Your search found 1149 occurrences

Retrieve all occurrences (This may take some time to download)

Click here for a KWIC Report

Occurrences 1-1149:

Saline usque Satilie, omnia mea sunt, quia emi a Miroslauo coram idoneis testimoniis. Attigit eo tempore uenire in nostris partibus Slauizo rex et Petrus banus, nec non Sarubba causa discordię quę erat inter Slauzo et Lubomiro. Vnde uocauerunt nos ante hos nominatos uiros omnes Tugarani; residentibus in ęcclesia beati Petri quę sita est in Olmisi, scilicet coram Slauzo nec non Petro et Sarubba, ceperunt altercare nobiscum, et ita nobis iudicauerunt, ut ego uocarem tres meliores ex prefatis testimoniis,

16. +. Emimus terram, quę pertinet ad Cozzinzani iuxta territorium nostrum de Bozza et de fratre eius, et de totis parentibus eius per I. pinguissimam porcam et CCC. cepas pro fine. Ante hos testes: Boledrug, Pradano filio Semidrago, Boiano fili setnico, Beza et frater eius Uilcanus. 17.

XL Eo tempore defuncta est regina et Mihala accepit regnum. Erantque ei septem filii, quorum nomina sunt haec: Bladimirus, Priaslavus, Sergius, Deria, Gabriel, Miroslavus, et Bodinus, et quia hos septem filios habebat accepto regno noluit servare sacramentum fratri suo Radoslavo, sed tulit illi iuppaniam Zentae et dedit illam filio suo Bladimiro. Eo tempore mortua est

Dalmatie in Sclauonia fuerunt alique statute episcopales ecclesie: uidelicet ab oriente fuit episcopus Delmitanus, unde Dalmatia dicta est, ab occidente fuit episcopus Sciscianus, ubi beatus Quirinus martir quondam extitit presul. 3Denique post Salone interitum in Spalato hos inuenimus antiquiores fuisse antistites: Iustinus archiepiscopus extitit anno incarnationis octingentesimo quadragesimo, Marinus archiepiscopus fuit tempore Caroli regis et Branimiri ducis Sclauonie, Iohannes archiepiscopus fuit anno Domini nongentesimo quartodecimo tempore Tamislaui ducis.

inquit: Ideo, domine, ad uestram uenit presentiam, ut amodo uestram faciat obedientiam . Illico autem uenerandus pontifex propria manu paucos pilos de barba illius precidit et mox astantibus, ut eum ecclesiastico more raderent, iussit. Ad presbiterum uero ait: Non ego iusseram tibi hos uiros, sed pontifices pro tanto negotio ad me uocare. Presbiter ad hec: Voluere, inquit, domine, sed minime potuerunt. Igitur dominus papa, consilio habito, taliter eis respondit: Scitote, filii, quia hec, que petere Gothi student, sepenumero audisse me recolo, sed propter

erant pictores optimi et in aurifabrili arte satis exercitati. Competenter etiam Latine et Sclauonice litterature habebant peritiam. Sed ita erant fallente diabolo in baratrum heretice pestis immersi, ut non solum impiam heresim obcecato corde crederent, sed etiam scelestis labiis predicarent. Hos inuenit Bernardus Spalati comorantes multosque iam pestiferi dogmatis tabe ab eis infectos. Cepit ergo paulatim eos ad catholicam normam miti sermone allicere frequenter eos conuocans, frequenter exhortans. Sed cum illi heretica calliditate tergiuersantes dissimularent conuerti, statim

reuersus est. Nos uero his breuiter prelibatis ad materiam redeamus. XXVI. De promotione Guncelli 1Erant autem tunc temporis maiores in capitulo Spalatensi Gruptius filius Prodani, archidiaconus, et Cataldus filius Formini et quidam alii pauci. Hos, quia digniores et maturiores erant, ceteri canonici sequebantur. Sed de substituendo pontifice non bene cogitabant hi duo, quia non recte emulationis compede trahebantur. Aiebant enim plerumque ad inuicem: Quoniam quietius et utilius se res nostre haberent, si ecclesia sic sine pastore

Garganus in administrandis rebus publicis ualde circumspectus et cautus, ubicunque opus erat pro tractandis consiliis, pro disponendis negotiis, pro expendendis foralibus causis, multa prudentia ducebatur. Amator siquidem honestatis, quos laudabilis fame ac bone conuersationis esse nouerat, hos amicos et familiares habebat, quos uero superbos, elatos infamesque cognouerat, his nunquam faciem ylarem hostendebat. Iuniores more pii patris ad se frequenter conuocans instruebat, hunc de rebus iusta negotiatione augendis, alium de militia exercenda, alium de causis ciuilibus fideliter

suorum expendit non mediocriter peccatorum. XL. De obitu Guncelli 1His ita gestis, regina adhuc considente in castro, Guncellus archiepiscopus ab hac luce migrauit. Vir senex et plenus dierum et ipse prefuit Spalatensi ecclesie annis uiginti duobus. Hos autem episcopos eiusdem ecclesie suffraganeos suo tempore consecrauit: Nicolaum Scardonensem quo defuncto alium ibidem consecrauit episcopum nomine Bartholomeum. Fuerunt autem ambo isti de Spalatensi ciuitate assumpti. In episcopatu Farensi consecrauit Nicolaum, qui erat canonicus Spalatensis.

Caelitus ostensa, simul translata fuerunt,
Cum quibus et Blasii constat caput esse repertum,
1026 Millenus vicenus sextus cum foret annus.
Hos versus edidit Miletius hinc inde testis.
Vivant felices, quibus hic licet esse frequenter,
Tales reliquias videant habeantque revere
Lis fugiat, maneat pax,

ad apicem honoris sublimare ac illos, pro quibus tantum nobis premonstrasti fidelitatis signum, non ut dignos interitu, sed tanquam adoptionis filios et subditos fideles tractare cum gratia nostra pollicemur. Finitoque regis famine (ipse)met nuntius multorum baronum in presentia hos prorupit sermones. Verba legati ad regem “Serenissime domine princeps! Vladislaua et genitus eius Iohannes, pro quibus ad uos sum legatus, plicatis manibus ac ambobus genibus flexis totos se offerunt eorumque bona, ita oppida quam etiam

Nam ab exordio huius descriptionis vsque ad Quintilis proximas Kalendas ex collectione ciuitatis egregia progenie vltra octigenarium numerum tam Parca accidentali, quam naturali a gloria huius sęculi numeratur defecisse. De quorum numero non excessit numerus bisdenarius, qui gladio hos tunc incubuerunt. Ex infimatibus quidem infinita turba debitum vniuerse carnis persoluit. Horum autem, qui morte accidentali migrauerunt, incerta redditur veritas. Fit męror ingens inter ciues. Fere omnes nobiles mediocris et magnatis possibilitatis existentes elegica et

Parant obsidentes plurimas cymbas, quibus per portum discurrunt inimicis molestiam inferendo. Pars partem vulneribus sauciat. Nam cum quodam secundo Idus Februarii mensis multi plathi Mantuani damnum hostibus exhiberent, inter quos duo erant principaliores cęteris, inter hos duos vnus extitit sic confectus, quod ipsum tabulę ex omnibus partibus cingebant altissime, quod cuiuscumque generationis sagittę detrimentum remigatoribus aliquod non poterant pręstare. Secundusque carabus seu cymba erat ille Mantuanus plathus, in quo constructa erat turris,

debilis naturę confecto ad ipsam ianuam se protraxerunt, ut eam comburerent uel forsan funditus euerterent. Sed ita eos inimici a męniis horribilium saxorum et spingardorum ac balistarum iactatione percutiunt, quod multi intereunt, ac ipsum cattum in infinitas partes diruperunt et hos, qui intro se clauserant, mortaliter occiderunt. Ibique Veneti innumerabilem sui populi delinquerunt partem. Sed ipsa excelsa turris Venetorum in ipsis binis fabricata plathis cupiens et putans excedere cacumen turris Iadre hedificate in angulo ad Babbas, que Saulare transiens formidans

quam absque eorum regis obtento commeatu nullum federis iudicium roborare eligebant, et tales extendis tuas uires fortasse? Sed certitudinaliter tranquilior erogas te in sequentibus, ut grauiori iactu uigilando interimis. Nam quantum tua abundantius confidunt prosperitate, hos terribiliori ictu in abyssum precipitas. Tuum est iuuare in te sperantium nolle obedire. Execratus igitur homo, qui in te iuste confidit. O homo, qui cinis es, cuius rei causa meos actus a bono frequentatos sic turpiter conquerendo paruipendes? An ignorantia spernibili cingeris, quod Dicor

ciuitas est corrupta, quod secundum libitum populi hostes remigantes iuxta littus vrbis condescendere de nauibus in terram sępius faciebat nec erat aliquis tanto uigore suffultus, qui eius poterat resistere uoluntati ac oppositum eorum nutui aliquid retractare. Sed hi, qui hos ictus supportabant, nullum indignationis inditium propalare publice presumebant. Quodam vero decimonono Iulii hoc contigit: Vniuersa plebs armis latentibus amicta in publico ciuitatis mercato cum valido strepitu et uocis clangore adiuit: prorsus appetere principem Venetianum. Quorum

et mamonas ciuitatis sex fidelium incolumes seruare, publica roborauerunt priuilegia interueniente hoc fędere nuntiato ratificantesque mutuo pacta et conditiones Iadertinorum, quos Veneti sub potenti deputarent custodia. Vnus eorum Iadram adiuit, ut quod per illos roboratum fuerat, per hos efficaciter impleatur. Et dum iste patriam introiuit, vniuersum vulgus iocundatur. Adherent velle parere quicquid sindici et legati Venetis compromiserunt. Ipsosque die, quo idem nuntius vrbem est reuersus, videlicet solemmitate apostoli Thomę seu vicesima prima die mensis Decembris, circa

et opere, quam sermone; propositum denique mihi firmum esse, in hoc exercitio et vitam pariter et mortem contemnere. Imo utinam posse et velle in aequo situm foret, quieto hoc labore assidue recrearer et nusquam viribus alacritatem paterer tardiorem. Nihilominus enitar viribus, quamdiu spiritus hos regit artus, et quotidiano usu adhuc peritiam alere institui, nec cessabo mea sponte, seu gratia superna affuerit, donec et damna patriae detergam et probra. Haec scribere volui, urgente me affectu meo, exorans humiliter, ne temeritatis arguar. Verum, ut prioribus litteris pollicitus sum, misi

quaedam, prope mille, puto, iam scripta per annos,
1.45.2  Docta quidem, sed non et speciosa satis.
1.45.3  Tu tamen illa magis, quam nostra poemata, laudas,
1.45.4  Hos solo quod sint anteriora meis.
1.45.5  Tanta tibi nunc est prisci reverentia saecli,
1.45.6  Tam, senium canos et venerare dies!
1.45.7  At rerum plures, novitate placere

126. AD AMICAM
1.126.1  Heu mihi! tam tarde congressi, tam cito quare
1.126.2  Digredimur? nec fas longius esse simul?
1.126.3   Hos ego complexus tunc vellem, vita, resolvi,
1.126.4  Quercubus implexae cum caderent hederae.
1.126.5   Haec ego tum cuperem disiungi basia, quando
1.126.6  Desereret concham

1.177.21  Claudo carmina da fabro Deorum.
1.177.22  Nemo religiosus et poeta est. 178. DE MARCELLI TROPHEO
1.178.1  Rettulit hos late victis Insubribus angues
1.178.2  Marcelli nuper bellica dextra ducis.
1.178.3  Exuviae domitum testantur fortiter hostem;
1.178.4  Accipe, Sancte Leo, civis opima tui.

1.274.1  Per freta dum pedibus, per summa cacumina remis
1.274.2  Eoum Xerxes improbus agmen agit;
1.274.3   Confusas rerum leges natura gemebat.
1.274.4  Cum dedit hos sacro Iuppiter ore sonos:
1.274.5  Pone metus, aliter quam nunc venit, iste redibit,
1.274.6  Pensabit Salamis dedecus omne tuum.

294. AD LUDOVICUM CYPRIUM, DE HYMNO
1.294.1  Nos tibi versiculos, Ludovice, dicavimus istos,
1.294.2  O decus, et saecli, gloria magna, tui!
1.294.3   Hos ego de sacro converti nuper Homero,
1.294.4  Qui tibi mansuri pignus amoris erunt. 295. DE LITTERA PYTHAGORAE
1.295.1  Turma

affers
1.321.6  Ioannis pariter gerens tabellas.
1.321.7  O dulces lyricos et elegantes
1.321.8  Ac plenos salis et facetiarum!
1.321.9  Hos nobis dedit ille corrigendos?
1.321.10  Hos lima putat indigere nostra?
1.321.11  Tam sunt iudicio meo politi,
1.321.12  Tam belli, ut merito politiores

1.321.7  O dulces lyricos et elegantes
1.321.8  Ac plenos salis et facetiarum!
1.321.9  Hos nobis dedit ille corrigendos?
1.321.10  Hos lima putat indigere nostra?
1.321.11  Tam sunt iudicio meo politi,
1.321.12  Tam belli, ut merito politiores
1.321.13  Ac bellos magis edidisse nullum

2.15.1  Nostri primus amor, stirps regis clara Boemi,
2.15.2  Post matris lacrymas, oscula pauca patris,
2.15.3   Cum iam Pannonicas avecta inviseret oras,
2.15.4  Edidit hos praesens Calliopea sonos:
2.15.5  Mutasti patriam, mutare vocabula debes,
2.15.6  Sis Catharina, volo, quae Cunegundis eras.

ferus ad platanum magno mox agmine cessit;
2.95.14  Passeris hic alte densis sub frondibus are
2.95.15  Pendebant foetus, mater quos nona fovebat.
2.95.16  Devorat hos miserum stridentes (alta) petentes;
2.95.17  At circum volitans flebat sua pignora mater.
2.95.18  Hanc etiam prensa strepitantem corripit ala.
2.95.19  Ast illum pullis

Incipe, et Estenses tolle, age, ad astra viros.
3.3.201  Quorum qui nunc sunt, populos in pace gubernant,
3.3.202  Et Musas, et te, pulcher Apollo, colunt.
3.3.203  Hos toga delectat, Martem coluere priores,
3.3.204  Et bello magnum promeruere decus.
3.3.205  Quamvis materiam domus haec celeberrima praebet,
3.3.206  Sive velis Martem dicere,

3.3.226  Est Deus ante oculos visus adesse meos;
3.3.227  Phoebus erat certe, Phoebum chelys ipsa probabat,
3.3.228  Et pharetra, et lauro nexa virente coma.
3.3.229  Hos ad te incomtos monuit me scribere versus,
3.3.230  Excipe tu placido, carmina nostra, sinu. 4. IANUS PANNONIUS TITO VESPASIANO STROZZAE

3.7.28  Puniceum rubeis qua tepet aequor aquis,
3.7.29  Quicquid plorantes lacrymant de cortice myrrhae,
3.7.30  Colligit Eous quicquid odoris Arabs,
3.7.31  Hos ungat cineres, hanc defundatur in urnam,
3.7.32  Menstruus huic busto concelebretur honos.
3.7.33  Ut colimus sanctas, pompis solennibus umbras,
3.7.34  Huic praestet similes

legit in silva divite mollis Arabs. 13. DE CERTAMINE MENSIUM
3.13.1  Bisseni Phoebo certant dum iudice menses,
3.13.2  Primus in hos solvit Martius ora sonos:
3.13.3  Ipse ducem veteri statuit me Romulus anno,
3.13.4  Iussit et auctoris nomen habere sui.
3.13.5  Excipit Aprilis: Cum venero, mitior aer,

4.7.90  Permutat merces, Itala terra, suas,
4.7.91  Nec quenquam praeter Venetos ea cura remordet,
4.7.92  Quos iungunt satis, foedera parta, meis.
4.7.93  Hos dudum audimus moliri nobile bellum,
4.7.94  Horum iam multa Nerea classe tegi.
4.7.95  Sed meus a reliquo longe status ordine differt,
4.7.96  Nec volo, nec possim, si piger

sit in assiduis, prima iuventa, malis?
4.9.31  Tricenis geminos tunc annumerabimus annos,
4.9.32  Cum peraget senas, menstrua luna, vias.
4.9.33  Tollite me potius, nec in hos servate labores,
4.9.34  O si quos tangunt inferiora, Dei!
4.9.35  His ego cum poenis vel Croesi regna recusem,
4.9.36  His ego cum poenis, nec Deus esse velim.

experti, sed iuvat inter haec, quod non ignavo quaestu passi sumus, sed in eo negocio, utpote fidei, in quo nec armis, sed nec morti cedere destinatum erat, ubi cum adhuc idem exstet animus, poterit habere et ipsa fortuna regressum. Ex Turcorum deinde manibus erepti, apud Despotum Rasciae ad hos usque dies restitimus, tanto videlicet tempore, ut in vigilia festi nativitatis Domini ad hunc locum in medium Dominorum Praelatorum et Baronum, ac Procerum regni Hungariae in eo ipso loco congregatorum venire potuerimus. Inter quos auctore Domino, quod notissime magnum

sumus Maripetrorum vi familie, ob insignem memoriam generosi illius viri Nicolai Maripetri quondam pretoris nostri, immo parentis optime meriti ac protectoris beneficii. Quippe tibique, 50 ob praecipuam existimationem que de illo viro habebatur in vita, hos ipsos honores deferri oportere sperabamus. At tum volente Deo spes de illo prius concepta, iam dudum familie tue destinata, in te ac nomine tuo consummata est! Etenim quom immortalibus eius beneficiis obligati et obnoxii simus, nedum eius memoriam dignis laudibus persequi, verum etiam nomen

erimus et consolationum.

Porro et aliam ob causam Deus uult prudentissimo consilio amicos suos aduersa pati, quod plerosque bonos uiros et iustos torpere non sinit. Π uult prudentissimo consilio amicos aduersa pati not. lector A2 in marg. Hos siquidem pia seueritate sed pia seueritate sed] corr. lector A2 ex pia seueritas tristiore compescit disciplina, ne licentiosius uagentur sed metu perterriti facilius uirtuti incumbant; de quorum se numero Paulus fuisse fatetur cum inquit: Et

assumere non retardat, quam ut senseris, mox reatum recognosce et cum psalmista prostratus exclama: Miserere mei, Deus, secundum magnam misericordiam tuam, quoniam iniquitatem meam ego cognosco et peccatum meum contra me est semper. Propitio enim flagellatur Deo, qui sub uerberibus non induratur; hos enim castigans castigat Dominus, at morti non tradit. Nam ipse prior pollicitus est: Nolo mortem peccatoris, sed ut conuertatur et uiuat. Magnae quippe misericordiae Dei est non sinere peccatores cuncta ex sententia agere, sed confestim post delictum sumere

concludere manu. Facit enim multorum amentia, et praecipue eorum qui sibi diuinos usurpant honores, iram Dei ante peractam uitam in se desaeuire, quo exemplum stultitiae suae cunctis edant. Hi sunt de quibus Dominus dicit: Ignis succensus est in furore et ardebit usque ad inferni nouissima. Contra hos et Hieremia grauem illam maledictionem imprecatur: Duplici contritione contere contere] correxi ex conterere eos, Domine; id est, ut et praesentem miseram transigant uitam, et futuram aeternis defleant suppliciis.

Nonnullos praeterea cura intestina apprehensos extemplo enecat, ut de Periandro Arcadiae tyranno perhibent, qui ob necem filii Corcyrenses ulcisci cupiens, liberos eorum ad Alyattem abscidendos misit , sed hos Samii seruauerunt. Qua re audita Periander dolore exstinctus est. Ex his iam constare potest quo modo quaue de causa nimia aegritudo uires animi et debilitet et

Dimitto enumerare gloriosam Epaminondae mortem, Harmodii, Aristogitoni, Themistoclis, Bruti, et aliorum ducum clarissimorum tam Graecorum quam Latinorum nec non etiam barbarorum, cum apud hos omnes non solum duces aut alias singulares personas, uerum etiam et totos exercitus certae morti sese deuouisse legimus et, quae imbecillioris sunt sexus, feminae pleraeque magnanimitate simili uiros aequauerunt; quarum nomina longum esset

Rem pateris modicam et mediocri bile ferendam si flectas oculos maiora ad crimina: confer conductum latronem, incendia sulphure cepta atque dolo, primos cum ianua colligit ignes: confer et hos, ueteris qui tollunt grandia templi dona uel antiquo positas a rege coronas ubi apprime conduceret alios uel aequales uel potiores cum ruinis eorum sigillatim

uel filio aut membro corporis orbatum. Palam autem est unumquemque, qui proximo iniuriam infert, turpitudinis notam effugere non posse. Hanc paene uniuersam rationem satyrus ille assecutus est qui ait: Cur tamen hos tu euasisse putes quos duri conscia facti mens habet attonitos et surdo uerbere cedit occultum quatiente animo tortore flagellum? Poena autem uehemens et multo saeuior illis quas et

suas deprendit quamque in infimo loco iaceat recognoscit. Quousque uero inter homines uersatur, tantorum malorum immemor laetos ducit dies. Vnde uidere licet qua de re communis miseria leuius toleratur ac per hos cur prodest animum maerentem a priuato luctu ad communem aut publicum euocare. III 19 De sex locis funebribus

cur prodest animum maerentem a priuato luctu ad communem aut publicum euocare. III 19 De sex locis funebribus Enimuero praeter hos locos, qui dicti sunt, sunt etiam alii complures et praecipue funebres loci, ex quibus lugubres homines consolari possumus minuendo casus defunctorum; quorum primus ac ualidissimus accipitur a re

sepulchris Mausoli nomen inclutum. Apud Aegyptios uero maiores eorum omnes, qui clari praecipue uiri fuerunt, uariis medicamentis ita condiuntur ut eorum corpora flagrantia perseuerent; hos in priuato cubiculo ex ordine disponunt et quot diebus inuisunt quorum memoriam uenerantur exemplisque eorum ad uirtutem succenduntur atque illi feliciores dignioresque habentur apud quos plura cadauera inueniuntur. Ceteris uero

oblectari quando amici eorum illis erant priuati; eadem ratione multi nec solem nec caelum toto tempore suspiciunt. Sed mitius Aegyptii in simili re insaniunt, siquidem apud hos, dum homo alicuius momenti decedebat, familiae suae omnis muliebris sexus caput sibi et uultum oblinibat luto. Deinde relicto domi cadauere ipsae per urbem uagantes se plangebant succinctae nudatas mamillas et cum eis proxime quaeque, altera

magni fit ab aliis et praecipue bonis; si non spectat ad probos; si non bene ordinatum aut concinne positum; si non debito tempore exhibitum nec oportuno loco impensum, nec nostri sed alterius gratia. Praeter hos hic inducere poteris omnes fere mansuetudinis locos, de quibus suo loco disputauimus. Etenim singulis propemodum rationibus, quibus ira mitigatur, aegritudo quoque aut maeror animi uel tollitur uel minuitur, nec iniuria quidem.

medicinam; quas tute, si parum aduigilaueris, poteris recte distinguere ac ex singulis uirtutibus singulos trahere locos. IV 5 Quartus locus a metu Enimuero praeter hos omnes locos est et ille, qui maxime ad comprimendum luctum ualet, qui ratione metus constituitur; hic autem fit cum timorem maerenti incutimus ex malo aliquo quod ei propter nimium dolorem euenturum comminamur. Vt puta quod caros suos

Et hi quidem omni fere et tempori et personae conueniunt. IV 16 De tribus locis qui a persona accipiuntur inimici quorum primus a uindicta est Praeter hos uero locos sunt adhuc reliqui tres, qui a persona inimici accipiuntur, proinde religiosis uiris et probis non multum conueniunt nec salua cum sua, tum ipsorum dignitate consolator mentes eorum temptare

reliqui tres, qui a persona inimici accipiuntur, proinde religiosis uiris et probis non multum conueniunt nec salua cum sua, tum ipsorum dignitate consolator mentes eorum temptare poterit. Hos tamen recensere uoluimus cum quod his maiores nostri usi sunt, tum quod exercitatum ingenium poterit eos, si adhibere diligentiam uoluerit, aliqua ex parte honestare et nonnumquam dignioribus consolationibus adaptare.

constantiae tribuunt quod est ignominiosissimae pusillanimitati et turpissimae imbecillitati merito tribuendum. Siquidem quis est adeo obtuso aut hebeti ingenio qui aperte dispicere non queat hos omnes, quod prae mollitiem et infirmitatem uel dolores uel contumelias diutius perpeti extimescerent, mortem sibi consciuisse? Nam quid dicam de Lucretia, cui rem nullo piaculo dignam summa impietate

deficiunt; quanti, dum mori non existimant, auferuntur; quanti ad mortem subito rapiuntur et repente ad aeterna supplicia deducuntur. Ad hos atque alios huiusmodi futuros exitus animum maestum si inuitabimus, nimirum ab omni praesenti molestia abducemus. IV 22 Ultimus locus ab obsecratione

III.18.8 cernit pro uidet | post aliis delevit omnibus III.18.9 ac per hos pro atque ita III.19.1 post ualidissimus delevit locus

tuis an forte necesse est
92  Cui sua natiuum fata dedere decus?
93  Thesides formosus erat, formosus et ille
94  Obiecit Lyciae quem Stheneboea Stenobea ferae.
95  Nec tuus hos, quamuis tentaueris, ignis adussit,
96  Propositique fuit uictor uterque sui.
97  Vtque tuas reliqui metuant metuantque colantque

terrarum uentitare solent, non talem esse suppellectilem, non talia exstare palacia, quibus eos summus pontifex et suscipere honorifice posset et pro sua ipsorumque dignitate splendide honorare. Vnde et in hos usus omnia illa se comparare affirmabat, nec sibi, sed summis pontificibus, quicquid praeparabat, componere. Affluebant quotidie opes et ab omnibus ferme Christianis principibus magni prouentus ultro offerebantur; quos licet ipse in illos, quos diximus,

imperii christianorum filios inuitis patribus accipiunt, quos a religione christiana et ueri dei cultura ad superstitionem machometanam traductos praeceptoribus instruendos distribuunt, a quibus omnibus artibus militaribus instruuntur. Qui adulti cum principe militant, hos Ianizaros uocant. Si qui genere aut ingenio praestant, illos ad maiorem dignitatem prouehunt. Ex his duces exercituum, subassas regionum, praefectos oppidorum et arcium creant; caetera turba partim ad praesidia oppidorum, partim ad custodiam corporis principum manet,

ad summitatem munitionum euadere poterant. Igitur primo crates et pluteos ferentes, ad protegendos qui sequebantur, praeire iubet, deinde hastatos, quibus Ianizaros scuto et ense tantum leuiter armatos, ut ad munitiones expediti euadere possent, interposuerat, subsequi mandat; post hos sagittariorum atque aliorum militum ingentem copiam, qui glande plumbea atque aliis missilibus oppidanos a defensione deturbarent, locat. Itaque, disposita acie ac distributis ordinibus, ante lucem undique ingentibus copiis montem circumdat et ad oppidum tendit.

Tharso
Inter se iuncti longius ire parant.
Adueniunt ipsam Antiochus quam condidit urbem, 5
Hic sanctas leges mira operando docent.
Et dum baptizant in Christi nomine multos,
Hos primos Christi- turba uocauit-anos.
Cumque forent Lystris, ingentibus omnia factis
10  Complent et populus credidit esse deos.
Tunc illi plebis miserando errore grauati
Exclamant tunicas

2.4.8   Ensis ut unus.
2.4.9   Ergo nil fatis super est amaris,
2.4.10   Ossa ni claudat tumulus uel unus,
2.4.11   Claudat hos ambos, ualeant uel ambo,
2.4.12   Si pietas est.
2.4.13   Tu caue tantas furias, amator,
2.4.14   Nauita ut sceuam

candida turba ferit.
2.9.61   Pergebant multi flauum cingendo capillum
2.9.62   Et Veneris myrtho purpureisue rosis.
2.9.63   Hos iuuat interdum castas mordere puellas
2.9.64   Deque sinu gaudent surripuisse rosas.
2.9.65   Innuit hic alios cupiens nescire sodales,

uideantur deficente corpore. Inter sensus et mentem. Anima conuenit partim cum diuinis, partim cum brutis 380 . Contra Epicureos non esse incongruum, quod homo sit partim mortalis, partim immortalis. Penitus mortalis. Penitus mortalis, inter hos homo medius. Item sicut ultimum in ordine corporum est incorruptibile, sic et ultimum in ordine mentium 381 . Contra Epicurum de rerum serie. Vt luna ad solem, sic nostra mens refertur ad Deum 382 . Sicut

Nam per sapientiam sanati sunt quicunque placuerunt tibi, Domine, a principio 139 . Corripuit populum fidelem, Ęgyptios infideles perdidit 140 . Non natiuitatis fructus pascunt homines, sed sermo tuus hos qui in te crediderunt conseruat 140 . Crede Deo 141 . Quasi cedrus exaltata sum in Lybano etc. Fidei initium 146 . Fideiubeto proximo tuo

Contemnente quodam patrem Diogenes: Non pudet, ait, istum contemnere, qui tibi, ut magnum sapias, est autor 59 . Aristoteles: parentes qui liberos erudiendos curassent, longe honorabiliores esse his qui solum genuissent. Hos enim uiuendi tantum, illos et bene beateque uiuendi autores esse 47 . Festa. Menedemus cum aliis philosophis a Nicocreonte, Cypri rege, ad menstruam celebritatem uocatus dixisse fertur: Siquidem honesta est eiusmodi uirorum congregatio,

super contritione mea 347. Hierusalem aurea 359. Ab Hellio [adille] Adriano Helia dicitur 359. Hierusalem aurea 375. Iuramentum. Periurium. Omnis iurans ex hoc iudicabitur 158. Iuramentum mendax ne diligatis 164. Iusiurandum hos habet comites: ueritatem, indicium atque iustitiam 338. / Infamia. Nihil enim tam facile quam ociosum et dormientem de aliorum labore et uigiliis disputare 97. Sanctis et piis detrahitur 144.

in se metipsis. Pro eis ego sanctifico me ipsum, ut sint et ipsi sanctificati in ueritate. Pater, dilexisti eos, sicut et me dilexisti. Et notum feci eis nomen tuum et notum faciam, ut dilectio, qua dilexisti me, in ipssis sit et ego in ipsis XVII. Si ergo me quęritis, sinite hos abire ut impleretur sermo quem dixit, quia quos dedisti mihi, non perdidi ex eis quenquam. Pietas erga Matrem Domini pendentis in cruce XVIII. Dominus etiam pro anima unius Thomę ostendit se ipsum uulnera habentem, et accedit, ut saluet unum etc. XX.

