Croatiae auctores Latini: inventa |
domum | qui sumus | textus | auxilia | tolle, lege! | |
Bibliographic criteria: none
(All documents) Search criteria: nos Your search found 5684 occurrences
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Last Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
Occurrences 701-800:701. Šižgorić, Juraj. Odae de apostolis, versio... [page 196 | Paragraph | Section]
C. XVII.
DE MORIBUS QUIBUSDAM SIBENICI
Mores habent ultra leges nostri cives quosdam peculiares et quosdam peregrinos, quos a finitimis imbiberunt. Siquidem proverbiis Illyricis utuntur, quae nos dicteria dicteria diximus et ex lingua vernacula in
Latinum vertimus cum Iacobo Naupleo, Iacobus Naupleus viro docto et diserto. Illis namque
clarissimo, mihi tamquam filio. Accipias huiusmodi nostram lucubraciunculam,
rogo, ut sit mei perpetui erga te monimentum honoris, hac potissimum
anniversaria die, qua ad tui magistratus praeturam foeliciter fuisti ingressus,
quam nos ut faustam dulci memoramus recordatione.
cunctis opus excellentius, instar
saecli
Olympo
de liberorum aeducatione disserere: non enim in praesentia tantum ocii
nobis atque facultatis conceditur. Quorsum igitur nostra istec in efferos mores
repentina inuectio. Heli charissime fortasse interroganti respondeo: ambos
scilicet nos caeterosque (siqui sunt) amicos sensus huius expositione poetici
monitos uolo: ut nequaquam ulli mirum uideatur si et tu olim in lestrigona nulla
rate uectus Dulychia: et ipse modo in laphitam: seu centaurum nullis pirithoi
nuptiis hac
nunc, Vite, fruantur
solet, plus ab Oliverio accepisse dignitatis quam ei contulisse.
Sed omittamus sane de laudibus Oliverii dicere ad quas me necopinantem quidem ipse, nescio quo modo, orationis cursus deduxerat, iamque in immensum quoddam volumen transitura videbatur epistola. Domum ergo, hoc est ad nos ipsos redeamus. Ego igitur, qui tuo hortatu in imprimendo hoc praeclaro opere librariis prefui, quamvis studiose caverim ne quid in componendis caracteribus aberrarent, pauca tamen haec fuerunt perperam expressa, quae hic in sequenti pagina annotare institui ad legentium commoditatem. Siqua
tue reipublice nostre attulere, Rachusa
(Nova Epidaurus ab eruditis nuncupata, civitas nostra, imo tua,
invictissime princeps, nedum per epistulam magnitudinem gaudii sui tanta pro re
merito conceptam, verum eciam per nos legatos voluit exprimere, mandavit
insuper, uti eam post graciarum accionem ob tua in nos maxima beneficia tuo
arbitratui expositam offeramus pedibusque tue magestatis commendemus.
Nemo igitur mirari debeat, si
civitas nostra, imo tua,
invictissime princeps, nedum per epistulam magnitudinem gaudii sui tanta pro re
merito conceptam, verum eciam per nos legatos voluit exprimere, mandavit
insuper, uti eam post graciarum accionem ob tua in nos maxima beneficia tuo
arbitratui expositam offeramus pedibusque tue magestatis commendemus.
Nemo igitur mirari debeat, si voluptatis incredibilis, leticie incomparabilis,
gaudii inmortalis igniculos pectoribus nostris te
te prestitit opportunum, qui reipublice christiane laboranti succurreres,
alterum decentem, quo viso terrarum incole veluti mentibus sic et oculis morem
gerant.
Sed iterum ad nos gradus proferremus, preclarissime princeps, finem dicendi
facturi, ne te rebus christianis prospicientem longiori oracione detineamus, cum
presertim nullius oracionis laude indigeas per te ipsum et laudabilis et gloria
plenus et hec
oracione detineamus, cum
presertim nullius oracionis laude indigeas per te ipsum et laudabilis et gloria
plenus et hec temporis angustia non parum nobis auferat de multitudine virtutum
tuarum. Maximum itaque hoc tempore beneficium in nos contulisti,
munificentissime princeps, cum ad nos pedestres copias tuo sumptu mittendas
instituisses, uti civitati nostre perpetuo corone tue famulanti subvenires et in
lubrico securitatis certamine laboranti succurreres. Sed adiicit
laude indigeas per te ipsum et laudabilis et gloria
plenus et hec temporis angustia non parum nobis auferat de multitudine virtutum
tuarum. Maximum itaque hoc tempore beneficium in nos contulisti,
munificentissime princeps, cum ad nos pedestres copias tuo sumptu mittendas
instituisses, uti civitati nostre perpetuo corone tue famulanti subvenires et in
lubrico securitatis certamine laboranti succurreres. Sed adiicit huic rei
plurimum fulgoris et gracie animi tui
subvenires et in
lubrico securitatis certamine laboranti succurreres. Sed adiicit huic rei
plurimum fulgoris et gracie animi tui munificencia et studium. Nam neque
expectasti, ut te precibus fatigaremus neque moras ullas adduxisti neque nos
parca manu iuvare voluisti, sed hoc ea celeritate, promptitudine, liberalitate,
affectu gestum est, ut appareret non alienam rem, sed propriam (sicuti est) a tua sublimitate curari. Si pluribus eciam
nos
parca manu iuvare voluisti, sed hoc ea celeritate, promptitudine, liberalitate,
affectu gestum est, ut appareret non alienam rem, sed propriam (sicuti est) a tua sublimitate curari. Si pluribus eciam nos
indigere cognovisses, persuasum habemus et te plura fuisse daturum, veluti per
litteras celsitudinis tue ingenue nobis confessum est te in nulla re nobis
unquam defuturum, quam vel honori vel usui nostro conducturam deprehenderes. Pro
innotescas, in cuius culturam et veneracionem
propensi et penitus profusi inauditis quibusdam interne superneque fruimur
gaudiis et ita fruimur, ut dum servimus, regnare quidem videamur. Nullum namque
apertum hostem habebimus, si tu nos respexeris, nihil timebimus, si tu nobis
custos affueris. Custodi igitur civitatem tuam, christianissime princeps, et
super eam egram pridem at nunc numine tuo exultantem manus tuas impone, que si
forte ope tua destitute perierit,
felicissimi ac fulgentissima
lumina, ipse eciam Pannonie rex sapientissimus
ac fortissimus princeps mathias multa gessere memoratu digna, quos te nimirum in
beneficiis (si res exegerit) in nos conferendis longe fore speramus superaturum.
