Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: Parth?[IoU]* Your search found 379 occurrences
1 2 3 4
Occurrences 1-379:1. Anonymus. Epigramma Pauli archiepiscopi... [Paragraph | Section]
habuerimus principes in regis curia protectores .
factioso archipresbyteri conuenticulo fauorem impendere, partem uero archidiaconi auctoritatis sue mole deprimere, quantum posset. Hoc enim magis placere sibi uidebatur, si canonici sui dissiderent ab inuicem, quam si forent in unitate concordes. Videns autem archipresbyter, quod Guncellus sue parti accederet, ab archidiacono uero tota mentis esset intentione disiunctus, cepit eum magis ac magis in archidiaconum odiorum facibus inflamare. Ille uero, ut erat facilis ad credendum, et quia rancoris huius scintilla iam in eius erat corde perflata, libenter aures susurrationibus inclinabat.
ire Tragurium destructis eorum domibus omnia bona ipsorum Iohanni et eius complicibus adiudicauit, cum ergo ambe partes assidue armate incederent et ex uicinitate ciuitatum sese ad inuicem oculte ac palam crebrius infestarent, ita ut homicidia, rapine, cedes in eos etiam comitterentur, qui neutri parti fautores erant.
proprio pondere collidatur, nisi dampnis et doloribus atteratur, nesciat habere quietem ad instar maris procellosis fluctibus concitati, quod non prius ad tranquillitatem reducitur, nisi missis desuper imbribus quadam uiolentia comprimatur. Sed Spalatenses peccatum peccato addentes grauamen sue parti non modicum ex subsequenti facinore induxerunt.
De seditione, que facta est per laycos in processu electionis archiepiscopi
Chrysogoni, que ad stornium. Iuuenes et mediocres in multa animositate cordis induunt lucentia arma, ad fretum portus se disponunt, ut defensent cathenam.
Ibi partes mirabiliter inter se pugnant: Veneti cum dictis galleis a boreali parte, Iadertini cum quibusdam crapulis ex australi. Pars parti crebrat ictus, et Veneti tantam copiam innumerabilem iaculorum inimicos prosiliunt, quod ibidem aer caligine offuscatus putabatur. Sed Iadertini nobilius se defendebant tam cum quadam machina constructa in campo magni castri, quod Venetorum vocatur castrum, que quinquies in galleis
cordis. Quos Veneti audiunt et gressus eorum sentiunt, parant se ad pugnam. Nunc isti, nunc illi crebra iacula iactant et tela, multi ex Venetis recedunt sauciati, tandem partes vicissim se miscuunt, fit sonitus ensium et tumultus vocum. Multi ex Venetorum stipendiariis pereunt, non indulget pars parti ictus, denique nutu partium musculorum lassati, ipse partes quieti dant operam. Sed Iadertini hortantur mero saporabili, illi egestatem mellifluę potionis patiuntur. Surgunt Iadertini in multo furore contra aduersarios impetumque in ipsos facientes dupplicant vires, crebrant ictus ictibus,
prorsus nimia excedebat longitudine inimicorum propugnacula, sic nunc nimia deficiebat breuitate ibique aleuiatum extitit illud certamen.
Sed in reliquis partibus magis continue augmentabatur, pręcipue supra ianuam S. Marię sic nominatam. Illic pars parti ictus non breuiabat, plurimi ex Venetis sauciati tam sagittarum, quam lapidum adhesione deficiebant. Mutantur illic in naui commodiores ad certamen et plurimi accedentes spiritus defectum patiuntur.
Tunc aduersarii maiores suscipiunt uires aspicientes sic Uenetos mortaliter
parit magno tria pignora Bellerophonti;
NICOLAI V. PONTIFICIS ROMANI
regni,
memorabile nomen habebo,
clauditur aggeribus.
mulieris induxit exemplum; quae quamuis causam partus non
absque ingenti sciat dolore transire, quia auiditate nimia liberos cupit, dolores
tormentum spernit dum, quod satis diligit, concupiscit et ante gaudet ex prole
quam contristetur ex partu, nec recusat fecunditatis exordia, quamuis certa sit ea
non absque magnis angoribus euentura, quoniam, dum maius gaudium cogitat,
tristitiae curas amplectitur. Sic et in omnibus paene rebus humanis difficile
potest esse laetitiam nisi
maritimum
Bello Gygantum Typhonem timens uersa est in uaccam V .
Pygmeam conuertit in gruem, Antigonam in ciconiam, quod cum Ioue coisset. Cynarę et
regis Assyriorum filias ob earum insolentiam in gradus templi sui lapideos mutauit. Latonam
in partu Dianę et Apollinis grauiter laborare et per diuersas regiones errare fecit V .
Iasonem iuuit cum Minerua in raptu pellis aureę VII .
Alcumenam ob adulterium difficili partu damnauit
mutauit. Latonam
in partu Dianę et Apollinis grauiter laborare et per diuersas regiones errare fecit V .
Iasonem iuuit cum Minerua in raptu pellis aureę VII .
Alcumenam ob adulterium difficili partu damnauit IX .
Alcyonę, Ceicis coniugi, exorata Morpheum, Somni filium, misit, qui ei mariti
naufragium in quiete repręsentauit XI .
Hersiliam, Romuli coniugem, deam fecit, quam Horam Quirini
Congregant dogmata in malum suum 297 .
Impudenti facie sunt 300 .
Emenda te 301 .
Sagena hereticorum 303 .
Muscę quę principantur parti Ęgypti. Qui peruertit iustos 304 .
Prudentium dicta non capiunt. Impugnant sapientię ciuitatem. Non accipientes Vetus
Testamentum 305 .
Dentes peccatorum contriuisti 321 .
genere. Musteis finis mandendi non nisi periculo fit; tanta suauitas pomi est. Pyrrhi legatus austeritate uini offensus, marito matrem eius pendere in tam alta cruce dixit 142.
Inerticula uitis sola non facit temulentum 144.
Alexander in temulentia amicos interemit. Gloriam bibendo Parthi quęrunt. Famam apud Gręcos Alcybiades meruit, apud nos cognomen etiam Tricungius Mediolanensis tribus congiis epotis uno impetu 147.
Lucius Piso biduo duabusque noctibus perpotationem continuauit. Marcus Antonius ebrius multa mala orbi terrarum intulit. Bibendi consuetudo auget
82.
Chalcedonię mulieres alienis uiris occurrentes alteram maxillam aperiunt 86.
AVLVS GELIVS
uxore adulterium commisit 367.
Britanni siluicolę matribus et sororibus coeunt 374.
Antonius et Cleopatra 396, 404.
Iuuenis Isiacorum sacrorum
eos qui detrahunt miraculis mortuorumin Domino 118.
MARIA. De assiumptione
Pręstantissimum esse homines ad ueritatem et iustitiam erudire 124.
Malus. Prauitatis causa ignoratio sui 2.
Quod impietas sub Ioue coeperit, quę aureum sęculum exclusit 103.
Quod mali omnes malos esse putant 106.
MARIA. De conceptu et partu Virginis prędicto a philosophis 81.
Mulieres uirorum officiis fungi non decere, contra Platonem 68.
Themiste sola philosophiam didicisse dicitur 70.
Mandata Dei. Quam efficax sit lex Dei et Ecclesię sacramenta 71.
Quomodo pręcepta Dei a
nepote occiso 98 .
Item matris de filiis in bello cęsis 99 .
Mater de occiso: Meus, inquit, erat; de elapso fuga: Non erat, inquit, meus. Idem. Idem
100 .
Patientia in partu, ne depręhenderetur. Patientia sitis 78 .
Pati grauia non sentienti non est magnum 80 .
Paupertas hostium repellit impetum 74 .
Necessitas non habet legem
mulierum, id est mense VIII, IX, X, XI 26 .
Mater Affricani diu sterilis; cum ingentem anguem iuxta se cubantem
uidisset, non multo post concepisse dicitur et peperisse Publium Scipionem Affricanum 43 .
Vno partu quinque pueros enixa 56 .
Suadetur matri, ut suo non nutricum lacte natum alat.
Contra eas quę abortum procurant 68 .
Agrippę ab ęgro partu
Vno partu quinque pueros enixa 56 .
Suadetur matri, ut suo non nutricum lacte natum alat.
Contra eas quę abortum procurant 68 .
Agrippę ab ęgro partu dicti. Huius periculi deprecandi gratia arę statutę duabus
Carmentibus: Postuertę ac Prosę. Item deus Vaticanus, penes quem uocis humanę initia, a uagitu
dictus 98 .
Quot filii Niobę 120 .
Orisgontis uxor in stupratorem 317 .
Cornelia Graccho uiro defuncto ne regi quidem nubere uoluit 335 .
Mira in foeminis Germanorum pudicicia 347 .
Parthi nullum grauius flagicium quam adulterium uendicant 376 .
Zenobia mirę castitatis 448 .
Sephronia a Maxentio serupri appellata, cum suum corpus ab ea
labe tueri non posset, sibi manum intulit
Roboam XXVIII filios habbuit, LX filias. Abias XXXVIII filios 58 .
Lupercis matronę palmas feriendas prębebant, ratę eam rem foecunditatem facere 68 .
Trigemini. Septeni uno partu ęditi 77 .
Lex trium natorum 78 .
Ante quartum annum filius non uenit in conspectum patris apud Persas 91 .
Pariturę e Delo in Rheniam transferebantur
Populus Syracusanus Timoleonem ducentis minis funerauit etc. 202 .
Qualiter Ęgyptii sepelierint Alexandrum 233 .
Britanni defunctos esitant 374 .
Parthi uolucribus aut canibus laniandos exponunt; nuda demum ossa humi condunt 376 .
Similitudo casuum 292 .
Gordianus senior Augusto principi per omn ia similis, iunior Pompeio, tertius Asiatico
Scipioni
sanctum
defuncta meas deprecor ipsa uices.
praetendere saeclo
5.
serpit.
cadunt, nomenque uerendum
deorum,
Quibus pietatis
officiis meruerunt parentes fieri sanctissimi uir Alexii. Quo unico contenti
deinceps continentiam inter se perpetuo seruarunt. Tot igitur fructus
produxit elemosina, ut sterili partum daret, partui sanctitatem parentibus
castitatem, omnibus paradisum. Talem pietatis cultum ne in ethnicis quidem
sine uitę ęternę retributione marcescere passa est diuina clementia.
Cornelii nanque, Italicę cohortis centurionis,
nihil tam iniquum existimans quam pro labore, qui propter Deum
susceptus fuerat, ab homine mercedem quęrere.
Eadem animi constantia Leonardus, sancti Remigii discipulus, quoniam Gallorum
regis coniugem difficili partu laborantem, medicis iam desperantibus, ipse
diuina uirtute a periculo liberarat, regi amplissima dona offerenti haud
quaquam se iis indigere respondit, proinde neque accipere uelle, nihil
cuiquam defuturum asserens,
uariarum quęstionum dissertatione
eruditus; cum scriptum sit: Melior est indoctus timens Deum quam doctus
transgrediens legem.
Geruasius et Prothasius, gemelli fratres, qui se uno partu editos non magis
formę quam morum similitudine comprobabant, cum persecutionem fugientes,
annos decem domi latuissent, toto eo tempore nihil aliud quam orasse atque
legisse narrantur. Quantę autem hoc uitę institutum
semperque laborata aliis largienda et ocium
declinauit et pietatem coluit.
Alterius nunc sexus in hoc exercitationis genere solertiam expediamus!
