi Assyrio: Videntes te intente aspicient te, ac ex animo spectabunt, dicentes, Nunquid est iste ille vir, qui contremefecit terram, et concussit regna? Posuit orbem quasi desertum,


2561. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

cum dicit, Genimina viperarum. et: Vos ex patre diabolo estis. et similia innumera. De hac voce suo loco in Prima parte dictum est. APOSTROPHE, Latine aversio, cum inter loquendum subito sermonem avertimus ab eo ad quem loquimur, ad alium quempiam: vel etiam, cum aliquem in secunda persona alloqui incipimus, tanquam praesentem, de quo antea in tertia locuti sumus, tanquam de absente. ut Isa. 1, initio incipit accusare Propheta Iudaeos in tertia persona: paulo post eos veluti coram existentes in secunda obiurgat: Per quid percutiemini ultra, cum adiicietis praevaricationem?


2562. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

cum inter loquendum subito sermonem avertimus ab eo ad quem loquimur, ad alium quempiam: vel etiam, cum aliquem in secunda persona alloqui incipimus, tanquam praesentem, de quo antea in tertia locuti sumus, tanquam de absente. ut Isa. 1, initio incipit accusare Propheta Iudaeos in tertia persona: paulo post eos veluti coram existentes in secunda obiurgat: Per quid percutiemini ultra, cum adiicietis praevaricationem? In qua Apostrophe manet ali quandiu. Aliquanto post redit ad tertiam personam, et mox ad primam regreditur: Sicut Sodoma fuissemus. Sed haec personarum subitanea


2563. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

locuti sumus, tanquam de absente. ut Isa. 1, initio incipit accusare Propheta Iudaeos in tertia persona: paulo post eos veluti coram existentes in secunda obiurgat: Per quid percutiemini ultra, cum adiicietis praevaricationem? In qua Apostrophe manet ali quandiu. Aliquanto post redit ad tertiam personam, et mox ad primam regreditur: Sicut Sodoma fuissemus. Sed haec personarum subitanea variatio mire frequens in Sacris literis est. Facit vero hoc schema plurimum ad evidentiam, aut repraesentationem, et simul efficaciam sermonis. nam et res coram quasi ob oculos exhibet, et


2564. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

Propheta Iudaeos in tertia persona: paulo post eos veluti coram existentes in secunda obiurgat: Per quid percutiemini ultra, cum adiicietis praevaricationem? In qua Apostrophe manet ali quandiu. Aliquanto post redit ad tertiam personam, et mox ad primam regreditur: Sicut Sodoma fuissemus. Sed haec personarum subitanea variatio mire frequens in Sacris literis est. Facit vero hoc schema plurimum ad evidentiam, aut repraesentationem, et simul efficaciam sermonis. nam et res coram quasi ob oculos exhibet, et affectum dicentis ostendit. Sic Christus Lucae 10 instruens praesentes


2565. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

sermonis. nam et res coram quasi ob oculos exhibet, et affectum dicentis ostendit. Sic Christus Lucae 10 instruens praesentes Apostolos, mox incipit averso sermone accusare Corazim: Vae tibi Corazim, Vae tibi Bethschaida, Vae tibi Capernaum, etc. Sic Roman. 13, primum in tertia persona docet, omnes debere esse subiectos magistratui. mox per Apostrophen ait in secunda: Vis non timere potestatem? Sic et 14, de ceremoniis statim initio: Tu quis es, qui condemnas alienum servum? Ubi observetur illa quoque Regula, quod licet talia ad unum aliquem dici videantur: tamen


2566. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 941 | Paragraph | SubSect | Section]

et signis et prodigiis simul, variisque virtutibus, et Spiritus sancti distributionibus, iuxta ipsius voluntatem. Nec solum ratione huius figurae hic locus sic exponi, et praedicta ratiocinatio reiici posset: sed etiam, quod hic scriptor proprie in ipsos Hebraeos respiciat, eorumve personam repraesentet, qui non tam ab ipso, quam a Petro circumcisionis Apostolo, et aliis conversi erant: qui revera in hac communi vita toncionantem Christum audierant, et acceptam ab eo doctrinam, et veluti


2567. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 942 | Paragraph | SubSect | Section]

eas distinguere possemus, si diceremus alias esse legales, alias Evangelicas, denique alias de communi vita, moribus aut rebus: quae possent subdividi in politicas et oeconomicas. Verum non est nostri instituti nunc de hac re disserere. HYPOTYPOSIS est, quando quaepiam res, persona, locus, tempus, aut actio ita apte exprimitur ac veluti depingitur, ut videatur quasi ob oculos versari potius, quam audiri aut cogitari, a nobisve remota esse. Hanc figuram variis nominibus appellant, ut Evidentia, Illustratio, Suffiguratio, Demonstratio, Descriptio, Effictio, Subiectio.


2568. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 942 | Paragraph | SubSect | Section]

hominis ad metum minarum et desiderium promissionum: sed etiam, ut tanto certius confirment id omnino fore ita, ut praedicitur. Huc pertinent etiam Sacramenta et variae picturae vel visae, vel alioqui expressae Prophetarum: ut sunt etiam in Apocalypsi. PROSOPOGRAPHIA, est personae descriptio, vel a moribus ac animo, vel ab externa specie. A moribus: ut cum Moyses dicitur fuisse omnium mansuetissimus, sicut et Iacob ac Abel: contra autem Ismael ac Esau ferus et austerus. A corpore: ut cum Esau pingitur pilosus, aut Goliath prodigiosae et terribilis staturae: David


2569. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 942 | Paragraph | SubSect | Section]

ut cum Esau pingitur pilosus, aut Goliath prodigiosae et terribilis staturae: David contra parvulus, et formosulus, et subrufus: Saul elegantis ac procerae staturae. In hoc genere in primis poetae sibi plurimum indulgent: aliquando etiam historici et oratores. Sic Isaiae 63, Christi passi persona pingitur: Quis est iste, qui venit de Edom, rubricatus in vestibus de Bosra? Sic Ezech. 16, depingitur immunda et egena nativitas virginis Iuda, eiusque maturitas, et tandem formositas: tametsi hoc ad Prosopopoeiam potius referendum sit. PROSOPOPOEIA, cum rei mutae personam


2570. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 942 | Paragraph | SubSect | Section]

passi persona pingitur: Quis est iste, qui venit de Edom, rubricatus in vestibus de Bosra? Sic Ezech. 16, depingitur immunda et egena nativitas virginis Iuda, eiusque maturitas, et tandem formositas: tametsi hoc ad Prosopopoeiam potius referendum sit. PROSOPOPOEIA, cum rei mutae personam aliquam eius naturae correspondentem induimus: ut cum Ecclesia fit mulier, fit virgo, fit sponsa. Sic et Ierusalem, Sion et Babylon, alias virgines, alias viduae, alias etiam scorta finguntur. Aliquando talibus rebus etiam sermo attributae personae conveniens ascribitur: ut cum Ecclesia


2571. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 942 | Paragraph | SubSect | Section]

sit. PROSOPOPOEIA, cum rei mutae personam aliquam eius naturae correspondentem induimus: ut cum Ecclesia fit mulier, fit virgo, fit sponsa. Sic et Ierusalem, Sion et Babylon, alias virgines, alias viduae, alias etiam scorta finguntur. Aliquando talibus rebus etiam sermo attributae personae conveniens ascribitur: ut cum Ecclesia miratur, unde sibi sint tot filii: aut cum filia Sion dicitur deridere et subsannare regem Assyriae, Isa. 37. Sic Psal. 58, ex quatuor virtutibus, quatuor virgines fiunt, ac veluti in theatrum producuntur: quae etiam Somatopoeia est.


2572. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 943 | Paragraph | SubSect | Section]

tantopere cruciari flamma dicit, ut petat Lazarum se vel minima gutta aquae in os instillata refrigerare. Verum de hisce figuris dicetur aliquid in Capite de evidentia styli, aut de eo quod est ante oculos rem facere. IMAGO est, cum illustri quadam ac gloriosa pictura aut specie, persona quaepiam aut res producitur: ut cum Christus dicitur ita a patre omnibus donis largissime ornatus aut ditatus venisse, sicut solent patres unigenitos pro dignitate condecorare. Ioan. 1, Vidimus gloriam eius, ut gloriam unigeniti, plenum gratia et veritate. Sic cum Christus sub typo Solis


2573. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 943 | Paragraph | SubSect | Section]

sub typo Solis in Ecclesiam producitur, Psal. 19. Sic cum Deus puniens atrociter impios per imaginem ebrii gigantis, subitoque ex nondum edormita crapula excitati, et in quemvis obvium crudeliter saevientis, proponitur, Psal. 78. Tales sunt innumerae imagines rerum ac personarum in Sacris literis propositae. Sic cum Psalmo 45 Christus per sponsum, et etiam regem bellatorem exprimitur. Sic Psal. 37, pulcherrima imagine aut hypotyposi dicit, Vidi impium vigentem et virentem instar lauri, et transivi, et ecce non erat. MIMESIS, cum


2574. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 944 | Paragraph | SubSect | Section]

Christi. Precor autem pro filio meo Onesimo, quem genui in vinculis meis. Sic pulchra et quasi conspicua Hypotyposis est. Psal. 7, Nisi conversus fuerit peccator, Deus acuet gladium suum: tetendit arcum, et paravit eum, concinnavitque ei etiam tela lethifera, sagittas suas contra persecutores fabricatur. Sic statim parturitio, et foveae effossio, ac in eam casus, elegantes, et in oculos incurrentes Hypotyposes sunt. Prolixa et memorabilis est illa Hypotyposis Ephes. 4, qua vetus ac novus homo pingitur tum ratione essentiae, tum et ratione fructuum aut effectuum: quorum


2575. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 944 | Paragraph | SubSect | Section]

iustorum, ac iter impiorum peribit. Psal. 37, Mutuatur peccator, et non solvit, iustus autem miseretur, et commodat: quoniam benedicentes ei possidebunt terram, maledicentes vero peribunt. EPIMONE, commoratio aut permansio est (ut aliqui volunt) cum in eodem aliquandiu persistimus diversis verbis aut sensibus idem inculcando aut urgendo: cuiusmodi iterationes et inculcationes plurimae sunt passim in sacris Literis, praesertim in Psalmis. Huius commorationis illustre exemplum est Col. 2, Vos mortuos in peccatis vivificavit, ac deleto quod adversus nos erat


2576. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

unum singulare: quodque paterfamilias accipiatur pro tota familia: et omnino, quod latiora pro angustioribus, et vicissim substituantur: supra in tractatu de Nomine abunde disserui. Huc recte referri posset illa prophetica figura, quod sub uno Antichristi aut Babyloniae meretricis nomine aut persona, de tota illa Babylone aut abominationum confusionis desolatione disserit. Quod nunc quidem clarum est: utpote Dei beneficio revelatum, at olim ignotum. Verba quoque generalia aliquoties pro specialioribus ponuntur: ut Levit. 24, Locutus est Dominus, id est, praecepit. Sic in


2577. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 947 | Paragraph | SubSect | Section]

cives, pro, curasse interfici seditiosos ac coniuratos Catilinae. Pervsitatum est Hebraeis, causam pro effectu, et effectum pro causa ponere, qui sermonis tropus ad Metonymiam referri solet. Huius species aliquot recensebimus. Nomina ac verba cognitionis aut notitiae persaepe Hebraeis non solum otiosam noticiam significant, sed etiam effectus cognitionem sequentes, alias plures, alias pauciores, ut sunt etiam affectus ac motus animi, complectuntur. Psal. 1, Novit Dominus viam iustorum, id est, amat, tuetur. 2 Tim. 2, Novit Dominus suos.


2578. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 949 | Paragraph | SubSect | Section]

sint proprie interni affectus aut dolores, externum tamen gestum ac speciem luctus eis denotant. Tale prorsus est illud Virgilianum Aeneid. 2, quod Calchas recusaverit indicare, quem numina poscant ad sacrificium, Vix tandem magnis Ithaci clamoribus actus, Rumpit vocem. Verbum Invenire, persaepe potiri ac consequi aliquid significat, non tantum Hebraea, sed et Graeca consuetudine: ut, Invenire gratiam, pro consequi. Num. 31, Quare non invenio gratiam coram te? Ibidem, Ut inveniam gratiam in oculis tuis. Sic manum alicuius invenire, pro, consequi, aut posse aliquid praestare.


2579. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 951 | Paragraph | SubSect | Section]

Posset videri hac ratione Christus poni nonnunquam pro Ecclesia, sicut herus pro familia. sed fit illud ob singulare mysterium coniunctionis Christi et Ecclesiae, ut Ecclesia sit quasi alterum corpus Christi, aut sit caro et os Christi, sicut in coniugio. Matth. 13 habetur, Seminatus in via, in persona, spineto, aut solo bono, pro, cuius verbum, fides ac pietas in talis cordis solo cecidit. Ioan. 7, Quaeretis me, et non invenietis: id est, hanc gratiam et verum Meschiam desiderabitis et optabitis, praesertim accedente tristi calamitate. 2 Cor. 11, Sustinetis si quis vox exedit: id


2580. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 951 | Paragraph | SubSect | Section]

rebus vicinis ponuntur, quo veluti ex signo res signata intelligatur: quod tamen plerunque vel cum emphasi, vel cum singulari aliqua gratia fit. quae locutiones etiam synecdochicum quid habere videntur. Matthaei 24, Orate, ne fiat fuga vestra hyeme aut sabbato: per quod difficultas et magnitudo persecutionis, exilii fugaeque indicatur: quia hyeme non facile est fugere, sabbato autem non licet procul fugere. Quasi dicat, periculum et calamitas erit ingens ac subita, ut et cito, expedite ac procul fugere


2581. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 953 | Paragraph | SubSect | Section]

in sua patria multa miracula facere: id est, illi non fuerunt capaces eorum ob incredulitatem. Dic ut lapides isti panes fiant, id est, comede eos. panes et edere correlativa sunt. Sic iridem sibi Deus in memoriale proponere dicit, cum eam homini proponat. Correlatio quaedam rerum ac personarum est: unde fit, ut saepe ea tribuantur rebus, quae proprie personarum sunt, et contra: ut Stephano caeli aperti sunt: id est oculis eius, seu spirituale quoddam lumen est ei inditum. Posthac videbitis caelos apertos, Iohan. 1, id est, oculi vestri illuminabuntur, ut mysteria caelestia


2582. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 953 | Paragraph | SubSect | Section]

eorum ob incredulitatem. Dic ut lapides isti panes fiant, id est, comede eos. panes et edere correlativa sunt. Sic iridem sibi Deus in memoriale proponere dicit, cum eam homini proponat. Correlatio quaedam rerum ac personarum est: unde fit, ut saepe ea tribuantur rebus, quae proprie personarum sunt, et contra: ut Stephano caeli aperti sunt: id est oculis eius, seu spirituale quoddam lumen est ei inditum. Posthac videbitis caelos apertos, Iohan. 1, id est, oculi vestri illuminabuntur, ut mysteria caelestia cognoscatis, et Deum per filium vobis faventem agnoscatis. Luc. 24,


2583. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 953 | Paragraph | SubSect | Section]

fuerunt magis aperti antea quam postea. Sic illud, Scietis bonum et malum, id est, ad erit malum, Experiemini reipsa utrumque. Sic quasi per quandam correlationem exponi potest quod Iobi 4 legitur: Posuit Deus in angelis suis stulticiam: id est, reperit, ut Vulgata vertit. Contra personis tribuuntur, quae sunt rerum: ut Rom. 1, tribuitur hominibus cognitio Dei ex secundis causis, cum illa magis intelligenda sint de ipsarum rerum perspicuitate, nempe de ipso Deo ubique obvio ac palpabili, sicut Act. 14 et 17 declarantur, quam de ipsorum hominum intelligentia aut


2584. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 956 | Paragraph | SubSect | Section]

infinitivum fit interpretatio. Gen. 29, Non fiet sic in locis nostris, ut iunior prius elocetur, quam senior: id est, non solet fieri, Genes. 6, Accipe tibi de omni cibo, qui comedetur, id est, come di solet. Levit. 5, Saepius de omnibus, quae facit homo, id est, solet facere. Deut. 1, Et persecuti nos sunt, sicut facient apes, id est, facere solent, Deut. 28, Sicut volabit aquila. Iud. 17, Quisque quod bonum est in oculis eius faciet, id est, facere solebat. 1. Sam. 2, Sic facient omni Israeli, id est, sic facere solebant. 1. Samuel. 20, Ecce non faciet pater meus rem


2585. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 959 | Paragraph | SubSect | Section]

Ut cum Iud. 9 arbores volunt regem super se constituere: aut cum carduus ambit filiam Cedri, 2 Regum 14. Talis est fabula Menenii Agrippae de ventre et membris litigantibus. Quam et Paulus aliquatenus expressit Rom. 12, et 1 Cor. 12. 7 Typus, sunt vel actiones, vel res aut etiam personae, quae olim ad hoc ipsum a Deo propositae sunt, ut futura quaedam depingant. ut, Agnus Paschalis, Summus sacerdos, Tabernaculum, Serpens suspensus, et similia innumera exprimunt Christum: eductio populi ex Aegypto, redemptionem generis humani: vagatio per desertum, vitam Christianam in hoc


2586. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 965 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic Dominus dicit, zizania evelli primum in messe, cum moris sit eum evellere, quamprimum spicescit. Alias contra ipsa res nimium ad similitudinem attemperatur, ut mox hac sequenti Regula exponam. 12 In Parabolis multa dicuntur non ob rei primariae seu illustrandae veritatem, sed ob personarum aut rerum parabolicarum naturam, aut etiam decorum ac verisimile. Id enim ratio styli in omnibus linguis flagitat, sicut Plato dicit in fabulis et figmentis verisimiliter fingendum esse. Quare eorum, quae ita ratione Similis dicuntur, in expositione aut intellectu locorum ratio habenda


2587. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 965 | Paragraph | SubSect | Section]

in me, reddam tibi omnia. Sic verisimile est homines erga homines loqui, neque enim audent simpliciter petere tanti crediti condonationem, quod in hac vita extremae impudentiae esse videretur, et non impetraretur. At coram Deo nihil tale dicere debemus petentes remissionem peccatorum, quod nos persolvere velimus. Hoc enim esset non agnoscere magnitudinem sui debiti, paupertatem seu impotentiam, et denique mediatorem, qui solus calcavit torcular aut persolvit, solusque vult hanc laudem sibi in solidum habere. Hoc modo in Parabola infidelis villici in eo nimium res ad Parabolam applicatur,


2588. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 965 | Paragraph | SubSect | Section]

extremae impudentiae esse videretur, et non impetraretur. At coram Deo nihil tale dicere debemus petentes remissionem peccatorum, quod nos persolvere velimus. Hoc enim esset non agnoscere magnitudinem sui debiti, paupertatem seu impotentiam, et denique mediatorem, qui solus calcavit torcular aut persolvit, solusque vult hanc laudem sibi in solidum habere. Hoc modo in Parabola infidelis villici in eo nimium res ad Parabolam applicatur, quod dicit iniustum Mammona, quasi Deus probet sacrificia de rapina: et ut vos recipiant in aeterna tabernacula, quasi pauperum et non Dei sit nos recipere


2589. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 965 | Paragraph | SubSect | Section]

Mammona, quasi Deus probet sacrificia de rapina: et ut vos recipiant in aeterna tabernacula, quasi pauperum et non Dei sit nos recipere in caelestia domicilia. Sed utraque locutio attemperatur nimium ad Parabolae sermonem. Ubi Theologi ignari huius Hebraismi sese misere torquent. Sic persolvtio vinitorum non docet aliquos vere suis operibus regnum caelorum mereri, alios vero illud gratis accipere. Tale est: Sicut Ionas fuit in ventre coeti per tres dies et tres noctes: sic filius hominis erit tribus diebus et tribus noctibus, etc. Marci 12. Propter Ionam illud de


2590. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 969 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

illis datae. Monile aureum in naribus porci, est mulier formosa carens intelligentia: id est, pulchritudo in muliere stulta. Tribuitur id mulieri aut subiecto, quod eius accidenti, id est, formositati, tribuendum est. Sic et in vicinis correlativis aut quoquomodo coniunctis personis aut rebus persaepe ea ad alteram transferuntur, ut alteri tribuuntur, quae proprie alterius sunt, ut alibi quoque annotavi. Marci 9. Hoc genus daemoniorum non potest exire, nisi tantum in ieiunio et precatione: pro, homines non possunt tales daemones eiicere aliter, quam per preces et


2591. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 969 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Monile aureum in naribus porci, est mulier formosa carens intelligentia: id est, pulchritudo in muliere stulta. Tribuitur id mulieri aut subiecto, quod eius accidenti, id est, formositati, tribuendum est. Sic et in vicinis correlativis aut quoquomodo coniunctis personis aut rebus persaepe ea ad alteram transferuntur, ut alteri tribuuntur, quae proprie alterius sunt, ut alibi quoque annotavi. Marci 9. Hoc genus daemoniorum non potest exire, nisi tantum in ieiunio et precatione: pro, homines non possunt tales daemones eiicere aliter, quam per preces et ieiunium. Anima mea


2592. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 977 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

est, quod Christus dicit, Apostolos maiora dacturos ipso: id est, se per illos eorumve ministerium, quia Christi efficacia post passionem primum sese exeruit, totum mundum subiugando, et nunc etiam Antichristum expugnando. 1 Tim. 1, Paulus duas causas commemorat, cur sit veniam consecutus persecutionis, quia insciens fecerit, et quo esset aliis exemplum misericordiae Dei: cum vera causa eius reconciliationis, sit proprie solius Christi meritum, et misericordia Dei. Quae natura Hebraismorum ac sermonis sacrarum Literarum diligenter observanda est, ne cum alibi, tum praesertim in


2593. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 981 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Palaestina sit intelligendum, non de universo orbe terrarum, Luc. 2, Ut describeretur tota terra: id est, Iudaea solum, 2. Paral. 9, Magnificatus est rex Salomon prae omnibus regibus terrae, scilicet terrae Canaan et vicinarum. Gen. 41, Omnis terra venit in Aegyptum. Universalis persaepe apud Hebraeos latius patere videtur, quam praesentis materiae natura postulat, aut etiam ferre potest. Quare specificatione quadam opus est. qua applicetur ea universalis ad praesens negotium. 1. Sam. 20, Et non est locutus Saul quicquam ea die, scilicet de absentia Davidis. Ibidem: Et


2594. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 983 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

proni sint, eos in alterum contrarium veluti curvum lignum, iuxta praeceptum Aristotelis, inflectere monitores conati sunt, ut sic tandem res actionesve eorum ad quandam mediocritatem redirent. Posses aliqua praecedentium exemplorum et hac sequenti Regula complecti, quod videlicet persaepe negativae orationes in speciem simpliciter aliquid negantes, non simpliciter, sed secundum quid tantum accipiendae sint: id est, ex eorum hypothesi, ad quos dirigitur oratio. Sic negat Christus a patre iudicari aut administrari hunc mundum, ita scilicet, ut Iudaei arbitrabantur, qui patrem


2595. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 986 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

imminere vobis iram Dei, et unde didicistis rationem evadendi eam? num ex Pharisaeorum aut mea doctrina? certe ex mea: quandoquidem frequentes accurritis ad meum baptismum. Nunc igitur si vere agnovistis salutis viam ex institutione mea, audite porro etiam alia: moneo enim, ut rem serio agatis perseverando, et faciendo etiam fructus dignos tali conversione. Sic Matth. 6, Lucerna corporis est oculus: subint. sic fides ac noticia Dei est lumen animae: quae fides si non est syncera, omnia reliqua sunt obscura et immunda. Ibidem: Nonne anima pluris est quam alimentum, et corpus quam


2596. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 989 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et consilium ordinavit. Hic duplex dubium oriri posset: primum, quomodo illi ad exequendam Dei ordinationem convenisse dicantur, cum nec sciverint eam nec cupiverint Deo obedire, aut eius voluntatem facere. Alterum dubium, cum idem factum necis Christi non minus Deus ordinaverit et fecerit, quam persecutores, quomodo fiat, ut ipse sit in eo iustus, illi vero iniustissimi: sicut ille inquit: Duo cum idem faciunt, non est idem. Hic igitur secundum praedictam Regulam observetur, aliud esse


2597. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Hic igitur secundum praedictam Regulam observetur, aliud esse substantiam facti, et aliud circumstantias, ac veluti accidentia quaedam, sive causarum aut finium, sive aliorum. In facto igitur ipso seu interfectione Christi, convenerunt aliquo modo Deus et persecutores: utrique enim voluerunt Christum tam tristi supplicio mori: sed in accidentibus aut circumstantiis eius non convenerunt. Nam alio animo, consilio ac fine Deus, alio impii voluerunt eum crucifigi: Deus quidem iusto, sancto ac pio, et ad summam utilitatem generis humani tendente, at


2598. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ad opus ipsum deduxit: sed nefarias illas et sanguinarias circumstantias impiorum, qui ex diabolico odio ac invidia Christum interfecerunt, idque tantum sui proprii carnalisque commodi gratia, nequaquam Deus promovit. Secundo observetur illud et in hoc dicto, quod licet ita videatur sonare, quasi persecutores sciverint Dei ordinationem ac consilium, idque exequi studuerint, et ad id convenerint ac conspiraverint: tamen id solum ad ipsum factum pertinet, non ad illam circumstantiam divinae ordinationis: diciturque id ratione Apostoli, qui solus perspexit illos sceleratos homines inscios, aut


2599. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

tamen id solum ad ipsum factum pertinet, non ad illam circumstantiam divinae ordinationis: diciturque id ratione Apostoli, qui solus perspexit illos sceleratos homines inscios, aut per ignorantiam, et quasi invitos voluntatem Dei executos esse. Sensus ergo est, quasi dicat Apostolus: Persecutores nefario animo conspirarunt in necem Iesu, eamque etiam tandem scelerate peregerunt. Quam mortem ipsemet etiam Deus dudum ordinaverat, ac tandem ad eventum produxit. Verum Iudaei neque sciverunt hoc consilium, nec in hoc Deo obedire sunt conati. Ita duplex dubium per hanc


2600. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et accidentis in hoc loco solvitur. Alterum qui fiat; quod cum tum Deus, tum Iudaei voluerint procuraverintque Christum interfici, tamen Dei factum est sanctissimum, Iudaeorum vero est plane sceleratum: nec huius eorum culpae causa in Deum ullo modo reiici potest. Alterum dubium, quonam modo persecutores dicantur convenisse, ut efficiant Dei ordinationem, cum eam ignoraverint, et nequaquam in illo suo furore obedire Deo sint conati, sed suae tantum malitiae. Utrumque igitur istorum dubiorum respicit ad solam substantiam facti, non ad illa eius accidentia aut circumstantias. In


2601. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

minime. Hic distinctione posses conciliare multa dicta, quomodo saepe una actio aut res a Deo, diabolo aut impiis agatur, ab illo iuste, ab impiis scelerate, et tamen Deus non est illorum malitiae aut etiam pravi conatus causa. Simile illud huc adferas, quod saepe legitur rex aliquis persecutus aliquem suum hostem aut etiam seditiosum, qui latitans aut fugiens in solitudinibus, a latronibus sit interfectus. Ubi eandem rem diverso modo ac animo voluerunt princeps et latrones, ipse quidem iuste, illi vero iniustissime. Vicinum huic est, quod supra dixi poni accidens


2602. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vocantur passim in sacris Literis. Per se igitur ac veluti ratione essentiae erant idola, ratione accidentis erga Iudaeos erant eorum Dii, ex quibus prorsus pendebant, ideoque dicuntur fuisse ipsorum oculorum: ratione Dei erant abominationes. Ita videmus confluere orationem ex vocabulis diversas personas spectantibus, et in unica re ratione alius personae substantia, et aliorum respectu alia atque alia accidentia considerari possunt ac debent, ad hoc, ut ad verum sensum perveniamus. Cognata hisce est Regula supra in Synecdoche aut Metony. recitata: Laudantur interdum aut


2603. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 990 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

veluti ratione essentiae erant idola, ratione accidentis erga Iudaeos erant eorum Dii, ex quibus prorsus pendebant, ideoque dicuntur fuisse ipsorum oculorum: ratione Dei erant abominationes. Ita videmus confluere orationem ex vocabulis diversas personas spectantibus, et in unica re ratione alius personae substantia, et aliorum respectu alia atque alia accidentia considerari possunt ac debent, ad hoc, ut ad verum sensum perveniamus. Cognata hisce est Regula supra in Synecdoche aut Metony. recitata: Laudantur interdum aut vituperantur aliqua in sacris Literis, non quod sua natura


2604. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 992 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

capite de Narrationibus dicentur. Non raro fit, ut scribentes aut loquentes de rebus priscis aut etiam peregrinis alienisve, aliqua dicant secundum sua tempora, res aut loca, perinde facientes, ac si veteres historias pingendo, novas species praesentemque vestitum et arma pictor illis personis tribuat. Sic Petrus dicit, Evangelium esse praedicatum mortuis: id est, qui eius tempore iam erant mortui, non tunc, cum primum Evangelium eis est per prophetas praedicatum. Sic dicit idem Petrus, Christum praedicasse spiritibus in carcere olim incredulis: id est, qui eius tempore erant in


2605. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 993 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

speciem ipsius in monte Synai visam exprimunt. Haec contraria scribendi et loquendi consuetudo perinde est, ac si pictor vel veteres historias factaque pingendo, sui temporis species, vestes et arma illis induat: vel contra novas aut futuras pingendo, veteribus vestimentorum formis et armis personas ornet. Huc referri posset ἀνακεϕαλαίωσις, recapitulatio, cum nova aliqua narraturi priora aut vetera repetunt: de qua forte aliquid in capite de Narrationibus dicetur. DE NARRATIONIBUS.


2606. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 993 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

20, Nonne ipse dixit mihi, Soror mea ipsa est: et ipsa quoque dixit, Frater meus ipse est: id est, dixit, quod sit soror ipsius, et quod sit frater ipsius. Ierem. 2, Qui dicitis ligno, Deus meus es tu. 1. Reg. 1, Tu dixisti Domine mi rex, quod Salomon filius tuus regnabit post me. Qui nos persequitur, Evangelizat, Gal. 1. Hoc magis gaudium et admirationem piorum exprimit, dum illa eorum passim iactata vox formaliter recitatur. Crebro non exactissime observatur series rerum aut temporum in Narrationibus. Hysterologia multum utuntur Hebraei: saepe enim et


2607. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 993 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

In Narrationibus saepe nimis minutim singula narrant, cum satis esset aliqua tantum nominare: ex illis enim reliqua facile intelligi possent. Ea figura, quanquam Pleonasmo non admodum dissimilis est, tamen ad Leptologiam commodius refertur: quod nimirum singula etiam minutissima ociosius persequatur. Gen. 20, Et misit Abimelech rex Gerar, et accepit Saram. Item: Accepit Abimelech oves, boves, servos, ancillas, et dedit Abrahae. Genes. vigesimoprimo, Et ivit et implevit utrem, et dedit potum filio. Ibidem: Surge, tolle puerum, et manu tua eum apprehende. Deuteronom. 2 saepius,


2608. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 994 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ac hominibus blandus et salutaris describitur. Zach. 9, Dicite filiae Sion: Ecce venit Rex tuus iustus et servator, equitans super pullum. Isa. 61. et Luc. 4, Spiritus Domini super me, quia inunxit me, ut Evangelizem afflictis; etc. In qua ipsa tam iucunda et amoena descriptione personae adventus et officii Christi, inseritur admodum austera vox: Ad praedicandum diem ultionis Dei nostri. Talibus amoenis et salutaribus descriptionibus adventus Meschiae plena est Scriptura. Alias contra idem adventus pingitur gloriosus, potens ac terribilis. Malach. 3. Veniet


2609. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 995 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ibi longa eiusmodi terribilis speciei descriptio, quam tandem concludit in quiens: Et veniet redemtor ad Sion, et ad eos, qui resipuerint, in Iacob. Ut vero recte haec quasi contrarietas Scripturae et diversa unius adventus Domini descriptio intelligatur, observanda est diversitas personarum. Aliis enim erit hic adventus terribilis, ut praesertim principi huius mundi, qui iudicatus eiicietur foras, ipsi mundo, quem vincet Meschias: peccato, morti et inferno, quibus erit pestis et mors: omnibus idolis, quae abolebit: erroribus ac seductoribus, et simul falsis pastoribus, quos


2610. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 995 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

esurientibus et sitientibus, oneratis et laborantibus, humiliatis denique et contritis veniet mansuetus et servator, ut eos consoletur, liberet, satiet et reficiat. Non enim venit iudicare, non clamare, non confringere arundinem contritam, aut lignum fumigans extinguere. Hac igitur diversitate personarum aut rerum, quibus Meschias etiam in primo adventu veniet, observata ac diligenter distincta, facile istae tam diversae descriptiones unius adventus Domini intelligi et concordari poterunt. Consideretur quque duplex rerum natura, corporalis et spiritualis. In corporalibus


2611. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 995 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

videntur. Hoc dubium Iudaeis occasionem dedit fingendi duos diversos Meschias: quorum errorem ac dubium alius quidam edita carta per duos diversos adventus dissolvere conatur. Verum id non sufficere, supra ostendi: quia unus ac idem adventus diversimode describitur, et pro diversitate personarum aut rerum, quibus amicus aut inimicus advenit, diversissimus et quasi sibimet contrarius fit, ut ex superioribus liquet. Sed age etiam illius cogitationes, praesertim cum et alio qui utiles esse queant,


2612. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 999 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ut sunt in auditorum animis conceptae, respicit: sermo enim hominum causa est, et ad eorum cogitationes sese attemperare debet. Ut cum Baptista negat se esse Heliam aut prophetam: non simpliciter de rei veritate per sese cogitatae pronuntiat, nam Christus eum utrunque esse affirmat: sed de tali persona, Helia aut propheta loquitur, qualem sacerdotes animo conceperant. Id est, negat se esse ipsummet Eliam, aut individuum illud, quod putabant Iudaei reversurum: non autem (sicut dixi) negat se esse metaphoricum Heliam: id est, qui spiritu ac virtute Heliae venerit. Sic negat, se esse talem


2613. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 999 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

caecutientibus. Sic alius cibus est sanus per se, alius nobis. Sic doctrina Christi caecutientibus Apostolis fuit parabolica et obscura, sed post illuminationem desiit esse parabolica aut aenigmatica. Similis huic est illa quoque Regula inter universales recitata, quod vid elicet persaepe negativae orationes simpliciter dictae, non tamen simpliciter prorsus, sed secundum quid intelligendae sint. Gal. 1, Paulus primum dicit secundum Galatarum opinionem, transferri eos in aliud Evangelium. putabant enim illi se a pseudoapostolis in multo melius perfectiusve Evangelion


2614. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1000 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

suum testimonium esse idoneum: vel potius adversariis concedit non esse idoneum, scilicet habita ratione communis hominum iudicii aut consuetudinis. Contra Iohan. 8, habita ratione veritatis affirmat: tametsi et ibi ad communem consuetudinem duorum testium rem perducit. Secunda enim et prima persona de filio hominis testabantur. Sic et Iohan. 8, et concedit et negat Christus, Iudaeos esse filios Abrahae. Quorum prius intelligendum est de pro creatione ista externa, posterius vero de naturae internae ac spiritualis qualitate aut similitudine, seu de illa spirituali imaginis satanae


2615. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1002 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Totum est maius sua parte, punctum est id, linea, superficies, corpus est illud, etc. Omnes trianguli tres anguli sunt duobus rectis aequales: Externus angulus trianguli est duobus oppositis aequalis. Non sunt ibi ulla accidentaria aut externa, nihil ibi datur locis, temporibus aut personis aliisve circumstantiis: non subinde occurrunt aliqua nova vocabula aut res suis explicationibus indigentes. Porro hisce proxime accedunt aliae disputationes philosophicae, sive de moribus, sive de physicis, sive de logicis, quae licet magis iam sint compositae cum aliis rebus


2616. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1002 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sive de moribus, sive de physicis, sive de logicis, quae licet magis iam sint compositae cum aliis rebus ac circumstantiis, habentque suas materias, subiecta et causas, eoque maiorem sententiarum copiam recipiant, tamen cum tantum in genere ac thesi tractentur, adhuc multis circumstantiis personarum, locorum ac temporum carent. Ultimae sunt in externis aut temporariis, quae de singulis individuis agunt: ut sunt orationes forenses, epistolae, iudicia et consilia de singularibus casibus, vel iuridicis litium, vel medicis morborum. Ubi quidem multae sunt circumstantiae


2617. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1003 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

aut (ut Hermogenes) πρόσληψις accessio aut adiectio, περιβολή amictus aut complexio, quae rem nudam vestit circumstantiis: ut cum additur aut genus, aut species, aut circumscriptio, aut totum, aut pars, aut persona, aut locus, aut tempus, aut modus, aut instrumentum, aut causa quaecunque: interdum quidem obscurant rem, haud ita quidem, ut ne intelligatur, sed ne tam facile. Animus enim ad plura attentus distrahitur. Interdum vero explanant: circumstantiae enim vel maxime rem perspicuam efficiunt. Haec


2618. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1004 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quae omnia praeter principalem sententiam sunt, eique quasi quaedam vestes circumpositae adhaerent. Sic Paulus cum posset simpliciter scribere usitato more: Paulus Romanis, scilicet scribit, gravi consilio interponit statim initio, et veluti aliud agens nervosam descriptionem tum suae personae, tum functionis ac doctrinae, tum etiam subiecti doctrinae seu personae, de qua sua doctrina concionatur, tum denique etiam ipsorum Romanorum quibus scribit. Antequam ergo veniat ad exordium, iam ita se quasi aliud agendo insinuavit, ut et benevolentiam, et attentionem, et


2619. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1004 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

circumpositae adhaerent. Sic Paulus cum posset simpliciter scribere usitato more: Paulus Romanis, scilicet scribit, gravi consilio interponit statim initio, et veluti aliud agens nervosam descriptionem tum suae personae, tum functionis ac doctrinae, tum etiam subiecti doctrinae seu personae, de qua sua doctrina concionatur, tum denique etiam ipsorum Romanorum quibus scribit. Antequam ergo veniat ad exordium, iam ita se quasi aliud agendo insinuavit, ut et benevolentiam, et attentionem, et docilitatem in auditoribus excitaverit. Tractat vero Paulus non


2620. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1006 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

cum alioqui proprie ac directe Meschiam velit alloqui. Sic Ier. 33, ad descriptionem extremae vastitatis Hierusalem et totius Iudaeae. Sic initio Ephes. 2, ad descriptionem spiritualis mortis Ethnicorum: et porro initio 3, ad descriptionem sui Apostolatus inter gentiles: in qua digressione perseverat ferme usque ad finem eius capitis. Talis digressio circularis est etiam Col. 1. De qua re mox plenius dicam, ubi ex professo de hoc genere circularis scriptionis agetur. Naturalis vero ordo est teste Aristot. in scriptis asserentibus aut negantibus aliquid, ut primum


2621. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1007 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Ethnicorum aut philosophicis aut oratoriis scriptionibus. Nam illae omnes multo simplicioris subiecti aut materiae sunt. Si enim philosophicae disputationes sunt, tum proprie tantum docent, tractantque presse et apposite, placidoque ac humili sermone de rebus, nulla ferme prorsus habita ratione personarum aut circumstantiarum, nullisque admixtis affectibus. Si sunt orationes aut epistolae, plerunque proprie movere conantur, et unam tantum quampiam simplicem sententiam, quam propositionem vocant, veluti scopum quendam proponunt, eoque omnia sua argumenta dirigunt, ac veluti ad propositam


2622. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1008 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

varietas diligenter observata ac expensa plurimum proderit ad observationem ordinis sententiarum. D. Paulus quoque et alii sacri scriptores solent transire ab ignobilioribus materiis ad nobiliores, a personalibus ad realia, ab hypothesibus ad theses, ab externis ad interna: et contra. ut 2 Cor. 1, a suorum consiliorum constantia ad doctrinae et Dei ipsius veritatem. Eph. 5, a coniugii celebratione ad mysterium coniunctionis Christi et Ecclesiae. Crebrae igitur sunt apud eos et


2623. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1008 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Crebrae igitur sunt apud eos et interdum subitae ac quasi impraevisae mutationes austerae obiurgationis in amicam compellationem, laudationis in accusationem, perterrefactionis in consolationem, et contra, prout auditorum utilitas postulare videtur: ne, dum vel perpetuo in austeritate perseverat, aut nimium conterat, aut etiam a se absterreat abigatque, vel rursus eos perpetuo blandiendo in suis peccatis confirmet. ut Gal. 3, incipit austere eos obiurgare, O stulti et insensati Galatae: aliquanto post eos fratres appellat: paulo post filiolos, eorumque studium alacritatemque


2624. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1008 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

rursus eos perpetuo blandiendo in suis peccatis confirmet. ut Gal. 3, incipit austere eos obiurgare, O stulti et insensati Galatae: aliquanto post eos fratres appellat: paulo post filiolos, eorumque studium alacritatemque in recipiendo Evangelio praedicat. Transeunt aliquando a sua persona ad functionem, inde ad doctrinam, a qua ad Christum: ut Paulus initio Rom. 1. Eph. 3. et 2 Cor. 4, ubi mirabiliter sui commendationem cum Christi laude temperat, adeo, ut ipsemet illam mixturam indicet, inquiens: Non enim nos ipsos praedicamus, sed Christum Iesum Dominum: nos autem


2625. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1009 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ad aliud, quo explicato, reditur ad illud prius, intermissumque: ut Ephes. 3 fit digressio ad explicationem functionis Paulinae, sed sub finem eius reditur ad institutum. Sic toto 9 capite 1 Cor. videtur digredi ad suum exemplum, qui moderate sit sua libertate usus. Cupide a personalibus et ignobilioribus ad realia, nobiliora et magis utilia ac generalia transit. Sic 2 Cor. 1 de suorum consiliorum ac profectionum ratione agendo, subito transit ad celebrandam veritatem ac certitudinem promissionum divinarum. In institutoriis digressiones, admonitiones,


2626. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1012 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Et quemadmodum non probaverunt, ut Deum agnoscerent: ita tradidit eos Deus in reprobam mentem, ut facerent, quae non conveniebat. Expolitio: Repletos omni iniustitia, etc. Ro. 2. Propositio: Qui redditurus est unicuique iuxta facta sua. Expolitio propositionis: His quidem, qui perseverantes in benefaciendo gloriam et honorem, etc. his vero qui sunt contentiosi, et qui veritati quidem non obtemperant, sed obtemperant iniustitiae, ventura est indignatio et ira, etc. Galat. 6. Propositio: Quicquid enim seminaverit, hoc et metet. Expolitio: Nam


2627. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Deo tuo, quod ingressus sum in terram, pro qua iuravit patribus nostris, ut daret eam nobis. β Suscipiensque sacerdos cartallum de manu tua, ponet ante altare Domini Dei tui, et loqueris in conspectu Domini Dei tui. α Syrus persequebatur patrem meum, qui descendit in Aegyptum, et ibi peregrinatus est in paucissimo numero, crevitque in gentem magnam ac robustam, et infinitae multitudinis. Afflixeruntque nos Aegyptii, et persecuti sunt imponentes onera gravissima, et clamavimus ad Dominum Deum patrum nostrorum, qui


2628. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1013 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Dei tui, et loqueris in conspectu Domini Dei tui. α Syrus persequebatur patrem meum, qui descendit in Aegyptum, et ibi peregrinatus est in paucissimo numero, crevitque in gentem magnam ac robustam, et infinitae multitudinis. Afflixeruntque nos Aegyptii, et persecuti sunt imponentes onera gravissima, et clamavimus ad Dominum Deum patrum nostrorum, qui exaudivit nos, et respexit humilitatem nostram, et laborem atque angustiam, et eduxit nos de Aegypto in manu forti et brachio extento, in ingenti pavore, in signis atque portentis, et introduxit ad locum


2629. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1017 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

legis compleatur in nobis, etc. Dicendum erat: Quod erat impossibile legi ob defectum humanarum virium in obediendo, ut videlicet aboleret peccatum, et suum ius obtineret, aut flagitatam iustitiam consequeretur: hoc Deus misso filio suo incarnato praestitit, abolendo peccatum, et persolvendo iustitiam legi debitam, seu legem implendo. Deest igitur in membro reddito: Hoc praestitit Deus hac ratione, nempe mittendo filium suum, vel potius adest quidem redditum membrum, sed aliis verbis expressum, quam quae tum perspicuitas, tum et praecedens oratio desiderasset. Nam illud


2630. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

efferre inceperint, subito omissa illa nondum perfecta oratione, alia forma sermonis eandem sententiam efferant: ut Gen. 6, Et fecit Noah, iuxta omnia quae praecepit Dominus ipsi, sic fecit. Paul. Gal. 2, Ab iis vero qui videbantur esse aliquid, quales aliquando fuerint, nihil mea interest: personam hominis Deus non accipit. Iam deberet verbum aliquod ponere, utsententiam perficeret, ita forte: Ab iis vero, qui videbantur esse aliquid, nihil didici aut accepi. Quod ipse non facit, quia longius distaret verbum a principio sententiae. Sed iterum eandem sententiam alia forma effert: Mihi


2631. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

aut accepi. Quod ipse non facit, quia longius distaret verbum a principio sententiae. Sed iterum eandem sententiam alia forma effert: Mihi enim ii qui videbantur, nihil contulerunt. Nec tamen intermissa illa oratio penitus ociosa est. Nam habet nominativum in se, quem illa sequens persaepe aut non habet, aut per pronomen relativum refert, ut in hoc primum dato exemplo videre est, quod Noah nominativus ex priore oratione imperfecta repeti debeat. Aliquando etiam alia praeter nominativum in priori illa mutila oratione sunt, quae ad sequentis intellectum faciunt: ut Exod. 31,


2632. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1019 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Sic forte spiritus sapientiae, spiritus fortitudinis, et similia semel positae voci addi poterant, ne diversitas non tantum Epithetorum, sed etiam ipsius subiecti aut spiritus esse putaretur. Apoc. 17, Ebria de sanguine sanctorum, ebria de sanguine martyrum. Repetitur vox Ebria. Persaepe propter parvum ad ditamentum, quod ad sententiam perficiendam addendum erat, iterum omnia iam dicta repetunt: ut Levit. 20, Vir qui adulterium admiserit cum uxore, Vir qui adulterium admiserit cum uxore socii sui: in quo exemplo tantum propter illud, Socii sui, addendum, omnia priora


2633. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1020 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

illae duae tibi iungendae, et ex illis duabus orationibus cogitatione una efficienda. Levit. 27, Et erit aestimatio tua maris ab aetate 20 annorum usque ad aetatem annorum 60, et erit aestimatio 50 sicli argentei. Hae duae iteratae orationes unam sententiam tantum efficiunt. Nam in priori est persona, cuius precium aestimatur, quae in secunda non est. In secunda autem est quantitas precii, quae in prima desideratur. Talis igitur una oratio ex duabus facienda est. Et erit aestimatio maris ab annis 20 usque ad sexaginta sicli 50. Huic syntactico repetitionum generi addatur et


2634. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

excaecaverit mentes: pereuntes, excaecati mente, et increduli idem sunt. 2 Cor. 13, Hoc autem etiam optamus, vestram integritatem. Gal. 1, Deo visum est revelare filium suum per me, ut praedicem eum inter gentes. Idem bis dicit diversis membris. Ibidem, Tantum audiebant, quod qui olim nos persequebatur, nunc Evangelizet fidem, quam olim vastabat. Idem est, vastare fidem, et persequi pios. Rom. 5, Cum adhuc imbecilli essemus, pro impiis mortuus est. Idem ibi Paulo est, imbecillum et impium esse. Rom. 2, Persistentibus in bono opere gloriam et honorem et immortalitatem,


2635. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Hoc autem etiam optamus, vestram integritatem. Gal. 1, Deo visum est revelare filium suum per me, ut praedicem eum inter gentes. Idem bis dicit diversis membris. Ibidem, Tantum audiebant, quod qui olim nos persequebatur, nunc Evangelizet fidem, quam olim vastabat. Idem est, vastare fidem, et persequi pios. Rom. 5, Cum adhuc imbecilli essemus, pro impiis mortuus est. Idem ibi Paulo est, imbecillum et impium esse. Rom. 2, Persistentibus in bono opere gloriam et honorem et immortalitatem, quaerentibus vitam aeternam. Idem est, persistere in bono opere, et quaerere vitam aeternam. Sic


2636. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Idem bis dicit diversis membris. Ibidem, Tantum audiebant, quod qui olim nos persequebatur, nunc Evangelizet fidem, quam olim vastabat. Idem est, vastare fidem, et persequi pios. Rom. 5, Cum adhuc imbecilli essemus, pro impiis mortuus est. Idem ibi Paulo est, imbecillum et impium esse. Rom. 2, Persistentibus in bono opere gloriam et honorem et immortalitatem, quaerentibus vitam aeternam. Idem est, persistere in bono opere, et quaerere vitam aeternam. Sic mox, Contentiosis et inobedientibus veritati, obedientibus autem iniustitiae, etc. operantibus malum. Rom. 6, An


2637. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

fidem, quam olim vastabat. Idem est, vastare fidem, et persequi pios. Rom. 5, Cum adhuc imbecilli essemus, pro impiis mortuus est. Idem ibi Paulo est, imbecillum et impium esse. Rom. 2, Persistentibus in bono opere gloriam et honorem et immortalitatem, quaerentibus vitam aeternam. Idem est, persistere in bono opere, et quaerere vitam aeternam. Sic mox, Contentiosis et inobedientibus veritati, obedientibus autem iniustitiae, etc. operantibus malum. Rom. 6, An nescitis, quod cui vos sistitis servos ad obediendum, eius servi estis, cui obeditis. Repetit denuo illud Cui


2638. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

datus est mihi carnis palus, angelus satanae ut me colaphizet, ne ultra modum efferrer: ita in uno membro orationis bis repetitur, Ne supra modum efferrer, initio et in fine. 2 Corinth. 3, Num egemus (ut nonnulli) commendatitiis epistolis apud vos, aut a vobis commendatitiis. 2 Timoth. 3, Persecutiones et afflictiones, quae mihi acciderunt Antiochiae, Listris et Iconii, quas persecutiones passus sum. Sic Ephes. 2. 13. initio versus dicit, In Christo Iesu: mox in fine Per sanguinem Iesu. Et mox u. 15, Solvens inimicitias, repetit in fine sequentis versus. Fit autem


2639. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1021 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ita in uno membro orationis bis repetitur, Ne supra modum efferrer, initio et in fine. 2 Corinth. 3, Num egemus (ut nonnulli) commendatitiis epistolis apud vos, aut a vobis commendatitiis. 2 Timoth. 3, Persecutiones et afflictiones, quae mihi acciderunt Antiochiae, Listris et Iconii, quas persecutiones passus sum. Sic Ephes. 2. 13. initio versus dicit, In Christo Iesu: mox in fine Per sanguinem Iesu. Et mox u. 15, Solvens inimicitias, repetit in fine sequentis versus. Fit autem talis repetitio vel energiae, vel vehementioris cuiusdam significationis gratia, ut in


2640. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1023 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

facit. Atque hanc digressionem observare debemus, quia omnes versores ideo male hunc locum verterunt, quod non animadverterunt, quae verba connectenda sint, et ubi sit digressio. Galat. 2, Ab iis vero qui videbantur esse aliquid (digreditur) quales aliquando fuerint, nihil mea interest: personam hominis Deus non accipit. Refingit totam orationem: Mihi enim illi qui videbantur, nihil addiderunt. Sequitur et aliud exemplum ibidem statim: Sed contra videntes, quod mihi commissum sit Evangelium praeputii, sicuti Petro circumcisionis (digreditur) Qui enim fuit efficax in Petro ad


2641. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1027 | Paragraph | SubSect | Section]

verûm etiam nihil eloquentius mihi videri potest. Et audeo dicere, omnes qui recte intelligunt quod illi loquuntur, simul intelligere non aliter eos loqui debuisse. Sicut est enim quaedam eloquentia, quae magis aetatem iuvenilem decet, est quae senilem, nec iam dicenda est eloquentia, si personae non congruat eloquentis: ita est quaedam quae viros summa authoritate dignissimos planeque divinos decet. Hac illi locuti sunt, nec ipsos decet alia, nec alios ipsa. ipsis enim congruit: alios autem, quanto videtur humilior, tanto altius non ventositate, sed soliditate transcendit. Ubi


2642. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1028 | Paragraph | SubSect | Section]

quid decoris, quid delectationis habeat, satis dici non potest. Sequitur enim dicens: Deus et pater Domini nostri Iesu Christi scit, qui est benedictus in secula, quod non mentior. Ac deinde quomodo periclitatus fuerit, et quomodo evaserit, brevissime narrat. Longum est caetera persequi, vel in aliis sanctarum Scripturarum locis ista monstrare. Quid si etiam figuras locutionis, quae illa arte traduntur iis saltem, quae de Apostoli eloquio commemoravi, ostendere voluissem? Nonne facilus graves homines me nimium quam quisquam studiosorum sibi sufficientem putarent? Haec


2643. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1030 | Paragraph | SubSect | Section]

notarentur, et in hanc doctrinam redigerentur, nisi prius in oratorum invenirentur ingeniis: quid mirum, si et in istis inveniuntur, quos ille misit qui facit ingenia? Quapropter et eloquentes quidem, non solum sapientes canonicos nostros authores doctoresque fateamur, tali eloquentia usos, qualis personis eiusmodi congruebat. Idem ibidem aliquanto post: Avertat autem Deus ab Ecclesia sua, quod de Synagoga Iudaeorum Hieremias propheta commemorat, dicens: Pavor et horrenda facta sunt super terram, prophetae prophetabant iniqua, et


2644. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1031 | Paragraph | SubSect | Section]

fraternitatis invicem diligentes, honore mutuo praevenientes, studio non pigri, spiritu ferventes, Domino servientes, spe gaudentes, in tribulatione patientes, orationi instantes, necessitatibus sanctorum communicantes, hospitalitatem sectantes. Benedicite persequentibus vos, benedicite, et nolite maledicere. Gaudete cum gaudentibus, flete cum flentibus, idipsum invicem sentientes. Et quam pulchre ista omnia sic effusa, bimembri circuitu terminantur: Non alta sapientes, sed humilibus consentientes. Et aliquanto post: In hoc ipso, inquit,


2645. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1031 | Paragraph | SubSect | Section]

Benedicite persequentibus vos, benedicite, et nolite maledicere. Gaudete cum gaudentibus, flete cum flentibus, idipsum invicem sentientes. Et quam pulchre ista omnia sic effusa, bimembri circuitu terminantur: Non alta sapientes, sed humilibus consentientes. Et aliquanto post: In hoc ipso, inquit, perseverantes. Reddite omnibus debita: cui tributum, tributum: cui vectigal, vectigal: cui timorem, timorem: cui honorem, honorem. Quae membratim fusa clauduntur, etiam ipso circuitu, quem duo membra connectunt. Nemini quicquam debeatis, nisi ut invicem diligatis: Et post paululum: Nox


2646. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1031 | Paragraph | SubSect | Section]

quasi morientes et ecce vivimus, ut coerciti, et non mortificati: ut tristes, semper autem gaudentes: sicut egentes, multos autem ditantes; tanquam nihil habentes, et omnia possidentes. Vide adhuc ardentem: Os nostrum patet ad vos ô Corinthii, cor nostrum dilatatum est: et caetera quae persequi longum est. Idemque ad Romanos agit: Ut persecutiones huius mundi, charitate vincantur, spe certa in adiutorio Dei. Agit autem et granditer et ornate: Scimus, inquit, quoniam diligentibus in Deum omnia cooperantur in bonum, iis qui secundum propositum vocati sunt sancti: quoniam quos ante


2647. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1031 | Paragraph | SubSect | Section]

et non mortificati: ut tristes, semper autem gaudentes: sicut egentes, multos autem ditantes; tanquam nihil habentes, et omnia possidentes. Vide adhuc ardentem: Os nostrum patet ad vos ô Corinthii, cor nostrum dilatatum est: et caetera quae persequi longum est. Idemque ad Romanos agit: Ut persecutiones huius mundi, charitate vincantur, spe certa in adiutorio Dei. Agit autem et granditer et ornate: Scimus, inquit, quoniam diligentibus in Deum omnia cooperantur in bonum, iis qui secundum propositum vocati sunt sancti: quoniam quos ante praescivit, et praedestinavit conformes fieri


2648. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1031 | Paragraph | SubSect | Section]

cum illo nobis omnia donavit? Quis accusabit adversus electos Dei? Deus qui iustificat? quis est qui condemnet? Christus IESUS qui mortuus est, magis autem qui resurrexit, qui est in dextera Dei, qui et interpellat pro nobis? Quis nos separabit a charitate Christi? Tribulatio, an angustia, an persecutio, an fames, an nuditas, an periculum, an gladius? Sicut scriptum est: Quoniam propter te mortificamur tota die, aestimati sumus ut oves occisionis. Sed in his omnibus supervincimus per eum qui dilexit nos. Certus sum enim, quia neque mors, neque vita, neque angeli, neque principatus,


2649. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1033 | Paragraph | SubSect | Section]

fuerit, et auditorum utilitas postularit, res gestae explicantur. Utroque usus est Matthaeus. Verbis utitur, quibus in historia uti convenit, simplicibus, planis, propriis, et minime obscuris, cumque lenitate quadam aequabili profluentibus. Ut enim in rerum tractatione operosas rerum, personarum, temporum locorumque descriptiones, causarum item discussiones elaboratas, et alia his similia historiae ornamenta in profanis historiis sparsim magno cum splendore adhibita, nihil moratur Matthaeus: ita in verborum compositione phaleras et exornationes Rhetoricas, picturata verba et


2650. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1034 | Paragraph | SubSect | Section]

Ad efficaciam sermonis illud quoque valde apte referri potest, quod cum Scriptura de doctrina Christiana, aut etiam virtutibus vel vitiis hominum, poenisque aut beneficiis Dei disserit, valde crebro illam revera generalem thesin ad dicentem aut auditores alligat. Omnia enim vividiora sunt, cum ad personas, et quasi praesentem operosumque actum applicantur. Omnia etiam magis movent, cum nostra fiunt, nobisque applicata, et (ut ita dicam) nostram cutem attingere videntur: sicut solent praecipere Rhetores,


2651. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

ratio etiam est causa, quare poetae et historici efficacius videantur docere, quam philosophi: quorum disputationes quia sunt generales, putantur esse quietiores, et quasi dormitantes, aut mortuae. Non solum autem suas generales disputationes Scriptura efficaciae huius gratia ad personas applicat, idque vel ad loquentes, vel audientes, aut utrosque simul: sed etiam unum aliquem singularem, quasi iam coram adstantem: ut sic singuli ad se sensum applicent, seu singulae illam separatim compellatam personam subeant, aut cogitatione quasi induant, et in se recipiant. omnia enim


2652. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

solum autem suas generales disputationes Scriptura efficaciae huius gratia ad personas applicat, idque vel ad loquentes, vel audientes, aut utrosque simul: sed etiam unum aliquem singularem, quasi iam coram adstantem: ut sic singuli ad se sensum applicent, seu singulae illam separatim compellatam personam subeant, aut cogitatione quasi induant, et in se recipiant. omnia enim vehementius movent, sive bona sive mala, quae quisque ad sese solum pertinere arbitratur, quam quae ad totam communitatem. Consideretur in exemplis quod dico, Gal. 4 primum incipit loqui Paulus prorsus in


2653. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

in exemplis quod dico, Gal. 4 primum incipit loqui Paulus prorsus in genere, quod haeredes, donec parvi ac sub tutoribus sunt, similes sint servis: sed postea excusso iugo, non tantum libertatem, sed etiam dominium recipiant. Deinde transit aut applicat sermonem ad seipsum ac auditores in prima persona: Ita et nos, cum essemus infantes, etc. ut haereditatem recipiamus. Mox etiam propius rem eam ad ipsos auditores Galatas admovet: Quod autem sitis filii, etc. postremo veluti unum quendam singularem ex auditoribus apprehendit et alloquitur: Quare non amplius es


2654. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

postremo veluti unum quendam singularem ex auditoribus apprehendit et alloquitur: Quare non amplius es servus, sed filius: quod si filius, etiam haeres Dei per Christum. Sic eo sermonem tandem deducit, quasi tota illa tractatio ad unum aliquem ex Galatis pertineat, sub cuius tamen nomine aut persona singuli sermonem Pauli ad sese applicent, seque iam solos appellari existiment. Hinc vim sermonis Satyricus declarat, cum primum narratione in genere proposita subiungit: — Quid rides? mutato nomine, de te Fabula narratur. Talem energiam aut efficaciam sermonis


2655. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. Ubi illud Ecce, totam illam disceptationem mirabiliter sub oculos subiicit, quasi eam coram digito monstraret. Sic cum Rom. 7, se pro exemplo proponit duorum Adamorum inter se contendentium, dupliciter auget sermonis efficaciam, tum quod eam controversiam in certa persona proponit, tum quod in tali ac tanta persona. Scivit enim se non tantum Apostolum Christi esse, ac tam late Evangelium propagasse, sed etiam cognitione et zelo pietatis innumeros alios excellere. Sic Rom. 12. 13 et 14, unum aliquem alloquens, singulos separatim alloquitur: Si esurierit


2656. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

disceptationem mirabiliter sub oculos subiicit, quasi eam coram digito monstraret. Sic cum Rom. 7, se pro exemplo proponit duorum Adamorum inter se contendentium, dupliciter auget sermonis efficaciam, tum quod eam controversiam in certa persona proponit, tum quod in tali ac tanta persona. Scivit enim se non tantum Apostolum Christi esse, ac tam late Evangelium propagasse, sed etiam cognitione et zelo pietatis innumeros alios excellere. Sic Rom. 12. 13 et 14, unum aliquem alloquens, singulos separatim alloquitur: Si esurierit inimicus tuus, etc. Vis non timere


2657. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

excellere. Sic Rom. 12. 13 et 14, unum aliquem alloquens, singulos separatim alloquitur: Si esurierit inimicus tuus, etc. Vis non timere magistratum? fac bonum, etc. Cur tu iudicas fratrem tuum? Eodem modo et saepe alias a toto genere ad individuum aut unam singularem personam, disserendo Scriptura descendit. Hac causa saepissime sane etiam in veteri Testamento numerus pluralis in singularem vertitur. Sic Gal. 6, Fratres, si quis praeoccupatus fuerit, instaurate hominem, etc, considerans temetipsum, ne et tu tenteris. Popularis meus


2658. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam adseveratione. Nam vehementius est, Quomodo etiam non cum illo nobis omnia donabit? quam si dixisset, Hauddubie et omnia nobis cum illo donabit. Hac enim fiducia manifestae veritatis sic urgetur auditor, quasi non habeat quod respondeat. Item acrius est, An tribulatio, an angustia, an persecutio, an fames, quam si simpliciter negasset. Ad idem faciunt Incisa, ab eadem dictione incipientia, sicut modo retuli, velut et in illo: Neque mors, neque vita, neque angeli, etc. Grandem autem orationem illa proprie reddunt, quod velut afflatus numine nihil humile loquitur,


2659. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1035 | Paragraph | SubSect | Section]

et in illo: Neque mors, neque vita, neque angeli, etc. Grandem autem orationem illa proprie reddunt, quod velut afflatus numine nihil humile loquitur, proponit enim magnifice: Scimus quod diligentibus Deum omnia, etc. Deinde totus sermo constat magnificis tum rebus, tum personis: Mors, vita, fortitudo, altitudo: Deus, Christus, ad dextram Dei, angeli, principatus, virtutes. Quin et illud magnificum, In his omnibus ὑπερνικῶμεν:


2660. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1036 | Paragraph | SubSect | Section]

primum enim res bene constitutae premi solent aut frangi: deinde augetur malum, et accedit στενοχωρία, hoc est angustia, ubi iam res in arctum contrahuntur, ut nescias, quod nam porro consilium capere, aut quo te convertere debeas. Accedit extrinsecus persecutio, quae homines amicis spoliat. Sequitur fames aut nuditas. homines enim, cum coguntur fugere, laborant inopia rerum necessariarum. Additur periculum, ut in vitae etiam discrimen veniatur. Et ne quid desit, adiectus est ad extremum gladius. Haec omnia, inquit Apostolus, non habent eam vim,


2661. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1036 | Paragraph | SubSect | Section]

stulti propter Christum, vos autem prudentes per Christum: nos imbecilles, vos autem validi: vos clari, nos contempti. Ad hoc usque tempus et esurimus et sitimus, et nudi sumus, et colaphis caedimur: et incertis vagamur sedibus, et laboramus operantes propriis manibus. Male audientes, benedicimus: persecutionem patientes, sustinemus. Conviciis affecti, obsecramus. Velute excrementa mundi facti sumus omnium reiectamentum ad hunc usque diem, etc. Ubi sermo est grandis: primum, quia res sunt grandes, extrema nuditas generis humani, fastus Corinthiorum, et Apostolorum miseria. Verba


2662. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1037 | Paragraph | SubSect | Section]

semper enim res ipsae vividius quiddam potentiusque sunt quam verba: quandoquidem haec quidem signa tantum ac umbrae sunt, illa vero res vere, suaque natura existentes. Huc referre possis omnes typos veteris Testamenti, in quo non tantûm illa sacra, ritus, victimae ac tabernaculum, sed et personae ipsae, earumque varia facta, casus et conditiones, quin et regiones ipsae ac civitates rerum, novi Testamenti picturae ac umbrae sunt, sicut Paulus testatur: Omnia quae illis acciderunt nostros typos fuisse, ac propter nos erudiendos monendosque facta esse, 1 Cor. 10. Sic Christus


2663. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1037 | Paragraph | SubSect | Section]

Aristoteles celebrat. Sic Psal. 91, terribilior fit descriptio pestis, dum infesta circumvagari, volitare ac grassari diu ac noctu pingitur. A peste perambulante in caligine, a flagello grassante in meridie. Sic Psal. 2 significantius pingitur furor persecutorum, dum veluti coram sistuntur concursantes, frementes, et horrenda blaterantes contra Dominum et Christum eius: et vicissim Dei severitas potentius monstratur, dum dicitur ridere, et quasi suo ore coram eis respondens inducitur. Sic in superiore Psalmo, Qui sedet in latibulo altissimi,


2664. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

Haec est requies. Ecce, tu es Iudaeus, etc. Rom. 2. Tertio, sicut philosophicae disputationes et omnia in genere ac thesi et sine circumstantiis proposita, quasi de communi hominum conspectu remota esse, ac veluti dormitare videntur: ita contra Scriptura suas disputationes personis, idque coram astantibus tribuit, dum vel docenti vel audientibus eas circumponit, ut nos vel vos peccatores aut redempti, aut servandi, aut puniendi. de qua monitione mox in Efficacia dicetur. Quarto, res ante oculos proferuntur non sine quadam picturae dulcedine, cum res


2665. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

versantes, ponuntur pro aliis a noticia remotioribus: ut est, dici, nominari, celebrari, pro esse. ut 1. Cor. 5, Talis scortatio inter vos auditur, qualis nec inter gentes quidem nominatur. Ubi audiri, pro esse, voce minus in cognitione versante, ponitur. Sic nomen aut nomina, pro rebus aut personis ponuntur. Huc referre possis totam illam regulam, quod interdum vocabula sermonis ac cogitationis pro rebus ponantur. Sexto, fit subiectio sub oculos, cum res mortuae ut vivae producuntur, ut fit in Prosopopoeiis. Psal. 114: Vidit mare, et fugit, et


2666. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

comedere, qui et repleri ac impinguari legitur gladius sanguine, et terra inebriari ac impinguari sanguine et pinguedine occisorum, Is. 34. Sic Ierem. cap. 47, et clamat: O'mucro Domini, usquequo non quiescis? redi in vaginam tuam. Sic: Mittam gladium post eos, et fugiam a gladio persequente. Sic superius dixi. Homerum sagittae cupiditatem sauciandi tribuere. Sic fit evidentia, cum mortui loquuntur: ut cum Assyrium tyrannum excipiunt mortui in inferno insultantes ei. Sic cum regina Sabba, Ninivitae et alii dicuntur litigiaturi cum Iudaeis in extrema die, et cum dives epulo


2667. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1039 | Paragraph | SubSect | Section]

evidentia, cum mortui loquuntur: ut cum Assyrium tyrannum excipiunt mortui in inferno insultantes ei. Sic cum regina Sabba, Ninivitae et alii dicuntur litigiaturi cum Iudaeis in extrema die, et cum dives epulo colloquitur cum patre Abraam. Septimo, exempla externorum factorum, rerum ac personarum sistunt sermonem ante oculos, nam ea cum per sese res externae sunt, tum et alioqui celebres ac illustres, utpote ex caeteris tanquam praecipuae, selectae, et alioqui multum iactatae. Sic saepe alluditur ad sacrificium et sanguinem Abel, diluvium, incendium Sodomae, et tam multa facta ac


2668. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1040 | Paragraph | SubSect | Section]

pariete incrustato. Sic peccatorum remissio evidenter pingitur nubis aut nebulae abolitione, proiectione aliquarum rerum in profundum maris, aut post tergum, aut tam longinqua remotione, ut est Occidens ab Oriente. Talibus Metaphoris aut Similitudinibus ita coram sistitur Isa. 53, persona Christi in sua humiliatione ac passione, ut spectare te eum tuis oculis putes. Tales illustres ac evidentes similitudines sunt innumerae in Sacris literis. Summa, totum caput de Simili huc referre possis. Hisc vicina sunt valde nota proverbia, ac eandem vim orationis praestant:


2669. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1040 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic subinde in Evangelicis et propheticis narrationibus sermo Christi et prophetarum, Apostolorum et adversariorum ita recensetur, ac si iam coram colloqui audirentur: ut colloquium Christi cum Nicodemo, Samaritana, cum matre in nuptiis Canae, cum Cananea, et aliis innumeris adductis coram ipsis personis recensetur. Sic et Paulus suum certamen cum Petro veluti coram depingit, dicens: In FACIEM ei restiti CORAM OMNIBUS, ET DIXI: SI TV cum sis Iudaeus, ethnice vivis, etc. Huc recte ille Hebraismus referri potest, quod narrantes aliorum sermones aut colloquia, non


2670. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1040 | Paragraph | SubSect | Section]

Sic et Paulus suum certamen cum Petro veluti coram depingit, dicens: In FACIEM ei restiti CORAM OMNIBUS, ET DIXI: SI TV cum sis Iudaeus, ethnice vivis, etc. Huc recte ille Hebraismus referri potest, quod narrantes aliorum sermones aut colloquia, non oblique, ac in tertia persona ea recenseant: ut plerunque Latini, sed directe, ac in prima aut secunda. Sic Moyses Gen. 20, colloquium Dei cum Abimelecho recenset: et ipse Abimelechus porro Abrahami dicta ad se: Annon ipse mihi dixit, Soror mea est: et ipsa quoque dixit, Frater meus est: ut in historia introducatur


2671. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1040 | Paragraph | SubSect | Section]

gladium, intendere arcum, superimponere sagittas, fabricare tela, etc. ut Deus puniens plane ante oculos ponatur. De qua sermonis figura μεστώσει aut plenitudine locutionis dicetur. Sic saepe in Evangelistis locus, tempus, personae et occasiones indicantur. Matth. 5 plena subiectio sub oculos hisce verbis exprimitur: Cum vidisset autem turbam, ascendit in montem: et cum ipse consedisset, adierunt eum discipuli eius: tunc aperiens os suum docebat eos, dicens. Omnia illa faciunt evidentiam, videre turbam,


2672. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1041 | Paragraph | SubSect | Section]

cuius ipsius consuetudinis est prorsus illustre exemplum Psalm. 2. Ibi enim plane admirabile huius evidentiae specimen profertur: ubi veluti ante oculos res quasi in theatro comoedia repraesentantur: primum enim prodit Psaltes, veluti prologus quidam, et pauca praefatur, ac mox producit aliam personam post aliam, suam sententiam coram omnibus serio et quasi minaciter proponentem. Primum enim Psaltes summatim rem complectitur, narrans impios, praesertim potentes, atque adeo totum mundum bellare contra Deum et Meschiam, sed id non tantum iniuste, verûm etiam frustra


2673. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1041 | Paragraph | SubSect | Section]

sibi regni et promissorum successuum tristissimarumque poenarum, quibus omnes inobedientes horribiliter pessundabit, inquiens, Dominus dixit ad me, filius meus es, etc. Postremo, veluti peracta illa theatrica rei ipsius repraesentatione, amotisque omnibus totius actus personis, Psaltes aut prologus denuo in publicum prodit: concludensque totam actionem, monet omnes homines, quid ipsi ex ea lite, tragoedia aut actione trium illarum personarum discere debeant, et quomodo sese


2674. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1041 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. Postremo, veluti peracta illa theatrica rei ipsius repraesentatione, amotisque omnibus totius actus personis, Psaltes aut prologus denuo in publicum prodit: concludensque totam actionem, monet omnes homines, quid ipsi ex ea lite, tragoedia aut actione trium illarum personarum discere debeant, et quomodo sese gerere erga istum novum regem, quidve tum mali recusantibus subiectionem, tum boni subiicientibus sese illi certo expectandum sit, inquiens: Nunc igitur reges sapite,


2675. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1046 | Paragraph | SubSect | Section]

indicatur occurrisse regem Sodomae Abrahamo: reliqua subintelligenda relinquuntur. Sexto, uno aliquo significanti verbo aut dicto saepe (teste Phalereo) multo significantius res quae+piam, persona, negotium aut factum depingitur, quam alioqui longa oratione fieri posset. Proponit ipse in exemplum suum quoddam dictum, quod cum Craterus Macedo antea ignobilior, postea insolens factus audiret Graecorum legationes, purpura indutus, et in aureo lecto sedens dixerit: Et nos aliquando hunc


2676. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1047 | Paragraph | SubSect | Section]

qui ad nullum principium, medium aut finem temporis alligatus sit, ut qui fuerit aeternus, cuique sint mille anni ut dies unus. Sic verbum Creavit, significat non tantum fecit, sed et ex nihilo fecit, perfecte fecit, simulque omnipotentiam suam in eo opere ostendit. Vox Deus, unam essentiam, tres personas ac eius proprietates complectitur: caelum et terra complectuntur omnia adiuncta, quae licet prima die non sunt plane effecta, in materia tamen ac potentia aderant. Saepe quoque singulae sententiae aliis aut verbo aut participio, aut nomine aliquo inseruntur, ac veluti


2677. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1063 | Paragraph | SubSect | Section]

acumine intellectus penetramus: nam etiam qui sunt hebetiores, assiduo studio consequuntur difficilia. Et simile affert valde appositum. Cogitationes et sensus hominis abstrusissimi sunt: tamen amici quem vehementer diligimus, et qui cum perpetuo versamur, cogitationes et sensus animi nutu persaepae patefiunt nobis, absque indicio verborum et sermonum, quos ille proferat: ita fiet in his Epistolis, ait, modo quis illas amet, et assidue in illis versetur. Qui petit, accipit: qui quaerit, invenit: et qui pulsat, ei aperitur, etc. Adiiciamus sanê postremo loco


2678. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1063 | Paragraph | SubSect | Section]

noctem doctrinae eius sermo processerat? Quid vero in Thessalonica et Corinthio? Quid in Epheso, et in ipsa Roma? Nonve omnes dies et noctes in Scripturarum expositionibus consumebat: iam vero quis commemoret illas disputationes eius, quas cum Epicureis et Stoicis habuit? Cuius quidem omnia, si persequi velimus, in longum sermo tendetur. Ergo constat, eum et ante signa, et in ipso signorum tempore, multa semper disputatione usum fuisse, atque ideo verbo et disputatione admirabilem cunctis probatur. Qua enim gratia Lycaones putaverunt illum esse Mercurium? Nam quod ambos Apostolos Deos


2679. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1066 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

estis: Si feceritis ea: Si ego lavi pedes vestros: Si ego non lavero te. et mox sequenti: Si nossetis me: Si diligeretis me: Si quid petieritis in nomine meo: Si diligitis me: Si quis diligit me, sermonem meum servat. Et sequenti: Si manseritis in me: Si mundus vos odit: Si de mundo essetis: Si me persecuti sunt: Si non venissem: Si sermonem meum custodiverunt: Si non fuissem locutus: Si opera non fecissem. Peculiare est huic Apostolo, usurpare ἵνα pro ὅτε, ut, quod, quando. 1 Ioan. 4, In hoc


2680. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1066 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vulgi sumitur occasio dicendi. Sic Ioan. 9, ex sanatione caeci, et alias plerunque hunc morem observat. Gravitas. Gravitatem aliqui Ioanni tribuunt forte, quod cum quadam dignitate ac maiestate loquatur. Nam non pauca ex sua persona docet, cum alii tantum narrent: ut est initium eius Evangelii, ubi magis concionatorem quam historicum agit, ubi docet discrimen filii et Baptistae ac Moysis. Adserit vero cum authoritate: Nos vidimus gloriam eius, et habitavit in nobis. Item: Scimus quod testimonium eius est verum. Et haec


2681. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1068 | Paragraph | SubSect | Section]

vestitum, luxus, securitas, et omnis impoenitentia totaque impietas notatur. Sic et postremi seculi, prioris mundi et Sodomitarum impoenitentia ac securitas Luc. 17 indicatur per Edere, bibere, emere, vendere, nubere, uxores ducere, plantare, aedificare. Sic contra per id genus synecdoches, persaepe Scriptura etiam poenitentiam et totam vitam Deo placentem notat. Veluti si non solum per bonos fructus aut malos, bonam malamve arborem cognoscere doceat, sed etiam per corticem et folia: ignotiora nimirum, uti bonum artificem decet, per notiora docendo, ut Levit. 17 et 23 iubet Deus


2682. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1068 | Paragraph | SubSect | Section]

effectus pro causa, veluti notum signum pro re signata ponitur. Nam per haec externa doloris signa, vere in corde conversio: et per hanc quasi corporis contritionem vera animi contritio indicatur. Verum quoniam externa illa poenitentia et moesti animi signa simulare et facile est, et persaepe lucro sum, rem autem ipsam poenitentiae praestare perdifficile: ideo et Iudaei olim, et tempore Christi Pharisaei, et nostro monachi plane inania quaedam externaque et hypocritica signa, sordidum videlicet vestitum, inclinatum caput, et similia pro reipsa, id est, vera animi conversione


2683. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1077 | Paragraph | SubSect | Section]

quo fine, ratione aut sensu a Spiritu Dei in unoquoque loco opera praedicentur. Ac in primis observandum est diligenter discrimen inter testimonia agentia de causis iustificationis, et de qualitatibus personarum, iustificatarum, ac denique de clementi compensatione afflictionum: ut veram genuinamque Dei sententiam aut mentem in talibus dictis nobis propositam percipiamus, ne a Christo ad Moysen, ab Evangelio ad legem, a gratuita iustitia Dei ad nostram, et denique a merito ac obedientia


2684. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1079 | Paragraph | SubSect | Section]

20 Bona opera sunt flos caducus et pannus menstruatus, atque adeo scybala seu reiectamenta, teste Isaia et Paulo. quare nunc non bonum, sed malum praemium merentur. Quod igitur ea Deus celebrat aut remunerat, id ex mera gratia et merito Christi facit. 21 Bona opera adeo personam non iustificant aut mundant, ut ipsamet plane sint immunda, indigeantque mundatione et imputatione per vel ob Christi meritum aut obedientiam, ut pro mundis purisque habeantur et acceptentur. Quid ergo tam impudenter contra Christi meritum, eiusque gratuitam gratiam ac iustificationem


2685. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1081 | Paragraph | SubSect | Section]

etc. Si fuerint peccata vestra veluti coccinum, tanquam nix candescent. 39 Aliquando tantum consolatio afflictionibus proponitur, ut in illis beatitudinibus Matth. 5. Sic per factam aut non factam condonationem, erga proximum indicatur vera conversio ac fides, aut etiam perseveratio in ea: aut contra. Non tamen clare dicitur, illam ipsam condonationem offensae, esse veram ac propriam causam condonationis divinae. Verum de varia praedicatione bonorum operum, vide supra. Vide etiam de tota hac materia Synecdochicam praedicationem poenitentiae. 37 Quaedam


2686. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1082 | Paragraph | SubSect | Section]

dicit, Apostolos maiora facturos ipso: id est, se per illos, eorumque ministerium: quia Christi efficacia post passionem primum sese liberius et gloriosius exeruit, totum mundum subiugando, et nunc Antichristum expugnando. 1. Timoth. 1 Paulus duas causas commemorat, cur sit veniam consecutus persecutionis: quia insciens fecerit, et quo esset aliis exemplum misericordiae Dei: cum vera causa eius reconciliationis sit proprie solius Christi meritum. Quae natura Hebraismorum ac sermonis sacrarum Literarum diligenter observanda est, ne cum alibi, tum praesertim in iustificationis dogmate


2687. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1084 | Paragraph | SubSect | Section]

tempore dependisset, quin potius contumeliosissime eum laesisset ac contempsisset: tandem aliquando velut poenitens herum adiret ac diceret, se in posterum velle se recte gerere, ac tum pro praeterito debito, tum et pro futuro quotidie unicam urnam diluti vini et impuri tritici afferret, qua sua persolutione ipse contentissimus esse debeat. Hoc modo prorsus operarii insaniunt ac furunt, volentes praeteriti temporis inobedientiam hypocritica quadam umbra obedientiae compensare, eademque simul etiam quotidianum pensum debiti obsequii iustitiaeque persalvere. 21 Lutherus piae


2688. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1084 | Paragraph | SubSect | Section]

vini et impuri tritici afferret, qua sua persolutione ipse contentissimus esse debeat. Hoc modo prorsus operarii insaniunt ac furunt, volentes praeteriti temporis inobedientiam hypocritica quadam umbra obedientiae compensare, eademque simul etiam quotidianum pensum debiti obsequii iustitiaeque persalvere. 21 Lutherus piae memoriae prolixe in suo servo arbitrio demonstrat, a praecepto nequaquam sequi posse, aut adesse vires satisfaciendi praecepto. At Papisticis ac Iudaicis Pharisaeis nihil certius est, quam


2689. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1086 | Paragraph | SubSect | Section]

David coram Deo, ut Psalm. 7, Iudica me Deus secundum iustitiam meam: et Psal. 18, Retribuet mihi Deus secundum iustitiam meam. Ubi non iactat David suam universalem iustitiam, quasi ubique fuerit sine crimine: sed tantum in illa causa regni cum Saule, propter quam eum ille persequebatur: seu ut Theologi dicunt, iustitiam causae, non personae suae celebrat. Iustificari cum revera significet gratis a suis peccatis absolvi, isti eo trahunt, quasi significet reipsa bonis qualitatibus iustum esse. 32 Sic verbum indicare et Iudicium, non raro


2690. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1086 | Paragraph | SubSect | Section]

iustitiam meam: et Psal. 18, Retribuet mihi Deus secundum iustitiam meam. Ubi non iactat David suam universalem iustitiam, quasi ubique fuerit sine crimine: sed tantum in illa causa regni cum Saule, propter quam eum ille persequebatur: seu ut Theologi dicunt, iustitiam causae, non personae suae celebrat. Iustificari cum revera significet gratis a suis peccatis absolvi, isti eo trahunt, quasi significet reipsa bonis qualitatibus iustum esse. 32 Sic verbum indicare et Iudicium, non raro significat gratuitam liberationem, ut in prima parte in hoc verbo


2691. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1087 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam sanctissimos urget exigendo perfectiss. obedientiam, et accusando, quod iam non praestent) per illud quotidianum, Remitte remitte, ad thronum gratiae confugerimus, certo simus ab accusatione ac damnatione legis liberandi. In applicatione ergo et actu subinde iteratae imputationis alienae persolutionis sumus liberi a legis exactione, non in perpetuo quodam habitu velut qualitate. Qui vero talia Scripturae et Theologorum dicta intelligunt tum de perpetua quadam et habituali liberatione ab accusatione ac damnatione legis, tum etiam porro de cassato abolitoque omni dominio,


2692. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1088 | Paragraph | SubSect | Section]

quae vel actualia subinde committimus, vel etiam originali quod nobiscum circumferimus: sed de quotidiana condonatione, quoties per Christum ad thronum gratiae confugimus, ibique nobis mediatoris nostri persolutionem imputari et applicari flagitamus. Huc etiam pertinet gravissima illa quaestio, quomodo per fidem iustificemur, non scilicet ita, ut postquam semel promissionibus Dei assensi sumus, perpetuo porro in hac immunda vita pro iustis habeamur: sed tantum quatenus subinde hac mendica manu


2693. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1089 | Paragraph | SubSect | Section]

DUPLEX IUSTITIA ET IUSTIFICATIO. Augustinus disserit 1 lib. de perfectione iustitiae contra Caelestium, duplicem esse piorum iustitiam et iustificationem: perfectam alteram, et alteram imperfectam. Eodem facit, quod nostri separant personae acceptionem a novae obedientiae acceptione. Verum autem est, quod Scriptura quasi duo quaedam fora iudicii divini et approbationis hominum constituat, quorum prius possis, docendi gratia, vocare forum iustificationis, posterius autem novae obedientiae. Secundum quae duo fora


2694. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1089 | Paragraph | SubSect | Section]

constituat, quorum prius possis, docendi gratia, vocare forum iustificationis, posterius autem novae obedientiae. Secundum quae duo fora sunt etiam Scripturae dicta distinguenda. Possis etiam aliquo modo vocare prius illud severius Dei iustitiae forum, posterius autem gratiae: vel etiam illud personae, hoc operum. In priore agitur de vera iustificatione, quoties lex patefaciens peccatum, et omnes homines, etiam sanctissimos, omni tempore sub peccatum concludens, citat singulos, vel in prima iustificatione, vel etiam in quotidianis lapsibus, ad tribunal severae iustitiae Dei.


2695. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1089 | Paragraph | SubSect | Section]

Meschiae, ac dilectissimi filii tui. Haec iustitia revera nihil aliud est, quam indui peccatorem nuptiali veste iustitiae Christi, per imputationem, quod splendidissimo vestimento ita contegatur nostra iniustitia, ut imputari non possit, sed necessario condonetur: seu est imputatio persolutionis Christi, quae idem est ac nostri debiti aut iniustitiae abolitio. Ex hac iustitia et iustificatione recte Paulus excludit omni tempore omnia opera, virtutes ac qualitates hominis, sive acquisitas, sive donatas: ut in Abrahamo ex tali iustificatione excludit opera ante et post


2696. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1090 | Paragraph | SubSect | Section]

necessariam esse ad rectam scriptionem: quia scribendi recte sapere sit principium et fons, et quod eum rem probe cognitam meditatamque habeat, non sint vel verba vel lucidus ordo destituturus. Quare iubet non tantum ipsum caput aut genus principalis materiae cognovisse, sed et aliarum rerum ac personarum, quarum qualiscunque mentio forte fieri in scriptione potest, naturam ac proprietates: pro exemplo proponit, quod oporteat nosse aetatum et conditionum, aut graduum hominum mores: quandoquidem alia sint natura ac ingenium, sermones et actiones puerorum, alia iuvenum, alia virorum, alia


2697. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1092 | Paragraph | SubSect | Section]

reus, soleat ibi esse trepidus et consilii inops, quomodo contra accusator sit audax, vehemens, infestus ac crudelis, et etiam calumniator: quomodo advocati ac intercessores, suum clieotem instruant, animent et foveant ac tueantur: quomodo iudex malus, propter munus aut alioqui ob respectum personarum, affectusque, soleat debiliorum bonas causas pervertere, et contra amicis et potentibus in pessima causa favere: et vicissim quomodo iustus iudex citra affectus et prosopolepsiam, soleat iudicium ac iustitiam facere, insontes ac oppressos absolvere, liberare ab oppressoribus


2698. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1093 | Paragraph | SubSect | Section]

ac externarum, et praesertim motuum ac effectuum cum suis adiunctis est pernecessaria ad intelligendum sermonem sacrum. Hinc enim apparet, quomodo voces notantes vel potentias vel motus aliquos hominis, simul quoque iam praecedentia, iam sequentia denotent. Nolo hanc amplissimam materiam prolixius persequi tantum exempla quaedam proponam. Ostendi in libello de Fide et priore parte huius Operis, saepissime omnia verba noticiae qualiscunque vel rationalis partis, vel etiam solius animalis aut sensuum, non tantum noticiam, sed etiam motus eam noticiam naturaliter sequi solitos


2699. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1097 | Paragraph | SubSect | Section]

tota ea politia a Deo, non ab hominibus, ut aliae, constituta fuerat: et denique finis eius religionis conservatio, et Meschiae nativitas. Terram eis Deus largitus fuerat aequis portionibus dividendam. Eam metiti sunt funibus, et proiecerunt sortes, quae portio cui tribui, familiae aut personae contingeret. Inde igitur sunt innumerae locutiones, Sors mea, Haereditas mea, Portio mea Dominus, Dabo gentes in haereditatem, et fines terrae in possessionem tibi, Psal. 2. Funes ceciderunt mihi in praeclaris, etiam haereditas pulchra contigit mihi, Psal. 16.


2700. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1099 | Paragraph | SubSect | Section]

aut alia extrema necessitate coacti: sed manserunt in sua tribu, et in suis possessionibus, quibus eos Deus, cassatione venditionum tempore Iubilaei, adfixerat: quo servato locorum et familiarum discrimine, sciretur, quo loco et ex qua stirpe Meschias secundum prophetias nasceretur, nec iure de persona eius dubitari posset. Qua de causa etiam cognomina de nomine parentum soliti sunt accipere, ut tanto diutius propagatio in omnium memoria haereret, dum semper nominato filio etiam parens aut avus est nominatus, aut etiam plures maiores ordine. Hac eadem de causa aut occasione


2701. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1101 | Paragraph | SubSect | Section]

ascendere in montem testimonii, et in lateribus Aquilonis: id nimirum de colle dicitur, in quo templum erat, quo ille se iactabat capta Ierosolyma conscensurum esse. Nam is collis Ierosolymae ad Aquilonem est: sed frustratus sua spe prius in infernum praecipitatus est. Sic nimirum crebro accidit persecutoribus, ut dum semper plus ultra in oprimendis piis furere conantur, perdente ac conterente eos ut testacea vasa Meschia regeque nostro cum Pharaone, plus infra praecipitentur. Quod vero hactenus dixi de illustratione sacrarum Literarum ex natura caeli, aeris, conditione locorum


2702. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1102 | Paragraph | SubSect | Section]

moenium altitudinem expugnare nequibant, obsedêre. Nondum enim catapultae, neque vinearum, neque arietis, quo muri urbium deiiciuntur, usus erat. Iis qui in civitate erant, omnes ad victum res et obsidionem tolerandam necessariae regis cura ad id antea impense supererant. Cum duobus annis obsidio perseverasset per summum otium obsessorum, tertio continuis imbribus excrescens supra modum fluvius, cum partem urbis inundasset, muros deiecit ad stadia viginti. Hinc rex existimans tempus oraculi advenisse, desperata salute, ne in hostium potestatem perveniret, pyram in regia ingentem extruxit:


2703. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1103 | Paragraph | SubSect | Section]

speciem ad ipsum declinat. Hoc in loco est palmetum, cui immixta est etiam alia materies domestica, et ferax palmis abundans, spacio stadiorum centum, et totum irriguum, et habitationibus plenum: ubi et regia est, et balsami viridarium: quae arbor aromatica est, et fruticosa, cytiso et termintho persimilis: eius corticem scindentes, succum in vasis incipiunt, tenaci lacti persimilem, susceptus autem in conchis coagulatur is capitis dolores et suffusiones oculorum incipientes, et hebetudinem mirifice salvit: quare preciosus est eo praesertim, quod hic solum nascitur. Palmetum quod palmam


2704. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1103 | Paragraph | SubSect | Section]

materies domestica, et ferax palmis abundans, spacio stadiorum centum, et totum irriguum, et habitationibus plenum: ubi et regia est, et balsami viridarium: quae arbor aromatica est, et fruticosa, cytiso et termintho persimilis: eius corticem scindentes, succum in vasis incipiunt, tenaci lacti persimilem, susceptus autem in conchis coagulatur is capitis dolores et suffusiones oculorum incipientes, et hebetudinem mirifice salvit: quare preciosus est eo praesertim, quod hic solum nascitur. Palmetum quod palmam cariotam fert, hic solum est, excepto Babylonio, et ulterius Orientem versus.


2705. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1105 | Paragraph | SubSect | Section]

At Sophistae illam imaginem Dei, ad quam primo fuit conditus homo, docent, fuisse tantum quaedam accidentaria ornamenta. Patres porro per illam imaginem, non illam primam rectitudinem ac essentialem bonitatem intellexerunt: sed tres animae potentias, intellectum, voluntatem ac memoriam, tribus personis correspondentes. Sic porro minatur et praedicit Deus homini transgredienti mandatum, quod morte morietur: quae mors triplex est, iniustitiae, poenae, ac virium libertatisque agendi. Hanc tertiam mortem, id est, carentiam virium et libertatis, etiam aliis vocibus exprimit Moses:


2706. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1106 | Paragraph | SubSect | Section]

rudium suive temporis hominum; quibus Biblicae loquutiones nimium peregrinae obscuraeque sunt, Ecclesia novis vocibus sit usa, quae tamen in sacris Literis fundamentum habent, et propter maiorem evidentiam usurpantur: ut vocabulum Hypostasis (tametsi id in hoc ipso usu Hebraeorum legatur) persona ὁμοούσιον, sola fide, quo consilio et Prophetae sunt usi: et rursus considerandum esset, quibus modis loquendi discrepantibus a Sacra scriptura haeretici turbarint Ecclesiam, et errores suos venditarint. Sola fides quidem non obscure in sacris


2707. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1107 | Paragraph | SubSect | Section]

ac religionis, ad certum tempus potissimum in hunc usum fabricatum, ut esset certum domicilium Meschiae, eiusque maiorum: ac liquido sciri posset, ubi ille sit natus, ex quibus maioribus, quando, qua ratione, et quibus de eo praecedentibus Dei praedictionibus ac promissionibus, ne de Meschiae persona incerti erraremus aut dubitaremus. Istud vero somnium aut opinio de perpetuitate eius politiae ac regni, admodum rationi humanae gratum probatumque fuit: delectatur enim ea illo ordine, opibus ac securitate, defensioneque, quam inde expectat. Nec enim videt humana mens, quomodo


2708. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1110 | Paragraph | SubSect | Section]

austere ac severe ea intueatur, ut quae non tantum externam disciplinam, sicut somnia bant Iudaei, respiceret, sed etiam perfectissimam non tantum manuum, sed et cordis obedientiam flagitaret: atque adeo quae intimis visceribus et latebris cordis scrutaretur deprehenderet, ac gravissime vexaret et persequeretur illum summum Dei et suum debitorem ac hostem veterem Adamum: eumque collo arreptum ad tribunal severae Dei iustitiae traheret, accusaret et condemnaret, indeque damnatum in ima tartara praecipitem protruderet. Si quis etiam diligeutius legat Paulum, animadvertet profecto,


2709. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1114 | Paragraph | SubSect | Section]

Agnoscebat enim illum angelum aut ducem esse ipsum Christum (sicut et Paulus de comitante petra agens affirmat) qui suo tempore erat futurus homo et mediator. Satis ergo clare etiam hoc ipso testimonio, ista tanta potentia aut beneficium propitiationis a sacrificiis ad illam ipsam divinitatis personam eos ducentem et liberantem transfertur. 13 Eôdem pertinet, quod et Moses quaesiturus illorum ingentium peccatorum apostasiae et idololatriae populi expiationem, non ad sacrificia confugit, aut in illis eam vestigat: sed apud Deum eam quaerit. Locus insignis est Exod. 34, ubi


2710. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1114 | Paragraph | SubSect | Section]

hunc Dominum, ut ipse omnino proficiscatur una, ut condonet peccata populo subinde labenti. Sic et Psalm. 130 repetens inculcat, apud Deum esse copiosam redemptionem et propitiationem, non in pecudum sanguine et sacrificiis: quia ibi apud Deum erat illa vera victima, verus sacerdos, aut verus persolutor debitorum: illeque verus agnus Dei, vere peccata mundi tollens, et iam inde a condito mundo, translato in se nostro ingenti debito, imputative mactatus et oblatus. 14 Ioannes quoque evangelista diligenter hanc translationem verae vitae ac lucis, a victimis ad illum apud Deum


2711. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1115 | Paragraph | SubSect | Section]

iustitiam et redemptionem. Eodem omnino pacto, eum in filium Dei respicere illa sua phrasi (iustitia Dei) cum imputativam iustitiam hoc modo nominat, dubium non est. Sic igitur et veteres intellexerunt, apud Deum, non in sacrificiis esse quaerendam iustitiam ac vitam: quia ibi fuerit verus persolutor sacerdos et tabernaculum, quin in se totius humani generis debitum transtulerit. 15 Moses suo quoque velamine, et quod accedens ad Deum semper id deponebat, satis potuit vigilantiores monere, non illa temere aut quasi per iocum aut ocium a Deo et Mose agi: sed indicare illum


2712. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus Abraham, Deus Isaac, Deus Iacob, misit me ad vos. Hoc est nomen meum in seculum, et haec est memoria mei in generationem et generationem. Hinc clare videmus, quod Deus mutat illud suum ter repetitum et inculcatum nomen Ero אהיה, primae personae, in Iehova יהרה Erit tertiae personae, cum istae duae voces sint eiusdem thematis ac significati. Nam cum יהרה et אהיה Eheieh et Iehova eaedem voces sint, et tantum sit


2713. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

in seculum, et haec est memoria mei in generationem et generationem. Hinc clare videmus, quod Deus mutat illud suum ter repetitum et inculcatum nomen Ero אהיה, primae personae, in Iehova יהרה Erit tertiae personae, cum istae duae voces sint eiusdem thematis ac significati. Nam cum יהרה et אהיה Eheieh et Iehova eaedem voces sint, et tantum sit prima futuri persona in tertiam commutata, omnino oportet et


2714. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

in Iehova יהרה Erit tertiae personae, cum istae duae voces sint eiusdem thematis ac significati. Nam cum יהרה et אהיה Eheieh et Iehova eaedem voces sint, et tantum sit prima futuri persona in tertiam commutata, omnino oportet et יהוה Iehova significare Erit. Nam ea vocula manifeste prae se fert tertiam personam futuri, a verbo היה vel הרה. Quare non dubito,


2715. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

et אהיה Eheieh et Iehova eaedem voces sint, et tantum sit prima futuri persona in tertiam commutata, omnino oportet et יהוה Iehova significare Erit. Nam ea vocula manifeste prae se fert tertiam personam futuri, a verbo היה vel הרה. Quare non dubito, istud divinum τετραγράμματον aut tetragrammaton nomen proprie significare Erit. Quo autem minus dubii in re tanta


2716. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

τετραγράμματον aut tetragrammaton nomen proprie significare Erit. Quo autem minus dubii in re tanta supersit, etiam plures rationes adscribam. Primum, idem est thema Iehova cum praecedenti Ero, et existentiam significat: nec ullam personam; tempus aut modum magis, quam tertiam futuri singularis masculini generis refert. Secundo, nihil obstat, quod vocales nonnihil a futuri tertia persona variant. nam et solent nonnihil accommodari nomina propria ad prolationis facilitatem, ut Samuel pro Saul me el, quae fuit


2717. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

etiam plures rationes adscribam. Primum, idem est thema Iehova cum praecedenti Ero, et existentiam significat: nec ullam personam; tempus aut modum magis, quam tertiam futuri singularis masculini generis refert. Secundo, nihil obstat, quod vocales nonnihil a futuri tertia persona variant. nam et solent nonnihil accommodari nomina propria ad prolationis facilitatem, ut Samuel pro Saul me el, quae fuit propria etymologia. et variant aliquando huius vocis Iehova vocales: nam etiam in hirec solet desinere, nempe ידרה Iehovi.


2718. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

Samuel pro Saul me el, quae fuit propria etymologia. et variant aliquando huius vocis Iehova vocales: nam etiam in hirec solet desinere, nempe ידרה Iehovi. Dicunt quoque Grammatici, adeo vicina esse et facile mutari hirec in saegol, quod saegol in hac tertia persona futuri esse debebat, ut ideo etiam fratres vocentur. Sicut illa duo puncta hirec ac saegol fratres inter sese sunt, ita etiam cum pathah. Quod porro pathah haud difficulter in cametz transit, ut neminem parvum illud discrimen punctorum Iehova et tertiae futuri personae Iehovae turbare


2719. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

quod saegol in hac tertia persona futuri esse debebat, ut ideo etiam fratres vocentur. Sicut illa duo puncta hirec ac saegol fratres inter sese sunt, ita etiam cum pathah. Quod porro pathah haud difficulter in cametz transit, ut neminem parvum illud discrimen punctorum Iehova et tertiae futuri personae Iehovae turbare debeat. Tertio, cum Deus adeo serio et ter repetens agat de futuro, et quod aliquid eximium suo tempore Erit, inculcans Ero quod Ero, Erit misit me ad vos: non potest fieri ut plane in aliud verbum, in aliud tempus, aut etiam sensum tam cito transeat.


2720. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

aut etiam sensum tam cito transeat. Alioqui totus sermo fieret incertus, si modo hoc, modo aliud aliquid affirmaret. Quod nec nomini quidem honesto, nedum viventi Deo convenit. Quare sicut interrogatus de nomine proprio ter repetens sese vocat Ero, Ero, Ero: ita mox de se in tertia persona Erit, pronunciari iussit, id esse suum nomen. Quarto, admodum est etiam omni sermoni et loquendi rationi usitatum, congruum, atque adeo et plane quasi necessarium, ut postquam aliquis coram cum aliquo mediatore aut internuncio agens, eique ad tertium aliquem mandata tradens


2721. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

iussit, id esse suum nomen. Quarto, admodum est etiam omni sermoni et loquendi rationi usitatum, congruum, atque adeo et plane quasi necessarium, ut postquam aliquis coram cum aliquo mediatore aut internuncio agens, eique ad tertium aliquem mandata tradens aliquoties in prima persona repetiit, Faciam, dicam, praestabo hoc aut illud: tandem illum amandet ac iubeat illi in tertia persona renunciare: Is cuius nomine tecum ago, Faciet, dicet, praestabit hoc, etc. Sic igitur


2722. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1118 | Paragraph | SubSect | Section]

usitatum, congruum, atque adeo et plane quasi necessarium, ut postquam aliquis coram cum aliquo mediatore aut internuncio agens, eique ad tertium aliquem mandata tradens aliquoties in prima persona repetiit, Faciam, dicam, praestabo hoc aut illud: tandem illum amandet ac iubeat illi in tertia persona renunciare: Is cuius nomine tecum ago, Faciet, dicet, praestabit hoc, etc. Sic igitur et Deus cum Mose loquens, de suo nomine, et de eo quod futurus erat, agit, ut id prius in prima


2723. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

tertia persona renunciare: Is cuius nomine tecum ago, Faciet, dicet, praestabit hoc, etc. Sic igitur et Deus cum Mose loquens, de suo nomine, et de eo quod futurus erat, agit, ut id prius in prima persona, mox denique et in tertia persona efferat, et primum dicat Ero, Ero: sed ubi tandem iubet Mosen de se ad populum, tanquam de tertia et veluti absente persona loqui, eiusque nomen indicare: tum demum id in tertiam personam commutet, ac dicat: Unde ad illos, et dic, Iehova Erit misit me ad


2724. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

nomine tecum ago, Faciet, dicet, praestabit hoc, etc. Sic igitur et Deus cum Mose loquens, de suo nomine, et de eo quod futurus erat, agit, ut id prius in prima persona, mox denique et in tertia persona efferat, et primum dicat Ero, Ero: sed ubi tandem iubet Mosen de se ad populum, tanquam de tertia et veluti absente persona loqui, eiusque nomen indicare: tum demum id in tertiam personam commutet, ac dicat: Unde ad illos, et dic, Iehova Erit misit me ad vos. Quae forma huius nominis porro


2725. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

praestabit hoc, etc. Sic igitur et Deus cum Mose loquens, de suo nomine, et de eo quod futurus erat, agit, ut id prius in prima persona, mox denique et in tertia persona efferat, et primum dicat Ero, Ero: sed ubi tandem iubet Mosen de se ad populum, tanquam de tertia et veluti absente persona loqui, eiusque nomen indicare: tum demum id in tertiam personam commutet, ac dicat: Unde ad illos, et dic, Iehova Erit misit me ad vos. Quae forma huius nominis porro mansit. Nam Moses, Prophetae et Apostoli semper, aut certe plerunque cum populo de Deo in tertia persona locuti sunt Quare


2726. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

de suo nomine, et de eo quod futurus erat, agit, ut id prius in prima persona, mox denique et in tertia persona efferat, et primum dicat Ero, Ero: sed ubi tandem iubet Mosen de se ad populum, tanquam de tertia et veluti absente persona loqui, eiusque nomen indicare: tum demum id in tertiam personam commutet, ac dicat: Unde ad illos, et dic, Iehova Erit misit me ad vos. Quae forma huius nominis porro mansit. Nam Moses, Prophetae et Apostoli semper, aut certe plerunque cum populo de Deo in tertia persona locuti sunt Quare oportuit eos dicere, Iehova ille qul Erit, dicit, mandat,


2727. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

tertia et veluti absente persona loqui, eiusque nomen indicare: tum demum id in tertiam personam commutet, ac dicat: Unde ad illos, et dic, Iehova Erit misit me ad vos. Quae forma huius nominis porro mansit. Nam Moses, Prophetae et Apostoli semper, aut certe plerunque cum populo de Deo in tertia persona locuti sunt Quare oportuit eos dicere, Iehova ille qul Erit, dicit, mandat, minatur aut promittit haec aut illa. Ut vero magis huius sententiae concinnitas appareat, illud quoque observetur, quod postquam Deus certo affirmavit, se Fore aliquid eximium, primum etiam ipsum Mosen


2728. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

eos dicere, Iehova ille qul Erit, dicit, mandat, minatur aut promittit haec aut illa. Ut vero magis huius sententiae concinnitas appareat, illud quoque observetur, quod postquam Deus certo affirmavit, se Fore aliquid eximium, primum etiam ipsum Mosen (licet de Deo iam tanquam tertia persona loquuturum) adhuc illam primae personae vocem retinens iubet dicere: Leieh Ero misit me ad vos. Mox tamen veluti id corrigens usitata Hebraeis epexegesi ac repetitione, iubet dicere in tertia persona: Erit misit me ad vos: ut ita etiam illa summa connexio nominis Iehova Erit, cum


2729. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

mandat, minatur aut promittit haec aut illa. Ut vero magis huius sententiae concinnitas appareat, illud quoque observetur, quod postquam Deus certo affirmavit, se Fore aliquid eximium, primum etiam ipsum Mosen (licet de Deo iam tanquam tertia persona loquuturum) adhuc illam primae personae vocem retinens iubet dicere: Leieh Ero misit me ad vos. Mox tamen veluti id corrigens usitata Hebraeis epexegesi ac repetitione, iubet dicere in tertia persona: Erit misit me ad vos: ut ita etiam illa summa connexio nominis Iehova Erit, cum praecedenti praedictione Ero, Ero, quod omnino


2730. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

affirmavit, se Fore aliquid eximium, primum etiam ipsum Mosen (licet de Deo iam tanquam tertia persona loquuturum) adhuc illam primae personae vocem retinens iubet dicere: Leieh Ero misit me ad vos. Mox tamen veluti id corrigens usitata Hebraeis epexegesi ac repetitione, iubet dicere in tertia persona: Erit misit me ad vos: ut ita etiam illa summa connexio nominis Iehova Erit, cum praecedenti praedictione Ero, Ero, quod omnino sit futurus id quod esse fierive debuit, ostendat necessario nomen Iehova significare Erit. Bis enim primum indicat ipse Mosi suum nomen in prima persona: mox in


2731. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

dicere in tertia persona: Erit misit me ad vos: ut ita etiam illa summa connexio nominis Iehova Erit, cum praecedenti praedictione Ero, Ero, quod omnino sit futurus id quod esse fierive debuit, ostendat necessario nomen Iehova significare Erit. Bis enim primum indicat ipse Mosi suum nomen in prima persona: mox in eadem prima persona iubet Mosen idem suum nomen Ero indicare populo. Denique quarta tandem vice populo iubet indicari suum nomen in tertia persona: Erit misit me ad vos. Quasi si audires Moysen quaerentem, Deus quod est tuum nomen, quod debeo indicare populo? et Deum respondentem.