Nam hoc, amplissime, fatemur, nihil a nobis maiore voto expeti, quam ut
dignitati, ut amplitudini, ut glorie tue inserviamus. Interim, ut tibi prolique
ac nepotibus et posteritati tue ac
ut tu in vinea sagax
simplicitate sui pectoris, taciti quidem, ima volveres et ardua curarum eventa
susciperes et regni demum pondera librares. Quid quod eciam nobis perspectum
sit, quantum sis reipublice nostre studiosus quantumque nos omnis diligas
amesque, exploratum habeamus. Iccirco et colit te civitas nostra et iure quidem
veneratur maximum namque in te salutis sue presidium posuit ac locavit. Ceterum
facito me principi nostro invictissimo commendatissimum,
eam rem imperturbatus audiat quam olim et
disfracti lapides luxerunt, et nunc quidem hec ipsa (ut mihi uidetur) edes
atque hi, quos cernimus, ipsi denudati parietes et quasi splendore suo exuti deplorare
conantur? Nam quid aliud nuda ista subsellia, uelate imagines, detecta altaria nos
admonent? Quin immo ipsa hec dies nescio quo modo obscurior creatoris sui tormenta
quasi sensatu quoddam turbata luce prosequitur.
Dicam igitur, Beatissime pater, ac primum quidem Saluatoris nostri et
penas et mortem necessariam saluti hominum
cura humanarum rerum, que sine affectu
non constat, eum attingere non potest. Restat igitur religionem totam aut inanem
esse, aut omnino nullam, et
Quis enim seruus
tam impudens, tam barbarus, tam ingratus, tam impius sit, qui si dominum suum uideat
omnibus tormentis, doloribus, penis expositum pro se, non item ipse pro domino et corpus
et uitam omnibus periculis exponat? At uero multo id quidem magis nos facere oportet, qui
ut omnes molestias, omnes penas subeamus pro
et incredibiles angustias illum frequenti estu cogitationis excitabat.
Contristabatur enim non quod penas nollet perpeti Nam quid in mundum uenisset? sed
languentium hominum more qui dum morbi alicuius iniuria uel deperditas uires uel
membrum aliquod amissum recuperare student (sumus enim et nos
innotuit. Illud tamen quod a principio statueram mihi
dicendum loci huius oportunitate admonitus: uestraque humanissima attentione pene
requisitus preterire non possum. Juuat enim prophanum illud genus non nostris: sed
suorum hominum auctoritatibus paululum aggredi et arma illa quibus frustra nos
oppugnant in ipsos retorquere: quo paucissimis uerbis uanas rationes: quibus
stultissime nobis obstrepunt propriis auctoribus: et suo (ut ita dixerim)
mucrone iugulatas conspiciant. Docebo enim idipsum quod a religione nostra
abhorrent quod in tenebris uersantur. quod
Nemo sit qui se abscondat a calore caritatis eius. omnes gentes. omnes
nationes. totus denique terrarum orbis (si nature conditio patitur) huc
accedat. tantumque scelus. tam inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur.
Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto
redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante
deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos
autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest
Christum Saluatorem nostrum et pro
sit qui se abscondat a calore caritatis eius. omnes gentes. omnes
nationes. totus denique terrarum orbis (si nature conditio patitur) huc
accedat. tantumque scelus. tam inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur.
Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto
redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante
deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos
autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest
Christum Saluatorem nostrum et pro eo uel
caritatis eius. omnes gentes. omnes
nationes. totus denique terrarum orbis (si nature conditio patitur) huc
accedat. tantumque scelus. tam inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur.
Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto
redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante
deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos
autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest
Christum Saluatorem nostrum et pro eo uel lachrymas emittamus qui
huc
accedat. tantumque scelus. tam inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur.
Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto
redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante
deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos
autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest
Christum Saluatorem nostrum et pro eo uel lachrymas emittamus qui sanguinem suum pro
nobis non dubitauit effunder. Tu uero miserrime peccator quid heres? quid dubitas?
quid
inauditum flagitium pio aliquo affectu prosequatur.
Quid facitis patres? quid intuemini? quid taciti expectatis? Nos inquam nos tanto
redimimur precio. nos tanto curamur impendio. Venite adoremus et procidamus ante
deum: ploremus coram domino qui fecit nos: quia ipse est dominus deus noster nos
autem populus eius et oues pascue eius. Lugeamus uitam nostram mortuam idest
Christum Saluatorem nostrum et pro eo uel lachrymas emittamus qui sanguinem suum pro
nobis non dubitauit effunder. Tu uero miserrime peccator quid heres? quid dubitas?
quid cunctaris? Ecce nunc tempus
omnium salute illam ipsam crucem: illa ipsa uulnera corde: et pia animi
contemplatione percurrens.