Ferunt ipsam Beatam Virginem (quę et uirgines castitate et matres partu
superauit) dum adhuc in templo seruiret, a summo mane usque ad horam tertiam
precationes extendisse, a tertia ad nonam lanificio sese occupasse. Inde
demum sumpto modico cibo usque ad occubitum solis lectitasse Scripturas
angelus inde sublatum longius transportauit, ubi ille, cum
orasset Dominum suum, ut iam de terris euocatus in ipso requiesceret,
tradidit spiritum. Glorietur nunc proteruę potestatis uanus imperator
Diocletianus maximę orbis parti se imperasse, ualidissimas quondam gentes
suę subegisse ditioni, si uni puero Christum colenti imperare nequiuit, si
ipse poenas inferendo plus timuit quam ille patiendo, si uiuum denique
dimittere coactus est, ad quem
tam dulcis societas? unde tam suave contubernium? accedite et si audire lubet huiusce rei causam me vobis hodie aperiente accipite. Locum et pars quod sint quove pacto sese respiciant cum multarum rerum periculo tum ipso loquendi modo didicistis. Novi vos non negaturos sed concessuros apertissime parti unicuique tum melius esse quum suo toti iuncta fuerit illudque constituerit; naturalia nempe munera quum adsunt et habentur oblectant, quum vero absunt maerore afficiunt. Nihil autem parti, praesertim ei quam phisicam appellamus, quam alteram perficere vel ab altera perfici parte antiquius
multarum rerum periculo tum ipso loquendi modo didicistis. Novi vos non negaturos sed concessuros apertissime parti unicuique tum melius esse quum suo toti iuncta fuerit illudque constituerit; naturalia nempe munera quum adsunt et habentur oblectant, quum vero absunt maerore afficiunt. Nihil autem parti, praesertim ei quam phisicam appellamus, quam alteram perficere vel ab altera perfici parte antiquius est: expetit forma natura ipsa duce non minus iungi materiei quam materies formae; et si enim illa det (ut aiunt) esse, materia vero suscipiat, non tamen minus expetit forma tribuere quam
nostros non esse his in corporibus veluti nautas in naviculis ut plerique Platonicorum existimavere; nam ipsos esse quodam eudemonas aut Lares vel laruas .n. lemures aut genios; neque esse angelos illos (ut nonnulli finxere) qui in grandi illo Michaelis cum dracone conflictu neutri parti
adhaeserint, sed quasi indifferentes perstiterint, eamque ob rem in haec corpora detrusos quo utram partem sequi decreverint examinarentur et ita vel cum malis poenas luerent vel cum bonis perfruerentur aeternis; opinio delira certe atque
9 Charter about the augmentation of coat of arms for István Brodarics Buda, 25 March 1517
Manuscript used: MOL R 64 – item II. – Nr. 48. 1 Published: Kujáni Gábor, Brodarics István levelezése 1508–1538, Történelmi Tár, 1908, 342–344. For the part of the charter describing the coat of arms, see: ldásy Antal, A MNM könyvtárának címerjegyzéke II. Címereslevelek, Budapest, 1904, 28–29. István Brodarics and his family received coat of arms augmentation from King Louis II. The document discusses the earlier image of the coat of
who uses recent Croatian literature too. Compare: Ranko Pavleš, Koprivničko i đurđevečko vlastelinstvo. Povijest, topografija, organizacija, Koprivnica, 2001, 110–111. 3 This, in fact, is a title of chapel rector. The St. Andrew’s chapel might have been built next to the south-western part of cathedral. Sources mention one of its altars already in the early 14th century. Tamás Bakócz was one of the chapel rectors before 1487; all his known successors were clerics with a university degree. Compare Timár György, A szenttisztelet Pécsett a középkorban (patrocinium, titulus,
of the era that gave credits. They had several branches in Hungary too. More on their activities: Richard Ehrenberg, Das Zeitalter der Fugger. Geldkapital und Creditverkerhr im 16. Jahrhundert, Jena, 1963. 14 Brodarics’ planned legation in France did not happen. 15 In the first part of the letter Brodarics says August is the current month, yet the date at the end of the letter is 1 September. This highlights the nature of diplomatic letters: they are summaries, and writing them often took several days as suspected here.
However, Hadrian VI did not wait for Sigismund’s recommendation but appointed Johann Albrecht, brother of Albrecht von Brandenburg, Grand Master of the Teutonic Order which had a hostile relationship with Poland. (Compare: AT VI. 154–155.) The Polish ruler protested angrily. Since neither party would budge, a one-year-long diplomatic struggle began. Brodarics played an important part of its settlement. More on this: Kasza Péter, Egy magyar diplomata lengyel szolgálatban. Újabb források Brodarics István rmai követi működéséhez., Irodalomtörténeti Közlemények, 2009,
Albrecht, brother of Albrecht von Brandenburg, Grand Master of the Teutonic Order which had a hostile relationship with Poland. (Compare: AT VI. 154–155.) The Polish ruler protested angrily. Since neither party would budge, a one-year-long diplomatic struggle began. Brodarics played an important part of its settlement. More on this: Kasza Péter, Egy magyar diplomata lengyel szolgálatban. Újabb források Brodarics István rmai követi működéséhez., Irodalomtörténeti Közlemények, 2009, 593–605. The same in English: A Hungarian diplomat in Polish service New sources for the
as instructed, held negotiations with the Pope again regarding the Płock bishopric. The King will learn the Pope’s intentions from the latter’s breve. The Pope shows goodwill towards him and is ready to please him in any way since he knows that the fate of Christianity is in a large part in Sigismund’s hands.
propensissimos. Sed et illud video, Princeps Sapientissime, parum in hoc spei esse ponendum. Quid ita? Quia Christianissimum regem ita durum atque obstinatum video in recuperando ac nostros in retinendo vel non cedendo ducatu Mediolani, ut facilius utraque pars quidvis subiret, quam in hoc alteri parti cederet. Quid igitur spei de pace in tanta animorum obfirmatione? Aliae igitur, Clementissime Princeps, salutis viae Vestris Maiestatibus quaerendae sunt. Sed parcat Vestra Maiestas, humillime supplico, minimo servorum suorum ad se de huiusmodi rebus scribenti.
Brodarics
miserit, aut in arcium nostrarum instaurationem, sicuti antea petebamus, aut, si id secum fuerit, ad comparandas saltem copias iam tandem erogare non dubitet. 9
9 ignaros correxi ex: ignoras 11 Moldavo correxi ex: Moldano
2 The part between Habemus...invadere published: Veress Endre (ed.), Akták és levelek Erdély- és Magyarország Moldvával és Havasalfölddel való viszonyához, Budapest, 1914, 128. 3 Stephen IV (1517–1527), Voivod of Moldova. 4 Probably refers to V. Radu (Radu de la Afumaţi), who fled to
had stayed in Rome since the spring of 1522 as an envoy of Louis II. 5 Johann Schnaidpeck von Schönkirchen, an envoy of the Emperor, stayed in the Buda castle since the autumn of 1523. He had huge influence and was the permanent target of attacks from the opposition of lesser nobility. The part magnificum dominum oratorem suum et is missing from the Cracow letter, obviously because, unlike Ferdinand, Sigismund did not have an envoy in Buda. Compare: Kubinyi András, A magyar állam belpolitikai helyzete Mohács előtt = Rúzsás Lajos – Szakály Ferenc (eds., Mohács. Tanul mányok
suas vires contra Hungariam Turca convertat. Adhibet Sua Sanctitas cum sua sponte, tum meo etiam hortatu ea remedia, quae potest: sollicitat pacem inter principes. Misit super his novis recentibus litteras ad omnes principes exhortans eos, ut velint in commune consulere et regno Hungariae vel ei parti Christianitatis, si qua laborare coeperit, opem ferre. Credo eum de hoc et ad Vestram Maiestatem scripturum. [2.] Ex Lombardia habemus nova, quae et pontifex et omnes alii pro certissimis affirmant: Gallos ex Italia iam discedere et in discessu huiusmodi per nostros unam partem eorum
recent days in which he is requested to intervene in certain affairs; he is happy to do this. – 2. He thanks for Sigismund’s intervention on his behalf with Louis II; he strives to repay Sigismund’s goodwill. – 3. According to Johannes Rudniczki’s report, the King’s request has been in part fulfilled, in part it will be put forward to the Pope tomorrow by Brodarics and Cardinal Pucci; Sigismund will be informed about the Pope’s answer promptly. – 4. The Pope is relentless in his attempts to create peace between the Emperor and the French King; Cardinal Giovanni Salviati has
he is requested to intervene in certain affairs; he is happy to do this. – 2. He thanks for Sigismund’s intervention on his behalf with Louis II; he strives to repay Sigismund’s goodwill. – 3. According to Johannes Rudniczki’s report, the King’s request has been in part fulfilled, in part it will be put forward to the Pope tomorrow by Brodarics and Cardinal Pucci; Sigismund will be informed about the Pope’s answer promptly. – 4. The Pope is relentless in his attempts to create peace between the Emperor and the French King; Cardinal Giovanni Salviati has been ordered to stay
correspondence have been published in Acta Tomiciana. Preparations for the publication of the whole correspondence are under way. A sample volume has been published so far which includes correspondence from the year 1537 (Jerzy Axer–Anna Skolimowska, Corpus epistolarum Ioannis Dantisci, Part I. Ioannis Dantisci epistulae latinae, Warsaw–Cracow, 2004). 5 Centuries-old Polish-Prussian rivalry came to an end when Albrecht von Brandenburg turned Teutonic Knights into a secular Lutheran state in 1525 and gave fealty to the Polish ruler on 10 April. See Statileo’s
The riot of the janissaries, who had been discontent because there had been no campaigns since the occupation of Rhodos back in 1522, erupted in March 1525 in Istanbul. Rioters demanded resignation of the Grand Vizier and his house was looted. Suleyman’s personal bravery played an important part in suppressing the rebellion. Compare: Káldy-Nagy Gyula, Szulejmán... 62–63.
Me et servitia mea in gratiam Vestrae Maiestatis rursus supplex commendo. Romae 4. Iulii 1525. Supervenerunt litterae ex Hispania, regem
of Esztergom László Szalkai. 13 Brodarics had a letter of recommendation from the Pope addressed to Szalkai. Compare: Theiner Augustin, Vetera monumenta Hungariam... 651–652. 14 István Werbőczy (around 1458–1541), scholar of law, leading figure of the party of lesser noblemen. He was elected Palatine on 6 July 1525 replaced István Báthori. He was in office until April 1526. More on his life: Fraknói Vilmos, Werbőczi István életrajza, Budapest, 1899. 15 János Szapolyai, Transylvanian Voivod. 16 On this see Burgio’s
digna uideri."
Dauid respondit
ad Caesarem quod, audito obitu Julii, navigaverunt ex Francia in Italiam, ut juxta statuta Concilii Constansiensis et Basiliensis uniretur Electio * *Les Cardinaux qui adheroient au Concile de Pise avoient dessein de faire un Pape de leur parti, mais ils furent prevenus par ceux qui estoient a Rome. et Duplex Concilium reduceretur in unum bonum, seque venisse Pisas et ibidem impeditos fuisse ne ulterius progrederentur, ibidemque ipsos esse sequestratos, proinde rogare Caesarem ut juste eorum cause adsistat: magna pars
10. Magna est certe, ut uideo, ira Dei in principes Christianos, qui unius freti obiectu aut breuissimi tractus intercapedine tutos se diu esse posse ab hostibus arbitrantur! An non eadem haec olim mens Graecis erat et Thracibus, Macedonibus quoque et maiori iam Illyriae parti, quorum gloria et imperium tanquam aqua praeteriit? Sed quo ritu uiuant nunc, aut quibus sacris initientur, o Paule apostole, Corinthii tui, Ephesii, Philippenses et Galatae si uideres, maximo certe dolore afficereris! Tu enim infirmantibus coinfirmabaris, patientibus uero remedium solamenque
Aethipibus ob illorum superbiam. Deinde angelus calculo
tangit os eius ostendens purioribus labiis eum loqui oportere de ueritate
Euangelii quam de umbra Legis antiquę. Atque hinc uaticinari coepit de
Virginis partu dicens: Ecce uirgo concipiet et pariet filium. Egredietur
uirga de radice Iesse et flos (Christus) de radice eius ascendet.
Dumque celerem
strages in Scythia Darium eiusdem gentis regem in foedissimam fugam compulerunt. Darii fuga ex Scythia. Eductis vero in exteros armis quum trium maximorum regnorum in Asia conditores extitissent / Scythae 3 regna in Asia condiderunt. Parthi / quorum duodeuiginti regna fuisse produntur / Parthorum 18. regna. ad tantam magnitudinem peruenerant / vt multos per annos toti ferme Asiae imperauerint: Parthi domini asiae. Romanosque in id tempus florentissimum ac potentissimum
extitissent / Scythae 3 regna in Asia condiderunt. Parthi / quorum duodeuiginti regna fuisse produntur / Parthorum 18. regna. ad tantam magnitudinem peruenerant / vt multos per annos toti ferme Asiae imperauerint: Parthi domini asiae. Romanosque in id tempus florentissimum ac potentissimum populum / recentibus quoque victoriis Aphricae / Numidiae / Hispaniarum / Galliarum / Britaniae / ac omnium nationum intra Rhenum Danubium et mare Lybicum existentium / subacta quoque Syria / ac duabus Armeniis in
Aphricae / Numidiae / Hispaniarum / Galliarum / Britaniae / ac omnium nationum intra Rhenum Danubium et mare Lybicum existentium / subacta quoque Syria / ac duabus Armeniis in potestatem redactis exultantem duobus praeliis Crasso ac M. Antonio ducibus grauiter afflixerunt. Parthi Romanos caedunt. Quid commemorem bellicam fortitudinem Bactrianorum / Fortitudo Bactrianorum. qui a Scythis originem traxerunt? Foeminas enimvero Scytharum ad summum gloriae fastigium vnica bellandi scientia peruenisse liquer. Foeminae
facinus aggredi auderent? At uero (si
diis placet) nihil non appetunt, nihil non tentant facere, quod abiectum et uilem animum
repraesentet. Videbis quosdam inerti ocio deditos, perpetuum uirtutibus bellum
indixisse: alii alia sectantur uitia: maximae quidem parti hominum insatiabilis
cupiditatis sitis inhaesit. Hinc scaturiunt illa scelera inter mortales, Origo scelerum. periuria, mendacia,
praeuaricatio, doli, perfidia, insidiae, caedes, et quicquid turpitudinis
attingeremus annos. Sibyllae anni.
Itaque meritas poenas luit M. Crassus, M.
Crassus. quum esurisset totum Parthorum Parthi. aurum. Et Polycratem
Policrates. Samiorum tyrannum eo traxit auaritia, ut ab Oronte Orontes. Persarum Praefecto cruci
affigeretur. Verum enimuero
lucem, et luna, noctem illuminans, et sol, diem omnibus
optatum proferens. Nomen autem eius terror est demoniis, fortitudo hominibus, gaudium angelis,
spes periclitantibus, solatium miseris, refugium cunctis. Hęc igitur fuit ueri Messię mater,
cuius purissimo salutiferoque partu, quicquid olim patribus diuinitus promissum fuerat,
plenissime est persolutum.