2732. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

misit me ad vos: ut ita etiam illa summa connexio nominis Iehova Erit, cum praecedenti praedictione Ero, Ero, quod omnino sit futurus id quod esse fierive debuit, ostendat necessario nomen Iehova significare Erit. Bis enim primum indicat ipse Mosi suum nomen in prima persona: mox in eadem prima persona iubet Mosen idem suum nomen Ero indicare populo. Denique quarta tandem vice populo iubet indicari suum nomen in tertia persona: Erit misit me ad vos. Quasi si audires Moysen quaerentem, Deus quod est tuum nomen, quod debeo indicare populo? et Deum respondentem. Meum nomen est Ero quod Ero:


2733. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

futurus id quod esse fierive debuit, ostendat necessario nomen Iehova significare Erit. Bis enim primum indicat ipse Mosi suum nomen in prima persona: mox in eadem prima persona iubet Mosen idem suum nomen Ero indicare populo. Denique quarta tandem vice populo iubet indicari suum nomen in tertia persona: Erit misit me ad vos. Quasi si audires Moysen quaerentem, Deus quod est tuum nomen, quod debeo indicare populo? et Deum respondentem. Meum nomen est Ero quod Ero: dic igitur illis, Ero misit me ad vos: vel potius dic, Erit misit me, etc. Ubi concinnissimam istarum vocum et


2734. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1119 | Paragraph | SubSect | Section]

evidens ac invicta veritas pateat, rationes hic aliquot ordine, ut in conspectu sint, adscribemus. Utile enim est in tanti misterii explicatione, pectora nostra confirmata ac corroborata esse. 1 Prima igitur ratio sit, quam diximus, quod verus Deus, ac praesertim haec divinitatis persona, de qua hic agitur, nihil maius ac praeclarius, nihil etiam humano generi magis scitu necessarium esse fierive debuit, quam ut caro seu homo et liberator ac expiator humani generis fieret, reque ipsa,


2735. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1121 | Paragraph | SubSect | Section]

historiae ab eo conscribendae. Non ergo eis indicaverat Deus sensum nominis sacro sancti Iehova Ero et Erit: nec dixerat eis clare, Ego ipse Deus vester Ero illud benedictum semen in quo benedicentur omnes gentes. Utuero maxime sciverint Messiam fore Deum: tamen quod haec ipsa secunda persona sit futura caro et benedictum semen, hoc videtur eis plane ignotum fuisse. Sensus ergo et hic esse verborum filii Dei potest: Ego quidem filius Dei, declaravi patribus divinitatem meam, sed quod etiam ipse, et non alia persona essem assumpturus carnem, Hoc Ero et Erit, eis nunquam satis


2736. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1121 | Paragraph | SubSect | Section]

Utuero maxime sciverint Messiam fore Deum: tamen quod haec ipsa secunda persona sit futura caro et benedictum semen, hoc videtur eis plane ignotum fuisse. Sensus ergo et hic esse verborum filii Dei potest: Ego quidem filius Dei, declaravi patribus divinitatem meam, sed quod etiam ipse, et non alia persona essem assumpturus carnem, Hoc Ero et Erit, eis nunquam satis clare patefeceram, ut ibi iam. Confirmat ergo et locus Exo. 6 hanc interpretationem et mysterium huius nominis, quod scilicet eo filius Dei Exod. 3 indicaverit Mosi, semet Fore illud promissum benedictum semen,


2737. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section]

Deus, per quem omnia facta sint, veluti perstringens Genesin. Deinde, quod in eo fuerit lux et vita hominum, id est, quod ipse in se susceperit debitum ac peccata humani generis, et reparationem amissae iustitiae ac vitae, Eritque omnium horum restitutor, quod in praedictis locis Exodi, secunda persona de se pollicetur. Tertio, quod sit caro factus, et ad homines venerit, nempe secundum promissionem in suo nomine Ero factam. Ubi exultat Ioannes Evangelista, describendo eum: non minus quam Ioannes Baptista in utero matris, excipiens eum, exultaverat. Dicit enim, veluti nimis luxurians


2738. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section]

accidit, ut et opinione et sermone hominum fierent dii multi, ut Paulus 1 Corinth. 8 inquit: et hoc nomen Deus veluti appellativum communeque veris ac falsis diis haberetur, ut hoc quoque tempore videmus fieri. Deus se in sacris Literis revelavit, quod sit unus Deus in tribus personis, quod crearit caelum et terram, miserit filium, ut morte sua genus humanum servaret. Hunc talem Deum credunt, et adorant veri Christiani, sed Mahometistae et Iudaei eiusmodi Deum habere nolunt, in quo sint tres ὑποστάσεις, et qui habeat


2739. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1123 | Paragraph | SubSect | Section]

κατ' ἐξοχὴν significari posse, tanquam volentes dicere, Ille summus Dominus ac noster proprius Dominus. Perinde ac usitate domestici nomine heri et herae utuntur. quod nomen quanquam appellativum est: tamen familiae certam personam, ac si proprium esset, significat. Hactenus de nomine Iehova, quod, ut superiûs dixi, valde mihi verisimile fit, Christum tunc in illa novae Ecclesiae collectione, totiusque religionis gloriosa instauratione, sibi a praecipuo suo opere adsumere voluisse, ut sic et ipso nomine


2740. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1124 | Paragraph | SubSect | Section]

Rationes meae sententiae hae sunt. Prima ratio: Angelus postquam indicavit nomen quo Christus vocari debeat, reddit rationem, cur eo nomine vocandus sit: quia ipse salvabit, etc. Iam cum Hebraei tum a praeteritis, tum et a futuris aliquibus insignibus eventibus circa personam, nomina propria imponere soleant, ita ut eorum etymologia illum eventum aliquantenus significet (ut Samuel sic est vocatus, quia mater eum petierat a Deo: Moyses, quia ex aqua extractus: Saul, quia erat futurus flagitatus a populo rex:) necesse est illud nomen futurum eventum seu officium


2741. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1127 | Paragraph | SubSect | Section]

non modo mortalem, verumetiam mortuum, hoc sacratissimo Dei nomine יהוח Iehova, dignatus est, eumque a Domino e media morte eripiendum et resuscitandum praedixit. Et paulo ante: Nomen Iehova ubique unius veri Dei unicam et simplicissimam essentiam, tribus personis communem, cum respectu ad hominem, a verbo assumendam significat. Hîc audivimus, ut opinor, ex ipsius Osiandri ore, hoc nomen Iehova, etiam humanitati Christi, et non tantum divinitati convenire. Nam mortalis homo et mortuus, non est certe sola divinitas, cui ille soli iam hoc


2742. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1136 | Paragraph | SubSect | Section]

3 dicit, imaginem incorruptam complecti intellectum, voluntatem et cor. Sic et Bucerus sensit. Inquit enim: Iam naturam nostram nondum spiritu Dei innovatam, totam carnem esse, et ceu feram indomitam, donec ab hac corruptibili conditione in incorruptibilem prorsus immutata, itaque persanata fuerit, spiritui et legi Dei semper repugnare, eoque malam esse naturaliter. Habet igitur et ipse naturam nostram, seu hanc indomitam feram, non eius accidentia, pro hoste Dei, pugnante cum Deo: et re damnata: id est, pro peccato originali. Nam hanc indomitam feram, esse originale


2743. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1137 | Paragraph | SubSect | Section]

dicit, Filium Dei esse factum peccatum: id est (ut nostri recte exponunt) rem iniustam, ream et a Deo abiectam ac damnatam. Ipsemet, inquam, dicitur esse factus peccatum, non eius accidentia. Prorsus autem sicut ipse imputative, ita nos realiter sumus peccatum. Igitur ipsa natura corruptissima persona, ac substantia cum suis accidentibus est peccatum, seu res in imica et exosa Deo, ab eoque damnata et abiecta. Caro, vetus Adam, animalis aut carnalis homo, imago satanae, cor pravum, perversum, lapideum, adamantinum, sunt substantia: Peccatum originale est idem quod praedicta


2744. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1138 | Paragraph | SubSect | Section]

duo, accidentia et substantia: non etiam aliquod tertium. Alterum igitur horum duorum, aut utrunque est imago satanae, et fons omnis mali seu originale peccatum. Ipsi dicunt, tantum accidentia quaedam esse illa originalem malitiam. Igitur substantia non est illud malum, Igitur substantia est perse bona, et bonas actiones producit. Nam substantia et accidentia differunt. Illa satanae operatio, destruentis hominem, aut est solum quaedam alteratio, mutans bona accidentia in mala, ut Synergistae volunt: aut est plena corruptio, ac foedissima inversio substantiae ipsius, et


2745. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1149 | Paragraph | SubSect | Section]

de voce et re Fidei exposui ac probavi. Nunc igitur tantum hoc unum addam, Paulum ipsum in eadem epistola capite 3. eandem vocem ac rem, atque adeo ipsius fidei naturam exposuisse. Cum enim dicat, nos esse participes Christi: addit conditionem, Si modo in inchoata fide aut fiducia perseveremus. Graece sic: μέτοχοι γὰρ γεγόναμεν τοῦ χριστοῦ, ἐαν περ τὴν ἀρχην τῆς ὑποστάσεως μέχρι τέλους βεβαίαν κατάσχωμεν. Eandem sententiam in eodem capite


2746. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1152 | Paragraph | SubSect | Section]

sine omni prorsus detrimento ex uno vase in aliud transfundere queas. Quid non est verisimile hîc accidere in tanta varietate vocum ac sensuum, et in tam praestanti aut etiam sacrosancta doctrina viventis Dei, ubi (ut supra audivimus) etiam singuli apices ac iota magna religione observandi ac perscrutandi sunt? Verissimum sane est, nullam sacrorum codicum versionem prorsus vel iam factam esse, vel deinceps fieri posse, etiam si ab aliquo angelo tentaretur, in qua plane nullus sit lapsus. Ubi vero etiam lapsus gravior non est, tamen aut energia aut perspicuitas tanta non est,


2747. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1152 | Paragraph | SubSect | Section]

huius studii: verum contra summa difficultate se impediri ac absterreri ab ea queruntur. Esset enim quidem ingens eius difficultas, si quis summam quandam perfectionem sectaretur, si insuper et Chaldaeam Arabicamque adiungere, et omnes Rabinos, totumque Thalmud non tantum intelligere, verum etiam perscutari conaretur. Verum nos non eam perfectionem sectamur, ut vel loqui, vel scribere hac lingua recte possimus: multo minus, ut omnia Rabinorum commenta potius, quam commentarios pervestigemus, ac penitus exhauriamus: sed ut mediocriter ea tantum quae in solis sacris Literis legimus,


2748. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1152 | Paragraph | SubSect | Section]

ac Grammatices multiplicia adiumenta et compendia nobis affert. Sunt enim plurima omnibus linguis communia, ut nosse quid Grammatica, quid eius partes, quid oratio, quot orationis partes, quid earum singulae sint, quae nam earum accidentia, quid sit genus, coniugatio, modus, tempus, numerus, persona, declinatio, species, figura, multiplex nominum aut verborum diversitas, et quaealia in singulis partibus considerantur. Constructio quoque aliquousque in omnibus linguis convenit, sicut et alia plurima: quae cum cognita habeamus, solummodo nobis ea restant discenda, quae sunt huius linguae


2749. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1160 | Paragraph | SubSect | Section]

sanctum, tanquam is non optimus, sed potius pessimus docendi magister sit: et non tam in omnem veritatem, quam in omnem errorem miseros mortales inducat. Haec iam volui dicere de longe gravissimis causis, cur sacrae Literae potissimum prae omnibus aliis libris sint summa diligentia perscrutandae ac pervestigandae. Quibus si libet et illam addite, quod divinae literae diligenter accurateque lectitatae, etiamsi non omnia statim a te intelligantur: tamen postea in omni difficultate aut occurrente necessitate, sive ad te ipsum erudiendum, confirmandum, aut consolandum, sive ad


2750. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1163 | Paragraph | SubSect | Section]

hasce quinque commoditates aut compendia in discendo etiam alia non pauca, quibus scholastica Theologiae tractatio prae Ecclesiastica aut concionatoria maximo cum auditoris fructu excellit. Ne quis autem haec aliorsum ac dicuntur, accipiat, sciat me ipsa docendi genera non autem personas ac doctores conferre: multo etiam minus Ecclesiasticam dicendi docendique rationem vituperare, quae suas amplissimas laudes, nunc ob angustiam temporis reticendas habet. Necesse est enim, eam ob auditorum ruditatem, talem (ut supra ostendimus) non aliam esse ac fieri: idque adeo, ut si


2751. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1169 | Paragraph | Section]

vel sola totam hanc quaestionem omni iure finire possent ac deberent. Nunc audiamus etiam testimonia eiusdem de laude ac utilitate Scripturae. Spiritus sanctus inquit per Paulum suum electum organon, non solum ad Timotheum, sed etiam ad omnem Christianum hominem, atque adeo totam Ecclesiam: At tu persiste in iis quae didicisti, et quae tibi concredita sunt, sciens a quo didiceris, et quod a puero sacras Literas noveris, quae te possunt eruditum reddere ad salutem quae est in CHRISTO IESU. Omnis enim Scriptura divinitus inspirata, est utilis ad doctrinam, ad redargutionem, ad correctionem,


2752. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1172 | Paragraph | SubSect | Section]

gravissime obligentur ad inquirendam et promovendam veritatem omni studio ac diligentia, et ad extirpandos errores, nulla penitus ullius hominis aut affectus habita ratione, ut et paulo ante dictum est. Quinto, dicendum esset de praesidentibus ac gubernatoribus, qui si quae aliae personae maxima pientissimaque diligentia deligantur, certis legibus instruantur, gravissimoque iuramento in sententiam modo indicatam obstringantur. Utile verô admodum, vel necessarium potius esset, ipsosmet principes vel omnes, vel aliquos saltem eorum interesse: imo aliquos ex eis praeesse


2753. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1173 | Paragraph | SubSect | Section]

Decimoquinto, si rei errorum, causas suas in hac synodo pertinaciter tueri volent, ac convicti fuerint, expectent etiam censuras Ecclesiae usitatas. Sed si ultro cedere et una nobiscum errores et scripta eos continentia diserte ac publice damnare volent, contenti sane esse volumus, ut eorum personis amnistia concedatur, nec diserte revocare cogantur (licet id quoque sit contra veteris Ecclesiae piam se veritatem et causae magnitudinem:) ne videamur de quoquam superbos triumphos quaerere, aut etiam publicam concordiam, cuius cupidissimi sumus, perniciose remorari.


2754. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1175 | Paragraph | SubSect | Section]

in tali rerum statu, et talibus circumstantiis recte expensis. 11 Liceat disputantibus sua dicta explicare, si non recte accipiantur, ita tamen, ut ne saepius sensum varient, sed in uno aliquo certo constanter persistant, ne totum colloquium incertum fluctuet. 12 Omni diligentia caveantur digressiones, praesertim prolixiores, ad quascunque demum materias, etiamsi sint prorsus negotio vicinae, modo non sint ad examinandam veritatem propositarum sententiarum extreme necessaria. 13


2755. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1175 | Paragraph | SubSect | Section]

nitendum est: nec contra eas valent ullae argumentationes, non solum ex Philosophia, sed ne quidem ex Scriptura aut certo verbo Dei deductae. Neque enim hîc locum semper habet principium hoc dialecticum, quod ex veris non sequantur nisi vera, etiam in bona consequentia: ut non sequitur: Deus est persona, et homo est persona: Christus est Deus et homo: Ergo duae sunt personae in Christo. Item: Deus factus est homo: Ergo divina natura mutata est in humanam, vel econtra. Si panis ipse est corpus Christi, necesse est fieri transubstantiationem, ut cum aqua transubstantiata aut mutata est in


2756. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1175 | Paragraph | SubSect | Section]

eas valent ullae argumentationes, non solum ex Philosophia, sed ne quidem ex Scriptura aut certo verbo Dei deductae. Neque enim hîc locum semper habet principium hoc dialecticum, quod ex veris non sequantur nisi vera, etiam in bona consequentia: ut non sequitur: Deus est persona, et homo est persona: Christus est Deus et homo: Ergo duae sunt personae in Christo. Item: Deus factus est homo: Ergo divina natura mutata est in humanam, vel econtra. Si panis ipse est corpus Christi, necesse est fieri transubstantiationem, ut cum aqua transubstantiata aut mutata est in vinum. Res


2757. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1175 | Paragraph | SubSect | Section]

Philosophia, sed ne quidem ex Scriptura aut certo verbo Dei deductae. Neque enim hîc locum semper habet principium hoc dialecticum, quod ex veris non sequantur nisi vera, etiam in bona consequentia: ut non sequitur: Deus est persona, et homo est persona: Christus est Deus et homo: Ergo duae sunt personae in Christo. Item: Deus factus est homo: Ergo divina natura mutata est in humanam, vel econtra. Si panis ipse est corpus Christi, necesse est fieri transubstantiationem, ut cum aqua transubstantiata aut mutata est in vinum. Res certe ipsa ostendit, praesertim in haereticorum


2758. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1177 | Paragraph | SubSect | Section]

Vociferantur, non omnia necessaria esse in ea comprehensa. At Spiritus Sanctus eam dicit posse quemvis plene ad salutem instituere, in omni genere institutionis, atque adeo integrum perfectumque, ac ad omne bonum opus aptum hominem in Christo formare. Haec enim eius verba sunt 2. Tim. 3: At tu persistito in his quae didicisti (scilicet in sacris Literis) et quae tibi concredita sunt, sciens a quo didiceris, et quod a puero sacras Literas noveris, quae te possunt eruditum reddere ad salutem, per fidem quae est in Christo Iesu. Omnis Scriptura divinitus inspirata est utilis ad doctrinam,


2759. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1177 | Paragraph | SubSect | Section]

ratione temporum, hominum et aliarum circumstantiarum, mutare ordinationem sacramentorum, et Scripturam quoque modo sic, modo aliter interpretari: sicut re ipsa modo damnant communionem sub utraque specie, et coniugium sacerdotum, ut horrendas haereses, ac propterea pios homines ferro et flamma persequuntur, modo contra, ut res licitas ac a Deo ordinatas concedunt. At contra omnipotens Deus affirmat, suum verbum manere in aeternum, idque de isto ipso scripto verbo in novo Testamento sua voce exponit, inquiens: quod caelum et terra sint citius interitura, quam unum iota aut apex de Lege,


2760. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1180 | Paragraph | SubSect | Section]

Quare manifestum est, sicut non iudicabimus Deum eos coniungere, quos Ecclesia iuxta temporis qualitatem rationabiliter non iudicat coniungibiles, licet hoc idem alio tempore ante et prius rationabile iudicaverit, ut de prohibitione usque ad septimum gradum, licet etiam circa ipsas personas et qualitatem ipsarum nihil sit innovatum: sic et iudicamus Deum per praecepta aliquando data non aliud praecipere velle, quam quod. Ecclesia iuxta temporis conditiones rationabile iudicaverit verbo vel opere. Forte cogitatis, in his dictis meis hoc dubium remanere, ex quo


2761. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1180 | Paragraph | SubSect | Section]

successive praesidentes in sanctitate prima perstiterint. Non tamen hoc cathedrae obfuit, neque obest, ut idem Augustinus in praeallegata Epistola scribit. Veritas enim cathedrae per Christum alligata est, quando dixit, Supra cathedram Moysi sederunt Scribae et Pharisaei, quae dicunt facite: non personis, quia ait, Quae faciunt, facere nolite: credendum est, hanc sedem sacratissimam, quo ad locum etiam inexterminabilem. Et tamen, si caput Roma deficeret, ibi veritas Ecclesiae remanebit, ubi erit principatus et Petri sedes, modo praedicto. Et quia credita est potestas sacerdotio praeposito


2762. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1180 | Paragraph | SubSect | Section]

Petri, quae secundum sanctum Cyprianum errare non permittitur a Deo, uno tempore sic, alio aliter, propter aedificationem Ecclesiae, aut baptizaret, aut Sacramenta ministraret, quia omnia haec fiunt ad Dei reverentiam, et animarum salutem, non potest ibi cadere deceptio, qualescunque fuerint personae (nota: Religio et Scriptura est plumbea regula, hat eine we chsene nasen. Noluit Christus eos astringere, quin convenientibus verbis, iuxta locum et tempus in aedificationem Ecclesiae uterentur. Ministerium enim eis creditum respiciebat aedificationem Ecclesiae: et ad illum


2763. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1180 | Paragraph | SubSect | Section]

creditum respiciebat aedificationem Ecclesiae: et ad illum finem, salva veritate fidei, sine qua nemo potest esse membrum Christi, et de corpore eius, quod est Ecclesia, omnia potuerunt Apostoli, et possunt successores. (Nota, nota benissime). Ait enim Cyprianus: Manente concordiae vinculo, et perseverante Ecclesiae catholicae individuo Sacramento, actum suum disponit unusquisque Episcopus, rationem propositi sui Domino redditurus. Ex praemissis constat, quod tota catholica Ecclesia non potest ad literam Scripturarum obligari, licet semper ad spiritum: quando enim litera non


2764. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1183 | Paragraph | SubSect | Section]

/ dieselb auch durch ihre lehr gebessert / erleuecht / und also Gottseliglich biss auff uns herbracht / und mit allem ernst befolhen zuhalten. Den geist Gottes aber belangen / das wir Papisten denselbigen weniger haben solten / dann ihr Evangelischen: Solt ihr wissen / das derselb an kein Person weder Prelatens / Kirchendieners / noch sunst gebunden ist. (Erst freilich nicht gebunden an euere dreifache kron / spitzhuete / Cardinalshuete / und Bischoffe auss Seidon) wie der heilig Cyprianus / und nach ihme der heilige und hochgelerte Augustinus / sampt der ganzen Catolischen Kirchen


2765. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1185 | Paragraph | SubSect | Section]

sacrorum Codicum germana intelligentia, quae hoc nostro seculo apud tot nationes et regna, apud tot etiam eruditissimos viros tam impie depravata est atque corrupta, operaeprecium ac summe necessarium esse ducimus, ad illorum (id est Patrum, aut Scriptorum) decreta confugere, illorum sententias perscrutari, qui Christianam religionem tam sancte coluerunt, qui tot seculis, a primordiis scilicet nascentis Ecclesiae usque ad haec tempora perpetuo et incorrupte rempub. servaverunt. Quibus enim aliis, iis de rebus quae ad Religionem attinent, magis fides est habenda, quam primis et praecipuis


2766. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1187 | Paragraph | SubSect | Section]

lux est, fatemur: sed non omnibus comprehensa, sed paulatim ostendenda possessio est totius Ecclesiae, non cuius libet privati: in quo certe non parum hallucinatus est Erasmus, et quotquot eum in hac parte se quuti sunt. Non omnia quae in Scriptura continentur, conveniunt singulis personis. Nec diffitentur, ad omnia membra Ecclesiae, cum scribebat Paulus Epistolas suas, direxisse: non tamen voluit (nota, Paulus suis Epistolis aenigmata proposuit) ut quilibet per se ipsum intelligeret omnia in illis contenta. Haererent (Nota: hoc est, Scrutamini Decretales, et


2767. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1189 | Paragraph | SubSect | Section]

aliquid facere: de rei uxo. ac. l. una, in prin. de conse. di. 2. revera. et sententiam, quae nulla est, facit aliquam. 3. q. 6. haec quippe. Quia in iis quae vult, ei est pro ratione voluntas, Insti. de iure nati. §. sed quod princ. Nec est qui ei dicat, Cur ita facis? de poen. di. 3. §. ex persona aliâs est. c. quamvis. Ipse enim potest supra Ius dispensare. 1. de concess. praeben. proposuit. Idem de iniustitia potest facere iustitiam, corrigendo Iura, et mutando. 1. de ap. ut debitus. et 1. de consang. et affi. non debet. Et omnino plenitudinem obtinet potestatis. 2. q. 4. decreto.


2768. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1190 | Paragraph | SubSect | Section]

hominem sub legem peccati, et denique serviens legi peccati. An posset aliquid clarius dici, aut tantum excogitari, ad asserendum, manentem corruptionem esse vere peccatum: quam quod hic spiritus S. tam grandibus et quasi atrocibus verbis, per hoc selectissimum Christi organon, tam constanter ac perseveranter ingeminat? Quare hîc isti sacerrimi Patres manifestissima praxi, re aut facto ipso, se supra verbum Dei, et ipsum Deum efferunt, ac spiritum S. mendacii arguunt. Ille enim


2769. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1192 | Paragraph | SubSect | Section]

apertissime. Quin et sibimetipsis. nam paulo post clare ostendunt, bona opera improprie dici nostra merita. Haec enim sunt eorum verba inter alia: Dei tanta est erga homines bonitas, ut eorum velit esse merita, quae sunt ipsius dona. Denique ne singula huius sessionis propalam impia persequar, anathematizant eos qui dicunt, Christum venisse in hunc mundum ut esset redemptor, et non etiam legislator. At Ioannes contra disertissime legislationem soli Mosi, et gratiam soli Christo adscribit, inquiens: Lex per Mosen data est, gratia autem et veritas per Iesum Christum. Item: Lex


2770. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1192 | Paragraph | SubSect | Section]

idem validissime confirmant. Nihil necesse erat Christum novas leges hominibus imponere: satis, et plus satis legum iam alioqui erat in mundo, quae nos earum debitores et praevaricatores usque in infernum suo oneroso foenore deprimebant. Venit igitur, ut illis legibus pro nobis persalveret, imo ut maledictum legis pro nobis fieret, et chirographum eius laceraret: tantum abest, ut nos novis debitis oneraret. In sexta sessione decernunt, septem esse sacramenta. At ubi dabunt certum verbum Dei, de Confirmatione, Matrimonio, Ordinatione, Poenitentia, et extrema


2771. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1195 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

habet. Nam in hac sessione, per suum illud conciliabulum, duo ingentia signa aut notas, ac veluti diabolica cornua suae Luciferianae superbiae exerit, dum et communionem sub utraque specie, quam hactenus ut extremam impietatem, horrendis execrationibus et anathematismis, ac insuper ferro ac igni persequutus est, aliquibus se concedere velle decernit: et insummam contumeliam plenissimamque abrogationem sacrificii et passionis Iesu Christi suum Missaticum deum Maozim, denuo in templo Dei erigit. De quibus nunc hîc ordine breviter dicam. Communionem sub utraque (uti loquuntur)


2772. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1195 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

frequentatam, ausus est iste immanissimus filii Dei hostis, ante 140 annos, ut foedam haeresin, sine omni verbo Dei, imo et expressissime contra ius ac fas, divinum simul et humanum, atque adeo etiam contra proprium ius aut decreta condemnare, et ab eo tempore crudelissime Christi membra propterea persequi et excarnificare. Nunc vero contra, eandem ut piam ac sanctam vult, quibus hominibus sibi videbitur, et etiam quibus sibi libebit conditionibus concedere. Si est per sese suaque natura pia ac sancta, quo iure unquam antea ausus est eam condemnare, prohibere, et tam innumera


2773. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1197 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Dei beneficio manifestissime patefactum Antichristum adorabunt, et simul unicum suum servatorem Iesum Christum viventis Dei filium, infandum im modum blasphemabunt et deformabunt. Taceo iam, quod sese a vera Iesu Christi Ecclesia, quae vocem eius audit, separabunt: et Antichristi synagogae, persequenti veram et manifestam vocem sui unici servatoris, coniungent. Taceo infinita scandala: taceo et ipsorum propriam ac perpetuam infamiam in hoc quoque mundo. Paulus accusat suos Corinthios, ac clamat, eos indigne sumere, reos fieri corporis ac sanguinis, ac sibimet exitium


2774. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1199 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quidvis temere de sacris Literis fingente et blaterante, ut modo suas abominationes quomodocunque ornent ac obtineant. Negant isti Areopagitae, quicquam obesse isti suo Maositico sacrificio indignitatem sacerdotis. Ergo iam sublatum plane est illud vetus discrimen. quod Deus primum ad personam Abelis, postea ad eius sacrificium respexerit: et quod ait Epistola ad Hebraeos, ideo Abelem gratius sacrificium Caino obtulisse, quia fide obtulerit. At eorum proprium ius, dist. 32, 16. q. 7. testatur, Papam Nicolaum et Alexandrum, ac plures synodos pronunciasse, omnes eos qui a


2775. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1199 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

verbum viventis Dei, id trahentes et rapientes quocunque eis libet, summa violentia, audacia ac petulantia. Deinde audacissime, imo et impudentissime fingunt et affirmant (idque proh nefas, sub sacrosancto titulo ac nomine Ecclesiae et Spiritus sancti) quicquid modo eis collibuit, eorumve Persicae ac plane Epicureae potentiae, pompae et commodis, utile conducensque esse videtur. Hactenus, Christiane lector, audisti vivam praxin, quomodo Tridentini censores, secundum suam normam aut regulam oppressae et conculcatae Scripturae aut verbi Dei, ac denique ipsius unici


2776. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1204 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

regionem, intusque cohibent ea, quae nobis pulcherrima putantur, illisque rarissima. Est in Asia planities quaedam undique cincta monte, quinque in locis interciso, quae aliquando fuit Chorasmiorum cum ipsorum finibus, et Hyrcanorum, et Parthorum, et Sarangyorum, et Thomaniorum. Sed postea quam Persae rerum potiti sunt, facta est regis. Et hoc circumiecto monte ingens amnis profluit, nomine Ares, qui quondam per singulas undique intercisiones ductus ac distributus, totidem quas dixi gentium regiones irrigabat. Ubi vero in potestatem regis Persae venerunt, hoc ab illo sunt passae, quod


2777. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1204 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et Sarangyorum, et Thomaniorum. Sed postea quam Persae rerum potiti sunt, facta est regis. Et hoc circumiecto monte ingens amnis profluit, nomine Ares, qui quondam per singulas undique intercisiones ductus ac distributus, totidem quas dixi gentium regiones irrigabat. Ubi vero in potestatem regis Persae venerunt, hoc ab illo sunt passae, quod anfractibus montium ab rege abscissis, et ad eorum singulos portis inditis, aqua ab exitu interclusa est, interfluenteque introrsum amne, planities, quae intra montes erat, pelagus facta, cum fluat in interiora amnis, nulla ex parte exitum habens:


2778. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1204 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

amnis, nulla ex parte exitum habens: atque ita ipsae gentes pristino aquae usu fraudatae, afficiuntur permagno detrimento. Nam hyberno tempore Deus illis, quemadmodum aliis hominibus, pluit: sed aestate, cum serant pisum et sesamum, aquam desiderant. Igitur cum nihil eis aquae tribueretur, ad Persas venerunt viri atque mulieres, stantesque pro foribus regis, cum eiulatu vociferabantur. Tunc rex his qui maxime indigebant, portas reserari iussit, utique eas, quae ad illos ferrent: easdem, cum illorum terra humore hausto satiata est, rursus obserari: ita deinceps alias, ut quique


2779. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1206 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

semper insidiari potiori. Sic et Paulus dicit, eum qui ex carne est, insidiari ei qui est ex spiritu. Ipsa certe experientia omnium seculorum testatur, omnes homines sive Epicureos, sive religiosos aliarum religionum, veris Christianis insidiatos esse: quinetiam eos horribiliter et crudeliter esse persecutos. Contra veri Christiani nihil tale contra haereticos aut gentiles unquam sunt moliti. 36 Esse quosdam malos genios, et etiam bonos, illosque adversari bonis hominibus et omni honestati, experientia vel in ipsis obsessis docet. At de hisce utrisque et eorum natura ac operibus


2780. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1207 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

martyrum gentibus omnibus miraculo admirationique fuit. 50 Sectatores nostrae Religionis, qui maxime et pii et synceri sunt, etiam ventura praedixerunt, ut nostra aetate Lutherus plurima vere praedixit. Oportet igitur a Deo omnia praesciente et agente regi. 51 Furor persequutorum huius Religionis, qui amota omni ratione, tanquam furibundi, absque iudiciis, contraque omnem humanitatem, crudelissimis suppliciis vexarunt Christianos, testatur illos a mala causa, hoc est, ab ipso satana regi et agitari. Non enim ille humanus furor est, ut manifeste ex immanissimis


2781. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1207 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Christianos, testatur illos a mala causa, hoc est, ab ipso satana regi et agitari. Non enim ille humanus furor est, ut manifeste ex immanissimis eorum factis cernitur. 52 Tristissimus exitus eorum, qui contra conscientiam vel abnegarunt agnitam huius Religionis veritatem, vel etiam persequuti sunt, satis indicat, divinam hanc esse et veram doctrinam, ut Spierae nostra aetate, ut Iuliani Apostatae, aliorumque multorum. Francisci Spierae, qui Evangelium Christi Venetiis abnegavit, horrendus casus in celeberrima Patavii urbe a plurimis spectatus, et plurimorum ac fide dignorum


2782. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1208 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

possunt, cur haec ita eveniant. Multa quidem divinant de immortalitate animae: sed nihil certi constanterque dicunt, multo minus sciunt, quis post mortem tandem hominis status futurus sit. 56 Experientia probat pleraque in sacris Literis tradita: ut sunt poenae impiorum, sceleratorum, persequutorum in hac vita: crux, afflictio, et totus cursus Ecclesiae: Antichristi adventus, quem ita depingit, ut dubitare non possit, vel Papam Antichristum esse, vel huic Scripturarum prophetiae ipsum eventum respondere: item liberatio piorum: vitia, quae propagationem et instaurationem


2783. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1210 | Paragraph | Section]

divinae essentiae. Cap. II. ibid. De significationibus Trinitatis. Cap. III. ibid. Quot modis Pater significetur. Cap. IIII. ibid. An in ipsa Trinitate nulli alii personae vocabulum Patris adscribatur 124 Quot modis Filius significetur. Cap. V. ibid. Quare his quinque modis loquatur Scriptura de Filio. ibid. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. VI.


2784. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1210 | Paragraph | Section]

An in ipsa Trinitate nulli alii personae vocabulum Patris adscribatur 124 Quot modis Filius significetur. Cap. V. ibid. Quare his quinque modis loquatur Scriptura de Filio. ibid. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. VI. ibid. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. ibid. Per quot species divinitatis operatio designetur. Cap. VIII. ibid. Utrum haec


2785. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1210 | Paragraph | Section]

modis Filius significetur. Cap. V. ibid. Quare his quinque modis loquatur Scriptura de Filio. ibid. Quot modis significetur persona Spiritus sancti. Cap. VI. ibid. Quid habeant commune vel proprium personae Trinitatis. Cap. VII. ibid. Per quot species divinitatis operatio designetur. Cap. VIII. ibid. Utrum haec in Deo sint essentia, an voluntate. ibid. Quibus modis ex collatione ad creaturas Deus


2786. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1212 | Paragraph | Section]

25. Coepit populus scortari ad filias Moab 228 27. Quemadmodum praecepit Iehova Mose 158. 159 28. Holocaustum iuge quod factum est, etc. 223 35. In quo morietur 193 Nam in civitate refugii sui sedebit. ib. ¶ Deut. 1. Et persecuti sunt nos 193 2. Transibo per terram tuam, etc. 192 11. An non sunt trans Iardem post viam occasus solis in terra Cananaei 212 22. Non videbitis bovem et agnum proximi aberrantes 209 26. Syrus perdidit patrem meum, et descendit in


2787. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1217 | Paragraph | Section]

omnia verba vitae huius 226 Cur implevit satan cor vestrum 212 7. Coegit eos in concordiam 193 Moses redegit eos in concordiam 182 Stephano caeli aperti sunt 190 8. Video te esse in felle amaritudinis. 258 9. Saule Saule quid me persequeris? 103 10. Quae Deus mundavit, tu ne profanes 182 13. Indignos vos iudicatis vita 190 15. Visum est nobis et Spiritui sancto. 419 22. Saul frater ablue peccata tua 320 26. Nihil aliud dicens, quam ea quae prophetae praedixerant futura


2788. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1217 | Paragraph | Section]

tibi iram in die irae 185 Dico enim per gratiam quae data est mihi 183 Ecce tu cognominaris Iudaeus, et acquiescis in lege 272 Existimas quod tu effugies iudicium. 185 Nam cum gentes quae legem non habent, natura quae legis sunt fecerint 276 Persistentibus in bono opere gloriam et honorem et immortalitatem 258 Qui redditurus est unicuique iuxta facta sua 249 Si praeputium legem servaverit, etc. 171 3. Deus iustificat circumcisionem ex fide 227 Non est iustus, ne unus quidem 279


2789. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1219 | Paragraph | Section]

non vir 211 5. Testimonium habens, si liberos educavit, etc. 238 5. Manus cito ne cui imponas, ne communices peccatis alienis 260 ¶ 2. Tim. 2. In magna domo sunt non tantum vasa aurea et argentea, etc. 28. 29 3. Ac tu persistito in his quae didicisti, etc. 414. etc. Omnis doctrina divinitus inspirata, est utilis ad doctrinam, etc. 392 ¶ Tit. 2. Nemo te contemnat 192 3. At postquam bonitas et erga homines amor apparuit servatoris nostri


2790. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1222 | Paragraph | Section]

species 233 Christi divinitatem et totam religionem quae comprobent 442. efficaciae post passionem 214. 215 Christi et patris una voluntas et doctrina 210. hostes qui 433. ieiunium 307. 308 in Christi interfectione quatenus Deus et persecutores convenerint 226. 227 Christi lingua 365. meritum horribiliter Papistas obscurare 328, miracula a doctrina distinguenda 61. munus quod 5 in Christi nomine proprio quomodo Apostoli ἰησοῦν Graecum ex


2791. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1235 | Paragraph | Section]

13 opus operatum fidem tollere 437 opera bona cur urgeantur 314. quatenus Deo gratissima sacrificia 238. quid proprie 317 etc. cur nonnunquam laudentur 314 opera personarum divinitatis ad extra, tribus personis communia 28 opera qua ratione in unoquoque loco urgeantur, cur videndum 315 opera remissionis effectus 323 opera spiritualia unde proficiscantur 317 opera varia cum Dei beneficiis


2792. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1235 | Paragraph | Section]

437 opera bona cur urgeantur 314. quatenus Deo gratissima sacrificia 238. quid proprie 317 etc. cur nonnunquam laudentur 314 opera personarum divinitatis ad extra, tribus personis communia 28 opera qua ratione in unoquoque loco urgeantur, cur videndum 315 opera remissionis effectus 323 opera spiritualia unde proficiscantur 317 opera varia cum Dei beneficiis connexa 317. 318 operum


2793. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1235 | Paragraph | Section]

particula Sola causae uni tributa quid efficiat 215 particularis sententia quando generaliter accipienda 219 pater quot modis significetur 123 patris tractio quomodo a Synergistis claudatur 221 patris vocabulum an nulli alii personae in ipsa Trinitate adscribatur 124 patres cur in copioso dicendi genere sint immorati 404. 405. plerique omnes linguarum cognitione destituti. ibid. quo fine scripserint 404. quomodo scripturam sint interpretati 404. 405. unde sua hauserint 404


2794. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

in cametz transire 355 Paulus a Lycaonibus cur pro Mercurio habitus 299. 300 etc. a quibus Graeci sermonis inscius arguatur 296. Apostolus natura vehemens 63. cur barbarismi nomine a quibusdam flagelletur 293. cur cum timore audiendus 248. cur persecutionis suae veniam sit consecutus 319. cur plura saepe in unum locum congerat 253. 254. cur pro se preces fieriiubeat 292. cur suam doctrinam vocet ministerium vitae et spiritus 349. imperitus sermone, sed non scientia 300. methodi solertissimus artifex 291. praedicando non


2795. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

de Pericle quid Graeci dicere soliti 63 periodus 265. quibus membris constet. ibid. cur vocetur 247 periphrasis 168 periphrasibus Ioannem delectari 302. etc. permissio quotuplex 178 persecutorum iusta poena 338. 339 personae circumstantia 20 personam quadrupliciter considerari 19. 20 personis interdum tribui, quae sunt rerum 190 in Petitione rerum corporalium etiam spiritualia contineri 315 petra


2796. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

periodus 265. quibus membris constet. ibid. cur vocetur 247 periphrasis 168 periphrasibus Ioannem delectari 302. etc. permissio quotuplex 178 persecutorum iusta poena 338. 339 personae circumstantia 20 personam quadrupliciter considerari 19. 20 personis interdum tribui, quae sunt rerum 190 in Petitione rerum corporalium etiam spiritualia contineri 315 petra cur Deus vocetur 337. in medio Rheni qualis 331


2797. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

constet. ibid. cur vocetur 247 periphrasis 168 periphrasibus Ioannem delectari 302. etc. permissio quotuplex 178 persecutorum iusta poena 338. 339 personae circumstantia 20 personam quadrupliciter considerari 19. 20 personis interdum tribui, quae sunt rerum 190 in Petitione rerum corporalium etiam spiritualia contineri 315 petra cur Deus vocetur 337. in medio Rheni qualis 331 Petrus quantum encomium


2798. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1236 | Paragraph | Section]

168 periphrasibus Ioannem delectari 302. etc. permissio quotuplex 178 persecutorum iusta poena 338. 339 personae circumstantia 20 personam quadrupliciter considerari 19. 20 personis interdum tribui, quae sunt rerum 190 in Petitione rerum corporalium etiam spiritualia contineri 315 petra cur Deus vocetur 337. in medio Rheni qualis 331 Petrus quantum encomium sacris literis praebeat 406 Petri Martyris in


2799. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1241 | Paragraph | Section]

qua fraude diabolus nobis evertere conetur 367. quo Iudaei torqueant 387. rationibus exponere, non autoritate, periculosum 103. rerum verarum nomina aliquando rerum similitudinibus tribuere 87. rebus mutis loquentium personam imponere. ibid. totam in Christum, eiusque mysterium esse directam 353. tropis omnibus uti 88 Scripturam sacram totam sibi cohaerere 105 in Scriptura sacra aperte tradi, ad fidem et bonos mores pertinentia 96 in Scriptura


2800. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1242 | Paragraph | Section]

saepe pro generalioribus poni 183. 184 Spermologia cur Paulo sit obiecta 291 spes et expectatio animi quomodo per externos gestus indicetur 275. praemii certa, iucunda 1 spei fulcra quae 251. 252 Spiritus Dei nulli personae alligatus 420. 421 spiritus et caro hostes acerrimi 373. quomodo in scripturis S. intelligatur 112 Spiritus nomen in sacris quid denotet 28 spiritum prophetiae nec semper, nec eodem modo prophetae animum tangere 193. suum cui Deus velit


2801. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1242 | Paragraph | Section]

S. cur brevitati studeat 281. in piorum cordibus artifex mirabilis 37. optimus docendi magister 367. 368. quo nomine sacras literas praedicet 396 Spiritus sancti admirabilis brevitas 283. dona 387. munus quod 5. nomina diversi generis Grammaticis 113. persona quot modis significetur 124 spiritualia bona vel mala sub beneficiis vel poenis corporalibus intelligi 61 sponsi et sponsae in literis S. qui et quae 112 stagna Iudaeae 335 Staphili astus in conspurcandis sacris literis 423.


2802. Vlačić Ilirik,... . Clavis scripturae sacrae, pars... [page 1243 | Paragraph | Section]

vocum non raro sensum mutare 206. 207 Tridentinae synodi nona sessio 432 Tridentinum conciliabulum unde sit 440. concilium cur novam religionis formulam fabricarit 426 Tridentinorum patrum regula. ibid. Trinitatis personae quid commune habeant, vel proprium 124 de Trinitatis significationibus 123 Trituratio qualis apud Iudaeos usitala 336 Troiae nomen unde 288 Tropologia in Scriptura S. libera 90 tropologiae et historiae non


2803. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 309 | Paragraph | Section]

semper colendissimi, servitiorum meorum fidelium humilimam comendationem. Litteras dominationum vestrarum reverendarum recepi. Rem gestam sub Kozthanyczam huc usque dominationibus vestris reverendis non potui specificare et narrare. Illo die dominationibus vestris festinavi perscribere quo dominus Petrus Erdewdi ad me miserat, quem etiam solus eodem die accesseram ad Goryczam domini reverendissimi, ubi more solito kochyewechye fecerunt. Pixidarii dominationum vestrarum cum castellano ex Drenchyna et Czethyn 31 fuerunt quorum interfuit


2804. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 315 | Paragraph | Section]

animabitur visa eius demolicione cum ex ea numquam castro obesse possit; cui si nuper eius praesidio obesse potuisset, sane infra eam targiok nequaquam locasset. Viderint reverendae dominationes vestrae et tam de culina quam de ea nobis gratiorem sententiam perscribant. Nos haec scribimus facto consilio cum externis et castrensibus militibus qui disuadent turrim delendam. Praesidia et Germanorum et vestra expectamus alacriter, quae valeant felicissime. Sciscii in die Heraclii imperatoris et Sanctae Crucis recuperationis


2805. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 316 | Paragraph | Section]

nostrorum deditissimam commendationem. Apud Kapelam litteras reverendarum dominationum vestrarum cum pecunia centenario missa pro medio mense accepimus; qua accepta et in castrum missa mox expedire Czeztarovem voluimus, quem et remittimus, cuius medio nihil rerum novarum perscribere possumus aliud, quam quod heri prope Hraztilniczam ex itinere Turcico redeuntem Zekulam cum fratre Milos et alios tres expeditos milites hostes ceperunt et abduxerunt. Iam ex quo sumus spani 19 personas grandi negligentia custodiarum et excubiarum amisit dominus banus, qui an omnia


2806. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 316 | Paragraph | Section]

missa mox expedire Czeztarovem voluimus, quem et remittimus, cuius medio nihil rerum novarum perscribere possumus aliud, quam quod heri prope Hraztilniczam ex itinere Turcico redeuntem Zekulam cum fratre Milos et alios tres expeditos milites hostes ceperunt et abduxerunt. Iam ex quo sumus spani 19 personas grandi negligentia custodiarum et excubiarum amisit dominus banus, qui an omnia sciat, quae fiunt, ignoramus. Timemus quotidie, nihil tamen audimus mali adeo. Cum his reverendas dominationes vestras felicissime valere desideramus. Apud Kapelam feria secunda


2807. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 324 | Paragraph | Section]

nos ista nova de hostium conatibus non habere a Mernyawcych quem flocci pendimus, sed a capitaneis confiniorum Sclavoniae qui habent fidos exploratores et propterea non esse spernendum. Satius facerent si se nostrae voluntati accomodarent. Scribat etiam dominum banum hoc die nostris spem laturum personaliter. 155. 1591. studeni 5. Sisak KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/21. Izvornik. Reverendi domini et patres nobis colendissimi, praemissa salute


2808. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 326 | Paragraph | Section]

et Majwrich expedivi ad Kraliowcz; qui si non sunt adeo necessarii, remittantur. Nam hic quoque omnia terrore procelluntur et timore. Dein nolui latere vestras reverendas dominationes nostrum bombardarium humiliter supplicare hisce meis pro libertate suae domus et personae atque ut illi aiiquid terrarum detur: nam pugiilum terrae arabilis non habet. Vereor ne, si reverendae dominationes vestrae nunc illi obicere aliquid neglexerint, alio commigret. Tentatur nescio a quibus; fui satis sollicitus, ut unde illi tentatio, at necdum scire aut intelligere recte


2809. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 335 | Paragraph | Section]

prosinac 12. Sisak KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/33. Izvornik Reverendi domini et patres nobis colendissimi, praemissa salute officiorum nostrorum commendationem. De bombardarii in terris provisione, prout nuper ad nos perscribserunt se resoluturos, qui dominos exactores decimalium nihil neque per se ad nos neque per eosdem exactores commiserimus, existimamus easdem oblitas esse illius, eo quod domini exactores citius huc expediri debuerint et sine cunctatione, quamdiu autem hic erunt, poterunt eis reverendae


2810. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 335 | Paragraph | Section]

resoluturos, qui dominos exactores decimalium nihil neque per se ad nos neque per eosdem exactores commiserimus, existimamus easdem oblitas esse illius, eo quod domini exactores citius huc expediri debuerint et sine cunctatione, quamdiu autem hic erunt, poterunt eis reverendae dominationes vestrae perscribere, ut terram revideant et conferunt vel si conferre earundem nomine metuerunt, eisdem referant. Quas et foelicissime valere optamus. Sciscii feria quinta ante Luciae 1591. Reverendarum


2811. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 342 | Paragraph | Section]

Sciscii sabbato ante Epiphaniarum Domini 1592 Reverendarum dominationum vestrarum servitores deditissimi, spani Scisciens. Scribit nobis capitaneus Ivanichiensis sibi pertimescere auxilia petens. Bombardario persoluimus omnia. A tergo: Reverendis dominis capitulo ecclesiae Zagrabiensis etc., dominis patribus ac patronis observandissimis. Notatum a capitulo: Super quibusdam


2812. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 344 | Paragraph | Section]

nostrorum commendationem deditissimam. Omnes diffugere coloni isthuc missi atque nuper a nobis hic pro custodiendis vadis retenti, authore Nicolao spano, qui nauseat eorum gubernationem; abfuit parum quia heri baculis fuisset exceptus. Sunt adhuc ad latus ipsius 17 personae quae nocte futura dabunt fugam istius nisi Colapi provisum fuerit hominibus; per hosce nos nihil efficiemus: Itaque aut pellantur huc profugi, aut alii mittantur. Nam concrescit Colapis; iam quotidie laboramus in frangenda ad littora glacie. Cum his reverendas


2813. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 345 | Paragraph | Section]

fuerit hominibus; per hosce nos nihil efficiemus: Itaque aut pellantur huc profugi, aut alii mittantur. Nam concrescit Colapis; iam quotidie laboramus in frangenda ad littora glacie. Cum his reverendas dominationes vestras foelicissime valere optamus cupientes nobis perscribi decreta praeteritae Dietae. Sciscii feria quarta proxima post Epiphaniarum 1592. Reverendarum dominationum vestrarum servitores, spani Sciscienses. A tergo: Reverendis


2814. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 346 | Paragraph | Section]

faverit, sese uni consilio accomodent. Magnam bombardam cum tunella una ac globis 25 coacti sunt accomodare ad Brezt, ut illius castra fundentur hostium. Attigit nudius tertius globas prope papilionem passae unum hominem ac bovem quos momento peremit. Reliqua perscribi non possunt, nam sunt infinita. Nos misere vivimus. Gentem nostram ob famem retinere non possumus. Aperto campo, frigore et fame perit, provincia tota desolatur. Expediveram 60 cum Cwethkowich et Czetin prohibitum iniurias. Abfuit parum quia media parte interfecti fuissent sclopis


2815. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 349 | Paragraph | Section]

animum ad maiora patranda, imo ut subsequantur solutos milites? Maior pars laudavit consilium, alii, quos metus bellandi tenet, in varia consilia rapti et scissi tantum decreverunt ut expectentur Stirienses aut Goricienses. Hoc decreto residuum bonomm vastabitur donec hinc discesserint confusi. Perscribi certe non possunt quae aguntur et qualem afflictionem dominus Deus hoc anno clero Zagrabiensi inposuit. Excubiae nullae sunt in Wryvt: nam Czetin cum suis dispersus hinc inde discurrit neque aliquos ex suis plagis minisve ad excubias tenendas adigere potest. Omnes Zagrabienses ad


2816. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 352 | Paragraph | Section]

explosit summa cum solennitate. Nostri coloni sese plurimi clam subtraxerint et in horas latenter discedunt famelici, similiter aliorum quoque dominorum. Dixi domino bano secrete haec quo citius rem maturaret. Cum his foelicissime valeant. Profectum tandem in hostem cum fuerit, perscribam. Interea eaedem iugiter Deum orent pro nobis et pro nostris negligentiis. Ex castris ad pontem fractum 25. Aprilis 1592. Reverendarum dominationum vestrarum servus deditissimus, Micatius, manu propria.


2817. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 353 | Paragraph | Section]

mille in Petryna militibus, in Hraztovicza ducentis, nunc Goras reedificat, quibus etsi nihil praeter portam destitent, podia tamen nova terno numero gravi labore valachorum exaltat. Castris a Hraztovicza usque Goras et Zrachicze ferme dispositis, nam et Zrachiczas reformabit ubique 200 personas relectemus, ipse autem in Koztanicza posthac mansurus. Habent mandatum Germani ne patiantur noviter erectum castellum manere, vereor tamen mansurum: nullum penitus animum habent bellandi. Connexatur miser noster banus nullo habito proprio aut regni milite, rusticorum turba dispersa ad


2818. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 354 | Paragraph | Section]

189. 1592. svibanj 4. Banov tabor KAZ, ACA 100, nr. 41. Izvornik Reverendi admodum patres. Discessit hostis. Erupit, invasit certe tamen honeste, nemine ex nostratibus persequente. Cras solvemus castra. Colonus in Vriwt nullus hodie petivit veniam discedendi. Petrowcz, Iazwenik similiter. Quid facto opus sit, providete et valete. 4. Maii ex castris domini bani 1592.


2819. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 355 | Paragraph | Section]

191. 1592. svibanj 5. Pračno KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/58. Izvornik Reverendi domini et patres colendissimi, officiorum deditissimam comendationem. Discessit prout perscripsi hostis heri mane nemine persequente, quin imo, ut ostenderet suam gloriam, castris splendide supra Hraztoviczam positis papilionibusque expansis, additis ignium focis complurimis nostros elusit, ut non modo eruptisse aut evasisse, sed honeste et aperte discessisse


2820. Auctores varii. Epistolae Siscienses, versio... [page 355 | Paragraph | Section]

191. 1592. svibanj 5. Pračno KAZ, ACA fasc. 27, nr. 11/58. Izvornik Reverendi domini et patres colendissimi, officiorum deditissimam comendationem. Discessit prout perscripsi hostis heri mane nemine persequente, quin imo, ut ostenderet suam gloriam, castris splendide supra Hraztoviczam positis papilionibusque expansis, additis ignium focis complurimis nostros elusit, ut non modo eruptisse aut evasisse, sed honeste et aperte discessisse videatur. Sciant


2821. Mladinić,... . Vita beati Ioannis episcopi... [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

lacrymis affatur obortis:
3.8  "Chara mihi soboles, animę pars intima nostrę,
3.9  En me fata vocant, oculis ac denique vestris
3.10  10 Subtrahor et Stygię persolvo debita morti.
3.11  Nunc igitur vidui solertem querite vobis
3.12  Pontificem, Sophia et vitę integritate potentem.
3.13  Vos mihi aspectu dulcis tueatur


2822. Mladinić,... . Vita beati Ioannis episcopi... [page 19 | Paragraph | SubSect | Section]

Voveo pro reditu Ioanni naufragus, et mi
4.268  Ioannes tumidum pacavit cęlitus ęquor.
4.269  Intulerat pęstem Tragurinis męnibus hospes
4.270  270 Indigena, et nostro persolvi vota patrono;
4.271  Expulit ille necem atque in Turcica regna remisit.
4.272  Ast ego febriculam patiens, Catharina, voracem,
4.273  Cippica, ferales vidi adventare


2823. Mladinić,... . Vita beati Ioannis episcopi... [page 20 | Paragraph | Section]


b4.23   Dedit Pater, pauperum,
b4.24  Torumque concessit suum.
b4.25  25 Orans trahebat integras
b4.26  Persępe noctes castaque
b4.27  Aut membra mergens frigidum
b4.28  In aequor, aut flagris petens.
b4.29  At signa multis edita
b4.30  30 Locis, piam


2824. Mladinić,... . Vita beati Ioannis episcopi... [page 20 | Paragraph | Section]


b4.68  Flagella nunc Tragurio
b4.69  Famem nefandam, pestis et
b4.70  70 Tabem, et furores Martios
b4.71  In regna vertit Persica
b4.72  Suis et auget ocium.
b4.73  Deo perennes Optimo
b4.74  Grates agamus cernui,
b4.75  Tali quod urbem Praeside


2825. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

magiae inventorem fuisse, satis apud authores convenire scribit Plinius. Sed unus ne hic fuerit Zoroaster, an et alius, non satis constare ait. Sane is qui nostra aetate "Sacram bibliothecam" compilavit, Sixtus Senensis, duos fuisse Zoroastres tradit: Alterum ex Diogene Laertio, Persem Magorum principem qui verae magiae fuerit inventor primus. Alterum Bactrianorum regem, qui sit a Nino in bello victus. Et qui primus verae magiae fuerit corruptor, de quo Plinium, Iustinum, et Augustinum scripsisse asserit. Qui si duo sunt revera, licet, et tertium addere de quo Clemens


2826. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

pones eum manere volumus, ita illud addimus, Iapetum ab eodem Goropio, fuisse Zoroastren nominatum. Cui Iapeto, quoniam Margiana, et Bactriana post diluvium a patre obtigerint, a secunda hac Magiam ortam esse, affirmatque inde a Zoroastre, Oromazi filio, idest a Iapeto Nochi filio charissimo ad Persas venisse. In qua re, multiplex patet Goropii error. Nam si Zoroaster nemo unquam sua sententia fuit, qua ratione Iapetum, Zoroastrum esse facit? Deinde apud Iosephum, Bactra non Iapeto conditori tribuitur, se Geteni, uni ex Arami filiis. Hic autem Semi filius fuit. Persae autem conditi sunt,


2827. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

Nochi filio charissimo ad Persas venisse. In qua re, multiplex patet Goropii error. Nam si Zoroaster nemo unquam sua sententia fuit, qua ratione Iapetum, Zoroastrum esse facit? Deinde apud Iosephum, Bactra non Iapeto conditori tribuitur, se Geteni, uni ex Arami filiis. Hic autem Semi filius fuit. Persae autem conditi sunt, non a Iapeto, aut quopiam e suis, sed ab Elimo, Semi filio alio; sicuti a fratre eius Arphaxedo Chaldaei. Inter quas duas gentes magia omnis, et ortum habuit, et praecipue est versata. Itaque Iapetus ex historia nulla, aut Bactrus, aut Persa, aut Chaldaeus fuit. Didymo


2828. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

filiis. Hic autem Semi filius fuit. Persae autem conditi sunt, non a Iapeto, aut quopiam e suis, sed ab Elimo, Semi filio alio; sicuti a fratre eius Arphaxedo Chaldaei. Inter quas duas gentes magia omnis, et ortum habuit, et praecipue est versata. Itaque Iapetus ex historia nulla, aut Bactrus, aut Persa, aut Chaldaeus fuit. Didymo vero Alexandrino Zoroaster fuit Chamus. Aliis Chusus, Chami filius. Sed quibus nam id rationibus inducti dixerint, quia non constat, credere supersedemus. Porro Zoroaster ille Iustini, valde est controversus. Etenim Diodorus Siculus, Bactrianorum Regem a Nino


2829. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

igne coelesti interimeretur, adhortatus Assyrios, ut eius cineres servarent. Ita futurum, ut regnum ipsorum numquam deficeret, quod usque adhuc apud eos servatur. In Assyria autem, Babylonem Chaldeorum caput fuisse, et Strabo, seu Strato, et Plinius fatentur. Apud Chaldaeorum etiam et Persarum gentes, Magicas floruisse, non autem in Bactris, apud authores est in confesso. Esto ergo Bactrianae rex ille, seu Oxyartes, seu Ozyatres, seu Zeorostres, seu Zoroastres, certe magiae inventor non fuit, verae scilicet Magiae, quae apud Chaldaeos, ac Persas magos magno in honore fuit. Aut


2830. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

fatentur. Apud Chaldaeorum etiam et Persarum gentes, Magicas floruisse, non autem in Bactris, apud authores est in confesso. Esto ergo Bactrianae rex ille, seu Oxyartes, seu Ozyatres, seu Zeorostres, seu Zoroastres, certe magiae inventor non fuit, verae scilicet Magiae, quae apud Chaldaeos, ac Persas magos magno in honore fuit. Aut si fuit, pravae alterius magiae fuit inventor. Sed neque id ei a Diodoro, aut a Ctesia, ex quo multa Diodorus sumpsit, tributum est. Qui quidem Ctesias, Bactriani istius regis res gestas scripsit, ut Arnobius testatur. Haec enim eius sunt verba: "Age nunc


2831. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

fuit, et Armenius Hosthanis nepos. Hosthanes autem cum Xerxe in Graeciam venit, manifestum sit, duos hos diversos fuisse: quando a Cyro ad Xerxem, anni intercesserint LXXVII. et Nepos Zoroaster Hosthane, patruo iunior necessario fuerit. Quatuor itaque hi sunt apud Arnobium Zoroastres. Quintus vero Persomedus de quo Suidas in hanc sententiam scripsit: "Zoroastres Persomedus sapiens, apud eos qui in Astronomia excelluerunt, qui etiam primus nomen dedit iis Magis, qui civilia tractarunt: Fuit autem ante Troiana tempora annis D. Feruntur autem ipsius "De natura libri IIII", "De lapidibus


2832. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

venit, manifestum sit, duos hos diversos fuisse: quando a Cyro ad Xerxem, anni intercesserint LXXVII. et Nepos Zoroaster Hosthane, patruo iunior necessario fuerit. Quatuor itaque hi sunt apud Arnobium Zoroastres. Quintus vero Persomedus de quo Suidas in hanc sententiam scripsit: "Zoroastres Persomedus sapiens, apud eos qui in Astronomia excelluerunt, qui etiam primus nomen dedit iis Magis, qui civilia tractarunt: Fuit autem ante Troiana tempora annis D. Feruntur autem ipsius "De natura libri IIII", "De lapidibus preciosis" I., "Asteroscopica" "Apotelesmatica libri V". Quae


2833. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

autem ante Troiana tempora annis D. Feruntur autem ipsius "De natura libri IIII", "De lapidibus preciosis" I., "Asteroscopica" "Apotelesmatica libri V". Quae quidem verba, ex patria, Magorum institutione, primus ille Chaldaeus, sive Assyrius videri potest. Nam Assyriae pars Chaldaea fuit, Persia, et Media conterminae. Itaque vicinitate regionum, aequivocum est nomen patriae partum. Sed librorum numerus Prosomedi, non congruit cum Assyrio, ut mox patebit. Haec ergo diversitas librorum, si duorum authorum diversitatem faciat, Persomedus hic Zoroaster, a Chaldaeo Zoroastre est numero


2834. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

Assyrius videri potest. Nam Assyriae pars Chaldaea fuit, Persia, et Media conterminae. Itaque vicinitate regionum, aequivocum est nomen patriae partum. Sed librorum numerus Prosomedi, non congruit cum Assyrio, ut mox patebit. Haec ergo diversitas librorum, si duorum authorum diversitatem faciat, Persomedus hic Zoroaster, a Chaldaeo Zoroastre est numero V. Cui videtur sextus ex Plinio posse addi, Proconnesius. Verum caeteris omissis, Magorum principem illum perquiramus. Cuius et vitae initium, et medium, et finis, traduntur admirabilia fuisse. Scribit enim Plinius, eum eodem


2835. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

annos medios fuisse, cum diluvio ad Xerxen anni cadant MDCCXXV. A quibus si detrahas CCC. illos, remanent anni CMXCIX. Error est etiam apud Suidam, qui scribit, a Zoroastre ad Troiam eversam intercidisse annos tantum Quingentos, cum sint millesimo uno minus. Sed Magorum princeps iste Zoroaster, Persane fuerit, an alia e gente, in dubium videtur verti posse. Plinius namque, et Laertius, Persam eum faciunt, Pletho, et eum secuti Ficinus, Steuchus, et alii recentes authores Chaldaeum existimant. Chaldaeos autem, a Magis, quorum caput fuit Zoroaster, Porphyrius tum apud Proclum, tum in vita


2836. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

illos, remanent anni CMXCIX. Error est etiam apud Suidam, qui scribit, a Zoroastre ad Troiam eversam intercidisse annos tantum Quingentos, cum sint millesimo uno minus. Sed Magorum princeps iste Zoroaster, Persane fuerit, an alia e gente, in dubium videtur verti posse. Plinius namque, et Laertius, Persam eum faciunt, Pletho, et eum secuti Ficinus, Steuchus, et alii recentes authores Chaldaeum existimant. Chaldaeos autem, a Magis, quorum caput fuit Zoroaster, Porphyrius tum apud Proclum, tum in vita Pythagorae disterminat. Ioannes vero Picus, hos utrosque confundit, dum ad Ficinum scribens,


2837. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

oracula. In quibus et illa quoque apud Graecos, mendosa, et mutila circumferuntur, leguntur integra, et absoluta. Tum est in illa, Chaldaeorum sapientum, brevis quidem, et salebrosa, se plena mysteriis interpretatio. Est itidem et libellus, de dogmatis Chaldaicae Theologiae. Tum Persarum, Graecorum, et Chaldaeorum in illam divina, et locupletissima enarratio. In quibus sane Pici verbis, commiscentur sine discrimine, Chaldaei, Magi, Persae, et Zoroaster. Sed Chaldaeum eum fuisse, ut credam multis adducor argumentis. Tum quod Chaldaeorum lingua eius


2838. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

quidem, et salebrosa, se plena mysteriis interpretatio. Est itidem et libellus, de dogmatis Chaldaicae Theologiae. Tum Persarum, Graecorum, et Chaldaeorum in illam divina, et locupletissima enarratio. In quibus sane Pici verbis, commiscentur sine discrimine, Chaldaei, Magi, Persae, et Zoroaster. Sed Chaldaeum eum fuisse, ut credam multis adducor argumentis. Tum quod Chaldaeorum lingua eius oracula haec scripta fuerint, ut hic Picus testatur, tum quod Chaldaica, etiam fuerit interpraetatio tum quoque quoniam Proclus, et Psellus Chaldaica ea appellat. Et


2839. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

ut considerent multi, vel rationibus, vel authoritate, quae eius esse crederentur Platonis dogmata theologica posse convelli; et novam in theologia Christiana haeresim, vel constituere, vel constitutam confirmare. Sed utinam integra ea oracula haberemus, quae Picus invenerat. Utinam quae Chaldaei, Persaeque in ea commentati fuerant. Utinam libellum cum enarratione, qui Chaldaicam theologiam complectebatur. Utinam denique ipsius Pici commentaria in ea ipsa, et oracula, et libros. Quae Ficinus scribit in obitu eius inter scriptorum suorum reliquias, a se reperta esse: sed ita exarata, ut vix


2840. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

Inter quos summus Plato, Magiam Deorum cultum esse affirmat, cum scribit, mageian te didaskei Magiam docet Zoroastri, filii Oromazi. Est autem hoc Deorum cultus. Porphyrius autem in hunc modum: Para gemhen… Apud Persas vero, qui circa divina sunt sapientes, eorumque cultores, Magi appellantur. Hoc enim significat eius regionis propria dialecto Magus. Ioannes quoque Picus ait, nomen hoc Magus, idem esse apud Persas, quod apud Latinos sapiens, et apud Graecos philosophus. Et Pico


2841. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

Porphyrius autem in hunc modum: Para gemhen… Apud Persas vero, qui circa divina sunt sapientes, eorumque cultores, Magi appellantur. Hoc enim significat eius regionis propria dialecto Magus. Ioannes quoque Picus ait, nomen hoc Magus, idem esse apud Persas, quod apud Latinos sapiens, et apud Graecos philosophus. Et Pico anteriores Philo, et Hermias Magos in hunc describunt modum. Prior ille. "Veram quidem illam Magiam, hoc est contemplativam scientiam per quam clarius naturae opera cernuntur, ut honestam atque expetendam, non vulgus


2842. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

Et Pico anteriores Philo, et Hermias Magos in hunc describunt modum. Prior ille. "Veram quidem illam Magiam, hoc est contemplativam scientiam per quam clarius naturae opera cernuntur, ut honestam atque expetendam, non vulgus solum sectantur: sed maximi etiam regum reges, praecipue Persae tam sunt harum artium studiosi ut regnare nemo possit nisi sit inter Magos iudicatus. Hic vero ita. Magi sunt, qui de singulis philosophantur. Consuetudo autem communis magos pro maleficis accipit; qui aliter habentur apud gentem suam. Eo quod sint philosophi Chaldaeorum, et ad artis


2843. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

eos convenit de regressu ad veros eorum patres Deos. Et quoniam veluti patre, et matre carere videntur ii, qui non curant precari, neque se se convertere ad praestantiores. Et quia in omnibus gentibus, qui sapientia excelluerunt, circa preces studiosi fuerunt. Indorum quidem Brachmanes, Magi vero Persarum. Graecorum vero, qui maxime Theologi fuerunt. Qui et sacrificia instituerunt, et mysteria. Chaldaei vero, et aliter divina coluerunt et ipsam Deorum virtutem, Deorum confitentes esse, venerati sunt. tantum abest, ut ob virtutem facta spreverint. Magi itaque inter


2844. Petrić, Frane. Zoroaster et eius CCCXX oracula... [Paragraph | Section]

ea sunt, quae Proclus Chaldaeorum dogmatibus subnectit, ut maiora, et excellentiora, vix crediderim a quoque Christiano, scripta reperiri posse. Est in his Zoroastri oraculis Dei Patris, et Filii, et Spiritus non solum aperta cognitio, sed magnificae etiam laudes (crediderim hoc dogma de Trinitate personarum eum habuisse ab Abramo vel ab aliis Deo Charis. Quoniam suo lumine naturali non posse nos devenire in cognitionem misterii Trinitatis.) Factorem rerum omnium, mundi creatorem eum celebrant. Angelos agnoscunt. Paradisum praedicant. Animarum immortalitatem docent expresse. De


2845. Mikac, Nikola. Obsidio Sisciensis domini Micatii... [page 205 | Paragraph | Section]

morte soluta, item Turcae cujusdam, qui Apardi Begi intimus fuerat adaquatio, missus enim fuerat nomine stulti, ut castrum scrutaretur simul et militum castri numerum cognosceret, literarum quoque scriptiones territamentis, et comminationibus plenae, quae omnia cum aliis privatis actibus studio omittuntur, 29. July. sufficereque rem gestam vere perscribere. Soluta itaque obsidione facit potestatem suis ut et se et equos aliquantisper quieti donent, spolia partiantur, donec Turropolensis populationis tempus commodum indiceret.


2846. Stepanić... . Electi episcopi Sirmiensis... [page 206 | Paragraph | Section]

et servitii mei commendatione praemissa. Salvus quidem atque incolumis gratia Dei huc domum appuli; verum tamen omnia ingenti metu et hostili terrore percussa inveni. Postquam enim nostri ab obsidione fatalis castri Petriniae re infecta nemine persequente turpissime fugerunt ac ad propria dilapsi sunt, illico hostis animadversa nostrorum fuga infelix Sciscium gravissima obsidione cingit, aggeres in ulteriori Colapis ripa e regione Castri Sissek summa cum celeritate excitat, bellica admovet tormenta, nova arcis moenia, ante meum reditum a


2847. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 24 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sapis, extremam ne crimina differ in horam.
1.7.103.2  Nam male qui vixit, peius obire solet.
1.7.104.1  Iudicis ut sumpsit personam, ponat amici,
1.7.104.2  Quisquis amat Romae vivere, Xistus ait.
1.7.105.1  Arma licet Reges defendant, arma feruntur


2848. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]


3.51.1  Inventum est nostrum, vox est quoque nostra sirupus,
3.51.2  Nil habet hic mendax Graeculus, inquit Arabs. Iulepus, Persice Iulaph.
3.52.1  Credere vix possis. invenit Persa Iulepum.
3.52.2  Iussit et e verna nomen habere rosa. Persae Iul rosam, aph, aquam dicunt, inde Iulaph, quod nos corrupte Iulepum


2849. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]


3.51.2  Nil habet hic mendax Graeculus, inquit Arabs. Iulepus, Persice Iulaph.
3.52.1  Credere vix possis. invenit Persa Iulepum.
3.52.2  Iussit et e verna nomen habere rosa. Persae Iul rosam, aph, aquam dicunt, inde Iulaph, quod nos corrupte Iulepum vocamus.


2850. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]

Iulepus, Persice Iulaph.
3.52.1  Credere vix possis. invenit Persa Iulepum.
3.52.2  Iussit et e verna nomen habere rosa. Persae Iul rosam, aph, aquam dicunt, inde Iulaph, quod nos corrupte Iulepum vocamus. Cariophyllon aroma.
3.53.1  Nil mihi cum folio nucis est commune, quis ergo


2851. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

ex aere visitur mala Cydonia deaurata manu gestantes. Quod Mihi indicio est, ea mala ab antiquis aurea dicta fuisse. vidi an. 1552. Mala persica.
3.125.1  Ne quis Ulyssaeis carpat pendentia ramis,
3.125.2  Persica, nam regi poma dicata sumus.


2852. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

an. 1552. Mala persica.
3.125.1  Ne quis Ulyssaeis carpat pendentia ramis,
3.125.2  Persica, nam regi poma dicata sumus. Glandes.
3.126.1  Deliciae glandes hominum, dum prisca manebant


2853. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 65 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et insigni suavitate aperit: qui omnes fere appetente Aurora decidunt: reditque ea periodus statis horis ad arboris usque interitum, aut ultimum certe senium. Caligat medius fidius ad plurima humani ingenii acies, et in perscrutandis rerum arcanis diligentia abutitur. Vegetantur matutina aura flores, et venientem diem quasi ridentes salutant. Arbor Indica contra noctu hilaris, et divitiis ambitiosa, moeret interdiu, et velut domestico in luctu floribus exuitur. Porro


2854. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 98 | Paragraph | SubSect | Section]

nil Dea iuris habet. Vota militaria.
10.25.1  Suspensum clypeum vidi Ioannis ad aedem.
10.25.2  Et clypeo affixus Persicus ensis erat.
10.25.3  Litteraque inscripta est. Direpta ex hoste perempto
10.25.4  Tuscus eques patrio dedicat arma Deo.


2855. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 157 | Paragraph | SubSect | Section]

Quae ad nos nihil pertinent, non inquirenda.
13.44.1  Cum bellum narras, nihil ad me pertinet, aio.
13.44.2  Vincat, an Otthomanno sub duce Persa cadat.
13.44.3  At cum vina refers, hoc inquam pertinet ad me,
13.44.4  Scire, quoto Chius veneat aere cadus?


2856. Pir, Didak. Cato minor, sive disticha moralia,... [page 189 | Paragraph | Section]


15.1.35  Forsan posteritas legat.
15.1.36  Labuntur taciti curriculo dies.
15.1.37  Et quamvis properes nihil,
15.1.38  Haud tarda iniiciet Persephone manum. ODE II AD NICANDRUM. Nicander homo Hispanus Toleti natus, in miserabili illa sub Borbonio Urbis direptione, bona amisit.


2857. Stepanić... . Historia obsidionis Petriniae et... [Paragraph | Section]

plusquam Turcica, nihil ueri, nihil sancti, nullius dei metus, nullum ius iurandum, nulla pietas, nulla religio. Cum hac uiciorum indole in caesaris Turcarum gynaeceo teneris ab annis enutritus, in militiae palaestra eruditus, belli artibus instructus, Persicis tandem armis exercitus, prouinciam hanc est sortitus. Caeterum ex quo sub fines nostros fulmen illud attigit, nihil prolatandum ratus, ne se cunctantem aliquis casus opprimeret, mox armatam praemittit cohortem, quae Petriniam olim Bosznensium latronum domicilium et praedonum


2858. Stepanić... . Historia obsidionis Petriniae et... [Paragraph | Section]

undenam illa aut quae esset improuisa tempestas? quid turbarum? quis armorum strepitus? quae belli procella? quis furor aut quae insania? quaesiuit. Et cum omne nostrorum castrorum robur adesse cognouisset, teritus ac quasi diuino fulmine caelitus ictus, fugit impius turpiter persequente etiam nemine. Nam nostri insidias eorum ueriti, eos ulterius insecuti non sunt. Aiunt tunc Szerdarium dixisse, Christianos quidem uincere scire, uictoria autem uti nescire. Plures Turcae trucidati quam uiui capti, signa militaria et uexillum unum Mahometi sacrum, aureis


2859. Zavorović, Dinko;... . Praefatio et epistulae in libris... [Paragraph | Section]

ac studiosa variarum rerum collectione, te apud viros studiosos gratum tuaeque patriae non immemorem declarabis. Haec tibi non suaderem Dominice mihi colendissime, nisi tui facillimi suavissimique mores, doctrina ac animi candor mihi essent perscripta. Proinde, si velis tranquillo esse animo et difficultatem istam, quae non tuo, sed fortunae vitio apud te est, tua industria superare, mente concipito, quod labor, quo difficilior est, eo charior et laudabilior duci solet. Vale et me, uti


2860. Getaldić, Marin. Promotus Archimedes seu De variis... [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

genere magnorum ego virorum studium potius, quam gloriam aemulatus super unum ex Archimedeis fundamentis, de ratione, qua varia corporum genera inter se grauitate et magnitudine comparantur, fabricatus nonnulla sum: quae nunc omnium oculis expositurus, ut eam sustineam, personam, quam semper recusaui, patrocinium huiusmodi quaerendum mihi existimaui, quod et imbecillitatem meam contra obtrectatorum, si qui forte existerent, calumnias sustineret; et imminentem famae, existimatio nisque iacturam auerteret. Vnus igitur tu


2861. Getaldić, Marin. Promotus Archimedes seu De variis... [page 68 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

5, Gran. 3 963/1767, ita lib. 3. ad alium numerum, is erit lib. 2, unc. 9, Scrup. 15, Gran. 10 1122/1767. et tanta erit grauitas auri propositi in aqua. Et sic de alijs. Quod vero ad priorem usum attinet, is persimilis est praecedenti, et aeque facilis quando grauitas auri quam in aere et aqua habet, in tabula reperitur praecise. Nam si proponatur exempli gratia aurum unius lib. habens in aqua grauitatem unc. 11. Scr. 7, Gra. 14


2862. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

tamen operis explicationi, et legentium captui, sufficientem esse existimavi. Scimus causam esse omnis iudicii materiam, quae et ab iis, qui litigant, agitatur; et a iudicibus sumitur in deliberationem; realis illa sit, an personalis, octavas et illas an ad breves, vel generales, an ad universalia Regni comitia, pertinens, vel sit extraordinaria, an privilegiata absolute, et pro quibuscunque personis, vel pro aliquibus tantum, quo ordine


2863. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

sumitur in deliberationem; realis illa sit, an personalis, octavas et illas an ad breves, vel generales, an ad universalia Regni comitia, pertinens, vel sit extraordinaria, an privilegiata absolute, et pro quibuscunque personis, vel pro aliquibus tantum, quo ordine inchoanda, et quibus diebus prosequenda; pro diversitate item iudicum, ut vocantur, Ordinariorum, qui plures sunt, cui quae causa competat discutienda, haec et alia de iure, de


2864. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

versatur ignorare. Qua reprehensione Sulpitius motus, adeo Iuri operam dedit, ut merito inter Iurisconsultos, palmam assecutus fuerit. Ioannes Franciscus de Pavinis, in praefatione Extravagan. D. Ioannis Papae XXII. Apud Persas autem pueros Ius a Magistris, sicut alibi Grammaticam, didicisse; refert Osorius libro 7. de Institutis Regis. Quidni igitur apud nostrates, quibus omnia in quotidiano Iuris strepitu posita sunt; ilud addiscere debeant?


2865. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

scilicet pro lite et controversia, in foro contentioso sumitur, pro materia huius instituti nostri accipimus. Quam tamen, si in singulas diducere velis species; causa materialis, erit omnis ille actus, quo quis alterum in persona, rebus, aut bonis offendit. Et hic dupliciter sumitur: proprie videlicet, dum vere et reipsa talis offensio fit; ut in omnibus violentiis generaliter sumptis. Et improprie, dum quis talem actum quidem non exercet, sed


2866. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

SECUNDA. / Primo itaque, quotuplex potest esse Causa ex parte Materiae, seu rei? Multiplex. Primo, Regalis; et haec tam rerum mobilium quarumlibet, quam immobilium, sive bonorum ac iurium possessionariorum. Secundo, Personalis. Et haec, vel Notoria, ut in certis casibus, 1. Tit. 14. in qua et caput, et bona amittuntur. vel Capitalis, ut quinque casuum, bonorum occupatio, domorum nobilitarium invasio, vulneratio, detentio, et


2867. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

novis Constitutionibus publicis, authoritate locumtenentiae adiudicari solitae, per praefatum Dominum Imperatorem et Regem nostrum, generaliter fuerunt prorogatae. Ubi Nota, quod Causae Tutelarum, non observationis mandatorum, personalis ammonitionis, divisionis bonorum inter fratres carnales, aut patrueles, in quibus Repulsio subsecuta fuerit: item Dotum, ac paraphernorum, nec non Appellationum, ex recepta iam consuetudine, in omnibus terminis, ad


2868. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO QUARTA. / Quid Fiscus; et quae sunt propria Causarum Fiscalium, sive Extraordinariarum dicti Fisci Regii? Quoniam de Fisco incidit mentio, et multi in eo haesitant, an hoc nomen certam aliquam personam significet, vel quid aliud: ideo non inconveniens fuerit, paucis declarare, quidnam rei sit, et unde hoc nomen traductum, atque a quibus primum usurpatum extiterit. Fiscus igitur, olim apud Romanos dicebatur proprie


2869. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

aliis passim locis, ad Sacram Regni Coronam, et Iurisdictionem legitimi Regis devolvuntur, (licet in aliquibus casibus, etiam res mobiles Fisco cedant) Et non persona aliqua, nisi forte improprie iam Curator dicti Fisci, eius nomine vocitari solitus sit. Vel etiam denominative ab eo, Fiscalis Sacrae Regni Coronae nuncupetur, aut cum pro persona quoque Principis Domini Nostri


2870. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

res mobiles Fisco cedant) Et non persona aliqua, nisi forte improprie iam Curator dicti Fisci, eius nomine vocitari solitus sit. Vel etiam denominative ab eo, Fiscalis Sacrae Regni Coronae nuncupetur, aut cum pro persona quoque Principis Domini Nostri Clementissimi intelligitur: 2. tit. 39. Vel etiam pro Cameris capitur: ut cum dicitur, Iudices salaria sua, e Fisco, id est, Cameris habere. Atque ideo, quando talia bona,


2871. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

vel quippiam contra aliquem probare tenentur: 2. tit. 39. nisi forte sponte id praeassumpserit. Cui sic volenti, nulla fit iniuria. Et si aliquando iuramentum praestare deberet, id Director Causarum, in persona Suae Maiestatis deponere tenebitur: ibidem. Licet, Iure Quad. 1. tit. 10. non Director Causarum, sed Principalis Officialis, qui controversis bonis praesidet, nomine Principis iurare deberet.


2872. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Tum, Causae divisionum inter fratres condivisionales, si ammonitio fiat per Protonotarium, 1. tit. 45. Causae tutelares, transgressio mandatorum, et non observatio eorum: art. 78. anni 1563. Personalis admonitio: 2. tit. 20. Causae Dotum, et Rerum Paraphernalium, 4. Vlad. art. 16. Et art. 2. anni 1555. Causae ratione bonorum ex Regia donatione, causae in facto honoris, recuperatio


2873. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

paupertate, ac ex reportata recognitionis serie, Iudicium recipere debeant. QUAESTIO SEPTIMA. / Verum isti Pauperes, Viduae et Orphani, quales personae esse debent? Miserabiles scilicet, quas naturaliter miseramur, propter sortium iniuriam. Quarum compassionem et condolentiam, cum Ius Canonicum magis nobis ob oculos ponat, ideo videndum ex eo, quales et quot


2874. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Miserabiles scilicet, quas naturaliter miseramur, propter sortium iniuriam. Quarum compassionem et condolentiam, cum Ius Canonicum magis nobis ob oculos ponat, ideo videndum ex eo, quales et quot species, huiusmodi personarum miserabilium, secundum id esse dicantur: et primo quidem, secundum Innocentium, Coeci, et alii perpetuo morbo laborantes. Secundo,


2875. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Maiestatem constituitur; ita haec quoque per Regiam principaliter ratificantur et confirmantur, 2. tit. 3. Tum etiam ratione similitudinis, quia persimiles esse videntur Iuri Feudali Imperiali. Quandoquidem ut hoc, sic et illae, sunt ius quoddam statutarium: Prolog. cap. 8. et 11. Ex quo elici videtur, cum iam huiusmodi ius ex nulla praeexistente


2876. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

potissimum in Causis Fiscalibus) ad defensionem Causae, per Actorem sibi intentatae, in praesentiam competentis sui Iudicis, cum assignatione legitimi termini, et ordinarii loci, vocatio. Quae circumstantiae, tribus hisce, Persona, Loco, et Tempore comprehenduntur, 2. tit. 26. Ex quibus si una defuerit, Citatio condescendere debebit. Iure Civili vero, Tempus et Locus omittuntur; sed solum Personae, Actoris, Rei, et Iudicis, cum


2877. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

circumstantiae, tribus hisce, Persona, Loco, et Tempore comprehenduntur, 2. tit. 26. Ex quibus si una defuerit, Citatio condescendere debebit. Iure Civili vero, Tempus et Locus omittuntur; sed solum Personae, Actoris, Rei, et Iudicis, cum actione, seu re, quae petitur, ac Ius, secundum quod petitio fit, in libellis contineri reperiuntur, iuxta hoc distichon: Matth. Stephani, lib. 4. cap. 6.


2878. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

ordinarie fit Citatio: 1. Matth. art. 1. Licet antea etiam per Regium, et Palatinalem homines fiebat: 2. tit. 19. Qui nunc quoque in Personali citatione procedere solent, de Curia Regia Scribae, seu Iurati Notarii: quales solent esse apud Dominum Personalem, et Magistros Protonotarios (ac non privati Dominorum Superiorum Iudicum Secretarii,) 2. tit.


2879. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

Licet antea etiam per Regium, et Palatinalem homines fiebat: 2. tit. 19. Qui nunc quoque in Personali citatione procedere solent, de Curia Regia Scribae, seu Iurati Notarii: quales solent esse apud Dominum Personalem, et Magistros Protonotarios (ac non privati Dominorum Superiorum Iudicum Secretarii,) 2. tit. 20. De quibus infra, cap. 6. quaest. 2. In Regno Sclavoniae etiam, per testimonia Capituli, et homines


2880. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

genere processus fieri debet, subnectere. QUAESTIO TERTIA. / Quotuplex igitur solet esse in genere Evocatio? Quadruplex: Insinuationalis, Simplex, Utralis, et Personalis. Prima igitur Insinuatio, seu Evocatio cum Insinuatione, cuius licet expressa Definitio nullibi in scripto Iure reperiri potest: prout tamen ex signis quibusdam, et levibus eiusdem descriptionibus, variis in


2881. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

duarum Citationum, seu Evocationum sequi velis, licitum sit tibi, cum idem plane Brevis Iuris processus in ea observari debeat. QUAESTIO QUARTA / Quid est Quarta Citatio Personalis? Est Rei, per Iudicem ordinarium, ad instantiam Actoris, per ipsum laesi, vel verbali dehonestatione infamiam inducente, vel verberatione, aut vulneratione, (vel etiam alterius alicuius sui morte) in et sub


2882. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Octavalibus, tam Generalium, quam Brevium Iudiciorum, aut etiam Diaetalibus Regni, medio solius dicti Scribae, vel Notarii Curiae Regiae, absque ullis literis Evocatoriis, in praesentiam sui, personaliter ad tertium statim diem vocatio. Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et non per alium citari debet. Ubi Nota, I. Huiusmodi personalem Citationem fieri solere, etiam in causis


2883. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Diaetalibus Regni, medio solius dicti Scribae, vel Notarii Curiae Regiae, absque ullis literis Evocatoriis, in praesentiam sui, personaliter ad tertium statim diem vocatio. Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et non per alium citari debet. Ubi Nota, I. Huiusmodi personalem Citationem fieri solere, etiam in causis Bonorum Impignoratorum, in quibus per Actorem personaliter, vel


2884. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Regni, medio solius dicti Scribae, vel Notarii Curiae Regiae, absque ullis literis Evocatoriis, in praesentiam sui, personaliter ad tertium statim diem vocatio. Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et non per alium citari debet. Ubi Nota, I. Huiusmodi personalem Citationem fieri solere, etiam in causis Bonorum Impignoratorum, in quibus per Actorem personaliter, vel medio Procuratoris sui, simul et literae


2885. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

absque ullis literis Evocatoriis, in praesentiam sui, personaliter ad tertium statim diem vocatio. Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et non per alium citari debet. Ubi Nota, I. Huiusmodi personalem Citationem fieri solere, etiam in causis Bonorum Impignoratorum, in quibus per Actorem personaliter, vel medio Procuratoris sui, simul et literae Impignoratitiae, cum summa Inscriptionis, sub praedictis terminis, et


2886. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Dicta Personalis, quia Reus, sola sua in persona, et non per alium citari debet. Ubi Nota, I. Huiusmodi personalem Citationem fieri solere, etiam in causis Bonorum Impignoratorum, in quibus per Actorem personaliter, vel medio Procuratoris sui, simul et literae Impignoratitiae, cum summa Inscriptionis, sub praedictis terminis, et loco Diaetali, vel Octavali, in conspectu Iudicum ordinariorum statim producuntur. II. Personalem


2887. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Actorem personaliter, vel medio Procuratoris sui, simul et literae Impignoratitiae, cum summa Inscriptionis, sub praedictis terminis, et loco Diaetali, vel Octavali, in conspectu Iudicum ordinariorum statim producuntur. II. Personalem prohibitionem quoque, ratione indebitae, et potentiariae detentionis Iurium possessionariorum, sic fieri posse; ubi tam prohibens, quam prohibitus personaliter, et non per Procuratores, coram Iudicibus ordinariis,


2888. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iudicum ordinariorum statim producuntur. II. Personalem prohibitionem quoque, ratione indebitae, et potentiariae detentionis Iurium possessionariorum, sic fieri posse; ubi tam prohibens, quam prohibitus personaliter, et non per Procuratores, coram Iudicibus ordinariis, simul constituti fuerint: 2. tit. 20. III. Quod haec personalis Citatio, etiam ad terminum Iudiciorum extraordinariorum extendi et dilatari


2889. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

possessionariorum, sic fieri posse; ubi tam prohibens, quam prohibitus personaliter, et non per Procuratores, coram Iudicibus ordinariis, simul constituti fuerint: 2. tit. 20. III. Quod haec personalis Citatio, etiam ad terminum Iudiciorum extraordinariorum extendi et dilatari potest, propter similem Salvum conductum, in eo quoque necessario observandum: licet textus Decreti; illum includere non videatur. Quia


2890. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quibus homines inter se, quasi mutua quadam liga colligantur, illibate servare. QUAESTIO QUINTA. / Sed cum Violatio Salvi conductus, referatur ad istam Personalem Citationem; quae sunt propria illius? Haec nimirum tria: Primo; ipsum intelligi debere, de solis Personis eorum, et rebus pertinentibus ad illos, qui vel


2891. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO QUINTA. / Sed cum Violatio Salvi conductus, referatur ad istam Personalem Citationem; quae sunt propria illius? Haec nimirum tria: Primo; ipsum intelligi debere, de solis Personis eorum, et rebus pertinentibus ad illos, qui vel per literas Regales ad Diaetam Regni, vel per publicatam ad Iudicia Octavalia generalia, et brevia, vel etiam


2892. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

literas Regales ad Diaetam Regni, vel per publicatam ad Iudicia Octavalia generalia, et brevia, vel etiam Extraordinaria, uti praemissum est, immediate vocati, vel aliter interessati in Diaeta, vel Octavis iam constituti, in personis et rebus penes eos habitis, impediti fuerint: 2. tit. 20. Et 6. Vlad. art. 12. non autem de aliis, vel bonis ipsorum. Secundo: licet textus Decreti Tripartiti, citato loco 2. tit. 20.


2893. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

6. Vlad. art. 12. QUAESTIO SEXTA. / An Inhibitio, et Repulsio, in huiusmodi Causis personalis Citationis, admitti debeant? Non levis dissensio est inter multos: aliis negantibus, ideo, quod per istam Citationem, tales causae privilegientur: ut et In-causam-attracti personaliter citentur, et tertio


2894. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Causis personalis Citationis, admitti debeant? Non levis dissensio est inter multos: aliis negantibus, ideo, quod per istam Citationem, tales causae privilegientur: ut et In-causam-attracti personaliter citentur, et tertio statim die respondere cogantur. Imo ibidem statim in iis, olim iudicium fieri solebat: 6. Vlad. art. 12. nedum ut ulterius longioribus cautelis Inhibitionis, et Repulsionis tempus


2895. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1. tit. 80. Et nemo sane unquam, praeteritis hoc modo apertis Iuribus Regni ex paucorum hominum ingenio, Leges ipsas addiscere poterit. Ergo neque Inhibitio, neque Repulsio in iis (tanto minus autem in hac personali Citatione) ut prior tenet opinio, admitti deberet. Quod idem in aliis quoque observari debet, cum ratione huius personalis Citationis, omnes huiusmodi causae,


2896. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Leges ipsas addiscere poterit. Ergo neque Inhibitio, neque Repulsio in iis (tanto minus autem in hac personali Citatione) ut prior tenet opinio, admitti deberet. Quod idem in aliis quoque observari debet, cum ratione huius personalis Citationis, omnes huiusmodi causae, sibi similes et conformes sint. Atque ita literae Adiudicatoriae sententionales, statim in eadem una Octava, Inhibitione,


2897. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

querelis contra quoscunque per literas Praeceptorias Regiae Maiestatis, mediantibus literis Exhibitoriis ad Capitulum, vel Conventum, sonantibus ad certum terminum in eisdem literis, iuxta locorum distantiam praefigendum, personaliter ubicunque reperiri potuissent; aut de domibus habitationum suarum, ad comparendum coram Sua Maiestate, sine ulteriori procrastinatione. Qui si personaliter


2898. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

personaliter ubicunque reperiri potuissent; aut de domibus habitationum suarum, ad comparendum coram Sua Maiestate, sine ulteriori procrastinatione. Qui si personaliter venissent, et se expurgare potuissent; bene quidem: alioquin si non venissent, vel si venissent, et se expurgare non potuissent; observato semper Iuris ordine, in sententia capitali, ac amissione cunctorum Iurium


2899. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO OCTAVA. / Quae necessario requiruntur in Citatione, ratione Actuum potentiariorum? Primo, hae clausulae; assumptis secum, quae personalem assumentis interessentiam: Missis et destinatis, quae mittentis, in casibus contingentibus, domi praesentiam; in deliberatis, etiam absentiam denotant. Iussio autem et Commissio


2900. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut et stylus continet. QUAESTIO DECIMA. / Quomodo, et unde Citatio seu Evocatio fieri debet? In genere, Personaliter: si citandus personaliter reperiri poterit: alioquin, de domo habitationis, seu loco solitae suae residentiae. Specialiter autem, nolens assumere pecuniam, et remittere


2901. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

stylus continet. QUAESTIO DECIMA. / Quomodo, et unde Citatio seu Evocatio fieri debet? In genere, Personaliter: si citandus personaliter reperiri poterit: alioquin, de domo habitationis, seu loco solitae suae residentiae. Specialiter autem, nolens assumere pecuniam, et remittere pignus, vel


2902. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

de domo habitationis, seu loco solitae suae residentiae. Specialiter autem, nolens assumere pecuniam, et remittere pignus, vel levare dotem, quartam, paraphernum, non personaliter, nec de sua Curia (alioquin Actor, in homagio contra Evocatum convincetur) sed de Iure possessionario, aut pignoratitiis, si habet; sin minus, etiam de Curia, citatur, 2. tit. 24.


2903. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO UNDECIMA. / Ex quibus causis Citatio, vel Relatio eiusdem condescendere potest? Si debito modo non fuerit facta, non denotando scilicet Locum citati, quemadmodum iam dictum est proxime, aut tempus, vel Personam, quando videlicet, ubi, et per quem citatus extiterit. Ubi Nota: quod haec Citatio, sive Evocatio, solum per illos fieri solita est, qui sunt Nostri, et pertinent ad nos, aut qui sunt sub iurisdictione nostra, uti est


2904. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

ultimus, seu status continetur, Iudiciales conscribi, ac ex ipsis, ita Reum proclamari facere, ut ipsae Iudiciales omnibus ostendantur: 4. Vlad. art. 5. Dixi, Per eundem, non tam ratione personae, quae interim mutari potest, quam ratione officii, quod perpetuum et immortale esse solet. Et si Genealogia ultimorum motorum, ad priores deducenda, aut Condescensio causae ex prioribus motoribus, in ultimos fieri


2905. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Clarae Banfi, contra Stephanum Homonnai, Anno Domini, 1611. Ubi id etiam Notandum est: primo; quod Causae condescensio ex uno in alterum in Iudicialibus, si antea facta fuit in proximiorem personam, et non transivit in processum (eo quod medio tempore ex hac decesserit vita, vel alias non erit interessata) potest fieri a primo motore causae, in alio termino. Secundo: quod huiusmodi Condescensio causae, vel per


2906. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

recipienda Paria, ob non comparitionem Rei, de, et prae foribus Sedis Iudiciariae pronunciatur; et haec dicitur Proclamatio primae extradatae. Tertia: quae fit post Parium quidem in Iudicio receptionem, comparente Reo, vel personaliter. Vel per Procuratorem saltem: sed postea ad respondendum sese absentante, similiter de, et prae foribus Sedis Iudiciariae; et haec dicitur Proclamatio secundae extradatae. Vel, ut alii dicunt. Prima, simplex


2907. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

UNDECIMA. An, et cum quibus Oneribus, omnes tres inhibeantur postea pluribus diebus, vel in processu? Duae Priores, eodem die, sine onere: alioquin intra Decem dies, cum consueto onere, et persolutione pretii Literarum, interim forsan conscriptarum, Sententionalium (quia, ut vulgus Iuristarum iam loquitur, Pernoctarunt apud Magistrum Protonotarium) sine Inhibitoriis destrui possunt. Post Decem


2908. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Vlad. art. 52. Ubi Nota: quod Onus harum sententiarum, facit florenos Duodecim: quod idem, Pretium etiam literarum dici consuevit. Prohibitionis autem onus, a singula persona, quotquot convictae fuerint, singulos Tres florenos constituit. CAPUT QUARTUM. / De Parium Petitione, et Exceptionibus, ac ex his


2909. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO SEPTIMA. / Quid tandem receptis Paribus Reus facere debebit? Debebit iam incipere se defendere. Ac Primo quidem, per aliquam Exceptionem, ex aliquo defectu, loci, temporis, et personae, in ipsis repertam. Tum extrinsecus adveniente inconveniente simili incompetentiae; vel omnino, depellendo a se Actorem per Condescensionem causae; vel quousque


2910. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO OCTAVA. / Quid est; et quotuplex Exceptio. Est per Reum elicita, ex defectu alicuius necessariae ad Causam Circumstantiae, potissimum autem loci; temporis, et personae; ac priusquam ad meritum causae respondeat, contra Actorem in defensionem sui, facta obiectio. Et communiter Duplex dici solet: alia Simplex tantum; propter quam Causa condescendit solum. Et alia Peremptoria: quae


2911. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ab ultimo, ad proximius semper progrediendo quia respondendo statim ad Actionem, videbitur in reliqua omnia consensisse, nec dabitur ei ad illa regressus. Deinde saepius iam dicta Requisita, hoc est, Temporis, Loci, et Personarum circumstantiae, sive solennitates, per quas Citatio facta est, in praedictis omnibus punctis, diligenter considerandae sunt, an scilicet tales fuerint, quales fieri debeant. Tandem, haec ipsa puncta quoque videnda,


2912. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

tempore Iudiciis: Stylus. QUAESTIO DUODECIMA. / Ex quibus causis fieri solet praedicta Condescensio? Ex Duabus praecipue: Prima; si Tempus, Locus, et Persona in tali causa non fuerint bene specificata, vel prorsus omissa 2. tit. 26. Secunda: ex Incompetentia Iudicis, Loci seu fori, et Termini, atque etiam Actoris, passim. His addi potest dies Festus, qui et


2913. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

hae vero, de essentia et integritate ipsius, atque etiam Legibus Regni admissae: 2. tit. 26. Licet communiter iam confundantur, et pro eodem sumantur, ratione Trium harum Circumstantiarum, Loci, Temporis, et Personae. QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Quae Incompetentia ex his videtur primo proponenda? In primis Iudicis, seu contra Iudicem urgenda. Quia si in


2914. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO VIGESIMA. / Potestne aliquo remedio Praescriptio praecaveri? Potest, vel Litis motione, vel etiam absque illa, per literas Prohibitorias et Protestatorias, coram aliquibus personis authenticis, vel in locis credibilibus rite et legitime factas, ac postea in Iudicio Contradictorio, cum opus fuerit, productas. Siquidem et Litis motio, Triginta duorum annorum spacium complectitur; et si interim


2915. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Impignoratitiis, ac inter Fratres, vel in Metis quoque rectificandis, aut etiam in Iuribus Dotaliciis, et Quartaliciis? Quanquam VVerböczi, 1. tit. 81. et 82. distinguens Praescriptionem, secundum diversas personas, dicat ipsam, quo ad Dantem vel Impignorantem, non esse admittendam in Bonis Impignoratitiis. Quia is sic pacificatur; dum et quandocunque ea redimere poterit: Stylus (sicut nec in Motionibus Causarum,


2916. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Et ideo, pro iis quoque certa particularis meta, ex omnibus limitari debebit, virtute incursae iam Praescriptionis: 1. tit. 85. Similiter, nec in Dotalitiorum, ac Quartalitiorum persolutione Praescriptio admittitur: 1. tit. 78. Imo Dotalitium, etiam de Bonis pignori obligatis exsolvitur: 1. tit. 103. Ratio huius est; quia sicut inter Fratres, unitas propagationis sanguinis,


2917. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

mortuis reputantur. Et neque quidem satis constat, unde nostri hanc opinionem desumpserint: nisi forte ex eo, quod Nobiles, hoc est, in Libero statu existentes, nisi legitime citati et ordine Iudiciario convicti; in personis, rebus, et bonis eorum, ad nullius clamorem; preces vel instantiam, impediri debent; 7. tit. 9. Et 1. Vlad. art. 11. Et 12. aliisque passim in locis. Vel etiam, ex Contrariorum consequentia; ut sicut


2918. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

de uno ad alterum, semper viris Ecclesiasticis conferre solet, iuxta piam antiquorum Regum ordinationem: 1. tit. 11. Unde etiam, ubi huiusmodi Ecclesiae vacaverint, peti solent a Regnicolis, Bene meritis personis, per Suam Maiestatem conferri: ut art. 17. 18. et 19. anno 1550. Et art. 31. anni 1567. ac aliis passim pluribus in locis videre est. Decima nona, est annorum Sexaginta; intra


2919. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ut Novam aliquam rationem subiungat, vel potius Iuramentum reiiciat, aut tantum tempus protrahat: adversam autem partem, ut vel Communem Attestationem, vel Iuramentalem depositionem, in solius personam submittat. In Comitatibus etiam fit eodem modo ante Octavum diem; sed medio Iudicis Nobilium: art. 53. anni 1569. Ubi Nota: Primo; Istam Prohibitionem, sicut et Inhibitionem,


2920. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

non admittitur idem repetere; licet antea Tribus vicibus, pro Tribus Levatis repetitum sit; prouti super hoc conclusum est, in Octava Poson. Anno 1612. Ubi Nota quod etiamsi plures fuerint, quorum nominibus, et in Personis facta fuisse dignoscatur, omnes tamen nonnisi unum onus deponere debebunt, in Curia quidem florenos 72. in Comitatu florenos 36. tantum, 2. tit. 73. et 74. Et si pluribus vicibus


2921. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

pari addita (R) litera Euphoniae gratia derivari, ut sit sensus; Parricidium, quasi Patricidium, vel Parenticidium aut Parium caedes, prouti sunt supra nominatae Personae; quibus, ex sententia Ciceronis etiam Patria, quae locum obtinet Parentum, additur. Unde, communi isto vocabulo, ab ultima significatione deducto, omnium praenotatorum caedes, Parricidia dicentur. Nisi


2922. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Criminalem: Ast si quaeratur; Quid Iuris Parricidium? Respondetur, Est casus Notae Infidelitatis. Item; Quid Interemptio Personae Nobilis? dicetur: Est capitalis etc. Et hae leges continentur scripto Iure: hoc est Decreto Tripartito, ac Generalibus Articulis. Testimonii est, Communis Inquisitio, de qua hic agitur.


2923. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1. Quam tamen condemnationem, quoad poenam Pecuniariam tantum, et non Capitalem limitat Vivius, ut proxime dictum est. Probabilis, ut cum oritur infamia de aliquo, apud graves personas: Et haec licet non faciat probationem, inducit tamen purgationem, 2. quaest. 4. Levis et temeraria, ut cum oritur ex levibus indiciis; puta ex locutione levium personarum; et haec aliquando est peccatum


2924. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

cum oritur infamia de aliquo, apud graves personas: Et haec licet non faciat probationem, inducit tamen purgationem, 2. quaest. 4. Levis et temeraria, ut cum oritur ex levibus indiciis; puta ex locutione levium personarum; et haec aliquando est peccatum veniale aliquando etiam mortale, prout scilicet de re minus vel magis praesumitur. Styl. part. 2. Vocabulis Praesumptio, et Iudicium tertio; Ac


2925. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

testem probabitur, cum unus testis, ad plenam probam, non sufficiat. Secundo, si minas ad tale factum patrandum dedisse probabitur. Tertio, si vacillet vel varius fuerit, in dicto suo, super tali facto. Quarto, si tam vilis persona fuerit, quod etiam alias iuramento suo, non crederetur. Quinto, si propria eius confessio, de tali facto, per unum testem, contra ipsum probabitur. Sexto, si fama etiam continuata per bonos et non malevolos probabitur,


2926. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

si avidi inanis gloriae, vel ulciscendae vindictae, contrarium fecerint, non modicum conscientiae suae praeiudicabunt, et etiam in die Iudicii, rationem eius sunt reddituri procul dubio, quia semel confessus in tormentis, nisi perseveraverit, vel novis indiciis torturari poterit, condemnari per Iudicem nequit, ut proxime dictum est; sed absolvi debet; Siquidem ut Ulpianus scribit; neminem liceat ex suspicionibus


2927. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iuramentali depositione tractabitur. QUAESTIO DECIMA. Sed Utrum praestet hoc ita factitare, quam Reum sola sua in persona, torturae subiicere? Praestaret quidem longe, ut non unius tantum, vel alterius personae corpus; sed innumerarum pene personarum corpora, variis subiicerentur quaestionibus et torturis: quam


2928. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA. Sed Utrum praestet hoc ita factitare, quam Reum sola sua in persona, torturae subiicere? Praestaret quidem longe, ut non unius tantum, vel alterius personae corpus; sed innumerarum pene personarum corpora, variis subiicerentur quaestionibus et torturis: quam vel unius, nedum quinquaginta, aut interdum plurium animarum iactura fieret; quae facile ex incognita plane


2929. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

DECIMA. Sed Utrum praestet hoc ita factitare, quam Reum sola sua in persona, torturae subiicere? Praestaret quidem longe, ut non unius tantum, vel alterius personae corpus; sed innumerarum pene personarum corpora, variis subiicerentur quaestionibus et torturis: quam vel unius, nedum quinquaginta, aut interdum plurium animarum iactura fieret; quae facile ex incognita plane


2930. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quid est Iuramentalis depositio? Est in dubia aliqua causa, per Iudicem alterutri partium, vel sola sua in persona, vel autem definito numero coniuratorum sibi similium, coram eodem Iudice in eadem sede, aut extra sedem coram Regio, aut Palatinali hominibus, et testimonio alicuius credibilis loci, in cuius processu extiterint,


2931. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

ad id certo loco et termino, vigore literarum Adiudicatoriarum Iuramentalium, mediante iuramento, adiudicata certa eiusdem causae, vel assertio, vel depulsio. Ubi Nota, I. Ipsam fieri solere aliquando solis etiam partium in personis. II. Quod licet in aliis quoque idem fieri videamus, tamen praecipue in titulo seu superscriptione dictarum literarum Iuramentalium, soleat apponi haec vocula (Memorialis) ex antiqua consuetudine; vel


2932. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quando ad caput malefactoris alicuius iuratur; nam eotunc, non homagium, sed demeritum et criminis poena ponderatur. Ubi Nota, Quod nova constitutione Posoniensi Anni 1613. art. 23. Rustica persona contra Nobilem in Quinque casibus, vigesimo se abiurare tenetur, in Minoribus vero tertio se. Si autem uterque tam scilicet Actor, quam Reus Rusticus fuerit, inter quos iudicium


2933. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO VIGESIMA. An Reus praesertim in Maioribus causis, ut sunt, Facti, Honoris, Notae, Capitalis sententiae, et Omnes criminales ad capita tendentes, personaliter semper astare debeat? De scripto Iure, non nisi in paucis casibus: I. In facto Honoris fol. 739. Maioris Decreti. II. In Nota infidelitatis, 2. tit. 75. et 2.