Nemo potest rapere de manu Patris mei X. Ego uos elegi etc. Electi sunt ante mundi constitutionem ea prędestinatione, in qua Deus sua futura facta pręsciuit; electi autem de mundo ea uocatione, qua Deus id quod prędestinauit, impleuit. Quos enim prędestinauit, hos et uocauit XV. Et nunc clarifica me tu, Pater, apud te metipsum ea claritate, quam habui prius quam mundus fieret apud te, scilicet in prędestinatione diuina XVII.
Purgatorium. Si non lauero te, non habebis

1.243  sufficio. Non pro Veneto (sic venerit usus)
1.244  hoc iam triste manu fulmen torquere negabo
1.245  aeternosque armare deos et tota movere
1.246  agmina coelicolum. Quis enim hos aut legibus aequat
1.247  aut sancta pietate viros quis largius ornat
1.248  templa deum? quibus in terris Astraea moratur
1.249  gratius et totum regnat tranquilla per annum?

restat,
2.2.231  Vulnere nulla uacat. Cedone, mortalia tanti
2.2.232  Flagitia, ut tali moribundus corpore Christus
2.2.233  Pendeat, hos iuxta fures interque profanos
2.2.234  Carnifices? Quod si Christum saeuissime punis,
2.2.235  Sacrilegos absolue reos, absolue nocentes,

spectat maius in ore tuo.
3.4.25  Feelices igitur qui te propiore fruuntur,
3.4.26   Inclyta qui nostri principis ora uident.
3.4.27  Hos ego malluerim quam sydera cernere uultus,
3.4.28   Hoc ego malluerim quam Iouis ore frui.
3.4.29  Mens tamen absentem semper spectare uidetur,

16.
3.16.1  Quos Veneti misit prudentia magna senatus
3.16.2   Iuraque patritiae conspicienda togae,
3.16.3  Hos tua nunc dapibus, Princeps, ueneratur opimis
3.16.4   Claraque deliciis accipit aula nouis.
3.16.5  En quanto splendent conuiuia structa paratu!

5.4.45  Relligio Christique fides seruata quieuit.
5.4.46   Haec solio gens una Petri regnoque Latino
5.4.47  Militat, hos clypeos defensoresque fatetur
5.4.48  Roma suos. Pridem sensit rex Appulus illos
5.4.49  Claementes, multumque pios multumque fideles,

34. Ad Damianum Mentium
6.34.1  Ambitio supplex, quae rostra precaria poscit,
6.34.2   Quosque magistratus sportula uilis emit,
6.34.3  Hos tu contemnis, nostrum nec ouile petitor
6.34.4   Illecebris captas nec prece nec precio,
6.34.5  Sed te captat honor, te supplex purpura poscit,

similis. Prope Mammona curru
3.80  Victor inaurato fertur, quoi caeca potensque
3.81  It Fortuna comes, fert tela tricuspida daemon
3.82  Et camuris triplices incingit cornibus hydros.
3.83  Bellial effrenusque ruunt et bellua Beaemoth.
3.84  Hos prima (ut perhibent) nascentis origine mundi,
3.85  Inclyta ne sine laude foret praesentia regis
3.86  Aetherii, diuos summo formauit Olympo.
3.87  Nondum Luna nothos agitabat candida currus
3.88  Nec stellis fulsere poli nec Apolline pulchro:

rato sericei pani textori: et Damiano cathapultario: Antonioque sutori donatis prius menstrua stipendia decernantur donec ianuae Dux iterum restitutus munera eis magistratusque et pro urbis dignitate et pro eorum uirtutibus impartiatur. Hos enim et quorum familiaritate uteretur praeter caeteros et quos expilare posset inuenerat. siue ab ipsis pecuniam quotidie supelectilemque mutuando. seu cuilibet a quo quicquam acceperat eos fidei ussione obstringendo. ad hunc fere

infinitas uexationes adduxissent ad se cognita eius innocentia instare admodum cepit uti a morte absolueretur optioneque plebi proposita de eo: deque Barraba nescio quo improbo et seditioso homine qui forte tunc in publica custiodia asseruabatur inquit: Est uobis consuetudo per hos dies reum aliquem a carcere liberare. uultis ergo ut Jesum Nazarenum uobis absolutum dimittam? Tum uero sacrilegi homines sublato ingenti clamore: Non Jesum inquiunt sed Barrabam Barrabam nobis dimitte. Deus bone quanto hec dicenda

quoque Leuita a Decio tyranno quęstione agitatus, ut argentum indicaret, quod Philippum, Philippi Augusti filium, olim Ecclesię obtulisse constabat, protensa in pauperes manu, quibus iamdudum erogatum erat: Apud hos, inquit, Philippi argentum depositum seruatur. At Decius sibi procul dubio illudi putauit, quia, ubi uerę diuitię essent et uera gloria, ignorauit. Cuius quidem glorię cupiditate quondam flagrans abbas Soranus,

in Ennon iuxta Salim iam baptismi mysteria auspicantem et eos, qui ad se confluerent, nunc arguentem, nunc docentem. Erat enim uox clamantis in deserto: Dirigite uiam Domini, rectas facite semitas eius! Et quoniam hos omnes, quo magis a consuetudine mortalium semoti erant, eo familiarius Dei colloquiis reuelationibusque usos nemo dubitat, multi deinde ex Christianis eorum exemplis incensi solitarię uitę

qui tam anguste habitauit in terris. Fuisse etiam quoddam monachorum genus legimus, qui per diuersa solitudinum loca errantes ac uagi, sedibus semper incertis, ne ab hominibus conueniri possent, peregrinabantur. Hos, quia procul secedebant, anachoretas appellatos; alios ex illis pane et sale ad deserta secum delato uictitasse, alios uero herbas tantum et radices pro cibis habuisse. Tanta uitę asperitas intolerabilis prorsus uideretur,

contemptim effugiamus, similes ebriis, qui sępe multa quidem loquuntur, nec tamen, quid loquantur, satis sciunt. Detegamus nunc huiusmodi inimici dolos atque insidias sanctorumque in cauendo industriam simul consyderemus, ut hos imitando, illos, qui neminem nisi uolentem uincunt, floccifacere atque contemptui habere possimus. Sulpitius, Bituricensis episcopus, dum nocturnis precibus incumberet, horrendos circa se

nequiuerunt, ut pius in sęuientibus bene optare desisteret. Venustianus, Tuscię pręses, Sabinum, Assisii episcopum, cum duobus diaconis Exuperantio et Marcello ob Christianitatem comprehendi fecerat et in carcerem trudi. Hos ambos diuersis poenis excruciatos interfecit, illi utranque abscidit manum. Mox ipse graui oculorum dolore uexatus ab eodem remedium poposcit, cui iam tot intulerat mala. Atque ille ueluti beneficiis obstrictus et nulla

Romę passi sunt. Eorum corpora humi defossa Terentiani, militum pręfecti (cuius manu cęsi erant) filium ad tumulum ipsorum adductum a demonica uexatione liberum reddidere. Hinc patet, quales erga alios uixerint, qui hos, a quibus necati sunt, etiam mortui dilexerunt. Christophorus martyr a Dagno ** corr. ex Dago , Lycię rege, passus, cum post multa tormentorum genera stipiti alligatus tandem

audiatur in excelso clamor uester. Tales quippe phariseum imitantur, qui ait: Non sum sicut cęteri homines: ieiuno bis in sabbato. Sed dum insipienter gloriatur, publicano, quem despexerat, factus est deterior. Hos et per Zachariam arguit Dominus dicens: Cum ieiunaretis et plangeretis, nunquid ieiunium ieiunastis mihi? Non enim Deo et iustitię, sed uanitati ieiunant, qui ieiunando hominum rumusculos et inanes gloriolas

Iesu contumeliam pati. Et impletum est illud Esaię uaticinium: Et addent mites in Domino lętitiam, et pauperes homines in sancto Israhel exultabunt. Multorum pręterea, qui hos secuti sunt, placidę mentis facilitatem etiam bestię cognouerunt, neque tactum illorum formidantes neque recusantes imperium. Clotario, Britannorum rege, uenationi indulgente aper a uenatoribus actus ad

quod ibi habebat, abbati concessit, dignum omni beneficio asserens, cuius et mansuetudinem aper et uirtutem canes testati sunt. Columbano abbati ursi in syluis obtemperauerunt, Heleno onagri crocodilique. Hos insiliens trans fluuium ibat, illos autem sarcinis onerabat. Haud ita repente mansuescerent syluestria aquaticaque animalia, nisi in homine mansuetudinis uim sentirent, cui obsequebantur. Diuus Hieronymus, cum inuidorum

Erimusne ita nobismet irati atque infesti, ut potius eligamus breuem uitę huius uoluptatem cum ęternis miseriis quam breuem poenitentię laborem cum ęterna felicitate? Quod si obturata uitiorum inculcationibus aure hos monitus hasque exhortationes, quibus saluti nostrę consulitur, pertransierimus, quid reliquum erit, nisi ut irę et ultionis in obstinatos effundendę poenas cogamur sustinere? Talibus quippe in Leuitico Dominus comminatur

ipsum nobis ad Deum accessus est. Sicut autem ipse est sacerdos in ęternum secundum ordinem Melchisedech, ita, cum cęlum conscenderet, uicarios nobis in terra reliquit sacerdotes. His ligandi soluendique potestatem tribuit, hos gregis sui Pastor bonus curam habere iussit, his denique claues regni cęlorum dedit. Per illos ergo uitam nostram exponamus Deo, et cum hic ab eis remittentur nobis peccata nostra, tunc remissa credamus et in cęlo.

dum beatitudinis pręmia cogitarent, nullum laborem refugerunt, dum ad supernam quietem ascendere festinarent, Deo fruituri, qui pro Deo mundum contempserant. Post hos deinde Martyrum innumerabilis per orbem multitudo exhuberauit. Ex quibus paucos commemorabimus, quorum tamen singulorum exempla ad pellendam omnem animi ignauiam timiditatemque propulsandam sufficere possint. Martinus

genere ad sacrificandum diis compellere posset, decollari iussit, uictum se testatus; uiuum utique dimissurus, si uicisset. Quadraginta milites Sebastę passi sunt sub Licinio imperatore, Lysia et Agricolao pręfectis. Hos quidem, cum Christum publice prędicarent, in stagnum gelu concretum collo tenus mersos manere usque ad diem alterum compulerunt. Thermę prope appositę erant, ut ad eas confugere liceret, siquis eorum pro Christo pati

quid facturus esset, si comprehensum trucidare uellent: »Precarer uos — inquit — ne uno ictu mortem mihi inferretis, sed prius particulatim mutilantes membrorum meorum frusta ante me numeranda exponeretis; deinde, ut hos oculos effoderetis et, postquam me aliquandiu in meo uolutassem sanguine, tum demum reliquum corpus cęsum dilaniantes, crudeliter extingueretis pro nomine Domini mei Iesu Christi.« Obstupefacti illi tanta uiri audacia

Conturbentur omnes habitatores terrę, quia ueniet dies Domini, quia prope est dies tenebrarum et caliginis. Idem et Sophonias affirmat dicens: Iuxta est dies Domini magnus, iuxta est uelox nimis. Ante hos etiam Abdias propheta dixit: Iuxta est dies Domini super omnes gentes. Et hunc quidem constat prophetare coepisse anno quinto Iosaphat, regis Iuda, et quarto Achab, regis Israhel. Ex quo ad hanc usque diem, qua ista

beatitudinem! Et ecce, pro quam modica delectatione momentaneisque deliciis in quam immensas incidimus erumnas! In hęc et eiusmodi lamenta, qui damnati fuerint, flebiliter concitabuntur. Inter hos autem et Iudei erunt, qui in errore infidelitatis pertinaces obduratique periere. Videbunt crucem in salutem credentium refulgentem, uidebunt ipsum, qui in illa crucifixus fuerat, ponentem inimicos suos scabellum pedum

concrepuisse lyra.
12.11  Doctiloqui tibi sint curae oblectamina uersus;
12.12  Hos decet ingenio semper inesse tuo.
12.13  Tenditur ad superos studioso tramite calles,
12.14  

23.6  Consilio, affectu, religione, fide.
23.7  Qualiter haec populos tractat dulcedine toruos
23.8  Cogit et hos leui subdere colla iugo.
23.9  Mulla, tuum decus hoc, decus hoc, Nauageria proles,
23.10  Suggerit aligero grata trophaea Ioui.

31.115  Politiam ueteres quondam dixere parentes,
31.116  Haec fuit externum nescia ferre iugum.
31.117  Venerat hos inter colles saeuissima quaedam
31.118  Seditio, nobis heu nocitura tamen.
31.119  Nam timor omnis erat, ne dum discordibus

31.118  Seditio, nobis heu nocitura tamen.
31.119  Nam timor omnis erat, ne dum discordibus armis
31.120  Bella gerunt, hos in barbara turba ruat.
31.121  Sic nostra ex horum pendebat uita ruina
31.122  Forsan et Illyrici littoris omne solum.

Iura petit si quis, geminas sibi porrigit aures,
46.144  Ceu quodam numen postmodo uerba refert.
46.145  Litibus auditis nunc hos, nunc increpat illos,
46.146  Disona concordi pectora pace ligat.
46.147  Illius o quotiens actor fuit ante tribunal,

59.81  Angelici regina chori, miserere precamur.
59.82  Sancta, precor miserere. Precor, dulcissima, nostri
59.83  Sis memor: hos rabidae pestis contundito morsus. 60. ad Marcum Natalem, fratrem suum
60.1  De numero fratrum

illa deus.
3  Sunt haec quis nescit? sunt mystica robora clauae,
4  Crux fuerit, monstra haec crimina nostra notent.
5  Sancte Leo hos meditans referas tecum ipse colores,
6  Haec crucifer domuit, clauiger illa deus. Ioanes Gotius Iacobo

omittam diuerso genere carminum lepidissime concionnauit, quos Angelus Policianus uir undecumque doctissimus non solum laudat, sed etiam admiratur; cuius in eosdem libellos huiuscemodi extate epistula: Ang. Pol. Ioan. Got. Rag. S. D. Quom per hos quadragesimę proximos dies enarrandis populo sacris litteris essem occupatus, perlegi tamen libros carminum tuorum, quos mihi tu pro singulari humanitate tua mutuoque inter nos amore dedicaueras. Ei me scilicet cum uoluptate maxima tum maiore prorsus admiratione affecerunt. Nam quem non

conferri possit; persequerer nimirum singula, mi Ioanne, quae ego in tuis poematis audacter contra ueteres statura deprehenderim ni metuam ne aut plus paulo indulgere amori aut assentatiuncula aliqua uidear te uelle demereri. Sed plane ita sentio esse hos libellos, ita ex amusim perfectos ad summum absolutos ut ne ab liuore quidem iure ualeant reprehendi. Debet autem tibi hoc nostrum (qualecumque est) saeculum, quod tu uidelicet par ueteribus in hoc saltem laudis genere redidisti. Equidem gratias ago immortaleis utpote quem tu tuis

prece nec precio iam sacrae ianitor aulae
49  Munere nec cuiquam conciliandus erit;
50  Noctes atque dies patet almi principis aula
51  Hoc in supremo limine carmen habens.
52  Quid mirare? scias hos principis esse penates,
53  Haec Capitolini templa verenda dei.
54  Huc pia turba veni, procul hinc, iubet, este prophani!
55  Ianua clausa malis, semper aperta bonis.
56  Hic venale nihil, Laurus hic

55  Ianua clausa malis, semper aperta bonis.
56  Hic venale nihil, Laurus hic imperat auro,
57  Hic Astraea sacro praesidet usque choro.
58  Auro pulsa fides, Lauro revocata, penates
59  Hos colit aeternos hic habitura lares.
60  Delator, mendax, tumidus, corruptor, adulter.
61  Improbus, impurus his procul a foribus;
62  Castus, inops, verax, insons, pacisve sequester
63  Has subeant

tota focis Venetis cessisset et armis
26  Subderet occiduo colla proterva iugo,
27  Chalcidicosque sinus Venetus penetrasset et omnes
28  Hellespontiacas diripuisset opes.
29  Sed, quos fata premunt, hos ad maiora reservant.
30  Ardua difficili semper in arce manent.
31  Sic pater Aeneas ventis agitatus et undis,
32  Magnus Alexander sic meruere premi.
33  Ergo quid optandum restat tibi maius in

eris, seu dux, Pensaure, Camillus,
144  Restituit patrio qui sua signa foro.
145  En, Leonarde, tibi prostratus supplicat orbis
146  Victor ut excipias seque suosque simul,
147  Quos tamen excipies hos ut tueare precatur
148  Ut Veneta liceat his ditione frui.
149  Auspicio, Leonarde, tuo iam nulla veremur
150  Bella nec hostiles te vigilante minas.
151  Te duce Pannonius maculatur sanguine

Ausoniae tot rapta insignia genti:
259   Parte alia Brennus per litora Graia cohortes
260   Sequanicas ductat, — iam se vix Delphica tellus
261   Numine Phoebeo nivibusque repente solutis
262   In proceres Gallos victriciaque arma tuetur.
263   Hos inter titulos antiqua ab origine patres
264   Candalii apparent et honorae stemmata gentis.
265   Ut primum visa est divinae stirpis alumna,
266   Obstupuit Cytherea decus mirata puellae,
267   Stellantes oculos primum, quibus urit amantes.

Veg. 'Testamentum aut' (cf. Dig. 28,3,1) Fundos Baleares: Baleares insulę sunt in mari Hispanico, quod ab eis Balearicum denominatur. Hi fundi olim maioribus suis dati fuerunt, quando Hannibal, Carthaginensium dux, ab Italia fuit expulsus. Hos ergo fundos legat Aurelio Tucidano et simul tacitam pecuniam. Tacitam pecuniam intelligo uel quam ei tacite sine teste crediderat, uel quam ipse in numerato habebat, non in nominibus, ut tacita sit quasi non scripta nec in tabulis relata. Via Latina: qua in

51. Cf. CIL XI 212* CAIETAE
Deuicto Hannibale, capta Carthagine et aucto
Imperio hos cineres marmore tectus habes.
Cui non Europa, non obstitit Aphrica quondam –
Respice res hominum – tam breuis urna premit. 51.1. In urna marmorea incisum hoc epitaphium fuisse aiunt Scipionis Aphricani.

ESTO HOSTIS. P. R. AC. SI CONTRA PAT- RIAM ARMA TVLERIT. SACROSQVE PENATES E PENET- RALIBVS ASPORTAVERIT. SANCTIO PLEBISCITI SENATVSQV. CONSVLTI. VLTRA HOS FINIS ARMA PRO- FERRE LICEAT NEMINI. 75.1. Rubico fluuius finis olim fuit Cisalpinę Gallię et Italię. Hic proximo amni aquis et nomine confusis in Adriam inter Ariminum et Rauennam euoluitur.

keepers of the crown took it back to the place where it was kept, Visegrád. 9  Cardinal Bakócz Tamás, Archbishop of Esztergom. exercituli equis, armis, vestibus, auro, argento, phaleris preciosissimis ornati. Secuta post hos est omnis generis fratrum et scholarium ac presbiterorum processio. Campanis interea undique per omnes turres sonantibus, bombardis in theatro arcis et pixidibus innumeris emissis, tubis, tibiis et ceteris huiusmodi musicorum generibus circumstrepentibus et universa civitate ad spectandum

sonantibus, bombardis in theatro arcis et pixidibus innumeris emissis, tubis, tibiis et ceteris huiusmodi musicorum generibus circumstrepentibus et universa civitate ad spectandum effusa. Post illam, quam dixi, processionem ibant barones et iuniores et seniores. Deinde praelati omnes pedites. Post hos portabatur velum auratum, sub quo puer regius, immo rex novus, laetus, hilaris atque omnibus arridens in ulnis domini marchionis 10 ferebatur. Domino patriarcha 11 sollemniter habitu cardineo accincto sub eodem velo novum regem comitante, quasi loco patris ibi constituto.

commendationem. [1.] Acceperam rursus litteras a Vestra Maiestate super negotio ecclesiae Plocensis, in quo rursus apud Sanctissimum Dominum Nostrum omni studio, fide et diligentia elaboravi. Contigit autem reverendissimum etiam dominum cardinalem de Grassis, 1 qui per hos superiores dies abfuerat, neque prioribus illis apud pontificem actionibus atque intercessionibus interesse potuerat, praesenti negotio affuisse. Itaque cum ipse prior (ut par erat) apud pontificem diligentissime pro hoc negotio egisset, responsumque non valde a desiderio Vestrae Maiestatis

regno nostro impendeat periculi. Adiungere enim hostes sibi poterunt Valachiae utriusque populos et, si libitum fuerit, ipsos etiam Tartaros in belli ac praedae societatem allicere. Quibus etiam si resistere possimus, quomodo resistamus eodem tempore Turcarum caesari, quem constans fama est intra hos dies paucos regnum nostrum a partibus illis inferioribus cum omnibus suis et terrestribus et navalibus copiis invasurum. Habet iam ad vada Danubii non procul a Zenderonia 8 validissimum et paratissimum cum ducibus peritissimis exercitum, navium ac tormentorum bellicorum maximum

vel ut particularis super partiens, multiplex super particularis vel ut multiplex superpartiens. Si vero lineae infinitae fuerint ductae inter duo puncta addentia angulo recto, cadentes tamen super datam rectam lineam et in eodem puncto, dico, quod et hos angulus rectus mensurabit, non tamen erit multiplex, sed se habebit secundum omnes differentias proportionum sub super particularium vel sub super partientium, quia angulus obtusus semper continet totum angulum rectum et aliquam vel aliquas eius partes. In aliis etiam mensuris

in nostra musica humana reperiuntur. Videmus enim medium nervum cum altero extremo nervo diapason proportionem vel symphoniam constituere, taliterque hos nervos omni amicitia et convenientia uniri auresque nostras sic permulcere et animam sic disponere, quod alter iudex scilicet auris, minime diiudicare potest ibi duas voces proportionales esse, sed unam tantum. Et nisi esset et alter iudex scilicet ratio, qui quidem duo iudices mutuo se

sibi dormienti magnum angelorum agmen apparuisse. Inter quos duo uidebantur luculenta admodum ac uenusta effigie uiri, per omnia pene similes, nisi quod alter unam plus altero laureolam capite pręferret. Hos autem quodam de turba referente didicit Ioannem Baptistam et Hieronymum pręsbiterum esse, atque hunc duas quidem coronas accepisse, alteram doctrinę, alteram castitatis, illum autem tres, eo quod et ipse

non solum vero mercaturis exercendis de more Civitatis dilatus est: sed tot proventibus et stipendiis pagorum, quos Toplicam Dubocizam et Gospogin potoch Illyrici vocant. Has enim villas, hos vicos dono principis vectigales habuit, ut taceam filiarum dotes, et quatuor generos; immo si fratris filias numerare velim plures. Hic igitur pater huic filio praeluxit; cuius splendor in sua posteritate crevit. Nam filius majus reliquit quam accoepit

gentilis eloquentiae expressum, quantum isto aevo non dico sperare, sed ne optare quidem potuissem. O si videres Libros Quatuor ejus Illyridos, in quibus est maxima pars tuae perpetuae vitae, et aeterna fere memoria Reverendissimi Oliverii Caraphae Cardinalis Neapolitani, te stupor invaderet! Hos nondum edidit, a suis odiosus, ut nosti, virtutibus, et bonis moribus adversantibus. Delectat, et prodest Pompilius noster; hunc aetas nostra profecto, omissis fabulis, legere deberet; in quo virtute praediti, et studiosi Cristiani dogmatis, quicquid ad hoc attinet, lepidissime totum invenient.

3.23  Perpetuo curant, nulla variante senecta
3.24   Deorum concilium pro reparatione humani generis. Ipsos. Quo Superum subito fit concio divûm
3.25  Juppiter hos tristis, qui saevas fulminat iras, 25
3.26  Talibus alloquitur dictis: “Mea dulcis imago,
3.27  Nate, Deus, semper puri lux alma Tonantis;
3.28  Spiritus, aeterno qui Nos et cingis amore,
3.29  Ne pigeat

Hinc unum celebrare deum, uirtute creata
Cuius cuncta forent, coepit, terramque polumque
Qui regat et sensus cunctis uitamque ministret.
1.20   Quos uero gentes alię populique colebant,
Hos non esse deos, sed prorsus demonas ipsos,
Quorum homines capti iam pridem fraudibus errant
Vix numeranda suis uenerantes numina uotis.
Ergo Iudaicę primus moderamina gentis Saul

Lata Palestinę uastat populatibus arua
Agmineque infesto properans Acharonis ad agrum
Castra inimica uidet. Tunc firmat signa parumper
Hortaturque suos: "Socii, confidite," dixit
2.180   "Vicimus. Hos etenim, quos contra stare uidetis,
Iussit rex Superum uestris delerier armis.
Qui iubet, hic uobis dabit, ut pręstare queatis.
Tantum animis opus est et iam rata fata sequentur." Dauid

iniqua
Atque indigna nimis pravę molimina mentis
Insontem contra generum, disperdere certus
Siue per insidias ficti pro tempore amoris,
2.305   Siue palam potius per aperti pręlia Martis.
Nunc hos, nunc illos aditus sine fine requirit,
Polluat ipse suam cognato ut sanguine dextram
Crudelis magis anne ingratę mentis in illum,
Cuius erat sanus cantu, certamine tutus, nota

Per longasque moras duci conspexit, eisdem
Supplementa recens delecto milite misit,
Dum dubitat primos ad talia facta patranda
3.40   Vel minus audaces uel iam minus esse fideles.
Sed tamen hos etiam uatum pręsentia mouit
Conspectusque pii Samuelis et ora uirorum
Plurima cantantum supero pręconia regi.
Ergo ipsi pariter cantus dulcedine capti
3.45   Commendare deum cęli terręque potentem

ipsum
Auxilii armorumque uidens et panis egentem?
Nemo fuit uestrum, qui tunc uenisse referret
Illum, quin etiam uictu iuuistis et armis.
Vos igitur, lateris, iubeo, custodia nostri,
3.475   Hos omnes uestro pariter disperdere ferro
Perfidięque scelus meritis distringere poenis!"
Nemo sacerdotes fuit ausus tangere sanctos
Vimque inferre piis. Pręssis ad pectora palmis
Immoti stabant, dum

phalanges Saul uictus
Dilapsosque fuga Gelboę proxima montis
Culmina suscipiunt. Sed uictrix turma secuta
Ardenterque premens, illos euertere contis
6.80   Coeperat, hos gladiis aliosque ferire sagittis.
Sternuntur passim, colles clamore resultant
Armorumque sono, cruor effluit undique riuis.
Inde globum Saulis legio pilata feroci
Impete perrumpunt. Contra stetit acer in

cruore cadauer
Et capite exciso truncum. Sed cuspide guttur Melchis
Fixum Melchis habens genibus contexerat ora
Atque iacens modicum sese sinuarat in orbem.
6.170   Hos armis tunicisque simul spoliare cruentis
Primum festinant et corpora nuda relinquunt.
Inde alios aliosque petunt tolluntque uiritim Saul
Cunctorum exuuias. Saulis mox nacta

In cliuis, Gelboa, tuis. Quid agetis inertes,
6.420   Quid turba imbellis regi ducibusque superstes?
Quis tua, ne rapiant hostes, pecuaria post hęc
Defendet? Quis deinde tuos tibi proteget agros,
Hos inimica manus ne uastet? Denique muros
Quis fidens animi tutabitur, omnibus una
6.425   Fortibus amissis et dira cęde peremptis?
In quos Achis atrox grassatus, sanguine nostros
Impleuit colles et siluas ossibus

Larga datur, cunctis uni famulantibus astris.
Achinoeque illi pariens Ammona profudit,
Abigail Chelebum, Tholomai filia Macha
Absalona comis insignem atque ore decorum.
7.205   Ex Agita genitus quartus post hos Adonias,
Saphacias quintus, proles noua matris Abithę,
Sextus Hietramus, genitrix quem protulit Egla.
Tot natos totidem Dauidi Hebrone dedere
Vxores grauidam soluentes partubus aluum.

mercede uocatos
Conduxere Syros, peditum bis milia dena
Roobi Sobique soli, sed mille Maachi,
9.100   Mille etiam decies Bistobi, horrentibus armis
Omnes instructos animisque ad bella paratis.
Hos contra Dauid Iudeas ire phalanges
Armatosque uiros iussit ductore Ioabo. Ioab superat Amonitas et Syros
Qui celeri penetrans hostiles agmine campos,
9.105   Stare aduersa sibi prospexit castra

ingruit. Ipse
Densior Hannonis cuneus, quum terga cohortem,
Qua mage fretus erat, statim uertisse uideret,
9.120   Se quoque proripuit rapido per gramina cursu. Abisas
Hos pedibus strepituque sequens animosus Abisas
Substitit, ingressos ut proxima moenia uidit.
Illic defixo legio Iudea tropheo
Ibat ouans et signa ferens uictricia, tandem
9.125   Ciuibus intrauit sanctam plaudentibus

moenibus" inquit
"Non pauci cecidere uiri, missilibus illi
E muro iactis, hi cęsi comminus armis
Illorum, quos Rabba suis effundere portis
Ausa est ad pugnam dubiique pericula Martis.
9.295   Hos quoque tunc contra certans Ętheus Vrias
Oppetiit potiusque mori decreuit in armis
Quam per probra fugę turpem seruare salutem.
Atque hęc lęta parum fatisque peracta sinistris,
Inclyte rex, tibi me

Et pulmenta paret, manibus quoque porrigat ultro
Vina cibosque mihi. Solet euanescere docto
Sępe ministerio lentus de corpore langor'." In Ionadabum male consulentem
10.60   Hos monitus, Ionadabe, dabas prudensque uaferque
Iam tibi uisus eras? At non seruatur amicus nota
Consultore mali. Finem prudentia rerum
Metitur. Tunc coepta probat, quum mente sagaci

armaque bello
Opportuna fouens, equitatum lętus agebat
Quinquaginta uirum. Plebis uenientis ad urbem
10.400   Allicere affatu coepit mollissima corda
Et facilem pręstare suis se ciuibus ultro,
Hos donis, illos promissis, omnibus omnes
Solicitare modis et nil dimittere prorsus,
Quo cunctis charum fieri se posse putaret.
10.405   Iam tandem parto populi uulgique fauore,
Votum pro reditu Gessura fingit ab urbe

Hoc si fas iustumque putas, sit Siba peculi
Totius dominus, tantum mea mensque fidesque
12.75   Ne fiat suspecta tibi. Te semper amaui,
Te colui semper. Tibi me, dum uita superstes
Sustinet hos artus, nunquam seruire pigebit.
Deleri meruit Saulis genus omne nefandis
Illius in te odiis, at te miseratio menti,
12.80   Rex, innata tuę sic flexit, non modo ut esses
Offensę oblitus, sed me de Saule nepotem

Dauidis limen, Liciis instructa sagittis,
Arcubus Ithireis, fundis Balearibus, hastis
Cuspidis Etholę, gladiis, quos Norica tellus
Quosque Calibs gelida fulgentes mittit ab Arcto.
12.200  Hos ita munitos iussit rex agmina Abisę
Iam dudum dimissa sequi cuneosque Ioabi,
Viribus ut iunctis Sebę molimina frangant
Marte magis facili. Portis glomerantur apertis
Armatęque ruunt Amasa moderante phalanges

mortis.
Ergo satis poteris nostrę fecisse ruinę,
Saulini generis si nobis corpora septem
12.360  Cęsseris. Illa quidem crucibus suspensa dolatis
Quum fuerint, sęuire dei mox desinet ira."
Hos ubi cognouit Dauid sic esse locutos
Numinis instinctu, se dixit cuncta daturum,
Quę peterent, iussitque duos de Saule creatos, Septem de Saulis genere dati Gabaonitis ad necem
12.365   Quos

Respha,
Adduci coram. Quibus addit corpora quinque
Natorum, peperit Saulis quos nata Merobe,
Hadrihelis coniux, et quos germana Merobes
Nutrierat tuleratque sibi formosa Michola.
12.370  Hos septem morti addictos ductosque repente
Ad Gabaon gens illa tulit montisque supremo
Vertice suspensos auibus liquere ferisque.
Tempus erat, quo iam maturę germina messis
Falce secanda solent uiridem mutare colorem

parentis
12.400  Vt tollant. Etenim Gelboo monte peremptos
Turma Palestinę Bethsanam transtulit urbem
Suspenditque foro medio, furtimque Iabitę
Sublatos tulerant secum tumuloque locarant.
Hos terra euulsos, illos de stipite raptos
12.405  Regia missa manus portauit Beniaminę
Ad loca nota tribus, ubi Cisi tecta recumbunt
Ossa patris, posuitque suis propiore sepulchro
Marmoribus, patrię