Quem alium ergo Messiam uenturam pręstolaris, o Iudee, si istum, qui ab ea ęditus est, habes
pręsentem? Aut falsum aut uerum locuti sunt prophetę. Si falsum, quare ipsis fidem pręstas?
uerba, quę uellet, protulisse, et tamen diuersorum idiomaę tum
homines, quid illi dicerent, ita plane percepisse, ut quisque sua lingua locutos* censeret.
Conuenit multitudo, et mente confusa est, quoniam audiebat unusquisque lingua sua illos
loquentes. Aderant illic Parthi, Medi, Elamitę, et qui habitant Mesopotamiam, Iudeam,
Cappadociam,* Pontum et Asiam, Phrygiam et Pamphiliam, Aegyptum et Cyrenen**, Romani, Cretes,
Arabes. Singuli sua lingua audiebant eos loquentes magnalia Dei. Pars admiratione
stupebant, pars talia
qui ius belli auaritiae ac crudelitati
praeferre solent, sed etiam, ut fere fit, quum
auertit. Per idem enim tempus Ioannes Palaeologus, Constantinopolitanus imperator, bello a Thracibus ac Bulgaris (gens Rhoxolanorum est Macedoniam incolens)
uehementer premebatur, nec prorsus his resistere poterat. Itaque pessimo capto consilio
et quod non modo Graeciae, sed etiam bonae parti Europae pernitiem erat allaturum,
cum Orchano foedus iungit. Rogat mox eum sub stipendii pactione, ut in Europam cum
copiis suis traiciat, Thracumque, ac Macedonum agros incurset. Turca primum per
dolum haud se transiturum Hellespontum dicere, fingens se non audere
asserens sermoni transfugarum temere nihil esse credendum.
Eo die Turcae conatus hostium expectantes nihil mouerunt, sed sese castris quieti
continuere. Nocte insecuta Balys ad hostem terrendum (saepe enim leuia et uana in bello
haud paruum momentum faciunt) magnae exercitus parti faces, quarum uim ingentem
collectam secum attulerat, distribuit, quibus accensis ad muros Chaualae omnes, qui
faces portabant, succedere iubet, Hungaris relucentis flammae conspectu attonitis. Igitur
Turcae rati, ut erat, hostes metu quietos esse, quosdam e suis Chaualam, et ita
eis, uariis consite arboribus, olei, uini melisque ac tritici sint feracissime tutissimosque portus efficiant magnamque Illyricum sulcantibus aequor uoluptatem sua perpetua uiriditate ac oportunitate praebeant. Alique enim ex his abundant gregibus caprarum et ouium nullique totius orbis parti praeciosorum copia piscium cedunt aut e terra ibidem productorum suauitate postponuntur. Tanta est autem huius soli salubritas, ut indigenis prodigio simile appareat homines aeris intemperie morbos posse incurrere. Quo fit, ut germinandis populis Dalmatia sit aptissima et proinde pace comite
historias nouerint Romanos olim Pharum curasse funditus euertere, ne Pharenses Dalmatas Liburnisque ac Histris et Attintanis, qui (ut Strabo inquit)
et diro me gutture liberat hydrae.
inquam
quam circuit omnis
in barathrum, stygiaque immergitur umbra.
domus alta ruinam,
hac ipse necatur.
errauit ouis de monte beato,
impare pugna,
uestis?
rigabitis ora,
Atlas coelum valida cervice ferebat,
747 compos]
e marg. pro vers. del. Illius ora Deus tam clara luce refulgens/Ni ducat, reddunt simulacra impressa supernum/Exemplar, facies infra hinc diuersa resultat./Atque eadem ratio est simplex substantia rerum,/Addita cui, partu manant quęcunque benigno/Naturę, uultus ratio tantum induit istos,/Humanis tandem quo peruia sensibus esset,/Illo naturę nec uis pertingere compos.
Deus ora sibi ducat tam luce refulgens
numerus compręhensus in aeuo
mundans maculatam ab origine stirpem
repetens orditur et Angelus inquit:
gressus, ingrataque cuncta
si rex demum Israel iste:
omnis posthac prorsus uentura propago.
Innocuique status ritu mox nata parentes
sibi, sponte et quod prouenit horto,
Et curas hominum miseranti nuper inanes.
cum furens vertit in arma Pholus?
omnium quae umquam antea
gesta sint, memoratu dignissimum existimans; hac coiectura ductus, quod utraque pars
rebus maxime florentibus, omni cum apparatu id gesserit: cum videret aliam quidem
Graeciae partem statim alteri parti adhaerere, aliam id facere cogitare. Hic autem
fuit Graecis maximus motus. neque vero illis solum, sed et barbaris, atque adeo
plerisque mortalibus. Ac ea quidem quae ante haec gesta essent, quaeque his essent
vetustiora, plane in apertum produci,
ita dicam) elementarium, hoc est, nominalium, verbalium, et coniunctivarum, duabus
est in rebus occupatus: aut in propria elocutione, aut in figurata. compositio vero
tribus in rebus cernitur, incisis, membris, circuitibus. atque huic quidem utrique
parti, hoc est, tam simplicibus insectilibusque, quam ex his compositis nominibus,
insunt figurae quaedam, quae schemata vocantur. Observandum est etiam, earum quae
virtutes appellantur, alias esse necessarias, quas quidem in omnibus adhiberi
captiua superbas?
Apostolo, et Marco
Evangelistae protectori praecipuo, omnibusque Celitibus pie sacravimus rem tali
carmine subsignantes:
est, per te tibi vincimus usque
coram impio, est fons perturbatus. Hier. 8: An qui cecidit, non resurget? 1. Corinth. 10. Qui stat, videat ne cadat. Quarto, cadere significat quoquo modo perire, ut 1. Sam. 14, Non cadet capillus de capite Ionathae, dicit populus ad Samuelem: id est, nulla prorsus laesio vel minimae parti corporis eius inferetur, nobis eum defendentibus. Sic et 1. Reg. 1. Sic, quamvis maiorem calamitatem notat: ut si quis decidat ex sua opulentia, gloria, potentia ac dignitate. Sic toties dicitur cecidisse, id est periisse, aliqua civitas: ut Esaiae 21. et Ierem. 51, Cecidit Babylon.
Dominus rependet. Rom. 12. Proverb. 25. Hunc locum plerique ita exponunt, ut dicant per carbones ignis significari, fore ut hosti benefaciendo conscientiam moveas, eumque convertas. Verum verba ipsa indicant, significari, Adhibebis ei rem vehementer laedentem, praecipuae ac periculosissimae eius parti. Sic enim Psalm. 140, Carbones super nos cadent igni facies eos cadere In eodem sensu et Psal 18 carbones accipiuntur: Dedit de caelo grandinem, et carbones ignis: misitque sagittas suas, et dissipavit eos.
CARCER, Esaiae 24 accipitur de uno aliquo loco, vel
est, omnia tentans et moliens. Cogitare exponit Scriptura interdum pro dicere intra se: ut est in Evangelio, Dixerunt intra se, Quis potest remittere peccata? Et mox sequitur: Cum vidisset Christus cogitationes eorum, Luc. 11.
Cogitatio in Scriptura conceptui comparatur, opus autem partui, Esaiae 33. 39. Psalm. 7.
Cogitatio etiam pro acumine ingenii, aut re magno ingenio prudenterque cogitata: ut Exodi 35. Utoperetur in omni opere cogitationis: et ad cogitandas cogitationes ad operandum in auro et argento. Ibidem. Facientes omne opus, et cogitantes
est dies quam fecit Dominus, laetemur et exultemus in ea. Dies carnis Christi, Hebraeorum quinto, pro tempore eius carnalis aut temporariae vitae. Dies pro iudicio non raro ponitur, praesertim a Paulo: quam etiam Humanam diem vocat, 1. Cor. 4: quod in iudiciis agendis certa dies utrique parti constituitur. sicut et Latini dicunt, Diem dicere alicui: pro, in ius vocare. Aliqui sic etiam Hieremiae decimoseptimo intelligunt. Verum ibi dicit propheta, se non desiderasse diem afflictionis aut poenae Iudaeorum, sed potius contra orasse. Dies visitationis, sicut et tempus
noxia sacrosanctae istius pactionis obscuratione: cum haec spiritualia bona nequaquam sint ipsum testamentum aut foedus, sed tantum fructus aut bona nobis ibi promissa, et inde ad nos provenientia. In omni enim foedere aliud est ipsum foedus, pactio, aut conventio: aliud, bona et commoda alterutri parti inde provenientia. Haec de voce ac natura Foederis: nunc de phrasibus eius quibusdam agemus. ¶ Foedus fecimus cum morte, et cum inferno visionem: Isaiae vigesimo octavo. Sic deridebant impii arguentes, et poenas Dei minantes prophetas, ut dicerent, Mortem et Inferos ipsos sibi esse
possit singulari quadam ceremonia receptum fuisse, ut aliquando mulierculae super aliena genua parerent: sicut Rachel dicit ad Iacobum: Ingredere ad ancillam meam, et pariat super genua mea, ut et ego aedificer ex ea. forte voluerunt indicare, illam prolem perinde suam esse, ac si statim in ipso partu ex suis genubus suove utero elapsa esset.
GERMEN, per metaphoram a plantis ad homines translatum, saepe liberos ac posteros alicuius significat: quia perinde liberi ex parentibus nascuntur et succrescunt, sicut germina aut virgulta ex radice aut trunco arborum. Iob 20. Germen
Exod. 29, Levit. 1, Incendes totum arietem super altare, holocaustum est Domino. Plerunque enim alioqui tantum particulae quaedam ex victima exurebantur. Ponitur alio qui synecdochice, etiam pro quovis sacrificio. ut cum Isa. 6 prohibet Deus, offerri holocaustum de rapina: id est, de iniuste parto, non vult sibi ullo modo offerri. Sic et Gen. 8 vox haec in genere pro omni forma sacrificiorum usurpatur.
HOMO. Sicut ipse homo praecipuum subiectum Sacrarum literarum post Deum est, et varie consideratur: ita et eius nominis admodum varius est usus. Inter hominem, Adam et Vir,
acceptas loco debitarum rerum, et similia plane innumera, quae varii contractus et quotidiana vita, hominum ac temporum natura aut necessitas secum affert) ex tali inquam rationum multiplici diversitate fit, ut et verbum ipsum rationale Imputari nunc huic, nunc illi supputationum modo aut parti tribuatur, et porro inde veluti per metaphoram aut similitudinem quandam rerum, actionumve ad alias ac alias res significandas traducatur, atque ita plane varie accipiatur. Primum. n. alias significat aliquid reale, et veluti coram existens tractare, expendere, aut computare, ut aliquid in
et magistratus iubent, ea sunt ius: cui qui pater, iustus est, et iustitiam habere iudicio sui magistratus et coetus putatur. Sic vocem Graecam
nominis ab initio addi potest: ut admodum crebro fit ut ex Hamon fiat Mamon. Quaeri etiam solet, cur vocetur a Christo Luc. 16. Mammon iniquitatis, seu iniquus, aut iniustus. Plerique autem [?: senti- ] eum ideo sic vocari, quod plerunque iniuste paretur, et iniuste etiam eo iam parto possessores utantur, vel nimius ei parcendo, vel nimium fidendo ei, ac de eo superbiendo, eumque amando vel denique eo ad parum pios aut honestos sumptus [?:-tendo ] . Credo etiam in Luca respicere Christum in parabolam villici, qui alienis opibus tanquam si suae essent,
per manum gladii: pro, effunde sanguinem eorum gladio. Iob 5, In bello redimet te a manibus gladii: id est, a laesione. Manus rotarum: Ezech. 10. id est, radii, qui infixi sunt mediolo rotae. Incidisti in manus proximi tui: id est, obligasti te. Prov. 6. Fructus manuum: pro lucro labore parto. Prov. 31, De fructu manuum suarum plantavit vineam: id est, de lucro, labore suo parto. Ibidem, Date ipsi de fructu manuum suarum: id est, digna est quae honoretur, et cui benefiat ob suam industriam. Excutit manus, ne recipiat munus: Isaiae 33. id est, non tenet manum patulam et
gladii: id est, a laesione. Manus rotarum: Ezech. 10. id est, radii, qui infixi sunt mediolo rotae. Incidisti in manus proximi tui: id est, obligasti te. Prov. 6. Fructus manuum: pro lucro labore parto. Prov. 31, De fructu manuum suarum plantavit vineam: id est, de lucro, labore suo parto. Ibidem, Date ipsi de fructu manuum suarum: id est, digna est quae honoretur, et cui benefiat ob suam industriam. Excutit manus, ne recipiat munus: Isaiae 33. id est, non tenet manum patulam et quietam, ad recipiendum munus: Sicut Vespasianus extensa palma, promissam auream statuam
fui filiis matris meae. et Psal 50, Adversum filium matris tuae. Gen. 20, Non filia matris meae: id est, non uterina mea soror. Ab utero matris, et ab uberibus
matris, est, inde â partu, aut a conceptione: Ps. 22 utraque locutio est. Sic et Psal. 71, et Act. 3 ac 14, quidam miraculose sanati, claudi fuisse ab utero matris narrantur: nempe qui nati fuerunt claudi. Sic Iohan. 9, quidam a Christo sanatus dicitur fuisse caecus a nativitate. Ps. 113. Qui
eventum, exitum, aut finem rei vel hominis. Proverb. 5, Novissimum extraneae amarum, sicut absynthium: id est, tandem veniunt tristissimae poenae ex adulterio et scortatione. 2. Sam. 26, An non nosti quod sit amaritudo in novissimo? pro, bene scis, quod ubi ultima desperatio accidit alteri parti, atrocius pugnet quam antea, cum fugae ac evasionis spes appareret. Proinde ne compuleris nos ad extremam desperationem, ac necessitatem nos defendendi, ubi una salus est nullam sperare salutem. Vulgo dici solet, Cum desperatis pugnare esse periculosissimum. Novissimum ponitur pro filiis,
concipientes aliquam pravam cogitationem ac consilium, tandem patrant pessimum externum opus. Priusquam pariat decretum, Zoph. 2. id est, priusquam Deus incipiat sententiam suam contra vos exequi: seu, ut alibi inquit, priusquam exarserit ira eius. Parere, pro spirituali filiorum seu fidelium partu accipitur. Isaiae sexagesimosexto: Antequam parturiat, peperit: et antequam ei veniat dolor, enixa est masculum. Quis audivit tale, et quis vidit huic simile? Nunquid corripietur terra die uno, aut nascetur gens vice una? Parturientis dolores et angustiae, valde crebro leguntur in Sacris
se plenum esse furore Dei, ut vix continere possit, quo minus effundat eum super parvulos ludentes in platea, et super chorum iuvenum. id est, se adeo irasci iusto zelo, ac comprobare iram Dei erga eum populum, ut vix continere possit, quominus exitium imprecetur etiam maxime innocenti ac florenti parti illius coetus. Contra Isa. 51, passive accipi tur: Filii tui moerore affecti iacuerunt in capite omnium platearum, sicut bos sylvestris irretitus, pleni furore Domini et increpatione Dei tui. Domus erat plena maiestate Dei, Isa. 6. id est, illa quasi nube, quae circumambibat Deum. Plenus
Eleazar filii Aaron oleum luminaris, etc. id est, eius officium aut functio erit haec recte curare.