2934. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

In deliberato homicidio, art. 38. Anni 1563. Verum de recepta iam olim consuetudine, in omnibus causis criminalibus, vel ad capita tendentibus, ita solet observari, quod scilicet omnes tales personaliter astare debeat. Quod patet ex forma citationis ipsorum, quae ita sonat, ut Personaliter, et non per Procuratorem compareant. Deinde ex processu Iudicii, quia non admisso Procuratore, etiam cum


2935. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

in omnibus causis criminalibus, vel ad capita tendentibus, ita solet observari, quod scilicet omnes tales personaliter astare debeat. Quod patet ex forma citationis ipsorum, quae ita sonat, ut Personaliter, et non per Procuratorem compareant. Deinde ex processu Iudicii, quia non admisso Procuratore, etiam cum Procuratoriis, pro ipsis respondere, proscribuntur. Demum ratio etiam ipsa, hoc dictare videtur, ut


2936. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

compareant. Deinde ex processu Iudicii, quia non admisso Procuratore, etiam cum Procuratoriis, pro ipsis respondere, proscribuntur. Demum ratio etiam ipsa, hoc dictare videtur, ut qui capite puniri debeat, personaliter adesse teneatur, quo statim capi possit, ut etiam Fachin. sentit. lib. 1. cap. 25. quia alioquin (inquit) sententia Iudicis elusoria esset, si debitae Executioni


2937. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Anno 1610. in causa Dorotheae Beycza, quondam Stephani Chemetei, contra Gabrielem Suaztich, quod huiusmodi homicida, a prima statim instantia, usque ad decisionem causae, personaliter astare debeat; et si se absentaverit, tempore iuramentalis depositionis ad caput suum; tunc neque paria ipsius depositionis petere, neque contra Coniuratores


2938. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Sed quomodo, et utri partium, in causis mutui et debiti iurandum videtur? Tripartitum quidem 2. tit. 32. continet quod, dum per actorem nullum probabile documentum poterit produci, reus sola sua in persona iurabit. Verum in casu quo, potissimum ex personis contrahentibus, tale mutuum vel debitum In-causam-attracta moreretur, et praesumeretur, de uxore vel liberis suis, de ipso illis nihil constare, putant multi non


2939. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

iurandum videtur? Tripartitum quidem 2. tit. 32. continet quod, dum per actorem nullum probabile documentum poterit produci, reus sola sua in persona iurabit. Verum in casu quo, potissimum ex personis contrahentibus, tale mutuum vel debitum In-causam-attracta moreretur, et praesumeretur, de uxore vel liberis suis, de ipso illis nihil constare, putant multi non tam ipsis In-causam-attractis quam actori, qui


2940. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

optime sciret, illud sibi adhuc deberi, et nondum esse exsolutum, iuramentum decerni debere. Neque tam literam ipsam Decreti aspiciendam (quae de primis contrahentibus personis, et non de succedentibus, intelligi videtur) quam laesionem conscientiae praecavendam, et veritatem rei magis attendendam necessario esse. De experimento autem restantis quantitatis in huiusmodi debito, vel mutuo, si


2941. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

praecavendam, et veritatem rei magis attendendam necessario esse. De experimento autem restantis quantitatis in huiusmodi debito, vel mutuo, si praesertim Actor sic voluerit, poterunt sibi invicem, tantum solas suas in personas iuramentum deferre; neque ita volentibus, ulla fiet iniuria, vel etiam legum destructio. Ubi Nota, quod mutuum dicatur Ex Meo, et Tuo, quasi meum fiat tuum, et non e contra. Ex quo, non


2942. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

vel condemnabant. QUAESTIO VIGESIMA TERTIA. An AEque depositorio in facto depositi, sicut in factis mutui et debiti, ipsis (I) solis suis in personis iuramentum decerni deberet? Non aeque, sed maiori cum manu, ita ut si magna summa deposita fuerit, quinquagesimo se, sin minor, cum minori: Sic iudicatum est Posonii, in causa familiae


2943. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quasi simul cum Principali purget. 2. quaest. 4. QUAESTIO VIGESIMA QUINTA. In quibus casibus necessario perscribenda sunt nomina Coniuratorum? In quatuor hisce. Primo, in facto comprobationis genealogiarum. Secundo, literarum et literalium instrumentorum. Tertio metalium reambulationum, Quarto, in depositione iuramenti


2944. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

possessionum, inibi legitime convocatis. 6. Matth. art. 77. QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. An unus Coniuratorum plures personas in eadem causa, suo iuramento expurgare possit? Nequaquam; sed tantum unam personam, in una eademque causa suo iuramento expurgare potest. Nam si hoc admitteretur, multa absurda sequerentur, ubi


2945. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. An unus Coniuratorum plures personas in eadem causa, suo iuramento expurgare possit? Nequaquam; sed tantum unam personam, in una eademque causa suo iuramento expurgare potest. Nam si hoc admitteretur, multa absurda sequerentur, ubi plures malepatratores, sic de facili unius, vel paucorum coniuratorum, iuramento se expurgare possent.


2946. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

facti, debet provenire, ex communi locutione hominum bonorum et gravium, quales sunt homines bonae famae, et gravis opinionis, vel etiam Antiqui et senes viri plures; non autem ex procacitate paucorum vel etiam multarum levium personarum, aut invidorum et malevolorum, qui ex affectu potius erga personam, quam ex detestatione criminis, de hominibus male loquuntur. Ideoque huiusmodi illorum locutio, susque deque ferenda est omnino, quin potius ipsi


2947. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quales sunt homines bonae famae, et gravis opinionis, vel etiam Antiqui et senes viri plures; non autem ex procacitate paucorum vel etiam multarum levium personarum, aut invidorum et malevolorum, qui ex affectu potius erga personam, quam ex detestatione criminis, de hominibus male loquuntur. Ideoque huiusmodi illorum locutio, susque deque ferenda est omnino, quin potius ipsi propterea coërcendi sunt et puniendi. Atque eam ob rem, non


2948. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Quid de Vivis adhuc Testibus sentiendum, vel an sola haec attestatio, in iudicio Contradictorio valeat? Non utique, sed necessarium erit per Exponentem, omnes huiusmodi vivos testes, in praesentiam Iudicis, adducere; et personaliter iterum priores fassiones recognituros, statuere. Ibidem. Et ratio est, quia ad simplicem Inquisitionem neminem licet condemnare, sine certis indiciis, et testibus coram Iudicibus productis.


2949. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

fassio, sive fassionis additio. QUAESTIO DECIMA QUINTA. Estne certus aliquis locus praefigendus, in quo celebrari debeat; et quid de externis personis ratione Attestationis sentiendum? Non, quia singulos testes Iudex committit accedendos. Ideoque quisque eorum domi suae requirendus; vel per occasionem ubi personaliter reperiri poterit interrogandus, dummodo in


2950. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

praefigendus, in quo celebrari debeat; et quid de externis personis ratione Attestationis sentiendum? Non, quia singulos testes Iudex committit accedendos. Ideoque quisque eorum domi suae requirendus; vel per occasionem ubi personaliter reperiri poterit interrogandus, dummodo in eodem Comitatu repertus fuerit, qui in literis Compulsoriis est annotatus; specificarique debebit in Relatoriis, quod talis locus, in quo repertus sit, in huiusmodi


2951. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

/ Omnesque causae transmittuntur? Omnes praeter has. I. Causa solius Actoris iuramento submissa, de sede Comitatuum non transmittitur, 3. tit. 35. II. Causa, in qua alicui parti iuramentum, sola sua in persona deponendum, similiter in sede Iudiciaria Comitatuum adiudicatum fuerit, illa pars a tali adiudicatione non potest appellare, 1. Vlad. art. 72. (In Regno tamen Sclavoniae, ex terminis Octavalibus in causis


2952. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

consentire voluerit: quia alioquin, velit nolit, eam admittere debebit, etiam cum gravi damno suo, uti iam dictum est. quaest. 11. cap. 4. supra. Sed hic quaeri solet: An huiusmodi Procuratoris revocatio, praecise personaliter per Principalem fieri debeat, vel etiam per alium Procuratorem fieri possit? Quanquam Aliqui putent, posse illam fieri, etiam per Procuratorem, ex eo, quod 4. Vlad. art. 13. dicitur; quod in quinque casibus a modo


2953. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

Principalem fieri debeat, vel etiam per alium Procuratorem fieri possit? Quanquam Aliqui putent, posse illam fieri, etiam per Procuratorem, ex eo, quod 4. Vlad. art. 13. dicitur; quod in quinque casibus a modo in posterum, non personaliter, prout antea, sed per Procuratorem suum, si voluerit quisque compareat: Nihilominus tamen si personaliter non venerit, Procuratorem suum nunquam revocare valeat: quasi (inquiunt) alias in aliis causis, idipsum per


2954. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

etiam per Procuratorem, ex eo, quod 4. Vlad. art. 13. dicitur; quod in quinque casibus a modo in posterum, non personaliter, prout antea, sed per Procuratorem suum, si voluerit quisque compareat: Nihilominus tamen si personaliter non venerit, Procuratorem suum nunquam revocare valeat: quasi (inquiunt) alias in aliis causis, idipsum per Procuratorem quoque facere posset? Verumenimvero de communi usu et


2955. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

(inquiunt) alias in aliis causis, idipsum per Procuratorem quoque facere posset? Verumenimvero de communi usu et consuetudine, huiusmodi Procuratoriam revocationem, non nisi personaliter coram Iudicibus comparendo facere potest; licet ex textu Tripartiti nihil certi de eo colligi possit: sed ex Stylo manifeste apparet.


2956. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

sententia, in suo vigore remanebit. II. Videtur fieri debere, vel sub eodem termino, vel ante ipsum, etiam extra sedem Iudiciariam, et non de termino, ad terminum differri. Tum quia revocans per huiusmodi revocationem imbuit personam Actoris: Actor autem semper paratus esse debet. 2. tit. 84. Tum quia priori modo facta, et nunquam posteriori de termino ad terminum dilata fuisse dignoscitur. Styl. Tum quia in longis causis, non est opus ipsam fieri


2957. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

superaedificata. 2. tit. 85. Alioquin vero, et in dictis titulis citatoque art. 56. et in usu, ac stylo, contrarietas colligeretur. Ubi Nota, quod huiusmodi Procuratoris revocatio, in quinque casibus, si Reus personaliter non venerit, nunquam fieri poterit. 4. Vlad. art. 13. Imo absolute non conceditur. Citato art. 56. anni 1550. QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. / Anne simpliciter, et sine


2958. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

summaria, hoc est, quae de plano et de simplici facta admonitione per Capitulum vel Conventum, sive Reus ad certum terminum, extra omnes terminos Octavales personaliter comparebat, sive non; revideri debebat. 3. Vlad. art. 8. Nihilominus tamen de facto iam sicuti et antea, solum in terminis Octavalibus discutitur, uti et supra dictum est,


2959. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quaest. 6. cap. 2. De cuius processu vide 6. Matth. art. 15. et 1. Vlad. art. 56. QUAESTIO SEXTA. / Quales Personae excipiuntur ab hac sententia? Primo, personae Spirituales seu Ecclesiasticae. Secundo fratres generationales. Tertio, Mulieres sive foeminae 2. tit. 42.


2960. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Matth. art. 15. et 1. Vlad. art. 56. QUAESTIO SEXTA. / Quales Personae excipiuntur ab hac sententia? Primo, personae Spirituales seu Ecclesiasticae. Secundo fratres generationales. Tertio, Mulieres sive foeminae 2. tit. 42. QUAESTIO SEPTIMA. / Nonne


2961. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Mulieres sive foeminae 2. tit. 42. QUAESTIO SEPTIMA. / Nonne ergo fertur etiam contra illas aliquando? Fertur equidem. Et contra personas Ecclesiasticas, in tribus casibus, videlicet in casibus laesae Maiestatis, in Nota infidelitatis, et in voluntario sive deliberato homicidio, aliove quovis latrocinio, si quod per se perpetraverint, vel


2962. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

magis proprie ad casum parricidii, Notae infidelitatis spectat. 1. tit. 14. QUAESTIO OCTAVA. / Quomodo Capitalis sententia convictus in Persona capi debet? Duobus modis. Primo, si praesens adfuerit, tempore pronunciationis latae contra se ex responsionibus sententiae, (quia


2963. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

debet? Duobus modis. Primo, si praesens adfuerit, tempore pronunciationis latae contra se ex responsionibus sententiae, (quia ordinarie personaliter astare non debet) tunc audita pronunciata sententia, ad instantiam Actoris, vel Procuratoris sui, statim et de facto etiam absque literis sententionalibus, per Iudicem detineri,


2964. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

sua authoritate, sed per Iudicem suum ordinarium, vel hominem ipsius, post Executionem semper, ante autem Executionem, ante anni duntaxat unius integri revolutionem, a die emanationis ipsarum literarum sententionalium, in persona sua detineri, captivarique, et ad domum Iudicis deduci poterit. Ubi ipsum Iudex tribus diebus, causa pacis et concordiae ineundae, cum suo adversario, conservare debebit, et si pax et concordia inter ipsos non


2965. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quaest. 29. huius . Secundo, ubi vero solum sententia per non-venientiam et non comparitionem convictus fuerit: tunc ante literarum sententionalium emanationem sigillationemque, et manibus Actoris assignationem, in persona sua detineri nequaquam poterit. 2. tit. 58. Ubi Nota, I. Literas huiusmodi sententionales, per non-venientiam emanatas, apud manus Iudicis inventas, similiter et Capitulum vel


2966. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

§. furtivae, praedoniis, et rapinis intelligendum est, infra quaest. 30. IV. Capitali sententia convictus, in Iudicio, contra neminem agere potest, donec absolutionem promeruerit, et libere semper contra personam eius excipi potest. Si tamen casu aliquo aliquis (I) tali sententiato respondere voluerit, hoc quidem stabit in eius arbitrio. Et si talis sententiatus contra talem (I) plures actiones proposuerit, sive eae in eisdem,


2967. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

contra talem (I) plures actiones proposuerit, sive eae in eisdem, literis Evocatoriis, sive in diversis continebuntur, nihilominus stabit in voluntate ipsius (I) ad aliquas earundem respondere et in aliquibus, contra personam Actoris excipere, quia de voluntate solum ad respondendum ipsi se intromisit, de Iure autem ultra cogi non potest, Nec obstat quod communiter dici assolet; volenti iniuriam fieri nullam, scilicet in


2968. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

mutuorum, et depositorum, secus est, ubi scilicet omnes simul talibus debitis, mutuis, et depositis coutuntur; ideoque propter huiusmodi communem usum, satisfacere debent. Aliud item est; quod illae sententiae sunt personales, hae autem reales, quae aliis etiam communes esse possunt. Quam denique portionem suam in dictis Iuribus possessionariis filii, vel fratres, aut alii successores sui de manibus


2969. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Gratiam facere possit. 2. tit. 57. et 5. Vlad. art. 4. V. In aliis vero casibus, veluti Incinerationis domorum, turbationis Executionum, Interceptionis castrorum, et his similibus, in quibus privatae personae contra se invicem agunt, ex antiqua iam consuetudine, duae partes Iudici, et tertia parti Actoreae adiudicantur; salva semper remanente eorundem bonorum proprietate Fisco Regio, qui postea talia bona, quo


2970. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

per sententiam amissorum sentiendum est? Hoc nimirum, quod omnes filii illius, ante latam sententiam vel iam nati, vel solum in utero materno concepti, atque executa iam sententia contra personam paternam in lucem editi et posthumi dicti, tam suas portiones salvas habebunt, quam etiam paternam, a Iudice, vel adversa parte, aut etiam aliis redimere poterunt, communi aestimatione mediante. Ast vero post latam et


2971. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iure Vicinitatis. 2. tit. 62. et 63. QUAESTIO DECIMA TERTIA. / Quid Sententia Emendae capitis? Est homagium Personae Ecclesiasticae, vel consanguineae, aut etiam Muliebris, cum amissione similiter universorum bonorum et Iurium possessionariorum, modo redemptibili, atque etiam rerum mobilium ipsam solam proprie et


2972. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

modo redemptibili, atque etiam rerum mobilium ipsam solam proprie et praecise concernentium. Ubi Notandum I. Quod haec sententia emendae capitis, fertur solum contra exceptas a capitali personas; Ecclesiasticas quidem contra saeculares, (et e contra Styl.) consanguineas, et Mulieres sive foeminas contra masculos, (et e contra Styl.) quae omnes personae gladio non feriuntur, neque


2973. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

fertur solum contra exceptas a capitali personas; Ecclesiasticas quidem contra saeculares, (et e contra Styl.) consanguineas, et Mulieres sive foeminas contra masculos, (et e contra Styl.) quae omnes personae gladio non feriuntur, neque captivantur, sed pro capitis redemptione homagium, hoc est, precium ipsius solvunt, puta Praelatus et Baro florenos quadringentos,


2974. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Regio, salva remanente, et condigna aestimatione redimen. Styl. et 1. tit. 2. et 2. tit. 43. Unde autem dici videatur, vide infra quaest. 19. huius. II. Quod saeculares personae, contra Ecclesiasticas in Iudicio, pari onere convincantur. 6. Matth. art. 72. et Albert. art. 38. et 7. Vlad. art. 32.


2975. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

aut sola voluntas conspirandi extremo constiterit actu, etiamsi effectus secutus non fuerit, affectus tamen criminalis est, et tam captivari, quam hac poena puniri possunt; quia de omni Iure et ratione, iniuria privatae personae, minoris debet reputari, quam calamitas publici status Cic. Orat. 4. in Catilin. et Portius Latr. in declamat. sua, similiter in eundem Catil. Item Salust. in


2976. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

duobus, pro facto reputatur, sed facti ratio potior semper haberi et considerari, non tantum solet, sed etiam debet. Quae omnia ideo hic annotavi, ut etiam ex externis Iuribus, huius criminis, (quod proprie in personam Principis committi dicitur) atrocitas magis appareat. Ubi tamen post haec Nota. Primo; quod si aliquando eam quis abiurare voluerit, non tertio se, sed vigesimo quinto se,


2977. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA QUINTA. / Nota, quot modis fertur, et quibus? Tribus. Primo, per Principem indicentem generalem Diaetam Dominis Regnicolis, et ipso, cui Notam inferre vult, personaliter et non per Procuratorem, ad talem Diaetam citato. Secundo, ex binaria Repulsione, ordine Iudiciario 1. Matth. art. 2. fol. 142. in margine et 5. Vlad. art. 4. ubi duae partes


2978. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1. tit. 82. vel duobus Iuridicis remediis eiusdem generis, vel diversis simul, altero videlicet prius non deposito, vel Iudicialiter non cassato. Quibus addi potest, vel a duabus, aut pluribus diversis personis, sibi non subalternatis, et ab invicem non dependentibus, diversis actionibus: quod non solum Calumniam sapere, sed omnino naturalem impotentiam significare videtur; quia impossibile est, naturaliter unam et eandem


2979. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

subalternatis, et ab invicem non dependentibus, diversis actionibus: quod non solum Calumniam sapere, sed omnino naturalem impotentiam significare videtur; quia impossibile est, naturaliter unam et eandem rem, apud diversas personas, in diversis locis, simul ad semel existere. Secundo, dum quispiam alterum, contra suam expeditionem, super aliqua re, iterum Iure impetit. Tertio, dum quis unam causam, semel ordine Iudiciario finitam, et sopitam sine


2980. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

exemplificatur. Primo, ex Contradictione statutionis bonorum, per Regiam Maiestatem alicui collatorum; et ex Admonitione ad levandam pecuniam pro qua talis Contradictor, talia bona Iure inscriptionis ab unica et singulari persona, defectuique semini proxima, 1. tit. 60. vel etiam a Sua Maiestate 2. tit. 71. antea possidebat. Secundo, ex Contradictione statutionis bonorum, vigore alicuius Contractus, et Regii


2981. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

sed convictio ipsa, Nobilibus quidem in viginti quinque marcis centum florenos facientibus; rusticis autem in viginti tantum florenis in duabus Iudici, in tertia parte adversae, est omnino persolvenda. Ibidem. Quae poena vulgo etiam vivum homagium dici solet; et tamdiu in ea convictus, fit silentarius, quamdiu ipsam non exsolverit; et neque agere, neque sese defendere


2982. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1. ad finem. Neque vero onus hoc, uti multi putavere, viginti quinque florenis, hoc est singula marca, singulo floreno uno deponitur, sed totaliter, et integre persolvi debet, licet in sede Comitatuum possit appellari, et tempore Executionis etiam illius, rebus mobilibus, iuxta verum earundem valorem, de ea satisfactio fieri soleat. 2. tit. 69. et 6. Matth.


2983. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

assumendi; ac insuper ducentis quoque mulctantur florenis, art. 78. anni 1563. inter Iudicem et Actorem dimidiandis. Secundo, ex male administrata tutela, quando scilicet Tutores ipsi, in personam pupilli, vel causam eius praetextu Iurium suorum possessionariorum motam contrarie infideliterque egisse comperti extiterint; ideoque infamia sempiterna eos sequi solet, et insuper de damnis per hoc illatis, ad


2984. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

11. cap. 11. Tertio, mentitus, convictus pudefieri, sed mendacium dicens, postea recollectus, mirari solet; quare hic venia dignus, ille vero vapulandus venit. Sic et fallere, ac falli, et falsum dicere, persimiliter se habet. Quinto, ex facto honoris, fol. 738. uti ibi latius patet. Sexto, ex certis criminalibus casibus, 1. tit. 9. nisi honor ibi, titulusque, pro Nobilitari tantum


2985. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO VIGESIMA SEXTA. / Possuntne res sive materiae istarum sententiarum, aliis etiam diversis generibus diiudicari? Possunt omnino, alia atque interposita consideratione, videlicet; interemptio personae Nobilis, quae est materia Capitalis sententiae, potest diiudicari etiam extra proprium forum Curiae Regiae, in sede Comitatus, uti casus criminalis, vel minor potentia, usque ad centum florenos, supra quos


2986. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

casu contingenti aliquid horum fiat. Quid autem sit dolus, vide infra quaest. 25. cap. 10. Quarto cum contingat soepe huiusmodi Iniurias, damna, et simplices violentias, per plures personas fieri solere, ideoque omnes simul in Ius attrahi, iuxta usitatum illud; facientes, et consentientes pari poena puniendos esse; ut intelligatur, an dicta sententia, ita simpliciter et stricte intelligi debeat, vel autem


2987. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

consensum esse, et neque requiri commissionem unius ad alterum, ut indicat. art. 9. Decreti 7. Vlad. quia hic intelligitur simplex consensus tantum, sive sint sibi pares, sive impares etiam personae. Et Primo quidem, quo ad consensum negligentiae, quando quis delictum impedire potest, et non facit, quo casu minus peccat negligens, quam faciens. Secundo, quo ad consensum consilii, quando quis delictum consilio suo


2988. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

et quindecim diebus apud se conservabit, ut concordet cum adversario suo, etsi non poterit, dabit illum Iudex adversario suo, quem ille tanquam unum de familia sua servabit, non puniendo, nec impediendo in persona; sed tamen ut serviat illi tamdiu, quousque cum illo concordabit, et tam de praescriptis centum florenis, Iudici et Actori dimidiandis, quam etiam de damnis, ipsi solummodo Actori satisfaciat. 2.


2989. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Primo, Factores, et Officiales dominorum Magnatum, aliorumque Nobilium, non reddita sufficienti ratione administrationis, proventuum, nulla obstante Nobilitatis praerogativa, in propriis personis captivari possunt, potissimum si aufugere satagent. 3. Matth. art. 2. et 6. eiusdem art. 33. et 1. Vlad. art. 24. Et si aufugerint, Domini ad quos fugerint, e vestigio illos


2990. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

ad primas Octavas evocentur. 6. Matth. art. 34. Similiter, et collectores pecuniarum Comitatuum, sive ii Vice-Comites, sive Alii fuerint, dummodo rationem reddere noluerint, libere etiam in propriis personis detineri possunt, art. 20. anni 1554. Item Officiales Dominorum et Nobilium, per se, et citra voluntatem Dominorum suorum, aliis damna inferentes, si talia damna, Domini ipsorum pro illis, Iure


2991. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

poena infligatur, Iure mediante. 1. Vlad. art. 91. et art. 2. anni 1608. ignobiles autem ubique capi possunt. Ibidem. Postremo Dicatores, solutionem recusantes, ad Cameram citati, in personis tamdiu detineri possunt, donec satisfactionem impenderint, art. 15. anno 1601. Item aufugientes ex castris art. 31. anni 1598. et art. 14. anni 1601.


2992. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iudicio, cuius virtute Actorem citabant, et literas proscriptionales reproduci petebant; postea sententiam proscriptionis contra se, cum solito onere trium florenorum, destruebant, et precium dictae sententiae, persolvebant. Licet hoc remedio illis uti prohibeatur, uti dictum est quaest. 20. cap. 6. ubi ex Iudiciaria deliberatione facta Posonii anni 1610. personaliter semper adesse, iubentur.


2993. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

destruebant, et precium dictae sententiae, persolvebant. Licet hoc remedio illis uti prohibeatur, uti dictum est quaest. 20. cap. 6. ubi ex Iudiciaria deliberatione facta Posonii anni 1610. personaliter semper adesse, iubentur. Deinde licet causae criminales sint extraseriales; idcirco de qualitate Extraserialium deberent ad respirandum prohibitas habere: Nihilominus tamen ex antiqua iam consuetudine, admittuntur


2994. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Deseöffi, cuius Procurator volens Prohibita uti, ulterius ipsum defendere nolebat: at quia in tali casu Reus statim convinci solet, ideo petente Procuratore dicti Actoris, sibi executionem administrari, contra personaliter astantem Reum, statim capi iubebatur. De quo supra quoque dictum est. quaest. 7. cap. 5. Postremo, ubi homicidae sententia condemnati fuerint, et Novo iudicio, vel Appellatione uti


2995. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

supra quaest. 4. cap. 8. Quod idem in aliis quoque maleficiis observari debet. Ubi Nota, I. Quod licet ipsis concordare, absque ulla Prohibitione Iudicis, vel onere ipsi persolvendo, sicut dictum est supra quaest. 8. huius. II. Quia vero soepenumero homicidia contingere solent, ex praetensione propriae defensae; ideo licet.


2996. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

notabile incommodum, violenti occupatoris continet, et non mortem. De rebus autem mobilibus, omnino silet, nisi forte praedonem, vel furem nocturnum pro defensione rerum suarum occidere, tacite admittat. Secundam Personae, seu Vitae maxime, quia vim vi omnes leges repellere permittunt, cum moderamine inculpatae tutelae, in continenti. Cuius tutelae hae conditiones observari debent. I. Ut defensa ad vitae tutelam


2997. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Citatione, ad instantiam praefati Vice-comitis, servatisque de Iure servandis, si culpabiles reperiuntur, puniri consueverunt, passim et art. 43. anni 1552. Item art. 28. anni 1563. de personali ipsorum astantia. Vide supra quaest. 17. cap. 6. QUAESTIO TRICESIMA TERTIA. / Sed an Magistratus contra eosdem quippiam


2998. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

si culpabiles reperti fuerint, convincuntur in centum florenis, inter Iudicem, et Actorem dimidiandis; ac insuper in damnis et expensis, in prosecutione huiusmodi factis et perpensis solummodo eidem Actori persolvendis eo facto; 5. Vlad. art. 9. Licet antea solummodo in viginti quinque marcis gravibus, per Iudicem, cuius mandatum executi non fuerant, indilate et irremissibiliter exigendis,


2999. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

14. Imo vero tales, iuxta contenta generalis Decreti, puniri debent ita, ut etiam Gratia Regia ipsis suffragari nequeat. art. 32. Novizol. anni 1543. Et qui Iudiciis ac Iudicibus Regni non parent, in personis et bonis puniuntur. Poson. art. 31. anni 1546. Si autem haec Coloni fecerint, Domini se superinde iuramento expurgent, et ipsi Coloni proscribantur; ac si profugerint, perquirantur ab illis, in quorum


3000. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Decreti incurrit, uti supra quoque dictum est, quaest. 21. cap. 5. QUAESTIO DECIMA. Quales Personae debent esse, quae de Capitulis vel Conventibus, ad Executiones exmittuntur? Debent esse de Capitulis ad minus Canonici, aut personae in beneficiis et officiis constitutae. De Conventibus vero Monachi Conventuales


3001. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA. Quales Personae debent esse, quae de Capitulis vel Conventibus, ad Executiones exmittuntur? Debent esse de Capitulis ad minus Canonici, aut personae in beneficiis et officiis constitutae. De Conventibus vero Monachi Conventuales Sacerdotes; non autem rectores altarium, vel Capellani, vel Scholares, aut mendicantes, et quidem seriatim debent transmitti. 6.


3002. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

executionis, ipse amplius (sed solum homo Regius, aut Palatinalis) deponere solebat; prout hoc antiqua decreta Regni, manifeste ostendunt, 6. Matth. art. 10. et 1. Vlad. art. 43. Ex quo tales personae Capitulares, seu Conventuales, Fidedignitates quoque vocantur; ut proxime praecedenti quaest. dictum est. Verum iam nova lege et statuto sic constitutum est; ut imposterum semper


3003. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Tabulae vide infra quaest. 18. QUAESTIO DECIMA TERTIA. Quid est Iudex, et unde dicitur? Est persona, et ex suis dotibus satis idonea, et publica authoritate, omni ad id iurisdictione aucta, ut possit quamlibet causam coram se propositam, iusto Iuris tramite, legeque et consuetudine patriae discutere, et diiudicare.


3004. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quod sic, multos arguere ex hoc, quod videlicet nemo melius et utilius consulere et informare possit, quam qui secundum consulta sua postea iudicabit, et sententiam proferet. Quod autem non, dicunt alii, Iudicem esse tertiam personam, inter Actorem, et In-causam-attractum, quos exaudire, neque uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia alioquin iam, non tres personae, prouti


3005. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

proferet. Quod autem non, dicunt alii, Iudicem esse tertiam personam, inter Actorem, et In-causam-attractum, quos exaudire, neque uni magis autem, quam alteri accommodare; nedum consulere, debet; quia alioquin iam, non tres personae, prouti in omni Iudicio esse deberent, cap. 13. Prologi, sed una tantum secum ipsa, pro et contra se, allegans, respondens, ac iudicans erit, quod


3006. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

lib. 1. tit. 2. Quarto, an liceat item Iudicibus, aliquid a partibus accipere? Lex quidem divina, 2. paralip. cap. 19. dicit: non enim est, apud Dominum Deum nostrum iniquitas, neque personarum acceptio, nec cupido munerum. Ius nostrum, 3. Vlad. art. 4. habet; ne autem Magistri Protonotarii, muneribus corrumpantur, iurent; et promittant sub illo stricto iuramento de Rakoss,


3007. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

aliquis Iudex, quacunque de causa, pecuniam aut munus acceperit, teste Osorio lib. 7. de Regis Institutione. Et Ioannes Althusius in Epitome Dicaeologicae Romanae, dicit; Iudicem esse personam mediam, sine affectione disceptantem inter litigantes. Ob id, vulgarum illud cuiusdam dictum: fores domus meae, probo et improbo aeque patere, est omnino ultro etiam affectantis, rerum suarum accensationes. Quinto,


3008. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

QUAESTIO DECIMA QUARTA. Qui, et quot sunt Ordinarii Iudices Regni? Hi tres. Dominus Palatinus, Dominus Iudex Curiae, et Dominus Secretarius Cancellarius, tanquam personalis Regiae Maiestatis praesentia. art. 15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si praesens fuerit; sin autem non, Locumtenens illius, hoc est, qui sigillum Iudiciale Regiae


3009. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

15. anni 1536. (qui hodie est, Dominus Archiepiscopus Strigoniensis) si praesens fuerit; sin autem non, Locumtenens illius, hoc est, qui sigillum Iudiciale Regiae Maiestatis pro tempore tenet, quem nunc Personalem vocamus. 6. Sigis. art. 1. Item 6. Matth. art. 68. et 1. Vlad. art. 33. 42. et 70. et 70. Et


3010. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

pedes habere dicuntur. Tum quia per Executionem finaliter iam decisae sententiae ipsorum, consentire, ipsamque approbare videntur. Ubi Nota, I. Quod isti Iudices, vel ipsorum Vice-gerentes, in celebratione Iudiciorum personaliter, (vel per suos Vice-gerentes) interesse debent, art. 34. anni 1545. II. Quod per neminem astringi debeant, in favorem alicuius, consuetudines, et communem observantiam, ac Iuris ordinem, immutare,


3011. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Dominus Palatinus, Vice-Palatinum, et Dominus Iudex Curiae, Vice-Iudicem Curiae; omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac quando etiam Locumtenens suae Maiestatis Regiae, persona Spiritualis erat, et ille quoque habebat suum, ita ut universe quinque fuerint. Quod autem Magistri Protonotarii, semper Iudiciis


3012. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

omnes autem habent suos Magistros Protonotarios, videlicet Dominus Palatinus unum suum, Dominus Iudex Curiae, similiter unum suum, et Dominus Personalis praesentia duos suos; ac quando etiam Locumtenens suae Maiestatis Regiae, persona Spiritualis erat, et ille quoque habebat suum, ita ut universe quinque fuerint. Quod autem Magistri Protonotarii, semper Iudiciis Octavalibus, integro numero interesse debeant, patet ex art. 34. anni 1545.


3013. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1566. QUAESTIO DECIMA SEXTA. Qui, et quot Iudices Tabulae Regiae interesse debent? Dominus Personalis, qui persona saecularis benemerita, Iurium Regni et literarum perita esse debet, cuive Regia Maiestas sigillum suum Iudiciale, cum consilio Dominorum


3014. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

1566. QUAESTIO DECIMA SEXTA. Qui, et quot Iudices Tabulae Regiae interesse debent? Dominus Personalis, qui persona saecularis benemerita, Iurium Regni et literarum perita esse debet, cuive Regia Maiestas sigillum suum Iudiciale, cum consilio Dominorum Assessorum, et


3015. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Magistri Protonotarii, quatuor Nobiles iurati, sive Assessores dicti, Iurisperiti viri, citato art. 34. anni 1545. Item duo homines Domini Archiepiscopi Strigoniensis. art. 13. anni 1557. Et in persona Fisci Suae Maiestatis Regii, Director causarum Regalium. Quorum licet consessus in Tabula fit hoc modo; in prima fronte Dominus Personalis solus sedet; ipsi a parte exteriori assident Domini, Praelatus, Baro, duo


3016. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

duo homines Domini Archiepiscopi Strigoniensis. art. 13. anni 1557. Et in persona Fisci Suae Maiestatis Regii, Director causarum Regalium. Quorum licet consessus in Tabula fit hoc modo; in prima fronte Dominus Personalis solus sedet; ipsi a parte exteriori assident Domini, Praelatus, Baro, duo homines Domini Archiepiscopi, et quatuor Iurati Nobiles, sive Assessores, ita ut ultimo assumptus praecedat priores. Ab interiori vero parte,


3017. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Vice-gerens, et Protonotarius, Vice-gerentem et Protonotarium dicti primarii Iudicis sequitur: quia primaria semper digniora secundariis, reputantur. Ac postremo tandem, in altera fronte eiusdem Tabulae, ex opposito Domini Personalis, Director Causarum locum suum habet: Vox tamen ipsorum, primum incipit ab hominibus Domini Archi-Episcopi, postea quatuor Nobilibus iuratis, deinde a Directore, ad Magistros Protonotarios, ab his Vice-gerentes, ab


3018. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

incipit ab hominibus Domini Archi-Episcopi, postea quatuor Nobilibus iuratis, deinde a Directore, ad Magistros Protonotarios, ab his Vice-gerentes, ab illis, ad Dominos Baronem, et Praelatum, et ultimo pervenit ad Dominum Personalem, servata scilicet cuiuslibet dignitatis praerogativa, incipiendo semper ab inferioribus ad superiores. Ubi vero cum Domino Palatino, sive Locumtenente Regio, et


3019. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

incipiendo semper ab inferioribus ad superiores. Ubi vero cum Domino Palatino, sive Locumtenente Regio, et caeteris Dominis Consiliariis consederint, ibi quoque Dominus Personalis ab eodem Domino Locumtenente iussus, a suis Coniudicibus; et Dominus Locumtenens, a Dominis Consiliariis, incipiendo ab eodem Domino Personali, eo quod et is Consiliarius sit, vel quod interrogatus tantum, et non sua


3020. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Regio, et caeteris Dominis Consiliariis consederint, ibi quoque Dominus Personalis ab eodem Domino Locumtenente iussus, a suis Coniudicibus; et Dominus Locumtenens, a Dominis Consiliariis, incipiendo ab eodem Domino Personali, eo quod et is Consiliarius sit, vel quod interrogatus tantum, et non sua sponte respondere debeat, sententias rogant. Quomodo autem sententiae rogabantur apud Romanos, vide Gell. lib. 4. cap. 10.


3021. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

vel ministrat; denique dicere legem, est praescribere, quid opus sit facto. Adrianus Cardin. Et si omnium voces, sive sententiae, in duas aequales partes diversae pares fuerint, illa tamen potior erit, cui Dominus Personalis subscribit. Sic et coram Illustrissimo Domino Palatino, cui similiter idem Dominus Palatinus subscripserit; quia illi sunt supremi Iudices.


3022. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

de omni plebe sapientes, et timentes Deum, in quibus sit veritas, et qui oderint avaritiam. Quinto et ultimo, nihil faciat prece, precio, timore amore, vel odio, non personam aspiciat divitis, vel potentis, neque pauperis in iudicio miserebitur. Exod. 23. sed recto tramite in omnibus, et contra omnes procedat, necesse est. Prolog. cap. 6. Sicque Dei, et


3023. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Iudicis acta solet civica turba sequi. QUAESTIO VIGESIMA TERTIA. Quid est Actor, et unde dicitur? Est ea persona, quae contra aliam, quacunque Iuris via agit, vel acquirendo sibi aliquid, vel autem vindicando se, per se; vel per Advocatum, quem vulgo Procuratorem vocamus. Dico per Advocatum, quia etsi aliquando sciret, et posset


3024. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

aliam, quacunque Iuris via agit, vel acquirendo sibi aliquid, vel autem vindicando se, per se; vel per Advocatum, quem vulgo Procuratorem vocamus. Dico per Advocatum, quia etsi aliquando sciret, et posset aliquis sola sua in persona, pro se ipso agere, tamen quia humana natura, potissimum laesa ab altero, contra quem agit, de facili in affectum proclivis est; ideo ne inter agendum, tale quippiam vel dicat, vel committat, ex quo ipsi incommodum


3025. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

et huiusmodi literae Procuratoriae quamdiu durant? Regulariter, omnis Literaria Procuratoris constitutio, qua in Curia Regia, vel alibi etiam ubique uti solemus, fieri solet, vel coram personis autenticis, hoc est, Dominis Ordinariis Regni Iudicibus, et eorundem Magistris Protonotariis vel in locis credibilibus, uti Capitulis et Conventibus; et talis a data praesentium, durat per anni circulum.


3026. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quaest. 7. cap. 11. V. Liberae quoque Civitates, nomine collectivo constituunt Procuratores, pro se communiter, et tales admittuntur ubique. Sed pro singularibus personis, coram ipsis facta huiusmodi Procuratoris constitutio, extra territorium ipsarum nihil valet, neque acceptatur, quia haec authoritas extra territoria ipsarum, non est concessa illis. Sic iudicatum est Posonii.


3027. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

territoria ipsarum, non est concessa illis. Sic iudicatum est Posonii. Anno 1612. QUAESTIO VIGESIMA SEPTIMA. Quot personarum causas, unus Procurator agere debeat; et an iuramentum Calumniae praestare teneantur? Licet de veteri Lege, 6. Matth. art. 69. ob certas necessario causas ibi enumeratas, non nisi


3028. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

causas, unus Procurator agere debeat; et an iuramentum Calumniae praestare teneantur? Licet de veteri Lege, 6. Matth. art. 69. ob certas necessario causas ibi enumeratas, non nisi quatuordecim personarum causis intendere deberent; tamen quia ipsi, isti legi, non solum diuturno usu, et consuetudine, iam praescripserunt; verum etiam Regnum, ipsam in dubio reliquit art. 49. anni 1563. ideo non obligari


3029. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

postea facere poterit. QUAESTIO VIGESIMA NONA. Quid tandem Reus, qui et In-causam-attractus nuncupatur? Est omnis illa persona, contra quam aliquis, quovis Iure, ratione, et praetextu, quarumcunque rerum mobilium, vel immobilium, ac factorum, et dictorum agit. Unde recte dicitur a Re, quod alicui huiusmodi rei obnoxius sit, vel


3030. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

quae forte possederat; vel autem pecuniaria aliqua mulcta, aut tandem Capitis etiam supplicio. Ideoque cum hoc, duabus prioribus, maius sit, tanquam scilicet propriae personae ipsius Rei peculiare, non inconvenienter ipso, finis operi imponi debebat. COROLLARIUM. Hoc etiam pro admonendo Lectore, adiicere volui; quoniam publica omnium voce clamatur, Processum


3031. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]

ibi proceditur, saltem quod authoritas Iudicum Pedaneorum, seu Comitatuum, non extendit se aeque ad authoritatem Tabulae, sed limitatur in certis casibus, utpote quod Comitatus iudicant, potius de accidentibus circa bona et personas, ut de violentiis, iniuriis, damnisque, et non de proprietatibus bonorum, aut amissione capitum hominum, per sententiam capitalem, (nisi forte criminaliter accusentur.) Item quod ultra centum florenos non


3032. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

fieri solet Citatio? Per Iudices Nobilium, in nonnullis amplioribus Comitatibus per Vice-Iudices Nobilium, de domibus quidem habitationum, sive solitis residentiis citandorum, solum per eos in quorum processibus sunt; personaliter autem in solito loco communi sedis Iudiciariae, vel congregationis, indifferenter, per quemcunque Iudicem Nobilium, vel Vice-iudicem Nobilium fieri assolet. Ubi Nota, quod si aliquando contingat, huiusmodi


3033. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

Nobili. N. Iudici Nobilium eiusdem Comitatus Mosonien. Salutem et omnem prosperitatem. Nobilis nobis dilecte; dicitur nobis in persona Nobilis, N. etc. Qualiter, etc. Postea finita narratione, seu expositione actionis, subiungitur. Unde idem Exponens, praefatum T. ratione praevia,


3034. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

praescriptionem, agit de incompetentia fori, vel Actoris, vel si quid in literis reperit, quod cursum impedire quaeat; reperire enim licet, si vel tempus, vel locus, aut persona, quae in Actione necessario inseri debent; desideretur. Tempus enim circa quod, et in quo anno, locus, ubi res acta est persona, quis, et contra quem, quid et qualiter actum. Cum omnia


3035. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

literis reperit, quod cursum impedire quaeat; reperire enim licet, si vel tempus, vel locus, aut persona, quae in Actione necessario inseri debent; desideretur. Tempus enim circa quod, et in quo anno, locus, ubi res acta est persona, quis, et contra quem, quid et qualiter actum. Cum omnia tentarit Advocatus; Iudex vero causae, exceptionibus locum non dederit; tunc respiratione opus est. Non defendente tandem ulterius Reo,


3036. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

eiusdem art. 17. Item 1. Vlad. art. 46. anni 1492. (quibus Zilagii art. 9. addit. Iura quartalitia, decimas, et effusiones sanguinum; sic et causae Viduarum, et miserabilium personarum huc spectant. Enchir. fol. 14.) Sed postmodum quasi post annum octavum, a dicto anno 1492. Causae dotum, et rerum paraphernalium translatae sunt, ad Octavas breves, id est, ad forum


3037. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

debet a Iudice amplius attendi et recipi, idem Andr. Gail. lib. 1. Obser. 87. Quibus etiam Iure Civili, novella constitutione additum est, quod nihil penitus, causa patrocinii dederint Iudicibus, vel alicui personae, corrumpendi iudicii causa. Quod licet apud nos non servetur, tamen si servaretur, non tot, neque tam horrenda conscientiae pericula, soepenumero inter litigantes contingerent. De quibus plura vide quaest. 16.


3038. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

dicit et proponit; quo meliori modo potest taliter: Qualiter superioribus temporibus, etc. Peracta, expositione Actoris, conclusio sic inferri solet. Quapropter idem Procurator, nomine et in persona, cuius supra, petit annotatos In-causam-attractos, praetactae summae testamentaliter legatae; in cuius evidentiam producit etiam testamentum in specie; damnorum item, et proventuum ex bonis ipsi A.


3039. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | SubSect | Section]

sed tamen magis vicini et necessarii, art. 25. anni 1552. iuxta antiquam Invocationem art. 22. anni 1553. et art. 27. anni 1563. Nonus, si tandem personaliter comparuerit, et absolutionem petierit; primo et ante omnia acquisitioni, et expensis Actoris satisfaciat necesse est. Postea id quod Iudicis erit, faciet Iudex cum ipso, absolvendo scilicet ipsum ab


3040. Kitonić, Ivan. Directio Methodica processus... [Paragraph | Section]


Perque manus serae posteritatis eat.
Cui Ianus Kitonich, gratus dum saecula current,
Dum convexa polus sydera pascet, erit.
Vivet, et aeternum doctrina, nomine: quamvis
Personam, cunctis, mors necet aequa, suam.
Ut tamen umbra sui, saltem post funera vivat.
Effigies operi, est addita viva, suo.
Ergo diu nequeat cum corpore vivere: vivat
Effigie hac, Pylis saecula longa,


3041. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

ex proprio mihi commodauit, in spem futurae ex eadem solutionis. Negotia capituli nostri Generalis unaque praesentia Dominus Chumar ita me occupatum detinebant et ad praesens detinet, ut uix tempus habuerim diuinum officium persoluendi: inde tres postae praetermissae sunt, quibus nihil litterarum ad Dominationem Uestram Reuerendissimam misi. Supplicatam itaque facio Reuerendissimam Dominationem Uestram, uelit me habere excusatum, necnon agere cum Dominis Reuerendissimis Fratribus Uenerabilis Capituli Canonicis,


3042. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

me accepisse significaui, posteriores a quodam peregrino Semirutheno, cum adiunctis pro Serenissimo Cardinali a Sabaudia. Miror unde moti alumni Uiennenses quod expeditionem Suae Cofirmationis Uiennae esse apud Illustrissimum Dominum Matthaei, Nuncium Apostolicum, perscripserint, cum adhuc nulla facta sit Romae, ueluti ex aliis meis intelligere potuit, quas ea super re dedi. Spes fortassis, uel certe desiderium, illis huiusmodi optatum promittebat, uel aliquo simili casu decepti sunt. Expeditio necdum absoluta, sed manet in termino, quem per meas


3043. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

ali Ʒynu nyegowomu, od kÿhƷe çhlowek more stogod nadeyati; zatoƷam oƷtawyl. Hoc in Dialogo huiusmodi elogium, uerbis ad supremum Cardinalem directis, de Dominatione Uestra feci: "Tu, Cardinalis amplissime, fac quaeso, grauissimis huius mei Dialogi Personis in umbra Eminentiae tuae consedendi potestatem, et dum ego cum his de Antiquorum Illyricorum lingua disputo, tu Auditoris, ac si lubet, Disceptatoris officio fungi non dedigneris. Duo ex hoc, si non plura, commoda accipies. Nam et Animum Urbis Orbisque curis ac molestiis grauatum releuabis


3044. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Dominationis Uestrae Reuerendissimae Filius addictissmus frater Raphael Levakouich Ut meliori modo memoriae haerere possit commendationis huius meae officium, hic in fine appendo, et quacunque animi et studii mei possibilitate tum personam, cum res et negotia Domini Burich commendo, atque ita commendo, ut intelligat is me Maydacum Maydaco commendasse, qui nisi bene sub Dominatione Uestra Reuerendissima pedem fixerint, haud dubio leui procella dispergentur. Ʒadaye wreme, GoƷpodine, i zato dokle morete,


3045. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Ecclesiam ad illos pertinere. Uerum omnia prudenti iudicio Dominationis Uestrae Reuerendissimae committo, cui me ac mea simul quaeque humiliter commendo. Ubi primum Datarium uicero, curabo alia commissa. Nunc totus in eo sum, ut non excedatur summa 100 aureorum iam persoluta. Nimirum ne alii Episcopi Ungariae conqueri possint, neue in exemplum his pecuniarum helluonibus casus noster transire. Ut dixi, Dominus Cardinalis Barberinus fauet parti nostrae, potest et uult. IƷtinaye da Ʒam daroual ouomu i


3046. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

Interim Dominationis Uestrae Reuerendissimae litteras accepi super morte Maximi Pietreuicÿ Ualachi, et de aliis, qua de re iam antea intellexeram, sicut in praeteritis meis innui. Ex eo tamen, quod Dominatio Uestra Reuerendissima tres in suo supplici libello nominauerit, omnem spem pro mea persona amisi. Nam Bielauich praesens efficaciori se se modo iuuabit, quamuis et alium sui non deserent fautores. Ualde etiam me offendit, quod Dominatio Uestra Reuerendissima nullitatem meam tantis pretulerit uiris, meque eorum in numero Caesari proposuit, quos sola fama et nulla praegustata


3047. Levaković, Rafael. Ad Benedictum Uinkouich episcopum... [Paragraph | Section]

eundi et reuertendi in partes Turcarum quibusuis Callogeris. Erunt non spernendae meae rationes: sed tarde, ut dicitur, uenient. Iam enim arbitror negotium expeditum. Si Dominum Bielauich Caesar proponet, easdem patietur difficultates, quas in praesens passus est propter sinistras de eodem tunc perscriptas delationes. Uiderint et respondebunt, qui scripsêre. Isque interea stabit in praesenti statu. Hisce me Dominationi Uestrae Reuerendissimae deuinctissimum semper fore protestor, quam Deus diu seruet


3048. Palmotić, Junije. Carmina Latina, versio electronica [page 33 | Paragraph | Section]

Spectauit mirata tuae coelestia mentis
4.597  Consilia, inque pio pretiosas pectore dotes,
4.598  Talem te coluit, qui fortibus impia iudex
4.599  Crimina persequitur paenis, quae tu quoque iusto
4.600  600 Ense secas, noxisque uiam precludis iniquis.
4.601  Nec te dira iuuant rabidis inuenta Tyrannis
4.602  Supplicia, insolitaeque neces; neque


3049. Palmotić, Junije. Carmina Latina, versio electronica [page 35 | Paragraph | Section]


4.700  700 Tot telis cecidere meis, me Romula tellus
4.701  Sensit, subiectus quondam cui paruit orbis;
4.702  Inclyta me priscis experta est Graecia palmis
4.703  Persaeque, Armenijque leues, et Medus Hydaspes.
4.704  Alta quoque Assyrijs Babilon dominata Tyrannis
4.705  705 Per nostros calcata pedes, mea sceptra tremiscunt,
4.706  Aer, terra, fretum,


3050. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | Section]

vigore praetitulatorum Decretorum et novissimarum Constitutionum et consvetudinum huius patriae in similibus observari solitarum veluti manifestam sagam et veneficam ac maleficam praevia certificatione coram praefatis, domino videlicet judice et senatoribus dictae civitatis montis Graeciae juri personaliter astare et de praemissis juxta erectam Actionem ex parte eiusdem I. judicium et justiciam debitumque justitiae effectivum complementum sibi impendi atque elargiri et pro fatendis reliquis sagis et veneficis ac maleficis earumque veneficiis et complicibus primum torturae


3051. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

confusam, ex meris excogitatis et somniis cuiusdam praetensae foeminae Hellenae Magdalenich inquisitionem factam, nullam prorsus esse, neque in minimo puncto sufficientem ad legitimam inquisitionem, penes quam eiusmodi criminales actiones erigi possent. Et primo ex eo, quia praetensa simplex persona delatrix ipsius I. ex nullo aliquo probabili fundamento somnificam nocturnam praetensam visionem in somniis asseruisset, verum solummodo quaedam sua somnia, quibus de jure divino et humano fides nulla dari debet, imo letalis culpa esset somniis fidem adhibere et tales de


3052. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

attrahi, multo minus malum de aliquo praesumi possit, cum is, qui bonus est, semper pro bono haberi debet, donec ipsi contrarium probetur. Et ratio est, quia incongruum equitati contineri videretur, ut aliquis de quo nunquam aliqua mala fama extitit ad delacionem unius inimicae personae, tali modo affigi et vexari debeat; nam si id permitterentur, nemo mortalium, etiam innocentissimus a procacitate malevolorum linguae signanter vero inimicorum liber esse potest. Et admisso uno tali scandaloso apsurdo, illico plura alia sequi necessum est, quod deinde admitti nec debet nec


3053. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

violenta praesumptio ex probabilibus conjecturis et indiciis et fama communis a certis et gravioribus proveniens, nullo modo judex inquisitionem facere aut contra aliquem procedere potest, quod et clari ac manifesti juris est. Quinto, quia praetensae delatricis, veluti unius dumtaxat personae levissimae ac inimicae, ex meris somniis nulla assertio non sufficeret ad captivationem seu processum formandum contra ipsam I., nam inquisitio ac relatione plurium testium legitimorum fieri debet ita, quod etiam tales testes non debent esse singulares ut unus de una re, alter


3054. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

in sufficientissima ac nulla esset, neque penes eandem magistratum procedere, multo minus d. judicem judicare posse. Ex quo nullum fundamentum ex peculiari aliquo sufficienti actu facta fuisset in seque contineret, sed puta pure mere ex simplicissima ac nuda somnificae visionis praetensae inimicae personae, alias levissimae, nec sufficienti pro testimonio tali constaret. Sexto, quia frustra procurator A. appingere seu adscribere niteretur ipsam I. ex verberatione praetensae delatricis sequenti die in calida domo jacuisse, cum in hoc nulla ipsi fides


3055. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

ita et contra alias retulisset, et pari modo detulisset. Unde ex tali somnifica visione tot plures foeminae honestissimae tali modo praeiudicioso et illegitimo in causam attrahi deberet, quod plane contra divina ac humana jura esset, ut ex una praetensa duntaxat visione unius ebriosae talis qualis personae levissimae tot personae bonae ac optimae, famae honestissimae, derogamen tam grave pati deberent, utque fiscus seu magistratus in ejusmodi nullius fundamenti somnificae personae visionis, factae inquisitionis cum gravissima injuria probarum ac honestarum personarum procedere valeat.


3056. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

et pari modo detulisset. Unde ex tali somnifica visione tot plures foeminae honestissimae tali modo praeiudicioso et illegitimo in causam attrahi deberet, quod plane contra divina ac humana jura esset, ut ex una praetensa duntaxat visione unius ebriosae talis qualis personae levissimae tot personae bonae ac optimae, famae honestissimae, derogamen tam grave pati deberent, utque fiscus seu magistratus in ejusmodi nullius fundamenti somnificae personae visionis, factae inquisitionis cum gravissima injuria probarum ac honestarum personarum procedere valeat. Consequentia vero esset clara


3057. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

deberet, quod plane contra divina ac humana jura esset, ut ex una praetensa duntaxat visione unius ebriosae talis qualis personae levissimae tot personae bonae ac optimae, famae honestissimae, derogamen tam grave pati deberent, utque fiscus seu magistratus in ejusmodi nullius fundamenti somnificae personae visionis, factae inquisitionis cum gravissima injuria probarum ac honestarum personarum procedere valeat. Consequentia vero esset clara et manifesta, quod si ad ejusmodi simplicem et nullam delationem contra I. fiscus procedere poterit, ut et contra alias in inquisitione


3058. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

unius ebriosae talis qualis personae levissimae tot personae bonae ac optimae, famae honestissimae, derogamen tam grave pati deberent, utque fiscus seu magistratus in ejusmodi nullius fundamenti somnificae personae visionis, factae inquisitionis cum gravissima injuria probarum ac honestarum personarum procedere valeat. Consequentia vero esset clara et manifesta, quod si ad ejusmodi simplicem et nullam delationem contra I. fiscus procedere poterit, ut et contra alias in inquisitione denotatas procedat necessum esset. Unde unus testis nullius momenti contra tot personas


3059. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

honestarum personarum procedere valeat. Consequentia vero esset clara et manifesta, quod si ad ejusmodi simplicem et nullam delationem contra I. fiscus procedere poterit, ut et contra alias in inquisitione denotatas procedat necessum esset. Unde unus testis nullius momenti contra tot personas delatio sufficeret, quod tenendum nec admittendum est, nam hoc permisso nemo a tali impetitione, ut praemissum est, etiam justissimus, liber esse potest. In nullo autem judicio unius praetensi testis, etiam legitimi et in re minoris momenti valere de jure potest, multo minus igitur unius


3060. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

sufficeret, quod tenendum nec admittendum est, nam hoc permisso nemo a tali impetitione, ut praemissum est, etiam justissimus, liber esse potest. In nullo autem judicio unius praetensi testis, etiam legitimi et in re minoris momenti valere de jure potest, multo minus igitur unius simplicissimae personae talis qualis somnificatio seu delatio, ubi de honore ac ipsa vita agitur, sufficere potest, cum nulla adsit fama, saltem vicinorum, adsit multo minus praesumptio aliqua violenta, imo in contrarium palam constaret ipsam I. bonae et honestae extitisse vitae. Octavo,


3061. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

impertinenter procurator A. procederet, dum eiusmodi strepitus in domo saepius in aliis domibus per cattos et alia suboriri possunt et ordinarie ferme audiantur. Accedit etiam, quod maxime domini judices considerare debent si dato sed nunquam tamen concesso, ipsi delatrici aliqua persona apparuisset, nam omnibus clarum est et signanter in eiusmodi casibus versatis, hominis formam diabolum assumere posse et alibi in assumpta forma comparere; unde si tali visioni crederetur, justus perire deberet, cum et justissimi hominis formam assumere poterit, quae omnia sicuti et reliqua


3062. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

posset, ut patet uberius ex superius alegatis. Kitonicius impertinenter citatur et male, quia loca Kitonicii citata loquuntur dum fortis inquisitio et sufficiens contra aliquem datur vel fortissimae praesumptiones ex probabilibus conjecturis et indiciis provenientia et non ad ejusmodi levissimae personae somnificam visionem, cum alioquin Kitonich valde sibi contrarius esset, si ubi luce meridiana clariores probas necessarias esse asserit, postmodum simpliciter unius testis declarationem sufficere diceret. Kitonich enim suo modo unum fortassis testem cum caeteris adminiculis utpote


3063. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

quidem hic loci nullus diabolus per dictam Hellenam Magdalenich verberatus fuisset, verum ipsamet I. quam dicta Magdalenich visibiliter vidisset, verberata extitisset, prout id ex proprii oris eiusdem confessatione clare constaret. Nam si diabolus verberatus extitisset ipse solus personam eiusdem imbuens semet ipsum verberatum confessatus extitisset, quem capetaneus non vidisset nec ex ore ejusdem quicquid audivisset, sed ipsam I. visibiliter in lecto ob nocturnam verberationem jacentem prouti id in inquisitione clareret, quare peteret ut supra.


3064. Anonymus. Actiones duo de maleficis, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

reservando sibi cautelam, petit ut supra. Procurator fisci dicit: bene se declarasse, diaboli transmutationem et alterius corporis inbuitionem, quam si imbuisset eiusdem I. et verberatus fuisset ac fassus se verberatum fuisse, vel evanuisset vel captus fuisset cum corpore personae imbuitae, quod factum non fuisset, verum ipsa I. quae et detineretur in carceribus. Procurator I. dicit, athuc non capere procuratorem A. quid sit assumptio diabolica corporis humani; in reliquo multa per ipsum dicuntur, sed


3065. Gradić, Stjepan. Oratio de eligendo Summo... [page 411 | Paragraph | Section]

in summa, amplissimaque fortuna collocati ad illa vulgo jactata sese demittant, aversandi magnorum beneficiorum auctores, et quasi gratiae, cui sese referendae impares esse vident, rigidos exactores fastidiendi? Nec vero hujus rei, aut pauca aut obscura in omni memoria temporum, exempla sunt, quae persequi sigillatim apud viros doctrina, et usu rerum praestantes supervacuum judico: simul illud omitto commemorare, quam vanus propterea labor, et quam inutilis industria illa sit, qua nonnullos antiquitus in hujusmodi Comitiis usos esse memorant, ut non tam unum aliquem animo


3066. Lučić, Ivan. Epistola ad fratres Blaeu (14. 11.... [Paragraph | Section]

in utramque controversiae partem prolixe disputandi. Itaque et ipse quantum in me fuit, et plerique alii, quibus abstersa a Provinciae nostrae nomine hac tam foeda macula opus erat, summa ope contendimus ne Мarinus Statilius codicis possessor in suo proposito hujus scripti occulte habendi perseveraret, sed Romae conspici et judicari pateretur: donec summorum virorum interventus Antonii Priuli Dalmatiaae Praesidis, et Antonii Grimani Veneti apud Vrbem Legati confecta res est. eoque facultas summa fuit codicis


3067. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n23 | Paragraph | Section]

honores aditum intercludentem. Quam legem prudentissimo cuique nunquam satis probatam, et populi frequentiae, qua ciuitatum omnium felicitas continetur, maxime aduersariam, proximis tandem hisce annis abrogari placuit, simulque a consilio nihilo vtiliore discedere, in quo trecentos amplius annos perseueratum est, de non adsciscendis plebeiis in ordinem senatorium familiis. Mirifica autem fuit etiamnum puero Palmotta indoles ad litteras, et bonos artes, et ad Poesim imprimis; solebatque narrare in prima adhuc aetate, solitas per quietem videri sibi matronas eximia specie, et mortalem


3068. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n25 | Paragraph | Section]

et poenis aduersus contumaces vtuntur, caeteramque ciuitatis recte institutae imaginem referunt: nihil tamen in ea re serii, nihil ad seueritatem, grauitatemque compositi; cuncta ad vitam hylariter, iucundeque degendam, et ad honestas voluptates persequendas, et luxus eruditi gratia comparata sunt. Praecipuumque huiusmodi coetibus scenae, ludorumque studium, et maxime eorum, quibus per statos Bacchanalium festorum dies indulgeri solet, accepto ab Italicis ciuitatibus more. Hinc magna Poetis clarescendi materies, accensis inter se ad


3069. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n25 | Paragraph | Section]

tamen Poetarum copia, effusis in eam rem iuuentutis studiis, deficiente. Sed maxime omnium illustris in hoc genere Palmottae industria fuit, maximeque admirabilis, et prope diuina infundendis carminibus felicitas: cum plerumque non amplius spatii sibi ad fabulam componendam sumeret, quam quantum personis, quas in scaenam proferebat, ad suas cuique partes memoriae consignandas opus erat; atque his plerumque non ex scripto, sed memoriter, quae mente concepisset, recitanda dictabat; cum tamen multum antea opera, multumque diligentia in meditando argumento, eiusque serie ordinanda, ac


3070. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n25 | Paragraph | Section]

ab Hipomene ope aurei mali in cursu superata: Achilles inter puellas apud Lycomedem ab Vlisse deprehensus: Oedipus Tyrannus, ex Sophocle: Raptus Helenae, ex duabus Ouidii epistolis eleganter descriptus; omnibus fere sententiis, quae ibi a scribentibus proferuntur, inter plures fabulae personas magno cum artificio distributis. Sic Ariodantem ex libro v. Orlandi furiosi petitum, et Rinaldum ab Armidae praestigiosis amoribus ereptum ex xvi. Torquati Tassi Poematis contexuit; quanquam ex priore argumento


3071. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n26 | Paragraph | Section]

v. Orlandi furiosi petitum, et Rinaldum ab Armidae praestigiosis amoribus ereptum ex xvi. Torquati Tassi Poematis contexuit; quanquam ex priore argumento locum rei gestae et nomina personarum immutauit, et pro Scotia Воsinam posuit, pro ipso Ariodante, quia is vir fortis, et singulari constantia fingitur, ad acuendos quasi domestico exemplo ad virtutem ciues suos, adolescentem Ragusii summo loco natum induxit. Sed pietatis erga patriam nusquam illustrior, quam in eius


3072. Gradić, Stjepan. De vita, ingenio, et studiis Junii... [page n28 | Paragraph | Section]

carminum innocentia, ac iocandi simplicitate, quam opinione, quae de hominis ingenio, ac moribus, incedebat; nihil enim illo candidius fuit, nihil ingenuum, ac liberale magis. Itaque, quod Poetis rarissimo usu venit, integra omnium gratia, eodemque prosperae famae tenore ad finem usque vitae perseuerauit. Sed nulli ille virtutum suarum, quae plurimae, clarissimaeque fuere, magis indulsit, nullaque tam impense delectatus est, quam intenta in Deum, et superos pietate, cuius ille assiduo et religioso cultu (si de mortali, ac homine nato ita loqui fas est) gratiam acceptis Diuinitus tot,


3073. Palmotić, Džore. Epistula Francisco cardinali... [page n11 | Paragraph | Section]

quae vere tuae sunt, laudes egregiarum virtutum, et artium, inter quas, ut a proposito meo non abscedam, mirifice eminet studium litterarum, quibus cum Te, tuumque ipsius animum sine ulla exceptione gravissimarum occupationum tuarum ornare, et excolere toto vitae cursu perseverasti; tum vero, quod in Viro tui fastigii multo praestantius est, ut alii quoque ornarentur et excellerent, effecisti: et nunc cum maxime facis proposito domi tuae veluti signo omnium liberalium disciplinarum, ad quod undique gentium excitarentur, et convenirent,


3074. Gradić, Stjepan. Ad Junium Palmottam, versio... [page 400 | Paragraph | Section]


24  Aggerat et miseros beatis.
25  Virtute sola fati adamantinas
26  Frangente leges. Illius in latus
27  Nil sortis adversae, licetve
28  Persephona jaculis malignae.
29  Haec te erudito in pulvere splendida
30  Juni laborum exercuit indole,
31  Vulgi recusantem profani
32  Gaudia,


3075. Gradić, Stjepan. Ad Venerem Titiani artificio... [page 387 | Paragraph | Section]


47  Naturaeque, hominumque? Quis illo doctior artes
48  Quas juveni Chiron tradidit Aeacidae?
49  Scire potestates herbarum, usumque medendi,
50  Invitâque diu vivere Persephone.
51  Quod jecori officium, stomachoque, ut largus in orbem
52  Perpetuo semper flumine sanguis eat.
53  Non cessat causas rerum explorare latentes,


3076. Belostenec, Ivan;... . Gazophylacii dedicatio et... [Paragraph | Section]

ut quod sexaginta et ultrô annis in tenebris delituit, vel tandem Nominis TUI claritate resplendeat. Acceptum autem TIBI fore omninò confidimus, dum exiguos rusticanae Chloridis, aut Pomonae fructus, arisiss Augustis, foeculentae potum aquae Cyro Persarum Monarchae, ipsis quoque Superis minores hostias, cùm deficeret hecatombe gratas fuisse legimus; ac quia Grandibus oblata viris non pretiô, sed affectu placeant, pensamus; Imò eô ipsô, quod munus hoc nostrum Orphani speciem refert, non placere TIBI haud


3077. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

ad messem perducere admissus sum; primum id animo duxi, ut dilectae Matri meae Provinciae Austriacae religiosae educationis ergo gratus, quae Societatis honori atque consolationi esse 2 possent ad excitandum in charitatis obsequiis fervorem et augenda pia proximos iuvandi studia perscriberem. Sane 3 , quia haec plurima sunt, hoc unicum doleo, ut tam debili calamo nec hoc opere digna arte expressa eius encomia exarare cogar, quia tamen silentio omnia pertransire prius me facturum credebam, quam licet inerudite de omnibus certiorem facere. Hisce sincero innatoque


3078. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

iugo in abdita montium cum feris societatem inire maluerunt, quam sine patribus Societatis ibidem vitam degere et cum in rupibus et montibus seminare non potuerint, rapto vivere cogebantur. Hinc transeuntibus atque itinerantibus insidias struebant ac velut rebelles obvios quosque sine discrimine personarum sagittis confodiebant; et licet a pluribus annis noctu diuque excubias agerent et, quibus possint, dolis ad mortem intenti vias periculosissimas fecerint plurimosque enecuerint 35 , non tamen auditum est unquam ulli patri Societatis in vita quidquam contigisse; quin imo casus


3079. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

quarum virtutes plerumque incognitae et quia paucae pro medicina serviunt; nec medica delectantur arte, sed Deo fatum 57 naturaeque comittunt. Si quis enim morbo aliquo infestatur aut noxiis humoribus vexatur sine adhibito medicamine aut sanitati restituuntur aut debitum naturae persolvunt. Et quia raro in comedendo excessum faciunt † [1 W] peractam usque aetatem sine canis perveniunt. Nec varietate ciborum stomachum onerant, nec diversitas eduliorum noxios humores causat. Solo frumento contenti robustam conservant naturam; et licet ovium gallinarumque considerabilem


3080. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

huius provinciae iacet. Oppidum est 300 circiter aedibus constans, in quo quidquid praecipuum haec terra colit, quiquid ex aliiis apportatur locis velut in emporio conservatur. Ibi argentifodinarum domini, ibi mercatores complures, gubernator cum suis officialibus residet; sex circiter millia personarum ordinarie ibidem commorantium numerus est aliorum a Tarahumaris. Plerique alias divites, nisi, quod plerique debeant. Multi trecenta millia imperialium numerant, alii in armentis boum ditiores sunt, sex millia boum, alii viginti millia, alii quinquaginta millia habent, insuper et mulis


3081. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

eriguntur modico ornatu tolerabilia. Quo ad varietatem fructuum est valde sterilis et paucos, ut videre est, aut ad narium oblectationem gratos aut ad oculos oblectandos amoenos aut ad palati gustum gratos fructus, haec terra profert. Pauci hic ab Hispanis excoluntur, ut sunt melones, pepones, persica poma. Nec enim multi effluxerunt anni, a quo nostri sacro baptismatis fonte huius terrae incolas lustrare coeperunt. Nec hic videre est pruna, cerasa, †merasa†, fraga aut pira ficusve uvas aut poma cotonia, ex quibus dulcia conficiuntur electuaria. Saepius quis ingeminans dicere poterit


3082. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

utilitatem aliquid faciunt, nec terram excolere iuvant parentes, nec domos conficere, nec aliud facere, sed quivis etiam senio confectus, nisi ipse terram excolat, fame perit. Parum est, quod scripsi nec liber sufficeret, si pessimas eorum consuetudines aut mores referrem. Quae incidunt perscribam. Ratio, consilium, prudentia, virtus hic penitus nullum locum habet, sed veluti se phantasiae illorum aliqua res offert facienda aut peragenda, ilico exequuntur. Quandoque ob metum Hispanorum, quem modicum habent aliqua prohibentur facere, quae, si omnia naturae illorum voluntatique


3083. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

et iuvenes, vetulae et puellae conveniunt obscaenosque inter cantus vino se se tantum 78 replent, ut mortuorum instar ibi iaceant. Mentisque impotes aliqui in quaevis carnis peccata incidant, nec filia tunc 79 secura a patre, nec mater a filio, nec ibi distinctio sanguinis aut personarum, sed bestiarum instar promiscue veneri indulgent. Et quod plus est, alii dum post haustus ac saltus calefacti ad pugnam se se excitant, se invicem mactant, sagittis vulnerant, fustibus manibus irrunt, donec lamentabili casu aliquorumque ruina spiritus concitati remittant ac fatigati


3084. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

proxime sint, consanguinei, ideo semper sub conditione dispensatio danda est, pro eo gradu, quo dari potest ab administratoribus. Plures etiam suas deserunt in uno loco et vivunt cum altera in altero. Et propter hoc maxime patribus, si impediunt, sunt offensi, et malis sermonibus apud alios eos persequuntur. Sciendum autem hanc gentem, cum parum Deum timeat aut agnoscat parvoque discursu utatur, facile cuivis ex suis credere. Et sufficit, si unus ex senioribus, ditioribus aut alicuius authoritatis illis dicat, etiam sine sufficienti motivo statim assentiuntur et, qui hodie fuerunt patri


3085. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

eorum terraeque descriptione mihi innotuere hoc brevi temporis spatio. Quae etiam breviter, nec ita acurate aut ordine debito et connexione relata sufficiant, exceptis pauculis 111 , quae occasione ipsarum missionum adnectentur. Nec enim tempus permisit ita enucleate et debite omnia perscribere, nunc ad missiones progredior. Distinguitur nostrarum missionum in Tarahumara provincia status in duas partes; in Tarahumaram novam seu superiorem et antiquam seu inferiorem. Superioris Tarahumarae missiones sunt septem ante septem circiter annos incoeptae, quibus nunc


3086. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

sex. Missiones novae primo ante septem aut octo annos administrari coeperunt, ut dixi, sunt septem. Primi in Tarahumaram superiorem intrarunt duo Viri Apostolici, pater Josephus Tarda Hispanus et Pater Thomas Guadalaxara Angelopoli in India Americali natus. Hi plurimum in principiis passi multas persecutiones vigilias, pericula mortis, famem, sitim et similia, necdum tamen excultas missiones relinquere potuerant, quia Hispani adhuc ibidem vivere non audent. Eoque non, nisi pro coemendis gallinis, ovibus, equis similibusque, quae terra patitur et procreat, adveniunt. Ex antiquis missionibus


3087. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

a Patribus 122 Reverendis missionariis in animarum conversione habetur. Ex quolibet centenario habet Serenissimus Rex quintam partem, reliquum cedit inventori. Penes principalem plurimae aliae repertae sunt argentifodinae, tantamque famam obtinuerunt, ut inter unum mensem ultra sexcentae personae eo venerint laboratum. Dum haec scribo nunciatur mihi a Patre meo Rectore in Sancto 123 Borgiae administrante duos Hispanos novas duas argenti fodinas medio diei itinere inde invenisse. Ex una centenario 70 uncias argenti excipiunt. Sic undique benedicit Deus. Laetamur omnes


3088. Rattkay, Ivan. Relatio Tarahumarum Missionum... [Paragraph | Section]

etiam habebant famam. Est in hisce terris plus spatii, quam in omnibus memoratis, est et campus patiendi et, si Deus vult, Martyria sustinendi, est et campus apostolicam vitam exercendi in fame, siti, vigiliis et ieiuniis, multis in laboribus inter falsos fratres et barbaram gentem, infideles, persecutores ingratos, inconstantes, suam virtutem demonstrandi, inter tam magnos peccatores libere daemoni mancipatos, carni servientes, mundo placentes, inter Dei contemptores. Qui vere Christum imitari desiderat, summo desiderio contendet et, quantum est ex se, adlaborabit, ut ad has terras


3089. Sidić, Šimun Juda. Antonii Judae Sidić, canonici... [page 4 | Paragraph | Section]

ad ciuitatem important, et multis adhuc diebus habebunt, quod importent. Serenissimus Rex Poloniae (habeo ex ore Illustrissimi Domini Comitis Christophori Erdodi) ipse pro sua parte habet plus quam quatuor milliones. Idem Serenissimus Rex Poloniae ipse in persona in prandio adfuit, una cum filio suo et 36 millibus Polonorum, ac decima tertia currentis, lustratis prius omnibus batariis, fossis ac tormentis Turcicis, ita etiam periculis ac propugnaculis nostris per hostem dirutis, intrauit ciuitatem, ac in aulico templo in sacello


3090. Sidić, Šimun Juda. Antonii Judae Sidić, canonici... [page 8 | Paragraph | Section]

tantum pura stramacz. Stramen illud, una cum tela extra ciuitatem euehi debebit, ne alumni futuris temporibus aliquem morbum contrahant. De supellectili Collegii nihil est deperditum. De renouatione scholarum adhuc nihil scitur. Ubi aliqua certitudo fuerit, perscribere non intermittam. Pretium rerum omnium maximum est, et quemadmodum adhuc ante obsidionem Reuerendissimis et admodum Reuerendis Dominationibus vestris, nos cum ordinario diario nostro subsistere non posse, insinuaueram: ad praesens eandem


3091. Vičić, Kajetan. Thieneidos libri sex, versio... [page 30 | Paragraph | Section]


1.532  Hic disces veluti generari ignara paternae
1.533  Simplicitas mentis, prorsus nihil impare Verbum
1.534  Natura gignat; veluti non duplice duplex
1.535  Principio persona Deum producat Amorem.
1.536  Hic disces veluti mutari nescia mentis
1.537  Aeternae bonitas, causis procul omnibus a se
1.538  Amotis totum ex nihilo formaverit Orbem,


3092. Vičić, Kajetan. Thieneidos libri sex, versio... [page 51 | Paragraph | Section]


2.332  Indubitata mihi, nostra ut te mente loquutum
2.333  Esse putem; patuisse tibi reor abdita cordis
2.334  Sensa mei: sic ipse ream dum volvo fluentis
2.335  Aevi duritiem, tacitus persaepe resolvo,
2.336  A Clero hanc saevire luem, cui fluxa voluptas
2.337  Omnem coelestis vitae proscripsit odorem.
2.338  Sed quod proponis suave est, validumque relatis


3093. Vičić, Kajetan. Thieneidos libri sex, versio... [page 83 | Paragraph | Section]

etiam novi, multa quam fraude petiti,
3.436  Quantumvis vacuae servant mihi nominis umbrae.
3.437  Quid veteres memoro vires? texenda recenti
3.438  Flore corolla mihi est: novus est, quem persequor hostis.
3.439  Martia magnanimum sed ubi spectare Thienem,
3.440  Roma dabit? quae certa legam vestigia? nostram
3.441  Quis locus excipiet luctam? scio; paupere clausum


3094. Vičić, Kajetan. Thieneidos libri sex, versio... [page 129 | Paragraph | Section]

arbiter oris
4.963  Solum externi oculos; crebro mortale vacillat
4.964  Ingenium, fictus cui dictat hypocrita praeceps
4.965  Suffragium: quos sanctorum persaepe putamus
4.966  E numero, fortasse suis legionibus ater
4.967  Tartarus adscripsit: Coelo cui teste litamus,
4.968  Non fallit probitas: Divos sola astra revelant.


3095. Vičić, Kajetan. Thieneidos libri sex, versio... [page 136 | Paragraph | Section]

His igitur Christi assertis praeferre nocivas,
5.119  Incertasque hominum curas, mea semper abhorret
5.120  Relligio: parva infidis iactata procellis
5.121  Turba sumus, praesens, persaepe pericula passos
5.122  Erexit Deus: ancipitis super ardua fati
5.123  Nos pietas divina levat: quo crebrius ortis
5.124  Fluctibus urgemur, Coelum solatur egenos


3096. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [Paragraph | SubSect | Section]

vniuersis Tertius certa, quaedam in commune profutura remedia, tum singulis Quartus propria nominatim opponit auxilia. Nec segniùs postremi duo ad debellandam excindendamque Stultitiam nos instruunt: dum Quintus, quae ipsius Mala, et quo pacto arceantur, demonstrat; Sextus verò contraria eidem persequitur Bona, in eorum supremo, quodque totius Boni, et perfectae Quietis Summam vel vnum complectitur, Deo videlicet Optimo Maximo, desinens. Et hactenus quidem magnificè loqui de Operis materiâ, atque titulo citra inuidiam fas fuit, vt de re minimè


3097. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [Paragraph | SubSect | Section]

Lib. 35. Hist. Nat. cap. 10. Plinius) praecepto, nocere saepe nimiam diligentiam : dum simplicitatis videlicet gratiam curae anxietate corrumpit. Praeterquamquod cum Philosophi, quam argumentum mihi imposuit, personâ non admodum videbatur congruere, si adeo solicitus, et insatiabilis forem circa vocularum delectum, numerorum iuncturas, idque genus scitamenta, et minutas concinnitates, quibus styli vsquequaque tersi et exacti cultus absoluitur: eam fortasse apud aequos censores, dum nullum emendandi


3098. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [Paragraph | SubSect | Section]

Eusebio Nierembergio, ac Sfortiae Pallauicino deberi: à quibus cum nonnulla in rem meam se se vltro offerentia mutuatus sim; ne iniquus fur potiùs quàm debitor gratus existimer; signatis publicè tabulis hoc illis iam nomen profiteor. Caeterum, si in ijs, quae affero, exemplis, praesertim vbi personis sermo tribuitur, aut res per adiuncta illustratur, ab religiosâ et seuerâ narrationis historicae fide nonnunquam deflexi; dabis hanc, opinor, non grauatè Scriptori carminum veniam, liquidiorem Veri notitiam, quandocunque res, aut animus tulerit, ex Authoribus petiturus, quorum ibidem


3099. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 7 | Paragraph | Section]

caeca sibi fines posuisse libido.
1.226  Vltima votorum (haud reor inficiabere) primum
1.227  Martem inuadenti fuerant, perrumpere metas
1.228  Imperij patrij, angustaeque suburbia Pellae
1.229  Ad Persas, ad Bactra, adque Euri extendere nidos,
1.230  Et Cyri solio solium mutare Philippi.
1.231  Audax, quanquam hominis, furor. At nunc omnia rerum
1.232  Claustra remoliri, totque vno niteris Orbes


3100. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 7 | Paragraph | Section]

hominis, furor. At nunc omnia rerum
1.232  Claustra remoliri, totque vno niteris Orbes
1.233  Composuisse iugo. Demens! Molimine tanto,
1.234  Vltra anni, Solisque vias, caelique rotatus,
1.235  EVTHYMIAM dum persequeris, qua nulla Dearum
1.236  Proximior, nulla aequa magis, facilisque volenti est.
1.237  Crede mihi, parto imperio licet esse beatum:
1.238  Crede, licet nullo. Pacem tibi subditus Orbis
1.239  Non


3101. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 9 | Paragraph | Section]

cum rimaretur; in istis
1.305  Certa sibi vitae statuit momenta beatae.
1.306  13. Hoc adeo Veri posito fundamine, quisquis
1.307  Talia, securae ceu pignus amabile pacis.
1.308  Persequitur, summo votorum à fine suorum,
1.309  Frustra alacer, recti quia tramitis auius, errat.
1.310  Ergo vbi, post mille ambages, et longa viarum
1.311  Taedia, quaesitam licuit comprendere fortem


3102. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 11 | Paragraph | Section]

Patriâ, celerique veneno
1.366  Deuictae toties euadere iura coactum
1.367  Annibalem Romae, post bello perdita regna,
1.368  Vix mortis dominum Mithridatem, ante hostis amari
1.369  Laurigeros axes captiuum Persea, Pyrrhum
1.370  Foemineae titulum dextrae, miserabile caesi
1.371  Ludibrium Crassi, feruilia vincla Iugurthae,
1.372  Quaeque Sophocleos meruerunt plura cothurnos,
1.373  Nil opus è priscis euoluere


3103. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 20 | Paragraph | Section]


1.712  Omnibus exposita, et solido plenissima fructu,
1.713  Quae neque vis rapit vlla, dies neque longa resoluit,
1.714  Splendida, diuina, aeternùmque recentia dona:
1.715  Queis Arabum si diuitias, et Persica sceptra
1.716  Contuleris; turpem, vinci confessa, ruborem
1.717  Haud aliter ducent, saturis quàm diuite luxu
1.718  Regnantûm trabeis, et acu Babylonide pictis
1.719  Obuia


3104. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 33 | Paragraph | Section]

Sic tabulas, iusque omne, sibi lex ipsa, reuellit.
1.1155  42. Sed quid ego longis rationum flexibus ampla
1.1156  Ingenium ferale, et noxia crimina sortis
1.1157  Persequor? Exemplo liceat cum protinus vno
1.1158  Discere, quàm nihil illius vel maxima quaeque
1.1159  Gaudia, prae misto alterius sint pondere partis.
1.1160  Si quae Fortunae eximio ditissima censu


3105. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 42 | Paragraph | Section]

mucrone ferox. Laeuâ aspice; scurram
2.161  Pantolabum, gestu cernes, vultuque facetum:
2.162  Rectâ dêinde sacer qui fronte videbitur heros,
2.163  Proteus haud mendax artis, seque illa, vel illa
2.164  In personarum subitò discrimina vertet.
2.165  Haud alijs excusa typis haec omnia credas,
2.166  Quêis homines Natura, homines aut veriùs ipsi
2.167  Se quibus exterrere solent, simulacra Malorum.
2.168  Hinc


3106. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 65 | Paragraph | Section]

(b) Vide Curt. lib. 4.
2.1004  Lis ingens dirimenda, Asiam, Europamne maneret
2.1005  Imperij decus, et Mundi foret vltra subacti,
2.1006  Persepolis, an Pella caput. Iam barbara pugnam
2.1007  Agmina discordi circùm clamore fremebant:
2.1008  Prouectum iam Mane polo. Certaminis ille
2.1009  Immemor interea, sub diuite conopeo,


3107. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 84 | Paragraph | Section]

omnis, et irrita cura.
3.462  Ergo iter ad Dominum relegunt, triademque beatam
3.463  Ilicet à foribus primoquque in limine iussi
3.464  Reddere, per sacros ignes aeternaque Mithrae
3.465  Numina, (relligio Persis quae maxima) nullos,
3.466  Humani cultùs regio quà conscia, iurant,
3.467  Non obitos, non excussos sibi rite Penates.
3.468  Vana tamen studia, irrisos cecidisse viarum,


3108. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 104 | Paragraph | Section]

hominum series, de culmine rerum?
3.1156  Quos dedit in praeceps, mox altiùs extulit, atque
3.1157  Instabili ludo per summa, per ima rotauit?
3.1158  Sat Marium fuerit meminisse. Quot obîjcit vnum
3.1159  Personasque, vicesque caput? Vulgaris ab imo [a] Vide Plut. in eius Vita.
3.1160  Ordine militiae paulatim munera summi
3.1161  Vectus ad


3109. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 113 | Paragraph | Section]

optare deceret.
4.91  Sollicitum est lautos census seruare, molestum
4.92  Perdere. Dum dedit exiguos, vtrumque remisit
4.93  Hoc onus. Agnosce vlteriora negantis amorem.
4.94  Et missis grates meritas persolue querelis.
4.95  6. Pauper es. An solus? Iungendi foederis inter
4.96  Romuleos Patres, Plebemque Menenius author [b] Id.


3110. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 152 | Paragraph | Section]

Venus; me judice, palmam
4.1496  Continuò tibi cum Venus ipsa Deabus
4.1497  Cesserit. O adsis pulcherrima. Quas ego, tanti
4.1498  Muneris, extremique potens iam denique voti,
4.1499  Sic meritae grato persoluam carmine laudes?
4.1500  Sponte suâ numeri venient (dant gaudia vires
4.1501  Ingenio) discentque hilares plùs posse Camoenae?
4.1502  Solis inoccidui tu Phosphorus, vnica mentis
4.1503  Sollicitae


3111. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 176 | Paragraph | Section]


5.792  Ponderibus iam rite suis sententia. Iustam,
5.793  Nec male de vitá meritam tu dixeris iram?
5.794  Quì? Rogo. Nimirum sontes vlciscitur, aequas
5.795  Et malefacta iubet poenas persoluere. Sontes
5.796  Quin potiùs facit, et iusti seruare tenorem
5.797  Nescia supplicij, quae vindicat, Ausa vel aequat,
5.798  Vel superat. Nullo motu iacetur, oportet,
5.799  Astraeae geminas aequato vt


3112. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 183 | Paragraph | Section]

illam surdo caries haec improba morsu,
5.1060  Paulatim minuens, depascitur. Otia tollas;
5.1061  Continuò infracti periere Cupidinis arcus,
5.1062  Nec facibus vis vlla. Imbellem languidus vmbram
5.1063  Persequitur, mollesque toros puer ille: laborem,
5.1064  Sollicitos actus, operosa negotia, saeuum
5.1065  Non aliter pubes quàm praetextata magistrum,
5.1066  Deuouet. His residem, quidquid causabitur, vrge


3113. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 202 | Paragraph | Section]

pars vlla maneret
6.198  Pectoris, inuersa penitùs ratione decebat
6.199  Sola suae laetos compendia, sola vicissim
6.200  Externae sortis meditari incommoda: quòdque
6.201  Haec procul; illa adsint, meritas persoluere grates.
6.202  10. Nam quae viuendi ratio tam prospera, nullo
6.203  Temperet vt luctu sua gaudia? Dulce triumphi
6.204  Optandumque decus: quanto venale cruoris


3114. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 204 | Paragraph | Section]

oculos aduerte: quot illic
6.263  Actorum species? Regali Hic syrmate verrit
6.264  Pulpita; cretatis subit in proscenia Dauus
6.265  Hic pedibus: mercatorem gerit Ille seuerum,
6.266  Iste leuem scurram, personam militis Alter.
6.267  Multiplices habitus, diuersaque nomina: laetus
6.268  Quisque tamen studet impositas absoluere, quanta
6.269  Ingenij, quanta est studij solertia, partes.
6.270  In medio decus, et


3115. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 213 | Paragraph | Section]

sudans seruiliter, vsque
6.604  Sub noctem roseae profert a limine lucis:
6.605  Nec tempestiuâ requie dispungere curas
6.606  Improbus, aut festis nouit cessare diebus:
6.607  Non nisi regales cum fallere Persicus heros
6.608  Quaereret hortensi curas, et taedia cultu.
6.609  Haud secus, instinctu assiduo cui pectora famae,
6.610  Famae, siue lucri spes irrequieta fatigat,
6.611  Vrgendis totum miserè se


3116. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 235 | Paragraph | Section]

OPERIS propositio, et in praecipuas duas partes diuisio. Inuocatur Ratio caelesti lumine adiuta. Immo et ipsum Verbum Diuinum, totius rationis, sapientiaeque integerrimus fons. Honores ei persoluendi per allegoriam describuntur. Prima Tranquillitatis regula affertur, nihil ex fortuitis atque externis Bonis mirari. Qui enim talia magni faciat, miserâ hunc,


3117. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 275 | Paragraph | SubSect | Section]

Sapientiaeque praecepta, ad animi Tranquillitatem stabiliendam, et absoluendam vtilia, tanquam operis instituti coronis, hoc in libro adiunguntur. Primum Praeceptum, In vitae curriculo multitudinis caecae, perque deuia, et abrupta sine consilio vagantis, auspicia non persequi. Neque enim errorem ideo minùs prauum, et noxium esse, quia erretur cum multis. Sapientem igitur, Solis exemplo, contra Mundi cursum, proprio sibi motu, atque tramite eniti. Secundum, In Diuina,


3118. Rogačić, Benedikt. Euthymia sive De tranquilitate... [page 279 | Paragraph | SubSect | Section]

amore complecti, eiusque felicitatem, non secus, ac propriam, pro virili curare. Praeclara benefici huiusce animi documenta à Tito Caesare, Cyro Persarum Rege, et Cimone Atheniensi exhibita. Quibus ritè laudatis, nullum hac Boni communis procuratione, seu iucundiorem, seu nobiliorem esse opum vsum, atque fructum statuimus. Idque studium si, pro eo, ac par est, in omnium animis


3119. Ritter Vitezović,... . Croatia rediviva, versio... [Paragraph | Section]

et Segniensium Croatorum, qui eius temporibus et. Primum Lectorum arbitrio pensandum remitto. ad Secundum; Eius temporibus Almisanorum vetus nomen vix in Urbis ruinis haesit: at Senonum sive Segniensium Croatorum arma terra marique personabant. Sed hic transcribentis error: legendumque sic auctor sentiebat; de Almisanis, qui loca Narentanorum tenebant, et Segniensibus Croatis, qui, etc. Totam itaque regionem Chulmiam in Chroatia cum Archidiacono /Capite


3120. Ritter Vitezović,... . Dissertatio regni Croatiae, versio... [page 128 | Paragraph | Section]

uti et Gothicis Ostrivojo, Svevlado, Budimiro, aliisque plurimis Regibus, a postrema Pannonicorum in amplissimo Croatiae Regno dominatione inchoandum fore satis existimabam. Hi namque post Ladislavum Divum (qui sorori Lepae, Zvonimiri sive Demetrii Regis viduae, a Regiae dignitatis Competitoribus persecutae, opem laturus ad Alpes usque Ferreas processerat). Colomanus eiusdem ex fratre nepos, per legatos duodecim Croatiae Tribuum in Dravi ripa (A. C. 1100.) exceptus, Regnum pacifice obtinuit; et (1102.) in Albae Maritimae Civitate coronatus extitit. Cuius universi successores, legitimi


3121. Ritter Vitezović,... . Dissertatio regni Croatiae, versio... [page 128 | Paragraph | Section]

(A. C. 1100.) exceptus, Regnum pacifice obtinuit; et (1102.) in Albae Maritimae Civitate coronatus extitit. Cuius universi successores, legitimi Pannoniae sive Ungariae Reges, in generalis Croatiae, et particularium Dalmatiae, Ramae, Serviae, Regnorum Dominio ad hunc usque diem in interrupta serie perseverarunt. Etenim uti Croatiae olim nomen et Regni eius Iurisdictio sub Ducibus suis Regibusque Slavi sanguinis longe amplius extendebatur , Danubio, Thracia et Alta sinu Adriae conterminis vix contentum: tamen ab Ungaricis deinde in plura divisum, intra Savum, montes Pineos et


3122. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Bellator Chaldaeus aquis ubi gurgite lecto
Ambo Semiramias gaudent potare columbas.
Post unâ eiusdem ripae contentus arenâ
Nomen Achaemeniis abscondit uterque sub undis,
Quas Paradisiacis debent vada Persica lymphis. 13.
Consitus hic variis grato fuit ordine plantis
Hortus et exacto quincunce virebat aprica
Pomorum species. Nec dispar floribus


3123. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Angelicae quamvis dotatus acumine mentis,
Tam procul immensa quod cum pietate scientis
Numinis ascendat moles, reperiret ut aequum
Peccati pretium, se submissura quod ipsi
Offenso divina daret persona Tonanti?
Quod veniae inventum summa ut Sapientia vidit,
Amplexa est Pietas statuitque ut 359 ut: aut labe soluta
Immerita adversi properaret ad oscula servi.


3124. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Aut bonitas divina dare, aut sapientia posset
Concipere. Aeterni proles est unica Patris,
Fecundae soboles mentis, commune Parenti
Naturâ Verbum, nec falsa Tonantis imago,
Quam generata facit solum persona loquente
A Patre distingui: caelo hunc deponere Natum,
Hunc hominem fieri voluit Pater. Ille iubentis
Imperio non lentus adest: numquam irrita Patris
Reddidit arbitria hic Natus, quibus una


3125. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

Tonanti
Attingens aequi pretium libraeque rigorem
Adferri valeat perimendae gratia noxae,
Conditio terrena facit: servilis inanem
Obsequii fructum, simili vilescere constat,
Quo sordet persona luto; iam perdita pomo
Vilior est meritique minor natura, laborat
Ingenitae rationis opus factura. Quid ergo
Par dabit illa Deo, quae nec sibi sufficit uni?
Terrenos vero Numen si assumeret artus,


3126. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

pomo
Vilior est meritique minor natura, laborat
Ingenitae rationis opus factura. Quid ergo
Par dabit illa Deo, quae nec sibi sufficit uni?
Terrenos vero Numen si assumeret artus,
Ut sine personae discrimine, qui Deus esset
Is pariter Deus esset homo, tunc Numine dignum
Obsequium praestaret homo: cui addita carnis
Humanae ruditas, aequo pro labe pacisci
Non impos merito, proprii virtute


3127. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

5.
Effatis commota istis Astraea reponit:
“Quae loqueris commenta, soror Sapientia, dictu
Ingeniosa quidem, factu ardua. Caelica numquam
Factura est Virtus, una ut persona Tonantis,
Sit persona hominis. Possit tamen ista potestas
Summa Dei; quantum foret hic adversus honori
Divino nexus! Summo componere caenum
Vile Deo, servum Domino? Sinet aequa voluntas


3128. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Effatis commota istis Astraea reponit:
“Quae loqueris commenta, soror Sapientia, dictu
Ingeniosa quidem, factu ardua. Caelica numquam
Factura est Virtus, una ut persona Tonantis,
Sit persona hominis. Possit tamen ista potestas
Summa Dei; quantum foret hic adversus honori
Divino nexus! Summo componere caenum
Vile Deo, servum Domino? Sinet aequa voluntas
Hoc numquam: proprioque hominem qui


3129. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Sunt documenta mei. Quamvis quod quaerimus istis
Omnibus est maius, tamen hoc excedere vires
Ostendam non posse meas (hic auribus omnes
Arrecti siluere, magis tamen omnibus una
Astraea). Infinita Dei est persona, vel imas
Cuiuscumque rei, immensa virtute valebit
Ferre vices, tolerare graves accensa labores
Si supremae Maiestatis Hypostasis una
Assumat naturam hominis, cui proprius absit


3130. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

persona, vel imas
Cuiuscumque rei, immensa virtute valebit
Ferre vices, tolerare graves accensa labores
Si supremae Maiestatis Hypostasis una
Assumat naturam hominis, cui proprius absit
Personae titulus, terrenae munia partis
Quae deerit supplente Deo. Dabit unio talis
Ut Numen sit homo. Fiet simul iste Tonanti
Non impar divinus homo; culpamque relaxet
Ut merito, non vilis erit propriisque


3131. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Urgentem aspexit voto discorde teneri.
Tum Pater, aeterni qui fons splendoris, in uno
Producens Sobolem Verbo, quëis simplice cordis
Igne Deus procedit Amor manantibus ex se
Flaminis et Nati personis talia fatur:
“Vidimus humanae mentis, cui nostra figuram
Indulsit natura parem, discrimina nostro
Nolentis servire iugo, dum fronte sequestra
Nostra secutura violavit foedera poena.


3132. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Surget homo, tolletque suae dispendia culpae
Aeternosque potens mortis vitare dolores,
Nostro iterum fatuê amisso reddetur amori.
Attamen hoc unum superest, ut nostra saluti
Humanae nascatur humi persona gulosi
Labe procul, corpus par assumptura parentis;
Ut patrandorum meritis et mole suorum
Non renuat placari operum, quae discutit omne
Ferro Astraea nefas: qua deponente furorem,


3133. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Laeta diu optatae plausere instructa salutis
Initio, Stygias plausu penetrante cavernas.
Cocyti saevus festiva tripudia princeps
Audiit et misso iubet explorare scelesto
Flamine vicinum quo carmine personat antrum.
Iussa Acheronteus subito Plutonia missus
Exequitur daemon, propiorque accedit amicos
Caelitibus patres, quos carceris impare plenos
Laetitia exultare videt, Mariaeque canentes


3134. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Necdum nata habuit. Sed me illa meosque sodales,
Indociles servile regi, sua iura sequentes
Non meruit vernas. Quamvis hostile minantem
Sint mea regna ortam semper sensura puellam,
Persequar hanc etiam, nec enim loca segnis Averna
Occupo, nec nostros evadet femina casses.
Quare agite, o comites, superas properate sub auras
Et socias, vacuum quae replent aëra, turmas
Imperiis armate meis,


3135. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | Section]


Hoc pietas fas esse negat. Te, filia, templo
Debeo: templum olim Domini, materque futura
Aptius in templo, Domini formabere templum.
Plura nec imprudens memoro: iam debita templo
Est Natae persona meae. Clarissima lampas
Divinis 35 divinis: dvinis resplende aris, praeitura micantes
Quos fulgere sacris cernes penetralibus ignes.
Iam promissa Deo est soboles; affectibus


3136. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Illa magisterio quamvis imbuta Tonantis,
Mystica sacrorum nosset praeconia vatum,
Doctrinam tamen ore premit supplexque doceri
Postulat, auditae patiens humilisque magistrae.
Illud Amosidis persaepe reponere docta
Effatum: “pariet Virgo”, sibi proprius ille
Gnara quod esset honor, numquam demissior ullum
Audivit Vatem: quo tunc comprenderat Anna
Indicio, sua iam praenoscere fata puellam.


3137. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

20.
Codice fatidico quamvis obscura lateret
Et modicum apparens veteres vitaret Apellas
Lux admirandae Triadis, sub Numinis una
Maiestate triplex veluti persona perennet
Ignaros. Tamen illa Deum, mirabile! primo
Momento sortita oculis, quo segnior Annae
Intumuit venter, valuit cognoscere pulsis
Tergeminam aeterni splendoris hypostasin umbris.


3138. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


More sub umbrosis properatis arbore tectis,
Gestantes manibus citreos per compita fructus,
Palmarumque elates thyrsumque insigne virentem,
Ornatum pomo, cui dat sua nomina pinguis
Media vel Persis. Laeto festa annua coetu
Isacidae repetunt, mugit cum plurima templo
Victima odorataeque replent sacra atria nubes.
Bis quater exortum numerant ea gaudia solem.


3139. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Pectore connubiis, nec 574 nec: neq me, nisi fervidus isto
Iussisset genitor, vidissent stare tribules
Vestibulo, vitantem omnis nexusque facesque
Foederis, octavo quamvis persaepe probatum,
Dissimilem numquam servant me tempora lustro.
Quid modo spectato iubeat Deus alite, quid me
Flore repente, olim virga tellure recisa,
Erumpente velit” (virgamque ostendit, ab ima


3140. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

34.
Virgo autem ingenti cordis perfusa sereno
Laetitiae superante modum, videt aurea caeli
Atria divinumque Patrem geminasque paterno
Personas splendore pares; quarum una parentis
Lapsa sinu ventre augusto suscepta maritae
Virginis, immodicos hominum subitura labores,
Aeternam tenui subiecit hypostasin aurae.
Fatorum immensam seriem natique


3141. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]

Divorum altaribus augent. 30.
Ingreditur modicam, notam stella indice, regum
Maiestas peregrina domum claraque micantem
Paupertate specum. Persaepe rudesque tuentem
Infantis pannos, non est remorata potentem
Memnonidem pietas, ne cultum et munera nato
Externus praeberet Arabs verique latriae
Numinis ignarus, prior ex Oriente Sabaeis


3142. Vičić, Kajetan. Jesseidos libri XII, editio... [Paragraph | SubSect | Section]


Effari, dixere minus, qui Numinis unà
Et decus et lux est caelique aeterna venustas.
Phoebopolis, Memphis, Babylon, Aegyptia, Thebae,
Hermopolis, Tanais clarumque authoris adepta
Nomen Alexandria, puer persaepe penates
Hic petiit vestros designabatque futuris
Iside contempta patris cultoribus aras.
Saepius hunc vultu et palmis fortasse tenella
Membra, favente pia vobis genetrice tulistis;


3143. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


23  Aetneos subiture rogos, tu foedera rerum
24  Vinxisti gravibus disidiumque modis.
25  Certum est naturae latebras, loca nullius ante
26  Trita solo, Latia personuisse tuba.
27  Ouid referam, auritas qui traxerat, Orphea, quercus,
28  Quidve coturnatam, quam tulit Ascra, chelim.
29  Quosque Stagiraeus fertur spoliasse


3144. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


26  Ad destinatae littora gloriae
27  Quantaque calcaret repulsa
28  Regna et opes strepitumque vulgi;
29  Quassansque dixit Persephone comam
30  Et viperinum stridula verticem:
31  »O cassa virtus, o peremptum
32  Indomito decus omne Diti!


3145. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]

praestantius omni
14  Neptuni toties victa reponat hyems. LIV. IN EUM, QUI LAODICES PERSONAM BENE GESSERAT EX NICOMEDE DOMINI CORNELII. EPIGRAMMA 28. Laodice loquitur.
1  Cura Deum,


3146. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


25  Cernite, quam placidi sudet clementia caeli
26  Nunc cumulare meos sorte favente sinus.
27  Cyniphii Marius calcavit colla Iugurthae,
28  Aemilii iacuit Perseus ante pedes.
29  Vidi, Magne, tuos Solyma de gente triunphos
30  Pressaque Caesarea Pharnacis ora manu.
31  Sed tamen invitas domuit vis Martia gentes


3147. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


20  Formae prodigio, superumque et caelitis aulae
21  Mistus amore timor, venerandum numinis instar,
22  Ut rerum genitor persaepe hereret in illo
23  Miratus proprias tam pulchra in imagine vires.
24   Attamen indocilis dominos et ferre priorem,


3148. Đurđević, Ignjat. Poetici lusus varii, versio... [Paragraph | Section]


9  Vendunt sordiduli tomacla lixae
10  Et sumen rubea calens patella.
11  Gaudent omnia, dum nitente victor
12  Celsus quadriugo levemve Persen
13  Vel captum Solymis Aristobulum
14  Aut pinguem Gilimeron aut procaci
15  Exsuccum iugulo trahit Iugurtham.


3149. Dumanić, Marko;... . Synopsis virorum illustrium... [Paragraph | Section]

doctis et qui in eo studio plurimum elaborarint componere satis esset. Marci Maruli:
Nondum bis geminum memorant tua tempora lustrum,
Tandem maturos edis ab ore sonos.
Sed non est coepisse satis: persistere oportet
Quisquis par magnis vatibus esse cupit.
Perge igitur multisque tuis comes ire memento 5
Usque ad Pierii culmina, Chrance, jugi.
Carmina cum Musis tibi tunc dictabit Apollo,


3150. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 10 | Paragraph | Section]

liti fortuna reservat.
1.279  Tantorum monachus fuit vnus causa malorum! 1527.
1.280   Inter funestos, pro successore Coronae,
1.281  Quos persaepe cient improlis funera Regis
1.282  Votaque Magnatum vidui discordia Regni,
1.283  Motus, Corbaviae princeps arx Udvina maestam
1.284  Incidit in sortem; collo depressa superbo


3151. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 18 | Paragraph | Section]


1.528  Et non turbatus per Martia classica Civis
1.529  Inter privatos requiescat quando penates,
1.530  Ac quae destruxit Bellona, redintegret alma
1.531  Pax. Hac sperabam, charis persolvere justa
1.532  Natis, et tumulis exanguia condere membra.
1.533  Sed nunquam sincerus amor speretur in hoste,
1.534  Nulla fides fidei est in contemptore. quis,


3152. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 20 | Paragraph | Section]

1547.
1.581  Mutua in arma movet; crudelis Mustafa primùm
1.582  Fratrum caede tumens inquirit funera patris,
1.583  Perside et Aegypto conctractis: ut pater ipso 1548.
1.584  Infelix nato, bellum infelicius egit;
1.585  Exemplum, Turco quantum credatur amori.


3153. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 23 | Paragraph | Section]

septem centum propè sexaginta,
1.689  Barbarus expilat, comburit, destruit hostis,
1.690  Octuaginta et plus captivȗm millia nactus.
1.691   Non mihi Cresseum damna haec persolveret aurum,
1.692  Impie Lustholter, quaeque inde sequentur ad annum,
1.693  Quo mihi restituet Princeps generosior arcem,
1.694  Auri tam vili pretio, vel fortè timore


3154. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 28 | Paragraph | Section]

petunt, Turcos caedunt, plus mille peremptis,
1.844  Inque fugam versis aliis, aliisque lìgatis
1.845  In praedam ductis, redierunt. sic malè cauta
1.846  Vis non tuta satìs propria persistit in aede.
1.847   Hoc ipso Sibenik urbem Thrax obsidet anno
1.848  Cùm rectè Cives aberant loca Turcica praedis
1.849  Acturi: à patriis matronę fortiter hostem


3155. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 33 | Paragraph | Section]

tributis
1.984  Corbaviae Licaeque suis, Mukarumque vetustum
1.985  Adstrinxit: veterem cogens et ab aequore censum,
1.986  Adriaci de Jure Maris persolvere Turcos,
1.987  Hebraeos, Graecos; reliquos mea Seña sinebat
1.988  Christicolas commune aequor sulcare quietos;
1.989  Quamquàm etiam reliqui quondam, Venetique potentes,


3156. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 40 | Paragraph | Section]

hostile jugum subiit Crescentia tristis:
1.1204  Quae pridèm coepit decrescere: donec et ipsa
1.1205  Expertura sui casum, cognoverit olim,
1.1206  Aeternùm sub sole nihil persistere posse.
1.1207  Hassan, ut illustret conceptum nuper honorem,
1.1208  Plura trahit secum Turcae modò millia gentis
1.1209  Izaçichi primùm capit arcem: dinde Bihachum


3157. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 49 | Paragraph | Section]

Arcem
1.1482  Insignem, et fortes amisi Patria Cives,
1.1483  Quejs protecta fuit Regni pars magna, propinqui
1.1484  Carnioli ac Histri. Quorum persępè valorem
1.1485  Pertimuit summus terras qui terruit hostis.
1.1486  Talibus humanae vicibus res usque feruntur,
1.1487  Gaudia ut excipiat luctus. sic omnia, plena


3158. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 53 | Paragraph | Section]

Expertum bellis, multisque insigne trophoeis
2.31  Mors rapit in tumulum. cujus pia funera mater
2.32  Non modico planxi luctu: nam plurima saepè
2.33  Uno in Cive salus Patriae persistere visa est.
2.34   Nuper ùt accepto Praeses malè vendidit auro,
2.35  Kanizam, justis Princeps expostulat armis,
2.36  Viribus Italiae fultus. Sed durior illa


3159. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 58 | Paragraph | Section]

ut idem fieret securius hisce, quiesque
2.185  Italicis oris, multis mea Seña periclis
2.186  Hosti communi terras prohibebat et aequor.
2.187  Anne ideò: vel quòd persaepè offenderit hostem,
2.188  Vicinos tutata suos, praedasque retorsit
2.189  Immanis de fauce lupi: debebat amicos,
2.190  Religione sibi conjunctos, Seña timere?


3160. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 59 | Paragraph | Section]

ad Arsam. 1615.
2.211   Amurat belli causa meliore vocatus,
2.212  Propria regna magìs defendere, quàm peregrina
2.213  Quaerere; Sauromatas contra Persasque coactus
2.214  Opposuisse fuit vires: nova foedera pangit
2.215  Matthia cum Rege meo, valitura per annos
2.216  Viginti; cautus misceri pluribus armis,


3161. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 63 | Paragraph | Section]

Insignes praedas abducit barbarus hostis:
2.333  Ut, cùm jàm videam semper majora pericla
2.334  Serpere ab hoste mihi, Castrum Podbrezie vocatum
2.335  Aedifico, Clerique mei persolvitur aere:
2.336  Publica sunt tantis exhausta aeraria bellis.
2.337   E contra Cetinum Caspar Tyrzaçkius arcem
2.338  Ereptam Tureis devastat: Zavaĺe dinde


3162. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 76 | Paragraph | Section]


2.747  Caesaream sedem, violentis obsidet armis,
2.748  Oppugnatque ferus, ditissimaque oppida et aedes
2.749  Austriadum flammis foedat; sed numine fausto
2.750  Persolvit poenas: afflictus caede frequenti, 1684.
2.751   Amittit Slavna mediam in tellure Veroçam: 1686.
2.752  Excelsam, multo defensam


3163. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 79 | Paragraph | Section]


2.840  Sub veteri Majdane novos impingo dolores
2.841  Bis centum amissis, ausis conscendere vallos
2.842  Gente phalisque loci muniti fortiter; audax
2.843  Imperspecta ruit persaepè in funera miles;
2.844  Sic causat lucri modici spes maxima damna. 1693.
2.845   Tristius Hranilovic' lecto cum milite versùs


3164. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 82 | Paragraph | Section]

Aut aequetur humo, nocituram ritè putabat.
2.924  Sed mala sors justo Ducis adversata labori
2.925  Imbribus assiduis torrentes undique cogit,
2.926  Oppletoque undis prohibet persistere campo.
2.927  Sic hosti exitium, Bano victoriam, ademit.
2.928  Likenses contrà ter eodem Barbarus anno
2.929  Thrax invadit agros, totiesque repellitur illinc.


3165. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 83 | Paragraph | Section]

meosque minores
2.954  Se numero ejiciunt. Flammis Theodora crematur
2.955  Deseriturque nimìs properè; quam Xivko minutus 1697.
2.956  Collo persolvit culpam. Sic aspera semper
2.957  In miseros lex est: peccant impunè potentes.
2.958   Nupernae immemores caedis graviumque malorum 1698.