Marte uirorum. Eleazar
13.90   Hunc Eleazarus sequitur, qui sanguine iunctus
Illi et laude fuit. Nam magno natus Ahabo,
Iesbani patruo, confertos irruit hostes
Hos illos feriens, sternebat corpora ferro
Obuia quęque uirum, donec tot cędibus actis
13.95   Lassatus rediit uictor peperitque salutem
Iam uictę plebi, quosque ante coegerat horror
Vertere terga fuga, redierunt

Ad ripas genitum, nodosę robore clauę
Aggressus, gladio, quem tunc sua dextra gerebat,
Extorto feriens, uitam illi atque arma tulisti. Reliqui XXX
13.145   Restant pręterea post hos memoranda uirorum
Nomina ter denum, quorum promptissima bello
Semper dextra fuit: frater sociusque Ioabi
Asahel atque illi cognato iure propinquus
Eleanan magnus, magnus quoque nomine Semma,

13.150   Finibus ex Araris. Quibus annumeremus Elicham,
Arodia de gente satum, de Phaltibus Ellen,
Hiramum Thecuę clarum natalibus urbis
Atque Abiezerum cognominis Anathotitem.
Isatheum post hos notum uirtute Mobonam,
13.155   Ahoia Salmona simul regione creatum,
Quos quoque Machareus comitetur Nethophatites
Et cum fratre suo pariter censendus Elepho
Ribaides Ithais cumque illo Pharatonites

Albiadon dictus, Beronites Asamonetus,
Heliab Albonius cumque his referendus et ipse
Orodius Semmas. Chaias simul Arothites
Et simul Elipheleth, proles generosa parentis
13.165   Asbai. Post hos Gelonites acer Helias,
Essatus pariter, Carmeli montis alumnus,
Farrais Arbites, Igais, confinia Sobę
Quo genito gaudent, et Gadda natus in urbe
Bonnius et Selech, cultor regionis Amonę,

receptos bonis omnibus affecisset, istos, qui magis inimicis suis quam sibi fidi erant, loco hostium habuit missisque apparitoribus comprehensos carceri tradidit atque mulctauit. Quidam tamen, antequam in uinculo coniicerentur, cum sibi ignosci suppliciter poposcissent, ueniam impetrarunt. Et hos quidem rex, ueluti si nunquam deliquissent, benigne susceptos ciuitate donauit bonorumque consortes fecit, in illos tantum, quos peccati nunquam poenituit, iustus, in alios omnes magis quam dici queat clemens. Nam si peccare non cessantes impunitos dimisisset, non ignoscere peccantibus

nomine subire recusantes, nunc una cum illo uitam beatam ducunt. Nonnulli tamen christiani beneficiorum immemores et simul propriae salutis obliti, Christi mandata suis concupiscentiis postponunt, et dum corporis uoluptatibus indulgent, corporis atque animae redemptorem offendere non uerentur. Hos ille, cui peccant, ante uitae finem poenitentiam agentes clementer suscipit, non agentes iuste damnat, quia et misericors et iustus est Dominus. DE PVRGATORIO Parabola XLVII Rex inter potentissimos primus mensam habet decore

Regem Francie et Catholicum Regem Arragonum quae rogo Deum omnipotentem sint faelices et fauste ambabus Majestatibus et omnibus aliis Christianam Religionem profitentur: qualem autem fructum afferent rebus Caesaree Majestatis et suorum Serenissimorum filiorum non post multos hos dies sentiemus, cum intra triduum expirent induciae cum Venetis, qui sunt confederati cum Gallis, qui jam conjuncti invadunt Caesarem super cujus humeros tota jam moles incumbit. In statu Mediolani omnia sunt plena trepidationis, terroris et fuge et coguntur

Nemo ergo regum, nemo principum uel sibi uel imperii sui uiribus nimio plus confidat. Siquis pręuaricator mandatorum Dei esse perseuerauerit et nec uno aut altero flagello commonitus ab impietate animum auerterit, repente uidebit misceri omnia quę ditionis suę sunt, hos capi, illos cędi, alios desciscere, diutinam libertatem statim seruitute mutari | et opes illas, quas multorum annorum uictorię aceruauerant, paruo temporis momento hostium predam fieri. Neque enim hoc humanę uires efficiunt, sed iniuriarum suarum ultor

reprobatum, a Deo autem electum et honorificatum, et ipsi tanquam lapides uiui superędificamini domos spiritales in sacerdotium sanctum, offerentes spiritales hostias acceptabiles Deo per Iesum Christum. Ad Ephe. II Hos et apostolus Paulus dicit superędificatos supra fundamentum apostolorum et prophetarum, ipso angulari lapide Christo Iesu, Domino nostro. in quo omnis ędificatio constructa crescit in templum sanctum Dei. De quo sane templo psalmista ad Dominum ait:

ps. 118 Maledicti qui declinant a mandatis tuis . et Dominus in Euangelio eos asserit extremę damnationis reos fore, qui erga pauperes et egenos et afflictos claudunt uiscera pietatis. Ac pręter hos illi qui non spiritui sed carni seruiunt, dicente Apostolo: Ad Galat. V Manifesta sunt opera carnis, quę sunt fornicatio, immunditia, impudicicia, idolorum seruitus, ueneficia, inimicicię,

secunda 16 His ęra conferri siue res quibus indigent iubet Apostolus, ita ad Corinthios scribens: De collectis autem, quę fiunt in sanctos sicut ordinaui in ecclesiis Galatię, ita et uos facite per unam sabbati. Hos autem non solum rebus iuuandos esse, uerum etiam honore prosequendos docet cum ait: Ad Tim. prima 5 Qui bene pręsunt presbyteri, duplici honore digni habeantur, maxime qui laborant in uerbo et doctrina. dicit enim Scriptura: Non

dicens: Luc. 6 Vę uobis diuites, qui habetis consolationem uestram. Consolantur enim, quoties quęstum faciunt uel cum quęsitis ad uoluptatem abutuntur. Hos etiam Iacobus apostolus lugubri uoce aggreditur et ait: Iacob. 5 Agite nunc diuites plorate ululantes in miseriis uestris, quę aduenient uobis. diuitię uestrę putrefactę sunt, et uestimenta uestra a tineis

iustissimus tum optimus sit | non potest non odisse malos | neque bonos non diligere. et hoc quidem pro beneficio sibi dato ęstimat, si quod pręcipit facimus, pro offensa si non facimus. atque ideo alios gratos uocat, alios ingratos; hos punit, illos efficit beatos. De ingratis dicturus est, si Euangelio credimus: Matth. 25. Quodcunque uni ex minimis meis non fecistis, nec mihi fecistis. e contrario autem gratos illud

Sunt pręterea qui discere quidem uellent, sed non est qui doceat. esuriunt et sitiunt iustitiam, ad palatum eius in siti | Paruuli petierunt panem, et non erat qui frangeret eis. Hi certe miseratione digni, quia dum

Porro pręstantissima uictoria illa est, qua spiritales prosternuntur nequitię, caro inimica spiritui | et utrique diabolus | a quibus uinci perniciosissimum quidem est. Cęterum hos etiam facile subiugabimus, si obedientię sanctę armis muniti fuerimus. (!) Discant nunc reges terrę, cui et ipsi parere debeant. Regni stabilimentum est obseruatio mandatorum Dei.

Ex his ostenditur | eum qui patiens est, nunquam murmurare, nunquam conqueri, sed inter malos quoque mitem atque mansuetum esse | et inter inquietos quietum. Impatiens autem prius ipse suę inquietudinis causa est, deinde etiam aliorum: hos odit, illis irascitur, alios contumeliis, alios afficit uerberibus. ipse uero intra se iracundia ęstuat, bile tumet, liuore consumitur. iuxta illud: Ecclesiastici 30 Zelus et

rursus uellus siccum terra circa ex rore madente. Gedeoni in expeditionem eunti a Domino pręceptum est, ne multitudini confideret faceretque reuerti timidos. Ex his reuersa sunt uigintiduo milia, cum eo decem milia remansere. Hos etiam iussus duxit ad aquas, et tantum trecenti, qui manu ad os biberant, remanserunt, qui uero flexo poplite os immerserant, ad tabernacula sua rediere. Cum his ergo trecentis in certamen prodiit. Castra autem Madian erant

et ex his XXX nepotes, iudicauit annis VIII. In Pharatone Ephraim fuit sepultus in monte Amalech. SANSON SANSON, Manuę filius, de tribu Dan, hos insecutus iudex et dux populi Israhel fuit, de quo ita traditur: Cum ob idolatriam seruissent Palestinis XL annis, angelus apparuit uxori Manuę, quę sterilis erat, et ex ea nasciturum prędixit nazareum, qui populum

detrimenta ex his acciderunt. Diuitiae multis fuerunt damno. Diuitibus et subsessores in syluis, et Piratae in portubus obstruunt itinera: Diuitum domus, hostibus ciuitatem occupantibus, primae diripiuntur: hos ante omnia tyranni curant tollere, quibus alienae opes formidolosae sunt. Nam et Syllana Sylla. et Mariana Marius. proscriptione, et post Caesaris necem, a

detractores repente perdere, sed nostrę infirmitati maluit consulere, ut discamus pati potius iniuriam quam referre. Pręterea, cum multa uera salutiferaque admonuisset, dissensio — ut Ioannes ait — facta est inter Iudeos propter sermones hos. Dicebant autem multi ex ipsis: Demonium habet et insanit. Quid eum auditis? Alii dicebant: Hęc uerba non sunt demonium habentis; nunquid demonium potest cęcorum oculos aperire? Nihil hic respondit Saluator noster, ut discamus, quoties alii pro nobis recte

contigisse non ignorarent. Porro Dominus non solum uaticinio se esse maius aliquid, quam quod uidebatur, monstrauit, uerum etiam uim quandam* proprię potestatis atque uirtutis. Templum enim ingressus (ut omnes Euangelistę tradunt) flagello de funiculis facto hos illosque feriendo eiiciebat foras, illos utique, qui uenditare et emere consueuerant offerenda in templo. Mensas nummulariorum cathedrasque uendentium columbas euertit et dixit eis: Domus mea domus orationis est, uos autem fecistis illam speluncam latronum. Mira

Retrorsum abis, cum Domino tuo peccas. In terram cadis, cum cęlestium bonorum oblitus terrena diligis. Iterum ergo interrogauit eos: Quem quęritis? Illi autem dixerunt: Iesum Nazarenum. Respondit Iesus: Dixi uobis, quia ego sum. Si ergo me quęritis, sinite hos abire. Animaduerte diligenter, quid respondeat: Si me quęritis — inquit — sinite hos abire. Deponite maliciam, desinite peruerse agere, uirtuti exercendę operam date atque ita, si me quęritis, inuenietis. Fallitur ergo, quisquis

Iterum ergo interrogauit eos: Quem quęritis? Illi autem dixerunt: Iesum Nazarenum. Respondit Iesus: Dixi uobis, quia ego sum. Si ergo me quęritis, sinite hos abire. Animaduerte diligenter, quid respondeat: Si me quęritis — inquit — sinite hos abire. Deponite maliciam, desinite peruerse agere, uirtuti exercendę operam date atque ita, si me quęritis, inuenietis. Fallitur ergo, quisquis inuenire Saluatorem sperat et a uitiis non recedit. Hic est quidem moralis loci huius sensus; historicum nunc explicemus.

atque ita, si me quęritis, inuenietis. Fallitur ergo, quisquis inuenire Saluatorem sperat et a uitiis non recedit. Hic est quidem moralis loci huius sensus; historicum nunc explicemus. Iesus in discipulos manum protendens: Si me quęritis — inquit — sinite hos abire. O immensam Domini nostri charitatem! Semet ad necem quęrentibus offerebat, tantum discipulis suis ne nocerent. Sinite hos abire illęsos, qui mecum sunt. Me comprehendite, me ligate, me per supplicia interficite! Hos autem, qui me

huius sensus; historicum nunc explicemus. Iesus in discipulos manum protendens: Si me quęritis — inquit — sinite hos abire. O immensam Domini nostri charitatem! Semet ad necem quęrentibus offerebat, tantum discipulis suis ne nocerent. Sinite hos abire illęsos, qui mecum sunt. Me comprehendite, me ligate, me per supplicia interficite! Hos autem, qui me comitantur, *corr. ex committantur dimittite liberos, pręstate securos.

— inquit — sinite hos abire. O immensam Domini nostri charitatem! Semet ad necem quęrentibus offerebat, tantum discipulis suis ne nocerent. Sinite hos abire illęsos, qui mecum sunt. Me comprehendite, me ligate, me per supplicia interficite! Hos autem, qui me comitantur, *corr. ex committantur dimittite liberos, pręstate securos. Iudę osculum Adhuc illis dubitantibus, an ipse esset, quem quęrebant, Iudę

si resisteret his, qui Cęsari fauere uidebantur. Iudei enim (ut in Ioannis Euangelio habetur) clamabant dicentes: Si hunc dimittis, non es amicus Cęsaris. Omnis enim, qui se regem facit, contradicit Cęsari. Pilatus autem, cum audisset hos sermones, adduxit foras Iesum et sedit pro tribunali, in loco, qui dicitur litostrotos, * Hebraice autem Gabatha. Videamus primo Iudeorum in accusando apertum mendacium, deinde Pilati iudicium peruersum. Christum criminabantur, quod se regem faceret. Sed qua ratione

in se seruauit, in matre elegit, in discipulo dilexit. Et quoniam inter poenarum, quas patiebatur, angustias de matre curam habuit, nonne in se monstrare uoluit, quanta diligentia nobis obseruandum sit pręceptum* illud: Honora patrem tuum et matrem tuam. Hos in necessitate ne tunc quidem deserendos esse, cum ipsi necessitate affligimur, suo exemplo nobis ostendit. Quam igitur grauiter delinquunt, qui, cum rei domesticę commodis satis abundent, parentum tamen inopiam sua copia adiuuare negligunt et in illos se inhumaniter gerunt,

Dominus, et Altissimus dedit uocem suam... misit sagittas suas, et dissipauit eos. Intonuit enim et dedit uocem per apostolos, qui uelociter loca percurrentes sagittis comparantur. Conuersis igitur ad Christum gentibus simulachra dissipata sunt deorum, immo demoniorum. Ad hos itaque spectat, quod alibi ad Christum dicere uidetur propheta: Laudabunt opera tua, et potentiam tuam pręnunciabunt. Magnificentiam maiestatis tuę et sanctitatem tuam loquentur, et mirabilia tua narrabunt. Et hoc quidem per gratiam Christi et Spiritus Sancti

dexterę Excelsi, qui suscitat de terra inopem et de stercore errigit pauperem, ut collocet eum cum principibus, cum principibus populi sui. Quibus ergo in Euangelio dixit Dominus: Venite post me, et* faciam uos fieri piscatores hominum. Hos multo** ante se missurum promiserat Deus Esaia testante ac dicente: Ecce ego mittam piscatores multos, et piscabuntur eos, dicit Dominus; et post hęc mittam uenatores multos, et uenabuntur eos. Hi fuerunt iacula et sagittę aduersus gentium errores diabolique

Caldeorum Senair, cum eorum pręsentiam simulachra lapidea ferre nequissent atque corruissent, ab idolorum sacerdotibus laniati sunt; Matthias in Iudea Romano ritu securi percussus martyrium peregit; Barnabam, Pauli socium, Salaminę Iudei rogo iniectum concremarunt. Hos postea multa quidem martyrum milia secuta sunt, quos neque supplicia terrere potuerunt nec mors a Christo separare. Iam enim audierant a Domino: Nolite timere eos, qui occidunt corpus, animam autem non possunt occidere, sed eum timete, qui et corpus et animam potest

diluuium peccati plantans uineam, id *corr. ex tegentes e st Ecclesiam suam, et inebriatus uino charitatis nudus dormiuit in cruce, a Cham irrisus quidem, sed a Sem et Iapheth, minoribus natu liberis, reuerenter habitus atque contectus. Hos euigilans benedixit, illum uero perpetua seruitute damnauit, ut infideles Iudei, filii Cham, diaboli serui sint, et qui Euangelio credunt, gaudeant libertate, qua ipsos Christus liberauit. Idem Dominus Isaac noster fuit, quem pater in holocastum, ut Deo obediret, offerre

Sed qui in currendo lentior fuit, prior ingressus est in monumentum. Non sine mysterio id referre uidetur Euangelista. Vt quid enim opus erat narrare, quis citius, quis tardius cucurrerit, cum ambo eandem* rem eadem die peregerint? Videtur itaque huius Euangelii scriptor per hos duos designare uoluisse Iudeos et gentiles, in Petro gentiles, in Ioanne concludens Iudeos. Hi enim primi in fide unius ueri Dei incesserunt et uenturum quidem Messiam in Scripturis sibi promissum credebant. Sed cum uenisset, non introierunt in monumentum iustę credulitatis,

ne pro tanto beneficio ingrati simus, iussa eius exequi? Quod quidem si fecerimus, creduli inueniemur et fideles, creduli in confitendo, fideles in operando. Qui enim credere se aiunt et nequiter *corr. ex a deo agere non desinunt, hos notat Apostolus dicens: Ore confitentur, operibus negant. Postqum Thomas uoti sui factus est compos uidendo et contrectando, repondit et dixit: Dominus meus et Deus meus. Aliud uidit et tetigit, aliud confesus est. Hominem uidit et

Baptismus credant, et cum crediderint, baptizandi. Sed si credentibus confertur baptismi gratia, quomodo nunc Ecclesia paruulos baptizat, qui nondum fari queunt *corr. ex assumpte u el aliquid intelligere? Hos infantes dicimus in fide parentum baptizari solere et eorum, qui paruulum, ut baptizetur, tenent, quos compatres appellamus et commatres. Tunc enim a sacerdote prius interrogantur, et cum illi se credere dixerint, puer inter eorum manus errectus baptizatur.

scribit: Et conuescens pręcepit eis, ab Hierosolymis ne discederent, sed expectarent promissionem Patris, quam audistis — inquit — per os meum. Quia Ioannes quidem baptizauit aqua, uos autem baptizabimini Spiritu Sancto, non post multos hos dies. Qui enim ad prędicandum Dei uerbum delecti erant, Spiritus Sancti dono indigebant, ipso* nouę salutarisque doctrinę autore dicente: Paraclytus autem Spiritus Sanctus, quem mittet Pater in nomine meo, ille uos docebit omnia et suggeret uobis omnia,

dicitur Euristeo. Sed hoc fidelis Christiani est, Dei pręcepta obseruantis, non Herculis ex hominis mortalis iussione pendentis. (Equi Diomedis) At Hercules, inquiunt, Diomedis equos tulit, quos ille carnibus alebat humanis et ipsis eundem, ut comederetur, obiecit. Hos autem equos Euristeus cum accepisset, dedicauit Iunoni. Sed ne putes propterea nostris pręferendum esse Herculem, hec idem etiam Christiani principes agunt, dicente Domino: Maleficos ne patiaris uiuere! At uero, si ista, quę narrantur, spiritaliter intelligere uolumus, multo plus laudis

capiunt. Inermes uinoque graues partim trucidant, partim uinctos in urbem suam pertrahunt, atque ita obsidionis bellique Slouinici finis impositus. Docleates uero hoc merito in ciuitatem recepti atque in patritios adsciti. Tradunt autem hos Malasconios et Graedeos fuisse, quorum alteri iam pene extincti sunt, alteri diuitiis et auctoritate inter suos adhuc florent. Amplificata moenibus ac tectis urbe ciuium quoque numerus in dies

exercuit Domitianus; ab eo Ioannes apostolus ad Pathmos insulam in exilium est missus. Tertiam Traianus, in qua Symon Chleophę filius, episcopus Hierosolymitanus, crucifigitur, Ignatius, Antiochenus episcopus, bestiis traditur. Post hos Hadrianus Ecclesiam persecutus est, deinde Antoninus Pius, sub quo Iustinus philosophus, dum Christum confitetur, martyrii meruit coronam. Ad hęc M. Antonio Vero et Lucio Aurelio Commodo imperantibus Polycarpus et Pionius pro Christi

quanta Maxentio, quanta Licinio, quanta Constantio Arriana hęresi subuerso? Sapor quoque, Persarum rex, Christianos persecutus est, et Romanorum Iulianus Apostata, et Gothorum Harmaricus, deinde Radagasius, postremo Ataulphus. Post hos Vandalorum Alanorumque gentes cum Genserico suo rege Arriana hęresi et ipso polluto, tunc ab Hyspania ad Aphricam profecto, catholicam fidem persecutę sunt. Et cum ita sit, nonne mirum uidetur, quomodo tandem non solum steterit, sed

Antichristus. Deum se esse simulabit, se adorari, se coli iubebit, terrenorum bonorum pollicitatione subuertet plurimos, minis perterrefaciet, prodigiis fallet, ui opprimet. Rari erunt, qui occidi pręoptabunt quam a pietate discedere. Hos suppliciis afficiet iniquus ille et per tormenta disperdet. Sed qui pro Christi nomine mori non recusabunt, uiuere cum Christo incipient in ęternum et tanquam uictores immortalitatis gloria coronabuntur. Erit itaque persecutio

et lampas ignis transiliens inter diuisiones illas . Persecutionem enim Antichristi rerum subsequetur conflagratio. Pulchreque additur: inter diuisiones illas , quia diuidet inter pios et impios, his noxius, illis propicius, hos urens, illos emundans. Hoc idem Hieremię uisio figurauit: Ollam succensam , inquit, ego uideo, et faciem eius a facie Aquilonis. Et dixit Dominus ad me: Ab

Hic est, de quo Esaias ait : Dominus ad iudicandum ueniet cum senibus populi sui, et principibus eius . Senes isti prophetę sunt, principes sunt apostoli. Hos secum simul iudicaturos prędixit, quando eos in duodecim soliis secum sessuros affirmauit, ut iudicent duodecim tribus Israhel. Et Paulus ad Cor. scribens: An

pompa hunc in modum fit. Primo sacerdotes, omnes quidem de more candidati, manu funale accensum singuli portantes e domo Albensis antistitis progrediuntur. Deinde regii cubicularii cum caeteris aulicis eodem ordine, itidemque cum funalibus, pullati omnes procedunt. Hos sequuntur duodecim uiri ex regiis purpuratis tecti armis, equis cataphractis insidentes, panno serico ferream equorum speciem ad terram promisso tegente, qui aurata regis uexilla non sine lachrymis per humum trahentes miserabile praebebant spectaculum. Post hos proceres ibant

pullati omnes procedunt. Hos sequuntur duodecim uiri ex regiis purpuratis tecti armis, equis cataphractis insidentes, panno serico ferream equorum speciem ad terram promisso tegente, qui aurata regis uexilla non sine lachrymis per humum trahentes miserabile praebebant spectaculum. Post hos proceres ibant circumstantes feretrum, purpura auro contexta opertum, post feretrum, quod quidem uiri nobilitate insignes portabant, quidam antistes Italus, qui forte a pontifice Romano ad Matthiam missus fuerat, dextra filium regis ex pellice natum, leua Hippolitum Estensem,

imperatoris, qui, ut ante dictum est, quum nollet diadema, quo Hungarorum reges utuntur, restituere, bello a Matthia Coruino est uexatus. Itaque intra paucos dies circiter sex millia peditum mercenariorum ad Maximilianum, qui tunc Lincii delectum habebat, conueniunt. Praeter hos multi mortales uitam latrociniis tolerare assueti, fama huius expeditionis uulgata spe, ut fit, praedę eo confluxerunt, iustique fere exercitus numerum confecerunt. Ad hoc plęrique ciuitatum Alemaniae principes gratuitam operam ea in expeditione se nauaturos ultro pollicentur, atque

regiones, antiqua nostrae nationis patria est ― Hungari nempe, ignobilis gens Scythiae Asiaticae, depulsis olim partim Dacis, partim Pannoniis atque Illyricis, progenitoribus nostris, quum hi essent in plures diuisi principatus, has demum occupauere sedes, dum hos modo, modo illos separatim agrediuntur ― atque iccirco nostro et optimo sane iure hoc regnum ab Hungaris esset reposcendum. Attamen, ne ueterem et nobis communem cum Boëmis quoque causam persequar, praetermissis quae multis seculis a nostra remota sunt aetate, recentia et que

prediti sint. Postremi sunt nullo ferme honore, nisi quem uirtute propria compararunt, utpote qui neque sanguinis nobilitate, neque prouentibus, quos quidem nullos ex possessionibus capiunt, satis censeri possunt. Ad hos cum Gemius quinquaginta circiter fidis clientibus comitatus profugisset, credens apud Christianos, et hos quidem religione sacros, fidem inuiolatam fore, atque aliquid inde subsidii afflictis rebus accessurum, statim in custodiam traditus est. Interiectis aliquot diebus Rhodii equites ex

sanguinis nobilitate, neque prouentibus, quos quidem nullos ex possessionibus capiunt, satis censeri possunt. Ad hos cum Gemius quinquaginta circiter fidis clientibus comitatus profugisset, credens apud Christianos, et hos quidem religione sacros, fidem inuiolatam fore, atque aliquid inde subsidii afflictis rebus accessurum, statim in custodiam traditus est. Interiectis aliquot diebus Rhodii equites ex collegii decreto mittunt ad Bazethem cum his mandatis oratores,

suae ditionis hominis credendum esse censebat, cuius maxime spectata esset integritas. Propterea quod falsi testes, cuius quidem generis hominibus haec corruptissima ętas maxime abundat, facile precio parari possunt. Num credis, prudentissime praetor, accusatorem meum hos difficulter inuenisse, qui nullo periurii respectu in meum testantur caput? Certe paruo conducti sunt precio, et si uerum uis audire, ipsi sese accusatori ultro obtulerunt, dum uel minimam utilitatem maiori faciunt quam hominis uitam. Neque enim hi in coetu hominum quocunque modo

homines eodem incendio absumpti sunt, pauci admodum ex utraque parte, qui scilicet sese praecipites in mare dederant atque ad Turcaicas biremes adnarant, ignem euasere, quarum aliquot hostili metu abutentes a caetera classe seiunctae suos pariter et hostes recipiebant, hos quidem ut spoliatos aut occiderent, aut in seruitutem abducerent, illos uero ut conseruarent. Turcae enim Christianos, quos seruituti minus idoneos putant, prius diligenter excussos subinde interficere atque in mare solent

Quos forma atque aetatis flos seu casus praesenti exemit neci, partim uictorum libidini, quod quidem ingenuis morte ipsa haud quaquam leuius fuit, partim nefandae atque detestabili uictimae reseruati sunt, mox foedum caeteris, regi uero triste etiam spectaculum exhibituri. Hos enim rex, alioqui minime sanguinarius natura et mancipiorum cupidus, ad se pertractos in conspectu suo pene inuitus interfici iussit, quo, ut quidam existimant, caeteros Christianos eo terrore segniores in repugnando redderet. Tametsi sunt,

uulgo Boianam dicunt, eundem non esse, quamuis Hermolaus Barbarus Venetus in Plinianis castigationibus eundem esse uelit, deceptus cum uocabuli similitudine, tum quia apud ueteres scriptores Boianae nomen nusquam extat. Et Plinius forsan, quia de Drinone nullam mentionem facit, hos duos procul dubio amnes unum esse putauit, hac maxime, ni fallor, causa lapsus, quod hi duo amnes non procul a Scodra oppido inter se coire pene uidentur, utpote qui ibi haud magno terrae spatio, dum Drinon Scodrensem agrum praeterfluit, dirimantur, atque inde, uelut ex eodem fonte

Itaque quum omnes discubuissent, dux Valentiniensium et ipse aduersus uenenum praemunitus uultu in hilaritatem composito coepit large epulari, atque ex eo ipso uino, cui uenenum inditum erat, quo metum cardinalibus demeret, bibere: tanta auiditas huic monstro inerat necandi hos cardinales. Sed quia minister, dum quantum de uenenato uino potionibus absumebatur, tantundem puri atque innoxii uini in lagenam imprudens adicit, uim ueneni magna ex parte mitigarat. Virus in inferenda morte efficax prima potione solus pontifex hausit, quo intra duodecim dies extincto caeteri

quamquam Maximilianus non tam auidus quam indigus pecuniae erat, quippe quam inconsultis sumptibus ita absumebat, ut ei stipendium militibus dandum nunquam fere suppeteret, unde expeditiones magno conatu susceptas inopia stipendii saepius omittere cogebatur. Hos Maximiliani mores Veneti in consilio habentes, rege Gallo pacificatore adhibito inducias primo impetrant. Mox numerata Maximiliani praesenti summa ducentorum millium nummum aureorum, pactique item ut quinque et uiginti millia in singulos annos Romano imperatori tributi nomine perpetuo

inermes, uinoque graues partim trucidant, partim uinctos in urbem suam pertrahunt, atque ita obsidionis bellique Slauinici finis impositus, Diocleates uero, hoc merito in ciuitatem recepti, atque in patricios adsciti. Tradunt autem hos Malascouios et Gredeos fuisse, quorum alteri iam paene extincti sunt, alteri diuitiis et auctoritate inter suos adhuc florent. 102

Euangelium. Neque enim Ioab semper in malam partem est accipiendus.

Azahel tamen, frater Ioabi, ab Abnero interficitur. Azahel uidens Deum designat. Multi enim fidei oculis uident Deum, sed uoluptatibus superati pręcepta fidei non sequuntur. Hos Abner, id est diabolus, in ęternum trahit interitum, si in tempore non se correxerint.

Sepelitur in Bethlem, id est in ecclesia tanquam fidelis. Quia de occultis ecclesia non iudicat,27 licet ille Dei iudicio damnetur.

Ioab reuertitur in

donum. Sed nunc ad Dauidem unde discesserat redeat oratio.

Dauid cecidit Palestinos, a Moabitis exegit tributum et a Syris; fregit Adadezerum regem Sobę, equos eius subneruauit, et cum spoliis uictor Hierosolymam rediit. Palestini ore contundentes interpretantur; hos Dauid cędit quia Christus maledicos damnat. Moabitę de patre genitos sonant. Syria in sublimitatem transfunditur. De Deo patre omnes geniti sumus, quia ipse creator omnium. Syri autem sumus quum superbia efferimur. Ab omnibus Christus obedientię tributum exigit et humilitatis, ut

me murmurare infideles coeperunt, et eos persequi et per milites suos comprimere. Sed Ioab, qui interpretatur inimicus, hoc est diabolus, percussit Syros, id est superbos. Syria enim in superbiam uertitur. Quia persecutores aduersum Christianos potestati diaboli traditi erant. Hos et Dauid noster damnat; ideo et ipse cęcidisse Syros refertur, qui ab Adadozero missi erant, id est a separatore, qui a Christo separat. Hi sunt uel heretici uel demones uel idolatrę persecutores. Sobabum Adadozeri ducem interimit. Damnat enim Christus morte

Absaloni tribuendam censeo, quum patris luctus interpretetur. De quibus pater per prophetam queritur dicens: Filios enutriui et exaltaui et ipsi spreuerunt me. Displicuit Christo suscitata seditio aduersus apostolos, et ait: Si me quęritis, sinite hos abire.