Oro atque obsecro te generis humani redemptor: dei atque
hominum mediator: gloria: lumen: spes et salus nostra: per quem facta sunt omnia: et
sine quo factum est nihil: qui nos captiuitate tua liberasti: uinculis absoluisti:
liuore curasti: uulneribus sanasti: sanguine abluisti: sordibus mundasti: cruce
saluasti: infamia et dolore et morte ad gloriam: ad uoluptatem: ad uitam reduxisti:
qui ascendens super omnes celos omnium es arbiter: omniaque dispensas: Oro
impossibile factu esse duxerunt, quod ille pręciperet, neque implere
dubitarunt. Sequantur igitur, qui uolent, Catones, Scipiones, Fabricios,
Camillos, imitentur Socratem, Pythagoram, Platonem reliquosque humanę sapientię
professores, nos patriarcharum patrumque et prophetarum, nos Christi et
apostolorum, nos utriusque Testamenti sanctorum gesta moresque perpendere et
emulari studeamus, ut beatitudinis ęterna pręmia, quę ipsi adepti sunt,
adipiscamur. At illos omnino
pręciperet, neque implere
dubitarunt. Sequantur igitur, qui uolent, Catones, Scipiones, Fabricios,
Camillos, imitentur Socratem, Pythagoram, Platonem reliquosque humanę sapientię
professores, nos patriarcharum patrumque et prophetarum, nos Christi et
apostolorum, nos utriusque Testamenti sanctorum gesta moresque perpendere et
emulari studeamus, ut beatitudinis ęterna pręmia, quę ipsi adepti sunt,
adipiscamur. At illos omnino relinquamus, qui omnem industriam ad
Sequantur igitur, qui uolent, Catones, Scipiones, Fabricios,
Camillos, imitentur Socratem, Pythagoram, Platonem reliquosque humanę sapientię
professores, nos patriarcharum patrumque et prophetarum, nos Christi et
apostolorum, nos utriusque Testamenti sanctorum gesta moresque perpendere et
emulari studeamus, ut beatitudinis ęterna pręmia, quę ipsi adepti sunt,
adipiscamur. At illos omnino relinquamus, qui omnem industriam ad captandam
hominum gloriam omnemque
magis nostros nunc uniuersa
celebrat Ecclesia nullo non die in pręconiis laudibusque ipsorum occupata, quos
in cęlestibus habitaculis cum Deo uiuere minime dubitat. Ita fit, ut et illic
inter angelos beati et hic inter nos magni pręclarique habeantur. His arę
templaque dicata sunt, horum ubique imagines errectę, horum acta dictaque ab
omnibus per orbem prędicantur, ab omnibus extolluntur, horum ossa in terra
honorantur, in cęlo animę exultant,
uideret, maluit abeuntes sequi quam paterna in domo hęres ex asse futurus
manere. Illi enim proficiscentes paruulo inter ęquales in foro ludenti
dixere: Niuarde frater, nunc te solum totius summa respicit patrimonii. Nos
nanque ius omne tibi cedentes Christum sequimur. Tunc ipse: Cęlum uos ergo
possidebitis, inquit, ego terram? Nihilque moratus post eos adiit
monasterium, ut potius cęlestes cum fratribus quam cum parentibus manens
quam esse malle. Loth pręterea tanto
affectu hospites suos ab iniuria nefandissimorum hominum erripere nixus est,
ut duas uirgines filias pro illis stuprandas offerret. Sed perturbatus
flagitium flagitio uoluit commutare. Nos in illo fidem hospitii imitemur,
non mentis turbationem, ne, dum hospes pręter modum defenditur, offendatur
Deus. Denique angeli, ut Loth gratiam referrent, illum de consortio eorum,
quos pro scelere ultum aduenerat, cum
conuiuii solicitudine ardens nequit facere
animo suo satis. Proinde Mariam sororem, uti se adiuuet secumque
collaboraret, citat. Itaque, quali cura quantoque affectu hospes honorandus
sit, documento nobis est. Nec ideo nos negligentiores esse debemus aduenam
aliquem suscipientes, quia seruum, non Dominum suscipimus, cum ipse
protestetur ac dicat: Qui susceperit unum paruulum talem in nomine meo,
me suscipit. Et iterum: Quod uni
tendentes, cum Iesu simul
eunt, simul fabulantur, et externum ac peregrinum esse putant, donec
compulsum secum manere et secum recumbere in fractione pani agnouerunt eum.
Sic igitur hospitalitatis officium ad agnitionem Dei nos adducit, ut, quem
nunc in ęnigmate et per speculum uidemus, post hęc facie ad faciem, et
sicuti est, uidere ualeamus.
Iccirco Paulus apostolus Hebreis pręcipiens ait: Charitas fraternitatis
quis illos euadere posset, quęsisset, responsum
fuisse: humilitas. Beati igitur humiles, quibus a periculo errutis competere
poterit illa Prophetę gratiarum actio dicentis: Benedictus Dominus, qui
non dedit nos in captionem dentibus eorum. Anima nostra sicut passer
errepta est de laqueo uenantium. Laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini.
Hinc est, quod
competere
poterit illa Prophetę gratiarum actio dicentis: Benedictus Dominus, qui
non dedit nos in captionem dentibus eorum. Anima nostra sicut passer
errepta est de laqueo uenantium. Laqueus contritus est, et nos liberati
sumus. Adiutorium nostrum in nomine Domini.
Hinc est, quod Pinisius abbas (ut liberius humilitatis incumbere operibus
posset) diuersa perquisiuit loca, in quibus minus notus maneret.
occupator. Deperiit
in illo et Iudas, Domini uenditor, et Ananias cum Saphira precii, quod
uouerant, malignus interuersor. Quid multa? Non homines solum, sed urbes
etiam et regna auri sacra fames hausit atque consumpsit. At nos egredi
cupientes de Babylone, fugere de Caldeis, id est, de consortio eorum, qui
satiari diuitiis nequeunt, simul cum psalmista nostro clamemus: Domine,
inclina cor nostrum in testimonia tua, et non in auaritiam,
dignitate officioque pręcellit. Scriptum est enim: Iudicium durissimum
in eos, qui pręsunt, fiet. Potentes potenter tormenta patientur.
Fortioribus fortior instat cruciatio.