3166. Ritter Vitezović,... . Plorantis Croatiae saecula duo,... [page 84 | Paragraph | Section]


2.981  Pro quorum, hostili redimenda è fauce, salute
2.982  Saepiùs exposuit propriam cum sanguine vitam,
2.983  Funera tot perpessa lubens captivaque ducta
2.984  Grandia persolvit victori lytra tyranno:
2.985  Ejus in interitum ruitis? Prò cernite causam,
2.986  E medioque mali factores tollite; quorum
2.987  Auri dira fames cunctos deglubere Cives


3167. Matijašević... . Carmen ad v. c. Iacobum Candidum,... [Paragraph | Section]

LAUS DEO SEMPER CARMEN AD V. C. IACOBUM CANDIDUM

In Phariis quae cerno plagis? qua personat annus
Laetitia plausuque novus? Natura profecto
Vel Deus huc aliquis nullam modo transtulit Urbem
Consuetam magnos solemniter edere ludos.
5   Quis praedivinavisset, nisi praescius aevi
Venturi Calchas aliquis, quandoque


3168. Matijašević... . Carmen ad v. c. Iacobum Candidum,... [Paragraph | Section]

Annonae praefectus obit), quibus incubat amplum
Vestibulum circum parvis insigne columnis,
105  Unde potest quacumque velit spectare plateam
Quisquis in hac eius speculator parte resistit.

Hic personatis obseptus coetibus ipse
Personatus adhuc, infra narranda resedit
Collustraturus laeto spectacula visu
110  Tot delectamentorum spectabilis AUCTOR.
Multus item tubicen fuit ordine iussus ibidem
Laetificas inflare tubas, ut saepe per Urbem


3169. Matijašević... . Carmen ad v. c. Iacobum Candidum,... [Paragraph | Section]

incubat amplum
Vestibulum circum parvis insigne columnis,
105  Unde potest quacumque velit spectare plateam
Quisquis in hac eius speculator parte resistit.

Hic personatis obseptus coetibus ipse
Personatus adhuc, infra narranda resedit
Collustraturus laeto spectacula visu
110  Tot delectamentorum spectabilis AUCTOR.
Multus item tubicen fuit ordine iussus ibidem
Laetificas inflare tubas, ut saepe per Urbem
Auditus clangor duplicaret gaudia


3170. Matijašević... . Carmen ad v. c. Iacobum Candidum,... [Paragraph | Section]

cantare velint; nam luce peractum
Non unum modulabor opus, quod et hospita vidit
125  Turba stupens visique sibi sunt cernere cives,
In somnis quae mira vident, ad talia sueti
Circumferre suos nunquam spectacula vultus.

Iamque dies aderant, cum personata iuventus
Largius usa cibis et pergraecata frequenter
130  Huc, illuc solet ire procax plateasque tumultu
In speciem bacchantis obit possetque videri,
Ceu thyrso percussa foret, per strata viarum
Sacra corimbiferi celebrare triennia Bacchi.


3171. Matijašević... . Ferocia Turcarum per Christianos... [page f87 | Paragraph | Section]

pactas non exivisse sinentes:
Quaeque per insidias urbes studuistis habere,
Quas illi didicere sibi virtute parare.
Expandis, gens diva, scelus: dignasque probroso
Vltori poenas violatae crimine pacis
Persolvis iam clade Deo: quam defore nullo
Tempore fautorem Venetis confidimus armis.
Ossa per Alcinoi campos dispersa tuorum,
Impigra quos Veneti straverunt militis arma,
Omnes divinum sunt testatura per annos


3172. Đurđević, Ignjat. Eugenii a Sabaudia... epinicium,... [page 25 | Paragraph | SubSect | Section]


188   Arma olim Superis longum famulata, suoque
189   Digna quidem radiare polo, plus quam ignifer arcus
190  190 Centauri Aemonij, stellataque Perseos harpe 31 .
191   Ergo multiplici splendor sinuatus acantho 32 ,
192   Ludens tortilibus circum spatia alta figuris,


3173. Đurđević, Ignjat. Eugenii a Sabaudia... epinicium,... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

30 Graeci schismatici, ac Saracaeni barbari per Apuliam bacchantes ab Henrico fortiter eijciuntur, et Benedictus VIII. Pontifex Roma pulsus, in sedem restituitur. 31 Harpe incuruus gladius, quo a Pallade dato, Perseus Medusam obtruncauit. Sic fabulae. 32 Flexuosis, ac crispis folijs planta. Vnde eius nomine frondentia ornamenta in sculpturis significantur. Fogliami, o Arabeschi. 33 Pluteus,


3174. Đurđević, Ignjat. Eugenii a Sabaudia... epinicium,... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

ornamenta in sculpturis significantur. Fogliami, o Arabeschi. 33 Pluteus, scanzia, o ripostiglio. Spira tortuosa in modum serpentis inflexio. 34 Arsacius, Persicus, ab Arsace uetusto, ac celebri rege Persarum. 35 Otho Magnus, et huius appellationis primus Imperator, armis adegit Daniam, seu Danimarcam, ut Christianam fidem susciperet. Itemque Boleslaum Bohemiae Regem, qui S. Venceslaum


3175. Đurđević, Ignjat. Eugenii a Sabaudia... epinicium,... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

Fogliami, o Arabeschi. 33 Pluteus, scanzia, o ripostiglio. Spira tortuosa in modum serpentis inflexio. 34 Arsacius, Persicus, ab Arsace uetusto, ac celebri rege Persarum. 35 Otho Magnus, et huius appellationis primus Imperator, armis adegit Daniam, seu Danimarcam, ut Christianam fidem susciperet. Itemque Boleslaum Bohemiae Regem, qui S. Venceslaum fratrem impie necarat, subiugauit, Romana


3176. Đurđević, Ignjat. Magdalidos liber primus, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Illyrico rhythmo conscriptis, juvenili olim aetate cecineram. Id quidem ex pietate potissime: verum et eo consilio, ut meae linguae hominibus praestantiam approbarem Idiomatis sui. Quod non modo amplitudine (nam ab Adriatico mari ad glacialem Oceanum, exindeque per mediterranea ad Persas usque, ac Serum, seu Sinensium confinia porrigitur) sed verborum etiam copia: orationis nitore, atque acumine: circumscribendae, explicandaeque sententiae gravitate inter caeteras dialectos vel cum nobilioribus emergit: hoc dumtaxat infelix, quod populos olim sortitum sit Bellonae amiciores,


3177. Đurđević, Ignjat. Magdalidos liber primus, versio... [Paragraph | Section]


227  Nubes, quae laetos properat mihi condere Soles:
228  Sol, quo (more nivis) per longos tabeo luctus:
229  Luctus, cui similem non est reperire: perenni
230  Persimilis letho formido, et lethifer Orcus
231  Fit mihi imago mei sceleris, faciesque malorum
232  Exercens rabidos animo concredita morsus.
233  Me fulgur sine nube ferit, sine


3178. Bošković, Ruđer. Elegiae II et carmen, versio... [Paragraph | Section]


1.148   Ister sanguineas in mare ducet aquas.
1.149  Convertet totas illuc Moscovia vires,
1.150   Arctooque furens inferet arma solo. 150
1.151  Eoas dum Persa plagas populatus et urbes
1.152   Ismario certat subtrahere imperio.
1.153  Gallia fera armis Hispanaque classis ab Austro
1.154   Irruet et raptis coget abire plagis.


3179. Bošković, Ruđer. Elegiae II et carmen, versio... [Paragraph | Section]

Numina Sarmatici. Aurorae de finibus alter
3.37  Iapponieis dives, dives Sinensibus undis,
3.38  Ipse quoque ingentes immensa per aequora turbas
3.39  Duxerat Euphratem Gangemque et Persica tellus
3.40  Quotquot alit, quotquot fluvios bibit Indus adustus, 40
3.41  Quotquot Arabs, quorumque nigrantia corpora in undis
3.42  Saepe solet frustra Aetiopum lavisse


3180. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 50 | Paragraph | Section]

fratri consignet. Non innanis etiam fuit sua apud me postulatio, neque vacuam esse passus sum, propter summam illam, quae nos inter intercedit vel ab ipsis incunabulis amicitiam maximamque necessitudinem, tum etiam propter literas ipsas, quas, si unquam, modo certo efficacissimas ad me perscripserat, ut librum illum et port de spagna ad unum galerum domino fratri relegarem. Lubens mandatis parui, et eo lubentius, quod domino fratri meum affectum et amorem ac serviendi promptitudinem demonstrare possim.


3181. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 53 | Paragraph | Section]

5. Bologna, 19. lipnja 1736., XV 25/B V 96. Perillustris domine amice atque frater observandissime! Etsi nihil haberem, quod ad te perscriberem singularis vacuam tamen non sum passus abire occasionem istam quin necessitudinis nostrae et mutuae amicitiae ergo aliquid ad te darem frater cordialissime. Ego et reverendissimus caput nostrum, uti et reliqui omnes, recte valemus, te etiam bene


3182. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 6_1 | Paragraph | Section]

primusque eris, qui relictis antiquitatibus novi quid etiam et elegantis portabis. Reverendissimus m dominus rector Suas accepit longe jucundissimas litteras, ad quas tamen distractus variis respondere non potest, certus tamen sit, quod omnia, quae in litteris ad eum perscripsit, sit ipsi allaturus. Ego per reducem Ligutichium ad dominum fratrem relegaveram unum strophium sericeum, quod tn, uti ex datis ad me auguror, non accepit. Idcirco, si alicubi cum eodem profuga convenerit, ab eo secure


3183. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 6_2 | Paragraph | Section]

discessit. Qua postea proficiscatur, ignoro! Illud Suo domino fratri aperiat, ut labori in exquirendis aureis parcat, ille enim si ad patrios lares jam non pervenit, per Italiam vagabundus spaciatur. Causam autem sui abitus facile sibi imaginabitur suus perillustris dominus frater, et me eam perscribere non expedit. Timeo enim ne littera haec aut vagetur, aut alicubi aperiatur, et sic fama adolescentis periclitetur. Domino tamen fratri, si voluerit, eam germane, sed arcane per reverendissimum dominum rectorem significabo. Si ad consilia


3184. Krčelić, Baltazar... . Epistolae ad amicum Matthiam... [page 6_2 | Paragraph | Section]

rectorem significabo. Si ad consilia mea, quae toties ei suggessi, respexisset, et reverendissimi domini rectoris, numquam in tam horrendos casus cecidisset, sed perditio tua ex te, Israel. Novitatibus destituimur. Neque est quod tibi perscribere possim. Nego da i cesar i Spaniol vnogo soldatov spravljaju i puna ih je Italija, quo fine , Bog najbolje zna. Vručinu imamo neizgovornu i Bog bi nam se smiluval z jednum dobrum godinum. Grozdje od velike vručine


3185. Đurđević, Ignjat. Sanctae Margaritae Cortonensis...... [Paragraph | Section]


282  Dedecus, et Pharii scortum vulgare Canopi,
283  Seque Palaestinam tendentibus aequore Nautis
284  Addidit oblato persolvens corpore naulum.
285  At postquam Solimae sacram pervenit ad Urbem 285
286  Excita prodigiis, subitoque exterrita casu
287  Traxit ab attonitae mentis


3186. Đurđević, Ignjat. Sanctae Margaritae Cortonensis...... [Paragraph | Section]


421  Ulcisci, et meritas scelerum tibi solvere poenas,
422  Stat nocuos torquere diu cruciatibus artus:
423  Hostili mea probra odio, semperque recenti
424  Persequar, et mecum ipsa geram implacabile bellum.
425   Tu, sine quo nostri languescet pectoris ardor, 425
426  Et cadet exilis primo in certamine virtus,


3187. Crijević, Serafin... . Bibliotheca Ragusina, loci... [Paragraph | SubSect | Section]

ANNO SALUTIS MDCCXL Praefatio Scriptorum, qui aliqua doctrinae laude illustres Ragusii floruerunt, memoriam litteris mandare constitui eorumque res gestas memoratu dignas carptim perscribere, ut posteri vitae documenta sumere volentes praeclara eorum facinora intueantur et quasi exemplaria quaedam prae oculis habeant, quae imitentur. Qui enim illustrium virorum monumenta litteris committunt, non modo famae eorum, quos laudant, verum etiam et potissimum legentium utilitati


3188. Crijević, Serafin... . Bibliotheca Ragusina, loci... [page 47 | Paragraph | Section]

quidem summis viris adeoque aptissimis ingeniorum ac virtutis aestimatoribus habitus sit, paucis declarare placuit. II. Marcus Antonius Sabellicus, ubi Sixti IV, Enneades X, liber VIII. summi pontificis, laudes post eius mortem persequitur, ad annum MCCCCLXXXIV: Floruerunt, inquit, Sixto pontifice Delmatici nominis Helius Cervinus Rachuseus, poeta insignis, et Ioannes Gotius orator, eius municeps... Palladius Fuscus Patavinus De situ orae Illyrici, quo in


3189. Crijević, Serafin... . Bibliotheca Ragusina, loci... [page 21 | Paragraph | Section]

Michaelis Zamagnii, Ragusinae reipublicae rectoris, cuius initium: Etsi mihi durum atque laboriosum videbatur rectoris nostri hodierna die defuncti in tanta temporis angustia laudationem suscipere... Eius exemplar in Adversariis meis exstat, cum perscripta eiusdem Gradii testificatione, quam hic subiicere operae pretium duxi: Oratio Aelii Lampridii Cervarii in funere Michae Zamagnii in rectoratu supremo reipublicae Ragusinae magistratu defuncti. Etsi etc. Excerpta ex codice bibliothecae Vaticanae sub numero 2939 pag. 113.


3190. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

quidpiam. Sed quoniam non me tanti esse novi, ut, si mea me fallat opinio, nimis sit poenitendum, praesertim cum id mea in te benevolentia fiat, malui ab aliis fortasse reprehendi, quam a te obsequendi voluntatem desiderari. Itaque operae pretium te fecisse existimo, quod Philosophiam versibus persecutus sis, rem nempe gravissimam scribendi genere jucundissimo. Vidisti profecto hujusmodi res, quae ad utilitatem caeterorum scribuntur, tantum valere non posse, ut sine ulla delectationis spe homines invitent ad legendum. Quamvis enim rerum dignitas atque ipsius Veritatis pulchritudo nos per


3191. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

rationem, cujus e fontibus praecipue rem hauris) neque ea versibus convenissent, quippe quae calculis ac Geometriae rationibus nimis sunt impedita, neque cum hi fere omnes Philosophiae potius partem aliquam attigerint quam universam pertractarint, eadem satis esse potuissent Naturam rerum omnem persequenti. Quae vero a Cartesio traduntur, et seriem rerum omnem suppeditant, et nescio quomodo liberalius sunt dicta et versibus magis accommodata. Quid quod et Viri eximium ac singulare in Philosophiam meritum adjicere aliquid debuit, ut eum potissimum exornare velles. Fuit ille Princeps atque


3192. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

prorsus sit, an ad sphaeroidis potius longae vel latae figuram accedat. Tum Terrae in quinque Zonas divisionem peragit: inter Perioecos Antoecos et Antipodas diserimina explicat. Demum a vers. 1575. Terrae totius partitionem, et regionum ac marium descriptionem ad finem usque persequitur. LIBRI TERTII ARGUMENTUM GALLIAM ob multa laudat, ob id vero praesertim, quod ea Cartesium tulerit, cujus etiam laudes ad Vers. 63.


3193. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

persequitur. LIBRI TERTII ARGUMENTUM GALLIAM ob multa laudat, ob id vero praesertim, quod ea Cartesium tulerit, cujus etiam laudes ad Vers. 63. persequitur. Post descriptam in libro superiori Mundi hujus dispositionem, causas ejus et principia se traditurum in hoc promittit: et quamvis exortum Mundi nulla primordia antecesserint, cum a Deo is statim perfecte atque absolute conditus fuerit; tamen permagni referre ait, quibus a primordiis


3194. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ad ellipticam accedente propter aliorum inaequalem Vorticum ad latera compressionem. Porro proximiores centro particulas ab Astri vi celerius remotioribus moveri, ideoque minoris eas esse molis oportet; secus enim longius recederent. Haec molis et celeritatis ratio ad finem usque Vorticis non perseverat; ibi enim extremas ocyus paulo inferioribus moveri, et utrasque aequali mole constare ostendit. Deinde a Vers. 337. Tertii Elementi naturam explicare pergens hanc confici docet ex primi Elementi particulis inter se complicatis, atque in crassiorem excrescentibus molem, quae


3195. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ab hoc fluens materia in illo sibi meatus construit: unde et ferrum a Magnete tactum in Polum convertitur, et cum juxta situm est, ab illo trahitur. Hoc loco aliorum etiam corporum vim Electricam explicat. Quae omnia ad versum 1615. persequitur. Jam ex supra constitutis principiis manant variae corporum affectiones: Calor ex perturbata particularum corporis, quas primi vis Elementi commovit, agitatione proficiscitur; contra frigus vel a quiete particularum vel ab earum recto motu repetendum est. Tum a versu 1741.


3196. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

affusa aqua Calx farveat, et cur silex chalybe et ligna lignis percussa scintillas emittant. Fraeterea Ignem a Solis radiis vitrea lente aut speculo concavo collectis excitari asserit. Tum a Vers. 1401. Pulveris pyrii compositionem ejusque, cum accenditur, vires persequitur. Ab hoc propter similitudinem pertransit ad Tonitru Fulguris et Fulminis causas exquirendas, in quibus ad Vers. 1538. immoratur. Haec excipit Ignium, quos vocant Fatuos, atque hujusmodi aliorum explicatio. A Vers. 1564. ad Vers. 1624. Aurora Borealis


3197. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Aurora Borealis describitur, ejusque causa repetitur a Solis atmosphaera, quae ubi longius procurrens Terrae Vorticem contingit, ab ejus correpta impetu in polos projicitur, ubi a Sole collustrata apparet. Demum Ignes sub terra produci ait; hinc a plerisque montibus flammas eructari, et terram persaepe tremere deducit; variosque terra subversae anno MDCLXVII. VIII. Id. Apr. non inelegantem descriptionem. LIBRI QUINTI ARGUMENTUM


3198. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Section]


1102  Discere praeterea, non haec bona posse beatos
1103  Efficere unquam homines, quae puncto tempore possunt
1104  Elabi, et vacuam potientis linquere dextram.
1105  Illa eadem Assyriis quondam Persisque relictis
1106  Et leviter Macedûm res pervolitavit et arma
1107  Fertilis Aegypti; celerique citissima cursu
1108  Regna peragravit Syriae Boreamque nivalem
1109  Algentesque


3199. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | Section]


1655  Subjicere Auctori: quae sic violaverat ergo
1656  Sanctas justitiae leges aeternaque jura,
1657  Par erat, ut meritas damnata a legibus isdem
1658  Persolvat poenas; nimirum ut nostra potenti
1659  Ausa fuit Mens a Domino desciscere velle,
1660  Sentiat ipsa sua sic a ratione rebelles
1661  Corporeos motus, neque iis dominetur ut ante.


3200. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


105  Propterea spatio quoque, quod fuit ante, vacabit.
106  Quapropter laterum coëuntes undique costae
107  Jungentur, quoniam medium nihil esse videtur.
108  Nos tamen arbitrio vulgi persaepe vocamus
109  Illud inane, quod est sine re, quam debet habere:
110  Aequor uti vacuum est, cum nullo pisce natatur,
111  Aut Navis, si merce vacat; non plenior illa


3201. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


179  Vel quot erunt, gracili argenti si inducta cylindro
180  Bractea sit fulvi, quod circum contegat, auri:
181  Atque ille interea per decrescentia multa
182  Aera transmissus persaepe foramina magna
183  Aegre vi tandem (neque enim perrumpitur) usque
184  Diducatur eo, tenui ut non crassior extet,
185  Plurimus exornat Juvenum qui colla, capillo.
186  Non


3202. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

Venus, et profundat amica
541  Lumina, non propria sed Solis luce superbit:
542  Quandoquidem ipsa etiam per caelum, ut Cynthia, flexis
543  Cornibus incedit persaepe, et candida tantum
544  Illa parte nitet, Solis qua conspicit Orbem.
545  Hesperus est, sequitur cum Solem nocte ruente,
546  Vertit in occiduas et lucem fulgida metas:


3203. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]



702   Praeterea sit, ut hoc in magno vortice Solis
703  Saturni minor atque Jovis Terraeque feratur
704  Vortex: in magno veluti nam turbine aquarum
705  Conspicias ferri circum persaepe minores;
706  Sic licet immoti volvatur ab impete Solis
707  Saturnus, tamen ille pari ratione volutat
708  Circa se quinos astrorum concitus orbes:
709  Juppiter at quatuor


3204. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

Illo signa micant caelo; religataque rupi
1289  Filia sidereis ostendit vincula palmis
1290  Andromeda; ast ultor conspersus sidere multo,
1291  Gorgonei Perseus jam profert verticis iras:
1292  Astra Meduseo praefulgent aurea vultu.
1293  Hic Triquetrum quoque sidus habes, tergoque superbus
1294  Fulget Erichthonius; nam tergo lucida Mater


3205. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

et viribus esse
1371  Debent, atque isdem studiisque locisque teneri,
1372  Aegroti pariter fieri pariterque valentes,
1373  Et pariter debent eadem ire in funera tandem.
1374  Cum persaepe quidem contra contingere nosmet
1375  Intueamur, ut, aetatis qui tempore Fratres
1376  Non distant, vitae ratione ferantur in omni
1377  Diversum, semperque animis discordibus obstent


3206. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1617  His Populis Reges magni rerumque Potentes
1618  Imperitant. Vastis regionibus Othmanidarum
1619  Imperium angusto spatiatur ab Hellesponto.
1620  Quot gentes quot regna tenet! tum Persidis ingens
1621  Excipit hoc ditio: hinc Indi, Seresque, Scythaeque,
1622  Extremique Asiae Sinae Gens invia montes
1623  Propter inaccessos murique crepidine junctos.


3207. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1665  At mage per brumam contra frigemus opertis;
1666  Quamvis revera caleant magis illa per aestum,
1667  Frigidioraque sint tristis per frigora brumae;
1668  Tempore nam tali lymphas persaepe repostas
1669  Constringit glacies; aestatis tempore nunquam
1670  Quod sumus experti; quamvis illa usque profunda
1671  Sint loca, ut efficiant frigentes contremere artus.


3208. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

frigore plantae;
1736  Intus enim in glaciem succus durescit, et amplam
1737  In molem subito distensus vincula rumpit.
1738  Horrida quin etiam praedurae marmora rupis
1739  Finduntur persaepe gelu, quo stringitur unda
1740  Occultis illapsa viis in viscera cautis.
1741  Humida proporro sunt corpora, flexilibus quae
1742  Constant particulis oblongis mobilibusque,


3209. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


20  Protinus, et nigros audax contemnere fluctus,
21  Oblitusque sui jam vitam culpat inertem.
22  Horum ego no aliter defunctus parte laborum
23  Jam cursu in medio mentem persaepe reflecto
24  Respiciens, cura quaecumque exegimus acri;
25  Et me, nescio quae, perfundit grata voluptas,
26  Scilicet et noctes vigilatas esse diesque
27  Exactos, quibus id


3210. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

aliqua possim ratione placere.
46  Quare age multarum, quae restant, percipe rerum
47  Naturam et vires, et qua ratione gerantur
48  Plurima, quae coram fieri quoque cernimus ipsi
49  Persaepe, et prima Naturae in fronte locantur.
50  Hoc genus est Unda atque Aër et mobilis ignis
51  Caeteraque, ex illis quae pendent, conque sequuntur.
52  Scilicet haec rebus magis omnibus utilitatem


3211. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

miranda videtur
155  Res harum ignaris rationum: scilicet Unda
156  Clausa valet tantum superinsiluisse, latenti
157  Quantum sub terra sunt alta loca, unde necesse est
158  Descendat persaepe, priusquam erumpat in auras
159  Exiliens. hanc nimirum fons usque per artem
160  Attolletur eo, mensura ponderis aequa
161  Donec sub caeca libret tellure cadentem
162  Undam;


3212. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

obstacula victrix
378  Grandia corripiat vulso cum robore saxa.
379  At Nemaeus ubi findit Leo fervida multo
380  Arva calore furens, arescunt Flumina late
381  Transilienda gregi persaepe: ita scilicet undis
382  Tenuibus aspicies imo jam serpere fundo.
383  Haec, inquam, si propterea non posse videtur
384  Causa suas riguis largiri Fontibus undas;
385  Omnia jam


3213. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


435  Cum gemina insinuant sese inter strata solutae
436  Alto in monte nives, variis ut flexibus unda
437  Huc illuc, veluti sit clausa canalibus, erret
438  Descendens saliensque, jugis persaepe sub latis,
439  Exitus hic illi si secto inventus hiatu est,
440  Prosilit; et salso Fons saepe sub aequore surgit
441  Dulcis aquae, ut celeri saliens


3214. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

extremis delabens protinus oris,
1433  Quam regione sui media; conclusus ibidem
1434  Ventus et a supera pressus gravitate cadentis
1435  Infernam magno perfringens impete subter
1436  Perscindet nubem: crepitum displosa repente
1437  Illa dat, et caeli per caerula commeditatur
1438  Horrendum tonitru, quo tellus aequora vulgo
1439  Concutiuntur; uti metuas, divulsa repente


3215. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1441  Haud aliter quam cum, si rebus tenuia magnis
1442  Assimilare licet, vesicula parva potentis
1443  Plena animae Pueri pede pressa repente sub ictu
1444  Rumpitur, et magnum reddit perscissa fragorem
1445  Utque alio exemplo manifestum id reddere pergam;
1446  Na laevae pigeat digitos concludere in orbem;
1447  Ejus uti medium penitus sit inane vacansque.
1448  Tunc


3216. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1531  Sacra diu templis pulsantur in omnibus aera;
1532  Auras quae circum fremitu resonante repulsas
1533  Discutiunt, agitantque, impendentemque superne
1534  Attenuant nubem, perscinduntque: ilicet illa
1535  Cum tonitru horrisono Fulmen de luce corusca
1536  Mittit, ut id Divûm violento vulnere signa
1537  Delabens confringat, et aris demat honorem.


3217. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

ipsam
157  Corporis humani nervorum extremaque fila,
158  Protinus ille idem motus se visque propagat
159  Incerebrum, mentemque ciet, rerumque suarum
160  Admonet afficiens; illa omnia persentiscit.
161  Multi praeterea, quibus haec minus apta movendum
162  Arridet ratio ad corpus sensusque ciendos,
163  Concipiunt super in nobis quendam esse vaporem
164  Naturae


3218. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

auras.
356  Laxaris etenim toto tum corpore fibris
357  Palpebrae poplitesque cadunt et languida membra.
358  Quapropter Somnus fit, ubi religatur hic aurae
359  Spiritus exortis persaepe humoribus, extra
360  Sive animae vis haec partim dispersa recessit:
361  Dissolvuntur enim tum demum tenuia fila
362  Fibrarum, nervique fluunt: nec proinde putandum est,


3219. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

palati.
734  At, quae frigida sunt multaque immota quiete,
735  Vix tenuem reddunt linguae per texta saporem
736  Plerumque, et sensu vix percipiuntur ab ipso:
737  Qui nimio contra persaepe obtunditur usu
738  Rerum, quae magno percellunt nervea motu
739  Texta; velut multo qui proluit ora Lyaeo
740  Nocte dieque madens, et vix non ebrius unquam est;
741  Tandem


3220. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

cerebri,
1826  Et magna circum celerans vi funditur: illinc
1827  Deinde fluit nervis in sensus, mira recepta est
1828  Per quos effigies, ut tensi non moveantur,
1829  Immotique situ persistant prorsus in uno,
1830  Donec in insueta Mens haeret imagine rerum.
1831  Usque adeo interdum vis undique magna vaporum
1832  Cogitur in certos sensus


3221. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

caede suorum
244  Fugit, et extremis regni sese abdidit oris.
245  Haeccine Regnorum Regumque est summa Potestas,
246  Quae nequit incolumem sese servare suumque
247  Imperium? persaepe suum quae luget honorem
248  Sub pedibus Vulgi, cupide quod proterit omne
249  Conculcans, quod jam magnum nimis ante timebat?
250  Edita nimirum, ceu fulmine, saepe vaporant,


3222. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


366  Coeca libidinibus quaerit loca, publica vitat,
367  Deprendique timet; se damnat scilicet ipsam,
368  Seque vel invitam tacite arguit, atque inhonesto
369  Conscia perfundit vultum persaepe rubore.
370  Usque adeo humanae est Rationi inimica Voluptas.
371  Te facere hanc igitur felicem posse rearis?
372  Denique te in quamvis, age, partem


3223. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

jam sit Amoris
687  Legibus aeternis, ne ut summo in Fine creatis
688  Haerentes cupide rebus captique fruamur;
689  Ut facimus, specie tantum verique bonique
690  Illusi heu! miseri persaepe: huc devius error
691  Nos agit, infelix ruis huc insana Voluntas!
692  Nempe voluptatem in nobis ubi saepe creavit
693  Per, quae circumstant nos, corpora Naturaї
694  Cuncta


3224. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

inde
898  Perniciem inferri: quod jam ratione recedit
899  Tam procul a vera, quam si quoque crura manusque
900  Esse malas, oculosque et linguam evellite, clamet:
901  Namque Homines persaepe mali convertere in usus
902  Crura manusque solent et linguam et lumina pravos.
903  Tu tamen, O, resonans strepitu quem Porticus audit,
904  Quisquis es, humanum, si jam potes, exue pectus,


3225. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1096  Praecipitet deorsum; vel saltem denique raptus,
1097  Quo ducit via nulla, nec est opus ire, feratur.
1098  Sic vitae pariter cursus mortalis, ab ipsis
1099  Quae rapitur motis persaepe Affectibus intus,
1100  Currus equis rapitur velut a pernicibus, illac
1101  Si pergat, summum qua possit tangere Finem,
1102  Fungitur officio; sin contra devius erret,


3226. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

certus
1264  Secura eventus expectat mente futuros;
1265  Prorsus ut in vita rerum nihil accidat omni
1266  Ullarum, non posse quod accidere ipse putârit.
1267  Vidimus, ingentes aliqua persaepe paratus
1268  Belli cum fierent de parte, et cogeret amplis
1269  Armipotens turmas regionibus undique Mavors,
1270  Vidimus affectos illius Gentis amore
1271  Tunc aliquos


3227. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1494  Nil ita quandoquidem cupiam vitare, magisque
1495  Horrescam, quam ne possim male gratus haberi:
1496  Quos mea Musa Viros sibi jam devinxit et amplum
1497  Unde sibi decus adscivit, persolvat eisdem
1498  Munus fas aliquod medio ex Helicone petitum,
1499  Si queat; haec superat vires sin gloria nostras,
1500  Ex animo certe, quodcumque est, illud habento.
1501  Ut


3228. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]

dicimus, inter
1638  Audacem timidumque; quia audacemque necesse est
1639  Temperet audita Ratione animumque timentem.
1640  Et quoniam Virtus subeundis ista perîclis
1641  Exercet persaepe suos, pulcherrima certe
1642  Inter Bellantum vultus praefulget et arma
1643  Inter perdendae tot certa pericula vitae,
1644  Justo ubi nimirum certatur Marte, velut cum


3229. Stay, Benedikt. Philosophiae versibus traditae... [Paragraph | SubSect | Section]


1664  Et princeps vult esse, nec, ut videatur, id optat,
1665  Nec, de se ignarum quid vulgus praedicet, audit:
1666  Lubricus hic certe locus est, consistere vix ut
1667  Possit, qui magnis persaepe laboribus audax
1668  Susceptis, toties rerum vitaeque perîcla
1669  Fortiter invasit: petitur nam deinde superbe
1670  Gloria gestarum merces ut debita rerum:
1671  Fortis et


3230. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 549 | Paragraph | SubSect | Section]

plurimum habet ex Alapianis, Orehoczianis etc. Pertinet quoque ad,eos Dubrava, quae fuit Sigismundi olim Keglevich, cujus vidua anno superiore est mortua. Sexus foemineus fati Sigismundi, quis successurus, necdum scitur. Pro nunc in communi possidetur. Koller baro personalis. Possidet praedium episcopale Szepnicza. M. Mikassinovich baro in politica regni jurisdictione non est possessionatus, sed in jurisdictione militari generalatus Varasdinensis. Magdalenich Ignatius baro. Possidet domum Zagrabiae cum praedio episcopaliFerlur; bona in


3231. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

ad sanctum Apollinarem alumni 12. Presbytheri in seminario Jesuitarum et cleri 8. Domus deficientium sacerdotum Zagrabiae ferme continuo 12. Clerici saeculares frequentantes circiter semper, incluso Posegano seminario 30. Cleri saecularis praeter monasticum sunt adminus personae numero 700. Xenodochia. Zagrabiae pro pauperibus 3. Crapinae 1. Varasdini 1. Topliczae 1. Religio veteri more. 1. Ritus romani. 2. Graeci ritus unitorum. 3. Graeci ritus non unitorum. Modo multiplex est et varia, ac ferme pro


3232. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 554 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiae pro pauperibus 3. Crapinae 1. Varasdini 1. Topliczae 1. Religio veteri more. 1. Ritus romani. 2. Graeci ritus unitorum. 3. Graeci ritus non unitorum. Modo multiplex est et varia, ac ferme pro genio cujusvis, et hoc ab anno 1756. Perseverant priores ut praedominantes. Novitiae sunt: atheismus libertinismus, indifferentes, murarii liberi, sed haec apud militares praecipue. Loca clariora in jurisdictionis politicae comitatu Zagrabiensi. Zagrabia libera regia civitas. Segnia libera regia civitas olim,


3233. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 558 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulus princeps Eszterhazy. Cancellarii Hungariae. Comes Ludovicus de Batthyan, hodie palatinus. Comes Leopoldus de Nadasd. Comes Nicolaus Palffy, resignavit. Comes Franciscus Eszterhazy et una Georgius comes Fekette vicecancellarius. Personalis praesentiae. Comes Antonius Grassalkovich, factus praeses camerae. Comes Georgius Fekette, vicecancellarius. Baro Franciscus Koller. Dominus Jacobus Szvetich ab anno 1765. Vitae trium episcoporum. Vita


3234. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 560 | Paragraph | SubSect | Section]

ne Braniughius episcopatum consequeretur, tanquam dotibus episcopo dignis destitutus. Litteras istas favens Braniughio Eugenius in originali, ut accepit, misit Braniughio; qui tamen erga Stanislaum Pepelko, hominem inquietem et naturali quadam passione a Braniughio aversum et eundem viis omnibus persequentem, benevolem exhibuit animum, adimplens illud: diligite inimicos vestros et benefacite his, qui oderunt vos. Ipsum primum omnium fecit archidiaconum Chasmensem, prima sui promotione ipsi domus portae superiori vicinas ad dextram manum contulit, postea Kemlekatum et Goricensatum dedit.


3235. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 562 | Paragraph | SubSect | Section]

diebus pro numero, quot veniebant, iisdem dabat eleemosynas, prouti et aliis pauperibus. Ex quibus in xenodochio plures intertenuit constanter iisque peroptime providebat. Patribus Franciscanis et Capucinis hebdomadarium deputatum in carnibus, farina, pane constituit, de quo persoluto rationem obligabatur reddere dispensator. Data insuper generali facultate in necessitatibus eorum ad episcopium tanquam ad proprium granarium recurrendi. Quod uti Zagrabiensi fuit Zagrabiae, ita monasteriis aliis in bonis ejusdem solennitatum, quae religiosis occurrebant, plerumque


3236. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 562 | Paragraph | SubSect | Section]

Erant sub illo durissima tempora, videlicet belli, famis et pestis, qua occasione ingens illius eluxit charitas. Profecto famelicis annis universa Sclavonica granaria sua erogavit famelicis, pauperioribus prorsus gratis, facultates habentibus precio levissimo, quod nec centesimus persolvit, postea universa condonans. Belli Turcici tempore dominia illius Pokupszko et Hrasztovicza alumnatus belligerentium fuerunt, ut ex illis nullos tunc fructus acceperit. Occasione autem pestis ad omnium notitiam Kostaniczam plures oneratas naves frumento rebusque aliis misit.


3237. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 567 | Paragraph | SubSect | Section]

est, quo promotus in canonicatum jurare cogitur, quod episcopatum obtinens beneficiis hujus ecclesiae abdicare sponte se velit. Quae tamen lis cum Patachichio permolesta accidit. Diligentiae autem et laboris ad extremam usque, ut ita dicam, fuit horam omnino incredibilisqua et sibi in valetudine persaepe nocuit. Quoniam absolutis mane divinis totum se lectioni et scriptioni dabat, ac totum fere diem in sessione transegit et negotiis. Facilis erat omnino aditu, quemvis lubentissime, etiam infimae sortis homines, admittebat et audiebat, et quemvis pro affabilitate sua consolatum dimittebat.


3238. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

perfectus. Hilaris cum gravitate et majestate. Nec lusui deditus aut ulli rei praeterquam charitati. Rarissime exibat, neque re alia distrahebatur, sed aliquando, et hoc rarissime, pyramidum vel tabulae viridis lusu. Mensam tenuit mediocrem, nec in hac luxurians, nec deficiens, diebus singulis 12 personas adminus adhibuit, ad quam plerumque sex canonicos adhibebat, dein religiosos singulis diebus adminus duos, ac suos domesticos. Saepius majora etiam dabat prandia, praecipue occasione congressuum Zagrabiae. Feriis autem bacchanalisticis, quod personas nobiles habere potuit, plerumque


3239. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 568 | Paragraph | SubSect | Section]

luxurians, nec deficiens, diebus singulis 12 personas adminus adhibuit, ad quam plerumque sex canonicos adhibebat, dein religiosos singulis diebus adminus duos, ac suos domesticos. Saepius majora etiam dabat prandia, praecipue occasione congressuum Zagrabiae. Feriis autem bacchanalisticis, quod personas nobiles habere potuit, plerumque adhibebat, datis etiam choreis ac musica, non alio fine, quam ut hac ratione malis et licentiae hominum prospiceret, et cum omnibus a prandiis visitare apud Jesuitas sanctissimum solebat. Nunquam coenatus est, licet in gratiam hospitum coenas parasset.


3240. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 574 | Paragraph | SubSect | Section]

misere patriam istam depopularentur, campanae majoris pulsum a festo sancti Georgii usque ad festum Simonis, quem pulsum aeris benedictionem nuncupant, (et perperam quidem, rerum ignari, contra sagas adhiberi somniant) instituit. Qui primum tunc adhiberi ceptus, non solum Zagrabiae hodiedum perseverat, sed in omnibus parochiis adhibetur; an episcopi mandato vel usu, me ignorare, confiteor. Varasdinensis quoque civitas simile nacta fuit infortunium 1747. et 1748., quibus misere deturpata est. In Sclavonia comitatus erecti, videlicet Poseganus, Verocensis et Syrmiensis,


3241. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 582 | Paragraph | SubSect | Section]

1751. libri per eundem collegio Viennensi legati publice licitati fuerint, ut ex aere illo pro alumnis idonei libri substitui valeant. Si legare libros pro collegio nemine reclamante potuit Kukuljevich, non video: eccur ego ad publicum usum cum meis disponendi carerem potestate, praecipue cum nec personis capitularibus nec ulli litteras colenti aut proficere cupienti tales negem; quin immo cupiam, ut personae ecclesiasticae usum librorum meorum habeant. Accedit sanae rectaeque rationis argumentum, quod videlicet libri illi, qui pro arbitrio executorum relegari solent, ad sic dicta loca


3242. Krčelić, Baltazar... . Additamenta ad Annuas, versio... [page 582 | Paragraph | SubSect | Section]

libri substitui valeant. Si legare libros pro collegio nemine reclamante potuit Kukuljevich, non video: eccur ego ad publicum usum cum meis disponendi carerem potestate, praecipue cum nec personis capitularibus nec ulli litteras colenti aut proficere cupienti tales negem; quin immo cupiam, ut personae ecclesiasticae usum librorum meorum habeant. Accedit sanae rectaeque rationis argumentum, quod videlicet libri illi, qui pro arbitrio executorum relegari solent, ad sic dicta loca bibliothecae sive episcopalis sive capitularis nemini pateant, mihique roganti (cum opera mea scriberem) non


3243. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

prospecturus effecit, ut die 4. Maii 1748. constaret pluribus, ad vacantem Zagrabiensem basilicam a Sua Majestate sacratissima regina Maria Theresia excellentissimum dominum Franciscum liberum baronem Klobusiczky e sede Transilvaniensi transferri, ipsique eatenus cursore celeri perscriptum Cibinium fuerat. Ad 13. tamen Maii, diem videlicet natalem Suae Majestatis sacratissimae, promulgatio novi episcopi suspensa fuerat. Viennam capituli ablegatos die 10. Maii circa vesperum appulisse superius retuli, altero mox die advenientibus etiam illustrissimo domino barone Patachich


3244. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

Xaverium baronem Klobusiczky. 2. Officium et baronatum regni judicis curiae (vacantis per mortem, 10. Maii secutam Posonii comitis Josephi Eszterhazy) domino comiti Georgio Erdoedy, hactenus camerae Hungaricae praesidi. 3. Camerae praesidem creari dominum comitem Antonium Grassalkovich, ex personali praesentiae regiae. 4. Personalem dominum Georgium Fekette ex consiliario cancellariae aulico Hungaricae Viennensis. Atque post octo huius declarationis dies ad cancellariam Hungaricam promoti | sunt dominus Antonius Somsich, comitatus Simeghiensis


3245. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 2 | Paragraph | SubSect | Section]

2. Officium et baronatum regni judicis curiae (vacantis per mortem, 10. Maii secutam Posonii comitis Josephi Eszterhazy) domino comiti Georgio Erdoedy, hactenus camerae Hungaricae praesidi. 3. Camerae praesidem creari dominum comitem Antonium Grassalkovich, ex personali praesentiae regiae. 4. Personalem dominum Georgium Fekette ex consiliario cancellariae aulico Hungaricae Viennensis. Atque post octo huius declarationis dies ad cancellariam Hungaricam promoti | sunt dominus Antonius Somsich, comitatus Simeghiensis vicecomes, in locum comitis


3246. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

fuisset eatenus illustrissimus dominus Carolus Zbisko, metropolitanae Strigoniensis canonicus et collegiatae Posoniensis praepositus, locumtenentialis consilii consiliarius, et episcopus electus Vegliensis, | hic idem dominus, Posonii die 15. Junii, nomine et in persona Zagrabiensis episcopi fuerat installatus. (De examine et nuncii congrua.) Et ob rationem absentiae, cum coram apostolico Viennae nuncio domino Fabrico Sarbelloni idem Zagrabiensis episcopus solitum juramentum et professionem fidei


3247. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus solitum juramentum et professionem fidei peragere nequivisset, delegatus ab eodem domino nuncio fuerat ad effectum istum dominus Joannes Kastall, capituli Albae Carolinae praepositus, quo ibi praestito ac Viennam submisso'solitum coram nuncio examen ad initium mensis Julii, examinatis de personae qualitatibus domino quodam ex Transilvania et patre Franciscano Cibiniensi Gvardiano, et de statu Zagrabiensis ecclesiae dominis canonicis Zagrabiensibus Francisco Thauszy et Balthasare Kercselich. Finito examine processus Romam expeditus est. Excellentissimo domino nuncio pro ipsius ut


3248. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

1500 florenos in anno 1727. Romae deposuisset. Idem agens, typis Romae data instantia et cardinalibus distributa, ad postremum effecit: ut sumptus universi, taxarum videlicet, expeditionis et cardinalis protectoris Germaniae, eminentissimi Alexandri Albani congrua, floreni Rheinenses 4137 fuerint persoluti, et Roma hac summa contentata. (Taxa cancellariae.) Sed cum taxarum mentionem fecerim, addere visum est et Hungarico aulicae cancellariae taxam, quam Viennae in eadem deposui. Haec autem a moderno episcopo persoluta est, pro episcopatu


3249. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 3 | Paragraph | SubSect | Section]

Rheinenses 4137 fuerint persoluti, et Roma hac summa contentata. (Taxa cancellariae.) Sed cum taxarum mentionem fecerim, addere visum est et Hungarico aulicae cancellariae taxam, quam Viennae in eadem deposui. Haec autem a moderno episcopo persoluta est, pro episcopatu fl. 1200, pro abbatia episcopatui conjuncta fl. 400, pro titulo supremi comitis de Berzenze fl. 300, pro mandate ad locumtenentiale consilium fl. 6, pro improtocollatione fl. 2, non inclusis


3250. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 10 | Paragraph | SubSect | Section]

ex domo episcopi secuta processio, praecedente videlicet bene et noviter vestita suae excellentiae familia, et officialibus, una cum vicario temporaneo, canonico a latere, capellano. Procedente post hos sua excellentia episcopali, et post hanc venerabilis capituli exmissis et laudatario Joanne Persich chori praebendario, civibus vici Latinorum ad portam et gradus vigilias tenentibus. Ad gradus majores adstitit clerus, videlicet ex domo deficientium, parochi viciniores, praebendarii civitatis, alumni seminarii, praebendarii cathedralis ecclesiae, et suo ordine cathedralis ecclesiae


3251. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 11 | Paragraph | SubSect | Section]

populo, ad illorum vivat, projecta copiosa pecunia. Pauperibus eleemosyna in vino et pane etiam, uti et alumnis seminaru cuivis mariani duo. Vase uno vini cubulorum 20 ad pontem arcis educto et rapienti populo relicto. Prandium dein copiosum et opiparum datum est. Primae tantum mensae assidentibus personis, laicis et religiosis, numero 80. Ex quibus illustriores fuere excellentissimus dominus comes Ludovicus Erdoedy locumtenens, dominus comes et generalis Petazzi, generalis Crisiensis Marquier, illustrissimus dominus baro Antonius Klobusiczky cum sua illustrissima domina coniuge, comes


3252. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 13 | Paragraph | SubSect | Section]

cathedralis fuerunt. Georgius Kovachevich lector et canonicus Chasmensis. Georgius Berkovich custos et canonicus Chasmensis. Paulus Tychkorich. Georgius Jambrekovich canonicus Chasmensis et sacrista. Franciscus Mihanovich canonicus Chasmensis. Joannes Persich. Joannes Koosz. Stephanus Raffay canonicus Chasmensis. Stephanus Gerkavecz. Mathias Antolovich. Paulus Szudinich et Paulus Prigorecz. Officia politica habuere sequentes. Banus illustrissimus dominus


3253. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

praedia duo Biskupecz ad Varasdinum et Bresane fratri, suo Antonio contulit cum obligatione census fl. 9, et occasione congregrationum Varasdini celebrandarum provisione pro equis 12 in foeno, ut videre est ex protocollata in secretaria donatione. Ad eadem praedia in persona domini Balthasaris Kercselich canonici Zagrabiensis, idem illustrissimus dominus baro, per dominum Franciscum Hadrovich hominem episcopalem et reverendissimum dominum Paulum Sikuten canonicum Zagrabiensem eatenus per capitulum exmissum, nemine contradicente, statutus est.


3254. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 18 | Paragraph | SubSect | Section]

praesentia sua juribus et consvetudinibus episcopalibus nihil praejudicavit. (Comes Nadasdy statutus etiam, et cur per dominum Magdalenich contra praxim prius observatam.) Similiter dominus comes Leopoldus Nadasd in praediis sibi collatis in persona plenipotentiariorum suorum, domino Ladislao Bisztriczey cancelista cancellariae aulico-Hungaricae et domino Joanne Jursich, per dominum vicarium temporaneum Balthasarem Magdalenich statutus est, cui statutioni interfuit aeque dominus canonicus Franciscus Thauszy, sed ut executor, dominus


3255. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 20 | Paragraph | SubSect | Section]

exspectanda erat commissio, cui ad Kuttievo itum obviam. Et cum eadem concessum Posegam, dum confiscatio facta examinata fuisset, cives neglectum a fundis censum quaerebantur, litterasque binas Zagrabiensis episcopi Georgii Braniug producebant, quibus, reperta et demonstrata obligatione, se persoluturum promittebat. Obligationem autem docere volebant, quodam libro suo praetendentes, domum illam cujusdam decimatoris olim fuisse, quae in rationibus succumbenti ab episcopo Braikovich accepta fuisset. Quae asserta sua, cum probare nequivissent, nec productus liber foret


3256. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 24 | Paragraph | SubSect | Section]

in utramque partem consideratis, tam capitulum quam et episcopus censebant, praestare ut Suae Majestati suprascripti praediales aliique subditi subjiciantur, praecipue postquam ut amicus ecclesiae comes cancellarius Leopoldus Nadasd_respondisset, fieri nullatenus posse, ut in immunitate perseverent, nec in his aulae circumstantiis effectuaturam istud ecclesiam. Quare litteris ad Suam Majestatem datis in homagiali devotione ad Suae Majestatis arbitrium subjecti sunt. (In deputatione disputatio.) Nihil de his, clam


3257. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 27 | Paragraph | SubSect | Section]

obiit. Fuit tyro Jesuitarum satis liber et immoderatus in haustu praecipue. Sed ad res domesticas reddeundum. Aegerrimo ejectionem ab ablegatione capitularis ecclesiae Zagrabiensis animo tulit et episcopus et capitulum, praecipue cum, ut supra dictum est, episcopo oblata fuisset personae capitularis nominatio. Quare staffetaliter ad Suam Majestatem et cancellarium scriptum eatenus. Rem ad banum delatam, ipse quoque aegre intellexit, uti mihi eotum Viennae existenti apprime notum, hinc et per dominum comitem banum tam locumtenenti, quam et episcopo scriptum, ut canonicus


3258. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 28 | Paragraph | SubSect | Section]

Ut exigua ejusdem loci emolumenta tam pro sumptibus hactenus in fl. Rh. 1831. mille in Dubiczam causatis, quam et sub onere in casum necessitatis, sumptibus ecclesiae intertenendae unius compagniae ex subditis ecclesiae aliis. Reparationis item dicti confinii et persolutionis salarii annui commendanti canonico cedendi. 5to. Ut commendans canonicus per capitulum eligendus et banum confirmandus stabali charactere et quidem vicecolonelli insignitus perpetuo maneat, ut hac occasione militari regulae asvescant canonici et pro banderio


3259. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

per Leopoldum imperatorem data fuisse. 4to. Per canonicum nunquam bene militare servitium praestandum iri, tum ratione permutationis frequentis per capitulum fieri solitae, tum ratione incapacitatis plurimorum, cum et ratione impotentis poenae in casum defectus, quis enim personam ecclesiasticam | arestet? in vincula ponat? processum faciat? 5to. Ratione gravissimi oneris ad regnum eatenus redundantis, quoniam talem canonicum, ut bellare contra christianos principes impotentem semper alius supplere debebit,


3260. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 33 | Paragraph | SubSect | Section]

tantum privata agitur conferentia, videlicet: locumtenentem, ignarum rerum omnium Klobusiczki episcopum, qui paulo antea in regnum ac dioecesim advenerat, [ut fol. 16.] vicebanum Rauch, | Naisich protonotarium, Josephum Magdich, Joannem Busan, Josephum Raffay, perscribiturque bano optata regulatio ea quidem lege, ut officiales omnes per banum regnumque crearentur. Quod ut certum putabant fierique posse dicebat Kleffeldius, ita saturandae privatorum interessentiae, cum officia militaria per se vendenda crederent, semet in aeternum providisse


3261. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 34 | Paragraph | SubSect | Section]

Quare nec reduces officiales e Belgio dimisit domum, sed penes se servabat Zagrabiae, ac in regnicolari domo condiscendo militari exercitio discipulos. suique veneratores habuit, universa per eos resciens, quae dicta actave fuissent. | Quin a bano perscribi comiti locumtenenti procuravit, Majestatem Suam sequenti anno militare campamentum servituram, et velle, ut ex banalibus confiniis duo millia adminus in eodem sint, exercitium coram se productura. Qua vulgata sub regni congregatione decurrente epistola, aliud non supererat, quam cogitare


3262. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 41 | Paragraph | SubSect | Section]

vivet pretio regulamentari. In concursu porro assumptae per status banalis militiae exolutionis, oblati a clero applicantur, omnes ecclesiae populi hactenus ab onere tali privilegialiter exempti, inquillini nihilominus capitulares et episcopales ad Zagrabiam a quarteriis et aliis personalibus oneribus sint immunes. Civitates liberae regiaeque taxandae in eundem finem, omnesque hactenus exempti, dempto episcopali Topuszko ob vigilias et cum Turcis viciniam. Bona maritima Zriniano Frangepaniana fiscalia, modo per bancalitatem possessa (nempe Baccar, Hrelin etc.),


3263. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 42 | Paragraph | SubSect | Section]

omnia ex quibus exactor prius tertialitatem habebat sufferri, sufficereque pro poena morosis, quod onus brachiale sufferre debeant. 2. Salaria anticipare non possit praeter tabulae assessorum. 3. Officialibus militaribus, erga assignationem commissarii regni, a die emanati decreti stipendia persolvet. 4. Nullum aliud officium gerere poterit, quod aliquam cum rationibus exactoralibus connexionem haberet, constitutoque exactori annuo salario una cum sibi subalternis fl. 700 ex candidatis | pro officio domino Joanne


3264. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

usu fuerat introductum. Haramiae obibant vigilias in praesidiis, sed has ita ut servos agerent potius et colonos commendantum ac vaivodarum, satrapas item aliaque prout mandabatur obsequia, unus alterve ad portam dormitabat. Neque constanter in arce manere debebant, sed commutabantur pro numero personarum et voluntate commendantis. Porro commendantes, vicecommendantes, vaivodas banus erga honestum regale constituebat, quod hac jam aetate ad milia plura ascenderat. Praecipue munus commendantum et nominatim Costanicensis ac Szrachichensis sive Glinani expeditionem isti suam a bano


3265. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 48 | Paragraph | SubSect | Section]

peragere voluisset, nescio quae difficultates superstitiosis quidam (sic) visae sunt, potissimum ne sacra anticipari debeant, ideo episcopus non in ecclesia, verum in privato oratorio episcopi consecratus est Praesentibus et adstantibus plurimis viris, qui ad videndum concurrerant. Prandium datum personis 80 in arce a consecrante episcopo. Mensa instar litterae M formata. Explosio facta tormentorum. Post mensam in majori palatio per Jesuitas producta declamatio novo episcopo congratulans, dein admissa saltatio, lusus, verbo prouti quis recreari voluit, admissum fuerat. Huic consecrationis


3266. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

suppositus, ac per illam ibidem sepultus. Heu quae non facit invidia et habendi cupido. (Nefas aliud uxoricidae.) In Pokupszko quoque horrendus casus mense Decembri accidit. Vir quidam gravissime uxorem suam, causa concubinae quam habebat, persecutus est, ut ipsa ob mariti saevitiam profugeret in Sclavoniam. Cum autem et concubinarius accusaretur et medio parentis legitima uxor divortium peteret, partes consistorium citavit, ergo parens filiam reducit consistorio sistendam. Quam maritus dum ex Sclavonia redivisse


3267. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 58 | Paragraph | SubSect | Section]

statu nemo vocatus, non sine impatientia dominorum praevidentium, quo haec assurectura sint. In hac autem conferentia lectae regulae confiniariis, qualiter quave ratione imposterum vivere debebunt, quid contribuere. Volebant in eadem, ut episcopales homines, terras confiniaristicas possidentes, personalia ab his terris praestent obsequia. Res tamen ad congregationem regni dilata. Terras autem ipsorum sine interventu officialium episcopalium conscripserunt per laitinantium Zebich. (Joannes Ranch vicebanus torque


3268. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 59 | Paragraph | SubSect | Section]

Paravich vicejudlium in partibus maritimis, velut multa in praejudicium jurisdictionis regni molitus, officio in poenam privatur. 5.(Extensio judicatus tabulae.) Judicatus tabulae judiciariae ad causas dominorum supremorum comitum et vicecomitum reales, personales et mixtas extenditur. 6. Nobilitas familiae Hondrey recognoscitur. Hoc factum ad preces et munera canonici Kosz Joannis, his praevalentis, quam genealogica deductione. Circa 5. sciendum. Ab erecta judiciaria tabula statutum


3269. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 62 | Paragraph | SubSect | Section]

exemplo vicinorum generalatuum. 3tio. Si cassa plane dividatur, facilius a bani jurisdictione et regni avelli poterunt et integre bellico consilio subjici et distinctum | generalem sortiri, ita autem per immediatam ab exactore regni persolutionem facilius ab accipitre omni conservabuntur. 4to. Haec cassae separatio vel utilis vel inutilis militaribus foret. Si inutilis, ratio eam poscendi non est. Si autem utilis, cur utilitas illa in contribuentis plebis beneficium non veniat, atque ita totius regni


3270. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 66 | Paragraph | SubSect | Section]

quod cum fundamentis elevaverat et ruinaverat. Fluvius tres fecit rivulos, strages inauditas, plurimosque ad extremam reduxit pauperiem universis spoliando. Quis gemitus describat? Quis lugubres casus referat? Horrendum visu jumenta, homines, vagientes in cunis infantes e domibus ferebat. 14 personas vita plane privavit, laesit innumeros rebus, quas efferebat. Memorabile infanti, viduae | cujusdam arcularii hoc casu cum duabus prolibus mortuae, accidit, quod puella in cunis in Jesuitarum horto detenta et pluribus in partibus laesa viva manserit. Totus


3271. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 68 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc pro duobus duntaxat milibus hominum exacta ipsos ad pauperiem posuit, nam ob peremptorium depositionis pecuniae terminum animalia sua levissimo (pretio) distrahere debebant, ut in futurum exsolvendae sint plane impotentes. 5to. Quod ex una eademque domo 3, 4 etiam 5 personae ad millitaria servitia inscripti forent, quod imposibile foret, causa et exsolvendae pro tot hominibus mondurae et laboratorum domesticorum, qui terrena excolere non possunt. 6to. Quod occasione regulationis nulla schismaticorum facta sit reflexio, neque ex ipsis promoti, ut knezii eorum,


3272. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 70 | Paragraph | SubSect | Section]

dominus Leopoldus comes de Nadasd aulae cancellarius. Supremi comites alii: Comitatus Zempliniensis baro Antonius Klobusiczky, Arvensis comes Antonius Erdoedy, Zoliensis comes Nicolaus Erdoedy, Neogradiensis comes Antonius Grassalkovich, camerae praeses, Varadiensis dominus Georgius Fekete personalis etc. Post quae Sua sacratissima Majestas comitantibus plurimis Pestinum Budamque concessit, militemque in campagmento, ut ajunt, ibidem existentem lustravit, arcem vidit Budensem ipsiusque reparationem, ac ad dominium Gedelo domini comitis Antonii


3273. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 71 | Paragraph | SubSect | Section]

novo episcopo plurimae ad inventarium acceptae non sunt, uti stannum, res lineae, quae tamen, ut complanentur omnia, idem archiepiscopalis praefectus dominus Koncsek coram exmissis capituli Chasmensis primo inventarium vel ipsis in natura mobilibus, vel quae accipere noluissent, effectiva persolutione ad precium, per ipsos episcopales positum, die 21. Novembris terminavit, acceptisque desuper testimonialibus capituli Chasmensis, Colociam abiit, inde per Viennam Zagrabiam rediit, causam fructuum prosecuturas. Quae cum terminate anno hoc non fuisset, anno sequenti referetur.


3274. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]

istud ab affine meo Francisco Hadrovich fuerat revelatum. At compertum est, eundem vivere, hinc nescio quis rumore deceptus Klobusiczkio mortem ejusdem staffetaliter scripsit, quod et ego sequenti die, cum mortuus fuisset, morte mihi statim ab avunculo meo Adamo Ztepanich significata, brevissimis perscripsi litteris, significando viri mortem ad mandata excellentiae suae. Mei autem promotionem nec ursi, tum ob male effectos mihi canonicos, cum quod sciret ipse servitia mea, potissimum autem quod Patachichium ominabar successurum. Meas Pestini die 2. Decembris accepit archiepiscopus, et eodem


3275. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 86 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc tempore neque suae excellentiae banali scripsissem, non sine derogamine honoris ejusdem. 3. Quod episcopus iste creatura suae excellentiae banalis esset, proinde a sua excellentia protegendus venit, ne dicatur statim a principio talem a sua excellentia fuisse commendatum. 4. Quod episcopus persona publica esset, canonicus autem privata; jam si canonicus vicerit, episcopus honorem nullum unquam habiturus est, consequenter inutilis et despectuosus evadet, neque in publicis congregationibus regni quidquam pro bono publico valebit operari. His consiliarius Koller rationibus domino comiti


3276. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

patronatus disputetur, metuebat credibilius, fors et passivum debitum illius, quod capitulo ipsum fecit obligatum, ad praescindendum coegit. Caeterum Mikinovichius dum significasset referadam Suae Majestati pro parte mea factam, metus magni rumoresque fuerunt varii. Ego quoque comiti cancellario perscripseram, quod ratione usus capitulariter electo delati per productionem donationalium canonici Josephi Pogledich Veritas elucescere possit, at suam exorem excellentiam, ut testimonio domini Patachich aliorumque privato contentaretur, neque causa fidei dignitatis capituli, cujus tamen membrum


3277. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 87 | Paragraph | SubSect | Section]

Budae, Pesthini lamentatus est, ut casus iste toti constaret Hungariae, facta mea, uti ab amicis intellexi, probante universa Hungaria. | Habes hic sincere descripta omnia, praecipue quae a me gesta sunt, nec mireris, lector, quod haec a me bano perscripta non fuerint, nam scivi, quod cancellarium offendissem. 2. Ob multa magni viri negotia scivi, eundem litteras non legere, secretarium autem suum mihi amicum non esse, ex amicis cognovi, proinde ab illa praescidi via. (Lis secunda licet non


3278. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 88 | Paragraph | SubSect | Section]

me intelligendo, meis saluberrimis intentionibus semper debet adversari . Nescio, an me reum apud Kollerium fecerit episcopus, ille tamen festa precanti nec respondit. Utut sit, istud certissimum, rem universam per quempiam Viennam fuisse significatam, ibidemque innotuisse, ut et mihi fuerit perscriptum. Quin suspitio ad me et Reessium fuerat, alterutrum nostrum pandisse, ut Chegetekio suspicionem objicienti dixerim, quod rogare velim dominum comitem cancellarium, ut in originali meas omnes (litteras) remittat, et fecissem certo, nisi Reessius disvasisset.


3279. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

ob peccata et delicta juventutis meae me ut parens justus castigabat, et ut misericors patronorum amicorumque gratia, quos nunc potissimum fui expertus, illos etiam qui me non nossent solabatur. Et a patre meo omnipotenti Deo per domesticos affligebar, ab exteris protegebar. Alia autem domesticae persecutionis non fuit ratio, quam invidia, odium, suspiciones, respectus, ut ex hoc ultimo monstro amici obligatique me fugere, aversari, inimicari cogerentur. Ipsi quoque juncti sangvine ad hoc impellebantur, ut fusissima scribere oporteret, lamentari de multis, sed domine Deus dimitte nobis


3280. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 91 | Paragraph | SubSect | Section]

secundario visitabant ecclesias, et habita denuo in foro sancti Marci concione revertebantur. Hoc observato, quod si novae venissent processiones, tunc hae vel prandiis ibant, dum priores recesserunt, vel priores mane hora 11. suam secundariam processionem exequebantur. Certum est, persaepe una processione 20 hominum milia comparuisse. Quia autem semel duntaxat remotiores venissent, nec omnes domo venire poterant, ideo ex quacunque dioecesis parte quivis venire poterat ob quotidianas processiones et se processioni conjungere. Quae dum omnes in Septembri absolutae fuissent,


3281. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 93 | Paragraph | SubSect | Section]

tardius et non ad ordinatam sibi diem, causa campamenti domi habiti ac tumultus superius descripti in banalibus confiniis. Deo quoque agendae gratiae, quod cum Insulani Zagrabiam ivissent, Dravique fuisset exundatio | in Dravano trajectu navibus dissolutis ad 300 personae in Dravi medio ad aquas ceciderunt, omnesque evaserint incolumes, prouti Posonium pergens adfui funesto casui. Admirabarque devotionem plebis ad jubilaeum pergentis constanti quasi processione, continuo vel lettanias decantantis vel toto itinere rosarium alternative


3282. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 94 | Paragraph | SubSect | Section]

res haec nullum portentum, sed omnino naturalis fuerat. (Paulinorum commenta.) Aliud quoque phaenomenon patres Paulini in Polonia die 4. Novembris pluribusque noctibus visum cum delineatioue ejusdem depraedicabant et distribuebant. Videbatur persona regia foemineam faciem prae se ferens lanceis tormentisque necata prostrataque, infra eandem Calvaria, supra vexilla varia, cum litteris P. C. C. P. T. Sed neque vel publica novalia hujus phaenomenon meminerunt, vel accidisse illud, quamvis per meos amicos et communicantes


3283. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 99 | Paragraph | SubSect | Section]

vice pontificis regibus tantum attributa deducatur, sitque inter jura nequaquam regni sed regalia, interim si Majestati Suae placet, hanc disciplinae ecclesiasticae, alias per synodum definiendae quaestionis, congregatis in diaeta statibus examinandam, credere opus esse, ut de usu et consvetudine persolutarum hactenus stollarum constaret. Et quia in praeambula congregatione regni Croatiae ad diaetam ejusmodi quaestio proposita non fuisset, stollarem singularum parochiarum consvetudinem non adesse. Cum vero inauditus convinci nemo posset, probaeque requirerentur ad formandum rite judicium,


3284. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 99 | Paragraph | SubSect | Section]

nequire. Interim cum videatur quaestio unice esse de solvendis per nobiles stollis, putarique onerosos 15 fl. illos vel equi praestationem per clerum | submitti, ut definiatur, quam nobiles stollam parochis dehinc persolvere oportebit. Et cum per cancellariam mos praxisque Viennensis fuissent proposita et episcopus accessisset, agendum fuit ablegatis regni, ut id amoverent, ac bani demum industria et respectu ille de stollis moderandis articulus 12. est ea modalitate statutus.


3285. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 103 | Paragraph | SubSect | Section]

suae excellentiae gratiae sese resignando, eundem prae reliquis festo sancti Joannis evangelistae 1751. parochum Kravarszkensem resolverit et vigore inclusarum praesentatoriarum statim instituendum velit. Domino episcopo autem aliisque commendantibus sese alia occasione serviturum obtulit, perscribens tamen, quem resolvisset. Hinc cum et dominus episcopus die 6. Januarii litteras accepisset, fratrem meum ad Kravarszko abiturum, statim fratri canonici Paxi, Casparo nomine, parochiam in Vidussevecz contulit, qui alias praefectum agebat Eperiessini apud filium domini baronis Antonii


3286. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 104 | Paragraph | SubSect | Section]

successivis saltem temporibus invigorosa reddentur, quae et effective produxerant. Pro uniendis autem his civitatibus erant 1. tot jam diaetales articuli ac consequenter leges publicae. 2. Ipsarum exilitas potioresque futurae vires, si uniantur. 3. Ipsae frequentiores rixae ac dissensiones et personarum pro utroque magistratu | defectus. Hinc in superiori magistratu jam nec litteratos habere poterant, plurimique defectus et graves quidem in expeditionibus demonstrati fuere. Hanc autem unionem uti activitate sua promovit, ursit dominus judex Kesser, ita


3287. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 107 | Paragraph | SubSect | Section]

Capronczensem, ratione cujus cum colonellus Capronzensis Kengell anno 1750. reversales manu sua scriptas dedisset, quod ob admissos precio Capronczensium confiniaristarum majales ad glandinationem nullas ideo consequentias formare velit, dedisset insuper contraquietantiam Ludbregensi officiali de persoluta a confiniariis glandinatione. Insuper quoque ante annos aliquot idem colonellus inquisitionem colligi curasset, agnovissetque scripto suo, sylvam illam dominii Ludbreg esse, attamen cum eam in authumno 1751. confiniarii ut suam praetenderent, visque eorum vi alia repulsa fuisset, idem


3288. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

sub praesidio locumtenentis Erdoedy habita. (Banus offensus.) Non sine graviore resensu banus significat reliqua inter statibus: primo, cur pactata summa et per plures articulos a statibus acceptata statui militari hactenus persoluta non sit? Hinc ergo oportuit praedictam summam ad manus commissarii bellici consignari et per hunc exsoluti fuere officiales. Quo istud dolore cumprimis Busanii factum sit, describi nequit. Interea autem casserius militaris hujus cassae fuit constitutus dominus Ladislaus Kirally, senator


3289. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

(Machinatio contra Kleffeld.) Postquam Venceslaus Kleffeld Costanicensis jam colonellus, ideo quod regulationem petitam actamve manutenuisset, ejusdem corollaria urgeret, gravis dempto vicebano cunctis evasisset credereturque universa bano perscribere et ad similium notitiam facile pervenire, ex mora sua et habitatione in regnicolari Zagrabiae domo, adorare item non observaretur Naisichium Busaniumque, consilium factum est de eodem ex regnicolari domo ejiciendo, ac in effectu per Busanium praetextu reparandae domus admonetur, ut


3290. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 109 | Paragraph | SubSect | Section]

et ad similium notitiam facile pervenire, ex mora sua et habitatione in regnicolari Zagrabiae domo, adorare item non observaretur Naisichium Busaniumque, consilium factum est de eodem ex regnicolari domo ejiciendo, ac in effectu per Busanium praetextu reparandae domus admonetur, ut exeat. Hoc ille perscribit bano, una exponens: medium obtinendae Petriniae sui amotione sufferi, cum hoc inter reliqua exponeretur, deesse pro stabalibus locum, nisi Petrinia his banalibus confiniis resolvatur. Quare bano expostulante eatenus, ultro in regnicolari domo hospitari relinquitur.


3291. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 110 | Paragraph | SubSect | Section]

risus multos habuit et pasquillos, ut nomine passerum instantia plane ad Suam Majestatem facta fuisse perhiberetur. Inter pasquillos ejus maxime probabatur cogitatio, qui allusit, Christum se passeri comparasse, regnum Croatiae Christi regnum dici, adeoque Croatiam passerum locum esse proprium. et persecutione passerum Christum persequi. Item postquam dii Croatiae vindicare se nequivissent de militaribus, tandem ad passeres transivisse etc. Demum postquam evenisset passerum exstirpationem modum fuisse saturandae avaritiae exactoris, cui pro singulo passeris capite miseri rustici


3292. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 110 | Paragraph | SubSect | Section]

ut nomine passerum instantia plane ad Suam Majestatem facta fuisse perhiberetur. Inter pasquillos ejus maxime probabatur cogitatio, qui allusit, Christum se passeri comparasse, regnum Croatiae Christi regnum dici, adeoque Croatiam passerum locum esse proprium. et persecutione passerum Christum persequi. Item postquam dii Croatiae vindicare se nequivissent de militaribus, tandem ad passeres transivisse etc. Demum postquam evenisset passerum exstirpationem modum fuisse saturandae avaritiae exactoris, cui pro singulo passeris capite miseri rustici xg. 1. dare


3293. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 113 | Paragraph | SubSect | Section]

officiales quam et concurrentes illi respondit: curet sua ecclesiastica, ad militaria se non immittat, quia asinus est. Ex quo dicto juratum in Kleffeldium episcopi odium, satisfactionem ex eodem a generali petiit. Kleffeldius autem caesari et reginae ac ipsi quoque bano rationem sui dicti perscripsit, demonstrans, illam se episcopo praestitisse reverentiam, quae eidem ex militari regulamento debebatur; quam autem is vel in sua habuit idea vel praetendebat, nec scivisse, neque fecisse, nec facere fuisse obligatum. Res igitur silentio transiit. Postquam episcopus ad domum regnicolarem


3294. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 114 | Paragraph | SubSect | Section]

facta quasi omnium ex genio gentis, superioribus suis adulare consvetae, in Kleffeldium conspiratio, et quem adorabant antea, quin beatos se existimabant, qui famulari et illi obsequi valebant, illique beatiores judicabantur, ad quorum munera magis, ut deus aliquis, respexisset, eum omnes jam persequi inceperunt, ut immolarent invidia sua diis novis. Sane vicebanus Joannes Rauch, uti prae reliquis illum coluisse videbatur, ita nunc mutato coelo persequi. Jam enim filium suum ab eo promotum, ut quaerebat, habuit. Proinde in eum totus exarsit scriptitationibus ad banum |


3295. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 114 | Paragraph | SubSect | Section]

qui famulari et illi obsequi valebant, illique beatiores judicabantur, ad quorum munera magis, ut deus aliquis, respexisset, eum omnes jam persequi inceperunt, ut immolarent invidia sua diis novis. Sane vicebanus Joannes Rauch, uti prae reliquis illum coluisse videbatur, ita nunc mutato coelo persequi. Jam enim filium suum ab eo promotum, ut quaerebat, habuit. Proinde in eum totus exarsit scriptitationibus ad banum | aliisque publicis dicteriis, ut odiorum seminarium publicum factum sit. Studebant eum et ex domo hospitii (regnicolari videlicet) ejicere,


3296. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]

Alexandro-Keglevichiana voluit, quae et Bedekovichium inhibuerat authentice a levanda ab affine pecunia. Quare pridie festi sancti Martini provisor Loboriensis et procurator fiscalis Blaskoczi tanquam homines comitissae Alexandro-Keglevichianae ad Popovecz intrarunt. Festo autem sancti Martini in persona ipsa comitissa Petro-Keglevichiana cum suo fiscali Benedicto Krajachich et suis aliquot, reperiensque portam Popovecz apertam, pacifice intravit. Pecuniam obtulit, sed hanc recusavit plenipotentiarius Bedekovichii, item homines Alexandro-Keglevichianae. Interea adveniente etiam comite Petro


3297. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 125 | Paragraph | SubSect | Section]

laudem retuli. Vide istud in historia Zagrabiensi. (De edenda Zagrabiensi historia consilium.) Eadem occasione de edenda abs me historia ecclesiae Zagrabiensis capitulo primum proposui. Laudata ab omnibus intentio. Sed cum hoc episcopo perscriptum fuisset, Paxio adversante, et nescio, quae ex sua in me invidia proponente, quid eatenus scripserit, nescio. Dum tamen duo pro revisoribus in capitulo proposuissem, praepositus major Sinersperg, qui nuper et adjutorium obtulerat, restitit per omnia. 1. Quod nemo hactenus ex capitulo


3298. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 135 | Paragraph | SubSect | Section]

ad hujus continuationem, regina probante, colonellum equestris cohortis comitem Mitrovszky Carolostadio submisit, qui vices ageret Petazzii. Rem hanc aegre tulit Gvicciardius tanquam suae incapacitatis quasi argumentum, hinc tanto magis damnare acta Petazzii cepit, et, quos fovebat ille, ipse persequebatur. Erat Liubojevichio addictior Petazzi, cum propter Marcham ejus opera recuperatam, cum quod schismaticus populus ab illo quasi dependeret, ac potissimum quod illiteratus quamvis astutus admodum. E contra Mikassinovichio minus favens ex ejus in religionem romano-catholicam odio ac


3299. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 136 | Paragraph | SubSect | Section]

ventum moverentur et foverent inimicitias. Erat ad Petriniam militare campagmentum. Colonellus disponebat omnia. Hanc rem, uti apertus erat, et ipse exprobrabat saepe, incapacitates generalem arguens, et alii elevabant. Vicebani filium, quem supremum vigiliarum praefectum fecerat, persequebatur et vexabat, illo ad generalem una cum patre recurrente. Fuerat generali pro adjutantio quidam capitaneus Flumine Gerleczi sive Gerlechich, homo inconstans et adulator. Iste defert locumtenenti de Kleffeldio quaepiam, negata videlicet quapiam pecunia, quam gregariis dare debuisset, et


3300. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 136 | Paragraph | SubSect | Section]

vexabat, illo ad generalem una cum patre recurrente. Fuerat generali pro adjutantio quidam capitaneus Flumine Gerleczi sive Gerlechich, homo inconstans et adulator. Iste defert locumtenenti de Kleffeldio quaepiam, negata videlicet quapiam pecunia, quam gregariis dare debuisset, et is statim bano perscribit. Qui dum haec significat Kleffeldio, is coram officialibus omnibus, infamem eum esse, quisquis scripsit, compellavit, et acceptis testimoniis eadem generali Viennam bano submittenda offert, talismodi perscribentem coram eodem generale infamem appelans poscensque omnes examinare


3301. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 136 | Paragraph | SubSect | Section]

negata videlicet quapiam pecunia, quam gregariis dare debuisset, et is statim bano perscribit. Qui dum haec significat Kleffeldio, is coram officialibus omnibus, infamem eum esse, quisquis scripsit, compellavit, et acceptis testimoniis eadem generali Viennam bano submittenda offert, talismodi perscribentem coram eodem generale infamem appelans poscensque omnes examinare gregarios. Quod cum locumtenens non admisisset, is nihilominus in actuali exercitio et praesentibus omnibus ac ipso generali, an pecunia illa distributa illis sit, interrogat. Illis clamantibus, quod ita, rursus


3302. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 138 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit. | Tabella rubricalis operis conscriptionalis. A1 Possessio N. ad dominum N. vel dominum N. pertinens aut oppidum N. pertinens. Coloni Nomina, cognomina v. g. B1 Personarum numero BA1 Hospites uxorati BB1 Fratres, filii uxorati vel alii in domo BC1 Filii non uxorati superantes annum 15. C1 Opifices. Mercatores. Quaestores. Classis CA1 1mae CB1 2dae CC1


3303. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 140 | Paragraph | SubSect | Section]

(De observationibus.) In his universa, beneficia et maleficia, pro loci cujusvis circumstantia exprimere necessum erat, quae per interrogatoria proponebantur. (Porro inter beneficia censebatur.) 1. Personarum conditio, videlicet an colonus? praedialis? libertinus? vinicola? inquilinus? censualista? etc. Esset. 2. Qualitas, an nempe opifex, mercator, quaestor, lanio, aut ipse hospes vel ex domo ejus quispiam vel plures aut nullus, idque secundum suprarecensitas classes. An item


3304. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 145 | Paragraph | SubSect | Section]

Raffay tacentibus omnibus, cum id ursisset comes, oggerendo dudum jam significatum fuisse officialibus conscriptorum adventum, nec conveniens esse, ut in aperto tamdiu morentur, tandem dominus Raffay efferbuit, factusque sui impotens in rixas prorupit, exaggerando, quomodo is absque omni suae personae respectu praesumpsisset, illius in Raven spanum concutere per oculatas in bonis domini Raffay, ipse exire cum domino judlium Konczer, cum illi soli illas credere potuisset. Repetiit quoque illa, quae in Raszinja domino Kercselich oggesserat. Tandem, scire debere comitem, actum hunc primum


3305. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 149 | Paragraph | SubSect | Section]

Kercselich, vicecomitem Petkovich mercede, prius sive anno superiore attributa et definita, privarunt. | 2. Onus describendi operis iisdem imposuerunt. Domino autem Josepho Raffay diurna ejus exsoluta fuere, cum carthae per eum insumptae et cistae factae persolutione. Qua ex re, uti omnibus apparuit interessentia, ita tam magnates quam et nobiles alii urgere non cessabant damnatos conscriptores, ne rem hanc negligerent. Isti itaque compilato opere et fusa rei totius deductione una cum erroribus, dum pro indicta ad sequentem diem congregatione,


3306. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 151 | Paragraph | SubSect | Section]

ima sa strane remansit quia ali taj dodatak nam je ostao narazumljiv. remansit, quia eidem credidit seseque, ut infra, vindicavit. Episcopus autem cum locumtenente ipso rumorem hunc etiam per regnum divulgare non neglexit, me nempe uniuniversa ad aulam perscribere. Parcat Deus et tot culpas indulgeat, quia hoc nec regina nec ullus valebi agnoscere. Et si is fuissem, protectionem ab aula sperassem, sicuti et alii eam obtinuerunt, immo tanquam benemeriti ab aula promoti elevatique sunt.- Ob tumultum dixi generalatus Varasdinensis dissoluta est et


3307. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 152 | Paragraph | SubSect | Section]

quorundam uti capitanei Merzliak et Katinchich combustae, injuriae verbo illis modis omnibus irrogatae. Venerant quidam Zagrabiam aliasque regni partes, sed quia quaererentur, ne quid mali accidat regno, in conferentia conclusum fuerat, ut Samoborinum sese omnes reciperent, quoadusque cesset persecutio aut a Sua Majestate provideatur. Neque solum in officiales fuit odium, sed in parochos catholicos etiam, quos fugere oportuit et tutiora petere. Sane parochus sanctae Magdalenae Vuchetich fuga manus eorum vix evasit, parochus item in Pittomacha Szeverinszki etc. Monduram


3308. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 158 | Paragraph | SubSect | Section]

et Kanisiensi commissioni interfuit, relationibus; veram tumultus causam hanc fuisse eruimus.- Post translatum Carolostadium generalem Petazzi cum Gvicciardius, eidem inimicus, successisset, antecessoris sui acta factaque damnans, novam aliamque monduram imposuit, populusque eandem in antecessum persolvere debuit et persolvit. Quia vero sacratissima Majestas Sua anno superiore 1754. Edixisset, semet Croatiam anno hoc atque Aprili mense visitaturam, et Varasdinensi generalatui fuisset impositum, ut ad Varasdinum excipere Suas Majestates debeat, postquam Gvicciardius intellexisset,


3309. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 158 | Paragraph | SubSect | Section]

interfuit, relationibus; veram tumultus causam hanc fuisse eruimus.- Post translatum Carolostadium generalem Petazzi cum Gvicciardius, eidem inimicus, successisset, antecessoris sui acta factaque damnans, novam aliamque monduram imposuit, populusque eandem in antecessum persolvere debuit et persolvit. Quia vero sacratissima Majestas Sua anno superiore 1754. Edixisset, semet Croatiam anno hoc atque Aprili mense visitaturam, et Varasdinensi generalatui fuisset impositum, ut ad Varasdinum excipere Suas Majestates debeat, postquam Gvicciardius intellexisset, Zagrabiensem episcopum


3310. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 160 | Paragraph | SubSect | Section]

Legradinum, aeque infamis et prioribus similis, eo tantum infamior, quod nobilem Soebek in domo sua occisum cum domo combusserint.- Prima illa Kussichiana exsurgente factione, comes Joannes Patachich in bonis suis Rakovecz fuit. Prudenter rem illico exstinguendam dissipandamque ratus, ipse in persona per domus singulorum suorum subditorum ivit, ut praeeuntem se contra rebelles et damnificantes sequerentur. At sequentes nec precibus nec mandato habere potuit, utpote qui jam conspirasse censendi sunt, uti in effectu per 2. demonstrarunt factionem.


3311. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 161 | Paragraph | SubSect | Section]

lamentans protervia et injuria. (Zagrabiae conferentiae et dispositiones. Vide infra fol. 336.) Aberat comes locumtenens et Petriniae, uti supra monuimus, confiniis invigilaturus degebat. Fata praemissa confestim ad eundem perscribuntur. Eo autem nil respondente et tumultuantibus in dies majora majoraque damna inferentibus seseque augentibus, sub episcopi Zagrabiensis praesidio Zagrabiae conferentiae habitae sunt, vicebano Joanne Rauch, vicecomite Josepho Raffay, exactore regni Joanne Busan aliisque, qui Zagrabiae


3312. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 161 | Paragraph | SubSect | Section]

constitutis, donec ordines ad loca sua scripti sunt, praestolatusque adventus insurgentium, Stephanus lmo Domjanich Zagrabiam appellit, de suae curiae incineratione lamentans, in veritate autem observans Zagrabiensium dispositiones. Ipse equidem, uti cum Liubojevich communicabat et ad Szeverin personaliter accesserat, sic et cum tumultuantibus rusticis, uti commissioni exhibitae testabantur litterae, in quarum una scripsit, occidendum comitem Joannem Patachich, Kaszner et Raffay, pluraque talia. Cum porro observasset, caute secum ab omnibus, quos visitavit, agi, neque ullum vel


3313. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 163 | Paragraph | SubSect | Section]

ad Biszag advenisse, ut partibus Varasdinensibus prospiceretur, succursum sibi mitti insinuavit, submissusque a vicebano est episcopali banderio praefectus quidam Kovachich, cujus suosque homines per partes Dravanas motibus invigilaturos disjecit, divisitque supramemoratum diurnum, rusticis persolvere debentibus. (Rauch vicebani praetensio.) Porro vicebanus Kovachichium relegando ad generalem Draskovich, tales generali scripsit litteras, quibus praetendere videbatur, a se tanquam a regno missi generalis dependentiam, sibique a


3314. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 166 | Paragraph | SubSect | Section]

curiae exspoliatione, animalium alodialium acceptione, cum nihilominus Jesuitae non tumultuassent. 2. In transitu ex Lonya ad Tkalecz, servatis integre bonis intermediis. Lovrechina et Verbovecz. 3. In servatis plane domini Raffay rusticis, qui primi motores tumultus fuere. 4. In privatis erga personam rectoris tam vicebani Rauch quam et Raffaji odiis et demonstratis antea nocendi Jesuitis voluntatibus. Tum gravissimam contra eosdem ad Majestatem Suam sacratissimam jam factam et a consultoribus probatam exhibet instantiam, medio provincialis et aulicorum patrum promovendam. Obstupui,


3315. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 170 | Paragraph | SubSect | Section]

accusareque е re ipsorum et generalatus erat. Caeterum quam fidi custodes bonorum Guscherovecz confiniarii fuerint, luculentum est. Depraedatores videlicet fuisse in effectu, quamvis satisfactionem aliquam obtinuisset ex iisdem domina Magdalechiana post diurnorum pro illa arcis expoliatione persolutionem. Incautum fuit politicum regni publicum, quod de hac depraedatione sub praetextu custodiae lamentatum Viennae non fuerit. (Commissio Zagrabiam ordinata. Praeses dominus comes Altham.) Tandem ergo uti Kanisam supradescripta


3316. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 172 | Paragraph | SubSect | Section]

existentibus, comes ipse viduam Sermage accessit visitavitque, et dubitari non potest, quin plurima audiverit. Quare velociori cursore reginae haec omnia significavit et commissioni adjungendum, (etsi erga suas expensas et salarium a se pro reginae servitio et tantorum lamentantium solatio eidem persolvendum), dominum Joannem Jursich postulavit impetravitque. Porro Jursich de sui postulatione ab actuario edoctus, in rus abiit, ut abesset, dum vocaretur, prouti et absens est evocatus, ad sese sistendum pro concommissario. Sicuti vero reliqui in arce hospitati sunt, sic et Jursich. Quae ad


3317. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 173 | Paragraph | SubSect | Section]

putans Busanius, dum difficultaret, in disgratiam incidit et dare debuit, servandos hos enim esse, dicebat commissio. Qua occasione de Busanii potentia et causa revelabantur plurima praesidi commissionis. Ipsa autem commissio propriis impensis vixit, neque ulla accepit donaria, omniaque persolvebantur episcopo. Althamius singulari benevolentia tractavit | singulos, oscula dare solitus. Qua ejus humanitate quamplurimi decepti sunt, ut, quae ferme vellet, eidem dicerent. Fuit etiam non postremum stratagema, quod palam aversionem a vicebano,


3318. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 173 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc negotia et quidem vitae plane humanae, in tot trucidatis misere hominibus illis.- Incoata sunt reorum illorum examina, et singula hebdomada acta commissionis Viennam ad cancellariam submittenda erant. Quae vero privata erant, per baronem Kooh et confessarium reginae Kampmiller a praeside perscribebantur tabellario singulo. Sub his reorum examinibus occurrerunt memorabiliora sequentia. lmo. (Neuperg Kanisae Liubojevichium capit et epistolas Stephani Domjanich submittit. Domjanich Paulinorum veste donatur. Paulinus habitu


3319. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 176 | Paragraph | SubSect | Section]

cum reliquis permansurum. Rem hanc tulit aegerrime et inquisitionem desuper collectam misit principi cum opinione non sperandae pacis, si hi in officiis permaneant; cum enim se praesente talia jactare praesumant, quid se absente futurum? Et magno sui infortunio Matlekovichios stante commissione persequi inceperat. Qua in re capitaneus Nicolaus Matlekovich questus est, et comes Althamius reginae subito significavit, viri hujus insolentiam se jam praesente incoari, et quidem cum fraude. Nam coram se plenipotentiarium Erdoedianum se non esse negavit pernegavitque, |


3320. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 176 | Paragraph | SubSect | Section]

scribat, suisque sic adhaereri debere ordinationibus, tanquam si propriae ipsiusmet comitis essent. Has easdem Erdoedii litteras reginae in originali mittendo, et quoadusque de regimine isthic alio provisum non fuerit, impossibilem esse et videri tranquillitatis ineundae rationem, perscribendo. (Systema regulandi regni imponitur elaborandum Althamio. Solicitus de systemate Althamius.) Ergo per baronem Kooh respondetur Althamio, idipsum Majestati Suae videri, sibique imponi, ut systema ex


3321. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 177 | Paragraph | SubSect | Section]

hortatur. Pandunt mihi anxietates comitis, Kohii epistolam, quam Althamio scripserat, omnemque in modum hortantur, orant pro optato opere. Ego deprecatus laborem sum, tanquam opus considerationis majoris, et praecipue, quod ad reginae manus venire debeat, utpote in intimo consilio perscrutandum. Insistunt saepius, tribus diebus sponte semet ad prandia venturos nunciarunt, ut me disponerent. Tandem Althamius ipse die uno ad se accersit, oblataque secum chicolatta, rogat per omnia insinuatque, sibi relatum haberi, praepositum majorem in Gorre aegrotare atque vix evasurum. Se


3322. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 177 | Paragraph | SubSect | Section]

quae ipsa protegendo suos, juxta informationes quae dantur, confusionem causarent. Erantque descriptae cum locorum notitia et situ hae jurisdictiones, quae et illud haberent, ut, quod una vult, nolit alia, et res quibusdam firmata exemplis. 2do. Particularibus personarum omissis, ea, quae officii sunt, ex communicatis ab Altham scripturis accepi, quae videlicet ipsius erant officii, ut supremi comitis, protonotariatus, exactoratus et vicecomitis, ubi ob exempla praemissos quandoque nominare oportuit, uti v. g. ne protonotarius in favorem sui


3323. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 177 | Paragraph | SubSect | Section]

plenipotentias agere, uti accusabatur Raffay, et de hoc et pluribus gestis officiis. 3tio. Demum, tanquam ex prioribus confluente, forma et idea regulationis continebatur. Videlicet aut constituendum erigendumque gubernium, cujus banus, aliunde persona semper militaris et conspicua, praeses sit, ad conservandum hunc regni baronatum, membra autem sive assessores ex quovis generalatu, nempe Carolostadiensi, Varasdinensi, Eszekinensi et banalibus confiniis, unus, per Suam Majestatem nominandus, ex schismaticis unus ob eorundem privilegia, ex


3324. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 179 | Paragraph | SubSect | Section]

Addita cuivis ratione et gestorum hactenus consideratione. Pro vicebanatu, si pure honoris munus esset et tabulae cujuspiam membrum, vel Adamum Naisich, vel Balthasarem Magdalenich qua aliunde tabulae praesidem, quocum munere aptissime conjungi censeretur vicebani honor, ut, sicuti in Hungaria personalis praeses secundae esset, regiae nempe tabulae, sic vicebanus in Sclavonia tabulae judiciariae, quae banalem sequitur. Et quia antiquitus vicebani banos in judiciis supplebant, ut ideo duorum fuerint supremi comites comitatuum, ratione hac in officio et dignitate sua munus vicebani


3325. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 190 | Paragraph | SubSect | Section]

neque sub eadem ulla regni congregatio fuisset, finita autem commissione agere, acta esset commissionis evertere. Observavi, quod res non displicuisset cancellario ob illam Kollerio actorum commissionis fieri jussam a regina resignationem, cum attamen in regno confusa fuerint omnia, egove in persecutiones incidissem, praescidi ab omnibus. In habita nihilominus privata Suae Majestatis audientia de hac tumultus causa fui vel maxime interrogatus, et ego, quemadmodum et a cancellario et Patachichio monitus fueram, eam, quam supradescripsi, attuli et cum praemissis reflexionibus. Regina


3326. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

nuncupatae, fundamento qui maxime eo, quod Antonius Spissich Croata ista Sclavoniae onera vel primus induxerit, vel sub eo inducta sint. Hinc, sicuti Zagrabiae contra vicebanum ac Raffay lamenta maxima, sic Veröczae contra Antonium Spissich, qui etiam in notabili summa, rusticis et comitatui persolvenda, convictus exstitit, quia contra ejus universa facta actave inquisitum, accusantibus hominem ferme singulis. (Commisio Veroviticensis.) Commissio ergo etiam 3tia Veröczam ordinata exmissaque est, quae eodem tempore, quo


3327. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

respondere deberent, cum citatione et termino communicavit, eorumque medio etiam procuratorum allegationes accepit et audivit, ut advocatus Petrus Spissich, aliique eo ad allegandum profecti fuerint. Quid praeterea actum, et an aliquis ibidem morte castigatus, cum nesciam, omitto, ob meas enim persecutiones de resciendis particularibus et singulis solicitus esse non potui. Caeterum effectus commissionis hujus observati sequentes sunt. (Supremus comes jubilatur, et administrator novus. Aliique effectus commissionis.) 1. Supremi


3328. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

cessio nihilominus, modalitate ista, ut comes vita durante et honorem titulumque comitatus haberet et salarium, administrator autem comitatus constitueretur alter, qui etiam nominatus est, dominus episcopus Quinque Ecclesiensis Georgius Klimo. 2. Quod in excessibus convicti subditis suis persolvere convictionem debuerint. 3. Quod regulatio pro futuro constituta sit, videlicet ultra nonae decimarumque solutionem a sessione singula terrestralis penderentur fl. Rh. 3, laboratores bovestres 12, aut pedestres 24. Subditi de reliquo laborare dominiis obligarentur, sed


3329. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 194 | Paragraph | SubSect | Section]

suis persolvere convictionem debuerint. 3. Quod regulatio pro futuro constituta sit, videlicet ultra nonae decimarumque solutionem a sessione singula terrestralis penderentur fl. Rh. 3, laboratores bovestres 12, aut pedestres 24. Subditi de reliquo laborare dominiis obligarentur, sed persoluta a grossis 4 laboris mercede. 4. Glandinatio quo futura dehinc pretio, statutum. 5. Conscriptio geometrica rusticanorum tenutorum ordinata. Metuebant ista primo domini terrestres, autumantes, in immane quantum contributionale regium surrecturum et suos reditus diminuendos.


3330. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 198 | Paragraph | SubSect | Section]

et jactura mei suas promotiones quaerentibus et obtinentibus, ad summam cumulumque deduxit. Equidem, quantumvis, perlecto defuncti testamento, die 20. Junii in capitulo statutum conclusumque fuisset, ut mors praepositi tam aulae cancellario, comiti de Nadasd, quam etiam bano comiti Batthyan perscribatur, supplicando apud cancellarimn, ut quispiam e capituli gremio promoveretur sine cujuspiam expressione, et hoc ideo, quod metus fuisset gravis, praepositum Sabariensem sive Castri Ferrei transferendum (ob patris palatini, patrui item bani et fratris locumtenentis respectcum), comitem


3331. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 200 | Paragraph | SubSect | Section]

non incurrit in bullam Coenae mareschallo saeculari me accusando, praetermisso omni et quolibet foro ecclesiastico, neque ego excommunicationem illam metuerem, provocatus, in defensam meam a saeculari testimonium postulando. Paxius, me privatum esse, clamabat, episcopum autem cum canonicis personas plures et publicas, potius autem privatum pati debere quam tot reliquos. Ego, vera rectaque fieri publico nomine deberi, reposui, alias nec Judaeorum synagoga puniri potuisset ob privatam Christi mortem. Reess reposuit, quid cum his clamoribus? Gratis est, utraque partium peccavit, nunc


3332. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 201 | Paragraph | SubSect | Section]

Putzio tractus est, ut is demum de regiminis illo systemate eisdem dixerit, et ab episcopo et Putzio ipso pecunias acceperit, quin et Altham vini Vinicensis vasis pluribus Viennam plane eidem per Putz submissis. Animati quoque spebus sunt canonici promissaeque promotiones sunt omnibus, qui in hac persecutione episcopo aderunt. Evocatus Dubicza Malenich, ut assistat et negotium totum dirigat, eique scripto promissus est lectoratus omnesque ab episcopo expensae, uti ipse mihi die 11. Januarii anni 1756. fassus est. Popovich canonico, qui Viennae rector erat, promissa sunt omnia, ut agat, ne


3333. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 202 | Paragraph | SubSect | Section]

quam episcopus miserat, accedit, eique commendat negotium. Me pasquilli alicujus reum Viennae depraedicat, et propediem futuram actionem dicit. Crediderim, a consiliario Koller subinstructum fuisse, ut et hoc diceret, me sine facultate episcopi Viennam abiisse. Staffetaliter iste, me Viennae esse, perscribit episcopo, ut actio erigatur svadet et lamenta mittantur, quod sine sua facultate Viennam abiverim. Hoc post meum a Batthyanio abitum a Kollerio jam fuerat bene impressum mareschallo, quia is et in secundo ad se adventu istud mihi vel maxime objiciebat, quod sine facultate episcopi


3334. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 203 | Paragraph | SubSect | Section]

subsistere non posse. Quod unice ex mei reflexione fecisset, observabat enim, illum bani, me cancellarii protectionem habere, consequenter et se utrique satisfacere studuisse, 2do. Banum ipsum hujus fuisse studii hacve de causa sincere mihi communicasse omnia, quae ad eum perscribebantur, et se non sine dolore observasse, quod audientiam eo inscio acceperim, neque ad eum post illam rediverim. Magis autem semet appraehensurum instantiam hanc meam, quod eo quasi autore res haec videatur exponi acta, atque, ut is videat, de ejusdem fine resolutum foret, ergo ne


3335. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 208 | Paragraph | SubSect | Section]

comes qua plenipotentiarius fassus procuratorem Benedictum Krajachich ac alios. Qui Krajachich quia semet comparere cum mandato expressisset, ut tale exhibeat, voluerunt. Dein et instantiam, quam in fine quoque ehibuit. Et quia strictissime criminalem adornasset sacerdos actor petitionem, ad personaliter comparendum et adstandum urgebat, sed Krajachich nil reposuit aliud, quam sic comparere debere reum, prout citatur, ad adstandum personaliter nec in actione nec in citatoriis fuisse me citatum, proinde me nec obligari. Malenich, id subintelligi debere, diffusius et verbosius scribebat,


3336. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 208 | Paragraph | SubSect | Section]

ut tale exhibeat, voluerunt. Dein et instantiam, quam in fine quoque ehibuit. Et quia strictissime criminalem adornasset sacerdos actor petitionem, ad personaliter comparendum et adstandum urgebat, sed Krajachich nil reposuit aliud, quam sic comparere debere reum, prout citatur, ad adstandum personaliter nec in actione nec in citatoriis fuisse me citatum, proinde me nec obligari. Malenich, id subintelligi debere, diffusius et verbosius scribebat, provocando ad judicem, quod et is hoc intellexerit, nec obesse, quod non expresserit, quia hoc casu et per errorem accidisset. Krajachich


3337. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 208 | Paragraph | SubSect | Section]

Malenich, id subintelligi debere, diffusius et verbosius scribebat, provocando ad judicem, quod et is hoc intellexerit, nec obesse, quod non expresserit, quia hoc casu et per errorem accidisset. Krajachich replicuit: inhaeret legi. Definitumque est, rejici terminum ad 12. Novembris, et me ad personaliter adstandum obligari. Paxi, errorem hunc Malenichii observans, prouti etiam comitis locumtenentis mandatum, item comitis Patachich plenipotentiam, dicere statim incepit, semet in hac re nil habere velle, remque, uti praeconceperant, firmam non esse, quia, si desperata causa mea


3338. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 209 | Paragraph | SubSect | Section]

ad indagandam rei veritatem in domum misisset visum aspectumque, aut saltem portarum vigiles examinasset desuper, hoc uno perjuro fratris sui habito testimonio, monialium praeterea dicentium, quod in meridionali domo mea, quam frater meus Christophorus incolebat, lumen noctu vidissent, quodve ego personaliter juri me non stiterim, Viennam perscribere ad Goymerecz, Koller et Batthyan banum non exhorruit, me ab orthodoxa fide apostatasse atque in Prussiam profugisse, sparso eatenus etiam per totum regnum rumore, ut canonicus Galliuff sorori meae Annae et affini Hadrovich haec ipsa jurando


3339. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 209 | Paragraph | SubSect | Section]

visum aspectumque, aut saltem portarum vigiles examinasset desuper, hoc uno perjuro fratris sui habito testimonio, monialium praeterea dicentium, quod in meridionali domo mea, quam frater meus Christophorus incolebat, lumen noctu vidissent, quodve ego personaliter juri me non stiterim, Viennam perscribere ad Goymerecz, Koller et Batthyan banum non exhorruit, me ab orthodoxa fide apostatasse atque in Prussiam profugisse, sparso eatenus etiam per totum regnum rumore, ut canonicus Galliuff sorori meae Annae et affini Hadrovich haec ipsa jurando affirmaret, tanquam ab episcopo audita,


3340. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 209 | Paragraph | SubSect | Section]

sorori meae Annae et affini Hadrovich haec ipsa jurando affirmaret, tanquam ab episcopo audita, dicens: me ut theologum bonum multa contra fidem ex vindicta scripturum, et post Lutherum haud talem fuisse fidei inimicum, ut ego futurus sum. Quod caeteri etiam in capitulo dicebant. Fateor, tot inter persecutiones atque injurias nulla mihi gravior accidit ista, ac si per eorum malitiam de anima plane mea vindictam accipere debuissem. Sed erant haec illorum vota, ut videlicet non solum beneficiis ecclesiasticis me spoliarent, honore etiam, sed aeterna plane salute per defectum a vera et


3341. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 210 | Paragraph | SubSect | Section]

ad reginam pervenerint, Krajachichium rogavit, ne cancellario aut ejus secretario meae illae repraesentationes darentur. Hinc et eas apud se retinuit, agens omnia, ut praepositi fieret resolutio. Quem in finem et ad Kooh, | banum, comitem item Altham accessit. Personalem quoque regni Hungariae dominum Fekette animavit, ut in suo ad reginam accessu lectorem Putz pro praepositura commendaret sibique necti sangvine diceret, hac ut ratione vacantia illa reginae in memoriam revocaretur et obtineri posset resolutio. Ad vota cessere omnia. Itaque


3342. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 215 | Paragraph | SubSect | Section]

liberatus non sum. 4ta matutina pater abiit, atque cum tota schola ad aram sancti Xaverii sacrificium Deo obtulit pro felici exitu. Quo ad aras operante, homo ille supradescriptus adfuit et me sanavit, ut altero statim die patrem Debiel in collegio visitaverim. Haec occurrebant mihi et in tantis persecutionibus prae oculis erant, prouti etiam divi Thomae Aquinatis doctrina, figulum ex eodem luto vas unum facere in honorem et aliud in contumeliam, quin ulla luto sit injuria, eapropter cum ego Dei sim creatura Deusve justissimus sit, qui injuriam mihi facere nequit, quive evangelicum illum


3343. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

ne ad aulam deveniat res, ut cum verberato ephebo conveniat Schytaroczius, jussit, quod dum ille nollet, dicens, episcopum probare factum suum, ephebo tres aurei per capituli decanum dati sunt. 3tio. Praebendarium capellanum meum clamantibus in coelum injuriis sunt persecuti. 4to. Presbytherum Thomam Fabianich, quod falsum contra me testimonium dare nollet, quin pro me semet testari debere diceret, per satrapas suos ad publicos detrusit carceres, et octiduo summa hieme nec admisso, ut clauderentur fenestrae, minus autem vel aliquo


3344. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 216 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopus (legi, praebente archiepiscopo, litteras suas) negabat factum et ex presbythero se diffamante poscebat satisfactionem. Plurimaque alia suis locis insinuanda. 5to. In eos, qui ad me accedebant, implacabili est hodiedum odio. Hinc vel amici in manifesta hac persecutione sibi cavebant ab accessu, vel, si accedere voluerunt, noctu et furtivo tempore. 6to. Qui affectus suos mereri voluit, mentiri eum contra me necesse erat. Hinc et quidam Franciscus Bedechich, a prioribus annis provisoratum mercans, eum assequi non valuit, sed hac occasione, nescio quae


3345. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 222 | Paragraph | SubSect | Section]

excolli vi et mediante potentia fecit jussitque. Atque ut res haec perpetua redderetur, sub praetextu dominalis judicii anno 1752. regulationem quampiam, populo admodum gravem, mense circiter Majo fecit, qua eos ultra laboratores et a stramine ac paleis ob saginandos dominales porcos decimas persolvere voluit. Beneficiis antea habitis omnibus privavit, mensuras auxit, laboratores ad lubitum dominii imposuit caeteraque omnino gravia. Ex hac ipsa nihilominus regulatione sua cum populum desperatum cerneret, et publicus metueretur tumultus, praecipue autem, quod anno 1754. Sua Majestas


3346. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 223 | Paragraph | SubSect | Section]

audita gravamina inseruisse, ne culpa in eos cadere possit, ex parte populi clamare inceperunt, nosque conscriptione nostra populum illum praegravasse, clamarunt, consilio fors etiam eo, ut depraedicarent plebi, a se eam protegi, hacve ratione contra se irritatos placarent, et ad imposita onera persolvenda et dominio praestanda inducerent, haberenturque in regno non oppressores sed plebis protectores, ac, si opus esset, publicum desuper obtinerent testimonium. Sed inconsiderata et, ne dicam, imprudentia fuere haec domini Raffay et officialium (a Schytaroczio commissioni detecta


3347. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 225 | Paragraph | SubSect | Section]

confirmarunt, sed et reliquarum duarum portionum ad eos accesserunt, habueruntque conventicula iterata ad capellam sancti Georgii. Caputque omnium factus quidam Pintarich, knezius ex Vidernjak, cum domino Habianecz colono, Szecsiglavecz | dicto, qui in magna dein perseverarunt protervia, quam ad 1754. variis circumstantiis intercessis continuarunt, sine tamen strage et caedibus. Commissio, Viennam reversa, reliqua inter commissionis acta ideam quoque illam regulationis horum hom.inum repraesentavit. Quae Viennae approbata de dato expeditionis quinta


3348. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 226 | Paragraph | SubSect | Section]

In qua lecta mandata regia plura. Dominus Rauch et Raffay lamentati, se nec citatos nec auditos, convictos tamen esse, quod pro gravi eis crimine imputatum postea. Scriptum pro eorum favore est. Conscriptoribus sine difficultate et describendorum ternionum onere merces destinata et successive persoluta. Plurimum autem laboratum in regulationis mandato et circa illud, quod pro futura memoria hic adnectimus, tum ideo, quia ex eo plura cognoscentur a nobis supra dicta, tum quod servire aliquando valeat. Mandatum et dispositio regia, qua ratione domini erga subditos se gerere


3349. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 233 | Paragraph | SubSect | Section]

limites intra utrosque, hoc demum anno absoluta terminataque in effectu est. Fuit haec ab annis prope 12 anterioribus ab una quaestione et parte ad aliam tracta, et negligentius, vel, potius dicam, ex parte Venetorum astutius protracta. Quam hic nos in tantum notamus, in quantum de illa a diversis personis religiosis et aliis audivimus, consequenter aliud notare non possumus, quam quae referri nobis audivimus. Ut autem cognosci valeat fundatius, rem altius accipere oportuit. Proinde teste Ughello: Italiae sacrae tom. 5. pg. 12. et 1079. apud Pichler Joseph.