PRAEGNANTIUM et parturientim periculosa conditio cum summis periculis, moerorib. doloribus ac difficultatibus conferri solet. Isaiae 26, Sicut praegnans cum appropinquat partui, dolet, clamat in doloribus suis: sic fuimus a facie tua Iehova. pro, in tales difficultates nos perduxisti. Sic et rex Ezechias dicit Isaiae 37 Venerunt filii usque ad matricem, et non est vis paricundi. Matth. 24, et Luc. 21, Christus praedicens summam tribulationem suo tempore in
reconciliatio cum Deo. Ibi igitur illud QUIA,
haec metaphora venit a conflictu, ubi cum hostis praevalere incipit, aliquam partem totius aciei aut phalangis rumpit, unde Ruptura caedem notat. Quare rupisti rupturam super te, et vocatum est nomen eius Perez: Genesis trigesimooctavo. id est, rupisti tuam secundinam. Solent enim infantes in partu perrumpere illum quasi [?:-culum ] , quem Deus eis in utero induit, cum pariendi sunt. Videtur nutrix ludibunda quasi obiurgare in fratrem, quôd fratrem, qui prior exiturus videbatur, quasi repulerit, ipseque per angustias perruperit festinando ad exitum: quam rationem huius
te. id est, hostes et caedes. In sanguine alicuius mori, est, illum ob caedem alicuius interfici. secundo Samuelis tertio: Et mortuus est in sanguine Asael, fratris Ioab. Contra dicit Deus Ezechielis decimosexto, In sanguine tuo vives: id est, quantumvis tota iaceas neglecta in sanguine a partu, tamen ego tibi opitulabor, teque servabo. Manus sanguine plenae, Isa. primo, et quinquagesimonono. id est, contaminatae, ac reae homicidii. et aliorum gravissimorum scelerum. Terra est plena iudicio sanguinum, Ezek primo. id est, facinoribus capitalibus aut facinorosis, ob quae illi
admonet.
Sic igitur et in Sacramentis Deus prodit ex illa [?: ] cana sede, regno aut maiestate erga homines a [?: ] natos: ac cum eis per mediatorem causas dissidii [?: ] tum et iram sua morte tollentem, agit de summa et [?: ] parti utili coniunctione et foedere. Primum [?: propo- ] quae agnosci et coli ab hominibus postulet: deinde, quae [?: ] bona, et quomodo vicissim eis praestare velit [?: Co- ] etiam homines, antea sua idola suasque cupiditates [?: fect- ] tes et
pacta inter homines morte dissiliunt, et irrita red duntur: cum testamenta non nisi morte testatoris confirmentur. Praeterea foedera et pacta iureiurando confirmantur: solus assensus in testamento requiritur. Foedera quoque (uti etiam supra dictum) tum conditiones ac veluti onera quaedam utrique parti proponunt, eaque eam obligant, tum etiam praemia aut commoda quaedam eidem proventura: contra in testamento una ferme tantum pars obligatur, eademque etiam sola fructus percipit. Quare plurimum discriminis est inter Foedus et Testamentum. Quod autem vocula Testamenti inter Christianos tam est
IIII. Mutuae obligationes ac promissiones sibi invicem propositae. Hae sunt, quod Deus velit nobis esse propitius pater: et quod nos illum solum ut Deum ac patrem colere, ac ab eo omnia bona per et propter filium expetere et quaerere velimus.
V. Certa commoda utrique parti inde provenientia. Ea hic sunt a Deo erga nos, iustificatio, spiritus sancti renovatio, et vita: et vicissim a nobis erga eum, glorificatio.
VI. Certa caeremonia ac externum signaculum illius foederis aut obligationis adhibetur, quae utramque partem perinde contingit ac
ut maxime nos eum abnegemus, ipse semet abnegare non potest.
X. Testes, et confirmantes foedus, sunt: Deus, iuramenta, caeremoniae sacrae, vades aut pignora aliqua. Sic et hic sunt confirmatoria pignora non solum panis et vinum, sed et ipsum corpus ac sanguis, utrique confoederatae parti exhibitus, ut modo dictum est, ac denique iuramentum patris. Testamenti proprietates. I. Sunt quidem duae partes. altera est persona quae Testamentum facit, ac bona legat: altera, cui, aut quibus: sed plerunque et ante bene inter se coniunctae, ut pater cum liberis. At nos antea
Discesserat Esau in agrum, ut venaretur venationem ut venire faceret. id est, ut patri ferinam afferret. [?: Ve- ] re facere in suam manum, est aliquid acquirere. Eccl. quinto: Nec quicquam reportet de labore suo, quod [?: ] cit venire in manum: id est, de lucro labore parto. Ve nire de longinquo, videtur significare serium et grave praepositum. Nemo enim temere et levi de causa ex [?: lon- ] quo venit. Isaiae trigesimo: Ecce nomen Domini venit de longinquo, et facies eius ardens, grave est onus Venerunt filii usque ad partum, et non est vis
dixisset Gaal, Ecce populus descendit de cacuminibus montium: mox repetit, Ecce populus descendit de umbilico terrae, Ezech. 16, Umbilicus tuus non erat praecisus: significat extremam [?: im- ] diciem et deformitatem corruptionis humanae, [?: q- ] ibi per infantem â partu prorsus neglectum et [?: co- ] minatissimum depingitur.
UMBRA, varia significat in Sacris literis, iuxta varias suas proprietates, quae sunt: tueri contra aestum, de pingere aut delineare suum corpus, esse quiddam leve, inane ac fugax, esse speciem tenebrarum, et
vero qui iam primarius est, obscurius in veteri Testamento proponitur. Quod plurimis occasionem errandi praebet. Sed de hac re agitur in Libello cui titulus De velamine Moysis.
46 Velamen Mosis multiplicem obscuritatem continet, quam in libello qui hunc ipsum titulum habet, et huic parti adiunctus erit, exposui: qui et antea fuit editus.
47 Mirabile opus sapientiae ac providentiae Dei est, quod ita sua mysteria tradere voluit, ut sicut prima patefactio, ita etiam sequentes illustrationes tantum de eius benigna manu promptaque liberalitate expectarentur.
potest de Spiritu et litera. Unde frequens est transitus de litera in spiritum. Proinde vigilare debet studiosi lectoris intentio, ut intelligatur quid secundum spiritum, quid secundum literam sit accipiendum. Quartam regulam ponit de specie et genere: id est, de parte et toto. Scriptura saepe parti, videlicet Tyro, BabyIoniae, sive alterius cuiuslibet provinciae civitati, tribuit ea quae conveniunt omnibus gentibus. Proinde in Scripturis intelligendis vigilare debet lectoris intentio, ne quaerat in specie seu in parte, quod certius et melius potest invenire in toto. Quintam regulam
allegoricis et aenigmaticis dictis convenit, qualia in Salomonis sententiis non ita multa sunt. quomodo autem ego definiam proverbium, alibi ostendi.
Hanc partem dicit ille contineri in Salomonis proverbiis, et Iesu Syrach: aliquos tamen et Cantica adiicere ac Sapientiae librum. Huic parti dicit alicubi admixtam esse simplicem doctrinam, non quidem principaliter, sed solum ad commendationem aut etiam explanationem proverbiorum: ut est dictum: Initium sapientiae est timor Domini. Repetit vero, Proverbia id cum prophetia commune habere, quod superficie difficilia videantur, cum
63, Quis est iste, qui venit de Edom rubens vestibus?
Huc referatur quod interdum ad confirmandas promissiones aut affirmationes praesentium aut mox secuturarum rerum Deus dat futura signa, quae postid tempus, imo et aliquando post mortem eorum accidunt, quibus dantur: ut Achaziae de partu virginis: mors duorum filiorum Eli, de aliis poenis: resurrectio Christi, de veritate eius doctrinae. Causa est, quia non ipsis singulis hominibus, sed toti posteritati illa signa dantur. Propter nos enim, teste Paulo et Petro, non propter illos tantum ea scripta sunt.
Adventus
episcopus Rufensis contra Lutherum scribens, quam Maioristae nostri hoc tempore: cuius episcopi verba haec sunt: At Lutherus hîc dicet, quod fides, priusquam quicquam operetur, iustificet, ac propterea fidem absque operibus iustificare posse contendit. Et istud ego non inficior, nempe quod absque partu operum, hoc est, cum nondum peperit opera, iustificare quempiam potest: at iam parturit nihilominus, et est operibus gravida, nihil praeter partus tempus expectans: et quoniam potestate quadem intra se continet opera, quae nondum in lucem edita sunt. In margine sui libri ibidem Rofensis
quam ille aliorum praecipitatus cursus.
Undecimo, quia porro hic non est epidicticum seu ostentatorium certamen de laude ingenii, eruditionis, memoriae, aut eloquentiae, sed de inquisitione veritatis: detur singulis sufficiens tempus agendi, cogitandi et loquendi: liceat etiam utrique parti, cum ei videtur, resque postulat, petere mediocre spacium expendendi aliquod gravius aut obscurius argumentum, aut rationes adversarii, consulere libros, et aliis subsidiis imbecillitatis humanae uti, modo non sit astuta et subdola tergiversatio, procrastinatio, ac temporis extractio, quas
certae et categoricae propositiones proprio ac perspicuo sermone, de quibus disputandum est, idque exprioribus actis et scriptis, ut clare constet, tum de quo agatur, tum et quid ei adscribatur, seu tum subiectum, tum praedicatum. In quibus si quid adhuc obscuri erit, liceat alterutri parti petere explicationem, ne accidat, quod Paulus de seductis et seductoribus inquit: Non attendentes neque quid, neque de quo loquantur.
6 Conveniat etiam de vicinis propositionibus, de quibus non est lis, quo etiam inde aliquid adiumenti ad illustrationem veritatis, et decisionem
incertum fluctuet.
12 Omni diligentia caveantur digressiones, praesertim prolixiores, ad quascunque demum materias, etiamsi sint prorsus negotio vicinae, modo non sint ad examinandam veritatem propositarum sententiarum extreme necessaria.
13 Ideo non liceat etiam alteri parti ad alterius digressionem prolixius et plenius respondere, sed hoc solum sufficiat, ostendisse perspicue adversarium extra septa digressum esse, et aliena a scopo ac praesenti argumento aut sententia, quae nonc examinanda est, attulisse.
14 Quinetiam non admittantur explicationes
suggillationes, subsannationes, maledicta, convitia et similia, etiamsi vere in alterum dicerentur: et servetur potius illud Aristophanicum:
quem ad te mitto, ut si iudicio tuo dignus videbitur, qui lucem aspiciat et in ora hominum veniat, emittatur tandem et auctori suo ad cetera scribenda (supersunt enim non pauca) gradum animumque faciat. Sin minus, id certe emolumenti ex parum fortunatis vigiliis consequemur, ut hoc velut abortivo partu suppresso animum ad magis fructuosa negotia applicemus. Vale.