Sed dum nos auaritię ardorem extinguere cupimus paupertatis commendatione,
pene modum excessit oratio. Ne tamen et foeminę sua laudatione hac quoque in
parte fraudentur, uno duntaxat exemplo eam concludamus, iam ad reliquas
Traditum est in ea eremo,
cui Euagrius abba: pręfuit, fuisse monachos, qui sedendo somnum caperent non
iacendo, magis repugnantes sopori quam dormientes. Hi profecto iure suo
dicere poterant: Omnes nos filii lucis et filii diei sumus, non noctis
neque tenebrarum. Igitur non dormiamus sicut cęteri, sed uigilemus et
sobrii simus!
Beatum Hilarionem Hieronymus refert super nuda humo
uigiliarum; effunde
sicut aquam cor tuum in conspectu Domini; leua ad eum manus pro anima
paruulorum tuorum. Quid multa? Ipsum noctis silentium quiesque actionum
ad contemplanda cęlestia, ad preces offerendas nos hortantur, ut
scilicet a terra prorsus abstracti atque mundo ipso altius sublati soli
iungamur Deo.
eorum delictis Domino
supplicarit, ipse confitetur dicens: Et iacui coram Domino quadraginta
diebus ac noctibus, quibus eum suppliciter deprecabar,
ne deleret uos, ut fuerat comminatus. Vtinam nos nostris peccatis
tam impense atque perseueranter ueniam posceremus quam ille alienis!
Septies in die laudem Domino dicens, ipse sanctus propheta Dauid septem
canonicarum horarum, quas nunc seruat Ecclesia, orandi
Christus Iesus heri et hodie, ipse et in secula. Da nobis hodie. Da semper,
ne unquam separemur ab eo. Quoties enim separamur, toties deficimus in uia.
Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus
nostris. Vt, cum ignouerimus in nos peccantibus, tu nobis ignoscas,
quicquid peccauimus tibi. Et ne nos inducas in tentationem. Id est,
ne patiaris nos tentari supra id, quod possumus.
ne unquam separemur ab eo. Quoties enim separamur, toties deficimus in uia.
Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus
nostris. Vt, cum ignouerimus in nos peccantibus, tu nobis ignoscas,
quicquid peccauimus tibi. Et ne nos inducas in tentationem. Id est,
ne patiaris nos tentari supra id, quod possumus. Sed libera nos a malo.
Vt tandem sine timore de manu
Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus
nostris. Vt, cum ignouerimus in nos peccantibus, tu nobis ignoscas,
quicquid peccauimus tibi. Et ne nos inducas in tentationem. Id est,
ne patiaris nos tentari supra id, quod possumus. Sed libera nos a malo.
Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus
tibi in sanctitate et iustitia coram
nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus
nostris. Vt, cum ignouerimus in nos peccantibus, tu nobis ignoscas,
quicquid peccauimus tibi. Et ne nos inducas in tentationem. Id est,
ne patiaris nos tentari supra id, quod possumus. Sed libera nos a malo.
Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus
tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen.
debitoribus
nostris. Vt, cum ignouerimus in nos peccantibus, tu nobis ignoscas,
quicquid peccauimus tibi. Et ne nos inducas in tentationem. Id est,
ne patiaris nos tentari supra id, quod possumus. Sed libera nos a malo.
Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus
tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen.
Veruntamen idem Saluator noster ac
Vt tandem sine timore de manu inimicorum nostrorum liberati seruiamus
tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen.
Veruntamen idem Saluator noster ac Dominus, sicuti nos orare docuit, ita
etiam ante orationem ut pie nos pręparemus, iubet fidem, spem, charitatem
exigens a nobis. Fidem ibi: Omnia, quęcunque petieritis in oratione
credentes, accipietis. Spem ibi: Nolite timere
liberati seruiamus
tibi in sanctitate et iustitia coram te omnibus diebus nostris. Amen.
Veruntamen idem Saluator noster ac Dominus, sicuti nos orare docuit, ita
etiam ante orationem ut pie nos pręparemus, iubet fidem, spem, charitatem
exigens a nobis. Fidem ibi: Omnia, quęcunque petieritis in oratione
credentes, accipietis. Spem ibi: Nolite timere pusillus grex,
quia complacuit Patri uestro
flexisse genua, dum orationes iteraret, ferunt, Iacobo
Alphei utrunque genu, in modum camellorum, procumbendi assiduitate
occaluisse. Quod si sic orarunt, qui iam Spiritus Sancti igne excocti omni
purius auro renitebant, quid nos facere oportet, qui peccatis peccata
cumulantes, quotidie diuinam in nos indignationem prouocamus? Submissius
supplicare debet, qui grauius delinquit.
Porro, Bartholomeum imitatus Apollonius abbas et ipse centenis genu
in modum camellorum, procumbendi assiduitate
occaluisse. Quod si sic orarunt, qui iam Spiritus Sancti igne excocti omni
purius auro renitebant, quid nos facere oportet, qui peccatis peccata
cumulantes, quotidie diuinam in nos indignationem prouocamus? Submissius
supplicare debet, qui grauius delinquit.
Porro, Bartholomeum imitatus Apollonius abbas et ipse centenis genu
flexionibus die noctuque precationes repetisse perhibetur. In repetendo
orientem, de quo per prophetam dicitur: Ecce uir, Oriens nomen eius.
Sed nequando (ut usu uenire solet) inter orandum sopore correpti dimidiatas
relinquamus preces, Stephani, presbyteri Constantinopolitani, exemplum nos
hortatur. Qui cum totum psalterium singulis noctibus perlegere moris haberet
atque aliquando citius, quam consueuerat, consopitus ipsum semilectum
dimisisset, monitus est a Petro apostolo in somnis, ut surgeret et coeptum
opus intentius perficere curaret. Quę res argumento est non nisi peractis
finitisque orationibus dandum esse quieti locum.
Nequando a missarum auditione orante tunc pro nobis sacerdote res aliqua non
ita necessaria nos abducat, meminisse debemus, quod quidam a Martino,
Bituricensi monacho, uocatus, uti die Dominico missam una
secum audiret, nondum finita, ne tardius negocio tunc urgenti occurreret,
abire uoluit. Sed ascenso
de studio modoque orandi. Nunc de orationis ui ac potentia dicemus.