3350. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 234 | Paragraph | SubSect | Section]

pontificia sunt etiam hodie, Verona, Belunum, Udina, Istria Venetorum, Venetique totum Forojulium, Carniam, Carinthiam ad se pertinere asserunt et, ut his potiantur laborant. Foedus autem istud inter Romanam curiam et Venetos tam arctum est, ut quamvis ad illudendum potentiis aliis dissensiones persaepe habuerint, hae tamen fuere semper ad speciem, in re autem nunquam semet deseruerunt, ut hujus loci non est deducere. Et in veritate ad servandam Italici nominis et Italiae majestatem salubrius nil cogitari potuit. Sed haec hujus non sunt instituti. Quare -235­- Diviso intra


3351. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 236 | Paragraph | SubSect | Section]

Venetorum effectus est. Re hac Venetae praetendentes et supradescripta veteri illa Paulini episcopi historia et successorum ejus, rem ad apparentiam obumbrantes, sicuti episcopum ab olim ad rempublicam spectasse, sic etiam ea, quae illius erant jurisdictionis. Et quamvis hac de re graves persaepe habuerint cum imperatoribus Austriae quaestiones, et praecipue sub Ferdinando II., uti in historia nostra ecclesiae Zagrabiensis suo loco retulimus has et alias, tamen ita fuere providi, ut, vix nominato uno Aquilejensi patriarcha, alium ei coadjutoris darent titulo, protegente |


3352. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 243 | Paragraph | SubSect | Section]

deputandorum a regno decernitur articulo quarto. Introitum anni 1752. fecisse 82594 fl. articulo 8. est adinventum. (Statutum de expensis solvendis.) Deputationibus in privatorum negotiis processuris pars succumbens diurna persolvat. Haec ob comitem ab Auersperg et Szaich, ut sequenti anno. (Unde viarum inspectores solvendi.) Inspectores viarum vicejudlium, si per viam tellonialem laboraverint, a domino terrestri aut nauli, secus ex cassa publica unius imperialis


3353. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 246 | Paragraph | SubSect | Section]

cum Rauch et Raffay de demandata per eos depraedatione, quam ipsi negabant, Matlekovich autem eorum scripturis et acceptis ordinibus, demum confrontatione sustinuit. Interim hoc ipsum Viennae observatum his duobus postremis profuit suntque a sua convictione absoluti, prioribus nocuit, eandemque persolvere debuerunt et persolverunt, ut fol. 355. Nobilibus unius sessionis sub Kalnik, quod occasione tumultus rusticani Kellekianam turmam dissipaverint, fl. 100 dandi ordinantur. Armales Felicis Josephi Loöb publicantur articulo 4. Familiae Moletich et Kubachevich


3354. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 246 | Paragraph | SubSect | Section]

demandata per eos depraedatione, quam ipsi negabant, Matlekovich autem eorum scripturis et acceptis ordinibus, demum confrontatione sustinuit. Interim hoc ipsum Viennae observatum his duobus postremis profuit suntque a sua convictione absoluti, prioribus nocuit, eandemque persolvere debuerunt et persolverunt, ut fol. 355. Nobilibus unius sessionis sub Kalnik, quod occasione tumultus rusticani Kellekianam turmam dissipaverint, fl. 100 dandi ordinantur. Armales Felicis Josephi Loöb publicantur articulo 4. Familiae Moletich et Kubachevich nobilitas


3355. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 246 | Paragraph | SubSect | Section]

juxta superius insinuatam Busanianam ideam, exhibendae conscriptiones et examina. Quae rursus ex fatali illo Monte Claudio fatalia plane et celeberrima evaserunt. (Domini Raffay operationes in Monte Claudio.) Siquidem dominus Raffay in persona cum officialium societate et judlium comitatus Crisiensis domino Kesser in Montem Claudium descendendo, juxta Busanianas illas ideas sub praetextu quidem conscriptionis, suo revindicando honori et recuperandae gratiae regiae laboris plurimum immo totum studium posuit. Descenderat ille


3356. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 248 | Paragraph | SubSect | Section]

quam cum domino Jursich haec communicat. Tum intercidente abeuntis tabellarii die, secum communicata per scribas copiari facit, arreptove in furia calamo, domino comiti ab Altham, qua regiae anno superiori commissionis Zagrabiensis praesidi, scribit: se ideo, quod gravaminum conscriptor fuerit, persecutionem pati; in eversionem actorum commissionis intendi; dominum Raffay plenipotentiarium Erdoedianum esse: mandata regia ob verberatos propria manu et enormiter in Monte Claudio homines non curare, et sub confidentia sui avunculi, domini Busan, aliorumque in regno praepotentium et per hos


3357. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 248 | Paragraph | SubSect | Section]

in commissionem regiam, jam principis oraculo approbatam, evertendam agere. Haec erat substantia Lukanszkianae epistolae, adjungendo, quod proximo tabellario Raffajanas repraesentationes sit submissurus, cum eas nunc describere nequivisset, et exorando altissimam regiam protectionem, cum haec persecutio ei veniat ob servitium regium, et in hoc regno servire principi cupientes persequantur, nec futuram quietem, quoadusque praepotentiae non tollantur. Haec inquam erat epistolae substantia, sed vehementissime exaggerativis scripta terminis. Scripsit aliam quoque epistolam ad cancelistam


3358. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 248 | Paragraph | SubSect | Section]

erat substantia Lukanszkianae epistolae, adjungendo, quod proximo tabellario Raffajanas repraesentationes sit submissurus, cum eas nunc describere nequivisset, et exorando altissimam regiam protectionem, cum haec persecutio ei veniat ob servitium regium, et in hoc regno servire principi cupientes persequantur, nec futuram quietem, quoadusque praepotentiae non tollantur. Haec inquam erat epistolae substantia, sed vehementissime exaggerativis scripta terminis. Scripsit aliam quoque epistolam ad cancelistam Bisztriczey, qua commissionis actuarium, rogando, ut apud comitem ab


3359. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 249 | Paragraph | SubSect | Section]

postea Zagragiam relegat, durissimis carceribus mancipatos et inclusos. Quo per homines Montis Claudii intellecto, frequentissimo rursus Zagrabiam comparuere numero, hos sibi dari postulantes, et fassiones deponentes, praemissos oratores nequaquam privative, sed totius communitatis nomine et in persona Viennam fuisse ablegatos, sumptibus quoque communibus. Horum precibus quia delatum non fuisset, conventicula fecêre saepius ad insinuatam sancti Georgii capellam. Quod pro graviori illis crimine subinferebatur, prouti et quod publicam biennio contributionem neglexissent, haberent vero,


3360. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 250 | Paragraph | SubSect | Section]

Suae Majestati sacratissimae exhibitae, magnum Viennae et in dicasteriis impresserunt de quorundam praepotentia praejudicium, ut regina, mareschallum et banum dominum comitem Carolum Batthyan repraehendisse, perhiberetur, quod ipse homines, suo regio servitio inimicantes, immo zelatorum hujus persecutores protegeret commendaretque. Ad quae cum is obstupuisset, taliaque negaret, exhibita ei fuit praemissa Lukauszkiana epistola cum aliis domini Raffay supra insinuatis documentis. (Eadem epistola offenditur banus. Protegendus a regno praecipitur


3361. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 250 | Paragraph | SubSect | Section]

attentasset. At Hungariae cancellarius comes Leopoldus a Nadasd, sive ob fines privatos quospiam, sive quod cum bano non conveniret, sive demum reipsa, crimen tam magnum, uti banus volebat, in Lukauszkio non reperit. Hinc data sunt ad banum mandata, ut Lukauszki contra Raffajum ac alios se persequentes protegatur, et facta denunciatio in litteris suis per status et ordines revideatur in proxime praefigenda regni congregatione. Adjunctum dein per eandem est cancellariam, per comitem banalem locumtenentem regiis mandatis non satisfieri, quin eadem vel seponi vel non curari, adeoque


3362. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 252 | Paragraph | SubSect | Section]

quod anno superiori 1755. occasione tumultus, cum Graecium Stiriae comitissa abivisset, ingentis valoris annulum amisisset. Hunc a Dragonii uxore sibi sublatum, comitissa suspicabatur, Dragoni e contra, ab ipsa comitissa baroni Kulmer donatum. Et quia neuter suas suspiciones probare valuisset, persequenti unns alteram vivebant animo. 4to. (Terraemotus varii in locis diversis.) Sub decursu banalis tabulae et sub Februarii mensis medium ob ingentces terraemotus, qui non tantum Ulisipponam in Portugallia


3363. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 254 | Paragraph | SubSect | Section]

reponendorum in gratiam regiam domini vicebani ac Raffaji. Hic cum Viennam appulisset, (uti ipse mihi retulit), eo confusiora apud praemissos dominos repent omnia, quod Lukauszki in iis litteris, ad comitem Altham scriptis, sese ad eundem secretarium Plovanich provocasset, quod et illa, quae ipse perscripsisset et plura illis ex eodem Plovanich, brevi ascensuro, sua excellentia, dominus nempe comes ab Altham, intelliget. Quam ob rem bano et palatino | non solum suspectus erat, sed ut complex considerabatur. Cum nihilominus negasset, constitisse sibi quidpiam


3364. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 254 | Paragraph | SubSect | Section]

mandatorum iis attribuens, a quorum consiliis locumtenentem stare oportuit, palatinus haec ipsa cancellario dixit, vocans in testem secretarium. Taliterque crevit intra praefatos dominos exacerbatio, atque in dominum Rauch culpa etiam locumtenentis coram ipso principe derivata. Et locumtenenti perscriptum, ut dehinc protonotarii Adami Naisich staret consiliis et dominum Rauch ad resignationem disponeret, secus procul dubio deponendum. Martio ferme integro Viennae mansit secretarius in mandatis a bano habens, ne comitem ab Altham quacumque ratione inviseret, aut cum eodem constitueretur.


3365. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 257 | Paragraph | SubSect | Section]

ut scire valeat, jussa principis, iisque pro vasalistica devotione obedire. Locumtenens pro sinceritate sua eidem aperuit, habere se quidem aliqua, sed jussu bani se extradare non posse. Status autem regni nil eidem reposuerunt, sed temeritatis arguebat protonotarius instantiam. Haec ille rursus perscripsit Viennam ursitque, obsecundante cum hoc in passu cancellaria Hungarica, comite item Altham, quod banus dispositiones regias immutare non posset. Resque haec banum inter et cancellarium altius erupit. Re hac detinebat omnes Lukauszkius, de probis solicitus easque congerens. Mirum, quam


3366. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 258 | Paragraph | SubSect | Section]

credendum habeat, dubitaret, taliterque ne gratia cadat principis, in conceptu resignationis firmaretur. Profecto in Krajachichii profectis et calamo totum stare videbatur regnum Sclavoniae. Quidquid autem Zagrabiae in deputationibus (de quibus infra) agebatur, quidquid dixisset quispiam, ad eum perscribebatur, et is crisi facta per Althamium reginae porrigebat, bano magis magisque semet confundente. (Lukauszkiana puncta contra Raffajum.) Caeterum ut ad res Lukauszkianas redeamus. Quamvis ad 15 puncta epistola sua Viennae reducta sit


3367. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

per secretarium Plovanich illico Viennam submissum est et magno applausu acceptatum. Et quia occasione diei nativitatis reginae, quae 13. dies Maji est, plurimi Hungarorum Viennam convolassent, offerebatur vicebanatus cum supremi comitis officio | domino personalis praesentiae protonotario, qua in regno Croatiae jure uxoreo possessionato, Cristophoro Viczki. Quo tam per se quam et per affinem suum dominum nempe personalem Georgium Fekette deprecante, res eo devenit, ut Adamus Naisich, antea protonotarius, ad vicebani tantum officium


3368. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 263 | Paragraph | SubSect | Section]

est, plurimi Hungarorum Viennam convolassent, offerebatur vicebanatus cum supremi comitis officio | domino personalis praesentiae protonotario, qua in regno Croatiae jure uxoreo possessionato, Cristophoro Viczki. Quo tam per se quam et per affinem suum dominum nempe personalem Georgium Fekette deprecante, res eo devenit, ut Adamus Naisich, antea protonotarius, ad vicebani tantum officium elevaretur, pro protonotario autem candidarentur Joannes Jursich, Antonius Bedekovich, uterque tabulae judiciariae assessor, Petrus Skerlecz, cancellarii aulae


3369. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 265 | Paragraph | SubSect | Section]

contraria scripsisse, immo incapacem esse comitem Draskovich sustinere, sed pro Naisich aut episcopo esse. Quam rem dissimulare nesciens generalis locumtenentem invitat ad prandium, sumptoque prandio oggerit, constare sibi, quod sincere secum non procederet et incapacitatem plane bano patruo perscripsisset. Dissimulat haec locumtenens miraturque, haec sciri a | Draskovich. A quo ut semet expediret, oportune Jursich adfuit eo die apud me pransus, atque a me intelligens, pro quibus scripsisset banus, ut instarent pro officio supremi comitis,


3370. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 267 | Paragraph | SubSect | Section]

banali sententia, id culpa Joannis Rauch, cujus causam egit, accidisse, atque ex respectu Josephi Raffay, qui procurator erat Czinderianus, sententiam illam a Joanne Busan Raffaji avunculo fuisse compilatam. Proinde praepotentias quorundam in regno illo confirmari. Regina his visis auditisque de persecutione Lukauszkii confirmata tam banum quam et aulae cancellarium gravius vehementiusque objurgat et examinandum imponit, quorum relationibus informationibusque sese credere debeant. Rumor ferebat, banum post deprecatam Majestatem dixisse, quod sibi imputari talia nequeant, quia cum in aula


3371. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 269 | Paragraph | SubSect | Section]

proprio, prouti banalis erat dignitas, quae ultra salarium solitum ex tot regiminibus banalibus, mondurae item procuratione, tot tantorumque numero officialium institutione ac vacantium officiorum distributione, permagnam ei annue inferebat utilitatem, uti ex ore colonelli olim sui Kleffeld habui persaepe, ac praeter utilitatem, honorem et obsequia maxima, dum latissimum habuit campum tot tantosque accomodandi. Quare his bene perpensis nec Lukauszkiana promotio nec Krajachichii motus et scripta (quamvis iste resignationem hanc opus suum et gloriam diceret) causa vera resignationis hujus


3372. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 270 | Paragraph | SubSect | Section]

nobilium; in dissensiones confusionesque tantas regnum praecipitatum esse et, dum juvare debuisset, deseruisse; in diaeta anni 1751. comitatus inferioris Sclavoniae, tot regni impensis postliminio restitutos, dicationi diaetali permisisse cum sessione propria; ut taceam, quae particulares personas respiciebant, e quorum numero et ego essem, utpote illius facilitate praepositura carens et in processum deductus. Laudabatur, quod et ipse in sua ad status expressit epistola, ab incorporatis regno inferioris Sclavoniae comitatibus, a regulatis confiniis, a Petrinae e generalatu


3373. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 272 | Paragraph | SubSect | Section]

bani hujus infelicitas, quod plures Rauch non habuerit. Si enim vel 20 habuisset, res Croatiae non solum elevasset, sed plane etulisset. Erat in homine isto zelus, et verum quidem publici, neque regno et jurisdictioni autoritative publicae praejudicari vel minimum permisit, ob quod cum clero persaepe in contentiones venit, uti erat praetensio ablegationis per episcopum e clero denominanda, exemptio ab oneribus publicis et tamen beneficiorum publicorum Dubiczae participatio, etc. etc. Erat honoris bani sui studiosissimus, ut, omissis aliis, est officii


3374. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 272 | Paragraph | SubSect | Section]

audebant erantque varii. Et quia vitio innodatus non erat, neque tales novit facile, hinc plurimos vitare debuisset, quos fovebat, quia Judas Iscariothes sub osculi specie ex interessentia propria Christum vendidit. Dices: Rauch igitur non peccavit, dum modum regulandorum confiniorum bano perscripsit? dum conscriptionem ursit et defendit? dum cleri subditos contribuere debere sustinuit? dum Dubiczam confiniis applicari voluit? dum pro servando in banatu Croatiae bano Batthyan 1748. ad augustam aulam oratores procuravit? Respondeo: si consideretur felicitas publica et postponantur


3375. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 273 | Paragraph | SubSect | Section]

medium unicum, uti effectus docuit. Et si ultro mansisset, plura erant speranda, nec tanta sentiremus vulnera, quae praesente bano perferimus. Proinde qui scit, per media quaerendum finem esse, vicebanum Joannem Rauch in praemissis culpare non potest. Haec pro veritate ipsa. Si enim ex odio personarum scribendum foret, cum neuter amicus meus haberetur sed pro notorio uterque inimico, satis iis, satis posteritati, satis publico bono injurius forem. (In Batthyan defectus.) In Batthyanio tamen hos defectus notandos putavi.


3376. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 274 | Paragraph | SubSect | Section]

servari silentiosam lingvam, et a contumeliis mendaciisque cesset, quos e meo processu videre fuit, tum et saeculares exemplo cleri, reliquiam servaturi, idipsum servent, qui Viennae semet suis scriptis proscindebant, ut palam diceretur: Croatam processum habere non posse, nisi ex actione reali ad personalem transeat, ac se descriptionibus moram feriant alterque alterius factorum praeco et campana sit. An hoc fine banus reliquiam praedictam submiserit, ignoro, quod sic sit acceptum, noto, quia non unum sed tantos eatenus audivi. Tempus vacantiae banatus.


3377. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 276 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Draskovich, ne loqueretur, rogavit, eo quod episcopi Zagrabiensis effato honestus non sit, qui alium quam comitem locumtenentem vellet banum. Sparsa res haec per Viennam est devenitque Zagrabiam etiam, antequam baro Patachich reverteretur, erantque suspiciones variae, quis rem hanc Viennam perscripsisset, nec deerant, qui in me istud non derivarent. (Patachich Stephanus resolutus ad Montem Claudium commissarius.) Stephanus autem Patachich, ut erat perspicax, animadvertens, | comitem Franciscum


3378. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 276 | Paragraph | SubSect | Section]

et pectore resolutum esse, ob certas tantum considerationes promulgationem ejus differi. (Episcopum sublevat Spissich.) Sed et retulit minutias omnes, et de quibus interrogatus vel per jocum fuisset, aut etiam quae audivisset, non parcens personis, et de quibus et a quibus interrogabatur, neque loco, ubi quaepiam audivisset, ut bilim omnino relatio sua tam diuturnitate quam et inconsideratarum rerum enarratione causaverit. Studiosa nihilominus ad feriendum quospiam et confundendum fuisse videbatur. Episcopus, cum


3379. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 281 | Paragraph | SubSect | Section]

loci illius oppidanos, sub praesidio praefati baronis Stephani Patachich. Vetus saeculorumque controversia. Oppidani liberum se oppidum vigore privilegiorum suorum sustinent ac defendunt. Dominium contra, dominali subjectos foro jurisdictionique, contendit. Pars utraque pro temporum circumstantia personarumque favoribus varia sibi esse documenta narrat, quibus praetensiones suas firmare videtur. Interim ad casum praesentem, cum dominus comes Antonius ab Auersperg, capitaneus | ut vocant totius Carnioliae, dominum Joannem Jursich per regiam plane


3380. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 283 | Paragraph | SubSect | Section]

Crisiensis vicecomitis tot tantisque annis conservaretur) pro bonis Bellecz, juris praefatorum comitum, sic paciscentem, quod bona Bellecz ab Auersperghiis durante Naisichiano masculo redimi non poterunt, sed et hoc deficiente ab ejusdem foemineo sexu non nisi post annorum 30 evolutionem, persolutis quibusvis meliorationibus, atque hoc ideo, quia idem protonotarius, banalis utpote tabulae assessor et calamus, sese obligasset, contractum cum Szaich initum rescindendum iri; qui si rescissus fuerit, stabunt praedictae pro bonis Bellecz Naisichio datae conditiones. Szaich nihilominus,


3381. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 284 | Paragraph | SubSect | Section]

atque ex templorum suggestibus contra acta factave Joannis Szaich inquirit coram vicecomite ordinario tum, jam defuncto, Simunchich, scilicet ut his artibus Kesser gratiam Rauchii meritus in vicecomitem succederet. His porro effectum est, ut penes actiones supradictas reales intra Rauch et Szaich personales quoque enascerentur, scinderentur in partes multorum animi, exasperarentur insuper, ac praedescriptarum supra in regno confusionum fomes daretur; Szaich vicissim in vicebani acta indagaret et inquireret curiosius, defensores sibique adhaerentes quaereret, denique comitatus totus


3382. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 285 | Paragraph | SubSect | Section]

in partes multorum animi, exasperarentur insuper, ac praedescriptarum supra in regno confusionum fomes daretur; Szaich vicissim in vicebani acta indagaret et inquireret curiosius, defensores sibique adhaerentes quaereret, denique comitatus totus Crisiensis ejusdemque personae in crisim et successive in jus vocarentur et actiones vitaque eorundem disquireretur. Equidem multae isthinc enatae sunt lamentationes, accusationes ac ad regiam plane repraesentationes. Multa hoc in personali merito rescripta mandataque regia. Szaich apparebat a cancellaria


3383. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 285 | Paragraph | SubSect | Section]

quaereret, denique comitatus totus Crisiensis ejusdemque personae in crisim et successive in jus vocarentur et actiones vitaque eorundem disquireretur. Equidem multae isthinc enatae sunt lamentationes, accusationes ac ad regiam plane repraesentationes. Multa hoc in personali merito rescripta mandataque regia. Szaich apparebat a cancellaria protectus, praecipue dum Joannes Rauch a candidatione pro officio vicecomitis exclusum contra legem voluit, protegebatur a bano Batthyan Rauch. Inter status autem quia divisa erant erga partes studia, ideo nec regni


3384. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 285 | Paragraph | SubSect | Section]

Collusionis cum Vinkovichiis quoad jus Korenszkianum in bonis Kysattakiensibus contra fiscum regium. 5to. Infidelitatis in tutoratu domicellae Mallakoczianae. 6to. In quibusdam a se Sztubiczae prolatis verbis tumultum concitare valentibus, ac talibus personalibus. (Szaich accusat Rauchium.) Szaich contra accusabat Joannem Rauch praepotentiae atque despoticae arrogantiae, vitiatarum a se | sententiarum judiciariarum, et quae videbantur, abscissionis odii


3385. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 285 | Paragraph | SubSect | Section]

accusat Rauchium.) Szaich contra accusabat Joannem Rauch praepotentiae atque despoticae arrogantiae, vitiatarum a se | sententiarum judiciariarum, et quae videbantur, abscissionis odii praeterea sui etc. etc. Nemo comitatensium personarum erat, quae ob diversas in eodem merito testimoniales integra esse videretor. Judlium autem Kesser vel maxime descriptus apparuit accusabaturque ut fur, praedo, falsificator, seductor et mille alia. (Nova deputatio a rege constituta in eodem


3386. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 286 | Paragraph | SubSect | Section]

hunc cum praefata barone virgine plus caritatis, quam obligaretur, etiamnum praestare. Remansit attamen orbus quibusvis comitatus officialibus Crisiensis comitatus, quia judicio publico collusionis damnatus Joannes Szaich pro suspenso aeque considerabatur, immo jam a triennio prope causae omnes ex personarum ibi defectu sepultae haerebant. (Falsificatio armalium litterarum. Suspecti vehementer qui?) Sed et 3tio, praemissarum regni hujus conturbationum tempore, quo singuli singulorum acta


3387. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 290 | Paragraph | SubSect | Section]

congregationes non admittendae. 3tio. Et vel maxime perceptores comitatuum non inducendi, at cassam penes regni perceptorem remanere necessum foret, tam ob passiva regni hactenus contracta debita, quae impossibile foret per comitatus dividere, quam etiam ob defectum personarum in singulis comitatibus sic possessionatarum, quibus cassa credi posset. In reliquo, Sclavonicorum | comitatuum regulationi insisti posse. Jursich, observata singulorum deputatorum obstinata hac opinione, praescidit ab omnibus. At rem suam et comitatuum


3388. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 291 | Paragraph | SubSect | Section]

esse constituere distribuereque officia, ad regiam utpote autoritatem accedens potestas, quam pro iisdem proponere. Quid utilitatis Nicolao olim Frangepanio ex candidatione profluxit, dum comitatenses adhaeserunt potius protonotario quam bano? Quid sub banatu Batthyanii, dum locumtenenti, ejus personam bani praesentanti, Naisichius publice | abjecit calamum, scribere nolens, quia, quod scribendum fuisset, suum non fuisset beneplacitum? Busanius quoque, nec banum nec locumtenentem vel cum crucigero disponere posse, licet servitium exigeret principis, ut


3389. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 292 | Paragraph | SubSect | Section]

posset. Est ista medium demonstrandae et exercendae praepotentiae, dum, quibus volunt, ordinantur salaria, ut obstetricibus plane; dum diurna sibi ordinant et accipiunt, alios vel debitis | privant. Est dissensionum fomes tum ob diurna, quae assignari solent ex personarum respectu, tum ob largitiones indignis, ut cuidam Gallo medico, ideo mercedem habenti, quod cum protonotario Naisich bene bibisset. Est injuriarum seminarium et vindictae occasio, dum ad hanc contribuant ad ultimas vires eorum subditi, qui sese mancipia quorundam non monstrant. Est


3390. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 300 | Paragraph | SubSect | Section]

facta deprecatione, postes reclusit et scripturas intimas accepit suoque, ut jussus erat, regi tradidit; regina ejulante et convocatis externis ministris sensu magno animi, vim sibi et regiae illatam, exponente. Quae cum a comite Stornberg, aulae Viennensis Dresdae ministro, Viennam perscripta fuissent, consternationem confusionemque Viennae causarunt. Hinc 1mo Borussiae ministro responsum est: Facta aggressione nullum esse responsioni locum et propositiones ministri naturaliter nullius declarationis capaces esse. 2do. Dati


3391. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 301 | Paragraph | SubSect | Section]

est, et continuo cogitans de succurrendo Pirnensibus. Pirnae succurrit Braunius. Et cum ductorem quendam insolitarum viarum per montium devia obtinuisset, praenunciato suo Saxonibus stratagemate, die 8va Octobris Braunius mareschallus in persona ipse cum decem milium exercitu Budyno per | ignotas montium vias ad succurrendum Saxonibus iter ingreditur, vicecolonello Laudon (quod suae fortunae occasio) cum Carolostadiensibus praemisso, superatisque viarum et ab hoste periculis die 13. Octobris in


3392. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 302 | Paragraph | SubSect | Section]

suo Poloniae, quid facere debeat, postulasset, ob extremam potissimum, qua premebantur, famem, eas accepit a rege suo litteras, ut in talibus constituti una cum suo rege durissimis circumstantiis quidquid fecerint ratum gratumque regi futurum est, excepto solummodo eo, ne contra personam sui regis et electoris Saxoniae arma corripiant et contra eundem insurgant; caetera probaturum omnia. Itaque mareschallus Rudovszki cum Borussis transigit lege ea: quod officiales Saxonici ad assumendum Borussiae regis servitium non cogentur, liberum attamen


3393. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 306 | Paragraph | SubSect | Section]

confestim in clavim conservatorii arcanorum non incidisset, indulsit cancellistae, arte ut solveretur armare, novaque clavis fieret, archivum interea obsignaretur. Cum artifex tulisset clavim monuissetque cancellista Brühlium, iste priorem clavem comperit, claudendumque archivum ordinat, jubens persolvi artificem, recipiendae novae clavis oblitus. Haec ergo quia penes proditorem mansisset, abeuntibus ad prandium collegis suis, clam, asportabantur involucra communicationis aularum ad ministrum Borussiae, qui talia copiabat, et large semper cancellistam remunerabatur. Quo facto universa


3394. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 314 | Paragraph | SubSect | Section]

adhuc exspectandum fuisse, et vires aerarii sui per commerciorum promotionem post 20 primum aut 60 annos aspicere debuisse. Nunc enim in limine, rebus necdum constabilitis ac vix enatis, sustinendo Protestantium motui vix futura est sufficiens, faxitque Deus, ut resistere valeat, ac in ideis suis persistat, nec moveatur cessione Silesiae aut rebus aliis. Profecto uti sub Carolo VI., qui orientalem compagniam erexerat, vi tota Protestantes in ejus iverunt exterminium, sic nunc allaboraturi sunt magis, dum conjunctam vident Austriae Galliam. Metuoque, ne Turcam, attenuata per se Austria,


3395. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 323 | Paragraph | SubSect | Section]

Servum apothecarii civitatis olim Christophori Baptistae deceperat, qui cum haerae suae haec dixisset, ab illa non solum reprehensus est, sed eadem confestim fraudem hanc mihi significavit, et in judicio eatenus protestata fuit et fassa, maritum quondam suum plene ac integraliter esse persolutum, suumque clavigeri ac indigni presbytheri sodalem inductum deceptumque esse. Quae res ruborem attulit judicibus et ingens in tota civitate scandalum, quia publica fuisset effecta. Sed insuper mandatum tale expedivit episcopus: ut quidquid et in quacunque re sibi contra me testari


3396. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 324 | Paragraph | SubSect | Section]

ideo canonicorum plures adivere episcopum, ut scandalo huic mederetur. Is ergo altero die ad bona sua Gradecz profectus est, committens Ressio et Mikinovich de incarcerato presbythero curam. Qui tertio die ab abitu episcopi permiserunt, ut confiteretur per eos assignato praebendario Persich, et ut ob imminentem mortem ex frigore ad familiae calidam domum transferretur. Diebus dein 15 in eadem detentus ac dein demissus. Utve turpe obtegeretur scandalum, postea contra eum, ac mense primo Junio, est inquisitum, qui Pittomachae adulterium commisisset, atque


3397. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

apud me sunt, acciperent, vel, quod perceptori numerandum est, numerarent, sicuti id fieri observavi saepe in Sisciensibus atque aliis, dum ad tempus non deponeretur pecunia; praeterea ignorarem, quid ab abitu meo ad decanum sit deportatum. Post haec accepi nullas. Gaszparieh nihilominus Busanium persolvit et, antequam ego e conscriptione redivissem, meas jam et Petkovichii, cujus curator fueram, subtraxit divisiones et has substituit. Cum redivissem, hoc ipsum mihi detegit, utve mihi has divisiones bonificem, monet, aperiens una, a decano nil fuisse incassatum; eapropter viderem, ut, quod


3398. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 326 | Paragraph | SubSect | Section]

et has substituit. Cum redivissem, hoc ipsum mihi detegit, utve mihi has divisiones bonificem, monet, aperiens una, a decano nil fuisse incassatum; eapropter viderem, ut, quod restat, incassaretur. Suborta dein fuit contra conscriptores conscriptionemque publica illa, fol. 238. descripta, persecutio, adeoque, nescio quo instigante, dominus Gaszparich voluit, ut non obstante eo, quod a subditis necdum sit comportata pecunia, ego eandem assignem. Me hoc negante et coram deputatis Goymerecz ac Szkerba restantias liquidante atque assistentiam postulante, nec auditus sum, at ut ego de


3399. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

suae deberi apothecae praetendebat. Occasione ergo liquidationis quae probata compertaque sunt debita, statim exsolvebantur. Et apothecarius civitatis propriis corruit quietantiis, ut debitum duntaxat remaneret de fl. Rh. 300, quamvis et hos ei (praeter fl. 25) fuisse persolutos, satis, non tamen evidenter deducebatur. Is ergo, volentibus praecipue affinibus Goymerecz, pro universis praetensionibus suis transegit in judicio pro fl. Rh. 280, qui eidem etiam sunt persoluti. Pro altaria remansit vinea in Vrabche pro fl. 400. Affini ejus


3400. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

de fl. Rh. 300, quamvis et hos ei (praeter fl. 25) fuisse persolutos, satis, non tamen evidenter deducebatur. Is ergo, volentibus praecipue affinibus Goymerecz, pro universis praetensionibus suis transegit in judicio pro fl. Rh. 280, qui eidem etiam sunt persoluti. Pro altaria remansit vinea in Vrabche pro fl. 400. Affini ejus Petro Goymerecz, judlium comitatus, praeter argentum et quaedam monilia, res quasdam item mobiles, dati sunt parati in aere 400. Paulus autem Goymerecz, eotum parochus Bisztricensis, expost canonicus, 200


3401. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

substantiam effutire cepit, consequenter et hoc sine ullo examine aulae substratum est, et ego postea intuitu hujus criminis de residuis inactionatus. Quia autem probare crimen contra judicium supradescriptum, contra quietantias possibile non erat, ideo mediis supradescriptis, inductione videlicet persolutorum creditorum ad fatendum, se persolutos non esse, uti eis videbatur, fraude autem et indignitate prodeunte neque vel ullo pejerare volente, ut species sit in processu et apparentia, confinxerunt praefati Goymerecz canonici testimonium, quasi ego in Radichianis rationibus (quas nec dedi


3402. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 328 | Paragraph | SubSect | Section]

et hoc sine ullo examine aulae substratum est, et ego postea intuitu hujus criminis de residuis inactionatus. Quia autem probare crimen contra judicium supradescriptum, contra quietantias possibile non erat, ideo mediis supradescriptis, inductione videlicet persolutorum creditorum ad fatendum, se persolutos non esse, uti eis videbatur, fraude autem et indignitate prodeunte neque vel ullo pejerare volente, ut species sit in processu et apparentia, confinxerunt praefati Goymerecz canonici testimonium, quasi ego in Radichianis rationibus (quas nec dedi nec dari obligabar, dare tamen semper


3403. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

atque in poenam suo modo suae nominationis, me revocare volebant ex rectoratu illo. Quia vero rationem nullam habuissent, Georgius Delinich, qui ex parocho Kassinensi in sublectoratu mihi successerat, praetermissi canonici Adami Chegetek sororius, atque a pueris factiosus, pueros seminarii illius persequi incepit et adeo cruciare ac torquere, ut sibi contra me aliquid faterentur, quod eorum quidam plane e seminario profugissent, sint foris ad revisionem commorati; duos autem, Andream videlicet Jellachich et Emericum Radichevich postquam satis persecutus fuisset, tandem blanditiis eo


3404. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

a pueris factiosus, pueros seminarii illius persequi incepit et adeo cruciare ac torquere, ut sibi contra me aliquid faterentur, quod eorum quidam plane e seminario profugissent, sint foris ad revisionem commorati; duos autem, Andream videlicet Jellachich et Emericum Radichevich postquam satis persecutus fuisset, tandem blanditiis eo pellexit, ut, postquam hi capitulo supplicassent pro sui dimissione, dicerent, non actualis sublectoris tyrannidem sed prioris, mei videlicet, seductionem causam eorum exitus esse, quod ipsum et coram Georgio Reess ac Nicolao Magdich Delinichii fautorum


3405. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 329 | Paragraph | SubSect | Section]

et coram Georgio Reess ac Nicolao Magdich Delinichii fautorum dixêre. Quae autem et qualis illa sit aut fuerit seductio, Delinich interpretatus est, ac, mediantibus praemissis blateronibus Reess ac Magdich, sollicitationem ad sodomiam divulgavit. Cum autem haec mihi Viennam perscripta fuissent ab ipsis canonicis omnia, et ego me contra calumniatores agere velle declarassem nec Vienna recessurum, quoadusque calumniae hae probentur, occasione vacantis episcopates enatae, rogare me coeperunt capitulares vel maxime autem lector Chiolnich et Reess, ne clerum


3406. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 330 | Paragraph | SubSect | Section]

detegerent, eis metu meae crudelitatis persvaserunt, ne Viennam ascenderent. Remansêre itaque Zagrabiae. Postquam vero anno 1749. me in canonicum suum a latere episcopus Zagrabiensis Klobusiczky nominasset, Delinich metuens, canonicatu nunquam se consolandum, praefatos adolescentes iterum persequi incepit, ut Andreas Jellachich saecularem praelegerit vitam, alter vero, Emericus videlicet Radichevich, infirmare inceperit et 1750. mortuus sit. Jellachich, clerica deposita, loqui coepit et Ressii ac Delinichii maleversationes narrare. Quod animadvertens Delinich propria manu scripsit


3407. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 338 | Paragraph | SubSect | Section]

undique Montis Claudii homines, adhortationibus ex una parte oberleitinantii Josephi Dragovich, ex alia vicebani Adami Naisich accedentibus, tandem semet plene subjecerunt subdideruntque, immo et, quos impedimento credebant ex suis, ipsi interceptos vicebano tradiderunt. Qua re per vicebanum bano perscripta, is immane habuit gaudium, et nec exspectatis vel auditis aliis circumstantiis, per cursorem extemplo negotii hujus finem Viennam aperuit, laudes dando summas Adamo Naisich, ut is omnino expeditione hac non solum universas maculas, tot accusationibus habitas, deterserit, sed in summum


3408. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 340 | Paragraph | SubSect | Section]

et causa differentiarum, quae intercesserant recentius ac antea cum vicino generalatu Varasdinensi praecipue ad montem Kalnik adque oppidum Czirqueno, nec non commetaneis ibi ad bona episcopi Gradecz locis, quia banus, cum colonello Crisiensi Mikassinovich alias Schismatico se nil conclusurum, perscripsisset, cum ille mandatis locum daret exiguum, prouti crederem, etiam ob praedictam ad Montem Claudium expeditionem, ad quam vix succurisset Mikassinovich, generalis Beck, illius generalatus commendans, Vienna plane atque ex castris ad banum hunc pro complanandis ibi negotiis submissus


3409. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 340 | Paragraph | SubSect | Section]

suosque e generalatu collocavit, quod maximum credo fuisse hominum illorum argumentum, ut semet subjicerent, videntes nempe, a vicino generalatu se non protegi, sed et eum in se insurgere. Alia insuper ad apparentiam saltem accommodavit, nempe ex monte Kalnik calcinam restituit, et calcem persolvi jussit. Cum episcopo autem in Gradecz aliquem inivisse perhibebatur tractatum cambii spe. Sed etiam ad banum carthas geographicas, per geometras illos anni 1754. confectas, quibus agere observabatur pro ducenda militari linea. Banusque videbatur dispositus, damnum regno magnum cessione


3410. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 349 | Paragraph | SubSect | Section]

et comes banus Vienna exmissi ad succurrendum Pragae. Interea regis Borussiae exercitu opportunitatem omnem non praestolante temporis, sed nostros praeveniente atque in Bohemiam excurrente, post plures vellicationes et victorias nostrorumque caedem multiplicem Pragam ipsam obsidente et persequente, cum mareschallo principe Schverinio, postquam Pragae dux Carolus Lotharingiae, frater imperatoris, qua summus imperator exercitus aliique principum, item mareschallus Braunius interclusi fuissent, banus Croatiae comes Franciscus Nadasdy Varasdino evocatur, commissaque


3411. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 350 | Paragraph | SubSect | Section]

unus, alter, ut ajunt, sinistrum latus regebat. Jamque Daunius retrocedere voluit, sed Nadasdius immobilis perstitit fortiterque pugnando, ut miles plane declinare fecit Borussiae regem. Hac victoria Bohemiae Moraviaeque provisum, quin tota Bohemia excessit Borussus; nostrique inimicum persequendo in suas ditiones irruerunt, ut dicetur inferius. Aula Viennensis ipsa, ad contestandum gaudium suum perennemque eliberatae Bohemiae memoriam, ordinem sic dictum militarem Theresianum instituit in praemium quasi militaris virtutis. Equites hujus duplicis sunt ordinis, majoris videlicet


3412. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 352 | Paragraph | SubSect | Section]

praefectura, aliud infortunio, quod progressus nostrorum militum Borussus praevenerit. Haec aliaque penetrabat Leopoldus, et prae dolore apoplexia tactus fuerat, ut vix dehinc usu loquendi gauderet. Ipse attamen comes banus Franciscus de Nadasd virtute et fama victoriarum crescebat, pugnando persaepe ut miles totve clarus victoriis, de quibus videndi scriptores. Svaidniczium ipsum, celebre regis Borussiae praesidium, die 13. Novembris post longiorem obsidionem recepit, captivatis 6217 militibus, repertis ibi et aerario regio attributis 355.576 rh., majoribus tormentis 164 receptis,


3413. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 356 | Paragraph | SubSect | Section]

omnibus informatus, opera antelatae dominae principissae Odeschalchi submissa regiae Majestati informatione, quod videlicet plus sacrae coronae periculi subversetur unione quam divisione provinciae, utpote primo: quod cum Bosnia Turcico imperio nunc obediat et nomenclatura Bosnensis provinciae, si perseveret in Sclavonia et Hungaria, has ipsas partes, tanquam Bosnenses, Turcae praetendendi detur occasio, potiusque firmari videatur Turcarum praetensio quam regum Hungariae. Secundo. Antea quam inferiorem Sclavoniam atque Hungariae partes Turca olim occupavisset, provincias fuisse in Sclavonia


3414. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 359 | Paragraph | SubSect | Section]

voluit, decurrebatque sub episcopi praesidio tabula. Miseriae reclutarum. Sub cujus etiam tabulae decursu quotidie ducebantur Zagrabiam damnati, ut superiori anno dictum est, pro reclutis ad regimina, et sive ex patriae more et neglectu, sive personarum odio ad summam tyrannidem sunt tractati. Caruere victu, hospitio, provisione, verbo omni. Agitatum, quo collocari deberent, cum, ut credebatur, statim non mitterentur. Pars per civium domos collocandos censuit, sed ob tot vigilias res videbatur impossibilis; pars ad scholas collocandos


3415. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

sibique ipsi non fidebat, rarius visus | Zagrabiae, et quasi metuens. Aliud fuit 1756. tumultuantium rusticorum depraedatio, quam uti avaritia causavit, ita dum convictionem in se latam per regiam commissionem tot instantiis removere non potuit, quin persolvere debuit, inconsolabilem fecit. Tertium Caroli Softich, alias etiam Maglich, olim Turcae, sed conversi successive et Zagrabiensis civis celebrisque mercatoris hoc anno et mense Januario secuta mors. Haec desperatum plane fecit Jellachichium tum ob amissum divitiarum suarum


3416. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

quem ut rudem ac simplicem praetextu protectionis in regno sic lusit, ut ex divendito caseo, vino, mele Jellachichianis iste sibi capitalia strueret, cavendo aliquando pro Carolo, Carolo autem summas desponente atque ab his tam Jellachichio quam et creditoribus interesse persolvente. Immo attestantibus exsolutis obligatoriis, passivorum Jellachii debitorum milia novem fl. Carolus exsolvit, pecunias Jellachichio suppeditando, quas ille et dum voluit, sub spe et promisso ineundi intra eos computus, quem nihilominus saepe a Carolo petitum ipse delusit, ad


3417. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 362 | Paragraph | SubSect | Section]

institere, ut Nicolaus Bedekovich vicecomes Varasdinensis, Georgius Ligutich, Stephanus Markovchich etc. etc. Et cum ad tabulam pro opinione submissae fuissent Vienna instantiae, me calamum ducente responsio ita fuit formata, ut ad praescripta legum cujusvis sint dotes perscriptae cum accessoriis etiam observationibus, datumque potius testimonium quam opinio, ut hac ratione informatus princeps de omnibus seligere judicareque valeat. Exempli gratia referam: de domino Bedekovich scriptum, esse illum ad praescripta legum, et de antiqua nobilitate et bene


3418. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 363 | Paragraph | SubSect | Section]

consolatus, quoniam Posonio civitatis illius notarius dominus Naihalt pro regio fiscali in Croatiam fuit submissus. Est ipse articularii Posoniensis filius, nescitur, quomodo in uxorem nactus sit filiam defuncti consiliarii Bobok, ex quo matrimonio affinitate jungebatur cum excellentissimo domino personali Fekete, Vegh, Nagy etc. etc. Nobilitate hinc donatus, ac in Croatiam exinde submissus, sive affinium gratia, sive ut credibilius, amovendum ab oculis Hungarorum hominem leniendumque sermonem connubii ac per istud affinitatis, sed adveniens Naihalt Radosztichium


3419. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 364 | Paragraph | SubSect | Section]

sacra congregatione et cardinalium consistorio, subscripsisset, prouti evenit ex effectu. Nam generali Jesuitarum nil sciente, adeoque providere nequeunte suis, quin ex relatione suprascriptorum patris Rudolphi Portugalliae provinciali patri Henriquez, cum furia repulsum fuisse a papa legatum, perscribente, adeoque timere nil debente, sic volente Benedicto, secuta in Portugallia inquisitio, Jesuitarum carceratio, condemnatio, exilium atque proscriptio causata sunt. Ista hisque similia confidentioribus sibi Jesuitae commemorant. Ex praenarrato facto in libello contra


3420. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 369 | Paragraph | SubSect | Section]

Paulus Goymerecz, in canonicatu Antonius Zlatarich, parochus in Martianecz. Condiderat testamentum Ztepanich, meque suum scripsit primarium executorem, ab omnibus eliberans rationibus cuicunque alteri praeter Deum dandis. Die 10. Maji hora noctis decima ad me comparuit, compassusque persecutionibus meis, ac quod videntibus aliis nec is ad me, nec ego ad illum venire tute ob episcopi odium possem, ob virium jacturam testamentum se condidisse aperit, qualiterque disposuerit, narrat. Ego, ut me omittat, rogavi, praedicens episcopum annullaturum omnia et singula praecipue ex


3421. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 374 | Paragraph | SubSect | Section]

At is, quamvis, ut referebant caeteri, antea audax et loquacissimus aliasque ex aliis ignorantibus ignorans ipse, evomens stultitias, uti: a rege Venetorum sibi offeri consiliariatum, a bano sui directionem, milleque talia, me tamen praesente eumque alloquente, nec verbum fatus est; quin mutato persaepe colore semet metuere omnibus prodidit. Vix surreximus a tabula, ille clam, salutato nemine, in vicinam sylvam se recepit abiitque pedester, ut venerat. Res haec praefatae dominae fecit admirationem, neque eum amplius in domum admittere voluit, sed tam effectu, quam et prolatis coram aliis


3422. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 377 | Paragraph | SubSect | Section]

Crisiensis. Comes Joannes Patachich in camerarium suae Majestatis fuit resolutus, qui etiam qua administrator comitatus Crisiensis Crisii indicta privative comitatus illius generali congregatione quoad sigillum comitatus, haidones etc. fecit dispositiones et personarum comitatensium electionem. Electusque in vicecomitem fuit dominus Antonius Jankovich, pro notario ipse nominavit dominum Franciscum Kanotay, perceptor electus Stephanus Szeny, judlium dixit administratorem districtus Caproncensis Ignatium Kelcz, Crisiensis Joannem Svagell. In comitatu


3423. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 378 | Paragraph | SubSect | Section]

principis nostri plurimi ad captivitatem borussicam incidissent, sive ad promovendos quorundam clientes, sive continendos a captivitate officiales, promulgatum exstitit, ut in vicem captorum alii promoverentur; fueruntque promoti quam plurimi in regiminibus et confiniis, ut unius compagniae persaepe tres capitanei exstiterint, colonelli tres qnatvorve ejusdem regiminis. Conjecturabant plurimi, hoc sive consilii bellici avaritia ad coacervandam ex decretis et supplicantibus sibi pecuniam excogitatum fuisse, prouti consiliario Plettner, successive decadente, istud objiciebatur; sive


3424. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 379 | Paragraph | SubSect | Section]

ad aliam determinationem praescindente ex metu processus violentiae, cum unicus Szalle post conditum statutum annis pluribus in pacifico cultae vineae usu praefuisset. Exulceratis itaque animis ac Szallio decoquere impotente, quod civitatis judex posset per magistratum moneri et qua privata etiam persona subjacere statutis, prouti etiam observaturos hinc simplices omnes, actiones factaque sua divina non esse, adeoque semet exuendum praepotentia, convocatis civibus quaeri coepit, se praeterito convenisse magistratum, quod nihilominus vi commissionis Jaszianae capitale foret. Re hac terruit


3425. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 381 | Paragraph | SubSect | Section]

et justitiam amans, foeminam ad circumstantias interrogans, ubi nempe et circa quod tempus concepisset, ipsa reposuit: eatenus se instructam a domino judice non fuisse, redirent post dies aliquot, tunc omnino responsuram, prouti dominus judex eam instruxerit. Ad ista judex inimicari et Maczanium persequi incepit, dicens: in collaterali inquisitione et delicti confessione de circumstantiis examinandam non fuisse, hoc pertinere ad judicem et ubi pars alia negaret crimen, adeoque in confrontatione partium de circumstantiis foret quaestio, ut judex videat, cui parti sit deferendum. Interim


3426. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 390 | Paragraph | SubSect | Section]

destitutum haerede Portugalliae regem, fratribus autem suis voto castitatis professione dominicana ligatis, quendam Angliae principem adoptare voluisse, ipsique locare filiam; cui rei cum ob religionis bonum Jesuitae ac status minister Mascarengas adversarentur, in eosdem conflatum odium ac persecutio; porro in casu simili fas esse homicidio nedum subtilitatibus, sed tot suis casuistis, ut Busenbaun, Lacroix, confirmabant. Qua re ab aula et archiepiscopo intellecta, praedicti similesque casuistae vetiti exstiterunt, mandato regio per Hungariae comitates et in hoc regno promulgato.


3427. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 390 | Paragraph | SubSect | Section]

ex suo sed Abbanthiana fundatione Capucinis dabant, ipsis negaverint; quod inde profectum, quia ex illorum ordine p. Norbertus, olim missionarius in partibus illis Americanis, redux in Belgium, tomos quinque contra illos Jesuitas vulgavisset, ex cujus patris libris originem accepisse persecutionis lamentabantur. Idem p. Norbertus a Capucinis dimissus est, et Ulissipone viveret sub nomine abbatis ac pensione regia. Praeterea de fastu, legibus dandis, anterioribusque Jesuiticis praesumptionibus Jesuitae etiam hujates remisisse sunt observati. Hic


3428. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 394 | Paragraph | SubSect | Section]

minusque penetrantium genitorum incitamenta ex aulicis moribus conflata. Dies 20 Septembris constituta, qua Posonii praetorianos convenire oporteat; triennium positum servituti, post quod exactum sequeretur accommodatio. Quae etiam Palftiano sub cancellariatu et Kolleriano in cancellaria imperio perseverante fuit secuta in quibusdam, ad fallendos contribuentes comitatus specie servatorum promissorum ad praedictam praetorianam turmam. Ex regno hoc Croatiae commendati per comitem banum primi ad eam fuêre suscepti: dominus Christophorus Sztolnekorich alias Bornemisza, fori utriusque


3429. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 395 | Paragraph | SubSect | Section]

suas insinuato, fidebam. Malenich in pecuniis, quas ferebat, episcopalibus. Viennam circa nonam Martii comparuimus; visitatoque archiepiscopo, mihi ad summa favere videbatur, unamque se zelare justitiam praedicabat, seseque esse informatum plene, dicebat. miserebaturque tantarum injuriarum ac persecutionum, seque ut archiepiscopum haud passurum, ut suffraganei suorum metropolitanorum sententiis non obediant, pluraque similia, atque brevi nos expediendos, cum nil supersit ac publicare sententiam. In Malenichium aeque invectus fuit sciscitando, quibus Zagrabiae vivatur legibus,


3430. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

et mansvetudinem opera comitis Georgii Erdoedy, tum camerae Posoniensis praesidis, causarum regalium director factus. adjutus facultatibus primo ductae uxoris Bajtayanae, ac vel maxime per commissionem neoaquisticam, quae sub suo directoratu viguit, auctis facultatibus, bonis ac divitiis, personalis praesentiae regiae in judiciis locumtenens evasit; ferente pecunias officio crevit in immensum divitiis, atque viduus Klobusiczkianam, defuncti archiepiscopi sororem, accepit conthoralem, ac 1732. actuali imperatore Fransisco Hungariae dato per Carolum locumtenente, in ejus pervenit


3431. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 400 | Paragraph | SubSect | Section]

per Carolum locumtenente, in ejus pervenit gratias et per hunc in Caroli atque reginae Mariae Theresiae, homo licet ignarus lingvae germanicae nec calens alias quam slavicam, hungaricam et latinam. Anno 1748. camerae praeses factus, suarum fortunarum parenti Erdoedio successit, jam antea et quam personalis baro comesque factus. Ex uxore hac Klobusiczkiana habet filium aeque Antonium. Mortua illa, dispensatione pontificis 16 mille florenis empta, viduam Forgacsianam, demortuae conjugis sororem adeoque Klobusiczkianam, ob divitias ejus et latinae lingvae peritiam uxorem accepit, pervenitque


3432. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 401 | Paragraph | SubSect | Section]

recusarunt. In comitatu Crisiensi aeque ordinati conscriptores, quos inter canonicus Antonius Zlatarich. Et incoato opere ac per aliquot possessiones incoato, vulgatur rumor, tumultuavisse plebem ipsosque conscriptores insolentius tractavisse. Hunc banus, nescio a quo informatus, confestim Viennam perscribit, ac mandato regio a conscriptione cessatum. Reduces conscriptores mirabantur, cum nihil similis accidisset, neque de attentato tumultu vel audivissent, quoadusque reversi non sunt. Comitatus ob honorem comitis bani, rumores vanos pro re certa ad aulam scribentis,


3433. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 403 | Paragraph | SubSect | Section]

Nisi igitur excelsa bancalitas ad officialium comitatensium exsolutionem fundum alium, quam plebis suae eatenus taxas habeat ordinetque, discutiendum subjicio, an talismodi Vinodoliensis comitatus erectio sine plebis illiusque maritimi populi majori onere, urbarialium item proventuum dispendio persistere poterit. Qua per me brevi, ut brevem dicasteria amant, assignata opinione mea, de Vinodoliensis comitatus erectione nil postea est auditum. Decimo sexto. (Benedictus Krajachich contra judicem Zagrabiensem


3434. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 403 | Paragraph | SubSect | Section]

demonstravit, se vestitum integrum cuivis militi praebiturum pro fl. rh. 14, crucigeris 16, vestem autem et caligas, ut modo darentur cum zona et cingulo pro fl. 8, crucigeris 14, ubi nihilominus in actuali providentia miles singulus pro postremis his fl. 23 persolveret. Adidit vecturarum onus, quod cassae remaneret regiae, nec subditi gravarentur, pecuniae in Croatia conservationem, quam nunc efferre necessum est, filiorum patriae in pannificinis culturam, militarium provisionem, quia nunc, dum per Judaeos submitterentur vestitus, vix alicui applicari


3435. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 403 | Paragraph | SubSect | Section]

regiae, nec subditi gravarentur, pecuniae in Croatia conservationem, quam nunc efferre necessum est, filiorum patriae in pannificinis culturam, militarium provisionem, quia nunc, dum per Judaeos submitterentur vestitus, vix alicui applicari potest, ut vel novum emere cogatur, submissum attamen persolvere debeat, vel receptum sibi applicare. Augendam per hoc contributionem regiam, dum sartores, nodifices aliarumque artium mechanici labores sunt habituri. Plurimaque | alia, ut emolumenti supra millionem unum deduxerit; sed ipsa haec evidentia fuit


3436. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 408 | Paragraph | SubSect | Section]

condivisionalis) capitulum apprehendisset ac in ejus fuisset pacifico possessorio annis pluribus, Josephus Sermage cum uxore Juliana, exturbato pulsoque sine calceis canonico administratore, Gabriele olim Bisztriczey, eandem apprehendit. Longioribus inde subsecutis litibus ac in annos annosque perseverantibus, praecipue ob defectum scientiae juris in capitulo et legulejorum ditescere cupientium et clerum decipientium formalitatibus, capitulum ex testamento processit, tum et ad violentiam, et post longas tot annorum lites ditatumque Josephum Magdich, qui videlicet et domum Hyacinthianam


3437. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 408 | Paragraph | SubSect | Section]

1746. 16. Junii secutam, qua bonorum agnita successor, videlicet: Novi Dvori, Sztubicza, Szesztine, Harmicza. Krapina, repertis etiam 18 milibus fl., Chikulino mortuo, uti ex processu evenit, ac Konschina Naisichio cum onere 24 milium fl. data, avitis debitis suis Chikulianisque persolutis, divitias magnas parcius vivendo, ut asveta fuerat, comparavit reliquitque filio Petro Troyllo, qui Vienna recte advenerat. Iste Chikulinio mortuo quamvis Prassinszkianae connubio bona Bisztricza atque Szutinszka cum Poznanovecz fuisset consecutus, metuens attamen, ne


3438. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 415 | Paragraph | SubSect | Section]

plane, ut hypocrisis hominis patuerit omnibus. (Novus vicebanus Busan et caeterae promotiones.) Mors ejusdem fecit Varasdini congregationem celebrari sub finem Aprilis ac ad avertendas commendationes sive Antonii Jankovich ab affine suo comite personali Georgio Fekette, sive Michaelis Malenich a mareschallo comite Carolo Batthyan, pro qua iste medio episcopi Viennae existentis agebat. In congregata ergo congregatione comes banus pro veteri more dominum Joannem Busan, tabulae banalis assessorem et regni cassae perceptorem, suae


3439. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

Bula je doista pečatom prilijepljena, ali je mi ne priopćujemo, jer je opće poznata , ut calumniam Paulinorum detestari queat posteritas), provinciae eorundem provinciali perscribo foliis plane sex pro monachorum geinio, qui theses illas probaverat, sibique inscribi passus est. Fuit is p. Nicolaus Benger, quem scientiarum oraculum, ob editam confuse Paulinorum historiam, ipsi habent et praedicant. Mirabar in epistola primum, quod semet et religionem


3440. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 420 | Paragraph | SubSect | Section]

Martinovich non solum | eliberatus ex ergastulo est, sed superior Crisiensis declaratus. Qui deinde informatus, ex quo fonte manavit sui eliberatio, mihi egit ignotus ignoto gratias, gratulatus, animam me suam ex inferno liberavisse, priora sua fata fusissime perscribendo. Anno sequente etiam cum universam defenderat Sabolich, theses illas priores suas debuit revocare, revocavitque exponens, ecclecticum philosophandi genus eruditum et laudabile esse, dummodo ad res fidei sese non extendat. Qua revocatione mihi satisfactum totique ordini


3441. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 423 | Paragraph | SubSect | Section]

parte salarii tertia, quales et ego binas accepi. Ad officia publica, ut tricesimas, has non recipiebant. Pro provincialibus autem exsolutionibus, ut sunt tributa, has primo accipiebant, tum recusabant, demum in tertia tributi parte recipiebant. Fuit hoc privare subditos omnibus bonis pecuniis, si perseverasset, praeterea in gravissimum subditorum damnum, quoniam schedas illas commutare ob necessitates cogebamur, in commutatione relinqui debebat in schedis denotatum interusurium, tum a quavis centuria octo aut decem floreni. Quanto jactura, judicet posteritas. Tertio: introducta moneta


3442. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 428 | Paragraph | SubSect | Section]

an in praesidis permaneret officio, si baronatum consequeretur. Metuebat enim, non obstantibus in Hungaria exemplis, quod facta resolutione sui in baronem comes banus, Nicolao Skerlecz affici observatus, una cum statibus, aliam esse considerationem statutorum Sclavoniae ac Hungariae, sit perscripturus taliterque senex ob baronis titulum officio praesidis privaretur. Qua in re, nescirem a quo, adeo fuit confirmatus, ut, conjuge sua mihi hoc pandente et (me) sibi inanem hunc metum esse dicente, quod cognitus mihi domini Nicolai Skerlecz animus honestus a


3443. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 430 | Paragraph | SubSect | Section]

carceres, cum aliis complicibus. Praelatus Carthusianorum deponi debuit exsulareque ex provinciis suae Majestatis; praeterea dignum gallera esse pronunciatum. Ad praemissa additum, ut palam Labaci in foro, adspectante toto populo, convicti comitem Herberstein deprecarentur. Ad istud ille, cum personaliter ob officium praesidis camerae Labaci adesse non posset, mandatarium misit, habuitque deprecationem. Commissarius autem regius, qui ut executor adfuit, (dixit,) hoc unicum esse, volente ita Herbersteinio, ob ejus injurias, residuam poenam esse ob laesum ejus officium, quo


3444. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

Hungarica Viennensis, quae ad finem mensis Novembris sic est constituta: in locum domini comitis Nicolai Palffy, ab anno 1759. etiam aurei velleris equitis, in cancellarium promulgatus comes Franciscus Eszterhazy, comitatus Mossoniensis supremus comes; vicecancellarius comes Georgius Fekette ex personali praesentiae regiae, consiliarii et refferendarii comes Theodoras de Batthyan, comes Palffy, uterque juvenis; ex statu nobilium dominus Jacobus Szvetich, relictus ex prioribus consiliariis, prouti etiam dominus Töröck; novi declarati dominus Antonius Brunzwick ex protonotario palatinali,


3445. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

comes Theodoras de Batthyan, comes Palffy, uterque juvenis; ex statu nobilium dominus Jacobus Szvetich, relictus ex prioribus consiliariis, prouti etiam dominus Töröck; novi declarati dominus Antonius Brunzwick ex protonotario palatinali, dominus Christophorus Niczki ex protonotario personalis, et dominus Casparus Farkass ex archiepiscopali assessore tabulae regiae. Priores consiliarii sic fuere accomodati: comes cancellarius Nicolaus Palffy ad suam quietem et solitudinem; baro Franciscus Koller Pesthinum ad officium personalis praesentiae regiae in locum domini Fekette fuit


3446. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 431 | Paragraph | SubSect | Section]

palatinali, dominus Christophorus Niczki ex protonotario personalis, et dominus Casparus Farkass ex archiepiscopali assessore tabulae regiae. Priores consiliarii sic fuere accomodati: comes cancellarius Nicolaus Palffy ad suam quietem et solitudinem; baro Franciscus Koller Pesthinum ad officium personalis praesentiae regiae in locum domini Fekette fuit translatus; Bernardus Konchek jubilatus, dein sequenti mense Viennae mortuus; dominus Paulus Festetich ad cameram aulicam Viennensem transiit. Insperatae hujus mutationis causam satis indigavi ab iis, qui nosse poterant. Baro Koller


3447. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 432 | Paragraph | SubSect | Section]

idem repositionem primatus in integrum urget; adversatur Palffius cum Kollerio, ac demum (potius) resignant, quam ut praedicta macula apud posteritatem notarentur. Tum secuta est superius descripta promotio, imperatore, Migazzio, primate ipso, Eszterhazio faventibus. Kollerius, ne Viennae sit, ad personalatum vicecancellario successit, cum alias Jacobus Szvetich officium hoc fuisset consecutus. (Turmae praetorianae novus capitaneus.) Redeunti ex Moscovitica legatione comiti Nicolao Eszterhazy, cancellarii electi fratri, capitaneatus


3448. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 433 | Paragraph | SubSect | Section]

ex summis collegiorum exscindi, nemine contradicente judicabat. Paxius itaque, ut astutus erat, cum primate contrahit, et quidem excluso horto pro aedificiis collegii Pazmaniani 42 milibus fl. rh., pro domo versus Lauretianas 10 milibus fl., ut sic primatis aucuparetur gratias. Et re perscripta accuratiores ludere Paxium observabant et primati obsequi, alii vigore contractus interimalis esse ad flnem Maji submittenda 22 milia fl., alia per subsequos annos ac singillative per 10 milia exsolvenda. Statimque ilia, quae episcopus promiserat ac particulares collectae tulerant, ad


3449. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 435 | Paragraph | SubSect | Section]

Prospera fuere: primo, supradeclarata ab eo gesta continua serie officia; secundo, magnus quem sub Batthyanio bano habuit in aula regia conceptus, ut ob merita sua torque aurea fuerit condecoratus; tertio, in oeconomia atque congregandis divitiis prosperitas ac ad nutum successus; quarto, persaepe ex tot adversitatibus triumphus; quinto, baronatus oblatio et resolutio, haud tamen ab ipso accepti; sexto, filii sui vivente patre elevatio. Adversa expertus sequentia: primo, cum propria uxore sua dissensiones, ut haec demum in deliria sit prolapsa, ex quo quotidianae cum delirante


3450. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

proles primae sint, quibus ad legum praescripta provisum post mutata matris vota exstitit. Ego ipse in exsecutione latarum sententiarum processi vidique Konschinae miseram Magdichianae olim conditionem. Antea splendebat tota, cocos totque ancillas habuit, ephebos item, ut meis vidi oculis persaepe apud collegam assessorem constitutus et pransus. Nocuit sub Magdichio culinae fumus, nunc, dum fuissem Konschinae, vidi ipse | ancillae vilissimae munus eam gerere, parare cibos, scopare, purgare ollas, porcis deferre urticas et quisquillias; antea a


3451. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 438 | Paragraph | SubSect | Section]

hoc, initio Maji, vicecolonellus et commendans Dubicensis dominus Balthasar Petkovich sponte ac invito bano officio valedixit. Successit eidem suus antecessor, dominus canonicus Nicolaus Thauszy. Qui etiam, nescio ex quibus motivis, bellum cum Turcis metuendum vulgavit, banoque perscripsit. Fuere congregati Turcae in variis locis, sed quo fine, latuit lateretque. Generalis Josephus Draskovich die 21. Junii, prouti etiam generalis Antonius Setwitz, incaute agentes, a Borussis fuere intercepti ejusdemque captivi, non sine macula et nota militaris sive bellici consilii.


3452. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 439 | Paragraph | SubSect | Section]

necessitatem, videlicet in Ded ad Kostaniczam, ad Zrinium loco illo, ubi rudera veteris arcis Pedell vocatae erant, item cis Colapim in Vroth pago capituli Zagrabiensis Petrinam versus aliisque duobus locis minora custodiae instar. Ideam hanc suam nomine etiam regni statuum Viennam perscripsit, significans: velle status tria nominata amplissima fortissimaque suis sumptibus erigere praesidia et signanter Vroth, nec desiderari aliud quam geometrarum submissionem. Haec res nec ministerio probabatur, minus autem dicasteriis aulae, aliis metuentibus, ne ab exemplo Croatiae onus


3453. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 441 | Paragraph | SubSect | Section]

successisse notavimus, postquam Austriaco foederi renunciavisset, Borusso atque Anglis conjunctus adeo, ut his militis sui suppetias submitteret; postquam item clerum schismaticum Moscoviae durius atque despotice tractasset, ut suas manus regias in archiepiscopi persona percutienda, barbaque vellenda infecisse narraretur, pulsoque schismate, Lutheri dogmata in Moscoviam inducenda procuraret, quin legitimam uxorem suam Catharinam Zerbst Anthaltinam natam, arci cuidam praeclusam repudiaturus, diceretur; sufticienda illi Angliae regis sorore, ut fama ad


3454. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 442 | Paragraph | SubSect | Section]

expeditione processus accepta, cum appellationem negatam vidisset, Viennam est profectus, ibique revisis actis, cum exhoruisset consiliarius referens, vigore mandati regii banus pro judice delegatur, qui mense Junio anni hujus condemnat Vugerianam in 60 fl. persolvendis Raguseo pro carceribus perpessis. Intuitu autem processualium exspensarum ad Szalle fuerunt inviati, aprobante sententiam Majestate et pro executione remittente, hanc Zagrabiensi comitatui comisit banus, comitatus domino judlium Benedicto Arbanasz, coram quod asistente fisco comitatus,


3455. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 443 | Paragraph | SubSect | Section]

libello edito et distribute, pro servanda memoria tam statuae quam translationis, excitandamque pietatem, laudem a Jesuitis habuit zelosi videlicet patris. Sexto. (Votum civitatis Zagrabiensis.) Ob tot annis perseverantem luem pecoris, svadente parocho | civitatis Matheo Ztepanich, ne apud cives et vulgum zelo minor esse antecessore suo putetur, s. Franciscus Xaverius pro urbis patrono est acceptus voto magistratus, episcopo Zagrabiensi approbante, suscepta


3456. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

Memorabilia inter occurrunt sequentia. Primo. (Promotiones in tabula regia.) Ob translatos Viennam praecipuos tabulae regiae assessores, uti superiore anno meminimus, Pesthini multos promoveri oportuit. Personalem B. Koller supra notavimus, protonotarius palatinalis factus dominus Paulus Nagy, personalis praesentiae dominus Antonius Vörres et dominus Szlavi, aliique novi assessores. Verum cum et dominus Antonius Hrabovszki, causarum regalium director, ad septemviralem tabulam fuisset


3457. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 444 | Paragraph | SubSect | Section]

in tabula regia.) Ob translatos Viennam praecipuos tabulae regiae assessores, uti superiore anno meminimus, Pesthini multos promoveri oportuit. Personalem B. Koller supra notavimus, protonotarius palatinalis factus dominus Paulus Nagy, personalis praesentiae dominus Antonius Vörres et dominus Szlavi, aliique novi assessores. Verum cum et dominus Antonius Hrabovszki, causarum regalium director, ad septemviralem tabulam fuisset translatus causa coecitatis, eidem in hoc officio datus successor dominus Petrus Vegh secretarius


3458. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 445 | Paragraph | SubSect | Section]

U našem je rukopisu nema. materiam unice sacram lineis aliquot suppeditans discipulo. Atque ut amabat has litteras, cum Faciollatio alisque clarissimis viris communicando easdem, neque postea posuit sive qua Agriae municipalis juris auditor, sive Pesthini adlatus personalis domini Georgii Fekette, viri clarissimi cultissimique existens, qui juvenis dotes optimamque educationem animadvertens, filii instar eum habuit ac amabat. Et postquam Joannes Kardos cancellarii Hungariae comitis Leopoldi Nadasd jussu aulae 1753. amotus fuisset, quod Festetichio aliisque


3459. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 445 | Paragraph | SubSect | Section]

clarissimi cultissimique existens, qui juvenis dotes optimamque educationem animadvertens, filii instar eum habuit ac amabat. Et postquam Joannes Kardos cancellarii Hungariae comitis Leopoldi Nadasd jussu aulae 1753. amotus fuisset, quod Festetichio aliisque arcaniora pandendo vendidisset, eodem personali svadente, Petrus Skerlecz ad cancellarium pervenit. Magni sui haeri virtutibus diligentiaque sua affectum promeritus, ipse autem in curiali stylo atque aulae politica excultus anno 1756., uti supra notatum, in regni et bani protonotarium electus, consiliariatu a sua Majestate et pensione


3460. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 460 | Paragraph | SubSect | Section]

uni, non autem Petro, Paulo, Barbarae, Annae etc. oferri debere sacrificium; item missas illas perpetuas, vulgo altarias vocatas, nec recte offerri pro redemptione animae vel animarum, ut passim in testamentis exprimere solerent; minus autem recte eas restringi ad certos gradus vel personas, ita ut talia sacrificia nullius sint valoris, si prodesse iis nequeunt, ad quos restricta sunt, quod in quorundam canonicorum testamentis legi; damnavissem porro omnes, qui tales altarias conderent ex vana gloria fineque illicito, ut habendae per campanas memoriae christianitatis laude


3461. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 462 | Paragraph | SubSect | Section]

totam cum dominio cunctisque appertinentiis plenopotentiario domini comitis ab Orsich Petro Gojmerecz, alias judlium ejusdem districtus, resignat, idemque vigilias ad portam arcis constituit; his peractis, exequens ad comitem abit. Repulsa cum fuisset vigilia adeoque reoccupatio facta, comes in persona cum conductis hominibus prope 200, militibus item secum ex confinio ductis circiter 30 adfuit, arcem oppugnat, laesis in ea pluribus hominibus, eamque capit, Depoczianas ejicit suosque homines. Universa sic appraehendens seseque contra jus omne possessorem efficiens, partium utraque


3462. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 463 | Paragraph | SubSect | Section]

genuerat) Magdalenichio nubens, ex hoc praedictum Balthasarem et Stephanum filios habuit. Hi itaque per matrem Braniughiis fuere fratres. Balthasar absoluta rethorica in Hungariam abiit et pietate Agriensis episcopi, tum comitis Gabrielis Erdoedi, adjutus, apud Klobusiczki et Szent-Ivany (personalis fuit uterque) annis pluribus mansit, condiscens ibi Hungaricum idioma. Georgio Braniugh 1723 anno resoluto Zagrabiensi episcopo, rediit in patriam, declaratus ab Erdoedio comitatus Varasdinensis notarius, quo officio post annos aliquot relicto, private intra aulicos episcopi vixit sub


3463. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 464 | Paragraph | SubSect | Section]

habuit. Juris scientia exigua fuit, neque aliud assessoribus commendabat, quam honorem tabulae; visis aliorum opinionibus, si consentire tres assessores vidit, ultro progressus non est; si divisa fuere assessorum vota, plerumque adhaesit assessori illi, erga quem majori fuit affectu, persaepe nec quaestionem intelligens, nunquam autem disputans, ut suae opinioni subscribatur. Prima illi uxor fuit Hranilovich vidua, qua privatus, Naisichii opera duxit Theresiam natam Schettar aliter Sumechki, relictam vicecomitis Benger. Cum hac crevit divitiis et facultatibus, Schettariana


3464. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 464 | Paragraph | SubSect | Section]

appetitu, collaudante industriam episcopo, est introductus, ut ex cryptis non solum nudarentur cadavera vestitusque vendatur, sed projiciantur ex tumbis educanturque foras et quandoque projiciantur, quandoque terrae foris infodiantur. Tumbae autem vendantur precio leviori, cryptas altissime persolvere est necessum. Rem hanc, juri gentium repugnantem detestans, senex constituit, ut in sepulchro claudendo subito omni ex parte muro, super inductove fornice recondatur, quod haud secus viduae permissum est, quam numeratis pro facultate fl. rh. 30, expensis solutis in fl.


3465. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 465 | Paragraph | SubSect | Section]

descendit, ab eisdem vestita provisaque omnibus. Generali, relato existente ejus Varasdinum abitu, ea fuit suspicio, quod ipsa ad sibi junctam sangvine Kauczingerianam ivisset, de Vienna nil suspicatus, credens, ignotum puellae vel nomen Viennae esse. Interim praedictae Kauczingerianae perscribi curat, de placanda puella disponendaque ad connubium secretarii sui. Interim Theresia ad Caroli VI. imperatoris deducta praesentiam, eidem audacter et sincere pandit omnia, furta nempe a se visa occasione conscriptionis, carceres, arestum, modum violandae suae pudicitiae. Quibus motus


3466. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 466 | Paragraph | SubSect | Section]

reformavit. Theresia sub tutella caesaris in claustro degens, cum peteret ab eodem veniam monialem profitendi, caesar eam jussit foris apud praeclaras manere foeminas; sed cum ob visas visitatasque moniales ultro peteret veniam a caesare, jussit eam reverti in patriam, et si evoluto biennio perseveraverit animus, ut tum petat resolutionem caesaris, dixit. Rediit ergo educata bene, ac ultra visos veteres foeminarum croaticarum mores sapiens, sed intra annum vicecomiti Benger conjungitur, quocum biennio fuit, deinde Naisichii opera defuncto praesidi copulata. Foeminae huie ad summas


3467. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 474 | Paragraph | SubSect | Section]

Antonium Miloss. Decimo secundo. (Viennae conferentia ante diaetam.) Evocatus Viennam abiit transactis paschae feriis comes banus, ubi die quarta Maji cum primate, palatino, tavernico, camerae praeside, cancellario, vicecancellario, personali et cancellariae hungaricae consiliariis de proponendis in proxima diaeta, atque una de mediis ad earundem propositionum effectum intra eos actum concertatumque est. Quantum mihi penetrare arcanos hos tractatus atque metiri ex subsequis praeparatoriis licuit, sic res videtur disposita, ut


3468. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 475 | Paragraph | SubSect | Section]

de Batthyan, comes aulae cancellarius Franciscus Eszterhazy, tum alii sex numero Germani et omnes praecipui, ut praeses bancalitatis comes Haczfeld etc.; mediae crucis vulgo commendatores ex Hungaris comes vicecancellarius Georgius Fekette; tertiae seu minoris baro Franciscus Koller personalis praesentiae locumtenens, aliique exteri, ut gabinetti secretarius Borie ac similes. Ordinis thesaurarius constitutus domiims Christophorus Niczki consiliarius et refferendarius in cancellaria Hungarica, heroldus dominus Ladislaus Ballog, consilii locumtenentialis consiliarius. Pro nunc


3469. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 476 | Paragraph | SubSect | Section]

licet iniquissimo modo ac titulo exactas per vim, crudelitatem in subditos, ecclesiae spolia, testamentorum pro lubitu invalidationes; neque audiuntur tot tantorumque lamentantium lacrymae, dissimulantur illatae per eum injuriae, spoliationes, damna, quia dum monetur vel ad se de accusationibus perscribitur, pecuniarum Viennam submission enervat omnia. Quemadmodum porro credebatur ab omnibus, ordinem hunc pro solis futurum Hungaris huicque aggregandos vicecomites aliosque nobilium, ut consequendae cujuspiam crucis affectu desiderarent plurimi, ad diaetam ablegari; ita dum praedictas


3470. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 476 | Paragraph | SubSect | Section]

enervat omnia. Quemadmodum porro credebatur ab omnibus, ordinem hunc pro solis futurum Hungaris huicque aggregandos vicecomites aliosque nobilium, ut consequendae cujuspiam crucis affectu desiderarent plurimi, ad diaetam ablegari; ita dum praedictas promotiones primas percepissent, videntes personalem praesentiae tertii ordinis cruce praeditum, de eadem consequenda omnes benemeriti desperarunt, videntes nec banum fuisse remuneratum, sed ob taxas vulgatas soli juvenes dissipare asveti spem consequendae obtinuerunt solvendaeque apud posteros summorum politicorum memoriae. Decimo


3471. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 480 | Paragraph | SubSect | Section]

100, suoque consangvineo menstruatim fl. 10. Ambrosius Vellachich, notarius civitatis Varasdinensis, pro eadem civitate erga diurnum fl. 2 etc. etc. Comes Petrus a Sermage, item Franciscus Patachich in persona abiverunt, baro item Michael Malenich, Ignatius baro Magdalenich Petrum Ballog sui loco misit. Joannes Jursich supremus comes comitatus Zagrabiensis per regales vocatus non fuit, quod fieri alias debuisset. Hoc quidem casu evenisse dicebatur evocandusque promittebatur, sed studiose


3472. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 480 | Paragraph | SubSect | Section]

sexum crevit, et omnino fuit illustris et patriae multum proficua, ut videre est in meis memoriis historiarum ecclesiae Zagrabiensis. Singularis est haec familia a viris litteris faventibus et litteratis. Stephanus Patachich 1629. mortuus, immortalis vir memoriae et de hac patria meritorum, personalis praesentiae fuit in Hungaria: Nicolaus, regni protonotarius; plures clari sunt in militaribus honoribus; Balthasar vir egregie lectus multaque scribens, fuit primus ex parte Croatiae in cancellaria hungarica Viennae consiliarius, evijus filii: Alexander


3473. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 489 | Paragraph | SubSect | Section]

mandaturque statibus, ut ab episcopo promerita 2000 fl. rh. statim deponant commissario. At inspectis domini Busan tum exactoris regni rationibus publice in regni congregatione, quietantia manu sua subscripta et sigillata illi et regni statibus, de rite persoluto episcopo quoad gestam locumtenentiam fuit exhibita, et suae Majestati submissa; episcopo reponente, se fuisse oblitum. Interim ne quam crysim subeat Viennae, commissario numeravit 2000 fl., qui eundem ut obliviosum senem excusavit.


3474. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

Zagrabiae, quorum duos Crandorffium ad Stiriam, tres Viennam misit. Novembri mense venere Piaristarum tres Carolostadium et locum occupavere, recepti cum tormentorum explosione et processione, scholas aperuere illico, ibidemque semet fixere. (Koller personalis esse cessat. Illyeshasy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis.) Postquam diaetaliter resolutum fuisset, personalis praesentiae officium ex nobilitate conferendum alicui, cum offlcium istud baro Franciscus Koller habuisset, suramo Hungarorum disgustu,


3475. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

mense venere Piaristarum tres Carolostadium et locum occupavere, recepti cum tormentorum explosione et processione, scholas aperuere illico, ibidemque semet fixere. (Koller personalis esse cessat. Illyeshasy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis.) Postquam diaetaliter resolutum fuisset, personalis praesentiae officium ex nobilitate conferendum alicui, cum offlcium istud baro Franciscus Koller habuisset, suramo Hungarorum disgustu, abundantissime postrema diaeta testato, ubi baro Koller indecentius acerbiusque abunde


3476. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

recepti cum tormentorum explosione et processione, scholas aperuere illico, ibidemque semet fixere. (Koller personalis esse cessat. Illyeshasy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis.) Postquam diaetaliter resolutum fuisset, personalis praesentiae officium ex nobilitate conferendum alicui, cum offlcium istud baro Franciscus Koller habuisset, suramo Hungarorum disgustu, abundantissime postrema diaeta testato, ubi baro Koller indecentius acerbiusque abunde fuisset tractatus, comite judice curiae regiae Josepho Illyeshazy


3477. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

officium suum ab aula disposito, ob valetudinem sinistram et obtentam ordinis Stephanei primae classis crucem pensionemque annuam, eidem in officio curiae regiae judicis datus successor comes Nicolaus Palffy, aurei velleris eques et emeritus regni Hungariae cancellarius. Baro Koller ante personalis, Viennam translatus est, cum pensione 8000 fl. futurus interea reginae adlatus, donec promoveretur. Huic autem in officio personalis praesentiae successit dominus Jacobus Szvetich, referendarius et consiliarius cancellariae aulicae hungaricae Viennae. Zagrabiae hoc


3478. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 491 | Paragraph | SubSect | Section]

in officio curiae regiae judicis datus successor comes Nicolaus Palffy, aurei velleris eques et emeritus regni Hungariae cancellarius. Baro Koller ante personalis, Viennam translatus est, cum pensione 8000 fl. futurus interea reginae adlatus, donec promoveretur. Huic autem in officio personalis praesentiae successit dominus Jacobus Szvetich, referendarius et consiliarius cancellariae aulicae hungaricae Viennae. Zagrabiae hoc eodem anno ab episcopo theophoriae dicta proeessio est immutata. Ab olim et juxta rituale Zagrabiense mane hora 5. matutinum fuit sacrum, post quod


3479. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 502 | Paragraph | SubSect | Section]

consiliarius Baizath.) Ad cancellariam Hungaricam pro consiliario in locum domini Niczkii dominus Petrus Vegh, causarum regalium director, agnatus vicecancellarii et gener domini Stephani Nagy, consiliarii ad cameram aulicam, fuit resolutus. Vacabat etiam consiliariatus pro domino personali illustrissimo Jacobo Szvetich, eratque dubium, num ex Croatis aliquis vel ex clero sit substituendus; | et quia Josephus Galliuff, de protonotario non nominando, egisset omnia, comitissa de Loss comiti Joanni Patachich hac lege offert officium, si is sibi


3480. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 503 | Paragraph | SubSect | Section]

minister ad aulam electoris Moguntini, Franciscus Thauszy episcopus Zagrabiensis, comes Seilern caesareo regius ablegatus ad regem Angliae, comes Andler, comes Volkenstein, comes Enczenberg, comes Thurn, comes Khevenhüller. Parvae crucis: comes Kinigl, comes Vurmbrand, comes Niczki, dominus personalis Jacobus Szvetich, baro Cassier, reverendissimus Carolus Szalbeck praepositus et suffraganeus episcopatus Vaciensis, dominus Paulus Gundl consiliarius cancellariae imperialis, dominus Stephanus Nagy consiliarius camerae aulicae, dominus Josephus Pichler gabinetti reginae secretarius,


3481. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 507 | Paragraph | SubSect | Section]

ut sese vertendo plane e lecto caderet, inclamansque, aliam foeminam secum in cubiculo dormientem; videtur sibi videri defuncta Constantia, cui illa: ne timeret, dicendo, sed diceret patri, ut a se facta vota, visitationis templorum b. virginis Cellensis et alterius ad Lonsztros persolvi curaret, evanuit. Haec cum socia, allato lumine residuum noctis vigilando transigit et illucescente die ad Capucinos pergit, sacramentis se munit, confessarioque suo Capucino factum narrat, qui sesse scripturum domino Jellachich recipit. Rediens domum vestemque ob labores commutans, a


3482. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

Gorensem transivisse daemonem; illic sese in umbra praebere adspectabilem, sermones edere, miraque patrare. Officiales quosdam rerum omnium incredulos, dum ad domum comparuissent, rustici verberavisse, pluraque similia, pro referentis peritia fingendi. Parochus Gorensis Mathias Koosz in persona venit Zagrabiam, racensuit de daemone isto quamplurima episcopo, praeposito et capitularibus, ut videretur haereticum de re ista vel subdubitare. Plurima, ut fieri amat, divinae providentiae motiva praedicabantur, communis fuit ad coercendos confiniorum officiales, qui licentiacius


3483. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 508 | Paragraph | SubSect | Section]

quacum amasia dormitabat, excitarentur, lumen allatum vento folle dato extingveretur, ut alii e domo fugientes vacuam domum relinquerent, capellanus ad exorcismum vocaretur, isthicve permanens frui amasia possit. Res ista successit commode. Demum persvasum rusticis, daemonem capellano dixisse, persequi semet unice cicisbaeam, quam cum continuo ibi tueri nequiret, ne ipsa rapiatur, rogarent parochum, ut is ad domum concubinam capellani reciperet. Rogârunt illi, parochus assensit, ergo transfertur ad curiam parochi molestata. Ut parocho iterum illudatur, finguntur molestiae etiam in curia


3484. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 510 | Paragraph | SubSect | Section]

episcopum periculi et episcoporum Hungariae murmurationis, si facto illius ad normam veterem parochi sine episcopi confirmatione stabiliantur; reflexerunt ad accusationes, quas comitatus contra eundem inter gravamina exhibuissent; indubiam esse approbationem Habianeczii totumque Posonium re hac personare, paratamque esse dissertationem de jure patronatus laicali, qua, si in publicum prodeat, toti Hungariae clero gravis reddetur. Episcopus habito cum sibi adulantibus consilio, nempe canonicis Delinich, Kukuljevich, Margetich, Popovich, culpam totam in suum vicarium Georgium Reess


3485. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 518 | Paragraph | SubSect | Section]

conscriptio, in qua sumptus exmissi, submissa est consilio et rejecta ab eodem. (Kallinich in Carolostadiensi generalatu colonellus) post actum Borussicum bellum ultimum Carolostadii ob varios spoliorum excessus procesu habito, non solum in persolutione notabilioris summae fuit convictus, et ad anni arestum damnatus, ac insuper charactere omni privatus. Opera episcopi unitorum Bosichkovich ex schismatico effectus unitus et proffessus catholicus die prima Januarii, episcopo Viennam ascendente et petente gratiam pro capitaneo, ad


3486. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

appenso ad crucifixum horologio, narrat primum, cur tam mature in cathedram conscenderit; ob odium nempe veritatis in capitularibus, narratisque circumstantiis, accipit tesseram ex evangelio: ego sum pastor bonus ; ex qua narratis boni pastoris obligationibus specifice nominando personas, accipit examinandam episcopi vitam, narratque publica et notoria, eum dioecesis nullam gerere curam, sed unice studere coacervandae pecuniae, pauperes pellere sibique foetere palam dicendo, populum opprimere, clerum spoliare ad scandalum omnium, odio lucere ab anno 1754, quo Kerchelichium


3487. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

accipit examinandam episcopi vitam, narratque publica et notoria, eum dioecesis nullam gerere curam, sed unice studere coacervandae pecuniae, pauperes pellere sibique foetere palam dicendo, populum opprimere, clerum spoliare ad scandalum omnium, odio lucere ab anno 1754, quo Kerchelichium persequi incepit, nec missam unquam dixisse, nec orare breviarium, nec confessum esse; diebus omnibus quadragesimae et jejuniorum vorare carnes, functionem episcopalem nullam obivisse, ut, si praepositus major non esset consecratus, vix sacerdotes numerarentur; deum


3488. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 520 | Paragraph | SubSect | Section]

potum esse et perpotationes edormire, jura ecclesiae negligere, quin optare, si ad diabolum pereant, sacramentum confirmationis non posse administrare, sua autem manu caedere et agere percussorem eum posse. Quae omnia exemplis seu episcopi factis specificis edixit, doctos et litteratos eum persequi et similia multa sane, quae omnia boni pastoris non esse; probabat ex patribus et evangelio. Descendit ad peccata omissionis, ut sub eo omnem introductam esse licentiam, vix aliquem vivere honeste et christiane, introductas haereses et in cathedrali idololatriam plane. Cum enim nuper


3489. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 521 | Paragraph | SubSect | Section]

valedicebat capitulo, quod die altero meditaretur Viennam atque inde Pragam ad votum exsolvendum s. Joanni Nepomuceno, commendans charitatem, pacem et vitam sacerdotalem canonicis, quam si non sequerentur, se potius resignaturum quam remansurum, juxta Christi effatum: cum vos persecuti fuerint ; a nemine repositum ipsi est quidpiam. Interea sacrista presbyther cognomine Klarich ex dioecesi Polensi, adulatione meritus, et ad diocesim suscipi et ad sacristiam assumi, accedit episcopum narrando: palam dixisse in sacristia Bisztriczajum, esse sibi gladium


3490. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 522 | Paragraph | SubSect | Section]

in sacristia Bisztriczajum, esse sibi gladium et pistolettas, seseque occisurum episcopum. Dissolutis ad domus canonicis, Bisztriczei quoque domum appulit, cantor vero ad episcopum properavit petens, ut quemadmodum cantoratum sibi contulisset, sic in eodem sese protegeret, quia a Bisztriczajo persequeretur. Episcopus castellano accersito imponit; ut invigilaret, si ad ecclesiam vel arcem pergeret, ut illico compraehensum in subterraneum carcerem, vulgo Nebojan, conjiciat, pro genio episcopi macerandum. Media 12-ma ante meridiem valedicturus episcopo Bisztriczei


3491. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

rem subito defert, qui, recensitis aulae mandatis, admittit vexilliferum agere, quod vellet. Admittuntur demum redire praefati lege ea, ut illico contumaciam, ut vocant, peragant. Ad hanc intrantes cinctique vigiliis, talemperagere non sine incommodis et vexis debuerunt. Ut fieri solet, res perscripta colonello domino baroni Rauch ac bano ipsi, qui factum vexilliferi approbarunt. Vulgus putabat, ejiciendum inde vicecolonellum et clerum ob tam indignam interessentiam. Terminata contumacia colonellus capitaneum Mikich conjicit ad compedes jubetque fieri eidem processum; iste in sui


3492. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

Mikich, de Zlatarich tacetur strictissime, ut nec a bano quidpiam sibi eatenus fuerit objectum, quia nihilominus tam molestiae perpessae in contumacia quam rumores varii, praecipue autem quod tricesimator Costanicensis eamerae damnificatas in fl. 300 tricesimas denunciasset, et haec perscriptura credebatur Majestati regiae, Beckio quoque Viennae existenti casus foret notissimus; ad impedienda ulteriora incommoda, seseque Viennae exculpandum et cum camera accomodandum, quod et factum persolutis 223 fl. rh., Zlatarichius hac sub larva exmissus est, ut reparationi


3493. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 523 | Paragraph | SubSect | Section]

Costanicensis eamerae damnificatas in fl. 300 tricesimas denunciasset, et haec perscriptura credebatur Majestati regiae, Beckio quoque Viennae existenti casus foret notissimus; ad impedienda ulteriora incommoda, seseque Viennae exculpandum et cum camera accomodandum, quod et factum persolutis 223 fl. rh., Zlatarichius hac sub larva exmissus est, ut reparationi et ad formam collegii applicationi in empta a Galliuff domo invigilaret. Canonicus et prolector Petkovich restitit, tum quod rector isthic esset, cum ob sumptus. Qua ex re non tantum dissoluta est intra eos


3494. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 525 | Paragraph | SubSect | Section]

ejusdem comitatus dominum Mathiam Sztolnekovich aliter Bornemisza. Postrema regni congregatione petebatur ab his instructio, sed nec regnum nec comitatus ullam dare sciverunt, hinc et nullam dederunt. Domiuus protonotarius ex zelo erga patriam et ob diaetales articulos de metalium rectificatione personaliter me accedendo, petiit, ut, in quantum possem, juvarem vicecomitem, qui hoc ipsum etiam a me precabatur. Ego pro viribus patriae studens generalia ei dedi et regni limitibus scripto, tum et metales diplomaticas Belae IV., Sigismundi, Mathiae, Lucium et edita a Kollar diplomata in


3495. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 529 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsos audaciores reddebant. Vicecomitem comitatus Simeghiensis insecuti sunt, ut is vix Szigettum profugerit; dominum nempe Ludovicum Fesztetich, principem Nicolaum Eszterhazy coegerunt, ad subscribenda, quae volebant; ejus autem plenipotentiarium in Sasvar captum amplius 200 baculis sunt persecuti prope ad interitum; episcopus Quinqueecclesiensis Georgius Klimo vix se salvavit; comes Adamus Batthyan tavernicus aeque damna plura passus in suo curru; et eversis aedificiis subditi ad Sikloss principis Caroli Batthyani usi repressalibus provisorem harae porcinae incluserunt, ut porcum


3496. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 529 | Paragraph | SubSect | Section]

Tum 31. Augusti iruêre in Siklos numero prope sex milia, quos dum subcenturio cataphractorum cum compagnia terrere vult, percussus lapillo nasum amisit; occisi tres milites, qui dein globos explodentes 180 rusticorum partim occiderunt, laeserunt partim. Haec et his similia plura isthic ad nos perscripta sunt. Quia vero a rusticis tyrannidis accusabantur dominia, ideo imponebatur comitatibus, ut sessionis constitutivum elaborarent et ab hac competentem obligationem. Haec ut comitatus opinio Viennam mittebantur pro revisione, fuêreque evulgata mandata regia quaedam decretoria, quae


3497. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

consilii consiliarius, qui nunc etiam hoc in merito laborarent. Labor omnis tam locumtenentialis consilii quam et cancellariae Hungaricae in hoc malecontentorum est opere. Regina ipsa Posonium ad conferendum saepius ivisse, scribebatur, sed nullo cum effectu. Comitem tavernicum Adamum Batthyan in persolvendis 40 fl. milibus, quos a subditis suis iniquius extorsisse arguebatur, iisdem suis subditis convictum, huc delatum est. Reliqua incerti rumoris non adscribimus, cum plebs illa nunc etiam perseveret in contumacia, praecipue in Tolnensi ac Baraniensi comitatibus. Secundo.


3498. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 530 | Paragraph | SubSect | Section]

ivisse, scribebatur, sed nullo cum effectu. Comitem tavernicum Adamum Batthyan in persolvendis 40 fl. milibus, quos a subditis suis iniquius extorsisse arguebatur, iisdem suis subditis convictum, huc delatum est. Reliqua incerti rumoris non adscribimus, cum plebs illa nunc etiam perseveret in contumacia, praecipue in Tolnensi ac Baraniensi comitatibus. Secundo. (Lis inter episcopum et civitatem Quinque-Ecclesiensem.) Sub Sigismundo Bereny episcopo Quinque-ecclesiensi intra episcopum et cives ejus fuit exorta lis de


3499. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 533 | Paragraph | SubSect | Section]

quardianum Carolostadio redeuntem agressi, submissas ab eo in rh. 400 pecunias cuidam Flumen sustulerunt, Franciscanum visitando. Ad Essechum quoque fuêre depraedati quidam, et domi suae provisor Auber occisus in loco, in comitatu Posegano; baro Josephus Pejachevich in Nassicze dominio suo, ubi persequendo latrones, cum eorum caput Mittar Vellicam ad conventum Franciscanorum ut locum asyli profugisset, cincto vigiliis monasterio et coram monachis benevole fatente delicta reo, in praesentia vicejudlium Karfass vocato, iste monasterii portam occupando, postquam comitatus requisitio de


3500. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 533 | Paragraph | SubSect | Section]

jure, cum ecclesia non essent. Ad Popovecz infra omnes sanctos ad Zagrabiam uxor Joannis Zaverszki judlium redux e nundinis s. regis Stephani aeque fuit spoliata. Decimo tertio. (Judaei Viennenses obtinuerant ab aula potestatem visitandarum personarum) et domuum, si aut tabaccam aut res alias vetitas depraehenderent cum expressione mandati publicati, quod in officiis constituti talibus privabuntur, alii pro primo actu trium annorum condemnationem ad labores experientur, pro secundo annorum quinque, pro tertio


3501. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 535 | Paragraph | SubSect | Section]

sed et antiquitatum Hungaricarum et rei diplomaticae mense Junio, quod ter quavis hebdomada praelegit dominus Adamus Franciscus Kollar, suae Majestatis consiliarius, bibliothecae custos, vir ab eruditione clarus et decus Hungariae. Hoc etiam anno isthic baro Franciscus Koller ex resignatum personalis officium in vicepraesidem deputationis illyricae isthic prouti etiam sanitatis consilii fuit renunciatus et actualis intimus consiliarius. Decimo nono, (Ex epistola civitatis Poseganae) ad me data intellexi,


3502. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 612 | Paragraph | Section]

Sermage 487. Assessores duo tabulae banalis novi, magna regni displicentia et in pronotarium odio 487. Congregatio regni 489. Conscriptiones ordinatae 489. De insulis Dalmatiae questio 490. Piaristae Carolostadii 491. Koller personalis esse cessat. Illyeshazy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis 491. Primatis mors 491. Aula pergit ad Tyrolim. Nuptiae Petri Leopoldi. Mors imperatoris Francisci I., Josephus II. imperator et corregens 493. Restauratio comitatus


3503. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 612 | Paragraph | Section]

displicentia et in pronotarium odio 487. Congregatio regni 489. Conscriptiones ordinatae 489. De insulis Dalmatiae questio 490. Piaristae Carolostadii 491. Koller personalis esse cessat. Illyeshazy resignat et novus judex curiae regiae. Novus personalis 491. Primatis mors 491. Aula pergit ad Tyrolim. Nuptiae Petri Leopoldi. Mors imperatoris Francisci I., Josephus II. imperator et corregens 493. Restauratio comitatus Zagrabiensis 493. Ablegati Viennam 494. Congregatio


3504. Krčelić, Baltazar... . Annuae 1748-1767,versio electronica [page 613 | Paragraph | Section]

Conturbia Varasdinensia 532. Rustici Sziszlavicenses contra dominum suum baronem Rauch 533. Nobilium plures homicidiis hoc anno sese macularunt 533. Latrones 533. Judaei Viennenses obtinuerant ab aula potestatem, visitandarum personarum 533. Instituta commercii 534. Episcopus unitorum ex Pribich Basilius Bosichkovich 534. Filii comitis Georgii olim ab Erdoedy 535. Ex epistola civitatis Poseganae 535. Comitatus Crisiensis restauratio


3505. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

sermo est: non esse amplius illi tradendam iuventutem quippe quae morosos eos obstinatosque efficiat; id autem dudum illi vetustissimisque temporibus est obiectatum quod sordidos efficeret sui sectatores, nempe quia hoc in quibusdam philosophis vitium apparuit. Ita qui personarum defectus sunt, in disciplinas transferuntur hominumque erroribus scientiae infamantur. Nuspiam id clarius apparuit quam in quidam popularium nostrorum opinione, qui personarum vitium ad rem transferentes incultam malunt habere neglectamque iuventutem, quam illam ad


3506. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

sordidos efficeret sui sectatores, nempe quia hoc in quibusdam philosophis vitium apparuit. Ita qui personarum defectus sunt, in disciplinas transferuntur hominumque erroribus scientiae infamantur. Nuspiam id clarius apparuit quam in quidam popularium nostrorum opinione, qui personarum vitium ad rem transferentes incultam malunt habere neglectamque iuventutem, quam illam ad exteras provincias erudiendi causa transmittere; quod quidam sic missi eorum, apud quos degebant, vitia retulissent, visitationem inde provinciarum, non personas insectantes.


3507. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

nostrorum opinione, qui personarum vitium ad rem transferentes incultam malunt habere neglectamque iuventutem, quam illam ad exteras provincias erudiendi causa transmittere; quod quidam sic missi eorum, apud quos degebant, vitia retulissent, visitationem inde provinciarum, non personas insectantes. Sic tu quoque cum cerneres quospiam (novi enim qui sint) iam alioquin subdolos, cum politicae insuper praesidia adiunxissent, in omne fraudis astutiaeque genus erumpere, parum prospiciens cuius id vitio fieret, universum studium duxisti condemnandum. In


3508. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

tamen et ne argumenti magnitudine obruerer, et quod id Amado magis congruat, ego nihil afferam; ipse si velit adicere, ultro poterit. De tertio igitur hominum genere sermo mihi in praesens futurus est vestro hortatu nec minus, ut spero, benevolentia, ut illud pro posse persequar, quae illorum in actionibus suis regendis esse debeat politica, quis in instituenda omni vita modus. Haec omnis oratio eo pertinebit, non ut in universum ostendam quid quisque pro se agere debeat, sed ut demonstrem qui omnis nostrum uniuscuiusque actio congruiter ad


3509. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

quis in instituenda omni vita modus. Haec omnis oratio eo pertinebit, non ut in universum ostendam quid quisque pro se agere debeat, sed ut demonstrem qui omnis nostrum uniuscuiusque actio congruiter ad patriam prudenter institui debeat. Itaque, ut strictius loquar, non personalem, ut Mazarinius, sed patriam politicam pertractabo. Ac quoniam de iis, qui in hoc versantur saeculo, sermo mihi futurus est, cumque eorum diversa rursus sint genera, de quo potissimum genere sim tractaturus, antea cognoscendum est. De mercenariis et vili


3510. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

est, non ut nostris praeceptis egeant. Neque vero de iis quidquam dicturus sum qui seu nimio litterarum amore (quamquam hi paucissimi, proh dolor! et fuerint, et vero futuri sint) seu negotiorum incertitudinem pertaesi ad otium sapientiae confugerunt: istis propositum suum persequi satis est, nec ultra indigent. Nobis contentio, nobis labor paratur quibus et rempublicam capessere neque iis, quibus reguntur universi, moribus vitam agere est constitutum. Invidos popularium oculos satis per hoc in nos convertimus quod prorsus extra patriam,


3511. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

ostendamus qui nec iis quibus ceteri vitiis volutari et a populari abesse indignatione valeamus. Ad quod cum favor superum, tum fortunae indulgentia non levis, postremo nostra opera expeditaque in depromendis consiliis ratio adesse debent. Sed illa quidem ut dare alienum, ita persequi non nostrum est; de posteriori, ut nostra fert imbecillitas, expediamur. Duplicem ego cum inter nostros, tum in omni republica vivendi rationem puto, duram illam et leniorem alteram; cuius exempla cum alibi, tum Romae possumus capere infinita. Illam princeps


3512. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

ubique gentium seu regnantium odio seu aemulorum artibus dicto citius interiret. Qua de causa nos quoque eam vivendi normam, ut nobis prorsus incongruam et horum potissimum temporum rationi minime accommodatam, praetereamus; posteriorem, quae sua ad tempus consilia dirigit, persequamur. Cuius quidem similiter duplex est modus: nam vel ita vivendum est ut cuncta ceteroquin patria retineas, in congressibus tantum rarum et, ubi adfueris, severum te praestes; aut ita consilia sunt instituenda ut in omnibus omnino, quoad suscepta te vitae ratio


3513. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

re nostros inter modus tenendus sit; quod trifariam me optime facturum existimo, si quid in se primum, mox quid in familia, postremo quid in posessionibus inanimis faciendum ei sit, ostendero, qui prudenter nostros inter vitam agere velit. Quod ad ipsam sui personam attinet, recte quisque fecerit si, antequam aut uxorem ducat aut ulterius in republica sit versatus, nec habitu exquisito nec multis epulis nec magno velit comitatu resplendere. Inurunt enim haec, si ea ante tempus exerceas, quandam ambitionis notam quae multas res


3514. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

in vita civili occurrere quae sine famulorum ministerio exsequi haudquaquam possint, rursusque reputanti quantum id servis audaciae, quantum in dominos potestatis tribuat, quantumque subsit periculi ne aut ipsis sponte discedentibus, aut a domino gravi quadam de causa (ut persaepe usu venit) dimissis secreta eiusmodi omnia in vulgus exeant, ut fieri ipse iam observavi: haec, inquam, reputanti mihi id commode vitari a nobis posse visum est ea ratione ne ullos nisi colonos nostros in quacunque ministerii genere habeamus, quos et amplior coercendi


3515. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

Quod e longa peregrinatione ad natale solum, ad proprios Lares, ad amicorum propinquorumque consortium redeunti evenire solet, ut quo acerbius diuturnam a tam caris obiectis separationem toleravit, eo maius deinde ex iis sibi redditis solacium persentiscat, id mihi hodierna die usu venire debeo ingenue profiteri; nimirum sextus iam labitur annus quo eversis patriis legibus, invectis peregrinis institutis, inducto exotico idiomate, omnis personae proprietatisque securitas ita evanuit ut tum postremum me vivere,


3516. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

obiectis separationem toleravit, eo maius deinde ex iis sibi redditis solacium persentiscat, id mihi hodierna die usu venire debeo ingenue profiteri; nimirum sextus iam labitur annus quo eversis patriis legibus, invectis peregrinis institutis, inducto exotico idiomate, omnis personae proprietatisque securitas ita evanuit ut tum postremum me vivere, liberum hominem esse, et patriam habere senserim; sextus denique iam labitur annus quo abolito legali supremi comitis magistratu, sublatis liberis comitatuum congregationibus, ruptuque omni, quo princeps


3517. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

inclitae huius universitatis sensus tam mihi quam et excelso consilio locumtenentiali explicati me excitarunt, erexerunt, confirmarunt. Ab eo inde tempore iam meus etiam animus communi laetitiae patere coepit; sensus tamen hic tenuis tantum umbra fuit gaudii illius quod hodie persentisco dum me liberum in patria iam libera re ipsa constitui, dum meam singulique civis proprietatem, ut nunc res sunt, salvam esse, dum denique me in medio inclitae universitatis versari eoque potissimum fine versari sentio, ut communibus


3518. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [Paragraph | Section]

vobis maiorem in modum contendo, nimirum ut vestram dicendi explicandique rationem ad mediocrium usque discipulorum captum demittatis, ut attentionem iuvenum saepius omnique meliori ratione excitare studeatis, denique ut non tam id spectetis quam copiose ornateque vos materiam persequi valeatis, verum potius qua ratione materias etiam difficilioris perceptionis ita proponere possitis ut eaedem captum mediocrium etiam discipulorum non excedant. Studium operamque hanc, viri clarissimi, eo impensius a vobis flagito quo magis me miseret scholasticae


3519. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

deteget, tantam Regno procurabit utilitatem, ut insigne omnino praemium mereatur. Neque enim id pro impossibili haberi debet, cum sint aliquae Regni partes, quae ad Moscoviticum, aliae quae ad Italicum clima prope accedunt. Quodsi modum ejusmodi honorata aliqua persona invenerit, praemium ejusmodi non in pecunia, sed in proportionata honoris accessione consistere potest. Articulus XI. De tabacae cultura promovenda.


3520. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

praesertim postquam juxta Articulum 57. 1791. jam ipsum etiam crimen laesae Majestatis per ordinaria Regni fora cognoscitur. Residentes in Hungaria Abaldi officiales forum a ratione domicilii sortiuntur, et id quidem non tantum in personalibus, sed in realibus etiam, objectum manipulationis suae, quam in Hungaria exercent, concernentibus, negotiis; sicut vicissim si Hungarus fabricam aliquam in Germanica Provincia possideret, officiales ejus, quoad objectum fabricae,


3521. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

advehit, optimam etiam speciem ad ultimam classem collocare soleant, donec muneribus placati eam naturali suae classi restituant. Oppressioni huic haud secus occurri posse videatur, quam si enata inter hos et venditores differentia, comitatus per gnaram et adjuratam personam rem decidi curet. § 38. Abaldo huic nonnisi necessaria pro providendis Germanicis Provinciis tabacae Hungaricae quantitas suppeditetur, ne majorem pro exercendo cum illa quaestu quantitatem


3522. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | SubSect | Section]

117. 1723. quindecim annorum ab oneribus publicis immunitate porro etiam perfruantur: id est, a contributione, tyronum statutione, et quarterii militaris onere liberi sint; et haec immunitas respectu formalium, seu majorum, seu minorum fabricarum, ad totum eorum personale necessariaque pro immediato ejusmodi fabricae usu, aedificia extendatur. Si quae jurisdictio eos ante effluxum hujus termini alicui ex his oneribus subjecerit, enasciturum exinde detrimentum iis e proprio compenset. Porro in rebus, quae ad promotionem opificii,


3523. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

actualis ostendimus. Interest proinde, ut quos jam antea favores lex ipsis addixerat, porro etiam confirmentur. Quamprimum autem libertates hae singulari manufacturistae conceduntur, naturale est ut quoad fabricantes seu majores, seu minores, quoad totum eorum personale, et concernentia aedificia extendatur, quia horum singulus a proportione majoris sui personalis majorem etiam publico adferet utilitatem, adeoque justum est, ut ab eadem proportione immunitatibus etiam his perfruatur. De aliis favoribus iisdem concedendis


3524. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1122 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

etiam confirmentur. Quamprimum autem libertates hae singulari manufacturistae conceduntur, naturale est ut quoad fabricantes seu majores, seu minores, quoad totum eorum personale, et concernentia aedificia extendatur, quia horum singulus a proportione majoris sui personalis majorem etiam publico adferet utilitatem, adeoque justum est, ut ab eadem proportione immunitatibus etiam his perfruatur. De aliis favoribus iisdem concedendis infra §-pho 146. proponetur. Caeterum delatae fuerunt jam saepius ad Consilium


3525. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1146 | Paragraph | SubSect | Section]

reddet. Articulus XVIII. De stabilienda quoad fabricas politia. § 58. Qualiter defectus necessarii ad aliquam fabricam personalis praeverti? quae sit tyronum et sodalium ad magistros obligatio, et vicissim? qualem in specifico assistentiam magistratus civitatum et comitatuum surrecturis in gremio sui fabricis praestare debeant? verbo: ordinatum politiae pro fabricis planum Consilium


3526. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section]

considerentur, quod illae Germanicis Provinciis utiles, Hungariae vero noxiae fuerint, facile apparebit; prohibitiones enim hae id effecerunt, ut Hungari deteriora artefacta Germanica, si non altiori, eodem certe, quo longe perfectiora extranea habere possent, pretio persolvere cogantur. Deinde exteri post prohibitiones has tanto ferme minus de Hungaricis productis evehunt, quantum antea de mercibus suis invehebant. Itaque sicut naturalis qui inter Hungariam et Germanicas Provincias tamquam unius ejusdemque Monarchiae membra


3527. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section]

exoticis declarata, et qua talia per subsequa etiam annorum 1784. et 1788. Germanica vectigalia considerata fuerint, eo solo discrimine, quod haec dimidium tantum defixi pro exotico ejusdem speciei artefacto portorii persolvere debuerint; apparuit etiam ex iisdem §§-phis quod id unice ad promovendas in Germanicis Provinciis fabricas fuerit constitutum. Scopum hunc illae jam effective attigerunt; fabricas enim suas ad magnum florem provexere; nihil itaque ipsis officiet, si


3528. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1174 | Paragraph | SubSect | Section]

ut Hungaricae fabricae ad aliquam cum iis concurrentiam perducantur. Interea melius fortasse consuleretur rationibus totius Monarchiae si loco ejus, ut Hungarica artefacta in Germanicis Provinciis et vicissim dimidium exotici portorii persolvant, moderata potius reciproca portoria pro utriusque ordinis artefactis defigerentur. Sed cum id, qua parte Germanicas Provincias respicit, constituere activitatem legislationis Hungaricae excedat, Deputatio interea reciprocum tantum


3529. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1214 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

§-pho 55. quod jam in Germanico 1775-ti vectigali Commerciales inductionis stationes (Commercial Einbruch Stationen) pro exoticis mercibus ita stabilitae fuerint, ut merces hae nonnisi per has etiam in Hungariam intrare potuerint, ibidem portorium ab iis persolvi, totaque tricesimalis manipulatio in iis absolvi debuerit. Ostendimus deinde §-pho 57. quod per vectigal Hungaricum 1784. consimiles Commerciales et recte Depositoriales stationes etiam in Hungaria inductae fuerint;


3530. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

suppetit, quam ut id, quod in proventibus telonialibus defecerit, per alium unde unde conquirendum innocentem fundum publicum suppleatur. Stricta enim justitia exigit, ut palmare illud aggravium, quo plebs et vias reparare, et insuper telonia sola ferme persolvere debet, successive sufferatur, adeoque legislatio omnem ad assequendum hunc scopum sollicitudinem impendere debet. Articulus XXXII. De rei vecturariae regulatione.