Ad divum Blasium
Chaldaica ea appellat. Et praeterea, et hanc ipsum oraculorum horum, Theologiam Chaldaicam, et
laboris istius originem, ad animum meum, qui et in alios rectus est, et
in vos omni veneratione obsequentissimus, retuleritis, et patrocinium, quod
bonis omnibus, non tantum paratum habetis, sed et obvium, neque mihi; neque huic
meo partui denegabitis:
lex. Nec differt, an
scripto, an ratione consistat, quando et legem ratio commendat. Ubi nota
primo, ex praemissa consuetudinis definitione, ipsam tunc militare debere,
quando nos lex deficit. Ideoque bene VVerböczi, part. 2. tit. 6.
Consuetudinem in iudiciis observandam (quae nihil aliud est, quam
forma quaedam iudiciaria, ad quam, tanquam terminum ad quem, iudicia
terminari debent, uti supra quaest. 1. in Causa
deliberationibus uti, quam in ore habere, promptam quidem, sed
inconsideratam et inconsultam in reddendo iure, vel sententia dicenda,
responsionem.
Quarto, processus iudiciarius, quem, in eadem 2. part. tit. 6.
dicit, ex Galliis inductum esse; intelligitur solum de iuridicis
terminis, per quos, tanquam certos quosdam gradus, usque ad decisionem litis
proceditur, ut sunt: legitima citatio, solita parium petitio,
perpetuae militiae addicta, accepere: ita quoque magna ex parte,
militarem esse voluere, ut scilicet, non minus in iudicio, quam bello,
militaris disciplinae studiosi fierent. Vide de Repulsione, tit. 73.
et 74. part. 2. Et hic tandem cessaverunt duo illa gentilia
iudicia, candentis ferri, et ferventis aquae; quibus gens Hungara, contra id
quod dicitur, Noli tentare Dominum Deum tuum; ab anno 696. quo
Sancto
Insinuationes in suis vigoribus remaneant. Et Novella Constitutione,
1527. continet. Ac quanquam omnes Actus potentiarii in
genere, Citatione per Insinuationem facta moveantur, uti iam annotatum est,
in Quaest.: 3. proxime praecedente; et per expressum continetur,
tit. 71. part. 2. circa medium: nihilominus tamen, cum isti
quoque Quinque casus, communem recipiant inquisitionem, iuxta 1. Vlad.
art. 56. ad plures etiam terminos, quam ad unum eosdem extendi
necesse est. Quod
Civitatenses autem, ne Praescriptionem admittant, a die ipsius Prohibitionis
inclusive computando, rursum quolibet anno, infra alterius anni curriculum,
et diem praedictum prohibitionem facere debent: citato tit. 15. part.
3. Sic Ius quoque Ecclesiae, et Ius etiam Regium, tam in Bonis,
quam in Causarum similiter motionibus, ratione eorundem institutis, vel
instituendis, terminos suos sequuntur.
Conventu.
depositione praetacti iuramenti, quocunque modo extradare audeat. In Communi
autem Inquisitione, ut Testimonium suum, ad Executionem eiusdem exmittere
non audeat; literasque suas, super non celebratione ipsius Attestationis,
parti Adversae extradare nequaquam praesumat: quin potius, in utraque suum
hominem pro testimonio fide dignum, ad partem adversam mittat, qui eandem ab
eisdem prohibeat, et ad Decimum quintum diem, a die huiusmodi Ammonitionis,
non potest devenire ad condemnationem, ac sententiam
Definitivam In Causa Capitali, absque aliis probationibus, ut
Corporaliter puniat; secus autem pecuniariter.
Vivius
Levis et temeraria, ut cum oritur ex levibus
indiciis; puta ex locutione levium personarum; et haec aliquando est
peccatum veniale aliquando etiam mortale, prout scilicet de re minus vel
magis praesumitur.
confessus fuerit, non tenetur
promissum servare, sed ex tali confessione, potest ipsum condemnare, et
excusatur a non praestita promissione; Quia publici boni magis debet
habere rationem, quam privati. Vivius part. 1. opin. 172. et 173.
Tum quia fidem in malis promissis, non expedit servare. Tum quod
pacta, contra publicam utilitatem; minime servari debent. Quarto,
confessionem coram Iudice incompetente, non valere quidem
semiplena, vel etiam aliis modis, quibus adhuc
aliqua suspicio remanet; et nec semper quidem etiam ab offerentibus est
recipienda; cum scilicet crimen notorium est, vel autem accusator adest,
offerens probationem.
Anno 1612. iudicatum est. Canonistae vero numerum
Compurgatorum, boni Iudicis arbitrio relinquunt; secundum quod scilicet
Infamia, vel crimen, sunt magis, aut minus gravia. 2. quaest. 4. et
Sylvester part. 2. vocabulo Purgatio.
QUAESTIO TRICESIMA PRIMA.
Sed ex quibus casibus potissimum potest contrahi Infamia?
Ex hisce nimirum, Primo,
Nobilis vel ignobilis existens, residentiam habuerit, vel si nullam certam
residentiam habuerit, in quo deprehendi poterit, vigore literarum
Praeceptoriarum birsagialium (et non iam adiudicatoriam, ut titulus
sibi
praefigendum causam illam, in ipsam Curiam Regiam deducere, tenetur. Nam si
id facere neglexerit, eadem causa in rem adiudicatam transibit, et in tertia
sede Iudiciaria literae Adiudicatoriae, iuxta latam sententiam, parti
victrici atque triumphanti reddi, et Executioni demandari debent, et hoc si
negligentia ipsa non ex parte Notarii, vel Iudicum, sed partis Appellantis
dignoscetur.
QUAESTIO QUARTA. / Omnesque causae transmittuntur?
Omnes praeter has. I. Causa solius Actoris iuramento submissa, de sede
Comitatuum non transmittitur,
vide infra quaest. 3. cap. 9. similiter de quadruplici
sententia.
Sed hic occurrit non levis Quaestio, si enim causa, coram uno Iudice mota,
et ad alterum Iudicem.
dicunt, quod ad secundum, ad quem scilicet causam
transtulit, et coram quo convictus fuit, quia alioquin si ad priorem
referret, Calumniam evitare non posset. Alii autem dicunt, quod
ad primum, quia
sententia, pars convicta
Novum poterit petere Iudicium
eodem Iudice, vel homine eius
fieri debet: supra citato titulo 79. Ubi Nota, quod quando fit extra sedem,
coram aliquo Iudice tantum, tunc onus non deponitur statim, sed tantum
promittitur deponendum, tam Iudici quam etiam parti adversae. Styl. Verum
cum fit in sede, statim deponitur.
QUAESTIO VIGESIMA QUINTA. / Quot modis revocatur; et quod in quinque
casibus, non revocatur
ut nonnulli olim putaverint, sed secus
fecerint, hoc est, in simplici et nuda aliqua Procuratoris responsione, dum
adhuc res, quae per eam significatur, effectui non sit mancipata, fieri
debeat, apparet manifeste ex titulo 80. part. 2. ubi sic dicitur:
Retractatio namque Procuratoris praesupponit semper errorem et defectum, qui
quidem error et defectus, non nisi in responsione et obiectione, aut aliqua
exceptione committi solet. Et ex sequenti titulo
quoque loco partis tertiae per expressum habetur, quod
causa transeat, in ipsam rem adiudicatam, et non in sententiam, super qua re
literae quoque Adiudicatoriae, iuxta latam sententiam (de qua scilicet
quaestio vertitur) parti victrici et triumphanti reddi, et executioni
demandari debent. Quod non conveniret de sententia dicere, quia sic idem de
eodem praedicaretur, ubi literae adiudicatoriae dari deberent de sententia,
iuxta eandem sententiam.
exceptiones de condescensione, prorogatione, et destructione causae.
Remediatoria sunt Iuris remedia, ut Inhibitio, Prohibita, Prohibitio,
Repulsio, Appellatio, Novum Iudicium, et Procuratoris revocatio. Sic dicta,
quod parti in causa succumbenti, quoddam levamen, quemadmodum aegris
medicamen adferre, et aut prioribus rationibus magis declarandis, aut aliis
atque aliis subinde adhibendis responsionibus, veluti denuo restaurato
processu, si non
ac aliorum quorumlibet a se
indivisorum, sequestrandae erunt, ipsumque Solum proprie et
praecise
concernentes, parti adversae, et Iudici dabuntur 2. tit. 60. Lud. 1.
art. 10. et 19. Anni 1351. Item 6. Matth. art. 55. et 1.
Vlad. art. 74. Nam filii, filiae, fratres, et uxor, huiusmodi
portionibus suis,
veluti
Incinerationis domorum, turbationis Executionum, Interceptionis castrorum,
et his similibus, in quibus privatae personae contra se invicem agunt, ex
antiqua iam consuetudine, duae partes Iudici, et tertia parti
Actoreae adiudicantur; salva semper remanente eorundem bonorum proprietate
Fisco Regio, qui postea talia bona, quo ad omnes dictas partes, si voluerit,
condigna aestimatione redimere poterit.
autem florenos duntaxat ducentos. Verum bona (rebus
mobilibus, per Iudicem, et partem adversam libere distributis, atque in usum
suum conversis) uti in capitali modo redemptibili amittunt, in duabus
Iudiciariis, in tertia parti adversae dividenda, proprietate eorundem
bonorum Fisco Regio, salva remanente, et condigna aestimatione redimen.
citato. Secundo, ex binaria Repulsione,
ordine Iudiciario
capitis et bonorum, continet exemplum. Et
communiter Iustitiae, ac legis est (inquiunt) peccata punire;
et unicuique quod suum est reddere, veluti cum res furtim ablatae, Domino
restituuntur.
quoque
occasione, plus adhuc aliquid de ea hic annotare, ut hoc modo quoque plenior
eius cognitio haberi possit.
Unde scias defensam secundum Legistas teste
per sententiam finalem
conclusis, omnes Iudices tam saeculares, quam spirituales; universa
birsagia, seu onera, in causis coram ipsis vertentibus aggregata, exigendi
liberam habent facultatem. Et Primo quidem de sua portione, parti adversae
satisfactionem impendere debent.
iuramento per Iudices praestando, omnis haec favoris, iuxtaque
odii suspitio, ab eis amota est. Prout et Civiles quoque strictissimo
praecavere solent iuramento, in Camera Imperiali, ne id fiat, unde
illud cuiusdam dictum: fores domus meae, probo et improbo aeque
patere, est omnino ultro etiam affectantis, rerum suarum accensationes.
Quinto, quomodo exigere debeant birsagia, seu onera Iudiciaria coram se
emergentia, et parti adversae satisfacere, vide supra quaest. 2. cap.
huius.
QUAESTIO DECIMA QUARTA.
Qui, et
Causantibus uti, non permittebant, ne iis animi ipsorum in contrarium
demulcerentur.
Denique Philippus Macedonum Rex, Alexandri Magni Pater, semper querulanti
unam aurem accommodabant, et alteram obstructam, alteri parti synceram
servabat. Unde apud nos quoque iam dici solet; Audi Et Alteram Partem, etc.
Tantum in illis naturalis luminis puritas valebat, et adeo huiusmodi
affectus exosos habebant? De quibus etiam supra
Procurator, additis suis rationibus, uberius amplificare, Iudicesque
attentos, et dociles reddere poterit.
His dictis, vadit causae status ad probationem, vel obiectae responsionis
qualificatae, vel etiam actionis; unde parti quoque Actoreae simul datur
terminus, ad probandam actionem, si vult.
Reus causam protrahere volens, ulterius ante octavum diem termini ad
probandum dati, prohibet se, et Actorem a communi Inquisitione. Et sic causa
dantur literae Adiudicatoriae sententionales Actori, contra Reum, Inhib.
Contrad. et Repuls. non obstan. Et haec est finalis sententia, quam sequi
debet Executio necessaria, facta tandem Relatione Executionis, dantur
literae parti super Executione eadem, Relatoriae, sive Recaptivatoriae.
QUAESTIO DECIMA QUARTA. / Quot gradus huius processus Iuridici esse
possunt?
his verbis, seu iterationibus;
instanter, instantius, et instantissime, ideoque
dimissorii etiam libelli dicuntur, et petuntur intra
triginta dies, teste
quae in singulis causis fieri solet, lib. 1.
obser. 85. Imo vero non solum Procuratores, sed et partes ipsae,
hoc Iuramento astringi debebant.
Nunc totus in eo sum, ut non excedatur summa
100 aureorum iam persoluta. Nimirum ne alii Episcopi
et floret.
Non est hujus loci, pluribus explicare conditionem qua nunc agunt Ecclesiae Romanae Civitates, propter incommoda superiorum temporum necessitate contracta. Vos ipsi, quae dici hac de re possunt, intra Vos ipsos reputate, et qua una ratione datum est, languenti huic parti Reipublicae, praesenti optimi et sapientissimi Principis remedio, subvenite.