Abraham orante Abimelech, Gerrarę regis, uxor atque ancillę, cum ante
steriles essent, prolem diu optatam susceperunt et matrum nomine lętatę
sunt. Et nos, si digne deprecati fuerimus Dominum, gratia eius repleti
exhuberabimus prole uirtutum.
Plagę Aegypti Moyse intercedente cessabant, multiplicabantur autem et
ingrauescebant, quoties Pharao ad cordis sui duritiam
Iuda, deprecante, cum in extremo rerum periculo esset
constitutus, nocte una angelus Domini percussit in castris Senacherib centum
octoginta quinque milia Assyriorum. Sicque eum, quem arma nequiuerant,
oratio seruauit. Hinc nos, quoties siue occultis siue manifestis demonum
oppugnationibus infestabimur, a Domino auxilium imploremus. Et tunc cadent a
latere nostro mille, et decem milia a dextris nostris, ad nos autem non
appropinquabunt.
arma nequiuerant,
oratio seruauit. Hinc nos, quoties siue occultis siue manifestis demonum
oppugnationibus infestabimur, a Domino auxilium imploremus. Et tunc cadent a
latere nostro mille, et decem milia a dextris nostris, ad nos autem non
appropinquabunt. Sed neque illud nunc de Ezechia silentio est
prętermittendum, quod aduersa ualitudine grauiter affectus, cum Esaia
prophetante se iam iam decessurum audisset, facie ad parietem
uoluit. Quodcunque
petieritis, inquit, Patrem in nomine meo, hoc faciam, ut
glorificetur Pater in Filio. Et iterum: Quodcunque uolueritis,
petitis, et fiet uobis. Et quid mirum, quod sic ad nos Filius, si
sic etiam ad Filium Pater? Postula a me, inquit, et dabo tibi
gentes hęreditatem tuam, et possessionem tuam terminos terrę. Hinc
illum in Euangelio non semel orantem legimus, quandoque tamen
promicante. Hoc demum remedio frater pauoris molestia
liberatus, ac securior factus, ad Dominum migrauit. Quę res documento est
tunc maxime nobis opus esse precibus sanctorum, cum e uita discedimus, nullo
tempore acrius in nos insurgente demonum pugna.
Nec solum demones, sed quandoque etiam homines cum orantibus congredi non
ausos legimus.
Sauinianum martyrem multos ad fidem Christi a gentilitatis errore miraculorum
infidelitas obduratur.
Ad Radegundis, Clotarii, Gallorum regis, uxoris, sed magis Christi ancillę
orationem ferreę pedicę eorum, qui in uinculis publicis erant, contritę
sunt, illi absoluti. Sic et nos orare oportet, ut peccatorum nostrorum
nexibus liberemur et liberati Deo gratias agamus dicentes: Dirupisti,
Domine, uincula nostra. Tibi sacrificabimus hostiam laudis.
Elizabeth uidua, et
alloquentem audiat, maximum, ut una cum illo sit. Et tamen, quoties eum
contemplamur nihil in fide hęsitantes, quoties eius amore desyderioque
inardescimus, toties cordi nostro insidet. Et uere nobiscum atque adeo intra
nos est dicente Apostolo: Qui adheret Domino, unus spiritus est.
Hinc etiam Elizabeth uirgo, egregium Sconaugiensis * corr. ex
Comagiensis
monasterii decus, cum sese
facile
percipi potest, quam illi gratum erat huiusce dormitionis spectaculum. Breue
enim uideri solet omne, quod delectat. Delectabat autem eam non Christum
pati uidere, sed uidendo compati Christo.
Nos quoque sanctos pro uirili parte imitati, abiecta atque contempta
terrenarum rerum cura, ad cęlestium meditationem accingamur. Pensemus, quam
potens sit, a quo condita sunt omnia, quam sapiens, qui gubernat uniuersa,
quam
explicari nec cogitatione possit comprehendi, semper
Dauidicum illud occurrat: Seruite Domino in timore, et exultate ei cum
tremore!
Ad hęc, multum quidem nobis conferre poterit suorum erga nos beneficiorum
assidua iugisque meditatio. Ad imaginem et similitudinem suam nos fecit;
cęlum, terram, mare usui nostro subdidit; patriarchas, prophetas, leges
cęteraque multa, egregia sane et admiranda, quę in Veteri
Seruite Domino in timore, et exultate ei cum
tremore!
Ad hęc, multum quidem nobis conferre poterit suorum erga nos beneficiorum
assidua iugisque meditatio. Ad imaginem et similitudinem suam nos fecit;
cęlum, terram, mare usui nostro subdidit; patriarchas, prophetas, leges
cęteraque multa, egregia sane et admiranda, quę in Veteri Testamento
continentur, quibus et in uiam iustitie et agnitionem sui plenius
parentum culpa sub maledicto deperiret, ita ut neque Lex ipsa quenquam
iustificare posset, misertus nostri expandit pietatis sinum Filiumque suum
unigenitum nobis misit, qui non uitulorum aut hircorum, sed proprio sanguine
nos redemit et filios fecit lucis, qui fuimus tenebrarum. Erat enim Deus in
Christo mundum reconcilians sibi; pro nobis Christus Dominus formam
assumpsit serui, Discipulorum pedes lauit, paupertatem inopiamque sustinuit,
lancea
uulneratur. Denique occiditur ac sepelitur, Deus pro hominibus, Dominus pro
seruis, iustus pro peccatoribus. Quę quidem omnia tam patienter excepit, ut
et accusatus taceret et pendens pro crucifixoribus suis oraret. Nos quoque
ista tam grauia tamque acerba quotidie secum recensentes, quę piissimo
Domino pro nobis subire libuit, uicissim enitamur pro nomine illius,
quęcunque uoluptatis et ocii et arrogantię esse uidentur, euitare, dura
eius insignia audiamus: Amen dico uobis, nescio uos. Discedite a me
omnes, qui operamini iniquitatem! Denique, ut breuiter concludam:
Dominus noster pro nobis mortuus est et resurrexit. Commori Domino nostro
nos oportet in humilitate, si cum illo cupimus consurgere in gloria.