Absalon id est pharisei fugiunt in Gessur; quę interpretatur applicans lumen. Hęc est Lex, quę rite intelligentibus applicat lumen ueritatis, non intelligentibus tenebras erroris. Tunc ergo Iudei fugerunt in Gessur, quum nihil

quando Iudei non consenserunt dimitti Christum, sed cruci figi. 147r 147v cf. filios enutrivi et exaltavi ipsi autem spreverunt me Is 1,2 cf. si ergo me quaeritis sinite hos abire Io 18,8 nos legem habemus et secundum legem debet mori Io 19,7

Absalon deinde regnum auferre nititur Dauidi patri. Quia Iudei de Christo dixerunt: Nolumus hunc regnare super nos,51 et: Qui se regem facit, contradicit

damnatum uidet.

Famem triennem sustinet populus pro Saulis crimine, qui contra Iosuę iusiurandum occidit Gabaonitas. Dauidis iussu satisfactum est Gabaonitis, septem hominibus traditis de genere Saulis, in quibus duo filii erant Saulis ex Respha coniuge. Hos illi suspendio necauerunt. Respha ab eis non recessit, donec sepelirentur. Gabaon interpretatur uallis moestitię, Saul abutens, Respha currens uelox. Saul abutens foenerator est. Domestici Saulis foeneratoris hęredes sunt, qui et Resphę filii sunt, id est

3.140  Libera simplicitas, nullis obnoxia curis,
3.141  Dirigit heroas plaudentes uocibus altis,
3.142  His dulcis requies, his est et pura uoluptas,
3.143  Hos quoque sine fine manet gratissima Tempe
3.144  Lucidaque ethereo Phoebe splendescere mundo
3.145  Cernitur et Phoebus luco residere uirenti
3.146  Exoptans fulget semper saltante

successori, tabellariisque insidias ponit, omnesque ad unum interficit. Praeterea milites praetorianos, quos Ianizaros, et quorum in Regem Turcarum nota fides erat, per diuersa loca non paruo ineruallo semota distribuit, hos ab Aegyptiis, suisque paulo post praecipit iugulari. Atque his peractis fratrem, cui Peloponnesi praefectura contigerat, de defectione certiorem facit, monetque ne se perditum eat, sed si quo modo possit euolet, Cayrumque

subsidio fuere, interfectisque Turcarum nonullis castellum non solum obsidione liberarunt, sed comeatu, militibus, caeterisque ad longam obsidionem tolerandam necessariis muniuerunt, statimque ad sua redierunt. Coruatos hos Pontificiis pecuniis conductos aiunt, eundemque Pontificem comeatum et reliqua tribuisse. Qua re ualde laetati sumus, nam licet Vngaris castellum hoc parui momenti sit, Turcis tamen plurimum commoditatis si reciperetur, a

Italiae? Spalatum oppidum Dalmatiae, aliquando Diocletiani Augusti palatium per tria milliaria a Salonis, quae ciuitas nunc solo est aequata, distat. Dicunt Turcae ab ultimis Aethiopiae sedibus gentem quandam excitam, hos plerique Iudaeos affirmant. sed haec quoniam fabulis simillima uidentur, latius explicare non audeo. Bosinensem Sangachum audio quattuor millibus equitum ad Modruscensem agrum uastandum profectum. uereor ne uoti compos

dicti sunt Gotthi. simul cum Dacis ac Myssiis (ut Strabo refert) Strab. li. VII. (14) unius idiomatis ad inuicem communionem usurpant. Qua in re aperte coniicitur Myssios Illyriosque ac Dacos et Gethas Thyrae esse posteritatem omnesque hos populos ex Thracibus ortos esse. Missii Illyrii Daci Gethae ex Thracibus orti Thracia enim (quemadmodum Plinius meminit) Pli. li. IIII. (15) c. II. inter ualidissimas Europae gentes in stratageas (16)

tempore constat per eos omnia bella strenuissime confecta fuisse usque eo, ut, dum Dioclitianus et Maximianus ad imperium uenissent, (quemadmodum Vegetius refert) Vegeti. de re mi. lib. primo cap. XVII. (160) pro merito uirtutis hos Martiobarbulos Iouiarios atque Herculianos censuerint appellandos eosque cunctis legionibus praetulisse dicantur? Martiobarbuli milites ex Illyris Iouiarii et Herculiani appellati. Quid quod (sicut prodit Appianus Alexandrinus) Appi. de

partem urbs ipsa capiens plani, quod iacet inter montem ab oriente septingentarum fere domorum quadrato lapide sumptuose aedificatarum suburbio pressum et eum, in cuius uertice arcem exstare diximus, orientali ac meridionali aurae, unde portum mare influit, peruia situatur. Residuum plani inter hos duos montes duo ampla fora cathedralem perquam speciosam simul cum Antistitis domo aedem circunstantia efficit, superiori foro, qui ad orientem prospicit, se aquarum fontibus ac uirentium ortorum giro gratum reddente, inferiore autem usque ad monasterium

atque ullam cogis in aluum?
1.212  Oceanique cupis uastum scrobe condere flumen?
1.213  Ipse Deus mundum propio regit ordine princeps,
1.214  Seque super cunctas Coeli tenet arduus Arces.
1.215  Ast hominem terra famulantem mersit opaca,
1.216  Hos ergo iungis quo foedere? Diua doceto.
1.217  Nunquid tanta Deum potuit mouisse cupido?
1.218  Damnatam faciem, peccatricemque figuram
1.219  Induere? Inuidiam superis, Coeloque futuram.
1.220  Mallem uniuersae potius suasisset amictus

series talem tibi suscitat ortum
1.266  Iure quidem Virgo Regio Iudaea uocatur,
1.267  Erigones quia signa subit, Virgo illa salubrem
1.268  Parturiet legem populis, qua uera resurgit
1.269  Relligio, magnusque a stirpe renascitur orbis.
1.270  Hos igitur partus cecinere Oracula Vatum,
1.271  Hos pater Israel, hos praedixere Sybillae,
1.272  Afficit hos superos, tristes hoc Daemonas angit,
1.273  Bella fugat, pacem gignit, totumque per orbem
1.274  Obscoenae Veneris non

quidem Virgo Regio Iudaea uocatur,
1.267  Erigones quia signa subit, Virgo illa salubrem
1.268  Parturiet legem populis, qua uera resurgit
1.269  Relligio, magnusque a stirpe renascitur orbis.
1.270  Hos igitur partus cecinere Oracula Vatum,
1.271  Hos pater Israel, hos praedixere Sybillae,
1.272  Afficit hos superos, tristes hoc Daemonas angit,
1.273  Bella fugat, pacem gignit, totumque per orbem
1.274  Obscoenae Veneris non fanda piacula perdit.
1.275  Quae uero ob culpam

Iudaea uocatur,
1.267  Erigones quia signa subit, Virgo illa salubrem
1.268  Parturiet legem populis, qua uera resurgit
1.269  Relligio, magnusque a stirpe renascitur orbis.
1.270  Hos igitur partus cecinere Oracula Vatum,
1.271  Hos pater Israel, hos praedixere Sybillae,
1.272  Afficit hos superos, tristes hoc Daemonas angit,
1.273  Bella fugat, pacem gignit, totumque per orbem
1.274  Obscoenae Veneris non fanda piacula perdit.
1.275  Quae uero ob culpam ceciderunt, omnia

subit, Virgo illa salubrem
1.268  Parturiet legem populis, qua uera resurgit
1.269  Relligio, magnusque a stirpe renascitur orbis.
1.270  Hos igitur partus cecinere Oracula Vatum,
1.271  Hos pater Israel, hos praedixere Sybillae,
1.272  Afficit hos superos, tristes hoc Daemonas angit,
1.273  Bella fugat, pacem gignit, totumque per orbem
1.274  Obscoenae Veneris non fanda piacula perdit.
1.275  Quae uero ob culpam ceciderunt, omnia Coelo
1.276  Acta trahi suades, unde hoc

Reges,
3.357  Clamque uoces, uisi tempusque edisce Cometae,
3.358  Proxima tunc ipsos ad moenia dirige Bethlem,
3.359  Quo Pueri inuenti mox certior esse iubeto.
3.360  Quos quia non auro, non ullis flectere donis,
3.361  Illecebrisue potes, hos fraude inuolue, dolisque
3.362  Falle, nec hostiles animos ostende, sed illic
3.363  Affore te, ut nati cunabula Regis adores.
3.364  Haec simulans, tolles Puerum, ferroque necabis,
3.365  Dum sua uagitu petit hubera, dum iacet infans.

uolitat, phama inclyta surgit,
4.148  Hanc auget Symeonis honos, hanc Anna Sybilla.
4.149  Aestuat insanis agitata furoribus ira
4.150  Intus, et exacuit, stimulisque ultoribus urget.
4.151  Regibus elusum Regni timor increpat amens,
4.152  Hos potuisse sequi, Regno cauisse, potitum
4.153  Se Puero, uotisque satis fecisse malignis,
4.154  Sed non ante datum saeuos saturasse furores,
4.155  Permissumque nefas infando Regis iniqui
4.156  Consilio, iustis quam debita tempora fatis

pubescere coepti,
4.297  Puluerulenta fremunt stipantibus astra cateruis,
4.298  Ridet festa dies, sol clarius aethere lucet.
4.299  Agglomerant templo, foribus fluit agmen, et alta
4.300  Machina fumiferas euoluit ad aethera nubes.
4.301  Hos super aduenit fatus alto sanguine Regum
4.302  Iesus auis praestans, formosior alter Apollo,
4.303  Exigua de nube micans, sed maximus intus,
4.304  Regna Deo maiora parans, maioraque templa.
4.305  Quem mater Virgo sine semine Dia uirili

4.454  Summersis Pharaonis equis, et curribus alto.
4.455  Crimina foeda uomunt illi, peccataque deflent
4.456  Tristia, foeta malis ii commeruisse fatentur.
4.457  Fulminat ille palam, detestarur, laceratque,
4.458  Sicut quenque decet, dictis hos territat acer,
4.459  Allicit hos blandus, se denegat esse prophetam.
4.460  Arduus at plusquam uates modo surgit, et altas
4.461  Concinit ambages, et concrepat ore tonanti
4.462  Horrendo eloquio, modo serpit, et indicat
4.463  Agnum, non

curribus alto.
4.455  Crimina foeda uomunt illi, peccataque deflent
4.456  Tristia, foeta malis ii commeruisse fatentur.
4.457  Fulminat ille palam, detestarur, laceratque,
4.458  Sicut quenque decet, dictis hos territat acer,
4.459  Allicit hos blandus, se denegat esse prophetam.
4.460  Arduus at plusquam uates modo surgit, et altas
4.461  Concinit ambages, et concrepat ore tonanti
4.462  Horrendo eloquio, modo serpit, et indicat
4.463  Agnum, non ut ego in fluuio, sed uos ardente lauabit

5.288  Lege quidem Mosi Iudaeis septima quaeque est
5.289  Festa dies, ea lux et enim memorabilis, ipsi
5.290  Sabbata septenas dicunt a nomine luces.
5.291  Nam Deus omnipotens senis opus omne diebus
5.292  Edidit, hos sequitur qua cunctis ardua rebus
5.293  Complementa dedit Deus, et qua luce quieuit.
5.294  Quamque bono, ac sancto decorauit lumine, quamque
5.295  Iudaei obseruant, opus omne, laborque quiescit.
5.296  Christus in hac iterum templum de more petiuit,

carmine res est.
5.312  Quanquam autem attoniti demirarentur apellae,
5.313  Quod forma insignis, quodque unica gratia linguae,
5.314  Os quod diuinum spiret coeleste decorem,
5.315  Quod tamen ille fuit materna a gente suorum
5.316  Hos inter patria propagine notus auorum,
5.317  Non fuit acceptus, tulit hanc peruersa nefandi
5.318  Fomitis inuidiam impietas, causamque malorum
5.319  Heu nusquam in patria meriti redduntur honores
5.320  Vatibus, aut sacris sunt praemia digna camoenis

Non fuit acceptus, tulit hanc peruersa nefandi
5.318  Fomitis inuidiam impietas, causamque malorum
5.319  Heu nusquam in patria meriti redduntur honores
5.320  Vatibus, aut sacris sunt praemia digna camoenis
5.321  Cum superis his dignus honos, hos regia coelo
5.322  Digna domus, sedesque manent super astra beatae.
5.323  Omnimodis ubi plena bonis patria omnibus una est,
5.324  Quos Deus electos ante omnia fata uocauit,
5.325  Aeternum genito peperitque in numine regnum.
5.326  Christe

tribus, duodenaque proles
5.516  Tot populos ex se bissena stirpe propagat,
5.517  Quot Coelum stellis rutilat, quot littus arenis,
5.518  Hi uiui fontes, quos Christi emisit Helimus.
5.519  Hinc trabeata ingens succinctus ueste sacerdos
5.520  Hos lapides acri accendit fulgore micantes.
5.521  Et cereale satum surgentibus innouat aris,
5.522  Quo data principibus coalescant regna uocatis,
5.523  Regna triumphatis mundo pugnantia terris,
5.524  Explorata duces per tot, quot saxa perenni

decus Astreae sextili luce resumunt,
6.40  Purius ii lumen sincaera mente uidebunt,
6.41  Tum qui pace uigerit, haerent in pace, geruntque
6.42  Omnia, pacis amor merces septena quietis
6.43  Iis erit, illa Dei proles est rite uocanda.
6.44  Hos quo bella premunt grauiora, ac pugna fatigat
6.45  Acrior, hoc animis clarent ardentius altis,
6.46  Fortius ut superent, magis ut fata aspera uincant.
6.47  Sic ii principio perfecto fine recurrunt,
6.48  Partaque uictrices referunt in regna coronas.

huic toto ceu sol praefulgeat orbi,
6.80  Sanctaque doctilo qua moduletur uoce Thalia,
6.81  Vos posui super his inuictas montibus arces,
6.82  Contra conatus hostilia bella ferentes,
6.83  Ciuibus ac refugis munimina tuta daturos.
6.84  Hos quoque ne lateant ardentes igne lucernae,
6.85  Sed summo pateant accensis uertice lychnis,
6.86  Sic lux uestra micet tenebris, ut uisa subinde
6.87  Monstret iter ratibus portu praetenta salubri,
6.88  Quo laeti nautae positis in puppe coronis,

6.312  Quae uegetat mentes, moribundaque corpora fingit.
6.313  Scitis ut ad propriam nemo queat addere formam,
6.314  Nec uires hominum sua corpora fingere possunt.
6.315  Sed pater omnipotens ornatu cuncta decoro
6.316  Vestit, et hos uestris insignibus addit honores.
6.317  Ille gerit curas, uestros quibus ornet amictus.
6.318  Non ita formosae mater bene sedula natae
6.319  Componit niueo gemmata monilia collo,
6.320  Virgineoque habilem suspendit pectore pallam.
6.321  Nec

tignum.
6.393  Mersa hinc tartareas longe trudere sub umbras.
6.394  Disce docenda sequi faciendo, facta doceto
6.395  Ipse quibus laudis gestas exemplar honestae.
6.396  At quibus infensa est uirtus, et spreta Deorum
6.397  Sancta fides, hos arce adytis penetralibus omnes,
6.398  Coelica nam uanis latratibus astra lacessunt.
6.399  Hinc Pater aeterni thesauri inuentor, opumque
6.400  Largitor, bona cuncta suo conclusit Olympo,
6.401  Diuitiasque omneis arcana condidit aluo.

7.236  Membra dedit durum capiti ceruical honesto.
7.237  Pectore mens uigilat mundi regina quieto,
7.238  Quum Pluto irarum tumidos ardescit in aestus
7.239  Marte lacessitus supero, quum triste uolutat
7.240  Consilium, mene hos animis impensius aequis
7.241  Supprimere offensus? quasi uictum cedere bello.
7.242  Spreuerit ille meas artes? inuaserit acres
7.243  Harpyas? propriisque excusserit arcibus? orco
7.244  Traxerit euulsos ad sydera funere casso?

conatur uirtutem extinguere dictis,
7.513  Quae fluit a Christo, et radiis uibratur apertis.
7.514  Conueniunt populi, agglomerat genus omne gregatim.
7.515  Pars uirtute uiri pendent, pars ore fruuntur,
7.516  Excipit hos campo, Coeli sub luce patentis,
7.517  Langores hominum qui funditus enecat omneis. Iacobi Boni Racusaei Hierarchiae tertiae Chorus.VIII. / Archangeli Deo Spiritui Sancto dicatus / qui Pastor

oreque
8.522  Osculer, unguentoque leuem sudorem grauatum.
8.523  Quidque Simon, boreas quid uertice cogitet alto,
8.524  Cur uerear? quum tuta pii sint iura clientis.
8.525  Nam quibus ipsa quidem commissa piacula soluit
8.526  Rex bonus, hos etiam perfecto Marte tuetur.
8.527  Excitat hinc, inopumque pios enutrit amores,
8.528  Attollitque polis, et Daedala moenia condit,
8.529  Ex nihilo mundum conflat. melioraque mundo
8.530  Lumina de tenebris, et caecis elicit umbris,
8.531  Et

Flumina, tum mulier non est tibi copia uasis, Mu. Sa.
9.65  Quo tu haurire queas here, quum fons altus inundet.
9.66  Dic igitur sodes, ubi sunt tibi uiua fluenta?
9.67  An pater es maior nostro? qui fontis amoeni
9.68  Hos latices, prolesque uiri, et pecus omne biberunt,
9.69  Et dedit hos nobis, iterum hic insit Iesus.
9.70  Hoc quisquis de fonte ibit, sitis imminet illi Chr.
9.71  Altera adhuc, at quisquis aquam de flumine potat,
9.72  Seu de

Sa.
9.65  Quo tu haurire queas here, quum fons altus inundet.
9.66  Dic igitur sodes, ubi sunt tibi uiua fluenta?
9.67  An pater es maior nostro? qui fontis amoeni
9.68  Hos latices, prolesque uiri, et pecus omne biberunt,
9.69  Et dedit hos nobis, iterum hic insit Iesus.
9.70  Hoc quisquis de fonte ibit, sitis imminet illi Chr.
9.71  Altera adhuc, at quisquis aquam de flumine potat,
9.72  Seu de fonte meo, sitis altera nulla sequetur.
9.73  Sed meus ille latex sit

superant sinuosa pedestri.
9.311  Ipse sedens summo socios in monte docebat.
9.312  Interea attollens oculos procul agmina uidit
9.313  Tendere se uersus, quibus illicet obuius ibat,
9.314  Comiter excaeptos, dulci et sermone leuatos
9.315  Recreat hos, illis animos et corpora sanat.
9.316  Proximum erat solenne sacrum, quo plurima sancto
9.317  Rite cruore domus Iudae sua limina tingunt.
9.318  Tum duodena phalanx (ut sol deuoluitur alto,
9.319  Tectaque decliuis fumantia uesper inumbrat)

ut des paruas tot in agmina micas.
9.329  Audiit Andreas, ac talia sedulus infit,
9.330  Est puer hic unus qui panes quinque, duosque
9.331  Affert pontiuaga de gente paropside pisces,
9.332  At quota pars? et sit micis libanda pusillis.
9.333  Hos huc ferte mihi, uiridique in gramine campi
9.334  Discumbant humiles conuiuia fusa per herbas,
9.335  Et quot quinque decem dixit tot in ordine sunto.
9.336  Discubuere uiri centum per gramina mensis,
9.337  Foemineumque genus,

cerealibus ordea crustis,
9.340  Decoctosque maris geminos a gurgite pisces,
9.341  Attollitque oculos, duplicesque ad sydera palmas,
9.342  Gratatusque patri diuino famine iussit.
9.343  Crescite multiplices, mensasque replete iacentes.
9.344  Hos in frusta secans socios partitur in omnes,
9.345  Exundatque Ceres, piscisque exuberat amplo
9.346  Germine bissenis a fonte canalibus, instar
9.347  Fluminis, et mensis centum discurrit in oras.
9.348  Postquam exempta fames epulis, saturataque

Iesu
9.402  Noscitur, unde ferunt, accersuntque undique totis
9.403  Partibus aegra uirum, malesanaque corpora ducunt.
9.404  Pars instat precibus, pars oras tangere uestis
9.405  Contendunt, extrema salus si fimbria Christi est,
9.406  Omnibus hos tetigisse sinus si profuit aegris,
9.407  Quid diuum, foelix, atque inuiolabile corpus?
9.408  Hanc o per tumidos sulcantem caerula fluctus
9.409  Atque laborantem uento obuersante carinam
9.410  Ingredere, ut tecum optata potiamur arena,

alto,
9.437  Donaque uera dabit cerealibus insita crustis.
9.438  Panis enim uerus supero descendit Olympo,
9.439  Qui mundo uitam largitur. Ego ipse sacrabor,
9.440  Panis ero uitae, mea qui sub templa fideli
9.441  Conueniunt in amore, fames hos nulla, sitisque
9.442  Tanget in aeternum, coelestia pascua carpent,
9.443  Et mea potabunt torrente fluenta beato.
9.444  Nam quemcunque mihi genitor meus inferit, ille
9.445  Tum trahitur, quum sponte uenit, qui stipite nostro
9.446  Germinat,

superbis
10.60  Imperiis, domus inque domum collapsa recumbit.
10.61  Si uero pugnant inter se Daemones, illumque
10.62  Hic fugat, aduersis Belial iam dissidet armis.
10.63  Quo stabunt igitur? regnum quo Marte tenebunt?
10.64  Porro ego si contra hos tetro sic principe bellor,
10.65  Pro quo uestra manus? uel cuius signa sequantur?
10.66  Vos super his ideo est iuris commissa potestas.
10.67  Numine sin digiti decernimus, atra fugantes
10.68  Agmina, quo toruos animis extrudimus hydros.

Belzebub exit
10.149  Sordidus, incessitque furens, inaquosa profanus
10.150  Saxa colit, uiridique locos humore carentes,
10.151  Rimanti fit nulla quies, hinc improbus infit.
10.152  Ipse lares repetam nostros, quibus eferor exul,
10.153  Illicet hos repetit proprio tum rege uacantes.
10.154  Quos super alta tegunt ornatu aulaea superbo,
10.155  Permundata domus scopis nitet omnis adactis.
10.156  Concitus unde ruit, septem quoque Daemonas orco
10.157  Euocat, ii coeunt,

olim Susis medorum regis in aula
10.381  Inter uirgineas electa est una cateruas,
10.382  Vnaque multicolor fit nubibus Iris aquosis
10.383  Sole sub aduerso, coeli quae templa serenet,
10.384  Iudicis aeterni pactum, et dea facta tribunal.
10.385  Hos inter thalamos, et desolata iacebat
10.386  Agmina, languentes interque aegerrimus unus.
10.387  Qui tria tum septem super annua tempora lustris,
10.388  Foeda situ et langore trementia membra trahebat,
10.389  Cui deus ille latens humano in corpore

dum sanguine, fumatque
10.519  Hostia, Pilatus caessos otruncat, ut omnis
10.520  Victima permixto madefacta cruore flagrarit,
10.521  Pro re romana miseri pro Caesare uerpae,
10.522  Tum super his hominum rex ordoque talia fatur.
10.523  Creditis hos ideo tam fata grauissima passos?
10.524  Prae cunctis hominum quod quaedam dira patrarint.
10.525  Non inquam, uerum ni uos caueatis, eodem
10.526  Interitu, similique omne a caede ruetis.
10.527  Sicut et ante uirum ter sex capita illa fuerunt,

quaedam dira patrarint.
10.525  Non inquam, uerum ni uos caueatis, eodem
10.526  Interitu, similique omne a caede ruetis.
10.527  Sicut et ante uirum ter sex capita illa fuerunt,
10.528  Quos super oppressit lapsu Siloya turris.
10.529  Dicitis hos etiam solymis prae ciuibus ausos
10.530  Quoddam immane nefas? non, uerum a crimine magno
10.531  Imminet exitium uobis haud impare fato.
10.532  Accipe et hoc animae specimen Synagoga rebellis.
10.533  Ficus opaca fuit ramosis frondea syluis,

illi causas animis scitantur amaris,
10.798  Vi non arrepti scelerata in uincula Christi,
10.799  Respondent, nullo fuit unquam talis in aeuo
10.800  Qualis homo hic, oris tam uhaemensuehaemens uibrat acumen.
10.801  Hos quosue seduxit dicunt, an traxerit ullum
10.802  Concilii columen, sed legem haec turba profanat.
10.803  Constitit hic proceres inter Nicodemus, et inquit
10.804  An lex ulla sinit damnari ob crimina quemquam?
10.805  Ni prius audierit, causam decernere

hominem, uero uobis qui lumine fulsit,
11.116  Lumine, lux omnis magni quo splendet Olympi.
11.117  Talia non unquam pater ipse patrauit Abramus.
11.118  Sed uestri de stirpe quidem sunt ista parentis.
11.119  Haec iterum infrendent. hos gens furtiua propagat
11.120  Vlla uiros? nobis deus est pater omnibus unus.
11.121  Christus ait uos patre deo? uelletis amorem
11.122  Ferre mihi, qui mente dei producor eadem.
11.123  Et uenio, nec enim de me, sed mittor ab illo.
11.124  Cur

nox, orbosque apparuit arduus aether.
11.201  Qualis prima dies, primis et magnus inhorisin horis
11.202  Mundus erat faciem densa caligine tectus,
11.203  Quum uerbo deus ille suo iam luce creata,
11.204  Hos hominis magni totos patefecerat orbes.
11.205  Talis sydereae radiati lumine frontis
11.206  Fulsit homo caecus tenebris procul undique pulsis.
11.207  Vt uidere uirum noti admirantur euntem.
11.208  Nonne recens mendicus erat? caecusque sedebat?

11.399  Discipuli celsam Christi sic fantur ad aurem,
11.400  Peruasit furor hoc pharisaica pectora dicto.
11.401  Rettulit haec, fibris plantaria funditus imis
11.402  Explantata ruent, quae non consaeuit Olympi
11.403  Rex pater ille meus, sinite hos, sunt eminus orbi,
11.404  Orborumque duces, caeco duce caecus eundem
11.405  Voluitur in puteum, simul illabuntur et ambo.
11.406  Petrus ait, sensu excoepit nam uerba retuso,
11.407  Pande subobscurumsub

membra,
11.483  Sicque decapoleae fecit deus Israel orae.
11.484  Inde uocat socios, illis ac talia fatur.
11.485  Me miseret populi, mecum qui perstat Eremo,
11.486  Iam triduum, nempe haec plebes ieiuna famescit.
11.487  Ne libeat solis hos linquere montibus, ut sic
11.488  Deficere impastos uideat uia, sentiat hostis.
11.489  Tum referunt, unde haec igitur deserta ministrent
11.490  Arte laboratae Cereris tot in agmina quadras
11.491  Tanta? quot hi solis saturentur panibus omnes.

Halec,
11.509  Atque alia ex aliis toties alimenta parauit,
11.510  Vt dedit alma Ceres efusa cibaria late.
11.511  Ergo ubi cuncta phalanx epulis expleta beatis,
11.512  Relliquias lento septem de uimine quallis
11.513  Excipiunt, epuli stipant hos fragmine multo.
11.514  Millia quattuor accubuisse uirum ordine sexus
11.515  Foeminei excepto, et pueris in monte feruntur,
11.516  Qui data mirificae sumpsere encaenia mensae.
11.517  Christus ab aerio dimissis uertice

scandit fastigia montis.
11.645  Inuictus luctator adest, atque acer Iacob,
11.646  Ardua uictrici ducit uestigia planta.
11.647  Atque sacer uates grato candore Iohannes,
11.648  Vittifero exultat cui ceruice candida Charis.
11.649  Extemplo hos inter diuina eluxit imago,
11.650  A facie Christi, uultuque apparuit alter
11.651  Lampade phaebea multo rutilantior ignis.
11.652  Atque humeris niue candidior defluxit amictus,
11.653  Quum sese altiuolis oratio sustulit alis.
11.654  Talis

11.697  Postquam alto de monte pedem deuenit ad imum, ❦
11.698  Grataque discipulis retulit consortia Christus.
11.699  Quos ingens toto cicundabat aequore turba,
11.700  Et falsi indomito resonantes murmure mystae.
11.701  Hos inter medius, atque haec super agmina postquam
11.702  Astitit, attonito populus stupet ore pauescens,
11.703  Pars cursu festina uenit, Christumque salutant.
11.704  Ecce uir interea supplex inclamat, Iesu
11.705  Te precor unigenum (si fas) mihi respice

11.712  Dentibus infrendens, et spumeus ore, saliuat,
11.713  Discerpitque fremens, atque arida dissipat ossa.
11.714  Hunc ego ut ante tuos luctantem, et torua tuentem
11.715  Nequicquam sistens spe sum frustratus inani.
11.716  Christus ad hos, animi gens o, peruersa rebellis,
11.717  Quatenus hos patiar populos? gentemque nefandam
11.718  Quatenus inter ero? Quin huc mihi sistitis illum?
11.719  Nec mora ductus adest, et spiritus ater in ipso
11.720  Tendit agens

fremens, atque arida dissipat ossa.
11.714  Hunc ego ut ante tuos luctantem, et torua tuentem
11.715  Nequicquam sistens spe sum frustratus inani.
11.716  Christus ad hos, animi gens o, peruersa rebellis,
11.717  Quatenus hos patiar populos? gentemque nefandam
11.718  Quatenus inter ero? Quin huc mihi sistitis illum?
11.719  Nec mora ductus adest, et spiritus ater in ipso
11.720  Tendit agens hyemem, totusque inuoluitur umbris
11.721  Tartareis, agitatque graues in corpore

12.335  Oeconomi, qui luce recens albente diei
12.336  Prodiit agrestes operas impendere Baccho,
12.337  Et dare mercedem iustam, preciumque labori
12.338  Impenso, aera decem nummo conuenit in uno,
12.339  Vitibus horrentem sic hos immisit in agrum,
12.340  Prodiit ast iterum dum ferueret hora diei
12.341  Tertia, et ante cadunt altis qua montibus umbrae.
12.342  Tunc alios platea, circoque astare forensi,
12.343  Vtque uacare uidet, sic imperat, ite secundi.
12.344  Vos

et praemia pacta repensat.
12.361  Vltima prima uocans, et prima nouissima soluens.
12.362  Vt uero undecimae primi uenere coloni,
12.363  Quilibet aera decem nummo suscoepit in uno.
12.364  Mussitat oeconomum contra, quoi talia dicunt.
12.365  Hos ne pares, unam qui sole cadente per horam
12.366  Sic coluere solum, nobis fecisse decebat?
12.367  Aestus inaequalis quibus est, et pondus iniquum
12.368  In precio, longae quae nos pressere diei.
12.369  Ex iis sic uni dominus respondit, Amice

pergat,
12.499  Nuncius, his et enim fratres mihi quinque supersunt.
12.500  Arceat heu miseros Acherontis ab ore uoraci,
12.501  Haec quoque ne sub dira ruant incendia coeci.
12.502  At pater, est Moses, sunt illis lumina uatum,
12.503  Audiat hos, quicunque petit se uera doceri.
12.504  Non sic non pater Abra, sed huic qui nuncius ibit,
12.505  Aut illi ad superos dubio procul omnia credent.
12.506  Nam quae audita tepent animis, ea uisa calescunt.
12.507  Visa fidem faciunt, experto credere fas

frui me regna tenente,
12.765  Non est hoc dare iure meum, seu munere uobis,
12.766  Sed qua lege meo, et quibus est genetore paratum.
12.767  Hinc irae non felle decem caruere sodales,
12.768  Nec fraus obliquo sociis liuore pepercit.
12.769  Hos ad se medius cunctae uirtutis origo
12.770  Aduocat, et tales efudit pectore uoces.
12.771  Terrai dominis populi, gentesque subactae
12.772  Principibus subsunt, premit hos et iniqua tyrannis,
12.773  Quisquis et hos inter magis eminet, ille

caruere sodales,
12.768  Nec fraus obliquo sociis liuore pepercit.
12.769  Hos ad se medius cunctae uirtutis origo
12.770  Aduocat, et tales efudit pectore uoces.
12.771  Terrai dominis populi, gentesque subactae
12.772  Principibus subsunt, premit hos et iniqua tyrannis,
12.773  Quisquis et hos inter magis eminet, ille superbit,
12.774  Et uanis inhiat praestare potentius auris.
12.775  Non ita uos interfuerit, sed quo magis extat
12.776  Altior hic aliis, hoc ipse remissius illis
12.777  Se

liuore pepercit.
12.769  Hos ad se medius cunctae uirtutis origo
12.770  Aduocat, et tales efudit pectore uoces.
12.771  Terrai dominis populi, gentesque subactae
12.772  Principibus subsunt, premit hos et iniqua tyrannis,
12.773  Quisquis et hos inter magis eminet, ille superbit,
12.774  Et uanis inhiat praestare potentius auris.
12.775  Non ita uos interfuerit, sed quo magis extat
12.776  Altior hic aliis, hoc ipse remissius illis
12.777  Se gerat, et maior deseruiat ipse minori.