Neque tamen de Ecclesia, qua regnum terrenum et caducum est, ita sollicitos esse nos oportet, ut ejusdem obliti videamur, qua parte caelestem illam, et immortalem esse, credimus. Haec militans in hac
erant futura. Itaque cum vetustiores Christiani Poetae non magni admodum spiritus viderentur, quippe in saeculo non nimis erudito versati, ad viciniores aetati nostrae animum adiecit, quorum in scriptis elegantiore stylo condita Christiana pietas elucescit. Ex his autem libros Iacobi Sanazzari de Partu Virginis, quanquam praecipua quaeque de rebus a Christo Domino gestis multo cum artificio, et summa elegantia complexos; fabulosis ethnicorum nominibus refertos videns praeteriit; commodiorem proposito suo arbitratus Christiadem Hieronymi Vidae Albensis Antistitis; quod, etsi non aeque
num. plur. - Numeri pluralis.
Adj. -- Adjectivum.
Subst. -- Substantivum.
Part. -- Participium.
Conjunct. - Conjunctionis.
Interj. - Interjectionis.
(velut apud nos in lusu priramidum) ex quavis parte sex aut 5 sibi invicem projiciunt, nudi 89 solo faemore tecti et super illud corneo 90 vaccino tecti, excipiunt pedibus manibusque terrae acclines, exceptam faemore librant, pilam suscipiunt 91 ac rursus alteri parti objiciunt, donec aliqua pars erret. Si femore accipere non possunt humeris saltitantem excipiunt, si autem alteram partem corporis praeter faemora aut humeros pila tangit, perdunt, et sic luditur, usque dum ad certum numerum perveniant. Iucundum videre est, qua se agilitate ibidem exerceant,
normam scripsit natura rubricam;
Demens! Molimine tanto,
formidine cunctos
et 888. ex Annalibus Fuldensibus/ idem Schönleben. Quemadmodum et hunc Brazlavum, sive Brazlavonem filium aut nepotem fuisse Brinonis, credibile esse,
communis adorat
invisam regem protendere flammam.
glomerantur iturae
animo quicquid licet: auctus amicis
attentione servatum patribus praedicatoribus sui ordinis in Cydoniae insula prope Cretam in Graecia magno pro munere donarunt, a quibus honorifice conditum fuit in deposito particulari in ecclesia nominis sancti Nicolai atque ab eisdem in capitulo generali celebrato Romae 1608. relatum. Plod. part. 2, l. 4, pag. 397 et ex actis ejusdem capituli generalis
Pater frater Vincentius Dudan. Perpia ac devotissima carmina Dominicae incarnationis, passionis et mortis mysteriis cum vita beatae Osannae de Catharo itidem carminibus exarata in vernacula lingua
Hic loci non omnino praeter propositum oblata mihi occasione
admonendum duxi lectorem: Michaelem Bonbardi Societatis Iesu
in Topographia magni regni Hungariae nonnihil
Part. 2 cap. un. segm. 3 num. 1. aberrasse in designanda Palladii Fusci aetate;
ait enim illum circa salutis annum MCCCCXLV
florentem de ora Illyrici libros duos edidisse;
constat autem ex eius verbis iam relatis
quiescit
olli
nocte ruente,
ingens
radiis spoliata latebit.
prostratis in caede fuere Philippi,
mora nulla) in tempore signa.
pone fuisse
quod multi, ostendere vires
auris
tempora certis.
constet
artubus auras
omnes
aut crure videtur.
caede calenti
manere
alto
inventus est, esse contra dominum Joannem Busan, exactorem regni et tabulae banalis assessorem, vulgari lingva compilatus. In quo idem dominus Busan carpitur et praecipue ob interessentiam, |
specificeque demonstratur interessentia, et data in causis parti utrique litigantium consilia, acceptaque ab utraque parte regalia. Carpitur quoque eodem tabula banalis, nominatim assessores Naisich, Putz et ex parte magnatum uterque. Aegerrime tulit hoc Busanius, attamen dissimulavit, suspicans semper, vicebani notitia pasquillum prodiisse. Quidquid sit,
et parochi Varasdinensis testimonio firmata, citatur ordmatus maritus Zagrabiam. Quo cum proficisceretur, in Selina ad sanctum Joannem aliorsum abit, per comitem procuratorem Salich uxori nuncians, ut se sequeretur. Quod et factum est. Ab anno 1752. sic sunt commorati et convixerunt duarum prolium partu. Anno autem hoc, nescio quomodo, notarius comitatus dominus Jablonczai uxorem novit et vicecomitem suum Lucam Novoszel admonuit. Iste intercepit utrumque, illam ad locumtenentem cum duabus prolibus submittendo, maritum autem ad episcopum Zagrabiensem. Illa in regnicolari domo longius arestum
mediis seseque immunem reddit. Quos ego ipse in casu simili puniendos rogarem. Simili iterum responso res tota evanuisset, neque eo unquam jurgia et animorum dissensiones volassent, quae replicis illis incredibile quantum creverunt non solum in Croatia sed Viennae. Nam prouti quisque affectus parti alicui fuit, sic contrariae partis actis, scriptis, offendebatur, et ut hostem consideravit illum, qui alterutri partium adhaerere videbatur aut testari pro quacunque aliquid. Ut omnino ex fatali hoc casu maximam animorum offensionem enatam fuisse, circumstantiae omnes evincant. Quam secuta
judex inimicari et Maczanium persequi incepit, dicens: in collaterali inquisitione et delicti confessione de circumstantiis examinandam non fuisse, hoc pertinere ad judicem et ubi pars alia negaret crimen, adeoque in confrontatione partium de circumstantiis foret quaestio, ut judex videat, cui parti sit deferendum. Interim civitatis fisco ob confessum a rea crimen, ratione etiam scandali poenam deposcente, cum notorium foret foeminae delictum, quidquid sit de complice, Szalle eam protegere incepit, ac, ad suum receptam alodium, post tempus aliquod expedivit Zagrabia. Aliam tum foeminam,
(Congregatio Varasdini.) Tum sub fata congregatione clamores ingentes excitati sunt in quaestione judicatus vel rectius appellationis ex foro cleri intra comitatum et clerum. Spes erat, ex superficie apprehenminum; sylva Sutticza utrique parti communis, Lusecz autem praecise pro Ivaniczensis praesidii et Ivaniczensis episcopalis arcis aedificio usufructuetur; sylva Chrett et sic dicta Preko Geczina e contra praecise pro confinio maneat.
In dominio Dobrensi pagi Czerina et Dereza etiam per totum communem usum cum
reciproce
constituere omnino potest, ut Germanica producta et artefacta iisdem oneribus subjaceant,
dum Hungariae inferuntur. Verum si reciproca ejusmodi onera stabiliantur,
evenit plerumque ut ejusmodi reciprocum nec uni, nec alteri parti proficuum evadat, et tunc
res ad tractatum devenire, per hunc vero justum demum inter utramque partem
aequilibrium ita constitui solet, ut una pars alteri in iis potissimum
articulis, in quibus id minimo sui detrimento fieri solet,
demissam
super eo etiam opinionem depromet: qualiter recedendo a rigoroso hoc reciproco
utilitas utriusque partis conciliari, sublataque, quae nunc viget, totali commercii
Hungarici ad Germanicum subordinatione justum demum, et utrique parti
proficuum aequilibrium stabiliri possit? Haec universim
de ipso vectigalis systemate; superest, ut peculiaris de singulo
proposito principio ratio reddatur.
Itaque in
Viennensi, sed Camerali
Hungaricae cassae inferantur.
Motiva.
Ostendimus in Elaborato Status Actualis §-pho 57. et 59. quod per vectigal A.
1784. et 1788. confinio Carlostadiensi, et illi Comitatus Zagrabiensis parti, quae
Comitatum Severinensem aliquo tempore efficiebat, favores aliqui, militaribus tamen longe
majores quam provincialibus, concessi fuerint. Causa favoris hujus in sterilitate partium
illarum, et incolarum paupertate collocabatur. Et vero tanta est partium
in Diaeta totidem deputati, quot Sua Majestas a parte Germanicarum Provinciarum
benigne delectura est, et hi tale reciproci vectigalis systema concertent, ut nec Hungaricum
Germanico commercio nec vicissim subordinetur, sed ut concedendi in respectivo vectigali uni
parti favores, in alio per aequipollentes favores mutuo compensentur.
Motiva.
Ut constitutionalis Regni Hungariae independentia salva maneat, nullum
superest medium, quam aut perfectum reciprocum, aut mutuus
Si legislatio Hungarica viam reciproci inire debuerit, a propositis
superius principiis vix poterit declinare. Si tractatus suscipiatur, ante
omnia complananda videntur illa puncta in quibus reciprocum et uni et alteri
parti noceret. Talia sunt, uti in motivis sparsim jam indicavimus: 1-mo. Si retentis
Germanicis Provincialibus
impositionibus, quibus Hungarica producta, dum illis Provinciis inferuntur,
actu subjacent, legislatio Hungarica vicissim producta
portoria in utroque vectigali defigantur, una vero proposita superius in §§-phis
projecti hujus 67.
79.
80.
89.
90.
92. et 94. principia veluti utrique parti applicabilia in utroque
vectigali adoptentur. Principia vero in §§-phis 69.
77.
80.
91. et 95. veluti Hungariae particularia pro Hungarico tantum
vectigali retineantur.
et pro privatis considerantur, quibus nonnisi
postrema series assignari potest.
Caeterum ordinarie quidem facilis inter advicinantes provincias communicatio in
reciprocum beneficium cedere solet. Sunt tamen casus in quibus via aliqua uni tantum parti
utilis, alteri noxia est. In ejusmodi casu justum non est, ut posterior haec jurisdictio ad
continuandam in sui gremio talem viam cogatur. Recens ejus exemplum est in via Metlicensi;
incolae enim Carnioliae videntes, quod reserata jam per littorale Hungaricum
circa allegandi per vectorem impedimenti
realitatem aut validitatem, seu circa enascituram tam in promotione, quam in depositione
mercium deteriorationem exorientur, localis jurisdictio summarie decidet, et
sententiam suam statim effectui mancipabit; salva parti, decisione hac non contentae,
praetensionem suam solenni juris via in forma novi prosequendi facultate. Quaestiones tamen,
quae circa causatum proprietario mercium propter has ad stipulatum tempus non advectas
damnum emergent, non summaria, sed
in singula statione defixi
sunt, Officiales summarie cognoscant, succumbens vero ad magistratualem
personam, quarum una in Herszina, alia in Ravnagora residet, ita
provocare possit, ut harum decisio statim effectui mancipetur: parti tamen non contentae
ordinaria juris via in salvo relinquatur.
§ 110.
Etiamsi caupo aut educillator merces, quae devehuntur, ad vectores pertinere
persuasus aliquid ex
133.
Si occasione exsiccationis paludum seu per publicum, seu etiam per privatos suscipiendae,
quaestio de metis exoriatur, hanc Vice-Comes summarie revidebit, et nisi aliqua
partium evidentes probas adferat, controversam plagam bifariabit. Salva parti non contentae
in forma novi solenni juris via.
Motiva.
In paludinosis ejusmodi locis metae plerumque incertae esse solent, seu quod in illis
aliqua signa metalia vix defigi possint, seu quod praeter
constitui solent, et si in
comitatibus incurrantur, horum; si in civitatibus, illarum cassis domesticis inferebantur.
Id tamen obstare non videtur, quominus legislatio eas pro fundo publico applicare possit.
Judiciales jam judici, jam parti, jam utrique leges addixerunt, et in moderna
salariorum magistratualium tenuitate partem stipendii illorum efficere reputantur. Interea
certum legislationis principium est, quod judici aliquam e poena, quam dictaturus est,
utilitatem addicere non expediat. Stipendia
vitam.
posse accedere corpus
nisi per breve vires
adiret.
auctu,
Senorum laterum; spatia implent cuncta, caventque,
pervia nobis
Solis
jungit, prorsus in uno
Tempus erat, medio cum Gallia tota Decembri
convenerit oppositove
et protendere cursum
absolute Solis defectum.
Primo quidem eo die, quo eclipsis Solis accidit, Luna nusquam apparet, licet
singulis diebus fiat integra coeli conversio adeoque omnia loca, in quibus Luna
esse posset, veniant sub aspectum. Inde consequitur Lunam eo tempore respondere
eidem parti zodiaci, cui respondet Sol.
22 Confirmatur idem ex eo, quod nunquam eclipses habeantur nisi in fine mensis
lunaris, quo tempore Luna e Terra visa, uti primo libro est dictum
libri episodio occasionem praebet, ubi multo magis excolitur.
(33) Après les éclipses du soleil produites par la lune, je prends ici pour épisode celle
que Jupiter souffre de la part de ses quatre satellites, Saturne de ses cinq et de
son anneau. Le premier satellite de Jupiter lui cause une nouvelle éclipse presque
toutes les quarante-deux heures, intervalle plus court que deux jour de la terre et
que cinq de Jupiter, parce que la terre fait sa révolution diurne dans
deux autres en produisent plus
rarement, mais ils ne laissent pas que d'en occasionner un bon nombre.
Saturne a aussi un gran nombre d'éclipses causée par ses cinq satellites. Il en
souffre sur-tout une beaucoup plus grande et perpétuelle de la part de son anneau, qui plonge dans l'ombre une tràs-grande partie de son hémisphere lumineux.
Cette partie est quelque fois assez étroite; mais elle est très large quand Saturne
est éloigné des noeuds de son anneau.