Caput V / DE SCRIPTVRARVM LECTIONE
His et aliis huiuscemodi meditationibus eo commodius utemur, quo
exponentes satis ei fecere. Id quoties legentibus nobis usu
uenerit, doctiores consulamus uel Thomę exemplo a Deo erudiri instruique
precemur. Nec interim Scripturam ab Ecclesię institutione dissentire
putemus, sed nos non intelligere. Et sane melius est aliquid non intelligere
quam male intelligendo errare.
Idem sanctus ita solerti studio lectitasse Scripturas perhibetur, ut interdum
neque propius astantes uiderit neque interpellantes
qua credentium numerum argutę potius facundię quam rectę
fidei ascribere conarentur.
Caput VI / DE FIDE VNIVS DEI CONTRA GENTILES
Quam ipsam fidem nos peropportune nunc more nostro exemplis astruere
pergemus, nequis in scrupulum aliquem incidat infidelitatis, cum nusquam
plus periculi sit. Impossibile enim est (ut Apostolus ait) sine
fide placere Deo.
sic de illo scriptum legimus: Credidit Abraham Deo, et
reputatum est ei ad iustitiam. Non est autem scriptum tantum propter
ipsum, inquit Apostolus, quia reputatum est illi ad iustitiam,
sed et propter nos, quibus reputabitur credentibus in eum, qui
suscitauit Iesum Christum nostrum a mortuis, qui traditus est propter
delicta nostra, et resurrexit propter iustificationem nostram.
Ad hęc, fidei
sua perire quam Christum a Moyse et prophetis
pręmonstratum confitendo suscipere et per eum saluari. Neque enim est
aliud nomen sub cęlo datum hominibus (ut Petrus apostolus ait) in
quo oporteat nos saluos fieri.
Caput VIII / DE FIDE CHRISTI CONTRA GENTILES
Vicimus Iudeos. Nunc uertenda est acies aduersus gentilium fatuitatem, quorum
Polycarpi.
Ioannem Eusebius, ecclesiasticę historię scriptor, tradit, dum Ephesi moram
traheret, balnea ingressum. Viso ibi Cherinto heretico statim retulisse
pedem et ad suos conuersum dixisse: Fugiamus hinc, ne balnea nos ruina
opprimant, in quibus Cherintus lauat, ueritatis inimicus.
Polycarpus autem Martioni aliquando obuiam factus quęrentique, an se
agnosceret: Agnosco, inquit, primogenitum Sathanę, agnosco. Atque auersus ab
peccatorum meorum miserebitur. Misericordia enim et ira ab illo cito
proximant, * corr. ex proximat et in peccatores respicit
ira illius.
Nos igitur errorem istorum refugientes eos sequamur, qui uel grauissime lapsi
sic sese (dum flagitii poenitet) errexere, ut spem recuperandę gratię non
amitterent. Et quod sperarunt, Deo indulgente adepti sunt
Dauid
claruit. Quod si tanti criminis reus ad tantam
beatitudinem peruenit, profecto nemo perit, nisi qui poenitere non uult,
nemo condemnatur, nisi qui desperat. Nunc, nequid desit, quo
spem nostram minus intra nos labascere patiamur, in foeminas
etiam Domini miserationes consyderabimus.
Mulieri in adulterio deprehensę pepercit, iniungens tamen ei, ne amplius
peccaret, ut intelligas tunc nos recte ueniam sperare, cum
spem nostram minus intra nos labascere patiamur, in foeminas
etiam Domini miserationes consyderabimus.
Mulieri in adulterio deprehensę pepercit, iniungens tamen ei, ne amplius
peccaret, ut intelligas tunc nos recte ueniam sperare, cum desinimus
peccare. Malignis autem in illam frementibus iniecit ruborem, propria eis
exprobrans delicta, qui accusatum uenerant aliena. Et hi sane unus post
alium abierunt, sicut aduenerant,
et saluum facere, quod perierat.
Et alibi de se testatur et ait: Ego sum pastor bonus. Bonus pastor
animam suam dat pro ouibus suis. Hinc apostolus Paulus: Si Deus
pro nobis, inquit, quis contra nos? Qui etiam proprio filio suo
non pepercit, sed pro nobis omnibus tradidit illum. Hinc idem alibi
Patrem misericordiarum et Deum totius consolationis eum appellat. Et rursum
alio loco dicit: Cum autem benignitas
Hinc idem alibi
Patrem misericordiarum et Deum totius consolationis eum appellat. Et rursum
alio loco dicit: Cum autem benignitas et humanitas apparuit Saluatoris
nostri Dei, non ex operibus iustitię, quę fecimus nos, sed secundum suam
misericordiam saluos nos fecit, per lauacrum regenerationis et
renouationis Spiritus Sancti, quem effudit in nos abunde per Iesum
Christum, Saluatorem nostrum, ut iustificati gratia ipsius
totius consolationis eum appellat. Et rursum
alio loco dicit: Cum autem benignitas et humanitas apparuit Saluatoris
nostri Dei, non ex operibus iustitię, quę fecimus nos, sed secundum suam
misericordiam saluos nos fecit, per lauacrum regenerationis et
renouationis Spiritus Sancti, quem effudit in nos abunde per Iesum
Christum, Saluatorem nostrum, ut iustificati gratia ipsius hęredes simus
secundum spem uitę
humanitas apparuit Saluatoris
nostri Dei, non ex operibus iustitię, quę fecimus nos, sed secundum suam
misericordiam saluos nos fecit, per lauacrum regenerationis et
renouationis Spiritus Sancti, quem effudit in nos abunde per Iesum
Christum, Saluatorem nostrum, ut iustificati gratia ipsius hęredes simus
secundum spem uitę ęternę.