13.192  Iniustique pedes, et inaequales incessus,
13.193  Accessere, quibus data lux, et rectus eundi
13.194  Gressus, ut aequatis agerent uestigia plantis.
13.195  At quibus inuidiae furiis agitata coquuntur
13.196  Pectora, tormento ferit hos Christi inclyta uirtus.
13.197  Ergo sacerdotes primos, scribasque malignae
13.198  Tisiphones irae exacuunt, stimulique feroces.
13.199  Vt uidere deum per tot miracula factis
13.200  Pandere, quae pueri uerbis osanna canebant.
13.201  Mox illi

purpureum stillabit luna cruorem.
13.721  Omne genus terris ferus opprimet undique terror.
13.722  Aegraque feruentes uomet aestus Amphitrite.
13.723  Fluctibus omne fremet littus pulsante fragore.
13.724  Arescent homines, hos pallidus incoquet horror,
13.725  Tam mala tempestas cuncto simul irruet orbi.
13.726  At coeli uirtus, superumque exercitus omnis
13.727  Ingenti motu attoniti coelum omne ciebunt.
13.728  Nobile uirginei partus super aethera signum

13.789  Eius enim incerta situs est aduentus in hora,
13.790  Dico equidem regni super id quod ubique tenebit,
13.791  Ponet eum, magna est paruo pro munere merces.
13.792  At si corde malo Domini mora longa uidetur
13.793  Venturi famulo, nunc hos, nunc uerberet illos.
13.794  Ebria tum crapula distendat uiscera multa,
13.795  Compotos inter temulenta per Orgia demens,
13.796  Adueniet Dominus quo tempore nesciit, hora
13.797  Qua non sperauit, tunc illum diuidet ultro.
13.798  Portio cui

ardor.
14.378  Ne uos mundus amet, me illi scitote priorem
14.379  Esse odio, nec enim mecum mala regna cohaerent,
14.380  Nec seruos dominis maiores esse fatendum,
14.381  Vt me uos etiam ferali Marte lacessent
14.382  Me propter, quoniam latet hos quo nomine mittor.
14.383  Vda quidem lachrymis ut fonte rigabitis ora,
14.384  At mundus contra gaudebit, et anxia mentis
14.385  Tristis erit facies aegroto pectore uobis.
14.386  Vestra sed anxietas in gaudia uultibus olim
14.387  Laeta

qui seruauere, fidemque.
14.421  Omnia quin etiam mihi tu quaecunque dedisti.
14.422  Cognouere sinu per me fluxisse paterno,
14.423   Per me, qui tua uerba pio sub pectore figunt,
14.424  Me nouere tuo ueracem lumine lucem.
14.425  Hos cape iam, et defende tuo mucrone tuendos,
14.426  Te preco, haec tua nanque duci mihi castra parasti.
14.427  Vt mea cuncta quidem tua sunt, tua nostra uicissim,
14.428  His quibus infulsi celeberrimus omnibus unus.
14.429  Non rogo pro mundo, de quo

mihi castra parasti.
14.427  Vt mea cuncta quidem tua sunt, tua nostra uicissim,
14.428  His quibus infulsi celeberrimus omnibus unus.
14.429  Non rogo pro mundo, de quo commigro per altum
14.430  Trans tua lucis iter stellati sydera coeli.
14.431  Hos quibus instat adhuc statio, et tentoria castris
14.432  Nostra colunt alacres, serua pater alme uerendo
14.433  Nomine custodi mihi quos in regna dedisti,
14.434  Sint (ut nos) unum, tecum quos ipse tuebat.
14.435  Nemo ex his periit, nisi tetri filius

colunt alacres, serua pater alme uerendo
14.433  Nomine custodi mihi quos in regna dedisti,
14.434  Sint (ut nos) unum, tecum quos ipse tuebat.
14.435  Nemo ex his periit, nisi tetri filius orci.
14.436  Non precor ut tollas hos orbe, sed hoste maligno
14.437  Eripias, et enim gens haecfuit incola terrae,
14.438  Sicut ego, sanci hanc igitur uirtute suprema.
14.439  Et genus hoc sanctum pater hac uirtute foueto,
14.440  Et quaecunque tuo surgent e semine gentes,

14.721  Est animaduersus Cayphas, furor, iraque mentem
14.722  Praecipitant, haud ille capit se deinde, sed alto
14.723  Excutitur solio, saeuoque impellitur aestu,
14.724  Prosilit, et Christum sic increpat, ore silenti
14.725  Confutare putas hos? qui te comminus urgent.
14.726  Ille tacet, nec enim tenebras hac luce capaces
14.727  Esse uidet, qua sancta dei constantia uires
14.728  Exerit inuictas, et magno robore uallat.
14.729  Quoque magis mutit, magis hoc fuit aestus

responsa, nec ulla
15.229  Signa dari, se nec saltem proprio ore tueri,
15.230  Spreuit eum, spreuit totque agmina mente superba,
15.231  Et super indutum niueo delusit amictu,
15.232  In tua iura iubet tibi quem Pilate reduci.
15.233  Hactenus hos inter reges hostile fremebat
15.234  Dissidium, sed tunc animis sociantur amicis.
15.235  Pontius interea praeses uocat omne furentis ❦ ncilium Concilium populi Christo ad se rege reducto.
15.236  Offertis mihi uos hominem, quem

prolem in me exhausit amaram,
15.464  Heu mea templa mihi qua sut disiecta ruina?
15.465  At lamiae catulis exertis ubera mammis
15.466  Admouere, locis uelut efferea struthio solis,
15.467  Est omnis completa grauis nunc ira furoris.
15.468  Hos angiportis, et per compendia questus
15.469  Ore dabat, natique uiam praeuerterat aegra,
15.470  Aegra suas inter comites, ad compita portae
15.471  Vrbis eam sistunt, atque omnis deficit oris
15.472  Halitus, et toto labefactae corpore uires.

Pilato a praeside missus.
15.593  Tres linguae hunc, terno uersu, ter nomine pandunt
15.594  Inciso Iesu totius Regis Iuda,
15.595  Ob quod pontifices ringi, ac deradere frustra.
15.596  Vtque duos secum crucibus fixere latrones,
15.597  Altior hos inter trabs est erecta cupressi,
15.598  Eminet et medium Iesu sublime tribunal.
15.599  Quattuor in partes a sanguine tincta ministri
15.600  Indumenta trahunt. Et partem cuilibet unam,
15.601  Sortiti tunicam pariter, quae desuper omnis

recludit.
16.275  Protinus inde solo uerrunt impressa citati ❦
16.276  Et rediere pedes sua per uestigia uersi.
16.277  Inclusos alto socios in monte Sionis
16.278  Conuenere decem super unum, quique secuti
16.279  Hos fuerant, illis et nuncia laeta tulerunt.
16.280  At prius ediscunt eadem, et uidisse Simonem.
16.281  Dydimus his Thomas incredulus inde recessit.
16.282  Serus ad oceanum demerserat Hesperus atrum,
16.283  Stabant et trepida clausi formidine postes.

argentea sicco
16.380  Terga solo, uulgus tota proludit arena.
16.381  Tres, et terquinae decades ingentia pandunt
16.382  Corpora, nulla quibus reti scissura secuta est.
16.383  Prandia parta quidem posita discumbite mensa,
16.384  Christus ad hos inquit, quem nemo poscere quicquam,
16.385  Hunc quamquam Iesum manifesto lumine nossent.
16.386  Quis solito ritu porrectas intulit escas.
16.387  His ubi pulsa fames, orditur talia Petro.
16.388  Anne Simon fili Ioannis chara propago,

alti tot limina coeli,
16.505  Tot Matris comites, et templa fouentia Iesum,
16.506  Et fratres eius, grandes tot in aethere flammae,
16.507  Vna animi facies eat his, corque omnibus unum,
16.508  Ore deum assiduo, sublimi e mente precari.
16.509  Hos dum iussa tenent, et dum promissa morantur,
16.510  Laudibus aede sacra diuinis saepe uacabant,
16.511  Multaque praeterea Iesu sunt aedita gesta ❦
16.512  Signaque discipulis, ea nec posuere libello,
16.513  Quattuor ex illis

orbis et urbibus una,
16.560  Manserat et solymis iudaeus ut aduena fieret.
16.561  Cres etiam et panchaeus arabs a rure beato.
16.562  Hi simul attonit mirantur, et ora uicissim
16.563  Alter in alterius conuersi talia dicunt.
16.564  Nempe uiros hos ore tulit galilaea sub uno,
16.565  Vnde igitur tam magna dei mysteria pandunt?
16.566  Lingua cuique suae patriae nutricis alumna.
16.567  Quid deus hoc tanto modo uult portendere monstro?
16.568  Obiectare alii mustum feruentis Iacchi,

difficultatibus? Nihil tamen pretermittam, usque ad capitis discrimen, quod a me fieri possit. Adeptus sum, clementissime Clemens 31 , hunc magistratum difficilimo tempore, sed fortasse Deus ex sua misericordia rumpet hos difficultates et aperiet mihi viam serviendi. Quę spes nisi me foveret, iam diu ob causas supradictas et ob valetitudinem eciam, qua non satis prospere fruar, cessissem huic gravissimo oneri, sed durabo adhuc, quicquid sors ferat.

SyL. Vtrumque comprobatum Radamanthus confimauit: non uides ut inter se diuersi longeque dispares sint? illos uirtus extulit ad laudem: hos ad ignominiam depressit improbitas: illi fructum bene actę uitae capiunt: his ob iniquitatem suplicia non desunt, unde non immerito crebris mei sapientissimi patris admonitionibus instituebar ut fortunis bonum

regalibus ornamentis aduoluti tuis genibus sesę ac regna tibi dedant, uitamque una cum dignitate arbitrio tuo summittant: quorum alios tua liberalitas pristinae fortunę restituat, aliorum perfidia clementiam a te non impetret: insuper hos distes, illis honores et praefecturas largiaris; in summa, quem libuerit, extollas et pręcipites: Quos fauores hominum senties? quot audies acclamationes? quae uota publice priuatimque pro tua salute suscipientur?

uoluptatum illecebras mente prostrata, hi pulcherrimas nacti possessiones cuiusuis męroris expertes ocio foelicissimo fruuntur. Qui uero aut impudicis uoluptatibus uolutati sunt, aut alios afflixerunt iniuria, hos uel Ixionis radii dissecant, uel Tyciin uultur depascitur, uel saxum Sysiphi assidue reuoluendum delassat, uel hi Chymerę lacerandi alligantur, uel obiiciuntur Cerbero in frusta dilaniandi.

qui peruigilibus excubiis faces et colubros circumgestantes nullum locum in tota regia, quam uastissima est, nullum angulum, nullam cellulam armariumque non attentissima cura perscrutantur: attamen, dum hos audit, alios aduocat, alios dimittit, nec ocium a laboribus nec intermissionem potest a curis impetrare. Quantum aestuasse dicitur Herculis et Thesei descensu maxime ob pertractum Cerberum? quam ingentibus

eis simus hoc nomine acturi, dummodo non recedant ab hac rei gestae veritate; nobis satis fuerit illis materiam tantum dedisse rudem illorum dolabris et asciis levigandam et expoliendam. Apposuimus hic statim a principio nomina eorum, qui tunc maiores magistratus erant, quod per hos magna ex parte acta sunt omnia. Bene vale, lector optime, et boni omnia consule! Pugna igitur in hunc modum decreta, ea, quae ad pugnam pertinebant, curantur. Ante

acie fertur cecidisse fortiter pugnans, eius caput a trunco abscissum postero die per castra hostium loco triumphi fuit circumlatum longae hastae affixum quod postea ante tabernaculum caesaris stetisse aiunt. Eo die, qui pugnam est insequutus, mille et quingenti ex his, qui capti fuerant, et inter hos magna primorum nobilium pars in coronam positi coram exercitu victore capite sunt truncati caesare sanguinem illorum diis suis libante, pauci ex captivis servati, ut essent, a quibus possent caesar et Himbraim bassa ea, quae opus erant, sciscitari. Inter hos Nicolaus cognomine Herczegh, quod

ex his, qui capti fuerant, et inter hos magna primorum nobilium pars in coronam positi coram exercitu victore capite sunt truncati caesare sanguinem illorum diis suis libante, pauci ex captivis servati, ut essent, a quibus possent caesar et Himbraim bassa ea, quae opus erant, sciscitari. Inter hos Nicolaus cognomine Herczegh, quod lingua nostra ducem significat, dux re vera et thesaurarius regius existimatus, item Ioannes Prylezky et Ioannes Maczeyowzky Poloni omnes cubiculi regii ministri, a quibus postea ad reginam reversis multa cognovimus, quae brevitas historica commemorare nunc non

regni Franciscus Balassa, Nicolaus Tharczay, Ioannes Paxy, Ioannes Istwanffy, Emericus Warday, Michael Podmaniczky, Gregorius Orlowchich capitaneus Segniensis, Stephanus Aczel castellanus Posoniensis, Sigismundus Pogan, Ioannes Tornaly, Ioannes et Stephanus Kalnay, Nicolaus Forgach; praeter hos nobiles potiores usque ad quingentos, equitum praeterea tria vel quatuor millia. Pedites paucissimi evaserunt, fuerunt autem usque ad duodecim vel tredecim millia peditum, ex quorum ducibus vix evasit quisquam alius praeter Hannibalem Cyprium. Tormenta bellica omnia et illa, quae in acie

suis armis, suoque exercitu Imperator uellet, exercitus (ut saepe alias accidit) contra disciplinam militarem, contra fidem Imperatori datam, auaritia, ad diripiendam urbem opulentissimam, quam sine praesidio esse animaduerterat, incitatus, omnia diuina atque humana iura uiolauit. Hos latrones optimo iure accuso, qui iniussu Imperatoris sine legitimis ducibus urbem Romam inuaserunt. Finge iustam causam fuisse Romae inuadendae, tamen seditio est, sine legitimo Imperio impetum in quenquam facere. Quid autem tam contrarium militiae est, quam seditio, quia hanc unam ob causam,

securi percuti iussit: Vt eo exemplo ostenderet, non omnia uictoribus in uictos licere. Habes Carole Caesar auitum exemplum, quid de exercitu iudicare te oporteat, qui auaritia corruptus, omnia diuina atque humana iura uiolauit. Et haud scio an noceat nostris hominibus contagio Hispanorum: hos, ut uereor, nouae disciplinae magistros habent. Ab his tanquam lanistis auariciam crudelitatemque discunt. Non autem minus sacrilegium est, Bibliothecas, quam phana diripere. Non enim inter sacras res, aut diuinas recensenda sunt aurea uasa, quibus in ceremoniis

Sic ius, fas, ęquum Correxi ex ęqum. calcat et odit atrox.
Frustra igitur pacem, frustra omnia caetera tentas,
Ense opus est, quoniam, quos timet, hos et amat. Reuerendo domino Paulo Iouio Antonius Werancius Sibenicensis
Vt bene Romanos reges clarumque senatum

Illustrissime et Magnifice domine domine et patrone semper obseruandissime. Hec ad te scribo manu nepotis mei, qui nuper reddijt ex Turcis, quod ego adhuc non sane recte ualeo; per hos enim dies laboraui morbo ualido, sed dei gratia quotidie firmior sum; opto etiam ut recte omnia etiam tibi tuisque subcedant. A meo discessu ex Hungaria unas dumtaxat tuas litteras accepi, in quibus inter alias significabas, te si indutie succedent, a Stinsicach

Sanctitatis non solum ab omnibus huiusmodi controversiis videre vacuum, sed rebus eciam omnibus aliis pacatissimum et florentissimum ob privatam meam et incredibilem erga Vestram Sanctitatem affectionem et observanciam. De pace inter hos principes nihil nunc aliud habeo, quam quod is ipse dominus nuncius referet aut domini Casalii. Poterit de hiis, que scribo, Vestra Sanctitas et a domino Paulo Zondino, penitenciario apostolico, quando ad eam redierit, edoceri, qui

curasque requirit easdem,
2.202  Atque pater loeto tollit sua pignora uultu,
2.203  Maioremque Chain, aliumque uocauit Abelem.
2.204  Hos traxit facilis studia in diuersa uoluntas,
2.205  Exercetque Chain tellurem ac iugera uersat,
2.206  Alter oues sequitur, latis amat ocia campis.
2.207  Huic tantum cantus et

coelo et uergentibus astris,
3.729  Mundi natiuis agitata impulsibus actu
3.730  Dum coalet proprio, foetus hos parturit ultro.
3.731  Germina pugnantis naturę haud prorsus alumna Accidentia communia non sequuntur proprias

tuum nomen per meme innotuit istis,
4.761  Quos mihi mortali tribuisti semine lectos.
4.762  Sed quod, certa fides, diuino Hymenęus amori
4.763  Iunxerit hos, homini quę facto copula iungit
4.764  Nunc mihi, namque tui toto iam pectore lucem
4.765  Hauserunt Verbi sub qua mens certa tuetur,
4.766  Esse tuę nostros iam prorsus

e marg. pro nusquam
4.770  Et uotis cuncti exposcunt cęlestia regna.
4.771  Hos Hos. . . 782 uterque] Io 17, 9-10 propter curis, inquam, distringimur olim:

4.770  Et uotis cuncti exposcunt cęlestia regna.
4.771  Hos Hos. . . 782 uterque] Io 17, 9-10 propter curis, inquam, distringimur olim:
4.772  At nil pro reliquo populo contendimus ultra,
4.773  Haud leue cui studium uitę pręsentis

Oppressis. . . 792 ardor] Io 17, 11 uerum nigra caligine terris
4.784  Hos contingit adhuc uersari, scilicet unde
4.785  Iam dudum eripior, terrestria nubila nec me
4.786  Amplius hic cohibent, sublatus uisibus isthinc

4.788  Sublimis sancta quando regione receptus
4.789  Stabo a parte tua cunctorum hinc arbiter ęquus.
4.790  Interea hos defende tui sub nominis umbra,
4.791  Exemplo Exemplo. . . uicissim]

4.808  Haud Haud. . . 811 regno] Io 17, 15 hos auferri contendo exposcere terris,
4.809  Sed contra ut nixus conantum prodeat ultra.
4.810  Eia age nunc defende malis et destrue diri
4.811  Insidias Herebi, atque animi simul

tota] totum A uulgentur in orbem:
4.830  Fac hos constitui tenebroso lumina mundo.
4.831  Namque ideo deuota tibi ceu uictima dudum
4.832  Placando pietate quidem proponor in ara,
4.833  Mactatus peccata luam ut mortalia

4.859  Insuper Insuper. . . 862 ] Io 17, 24 hos illo recipi mea certa uoluntas
4.860  Quo, Pater, ipse tuo niteo splendore receptus,
4.861  Luce frui ut ualeant, a te quam scilicet hausi,

4.866  Sed stantem de parte rea facinusque luentem
4.867  Hęc me non latuit, qui soluo in corpore noxam
4.868  Humano pręsens holocaustum a crimine factus,
4.869  Nec latet hos adsum quod nunc a parte sequester
4.870  Ipse tua, reuocans mortales sursus ad astra.
4.871  Namque

5.203  Hinc operis magni mens alta recondidit artem,
5.204  Quęcunque intexit, referebat protinus illo,
5.205  Factaque sunt primo talis commertia cultus,
5.206  Hos una secum numerari passa Parentis
5.207  Alma Dei soboles, tanto quos legit honori.
5.208  Hic ergo aeterno numerus compręhensus in aeuo
5.209  Persona propria tali consistere

proiectus humi, superastitit Ales
5.376  Ore ferens iam lene malis solamen amico,
5.377  Militię superum prima de classe minister.
5.378  "Hos commenta modos sapientia cana saluti
5.379  Prouidit medio in causa stans ipsa sequestra.
5.380  Namque ageret patrio quondam cum libera coelo,
5.381  Non inuita iugo uoluit

Adsum. . . tutos] Io 18, 8 quem petitis: si me ergo quęritis", inquit,
5.575  "Hos sinite et liceat per uos discedere tutos."
5.576  Illicet inde abeunt cursu per aperta citato.
5.577  Non secus emissi pręscripto carcere campi

5.576  Illicet inde abeunt cursu per aperta citato.
5.577  Non secus emissi pręscripto carcere campi
5.578  Aurigę medio effusis rapiuntur habenis:
5.579  Non tulit hos pariter fugientes cursus eodem,
5.580  Ast ut quemque suus casusque timorque trahebat,
5.581  Pręcipites diuersa petunt diuortia raptim.
5.582  Pars

8.442  Reicit Reicit. . . 445 mouere] Io 19, 22 hos pręsesque iratus dicta refellit:
8.443  "Obiectum quoniam in causa non constitit unquam,
8.444  Atque, utcunque", refert, "potuit, sententia lata est,
8.445  Consilii

8.586  Atque ideo, cui iam rerum possessio nulla,
8.587  Mater erat census sola hęc, et census amicus.
8.588  Ista fuit demum legandi sola facultas.
8.589  Hos ut cum paucis restantes despicit alto,
8.590  Dum mater stabat noxas et fata reuoluens,
8.591  Affatur tenera męstę pietate misertus:
8.592  "Ecce tibi, quocum poteris

purgarant] e marg. pro purgarent pectore sordes,
9.591  Dum tempus pugnę superas instabat ad auras,
9.592  Hos tunc asseruit uictoris gloria regno.
9.593  Et mox pręscriptum, dehinc uires quatenus irent
9.594  Tartareę, multa patuit nam semita menti
9.595  Luce, salus reduci tenebras

10.444  Ex quo promicuit terris Ecclesia mater,
10.445  Atque aeui seriem diua sub luce tuentur.
10.446  Lumen adhuc largum, simul et pręsentia Christi
10.447  Prouehit hos; cernunt quam cesserit ampla potestas
10.448  Ecce sibi, claudant potius, reserentue reclusa,
10.449   Commissos

et omnes sentiant in reformato imperio auctam sibi dignitatem et confirmatam rerum suarum salutem. Atque ut reuertar eo, quod exemplo proposui: utinam fuerint hi panes, qui latebant apud puerum! Quamuis tamen senex, ego ob imprudentiam merito puer possum existimari. Sed qualescunque hos utinam Christus dominus noster in totum populum partiretur, ut inde omnes satientur, tandemque cuncta pacentur! In hanc eandem materiam scripsi ad regem Francorum, hortatus principem ad perpetuę pacis et illustrissimę dignitatis rationem ineundam. Scripta

(25)
26   Fert calathos plenos, fert tumidosque sinus.
27  Cuncta licet repleat, tamen haud saciata priores
28   Abijcit et rursus carpit auara nouos.
29  Tum quo lenta magis profert vestigia, tanto
30   Hos fragrare magis hosque rubere putat. (30)
31  Interdum laetas extollit ad aethera voces,
32   Subsiliens tenero terue quaterue pede.
33  Nec reuocat gressum, sed curis mente remotis
34   Progreditur, semper lilia sparsa

Benedicti. equo valida tutatur belliger hasta.
Ac veluti Aonii nuper per cerula olores
Maeandri seu forte vadis, seu forte Caystri
Se attollunt, summaque apparent eminus vnda.
50  Hos recte contra Perastes 15) Vulgo Perasto ad radices montis vulgo dicti "Monte Cavallo", et "Monte Cassone". nautica surgit,
Quae sibi radices montis, montanaque saxa
Delegit, posuitque suas in littore saedes.
Huic mox ad Boream Rizon

in omnes,
Scilicet, hinc Corciram, illincque Ceraunia saxa,
Inde lacum Scodrae, late exundantibus vndis.
Pestigradus longe inferior, dorso insidet ingens
Saxea cui moles, iam iam et casura videtur.
150  Disiectae hos circum rupes, desertaque tesqua,
Stantque, et acuta silex praecisis vndique saxis.
Horriditas tamen haec haud aspernanda videtur
Quippe vrbem claudit, sic vt non vllus ab hoste
Incursus timeatur, nec belli impetus vllus.
155  Vermanus contra, pater

Antonius Wrancius Petro Royzio Maureae S. D. Erasmus meus necessarius, vir in me non mediocriter semper officiosus, nimis festinanter, et me inscio, ineptos hos, et tumultuarie dudum factos versiculos dedit in lucem et Gamrato Praesuli amplissimo dedicavit, tamquam fortasse meruissem ego a doctis legi, qui vix aspici dignus sim. Equidem vereor, ne hoc officio offecerit potius, ac

minime expectatam mortem parentis pueri. Nam insuave et iniucundum erat festas Musas lugubribus miscere, quum et parenti sepulchrale carmen eodem fere tempore edebatur. Quacunque tamen ratione Erasmus meus egit mecum, boni consulam, nec hos versiculos qualescunque luci subtraham; sed quemadmodum pro tuo in me ardentissimo studio flagrantissimoque amore peroptasti, recognovi, et mea manu adiecto etiam uno ad puerum epigrammate perscripsi, atque ad te ut ad hominem

natus sit, vita quam fugaci atque caduca, doleo vicem eorum, qui malo quodam genio stimulante, omnem fructum viuendi per inanes occupationes, districti curis atque negotiis non necessariis, ammittunt. Quanto satius foret, ommissis istiusmodi molestiis traducere animum ad hilaritatem, ac per hos paucos annos sic transcurrere, quasi vixisse non videremur. Praeter animi tranquillitatem caetera omnia (quemadmodum mea fert opinio) friuola sunt et inania, hisque idem finis, qui corpori est. Non seiungemus inquam ab hoc ordine philosophiam?

animumque gerentis adversus cupiditates, et fortunae blandimenta semper invictum; et dedisse vobis clarissimas victorias de hostibus, et hanc diuturni otii peperisse huic regno tranquilitatem. Quod quidem vobis non magis fructu, quam recordatione iucundum esse debet. Quum enim terrae mariaque per hos annos armis streperent, quum arderent bello in Europa regna omnia, quum furor Martius ubique grassaretur, sola Polonia secura bellorum profunda pace fruebatur. Sed quoniam rerum humanarum aliquis finis est, ac mortalium vitam natura terminis perangustis circumscripsit, optimus Rex

a Turcis uis Christum noscere Lector?
Membra libro hoc Christi dilaniata leges.
Christiadûm Christiaedûm ut manibus manicas, funesque lacertis,
Et collo inijciat uincula Turca ferox.
Vt pecudis ritu hos uendat (si forte quis aeger
Occidat, ille feris obuia praeda iacet.)
Vt profugi trabibus nantes mergantur in undis
Passim: bis captos ut mala dira premant.
Fiat et ut Christi mystes agitator aselli,
Lignum uendat, oues pascat, aretque solum.
Vt

sunt, ii nunc, aut uitandae Crucis gratia, aut spe adipiscendi alicuius munusculi, canonicatus, praepositurae, episcopatus, regiunculae, tituli aut honoris, Antichristum adorant et summo studio in id incumbunt, ut Christum quam longissime ex Germania pellant? Hos, inquam, peruelim saltem haec Turcicae erga Christum lenitatis exempla perpendere ac, si possibile est, agnoscere, quam horribile hoc crimen sit, quod ipsi Christiani domini non tam hospitales erga Christum eiusque discipulos esse uelint, ut sunt imanissimi illi barbari, imo quod etiam

1.1.52  Mixtaque Naiadibus flumina cana suis:
1.1.53  Extremumque agmen Chorae longo ordine ducens,
1.1.54  Explicat Aonii turba novenna iugi.
1.1.55  Hos inter medios cantat formosus Apollo,
1.1.56  Increpat aurata Calliopaea Lyra.
1.1.57  Pan deus Arcadiae gracili modulatur avena,
1.1.58   Ad sonitum reliquo subsiliente

1.9.38   Quamque tenent gemini picta tabella Duces.
1.9.39  At levior teneras exercet cura puellas
1.9.40  Ludicra per teretes mille reperta nuces.
1.9.41  Hos inter lusus, haec inter festa, latenter
1.9.42   Nox abit, et roseis astra fugantur equis. MARTINALIA

2.3.2   Atque animi melior pars Mariane mei;
2.3.3  Cui me, quod nulli possint dissolvere casus,
2.3.4   Mutuus aeterno foedere iunxit Amor:
2.3.5  Forsitan hos inter terraeque marisque tumultus
2.3.6   Scire tuus cuperes, quid Ludovicus agat;
2.3.7  Quem modo Gnosiacae celsis sub montibus Idae
2.3.8   Pendentem dubia mente Rethymna

IUVENIS
3.7  Ite cupidineae nostro de pectore curae,
3.7   Et procul insanus mente recedat Amor.
3.7  Hoc aurum, has gemmas, hoc mel, hos denique flores,
3.7   Quicquid erat, stultus quo capiebar amans,
3.7  Has ego delitias animi ceu signa putabo;
3.7   Et velut in speculo mentis amore fruar.

laqueos, viscoque infecta tenaci
4.2.2.150  Filla locant, pars flumineis piscantur in undis,
4.2.2.151  Octipedes ve legunt muscosa per antra Paguros:
4.2.2.152  Hos calamos inflare iuvat, hos dicere versus
4.2.2.153  Alternos, dulcique diem subducere cantu;
4.2.2.154  Hos saltu, celeriqui iuvat contendere cursu,
4.2.2.155  Aut

infecta tenaci
4.2.2.150  Filla locant, pars flumineis piscantur in undis,
4.2.2.151  Octipedes ve legunt muscosa per antra Paguros:
4.2.2.152  Hos calamos inflare iuvat, hos dicere versus
4.2.2.153  Alternos, dulcique diem subducere cantu;
4.2.2.154  Hos saltu, celeriqui iuvat contendere cursu,
4.2.2.155  Aut Lacedemoniae studio insudasse

ve legunt muscosa per antra Paguros:
4.2.2.152  Hos calamos inflare iuvat, hos dicere versus
4.2.2.153  Alternos, dulcique diem subducere cantu;
4.2.2.154  Hos saltu, celeriqui iuvat contendere cursu,
4.2.2.155  Aut Lacedemoniae studio insudasse Palestrae,
4.2.2.156  Tum Dryades, viridesque simul prata Napaeae

4.5  Cinctus, et argutas pertentans pollice chordas
4.5  Dixerit haec illi divino carmine Phoebus.
4.5  Fortunate puer, prima en munuscula Musae
4.5  Hos tibi, non ulli quos attrivere priores
4.5  Dant calamos, his tu calamis impone labellum;
4.5  Inde refer, quo conveniat sub sydere terram
4.5  Vertere,