Comme ces planetes
Hinc eas ego rariores observationes explicandas censeo vel per illusionem opticam a telescopiis ortam vel per aliquid in atmosphaera nostra interpositum; nam
in earum nonnullis alii observatores alibi positi et idem observantes nihil viderunt
ejusmodi; vel alicui parti crassioris atmosphaerae solaris delapsae eo ipso tempore in Lunam, ut eadem est origo aurorae borealis hic apud nos juxta Mairanii
theoriam.
15 Tertium argumentum ab
Dianae
res gestas collegi ex poetis et mythologia, ejusmodi autem, ut a Nymphis virginibus in ejus laudem commemorari possint. Quam ob rem nullam de Endymione
mentionem feci. Pleraque autem ex iis, quae protuli, communissima sunt et notissima.
Fabulati sunt veteres eam uno partu editam cum fratre Phoebo, sed ante ipsum, statim egisse obstetricem matri, cujus doloribus perterrita virginitatis colendae consilium susceperit.
Notissimum est eam a prima aetate fuisse venatricem.
In Gigantum bello dicitur ipsa egregie se
refulsit
lux
[p] Homerus id egregie
et
eximii Phoenicis filia prolem 370
Queis Thetis in mediis orsa est hos anxia questus:
Audax voce Jovem compellans, talibus infit:
adest, quibus illi undosa per aequora vecti
cunctabere telis,
avertite amicis!
palmaribus his fabulis opus suum commaculavit. At nugas has ii, quos indicavi,
Croatae Scriptores nihilo saecius venditabant! Verum an non jam supra stipulatus sum,
ipsum rei Litterariae statum non et obscuris quibusdam Authoribus, sed ex iis, qui saniori
Nationis parti plurimum probantur, aestimari debere. Ortum Kocsius vester Hunnorum a
Daemonibus Incubis repetit. Fabula venditi a Zvetibald pro alba Equa Regni non nullis
vestris scriptoribus magni negotii momentum habere videbatur. Attilae Diploma minuti
quidam Scriptores
ipsa agnoverit.
proles Iovis aegide clari,
148 Caeumque Creumque etc. Sic et
Virgilius lib. I Georg., ubi quintam
mensis diem superstitiose docet esse vitandam, ait:
» tum partu terra nefando
» Caeumque, Iapetumquc creat saevumque Typhoea, » Et coniuratos
caelum rescindere fratres. Quisque autem per se videt, quod heic innuitur,
antiquissimam nempe fuisse traditionem apud populos, homines e terra
Nam ipse contendit vocem Seog
antiquitus apud graecos significasse non solum naturam aeternam ac
divinam, sed etiam eximiam ac venerandam, et hominibus supra vulgus evectis
tribui solitam. Vide part. ll Art. crit.
sect. I cap. nl apud eundem. A ®eoq autem verbum est 6rieo]j.ui admiror; unde illud Evangelii
Tscboah , unde factum nomen urbis Tse bohim ; nam Tscboah
serpentis genus est, ut docet etiam Sam. Bochartus in Hicro\ part. il lib. nl cap. vil. Hinc
sequitur, Graecos, quum audissent a Phoenicibus, Tscbohitam cum submcrso d&scendisse in
terrae cavernas in Aramaca , vertisse
diem, e
mundo demigrantes illa astra insedisse crediti sunt.
formosam dedit olli Cymopolian.
etc. Itaque si haec vera sunt, Epimetheus erit Gog, ut recte animadvertit
Clericus; vel si mavis allegorice, erit pars inferior cupiditatum, id est, vis
animi humani inconsulta et praeceps, quae non obsequitur aliquando parti
superiori meliorique mentis et rationis sub Promethei nomine designatae.
primum dixisse
carpens florem, cythereia dona.
quod attinet: nemo inficiari potest, nullum esse in Europa Regnum, in quo tot tamque diversa Idiomata vigeant. Si calculus
vigeant. Si calculus
iobagionis castri elevatorum.
communis hactenus fuit sententia, quod rege exercitum in hostem
ducente, omnes castrorum iobagiones sub signis comitis castri ad exercitum
regium comparere debuerint; neque ego abnuerim id primis forte Regni temporibus in more
positum fuisse, cum e Thuroczii part. 2 cap. 90 id quodammodo elici videatur,
ubi Vid Bachiensem et Ian Soproniensem comitem ad reportatam sub
Salamone Rege et Geysa duce ad Belgradum victoriam
nobilitandi per donationem in secunda periodo.
genuinis regni nobilibus non tantum honoris gradu, sed praerogativarum
etiam numero discrepaverint.
Omnes promiscue incolas jure civitatis donare.
praeter 12 contra omnes arbitrarie excipere, sicque ipse ferme reus iudices sibi legere
possit.
§ 7 Praesidia quibus Angli constitutionem suam communiverunt.
numerus plurium etiam dynastarum comitatum
superaverit, debuit id semper decerni, quorsum major nobilium pars, id est major militiae
numerus inclinabat.
dubium omne
collocare videtur illud quod his temporibus nullus adhuc inauguralium diplomatum usus
viguerit.
sub Maria olygarchia adeo caput etulit ut ipse jam agnoverit
malo huic non alia quam comitiorum via posse obviari.
ad Kakompa in Muram emitti possent; non tantum internae communicationi, sed externo etiam commercio consuletur. Hac enim ratione notabili comitatuum Szaladiensis, Veszprimiensis, Albensis et Sümeghiensis parti, directa in Danubium adeoque Mare etiam Nigrum, navigatio procuraretur.
Quod omnia haec necdum sufficiant pro necessaria interna, sine qua nullum externum commercium existere potest, communicatione; sed quod debeant insuper et comitatus inter se et ipsi hi fluvii, uti et
dignam attentione de forma Ludovicorum et primorum Ferdinandi 1.
decretorum observationem.
Superest ut de aliquibus te admoneam, alia vero a te postulem. Iam primum, in
notis, quas decretis
reliqua. Haec autem reginam aliquam concesisse nuspiam reperies, nisi una
fuerit corregens, quo in casu e communicato sibi iure
maiestatico agebat.
Verum non hic cubat difficultas circa intellectum 11. 14. part. 2-dae. Vis
nodi in eo consistit: qualenam principium viguerit in eo, quod aliquorum
regum privilegia serventur, aliorum non item? Duplex hactenus fuit ea de re
sententia. Una quod illi, quorum privilegia non servantur,
lites inter potestatem sacram et civilem,
discutiuntur bullae, brevia et leges ecclesiasticae; huc negotia gratiae omnia referuntur.
ſcivina tada trjebovasce 10
Stvari ne ù jednoj, Sluſi ſapovjeda,
Da darva ù gaj svoj ide sjech ureda,
I udigl da gnima Magarza naparti.
Tô cini, i tesckima bremenimga parti
Dvasc i trisc, a paka do markle nochi sve. 15
Od trava opaka Oso strenje jurve,
Udamu i padaju; al kad stane mislit,
Da dobra cekaju sjutraga, i ù cemchje bit,
pars fugiunt ac vitant, posse placere
del 3 Giugno 1786 pag. 175 e riportato tutto intiero questo
epigramma del Cunich sotto la rubrica "L' Augurio: Canto stampato in Napoli nel
1786." – Leggesi ivi, essere il detto canto del Co. Agostino Tana, e questi averlo
scritto in occasione di parto di S. M. la Regina di Napoli. – E questi e quello
stesso Tana che nel 1782 pubblico coi tipi Bonducciani in Firenze alcune sue poesie
intitolate "Versi di vario metro".
tibi verbosus, verborum hic pauper et infans,
2. Ad Clementinam Rossiam.
sit forma, rogas, pulcherrima. Nempe cuique
cum forte jugis bona turba Dianae,
19. § VII.
Deûm Matris veluti si Idaea tulisset
dicam?
a principiis ad tempora nostra perenni
in so erhabenem Schwünge und in so herrlich reiner Sprache feiert, der
Aufmerksamkeit gebildeter Leser." (A. M. Wiskocill)
Quae splendida verba cum celeberrimus Vir
pulchra nimis, stellae fulgentis ad instar
lauroque nitens spoliisque superbus
1-22)
2. Carmen de gestis Herculis (fol. 23)
3. De Veteris Instrumenti viris illustribus commentarium (fol. 25-118).
Memoratu digniores videntur hae notae: In schedula interiori parti tegumenti anterioris
agglutinata CXLVIII. 16. Meiselio Giorgio 1663 Lett. 1 142 , fol. Ir F 98 Biblioth. Vallicelliana
manu librarii, fol. IIr titulus codicis manu recentiori ignota cum duobus sigillis
Toma Arhiđakon (1200-1268) [1268], Historia seu cronica Salonitanorum atque Spalatinorum pontificum, versio electronica (, Split), Verborum 40426, Ed. Olga Perić [genre: prosa oratio – historia] [word count] [thomashistsalon].
Anonymus (floruit 1346-1353) [1346], Obsidio Iadrensis, versio electronica (), Verborum 22573, Ed. Veljko Gortan; Branimir Glavičić; Vladimir Vratović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [anonymusobsidioiadrensis].
Jan Panonije (1434-1472) [1447], Diomedis et Glauci congressus, versio electronica (, Italia; Hungaria), 121 versus, verborum 831, Ed. Samuel Teleki Alexander Kovaczai [genre: poesis - epica; poesis - versio; poesis - fragmentum] [word count] [ianpandiomed].
Jan Panonije (1434-1472) [1447], Epigrammata et elegiae, versio electronica (, Italia; Hungaria), 5735 versus, verborum 37748, Ed. Sándor Kovács [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia; poesis - carmen] [word count] [ianpanepigreleg].
Andreis Trogiranin (c. 1500?) [1450], Ad puerum forma superbientem elegia, versio electronica (), 48 versus, verborum 298, Ed. Bratislav Lučin; Neven Jovanović [genre: poesis - elegia] [word count] [andronictragelegia].
Nikola Modruški (c. 1427-1480) [1465], De consolatione liber, versio electronica (, Italija), Verborum 79291, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [modrncons].
Cipiko, Koriolan (1425-1493) [1477], Petri Mocenici imperatoris gestorum libri tres, versio electronica (), Verborum 16317, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio – historia] [word count] [cipikokpetri].
Marulić, Marko (1450-1524) [1477], Carmina Latina, versio electronica (, Split), 2206 versus, verborum 14802, Ed. Bratislav Lučin ; Darko Novaković [genre: poesis - carmen; poesis - epigramma; poesis - epistula; poesis - hymnus; poesis - elegia] [word count] [marulmarcarmina].
Marulić, Marko (1450-1524) [1480], Repertorium, versio electronica (), Verborum 315700, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - loci communes] [word count] [marulmarrepert].
Crijević, Ilija (1463-1520) [1484], Carmina e cod. Vat. lat. 1678, versio electronica (, Dubrovnik), 7675 versus, verborum 46525, Ed. Darko Novaković [genre: poesis - elegia; poesis - epigramma; poesis - lyrica; poesis - epica] [word count] [crijevicarm1678].
Bunić, Jakov (1469-1534) [1490], De raptu Cerberi, editio electronica (, Dubrovnik), 1034 versus, verborum 6750, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjder].
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Dragišić, Juraj; Crijević, Ilija; Karlo Pucić; Frano Galatin (non post 1445-1520; 1463-1520; 1458?-1522; floruit 1499) [1499], Oratio funebris habita pro magnifico et generoso senatore Iunio Georgio patritio Rhagusaeo, versio electronica (), 28 versus, verborum 2459, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; poesis - epigramma; prosa oratio - oratio] [word count] [dragisicjoratio].
Brodarić, Stjepan (1490-1539) [1505], Epistulae, versio electronica. (), Verborum 166, Ed. Petrus Kasza [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [brodaricsepistulae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1510], Dauidias, versio electronica (), 6765 versus, verborum 45407, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica] [word count] [marulmardauid].
Baničević, Jakov (1466-1532) [1513], Epistulae anni 1513, versio electronica. (), Verborum 5324, Ed. G. Amboise [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [banicjepist1513].
Kožičić Benja, Šimun [1516], De Corvatiae desolatione, versio electronica (, Roma), verborum 1764, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [begniusscorvatiae].
Marulić, Marko (1450-1524) [1517], De Veteris instrumenti uiris illustribus, versio electronica (), Verborum 29840, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - vita] [word count] [marulmarvirill].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio Tranquilli Parthenii Andronici Dalmatae contra Thurcas ad Germanos habita, versio electronica (, Augsburg), 35 versus, verborum 5015, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfthurcgerm].
Andreis, Franjo Trankvil (1490-1571) [1518], Oratio de laudibus eloquentiae auctore Tranquillo Parthenio Andronico Dalmata in Gymnasio Lipsensi pronuntiata, versio electronica (, Leipzig), Verborum 4822, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [andreisfeloq].
Marulić, Marko (1450-1524) [1519], De humilitate, versio electronica (), Verborum 81625, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarhumil].
Crijević Tuberon, Ludovik (1458-1527) [1522], Commentarii de temporibus suis, versio electronica (), Verborum 118743; librorum 11, capitum 165, Ed. Vladimir Rezar [genre: prosa oratio - historia] [word count] [tuberocomm].