3531. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

fine necessaria est, ut si forte de validitate impedimenti quaestio oriatur, haec testimonio judicis facilius dilucidari possit; potest autem judex ad assignandum commodum depositorium vel ideo obligari, quia et hujus census, et fatigia sua, ut mox dicemus, eidem persolventur; si autem impositae per legem obligationi huic non satisfaciat, justum est ut compensatione damni teneatur. Interest etiam ut judex ad edocendum ocyus de hoc incidenti proprietarium obligetur, quia quo citius hic de mercibus suis disponere potuerit,


3532. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

ocyus de hoc incidenti proprietarium obligetur, quia quo citius hic de mercibus suis disponere potuerit, eo minus in illis damnum emerget. Potest autem judex pagensis, etiamsi scripturae ignarus, id seu medio notarii pagensis, seu vicinioris alicujus magistratualis personae facile praestare. § 108. Proprietarius accepta hac insinuatione de mercibus suis ocyus disponet, secus damnum, quod post tempus, a quo de iis disponere


3533. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

hac insinuatione de mercibus suis ocyus disponet, secus damnum, quod post tempus, a quo de iis disponere potuisset, emerget, sibi imputandum habebit, fatigium etiam judicis, censum depositorii, et alias, si quae enatae sunt, expensas, mutua conventione determinandas persolvet; an tamen quoad has regressum ad vectorem habere possit, per competentem judicem determinabitur. Quodsi vero partes de expensis transigere non possent, has localis jurisdictio limitabit. Motiva. Potest evenire ut seu


3534. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

demissae opinionis, ut in Carolina modernus differentias ejusmodi dirimendi modus in suo esse relinquatur; nimirum, ut has Camerales, qui in singula statione defixi sunt, Officiales summarie cognoscant, succumbens vero ad magistratualem personam, quarum una in Herszina, alia in Ravnagora residet, ita provocare possit, ut harum decisio statim effectui mancipetur: parti tamen non contentae ordinaria juris via in salvo relinquatur.


3535. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

restituere tenebitur. Si vero bonam fidem docere non possit, proprietarius poenam dupli ab illo exigendi jus habebit. Fraudulenti etiam ejusmodi vectores in poena dupli per locales jurisdictiones aggraventur, si hanc persolvere non potuerint, proportionata corporali poena plectantur. Motiva. Etsi raro, potest tamen casus evenire ut vectores merces, quas vehunt, ad se pertinere cauponi persuadeant. In hoc tamen etiam casu justum est ut


3536. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

evenire ut vectores merces, quas vehunt, ad se pertinere cauponi persuadeant. In hoc tamen etiam casu justum est ut proprietarius ad cauponem, hic vero ad vectores regressum habeat. Si in mala fide versetur, duplum est poena satis moderata. Si vectores poenam dupli persolvere non possunt, justum est ut proportionatam corporalem poenam sustineant; fraudes enim ejusmodi non possunt impunes relinqui. § 111. Consilium Locumtenentiale, audito et statu mercantili, et localibus


3537. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

sub classem crudorum materialium stricte veniunt. § 115. Advectae domestica navi ad Littorale Hungaricum exoticae non prohibitae merces, dum deinde Regno inferuntur, dimidium tantum ejus portorii persolvant, quod ejusdem speciei merces, si extera navi invehantur, dependunt, frumentum vero, vinum, animalia, et tabaca per domesticas naves absque omni portorio inde evehantur. Si tamen exteris navibus educantur, nisi


3538. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1244 | Paragraph | SubSect | Section]

peculiaris ratio aliud suadeat, ipsa etiam haec producta, praeter vinum, moderato essituali portorio subjiciantur. Reliqua Regni producta et artefacta, si domesticis navibus e Littorali exportata fuerint, iterum dimidium tantum ejus portorii persolvant, cui subjacerent si exteris navibus educerentur. Motiva. Hactenus per concessos certis exoticis articulis, si hi per portus Tergestinum aut Fluminensem, seu deinde domesticis, seu exteris navibus


3539. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1266 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

non ejus est sensus, ut retento illis, quae domesticis navibus invehentur, mercibus moderno exotico portorio, iis articulis, qui exteris navibus advehentur, alterum adhuc tantum imponatur; sed ut merces domesticis navibus inductae dimidium tantum moderni portorii persolvant. Secus enim evenire posset, ut domestica navigatione necdum satis instaurata exteris vero mercatoribus portoriorum gravitate alienatis Littorale Hungaricum totius exoticae importationis jacturam faciat. Concedendo


3540. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section]

navigatione opus per cultum alicujus privati fundum, uti sunt agri, foenilia, vineae duci oporteat, nisi proprietarius zelo boni publici juri suo sponte cedere velit, enasciturum exinde damnum eidem e fundo salis persolvetur: si tamen opus ejusmodi per fundum incultum, veluti sunt pascua, dumeta, silvae procedat, compensatio locum non habebit. Molarum etiam aut aliorum aedificiorum ligneorum translationes operis publicis


3541. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section]

silvae procedat, compensatio locum non habebit. Molarum etiam aut aliorum aedificiorum ligneorum translationes operis publicis suscipientur. Si tamen muratum aliquod aedificium dirui oporteat, horum pretium detracto materialium valore proprietario persolvetur. Motiva. Agnoscit Deputatio quod, si natura juris proprietatis spectetur, eadem sit incultorum quae culturam fundorum ratio: ne tamen fundus commercialis nimium aggravetur, et quia in


3542. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section]

Motiva. Ut unus mercator ab alio totam cum mercibus officinam emat, id in iis etiam provinciis, ubi plena commercii libertas viget, usu venire solet. Verum ut emtor praeter mercium pretium insuper ipsum jus quaestum exercendi persolvere debeat, id ibi tantum locum habere potest, ubi mercatores ad certum numerum restricti sunt. Quis enim est qui pro jure quaestum exercendi aliquid deponere velit, si hunc exercendi facultas cuique alioquin libera est. E converso si mercatorum numerus


3543. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1298 | Paragraph | SubSect | Section]

quaestum in tali civitate exercendi relate ad eum, cum quo tractavit, sibi exclusivum fuisse sciverit, facile in eam devenit cogitationem, ut praeter mercium pretium jus hoc tamquam haereditatem suam sibi seorsim persolvi postulaverit; emtor vero idem jus sibi etiam postea futurum reputans id ultro praestiterit. Apparet itaque, quod abusus jus quaestus emendi et vendendi cum restrictione numeri mercatorum adeo arctum nexum habeat ut hac semel


3544. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

posse videntur. Denique ea adhuc quaestio obmoveri potest: an immunitates hae etiam ad Judaeos, si casum legis impleant, extendi possint? Rationem dubitandi id constituit, quod horum tolerantialis taxa fixa et adeo gravis sit, ut, si haec persistat, potentiores vero, qui soli fabricas erigere et notabilem exportationis quaestum exercere possunt, ab ea eximantur, summam illam a reliquis vix exigendam esse tuto praevidere liceat. Ac quaestio quidem illa: an Judaeos ultro penes taxam tolerantialem


3545. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section]

Diaeta 1741. jam propositi fuere, fundos projectat. In quo hi consistant, jam in Elaborato status actualis §-pho 88. ostendimus, nimirum: 1. In elevatione taxae indigenatus. 2. In augmento taxae, quam exteri ecclesiastici, si in Hungaria beneficia obtineant, persolvere debent. 3. In distincta a censu tricesimali imposita, quam animalia, lana et tabaca, si e Regno evehantur, deponere debeant. 4. In proventibus Jazygum et Cumanorum, si inhaerens iis summa per Regnum


3546. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus I, versio... [page 1350 | Paragraph | SubSect | Section]

via panderetur! Sane hae, non obstante quacunque poenarum severitate, adeo inevitabiles sunt, ut in theoria impositionum publicarum id jam vim axiomatis obtinuerit, quod cujuscunque speciei accisa nonnisi in locis bene clausis, et sufficienti politiae Personali provisis, opportune stabiliri possit. § 155. Et hi sunt partim per alios Deputationi propositi, partim per ipsam etiam elucubrati novi fundi, de quibus Legislatio proprio arbitrio disponere


3547. Bošković, Ruđer. Ecloga recitata in publico Arcadum... [Paragraph | Section]

capita, qua Acim sive Eustachium Manfredium proponit. Coeterorum argumenta tantummodo noveramus, hujus et carmen cultissimum nobis fuerat exhibitum; cujus ordinem retinuimus praecipuis breviter hic expressis. Porro ipse, ubi telae ideam effinxit, animi dotes coloribus nequaquam obnoxias versibus persequitur. Eum autem proponit primo juris studia aversatum iratae Themide, tum subeuntem Coelum ad addiscendam Astronomiam computantem coelestes ephemerides sororibus adiuvantibus, observantem sydera, et eclipses, curantem Bononienses aquas, ac inter eas Rhenum, et Idigem usque adeo nunc


3548. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

difficiliora intelligenda explicationibus. Utrique Volumini tam illi, quod cum adnotationibus Boscovichianis, quam huic alteri, quod sine iisdem nunc prodit, in fine adjunctus est Dialogus Christophori Stay de Poesi Didascalica, quo in perscribendo ad hoc maxime Fratris opus ille animum intenderat. Hic praeterea subjiciendum est Benevolo Lectori, ne ex Titulo Philosophiae Recentioris in animum inducat; his in libris contineri, quaecumque hactenus in eo


3549. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

erant Philosophorum ad illam usque diem inventa. In illa nempe, quae tum erat, satis certe ampla atque illustri Philosophicarum rerum copia consistendum sibi esse Auctor decreverat; neque enim ipsi, vel si libuisset nova quaeque porro persequi ac superioribus adjungere, vacuum jam suppetebat tempus, cum ad potiores esset gravioresque subeundas curas evocatus. Siquidem Anno 1762 delatum ipsi munus fuit, quod ab Epistolis Latinis vocant: quo tanquam gradu septem post


3550. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

pertractationem uberiorem profecto, quam aut ego expectabam, aut ipse receperas, praestitisti; remissius enim acturum te putabam, neque ea tam facile traditurum, quae nimia septa essent explicandi difficultate. Nunc omnia fuse, copioseque persequutum esse te video, nihil ut fere in summa rerum obscuritate aut sit praetermissum, aut a carminum cultu, atque humanitate detractum. Ain vero? Pergin tu Musas, omnino ut sapiant, adigere? miror equidem illas tantopere


3551. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et quasdam veluti disciplinae formulas, quae rerum vim, potestatemque duntaxat declarare valeant: has autem arcendas esse a carminibus, ac prorsus repudiandas, propterea quod quae a venustate, ac numeris omnino abhorreant: ita si persequi illa etiam velimus, quae ab intima philosophia hauriri solent, cum eadem per se satis aspera sint, atque impedita posse ea quidem quasi mollitie enervari carminum, illustrari autem non posse. At qui ita sentiunt, nimium angustis


3552. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

illustrari autem non posse. At qui ita sentiunt, nimium angustis terminis amplissima Poetarum studia definiunt. Quae enim erit tanta artis hujus inopia, atque infirmitas, si primos tantummodo possit aditus, ac summa rerum vestigia persequi, majoribus autem doctrinis, ac gravioribus enunciandis nulla sit facultas, atque copia? Sed hujus quidem judicii iniquitas redarguenda re ipsa est a te potius, quam verbis a me refellenda. Quamquam enim tua cum legerem, et


3553. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

novo, ac minus usitato more dicantur. Illud tamen in hisce exprimendis simulacris praecipue animadverti oportere arbitror, ut moderatior quaedam retineatur ratio, atque ad doctrinae severitatem accommodetur, ne dum graviores disciplinas persequimur, dissolutiorem, quam rerum gravitas postulet, effingendi, atque ornandi licentiam consectemur. Neque enim ingenii luminibus, atque amoeniore cultu distinguenda sunt omnia, sed, qui res deceat, servandus est


3554. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

accommodata. Ulla igitur spes erat, ut quispiam universam naturae descriptionem absolveret, quando et rei ipsius summa esset obscuritas, nobis autem adjumenta rerum cognoscendarum omnino deessent? Nam si ingenio, et cogitatione ea persequi velimus, quae sub sensus minime cadunt, commenta magis nostra, quam res ipsas describemus. Sed plerique vel ingenii aestu, vel gloriae cupiditate abrepti, cum omnem rerum formam, atque ordinem tenere sese, ac perspicere jactarent,


3555. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

faciendus, atque ita ad remotiorum etiam seriem, colligationemque progrediendum, quoad ingenii nostri imbecillitas admirabilem tanti ordinis magnitudinem sustinere possit. Aequo enim animo consistendum est, ubi ad reliqua persequenda interclusus est aditus, inopia praesidiorum. Neque erit, cur nostra spes infringatur, aut languescat industria, si minus omnem causarum colligationem perspicere possimus, atque ad ipsa rerum capita, primosque ortus pertingere,


3556. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

atque officiis omnibus demerendam arbitremur; ut hinc (qui praestantissimus est Philosophiae fructus) virtutum omnia origo repetenda sit, unde excitamur ad constantiam, ad animi magnitudinem, atque omnem vitae laudem, honestatemque persequendam? Sed rerum pulchritudo jam longius me abripuit, quam provideram. Ea enim est hujusmodi admirabilis Philosophiae ratio, ut, cum in ipsa expendenda semel animum defixeris, modum tenere non possis; posteaquam vero eadem a te


3557. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

et quid sit. Nullam esse pugnam inter centripetas, et centrifugas vires, ait, ut quidam opinantur, eosque refellit, ad vers. 1932. Corpus, quod a vi activa ad centrum semper urgetur, in eadem curva, quam describit, semper perseverat, neque tum poterit ob continuos impulsus in centrum cadere, in eoque sisti. Demum a vers. 2050 ad vers. 2069 animadvertendum hoc esse ait, si corpus vi repellente impulsum a centro fugiet, figuram, quae describetur,


3558. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

vectem nempe, et stateram, cuneum, cochleam, axem in peritrochio, trochlras, et rotas dentatas. Turbari tamen eas aequilibrii leges a funium resistentia, et ab attritu docet a versu 1500 ad versum 1582. Jam persequitur praecipuas centri gravitatis proprietates, quomodo inveniri possit hujusmodi centrum pluribus corporibus commune, tum quaedam utilissima de eodem theoremata proponit, et demonstrat. Nunc a vers. 1727. comparat inter


3559. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

variis veterum, nec non et recentiorum Astronomorum erroribus, declarat, receptumque jam inter Planetas statuit, tresque proponit Keplerianas leges, ad quas intelligendas ea, quae in Ellipsi scitu necessaria sunt, breviter persequitur. A vers. 514 prima Kepleri lex Solem in altero locat e binis Ellipseos focis, qua in Curva quivis Planeta orbem percurrit suum. Per secundam legem areae orbium Planetariorum sunt temporibus proportionales. Tertia


3560. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

describat a vers. 367. methodum docet unum in Terrae superficie metiendi gradum, quaeque in Caelo peragendae observationes, quaeque in Tellure triangulorum series instituendae, adhibendaeque animadversiones, fuse ad vers. 580 persequitur. Tum ad Piccartum in Boreali Gallia gradus dimetientem, et ad Cassinum in Australi redit. Cassinique inde errorem in definienda Terrae figura arguit; quo nihilominus errore detecto, Terrae figura ex observationibus


3561. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ac puteroum aestuationes, maris alios quoque motus considerat, et qui prope polos fieri observati sunt, et qui a ventis et fluminibus, atque ab ipsius Terrae exhalationibus excitantur. Quae omnia fuse ad vers. 1002 persequitur. Inde et in terrestri atmosphaera aestum quendam haberi docet similem marino aestui, a quo tamen ventos exoriri posse, quod quidam suspicati sunt, negat; neque a causa aestus gignente ullam ait in barometris, quam


3562. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

superficie conspici non potest. A vers. 517. Ad pulcherrimum illum Caeli spectaculum se convertit, ac Iridis naturam, quae a reflectione et refractione radiorum oritur, accurate evolvit, omniaque ad eam spectantia fuse persequitur ad vers. 1086. Hinc ad visum oculorum, qui per refractionem radiorum efficitur, pertractandum pergit, ac primo oculum, ejusdem sensus instrumentum, describit, tum quomodo rerum imago in oculi fundo informetur,


3563. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

convexam, alteram cavam continentia; quid inde commodi, quidque incommodi consecutum sit, et quomodo deinceps ad duas lentes convexas deventum, demum et ad quatuor, quantumque inde profectum sit, exponit. Quae omnia persequitur usque ad vers. 1716, a quo ad Newtoniana Telescopia progreditur, quae Catadioptrica nuncupantur, cum non solum refractione, sed potissimum reflexione radiorum perficiantur. Fit eorumdem descriptio, commoda inde


3564. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

tempore? semper
1969   Quin plus quàm quatuor superesse, novemve videbis.
1970  Sic et materiae nullum quandoque movendi
1971  Sese posse dari finem quis perneget; illa
1972  Persaepe in partes licet ipsis tendere pergat
1973  Viribus oppositas, quae contra proinde trahentes
1974   Ad sese celeremque fugam, lapsumque retardent
1975  Paulatim, ast omnem non unquam extinguere


3565. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


510   Nimirum, ut primum modo mobilitate feratur
511  Illa, qua corpus contenderat ante secundum;
512  Ast hoc nunc contra, qua tum properaverat illud;
513  Atque ita, mutatis personae ut vestibus, ibunt,
514  Inter si similes, velut ante, habitumque, modumque,
515   A se quaeque tamen diversa habituque, modoque.
516  Proin si forte plagas in easdem corpus utrumque


3566. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


623  Finge urbem; genus hoc, dein urbes mille sub una
624  Florentes regni pariter ditione, quod ullis
625   Non repetas animo ex annalibus ante fuisse,
626  Quamquam olim Assyrios, Medos, Persasque revolvas,
627  Et rerum Dominos, qua non erat invia tellus,
628  Romanos; hominum siquidem tot millia regnum
629  Hoc aleret, quot vasta, suum quacumque per orbem
630  


3567. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


962  Signatamque viam, et servarent tempora quaeque;
963  Semper in his etenim ratio est tutissima rebus,
964  Si comes incedat fido experientia sensu,
965   Et ferat auxilium persaepe, et fulciat aegram;
966  Quae si absit, neque nos rebus submittimus ipsis,
967  Naturam cupidi dum quaerimus; unde queamus
968  Verum haurire? An mens ipsa ex se cudere coeptet,


3568. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

mapalia late
2217  Pastorum, sylvis et flamma exuberat altis,
2218  Involvitque diem nimbo, et caligine fumi.
2219  Tum nec parvus obex in bellis, nec mora parva
2220   Contemni persaepe queant impune: vel hostis
2221  Interea elapsus flumen trajecit, et altos
2222  Transmisit montes citus, in tutoque resedit:
2223  Vel celeri sine subsidio deleta tuorum


3569. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2228  Turpiter abiectis captivum aut dedier armis. LIBER TERTIUS
1   Naturae variam cupidus dum persequor artem,
2  Et leges Mundi, et rationes, Inclyte SILVI,
3  Per quas conditus hic summaï fulgurat ordo,
4  Perculsam veluti tam grandibus, attonitamque
5   Rebus, ad


3570. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1581  Sed tantùm ad varias exemplis ducitur artes.
1582  Nonne ope diversa, variisque a partibus unum
1583  Quemque opifex urgere solet Natura laborem?
1584  Quae velut instrumenta suae persaepe retentat
1585   Multa artis, dum quid faciat consistere simplex;
1586  Sic in naturae clarandis rebus oportet
1587  Nos etiam, versamus opus dum quodlibet unum,


3571. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2228  Exsolvunt letho, seu ferrum in viscera condunt,
2229  Seu se praecipites in flumen, in aequora mittunt,
2230   Seu potius laqueo innexo suspendere gaudent
2231  Se manibus persaepe suis ante ora Parentum
2232  Nati, atque imbelles, sed iniqua sorte, Puellae.
2233  Incita laudatis exemplis acrius usque
2234  In scelus hoc agitur plebs, atque exempla novantur.


3572. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


554  Suscipiunt, tolluntque loca ad sublimia Pindi,
555  Et sibi res, non se rebus submittere tentant;
556   Non socias artes adsciscunt, excipiuntque
557  Hospitio, veteri Persarum more, suo ni
558  Indutas habitu, notoque colore nitentes,
559  Et non externa, et peregrina voce sonantes.
560  Virgineas pedibus soleas aptare necesse est,
561  


3573. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1018  Et docuisse modum, quo tu praenoscere possis
1019  Servatis tribus ante locis, quae sidera adibit
1020   Praeterea, et quo se feret unusquisque videndum.
1021  Fors fecit persaepe fidem; feliciter ista,
1022  Cum procul arderent illi nimis, eveniebant;
1023  At, prope cum Solem lustrarent, cuncta ruebant,
1024  Namque introquebant cursum, obliqueque meabant.


3574. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2093  Constet visceribus, latebrosisque invia regnis:
2094  Scrutamur propiora, cutemque invertimus ipsam,
2095   Cum fodimus venas argenti, aurique sequentes;
2096  Proinde specus persaepe cavos, constructaque stratis
2097  Strata, atque ingenti sese flectentia ductu
2098  Sub montes, vallesque sub aequoris ipsos
2099  Conspicimus,


3575. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

saxa creari,
2341  Compingique lutum varium, et coalescere arenas,
2342  Haec eadem cunctis aliis exordia rebus
2343  Ante fisse putant; ideoque sub aequore vasto
2344  Ut multi persaepe solent durescere pisces,
2345   Ostreaque, et conchae, et rubicunda coralia condi
2346  In silice, et fructus omnes, herbaeque marine,
2347  Saepe eadem siccis haec condita sic reperiri


3576. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

auras
1513  Vulgatis quam conveniant, pariterque revertant
1514  Utraque, ne certae possis te opponere causae,
1515  Percipe. Si fastos, rerumque antiqua revolvas,
1516  Aurorae persaepe leges conspecta Borae
1517   Lumina, quaeque metus pavidis expresserat olim,
1518  Nomina non eadem luci sunt indita: caelum
1519  Scilicet aut ardens, pollutum aut sanguine diro,


3577. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1752  Viribus et quantis, et quanto corpore constent
1753  Scilicet. Idcirco subeundae num mihi poenae,
1754  Concilio admissus Divum quas garrulus olim
1755  Dicitur in stygiis persolvere Tantalus umbris,
1756   Dum lymphas inhians, et poma fugacia captat
1757  Nequidquam? num propterea ne numine laevo
1758  Aspiciat me Saturnus, neu Juppiter a me


3578. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hominum Dea vincla recusat;
1896   Vertit se in formas varias, varioque meatu,
1897  Multiplicique via multorum elabitur arti.
1898  Illi, de capta veluti, persaepe triumphos
1899  Concinuere, sed est tenui sublapsa volatu
1900  Lubrica; cumque novam jactanti voce vocassent
1901   Ad praedam socios, nusquam praeda illa reperta est;


3579. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

fugiente Cometa
1342   Ob mitescentem sit ibidem densior aestum.
1343  At diuturna ubi se porro fuga magna revolvit
1344  In Solem, et coeptant paulatim cuncta calere,
1345  Persentiscit et ipse novam jam vim radiorum
1346  Aer; se partes evolvunt protinus, inque
1347   Antiquam redeunt molem, primasque figuras.
1348  Quin propiora alique Soli ad loca, quam quibus ante


3580. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2083  Has sine fine vias relegit, semperque revolvit.
2084  Interea in gyros circumvolventibus ibit
2085  Flexum a particulis; tum si, quo tempore gyrum
2086  Conficit, hoc et itus etiam persolvat, et illos
2087   Reflexum reditus, signare videbitur ovi
2088  Ductum iter in speciem, per idem et se volvere semper.
2089  Tempus at id gyri brevius si constat, idipsum


3581. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2370  Et ratio queat esse aliqua, et mens sponte receptans
2371  Impulsus, ferrique videns, quo fertur, et optans.
2372   Quis neget igniculos nobis rationis inesse?
2373  Et tamen impulsu trahimur persaepe valenti,
2374  Dum, bona quae remur, sequimur; cum scilicet illuc
2375  Experiamur agi ut naturae a pondere quodam.
2376  Has primum ingenitas in nostris mentibus intus


3582. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


498  Illa Jovem, ut totidem Lunarum corpora, cingunt,
499   Impulsusque a Sole alios aliosque receptant
500  Atque alios inter turbantes mutua sese:
501  Hos astrum interius persert quoque; sed minus errat;
502  Ocyor ejus enim sit gyros, et a Jove major
503  Ipsum illic retinet gravitas diffusa propinquo,
504   Et minus est obliqua, tegens vicinus umbra.


3583. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1376  Alter, cumque ipsum quaesito in limite rere.
1377  Has tibi ut ex aliqua possim res ponere parte
1378  Ante oculos, flavi per Tibridis inspice ripam
1379  Effusos pueros; illi persaepe lapillis
1380  Projectis findunt constratae marmor aquai:
1381  Tum siquidem aspicias crebro resilire repulsu
1382  E lymphis lapidem, repetitaque verbera dorso


3584. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

componat innumerales
1643  Undique de tota decerpti lampade solis);
1644  Namque rubens filum radii, qui venerit uno
1645  Phoebeo a limbo, viola miscebitur ejus
1646  Pallidula persaepe, alio descenderit illinc
1647  Qui limbo ejaculatus, itemque aliis aliorum
1648  Missorum e medio mediis tingetur ibidem
1649  Filis, ut nequeant dignosci proinde colores.


3585. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1698   Fictis fas veras si res componere rebus.
1699  Atque hanc pro meritis inter fulgentia nostri
1700  Signa poli sublatam alte, caeloque locatam
1701  Non procul Andromedae, neque Persei vindicis igne,
1702  Vulgarem, nova si confundere tempora priscis,
1703   Et si nostra in eam transferre inventa liceret
1704  Aetatem, Bereniceo qua vertice crinem


3586. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

regione crearet
249  Cum natura iterum, monstrumque repente sub auras
250  Anguicomum in lapidem convertens cuncta veniret,
251  Contra quod Pallas speculo donaret et ense
252  Persea, posset uti non visa abscindere colla.
253  Hoc genus armorum potius tua, Mater Amoris,
254  Sit tua, dum laedis mortalia corda, supellex,
255  Inque Cupidineo moveant incendia bello.


3587. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1242  Qui poterunt etiam, et falso celare sub orbe.
1243  Sic abducta procul fax caeca nocte rotundis,
1244  Et multo apparet majoribus obsita flammis;
1245  Propterea ut credant persaepe incendia magna
1246  Grassari celso nemorosi in vertice montis
1247  Cernentes longe pueri, cum plurima lampas
1248  Disrumpens tenebras manibus praetenta feratur,


3588. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2222  Motu, quo fugeret, si simplex tertia quaedam
2223  Corriperet vis, ut nequeas distinguere prorsus.
2224  Praeterea viridis color est gratissimus unus
2225  Ante alios, oculosque levat persaepe dolentes,
2226  Nam situs in medio est aliorum; nempe putandum est
2227  Sensus plus mediis naturam aptasse sagacem,
2228  Extremis ut utrinque minus sint rebus inepti.


3589. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


229  Omnibus expensis ergo, quaecumque per artem
230  De genere hoc fiunt hominum, mirabile non est,
231  Terra ferax adeo cunctus cum rebus abundet,
232  Cur varios passim persaepe exaestuet aestus,
233  Partibus unde suis imis calor, unde claentes
234  Prosiliant fontes, medicusque ebulliat humor,
235  Causaque succendat quae montes ignibus altos,


3590. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


802  Avulsae crasso magis ut de corpore, quam qui
803  Consurgunt tenues liquida de mole vapores;
804  Est sua proin gravior, quam sit natura vaporum.
805  Humidus immixtis persaepe vaporibus aër
806  Propterea est levior, quam siccus et aridus idem.
807  Haec etiam debet, quam dicimus, esse repellens
808  Vis, quam propter aquae possint insistere muscae,


3591. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


1260  Mutua tam valida possunt ratione teneri,
1261  Ut fieri non sit mirum, quae facta videmus.
1262  At geminas nimium fines adducere ad istos
1263  Difficile est frontes persaepe; ita prominet ultra
1264  Saepe aliquid scabrum, quod fines praeterit, atque
1265  Proinde repulsatur, cum nondum caetera frontis
1266  Venerit ad raptus ingentes appositae pars.


3592. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]

hinc immensa modorum,
2303  Et varii ratio fecunda hinc ordinis exit.
2304  Illud ea si jam punctum tibi sit regione,
2305  Unde cadens rectis super axem flexibus, axem
2306  Perscindat medium transcurrens inter utrumque
2307  Hinc atque hinc punctum trames, tunc aeque ab utroque
2308  Distare, atque aeque pellive, trahive necesse est.
2309  Jam via curva recens exorta a viribus


3593. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | SubSect | Section]


2726  Ut sua contendant, spemque omnem, gaudia, curas
2727  Conjicere in omnes, te quaerere, teque verei,
2728  Unum diligere, atque uni tibi fundere laudes,
2729  Thura adolere tibi, facere, et persolvere vota. ERRATA


3594. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

considero eandem imitandi legem ab ipso poetarum Reipublicae quasi conditore Aristotele latam esse. Qui propterea Empedoclem, quod nullis adhibitis fabulis ab hac imitandi norma recessisset, et nudis versibus philosophiam esset persecutus, a poetarum civitate excludendum sanxit. Quid quod idem germanam imitandi rationem illa esse statuit, cum poetae eos ipsos, de quibus agunt, loquentes inducunt. Si ab hac alienae personae ac sermonis simulatione quidpiam


3595. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

et nudis versibus philosophiam esset persecutus, a poetarum civitate excludendum sanxit. Quid quod idem germanam imitandi rationem illa esse statuit, cum poetae eos ipsos, de quibus agunt, loquentes inducunt. Si ab hac alienae personae ac sermonis simulatione quidpiam recesserint, resque gestas per se ipsi narrandas susceperint, narratores tum esse, non imitatores, nec poetas appellandos pronunciat. Quare quid Didascalicis fiet? Quid ex eo poetarum artificio


3596. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

poneret. Quae si in hoc sita est maxime, ut nos aeque moveat, ac si oculis atque auribus res ipsae in animos influerent, nihil propius ad hanc aurium atque oculorum fidem accedet, quae haec alienae personae ac sermonis imitatio. Atque idcirco, opinor, perfecti poematis exemplar, verasque imitationis sedes tragoedias esse statuit. Nam etsi poetae alias etiam habeant, quas sequi possint, rerum effingendarum rationes, tamen, si ab hac


3597. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

minus intersint? Si de virtute atque honestate, si de moribus ac legibus, si de administranda civitate dicere instituent, quae series, quae ubertas orietur rerum magnificentissimarum? Sed si Empedoclem illam rationem velint persequi, ac de rerum naturas et causis dicere, quid esse poterit ad agendum amplius, quid hac mundi universitate majus, quid nobis opportunius? Illae Graecorum concertationes, atque ipsa Romani Imperii constitutio, quam minutae res atque


3598. Stay, Benedikt. Philosophiae recentioris versibus... [Paragraph | Section]

denique actionum consiliorumque testes, ac spectatores assidemus. Nullos alios ego quidem poetarum conatus, non scenas, non theatra huic tantae pulchritudini comparo. Sed nimis longe nos susceptae disputationis ardor abducet, si caetera persequi volumus. Nam et Familiares nostros brevi huc adfuturos opinor, qui si nos in eadem disceptatione deprehendent, aut ad redintegrandam controversiam adigent, aut exclusos se aegre ferent. Quare quae reliqua sunt, si ita videtur, in


3599. Kunić, Rajmund. Ex libro primo Italici poematis... [Paragraph | SubSect | Section]


42  Christiadas bello intentos; Nicaeaque capta
43  Vi fuerat; furto capta ingens Antiochia,
44  Dein etiam innumeros ingenti mole ferentes
45  Auxilium, contra Persas defensa; subacta 45
46  Antarados, quam nunc Tortosam nomine dicunt.
47  Inde hyemi cessere loco sparsique per urbes
48  Vernam expectabant auram Zephyrosque


3600. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 17 | Paragraph | Section]


1.28  Servare aethereos cursumque notare fugacem
1.29  Aptior et longum ignotas deprendere leges
1.30   Ingenti Bradleyade, cui diva tuenti
1.31  Assidet Uranie totumque recludit Olympum?
1.32  Persequimur teretesque tubos inclusaque vitra
1.33  Filaque, quae tenues coeli dant prendere partes
1.34  Mensurasque aeri incisas. Quis in arte tuborum
1.35  Par Shorto, seu vitra velis, seu dura metalla


3601. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 25 | Paragraph | Section]

cohibent Phryxei velleris auream
1.148  Urgentes caudam radiantia vincula Pisces.
1.149  Caetera, quae tenues procul hinc elata per auras
1.150  Inseruere astris superi coeloque locarunt:
1.151  Perseus anguiferaeque caput furiale Medusae,
1.152  Lernaei domitor monstri, Jovis alite raptus
1.153  Et puer et saxo Andromede religata rigenti
1.154  Et pater et scissis genitrix miseranda capillis


3602. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 69 | Paragraph | Section]

recitanti adessent cardinales amplissimi Franciscus Landius ac Joannes Franciscus Albanus, post syderum enumerationem haec adjecta ad versum 207:
1.987  Sed quid ego aethereis ardentia sydera campis
1.988  Persequor et sylvas inter pecorumque magistros
1.989  Tam longinqua cano atque oculis tam proxima nostris
1.990   Praetereo; arcadicis geminum dum nuper in oris
1.991  Emicuit jubar ac summi capita ardua montis


3603. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 167 | Paragraph | Section]

eduxere palustri
4.250  Inflantes calidumque sinu inclusere vaporem,
4.251  Adverso dum Sole nitet pulchrosque colores
4.252  Alternat pictaeque refert Thaumantidos ora;
4.253  Si subito graviorem auram aut persensit acutam
4.254  Forte aciem, disrumpitur ilicet et perit omnis
4.255  Forma globi, fugit ex oculis speciesque colorque
4.256  Temporis in puncto ac tenues vanescit in auras.
4.257  Illa


3604. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 171 | Paragraph | Section]

obruta densis
4.300  Dum tegitur facies Terrae, indiscreta niterent
4.301  Omnia et aequali confusa in luce laterent
4.302  Atque idem, gelido loca quae sub cardine duram
4.303  Persensere hyemem nivibusque albentia candent,
4.304  Clara magis quam vere novo aut aestate videret
4.305  Ardenti, cum se nivibus jam nigra solutis
4.306  Spectandam Tellus praebet frondesque virentes


3605. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 183 | Paragraph | Section]

concita lympha
4.526  Jam vastas tollit moles, jam deprimit, illae
4.527  Lina terunt, usum in tenuis formanda papyri
4.528  Et calamos dextramque olim sensura disertam;
4.529  Personat horribilis late fragor: ipse nisi omnem
4.530  Ore trahas collectam imo sub pectore vocem,
4.531  Vicinos frustra non exauditus amicos
4.532  Alloqueris: totas tantus fragor occupat aures.


3606. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 213 | Paragraph | Section]

spatium rarescere ab aura.
5.53  Id spatii, virgas inter quod restat inane,
5.54  Nonne vides, omni viduatum luce carebit
5.55  Et penitus tenebris mersum nigrescet opacis.
5.56  Quod dextra laevaque ictus persensit, inani
5.57  Accedat spatio quantum libet, aureus olli
5.58  Objice summoto plena luce ingruet imber.
5.59  Nam referunt radios virgae, quem abrumpit opaci
5.60  Dorsum obicis, non ille ultra


3607. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 261 | Paragraph | Section]

agitatus acerbis
5.951  Demisit caput et noto se * * add. condidit alveo.
5.952  Persequitur tanto egressum e discrimine et omnes
5.953  En iterum atque iterum vires Natura furenti
5.954  Impete congeminat, si qua temere minaci
5.955  Scrutantem possit vultu atque avertere demum.


3608. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 265 | Paragraph | Section]

sit 16 plura simul coeant, quem mixta colorem
6.58  Component vel quo percellent lumina nisu.
6.59  His ita perspectis prono jam caetera victor
6.60  Persequeris cursu et campo expatiaris aperto.
6.61  Nani quodvis filum 17 quae lamina materiai
6.62  Transmittat reddatve, magis prout crassa minusve.


3609. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

fixa. Nam lumen est in ea, quam geometrae dicunt rationem reciprocam duplicatam distantiarum. Tentavit id quidem Hugenius, et post illum plures alii, ac nuperrime Bouguerius conatus est eam luminum proportionem invenire. Sed mihi omnes eae methodi suspectae sunt ob plures rationes, quas hic persequi non vacat. Progressi autem sunt iidem ad definiendam ipsarum fixarum distantiam ex eadem ratione luminum, ponendo fixas esse Soli aequales. Sed et illud est omnino incertum, cujus verae magnitudinis sint. Nam astronomi appellant stellas magnitudinis primae, secundae, tertiae, ex


3610. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Regia decrevit discessum binorum astronomorum ad insulam Sanctae Helenae et aliorum binorum ad Sumatram insulam. Ad quas expeditiones meos quoque impulsus, quos et voce iteravi et scripto, non inutiles fuisse arbitror. Regis autem munificentia ad eas binas expeditiones 1600 Anglicanas libras persolvit. Erit fortasse aliquis in Pacifico mari, quod esset optandum maxime. Et ego qui tum de Septentrionali America cogitabam, spero me futurum satis mature Constantinopoli, quo nimirum brevi iturus sum in Veneti legati comitatu, et ibidem observationem eandem initurum, ad quam ea urbs est


3611. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

Hoc argumentum a nullo, quod sciam, huc usque Latinis versibus expositum; videtur sane admodum difficile, cum oporteat exhibere constructionem et usum tam telescopii quam micrometri inclusi in ipso. Adhuc tamen conatus sum exhibere hic utrumque, quanquam, quod ad telescopia pertinet, persequor sola telescopia dioptrica, quibus hoc micrometri genus et primo aptatum est et communius aptari solet, licet et catadioptricis aptetur nonnunquam. 8(II 40) Primo quidem pro


3612. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

visio distincta, adhibetur lens convexa, et objectum ex majore illa vicinia visum apparet multo majus, quae est origo microscopiorum simplicium. Verum etiam si non ita multum admovetur oculus objecto, potest per lentem vitream videri distinctum simul et auctum. Sed immensum esset ea omnia persequi, ad quae hic innuenda tantummodo poeticus me quidam impetus abripuit, ob nexum mutuum horum omnium inter se ita arctum. 11(II 43) Imago, quam lens efficit, eo est major,


3613. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

ut patet ex testimoniis, quae in ea dissertatione protuli. Vera autem et permanens atmosphaera deberet semper aliquid nec ita parum mutationis gignere. Deinde atmosphaera nostrae similis gigneret phaenomena admodum diversa ab iis, quae dicuntur visa in iis admodum raris observationibus. Persecutus sum ibi diligenter ea ipsa phaenomena, et curvas, quas videretur describere fixa limbo proxima. Cujus quidem et emersio haberetur ante immersionem ob refractionem ingentem. Multo rarior atmosphaera adhuc pareret mutationes multo majores quam quae dicuntur observatae.


3614. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

et doctissimum virum, qui et pietate singulari toti urbi Romae exemplo sit et operibus editis pluribus omni eruditione plenis jamdiu inclaruerit ac aeternitatem nominis familiae polliceatur. (Il est actuellement nonce apostolique à Vienne et sera par conséquent bientôt cardinal. Alors peu de personnes dans le Sacré Collège seront plus dignes que lui de la thiare. Le comte son frere a eu plusieurs enfans d'un second mariage). Cujus quidem familiae memoriam conservabunt omnino, si vixerint, et haec mea carmina, imparia quidem tantis meritis, sed idonea ad publicam hanc memoris et


3615. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

gens nihilo minus liberalibus studiis quam armis dedita, in omni sacrae profanaeque doctrinae genere, et potissimum is coetus in iis, quae ad naturalem scientiam pertinent, pro qua est institutus, ita excellit, ut nihil ulterius desiderari posse videatur. Infinitum esset singulas classes persequi. Satis sit innuisse geometras plane summos Clairautium, D'Alembertum, Fontainium, quorum consuetudine usus sum nuper Parisiis per menses sex cum voluptate summa, uti nunc summam in me hic in Anglia tot doctissimorum hominum humanitatem experior.


3616. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

a qua annulum illum et rhombum, qui tum apparere solent, derivavimus. 39 Cum hic fiat transitus ad explicandum, cur dimidio etiam Sole obtecto integra fere et illaesa dies perseveret, innuitur phaenomeni causa. Binas autem expono causas inferius, jamdudum physicis admodum notas. Quarum prima repetitur a vi, qua lumen a dimidio Sole proveniens fibra oculi ita tendit, ut tensio orta a dupla vi fere nihilo sit major. Quam quidem causam attigi etiam adn. 2. Secunda


3617. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

6 Lunae aberrationes implicatissimas et earum causam pendentem a mutua gravitate Newtoniana ac ipsius Newtoni felices conatus et elementa tabularum ad eas computandas ab ipso proposita persecuti sumus lib. I. ab adn. 47(46). 7 Maris aestum derivari itidem a mutua gravitate Newtoniana innuimus lib. I. adn. 20. Intricatissimi phaenomeni, quod usque adeo torserat


3618. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

proveniat, et viam exhibuit in ea perquisitione adhibendam. 11 Haec sunt praecipua omnia consectaria gravitatis generalis pertinentia ad generale mundi systema, quae Newtonus persecutus est in tertio Principiorum libro. Et nunc jam passim proponuntur in ipsis scholis. Faciendus jam transitus ad ea, quae pertinent ad lucem et colores, quae habentur in ejus Optica.


3619. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

refractio in egressu esset prorsus aequalis et contraria refractioni in ingressu. Hinc quodvis filum egrederetur per rectam parallelam illi, per quam advenit. Adeoque distantia filorum pertinentium ad radium egressum ex quovis unico puncto Solis, esset exigua et in progressu radii extra vitrum perseveraret eadem sine ullo augmento. Quam ob causam si unicus haberetur radius pertinens ad unicum punctum Solis, nulli colores separati apparerent, nisi vitri crassitudo aliquanto major induceret separationem aliquanto majorem. At in prismate, in quo superficies sunt ad se invicem obliquae,


3620. Bošković, Ruđer. De solis ac lunae defectibus,... [page 321 | Paragraph | Section]

telo interfecit. Actaeonis fabula est itidem notissima. Qui cum Dianam imprudens in antro nudam vidisset, in quod inter venandum secesserat, ab ea in cervum conversus a suis ipsius canibus laceratus et suorum telis confixus interiit. Quam omnem fabulam elegantissime persequitur Ovid. Metam. lib. III. Quod sub hymni finem poscitur, id omnino pertinet ad Dryadas et Oreadas, nemorum et montium deas: Da faciles sylvis succos, da montibus altis ardua frugifera vestire cacumina fronde.


3621. Zamanja, Bernard. Echo libri duo, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lector, tua mihi vehementer opus esse prudentia, et aequitate. Quae si aberunt, periculum erit, ne aut ignores quid rei sit boni interpretis, bonique poëtae, addo etiam boni viri, de medio removentis ac sedulo occultantis, quae putet sine flagitio verti, ac sine periculo legi non posse, tres personas eodem tempore sustinere; aut, id cum probe scias, tamen, quod iniquissimum esset, in opere omnium difficillimo nihil remittendum de censoria severitate, nusquam connivendum, nulli errato veniam dandam esse arbitrere. Equidem non diffiteor summam in interprete fidem, summam in poëta


3622. Zamanja, Bernard. Echo libri duo, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

ex parte perfecta, videant ne id postulent quod omnino fieri non possit; idemque faciant ac si quis eum cursorem, quem jusserit et festinare ad metam et nusquam tamen nisi in alienis vestigiis pedem ponere, queratur, aut, dum festinat, aberrare interdum ab iis vestigiis, aut, illa dum studiose persequitur, minus aliquantulo festinare. INNOCENTIUS GENTILI
SOCIETATIS JESU
In Provincia Romana Praepositus Provincialis.

Cum librum cui titulus: Echo


3623. Zamanja, Bernard. Echo libri duo, versio electronica [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

frugisque vocas expertia, narrant
2.342  Suavidici tantum quae vulgo somnia vates.
2.343  Jam satis Antiphates, Circeque, et blanda Calypso
2.344  Attonitas tenuere aures. quis Persea semper
2.345  Sanguineo cernat telo defendere pactam
2.346  Andromedam, aut viso Lapithas durescere vultu
2.347  Gorgonis anguiferae? semper velocis Achillei


3624. Zamanja, Bernard. Echo libri duo, versio electronica [page 29 | Paragraph | SubSect | Section]

haerent ipsoque errore fruuntur.
2.450  Ergo, Umblae Umbla, fons uberrimus in ora maris Adriatici non longe a Ragusio; qui, statim atque ortus est in ipso litore, influit in maris sinum, fluminis alveo persimilem. seu ripis, seu sub Sergio Sergius, mons proximus ac prope imminens Ragusio. alto,
2.451  Aut ubicumque hortus cultis viret aemulus agris
2.452  Alcinoi;


3625. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | SubSect | Section]


1.1.17  Huc ades aonias musarum exculte per artes,
1.1.18  Ac tenuem quamvis curam ne sperne [b], Marine.
1.1.19  Debita jam Marco persolvi carmina: nostrum
1.1.20  Hoc tibi surgat opus, quando florentibus oris 20
1.1.21  Pieridum jam templa patent, nec mitis Apollo
1.1.22  Audentem frustra pindo me spectat ab


3626. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | SubSect | Section]

nymphas, nymphas libanitidas? Esse
2.11.28   Profuit expertem quid patrii sceleris;
2.11.29  Quid magnum intacta numen gessisse sub alvo;
2.11.30   Non minus ingratae funera persophones
2.11.31  Ipsa etiam si tu subeas, fatoque perempta
2.11.32   Heu propero hinc alias abripiare plagas?
2.11.33  Nonne tuum est, quodcumque vides? Tibi sidera mundi


3627. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | Section]

merces ex America. [y] Non desunt Mythologi, qui existiment Taurum et Arietem fuisse naves quarum altera Phryxus ad Colchos, altera vero Europa ex Phoenicia in Cretam vehebatur: idem de Pegaso Bellerophontis, de Persei Balaena, et Triptolemi Dracone sentiunt. Vide Joann. Potter. Archaeol. Graecae lib. III. cap. XIV. ubi etiam praeter alia testimonia locum Aristophanis affert ex Thesmoph. in quo Perseus ad Gorgonas


3628. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | Section]

Bellerophontis, de Persei Balaena, et Triptolemi Dracone sentiunt. Vide Joann. Potter. Archaeol. Graecae lib. III. cap. XIV. ubi etiam praeter alia testimonia locum Aristophanis affert ex Thesmoph. in quo Perseus ad Gorgonas nave vectus manifeste dicitur....
Περσεὺς πρὸς Ἄργος ναυστολῶν τὸ Γοργόνος
παρακομίζων.


3629. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | Section]

quamvis enim fere idem haberetur effectus vel mota vel immota tellure; tamen placuit Copernicanam potius hoc loco hypothesim adhibere; quum et poetica magis, et vero etiam jucundior nescio quo pacto orbis terrarum descriptio ex eadem efflorescat. Itaque poetae magis quam philosophi heic auctor personam sustinere ultro profitetur: quod etiam in hac eadem liberiori certe, quam accurata geographiae ratio postularet, locorum regionumque enumeratione licere sibi arbitratus est. [u] Argenteus amnis, fluvius


3630. Zamanja, Bernard;... . Navis aeria et elegiarum... [Paragraph | Section]

Luc [a] Psalm. 44. Speciosus forma prae filiis hominum etc. Nicephorus autem Callist. hist. lib. 1. cap. 40. ait: persimilis denique per omnia fuit divinae et immaculatae suae Matri . [b] Ecce Magi ab oriente venerunt etc. Joann. cap. 2. et Psalmo 71. Reges


3631. Kunić, Rajmund. Argumenta singulorum librorum... [Paragraph | Section]


XVII. Ingens Patrocli ad gelidum fit pugna cadaver.
XVIII. Arma parat solers dio Vulcanus Achilli.
XIX. Desinit irarum, belloque armatur Achilles.
XX. Divi inter sese magno certamine pugnant.
XXI. Aeacidae labor ad Xantum, pugnaeque deorum.
XXII. Hectora persequitur, caesoque insultat Achilles.
XXIII. Patrocli funus,vario et certamine ludi.
XXIV. Redditur Hectoreum corpus, fletumque crematur.


3632. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page homer_v_203 | Paragraph | Section]

positasque dapes divisit Achilles.
9.270  Munia qui postquam est sua functus, sedit et ipse
9.271  Parietem ad oppositum divino adversus Ulyssi, 270
9.272  Et fidum de more deis persolvere jussit
9.273  Sacra Menetiaden. jussos adolevit honores
9.274  Ille citus, jecitque sacros libamina in ignes.
9.275  Inde manus epulis taciti admovere paratis.


3633. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_437 | Paragraph | Section]


9.561  Nequa sibi orta meo de sanguine luderet unquam 560
9.562  Excepta in genibus soboles. nec inania fudit
9.563  Vota; preci annuerunt infernus Jupiter, ac trux
9.564  Persephone, horrendum, nulli et placabile numen.
9.565  Hunc ego tum ferro volui furiatus acuto
9.566  Confodere: injecit vesano at fraena dolori
9.567  Nescio quis divūm, mentique opprobria


3634. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_541 | Paragraph | Section]


9.697  Frugiferum matris gremium; genibusque volutans
9.698  Prona, genas largo et flectu perfusa madentes,
9.699  Plutonem e tenebris nigrum, nigramque vocabat
9.700  Persephonen, gnatum crudeli numen utrumque
9.701  Perderet ut leto. clamantem dira profundo
9.702  Audiit ex Erebo, tenebras quae lustrat, Erinnys. 700


3635. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page homer_v_608 | Paragraph | Section]


9.790  Immitis! fraterna aliquis pro caede solutum
9.791  Accepit pretium tandem, gnatove perempto.
9.792  Atque alter patria tutus versatur in urbe 790
9.793  Rite ubi persolvit noxam, placatus at alter
9.794  Triste odium ac diros ponit de corde furores:
9.795  At tibi dī saevos, nulla et ratione domandos,
9.796  Injecere animo sensus, iramque


3636. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_300 | Paragraph | Section]


14.366  Cepit amor; nec quo conjux Ixionis olim
14.367  Tempore Pirithoum, similem dīs corda creavit;
14.368  Clarum prae cunctis mortalibus Acrisione
14.369  Persea nec Danaë genuit quo pulchra, nec illa
14.370  Nobilis eximii Phoenicis filia prolem 370
14.371  Quo geminam Minoa tulit, dium et Rhadamanthum:
14.372  Nec tam grata mihi Semele


3637. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_387 | Paragraph | Section]

deum nemo norat, nemoque virorum,
18.497  Ni, quae servarant lapsum, Thetis, Eurynomeque.
18.498  Nunc igitur, nostras quoniam dea venit in aedes,
18.499  Me Thetidi pretium acceptae persolvere vitae
18.500  Addecet. ergo dapes tu rite apponere opimas 500
18.501  Festina interea, dum folles armaque pono.
18.502  Sic fatus, durae incudis consurgit ab atro


3638. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_387 | Paragraph | Section]

Sceptrum ingens; proditque foras gressu male claudus
18.512  Alterno. hinc atque hinc regem comitantur euntem,
18.513  Sustentantque manu famulae, quas fecerat auro,
18.514  Vivis persimiles florenti aetate puellis;
18.515  Queis et mens inerat formoso in corpore, voxque
18.516  Et vigor, atque artes variae, quas scilicet ipsi
18.517  Caelicolae docuere. hae regi


3639. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page homer_v_611 | Paragraph | Section]


19.124  Juratus subiit vafrae astu conjugis ingens.
19.125  Juno etenim celeri lapsu de vertice Olympi
19.126  Confestim Argivam sese demisit in urbem,
19.127  Norat ubi Stheneli Perseo sanguine creti
19.128  Egregiam uxorem, mensis cui septimus ibat
19.129  Foetum ventre marem gestanti; lucis in almae 
19.130  Quem subito eduxit, nondum actis mensibus, oras;


3640. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page homer_v_611 | Paragraph | Section]

deūm pater altitonans, tibi nuncia veni,
19.137  Hoc dictura; memor conde hoc sub pectore dictum.
19.138  Editus est partu jam vir qui temperet Argos
19.139  Imperio, Stheneli Persidae filius, ex te 
19.140  Cui genus est, dignus certe qui sceptra capessat. 140
19.141  Sic ait illa: Jovi laeso praecordia fodit
19.142  Ima dolor; Noxamque, suum genus, ipse


3641. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_20 | Paragraph | Section]


21.51  Ille parans curru; subito cum dius Achilles,
21.52  Triste malum misero, advenit, curvisque carinis
21.53  Vendidit avectum longinquae ad litora Lemni.
21.54  Gnatus ibi pretium persolvit Iasonis: hospes
21.55  Imbrius Eetion multa mercede redemit,
21.56  In claram, Priamo servans, et misit Arisbam;
21.57  Ad patrios fugiens clam se tulit unde penates.


3642. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page homer_v_310 | Paragraph | Section]


22.405  Haud paullo; tibi qui nervos et genua resolvi.
22.406  Nunc tua membra canesque trahent avidaeque volucres
22.407  Strata solo foede: Patroclo at justa frequenti
22.408  Persolvent pompa mecum funebria Graji.
22.409  Haec ille: ast Hector languens jam morte propinqua:
22.410  Per caput obtestor supplex, per genua, parentes 410


3643. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_616 | Paragraph | Section]

olim heroum in numero qui clarus habebar,
23.760  Jam tristi enervis cogor parere senectae. 760
23.761  Verum age, quae restant, indic certamina, totum
23.762  Funeris et munus caro persolve sodali.
23.763  Hoc mihi ego accipioque lubens, et laetor amantem
23.764  Quod redamas, memor usque mei, nec te latet, inter
23.765  Grajugenas


3644. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_419 | Paragraph | Section]


24.509  Cernantur. gnatum tibi sic post ipsa beati
24.510  Funera caelicolae examinem curantque foventque. 510
24.511  Sic ait: at senior gavisus talia reddit:
24.512  Aeternis, fili, persolvere debita divis
24.513  Dona, bonum; nec enim meus unquam munera sanctis
24.514  Reddere caelitibus neglexit natus, avitas
24.515  Dum coluit sedes. ergo illum et morte peremptum


3645. Kunić, Rajmund. Homeri Ilias, Latinis versibus... [page v_633 | Paragraph | Section]


24.786  Atque moram injiciet, prima ne luce redemptum
24.787  Possis confestim castris efferre cadaver.
24.788  Dic age sed verax, forti quot justa diebus
24.789  Persolves gnato funebria? et ipse quietus
24.790  Ut bello interea parcam, teneamque morando 790
24.791  Magnanimos, ne saeva ruant in praelia, Grajos.
24.792  Dixerat ille: senex contra


3646. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

graece scriptae sunt, latine (ea nimirum lingua, quae adhuc et florentissima est, et in tanta linguarum diversitate habetur una tamquam communis hominum conciliatrix, ac veluti quoddam doctrinae vinculum) res interpretatas exhibeamus? Cur unam tantum rerum utilitatem, non etiam verborum venustatem persequamur, solumque animi, non aurium quoque voluptati serviamus? Id quidem cum alii multi litterati homines egregie praestiterunt, tum praeclarissime Raymundus Cunichius vir doctissimus mihique familiarissimus. Et quoniam tu, amice lector, anno proxime elapso latinam ab eo Homeri Iliadem


3647. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

At Ilias magis quodammodo tragica est, Odyssea pacatior. Sit ita sane, et Achilles furiosior, quam Ulysses. Illic caelum ac tellus, mare et sidera, dii atque homines, omnis tandem rerum natura ardere interdum et conflagrare videtur: heic vero sedata omnia, crebrae narrationes, fictionesque rerum personarumque quae nec fuerunt usquam terrarum nec fortasse esse potuerunt. Atqui ita esse conveniebat; iique omnes, quos laudes bellicae magis delectant, quam quae in pace prudenter sapienterque gesta aut audimus aut legimus, Ulyssi Achillem praeponere non dubitabunt. Quibus vero mira quaedam


3648. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

vertit omnia. Itaque volo in interprete judicium acre, atque eximiam in ea facultate scientiam; volo maximam et ejus linguae, qua usus est auctor, et ejus, in qua ipse scribit, peritiam; volo denique non festinationem in illo, sed obstinati quamdam animi perseverantiam: potissimum vero haec duo generatim caveat, nihil ut addat, nisi quod lucem aliquam afferre possit; nihil ut praetermittat, nisi quod satis jam dictum sit. Haec opinor qui adjumenta attulerit, et in poëtarum lectione fuerit exercitatus, nае ille ad hunc laborem paratus accedet,


3649. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

passus est excidere atque effugere? Non aliam profecto ob caussam, nisi quemadmodum initio dixi, quod non latine vertendam sibi proposuerat Odysseam ut fidus interpres, sed turgidiorem reprehendendum poëtam ut artis magister optimus. Ceterum haec minutius ac fortasse plus aequo religiosius persequentem quum videris, nolim ex eorum secta atque haeresi me esse arbitrere, qui nefas atque scelus continuo clamant commissum esse ab interprete, si unam tantum litterulam mutet, si relinquat voculam, si apicem detorqueat. Apage istas nugas, quae a semidocto aliquo Graeculo et vocularum quasi


3650. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

Erroresque sacro revocabo carmine Grajum; et quae sequuntur, quantum apta sunt ad augendam libri molem versuumque numerum, tantum valent ad omnem Homeri dignitatem eloquentiamque corrumpendam. Sed infinitus sim, si persequar cetera, quae tibi, et cuivis vel mediocriter graecis litteris latinisque erudito vehementer in his Lemnianis versibus, qui plurimis aliis ejusdem interpretis multo sunt meliores, displicebunt. Nihil enim queror, quod nullam Lemnius adhibeat limam in poliendis male tornatis versibus, quod


3651. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

violare, et parce Agamemnona ferro
46  Laedere; namque aderit patriae ultor caedis Orestes,
47  Ut primum flava sparget lanugine malas.
48  Talia Mercurius: monitis parere sed ipse
49  Dum negat, infando persolvit sanguine poenas.
50  Juppiter haec. subito coepit sic caerula Pallas: 50
51  O pater, o divum rector, saturnia proles,
52  Ille jacet merito parcarum funere mersus,
53  Flagitia atque utinam


3652. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

venit ad oras.
310  Vivere si audieris patrem, reditumque parare, 310
311  Omnia adhuc unum praestat mala ferre per annum:
312  Sin vero exstinctum fors nunciet ulla, nec aura
313  Amplius aetheria vesci, persolve supremas
314  Inferias patri, atque ingens attolle sepulcrum;
315  Nupta alias genitrix taedas thalamumque sequatur.
316  Verum adeo haec postquam perfeceris omnia rite,
317  Multum animo reputes


3653. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

praeit aurea quassans
459  Lumina taedarum, servare adsueta pudorem, 460
460  Clarum Opis Pisenoridae genus, Euryclaea.
461  Pro qua vernanti primaevo in flore juventae
462  Bisdenos capita alta boves persolverat olim
463  Laërtes, magnoque ipsam complexus amore
464  Haud tetigit, fugiens offensae conjugis iras.
465  Ergo eadem ardentes juveni tum sedula taedas
466  Portabat, teneris fuerat quae semper


3654. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

domitus fato, regnique potitus habenis
463  Nestor ibi residebat Achivum maxima fama
464  Sceptra tenens. circum nati venere frequentes
465  E thalamo egressi, Stratiusque, et fortis Echephron,
466  Perseusque, Aretusque, et divis par Thrasymedes.
467  Additur his etiam sextus Pisistratus: una
468  Telemachum ducunt, juxtaque in sede reclinant.
469  Ad quos tum senior Nelides talibus infit: 470


3655. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

florentem e thalamo cum fonte lebetem
493  Aretus, dextraque molas frugesque ferebat
494  In calathis. retro Thrasymedes stabat acuta
495  Jam jam caesurus vitulae capita alta securi,
496  Et pateram juxta Perseus retinebat. at undam
497  Praecipiens frugesque sacras, multumque precatus
498  Pallada, et evellens summo de vertice setas
499  Ignibus injecit positis libamina Nestor. 500
500  Continuo validum


3656. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

Mulciber inquit.
394  Ne vero ne coge: haud aequo haec foedera jure,
395  Nec sat firma reor. qua te vi namque tenebo,
396  Si Mars effugiet vinclis, mulctamque negabit?
397  Cui rector pelagi: fugiens persolvere poenam
398  Si renuet Mavors, ego solvam, quae simul ille
399  Dixerat: aequa petis, nec fas me tendere contra;
400  Continuo Vulcanus ait, nodosque resolvit. 400
401  Illi autem validis elapsi e


3657. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]


140  Provehimur, tantoque juvat fugisse periclo 140
141  Incolumes. Aeaea ostenditur aequore contra
142  Insula, ubi sedem Circe formosa tenebat
143  Aeaetae germana soror; nam Sole creati
144  Et Persa genitrice ambo, eximia Oceanine.
145  Vertimus huc taciti proras, portuque Umjesto „portuquque“ subimus
146  Non divum sine mente; duas et litore noctes
147  Exigimus totidemque


3658. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

circum affussi. sic ipse; at nympha precanti
507  Blanda refert: non his invitos longius oris
508  Vos teneam, jam pone metus, o fortis Ulysseu.
509  Longa tamen vobis via restat, et ante petenda
510  Persephones domus atra atque alti regia Ditis, 510
511  Caecus ubi responsa dabit certissima vates
512  Tiresias, cujus menti vis integra perstat.
513  Namque etiam exstinctus, voluit Proserpina, solus


3659. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

animae, tenues sine corpore vitae.
554  Tunc socios hortare, ignique imponere sacro
555  Praecipe jam ferro mactatas ante bidentes
556  Pellibus ereptis, nec non dis fundere vota
557  Persephone metuendae et magnanimo Plutoni.
558  Ipse autem, strictum vagina protinus ensem
559  Eripiens propius reside, circumque volantes
560  Sanguinis a rivo prohibe sine viribus umbras, 560


3660. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

timor, steteruntque horrenti in vertice crines.
47  Tum celerans ovibus mactatis tergora jussi
48  Deripere et sacris imponere viscera flammis,
49  Votaque ferre diis caeloque ereboque potenti
50  Persephone, et stygio regi, cui tartara parent 50
51  Umbrarumque domus. stricto non immemor ense
52  Interea imbellem vetui succedere turbam
53  Sanguinis ad rivum, thebani oracula vatis
54  Dum peterem,


3661. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

sim laeso ne fors tibi caussa doloris.
78  Injice me flammis, oro, meaque omnia pone
79  Arma rogo, tumulumque aggesta in litore terra
80  Exstrue mansurum, famam venientibus annis. 80
81  Haec mihi tu persolve, et remum in mole sepulcri,
82  Caerula quo vivus torquebam, desuper adde.
83  Dixerat; illi autem breviter: tibi redditus ipse
84  Omnia perficiam, dixi, solvamque sepulto.
85  Hаc vice sermonum


3662. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

comites errantis Ulyssei
400  Admissa pro caede boum, quos laetus ab axe 400
401  Cernere gaudebam, sive alto invectus olympo,
402  Seu repetens humilem stellato a vertice terram.
403  Quod mihi ni meritas persolvant crimine poenas;
404  In Stygias ibo latebras, atque horrida Ditis
405  Regna meo late perfundam lumine fulgens,
406  Discutiamque umbras. cui Juppiter: aurea caeli
407  Templa colens. tu semper,


3663. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

Laërtae e sanguine creto.
499  Interea Cereris fert dona Mesaulius acer,
500  Quem quondam Eumaeus sibi rege absente pararat 500
501  Ignaroque Arcisiada, ipsa et Penelopea,
502  Eque suo pretium Taphiis persolverat aere.
503  Vescitur una heros, pastorum et rustica turba
504  Laeta epulis. ardor mox ut compressus edendi
505  Jam fuerat, collecta Mesaulius abstulit almae
506  Frusta citus Cereris; reliqui


3664. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

caeli spirans regione secundus.
537  Sex adeo luces, totidemque ex ordine noctes
538  Effugimus pelago; sed postquam septima caelo
539  Fulserat orta dies, jaculo confossa Dianae;
540  Pro scelere infando persolvit femina poenas:
541  Volvitur assimilis fulicae, lapsoque sub ima 540
542  Corpore dat strepitum puppi. dein gurgitis illam
543  In medios jaciunt fluctus phocisque vorandam
544  Piscibus atque


3665. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

et voce precatur.
270  Nymphae Naïades, gnatae Jovis, o bonus umquam 270
271  Si qua tulit vobis Ithacus pia munera, et aris
272  Pinguia si pecudum fumantia praebuit exta,
273  Hoc mihi vos contra faciles persolvite votum:
274  Jam redeat dux ille meus, patriosque penates
275  Invisat ducente deo. tibi corpore fastum
276  Detereret bene compto urbis per strata vaganti
277  Assidue, elatoque animis, nitidoque


3666. Homerus; Zamanja,... . Homeri Odyssea Latinis versibus... [Paragraph | Section]

in rebus. simul haec, simul accipit ulnis
407  Ambabus data dona, suosque aggesta reponit
408  Ante pedes lacerae supra sordentia perae
409  Vellera. jamque epulis gaudet, dum carmine vates
410  Personat arguto sedes; quum desiit heros 410
411  Vescier, et vates modulari desiit una.
412  Interea magno sonuerunt tecta tumultu,
413  Plauseruntque proci; quum lapsa ex aethere virgo
414  Armipotens regem


3667. Kalić, Arkanđeo. In adventu Domini Gregorii Lazzari... [page 144 | Paragraph | Section]

sodalis e vivis sublatus est. Quid tibi durius, quid acerbius unquam accidere potuit? Sed nondum hoc gravi dolore paululum lenito en alter, en tertius immatura morte eripitur. Quot inflicta animo et vulneribus superaddita vulnera. Testes appello funerum spectatores quique tibi parentalia persolventi praesto fuerunt, quoties dum sacra perageres verba proferre ac lacrymas cohibere nequiveris. Cujus calamitatis imaginem et doloris tui acerbitatem recolenti mihi occurrit miserrima calamitas et acerbissimus dolor Sedeciae qui postremus regnum Judae obtinuit. Vidit enim ille miserrimus


3668. Kalić, Arkanđeo. In adventu Domini Gregorii Lazzari... [page 145 | Paragraph | Section]

1 adscisceres A, B: sufficias adsciscere D 2 comites A, B: comitas et D 6 tanta A, B: tam D 7 injuriis A, B: injuria D 8 atque A, B: ac D 9 tu A, B: totum D 12 civilis aut ecclesiastici A, B: cujuslibet D 14 immo omittit D 15 tam inauditum omittit D 20 verbis omittit D 23 prosequi A, B: persequi D 25 ecclesiastica A, B: ecclesiae D 25 ecclesiastici omittit D magni sint experiendi labores, acres inimicitiae adeundae, graves subeundae tempestates cum multis audacibus, improbis,


3669. Kalić, Arkanđeo. In adventu Domini Gregorii Lazzari... [page 149 | Paragraph | Section]

et macula? An male moratis, ignavis, quaeque muneris sint, scientia carentibus, ecclesiae munia quae virtuti sunt proposita, praemia conferes atque elargieris? An in judiciis partium studio, simultati, amicitiae favori quidpiam, non aequitati concedi patiere? Sed quorsum ego tam diu singula persequar? Jam hoc est in luce omnium nostrum et scientia positum, te eum attulisse animum ut nullis umquam assentationibus atque obsequiis poterit commoveri, nullis injuriis atque inimicitiis labefactari quin ecclesiam rite excolas moresque Ragusinos perpolias et ad rectam vivendi rationem


3670. Kalić, Arkanđeo. In adventu Domini Gregorii Lazzari... [page 149 | Paragraph | Section]

omnia concredita sunt: tibi conservanda religio, pravi mores comprimendi, propaganda virtus; tuum est, si quid non rectum, corrigere, quod sacrum, ne defluat, ac dilabatur, severis legibus vincire. Tua enim dignitas omnium civium salutem complectitur. Satis certe usque modo tuis, quod debueras, persolvisti: hic modo te 1 loco A, B: loci D 4 quam bene...deflere solent omittit D 8 aut... invalescant A, D: omittit B 10 ecclesia A, B: haec D 10 pietate A, B: liberalitate D 11 liberalitate A, B: beneficio D 15 ordine A, B: ordinis D 17 scientia carentibus A, B: haud


3671. Škrlec Lomnički,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 5 | Paragraph | Section]

Majores suas ad Cimerias damnari Tenebras haud aequo animo ferentes. Quid Tibi opus fuit hoc rursus aculeo? Cur Tu, qui caeteris in rebus Sententiam gravi semper Iudicio promis, quoties de Croatis agitur, Declamatoris Personam induis? constat Tibi rem necdum confectam esse an majores vestri, qui in tertia emigratione Panonias insederunt, eundem cum primae et secundae emigrationis Hunnis et respective Avaribus populum constituant? Scio majori te eruditione pollere quam ut rem hanc


3672. Škrlec Lomnički,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 14 | Paragraph | Section]

pararem, reserata hac cista ego ipse omnia documenta regestravi et fide mea asseverare possum me Diplomatis hujus ne vestigium quidem reperisse. haec Tu. Iam audi observationes meas. Tu Rumorem multorum ore Croatarum sparsum, de asservato in Cista privilegiorum Regni Diplomate Alexandrino mihi perscribis; vide quid agas? Scin' Tu Cistam illam Privilegiorum Regni Locum esse Credibilem? Scin Tu, quod unum falsum Instrumentum in Tabulario publico repertum totius Loci fidem labefactaret? Dic sodes, quo animo fers argumentum proprium in Te torqueri? Et tamen bene


3673. Škrlec Lomnički,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 20 | Paragraph | Section]

a plurimis Croatis receptas, et ad recentiora usque tempora retentas fuisse. De Kerchelichio primum, tum de Panegyrista respondebo. Expende, quaeso, ipsum loci citati spiritum, et videbis eum nihil aliud indicare voluisse, quam quod ob protracta in Lucem quaedam Diplomata persecutionem passus sit, et a monachis, et a viris in alteri etiam gradu eotum collocatis, sed genuina tractandae Historiae notitia destitutis; id autem in aliis etiam rebus publicis quandoque usu venire Tute probe nosti ut honoris gradus non semper Litterarum usui respondeat; haec ego non


3674. Škrlec Lomnički,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 22 | Paragraph | Section]

Tu eam per aliquos in Patronos fabulae hujus Invectivas Tibi propriam reddideris. Ego certe ita apud me constitui; dari genus fabularum adeo crassum ut earum vel meminisse infra dignitatem sit gravis alicujus scriptoris, nisi forte tantum otii habeat ut omnem ejus originem et progressum erudite persequi possit. Ita sane ipse etiam Lucius debuit existimare, cum enim omnia Illyricarum antiquitatum capita chronologico ordine percurrerit, Epocham adventus Crobatarum e Porphyrogenito disserte explicuerit, adeoque per ipsam Systematis sui naturam fabulam hanc excluserit, quin ejus vel


3675. Škrlec Lomnički,... . Epistolae Nicolai Skerlecz ad... [page 22 | Paragraph | Section]

Iure profecto censendum est eundem operae pretium non existimasse ut fabulae Diplomatis Alexandri M. tantillum seu Temporis, seu Chartae impendat. Praecipua Kerchelichii est Epiphonema, quo Satyram contra imbutos praeiudicatis opinionibus concives suos, quos ille cum persecutoribus suis perpetuo confundit, coronavit. Caeterum hic etiam rationem temporum in opere suo ita subducit ut appareat, cum haud ignorasse, quanto recentius sit temporibus Alexandri M. Sclavorum nomen. Ne vero in Kerchelichii exemplo patrocinium quaeras, scito, hanc pluresque


3676. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

hoc Excellentiae Vestrae ea cum officiosa requisitione in originali communicandum duxi ut eadem responsum suum penes remissionem originalis proximius submittere haud gravetur. 3 In reliquo iugi cum veneratione persisto Excellentiae Vestrae humillimus servus Nicolaus Skerlecz, manu propria Jakovlye, 9. Septembris 1794. A tergo: Perceptum 12. Septembris 1794. Nr. 137. Reincorporatoriorum fasc.


3677. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

subire an non id re ipsa quandoque evenerit. 23 Nunc, si quae mihi repraesentatio in specifico obiciatur, paratus sum de singula eius expressione rationem reddere. 24 Dicunt denique quod propter meam surditiem in congregationibus saepe ad personalitates descendatur. 25 Hoc vero una tantum vice evenit, in negotio Zamersiensi, in quo et ego et ordinarius vicecomes interessabar, in hoc enim tuus Petrovich et senator Spissich se mutuis conviciis re ipsa prosciderunt. 26 Verum ut primum id ego


3678. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

ego a proportione characteris, quo me princeps condecoravit, singulo magnati competentem honorem exhibeo. 32 Existimationem quam singulo contestor, 13,32 Existimationem... contestor] sic pendet a personali eius charactere. 33 Quod te adtinet, non puto quod familiarem, quo tecum utor, modum pro contemptu reputes. 34 Si autem eo spectas quod praetensiones tuas circa privilegia episcopatus non semper secundem, reputare debes quod ego ad


3679. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

propter usus eiusmodi qui, quia diserta lege non sunt definiti, loco et tempore variare solent, fluctuare; his praemissis Quibus ius suffragii in Diaeta porro etiam relinqui expediat? — Statui praelatorum ius personalis suffragii porro etiam relinquendum. §-o 3-o 1 Relate ad obiectum A. erunt fortasse aliqui qui praelatos imposterum per repraesentantes ita evocandos esse existiment ut aliquot tantum nomine etiam


3680. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Quale rationabile criterium pro eo definiendo assummi posset, quot repraesentantes Baronibus, quot 3.6 quot] quod Supremis Comitibus concedi debeant? 7 Si vero stabilita ultro Baronum et Supremorum Comitum personali evocatione repraesentantibus praelatorum votum curiatum admittatur, res in substantia ad idem recideret ac si omnes personaliter compareant. 8 Solet quidem obverti quod ratio cultus divini non admittat ut omnes episcopi tanto tempore


3681. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

Supremis Comitibus concedi debeant? 7 Si vero stabilita ultro Baronum et Supremorum Comitum personali evocatione repraesentantibus praelatorum votum curiatum admittatur, res in substantia ad idem recideret ac si omnes personaliter compareant. 8 Solet quidem obverti quod ratio cultus divini non admittat ut omnes episcopi tanto tempore a diaecesibus suis absint. 9 Verum organizata semel Diaeta hae non erunt amplius ita diuturnae. 10 Deinde eadem ratio etiam


3682. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

3.10 quoad] quo ad Supremos Comites obversatur, et sicut hi comitatus suos per Vice--Comites, ita episcopi per vicarios diaeceses suas interea facile possunt administrare; quare tam praelatorum quam et magnatum personalis evocatio porro etiam conservanda, sed id tantum rite expendendum videtur: quinam ad hunc, qui vero ad illum Statum reipsa referantur? Titulares episcopi porro ad comitia non


3683. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

Titulares episcopi porro ad comitia non evocandi. §-o 4-o 1 Quod Statum praelatorum adtinet, titulares episcopos primo sub periodo Austriaca invectos, sed nec in hac epocha ulla diserte lege iure personalis suffragii in comitiis donatos fuisse constat. 2 Hi itaque non ex systemate constitutionis, sed e posteriori eoque haud adeo antiquo usu sessionem habent. 3 Cum potestatem legislativam non tantum usus, sed


3684. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

id tantum expendendum venit an necessarium inter Status ipsos aequilibrium exposcat, ut hi ius suffragii porro retineant; cum catholicorum episcopatuum numerus notabiliter auctus sit, et fors re ita exposcente adhuc augeri possit; cum episcopi uniti postremis comitiis iure personalis suffragii donati sint, et horum etiam numerus successive augendus praevideatur; cum denique Graecis etiam non unitis iure civitatis donatis horum episcopi sessionem in Diaeta indubie sint postulaturi, ipsa certe aequilibrii Status praelatorum cum


3685. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

comites et barones intelligat. 8 Utcunque sit, hi iure hoc longo iam tempore gaudent, neque interest hoc eos privare, nisi realis quaepiam causa subversetur. 9 Iam vero dum usus titularibus comitibus et baronibus personale ius suffragii in Diaeta tribuere coepit, hi certe pauci tantum adhuc eotum in Hungaria numerabantur; nunc numerus eorum ita auctus est ut, si omnes personaliter comparerent, non tantum Statum praelatorum, sed ipsum etiam nobilium


3686. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

quaepiam causa subversetur. 9 Iam vero dum usus titularibus comitibus et baronibus personale ius suffragii in Diaeta tribuere coepit, hi certe pauci tantum adhuc eotum in Hungaria numerabantur; nunc numerus eorum ita auctus est ut, si omnes personaliter comparerent, non tantum Statum praelatorum, sed ipsum etiam nobilium votis longe excederent. 10 Quantas praeterea et quam molestas quaestiones Cancellaria toties quoties superare deberet antequam rex vel regales


3687. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

tantum pensionem accipiant; an ex indivisis fratribus uterque, vel tantum senior debeat evocari; an viduae in genere, in specie vero tales, quae nulla propria bona habent, sed maritalibus iure tantum viduali immanent, evocari debeant? 11 Porro personale titularium magnatum votum constitutioni ipsi adversari videatur; haec enim exigit ut omnes Status iisdem iuribus, iisdem praerogativis utantur. 12 Praelatis, Baronibus et Supremis Comitibus non ex respectu personae, sed


3688. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

11 Porro personale titularium magnatum votum constitutioni ipsi adversari videatur; haec enim exigit ut omnes Status iisdem iuribus, iisdem praerogativis utantur. 12 Praelatis, Baronibus et Supremis Comitibus non ex respectu personae, sed legalium, quas gerunt, dignitatum ius singularis suffragii lex diserte attribuit, characterem titularis magnatis in Hungaria eadem hactenus ne canonizavit quidem; proinde cum nobiles, quorum aliqui ampliora quam nonnulli


3689. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

characterem titularis magnatis in Hungaria eadem hactenus ne canonizavit quidem; proinde cum nobiles, quorum aliqui ampliora quam nonnulli magnates possessoria habent, iure suffragii tantum per repraesentantes gaudeant, si titularibus magnatibus personale votum diserte attribueretur, iam laederetur constitutionalis praerogativarum aequalitas. 13 Accedit quod, cum in Superiori Tabula vota viritim emittantur, ratio ipsa admittere non videatur ut unius titularis, quandoque vix maiorennis comitis aut


3690. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

diserte attribueretur, iam laederetur constitutionalis praerogativarum aequalitas. 13 Accedit quod, cum in Superiori Tabula vota viritim emittantur, ratio ipsa admittere non videatur ut unius titularis, quandoque vix maiorennis comitis aut baronis personale votum tanti habeatur quanti Iudicis Curiae, Bani, aliorumque primorum Regni Magistratuum. 14 Itaque ut circa titulares comites et barones, praesertim postquam numerus eorum adeo auctus est, aliqua mutatio fiat, non tantum ratio aequilibrii inter


3691. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

14 Itaque ut circa titulares comites et barones, praesertim postquam numerus eorum adeo auctus est, aliqua mutatio fiat, non tantum ratio aequilibrii inter Status, sed et ipse spiritus constitutionis exigit; ac huic quidem maxime conforme esset ut personale titularium comitum 7.14 comitum addidi et baronum votum sufferatur. 15 E converso comitatus inter hos et nobiles promiscue, prout in quem maiorem confidentiam habuerint, suos


3692. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

ad Statum praelatorum perinde non referuntur, adeoque pro membris Status nobilium reputari debent, prouti et reipsa in Inferiori Tabula sessionem tenent. 2 Iam quae ratio subesse posset ut unus abbas, unus praepositus, unus religiosorum aliquot superior personali voto gaudeat, ubi tot milia nobilium, quorum singulus singulo horum, et ratione Status et praerogativarum aequalitate, par esse debet, per duos tantum Ablegatos repraesententur. Ablegati absentum Magnatum


3693. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

traheret inconvenientias, suapte patet. 8 Sunt praeterea alia eaque gravia motiva quae totum absentum Ablegatorum institutum retineri non posse demonstrant; nimirum ratio ipsa admittere non videtur ut una singularis persona, etiamsi sit legalis magnas, ius se per alium repraesentandi perinde habeat sicut tot milia nobilium, qui unum comitatum constituunt. 9 Sat ipsis favoris constitutio attribuit per id quod, si compareant, personali voto fruantur; si iusta de


3694. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

ipsa admittere non videtur ut una singularis persona, etiamsi sit legalis magnas, ius se per alium repraesentandi perinde habeat sicut tot milia nobilium, qui unum comitatum constituunt. 9 Sat ipsis favoris constitutio attribuit per id quod, si compareant, personali voto fruantur; si iusta de causa absint, principium illud valere debet quod praesentes pro absentibus concludant. 10 Denique vel suffragia omnium, qui absentes magnates repraesentant, Ablegatorum pro


3695. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

non possint? 3 Qui affirmativam sustinent, sequentibus ferme argumentis eam fulcire solent: 1-o, quod Ablegati seu repraesentantes sint tantum organa committentium, per quae hi voluntatem suam manifestant, adeoque quod Ablegati per se nullam personalem habere possint opinionem. 4 2-o, quod minus tantum videatur obnoxiorum humanae fragilitati aliquot individuorum arbitrio omnem causam publicam concredere. 5 3-o, quod committens


3696. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

in comitiis competat, inde etiam patet quod reliqui etiam duo Status, praelatorum nempe et magnatum, ad elargiendas Ablegatis instructiones perinde concurrant et tamen, postquam hi in comitiis in unum congregantur, ibidem personali voto gaudeant, adeoque ibidem et sententias, quas in comitatu sustinuerunt, si deinde secus persuadeantur, mutare, et de novis, quae in comitatibus praevisa non fuerunt, obiectis vota depromere possint; ab horum exemplo videtur lex reliquos etiam duos Status,


3697. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

quas in comitatu sustinuerunt, si deinde secus persuadeantur, mutare, et de novis, quae in comitatibus praevisa non fuerunt, obiectis vota depromere possint; ab horum exemplo videtur lex reliquos etiam duos Status, nobilium et civitatum, in eorum Ablegatis ita personificare voluisse ut, sicut primorum duorum Statuum individua, ita horum etiam repraesentantes personali voto in comitiis gaudeant. 13 Iam vero ut primum exercitium potestatis legislativae ipsis comitatuum et civitatum Ablegatis competit, suapte


3698. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

praevisa non fuerunt, obiectis vota depromere possint; ab horum exemplo videtur lex reliquos etiam duos Status, nobilium et civitatum, in eorum Ablegatis ita personificare voluisse ut, sicut primorum duorum Statuum individua, ita horum etiam repraesentantes personali voto in comitiis gaudeant. 13 Iam vero ut primum exercitium potestatis legislativae ipsis comitatuum et civitatum Ablegatis competit, suapte sequitur quod instructiones, quas a comittentibus suis accipiunt, tantum consultivae esse debeant,


3699. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

suis accipiunt, tantum consultivae esse debeant, non imperativae; id est quod Ablegati singulum instructionis suae punctum, nisi novis argumentis, aut per mutatas interea circumstantias aliter persuadeantur, sustinere, neque ab illis ex ullo personali suo motivo recedere queant; in negotiis tamen, quae praeter suam instructionem occurrunt, aut si circumstantias temporis aliud exigere videant, vota iuxta prudens suum arbitrium pro bono communi depromere et possint et debeant. 14 Et certe id ipsa


3700. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

mandatariatus facile locum habent; si enim seu aliquid impraevisi occurrat, seu circa iam mandata sibi negotia circumstantias mutari contingat, mandatarius novas super his instructiones eo facilius impetrare potest quod plerumque rem habeat cum singulari persona quae se circa proposita sibi obiecta citius determinare solet; aut si etiam cum mandatariis moralis alicuius corporis, quales sunt respublicae, negotium tractetur, non nisi pauca eiusmodi moralia corpora ad idem negotium influere


3701. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

aliqua capita, veluti in tractatibus inter potentias suscipi solitis, verum universa legislationis obiecta occurrunt; committentes repraesentantum non sunt tres quattuorve, uti inter potentias evenire solet, sed 53 comitatus, 46 civitates, adeoque 99 non singulares personae, sed mere moralia corpora. 16 Si horum omnium repraesentantes in omni casu non praeviso, in casu praeterea, ubi circa iam mandata sibi negotia circumstantiae mutantur, novas a comittentibus suis accipere deberent commissiones, ex


3702. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

sine tot sumptibus et cum lucro temporis illius, quod in consultationibus consumitur, eadem Diaetalis manipulatio quae prodiret, si instructiones Ablegatorum pro imperativis declarentur neque illis admittatur votum personale. 27 Et haec sunt gravia illa momenta quae limitatis mandatariatibus adversantur. 28 Gravissimum tamen contra illos argumentum experientia ipsa suppeditat; hanc enim in deliberationibus publicis


3703. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

arbitrentur, iuvat ipsam etiam quaestionem, an nimirum ordinatam votizationis normam etiam in tabula inferiori introduci expediat, paucis exhaurire. 13 Qui negativam sustinent, eo unice nituntur argumento quod per confusum suffragia edendi modum singulares personae minus exponantur sicque aequilibrium legislationis inter principem et status facilius conservetur. 14 Verum dum de introducenda ordinata votizatione sermo est, non de eo agitur ne, si vota totius tabulae aut notabilis adminus pluralitatis seu erga primam


3704. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

etiam privatorum admissi sint, veluti capitulorum fideidignitatis praerogativa non gaudentium, et absentum magnatum. 3 2-o: Quod privatis aliquibus individuis veluti praepositis, abbatibus, et possessionatorum religiosorum superioribus personalia vota concessa fuerint. 4 Iam vero horum vota votis Ablegati unius comitatus, qui plura saepe millia nobilium repraesentat, aequiparari non posse luce meridiana clarius est; ac his quidem impedimentis non secus, quam ut iam supra dictum est, per


3705. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

1 Iam quoad 18.1 quoad] quo ad obiectum D, conservandum nempe inter ipsa legislativa corpora aequlibrium, iam primum meminisse oportet quod hic non de aequilibrio inter duos eiusdem tabulae status agatur; quod si enim personalis in utraque tabula votizatio, ut paulo supra diximus, inducatur, obiecto huic iam prospectum est. 2 In eo tantum quaestio versatur quomodo primum inter duas ad invicem tabulas, tum inter principem et status in complexo sumptos aequilibrium ita induci


3706. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

Omnis pura imperii forma, sive illa monarchica sit, ut olim in Gallia, seu aristocratica, uti Venetiis, seu demum democratica , ut olim in parvis Graeciae republicis vigebat, arbitrarium imperium natura sua secum fert quia, si eadem persona vel idem corpus et legislativam et executivam (nos enim iudicialem tantum pro parte executivae reputamus) potestatem exerceat, iam omnia unice ad eius arbitrium referuntur, nulla lex stabilis adeoque nulla etiam


3707. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

vel idem corpus et legislativam et executivam (nos enim iudicialem tantum pro parte executivae reputamus) potestatem exerceat, iam omnia unice ad eius arbitrium referuntur, nulla lex stabilis adeoque nulla etiam aut personae libertas, aut proprietatis securitas existere potest, cum nullum habeat sibi oppositum corpus quod eam, ne leges aut iniustas condere aut iustas etiam secus exsequi possit, impediat. 5 Arbitrium hoc pro subditis individuis eo magis


3708. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

ea est humani animi condicio ut is omnes actiones suas ad proprium interesse referre, haecque imbecillitas in ipso etiam legislationis actu eidem subrepere soleat. 6 Itaque si solus princeps et legislativam et executivam potestatem exerceat, unius ad summum personae interesse cum communi totius populi bono in collisionem venire potest; et ideo, si tales semper principes haberi possent qui omne proprium interesse sacrificent et unice commune subditi sibi populi bonum pro scopo sibi praefigant, si hi praeterea tales semper habere


3709. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

et puris adhuc moribus praedito populo conveniat, quam hoc Gallorum facto; e defectu enim intermedii inter principem et populum status, qui effervescentes repraesentantum multitudinis impetus cohibere et moderari possit, in tantam inciderunt anarchiam ut omnis personae et proprietatis civium securitas penitus eversa sit utve secuta inde in ipsam nationem damna vix saeculum sarcire possit, neque Apollinis tripode opus sit ad hoc ut tuto liceat ominari quod Galli constitutionem suam per intermedium aliquem inter


3710. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

forma praestiterint, continuis internis agitationibus adeo labefactabuntur ut regio eorum exteris demum hostibus praeda cedat. 17 Vel ex his satis apparet quod omnes summi imperii partes uni seu individuo seu corpori concredere securitatis personae proprietatisque civium non intersit, sed quod has inter principem et populum partiri expediat; quod id tutissime perfici possit si populus per repraesentantes suos in partem legislationis vocetur; quod in hoc casu debeat aliquis inter duo haec legislativa


3711. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

quidem videtur illud quod non duos, ut in Anglia, nec tres, uti olim in Gallia, sed quattuor plane, uti nunc in Polonia, Status numeret. 2 Verum cum omnes hi Status ad duas tantum Tabulas contracti sint; cum singula harum duos contineat; denique cum in utraque personalis, ut iam ostendimus, votizatio induci possit, res haec eandem subit considerationem ac si duos tantum Status Hungaria numeraret. 3 Hoc praemisso triplex tantum quoad inducendum inter Status aequilibrium ratio iniri potest: prima est ea quam Angli


3712. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

numerum Statuum fieri possunt, combinationes, et apparebit quod in nulla harum ius propositionis ad unum solum aut aliquos tantum Status restringi possit. 27 Si Status praelatorum cum magnatibus uniatur, nobilium vero et civium ultro separatus persistat, concedeturne soli civium, vel soli nobilium, vel duobus his solis ius propositionis? 28 Primum et secundum locum non habere posse ita clarum est ut superfluum sit id uberius demonstrare; quoad tertium iam supra ostensum est Tabulam


3713. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

eius partem habet, conducant; verbo iam Status retenta solum forma, reipsa omni legislationis exercitio privantur; nihil igitur reliqui esse apparet quam ut, ubi duae Tabulae ad invicem discrepant, omnes in unum Status conveniant, ibi negotium denuo discutiatur sicque personalibus omnium membrorum votis definiatur. 37 Fiet hac ratione ut graviora obiecta per simultaneas consultationes melius quam per partiales discutiantur; ut congregatis in unum corpus Statibus singula individua plus commune


3714. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

commutare. 4 Negativa vicissim gravi illa consideratione sustinetur quod, si ipsa constitutionalia obiecta novis semper comitiorum deliberationibus subiacerent, status reipublicae continuo fluctuaret, quo nihil perniciosus, seu libertatem personae, seu proprietatis securitatem spectes, civibus evenire potest. 5 Videtur itaque quaestio haec nec in unam nec in aliam partem generaliter decidi posse, verum mediam viam ita esse ineundam ut utriusque


3715. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

mortuo principe legalis eius successor longius absit, per quem et quomodo competentia eidem iura debeant exerceri? 16 Et cum princeps ipse per se executivam potestatem exercere non possit, per quas vias, id est an per singulares se repraesentantes personas vel per gradatim coordinanda corpora (qualia apud nos sunt stabilita per leges dicasteria et politica et iudicialia, uti et congregationes comitatuum et civitatum aliorumque distinctas portas habentium iurisdictionum magistratus) eam debeat exercere? 17


3716. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

principia impingit, et non modo aliorum populorum, sed propriis etiam, quae supra adtulimus, exemplis adversatur. 37 Debet proinde haec quoque lex eo tantum sensu accipi quod ad alterandam constitutionalem legem pro communi consensu non sufficiat ellicita e personalibus omnium promiscue Statuum votis pluralitas, sed quod singulus seorsim Status stabilienda per legem modalitate erga notabilem individuorum suorum pluralitatem assensum praebere debeat. 38 Altera propositio exinde elucescit quod nulla sit pars


3717. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

ipse consentiat, absque iniustitia privari potest. 40 Sunt quidem qui hoc in genere nescio quas inter privatos et corpora legislativa distinctiones somniant; verum omnes hae distinctiones Machiavelismum olent; iustitia semper eadem est, nec admittit exceptionem personarum. 41 Ut pacta serventur, aut mutuo tantum Consensu dissolvantur, id illa non tantum a privatis, sed ab ipsis etiam corporibus legislativis exigit. 42 Quidquid contra agitur, iniustum est et ad vim refertur. 43 Itaque nec Status


3718. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

enim idem foret ac constitutionalia pro inalterabilibus declarare, cum in obviis etiam obiectis vix unquam eveniat ut omnia omnium Statuum individua in idem consentiant. 51 Id tantum existimamus quod in constitutionalibus obiectis suffragia non per personalia omnium promiscue Statuum individua, sed per Status edi debeant; quod ad votum unius Status conflandum tres quartae aut adminus duae tertiae requirantur; denique quod ita conflata omnium Statuum vota et ipse praeterea Princeps consentire debeant ad hoc ut aliquid e


3719. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

si omnes omnium comitatuum et civitatum sententiae consentiant. 54 Iam enim supra §-o 4-o ostendimus quod totum corpus nationis partem illam legislationis, qua primitus gaudebat, constitutionali sancito in Status ita transtulerit ut illam primi quidem duo Status personaliter, reliqui duo per repraesentantes exerceant. 55 Non possunt itaque iam Status constitutionaliter congregati 21.55 post congregati deleta sequentia: quo ad ullum, etiam constitutionale


3720. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

non possit, de hac vero assumenda variae quaestiones obmoveri soleant, diserte statuendum censetur ut ille e comitatensibus Haidonibus et equitibus tot assumere possit quot sibi necessarios esse existimaverit. De securitate personae nuntiorum. §-o 26-o 1 Ad 5-tum; securitati nuntiorum leges per attributum iis salvi conductus beneficium iam prospexerunt, neque aliud superest quam ut eorum observationi intendatur. 2 Et


3721. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

1 Ad 6-tum; libertas in edendis suffragiis iam ad interiorem politiam spectat. 2 Huic duo impedimenta poni possunt: primum si comitia bellici alicuius apparatus imagine constringantur, dein si nuntii propter edita libere suffragia aliquam seu in persona, seu in officio etiam suo, si quod gerunt, molestiam pati possint; ad utrumque praecavendum constituendum censemus primum ut ad locum comitiorum nulla maior, quam quae regiae dignitatis splendori debetur, militia contrahatur, campamenta vero ne quidem sub titulo


3722. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

dignitatis splendori debetur, militia contrahatur, campamenta vero ne quidem sub titulo exercitii militaris prope ad locum comitiorum cogi possint; dein ne ullus nuntiorum propter editum qualecunque suffragium, nisi forte illud ad perturbandam publicam pacem tendat, in persona aut officio suo turbari possit. De silentio auditorum. §-o 28-o 1 Ad 7-mum; sicut omnes, qui libera constitutione gaudent, populi ad comitiales consultationes auditores


3723. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

eiusmodi rarius eveniant, est naturalis libertatis votorum effectus, neque multa de eo impediendo cura suscipi debet. 6 Si frequentiores sint, vix secus superari possunt quam si nuntiis, postquam animi iam defervuerunt, graviter ob oculos ponatur et loci et personae, quam sustinent, dignitas et iactura existimationis, quam exinde tota natio patitur, et ipsum denique, quod inde constitutioni imminere potest, periculum. De ordine assumendarum


3724. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

possint, duobus adiunctis, qui vel paragraphos benignorum rescriptorum transcribant, eget. 4 Ne vero resolutiones aliaque exhibita privatis pro mercede communicare possint, officio huic cubiculum in ipsa directoris habitatione assignandum, modernum vero totum personale mutandum existimarem. 5 Denique ut res rite procedat et consiliarii magis tempestive ac nunc acta acquirant, hic quoque, uti in camera fit, statuendam censerem pro clausura exhibitorum certam diem, exceptis tamen mandatis urgentibus iudicio directoris


3725. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

expedita acta cum suis adnexis ordinatius reponantur ne, uti hactenus toties, perdantur. 9 Activitatem officii huius non parum retardat tot individuorum ad alia departamenta translatio, sed de hoc in coordinatione status personalis uberius; de amphibio vero expeditoratus registraturae departamento sub immediate sequenti rubrica. 7. De regestratura. 1> Nullum departamentum regulationem magis deposcit. <2 Tria sunt


3726. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

principali regestratura, immo ego vice-regestratorem, postquam novam manipulationem edidicerit, isthuc collocandum existimarem; secus enim duplicatus labor vix evitabitur. 8. De coordinatione status personalis. 1 Ut vel proiectatae quattuor commissiones consistere possint, legalis 22 consiliariorum numerus omnino necessarius evadit. 2 Si Praeses, Primas, Tavernicus, et Thesaurarius, qui a referendo dispensati sunt, et comes Iosephus Erdödy,


3727. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

abreptione. (4tae) 9-o De baptismo per obstetrices collato aut conferendo. (4tae) 10-o De dispensatione in rebus matrimonialibus et a votis solennibus. (4tae) 11-o De controversiis quoad spiritualem in personas militares iurisdictionem. (4tae) 12-o Circa emeritos militares qualiter copulandos. (4tae) 13-o De abusibus, qui in re indulgentiarum, piarum peregrinationum, confraternitatum, benedictionum, et concionum irrepserunt, corrigendis.


3728. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

46-o De eorum, quae stabilientur, regulando activo et passivo statu. (1mae) 47-o De sufferenda penitus aut adminus restringenda mendicatione. (1mae) 48-o De regulanda eorum interna disciplina ad normam perfectae communitatis. (3tiae) 49-o De defigendo personarum in claustris numero. (2dae) 50-o De discutiendo religiosorum instituto et statutis provincialibus, exindeque formanda ipsarum provinciarum regulatione quoad limites, capitula, electionem superiorum etc. (3tiae) 51-o De


3729. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

21-o De cautionibus militarium ducere volentium. (4tae) 22-o De invalidis patentali trium denariorum stipendio gaudentibus. (4tae) 23-o De militarium viduis et prolibus pensione providendis. (4tae) 24-o De caducitate, testamentis, et legatis militarium personarum. (4tae) 25-o De uniformi tessera per emeritos officiales gerenda, eorumque charactere. (4tae) 26-o De militibus ad labores publicos, utpote viarum reparationes etc. adhibendis. 2


3730. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

per compressam rebellionem se in Ungariam acquisivisse iactitabat, certa pro intertenendo milite vectigalia mandavit facturus (ut ipse in diplomate inquiebat) experientiam an, qui in eum tam graviter deliquissent, suam hoc facto oboedientiam, qui autem in fide perstiterint, perseverantiam sint contestaturi. 2 Ita demum mutata omnis in Ungaria regiminis forma, sublata comitia, supressa dignitas palatini, inductus ad continendam, ut dictitabant Austriaci, in fide rebellem gentem Teutonicus ordo


3731. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

expulso ordine Teutonico creatus palatinus, miles exterus ob imminens a Turca ingens bellum permissus quidem in regno, at constituta lex ut facta pace ilico excederet, obligatus etiam Leopoldus ne quidquam sine Ungaris de pace tractaret cum Turca. 13 Si modo ad persolvendum, quod Tökölius, si cum Leopoldo transegisset, obligaverat, aes consentire Leopoldus, ut comitia admodum desiderabant, voluisset, desierat omne bellum sublata eius causa servataque fuissent absque ingenti difficultate tanta Christianorum capita; cum Leopoldus


3732. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

11 Ille cum Bercsenio Karolioque primum congressus id tantum effecit ut posset Leopoldo certo 30,11 post congressus del. auctor illi quidem | certo] addidit auctor perscribere bello quidem illi violatas libertates omnino ansam dedisse, ceterum iis ut mederetur, non caesari, sed principi, in cuius verba iam tota iuraverat Ungaria, incumbere comitia convocare. 12 At Ungaros ne eo quidem 30,12 ne…


3733. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

Septembris 1782. Viennae. 1.1 Nullum liberali animo seu iucundius, seu paratum magis officium obtingere potest, quam accepta beneficia condigna gratitudine prosequi. 2 Cum tamen beneficium ipsum partim a persona illud conferentis, partim ab ipsa rei natura, summum magnitudinis gradum attingere possit, persaepe evenire solet ut vires eius, qui beneficio eiusmodi ornatus est, prorsus excedat eum, quem animo fovet, gratitudinis sensum seu aptis verbis exprimere, seu convenienti


3734. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus II, versio... [Paragraph | Section]

liberali animo seu iucundius, seu paratum magis officium obtingere potest, quam accepta beneficia condigna gratitudine prosequi. 2 Cum tamen beneficium ipsum partim a persona illud conferentis, partim ab ipsa rei natura, summum magnitudinis gradum attingere possit, persaepe evenire solet ut vires eius, qui beneficio eiusmodi ornatus est, prorsus excedat eum, quem animo fovet, gratitudinis sensum seu aptis verbis exprimere, seu convenienti oratione explicare. 2.1 Hoc ego me loco in praesens collatum, Inclyti Domini Status et


3735. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pp13 | Paragraph | Section]

attritus coepit splendescere vomer,
Edomitique boves, pecudesque in septa receptae
Aeraque personuere, et ferrum incanduit igne.
Quid faceret mortale genus? non roscida mella
Sponte


3736. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pr5 | Paragraph | Section]

adepto. Exiguas habuit fortunas: nam et humili loco, et pauperibus natus erat parentibus, et praeterea bona (1) , quae ipsi ex patris haereditate obvenerant, a fratre (2) seu patruele Persa homine maxime rapaci ac litium cupido magna ex parte fuerunt adempta. Eam autem exercuit facultatem, quae admodum paucos quovis tempore locupletavit, poesim nimirum, divinam artem sed inopem. Pastoritiam in ipso aetatis initio vitam egit: quod iis


3737. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pr5 | Paragraph | Section]

pectora regum,
Nos inter voluere ortam qui cernere litem.
(2) Dixi a fratre seu patruele; nam vates ad Persam loquens v. 784 Oper. et Dier. ait obscurius: „ Non aliter genitorque meus, stultissime Persa,
Atque tuus pelagi sulcabat caerula pinu. Ubi quum non dicat


3738. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pr5 | Paragraph | Section]

a fratre seu patruele; nam vates ad Persam loquens v. 784 Oper. et Dier. ait obscurius: „ Non aliter genitorque meus, stultissime Persa,
Atque tuus pelagi sulcabat caerula pinu. Ubi quum non dicat noster pater, sed meus et tuus, videtur distinctionem


3739. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pr5 | Paragraph | Section]

caerula pinu. Ubi quum non dicat noster pater, sed meus et tuus, videtur distinctionem facere, et potius significare Persam non e Dio, cuius Hesiodus erat filius, sed ex eius fratre natum. turpe erat facere aut inhonestum. Quo antiquiora


3740. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pr10 | Paragraph | Section]

... non ego iustus,
Non amet et natus meus esse, heic omnia quando etc. sive invidia in ipsum concitatis, sive Persae accusationibus. Quapropter Ascram (1) quocumque anni tempore incommodam iis, qui in eo vico habitabant, non dubitavit dicere, contra quam fieri solet ab omnibus fere poetis, qui nidulos etiam in saxis rupibusque affixos, qualis erat


3741. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pr15 | Paragraph | Section]

eos quadringentis annis sese antiquiores exstitisse. Quare quum Halicarnassensis Herodotus Lyxi vel Xyli filius, Pamphila teste apud Gellium, in Xersis transitu in Graeciam quadriennis esset, ut Dionysius et ipse Halicarnassaeus natum paullo ante Persicum bellum superstitemque usque ad bellum Peloponnesiacum testatur, anni erunt circiter quadringenti ab eodem ad Hesiodum atque Homerum. Itaque principes hi poetae annis circiter centum, si principium Olympiadum iuxta communiorem supputandi rationem


3742. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra2_pa14 | Paragraph | Section]

suas in partes divisit ordinavitque, ex eoque ordine rerum haec summa, quam oculis usurpamus mundumque dicimus, exstitit. Hoc et Hesiodi Chaos sit oportet, nisi quod apud ipsum nescio quid animatum esse videtur Chaos et quaedam aeterna veluti persona, quae non solum rebus in se collocandis spatium praeberet, imo esset ipsum spatium; sed quae rerum omnium faciendarum semina aut vhnvi ut graeci dicunt, contineret. Simile quid affirmat Bruckerus in


3743. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra2_pa15 | Paragraph | Section]

in caelo habitare credebantur? Ideo nimirum, quod ii qui postea dii habiti sunt, homines erant, superstitiosaque aliorum hominum vel benevolentia, vel inscitia in caelum post mortem fuerunt evecti. Videbimus autem terram ipsam esse quamdam personam, et ex caeli congressa, velut feminam ex mare, producere quamplura. Id fortasse allegorice fictum, quod terra pluviis irrigata ac sole calefacta fit frugifera. 133 Tartaraque immenso


3744. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa19 | Paragraph | Section]

per se videt, quod heic innuitur, antiquissimam nempe fuisse traditionem apud populos, homines e terra prognatos seu potius effectos esse. Haec vero nomina, ut bene monet Clericus, partim sunt hominum mulierumque, partim poeticarum personarum, de quibus suo loco iterum sermo erit. 151 Vltimus hos inter etc. Saturnus a Caelo Terraque ultimus in lucem emissus esse, non quod ipsa natu minimus fuerit


3745. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa27 | Paragraph | Section]

finxerunt. Amor quidem tam antiquus est, quam ipsum Chaos, uti vidimus. Cupidinem pariter vidimus Musis proximum habitare; sed Musae a Iove sunt genitae; quapropter hinc antiquitas Cupidinis nequit affirmari. An vero hae duae personae allegorice explicandae sunt, quod nimirum Venus quum in deorum hominumque conspectum se primum dedit, maximum sui amorem desideriumque mira formae pulcritudine excitarit? Ita profecto opinor. Erit ergo Amor caussa,


3746. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa32 | Paragraph | Section]

viribus comparandae, punient; coactum omnino est ac pro arbitrio affirmatum. 254 Et Nemesin, cladem mortalibus etc. Nemesis duplex numen. aliud poenas irrogare ac reos persequi credebatur; aliud in hominum animis pudorem excitare et quemdam metura, quo retenti a culpis abstinerent. De prima videsis quae collegit Rob. Constantinus in Le xico ; alterius


3747. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa33 | Paragraph | Section]

ac Dieb, est deus iurisiurandi sacramento praeses, poenasque exigit gravissimas ab iis, qui ausi fuerint peierare. Verti etiam potuisset fortasse iusiurandum, sed placuit magis Horci nomen adhlbere, quod est personae, non rei. 26$ Pontus item eduxit etc. Suspicatur Clericus, Nerei nomen esse a phoenicio nomine Naharo , quod est fluvius;


3748. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa40 | Paragraph | Section]


316   Prosiliens quondam verna inter germina florum
317  Concubuit pratis in mollibus; atque ubi Perseus
318  Desecta cervice olli caput abstulit ense,
319  Exiliit Chrysaorque ingens, et Pegasus ales,
320  310 Pegasus, Oceani fontes quod natus


3749. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa40 | Paragraph | Section]

cervice etc. Fabula notissima, de qua vide ipsum Hesiodum in Scuto . Clericus latere heic aliquid veri suspicatur de equis nimirum ex ukima Africa in Asiam avectis a Persis, quod facinus graeci de more argivo suo Perseo tribuerunt nominis similitudine adducti. Certe Pegasus alatus equus habitus est, nempe pernicissimus, quales sunt Numidarum equi» Sed an etiam Chrysaor


3750. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa40 | Paragraph | Section]

Fabula notissima, de qua vide ipsum Hesiodum in Scuto . Clericus latere heic aliquid veri suspicatur de equis nimirum ex ukima Africa in Asiam avectis a Persis, quod facinus graeci de more argivo suo Perseo tribuerunt nominis similitudine adducti. Certe Pegasus alatus equus habitus est, nempe pernicissimus, quales sunt Numidarum equi» Sed an etiam Chrysaor aliquod simile fuerit monstrum? Minime enim vero; quamquam Ovidius


3751. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa51 | Paragraph | Section]

et amanda Dione,
399  Melobosisque, Thoeque, et formosa os Polydore,
400  400 Cerceisque animo facili, spectandaque magnis
401  Pluto oculis; tum Perseis, Xanthoque, et Acaste,
402  Atque Ianira, Petraea, Menesthoque, Europeque,
403  Metis, et Eurynome, croceaque in veste Telestho,


3752. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa53 | Paragraph | Section]


421  Cum rutilo, quondam partu dedit aurea Thia.
422  At Crio Eurybia Astraeum Pallantaque fortem
423  Protulit, atque omnes, praestans te Persa, per artes.
424  Aligeros Aurora Astraeo roscida ventos
425  425 Et Zephyrum argesten, Boreanque, Notumque madentem
426  Concubitu


3753. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa53 | Paragraph | Section]

422 At Crio Eurybia etc. Nihil inveni probabile, quod dicam, cur a Crio atque Eurybia nati dicantur Astraeus, Pallas atque Perses. Nam quod affert Iohan. Diaconus plane insulsum est atque ineptum. Nec multo melius vult Clericus id esse fictum a poeta, ne tribus notissimis deabus, uti mox videbimus, mariti deessent. An haec ad astronomiam referemus?