Has tantas ac tales Domini nostri erga
abunde per Iesum
Christum, Saluatorem nostrum, ut iustificati gratia ipsius hęredes simus
secundum spem uitę ęternę.
Has tantas ac tales Domini nostri erga nos miserationes siquis recte
secum reputet, nemo grauius delinquit quam qui post
delictum a spe impetrandę uenię decidit et plus se peccasse, quam quod a
Deo dimitti possit, existimat; tanquam si
deinde a filio suo Salomone legimus ędificatum. Cuius opulentię
amplitudinisque gloria apud posteros uix fidem inuenisset, si eam humanę
tantum, non etiam diuinę Scripturę monumenta retulissent. Sed mirentur alii
opus, nos animi Deo deuoti affectum pensemus, qui mea quidem sententia maior
in Dauid quam in Salomone fuit. Multa quippe postea populo populique
principibus indulsit Dominus, et propter seruum suum Dauid ea se indulsisse
protestatus
ideoque post sensum suum abeuntes ab ipso
desciuissent, reliquos duodecim interrogante Domino, an et
ipsi abire uellent, pro omnibus respondit: Domine, ad quem ibimus? Verba
uitę ęternę habes. Et nos credimus et cognouimus, quia tu es Christus,
Filius Dei. Sic consyderabat etiamtum Petrus Dominum, ut
nihil eum sine ratione dicere, nihil facere arbitraretur. Sic eidem
adheserat, ut, si etiam reliqui omnes dilapsi
errore resipiscat, non ut a charitate discedat, immo,
ut correctus perfectius diligat.
Inde et in monte, cum reliqui fulgentis Domini splendore stupefacti mutire
non auderent, primus prorupit in uocem: Domine, bonum est nos hic esse.
Non attendebat loci solitudinem, non deserti incommoditatem, non rupium
asperitatem. Ibi sibi optimum esse censuit, ubicunque cum illo una esse
contigisset. Si uis, faciamus hic tria tabernacula, tibi unum,
ne errantes in
ęternum perirent, pro iniuria referens beneficium, pro malo bonum. Non enim
languescit odium sustinens charitas, sed accenditur, si uera fuerit.
Hinc idem ad Romanos a Corintho scribens clamat: Quis nos separabit a
charitate Christi? Tribulatio? An angustia? An fames? An nuditas? An
periculum? An persecutio? An gladius? Sicut scriptum est: Quia propter
te mortificamur tota die, et ęstimati sumus sicut oues
fames? An nuditas? An
periculum? An persecutio? An gladius? Sicut scriptum est: Quia propter
te mortificamur tota die, et ęstimati sumus sicut oues occisionis. Sed
in his omnibus superamus propter eum, qui dilexit nos. Certus sum enim,
quia neque mors, neque uita, neque angeli, neque principatus, neque
uirtutes, neque instantia, neque futura, neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, neque creatura
sum enim,
quia neque mors, neque uita, neque angeli, neque principatus, neque
uirtutes, neque instantia, neque futura, neque fortitudo, neque altitudo, neque profundum, neque creatura alia poterit nos
separare a charitate Dei, quę est in Christo Iesu, Domino nostro.
Hinc etiam a Roma ad Philippenses scribens: In omni fiducia, inquit, sicut
semper et nunc mangnificabitur Christus in
diligebat
Ionathas David sicut animam suam, intantum de salute eius solicitus, ut
potius patrem regem sibi infensum sustineret quam illum desereret. Documento
est non oportere parentum aliorumue dissidiis aut insultationibus nos
moueri, ut ab officio discedamus, quod proximis debemus. Scriptum enim est:
Noli fieri pro amico inimicus proximo!
Dauid regis erga populum charitas, cum in multis tum in eo pręcipue
protectus liber expersque periculi fuit.
Multa quidem id genus exempla de Veteri Testamento adduci in medium possent,
nisi plura Noui modo sese ingererent referenda.
Iam primum Christi erga nos charitas effecit, ut, nisi proximos nostros
dilexerimus, non iniusti solum, sed etiam ingrati simus. Si enim Dei Filius
pro hominibus homo factus est, si formam serui accepit, si mori ualuit,
quanta ingratitudo est nos
erga nos charitas effecit, ut, nisi proximos nostros
dilexerimus, non iniusti solum, sed etiam ingrati simus. Si enim Dei Filius
pro hominibus homo factus est, si formam serui accepit, si mori ualuit,
quanta ingratitudo est nos tantillum gratię illi referre nolle, ut eos
diligamus, quos ipse sic amavit? Profecto indignus est beneficio
redemptionis, qui communis redemptionis aspernatur consortem et inter feras
beluas computandus, dum ita exuit
Itaque
reuersum sic instituit, ut lucraretur Christo. Nobis documento est nulli
labori parcendum, ut proximum perniciosis uitę erroribus implicatum
expediamus ad salutem. Alioquin contempsisse arguemur, quem sicut nos ipsos
diligere iussi fuimus. Hoc loco non omittendę videntur sancti
huius de odio charitateque sententię, quo accuratius enixiusque hanc
sequamur, illud euitemus. Qui dicit- inquit- se in luce
odit, in tenebris est usque adhuc. Qui diligit fratrem
suum, in lumine manet et scandalum in eo non est. Qui autem odit fratrem
suum, in tenebris est et nescit, quo eat, quia tenebrę occęcauerunt
oculos eius. Nos scimus, quoniam translati sumus de morte ad uitam,
quoniam diligimus fratres. Qui non diligit, manet in morte. Omnis qui
odit fratrem suum, homicida est. Et scitis, quoniam omnis homicida non
habet uitam
manet in morte. Omnis qui
odit fratrem suum, homicida est. Et scitis, quoniam omnis homicida non
habet uitam ęternam in se manentem. In hac cognouimus charitatem Dei,
quoniam ille animam suam pro nobis posuit; et nos debemus pro fratribus
animas ponere. Qui habuerit substantiam huius mundi et uiderit fratrem
suum necesse habere et clauserit uiscera sua ab eo, quomodo charitas Dei
manet in eo? Filioli mei, non diligamus uerbo
huius mundi et uiderit fratrem
suum necesse habere et clauserit uiscera sua ab eo, quomodo charitas Dei
manet in eo? Filioli mei, non diligamus uerbo neque lingua, sed opere et
ueritate. Charissimi, diligamus nos inuicem, quia charitas ex Deo est.