2.23  Et quot in terris possunt acquirere honores,
2.24  Semidei, Deus ille tuus iam continet unus:
2.25  Illos, ut dicas nutantis lampadas orbis,
2.26  Hos ut purpurei gemmantia lumina veris;
2.27  Ecce meam faciem, quae in te nunc picta renidet.
2.28  Inter*.... quasque faces, et florea dona
2.29  Agnosco hanc, agnosco luce oriente

varie sericata demittunt loco crinium ab occipite. Reliqua quae dicentur, utrisque communia. Pileos habent ut lances ex tenuissimis virgulis factos, ita ut ea pars, quae apud nos caput obtegit et superne est clausa, apud hos aperta est, summoque capiti imponitur, parte latiore in coelum versa, perinde ac si vestis fimbrias humeros supra attolleres, humeralia ima tenerent, nudis omnino crinibus subtus apparentibus, adeo

ut ad decem myriades ex Iudaea in Aegyptum traduceret: ex quibus circiter tres myriades electos et armis instructos viros assumpsit in regionem, ut in praesidiis ipsius degerent. Sed ante quoque satis multi pervenerant in regionem cum rege Persarum, et ante hos alii ut auxiliarii missi erant ad Psametychum, quo cum pugnarent adversus regem Aethiopum: verum illi non tot multitudine erant, quot secum adduxerat Ptolemaeus ille Lagi filius. Quemadmodum autem prius diximus, electos praestantissimos, qui

in re decreta perficere studeret. His peractis, Demetrium iussit scripto comprehenso sententiam suam offerre, de libris Iudaeorum describendis. nam nihil inconsiderate et temere, sed omnia ex mandato et cum magna diligentia administrantur apud hos reges. ex quo mihi visum fuit separatim exponere et eorum quae fuerunt regi exhibita, et epistolarum exempla: ad haec, et numerum et apparatum eorum quae fuerunt dono missa Eleazaro, propterea quod eorum quodque excellebat et munificentia et arte. Ad hunc

Hebraicis: sed negligentius, nec ita ut re ipsa se habent (quemadmodum hoc perhibetur ab illis qui intelligunt) sunt conscripti: quia nondum contigit illis regii animi cura et munificentia. Rectum autem fuerit, et hos libros accurate elaboratos extare inter tuos: qui hae leges et sapientiores et sanctiores sunt alliis, ut quae sunt divinae. Hinc enim cum alii Scriptores et Poetae, tum Historici omnes abstinuerunt a mentione et librorum istorum, et virorum illorum qui

ad principem sacerdotum Hierosolymis, ut mittat ad te ex quaque tribu sex viros maxime honestate vitae, senio et prudentia legum suarum praestantes: ut ita ex pluribus per diligentem examinationem nacti consentientem et accuratam interpretationem, hos libros pręclare, ut et rei ipsius et tuae voluntatis dignitas postulat, recondamus. Sis felix perpetuo. Facta hac relatione, Rex iussit ad Eleazarum istis de rebus scribi, et indicari redemptionem captivorum factam. Ac exhibuit ad

ad alios malis involvendos, inquinantes in hoc se immundicia non levi, dum plane impietatis foeditate contaminantur. Ex quo praeclare Rex vester facit, qui (ut accipimus) hoc genus hominum solet afficere. Hic ego: Tu videris mihi loqui de delatoribus. nam hos ille tormentis et suppliciis capitalibus, iisque acerbis prosequitur. Delatores apud Aegyptios capitaliter puniri Tum ille: Hos ipsos et ego intelligo. nam horum vigilantia, est scelerata aliorum hominum pernicies. Nostra vero

qui (ut accipimus) hoc genus hominum solet afficere. Hic ego: Tu videris mihi loqui de delatoribus. nam hos ille tormentis et suppliciis capitalibus, iisque acerbis prosequitur. Delatores apud Aegyptios capitaliter puniri Tum ille: Hos ipsos et ego intelligo. nam horum vigilantia, est scelerata aliorum hominum pernicies. Nostra vero lex iubet, ut neminem neque dicto neque facto quis laedat. Atque ita quantum brevitas permisit, de his disseruimus, ad ostendendum hoc tibi, omnia in legibus

omnibus admirationem. quia hoc in more erat, ut qui ob privatum aliquod negotium venissent, quinto demum die in conspectum regis pervenirent: qui vero a regibus et civitatibus praestantibus missi essent, illi aegre post triginta dies in aulam admitterentur. Hos autem viros maiori iudicans honore dignos, et respiciens etiam ad excellentiam eius a quo missi essent, remotis qui viderentur debere abesse, deambulans expectabat, donec advenientes salutasset. Quos quidem ingressos cum muneribus missis, et

ut quot essent civitates, quę suppeditarent ea quae ad cibum, potum et lectisternia attinerent: tot essent etiam praefecti eorum, qui exercitati et assuefacti, cum qui ad Regem venissent, pro more omnia adornarent sine omni molestia et mora: id quod etiam circa hos hospites est factum. Nam Dorotheus, homo diligentissimus, illis praeerat: qui curavit omnia sibi commissa, et ad huiuscemodi exceptiones destinata, expandi et substerni, et iuxta Regis voluntatem sessionem etiam in duas partes divisit. Nam rex

rebus fastiditis summopere nauseat. Mea vero aegritudo adhuc mecum inducias habet, brevi tamen exspiraturas, cum instet mensis Martius, quem nulla ratione est evadere; quamvis huic podagrae etiam succenseam, eo nomine, quod ante festa natalitia suum officium facere neglexerit, distuleritque in hos menses, quibus me in itinere ad vos esse oportuerat. Tamen quoniam video festinandum esse, erit operae pretium, quamprimum pedibus insistere potero, vel semisanum iter invadere. Nunc ad alia. De dissidiis domesticis Turcarum imperatoris et filiorum nil certius est, quae sine

essent, et iis etiam quae postea fuere, aut quae umquam erunt, mirabilem attulisse fructum constat. Quod cum apud Graecos Thucydides, et Xenophon in primis animadverterent, Annibal etiam apud barbaros, apud Latinos Cato, Sylla, Lucullus, Caesar, et qui hos sunt consecuti, Augustus, Hadrianus et Gordianus, summi viri, et principes eximii, tot civitatibus captis, tot provinciis debellatis, tot victoriis partis, tot triumphis actis minime contenti, cum his omnibus praestantius quiddam esse ac divinius,

nomine appellabant: atque Athenienses quidem ita percunctabantur, num terram inimicissimam magis hospitalem, quam mare non exiguo labore partum, arbitraretur: Syracusani vero, num Athenienses, quos certo sciret de fuga omnino cogitare, hos fugientes ipse fugeret. Interea dum isti aequo marte navali pugna decertant, utrorumque peditatum qui in terra stabat, ingens certamen et animi contentio tenebat; Syracusanis quidem, maioris comparandae gloriae cupiditate incensis; Atheniensibus

sententiam. non enim facile est intelligere, quos indoctos, quosque bonos esse significet. nam si imperitos malis opponit, certe, qui probi non sunt, minime erunt imperiti. Quodsi pro amentibus atque insipientibus indoctos ponit, quaenam est caussa cur hos ipsos bonos vocet? inquit autem: τῷ μὲν αἰσχύνονται: hoc est: in hoc quidem erubescunt . qui, quaeso, sunt isti qui erubescunt? dubium est enim; utrique ne, an indocti tantum.

palla et nigrantibus alis
105  Incitat ardentes animos et proelia miscet.
106  Ipsa manu quatiens tinctam Phlegetonte securim,
107  Ipsa manu rapidos spargens e crinibus hydros.
108  Interea auratis uolitans Concordia pennis
109  Nunc hos, nunc illos populos adit impigra et omnes
110  Irarum causas et belli temperat aestus
111  Pacatosque animos iam laeta in regna reducit.
112  Parte alia afflictis diffidens despota rebus
113  Orat opem paruosque simul cum coniuge natos

et ad modestiam revoces. Sed fortasse quispiam dixerit, cui equidem assentior, me quidem, ut nunc sunt res nostrae, ludere operam et facerem utilia consulendo asuetis vivere in otio et luxu; hos enim si linguis Angelorum utaris nequicquam ad decus erexeris. Videmus eos, qui rebus praesident ac de publicis commodis subinde admonentur, nihil commoveri, non domi, non foris grassantem vitiorum labem corrigere; non

natura et voluntatem et facultatem tribuit longe lateque grassandi beneficentia in genus humanum, vel docendo ad recta studia laudatosque mores, vel defendendis ab iniuria mortalibus, vel quomodocunque communibus commodis invehendis. Hos coelo terraque, ut iubar solis, claros esse splendereque in perpetuas aethernitates, ac proxime accedere ad Deum conditorem et conservatorem omnium, quem et nos ob beneficia agnoscimus et veneramur, et veteres Optimum

partim confirmatos eodem remisit. Z: maenia. In confusione illa non reperiebantur claves Armamenti *** Archidiaconus sd pulverem bombardicum expediendum fores bipenni perfregit. Quidam tormentis praepositi revertebantur ad eggressum Urbis; hos Vincentius partim structo ferro deterruit, partimconfirmatis eodem remisit. . Archidiaconus ad pulverem bombardicum expediendum foribus *** perfractis, cum armamenti claves non reperirentur perexerat. Interim hostiles triremes confertae

Jacobus Vaceta. Marcus Bericius D Bericius, Marcus Pignatiza, Franciscus Cernogoreus, Joannes Croilo, Marinus Cuspilus, Michael Baranus, Petrus Cuspilus, Jacobus Businovus. Nicolaus Cuspilus, Joannes Bosinovus. Stephanus Bella infirmus. Praeter hos, qui centum, et quinquaginta trium summam complent nemo alius manum manum Z: marium D nisi forte quisque infans, ut erat Horatius, et Annibal Vidalei in ea repertus est, quin et ex his senio

caput et triumphi
Laus docet docet Z: decet P omnis
Cantet Augustinum age Barbadicum
Doctior Vates graviore plectro
Nos Nos Z: Hos P virum fama memori colemus
Dum manet orbis.
Sunt quibus quibus Z: quidem P plures ope singulari
Qui suo nobis retulere fato
Lauream de se meritos honoret

ope singulari
Qui suo nobis retulere fato
Lauream de se meritos honoret honoret Z: honores P
Quisque fidelis.
Quanta mortales decuit gerendis
Praeliis unquam decet hos viros laus
qui sua sua Z: suas P nobis peperere dextra, et
morte Triumphum
Christus his merces fuerit perennis
Nos ei acceptum ferimus qua qua Z: quod

proferantur in lucem, quae obruta in tenebris iacent. Quod arbitramur te unum imprimis posse insigniter et luculenter facere. Non autem flagitamus, terrarum omnium res gestas complectaris, id enim esset immensi operis; sed tantum, qui per hos annos in Pan- nonia successus fuerunt, qui eventus vel prosperi vel adversi secuti sunt, neque vera subtrahendo, neque affingendo falsa, quod ea tibi omnia notissima sunt, quaedam etiam a te pertractata. Multis

Ad I. I. Boissardum Philippa Lazaea.
Magnum opus tentat, variaeque plenum
Difficultatis, studet in futuro
Qui sibi veri titulos honoris
Quaerere saeclo.
Hos ita exculto assequeris labore,
Iane, dum cura vigili ora viva
Caesarum longa serie Sophorumque
Exprimis arte.
Sed vide ne dum nimium politis
Versibus nomen celebras Philippae,
Illius vultum

Qui cibat aut satiat te bono: id est, omni beneficentia replet. Arbor cibi Deut. 20. Ezech. 47. pro arbore frugifera. Cibum facere ascendere. Levit. 11, pro ruminare, ut solent oves ac boves: quia cibum semel in ventriculum coniectum, denuo in os revocant. Cibum facere declinare. Hos. 11: id est, alicui commeatum advehere. Cibasti nos pane lachrymarum, Psal. 80. pro, onerasti multis doloribus. de quo in voce LACHRYMAE. CICATRICES computruerunt. Psal. 38. aliqui intelligunt de peccato originalis corruptionis, quod crescit,

5, pro, vestimenta nobilissimis coloribus tincta: ut est purpura, hyacinthus, et similes. COLUMBA, simplicitatis, synceritatis ac probitatis symbolum est. Ideo Dominus dicit: Estote simplices aut synceri ut columbae, et prudentes ut serpentes, Matt. 10. Haec natura columbae etiam Hos. 7. celebratur: Ephraim, ut columba seducta. Sic simplex et syncera columba reportat nuncium exiccati diluvii Noacho. Ob hanc forte aut similem naturam columbae, Spiritus sanctus apparet in specie columbae, Matt. 3. Certe nihil habetur probius ac syncerius inter aves. Ideo forte Spiritus

mundari et purificari corda, significat tum remissionem peccatorum, tum et renovationem, quae fit per Spiritum sanctum, excidentem cor lapideum, et dantem novum. Loqui ad cor, vel super cor alicuius, est ei grata dicere, eiusque animum blando sermone delinire. Gen. 34. 50. Ruth. 2. 2. Sam. 9 Hos. 2. Sic et Esai. 40. Loquimini ad cor Ierusalem. Interior cordis homo, 1. Pet. 3. Quarum ornatus sit interior cordis homo. praecipit Petrus ut honestae matronae interius animam virtutibus, non exterius corpus vestib, exornare studeant. Possidere cor, Prover. 19. Possidens cor diligit

ut non facile animadvertatur. David dicitur assumptus de postlactantib. aut foetis ovibus, ad regimen regni: Psal. 78. Lactare, per metaphoram significat blande pellicere, ac in aliquam sententiam pertrahere: sicut si matres monstrata mamma allicerent adse infantem. Prover. 1. Hos. 2. sumpta est nimirum metaphora a mulierib. lactantib. quae et blandiuntur valde infantibus, et facile quo volunt eos pertrahunt. 1 Cor. 9 dicit Apost. Quis pascit gregem, et de lacte eius non comedit? ostendens aequum esse, ut unusquisque fructu laboris sui perfruatur. Cantic. 4 dicitur,

a iumentis; quae cum nobis subiecta esse et servire deberent, calceis nos feriunt. Psal. 41, Etenim homo pacis meae, in quo sperabam, qui edebat panes meos, magnificavit aut levavit contra me calcaneum suum. Levare animan: ad aliquid, est, id summo voto ac desiderio expetere. Hos. 4. Levare oculos ad aliquid, proprie quidem significat aliquo prospicere: sed figurate significat aliquid boni alicunde expectare, aut saltem desiderare: quia expectantes alicunde aliquid boni, crebro eo prospiciunt, visuri an id iam veniat, quod illi tanto desiderio inde expectant. Sic

ac corporalis pacis indicio interna spiritualisque regni Meschiae pax indicatur: et simul ostenditur, hunc regem, suum regnum non administraturum esse externis armis, aut ulla vi corporea. LILII metaphora aut similitudo res secundas aliquando denotat. Israel germinabit tanquam lilium Hos. 14. LIMAX, animal imbecille, et facile interiens, exprimit subitum impiorum exitium, aut breve pravorum conatuum curriculum. Psa. 58, Sicut limax quae liquescit: scilicet, quisque impiorum pereat. LIMEN transilientes, Soph. 1, putant aliqui notare insilientes in

ich habs aus seinem mund gehort. Loqui verba, aut loquelam, est constituere, et quasi solenniter de quapiam re agenda decretum pronunciare. ut Isaiae 8, Capessite consilium, et evanescet: Loquemini loquelam, et non subsistet. i. vestras conclusiones et decreta faciet Deus irrita. Sic et Hos. 10, Loquuti sunt verba. Idem valet Consulere et loqui, Iud. 19. i. post consultationem publice decretum pronunciare. Loqui in testimoniis Dei, est disserere de iis, aut docere ea homines. Psal. 119. Loquebar in aut de testimoniis tuis, et non confundebar. Loqui bonum

meam. Psal. 22. pro, vitam meam. Deut. Non est qui liberat de manu mea. Sic Christus dicit: morapiet eos de manu mea, et patris. Exodi 2, Vir [?:--yptiva ] liberavit nos de manu pastorum. Exod. 3. [?: De-di ] , ut liberem Israelem de mavu Aegyptiorum. Hos. [?:-e ] manu inferni liberabo eos. De manu flammae liberare animam, Ierem. 47, Eruere animam de manu [?: se--ri ] . Psalm. 89. Isaiae 10, Invenit manus mea veluti [?:--m ] robur populorum: id est, viribus ac potentia mea impotentissimos populos

haereret, unde facile excuti posset, Excutere manum super femur, admirationem, cum dolore significat, Ieremiae trigesimotertio: Postquam conversus sum, poenitentiam egi: et postquam cognovi, percussi manu femur. Sic enim solent dolentes et admirabundi, Protrahere manum cum illusoribus Hos septimo, consociationem convivii cum levibus et vanis hominibus indicat. Laeti enim, et poti, solent extendere, aut etiam erigere manum, ac iubilare. Oculi servorum et ancillarum ad manus dominorum et dominarum suarum: pro, expectant eorum mandata, et pensum ac dimensum ab eis:

ille etiam parum praemii a Deo percipiet. Proverb. 22. Qui seminat iniquitatem, metet calamitatem: id est, perperam agentes digna suis factis praemia percipient. Sic et Iob 4 habetur: Arantes iniquitatem, et [?: seminan-- ] perversitatem, metunt illa, et flatu Dei pereunt. Sic Hos. decimo: Seminate vobis secundum iustitiam, et metite aut metetis secundum misericordiam. significat igitur vox Messis per metaphoram, fructum bonum aut malum, iuxta conditionem laboris. Porro itidem per metaphoram hoc vocabulo Psalm. 126, laeti [?: ex- ] tristis crucis

aut quanta in illo novo templo esse debeat, inquiens: Siclus autem 20 obolos habet. Viginti sicli, et 25 sicli, et 15 sicli (id est, 60) erunt nobis pro mina una. Monsterus vero super Exod. 30 caput, ita de quantitate huius ponderis et vicinorum scribit: Habent proinde Hebraei in ponderibus hos gradus. Siclus, quem ipsi schaekel vocant, continet grana hordeacea 384. Mina vero, quam et litra vocant, id est libram, habet 60 siclos: hoc est, grana hordeacea 23040. At Kikar, quod nostri talentum vertunt, habet 60 libras, grana scilicet 1382400. Ego autem haec pondera exigens ad pondus

David, Quis habitabit in monte Domini? et mox pium hominem a suis [?: ] ctibus describit, ubi necessario per montem Deum intelligit regnum eius, vel hoc militantis Ecclesiae, [?: ] illud triumphantis et regni caelorum. Sic vocatur Ecclesia mons Domini, etiam Isaiae 56, Hos inquam [?: ] cam in montem sanctum meum, et exhilarabo [?: eos- ] domo orationis meae: id est, recipiam eos in meum spiritualem populum, et intimam curam. Montes [?: ] dicuntur superbi ac tum entes de sua operum [?: ] ut cum Isaiae 40

id est, Dominus probat viam et actiones piorum, eosque curat, iuvat, secundat, et laeto optatoque exitu ditat. Sicut et Psalmo 37 ait, Novit Dominus dies sincerorum: iter autem conatusve impiorum, utpote neglectus et damnatus ab eo, carebit successu, erit potius ipsis exitio quam emolumento. Hos. 3, Novi te in deserto, in terra sitibunda: pro, fovi et alui te. Sic Psa. 31. Agnovit in tribulatione animam meam: pro, curavit, fovit, servavit. Psal. 144, Quid est homo quod agnoscis eum, et filius hominis quod memor sis eius? Sic Paulus 1. Thessal. 5, iubet doctores

filiorum Dei ex omnibus gentibus per verbum, Iohan. 11. et denique de omni recollectione ovium Domini errantium, quae omnibus seculis in potestate tenebrarum, et grassantib. erroribus in varias opiniones, sectas, et eorum corruptelas disperguntur. Nubes matutina, pro re non durabili ponitur Hos. 6, Pietas aut iustitia vestra sicut nubes matutina, et veluti ros mane veniens et abiens: id est, res instabilis, evanida. Sic Isaiae 40 comparatur omnis pietas aut iustitia hominum, evanido flori. Eadem similitudine idem Propheta minatur idololatris cap. 13, inquieus:

Iacobus secundo inquit: Si autem frater et soror nudi sunt. Item Christus: Nudus fui, et non vestivistis me. Eadem ratione dicitur Iob 22, Nudos spoliastis vestibus. Nudum aliquem abigere, fiebat poenae et ignominiae gratia. Sic minatur Deus Iudaeis sub forma mulieris, Ezech. 16 et 23, ac Hos. 2, Ne forte dispoliem et denudem eam, etc. Dixerat vero prius prolixe Deus, Ezech. 16, se eam reperisse nudam et ignominiosam: sed misertum eius, vestivisse ac ornasse ipsam. Nudare caput, et lacerare vestes, luctus indicium erat. Id ne faciat Aaron ac filii, ob duos filios

est Ezek. 16. Sicut tempore opprobrii filiarum Aran, quae te spernunt [?: ] cum quaque. Sic Psal. 22, Opprobrium hominis et contemptus populi. Sic Psalmo trigesimo nono, Opprobrium stulti ne ponas me. id est, ne patiaris me exponi ludibrio et contemptui stultorum. Hos. 12, [?: Oppro- ] eius reddat ei Deus suus: scilicet, quo affecit Deus, contemnendo et deserendo eum. Opprobrium alicuius passive accipitur in hisce et similibus dictis: Psalmo 89, Recordare Domine opprobrii servorum tuorum, quod fero in sinu meo. id est, quod obiicitur

latus nutat. Hinc metaphorae praedictae sumuntur. Si cum peditibus cucurristi, et defatigatus es: Hieremiae duodecimo. perspicuus sermo et ratiocinatio est. PESTIS, per metaphoram, in omnibus ferme linguis rem quamvis valde noxiam significat. Sic Messias minatur morti et inferno Hos. 13. Ero pestis tua ô mors, et exitium tuum ô inferne. Sic et Psalmo 91, Ipse Deus liberabit te de laqueo venatoris, et a peste noxia. Et mox: A peste in tenebris ambulante, et ab exitio meridiano liberabit te Deus. pro, a quavis noxia calamitate. Sic et Actorum 24 dicunt sacerdotes et

enim agricolae, praesertim in illis locis ferventibus, saepe ingenti desiderio pluviam de fide rare. Benevolentia regis veluti nubes pluvia serotinae. Proverbiorum 16. id est, tam desiderata, salutaris ac grata. Veniet Meschias tanquam imber nubis, et de pluvia serotina et temporanea terrae. Hos. 6. id est, perinde desideratus ac salutaris in spiritualibus, sicut pluvis in externis, praesertim frugibus. Aliquando contra, cum re ingrata et noxia comparatur. ut pluvia in messe, sit stulto non convenit gloria, Proverbiorum 26: Quia pestivo tempore per trimestre non solet apud eos

[?: impie- ] Ezech. 18. Si avertit se impius ab impietate sua [?: ] operatus est. Converti a viis suis, et a malitia, sua: Ezech., 18. Convertatur a viis suis. Actor. 3, Convertat cuiusquisque a malitia sua. Reverti a via sua mala, et [?: ] possima: Hos. 3. et 3. Reg. 13. Ierem. 18. Revertatur ususquisque a via sua mala. Convertere et Converti ad Dominum Deum: Ezech. 18. Convertimini ad me. Actor. 14. Ut ab his vanis ad Deum convertamini. 2. Corinth. 3. Cum autem conversus fuerit ad Dominum, auferetur velamen. 1. Pet. 2,

ad me. Actor. 14. Ut ab his vanis ad Deum convertamini. 2. Corinth. 3. Cum autem conversus fuerit ad Dominum, auferetur velamen. 1. Pet. 2, Conversi estis ad pastorem et curatorem animarum vestrarum. Quaerere Dominum ex toto corde, et tota tribulatione animae suae: Deuter. 4. Hos. 3. Reverti ad Dominum Deum suum, et audire vocem eius: Deuter. 4. 4. Reg. 23. Iudic. 5. Thren. 3. Redire ad Deum: Hos. 11. Exquirere factem Dei, 2. Par. 7. Paulus 2. Corinth. 2, et 7: λύπην κατὰ θεὸν, Dolorem seu tristiciam

auferetur velamen. 1. Pet. 2, Conversi estis ad pastorem et curatorem animarum vestrarum. Quaerere Dominum ex toto corde, et tota tribulatione animae suae: Deuter. 4. Hos. 3. Reverti ad Dominum Deum suum, et audire vocem eius: Deuter. 4. 4. Reg. 23. Iudic. 5. Thren. 3. Redire ad Deum: Hos. 11. Exquirere factem Dei, 2. Par. 7. Paulus 2. Corinth. 2, et 7: λύπην κατὰ θεὸν, Dolorem seu tristiciam secundum Deum vocat, seu quam Deus operatur per concionem poenitentiae. 1. Pet. 5, humilitatem animi appellare videtur. 1.

electio et praedestinatio, aut praeordinatio Dei. Sophistis Praescientia est, quaedam Dei praecognitio futurae bonitatis, aut meritorum piorum hominum, et pravitatis ac pec catorum impiorum: ob quam praevisam bonitatem aut improbitatem, Deus porro praedestinaverit aut praeordinaverit, hos quidem ad exitium, illos vero ad salutem. Sed impiam esse hanc sententiam, vel inde apparet, quod et praedestinationem in fun damento nostrae probitatis, non Christi meriti collocat: et quod tum Originale peccatum, corruptionem aut malitiam, qua omnes homines ex aequo infectos esse constat: tum

vos, etc. novit Dominus viam iustorum: ita hic praecogniti dicuntur. Neque vero me clam est, quosdam ex hoc loco quaesisse campum exercendi ingenii, in quo de praescientia, deque praedestinatione Dei philosopharentur: videlicet Origenem, divum Augustinum, Thomam Aquinatem: et post hos, omnes Theologorum scholas, quorum ego industriam non improbo. Alius porro quidam exactius et acutius istas voces, earumque significata trutinat, utinam etiam verius. τὸ γινώσκειν non tantum noscere declarat, sed etiam decernere, et quidem

Deus populum suum, quem prae cognovit, aut praescivit. Quod alii de aeterna praedestinatione intelligunt: alii, quod Iudaicum populum sibi prius adsciverit aut adiunxerit, quam [?: ge-lem ] : sicut inquit Deus ad Israelitas Amos 3: Tantum non cognovi ex omnib. familiis terrae. et Hos. 13. Ego cognovi te in deserto, in terra arente siti. id est, mihi adiuxi, tuique curam habui specialem, neglectis aliis gentibus. PRAEDICARE, κηρύσσειν, Hebraice קרא Kara, est clara, aut etiam

sperare, ut in voce OCULUS diximus. unde enim speramus aut expectamus aliquid boni, eo crebro respicimus. Isaiae trigesimoprimo: Vae qui confidunt in humanis praesidiis, et non respexerunt ad sanctum Israelis, neque Iehovam quaesierunt. id est qui non speraverunt, et petierunt opem â Domino. Hos. 3, Filii Israel respiciunt ad deos alienos id est, eos sectantur, colunt, et in eos sperant. Eadem locutio cultum verum ac falsum significat etiam Isaiae 17, In die illa respiciet homo ad factorem suum, et ad S. Israelis spectabunt: et non respiciet ad altaria, et ea quae fecerunt digiti

et Latinae locutiones Μέγα πνόειν, magnum spirare, et magnos spiritus sibi [?: su-re ] , indicant. Tale quid videtur etiam gloriosus miles apud Plautum dicere, dum gloriatur se in Asia difflasse hostiles acies. SULCUS: Hos. 10, Cum ligaverint se in duob. fulcis suis. id est, cum coniunxerint se illi duo populi. Israel et Iuda, in obeunda ac tuenda sua duplici idololatria: Sicut sub uno iugo colligantur duo boves, trahentes utrumque fulcum in eundo et redeundo. Psalm. 129. Super dorsum meum araverunt arantes,

Ierem. 18, Sicut ventus orientalis dispergam eos coram inimico. Psalmo 48. Quasi vento Orientali, qui conterit naves Tharsis, dissipati sunt. Sic Habac. 1, Oppositio eorum ventus Orientalis. id est, facies ac impetus Chaldaeorum est vobis perinde intolerabilis, ut ventus Orientalis. Sic et Hos. 13. eadem loquutio accipitur. Ventus ac nubes sine pluvia, significat rem aut hominem speciem aliquam praestantiae sine rei veritate praeseferentem. Proverbiorum 25, Ut nubes et ventus sine pluvia, vir qui se iactat de dono mendaci. id est, qui multum pollicetur, et nihil praestat. Nam

tanquam organis utitur. Ita Esa. 20, Assur virga furoris mei. Boni ergo pastores dicuntur Virga decora, mali vero corruptores vel depopulatores. Et illi, quia feliciter ac mansuete gubernant, Decor appellantur: hi vero, quia infeliciter et cum tyrannide, Corruptores, et virga ferrea. Et ita per hos pavit gregem, id est, populum Iudaeorum gubernavit. Virga panis, potius baculus aut fulcrum panis, vide supra in voce BACULUS. Sub virga transire: Levitici 27, Decima boum et ovium, quae transierunt sub virga: id est, quae a pastore reguntur, vel potius numerantur. Solent enim pastores

Evang. Et dabunt fructum, aliud sexagesimum. LXXII. Ad numerum presbyterorum Moisi, vel discipulorum quos Dominus elegit. In Evang. Posthaec autem designavit Dominus et alios septuaginta duos, et misit illos binos. C. Ad martyrum fructum, sive virginum. In Evang. Dabunt fructum aliud centesimum. Hos igitur certos sacratosque numeros exempli tantum causa protulimus. Sunt verô praeter hos plurimi, vel pene omnes sacrati: qui quomodo fiant, ipse divinae lectionis scrutator invenies. EUCHERII

discipulorum quos Dominus elegit. In Evang. Posthaec autem designavit Dominus et alios septuaginta duos, et misit illos binos. C. Ad martyrum fructum, sive virginum. In Evang. Dabunt fructum aliud centesimum. Hos igitur certos sacratosque numeros exempli tantum causa protulimus. Sunt verô praeter hos plurimi, vel pene omnes sacrati: qui quomodo fiant, ipse divinae lectionis scrutator invenies. EUCHERII EPISCOPI LUGDUNENSIS IN LIBRUM SECUNDUM INSTRUCTIONUM, PRAEFATIO AD SALONIUM.

nomine ipso Hebraeo Iim appellantur. Septuaginta tantum interpretes pro his Onocentauros in translatione posuerunt. Sunt qui ululas putent aves esse nocturnas, ab ululatu vocis, quem efferunt, quas vulgo cavannos dicunt. Lamia, genus monstri, ut quidam adfirmant. Pilosi, in Esaia, genera daemonum. Hos nonnulli etiam doctissimorum Incubones, vel Satyros, aut quosdam sylvestres homines putaverunt. De Vestibus. X. Ephod, vestis sacerdotalis, quae Superindumentum, vel Superhumerale appellatur. Est autem velut in caracallae

sacerdotii, magnopere iuvat bonas mentes. Ac in locis communibus delectus adhibendus est, ubi ad Evangelium referenda res sit: ubi ad Decalogum, seu praecepta de moribus. Nam aliud in argumento decet. Extremi tamen loci hi sunt: Lex seu Decalogus, et Evangelium, intra quos versari oportet hos qui interpretantur Scripturam. Verum hic interroget aliquis, an nusquam aliis sensibus locus sit? Ad hoc respondeo: Si omnia sine discrimine velimus transformare in varios sensus, nihil habebit certi Scriptura. Itaque iure reprehenditur Origenes, qui omnia, quantum libet simpliciter

huius rei, nisi perfectam cognitionem habeat istorum locorum, qui sunt in doctrina Christiana praecipui, quos paulo ante recitavi. Christus alicubi alludit ad historiam Ionae: interpretatur serpentem exaltatum in deserto. Paulus in Corinthiis velum interpretatur, quo facies Moysi tecta fuit. Hos videmus versari intra locos illos quos nominavi, et maximas res quasi pictas his imaginibus ostendere, Afferunt enim, in loco adhibitae, et gratiam et lucem orationi: ut si quis in commendatione linguarum et artium, comparet ad cophinos, in quos colligebantur reliquiae quinque panum,

recteque dictis infeliciter sunt abusi. Historiae Ecclesiasticae libro secundo, capite decimoseptimo, ex Philone refert Eusebius, fuisse quosdam appellatos ἱκέτας, quasi dicas supplices, qui toti in perpetua rerum divinarum contemplatione occupabantur. hos autem sic enarrasse Scripturas, ut allegoricis expositionibus potissimum incumberent. Quandoquidem universa lex, inquit, fieri illis videtur animali similis, quod corpus quidem habeat ipsam literam, et ea quae secundum literam designantur, animam vero, occultum in litera spiritualem et

pleni dominii: alias etiam illi, quibus non plane pro sua voluntate imperitavit, resistentibus aemulis. 8 Quia vero de annorum supputatione non parva est apud scriptores, praesertim veteres, dissensio, cum Hebraeorum quidam paulo aliter numerent ac Latini vel Graeci (quinetiam ne inter hos quidem satis convenit: diverso enim modo Graecus Eusebius, diverso noster Augustinus, diverso Beda, diverso astronomi, caeterique) visum est brevem quandam supputationem ex alio quodam scriptore hic adiicere, eamque ut perspicuam, et nihil prorsus habentem controversum vel litigiosum, ita ab

de peccati effectis in nobis, atque poenis: de tentationibus, utiliter a Deo immissis: de poenitudine ac resipiscentia: de eo quod etiam boni in hoc mundo premuntur calamitatibus: quod non fidendum secundis successibus: de providentia, de ira Dei: de sapientia, iustitia, et potentia Dei. In hos praecipuos Locos decet Lectores toto intentos esse animo, qui inde fractum aliquem referre gestiunt. Incidunt nonnulla, quae ex elementis Philosophiae naturalis (cuius apparet priscos fuisse apprime studiosos) intelligentur certius ac plenius. Reliqua ex communibus praeceptionibus fient pervia.