Pribojević, Vinko (mortuus post a. 1532) [1525], Oratio de origine successibusque Slauorum, versio electronica (, Hvar), verborum 14680, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - oratio; poesis - epigramma; poesis - carmen] [word count] [pribojevvor].
Bunić, Jakov; Cortonus de Vtino Minorita, Bernardinus; Petrus Galatinus; Colonna Galatino, Pietro (1469-1534; m. post 1539.) [1526], De vita et gestis Christi, versio electronica (), 10155 versus; verborum 68245, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjvgc].
Vrančić, Mihovil (1507 - ante 1571) [1529], Carmina in actis Tomicianis (1529-1530), versio electronica (), 258 versus, Ed. Zygmunt Celichowski [genre: poesis - epigramma; poesis - elegia] [word count] [vrancicmtomiciana].
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], De morte Christi, versio electronica (, Dubrovnik), 8402 versus, verborum 61948, Ed. Vladimir Rezar [genre: poesis - epica] [word count] [benesaddmc].
Beneša, Damjan (1476-1539) [1534], Epicedion in morte Jacobi Boni, versio electronica (, Dubrovnik), 263 versus, 1707 verborum, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - carmen; poesis - epicedion] [word count] [benesadepicedbun].
Paskalić, Ludovik; Camillo, Giulio; Molza, Francesco Maria; Volpe, Giovanni Antonio (c. 1500–1551; c. 1480–1544; 18. 6. 1489 – 28. 2. 1544; 1515–1558) [1551], Carmina, versio electronica (), 2642 versus, verborum 17191, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - elegia; poesis - sylva; poesis - epigramma] [word count] [paskaliclc].
Dudić, Andrija; Dionysius Halicarnassensis (1533-1589) [1560], De Thucydidis historia iudicium... A. Duditio interprete (), Verborum 18906, Ed. Petra Šoštarić [genre: prosa - epistula; prosa - versio] [word count] [dudicathucydid].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1563], Ad Paulum, versio electronica (, Ferrara), Verborum 3486, versus 526, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula; poesis - epigramma] [word count] [didacusppaul].
Rozanović, Antun (1524-1594?) [1571], Vauzalis sive Occhialinus Algerii Prorex, Corcyram Melaenam terra marique oppugnat nec expugnat, versio electronica (), 15122 verborum, 255 versus, Ed. Nives Pantar [genre: prosa oratio - historia; poesis - ode] [word count] [rozanavauz.xml].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars prima, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis1].
Vlačić Ilirik, Matija (1520-1575) [1581], Clavis scripturae sacrae, pars secunda, versio electronica (), 600000 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - tractatus; prosa - vocabularium; poesis - elegia; poesis - epigramma] [word count] [flaciusmclavis2].
Pir, Didak (1517 – 1599) [1583], De divo Blasio Rhacusanae reipublicae patrono carmen, versio electronica (, Dubrovnik), 326 versus, verborum 2571, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa - epistula] [word count] [didacuspblasio].
Petrić, Frane (1529-1597) [1591], Zoroaster et eius CCCXX oracula Chaldaica Latine reddita, versio electronica (, Ferrara), Verborum 7671, Ed. Erna Banić-Pajnić [genre: prosa oratio - tractatus; prosa oratio - versio] [word count] [petricfzoroaster].
Kitonić, Ivan (1561-1619) [1619], Directio Methodica processus iudiciarii iuris consuetudinarii Inclyti Regni Hungariae, versio electronica (), 154 versus, verborum 69145; 12 epigrammata, 12 capita, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [kitonidirmeth].
Levaković, Rafael (o. 1597 - o. 1650) [1639], Ad Benedictum Uinkouich episcopum epistulae XI, versio electronica (), Verborum 6550, Ed. Šime Demo [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [levakovrepist].
Palmotić, Junije (1607.-1657.) [1645], Carmina Latina, versio electronica (), 6731 verborum, versus 1094, Ed. Milivoj Šrepel [genre: poesis - ode; poesis - carmen; poesis - epicedion] [word count] [palmoticjcarm].
Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1667], Oratio de eligendo Summo Pontifice, versio electronica (), 2879 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gradicsoratio].
Gradić, Stjepan (1613. — 1683.) [1670], De vita, ingenio, et studiis Junii Palmottae, versio electronica (), 3196 verborum, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa - vita] [word count] [gradicspalmottaevita].
Belostenec, Ivan; Glavinić, Sebastijan; Anonymus (1593./1594. - 1675) [1675], Gazophylacii dedicatio et prologus, versio electronica (), 3558 verborum, 12 versus, Ed. Damir Boras [genre: prosa - dedicatio; prosa - epistula; prosa - prologus; prosa - paratextus; poesis - epigramma] [word count] [belostenecigazophylaciumded].
Rattkay, Ivan (1647–1683) [1683], Relatio Tarahumarum Missionum eiusque Tarahumarae Nationis Terraeque Descriptio, editio electronica (), 9250 verborum, Ed. Ludwig Fladerer [genre: prosa oratio - relatio] [word count] [rattkayitarahum].
Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1686], Thieneidos libri sex, versio electronica (), 5415 versus, verborum 33672, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [vicickthien].
Rogačić, Benedikt (1646–1719) [1690], Euthymia sive De tranquilitate animi. Carmen didascalicum, versio electronica (), 8211 versus, verborum 111.074 [genre: poesis - epica; prosa - praefatio; prosa - summa] [word count] [rogacicbeuthym].
Ritter Vitezović, Pavao (1652–1713) [1700], Croatia rediviva, versio electronica (, Zagreb), 68 versus, verborum 7054, Ed. Zrinka Blažević [genre: prosa oratio - historia; poesis - elegia] [word count] [vitezovritterpcroatia].
Vičić, Kajetan (?-ante 1700) [1700], Jesseidos libri XII, editio electronica (), 13523 versus, verborum 84448, Ed. Gorana Stepanić [genre: poesis - epica] [word count] [viciccjess].
Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], B. Stanislai Kostkae obitus. Poema, versio electronica (), versus 355, verborum 2485, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epica; poesis - carmen; poesis - poema] [word count] [djurdjevikostka].
Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1700], Poetici lusus varii, versio electronica (), versus 5453, verborum 35062, Ed. Veljko Gortan [genre: poesis - epigramma; poesis - elegiacum; poesis - ode; poesis - sonetto; poesis - idyllium; poesis - metamorphosis; poesis - paraphrasis] [word count] [djurdjevipoe].
Dumanić, Marko; Bernardi, Jerolim (1628-1701; oko 1688-1773) [1701], Synopsis virorum illustrium Spalatensium, versio electronica (), verborum 6745, versus 158, Ed. Bratislav Lučin [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - catalogus virorum] [word count] [dumanicmsynopsis].
Đurđević, Ignjat (1675-1737) [1717], Eugenii a Sabaudia... epinicium, versio electronica (), versus 984, verborum 8618, Ed. Đuro Körbler [genre: poesis - epica; paratextus prosaici] [word count] [djurdjeviepinicium].
Crijević, Serafin Marija (1686-1759) [1740], Bibliotheca Ragusina, loci selecti, versio electronica (, Dubrovnik), Verborum 6633, Ed. Stjepan Krasić [genre: prosa oratio - historia litteraria; prosa oratio - lexicon; prosa oratio - prosopographia; prosa oratio - commentarius] [word count] [crijevicsbiblioth].
Stay, Benedikt (1714-1801) [1747], Philosophiae versibus traditae libri sex, versio electronica (), 11229 versus, verborum 82047, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - didactica] [word count] [staybphilos].
Krčelić, Baltazar Adam (1715-1778) [1748], Annuae 1748-1767,versio electronica (, Zagreb), Verborum 244601, Ed. Tadija Smičiklas [genre: prosa oratio - historia] [word count] [krcelicbann].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1749], Operum omnium tomus I, versio electronica (), Verborum 68552, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - dialogus] [word count] [skrl1].
Stay, Benedikt (1714-1801) [1755], Philosophiae recentioris versibus traditae, versio electronica (, Rim), 24209 versus (24170 epici), verborum 184044, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - epigramma; prosa oratio - dialogus] [word count] [staybphilrec].
Bošković, Ruđer (1711-1787) [1761], De solis ac lunae defectibus, versio electronica (), 5828 versus, 91294 verborum, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica; poesis - epistula; paratextus prosaici - commenta] [word count] [boskovicrdsld].
Zamanja, Bernard; Kunić, Rajmund (1735-1820; 1719-1794) [1768], Navis aeria et elegiarum monobiblos, versio electronica (), 3251 versus, verborum 26001; carmen epicum, hendecasyllabum 1, elegiae 10, idyllia 4, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epica; poesis - elegia; poesis - idyllium; poesis - epigramma] [word count] [zamagnabnavis].
Kunić, Rajmund (1719-1794) [1776], Homeri Ilias, Latinis versibus expressa, versio electronica (), 18.330 versus, verborum 126.883, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - epica; poesis - versio] [word count] [kunicriliaslibri].
Homerus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1777], Homeri Odyssea Latinis versibus expressa, versio electronica (), 13633 versus, verborum 95,658, Ed. Petra Šoštarić [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; poesis - argumentum; prosa - paratextus; prosa - epistula] [word count] [zamagnabodyssea].
Škrlec Lomnički, Nikola; Szalágyi István (1729-1799; 1739-1796) [1778], Epistolae Nicolai Skerlecz ad Stephanum Salagi et responsorium Salagi (, Zagreb; Pečuh), Verborum 7797 [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skerlenepistsalag].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1782], Operum omnium tomus II, versio electronica (), Verborum 46753, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula; prosa oratio - oratio; prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl2].
Hesiodus; Zamanja, Bernard (1735-1820) [1785], Hesiodi Ascraei opera, versio electronica (), 2747 versus, verborum 58425 [genre: poesis - versio; poesis - epica; poesis - elegia; poesis - carmen; prosa - epistula; prosa - commentarius] [word count] [zamagnabhesiod].
Anonymus (1790) [1790], Declaratio ex parte nunciorum Regni Croatiae, quoad inducendam Hungaricam linguam, versio electronica. (), 1839 verborum, Ed. Franjo Fancev [genre: prosa - acta] [word count] [nndeclaratio1790].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1790], Operum omnium tomus III, versio electronica (), Verborum 71764, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skrl3].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Descriptio physico-politicae situationis Regni Hungariae, editio electronica (), Verborum 26295, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [skerlendesc].
Škrlec Lomnički, Nikola (1729-1799) [1791], Quindecim epistulae ad Martinum Georgium Kovachich, editio electronica (), Verborum 12898, epistulae 15, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [skrlepistkov].
Barić, Adam Adalbert (1742-1813) [1792], Statistica Europae, versio electronica (), Verborum 91598, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [baricastat].
Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1794], Fabulae, versio electronica (), 2266 versus, verborum 52873, Ed. Sanja Perić Gavrančić [genre: poesis - fabula] [word count] [fericdfab].
Kunić, Rajmund (1719-1794) [1794], Epigrammata, versio electronica (), 20870 versus, verborum 170058, Ed. Irena Bratičević [genre: poesis - epigramma] [word count] [kunicrepigr].
Zamanja, Bernard (1735-1820) [1795], Epistolae scriptae an. 1795. et 1796, versio electronica (), 1960 versus, verborum 13466, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - epistula] [word count] [zamagnabepist].
Ferić Gvozdenica, Đuro (1739–1820) [1803], Periegesis orae Rhacusanae, versio electronica (, Dubrovnik), 3368 versus, verborum 28363 [genre: poesis - epica; poesis - praefatio; prosa - index] [word count] [fericdperiegesis].
Sivrić, Antun (1765 - 1830) [1803], Traduzione latina delle Anacreontiche ... e dei sonetti, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis epigramma; poesis versio; paratextus prosaici] [word count] [sivrichaanacreont].
Rastić, Džono; Appendini, Franjo Marija; Zamanja, Marija; Zamanja, Bernard; Ferić, Đuro; Appendini, Urban (1755-1814; 1768-1837) [1816], Carmina, versio electronica (), Versus 6583, verborum 46647, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - satura; poesis - elegia; poesis - epistula; poesis - carmen] [word count] [rasticdzc].
Čobarnić, Josip (1790-1852) [1835], Dioclias carmen polymetrum, versio electronica (, Split; Zadar; Makarska), Versus 2345, verborum 17608, Ed. La Redazione del Bullettino di Archeologia e Storia Dalmata [genre: poesis - epica; poesis - carmen; prosa - vita; prosa - praefatio; prosa - adnotationes] [word count] [cobarnicjdioclias].
Gundulić, Ivan; Getaldić, Vlaho (1588-1638; 1788 - 1872) [1865], Osmanides, versio electronica (), Verborum 42047, 5086 versus, Ed. Neven Jovanović Juraj Ozmec Željka Salopek Jan Šipoš Anamarija Žugić [genre: poesis epica; poesis versio; paratextus prosaici; carmen heroicum] [word count] [getaldibosmanides].
Jurić, Šime (1915-2004) [1979], Praefatio in editionem commentarii Marci Maruli de Veteris Instrumenti viris illustribus, versio electronica (, Zagreb), 778 verborum [genre: prosa - praefatio] [word count] [juricspraefatioviris].
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.