Et omnis qui diligit, ex Deo natus est et cognoscit Deum. Qui non
diligit, non nouit Deum, quoniam Deus charitas est. Deus charitas est,
et qui manet in charitate, in Deo manet
tuum sicut teipsum. Quod si
inuicem mordetis et comeditis, uidete, ne inuicem consumamini. Alibi
quoque ait: Estote imitatores Dei sicut filii charissimi. Et ambulate in
dilectione, sicut et Christus dilexit nos et tradidit semetipsum pro
nobis oblationem et hostiam Deo, in odorem suauitatis. Iterum alibi:
Mementote- inquit- uinctorum tanquam simul uincti et
laborantium tanquam et ipsi in corpore
pro incredulis
et iniquis. Sic est enim amplectenda religionis fides, ut non deseratur
proximi charitas.
Nunc, ne alterius etiam sexus pium in proximos amorem silentio
prętermittamus, idem amor nos hortatur, ut scilicet et legentes huberiorem
referant fructum et sanctę foeminę sua laude, quantum in
nobis est, minus fraudentur.
Catharina, uirgo duodeuiginti annos nata, cum Maxentii, Alexandrię
deceptus est. Et simplices sicut columbę! Ne scilicet
sanctiores uideri quam esse malint. Nam et Spiritui Sancto ideo fortasse in
columbę specie interdum apparere libuit, ut ad imitandum auiculę illius
puritatem nos inuitaret. Profecto, qui tales extiterint, non immerito iam
audire poterunt: Nolite cogitare, quomodo aut quid loquamini. Dabitur
enim uobis in illa hora, quid loquamini. Non enim uos estis, qui
loquimini, sed
audire noluerit, sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Nemo
saluatur inuitus.
Idem hi, ut Lucas inquit, prohibiti sunt a Spiritu Sancto loqui uerbum in
Asia. Quę res documento est non passim omnibus euangelizare nos debere, et
iis pręsertim, quos Euangelium ipsum contemptui habituros non ambigimus, ne
et hi exinde grauioribus poenis obnoxii sint et nos sanctum dedisse canibus
arguamur. Vnde et Salomon in Prouerbiis ait: Qui erudit
Sancto loqui uerbum in
Asia. Quę res documento est non passim omnibus euangelizare nos debere, et
iis pręsertim, quos Euangelium ipsum contemptui habituros non ambigimus, ne
et hi exinde grauioribus poenis obnoxii sint et nos sanctum dedisse canibus
arguamur. Vnde et Salomon in Prouerbiis ait: Qui erudit derisorem, ipse
iniuriam sibi facit, et qui arguit impium, sibi maculam generat. Noli
arguere derisorem, ne oderit te; argue
Šižgorić, Juraj (c. 1445-1509?) [1487], De situ Illyriae et civitate Sibenici, versio electronica (, Šibenik), Verborum 3721, Ed. Veljko Gortan [genre: prosa oratio - descriptio; prosa oratio - chorographia] [word count] [sisgorgdesitu].
Bunić, Jakov (1469-1534) [1490], De raptu Cerberi, editio electronica (, Dubrovnik), 1034 versus, verborum 6750, Ed. Branimir Glavičić [genre: poesis - epica] [word count] [bunicjder].
Gundulić, Fran Lucijan; Crijević, Ilija (1451/2-1505; 1463-1520) [1490], Baptistinus, versio electronica (, Dubrovnik), 13 versus, verborum 3401, Ed. Dora Ivanišević Petra Šoštarić [genre: prosa oratio - novella; poesis - epigramma] [word count] [gondolflbapt].
Selimbrić, Šimun (m. 1496) [1490], Vitum Ruschium laudat, versio electronica (), 70 versus, verborum 554, Ed. Neven Jovanović [genre: poesis - carmen] [word count] [selimbricsvit].
Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1492], Epistula Ludovico Valentiae Ferrariensi (1492), versio electronica (), verborum 988, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - epistula] [word count] [nimiramepist].
Gučetić, Ivan (1451-1502) [1493], Panegyris Wladislao Hungarie et Boemie regi, principi invictissimo dicta, versio electronica (), Verborum 743, Ed. Fialová, Andelă Hejnic, Josef [genre: prosa oratio - oratio] [word count] [gotiusipanegyris].
Nimira Rabljanin, Martin (floruit 1494) [1494], Sermo de passione Domini, versio electronica (), Verborum 7331, Ed. Neven Jovanović [genre: prosa oratio - sermo] [word count] [nimiramsermo].
Marulić, Marko (1450-1524) [1496], De institutione bene vivendi per exempla sanctorum, versio electronica (, Split), Verborum 186963, Ed. Branimir Glavičić [genre: prosa oratio - tractatus] [word count] [marulmarinst].
Retrieve all occurrences (This may take some time to download)
|
Zbirka Croatiae auctores Latini, rezultat Znanstvenog projekta "Digitalizacija hrvatskih latinista", dostupna je pod licencom Creative Commons Imenovanje-Nekomercijalno-Dijeli pod istim uvjetima 3.0 Hrvatska.
Podatke o projektu vidi na www.ffzg.hr.
Za uporabe koje prelaze okvire ove licence obratite se na http://www.ffzg.unizg.hr/klafil/dokuwiki/doku.php/z:digitalizacija-hrvatskih-latinista.