NISSENUS ADFIRMANS QUOD SOLA SCRIPTURA DEBEAT ESSE NORMA DIIUDICANDARUM CONTROVERSIARUM, INQUIT. Igitur divino spiritu prodita Scriptura, arbitra, controversiam inter nos dirimat: et apud utroscunque inventae fuerint sententiae consonae verbis divinis, ad hos prorsus suffragium veritatis accedat. CYPRIANUS SERMONE DE BAPTISMO CHRISTI. Hoc natura, hoc ratio, hoc Domine verbi tui clamat authoritas, hoc ex ore tuo audivimus, hic invenit consummationem omnis religio. Primum est hoc mandatum et ultimum:

omnium doctrinarum regulas promanasse, et hinc nasci et huc reverti quicquid Ecclesiastica continet disciplina, etc. Idem de lib. novi et veteris Testamenti: Hae literae Sacrae, hi libri integri numero et authoritate: aliud cum istis est nihil comparandum: quicquid extra hos fuerit, inter haec sancta et divina nullatenus est recipiendum. TERTULLIANUS LIB. DE PROSCRIPTIONE HAERETICORUM. Nobis nihil licet ex nostro arbitrio indulgere: sed nec eligere, quod aliquis de arbitrio suo induxerit. Apostolos Domini habemus

ut idem tu esses, et inesses: sed inesse te in eo qui ex te esset, perfectae nativitatis veritas edoceret. Item, eadem pagina: ab his ergo quae teneo edoctus sum, his immedicabiliter imbutus sum: et ignosce omnipotens Deus, quia in his nec emendari possum, et commori possum. Tarde mihi hos impiissimos, quantum ego arbitror, doctores aetas nunc huius saeculi protulit. Sero hos habuit fides mea, quam tu erudisti, magistros. Idem lib. 6. de Trinit. Si potestas exaequata est, si secretum cognitionis aequale est, si natura in nominibus est: quaero, quo modo quod vocantur

veritas edoceret. Item, eadem pagina: ab his ergo quae teneo edoctus sum, his immedicabiliter imbutus sum: et ignosce omnipotens Deus, quia in his nec emendari possum, et commori possum. Tarde mihi hos impiissimos, quantum ego arbitror, doctores aetas nunc huius saeculi protulit. Sero hos habuit fides mea, quam tu erudisti, magistros. Idem lib. 6. de Trinit. Si potestas exaequata est, si secretum cognitionis aequale est, si natura in nominibus est: quaero, quo modo quod vocantur non sunt, quorum et vis in potestate, et difficultas in cognitione non differt? Non

multa, quae alii similiter in sua oratione tacuerunt. Quomodo autem omnes conveniant, ne veritati quae per alium promitur, ab alio repugnetur, credas, antequam scias, sive id in hac vita possit, sive per aliqua impedimenta non possit, nihil ab aliquo Evangelista esse conscriptum. quantum ad hos attinet, quos in autoritatem Canonicam recipit Ecclesia, quod vel ipsius vel alterius non minus veraci rationi possit esse contrarium. Sacra eloquia in exordiis narrationum qualitates exprimunt, terminosque causarum. Gregorius 2. Moral. cap. 2.

historiae ordinem in superscriptionibus eorum esse edita legimus: ut eum fugit David a facie filii sui Absolon: cum mutavit vultum suum coram Abimelech: cum propter Bersabee ab Nathan monetur: et in reliquis, sicubi gestorum veritas in ipsis Psalmorum ritulis continetur. Sed meminisse nos oportet, hos eosdem Psalmos non omnes corporaliter intelligendos: quia his corporalium negotiorum significatio antefertur. David primus in Psalmis promissa caelestia, aut poenas ignis aeternas manifestis verbis ennunciavit. Ruperti Abbatis super Oseae cap. 7.

Psal. 143. Non erit in conspectu tuo iustus ullus vivens. Sic Isa. 43 dicit Deus: Loquere tu, ut sis iustus: id est, ut agnoscaris iustus, aut habearis pro iusto. Levit. 5, Et nescivit, deliqueritque, portabit iniquitatem suam: id est, si animadverterit se deliquisse. Sic Hos. 6. In hanc sententiam Cratylus apud Platonem disputat, res tales esse, quales hominibus videantur. Et Thomas super Iacobum praeclarissimam Regulam ponit, quod multa nunc fieri dicuntur, cum agnoscuntur: secundum quam ille exponit sententiam Iacobi dicentis, non ex operibus iustificari, id

nostra a nobis sunt: quis erit noster Dominus? Sic Psal. 3, Multi dicunt animae meae, non est ipsi salus in Deo eius. Col. 2, Ne attigeris, ne gustaveris, ne contrectaveris: ubi Paulus pseudoapostolorum praeceptiunculas aut traditiunculas compendiaria Mimesi exprimit, ac deridet. Hos. 13, Qui sacrificant hominem, vitulum osculabuntur. Sic Ps. 75, Ne loquamini in collo superbo, Quod neque ab ortu, neque ab occasu, neque e deserto: id est, nihil est nobis ex ullo loco periculi. Sunt vero aliquando obscurae quaedam Mimeses, aut etiam tantum allusiones ad aliena

filios inobedientiae. Lucae 3, Quis vobis monstravit fugere a ventura ira? Psal. [78,] Effunde iram tuam super gentes, quae te non noverunt. Zoph. 2, Antequam veniat super vos ira. Plura exempla vide in vocabulo Irae. Sic verbum Odi et Diligo saepe non tam ipsos hos animi affectus, quam actiones affectus illos consequentes, sive adsunt affectus, sive non: imo saepe etiam, cum plane contrarii affectus illis actionibus adsunt, indicant. Diligere enim significat curare, defendere, iuvare, prodesse, benefacere, amanter cum aliquo colloqui aut agere: Odisse

et quibus non imponere expediret: eos qui manifestis irretiti erant vitiis, nolebat Apostolus ad ministerium admitti, nisi vellet Timotheus illorum communicare peccatis. Quorum vero peccata erant occulta, hos, adhibita tamen diligenti exploratione, admittere fas erat: quandoquidem de occultis iudicium Ecclesia ferre non potest. APPENDIX REPETITIONUM. Quando quidem multa hactenus de Repetitionibus dixi, et illae valde in sacris Literis usitatae sunt, ne quis

quinque solum, decemve aut quindecim, centumve aut ducentos homines aquis salutaribus recreari, sed cunctas affatim tum Graecas tum Barbaras nationes: neque solum homines literarum studiis innutritos, sed sutores iuxta textoresque, fabros item ferrarios, caeterosque manuales artifices, praeterque hos ipsos etiam mendicos, agricolas, lignatores: feminas quoque tum divitiis affluentes, tum manuum suarum studio parce ac duriter victitantes. Eamque ob rem piscatorum publicanorumque ac sutoris (nimirum Pauli, de quo Act. 18 scribitur, quod aulaea consuerit sive contexuerit) ministerio usus

indubie foret, si satis a nobis pietatis, satis adhiberetur studii. Certe et Paulo sermo fuit tam minime vulgaris, inamoenus, aut arte carens, ut Lystris non abs re Mercurius ipse eloquentiae Deus haberetur, ut quoslibet et doctissimos et eloquentissimos non Iudaeos tantum; sed et Graecos: nec hos quosvis, verum Athenienses, et ex his natos disputationibus Stoicos quoque convinceret, Evangelioque adduceret. Sed dum ipsas Epistolas tractabimus, singulis locis indicabimus, quam divina et inexplicabili arte sint omnia inventa, digesta, verbisque exposita: sed arte, quae hoc genus scripti,

ut non plane exprimant ea, quae de ieiunii luctu diximus, ita tamen nobis multum lucis ad intellectum huius rei adferant, ut cogitemus, vel parentes, qui amiserint charissimos liberos, vel amatorem, cui sit adempta spes potiundi valde adamata, vel avarum hominem, qui magnam vim pecuniae amiserit: hos, inquam, si intuiti fuerimus, animadvertemus illis, quamdiu in illo tristi moerore et luctu detinentur, neque cibum, neque potum sapere, quin et lucem hanc Solis, omnibus animalibus gratissimam, odisse et fugere. Eiusmodi exempla si contemplati fuerimus, et credemus, facilius et

si verbo Dei certo ac scripto sic edoctus es.) Et D. Athanasius de consimili re sermonem habens ad Epictetum Corinthiorum episcopum, perhibet: Hoc solum modo respondere ad talia, et dicere sufficit, quod ista non sunt catholicae Ecclesiae, neque ista Patres nostri senserunt, et ante hos sanctissimus Lugdunensis episcopus Irenaeus, qui fuit secundo Christianae religionis seculo, Anno scilicet a Christi natali die centesimo quinquagesimo: Si qua, inquit, disceptatio oriatur, oportet ad antiquissimas recurrere Ecclesias, in quibus Apostoli conversati sunt. et ab eis de praesenti

effectum dederit. Sic enim statuimus, non posse illa fortuito absque divina providentia, quae regit omnia, evenisse. 44 Duos fines oportet esse omnis verae Religionis, videlicet gloriam Dei, et hominum salutem temporariam simul ac aeternam. At quae alia Religio est praeter hanc, quae hos duos fines sibi propositos habeat? Nulla, id quod in singulis demonstrari potest. Nulla est, quae ad hos fines vere vel contendat, vel deducat, praeter nostram. 45 Totius corporis huius doctrinae harmonia et cohaerentia (nam nullus fere fidei articulus intelligi potest, nisi omnes

evenisse. 44 Duos fines oportet esse omnis verae Religionis, videlicet gloriam Dei, et hominum salutem temporariam simul ac aeternam. At quae alia Religio est praeter hanc, quae hos duos fines sibi propositos habeat? Nulla, id quod in singulis demonstrari potest. Nulla est, quae ad hos fines vere vel contendat, vel deducat, praeter nostram. 45 Totius corporis huius doctrinae harmonia et cohaerentia (nam nullus fere fidei articulus intelligi potest, nisi omnes simul intelligas) demonstrat non esse figmentum aut inventum humani arbitrii, cui alii addere aliquid,

ex ipso sacro codice, sed ex hominum quorundam inscitia aut temeritate, malitiaque, et praesertim ex diabolica fraude originem habuerunt: quae ipsae tamen a tota Ecclesia damnatae, et verbo Dei valide confusae ac confutatae sunt. Optime vero perspicitur haec harmonia in eo, quod omnia praecepta ad hos duos fines tendunt, ad gloriam Dei, et hominum salutem: etiam humana ratione, si vera sanaque sit, quodammodo astipulante in plerisque articulis. 46 Summus est consensus veteris et novi Testamenti, unde non temere veritas totius Religionis colligitur: nam in aliis Religionibus

99  Selecti comites olim, dum vita manebat,
100  Queis cognosse datum causas et plectere sontes. 100
101  Felices, quos ille impura labe carentes
102  Agnoscet iudex! Hos celsi regia caeli
103  Accipiet reduces et cives inseret astris.
104  Contra autem scelerata ruens et noxia turba,
105  Quam dolus et rabies et gaudens sanguine bellum, 105

dies, nox ipsa graves me pectore ab imo
279  Ducentem questus suspiriaque aegra trahentem
280  Invenit. Heu, quando dabitur finire querelas, 280
281  Quando graves gemitus atque hos sedare labores?
282  Tu divum miserere, Pater, si forte probantur
283  Nostra tibi, moresque adeo non despicis ipsos;
284  Illa quidem tua sunt, cur non tua dona reposcas?

IN DIVUM IOANNEM EPISCOPUM TRAGURIENSEM OB CUSTODITAM CIVITATEM Ode dimetrum iambum Sebastianus Mladineus
b4.1  Invicte Preses Caelitum
b4.2  Hos, Christe, coetus aspice,
b4.3  Qui vota, laeti, debita
b4.4  Laudesque solvunt Presuli:
b4.5  5 Cura perenni moenibus
b4.6  His

uno aut alieno excepto, maxima sunt erga Deum pietate plenissimi. Procli quoque Theologica elementa et Damascii libri de Principiis, eandem continent pietatem. Hi Platonici, quia pauculis mutatis christiani possunt fieri, sunt a D. Augustino, nobilissimi philosophorum omnium, sepissime appellati. Hos adamarunt, in multis sunt secuti, Theologi christiani veteres fere omnes, Graeci et Latini. Quos adhortatores, cur respuistis, tu cum collegis, viri catholici, ac pii, et de pietate christiana, optime meriti? Estote igitur Pontifici Gregorio XIIII. suasores, et

Cyri. " Nec solum, magum Zoroastrem a Bactriano Zoroastre seiungit his verbis Arnobius, verum eos etiam, quos Clemens uti vidimus, coniunxerat. Nam si Pamphylius Zoroaster familiaris Cyri fuit, et Armenius Hosthanis nepos. Hosthanes autem cum Xerxe in Graeciam venit, manifestum sit, duos hos diversos fuisse: quando a Cyro ad Xerxem, anni intercesserint LXXVII. et Nepos Zoroaster Hosthane, patruo iunior necessario fuerit. Quatuor itaque hi sunt apud Arnobium Zoroastres. Quintus vero Persomedus de quo Suidas in hanc sententiam scripsit: "Zoroastres Persomedus sapiens, apud eos qui in

videtur verti posse. Plinius namque, et Laertius, Persam eum faciunt, Pletho, et eum secuti Ficinus, Steuchus, et alii recentes authores Chaldaeum existimant. Chaldaeos autem, a Magis, quorum caput fuit Zoroaster, Porphyrius tum apud Proclum, tum in vita Pythagorae disterminat. Ioannes vero Picus, hos utrosque confundit, dum ad Ficinum scribens, gloriatur se Chaldaicos quosdam libros invenisse his verbis: Chaldaici hi libri sunt, si libri sunt, et non Thesauri. Audi inscriptiones Patris Ezre, Zoroastris, et Melchiar Magorum, oracula. In quibus et illa quoque apud Graecos, mendosa, et

et unum ipsum, et bonum celebrant. Dein Paternum quoddam profundum venerantur, ex tribus triadibus compositum. Quaeque vero trias, habet Patrem, Potentiam, et Mentem. Deinde est intelligibilis Iynx et post eam, Synocheus, Empyreus, Aetherius, et Materialis. Post vero Synocheas, Teletarchae. Post hos vero, Fontani patres, qui vocantur etiam mundi ductores. Quorum primus is qui semel trans dicitur. Post quem Hecate, dein is qui bis trans. Post quem, tres Amilicti,et ultimus, hypezocos. Venerantur quoque fontanam Triadem, fidei, et veritatis, et amoris. Dicunt etiam Archicum solem, a solari

ignea Angelica in regione. Sed non recipit illius velle, Paterna Mens. Donec non exeat ex oblivione, et verbum loquatur. Memoriam indens Paterni Synthematis puri. His quidem discibile lucis dedit notitiam suscipere. 270 Hos vero, et somnolentos sui fructum dedit roboris. Ne spiritum macules neque profundum fac superficiem. Neque materiae quisquiliis praecipitio relinquas. Ne educas, ne exiens habeat quidpiam. Vi corpus relinquentium, animae sunt

1.7.82.2  Non ego facta patris, sed tua scire volo.
1.7.83.1  It comes assiduus senibus puer Heliodorus.
1.7.83.2  Hos pueros noster tollit in astra Cato.
1.7.84.1  Iustitiae assertor vitium fuge. et illud habeto.
1.7.84.2  Caetera virtuti prona

7.2  Me iuvet in casta coniuge castus amor. Virgo.
7.2  Flos, et delicium iuvenum ni nobile pectus
7.2  Hoc amem, et hos mores, ferrea virgo vocer.
7.2  Adsit Hymen, et recta meis sit vitta capillis,
7.2  Dulce mihi tecum vivere, dulce mori.

dulces cantus Sirenum audiret Ulisses,
10.82.2  Implevit cera callidus auriculas.
10.82.3  Nequitias, et blanditias meretricis avarae,
10.82.4  Hos cantus, haec tu monstra marina puta. Litterae, et doctrina maximos honores consequuntur.
10.83.1  Exul et offenso pede debilis, Irus et alter;

11.23.3  Nam cui friget iners circum praecordia sanguis,
11.23.4  Cur Heraclidas, iactet et Aeacidas?
11.23.5  At vixere (inquis) fortes in bella parentes,
11.23.6  Credo sed hos fortes iam cinis ater habet.
11.23.7  Et dum pila quatis, gladiumve astringis in hostem,
11.23.8  Non ego facta patris, sed tua scire volo.
11.23.9  Explorant aquilae pullos ad

Ad Lippum Florentium.
14.13.1  Quos Victorius edidit libellos,
14.13.2  Et civis tuus et magister, oro,
14.13.3  Hos paucas mihi comodes in horas.
14.13.4  Agnosces hominem fide vetusta
14.13.5  Et magnas quoque gratias habebo.

ut audies, Benesse.
14.22.5  Temeti veteris brevem lagenam. Ad Faletum.
14.23.1  Hos tres urceolos Pisaurienses
14.23.2  Argilla e tenui, lutoque rubro
14.23.3  Quos plenos veteris damus Falerni,
14.23.4  Si tanti facies Falete, quantum

FLAVII IACOBI EBORENISIS TUMULI. AD Fratrem MAURUM MELITENSEM Abbatem.
16.2.1.1  Hos tumulos, atque haec maestis dictata Camoenis,
16.2.1.2  Carmina, Maure, tibi qualiacunque damus.
16.2.1.3  Tu lege, et interea subeat vox illa Platonis.

16.2.44.1  Nymphae, Caeruleae nimphae, quaeque antra Trebinnae,
16.2.44.2  Quaeque lacus liquidos Naiades incolitis.
16.2.44.3  Hanc cithara, hos calamos, haec plectra sonantia late
16.2.44.4  Suspendit vestris Maurus ab arboribus.
16.2.44.5  Maurus ab umbroso primus qui vertice Pindi
16.2.44.6  Duxit in Illyriae

16.3.24  Illa fuit vani fabula Maeonidae.
16.3.25  Astra tenent superi, mortales cura fatigat
16.3.26  Sordida, et obscuris apta ministeriis.
16.3.27  Hos tamen, hos muros, hanc ductam ad sidera molem
16.3.28  Vidimus, Heroae cum posuere manus.
16.3.29  Vix bene condiderant, et protinus omine fausto
16.3.30  Candida ter circum

16.3.24  Illa fuit vani fabula Maeonidae.
16.3.25  Astra tenent superi, mortales cura fatigat
16.3.26  Sordida, et obscuris apta ministeriis.
16.3.27  Hos tamen, hos muros, hanc ductam ad sidera molem
16.3.28  Vidimus, Heroae cum posuere manus.
16.3.29  Vix bene condiderant, et protinus omine fausto
16.3.30  Candida ter circum tecta volavit

in qua omnes numeri sunt unitates, respondentes singulis Denominatoribus qualitatum auri, a deno minatore partium 24, usque ad denominatorem qualitatis partis o, quamuis proprie loquendo nulla sit qualitas auri partis nullius, quia tunc non esset aurum, sed mistum ex argento et aere. Hos denominatores auri omnes inuenies in prima columna sub titulo qualitatis. In columna vero sub titulo misti placuit etiam describere denominatores misti ex argento et aere, ut unico intuitu appareat quot partes auri puri, et quot partes misti ex argento et aere contineantur in singulis

Quinta, est dierum Quindecim; ut dum quispiam legitime citatur, decimo quinto die prius, ante terminum Iudiciorum, vel quando testes ex aliena Provincia, Civitate, Comitatu, vel alio loco, coguntur ibi stare intra hos dies, ubi producti sunt: quibus tandem elapsis, libere dimitti, et discedere possunt. Quod communiter inter Negotiatores observari consuevit. Sexta, est Quadraginta dierum, ut maiorum Octavarum semper; minores autem

antiqua loci consuetudine, Iudicia suspenduntur a Dominica invocavit, usque ad Dominicam in Albis: 15. quaest. 4. Vel quando quispiam datus alicui in Tutorem, vel Curatorem, tale onus subire noluerit; poterit intra hos dies recusare, alias exactis ipsis non exauditur, Iure Civili. Octava, est Sexaginta dierum: ut Literarum Citatoriarum, Admonitoriarum, Compulsoriarum ad faciendam attestationem, Introductoriarum, Statutoriarum,

adiaceat; alias non stabit. Ubi Nota, Quod licet testes istius Attestationis indigenae omnino de Iure Regni esse debeant, cum qualitates etiam ipsorum, quibus specificari debent, idipsum declarent; ubi tamen veritas rei, per hos elucidari non posset; non putant incongruum multi, si non directe, saltem pro informatione Iudicum, etiam externos, super veritate rei inquirendae, interrogandos

sylvis, duplicique
2.48  48 Grandiloqui memoranda semper
2.49  Pauli periclo, fama licet loquax,
2.50  Fictique cornix garrula gentibus
2.51  Hos reddat externis honores
2.52  52 Arbitrio popularis aurae.
2.53  Juris sed alti filia Veritas
2.54  Sacro suarum numine virium
2.55  Invicta lucet,

hominum supergressa modum Vestra conditio; ut bona, malaque Vestra ad Rempub. pertineant, et pro loco, quem in Ecclesia tenetis, privata Vestra felicitas grandis omnino portio sit felicitatis communis. Verum haec ipsa propriae Vestrae utilitatis momenta veris examinate ponderibus: hos ipsos calculos diligenter, accurateque subducite: profecto invenietis, privatas omnium Vestrum rationes cum publicae utilitatis rationibus egregie conspirare. Optimum eligi, sine dubio publice interest: Hoc ipsum etiam sigillatim cujusque Vestrum interesse, audacter ego, et si vere consulatur,

imperiosa dominatrix, cujus arbitrium severum et impotens, votis nostris accommodare, unius Dei beneficii ac muneris est. Quem certe nisi praesentem, ac propitium aedificationi nostrae domus habuerimus, in vanum omnino lapides nostros, et caementa consumimus: quanto vero stultius, et inanius, si hos ipsos lapides, et caementa de ruinis domus Domini, quae nusquam certior, quam in malis de Ecclesia consultis est, injustiisimo compendio depromimus et comparamus? Intelligitis opinor ЕЕ. PP. quam graves, magnaeque in Vobis causae sint, quae Vos ad hoc munus Comitiorum sancte,

cogitationes suas optimus quisque multo vberiorem, clarioremque materiam nacti, et executi sunt in seuera de Deo, rebusque diuinis Philosophia tractanda; non idcirco tamen ab amoenioribus hisce musis colendis stili sui grauitatem arcendam duxerunt. Inter hos profiteri nomen suum ausus nuper est Iunius Palmotta frater meus, delecto argumento omnium grauissimo, amplissimoque; de rebus a Christo Domino inter homines gestis. Id autem exequendum sibi putauit Illyrico carmine; secutus Latinum eiusdem argumenti Poetam Hieronymum Vidam, Albensem

videbantur idonea, ibidem sancita. His peractis quisque ad sua reversus, licet certi fuerimus de aliqua habita intentione mala, Deo omni commisso negotio suos, ut reverendus pater in Christianis moribus instruebat. Haec ocassione novi Mexici dicta. Versus Orientem immediate habet hos populos particulares ante Floridam novam, Franciam novam et Regnum Leon, quos vocamus Conchos, Tobosos et Parras; Conchia gens est barbara Tarahumarae non multum absimilis, alia tamen lingua utitur. Eos patres reverendi Ordinis Sancti Francisci administrant. Hos longe in barbarie superant

Versus Orientem immediate habet hos populos particulares ante Floridam novam, Franciam novam et Regnum Leon, quos vocamus Conchos, Tobosos et Parras; Conchia gens est barbara Tarahumarae non multum absimilis, alia tamen lingua utitur. Eos patres reverendi Ordinis Sancti Francisci administrant. Hos longe in barbarie superant Tobosi, illi nimirum ipsissimi, quos Societatis nostrae Viri Apostolici multis ante abhinc annis magno cum fervore et speciali religioni a Deo ad hoc munus concessa gratia cum summa laude administrarunt; quia tamen iuxta Societatis institutum cuidam hic residenti

iuxta Societatis institutum cuidam hic residenti Episcopo, quo ad omnem subiectionem se subjicere noluerunt, sed potius spontanee cesserunt, nulla nostris administratio velut missionis titulo remansit, solum ibidem interea servatum est pro Collegio Parras, ubi etiamnum quidam Rector residet. Ad hos Tobosos positi erant sacerdotes saeculares, quia tamen Deus noluit, ut hi populi aeque avide ac libenter salutaria ab illis praecepta reciperent aut se subiectos regi sinerent sicut a nostris, perfracto iugo in abdita montium cum feris societatem inire maluerunt, quam sine patribus Societatis

idiomate laudetur Sanctissimum Sacramentum et Beatissima Virgo sine macula concepta ac contritio decantatur. Sunt et alii pueri per modum ephebulorum in quavis missione, qui patri assistunt, in eadem domo cum patre vivunt, patrique serviunt in aliquibus octo, in aliis sex, in aliis 12118 ac hos pater vestit, nutrit, educat, illorumque curam gerit, ut paulatim Christianae pietatis officiis affici discant, orationes sciant, in sacramentis administrandis patrem iuvent. Hi postea magni iam magis exculti cum patre itinera peragunt, ephippiunt 119 , onerant mulas

Carolumne reduces,
213  Quo rectore suos noscit Lotharingia fasces,
214  An quem in bella ferox misisse Bavaria plaudit?
215  Hos furor amissus, fidiumque sonantia discors
216  Fila melos non rauca cani per carmina suadent.
217  Sed cum quisque ducum Euxinis defiget arenis
218  Victrices Aquilas, tumido mea fortior oestro

dignos proceres, et martia fortes
1.6  Assumpsit fortuna duces; quibus ardua nullos
1.7  Aut belli, aut pacis subtraxit gloria fasces.
1.8  Consilio, censuque pares hos regius Aulae
1.9  Donavit titulis splendor, famaeque perennis,
1.10  Stirpe Thienea Comites, vox intulit astris.
1.11   2 Te

Ferte modo, tribuit quales Epidaurius undas
2.443  Morborum domitor: sed proh dolor! ista reposcunt
2.444  Vulnera maiores, quas unica sydera norunt
2.445  Mittere suppetias: non hos domat unda furores,
2.446  Opprimit atractum panacis nec id herba venenum.
2.447   15 Tempus erat quando ventorum praepete penna,
2.448  Altitonans

3.402  Cumque animo grandi Monachus vult inde videri,
3.403  Maiora affectat quam claustri ut carcere septus,
3.404  Dispositum toleret Crucis ad stipendia pectus.
3.405  Interea nulla hos mentis censura flagellat,
3.406  Quid pietas animi, quid ea ratione pericli,
3.407  Relligio iurata ferat: de talibus unum,
3.408  Nostra, licet validum fallent commenta Thienem.

4.146  Vocibus humanis Lybicos servire Leones,
4.147  Vidisses citius; quam dulcorare cruentos,
4.148  Ingenito posses veri dictamine lixas.
4.149  Hos aurum, rerumque fames pretiosa, Latinas
4.150  Urgebat penetrare domos; et mille caninam
4.151  Esuriem saturare dolis; quibus abdita praedam
4.152  Augebat facilis pretium conflare

4.675  Notificant ex: Norificant : et caudate quos lumine flammae, 675
4.676  Thracem pressuris offert Heroibus Aether,
4.677  Hos Caietano publicat praecone triumphos.
4.678  Sed progressa satis peregrino in pulvere, tandem
4.679  Musa Thieneos canta ferventius ignes,
4.680   25

6.307  Quod certus sequitur laesis pro civibus ultor:
6.308  Cum tamen a paena, quam tanta reposcit Erynnis;
6.309  Eripit ingratos culpae concordia cives.
6.310  Ius nullum hos, lex nulla ligat: quin perfida plaudit
6.311  Improbitas, meliorque reos fortuna secundat:
6.312  Laus quibus est audere magis, rabiemque tueri.
6.313  Quod facias impune scelus, trahit

6.617  Hosce Palatinis si Nupta Valesia taedis
6.618  Margaris accitos, connubia laeta cruore
6.619  Haeretico signare tulit, (a) cum perdidit uno
6.620  Hos populi vindicta die, tamen horrida nullo
6.621  Pestis adhuc extincta die: bibit ipse rebellem
6.622  Sanguinis infidi, pollutis Sequana ripis
6.623  Illuviem, laetusque: isto squallore

6.979  Cum populo primorum aestus, spirante Thienis
6.980  Coelestem virtute auram, furibunda vetusto
6.981  Corda ligata gelu, Martis fregere rigorem.
6.982  Hos etenim, memorata palam viventis imago
6.983  Angelica, et fluxae lucis contemptus; in unam
6.984  Coniunctos animam, dudum grassata coegit
6.985  Iurgia communi spolium sacrare quieti.