3754. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa55 | Paragraph | Section]


454  Semper et in summo ducentem gaudia Olympo.
455  455 Insuper Asterien, quam fortis duxit in ampla
456  Tecta vocans iunxitque tori sibi foedere Perses. 444 Nam statuit , quidquid etc. Styx quod prima omnium Titanidum


3755. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa55 | Paragraph | Section]

Dianamque peperit. Heschylus in Eumenid. loquens de oraculo Delphico, eidem primum Terram praefuisse docet, deinde Themin, tum aliam tertiam Titanidem filiam Telluris Phoeben. Asteriam item Phoebe genuit, quam Perses sibi coniugem delegit, ex eaque Hecatam suscepit, in cuius laudes excurrit poeta.


3756. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa62 | Paragraph | Section]

res in sui perniciem molirentur. Id vero tyrannorum proprium est, metuere semper, ne quod ipsi in praedecessores ausi sunt perfeceruntque, hoc ipsum in eosdem alii aggrediantur, quemadmodum saepe factum audivimus et apud Turcas et Persas, et apud alias barbaras nationes per caedem ac proditionem solitas in regnum involare. Non nego tamen, si verba attendamus. haec intelligenda esse atque adeo fuisse a superstitiosa antiquitate intcllecta perinde ac si revera


3757. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa69 | Paragraph | Section]

ad Atlantem redeamus. Ex ea veteri traditione de eiusdem astronomica periua hausit, opinor, Virgilius illa, quae lib. I Aen. scripsit in Didonis coavivio: » Cithara crinitus Iopas » Personat aurata, docuit quae maximus Atlas. » Hic canit errantem lunam solisque labores, » Vnde hominum genus, et pecudes, unde imber et ignes: » Arcturum, pluviasque hyadas, geminosque triones, » Quid tantum Oceano properent se


3758. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa81 | Paragraph | Section]

quamvis desint illi montes superimpositi a Titanibus, quos et Homerus in Odyssea , et Virgilius in Ceorgicis , et alii passim commemorant poetae, irridetque salse Lucianus sub Mercurii persona Charontem alloquentis iu dialogo, qui inscribitur Xa^wy, n ^^Knto^ovyrsg • 1


3759. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa82 | Paragraph | Section]

sibi iam genitus etc. Quid hac Iovis pugnantis descriptione magis poeticum atque illustrius excogitari fingique potest? Terribilis sane est et Hector ad naves Graecorum pugnans, et Achilles ad Xanthum Troianos persequens; sed haec heroum pugna. Iove autem crebro fulminante, caelum, tellus, maria, omnia denique concuti ac conflagrare videntur. Nae illi, qui ad poesim se dedunt, maie sibi consulunt, si negligant exemplaria graeca nocturna


3760. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa83 | Paragraph | Section]

non impugno, immo vehementer probo. Quum tamen ab Hesiodo saepissime distinguatur Chaos et ab inferis et ab aere, in mea versione eamdem retinendam vocem et proprie intelligendam iudico, ut ipsum Chaos incendio correptum cjuasi quaedam animata persona et ignem coram aspiciat, et strepitum audiat, quemadmodum si Tellus iterum cum Caelo commisceretur, quod non sine ingenti quodam fragore fieri consuesse credibile est.


3761. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa89 | Paragraph | Section]

quod sacrum
851  Moenia, Plutonis domus ardua, terribilisque
852  Persephones: horrens custos canis excubat atris
853  Pro foribus, fraudemque malus meditatur acerbam.
854  Nam pariter caudaque, ambabus et auribus ultro


3762. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa90 | Paragraph | Section]

inque aureo quodam vase haustam in caelum aquam deferebat. Quisquis deorum de aliquo crimine accusatus, addito iureiurando, factaque libatione, si reus erat, in subitum incidebat lethargum, ac sine voce membrorumque usu per annum integrum perseverabat. Annua poena hac expleta per novem alios annos a concilio mensaque deorum arcebatur exul. Post anno tandem decimo, omnibus rite persolutis, revocabatur, honoresque amissos recuperabat. Ceterum huius fontis eam solam aquae partem


3763. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa90 | Paragraph | Section]

si reus erat, in subitum incidebat lethargum, ac sine voce membrorumque usu per annum integrum perseverabat. Annua poena hac expleta per novem alios annos a concilio mensaque deorum arcebatur exul. Post anno tandem decimo, omnibus rite persolutis, revocabatur, honoresque amissos recuperabat. Ceterum huius fontis eam solam aquae partem fuisse exitialem, quae e rupe prosiliebat, non quae subtus defluebat, animad•verte diligenter, et simul admirare pootae levitatem, nisi forte


3764. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa103 | Paragraph | Section]

ut aera ponto, » Littora voce replet sub utroque iacentia Phoebo, ut ait Ovidius. Virgilius autem de illo Miseno aeolide, quo non praestantior erat alter, aere ciere viros, Martemque accendere cantu, inquit: » Sed tum forte cava dum personat aequora chonca, » Aemulus exceptum Triton, si credere dignum est, » Inter saxa virum spumanti immeiserat unda. Dii nimirum aemulos gloriae eiusdem ac laudis homines habere non patiebantur. Vnde et Marsyae supplicium, et


3765. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa107 | Paragraph | Section]

aevo gaudens, vitaque perenni.
1067  Soli autem, assiduo qui se per inania motu
1068  Volvit agens, pulcra Oceano patre edita nympha
1069  Perseis Circenque dedit, regemque superbuin
1070  1070 Aeeten. heic post divum mandata sequutus
1071  Oceani gnatam formosam accepit Idyiam,


3766. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page ra1_pa107 | Paragraph | Section]

unde HVa xXr\^ 1 Phoenicibus est mercator; quare fortasse hoc nomen non proprium est, sed appellativum. 1067 Soli autem, assiduo etc. Perseis oceanine Soli nupta Circem atque Aeetam genuit. Quae de Circe dicuntur, notissima sunt. Nota pariter historia regis Aeetae, qui ex Iclya Medeam suscepit, uti constat et ex Apollonio Rhodio, et ex Valerio Flacco in


3767. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa130 | Paragraph | SubSect | Section]


1  Haec tibi, Spergesi, dum Graium dona parabam,
2   Optabamque tuum ferre per ora decus,
3  Heu quantus trepido fundit se luctus ab Istro,
4  Omnia quo late personuere loca,
5  Singultusque inter vox haec sonat omnibus una:
6  O faciles nobis demite caelicolae


3768. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa131 | Paragraph | SubSect | Section]

Heu genus, heu benefacta! hanc tu mors invida terris,
28   Quae fuit aeternum vivere digna, rapis?
29  Nec puduit laesisse sacrum caput? heu quot in uno
30   Funere crudelis Persephone eripuit?
31  Eripuit certe multos, illa omnibus aequam
32  Quum matrem populis barbara surripuit.


3769. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa137 | Paragraph | SubSect | Section]

Facto a contentionum divisione initio, Poeta alteram quam esse reprehensione dignam et vituperio ostendit, reiicit; alteram vero ut rebus prae ferat omnibus, fratrem suum Persen monet: quod altera in fori molestiis omne fere tempus ponit; altera autem quae honesta est et bona, solo labore cum iustitia, quae ad vitam requiruntur, sibi comparat. Postquam enim mentis, ut Poeta loquitur, vaferrimae


3770. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa139 | Paragraph | SubSect | Section]

ferreum eiusque iniustitiam describere pergit: maxime autem tangit iudices, quorum brevi ac venusta fabella corruptelas taxat. Reliqua pars libri, iustitiae ac iniustitiae praemia ob oculos ponit, tum et monita quaedam sapientissima Persae proponit. Maxima ex parte autem ratio scribendi, quae praecepta continet, parum inter se cohaeret, ita, ut soluta quasi et nihil minus quam adstricta sit oratio. Quae subinde quoque antiquitatem spirat, et non semel idem repetit;


3771. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa142 | Paragraph | SubSect | Section]

Iupiter altisono residens in vertice Olympi.
11   Audi o cuncta videns, cuncta et pater optime noscens
12  Vota hominum, sanctoque tuens tu numine iura
13  Dirige, ego fratrem dum Persen vera monebo.
14  Non unum in terris litis genus, una nec acris
15  15 Pugna animi, sed enim duplex est: altera laude,
16   Altera digna probris, hominumque ardentia corda


3772. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa143 | Paragraph | SubSect | Section]

Haec hominum generi cura est. nocet altera, et illa
33  Fictor fictori, fabro faber aemulus artis
34  Invidet, et vati vates, et egenus egeno.
35  35 Omnia quae penitus tu, Persa, in pectore condens
36  Triste genus dirae litis fuge; neve labore
37  A dulci patiare tuam divertere mentem
38  Clamosoque foro caussisque intentus agendis.


3773. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa143 | Paragraph | SubSect | Section]

Reiecta mala contentione, primum, veluti quoddam totius oeconomiae fundamentum, poeta heic laborem fratri commendat, quo maxime inopia suWevatur; eumque ab inani rerum forensium cura avocat. Ex quo loco apparet, Persam fuisse plus iusto litium amantem, vatique hac de caussa plurimas attulisse molestias, quod semper aliquid, tamquam ab haereditate patria sibi debitum, malis artibus iudices ambiendo, exposceret. Quolibet tempore rara fuit


3774. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa157 | Paragraph | SubSect | Section]


244  Cum meliore; caret quaesito victus honore,
245  245 Ac patitur duros praeter convicia luctus.
246   Sic ait alta secans praelongis nubila pennis
247  Accipiter. tu Persa audi quae iusta, nec umquam
248  Indecores foveas, quos fert iniuria, sensus.
249  Illa etenim miseroque homini damnosa, nec ipsam


3775. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa162 | Paragraph | SubSect | Section]

magis est, potior iure in certamine vincit.
319  Sed procul iste metus: non id sinet ira Tonantis
320  320 Spero equidem, tantumque nefas patietur inultum.
321  Ergo agesis, o Persa, atque haec in pectore servans
322  Dicta tuo infandos ausus fuge semper, et ultro
323  Iustitiae pare. namque hanc Saturnius auctor
324  Imposuit legem, pisces ut piscibus


3776. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa163 | Paragraph | SubSect | Section]


332  Fama obscura manet. contra viget omnibus oris
333  Progenies iusti tardo praestantior aevo.
334  Interea fabor, stulto quae profore ducam,
335  335 Persa, tibi. ignavae metam contingere vitae
336  In manibus semper, brevis et via ducit ad ipsam,
337  Et prope stat. multus virtutem sudor ut acrem
338  Anteeat, voluere dei: longe


3777. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa167 | Paragraph | SubSect | Section]


421  Prosequere; et visat si forte, invisere eundem 405 Hoste procul misso etc. An etiam hac de re monendus erat Persa, utpote stultissimus; an frigidum id senectuti dictum tribuendum est? 407.... namque repente etc. Qui haec negat, nae ille parum in ea, quae accidere quotidie videmus,


3778. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa173 | Paragraph | SubSect | Section]


481   Indigus, efficiesque nihil, ceu nuper ad aedes
482  Vidi te venisse meas. sed non ego posthac
483  Effundam largitus opes, aut mutua rerum
484  Sufficiam. iam nunc, o Persa, intendere vires,
485  485 Et iuvet assiduo terram exercere labore,
486  Quem superi statuere homini, si coniugis almae 476


3779. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa173 | Paragraph | SubSect | Section]

et messem colligant aestate iam coepta, et ipsam sationem maturius quam fieri possit, conficiant in autumno. 482 Vidi te venisse etc. Patet ex hoc versu Persen auxilio fratris saepe indiguisse, quamvis et patris haereditatem acceperit, et maiorem tulerit bonorum partem vel rapina vel iudicum etiam sententia, quos sibi malis artibus conciliare studebat. Quid Hesiodus? Dabatne petenti?


3780. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa193 | Paragraph | SubSect | Section]


756   Hinc medium quando Orion et Sirius ignis
757  Attigerint caelum, roseoque aspexerit ore
758  Aurora Arcturum, tu carpe e vitibus uvas,
759  Persa, domum referens, denasque ex ordine luces 748 Nec te cura canis etc. Vt multa alia, sic ctiam hoc Virgilius imitatus est


3781. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa196 | Paragraph | SubSect | Section]

transferre, et vice versa, non sine elegantia.
783  Non aliter genitorque meus, stultissime Persa,
784  Atque tuus pelagi sulcabat caerula pinu
785  785 Indigus: emenso huc etiam qui gurgite venit
786   Aeoliden linquens Cumam, non ipse bonorum


3782. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa197 | Paragraph | SubSect | Section]

quem
791  Difficilique aestate, nec aequo tempore in ullo.
792  Ergo agesis, o Persa, memor tu sidera serva
793  Apta operi, quodcumque vocat; maris ire per aequor
794  Praecipue si ducit amor. non grandia lauda
795  795 Navigia, ingenti merces impone


3783. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa233 | Paragraph | SubSect | Section]

fugiuntque: uda piscator in acta
150  150 Observat tacitus palantes, laxaque tendit
151  Retia substratum pelagi iacturus in aequor.
152  Praeterea Danaes proles fortissima Perseus
153  Nec clypei tangens orbem pede, nec procul abstans 7T£(>i okfioq kms.i^iroq quid


3784. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa233 | Paragraph | SubSect | Section]

habent sane multa, quae in hoc poemate admirentur et imitentur. 152 Praeterea Danaes etc. Si quo in loco oportebat meminisse hoc Scutum fuisse opus Vulcani, certe id iu hac Persei descriptione faciendum erat: nihil enim illo, eiusque statu magis admiratione dignum, ne dicam incredibile. g g


3785. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa234 | Paragraph | SubSect | Section]


162  Fibula. Cimmeriae noctis caligine plena
163  Orci cassis erat circum cava tempora regis.
164  Ipse videbatur trepidans similisque paventi
165  165 Tendere iter Perseus: magno namque impete pone
166   Gorgones effusae instabant, dextramque cruentam
167  Iniicere ardebant. illis properantibus alto
168  Cum strepitu clypeus viridi ex adamante


3786. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa234 | Paragraph | SubSect | Section]


172  Magnus at horrifico gliscebat vertice Phorci 166 Gorgones efusae etc. Stheno et Euryale post Perseum fugientem sororis Medusae mortem ulturae ruebant. Certe haec pictura, non poesis est; ita oculis omnia, ut Horatius ait, fidelibus subiecta sunt. 172 Magnus at horrifico


3787. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa240 | Paragraph | SubSect | Section]

ipsa citis magnas dea caerula vires 272 Salvete, o Lyncei etc. Abantis pater fuit Lynceus, Abas Acrisii, Acrisius Danaes, Danae mater Persei, Perseus pater Alcaei, Alcaeus Amphitryonis, Amphitryon vero Herculis et Iphicli, cuius filius Iolaus. 278 ... tu qua se parte videndum etc. Mars et


3788. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa240 | Paragraph | SubSect | Section]

magnas dea caerula vires 272 Salvete, o Lyncei etc. Abantis pater fuit Lynceus, Abas Acrisii, Acrisius Danaes, Danae mater Persei, Perseus pater Alcaei, Alcaeus Amphitryonis, Amphitryon vero Herculis et Iphicli, cuius filius Iolaus. 278 ... tu qua se parte videndum etc. Mars et Pallas


3789. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa243 | Paragraph | SubSect | Section]

late omnis Iolcus etc. Vrbes Thessaliae inter se vicinae, quarum Phthia Achillis patria ad troianum bellum Myrmidonum ducis celeberrima. Absurdum videtur Clerico voce duorum virorum tot tractus terrarum personuisse. Atqui si id absurdum, pleraque et in Homero et in Virgilio absurdissima; immo tota poesis absurda. Quid de Alecto illa Virgiliana tam longe personante? 332 Iupiter intonuit


3790. Hesiodus; Zamanja,... . Hesiodi Ascraei opera, versio... [page pa243 | Paragraph | SubSect | Section]

celeberrima. Absurdum videtur Clerico voce duorum virorum tot tractus terrarum personuisse. Atqui si id absurdum, pleraque et in Homero et in Virgilio absurdissima; immo tota poesis absurda. Quid de Alecto illa Virgiliana tam longe personante? 332 Iupiter intonuit etc. In honorem Sarpedonis filii occisi a Patroclo fingit Homerus in Iliade sanguineas a Iove guttas demissas e


3791. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

ut absoluta ab hac insurgendi obligatione nobilitas substitutum interteneat militem qui ad eam, quae in praesens viget, disciplinae militaris normam vel ex eo instituatur, quod iam anno 1602. status ipsi per articulum 9. inutilem esse personalem insurectionem recognoverint, eaque de causa substitutum iam eotum obtulerint militem. Verum horum neutrum cum libertatibus nobilitatis per regnantem quoque maiestatem iure iurando stabilitis posse conciliari cuique vel obiter


3792. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

est. Evenit ut duplex apud omnes cultiores populos effecta sit civium conditio: alii, qui arma tractant, alii, qui civilibus operam dant rebus; et quia mitigato iam admodum iure belli, etiamsi inimicus Princeps regionem occupet, post persoluta necessaria belli onera quemque suis vacare studiis permittit; inde fit ut alterum hoc, sive civile, incolarum genus arma amplius capere in ceteris Europae provinciis nec velit, nec obligetur; cum id apud Turcam longe aliter se


3793. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

minoribus quam sexaginta florenorum impensis statui non posse; grave sane vel exinde, quia annuum et perenne onus; in hoc tamen necdum subsistit eorum, qui substitutam illam insurectionem sustinent, intentio, quippe eo spectant ut praeter personalem illum militem quatuor adminus portales praestentur, ita nobilem unam possidentem portam annuum tributi 300 florenorum onus maneat; atque usu ipso constat exigua in Regno reperiri loca ubi bona unam efficientia portam 300


3794. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

inferant. Quid si praefectorum stipendii exolutionem, tentorii, lebetum, caeteraeque bellicae supellectilis comparationem a proportione concurrere deberet? Onus certe evaderet non illegale modo, sed et prorsus insupportabile. Sed cedo persolvenda a Principe praefectis stipendia. Quid quaeso inde naturalius, quam prorogandam ipso facto istam consilii bellici authoritatem, cum id ipsum in confiniario milite factum iam videamus; quorum aeque praefectis tantum stipendia


3795. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

denique ambiguum, certum autem non modo domini terrestris, sed et ipsius Principis detrimentum; deinde nec haec ad disciplinam militarem institui militia sine officialibus potest. Iam his si nobilitas stipendia persolverit fiet cumulata alioquin ad onus illegale accessio; si Princeps est eos soluturus, redeunt omnes, quae supra remonstratae sunt periculosae sequelae, quibus, quod prekriženo non


3796. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

spiritus contineri, nisi infractum eidem libertatis suae exercitium relinquatur; cuius enim collum grave premit servitutis iugum, eius certe animus in militaris spiritus non facile assurget. Quod articulo 9. 1609. inutilis recognita personalis insurrectio, id magno sententiae huius patronis praesidio esse non potest; cum enim non verba, sed ratio legis spectari debeat; si lex ista cum articulo 22. 1599. combinetur, prona illico evadit nodi huius explicatio, etiamsi


3797. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

insurrectio, id magno sententiae huius patronis praesidio esse non potest; cum enim non verba, sed ratio legis spectari debeat; si lex ista cum articulo 22. 1599. combinetur, prona illico evadit nodi huius explicatio, etiamsi personaliter insurgere vellent dicit articulus ille tamen quia flos militiae et omnes bello habiles stipendia merebuntur, neque Domi, nisi bello minus idonei remanebunt, hi, etiamsi insurgerent, parum vel nihil


3798. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

Peste, Turcarumque et Tartarorum grassationibus incolas Regni ad eas deductos fuisse angustias, tantamque redactos paucitatem ut vix amplius pristina Regni facies apparuerit. Quid itaque mirum adeo comminutae nobilitatis personalem insurectionem lege publica inutilem eotum recognitum fuisse. Cum utilitatem eius denuo agnitam fuisse, ut primum pristinas Regni vires resummere caeperat, sequentium annorum leges satis testentur, quibus ad veteranum hoc


3799. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

inopinas irruptiones adeo valido, quippe nonaginta trium millium regulatae militiae, praesidio cessare iam et rationem illius, qui olim a portis praestabatur, militis et obligationem, indeque factum quod articulus 8. 1715. non nisi personalis insurectionis banderiorumque mentionum faciat, articulus vero 63. 1741. cum assensu regnantis modo principis conditus aperte dicat: ultra personalem insurectionem articulo 8. 1715. debitam pro illo duntaxat casu oblatum etiam


3800. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

praestabatur, militis et obligationem, indeque factum quod articulus 8. 1715. non nisi personalis insurectionis banderiorumque mentionum faciat, articulus vero 63. 1741. cum assensu regnantis modo principis conditus aperte dicat: ultra personalem insurectionem articulo 8. 1715. debitam pro illo duntaxat casu oblatum etiam fuisse portalem militem. Ceterum, quod intertentus hoc modo per Regnum tum regulatus, tum confiniarius miles a limitibus Regni quam remotissime


3801. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

nullo unquam tempore omittent. In quem firme sensum effective etiam responderunt. Ita status ipsum quaestionis cardinem movisse apparet. Si enim id semel conficiatur nobiles praestando portali milite non obligari, quod circa personalem insurectionem reguletur, parum supererit. Reflectuntur ex parte aulae. Verum longe aliter haec res a parte Principis assumitur. Nimirum triplicem esse insurgendi


3802. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

reguletur, parum supererit. Reflectuntur ex parte aulae. Verum longe aliter haec res a parte Principis assumitur. Nimirum triplicem esse insurgendi obligationem, personalem, realem, et naturalem. Ex primo capite quisque nobilis velut commembrum coronae in defensionem eius libertatumque suarum insurgere tenetur; atque inde fit ut omnes etiam inpossessionati nobiles insurgere


3803. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

esse. Denique cum ante annum 1715. usum formalium banderiorum in Hungaria dudum prekriženo fuisse desiisse constet, articulus porro 8. omnes omnino nobiles non modo personaliter insurgere, verum etiam sua respective banderia producere debere constituat (ly respective propter nobiles impossessionatos adiecto), per banderia nil nisi portalem intelligere voluisse militem vel exinde statui


3804. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

Quicunque dominorum (dicit lex illa) numerum quinquaginta equitum non habuerit subsit banderio comitatus, eos vero, qui in diversis comitatibus bona habent, sufficit in eo comitatu insurgere, ubi suas personales residentias faciunt. Sensus legis huius non alter esse potest, quam quod ille, qui ex bonis in uno comitatu sitis quinquaginta aut amplius praestare equites debet, eosdem sub proprio vexillo educere possit, qui vero infra


3805. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

quam quod ille, qui ex bonis in uno comitatu sitis quinquaginta aut amplius praestare equites debet, eosdem sub proprio vexillo educere possit, qui vero infra quinquaginta producit eosdem banderio comitatus, quod ceteroquin ipsos nobiles personaliter insurgentes complectitur, submittere debet; qui tamen in diversis comitatibus bona possidet, talis convenientes de omnibus bonis suis equites sub proprio banderio penes comitatus illius, ubi personaliter residet, copias


3806. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

quod ceteroquin ipsos nobiles personaliter insurgentes complectitur, submittere debet; qui tamen in diversis comitatibus bona possidet, talis convenientes de omnibus bonis suis equites sub proprio banderio penes comitatus illius, ubi personaliter residet, copias educere potest. Sed quia postremum hoc per verba illa: Sufficit in eo comitatu insurgere, ubi personales residentias faciunt subobscure expressum est, libet id ipsum aliarum legum contextibus


3807. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

possidet, talis convenientes de omnibus bonis suis equites sub proprio banderio penes comitatus illius, ubi personaliter residet, copias educere potest. Sed quia postremum hoc per verba illa: Sufficit in eo comitatu insurgere, ubi personales residentias faciunt subobscure expressum est, libet id ipsum aliarum legum contextibus illustrare; articulus 5. 1662, et 46. 1681. haec habent formalia: Qui in comitatibus bona possident tales de omnibus


3808. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

aliarum legum contextibus illustrare; articulus 5. 1662, et 46. 1681. haec habent formalia: Qui in comitatibus bona possident tales de omnibus bonis suis equites abinde provenientes secum in exercitu illius comitatus ubi personaliter faciunt residentiam modo praenotato interteneant, pedites vero a subditis subministrandi sub vexillo duntaxat illius comitatus, in quo resident, militare teneantur.


3809. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

a decimis iuxta 19. 1439. et 15. 1494, per magnates vero iuxta 14. 1559. a nonis formalium banderiorum obligatio reducta habeatur articulo 63. 1741, per quem id explanatum praetenditur, quod tenore articuli 8. 1715. regnicolae ultra personalem insurectionem ad nihil obligentur; si in genuino sensu accipiatur ad summum id conficietur, quod non iam equites, sed pedites statui debeant a portis; ut primum enim generalis insurectio in praeambulo illius


3810. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

praeambulo illius articuli determinatur, mox in primo recognoscitur, titulo generalis huius modi insurectionis 21622. pedites erga portas Regni repartiendos esse. Ac tum primum in 4o subiungitur quod ultra praemissam personalem insurectionem ex praescripto praecitati articuli 8i debitam a singulis portis prekriženo praeter* personalem insurectionem* singuli equites offerantur. Ita stabilito eo,


3811. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

Regni repartiendos esse. Ac tum primum in 4o subiungitur quod ultra praemissam personalem insurectionem ex praescripto praecitati articuli 8i debitam a singulis portis prekriženo praeter* personalem insurectionem* singuli equites offerantur. Ita stabilito eo, quod nobiles praeter personalem insurectionem praestandi etiam portalis militis obligatio ultra maneat, cur de determinando pro ratione maioris


3812. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

praecitati articuli 8i debitam a singulis portis prekriženo praeter* personalem insurectionem* singuli equites offerantur. Ita stabilito eo, quod nobiles praeter personalem insurectionem praestandi etiam portalis militis obligatio ultra maneat, cur de determinando pro ratione maioris minorisve, quod impendere potest, periculi certo insurgendi modo agi non possit, rationem non superesse; credo


3813. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

et exigere poterit, arbitrium cognoscendae necessitatis manifeste Principi defert. Quodsi omnes ab uno retro saeculo leges excutiantur, insurectionem etiam extra diaetam indici posse apparebit. Huius vero dicitur articulo 10. 1601. personalis insurectionis intimatio fiat tempestive per Suas Serenitates vel supremos huius Regni capitaneos. Hi autem, habet articulus 65. 1609, ad intimationem et requisitionem Suae Maiestatis, vel domini palatini statim insurgere


3814. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

ullum nobilium libertati vulnus adferat. Ultima statuum fundamenta Status praestandi portalis militis obligationem iam desiisse ultro etiam contendunt quippe admisso etiam personalis, realis et naturalis insurgendi obligationis titulo, cum personalis personam afficiat, realis certe rem ipsam afficere, seu bonis ipsis inhaerere debet. Proinde cum Principi contributio iam stabilis a


3815. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

statuum fundamenta Status praestandi portalis militis obligationem iam desiisse ultro etiam contendunt quippe admisso etiam personalis, realis et naturalis insurgendi obligationis titulo, cum personalis personam afficiat, realis certe rem ipsam afficere, seu bonis ipsis inhaerere debet. Proinde cum Principi contributio iam stabilis a bonis obveniat, apparet ea ipsa re realem insurgendi obligationem exolvi, atque ita cessare


3816. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

Status praestandi portalis militis obligationem iam desiisse ultro etiam contendunt quippe admisso etiam personalis, realis et naturalis insurgendi obligationis titulo, cum personalis personam afficiat, realis certe rem ipsam afficere, seu bonis ipsis inhaerere debet. Proinde cum Principi contributio iam stabilis a bonis obveniat, apparet ea ipsa re realem insurgendi obligationem exolvi, atque ita cessare illam quoque


3817. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

inter et impossessionatos nobiles oneris rationem; vim rationis huius ea labefactare consideratio non potest, quod ipsa quoque realis obligatio ipsis nobilibus inhaereat, contributio vero a re, quae non nobili, sed rustico propria est, persolvatur. Nisi enim ipsam illam realem obligationem in personalem itidem transformemus, sustineri nequit quod haec quoque ipsis nobilium personis inhaereat: ut vim termini receptum sensum verbi retineamus, ut primum realis est


3818. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

rationis huius ea labefactare consideratio non potest, quod ipsa quoque realis obligatio ipsis nobilibus inhaereat, contributio vero a re, quae non nobili, sed rustico propria est, persolvatur. Nisi enim ipsam illam realem obligationem in personalem itidem transformemus, sustineri nequit quod haec quoque ipsis nobilium personis inhaereat: ut vim termini receptum sensum verbi retineamus, ut primum realis est obligationis illius titulus, debet rei, seu bonis ut sic inhaerere;


3819. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

ipsis nobilibus inhaereat, contributio vero a re, quae non nobili, sed rustico propria est, persolvatur. Nisi enim ipsam illam realem obligationem in personalem itidem transformemus, sustineri nequit quod haec quoque ipsis nobilium personis inhaereat: ut vim termini receptum sensum verbi retineamus, ut primum realis est obligationis illius titulus, debet rei, seu bonis ut sic inhaerere; sufficit atque ut hoc eodem titulo, seu a bonis nobilium ut sic


3820. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

modo naturalis colonorum, sed et realis dominorum terrestrium obligatio sublata sit vel inde apparet, quod vi realis illius obligationis domini portalem militem alioquin non aliunde, quam e medio colonorum statuebant; iam cum ad rationem persolvendae contributionis essentialiter pertineat numerum contribuentium non diminui, ut primum coloni tributo subiecti sunt, sublaxa est eo facto dominis terrestribus per diminutionem contribuentium fundum hunc alio equipollenti onere iam


3821. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

Hungaria superfuerint banderia pervestigemus; qua in re praeter alia publica temporis illius documenta lumen nobis sat clarum subministrat conditi sat longo postea intervallo anno 1741. articuli 63. §. 9. qui (post absolutam iam personalis, portalisque insurectionis modalitatem) nobilium praedialium, ecclesiarum et aliorum in bonis coronalibus velut alioquin a contributione liberorum meminit; hos non portaliter, ast


3822. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

archi-abbas montis Pannoniae et alii quidam praelati, dicunturque universim domos afferre amplius 12 florenos; nonnisi improprie et cum addito ecclesiarum nobiles dici alioquin constat, adeoque ex vi praerogativae nobilitaris personaliter insurgere non obligantur, cum tamen a contributione exemti sint, quemadmodum usque annum 1750 exemti etiam fuere omnes in Croatia banderialistae, naturale est banderialiter eos insurgere obligari. Haec sunt ergo quas adhuc in


3823. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

commutata habeantur. Primum quia peditibus etiam illis portalibus et stipendium et amictus non dominos terrestres, verum a Principe per imputationem ex quanto contributionali praestitus est adeoque per dominos terrestres nihil nisi ipsa persona statui debuit. Deinde antequam ipsa etiam insurectio illic terminetur, iam praemittitur pro hac duntaxat vice ac necessitate ac tum demum §. 40. articulo 8. 1715. nihil nisi personalem insurectionem deberi a parte


3824. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

terrestres nihil nisi ipsa persona statui debuit. Deinde antequam ipsa etiam insurectio illic terminetur, iam praemittitur pro hac duntaxat vice ac necessitate ac tum demum §. 40. articulo 8. 1715. nihil nisi personalem insurectionem deberi a parte definitur. Ita evicto eo, quod fixo iam tributo nobiles praestandi portalis militis obligatio non maneat, quod circa regulandam personalem insurectionem agi possit, parum superesse, et vero vel


3825. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

ac tum demum §. 40. articulo 8. 1715. nihil nisi personalem insurectionem deberi a parte definitur. Ita evicto eo, quod fixo iam tributo nobiles praestandi portalis militis obligatio non maneat, quod circa regulandam personalem insurectionem agi possit, parum superesse, et vero vel exinde non expedire, quod supremas has Regni vires propalari nec Regis, nec Regni interesse adeoque ipsa etiam numeri militiae huius incertitudo inter Regis, et Regni arcana


3826. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

dum ut 24. non insurgent nisi ut 16, et sic determinandae insurectionis rationem nec Principis, nec regnicolarum rebus conducere satis apparet, quanquam cessante portalis militis obligatione haec alioquin supervacanea omnia iam videntur; personalis enim insurectio pro quovis invasionis Regni hostilis casu non negatur, alia vero quaepiam insurectio de lege non debetur; quodsi tanta quae legem non habet necessitas ingrueret, ea congruam alioquin semper extorqueret


3827. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

factum, ut articulo 2o Sigismundi decreti 5i et articulo 3i Szilagyi 1458. sanciretur, banderia non nisi cum regiae gentes defendendo Regno non sufficerent educi debere, ubi vero nec haec resistendo paria forent, tum primo insurectionem personalem locum habere. Hinc pariter factum, ut Alberti articulo 16, Vladislai decreti 7. ar. 2, anni 1608. ante coronationem articulo 22, 1662. articulo 46. statueretur, proventus regales, velut immutabili conversionis in defendendorum


3828. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | Section]

non posse pro regulativo insurectionis haberi, qui ex proposito de stabilienda contributione agit, ne vero propter stabilitam contributionem obligationem insurgendi cessare quis arguat, incidenter tantum praemittit obligationem personaliter insurgendi suaque producendi banderia ultro etiam permanere; ceterum cum articulo 63. 1741. adeo clare conditus iam nunc in tam adversos trahatur sensus, verentur status ne, si ad condendum in materia insurectionis articulum


3829. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

perpendantur. Quod primum adtinet, mihi primo sensu articuli 63. 1741. clarum videtur regnicolas stabilito iam tributo pro casu ordinarii periculi, praeter personalem Prekriženo ill insurectionem, illorumque, quae eotum superfuerant banderiorum praestationem ex articulo 8. 1715. ad amplius quid non obligari; id tamen e converso etiam


3830. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

quo principe Hilburgshausen ad Banya Luka, Vallisio ad Kroczkam per Turcas profligatum ipsi iam Tauruno, atque adeo finibus Regni, qui inde solo tantum Danubio disterminantur, hostis imminebat; nec tamen a regnicolis vel personalis petita fuit insurectio, propterea quod, antequam Tauruno hostis copias admovisset, fines Regni periculum non subire, non multo autem post, ac Tauruno copias admoverat, pax est consecuta; e converso cum anno 1741.


3831. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

Regni periculum non subire, non multo autem post, ac Tauruno copias admoverat, pax est consecuta; e converso cum anno 1741. invadentibus pluribus simul Augustam Domum hostibus Borussus finibus Hungariae immineret, non modo personalis insurectio, non modo portalis eques, verum etiam pedites a singulis portis quatuor sunt decreti. Tota igitur rei huius definitio ab explicatione eius, quid sit illud periculum ordinarium, quid vero


3832. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

invaderet, sive sua Maiestas ad recuperandum principale aliquod fortalicium per Turcas occupatum cum exercitu procederet. Verum nunc, quemadmodum ubi parte ex una in casu ordinario Regnicolas praeter personalem insurrectionem ad amplius nihil obligari contendimus, ita parte ex altera in casu extra ordinario, seu extremi periculi, quo cessante ordinaria legum provisione ipso naturae instinctu ad nos quaqua


3833. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

stabilitis. Secundo videtur inter ordinarium periculum et necessitatem, quae legem non habet, illud statuendum discrimen quod ordinarium periculum nullos alios [alios] recipiat gradus, verum in una eademque ratione semper persistat; si enim minuatur, cessat esse vel ordinarium periculum; si extendatur, transit in necessitatem quae non habet legem; atque inde fit quod ordinarium periculum unam tantum et indivisibilem respectu regnicolarum


3834. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

minuatur, cessat esse vel ordinarium periculum; si extendatur, transit in necessitatem quae non habet legem; atque inde fit quod ordinarium periculum unam tantum et indivisibilem respectu regnicolarum inferat obligationem, personalis nimirum insurectionis; huius ratio utique nec intendi nec remitti potest; necessitas e converso illa, quae legem non habet, minui quidem non possit, secus enim cessaret esse necessitas et in


3835. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

eo, quod sola urgens necessitas diversos recipiat gradus, tum vero quod huius cognitio ad diaetam pertineat, stabilito consequitur respectu quidem ordinarii periculi, quod determinetur nihil superesse quam quod personalis, quae alioquin nec intendi, nec remitti potest, insurectio pro tali casu offeratur, quemadmodum iam et effective per status oblata est; respectu vero urgentis et quae legem non habet necessitatis


3836. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

militia prodire debere constitutum fuerit, cum tamen in praesens nihil nisi ordinarii periculi et urgentis necessitatis casus stabiliendus videatur, pro ipso autem ordinarii periculi casu insurectionem personalem deberi inficiari non possumus, generaliter sanciendum videretur ut, quoties personalis decreta fuerit insurectio, semper cum hac insurectionali militia banderia quoque prodire teneantur. His quoad primum


3837. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

ordinarii periculi et urgentis necessitatis casus stabiliendus videatur, pro ipso autem ordinarii periculi casu insurectionem personalem deberi inficiari non possumus, generaliter sanciendum videretur ut, quoties personalis decreta fuerit insurectio, semper cum hac insurectionali militia banderia quoque prodire teneantur. His quoad primum propositionis Regiae membrum praemissis alterum membrum, cum de mora diaetalis tractatus iam


3838. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

alterum membrum, cum de mora diaetalis tractatus iam supra §.5. provisum sit, unice ad certitudinem numeri armorumque provisionem recidere videtur; itaque: Primum ad tollendam personaliter insurgere obligatorum numeri incertitudinem nihil obstare videtur, quo minus comitatus registra eiusmodi consilio locumtenentiali annue submittant, numerum porro illius, quae pro casu extremae necessitatis


3839. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

nobiles, ad sensum citati articuli 8. 1715. relate ad articulum 63. 1741. ad praestandos seu a portis, seu a numero colonorum equites pro eodem ordinarii periculi casu imposterum quoque non obligabuntur. Personaliter tamen insurgere quoque haec tangit obligatio, sua etiam banderia producere, etiam in casu ordinarii periculi, quo videlicet fines regni ad mentem articuli 2di Sigismundi decreti 5i in proximo versarentur periculo


3840. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

publicae securitatis ratio exposcere videbitur, iuxta dictamen et ad sensum legum patriarum decerni possit. Ut vero in insurrectione tanto promptius praesidium possit collocari, determinatum est ut numerus tam eorum, qui personaliter insurgere obligantur, quam et eorum, quos sub rationem banderii cadere supra dictum est, per comitatus medio consilii regii locumtenentialis suae maiestatis annue submittatur ita ut et iidem comitatis sollicitam


3841. Škrlec Lomnički,... . Discursus in secundum membrum... [Paragraph | SubSect | Section]

quam et eorum, quos sub rationem banderii cadere supra dictum est, per comitatus medio consilii regii locumtenentialis suae maiestatis annue submittatur ita ut et iidem comitatis sollicitam adhibeant curam, quatenus cum personaliter insurgere obligati tum alii sub rationem banderii cadentes congruis armis et equis sint provisi. Articulus vero iste ad ista quoque Regna Dalmatiae Croatiae et Sclavoniae per omnia extensus esse intelligitur,


3842. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3230 | Paragraph | Section]

conditionarium statum assumptus fuit, ab omnibus aliis oneribus eximebatur. 9 Et ad hanc exemptionem per voculam libertas alludebatur. 10 Deinde iuvat etiam observare quod in veteribus litteris vocula filii, si non ad personam, sed ad statum eius, de quo agitur, designandum referatur, pro vocabulo descendentes intelligi debeat. 11 Proinde dum dicitur filii udvornicorum, filii castrensium, idem est ac diceretur


3843. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section]

et ideo, qui intra illa habitabant, ad conditionem spiculatorum, idest exploratorum, reducti fuerunt; nam cum supra provocatum Stephani V diploma his terminis utatur: de numero populorum speculatorum, puto ego quod non singulares tantum aliquae personae, sed integrae possessiones finitimae conditioni huic obnoxiae fuerint. 6 Caeterum apparet ex hoc Caroli diplomate quod Nicolaus fuerit primum simplex speculator in Nagy Ör, quod eum postea rex in coetum nobilium retulerit,


3844. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section]

sunt, per illud receptus fuerit, praesertim cum clausula et exemptionis terrae, et agregationis in coetum nobilium careat. 3 Nunc constat quod nemo unquam in aulicum, seu familiarem aulae, hereditarie receptus , et quod favor hic semper ad personam restrictus fuerit. 4 Defectus clausularum illarum id tantum denotare videtur quod cum duae fuerint praecipuae nobilium praerogativae, nimirum immunitas ab omnibus praeter officium militandi oneribus et exemptio a iurisdictione omnium aliorum


3845. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section]

41.3 † exciderat aliquid e MS-to, fortasse iudicet. ipsos iudicio et omni iurisdictione ipsius comitis et castellani duximus penitus eximendos, causas autem, si quae contra ipsos emergerent, nostra propria persona vel vice iudex curiae regiae iudicabit. 4 Eximentes etiam eosdem ab omni exactione seu collecta, quae per nostram indicatur maiestatem, exponentes nihilominus ex gratia nostra speciali ut nec ad opus castri nostri de Sepes,


3846. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section]

nec ad danda victualia teneantur, concessimus etiam ut ipsam terram Korotnok, tanquam veri heredes, dandi, legandi, vendendi, et conferendi, cuicunque voluerint, liberam habeant facultatem. 5 Post clausulam Nostra propria persona, vel vice, videtur vocula nostra deesse, secus enim illa completum sensum non habet. 6 Patet e hoc diplomate quod Rex impetratoribus sylvam indubie sub conditionaria aliqua servitute iam praevie concesserit, et tamen collationem hanc


3847. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3260 | Paragraph | Section]

hoc iam diserte quod summa, ut toties diximus, praerogativae nobilitaris capita fuerint, exemptio ab omni tributo et iurisdictione comitis, proprium forum regium, et honor sub huius tantum vexillo militandi. 8 Patet ultro quod iam cum fine periodi primae personalis insurrectio non ita rigide exacta fuerit, sed quod alter loco sui miles mitti potuerit. 9 Imo in duobus a Wagner citato opere prolatis diplomatibus apparet quod ne nobiles quidem omnes viritim insurgere debuerint; nam in diplomate Belae IV


3848. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

Descensibus e converso comitis castri, id est praestando eidem, dum officii causa proficiscebatur, gratuito hospitio et intertentione eos obstrictos fuisse, e Rit. Expl. Verit. § 323 apparet, in quo iobbagyionum descensum comiti persolventium fit mentio. 21 Apparet etiam e diplomate Nicolai bani iobbagyionibus castri Zagrabiensis elargito et in arch. nobilium campi asservato de 1273. ubi dicitur: quod per solutis commutationibus descensuum nec vice-iudex ejusdem bani nec


3849. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

nobilium elevaverit. 6 Postquam enim capitaneos castrorum Medve, Rakonogh, utriusque Kemlegh et Capronczae inhibuisset ne nobiles castrenses (dicere debebat iobbagyiones castrorum) signanter de campo Zagrabiensi ad servitia facienda et taxas persolvendas compellant; subjicit deinde: et nobiles castrenses, quos antea semper banis audientiam fecisse (id est horum tantum iudicium agnovisse) intelleximus, ab obedientia castris


3850. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

reliqua, quae per abusum ita compellare consvevimus, tantum iura regia proprie dici possunt. Ut potestas legislativa, executiva et iudicialis rite separentur. 2 Si omnes hae tres summi imperii partes seu in unam personam, seu in certum civium, v.g. patriciorum ordinem congerantur, seu ipse populus eas simul exerceat, jam arbitraria, quam vulgo despoticam appellamus, imperii forma existit; cum enim civilis libertas omnis in personae rerumque suarum securitate consistat, singulo


3851. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

Si omnes hae tres summi imperii partes seu in unam personam, seu in certum civium, v.g. patriciorum ordinem congerantur, seu ipse populus eas simul exerceat, jam arbitraria, quam vulgo despoticam appellamus, imperii forma existit; cum enim civilis libertas omnis in personae rerumque suarum securitate consistat, singulo cuique civi perinde est an haec seu mero imperantis arbitrio, seu per injustas leges, aut sententias laedatur, vel penitus convellatur. 3 Iam vero si idem leges condat, interpretetur, modificet et abroget,


3852. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

civi perinde est an haec seu mero imperantis arbitrio, seu per injustas leges, aut sententias laedatur, vel penitus convellatur. 3 Iam vero si idem leges condat, interpretetur, modificet et abroget, idem eas etiam exsequatur, utique laesivas etiam securitatis personae rerumque leges perferre, easque vi potestatis suae executivae in effectum perducere potest. 4 Imo, si quis legislativa etiam careat, executivam tamen et iudicialem simul teneat potestatem, potest omnes sibi adversantes sub pallio iudicis perdere, in


3853. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

stabilis vereque libera gubernii forma in qua monarchia, aristocratia et democratia rite temperatur. § 3 Organisatio potestatis legislativae. 1 Itaque Angli cum penes securitatem personae proprietatisque veram libertatem in eo sitam agnoscerent ne quis aliam aut peragere, aut intermittere debeat actionem, quam quae eidem legibus vel praescribitur, vel vetatur; nulli autem civi actio aliqua jure aut imperari, aut prohiberi per legem possit, nisi quam


3854. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

vicissitudines belli id secum ferant ut hostis unam aut plures etiam provincias saepe desolet, evertat Penates, animalia rapiat, ipsos homines aut caedat aut in captivitatem abducat sicque complura civium millia in extremam conjiciat calamitatem, securitas certe et rerum et personarum admodum fluctuaret, si ius indicendi belli mero imperantis arbitrio relinquatur. 10 Cum enim principes ac eorum ministri variis saepe animi affectibus soleant agitari, possent illi facile seu e privata vindicta seu assequendae laudis bellicae ambitione


3855. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

ius indicendi belli mero imperantis arbitrio relinquatur. 10 Cum enim principes ac eorum ministri variis saepe animi affectibus soleant agitari, possent illi facile seu e privata vindicta seu assequendae laudis bellicae ambitione bella ex bellis serere sicque et personarum et rerum securitatem continuo perturbare. 11 Cum tamen aequilibrium Europae tam complicatas inter aulas produxerit negociationes ut saepe bellum quam secretissime decerni salus reipublicae exposcere videatur, ipsae illae, quae legislativam potestatem


3856. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

illi alterum etiam deferri debeat. Quoad ius foedera ineundi. 20 e) Eadem prorsus est ratio iuris foedera, quae alianzas vocamus, cum aliis aulis ineundi. 21 Nam et haec cum in securitatem rerum personarumque civium agere queant, natura sua ad legislativam pertinent potestatem. 22 Cum tamen foedera haec plurimam offensivis bellis materiam praebere possint, eidem, cui ius belli et pacis, credi debent potestati. 23 Recte proinde Galli providerunt


3857. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

sunt, per hunc veluti totam in complexo nationem repraesentantem peragi voluerunt. 8 Hujus auspiciis et directione terra marique bella geri voluerunt. 9 Hunc omnibus supremi honoris insigniis, velut corona et sceptro, exornarunt. 10> Hujus personam sacram esse jusserunt. <11 Huic denique, ut dignitatem imperantis cum decore sustinere possit, tantos reditus assignarunt ut splendore externo quemcunque ditissimum etiam civem vincere possit. 12 Angli ultro adhuc sunt progressi et, cum nossent


3858. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

imperantis cum decore sustinere possit, tantos reditus assignarunt ut splendore externo quemcunque ditissimum etiam civem vincere possit. 12 Angli ultro adhuc sunt progressi et, cum nossent regem in ipsa legum executione ministrorum opera uti debere, quo regis personam magis adhuc sacram efficiant, hunc impeccabilem et solos, si quid e re publica non agatur, ejus ministros rationi reddendae obnoxios reddiderunt. 13 Voluerunt illi hac ratione id efficere ut nullus ministrorum aliquid, quod reipublicae rationibus


3859. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

decernere soleant. Per subjectam praeter stricte militaria in aliis omnibus civili iurisdictioni militiam. 20 g) Porro, quod tempore pacis militia omnis praeter objecta pure militaria in omnibus realibus et personalibus politicae subjaceat jurisdictioni, adeoque privilegio distincti fori non gaudeat. 21 Denique quod subsidia nonnisi de anno in annum offerantur, adeo quo utprimum rex ejusmodi aliquid moliri vellet, subsidiis nationis ad prosequendum bellum continuo


3860. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

ratione singulae potestati claris limitibus positisque, ne una in alterius exercitium involare possit, his repagulis, superstruxerunt genuinum illud tam civilis, quam et politicae libertatis fundamentum ut nullus civium nisi per legitimi iudicis sententiam aliquod seu in persona, seu in rebus suis capere possit detrimentum. 26 Quod axioma velut in ipsa civilis societatis natura fundatur, etsi omnes etiam illae, quae vel aliquod in gubernii sui forma temperamentum constituerunt, gentes adoptaverint, quia tamen neque adeo claros


3861. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

natura fundatur, etsi omnes etiam illae, quae vel aliquod in gubernii sui forma temperamentum constituerunt, gentes adoptaverint, quia tamen neque adeo claros singulae potestati limites defixerunt, neque hos tantis tamque idoneis praesidiis communiverunt, apud eas persaepe violari consvevit. § 8 Modi conservandae temperatae gubernii formae si minor populus se uniat cum majore. 1 Habet itaque jam omnis, quae proprium tantum sibi regem habet, quae separatum ab aliis regnum


3862. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3320 | Paragraph | Section]

cap. 1. tantum vaga haec verba continentur: "de progenie almi ducis". 13 Caeterum jam Arpadum jure bonorum officiorumque largitionis usum fuisse, innumera Anonymi loca demonstrant. 14 (c) "Quod" (verba sunt pacti) "septem principales personae (...) et eorum filii nunquam a honore regni (id est a consilio ducis, et eminentioribus magistratibus) excludentur". § 10 Verum mox in monarchico-aristocraticam inclinavit. 1 Verum parte ex una


3863. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section]

redimere... teneatur" longe magis arguere potuissent jam Carolum nobiles dependendo lucro camerae subjecisse, cujus tamen contrarium ex ejusdem decreti Carolini §-o 19-o constat. 4 Sicut proinde in Carolino decreto § 33-us id tantum importat quod nobiles de persoluto a subditis suis lucro camerae quietantias excipere debuerint, ita Ludovicaeus articulus 11-us nihil aliud significare potest quam quod nobiles lucrum camerae a subditis suis exigere et aerario regio inferre debuerint.


3864. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section]

adeoque ordinaria tributi depensio a contrario hic quoque supponi videatur. 2 Verum inter plurima, quae hactenus coram judiciis producta sunt, et hujus et anteriorum aetatum instrumentis, nullum adhuc ejusmodi in medium prolatum est e quo usus persolvendi a nobilibus seu telonii seu nauli census elici potuisset. 3 Imo prostant elargita et a Ludovico I et ab ejus decessoribus compluribus civitatibus privilegia per quae cives ipsi a persolvendis ejusmodi tributi immunes pronunciantur (a). 4


3865. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3460 | Paragraph | SubSect | Section]

instrumentis, nullum adhuc ejusmodi in medium prolatum est e quo usus persolvendi a nobilibus seu telonii seu nauli census elici potuisset. 3 Imo prostant elargita et a Ludovico I et ab ejus decessoribus compluribus civitatibus privilegia per quae cives ipsi a persolvendis ejusmodi tributi immunes pronunciantur (a). 4 Quis jam credat immunibus a censu hoc civibus nobiles eidem subjici potuisse? 5 Nullum certe majoribus studiis coram tribunalibus agitatum fuit atque telonium Posoniense in lite, quam ejus


3866. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section]

dicat et quod tacto vivificae crucis signo jure jurandi promittat... haec enim omnia etiam in diplomate dici possunt. 7 (c) Hanc jam reipsa e comitiis emanasse clausula illa ostendit, "ad instantiam... baronum, procerum, et nobilium hic nobiscum personaliter existentium." § 46 Admisso sub Sigismundo civitatibus jure suffragii, constitutio tantisper in democratiam inclinat. 1 Per horum comitiorum occasionem notabilis


3867. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section]

Herren geistlich und weltlich mich und meine Erben als rechte erbliche Herrschaft zu Herrn und Erben des Königreichs Hungarn aufnemen und halten solten", cet. § 53 Status in pleno potestatis legislativae exercitio persisteant. 1 Caeterum status sub Alberto in communione legislativae potestatis perstitisse e 1-o statim decreti hujus articulo apparet, dum rex se obstringit quod leges, consvetudines et libertates regnicolarum, id est constitutionem, "ad priorem...


3868. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3470 | Paragraph | SubSect | Section]

priorum regum Hungariae ac hujus regni consvetudines in certis punctis modo infra scripto moderari postularemus." 12 (d) Ibidem pag. 229.: "Tam nostro, quam etiam aliorum... absentium plenam de eorundem personis in hac parte respondendi facultatem habentes promittimus Alberto regi et dominae reginae fidelitatem illibatam in omnibus beneplacitis irrefragabilem observare." 13 (e) "Promittimus ullo unquam tempore dominum nostrum regem, et dominam


3869. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

ejus circumscripserint. 3 (a) Patet id ex ingressu decreti quo Ioannes Hunyady gubernator renunciatus est, in Vestigiis Diaetarum pag. 253-a, ubi dicitur: "eas res modosque quibus... tot diebus, totque annorum curriculis alternis insidiis, persecutionibus acerrime contra sese fine dato pacem reformare et charitative sibi invicem commorari possent, avidissime exquirere coepissent." 4 Quod utique veram indicat anarchiam. 5 (b) Albensium ingressus laudati decreti,


3870. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

particularem praelatorum et baronum conventum. § 65 Mahomete Hungariae jam imminente regnicolae decretam ante biennium insurrectionem praestare recusant. 1 Cum Mahometem in proposito invadendae Hungariae persistere fama publica ferret, in hoc 1445. conventu de opponenda eidem valida manu agitata fuere, sed cum Mahometes eo iterum anno cessaverit, nullum eorum, quae forte ibi decreta fuerant, effectum subsecutum esse comperimus. 2 Anno 1456.


3871. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

nullam aliam securitatem decreto hoc sibi constituerunt. 11 E contra in decreto 1471. renovatur annua celebrandorum comitiorum obligatio, primum legislativae statuum potestatis praesidium articulo 1-o; renovatur sanctio Andreae II, ne quis nisi via juris in persona aut rebus puniri possit, praecipuum tam civilis quam politicae libertatis palladium, articulo 2-o. 12 Et ideo vetatur ne rex bona alicujus erga simplicem delationem occupare possit articulo 10. 13 Imo ea, quae


3872. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

moto palatinatum Garaio restituerint, pronum est existimare decessores etiam suos Ladislaum Posthumum et Albertum eodem jure usos fuisse (b), adeoque articulum 2-um Alberti in effectum non abivisse. 5 Quid? quod adhuc 1478. supremum judicium non palatino, sed personali praesentiae regiae, qui tunc cancellarius fuit, articulo 12 delatum sit (c). 6 Etulit tandem caput suum haec dignitas 1485. omnesque, qui in bene ordinata republica summo etiam magistrati praescribi debent, limites praetergressa est.


3873. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

reipublicae potestatem in magistratum hunc conferret, se voti sui damnatum iri non ambigeret. 21 Verum consilium hoc praematura Zapolii mors intervertit. 22 Mathias vero jam opere ipso testatus est se tantam potestatem non officio, sed Zapolii personae conferre voluisse. 23 Cum enim praevideret facilius fuisse exorbitantem illam authoritatem conferre quam jam collatam a successore palatino repetere, maluit nullum Zapolio dare successorem. 24 Ne tamen


3874. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3512 | Paragraph | SubSect | Section]

Tributorum forma sub Mathia eadem, quae Ludovici I temporibus viguerat, primis statim, quae ille a suscepto regimine 1488. Pestini egit, comitiis articulo 7-o defixa fuit, nimirum ut lucrum camerae in Hungaria, mardurinae in Sclavonia, quinquagesimae in Transylvania persolvantur (a). 2 Verum an jam sub Ludovico ab illo Caroli instituto ut a singula domo tres grossi, quorum singulum quinque modernos etulisse probabile est, exigantur, recessum fuerit, non constat. 3 Id constat quod jam ante Mathiam non a singula,


3875. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3578 | Paragraph | SubSect | Section]

dixit, sed ex nonnullorum praelatorum et baronum regni consilio ad imperatorem divertens, non Nostro nomine, sed eorum ex parte ibi multa egit. 7 Illinc reversus certos articulos adtulit, quibus respondere et eos firmare vel infirmare non est Nostrum, cum non personam Nostram, ut dicunt, sed totius regni universitatem concernant." § 81 Leges judiciales privatim nullas tulit. 1 Iudiciales etiam leges omnes in comitiis perlatas fuisse copiosi, qui hanc in rem in


3876. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section]

Posthumo viguisse apparet. § 84 Mortuo Mathia Uladislaus rex eligitur eidemque prolixior quam ulli praedecessorum capitulatio proponitur. 1 Mathia 1490. 6-a Aprilis Viennae supremum diem obeunte, post persoluta eidem Albae Regali justa, comitia pro eligendo novo rege in 15-am Maji Urbanus Docti, Agriensis antistes, qua locumtenens regius (munus enim palatini propter exorbitantem 1455. eidem collatam authoritatem Mathias inde ab obitu Emerici Zapolii non


3877. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section]

publice et manifeste agere attentaret, talem D. D. assessores teneantur in generali diaeta proxime ventura ex nomine manifestare. 27 Quem ibidem tamquam reipublicae libertatisque regni proditorem et turbatorem in rebus et persona juxta sua demerita iidem puniendi habeant facultatem. § 85 Nulli ante-coronationales articuli eidem proponuntur. 1 Uladislaus capitulationi huic in Farkashida seu Wolfoserl, quem vicum jam tunc


3878. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section]

ut 1508. in comitiis Budae habitis Ludovicus pro haerede regni declaretur, Albae vero Regali, licet primo bimulus, coronetur (b). 2 Uladislaus pro infante filio ipse sacramentum dixit, insuper solennem nomine ejusdem filii extradedit capitulationem, qua in persona ejus promittit quod, ut primum ad adultem pervenerit aetatem, novam de observandis legibus, statuum praerogativis, et constitutione regni elargiturus sit assecurationem consentitque ne eidem exercitium regiae potestatis tamdiu admittatur donec assecurationem hanc


3879. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section]

1-i articulo 83. apparet. 7 Verum hunc rex solum elargiri solebat. 8 Ut omnes in diaeta praesentes eo ipso beneficio salvi conductus gaudeant, tarde admodum nempe 1723. articulo 7-o et 10-o in legem relatum fuit. 9 Et tunc etiam tantum personae eorum (de bonis enim eorum nulla fit mentio) inviolabiles declarantur. 10 Constat tamen e sententionalibus Uladislai de 1493. in Vestigiis Diaetarum pag. 419. prolatis eam temporibus his consvetudinariam legem viguisse ut beneficium salvi


3880. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3584 | Paragraph | SubSect | Section]

dimidium tantum in Sclavonia depensum fuisse et ex articulis Regni Sclavoniae decreto 1492. subnexis, et quidem 2-o, et e pluribus diplomatibus constat (c); nec mirum, quando jam sub Mathia 1465. incolas regni hujus ipsarum judicialium taxarum medietatem tantum persolvisse e hujus diplomate, quod in archivo Regni asservatur, apparet (d). 5 Qua occasione observari velim Mosoczium his Sclavoniae articulis perperam distinctum a reliquo decreti corpore titulum dedisse; ea enim re multos in eam erroneam induxit opinionem,


3881. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

fuit (b), intra primos 13 regni sui menses confecit. 5 At postquam Uladislaus depacta, ut § *** 94.5 *** in B vacuum relictum. vidimus, Posoniensi pace 100 aureorum millia Maximiliano persolvere debuit, postquam abusi lenitate sua quaestores regii aerarium depeculari coeperunt, postquam et hoc et inordinata erogationum suarum ratio eo necessitatis eum adegit ut complures proventus regios alienare sicque ipsos redituum suorum fontes diminuere debuerit,


3882. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

aetatis illius animos ita occupavit ut anno 1500. quindecim regis aulici articulo 21. descripti, cum concessum dynastis in comitiis 1498. proprii banderii honorem ex toto obtinere non potuerint, id adminus impetrarint ut statuendum a bonis suis militem, si rex ipse in persona exercitum ducat, non comitatus, sed regis ipsius vexillo submittere possint (h). 21 Regis et quatuor illorum baronum banderia, quibus eum stipendia suppeditare debuit, stipendiaria; miles, quem praelati


3883. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

tam regales, quam DD. praelatorum et baronum (i.e. banderia) nec non caeterorum regnicolarum (id est portalis miles) limites et metas regni secundum temporis et rerum necessitatem egredi exercitualiter debeant, si autem universitatem ipsam insurgere (intellige personaliter) contigerit, tunc ipsa universitas (id est praelati, barones, et nobiles in persona) ultra limites regni exercituare non teneantur." 65 Et hoc sensu intelligendus est etiam articulus 18:1492. aliaeque hanc in rem sonantes leges.


3884. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

regnicolarum (id est portalis miles) limites et metas regni secundum temporis et rerum necessitatem egredi exercitualiter debeant, si autem universitatem ipsam insurgere (intellige personaliter) contigerit, tunc ipsa universitas (id est praelati, barones, et nobiles in persona) ultra limites regni exercituare non teneantur." 65 Et hoc sensu intelligendus est etiam articulus 18:1492. aliaeque hanc in rem sonantes leges. 66 (l) In elargito statibus Regni Sclavoniae per Uladislaum 1494. diplomate


3885. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

iisdem obnoxii non fuerint, quantumve hoc nomine a porta desumptum fuerit, defectu monumentorum hactenus eruere non potui. 4 Constat tantum e laudato diplomate eas et a lucro camerae et a subsidio distinctas (c); constat eas etiam tempore pacis persolutas (d); constat dicatores exactores a comitatibus nominatos rationes expensi in comitiis reddere debuisse (e); constat denique eo nomine ultra 10 denarios a porta exactos fuisse (g). 5 (a) "Nec satis est (dicitur eodem diplomate) vos (status


3886. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

de lucro camerae, separatim de subsidio, separatim denique de his pecuniis exercitualibus tractatur. 8 Ex alio ejusdem anni feria 6-a proxima post festum B. Mathiae dato, apparet Sclavoniam titulo lucri camerae 20, titulo dimidii subsidii Hungarici denarios 25 persolvisse, adeoque nomine subsidii Hungariam eo anno denarios 50 dependisse apparet. 9 (d) Constat enim inde ab anno 1492. sub toto Uladislaiano regimine altam pacem viguisse. 10 (e)


3887. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

dare aut sciverit, aut voluerit. § 99 Dissensiones inter clerum et statum saecularem. 1 Altera calamitatum regni causa fuit gravis inter status ipsos dissensio. 2 Clerus non contentus privilegio fori in personalibus, quod ipsi jam sub Sancto Stephano concessum fuit, sub prioribus quoque regibus connitebatur ut illud etiam ad realia extendere possit, ita ut saeculares etiam in realibus causis contra ecclesiasticos coram foro ecclesiastico procedere debeant; eratque tempus


3888. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

a prodigis, seu alias ad incitas redactis proprietariis emere, seu per legata etiam obtinere, ita ut praeter ampla alioquin fundationalia bona clerus jam magnam saecularium etiam bonorum partem ad se pertraxerit. 7 Quod summum fuit, praeter cancellarii et personalis praesentiae munus, quae jam quasi ex instituto tenebat, alia etiam aliis saecularibus propria veluti thesaurarii, coronae custodis et supremi comitis officia in pluribus jam comitatibus occupaverat (b).


3889. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

comitis officia in pluribus jam comitatibus occupaverat (b). 8 Omnia tamen haec, quamquam justa, querimoniarum capita tantam inter status acerbitatem vix produxissent nisi praepotenti illi dynastae Bathorio personales cum potentiori adhuc praelato Thoma Bakácsio inimicitiae intercessissent (c). 9 Illum enim, ut adversario male faciat, saeculares eo impulisse coaevi scriptores tradunt, ut clerus universim et a consilio regis, et a judiciis et comitiis omnique


3890. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

enim spirituali limites positi sunt articulis hujus diaetae 60. 61. et 62; negotium decimarum magis adhuc regulatum fuit ab articulo 49. usque 54; quoad acquisitionem bonorum saecularium clero meta praescripta fuit art. 55. et 65; ne plura beneficia ecclesiastica in unam personam congerantur vetitum fuit articulo 56; ab officio conservatoris coronae clerus excludebatur per articulum 25, a munere vero supremi comitis articulo 57-o. 23> Caeterum ne hae quidem leges in effectum


3891. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | SubSect | Section]

adversus optimatos querelae tumultuosis illis 1497-i comitiis denuo recruduerunt, sed non perinde atque illae, quae contra clerum proponebantur, in subsequa 1498. diaeta sublatae sunt. 13 Unicus ille cumulandorum in unam personam plurium officiorum abusus per articulum 70. abrogatur resque haec ad constitutionalem Andreae II legem revocatur. 14 Nimirum tanta fuit optimatum potentia ut reliquae nonnisi sensim in subsequis comitiis potuerint abrogari. 15 Ita anno


3892. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

20 Iurisdictio militaris ab omni in civilia objecta influxu arceatur. 21 Cessent omnia praeter in stricte militaribus militaria iudicia. 22 Cesset six dicta oeconomiae commisio. 23 Miles in personalibus et realibus politicis foris subjiciatur, suppellex vero bellica per politicos opifices conficiatur. Quoad montanistica objecta. 24 d) Ut


3893. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

cujus legalitate vel dubium habet, mandatum vigilantis illius senatus examini substernat. 2 Vigilans hic senatus e primate, palatino, qua consilii, iudice curiae, qua septemviratus, tavernico, qua sedis tavernicalis, personali, qua tabulae regiae praesidibus, nec non bano Croatiae, duobusque praeterea e consilio, septemviratu, sede tavernicali, tabulae regiae individuis per status Hungariae, aliis vero duobus per status Croatiae nominandis consistat. 3


3894. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

§ 14 Quomodo quoad potestatem iudicialem? 1 n) Iam quoad iudicialem potestatem. 2 Basis et fundamentum omnis tam politicae, quam civilis libertatis illud est ut nemo nisi per sententiam legitimi iudicis in persona, rebus, et honore suo detrimentum capere possit. 3 Hoc est unicum proprietatis rerum et securitatis personarum palladium. 4 Ad hanc consequendam parte ex una homines, dum in societatem coirent, libertati


3895. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

et fundamentum omnis tam politicae, quam civilis libertatis illud est ut nemo nisi per sententiam legitimi iudicis in persona, rebus, et honore suo detrimentum capere possit. 3 Hoc est unicum proprietatis rerum et securitatis personarum palladium. 4 Ad hanc consequendam parte ex una homines, dum in societatem coirent, libertati suae naturali renuntiarunt; parte vero ex alia haec securitas respectu totius societatis non secus obtineri potest


3896. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

parte ex una homines, dum in societatem coirent, libertati suae naturali renuntiarunt; parte vero ex alia haec securitas respectu totius societatis non secus obtineri potest quam si illi, qui leges infringunt, seu honoris, seu personae, seu rerum suarum detrimento per disinteressatum et legale iudicium puniantur. 5 Verum nulla forte lex est quae in ipsa etiam temperata gubernii forma frequentius infringatur. 6 Quare omnia eo studia convertere juvat ut lex haec sacra et


3897. Škrlec Lomnički,... . Operum omnium tomus III, versio... [page 3622 | Paragraph | Section]

seu rerum suarum detrimento per disinteressatum et legale iudicium puniantur. 5 Verum nulla forte lex est quae in ipsa etiam temperata gubernii forma frequentius infringatur. 6 Quare omnia eo studia convertere juvat ut lex haec sacra et illaesa persistat. Nequis erga occultas delationes vel per privatas resolutiones possit condemnari. 7 Itaque cum praetextu periculi, si id palam fiat, solent imperantes eos, qui res novas


3898. Katančić, Matija... . Fructus autumnales, versio... [page 266/361 | Paragraph | Sub2Sect | Section]


1.1.4.8  Altini omnia dulcia.
1.1.4.9  Seu me nigra iuvat lambere Massica
1.1.4.10  10 seu dulcis latices crebrius undulae,
1.1.4.11  seu dextra rubeum carpere persicum:
1.1.4.12  Altini omnia suavia.
1.1.4.13  Aut gressum repeto per sata Ferrei
1.1.4.14  fontis, seu recubans arceo Sirii


3899. Katančić, Matija... . Fructus autumnales, versio... [page 271/366 | Paragraph | Sub2Sect | Section]


1.1.8.7  ilum non reficis, qui resonare dat.
1.1.8.8  Nostro non animo places.
1.1.8.9  Cantas et Latiis plurima vocibus
1.1.8.10  10 et carmen Scythico gutture personas;
1.1.8.11  cantas Threicia saepe aliis lyra,
1.1.8.12  et, quem prima canas, taces.
1.1.8.13  Non istuc facies, Aedepol, amplius:


3900. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

30.921. Sicut in productis, ita etiam in artefactis, ut commercium internum vigeat, debet aliqua aequabilis proportio inter producentes et consummentes existere. Iam si numerum artificum ab anno 1772. in duabus tertiis accrevisse, adeoque 50.000 in praesens efficere supponamus; adhuc ad 140 personas, nonnisi unicus opifex obveniet, quod praesertim relate ad illa, quorum plerique incolas usum habent, velut: linea, lanea, lignea artefacta, aequabilem illam proportionem certe non inducit. In particulari, quod Regnum ne primae quidem necessitatis et commoditatis opificiis adhuc satis


3901. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

ab anno vero 1775. usque 1784. iam 274.464 floreni evehebantur. § XLVI. Status manufacturarum. Exstat etiam regnicolaris, sed incompleta, de anno 1786. fabricarum conscriptio, iuxta quam 12 fabricae numerari, hae vero 9.395 personas occupare debuissent. Quamvis tabellae huic plene acquiesci non possit vel ex ea tamen satis apparet, quod plane earum fabricarum, cuius primo materiali Hungaria abundat, et cuius maxima est etiam apud plebem consumptio, exiguus admodum sit numerus. Nimirum lanam, pelles, canabes et linum


3902. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

possunt, ut eadem industriae species radices defigat, nisi industria illa praesentem continuamque adferat utilitatem, nunquam efficient. § XCV. Utilitas alicuius novi instituti per magistratus populo irremisse inculcanda. Interea evenit persaepe, ut variae reipsa utiles industriae species populo proponantur, quin tamen ille eas adoptare velit, seu ideo, quod utilitatem eorum ipse non perspiciat, seu quod modum industriam talem exercendi non satis comprehendat. In priori casu, si Consilium Locumtenentiale Regium singulae, quam


3903. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

damnum, galettae non ad pondus, sed ad mensuram uni librae approportionandam redimatur; galettae enim seu sicciores seu humidiores eandem dant serici quantitatem, et tamen sicciores minus ponderant. Ad praecavendam omnem suspicionem exsolutio galettarum semper in praesentia personae magistratualis aut secus fidedignae, verbi gratia parochi, capellani, officialis dominalis fiat. Ut domestico serico ante omnia domestici fabricantes seu erga creditum, si illud merentur, seu erga paratam provideantur; e Regno vero nonnisi residuum educi possit.


3904. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

classificatam eiusmodi tabaccam in toto longe altiori venderent, quam nunc commixtam; utpote cum ipsum hunc laborem emptor, antequam tabaccam in exteras provincias transmittat, alioquin postea, sed maiori cum labore et detrimento peragere debeat, etiam hoc nomine cultori eam longe viliori pretio persolvat. § CXXVIII. In Hungaria qualitas tabaccae purae a meliori vel deteriori cultura dependet. Antequam ad ea, quae ad provehendam tabaccae culturam maxime idonea videbuntur media, proponenda descendatur; vulgare adhuc illud


3905. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

Maiestati repraesentata: benigna tamen resolutione necdum superata investigatione prodiverunt, ut eo usque, donec ipsi cultores tabaccam suam classificandi modum condiderint, classificatio tabaccae in depositorio Pestiensi seligendae a comitatu alicui peritae et speciali iuramento obstringendae personae concredatur, cui pro fatigio determinanda per comitatum, auditis manipulationis huius peritis, merces, verbi gratia unius aut medii cruciferi merces a centenario per proprietarios tabaccae dependatur. Ut comitatibus, in quibus tabaccae cultura viget, liberum sit


3906. Škrlec Lomnički,... . Descriptio physico-politicae... [Paragraph | SubSect | Section]

4) Liceat proprietario procreatum hinnulum, cui voluerit, et quo pretio potuerit, vendere, quodsi tamen alium emptorem non habeat, debeat aerarium militare pro hinnulo unius anni ab 18 usque 24 florenos; pro hinnulo duorum annorum a 35- 45 florenos; demum trium annorum a 65 usque 75 florenos persolvere. 5) Qui ultra tres eiusmodi hinnulos educaverit, eidem insuper una caballa ex eodem equatio dono detur. 6) Si rustici caballae deficerent, haberet tamen hinnulum trium annorum, liceat eidem hunc pro caballa in equatio commutare. Eadem occasione idem Imperator priorem etiam


3907. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section]

ut se impune litteratum profiteri potuerit. Scis Istvanfium ipsum non nisi post fata sua ab operibus suis inclaruisse. Kerchelichius, qui doctrinam suam praecocius ac res ferebat manifestaverat, quantas passus sit persecutiones, ipse nosti. Reliqui omnes eruditi nostri invidiam temporis sui obscuritate privatae conditionis suae redemerunt. Haec ignorantia. Quos non adhuc obices ponere solet ambitio eius classis hominum, qui mundum in


3908. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section]

Iakovlye 23. Iunii (1794? f. 35r-36v) Spectabilis et clarissime vir! Remitto tuum opus. Cum illud persolvissem, observavi te quoad hoc tria obiecta in erronea opinione versari: 1-mo quoad formam nobilitandi per donationem, pag. 7; 2-do quod politicae comitatuum congregationes iam in 1-a et 2-da epocha viguerint, pag. 24;


3909. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section]

et Zagrabiensis (Episcopale enim et Capitulare Kerchelichius iam exhausit) complura insignia vetera monumenta quae collectionem tuam illustrarent. Verum pro anno praesenti id serotinum puto. Si in proposito Croatiam invisendi persistis, et camerae praeses hoc anno ad nos venturus est, satagam ut ab illo pro futuro anno veniam itineris huius pro te impetrare possim. Quare significa mihi an in proposito tuo persistas. Quo plura censura e


3910. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section]

puto. Si in proposito Croatiam invisendi persistis, et camerae praeses hoc anno ad nos venturus est, satagam ut ab illo pro futuro anno veniam itineris huius pro te impetrare possim. Quare significa mihi an in proposito tuo persistas. Quo plura censura e lucubrationibus tuis expungit, eo pretiosius evadet tuam originale. Poteris illud alicui e ditioribus anecdotorum collectoribus grandi aere vendere sicque novum pro aliis operibus fundum tibi


3911. Škrlec Lomnički,... . Quindecim epistulae ad Martinum... [Paragraph | Section]

primum concessa fuerit ablegatis Croatiae ad Tabulam Regiam sessio? An non olim alicui comitatuum tabulae, si ita, cui, et quo ordine assederint? An primo statim obtentae ad Tabulam Regiam sessionis tempore primum a dextra Personalis locum, uti nunc, occuparint? An Regnum Croatiae tot quot voluit nuncios mittere potuerit, vel numerus eorum ab olim ad duo, ut nunc, individua restrictus fuerit? Quando, et quo ex incidenti tertio Croatiae ablegato,


3912. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

tantum vitae causa aliquid vendit, id est qui commercium ex instituto non profitetur, simplicem, qui vero ut ditescat vendit, qui quaestum reipsa exercet, dupplicem fori censum persolvere teneatur. Tandem post desolationem Tartaricam (antea enim paucas admodum villas libertate donatas fuisse comperimus) Bela IIus ut Regnum citius restauret, systema liberarum villarum


3913. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Cum systema libertatis huius in eo situm fuerit, quod incolae eiusmodi villarum non tantum de mobili sua substantia, sed de immobilibus etiam fundis plenam disponendi habuerint libertatem, quod a Teloniorum et Naulorum persolutione immunes fuerint, denique quod in Personalibus et realibus causis nonnisi coram proprio magistratu potuerint conveniri, debuit itaque systema hoc prima commercii ponere fundamenta;


3914. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

quod incolae eiusmodi villarum non tantum de mobili sua substantia, sed de immobilibus etiam fundis plenam disponendi habuerint libertatem, quod a Teloniorum et Naulorum persolutione immunes fuerint, denique quod in Personalibus et realibus causis nonnisi coram proprio magistratu potuerint conveniri, debuit itaque systema hoc prima commercii ponere fundamenta; verum haec etiam posteriora instituta subinde everterunt,


3915. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

11-um, Tractatus item Anni 1783. itidem 3-um Articulos, reciprocum trium tantum procentum florenorum Portorium ab omnibus indiscriminatim mercibus defixum est, idque in ingressu ad respectivum Imperium semel tantum persolvitur. Ipsi tamen hi Tractatus varias subinde per Vectigal acceperunt modificationes, quae suo loco indicabuntur. Universim Quaestus Turcicus eam 1741. per articulum 27. accepit regulationem, ut Turcicis subditis nonnisi


3916. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

nunc commixtam vendere possent. Nunc enim ipsum hunc Laborem emptor, antequam tabacam in exteras Provincias transmittat, sed maiori cum Detrimento praestare debet, et ideo, commixtam etiam eiusmodi Tabacam Leviori persolvit. Omnia haec eum demum effectum produxerunt, ut longe iam minor tabacae Hungaricae quantitas seu per Flumen, seu per Tergestum, per alios vero passus prorsus nihil in externam aliquam Provinciam educatur.


3917. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

huius ibi defixit; necessaria pro hac inducenda Aedificia et Instrumenta in Bonis Cameralibus posuit: Redimendis ex Aerario Galletis, sat generosum pretium statuit, semen Bombicum principio gratis distribui curavit: Personale directionis huius Culturae pro ratione Crescentis manipulationis auxit, et Congruis ex Aerario suo Stipendiis donavit: vulgatis in vernaculis Linguis de optima Productum hoc colendi ratione Libellis, necessarias hac


3918. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Hungaricum indiscriminatim eodem, et quidem plerumque illo, quo ultima eius Classis venire solet, pretio vendatur, ubi alias subtiliores Classes Serici, quas pro delicatioribus laboribus deserviunt, cariori persolvuntur, quam crassius illud sericum, quod tantum pro velis, aliisque sollidioribus materiis idoneum est. Quomodo hanc Augustus Iosephus 2us corrigere conatus sit?


3919. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Status militaris hinnulum quidem unius anni ab 18. usque 24. florenos, duorum vero Annorum a 35 usque 45 florenos, trium vero Annorum a 45 usque 65. denique hinnulum 4 Annorum a 65 usque 75 florenos persolvere. 5. 5o Qui ultra tres eiusmodi hinnulos educaverit eidem insuper una Caballo ex eodem equatio dono detur. 6. 6o Si rusticus Caballa egeret, possit hanc e dicto equatio pro


3920. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

seu in Ceharum Instituto intrinsecum vitium, cui nec illa Legis Sanctione ne Opificibus fundos Oeconomicos emere liceat, nec illa Administrationis Publicae provisione ut Singulis Ceharum Congressibus Magistratualis Persona intersit, adhuc satis obviatum est. §.43. Inadaequatae licet Iurisdictionum Relationes, necessariam Legislationi de Statu Fabricarum notitiam dare possunt.


3921. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

(uti e praestita post occularem probam Magistratus Relatione apparet) Anno 1787 talem, nescitur tamen, an ad Anglicanum, vel vero alium Mechanismum Constructam Machinam Posonii excitavit, ope cuius una Persona de crassiori filatura 6, de mediocri 4, de subtiliori vero filatura 2,5 Libras diei Spatio producere potuit. Recentissime attulit Zelosus Patriae Civis, modulum ipsius Anglicanae Machinae, spesque est, ut


3922. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Camerale Sericum absque Reflexione ad domesticos Fabricantes, per auctionem divenditum fuerit, naturalis inter Quaestores Aemulatio efficiet, ut exteri illud eo, quo nunc exoticum emunt pretio persolvant: quod quidam pretium domestici, quibus brevior adhuc supelllex vix poterunt sustinere. Sericum autem illud, quod privati producunt vix unum Filatorium vix sex, septemve Textrinas poterit occupare.


3923. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Comitatibus sint ennatae: Sericeae vero Budae et Pestini Sedem figere velle videantur. Caeterum ut adaequatiis Fabricarum Status cognoscatur, insuper nosse iuvaret: quot Personas non modo Fabricae, sed ipsi etiam stricte dicti Fabricantes occupent? quantam Singula elaboratorum quantitatem producat? et quae sit mercium harum qualitas? Sed hae e relationibus elici non possunt, Solus Personarum,


3924. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

quot Personas non modo Fabricae, sed ipsi etiam stricte dicti Fabricantes occupent? quantam Singula elaboratorum quantitatem producat? et quae sit mercium harum qualitas? Sed hae e relationibus elici non possunt, Solus Personarum, quas Fabricae occupant numerus, sed fluctuante admodum Calculo ad 9395 Individua evaluari potest. §.51. Quousque processerit Nationalis Industria in Fabricis?


3925. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

dependere, et insuper Contractorum Debitorum Interusuria rite depurare possit, et tamen ni id praestet, iam Creditum eius vacillare incipit: Collapsurum penitus, si pluribus annis Interusuria persolvere intermittat. Quodsi etiam adeo Lucrosum sit, Fabricae alicuius Institutum, ut Omnia haec onera tollerare possit, necessaria tamen pro eius erectione Summae in Regno ubi pauci adhuc Civilis Conditionis


3926. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ut Fabricae in posteriori etiam Provincia rapida capere possint Incrementa, primum si hostilis invasio, aut interni ut nunc in Gallia motus fabricantes maiori numero in hanc effugent: deinde si plures fabricantes persecutae Religionis suae causa ex illa in hanc sponte commigrent; secus Legislatio, Character Nationalis, et tempus vires suas unire debent, ut in posteriori hac Provincia Fabricae


3927. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Section]

dependendum esse constituit, sicque demum ennatum est illud tanto postea duraturum tempore 5 a Centum Portorium, quod ab omnibus indiscriminatim seu Invectis seu Evectis seu transeuntibus mercibus persolvebatur. Ac Legislatio quidem Hungarica deffectuosum esse hoc Portorii Systema iam 1655 agnovit, et pro eius emendatione Articulo 100. Deputationem ordinavit. Cum haec usque subsequa 1659. Comitia Laborem non


3928. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

iterum Mercatori Hungaro e Secunda Germani Quaestoris manu Beneficium accessit: donec enim exoticas merces ex Interioribus Germaniae Locis accipiebat, debuit ibi integrum Portorium persolvere; debuit deinde in Statione Retrosolutionis novam iterum subire manipulationem, ut restituendam sibi Portorii partem obtineat. Ubi et contra si exoticas merces ex ipso


3929. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

defixum illi grave Portorium id effecit, ut interfuerit Quaestoris Hungari eam in Germanicas potius, quam in exteras Provincias efferre: si enim in illas eam devexit nonnisi 3 xr. si in has 3 fl. a Centenario persolvere debuit. Ne tamen Hungaricae Lanae pretium assurgere possit, Turcicae Invectio ita facilitata fuit, ut si eam Quaestor Germanus e prima manu emit, pro transitu per Hungariam nonnisi tres,


3930. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

si merces hae ex ipsis illis Portubus in Hungariam inducebantur, non tantum elevatum illud 30 a 100 Consummo indiscriminatim; sed insuper Germanicum Exito et Transito persolvere debuerunt, favoresque hi in novo etiam hoc vectigali § 4. Confirmati fuerint. Non potuit itaque Quaestor Hungarus cum Germano concurrentiam sustinere: debuit ab omni immediato cum exoticis


3931. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

in Hungariam exoticis mercibus, Inductionis seu Consumptionale Portorium, nonnisi in his Depositorialibus Locis deponi debeat, hoc vero deposito, et Esituali in finitima Germanica Statione persoluto, merces hae tanquam iam naturalisatae per Omnes Hungaricas Tricessimas Libere dimitti debeant, et hoc demum Institutum omne cum exoticis, quas Hungaria consummebat mercibus, Commercium,


3932. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

harum Civitatum, quasi de manu tradidit, habitans enim in tali Depositoriali Civitate Germanus Quaestor et advenientibus mercibus inspicere et manipulationem Tricesimalem subire, et Portorium commode persolvere poterat: Hungarus e contra, ut id commode praestare possit, aut quoties merces suae adveniebant praesto esse, aut Stabilem illic Mandatorium alere debuisset, quod utique et molestius et sumptuosius illi


3933. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

animal cornutum 1ae Classis immediate ad exteras oras deducat, titulo exitus nonnisi 1 Rf. 30 xr. dependat. Si vero illud per aliquam Germanicam Provinciam expellat, solo Germanico transitus titulo 5 Rf. 30 xr. persolvere debeat. Eadem est proportio quoad Animalia Cornuta 2ae et Maiales 1ae Classis, reliquae rubricae non ita in oculos incurrunt. In hoc Systemate Quaestor Hungaricus si Animalia per Germanicam Provinciam


3934. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ab omni Portorio in Hungariam inductio conceditur. Debuit tamen favor hic per subsequas resolutiones ad omnia Germanica fabricata extendi, cum haec dum Hungariae inferuntur nullum reipsa Consumptionale Portorium persolvant. No 5. Materialia e converso illa, quibus Germanicae Provinciae pro fabricis suis opus habent, notabili si Hungariae inferantur Portorio


3935. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

5 pro 100 subiacebant adeoque si e.g. aliquis exoticus Articulus Portorio 20 pro 100 affectus fuit, debuit quidem Quaestor Hungarus dum eiusdem speciei Articulum Hungariae intulit, dimidium huius id est 10 pro 100 persolvere, verum eotum Germanicus etiam Quaestor, dum eiusdem speciei articulum Germanicum Hungaricae intulit debuit 5 aut adminus 3 pro 100 Beneficii habuit. Nunc cum Quaestor Germanus ab eiusmodi Articulo prorsus


3936. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

dum eiusdem speciei articulum Germanicum Hungaricae intulit debuit 5 aut adminus 3 pro 100 Beneficii habuit. Nunc cum Quaestor Germanus ab eiusmodi Articulo prorsus nihil, Hungarus vero adhuc illos 10 pro 100 persolvere debeat, ille prae hoc totius utique summae beneficio gaudet, et hoc quoad Portorium Inductionis quod Hungaricae si Germanicis Provinciis inferantur merces dependere


3937. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

usque locum Domicilii sui, etiamsi in Capitali aliqua Statione Hungarica resideat promovere, et ibi primum pro iis Portorium deponere, sed hoc in Capitali illius Provinciae Germanicae per quam transeunt Statione persolvere debet. Ubi e contra si Germanus Gozypium aut Lanam e Turcia per Hungariam constituat, Portorium Domi Suae deponere potest. Porro postquam seu Germanus seu Hungarus Quaestor ab eiusmodi mercibus Portorium


3938. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

vero illo, si paucos aut unum tantum et hunc exilem habeat, quid2 per accessum et recessum intelligi oporteat? Quarum quidem differentiarum is plerumque exitus esse solet, ut aut viae in desolato statu persistunt, aut certe ut maxima oneris pars in ipsum publicum recidat. §.69. Status maritimae Navigationis. Quod maritimam


3939. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

licet enim ibi leviori veniant, raro tamen inde absque parata haberi possunt. Iam vero pauci adhuc sunt tantas facultatum Quaestores, qui necessariam pro notabiliori eiusmodi mercium provisione Summam in parata semper persolvere possint. Verum sunt Viennae primarii Mercatores, qui completa de Singula Germanicorum Fabricatorum Specie Depositoria tenent, et vulgo Niederläger appellantur; qui cum peccunia abundent,


3940. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

et Pistores Pettovienses et Graecenses ius praeemptionis sibi arrogant hacque occasione frumento pretium pro arbitrio defigunt. Porro si Vector totum frumentum non vendat, ab eo quod revehit novam iterum 30mam in confinio persolvere debet. Ubi e converso merces germanicae si e Hungaria, quia vendi non poterant revehantur, nulli amplius 30mae subsunt. Gallicia etiam tunc tantum Frumento Hungarico exitum


3941. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

conquirebant, hosque una cum iis, quos e proprio armento delegerant pariter ad Pesthienses et Vaczienses Nundinas promovebant. Ad has Lanii Viennenses Moravi quandoque etiam Bohemi aut in persona, aut per Factores suos comparebant, ibidemque necessarium non tantum pro Provinciarum illarum necessitate sed pro ulteriori etiam in Imperium Quaestu, numerum mercabantur. Postea iidem Lanii ut Boves Leviori habere


3942. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

procurant, et 30males Tabellas non ingrediuntur. 2o Sumptus illi, quos Hungari dum aut Negotia sollicitant, aut Officia vel Honores quaerunt, Viennae faciunt. 3o Taxae, quae pro expeditionibus Negotiorum, Officiorum et Honorum persolvi debent. 4o Habitatio Viennae ditissimorum Magnatum, qui omnes Bonorum suorum Proventus ibidem consummunt. 5o Interusuria quae Hungari Debitores Viennensibus Creditoribus quotannis persolvunt. 6o Lotteria Viennensis in


3943. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | SubSect | Section]

Negotiorum, Officiorum et Honorum persolvi debent. 4o Habitatio Viennae ditissimorum Magnatum, qui omnes Bonorum suorum Proventus ibidem consummunt. 5o Interusuria quae Hungari Debitores Viennensibus Creditoribus quotannis persolvunt. 6o Lotteria Viennensis in quam notabiles ex Hungaria peccuniae influunt. 7o Lucrum quod Banco Viennense a Distractione Salis maritimi e Littorali Hungarico percipit. 8o Summae illae, quae post defalcatas pro Cultura


3944. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

Publicae cedat. 2o Ut a Singulo Boum et Equorum pari 1 florenus, a Sabellico 3 denarii, ab ove unus, a Centenario Tabacae dum haec e Regno educuntur 6 denarii ad rationem Cassae Publicae persolvantur. 3o Ut Taxa Indigenatus ad 3000 aureos elevetur. 4o Ut exteri Beneficia Ecclesiastica tenentes eandem cum Indigenis Taxam persolvant. Assenserat Augusta Maria Theresia primo Postulato ea Lege, ut


3945. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

educuntur 6 denarii ad rationem Cassae Publicae persolvantur. 3o Ut Taxa Indigenatus ad 3000 aureos elevetur. 4o Ut exteri Beneficia Ecclesiastica tenentes eandem cum Indigenis Taxam persolvant. Assenserat Augusta Maria Theresia primo Postulato ea Lege, ut Status innocentem pro Securitate eius, quod Dicasteria ex obvenientia illorum 15 denariorum exacte solvenda sint, fundum remonstrent.


3946. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

reipsa maxima fundi huius pars in Domum Regnicolarem Posoniensem impensa, reliqua in capitale conversa fuit. Postquam sub Palatinatu comitis Ludovici Battyán, aliquod instaurando Archivo Regni initium factum est, Personale illud, quod et Archivi, et Capitalium horum Curam gerit, ex eorum Interusuriis persolvebatur. Fundi Publici in Specie pro Commercialibus usibus


3947. Škrlec Lomnički,... . Status actualis oeconomiae... [Paragraph | Sub2Sect | Section]

fuit. Postquam sub Palatinatu comitis Ludovici Battyán, aliquod instaurando Archivo Regni initium factum est, Personale illud, quod et Archivi, et Capitalium horum Curam gerit, ex eorum Interusuriis persolvebatur. Fundi Publici in Specie pro Commercialibus usibus destinati. Tandem Augusta Maria Theresia ut aliquem pro Commercialibus etiam


3948. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

deberet Carolo, pro successione liberorum ex hoc matrimonio; si vero liberos non haberet, succedat Carolus in hoc ducatum. 17.1 Haec pacificatio Cameracensis Gallicae Traite de Dammes dicitur, seu Tractatus personarum illustrium sexus foeminaei; munere etiam legatorum utebantur foeminae in hac pace; ex una parte erat Margareta amita Caroli, ex alia persona mater Francisci Ludovica, 1529-i anno. 18.1 Intra hos belli annos in Europa in America felices


3949. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

17.1 Haec pacificatio Cameracensis Gallicae Traite de Dammes dicitur, seu Tractatus personarum illustrium sexus foeminaei; munere etiam legatorum utebantur foeminae in hac pace; ex una parte erat Margareta amita Caroli, ex alia persona mater Francisci Ludovica, 1529-i anno. 18.1 Intra hos belli annos in Europa in America felices occupationes et detectiones factae sunt; Carolo nempe regnum Chilense, Peruviense, et Quittense, capto et occiso Attapavita imperatore Peruviensi,


3950. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

19.1 Anno 1535. suscepit expeditionem Carolus in Africam contra piratos, et in specie contra Hairadium Barbarossam; hic potens et superbus bello fracta respublica Tunaetana Muleasem ducem dejecit trono suo; Carolus ergo refugientem ad se Muleasem ipse in persona reposuit dignitati suae fracto Barbarossa, et tunc Muleassem promisit nunquam se velle esse hostem Christianorum, nunquam amicum Turcarum; praesidium tamen Colletanum sibi servavit, ut pedem fixum in Africa haberet, Tunaetanos vero tributarios fecit. 2


3951. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

quae Catolica fuit, ab hac vero ad Elisabetham protestantibus accommodatam; pontifices voluissent ergo Elisabetham tamquam haereticam et inobedientem regno privare et excommunicare; Sixtus ergo Quintus Romanus pontifex executorem suae sententiae fecit Phylippum, qui etiam odio personali ferebatur in eam, tamquam talem quae eius matrimonium oblatum excussit et respuit !, foveritque rebelles Bellgas contra Hispanos; comparavit ergo Philippus ad ea tempora invisibilem classem tam magnitudine quam fortitudine, ultra 3000 tormentorum secum ferentem,


3952. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

tertio natam Mariam Ferdinandi Chatolici; etiam hac mortua duxit Eleonoram Phylippi Pulcri Austriaci filiam, ex qua dein successores habuit. 5 Studium eius omne in commercio situm erat. 6 Cum maximo successu Emanuel hic Iudaeos et Saracenos persequendos suscepit, et ad sacra Christiana coegit '498. partim zelo religionis impulsus, partim hortatu uxoris suae; hinc solemni aedicto statuta est poena relegationis aut servitutis in obstinatos Judaeos et Saracenos. 7 Multi ergo Africam petierunt,


3953. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

et varias occupationes fecerunt; cum Aegyptiis tamen et Venetis tardius multos habebant tricas; hinc pertinet id, quod ante detectum hoc iter in duas orientales provincias via patuerit per continentem, nempe per mare Mediterraneum, dein per Aegyptum, Persiam etc; cum ergo commercium valde molestum fuisset hinc mercatores non ibant ipsi ad orientales Indias, sed promovebantur aromata per nationes barbaras usque ad Aegyptios, hi dein vendebant Venetis, qui monopolium exercebant per totam Europam cum aromatis; detecta


3954. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

qui ipsis ad fores venerunt pro mercibus, ubi prius ipsi debebant obviam ire emptoribus; et sic factum est ut Venetorum commercium corrueret; Veneti ergo omni modo egerunt ut Portugallos exturbent ex usu commercii; conspirarunt ergo cum Aegyptiis, Persis, qui omnes detrimentum habebant ex hoc commercio; hinc ergo bellum ingens paratum est contra Portugallos non obstantibus tamen his molestiis, devictis multis, seque firmatis in Indiis, commercium suum ultro quoque sustentarunt, et sic permanserunt in monopolio usque


3955. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

ad totius civitatis detrimentum; commercium enim fuit jam a saeculis praecipuum Portugalliae fulcrum, desueverunt jam ab armis; ille vero audax, belli ardore fervens subtraxit subditos a commercio, et arma tractare fecit, praesidia sua in Africa lustravit, ipse expeditionem in persona in Indias orientales proficisci voluit, terras suas augendi, et ardue ipsum ab hoc periculoso coepto abstrahere poterant; in regno Marocano bellum domesticum ardere coepit inter duos principes, Mulei Mahumed, et inter Mulei Moluco; Sebastianus ergo occasionem hanc arripiens,


3956. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

coepto abstrahere poterant; in regno Marocano bellum domesticum ardere coepit inter duos principes, Mulei Mahumed, et inter Mulei Moluco; Sebastianus ergo occasionem hanc arripiens, succurrit Mahumedo; sperabat enim extensionem provinciarum suarum; hinc 1578. expeditionem in persona suscepit, profectus contra Molucum; factumve sit astu Moluci, vel temeritate Portugallorum, sufficit quod Portugalli se immiserint ad ignotas terras sibi; non procul ab urbe Alcassar Quivir, ad fluvium Luco, hic ipsum praestolabatur Molucus


3957. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

bellis per totam Europam non potuit jacturam Portugalliae reparare, hinc Hollandi 13.2 Hollandi pro Portugalli conieci. , quod reliquum adhuc erat provinciarum, sibi subjecerunt, et cum Persis conjuncti fregerunt armis etiam Portugallos, urbemque praecipuam commercialem Diu Persae sibi subjecerunt; non contenti his Hollandi etiam ad Americam animum adjecerunt Brasiliamque eripere volebant Portugallis; hinc societatem Indiae occidentalis erexerunt (Vest-indische) et


3958. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Hollandi 13.2 Hollandi pro Portugalli conieci. , quod reliquum adhuc erat provinciarum, sibi subjecerunt, et cum Persis conjuncti fregerunt armis etiam Portugallos, urbemque praecipuam commercialem Diu Persae sibi subjecerunt; non contenti his Hollandi etiam ad Americam animum adjecerunt Brasiliamque eripere volebant Portugallis; hinc societatem Indiae occidentalis erexerunt (Vest-indische) et sic ad annum usque 1638. fere totam Brasiliam eripuerunt Portugallis; imo et ultimum


3959. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Christianam; dixerunt enim missionarios et Portugallos velle Romani Pontifici subjicere imperium Japonense; auxit effectum huius astutiae intercepta unius missionarii epistula ad Pontificem, in qua dicitur multos jam fideles obnoxios esse sedi Romanae; hinc 1638. attrocissimam persequtionem susceperunt in Portugallos, ita ut facile 70,000 hominum trucidata sint, etiam baptisati Japonenses; et sic grati Japonenses commercium cum Belgis inceperunt et actu tantum Belgis patet territorium Japonense ex omnibus Christianis; 1640. etiam in Africa exturbarunt


3960. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

vindictae et odii procerum quorumdam Belgii; sed princeps Vilhelmus Aransionensis (Duc d’Aurange), hic princeps erat superbus et ambitiosus, eminuitque caeteris opibus et divitiis; cupiebat hic ut gubernator harum provinciarum creatur tempore absentiae Philippi; rex interim aliam personam creavit gubernatorem; dein dux hic voluit nuptias inire cum Catharina, ducis Lotharingiae filia, ut sic per eam gubernator fieret; sed Philippus in neutrum consensit, sed Margaretham sororem naturalem suam, conjugem ducis Farnese, creavit gubernatricem; hic ergo dux


3961. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

est; Iohannes Barneveil, pensionarius et syndicus reipublicae, maximus aemulus erat Mauritii, clerus Gomario adhaerebant cum plebe, doctiores vero et opulentiores Arminio adhaerebant, et cum Barnevellius adhaereret Arminio, Mauritius fovit plebem et clerum, sectae hae ad odium se persequebantur; sic Hollandia, Transisalana et Utrajectensis provinciae ductu Barnevellii commendabant tolerantiam Arminii, ceterae vero 4 provinciae ductu Mauritii desiderabant exstirpationem eorum; ex his nugis tandem persecutiones, turbae, et lites enatae sunt, praecipue Lugduni,


3962. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Mauritius fovit plebem et clerum, sectae hae ad odium se persequebantur; sic Hollandia, Transisalana et Utrajectensis provinciae ductu Barnevellii commendabant tolerantiam Arminii, ceterae vero 4 provinciae ductu Mauritii desiderabant exstirpationem eorum; ex his nugis tandem persecutiones, turbae, et lites enatae sunt, praecipue Lugduni, Alemariae, et Utrajecti; Mauritius ergo, ut vicarius provinciarum, in diversis urbibus magistratus exauctoravit, nempe eos, qui de contraria secta erant, imo contra ipsum Barnevellium dispositiones fecit, tamquam caput


3963. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

quibus etiam Hugo Grotius accersi meretur; urserunt ergo omnes partes celebrationem synodus, commoratus ergo est clerus Dorderacum, in quo tandem Arminii doctrina damnata est, Gomarii vero sententia canonica declarata; post hoc Mauritius in apertam persecutionem Arminianorum progressus est, multi relegati, sylicio affecti, nempe praecipue ii, qui exosi erant Mauritio; Barnevellius perduellionis reus deprehensus capite plexus est 1619. 16-a Maji, ceteri ad perpetuos carceres damnati [nati] sunt; Arminiani tamen exstincti non sunt


3964. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

patrem prostravit ex equo tuncque ejectis aliquot verbis agnito patre ad pedes eius provolutus est veniamque patris obtinuit, et Vilhelmus ei cessit jure pleno Normanniam; interim domi enatae sunt turbae; Scotae, Dani invaserunt Angliam, imo latuit in ipsa Anglia contra eius personam conspiratio, per quam etiam Athelinus in solium Angliae imponi debuisset, sublato Vilhelmo; haec tamen conspiratio prodita fuit per Vilhelmum; Athelinus tamen tentavit irruptionem in Angliam ex Scotia, sed pedem referre coactus est; tandem ipso Vilhelmo incitante


3965. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

habuit regnum, nulloque bello gravatus fuit per primos viginti annos; postquam vero cum clero suo et aula Romana in contentiones devenisset, gravissimis molestiis oneratus est; voluit enim Henricus, ut causae ecclesiasticorum coram foris saecularibus decurrerent contra immunitatem personalem clericorum; huic decreto se opposuit archiepiscopus Cantuariensis Thomas Beccet cum caetero clero; res ad pontifices devenit, nempe ad Calixtum 6-tum, odebat ! ergo rex hunc primatem ex corde; hoc sciverunt aulici, duo ergo nobiles juvenes Thomam sacra facientem


3966. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Hugo Spenser totum animum Eduardi captivavit; hic primus fuit, qui semina dissensionum sparsit inter regem et Isabellam, ob suspicionem occulti amoris cum Mortimerio sustentati; regina ergo cum Mortimerio pluribusque aliis maioribus a rege defecerunt, Spenserosque aperta factione persecuti sunt, adeo ut ad arma provolutum sit, rexque coactus sit arma contra subditos arripere, seditiosos rex fregit, capita intercepta seditiosorum supplicio affecit; Mortimerius tamen ex carceribus profugit seque in Flandriam recepit; Isabella ipsa profugit in Galliam una cum


3967. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Galli vero superbientes eas res respuerunt; Angli ergo decreverunt se fortunae et virtuti suae committere, Eduardus 8,000 suorum intra vineas infra montes collocavit, etiam in dumeta et silvulas suos retraxit, Galli ergo ardentes cupidine Anglos delendi dispersi eos hinc inde persecuti sunt, praecipue equitatus Gallorum; Angli ergo sagittarum jaculatu equos eorum petierunt, divisosque reppulerunt, qui dein equites in fugam acti maxima damna in peditatu Gallico fecerunt, sic turbatum exercitum Angli adorti sunt junctis viribus, internecinamque cladem ipsis


3968. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

quae intra hos 24 annos occuparunt Angli, proin mansit Anglis Aquitania, Pictavia, provincia Engoulismensis, Comitatus Ponticus, urbs Caletum (Calais) cum portu, urbs Quina, cum nobilissimo praesidio; Galli praeter haec pro redemptione regis sui coacti sunt 3,000,000 aureorum persolvere, summam pro iis temporibus stupendam; dein coacti sunt pignora securitatis relinquere personas illustres 30, inter quos erat filius regis Ludovicus, et frater regis; et erga omnia haec Eduardus juri suo in Franciam renunciavit. 3 Rex ergo Ioannes anno


3969. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Engoulismensis, Comitatus Ponticus, urbs Caletum (Calais) cum portu, urbs Quina, cum nobilissimo praesidio; Galli praeter haec pro redemptione regis sui coacti sunt 3,000,000 aureorum persolvere, summam pro iis temporibus stupendam; dein coacti sunt pignora securitatis relinquere personas illustres 30, inter quos erat filius regis Ludovicus, et frater regis; et erga omnia haec Eduardus juri suo in Franciam renunciavit. 3 Rex ergo Ioannes anno '360. redivit negotiaque regni sui moderatus est usque '64. anno, quo anno ipse Ioannes Londinum


3970. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

quae se ei obposuerunt in tributis exscribendis, dein suo arbitrio coepit omnia agere; nobiles ergo conspirare in eius interitu coeperunt sicque coactus est reconciliari nova conventione cum suis subditis; majus malum ei imminebat ex conspiratione quorumdam agnatorum in vitam et personam suam; praecipuus ex his fuit comes Lancastrensis, qui accitis aliquibus proceribus in eius vitam conspiravit; supressa tamen est haec conjuratio multique ex proceribus, ipse comes Lancastrensis ultimo supplicio affectus est; Henricus tamen comes Lancastrensis se fuga


3971. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

religionem latae abrogabantur. 13 Lis fuit adhuc circa bona monachorum et ecclesiarum, familiis privatis jam pridem tradita, decretumque est, consentiente Pontifice, haec bona privatis familiis relinquenda esse, ne exulcerentur familiae eae; his perfectis persecutio suscepta est in omnes protestantes; multi quidem passi sunt extrema, ipsam mortem, quin redirent ad sacra Chatolicorum, multi antistites vivi combusti sunt, alii trucidati etc; plurima tamen copia eorum redivit territa exemplis aliorum ad ecclesiam Chatolicam;


3972. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

in semine suffocatae; una ex periculosissimis fuit ea quam excitare ferebatur legatus Gallicanus; detectae sunt litterae manu Mariae exaratae quibus statuebatur ut siccarii immittantur, qui Elisabetham trucident; post hoc factum conclamatum est per totum parlamentum periculosam hanc personam sufferendam esse e vita, constituti ergo sunt judices qui Mariae processum formarent, cuius finis fuit sententia capitis in Mariam lata, tamquam criminis laesae majestatis ream; adhaesit diu Elisabetha donec subscriberet eius morti, persuasa tamen per ministros de justitia


3973. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

sibi demolliret, nulli tamen nupsit. 4 Ipsa regnante efflorescere coepit commercium Angliae in Russia; manufacturae, fabricae praestantissimae erigebantur per Belgas profugos ex sua provincia, circa pannos, materiasque sericeas. 5 Commercii Persici quoque originem Angli Elisabethae debent '569-o anno; item et commercium Levantinum (ad partes maris Mediterranei orientalis); fundavit societatem Levantinam; rem monetariam ad meliora principia reduxit, detectis Gineae littoribus, in quibus


3974. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

susceptum auctum, praesertim cum ignominiosam pacem confecerit tardius rex, et per bella haec commercium, fons omnium divitiarum Anglicanarum, multum passum sit; cum parlamentis etiam perpetuas lites habuit, ea cassavit toties quoties, propter listam civilem, seu sumptus pro persona sua, minores constitutos; hinc debita contraxit, pecunias ubique corrasit, quae omnia summopere populum affligebant; proposuit post haec status longiori tempore non convocare, cum tamen pecunia opus erat varias praestationes exegit, quae confirmatae non erant; in Scotia


3975. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

re infecta '640. anno cassavit parlamentum. 25.1 Ad haec tempora Carolus legatum Scoticum, qui occulte delituit in Anglia concitavitque status, incarcerari curavit; hoc factum Scotos rursus ad arma adegit; Carolus ergo suffultus per Chatolicos ipse in persona exercitum deduxit in Scotiam, sed praeter clades nihil retulit fugatusque est; lenioribus ergo mediis uti coactus proposuit Scotis ut tandem litibus finis imponeretur; Scotae ergo Angliae status mediatores proposuerunt in his turbis indutiasque fecerunt cum Carolo; rex


3976. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

fuit regem perdere, eiusque dignitatem convellere et eliminare; Scotis 400,000 lib. sterling exsolvere decreverunt titulo stipendiorum militarium, sed ea conditione, ut regem Carolum extradent, Scoti excecati pecuniarium vi eum extradederunt sub hac conditione ut nil contra personam eius suscipiatur; deductus ergo est ad Hampton Cur ibique arcte custoditus; profugit hinc et jam Angliam excessit, verum in insulam Vigg agnitus et reductus Londinum est; enatae sunt post haec lites inter independentes et praesbiterianos; Cromvellus ergo excitatis


3977. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

duravit '666. anno, et leguntur 12,000 aedium conflagrasse; hoc incendium Chatolicis adscribebatur. 2 Anno '69. instituit Carolus consilium secretum cabineti pro negotiis exteris gerendis, quod tantum ex 5 personis constabat, quae suspectae erant protestantibus; inter eos praecipuus fuit Jacobus frater Caroli, de quo, quod Chatolicus fuerit, nemo dubitavit. 3 Dein hic consilium nimis cum aula Gallica servaverat, foedus etiam initum est cum Gallis contra Belgas,


3978. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

maximam in id convertit curam, ut pericula a Ludovico et Jacobo ipsi intentata a se amoliatur, fere enim usque '97. annum strenue bellum gessit cum Gallis; cum Hispanis et Leopoldo imperatore in foedus condescendit contra Ludovicum; initio favit quidem fortuna Jacobo, qui in persona in Hiberniam digressus est, quam intra exiguum tempus totam sibi subjectam habuit; conspicuam navalem victoriam retulit de Belgis, anno tamen '90. fortuna eum destitit, accepta enim clade ad fluvium Boin pedem referre coactus est ex Hibernia; missae sunt quidem suppetiae


3979. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Hungaria a parte rei est tantum nobilitas una, abusus et consuetudo invexit modicam differentiam, in titulis, homagiis, praecedentiaque honoris. 4 Apud alias vero gentes invenitur differentia in praerogativa; sic in Germania in comitiis comes gaudet et proprio personali suffragio, alii nobiles tantum curiatis suffragiis. 13.1 Nobilitas apud diversas gentes est realis et personalis; sic apud Turcas, Chinenses est personalis et extinguitur cum persona. Apud omnes cultas gentes est realis, quae ad posteros


3980. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

4 Apud alias vero gentes invenitur differentia in praerogativa; sic in Germania in comitiis comes gaudet et proprio personali suffragio, alii nobiles tantum curiatis suffragiis. 13.1 Nobilitas apud diversas gentes est realis et personalis; sic apud Turcas, Chinenses est personalis et extinguitur cum persona. Apud omnes cultas gentes est realis, quae ad posteros extenditur, et per solam nativitatem sine ullis propriis meritis adquiritur. 2 Ignobiles alii sunt rustici, alii libertini,


3981. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

invenitur differentia in praerogativa; sic in Germania in comitiis comes gaudet et proprio personali suffragio, alii nobiles tantum curiatis suffragiis. 13.1 Nobilitas apud diversas gentes est realis et personalis; sic apud Turcas, Chinenses est personalis et extinguitur cum persona. Apud omnes cultas gentes est realis, quae ad posteros extenditur, et per solam nativitatem sine ullis propriis meritis adquiritur. 2 Ignobiles alii sunt rustici, alii libertini, alii personae civicae. 3


3982. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

in praerogativa; sic in Germania in comitiis comes gaudet et proprio personali suffragio, alii nobiles tantum curiatis suffragiis. 13.1 Nobilitas apud diversas gentes est realis et personalis; sic apud Turcas, Chinenses est personalis et extinguitur cum persona. Apud omnes cultas gentes est realis, quae ad posteros extenditur, et per solam nativitatem sine ullis propriis meritis adquiritur. 2 Ignobiles alii sunt rustici, alii libertini, alii personae civicae. 3 Alia disparitas inter incolas


3983. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

sic apud Turcas, Chinenses est personalis et extinguitur cum persona. Apud omnes cultas gentes est realis, quae ad posteros extenditur, et per solam nativitatem sine ullis propriis meritis adquiritur. 2 Ignobiles alii sunt rustici, alii libertini, alii personae civicae. 3 Alia disparitas inter incolas habet locum ex vario vitae genere; alii enim publica reipublicae munia obeunt, alii pro privata utilitate vivunt. 14.1 Privatae vitae genera sunt multiplicia, et haec faciunt diversas


3984. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

ex fine illius classis, ob quem haec classis civium habetur.- 3 Quod observandum etiam circa factiones. Factio dicitur, dum certus numerus civium opinionem suam circa determinatum objectum separat ab opinione communi, et alios ab opinione sua discrepantes vel persequitur vel impedire studet. 4 Et sicut objecta varia sunt, ita variae sunt factiones; aliae ergo factiones sunt: ecclesiasticae, militares, politicae; sic scimus in Anglia factiones ecclesiasticas fuisse


3985. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

publici; agricultura, manufactura, civium industria, et ex hac enatum commercium; norma monetarum; religionis negotia; educatio, quo pertinent scholae, artes et scientia, et tandem norma haec omnia administrandi. 16.1 Forma regiminis est determinatio personae penes quam est suprema potestas; haec tamen definitio tantum ad tres generales formas extenditur, nempe ad monarchicam, aristocraticam et democraticam. 2 Hinc melius dicitur esse determinatio modi, quo persona determinata imperium exercet.


3986. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

Forma regiminis est determinatio personae penes quam est suprema potestas; haec tamen definitio tantum ad tres generales formas extenditur, nempe ad monarchicam, aristocraticam et democraticam. 2 Hinc melius dicitur esse determinatio modi, quo persona determinata imperium exercet. 3 Forma regiminis alia est simplex, alia composita, quae ex tribus supra memoratis formis coalescunt. 17.1 Aliae sunt absolutae formae regiminis, aliae limitatae; absoluta est quando arbitrio


3987. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

quo persona determinata imperium exercet. 3 Forma regiminis alia est simplex, alia composita, quae ex tribus supra memoratis formis coalescunt. 17.1 Aliae sunt absolutae formae regiminis, aliae limitatae; absoluta est quando arbitrio personae determinatae nulli limites ponuntur nisi illi limites qui ex societate civili habentur. 2 Systema civitatum erit cum plures a se invicem independentes civitates conjunguntur publicae securitatis gratia. 18.1 Forma regiminis


3988. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

ipso ergo facto violationis legum locum habet justa dethronisatio; cum tamen haec clausula multis abusibus locum praebuerit, substituta est ei clausula cassatoria, qua omne id irritum declaratur et nullum, quod contra leges fundamentales fit. 2 Cessat imperium personale per mortem et per abdicationem, quae tamen cum consensu populi fieri debet, quia posset aliquando civitati noxia esse talis abdicatio. 3 Interregnum est, cum nullus adest imperans, tunc gubernabunt interim status et ordines; in casu vero minorennitatis


3989. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

25.1 Leges et justitia gentium spectant etiam ad statisticam. 2 Leges generatim vel sunt civiles vel criminales; legis utriusque custodes sunt iudices, qui ut sit juris prudens, aequus, cordatus et promptus, summe necesse est; si plures adsint personae in justitia dicenda, dicetur collegium, forum judiciarium, tribunal; fora alia sunt inferiora, alia superiora, alia revisoria. 3 Ad leges civiles pertinent statuta et leges politiae. 26.1 Quintum objectum sunt reditus publici,


3990. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

aliud passivum, aliud in continenti fit, aliud in aquis; commercium activum praeferendum est semper passivo, nam in eo lucratur natio vendens etiam vecturas, quod in passivo non adest. 2 Bilanx commercii enascitur si utilitas totius commercii calculetur; persolutio in commercio fit vel per pecunias vel per cambium; assecurationes et mensae argentariae (Banco) summe necessariae sunt pro commercio. 3 In Banco officio pecunia deponitur per mercatores, et ibi fit exsolutio


3991. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Section]

libros charta levi pretio habemus, et scientiae facile propagantur. 12 Ipsa bibliopolia multum conferunt ad propagandas scientias. 36.1 Ad negotia regni moderanda cum ipse imperans non sufficiat, necesse est adhibere alias personas easque vel singulares vel collegia integra; hi viri sint apti et idonei ad negotia sibi commissa moderanda; et hi plerumque nomine consiliariorum status veniunt. 2 Primarius minister est, quem imperans


3992. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et Jutti, qui subjugatis Brittis et Scotis fundarunt heptarchiam, quam Egbertus in monarchiam convertit; accesserunt dein Dani in Angliam saec. 11--o; Vilhelmus induxit Brittas ex Normannia, hos secuti sunt tardius Belgae, et etiam Galli, qui pressi per religionis persecutionem in Angliam se receperunt; moderni tamen Angli descendunt maxime ex Anglis et Saxonibus, Danis item et Gallis, paucissimi ex Brittis et Romanis. 2 Valliae tamen descendentes quam plurimi descendunt ex Brittis et Romanis.


3993. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

parlamentum solet eligere; reges absentes vel impediti ipsi reges constituunt regentes, plerumque uxores suas, si vero in morbum gravem vel maniam incidat (uti contigit moderno regi Georgio 3--o), eligit parlamentum; si conjuges non adsint, raro committitur singulari personae gubernium, sed collegio virorum illustrium, qui vel a rege vel a parlamento eliguntur. 7 Regentes diversis utuntur titulis: protectores, Lord Gardyieng compellantur. 8 Inauguratio licet jus novum non tribuat, tamen semper locum


3994. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Gaudet jure proceres convocandi. 4 Per leges rex Angliae est heres ultimus omnium suorum subditorum. 5 Rex reputatur Dei vicarius esse, declaratur per leges esse infallibilis et omnes errores ministris imputantur; eius persona est sanctissima, et, ut Angli dicere solent, sola cogitatio eum occidendi inter maxima crimina reputaretur; praerogativas regum appellant sacra sacrorum Deitatis Anglicanae Diadema. 4.1 Conventus statuum in Anglia appellatur Parlament; aliqui


3995. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

hic conspicuus titulus tantum ad primogenitum filium transit, qui etiam tantum jure sessionis et voti gaudet in Curia superiori; stirps Marlborug habet pro utraque stirpe hunc titulum, exstincto nempe sexu masculino. 2 Praerogativa ergo haec est solummodo personalis in Anglia neque inhaeret bonis et praedium nobilitare non nobilitat alium, sed quivis possidere potest illa bona, non sicut in Hungaria. 9.1 Ceterum hi tituli non passim distribuuntur; bona solummodo in primogenitos derivantur;


3996. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

cum ipsis proceribus eminentioribus, sed sessionem et votum non habent in Curia nisi prius tales sunt pares; praelati tamen, episcopi, et archiepiscopi ipso facto accepti oficii sui sint pares Curiae, ad descendentes tamen episcoporum non transit haec dignitas, sed est stricte personalis. 2 Nobiles inferiores etiam diversos habent gradus nempe Knicht Baronets (ex Ger. Knecht); erant enim regis vassali; hos Jacob I. induxit pro 1000 Ł Ster.; praerogativa est restricta ad primogenitos.


3997. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

nodis Gordiis; praeter haec gerunt ligulam caeruleam augustiorem, quae in pede sinistro infra genu portatur; huic ligulae insutum est aureo labore nebulo, qui male cogitat; ordinis huius magnus magister est rex, equites sunt 25, differentia nulla est inter omnes; summis personis confertur tantum. 2 Secundus est ordo trium coronarum, quem fundavit Henricus 4. Hic ordo per 2 secula extinctus haesit, sed hoc seculo per Georgium primum restitutus est, qui etiam ad 36 defixit numerum equitum; magnus magister est rex; insigne


3998. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ceruleum; cuivis divisioni praeest architalassus. 8 Divisio vexilli rubri habet praecedentiam honoris, dein album, ultimum est ceruleum, et sic etiam res se habet cum admiralibus; olim tota classis suberat admirali Angliae, sed hodie haec dignitas per 7 personas administratur, quibus subsunt omnia collegia nautica minora; primae ex his 7 personis conspicuis gaudent titulis; tempore belli ad 30, immo etiam ad 70 millia capitum auctus est exercitus, tempore vero pacis 12 vel 15 000; stipendia optima et largissima habent, et


3999. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

rubri habet praecedentiam honoris, dein album, ultimum est ceruleum, et sic etiam res se habet cum admiralibus; olim tota classis suberat admirali Angliae, sed hodie haec dignitas per 7 personas administratur, quibus subsunt omnia collegia nautica minora; primae ex his 7 personis conspicuis gaudent titulis; tempore belli ad 30, immo etiam ad 70 millia capitum auctus est exercitus, tempore vero pacis 12 vel 15 000; stipendia optima et largissima habent, et invalidis optime prospectum est; regulatio militiae subest soli regi, hinc omnes leges


4000. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

carcerem Kingsbang (Königs Bank); quae est collectio aedium plurimarum muro cinctorum, amoeno horto instructa; in hoc detinentur, quivis opifex potest ibi exercere opificium suum et sic debita sua solvere; hi debitores se ipsos regunt per senatum e gremio sui electum, 12 ex personis et uno praeside constantem; patet ergo non esse tantam iniquitatem huius legis; rex quidem habet jus durch sein Willen quempiam debitorem zu reinigen, seu absolvendi a debito, sed talis pro infami reputatur et contemnitur. 8 Dein lex illa, quod tantum


4001. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

et magistratus diversos, quos rex denominat; jurisdictio haec jam ex lege, jam ex privilegiis competit tribunalibus et collegiis. 5.1 Judices inferiores in urbibus et comitatibus complures sunt, qui judices pacis compellantur et sunt singulares personae; hi casus minoris momenti summarie decidere possunt; praeterea debent politiae curam habere, item reos accusatos comprehendendi, et inquisitionem generalem in eos instituere; tribunal secundi ordinis consistit ex congregatis omnibus


4002. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

1--us anno 1606. fundavit, et quidem cum jure exclusivo fundavit hanc societatem; quod tamen privilegium lapsu temporis ademptum est, nam cuique civi Anglicano permissum fuit commercium exercere in partibus Levantinis; antea enim restrictus fuit numerus civium, dein vero 20 Ł persolutis quisquis fieri potuit membrum. 3 Tertia est societas Africana, quae a Carolo 2--o anno 1666. fundata est, sed abolita paulo post anno tamen '672. restaurata est; anno vero '751. parlamentum cassavit


4003. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

sibi praefectum denominavit; adnexi sunt ipsi reditus conspicui; et occidentalis quoque societas eum praefectum elegit; declaratus est vicarius in provincia Trentia. 5 Vicarius habet praerogativam prae omnibus officialibus singularibus, immunis est in sua persona et rebus omnibus; si naturam reipublicae huius consideremus patebit hanc dignitatem vicarii non esse necessariam, sed solummodo utilem reipublicae, praesertim intuitu rerum et negotiorum militarium; vidimus enim tempore intervicariatus statum militarem desolatum


4004. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

debere; commigrarunt tamen ad Belgium evangelici, Iudaei, anabaptistae, chatolici, Graeci, quae religiones omnes toleratae evaserunt; ab hac tamen sua tolerantia erga advenas desciverunt, cum de reformatis suae nationis ageretur, persequebantur enim se invicem propter contrarias sententias in materia gratiae, quae in universitatibus locum suum habebant. 3 Scimus quod doctrinae Arminii adhaeserint omnes eruditi et nobiles, Gomaristis vero clerus et plebs una cum Mauritio vicario;


4005. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

Septimo, ex minoribus reditibus habetur etiam amplae summae, sic ex arendatione praediorum, educilli regis etc. 5 Huc pertinet praestatio quam nobiles intuitu bonorum suorum dant, titulo hastae nobilitaris (Lanzen-steuer); huc decimae, quas personae ecclesiasticae pendunt a suis reditibus; titulo hospitalium vel nosocomiorum militarium, etiam solvunt ecclesiastici; item praestatio titulo pascui; propter beneficium montium; praestatio titulo hospitiorum militarium pro erectione cassarnarum; praestationes ab


4006. Barić, Adam... . Statistica Europae, versio... [Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

pontificibus solvi tunc debitum; solummodo ergo per praeconisationem et homagii praestationem coronantur. 2.1 Regiminis forma olim restricta fuit vehementer, hodie tamen est monarchia absoluta; ultima haec familia Bragantina maxime restricta fuit in persona Ioannis 4--i, sed omnia jam sunt abolita per sequentes reges, praesertim per Iosephum 1. et eius ministrum Bombal; hodie omnia a regnum arbitrio dependent excepta contributione, quae per deputatos statum administrabantur. 3.1 Status in


4007. Zamanja, Bernard. Theocriti, Moschi et Bionis... [page 12 | Paragraph | SubSect | Section]

Thyonicus Idyllium XV. In hoc Idyllio quaedam Syracusiae mulieres inducuntur inter se colloquentes, et festum Adonidis invisurae. Multis personis constat Idyllium, estque totum drammaticum, nativa quadam simplicitate maxime commendandum.
Gorgo


4008. Kordić, Marko. In funere D. Gregorii Lazzari... [Paragraph | Section]

sempiternis. Quare merito, si quando anteacta haec illustrium virorum praeclare gesta memorari contingat, adeo de eorum interitu affligimur ac perturbamur, ut non sine luctu maximoque dolore sensu ea florentissima et Reipublicae et religionis tempora recordemur. Sed quid priora inquirimus ac perscrutamur cum graviora nos propius concitent ac percollant? Nunc nunc potiori jure hac nostra aetate hisce diebus, hoc singulare, quod in nostro praelucebat pastore, virtutis lumen jam extinctum nobisque repente sublatum doleamus. Et re quidem vera quisnam vestrum, auditores, casu extremo


4009. Kordić, Marko. In funere D. Gregorii Lazzari... [page 156 | Paragraph | Section]

molestum quod aequo animo non putaverit perferendum; uno verbo nihil intentatum reliquit. Neque irriti evasere conatus: nam congregationem, jam imminutam ac ferme deperditam, renovatam ac florentem restaurasse gloriatur. Intelligens enim eam imposterum absque novo alumnorum selectu nullatenus perseveraturam, hanc ob rem nonne florentissimam juventutis copiam non modo ad ingrediendum suscipiendumque sacri ordinis institutum mirum in modum excitavit hortando, verum etiam sua potissimum cura in virtutis curriculo excoluit atque firmavit? Quare quos sibi religione adscitos communi quodam


4010. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph | Section]

ephemeridum litterariarum a me edendarum subjunxeram. Quaeso advenitne recte illa qua adumbrata ista erat plagula? Ephemerides ipsae continuant vulgari, et quod in sinu gaudeo, Vindobonae maxime emptores nactae sunt. Tu, ubi perscriberis esse quoque Zagrabiae, qui me measque nugas esse aliquid putant Katul, Carmina, 1, 3-4. , rem facies gratissimam aeque ac jucundissimam. De ceteris rebus qua


4011. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph | Section]

deest caussa negandi. Sapere didici. Ante hos annos octo, quo auctore, incertum, non leve illorum accepi detrimentum. Sunt, qui autument servuli perfidia, qui ut auro et argento, quod saepe rogantorum amicorum patere observavit, potiretur perscrutatus arculam, cui confidi, etiam aenea rapuit ad se, profugit. Neque hoc satis. Lucernae, sigilla, claves, aliaque antiquitatis monumenta, a me Sisciae inter rudera ipsa obruta, manu veluti porrecta, in lucem extracta, et domi mea


4012. Baričević, Adam... . Epistulae XVI invicem scriptae,... [Paragraph | Section]

Görlicio heri mihi per litteras significavit. Possides tu, vir cl. insignem Bibliorum collectionem, facias sciam et numerum, et idioma, et locum impressimis singulorum. Nam id scire, mea permagni interest. Poteris vero otiosus perscribere. Salutem, quibus voluisti officiosissimis verbis dixi, ille te jubent multum salvere et rem Latinam strenue, ut coepisti, urgere. Vale


4013. Ferić Gvozdenica,... . Fabulae, versio electronica [Paragraph | Section]

sonantis aureo PIGNOTTII,
In rem quod omnes misceant se AEsopiam?
Hi si peccarunt, me fatebor proximum
Culpae esse pariter, qui quod illi fecerim;
45  At facile id illis detraho calumniae.
Quis nam Phrygium cuncta sic censet senem
Apices fuisse persecutum ad ultimos,
Nil reliqui ut aliis fecerit? Rectissime
Suam ergo Phaedrus ipsemet sententiam
50  Nobis videtur protulisse, ita statuens:
Hujus (*) (*) Phaedr. Fab. XXV. Lib. IV. materiae tanta abundat copia,


4014. Ferić Gvozdenica,... . Fabulae, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

multum opere occupatis in suo,
5  Ambrosio avidius se replebat nectare.
Huic quaedam ut esse vidit dissimile genus,
Hinc avolare praepete coegit fuga,
Tristi impudentem persecuta aculeo.
Cras ergo meutens ob recentem injuriam
10  Redire eodem Vespa pabulum sibi
Quaerebat alibi, jamque nescio quid dapis
Ab ore muscae pervolantis


4015. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

del Sig.r Conte Vittorio Alfieri da Asti. Era l' Antigona rappresentata da Donna Ottavia Odescalchi Rospigliosi Ducchessa di Zagarolo; l' Argia da Donna Cattarina Giustiniani Odescalchi Ducchessa di Ceri; il Creonte dallo stesso Alfieri; e la persona di Emone da D. Baldassarre Odescalchi Duca di Ceri. Radelja
4.215.1  Te Bato, novus, Antigone, si pingat Apelles,


4016. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nimirum hoc flores alieno tempore vatis
4.221.4   Eximii Musaeque et Charites tulerunt. 222. [220.] Ad Balthassarem Odescalchium in scena alienam personam agentem.
4.222.1  Tam mihi, care, places in vita, Balthasar, ut vix
4.222.2   In scena patiar te tibi dissimilem;
4.222.3  Et cupiam ponas alienam tam bonus actor,


4017. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


4.222.1  Tam mihi, care, places in vita, Balthasar, ut vix
4.222.2   In scena patiar te tibi dissimilem;
4.222.3  Et cupiam ponas alienam tam bonus actor,
4.222.4   Personae incipias auctor ut esse tuae. Neque actor sum alienae personae, sed auctor meae. Cic. de oratore. Radelja


4018. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


4.222.2   In scena patiar te tibi dissimilem;
4.222.3  Et cupiam ponas alienam tam bonus actor,
4.222.4   Personae incipias auctor ut esse tuae. Neque actor sum alienae personae, sed auctor meae. Cic. de oratore. Radelja 223. [221.] In idem argumentum.
4.223.1  Gratus


4019. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


4.223.4   Tum capior, partes quando agis ipse tuas. 224. [222.] Ad Balthassarem Odescalchium, simulantem sacrum Dianae. Ad Balthassarem Odescalchium, in personato coetu sacrum Dianae exhibentem. Krša
4.224.1  Dum Scythicae sacrum simulas crudele Dianae
4.224.2   Bacchantum laetis, Balthasar, in thyasis,


4020. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


4.227.7  Huic atrox certe, dixi, Libitina pepercit,
4.227.8   Menxius heic sua post funera vivit adhuc. 228. [226.] Ad Raphaelem Mengsium. De tabula Persei.
4.228.1  Tam levis est, Romae ostendis quem, Persea, Menxi,
4.228.2  Sic vigor in toto corpore mirus inest,
4.228.3  Ut verear, flammae similis talaribus actus


4021. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


4.227.8   Menxius heic sua post funera vivit adhuc. 228. [226.] Ad Raphaelem Mengsium. De tabula Persei.
4.228.1  Tam levis est, Romae ostendis quem, Persea, Menxi,
4.228.2  Sic vigor in toto corpore mirus inest,
4.228.3  Ut verear, flammae similis talaribus actus
4.228.4   Ne pulchra fugiens avolet e tabula.


4022. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

oculos casta verens juvenis
4.229.3  Andromede, gaudensque simul, simul anxia rupem
4.229.4   Libera jam vinclis deserit aequoream,
4.229.5  Quam Jove prognatus laetanti pectore Perseus
4.229.6   Ora, sinum et flagrans excipit incolumem.
4.229.7  Jamque aget abducens, claram qua lampada praefert
4.229.8   Ore vafer prodens gaudia, parvus amor.


4023. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

haud voces, haud subeunt numeri,
4.245.7  Ima fodit moeror luctu praecordia, manant
4.245.8   Perque genas largae, perque sinum lacrymae.
4.245.9  Has patriae possum, dulci has persolvere amico,
4.245.10   Has tibi, qui me urges, inclyte Sorgiade.
4.245.11  Nunc plorat meus hic tantum, post tempore longo
4.245.12   Fors erit, ut fundat verba diserta


4024. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Ponticum incaute mores suos aperientem.
5.355.1  Quos habeas mores, non quaero: noscere sat mi est,
5.355.2   Quos spernas homines, Pontice, quosque probes.
5.355.3  Improbulos laudas, rides persaepe modestos.
5.355.4   Hoc satis est; qui sis, Pontice, jam video. 356. Ad Glauciam, monenti amico irascentem.
5.356.1  In te


4025. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


5.603.1  Magnus, Quinte, foris; perparvus, perque pusillus,
5.603.2   Nullius et pretii diceris esse domi.
5.603.3  Id quanam dicam causa contingere? Num quod
5.603.4   Persona eripitur, res manet ipsa domi? 604. [603.] In contemptorem styli cultioris.
5.604.1  Obscurum dicis, quod non intelligis, Aule;


4026. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

fleri est dignus; non dignus at, ultro
5.686.6   Post casum horrendo qui manet in barathro. 687. [686.] De Tulla.
5.687.1  Umbrae persimilis Tulla est. Fugit umbra sequentem,
5.687.2   Contra, si fugias, incipit umbra sequi. 688. [687.] De Galla.
5.688.1  Quae


4027. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lassatus fatui carmine Turpilii.
5.778.3  Quo lecto, mihi mens, hausto ceu plena veneno,
5.778.4   Torpet, Pierios nec meminit numeros,
5.778.5  Nec tibi, quod solita est, persolvere, Lyda, diurnum
5.778.6   Qualiscumque potest carminis officium. 779. [775.] [  1152] Ad Postumum promissis non stantem.


4028. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

[875.] In foeminae deformis imaginem. Krša
5.881.1  Nulli non oculos, Aegle, tua laedit imago,
5.881.2   Non quia dissimilis, sed quia persimilis. 882. [876.] (pon. inter varia) Flaccum altius, Tuccam submissius loqui jubet. Krša


4029. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Deo ut totum se det, quicumque propinquos
5.997.4   Deserit, admiror, Pontice, magnanimum.
5.997.5  At quicumque uni servit sibi, qui sua tantum,
5.997.6   Cognatos temnens, commoda persequitur,
5.997.7  Odi ac detestor saevum, dignumque, relictis
5.997.8   Inter solivagas urbibus ire feras. 998.


4030. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

certe partem plecti decet, hanc gravis Eurus,
5.1037.4   Hanc saevus pessum si dederit Boreas,
5.1037.5  Vix erit, ut prorsus corrupta et perdita, dignum
5.1037.6   Persolvat nostris supplicium auriculis. 1038. [1032.] In Cinnam hominem malum.
5.1038.1  Canitiem nigro mutavit Cinna capillo,


4031. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

1077. [1071.] In idem argumentum.
5.1077.1  Laudibus attolli dicis tua carmina coelo;
5.1077.2   Credo equidem, id fieri sed reor immerito.
5.1077.3  Et soleo non te solum persaepe, sed una
5.1077.4   Et laudatores temnere, Quinte, tuos. 1078. [1072.] In Lupum, se ob pauca et fatua carmina vatem credentem.


4032. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Nulli non apta sodali,
5.1310.2   Sive bonis, sive est moribus ille malis.
5.1310.3  Hic labor, hoc studium est, cuicumque assederit, usque
5.1310.4   Ut faciat se se, quam pote, persimilem,
5.1310.5  Nec factis unquam, nec dictis discrepet hilum,
5.1310.6   Cuncta eadem at semper, quae probat ille, probat.
5.1310.7  Huic vitium, huic virtus nihil est, nisi


4033. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


5.1357.1  Quod te mirari perhibent, Luci optime, dicam,
5.1357.2   Ad tua cur rarus tecta cliens veniat.
5.1357.3  Promittis parce ac gelide; persolvere nunquam
5.1357.4   Promissum, decies ni moneare, soles.
5.1357.5  Herculeus labor est cunctantem adducere, dicas
5.1357.6   Ut, "Faciam", herculeo major, uti facias.


4034. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


6.8.1  Mi tumulum, lacrymas mi vir dedit. Obtigit illud
6.8.2   Multis, hoc paucis, pol, meruisse decus.
6.8.3  Fortunae funus, fusos in funere fletus
6.8.4   aequus persolvit moribus ille meis. 9. Tumulus naufragi.
6.9.1  Sterne salum, Neptune, maris compesce furores;
6.9.2   Magna tibi Taurus


4035. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

pedem? 334. Timet poeta, ne sit molestus Lydae.
8.334.1  Non ego te fugio, metuo sed, Lyda, molestus
8.334.2   Ne tibi sim, si te persequar immodice.
8.334.3  Tu quereris, timido sed, credo, ignoscis amico,
8.334.4   Te qui saepe caret, ne tibi displiceat.


4036. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Lassatus fatui carmine Turpilii.
8.409.4  Quo lecto, mihi mens, hausto ceu plena veneno
8.409.5   Torpet, Pierios nec meminit numeros,
8.409.6  Nec tibi, quod solita est, persolvere, Lyda, diurnum
8.409.7   Qualiscumque potest carminis officium. 410. De Lyda, Antigenem ac Postumum alium alio modo excipientem.


4037. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

Hausta simul miseris oppida cum populis,
8.412.3  Fulguraque et tonitrus narrasti et perdita letho
8.412.4   Multa virum, multa et corpora quadrupedum.
8.412.5  Quae dum persequeris, nimio terrore molestum
8.412.6   Lyda tamen placido pectore, Plance, tulit.
8.412.7  Ausa nec est maesto sermoni ponere finem,
8.412.8   Laeta etenim fantem te magis


4038. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]

admonitu a parvo subiere, ciebas
8.425.6   Quos tota motus mirifice in Merope,
8.425.7  Cum versare omnes mihi sensus, meque solebas
8.425.8   Saepe mihi, attonito persimilem, eripere. 426. [425.] De eximio cantu Petri Pizzellii, Mariae filii.
8.426.1  Fecisti sic, Petre, modos nil dulcius esse


4039. Kunić, Rajmund. Epigrammata, versio electronica [Paragraph | SubSect | Section]


9.95.7  Somnia fingentem Aonius me risit Apollo,
9.95.8   Risit Calliope, Pieridumque chorus.
9.95.9  Hic iterum verto celeres ad carmina gressus
9.95.10   Et solita versus personat arte lyra. 96. [94.] In Austrum. (ex Italico Zanotti) fragmentum Radelja


4040. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


26  Non Divum aut hominum; non quae praesens Dea magna
27  Invisit servatque, terit quas area, fruges.
28  Tantum Hecate nitidis frontem circumdata villis,
29  Perseis Hecate, mitis Dea, multa dolentem
30  Audiit ex antro, natusque Hiperione Titan. 30
31  Illa Jovem frustra clamabat. Jupiter omni
32  Digressus Divum coetu sua visere


4041. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


63   "Diva ferens almas maturo tempore fruges
64  Late augens cultas praestanti numine terras,
65  Quis divum, vel quis mortali e gente virorum 65
66  Persephonem adducens rapuit miseraeque parenti
67  Tristia vesano complevit pectora luctu?
68  Vocem equidem raptae audivi; quis raptor abegit
69  Clamantem, haud equidem vidi, sed nuncia


4042. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]

haud equidem vidi, sed nuncia facti
70  Vera tibi huc veni". Quae postquam talia fata est, 70
71  Illa nihil contra dejecto et squallida vultu
72  Antetulit gressum: Perseis pone sequuta est.
73  Clarum ambae ad Solem veniunt, hominumque deumque
74  Ex alto qui facta pater videt omnia coelo.
75  Hunc prope constiterunt fulgentes luce


4043. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


233  Nullas illa dapes tetigit, non pocula siccis
234  Admovit labris, maerensque et squallida eadem
235  Sede sedens unam versabat pectore toto 235
236  Persephonen, cura tabescens mater in una.
237  Interea mordere joco non cessat Iambe
238  Salsa levi tacitam, multo et perfusa lepore
239  Dicta jacit sapiens, donec diducere labrum


4044. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


406  Aurata insignem virga demittit opaci
407  Mercurium ad sedes Erebi; cui mandat, amicis
408  Plutonem ut mulcens verbis de nocte profunda
409  Persephonen clari educat sub lumina Solis
410  Atque deum ad sedes, conspecta laeta puella 410
411  Indomitas ultra mater ne proferat iras.
412  Jussa facit summoque levis delapsus


4045. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


418  Hunc adit ac prior his affatur vocibus ultro:
419   "Caerulea venerande coma Pluto, inclyte rector
420  Umbrarum, pater hinc me castam educere jussit 420
421  Persephonem ac superas coeli producere in oras,
422  Mater ut irasci divis jam desinat, aegri
423  Curam animi et solvat conspecta denique gnata,
424  Pergat opus nec jam moliri saeva


4046. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


430  Sola sedet, celsis ubi collibus instat Eleusis." 430
431   Haec ille, at Pluto risit demptaque serenans
432  Nube supercilium verbis ita fatur amicis:
433   "I, bona Persephone, patior; matremque revise
434  Caeruleo indutam peplo: jam mitior iras
435  Pone, dea o, frustra nec mentem exerce dolore 435
436  Immodico. Non sum cujus te, diva, pudere


4047. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


483  Sed qua fraude malus (vultu quod maesta fateris)
484  Qua te fraude malus Pluto deceperit, ede."
485  Sic mater: matri contra sic pulchra reponit 485
486  Persephone: "O Genitrix, scitanti vera fatebor
487  Omnia nec tacito condam sub pectore quidquam.
488  Venit ubi magni missu Jovis atque deorum
489  Imam Erebi ad sedem lucri dator


4048. Kunić, Rajmund. Ex Graeco Homeri Hymnus ad... [Paragraph | Section]


531  Illa sibi quoscumque redux optarit, honores.
532  Annuit atque duas partes revolubilis anni
533  Esse suae matri sociam coelestibus et diis
534  Persephonem, pars at superest quae tertia, caelo.
535  Sic Rhea fata. Ceres flava spectanda corona 535
536  Paruit ac laetas gleba submisit opima
537  Continuo fruges; foliisque et floribus


4049. Škrlec Lomnički,... . Ad Maximilianum Verhovacz epistola... [page 2186 | Paragraph | Section]

assumi possit, insinuatum hoc Excellentiae Vestrae ea cum officiosa requisitione in originali communicandum duxi ut eadem responsum suum penes remissionem originalis proximius submittere haud gravetur. In reliquo iugi cum veneratione persisto Excellentiae Vestrae humillimus servus Nicolaus Skerlecz, manu propria Jakovlye, 9. Septembris 1794. A tergo: Perceptum 12. Septembris


4050. Zamanja, Bernard. Epistolae scriptae an. 1795. et... [Paragraph | Section]

me deterrere velis; sed nil agis. Ista
1.71  Vera scio, fateorque; immo multa addere possum,
1.72  Hunc vatem merito queis fama ad sidera tollit
1.73  In genere hoc operis; tamen et persistere coeptis
1.74  Et tentare volo, sua per vestigia gressus
1.75  Figere si valeo, monstrato et currere calle.
1.76  Est quodam prodire tenus; lex insuper extat


4051. Zamanja, Bernard. Epistolae scriptae an. 1795. et... [Paragraph | Section]


6.46  Dilectasque mihi, et consanguinitate propinquas,
6.47  Laude et florentes multa. Saevo utraque morbo
6.48  Languida et atritis heu viribus aegra jacebat
6.49  Persephones metuens instantis jura severae,
6.50  Hostilemque manum, cum tu miseratus acerbum
6.51  Exitium, et Phoebi solers accinctus ad artes
6.52  Fecisti melius fractis confidere


4052. Zamanja, Bernard. Epistolae scriptae an. 1795. et... [Paragraph | Section]


12.4  Quod tibi doctrinae, veterumque scientia rerum;
12.5  Unde ortum cepere artes, queis machina mundi
12.6  Legibus, et certa qua vi volvenda regantur
12.7  Astra? Facem Seresne, an Persae dia tulere
12.8  Secreta ad sophiae Chaldaeis? Hinc ne et ad Indos,
12.9  Aegyptumque novae fluxit sapientia lucis
12.10  Pyramidum sacris inscripta in marmore signis,


4053. Škrlec Lomnički,... . Ad Maximilianum Verhovacz epistola... [Paragraph | Section]

ipse non reviderem, posset me dubium subire an non id re ipsa quandoque evenerit. Nunc, si quae mihi repraesentatio in specifico obiciatur, paratus sum de singula eius expressione rationem reddere. Dicunt denique quod propter meam surditiem in congregationibus saepe ad personalitates descendatur. Hoc vero una tantum vice evenit, in negotio Zamersiensi, in quo et ego et ordinarius vicecomes interessabar, in hoc enim tuus Petrovich et senator Spissich se mutuis conviciis re ipsa prosciderunt. Verum ut primum id ego intellexi, disposui continuo ut


4054. Ferić Gvozdenica,... . Carnovalis Ragusini Descriptio... [page 125 | Paragraph | Section]

apud nos.
72  Quod de Trojanis in primo Aeneidos inquit
73  Virgilius, cum terribilem arrabiata procellam
74  In miseri Aeneae flottam Saturnia misit:
75  „Apparent rari nantes in gurgite vasto“:
76  De Personatis Ragusae hoc dicere possis.
77  De numero at checche sit, nil disciaptius illis
78  Esse potest: hodie videas tres, quatuor ima
79  De Plebe indutos Morlacho more figuram
80  Venantum accipere et pyrio pro pulvere


4055. Ferić Gvozdenica,... . Carnovalis Ragusini Descriptio... [page 126 | Paragraph | Section]


85  Ridet, sed frontem quivis aggrinzat honestus.
86  Hi Mercatorum malunt sibi sumere vultus,
87  Illi ancillarum, ast alii, ut sua cuique libido
88  Suggeritet propriae meschina inventio testae.
89   Vae, personati, vobis, si fertilis annus
90  Ille melarancis fuerit, proh! quanta procella
91  Vos manet, et qualis Puerûm vos skvicca per omnes
92  Contradas usque ad noctem comitabitur atram!
93  Haec bassi, fateor, sunt


4056. Ferić Gvozdenica,... . Carnovalis Ragusini Descriptio... [page 126 | Paragraph | Section]

Vos manet, et qualis Puerûm vos skvicca per omnes
92  Contradas usque ad noctem comitabitur atram!
93  Haec bassi, fateor, sunt insulsissima vulgi
94  (Sprezzat enim haec sapiens) solatia; nunc, age, Civis,
95  Accipe Personam, qui cultior. Ille modernam
96  Matronarum imitans in vertice pettinaturam
97  Tollit ad altezzam cannae; facit iste magistrum
98  Gymnasii, sferzat Pueros alzatque Cavallo
99  Pro fictisque menat veros in podice


4057. Ferić Gvozdenica,... . Carnovalis Ragusini Descriptio... [page 133 | Paragraph | Section]

Rosoline potens, ubi te, Ciocolata Sorella?
117  Quae te praesentas ad Capezzale bibendam
118  Cum biscottinis ac marzapanibus atque
119  Linguadis, opus Hebreae admirabile dextrae?
120  Quid condita loquar persicatique catastas,
121  Quid Mostacciones memorem et genus omne Dragarum,
122  Quae guastant alibi stomachum, all'incontroque sanos
123  Hìc reddunt Homines, nec servitialis egentes.
124  Hinc numquam Medicos fama est


4058. Ferić Gvozdenica,... . Periegesis orae Rhacusanae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

hîc, alibi juvenilis germina, terram
Visa mihi extendi Babylonica strata per omnem,
Qualia parietibus regalis cernimus aulae
Pendere, atque oculos haud una pascere forma,
Aut quales mollis pede calcat Persa tapetas.
His adde et vitreis placide labentia lymphis
Flumina, frondentemque antiquo robore sylvam,
Praetorisque Aedem, et leni surgentia Blasj (10)


4059. Ferić Gvozdenica,... . Periegesis orae Rhacusanae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]

suis (aliàsque corollam
Floribus e variis textam, qua tempora cincti Saltationes illae a vespere incipientes quater in anno a pueris, puellisque fiunt. Harum causam perscrutari, altioris, quam hic locus sinit, esset originis. In his aliqui vestigia festorum Palilium se videre existimant, de quibus Propert. Lib. 4. Eleg. I. Annuaque accenso celebrare Palilia foeno


4060. Ferić Gvozdenica,... . Periegesis orae Rhacusanae, versio... [Paragraph | SubSect | Section]


Tum regioni ipsi fuerit quid nominis olim,
Hyllis, an Onaeum vocitata: at cum omnia caecae
Haec caliginis in nebula videantur egere
Lucis adhuc, aliis ego perscutanda relinquo.
Sat mihi si memorem, quae sunt modo nomina, quique
Est hodie rerum status, et quae forma locorum.
A parte hanc austri rauco fluctu alluit oram
Hadria, ab opposita quantum se porrigit


4061. Sivrić, Antun. Traduzione latina delle... [page 54 | Paragraph | Sub2Sect | Section]

ille caput; (27)
Exulat hinc vitium, virtus hic candida regnat;
Accessit sapiens virgo dicanda Deo;
Eia agite, amentes, templum vitate, profani,
Quidam ait; hic cithara personat; ille canit. Essendo scelto a Protettore Degli argonauti di Ferrara il Cardinale Marcello


4062. Sivrić, Antun. Traduzione latina delle... [page 54 | Paragraph | SubSect | Section]

ad auras;
Sic tu felici tendis ad astra via. Per Monaca, ovvero per qualche illustre persona amante del ritiro.
Questo fiume real, che le bell' onde
Da illustre derivò limpida vena,
Non scorre aperti campi, o valle amena,
Ma fra concavi sassi il corso asconde.


4063. Stulli, Luko. Vaccinatio carmen elegiacum,... [Paragraph | Section]


Exitia, in duris casibus adfuerunt?
Stat sua cuique dies, et quotquot munere terrae
Vescimur, obscuram mortis adire viam
Sors jubet infelix et ineluctabile fatum;
At quamvis legem fallere Persephones
Haud homini liceat, tamen hoc genus aerumnosum
Artis Apollineae saepe eger auxilio,
Aut minus ut crebri densentur funera vulgi,
Nec tanta ad Stygias praeda vehatur aquas;


4064. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xii | Paragraph | SubSect | Section]

e Graecis Latina facere. Exstant enim inter ejus scripta primum et decimum quartum Theocriti Idyllium, undecimus paene totus liber Iliadis, septima Pindari Olympiorum, et nona Sapphus ad Venerem ode Latine reddita et expressa pereleganter: a qua quidem re persequenda Restium destitisse arbitror non alia de causa, nisi quod eo jam tempore Raymundus Cunichius et Bernardus Zamagna reliquis in hoc studiorum genere palmam praeripuissent. Difficilioria etiam loca et verba in Idylliis Theocriti ad proprium


4065. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xiv | Paragraph | SubSect | Section]

conjungeret, quod sane rarum, cumque historias gentium universarum evolveret, ac meditaretur indefesso studio, factum est, ut gesta quaelibet et eventa paulo illustriora, eorumque causas et tempora ordine teneret omnia, et quas quisque vir partes personamque in iisdem factis sustinuisset, nominatim reminisceretur. Quare nihil ejus convictu dulcius, nihil ejus sermonibus eruditius. Ajunt, Restium adhuc adolescentem ex Italica in Latinam linguam vertisse Reipublicae Ragusinae historiam, quam Junius ejus avus a


4066. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xiv | Paragraph | SubSect | Section]

quam Junius ejus avus a primordiis gentis Ragusinae ad annum MCCCCLI perduxerat, eamque orsum hisce verbis, Huc usque avus meus, ad haec usque tempora continuasse ego vero etc . Quod quidem nos neque ex Junii ore, dum res Ragusinas persequeremur, umquam audivimus, neque ex ejus jam mortui scriptis potuimus confirmare. Earum quoque studiosus fuit antiquitatum, quae vel historica tempora praecedunt, vel ea subsequuntur: in quo sane plurimum ejus judicium, et censura eminuit. Namque in


4067. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xv | Paragraph | SubSect | Section]

Deum, et providentiam quamdam admitttentes atheos fuisse omnes professus est. Nihil vero temere et inconsulto, sed sapienter omnia de religione. Hinc accidit, ut religionis cognitio, et tuta veritas eo magis eum in senectute commoveret, quo liberius adolescens perscrutatus fuerat ea omnia, quae ad illam quoquo modo referebantur. Quamobrem de Junio, ut de veris sapientibus, confirmatum est, philosophiam pleno ore haustam ad Deum reducere, eamdemque fieri catechismum ad fidem. Sed Junii praecipua laus eluxit in


4068. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xvii | Paragraph | SubSect | Section]

ut delibaret utilius, Hispanam linguam sibi discendam putavit. Ex Anglicis vero laudabat fabulam Fristum Ghandy nuncupatam, et libros Spectatoris, e quo integrum Satyrae octavaedecimae argumentum. Vitia nimium generatim persequi insulsum duxit Junius. Quare Juvenalem potius, et praecipue Persium quam Horatium sequutus in hac re ea praesertim in vitiis notare studuit, quae tunc temporis maxime dominarentur. Novum illi inauditumque videbatur, homines quo tempore ingenio morumque


4069. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xvii | Paragraph | SubSect | Section]

Anglicis vero laudabat fabulam Fristum Ghandy nuncupatam, et libros Spectatoris, e quo integrum Satyrae octavaedecimae argumentum. Vitia nimium generatim persequi insulsum duxit Junius. Quare Juvenalem potius, et praecipue Persium quam Horatium sequutus in hac re ea praesertim in vitiis notare studuit, quae tunc temporis maxime dominarentur. Novum illi inauditumque videbatur, homines quo tempore ingenio morumque elegantia se sapientiae apicem tetigisse gloriabantur, eos ita insanire,


4070. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xx | Paragraph | SubSect | Section]

pervolutandos explanandosque suscepit; Horatium in primis, quem raptus ab ipsa rerum similitudine imitari, et experimere conatus est. Hinc eadem illa ratio penes Junium omnia accommodatis verbis dilucide exponendi: hinc illa venustas atque festivitas personarum, quas induit pro sua cujusque natura ac conditione: hinc idem saepe, mos in Satyrarum exordio, atque contextu, idem transitus ex una in aliam rem, idem tamdem finis in iis, quae ad morum, vitaeque disciplinam pertinent. Neque vero


4071. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xxviii | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

ex insperato, quod hercule nunc nullo modo divinare possum. Visne ergo mihi in limando totam in posterum aetatem traduci, aut in nihil agendo? Vide, quaeso, quid in mentem venerit. Consilium est scribere Satyram perpetuam, quae una mihi, quoad vixero, perscribetur, ita ut eadem mors vitae, et Satyrae meae finem imponat: argumento erit vario, omnis generis, ac paene infinito: quidquid quotidie occurret, aut cogi dabitur, illic conjicietur: utemur quoque stylo vario, nunc ad Horatii, nunc ad Persii, nunc


4072. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page xxviii | Paragraph | Sub2Sect | SubSect | Section]

quoad vixero, perscribetur, ita ut eadem mors vitae, et Satyrae meae finem imponat: argumento erit vario, omnis generis, ac paene infinito: quidquid quotidie occurret, aut cogi dabitur, illic conjicietur: utemur quoque stylo vario, nunc ad Horatii, nunc ad Persii, nunc ad Juvenalis, aliorumque morem, non ex unius scriptoris mente, sed ex omnium penu conflato, dummodo sat acutum ad configendum vitium, ligneo ne, an ferreo gladio, risu, vel acrimonia, nihil interest, sed prout quaeque se res dabit. Erit operi


4073. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 5 | Paragraph | Section]


1.1.69  Nec sit difficile. Atqui quod caput omne, reique
1.1.70  Totius est summa, hac re nil minus utile. Nulla
1.1.71  Notior in vulgus manavit fabula, quam Argis,
1.1.72  Persepoli, Romae, Thebis, Lacedaemone, Athenis
1.1.73  Persimiles proceres compto esse novoque libello,
1.1.74  Cui titulus minio est et pumice mundus et auro:
1.1.75  Quem si


4074. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 5 | Paragraph | Section]


1.1.70  Totius est summa, hac re nil minus utile. Nulla
1.1.71  Notior in vulgus manavit fabula, quam Argis,
1.1.72  Persepoli, Romae, Thebis, Lacedaemone, Athenis
1.1.73  Persimiles proceres compto esse novoque libello,
1.1.74  Cui titulus minio est et pumice mundus et auro:
1.1.75  Quem si introspicias penitusque evolvere pergas,
1.1.76  Invenias


4075. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 14 | Paragraph | SubSect | Section]

militiaeque Platonica castra moventur.
1.2.156  Victa Venus cessit plus aequa parte Platoni,
1.2.157  Et sua dimidio contraxit regna Cupido.
1.2.158   Hac quoque amicitia persaepe puella puellam
1.2.159  Dignatur, meliorque pari concordia sexu est.
1.2.160  Dicam: nec Pholoes exemplum Aeglesque tacebo.
1.2.161  Nobile amicarum par Aegle erat, et


4076. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 16 | Paragraph | SubSect | Section]

teneo in Satyris, et contraho vela,
1.2.213  Omniaque accipere in partem aeque pronus utramque,
1.2.214  Non oculis credo ipse meis, non auribus. Atqui
1.2.215   Personat e contra abnormi crassaque Minerva
1.2.216  Nescio quis pulsam sapiens mihi rusticus aurem:
1.2.217  Cui pater exemplo mores firmaverat, et cui
1.2.218  Casta domum servat


4077. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

in scena quae fudit servulus actor,
1.4.123  Ridiculus varium tunicae illevisse colorem,
1.4.124  Ligneo et accingi gladio, leporemque galero,
1.4.125  Et capiti nigrum personae imponere rictum.
1.4.126   Jamque age, si qua potes, visa aut audita referre
1.4.127  Ne pigeat. Nil vidit, nil sensit, meminit nil
1.4.128  Truncus iners! inter caupones et


4078. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 31 | Paragraph | SubSect | Section]

inauditas ut res, incredibilesque.
1.4.134  Hoc vetus est dudum, a longe venientibus ut sit
1.4.135  Jus, patriae postremo ubi in otia tuta recedunt,
1.4.136  Res, loca, personas omnes, et tempora in unum
1.4.137  Structa Chaos miscere, et per mendacia mille
1.4.138  Auribus, ut pecudes, indoctum ducere vulgus,
1.4.139  Seque suis ipsos dictis


4079. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

ministris
1.5.139  Proponunt populo. Discordia garrula rerum!
1.5.140  Nam Graeca assuitur Romano fimbria panno.
1.5.141  Calcei ab Aegypto veniunt, a Perside mitra;
1.5.142  Fervet opus Creta, Etruscis, Lacedaemone, Athenis;
1.5.143  Perpetuique movent Bruti et fastidia Cassi.
1.5.144  Juppiter! heu chaos! heu rudis, indigestaque


4080. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 44 | Paragraph | SubSect | Section]

labor de tosto crustula pane,
1.6.113  Cretica sub lentam penitus quae vina favillam
1.6.114  Imbiberunt: suavi afflarunt quae cinnama odore,
1.6.115  Et queis belle acidos dant Persica mala sapores.
1.6.116  Sed bimarem Stagni piscator cepit ad Isthmum
1.6.117  lnsignes barba atque jubis et pondere mullos:
1.6.118  Potavere, mari Naro quas intulit,


4081. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 57 | Paragraph | SubSect | Section]

meo nimirum carmine laedi
1.8.38  Neminem, ab hoc siquidem quia nigra calumnia longe
1.8.39  Exulat, et vitae nota nulla alicujus inusta est.
1.8.40  Dicere de rebus, personis parcere certum est.
1.8.41   Sentio concinne Satyram consistere posse,
1.8.42  Commode et urbano inspergi sale, commode aceto,
1.8.43  Nulla licet bellos moveat meretricula


4082. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 61 | Paragraph | SubSect | Section]


1.8.164  Distamus primum scurris, quia nomine ficto
1.8.165  Ludimus, ut ficto comoedia nomine ludit,
1.8.166  Et vitam lepida, et mores risisse theatris,
1.8.167  Nescia personas per risum inducere veras.
1.8.168  Graeca Menandraeo fuit haec comoedia socco,
1.8.169  Haec fuit urbani Romana Thalia Terenti,


4083. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 65 | Paragraph | SubSect | Section]

immixtum turbae explorare Quiritum
1.9.16  Gaudia, spectatoris more modoque, latenter
1.9.17  Qui irrepsit. Quidquid videam dicemus aperte.
1.9.18  Obduxit vultum, et dempsit persona pudorem.
1.9.19  Ancillae e scripto recitant mala carmina, quae illis
1.9.20  Externus scripsit nostro sermone poeta,
1.9.21  Nec numeris sibi, nec recto constantia


4084. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 76 | Paragraph | SubSect | Section]

magis est? Ubi nunc est illa voluptas?
1.10.63  Verum, quandoquidem scenam conscendimus, audi.
1.10.64  Fabula vita hominum est. Conducta resigno coactus
1.10.65  Vestimenta, et personam depono. Quid ad me,
1.10.66  Imponar feretro seu Davus, sive Agamemnon?
1.10.67  Quare cur vehementer contendam, atque laborem,
1.10.68  Si, quaecumque mihi fuerit fortuna,


4085. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 88 | Paragraph | SubSect | Section]

illos cultus, quos te sumpsisse deceret,
1.12.173  Si Xerxis visenda foret, vel nata Darii.
1.12.174  Te ne igitur sanum contendis adhuc etiam, qui
1.12.175  Res, loca, personas nullo discrimine censes,
1.12.176  Quique tuimet amans nimium, Narcissus ut olim,
1.12.177  Decidis in flumen, neque te illi intelligis esse
1.12.178  Ridiculum, cui donas


4086. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 90 | Paragraph | SubSect | Section]

capitis dolor, atque insomnia pernox.
1.13.16  Saepe tamen Charites coeptis in vota vocatae
1.13.17  Adfuerant, vel adesse videbantur. Venus ipsa
1.13.18  Arte sua, et juvit cinctu persaepe puellas.
1.13.19   Invida consensus tales Discordia rupit.
1.13.20  Formosae, studium formae quibus unica cura est,
1.13.21  Sic fidas coluisse solent, et amare


4087. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 146 | Paragraph | SubSect | Section]


1.21.50  Excipit in vita, quin sint eadem ultima primis.
1.21.51  Dormit nunc juvenis, vigilat nunc, potat, amatque
1.21.52  Venatur, mercatur equos, persaepe virorum
1.21.53  Invisit coetus, et miscet seria ludo.
1.21.54  Sic quoque vita virûm non ordine constant in uno.
1.21.55  Excipit ambitio, aut ardor male sanus


4088. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 147 | Paragraph | SubSect | Section]

Alio funus miserabile nati,
1.21.106  Ducitur ore, alio uxoris, genitoris, amici.
1.21.107  Singula quae bene ni norim, quid noscere dicam?
1.21.108  Ni loca, personae, res, tempora quamlibet orsi
1.21.109  Designet operis partem, nitideque notarint,
1.21.110  Ni res quaeque rei, et parti pars haereat apte,


4089. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 165 | Paragraph | SubSect | Section]

De quibus inter eos est tantus sermo deorsum,
1.24.25  Quos inimica vetat natura evadere in altum;
1.24.26  At contra, recte, atque apta e regione tuenti
1.24.27  Regia Persepolis, Tyrus alta, et regia Memphis,
1.24.28  Illaque centenis Thebe celeberrima portis,
1.24.29  Romana ipsa etiam Capitolia nil aliud sunt,
1.24.30  Quam vaga quod fruticum in


4090. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 166 | Paragraph | SubSect | Section]


1.24.74  Nec venit in mentem, natura sospite, numquam
1.24.75  Mensas posse tuas siliquarum, et farris egere?
1.24.76  Inter formicas tritissima fabula regis
1.24.77  Persarum est, qui dum discinctus in aedibus altis
1.24.78  Forte vagatur, in ignotum incidit, et qui etiam ipse
1.24.79  Non norat regem. Dum percontatur ab illo
1.24.80  Quisnam


4091. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 184 | Paragraph | SubSect | Section]


2.2.81  Arbitrer? Heu quisquam fletu male pravus abuti
2.2.82   Tam poterit, vera ut durus ad exitia
2.2.83  Effusas ficto lacrymas concedat Oresti,
2.2.84   Aut personatae condoleat Meropi?
2.2.85  Seu lubet ingenuas igitur trivisse per artes
2.2.86   Otia, lustrantes quidquid in Ausonia
2.2.87  Usquam est ad normam sculptum, pictumque


4092. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 211 | Paragraph | Section]


3.1.13  Naturaeque viam digito monstravit, et acre
3.1.14  Indixit vitiis bellum, haud cujusque notando
3.1.15  Turpia facta palam, sed clam sumta atque pudenter
3.1.16  Nunc persona hominis, nunc arboris, atque caballi.
3.1.17  Sic delectando juvit, juvitque monendo
3.1.18  Ante Phryga Aesopum, Thracisque poemata Phaedri;
3.1.19  Quorum hic versibus,


4093. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 213 | Paragraph | Section]

exterrita pennis
3.1.51  Ad dulcem remeat nidum, natosque revisit
3.1.52   Consilio huic dispar nil tu moliris inepte,
3.1.53  Sed quas quid deceat personas, quid loca, quid res
3.1.54  Usque memor, naturae incedis simplice vultu,
3.1.55  Qualem nulla habeat meretrix, sed nobile adepta
3.1.56  Conjugium virgo, aut magni matrona


4094. Rastić, Džono;... . Carmina, versio electronica [page 232 | Paragraph | SubSect | Section]


3.4.97  Aemulum in occultos luctantem cogere casses,
3.4.98  Fungunturque vicem modo araneolae, et modo muscae.
3.4.99   Humanos foede mores natura jacere
3.4.100  Cum persensisset, rituque per antra ferino
3.4.101  Victurum mortale genus tabo atque cruore
3.4.102  Inter cognatae respersum stragis acervos,
3.4.103  Emollire animos nimium sapienter


4095. Mihanović, Antun. Literarum patriique sermonis... [page 130 | Paragraph | Section]

probatur, aliis utrumque. Verum illa, quae Patriam eminenter attinent, commemorans, ex argumento suo commendationem sibi tutellamque pollicetur: laude alioqui semper dubia, nulla gratitudinis ambitione. Venetiis anno superiore commoratus bibliothecas perscrutabar solicite, Illyrica volumina requirens. Eventus spem vicit: Codicem MS. Osmanidos J. Gondolae nostri sors inter varia obtulit. Gaudium tenui, cursimque paginis aliquot inspectis, visa scripturae venustate assidua,


4096. Jelačić, Ljudevit. Valedictoria, versio electronica. [page 179 | Paragraph | Section]

optimique viri statu suo et fortunis priventur. Ideo sustineamus inimicos generis humani, adeoque et nostros!- insistemus eo fidelius virtuti, quod illa absque adversitatibus plene nec eluceat, quodve sibi soli sufficiat. Beati enim qui patiuntur persecutionem propter justitiam, et profecto beati, non modo ibi, ubi vera et perpetua sine fine est beatitudo, sed hic quoque beati conscientia recti.- Beati existimatione et amore concivium.- Beati sensu gratitudinis defensae calamitatis- Et fors etiam suo tempore beandi


4097. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 4x | Paragraph | SubSect | Section]

Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata. PRAEFATIO Quod elegantia verborum, et vehementissimo eloquio evulgavit Lactantius in suo celeberrimo de Mortibus Persecutorum libello, cum docuit omnes Christianae religionis insectatores teterrimos, ultrici Numinis ira plexos fuisse ac punitos; cuippiam forsan videbitur id Diocletiano minime contigisse, qui, imperio dejecto, tranquillam studuit peragere vitam in sua pulcherrima aede


4098. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 5x | Paragraph | SubSect | Section]

frustra ad fugam dum excitaret, patratas clades, et interneciones Christicolarum et cruciatos omni scelere plenissimos cum lacryrmabundus horreret, dominum sequitur, qui procul ab illa quam sperabat felicitate, merito vexabatur a conscientia scelerum, a cladium crudelitate, quae passim in illa sua persecutione viderentur saevire. Anastasius interea consiliis cohortatus Artemiae Virginis et Martyris, Petrum adit Salonarum Episcopum, et lavacro mundatur. Christi miles Hero seni famulatur. Diocletianus, imo Diocles, in sua Aede pulcherrima vivebat. Hanc Aedem


4099. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 41x | Paragraph | SubSect | Section]

transponit olus rapasque tenaces,
22  Lactucasque albas. Gaudet longo ordine poma
23  Ponere cum ficis, vites oleasque virentes,
24  Inserit atque piros, nucibus tum persica jungit.
25  His super interdum sylvam quae proxima frondet
26  Adscendit; lepores timidos, multisque capellas
27  Insequitur canibus, telisque et cuspide longo


4100. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 45 | Paragraph | SubSect | Section]

feras, volucresque simul, stellasque coruscas
133  Templaque cum domibus, navesque per aequora jactas
134  Armatosque viros truculenta ad proelia missos.
135  Adspicis obtectas Persarum ( 10) veste nitentes
136  Aurato peplo sponsas, tristesque puellas
137  Stragula texentes patrioque e more tapetes.
138  Proh quod opus gemmis varioque colore


4101. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 75 | Paragraph | SubSect | Section]


73  Deserit extemplo Syriae Rex Nerseus arces:
74  Incedo viridi redimitus tempora oliva
75  Pacis opes gestans. Galerius ocior aura
76  Insequitur Persas multa formidine pressos
77  Adgressuque petit Regem, prope Tigridis undas
78  Deturbat clade ingenti, et Euphratis ad oras
79  Impatiens urget: duo flumina sanguine foeda


4102. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 79 | Paragraph | SubSect | Section]


189  Queis jus omne foret totum regnare per orbem
190  Nec rueret civili exundans sanguine Tibris.
191  Hinc etiam Augusti Caesar decoratur honore
192  Persarum victor spoliis oneratus opimis
193  Saepius hostiles prosternens caede phalanges.
194  Interea felix moderamen in orbe Quiritum
195  Mille vices passim turbant atque


4103. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

repercussa, valere non potuit in praesens, sed in languorem malum versum est pestilentiae similem, ut diutius protracto spiritu cruciamenta sentiret.“ 10. S. Marcellus Papa regebat tempo re persecutionis Diocletianeae Ecclesiam. A Maximiano jumenta curare jussus, indutus amictu cilicino, martyr moritur. 10. Lucina Matrona Romana pietate celeberrima, quae Christianos in carcere detentos


4104. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 37 | Paragraph | SubSect | Section]

Ecclesiam. A Maximiano jumenta curare jussus, indutus amictu cilicino, martyr moritur. 10. Lucina Matrona Romana pietate celeberrima, quae Christianos in carcere detentos alebat et solabatur tempore persecutionum, Romae moritur sanctitate eminens die 30 Junii, vertente saeculo tertio, ac in crypta a se constructa sepelitur. 11. Salonae Urbs ab


4105. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 64 | Paragraph | SubSect | Section]

sed a reliquiis illius porticus orientem versus quae cryptoporticum sustentabat, potest facile deduci tum Ministerium, tum Gynecaeum a ceteris palatii partibus sejungi prorsus ac separari. 10. Persis a Galerio devictis, filia Regis Persarum et nobilissimae matronae in captivitatem deductae, in aede Diocletiani textrinum exercebant. Farl. t. II. 11. Forum. In hoc foro surgebant duo columnae


4106. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 64 | Paragraph | SubSect | Section]

orientem versus quae cryptoporticum sustentabat, potest facile deduci tum Ministerium, tum Gynecaeum a ceteris palatii partibus sejungi prorsus ac separari. 10. Persis a Galerio devictis, filia Regis Persarum et nobilissimae matronae in captivitatem deductae, in aede Diocletiani textrinum exercebant. Farl. t. II. 11. Forum. In hoc foro surgebant duo columnae granditate et marmore nobilissimae et


4107. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 99 | Paragraph | SubSect | Section]

et timorem, suis victoriis, incussit Germanis. Farl. II. 36S. Triumphus fuit illi decretus ob has victorias ann. 287. 8. Galerius a Diocletiano missus contra Nerseum, Persarum Regem, primo quidem haud bene rem gessit, sed postea victoriam obtinuit. Triumphus ob hanc victoriam Diocletiano decretus. 9. Tanto amore ac benevolentia Nicomediam


4108. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 100 | Paragraph | SubSect | Section]

11. Galerius cum suis in odium Christianorum tentavit flammis incendere Diocletiani Palatium, et reos scelestissimus accusavit Christianos, ut excitaret imperatorem ad Edictum persecutionis vulgandum. Lact. Cap. XII. de Mort. Pers. 12. Galerius, omnium iniquissimus. Diocletianus, vulgato edicto persecutionis tanta mentis imbecillitate et quasi


4109. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 100 | Paragraph | SubSect | Section]

Christianos, ut excitaret imperatorem ad Edictum persecutionis vulgandum. Lact. Cap. XII. de Mort. Pers. 12. Galerius, omnium iniquissimus. Diocletianus, vulgato edicto persecutionis tanta mentis imbecillitate et quasi dementia affectus est, ut relicta Nicomedia, varias Europae regiones peragraverit. Ubi autem Romam pervenit, furiis Galerii excitatus, novum edictum vulgavit in Christianos. Lact. de Mort. Pers. Cap.


4110. Čobarnić, Josip. Dioclias carmen polymetrum, versio... [page 101 | Paragraph | SubSect | Section]

Jovi sacra offerre et nuptias Herculii Maximiani, in aede propria, gladio transfixa, martyr occubuit. 20. Tanta fuit clades Christianorum in Diocletiani persecutione ut haec aetas appellaretur Aera Martyrum. 21. S. Felix, Epetinus Episcopus, cum duobus pueris videtur martyrium subiisse in littore prope aedem Diocletiani.


4111. Mažuranić, Ivan. Honoribus Magnifici Domini Antonii... [page 218 | Paragraph | Section]

patriae moderare iuventam."

302  Sic ait, et tenues rursus disparet in auras.
303  Facunda interea Kukuljević ora parabat
304  Solvere, et Arcadio grates persolvere nato.
305  At vacuos videt esse Lares, vacuumque nitentem
306  Aethera. Tum supplex celso gratatus Olympo
307  Orat, et ad puppim


4112. Mažuranić, Antun. Epistula ad A. Kaznačić, versio... [page 271 | Paragraph | Section]

sed et pro indefessis ejus in bonum commune conversis conatibus non mediocre praemium et forte ad ulteriora calcar adferres: ceterum et secus faciens ipsius zelo nihil dempturus. — Si tamen, ut praeconceperas, vulgandum libellum meritis hujus nostri praeclari concivis offere ultro persisteres, cuperem, ut juxta hic adnexam paginam quamdam mutationem circa inscriptionem epistolae admittere velles. Dominus namque Gaj nullo publico regio munere fungitur, utpote qui totus amore nationis culturaeque nationalis flagrat, nulla publica munera, utut ipsi plura paterent, ambivit, ne a


4113. Mažuranić, Antun. Epistula ad A. Kaznačić, versio... [page 272 | Paragraph | Section]

et post secula, si tum initium factum fuerit, omnino habebit: ast quo prius fit initium, eo prius finem sperare licet; dulce autem esset si et nos ipsi necessarios ex literaria Concordia promanantes utiles fructus supervivere possemus! Haec dum Tibi ardentius commendo, persevero Tuarum virtutum perpetuus cultor Antonius Mažuranić, juratus causarum advocatus et in ArchiGymnasio Zagrabiensi grammaticalium classium professor. Zagrabiae die 4. Aprilis 1838.


4114. Drašković, Janko. Epistula ad Metellum Ožegović... [page 251 | Paragraph | Section]

Municipaliumque conservatio cordi sit; praesumo tibi ideas meas comunicare, teque petere, ut velis apud Vos eas vulgare, et usum earum procurare-- Haec interea, una cum intimi cordis salutatione tibi, fili mi submitto, donec habuero solatium te coram videndi, et oretenus convincendi, quod semper sim tuus adictissimus amicus Joanes Drask. P. S. Perscribe quaeso, quid apud Vos obtineat, et an vester sup. com. pertigerit.


4115. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 32 | Paragraph | SubSect | Section]


160  Regnatori orbis si quae coniuncta fuisset? 160
161  Teutonidum Caesar, Gallus rex, Anglus, Iberus,
162  Tristis Sarmaticus, Moscorum, Persidis heros,
163  Atque omnes clari proceres, magnique Dynastae
164  Par genus inquirunt clarum, sibi nempe daturum


4116. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 39 | Paragraph | SubSect | Section]

virtus effulgeat alma, 45
46  Bellum pro patriâ, pro libertate gerentis,
47   Corvini ut nomen Mathiae personet alte,
48  Et quocumque volet Scanderbegi inclyta fama,
49  Othmanicae eversor gentis qui fulget


4117. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 49 | Paragraph | SubSect | Section]


157  Contra aquilam arctoam qui audentior iret in hostes,
158  Coniugis effigiem suspensam ad colla ferebat.
159  Hunc regis nato Persarum victor ademit 160
160  Oris ob egregiam speciem, nec deserit umquam,
161  Quin etiam caeco retur deceptus amore


4118. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 66 | Paragraph | SubSect | Section]


138  Mens sua transvolitat montes, et caerula vasta,
139  Viribus ac magnis tot vincere regna volutat,
140  Persidis in primis Regem superare potentem, 140
141  Amplaque regna Asiae famâ celebrata vetustâ,
142  Hesperiae hinc duplex fidit


4119. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 124 | Paragraph | SubSect | Section]


379  Et tenet Osmano legatus scripta ferenda,
380  Excipit illa hilari quae vultu, fronte serenâ, 380
381  Et dignas gaudet Regi persolvere grates,
382  Regis commendans natum, sanctumque senatum.
383  Ipse hinc muneribus, vario et decoratus honore


4120. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 196 | Paragraph | SubSect | Section]

ferinâ, 7
71  Dum lateri cochlear, pendetque cucurbita, virgam
72  Dextra regit, Begum manet altâ mente reposta,
73  Persica quae captiva olim, nunc optima coniux,
74  Eois cuius species celebratur in oris.
75  Illam visuri tot reges litore ab Indo, 75


4121. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 197 | Paragraph | SubSect | Section]


80  Moscorum Princeps Basilius, atque tyrannus. 80
81  Frigora non Schitiae minuere incendia cordis,
82  At magis exarsit Persarum regia proles,
83   Haidenus, voluitque thoro sociare puellam.
84  Vidit ubi effigiem Princeps, formamque venustam,


4122. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 198 | Paragraph | SubSect | Section]

vulnera miscent,
135  Certantes tumulo spectat formosa iuvenca, 135
136  Mussatque, imperitet pecori quis victor, et ipsi;
137  Sic Turcam, Persamque inter decernitur ense,
138  Nescia cuius erit, nutat dum pulchra virago,
139  Ictibus arma sonant, cassis vomit, umbo favillas.


4123. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 199 | Paragraph | SubSect | Section]


141  Et virtute pares, animisque ardentibus ambo,
142  Loricae intactae, laesus nedum unus et alter.
143  Persa ferit cubitum Veziri vulnere tandem,
144  Sanguineas cernens guttas, clypeoque gravatus
145  Atrâ hic bile tumet, fremit imo et pectore, sylvae 145


4124. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 199 | Paragraph | SubSect | Section]

atra.
152  Auxilio accurrunt vigiles, retinentque labantem.
153  Utrinque hastarum seges aerea tollitur alta,
154  Turcae iamque parant, Persae et certamen inire.
155  Sistit Dilaver quod clamans: regia proles 155
156  En, quam cernis, adest dulcis tua sponsa venusta,


4125. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 199 | Paragraph | SubSect | Section]


160  Hinc progressus equo, quavis pietate repressâ, 160
161  Atque rotans gladium caedit, secat omnia circum.
162  At ducis interea Persarum turba fidelis
163  Eripuit corpus, vim factam vique repellens
164  Urbis vicinae sub moenia tuta refugit.
165  Parta ita virgo fuit


4126. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 200 | Paragraph | SubSect | Section]

certatur cominus armis.
195  Haud iuvat in varias timidum te vertere formas, 195
196  Si fas, et volucris pernices indue pennas,
197  Persequar usque mei moriturum cuspide ferri,
198  Reddit Dilaver minitanti, terga dedisti
199  Me coram ante fugae, tua me haud audacia terret.


4127. Gundulić, Ivan;... . Osmanides, versio electronica [page 215 | Paragraph | SubSect | Section]


109  Aequora lata tegens instructâ classe potenti,
110  Tertius hoc posuit Muratus fraena Liburnis. 110
111  Taurisio aggressus Persas est deinde potitus.
112  Hoc meus et proavus Maometus robore miro
113  Iaurini, Karusae, Agriae subiecit et urbes.


4128. Smerdel, Ton. Poemata octo, versio electronica [page 8 | Paragraph | Section]


Nunc solus
bibit vinum
Subauscultans murmur
Sonantium undarum.
Facies eius plena rugarum
Personae veteris histrionis similis.

Aratrum vitae multa delevit
Sed circa labia senescentis nautae
Splendet risus
unius lepidae memoriae.


4129. Jurić, Šime. Praefatio in Iugoslaviae... [page vib | Paragraph | Section]

imprimis operam navandam censui ad bibliographiam nostram id maximi momenti esse existimans. Doleo, quod (licet consulto id fecerim) hunc in censum inserere omisi quosdam scriptores, qui a Croatia oriundi extra Croatiam vixerunt et quorum vita et opera accuratiore perscrutatione indigent, puta Franciscum Nigrum, Julium Camillum Delminium, Juvencum Caelium Calanum Dalmatam, quaedam familiae Kollonitschianae membra, Georgium Horvath-Stansithium, Martinum Georgium Kovachich ceteros nec non alieniigenas quosdam, qui apud nos degentes nostraque


Bibliographia locorum inventorum

Pop Dukljanin (c. 1149) [1149], Regnum Slavorum, versio electronica (), Verborum 12004, Ed. Vladmir Mošin [genre: prosa oratio - historia] [word count] [presbdoclregnumsl].

Toma Arhiđakon (1200-1268) [1268], Historia seu cronica Salonitanorum atque Spalatinorum pontificum, versio electronica (, Split), Verborum 40426, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [thomashistsalon].

Anonymus (floruit 1346-1353) [1346], Obsidio Iadrensis, versio electronica (), Verborum 22573, Ed. Veljko Gortan; Branimir Glavičić; Vladimir Vratović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [anonymusobsidioiadrensis].

Pavlović, Pavao (1347-1416) [1371], Memoriale, versio electronica (), Verborum 12550, Ed. Ferdo Šišić [genre: prosa oratio - chronica] [word count] [paulopmemoriale].

Sobota, Ivan (m. 1467) [1438], Epistula ad Mapheum Vallaressum (Tragurii, 1438), versio electronica. (, Trogir), Verborum 255, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sobotaiepist14380715].

Vitez od Sredne, Ivan (c. 1405-1472) [1445], Joannis de Hunyad virtus et character militaris, una rei praelio ad Varnam gestae series, sinistri exitus causae ac subsidiorum petitio, versio electronica (, Pesth), Verborum 977, Ed. György Fejér [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [viteziepist1445].

Jan Panonije (1434-1472) [1447], Epigrammata et elegiae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 5735 versus, verborum 37748, Ed. Sándor Kovács [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [ianpanepigreleg].

Vitez od Sredne, Ivan (c. 1405-1472) [1448], Epistolae duo a. 1448, versio electronica (, Servia; Segedinum), Verborum 1682, Ed. György Fejér [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [viteziepist1448].

Grad Šibenik (1449) [1449], Documenta de ecclesia Sibenicensi a. 1449, versio electronica (), Verborum 1210, Ed. Vincenzo Miagostovich [genre: prosa - acta officialia] [word count] [documentaecclsibenic].

Šižgorić, Juraj (stariji) (biskup 1437-1454) [1449], Documenta de ecclesia Sibenicensi a. 1449, versio electronica (), Verborum 1087, Ed. Vincenzo Miagostovich [genre: prosa - acta officialia; prosa - epistula] [word count] [sizgorjdocumentasibenic].

Augustin Zagrepčanin, Juraj (fl. 1454) [1454], Epistola ad Nicolaum Ostphi, versio electronica (), Verborum 1885, Ed. Ladislaus Juhász [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [augustgepist].

Sobota, Ivan (mortuus 1467) [1454], Joannis Sobote Dalmate epistola, versio electronica (, Trogir), Verborum 545, Ed. Luka Jelić Franjo Rački [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sobotaiepist14540727].

Sobota, Ivan (mortuus 1467) [1454], Clarissimo patricio Petro M. Joannes Sobote, versio electronica (, Trogir), Verborum 471, Ed. Luka Jelić Franjo Rački [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sobotaiepist14541224].

Jan Panonije (1434-1472) [1456], Epistulae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 1969 verborum, Ed. Sámuel Teleki [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [ianpanepist].

Mihetić, Ambroz (c. 1420-post 1487) [1458], Ad Pasqualem Maripetrum illustrissimum Venetum ducem oratio congratulatoria, versio electronica (), Verborum 2289, Ed. Antonija Vlahov [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [michetaoratio].

Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1463], Nauicula Petri, versio electronica (), Verborum 6607, Ed. Luka Špoljarić [genre: prosa - tractatus; prosa - epistula] [word count] [modrnnavic].

Lipavić, Ivan (floruit 1465) [1465], Joannes Lipauich post pestem Tragurium rediens composuit, versio electronica (), 70 versus, verborum 465, Ed. Šime Jurić [genre: poesis - elegia] [word count] [lipaviceleg].

Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1465], De consolatione liber, versio electronica (, Italija), Verborum 79291, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [modrncons].

Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1474], Oratio in funere Petri Riarii, versio electronica (, Rim), Verborum 4115, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [modrnoratioriar].

Cipiko, Koriolan (1425-1493) [1477], Petri Mocenici imperatoris gestorum libri tres, versio electronica (), Verborum 16317, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [cipikokpetri].

Marulić, Marko (1450-1524) [1477], Carmina Latina, versio electronica (, Split), 2206 versus, verborum 14802, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma; poesis - epistula; poesis - hymnus; poesis - elegia] [word count] [marulmarcarmina].

Šižgorić, Juraj; Marulić, Marko; Mihetić, Ambroz; Tideo Acciarini; Andrea Banda di Verona; Hilarion di Vicenza; Raffaele Zovenzoni; Giliberto Grineo (c. 1445-1509?; 1450-1524; c. 1420-post 1487) [1477], Elegiarum et carminum libri tres, versio electronica (), 1585 versus, verborum 10077, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - carmen; poesis - elegia] [word count] [sisgorgeleg].

Marulić, Marko (1450-1524) [1480], Repertorium, versio electronica (), Verborum 315700, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - loci communes] [word count] [marulmarrepert].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1484], Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica (, Dubrovnik), 7675 versus, verborum 46525, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [word count] [crijevicarm1678].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1485], De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica (, Šibenik), Verborum 687, Ed. Daniele Farlati [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sisgorgmiraculum].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], Odae de apostolis, versio electronica (), 526 versus, verborum 2640, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - oda; prosa oratio - epistula] [word count] [sisgorgodae].

Šižgorić, Juraj; Azzo Phorestus; Georgius Priolus; Petrus Barocius (c. 1445-1509?) [1487], Epigrammata minora, versio electronica (), 77 versus, verborum 589, Ed. Paolo Tremoli Olga Perić [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia] [word count] [sisgorgepigrm].

Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica (, Šibenik), Verborum 3721, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - descriptio; prosa oratio - chorographia] [word count] [sisgorgdesitu].

Bunić, Jakov (1469-1534) [1490], De raptu Cerberi, editio electronica (, Dubrovnik), 1034 versus, verborum 6750, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjder].

Gundulić, Fran Lucijan; Crijević, Ilija (1451/2-1505; 1463-1520) [1490], Baptistinus, versio electronica (, Dubrovnik), 13 versus, verborum 3401, Ed. Dora Ivanišević Petra Šoštarić [genre: prosa oratio - novella; poesis - epigramma] [word count] [gondolflbapt].

Selimbrić, Šimun (m. 1496) [1490], Vitum Ruschium laudat, versio electronica (), 70 versus, verborum 554, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen] [word count] [selimbricsvit].

Divnić, Juraj (1450?-1530) [1493], Epistula ad Alexandrum VI Georgii Difnici Dalmatae episcopi Nonensis, versio electronica (), Verborum 2068, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [difnicgepistalexvi].

Gučetić, Ivan (1451-1502) [1493], Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta, versio electronica (), Verborum 743, Ed. Fialová, Andelă Hejnic, Josef [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gotiusipanegyris].

Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1494], Sermo de passione Domini, versio electronica (), Verborum 7331, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [nimiramsermo].

Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].

Božićević Natalis, Frano (1469-1562) [1497], Francisci Natalis Carmina, versio electronica (), 3135 versus, verborum 19055, Ed. Miroslav Marcovich [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [natalisfcarmina].

Dragišić, Juraj; Crijević, Ilija; Karlo Pucić; Frano Galatin (non post 1445-1520; 1463-1520; 1458?-1522; floruit 1499) [1499], Oratio funebris habita pro magnifico et generoso senatore Iunio Georgio patritio Rhagusaeo, versio electronica (), 28 versus, verborum 2459, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; poesis - epigramma; prosa oratio - oratio] [word count] [dragisicjoratio].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1502], Oratio funebris in Joannem Gotium (fragmenta), versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 775, versus 2, Ed. Darinka Nevenić Grabovac [genre: prosa - oratio; prosa - oratio funebris] [word count] [crijevigotius1502].

Niger, Toma [1502], Divina electio ac tempestiva creatio serenissimi principis Veneti Leonardi Lauretani cum pronostico sui invictissimi principatus, versio electronica (), 429 versus, verborum 2723, Ed. Giuseppe Praga Neven Jovanović [genre: poesis - elegia; poesis - panegyris; poesis - epigramma] [word count] [nigertdivin].

Marulić, Marko (1450-1524) [1502], Reuerendo in Christo pręsbitero Iacobo Grasolario, versio electronica (, Split), Verborum 792, Ed. Branimir Glavičić Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [marulmarepist15020303].

Marulić, Marko (1450-1524) [1503], In epigrammata priscorum commentarius (), Verborum 25316, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - commentarius] [word count] [marulmarinepigr].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1505], Epistulae, versio electronica. (), Verborum 166, Ed. Petrus Kasza [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepistulae].

Grisogono, Federik (1472-1538) [1507], Speculum astronomicum, versio electronica (), Versus 100, verborum 18852, Ed. Mihaela Girardi-Karšulin Olga Perić Tomislav Ćepulić [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus; poesis - ode; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [grisogonofspeculum].

Marulić, Marko (1450-1524) [1507], Vita diui Hieronymi, versio electronica (), Verborum 10681, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvita].

Crijević, Ilija (1463-1520) [1509], In Junium Sorgium avunculum suum funebris oratio, versio electronica (), Verborum 4212, versus 35, Ed. István Hegedüs [genre: prosa - oratio; prosa - oratio funebris] [word count] [crijevisorgo1509].

Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1509], Solimaidos libri III, versio electronica (), 1154 versus, verborum 9287, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - carmen; prosa - epistula - praefatio] [word count] [severitanipsolimaidos].

Marulić, Marko (1450-1524) [1510], Dauidias, versio electronica (), 6765 versus, verborum 45407, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica] [word count] [marulmardauid].

Marulić, Marko (1450-1524) [1510], Quinquaginta parabolae, versio electronica (), Verborum 13330, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - parabola] [word count] [marulmarquinqu].

Marulić, Marko (1450-1524) [1510], Regum Delmatiae atque Croatiae gesta, versio electronica (), Verborum 4606, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [marulmarrdcg].

Marulić, Marko; Dante Alighieri (1450-1524; 1265-1321) [1510], Principium operis Dantis Aligerii de Fluentino sermone in Latinum conuersum, versio electronica (, Split), 138 versus, verborum 974, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - epica; poesis - versio; poesis - fragmentum] [word count] [marulmardante].

Niger, Toma [1512], Doctissimo et integerrimo Marco Marulo nobili Spalatensi epistula, versio electronica (), verborum 720, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - epistula; prosa - dedicatio; prosa - paratextus] [word count] [nigertepistmarul].

Baničević, Jakov (1466-1532) [1513], Epistulae anni 1513, versio electronica. (), Verborum 5324, Ed. G. Amboise [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [banicjepist1513].

Beneša, Damjan (1476-1539) [1514], Epistolae dedicatoriae ex opere de secundo bello Punico, versio electronica (, Lyon), verborum 1502, Ed. Rezar, Vladimir [genre: prosa - epistula dedicatoria] [word count] [benesadepistolaededic].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1515], Ode in triumpho reuerendissimi atque amplissimi domini Ioannis de Lasko, archiepiscopi Gneznensis, de uictoria inuictissimi Sigismundi, Polonie regis, contra Moscos habito, versio electronica (), 60 versus, verborum 294, Ed. Bratislav Lučin [genre: poesis - oda] [word count] [andreisfode].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1515], Quattuor epigrammata in libris, versio electronica (), Verborum 600, 105 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen] [word count] [andreisfepigr].

Marulić, Marko (1450-1524) [1516], Evangelistarium, versio electronica (), Verborum 155872, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmareuang].

Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].

Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Ad Deum Contra Thurcas Oratio Carmine Heroico, versio electronica (, Nürnberg; Ingoldstadt), 326 versus, verborum 2269, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - silva] [word count] [andreisfthurcher].

Berislavić, Petar (1475–1520) [1518], Petrus Berislavus episcopus Vespriminensis Leoni papae X, versio electronica (, Zlobochyna), Verborum 746, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [berislavicpepist15180410].

Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].

Marulić, Marko (1450-1524) [1519], Dialogvs de Hercule a Christicolis superato, versio electronica (), Verborum 8236, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [marulmardial].

Berislavić, Petar (1475–1520) [1519], Petrus Berislavus episcopus Vespriminensis Leoni papae X, versio electronica (, Zagreb), Verborum 547, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [berislavicpepist15190905].

Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1520], Commentariolus de origine et incremento urbis Rhacusanae, versio electronica (), Verborum 5404, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio – historia] [word count] [tuberocommrhac].

Marulić, Marko (1450-1524) [1520], De ultimo Christi iudicio sermo, versio electronica (), Verborum 16879, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [marulmarultiudic].

Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].

Marulić, Marko (1450-1524) [1522], Epistola ad Adrianum VI Pontificem Maximum, versio electronica (), Verborum 2644, Ed. Darko Novaković [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [marulmarepistadr].

Marulić, Marko (1450-1524) [1522], Tropologica Dauidiadis expositio, versio electronica (), Verborum 5871, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - expositio] [word count] [marulmartrop].

Severitan, Ivan Polikarp (1472 - c. 1526) [1522], Feretreidos libri tres, versio electronica (), 807 versus, verborum 8510, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [severitanipferetr].

Niger, Toma [1522], Epistula ad Adrianum VI, versio electronica (, Praga), verborum 235, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - epistula] [word count] [nigertepistadr1522].

Niger, Toma [1522], Carmina tria ad Andream Cricium, versio electronica (, Krakow; Rim), verborum 462, versus 64, Ed. Jacek Wiesiołowski [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [nigertepigrammatacricium].

Bučinjelić, Miho (1479 - c. 1550) [1524], Epistula ad Gerardum Planiam, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 2445, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [bucinjelicmepist].

Pribojević, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525], Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica (, Hvar), verborum 14680, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [word count] [pribojevvor].

Frankapan, Krsto (1482-1527) [1525], Chistophorus de Frangepanibus comes Clementi papae VII, versio electronica (, Budim), Verborum 284, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [frankapankrstoepist15250809].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1525], Stephanus Brodericus secretarius regius Clementi papae VII, versio electronica (, Budim), Verborum 579, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15250930].

Bunić, Jakov; Cortonus de Vtino Minorita, Bernardinus; Petrus Galatinus; Colonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526], De vita et gestis Christi, versio electronica (), 10155 versus; verborum 68245, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjvgc].

Kružić, Petar (m. 1537) [1526], Petrus Crusich capitaneus Segniae Clementi papae VII, versio electronica (, Senj), Verborum 555, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [kruzicpepist15260130].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1526], Stephanus Brodericus cancellarius Clementi papae VII, versio electronica (, castra regia prope Erd ad Danubium posita), Verborum 350, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15260727].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1526], Stephanus Brodericus cancellarius Clementi papae VII, versio electronica (, Požun), Verborum 214, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15261004].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1527], Dialogus Sylla, versio electronica. (), Verborum 15372, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfsylla].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1527], De conflictu Hungarorum cum Solymano Turcarum imperatore ad Mohach historia verissima, versio electronica. (), Verborum 959, Ed. Arnold Ipolyi [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - historia] [word count] [brodaricsmohach].

Štafilić, Ivan; Ioannes Staphileus (1472-1528) [1528], Oratio ad Rotae auditores excidii Vrbis Romae, sub annum Christi 1527. causas continens (, Roma), 4294 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - oratio] [word count] [stafilicioratioroma].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1531], Epistula ad Francescum di Nobili dictum Cheream, versio electronica. (, Buda), Verborum 523, Ed. Franjo Rački [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepist15310125].

Senj: Kaptol [1531], Capitulum ecclesiae Segniensis Clementi papae VII, versio electronica (, Senj), Verborum 114, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [senjkaptolepist15310717].

Šarar, Erazmo (fl. 1531) [1531], Erasmus Sarar capitaneus Segniae Clementi papae VII, versio electronica (, Senj), Verborum 151, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sarareepist15310717].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1532], Epistolae ad Thomam Nadasdinum, versio electronica (, Venecija; Beč; Beč; Beč; Venecija; Venecija; Venecija; Trogir; Rab; Sarvar; Venecija; Trogir; Bakar; Sarvar; Trogir; Sarvar; Trogir; Venecija; Trogir), Verborum 5603 (pro tem), Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepistnadasd].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1532], Memoriale Antonii Verantii de statu rerum Hungaricarum a morte regis Ludovici II. usque ad finem anni 1529, versio electronica (), Verborum 1364, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - historia] [word count] [vrancicamemoriale1532].

Niger, Toma [1532], Epistula ad Clementem VII, versio electronica (, Venecija), verborum 279, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - epistula] [word count] [nigertepistclem1532].

Kružić, Petar (m. 1537) [1532], Petrus Crusitch castellanus Clissii Clementi papae VII, versio electronica (, Klis), Verborum 561, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [kruzicpepist15320922].

Šarar, Erazmo (fl. 1531) [1532], Erasmus Sayrar capitaneus Segniae Clementi papae VII, versio electronica (, Senj), Verborum 131, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sarareepist15321012].

Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].

Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1535], Epigramma ad Petrum Tomicium, versio electronica. (), Versus 18, verborum 145, Ed. Jan Daniel Andrzej Janocki Samuel Bogumił Linde [genre: poesis - epigramma] [word count] [brodaricsepigrtomick].

Kabalin, Grgur; Tolimerić, Ilija (m. 1537?) [1536], Epigrammata in codice Natalis, versio electronica (), 93 versus, verborum 644, Ed. Miroslav Marcovich [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [aavvepigrnatal].

Petrović, Nikola (1486-01-15 – 1568-04-16) [1538], Oratio salutatoria ad Rhagusinum senatum cum primum se ad illorum Vrbem contulit, versio electronica (), 984 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - oratio] [word count] [petrovnorrhag].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1538], Epistulae anni 1538, versio electronica (), Verborum 4332, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1540], Epistulae anni 1540, versio electronica (), Verborum 996, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist1538].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1542], Petro Royzio Maureae, versio electronica (, Kraków), Verborum 186, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15420110].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1543], Commentarius rerum actarum Constantinopoli anno 1542. Versio electronica (), Verborum 4922, Ed. Srećko M. Džaja Guenter Weiss [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfconst].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1543], Magdalenae Millaversiae, versio electronica (, Alba Iulia), Verborum 523, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicaepist15430720].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1544], Dialogus philosophandumne sit, versio electronica. (), Verborum 8149, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [andreisfphilos].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1545], Ad optimates Polonos admonitio, versio electronica (, Cracovia; Polonia), Verborum 8436, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio; prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfpolonos].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], De Afflictione, Tam Captivorum Quam Etiam Sub Turcae tributo viventium Christianorum : cum figuris res clarè exprimentibus ; Similiter de Ritu, deque Caeremoniis domi, militiaeque ab ea gente usurpatis ; Additis nonnullis lectu dignis, linguarum Sclavonicae & Turcicae, cum interpretatione Latina, libellus (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbafflictio].

Đurđević, Bartul (c. 1506 - c. 1566) [1545], Prognoma, sive Praesagium Mehemetanorum : primùm de Christianorum calamitatibus, deinde de suae gentis interitu, ex Persica lingua in Latinum sermonem conversum. (, Leuwen), Ed. Đurđević, Bartul [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - libellus; poesis - epigramma] [word count] [djurdjevicbprognoma].

Utješenović-Martinuzzi, Juraj (1482-1551) [1547], Frater Georgius episcopus Varadiensis cardinali Alessandro Farnese, versio electronica (, Varadin), Verborum 897, Ed. Bessenyei József [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [utjesenovicjepist15470207].

Vlačić Ilirik, Matija; Zigerius, Emerik (1520-1575) [1549], Epistola cuiusdam pii concionatoris, ex Turcia, ad M. Illy. missa, qualis nam status Euangelii et Ecclesiarum sub Turco sit indicans, cum Praefatione Illyrici (1549), versio electronica (, Tolna; Magdeburg), Verborum 1772, Ed. Stanko Andrić [genre: prosa oratio - epistola; poesis - epigramma] [word count] [zigeriuseepist].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1550], Carmina in manuscripto Budapestensi H46, versio electronica (), 462 versus, verborum 3075, Ed. Bratislav Lučin [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma] [word count] [andreisfcarminavd].

Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].

Vrančić, Antun (1504-1573) [1553], Iter Buda Hadrianopolim, versio electronica (), Verborum 10368, Ed. László Szalay [genre: prosa oratio - itinerarium; prosa oratio - diarium] [word count] [vrancicaiter].

Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1558], Antonio fratri epistula, versio electronica (, Šibenik), verborum 1499, Ed. László Szalay [genre: prosa - epistula] [word count] [vrancicmepist15581227].

Grbić Ilirik, Matija (1503/1512 - 1559) [1559], Aristeae historia cum conversione Latina, versio electronica (), Verborum 3353, Ed. Nino Zubović [genre: prosa oratio - historia; prosa oratio - versio] [word count] [grbicmaristea].

Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].

Vrančić, Faust (1551-1617) [1561], Carmina e codice Variorum Dalmaticorum et epistula ad avunculum, versio electronica (), 51 versus, verborum 606, Ed. Bratislav Lučin [genre: poesis - carmen; prosa oratio - epistula] [word count] [vrancicfcarmepist].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1569], Ad Reverendissimum dominum Antonium Verantium Archiepiscopum Strigoniensem, versio electronica (, Posonii), Verborum 1794, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15691019].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1570], Reverendissimo et observandissimo d. Domino meo Antonio Verantio Archiepiscopo Strigoniensi etc. in Hungaria, versio electronica (, Tragurii), Verborum 1755, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15700202].

Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].

Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1571], Ad Archiepiscopum Strigoniensem Antonium Verantium, versio electronica (, Posonii), Verborum 901, Ed. László Szalay Gusztáv Wenzel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [andreisfepist15710630].

Vrančić, Faust (1551-1617) [1575], Vita Antonii Werantii, versio electronica (), 51 versus, verborum 606, Ed. Martinus Georgius Kovachich [genre: prosa oratio - vita] [word count] [vrancicfvitaant].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].

Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].

Auctores varii (1590) [1590], Epistolae Siscienses, versio electronica (), Verborum 11.224 (pro tem), Ed. Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvsisakepist].

Mladinić, Sebastijan (c. 1561 - c. 1621) [1590], Vita beati Ioannis episcopi Traguriensis, versio electronica (), Verborum 4659, versus 746, Ed. Mladen Ivanišević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; poesis - ode; prosa - epistula - praefatio] [word count] [mladinicsvita].

Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].

Mikac, Nikola (floruit 1573-1604) [1592], Obsidio Sisciensis domini Micatii Anno Domini 1592, versio electronica (), Verborum 948, Ed. Martin Juraj Kovačić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [mikacobsidio].

Stepanić Selnički, Nikola (1553-1602) [1593], Electi episcopi Sirmiensis epistola qua expugnationem Sciscii per Turcas factam describit., versio electronica (, Zagreb), Verborum 697, Ed. Martin Juraj Kovačić [genre: prosa oratio – historia; prosa oratio - relatio; prosa oratio - epistola] [word count] [stepnexpugn].

Pir, Didak (1517 – 1599) [1596], Cato minor, sive disticha moralia, versio electronica (), versus 5366, verborum 40443, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - ode] [word count] [didacuspcato].

Stepanić Selnički, Nikola; Stjepan Medak (1553-1602; c. 1596.) [1596], Historia obsidionis Petriniae et cladis Szerdarianae, versio electronica (), Verborum 3031, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [stepnobsid].

Zavorović, Dinko; Suričević, Toma (1540-1608; floruit 1602) [1602], Praefatio et epistulae in libris de rebus Dalmaticis, versio electronica (), Verborum 876, Ed. Iva Kurelac [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [aavvpraefepistrebusdalm].

Getaldić, Marin (1566-1626) [1603], Promotus Archimedes seu De variis corporum generibus gravitate et magnitudine comparatis, versio electronica (), Verborum 19625, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus] [word count] [getaldimpromo].

Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].

Levaković, Rafael (o. 1597 - o. 1650) [1639], Ad Benedictum Uinkouich episcopum epistulae XI, versio electronica (), Verborum 6550, Ed. Šime Demo [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [levakovrepist].

Palmotić, Junije (1607.-1657.) [1645], Carmina Latina, versio electronica (), 6731 verborum, versus 1094, Ed. Milivoj Šrepel [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - epicedion] [word count] [palmoticjcarm].

Anonymus (floruit 1657.) [1657], Actiones duo de maleficis, versio electronica (), Verborum 2758, Ed. Ivan Krstitelj Tkalčić [genre: prosa - acta iuridica] [word count] [nnactiones1657].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1667], Oratio de eligendo Summo Pontifice, versio electronica (), 2879 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gradicsoratio].

Lučić, Ivan (1604-1679) [1668], Epistola ad fratres Blaeu (14. 11. 1668), versio electronica (), Verborum 626, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [luciusiepist].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1670], De vita, ingenio, et studiis Junii Palmottae, versio electronica (), 3196 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - vita] [word count] [gradicspalmottaevita].

Palmotić, Džore (1606.-1675.) [1670], Epistula Francisco cardinali Barberino, versio electronica (), 1382 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - epistula; prosa - dedicatio] [word count] [palmoticdzepist].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1672], Ad Junium Palmottam, versio electronica (), 184 verborum, versus 40, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - ode] [word count] [gradicspalmotta].

Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1672], Ad Venerem Titiani artificio pictam, versio electronica (), 530 verborum, versus 86, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - elegia] [word count] [gradicsvener].

Belostenec, Ivan; Glavinić, Sebastijan; Anonymus (1593./1594. - 1675) [1675], Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica (), 3558 verborum, 12 versus, Ed. Damir Boras [genre: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [word count] [belostenecigazophylaciumded].

Rattkay, Ivan (1647–1683) [1683], Relatio Tarahumarum Missionum eiusque Tarahumarae Nationis Terraeque Descriptio, editio electronica (), 9250 verborum, Ed. Ludwig Fladerer [genre: prosa oratio - relatio] [word count] [rattkayitarahum].

Sidić, Šimun Juda (floruit 1683) [1683], Antonii Judae Sidić, canonici zagrabiensis et rectoris collegii Croatici Viennae, de obsidione Viennensi per Turcas A. 1683. relatio (Viennae, 1683-09-16), versio electronica (, Vienna), Verborum 2322, Ed. Ivan Kukuljević Sakcinski [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [sidicepistola1683].

Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].

Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].

Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1700], Croatia rediviva, versio electronica (, Zagreb), 68 versus, verborum 7054, Ed. Zrinka Blažević [genre: prosa oratio - historia; poesis - elegia] [word count] [vitezovritterpcroatia].

Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1700], Dissertatio regni Croatiae, versio electronica (, Zagreb), Verborum 780, Ed. Zrinka Blažević [genre: prosa oratio - historia] [word count] [vitezovritterpdiss].

Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1700], Jesseidos libri XII, editio electronica (), 13523 versus, verborum 84448, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [viciccjess].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], Poetici lusus varii, versio electronica (), versus 5453, verborum 35062, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [word count] [djurdjevipoe].

Dumanić, Marko; Bernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701], Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica (), verborum 6745, versus 158, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [word count] [dumanicmsynopsis].

Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1703], Plorantis Croatiae saecula duo, versio electronica (), 2815 versus, verborum 19809 [genre: poesis - epica; poesis - elegia; paratextus prosaici] [word count] [vitezovritterpplorantis].

Matijašević Karamaneo, Antun (1658-1721) [1712], Carmen ad v. c. Iacobum Candidum, versio electronica (), 351 versus, verborum 2196, Ed. W. H. Allison H. C. Schnur [genre: poesis - carmen] [word count] [matiasevcaramancarmen].

Matijašević Karamaneo, Antun (1658-1721) [1716], Ferocia Turcarum per Christianos Compressa, versio electronica (), 262 versus, verborum 1629, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - carmen; poesis - epica] [word count] [matiasevcaramanferocia].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1717], Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica (), versus 984, verborum 8618, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - epica; paratextus prosaici] [word count] [djurdjeviepinicium].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1728], Magdalidos liber primus, versio electronica (), versus 426, verborum 2792, Ed. Matea Mrgan [genre: poesis - epica; poesis - versio; prosa - epistula] [word count] [djurdjevimagdalidos].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1734], Elegiae II et carmen, versio electronica (), 456 versus, verborum 3103, Ed. Tomislav Đurić [genre: poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [boskovicrel2carm].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1735], Epistolae ad amicum Matthiam Nicolaum Mesich (1735-1737), versio electronica (, San Vitale apud Bononiam; Bononia), Verborum 3852, Ed. Teodora Shek [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [krcelicbepist1735].

Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1738], Sanctae Margaritae Cortonensis... conversio, versio electronica (), versus 437, verborum 2735, Ed. Martin Muhek [genre: poesis - epica; poesis - carmen] [word count] [djurdjevimargarita].

Crijević, Serafin Marija (1686-1759) [1740], Bibliotheca Ragusina, loci selecti, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 6633, Ed. Stjepan Krasić [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - lexicon; prosa oratio - prosopographia; prosa oratio - commentarius] [word count] [crijevicsbiblioth].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1747], Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica (), 11229 versus, verborum 82047, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - didactica] [word count] [staybphilos].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Additamenta ad Annuas, versio electronica (, Zagreb), Verborum 17030, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbannadd].

Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1753], Ecloga recitata in publico Arcadum consessu, versio electronica (), 325 versus, verborum 3023 [genre: poesis - ecloga] [word count] [boskovicrecl].

Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1760], Ex libro primo Italici poematis Torquati Tassi, versio electronica (), 143 versus, verborum 995, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - versio] [word count] [kunicrtasso].

Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1764], Echo libri duo, versio electronica (), Verborum 11422, versus 1535, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis epica] [word count] [zamagnabecho].

Zamanja, Bernard; Kunić, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768], Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica (), 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [word count] [zamagnabnavis].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1776], Argumenta singulorum librorum Iliados singulis versibus comprehensa, versio electronica (), 25 versus, verborum 183, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - epigramma; paratextus] [word count] [kunicriliasargum].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1776], Homeri Ilias, Latinis versibus expressa, versio electronica (), 18.330 versus, verborum 126.883, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - epica; poesis - versio] [word count] [kunicriliaslibri].

Homerus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1777], Homeri Odyssea Latinis versibus expressa, versio electronica (), 13633 versus, verborum 95,658, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - argumentum; prosa - paratextus; prosa - epistula] [word count] [zamagnabodyssea].

Kalić, Arkanđeo (1739-1816) [1778], In adventu Domini Gregorii Lazzari oratio, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 3698, Ed. Relja Seferović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [kalicaadventu].

Škrlec Lomnički, Nikola; Szalágyi István (1729-1799; 1739-1796) [1778], Epistolae Nicolai Skerlecz ad Stephanum Salagi et responsorium Salagi (, Zagreb; Pečuh), Verborum 7797 [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistsalag].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1782], Operum omnium tomus II, versio electronica (), Verborum 46753, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl2].

Hesiodus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1785], Hesiodi Ascraei opera, versio electronica (), 2747 versus, verborum 58425 [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [word count] [zamagnabhesiod].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Discursus in secundum membrum propositionum regiarum seu opinio de insurectione in Regno Hungariae, versio electronica (), Verborum 10693, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendisc].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].

Katančić, Matija Petar (1750-1825) [1791], Fructus autumnales, versio electronica (), 948 versus, verborum 7599, Ed. Tomo Matić [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - elegia; poesis - epigramma; prosa - paratextus; prosa - dedicatio; prosa - praefatio] [word count] [katancicmpfructus].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Status actualis oeconomiae publicae, versio electronica (), Verborum 39967, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlenstatus].

Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1792], Theocriti, Moschi et Bionis idyllia omnia (excerpta), versio electronica (), 476 versus, verborum 5000, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - idyllium; poesis - versio - ex Graeco] [word count] [zamagnabidyllia].

Kordić, Marko (m. 1806) [1792], In funere D. Gregorii Lazzari Archiepiscopi Ragusini oratio, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 3282, Ed. Relja Seferović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [kordicmfunerelazzari].

Baričević, Adam Alojzije (1756-1806) [1793], Epistulae XVI invicem scriptae, versio electronica (), Verborum 7902, Ed. Luka Vukušić [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [baricevaaepistpenzel].

Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1794], Fabulae, versio electronica (), 2266 versus, verborum 52873, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - fabula] [word count] [fericdfab].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Epigrammata, versio electronica (), 20870 versus, verborum 170058, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epigramma] [word count] [kunicrepigr].

Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Ex Graeco Homeri Hymnus ad Cererem, versio electronica (), 567 versus, verborum 3992, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - hymnus; versio] [word count] [kunicrhymnuscererem].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1794], Ad Maximilianum Verhovacz epistola 9. Septembris 1794, versio electronica (, Jakovlje), Verborum 77, Ed. Neven Jovanović Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistverh179409].

Zamanja, Bernard (1735-1820) [1795], Epistolae scriptae an. 1795. et 1796, versio electronica (), 1960 versus, verborum 13466, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula] [word count] [zamagnabepist].

Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1798], Ad Maximilianum Verhovacz epistola 16. Octobris 1798, versio electronica (, Jakovlje), Verborum 1108, Ed. Neven Jovanović Josip Kolanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistverh17981016].

Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1800], Carnovalis Ragusini Descriptio Macaronica et Descriptio Cucagnae, versio electronica (, Dubrovnik), 335 versus, 2183 verborum, Ed. Šime Demo [genre: poesis - satura; poesis - macaronica] [word count] [fericdcarnovalis].

Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1803], Periegesis orae Rhacusanae, versio electronica (, Dubrovnik), 3368 versus, verborum 28363 [genre: poesis - epica; poesis - praefatio; prosa - index] [word count] [fericdperiegesis].

Sivrić, Antun (1765 - 1830) [1803], Traduzione latina delle Anacreontiche ... e dei sonetti, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis epigramma; poesis versio; paratextus prosaici] [word count] [sivrichaanacreont].

Stulli, Luko (1772-1828) [1804], Vaccinatio carmen elegiacum, versio electronica (), 254 versus, verborum 1548, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - elegia] [word count] [stullilvaccin].

Rastić, Džono; Appendini, Franjo Marija; Zamanja, Marija; Zamanja, Bernard; Ferić, Đuro; Appendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816], Carmina, versio electronica (), Versus 6583, verborum 46647, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [word count] [rasticdzc].

Mihanović, Antun (1796-1861) [1818], Literarum patriique sermonis amicis, versio electronica. (), 442 verborum, Ed. Franjo Fancev [genre: prosa - epistula] [word count] [mihanovicaosman].

Jelačić, Ljudevit (1792-1851) [1824], Valedictoria, versio electronica. (), 1148 verborum, Ed. Franjo Fancev [genre: prosa - epistula] [word count] [jelaciclvaledictoria].

Čobarnić, Josip (1790-1852) [1835], Dioclias carmen polymetrum, versio electronica (, Split; Zadar; Makarska), Versus 2345, verborum 17608, Ed. La Redazione del Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata [genre: poesis - epica; poesis - carmen; prosa - vita; prosa - praefatio; prosa - adnotationes] [word count] [cobarnicjdioclias].

Mažuranić, Ivan (1814-1890) [1837], Honoribus Magnifici Domini Antonii Kukuljević , versio electronica. (, Zagreb), versus 315; Verborum 3140, Ed. Vladimir Mažuranić [genre: poesis - carmen; prosa oratio - commentarii] [word count] [mazuranicikukuljevic].

Mažuranić, Antun (1805-1888) [1838], Epistula ad A. Kaznačić, versio electronica. (, Zagreb), Verborum 1113, Ed. Milivoj Šrepel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [mazuranicaepist].

Drašković, Janko (1770-1856) [1839], Epistula ad Metellum Ožegović (Rečica, 6. 5. 1839), versio electronica. (, Rečica), Verborum 75, Ed. Milivoj Šrepel [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [draskovicjepist18390506].

Gundulić, Ivan; Getaldić, Vlaho (1588-1638; 1788 - 1872) [1865], Osmanides, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović Juraj Ozmec Željka Salopek Jan Šipoš Anamarija Žugić [genre: poesis epica; poesis versio; paratextus prosaici; carmen heroicum] [word count] [getaldibosmanides].

Smerdel, Ton (1904-1970) [1962], Poemata octo, versio electronica (), 279 verborum, 90 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - poema] [word count] [smerdeltpoemata].

Jurić, Šime (1915-2004) [1971], Praefatio in Iugoslaviae scriptores Latinos recentioris aetatis, versio electronica (, Zagreb), 1646 verborum [genre: prosa - praefatio] [word count] [juricspraefatio].


More search results (batches of 100)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report


Powered by PhiloLogic

Creative Commons License
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom
Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.