1.577  Debita sustineat queis flectere lumina, gemmas.
1.578  20. Sed neque, si saeclis proauûm historijsque tumentes
1.579  Ire Alios, veteris tanqum compendia famae,
1.580  Viderit: Hos Graiae decora ostentare Minervae;
1.581  Illos sanguinei studio clarescere Martis;
1.582  Pars populi fiet mirantis talia, nec se
1.583  Inferiore loco statuet, dignoscere prudens
1.584  Quid solidum, quid

effulti stipulâ, campumque, diemque
1.850  Pectoribus vacuis, et anhelo gutture profiant.
1.851  His iuuat vmbriferam penitùs defundere Lethen,
1.852  His imperceptâ componere lumina dextrâ:
1.853  Hos totum cornu rigat: his dulcissima mentis
1.854  Otia, curarumque obliuia laeta propinas.
1.855  33. Transeo iam reliquas (pudet hac in faece morari)
1.856  Delicias turpes, Veneris fallacia

latissima cerae
1.870  Atria: regalis quos, vel vicina potestas
1.871  Nobilitat, fusique hostes, ductique triumphi.
1.872  His longam comitum à tergo ducentibus vmbram
1.873  Vndique certatim deceditur: hos iuuenesque,
1.874  Grandaeuisque senes metuunt, mirantur, adorant,
1.875  Terrarum veluti praesentia Numina, plùsque
1.876  Interdum, quàm, quod regnat super aethere, Numen.
1.877  Horum etiam cineres,

satùs nimiò plùs immemor, et vix
1.1015  Se capiens fastus. Sed nec Briarëia centum
1.1016  Brachia, nec trunci spatium, atque in Nubila multus
1.1017  Tendere frontis apex sic effecere superbam,
1.1018  (Hos etiam quamvis demiraretur honores)
1.1019  ceu sobolis census, quae mitibus vndique baccis
1.1020  Amplectens laetam, ipsa etiam laetissima, matrem,
1.1021  Temporibus circumpositi diadematis instar,

felix modò gloria Fundi,
1.1086  Vix lacerum funus, rapti vix vmbra supersum
1.1087  Iam decoris. Vacuum quid prodest crimine pectus,
1.1088  Quid puram seruasse fidem? Tu crimen haberis,
1.1089  Fertilitas, hos tu mihi noxia eddis honores.
1.1090  Nulla manus sterilem crudo percelleret ictu:
1.1091  Laedenti pretium possum quia soluere, laedor.
1.1092  Ast ego, natiuo felix mihi credita censu,
1.1093  Subiectis

et dirae genus omne Volucris
2.562  Funereo tristes alternant gutture cantus.
2.563  Ecce autem Tyrio fulgentia vellere, contra
2.564  Lampadis aethereae radios, vmbracula serui
2.565  Extulerant. Acri spectans hos turgidus irâ,
2.566  Quò mihi tam vani, stolidissima pectora, clamat,
2.567  Tegminis auxilium? nempe hoc imbellis Arachnes
2.568  Aerium vellus, Tyria haec nubecula frontem
2.569  Munierit, patulis vbi

vtero foetus, matrique timendos,
3.489  Sanguineosque imbres, pecudesque humana locutas,
3.490  Et gemino de sole diem, dubitantibus astris
3.491  Hinc, illumne patris dignentur honore? Sed ipsos
3.492  Hos tamen, humanae quos ceu miracula sortis
3.493  Ignari colimus, quàm multis longior aetas
3.494  Casibus obijciet? Liceat modò viuere; quanto
3.495  Reflantûm miseros ventorum turbine volui

minas, sed sub Ioue nudo
3.563  Hybernas agitent, quà nox deprenderit, vmbras.
3.564  Effera quàm multos arthritis, et acriùs vrens
3.565  Calculus ad mortis speciem, votumque fatigat?
3.566  Contemplator et Hos, piceâ, qui, nube sepultis
3.567  Luminibus, toto proscripti sole dieque,
3.568  Nulla diu roseae delibant gaudia lucis.
3.569  An, rogo, non tali collatus cum grege, felix
3.570  Ex misero possis, atque

3.606  17. Rettuleris sanè, Leporum ni amentior ipso
3.607  Sis grege: cui certam lux hinc oblata salutem
3.608  Iamiam mersuri tulit ipso in cardine lethi.
3.609  Scilicet hos quondam (Aesopo si credimus: et quis
3.610  Aesopo ambiguus cunctetur credere?) lucis
3.611  Insanum vitaeque odium, tot casibus actos,
3.612  Obuia tot fata assiduo terrore pauentes,

3.1042  Duceret; in iustas etiam tum nulla querelas
3.1043  Suppeteret ratio. Mundi ille aeterna potestas,
3.1044  Quidquid agat, nullo sub iudice reddere causas
3.1045  Cogitur. An sua demoliri, perdere, iamque hos,
3.1046  Si libeat; iam diuersos, si malit, in vsus
3.1047  Artifici flexisse nefas? Si quisque suarum
3.1048  Vindicat arbitrium rerum: diffingere nullo
3.1049  Si figulus prohibente potest, quam condit,

4.414  Compita, perque domos, capti non seciûs, ac quos
4.415  Hellebori succus, succoque potentior omni
4.416  Fraxineus fustis secreto in carcere curat;
4.417  Nil equidem superest, pretij discrimine cur hos
4.418  Secerans alijs: animi vel dispare sensu
4.419  Cur dignanda putes, patulis quae faucibus aut hi
4.420  In ventos, aut hi temere conuicia iactant.
4.421   24. Despiceris, vultu ceu subniger, inque

Vide Laert. in eius Vita.
4.829  Quid virtus, moresque iuuant? En criminis expers,
4.830  Integer en vitae, rigidi praeceptor Honesti,
4.831  Vir moriens. Sed non hos illam perdere luctus,
4.832  Proposti retinens, poenâque et iudice maior
4.833  Sustinuit Reus. Irato muliebria vultu
4.834  Reiecit lamenta: et, Num, vanissima, furti
4.835  Me potiùs, vel caedis, ait,

En Mundi meritos consumere famam,
4.1286  Caelestes heroas, et heroum phoenicas:
4.1287  Integra quos laceros, armata expauit inermos
4.1288  Barbaries: ludus quêis vulnera, gaudia poenae.
4.1289  Hos Helicon, Pindusque sonent: his nectere frontem
4.1290  Ambiat, et tota in sertum se nectat Idume:
4.1291  Hos Hyperionio sublimes gloria curru,
4.1292  Innumeris Laudum pleno circùm ore sonantûm

quos laceros, armata expauit inermos
4.1288  Barbaries: ludus quêis vulnera, gaudia poenae.
4.1289  Hos Helicon, Pindusque sonent: his nectere frontem
4.1290  Ambiat, et tota in sertum se nectat Idume:
4.1291  Hos Hyperionio sublimes gloria curru,
4.1292  Innumeris Laudum pleno circùm ore sonantûm
4.1293  Agminibus cincta, et Plausuûm Deccorumque sequacem
4.1294  Pone trahens turbam, per subdita regna, per vrbes,

aere cateruas
5.1465  Explicuit campus: velorum hìc diuite luxu
5.1466  Ornarat sibi castrensem Vesirius aulam.
5.1467  Aspicis hunc tumulum? Rapidas flammata vomebant
5.1468  Hinc tormenta neces. Viden hos telluris hiatus,
5.1469  Nigrantesque specus? Infernum hàc struxerat hostis
5.1470  Moenibus exitium. En, Lotharus quo limite castra
5.1471  Vi subijt prior. En, confosso vbi Gostare, signum

118  Vi subitâ, et rapido terrae labefacta tumultu.
119  Cernite saxorum cumulos, disjectaque late
120  Rudera: praeteriti haec vestigia sola decoris 120
121  Jam superant, hos in cineres Urbs tanta resedit.
122   Sed leve tectorum, nec non reparabile damnum.
123  Quis populi indignam cladem, quis acerba renarret
124  Funera, et innumeras tam parvo in tempore

suaeque priscae iuncta manet Illyricae origini. Septentrionales vero sive Albi aut Magni Chrobati sunt Slavi Vandali et quos in Venedicos et Sarmaticos distinguit Georgius Hornius /In Arca Noë/; et Venedicos denuo in Bohemos, Moravos et Sorabos; hos iterum in Pomeranos, Mechlenburgenses, Marchios, Lusatas, Misnios, Anhaldinos: cum Sarmaticos in Russiam, Poloniam et Lituaniam; de quibus omnibus suis locis uberior nobis sermo erit. Nam et circa Annum Christi 550. (Georgius Bertoldus Pontanus /Bohemiae piae

Delicias? Primas quas climate solis Eoi
Excipiat flammas, sed quas aequalibus auris
Temperat, aeterni non errans gratia veris?
Haec ego non vetiti ut subeam penetralia claustri
Vota fero: lata hos ausus sententia damnat
Numinis irati, foribus rotatilis ardens
Accessum romphaea vetat teque improbus aequo
Est procul ut credam Custodem fallere dono.
Quid tamen hoc spectare mihi prodesset, amice

postea taedis,
Labanus tamen esse socer non simplice nata
Contentus, foedam thalamo praeponere Liam
Racheli voluit, totidem quo cogeret annos
Formosae servire thoro. Complevit Iacob
Hos etiam fecitque sibi non triste fuisse
Servitium Rachelis amor; cui ille iugali
Foedere coniunctus demum cognovit ( acerbus
Hymen!) dilectae sterilem Rachelis amorem.

Vis tenuit, captiva cohors, his carceris umbris,
Quos Adami terror, multos quoque propria vitae
Improbitas, quamvis lacrymis expuncta ligarat.
Sanguinis eiusdem, culpae potentior omni
Hos fratris spe fovit amor quem robore fortem
Emissura domus fuerat Iessea Leonem.
Proque secutura fraternam in pignus adepti
Libertate fidem, votis promissa petebant
Auxilia et duris robur non segne

Cumque Stygem penetrasset atrox, inimica Mariae
Vipera, sic regem affatur: “Generose profundi
Dux Erebi, vidi laetos confinibus Orco
Spelaeis animos, recutitae semina gentis:
Insolitum facit hos ortae gaudere puellae
Natalis comperta dies; sua nomina plenus
Isacidum geminat carcer. Sed dicere nomen
Horreo; reginam dicunt matremque Tonantis,
Quina cui invisum componit littera nomen.”

frontem,
Nos idem tenuit sensus. Nunc imminet aequae
Tempus vindictae: frangatur tota puellae
Ambitio; nullique suum fas dicere nomen,
Nulli audire licet: quos est habitura clientes,
Hos nostros censete hostes. Insumite vestras,
Hic opus est, animi vires Ditisque supremum
Tota sit invisae spolium fortuna puellae.”
Dixerat haec, Mariaeque omnes in damna rebelles
Coniurant mentes et quas

Sollicitare magis precibus caeleste Tonantis
Subsidium, quam fecundas telluris aperta
Ora petant nubes, gratosque ex nubibus imbres. 28.
Saepe hos Aligeri caeli promissa docebant
Custodes rata stare quidem, tamen usque morantem
Statutum nescire diem, quo optata benigno
Libertas cum sole aderit: Mosaica legis
Nox tota in cursu est. Geminabant saepius

Angelus. Illi iterum: “Heu modicum! Non praeterit unquam
Hoc modicum! Semper modicum, semperque misellis
Dicitur ‘Expecta!’ Nimis expectare quid ultra
Saecula Servator post tot divine moraris?”
Hos iterum alloquitur Custos: “Iam temporis huius
Indulta est brevior vobis mora, septuaginta
Hebdomadum numero: quater hinc ter denaque restat
Hebdomas et vestras victor descendet ad umbras
Messias nigroque

Florentes inter iucundior Anna puellas
Ibat anus, cuius meritis viduoque pudori
Scire datum (rapto thalami consorte, bis octo
Lustra enim templo precibus lacrymisque dicarat)
Per praesentia pacta, per hos ipsos Hymenaeos,
Promissus Iudae pacis quod surgeret author.
Ibant una omnes, sed mox ex omnibus unam
Iosippi Sponsam, quamvis nullo hactenus haustam
Lumine, novisses Mariam: quam frontis et oris

illis
Picus habere dedit, qui Martia signa secutis
Castrensi fuerat visus considere pilo.
Hic Bromio dites Cererisque novalia colles,
Arvaque Palladio versant praepinguia succo;
Aetheris hos adiit genius laurique feracem
Fecit humum: foliisque solo per gramina sparsis,
Invaluit Picena sacrâ Peneide tellus.
Pluribus haec arvis foliorum credita virtus,
Utpote debuerat quae sistere pluribus

vorago tuis. Terris regnare quod optem,
Quae tandem invidia est? Ista me parte relinque,
Si neque fata meis veniunt obnixa querelis.” 20.
Hos praesens Astraea tulit, sed pectore questus
Immodico: tali contra quae voce locuta est:
“Quae mea noxa, soror Pietas, commissa quod Orco
Urantur scelera? An miseris, prout asseris, insto
Crudelis, non

iungunt
Iosippo, sobrina tibi est: hanc seminis expers
Implevit puro soboles divina marito.
Iamque petituram vestra haec montana puellam
Aspicies fetamque Deo, nil iussa morantem
Numinis, hos ipsos cernes intrare penates;
Accessusque sui munus caeleste probabis
Tuque puerque tuus: nec te reditura relinquet,
Ni prius et pueri vocem mutique loquelam
Audiat, improvisa sonantem oracula

matris,
Ah quantum praesens facies tua distat ab illa,
Quae modo divini gremio splendere parentis
Visa mihi est? Summa quem maiestate verendum
Aspexi et colui, quamvis praesentis adorem
Hos quoque mente pari vultus, tamen abdita membris
Maiestas, nobis facie quam dispare fulget!
Una eademque hora stipulas stellasque prementem
Terrenaeque sinu matris gremioque rigentem
Aspicio modo te magnum,

Praecoqua et apricis sunt fraga frequentia clivis,
Sunt cerasa et pomi species insigne rubentis;
Multa coronatum sunt mala gerentia florem
Et succum inclusis dulcem stillantia granis:
Hos aliosque tibi matrum dignissima fructus
Ferre vetabat hiems, nobis neque poma molestae
Quae fuerant brumae plus commendata supersunt.
Quod ferimus, genetrix, metiri nolo pusillis
Obsequium donis; etenim si

laetusque sereno
Instabat iam sole dies et ovile petebat
Custodem pro more suum, cum providus Aegon
Discessum indixit sociis; qui cedere tecto
Velle videbatur primus, sed lentus abibat.
Hos Virgo et sponsus, postquam data munera grati
Extollunt, divina animis et voce precati,
Ad pecoris curam possessaque rura remittunt. 21.
Sidereo

montis
Semita, proiecto ut poterant advertere vultu;
Cum velut ex antri cuiusdam limine ternos
Aspiciunt prodire viros, qui recta tenentes
Iudaeae ad profugos vestigia, poscere visi
Hos, veluti certam sabulosa per invia metam.
Accedunt propius; peregrino in Numine blandos
Defigunt primum vultus oculosque coruscant
In puerum et motâ, ignotum quae, dicere linguâ
Verba videbantur. Mariam

Quam sua tecta infans; cui is praemisit ad oras,
Seu certi adventus signum, seu nominis aeque
Fragrantis specimen, fuerint seu praevia dignae
Praemia mercedis, sudantes balsama virgas.
Hos etenim dans iura duci regina Latino
Non tulit Hebraeo frutices Cleopatra superbas
Engaddi florere solo. Iubet illa marito
Non fidei, sed labe thori; iubet ille fideli,
Non animi, sed spe regni, qua flectitur

fabri
Membra sopor tenuit; medio quem corpore nixum
Ligneus excepit paries lectumque profusis
Terra dabat pedibus iunctis qui pectore palmis
Compositus tristem perflabat corpore somnum.
Hos demum absentis sobolis maerore levari
Omnipotens voluit, terras invisere misso
Aligero. Qui iussa sequens, neglecta mapalis
Tigna subit, sopito adhibens haec verba marito:
“Mane redi Solymam, faciet

Ad vitam, prout ipse tulit, spectabis ovantem,
Quem fuerat meriti tua ventre tulisse potestas.
Iamque suos artus indutus, ovantibus unà
Quos Styge deduxit, caelum donavit amicis.
Aspicies hos laeta, tui queis grande videndi
Est desiderium vultus Dominamque calendi.” 6.
Haec ita siderei postquam cecinere ministri,
Confestim

calebat.
Discipulis eadem culto mutata sacello
Limina, pro mystis sortita libantibus aram
Et Dominae simulacra suae, cui insidet ulnis
Virgineis idem, qualem hic conceperat, infans.
Hos mortalis adhuc maiestas matris honores
Promeruit, quales humilis non passa fuisset
Virgo sibi fieri, caelo nisi prodita gratae
Iussa accessissent sobolis; quo Virgo suarum
Auspicium laudum, quas tota

196  Corpore in hostili laudem per vulnera mille
197  Assueti scripsisse suam lateque profuso
198  Sanguine fumantes galeis inponere laurus.
199  Hos tamen ethereus iaculis atque aere rigentes
200  Vicit amor iussitque omnem donare Tonanti
201  Militiam et veteres caelo submittere fastus.
202  Cerne senem

46  Terna cui stat fronte potestas,
47  Heros innocuus, cui circum ex ordine gaudent
48  Magnanimi fervere nepotes.
49  Hos lauri, hos palmae cumulant, hos Palladis arbor;
50  Exuvias Geticosque triunphos
51  Centeni crispant iuvenes; thoraces aheni
52  Et galeae glomerantur inanes

46  Terna cui stat fronte potestas,
47  Heros innocuus, cui circum ex ordine gaudent
48  Magnanimi fervere nepotes.
49  Hos lauri, hos palmae cumulant, hos Palladis arbor;
50  Exuvias Geticosque triunphos
51  Centeni crispant iuvenes; thoraces aheni
52  Et galeae glomerantur inanes

46  Terna cui stat fronte potestas,
47  Heros innocuus, cui circum ex ordine gaudent
48  Magnanimi fervere nepotes.
49  Hos lauri, hos palmae cumulant, hos Palladis arbor;
50  Exuvias Geticosque triunphos
51  Centeni crispant iuvenes; thoraces aheni
52  Et galeae glomerantur inanes

14  Est mole casus, magnaque possidens
15  Maiora poscit, ceu per Afras
16  Ignis edax equitans novales.
17  Regum potestas, proh pudor! hos timet,
18  Quibus timetur: terrificus sopor
19  Horrescit armis et iacenti
20  Tela quatit super ora lictor.

1.89  Vastantes Posegae et Vulkovarensia rura;
1.90  Scilicet vnde suis primùm deserta colonis
1.91  Conatu leviore queant pòst capta tenere.
1.92  Hos quoque Corvini virtus profligat et amni
1.93  Non paucos mergit Savo. Sed prò invida Parca
1.94  Hoc mihi praesidium de vivis prorsus ademit:
1.95  Ut pòst ultrò meae

2.61  Accusat Regi Señenses. Hi sine culpa:
2.62  Namque nocere hosti, propriis et juribus uti,
2.63  Credebant licuisse sibi: plectuntur acerbè:
2.64  Hos etenim augustam nemo defendit ad Aulam,
2.65  Et Praesul contra Populum malè sanus agebat,
2.66  Qui poenam infamem vivens et mortuus egit.
2.67  Praecipuos tunc Seña

2.394  Arcanas Superum mentes, fatique secretas
2.395  Noscere quis possit causas? Divina voluntas
2.396  Libera consilio non indiget ullius. Omnes,
2.397  Quos amat, hos etiam Deus arguit. Ille malorum
2.398  Non est causa: tamen divino nec sine nutu
2.399  Aerumnas patimur. Superest Deum amando timere,
2.400  Pro summa ratione sta[.]s,

2.564  Opplet caesa: suo fugit altera cum Duce. Captus
2.565  Passae illic frater Beg, captus Jañiçar Aga,
2.566  Praecipuique viri capti, vel ab ense perempti:
2.567  Sultani, hos inter, quatuor periere nepotes;
2.568  Tota diu gemet hunc Otomannica natio casum.
2.569   Causa novus vicus, sub Byrlog arce vetusta
2.570  Consitus, extiterat tantae sat congrua

Pastillos nullum faciles admittere morsum.
Quod procul a labiis tantum surgebat in altum,
Quantum sublatis in caelum forte lacertis
240  Palma cavae surrecta manus supereminet ori.
Quos cum vel primis ulla ratione nequirent
Distantes gustare labris, hos totius oris
Supposito cupidi contemplabantur hiatu.
De manibus tentant illos emittere tandem,
245  Ore capi si forte queant, sed desuper acti
In faciem ve1 in ima sinus pectusve cadebant
Inque supercilium ve1 in ipsos luminis orbes,
Sed vix

Non equitis, peditisque sui, non publica nota.
Odrysius perhibetur adhuc voluisse tyrannus
Effectum turbare rei, quater illicò missis
Suppetias decies millenis fortibus urbi
Militibus; satis ipse putans hos esse, superque,
Qui Germanorum subitis conatibus obstant.
Providus at Princpes, nihil obsidione soluta,
Dicitur agminibus venientibus obvius isse
Cum bellatorum delecta parte suorum:
Et stratis

referebat Iapyga naves
Affore, Bistonias iunctim quae fortibus ausis
Invadant a fronte rates; cum terga, latusque
Classe premet Pisanus atrox, Romanaque virtus,
Et Melitaeorum non exuperabile robur.
Hos ubi Fama metus per castra patentia sparsit,
Nocturno tacite mox solvitur arcta recessu
Obsidio, notumque petunt terrestria littus
Agmina, rostratas ibi conscessura carinas,
Non procul in tuta sparsim statione

354  Vivens exitium, feralis gloria saltus,
355  Improbe aper, cristate draco, fera murmura quorum
356  Insanusque fremor, pugnaeque, iraeque recessus
357  Hos quatiunt, properate meis saturare nefandam
358  Artubus ingluviem. Vosque hospita culmina nimbis,
359  Mentis imago meae, quae sydera contigit ausu,
360  Pendentes scopulos, pronasque a

1.112   Diceris alloquio conciliasse tuo.
1.113  Sic modo sic etiam totus te sentiat orbis,
1.114   Infestas regum consociare manus.
1.115  Has certe gentes, hos, te non aptior alter, 115
1.116   Aeterna quisquam iungere pace duces.
1.117  Haud ignota tibi Germania. Caesaris arma
1.118   Gessisti castris parvulus in patriis.

3.52  Italiae in medio Neptuni sistitur antro.
3.53   Ecce autem et lento tandem Pater Adria gressu
3.54  Succedit tectis. Illum Padus atque Timavus
3.55  Subsequitur. Post hos fluviorum nomina mille, 55
3.56  Quotquot et Italiae superum latus Illiricosque
3.57  Pertexunt campos, subeunt. Nec defuit Umbla,
3.58  Illiricaeque atque Adriaci decus Aequoris

3.96   Iamque omnis Divum se turba ferebat aperto
3.97  Aequore. Praecedunt alii longo ordine. Primus
3.98  Agmen agit Padus. Hinc reliqui quos Adria secum
3.99  Duxerat incedunt. Post hos ipsa Adria utrique
3.100  Occeano medius. Sequitur quos cetera turba. 100
3.101  Ac veluti sudo cum signifer Hesperus axe
3.102  Emicuit, subeunt rutilantiaque astra suoque

Ad palatium autem principis Farnessi irruerunt illudque conxerunt (nam in eo Hyspani accolunt), sclopis etiam ex officinis aliquot vi acceptis se ad pratum unum collocarunt continuo clamantes Che viva l'Imperadore. Tumultus hos ut sedaret mature sua sanctitas Barberini cardinalis accessit, sed a flente et suspirante discessit iterum. Rei eventus et exitus ignoratur. Galli etiam insequendo suos profugos in Tuschana in monasterio aliquo patrum Minoritarum plurimas insolentias fecerunt, nam rejectis omnibus religiosis

361  Non illi, magnis quamvis virtutibus aucto,
362   Thaidos , at lacrymis haec invidiosa referri
363  Praemia, et hos tribui meretrici audivit honores.
364  Quid reliquas memorem, mea quae vexilla sequuntur,
365  Quasque dolor vindex evexit ad aethera Nymphas? 365
366  Harum ut tu vitae insanos imitata

non defuere praeceptores homines reconditae, exquisitae atque singularis litteraturae publica cura ex Italia aliisque longinquis regionibus acciti ac magna mercede conducti, qui eos ad litterarum studia condocefacerent et omnibus praeclaris scientiis atque disciplinis informarent et imbuerent. Hos inter omnium liberalium artium ac disciplinarum magistros vetera commendant monumenta Marinum Becichemum, Xenophonta Philelphum, Francisci viri celeberrimi filium, Marinum de Benedictis, Dominicum Facium, Nascimbenum Nascimbenium, Franciscum Serdonatum, Iacobum Flavium Eborensem et alios

in animo fuit, ut eos laudarem, qui laude digni non videntur, propterea unicuique pro dignitate locum attribuo. Hinc et gentilis viri et Iudaei, immo et christiani, sed depravatae religionis erroribus imbuti nomen inserui, quod si laudatoris tantum partes agerem, hos praeteriissem, ex quorum scriptis genti nostrae nihil profecto laudis accedere potest. IX. Iam vero nonnullorum vitia, quae virtutibus admixta habuerunt, detego; ita enim scriptorem maxime candidum decet. Hac porro ratione eorum nomina, qui fere sine vitio fuere, magis magisque

monumentis commendavi, acceperim et qua ratione ad edendum hunc commentarium animum meum induxerim, admonendum censui lectorem. Igitur cum Ragusinorum pontificum res gestas colligerem, plurium in publicis tabulis et aliis veteribus monumentis doctorum virorum memoriam commendatam forte reperi. Hos, ne omnino praetermitterem, paucis laudare et tantum quo sub antistite floruerint indicare, mecum statueram; sed cum eorum numerus plurimum excrevisset et in dies augeretur, operae pretium me facturum putavi, si seorsum de iis agerem et in commentarium aliquem eorum nomina

Alterum ex iis Quirinali huic academiae eo tempore praefuisse nullus dubito. Sodales vero eiusdem sive, uti vocant, academici Sulpicius Verulanus, Marsus iunior, Pomponius Laetus, Paulus Cortesius, Baptista Mantuanus, Lepidus Sinibaldus, Gaspar Capella aliique doctissimi eadem aetate viri. Hos inter, quamvis minor adhuc aetate, sortitus est locum Aelius, ut in elegia ad Blondum ipsemet testatur:
Utque sodalitii delectus et optio praecox
Pars ego nunc vestri nuncupor una chori. 6 VI. Porro mos erat

52   Inde aliud, tanti causa doloris, amor.
53  Meque ipsum incuso, quod sim tam stultus, et amens,
54   Et pascam aerumnas crudelitate meas:
55  Rursus in errores tamen hos delabor, et hujus
56   Erroris rursus paenitet esse reum.
57  Sic pugnant mea vota meis contraria votis,
58   Nec placet, heu! misero quod modo dulce fuit.

48  Membra cruor: lacrymis non maduere genae.
49  Num, quando monita est, momenta novissima vitae
50  Instare, et celeri jam properare gradu?
51  Scilicet hos animos illi mens inscia noxae,
52  Inque Deum pietas, et proba vita dabat,
53  Hos amor in miseros, miserisque intenta juvandis,
54  Clausa sibi, reliquis semper aperta manus:

vitae
50  Instare, et celeri jam properare gradu?
51  Scilicet hos animos illi mens inscia noxae,
52  Inque Deum pietas, et proba vita dabat,
53  Hos amor in miseros, miserisque intenta juvandis,
54  Clausa sibi, reliquis semper aperta manus:
55  Et vigil in Natos cura, et studium acre tuendae
56  In nivea morum simplicitate

ferri,
58  Quae toties visa est sustinuisse libens,
59  Posthuma vitandi tormenta, piantia Manes,
60  Spes prope certa, sibi si qua pianda forent.
61  Hos animos etiam illa dabant, quae pectore forti
62  Ex gemina amissa vulnera prole tulit.
63  O Superi, quantum vidit maeroris amari,
64  Et quantum vidit roboris illa dies!

est,
39  Adsis; pectus et hoc veris rationibus imple
40  Illabens, facilisque tuum da, Diva, leporem
41  Versibus in nostris, conor quos pangere magnis
42  SORGORUM de Gente Viris: hos inclita tollit
43  Nobilitas, his ingenium divinius, et mens
44  Rerum notitiis praefulget i omnibus, omni
45  Hos tu, Diva, tua voluisti excellere laude.
46  Eja igitur Vos,

in nostris, conor quos pangere magnis
42  SORGORUM de Gente Viris: hos inclita tollit
43  Nobilitas, his ingenium divinius, et mens
44  Rerum notitiis praefulget i omnibus, omni
45  Hos tu, Diva, tua voluisti excellere laude.
46  Eja igitur Vos, doctrinae qui templa tenetis
47  Edita jampridem ingressi, si publica rerum
48  Cura sinit nostras etiam non spernere Musas,

voluisti excellere laude.
46  Eja igitur Vos, doctrinae qui templa tenetis
47  Edita jampridem ingressi, si publica rerum
48  Cura sinit nostras etiam non spernere Musas,
49  Eja agite, hos vultu facili mea dona labores,
50  MARINE, atque ANTONI, illo, quo saepe soletis
51  Me meaque, excipite; et, quamvis sint tenuia dona,
52  Non inopem laudate animum: quin estis et hujus

esse,
282  Scilicet inter se tanto ut discrimine rerum,
283  Quas docuere, recedentes penitusque repulsi
284  Dissideant, atque in pugnas in bella ferantur
285  Ardentes? Quaenam hos excivit causa tumultus?
286  Assimili veris nimirum praedita forma
287  Plurima falsa, quibus mens sese opponere nescit
288  Victa dolis: nam si vera omnes omnia docent,
289  Haud

755  Quod resonent verbis vocum flexuque moraque
756  Distinctis, facient, merito dicantur ut esse
757  De genere humano; quoniam nil detegit horum
758  Intus inesse animam; nam posse hos ire videtur
759  Corpus item in motus, sine vita quamlibet extet.
760  At neque quod vitae nimirum inimica videntur
761  Longe aversari fugiendo incendia dira
762  Serpentumque

haec mortalia curat,
1161  Unde erit unde, adeo ut vivant impune Nocentes?
1162  Nec pro justitia merces aut praemia dentur
1163  Ulla Bonis? Quin paupertas durique labores
1164  Hos saepe exagitent, contra felicibus annis
1165  Exultent illi regnis auroque potiti?
1166  Scilicet his caelum contendunt impetere ausis.
1167  At veniet tempus, cum expertem consilii vim

1478  Serius occumbunt: tum demum, ubi utrique reversi
1479  Hac ratione viae Tellurem denique, quantum est
1480  Longa, peragrarint, illos vidisse dierum
1481  Plus unam, pariterque hos una luce minores
1482  Esse fatereris: fieri quod posse negares,
1483  Haec si plana foret Tellus, fierique necesse est
1484  Si convexa sit, et circumflectatur in orbem.

677  Fumida materies visque exhalata vaporum:
678  Nam motu acquirunt levitatem, ut scandere possint
679  Altius, educti liquido velut aëre sumi.
680  Hos tibi praeterea lucem dare posse vapores
681  Credendum eat; quoniam radios reflectere Solis
682  Posse quis inficias est? ut suspensa per auras
683  Nubila reflectunt. Haec nos Caudata vocamus

descendit parte nivali
1098  Sithoniisque plagis; media regione diei
1099  Inter nigra Virûm percoctaque saecla coortus
1100  Cum pluviis contra venit et cum nubibus Auster.
1101  Hos inter totidem tibi sunt, et utrinque recedunt
1102  Ad latera; hiberno furit Euro – Auster ab Ortu
1103  Humidus; huic placidas contrarius asperat undas
1104  Caurus; at a Mauris trux advolat Africus